beksiad çalıştay raporu
Transkript
beksiad çalıştay raporu
BEKSİAD (Bebe - Çocuk Konfeksiyonu Sektörü Sanayici ve İş Adamları Derneği) ÇALIŞTAY RAPORU Hazırlayan: BUTEKOM (Bursa Tekstil ve Konfeksiyon ARGE Merkezi) Bursa, 31.12.13 GİRİŞ ........................................................................................................................................................ 3 1. ÇALIŞTAYDA İZLENEN STRATEJİK YOL .............................................................................................. 4 1.1. Durum Analizi .............................................................................................................................. 4 1.2. Uygulama..................................................................................................................................... 5 2. DÜNYA EKONOMİSİ ......................................................................................................................... 7 2.1. Dünya Ekonomisine Genel Bir Bakış ............................................................................................ 7 2.2. Dünyada Tekstil ve Hazır Giyim Sektörü...................................................................................... 7 2.3. Dünyada Bebek ve Çocuk Giyim Sektörü..................................................................................... 9 3. TÜRKİYE EKONOMİSİ ..................................................................................................................... 12 3.1. Türkiye Ekonomisine Genel Bakış .............................................................................................. 12 3.2. Türkiye’ de Tekstil ve Hazır Giyim Sektörü ................................................................................ 13 3.3. Türkiye’ de Bebek Giyim Sektörü .............................................................................................. 17 4. BEKSİAD ......................................................................................................................................... 22 4.1. BEKSİAD’ ın Kuruluş Amacı ........................................................................................................ 22 4.2. BEKSİAD Yönetimi ...................................................................................................................... 22 4.3. Komisyonlar ............................................................................................................................... 23 5. ÇALIŞTAYDA BELİRLENEN HEDEF VE FAALİYETLER ........................................................................ 24 5.1. Eğitim ve Personel ..................................................................................................................... 24 5.1.1. Eğitim ..................................................................................................................................... 24 5.1.2. Personel ................................................................................................................................. 28 5.2. Üretim-Planlama ....................................................................................................................... 31 5.3. Pazarlama – Tanıtım – Marka .................................................................................................... 34 5.4. İşbirliği- Kurumsallaşma............................................................................................................. 37 5.5. Ar-Ge ve Proje ........................................................................................................................... 40 6. SONUÇ VE TAVSİYELER .................................................................................................................. 42 7. EKLER ............................................................................................................................................. 44 7.1. Bebe ve Çocuk Giyimine Genel Bir Bakış ................................................................................... 44 7.2. Çocuk Giysilerinin Sağlık Ve Güvenlik Özelliklerinin Araştırılması ............................................. 48 7.3. BEKSİAD Adına Başvurulabilecek Destekler .............................................................................. 52 7.3.1. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Destekleri ..................................................................... 52 7.3.2. Kalkınma Bakanlığı Destekleri ............................................................................................... 53 7.3.3. Bursa, Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı Destekleri ............................................................... 56 7.3.4. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Destekleri .. 58 7.4. Sektörün Güçlü Yanları .............................................................................................................. 61 7.5. Sektörün Zayıf Yanları ................................................................................................................ 62 7.6. Çalıştayda Sunulan Öneriler ...................................................................................................... 63 7.7. Çalışma Grubu Katılımcıları ....................................................................................................... 64 7.8. Günü 3 kelime ile özetlersek ..................................................................................................... 66 2 GİRİŞ Tekstil; elyaftan başlayarak iplik, dokuma, örme, boya ve baskı gibi süreçleri, hazır giyim ise bu süreci kullanım eşyasına dönüştürecek işlemleri kapsamaktadır. Elyaftan iplik ve mamul kumaşa kadar olan kısım tekstil, kumaştan giyim eşyası elde edilene kadar olan süreç ise hazır giyim sektörünün içinde değerlendirilmektedir. Ülkemizde tekstil ve hazır giyim sanayii imalat sanayi içinde öncü sektör konumundadır. Tekstil ve hazır giyim sektörü; imalat sanayi içinde üretim, ihracat ve istihdam açısından ilk sırada yer almaktadır. Giyim eşyası imalatı sanayi Türkiye'nin 1980 sonrası dışa açık büyüme ve sanayileşme tercihi içinde uzun yıllar lider sektör konumunda olmuştur. Bu dönemde yatırım, üretim, istihdam ve ihracat göstergeleri itibarı ile Türkiye'nin en büyük imalat sanayi kolu haline gelinmiştir. Sektörde yaratılan katma değer sektörün kendi gelişimi için kullanılmış, sermaye birikimi ise Türkiye'nin diğer iktisadi faaliyetleri için önemli bir yerli kaynak olmuştur. Giyim eşyası sanayi emek yoğun yapısı ve istihdam dostu özelliği ile sosyo-ekonomik gelişime de büyük katkı sağlamaktadır. Sektör, imalat sanayi, hatta tüm iktisadi alanlar içinde en yüksek istihdam sağlama özelliğini sürdürmektedir. Tekstil sektörü ile birlikte değerlendirildiğinde, yaratılan istihdam olanaklarının ikamesi neredeyse olanaksız hale gelmektedir. Hazır giyim sektörünün alt sektörlerinden olan bebek giyim sektörü, ülkemizde 1990’lı yıllarda gelişmeye başlayan bir sektördür. Sektördeki firmalardan bazılarının hem yetişkinler için hem de bebekler ve çocuklar için üretim yaptığı, bazılarının ise yalnızca bebek giyim üzerinde uzmanlaştığı görülmektedir. Üreticilerin çoğu Bursa, İstanbul, Denizli ve İzmir’de kurulu olup; bebek ve çocuk giyimi üretiminin %80’i Bursa’da gerçekleştirilmektedir. Ülke genelindeki 4.000’den fazla üretim atölyesinde 60.000’den fazla kişi istihdam edilmektedir. Bu çalışmada özellikle Bursa’ da yoğunlaşan ve Bursa ekonomisine kayda değer katkısı bulunan “Bebek ve Çocuk Giyim Sektörü ”ne yönelik bir çalıştay raporu sunulmaktadır. Söz konusu çalıştay 28.Ağustos.2013 tarihinde BEKSİAD üyelerinin katılımı ve BUTEKOM organizasyonuyla, Prof. Dr. Yusuf Ulcay moderatörlüğünde gerçekleştirilmiştir. Çalıştayın amaç ve kapsamı ilerleyen bölümlerde bildirilecektir. Rapor içeriğinde öncelikle Tekstil ve Hazır Giyim Sektörü’ nün son durumu Dünya ve ülkemiz açısından incelenecek olup, ardından Bebek ve Çocuk Giyim Sektörleri’ ne dair bilgiler de sunulacaktır. Raporun devamında ise Çalıştay kapsamında ele alınan başlıklara dair sunulan hedef 3 ve faaliyetler açıklanacaktır. Bu faaliyetler ve yapılan araştırmalar doğrultusunda sonuç ve tavsiyeler bölümü ile rapor sonlandırılacaktır. Ayrıca rapora katkı sağlaması ve yönlendirici olması amacıyla Bebe giyim sektörü hakkında kısa bir bilgilendirme notu, BEKSİAD adına başvurulabilecek devlet destekleri bölümleri eklenmiştir. BEKSİAD Çalıştay organizasyonunda ve raporun hazırlanmasında emeği geçen herkese teşekkürlerimizi sunar, raporun faydalı olmasını dileriz. 1. ÇALIŞTAYDA İZLENEN STRATEJİK YOL Stratejik planlama kuruluşların mevcut durum, misyon ve temel ilkelerinden hareketle, geleceğe dair bir vizyon oluşturdukları, bu vizyona uygun amaç ve hedefler saptadıkları ve ölçülebilir göstergeler geliştirerek uygulamayı izleyip değerlendirdikleri katılımcı ve esnek bir planlama yaklaşımıdır. Stratejik Planlamada cevaplanması hedeflenen temel sorular aşağıda belirtilmiştir: • Şimdi Neredeyiz? • Nereye Gitmek İstiyoruz? • Ulaşmak İstediğimiz Yere Nasıl Gidebiliriz? • Başarımızı Nasıl Takip Eder ve Ölçeriz? 1.1. Durum Analizi Stratejik Planlama Uygulamalarında en yaygın olarak SWOT Analizi kullanılır. SWOT analizinde, güçlü yönler, zayıf yönler, fırsatlar ve tehditler incelenir. Bu çalışmada kullanılan yaklaşımda ise güçlü yönler, zayıf yönler ve tavsiyeler olacaktır. Bu kapsamda önce çalışmanın “Genel Amacı” belirlenmiş ve BEKSİAD’ ın vizyonu oluşturulmuştur. Sektöre yönelik güçlü yönler ve zayıf yönlerin tespiti ile durum tespiti yapılmış ve tespit edilen konulara yönelik tavsiyeler alınmıştır. Ön plana çıkan ilk 5 konuda ise gruplar oluşturularak, faaliyetler ve bu faaliyetlere yönelik hedefler ve performans göstergeleri tanımlanmıştır. Çalışma sonucunda ortaya çıkacak çalışma planına yönelik temel strateji, Şekil 1’ de gösterilmektedir. 4 Şekil 1: Mantıksal Çerçeve Matrisi Planın Temel Stratejisi 1.2.Uygulama Stratejik Planlamaya dair yapılan çalışmada ortaya konulan ve hedeflenen plan dahilinde izlenmesi gereken yol ise planlamadan tersine olmalıdır. Öncelikli yapılabilecek kısa vadeli çalışmalarla başlayarak, yapılmasına karar verilen programlar veya projeler uygulanır. Burada dikkat edilmesi gereken konu yapılabilecek ve istenen hedefe ulaşılabilecek çalışmaların belirlenmesidir. Planlama ve Uygulama yöntemleri Şekil 2’de gösterilmektedir. Şekil 2: Stratejik Planlamada Planlama ve Uygulama Yöntemleri BEKSİAD çalıştay programında belirlenen faaliyet ve hedefler dördüncü bölümde incelenecektir. Gerçekleştirilen BEKSİAD çalıştayında izlenen stratejik yol adımları aşağıda belirtilmiştir. 5 • Dünya’da, Türkiye’de ve Bölgemizde Sektörlere Genel Bakış • Çalıştayın ve BEKSİAD ‘ ın Genel Amacının Belirlenmesi • Sektörün Güçlü Yanları • Sektörün Zayıf Yanları • Sektöre Tavsiyeler • En Fazla Etiketlenen İlk 5 Grup • Her Grupta Belirlenen Konuya Yönelik Yapılacak Faaliyetlerin, Hedeflerin ve Performans Göstergelerinin Belirlenmesi • Grup Sonuçlarının Paylaşımı • Rapor Öncesi Sunum • Rapor ve Uygulama 6 2. DÜNYA EKONOMİSİ 2.1.Dünya Ekonomisine Genel Bir Bakış Tablo 1: 2001 Sonrası Dünya Ekonomisinde Hızlı Büyüme Tablo 2: 2001 Dünya Ticaretinde Hızlı Genişleme 2.2.Dünyada Tekstil ve Hazır Giyim Sektörü Dünya Ticaret Örgütü tarafından 1995 yılında imzalanan ve 2005 sonrası tekstil ve hazır giyim ticaretinin tamamen liberalleşmesini öngören Tekstil ve Hazır Giyim Anlaşmasını takiben 2001 yılında Çin’in DTÖ’ye üye olarak bir anda bu anlaşmaya taraf olması dünya tekstil, hazır giyim, deri ve deri ürünleri sektörlerinde yeni bir dönem başlatmıştır. Böylece 2000’li yılların üretim merkezi olan Çin, ithalatçı ve yatırımcı kimliğini bu dönemde kazanmaya başlarken, Bangladeş ve Vietnam gibi ülkeler, gerek üretim maliyetlerinin düşük olmasının etkisiyle, gerekse önemli 7 ithalatçı ülkelerle imzaladığı tercihli ticaret anlaşmaları ve düzenlemeleri vasıtasıyla önemli üreticiler ve ihracatçılar haline gelmişlerdir. 2008 yılında ABD’de başlayan küresel kriz 2011 yılı itibariyle AB ülkelerini de etkileyerek dünyada tüketici talebinin azalmasına ve bu sektörlerde ticaretin yön değiştirmesine sebep olmuştur. 2009-2010 yıllarında bu sektörlerde küresel ticarette %15’lere varan bir düşüş gözlenmiştir. Ancak 2010 yılından sonra bir toparlanma gözlenmiş, 2011 yılında dünya tekstil ihracatı toplam ticarete paralel bir şekilde %17 artarak 294 milyar Dolar, hazır giyim ihracatı ise %17’lik artışla 412 milyar Dolar, deri ve deri ürünleri ihracatı ise %18 artarak 162 milyar Dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. 