„Ich kann zwei* Sprachen”

Transkript

„Ich kann zwei* Sprachen”
„Ich kann zwei* Sprachen”
Spielend Sprachen lernen mit Immersion im Kinderalter
зможности все младенцы,
дети и подростки
должны
получить
You must decide yourself how much will be given to your child. But only if you have adequ
s de
l’importance
préventives
pour
s de l’importance
des préventives
pour eux-mêmes
et pour
les des
You
must
decide
yourself
much
will eux-mêmes
beinformation
given toet your
child.
But
only
if
youaccès
have
adequate
schild.
de
l’importance
des
préventives
pour
les
etbequ’ils
t autres
will
be
aaient
position
to make
right
decision.
must decide yourself
how much
will
beetdecide
given
to your
child.
But
only
you
You
must
yourself
how
much
willifet
be
given
toadequate
your
But
only
youhow
have
adequate
зможности
все
младенцы,
дети
иdoğru
подростки
должны
aboutchild.
will
youyou
inifainyou
position
make
thethe
right
decision.
kararı
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
olanlar
verebilir.
Bupour
You
must
decide
yourself
how
much
will be
given to your
But
only
have to
adequate
autres
qu’ils aient
accès
aux
Tous
les
enfants
adolescents
eux-mêmes
ethave
pour
les
autres
etinformation
qu’ils
ai-if
сти все младенцы, дети
и
подростки
должны
получить
aux Tous les enfants et adolescents devraient si possible être contre les
about will you be in a positionbroşür
to make
the
right
decision.
получить
зможности
все
младенцы,
дети
и
подростки
должны
получи
size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve
ent accès aux Tous les enfants et adoles-
зможности все младенцы, дети и подростки должны получить
doğru
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
olanlar
verebilir.
Bu
doğru
ancak
bilgilendirilmiş
olanlar
Bu
зможности все младенцы,
дети
имладенцы,
подростки
должны
получить
de l’importance des préventives pour eux-mêmes et pour les
You
must decide
yourself
how kararı
much
will иbeподростки
given
to your
child. ButYou
only
if you
haveyourself
adequate
must
decide
how kararı
muchполучить
will beyeterince
given to your
child. But only
if youverebilir.
have adequa
зможности
все
дети
должны
doğru
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
olanlar
verebilir.
Bu
все
младенцы,
дети
и kararı
подростки
должны
You
must
decide
yourself
how
much
will be
given
to your
But
only
ifdecide
you
have
adequate
cents
devraient
siдолжн
possible
être contre
leschild.зможности
все
дети broşür
иve
подростки
должныmümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve
broşür
size
yantoзможности
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
tres et qu’ils
aient
accès
aux Tous
lesиenfants
et adolescents
You
must
yourself
how
much
will
be
your
child.
But only
if
youмладенцы,
have
adequate
жности
все
младенцы,
дети
подростки
получить
information
aboutдолжны
willaşıların
yougiven
be mümkün
intoa position
make
the
right
decision.
information
aboutsize
willaşıların
you be in a position to make the right decision.
зможности все младенцы, дети
и подростки
broşür
size
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
ve
получить
получить
devraient
si
possible
être
contre
les
tereddütlerinizi
a
informationдети
aboutи подростки
will you be inдолжн
a position
to make the right decision.
tereddütlerinizi a
information about will you be in a position to make the right decision.
можности все младенцы,
получить
получить tereddütlerinizi a
*drei
Verein für frühe Mehrsprachigkeit
an Kindertageseinrichtungen und Schulen e.V.
т
$IE&ACHZEITSCHRIFTF~RFR~HES%NGLISCHLERNEN¯
MITVIELFiLTIGEN-ATERIALIEN
!UFEINEN"LICK
Ë
Ë
Ë
Ë
Ë
ORIGINELLE)DEENF~RALTERSGEMi†EN5NTERRICHT
-ATERIALIENF~RAUFGABENORIENTIERTES
UNDENTDECKENDES,ERNEN
AUTHENTISCHE3PRECHANLiSSE
KOMMENTIERTE!RBEITSBLiTTER
UMFANGREICHES:USATZMATERIALAUFEINER#$2/INJEDER!USGABE¯KOSTENLOS
4HEMEN
Ë
Ë
Ë
Ë
-YBODYANDHEALTH
.UMBERSANDSHAPESAROUNDUS
&ARM
7INTER
3ICHERN3IESICHEINE!USGABEVON4AKEOFF
)NFORMATIONENUND"ESTELLUNG
"ITTENENNEN3IEDAS3TICHWORTÂ!NZEIGE4AKEOFF±
WWWTAKEOFFWESTERMANNDE
Wenn Sie nach Erhalt des kostenlosen Probeheftes Take off! weiterbeziehen möchten, brauchen Sie nichts zu tun. Sie erhalten Take off! regelmäßig
alle 3 Monate ein Jahr lang zum günstigen Jahresabonnementpreis von 32,00 ` für Privatpersonen, 64,00 ` für Schulen/Institutionen, 22,00 ` für
Studierende/Referendare (bei Vorlage einer entsprechenden Bescheinigung), alle Preise zzgl. 1,10 ` Versandkosten pro Heft. Wenn Sie Take off! nicht
weiterbeziehen möchten, teilen Sie uns dies bitte spätestens 10 Tage nach Erhalt des kostenlosen Probeheftes schriftlich mit und für Sie ist alles erledigt.
KOSTENLOS
UNTER4ELEFON
4ELEFON
4ELEFAX
%-AILABOBESTELLUNG WESTERMANNDE
то приводят к
Inhalt
5
6
7
9
10
12
14
16
17
18
20
22
23
24
25
26
28
32
34
40
45
46
48
48
Wozu diese Broschüre?
Zwei Sprachen sind ein Geschenk
Immersion – die weltweit erfolgreichste Methode für Fremdsprachen
Die Vision von mehrsprachiger Erziehung
Immersion in Krippe und Kindergarten
Immersion in der Grundschule
Altenholz/Kiel: Verbund von bilingualer Kita und bilingualer Grundschule
Wie entwickelt sich die Muttersprache?
Wie entwickeln sich die Inhalte der Schulfächer?
Wie weiter nach der bilingualen Grundschule?
Prof. Petra Burmeister: Übergang von der Grundschule zur weiterführenden Schule
Zu Hause
Zwei Sprachen gleichzeitig lernen oder nacheinander?
Blick über den Tellerrand
Jedes Kind kann Sprachen lernen
Prof. Henning Wode: Die erste Sprache als Wegbereiter der zweiten
Fazit, Zusammenfassung für Schnell-Leser
Anforderungen an pädagogisches Personal
Welche Rolle spielt das Alter bei Fremdsprachen? Interview mit Prof. Thorsten Piske
Zu den Experten
Verein für frühe Mehrsprachigkeit an Kindertageseinrichtungen und Schulen FMKS e.V.
Impressum
Antrag
3|
sс
к
b
н
птF
c
Medienkiste Mehrsprachigkeit
Bücher, Spiele und CDs in über zehn verschiedenen
Sprachen zum Anschauen und Ausprobieren!
Sie können die Medienkiste für 4 bis 6 Wochen
gegen Versandzuschuss bestellen bei:
E-Mail [email protected]. Mehr Information im Internet: www.litprom.de/132.html
© Simone Peters, Pixelio
Die Medienkiste Mehrsprachigkeit ist eine Gemeinschaftsproduktion von
• Eulenwolf Verlag für Leseförderung, www.eulenwolf.de
• Verein für frühe Mehrsprachigkeit an Kindertageseinrichtungen
und Schulen FMKS e.V., www.fmks.eu
• litprom | Gesellschaft zur Förderung der Literatur aus Afrika,
Asien und Lateinamerika e.V., www.litprom.de
Verein für frühe Mehrsprachigkeit
an Kindertageseinrichtungen und Schulen e.V.
sсамих
pour
eux mêmes
et pour
les autres
et qu ils aient accès aux Tous les enfants
s de l importance
et adolescents
des préventives pour eux mêmes et pour les autres et qu ils aient accès aux Tous les enfants et adolescents
и окружающих,
а также в том,
чтобы сделать
прививки доступными.
aient
aux Tous
les
enfants
et adolescents
devraient sidevraient
possible
être contre
aient
accès aux Tous les enfants et adolescents devraient si
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются
реже и accès
не так часто приводят
к
siintended
possible
contre
les
si possible
contre
les
brochure
is devraient
therefore
the
possible
side effects
vaccinations
how much
will be
giventoêtre
toexplain
your
child.
But only
if youofhave
You
must
adequate
decide yourself
information
howabout
much will
willyou
be
given
be in être
atoposition
your
child.
to make
But only
the right
if youdecision.
have adequate information about
possible être contre
will you be in a position to make
les должны
les
ны
зможности
всеbilgilendirilmiş
младенцы, детиcontre
и подростки
doğru, enfants
kararı
ancak
yeterince
verebilir.
Bu
broşür
doğru
aşıların
mümkün
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
hakkında
olanlar
ver
Bu
broşür
size
aşıların
mümkün
yan
et adolescents
devraient
si possible être
vaccinés contre les maladies olanlar
lesquelles
il est conseillé de
se faire
vacciner à size
Hambourg.
C’est kararı
ainsi que
l’on
parviendrayan
à ce queetkileri
ces maladies
ne
surviennent plusbilgi
et qu’elles
n’entraînentverebilir.
plus de dommages
physiques
ou même
de décès.
Certaines maladies
peuvent même
être etkile
éliminées
получить
получить
то
приводят
к
Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi aşmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca
cuğunuzu ne ölçüde koruyacağınıza kararı kendiniz veriyorsunuz. Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi a
Wozu diese Broschüre
In dieser Broschüre erfahren Sie etwas darüber, wie Kinder Sprachen gut lernen können,
dies kindgerecht und ohne Überforderung. Wir informieren Sie darüber, wie bilinguale
(zweisprachige) Krippen, Kindergarten und Schulen arbeiten. Sie lernen den Unterschied
zwischen der Methode „Immersion“ und fremdsprachlichen Spielstunden im Kindergarten
beziehungsweise Immersion und herkömmlichem Fremdsprachenunterricht in der Schule
kennen.
Andere Länder machen mit der Methode Immersion seit vielen Jahren gute Erfahrungen.
In Deutschland wird das Immersionsverfahren erst langsam bekannt. Der Verein für frühe
Mehrsprachigkeit an Kindertageseinrichtungen und Schulen FMKS e.V. möchte deswegen
die Immersion genauer vorstellen.
Vielleicht fragen Sie sich, ob ein Kind schon früh mit einer Fremdsprache Kontakt haben
sollte. Antworten darauf finden Sie im Interview: „Welche Rolle spielt das Alter beim
Sprachenlernen?“
Diese Broschüre behandelt auch folgende Fragen: „Lernt mein Kind gleichzeitig gut Deutsch
beziehungsweise seine Muttersprache? Versteht es die Inhalte in den Schulfächern, wenn
der Unterricht in einer Fremdsprache stattfindet? Wie können Kinder in der Muttersprache
und in zwei Fremdsprachen ein hohes Niveau erreichen?“
Immersion ist die weltweit
erfolgreichste Methode,
um Fremdsprachen zu lernen
5|
s de l importance des préventives pour
s de оl значении
importance
des préventives
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан
предохранительных
прививок для них s
с
qu ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
You autres
must etdecide
yourself
how
much
will
beadolescents
given
to your
child.
But
only
if you
adequate
s de l’importance des préventives pour eux-mêmes et pour les
По возможности
все младенцы,
дети и подростки
должны
получить
прививкиhave
против болезней,
в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
ent
accès
aux
Tous
les
enfants
et
adolespossible
êtreinformation
contre
les yeterince
зможности
младенцы,
иsidoğru
подростки
должны
eux-mêmes
etdecide
pouryourself
les autres
qu’ils
ai- will be
Youetmust
howetmuch
protection
given to yourвсе
child.
But onlydevraient
ifдети
you have
adequate
protective
willolanlar
you be inverebilir.
a position toBu
makemust
the right
decision.
This b
You
decide
yourself
kararı
ancak
bilgilendirilmiş
autres
qu’ils aient
accès aux
Tous
les enfants
adolescents
information
about
will
you
be inabout
a position
tovaccinations
make
the
right
decision.
н
зможности
все
младенцы,
дети
и
подростки
должн
must etdecide
yourself
how
much
will
be
given
to
your
child.
But
only
if
you
have
adequate
cents
devraient
si
possible
être
contre
les
получить
accès
aux Tous les
enfants et adolesСвою особую задачу
всех гражданsize
о значении
предохранительных
прививок
для них
самих и окружающих,
а также
в том, чтобы
сделать прививки
devraient
possiblekararı
être ent
contre
les yeterince
е младенцы,
дети иsidoğru
подростки
должны
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
ve доступными.
ancak
bilgilendirilmiş
olanlar verebilir.
Bu я вижу в том, чтобы информировать broşür
птF
information about will
youdevraient
be in a position to make
the right
decision.
По возможности
все младенцы,
дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививки
рекомендованыne
официально.
Благодаря этому данные
болезни
встречаются
реже и не так част
Çocuğunuzu
ölçüde koruyacağınıza
kararı
kendiniz
veriyorsunuz.
cents
получить si possible être contre les
Çocc
broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve
Zwei Sprachen sind ein Geschenk
Was die Europäische Union EU
zur Mehrsprachigkeit fordert
Zu einer zeitgemäßen Bildung
gehören berufstaugliche
Fremdsprachenkenntnisse in
mehreren Sprachen
|6
Mehrsprachigkeit gewinnt immer stärker an Bedeutung. Die EU-Staats- und Regierungschefs haben 2002 in Barcelona vereinbart, dass jeder EU-Bürger seine Muttersprache plus
zwei Fremdsprachen auf hohem Niveau beherrschen lernen soll. Davon sind die meisten
deutschen Schulabgänger heute noch weit entfernt. Dabei gelten Fähigkeiten wie die volle
Kommunikationsfähigkeit in mehreren Sprachen und interkulturelle Kompetenzen mittlerweile
als Schlüsselqualifikationen. Für den Einzelnen bringen mehrere Sprachen Pluspunkte bei
Bewerbungen sowie im Beruf und eröffnen persönlich neue Perspektiven und Chancen.
Mehrsprachige Menschen können mit Menschen anderer Länder kommunizieren, haben
beispielsweise Zugang zum fremdsprachlichen Film, Theater, zu fremdsprachlicher Literatur.
Mehrsprachigkeit erfüllt eine wichtige Voraussetzung für Frieden und Toleranz.
sсамих
pour
eux mêmes
et pour
les autres
et qu ils aient accès aux Tous les enfants
s de l importance
et adolescents
des préventives pour eux mêmes et pour les autres et qu ils aient accès aux Tous les enfants et adolescents
и окружающих,
а также в том,
чтобы сделать
прививки доступными.
aient
aux Tous
les
enfants
et adolescents
devraient sidevraient
possible
être contre
aient
accès aux Tous les enfants et adolescents devraient si
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются
реже и accès
не так часто приводят
к
siintended
possible
contre
les
si possible
contre
les
brochure
is devraient
therefore
the
possible
side effects
vaccinations
how much
will be
giventoêtre
toexplain
your
child.
But only
if youofhave
You
must
adequate
decide yourself
information
howabout
much will
willyou
be
given
be in être
atoposition
your
child.
to make
But only
the right
if youdecision.
have adequate information about
possible être contre
will you be in a position to make
les должны
les
ны
зможности
всеbilgilendirilmiş
младенцы, детиcontre
и подростки
doğru, enfants
kararı
ancak
yeterince
verebilir.
Bu
broşür
doğru
aşıların
mümkün
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
hakkında
olanlar
ver
Bu
broşür
size
aşıların
mümkün
yan
et adolescents
devraient
si possible être
vaccinés contre les maladies olanlar
lesquelles
il est conseillé de
se faire
vacciner à size
Hambourg.
C’est kararı
ainsi que
l’on
parviendrayan
à ce queetkileri
ces maladies
ne
surviennent plusbilgi
et qu’elles
n’entraînentverebilir.
plus de dommages
physiques
ou même
de décès.
Certaines maladies
peuvent même
être etkile
éliminées
получить
получить
то
приводят
к
Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi aşmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca
cuğunuzu ne ölçüde koruyacağınıza kararı kendiniz veriyorsunuz. Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi a
Immersion – die weltweit erfolgreichste
Methode für Fremdsprachen
Sinngemäß übersetzt meint Immersion „Eintauchen“ oder „Sprachbad“. Bei Immersion ist
die Fremdsprache die Arbeits- und Umgangssprache. Die Kinder erhalten bei Immersion
also keinesfalls herkömmlichen Sprachunterricht, wie viele Erwachsene ihn aus ihrer Schulzeit kennen. Vielmehr erleben Kinder die Fremdsprache im Alltag in Krippe, Kindergarten
und Schule. Sie verbringen viel Zeit mit der Sprache. Die Fremdsprache ist dabei immer mit
Handeln und Dingen verknüpft, die für Kinder bedeutungsvoll und interessant sind. Fremdsprachen werden gut gelernt, wenn der Sprachkontakt intensiv ist und lange und kontinuierlich anhält. Das erforderliche Ausmaß lässt sich nur mit der Immersionsmethode erreichen.
Wie Spracherwerb gut gelingt…
7|
s de l importance des préventives pour
s de оl значении
importance
des préventives
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан
предохранительных
прививок для них s
с
qu ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
You autres
must etdecide
yourself
how
much
will
beadolescents
given
to your
child.
But
only
if you
adequate
s de l’importance des préventives pour eux-mêmes et pour les
По возможности
все младенцы,
дети и подростки
должны
получить
прививкиhave
против болезней,
в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
ent
accès
aux
Tous
les
enfants
et
adolespossible
êtreinformation
contre
les yeterince
зможности
младенцы,
иsidoğru
подростки
должны
eux-mêmes
etdecide
pouryourself
les autres
qu’ils
ai- will be
Youetmust
howetmuch
protection
given to yourвсе
child.
