Diyabetik makula ödemi hakkındaki gerçekler
Transkript
Diyabetik makula ödemi hakkındaki gerçekler
Hasta bilgileri – tibbi retina hizmetleri Diyabetik makula ödemi hakkındaki gerçekler Diyabetik makula ödemi nedir? Diyabetik göz hastalığı İngiltere ve Galler’de çalışma yaşı yetişkenleri arasında kayda geçen körlüğün başlıca nedenidir. Retinanın (gözün arkasındaki ışığa duyarlı tabaka) ufacık kan damarlarına olan değişiklikten kaynaklanmaktadır. Diyabetik macula ödemide, kan damarları retinanın içine sıvı sızdırırlar. Diyabetik makula ödemi görme kaybına neden oluyor? Görme kaybı sıvının makulaya (keskin görmeyi sağlayan retinanın merkezi) ulaştığında ve , şişkinliğe neden olarak, birikmesinde görülür. İlk başta, görüşünüze olan değişikleri fark etmeyebilirsiniz. Zamanla, diyabetik makula ödemi merkez görmenizin bulanık olnasına neden olur. Sağlıklı bir macula iyi görme için gereklidir macula. Moorfields Eye Hospital NHS Foundation Trust City Road, London EC1V 2PD Phone: 020 7253 3411 www.moorfields.nhs.uk Who is at risk of diyabetik macula ödeminde tehlikede olan kimdir ? All people with tip 1 ve tip 2 diyabetik olan kişilerin hepsi diyabetik macula ödemi olma tehlikesindedir. Daha büyük tehlikedesiniz eğer: Uzun zamandır diyabetiğiniz varsa–20 yıl veya daha fazla zamandır diyabetik ile yaşayan kişilerin üçte biri diyabetik macula ödemiye yakalanacaklardır Kötü kontrollu kan şekeriniz varsa Yüksek tansiyonunuz varsa Yüksek kolestrol seviyeleriniz varsa Sigara içiyorsanız Hamile iseniz Geniş araştırmalar iyi kontrollu kan şekeri, tansiyonu ve kolestrol seviyeleri olan kişilerin, ve sigara içmeyenlerin diyabetik macula ödemiye yakalanmalarının daha az olası olduğunu göstermiştir. Diyabetik makula ödemi riskleri nasıl azaltılır Diyabetik makula ödemi riskini azaltmak için, sigara içmemek ve kan şekerinizin, tansiyonunuzun ve kolestrolunuzun iyi kontrol edilmiş olmasının temin edilmesi önemlidir . Bu diyabetik hemşirenize, aile doktorunuza ya da hastanedeki doktorunuza düzenli ziyaretler ile yapılabilir. Diyabetik idarenizin yönlerinin herhangi birini görüşmek isterseniz, lütfen Moorfields’daki diyabetik uzmanı hemşireyi görmeyi isteyin. Diyabetik makula ödemi nasıl farkedilir? Diyabetik makula ödemi diyabetikli tüm hastalara sunulan yıllık göz taranmanızda fark edilebilir. Retinanızın dijital fotoğrafları ilk diyabetik makulanın belirtilerini gösterebilir. Bu safhada görmenizdeki değişiklikleri fark edemeyebilirsiniz. Diyabetik macula ödemi saptanırsa, daha ileri değerledirme için Moorfields’daki tıbbi retina kliniğine havale edileceksiniz. Moorfields’daki kliniklere giderseniz, yerel diyabetik göz taramanıza gitmenize ihtiyacınız olmayacaktır. Eğer tedaviye ihtiyacınız olmazsa veya tedaviniz tamamlandığında, Moorfields’dan taburcu edileceksiniz. Taburcu edildikten sonra, Moorfields Eye Hospital NHS Foundation Trust City Road, London EC1V 2PD Phone: 020 7253 3411 www.moorfields.nhs.uk yerel diyabetik göz taraması randevularınızı sürdürmeniz önemlidir. Tıbbi retina kliniğine gittiğimde ne oluyor? Aşağıdakileri içeren etraflı bir göz muayeneniz olacaktır: Görme keskinliği testi: farklı mesafelerde ne kadar iyi gördüğünüzü ölçen görüş testi Göz tansiyonu testi: Gözlerinizin tansiyonunu kontrol ediyoruz. Bu