2011 yılında üç sektörün dünya ticaretindeki payı %4,7 olarak gerçekleşmiştir (Tablo 3). Tablo 3:Dünya Tekstil ve Hazır Giyim İhracatı ve Dünya Ticareti İçinde Payı Çin hem tekstil ve hem de hazır giyim ihracatında en büyük üretici ve ihracatçı konumunu 2011 yılında da devam ettirmektedir. Bu sektörlerde dünyanın ikinci büyük tedarikçisi AB ülkeleri ise üretimlerini Çin, Türkiye, Bangladeş, Hindistan gibi büyük üretici ülkelere yaptırarak aynı zamanda en büyük alıcı konumunu sürdürmektedirler. AB ülkelerinin ardından üçüncü sırada yer alan Hindistan ise 2011 yılında tekstil ve hazır giyim toplam ihracatını %23 oranında arttırmıştır (Şekil 3). 8 Şekil 3:Dünyada Başlıca Tekstil ve Hazır giyim İhracatçıları Dünya hazır giyim ihracatının %80’i başta AB ülkeleri ve ABD olmak üzere gelişmiş ülkelere yapılmıştır. Tekstilde ise büyük alıcılar aynı zamanda üretici ve tedarikçi konumundaki AB, Çin, ABD, Vietnam ve Türkiye’dir. Ticaret hacmi bakımından en yoğun tekstil ve hazır giyim ticareti Asya ülkelerinde gerçekleşmektedir. Bunun en büyük sebebi halen ucuz işgücünün bu kıtada yer almasıdır. 2.3.Dünyada Bebek ve Çocuk Giyim Sektörü İhracat Dünya hazır giyim ticaretinin %2,2’sini oluşturan bebek giyim ticaretinin büyük bir kısmını pamuktan bebek giyim eşyası ve aksesuarları oluşturmaktadır. 2010 yılında 7,9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşen dünya bebek giyim ihracatında örme bebek giyim eşyalarının %70,6 pay ile öne çıktığı görülmektedir. Artan sektör ve altyapı yatırımlarının yanı sıra firmalara sunulan kredi olanakları sayesinde dünya tekstil ve hazır giyim ihracatındaki payını son yıllarda artıran Çin, aynı zamanda dünyanın en büyük bebek giyim ihracatçısıdır. Tablo 4’ te Hong Kong, Bangladeş, Hindistan ve Fransa ise Çin’i izlemektedir. Türkiye, 2010 yılında dünya ihracatından aldığı %1,5 pay ile 12. sırada yer almıştır. Tablo 4: Dünya Bebek Giyim İhracatının Ülkelere Göre Dağılımı (1000 ABD $) 9 9,1 milyar Dolar değerindeki dünya bebek giyim ithalatının %69,2’sini örme bebek giyim eşyaları, %30,8’ini ise örülmemiş bebek giyim eşyası ve aksesuarları oluşturmaktadır. Dünya bebek giyim ithalatında başlıca ülkeler ise Tablo 5’ te görüldüğü gibi ABD, Fransa, Birleşik Krallık, Hong Kong, Almanya ve İtalya’dır. Tablo 5: Dünya Bebek Giyim İthalatının Ülkelere Göre Dağılımı (1000 ABD $) 10 11 3. TÜRKİYE EKONOMİSİ 3.1.Türkiye Ekonomisine Genel Bakış Türkiye 2011 yılında kaydettiği yüzde 8,5 oranındaki GSYH büyümesiyle, dünyada büyüme hızı en yüksek olan ülkeler arasında yer almıştır. 2011 yılında yüksek büyüme oranı ile dünyada ses getiren Türkiye ekonomisinin 2012 yılında yavaşladığını söyleyebiliriz. Şöyle ki; 2012 yılında büyüme sırasıyla; birinci çeyrekte yüzde 3,4; ikinci çeyrekte yüzde 3; üçüncü çeyrekte ise yüzde 2,6 gerçekleşmiştir. 2012 yılında ekonomik aktivitede gerçekleşen yavaşlama, aslında cari açığın azaltılması adına TCMB tarafından istenilen bir yavaşlamaydı. Mevcut büyüme rakamlarına göre, 2012 yılında yüzde 3,2 olması beklenen GSYH artış hızının IMF’in %3’lük büyüme tahmini ile paralellik gösterdiğini söyleyebiliriz. 2013 yılı büyüme oranının ise Yüksek Planlama Kurulunun 2013 yılı programına göre yüzde 4 olması hedeflenmektedir. Genç ve dinamik nüfusu ile dikkati çeken ülkemizde işsizlik oranı da kayda değer gelişmeler kaydetmiştir. TÜİK verilerine göre 2010 yılında yüzde 11,9 olan yıllık işsizlik oranı, 2011 yılında yüzde 9,8’e gerilemiştir, 2012 yılının ilk yarısında da işsizlik oranı azalmaya devam etmiş, 2012 yılı Temmuz dönemi itibarıyla yüzde 8,4 olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılında Avro bölgesindeki işsizliğin %10,2 olduğu düşünüldüğünde Türkiye’nin ne denli bir başarı elde ettiği ortadadır. Türkiye ekonomisinin 2002-2012 döneminde ortalama yüzde 5 reel büyüme sağlamıştır. "Türkiye, 230 milyar dolarlık bir ekonomiden, bu yıl itibariyle 800 milyar doları aşan bir ekonomik büyüklüğe ulaşmış, kişi başına gelirimiz 3 bin 500 dolardan 10 bin 500 dolara yükselmiş ve, ihracatımız 4 kat artmıştır. Ülkemiz son 10 yılda ekonomik ve sosyal anlamda çok önemli mesafe kaydetmiştir. 10 yıl önce Ar-Ge harcamalarının milli gelire oranının yüzde 0,53 iken bugün Ar-Ge harcamalarımız 0,53'ten 0,92'ye kadar yükselmiş ve kritik eşik olan yüzde 1'lere yaklaşmıştır. ArGe harcamaları için de özel sektörün payının arttığı görülmektedir. 10 sene önce o yapılan Ar-Ge harcamaları içinde özel sektörün payı sadece yüzde 20 civarındaydı. Kalkınma Bakanlığı verilerine göre bu oran yüzde 45'lere kadar ulaşmıştır. Burada da kritik faktör özel sektörün Ar-Ge katkısı. Dünyada en önemli unsurlardan biri toplam Ar-Ge içinde özel sektör payıdır ve ideal olan rakam da 3'te 2'dir. Ülkemiz bu rakamı yakalayabilecek potansiyele sahiptir. "2023'e çok daha kalkınmış bir ülke olarak girmek için 2023 yılı hedefimiz olan 500 milyar dolar ihracat, 2 trilyon dolar milli gelir, 25 bin dolar kişi başına düşüne gelir için de Ar-Ge harcamalarının milli gelire oranını yüzde 3'lere çıkarmamız ve tasarruf açığımızı azaltmamız gerekmektedir. 12 3.2.Türkiye’ de Tekstil ve Hazır Giyim Sektörü Tekstil, Hazır Giyim ve Deri Sektörleri, milli gelirden aldığı pay, sağladığı istihdam ve yüksek ihracat potansiyeli ile ülke ekonomisinin lokomotif sektörlerinden birisidir. Birlikte değerlendirildiğinde halen en çok dış ticaret fazlası veren sektörler, oluşturduğu istihdam ile işsizliğin azalmasına ve toplumun refahına çok ciddi düzeyde katkılar sağlamaktadır. Üç sektör ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYH’sının) %10’undan fazlasını ve imalat sanayiinde yaratılan katma değerin %16’sını sağlamaktadır. Sektörler ürün kalitesi, moda ve trendleri belirleme gücüne sahip tasarımları ve yüksek teknolojisi itibarıyla dünyada önemli bir yere sahiptir. Tekstil ve hazır giyim sektörleri verdiği dış ticaret fazlası ile ihracatta ülkemizin mihenk taşlarından birini oluşturmaktadır. Ancak sektörlerin yüksek kapasitesini karşılayamayan ara malı arzı sebebiyle, girdiler açısından sektörlerde dış ticaret açığı oluşmaktadır. Ekonomi Bakanlığı tarafından yapılan bir araştırmaya göre 2010-2011 yıllarında Türkiye imalatının ithal ara malına bağımlılığı %40’tan %43’e yükselmiştir. 2011 yılında, ithal ara malına bağımlılık tekstil sektöründe %43, hazır giyim sektöründe %19, deri ve deri ürünleri sektöründe ise %38 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye tekstil ve hazır giyim ihracatına bağlı hammadde ihtiyacını karşılamaya yönelik tekstil aramalı ithalatında 2011 yılına kadar sürekli artış göstererek dünya tekstil ithalatında ön sıralarda yer almıştır. Diğer yandan 15.09.2011 tarih ve 28055 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 2011/2203 sayılı İthalat Rejimi Kararına Ek Karar ile hazır giyimde %17 - %30 arasında, kumaşta %11-%20 arasında ilave gümrük vergisi konmasıyla ve dünyadaki gelişmeleri müteakip tekstil ithalatında önemli düşüşler kaydedilmiştir. 2011 yılı dünya tekstil ihracatında Türkiye; %3,7’lik pay ile 8’inci büyük ihracatçı konumundadır. Tablo 6’ da 2001-2012 yılları arasındaki Türkiye Tekstil ve Hazır Giyim İhracatı değerleri ve oranları görülmektedir. Tablo 6: Türkiye Tekstil ve Hazır Giyim İhracatı 13 TÜİK verilerine göre, tekstil sektöründe 2011 yılında 0,7 milyar Dolar olan dış ticaret fazlası, 2012 yılında 9,1 milyar Dolar ithalata karşılık, 11,7 milyar Dolar ihracat yapılmasıyla; 2,6 milyar Dolara yükselmiş ve 2008 yılında 2,2 milyar Dolar olan dış ticaret fazlasının üzerine çıkılmıştır (Şekil 4). Türkiye, dünya hazır giyim ihracatında 2011 yılında %3,4’lük pay ile 7’inci büyük ihracatçı konumundadır. Şekil 4: Yıllara göre Türkiye Tekstil Dış Ticareti (1000 ABD $) Hazır giyim sektöründe 2011 yılında 10,57 milyar Dolar olan dış ticaret fazlası, 2012 yılında 13,9 milyar Dolar ihracata karşılık 2,3 milyar Dolar ithalat yapılmasıyla; 11,6 milyar Dolara yükselmiş ve 2008 yılında 11,16 milyar Dolar olan dış ticaret fazlasının üzerine çıkılmıştır (Şekil 5). 14 2012 yılı hazırgiyim sektöründe örülmüş fanila/tişört/iç giyim 3 milyar Dolarla en yüksek ihraç kalemidir. Örme kapasitemizin yüksek olması bunun en temel sebebidir. Nitekim 2011 yılı dünya iç giyim ihracatının %10’unu Türkiye gerçekleştirmiştir. Yine 2012 yılında, bayan/kız çocuk pantolon/şort/tulum, erkek/erkek çocuk pantolon/şort/tulum, örülmüş kazak/süveter/hırka ve örülmüş bayan/kız çocuk takım elbise/ceket/şort 1 milyar Doların üzerinde ihracat yapılan kalemlerdir. 2012 yılı çorap (örülmüş) ihracatımız ise 993 milyon Dolardır. Türkiye, çorap sanayinde İtalya’nın ardından AB’nin 2’nci büyük tedarikçisi haline gelmiştir. Ancak 2005’ten itibaren Çin’in pazara, Türkiye’deki maliyetlerin çok daha altında fiyatlarla girmesi sektörü zorlamaya başlamıştır. 2011 yılı verilerine göre dünya çorap sanayii ihracatının ortalama %8'ini Türkiye gerçekleştirmektedir. 2012 yılı verilerine göre; örülmüş kazak/süveter/hırka, erkek/erkek çocuk pantolon/şort/tulum, bayan/kız çocuk pantolon/şort/tulum ithalatı 200 milyon Doların üzerinde olan kalemlerdir ve 1 Dolarlık hazır giyim ithalatına karşılık 5,93 Dolarlık hazır giyim ihracatı gerçekleştirilmiştir. Şekil 5: Yıllara göre Türkiye Hazır Giyim Dış Ticareti (1000 ABD $) Tablo 7, Tablo 8, Tablo 9 ve Tablo 10’ da tekstil, hazır giyim, deri-deri ürünleri sektörlerinde ihracat ve ithalatımızın ağırlıklı olarak yapıldığı ülkeler yer almaktadır. 15 Tablo 7: En Fazla Tekstil İhracatı Yapılan Ülkeler ve Miktarları Tablo 8: En Fazla Tekstil İthalatı Yapılan Ülkeler ve Miktarları Tablo 9: En Fazla Hazır Giyim İhracatı Yapılan Ülkeler ve Miktarları Tablo 10: En Fazla Hazır Giyim İthalatı Yapılan Ülkeler ve Miktarları 16 3.3.Türkiye’ de Bebek Giyim Sektörü Hazır giyim sektörünün alt sektörlerinden olan bebek giyim sektörü, ülkemizde 1990’lı yıllarda gelişmeye başlayan bir sektördür. Sektördeki firmalardan bazılarının hem yetişkinler için hem de bebekler ve çocuklar için üretim yaptığı, bazılarının ise yalnızca bebek giyim üzerinde uzmanlaştığı görülmektedir. Üreticilerin çoğu Bursa, İstanbul, Denizli ve İzmir’de kurulu olup; bebek ve çocuk giyimi üretiminin %80’i Bursa’da gerçekleştirilmektedir. Türkiye dünyanın önemli pamuk üreticilerinden biri olması sebebiyle, bebek giyim ticaretinin temelini oluşturan pamuktan örme ve örülmemiş bebek eşyaları ve aksesuarları üretiminde doğal bir rekabet avantajına sahiptir. Sektörün esnek üretim yapısı sayesinde değişen ihtiyaçlara rahatlıkla uyum sağlanabilmektedir. Son yıllarda sağlığa zarar vermeyen maddelerden ve organik pamuktan üretilmiş bebek giyim eşyalarının üretimi de artmaktadır. Sektörün en büyük eksikliği olan tasarım yetersizliğinin ise bilgisayar destekli tasarım modelleri ve kalifiye personel kullanımı sayesinde ilerleyen yıllarda aşılması mümkün görülmektedir. Tablo 11: Türkiye Bebe Giyimi ve Hazır Giyim ile Dünya Bebe Giyim ve Hazır Giyim Değerleri 2007 yılında en yüksek seviyeye ulaşan bebek giyim ihracatımız, 2009 yılında dünya pazarlarında yaşanan daralmanın etkisiyle %27 azalarak 101 milyon Dolar’a gerilemiş ancak 2010 yılında %16,7 artışla yeniden toparlanmıştır. 2011 yılında da ihracat artışı devam etmiş olup, %20,2 artış ile 142 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir (Tablo 11). 2000 ve 2011 yılları arasında gerçekleşen değerler Tablo 12 ve Şekil 6’da gösterilmektedir. 17 Tablo 12. Türkiye’nin Bebek Giyim İhracatı (Milyon ABD$) Şekil 6: Türkiye’nin Bebek Giyim İhracatı (Milyon USD) 2011 yılında bebek giyim sektöründe en fazla ihracat yapılan ülke, %20 pay ile Almanya olmuştur. Küresel ekonomik krizin de etkisiyle bu ülkeye ihracatımız 2009 yılında %19,4 oranında azalmış, 2010 yılında ise %13 artışla toparlanma yaşanmış olup 2011 yılında da %20,3 ihracat artışı sağlanmıştır. İhracatımızda %11 payla ikinci sırada yer alan İngiltere pazarında ise 2008 yılında başlayan düşüş trendi 2009, 2010 ve 2011 yıllarında da devam etmiştir. 2011 yılında Fransa’ya ihracatımızda sağlanan %59,9 artış, Rusya’ya sağlanan %63,1 artış ile Polonya’ya sağlanan %146,1 artış dikkat çekmektedir. İspanya, İtalya, Hollanda ve Belçika gibi AB ülkelerinin yanı sıra Rusya, Kırgızistan, Irak, Kazakistan, Ukrayna, Bosna Hersek ve Libya ihracatımızın yöneldiği diğer başlıca pazarlardır. Türkiye’nin ülkeler itibarıyla bebek giyim ihracatı (1000 ABD Doları) örnek olarak Tablo 13 ve Şekil 7’de gösterilmektedir. 