japonya yıllık raporu 2007

T.C.
JAPONYA BÜYÜKELÇİLİĞİ
TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ
JAPONYA YILLIK RAPORU
2007
Mart 2008
øÇøNDEKøLER
Konu
sayfa no:
SOSYAL VE EKONOMøK GÖSTERGELER......................................1
ÜLKE HAKKINDA GENEL BøLGøLER..............................................5
EKONOMIK DURUM............................................................................14
SøYASø DURUM......................................................................................32
JAPONYA’DAKø TÜRKLER................................................................35
TøCARø øLøùKøLER...............................................................................37
JAPON TOPLUMUNUN TEMEL ÖZELLøKLERø VE øLøùKøLERDE DøKKATE
ALINMASI GEREKEN HUSUSLAR ..................................................68
Dıú Ticaret Tabloları
Konu
sayfa no:
1 - Dünya Ticaretinde Türkiye ve Japonya’nın Yeri
TABLO - 1 - 1 - JAPONYA VE TÜRKøYE'NøN DÜNYA TøCARETø øÇøNDEKø YERø.................................45
TABLO - 1 - 2 - SON 10 YILDA øHRACAT BÜYÜKLÜöÜNE GÖRE øLK 10 ÜLKE VE TÜRKøYE.........46
TABLO - 1 - 3 - SON 10 YILDA øTHALAT BÜYÜKLÜöÜNE GÖRE øLK 10 ÜLKE VE TÜRKøYE..........47
2 - Japonya’nın Dıú Ticaretine Genel Bakıú
TABLO - 2 - 1 - JAPONYA'NIN DIù TøCARET DENGESø..............................................................................48
TABLO - 2 - 2 - COöRAFø BÖLGE VE ÜLKE TOPLULUKLARINA GÖRE TøCARET...............................49
TABLO - 2 - 3 - JAPONYA'NIN øHRACATINDA øLK 10 ULKE VE TÜRKIYE...........................................50
TABLO - 2 - 4 - JAPONYA'NIN øTHALATINDA øLK 10 ÜLKE VE TÜRKøYE............................................51
TABLO - 2 - 5 - 1 JAPONYA'NIN øHRACATINDAKø BAùLICA MAL GRUPLARI....................................52
TABLO - 2 - 5 - 2 JAPONYANIN DIù TøCARETøNDE SEKTÖRLERøN YILLARA GÖRE DEöøùøMø......53
TABLO - 2 - 6 - 1 - JAPONYA'NIN ANA MAL GRUPLARINA GÖRE GENEL øHRACATI........................54
TABLO - 2 - 6 - 2 - JAPONYA'NIN ANA MAL GRUPLARINA GÖRE GENEL øTHALATI........................55
TABLO - 2 - 7 - JAPONYA'NIN SINIFLANDIRILMIS MAL GURUPLARINA GÖRE TøCARETø..............56
TABLO - 2 - 8 - JAPONYA'NIN TøCARETøNDE øLK 20 ÜRÜN.....................................................................57
TABLO - 2 - 9 - JAPONYA'NIN FASILLARA GÖRE DIù TøCARETø............................................................58
TABLO - 2 - 10 - JAPONYA'NIN øLK 20 FASIL øTøBARøYLE DIù TøCARETø.............................................60
3 - Japonya’nın Türkiye øle Ticari øliúkileri
TABLO - 3 - 1 - JAPONYA'NIN TÜRKøYE øLE DIù TøCARETø.....................................................................61
TABLO - 3 – 2 JAPONYA'NIN TÜRKøYE øLE TøCARETøNDE ANA MAL GRUPLARI..........................62
TABLO - 3 - 3 - 1 - BAùLICA MAL GRUPLARINDA JAPONYA'NIN TÜRKøYE'YE øHRACATI..............63
TABLO - 3 - 3 - 2 - BAùLICA MAL GRUPLARINDA JAPONYA'NIN TÜRKIYE'DEN øTHALATI..........64
TABLO - 3 - 4 - 1 - JAPONYANIN FASIL BAZINDATÜRKIYE'YE øHRACATI..........................................65
TABLO - 3 - 4 - 2 - JAPONYANIN FASIL BAZINDA TÜRKøYE'DEN ITHALATI.................................66
TABLO - 3 - 5 - JAPONYA'NIN TÜRKøYE øLE TøCARETøNDE øLK 20 ÜRÜN...........................................67
SOSYAL VE EKONOMøK GÖSTERGELER
ÜLKE KøMLøöø
Devletin Adı
Baúkenti
Japonya, Nippon, (Nihonkoku)
Tokyo
Yönetim Biçimi
Imparator
Basbakan
Resmi Dili
Anayasal Monarshi
Akihito
Yasuo Fukuda
Japonca
Dini
Budizm,Shintoizm
Para Birimi
Yen (¥) (JPY)
Üyesi oldu÷u uluslararası kuruluúlar:
AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), APEC (Asya-Pasifik Ekonomik øúbirli÷i Forumu), ARF, AsDB (Asya Kalkınma
Bankası), ASEAN (Güneydo÷u Asya Ülkeleri Örgütü), AG (Avustralya Grubu), BIS (Uluslararası ømar Bankası), CCC
(Gümrük øúbirli÷i Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), CERN (Avrupa Nükleer Araútırma Teúkilatı), CP, EBRD (Avrupa
Yatırım ve Kalkınma Bankası), ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda
Örgütü), G- 5, G- 7, G-10, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD
(Uluslararası ømar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası),
ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA
(Uluslararası Kalkınma Birli÷i), IEA (Uluslararası Enerji Ajansı), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC
(Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası
Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslarası Çalıúma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik
Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teúkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü),
Interpol (Uluslararası Polis Teúkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teúkilatı), ISO
(Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleúme Birli÷i), NAM, NEA (Nükleer Enerji Ajansı), NSG, OAS
(Amerika Devletleri Teúkilatı), OECD (Ekonomik øúbirli÷i ve Kalkınma Örgütü),OPCW, OSCE (partner), PCA (Daimi
Hakemlik Mahkemesi), UN (Birleúmiú Milletler), UNCTAD (Birleúmiú Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı),
UNDOF (BM Ateúkes Gözlem Misyonu), UNESCO (E÷itim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNHCR (BM Mülteciler Yüksek
Komiserli÷i), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNITAR (BM E÷itim Araútırma Enstitüsü), UNRWA (BM Filistin
Mültecileri Yardım Komisyonu), UNU, UPU (Dünya Posta Birli÷i), WFTU (Dünya øúçi Sendikaları Federasyonu), WHO
(Dünya Sa÷lık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teúkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya
Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü), ZC
Yıllık Ortalama Döviz 1 USD= 117.7JPY(2007), 116.18JPY(2006), 110.22 JPY (2005) ,
Kuru
108.19 JPY (2004), 115.93 JPY (2003), 125.39 JPY (2002)
Yüzölçümü
377,835 km2
Nüfus (2006)
Yıllık nüfus artıúı (%)
127,95 milyon kisi
0.039% (2006 est.)
Nüfus Yo÷unlu÷u
Mesai Saatleri
Büyük Kentler, (Varsa
Limanlar)
339 Kiúi/km²
Pazartesi-Cuma 09:00-18:00
Tokyo, Osaka, Kanagawa, Aichi (kentler)
Chiba, Kawasaki, Kiire, Kisarazu, Kobe, Mizushima, Nagoya, Osaka, Tokyo, Yohohama
(limanlar)
+7 saat (UTC+9) (yaz saati uygulaması yoktur)
Türkiye ile Saat Farkı
Aylik Çalıúma Saati
(normal mesai)
Resmi Tatil Günleri
Telefon Kodu
152.4saat
EK 1
81
1
SOSYAL GÖSTERGELER
Ortalama Ömür (yıl)
82
Kadın
86
Erkek
79
Okuma Yazma Oranı (%)
100
Yüksek Ö÷retim Okul Sayısı (adet)
744
Yüksek Ö÷retimdeki Ö÷renci Sayısı
2,504,900
Hastane Sayısı (adet)
9014
1000 kiúiye düúen doktor sayisi
2.11
Otomobil/bin aile (2005)
Telefon Hatti (2005)
Televizyon/bin hane (2005)
Mobil Telefon(2005)
Bilgisayar (Adet)/bin kisi(2005)
Internet host sayisi (2006)
Internet Kullanıcı Sayısi (2005)
Gelen Turist Sayısı (milyon, 2005 yılı)
860
58.7 million
999
94,745 bin/㸦㸣74㸧
775
28,321,846
86.3 million
4.36
Giden Turist Sayısı (milyon, 2005 yılı)
17.4
E÷itim Harcamaları / GSMH
%6.6
Sosyal Güvenlik / GSMH
%25.4
Karayolu Uzunlu÷u(Toplam)
1.183 million km
Otoyol Uzunlu÷u
7,333 km
Demiryolu Uzunlu÷u
23,556 km
Kiúi Baúına düúen Yıllık Elektrik Tüketimi (KWH/Kiúi)
8,144 kWh
Asgari Ücret (uygulama varsa)
Uygulama yoktur.
2
JAPONYA'NIN TEMEL EKONOMøK VE FøNANSAL GÖSTERGELERø
㻌
㻌
㻌
㻌
㻌
2003
2004
4,615
4,803
GSYIH (milyar $)
Tüketim
3,308
3,602
Yatırım
1,044
1,090
Tasarruf
263
110
Kiúi baúına GSYøH (bin $)
38.02
40.19
GSYIH Büyüme
2.10%
2.00%
㻌
㻌
㻌
㻌
㻌
㻌
㻌
Ödemeler dengesi (Milyar $)
øhracat
470
565
øthalat
382
455
Dıú Ticaret Dengesi
469
565
Cari iúlemler Dengesi
147
179
Toplam (Altin ve Döviz)rezerv
674
845
㻌
㻌
㻌
㻌
㻌 㻌
Dıú Ticaret (Milyon US $)
㻌
2005
4,288
3,211 㻌
987 㻌
90 㻌
35.76
2.40%
㻌
㻌
598
519
598
155
847
㻌
㻌
2006
4,304
35.99
2.30%
647
579
647
167
895
øhracat
Asya
ASEAN
Çin Halk Cumhuriyeti
Kuzey Amerika
A.B.D.
NAFTA
Avrupa Ülkeleri
Avrupa Birli÷i 25
469,862
218,271
60,975
57,219
122,754
115,412
127,854
79,462
75,062
565,039
273,708
72,896
73,818
134,477
126,839
141,354
94,471
88,903
598,215
289,661
76,074
80,340
143,762
134,889
152,472
93,952
88,036
647,290
307,779
76,349
92,852
155,614
145,651
166,556
100,835
93,869
Avrupa Birli÷i 15
Türkiye
Rusya
Orta Do÷u
Afrika
㻌
㻌
øthalat (Milyon US $)
Asya
ASEAN
Çin Halk Cumhuriyeti
Kuzey Amerika
A.B.D.
NAFTA
Avrupa Ülkeleri
Avrupa Birli÷i 25
71,893
1,389
2,190
12,844
5,561
84,258
1,909
3,764
14,464
7,658
㻌
㻌
454,669
205,305
67,405
94,227
70,899
62,435
74,143
64,440
57,796
82,644
2,186
5,191
16,575
8,253
87,619
2,385
8,315
19,194
9,459
518,638
230,383
73,076
109,105
73,543
64,497
77,358
65,974
59,066
579,294
252,506
79,990
118,516
77,757
68,071
81,877
67,001
59,830
381,528
169,782
58,302
75,193
66,213
58,658
68,909
55,414
49,783
3
Avrupa Birli÷i 15
Türkiye
Rusya
Orta Do÷u
Afrika
㻌
㻌
østihdam (Milyon kiúi)
Toplam nüfus
Faal nüfus
øúsiz sayısı
øúsizlik oranı %
㻌
øç Borç Stoku (Milyar $)
øç borç stok toplamı
㻌
Bütçe (Milyon $)
Gelirler
Giderler
㻌
Mali Sektör (Milyar $)
Banka Sayısı
Toplam Mevduat
Toplam Varlıklar
Toplam Krediler
Takipteki Alacaklar
㻌
Faiz Oranları
øç borçlanma (10 yıl vadeli)
øç borçlanma (3 ay vadeli)
Kısa vadeli mevduat
Merkez Bankası Borç Verme Oranı
Merkez Bankası Borç Alma Oranı
㻌
Pariteler (Yıllık Ortalama)
Yen - ABD Doları
Yen - EURO
㻌
Yıllık Enflasyon
Tüketici
Toptan
48,789
209
4,616
50,914
6,421
2003
127.6
66.66
3.5
5.30%
6,619
404,621
770,459
158
4,659
6,877
4,179
107
1.38%
0.20%
0.04%
0.00%
0.10%
115.9
134.9
-0.30%
-0.90%
56,488
268
6,184
62,704
8,695
㻌
2004
㻌
127.8
66.42
3.13
4.70%
㻌
㻌
7,530
㻌
㻌
426,184
818,045
㻌
㻌
156
4,870
7,131
4,143
82
㻌
㻌
1.44%
0.10%
0.06%
0.00%
0.10%
㻌
㻌
108.2
141.0
㻌
㻌
0.00%
1.30%
57,542
287
6,825
87,667
9,934
58,082
360
7,369
109,190
13,266
㻌
2005
2006
㻌
127.9
66.5
2.94
4.40%
127.95
66.57
2.75
4.13%
㻌
㻌
6,192
7,016
㻌
㻌
458,683
727,950
428,886
701,802
㻌
㻌
155
4,369
6,367
3,569
55
150
4,352
6,302
3,618
50
㻌
㻌
1.45%
0.20%
0.13%
0.25%
0.40%
1.63%
0.45%
0.35%
0.50%
0.75%
110.2
139.7
116.2
157.0
-0.30%
1.60%
0.30%
2.20%
4
ÜLKE HAKKINDA GENEL BøLGøLER
Ülkenin Kısa Tarihçesi
ølkça÷ Tarihi
Japonya’nın tarihi M.Ö. 8000 dönemine kadar geriye gitti÷i belirtilmekle birlikte, úu ana
kadar bulunabilmiú el yapımı toprak kap örnekleri M.Ö. 2500 dönemine karúılık
gelmektedir. Japonya’da pirinç yetiútirme ve madeni alet kullanımı M.Ö. 4. yüzyıl gibi
erken bir tarihte baúlamıútır. Baúkenti úimdiki Nara Eyaleti olan merkezi yönetim sistemi 4.
ve 7. yüzyıllar arasında geliúmiútir.
Aristokrasi
8. yüzyılda büyük bir güç olarak hüküm süren Çin’in etkisi ile Budist kültürü yayılmıútır.
Baúkent, aristokrat yönetimin uzun bir süre devam etti÷i úimdiki Kyoto úehrine taúınmıútır.
Dünyanın en eski romanı oldu÷u söylenen Genji’nin Hikâyesi bu tarihlerde yazılmıútır.
Savaúçı (Samurai) Toplum
Japonya'nın etkin yöneticisi olarak kabul ettiren Ieyasu, iktidarını 1603'de úimdiki Tokyo
olarak bilinen Edo'da kurmuútur. Japon tarihinin en önemli dönüm noktalarından bir olan
bu dönemde, Ieyasu, gelecek 1265 yılı belirleyen politik ve sosyal kanunlarla, halkın
yaúantısının her yönüyle tasarlandı÷ı bir kalıp yaratmıútır.
ølk Batılılar Japonya kıyılarına bir önceki yüzyılda Muromaçi döneminde ulaúmıútır.
Ülkeye ateúli silahları tanıtan Portekizli tacirler, 1543'te Japonya'nın güneybatısında küçük
bir adaya yerleúmiúler ve sonraki birkaç yıl içinde, Cizvit misyonerleri, øspanyol gruplar,
Hollandalı ve øngiliz tacirler de Japon topraklarına gelmiúlerdir.
Avrupalılarla temasların Japonya üzerinde çok derin etkileri olmuútur. Bu misyonerler
özellikle Japonya'nın güneyinde çok sayıda kiúinin inanç de÷iútirmesine sebep olmuúlardır.
Hiristiyanlı÷ın, birlikte getirdi÷i ateúli silahlar kadar tehlikeli bir potansiyel teúkil
edebilece÷ini fark eden Togukava ùogunlu÷u, Hrıstiyanlı÷ı ve Nagasaki Limanı'ndaki
küçük Dejima adası içinde yaúayan bir avuç Hollandalı tüccar, Nagasaki'de yaúayan
Çinliler ve ara sıra Kore Lee Hanedanlı÷ı'ndan gelen resmi elçiler dıúında, yabancıların
ülkeye giriúini yasaklamıútır. Ieyasu'nun tesis etti÷i sosyal ve politik yapının koruması
amacıyla bir anlamda Japonya'nın kapıları dıú dünyaya tamamen kapanmıútır. Ancak, 18.
yüzyılın sonlarından itibaren giderek artan baskılar, 19. yüzyılın ortalarında meyvelerini
vermiú ve, 1853 yılında Amerika Birleúik Devletleri'nin dört gemilik bir filosu Tokyo
Körfezi'ne demir atmıútır. Bir sonraki yıl gerçekleútirilen Amerikan filosunun ikinci
ziyaretinde, iki ülke arasında bir dostluk anlaúması imzalanmıútır. Amerika ile baúlayan
iliúkileri, hemen Rusya, øngiltere ve Hollanda izlemiútir. Bu dönem, Japonya'nın içe kapalı
geçirdi÷i dönemin bitti÷ini haber veriyordu. Dört yıl sonra dostluk anlaúmalarını ticaret
anlaúmaları takip etmiú ve kervana Fransa da katılmıútır.
5
økili anlaúmalar feodal dönemin de sonunu getirmiú ve Japonya kargaúaya sürüklenmiútir.
10 yıl kadar süren kargaúanın ardından Tokugava ùogunlu÷u tarihe karıúırken, 1868 tarihi
itibariyle Meiji Restorasyonu dönemi baúlamıú ve hakimiyet ømparatora geçmiútir. 㻌
Modern Dönem
Meiji dönemi (1868-1912) Japonya'nın modern tarihinin de baúlangıçı olarak kabul edilir.
Bu 20-30 yıllık bir dönemde Japonya, batının yüzyıllar içinde oluúturdu÷u üretim
altyapısını, politik kurumları, kısacası modern bir toplumun tüm unsurlarını oldu÷u gibi
transfer etmiútir. Baúkent, Kyoto'dan bir önceki baúkent olan Edo'ya taúınmıú ve adı Tokyo
olarak de÷iútirilmiútir. Tokyo, "Do÷u’nun Baúkenti" anlamındadır. Bu dönemde ülke her
bakımdan geliúmeye ve geniúlemeye baúlamıútır. 1894-1895 yıllarında Çin ile yapılan
savaúta Tayvan; 1904-1905 yıllarında Rusya ile yapılan savaú sonunda da Güney Sahalin
iúgal edilmiútir. 1910'da Kore ilhak edilmiútir. øki yıl sonra ømaparator Meiji’nin ölümüyle
ülke büyümesini sürdürmekle birlikte ekonomik durgunluklar, siyasi çalkantılar ülkeyi
kaosa sürüklemiútir.
Egemen güçler arasındaki çekiúmeler, ülkeyi økinci Dünya Savaúı'nın tam ortasına taúımıú
ve 1945 A÷ustos'unda ømaparator'un emriyle halk silahlarını bırakarak teslim olmuútur.
Ülke altı yıl kadar müttefiklerin kontrolünde kalmıútır. Bu dönemde ülkenin ekonomik ve
toplumsal yapısını de÷iútirecek, reform nitelikli bir dizi yapılanmaya gidilmiútir. Tarım
alanları yeniden paylaútırılarak Zaibatsu denilen aile úirketleri da÷ıtılmıútır. øúçilere ve
kadınlara çeúitli haklar tanıyan liberal bir anayasa 1947'de ilan edilmiútir. 1951 San
Francisco Barıú Antlaúması ile Japonya yeniden dıú iliúkiler kurma hakkını kazanmıútır. Bu
tarihten itibaren yaklaúık 15 yılda ülke yeniden uluslararası rekabet gücüne ulaúmıú olup,
1964 Tokyo Olimpiyatları, ülkenin uluslararası arenaya kabul ediliúinin ve ülkenin yeniden
aya÷a kalkmasının tescili niteli÷indedir. Bundan sonraki dönemin en önemli olayları ise
1972'de Okinava'nın Amerikan yönetiminden tekrar Japonya'ya geçmesi ve Çin ile bir
uzlaúmaya varılmasıdır. Bu tarihten sonra Japonya özellikle uluslararası ekonomik ve mali
piyasa ve kuruluúların baú aktörlerinden biri haline gelmiútir.
Siyasi ve ødari Durum
A÷ustos 1945’de II. Dünya Savaúı’nın sona ermesinin ardından, Japonya, demokratik bir
ulus olma yolunda adımlar atmaya baúlamıútır. 1947’de yürürlü÷e girmiú olan Japonya
Anayasası, üç ilkeye dayalıdır: Halkın egemenli÷i, temel insan haklarına saygı ve savaúın
ve uluslararası anlaúmazlıkların çözümünde kuvvet kullanılmasının reddi. Anayasa, aynı
zamanda, yasama, yürütme ve yargının ba÷ımsızlı÷ını da öngörmektedir.
Anayasa'nın baúında úu ibare vardır: "Biz, Japon halkı, her zaman için baskı ve taassubun,
zulüm ve köleli÷in dünyadan uzak tutulması ve barıúın korunması için mücadele ederek,
uluslararası
toplumda
úerefli
bir
yere
sahip
olmak
iste÷indeyiz."
Anayasa'ya göre,
¾ ømparator, halkın birli÷inin ve devletin sembolüdür. Hükümran güç halkın elindedir.
¾ Japonya savaúı mutlak olarak reddeder.
6
¾ Temel insan hakları, ebediyen ve dokunulamaz úekilde garanti altına alınmıútır.
¾ Üyeleri halk tarafından seçilen Senato ve Temsilciler Meclisi Parlamentoyu
oluúturur. Senato'nun Temsilciler Meclisi'ne üstünlü÷ü vardır.
¾ Yürütme yetkisi, Parlamento'ya karúı sorumlu olan Kabine'nindir.
¾ Anayasa'da kararlaútırılan durumlar dıúında ømparator'un yürütmeyle ilgili yetkisi
yoktur.
Japonya, Baúkent Tokyo dahil olmak üzere 47 eyalete ayrılmıútır. Eyaletler, úehirler,
kasabalar ve köyler yerel yönetimlerin idaresindedir. Eyalet valileri ile úehir, kasaba ve köy
belediye baúkanları, yerel meclis üyeleri, ilgili bölgeye kayıtlı seçmenler tarafından seçilir.
Yürütme
Yürütme yetkisi, baúbakan ve en çok 20 devlet bakanından oluúan ve tamamen
Parlamento'ya karúı sorumlu olan kabineye verilmiútir. Parlamento üyesi olmak zorunda
olan ve parlamento tarafından belirlenen Baúbakan, sivil ve büyük ço÷unlu÷u Parlamento
üyeleri arasından olmak üzere devlet bakanlarını atamak ve görevden almak yetkisine
sahiptir.
Japonya’da merkezi idareye ve yerel yönetimlere ba÷lı olarak kamu hizmetinde
çalıúanların toplam sayısı 5 383 000 kiúiye ulaúmaktadır. Baúka bir ifade ile, her 1000
kiúiye 42 kamu çalıúanı düúmektedir (2003 yılı itibariyle).
Yargı
Yasama ve yürütme yetkilerinden tamamen ba÷ımsız olan hukuk sistemi, 1 adet Anayasa
Mahkemesine karúılık gelen “Supreme Court”, 8 adet Yüksek Mahkeme “High Courts”,
50 bölgeye da÷ılmıú olan Bölge Mahkemeleri “District Courts”, Aile Mahkemeleri
“Family Courts” ve Suçüstü Mahkemeleri olarak tanımlanabilecek “Summary Courts”’tan
oluúmaktadır.
Summary Courts, ilke olarak 900.000 Japon Yen’ini geçmeyen uzlaúmazlıklar ve hafif
cezaları gerektiren davalarla ilgilidir. Tek hakim ile karar verilen bu mahkemeler ülke
çapında 483 adet bulunmaktadır.
Aile Mahkemeleri, aile arasında çıkan uzlaúmazlıklar ve çocuk suçlarıyla ilgilidir. Tek
hakim ile karar verilen bu mahkemeler bölge mahkemelerinin bulundu÷u yerlerde
kurulmuútur.
Bölge Mahkemeleri özel hukuk, ceza ve kamu davalarının görüldü÷ü en yaygın hukuki
altyapı olarak kabul edilebilir.
Yüksek Mahkemeler, yukarıda sayılan mahkemeler tarafından verilen kararlara itirazların
yapıldı÷ı temyiz mahkemeleridir. Kararlar üç hakim tarafından alınır.
7
Yüksek Mahkemelerin kararlarına itiraz ise “Supreme Court’a yapılmaktadır. En üst
temyiz mahkemesidir. Bir baúkan ve 14 üyeden oluúmaktadır. Davalar genel olarak 5
kiúilik mahkemelerde sonuçlandırılmakla birlikte, anayasal sorunlar genel kurulda ele
alınmaktadır.
Japonya’da ayrıca güçlü bir “kamu savcılı÷ı” kurumu bulunmaktadır. Suçların araútırılması,
cezai hükümlerin uygulanmasının kontrol edilmesi gibi hususların yanısıra, idari
süreçlerde kamu çıkarının korunması amacıyla taraf olunması gibi sorumlulukları vardır.
Ulusal Güvenlik
økinci Dünya Savaúı Japonya'nın Hiroúima ve Nagazaki úehirlerine atılan atom
bombalarıyla sona ermiútir. Japonya, nükleer silahın etkilerini bire bir yaúayan tek ülkedir.
Bu durum, ülkenin ulusal güvenlik politikasını biçimlendiren en önemli unsurdur.
Anayasa'ya da damgasını vuran bu tarihi olgu do÷rultusunda, Japonya komúularına hiçbir
zaman tehdit unsuru olamayacak, ancak etkin bir savunmayı da sa÷layacak bir askeri güç
oluúturma politikası gütmektedir. Öte yandan, nükleer silaha sahip olmamak, bunları
üretmemek ve bunların ülkeye giriúine izin vermemek biçiminde özetlenen üç nükleer ilke,
Japon ulusal güvenlik politikasının temel taúlarını oluúturur. Ülkenin mevcut güvenlik
politikasının üç temel dire÷i ise úunlardır: Japonya-ABD Karúılıklı øúbirli÷i ve Güvenlik
Antlaúması'na dayalı yakın bir ittifakı sürdürmek, sürdürülebilir bir savunma yetene÷ini
amaçlayan Savunma Güçleri'nin modernizasyonu ve daha barıúçı, istikrarlı bir uluslararası
ortamının yaratılması için aktif bir diplomasi izlemek.
18 yaú sonrası gönüllü askerlik hizmeti vardır. Bu hizmeti vermek isteyen japon vatandaúlar
sınava tabii tutulmakta ve sınavda baúarılı olanlar gönüllü askerlik yapabilmektedir. Hizmetin
içeri÷ine bakıldı÷ında, genel e÷itim çerçevesinde 3 sene içerisinde 50 gün, teknik e÷itim
kapsamında ise 2 yıl içerisinde 10 gün e÷itim almaktadır. Askeri harcamaların GDP’ye
oranı %0.8’dir (2006).
Co÷rafi Bilgiler
Japonya dört büyük ada (Hokkaido, Honshu, Shikoku, Kyushu) ve pek çok küçük adadan
oluúur. Kyushu'nun güneybatısında Ryukyu adaları bulunur. Ryukyu 19. yüzyılda Okinawa
eyaleti olarak Japonya'ya katılmıútır.
Japon adalarının en büyü÷ü olan Honshu beú co÷rafi bölgeye ayırılır. Dolayısıyla Japonya
dokuz bölgeden oluúmaktadır: Hokkaido, Tohoku, Kanto, Chubu, Kinki, Chugoku,
Shikoku, Kyushu ve Okinawa. Bölgeler ise toplam kırk yedi eyalete bölünmüútür. En
büyük kentleri Tokyo, Yokohama, Osaka, Nagoya, Sapporo, Kobe, Kyoto, Fukuoka,
Kawasaki, Hiroúhima, Saitama ve Sendai'dir.
Do÷al Kaynaklar
Japonya’nın topraklarının % 70’i tabiî bitki örtüsü ile ormanlardan oluúmaktadır. Meúe,
kâfuru ve bambu a÷açlarından meydana gelen subtropikal ormanlar, güneyde yer alır. Bu
kesimin kuzeyinde ise, geniú yapraklı a÷açlardan müteúekkil ormanlar vardır. Bu
ormanlarda; huú, kayın, meúe, kavak ve aka÷aç vardır.
8
Japonya’da en popüler a÷aç türü, Hokkaido hâriç hemen hemen ülkenin her yerinde
yetiúen ve “sugi” veya Japon sediri denilen a÷açtır. “Hinoki” denen Japon selvisi ile
“Akamutsu” denilen Japon kızılçamı Sugi’den sonra en çok yetiúen a÷açların baúında
gelmektedir.
Japonya maden kaynakları bakımından çok fakir olup, sanayii beslemek için gerekli
hammaddeler açısından dıúa ba÷ımlıdır. Japonya’da az miktarda kömür, kurúun, çinko,
arsenik, bizmut, pirit, kükürt, kireç taúı, barit, silis taúı, feldspat, dolamit ve alçı taúı
yatakları vardır.
Nüfus
Toplam nüfus 2005 itibariyle 127,757,000 kiúi olup, dünyanın en kalabalık 10. ülkesidir.
Ancak nüfus artıú hızı 2004 yılından itibaren negatif seyretmeye baúlamıútır. Bu e÷ilimin
sürmesi halinde 2100 yılında nüfusun 64 milyon seviyelerine kadar gerilemesi ihtimali
bulunmaktadır.
Eski dönemlerde adalardaki yerli halk ile
kıtada yaúayan halkların karıúması sonucu
bugünkü Japon halkı oluúmuútur. Ülkede
nüfus
yo÷unlu÷u
yüksektir.
Kilometrekareye 339 kiúi düúmektedir.
Arazi genelde da÷lık ve iskan edilemez
niteliktedir ve ülkenin ancak yüzde
10'unda yaúanabilmektedir. Halkın % 78’si
úehirlerde yaúar. ùehirlerde yaúayan
halkın % 58’i Tokyo, Osaka ve Nagoya’da
toplanmıútır. En büyük kent olan
Tokyo'nun genel nüfusu ise 12 milyon
dolayındadır.
2006 yılı itibariyle nüfusun en yo÷un
oldu÷u úehirler aúa÷ıda sıralanmıútır.
Nüfusu hızla artan úehirler, Aichi ve
Yokohama úehirleridir.
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Bölge
Tokyo
Osaka
Kanagawa
Aichi
Saitama
Chiba
Hokkaidǀ
Hyogo
Fukuoka
Shizuoka
Nüfus (1000 kiúi)
12,571
8,817
8,791
7,254
7,054
6,056
5,627
5,590
5,049
3,792
9
㻶㻭㻼㻻㻺㼅㻭㻺㻵㻺㻌㻺㽧㻲㼁㻿㻌㻰㻭㾩㻵㻸㻵㻹㻵
㻥㻚㻜
㻤㻚㻠
㻤㻚㻜
㻣㻚㻡 㻣㻚㻟
㻺㽧㻲㼁㻿㻭㻌㻻㻾㻭㻺㻵
㻣㻚㻜
㻢㻚㻠
㻡㻚㻤
㻢㻚㻜
㻡㻚㻜
㻢㻚㻞 㻢㻚㻜
㻠㻚㻟
㻠㻚㻢 㻠㻚㻣
㻢㻚㻡
㻢㻚㻟
㻢㻚㻜
㻡㻚㻟
㻡㻚㻜
㼀㻻㻼㻸㻭㻹
㻱㻾㻷㻱㻷
㻮㻭㼅㻭㻺
㻠㻚㻞
㻠㻚㻜
㻞㻚㻥
㻟㻚㻜
㻞㻚㻠
㻞㻚㻜
㻝㻚㻜
㻤㻡㻗
㻤㻜㻌䡚㻌㻤㻠
㻣㻡㻌䡚㻌㻣㻥
㻣㻜㻌䡚㻌㻣㻠
㻢㻡㻌䡚㻌㻢㻥
㻢㻜㻌䡚㻌㻢㻠
㻡㻡㻌䡚㻌㻡㻥
㻡㻜㻌䡚㻌㻡㻠
㻠㻡㻌䡚㻌㻠㻥
㻠㻜㻌䡚㻌㻠㻠
㻟㻡㻌䡚㻌㻟㻥
㻟㻜㻌䡚㻌㻟㻠
㻞㻡㻌䡚㻌㻞㻥
㻞㻜㻌䡚㻌㻞㻠
㻝㻡㻌䡚㻌㻝㻥
㻝㻜㻌䡚㻌㻝㻠
㻡㻌䡚㻌㻝㻜
㻜㻌䡚㻌㻠㼅㻭㿩
㻜㻚㻜
㼅㻭㿩㻌㻭㻾㻭㻸㻵㾩㻵
Japonya’da 1946-49 yılları arasında “1. baby boom” denilen bir dönem yaúamıútır.
Tablodan da gorüldü÷ü üzere 55 ila 59 yaúları arasındaki grupta yı÷ılma oldu÷u dikkati
çekmektedir.
㻌
YIL
NÜFUS ARTIù ORANI
㻌
1.BABY BOOM
1945 1946 1947 1948 1949
-2.29 4.99 3.1 2.43 2.21
2. BABY BOOM
1972
2.33
Anılan dönemdeki yüksek do÷um oranları nedeniyle, 2005 yılıdan itibaren Japonya’da çok
sayıda çalıúanın toplu halde emekli olması beklenmektedir.
10
Erkek
Erkek
Bayan
Bayan
2.BABY BOOM
1.BABY BOOM
1.BABY BOOM
2.BABY BOOM
2.BABY BOOM
2006 yılı içerisinde Japonyadaki hızlı yaúlanma ve çocuk do÷um oranının tarihinin en
düúük sevilerinde oldu÷u gerçe÷i, japon yayın kuruluúları baúta olmak üzere her
platformda dile getirilmektedir. Düúük do÷um oranının sonucu olarak Japonyanın
gelece÷ine dair karanlık tablolar çizilmektedir.
Japonya Sa÷lık Bakanlı÷ı'nın açıklamalarına göre ülkede 2006 yılının ilk ayında 549 bin
255 bebe÷in dünyaya gelmiú olup, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,2'lik bir artıúla
11 bin 618 fazla bebek do÷muútur. Keza, Japonya'da yılın ilk altı ayında, geçen yılın aynı
dönemine göre evlilikler de yaklaúık yüzde 3 artmıútır.