testin gereği olarak hissizleştirici damlalar kullanılabilr İrileşmiş göz muayenesi: Gözlerinizin arkasını muayene edebilmemiz için gözbebeklerinizi genişletecek (irileştirme) damlalar gözünüze koyulur Aşağıdaki gibi testlerden de geçebilirsiniz: Flüoressein anjiyografi, eliniz veya kolunuzdaki bir damar yolu ile flüoressein (sarı) boyanın kan dolaşımınıza injeksiyonunu içeren, birkaç dakika üzerinde alınan bir dizi retina fotoğraflar tarafından takip edilen, bir tanısal test. Test, doktorunuza retinanız hakkında daha fazla bilgiler verir ve bu hangi tedavinin en uygun olduğuna karar verilmesine yardım eder Optik bağdaşımlı tomografi (OCT) Flüoressein anjiyografi gibi, hangi tedavinin uygun olduğuna karar vermeye yardım eden retina şişmesininin (macular ödemi) miktarını ölçer. OCT zamanla retinanızı gözlemek ve tedavinin ne denli etkin olabileceğini göstermek için de kullanılır . Bu,retinanın içinden yansımaları kullanarak retinanın bir kesitsel resmini temin eden bilfiil, girişimsel olmayan test, ‘optik ultrason’dur. Sağlıklı bir makulanın OCT scan örneği (yukarıda) ve diyabetik macula ödemi (aşağıda). Diyabetik makula ödemi nasıl tedavi edilir? Diyabetik makula ödeminin ilk safhalarında hiçbir tedaviye ihtiyaç yoktur. Eğer tedavi gerekirse , diyabetik makula ödemi tedavileri : 1. Lazer tedavisi ve 2. Enjeksiyon tedavisidir Moorfields Eye Hospital NHS Foundation Trust City Road, London EC1V 2PD Phone: 020 7253 3411 www.moorfields.nhs.uk Lazer tedavisi nedir? Bir lazer, makulanın içindeki kan damarları alanları üzerinde ufak yanıklar meydana getirmek için kullanılır. Genellikle, lazer yanıkları birkaç seans üzerinden uygulanır. Lazer tedavisinin amacı macula içindeki sıvı miktarını azaltmaktır. Bunu başarmak için birkaç seans gerekebilir. Lazer tedavisinin etkileri anacak birkaç aydan sonra görülür. Bu nedenle lazer tedavisinden üç veya dört ay sonra sizden kliniğe geri gelmeniz istenebilir. Araştırmalar lazer tedavisinin görme kaybı riskini %50 kadar azalttığını göstermiştir. Lazer tedavisinin maksadı görmenizi dengede tutmaktır. Görme kuvvetinde gelişmeler sadece birkaç vakada olur . Lazer terapisi sırasında ne oluyor? Lazer terapisi ayakta tedavi tıbbi retina kliniğinde olur. Gözbebeklerinizi genişletmek ve gözünüzü hissizleştirmek için damlalarınız olacaktır. Odadaki işıklar loş olacaktır. Lazer makinesine dönük olarak oturacaksınız ve doctor gözünüze kontakt lensler koyacaktır. Bu doktorun gözün arkasının içini görmesine ve sizin gözlerinizi kırpmanızdan mani olmasına olanak sağlıyacaktır. Lazer terapi sırasında, ışık parlamaları göreceksiniz. Rahatsız olabilecek iğneleyici bir duygu hisedebilirsiniz. Lazer terapiden sonra, görmeniz günün geri kalan kısmında biraz bulanık olacaktır. Gözleriniz tedaviden sonraki birkaç saat için parlak işıklara hassas olacağından beraberinizde bir güneş gözlüğü getirmek isteyebilirsiniz. Lazer tedavisinin yan etkileri nelerdir ? Lazer terapisinin olduğu gün görüşünüzde geçici kötüleşme hisedebilirsiniz. Bu lazer tedavisinden gelen parlak yanıp sönen işklardan kaynaklanmaktadır, ve genellikle ertesi gününe kadar iyileşir. Çok nadiren, görmenizde kör noktalar veya devamlı olabilecek belirgin merkezi görme kaybı oluşabilir. Bu daha gelişmiş lazerlerde daha az yaygındır. Lazer