türkiye cumhuriyeti erciyes üniversitesi biyomedikal mühendisliği

türkiye cumhuriyeti erciyes üniversitesi biyomedikal mühendisliği

TÜRKİYE CUMHURİYETİ
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ BİYOMEDİKAL MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
TIBBİ CİHAZLARIN KALİBRASYONU LABORATUVARI
DENEY NO:2
TANSİYON ÖLÇÜMÜ, TANSİYON ALETİ VE KALİBRASYONU
Tansiyon; kanın atar damar çeperine uyguladığı basınçtır. Tansiyon aleti ise; kalbin kasılması ile vücuda pompalanan kanın
damar çeperine uyguladığı bu basıncın ölçülmesi amacıyla kullanılır.
Tansiyon ölçümü şu şekilde yapılmaktadır. Kolun dirsek üstündeki bölümüne manşon (bezle kaplı havayla şişen bölüm)
şişirilerek kan akımı durdurulur. Kol atar damarının sesleri steteskop ile dinlenirken manşon basıncı saniyede 2 mmHg
düşürülerek yavaş yavaş söndürülür. Manşondaki basınç, damar içindeki basınç düzeyine ulaştığı anda, kan tekrar akmaya
başlar ve her kalp atımında ses duyulur. Sesin ilk duyulduğu rakam büyük tansiyondur. Basınç azaldıkça kan akımının girdabı
azalır, ses kesilir. Kalp atışını en son duyduğumuz andaki basınç küçük tansiyondur.
Tansiyon aleti kullanılarak elde edilen iki basınç değeri
vardır. Birincisi kalbin kasıldığı anda kanın damar çeperine
yaptığı basınç (Sistolik Kan Basıncı / SKB), ikincisi kalbin
gevşediğinde kanın damar çeperine yaptığı basınç (Diyastolik
Kan basıncı / DKB)
Ortalama olarak normal kabul edilen kan basınç değerleri;
SKB için 120 mmHg, DKB için ise 80 mmHg dir. Bu değerlerin
altındaki tansiyon hipotansiyon, üzerindeki tansiyon ise
hipertansiyon olarak adlandırılır.
Hipertansiyon ve hipotansiyon; doğrudan kalp ile ilgili bir
hastalığın göstergesi olabileceği gibi, kalple ilgili olmayan fakat
sonuç itibarı ile kalbi ve dolaşım sistemini etkileyen
hastalıkların göstergesi de olabilir.
Şekil-1 Tansiyon Ölçümü
TANSİYON ALETİNİN BÖLÜMLERİ VE ÖN KONTROLLER:
Tansiyon aleti altı bölümden oluşmaktadır:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Manşon: Kola sarılan ve şişirilerek kola ve dolayısı ile damara basınç uygulayan elastik ve genelde lastik sargıdır.
Pompa (Puar): Manşonu şişirmek amacı ile kullanılan ve hava pompalayan yapıdır.
Basınç Göstergesi: Milimetre cıva (mmHg) cinsinden manşonun damara uyguladığı basınç değerini gösterir.
Steteskop: Kanın damar duvarına yaptığı basınç seslerinin duyulmasını sağlayan alettir.
Hava Boşaltma Vanası: Ölçüm esnasında manşondaki havayı boşaltmayı sağlayan yapıdır.
Manşon Kılıfı: Lastik manşonu saran kumaş kılıftır.
TANSİYON ÖLÇÜMÜ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Manşon sıyrılmış olan kolu tamamen çevreleyecek şekilde sarılır.
Steteskop manşonun hemen alt kenarına yerleştirilir. Brakial arterin (kol atar damarı) üzerine gelmesine dikkat edilir.
Pompa ile manşon 200 veya 220 mmHg basınç değerine ulaşılıncaya kadar şişirilir..
Hava boşaltma vanası kullanılarak saniyede ortalama 5 mmHg olacak şekilde manşonun havası boşaltılır
Basınç göstergesi gözlenerek steteskoptan gelecek kalp atım seslerinin duyulması beklenir.
İlk kalp atım sesleri duyulduğunda basınç göstergesindeki değer SKB’ nı gösterir.
SKB değeri tespit edildikten sonra hava boşaltma işlemine devam edilir. Seslerin kaybolduğu andaki basınç değeri
DKB’ yi gösterir.
Not: Bazen basınç sıfır olana kadar sesler azalarak duyulabilir. Böyle durumda DKB değeri seslerin şiddetinin
azalmaya başladığı andaki değerdir.
NIBP (Non-Invasive Blood Pressure) SİMÜLATÖRÜ KULLANMA TALİMATI
Amaç: BP Pump 2 Non Invaziv Kan Basıncı Analizörünün kullanımının öğrenilmesi.