Ulusal Nüfus ve Sosyal Güvenlik Araútırmaları Enstitüsü, "Bu sonuçlarla, Japonya'da
do÷um oranındaki düúüúün durmaya baúladı÷ını söylemek için çok erken oldu÷unu”
açıklamıútır. 2007 yılı kesin olmayan nüfus istatistiklerine bakıldı÷ında, göstergeler bu
açıklamayı destekler niteliktedir.
Japonya’da nüfus artıú oranının sıfıra yakın, ortalama yaúam oranının yüksek, do÷um
oranının düúük oldu÷u dikkate alındı÷ında, ortaya hızla yaúlanmakta olan Japonya gerçe÷i
çıkmaktadır. Japonyada ortalama yaúam süresinin yüksek olması, nüfusun yaúlanması
sürecini desteklemektedir. Bu durumun devam etmesi halinde, 65 yaú üstü nüfusun toplam
nüfusa oranı itibariyle aúa÷ıdaki tablonun ortaya çıkması beklenmektedir.
1965
1980
1995
2000
2005
2025
2050
Japonya
6.3
9.1
14.5
17.4
19.9
28.7
35.7
Almanya
12.5
15.6
15.5
16.4
18.8
23.9
28.4
Fransa
12.1
14
15.6
16.3
16.6
22.6
27.1
øngiltere
12
15.1
15.9
15.9
16
19.8
23.2
ABD
9.5
11.2
12.4
12.3
12.3
17.7
20.6
11
㻢㻡㻌㼅㻭㻿㻌㼁㻿㼀㼁㻌㻻㻾㻭㻺㻌㻰㻱㻹㻻㻳㻾㻭㻲㻵㻳㻵
㻢㻡㻌㼅㻭㻿㻌㼁㻿㼀㼁㻌㻻㻾㻭㻺㻌㻰㻱㻹㻻㻳㻾㻭㻲㻵㻳㻵
㻠㻜
㻠㻜
㻟㻡
㻟㻡
㻶㼍㼜㼍㼚
㻶㼍㼜㼍㼚
㻟㻜
㻟㻜
㻳㼑㼞㼙㼍㼚㼥
㻳㼑㼞㼙㼍㼚㼥
㻻㻾㻭㻺㻌㻑
㻻㻾㻭㻺㻌㻑
㻞㻡
㻞㻡
㻞㻜
㻞㻜
㻲㼞㼍㼚㼏㼑
㻲㼞㼍㼚㼏㼑
㻝㻡
㻝㻡
㼁㻷
㼁㻷
㻝㻜
㻝㻜
㻡
㼁㻿㻭
㼁㻿㻭
㻜
㻝㻥㻢㻡
㻝㻥㻤㻜
㻝㻥㻥㻡
㻞㻜㻜㻜
㻞㻜㻜㻡
㻞㻜㻞㻡
㻞㻜㻡㻜
㻝㻥㻢㻡
㻝㻥㻤㻜
㻝㻥㻥㻡
㻞㻜㻜㻜
㻞㻜㻜㻡
㻞㻜㻞㻡
㻞㻜㻡㻜
㼅㻵㻸
㼅㻵㻸
㻡
㻜
Oluúturulan simulasyondada görüldü÷ü üzere, Japonya’nın hızlı yaúlanma probleminin
uzun yıllar devam etmesi beklenmektedir.
Çalıúma ve øúgücü
Yaklaúık 128 milyon olan toplam nüfusun 84 milyonu iktisadi olarak aktif nüfus (15-65
yaú) grubuna girmektedir. Nüfusun geri kalan 44 milyonunun yaklaúık %40’ı çocuk veya
ö÷renci, %60’ı emekli veya erken emekli vatandaúlardan oluúmaktadır. Aúa÷ıdaki tablodan
da görülece÷i üzere toplam çalıúmayan oranında % 6.1’lik düúüú görülmektedir. Bu
yıllardaki toplu emeklili÷in etkisiyle kısa vadede iúçilik maliyetlerinde yükselme
beklenmektedir.
øSGÜCÜ
DURUMU
birim:1.000 kiúi
15 yaúından
büyük nüfus
iúgücü
Year
çalıúmayan sayısı
çalısan
sayisi
toplam
iúten
çıkarılan
iúi
bırakan
di÷er
iúgücü
grubu dıúı
1990
100,890
63,840
62,490
1340
330
520
420
36,570
1995
105,100
66,660
64,570
2100
550
830
610
38,360
2000
108,360
67,660
64,460
3200
1020
1090
980
40,570
2005
110,070
66,500
63,560
2940
1000
1100
810
43,460
Yıllık de÷iúim
2004-2005
0.2
0.1
0.4
-6.1
-15.3
3.8
-5.8
0.2
12
2007 yil sonu itibarı ile Çalıúma yaúındaki vatandaúların %96.1’i çalıúmaktadır ki bu oran
dünyadaki en yüksek oranlardan biridir. Japonya’nın bu konudaki üstün performansının
temel nedeni olarak kadınların iúgücü piyasasına aktif katılımı gösterilmektedir.
YIL
Japonya
U.S.A.
Kanada
G.Kore
Avusturya
E.U.
27 Ülke
Almanya
Fransa
øtalya
øngiltere
Rusya
2001
5.0
4.7
7.2
4.0
6.8
8.4
...
8.7
9.1
5.1
9.0
øùSøZLøK ORANLARI %
2002
2003
2004
5.4
5.3
4.7
5.8
6.0
5.5
7.7
7.6
7.2
3.3
3.6
3.7
6.4
5.9
5.4
8.7
8.4
...
8.6
5.2
8.1
9.0
9.3
...
8.4
5.0
8.6
9.0
9.7
8.8
8.0
4.8
8.3
2005
4.4
5.1
6.8
3.7
5.1
2006
4.1
4.6
6.3
3.5
4.8
2007
3.9
4.6
6.0
3.2
4.4
8.9
10.7
8.8
7.7
4.8
7.7
8.2
9.8
8.8
6.8
5.4
7.2
7.2
...
...
...
...
...
Son 15 yılda aylık çalıúma saati 171 saatten 152.4 saate düúmüútür. Bu düúüúün ana nedeni
olarak Japon ùirketlerinin son 20 yıldır yatırımlarını yurtdıúına taúıma hareketleri oldu÷u
düúünülmektedir. Bunun paralelinde Japonya’daki iúgücü maliyetlerinin artıúı da bu
oluúumu tetikleyen baúka unsurdur. Ayrıca 2. Dünya Savaúı sonrasında hızlı büyümenin
getirdi÷i aúırı istihdam talebi ile birlikte iúe ayrılan zamanın artması sonucunda aile ve
sosyal problemlerin nüksetmesi dolasıyla Japon toplumunun aúırı yo÷un iúlerden
uzaklaúması olarak tahmin edilmektedir.
13
JAPONYA EKONOMøSøNDEKø GELøùMELER
Japonya 4,5 trilyon ABD Doları civarındaki milli geliri ile, ABD'den sonra dünyanın
ikinci büyük ekonomisidir. 2. Dünya Savaúında yaúadı÷ı büyük yıkıma ra÷men Japonya,
kısa süre içinde hızla geliúerek, birçok ülke için örnek bir kalkınma modeli oluúturmuútur.
Özellikle 1980'lerde çok hızlı büyüyen Japon ekonomisi, bir "balon" (bubble economy)
dönemi yaúamıú, ancak 1990'ların baúlarından itibaren balon ekonomisinin sönmesi ile bir
durgunluk sürecine girilmiútir.
Japonya ekonomisi, 1990'ların sonları ve 2000'li yılların baúlarında da deflasyon,
bankacılık ve finansal piyasalar krizi, nüfus, istihdam ve sosyal güvenlik sorunları, yüksek
oranda kamu borçları gibi sorunlarla bo÷uúmaya devam etmiútir. Ancak, 2002 yılı
sonlarından itibaren bölgedeki konjonktürel geliúmelere ve Uzakdo÷u'nun dünya
ekonomisinde dinamizmi ve a÷ırlı÷ının giderek artmasına paralel olarak da bir geliúme ve
iyileúme dönemi yaúanmaya baúlamıútır. Bu bölgenin halen en güçlü ekonomisi
konumundaki Japonya'nın, bölge ülkeleri ile kurdu÷u ve giderek sa÷lamlaútırdı÷ı
stratejik/ekonomik ba÷lar sayesinde, bölge ve dünya ekonomisindeki belirleyici rolünü
sürdürmesi beklenmektedir.
Ekonomide yaúanan geliúmelerle birlikte, son aylarda özellikle büyüme, özel sektör
yatırımlarındaki artıú ve ihracattaki yükseliú ekonomide yeniden ihtiyatlı bir iyimser
havanın esmesini sa÷lamıútır. Nitekim, Japon Merkez Bankası (BOJ) tarafından
periyodik olarak yapılan TANKAN (iú dünyası) anketlerinde, ekonomide iyimser
beklentiler içinde olan iúletmelerin sayısının arttı÷ı gözlenmektedir.
Japonya ekonomisinin resesyon içinde oldu÷u 12 yıllık dönemde ekonomi birkaç kez
toparlanma sinyalleri verse de, sonrasında yeniden resesyon çemberinin içine girilmesi
halkta hayal kırıklı÷ı yaratmıútır. Bu yüzden, ekonomideki olumlu geliúmelerin kalıcı ve
uzun vadeli olup olmayaca÷ına dair de÷iúik çevrelerde tartıúmalar süregelmektedir.
Ancak, son dört yıldır istikrarlı bir úekilde yaúanan geliúmeler, ekonomideki düzelmenin
bu sefer daha kalıcı oldu÷unu ortaya koymaktadır. Ekonomik büyümedeki istikrarlı seyir,
bu büyümenin gerek ihracatla, gerekse de iç piyasadaki talep artıúı ve sabit sermaye
yatırımlarındaki büyüme ile desteklenmesi, böylece ekonomik büyümenin piyasaları
canlandırması, Japon ekonomisini son 20 yıldaki en iyimser havaya sokmuútur.
øúgücü piyasalarındaki geliúmeler ve iúsizlik oranındaki düúüú, iç talebin artması,
tüketimin hareketlenmesi gibi faktörler ekonomideki iyiye gidiúi desteklemektedir.
Ekonomi üzerindeki deflasyonist baskının kalktı÷ına dair iúaretler ve Japon Merkez
Bankası'nın sıfır faiz ve gevúek para politikalarını terketmesi de ekonomideki olumlu
sinyalleri güçlendirmektedir. Ancak analistler, Japonya'nın büyüme, istihdam, üretim ve
ihracatında yaúanan olumlu geliúmeleri mutlaka mali piyasalarda alınacak yapısal
önlemler, yaúlanan toplum ve beraberinde getirece÷i sosyal güvenlik sorunlarına karúı
yapılması gerekenler ve uluslararası rekabet gücü ile verimlili÷in güçlendirilmesi için
atılması gereken adımlarla desteklemesi gerekti÷i konusunda hemfikirdirler. Vergi
reformu ile merkezi ve yerel yönetimlere yönelik idari reformların da kararlılıkla yerine
getirilmesi ekonomideki yapısal dönüúüm için kaçınılmaz görünmektedir.
Enerji kaynakları açısından dıúarıya ba÷ımlı olan Japonya için, petrol fiyatlarındaki artıú da
14
ekonominin hassas noktalarından birisini oluúturmaktadır. Bu yüzden, enerji tasarrufu ve
verimlili÷i gibi konuların gün geçtikçe öneminin artması beklenmektedir. Fosil yakıt
kaynaklarının fiyatı kadar, sürdürülebilir temini konusunda da oldukça hassas olan Japonya,
dünyadaki son geliúmeler üzerine yeni bir pozisyon alma ve politika geliútirme çabasına
da girmiútir.
Birkaç yıl öncesine kıyasla ekonomideki en önemli geliúmelerden birisi de, bankacılık
sektöründe yaúanan "geri dönmeyen krediler" krizi ve bankaların mali yapılarındaki
bozukluk ile mücadelenin gayet olumlu sonuçlar vermeye baúlamasıdır. Nitekim, büyük
bankaların finansal tablolarında batık kredi oranları beklentilerin de altına inmiútir.
Büyük finans grupları arasında birleúme-satınalma ve yeniden yapılanma stratejileri,
bankacılık piyasasının daha etkin ve verimli bir hale gelmesini sa÷lamakta, bankalar
tarafından tamamen kapatılan kredi muslukları, özel yatırımlardaki artıúı da desteklemek
üzere, yeniden ekonomiye kanalize edilmeye baúlanmıútır.
EKONOMøK REFORM PROGRAMI
Baúbakan Koizumi'nin baúlattı÷ı ekonomik reform programı müteakip hükümetler
tarafından toplumun de÷iúik kesimlerinden gelen farklı tepkilere ra÷men devam
ettirilmektedir.
Ekonomisi a÷ırlıklı olarak özel giriúime dayalı olan Japonya’da son yirmi yılda yürütülen
özelleútirme çalıúmaları sonucu halen bir kısmı özelleútirme programında olan az sayıda
kamu iktisadi kuruluúu faaliyet göstermektedir. 1980 li yıllarda sayısı 111 olan kamu
iktisadi teúebbüsü sayısı, yapılan özelleútirmeler ile bugün a÷ırlıklı olarak finans ve
sigortacılık alanında faaliyet gösteren 9 iktisadi úirkete düúmüútür. Bu úirketlerin dıúında
kamu úirketi olarak faaliyetini sürdüren ancak daha çok sektörel denetleme ve düzenleme
iúlevlerini yerine getiren úirketler de mevcuttur.
Japonya’da kamu úirketleri genellikle bir bakanlı÷ın ilgili yada ba÷lı kuruluúu olarak
faaliyet göstermektedir. Japonya’da kamu úirketleri iki kategori altında sınıflandırılabilir:
Birinci grupta kamu hizmeti amacıyla kurulmuú faaliyet alanında tekel konumunda olan
úirketler bulunmaktadır. Bu úirketlerden Japon Telgraf ve Telefon ùirketi (NTT) 1985,
Japon Demiryolları (JR) 1987 ve Japon Tütün ve Tuz ùirketi 1988 yılında
özelleútirilmiútir. økinci grupta ise konut, tarım, otoyol, limanlar, enerji ve su kaynakları
gibi alanlarda faaliyet gösteren kalkınma amaçlı úirketler bulunmaktadır. Bu gruptaki
úirketlerden Japon Posta ùirketi ile Japon Kalkınma Bankası ve birkaç finans kuruluúu
dıúındakiler
ya özelleútirilmiú ya da düzenleyici kuruluú olarak yeniden
yapılandırılmıútır.
Japon Posta ùirketi 14 Ekim 2005’te kabul edilen kanuna göre dört ayrı úirkete bölünerek,
1 Ekim 2007 tarihinde anonim úirket olarak yeniden yapılandırmıútır. ùirketin posta
faaliyetleri; postahaneler ve da÷ıtım iúleri olarak iki ayrı úirket tarafından, bankacılık ve
sigortacılık faaliyetleri de yine iki ayrı úirket tarafından yürütülecektir.
Japonya’da kalkınma bankalarının önemli bir iúlevi bulunmaktadır. Özel sektörün
finansman sa÷layamayaca÷ı kamu hizmetleri ile ilgili projelerin finansmanı amacıyla
faaliyet gösteren bu bankalardan Development Bank of Japan ve Shoko Chokin Bank’ın
15
2010 yılına kadar özelleútirilmesi planlanmaktadır.
Kamu bankalarının özelleútirilmesi konusu Japonya’da halen en çok tartıúılan konulardan
biridir. Bu bankalar kamu kaynaklarından herhangi bir destek almadı÷ı gibi her yıl bütçe
gelirlerine önemli katkıda bulunmaktadırlar. Bu kurumların özelleútirilmesini savunanlar
daha çok özel sektör kuruluúlarına göre verimsiz çalıúmalarını ve üst düzey yöneticilerinin
ço÷unlukla emekli eski bürokratlar olması nedeniyle, geldikleri farklı kurumlar arasındaki
çekiúme ve rekabeti bu kurumlara taúımaları nedeniyle úirketlerin iyi yönetilemedi÷ini
iddia etmektedirler. Yine bu úirketlerin sendikalar ile iliúkilerinin de özel sektöre göre
daha sorunlu oldu÷u ve bu nedenle grev ve iú yavaúlatma olaylarının sık sık yaúanıyor
olması da yapılan eleútiriler arasındadır.
Kamu bankalarının özelleútirme süreci ile ilgili olarak da bazı endiúeler mevcuttur.
Öncelikle 2008 yılında anonim úirket haline dönüútürülmesi beklenen bankaların
yönetiminde hükümetin söz sahibi olmaya devam etmesi nedeniyle özel sektör ile rekabet
koúullarının eúit úartlarda yürütülmesini hükümetin sa÷laması gerekti÷i belirtilmektedir.
Kamu bankaları rekabet úartlarına uyum sa÷lamak için özelleútirme süreci sonuna kadar
kamudan yeni kaynak sa÷lamayacak ve portföylerindeki kamu a÷ırlı÷ını azaltacaklardır.
Bu süreçte özel sektör ile bire bir rekabet etmek için bankaların karlılıklarını ve
kredibilitelerini artırmaları gerekmektedir.
Özelleútirme programında bulunan iki bankadan Japon Kalkınma Bankasının daha esnek
bir geçiú yapabilmek için yapısını yatırım fonuna dönüútürmesi ve böylece katı bankacılık
mevzuatının dıúında kalması da alternatifler arasında düúünülmektedir.
Di÷er banka Shoko Chokin ise halen oldu÷u gibi küçük ve orta ölçekli firmalara yönelik
faaliyetlerini sürdürecektir.
Kamu bankalarının özelleútirilmesi ile ilgili olarak bazı özel bankaların yöneticileri
özellikle büyük ölçekli projelerin finansmanında rakabetin artmasını beklerken di÷er bir
grup ise pazarlama yetene÷i ve yeterli úube a÷ı bulunmayan bu bankaların ciddi bir rakip
olamayaca÷ını ifade etmektedir.
Japonya’da halen merkezi yönetimin kontrolünde bulunan kamu iktisadi teúebbüsleri
úunlardır:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Japon Postaları / Japan Post( 1 Ekim 2017 ye kadar özelleútirilecektir)
Japon Kalkınma Bankası / DBJ ( 2010 yılına kadar özelleúecek)
Milli Hayat Sigortası ùirketi / NLFC
Toplu Konut Kredileri ùirketi /GHLC ( Tasfiye sürecinde)
Ziraat, Ormancılık ve Balıkçılık ùirketi / AFC
Küçük ve Orta Ölçekli ùirketler Finansman ùirketi
Mahalli ødareler Finansman ùirketi / JFM (mahalli idarelere devredilecek)
Okinawa Kalkınma Finansman ùirketi
Japon Uluslararası øúbirli÷i Bankası / JBIC
16
Japonya'da finans sektöründeki reform süreci esnasında sürdürülen çalıúmalar kapsamında,
özel kesime finansman deste÷i sa÷layan kamu kuruluúlarının özelleútirilmesi,
la÷vedilmesi veya yeniden yapılandırılması tartıúmalarıyla birlikte, uluslararası finansman
operasyonlarını yürüten Japon Uluslararası Kalkınma Bankası (JBIC)'in gelece÷i de
gündeme gelmiútir. Ayrıca, Japonya'nın yurt dıúına sa÷ladı÷ı resmi kalkınma
yardımlarının (ODA) daha organize ve efektif kullandırılması için de hükümet ayrı bir
çalıúma grubu oluúturmuútur. ùimdiki sistemde ODA yardımlarının üç ana bileúeninden,
hibeler Japon Dıúiúleri Bakanlı÷ı tarafından; teknik iúbirli÷i yine Dıúiúleri Bakanlı÷ı'na
ba÷lı Japon Uluslararası øúbirli÷i Ajansı (JICA) tarafından; Yen kredileri ise JBIC
tarafından kullandırılmaktadır.
Ancak kamuoyundan, bu yapının etkin olmadı÷ına, kurumlar arasında gerekli eúgüdüm
sa÷lanamadı÷ına, Japonya'nın ODA politikasının belli bir vizyon ve felsefeye sahip
olmadı÷ına ve kullandırılan ODA'nın ne Japonya'ya, ne de kullanan ülkelere bir faydası
bulunmadı÷ına dair yo÷un eleútiriler gelmeye baúlamıútır. Bu duruma ek olarak, Yen
Kredilerinin, aynı zamanda uluslararası finansman operasyonlarını da bünyesinde
barındıran JBIC tarafından kullandırılması eleútirilerin boyutunu artırmıú ve JBIC'in ODA
operasyonlarının yurt dıúında iú yapan Japon firmalarına finansman deste÷i sa÷lamaktan
öteye gitmedi÷i yorumları yaygınlaúmaya baúlamıútır.
Nitekim, ODA için yeni bir yapılanma belirleyecek grubun kararlarına Dıúiúleri
Bakanlı÷ı'nın görüúlerinin a÷ırlıklı olarak yansıdı÷ını görmek mümkündür. Çalıúma
grubunca hükümete önerilen ve kabul gören öneriye göre, JBIC tarafından yürütülen ODA
Yen Kredileri operasyonları ile Dıúiúleri Bakanlı÷ı tarafından yürütülen hibe operasyonları
JICA'ya devredilecek, böylece JICA, ODA operasyonlarının tümünü yürüten tek
kuruluú haline gelecektir.
Öte yandan, özel sektöre finansman deste÷inde bulunan kuruluúların bir kısmının
kapatılmasına, küçük ve orta ölçekli sanayi kuruluúları ile tarım, balıkçılık vb. sektörlere
kredi sa÷layan bazı kuruluúların da birleútirilerek tek çatı altında toplanması konusunda
daha önceden karar verilmiú bulunmaktadır. Japon úirketlerinin yurt dıúı operasyonlarına
destek olan JBIC'in Uluslararası Finansman Departmanının (eski JEXIM) bu
yapılandırma içinde yer alması beklenmektedir.
Sözkonusu de÷iúikliklerin, 2008 mali yılından itibaren (2008 Nisan baúı) hayata geçirilmesi
planlanmakta olup, ilgili kuruluúlarda bu do÷rultuda organizasyon de÷iúikli÷i
çalıúmaları devam etmektedir.
Ekonomik reform konusunda bu derece ısrarlı olan Hükümetin ve Ekonomik ve Mali
Politika Konseyi'nin önünde, kapsamlı bir vergi reformu, ve bununla ba÷lantılı merkezi
yönetimin desentralizasyonu, yerel yönetimlerin idari ve mali anlamda
ba÷ımsızlaútırılması, özel sektör tarafından gerçekleútirilebilecek bazı kamu
hizmetlerinin tasfiyesi ile birlikte kamu personeli sayısında %5'lik bir azaltmaya
gidilmesi gibi gündem maddeleri bulunmaktadır. Aynı önem ve öncelikteki bir di÷er
reform maddesi de, sosyal güvenlik ve sa÷lık harcamaları reformudur.
17
BÜYÜME
1990'lı yıllarla beraber, balon ekonomisinin son bulmasıyla durgunlu÷a giren Japon
ekonomisi küçülmeye baúlamıú, ancak 2002 yılı ilk çeyre÷inden baúlayarak yeniden
büyüme e÷ilimine girmiútir.
Japon ekonomisindeki büyümeyi en çok tetikleyen faktörlerin baúında özel tüketimdeki
toparlanma, Japon firmalarının sabit sermaye yatırımlarındaki artıú ve dıú talepteki büyüme
ve ihracat artıúı gelmektedir. Özellikle son zamanlarda çok tutulmaya baúlanan mini
otomobiller ve yüksek teknoloji ürünü elektronik aletlerin satıúlarındaki artıú ile, enerji,
gaz, su gibi hizmetlerin fiyatlarındaki yükseliú, Japon GSYøH'nin %55'ini oluúturan özel
tüketim harcamalarındaki artıúın ana sebepleri olmuútur.
Yine otomotiv, elektronik, yüksek teknolojili ekipman ve cihazlar sektörlerindeki
geliúmelerin öncülü÷ünde, sabit sermaye yatırımlarında %1,4'lük bir artıú meydana
gelmiútir. Yatırımlardaki bu artıúa paralel olarak, sanayi üretiminde de son 10 yılın en
istikrarlı büyüme rakamları görülmektedir.
GSYøH'nin di÷er önemli bileúenlerinden konut ve inúaat yatırımları da, özellikle
kondominium tarzındaki konutlara olan büyük talep ve bu sektörde yaúanan arz artıúına
paralel olarak %1,1 artmıútır. øhracatta ise, özellikle otomobil ile demir-çelik ürünlerinin
baúını çekti÷i %2,7'lik bir reel artıú görülmüútür.
Japon ekonomisindeki büyümeyi Asya ekonomilerinde yaúanan büyümenin domine etti÷i
de inkar edilemez. Son yıllarda Çin ekonomisinin gösterdi÷i aúırı büyüme ve Çin'de
gerek yatırım mallarına, gerekse de tüketim mallarına olan talep artıúı, Japon ekonomisini
yeniden hareketlendiren en önemli unsurlardan birisi olmuútur. Kore ve Japonya gibi
daha geliúmiú bölge ülkeleri de Çin'in büyümesinin yarattı÷ı rüzgardan
faydalanmaktadır; ancak bu e÷ilim, Çin ekonomisinin giderek daha güçlü ve rekabetçi
olaca÷ı gözönüne alındı÷ında, bu ülkeler için orta vadede bir tehdit de meydana
getirmektedir.
ENFLASYON
Uzun yıllardır tüketici fiyat endeksinde düúüú sorunu yaúayan Japonya'da, 2005 mali yılı
enflasyonu 8 yıldan sonra ilk kez artıú göstermiú ve bir önceki yıla göre % 0.1
yükselmiútir. Özellikle 2006 yılında gerçekleúen % 0,3 lük artıúın ardından, fiyat
endeksindeki düúüúün artık durdu÷u görüúü ekonomik çevrelerde kabul görmeye
baúlanmıútır. Ancak 2007 yılında gerçekleúen % 0,0 oranı ekonomi çevrelerinde
ekonomideki durgunlu÷un henüz düzelmedi÷i yorumlarına yol açmıútır.
Nitekim, analistler ekonomi üzerindeki deflasyonist baskının kalkıp kalkmadı÷ını
söyleyebilmek için GSYøH deflatörü dahil birkaç verinin daha izlenmesi gerekti÷ini
belirtmektedirler. GSYøH deflatörü, 2007 yılının üçüncü çeyre÷inde % -0,4 olarak
gerçekleúmiú, geçen senenin aynı döneminde % -0,8 olan rakamla karúılaútırıldı÷ında,
deflasyonist baskının azaldı÷ı ancak henüz iyimser yorum yapabilmek için erken
oldu÷u yorumları yapılmıútır.
18
NÜFUS VE øSTøHDAM
Son yıllarda, Japonya'nın demografik yapısıyla ilgili geliúmeler, ülke ekonomisinin
gelece÷i ile ilgili tartıúmalara da damgasını vurmaktadır. Nüfus artıú oranının %0,11 ile,
do÷um oranının da 1,19 ile rekor düúük seviyelere inmesi, nüfusun giderek yaúlanması ve
dolayısıyla aktif iúgücünün giderek azalması ekonomi için bir tehdit oluúturmaktadır. 65 yaú
üstü nüfusun toplam nüfusa oranı halen %18,5 seviyesinde iken, bu oranın 2025
yılında %28,7 rakamına ulaúması, 2050 yılında da toplam nüfusun bugünkü 127 milyon
seviyesinden 90 milyon civarına inmesi beklenmektedir.
ISGUCUNE KATILIM VE ISSIZLIK ORANLARI (Milyon Kiúi)
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
15 YASI UZERI NUFUS(A+B+C) 108.4 108.9 109.3 109.6 109.9 110.1 110.2 110.4
TOPLAM ISGUCU(A+B)
67.7 67.5 66.9 66.7 66.4 66.5 66.6 66.7
AKTIF CALISAN SAYISI(A)
64.5 64.1 63.3 63.2 63.3 63.6 63.8 64.1
ISSIZ SAYISI(B)
3.2
3.4
3.6
3.5
3.1
2.9
2.8
2.6
IS GUCU GURUBUNDA
40.6 41.3 42.3 42.9 43.4 43.5 43.6 43.7
OLMAYANLAR(C)
ISGUCUNE KATILIM ORANI %
(A+B)/(A+B+C)
62.4
62 61.2 60.8 60.4 60.4 60.4 60.4
ISSIZLIK ORANI %
(B)/(A+B)
4.7
5
5.4
5.3
4.7
4.4
4.1
3.9
Japonya'da 2003 yılında %5,3'lik de÷erlerle en yüksek seviyelerine ulaúan iúsizlik oranı,
2007 yılında %3,9 ile son 10 yılın en düúük seviyesine inmiútir. Japonya'da yaúanan
ekonomik durgunlukla beraber úirketlerin küçülme çabaları, üretim faaliyetlerini iúgücü
maliyetleri daha düúük olan Asya ülkelerine kaydırma gibi unsurlar iúsizlik oranını
etkilemiú, ancak servis sektöründe yeni iú sahalarının açılması ve yaúlanan nüfustan dolayı
iúgücünün azalması, iúsizlik oranının düúmesine yol açmıútır. Hatta, "aúırı istihdam"
olarak tanımlanan sayının 2,400,000'den 440,000'e inmesi bile iúsizlik oranını
artırmamıútır.
østatistikler, úu an Japonya'da iúsiz sayısı ile birlikte, çalıúan insan sayısının da azaldı÷ını, ve
emekli nüfusun arttı÷ını göstermektedir. øúgücü piyasasında beklenen "2007 etkisi", 2.
dünya savaúı sonrasındaki yüksek do÷um oranları ile dünyaya gelen 1947-1949 kuúa÷ının
(baby boom) 2005'den itibaren emekliye ayrılmaya baúladı÷ını, 2005-2014 arasında
toplam nüfusun 1,36 milyon azalırken, iúgücünün ise 8,8 milyon düúece÷ini
öngörmektedir.
Ayrıca, Japonya'nın iú gelenekleri içinde yer alan ve Japon toplumu için çok önemli bir
güvence sayılan "life time employment" (hayat boyu istihdam) sistemi son birkaç yılda
geçerlili÷ini yitirmiútir. Daha fazla iúyerinin, özellikle lojistik hizmetleri geçici (part time
- HAKEN) iúgücü ile karúılama yoluna gitmesinin ve geçmiúteki iú garantisinin ortadan
kalkmasının, Japonya'nın geleneksel istihdam yapısını de÷iútirmesi beklenmektedir.
Nitekim, iú imkanları artmakla ve iúsizlik oranları düúmekle beraber, özel yetenek
gerektirmeyecek iúlere kontrat bazlı veya part time kadrolar oluúturularak iúgücü
tedarikine yönelik yönlenmeler oluúmuútur.
ùu an Japonya'da tartıúılan önemli konulardan birisi, iú gücünün azalması sonucunda açı÷a
19
çıkacak eleman ihtiyacının karúılanmasında yabancı çalıúanlara daha çok fırsat verilip
verilmemesidir. Halen dıúarıya çok açık olmayan, ve yabancı çalıúanların di÷er geliúmiú
ülkelere kıyasla çok az sayıda oldu÷u Japonya'da özellikle yetiúmiú, vasıflı yabancı
çalıúanları Japonya'ya çekebilmek için önlemler alınması gerekti÷i dile getirilmektedir.
Bununla beraber, daha az vasıflı eleman ihtiyacında bile önemli bir açık yaúanması,
özellikle yaúlanan ve yalnız nüfus ile ilgili hemúirelik-bakıcılık gibi alanlarda bile ciddi bir
çalıúan ihtiyacı do÷ması beklenmektedir. Yabancı çalıúan konusunda en tutucu ve aúırı
görüúlere sahip Japonlar bile, önümüzdeki dönemde ülkeye daha çok yabancı çalıúan
çekmenin gereklili÷i konusunda hemfikir olmuúlardır.
SOSYAL GÜVENLøK
Nüfus ve istihdam ile ba÷lantılı úekilde, sosyal güvenlikte yaúanan problemler de
ekonomiyi çok yakından ilgilendirmektedir. Çalıúanların ve dolayısı ile prim
ödeyenlerin sayısının azalması, emeklilerin hem sayısının artması, hem de nüfusun
yaúlanmasından dolayı kiúi baúına sa÷lık giderlerinin artması, sosyal güvenlik
sisteminde çok köklü bir reformu gerektirmektedir.
2000
2025
2050
Ancak, böyle bir reformun bir çok sosyal ve ekonomik boyutunun olması, toplumun
de÷iúik kesimlerinden farklı tepkiler görmesi, toplumun üzerinde konsensus sa÷layaca÷ı bir
planın uygulanmasını zorlaútırmaktadır. Özellikle ekonomideki durgunlu÷un yeni yeni
aúılıyor olması, ve hanehalkı tüketiminin halen istenilen düzeylere gelmemesi gözönüne
alındı÷ında, çalıúanlar üzerine yeni yükümlülükler getirecek bir reformun ekonomiyi
yeniden durgunlu÷a sürüklemesinden korkulmaktadır.
Nitekim, vergi, sosyal güvenlik primi ve borç ödemelerinin milli gelire oranı %45
seviyesine yükselmiú olup, hükümet bu oranı %50'nin altında tutabilmek için büyük çaba
harcamaktadır. Hükümet, artan sosyal güvenlik harcamalarının ne oranda vergi gelirleri ve
prim ödemeleri arasında paylaútırılaca÷ı konusunda teknik çalıúmaları sürdürmekteyse de,
özellikle genç çalıúan nüfus arasında giderek yaúlanan ve çalıúmayan nüfusun emeklili÷ini
finanse etmek konusunda protestolar yükselmektedir. øúverenler de artması beklenen prim
ödemelerinin, özellikle di÷er Asya ülkeleri ile olan rekabette kendilerini zor duruma
düúürmesinden endiúe etmektedir.
Hükümet, sosyal güvenlik giderlerinin en az %50'sinin çalıúan kesim tarafından
karúılanmasına yönelik bir hedef belirlemiú olsa da, nüfus artıú hızının tahminlerin çok
altında gerçekleúmesi bu hedefin tutmayaca÷ını göstermektedir. ùu an hükümet,
çalıúanların primlerinden ziyade, emekli kesimin varlıklarını (gayrimenkul, birikim, vs.)
ekonomiye üretken olarak kazandıracak modeller üzerinde çalıúmaktadır.
20
Sosyal güvenlik sisteminin giderek zayıflaması sonucu halkın güvensizli÷inden dolayı,
sosyal güvenlik primlerini ödemeyenlerin sayısı da son yıllarda artmıútır. Prim ödemelerini
aksatanlar arasında birçok politikacının da bulundu÷unun anlaúılması, büyük siyasi
skandallara sebep olmuú, 2005 yılında aralarında ana muhalefet partisi (Japonya
Demokratik Partisi) Genel Baúkanı ve iktidarın büyük orta÷i Liberal Demokratik Parti
Genel Sekreterinin de bulundu÷u bir çok politikacı bu yüzden istifa etmek zorunda
kalmıútır.