18 Tablo 13: Türkiye'nin Ülkeler İtibarıyla Bebek Giyim İhracatı (1000 ABD Doları) Şekil 7: Türkiye'nin Ülkeler İtibarıyla Bebek Giyim İhracatı (%) 19 2003 yılından bu yana düzenli biçimde artan bebek giyim ithalatımız, 2009 yılında %5,8 artışla 32,7 milyon Dolar’a, 2010 yılında %26,5 artışla 41 milyon Dolar’a, 2011 yılında da %29,6 artışla 53,6 milyon Dolar seviyesine ulaşmıştır. Değerler aşağıda Tablo 14 ve Şekil 8 olarak gösterilmektedir. Tablo 14. Türkiye’nin Bebek Giyim İthalatı (Milyon ABD $) Şekil 8: Türkiye’nin Bebek Giyim İthalatı (Milyon USD) Türkiye’nin bebek giyim ithalatının %31,9’u Çin’den, %28,9’u Bangladeş’ten ve %16’sı Hindistan’dan, %4,2 ise Sri Lanka’dan gerçekleştirilmiştir. Bu dört ülke, 2011 yılında bebek giyim ithalatımızın %81’ini gerçekleştirdiğimiz ülkelerdir. Tablo 15: Türkiye'nin Ülkeler İtibarıyla Bebek Giyim İthalat (100 ABD $) 20 Şekil 9: Türkiye'nin Ülkeler İtibarıyla Bebek Giyim İthalatı (%) 21 4. BEKSİAD 4.1.BEKSİAD’ ın Kuruluş Amacı Bebe Çocuk Konfeksiyonu sektöründe faaliyet gösteren kişi ve kuruluşların Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile Kanunları doğrultusunda planlı bir düzen içinde kalkınıp, sınai, ticari, sosyoekonomik, eğitim ve kültür düzeyinin gelişmesine, teknoloji, sermaye, fikir alışverişi ve koordinasyonu sağlayarak daha ileri bir düzeye ulaşmasına yardımcı olmak, ayrıca, sektörün kamuoyundaki imajının artırılması, firmalar arasındaki ilişkilerin- iletişimin düzenlenmesi, eğitim çalışmaları yoluyla sektördeki kalitenin yükseltilmesi, kent ve ülke ekonomisinin gelişmesini sağlayacak sektörel politikalar üretilmesi, sektörün iç ve dış piyasalarda tanıtımının yapılması, sektör ile ilgili toplumsal gelişmelerde ve kamuoyunu ilgilendiren konularda görüş ve öneriler geliştirilmesi, diğer bölge ve illerde de benzer örgütlenmelerin sağlanması, diğer bölgelerde aynı amaçları benimseyen tüzel kişiliklerle oda, konfederasyon ve benzeri birliklerin oluşturulmasıdır. 10 senedir özveriyle faaliyette olan BEKSİAD bugün itibariyle Bursa Bebe ve Çocuk Konfeksiyon Sektörünün tüzel kişiliği ve temsilcisi konumuna gelmiş bulunmaktadır. Gelecek planında BEKSİAD, ismini Türkiye bebe ve Çocuk Konfeksiyon Sektörü sanayici ve işadamları derneği olarak genişletip düzenleyerek, Türkiye geneline hitap edecek konuma yükselmeyi hedeflemektedir. BEKSİAD İlerlemesini ve genişlemesini bilimsel veriler ışığında gerçekleştirerek, Ulusal kalkınmanın etkin aktörlerinden olmayı hedeflemektedir. 4.2.BEKSİAD Yönetimi Yönetim Kurulu Başkanı: Halil Atalay Yön. Kur. Bşk. Yrd.: Salih Bahadır Genel Sekreter: İbrahim Cerrah Sayman: Faruk Yılmaz Yönetim Kurulu Üyeleri: Eyüp Otman, Erdem Karadeniz, Murat Osanç, Ömer Yıldız Yönetim Kurulu Yedek Üyeleler: Abdullah Yalçın, Cemil Sayım, Temel Alkan, A. Yılmaz Gökgün, Adem Çolak, Kaşif Kaşifoğ, Sultan Germi Denetleme Kurulu: Rıdvan Güler, Şerif Yılmaz, Fatih Gürses 22 Denetleme Kurulu Yedek Üyeler: Abdullah Duman, Abdurrahman Özhan, Mustafa Budak Disiplin Kurulu: Mesut Okyay, Harun Şengül, Alaaddin Işık. Disiplin Kurulu Yedek Üyeler: Selahattin Mizan, Mehmet Kasar, Raif Uzunboy. 4.3.Komisyonlar Basın ve Yayın Komisyonu: Ömer Yıldız, Abdullah Yalçın, Raif Uzunboy, Selahattin Mizan Eğitim, Seminer ve Fuar Komisyonu: Erdem Karadeniz, Sultan Germi, Adem Çolak Kamu Özel ve Yerel Yön. Sosyal İlişkiler Komisyonu: Salih Bahadır, Eyüp Otman, Temel Alkan Üyelik ve Halkla İlişkiler Komisyonu: Murat Osanç, Cemil Sayım Gelir Gider Takip Komisyonu: Faruk Yılmaz, Erdem Karadeniz 23 5. ÇALIŞTAYDA BELİRLENEN HEDEF VE FAALİYETLER BEKSİAD çalıştayında ilk oturumda sektörün güçlü yönleri ve zayıf yönleri ile sektör için öneriler tespit edilmiş olup, buradan çıkan sonuçlar ışığında 5 ana kategori belirlenmiştir. Bu kategoriler: Eğitim ve Personel Üretim-Planlama Pazarlama – Tanıtım - Marka İşbirliği- Kurumsallaşma Ar-Ge ve Proje Belirlenen her bir kategoride ilgili üyeler ve uzmanlar o alandaki hedefleri belirlemiş ve bu hedeflere ulaşmak için gerekli faaliyetleri tespit etmişlerdir. Ortaya çıkan sonuçlar ışığında söz konusu kategorilerin her biri için yapılacak temel çalışmalar liste halinde sunulup faaliyet planları hazırlanmıştır. Ayrıca faaliyet planlarına dair açıklamalar da eklenmiştir. 5.1.Eğitim ve Personel “Personel ve Eğitim” başlığı altında yapılacak çalışmalar toplantıda tek bir grup tarafından görüşülmüştür. Ancak “Eğitim” bölümü diğer tüm konu başlıklarında da yer aldığı için Eğitim ve Personel konuları için ayrı ayrı çalışmalar hazırlanmıştır. 5.1.1. Eğitim Yapılacak Temel Çalışmalar 1. Eğitimler BEKSİAD organizasyonunda ilgili işbirliği kuruluşu ile birlikte gerçekleştirilecektir. 2. Meslek Edindirme ve Meslek geliştirmeye yönelik BUTGEM ile ortak programlar yürütülecektir. 3. Yıllık eğitim planı hazırlanacak ve eğitim planının farklı gruplara oluşturulacaktır. 4. Eğitim ihtiyacı analizi ile eğitim içeriklerinin belirlenmesi sağlanacaktır (Anketler ile). 5. Eğitim ihtiyacı analizi ile çalışanların eğitimlere katılacağı günlerin belirlenmesi sağlanacaktır (Anketler ile). 6. Eğitimler Vişne Ticaret Bölgesi'nde düzenli olarak gerçekleştirilecektir. 7. Firma sahipleri ve yönetici kadronun eğitilmesi için meslek kuruluşlarınca seminer, panel vs. programların düzenlenmesinin sağlanması, bunlara katılımın maksimum düzeyde olması için bilinçlendirme (detay bilgi verilmesi) yapılması, şartların kolaylaştırılması sağlanacaktır. 8. Üyelere yönelik en az ayda bir eğitim düzenlenecektir (sabah eğitimleri). 9. Sektöre özel tasarımcılardan, sanayici uzman ve akademisyenlerden eğitim alınması sağlanacaktır. 24 10. Meslek Liseleri ve MYO’ larına yönelik olarak yurtdışındaki ilgili eğitim kurumlarının eğitim içeriklerinin incelenecektir. 11. BEKSİAD eğitim merkezi oluşturulacaktır. Eğitim Faaliyet Planı Açıklaması 1. Eğitim planlaması için BEKSİAD bünyesinde toplantı yapılması. 2. Meslek Liseleri ve MYO lara yönelik olarak yurtdışındaki ilgili eğitim kurumlarının eğitim içeriklerinin incelenmesi - İlgili çalışma için bir ekip oluşturulmalı - Yurtdışındaki örnek okulların eğitim içerikleri tespit edilmeli - Yapılan analiz için bir rapor hazırlanmalı - Öncelikle Bursa’ da olmak üzere ilgli eğitim kurumları ile görüşmeler yapılmalı 3. Eğitim anketlerinin hazırlanması ve uygulanması. - Tüm eğitim programları eğitim anketi içerisinde görüşe sunulmalı. 4. Meslek Geliştirme amaçlı olarak mevcut personel eğitimi iki haftada bir yapılması (Ara Personel Eğitimi) - Makinacı (Düz Dikiş ve Reçme), Serimci, Stilist, Kesim, Kalite Kontrol (dikiş ve Genel), Nakışçı, Modelist, Kalıpçı Eğitimi, Pazarlamacı eğitimleri. - Aylık- Her dört hafta sonunda mevcutların bilgi güncellenmesi (Fabrikalara bilgi aktarımı) - Bu eğitimler için sayı ve kişiler belirlenmeli (sayı sınırı olabilir. İşbirliği kuruluşu ile görüşülerek karar verme) 5. Meslek Edindirme Eğitimleri için BUTGEM ile görüşmelerin yapılması. - Mevcut Eğitim içerikleri analiz edilmeli. - Daha öncesinde yapılmış olan ihtiyaç analizleri (anket) doğrultusunda yeni oluşturulacak programlar belirlenmeli. 6. Firmaların ortak lisanı kullanmaları amacıyla üretim sorumlularına yönelik eğitimlerin düzenlenmesi - En fazla 20 kişi olmalı - Bu konuda Tekstili bilen Endüstri Mühendisleri çalışmalı. - Eğitim planında 2. Yıl başlamalı. İlk yıl bu eğitimler için alt yapı oluşturulacak. 7. İşletmelerde Verimlilik Konulu Eğitimlerin düzenlenmesi - İhtiyaç analizinde alt başlıklar yeniden düzenlenebilir. - İşverenler, üst düzey yöneticiler ve üretim yöneticilerine yönelik olacaktır. - 2 yıllık plan dahilinde 3 ayda bir konu (yarım gün süreli) olacak şekilde planlanmıştır. - Çalıştayda öne çıkan konu başlıkları: a) Bebek giyiminde kullanılan yeni verimlilik sağlayan teknolojilerin tanıtılması b) Ürün ve hammadde takip sistemlerinin araştırılması ve uygulanması eğitimleri c) İşletmelerde verimlilik arttırıcı yalın üretim, 5s, altı sigma vb. Verimlilik yöntemleri d) İşverene verim arttırılmasına yönelik işveren-işçi ilişkileri ile ilgili eğitimler e) Firma sahibi ve yöneticilere yönelik dünya standartlarında seri üretim 25 8. ARGE ve Yenilikçilik Eğitimleri - İhtiyaç analizinde alt başlıklar yeniden düzenlenebilir. - İşverenler ve üst düzey yöneticilere yönelik olacaktır. - 2 yıllık plan dahilinde 6 ayda 1 günlük ve tüm konuları içerecek şekilde planlanmıştır. - Çalıştayda öne çıkan konu başlıkları: a) Destekler ve Proje uygulamaları hakkında Eğitim Düzenlenmesi b) ARGE, ÜRGE ve İnovasyon temel bilgilerinin aktarıldığı eğitimler c) Yönetim ve Ar-Ge personeli eğitimi. 9. Teknik Gelişmeler Eğitimleri - İhtiyaç analizinde alt başlıklar yeniden düzenlenebilir. - İşverenler, üst düzey yöneticiler ile konularına göre üretim yöneticileri ve tasarımcılara yönelik olacaktır. - 2 yıllık plan dahilinde 3 ayda bir konu (yarım gün süreli) olacak şekilde planlanmıştır. - Çalıştayda öne çıkan konu başlıkları: a) Malzeme ve Prosese yönelik eğitimlerin verilmesi, b) Tekstil ve Konfeksiyona dair temel bilgilerin ve güncel teknolojilerin aktarılması) c) Bebe ve Çocuk Giyimi Tasarım Programları ve uygulamaları eğitimleri d) Tasarıma Yönelik Eğitim 10. Diğer Eğitimler - İhtiyaç analizinde alt başlıklar yeniden düzenlenebilir. - Konularına göre katılımcılar İşverenler, üst düzey yöneticiler olacaktır - 2 yıllık plan dahilinde ayda bir konu “sabah eğitimleri” olacak şekilde planlanmıştır. - Üyelerin en az % 70 inin katılımı gerçekleşmelidir. - Çalıştayda öne çıkan konu başlıkları a) İş hukuku ve ticaret hukuku b) Yeni Teknolojiler için teşvikler eğitimi c) E-ticaret d) Uygulanan Testlere yönelik eğitimler 26 Ara.15 Kas.15 Eki.15 Eyl.15 Ağu.15 Tem.15 Haz.15 May.15 Nis.15 Mar.15 Şub.15 Oca.15 Ara.14 Kas.14 Eki.14 Eyl.14 Ağu.14 Tem.14 Haz.14 May.14 Nis.14 Mar.14 Şub.14 Oca.14 Ara.13 EĞİTİM FAALİYET PLANI (2014-2015) No Faaliyet Adı İşbirliği 1 Eğitim Planlaması BUTEKOM, BUTGEM 2 Meslek Liseleri ve MYO Eğitim İçeriği Çalışması Üniversite, MYO, ML 3 Eğitim Anketlerinin Hazırlanması ve Uygulanması BUTEKOM 4 Meslek Geliştirme Eğitimi BUTGEM, BUSMEK 5 Meslek Edindirme Eğitimi Planlaması BUTGEM, BUSMEK 6 Üretim Sorumluları Eğitimi İlgili Eğitim Kurumu 7 İşletmelerde Verimlilik Konulu Eğitimler İlgili Eğitim Kurumu 8 ARGE ve Yenilikçilik Eğitimleri İlgili Eğitim Kurumu 9 Teknik Gelişmeler Eğitimleri İlgili Eğitim Kurumu 10 Diğer Eğitimler İlgili Eğitim Kurumu 5.1.2. Personel Yapılacak Temel Çalışmalar 1. Personele yönelik eğitim planı oluşturulacaktır. Bu çalışma “eğitim” faaliyetleri kapsamında gerçekleştirilecektir. 2. İşverene yönelik işveren-işçi ilişkileri ile ilgili eğitimler ve işverenlerin, iş hukuku ve ticari hukuku ve uluslararası ticaret konularında eğitilmeleri sağlanacaktır. Bu çalışma “eğitim” faaliyetleri kapsamında gerçekleştirilecektir. 3. Üretim personeli ve üretim verimliliği için yönlendirici ortak dokümantasyon hazırlanacaktır. 4. ML, MYO ve üniversite işbirliği yapılacaktır. 5. Lobi faaliyetleri ile personel hakkındaki problemler paylaşılacaktır. 6. Doğru eleman seçimi için alt yapı oluşturulacaktır. 7. Konfeksiyon sektöründe çalışacak olan personel için özendirici faaliyetler yapılacaktır. 8. BEKSİAD çatısı altında hukuki danışmanlık imkanı sağlanacaktır. Personel Faaliyet Planı Açıklaması 1. Ortak Dokümantasyon Hazırlanması - Çalışmayı yapacak ekip belirlenmeli - Anketler ile iş tanımların belirlenmeli - Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından oluşturulan tanımlar incelenmeli - Elde edilen bilgiler doğrultusunda ortak dokümantasyon oluşturulmalı - “ÜRETİM” faaliyetinde “Standart üretim talep formu (reçete) oluşturulması” ile eş zamanlı yapılacaktır. 2. ML, MYO ve Üniversitelerden stajyer alınması - Stajyer alınacak firmalar ve ilgili bölümler belirlenmeli - Stajyer sayıları ve süreleri belirlenmeli - BEKSİAD ile okullar arasında protokol imzalanmalı 3. Çocuk Modası eğitiminin moda okulları ve meslek liselerinde verilmesi - İlgili okullar ile temasa geçilmeli - Üyelerden ilgili talepler alınmalı ve rapor haline getirilmeli - Görüşmeler ile sektör talepleri iletilmeli 4. Doğru Eleman Seçimi için alt yapı oluşturulması - Alınacak personele göre ihtiyaç analizi (anket) yapılmalı - İşçi ve işverenlerin talepleri konularında sektörel veri tabanı oluşturulmalı (WEB portalında BEKSIAD adına) 5. Personel için özendirici faaliyetler yapılması - Belli aralıklarla sektörün gücünü yansıtan reklamlar verilmeli - Çalışan şartların incelenerek şartların iyileştirilmeli - Firmalara arası personel geçişini engellemek için ücret ve şartlarda ortak paydada buluşulmalı 6. BEKSİAD çatısı altında Hukuki Danışmanlık imkanı sağlanması - Danışmanlık istenen temel konular belirlenmeli (personel vb.) - Danışmanlık için teklifler alınmalı veya işbirliği kuruluşu belirlenmeli (BTSO gibi) - BEKSİAD adına anlaşma imzalanmalı 7. LOBİ faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi - - Görüşülecek konular: Personel maliyetlerinin azaltılması (ör: sigorta muafiyeti), artan personel sayısı karşısındaki yasal yaptırımların azaltılması, yabancı uyruklu çalışanların SSK ve diğer giderlerinin T.C. Vatandaşları ile aynı olması, yaşa bağlı olarak ödenen sigorta bedellerinin düzenlenmesi vb. Bu faaliyet yılda bir kez “TANITIM” faaliyeti kapsamında gerçekleştirilecektir. 