NIBP; yarı otomatik ve tam otomatik tansiyon aletlerinin kalibrasyonunda kullanılır. Bu cihaz, istenilen değerde hava basıncı
oluşturulmasını sağlamaktadır. Bu sayede tansiyon aletinin, NIBP tarafından oluşturulan hava basıncını ne doğrulukta
gösterebildiği tespit edilebilir.
Şekil-2 NIBP Cihazı
Etiket
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Etiket
1
2
3
4
5
İsim
Home Key
Soft Keys 1-4
Number (Test and Simulation) Keys
Enter Key
Pulse Indicator
ECG Interface Port
Printer Port
RS-232 Serial Port
Pressure Port
Fonksiyon
Ana menüye geçiş yapar.
İstenilen fonksiyonların seçimini yapar.
Basınç değerinin girilmesini ve farklı testlerin seçimini sağlar.
Farklı bir menüye geçişi veya ayarların kaydedilmesini sağlar.
Basıncın sisteme aktarıldığını LED ışık göstergesi ile gösterir.
İstendiğinde EKG modülüne bağlantı yapılmasını sağlar.
Harici yazıcı bağlantısının yapıldığı kısım
Bilgisayar bağlantısının yapılmasına izin veren kısım
Tansiyon aleti bağlantının yapıldığı kısım.
NIBP CİHAZININ FONKSİYON TUŞLARI
İsim
Fonksiyon
400 mmHg (53.3 kPa) hava basınç
Pressure Leak
oluşturur ve kayıp miktarını ölçer.
Pressure
Ayarlanan değere kadar hava basıncı
Relief
oluşturur.
Static
Dışarıdan oluşturulan hava basıncını
Pressure
ekranda gösterir.
Kol ve bilek bölgesi için yedi farklı
Standart BP
durumda hava basıncı oluşturulmasına
izin verir.
Sağlıklı, geriatrik ve obez kişiler için
Patient
farklı seviyelerde hava basıncı
Conditions
oluşturur.
Arrhythmias
Atrial Fibrillation, Premature Ventricular
Contraction gibi düzensiz kalp
ritimlerinin ölçümünü yapar.
7
Respiratory
Artifact
Kalp atımı sırasında normal
solunumdan kaynaklanan basınç
değişimini gösterir.
8
Neonate
Neonatal (4 haftadan küçük bebekler)
hastalarda kan basınç ölçümünün
yapılabilmesini test eder.
9
Wrist
Bilek manşonundaki basıncı test eder.
0
User Defined
Kullanıcının istediği basınç değerini
girmesini sağlar.
6
Şekil-3 NIBP Cihazının Bağlantı Şeması
KALİBRASYON ÖNCESİ ÖN KONTROLLER:
1.
2.
3.
4.
Tansiyon aletinin ibresi ±1 mmHg aralığında mı?
Pompa hava pompalıyor mu?
Steteskop sesleri iyi iletiyor mu?
Hava boşaltma vanası işlevini doğru yapıyor mu?
Tansiyon Aleti Kalibrasyonu İçin Yapılacak işlemler:
1.
NIBP Simülatörünü açarak aşağıdaki ekranın gelmesini bekleyiniz.
Şekil-4 NIBP Cihazının Bağlantı Şeması
2.
İstendiğinde MAIN MENU den SETUP (Şekil-4) seçilerek fonksiyon tuşları yardımıyla Şekil-5 te görülen ayarlamalar
yapılabilir.
Şekil-5 NIBP Cihazının Bağlantı Şeması
3.
Ek özelliklere MORE seçeneğiile erişilebilir. Bu özellikler Şekil-6’da gösterilmektedir.
Şekil-6 Ek Özellikler
4.
Kaçak Hava Basıncı Testi için;
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
h.
Şekil-4 te gösterilen ana ekran sayfasından “Pressure Tests” e basınız.
“Pressure Leak Test” i seçiniz.
“Vent” tuşuna basarak cihaz içerisindeki havayı boşaltınız.
“Setup” a basınız.
Kaçak testinin yapılacağı hava basıncı değerini giriniz (Set Point: 250 mmHg).
“Start” a basarak ölçüme başlayınız. 60 saniye sonra sonuç ekranı gelecektir.
Leak Rate kaçak oranıdır. Setpoint ile Measured değerleri arasındaki fark hava kaçağını gösterir.
(Bu değer “15 mmHg” nin üzerinde olmamalıdır.)
Ana menüye dönmek için “ 1 (Home Key)” tuşuna basınız.
Şekil-7 Kaçak Hava Basıncı Testi Ekranı
5.
Statik Basınç Doğrulama (Performans) Testi için;
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
h.
i.
Şekil-4 te gösterilen ana ekran sayfasından “Pressure Tests” e basınız.