Hükümetin geçti÷imiz iki yılda yaptı÷ı bazı düzenlemeler ile, vergi ve prim ödemelerinde
bir takım artıúlara gidilmiútir. Bu düzenlemeler sonucu, önümüzdeki yıllarda Japonya'da
hanehalkının ödeyece÷i sosyal güvenlik primlerinde bir miktar artıú beklenmektedir.
Ancak, bu alanda çok daha köklü reformlar gerekti÷i kabul edilmektedir; nitekim,
hükümetin yaptı÷ı son tahminler, 2025 yılında sosyal güvenlik sistemini finanse etmek için
143 trilyon Yen'lik bir kaynak gerekece÷ini göstermekte olup, bu tahmin 2007
rakamlarının %72 üzerindedir.
BÜTÇE
Japonya'nın 2008 yılı bütçesi, toplam 83 trilyon Yen olarak kabul edilmiútir. Geçen seneye
göre % 0,18 arttırılan bu bütçe ile ekonomide büyüme potansiyelinin arttırılması ve
bölgesel canlanmanın sa÷lanması amaçlanmaktadır. Bütçe gelirlerinin yarısından biraz
fazlası (53 trilyon Yen) vergi gelirlerinden karúılanmakta olup, son yıllarda iç
borçlanmanın bütçeye oranı giderek azalmaktadır.
Japon hükümeti, 2010 yılına kadar kamu personeli harcamalarında %5'lik bir düúüú
sa÷lanmasını ve ekonomi ile ilgili kamu kurumlarının birleútirilerek küçültülmesini
öngörmektedir. Bütçede en göze çarpan hususlardan birisi de, yeni tahvil ihraçlarının
azaltılarak uzun yıllardan sonra 30 trilyon Yen sınırının altında tutulmasının
öngörülmesidir. Nitekim 2007 yılında bu rakam 25,4 trilyon olarak gerçekleúmiútir.
Bütçede 47,2 trilyon Yen tutarındaki genel harcamaların en önemli payını 21,7 trilyon Yen
ile sosyal güvenlik harcamaları oluúturmaktadır. Dıú yardımlar ve kamu yatırımları geçen
seneye göre en çok kısıntıya u÷rayan harcama kalemi olmuútur. Geçen sene yaklaúık
11,2 trilyon Yen faiz dıúı açık veren Japonya bütçesinin 2007 yılında 4,4 trilyon Yen faiz
dıúı açık vererek önemli bir geliúme kaydetmiú olup, en erken 2010'lu yılların baúında
faiz dıúı fazlaya ulaúılması amaçlanmaktadır.
KAMU BORÇLANMASI
Japonya, dıú borcu bulunmayan, ancak iç borcu GSYøH'nin %181'i mertebelerine
ulaúmıú bir kamu maliyesine sahiptir. Japon hükümetinin 2007 mali yılı sonu itibarı ile
752 trilyon Japon Yen olarak gerçekleúen toplam borç sto÷u Japonya'nın yaklaúık 15
yıllık vergi gelirini aúmaktadır.
Yürütülmekte olan ekonomik reform programı kapsamında, özel sektör borçlarının
yeniden yapılandırılması konusunda büyük yol alındıysa da, kamu sektörü henüz yüksek
borç problemini çözememiútir. Özellikle Konut Kredilendirme ùirketi (Housing Loan
Corporation) ve Japon Karayolları (Japan Highvvay Public Corporation) gibi, balon
ekonomisi sırasında yüksek miktarda borçlanarak getirisi olmayan yatırımlar yapan
21
kamu úirketleri, borçlarını temizlemek konusunda büyük sıkıntı çekmektedirler. Ayrıca,
özel sektör aktivitelerini canlandırabilmek için alınan bazı önlemler, kamunun borç
bata÷ına daha çok saplanmasına yol açmıútır. Özellikle banka kurtarma operasyonları ve
zor durumdaki úirketlerin borçlarını satın alma uygulamaları kamunun borç yükünü daha
da artırmıú ve úiddetle eleútirilmiútir.
Hükümet, kamu açıklarını azaltabilmek için radikal tedbirler almaktan çekinmektedir,
çünkü çok hassas dengelere sahip Japon ekonomisinde ekonomik aktivitenin toparlanması
da büyük öncelik taúımaktadır.
Japon Maliye Bakanlı÷ı, bütçenin faiz dıúı fazla verebilmesinin ancak 2010'lu yıllarda
mümkün olaca÷ını öngörse de, ba÷ımsız gözlemciler bu tarihin bile çok iyimser bir
tahmin oldu÷unu ileri sürmektedir. Nitekim, Mart ayında açıklanan Ekonomik ve Mali
Komite Raporu'nda Japon kamu maliyesinin 2011 yılından itibaren faiz dıúı dengeye
ulaúmasını, 2015 yılından itibaren de %2 oranında bir faiz dıúı fazla yaratmasını tavsiye
etmiútir. Bu senaryo dahilinde bile, 2025 yılında kamu borcunun GSYøH'e oranını
ancak %120 seviyelerine düúürmek mümkün olabilecektir.
BANKACILIK SEKTÖRÜ
Japonya ekonomisinin 2000'li yılların baúlarındaki en büyük problemlerinden birisi,
bankacılık sektöründe yaúanan "geri dönmeyen krediler" krizidir. Hızlı büyüme dönemi
sırasında bankaların özel sektöre kullandırdı÷ı krediler bir anlamda kontrolden çıkmıú,
ve getirisi olmayan sektör ve projeler için sa÷lanan kredilerin tahsilinde büyük sıkıntılar
yaúanmaya baúlanmıútır.
2002 sonlarında baúladı÷ı kabul edilen "ekonomik toparlanma" sürecinde, özel úirketlerin
ve bankaların mali görünümlerini iyileútirme yönünde önemli ilerlemeler sa÷landı÷ı ileri
sürülmektedir. Özellikle úirketlerin fazla eleman ve atıl kapasiteyi elimine ederek,
bankaların da inúaat, gayrimenkul ve toptancılık gibi sektörlere verdi÷i kredileri azaltarak
önemli iyileútirmeler sa÷ladıkları görülmüútür.
2003 sonlarında 106 milyar Yen düzeylerinde bulunan geri dönmeyen krediler için
hükümetin koydu÷u “geri dönüúü olmayan kredilerin, toplam kredilere oranını yarı
yarıya azaltma" hedefi, 2006 yılı sonunda 49 milyar Yen düzeyine inilmesi ile
gerçekleúmiútir.
Özellikle üç büyük bankanın biraraya gelerek Mizuho Bankası'nı oluúturması,
UFJ-Mitsubishi Tokyo Financial Group birleúmeleri, büyük ölçekli bankaların mali
tablolarını düzeltmeleri yolunda önemli adımlar olarak görülmektedir. Orta ölçekli
finans kuruluúları geri dönüúü olmayan krediler konusunda büyük sıkıntı çekmeye devam
etse de, ekonominin geneline tehdit oluúturmayaca÷ı düúüncesiyle bu kuruluúların
sıkıntısı ikinci plana itilmektedir.
Ancak, bazı ba÷ımsız kaynakların tahminleri, geri dönmeyen kredilerin miktarını resmi
rakamların 2-3 katı olarak iúaret etmektedir. Bunun en büyük sebebi de, Japon
Bankalarının "batık kredi" tanımı konusunda uluslararası standartlarla uyum
sa÷lamaması ve tahsili mümkün olmayan bir çok krediyi "batık kredi" olarak kabul
etmemesidir. Faiz oranlarının çok düúük olması sonucu, faiz ödemesi sıkıntısı yaúamayan
22
bir çok úirketin, ana para ödemelerini gerçekleútiremeyece÷i bilinse de, bu úekildeki bir
çok kredi "batık kredi" olarak sınıflandırılmamaktadır.
Yine de batık kredi sorununu aúmıú görünen Japonya'da ekonomik iyileúmenin de etkisiyle,
kredi piyasalarında canlanmalar yaúanmaktadır. Bankalar tarafından açılan kredi
hacminde, son 7 yıldan bu yana yaúanan düúüú durmuú, hatta 2006 yılı sonu itibariyle bir
önceki yıla göre küçük bir artıú da meydana gelmiútir. øç ve dıú talepteki artıútan dolayı,
özellikle küçük ve orta ölçekli úirketlerin iúletme sermayesi ihtiyacı artmıú, bankaların
kullandırdı÷ı kısa vadeli kredilerde artıú yaúanmıútır.
Satın alma ve birleúmelerle etkinlikleri ve rekabet güçlerini artıran büyük ulusal bankalar,
taúrada úube açma çalıúmalarını hızlandırmıúlar ve Japonya'da geleneksel olarak yerel
bankaların müúterisi durumundaki KOBø'lere yönelik kredi sa÷lama faaliyetine
giriúmiúlerdir. Geri dönmeyen krediler sorununu henüz atlatamayan yerel bankalar ise,
geleneksel müúterilerini kaptırmamak için ulusal bankalarla büyük bir rekabete
giriúmiúlerdir.
PARA VE FAøZ POLøTøKALARI
Japonya'nın son yıllara damgasını vuran en önemli ekonomi politikalarından birisi de,
Japon Merkez Bankası'nın 2005 yılına kadar sürdürdü÷ü sıfır faiz ve ultra gevúek para
politikasıdır. Gerek Japonya içinde, gerekse de uluslararası para piyasalarında çok tartıúılan
bu politika ile Japonya, ekonominin deflasyonist bir döngü içine girmemesini, Japon
Yen'inin fazla de÷erlenmemesini ve zayıflamıú bankacılık sektörünün batık kredileri
temizleme çabaları içinde likidite krizi ile karúılaúmamasını amaçlamıútır.
Merkez Bankası, bu politikayı sonlandırmak için deflasyonist baskının kalktı÷ına ve
ekonomik aktivitelerin canlandı÷ına dair parametreleri takip etmekteydi. Ancak son derece
hassas dengeler üzerinde ilerleyen ekonominin kırılganlı÷ı, 2005 yılı baúlarına kadar gevúek
para politikalarının devamını destekler nitelikteydi. Nitekim, daha önce 1999 yılı
baúlarında uygulamaya konmuú olan bir gevúek para politikası, 2000 yılı A÷ustos ayında
ekonomide düzelmeler görüldü÷üne dair göstergeler üzerine terkedilmiú, ancak hemen
arkasından ülke yeni bir resesyon dönemine girmiúti.
2003 yılından itibaren yeniden büyümeye baúlayan ve deflasyon baskısının azaldı÷ı bir
dönemde bu politikaların devamının, bu sefer de enflasyonist bir baskı yarataca÷ı ve ülkeyi
yeniden bir balon ekonomisine sürükleyebilece÷i endiúeleri duyulmaya baúlanması
üzerine Merkez Bankası Yönetim Kurulu, 2006 Mart ayında yaptı÷ı toplantıda
ekonomideki geliúmelerin ve özellikle enflasyondaki artıúın sürdürülebilir oldu÷una karar
vermiú ve gevúek para politikasının terkedildi÷ini açıklamıútır. Nitekim 14 Temmuz 2006
yılında yapılan toplantıda iskonto oranı % 0,40 düzeyine ve 21 ùubat 2007 tarihinde
yapılan toplantıda ise % 0,75 düzeyine yükseltilmiútir. Japon Merkez Bankası
ekonomideki durgunluk tehdidinin devam etti÷i gerekçesi ile bugüne kadar bu oranı
de÷iútirmemiútir.
23
DIù TøCARET VE CARø DENGE
Japonya, uzun yıllardır büyük miktarda dıú ticaret fazlası vermekte olan bir ülkedir.
Japonya'nın dıú ticaret fazlası tutarı, 2006 yılında yaklaúık 68 milyar ABD Doları olarak
gerçekleúmiútir. Ancak bu rakam, bir önceki yıla oranla %15 düúüú göstermiú olup,
Japonya’nın dıú ticaret fazlası oran olarak azalan bir e÷ilim içerisine girmiútir.
㾻㻴㻾㻭㻯㻭㼀㻵㻺㻌㾻㼀㻴㻭㻸㻭㼀㻵㻌㻷㻭㻾㻿㻵㻸㻭㻹㻭㻌㻻㻾㻭㻺㻸㻭㻾㻵㻺㻵㻺㻌㻿㻱㼅㻾㾻
㻝㻝㻠㻚㻤㻑
㻝㻝㻝㻚㻣㻑
㻝㻝㻡㻚㻟㻑
㻝㻞㻠㻚㻟㻑
㻝㻞㻟㻚㻞㻑
㻝㻞㻟㻚㻡㻑
㻝㻝㻡㻚㻠㻑
㻝㻞㻜㻚㻜㻑
㻝㻞㻢㻚㻝㻑
㻝㻟㻤㻚㻟㻑
㻝㻝㻣㻚㻢㻑
㻝㻟㻜㻚㻜㻑
㻝㻞㻠㻚㻞㻑
㻝㻟㻝㻚㻤㻑
㻝㻡㻜㻚㻜㻑
㻝㻠㻠㻚㻜㻑
㻻㻾㻭㻺
㻝㻠㻜㻚㻜㻑
㻝㻠㻡㻚㻤㻑
㻝㻡㻜㻚㻜㻑
㻝㻟㻠㻚㻤㻑
㻵㻴㻾㻛㻵㼀㻴
㻝㻢㻜㻚㻜㻑
㻝㻝㻜㻚㻜㻑
㻞㻜㻜㻣
㻞㻜㻜㻢
㻞㻜㻜㻡
㻞㻜㻜㻠
㻞㻜㻜㻟
㻞㻜㻜㻞
㻞㻜㻜㻝
㻞㻜㻜㻜
㻝㻥㻥㻥
㻝㻥㻥㻤
㻝㻥㻥㻣
㻝㻥㻥㻢
㻝㻥㻥㻡
㻝㻥㻥㻠
㻝㻥㻥㻟
㻝㻥㻥㻞
㻝㻜㻜㻚㻜㻑
㼅㻵㻸㻸㻭㻾
Ticaret fazlasındaki azalıúın en önemli sebepleri arasında, enerji alanında dıúarıya
ba÷ımlı olan Japonya'nın petrol ve di÷er fosil yakıt fiyatlarındaki büyük artıútan
etkilenmesi gelmektedir. Bunun yanısıra 2001 yılından itibaren uluslararası para
piyasalarında de÷er kaybeden ABD Doları karúısında Japon yeni paritesinin 2007 yılı
sonuna kadar de÷er sabitleme çabaları gösterilebilir. Bu dönem içerisinde Japonya’nın
stoklarında 1 Trilyon dolar civarında rezerv oluúmuútur.
Ancak, Japonya'nın ihracatı da arttı÷ından, ekonomik büyüme içerisindeki a÷ırlı÷ı
artmaya baúlamıútır. Özellikle otomobil, demir çelik ürünleri ve yüksek teknoloji ürünü
makina-ekipman ihracatındaki artıú, Japon ekonomisinde de canlanmaya sebep olmuú,
kapasite kullanım oranları ve yeni yatırımlarda artıú görülmüútür. Çin ve Kore baúta
olmak üzere Asya ekonomilerinde görülen hızlı büyüme Japonya'nın ihracatına olumlu
katkı yapmıú, ve bu ülkelerin ihtiyaç duydu÷u özellikle yatırım malları ve ara mal ihracatı
Japon ekonomisini canlandırmıútır.
Dıú ticaret dengesindeki fazlalı÷ın azalma e÷ilimine ra÷men, Japonya'nın cari iúlemler
dengesi üç yıldır artıú e÷ilimini devam ettirmektedir. Nitekim, 2006 mali yılında dıú
ticaret fazlasındaki %14,5'lik düúüúe ra÷men Japonya'nın cari iúlemler fazlası bir önceki
yıla göre %8,7 artarak 19,84 trilyon Yen'e ulaúmıútır.
Gelir fazlasındaki bu önemli artıúın en büyük sebeplerinden birisi, Japon yatırımcıların
getirisi daha yüksek olan yurtdıúı menkul varlıklara yatırım yapma e÷ilimidir. ABD
Doları ve Euro varlıkları kadar, geliúmekte olan ülkelerin yüksek getirili varlıkları da,
genelde risk almaktan kaçınan Japon yatırımcılar için halen cazibesini korumaktadır. Gelir
fazlasını oluúturan ikinci önemli faktör ise, Japon úirketlerin yurtdıúı iútiraklerinin önemli
24
miktarda kar açıklamaları, ve yurt dıúından transfer edilen temettü gelirlerinde de önemli
bir artıú görülmesidir.
Japonya, bulundu÷u bölge itibariyle, dıú ticaretinin önemli bir miktarını Uzak Do÷u
ülkeleri ile gerçekleútirmekte olup bu e÷ilim giderek güçlenmektedir. Uzak Do÷u Asya
ülkeleri sadece bir ticari partner olarak de÷il, siyasi olarak da Japonya'nın öncelik verdi÷i
bölge ve nüfuz alanı oldu÷undan, son yıllarda Japonya bölge ile ekonomik ve ticari
ba÷ların güçlendirilmesi için daha çok çaba sarfetmeye baúlamıútır.
Japonya'nın nihai hedefi, ASEAN ülkeleri, Çin, Hindistan ve Kore'nin de içinde
bulunaca÷ı ve üye ülkeler arasında ticaretin tamamen serbestleúece÷i bir "Pan-Asya
Ekonomik Bölgesi" kurulması olup, dıú politikasını da bu yönde geliútirmektedir.
Asya ülkeleriyle birlikte, Japonya'nın önemli di÷er ticaret partnerlerinden birisi ABD'dir.
Ancak, Japonya'nın ABD ile dıú ticaret hacminde son yıllarda bir düúüú yaúanmaktadır.
2007 yılı sonunda yaúanan en büyük geliúmeler sonucunda, toplam dıú ticaret hacminde
Çin ilk defa en üst sıraya yerleúmiú olup, Amerika uzun yıllar elinde bulundurdu÷u
tahtına veda etmek zorunda kalmıútır.1998 yılında Japonya, dıú ticaret hacminin %27'sini
ABD ile gerçekleútirirken, bu oran 2007 yılında %16'e kadar gerilemiú, Japonya’nın Çin
ile olan ticareti %18’lere kadar yükselmiútir. Amerika ile ticaret hacmindeki bu gerileme,
Japonya'nın ABD'deki büyük ölçekli do÷rudan yatırımları sonucunda, yatırımın ticareti
ikame etmesi ile de açıklanmaktadır.
Japonya'nın ihracat kalemlerinin yarıdan fazlası yatırım mallarından oluúmaktadır.
Yatırım mallarını ise, %20'úerlik pay ile dayanıklı tüketim malları (otomotiv ve elektrikli
ev aletleri) ve endüstriyel girdiler oluúturmaktadır. Japonya, Güneydo÷u Asya Ülkelerinin
artan rekabetinden dolayı giderek daha fazla yüksek teknoloji ürünlerine a÷ırlık vermekte,
katma de÷eri yüksek, kendine özgü ürünler üreten KOBø türü firmaları daha çok
desteklemektedir.
Japonya'nın ithalatının önemli bir kısmını ise, baúta petrol ve ürünleri olmak üzere,
endüstriyel girdiler ve yatırım malları oluúturmaktadır. Gıda ve tekstil de Japonya'nın
önemli ithalat kalemleri arasında yer almaktadır.
YABANCI SERMAYE
Japonya'nın yurtdıúına yaptı÷ı DYS yatırımları, 2006 yılı sonunda toplam 450 milyar
ABD Dolarına ulaúmıú bulunmaktadır. Son 10 yılda Japonya'nın yabancı sermaye
hareketlerinde ABD'nin payının azalmasına ra÷men % 35 ile halen en büyük yatırım orta÷ı
durumundadır. Halen Japonya’nın ikinci büyük yatırım portföyü % 26 ile Avrupa Birli÷i
ülkelerindedir. Asya ülkeleri ise % 24 lük pay ile üçüncü sırada yer almaktadır.
Ülke bazında yatırım artıú hızı dikkate alındı÷ında, øsveç, Fransa, Hollanda, baúta olmak
üzere Çin, Hindistan, Kore ve Meksika’ya yapılan yapılan yatırımlar dikkati çekmektedir.
Asya ülkeleri ve Okyanusya' ya yapılan yatırımlarda son yıllarda hızlı bir artıú olmasına
ra÷men, özellikle AB ye yeni katılan 10 ülkeye yapılan yatırımlar da hesaba katıldı÷ında
sanılanın aksine Avrupa bölgesinin halen Japon yatırımcılar için önemini korudu÷u
gözlemlenmektedir.
25
ABD'ye yapılan yatırımlardaki azalmanın, özellikle elektrik-elektronik sektörü
yatırımlarındaki düúüúten kaynaklandı÷ı belirtilmektedir. Aynı dönemde, Asya'ya
yapılan yatırımlarda büyük artıú yaúanmıú, bu artıúta otomotiv, demir çelik, gıda, finans
ve sigortacılık sektörleri baúı çekmiútir.
Japonya'nın yurt dıúı yatırımlarının sektörel da÷ılımı incelendi÷inde, imalat sektöründeki
yatırımların % 45, finans ve hizmet sektörlerinin yer aldı÷ı imalat dıúı yatırımların payının
ise % 55 seviyesinde oldu÷u tespit edilmeltedir.
Ancak, son üç yılda
Japonya'nın Do÷rudan Dıú Yatırımları sektörel yatırımlar imalat
(Sektörel Da÷ılım)
alanına
kaymakta
ve
özellikle
otomotiv
Milyon $
Mali Yıl
ømalat
ømalat Dıúı
sektöründe,
Japonya'nın
Toplam
1994
13.784
26.877
40.661 yurt dıúında bulunan kurulu
1995
18.907
31.513
50.420 kapasitesi her geçen yıl
1996
20.258
26.743
47.001
artmaktadır.
øhracata
1997
19.339
34.064
53.403
yönelik üretimini Japonya
1998
12.325
28.545
40.870
dıúına
ve
potansiyel
1999
42.394
24.903
67.297
pazarlara
yakın
bölgelere
2000
11.741
37.043
48.783
kaydıran
Japon
úirketleri,
2001
14.218
17.796
32.013
2002
14.689
21.860
36.549 Do÷u Asya baúta olmak
2003
16.246
19.599
35.845 üzere, Avrupa ve Kuzey
2004
13.750
21.010
34.760 Amerika'da
yatırımlarını
2005
26.146
19.315
45.461 artırmıútır.
Elektronik
2006
34.513
15.652
50.165 sektöründe ise, yurt içi
2007
30.120
23.096
53.216
talebin de artması ile
Toplam
288.429
348.014
636.443
birlikte, Japon firmalar hem
ORAN
45,32
54,68
100,00
Japonya
içindeki
yatırımlarını, hem de yurt
dıúı yatırımlarını güçlendirmiúlerdir.
Japon Uluslararası øúbirli÷i Bankası (JBIC) tarafından, en az 3 yurtdıúı iútiraki ve en az
bir yurtdıúı imalat tesisi bulunan Japon imalat sektörü firmaları arasında 19 yıldır yapılan
"Yurtdıúı Faaliyetler Anketi", Japon yatırımcılarının e÷ilimleri ve tercihleri hakkında
önemli ipuçları vermektedir. Ankete katılan firmaların önemli bir bölümü, kısa vadede
öngörülen öncelikli stratejilerini "yurtdıúı faaliyetlerini artırmak ve güçlendirmek"
olarak açıklamıútır. Yatırımcı firmaların öncelikli stratejileri arasında, AR-GE
faaliyetlerine daha çok a÷ırlık vermek de gelmektedir. Di÷er Asya ülkeleri ile maliyet
rekabeti yapmasına imkan olmayan Japon úirketleri, di÷er ülkelerin sahip olmadı÷ı
yüksek teknoloji ürün ve prosesler sayesinde rekabetçi gücünü koruyabilece÷ini
düúünmektedir.
Büyük öncelik verilen bir di÷er strateji ise, yurt içi üretimi güçlendirmek olarak ortaya
çıkmıútır. Bu cevaplar, Japon üreticilerin yurt dıúı üretimi artırırken, yurt içi üretimi de
ihmal etmemeye önem verdiklerini, çeúitli global krizlerden etkilenmemek için yurt dıúı
ve yurt içi üretimin optimum bir dengesini bulmayı amaçladıklarını göstermektedir.
Japonya’nın halen toplam üretiminin % 30’u yurt dıúı üretimden kaynaklanmaktadır.
Ankete katılan firmaların %82'si orta vadede yurtdıúı yatırımlarını artırmayı
26
hedeflediklerini açıklarken, bu oran otomotiv ve makina imalat sektörlerinde %88'e
ulaúmıútır. Özellikle elektronik sektöründeki konvansiyonel ürünlerde, Japon firmaları
tarafından Çin ve ASEAN ülkelerinde gerçekleútirilen üretim miktarı, Japonya içindeki
üretim miktarını aúmıú durumdadır.
Katma de÷eri yüksek ve yeni teknoloji içeren ürünlerin çok büyük bir kısmı halen
Japonya içinde üretilmektedir. Özellikle yüksek teknoloji ürünü dijital kamera, LCD
televizyon, mobil telefon gibi ürünlerdeki iç talep artıúı, son iki yıldır Japon ekonomisinin
büyümesindeki önemli itici faktörlerden olmuútur. Orta vadede bu gibi yüksek teknoloji
içeren ürünlerin üretilebilece÷i bölgeler olarak, ASEAN ülkeleri gösterilmektedir.
Ancak bazı Japon firmalar, en büyük rekabet avantajları olan teknolojik üstünlü÷ün bu
ülkelerde taklit edilebilece÷inden hareketle, halen yurt dıúı yatırımlara çok sıcak
bakmamaktadır.
Japon firmalar, hangi bölgelerde faaliyetlerini artırmak/kuvvetlendirmek istedikleri
úeklindeki soruya ise, ilk sırada Çin (%68), ikinci sırada Hindistan (%50), üçüncü sırada
ise Vietnam (%35) úeklinde cevap vermiúlerdir. Rapor incelendi÷inde hemen her
sektörde Japon firmaların faaliyetlerini artırmayı düúündü÷ü ülkelerin en baúında gelen
Çin’e olan ilginin son yıllarda azaldı÷ı ve önceli÷in hızla Hindistan ve Vietnam’a
kaydı÷ı gözlemlenmektedir. Listede Türkiye ise %2’lik oranla 17 sırada yer almaktadır.
Japon firmalarının, iú geliútirme açısından en fazla potansiyel vaadeden 10 ülke
sıralamasına verdikleri cevapların 2000 yılından 2007 yılına de÷iúimi ise úu úekildedir:
2000
2002
2004
2006
2007
Çin
Çin
Çin
Çin
Çin
ABD
Tayland
Tayland
Hindistan
Hindistan
Tayland
ABD
Hindistan
Vietnam
Vietnam
Endonezya
Endonezya
Vietnam
Tayland
Tayland
Malezya
Vietnam
ABD
ABD
Rusya
Tayvan
Hindistan
Rusya
Rusya
ABD
Hindistan
Kore
Endonezya
Brezilya
Brezilya
Vietnam
Tayvan
Kore
Kore
Endonezya
Kore
Malezya
Tayvan
Endonezya
Kore
Filipinler
Brezilya
Malezya
Tayvan
Tayvan
Firmalara, bu ülkeleri niye gelecek vaadeden ülke olarak gördükleri soruldu÷unda ise, en
baúta gelen yanıt "iç pazarın büyüklü÷ü" olmuú, bu cevabı "ucuz iú gücü", "kalifiye insan
kaynakları", "üçüncü ülkelere yönelik üretim üssü" gibi tercihler izlemiútir. Japon
yatırımcı firmalar için, halen yatırım yapılacak ülkenin iç pazarının büyüklü÷ünün en
önemli kriter oldu÷u, de÷iúik Japon uzmanlarca üzerinde hemfikir olunan bir konudur.
Japonya, özellikle Do÷u Asya ekonomilerinin 2001 yılının ikinci yarısından itibaren
hızla büyümekte oldu÷undan hareketle, bu piyasaları çok dikkatle izlemektedir. Japon
analistlere göre, Çin ve ASEAN ülkelerinde yaklaúık 140 milyon kiúi olarak tahmin edilen
ve yüksek bir alım gücüne kavuúmuú bir orta-üst gelir grubu oluúmuútur. Japon
yatırımcılar, úu anda en büyük hedef olarak bu pazarı belirlemiúlerdir. Sayıca en büyük
27
tüketici kitlesini meydana getiren orta ve orta-alt gelir grubuna yönelik ürünlerde ise, Çin,
Tayvan ve Koreli yatırımcıların yo÷un rekabetiyle karúılaúan Japon firmalar, rekabet
güçlerini daha ziyade yüksek ve yeni teknolojili, üst fiyat segmentindeki ürünlerle devam
ettirmeyi hedeflemektedir.
DÖVøZ KURU VE REZERVLER
Dünyanın en büyük iki ekonomisi olan Japonya ve ABD arasındaki özel ekonomik
iliúkiler, iki ülkenin para birimlerinin karúılıklı de÷erlerini hassas bir dengede tutmakta, bu
de÷erlerdeki de÷iúim dünya piyasalarını da önemli ölçüde etkilemektedir. Japonya'nın bir
taraftan ABD ile ticaretinde fazla veriyor olması, di÷er taraftan da ABD kamu
borçlanmasının önemli bir miktarını Amerikan Hazine Bonoları alarak finanse ediyor
olması, iki ülkenin para, faiz ve kur politikalarını çoklu de÷iúkenli matriks iliúkisi içine
sokmaktadır.
Japonya, liberal ekonomi kuralları çerçevesinde serbest kur politikası uygulayan bir ülke
olsa da, Maliye Bakanlı÷ı ve Merkez Bankası yetkilileri zaman zaman yaptıkları
açıklamalarla kurlardaki ani yükseliú ve düúüúlerin Japon ekonomisi için istenmeyen
durumlar oldu÷unu ifade etmektedirler. Bu ifadeler, gerek gördüklerinde piyasalara
müdahale edecekleri anlamına gelmekte olup, bu durum ABD baúta olmak üzere di÷er
geliúmiú ülkeler tarafından zaman zaman eleútirilmektedir. "Ani düúüú ve yükseliúler"
tanımı Japon yetkililerce mu÷lak bir úekilde kullanılmakta olup, piyasalara müdahale
konusunda yetkililere geniú bir manevra alanı sa÷lamaktadır.
Nitekim, 2004 yılı son çeyre÷inden itibaren ABD Dolarının Japon Yen'i karúısında
de÷er kaybetmesi ve Dolar/Yen paritesinin 105 seviyelerinden aúa÷ı düúmesi üzerine
Japonya piyasalara önemli müdahalelerde bulunmuú, Yen'in daha da fazla de÷er
kazanmaması, ve ekonomik büyümenin önemli bileúenlerinden ihracatta rekabetin zarar
görmemesi için Dolar alımına gitmiútir. Daha sonra ABD Hazinesinin faiz artırım
politikaları sonucunda ABD Doları tekrar de÷er kazanmaya baúlamıú ve parite 120
seviyelerine kadar çıkmıútır.
Bu yılın Ekim ayından itibaren ise, global piyasalardaki geliúmelerin etkisiyle, Japon Yeni
yeniden ABD Doları karúısında de÷er kazanarak 106 seviyesine yükselmiútir.
Son iki üç yıldır dünya ekonomisinde yaúanan canlılık ve büyüme Japonyanın
ihracatının ve dıú ticaret fazlasının rekor seviyelere ulaúmasına sebep olmuútur. Buna
ra÷men 2005 yılına kadar dünyanın en büyük döviz rezervlerine sahip ülkesi durumunda
olan Japonya bu üstünlü÷ünü 2006 yılından itibaren Çin Halk Cumhuriyetine kaptırmıútır.
Kasım 2007 tarihi itibariyle 973 milyar ABD Doları rezervi bulunan Japonya halen en
büyük rezerve sahip ikinci ülke konumunu korumaktadır. Böylece, sırf Japonya ve Çin'in
elindeki döviz rezervleri 2,2 trilyon Dolar gibi çok büyük bir rakama ulaúmıútır.
YIL SONU DEGERLERIYLE JAPONYANIN TOPLAM ALTIN VE DOVIZ REZERVLERI
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
YILLAR
DEGER
401,959 469,728 673,529 844,543 846,897 895,320 973,365
(Milyon U. S. dolar)
Bu durumda, ABD'nin büyük bütçe açı÷ının Çin ve Japonya baúta olmak üzere Do÷u Asya
28
tarafından finanse edildi÷i söylenebilir. Ellerinde çok büyük miktarda ABD Hazine bonosu
tutan bu iki ülke, ABD Dolarının de÷eri üzerinde önemli de÷iúikliklere yol açabilecek
piyasa hareketlerine giriúebilecek güçtedir. Japonya ile ABD arasında, para, kur ve faiz
politikaları konusunda uzun yıllardan beri oturmuú bir karúılıklı anlayıú bulunsa da,
Çin'in ne gibi politikalar izleyebilece÷i analistleri düúündürmektedir. Özellikle Yuan'ın
de÷eri üzerinde zaman zaman ABD ile büyük görüú ayrılıklarına düúen Çin'in ataca÷ı
adımlar, önümüzdeki dönemde dünya para piyasalarında daha belirleyici olacaktır.
Ek-1 JAPONYANIN GDP KOMPOZISYONU
Ek-2 JAPONYANIN ISTIHDAM YAPISI
Aúa÷ıda tablo ve grafiklerde belirtilmiútir.