29 Protokol imzalama 3 Çocuk Modası eğitiminin moda okulları ve meslek liselerinde verilmesi 3a İlgili okulların belirlenmesi 3b Talebin raporlanması 3c Sektör taleplerinin iletilmesi 4 Doğru Eleman Seçimi için alt yapı oluşturulması 4a Anket çalışması 4b İşçi ve işveren talepleri için veri tabanı 5 Personel için özendirici faaliyetler 6 BEKSİAD çatısı altında Hukuki Danışmanlık imkanı sağlanması 6a Danışmanlık konularını belirleme 6b Danışman kurumu belirleme 6c Anlaşma imzalanması Ara.15 2c Kas.15 Stajyer alınacak firma, bölüm ve stajyer sayılarını belirleme Eki.15 2a Eyl.15 ML, MYO ve Üniversitelerden stajyer alınması Ağu.15 2 Tem.15 Ortak dokümantasyon oluşturma Haz.15 1d May.15 MYK tanımlarının incelenmeli Nis.15 1c Mar.15 Anket Çalışması Şub.15 1b Oca.15 Ekibin belirlenmesi Ara.14 1a Kas.14 Ortak Dokümantasyon Hazırlanması Eki.14 1 Eyl.14 Faaliyet Adı Ağu.14 No Tem.14 Haz.14 May.14 Nis.14 Mar.14 Şub.14 Oca.14 Ara.13 PERSONEL FAALİYET PLANI (2014-2015) İşbirliği BUTEKOM, MYK ML, MYO, Üniversite ML, Moda MYO BUTEKOM, Yazılım Şirketi Basın BTSO 30 5.2.Üretim-Planlama Yapılacak Temel Çalışmalar 1. Üretime yönelik ARGE ve inovasyon konularında devlet teşvikleri konusunda bilgilendirme yapılacaktır. Bu faaliyet “ EĞİTİM” programı içerisinde gerçekleştirilecektir. 2. Bebe ve çocuk giyiminde uygulanan testlere yönelik ön çalışmalar yapılacaktır. Bir yıl sonra BUTEKOM tarafından kurulması hedeflenen akredite laboratuvar içerisinde bebek ve çocuk sektörüne yönelik test grubunun oluşması için çalışmalar yapılacaktır. 3. Üretimde ortak dili konuşmak ve en iyi uygulamayı oluşturabilmek amacı ile standart üretim talep formu (reçete) oluşturulacaktır. 4. BEKSİAD üyelerinin uluslararası alanda yenilikçi teknolojileri takip edebilmesi ve bu teknolojileri kullanabilmesi için çalışmalar yapılacaktır. Uluslararası çalışmaları güncel olarak takip etmek amacıyla bir akademisyen desteği alınması ön görülmektedir. 5. Üretimde verimlilik sağlayan yeni sistemlere geçişin arttırılmasına yönelik faaliyetler düzenlenecektir. 6. BEKSAİD çatısı altında ortak maliyet düşürme çalışmaları yapılacaktır. Üretim-Planlama Faaliyet Planı Açıklaması 1. Bebe ve çocuk giyimine yönelik test merkezlerinin araştırılması ve dernek adına anlaşma yapılması - Bebek ve çocuk giyiminde dikkat edilen testler araştırılmalı ve rapor hazırlanmalı - Bebe ve çocuk giyiminde gerekli testlerle ilgili bilgilendirilme toplantısı yapılmalı. - Bursa'daki test merkezleri ile iletişime geçilmeli ve test merkezlerinden fiyatlar alınmalı, - Türkiye ve dünyadaki test merkezleri ile görüşmeler yapılarak BEKSİAD üyeleri adına indirim sağlayacak bir işbirliği yapılmalı - Sektöre yönelik testler ve standartları hakkında bilgilendirme dokümantasyonu BUTEKOM ile paylaşılmalı 2. Standart üretim talep formu (reçete) oluşturulması ve toplantı yapılması - Standart form oluşturulması için komisyon oluşturulmalı ve gerekli toplantılar yapılmalı - Standart form için anket düzenlenmeli - Ürün bazında yönlendirici dokümantasyon hazırlanmalı - Kıyaslama faaliyetleri yapılmalı (sabah toplantılarında) 3. BEKSİAD çatısı altında üyeler adına teknoloji takibinin sağlanması - Teknoloji takibi sağlanması için online mail grubu oluşturulmalı - BEKSİAD adına devlet destekleri ile ilgili fuarlara katılım sağlanmalı ve fuar raporları üyeler ile paylaşılmalı, - Fuar katılımlarına rapor hazırlanmasını sağlamak amacıyla Konfeksiyon konusunda uzman akademisyenlerin dahil edilmeli, - Ulusal ve uluslararası dergi üyelikleri alınmalı ve üyelerin ücretsiz kullanımına açılmalı, - BEKSİAD web sayfasında ilgili bilgilerin sadece üyeler ile paylaşılarak bilgi akışını sağlanmalı 4. Üretimde teknoloji ve sistem kullanımının arttırılması çalışmaları - Yeni teknolojilere teşvikler amacı ile fuar katılım organizasyonları düzenlenmeli - CAD-CAM sistemleri ve kesim için serim programlarının yaygınlaştırılmalı 31 5. Maliyetin düşürülmesi ve kalite çalışmaları - Ortak hammadde grupları ve tedarikçilerinin belirlenmesi - Uygun fiyat ve temin kolaylığı sağlamak için ortak hammadde alımına yönelik anlaşma yapılmalı 32 1 1a 1b 1c 1d 1e 2 2a 2b 2c 2d 3 3a 3b 3c 3d 3e 4 4a 4b Test Merkezleri ile anlaşma yapılması Testlerin belirlenerek rapor hazırlanması Bilgilendirme Toplantısı Test merkezleri ve fiyatlarını alma İşbirliği anlaşmalarının imzalanması BUTEKOM ile ortak çalışma Standart üretim talep formu (reçete) oluşturulması İlgili toplantılar Anket çalışmaları Dokümantasyon hazırlığı Kıyaslama faaliyetleri Teknoloji takibinin sağlanması E-posta grubunun oluşturulması Çocuk fuarlarına katılım (texprocess veya babywelt/münih) Fuar raporlamaları Ulusal ve uluslararası dergi üyelikleri Web sayfasında teknoloji bölümünün oluşturulması Üretimde teknoloji ve sistem kullanımının arttırılması çalışmaları Teknoloji Fuarlarına katılım CAD-CAM sistemleri ve kesim için serim programları tanıtımı 5 Maliyetin düşürülmesi ve kalite çalışmaları 5a Hammadde ve Tedarikçilerin belirlenmesi 5b Anlaşmaların imzalanması Ara.15 Kas.15 Eki.15 Eyl.15 Ağu.15 Tem.15 Haz.15 May.15 Nis.15 Mar.15 Şub.15 Oca.15 Ara.14 Kas.14 Eki.14 Eyl.14 Ağu.14 Tem.14 Haz.14 May.14 Nis.14 Mar.14 Şub.14 Faaliyet Adı Oca.14 No Ara.13 ÜRETİM-PLANLAMA FAALİYET PLANI (2014-2015) İşbirliği BUTEKOM, BUTAL, Üniversite, BTSO MYO, Üniversite, BUTEKOM UTİB FUAR ŞUBESİ, BUTEKOM, Yazılım şirketi, Danışman, KOSGEB MYO,üniversite BUTEKOM, İlgili Teknoloji Satış Firması, TEMSAD Tedarikçi Firmalar 33 5.3.Pazarlama – Tanıtım – Marka Yapılacak Çalışmalar 1. Hedef pazarlardaki son müşterilere ulaşabilmek için ulusal ve uluslararası fuarlara toplu (milli) katılım sağlanacaktır. Özellikle uluslararası hedef pazarlardaki (Rusya, Türki Cumhuriyetler, Ortadoğu, Balkanlar, Avrupa, Kuzey Afrika) fuarlara katılım hedeflenmektedir. 2. Bursa fuarının çekici hale getirilmesi planlanmaktadır. 3. Ulusal ve uluslararası sektörde isim yapmış tasarımcıların katılımıyla programlar ve ilgi çekici defileler düzenlenecektir. 4. Toptancı olgusunu geliştirecek üreticinin ihtiyaçlarına yönelik paylaşım yapabilecek, diyaloğu geliştirecek toplantılar düzenlenecektir. 5. Markalaşma ve mağazalaşmada birlikte hareket edilecektir. 6. Hedef pazarlara yönelik yapılacak ziyaret vb. müşteri algısının belirlenmesi için çalışmalar yapılacaktır. 7. Vişne Ticaret Bölgesinin Uluslararası piyasada bilinirliği arttırılacaktır. 8. E-Ticaret platformlarının etkin kullanılmasının sağlanacaktır. 9. Ara mal ithalatının desteklenmesi (Yurtiçinde üretimi ve temini zor durumlarda) ve ürün çeşitliliğini artırabilmek için ara mal ithalatının, kolaylaştırılması vb problemlerin aktarılması amacıyla BEKSİAD tarafından Bakanlıklara lobi ziyaretleri düzenlenecektir. Tanıtım Pazarlama Marka Faaliyet Planı Açıklaması 1. Uluslararası fuarlara toplu (milli) katılım sağlanması - Uluslararası alanda yapılan fuarlar önem derecesine göre belirlenmeli - Yıllık plan dahilinde katılım belirlenmeli, - Milli katılım için desteklerin araştırılarak devlet destekli katılım sağlanmalı - Etkin duyurular ile üyelerin %40'ının katılımı sağlanmalı - Fuarlarda BEKSİAD olarak Vişne Ticaret Bölgesi'nin tanıtımı yapılmalı 2. Ulusal fuarlara katılımın sağlanması - İstanbul WINEXPO Anne Bebe Çocuk Fuarına katılım sağlanmalı - Etkin duyurular ile üyelerin %60' ının katılımı sağlanmalı - BEKSİAD olarak trend alanı oluşturulmalı 3. Bursa fuarının çekici hale getirilmesi - Defile düzenlenmeli - Ünlü tasarımcıların konuşmaları organizasyona dahil edilmeli - Oteller ile anlaşma yapılarak toplu indirim alınmalı - THY ile anlaşarak müşterilerin getirilmeli 4. Toplantılar düzenlenmesi - Toplantıya katılacak toptancı ve üreticiler belirlenmeli - Toplantılar ile ortak faaliyetleri geliştirilmeli - 3 ayda bir İstanbul'daki satıcılarla, Bursa'daki üreticiler bir araya gelmeli 5. Markalaşma ve mağazalaşmada birlikte hareket edilmesi - Ünlü markaların gelişme süreçlerine dair raporlar hazırlanmalı 6. Hedef pazarlara yönelik yapılacak ziyaret vb. müşteri algısının belirlenmesi için çalışmalar yapılması - Hedef pazarlara dair hazırlanmış raporlar üyeler ile paylaşılmalı 34 - Ticari alım heyetleri VİŞNE T.B. getirilmeli - Yurtdışına ticari ziyaretler yapılmalı - Bu çalışmalar “KÜMELENME” projeleri kapsamında yapılabilir. 7. Vişne Ticaret Bölgesi’nin uluslararası piyasada bilinirliğinin arttırılması - Marka oluşturulmalı (logo çalışması) - Gönderilerde (koli, kartvizit, fatura vb.) ortak tema kullanılmalı - Hedef pazarlarda bu temanın ilanları verilmesi 8. E-Ticaret platformlarının etkin kullanılmasının sağlanması - Üye olunacak platformların belirlenmesi ve üyelere duyurulması - E-Ticaret platformlarına üye olunması 9. Bakanlıklara lobi ziyaretleri düzenlenecektir. - Yılda bir defa. 35 1 1a 1b 1c 1d 2 2b 2c 3 3a 3b 3c 4 5 6 6a 6b 6c 7 7a 7b 7c 8 8a 8b 9 Uluslararası fuarlara toplu (milli) katılım sağlanması Fuarları belirleme Milli katılım için destek belirleme Üyelere duyuru Belirlenen fuarlar için yıllık plan İstanbul WINEXPO Anne Bebe Çocuk Fuarına katılım Üyelere duyuru Trend alanı çalışmaları (2015) Bursa fuarının çekici hale getirilmesi Defiler hazırlanması Organizasyon çalışmaları Müşterilerin davet edilmesi ve organizasyonu Üreticiler ve Satıcılarla toplantılar Ünlü markalar hakkında rapor hazırlama Hedef pazarlara yönelik yapılacak ziyaret vb. müşteri algısının belirlenmesi için çalışmalar yapılması Hedef pazarlara dair raporlar Ticari alım heyetlerinin getirilmesi Yurtdışına ticari ziyaretler Vişne Ticaret Bölgesi’nin uluslararası piyasada bilinirliğinin arttırılması Logo çalışması Hedef pazarlarda ilanlar Logonun üyeler tarafından kullanımı E-Ticaret platformlarının etkin kullanılmasının sağlanması Üye olunacak platformların belirlenmesi ve duyurulması E-Ticaret platformlarına üye olma Bakanlıklara lobi ziyaretleri Ara.15 Kas.15 Eki.15 Eyl.15 Ağu.15 Tem.15 Haz.15 May.15 Nis.15 Mar.15 Şub.15 Oca.15 Ara.14 Kas.14 Eki.14 Eyl.14 Ağu.14 Tem.14 Haz.14 May.14 Nis.14 Mar.14 Şub.14 Oca.14 No Faaliyet Adı Ara.13 TANITIM PAZARLAMA MARKA FAALİYET PLANI (2013-2014) İşbirliği KOSGEB, Ekonomi Bakanlığı, UTİB Fuarlar UTİB Fuarlar, KOSGEB KOSGEB, TÜYAP, THY, Ekonomi Bakanlığı, UTİB, UHKİB, Büyükşehir Belediyesi, BTSO İlgili Firmalar Danışman, BUTEKOM Ekonomi Bakanlığı, UTİB, UHKİB, BUTEKOM Ekonomi Bakanlığı, UTİB, BTSO Danışman BTSO 36 5.4.İşbirliği- Kurumsallaşma Yapılacak Çalışmalar 1. BEKSİAD Üyeleri arasındaki işbirliği ve iletişimin güçlendirilmesini sağlayacak eğitim ve bilgilendirme toplantıları düzenlenecektir (Üyelerin en az 70 % katılımı ayda bir). Bu faaliyet “ EĞİTİM” programı içerisinde gerçekleştirilecektir. 2. Dernek içi tanışma ve ziyaret toplantıları düzenlenecektir. 3. BEKSIAD bünyesinde işbirliği - kümelenme faaliyetlerini desteklemek amaçlı yeni projelerin hazırlanmasını sağlayacak bir uzman personel istihdam edilecektir. 4. Üyelerin faydalanmasını ve bilgilenmesini sağlayan bir veri portalı oluşturulacaktır. 5. BEKSİAD farklı kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapacaktır. 6. Sektöre yol gösteren kılavuzların hazırlanması veya ilgili uluslararası raporların tedarik edilmesi çalışmaları yapılacaktır. 7. İş birliğini geliştirici tanıtım/medya ilişkileri/reklam faaliyetlerinin hayata geçirilecektir. İşbirliği-Kurumsallaşma Faaliyet Planı Açıklaması 1. Tanışma ve Ziyaret Toplantılarının düzenlenmesi - İstişare odaklı toplantılar yapılmalı (3 ayda bir) - Devamlı olarak ayda en az bir firma ziyareti gerçekleştirilmeli, - Düzenlenen toplantıların ve ortaya konulan destek mekanizmalarının rapor haline getirilmeli - Güncellenen raporlar doğrultusunda üyelere yönelik belli dönemlerde bilgi aktaran bülten benzeri çalışmaların yapılmalı 2. BEKSİAD Yapılanmasının gerçekleştirilmesi. - Beksiad Bünyesine bir Tekstil Mühendisi alınmalı - Alınan personelin istihdamı bir proje kapsamında sağlanmalı - BUTEKOM tarafından ilgili personel, yenilikçi bakış açısı kazandırmak üzere bir yıl yetiştirilmeli 3. BEKSİAD Web sayfasının güncelleştirilmesi, portal yazılımı - Web sayfası üyelere özel kullanım sağlayan bir veri portalı haline dönüştürülmeli - Bu portalda yapılan çalışmalar güncel olarak aktarılmalı - Üyelere bilgi akışı sağlayan kaynaklar hazırlanarak portaldan sunulmalı - Üyelerin her konuda aktif katılımını arttırmak üzere oluşturulacak anket vb. çalışmalar portal üzerinden yürütülmeli - Hedeflenen personel ve iş arama sistemi bu portaldan takip edilmeli, - Veri portalı yazılımı bir proje kapsamında yapılabilir. 