But onlydevraient
ifдети
you have
adequate
protective
willolanlar
you be inverebilir.
a position toBu
makemust
the right
decision.
This b
You
decide
yourself
kararı
ancak
bilgilendirilmiş
autres
qu’ils aient
accès aux
Tous
les enfants
adolescents
information
about
will
you
be inabout
a position
tovaccinations
make
the
right
decision.
н
зможности
все
младенцы,
дети
и
подростки
должн
must etdecide
yourself
how
much
will
be
given
to
your
child.
But
only
if
you
have
adequate
cents
devraient
si
possible
être
contre
les
получить
accès
aux Tous les
enfants et adolesСвою особую задачу
всех гражданsize
о значении
предохранительных
прививок
для них
самих и окружающих,
а также
в том, чтобы
сделать прививки
devraient
possiblekararı
être ent
contre
les yeterince
е младенцы,
дети иsidoğru
подростки
должны
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
ve доступными.
ancak
bilgilendirilmiş
olanlar verebilir.
Bu я вижу в том, чтобы информировать broşür
птF
information about will
youdevraient
be in a position to make
the right
decision.
По возможности
все младенцы,
дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививки
рекомендованыne
официально.
Благодаря этому данные
болезни
встречаются
реже и не так част
Çocuğunuzu
ölçüde koruyacağınıza
kararı
kendiniz
veriyorsunuz.
cents
получить si possible être contre les
Çocc
You must
decide yourself
how much
protection
will verecek
be given tove
your child. But only if you have adequate information about protective vaccinations will you be in a position to make the right decision. This b
broşür size aşıların
mümkün
yan etkileri
hakkında
bilgi
„Ich fand es sehr gut,
dass wir ab dem 1. Schultag schon
in der 1. Klasse fast alle Fächer
auf Englisch hatten.
Ich habe schnell Englisch gelernt.
Es ist mir nicht schwer gefallen,
Englisch zu sprechen.
Ich fand ́es nur positiv.“
© Stephanie Hofschlaeger, Pixelio
Ines, 13 Jahre
|8
sсамих
pour
eux mêmes
et pour
les autres
et qu ils aient accès aux Tous les enfants
s de l importance
et adolescents
des préventives pour eux mêmes et pour les autres et qu ils aient accès aux Tous les enfants et adolescents
и окружающих,
а также в том,
чтобы сделать
прививки доступными.
aient
aux Tous
les
enfants
et adolescents
devraient sidevraient
possible
être contre
aient
accès aux Tous les enfants et adolescents devraient si
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются
реже и accès
не так часто приводят
к
siintended
possible
contre
les
si possible
contre
les
brochure
is devraient
therefore
the
possible
side effects
vaccinations
how much
will be
giventoêtre
toexplain
your
child.
But only
if youofhave
You
must
adequate
decide yourself
information
howabout
much will
willyou
be
given
be in être
atoposition
your
child.
to make
But only
the right
if youdecision.
have adequate information about
possible être contre
will you be in a position to make
les должны
les
зможности
всеbilgilendirilmiş
младенцы, детиcontre
и подростки
ны
doğru, enfants
kararı
ancak
yeterince
verebilir.
Bu
broşür
doğru
aşıların
mümkün
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
hakkında
olanlar
ver
Bu
broşür
size
aşıların
mümkün
yan
et adolescents
devraient
si possible être
vaccinés contre les maladies olanlar
lesquelles
il est conseillé de
se faire
vacciner à size
Hambourg.
C’est kararı
ainsi que
l’on
parviendrayan
à ce queetkileri
ces maladies
ne
surviennent plusbilgi
et qu’elles
n’entraînentverebilir.
plus de dommages
physiques
ou même
de décès.
Certaines maladies
peuvent même
être etkile
éliminées
получить
получить
то
приводят
к
Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi aşmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca
cuğunuzuisnetherefore
ölçüde koruyacağınıza
kararı
korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi a
brochure
intended to explain
thekendiniz
possibleveriyorsunuz.
side effects ofFakat
vaccinations
Die Vision von mehrsprachiger
Erziehung
Wenn sich Menschen die beste Förderung vorstellen, um Fremdsprachen zu erwerben –
was fällt ihnen dazu ein? Möglichst früh müsste sie beginnen, nicht erst in einer weiterführenden Schule. Authentisch soll sie sein, möglichst vermittelt durch Erzieher oder Lehrer mit
muttersprachlicher Kompetenz. Intensiv sollte sie sein, am besten realisierbar durch Eintauchen in Sprache und Kultur des entsprechenden Landes für Jahre. Die eigene Muttersprache
und die sozialen Bezüge sollten dabei nicht vernachlässigt werden.
Soweit die Vision von optimaler mehrsprachiger Erziehung und Bildung. Konventionelle
Unterrichtskonzepte, bei denen Kinder Fremdsprachen erst in der weiterführenden Schule
oder mit geringer Intensität in der Grundschule lernen, vergeben Chancen. Am Beispiel an
in Grenzregionen bilingual aufgewachsener Kinder kann jeder die Möglichkeiten früher
Sprachförderung erkennen.
Es mutet jedoch visionär an, ein allgemeines Erziehungs- und Unterrichtskonzept zu fordern,
das dem Effekt eines Auslandaufenthalts nahe kommt – und das gleichzeitig im Rahmen
von hiesigen Kitas und Schulen leicht sowie weitgehend kostenneutral anwendbar ist. Wie
kaum ein anderes Konzept erscheint das Immersionskonzept für die frühe spielerische und
doch nachhaltige Vermittlung von Mehrsprachigkeit geeignet.
9|
s de l importance des préventives pour
s de оl значении
importance
des préventives
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан
предохранительных
прививок для них с
qu ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
You autres
must etdecide
yourself
how
much
will
beadolescents
given
to your
child.
But
only
if you
adequate
s de l’importance des préventives pour eux-mêmes et pour les
По возможности
все младенцы,
дети и подростки
должны
получить
прививкиhave
против болезней,
в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
accès
enfants
et
adolesdevraient
possiblekararı
être ent
contre
les aux Tous les
зможности все младенцы,
дети иsi подростки
должны
eux-mêmes
et pour les autres et qu’ils aiancak
bilgilendirilmiş
verebilir. Bu
You must decide yourself
autres
qu’ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
adolescents
informationdoğru
about will
you
be inyeterince
a position
to make
the
rightolanlar
decision.
must etdecide
yourself
how
much
will
be
given
to
your
child.
But
only
if
you
have
adequate
зможности
все
младенцы,
дети
и
подростки
должн
cents
devraient
si
possible
être
contre
les
получить
accès
aux Tous les
enfants et adolesСвою особую задачу
всех гражданsize
о значении
предохранительных
прививок
для них
самих и окружающих,
а также
в том, чтобы
сделать прививки
Çocuğu
devraient
possiblekararı
être ent
contre
les yeterince
е младенцы,
дети иsidoğru
подростки
должны
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
ve доступными.
ancak
bilgilendirilmiş
olanlar verebilir.
Bu я вижу в том, чтобы информировать broşür
© Mike Frajese, Pixelio
ide yourself
how much protection
willyou
be given
toayour
child. But
only
ifthe
youright
have
adequate
information
about
protective
vaccinations
information
about will
bevraie
in
to make
decision.
По возможности
все младенцы,
дети
и подростки должны
получить
прививки
против болезней,will
в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются реже и не так част
пт
cents
devraient
être
contre
les
rai
enposition
получить
Çocuğunuzu ne ölçüde koruyacağınıza kararı kendiniz veriyorsunuz. Fa
broşür
sizedecision.
aşıların
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
veeffects of vaccinations
m si possible
be in a position to make
the right
Thismümkün
brochure
isyan
therefore
intended
to explain
the possible
side
Immersion in Krippe und
Kindergarten
Natürlicher Spracherwerb heißt:
Ein Kind erschließt
sich die Sprache eigenständig
In bilingualen Krippen und Kindergärten spricht eine Erziehungskraft nach dem Prinzip
„Eine Person - eine Sprache“ ausschließlich Deutsch, die andere Erziehungskraft ausschließlich die neue Sprache. Alles, was die fremdsprachliche Betreuungskraft sagt, verstärkt sie
durch Mimik und Gestik. Dies kommt der Art und Weise nahe, wie Kinder ihre Muttersprache lernen. Hierbei ist es gleichgültig, ob es sich um die erste oder zweite Sprache handelt.
„Nach etwa 6 Wochen im
bilingualen Kindergarten kann
der Tagesablauf bereits in der
neuen Sprache bewältigt
werden.“
Mit Immersion erschließen sich Kinder eine Fremdsprache Stück für Stück aus dem Zusammenhang. Dabei hat jedes Kind sein eigenes Tempo. Fehler gehören immer dazu und sind
normal. Sie zeigen sogar an, welchen Sprachstand ein Kind erreicht hat. Wichtig ist, dass
Kinder für sie bedeutungsvolle Dinge in einer reichhaltigen Sprache erleben und das über
lange Zeit. In Krippe und Kindergarten lernen die Kinder vor allem die Fremdsprache verstehen. Es ist normal, dass sie die neue Sprache noch eher wenig sprechen. Immersion ist frei
von Leistungsdruck und Zwang.
Immersion ist keine
Überforderung
| 10
s de l importance
des préventives pour eux mêmes et pour les autres et qu ils aient accès aux Tous les enfants et adolescents
sсамих
pour
eux-mêmes
et pour
les autres
et qu ils aient accès aux Tous les enfants
et adolescents
и окружающих,
а также в том,
чтобы сделать
прививки доступными.
aient
accès aux Tous les enfants et adolescents devraient si
aient
aux Tous
les enfants
et adolescents devraient sidevraient
possible
être contre
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются
реже и accès
не так часто приводят
к
si possible
contre
les But only if you have adequate
devraient
si possible
contre
les
You must
decide yourself
howabout
much will
willyou
be
given
your
child.
information about
how much
will be
given être
to your
child.
But only if you have
adequate
information
be in être
atoposition
to make the right decision.
ны
то приводят к
получить
les должны
зможности все младенцы, дети и подростки
получить
possible être contre
will you be in a position to make
les
doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir.
Bu broşür size aşıların mümkün yan etkile
kararı
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
olanlar
Bu
broşür
aşıların
mümkün
hakkında
ver
, enfants
et adolescents
si possible
être
vaccinés contre
les maladies
contre lesquelles
il est conseillédoğru
de
se faire
vacciner
à size
Hambourg.
C’est ainsi
que
l’on parviendrayan
àolanlar
ce queetkileri
ces verebilir.
maladies ne
surviennent
plusbilgi
et
qu’elles
n’entraînent
plus de dommages
physiques
ou même de bilgi
décès. Certaines
maladies
peuvent même être éliminées
unuzu ne ölçüdedoğru
koruyacağınıza
kararıdevraient
kendiniz
veriyorsunuz.
Fakat
korucuyu
aşılarverebilir.
hakkında
kararı
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
Bu broşür
size
aşıların
mümkün
yan etkileri
hakkında
verecek
ve tereddütlerinizi
aşma
akat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi aşmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca
Die fremdsprachliche Betreuungskraft muss nicht zwingend die Fremdsprache als Muttersprache sprechen, also ein „native speaker“ sein. Aber sie sollte die Fremdsprache auf
muttersprachlichem Niveau beherrschen. Hilfreich ist auch, wenn sie über Kenntnisse des
Zweitspracherwerbs verfügt, weil sie sich dann besser auf die Situation der Kinder einstellen
kann.
Immersion ist nicht dasselbe wie einzelne fremdsprachliche (Spiel-) Stunden oder strukturierter Sprachunterricht. Zum einen ist die Zeit bei Spielstunden viel zu kurz, zum anderen ist
„Unterricht“ nicht altersgemäß. Spielstunden und Fremdsprachenunterricht umfassen nicht
die gesamte Sprache, sondern immer nur Teilbereiche.
mehr: „Leitfaden für die
Entstehung eines bilingualen
Kindergartens“, www.fmks.eu,
Startseite
11 |
s de l importance des préventives pour
s de оl значении
importance
des préventives
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан
предохранительных
прививок для них s
с
qu ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
You autres
must etdecide
yourself
how
much
will
beadolescents
given
to your
child.
But
only
if you
adequate
s de l’importance des préventives pour eux-mêmes et pour les
По возможности
все младенцы,
дети и подростки
должны
получить
прививкиhave
против болезней,
в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
accès
enfants
et
adolesdevraient
possiblekararı
être ent
contre
les aux Tous les
зможности все младенцы,
дети иsi подростки
должны
eux-mêmes
et pour les autres et qu’ils aiYou must decide yourself
ancak
bilgilendirilmiş
verebilir. Bu
autres
qu’ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
adolescents
informationdoğru
about will
you
be inyeterince
a position
to make
the
rightolanlar
decision.
н
зможности
все
младенцы,
дети
и
подростки
должн
must etdecide
yourself
how
much
will
be
given
to
your
child.
But
only
if
you
have
adequate
cents
devraient
si
possible
être
contre
les
получить
accès
aux Tous les
enfants et adolesСвою особую задачу
всех гражданsize
о значении
предохранительных
прививок
для них
самих и окружающих,
а также
в том, чтобы
сделать прививки
devraient
possiblekararı
être ent
contre
les yeterince
е младенцы,
дети иsidoğru
подростки
должны
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
ve доступными.
ancak
bilgilendirilmiş
olanlar verebilir.
Bu я вижу в том, чтобы информировать broşür
птF
information about will
youdevraient
be in a position to make
the right
decision.
По возможности
все младенцы,
дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививки
рекомендованыne
официально.
Благодаря этому данные
болезни
встречаются
реже и не так част
Çocuğunuzu
ölçüde koruyacağınıza
kararı
kendiniz
veriyorsunuz.
cents
получить si ppossible être contre les
broşür
aşıların
mümkün
yanprotection
etkileri will
hakkında
You size
must decide
yourself
how much
be givenbilgi
to yourverecek
child. Butve
only if you have adequate information about protective vaccinations will you be in a position to make the right decision. This brochure is there
Immersion in der Grundschule
mehr: „Leitfaden für die Einrichtung von Immersions-Angeboten
in Grundschulen“ www.fmks.eu
Optimal ist es, wenn sich an die bilinguale Kita eine bilinguale Grundschule nahtlos anschließt, weil die Kinder ihre Sprachkenntnisse dann kontinuierlich weiter entwickeln können.
In der bilingualen Grundschule unterrichten die Lehrer ab dem 1. Schultag möglichst alle
Schulfächer in der Fremdsprache. Nur das Fach Deutsch bleibt Deutsch. Somit entfallen
rund 70 % der Unterrichtszeit auf die neue Sprache. Die Schüler verbringen also sehr viel
Zeit mit der Fremdsprache. Während die Kinder in Krippe und Kindergarten viel verstehen
und die Fremdsprache noch wenig sprechen, verwenden sie sie in der Grundschule zunehmend auch aktiv. Die Lehrkräfte vermitteln als vorrangiges Ziel die Inhalte der Schulfächer.
Die neue Sprache steht also nicht im Mittelpunkt des Unterrichts. Das isolierte Lernen von
Vokabeln und Grammatik entfällt.
Unterschied zum herkömmlichen Beim herkömmlichen Fremdsprachenunterricht im Fach Englisch in der Grundschule kommt
„Englisch in der Grundschule“ ein Schüler wenig Zeit, nämlich nur eine oder zwei Stunden pro Woche, mit der Fremd-
sprache in Kontakt. Es wird außerdem sprachlich korrigiert und eingeübt. Es kommen nur
Teilbereiche der Sprache vor, nicht die gesamte Bandbreite.
| 12
sсамих
pour
eux mêmes
et pour
les autres
et qu ils aient accès aux Tous les enfants
s de l importance
et adolescents
des préventives pour eux mêmes et pour les autres et qu ils aient accès aux Tous les enfants et adolescents
и окружающих,
а также в том,
чтобы сделать
прививки доступными.
aient
aux Tous
les
enfants
et adolescents
devraient sidevraient
possible
être contre
aient
accès aux Tous les enfants et adolescents devraient si
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются
реже и accès
не так часто приводят
к
devraient
si possible
contre
les
si possible
contre
les
how much
will be
given être
to your
child.
But only if you have
You must
adequate
decide yourself
information
howabout
much will
willyou
be
given
be in être
atoposition
your
child.
to make
But only
the right
if youdecision.
have adequate information about
possible être contre
will you be in a position to make
les должны
les
зможности
всеbilgilendirilmiş
младенцы, детиcontre
и подростки
ны
doğru, enfants
kararı
ancak
yeterince
verebilir.
Bu
broşür
doğru
aşıların
mümkün
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
hakkında
olanlar
ver
Bu
broşür
size
aşıların
mümkün
yan
et adolescents
devraient
si possible être
vaccinés contre les maladies olanlar
lesquelles
il est conseillé de
se faire
vacciner à size
Hambourg.
C’est kararı
ainsi que
l’on
parviendrayan
à ce queetkileri
ces maladies
ne
surviennent plusbilgi
et qu’elles
n’entraînentverebilir.
plus de dommages
physiques
ou même
de décès.
Certaines maladies
peuvent même
être etkile
éliminées
получить
получить
то
приводят
к
Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi aşmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca
efore intended to explain
the possible
effects
of vaccinations
Çocuğunuzu
ne side
ölçüde
koruyacağınıza
kararı kendiniz veriyorsunuz. Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi ver
Das menschliche Gehirn sucht unbewusst und intuitiv nach Gesetzmäßigkeiten. Aus dem
sprachlichen Input erschließt es sich die Regeln einer Sprache Damit dies gelingt, muss der
Input vielfältig sein. Wenn nur Bruchteile einer Sprache und nur über kurze Zeit angeboten
werden, ist nicht genug Masse da, aus der Regeln abgeleitet werden können.
