vizyon belgesi

VİZYON BELGESİ
VİZYON BELGESİ (TASLAK)
İSTANBUL GÜVENLİK KONFERANSI | 2015
“70. Yılında BM VE Küresel Yönetişim”
( 03-05 Aralık 2015, İstanbul )
Birleşmiş Milletler (BM) 1945 yılında, “Bir insan yaşamı içinde iki kez insanlığa tarif olunmaz acılar
getiren savaş felaketinden gelecek kuşakları korumaya, temel insan haklarına, insan kişiliğinin onur ve
değerine, erkeklerle kadınların ve büyük uluslarla küçük ulusların hak eşitliğine olan inancımızı yeniden
ilan etmeye, adaletin korunması ve antlaşmadan doğan yükümlülüklere saygı gösterilmesi için gerekli
koşulları yaratmaya ve daha geniş bir özgürlük içinde daha iyi yaşama koşulları sağlamaya, sosyal
bakımdan ilerlemeyi kolaylaştırmaya ve bu ereklere ulaşmak için hoşgörüyle davranmaya ve iyi
komşuluk anlayışı içinde birbirimizle barışık yaşamaya, uluslararası barış ve güvenliği korumak için
güçlerimizi birleştirmeye, ortak yarar dışında silahlı kuvvet kullanılmamasını sağlayacak ilkeleri kabul
etmeye ve yöntemleri benimsemeye, tüm halkların ekonomik ve sosyal bakımdan ilerlemesini
kolaylaştırmak için uluslararası kurumlardan yararlanmaya, istekli olarak, bu amaçları gerçekleştirmek
için çaba harcamaya karar verdik” önsözü ile kaleme alınan Birleşmiş Milletler Antlaşması’nın, bir grup
ülke tarafından kabul edilmesi ile kurulmuş bir uluslararası örgüttür.
1945 öncesinde örgütün kurulmasına vesile olan gelişmelerin ardından küresel “ölçekte yaşanan çatışma,
sorunlar ve çözümsüzlükler devam etmiştir. Uluslararası tanınırlığı, üye sayısı ve bağlayıcı hükümleri
çerçevesinde, uluslararası örgütler içerisindeki en etkin kurum olan BM, kuruluş anlaşması metninde
belirttiği sorumlukları yerine getirebilmek için azami çaba göstermiştir.
BM’nin kuruluş misyonundaki en dikkat çeken nokta güç kullanımının engellenmesi olarak kabul
edilmektedir. Bu konudaki ilk büyük ölçekli sınavı Soğuk Savaş dönemi olarak kabul edilebilir. Bir çatışma
ortamının oluşmamasının ana etkenlerinden biri olarak BM’nin başarısı gösterilse de sürecin
tırmanmasını engelleyemediği, küçük ülkeleri süreç içerisinde koruyamadığı gibi nedenlerle Örgütü
eleştirenler de olmuştur.
Güvenlik Konseyi gibi kurumlar, insani müdahale kavramı, müdahalede bulunulan bölgeler, BM’nin
kuruluş felsefesinin sorgulanmasına neden olmuştur. Alınan kararların Büyük Güçlerin talepleri
doğrultusunda olduğu eleştirisi, küresel barış için küresel bir koordinasyon eksikliği görüşü, üye
devletlerin kendi çıkarlarını düşünmeden karar alabileceği bir ortamın olmadığı yorumu aslında BM’nin
üstlendiği role verilen önemin büyüklüğü ve beklentilerin yüksek olduğunu göstermektedir.
Öncelikli hedefi olarak belirtilen “barışı sağlama”yı çoğu zaman başaramamış olduğu düşünülse de
üçüncü dünya ülkelerini geliştirmeye yönelik sağlıktan eğitime kadar pek çok politika izleyen, yeni
kurumlar açan BM, sosyal ve ekonomik hedeflere ulaşılması için katkı sağlamaktadır. Kadın, çocuk,
mülteciler, engelliler gibi toplumun “ötekilerine” desteği ve muhtaç devlet ve toplumların kalkınma
hedeflerine sağladığı imkanlar, BM’nin misyonunda revizyon olduğu imajını yaratmaktadır.
BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon BM Genel Kurulu’nda “2015 Sonrası Kalkınma Gündemi” (bir diğer
deyişle “Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri”) hakkında 2014 Aralık ayında sunduğu rapor ile küresel bir
eylem çağrısı yapmıştır. Proje BM’nin 2015 yılı için ana hedeflerinden biri haline gelmiştir. Kalkınma, iklim
değişikliği ve ortak gelecek hedefleri bu proje dâhilinde sunulmuştur. Kuruluşunun 70. yılı için belirlenen
temalarda da cinsiyet eşitliği, iklim değişikliği, sürdürülebilir kalkınma ve kalkınma için finansman gibi
başlıklar öne çıkmaktadır. Bu başlıkların BM’nin 70.yıl vizyonunda da ana tema olarak belirlenmesinin de
BM’nin misyonunun bundan sonraki yıllarda ne olacağı, ne olması gerektiğine dair politik ve akademik
tartışmalara katkı sağlayacağı kuşkusuzdur.
Hâlihazırda, Dünya politikasının çok hızlı bir değişimden geçtiği, mevcut bölgesel ve küresel düzenlerin
sorgulandığı, sosyal, siyasi ve iktisadi boyutta “krizler” ile şekillenen bir tarihsel döneme tanıklık
etmekteyiz. Soğuk Savaş sonrasında yükselen tek kutupluluk ve liberal düzen tartışmaları son on yılda
yerini “yükselen güçlerin” mevcut dünya düzenine etkilerini anlama çabalarına ve yeni düzen
tartışmalarına bıraktı. Hızla değişen ve hayli dinamik olan dünya politikasında, Birleşmiş Milletler,
kuruluşunun üzerinden 70 yıla yakın zaman geçmesine rağmen, yapısal anlamda İkinci Dünya Savaşı
sonrası dünya düzeninde “donmuş” bir örgüt görüntüsü sergilemektedir. Günümüzde BM reform
çağrılarına direnmekte, temsiliyet ve etkinlik noktasında artan eleştirilerin odak noktası olmaktadır. Öte
yandan, tüm eksiklerine rağmen, BM günümüz uluslararası siyasetinde devletlerin asgari birtakım hukuki
ve ahlaki normlar etrafında birleştikleri, kesinlikle en iyi değil, ancak var olan tek evrensellik iddiasındaki
platform olma özelliğini sürdürmektedir. Bu durum, örgütün 70. yılına girerken değişen dünya düzeninde
rolünün teorik, analitik ve ampirik anlamda yeniden değerlendirilmesini ve analiz edilmesini çok önemli
hale getirmektedir.
Bu anlamda, “70. Yılında BM ve Küresel Yönetişim” ana temalı İstanbul Güvenlik Konferansı | 2015;
TASAM ve Marmara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü işbirliği ile BM’nin
70. kuruluş yıldönümünde 03-05 Aralık 2015 tarihinde gerçekleştirilecektir. BM’nin rolünün küresel,
bölgesel ve devletler düzeyinde yeniden değerlendirileceği Konferans’a akademisyenler, politika
yapıcılar, uzmanlar, düşünce kuruluşları mensuplarının geniş katılımı beklenmektedir.
İSTANBUL GÜVENLİK KONFERANSI
“Değişen devlet doğası” temelinde ulusal, uluslararası güvenlik konularının ve küresel yönetişim
mekanizma ve kurumlarının her yıl farklı bir gündemle tartışılacağı Konferans; İstanbul merkezli olarak
oluşturulmuştur. Bu bağlamda, tarihî ve güncel referansları ile İstanbul’un; yeni şekillenen dünyayı
anlamak için ilham kaynağı olması, bu çerçevede entelektüel birikimi ve Doğu - Batı tecrübesi ile de
Türkiye’nin küresel akil rol üstlenmesine katkı sağlaması hedeflenmiştir. Yumuşak ve sert güç, yeni
sektörel diplomasi ve güvenlik kanalları, güç ve adalet inşası, “mikro-milliyetçilik, entegrasyon ve
öngörülemezlik” rekabet parametreleri ile şekillenen yeni devlet doğası ve değişen uluslararası sistem ve
yükselen ve orta ölçekli güçlerin yeni uluslararası düzendeki yeri ve politikaları İstanbul Güvenlik
Konferansı’nın bundan sonraki yıllarda da tartışma konuları olmaya devam edecektir.