4. Kurumlar ile işbirliği yapılması. - Ulusal ve uluslararası işbirliği yapılabilecek kurumlar araştırılmalı ve belirlenmeli - Kurumlar ile üyelerin fayda sağlayabileceği “iyi niyet” anlaşmaları imzalanmalı - İlk iki yıl ulusal 5, uluslararası 3 işbirliği sağlanmalı 5. Sektöre yol gösteren kılavuzların hazırlanması - Rapor hazırlanacak konu ve ilgili fuarların belirlenmeli 37 - Raporu hazırlayacak kişi ve/veya kurum belirlenmeli - Sektöre özel en az yılda bir rapor çıkarılmalı. 6. BEKSİAD adına Tanıtım / Medya ilişkileri / Reklam faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi. - Basında işbirliğini ön plana çıkaran ayda 5 haber yapılmalı. - Devamlı olarak en az 3 ayda bir kurum odaklı ziyareti yapılmalı. - Etkinlik tanıtımı amaçlı ziyaretlerin “Basın” ile tanıtımı gerçekleştirilmeli (Rusya fuar katılımı etkinliğinin tanıtımı gibi) 38 Ara.15 Kas.15 Eki.15 Eyl.15 Ağu.15 Tem.15 Haz.15 May.15 Nis.15 Mar.15 Şub.15 Oca.15 Ara.14 Kas.14 Eki.14 Rapor Hazırlanması Eyl.14 1c Ağu.14 Firma ziyaretleri Tem.14 1b Haz.14 İstişare Toplantıları May.14 1a Nis.14 Tanışma ve Bilgilendirme Toplantıları Mar.14 1 Şub.14 Faaliyet Adı Oca.14 No Ara.13 İŞBİRLİĞİ-KURUMSALLAŞMA FAALİYET PLANI (2014-2015) İşbirliği BTSO, SİAD lar 2 3 BEKSİAD Yapılanması/Personel İstihdamı BEKSİAD web sayfasının güncel hale gelmesi ve veri portalı yazılımı 4 Kurumlar ile işbirliği yapılması 4a Kurumların belirlenmesi 4b İyi Niyet sözleşmelerinin imzalanması 5 Sektör raporları 5a Konuların belirlenmesi 5b Raporun Hazırlanması 6 Tanıtım/Medya/Reklam çalışmaları 6a Medya haberi 6b Kurum odaklı ziyaret BEBKA, BUTEKOM Yazılım Firması BTSO Danışman, BUTEKOM, Ekonomi Bakanlığı Yerel ve Ulusal Basın, Valilik, Bursa Valiliği, Büyükşehir Belediyesi, İletişim Uzmanı 39 5.5.Ar-Ge ve Proje Yapılacak Ön Çalışmalar 1. ARGE ve inovasyon konularında bilgilendirme yapılacaktır. Bu faaliyet “ Eğitim” programı içerisinde gerçekleştirilecektir. 2. BEKSİAD bünyesinde “proje” konularını takip edecek bir personel istihdam edilecektir. Bu faaliyet “İşbirliği-Kurumsallaşma” programı içerisinde gerçekleştirilecektir. 3. Üyelerin Tekstil ARGE Proje Pazarı’na katılım sağlanacaktır. 4. Uluslararası alanda sektöre özel Ar-Ge çalışmaları tespit edilerek üyeler ile paylaşılacaktır. 5. BEKSİAD adına yapılabilecek proje destek mekanizmaları ve konuları belirlenecektir. Ar-Ge - Proje Faaliyet Planı Açıklaması 1. AR-GE Proje pazarı ve inovasyon haftası ziyaretleri ile AR-GE fikirlerinin incelenmesi - İlgili duyurular ve birebir görüşmeler ile %60 üyenin katılımı sağlanmalı - ARGE Proje Pazarında %5 üye üniversitelerle işbirliği yapmak üzere ön görüşme yapmalı - ARGE Proje Pazarında Sektöre özel akademisyenlerin listesinin hazırlanarak BEKSİAD adına görüşmeler ayarlanmalı - İnovasyon Haftası’na katılım sağlanmalı ( % 40 Üye) 2. Uluslararası alanda Bebe ve Çocuk Giyimi konularında yapılan Ar-Ge çalışmalarını tespit edilmesi ve üyeler ile paylaşılması 3. BEKSİAD adına alınabilecek desteklerin belirlenmesi - Kurum ve kuruluşlar tarafından verilen desteklerin belirlenmesi - Başvurulması düşünülen destek şartları/mevzuatların rapor haline getirilmesi - Başvuru konuları ve desteklerinin belirlenmesi Önerilen Proje Konuları: a) BEKSIAD için Veri Portalı geliştirilmesi (Teknoloji takibi) b) BEKSİAD Eğitim Merkezinin oluşturulması (BEBKA kapsamında) c) Ünlü Bebek ve Çocuk markalarında kullanılan teknoloji ve sistemlere dair örnekleme çalışmaları yapılması ve firmalara özel projeler hazırlanması(Üretimde Teknoloji ve Sistem Kullanımının Arttırılması Çalışmaları) d) Ortak proje ile belirlenen firmalarda model uygulamaların yapılması ( İşgücü verimliliğinin arttırılması) e) BEBKA kapsamında çıkacak ilk çağrıda Proje hazırlanması (BEKSİAD bünyesinde uluslararası alanda AR-GE çalışmalarını takip edecek AR-GE personeli istihdamı (proje kapsamında) f) Turquality desteklerinin araştırılarak uygun desteklerden faydalanılması (marka ve mağazalaşmada ortak hareket edilmesi) g) URGE projesinin hazırlanması (Hedef pazarlara yönelik yapılacak ziyaret vb. müşteri algısının bilinmesi sağlanmalı, araştırma yapılması ve alım heyeti ziyaretlerinin düzenlenmesi faaliyetleri) 40 1 Duyurular 1b Katılım ve Görüşme kayıtları 1c Etkinliğe Katılım UTİB, BUTEKOM Ara.15 Kas.15 Eki.15 Eyl.15 Ağu.15 Tem.15 Haz.15 May.15 Nis.15 Mar.15 Şub.15 Oca.15 Ara.14 Kas.14 Eki.14 Eyl.14 Ağu.14 Tem.14 Haz.14 May.14 Nis.14 İnovasyon Haftası Ziyareti 2a Duyurular 2b Etkinliğe Katılım 3 Örnek Ar- Ge Çalışmalarının İncelenmesi 4 İşbirliği Tekstil ARGE PP Ziyareti 1a 2 Mar.14 Faaliyet Adı Şub.14 No Oca.14 AR-GE – PROJE FAALİYET PLANI (2014-2015) TİM, UTİB, BUTEKOM DANIŞMAN Proje Hazırlanması 4a Destek Kurumu ve konularının belirlenmesi 4b Başvuruların Yapılması BUTEKOM, BTSO KOSGEB, BEBKA 41 6. SONUÇ VE TAVSİYELER Günümüzde artık hiçbir şirket yaşamını tek başına sürdürememektedir. Bilgi işleme teknolojisindeki hızlı değişim, Ar-Ge faaliyetlerine ayrılan yüksek bütçeler, sabit varlıklara yapılan yatırımların maliyeti, işletmelerin artık öz yeteneğinin güçlü olduğu işlerde ve sektörlerde faaliyetlerini yapma isteği ve rekabet olgusu, işletmeleri değişime ve değişik arayışlara yöneltmektedir. Bu durum işletmeleri kendi sektöründe veya farklı sektörde ve rekabet halinde veya rekabet halinde olmadığı işletmelerle işbirliği yapmaya zorlamaktadır. BEKSİAD, Bursa ve ülkemiz için önemli bir altyapıya sahip olan Bebek ve Çocuk Giyim Sektörü’ nün söz konusu işbirliğini sağlaması açısından çok önemli bir fırsattır. Bu fırsatın değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilen çalıştayda ortak hareket ederek aşağıdaki amaçlara ulaşılması hedeflenmiştir: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Sürdürülebilir gelişme Sektörün kimlik kazanması Rekabet gücünün artması İhracatın geliştirilmesi Kalitenin arttırılması Nitelikli istihdamın ve katma değeri yüksek ürünün arttırılması Marka bilincinin arttırılması Farklılık yaratmak Kurumsallaşmayı sağlamak Diğer sektörlerle işbirliği sağlamak Müşteri memnuniyetini sağlamak Çalışanın memnuniyetini sağlamak Sosyal sorumluluk projelerinin geliştirilmesi Test merkezinin kurulması veya ortak olunması AR-GE kültürünün geliştirilmesi Hazırlanan raporda bu amaçlar doğrultusunda, BEKSİAD üyeleri tarafından belirlenen faaliyetler tanımlanarak, uygulanması öngörülen 2014-2015 faaliyet planları hazırlanmıştır. 20142015 yılları için öngörülen çalışmaların temelinde BEKSİAD tarafından güçlü bir alt yapı oluşturulmasına dikkat edilmiştir. BEKSİAD söz konusu çalışmaları yaparken finansal bir desteğe ihtiyaç duyacaktır. Bu konuda özellikle BEKSİAD gibi kümeleri destekleyen ve ülkemizde mevcut olan birçok destek mekanizması bulunmaktadır. Bu nedenle BEKSİAD tarafından uygulanması öngörülen faaliyetlerin bir kısmının “projelendirilerek” uygulanması tavsiye edilmektedir. İlgili proje konularına dair çıkan 42 sonuçlar 5.5. ARGE ve Proje başlığı altında sunulmuştur. Bu konular ışığında önerilen proje destekleri ise sırasıyla şu şekildedir: 1. Proje başvurusu: BEBKA 2013 Mali Destek Programı Başvuru: Şubat 2014; Uygulama: Haziran2014/Haziran 2015. 2. Proje Başvurusu: Fuar toplu katılım desteği (KOSGEB) Başvuru ve Uygulama: 2014 yılı ve sonrasında belirlenen fuarlar doğrultusunda. 3. Proje Başvurusu: KOSGEB Meslek Kuruluşu Destek Programı Başvuru: Mayıs 2014; Uygulama: Eylül 2014/ Eylül 2015 4. Proje Başvurusu: Ekonomi Bakanlığı Kümelenme Projeleri Başvuru: Mayıs 2015; Uygulama: 2015 yılının sonlarına doğru ve sonrası 5. Proje Başvurusu: Turquality Destekleri Başvuru: Aralık 2015; Uygulama: 2016 yılı ve sonrası BEKSİAD’ IN GENEL AMACI Bebe ve çocuk hazır giyim firmalarının; Müşteri beklentilerine uygun, Yenilikçi (İnovatif) Moda ve markaya yönelik ve/veya yönlendirebilen, Üretim verimliliği ve katma değeri yüksek, Bölgesel ve uluslararası pazarlarda rekabet gücü oluşturabilen, Kurumsallaşma bilinci yüksek, eğitim, AR-GE ve ÜR-GE çalışmalarını koordine edip üyeleri arasında işbirliğini sağlayarak, Paydaş ve çalışanların memnuniyetini temin edip, Sosyal sorumluluk bilincinde, Çevreye duyarlı sürdürülebilir üretim yapmalarını sağlamak. 43 7. EKLER 7.1.Bebe ve Çocuk Giyimine Genel Bir Bakış Ege Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyeleri Yrd. Doç. Dr. Zümrüt BAHADIR ÜNAL ve Prof. Dr. Ziynet ÖNDOĞAN tarafından hazırlanan “BEBEK GİYİMİNE GENEL BİR BAKIŞ” adlı makaleden yapılan alıntıları içermektedir. Raporda kullanılmak üzere kendilerinden teyit alınmıştır. 1. Giriş Bebek giyimi, bebeğin sağlıklı gelişimi için beslenmeden sonra en önemli unsurlardan biridir. Giysi içinde rahat olmayan çocuğun huzurlu olması da beklenemez. Giysinin rahat, ergonomik ve fiziksel koşullara uygun yapıda olması gerekmektedir. Bebek, giysisi içinde kendini çok konforlu hissetmelidir. Terleyip üşümemelidir. Konforun yanında giysi materyallerinin yapıları da büyük önem taşımaktadır. Giysi üretimlerinde bebeğe zarar verebilecek hiçbir malzeme kullanılmamalıdır. Aksesuar ve temel materyalin kesinlikle sağlık koşullarına uygun üretilmesi gerekmektedir. Özellikle tenle temas halinde olan giysilerin sağlıklı ve doğal malzemelerden uygun ölçülerde üretilmiş olması gerekmektedir. Bebeklerin kendilerini şikayetleri doğrultusunda ifade etme şansları yoktur. Bu nedenle ebeveynler, bilinçlenerek çocuklarına en uygun giysiyi seçmede yanılmak istememektedirler. Bu çalışmayla birlikte anne ve babaların bebek giyimi konusunda bilgilendirilmeleri amaçlanmıştır. 1.2. Bebek Giysilerinde Beden Numaraları Aynı ülke içinde bulunan firmaların ölçülerinde bile farklılıklar bulunurken, bir ülkenin beden ölçülerini diğerine uydurmak oldukça güçtür. Bu durum uluslararası pazarlarda, farklı coğrafi bölge, genetik özellik, etnik ve kültürel yapıya bağlı olarak beden ölçülerinde bir karmaşa yaşanmasına neden olmaktadır. Bu nedenle tüketicilerin çoğunluğu, beden numaralarına uygun giysileri denemeden satın almamaktadırlar. Oysa bebeklere alışveriş merkezlerinde giysiyi denetmek çok zor, sıkıntılı ve sağlıksız bir işlemdir. Dolayısıyla bebeklerin giysileri alınmadan önce deneme şansları yoktur. Bu nedenle aileler, bebek giysilerini yaşa veya boya göre satın almaktadırlar. Bu durum, giysi ölçülerinin, bebek giysilerinde daha özenli bir şekilde saptanmasını gerektirmektedir. Büyümede boy, diğer ölçülerden daha hızlı artan bir boyut olduğundan bebek ölçü sisteminde boy ölçüsü temel alınmaktadır. Aynı zamanda ağırlık da dikkate alınmalıdır. Çünkü temel genişlik ölçülerinin boy ve kiloyla birleştirilerek hesaplanması kuramsal olarak mümkündür. Bebek ve çocuk giysisi satıcıları, anne ve babaların çocuklarının boyunu ve kilosunu çoğu zaman hatırlamadıklarını, sadece yaşlarını tam olarak bildiklerini ortaya koymuşlardır. Ancak çocuğun 44 yaşı, onun beden ölçüsünün bir göstergesi değildir. Tabi ki yaş boyla ilgilidir; ancak bu iki boyut arasındaki geniş çeşitlemeler bu veriyi güvenilir olmaktan uzaklaştırmaktadır (4). Hazır giyim endüstrisinde çocuk giysi bedenleri daha çok boy uzunluğundan hareketle gruplandırılmaktadır. Örneğin; 86 beden olan bir giysinin, boyu 86 cm olan çocuğa uygun gelmesi gerekmektedir. 0-2 yaş arasındaki çocukların ortalama boy uzunlukları, uluslar arası yapılan araştırmalara göre 48-92 cm arasında, beden çevreleri ise 40-52 cm arasında değişmektedir. Normal zamanında yeni doğan bebek boyu ortalama 50 cm olduğundan; yeni doğan bedeni de 50 olmaktadır. Normal doğan bebek giysilerinin en azından ilk üç ay giydirilebilmesi için genellikle ilk giysiler 56 beden olarak satın alınmaktadır. Bedenler, 6 cm’lik boy artışlarından oluşmaktadır. 