Fehler gehören dazu
„Ich bin in den Ferien getaucht,
aber nicht geschwimmt“.
Ein altersgemäßer „Fehler“
von Clemens, 4 Jahre
Wenn die Regeln in der Sprache erkannt und gelernt worden sind, muss das Gehirn die
Unregelmäßigkeiten in der Sprache lernen. Zu allem benötigt es viel „Futter“, also eine
reichhaltige Sprache und vielfältigen Sprachkontakt über lange Zeit.
13 |
© Susanne Schmich, Pixelio
s de l importance des préventives pour
s de оl значении
importance
des préventives
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан
предохранительных
прививок для них s
с
qu ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
You autres
must etdecide
yourself
how
much
will
beadolescents
given
to your
child.
But
only
if you
adequate
s de l’importance des préventives pour eux-mêmes et pour les
По возможности
все младенцы,
дети и подростки
должны
получить
прививкиhave
против болезней,
в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
ent
accès
aux
Tous
les
enfants
et
adolespossible
êtreinformation
contre
les yeterince
зможности
младенцы,
иsidoğru
подростки
должны
eux-mêmes
etdecide
pouryourself
les autres
qu’ils
ai- will be
Youetmust
howetmuch
protection
given to yourвсе
child.
But onlydevraient
ifдети
you have
adequate
protective
willolanlar
you be inverebilir.
a position toBu
makemust
the right
decision.
This b
You
decide
yourself
kararı
ancak
bilgilendirilmiş
autres
qu’ils aient
accès aux
Tous
les enfants
adolescents
information
about
will
you
be inabout
a position
tovaccinations
make
the
right
decision.
н
зможности
все
младенцы,
дети
и
подростки
должн
must etdecide
yourself
how
much
will
be
given
to
your
child.
But
only
if
you
have
adequate
cents
devraient
si
possible
être
contre
les
получить
accès
aux Tous les
enfants et adolesСвою особую задачу
всех гражданsize
о значении
предохранительных
прививок
для них
самих и окружающих,
а также
в том, чтобы
сделать прививки
devraient
possiblekararı
être ent
contre
les yeterince
е младенцы,
дети иsidoğru
подростки
должны
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
ve доступными.
ancak
bilgilendirilmiş
olanlar verebilir.
Bu я вижу в том, чтобы информировать broşür
птF
information about will
youdevraient
be in a position to make
the right
decision.
По возможности
все младенцы,
дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививки
рекомендованыne
официально.
Благодаря этому данные
болезни
встречаются
реже и не так част
Çocuğunuzu
ölçüde koruyacağınıza
kararı
kendiniz
veriyorsunuz.
cents
получить si possible être contre les
Çocc
broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve
Altenholz/Kiel: Verbund von bilingualer Kita und bilingualer Grundschule
Über die Claus-Rixen-Schule in
Altenholz/Kiel weiterlesen:
www.claus-rixen-schule.de.vu
Die Claus-Rixen-Schule in Altenholz/Kiel ist die älteste staatliche Grundschule in
Deutschland mit einem deutsch-englisch bilingualen Zweig. Sie unterrichtet seit 1999 ab
Klasse 1 alle Schulfächer auf Englisch – außer dem Fach Deutsch. Vor Ort gibt es seit
1996 einen deutsch-englischen bilingualen AWO-Kindergarten.
„Frühes FremdsprachenlernenEnglisch ab Kita und Grundschule“,
Henning Wode www.fmks.eu
Ein internationaler Vergleich zeigt:
Die deutsch-englischen Immersionskinder aus Altenholz/Kiel erreichen bereits gegen Ende
der 1. Klasse (!) ein Sprachniveau wie italienische Schüler aus der Europaschule in Varese/
Italien im Alter von 10 - 11 Jahren. Schüler beider Schulen hatten denselben Test gleich gut
absolviert. Die Schüler in Italien hatten aber viel länger, nämlich 3 – 4 Jahre lang intensiven
herkömmlichen Sprachunterricht von täglich mindestens einer Stunde gehabt.
Auch in Deutschland können
Grundschulkinder ein beachtliches
Niveau im Englischen erreichen
Schon in der 3. Klasse benutzen die Altenholzer Immersionskinder Lehrmaterialien für
Kinder in englischsprachigen Ländern. Sie erreichen ein sehr beachtliches Niveau im
Englischen. Sie sprechen nicht fehlerfrei, aber unbefangen. Wenn ein englisches Wort fehlt,
umschreiben sie es ohne Probleme.
| 14
sсамих
pour
eux mêmes
et pour
les autres
et qu ils aient accès aux Tous les enfants
s de l importance
et adolescents
des préventives pour eux mêmes et pour les autres et qu ils aient accès aux Tous les enfants et adolescents
и окружающих,
а также в том,
чтобы сделать
прививки доступными.
aient
aux Tous
les
enfants
et adolescents
devraient sidevraient
possible
être contre
aient
accès aux Tous les enfants et adolescents devraient si
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются
реже и accès
не так часто приводят
к
siintended
possible
contre
les
si possible
contre
les
brochure
is devraient
therefore
the
possible
side effects
vaccinations
how much
will be
giventoêtre
toexplain
your
child.
But only
if youofhave
You
must
adequate
decide yourself
information
howabout
much will
willyou
be
given
be in être
atoposition
your
child.
to make
But only
the right
if youdecision.
have adequate information about
possible être contre
will you be in a position to make
les должны
les
зможности
всеbilgilendirilmiş
младенцы, детиcontre
и подростки
ны
doğru, enfants
kararı
ancak
yeterince
verebilir.
Bu
broşür
doğru
aşıların
mümkün
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
hakkında
olanlar
ver
Bu
broşür
size
aşıların
mümkün
yan
et adolescents
devraient
si possible être
vaccinés contre les maladies olanlar
lesquelles
il est conseillé de
se faire
vacciner à size
Hambourg.
C’est kararı
ainsi que
l’on
parviendrayan
à ce queetkileri
ces maladies
ne
surviennent plusbilgi
et qu’elles
n’entraînentverebilir.
plus de dommages
physiques
ou même
de décès.
Certaines maladies
peuvent même
être etkile
éliminées
получить
получить
то
приводят
к
Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi aşmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca
cuğunuzu ne ölçüde koruyacağınıza kararı kendiniz veriyorsunuz. Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi a
„Wenn man sich daran gewöhnt hat,
ist es eigentlich egal,
in welcher Sprache der Unterricht stattfindet.
Auf Englisch macht es aber mehr Spaß.“
Frederik 9 Jahre
15 |
s de l importance des préventives pour
s de оl значении
importance
des préventives
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан
предохранительных
прививок для них s
с
qu ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
You autres
must etdecide
yourself
how
much
will
beadolescents
given
to your
child.
But
only
if you
adequate
s de l’importance des préventives pour eux-mêmes et pour les
По возможности
все младенцы,
дети и подростки
должны
получить
прививкиhave
против болезней,
в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
ent
accès
aux
Tous
les
enfants
et
adolespossible
êtreinformation
contre
les yeterince
зможности
младенцы,
иsidoğru
подростки
должны
eux-mêmes
etdecide
pouryourself
les autres
qu’ils
ai- will be
Youetmust
howetmuch
protection
given to yourвсе
child.
But onlydevraient
ifдети
you have
adequate
protective
willolanlar
you be inverebilir.
a position toBu
makemust
the right
decision.
This b
You
decide
yourself
kararı
ancak
bilgilendirilmiş
autres
qu’ils aient
accès aux
Tous
les enfants
adolescents
information
about
will
you
be inabout
a position
tovaccinations
make
the
right
decision.
н
зможности
все
младенцы,
дети
и
подростки
должн
must etdecide
yourself
how
much
will
be
given
to
your
child.
But
only
if
you
have
adequate
cents
devraient
si
possible
être
contre
les
получить
accès
aux Tous les
enfants et adolesСвою особую задачу
всех гражданsize
о значении
предохранительных
прививок
для них
самих и окружающих,
а также
в том, чтобы
сделать прививки
devraient
possiblekararı
être ent
contre
les yeterince
е младенцы,
дети иsidoğru
подростки
должны
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
ve доступными.
ancak
bilgilendirilmiş
olanlar verebilir.
Bu я вижу в том, чтобы информировать broşür
птF
information about will
youdevraient
be in a position to make
the right
decision.
По возможности
все младенцы,
дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививки
рекомендованыne
официально.
Благодаря этому данные
болезни
встречаются
реже и не так част
Çocuğunuzu
ölçüde koruyacağınıza
kararı
kendiniz
veriyorsunuz.
cents
получить si possible être contre les
Çocc
broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve
Wie entwickelt sich die
Muttersprache?
... mein Kind lernt auch
gut Deutsch
| 16
Beruhigend ist: die Muttersprache kommt nicht zu kurz. Im Gegenteil, ihre Entwicklung wird
sogar positiv beeinflusst. Dies zeigen jahrelange Forschungen aus Kanada und anderen
Ländern, und es hat sich auch für Deutschland in einer Erprobung an der Claus-Rixen-Schule
in Altenholz/Kiel bestätigt. So schnitten die Immersionskinder in Tests zur Lesefähigkeit im
Deutschen (Hamburger Lesetest HamLet) und in Lückentests zur deutschen Rechtschreibung
genauso gut oder sogar besser ab als ausschließlich auf Deutsch unterrichtete Kinder.
sсамих
pour
eux mêmes
et pour
les autres
et qu ils aient accès aux Tous les enfants
s de l importance
et adolescents
des préventives pour eux mêmes et pour les autres et qu ils aient accès aux Tous les enfants et adolescents
и окружающих,
а также в том,
чтобы сделать
прививки доступными.
aient
aux Tous
les
enfants
et adolescents
devraient sidevraient
possible
être contre
aient
accès aux Tous les enfants et adolescents devraient si
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются
реже и accès
не так часто приводят
к
siintended
possible
contre
les
si possible
contre
les
brochure
is devraient
therefore
the
possible
side effects
vaccinations
how much
will be
giventoêtre
toexplain
your
child.
But only
if youofhave
You
must
adequate
decide yourself
information
howabout
much will
willyou
be
given
be in être
atoposition
your
child.
to make
But only
the right
if youdecision.
have adequate information about
possible être contre
will you be in a position to make
les должны
les
зможности
всеbilgilendirilmiş
младенцы, детиcontre
и подростки
ны
doğru, enfants
kararı
ancak
yeterince
verebilir.
Bu
broşür
doğru
aşıların
mümkün
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
hakkında
olanlar
ver
Bu
broşür
size
aşıların
mümkün
yan
et adolescents
devraient
si possible être
vaccinés contre les maladies olanlar
lesquelles
il est conseillé de
se faire
vacciner à size
Hambourg.
C’est kararı
ainsi que
l’on
parviendrayan
à ce queetkileri
ces maladies
ne
surviennent plusbilgi
et qu’elles
n’entraînentverebilir.
plus de dommages
physiques
ou même
de décès.
Certaines maladies
peuvent même
être etkile
éliminées
получить
получить
то
приводят
к
Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi aşmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca
cuğunuzu ne ölçüde koruyacağınıza kararı kendiniz veriyorsunuz. Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi a
Wie entwickeln sich die Inhalte
der Schulfächer?
Studien belegen, dass Ängste wie „Die Kinder sind überfordert. Sie begreifen die Sachinhalte nicht“ unbegründet sind. Sofern sich anfangs Rückstände im Sachwissen ergeben
sollten, verschwinden diese im Verlauf der ersten beiden Jahre von selbst.
doğru kararı. Ayrıca
младенцы
You decide
все младенцы
doğru
kararı.
Ayrıca
ancak
yeterince
Tous les enfants possible être
You must
decide cı olacaktır.
how much
will
given
your
child.
But only if
yourself
howbe
much
will beto
given
to your
child. But
Weiterlesen: „Schulleistungen monolingual und immersiv unterrichteter Kinder am Ende des ersten
Schuljahres.“ Zaunbauer, Anna
C.M. und Möller, Jens,
Zeitschrift für Entwicklungspsychologie und
Pädagogische Psychologie, Vol.39,No3/2007
doğru kararı.
doğru kararı. Ayrıca
Tous les enfants possible être
все младенцы
you be in a position to make the right decision.
все младенцы
les enfants
être
17 |
s de l importance des préventives pour
s de оl значении
importance
des préventives
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан
предохранительных
прививок для них s
с
qu ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
You autres
must etdecide
yourself
how
much
will
beadolescents
given
to your
child.
But
only
if you
adequate
s de l’importance des préventives pour eux-mêmes et pour les
По возможности
все младенцы,
дети и подростки
должны
получить
прививкиhave
против болезней,
в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
ent
accès
aux
Tous
les
enfants
et
adolespossible
êtreinformation
contre
les yeterince
зможности
младенцы,
иsidoğru
подростки
должны
eux-mêmes
etdecide
pouryourself
les autres
qu’ils
ai- will be
Youetmust
howetmuch
protection
given to yourвсе
child.
But onlydevraient
ifдети
you have
adequate
protective
willolanlar
you be inverebilir.
a position toBu
makemust
the right
decision.
This b
You
decide
yourself
kararı
ancak
bilgilendirilmiş
autres
qu’ils aient
accès aux
Tous
les enfants
adolescents
information
about
will
you
be inabout
a position
tovaccinations
make
the
right
decision.
н
зможности
все
младенцы,
дети
и
подростки
должн
must etdecide
yourself
how
much
will
be
given
to
your
child.
But
only
if
you
have
adequate
cents
devraient
si
possible
être
contre
les
получить
accès
aux Tous les
enfants et adolesСвою особую задачу
всех гражданsize
о значении
предохранительных
прививок
для них
самих и окружающих,
а также
в том, чтобы
сделать прививки
devraient
possiblekararı
être ent
contre
les yeterince
е младенцы,
дети иsidoğru
подростки
должны
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
ve доступными.
ancak
bilgilendirilmiş
olanlar verebilir.
Bu я вижу в том, чтобы информировать broşür
птF
information about will
youdevraient
be in a position to make
the right
decision.
По возможности
все младенцы,
дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививки
рекомендованыne
официально.
Благодаря этому данные
болезни
встречаются
реже и не так част
Çocuğunuzu
ölçüde koruyacağınıza
kararı
kendiniz
veriyorsunuz.
cents
получить si possible être contre les
Çocc
broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve
Wie weiter nach der bilingualen
Grundschule?
Wie können die Sprachkenntnisse der Schüler nach der Grundschule weiter gefördert
werden? Und wie kann eine weitere Sprache sehr gut gelernt werden, wie es die EU für ihre
Bürger fordert?
Die erste Fremdsprache muss weiter gepflegt und der Sprachkontakt darf nicht unterbrochen
werden. Die zweite Fremdsprache kann früher als jetzt üblich beginnen. So gewinnt man
Zeit, um auch diese gut zu entwickeln.
все
doğru
.
You must decide
doğru kararı.Tous les
ancak yeterince cı
enfants
possible
être
les enfants
yourself
how much
Ayrıca
doğru kararı.
все младенцы
doğru
kararı.
Tous
les enfants
youmust
be in a position
You
decide
все младенцы
yourself how much
все младенцы
Die erste Fremdsprache muss dabei nicht mit der gleichen hohen Intensität wie bisher mit
70% der Unterrichtszeit gefördert werden. Es empfiehlt sich aber, mehrere Schulfächer wie
zum Beispiel Erdkunde, Geschichte, Sport, Mathe im jährlichen Wechsel in der Zielsprache
zu unterrichten. Dabei entwickeln die Schüler das Schriftliche und erhalten sich eine ihrem
Alter angemessene Sprache, denn Grundschüler drücken sich anders aus als ältere Schüler.
Auf diese Weise schafft man Spielraum für eine intensive Förderung der zweiten Fremdsprache. Man hat sozusagen schon vorgearbeitet. Auch die zweite Fremdsprache benötigt
intensiven und lang anhaltenden Sprachkontakt, damit sie das geforderte hohe,
berufstaugliche Niveau erreicht.
| 18
sсамих
pour
eux mêmes
et pour
les autres
et qu ils aient accès aux Tous les enfants
s de l importance
et adolescents
des préventives pour eux mêmes et pour lesautres
et qu
ilsqu
aientils
accès
aux Tous
les enfants
etaient
aient
accès
auxet adolescents
Tous
les enfants
et adolescents
и окружающих,
а также в том,
чтобы сделать
прививки доступными.
aient
aux Tous
les
enfants
et adolescents
devraient sidevraient
possible
être autres
contre
accès
aux
Tous
les enfants
et adolescents
devraient
si possible être contre
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются
реже и accès
не так часто приводят
к
siintended
possible
contre
les
si possible
contre
les
brochure
is devraient
therefore
the
possible
side effects
vaccinations
how much
will be
giventoêtre
toexplain
your
child.
But only
if youofhave
You
must
adequate
decide yourself
information
howabout
much will
willyou
be
given
be in être
atoposition
your
child.
to make
But only
the right
if youdecision.
have adequate information about will you be in a position
You must decide yourself how much
will
beaux
given
to your
child. eB
accès
Tous
les
enfants
зможности все младенцы, дети иdoğru
подросткиent
должны
ancak
yeterince
bilgilendir
information about kararı
will
you
be
in
a
position
to
make
cents
devraient si possible être th
получить
cuğunuzu ne ölçüde koruyacağınıza kararı kendiniz veriyorsunuz. Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün
yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi a
to make
devraient
si plus
plesde dommagesBu
les должны
зможности
всеbilgilendirilmiş
младенцы, детиcontre
и подростки
ны
doğru, enfants
kararı
ancak
yeterince
verebilir.
Bu
broşür
doğru
aşıların
mümkün
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
hakkında
olanlar
ver
broşür
size
aşıların
mümkün
yan
et adolescents
devraient
si possible être
vaccinés contre les maladies olanlar
lesquelles
il est conseillé de
se faire
vacciner à size
Hambourg.