“Static Pressure” ı seçiniz.
“Vent” tuşuna basarak cihaz içerisindeki havayı boşaltınız
“Setup” a basınız.
0-250 mmHg arasında 50 mmHg aralıklarla hava basıncı oluşturunuz.
“ENT” e basarak girilen değeri kaydediniz.
“Start” a basarak ölçüme başlayınız.
(Ayarlanan hava basıncı Pressure Port tan tansiyon aletine iletilecektir).
Tansiyon aletinin gösterdiği değeri okuyarak kaydediniz ve ±3 mmHg tolerans aralığında olup olmadığını
kontrol ediniz.
Ana menüye dönmek için “ 1 (Home Key)” tuşuna basınız.
Şekil-8 Statik Basınç Doğrulama Testi Ekranı
6.
NIBP cihazını kullanarak elektronik tansiyon aletlerinin veya hastabaşı monitörün kalibrasyonunu yapmak için sistemler
arasındaki uygun bağlantıları yapınız ve aşağıdaki işlemleri takip ediniz.
a. Şekil-4 te gösterilen ana ekran sayfasından “Perform Simulation” a basınız.
b. “Perform Simulation” u seçiniz.
c. Şekil-9 da gösterilen hasta koşulları, fonksiyon tuşları aracılığı ile seçilerek oluşturulabilir. Oluşturulan koşullar;
dijital tansiyon aleti veya hastabaşı monitördeki karşılıkları kontrol edilebilir.
Şekil-9 Hasta koşullarının simüle edilmesi
Simülasyon No
1
2
3
4
5
6
7
STANDART BP SİMÜLASYONLARI
Kan Basıncı (mmHg)
Nabız (bpm)
120/80
80
150/100
80
200/150
80
255/195
80
60/30
80
80/50
80
100/65
80
Atım Hacmi (cc)
0.68
0.65
0.60
0.55
0.75
0.71
0.69
TIBBİ CİHAZLARIN KALİBRASYONU LABORATUVARI
Deney No
2
Deney Adı
TANSİYON ALETİ KALİBRASYONU
Deneyin Amacı:
AD - SOYAD
NUMARA
İMZA
ÖN KONTROLLER
BAŞARILI ☐
☐ Uygun (İbre ±1 mmHg değerinde)
☐ Uygun Değil (İbre olması gereken konumda değil) Hata Miktarı: ………
Pompa
☐ Uygun (Hava pompalanabiliyor)
☐ Uygun Değil (Hava pompalanamıyor)
Hava Boşaltma Vanası
☐ Uygun (Sistemden hava tahliyesi yapılabiliyor)
☐ Uygun Değil (Sistemden hava tahliyesi yapılamıyor)
Steteskop
☐ Uygun (Ses iletimi iyi durumda)
☐ Uygun Değil (Ses iletimi kötü durumda veya yapılamıyor)
☐ Tansiyon aleti ön kontrollerden geçmiştir.
☐ Tansiyon aleti ön kontrollerden geçememiştir.
Sorun Kaynağı: ……………………………………
☐ Tansiyon Aleti-NIBP bağlantısı yapıldı
Test-2
KAÇAK HAVA BASINCI TESTİ
BAŞARILI ☐
☐ Tansiyon Aleti içerisinde hava boşaltıldı.
☐ “Pressure Leak Test” seçildi.
☐ NIBP içerisindeki hava boşaltıldı (“VENT” Fonksiyonu).
☐ Pressure Leak Test başlatıldı (Set Point: 250 mmHg)
Kaçak Miktarı: ……… mmHg
☐ Tansiyon aleti manşonu; kaçak hava basıncı testinden geçmiştir.
☐ Tansiyon aleti manşonu; Kaçak Miktarı ≥ 15 mmHg olduğu için kaçak hava basıncı testinden
geçememiştir.
Test-3
STATİK BASINÇ DOĞRULAMA TESTİ
BAŞARILI ☐
☐ Tansiyon Aleti içerisinde hava boşaltıldı.
☐ “Static Pressure” seçildi.
☐ NIBP içerisindeki hava boşaltıldı (“VENT” Fonksiyonu).
Test-1
Sıfır Pozisyon Kontrolü
Ayarlanan Değer
(mmHg)
60
120
180
240
Tansiyon Aletinde Okunan Değer
(mmHg)
Sapma Miktarı
(mmHg)
Sonuç
(Başarılı/Başarısız)
☐ Tansiyon aleti göstergesi; statik basınç doğrulama testinden geçmiştir.
☐ Tansiyon aleti göstergesi; ayarlanan basınç değerlerinin en az birisi için basınç göstergesindeki
Sapma Miktarı ≥ 3 mmHg olduğu için statik basınç doğrulama testinden geçememiştir.