29
㻶㻭㻼㻻㻺㼅㻭㻺㻵㻺㻌㻳㻰㻼㻌㻷㻻㻹㻼㻻㼆㻵㻿㼅㻻㻺㼁
Tarim, Balikçılı
k, Ormancilik
YIL
㻝㻥㻣㻜
㻝㻥㻣㻡
㻝㻥㻤㻜
㻝㻥㻤㻡
㻝㻥㻥㻜
㻝㻥㻥㻡
㻞㻜㻜㻜
㻞㻜㻜㻝
㻞㻜㻜㻞
㻞㻜㻜㻟
㻞㻜㻜㻠
㻞㻜㻜㻡
Maden
㻢㻚㻝
㻡㻚㻡
㻟㻚㻢
㻟㻚㻞
㻞㻚㻡
㻝㻚㻥
㻝㻚㻤
㻝㻚㻣
㻝㻚㻣
㻝㻚㻣
㻝㻚㻢
㻝㻚㻡
㻮㻵㻾㻵㻹㻦㻑
Üretim,
ømalat
㻜㻚㻤
㻜㻚㻡
㻜㻚㻢
㻜㻚㻟
㻜㻚㻟
㻜㻚㻞
㻜㻚㻝
㻜㻚㻝
㻜㻚㻝
㻜㻚㻝
㻜㻚㻝
㻜㻚㻝
ønúaat
㻟㻢
㻟㻜㻚㻞
㻞㻤㻚㻟
㻞㻤㻚㻞
㻞㻢㻚㻣
㻞㻟㻚㻝
㻞㻞㻚㻞
㻞㻜㻚㻥
㻞㻜㻚㻢
㻞㻝
㻞㻝㻚㻞
㻞㻝
Elektrik,
Toptancilik,
Su ve
Perakendecili
Havagazi
k
hizmetleri
㻣㻚㻣
㻥㻚㻣
㻥㻚㻞
㻣㻚㻣
㻥㻚㻥
㻤㻚㻞
㻣㻚㻠
㻣㻚㻝
㻢㻚㻥
㻢㻚㻢
㻢㻚㻢
㻢㻚㻟
㻞㻚㻝
㻞
㻞㻚㻣
㻟㻚㻞
㻞㻚㻢
㻞㻚㻣
㻞㻚㻣
㻞㻚㻤
㻞㻚㻣
㻞㻚㻢
㻞㻚㻢
㻞㻚㻠
Emlâk,
Finans, Gayrimenkul, Nakliyat,
Sigorta
Taúınmaz
øletisim
Mal
㻝㻠㻚㻠
㻝㻠㻚㻤
㻝㻡㻚㻟
㻝㻟㻚㻞
㻝㻟㻚㻟
㻝㻡㻚㻟
㻝㻠
㻝㻠
㻝㻟㻚㻤
㻝㻟㻚㻡
㻝㻟㻚㻢
㻝㻟㻚㻤
㻠㻚㻟
㻡㻚㻟
㻡
㻡
㻡㻚㻢
㻡㻚㻥
㻢㻚㻝
㻢㻚㻠
㻢㻚㻤
㻣
㻢㻚㻤
㻣
㻤
㻤㻚㻞
㻥㻚㻠
㻝㻜
㻝㻜㻚㻢
㻝㻞
㻝㻝㻚㻡
㻝㻝㻚㻤
㻝㻞㻚㻝
㻝㻞㻚㻞
㻝㻞
㻝㻞
Servis
㻢㻚㻥
㻢㻚㻠
㻢㻚㻠
㻢㻚㻣
㻢㻚㻢
㻣㻚㻝
㻢㻚㻥
㻢㻚㻥
㻣
㻣
㻢㻚㻥
㻢㻚㻥
㻥㻚㻢
㻝㻝
㻝㻠㻚㻠
㻝㻢㻚㻢
㻝㻢㻚㻝
㻝㻣㻚㻣
㻞㻜㻚㻠
㻞㻜㻚㻤
㻞㻝㻚㻝
㻞㻝㻚㻟
㻞㻝㻚㻝
㻞㻝㻚㻡
Di÷
erleri
㻢㻚㻟
㻤㻚㻥
㻣㻚㻥
㻣㻚㻣
㻣㻚㻟
㻤
㻥㻚㻝
㻥㻚㻟
㻥㻚㻢
㻥㻚㻡
㻥㻚㻠
㻥㻚㻠
㻶㻭㻼㻻㻺㼅㻭㻺㻵㻺㻌㼅㻵㻸㻸㻭㻾㻌㾻㼀㾻㻮㻭㻾㾻㼅㻸㻱㻌㻳㻰㻼㻌㻷㻻㻹㻼㻻㼆㻵㻿㼅㻻㻺㼁
㼏㼛㼙㼙㼡㼚㼏㼍㼕㼠㼕㼛㼚
㻰㼕㾪㼑㼞㼘㼑㼞㼕
㻝㻜㻜㻑
㻢㻚㻟
㻤㻚㻥
㻣㻚㻥
㻣㻚㻣
㻣㻚㻟
㻤
㻥㻚㻝
㻥㻚㻟
㻥㻚㻢
㻥㻚㻡
㻥㻚㻠
㻥㻚㻠
㻿㼑㼞㼢㼕㼟
㻥㻜㻑
㻥㻚㻢
㻝㻝
㻤㻜㻑
㻝㻠㻚㻠
㻝㻢㻚㻢
㻝㻢㻚㻝
㻝㻣㻚㻣
㻞㻜㻚㻠
㻢㻚㻥
㻞㻜㻚㻤
㻞㻝㻚㻝
㻞㻝㻚㻟
㻞㻝㻚㻝
㻞㻝㻚㻡
㻺㼍㼗㼘㼕㼥㼍㼠㻘
㻌㾻㼘㼑㼠㼕㼟㼕㼙
㻢㻚㻠
㻢㻚㻠
㻤
㻠㻚㻟
㻝㻜
㻝㻜㻚㻢
㻢㻚㻥
㻡
㻡㻜㻑
㻣㻚㻣
㻢㻚㻥
㻢㻚㻥
㻝㻝㻚㻤
㻝㻞㻚㻝
㻝㻞㻚㻞
㻝㻞
㻝㻞
㻢㻚㻝
㻝㻟㻚㻞
㻝㻟㻚㻟
㻟㻚㻞
㻞㻚㻢
㼀㼛㼜㼠㼍㼚㼏㼕㼘㼕㼗㻘㻌㻼㼑㼞㼍㼗㼑㼚㼐㼑㼏㼕㼘㼕㼗
㻢㻚㻠
㻢㻚㻤
㻣
㻢㻚㻤
㻣
㻞
㻞㻚㻣
㻥㻚㻞
㻝㻡㻚㻟
㻣㻚㻣
㻥㻚㻥
㻝㻠
㻝㻠
㻝㻟㻚㻤
㻝㻟㻚㻡
㻝㻟㻚㻢
㻝㻟㻚㻤
㻞㻚㻤
㻞㻚㻣
㻞㻚㻢
㻞㻚㻢
㻞㻚㻠
㻣㻚㻝
㻢㻚㻥
㻢㻚㻢
㻢㻚㻢
㻢㻚㻟
㻤㻚㻞
㻣㻚㻠
㻟㻢
㾻㼚㿪㼍㼍㼠
㽧㼞㼑㼠㼕㼙㻘
㻌㾻㼙㼍㼘㼍㼠
㻟㻜㻚㻞
㻞㻜㻑
㻞㻤㻚㻟
㻞㻤㻚㻞
㻞㻢㻚㻣
㻞㻟㻚㻝
㻞㻜㻚㻢
㻞㻝
㻞㻝㻚㻞
㻞㻝
㻹㼍㼐㼑㼚
㻜㻚㻢
㻜㻚㻟
㻜㻚㻟
㻜㻚㻞
㻜㻚㻝
㻜㻚㻝
㻜㻚㻝
㻜㻚㻝
㻟㻚㻞
㻞㻚㻡
㻝㻚㻥
㻝㻚㻤
㻝㻚㻣
㻜㻚㻝
㻝㻚㻣
㻜㻚㻝
㻟㻚㻢
㻝㻚㻣
㻝㻚㻢
㻝㻚㻡
㻝㻥㻥㻡
㻞㻜㻜㻜
㻞㻜㻜㻝
㻞㻜㻜㻞
㻞㻜㻜㻟
㻞㻜㻜㻠
㻞㻜㻜㻡
㻡㻚㻡
㻝㻥㻥㻜
㻜㻚㻡
㻝㻥㻣㻡
㻜㻑
㻝㻥㻣㻜
㻞㻜㻚㻥
㻝㻥㻤㻡
㻢㻚㻝
㻞㻞㻚㻞
㻝㻥㻤㻜
㻜㻚㻤
㻱㼘㼑㼗㼠㼞㼕㼗㻘㻌
㻿㼡㻌㼢㼑㻌
㻴㼍㼢㼍㼓㼍㼦㼕㻌㼔㼕㼦㼙㼑㼠㼘㼑㼞㼕
㻞㻚㻣
㻞㻚㻣
㻟㻜㻑
㻝㻜㻑
㻣
㻡㻚㻥
㻝㻡㻚㻟
㻥㻚㻣
㻠㻜㻑
㻣
㻲㼕㼚㼍㼚㼟㻘㻌㻿㼕㼓㼛㼞㼠㼍
㻝㻝㻚㻡
㻡㻚㻢
㻝㻠㻚㻤
㻞㻚㻝
㻢㻚㻥
㻝㻞
㻡
㻝㻠㻚㻠
㻱㼙㼘㽭㼗㻘㻌㻳㼍㼥㼞㼕㼙㼑㼚㼗㼡㼘㻘㻌㼀㼍㿪㾼㼚㼙㼍㼦㻌㻹㼍㼘
㻣㻚㻝
㻥㻚㻠
㻡㻚㻟
㻻㻾㻭㻺㻸㻭㻾
㻢㻚㻢
㻤㻚㻞
㻣㻜㻑
㻢㻜㻑
㻢㻚㻣
㼀㼍㼞㼕㼙㻘㻌㻮㼍㼘㼕㼗㽲㾼㼘㾼㼗㻘㻌㻻㼞㼙㼍㼚㼏㼕㼘㼕㼗
㼅㻵㻸㻸㻭㻾
30
ISTIHDAMA GORE SEKTORLER
YILLAR
TOPLAM(Bin Kiúi)
ømalat
Toptancılık ve Perakendecilik
Diger Hiz.
Tıbbi Bakım ve Sosyal Hiz.
ønúaat
Yeme içme Barındırma Hiz.
Ulaútırma
E÷itim Ö÷retim Hiz.
Tarım ve Ormancılık
Di÷er Kamu Hiz.
Enformasyon & Kominikasyon
Finansman ve Sigortacılık
Gayrimenkul
Birleúik Hizmetler
Elektrik, Gaz, ısıtma ve Su Tedarik Hiz.
Balıkçılık
Madencilik
2003
63,160
18.7%
17.9%
13.4%
7.9%
9.6%
5.5%
5.3%
4.4%
4.2%
3.6%
2.6%
2.5%
1.1%
1.3%
0.5%
0.4%
0.1%
2004
63,290
18.2%
17.7%
13.9%
8.4%
9.2%
5.5%
5.1%
4.5%
4.2%
3.7%
2.7%
2.5%
1.1%
1.3%
0.5%
0.3%
0.1%
2005
63,560
18.0%
17.7%
14.4%
8.7%
8.9%
5.4%
5.0%
4.5%
4.1%
3.6%
2.8%
2.5%
1.2%
1.2%
0.6%
0.4%
0.0%
2006
63,820
18.2%
17.4%
14.7%
8.9%
8.8%
5.3%
5.1%
4.5%
3.9%
3.5%
2.8%
2.4%
1.2%
1.2%
0.6%
0.3%
0.0%
2007
64,120
18.2%
17.4%
14.6%
9.0%
8.6%
5.3%
5.0%
4.4%
3.9%
3.5%
3.1%
2.4%
1.3%
1.1%
0.5%
0.3%
0.1%
㾻㻿㼀㾻㻴㻰㻭㻹㻌㻷㻻㻹㻼㻻㼆㾻㻿㼅㻻㻺㼁
㼀㾼㼎㼎㼕㻌㻮㼍㼗㾼㼙㻌㼢㼑㻌㻿㼛㼟㼥㼍㼘㻌㻴㼕㼦㻚㻘
㻥㻚㻜㻑
㾻㼚㿪㼍㼍㼠㻘㻌㻤㻚㻢㻑
㼅㼑㼙㼑㻌㼕㽲㼙㼑㻌㻮㼍㼞㾼㼚㼐㾼㼞㼙㼍㻌㻴㼕㼦㻚㻘
㻡㻚㻟㻑
㻰㼕㼓㼑㼞㻌㻴㼕㼦㻚㻘㻌㻝㻠㻚㻢㻑
㼁㼘㼍㿪㼠㾼㼞㼙㼍㻘㻌㻡㻚㻜㻑
㻱㾪㼕㼠㼕㼙㻌㽡㾪㼞㼑㼠㼕㼙㻌㻴㼕㼦㻚㻘㻌㻠㻚㻠㻑
㼀㼍㼞㾼㼙㻌㼢㼑㻌㻻㼞㼙㼍㼚㼏㾼㼘㾼㼗㻘㻌㻟㻚㻥㻑
㻰㼕㾪㼑㼞㻌㻷㼍㼙㼡㻌㻴㼕㼦㻚㻘㻌㻟㻚㻡㻑
㼀㼛㼜㼠㼍㼚㼏㾼㼘㾼㼗㻌㼢㼑
㻼㼑㼞㼍㼗㼑㼚㼐㼑㼏㼕㼘㼕㼗㻘㻌㻝㻣㻚㻠㻑
㻱㼚㼒㼛㼞㼙㼍㼟㼥㼛㼚㻌㻒
㻷㼛㼙㼕㼚㼕㼗㼍㼟㼥㼛㼚㻘㻌㻟㻚㻝㻑
㻲㼕㼚㼍㼚㼟㼙㼍㼚㻌㼢㼑㻌㻿㼕㼓㼛㼞㼠㼍㼏㾼㼘㾼㼗㻘
㻞㻚㻠㻑
㻳㼍㼥㼞㼕㼙㼑㼚㼗㼡㼘㻘㻌㻝㻚㻟㻑
㾻㼙㼍㼘㼍㼠㻘㻌㻝㻤㻚㻞㻑
㻮㼕㼞㼘㼑㿪㼕㼗㻌㻴㼕㼦㼙㼑㼠㼘㼑㼞㻘㻌㻝㻚㻝㻑
㻱㼘㼑㼗㼠㼞㼕㼗㻘㻌㻳㼍㼦㻘
㾼㼟㾼㼠㼙㼍㻌㼢㼑㻌㻿㼡㻌㼀㼑㼐㼍㼞㼕㼗㻌㻴㼕㼦㻚㻘
㻜㻚㻡㻑
㻹㼍㼐㼑㼚㼏㼕㼘㼕㼗㻘㻌㻜㻚㻝㻑 㻮㼍㼘㾼㼗㽲㾼㼘㾼㼗㻘㻌㻜㻚㻟㻑
31
SøYASø DURUM
Ulusal Japon Parlamentosu (Diet), iki kamaralı bir yapıdan oluúmaktadır. Esas gücü
elinde bulunduran Temsilciler Meclisi (Alt Kanat) yasaların oluúturulması ve
kanunlaútırılmasında belirleyici bir rol oynarken, Meclis Üst Kanadı daha ziyade siyasi
sistemde denetim ve denge görevini yerine getirmektedir. Üst Kanadın, Alt Kanat
tarafından sunulan yasa tasarılarını reddetme hakkı bulunmaktadır. Alt kanadın ise üçte
iki ço÷unlukla geri çevrilen yasaları aynen kabul etme yetkisi bulunmakta, bununla
birlikte Japonya siyasetinde geçerli siyasi ahlak anlayıúı çerçevesinde bu yetkinin son
50 senede hiç kullanılmadı÷ı ifade edilmektedir.
Eylül 2005’te yapılan genel seçimlerden Liberal Demokrat Parti (LDP), oyların %
38.2’sini alarak birinci parti olarak çıkmıútır. LDP, seçimlerde 296 milletvekili çıkarmıú
(seçimlerden önceki milletvekili sayısı 212'ydi), böylece Temsilciler Meclisinde yasa
çıkarmak için gerekli milletvekili sayısına sahip olmuútur. LDP sayısal üstünlü÷üne
ra÷men Yeni Komeito (Yeni Temiz Hükümet) Partisiyle koalisyon hükümeti kurmuútur.
LDP elli yıllık tarihinde 1986 yılında Yasuhiro Nakasone liderli÷inde kazandı÷ı 300
milletvekilinden sonra ilk defa Eylül 2005 seçimlerinde 296 milletvekili çıkarmıú olup,
bu açıdan tarihi bir baúarı göstermiútir. Bu baúarıda Baúbakan Junichiro Koizumi'nin
etkin liderlik vasıfları yanı sıra uyguladı÷ı seçim stratejisinin ve reformların önemli payı
olmuútur. Özellikle posta hizmetlerinin özelleútirilmesine yönelik tutumuna muhalefet
eden LDP milletvekilleri listelere alınmamıú, bunların yerine ço÷unlu÷u kadın, genç ve
bürokrat kökenli adaylar seçimlere katılmıú, aralarında 26 kadın adayın da bulundu÷u
bu yeni milletvekilleri seçimlerde baúarılı olmuúlardır.
2005 seçimlerinde partisine Temsilciler Meclisinde önemli bir ço÷unluk getiren seçim
zaferinin mimarı Baúbakan Koizumi, parti kurallarına uygun olarak 2006 yılında parti
baúkanlı÷ı ve Baúbakanlık görevlerinden ayrılmıútır. Son Koizumi Kabinesinde, Kabine
Genel Sekreteri olarak görev yapan Shinzo Abe, LDP tarafından yeni parti baúkanı
seçilmiú, Eylül 2006 tarihinde de Baúbakanlık görevini üstlenmiútir.
Japonya’nın savaú sonrası siyasi tarihinin en genç Baúbakanı unvanıyla göreve gelen
Abe, selefi tarafından baúlatılmıú olan mali reform sürecini devam ettirmeye ve kamu
harcamalarının azaltılmasına gayret etmiú, dıú politikada ise özellikle Kuzey Kore
konusunda izledi÷i “úahin tavrı”yla dikkat çekmiútir. Üst üste gelen siyasi skandallar
üzerine Abe, 12 Eylül 2007 tarihinde istifa etti÷i açıklamıútır.
Liderlik yarıúında parti içi fraksiyonların deste÷ini alarak, Dıúiúleri Bakanı Taro Aso’ya
üstünlük sa÷layan Yasuo Fukuda, önce LDP lideri ve 25 Eylül 2007 tarihinde de
Baúbakan seçilmiútir.
Fukuda siyasetçi bir aileden gelmektedir. Babası Takeo Fukuda, 1976-1978 yılları
arasında Baúbakanlık görevinde bulunmuútur. Göreve geldikten sonra, sürekli uzlaúıya
açık oldu÷unu vurgulayan, temel siyasi konularda bile ana muhalefet partisiyle diyalog
içinde olmaya çalıúan bir lider görüntüsü çizmiútir. Dıú politikada ise ilk yurtdıúı
ziyaretini ABD’ye yaparak, Japonya’nın bu ülkeyle mevcut geleneksel ittifak ba÷ına
olan ba÷lılı÷ını vurgulayan Fukuda, Çin ve Kuzey Kore’ye yönelik, Koizumi ve
32
Abe’nin aksine yumuúak mesajlar vermeye özen göstermektedir. Fukuda’nın, babasının
Japonya-Asya iliúkilerini ön plana çıkaran ve “Fukuda Doktrini” olarak anılan
yaklaúımını benimsedi÷i görülmektedir. Kasım 2007’de yapılan ASEAN Zirvesinde ön
plana çıkardı÷ı Asya merkezli mesajlar ve özellikle Japan-Çin iliúkilerini istikrarlı bir
zemine oturtma gayretleri bu hususu destekler niteliktedir.
Bununla birlikte, LDP Baúbakan Koizumi ile yakaladı÷ı halk deste÷ini büyük ölçüde
yitirmiú durumdadır. Ana muhalafet partisi konumundaki Japonya Demokrat Partisi
(DPJ) 29 Temmuz 2007 tarihinde yapılan Meclis Üst Kanadı seçimlerinde, LDP’ye
karúı üstünlük sa÷lamıútır. 242 üyeli÷i Üst Meclis seçimlerinde 109 üyelik kazanan
DPJ, kendisiyle blok halinde hareket eden di÷er parti temsilcilerinin de deste÷iyle
ço÷unlu÷u elde etmiú bulunmaktadır. DPJ’nin elde etti÷i bu seçim zaferinde, ekonomik
koúulların belirleyici oldu÷u, Koizumi döneminde hız verilen ekonomik liberalleúme
hareketlerinin sonucu olarak ortaya çıkan gelir dengesizli÷i ve genel alım gücünde
yaúanan düúüúün etkili oldu÷unu söylemek mümkündür.
Parti liderli÷ini, 2003 yılında DPJ’yle birleúen eski Liberal Parti baúkanı Ichiro Ozawa
yapmaktadır. Siyasi hayatı LDP saflarında yükselmiú olan Ozawa, parti içi anlaúmazlık
nedeniyle 1993 yılında 43 arkadaúıyla birlikte muhalefete katılmıú ve savaú sonrası
Japon siyasi hayatında LDP’nin tek baúına veya koalisyon orta÷ı olarak iktidarda yer
almadı÷ı ilk ve tek hükümetin kurulmasına neden olmuú kiúi olarak bilinmektedir.
Koalisyonun küçük orta÷ı durumundaki Yeni Komeito Partisi, üye sayısının 20 milyon
oldu÷u tahmin edilen Soka Gakkai adlı Budist sosyal örgütünün siyasi kanadı
mahiyetindedir. Siyasi e÷ilimi muhafazakar olarak tanımlanabilecek olan Yeni
Komeito Partisi, Eylül 2005 seçimlerinde LDP'ye destek vermiú ve seçimlerde 31
milletvekilli÷i kazanmıútır (seçimlerden önceki milletvekili sayısı 34'tü). Parti
Baúkanlı÷ını Ahiriro Ota yürütmektedir.
Meclis Alt ve Üst Kanat seçimlerinde partilerin aldıkları oy oranlar aúa÷ıda
sunulmuútur:
Siyasi Partiler
Liberal Demokrat Parti
Japonya Demokratik Partisi
Yeni Komeito Partisi
Japonya Komünist Partisi
Sosyal Demokrat Parti
Yeni Halk Partisi
Yeni Parti Nippon
Temsilciler Meclisi
(11.09.2005)
%38,2
%31
%13,3
%7,3
%5,5
%1,7
%2,4
Üst Kanat
(29.07.2007)
%28,1
%39,5
%13,2
%7,5
%4,5
%2,2
%3
Japonya'da 2001 yılında Koizumi iktidarıyla baúlayan dıú politika atılımı Koizumi'nin
halefi Abe'nin göreve gelmesiyle devam etmiúti. Özellikle So÷uk Savaú'ın sona
ermesiyle uluslararası politikada çok etkisiz kalan Japonya, 11 Eylül sonrası dönemde
muhafazakar-milliyetçi iktidarların yürüttü÷ü politikalar sayesinde bölgede önemli bir
aktör olarak sivrilmeye baúlamıútı. Çin'in bölgedeki hızlı yükseliúi ve zaman içinde
gerginleúen Kore krizi Japonya'ya bölge politikalarına denge getirme konusunda fırsat
33
yaratmıútır. Di÷er yandan ABD'nin Asya-Pasifik politikaları çerçevesinde tahmin
edilebilece÷i üzere önemli bir müttefiki olarak öne çıkmaktadır. Japonya sadece AsyaPasifik'te de÷il Irak'a olan ilgisi ve ABD'ye verdi÷i destek nedeniyle Ortado÷u
politikaları çerçevesinde de de÷erlendirilmelidir. Koizumi döneminin aksine Abe'nin
izledi÷i Çin'le yakınlaúma politikasıysa Kore nükleer krizinin de yol alınmasıyla
beraber bölgede olumlu hava yaratmıú bir di÷er olaydır. Abe'nin iktidarı sırasında en
çok göze batan politikalarından bir di÷eriyse, Japon Anayasası'nın 9. maddesini
de÷iútirerek Japon Silahlı Kuvvetleri'nin yeniden kurulmasının gündeme gelmesidir.
Abe, dıú politika hamleleriyle öne çıkmaktaydı, ancak Abe'nin iç politikada yaúadı÷ı
süreç dıú politikadaki kadar baúarılı de÷ildi. Bunun en önemli sinyali geçti÷imiz yıl
gerçekleútirilen, Japon Meclisi'nin üst kamarasını oluúturan kongre seçim sonuçlarıdır.
Son dönemde kamuoyu deste÷i süratli bir úekilde düúen Abe, seçimde istedi÷i deste÷i
sa÷layamamıú ve muhalefet kongrede beklenen úekilde ço÷unlu÷u ele geçirmiútir.
Sosyal hizmetler ve e÷itim konusunda yaúanan sıkıntılar, ana muhalefet partisi olan
sosyal demokrat e÷ilimli Demokratik Japonya Partisi (DJP)'ne oy kazandırmıútır.
Daha önce bahsedildi÷i üzere Japonya dıú politikada aktif bir aktör haline gelmektedir.
Koizumi ile baúlayan aktif dıú politika hamlesi Abe'yle devam etmiú ve özellikle Çin'le
ilgili konularda ılımlı ve baúarılı politikalar izlemiútir. Her ne kadar LDP seçimde
hezimet yaúamıú olsa da, temsilciler meclisinde ço÷unlu÷a sahiptir ve yasalar
temsilciler meclisi tarafından oluúturulmaktadır. Temsilciler meclisinde LDP ve iktidar
orta÷ı Yeni Komieto Partisi 480 sandalyenin 327'sine sahip olmakla üçte iki ço÷unlu÷u
sa÷layabilmektedir.
34
JAPONYA'DAKø TÜRKLER
Japonya'da 2006 yılı rakamlarına göre Japon makamları nezdinde kayıtlı 2264
vatandaúımız bulunmaktadır. Japonya'da oturma ve çalıúma iznine sahip olarak ikamet
eden vatandaúlarımızın ço÷u, e÷itim düzeyi yüksek ve hatta bir kısmı Japonya'daki
üniversitelerden mezun olmuú kiúilerden oluúmaktadır. Vatandaúlarımız, kamu veya özel
úirketlerde üst ve orta düzeyde yönetici, serbest meslek sahibi iúadamı, tüccar veya
mühendis olarak çalıúmaktadırlar. Bolúevik ihtilali sırasında Rusya'dan kaçarak bir süre
Çin'de kaldıktan sonra 1920'li yıllarda Japonya'ya gelen ve halihazırda sayıları 50 kadar
olan Kazan Türkleri de bu grup içinde yer almaktadır.
Serbest meslek sahibi vatandaúlarımızdan bir bölümü ülkemizden Japonya'ya deri,
hediyelik eúya, halı, úarap gibi ürünleri ithal etmektedir. Bu tür iú sahibi
vatandaúlarımızla Türkiye'yle iú yapan Japonların üyesi bulundu÷u ve "Türk Ticaret ve
Sanayi Odası" adı altında faaliyet gösteren bir örgütlenme mevcuttur.
Öte yandan, sayısı yaklaúık 4000 olarak tahmin edilen vatandaúımız ise Japonya'da
kaçak olarak ikamet etmekte ve çalıúmaktadır. Resmi makamlarca sayıları 193 bin
olarak tahmin edilen kaçak yabancılar içinde göreceli olarak küçük bir yer tutmakla
birlikte, yasadıúı ikamet eden ve çalıúan vatandaúlarımızın sayısında yıldan yıla bir artıú
görülmektedir. Bu vatandaúlarımız Tokyo, Nagoya gibi sanayinin geliúmiú ve iú
imkanlarının daha geniú oldu÷u úehirlerde yo÷unlaúmaktadır. Birço÷u, vasıfsız iúlerde,
düúük ücretlerle, sigorta ve benzeri bir güvenceye sahip olmaksızın çalıúmaktadır.
Son dönemde, Japonya'da yasadıúı ikamet eden vatandaúlarımızın sayısında ve Türk
vatandaúlarının suç iúleme oranında artıú oldu÷u gözlenmektedir. Nitekim, keyfiyet
zaman zaman Japonya basınına da yansımaktadır.
Japonya'da yasadıúı olarak ikamet etti÷i anlaúılan vatandaúlarımız Japon makamlarınca
sınırdıúı edilmektedir. Bu vatandaúlarımızdan bir kısmı, sınırdıúı edildikten sonra sahte
kimlik ve pasaportla bu ülkeye yeniden gelmektedirler. Japon makamlarından
Büyükelçili÷imize intikal eden bilgiler ayrıca, yabancıların da øranlılardan para karúılı÷ı
satın aldıkları sahte Türk pasaport ve kimli÷iyle Japonya'ya giriú yaptıklarını ve bu
ülkede oturma izni almaya çalıútıklarını göstermektedir.
Yasadıúı olarak Japonya'da ikamet eden vatandaúlarımızdan bir kısmı "Kürt oldukları
ve Türkiye'de kötü muamele gördükleri" gerekçeleriyle siyasi iltica talebinde bulunanlar
olup, bugüne kadar Japon adli makamlarının ülkemizden siyasi iltica baúvurusu kabul
etti÷ine dair bir bilgi tarafımıza ulaúmamıútır. Vatandaúlarımızın ço÷unun ekonomik
sebeplerle iltica baúvurusunda bulundu÷u, Japonya'ya vize muafiyetinden istifa etmek
suretiyle gelip, burada para kazanmaya baúladıktan sonra, vize sürelerinin bitmesi
nedeniyle yasadıúı ikamet eder duruma düútüklerinden iltica baúvurusu yaparak
ikametlerini yasal hale getirmeyi amaçladıkları düúünülmektedir. Adalet Bakanlı÷ı
Göçmen Bürosuna siyasi iltica baúvurusunda bulunan ve bu baúvuruları kabul edilmeyen
kiúiler, Adalet Bakanlı÷ının ret kararı aleyhine dava açabilmektedirler. Bu davalar uzun
yıllar sürdü÷ünden bu kiúiler davaları boyunca Japonya'da kalmaya devam
etmektedirler.
35
Japonya'da ba÷ımsız olarak faaliyet gösteren Türk e÷itim kuruluúları bulunmaktadır.
1997 Nisan ayında kurulmuú olan Tokyo'nun Shinjuku semtindeki "Türkiye-Orta Asya
Kültür Merkezi" adlı Vakıf Türk ve Orta Asya kültürlerinin tanıtımı için faaliyet
göstermekte, bu amaçla Türkçe, Kazakça, Kırgızca, Özbekçe ve Rusça dil dersleri,
yemek, müzik, halk dansı kursları düzenlemekte, çeúitli sosyal faaliyetlerde
bulunmaktadır. Bu merkeze ba÷lı olarak 'Abroad Language Shool adı altında, Tokyo,
Osaka, Nagoya, Sendai ve Okayama úehirlerinde faaliyet gösteren, Türkçe'nin yanısıra
øngilizce, Fransızca, øtalyanca ve øspanyolca gibi batı dillerini ö÷reten dil okulları
faaliyet göstermektedir.
Aynı Vakıf 2003 Nisan ayında Tokyo'ya yakın Shin Yokohama bölgesinde 150 ö÷renci
kapasiteli bir de ilkokul açmıútır. "Yokohama Horizon International School" adı altında
faaliyet gösteren okul øngilizce tedrisat vermekte, ayrıca Japonca ve Türkçe kurslar da
düzenlemektedir. Ö÷retmenlerinin ço÷u ana dili øngilizce olan yabancılardır. Okulun bir
baúka úubesi de Tokyo'da açılmıútır.
Tokyo'daki Türk-Japon Dostluk Derne÷i de ücreti karúılı÷ı Türkçe Dil kursları
düzenlemektedir.
Rusya'dan göç ederek de÷iúik yollardan Japonya'ya gelen Kazan Türkleri, dini ve milli
varlıklarını sürdürebilmek için 1922 yılında "Mahalle-i øslamiyye" adı altında bir
cemiyet kurmuúlardır. 1953 yılında Devletimizin Japonya'daki Kazan Türklerine
vatandaúlık hakkı tanıması üzerine, Tokyo'daki Kazan Türkleri "Mahalle-i øslamiyye
Cemiyeti"nin ismini "Tokyo Türk Cemiyeti" olarak de÷iútirmiúlerdir. Anılan Cemiyet
1938 yılında Tokyo Camii ve ilkokulunun inúaatını baúlatmıútır. Cami, 1985 yılında
meydana gelen bir depremde büyük hasar görmüú ve 1986 yılında yeniden inúa edilmek
üzere tamamen yıkılmıútır. Bu vesileyle, yıkılan caminin arsasının da Türkiye
Cumhuriyeti adına kaydının yapılması sa÷lanmıútır.
Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlı÷ı Milli Emlak Genel Müdürlü÷ü, yıkılan caminin
bulundu÷u arsayı, yeniden cami yapılması amacıyla Diyanet øúleri Baúkanlı÷ına, üzerinde
okul binası bulunan arsayı da "Kültür Merkezi" olarak de÷erlendirilmek üzere Dıúiúleri
Bakanlı÷ına tahsis etmiú bulunmaktadır. Cami inúaatı Mart 1998'te baúlamıú ve açılıúı
30 Haziran 2000 günü yapılmıútır.
ølk üç yıl boyunca do÷rudan Büyükelçili÷imize ait bir bina olarak faaliyet gösteren
Cami, 1 Nisan 2003 tarihi itibariyle Japonya'da dini tüzel kiúilik kazanmıútır. Halen
Cami, Tokyo Türk Diyanet Cami Vakfı tarafından idare edilmektedir. Caminin arsa ve
bina mülkiyeti Türkiye Cumhuriyetine ait olup, Cami binası 50 yıl süreyle anılan Vakfın
kullanımına verilmiútir (Caminin yanında halen boú olan arsa adıgeçen Vakfın
kullanımına verilmemiútir). Vakıf yönetiminde olması nedeniyle cami arsa ve binası
gayrı menkul vergilerinden muaf tutulmuútur.
Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonu kararıyla Büyükelçili÷imiz nezdine atanan bir
Din Görevlisi anılan Camide görev yapmaktadır.Cami, Tokyo'daki gerçek anlamdaki tek
cami olup, Japonya'daki Türklere ilaveten Japon Müslümanlara ve ço÷u Pakistan,
Endonezya, Kuzey Afrika dan gelen yabancı Müslümanlara da hizmet sunmaktadır.
Hutbeler, Türkçe, øngilizce ve Japonca dillerinde verilmektedir.
Tokyo Türk Diyanet Caminin bitiúi÷inde yer alan ve Kültür Merkezi yapılması
amacıyla zamanında Büyükelçili÷imize hibe edilmiú olan arsa üzerinde Kültür Merkezi
inúaatıyla ilgili olarak henüz somut bir geliúme olmamıútır.
36
JAPONYA’NIN DIù TøCARETø
Japonya’nın 2007 ihracatı 712,8 milyar Dolar, ithalatı ise, 621 milyar Dolar olarak
gerçekleúmiútir. Bu de÷erler bir önceki yıla göre sırasıyla % 10,1 ve % 7,2 artıúa karúılık
gelmektedir. Bu yıldaki gerçekleúmelerle birlikte, Japonya hem ihracatta ve hem de
ithalatta 2002 yılından bu yana 6 yıldır dıú ticarette sürekli artıú sa÷lamayı baúarmıú
bulunmaktadır. Japon Yeni’nin aúırı de÷ersiz olmasının da yardımıyla, ihracat ilk kez 700
milyar doları ve toplam ticaret hacmi de 1,334 trilyon Doları geçmiútir.