C’est kararı
ainsi que
l’on
parviendrayan
à ce queetkileri
ces maladies
ne
surviennent plusbilgi
et qu’elles
n’entraînentverebilir.
physiques
ou même
de décès.
Certaines maladies
peuvent même
être etkile
éliminées
получить
получить
то
приводят
к
Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi aşmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca
broşür size aşıların mümkün yan etkileri
Bilingualer Unterricht hat sich an weiterführenden Schulen in Deutschland bewährt. Die
DESI-Studie hat Englischkenntnisse von Schülern untersucht: danach waren bilingual unterrichtete Kinder in der 9. Klasse den übrigen Schülern im Englischen um etwa zwei Jahre
voraus.
DESI-Studie „Deutsch-Englisch Schülerleistungen International“, Deutsches Institut für Internationale Pädagogische Forschung, Frankfurt am Main, 2006. Mehr: Mehr: www.dipf.
de/desi, www.uni-landau.de oder www.fmks.eu, Infos, Download
19 |
s de l importance des préventives pour
s de оl значении
importance
des préventives
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан
предохранительных
прививок для них s
с
qu ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
You autres
must etdecide
yourself
how
much
will
beadolescents
given
to your
child.
But
only
if you
adequate
s de l’importance des préventives pour eux-mêmes et pour les
По возможности
все младенцы,
дети и подростки
должны
получить
прививкиhave
против болезней,
в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
ent
accès
aux
Tous
les
enfants
et
adolespossible
êtreinformation
contre
les yeterince
зможности
младенцы,
иsidoğru
подростки
должны
eux-mêmes
etdecide
pouryourself
les autres
qu’ils
ai- will be
Youetmust
howetmuch
protection
given to yourвсе
child.
But onlydevraient
ifдети
you have
adequate
protective
willolanlar
you be inverebilir.
a position toBu
makemust
the right
decision.
This b
You
decide
yourself
kararı
ancak
bilgilendirilmiş
autres
qu’ils aient
accès aux
Tous
les enfants
adolescents
information
about
will
you
be inabout
a position
tovaccinations
make
the
right
decision.
н
зможности
все
младенцы,
дети
и
подростки
должн
must etdecide
yourself
how
much
will
be
given
to
your
child.
But
only
if
you
have
adequate
cents
devraient
si
possible
être
contre
les
получить
accès
aux Tous les
enfants et adolesСвою особую задачу
всех гражданsize
о значении
предохранительных
прививок
для них
самих и окружающих,
а также
в том, чтобы
сделать прививки
devraient
possiblekararı
être ent
contre
les yeterince
е младенцы,
дети иsidoğru
подростки
должны
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
ve доступными.
ancak
bilgilendirilmiş
olanlar verebilir.
Bu я вижу в том, чтобы информировать broşür
птF
information about will
youdevraient
be in a position to make
the right
decision.
По возможности
все младенцы,
дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививки
рекомендованыne
официально.
Благодаря этому данные
болезни
встречаются
реже и не так част
Çocuğunuzu
ölçüde koruyacağınıza
kararı
kendiniz
veriyorsunuz.
cents
получить si possible être contre les
Çocc
broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve
Prof. Petra Burmeister
Foto: U. Boeters
Prof. Petra Burmeister,
Übergang von der Grundschule zur Weiter
„Ein hohes Niveau an Fremdsprachenkenntnissen kann nur erreicht werden, wenn die Lerner
während der gesamten Schulzeit intensiven und kontinuierlichen Kontakt zur Fremdsprache
haben. Die derzeitigen Diskussionen über den Nutzen des Fremdsprachenunterrichts in der
Grundschule sind Ausdruck der sogenannten ‚Übergangsproblematik’ und verlangen ein
schlüssiges Gesamtkonzept. Dieses muss auf Durchlässigkeit zielen, die bereits in der Lehrerausbildung anfängt. Sekundarstufenlehrer müssen auch die fachdidaktischen Prinzipien und
Ziele des Grundschulfremdsprachen-Unterrichts zur Kenntnis nehmen.
Sie brauchen Kenntnisse darüber, welche besonderen Lernbedingungen in der Grundschule
zu berücksichtigen sind. Außerdem müssen sie imstande sein, ihren Unterricht so zu gestalten, dass jedes einzelne Kind, ob aus Immersionsklassen mit guten Sprachkenntnissen oder
aus Klassen mit wenig Vorwissen, in der weiterführenden Schule (Sekundarstufe), weitergefördert wird. Die Grundschulabgänger möglichst schnell ‚auf einen Level’ zu bekommen,
damit das Lehrbuch durchgenommen werden kann, ist ein (fachdidaktisch) fragliches Ziel
und muss zu Frustrationen auf beiden Seiten führen. Kommunikative Kompetenz lässt sich
eben nicht an Wortlisten bemessen.
| 20
sсамих
pour
eux mêmes
et pour
les autres
et qu ils aient accès aux Tous les enfants
s de l importance
et adolescents
des préventives pour eux mêmes et pour les autres et qu ils aient accès aux Tous les enfants et adolescents
и окружающих,
а также в том,
чтобы сделать
прививки доступными.
aient
aux Tous
les
enfants
et adolescents
devraient sidevraient
possible
être contre
aient
accès aux Tous les enfants et adolescents devraient si
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются
реже и accès
не так часто приводят
к
siintended
possible
contre
les
si possible
contre
les
brochure
is devraient
therefore
the
possible
side effects
vaccinations
how much
will be
giventoêtre
toexplain
your
child.
But only
if youofhave
You
must
adequate
decide yourself
information
howabout
much will
willyou
be
given
be in être
atoposition
your
child.
to make
But only
the right
if youdecision.
have adequate information about
possible être contre
will you be in a position to make
les должны
les
зможности
всеbilgilendirilmiş
младенцы, детиcontre
и подростки
ны
doğru, enfants
kararı
ancak
yeterince
verebilir.
Bu
broşür
doğru
aşıların
mümkün
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
hakkında
olanlar
ver
Bu
broşür
size
aşıların
mümkün
yan
et adolescents
devraient
si possible être
vaccinés contre les maladies olanlar
lesquelles
il est conseillé de
se faire
vacciner à size
Hambourg.
C’est kararı
ainsi que
l’on
parviendrayan
à ce queetkileri
ces maladies
ne
surviennent plusbilgi
et qu’elles
n’entraînentverebilir.
plus de dommages
physiques
ou même
de décès.
Certaines maladies
peuvent même
être etkile
éliminées
получить
получить
то
приводят
к
Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi aşmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca
cuğunuzu ne ölçüde koruyacağınıza kararı kendiniz veriyorsunuz. Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi a
rführenden Schule
Die Grundschullehrkräfte müssen ihrerseits dafür sorgen, dass die Kinder altersgemäß gefördert werden. Die Forschung hat gezeigt, dass viele Lehrkräfte aus vermeintlicher Rücksicht
die Unterrichtsprache strukturell zu sehr vereinfachen, und der Unterricht im Extremfall aus
Liedern, Spielen und Bilderbüchern für Kindergartenkinder besteht. Solch ein Vorgehen
kann den Spracherwerb sogar behindern. Durchlässigkeit und damit Kontinuität im schulischen Fremdsprachenunterricht sollte nicht nur eines der Ziele in der Lehrerausbildung sein,
sondern auch in der Praxis gefördert werden, zum Beispiel durch gegenseitiges Hospitieren
und gemeinsame Fortbildungen.“
„Irgendwann merkt man gar nicht mehr,
dass man in einer anderen Sprache spricht,
spielt und denkt …“
Kiara, 11 Jahre
21 |
s de l importance des préventives pour
s de оl значении
importance
des préventives
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан
предохранительных
прививок для них s
с
qu ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
You autres
must etdecide
yourself
how
much
will
beadolescents
given
to your
child.
But
only
if you
adequate
s de l’importance des préventives pour eux-mêmes et pour les
По возможности
все младенцы,
дети и подростки
должны
получить
прививкиhave
против болезней,
в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
ent
accès
aux
Tous
les
enfants
et
adolespossible
êtreinformation
contre
les yeterince
зможности
младенцы,
иsidoğru
подростки
должны
eux-mêmes
etdecide
pouryourself
les autres
qu’ils
ai- will be
Youetmust
howetmuch
protection
given to yourвсе
child.
But onlydevraient
ifдети
you have
adequate
protective
willolanlar
you be inverebilir.
a position toBu
makemust
the right
decision.
This b
You
decide
yourself
kararı
ancak
bilgilendirilmiş
autres
qu’ils aient
accès aux
Tous
les enfants
adolescents
information
about
will
you
be inabout
a position
tovaccinations
make
the
right
decision.
н
зможности
все
младенцы,
дети
и
подростки
должн
must etdecide
yourself
how
much
will
be
given
to
your
child.
But
only
if
you
have
adequate
cents
devraient
si
possible
être
contre
les
получить
accès
aux Tous les
enfants et adolesСвою особую задачу
всех гражданsize
о значении
предохранительных
прививок
для них
самих и окружающих,
а также
в том, чтобы
сделать прививки
devraient
possiblekararı
être ent
contre
les yeterince
е младенцы,
дети иsidoğru
подростки
должны
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
ve доступными.
ancak
bilgilendirilmiş
olanlar verebilir.
Bu я вижу в том, чтобы информировать broşür
птF
information about will
youdevraient
be in a position to make
the right
decision.
По возможности
все младенцы,
дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививки
рекомендованыne
официально.
Благодаря этому данные
болезни
встречаются
реже и не так част
Çocuğunuzu
ölçüde koruyacağınıza
kararı
kendiniz
veriyorsunuz.
cents
получить si possible être contre les
Çocc
broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve
Zu Hause
Üben nicht nötig
Was ist bei Umzug?
| 22
Besucht ein Kind eine bilinguale Einrichtung oder Schule, brauchen die Eltern weder die
neue Fremdsprache zu beherrschen noch zu Hause mit dem Kind die Fremdsprache zu
üben. Sie sollten aber dem Immersionsverfahren gegenüber positiv eingestellt sein und den
Wert der Mehrsprachigkeit kennen.
Ein Immersionskind kann bei einem Umzug der Familie in eine nicht-bilinguale Krippe,
Kita oder Schule wechseln. Wenn der Sprachkontakt abbricht, fällt das Kind in der Fremdsprache zurück. Die Sprache ist aber nicht verschwunden, sondern „verschüttet“. Sie wird
wieder aktiviert, wenn der Sprachkontakt neu hergestellt wird. Allerdings knüpft man nicht
an dem bereits erreichten Sprachstand an.
sсамих
pour
eux mêmes
et pour
les autres
et qu ils aient accès aux Tous les enfants
s de l importance
et adolescents
des préventives pour eux mêmes et pour les autres et qu ils aient accès aux Tous les enfants et adolescents
и окружающих,
а также в том,
чтобы сделать
прививки доступными.
aient
aux Tous
les
enfants
et adolescents
devraient sidevraient
possible
être contre
aient
accès aux Tous les enfants et adolescents devraient si
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются
реже и accès
не так часто приводят
к
siintended
possible
contre
les
si possible
contre
les
brochure
is devraient
therefore
the
possible
side effects
vaccinations
how much
will be
giventoêtre
toexplain
your
child.
But only
if youofhave
You
must
adequate
decide yourself
information
howabout
much will
willyou
be
given
be in être
atoposition
your
child.
to make
But only
the right
if youdecision.
have adequate information about
possible être contre
will you be in a position to make
les должны
les
зможности
всеbilgilendirilmiş
младенцы, детиcontre
и подростки
ны
doğru, enfants
kararı
ancak
yeterince
verebilir.
Bu
broşür
doğru
aşıların
mümkün
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
hakkında
olanlar
ver
Bu
broşür
size
aşıların
mümkün
yan
et adolescents
devraient
si possible être
vaccinés contre les maladies olanlar
lesquelles
il est conseillé de
se faire
vacciner à size
Hambourg.
C’est kararı
ainsi que
l’on
parviendrayan
à ce queetkileri
ces maladies
ne
surviennent plusbilgi
et qu’elles
n’entraînentverebilir.
plus de dommages
physiques
ou même
de décès.
Certaines maladies
peuvent même
être etkile
éliminées
получить
получить
то
приводят
к
Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi aşmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca
cuğunuzu ne ölçüde koruyacağınıza kararı kendiniz veriyorsunuz. Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi a
© Miroslav-Fotolia.com
Zwei Sprachen gleichzeitig lernen
oder nacheinander?
Ein Kind muss nicht erst eine Sprache beherrschen, bevor eine zweite dazu kommt. Die
Sprachfähigkeit des Menschen ist von Natur aus
auf den Erwerb mehrerer Sprachen ausgelegt.
Weil Kinder ihr Wissen über Sprache unbewusst
auch auf die Muttersprache übertragen, übertreffen sie oft sogar ihre Altersgenossen in ihrer
muttersprachlichen Kompetenz. Die Muttersprache leidet also durch eine weitere Sprache nicht,
sondern wird zusätzlich gefördert.
Eine frühe zweite Sprache bedeutet gleichzeitig
auch Bildung und beflügelt außerdem die geistige Entwicklung. Wichtig ist, dass alle Sprachen
eines Kindes „gepflegt“ werden, mit vielfältigem
Sprachkontakt aus allen Lebensbereichen.
Mehr lesen: Literatur auf der
Homepage des Vereins für frühe
Mehrsprachigkeit FMKS e.V.
www.fmks.eu
23 |
s de l importance des préventives pour
s de оl значении
importance
des préventives
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан
предохранительных
прививок для них s
с
qu ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
You autres
must etdecide
yourself
how
much
will
beadolescents
given
to your
child.
But
only
if you
adequate
s de l’importance des préventives pour eux-mêmes et pour les
По возможности
все младенцы,
дети и подростки
должны
получить
прививкиhave
против болезней,
в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
ent
accès
aux
Tous
les
enfants
et
adolespossible
êtreinformation
contre
les yeterince
зможности
младенцы,
иsidoğru
подростки
должны
eux-mêmes
etdecide
pouryourself
les autres
qu’ils
ai- will be
Youetmust
howetmuch
protection
given to yourвсе
child.
But onlydevraient
ifдети
you have
adequate
protective
willolanlar
you be inverebilir.
a position toBu
makemust
the right
decision.
This b
You
decide
yourself
kararı
ancak
bilgilendirilmiş
autres
qu’ils aient
accès aux
Tous
les enfants
adolescents
information
about
will
you
be inabout
a position
tovaccinations
make
the
right
decision.
н
зможности
все
младенцы,
дети
и
подростки
должн
must etdecide
yourself
how
much
will
be
given
to
your
child.
But
only
if
you
have
adequate
cents
devraient
si
possible
être
contre
les
получить
accès
aux Tous les
enfants et adolesСвою особую задачу
всех гражданsize
о значении
предохранительных
прививок
для них
самих и окружающих,
а также
в том, чтобы
сделать прививки
devraient
possiblekararı
être ent
contre
les yeterince
е младенцы,
дети иsidoğru
подростки
должны
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
ve доступными.
ancak
bilgilendirilmiş
olanlar verebilir.
Bu я вижу в том, чтобы информировать broşür
птF
information about will
youdevraient
be in a position to make
the right
decision.
По возможности
все младенцы,
дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививки
рекомендованыne
официально.
Благодаря этому данные
болезни
встречаются
реже и не так част
Çocuğunuzu
ölçüde koruyacağınıza
kararı
kendiniz
veriyorsunuz.
cents
получить si possible être contre les
Çocc
broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve
Blick über den Tellerrand
Adressen bilingualer Kitas und
Schulen: www.fmks.eu, Adressen
bilinguale Krippen, Kitas und
Schulen in den Bundesländern im
Vergleich: www.fmks.eu,
Infos, Download
Immersion gibt es seit vielen Jahren in vielen Ländern, insbesondere in Kanada, Australien,
Singapur, in jüngerer Zeit auch in Spanien, Finnland oder Frankreich. In Deutschland wird
die Immersion erst langsam bekannt. Es liegen aber schon sehr gute Erfahrungen zum Beispiel aus internationalen Schulen, aus dem deutsch-englischen Kita- und Grundschulverbund
in Altenholz/Kiel und aus dänischen Kitas und Schulen in Schleswig-Holstein vor.
you be
Ayrıca
все
все младенцы
Tous
все младенцы
You must
Tous les en
yourself
ho
все мла
doğru kararı.
les enfants
enfants
| 24
doğru kar
Tous les enfants possible
sсамих
pour
eux mêmes
et pour
les autres
et qu ils aient accès aux Tous les enfants
s de l importance
et adolescents
des préventives pour eux mêmes et pour les autres et qu ils aient accès aux Tous les enfants et adolescents
и окружающих,
а также в том,
чтобы сделать
прививки доступными.
aient
aux Tous
les
enfants
et adolescents
devraient sidevraient
possible
être contre
aient
accès aux Tous les enfants et adolescents devraient si
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются
реже и accès
не так часто приводят
к
siintended
possible
contre
les
si possible
contre
les
brochure
is devraient
therefore
the
possible
side effects
vaccinations
how much
will be
giventoêtre
toexplain
your
child.
But only
if youofhave
You
must
adequate
decide yourself
information
howabout
much will
willyou
be
given
be in être
atoposition
your
child.
to make
But only
the right
if youdecision.
have adequate information about
possible être contre
will you be in a position to make
les должны
les
зможности
всеbilgilendirilmiş
младенцы, детиcontre
и подростки
ны
doğru, enfants
kararı
ancak
yeterince
verebilir.
Bu
broşür
doğru
aşıların
mümkün
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
hakkında
olanlar
ver
Bu
broşür
size
aşıların
mümkün
yan
et adolescents
devraient
si possible être
vaccinés contre les maladies olanlar
lesquelles
il est conseillé de
se faire
vacciner à size
Hambourg.