ANA TEMA
“70. Yılında BM ve Küresel Yönetişim”
ALT TEMALAR (PANELLER)
Çok Taraflılık ve Bölgeselcilik Arasında BM: Teorik ve Ampirik Yaklaşımlar
1. Küresel Yönetişimde “Etkili Çok Yönlülük”: Teoriden Uygulamaya
2. BM'nin Avrupa Birliği (AB) ile İşbirliği: Dinamikler ve Zorluklar
3. BM, NATO ve İşbirliğinin Doğası
4. BM ve Afrika Birliği
5. Orta Doğu’da BM
6. BM ve Bölgesel Güçler
Batı Sonrası Uluslararası Düzen Tartışmaları ve Uluslararası Kuruluşlar
1. Batı Sonrası Uluslararası Düzen Tartışmaları ve Küresel Yönetişime Yönelik Uluslararası Yaklaşımları
2. Değiştiren Dünya Düzeninde Yükselen Güçler ve bunların Uluslararası Küresel Yönetişim Kuruluşlarına
Eleştirileri ve Meydan Okumaları
3. Değişen Dünya Düzeninde BM ve Uluslararası Güvenlik: Roller, Kriz ve Zorluklar
BM, Kriz Yönetimi, İnsani Müdahale ve R2P'nin Geleceği: Tartışmalar ve Zorluklar
1. BM ve Kriz Yönetimi
2. Kriz Yönetimi ve Bölgesel İşbirliği: BM-AB İşbirliği
3. BM ve Kriz Yönetimi: Kıbrıs Meselesi
4. Devlet Egemenliği, İnsani Müdahale, R2P Tartışmaları ve BM
5. BM İnsani Krizler: Darfur, Libya ve Suriye Örnekleri
Değişen Dünya Düzeninde Uluslararası Adalet, Etik Değerler ve Kozmopolitanizm
1. Küresel Vatandaşlık, STK ve BM
2. Göç, İnsan Hakları, İnsan Güvenliği ve BM
3. Kadın ve Çocuk Hakları ve BM
BM ve Reform Tartışmaları
1. Normlar, Kuruluşlar ve BM Reformu: Zorluklar ve Beklentiler
2. Büyük Güçler ve BM Reformu
3. Ülkelerin BM’nin Reform Tartışmalarına Bakışları ve Sorumlulukları
BM, Gelişmekte Olan Ekonomiler ve G20
1. Değişen Küresel Ekonomik Düzen ve BM
2. Gelişmekte Olan Ekonomiler, G20 ve BM
3. Liberal Ekonomi, Küresel Ekonomik Yönetişim ve BM
BM ve Uluslararası Hukuk
1. Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) ve BM: Meşruluğa Karşılık Yasallık
2. Egemenlik, İnsan Hakları ve BM Sözleşmesi
3. BM Sözleşmesinin İncelenmesi: Uluslararası Hukuk Perspektifi
Değişen Uluslararası Düzen, Yükselen ve Orta Ölçekli Güçler ve Bunların Küresel Yönetişime Katkıları
1. Yükselen Güçler ve BM
2. Yükselen Güçler, Orta Ölçekli Güçler ve Küresel Yönetişim Kurumları
3. Yükselen Güçler ve Değişen Dünya Düzeni
BM, Kalkınma ve Diğer Küresel Yönetişim Meseleleri
1. BM, İnsani Kalkınma ve Küresel Eşitsizlik
2. En Az Gelişmiş Ülkeler ve BM
3. BM, Çevresel Yönetişim ve Salgın Hastalıklar
4. BM, Terörizm ve Silahsızlanma
BM ve Bölgesel Krizler: Eleştirel Değerlendirme
1. BM ve Ukrayna Krizi
2. BM, Suriye Krizi ve İran Nükleer Programı
3. BM ve Arap Baharı
70. Yıldönümünde Türkiye-BM İlişkilerinin Yeniden Değerlendirilmesi
KAPALI PANELLER