øthalattaki artıú, hızla yükselen ham petrol fiyatları ve büyüyen Japon ekonomisindeki
taleplerden kaynaklanmaktadır. Esasen geçti÷imiz iki yılda küçülme e÷ilimi içerisine
giren dıú ticaret fazlası bu yıl yeniden yükselmeye baúlamıútır. Bu durum ihracat
performansının ihtalat talebinin üzerine çıktı÷ını göstermektedir. Miktar bazında ihracatın
büyüme oranı da (%7,7), ithalatın büyüme oranından (%3,7) yüksektir.
Ülke ve bölgeler açısından bakıldı÷ında, Japonya’nın Çin’e ihracatının %15,6 artarak ilk
kez iki haneli rakama ulaútı÷ı, keza, ABD’ye ihracatının da düzenli artıú e÷ilimini
sürdürdü÷ü görülmektedir. Çin’e ihracat 93 milyar Dolar olmuútur. Çin’e ihracat artıúında,
elektrikli makinalar, bunların aksam ve parçaları (%21,3 artıú) en önemli kalem olarak
göze çarpmaktadır.
Japonya’nın ABD’ye ihracatı da 2006 yılında %8 artıúla 145,6 milyar dolara ulaúmıútır.
Japonya’nın toplam ihracatının %22’si ABD’ye gerçekleútirilmiútir. Bu ülkeye ihracatta
otomobil baúta olmak üzere nakil vasıtaları en önemli kalem olmaya devam etmektedir.
Toplam 60 milyar dolarlık nakil vasıları ihracatının 45 milyar dolarını otomobiller
oluúturmaktadır. Otomobil ihracatı 1,6 milyon adetten 2,2 milyon adede çıkmıútır. Öte
yandan, ABD’deki inúaat sektöründe yaúanmakta olan kriz nedeniyle, inúaat makineleri
ihracatında %30 düúüú gözlenmiútir.
øthalata bakıldı÷ında, iki önemli husus göze çarpmaktadır. Yükselen ham petrol fiyatları
nedeniyle Orta Do÷u ülkelerinden ithalat artmakta, buna karúılık, Çin’den yapılan
ithalatın artıú oranı düúmektedir.
øthalattaki büyüme oranına katkı açısından de÷erlendirildi÷inde, Çin (%15,5), Suudi
Arabistan (%14) ve Birleúik Arap Emirlikleri (%10,3) en önemli ülkeler olarak karúımıza
çıkmaktadır. Ancak, 2005 yılındaki %15,8’lik artıútan sonra, 2006 yılında
gerçekleúen %8,6’lık artıú oranı, Çin’den ithalatın artıú hızının düúmekte oldu÷unun
göstergesidir.
Di÷er faktörlerin yanı sıra, fiyat seviyelerindeki düúme nedeniyle, görsel-iúitsel aletlerin
ithalatı %5,8 oranında gerilemiútir. Keza, kömür ithalatındaki %18’lük düúüú de, Çin’den
ithalatın düúme e÷ilimine katkıda bulunan di÷er bir faktördür.
37
Bu durum, Çin’in dahili tüketime öncelik vermesi nedeniyle ihracat kapasitesinin
azalması olarak de÷erlendirilebilir. Çin’den ithalatta öncelikli ürünler sanayi ürünleri
olmaya devam etmektedir.
Otomotive sektöründeki ihracat, Japonya’nın toplam ihracatında itici güç olmayı
sürdürmektedir. Bu sektörün yanı sıra, sanayi ürünleri ve demir dıúı metaller de önemli
ürünlerdir. Di÷er taraftan zayıf Japon Yeni’nin özellikle Kuzey Amerika’ya ihracatta
önemli bir avantaj oldu÷u da unutulmamalıdır.
Yerli otomobil üreticilerinin ihracat oranı son 19 yıldır ilk kez ilk kez % 50’yi geçmiútir.
2006 yılında ihraç edilen otomobil sayısı 6 milyon adede çok yaklaúmıútır.
Çin’ne yapılan demir dıúı metal ihracatında görülen aúırı artıú (%70) esasen bakır ve
alüminyum fiyatlarındaki aúırı yükselmeden kaynaklanmaktadır.
øthalatın mal bazındaki kompozisyonuna bakıldı÷ında, %21,4’lük artıúla 160,5 milyar
dolara ulaúan mineral yakıtlar, ithalat artıúındaki en önemli faktör olarak karúımıza
çıkmaktadır. Yarı iletkenler dahil olmak üzere elektrikli aletlerdeki (%15,7), imalat
sanayii mallarındaki (%14,1) artıúlar da ithalatta önemli oranlar olmaya devam
etmektedir. Taiwan’dan yarı iletken ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nden demir dıúı metal
ithalatı da toplam ithalat artıúına katkıda bulunan faktörlerdir.
2006 yılında Japonya’nın Biliúim Teknolojileri (IT) ihracatı 138 (%3,3 artıú), ithalatı ise
86 (%4,5 artıú) milyar dolara ulaúmıútır. Geçti÷imiz iki yıla göre, bu sektördeki ticaret
fazlası ilk kez yeniden artıú e÷ilimine girmiútir. Yurtdıúındaki yatırımlar ve bu sektördeki
temel komponentler ihracatındaki artıú sektörün ihracatındaki yükseliúin nedenleri olarak
gösterilmektedir. IT ihracatında en yüksek artıúlar Çin ve Meksika’ya ihracatta ortaya
çıkmıútır.
Japon üreticilerin Çin’deki üretim kapasitelerini geniúletmeleri nedeniyle, yarı iletkenler
ve bu ba÷lamda entegre devreler ihracatı toplam ihracat artıúına önemli katkılarda
bulunmuútur.
Keza, Kuzey Amerikaya ihracat amaçlı olarak Meksika’da kurulan TV montaj
fabrikalarının talebi do÷rultusunda, Japon likit kristal ekran üreticilerinin kapasitelerini
artırmıú olmaları, Meksika’ya yapılan ihracat artıúını açıklamaktadır.
Buna karúılık, Kore ve ABD’ye yapılan IT ihracatı düúüú göstermiútir. Kore’ye yapılan
ihracattaki düúüú yarı iletken ihracatındaki azalmadan kaynaklanırken, ABD’ye olan
ihracatın düúme nedeni ise, Meksika’nın aracı olarak kullanılmaya baúlanmasındandır.
Zira bu dönemde Meksika’nın nihai IT ürünleri ihracatı % 26,3 oranında artmıú olup,
bunun % 85’i ABD’ye gitmiútir.
Japonya, IT ithalatının % 75’ini Do÷u Asya ülkelerinden gerçekleútirmektedir. Önemli
ülkeler sırasıyla Çin (30 milyar dolar)ve Taiwan’dır (10 milyar dolar).
38
STA’lar ve Japonya
2007 yılının Temmuz ayı itibariyle dünyada yürürlükte olan Serbest Ticaret Anlaúmaları
(STA) 143 adettir. 1989 yılında bu sayının sadece 19 oldu÷u dikkate alındı÷ında, çok
hızlı bir yükseliú e÷ilimi gözlenmektedir. Japonya STA’lardaki artıúı aúa÷ıdaki nedenlere
ba÷lamaktadır:
x
x
x
x
x
x
Uruguay Round’un beklenen sonuçları vermemesi ve Doha Round’un da çok
yavaú ilerlemesi,
DTÖ üye sayısının çok artmıú olması nedeniyle mutabakat sa÷lamanın güçlü÷ü,
Müzakerelerin tarife indirimlerinden çok hizmetler ve telafi edici önlemler gibi
alanlara kayması nedeniyle, üyelerin pek çok kunuda mutabakata varması
zorunlulu÷unun yarattı÷ı handikaplar,
STA’larda çok daha az sayıda ülke ile kolaylıkla sonuca ulaúılabilmesi,
ABD gibi geliúmiú ülkelerin STA’lara yönelmesinin, di÷er ülkeleri de bu alanda
inisiyatif almaya yönlendirmesi,
Her yapılan STA’nın yeni STA’lara neden olması.
Asya-Pasifik bölgesinde yürürlükte olan 22 STA bulunmaktadır. ASEAN+6 olarak
bilinen (ASEAN ülkelerine ek olarak, Japonya, Çin, Kore, Hindistan, Avustralya ve Yeni
Zelenda) ülke grubu toplam 14 STA’ya taraf olmuúlardır. Japonya’nın Singapur ve
Malezya EPA’ları (Economic Partnership Agreements) sırasıyla 2002 ve 2006 yıllarında
yürürlü÷e girmiútir. 2007 yılı Temmuz ayı itibariyle, ASEAN ile yürütülen
müzakerelerde pek çok alanda mutabakata varılmıútır. ASEAN ile yapılan
müzakerelerden ayrı olarak, Tayland, Filipinler ve Brunei ile de EPA imzalanmıú olup,
yakın bir tarihte yürürlü÷e girmesi beklenmektedir.
Çin ve Kore de STA sürecine aktif bir úekilde katılmaktadır. Çin-ASEAN STA’sı 2003
yılında yürürlü÷e girmiú olup, Avustralya, Yeni Zelenda ve Singapu ile müzakereler
devam etmektedir. Kore, Singapur, ABD ve ASEAN ile anlaúmalar imzalamıú olup,
Hindistan ile müzakerelere devam etmektedir.
Asya-Pasifik bölgesinde STA anlaúmalarının merkezi ASEAN’dır. Bölgedeki anlaúmalar,
Japonya’nın “Do÷u Asya’da Kapsamlı Ekonomik Ortaklık” (Comprehensive Economic
Partnership in East Asia (CEPEA)) çerçeve önerisi do÷rultusunda giderek artmaktadır.
Bu çerçeve program, ASEAN+6, Do÷u Asya STA’sı (EAFTA) (ASEAN+3 (Japonya,
Çin, Kore)), Asya-Pasifik STA’sı (Asia-Pacific Free Trade Area (FTAAP)) gibi
oluúumları öngörmektedir.
CEPEA çerçevesi, 2006 yılında Japon Ekonomi, Ticaret ve Sanayi Bakanlı÷ı tarafından
global ekonomik stratejinin bir parçası olarak formüle edilmiútir. CEPEA, mal ticaretinin
yanı sıra, yatırımlar, hizmetler ve fikri mülkiyet hakları gibi alanları da içeren kapsamlı
bir çerçeve olarak öngörülmektedir.
39
CEPEA ve EAFTA konusunda teknik düzeyde de÷erlendirmeler halen devam etmektedir.
FTAAP konusunda ise, ilk olarak 2004 yılında ortaya atılan fikre baúlangıçta olumsuz
yaklaúan ABD’nin bilahare 2006 yılında fikir de÷iútirmesiyle ilerlemeler sa÷lanmaya
baúlamıútır. ABD açısından bu de÷iúimin, esasen bölgedeki oluúumların dıúında kalmak
endiúesinden kaynaklandı÷ı de÷erlendirilmektdir.
Japonya’nın EPA Stratejisi
Japonya, uzun bir süre GATT/DTÖ çerçevesinde çoktaraflı ticaret sistemini savunmuú
olmakla birlikte, ABD’nin NAFTA’yı imzalaması ertesinde, özellikle çoktaraflı
müzakerelerden sonuç alınmasındaki güçlükler de dikkate alarak, EPA üzerinde ciddi
olarak çalıúmaya baúlamıútır. Böylece Singapur, Malezya ve Meksika ile anlaúmalar
imzalanmıútır.
Japonya’nın EPA’lerden bekledi÷i, Japon firmalarının denizaúırı pazarlarını güvence
altına almak ve buralardaki maliyetlerini düúürmektir. Bu nedenle, çok ciddi ekonomik
büyüme gözlenen ve Japon firmalarının üretim merkezleri durumundaki Uzak Do÷u Asya
bölgesi ve özellikle ASEAN ülkeleriyle EPA’lerin tamamlanmasına öncelik verilmiútir.
Japonya, sadece madencilik ve sanayi mamullerinde yüksek tarifeler uygulamayan, aynı
zamanda, yatırımlar ve hizmetler alanında sayısız engeller bulunan ASEAN ülkeleriyle
anlaúmalar imzalayarak, ticaret ve yatırım ortamının iyileútirilmesini hedeflemektedir.
Halihazırda, Singapur, Malezya ve Meksika ile anlaúmalar yürürlü÷e girmiú, Filipinler,
ùili, Tayland ve Brunei ile anlaúmalar imzalanmıú, Endonezya ile pek çok hususta
mutabakata varılmıútır. Keza, ASEAN ile müzakerelerde çok büyük aúama kaydedilmiú
olup, menúe kurallarında çapraz kümülasyon sisteminin adapte edilmesine yönelik
çalıúmalar sürdürülmektedir. Bu sistemin bölgede yerleúik olarak iú yapan Japon
firmalarının bölge içi ticaret imkanlarını artıraca÷ı düúünülmektedir.
Meksika ve ùili ile yapılan anlaúmalar, esasen, bu ülkelerin ABD ve AB ile yapmıú
oldukları anlaúmalar nedeniyle ortaya çıkan dezavantajlı konumun telafi edilmesine
yöneliktir. Zira Japon firmalar, ticarette ABD ve AB firmalarına göre rekabet açısından
sıkıntıya düúmüúlerdir. Ayrıca, ABD ve AB firmalarının katılabildikleri devlet ihalelerine
giremeyen Japon firmalar, büyük ölçekli projelerin dıúında kalmaktaydı.
Japonya, 2007 yılında EPA giriúimlerini hızlandırmıú ve Hindistan, Avustralya, Vietnam
ve øsviçre ile müzakereleri baúlatmıútır. øki yıl içerisinde tamamlanması öngörülen
Hindistan anlaúması ile, hızla büyüyen üst gelir grubu nüfusun yarattı÷ı pazardan pay
almak hedeflenmektedir.
Avustralya otomotiv ihracatındaki ikinci büyük Pazar konumundadır. Keza, demir
cevheri ve di÷er hammaddeler bakımından önemli olan bu ülke, aynı zamanda tarım,
balıkçılık ve orman ürünleri bakımından Japonya’nın dördüncü büyük tedarikçisidir. Bu
40
anlamda Avustralya ile EPA, sadece ihracat artıúı açısından de÷il, aynı zamanda mal
tedarikinin güvence altına alınması açısından da önem arzetmektedir.
Vietnam ise, yatırımlar açısından önemi haizdir. Do÷rudan yabancı sermaye
yatırımlarının sadece bir ülkede (Çin) yo÷unlaúmasının getirebilece÷i riskler nedeniyle,
Vietnam öne çıkmaktadır.
Asya-Pasifik Bölgesindeki STA’lar
Avustralya
Yeni Zelanda
Laos
Tayland
Asean Serbest Ticaret Alanı (AFTA)
Singapur
Yeni Zelanda
Japonya
Singapur
Singapore
Avustralya
Asean
Çin
Tayland
Hindistan
Tayland
Avustralya
Tayland
Yeni Zelanda
Singapur
Hindistan
Singapur
Kore
Japonya
Malezya
ASEAN
Kore
Ocak 1983
Haziran 1991
Ocak 1992
Ocak 2001
Kasım 2002
Temmuz 2003
Temmuz 2003
Eylül 2004
Ocak 2005
Temmuz 2005
A÷ustos 2005
Mart 2006
Temmuz 2006
Haziran 2007
Japonya’nın EPA Durumu
Singapur
Meksika
Malezya
Filipinler
ùili
Tayland
Brunei
Endonezya
ASEAN
Kore
Körfez øúbirli÷i Konseyi
Vietnam
Hindistan
Avustralya
øsviçre
Kasım 2002
Nisan 2005
Temmuz 2006
Eylül 2006
Mart 2007
Nisan 2007
Haziran 2007
Genel mutabakat Kasım 2006
Çerçeve Anlaúma Mayıs 2007
Müzakerelere baúlandı Aralık 2003
Müzakerelere baúlandı Eylül 2006
Müzakerelere baúlandı Ocak 2007
Müzakerelere baúlandı Ocak 2007
Müzakerelere baúlandı Nisan 2007
Müzakerelere baúlandı Mayıs 2007
41
Türkiye - Japonya ticareti
Türkiye Japonya’nın genel ihracatında 31., ithalatında ise 56. sırada yer almaktadır. Hem
ithalat ve hem de ihracat açısından, Türkiye’nin Japonya’nın ticareti içindeki payı %1’in
altındadır.
2007 yılı itibariyle Japonya’dan ithalatımız bir önceki yıla göre %15,4’lük artıúla 2,7
milyar dolara, Japonya’ya ihracatımız ise %2’lik bir artıú ile 367 milyon dolara ulaúmıútır.
Japonya ile dıú ticaretimizde ihracatın ithalatı karúılama oranı, 1994 yılındaki kriz
nedeniyle bir kez % 30’lar seviyesine çıkmıú olup, genel olarak % 20’nin altındadır.
Esasen Japonya hemen hemen bütün ülkelerle ticaretinde fazla veren bir ülke olarak bu
durum genel e÷ilimi yansıtmaktadır.
Japonya’ya ihracatımız 2001 yılından bu yana artıú e÷ilimi içerisindedir. 2001 yılında
154 milyon dolar olan ihracat miktarı, 2007 yılında 367 milyon dolara çıkmıútır.
Ülkemizden Japonya’ya ihracatta önem arzeden kalemler, gıda ürünleri (%40,3), tekstil
ve konfeksiyon mamulleri (%23,3), hammaddeler (%16,5), aramallar, makina ve
ekipmanlar (%6,4) olarak sıralanmaktadır.
Buna karúılık, ithalatımızda ise, elektrikli olmayan makinalar (%35,2), nakil vasıtaları
(%29,1) elektrikli makina, alet ve parçaları (%14,4) ana kalemlerdir. 2007 yılında en
yüksek artıú %32,4 oranı ile nakil vasıtalarında gözlenmiú olup, ithalat 800 milyon doları
geçmiútir.
øhracatımıza mal bazında daha detaylı bakıldı÷ında, ton balı÷ı baúta olmak üzere balık ve
deniz ürünlerinin lokomotif görevini sürdürdü÷ünü görüyoruz. Toplam 147 milyon
dolarlık gıda ürünü ihracatımızın 86 milyon dolarlık bölümünü bu ürünler
oluúturmaktadır. Gıda mamullerinde bir önceki yıla göre gözlenen % 21,6’lık artıúa, ton
balı÷ı ihracatında yaúanan % 31,7’lik oranın katkıda bulundu÷u açıktır. Bu durum, ton
balı÷ı ihracatından geçti÷imiz yıl yaúanan sorunların aúıldı÷ını göstermektedir. Keza ton
balı÷ı fiyatlarındaki yükselme de bu artıúa katkıda bulunan di÷er bir ögedir.
øhracatımızda ikinci önemli grubu tekstil ve konfeksiyon ürünleridir. Geçti÷imiz üç yıldır
düzenli olarak artıú e÷ilimi göstermekte olan tekstil ürünleri, 2007 yılında %26’lık artıú
ile 32,6 milyon dolara ulaúmıútır.
Buna karúılık, 2005 ve 2006 yıllarında %15’ler seviyelerinde büyümekte olan
konfeksiyon ürünleri ihracatı, 2007 yılında %4’lük düúüú göstermiútir. Ancak halen 52,7
milyon dolar ve %14,4’lük pay ile ikinci büyük ihracat kalemi olmaya devam etmektedir.
42
Esasen tekstil ve konfeksiyon sektörü bir arada de÷erlendirildi÷inde, toplam ihracat
miktarı %5,7’lik artıú ile 85,3 milyon dolara çıkmakta olup, ton balı÷ına eúde÷er bir
miktarı yakalamaktadır.
Di÷er bir önemli kalem ise sebze ve meyvelerdir. Bu iki grup ürünün toplam ihracatı da
50 milyon dolara ulaúmaktadır. Özellikle domates konserveleri ihracatı yaklaúık 25
milyon dolar seviyelerindedir. Esasen, ülkemizin domates konservelerindeki payı
geçmiúte daha yüksek olmakla birlikte, son yıllarda Çin kaynaklı rekabet nedeniyle Pazar
payı kayıpları ortaya çıkmaktadır. Ayrıca geçti÷imiz yıl yaúanan kuraklık da bu ürünün
ihracatını olumsuz etkilemiútir.
Meyve ihracatında ise artıú e÷ilimi sürmektedir. Bu ihracat baúta kuru üzüm, kayısı ve
incir olmak üzere kuru meyvelerden oluúmaktadır.
Ülkemize özgü bazı bitki hastalıkları (Akdeniz sine÷i, elma kurdu gibi) nedeniyle
Japonya’ya yaú sebze ve meyve ihracatı yapılamamaktadır. Ancak bu yasa÷ın
kaldırılmasına yönelik çalıúmalar hızla sürdürülmektedir. Greyfurt için yürütülen ilot
proje son aúamasına gelmiú bulunmaktadır. Bu ürün bakımından ihracatın önünün
açılması halinde, di÷er ürünler bakımından da yasa÷ın kaldırılması mümkün olabilecektir.
øthalat yasa÷ının kalkması halinde, kirazın en yüksek ihracat potansiyeline sahip ürünler
arasında yer alması beklenmektedir.
Fındık ve susam tohumu da ülkemizin önemli tarım ürünü ihraç maddeleri arasındadır.
Di÷er taraftan, dikkate de÷er di÷er ihraç maddeleri ise, demir cevherleri, bor ve borik
asittir. Bu grup ürün ihracatı 34 milyon dolar seviyesindedir. Keza, otomobil dıú lastikleri
ile nakil vasıtalarının aydınlatma cihazları ihracatı da giderek önem kazanmaktadır.
Esasen Japonya’ya yapılan ihracatımızın genel ihracat performasımızın çok gerisinde
kaldı÷ı açıktır. Bu tespitten yola çıkılarak, bir de÷erlendirme yapılmıútır. Bu çerçevede,
ülkemizin her bir fasıl itibariyle dünyaya (binde 7) ve Japonya’ya (onbinde 6) yapmakta
oldu÷u ihracatın payı hesaplanmıútır.
E÷er ülkemiz dünyaya ihracat performansını aynen Japonya pazarı için de tutturabilmiú
olsaydı, ihracatımızın on kat artarak 4 milyar dolar seviyelere çıkması mümkün
olabilecekti.
Ancak, Japonya’nın oldukça uzak bir ülke olması, farklı gelenek ve Pazar
alıúkanlıklarının bulunması gibi bazı faktörlerin dikkate alınması gerekti÷i düúüncesiyle,
ikisi Akdeniz ülkesi olmak üzere üç AB ülkesi (Almanya, Fransa, øtalya) bakımından
aynı de÷erlendirme yapıldı÷ında, bu ülkelerin de Japonya’ya ihracatta dünya
ortalamasının yakalayamadıkları gözlenmiútir. Ancak, ülkemizde bu oran onda bir
seviyesindeyken, di÷er ülkelerde bu oran üçte bir (%36) düzeyindedir.
Dolayısıyla, AB ülkelerinin de Japonya pazarında dünya performanlarının altında
kalmaları, bu ülke pazarının zor bir Pazar oldu÷unun kanıtı olarak de÷erlendirilebilir.
43
Ancak her hal ve karda, Japonya’ya ihracatta AB ülkelerine yaklaúık bir performans
gösterilebilmesi halinde dahi, ülkemizin ihracatının 4 kat artarak birbuçuk milyar dolara
ulaúması imkan dahilindedir.
Dıú Ticaret Tabloları
1 - Dünya Ticaretinde Türkiye ve Japonya’nın Yeri
TABLO - 1 - 1 - JAPONYA VE TÜRKøYE'NøN DÜNYA TøCARETø øÇøNDEKø YERø
TABLO - 1 - 2 - SON 10 YILDA øHRACAT BÜYÜKLÜöÜNE GÖRE øLK 10 ÜLKE VE TÜRKøYE
TABLO - 1 - 3 - SON 10 YILDA øTHALAT BÜYÜKLÜöÜNE GÖRE øLK 10 ÜLKE VE TÜRKøYE
2 - Japonya’nın Dıú Ticaretine Genel Bakıú
TABLO - 2 - 1 - JAPONYA'NIN DIù TøCARET DENGESø
TABLO - 2 - 2 - COöRAFø BÖLGE VE ÜLKE TOPLULUKLARINA GÖRE TøCARET
TABLO - 2 - 3 - JAPONYA'NIN øHRACATINDA øLK 10 ULKE VE TÜRKIYE
TABLO - 2 - 4 - JAPONYA'NIN øTHALATINDA øLK 10 ÜLKE VE TÜRKøYE
TABLO - 2 - 5 - 1 JAPONYA'NIN øHRACATINDAKø BAùLICA MAL GRUPLARI
TABLO - 2 - 5 - 2 JAPONYANIN DIù TøCARETøNDE SEKTÖRLERøN YILLARA GÖRE DEöøùøMø
TABLO - 2 - 6 - 1 - JAPONYA'NIN ANA MAL GRUPLARINA GÖRE GENEL øHRACATI
TABLO - 2 - 6 - 2 - JAPONYA'NIN ANA MAL GRUPLARINA GÖRE GENEL øTHALATI
TABLO - 2 - 7 - JAPONYA'NIN SINIFLANDIRILMIS MAL GURUPLARINA GÖRE TøCARETø
TABLO - 2 - 8 - JAPONYA'NIN TøCARETøNDE øLK 20 ÜRÜN
TABLO - 2 - 9 - JAPONYA'NIN FASILLARA GÖRE DIù TøCARETø
TABLO - 2 - 10 - JAPONYA'NIN øLK 20 FASIL øTøBARøYLE DIù TøCARETø
3 - Japonya’nın Türkiye øle Ticari øliúkileri
TABLO - 3 - 1 - JAPONYA'NIN TÜRKøYE øLE DIù TøCARETø
TABLO - 3 – 2 JAPONYA'NIN TÜRKøYE øLE TøCARETøNDE ANA MAL GRUPLARI
TABLO - 3 - 3 - 1 - BAùLICA MAL GRUPLARINDA JAPONYA'NIN TÜRKøYE'YE øHRACATI
TABLO - 3 - 3 - 2 - BAùLICA MAL GRUPLARINDA JAPONYA'NIN TÜRKIYE'DEN øTHALATI
TABLO - 3 - 4 - 1 - JAPONYANIN FASIL BAZINDATÜRKIYE'YE øHRACATI
TABLO - 3 - 4 - 2 - JAPONYANIN FASIL BAZINDA TÜRKøYE'DEN ITHALATI
TABLO - 3 - 5 - JAPONYA'NIN TÜRKøYE øLE TøCARETøNDE øLK 20 ÜRÜN
44
TABLO - 1 - 1 - JAPONYA VE TÜRKøYE'NøN DÜNYA TøCARETø øÇøNDEKø YERø (2006)
Birim: Milyar US$ ve %
IHRACAT
ITHALAT
PAY YILLIK
PAY YILLIK
SIRA øHRACATÇI ÜLKE
DEöER
SIRA øTHALATÇI ÜLKE DEöER
% ARTIù
% ARTIù
DÜNYA
12,083 100.0
15
DÜNYA
12,413 100.0
14
1,112 9.2
15
1
ABD
1,919 15.5
11
1
Almanya
909
7.3
17
2
ABD
1,038 8.6
15
2
Almanya
3
Çin
969 8.0
27
3
Çin
791
6.4
20
øngiltere
619
5.0
21
4
Japonya
650 5.4
9
4
490 4.1
6
5
Japonya
580
4.7
13
5
Fransa
535
4.3
6
6
Hollanda
462 3.8
14
6
Fransa
øngiltere
448 3.7
17
7
øtalya
437
3.5
14
7
øtalya
411 3.4
10
8
Hollanda
416
3.4
14
8
9
Kanada
390 3.2
8
9
Kanada
358
2.9
11
369 3.1
10
10
Belçika
354
2.9
11
10
Belçika
øLK 10 ÜLKE
6,339 52.5
øLK 10 ÜLKE
6,919 55.7
34
Türkiye
85 0.7
16
22
Türkiye
138
1.1
18
5,658 46.8
DiGER ÜLKELER
5,356 43.1
DiGER ÜLKELER
㻰㽧㻺㼅㻭㻌㾻㻴㻾㻭㻯㻭㼀㻵㻺㻰㻭㻌㾻㻸㻷㻌㻝㻜㻌㽧㻸㻷㻱㻌㼂㻱㻌㼀㽧㻾㻷㾻㼅㻱㻔㻞㻜㻜㻢㻕
㻌㼀㾇㼞㼗㼕㼥㼑
㻜㻚㻣㻑
㻭㼘㼙㼍㼚㼥㼍
㻥㻚㻞㻑
㼁㻿㻭
㻤㻚㻢㻑
㽒㼕㼚
㻤㻚㻜㻑
㻶㼍㼜㼛㼚㼥㼍
㻡㻚㻠㻑
㻲㼞㼍㼚㼟㼍
㻠㻚㻝㻑
㻴㼛㼘㼘㼍㼚㼐㼍
㻟㻚㻤㻑
㾻㼚㼓㼕㼘㼠㼑㼞㼑
㻟㻚㻣㻑
㾻㼠㼍㼘㼥㼍
㻟㻚㻠㻑
㻰㼕㻳㻱㻾㻌㽧㻸㻷㻱㻸㻱㻾
㻠㻢㻚㻤㻑
㻷㼍㼚㼍㼐㼍
㻟㻚㻞㻑
㻮㼑㼘㽲㼕㼗㼍
㻟㻚㻝㻑
㻰㽧㻺㼅㻭㻌㾻㼀㻴㻭㻸㻭㼀㻵㻺㻰㻭㻌㾻㻸㻷㻌㻝㻜㻌㽧㻸㻷㻱㻌㼂㻱㻌㼀㽧㻾㻷㾻㼅㻱
㼁㻿㻭
㻝㻡㻚㻡㻑
㼀㾇㼞㼗㼕㼥㼑
㻝㻚㻝㻑
㻭㼘㼙㼍㼚㼥㼍
㻣㻚㻟㻑
㽒㼕㼚
㻢㻚㻠㻑
㾻㼚㼓㼕㼘㼠㼑㼞㼑
㻡㻚㻜㻑
㻶㼍㼜㼛㼚㼥㼍
㻠㻚㻣㻑
㻲㼞㼍㼚㼟㼍
㻠㻚㻟㻑
㾻㼠㼍㼘㼥㼍
㻟㻚㻡㻑
㻰㼕㻳㻱㻾㻌㽧㻸㻷㻱㻸㻱㻾
㻠㻟㻚㻝㻑
㻴㼛㼘㼘㼍㼚㼐㼍
㻟㻚㻠㻑
㻷㼍㼚㼍㼐㼍
㻞㻚㻥㻑
㻮㼑㼘㽲㼕㼗㼍
㻞㻚㻤㻑
45
TABLO - 1 - 2 - SON 10 YILDA øHRACAT BÜYÜKLÜöÜNE GÖRE øLK 10 ÜLKE VE TÜRKøYE
DEöERLER(Milyon U.S $)
DÜNYA
ALMANYA
ABD
ÇøN
JAPONYA
FRANSA
HOLLANDA
INGILTERE
ITALYA
KANADA
BELÇøKA
ILK 10 ÜLKE
TÜRKøYE
DøöER ÜLKELER
Kaynak:WTO
PAYLAR %
DÜNYA(Milyon U.S $)
ALMANYA
ABD
ÇøN
JAPONYA
FRANSA
HOLLANDA
INGILTERE
ITALYA
KANADA
BELÇøKA
ILK 10 ÜLKE
TÜRKøYE
DøöER ÜLKELER
1996
5,402,000
524,649
625,073
151,048
410,901
305,509
208,999
258,527
252,293
201,633
177,337
3,115,969
23,224
2,262,807
1997
5,590,000
512,891
689,182
182,792
420,957
302,144
207,832
280,406
240,414
214,422
174,531
3,225,571
26,261
2,338,168
1998
5,500,000
543,752
682,138
183,712
387,927
320,631
213,977
273,949
245,801
214,327
181,910
3,248,123
26,974
2,224,903
1999
5,711,000
543,529
695,797
194,931
417,610
325,520
218,575
272,161
235,559
238,446
179,148
3,321,277
26,588
2,363,135
2000
6,454,000
551,818
781,918
249,203
479,249
327,616
233,133
285,429
240,521
276,635
188,374
3,613,896
27,775
2,812,329
2001
6,187,000
571,645
729,100
266,098
403,496
323,379
230,855
272,715
244,490
259,858
190,349
3,491,984
31,334
2,663,682
2002
6,487,000
615,831
693,103
325,596
416,726
331,719
244,058
280,195
254,427
252,394
216,127
3,630,177
36,059
2,820,764
2003
7,580,000
751,560
724,771
438,228
471,817
392,039
296,012
305,627
299,333
272,739
255,617
4,207,744
47,253
3,325,003
2004
9,210,000
909,887
818,520
593,326
565,675
452,106
357,417
347,493
353,782
316,548
306,866
5,021,620
63,167
4,125,213
2005
10,472,000
970,915
905,978
761,953
594,905
463,428
406,372
384,477
373,135
359,399
334,400
5,554,962
73,476
4,843,562
2006
12,083,000
1,111,969
1,038,278
968,936
649,931
490,368
462,410
448,291
410,572
389,538
369,166
6,339,459
85,479
5,658,062
1996
5,402,000
9.71%
11.57%
2.80%
7.61%
5.66%
3.87%
4.79%
4.67%
3.73%
3.28%
57.68%
0.43%
42.32%
1997
5,590,000
9.18%
12.33%
3.27%
7.53%
5.41%
3.72%
5.02%
4.30%
3.84%
3.12%
57.70%
0.47%
42.30%
1998
5,500,000
9.89%
12.40%
3.34%
7.05%
5.83%
3.89%
4.98%
4.47%
3.90%
3.31%
59.06%
0.49%
40.94%
1999
5,711,000
9.52%
12.18%
3.41%
7.31%
5.70%
3.83%
4.77%
4.12%
4.18%
3.14%
58.16%
0.47%
41.84%
2000
6,454,000
8.55%
12.12%
3.86%
7.43%
5.08%
3.61%
4.42%
3.73%
4.29%
2.92%
55.99%
0.43%
44.01%
2001
6,187,000
9.24%
11.78%
4.30%
6.52%
5.23%
3.73%
4.41%
3.95%
4.20%
3.08%
56.44%
0.51%
43.56%
2002
6,487,000
9.49%
10.68%
5.02%
6.42%
5.11%
3.76%
4.32%
3.92%
3.89%
3.33%
55.96%
0.56%
44.04%
2003
7,580,000
9.92%
9.56%
5.78%
6.22%
5.17%
3.91%
4.03%
3.95%
3.60%
3.37%
55.51%
0.62%
44.49%
2004
9,210,000
9.88%
8.89%
6.44%
6.14%
4.91%
3.88%
3.77%
3.84%
3.44%
3.33%
54.52%
0.69%
45.48%
2005
10,472,000
9.27%
8.65%
7.28%
5.68%
4.43%
3.88%
3.67%
3.56%
3.43%
3.19%
53.05%
0.70%
46.95%
2006
12,083,000
9.20%
8.59%
8.02%
5.38%
4.06%
3.83%
3.71%
3.40%
3.22%
3.06%
52.47%
0.71%
47.53%
1996
2
1
10
3
4
7
5
6
8
9
37
1997
2
1
9
3
4
8
5
6
7
10
35
1998
2
1
9
3
4
8
5
6
7
10
34
1999
2
1
9
3
4
8
5
7
6
10
35
2000
2
1
7
3
4
9
5
8
6
10
40
2001
2
1
6
3
4
9
5
8
7
10
35
2002
2
1
5
3
4
9
6
7
8
10
34
2003
1
2
4
3
5
8
6
7
9
10
34
2004
1
2
3
4
5
6
8
7
9
10
33
2005
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
33
2006
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
33
1997
3.48
-2.24
10.26
21.02
2.45
-1.10
-0.56
8.46
-4.71
6.34
-1.58
3.52
13.08
3.33
1998
-1.61
6.02
-1.02
0.50
-7.85
6.12
2.96
-2.30
2.24
-0.04
4.23
0.70
2.72
-4.84
1999
3.84
-0.04
2.00
6.11
7.65
1.52
2.15
-0.65
-4.17
11.25
-1.52
2.25
-1.43
6.21
2000
13.01
1.53
12.38
27.84
14.76
0.64
6.66
4.88
2.11
16.02
5.15
8.81
4.46
19.01
2001
-4.14
3.59
-6.75
6.78
-15.81
-1.29
-0.98
-4.45
1.65
-6.06
1.05
-3.37
12.81
-5.29
2002
4.85
7.73
-4.94
22.36
3.28
2.58
5.72
2.74
4.06
-2.87
13.54
3.96
15.08
5.90
2003
16.85
22.04
4.57
34.59
13.22
18.18
21.29
9.08
17.65
8.06
18.27
15.91
31.04
17.88
2004
21.50
21.07
12.93
35.39
19.89
15.32
20.74
13.70
18.19
16.06
20.05
19.34
33.68
24.07
2005
13.70
6.71
10.68
28.42
5.17
2.50
13.70
10.64
5.47
13.54
8.97
10.62
16.32
17.41
2006
15.38
14.53
14.60
27.16
9.25
5.81
13.79
16.60
10.03
8.39
10.40
14.12
16.33
16.82
1997
103.48%
97.76%
110.26%
121.02%
102.45%
98.90%
99.44%
108.46%
95.29%
106.34%
98.42%
103.52%
113.08%
103.33%
1998
101.81%
103.64%
109.13%
121.62%
94.41%
104.95%
102.38%
105.97%
97.43%
106.30%
102.58%
104.24%
116.15%
98.32%
1999
105.72%
103.60%
111.31%
129.05%
101.63%
106.55%
104.58%
105.27%
93.37%
118.26%
101.02%
106.59%
114.49%
104.43%
2000
119.47%
105.18%
125.09%
164.98%
116.63%
107.24%
111.55%
110.41%
95.33%
137.20%
106.22%
115.98%
119.60%
124.28%
2001
114.53%
108.96%
116.64%
176.17%
98.20%
105.85%
110.46%
105.49%
96.91%
128.88%
107.34%
112.07%
134.92%
117.72%
2002
120.09%
117.38%
110.88%
215.56%
101.42%
108.58%
116.77%
108.38%
100.85%
125.17%
121.87%
116.50%
155.27%
124.66%
2003
140.32%
143.25%
115.95%
290.12%
114.82%
128.32%
141.63%
118.22%
118.65%
135.27%
144.14%
135.04%
203.47%
146.94%
2004
170.49%
173.43%
130.95%
392.81%
137.67%
147.98%
171.01%
134.41%
140.23%
156.99%
173.04%
161.16%
271.99%
182.31%
2005
193.85%
185.06%
144.94%
504.44%
144.78%
151.69%
194.44%
148.72%
147.90%
178.24%
188.57%
178.27%
316.38%
214.05%
2006
223.68%
211.95%
166.11%
641.48%
158.17%
160.51%
221.25%
173.40%
162.74%
193.19%
208.17%
203.45%
368.06%
250.05%
GENEL IHRACATTA SIRALAMA
ALMANYA
ABD
ÇøN
JAPONYA
FRANSA
HOLLANDA
INGILTERE
ITALYA
KANADA
BELÇøKA
TÜRKøYE
ÖNCEKø YILA GÖRE DEöøùøM %
DÜNYA
ALMANYA
ABD
ÇøN
JAPONYA
FRANSA
HOLLANDA
INGILTERE
ITALYA
KANADA
BELÇøKA
ILK 10 ÜLKE
TÜRKøYE
DøöER ÜLKELER
1996 Yılına Göre De÷iúim øndeksi
DÜNYA
ALMANYA
ABD
ÇøN
JAPONYA
FRANSA
HOLLANDA
INGILTERE
ITALYA
KANADA
BELÇøKA
ILK 10 ÜLKE
TÜRKøYE
DøöER ÜLKELER
1996
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
1996 Yılına Göre De÷iúim øndeksi
ølk 10 Ülke ve Türkiyenin De÷iúim øndeksi
㻣㻜㻜㻑
㻣㻜㻜㻑
㻢㻜㻜㻑
㻢㻜㻜㻑
㻡㻜㻜㻑
㻡㻜㻜㻑
㻠㻜㻜㻑
㻠㻜㻜㻑
㻟㻜㻜㻑
㻝㻥㻥㻢
㻝㻥㻥㻣
㻝㻥㻥㻤
㻝㻥㻥㻥
㻞㻜㻜㻜
㻞㻜㻜㻝
㻞㻜㻜㻞
㻞㻜㻜㻟
㻞㻜㻜㻠
㻞㻜㻜㻡
㻞㻜㻜㻢
㻟㻜㻜㻑
㻞㻜㻜㻑
㻞㻜㻜㻑
㻝㻜㻜㻑
㻝㻜㻜㻑
Not:Belçikanın De÷erleri, 1998 Yılına Kadar Lüksemburg Diú Ticaret verilerinide kapsamaktadır.