C’est kararı
ainsi que
l’on
parviendrayan
à ce queetkileri
ces maladies
ne
surviennent plusbilgi
et qu’elles
n’entraînentverebilir.
plus de dommages
physiques
ou même
de décès.
Certaines maladies
peuvent même
être etkile
éliminées
получить
получить
то
приводят
к
Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi aşmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca
cuğunuzu ne ölçüde koruyacağınıza kararı kendiniz veriyorsunuz. Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi a
Jedes Kind kann Sprachen lernen
Immersion erfordert keine besondere Begabung. Sie eignet sich für Kinder aller sozialen
Schichten, denn jeder Mensch verfügt genetisch über die erforderlichen Fähigkeiten,
Sprachen zu lernen. Wichtig ist: so früh wie möglich beginnen. Kinder müssen genügend
Zeit mit der neuen Sprache verbringen, der Kontakt zur Sprache muss zwanglos, vielseitig sein und lange genug, über mehrere Jahre anhalten.
Beginnt man früh mit der ersten Fremdsprache, hat man genug Zeit, um sie gut zu entwickeln. Außerdem gewinnt man Zeit für die zweite Fremdsprache, denn auch in dieser soll
eine hohe Kommunikationsfähigkeit und ein berufstaugliches Niveau erreicht werden.
младенцы
in a position
ы
st les
decide
nfants
ow much
аденцы
possible
rarı.
e être
Tous les enfants
25 |
s de l importance des préventives pour
s de оl значении
importance
des préventives
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан
предохранительных
прививок для них s
с
qu ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
You autres
must etdecide
yourself
how
much
will
beadolescents
given
to your
child.
But
only
if you
adequate
s de l’importance des préventives pour eux-mêmes et pour les
По возможности
все младенцы,
дети и подростки
должны
получить
прививкиhave
против болезней,
в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
ent
accès
aux
Tous
les
enfants
et
adolespossible
êtreinformation
contre
les yeterince
зможности
младенцы,
иsidoğru
подростки
должны
eux-mêmes
etdecide
pouryourself
les autres
qu’ils
ai- will be
Youetmust
howetmuch
protection
given to yourвсе
child.
But onlydevraient
ifдети
you have
adequate
protective
willolanlar
you be inverebilir.
a position toBu
makemust
the right
decision.
This b
You
decide
yourself
kararı
ancak
bilgilendirilmiş
autres
qu’ils aient
accès aux
Tous
les enfants
adolescents
information
about
will
you
be inabout
a position
tovaccinations
make
the
right
decision.
н
зможности
все
младенцы,
дети
и
подростки
должн
must etdecide
yourself
how
much
will
be
given
to
your
child.
But
only
if
you
have
adequate
cents
devraient
si
possible
être
contre
les
получить
accès
aux Tous les
enfants et adolesСвою особую задачу
всех гражданsize
о значении
предохранительных
прививок
для них
самих и окружающих,
а также
в том, чтобы
сделать прививки
devraient
possiblekararı
être ent
contre
les yeterince
е младенцы,
дети иsidoğru
подростки
должны
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
ve доступными.
ancak
bilgilendirilmiş
olanlar verebilir.
Bu я вижу в том, чтобы информировать broşür
птF
information about will
youdevraient
be in a position to make
the right
decision.
По возможности
все младенцы,
дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививки
рекомендованыne
официально.
Благодаря этому данные
болезни
встречаются
реже и не так част
Çocuğunuzu
ölçüde koruyacağınıza
kararı
kendiniz
veriyorsunuz.
cents
получить si possible être contre les
Çocc
broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve
Prof. Henning Wode: Die erste Sprache
als Wegbereiter der zweiten
Prof. Henning Wode
| 26
„Eine zuvor gelernte Sprache kann die Entwicklung einer neu zu lernenden Sprache so
lange beschleunigen, bis beide in etwa einen vergleichbaren Entwicklungsstand erreicht
haben, wie man ihn von der jeweiligen Altersgruppe kennt. Die dafür erforderlichen
kognitiven Konzepte haben sich über die zuvor gelernte Sprache entwickelt. Die erste
Sprache ist sozusagen ein Wegbereiter für den erfolgreichen Erwerb der zweiten
Sprache. Der Erwerb der zweiten Sprache kann deswegen viel schneller vor sich gehen
als der Erwerb der ersten Sprache. Ab dem Zeitpunkt, wo die beiden involierten
Sprachen etwa den gleichen Entwicklungsstand erreicht haben, verlangsamt sich das
Lerntempo. Alle Sprachen eines Kindes entwickeln sich im altersgemäßen Tempo weiter –
vorausgesetzt, der sprachliche Input ist angemessen.“
sсамих
pour
eux mêmes
et pour
les autres
et qu ils aient accès aux Tous les enfants
s de l importance
et adolescents
des préventives pour eux mêmes et pour les autres et qu ils aient accès aux Tous les enfants et adolescents
и окружающих,
а также в том,
чтобы сделать
прививки доступными.
aient
aux Tous
les
enfants
et adolescents
devraient sidevraient
possible
être contre
aient
accès aux Tous les enfants et adolescents devraient si
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются
реже и accès
не так часто приводят
к
siintended
possible
contre
les
si possible
contre
les
brochure
is devraient
therefore
the
possible
side effects
vaccinations
how much
will be
giventoêtre
toexplain
your
child.
But only
if youofhave
You
must
adequate
decide yourself
information
howabout
much will
willyou
be
given
be in être
atoposition
your
child.
to make
But only
the right
if youdecision.
have adequate information about
possible être contre
will you be in a position to make
les должны
les
зможности
всеbilgilendirilmiş
младенцы, детиcontre
и подростки
ны
doğru, enfants
kararı
ancak
yeterince
verebilir.
Bu
broşür
doğru
aşıların
mümkün
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
hakkında
olanlar
ver
Bu
broşür
size
aşıların
mümkün
yan
et adolescents
devraient
si possible être
vaccinés contre les maladies olanlar
lesquelles
il est conseillé de
se faire
vacciner à size
Hambourg.
C’est kararı
ainsi que
l’on
parviendrayan
à ce queetkileri
ces maladies
ne
surviennent plusbilgi
et qu’elles
n’entraînentverebilir.
plus de dommages
physiques
ou même
de décès.
Certaines maladies
peuvent même
être etkile
éliminées
получить
получить
то
приводят
к
Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi aşmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca
cuğunuzu ne ölçüde koruyacağınıza kararı kendiniz veriyorsunuz. Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi a
Ich habe Englisch mit Immersion an der Claus-Rixen-Schule gehabt.
Die 2. Fremdsprache Französisch habe ich
in der 7. Klasse einer anderen Schule bekommen.
Da habe ich gemerkt, dass Englisch mit Immersion zu lernen, anders war.
Es war einfacher. Ich habe zu Englisch auch ein anderes Verhältnis
als zu Französisch, das ich „normal“ mit Buch und Vokabeln lerne.“
Lara, 14 Jahre
27 |
s de оl значении
importance
des préventives
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан
предохранительных
прививок для них s
с
qu ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
You autres
must etdecide
yourself
how
much
will
beadolescents
given
to your
child.
But
only
if you
adequate
По возможности
все младенцы,
дети и подростки
должны
получить
прививкиhave
против болезней,
в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
accès
enfants
et
adolesdevraient
possiblekararı
être ent
contre
les aux Tous les
зможности все младенцы,
дети иsi подростки
должны
You must decide yourself
ancak
bilgilendirilmiş
verebilir. Bu
informationdoğru
about will
you
be inyeterince
a position
to make
the
rightolanlar
decision.
н
зможности
все
младенцы,
дети
и
подростки
должн
cents
devraient
si
possible
être
contre
les
получить
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать broşür
всех гражданsize
о значении
предохранительных
прививок
для них
самих и окружающих,
а также
в том, чтобы
сделать прививки
доступными.
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
veболезни
птF
По возможности все младенцы, дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививки
рекомендованыne
официально.
Благодаря этому данные
встречаются
реже и не так част
Çocuğunuzu
ölçüde koruyacağınıza
kararı kendiniz
veriyorsunuz.
Çocc
Fazit
Zusammenfassung für Schnell-Leser
Vorteile der
Immersionsmethode
Wissenschaftlich ist erwiesen: Mit der Immersionsmethode lässt sich ein beträchtlich höheres
Niveau in der Fremdsprache erreichen als mit herkömmlichem Fremdsprachenunterricht. Die
Muttersprache und die Sachinhalte entwickeln sich dabei genauso gut oder besser als bei
einsprachigen Kindern. Immersion ist obendrein besonders kostengünstig, denn sie benötigt
keine zusätzlichen Unterrichtsstunden.
Bei Immersion ist die Fremdsprache die Arbeits- und Umgangssprache. Der Sprachkontakt
sollte in der Krippe und Kita am besten während der gesamten Öffnungszeit möglich
sein. In der Grundschule hat es sich bewährt, möglichst alle Schulfächer bis auf das Fach
Deutsch in der Fremdsprache zu unterrichten. Kinder sind nicht überfordert, den Krippen-,
Kindergarten- und Schulalltag in der Fremdsprache ohne Zwang zu erleben.
Die Frühvermittlung von Fremdsprachen auf diese Weise fördert auch die geistige Entwicklung. Ein Kind, das zwei Sprachen spricht, ist kreativer. Es bringt bessere Voraussetzungen
mit, auch eine weitere Sprache zu lernen.
| 28
s de l importance des préventives pour
sсамих
pour
eux mêmes
et pour
les autres
et qu ils aient accès aux Tous les enfants et adolescents
и окружающих,
а также в том,
чтобы сделать
прививки доступными.
aient
aux Tous
les enfants et adolescents devraient si possible être contre
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются
реже и accès
не так часто приводят
к
devraient
si possible
contre
les
s de will
l’importance
préventives
pour
et pour
how much
will be
given être
to your
child.
But only if you have adequate
information about
you be indes
a position
to make
theeux-mêmes
right decision.
les
les
eux-mêmes
etn’entraînent
pour
les autres et qu’ils aiны
doğru, enfants
kararı
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
verebilir.
Bu
broşür
aşıların
mümkün
hakkında
bilgi
et adolescents
devraient
si possible être
vaccinés contre les maladies olanlar
contre lesquelles
il est conseillé de
se faire
vacciner
à size
Hambourg.
C’est ainsi aient
que
l’on parviendra
àaux
ce queetkileri
ces maladies
surviennent plus
etadolescents
qu’ellesver
plus de dommages physiques ou même de décès. Certaines maladies peuvent même être éliminées
autres
et
qu’ils
accèsyan
Tous
lesne
enfants
et
s de But
l’importance
des
préventives
You
must
decide
yourself
how
much
will
be
given
toaşmaya
your
child.
only
if you
have
adequatep
получить
то
приводят
к
ent
accès
aux
Tous
les pour
enfants
et adolesFakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar
verebilir. Bu broşür
sizeмладенцы,
aşıların mümkün
yan etkileri
hakkında
bilgi
verecek
ve
yardımcı
olacaktır.
Ayrıca
s être
de
l’importance
des préventives
eux-mêmes
et pour les
devraient
possible
contre
lestereddütlerinizi
зможности
все
дети
иsi подростки
должны
kararı
ancak
bilgilendirilmiş
verebilir. Bu
informationdoğru
aboutautres
willetyou
beaient
inyeterince
aaccès
position
to make
the
rightolanlar
decision.
qu’ils
Tous
lesêtre
enfants
et
devraient
si aux
possible
contre
les
получить
You size
mustcents
decide
yourself
how
much
will
beadolescents
given
to your
child. et
But
broşür
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
veado
ent
accès
aux
Tous
les
enfants
devraient
possiblekararı
être contre
les yeterince bilgilendirilmi
зможности все младенцы,
дети иsidoğru
подростки
должны
ancak
information
about
will
you
be
in
a
position
to
make
the
ri
tereddütlerinizi aşmaya yardımcı
olacaktır.
Ayrıca être cont
cents
devraient
si possible
получить
cuğunuzu ne ölçüde koruyacağınıza kararı kendiniz veriyorsunuz. Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümküneux-mêmes
yan etkileri hakkında
verecek
ve tereddütlerinizi
et bilgi
pour
les autres
et qu’ia
© magicpen, Pixelio
broşür size aşıların mümkün yan etkileri hak
Auch in Deutschland können Kinder ein sehr hohes Niveau in einer Fremdsprache erreichen. Dafür brauchen sie einen frühen, intensiven, zwanglosen und kontinuierlichen Kontakt
zur neuen Sprache über mehrere Jahre. Die Voraussetzungen dafür müssen die Erwachsenen schaffen. Der frühe Beginn mit einer Fremdsprache schafft die Voraussetzungen, diese
gut zu entwickeln und auch für die zweite Fremdsprache genug Zeit zur Verfügung zu haben. Denn die EU fordert ein hohes Niveau in der Muttersprache plus zwei Fremdsprachen.
Was ist wichtig für erfolgreichen
frühen Spracherwerb
Die ausgezeichneten Ergebnisse des Verbunds aus bilingualer Kita und bilingualer Grundschule wie zum Beispiel in Altenholz/Kiel sollen dazu ermutigen, mehr bilinguale Krippen,
Kitas und Schulklassen einzurichten. Zu Beginn macht dies vielleicht etwas mehr Arbeit und
bringt Unruhe. Der tatsächliche Aufwand aber ist letztlich verhältnismäßig gering.
Mehr Chancen mit bilingualen
Krippen, Kitas und Schulen
29 |
s de оl значении
importance
des préventives
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан
предохранительных
прививок для них s
с
qu ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
You autres
must etdecide
yourself
how
much
will
beadolescents
given
to your
child.
But
only
if you
adequate
По возможности
все младенцы,
дети и подростки
должны
получить
прививкиhave
против болезней,
в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
accès
enfants
et
adolesdevraient
possiblekararı
être ent
contre
les aux Tous les
зможности все младенцы,
дети иsi подростки
должны
You must decide yourself
ancak
bilgilendirilmiş
verebilir. Bu
informationdoğru
about will
you
be inyeterince
a position
to make
the
rightolanlar
decision.
н
зможности
все
младенцы,
дети
и
подростки
должн
cents
devraient
si
possible
être
contre
les
получить
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать broşür
всех гражданsize
о значении
предохранительных
прививок
для них
самих и окружающих,
а также
в том, чтобы
сделать прививки
доступными.
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
veболезни
птF
По возможности все младенцы, дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививки
рекомендованыne
официально.
Благодаря этому данные
встречаются
реже и не так част
Çocuğunuzu
ölçüde koruyacağınıza
kararı kendiniz
veriyorsunuz.
Çocc
Erstaunlich viele Eltern, Politiker und Bildungsverwaltungen unterschätzen heute immer noch
den Stellenwert der Mehrsprachigkeit. Vor allem aber ist Immersion hierzulande noch wenig
verbreitet. So sind nur rund 1% der Kitas in Deutschland zweisprachige Einrichtungen; sehr
viel weniger Grundschulen bieten ihren Unterricht in einer Fremdsprache an. Wie kommt
das? Am Geld kann es nicht liegen, denn bilinguale Einrichtungen kosten nicht mehr als
andere. Es müssen aber mehr Lehrer und mit einem zeitgemäßen Profil ausgebildet werden.
Ein Grund für die geringe Verbreitung der Immersionsmethode in Deutschland mag das
Vorurteil sein, Kinder seien mit zwei Sprachen überfordert. Aber: weniger als ein Drittel der
Menschheit wächst einsprachig auf. Sollten die übrigen zwei Drittel wirklich überfordert
sein?
| 30
© Thomas Perkins-Fotolia.com
sсамих
pour
eux mêmes
et pour
les autres
et qu ils aient accès aux Tous les enfants
s de l importance
et adolescents
des préventives pour eux mêmes et pour les autres et qu ils aient accès aux Tous les enfants et adolescents
и окружающих,
а также в том,
чтобы сделать
прививки доступными.
aient
aux Tous
les
enfants
et adolescents
devraient sidevraient
possible
être contre
aient
accès
Tous les enfants
et adolescentspour
devraient
si possible
être contre
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются
реже и accès
не так часто приводят
к
s deaux
l’importance
des préventives
eux-mêmes
et pour
les
devraient
si possible
contre
les
si possible
contre
les
how much
will be
given être
to your
child.
But only if you have
You must
adequate
decide yourself
information
howabout
much will
willyou
be
given
be in être
atoposition
your
child.
to make
But only
the right
if youdecision.
have adequate information about will you be in a position
to make
eux-mêmes
et pour les autres
les l’importance
les TousBules
sverebilir.
de
des
préventives
pour
зможности
всеbilgilendirilmiş
младенцы, детиcontre
и подростки
должны
ны
autres
et
qu’ils
accèsverebilir.
aux
enfants
et
adolescents
doğru, enfants
kararı
ancak
yeterince
Bu
broşür
doğru
aşıların
kararı
mümkün
ancak
yan
yeterince
bilgilendirilmiş
hakkında
olanlar
ver
broşür
size
mümkün
yan
etkile
et adolescents
si possible être
vaccinés contre les maladies olanlar
lesquelles
il est conseillé de
se faire
vacciner à size
ce queetkileri
ces maladies
ne
surviennent
plusbilgi
etaient
qu’elles
n’entraînent
plus
de dommages
physiques
ouwill
même
de décès.
Certaines
maladies
même
être
éliminées
must
decide
yourself
how
much
beaşıların
given
topeuvent
your
child
s dedevraient
l’importance
des préventives pour
eux-mêmes
et
pour
lesHambourg. C’est ainsi que l’on parviendra à You
ent
accès
aux
Tous
les
enfants
получить
получить
то
приводят
к
Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar
verebilir. Bu broşür
size aşıların
mümkün
yanqu’ils
etkileri hakkında
bilgi
verecek ve devraient
tereddütlerinizi
aşmaya yardımcı
olacaktır.