0-2 yaş dönemindeki boy ve beden ilişkisi Çizelge 3.1’de görülmektedir (5). Çizelge 3.1 Bebeklerde Beden Numaralandırma Sistemi Yaş Beden Yeni Doğan 50 0-3 Aylık 56 3 Aylık 62 6 Aylık 68 9 Aylık 74 12 Aylık 80 18 Aylık 86 24 Aylık 92 1.3. Bebek Giysilerinin Ergonomik Açıdan Değerlendirilmesi Ergonomide bebek giysilerinin boyutsal olarak vücuda uygunluğu çok önemlidir. Giysi ne büyük, ne de küçük olmalıdır. Özellikle yürüme çağındaki bebekler, giysileri büyük ve geniş olduğunda sürekli düşme tehlikesi yaşamaktadırlar. Giysi küçük ve dar olduğunda da benzer sorunlar yaşayan bebeklerin aynı zamanda kemiklerinde deformasyon ve büyümelerinde gerilik olabilmektedir. Daha önceki aylarda bu durum daha da kötü sonuçlara yol açabilmektedir. Bebeklerin ellerini sık sık ağızlarına götürmeleri nedeniyle kol boyu bilekte son bulmalı ve bebeğin elini kapatmamalıdır. Tulum üzerine giydirilen patikler, yeterli bollukta ve yumuşak olmalıdır. Bağcıklı patik giydirildiğinde ise bağcıklar, aşırı sıkı bağlanmamalıdır. Yine aynı şekilde lastikli çorap ve patiklerin lastikleri çok sıkı olmamalıdır. Aksi halde bebeğin kan dolaşımı etkilenebilmektedir. Bebeklerin sık sık bezlerinin değiştirilmesi nedeniyle giysilerinin giyilip çıkarılmasında sıkıntı verebilecek durumlar ortadan kaldırılmalıdır. Bebekler, özellikle ilk altı ay ayaklı tulum giymektedirler. Bunlar üst ve alt olmak üzere iki parçadan oluşabileceği gibi tek parçadan olanları da vardır. Bunların ayrı ayrı avantaj ve dezavantajları vardır. Özellikle ilk altı ay tek parça tulumlar tercih edilmelidir. Günün büyük bir bölümünü yatarak geçiren bebekler, iki parçalı giysi içinde 45 beldeki lastikten dolayı rahatsızlık yaşayabilmektedirler. Mutlaka iki parçalı tulum giydirilecekse lastiğinin yumuşak, gevşek ve ince olmasına dikkat edilmelidir. Patikli tulumların arka bilek kısımlarında yarım lastik kullanımıyla tulumun patik kısmının ayağa oturuşu tam olarak sağlanabilmektedir. Patikli olan pijama ve tulumların boyları tam olmalıdır. Geniş yaka oyuntusuna sahip fanila ve tulum-fanilaların boyun ve omuz açıklıkları, bazen gereğinden fazla açılmaktadır. Bu durum bebek bluzları veya pijama üstleri içinde geçerlidir. Üst giysilerin yakalarında ribana kullanımı bu sorunu ortadan kaldırmaktadır. Ancak kullanılan ribananın belli bir esnekliğe sahip olması gerekmektedir. Bu giysilerin yakalarının her iki omuzu zarf şeklinde çalışıldığında da hem kafadan kolaylıkla geçmekte, hem de giyildiğinde yakada fazla bir açıklık kalmamaktadır. Ancak burada da zarf şeklinde üst üste binen parçaların ebatları çok önemlidir. Omuzlardan birine çıt çıt yapılması da giysinin kafadan rahat geçmesini sağlayan bir başka çözümdür. Bebekler iki yaşında giyinme alışkanlığını edinmeye başlamaktadırlar. İç çamaşırı, normal giysi ve dış giysiyi sırası ile giyinmeyi öğrenmektedirler. Bu nedenle çocuğu zorlamayacak ve tehlike unsuru oluşturmayacak büyük düğmeli, yapışkan bantlı, tokalı, yumuşak aksesuarlı, kolay giyilip çıkarılabilen giysiler seçilmelidir (6). 1.4.Bebek Giysilerinde Kullanılan Kumaşların Özellikleri Giysinin ana malzemesi kumaştır. Hem üretici hem de tüketici açısından kumaş seçimi çok önemlidir. Bebek kumaşları, modaya uygunluğunun yanı sıra mevsime ve bebeklerin hassas cildine yeterli konforu sağlayacak nitelikte olmalıdır. Dolayısıyla kullanılan hammadde ve kumaş dokusu çok önemlidir (6). Tasarlanacak bir giyside kullanılacak tekstil yüzeyinin; dokusu, tuşesi, deseni, lif özellikleri, renk haslığı ve benzeri özellikleri tasarımı doğrudan etkileyen unsurlardandır. Tasarlanan giysinin geliştirilmesi ve üretimi malzemenin özelliklerine paralel değişiklik göstermektedir. Kumaş ile birlikte kullanılan, astar, çıtçıt, aplike kumaş gibi yan ürünler de giysiye ve giysinin kumaşına uyum sağlayacak şekilde seçilmelidir. Örneğin, iç giyim tasarımında metal materyallerden çok plastik olanlar tercih edilmelidir. Her şeyden önemlisi seçilen malzeme ve materyalin cildi tahriş etmeyecek, ekolojik özelliklere sahip ürünler olmasına dikkat edilmelidir. Bebeğin iç çamaşırları, yumuşak, suyu/nemi kolaylıkla emebilen, kaynatmaya (90-100 dereceye) dayanıklı, ütülenebilen özellikte olmalıdır. Kullanılan kumaşların tuşeleri yumuşak olmalıdır. Bebeklik ve çocukluk dönemlerinde giydirilen kumaşların kesinlikle esnek yapıda olmaları gerekmektedir. 1.5. Bebek Giysi Modelleri 46 Bebek giysi modellerini seçerken öncelikle rahat ve kullanışlı olmasına dikkat edilmeli ve moda ikinci plana atılmalıdır. Bebek büyüdükçe hareketlerini kısıtlamayan, rahat giysiler seçilmelidir. İlk aylarda genellikle boydan tulum giyen bebeklerin altı ay sonunda giyebilecekleri giysi çeşitleri artmaktadır. Boydan elbiseler, ikili takımlar, pijamalar, pantolonlar, bahçıvan pantolonlar, şortlar, t-shirtler,...vs. giydirilebilmektedir. Yazın güneşten koruyan şapkalar, kışın ise rüzgar geçirmeyen şapkalar kullanılmalıdır. İlk altı ay grubunda olduğu gibi kışlık giysilerde soğuk ve rüzgar geçirmeyen içi pamuklu anoraklar tercih edilmelidir. Rahat giyilebilen, ayrıntısız, az çıtçıtlı gömlekler, belden lastikli pantolonlar, yumuşak çoraplar ve zarf yakalı fanilalar kullanılmalıdır (7). Bir-iki yaşındaki çocukların giysilik kumaşları, bebekliğe oranla daha çeşitli renkli ve değişik konstrüksiyona sahip olabilmektedir. Ancak bu dönem çocuğun en hareketli olduğu dönem olduğundan giysinin rahat ve hareketleri kısıtlamayacak özellikte olması ön planda tutulmalıdır. 2. Sonuç ve Öneriler Beden ölçülendirme sistemleri, ülkeler arasında farklılık gösterdiği gibi aynı ülke içindeki firmalar arasında da farklılık göstermektedir. Bu konuda kesin bir standardizasyonun olmaması özellikle bebek giysilerinin seçiminde sıkıntı yaratmaktadır. Bazı firmaların bedenlerini sadece yaşa göre ayırması daha da çok sorun yaratmaktadır. Oysa bebek giysileri boya göre bedenlere ayrılmalıdır. Bu nedenle bebeğin yaşından ziyade boy ölçüsünün bilinmesi daha önemlidir. Bebek giysileri, esnek malzemelerden üretildiği için boy ölçüsü uygun seçildiğinde enine olan ölçülerde büyük bir sorun yaşanmamaktadır. Bebek giysilerinde kullanılan kumaş hammaddeleri genellikle pamuklu, yünlü ve sentetik olup kullanım yerine ve mevsimsel ısıya bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bebek giysilerinde en çok kullanılan hammadde, pamuk olup yünlü kumaşlar bazı dış giysilerde kullanılmaktadır. Sentetik kumaşlar, sağlık açısından pek tercih edilmemektedir. Ancak sünnet gibi özel günlerde kısa süreli de olsa tercih edilebilmektedir. Küçük olması nedeniyle zaten şirin görünen bebek giysileri, kullanılan farklı renklerdeki kumaşlar yardımıyla daha da güzel görünmektedir. Giysiyi rahat ve konforlu yapan özellikler; kumaşı, aksesuarları ve kalıbıdır. Bu detaylar, bebeğe kesinlikle rahatsızlık hissi vermemeli, tehlike ve hastalık oluşumuna yol açmamalıdır. Bebek giysilerinin üretiminde kullanılan, kumaştan düğmeye kadar her malzeme sağlık koşullarına uygun olmalıdır. Bu malzemelerin üretimlerinde sağlığı tehdit eden kimyasal maddeler kesinlikle kullanılmamalıdır. Bebek giysi modelleri, bebeğin rahatı ve konforu için yaşına ve motor gelişimlerine uygun bir şekilde seçilmelidir. 47 7.2.Çocuk Giysilerinin Sağlık Ve Güvenlik Özelliklerinin Araştırılması Ege Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyeleri Yrd. Doç. Dr. Zümrüt BAHADIR ÜNAL ve Prof. Dr. Ziynet ÖNDOĞAN tarafından hazırlanan “BEBEK GİYİMİNE GENEL BİR BAKIŞ” adlı makaleden yapılan alıntıları içermektedir. Raporda kullanılmak üzere kendilerinden teyit alınmıştır. Giriş Giysi ve giysi özellikleri, her yaş için büyük önem taşımaktadır. Ancak 1-6 yaş aralığında ve ilkokul döneminde çocuklar, çok enerjik olmakla birlikte giysilerinden kaynaklanabilecek kazalardan habersizdirler. Bu nedenle anne-babalar, çocukları için bilgi ve tecrübeleri doğrultusunda en güvenli ve sağlıklı giysiyi seçme çabasındadırlar. Çocuk giysisi üretiminde kullanılan kumaş ve aksesuarların sağlık açısından risk taşımaması gerekmektedir. Bu nedenle giysinin; üretim aşaması dahil olmak üzere kullanılan hammadde ve terbiye işlemleri açısından bazı kalite standartlarını sağlaması gerekmektedir. Bu standartlar da, birtakım etiketlerle belgelendirilerek tüketici bilgilendirilmelidir. Çocuk giysileri, erişkin giysilerinden farklı olarak daha renkli, daha çok aksesuarlı ve daha süslü tasarlanmaktadır. Ancak bütün bunlar yapılırken giysinin güvenlik açısından tehlikeli olabileceği göz ardı edilebilmektedir. Oysa çocuklar, erişkinlerden çok daha dikkatsiz ve hızlı hareket etmektedirler. Bu nedenle giysilerinin çok daha güvenli olması gerekmektedir. Çocukların geçirdikleri kazaların birçoğu giysilerinden kaynaklanmaktadır. Bu konuda ülkemizde maalesef henüz yasal bir düzenleme bulunmamaktadır. Oysa basit birtakım önlemlerle bu tehlikelerin önüne geçmek mümkündür. Çocuk Giysilerinde Alınması Gereken Sağlık Önlemleri Ülkemizde satılan çocuk giysileri, sağlık açısından yeterince denetlenememektedir. Özellikle belirli bir marka adı altında satışı olmayan giysilerin sağlık açısından ne derece risk taşıdıkları bilinmemektedir. Ancak ihraç edilen çocuk giysilerinin; müşteri ve ait olduğu ülke tarafından uygulanan güvenlik standartlarını taşıyacağı güvencesi bulunmakta ve üretim aşamasında bu koşullara dikkat edilmektedir. Bu faktörler sağlık ve işlevsel güvenlik olarak iki ana grupta toplanabilir. Normal kullanımda kullanıcıya zararlı etki yarattığı kesin olmayan, ancak tahmin edilen konsantrasyonlardaki maddelerin dahi tekstil ürünlerinde ve kullanılan aksesuarlarda bulunmasından kaçınılmalıdır. Bu etkiler, çeşitli özel koşullara bağlı olarak değişmektedir. Örneğin bir yetişkinin mi ya da bir bebeğin mi bu zararlı maddelere tabi olduğu, tekstil ürününün deriyle doğrudan temas halinde olup olmadığı ve bu tekstil ürünleriyle temasın ne kadar sürdüğü çok 48 önemlidir. Dolayısıyla bir ürünün üretimine geçmeden önce, bu ürünün nerede kullanılacağının bilinmesi gerekmektedir. Bu nedenle tekstilde uygulanan işlemler, kullanım alanı dikkate alınarak yapılmalıdır (1). Günümüzde bazı firmalar, ürünlerinin yıkanmadan doğrudan giyilebileceğini belirtmektedirler. Bu giysilerin malzemeleri yıkama öncesinde deri iritasyonlarına, alerjik durumlara veya kanseri tetikleyen herhangi bir madde içermediğine dair garanti vermek zorundadır (2). Çocuklarda Giysiden Kaynaklanan Yanma Kazaları Yanmalar Amerika’da kasıtlı olmayan ölümlerin dördüncü nedenidir. Amerika’da her yıl yaklaşık 5000 ölüm, 54.000 hastaneye kaldırılma ve 1.4 milyon yangın ve yanma yaralanması meydana gelmektedir. Ağır yaralanmalar çoğunlukla hastaneye kaldırılma ve uzun tedavi gerektirme ve kalıcı özür sakatlıklarla sonuçlanmaktadır (3,4). Kimyasal bitim işlemleri içinde önemli bir yeri olan güç tutuşurluk işlemleri 1970’li yıllarda üzerinde en çok araştırma yapılan konulardan biri olmuştur. Çünkü o yıllarda bazı batı ülkelerinde; özellikle çocukların oyun giysilerinden yaşlıların pijamalarına kadar birçok tekstil ürününün güç tutuşur özellikte olması için yasal zorunluluklar getirilmiştir. Ancak daha sonraları bunun sanıldığı kadar kolay olmadığı anlaşılmıştır. Çevre dostu tekstil üretimi ile birlikte kumaşlara madde aktarılarak güç tutuşurluk işlemi yapılması; istenmeyen işlemler arasına girmiştir. Günümüzde giysilik tekstil ürünlerine kimyasal madde aktarılarak uygulanan güç tutuşurluk işlemleri iyice azalmış durumdadır (5). Bu nedenle birçok firma, özellikle bebek pijama vb. giysilerin paketlerine veya etiketlerine “alevden uzak tutunuz” veya “yanmaya karşı dayanıklı değildir” gibi yazılar eklemektedir. Amerikan Tüketici Ürün Güvenliği Komisyonu (U.S. Consumer Product Safety ComissionCPSC), 1 Haziran 1997’de, Kolay Tutuşabilir Kumaşlar Yasası altında çocuk uyku giysileri standartlarını yumuşatmayı yürürlüğe koymuştur. Federal yönetmeliklerin bu gevşekliği yanmalardan kaynaklanan çocuk ölüm ve yaralanma riskini artırmıştır. Yeniden düzenlenen standartlar; 0-6 ve 7-14 bedenlerdeki “tight-fitting”-tulum uyku giysilerinin ve 9 aylık veya daha küçük tüm bebek uyku giysilerinin, 1970’lerin ilk yıllarından beri uygulanmakta olan tutuşabilirlik standartlarına uyum göstermese bile, pazarlanmasına ve satışına izin verir hale getirilmiştir (6). Diğer yandan birçok alanda güç tutuşur yapılmış tekstil ürünlerinin kullanımı söz konusudur. Örneğin; askeriyenin her alanında kullanılan tekstil ürünleri, perdelik ve döşemelik kumaşları, yer döşemeleri, itfaiye, pilot, fırın işçilerinin giysileri ve tüm taşıt araçlarının, topluma açık sinema, 49 tiyatro, müze, gazino, hastahane, huzurevi ve okullardaki tekstil ürünlerinin güç tutuşur olmalarında yarar vardır. Çocuk Uyku Giysileri Standartları’nın yasalaştırılmasından sonra çocuk uyku giysileri ile ilgili ölümlerin miktarında on kat azalma olduğu tahmin edilmektedir. Son 25 yıldır, çocuk yaralanma ve ölüm miktarlarında görülen bu tahmini on kat azalma çocuk uyku giysileri ile yakından ilgilidir. Bu kuvvetli bağlantı; uyku giysi standartlarının çocukların güvenliğinde oldukça etkilidir (7). AB Ülkelerinde Giysi Modelinden Kaynaklanan Kazalara Karşı Alınan Önlemler AB üyesi ülkeler, karşılıklı bilgi alış verişiyle tehlikeli ürünleri belirleyerek pazardan geri çekilmesi, üretiminin durdurulması ve tüketicinin kullanmaması için etkili çalışmalar başlatmışlardır. Tehlikeli bulunan ürünlerin üreticileri ve ticaretini yapan kişiler uyarılmakta ve tehlikeye yol açabilecek modelin ayrıntısı veya aksesuarının kullanımı durdurulmaktadır (8). Örneğin; kurdele ve bağcıklardan kaynaklanan; boğularak ölümle sonuçlanan kazalar sonucu AgV (Alman Tüketici Çalışma Topluluğu), kurdele ve bağcıkların, çocuk giysilerinin özellikle boyun kısmında kullanımını yasaklamıştır. Dolayısıyla çocuk giysileri üreticileri derneği, Temmuz 2000’de imzalanan bir anlaşmayla bu tip giysilerin ticaretini ve ithalini yasaklamıştır. Bu yasaklama; bebek, küçük çocuk, anaokulu ve ilkokul çocukları dahil olmak üzere 146 bedene kadar olan çocuk giysileri için geçerlidir. 