DøöER Ü
LKELER
TÜRKøYE
ILK 10 ÜLKE
BELÇøKA
KANADA
ITALYA
INGILTERE
HOLLANDA
FRANSA
JAPONYA
ÇøN
ABD
㻞㻜㻜㻢
㻞㻜㻜㻠
㻞㻜㻜㻡
㽒㾻㻺
㻵㻺㻳㻵㻸㼀㻱㻾㻱
㻵㻸㻷㻌㻝㻜㻌㽧㻸㻷㻱
ALMANYA
㻭㻮㻰
㻴㻻㻸㻸㻭㻺㻰㻭
㻮㻱㻸㽒㾻㻷㻭
㻞㻜㻜㻟
㻞㻜㻜㻞
㻞㻜㻜㻝
㻞㻜㻜㻜
㻝㻥㻥㻥
㻝㻥㻥㻤
㻭㻸㻹㻭㻺㼅㻭
㻲㻾㻭㻺㻿㻭
㻷㻭㻺㻭㻰㻭
㻰㾻㾩㻱㻾㻌㽧㻸㻷㻱㻸㻱㻾
㻜㻑
DÜNYA
㻰㽧㻺㼅㻭
㻶㻭㻼㻻㻺㼅㻭
㻵㼀㻭㻸㼅㻭
㼀㽧㻾㻷㾻㼅㻱
㻝㻥㻥㻣
㻝㻥㻥㻢
㻜㻑
46
TABLO - 1 - 3 - SON 10 YILDA øTHALAT BÜYÜKLÜöÜNE GÖRE øLK 10 ÜLKE VE TÜRKøYE
DEöERLER(Milyon U.S $)
DÜNYA
ABD
ALMANYA
ÇøN
INGILTERE
JAPONYA
FRANSA
ITALYA
HOLLANDA
KANADA
BELÇøKA
øLK 10 ÜLKE
TÜRKøYE
DøöER ÜLKELER
Kaynak:WTO
PAYLAR %
DÜNYA(Milyon U.S $)
ABD
ALMANYA
ÇøN
INGILTERE
JAPONYA
FRANSA
ITALYA
HOLLANDA
KANADA
BELÇøKA
øLK 10 ÜLKE
TÜRKøYE
DøöER ÜLKELER
1996
5,546,000
822,025
459,098
138,833
287,332
349,152
294,560
208,263
190,923
175,158
167,914
3,093,258
43,627
2,409,115
1997
5,739,000
899,020
445,731
142,370
307,518
338,754
285,027
210,132
190,731
200,873
161,930
3,182,086
48,559
2,508,355
1998
5,682,000
944,353
471,474
140,237
321,231
280,484
307,771
218,465
195,639
206,066
168,995
3,254,715
45,921
2,381,364
1999
5,920,000
1,059,440
474,038
165,699
324,893
309,995
315,743
220,633
206,158
220,183
164,807
3,461,588
40,671
2,417,741
2000
6,725,000
1,259,300
497,204
225,094
348,058
379,511
338,944
238,760
218,270
244,786
177,514
3,927,441
54,503
2,743,056
2001
6,482,000
1,179,180
486,119
243,553
343,786
349,089
328,608
236,220
208,638
227,291
178,664
3,781,148
41,399
2,659,453
2002
6,742,000
1,200,230
490,283
295,170
364,075
337,194
329,262
247,015
219,265
227,499
198,311
3,908,303
51,554
2,782,143
2003
7,859,000
1,303,050
604,612
412,760
399,401
382,930
398,840
297,519
264,704
245,021
234,945
4,543,783
69,340
3,245,877
2004
9,559,000
1,525,680
715,742
561,229
470,633
454,542
470,945
355,301
319,669
279,912
285,621
5,439,274
97,540
4,022,186
2005
10,842,000
1,735,061
777,073
659,953
513,673
514,922
504,124
384,790
363,822
321,363
318,700
6,093,481
116,774
4,631,745
2006
12,413,000
1,919,427
908,630
791,461
619,385
579,574
534,894
437,386
416,445
357,652
353,720
6,918,574
138,290
5,356,136
1996
5,546,000
14.82
8.28
2.50
5.18
6.30
5.31
3.76
3.44
3.16
3.03
55.77
0.79
43.44
1997
5,739,000
15.67
7.77
2.48
5.36
5.90
4.97
3.66
3.32
3.50
2.82
55.45
0.85
43.71
1998
5,682,000
16.62
8.30
2.47
5.65
4.94
5.42
3.84
3.44
3.63
2.97
57.28
0.81
41.91
1999
5,920,000
17.90
8.01
2.80
5.49
5.24
5.33
3.73
3.48
3.72
2.78
58.47
0.69
40.84
2000
6,725,000
18.73
7.39
3.35
5.18
5.64
5.04
3.55
3.25
3.64
2.64
58.40
0.81
40.79
2001
6,482,000
18.19
7.50
3.76
5.30
5.39
5.07
3.64
3.22
3.51
2.76
58.33
0.64
41.03
2002
6,742,000
17.80
7.27
4.38
5.40
5.00
4.88
3.66
3.25
3.37
2.94
57.97
0.76
41.27
2003
7,859,000
16.58
7.69
5.25
5.08
4.87
5.07
3.79
3.37
3.12
2.99
57.82
0.88
41.30
2004
9,559,000
15.96
7.49
5.87
4.92
4.76
4.93
3.72
3.34
2.93
2.99
56.90
1.02
42.08
2005
10,842,000
16.00
7.17
6.09
4.74
4.75
4.65
3.55
3.36
2.96
2.94
56.20
1.08
42.72
2006
12,413,000
15.46
7.32
6.38
4.99
4.67
4.31
3.52
3.35
2.88
2.85
55.74
1.11
43.15
1996
1
2
12
5
3
4
6
8
9
10
28
1997
1
2
12
4
3
5
7
9
8
10
28
1998
1
2
11
3
5
4
6
8
7
10
27
1999
1
2
10
3
5
4
6
8
7
11
29
2000
1
2
8
4
3
5
7
9
6
12
25
2001
1
2
6
4
3
5
7
9
8
11
30
2002
1
2
6
3
4
5
7
9
8
11
28
2003
1
2
3
4
6
5
7
8
9
10
25
2004
1
2
3
5
6
4
7
8
10
9
23
2005
1
2
3
5
4
6
7
8
9
10
23
2006
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
22
1997
3.48
9.37
-2.91
2.55
7.03
-2.98
-3.24
0.90
-0.10
14.68
-3.56
2.87
11.30
4.12
1998
-0.99
5.04
5.78
-1.50
4.46
-17.20
7.98
3.97
2.57
2.59
4.36
2.28
-5.43
-5.06
1999
4.19
12.19
0.54
18.16
1.14
10.52
2.59
0.99
5.38
6.85
-2.48
6.36
-11.43
1.53
2000
13.60
18.86
4.89
35.85
7.13
22.42
7.35
8.22
5.88
11.17
7.71
13.46
34.01
13.46
2001
-3.61
-6.36
-2.23
8.20
-1.23
-8.02
-3.05
-1.06
-4.41
-7.15
0.65
-3.72
-24.04
-3.05
2002
4.01
1.79
0.86
21.19
5.90
-3.41
0.20
4.57
5.09
0.09
11.00
3.36
24.53
4.61
2003
16.57
8.57
23.32
39.84
9.70
13.56
21.13
20.45
20.72
7.70
18.47
16.26
34.50
16.67
2004
21.63
17.09
18.38
35.97
17.83
18.70
18.08
19.42
20.76
14.24
21.57
19.71
40.67
23.92
2005
13.42
13.72
8.57
17.59
9.15
13.28
7.05
8.30
13.81
14.81
11.58
12.03
19.72
15.15
2006
14.49
10.63
16.93
19.93
20.58
12.56
6.10
13.67
14.46
11.29
10.99
13.54
18.43
15.64
1997
103.48%
109.37%
97.09%
102.55%
107.03%
97.02%
96.76%
100.90%
99.90%
114.68%
96.44%
102.87%
111.30%
104.12%
1998
102.45%
114.88%
102.70%
101.01%
111.80%
80.33%
104.48%
104.90%
102.47%
117.65%
100.64%
105.22%
105.26%
98.85%
1999
106.74%
128.88%
103.25%
119.35%
113.07%
88.79%
107.19%
105.94%
107.98%
125.71%
98.15%
111.91%
93.22%
100.36%
2000
121.26%
153.19%
108.30%
162.13%
121.13%
108.70%
115.07%
114.64%
114.32%
139.75%
105.72%
126.97%
124.93%
113.86%
2001
116.88%
143.45%
105.89%
175.43%
119.65%
99.98%
111.56%
113.42%
109.28%
129.76%
106.40%
122.24%
94.89%
110.39%
2002
121.57%
146.01%
106.79%
212.61%
126.71%
96.58%
111.78%
118.61%
114.84%
129.88%
118.10%
126.35%
118.17%
115.48%
2003
141.71%
158.52%
131.70%
297.31%
139.00%
109.67%
135.40%
142.86%
138.64%
139.89%
139.92%
146.89%
158.94%
134.73%
2004
172.36%
185.60%
155.90%
404.25%
163.79%
130.18%
159.88%
170.60%
167.43%
159.81%
170.10%
175.84%
223.58%
166.96%
2005
195.49%
211.07%
169.26%
475.36%
178.77%
147.48%
171.14%
184.76%
190.56%
183.47%
189.80%
196.99%
267.66%
192.26%
2006
223.82%
233.50%
197.92%
570.08%
215.56%
165.99%
181.59%
210.02%
218.12%
204.19%
210.66%
223.67%
316.98%
222.33%
GENEL IHRACATTA SIRALAMA
ABD
ALMANYA
ÇøN
INGILTERE
JAPONYA
FRANSA
ITALYA
HOLLANDA
KANADA
BELÇøKA
TÜRKøYE
ÖNCEKø YILA GÖRE DEöøùøM %
DÜNYA
ABD
ALMANYA
ÇøN
INGILTERE
JAPONYA
FRANSA
ITALYA
HOLLANDA
KANADA
BELÇøKA
øLK 10 ÜLKE
TÜRKøYE
DøöER ÜLKELER
1996 Yılına Göre De÷iúim øndeksi
1996
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
100.00%
DÜNYA
ABD
ALMANYA
ÇøN
INGILTERE
JAPONYA
FRANSA
ITALYA
HOLLANDA
KANADA
BELÇøKA
øLK 10 ÜLKE
TÜRKøYE
DøöER ÜLKELER
㻮㽧㼅㽧㻹㻱㻌㾻㻺㻰㻱㻷㻿㾻
㽧㼘㼗㼑㼘㼑㼞㼑㻌㻳㾁㼞㼑㻌㻳㼑㼘㼕㿪㼕㼙㻌㾻㼚㼐㼑㼗㼟㻌㻔㻝㻥㻥㻢㻩㻝㻜㻜㻕
㻝㻥㻥㻢
㻢㻜㻜㻚㻜㻜㻑
㻢㻜㻜㻚㻜㻜㻑
㻝㻥㻥㻣
㻡㻜㻜㻚㻜㻜㻑
㻝㻥㻥㻤
㻡㻜㻜㻚㻜㻜㻑
㻝㻥㻥㻥
㻠㻜㻜㻚㻜㻜㻑
㻞㻜㻜㻜
㻠㻜㻜㻚㻜㻜㻑
㻟㻜㻜㻚㻜㻜㻑
㻞㻜㻜㻝
㻞㻜㻜㻚㻜㻜㻑
㻟㻜㻜㻚㻜㻜㻑
㻝㻜㻜㻚㻜㻜㻑
㻞㻜㻜㻚㻜㻜㻑
㻜㻚㻜㻜㻑
㻝㻜㻜㻚㻜㻜㻑
㻞㻜㻜㻞
㻞㻜㻜㻟
㻞㻜㻜㻠
㻞㻜㻜㻠
㻞㻜㻜㻡
㻞㻜㻜㻡
㻞㻜㻜㻢
㻞㻜㻜㻢
㻰㾻㾩㻱㻾㻌㽧
㻸㻷㻱㻸㻱㻾
㼀㽧㻾㻷㾻㼅㻱
㾻㻸㻷㻌㻝㻜㻌㽧
㻸㻷㻱
㻮㻱㻸㽒㾻㻷㻭
㻷㻭㻺㻭㻰㻭
㻴㻻㻸㻸㻭㻺㻰㻭
㻜㻚㻜㻜㻑
㽒㾻㻺
㻵㼀㻭㻸㼅㻭
㾻㻸㻷㻌㻝㻜㻌㽧㻸㻷㻱
㻵㼀㻭㻸㼅㻭
㻭㻸㻹㻭㻺㼅㻭
㻲㻾㻭㻺㻿㻭
㻮㻱㻸㽒㾻㻷㻭
㻞㻜㻜㻟
㻲㻾㻭㻺㻿㻭
㻞㻜㻜㻞
㻶㻭㻼㻻㻺㼅㻭
㻭㻮㻰
㻶㻭㻼㻻㻺㼅㻭
㻷㻭㻺㻭㻰㻭
㻰㾻㾩㻱㻾㻌㽧㻸㻷㻱㻸㻱㻾
㻞㻜㻜㻝
㼅㾼㼘㼘㼍㼞
㻵㻺㻳㻵㻸㼀㻱㻾㻱
㻞㻜㻜㻜
㽒㾻㻺
㻝㻥㻥㻥
㻭㻸㻹㻭㻺㼅㻭
㻰㽧㻺㼅㻭
㻵㻺㻳㻵㻸㼀㻱㻾㻱
㻴㻻㻸㻸㻭㻺㻰㻭
㼀㽧㻾㻷㾻㼅㻱
㻝㻥㻥㻤
㻭㻮㻰
㻝㻥㻥㻣
㻰㽧㻺㼅㻭
㻝㻥㻥㻢
Not:Belçikanın De÷erleri, 1998 Yılına Kadar Lüksemburg Diú Ticaret verilerinide kapsamaktadır.
47
TABLO - 2 - 1 - JAPONYA'NIN DIù TøCARET DENGESø
Birim: Milyon US$
ÖNCEKI YILA
YIL øHRACAT GÖRE ARTIù øTHALAT
ORANI
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
339,650
360,911
395,600
442,937
412,433
422,881
386,271
417,442
480,701
405,155
415,862
469,862
565,039
598,215
647,290
712,810
ÖNCEKI YILA
GÖRE ARTIù
ORANI
233,021
240,670
274,742
336,094
350,654
340,408
279,316
309,745
381,100
351,098
336,832
381,528
454,676
518,638
579,293
620,934
6.26%
9.61%
11.97%
-6.89%
2.53%
-8.66%
8.07%
15.15%
-15.72%
2.64%
12.99%
20.26%
5.87%
8.20%
10.12%
DENGE
øHR/øTH
106,628
120,241
120,858
106,843
61,779
82,474
106,955
107,697
99,601
54,057
79,030
88,335
110,363
79,577
67,997
91,876
3.28%
14.16%
22.33%
4.33%
-2.92%
-17.95%
10.89%
23.04%
-7.87%
-4.06%
13.27%
19.17%
14.07%
11.70%
7.19%
Kaynak:MOF
145.8%
150.0%
144.0%
131.8%
117.6%
124.2%
138.3%
134.8%
126.1%
115.4%
123.5%
123.2%
124.3%
115.3%
111.7%
114.8%
㾻㻴㻾㻭㻯㻭㼀㻌
㾻㼀㻴㻭㻸㻭㼀
㻰㻱㻺㻳㻱
㻶㻭㻼㻻㻺㼅㻭㻓㻺㻵㻺㻌㻳㻱㻺㻱㻸㻌㻰㻵㿩㻌㼀㾻㻯㻭㻾㻱㼀㾻
㻤㻜㻜㻘㻜㻜㻜
㻰㻱㻳㻱㻾㻌㻔㻹㼕㼘㼥㼛㼚㻌㼁㻿㻐㻕
㻣㻜㻜㻘㻜㻜㻜
㻢㻜㻜㻘㻜㻜㻜
㻡㻜㻜㻘㻜㻜㻜
㻠㻜㻜㻘㻜㻜㻜
㻟㻜㻜㻘㻜㻜㻜
㻞㻜㻜㻘㻜㻜㻜
㻝㻜㻜㻘㻜㻜㻜
㻞㻜㻜㻣
㻞㻜㻜㻢
㻞㻜㻜㻡
㻞㻜㻜㻠
㻞㻜㻜㻟
㻞㻜㻜㻞
㻞㻜㻜㻝
㻞㻜㻜㻜
㻝㻥㻥㻥
㻝㻥㻥㻤
㻝㻥㻥㻣
㻝㻥㻥㻢
㻝㻥㻥㻡
㻝㻥㻥㻠
㻝㻥㻥㻟
㻝㻥㻥㻞
㻜
㼅㻵㻸
㾻㻴㻾㻭㻯㻭㼀㻵㻺㻌㾻㼀㻴㻭㻸㻭㼀㻵㻌㻷㻭㻾㻿㻵㻸㻭㻹㻭㻌㻻㻾㻭㻺㻸㻭㻾㻵㻺㻵㻺㻌㻿㻱㼅㻾㾻
㻝㻝㻠㻚㻤㻑
㻝㻝㻝㻚㻣㻑
㻝㻝㻡㻚㻟㻑
㻝㻞㻠㻚㻟㻑
㻝㻞㻟㻚㻞㻑
㻝㻝㻡㻚㻠㻑
㻝㻞㻟㻚㻡㻑
㻝㻞㻢㻚㻝㻑
㻝㻟㻤㻚㻟㻑
㻝㻝㻣㻚㻢㻑
㻝㻞㻜㻚㻜㻑
㻝㻞㻠㻚㻞㻑
㻝㻟㻝㻚㻤㻑
㻝㻠㻠㻚㻜㻑
㻝㻡㻜㻚㻜㻑
㻝㻟㻜㻚㻜㻑
㻝㻝㻜㻚㻜㻑
㻞㻜㻜㻣
㻞㻜㻜㻢
㻞㻜㻜㻡
㻞㻜㻜㻠
㻞㻜㻜㻟
㻞㻜㻜㻞
㻞㻜㻜㻝
㻞㻜㻜㻜
㻝㻥㻥㻥
㻝㻥㻥㻤
㻝㻥㻥㻣
㻝㻥㻥㻢
㻝㻥㻥㻡
㻝㻥㻥㻠
㻝㻥㻥㻟
㻝㻜㻜㻚㻜㻑
㻝㻥㻥㻞
㻻㻾㻭㻺
㻝㻠㻜㻚㻜㻑
㻝㻠㻡㻚㻤㻑
㻝㻡㻜㻚㻜㻑
㻝㻟㻠㻚㻤㻑
㾻㻴㻾㻛㾻㼀㻴
㻝㻢㻜㻚㻜㻑
㼅㻵㻸㻸㻭㻾
48
TABLO - 2 - 2 - COöRAFø BÖLGE VE ÜLKE TOPLULUKLARINA GÖRE TøCARET
2006
IHRACAT ITHALAT
647,290,458
307,779,403
295,692,523
76,349,365
150,301,162
52,539,672
15,502,227
155,614,434
166,555,541
30,573,755
3,830,665
100,835,303
94,139,037
87,618,632
8,314,780
19,193,610
9,459,236
488,067,369
Toplam
Asya
Uzak Do÷u
ASEAN
Asian NIEs
ASEAN4
Okyanusya
Kuzey Amerika
NAFTA
Orta ve Güney Amerika
MERCOSUR4
Avrupa
AB 25
AB 15
Rusya ve BTD
Orta Do÷u
Afrika
APEC
DENGE
579,293,603
252,505,773
239,707,701
79,989,666
56,695,306
64,496,063
31,765,078
77,757,082
81,876,727
20,410,953
5,714,784
67,000,909
60,063,843
58,082,319
7,369,263
109,189,512
13,266,358
374,232,728
(Bin US dolar, %)
2006/2005
PAYI %
DEöøùøMø
IHRACAT ITHALAT IHRACAT ITHALAT
67,996,855
55,273,630
55,984,822
-3,640,301
93,605,856
-11,956,391
-16,262,852
77,857,351
84,678,814
10,162,801
-1,884,119
33,834,394
34,075,194
29,536,313
945,518
-89,995,902
-3,807,122
113,834,641
8.2
6.3
5.8
0.4
3.3
-2
-0.7
8.2
9.2
21.8
13.5
7.3
6.7
6
60.2
15.8
14.6
7.4
11.7
9.6
9.3
9.5
11.1
9
12.7
5.7
5.8
26.7
17.6
1.6
1.4
0.9
8
24.6
33.6
9.5
100
47.6
45.7
11.8
23.2
8.1
2.4
24
25.7
4.7
0.6
15.6
14.5
13.5
1.3
3
1.5
75.4
100
43.6
41.4
13.8
9.8
11.1
5.5
13.4
14.1
3.5
1
11.6
10.4
10
1.3
18.9
2.3
64.6
Tanimlar
Uzak Do÷u: Asian NIEs, ASEAN4, P.R. Çin
Asian NIEs: G.Kore, Tayvan, Hong Kong, Singapur
ASEAN4:Thayland, Malezya, Filipinler, Indonezya.
NAFTA : U.S.A., Kanada, Meksica, Porto Rico (U.S.A.).
MERCOSUR4: Brezilya, Arjantin, Paraguay, Uruguay.
AB 15: Almanya,Fransa,øngiltere,øtalya,Danimarka,ørlanda,Hollanda,Belçika,Luksemburg,øspanyaPortekiz,Yunanistan,Avusturya,øsviçre,Finlandiya.
AB 25: EU15, Polonya, Çekoslavakya,Slovakya,Macaristan,Estonya, Letonya,Litvanya,Slovakya,Kıbrıs,Malta
APEC: ABD., Kanada, Meksica, ùile, Avustralya , Yeni Zelanda, Papua Yeni Gine, P.R. Çin, Asian NIEs, ASEAN4, Brunei, Vietnam, Rusya, Peru.
(KAYNAK)JETRO ISTATISTIKLERINDEN DERLENMISTIR>
㻵㼀㻴㻭㻸㻭㼀
㻵㻴㻾㻭㻯㻭㼀
Bölge, Topluluklara Göre øthalat ve øhracat (Birim:%)
㻢㻠㻚㻢
㻭㻼㻱㻯
㻭㼒㼞㼕㼗㼍
㻞㻚㻟
㻝㻚㻡
㻻㼞㼠㼍㻌㻰㼛㾪㼡
㻟
㻝㻚㻟
㻝㻚㻟
㻾㼡㼟㼥㼍㻌㼢㼑㻌㻮㼀㻰
㻣㻡㻚㻠
㻝㻤㻚㻥
㻭㻮㻌㻝㻡
㻝㻜
㻭㻮㻌㻞㻡
㻝㻜㻚㻠
㻝㻟㻚㻡
㻝㻠㻚㻡
㻝㻝㻚㻢
㻭㼢㼞㼡㼜㼍
㻝㻡㻚㻢
㻝
㻜㻚㻢
㻹㻱㻾㻯㻻㻿㼁㻾㻠
㻟㻚㻡
㻠㻚㻣
㻻㼞㼠㼍㻌㼢㼑㻌㻳㾇㼚㼑㼥㻌㻭㼙㼑㼞㼕㼗㼍
㻝㻠㻚㻝
㻺㻭㻲㼀㻭
㻞㻡㻚㻣
㻝㻟㻚㻠
㻷㼡㼦㼑㼥㻌㻭㼙㼑㼞㼕㼗㼍
㻻㼗㼥㼍㼚㼡㼟㼥㼍
㻞㻚㻠
㻞㻠
㻡㻚㻡
㻝㻝㻚㻝
㻤㻚㻝
㻥㻚㻤
㻭㻿㻱㻭㻺㻠
㻭㼟㼕㼍㼚㻌㻺㻵㻱㼟
㻞㻟㻚㻞
㻝㻟㻚㻤
㻝㻝㻚㻤
㻭㻿㻱㻭㻺
㻠㻝㻚㻠
㼁㼦㼍㼗㻌㻰㼛㾪㼡
㻠㻡㻚㻣
㻠㻟㻚㻢
㻠㻣㻚㻢
㻭㼟㼥㼍
㻜
㻡
㻝㻜
㻝㻡
㻞㻜
㻞㻡
㻟㻜
㻟㻡
㻠㻜
㻠㻡
㻡㻜
㻡㻡
㻢㻜
㻢㻡
㻣㻜
㻣㻡
㻤㻜
49
TABLO - 2 - 3 - JAPONYA'NIN øHRACATINDA øLK 10 ÜLKE VE TÜRKøYE
BIRIM: (Milyon US$)
ULKE
DÜNYA
ABD
ÇIN
GUNEY KORE
TAYVAN
HONG KONG
TAYLAND
ALMANYA
SøNGAPUR
INGILTERE
HOLLANDA
øLK 10 ULKE (TOPLAM)
TURKIYE
DIGER ULKELER
2004
2005
565,039
126,839
73,818
44,200
41,959
35,374
20,250
18,946
17,957
14,968
13,370
407,681
1,909
155,449
SIRA
598,215
134,889
80,340
46,880
43,910
36,132
22,601
18,761
18,545
15,174
13,203
430,435
2,186
165,594
2006
PAYI %
100
22.5
14.3
7.8
6.8
5.6
3.5
3.2
3
2.4
2.3
71.4
0.4
28.2
647,290
145,651
92,852
50,321
44,152
36,469
22,924
20,433
19,360
15,238
14,740
462,138
2,385
182,768
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
31
ARTIù
8.20
7.98
15.57
7.34
0.55
0.93
1.43
8.91
4.39
0.42
11.64
7.37
9.07
10.37
Kaynak:MOF verilerinden Türkiye Tokyo Ticaret Müsavirli÷ince derlenmiútir.