Ayrıca
si
possible
être
contre
les
зможности
все
младенцы,
дети
и
подростки
должны
eux-mêmes
et
pour
les
autres
et
aicuğunuzu ne ölçüde koruyacağınıza
kararı et
kendiniz
veriyorsunuz.
Fakat
korucuyu
aşılar
hakkında
doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu
broşür size aşıların
mümkün will
yan etkileri
hakkında
bilgi
verecek
ve tereddütlerinizi
a
autres
qu’ils
aient
accès
aux
Tous
les
enfants
et
adolescents
information
about
you
be
in
a
position
to
make
You must decide yourself how much
will
beaux
given
to your
child. et
But
only if you have adequate
cents
devraient si possible être
accès
Tous
les
enfants
adolesполучить
devraient
possiblekararı
être ent
contre
les yeterince
зможности все младенцы,
дети иsidoğru
подростки
должны
ancak
bilgilendirilmiş
olanlar verebilir. Bu
© magicpen, Pixelio
information about will
youdevraient
be in a position
to make
rightles
decision.
si possible
être the
contre
получить
broşür sizecents
aşıların
mümkün
yan etkileri
hakkında
bilgi verecek ve
Der FMKS wünscht sich von Politikern und Bildungsverwaltungen ein Konzept, das den
Verbund von bilingualen Krippen Kitas und immersiven Schulen fördert. Dann können viel
mehr Kinder von Immersion profitieren.
Mehrsprachigkeit braucht
Fürsprache
Aber auch Eltern sollten sich für mehr bilinguale Kitas und Schulen engagieren. Sie stehen
gegenüber der jüngeren Generation in der Pflicht, eine gute Schulbildung für sie einzufordern. Diese muss auf die aktuellen Herausforderungen ausgerichtet sein. Dazu gehören in
besonderem Maße Fremdsprachenkenntnisse.
Eine Umstellung auf den bilingualen Betrieb dauert meist mindestens ein halbes bis ein Jahr.
Manche Einrichtungen möchten dem Elternwunsch nicht nachkommen und sind nicht offen
für Immersion. In einem solchen Fall sollten Eltern frühzeitig mit anderen Interessenten oder
gutwilligen Ansprechpartnern Alternativen suchen.
... wenn Kita und Schule sich
quer stellen
31 |
s de l importance des préventives pour
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан о значении предохранительных прививок для них с
qu ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
You autres
must etdecide
yourself
how
much
will
beadolescents
given
to your
child.
But
only
if you
adequate
s de l’importance des préventives pour eux-mêmes et pour les
По возможности
все младенцы,
дети и подростки
должны
получить
прививкиhave
против болезней,
в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
ent
accès
aux
Tous
les
enfants
et
adolespossible
êtreinformation
contre
les yeterince
зможности
младенцы,
иsidoğru
подростки
должны
eux-mêmes
etdecide
pouryourself
les autres
qu’ils
ai- will be
Youetmust
howetmuch
protection
given to yourвсе
child.
But onlydevraient
ifдети
you have
adequate
protective
willolanlar
you be inverebilir.
a position toBu
make the right decision. This b
kararı
ancak
bilgilendirilmiş
autres
qu’ils aient
accès aux
Tous
les enfants
adolescents
information
about
will
you
be inabout
a position
tovaccinations
make
the
right
decision.
must etdecide
yourself
how
much
will
be
given
to
your
child.
But
only
if
you
have
adequate
cents
devraient
si
possible
être
contre
les
получить
accès
aux
Tous
les
enfants
et
adolesСвою
особую
задачу
я
вижу
в
том,
чтобы
информировать
всех
граждан
о
значении
предохранительных
прививок
для
них
самих
и
окружающих,
а
также
в
том,
чтобы
сделать
прививки
devraient
possiblekararı
être ent
contre
les
е младенцы,
дети иsidoğru
подростки
должны
broşür
size
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
ve доступными.
ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu
information about will
youdevraient
be in a position to make
the right
decision.
По возможности
все младенцы,
дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививки
рекомендованыne
официально.
Благодаря этому данные
болезни
встречаются
реже и не так часттF
Çocuğunuzu
ölçüde koruyacağınıza
kararı
kendiniz
veriyorsunuz.
cents
получить si possible être contre les
Çocc
broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve
Prof. Dr. Petra Burmeister
... in der Kita
und in der Schule…
| 32
Anforderungen an pädagogisches
Personal
„Die bisherigen Erfahrungen haben gezeigt, dass die Erzieherinnen in bilingualen Kitas
möglichst Muttersprachlerinnen der jeweiligen Zielsprache sein sollten. Sie müssen in
allen Situationen des Kita-Alltags flüssig, idiomatisch und altersangemessen auf die Kinder
reagieren. Darüber hinaus ist es von großer Wichtigkeit, dass die Erzieherin die Kontextualisierungstechniken kennt, die es den Kindern ermöglichen, sie zu verstehen. So sollte sie
zum Beispiel alles, was sie sagt, durch Handlungen begleiten oder mit Gestik, Mimik oder
Bildern visualisieren. Dadurch können die Kinder eine Verbindung zwischen der Sprache
und dem Geschehen herstellen.
Außerdem muss sie den Kindern ‚fremdsprachliches Futter‘ bieten können, in dem sie vielfältige Kommunikationssituationen schafft und viel redet. So wird sie zum Beispiel die deutschsprachige Äußerung eines Kindes „Ich war gestern im Zoo!“ auf Englisch übertragen und
kommentieren „Oh, is that true? You went to the zoo? Was it nice? What animals could you
see?“. Durch solche Expansionstechniken liefert sie den Kindern reichhaltigen Input und regt
den Spracherwerb an. Auch auf Code-Mixing sollte sie entsprechend reagieren. Auf die
Bitte des Kindes „Gib‘ mir mal die milk!“ könnte sie zum Beispiel sagen: „You want a glass
of milk? OK. Here you are!“ Abgesehen von der sehr hohen fremdsprachlichen Kompetenz
und der Kenntnis von Methoden zur Kontextualisierung der Sprache und zur Anbahnung
s de l importance des préventives pour eux mêmes et pour les autres et qu ils aient accès aux Tous les enfants et adolescents
самих и окружающих, а также в том, чтобы сделать прививки доступными.
aient
accès aux Tous les enfants et adolescents devraient si possible être contre
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются реже и не так часто приводят к
si possible
contre
les But
brochure is therefore intended to explain the possible side effects ofYou
vaccinations
sdevraient
dewill
l’importance
desyour
préventives
pour
pour les autres
et qu’ils about will you be in a position to make
must decide yourself how much
be
given être
to
child.
onlyeux-mêmes
if you haveetadequate
lesinformation
зможности
все
младенцы,
дети
и подростки
s
de
l’importance
des
préventives
pour
eux-mêmes
et pour должны
les autres et qu’ilsà aient
accès
aux
Tousl’onles
enfants
et adolescents
doğru
kararı
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
olanlar
verebilir.
broşür
size
aşıların
mümkün
yan
, enfants et adolescents devraient si possible être vaccinés contre les maladies contre lesquelles il est conseillé de se faire vacciner
Hambourg.
C’estaux
ainsi que
parviendra
à ce que ces
ne surviennentdevraient
plus et qu’elles
n’entraînent
plus de dommages
physiques
ou même
de décès.
Certaines maladies
peuvent même
être etkile
éliminées
aient
accès
Tous
les
enfants
etmaladies
adolescents
si possible
être Bu
contre
devraient
si
possible
être
contre
les
получить
то
приводят
к
You
must
decide
yourself
how much
willverebilir.
be given
yoursize
child.
Butmümkün
only ifyan
you
havehakkında
adequate
information
about will
you be
in a position
make the right decision.
Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru
kararı
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
olanlar
Bu to
broşür
aşıların
etkileri
bilgiles
verecek
ve tereddütlerinizi
aşmaya
yardımcı
olacaktır. to
Ayrıca
зможности
младенцы,kararı
детиkendiniz
и подростки
должны
cuğunuzu
ne ölçüdeвсе
koruyacağınıza
veriyorsunuz.
Fakat korucuyudoğru
aşılar hakkında
ancak yeterince
bilgil
bilgilendirilmiş
olanlarverebilir.
verebilir. BuBu
broşür
size aşıların
mümkünmümkün
yan etkileriyan
hakkında
bilgi hakkında
verecek ve tereddütlerinizi
kararı doğru
ancakkararı
yeterince
bilgilendirilmiş
ndir
olanlar
broşür
size aşıların
etkileri
bilgi ver a
© Ines Friedrich, Pixelio
получить
von sprachlicher Interaktion, ist es auch für die Erzieherin wichtig, die Grundlagen des
Spracherwerbs zu kennen. Desweiteren sollte sie sich über die Anforderungen des
jeweiligen Bildungsplanes informieren und offen über eventuelle kulturelle Unterschiede,
zum Beispiel zwischen den Vorstellungen über Kindererziehung, sprechen.“
„Wichtig sind ein hohes Niveau an kommunikativer Kompetenz in der Zielsprache sowie
fundierte Kenntnisse in den Kernbereichen des jeweiligen Faches und der Fachdidaktik. Für
angehende Sprachenlehrer ist zudem eine gute psycholinguistische Ausbildung, besonders
im Bereich „Sprachenerwerb“, ein Muss. Wer Sprachen unterrichten will, sollte wissen, wie
der Erwerb einer ersten und zweiten Sprache abläuft. Wenn eine Lehrkraft nicht weiß, wie
Sprachen unter verschiedenen Bedingungen erworben werden, kann sie lerner-sprachliche
Phänomene nur unzulänglich beurteilen. Sie kann ihren Unterricht nicht fachgerecht an den
Sprachkompetenzen der Schüler ausrichten.“
zur Lehrerausbildung
33 |
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан о значении предохранительных прививок для них с
По возможности все младенцы, дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
Interview mit
Prof. Thorsten Piske
| 34
© Photo Prien
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан о значении предохранительных прививок для них самих и окружающих, а также в том, чтобы сделать прививки доступными.
По возможности все младенцы, дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививки
рекомендованыne
официально.
Благодаря этому данные
болезни
встречаются
реже и не так часттF
Çocuğunuzu
ölçüde koruyacağınıza
kararı
kendiniz
veriyorsunuz.
Welche Rolle spielt das Alter
bei Fremdsprachen?
FMKS: Lernen kleine Kinder
schnell eine Fremdsprache
und geht dies später im
Leben nicht mehr?
Thorsten Piske: Die meisten Studien zum Erlernen von Zweit- oder Fremdsprachen haben
tatsächlich gezeigt, dass Kinder eine Fremdsprache zumindest längerfristig betrachtet
gewöhnlich erfolgreicher erlernen als Personen, die erst im Jugend- oder Erwachsenenalter
damit beginnen. Aber ein früher Beginn führt nicht automatisch zu hohem Lernerfolg. Für
sogenannte „späte Lerner“ ist es zwar eher unwahrscheinlich, aber keineswegs unmöglich, eine Fremdsprache noch sehr gut zu lernen. Das Alter beeinflusst nicht alle Bereiche
des Sprachenlernens gleichermaßen. So spielt das Alter für das Erlernen von Grammatik
jüngeren Untersuchungen zufolge anscheinend keine entscheidende Rolle. Für die Aussprache dagegen scheint es von größerer Bedeutung zu sein. Fazit: Lernerfolg ist beim Fremdsprachenlernen nicht nur vom Alter eines Lerners abhängig, sondern auch andere Faktoren
haben entscheidenden Einfluss.
FMKS: Welches Alter halten
Sie für optimal?
Thorsten Piske: In der Forschungsliteratur wird immer wieder behauptet, es gäbe ein so
genanntes „kritisches Zeitfenster“ für das Erlernen von Fremdsprachen. Ist das Zeitfenster
verstrichen, sei es unmöglich, eine Fremdsprache genauso erfolgreich zu lernen wie ein
Muttersprachler. Anhänger dieser sogenannten „critical period hypothesis“ gehen davon
aus, dass es etwa ab dem 6. Lebensjahr immer schwieriger und ab dem 12. bis 15. Lebens-
самих и окружающих, а также в том, чтобы сделать прививки доступными.
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются реже и не так часто приводят к
l’importance des
ки рекомендованы официально. Благодаря этомуkorucuyu aşılar hakkında doğru kar
ки рекомендованы официально. Благодаря этому
l’importance
des
préventives
pour eux-mêmes
doğru
kararıtoan
ки рекомендованы официально. Благодаря этомуkorucuyu aşılar hakkında
therefore
intended
korucuyu aşılar
hakkında
doğru
ancak
in
a position
tokararı
make
the
right decision.
This
ки рекомендованы
официально.
Благодаря
этому
yeterince
bilgilendirilmiş
olanlar
préventives
pour
eux-mêmes
etbilgilendirilmiş
pour les autres
aientintended to expla
yeterince
olanlar et qu’ils
therefore
, enfants et adolescents devraient si possible être vaccinés contre les maladies contre lesquelles il est conseillé de se faire vacciner à Hambourg. C’est ainsi que l’on parviendra à ce que ces maladies ne surviennent plus et qu’elles n’entraînent plus de dommages physiques ou même de décès. Certaines maladies peuvent même être éliminées
in a aşmaya
position
toBuolacaktır.
make
theaşıların
rightmümkün
decision.
This
aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi
yardımcı
Ayrıca
unuzu ne ölçüde koruyacağınıza kararı kendiniz veriyorsunuz. Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir.
broşür size
yan etkileri
hakkın
yeterince
bilgilendirilmiş
olanlar
jahr praktisch unmöglich wird, eine Fremdsprache auf dem Niveau einer Muttersprache zu
erwerben. Unsere experimentellen Untersuchungen mit in den USA, Kanada und Schweden lebenden Migranten haben diese Annahmen höchstens tendenziell bestätigt. Was die
Aussprache von Zweit- oder Fremdsprachenlernern betrifft, entwickelten die sogenannten
„frühen Lerner“ längerfristig zwar eine bessere Aussprache als die sogenannten „späten
Lerner“. Aber selbst Menschen, die lange vor dem 6. Lebensjahr mit dem Erlernen einer
Fremdsprache begonnen hatten, sprachen diese nicht automatisch akzentfrei. Bei der
Grammatik war nicht das Alter selbst entscheidend, sondern andere, mit dem Alter korrelierte
Variablen: die Häufigkeit des Gebrauchs der Fremdsprache und die Menge des in der
Fremdsprache erhaltenen Unterrichts. Somit hängt der Lernerfolg bei der Grammatik nicht
von einem kritischen Zeitfenster ab, sondern davon, wie oft Lerner die Gelegenheit erhalten,
eine Fremdsprache tatsächlich zu sprechen und auch davon, wie viel und von wem sie ihren
fremdsprachlichen Input erhalten.
Thorsten Piske: Wie schon gesagt, bestätigen die meisten Studien die Tendenz, dass Personen, die eine Fremdsprache bereits als Kinder erlernen, diese zumindest auf längere Sicht
erfolgreicher erlernen werden als jugendliche oder erwachsene Lerner. Dennoch sind in
© Robin Vinson-Fotolia.com
то
приводят
к
Fakat
korucuyu
FMKS: Können auch
Erwachsene noch Fremdsprachen gut lernen?
35 |
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан о значении предохранительных прививок для них с
qu ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
You autres
must etdecide
yourself
how
much
will
beadolescents
given
to your
child.
But
only
if you
adequate
По возможности
все младенцы,
дети и подростки
должны
получить
прививкиhave
против болезней,
в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
ent
accès
aux
Tous
les
enfants
et
adolespossible
êtreinformation
contre
les about
зможности
младенцы,
иsidoğru
подростки
должны
You must decide yourself how much protection will be
given to yourвсе
child.
But onlydevraient
ifдети
you have
adequate
protective
vaccinations
willolanlar
you be inverebilir.
a position toBu
make the right decision. This b
kararı
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
information about will
youdevraient
be in a position
to make
rightles
decision.
si possible
être the
contre
получить
broşür sizecents
aşıların
mümkün
yan etkileri
hakkında
bilgi verecek ve
© Rainer Sturm, Pixelio
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан о значении предохранительных прививок для них самих и окружающих, а также в том, чтобы сделать прививки доступными.
По возможности все младенцы, дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививки
рекомендованыne
официально.
Благодаря этому данные
болезни
встречаются
реже и не так часттF
Çocuğunuzu
ölçüde koruyacağınıza
kararı
kendiniz
veriyorsunuz.
verschiedenen Untersuchungen auch immer wieder Personen identifiziert worden, die eine
Fremdsprache erst spät erlernt haben und trotzdem von Muttersprachlern der Fremdsprache
nicht zu unterscheiden waren. Bei diesen Personen waren in der Regel drei Voraussetzungen gegeben, die unabhängig vom Lernalter einen deutlich positiven Einfluss auf ihren
Lernerfolg hatten:
1. Sie hatten kontinuierlich über mehrere Jahre intensiven Kontakt zur Fremdsprache.
2. Sie hatten die Möglichkeit, die Fremdsprache häufig in vielen unterschiedlichen
Situationen zu gebrauchen.
3. Sie hatten viel authentischen und reichhaltigen fremdsprachlichen Input von Muttersprachlern erhalten.
FMKS: Welche Vorteile sehen
Sie in bilingualen Kitas und
Schulen?
| 36
Thorsten Piske: Bilinguale Kitas und Schulen schaffen Lernumgebungen, in denen die gerade genannten Voraussetzungen für erfolgreiches Fremdsprachenlernen viel stärker gegeben
sind als im herkömmlichen „lehrgangsbasierten“ Fremdsprachenunterricht. In bilingualen
Kitas wird die Fremdsprache so früh wie möglich eingeführt und die Kinder beziehungsweise Schüler haben dauerhaften und intensiven Kontakt zur Fremdsprache. Sie werden in
vielen unterschiedlichen Situationen dazu angeregt, die Fremdsprache häufig zu verwen-
l importance des
ки рекомендованы официально. Благодаря этомуkorucuyu aşılar hakkında doğru kar
in a position
to make the
right decision. This
ки рекомендованы официально.