tedavisi görmenizin kötüleşmesini durdurmaya yardım eder – çoğunlukla görmeyi iyileştirmiyor. Bazen, lazer tedavisi etkili olmaz ve tedaviye rağmen görmeniz daha da kötüleşebilir. Enjeksiyon tedavisi nedir? Bu tedavi ilacın gözün içine enjekte edilmesini içeriyor. İlaç makulanın etrafındaki kan damarlarından sıvı sızıntısını azaltarak etkili oluyor . Bu dolayısıyla makulanın şişikliğini azaltıyor. Araştırmalar bu tedavinin görme kaybına mani olunmasında ve bazı hastalarda görmenin iyileştirilebilmesinde tesirli olduğunu göstermiştir. Diyabetik makula ödemiyi tedavi etmek için bir enjeksiyon tedavisi gerekmektedir. Tedavinin başlangıcında, ekseriya her ay bir enjeksiyon lazımdır. Enjeksiyon tedavisi görürken bütün randevulara gitmek önemlidir. Düzenli aralıklar ile enjeksiyonu almazsanız bu tedavi etkili olmayacaktır. Enjeksiyonlar arasındaki zaman uzunluğu, ve enjeksiyon tedavisinde ne kadar kalmanız gerektiği tedaviye nasıl cevap verdiğinize bağlı olacaktır. Enjeksiyon tedavisi olabilir miyim? Diyabetik macula ödemesi olan herkes enjeksiyon tedavisinden yararlanmayacaktır. Biz enjeksiyon tedavisine uygun olduğunuzu değerlendirirken Ulusal Sağlık ve Bakım Mükemmeliği Enstitüsünün’den (National Institute of Health and Care Excellence) (NICE) yönlendirmeyi takip ediyoruz. Moorfields Eye Hospital NHS Foundation Trust City Road, London EC1V 2PD Phone: 020 7253 3411 www.moorfields.nhs.uk Enjeksiyon tedavisi sırasında ne oluyor? Bu tedavi enjeksiyon tedavisi için belirlenmiş bir odada olmaktadır. Gözbebeklerinizi genişletmek için göz damlalarınız olacaktır ve bir OCT görüntüsü alınacaktır . Sonra bir doktor veya optometris gözünüzü muayene edecek ve tedavisi yapılan gözün üzerine bir işaret koyacaktır. Gözlerinizin ikisi de tedavi gerektiriyorsa, her ikisinin üzerinde bir işaret olacaktır. Enjeksiyon için bir muayene koltuğunun üzerine uzanmanız istenecektir. Hissizleştirici damlalar gözünüze koyulacaktır. İğneyi veren doktor veya pratisyen hemşire gözünüzün etrafını temizleyecek ve alanı saydam bir örtü ile örtecektir. Gözlerinizi açık tutmak için gözkapaklarınızın arasında genellikle bir tutturucu olacaktır. Bu noktada gözünüzün içine daha fazla hissizleştirici damlalar koyulacaktır. Enjekte edilecek alanları ölçerken sizden aşağı ya da yukarı bakmanız istenecektir. Tedavi ince bir iğne ile enjekte edilecektir ve sadece birkaç saniye alacaktır. Enjeksiyon sırasında , rahatsızlık verebilecek hafif bir acıtıcı duyulanma hissedebilirsiniz. Enjeksiyondan sonra, antibiyotik damlalar gözünüzün üstüne koyulur. Bütün işlem genellikle 15 ila 20 dakika alır. Enjeksiyon tedavisinden sonra, ihtiyaç olduğunda kullanılmak üzere yağlaştırıcı Moorfields Eye Hospital NHS Foundation Trust City Road, London EC1V 2PD Phone: 020 7253 3411 www.moorfields.nhs.uk damlalar verileceksiniz. Göz tansiyonunuzu kontrol etmek için yaklaşık 30 dakika beklemeniz sizden istenebilir. Günün geri kalan kısmında görüşünüz azıcık bulanık olacaktır. Gözün diyagramı. Ok gözün üzerinde iğnenin verildiği yeri temsil ediyor. Enjeksiyon tedavisinin yan etkileri nelerdir? Enjeksiyonun yapıldığı göz alanında kızarıklığınız olabilir. Gözünüz bir ila iki gün için hassas ya da kumlu gibi hissedebilir. Yağlayıcı damlalar bu geçici rahatsızlığı dindirmek