2000/2001 Sonbahar/Kış itibariyle koleksiyonların hazırlanmasında bu yasaklara uyulmaya başlanmış olup eski ürünlerin ancak 30 haziran 2002’ye kadar satışlarına izin verilmiştir (9). DIN EN 14682 "Çocuk Giysilerinin Güvenliği - Çocuk Giysilerinde Kordonlar ve Büzme İpleri" adıyla Standart olarak yayınlanmıştır. Tüm imalatçı ve dağıtıcıların bu standardı, işlerinin tehlikeye girmemesi açısından bilmeleri gerekmektedir. Avrupa Birliği Standardı olan DIN EN 14682, yakın tarihte Türk Standardı olarak da yayınlanmıştır (10). Özellikle şapka ve boyun çevrelerinde bağcık kullanımı yasaklanmıştır. Modaya bağlı olarak kullanılacaksa dahi sarkan bağcık boyunun 8 cm’i geçmemesi gerekmektedir. Bu bağcıklar, çekildiklerinde boynu sıkıştıracak yapıda olmamalıdır. Boyun, bel ve yakada kullanılan bağcıklar, kapşonlar, en çok oyun alanlarında, yürüyen merdivenlerde, okul servis araçlarının kapılarında önemli kazalara yol açmaktadır (11). Üst giysilerin şapkaları, bedene çıtçıt veya yapışan bantla tutturulmalı ve herhangi bir takılma sırasında şapka bedenden rahatlıkla ayrılmalıdır. Dikiş, fermuar ya da düğme ile bedene takılan kapşonlar, çok büyük kazalara davetiye çıkarmaktadır. Aynı zamanda dış giysilerde kullanan düğme ya da aksesuarlar, belirli bir güçle çekildikleri zaman kopmalıdır. Böylece herhangi bir yere sıkışma anında aksesuar bedenden ayrılacak ve büyük kazalar yaşanmayacaktır (11). 50 SONUÇ Son yıllarda sağlığı tehdit eden kimyasal maddeler, bizim ülkemizde de yasaklanmış olmasına rağmen giysi modellerinden kaynaklanan kazalar hala yaşanmaktadır. Bu konuda ülkemizde henüz yasal bir düzenlemeye gidilmemiştir. Ancak boyunda kullanılan bağcık boyuyla ilgili standart ölçü, TSE tarafından standardize edilmiştir. Ancak bu standarda uymayan çocuk giysilerinin satışı rahatlıkla yapılabilmektedir. Bu nedenle anne ve babalar, çocuklarına giysi modeli seçerken daha bilinçli bir şekilde karar vermek durumundadırlar. Model seçimi yanında çocuk giysilerinde renk seçimi de çok önemlidir. Özellikle üste giyilen dış giysilerin dikkat çekici renklerde olmaları gerekmektedir. Koyu renkli üst giysiler, özellikle havanın erken karardığı kış günlerinde çocuğun araçlar tarafından fark edilmemesine neden olabilmektedir. Bu da istenmeyen kazaları meydana getirebilmektedir. Dış giysi üzerinde reflektör yoksa dahi özel olarak satın alınmalı ve giysi üzerine dikilmelidir. Bu reflektör görevi gören kumaşlar, çocuğun emniyeti açısından büyük önem taşımaktadır. Bebek giysilerinin güç tutuşurluk özelliğine sahip olması, çocuğun güvenliği açısından çok önemlidir. Ancak bebeklerin hemen hemen her şeyi ağızlarına götürmeleri, güç tutuşur giysilerin tehlikesini daha da artırmaktadır. Bu nedenle bebek giysilerine güç tutuşurluk işlemi yapmak yerine kolay tutuşan materyallerden yapılmaması daha uygundur. Eğer güç tutuşurluk işlemi yapılmışsa üzerinde zararlı madde kalıntısı olup olmadığı titizlikle test edilmelidir. Görüldüğü gibi uyulması gereken koşullara dikkat edildiği taktirde bebek ve çocukların daha rahat ve güvenle giyebileceği giysileri üretmek zor olmayacaktır. 51 7.3.BEKSİAD Adına Başvurulabilecek Destekler 7.3.1. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Destekleri Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri 5746 Sayılı Kanun kapsamında; birden fazla işletmenin ortak bir parça veya platform geliştirmek amacıyla bir araya gelerek yürütecekleri Ar-Ge ve Yenilik projeleri için Kanunla sağlanan tüm teşviklerden yararlanma imkanı bulunmaktadır. Programla 50 Ar-Ge personel istihdam edemeyen işletmeler için 5746 Sayılı Kanunla sağlanan teşviklerden istifade etme imkanı bulunmaktadır. Program kapsamında bu güne kadar, 3 adet başvuru yapılmış olup, Kanunla belirlenen şartları sağlamadıkları için projeler desteklenmemiştir. Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri ise Stratejik İşbirliği yapan bir veya daha fazla işletmenin maddi, teknoloji ve bilgiye dayalı kaynaklarını bir araya getirmek suretiyle yürüttükleri projelerdir. Stratejik işbirliği tanımı kapsamında uygun işletmeler arası ilişkileri; • Ortak Ar-Ge çalışması veya Ürün Geliştirme, • Uzun Dönemli Kaynak Sağlama Anlaşmaları • Ortak Üretim, • Dağıtım/Hizmetin Paylaşımı (üretici-dağıtımcı arasındaki ve üretici işletme-tedarikçi işletme arasındaki işbirliğini içeren ticari anlaşmalar) olarak sınırlayabiliriz. Stratejik işbirliği tanımı aşağıdaki örneklerle desteklenebilir; *IBM, Siemens ve Toshiba’nın yeni bir hafıza çipinin geliştirilmesi için işbirliği yapmaları, *Du Pont ve Sony’nin optik hafıza depolu ürünler geliştirmek için beraberce çalışmaları,vb. Stratejik İşbirliği Türleri; Günümüzde artık hiçbir şirket yaşamını tek başına sürdürememektedir. Bilgi işleme teknolojisindeki hızlı değişim, Ar-Ge faaliyetlerine ayrılan yüksek bütçeler, sabit varlıklara yapılan yatırımların maliyeti, işletmelerin artık öz yeteneğinin güçlü olduğu işlerde ve sektörlerde faaliyetlerini yapma isteği ve rekabet olgusu, işletmeleri değişime ve değişik arayışlara yöneltmektedir. Bu durum işletmeleri kendi sektöründe veya farklı sektörde ve rekabet halinde veya rekabet halinde olmadığı işletmelerle işbirliği yapmaya zorlamaktadır. Kaynak: http://sagm.sanayi.gov.tr/ServiceDetails.aspx?dataID=221 52 7.3.2. Kalkınma Bakanlığı Destekleri Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması, Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi Ve Turquality®’nin Desteklenmesi Anılan tebliğ ile İhracatçı Birlikleri, Üretici Dernekleri, Üretici Birliklerinin, sektörlerinin yurtdışında tanıtımı amacıyla gerçekleştirecekleri harcamalara ilişkin giderler, Türkiye’de ticari ve/veya sınai faaliyette bulunan şirketlerin ürünlerinin markalaşması amacıyla gerçekleştirecekleri faaliyetlere ilişkin giderler ile İhracatçı Birliklerinin TURQUALITY® Programı kapsamında firmalara yurt içinde ve yurt dışında markalaşma sürecinde vereceği desteklere ilişkin harcamalar, Türk markalarının pazara giriş ve tutunmalarına yönelik gerçekleştireceği her türlü faaliyet ve organizasyonlara ilişkin giderler ile olumlu Türk malı imajının oluşturulması ve yerleştirilmesi için yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştireceği her türlü harcamaların uluslararası kurallara göre Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu’ndan karşılanması amaçlanmaktadır. Başvuru Süresi: 6 ay Yararlananlar: İhracatçı Birlikleri, Üretici Dernek/Birlikleri Türkiye’de ticari ve/veya sınai faaliyette bulunan Şirketler Destek Oranı: Şirketler % 50 (İhracatçı Birlikleri %80) Destek Süresi: 4 Yıl (Marka Destek Programı) 5 Yıl (TURQUALITY® Destek Programı) Desteğin Kapsamı II. Üretici Dernekleri ve Birliklerinin; * Sektörleri ile ilgili olarak yapacakları tanıtım ve reklam harcamaları en fazla 100.000 $. Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği (B- Pazara Giriş Desteği / B1. Rapor ve Yabancı Şirket Alımlarına Yönelik Danışmanlık Hizmetleri Desteği) Desteğin Amacı: Yurt dışına yönelik pazara giriş stratejileri ile eylem planlarının oluşturulabilmesi amacıyla uluslararası kuruluşlara yaptırılan ve satın alınan sektör, ülke, yabancı şirket veya marka odaklı raporlar (mali ve hukuki raporlar dahil) ile yabancı şirket alımlarına yönelik danışmanlık hizmetlerine (mali ve hukuki danışmanlık dahil) ilişkin giderlerin karşılanmasıdır. Kimler Yararlanabilir? Türkiye’de sınai ve/veya ticari faaliyette bulunan şirketler, İşbirliği Kuruluşları (Türkiye İhracatçılar Meclisi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu, İhracatçı 53 Birlikleri, İl Ticaret ve/veya Sanayi Odaları, Sektör Dernekleri ve Kuruluşları, Organize Sanayi Bölgeleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ile imalatçıların kurduğu dernek, birlik ve kooperatifleri,) bu destekten faydalanabilirler. Sağlanan Destekler Uluslararası kuruluşlara yaptırılan ve satın alınan sektör, ülke, yabancı şirket veya marka odaklı raporlar (mali ve hukuki raporlar dahil) ile yabancı şirket alımlarına yönelik danışmanlık hizmetlerine (mali ve hukuki danışmanlık dahil) ilişkin giderleri. Destek Tutarı Şirketler için %60, İşbirliği Kuruluşları için %75 oranında ve yıllık en fazla 200.000 ABD Dolarına kadar desteklenir. Başvuru Süresi Rapor ve danışmanlık desteği ön onay başvurusunda bulunan şirket veya İşbirliği Kuruluşlarının Bakanlığın ön onayını müteakip belirtilen ön onay sonrası destek başvuru belgelerini ilk ödeme belgesi tarihinden itibaren en geç 6 (altı) ay içerisinde doğrudan veya posta ile Ekonomi Bakanlığına (İhracat Genel Müdürlüğü/ Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğü) ibraz etmeleri gerekmektedir. Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi Desteği(B-Proje Bazlı Eğitim, Danışmanlık, Yurtdışı Pazarlama, Alım Heyeti Vebireysel Danışmanlık Programları İle İstihdam Giderlerinin Desteklenmesi) Desteğin Amacı: İşbirliği Kuruluşlarının Bakanlıkça uygun görülen proje bazlı giderlerinin desteklenmesidir. Kimler Yararlanabilir? İşbirliği Kuruluşları: Üyeleri için işbirliği faaliyeti gerçekleştiren Türkiye İhracatçılar Meclisi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu, İhracatçı Birlikleri, İl Ticaret ve/veya Sanayi Odaları, Organize Sanayi Bölgeleri, Endüstri Bölgeleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri, Sektörel Üretici Dernekleri, Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDŞ) ile imalatçıların kurduğu dernek, birlik ve kooperatifler. Sağlanan Destek Proje Bazlı Eğitim ve/veya Danışmanlık Programları İşbirliği Kuruluşlarının, a. Eğitim ve/veya danışmanlık ihtiyacının analizi, b. İş planı ve ihracat stratejilerinin hazırlanması, izlenmesi, c. İhracat potansiyelinin belirlenmesi ve ihracat yapmaya hazır hale getirilmesi, ç. Süreç iyileştirme ve yönetimi, 54 d. Bilgi ve iletişim teknolojileri danışmanlığı, e. Aynı değer zincirinde yer alan, birbirleriyle ilişki içinde olan ve coğrafi yakınlık içinde bulunan şirketlerin uluslararası rekabetçilik yönünde yol haritalarının hazırlanması, konularında düzenlenen eğitim ve/veya danışmanlık programları çerçevesinde verilen eğitim, danışmanlık faaliyet giderleri ile program organizasyonuna yönelik faaliyet giderlerinin en fazla %75'i proje bazında 400.000 ABD Dolarına kadar karşılanır. İstihdam Desteği İşbirliği Kuruluşunca bu projelerde görevlendirilen en fazla 2 (iki) uzman personelin istihdam giderlerinin en fazla %75'i desteklenir. Proje Bazlı Yurt Dışı Pazarlama veya Alım Heyeti Programları İşbirliği Kuruluşunca düzenlenen 5 (beş) adet yurt dışı pazarlama programları (ortak pazar araştırmaları, pazar ziyaretleri, küme tanıtım faaliyetleri, ticaret heyetleri, yurt dışı fuar ziyaretleri, eşleştirme vb organizasyonlar) için her bir program bazında 150.000 ABD Dolarına kadar, 10 (on) adet yurt dışındaki alıcı firmaların Türkiye'den alım yapmaları amacıyla düzenlenen alım heyeti programları için ise her bir program bazında 100.000 ABD Dolarına kadar, aşağıda yer alan giderlerinin en fazla %75'i karşılanır. a) Ulaşım: Yurt dışı pazarlama veya alım heyeti programları kapsamında uluslararası ve/veya şehirlerarası ulaşımda kullanılan ekonomi sınıfı uçak, tren, gemi, otobüs bileti ve toplu taşımaya yönelik araç kiralama giderleri. b) Konaklama: Yurt dışı pazarlama veya alım heyeti programları kapsamındaki konaklama giderleri, c) Yurt Dışı Pazarlama veya Alım Heyeti Programları Kapsamındaki Tanıtım ve Organizasyon Giderleri: Tercümanlık gideri, seminer, konferans, toplantı ve ikili görüşmelerin yapıldığı yerlerin kiralama giderleri, görsel ve yazılı tanıtım giderleri, halkla ilişkiler hizmeti gideri. Proje Bazlı Bireysel Danışmanlık Programı Proje bazlı faaliyetler kapsamında, eğitim ve/veya danışmanlık programına/ programlarına ve yurt dışı pazarlama veya alım heyeti programına/programlarına katılan şirketler, Bakanlıkça uygun görülen konularda proje bazlı bireysel danışmanlık hizmeti alabilir. Şirketlerin yıllık 50.000 ABD Dolarına kadar 3 (üç) yıl alacakları danışmanlık hizmetlerine ilişkin giderleri % 70 oranında karşılanır. Kaynak: http://www.ekonomi.gov.tr/index.cfm?sayfa=78D45D5F-19DB-2C7D 