Благодаря
этому
yeterince
bilgilendirilmiş
olanlar
l’importance
des
préventives
pour
, enfants et adolescents devraient si possible être vaccinés contre les maladies contre lesquelles il est conseillé de se faire vacciner à Hambourg. C’est ainsi que l’on parviendra à ce que ces maladies
ne surviennent
plus et qu’elles n’entraînent
plus
de dommageseux-mêmes
physiques
ou même dehakkında
décès. Certaines maladies
peuvent même
être éliminées
korucuyu
aşılar
doğru
kararı
ки рекомендованы
официально.
Благодаря этому
therefore
intended
toane
korucuyu
aşılar
hakkında
doğru
kararı
ancak
то
приводят
к
in
a
position
to
make
the
right
Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan
hakkında bilgi verecek
ve tereddütlerinizi aşmaya
yardımcı olacaktır.
Ayrıcadecision. This
киetkileri
рекомендованы
официально.
Благодаря
этому
yeterince
bilgilendirilmiş
olanlar
préventives
pour
eux-mêmes
s
a
au
et
pour
les
autres
et
qu’ils
aient
yeterince bilgilendirilmiş olanlar
therefore intended to explai
самих и окружающих, а также в том, чтобы сделать прививки доступными.
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются реже и не так часто приводят к
© Felix Mizioznikov-Fotolia.com
brochure is therefore intended to explain the possible side effects of vaccinations
den. Und sie werden gewöhnlich von Personen betreut oder unterrichtet, die selbst über
eine hohe Kompetenz in der Fremdsprache verfügen und somit reichhaltigen und authentischen Input liefern können.
Thorsten Piske: Das Niveau an Fremdsprachenkenntnissen ist bei bilingual unterrichteten
Schülern in praktisch allen Vergleichsstudien signifikant höher als das Niveau im lehrgangsbasierten Fremdsprachenunterricht. Das Fachwissen der meisten bilingual unterrichteten
Schüler entwickelt sich mindestens auf dem gleichen Niveau wie im einsprachigen Unterricht. Auch in Bezug auf die Entwicklung der Erst- bzw. Muttersprache zeigen sich gewöhnlich keine längerfristigen Defizite. Dies weist deutlich darauf hin, dass die für den bilingualen
Unterricht typische Methodik und der Zugang zu Sprachen einen sehr positiven Einfluss auf
den Lernerfolg haben. Typisch für bilingualen Unterricht ist folgendes:
• ein sehr hohes Maß an Anschaulichkeit beziehungsweise Kontextualisierung
• eine Umgebung, die das Lernen mit allen Sinnen anregt
• reichhaltiger, authentischer sprachlicher Input
• die Schüler werden stets zum Gebrauch der Fremdsprache angeregt.
FMKS: Welche Rolle spielen
im Kindergarten und in
Schulen die Art, die Methode
und der Zugang zu Sprachen
für den Lernerfolg?
37 |
s de l importance des préventivess
l’importance deskorucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak
You must decide yourself
зможности все младенцы, дети и подростки должнн
in a position
to make the
right decision. This
ки рекомендованы официально.
Благодаря
этому
yeterince
bilgilendirilmiş
olanlar
l’importance
des
préventives
pour
eux-mêmes
korucuyu
aşılar
hakkında
doğru
kararı
ancak
ки рекомендованы официально. Благодаря этому
Çocuğunuzu ne ölçüde koruyacağınıza kararı kendiniz veriyorsunuz.пF
therefore
intended
to explain
korucuyuYou
aşılar
hakkında
doğru
must
decide
yourself
how
muchancak
protection
willdecision.
be given to your
child. But only if you have adequate information about will you be in a position to make the right decision. is therefore intended
to explain
in
a position
tokararı
make
the
right
This
ки рекомендованы
официально.
Благодаря
этому
Çocuğunuzu
ne the
ölçç
yeterince
bilgilendirilmiş
olanlar
préventives
pour
eux-mêmes
etbilgilendirilmiş
pour les autres
aientintended to explain
yeterince
olanlar et qu’ils
therefore
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан о значении предохранительных прививок для них с
По возможности все младенцы, дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
ки рекомендованы официально. Благодаря этому
© Lommel
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан о значении предохранительных прививок для них самих и окружающих, а также в том, чтобы сделать прививки доступными.
По возможности все младенцы, дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются реже и не так частт
Davon profitieren offenbar nicht nur die Fremdsprachenkenntnisse, sondern auch das Fachwissen. Viele Eltern und Lehrkräfte befürchten, dass Schüler durch bilingualen Unterricht
überfordert werden könnten. Diese Ängste sind nach den bisher vorliegenden Erfahrungen
unbegründet, im Gegenteil: Der sehr anschauliche Unterricht scheint einer Überforderung
eher entgegenzuwirken.
FMKS: Wie sollte unser Kita- und
Schulsystem verändert werden,
damit Kinder besser Sprachen
lernen können?
| 38
Thorsten Piske:
1. Auch wenn der Frühbeginn nicht automatisch zu großen Lernerfolgen führt, ist es dennoch sinnvoll, Kindern das Erlernen von Fremdsprachen so früh wie möglich anzubieten:
Je eher Kinder mit dem Erwerb einer Fremdsprache beginnen können, desto länger
sind sie ihr ausgesetzt und desto mehr Zeit haben sie, sie zu lernen. Außerdem kann die
zweite Fremdsprache umso früher eingeführt werden, je eher die erste Fremdsprache
gelernt wird. Dabei dürfen die von den Kindern bereits erlernten Sprachen natürlich
nicht vernachlässigt werden, sondern es muss unbedingt dafür Sorge getragen werden,
dass auch die zuvor oder parallel gelernten Sprachen sowohl in der Schule als auch
außerhalb der Schule ausreichend Unterstützung erhalten, so dass sie sich altersgerecht
entwickeln können.
sсамих
pour
eux mêmes
et pour
les autres
et qu ils aient accès aux Tous les enfants et adolescents
и окружающих,
а также в том,
чтобы сделать
прививки доступными.
aient
aux Tous
les enfants et adolescents devraient si
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются
реже и accès
не так часто приводят
к
devraient
si possible
contre
les
how much
will be
given être
to your
child.
But only if you have adequate
information about
in a position
to make the
right decision. This
possible être contre
ки рекомендованы официально.
Благодаря
этому
yeterince bilgilendirilmiş
olanlar
youyourself
be in a position
to make
thegiven
right decision.
hakkında
doğru
kararı
ane
You mustwill
decide
how much
will
be
toофициально.
your child.
But only
if you have aşılar
adequate
information
about
willtoyou
les
ки рекомендованы
Благодаря
этомуkorucuyu
therefore
intended
ны
doğru, enfants
kararı
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
olanlar
verebilir.
Bu
broşür
size
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
ver
korucuyu
hakkında
kararı
ancak
in
a
position
to
make
decision.
This
et adolescents devraient si possible être vaccinés contre les maladies contre lesquelles il est conseillé de se faire vacciner à Hambourg. C’est ainsi que l’on parviendra
à ce рекомендованы
que ces maladies ne
surviennent plusaşılar
et qu’elles
n’entraînent
plusdoğru
de Благодаря
dommages
physiques
outhe
mêmeright
de décès. Certaines
maladies peuvent
même être éliminées
ки
официально.
этому
s
de
l’importance
des
pour
eux-mêmes
et
pour
les
autres
et
qu’ils
aient
accès
yeterince
bilgilendirilmiş
olanlar
получить
то
приводят
к
Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi yeterince
verecek ve tereddütlerinizi
aşmaya
yardımcı olacaktır. Ayrıca
bilgilendirilmiş
olanlar
l’importance
des
préventives
pour eux-mêmes
préventives
pour
eux-mêmes
et pour les
autres
qu’ils
aient
therefore
intended
to explai
p
plai
You et
must
decide
yourself
how much
eçüde
possible
side
kkoruyacağınıza
kararı kendiniz veriyorsunuz. Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterinceaux
bilgilendirilmiş
olanlar verebilir.
Bu broşür
size aşıların mümkün
yan etkileri
et adolescents
devraient
si possible
être contre
les hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi aşmaya yardımc
2. Die fremdsprachlichen Lehr-Personen müssen nicht nur selbst über eine sehr hohe
Kompetenz in der Fremdsprache verfügen, sondern auch über sehr gute fremdsprachendidaktische Fähigkeiten. Außerdem müssen sie mit den Erkenntnissen der Spracherwerbsforschung vertraut sein. Leider werden zurzeit im Grundschul-Fremdsprachenunterricht
noch viele Lehrkräfte eingesetzt, die diese Voraussetzungen nicht mitbringen.
3. Generell ist es wichtig, dass viel mehr Zeit für das Erlernen von Fremdsprachen zur
Verfügung gestellt wird, als dies an den meisten Schulen und Kitas der Fall ist.
4. Kindergartenkinder und Schüler müssen die Möglichkeit haben, die Fremdsprache aktiv
zu gebrauchen.
Mehr lesen:
www.ph-gmuend.de/deutsch/lehrende-a-z/p/piske-thorsten.php
„Frühes FremdsprachenlernenEnglisch ab Kita und Grundschule“
Henning Wode www.fmks.eu
Evaluierung zur Entwicklung des
Deutschen. 2008 DRAVA Verlag.
ISBN 978-88-7223-109-8
Henning Wode, Irene Girotto
Gerade die letzten beiden Bedingungen sind besonders im bilingualen Unterricht
beziehungsweise in bilingualen Kindergärten gegeben.
39 |
s de l importance des préventives pour
s de оl значении
importance
des préventives
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан
предохранительных
прививок для них s
с
qu ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
You autres
must etdecide
yourself
how
much
will
beadolescents
given
to your
child.
But
only
if you
adequate
s de l’importance des préventives pour eux-mêmes et pour les
По возможности
все младенцы,
дети и подростки
должны
получить
прививкиhave
против болезней,
в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
ent
accès
aux
Tous
les
enfants
et
adolespossible
êtreinformation
contre
les yeterince
зможности
младенцы,
иsidoğru
подростки
должны
eux-mêmes
etdecide
pouryourself
les autres
qu’ils
ai- will be
Youetmust
howetmuch
protection
given to yourвсе
child.
But onlydevraient
ifдети
you have
adequate
protective
willolanlar
you be inverebilir.
a position toBu
makemust
the right
decision.
This b
You
decide
yourself
kararı
ancak
bilgilendirilmiş
autres
qu’ils aient
accès aux
Tous
les enfants
adolescents
information
about
will
you
be inabout
a position
tovaccinations
make
the
right
decision.
н
зможности
все
младенцы,
дети
и
подростки
должн
must etdecide
yourself
how
much
will
be
given
to
your
child.
But
only
if
you
have
adequate
cents
devraient
si
possible
être
contre
les
получить
accès
aux Tous les
enfants et adolesСвою особую задачу
всех гражданsize
о значении
предохранительных
прививок
для них
самих и окружающих,
а также
в том, чтобы
сделать прививки
devraient
possiblekararı
être ent
contre
les yeterince
е младенцы,
дети иsidoğru
подростки
должны
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
ve доступными.
ancak
bilgilendirilmiş
olanlar verebilir.
Bu я вижу в том, чтобы информировать broşür
пт
information about will
youdevraient
be in a position to make
the right
decision.
По возможности
все младенцы,
дети и подростки должны получить прививки против болезней, в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются реже и не так част
cents
получить si possible être contre les
Çocc
Çocuğunuzu ne ölçüde koruyacağınıza kararı kendiniz veriyors
broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve
Zu den Experten
| 40
Prof. Dr. Henning Wode
Prof. Dr. Henning Wode, Anglist und Sprachwissenschaftler, Universität Kiel, ist Professor
emeritus. Er gilt als der Mitbegründer der modernen Zweitsprachenerwerbsforschung.
Anfang der 1990 Jahre hat er entscheidend bei der Einführung des bilingualen Unterrichts
in weiterführenden Schulen in Schleswig-Holstein mitgewirkt. Dank seiner Initiative wurde
Immersion für Englisch und andere Sprachen in Kitas und Grundschulen in Deutschland
erprobt. Derzeit entwickelt er in Zusammenarbeit mit der Daimler AG eine Konzeption nach
der Immersionsmethode für Fremdsprachen in betriebseigenen Krippen.
Prof. Dr. Petra Burmeister
Prof. Dr. Petra Burmeister ist Professorin für ‚Lehren und Lernen im Fach Englisch‘ an der
Pädagogischen Hochschule Weingarten. Ihre Forschungsschwerpunkte liegen im Erst- und
Zweitspracherwerb und hierbei besonders im Bereich des bilingualen Fremdsprachenlernens von der Kita bis zur Sekundarstufe II. Sie ist an der wissenschaftlichen Begleitung
verschiedener deutsch-englisch bilingualer Kitas und Grundschulen beteiligt und bildet
Lehrkräfte und Erzieherinnen für bilinguale Kita- und Grundschulprogramme aus.
sсамих
pour
eux mêmes
et pour
les autres
et qu ils aient accès aux Tous les enfants
s de l importance
et adolescents
des préventives pour eux mêmes et pour les autres et qu ils aient accès aux Tous les enfants et adolescents
и окружающих,
а также в том,
чтобы сделать
прививки доступными.
aient
aux Tous
les
enfants
et adolescents
devraient sidevraient
possible
être contre
aient
accès aux Tous les enfants et adolescents devraient si
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются
реже и accès
не так часто приводят
к
siintended
possible
contre
les
si possible
contre
les
brochure
is devraient
therefore
the
possible
side effects
vaccinations
how much
will be
giventoêtre
toexplain
your
child.
But only
if youofhave
You
must
adequate
decide yourself
information
howabout
much will
willyou
be
given
be in être
atoposition
your
child.
to make
But only
the right
if youdecision.
have adequate information about
ны
получить
то приводят к
possible être contre
will you be in a position to make
les должны
les
зможности
всеbilgilendirilmiş
младенцы, детиcontre
и подростки
doğru, enfants
kararı
ancak
yeterince
verebilir.
Bu
broşür
doğru
aşıların
mümkün
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
hakkında
olanlar
ver
Bu
broşür
size
aşıların
mümkün
yan
et adolescents
devraient
si possible être
vaccinés contre les maladies olanlar
lesquelles
il est conseillé de
se faire
vacciner à size
Hambourg.
C’est kararı
ainsi que
l’on
parviendrayan
à ce queetkileri
ces maladies
ne
surviennent plusbilgi
et qu’elles
n’entraînentverebilir.
plus de dommages
physiques
ou même
de décès.
Certaines maladies
peuvent même
être etkile
éliminées
получить
cuğunuzu
ne ölçüde
koruyacağınıza
kararı
kendiniz
veriyorsunuz.
korucuyu aşılar
ılar hhakkında
doğru
yeterince
bilgilendirilmiş
olanlar
verebilir.
broşür
aşıların mümkün
yanyardımcı
etkileri hakkında
verecek ve tereddütlerinizi a
sunuz. Fakat
korucuyu
aşılar hakkında
doğru
kararı ancak
yeterinceFakat
bilgilendirilmiş
olanlar
verebilir.
Bu kararı
broşürancak
size aşıların
mümkün
yan etkileri
hakkında
bilgi Bu
verecek
vesize
tereddütlerinizi
aşmaya
olacaktır.bilgi
Ayrıca
Prof. Dr. Thorsten Piske ist Professor für Angewandte Linguistik und Didaktik des Englischunterrichts an der Pädagogischen Hochschule Schwäbisch Gmünd. Seine Forschungsschwerpunkte liegen im Erst- und Zweitspracherwerb sowie im Bereich des bilingualen
Unterrichts beziehungsweise der bilingualen Betreuung. Seit Ende der 1990er Jahre hat
er in experimentellen Untersuchungen die sprachliche Entwicklung von Migranten erforscht.
Außerdem ist er an der wissenschaftlichen Begleitung verschiedener deutsch-englisch
bilingualer Programme an Kindertageseinrichtungen und Grundschulen beteiligt.
Prof. Dr. Thorsten Piske
41 |
Als Erzieher/in in Frankreich arbeiten?
Eine/n französische/n Erzieher/in einstellen?
Das deutsch-französische Jugendwerk (DFJW) unterstützt zweisprachige kinderbetreuende, vorschulische Einrichtungen (Kindertagesstätten,
Kindergärten, etc.) durch einen Zuschuss zu den Aufwendungen für einen ausgebildeten Erzieher / eine ausgebildete Erzieherin (éducateur de jeunes
enfants) aus dem Partnerland. Die von den Einrichtungen betreuten Kinder haben so die Möglichkeit, durch den Kontakt zu Muttersprachlern in die
andere Sprache einzutauchen. Der Erzieher / die Erzieherin können ihre Sprachkenntnisse verbessern, das Erziehungs- und Betreuungssystem des
anderen Landes besser kennenlernen und sich so beruflich weiterqualifizieren.
Bewerber bis 30 Jahre, die an einem Arbeitsaufenthalt interessiert sind, richten Ihre Bewerbung an eine zweisprachige kinderbetreuende Einrichtung
im anderen Land (eine Liste finden Sie auf unserer Internetseite: www.dfjw.org) . Die Einrichtung stellt einen Antrag mit den Unterlagen des
ausgesuchten Bewerbers an folgende Adresse:
Deutsch-Französisches Jugendwerk
Referat „Interkulturelle Fortbildung“
Julia Gottuck ([email protected])
Bereich „Pädagogik“
Molkenmarkt 1
10179 Berlin
Tel. 030 / 288 757 44
Die Kinderwelt ist mehrsprachig – unsere Bilderbücher sind es auch!
Sibylle Hammer
Heljä Albersdörfer
Arthur
und Anton
Rund um
mein Haus
Mit Hör-CD
in sechs Sprachen.
Ab 5 Jahren.