㻶㻭㻼㻻㻺㼅㻭㻓㻺㻵㻺㻌㻵㻴㻾㻭㻯㻭㼀㻵㻺㻰㻭㻌㻵㻸㻷㻌㻝㻜㻌㼁㻸㻷㻱㻌㼂㻱㻌㼀㼁㻾㻷㻵㼅㻱
㽒㻵㻺
㻝㻠㻚㻟㻑
㻳㼁㻺㻱㼅㻌㻷㻻㻾㻱
㻣㻚㻤㻑
㻭㻮㻰
㻞㻞㻚㻡㻑
㼀㻭㼅㼂㻭㻺
㻢㻚㻤㻑
㻴㻻㻺㻳㻌㻷㻻㻺㻳
㻡㻚㻢㻑
㼀㻭㼅㻸㻭㻺㻰
㻟㻚㻡㻑
㻭㻸㻹㻭㻺㼅㻭
㻟㻚㻞㻑
㻿㾻㻺㻳㻭㻼㼁㻾
㻟㻚㻜㻑
㻰㻵㻳㻱㻾㻌㼁㻸㻷㻱㻸㻱㻾
㻞㻤㻚㻞㻑
㻵㻺㻳㻵㻸㼀㻱㻾㻱
㻴㻻㻸㻸㻭㻺㻰㻭 㻞㻚㻠㻑
㻞㻚㻟㻑
㼀㼁㻾㻷㻵㼅㻱
㻜㻚㻠㻑
50
TABLO - 2 - 4 - JAPONYA'NIN øTHALATINDA ILK 10 ÜLKE VE TÜRKøYE
(Birim:Milyon US$)
ÜLKE
DÜNYA
ÇøN
ABD
SUUDI ARABISTAN
B.A.E
AVUSTRALYA
GÜNEY KORE
INDONEZYA
TAYVAN
ALMANYA
TAYLAND
øLK 10 ÜLKE
TÜRKøYE
DøöER ÜLKELER
2004
454,676
94,229
62,436
18,461
18,320
19,430
22,027
18,670
16,670
17,056
14,089
301,388
268
153,288
2005
518,638
109,105
64,497
28,739
25,324
24,609
24,536
20,937
18,187
17,966
15,667
349,569
287
169,069
SIRA
2006
PAY %
579,294
118,516
68,071
37,215
31,590
27,947
27,345
24,149
20,345
18,463
16,896
390,537
360
188,757
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
55
56
100
20.5
11.8
6.4
5.5
4.8
4.7
4.2
3.5
3.2
2.9
67.5
0.06%
32.6
2006 / 2005
ARTIù ORANI %
11.7
8.63
5.54
29.49
24.74
13.56
11.44
15.34
11.86
2.77
7.8%
11.7%
25.5%
11.6%
JAPONYA'NIN ITHALATINDA ILK 10 ULKE VE TURKIYE
ABD
12.1%
ÇøN
21.1%
SUUDI ARABISTAN
6.6%
B.A.E
5.6%
AVUSTRALYA
5.0%
GÜNEY KORE
4.9%
INDONEZYA
4.3%
DøöER ÜLKELER
33.5%
TAYVAN
3.6%
ALMANYA
TÜRKøYE
3.3%
0.06%
51
TABLO - 2 - 5 - 1
JAPONYA'NIN GENEL øHRACATINDAKø BAùLICA MAL GRUPLARI
ÜRÜN GRUPLARI
TOPLAM
Gıda Ürünleri
Tekstil
Kimyasallar
Metal Dıúı
Mineral Mamülleri
Metaller
Elektrikli Olmayan Makinalar
Elektrikli Makina,
Alet ve Aparatları
Nakil Araçları
Bilimsel, Tıbbi, Optik ve
Benzeri Cihazlar
Di÷erleri
JAPONYA'NIN GENEL øTHALATINDAKø BAùLICA MAL GRUPLARI
㾻㻴㻾㻭㻯㻭㼀㻔㻮㼕㼞㼕㼙㻦㻌㻹㼕㼘㼥㼍㼞㻌㼁㻿㻐㻕
㾻㼀㻴㻭㻸㻭㼀㻔㻹㼕㼘㼥㼍㼞㻌㼁㻿㻐㻕
ÜRÜN GRUPLARI
㻞㻜㻜㻠
㻞㻜㻜㻡
㻞㻜㻜㻢
㻡㻢㻡㻚㻜
㻞㻚㻢
㻤㻚㻢
㻠㻤㻚㻞
㻡㻥㻤㻚㻞
㻞㻚㻥
㻤㻚㻠
㻡㻟㻚㻟
㻢㻠㻣㻚㻟
㻟㻚㻝
㻤㻚㻠
㻡㻤㻚㻠
㻞㻜㻜㻢㻛㻞㻜㻜㻡
㻤㻚㻞
㻢㻚㻠
㻜㻚㻠
㻥㻚㻣
㻼㼍㼥㼕
㻑
㻝㻜㻜
㻜㻚㻡
㻝㻚㻟
㻥
㻷㼍㼠㼗㼕㻌㻼㼍㼥㼕
㻑
㻤㻚㻞
㻜
㻜
㻜㻚㻥
TOPLAM
Gıda Ürünleri
Hammadeler
Mineral Yakıtlar
㻞㻜㻜㻠
㻞㻜㻜㻡
㻞㻜㻜㻢
㻠㻡㻠㻚㻣
㻠㻥㻚㻜
㻞㻤㻚㻠
㻥㻤㻚㻢
㻡㻝㻤㻚㻢
㻡㻜㻚㻣
㻟㻝㻚㻥
㻝㻟㻞㻚㻞
㻡㻣㻥㻚㻟
㻠㻥㻚㻝
㻠㻜㻚㻣
㻝㻢㻜㻚㻡
㻞㻜㻜㻢㻛㻞㻜㻜㻡
㻝㻝㻚㻣
㻙㻟㻚㻝
㻞㻣㻚㻡
㻞㻝㻚㻠
㻼㼍㼥㼕
㻑
㻝㻜㻜
㻤㻚㻡
㻣
㻞㻣㻚㻣
㻷㼍㼠㼗㼕㻌㻼㼍㼥㼕
㻑
㻝㻝㻚㻣
㻙㻜㻚㻟
㻝㻚㻣
㻡㻚㻡
㻢㻚㻟
㻢㻚㻥
㻣㻚㻠
㻢㻚㻢
㻝㻚㻝
㻜㻚㻝 Kimyasallar
㻟㻡㻚㻞
㻟㻥㻚㻠
㻠㻞㻚㻞
㻣㻚㻝
㻣㻚㻟
㻜㻚㻡
㻟㻣㻚㻡
㻠㻟㻚㻡
㻠㻥㻚㻤
㻝㻠㻚㻠
㻣㻚㻣
㻞㻣㻚㻝
㻞㻤㻚㻟
㻞㻥㻚㻤
㻡㻚㻟
㻡㻚㻝
㻜㻚㻟
㻝㻝㻢㻚㻡
㻝㻞㻝㻚㻤
㻝㻞㻣㻚㻟
㻠㻚㻢
㻝㻥㻚㻣
㻝㻚㻝 Tekstil
Metal Dıúı
㻜㻚㻥
Mineral Mamülleri
㻡㻚㻡
㻡㻚㻥
㻢㻚㻞
㻡㻚㻠
㻝㻚㻝
㻜㻚㻝
㻝㻟㻞㻚㻣
㻝㻟㻞㻚㻡
㻝㻟㻤㻚㻟
㻠㻚㻠
㻞㻝㻚㻠
㻞㻟㻚㻠
㻞㻣㻚㻞
㻟㻞㻚㻤
㻞㻜㻚㻟
㻡㻚㻣
㻝㻚㻝
㻝㻟㻜㻚㻠
㻝㻟㻤㻚㻡
㻝㻡㻢㻚㻥
㻝㻟㻚㻟
㻞㻠㻚㻞
㻝㻠㻞㻚㻞
㻝㻡㻟㻚㻞
㻝㻢㻡㻚㻞
㻣㻚㻥
㻞㻤㻚㻡
㻞㻚㻟
㻞㻠㻚㻝
㻞㻟㻚㻡
㻞㻞㻚㻞
㻙㻡㻚㻥
㻟㻚㻠
㻠㻡㻚㻟
㻠㻥㻚㻣
㻡㻞㻚㻣
㻢㻚㻝
㻥㻚㻝
㻜㻚㻢
㻡㻤㻚㻞
㻢㻢㻚㻥
㻣㻡㻚㻡
㻝㻞㻚㻥
㻝㻝㻚㻣
JAPONYA'NIN GENEL IHRACATINDAKI BASLICA MAL GRUPLARI(2006)
㻺㼍㼗㼕㼘㻌㻭㼞㼍㽲㼘㼍㼞㾼
㻞㻠㻚㻞㻑
㻝 Metaller
㻟㻚㻝 Makina ve Ekipmanlar
㻙㻜㻚㻞 Di÷erleri
㻝㻚㻠
JAPONYA'NIN GENEL ITHALATINDAKI BASLICA MAL GURUPLARI(2006)
㻮㼕㼘㼕㼙㼟㼑㼘㻘㻌㼀㾼㼎㼎㼕㻘㻌㻻㼜㼠㼕㼗
㼢㼑
㻮㼑㼚㼦㼑㼞㼕㻌㻯㼕㼔㼍㼦㼘㼍㼞
㻟㻚㻠㻑
㻹㼍㼗㼕㼚㼍㻌㼢㼑㻌㻱㼗㼕㼜㼙㼍㼚㼘㼍㼞
㻞㻤㻚㻡㻑
㻰㼕㾪㼑㼞㼘㼑㼞㼕
㻥㻚㻝㻑
㻰㼕㾪㼑㼞㼘㼑㼞㼕
㻝㻝㻚㻣㻑
㻳㾼㼐㼍㻌㽧㼞㾇㼚㼘㼑㼞㼕
㻜㻚㻡㻑
㼀㼑㼗㼟㼠㼕㼘
㻝㻚㻟㻑
㻱㼘㼑㼗㼠㼞㼕㼗㼘㼕㻌㻹㼍㼗㼕㼚㼍㻘
㻭㼘㼑㼠㻌㼢㼑㻌㻭㼜㼍㼞㼍㼠㼘㼍㼞㾼
㻞㻝㻚㻠㻑
㻷㼕㼙㼥㼍㼟㼍㼘㼘㼍㼞
㻥㻚㻜㻑
㻹㼑㼠㼍㼘㻌㻰㾼㿪㾼
㻹㼕㼚㼑㼞㼍㼘㻌㻹㼍㼙㾇㼘㼘㼑㼞㼕
㻝㻚㻝㻑
㻹㼑㼠㼍㼘㼘㼑㼞
㻣㻚㻣㻑
㻱㼘㼑㼗㼠㼞㼕㼗㼘㼕㻌㻻㼘㼙㼍㼥㼍㼚
㻹㼍㼗㼕㼚㼍㼘㼍㼞
㻝㻥㻚㻣㻑
㻹㼑㼠㼍㼘㼘㼑㼞
㻡㻚㻣㻑
㻹㼑㼠㼍㼘㻌㻰㾼㿪㾼
㻹㼕㼚㼑㼞㼍㼘㻌㻹㼍㼙㾇㼘㼘㼑㼞㼕
㻝㻚㻝㻑
㼀㼑㼗㼟㼠㼕㼘
㻡㻚㻝㻑
㻳㾼㼐㼍㻌㽧㼞㾇㼚㼘㼑㼞㼕
㻤㻚㻡㻑
㻴㼍㼙㼙㼍㼐㼑㼘㼑㼞
㻣㻚㻜㻑
㻷㼕㼙㼥㼍㼟㼍㼘㼘㼍㼞
㻣㻚㻟㻑
㻹㼕㼚㼑㼞㼍㼘㻌㼅㼍㼗㾼㼠㼘㼍㼞
㻞㻣㻚㻣㻑
52
TABLO - 2 - 5 - 2 JAPONYA'NIN DIù TøCARETøNDE SEKTÖRLERøN YILLARA GÖRE DEöøùøMø
øHRACAT
㻵
㻴
㻾
㻭
㻯
㻭
㼀
Gıda Ürünleri
Tekstil
Kimyasallar
Metal Olmayan Mamüller
Metaller
Elektrikli Olmayan Makinalar
Elektrikli Makina, Alet ve Aparatları
Taúıtlar
Hassas Cihazlar
Di÷erleri
TOPLAM DEGER (Milyon dolar)
øTHALAT
㻵
㼀
㻴
㻭
㻸
㻭
㼀
Gıda Ürünleri
Hammadeler
Mineral Yakıtlar
Kimyasallar
Tekstil
Demir Çelik Ürünler
Metaller
Makinalar ve Aygıtlar
Di÷erleri
1988
0.6
2.6
5.3
1.1
8.2
21.2
23.4
24.8
5
7.8
1989
0.6
2.5
5.4
1.1
7.8
22.2
23.4
24.2
4.9
7.9
1990
0.6
2.5
5.5
1.1
6.8
22.1
23
25
4.8
8.5
1991
0.6
2.5
5.6
1.1
6.7
22.1
23.4
24.8
4.9
8.3
1988
15.5
15
20.5
7.9
5.7
2.2
8.1
14.2
10.9
1989
14.7
14.5
20.4
7.6
6.3
2.3
7.8
15.4
11
1990
13.4
12.1
24.2
6.8
5.5
2.3
6.9
17.4
11.4
1991
14.6
11.5
23.1
7.4
5.8
2.1
7.2
18.1
10.3
TOPLAM DEGER (Milyon Dolar)
1992
0.6
2.5
5.6
1.1
6.3
22.5
22.8
25.7
4.7
8.2
339,650
1992
16
11.2
22.6
7.4
6.6
1.9
5.5
18.4
10.5
233,021
1993
0.6
2.3
5.6
1.1
6.4
22.9
23.4
25.1
4.6
8.1
360,911
1993
16.4
11.3
20.3
7.5
6.9
1.8
5.3
19.4
11.2
240,670
1994
0.5
2.1
6
1.2
6.1
23.5
24.6
23.4
4.6
8
395,600
1994
17
10.4
17.4
7.4
7.4
1.9
5.2
21.7
11.6
274,742
1995
0.5
2
6.8
1.2
6.5
24.1
25.6
20.3
4.7
8.2
442,937
1995
15.2
9.8
15.9
7.3
7.3
1.9
5.9
25.3
11.4
336,094
1996
0.5
2.1
7
1.3
6.2
24.7
24.3
20.4
4.7
8.7
412,433
1996
14.5
8.7
17.3
6.7
7.3
1.7
4.9
27.5
11.3
350,654
1997
0.5
2
7.1
1.2
6.4
23.8
23.6
21.6
4.8
9
422,881
1997
13.6
8.7
18.4
6.9
6.6
1.5
5.3
28
10.9
340,408
1998
0.5
1.9
7
1.1
6.3
22.5
23.2
23.2
4.6
9.5
386,271
1998
14.8
7.8
15.4
7.4
6.7
1.4
5.1
30.5
10.9
279,316
1999
0.5
1.9
7.4
1.1
5.7
21.3
24.3
22.7
5.1
10
417,442
1999
14.3
7.2
16.1
7.5
6.7
1.4
4.6
31.3
10.9
309,745
2000
0.4
1.8
7.4
1.2
5.5
21.5
26.5
21
5.4
9.5
480,701
2000
12.1
6.5
20.3
7
6.5
1.3
4.8
31.6
10
381,100
㻵㻴㻾㻭㻯㻭㼀
2001
0.7
1.9
7.6
1.2
5.9
20.9
23.6
22.7
5.4
10.1
405,155
2001
12.4
6.1
20.1
7.3
6.8
1.3
4.3
31.2
10.6
351,098
2002
0.5
1.8
8
1.1
6.2
20.3
22.9
24.9
3.9
10.4
415,862
2002
12.5
6
19.4
7.7
6.5
1.3
4
31.8
10.8
336,832
2003
0.5
1.7
8.3
1.1
6.2
20.2
23.6
24.3
4
10.2
469,862
2003
11.5
6
21
7.8
6.4
1.2
4.3
31.5
10.2
381,528
2004
0.5
1.5
8.5
1.1
6.6
20.6
23.5
23.1
4.3
10.3
565,039
2004
10.8
6.3
21.7
7.8
6
1.2
5.1
31.3
10
454,676
2005
0.5
1.4
8.9
1.2
7.3
20.4
22.1
23.2
3.9
11.2
598,215
2005
9.8
6.2
25.5
7.6
5.5
1.1
5.3
29.5
9.6
518,638
2006
0.5
1.3
9
1.1
7.7
19.7
21.4
24.2
3.4
11.7
647,290
2006
8.5
7
27.7
7.3
5.1
1.1
5.7
28.5
9.1
579,293
㻵㼀㻴㻭㻸㻭㼀
㻟㻜
㻟㻡
㻟㻜
㻞㻡
㻞㻡
㻼㻭㼅㻌㻑
㻼㻭㼅㻌㻑
㻞㻜
㻝㻡
㻞㻜
㻝㻡
㻝㻜
㻝㻜
㻡
㻡
㼅㻵㻸㻸㻭㻾
㻳㾼㼐㼍㻌㽧㼞㾇㼚㼘㼑㼞㼕
㻷㼕㼙㼥㼍㼟㼍㼘㼘㼍㼞
㻹㼑㼠㼍㼘㼘㼑㼞
㻱㼘㼑㼗㼠㼞㼕㼗㼘㼕㻌㻹㼍㼗㼕㼚㼍㻘㻌㻭㼘㼑㼠㻌㼢㼑㻌㻭㼜㼍㼞㼍㼠㼘㼍㼞㾼
㻴㼍㼟㼟㼍㼟㻌㻯㼕㼔㼍㼦㼘㼍㼞
㻞㻜㻜㻢
㻞㻜㻜㻡
㻞㻜㻜㻠
㻞㻜㻜㻟
㻞㻜㻜㻞
㻞㻜㻜㻝
㻞㻜㻜㻜
㻝㻥㻥㻥
㻝㻥㻥㻤
㻝㻥㻥㻣
㼅㻵㻸㻸㻭㻾
㼀㼑㼗㼟㼠㼕㼘
㻹㼑㼠㼍㼘㻌㻻㼘㼙㼍㼥㼍㼚㻌㻹㼍㼙㾇㼘㼘㼑㼞
㻱㼘㼑㼗㼠㼞㼕㼗㼘㼕㻌㻻㼘㼙㼍㼥㼍㼚㻌㻹㼍㼗㼕㼚㼍㼘㼍㼞
㼀㼍㿪㾼㼠㼘㼍㼞
㻰㼕㾪㼑㼞㼘㼑㼞㼕
㻳㾼㼐㼍㻌㽧㼞㾇㼚㼘㼑㼞㼕
㻴㼍㼙㼙㼍㼐㼑㼘㼑㼞
㻹㼕㼚㼑㼞㼍㼘㻌㼅㼍㼗㾼㼠㼘㼍㼞
㻷㼕㼙㼥㼍㼟㼍㼘㼘㼍㼞
㼀㼑㼗㼟㼠㼕㼘
㻰㼑㼙㼕㼞㻌㽒㼑㼘㼕㼗㻌㽧㼞㾇㼚㼘㼑㼞
㻹㼑㼠㼍㼘㼘㼑㼞
㻹㼍㼗㼕㼚㼍㼘㼍㼞㻌㼢㼑㻌㻭㼥㼓㾼㼠㼘㼍㼞
㻰㼕㾪㼑㼞㼘㼑㼞㼕
2006 Yılı øtibarı øle øthalat Yapısı
2006 Yili øtibari øle øhracat Yapısı
㼀㼍㿪㾼㼠㼘㼍㼞
㻞㻠㻚㻞
㻝㻥㻥㻢
㻝㻥㻥㻡
㻝㻥㻥㻠
㻝㻥㻥㻟
㻝㻥㻥㻞
㻝㻥㻥㻝
㻝㻥㻥㻜
㻝㻥㻤㻥
㻜
㻝㻥㻤㻤
㻞㻜㻜㻢
㻞㻜㻜㻡
㻞㻜㻜㻠
㻞㻜㻜㻟
㻞㻜㻜㻞
㻞㻜㻜㻝
㻞㻜㻜㻜
㻝㻥㻥㻥
㻝㻥㻥㻤
㻝㻥㻥㻣
㻝㻥㻥㻢
㻝㻥㻥㻡
㻝㻥㻥㻠
㻝㻥㻥㻟
㻝㻥㻥㻞
㻝㻥㻥㻝
㻝㻥㻥㻜
㻝㻥㻤㻥
㻝㻥㻤㻤
㻜
㻴㼍㼟㼟㼍㼟㻌㻯㼕㼔㼍㼦㼘㼍㼞
㻟㻚㻠
㻹㼍㼗㼕㼚㼍㼘㼍㼞㻌㼢㼑㻌㻭㼥㼓㾼㼠㼘㼍㼞
㻞㻤㻚㻡
㻰㼕㾪㼑㼞㼘㼑㼞㼕
㻝㻝㻚㻣
㻱㼘㼑㼗㼠㼞㼕㼗㼘㼕㻌㻹㼍㼗㼕㼚㼍㻘㻌㻭㼘㼑㼠
㼢㼑㻌㻭㼜㼍㼞㼍㼠㼘㼍㼞㾼
㻞㻝㻚㻠
㻳㾼㼐㼍㻌㽧㼞㾇㼚㼘㼑㼞㼕
㻜㻚㻡
㼀㼑㼗㼟㼠㼕㼘
㻝㻚㻟
㻷㼕㼙㼥㼍㼟㼍㼘㼘㼍㼞
㻥
㻹㼑㼠㼍㼘㻌㻻㼘㼙㼍㼥㼍㼚㻌㻹㼍㼙㾇
㼘㼘㼑㼞
㻝㻚㻝
㻰㼕㾪㼑㼞㼘㼑㼞㼕
㻥㻚㻝
㻹㼑㼠㼍㼘㼘㼑㼞
㻡㻚㻣
㻳㾼㼐㼍㻌㽧㼞㾇㼚㼘㼑㼞㼕
㻤㻚㻡
㻰㼑㼙㼕㼞㻌㽒㼑㼘㼕㼗㻌㽧㼞㾇㼚㼘㼑㼞
㻝㻚㻝
㼀㼑㼗㼟㼠㼕㼘
㻡㻚㻝
㻴㼍㼙㼙㼍㼐㼑㼘㼑㼞
㻣
㻷㼕㼙㼥㼍㼟㼍㼘㼘㼍㼞
㻣㻚㻟
㻹㼑㼠㼍㼘㼘㼑㼞
㻣㻚㻣
㻱㼘㼑㼗㼠㼞㼕㼗㼘㼕㻌㻻㼘㼙㼍㼥㼍㼚
㻹㼍㼗㼕㼚㼍㼘㼍㼞
㻝㻥㻚㻣
㻹㼕㼚㼑㼞㼍㼘㻌㼅㼍㼗㾼㼠㼘㼍㼞
㻞㻣㻚㻣
53
TABLO - 2 - 6 - 1 - JAPONYA'NIN ANA MAL GRUPLARINA GÖRE GENEL øHRACATI
TANIM
TOPLAM
Gıda Ürünleri
Hammadeler
Mineral Yakıtlar
Kimyasallar
Organik Kimyasallar
Tıbbi ve Eczacılık ürünleri
Plastik Ürünler
Yarı mamül(Sanayi) ürünler
Demir&Çelik Ürünleri
Demir Dıúı Metaller
Metal Mamülleri
Tekstil (øplik ve Kumaúlar)
Metal içermeyen Mineral ürünler
Lastik ve kauçuk Mamüller
Ka÷ıt ve Ka÷ıttan Mamüller
Makinalar
Güç Üretim Makinaları
Bilgisayar ve üniteleri
Bilgisayar parçaları
Metal Isleme Makinalari
Pompa ve Santrifüjler
ønúaat ve Maden Makinaları
Mekanik El Aparatları
Isıtma ve So÷utma Makinaları
Tekstil Makinaları
Mil, Rulman, Makara, vs
Elektrikli Makina, Alet ve Aparatları
Valfler, Tüpler ve Yarı øletken Cihazlar vs
Elektronik entegre devreler
Ses ve Görsel Cihaz Parçaları
Video Kaydedicileri
Televizyon Alıcıları
Ses Aygıtları
Ses ve Görsel Cihaz Aparatları
Elektirikli Güç Makinaları(Motorlar)
øletiúim Cihazları
Elektrikli ölçüm ve kontrol cihazları
Elektirikli aparatlar
Pil,Akü ve Bataryalar
Nakil Araçları
Motorlu Araçlar
Binek Otomobilleri
Otobüs ve Kamyonlar
Motorlu Araç Parçaları
Motorsikletler, vb
Gemiler
Di÷erleri
Bilimsel,tıbbi, optik cihazlar
Foto÷raf ve Sinema Gereçleri
Manyetik Kayit Icin kart ,Serit ,Teyp Vs
2005
De÷er
Milyar
US $
2006
De÷er
Milyar
US $
2007
De÷er
Milyar
US $
598.2
2.9
6.8
4.2
53.3
17.2
3.4
15.6
67.4
27.7
7.3
8.5
6.8
6.9
7.4
2.6
121.8
19.9
7.3
15.2
10.8
8.7
8.2
5.9
4.8
2.2
2.9
132.5
40.1
26.4
16.3
11.6
3.9
1.1
11.7
6.1
4.7
10.5
15.3
3.2
138.5
90.5
80.0
9.7
25.5
6.1
11.5
70.9
4.7
22.6
4.4
647.3
3.1
7.7
5.5
58.4
17.9
3.2
17.6
74.6
30.0
10.8
9.0
6.8
7.4
7.9
2.6
127.3
20.0
7.1
15.3
11.5
9.1
9.7
6.4
5.3
2.4
3.0
138.3
41.7
27.3
15.3
10.9
3.3
0.8
13.3
6.7
4.3
10.9
16.5
3.3
156.9
105.8
94.3
10.7
26.0
6.4
13.6
75.3
4.7
21.2
4.7
712.8
3.5
8.9
8.6
65.8
20.0
3.2
19.9
83.9
34.3
13.3
9.5
7.0
8.0
8.8
2.7
141.2
22.0
7.6
15.9
10.7
10.7
11.4
7.2
4.9
2.7
3.2
143.9
44.5
29.9
14.4
12.3
2.1
0.7
9.9
7.4
8.6
11.1
17.1
3.6
176.9
121.7
107.8
13.0
28.5
6.3
14.8
80.1
4.7
17.8
5.2
Yıllık
PAY
De÷iúim
%
10.1
15.3
14.7
55.5
12.5
11.9
-0.9
13.1
12.4
14.4
23.3
5.6
2.3
8.6
11.9
7
10.9
10.4
7.6
3.8
-6.9
17.3
17.1
12.7
-6.7
12.9
6.9
4.1
6.6
9.3
-5.4
12.6
-36.5
-12.8
-25.6
9.5
101.3
2.3
3.9
10.7
12.7
15
14.3
21
9.6
-1.9
8.9
6.3
-0.7
-16.3
10
%
100
0.5
1.3
1.2
9.2
2.8
0.4
2.8
11.8
4.8
1.9
1.3
1.0
1.1
1.2
0.4
19.8
3.1
1.1
2.2
1.5
1.5
1.6
1.0
0.7
0.4
0.5
20.2
6.2
4.2
2.0
1.7
0.3
0.1
1.4
1.0
1.2
1.6
2.4
0.5
24.8
17.1
15.1
1.8
4.0
0.9
2.1
11.2
0.7
2.5
0.7
54
TABLO - 2 - 6 - 2 - JAPONYA'NIN ANA MAL GRUPLARINA GÖRE GENEL øTHALATI
TANIM
TOPLAM
Gıda Ürünleri
Balık ve Deniz ürünleri
Karidesler
Et ve et ürünleri
Tahıl ve Yan Ürünleri
Sebzeler
Meyveler
Hammadeler
Kereste
Demir dıúı cevherler ve cevher konsantreleri
Demir Cevheri ve Konsantresi
Soya Fasulyesi
Mineral Yakıtlar
Ham Petrol
Petrol Ürünleri
Petroleum Spirits
LNG
LPG
Kömür
Kimyasallar
Organik Kimyasallar
Tıbbi ve Eczacılık ürünleri
Üretim Malları
Demir&Çelik Ürünleri
Demir Dıúı Metaller
Metalden Mamul Ürünler
Tekstil (øplik ve kumaúlar)
Metal içermeyen Mineral ürünler
Ahúaptan Ürünler(Mobilya Hariç)
Makinalar
Güç Üretim Makinaları
Bilgisayar ve üniteleri
Bilgisayar parçaları
Elektrikli Makina, Alet ve Aparatları
Valfler, Tüpler ve Yarı øletken Cihazlar
Elektronik entegre devreler
Ses ve Görsel Cihazlar
Video Kaydedicileri, reprodüksiyon Cihazları
Elektirikli Güç Makinaları(Motorlar)
øletiúim Cihazları
Elektrikli ölçüm ve kontrol cihazları
Nakil Araçları
Motorlu araçlar
Motorlu Araç Parçaları
Uçaklar
Di÷erleri
Bilimsel,tıbbi, optik cihazlar
Giyim ve giyim aksesuarları
Mobilyalar
Seyahat gereçleri, el çantaları ve benzeri
2005
De÷er
Milyar
US $
2006
De÷er
Milyar
US $
2007
De÷er
Milyar
US $
518.6
50.7
14.2
2.1
9.8
5.8
3.6
3.5
31.9
4.8
9.1
5.6
1.4
132.2
80.0
13.5
10.1
18.1
6.2
13.7
39.4
10.8
8.3
49.4
7.3
13.3
6.6
5.8
5.9
6.1
51.7
5.8
18.9
8.2
67.4
21.4
18.5
14.6
2.7
4.2
3.5
4.5
18.8
8.3
3.8
4.7
77.1
13.2
22.5
5.0
3.9
579.3
49.1
13.5
2.1
8.4
5.8
3.7
3.4
40.7
5.0
14.4
7.2
1.3
160.5
99.2
16.1
12.0
22.9
8.1
13.9
42.2
11.6
8.5
56.4
6.5
18.6
7.6
6.1
6.2
6.8
53.7
6.9
18.1
7.3
74.4
24.7
21.6
13.4
2.3
4.8
4.2
5.2
19.4
7.9
4.5
5.0
82.9
15.5
23.7
5.1
4.1
620.9
51.2
12.7
1.9
8.7
7.7
3.6
3.5
47.4
4.8
17.5
8.9
1.7
172.9
105.6
16.9
13.3
26.7
8.4
14.7
46.4
12.4
9.1
62.8
8.3
22.2
8.4
6.2
6.1
6.9
55.2
8.1
15.8
6.7
79.0
24.2
21.1
12.5
2.9
5.0
9.4
5.0
21.5
7.9
5.3
5.9
84.6
13.7
23.7
5.3
4.3
Yıllık
PAY
De÷iúim
%
%
7.2
4.2
-6
-9.9
3.8
33.7
-2.7
3
16.5
-4.4
21.8
23.4
29.6
7.7
6.4
5
11
16.7
4.3
5.8
9.8
6.9
7.2
11.4
27.5
19.4
10.4
1.5
-1.3
1.9
2.9
17.4
-12.4
-7.8
6.2
-2.2
-2.4
-7
28.9
3.3
125.2
-2.8
10.6
0
18.4
18.7
2.1
-11.3
0.3
3.4
6.2
100.0
8.2
2.1
0.3
1.4
1.2
0.6
0.6
7.6
0.8
2.8
1.4
0.3
27.8
17.0
2.7
2.1
4.3
1.4
2.4
7.5
2.0
1.5
10.1
1.3
3.6
1.4
1.0
1.0
1.1
8.9
1.3
2.6
1.1
12.7
3.9
3.4
2.0
0.5
0.8
1.5
0.8
3.5
1.3
0.9
1.0
13.6
2.2
3.8
0.9
0.7
55
TABLO - 2 - 7 - JAPONYA'NIN ÖZELLøKLERøNE GÖRE SINIFLANDIRILMIù MAL GRUPLARINA GÖRE GENEL øHRACATI
1997
Toplam
Gıda ve Do÷rudan Tüketim
Endüstriyel Girdiler (Toplam)
Ham Maddeler
Mineral Yakıtlar
Endüstri Kimyasalları
Metaller
Tekstil
Yatırım Ekipmanı (Toplam)
Elektronik Olmayan Makina
Elektronik Ekipman
Ulaútırma Ekipmanı
Dayanıksız Tüketim Malları
Tekstil Ürünleri
Dayanıklı Tüketim Malları (Toplam)
Ev Ekipmanları
Ev Eúyaları
Binek Araba
Motorsiklet-Bisiklet
Oyuncak-Müzik Aletleri
Di÷erleri (Toplam)
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
509,380 506,450 475,476 516,542 489,792 521,090 545,484 611,700 656,565 752,462
2,363
2,385
2,134
2,116
3,378
93,623
3,520
2,631
35,485
24,534
7,799
90,944
3,650
1,925
34,766
24,865
7,452
84,085
3,213
1,700
34,194
20,454
7,150
89,626
3,403
1,874
37,137
21,620
7,203
89,381
3,950
2,068
36,455
22,058
7,178
2,437
2,437
2,582
2,937
㻶㻭㻼㻻㻺㼅㻭㻓㻺㻵㻺㻌㽡㼆㻱㻸㻸㾻㻷㻸㻱㻾㾻㻺㻱㻌㻳㽡㻾㻱㻌㻿㻵㻺㻵㻲㻸㻭㻺㻰㻵㻾㻵㻸㻹㻵㻿㻌㻹㻭㻸
㻳㼁㻾㼁㻼㻸㻭㻾㻵㻺㻭㻌㻳㽡㻾㻱㻌㻳㻱㻺㻱㻸㻌㾻㻴㻾㻭㻯㻭㼀㻵㻔㻞㻜㻜㻢㻕
3,343
97,847 103,249 120,001 137,466 161,947
4,337
4,803
6,158
7,270
8,826
2,040
2,036
2,687
5,092
6,881
40,711 44,197 51,016 57,218 66,483
25,061 26,291 31,961 38,440 47,415
7,142
7,024
7,300
7,209
7,649
㻰㼍㼥㼍㼚㾼㼗㼟㾼㼦㻌㼀㾇
㼗㼑㼠㼕㼙㻌㻹㼍㼘㼘㼍㼞㾼
㻔㼀㼛㼜㼘㼍㼙㻕
㻜㻚㻢㻑
㼅㼍㼠㾼㼞㾼㼙
㻱㼗㼕㼜㼙㼍㼚㾼
㻔㼀㼛㼜㼘㼍㼙㻕
㻡㻞㻚㻥㻑
㻰㼍㼥㼍㼚㾼㼗㼘㾼㻌㼀㾇
㼗㼑㼠㼕㼙㻌㻹㼍㼘㼘㼍㼞㾼
㻔㼀㼛㼜㼘㼍㼙㻕
㻝㻤㻚㻥㻑
304,399 293,201 274,986 311,052 281,636 288,150 305,980 347,923 361,394 400,115
121,607 114,309 101,720 111,195 102,485 106,189 110,389 126,319 133,449 148,228
106,346 103,665 103,496 125,187 105,606 109,140 118,378 132,541 135,295 149,760
49,327 49,168 42,907 43,406 43,337 48,558 51,226 57,288 61,063 69,794
3,832
844
3,844
777
3,870
772
3,871
836
3,800
817
4,038
838
90,189
850
3,688
57,653
6,718
15,318
99,172
798
3,368
65,495
7,394
16,149
93,911
693
2,740
62,261
6,720
16,087
90,124
678
2,434
61,230
7,178
12,783
90,586 105,702 105,503 109,362 119,356 142,964
573
554
544
541
544
567
2,056
2,544
2,666
3,029
2,754
2,541
64,216 78,258 78,926 80,757 87,820 109,688
7,365
7,295
7,065
7,812
8,574
9,187
10,936 11,139
9,976
9,932 11,569 11,411
18,806
20,748
20,360
23,624
24,811
26,954
4,037
849
28,315
4,228
925
31,832
4,259
820
35,412
㻰㼕㾪㼑㼞㼘㼑㼞㼕
㻔㼀㼛㼜㼘㼍㼙㻕
㻡㻚㻤㻑
4,587
841
㻱㼚㼐㾇㼟㼠㼞㼕㼥㼑㼘
㻳㼕㼞㼐㼕㼘㼑㼞
㻔㼀㼛㼜㼘㼍㼙㻕
㻞㻝㻚㻠㻑
㻳㾼㼐㼍㻌㼢㼑㻌㻰㼛㾪
㼞㼡㼐㼍㼚㻌㼀㾇㼗㼑㼠㼕㼙
㻜㻚㻠㻑
44,093
JAPONYA'NIN ÖZELLøKLERøNE GÖRE SINIFLANDIRILMIù MAL GRUPLARINA GÖRE GENEL øTHALATI
1997
Toplam
Gıda ve Do÷rudan Tüketim
Endüstriyel Girdiler (Toplam)
Ham Maddeler
Mineral Yakıtlar
Endüstri Kimyasalları
Metaller
Tekstil
Yatırım Ekipmanı (Toplam)
Elektronik Olmayan Makina
Elektronik Ekipman
Ulaútırma Ekipmanı
Dayanıksız Tüketim Malları
Tekstil Ürünleri
Dayanıklı Tüketim Malları (Toplam)
Ev Ekipmanları
Ev Eúyaları
Binek Araba
Motorsiklet-Bisiklet
Oyuncak-Müzik Aletleri
Di÷erleri (Toplam)
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
㻶㻭㻼㻻㻺㼅㻭㻓㻺㻵㻺㻌㽡㼆㻱㻸㻸㾻㻷㻸㻱㻾㾻㻺㻱㻌㻳㽡㻾㻱㻌㻿㻵㻺㻵㻲㻸㻭㻺㻰㻵㻾㻵㻸㻹㻵㻿㻌㻹㻭㻸
㻳㼁㻾㼁㻼㻸㻭㻾㻵㻺㻭㻌㻳㽡㻾㻱㻌㻳㻱㻺㻱㻸㻌㻵㼀㻴㻭㻸㻭㼀㻵㻔㻞㻜㻜㻢㻕
409,562 366,536 352,680 409,384 424,155 422,275 443,620 492,166 569,494 673,443
56,262
54,198
49,774
48,775
51,834
52,234
50,991
53,246
54,859
55,981
177,305 143,421 137,361 171,102 173,782 169,140 186,182 213,976 267,100 336,740
31,013 24,363 22,194 23,466 22,672 21,679 22,627 26,391 31,014 43,245
75,425 56,232 56,463 83,166 85,237 81,739 93,499 106,706 145,597 186,566
27,142 26,050 25,167 27,277 29,605 30,824 32,817 36,207 41,241 47,063
17,544 14,847 12,744 15,696 13,650 12,213 13,928 19,328 22,671 29,301
5,835
4,639
4,178
4,260
4,595
4,510
4,626
4,754
5,014
5,606
98,309
39,985
41,806
8,218
97,233
38,621
40,334
10,242
95,939 113,539 114,947 116,123 121,082 133,994 146,696 170,346
37,529 45,215 46,287 46,083 47,267 51,994 56,927 62,800
41,016 52,618 52,238 50,933 53,641 60,862 65,393 77,706
9,466
6,558
6,287
9,164
9,738
9,616 10,973 12,992
33,126
21,225
31,078
20,101
30,232
19,466
33,304
22,130
36,483
24,273
35,378
22,976
36,039
23,529
37,474
24,526
40,760
26,012
45,085
29,024
35,183
1,417
4,458
9,471
776
4,895
31,221
1,247
4,398
7,255
803
4,553
30,505
1,158
4,491
7,070
881
4,263
33,396
1,225
5,150
7,491
1,001
4,567
36,391
1,323
6,127
7,573
1,163
4,553
37,528
1,385
6,475
7,829
1,278
4,563
38,567
1,461
6,376
8,073
1,405
4,508
41,398
1,506
6,903
8,846
1,430
4,653
46,230
1,543
8,223
8,933
1,490
6,049
49,954
1,689
8,248
8,882
1,669
7,273
42,503
40,463
39,101
42,572
47,201
47,250
46,798
49,552
54,609
60,422
㻰㼍㼥㼍㼚㾼㼗㼘㾼㻌㼀㾇
㼗㼑㼠㼕㼙㻌㻹㼍㼘㼘㼍㼞㾼
㻔㼀㼛㼜㼘㼍㼙㻕
㻣㻑
㻰㼍㼥㼍㼚㾼㼗㼟㾼㼦㻌㼀㾇
㼗㼑㼠㼕㼙㻌㻹㼍㼘㼘㼍㼞㾼
㻔㼀㼛㼜㼘㼍㼙㻕
㻢㻑
㼅㼍㼠㾼㼞㾼㼙
㻱㼗㼕㼜㼙㼍㼚㾼
㻔㼀㼛㼜㼘㼍㼙㻕
㻞㻠㻑
㻰㼕㾪㼑㼞㼘㼑㼞㼕
㻔㼀㼛㼜㼘㼍㼙㻕
㻤㻑
㻳㾼㼐㼍㻌㼢㼑㻌㻰㼛㾪
㼞㼡㼐㼍㼚㻌㼀㾇㼗㼑㼠㼕㼙
㻤㻑
㻱㼚㼐㾇㼟㼠㼞㼕㼥㼑㼘
㻳㼕㼞㼐㼕㼘㼑㼞
㻔㼀㼛㼜㼘㼍㼙㻕
㻠㻣㻑
56
TABLO - 2 - 8
JAPONYA'NIN GENEL øHRACATINDA øLK 20 ÜRÜN
URUN
SIRA
KODU
1
2
URUN TANIMI
870323 KIVILCIM ATESLEMELI,MOTORLU TASITLAR:1500
0 RE-EXPORT GOODS
3
4
870324 KIVILCIM ATESLEMELI MOTORLU TASITLAR:3000CM3
854221 MONOLITIK ENTEGRE DEVRELER,DIGITAL
5
847330
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
870322
852990
847989
852540
870840
890190
870899
842952
870332
854140
854229
890120
840991
271019
381800
870422
84.71 POZISYONUNDAKI MAKINALARIN AKSAM
PARCA-AKSESUARLAR
KIVILCIM ATESLEMELI,MOTORLU TASITLAR:1000
RADYO,TELEVIZYON AKSAM-PARCALARI
KENDINE OZGU FONKSIYONLU DIGER MAKINA-CIHAZLAR
SABIT GORUNTU KAMERALARI VE DIGER GORUNTU KAYDEDICI KAMERALAR
VITES KUTULARI
YUK GEMILERI(HEM INSAN,HEM YUK TASIYANLAR DAHIL)
KARA TASITLARININ DIGER AKSAM-PARCALARI
KULESI 360 DERECE DONEBILEN YUKLEYICILER
DIZEL/YARI DIZEL MOTORLU TASIT:1500
ISIGA DUYARLI YARI ILETKEN DEVRE ELEMANLARI, (LED)
DIGER MONOLITIK ENTEGRE DEVRELER
TANKERLER (SARNICLI GEMILER)
KIVILCIMLA ICTEN YANMALI PISTONLU MOTORLARIN AKSAMI,PARCALARI
PETROL-BITUMENLI MINERALLERDEN URETILEN YAGLAR:HAM HARIC
ELEKTRONIK ICIN DEPO EDILMIS KIMYASAL MADDELER-DISK,PUL VB
DIZEL/YARI DIZEL MOTORLU TASITLAR:KAPASITESI(5T - 20T) arasi
ILK 20 URUN
GENEL TOPLAM
DIGERLERI
2004
Milyon US$
30,613
2005
Milyon US$
34,124
2006
Milyon US$
40,468
PAY
Yıllık
%
De÷iúim
6.3
1.SIRA
18.59 U S A(41.8%)
23,609
26,260
30,312
4.7
15.43 U S A(20.2%)
24,288
20,091
25,838
20,126
28,848
21,650
4.5
3.3
11.65 U S A(71.4%)
7.57 ÇøN(20.6%)
14,682
15,205
15,301
2.4
7,229
10,120
11,385
10,987
7,630
5,471
7,608
4,860
5,404
4,621
5,743
5,056
4,501
1,328
2,640
2,888
187,146
565,039
377,893
8,764
10,574
10,603
10,988
8,462
7,487
8,337
5,529
4,865
4,815
5,193
3,869
4,789
3,171
3,126
3,198
199,063
598,215
399,152
12,890
12,358
11,258
10,412
8,901
8,540
8,400
6,575
6,183
5,204
4,883
4,842
4,748
4,423
4,165
3,968
224,017
647,290
423,273
2
1.9
1.7
1.6
1.4
1.3
1.3
1
1
0.8
0.8
0.7
0.7
0.7
0.6
0.6
34.608
100
65.392
0.63 U S A(29.2%)
47.07
16.87
6.17
-5.24
5.19
14.07
0.75
18.92
27.09
8.07
-5.97
25.16
-0.86
39.48
33.25
24.09
12.54
8.20
6.04
2.SIRA
3.SIRA
AUSTRAL( 7.4%)
RUSSIAN( 7.4%)
ÇøN(14.8%)
HONG KNG(12.1%)
RUSSIAN( 3.7%)
TAIWAN(17.2%)
CANADA( 3.5%)
HONG KNG(15.8%)
NETHLNDS(20.9%) ÇøN(16.3%)
U S A(43.6%)
ÇøN(21.0%)
TAIWAN(22.4%)
U S A(28.4%)
U S A(32.2%)
PANAMA(64.4%)
U S A(38.0%)
U S A(30.8%)
GERMANY(15.9%)
ÇøN(19.4%)
ÇøN(20.8%)
PANAMA(39.8%)
U S A(32.2%)
ÇøN(26.6%)
R KOREA(26.4%)
U S A(23.6%)
CANADA( 5.1%) UNTD KGD( 4.1%)
MEXICO(17.5%) HONG KNG(13.3%)
ÇøN(21.5%)
R KOREA(20.0%)
ÇøN( 8.2%)
NETHLNDS( 6.6%)
ÇøN(10.7%)
MEXICO( 8.2%)
HONG KNG( 6.5%) LIBERIA( 4.8%)
ÇøN(12.3%)
THAILAND( 7.3%)
HONG KNG(10.2%)ÇøN( 5.3%)
ITALY(15.3%)
UNTD KGD(12.9%)
HONG KNG(16.5%)GERMANY(11.4%)
HONG KNG(16.9%)TAIWAN(11.0%)
BAHAMAS(20.8%) LIBERIA( 9.2%)
ÇøN(12.4%)
THAILAND( 8.0%)
U S A(19.2%)
R KOREA(11.3%)
TAIWAN(25.2%) U S A(21.2%)
AUSTRAL( 9.5%) U ARAB E( 6.5%)
U.S.A.(22.5%)
ÇIN(14.3%)
GUNEY KORE(7.8%)