3DEB92A25DCCD64F 55 7.3.3. Bursa, Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı Destekleri Kalkınma Ajansları, bölgenin kalkınma sürecinin hızlandırılması ve bölge için kritik öneme sahip faaliyetlerin hayata geçirilmesi amacıyla önceden belirlenmiş uygunluk kriterleri doğrultusunda; bölge planı ve programları ile yıllık çalışma programı ve ilgili başvuru rehberlerinde belirlenen alanlarda bölge aktörlerine mali ve teknik destek sağlayabilir. BEBKA tarafından başvuru yapılabilecek en uygun destek Mali Destek Programı olup, belirli dönemlerde yapılan çağrılara başvuru yapılabilmektedir. Proje Teklif Çağrısı Nedir? Ajans tarafından yürütülen belirli bir destek programı kapsamında, nitelikleri net bir şekilde belirlenmiş olan potansiyel başvuru sahiplerinin, önceden belirlenen konu ve koşullara uygun olarak proje teklifi sunmaya davet edilmesidir. Program ve Proje Bütçesi Ne Kadardır? Ajans tarafından her bir proje başına verilebilecek azami ve asgari mali destek miktarları, destek programının kendine özgü koşullarına göre farklılık gösterebilir. Bu sınırlar belirlenirken, programın genel amaç ve hedefleri, potansiyel başvuru sahiplerinin niteliği, uygun görülen proje konuları ve maliyetler, program bütçesi gibi unsurlar göz önünde tutulmalıdır. Nasıl Başvurulur? Proje teklif çağrısına döneminde başvuru şekli ve şartları, Ajansın internet sitesinde ayrıntılı olarak yayınlanır. Kimler Başvurabilir? Her teklif çağrısı için özel olarak belirlenecek kriterleri ve “Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği”ndeki uygunluk şartlarını sağlayan kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, yerel yönetimler, birlikler, kooperatifler ve kar amacı güden işletmeler başvuruda bulunabilir. Hangi Tür Faaliyetlere Destek Sağlanabilir? a) Bölge planı ve programlarının uygulanmasını sağlayıcı proje ve faaliyetler. b) Bölge planı ve programlarına uygun olarak, bölgenin kırsal ve yerel kalkınma ile ilgili kapasitesinin geliştirilmesine katkıda bulunan proje ve faaliyetler. c) Kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini ve ortaklığı geliştiren projeler 56 d) Bölgenin kaynak ve imkânlarını tespit etmeye, ekonomik ve sosyal gelişmeyi hızlandırmaya, rekabet gücünü ve yenilik kapasitesini artırmaya ve ulusal ve uluslararası düzeyde etki ve etkinliği artırmaya yönelik her türlü strateji ve plan çalışması, araştırma, inceleme ve çalışmalar. e) Bölgenin iş ve yatırım imkânlarının tanıtımına ve geliştirilmesine yönelik proje ve faaliyetler. f) Yönetim, üretim, tanıtım, pazarlama, teknoloji, finansman, örgütlenme ve işgücü eğitimi gibi konularda, küçük ve orta ölçekli işletmelerle yeni girişimcileri doğrudan veya dolaylı olarak destekleyecek proje ve faaliyetler. g) Türkiye'nin katıldığı ikili veya çok taraflı uluslararası programlara ilişkin faaliyetlerin bölgede tanıtımını yapmayı sağlayan ve bu programlar kapsamında proje geliştirilmesine ve kaynak teminine katkı sağlayan proje ve faaliyetler. h) Bölgedeki kurum ve kuruluşların proje üretme ve uygulama kapasitesinin geliştirilmesine, hizmet sunumunda niteliklerinin artırılmasına, insan kaynakları ve kurumsal altyapılarının geliştirilmesine yönelik proje ve faaliyetler. BEBKA tarafından açılmış olan BEKSİAD adına başvuru yapılacak program özeti şu şekildedir: Program Adı: İşbirliği ve Gelişim Destek Programı Programın Amacı: Bu programın amacı Bursa, Eskişehir, Bilecik bölgesinde ortak çalışma kültürü ve işbirliklerinin geliştirilmesidir. Öncelikler: 1. Bölgenin yenilik ve verimlilik odaklı gelişmesine, bilgi ve teknoloji üretimine ve/veya transferine yönelik ortak kullanım alanlarının kurulması ve geliştirilmesi 2. Ortak kullanım amacıyla iş güvenliği, enerji verimliliği, üretim verimliliği ve lojistik merkezlerinin kurulması ve geliştirilmesi 3. İşbirliklerini artırıcı platformların kurulması ve geliştirilmesi Programın Toplam Bütçesi: 10.000.000 TL Proje Başına Mali Destek Tutarı: Asgari 250.000 TL Azami 1.500.000 TL Proje Başına Mali Destek Oranı Asgari % 25 Azami % 75 Süre: Azami 12 Ay Kaynak: http://www.bebka.org.tr/site-sayfa-4-destekler.html , http://www.bebka.org.tr/admin/datas/sayfas/files/ISBIRLIGI.pdf 57 7.3.4. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Destekleri İşbirliği Güçbirliği Destek Programı Programın Amacı Ve Gerekçesi - KOBİ’lerin işbirliği-güçbirliği anlayışında bir araya gelerek “Ortak Sorunlara Ortak Çözümler” üretilmesi, - KOBİ’lerin tedarik, pazarlama, düşük kapasite kullanımı, rekabet gücü zayıflığı, finansman başta olmak üzere tek başlarına çözümünde zorlandıkları birçok soruna çözüm bulunması, - KOBİ’lerin bir araya gelerek kapasite ve rekabet gücü yüksek işletmelere dönüşmesi, - Ölçek ekonomisinden yararlanılarak kaynak tasarrufu sağlanması, - KOBİ’ler arasında ortaklık ve işbirliği kültürünün geliştirilmesi. İşbirliği - Güçbirliği Ortaklık Modelleri - Proje ortağı işletmelerin mevcudiyetlerini koruyarak kurulacak olan işletici kuruluşa ortak olmaları, - Proje ortağı işletmelerin bir kısmının ya da tamamının kendilerini feshederek kurulacak işletici kuruluşa ortak olmaları, - Proje ortağı işletmelerin bir kısmının kendilerini feshederek ortaklardan birinin bünyesinde birleşmesi, - Her bir ortaklık modelinde en az 5 işletmenin bir araya gelmesi şartı aranır. Desteklenecek Proje Konuları - Hammadde, ara mamul, mamul, lojistik ve diğer hizmetleri daha hızlı ve ucuz temin edebilmeleri amacıyla ortak tedarik, - Müşteri istekleri ve pazarın talebi doğrultusunda ürün ve hizmet geliştirmeleri, ürettikleri ürün ve hizmetleri yeni pazarlara sunmaları amacıyla ortak tasarım, - Ürün ve hizmet kalitelerini yükseltmek ulusal ve uluslararası pazar paylarını artırmak, marka imajı oluşturmak, uluslar arası pazarın ihtiyaçlarına cevap vermeleri amacıyla ortak pazarlama, 58 - Ürün ve hizmet standartlarını geliştirmeleri amacıyla ortak laboratuar, - Üretim ve hizmet kapasitelerini, çeşitlerini, verimliliğini ve kalitelerini artırmak amacıyla ortak imalat ve hizmet sunumu konularında sunacakları projeler desteklenir. Program ve Proje Limitleri Proje Süresi 6-24 ay (+ 12 ay) Destek Üst Limiti 750.000 TL 250.000 TL (Geri Ödemesiz), 500.000 TL (Geri Ödemeli) Proje Destek Oranı 1.ve 2. Bölgelerde %50 (Bursa için) Meslek Kuruluşu Proje Destek Programı Programın Amacı Ve Gerekçesi - KOBİ’lerin kendi işletmelerini geliştirmeleri ve Meslek Kuruluşları tarafından küçük ve orta ölçekli işletmelerin geliştirilmesi amacıyla daha fazla proje hazırlamalarının teşvik edilmesi, - Makro strateji dokümanlarında işaret edilen öncelikler dikkate alınarak belirlenen tematik alanlarda bölgesel ve sektörel ihtiyaçların karşılanması, - KOBİ’lerin uluslararası mevzuat ve önceliklere uyumunun sağlanması, Meslek Kuruluşu Proje Destek Programı Destek Unsurları Meslek Kuruluşu Proje Destek Programı Başvuru Yapabilecekler Meslek Kuruluşları Program Süresi 36 Ay Proje Süresi 24 Ay (+12 Ay) Destek Oranı 1. ve 2. Bölgede % 50 (Bursa için) Destek Türü Geri Ödemesiz Destek Üst Limiti 150.000 TL Meslek Kuruluşu Proje Destek Programı Desteklenecek Proje Giderleri Kurul tarafından uygun bulunan ve aşağıda belirtilenler dışında kalan giderler destek kapsamındadır; Bina inşaat yapımı, tadilatı, gayrimenkul alımı, makine-teçhizat, tefrişat, taşıt aracı, vergi, resim ve harçlar, sosyal güvenlik primleri, haberleşme giderleri, finansman giderleri, proje ile ilgili 59 olmayan personel giderleri, enerji, su, kira giderleri, proje ortaklarından alınan danışmanlık ve hizmet alımı giderleri ve proje ile ilişkilendirilmemiş maliyetler. Diğer Destek Programları KOSGEB, KOBİ faaliyetlerini destekleme amacı ile eğitim desteği, pazarlama desteği, personel desteği, fuar desteği gibi çok farklı alanlarda destek vermektedir. Bu programlara da firmalar tek başına başvurabilirler. Kaynak: http://www.kosgeb.gov.tr/Pages/UI/Destekler.aspx?ref=5 http://www.kosgeb.gov.tr/Pages/UI/Destekler.aspx?ref=4 60 7.4.Sektörün Güçlü Yanları 61 7.5.Sektörün Zayıf Yanları 62 7.6. Çalıştayda Sunulan Öneriler 63 7.7.Çalışma Grubu Katılımcıları Adı Soyadı 1 Prof. Dr. Yusuf Ulcay FİRMA E-MAİL İŞ TEL CEP TEL FAX Uludağ Üniversitesi [email protected] 0224 219 10 00 0544 241 63 12 0224 219 10 31 GRUP ADI 2 Şengül Teke BUTEKOM [email protected] 0224 219 10 00 0538 630 41 77 0224 219 10 31 3 Ramazan Koçuk TUFFY BEBE [email protected] 0224 364 21 60 0536 416 82 82 0224 364 31 16 4 Tahir Demirtaş 5 Salih Bahadır BAHADIRKON [email protected] 0224 363 00 55 0532 672 46 86 0224 363 00 55 İŞBİRLİĞİ/KURUMSALLAŞMA 6 Halil Atalay LİLAX [email protected] 0224 362 91 91 0532 247 37 84 0224 362 69 73 İŞBİRLİĞİ/KURUMSALLAŞMA 7 Mesut Okyay BEBETTO [email protected] 0224 371 71 73 0532 414 41 27 0224 371 71 07 İŞBİRLİĞİ/KURUMSALLAŞMA 8 Yasin Dalgıç BEBKA [email protected] 0224 211 13 27 0224 211 13 29 İŞBİRLİĞİ/KURUMSALLAŞMA 9 Derya TEKE BUTEKOM [email protected] 0224 219 10 00 0224 219 10 31 İŞBİRLİĞİ/KURUMSALLAŞMA 10 Murat Osanç BEBİTOF [email protected] 11 Adem Çolak SEVDE TEKSTİL 12 Erol Yılmaz BEKON www.bombili.com.tr 0224 363 22 58 0531 601 15 13 0224 363 22 59 PERSONEL VE EĞİTİM 13 Necati Hacıoğlu ASİLGÜÇ www.asilguc.com 0224 363 77 45 0532 623 13 50 0224 363 77 90 PERSONEL VE EĞİTİM 14 Mustafa Savaş FAVO [email protected] 0224 362 11 60 0532 355 37 49 0224 362 11 70 PERSONEL VE EĞİTİM 15 Kenan Kibar BPR İLETİŞİM kenankibar@bpriletişim.com.tr 0224 453 59 59 0532 214 20 75 0224 453 49 59 PERSONEL VE EĞİTİM 16 Miray Günay BUTEKOM [email protected] 0224 219 10 00 0539 380 01 39 0224 219 10 31 PERSONEL VE EĞİTİM 17 Arif Oruç TRAKYALILAR KUMAŞ [email protected] 0224 364 38 00 0533 695 26 84 0224 364 72 73 PAZARLAMA/TANITIM/MARKA MESUTTO m.hacihü[email protected] 0224 362 21 24 0534 949 92 52 0224 362 21 24 PAZARLAMA/TANITIM/MARKA 18 Mümin HacıHüseyin İŞBİRLİĞİ/KURUMSALLAŞMA İŞBİRLİĞİ/KURUMSALLAŞMA 0224 364 10 92 0532 260 12 70 0224 364 10 92 PERSONEL VE EĞİTİM [email protected] 0224 363 48 08 0535 250 78 78 0224 363 57 28 PERSONEL VE EĞİTİM 64 19 İbrahim Cerrah BEKSİAD [email protected] 0224 361 92 00 0530 408 21 17 PAZARLAMA/TANITIM/MARKA 20 Ali Yılmaz Gökgün AKİRA BEBE [email protected] 0224 366 05 26 0535 476 84 06 0224 366 05 26 PAZARLAMA/TANITIM/MARKA 21 Eyüp Otman CANTOY eyü[email protected] 0224 364 86 86 0532 336 72 56 0224 364 90 90 PAZARLAMA/TANITIM/MARKA 22 Ömer Katmer BEBKA ö[email protected] 0224 211 13 27 23 Nevzat PERUHAN BUTEKOM [email protected] 24 Rıdvan Hatipoğlu DMB HAZIR GİYİM [email protected] 0224 253 63 03 0532 611 64 37 0224 254 81 29 ÜRETİM VE PLANLAMA 25 Sultan Germin GÜVEN MAKİNA [email protected] 0224 363 14 42 0532 234 66 13 0224 363 21 67 ÜRETİM VE PLANLAMA 26 Ahmet Aydın FLEXİ BEBE [email protected] 0224 361 10 20 0532 474 37 40 0224 364 31 71 ÜRETİM VE PLANLAMA 27 Taner Merden MERKEZ BEBEK www.merkezbebek.com 0224 360 00 02 0532 325 29 42 ÜRETİM VE PLANLAMA 28 Selahattin Duman MİNİA [email protected] 0224 363 22 00 0533 431 24 31 0224 363 22 02 ÜRETİM VE PLANLAMA 29 Murat Gül BABYCİX [email protected] 0224 361 00 24 0532 544 43 65 0224 361 08 34 ÜRETİM VE PLANLAMA 30 Atike KÖKEN BUTEKOM [email protected] 0224 219 10 00 0555 418 87 33 0224 211 13 29 ÜRETİM VE PLANLAMA 31 Serkan Çetintaş BEBEKEVİ [email protected] 0224 363 50 00 0532 441 40 04 0224 362 55 21 AR-GE 32 Faruk Yılmaz YILDIZ ETİKET [email protected] 0224 364 89 30 0532 773 32 31 0224 364 89 32 AR-GE 33 Ömer Yıldız DİVONETTE www.divonette.com 0224 361 68 15 0532 315 62 62 0224 361 68 15 AR-GE 34 Selahattin Mizan MAVERA TEKSTİL [email protected] 0224 363 73 89 0533 461 89 00 0224 363 73 89 AR-GE 35 Nihat Alpay SANİ TEKSTİL [email protected] 0224 364 79 79 0532 277 58 62 0224 364 77 33 AR-GE 36 Gökçe ÖZÜŞ BUTEKOM [email protected] 0224 219 10 00 0537 811 61 69 0224 219 10 31 AR-GE 37 Seda GÜNEY BUTEKOM [email protected] 0224 219 10 00 0537 448 47 67 0224 219 10 31 AR-GE 0224 211 13 29 PAZARLAMA/TANITIM/MARKA 0224 219 10 00 0532 335 74 12 0224 219 10 31 PAZARLAMA/TANITIM/MARKA 65 7.8.Günü 3 kelime ile özetlersek 1. Sektör yol haritası 2. Yeni bir ufuk 3. İş birliğini geliştirme 4. Eğitim 5. Birlik ve beraberlik 6. AR-GE çalışmalarını arttırmak 7. Bıkmamak ve devamlılık 8. Yorgunluk ve başarı 9. İnovasyonun önemi 10. Markalaşma 11. Süre 2 gün olmalı 12. Gelecek daha güzel olacak 13. Ne var ne yok dedik 14. Bir çalıştay daha 15. 2. kuşaklarımıza umut 16. Verimli bir gün 17. İstişarelerin neticesi 18. Uyanış 19. Sorunlar ve Çözümler 20. Çalıştay şart 21. Kazanım 22. Yapacak çok şey varmış 23. Sektörümüzün önü açık 24. İşkembe çorbası 25. Allah kerim 26. Bilgi sonsuzdur 27. Teşhis, tedavi, şifa 28. Güven (Prof. Dr. Yusuf ULCAY) 66