15,90 Euro [D]
“Bilibrini”Softcover.
Ab 2 Jahren.
5,95 Euro [D]
Heike Hengstler
Wer ruft
denn da?
Mit Hör-CD
in vier Sprachen.
Ab 2 Jahren.
14,95 Euro [D]
Heljä Albersdörfer
Marian van Vliet
Antonella Abbatiello
Reise in die
Zauberwelt
Bär Flo geht
zum Friseur
Das
Allerwichtigste
Mit Anziehpuppe
zum Ausschneiden.
Ab 4 Jahren.
13,50 Euro [D]
Mit Motiven
zum Ausmalen.
Ab 2 Jahren.
10,95 Euro [D]
Mit Hör-CD
in acht Sprachen.
Ab 3 Jahren.
16,95 Euro [D]
Dagmar Bangert
Sibylle Hammer
Der Kater Karl und
der Punktehund
Mit Aufklebern.
Ab 3 Jahren.
13,95 Euro [D]
Bei uns finden Sie mehrsprachige Bilderbücher in verschiedenen Sprachversionen. Unterschiedliche
Themen, abwechslungsreiche Illustrationen, Hör-CDs, Aufkleber und Bastelbögen machen Kindern Spaß
und fördern ganz nebenbei ihre Sprachkompetenz und ihren Wortschatz.
Edition bi:libri
www.edition-bilibri.de
[email protected]
Bestellung an:
Herold Auslieferung & Service GmbH
Raiffeisenallee 10 • 82041 Oberhaching
Tel.: 089 / 61 38 71-0
Fax: 089 / 61 38 71 55-20
www.herold-va.de
sс
к
b
н
птF
c
#UNDESWEITE4PIE-SPRACHSCHU-EMIT
.EU
INTERKU-TURE--EM,ONZEPT
VORGESTELLTAUFDEM&-+3&ACHTAGIN(AMBURG
-ILLIONEN-ENSCHENAUFDER7ELT
SPRECHENMUTTERSPRACHLICH3PANISCH
'EBEN3IE+INDERNSPIELERISCHDIE#HANCE
SICHINDIESEMVIELFiLTIGEN+ULTURRAUMZU
BEWEGEN
,ERNEN3IEDIE-yGLICHKEITENUNSERES
ERPROBTEN)MMERSIONS+ONZEPTESKENNEN
%GALOBBILINGUALEODER+INDEROHNE
CH
*ETZTAU H
C
IS
N
E
)TALI
6ORKENNTNISSE¯BEI!MIGUITOSLERNENALLE
*UNGENUND-iDCHEN3PRACHEUND+ULTUR
MITVIEL3PA†AM3PIELERISCHENKENNEN)M
0RIVATKURSINDER+)4!ODERINEINER3CHUL!'
7IRMyCHTENWEITERWACHSENUNDSUCHEN
NEUE&RANCHISE0ARTNER7ERDEN3IEMIT
!MIGUITOSDIREKTIN)HRER2EGIONAKTIVUND
BIETEN3IEEIGENE'RUPPENAN
3PRECHEN3IEUNSAN4ELINFO AMIGUITOSDE7EITERE)NFORMATIONENUNTERWWWAMIGUITOSDE
sсамих
pour
eux mêmes
et pour
les autres
et qu ils aient accès aux Tous les enfants
s de l importance
et adolescents
des préventives pour eux mêmes et pour les autres et qu ils aient accès aux Tous les enfants et adolescents
и окружающих,
а также в том,
чтобы сделать
прививки доступными.
aient
aux Tous
les
enfants
et adolescents
devraient sidevraient
possible
être contre
aient
accès aux Tous les enfants et adolescents devraient si
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются
реже и accès
не так часто приводят
к
siintended
possible
contre
les
si possible
contre
les
brochure
is devraient
therefore
the
possible
side effects
vaccinations
how much
will be
giventoêtre
toexplain
your
child.
But only
if youofhave
You
must
adequate
decide yourself
information
howabout
much will
willyou
be
given
be in être
atoposition
your
child.
to make
But only
the right
if youdecision.
have adequate information about
possible être contre
will you be in a position to make
les должны
les
зможности
всеbilgilendirilmiş
младенцы, детиcontre
и подростки
ны
doğru, enfants
kararı
ancak
yeterince
verebilir.
Bu
broşür
doğru
aşıların
mümkün
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
hakkında
olanlar
ver
Bu
broşür
size
aşıların
mümkün
yan
et adolescents
devraient
si possible être
vaccinés contre les maladies olanlar
lesquelles
il est conseillé de
se faire
vacciner à size
Hambourg.
C’est kararı
ainsi que
l’on
parviendrayan
à ce queetkileri
ces maladies
ne
surviennent plusbilgi
et qu’elles
n’entraînentverebilir.
plus de dommages
physiques
ou même
de décès.
Certaines maladies
peuvent même
être etkile
éliminées
получить
получить
то
приводят
к
Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi aşmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca
cuğunuzu ne ölçüde koruyacağınıza kararı kendiniz veriyorsunuz. Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi a
Verein für frühe Mehrsprachigkeit an Kindertageseinrichtungen und Schulen FMKS e.V.
Was ist der FMKS
Der FMKS ist ein gemeinnütziger Verein. Er entstand im Jahr 2000 in Kiel/SchleswigHolstein aus einer Elterninitiative. Mittlerweile kommen die FMKS-Mitglieder aus ganz
Deutschland und auch aus anderen Ländern: pädagogische Fachkräfte, Eltern, Sprachwissenschaftler, Neurowissenschaftler, Kitas, Schulen, Regionalpolitiker, Medienschaffende
und Vertreter der Wirtschaft. Das Ziel des FMKS ist es, die frühe Mehrsprachigkeit zu
unterstützen und Hilfestellung anzubieten, damit mehr Kinder die Chance erhalten,
Fremdsprachen kindgerecht mit der Immersionsmethode zu erwerben.
„Beste Initiative”
zur Förderung der
frühkindlichen Sprachkompetenz
und Fremdsprachenförderung:
Verein für frühe Mehrsprachigkeit
an Kitas und Schulen FMKS e.V.
www.fmks-online.de
Der FMKS wurde als „Beste Initiative“ zur
Förderung der frühkindlichen Sprachkompetenz
und Fremdsprachenförderung mit dem
„LeapFrog Learning Award“ ausgezeichnet.
www.neue-lernwege.de
45 |
s de l importance des préventives pour
Свою особую задачу я вижу в том, чтобы информировать всех граждан о значении предохранительных прививок для них с
qu ils aient
accès aux
Tous
les enfants
et
You autres
must etdecide
yourself
how
much
will
beadolescents
given
to your
child.
But
only
if you
adequate
s de l’importance des préventives pour eux-mêmes et pour les
По возможности
все младенцы,
дети и подростки
должны
получить
прививкиhave
против болезней,
в отношении которых в Гамбурге предохранительные прививкк
ent
accès
aux
Tous
les
enfants
et
adolespossible
êtreinformation
contre
les yeterince
зможности
иsidoğru
подростки
должны
eux-mêmes
etdecide
pour
lesdecide
autres
etmuch
qu’ils
ai- much
Youetmust
yourself
how
protection
will be
given
yourвсе
child.
But child.
onlydevraient
ifдети
you have
adequate
protective
will
youyou
be inbe
a position
toBu
maketothe
right the
decision.
kararı
ancak
bilgilendirilmiş
olanlar
verebilir.
You
must
yourself
how
will
betogiven
toмладенцы,
your
But
only
if you
have
adequate
information
about
will
in a position
make
rightThis
decib
autres
qu’ils aient
accès aux
Tous
les enfants
adolescents
information
about
will
you
be inabout
a position
tovaccinations
make
the
right
decision.
must etdecide
yourself
how
much
will
be
given
to
your
child.
But
only
if
you
have
adequate
cents
devraient
si
possible
être
contre
les
получить
ent
accès
aux
Tous
les
enfants
et
adolesСвою
особую
задачу
я
вижу
в
том,
чтобы
информировать
всех
граждан
о
значении
предохранительных
прививок
для
них
самих
и
окружающих,
а
также
в
том,
чтобы
сделать
прививки
доступными.
devraient
si
possible
être
contre
les
е младенцы,
дети
и
подростки
должны
broşür
size
aşıların
mümkün
yan
etkileri
hakkında
bilgi
verecek
veболезни
doğru
ancak
yeterince
olanlar
verebilir.
Bu
s de l’importance
des
préventives
pour bilgilendirilmiş
eux-mêmes
etright
pour
les autres
et qu’ils
information
about kararı
will
you
be
in
a
position
to
make
the
decision.
По возможности
все младенцы,
дети и подростки
должны получить прививки против болезней, s
в отношении
которых
в
Гамбурге
предохранительные
прививки
рекомендованы
официально.
Благодаря
этому
данные
встречаются
реже
и
не
так
часттF
de l’importance des préventives pour eux-mêmes
et pour ne
lesölçüde
autres et
qu’ils aient accès
auxkendiniz
Tous les enfants
et adole
Çocuğunuzu
koruyacağınıza
kararı
veriyorsunuz.
cents
devraient si possible être contre les
получить
Çocc
broşür
mümkün
yan etkileri
hakkında
bilgi verecek
ve
aient accès
auxsize
Tousaşıların
les
enfants
et adolescents
devraient
si possible
être contre
зможности
все младенцы, дети и подростки должны
devraient si possible être contre les
зможности все младенцы, дети и подростки долж
© Stephanie Hofschlaeger, Pixelio
Herausgeber:
Verein für frühe Mehrsprachigkeit
an Kindertageseinrichtungen und Schulen e.V.
FMKS Verein für frühe Mehrsprachigkeit an Kindertageseinrichtungen und Schulen e.V.
(Namentlich gekennzeichnete Texte geben nicht zwingend die Meinung des FMKS wieder.)
Adresse
Telefon
Internet
E-Mail
Bank
Steenbeker Weg 81, 24106 Kiel
0431 / 38 90 479
www.fmks.eu
[email protected]
Kieler Volksbank e.G., Konto 575 150 00, BLZ 210 900 07
Gestaltung
Kerstin Herrmann, www.kwh-design.de
Fotos ohne Bildnachweis: kwh-design
Rollenoffsetdruck Kiel GmbH [email protected],
Tel. 0431 / 53 507 60
Druck
2. Aufl. 2009
ISBN 3-9809946-0-0
| 46
s de l importance des préventives pour eux mêmes et pour les autres et qu ils aient accès aux Tous les enfants et adolescents
самих и окружающих, а также в том, чтобы сделать прививки доступными.
aient
accès aux Tous les enfants et adolescents devraient si
ки рекомендованы официально. Благодаря этому данные болезни встречаются реже и не так часто приводят к
devraient
si possible
contre
les But only if you have adequate
brochure
vaccinations
must decide yourself how much
will be
given être
to your
child.
information about
ision. is therefore intended to explain the possible side effects ofYou
possible être contre
will you be in a position to make
les
зможности все младенцы, дети и подростки должны
doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir.
Bu broşür size aşıların mümkün yan etkile
получить
то
приводят
к
scentskorucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi aşmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca
Fakat
, enfants et adolescents devraient si possible être vaccinés contre les maladies contre lesquelles il est conseillé de se faire vacciner à Hambourg. C’est ainsi que l’on parviendra à ce que ces maladies ne surviennent plus et qu’elles n’entraînent plus de dommages physiques ou même de décès. Certaines maladies peuvent même être éliminées
cuğunuzu ne ölçüde koruyacağınıza kararı kendiniz veriyorsunuz. Fakat korucuyu aşılar hakkında doğru kararı ancak yeterince bilgilendirilmiş olanlar verebilir. Bu broşür size aşıların mümkün yan etkileri hakkında bilgi verecek ve tereddütlerinizi a
жны
Eigene Notizen
47 |
Antrag auf Mitgliedschaft im Verein für frühe Mehrsprachigkeit
an Kindertageseinrichtungen und Schulen (FMKS) e.V.
Name
Vorname
Anschrift
PLZ/Ort
Fon
E-Mail
Alter (es können nur Volljährige aufgenommen werden)
Beruf (Angaben freiwillig)
Geschäftsführer (bei juristischen Personen notwendig)
Datum
Unterschrift
Einzugsermächtigung
Mein Mitliedsbeitrag von
Euro/Jahr (mindestens 5 Euro/Jahr. Schüler, Studenten, Azubis mindestens 2,50 Euro/Jahr)
soll von folgendem Konto abgebucht werden:
Kontonummer
BLZ
bei
Die Einzugsermächtigung erlischt mit dem Ende meiner Mitgliedschaft. Mit der Abbuchung von meinem oben angegebenen Konto bin ich einverstanden.
Datum
Unterschrift
Der Verein ist gemeinnützig. Sie erhalten eine Spendenquittung. Bitte einsenden an: FMKS Verein für frühe Mehrsprachigkeit an Kindertageseinrichtungen und Schulen e.V.,
Steenbeker Weg 81, 24106 Kiel, Germany, Tel. 0431/389 04 79, E-Mail: [email protected], Internet: www.fmks.eu
Bitte hier ausschneiden
Hiermit beantrage ich die Mitgliedschaft im Verein FMKS e.V.
Antrag auf Mitgliedschaft im Verein für frühe Mehrsprachigkeit
an Kindertageseinrichtungen und Schulen (FMKS) e.V.
Hiermit beantrage ich die Mitgliedschaft im Verein FMKS e.V.
Bitte hier ausschneiden
Name
Vorname
Anschrift
PLZ/Ort
Fon
E-Mail
Alter (es können nur Volljährige aufgenommen werden)
Beruf (Angaben freiwillig)
Geschäftsführer (bei juristischen Personen notwendig)
Datum
Unterschrift
Einzugsermächtigung
Mein Mitliedsbeitrag von
Euro/Jahr (mindestens 5 Euro/Jahr. Schüler, Studenten, Azubis mindestens 2,50 Euro/Jahr)
soll von folgendem Konto abgebucht werden:
Kontonummer
BLZ
bei
Die Einzugsermächtigung erlischt mit dem Ende meiner Mitgliedschaft. Mit der Abbuchung von meinem oben angegebenen Konto bin ich einverstanden.
Datum
Unterschrift
Der Verein ist gemeinnützig. Sie erhalten eine Spendenquittung. Bitte einsenden an: FMKS Verein für frühe Mehrsprachigkeit an Kindertageseinrichtungen und Schulen e.V.,
Steenbeker Weg 81, 24106 Kiel, Germany, Tel. 0431/389 04 79, E-Mail: [email protected], Internet: www.fmks.eu
Eigene Notizen
все младенцы, дети и подростки должн получить
s de l’importance
des préventives
pour зможности
s de be
l’importance
des
préventives
pour only
eux-mêmes
pour les
You must decide yourself how much
will
given to
your
child.
But
if be
youetgiven
have
adequate
sBut
de l’importance
des
préventives
pour eux-mêmes
pour
autres
et qu’ils
You
must
decide
how much et
will
be les
given
to your
child.aient
But accès
only if you have adequa
You
must
decide
yourself
how
much
will
to
child.adequate
only
if you
have
adequate
You must decide
yourself
how
much
will
beaccès
given
to
your должны
child.
only
if your
you
have
зможности
все
младенцы,
дети
и
подростки
kararı
ancak
yeterince
bilgilendirilmiş
olanlar
verebilir.
Bu yourself
et
qu’ils
aient
aux
Tous
enfants
etBut
adolescents
et
pour
les
autres
et
qu’ils
aiзможности
все
младенцы,
дети
и
подростки
должн
получить
information about will youautres
be in
a position
todoğru
make
theleseux-mêmes
right
decision.
aux
Tous
les
enfants
et adolescents
être contre
lesthe right decision.
information
aboutdevraient
will
you si
bepossible
inполучить
a position
to make
information about will you be inbroşür
a position
make
the
right decision.
зможности
все младенцы,
дети
должн
получить
sizetoaşıların
mümkün
yan etkileri hakkında
bilgi verecek
ve и подростки
You must decide yourself how much will be given to your child. But only if you have adequate
Weitere Informationen:
FMKS Verein für frühe Mehrsprachigkeit
an Kindertageseinrichtungen und Schulen e.V.,
Adresse Steenbeker Weg 81, 24106 Kiel
Telefon
0431 / 38 90 479
Internet www.fmks.eu
E-Mail
[email protected]
Bank
Kieler Volksbank e.G.,
Konto 575 150 00, BLZ 210 900 07
Verein aus Eltern, Erziehern, Lehrern, Sprachwissenschaftlern,
Wirtschaft. Informiert, berät und bietet Adressen bilingualer
Kitas und Schulen, Jobbörse, Fortbildung, Hinweise zu
Lehrmaterialien, Informationsmaterial, Terminen.
Universität Kiel, Englisches Seminar
Prof. Dr. Henning Wode
Forschungsschwerpunkt Immersion
Adresse Olshausenstr. 40, 24089 Kiel
Telefon
0431/ 880-2245
Fax
0431/ 880-1512
E-Mail
[email protected]
Sprachwissenschaftler, wissenschaftliche Beratung des FMKS
Claus-Rixen-Schule
Grundschule
Uta Fischer (Schulleiterin)
Adresse 24161 Altenholz, Klausdorfer Straße 72 - 74
Telefon
0431/ 2609600
Fax
431 26096026
E-Mail
[email protected]
Internet www.claus-rixen-schule.de.vu
Deutsch-englische Immersion ab Klasse 1 seit 1999
AWO Bilinguale Kindertagesstätte Altenholz
Leitung Sabine Devich-Henningsen
Adresse 24161 Altenholz, Klausdorfer Str. 78 c
Telefon
0431/32 94 91-0
Fax
0431 /32 94 91-17
E-Mail
[email protected]
Internet www.awokita-altenholz.de
Deutsch-englisch bilinguale Kita (Kindertagesstätte) seit 1996
ISBN 3-9809946-0-0

Benzer belgeler