BM ve Yerel İdareler (Kamu Yönetimi Bölümü, Marmara Üniversitesi)
Küresel Yönetişimde Türkiye'nin BRICS Ülkeleri'yle Karşılaştırılmalı Analizi
ÖZEL ÇALIŞTAYLAR
Devlet Doğasının Değişimi Çalıştayı “Beklenti Yönetimi ve Güvenlik”
G-20 Türkiye 2015 Çalıştayı “Küresel Güvenlik ve Refah için Güç ve Adalet İnşası”
İklim Modifikasyonu Teknolojisi Çalıştayı “Atmosferik Manipülasyon; İmkânlar ve Tehditler”
Enerji Güvenliği Çalıştayı “Türkiye Nükleer Güç Programı 2030”
Türk - Arap İlişkileri Çalıştayı “Çok Boyutlu Güvenlik İnşası”
Uluslararası Kudüs Çalıştayı “Arap Barış Girişimi ve Kalıcı Barış için Perspektifler”
BİLİM KURULU (TASLAK)
Michael Barnett, George Washington University, ABD
Ramesh Thakur, The Australian National University, Australia
Andrew Cooper, University of Waterloo, Canada
Paul Kubicek, Oakland University, USA
Jean Marcou, Institut d'Etudes Politiques de Grenoble, France
Musa Kasımlı, Azerbaycan Bilimler Akademisi, Azerbaycan
Ayla Göl, Aberystweth University, Wales, İngiltere
Ziya Öniş, Koç Üniversitesi
Fuat Keyman, Sabancı Üniversitesi
Nuri Yurdusev, Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Çağrı Erhan, Kemerburgaz Üniversitesi
Meliha Benli Altunuşık, Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Tarık Oğuzlu, Uluslararası Antalya Üniversitesi
Ramazan Gözen, Marmara Üniversitesi
Ayşegül Sever, Marmara Üniversitesi
Berdal Aral, İstanbul Şehir Üniversitesi
Özden Zeynep Oktav, Yıldız Teknik Üniversitesi
Alaeddin Yalçınkaya, Marmara Üniversitesi
Esra Hatipoğlu, Marmara Üniversitesi
André Bank, GIGA Institute, Hamburg
Tayyar Arı, Uludağ Üniversitesi
Recep Bozlağan, Marmara Üniversitesi
Nail Yılmaz, Marmara Üniversitesi
Büyükelçi (E) Ümit Pamir, NATO Akil Kişiler Kurulu Üyesi ve Türkiye NATO E. Daimi Temsilci
Büyükelçi (E) Ömür Orhun, AGİT Türkiye E. Daimi Temsilci
Savaş Biçer, TASAM Başkan Danışmanı | İstanbul Esenyurt Üniversitesi
Mert Bilgin, TASAM Başkan Danışmanı | Bahçeşehir Üniversitesi
Nurşin Ateş Güney, Yıldız Teknik Üniversitesi
ANAHTAR KONUŞMACILAR (İLK TASLAK)
Michael Barnett, George Washington University, ABD
Andrew Cooper, University of Waterloo, Kanada
Ramesh Thakur, The Australian National University, Avustralya
Ekselansları Prenses Basmah Al-Saud, Suudi Arabistan Krallığı
YÜRÜTME KURULU
EŞ BAŞKANLARI
Mehmet Emin Arat
Süleyman Şensoy
KOORDİNATÖRLER
Gonca Oğuz Gök
Emel Parlar Dal
Büyükelçi (E) Murat Bilhan
YARDIMCI KOORDİNATÖRLER
Esra Hatipoğlu
Alaaddin Yalçınkaya
Tolga Sakman
Yadigar Seviş
ORGANİZASYON KOMİTESİ
Arzu Al
Ferit Belder
Ali Başar
Can Türe
Emel Deniz