için yardımcı olacaktır. Görüşünüzde ufak yuvarlak dalgalı cisimler görebilirsiniz. Bunlar enjeksiyondan hava kabarcıklarıdır, ve zararsızlardır; bir günden sonra kaybolacaklardır. Göz tansiyonunuz enjeksiyon tedavisinden sonra artabilir. Bu göz damalaları veya tabletler ile tedavi edilebilir. Bunlar enjeksiyon tedavisinin olağan yan etkileridir . Enjeksiyon tedavisinin ciddi yan etkileri seyrektir. Kapsamlı bir liste birey ilaç alan hastanın bilgiler broşüründe bulanabilir. Bilgiler kanama veya gözde iltihaplanma, subconjontival kan kaybı, katarakt , retina yırtılması, göz iç kısmında enfeksiyonlar , çok nadiren daimi görme kaybını içerir. Bunlar 1000 de birden daha az kişilerde olur ve klinik randevunuz sırasında sizinle görüşülecektir . Çok ufak bir felç ve kalp krizleri tehlikesi vardır. Bu nedenle geçen üç ay içerisinde felç veya kalp krizi geçirdiyseniz enjeksiyon tedavisi olmamalısınız. Acil başvuru ne zaman yapmalıyım? Eğer gözünüz artan bir şekilde kızarıyor ve ağrılı oluyorsa , veya görmeniz enjeksiyon tedavisinden sonra kötüleşiyorsa, tıbbi yardıma başvurmalısınız. Bu enfeksiyon belirtisi olabilir ve enjeksiyondan sonra bir hafta içinde genellikle görülür. Hastane ile nasıl temas kurulur Aşağıdaki numaralara temas edin: Moorfields retina hizmetleri yardım hattı 07872 419 211, Pazartesiden Cumaya saat 08.00–16.30 arasında Moorfields Eye Hospital NHS Foundation Trust City Road, London EC1V 2PD Phone: 020 7253 3411 www.moorfields.nhs.uk Moorfields Direkt tavsiye hattı 020 7566 2345, Pazartesiden Cumaya 08.00 am -16.30 pm Moorfields Göz Hastanesi eczane bölümü 020 7566 2369, Pazartesiden Cumaya 09.00–17.30 Çalışma saatleri dışında 020 7253 3411numarasını arayın veya, City Road, London EC1V 2PD adresinde Moorfield Göz Hastanesi kaza ve acil servis bölümüne gidin. Author: Ms Sreekumari Pushpoth & Ms Dawn Sim Revision number: 1 Approved: November 2014 Review date: November 2015 Moorfields Eye Hospital NHS Foundation Trust City Road, London EC1V 2PD Telefon: 020 7253 3411 www.moorfields.nhs.uk Moorfields Direkt tavsiye hattı Telefon: 020 7566 2345 Pazartesiden Cumaya, 9am to 4.30pm, oftalmik eğitimli hemşirelerden göz rahatsızlıklarında bilgi, tavsiye ve tedaviler için Hasta tavsiye ve irtibat hizmeti (PALS) Telefon: 020 7566 2324 or 020 7566 2325 Email: [email protected] Moorfields’in PALS ekibi özel tavsiye ve Moorfield’daki mevcut farklı hizmetler vasıtasıyla size yol göstererek sağladığımız bakım hakkında olabilecek endişelerinizi gidermeye yardım için destek sağlar. PALS ekibi size nasıl şikayette bulunabileceğiniz konusunda da tavsiye verebilir. 18 hafta içinde tedavi olma hakkınız NHS tüzüğüne göre, bütün hastaların GP’leri tarafından havale edilmelerinden 18 hafta içinde uzmanlarının idare ettiği tedaviye başlama hakları vardır. Moorfields bu hakkı yerine getirmeye kendini adamıştır, ancak bunu yapmakta geri kaldığımızı hissediyorsanız, lütfen size daha ileri tavsiyede bulunabilecek hasta tavsiye ve irtibat hizmetimize (PALS) temas edin – temas detayları için yukarıya bakın.NHS tüzüğüne göre haklarınız hakkında daha fazla bilgi için , lütfen www.nhs.uk/choiceinthenhs. ziyaret edin. Moorfields Eye Hospital NHS Foundation Trust City Road, London EC1V 2PD Phone: 020 7253 3411 www.moorfields.nhs.uk