JAPONYA'NIN GENEL øTHALATINDA øLK 20 ÜRÜN
SIRA
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
URUN
KODU
270900
271111
854221
270112
271011
260300
URUN TANIMI
PETROL YAGLARI-BITUMENLI MINERALLERDEN URETILEN YAGLAR,HAM
SIVILASTIRILMIS DOGAL GAZ
MONOLITIK ENTEGRE DEVRELER,DIGITAL
BITUMENLI TASKOMURU
PETROL-BITUMENLI MINERALLERDEN URETILEN YAGLAR:HAM HARIC
BAKIR CEVHERLERI-KONSANTRELERI
0 RE-IMPORT GOODS ETC.
847330
260111
271112
852990
760110
854229
300490
870323
847160
847170
847130
901380
271019
847150
84.71 POZISYONUNDAKI MAKINALARIN AKSAM,PARCA-AKSESUARLAR
DEMIR CEVHERLERI-KONSANTRELERI:AGLOMERE EDILMEMIS
SIVILASTIRILMIS PROPAN GAZI
RADYO,TELEVIZYON AKSAM-PARCALARI
ALASIMSIZ ALUMINYUM
DIGER MONOLITIK ENTEGRE DEVRELER
DOZLANDIRILMIS/PERAKENDE SATISA HAZIR DIGER ILACLAR
KIVILCIM ATESLEMELI,MOTORLU TASITLAR:1500
GIRIS VE CIKIS BIRIMLERI-AYNI KABIN ICINDE BELLEK BIRIMI ICERSIN/ICERMES
BELLEK BIRIMLERI
PORTATIF NUMERIK OTOMATIK BILGI ISLEM MAKINALARI -AGIRLIK<10 KG.
LIQUID CRYSTAL CIHAZLAR
PETROL VE BITUMENLI MINERALLERDEN URETILEN-HAM HARIC-YAGLAR
8471.41 VE 8471.49 ALT POZISYONLARI DISINDAKI NUMERIK BILGI ISLEM BIRIMLE
ILK 20 URUN
GENEL TOPLAM
DIGERLERI
Not:RE-EXPORT GOODS, RE-IMPORT GOODS ETC. ølk 20 ürün içerisinde de÷erlendirilmemektedir.
2004
2005
2006
Milyon US$ Milyon US$ Milyon US$
55,970
79,845
99,022
15,245
18,076
22,881
14,466
14,744
16,790
9,527
12,683
12,781
8,407
10,134
12,025
3,758
4,841
9,183
PAY
Yıllık
%
De÷iúim
17.1
3.9
2.9
2.2
2.1
1.6
6,942
7,954
8,859
1.5
8,405
3,589
3,593
4,206
3,566
2,859
3,316
4,736
3,945
3,724
3,244
1,208
2,262
3,440
159,466
454,676
295,210
8,164
5,059
4,466
5,524
3,803
2,877
4,035
4,852
4,121
3,917
4,032
2,059
2,967
3,446
199,645
518,638
318,993
7,318
6,296
5,765
5,357
4,802
4,272
4,157
4,110
3,977
3,817
3,772
3,756
3,720
3,457
237,258
579,293
342,035
1.3
1.1
1
0.9
0.8
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.6
0.6
0.6
41.0
100.0
59.0
24.02
26.58
13.88
0.77
18.66
89.68
1.SIRA
SAUD ARB(32.2%)
INDONSIA(25.6%)
TAIWAN(34.6%)
AUSTRAL(64.0%)
R KOREA(16.0%)
CHILE(44.2%)
11.38 TAIWAN(21.5%)
-10.37
24.44
29.1
-3.02
26.27
48.51
3.03
-15.3
-3.48
-2.56
-6.45
82.41
25.36
0.33
18.8
11.7
7.2
2.SIRA
3.SIRA
U ARAB E(26.1%)
AUSTRAL(17.8%)
R KOREA(17.8%)
INDONSIA(12.2%)
SAUD ARB(15.4%)
INDONSIA(20.3%)
IRAN(10.7%)
MALAYSIA(17.7%)
U S A(17.6%)
ÇøN( 9.4%)
U ARAB E(12.5%)
AUSTRAL(10.6%)
U S A(12.5%)
ÇøN(10.6%)
ÇøN(46.8%)
AUSTRAL(60.4%)
SAUD ARB(42.7%)
ÇøN(46.1%)
AUSTRAL(25.4%)
U S A(31.0%)
UNTD KGD(19.2%)
GERMANY(44.2%)
ÇøN(68.5%)
ÇøN(20.7%)
ÇøN(97.1%)
R KOREA(73.3%)
R KOREA(38.1%)
ÇøN(60.1%)
TAIWAN(11.1%) U S A(10.4%)
BRAZIL(23.9%)
INDIA( 7.5%)
U ARAB E(22.3%) QATAR(13.5%)
R KOREA(17.4%) U S A( 8.6%)
RUSSIAN(19.6%) BRAZIL(11.3%)
R KOREA(15.3%) TAIWAN(13.7%)
GERMANY(16.5%) SWITZRLD(16.1%)
S AFRICA(21.7%) UNTD KGD(10.7%)
THAILAND( 8.3%) R KOREA( 7.4%)
THAILAND(17.6%) SINGAPOR(15.6%)
TAIWAN( 1.6%)
PHILIPPN( 0.7%)
ÇøN(18.9%)
TAIWAN( 3.6%)
INDONSIA(32.4%) SINGAPOR( 9.7%)
U S A(12.9%)
IRELAND( 8.2%)
ÇøN(20.5)
U.S.A.(11.8)
S. ARABISTAN(6.4)
57
TABLO - 2 - 9 - JAPONYA'NIN FASILLARA GÖRE DIù TøCARETø (2006)
FASIL
0
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
ÜRÜN GURUPLARI(01-50)
TÜM SEKTÖRLER(GENEL TOPLAM)
Canlı hayvanlar........
Etler ve yenilen sakatat
Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuúakçalar ve suda yaúayan di÷er omurgasız hayvanlar....
Süt ürünleri; kuú ve kümes hayvanlarının yumurtaları; tabii bal; tarifenin baúka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan
yenilebilir hayvansal menúeli ürünler...
Tarifenin baúka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan hayvansal menúeli ürünler ..
Canlı a÷açlar ve di÷er bitkiler; yumrular, kökler ve benzerleri; kesme çiçekler ve süs yaprakøarı...
Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular..
Yenilen meyvalar ve yenilen sert kabuklu meyvalar; turunçgillerin ve kavunların ve karpuzların kabukları.
Kahve, çay, paraguay çayı ve baharat. .
Hububat..
De÷irmencilik ürünleri; malt; niúasta; inülin; bu÷day gluteni.
Ya÷lı tohum ve meyvalar; muhtelif tane, tohum ve meyvalar; sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler; saman ve kaba yem ..
Lak; sakız, reçine ve di÷er bitkisel özsu ve hülasalar...
Örülmeye elveriúli bitkisel maddeler; tarifenin baúka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan bitkisel ürünler..
Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı ya÷lar ve bunların parçalanma ürünleri; hazır yemeklik katı ya÷lar; hayvansal ve bitkisel
mumlar
Et, balık, kabuklu hayvanlar, yumuúakçalar veya di÷er su omurgasızlarının müstahzarları..
ùeker ve úeker mamulleri.
Kakao ve kakao müstahzarları..
Hububat, un, niúasta veya süt müstahzarları; pastacılık ürünleri.
Sebzeler, meyvalar, sert kabuklu meyvalar ve bitkilerin di÷er kısımlarından elde edilen müstahzarlar..
Yenilen çeúitli gıda müstahzarları..
Meúrubat, alkollü içkiler ve sirke.
Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri; hayvanlar için hazırlanmıú kaba yemler...
Tütün ve tütün yerine geçen iúlenmiú maddeler..
Tuz; kükürt; topraklar ve taúlar; alçılar, kireçler ve çimento.
Metal cevherleri, cüruf ve kül...
Mineral yakıtlar, mineral ya÷lar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; bitümenli maddeler; mineral mumlar.
Anorganik kimyasallar; kıymetli metallerin, radyoaktif elementlerin; nadir toprak metallerinin ve izotoplarının organik veya
anorganik bileúikleri....
Organik kimyasal ürünler..
Eczacılık ürünleri..
Gübreler.
Debagatte ve boyacılıkta kullanılan hülasalar; tanenler ve türevleri; boyalar, pigmentler ve di÷er boyayıcı maddeler; mü
stahzar boyalar ve vernikler; macunlar; mürekkepler..
Uçucu ya÷lar ve rezinoitler; parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları....
Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkama müstahzarları, ya÷lama müstahzarları, suni mumlar, müstahzar mumlar,
temizleme veya bakım müstahzarları, ıúık temini için kullanılan her türlü mumlar ve benzerleri, model yapmaya mahsus her tü
Albüminoid maddeler; de÷iúikli÷e u÷ramıú niúasta esaslı ürünler; tutkallar; enzimler..
Barut ve patlayıcı maddeler; pirotekni mamulleri; kibritler; piroforik alaúımlar; ateú alıcı maddeler.
Foto÷rafçılıkta veya sinemacılıkta kullanılan eúya.
Muhtelif kimyasal maddeler..
Plastikler ve mamulleri...
Kauçuk ve kauçuktan eúya...
Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler...
Deri eúya; saraciye eúyası ve eyer ve koúum takımları; seyahat eúyası, el çantaları ve benzeri mahfazalar; hayvan ba÷ırsa÷ı
ndan mamul eúya (ipek böce÷i guddesi hariç).
Postlar, kürkler ve taklit kürkler; bunların mamulleri..
A÷aç ve ahúap eúya; odun kömürü..
Mantar ve mantardan eúya...
Hasırdan, sazdan veya örülmeye elveriúli di÷er maddelerden mamuller; sepetçi ve hasırcı eúyası.
Odun veya di÷er lifli selülozik maddelerin hamurları; geri kazanılmıú ka÷ıt veya karton (döküntü, kırpıntı ve hurdalar).
Ka÷ıt ve karton; ka÷ıt hamurundan, ka÷ıttan veya kartondan eúya
Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve baskı sanayiinin di÷er mamulleri; el ve makina yazısı metinler ve planlar
øpek
IHRACAT
BALANCE
IHRACATTAKI
PAY %
ITHALATTAKI
PAY %
646,725,059 579,063,945
12,049
249,641
9,201
6,514,603
991,752 10,856,450
67,661,114
-237,592
-6,505,402
-9,864,698
100.00
0.00
0.00
0.15
100.00
0.04
1.13
1.88
øTHALAT
12,646
1,023,286
Sektör øhracatının
Dünya Sektör
øhracatına oranı
(%)
5.40
0.08
0.01
1.58
Sektör øthalatının
Dünya Sektör
øthalatına oranı
(%)
4.74
1.73
9.83
15.56
øhracatın
Artıú Oranı
(% )
øthalatın
Artıú Oranı
(% )
12
14
23
16
-1
0
-1,010,640
0.00
0.18
0.03
2.18
24
5
32,828
595,840
-563,012
25,583
480,419
-454,836
31,110
1,925,093
-1,893,983
68,622
2,223,233
-2,154,611
40,914
1,392,323
-1,351,409
10,658
4,727,022
-4,716,364
75,758
332,024
-256,266
121,145
3,490,210
-3,369,065
33,379
316,055
-282,676
1,167
62,271
-61,104
87,931
858,149
-770,218
401,805
4,597,210
-4,195,405
71,492
727,115
-655,623
46,313
688,266
-641,953
219,921
1,028,333
-808,412
48,593
2,666,824
-2,618,231
517,702
1,352,818
-835,116
193,555
2,731,409
-2,537,854
70,014
1,975,322
-1,905,308
234,457
3,429,419
-3,194,962
527,928
1,614,264
-1,086,336
101,169 20,794,943 -20,693,774
5,897,205 161,732,160 -155,834,955
0.01
0.00
0.01
0.01
0.01
0.00
0.01
0.02
0.01
0.00
0.01
0.06
0.01
0.01
0.03
0.01
0.08
0.03
0.01
0.04
0.08
0.02
0.91
0.10
0.08
0.33
0.38
0.24
0.82
0.06
0.60
0.06
0.01
0.15
0.79
0.13
0.12
0.18
0.46
0.23
0.47
0.34
0.59
0.28
3.59
27.93
0.61
0.17
0.08
0.13
0.19
0.02
0.84
0.38
0.96
0.21
0.20
1.37
0.24
0.20
0.67
0.14
1.57
0.28
0.22
0.91
1.79
0.11
0.34
10.92
3.31
4.85
3.70
6.32
8.95
3.66
10.21
8.30
8.69
1.91
16.81
2.39
2.95
3.20
7.53
3.91
3.93
5.70
11.97
4.44
17.72
8.89
17
22
6
17
18
16
4
7
4
5
14
8
16
8
9
6
6
-3
1
15
36
43
7
6
3
2
11
5
2
3
10
11
8
13
10
7
8
8
7
7
8
8
34
25
3,443,474
5,522,164
-2,078,690
0.53
0.95
4.22
6.27
16
17
18,585,801
2,478,099
105,126
12,256,528
7,589,921
727,524
6,329,273
-5,111,822
-622,398
2.87
0.38
0.02
2.12
1.31
0.13
6.25
0.86
0.37
3.89
2.58
2.22
13
6
6
11
13
8
3,383,858
1,163,222
2,220,636
0.52
0.20
5.92
2.03
13
10
1,024,875
2,001,004
-976,129
0.16
0.35
1.58
3.17
10
7
1,285,160
721,670
563,490
0.20
0.13
3.79
2.12
12
10
700,812
14,123
4,701,992
9,625,849
19,637,301
9,239,573
217,589
852,086
88,421
364,221
4,534,291
9,431,500
4,099,810
334,861
-151,274
-74,298
4,337,771
5,091,558
10,205,801
5,139,763
-117,272
0.11
0.00
0.73
1.49
3.04
1.43
0.03
0.15
0.02
0.06
0.78
1.63
0.71
0.06
4.21
0.50
22.88
9.02
5.11
7.86
0.75
4.89
2.86
1.82
4.15
2.45
3.41
1.21
13
11
6
19
17
11
6
7
6
56,617
4,655,467
-4,598,850
0.01
0.80
0.15
10.90
5
1,469
82,551
2,186
1,447
577,091
2,554,353
597,717
119,871
268,965
11,845,929
26,328
300,433
1,453,616
2,535,282
820,632
224,289
-267,496
-11,763,378
-24,142
-298,986
-876,525
19,071
-222,915
-104,418
0.00
0.01
0.00
0.00
0.09
0.40
0.09
0.02
0.05
2.05
0.01
0.05
0.25
0.44
0.14
0.04
0.02
0.07
0.12
0.07
1.92
1.73
1.57
3.59
4.66
10.35
1.48
15.33
4.35
1.69
2.17
7.47
6
30
2
29
3
16
6
12
15
22
3
9
5
6
1
6
7
3
6
58
HS 2
DIGITS
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
99
0.10
0.14
0.01
0.09
0.08
0.09
0.09
Sektör øhracatının
Dünya Sektör
øhracatına oranı
(%)
2.59
2.02
1.03
5.56
5.03
5.34
0.23
Sektör øthalatının
Dünya Sektör
øthalatına oranı
(%)
4.65
1.72
2.23
1.56
1.54
3.48
4.36
0.05
0.03
2.38
441,156
0.12
0.05
527,429
-10,230,740
-11,848,249
0.10
0.02
0.03
0.02
1.79
2.08
2,395,380
-2,243,798
0.02
3,820,571
352,665
234,964
183,050
1,272,137
1,041,498
2,229,246
-3,763,433
-234,367
-233,920
-179,729
267,274
310,078
1,720,897
0.01
0.02
0.00
0.00
0.24
0.21
0.61
10,478,852
-4,992,373
6,141,474
5,030,303
2,234,304
3,147,321
9,507,836
76,919
170,338
344,133
1,887,825
1,143,359
964,142
54,692,019
19,819,002
6,003,495
4,196,014
-2,583,125
-7,182,623
-49,822
143,822
-224,092
-445,639
1,903,880
95,666
71,245,143
67,733,115
212,355
øTHALAT
IHRACAT
BALANCE
IHRACATTAKI
PAY %
ITHALATTAKI
PAY %
Yapa÷ı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı; at kılından iplik ve dokunmuú mensucat
346,738
Pamuk
1,006,264
Dokumaya elveriúli di÷er bitkisel lifler; ka÷ıt ipli÷i ve ka÷ıt ipli÷inden dokunmuú mensucat
37,398
Sentetik ve suni filamentler.
2,102,920
Sentetik ve suni devamsız lifler.
1,446,002
Vatka, keçe ve dokunmamıú mensucat; özel iplikler; sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eúya.
849,718
Halılar ve di÷er dokumaya elveriúli maddelerden yer kaplamaları.
28,670
Özel dokunmuú mensucat; tufte edilmiú dokumaya elveriúli mensucat; dantela; duvar halıları; úeritçi ve kaytancı eúyası; iú
287,950
lemeler.
Emdirilmiú, sıvanmıú, kaplanmıú veya lamine edilmiú dokumaya elveriúli mensucat; dokumaya elveriúli maddelerden teknik e
741,259
úya.
Örme eúya.
631,687
Örme giyim eúyası ve aksesuarı.
147,228
Örülmemiú giyim eúyası ve aksesuarı
202,205
Dokumaya elveriúli maddelerden di÷er hazır eúya; takımlar; kullanılmıú giyim eúyası ve dokumaya elveriúli maddelerden
151,582
kullanılmıú eúya; paçavralar.
Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eúya; bunların aksamı.
57,138
Baúlıklar ve aksamı..
118,298
ùemsiyeler, güneú úemsiyeleri, bastonlar, iskemle bastonlar, kamçılar, kırbaçlar ve bunların aksamı.
1,044
Hazırlanmıú ince ve kalın kuú tüyleri ve bunlardan eúya; yapma çiçekler; insan saçından eúya.
3,321
Taú, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eúya..
1,539,411
Seramik mamulleri.
1,351,576
Cam ve cam eúya
3,950,143
Tabii veya kültür inciler, kıymetli veya yarı kıymetli taúlar, kıymetli metaller, kıymetli metallerle kaplama metaller ve
5,486,479
bunlardan mamul eúya; taklit mücevherci eúyası; metal paralar
Demir ve çelik.
25,960,476
Demir veya çelikten eúya.
11,033,798
Bakır ve bakırdan eúya
6,430,318
Nikel ve nikelden eúya
564,196
Aluminyum ve aluminyumdan eúya.
2,325,213
Kurúun ve kurúundan eúya
27,097
Çinko ve çinkodan eúya
314,160
Kalay ve kalaydan eúya.
120,041
Di÷er adi metaller; sermetler; bunlardan eúya
1,442,186
Adi metallerden aletler, bıçakcı eúyası ve sofra takımları; adi metallerden bunların aksam ve parçaları..
3,047,239
Adi metallerden çeúitli eúya..
1,059,808
Nükleer reaktörler, kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; bunların aksam ve parçaları.
125,937,162
Elektrikli makina ve cihazlar ve bunların aksam ve parçaları; ses kaydetmeye ve kaydedilen sesi tekrar vermeye mahsus
128,037,362
cihazlar; televizyon görüntü ve seslerinin kaydedilmesine ve kaydedilen görüntü ve sesin tekrar verilmesine mahsus cihazlar
Demiryolu ve benzeri hatlara ait taúıtlar ve malzemeler ve bunların aksam ve parçaları; her türlü mekanik (elektro mekanik
913,184
olanlar dahil) trafik sinyalizasyon cihazları.
Motorlu kara taúıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve di÷er kara taúıtları; bunların aksam, parça ve aksesuarı.
141,692,243
Hava taúıtları, uzay taúıtları ve bunların aksam ve parçalar..
2,032,246
Gemiler ve suda yüzen taúıt ve araçlar.
14,056,889
Optik alet ve cihazlar, foto÷raf, sinema, ölçü, kontrol, ayar alet ve cihazları, tıbbi veya cerrahi alet ve cihazlar; bunların
35,448,421
aksam, parça ve aksesuarı..
Saatler ve bunların aksam ve parçaları..
947,146
Müzik aletleri; bunların aksam, parça ve aksesuarı..
637,282
Silahlar ve mühimmat; bunların aksam, parça ve aksesuarı...
83,596
Mobilyalar, tıpta veya cerrahide kullanılan mobilyalar, yatak takımları ve benzeri doldurulmuú eúya; tarifenin baúka yerinde
1,032,874
belirtilmeyen veya yer almayan aydınlatma cihazları; reklam lambaları, ıúıklı tabelalar, ıúıklı isim plakaları ve benzerleri; pref
Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri; bunların aksam, parça ve aksesuarı..
2,802,073
Çeúitli mamul eúya..
1,597,188
Sanat eserleri, kolleksiyon eúyası ve antikalar..
85,890
Akit taraflarca, özel amaçlarda kullanılmak üzere saklı tutulmuútur.
30,288,111
595,014
802,983
77,940
533,485
434,031
521,059
519,992
-248,276
203,281
-40,542
1,569,435
1,011,971
328,659
-491,322
0.05
0.16
0.01
0.33
0.22
0.13
0.00
176,238
111,712
300,103
104,258
10,377,968
12,050,454
ÜRÜN GURUPLARI(51-99)
øhracatın
Artıú Oranı
(% )
øthalatın
Artıú Oranı
(% )
1
14
1
3
10
19
1
-2
4
13
9
11
9
1.66
3
8
4.33
1.92
10
9
2.93
0.10
0.13
0.57
7.56
7.74
11
-6
1
5
10
6
0.41
0.42
6.74
7
9
0.66
0.06
0.04
0.03
0.22
0.18
0.39
0.08
2.36
0.06
0.11
4.71
4.00
7.58
4.78
6.28
11.70
5.07
3.86
3.07
4.28
11
10
5
16
12
13
7
8
6
8
4
13
17
0.85
1.81
2.33
4.64
35
16
4.01
1.71
0.99
0.09
0.36
0.00
0.05
0.02
0.22
0.47
0.16
19.47
1.06
0.87
0.39
0.54
1.64
0.01
0.03
0.06
0.33
0.20
0.17
9.45
7.91
5.32
4.78
1.95
1.69
0.64
1.63
3.19
9.46
7.17
2.44
8.03
1.83
2.42
1.74
9.95
6.96
1.79
0.98
8.67
12.66
2.65
2.19
3.51
19
17
30
15
13
8
31
23
28
9
14
11
29
20
34
36
20
42
43
32
32
12
17
10
60,304,247
19.80
11.70
7.86
4.00
9
12
700,829
0.14
0.04
3.52
1.19
21
18
14,218,742
5,065,685
191,547
127,473,501
-3,033,439
13,865,342
21.91
0.31
2.17
2.46
0.88
0.03
14.26
1.16
15.54
1.43
3.25
0.28
11
12
11
8
8
22,960,024
12,488,397
5.48
3.97
9.55
6.05
11
15
2,319,188
482,166
167,241
-1,372,042
155,116
-83,645
0.15
0.10
0.01
0.40
0.08
0.03
3.49
12.45
1.12
8.51
8.66
2.49
-1
0
-14
8
8
-6
5,867,036
-4,834,162
0.16
1.01
0.75
3.95
16
8
5,701,063
920,960
325,316
8,854,777
-2,898,990
676,228
-239,426
21,433,334
0.43
0.25
0.01
4.68
0.99
0.16
0.06
1.53
4.10
7.62
0.50
9.40
6.46
4.34
2.01
2.37
2
13
15
15
10
10
11
59
㼀㻭㻮㻸㻻㻌㻙㻌㻞㻌㻙㻌㻝㻜
JAPONYA'NIN øLK 20 FASIL øTøBARøYLE øHRACATI
HS 2
DIGITS
㻿㻵㻾㻭
ÜRÜN GURUPLARI
IHRACAT
Sektör øhracatının
IHRACATTAKI Dünya Sektör
PAY %
øhracatına oranı
(%)
㻝
㻞
㻟
㻠
㻡
㻢
㻣
㻤
㻥
㻝㻜
㻝㻝
㻝㻞
㻝㻟
㻝㻠
㻝㻡
㻝㻢
㻝㻣
㻝㻤
㻝㻥
㻞㻜
0 TÜM SEKTÖRLER(GENEL TOPLAM)
Motorlu kara taúıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve di÷er kara taúıtları;
87
bunların aksam, parça ve aksesuarı.
Elektrikli makina ve cihazlar ve bunların aksam ve parçaları; ses kaydetmeye ve
kaydedilen sesi tekrar vermeye mahsus cihazlar; televizyon görüntü ve seslerinin
85
kaydedilmesine ve kaydedilen görüntü ve sesin tekrar verilmesine mahsus cihazlar
ve bunların aksam ve parçaları.
Nükleer reaktörler, kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; bunların
84
aksam ve parçaları.
Optik alet ve cihazlar, foto÷raf, sinema, ölçü, kontrol, ayar alet ve cihazları, tıbbi
90
veya cerrahi alet ve cihazlar; bunların aksam, parça ve aksesuarı..
99 Akit taraflarca, özel amaçlarda kullanılmak üzere saklı tutulmuútur.
72 Demir ve çelik.
39 Plastikler ve mamulleri...
29 Organik kimyasal ürünler..
89 Gemiler ve suda yüzen taúıt ve araçlar.
73 Demir veya çelikten eúya.
38 Muhtelif kimyasal maddeler..
40 Kauçuk ve kauçuktan eúya...
74 Bakır ve bakırdan eúya
Mineral yakıtlar, mineral ya÷lar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler;
27
bitümenli maddeler; mineral mumlar.
Tabii veya kültür inciler, kıymetli veya yarı kıymetli taúlar, kıymetli metaller, kı
71 ymetli metallerle kaplama metaller ve bunlardan mamul eúya; taklit mücevherci eú
yası; metal paralar
37 Foto÷rafçılıkta veya sinemacılıkta kullanılan eúya.
70 Cam ve cam eúya
Anorganik kimyasallar; kıymetli metallerin, radyoaktif elementlerin; nadir toprak
28
metallerinin ve izotoplarının organik veya anorganik bileúikleri....
Debagatte ve boyacılıkta kullanılan hülasalar; tanenler ve türevleri; boyalar,
32
pigmentler ve di÷er boyayıcı maddeler; müstahzar boyalar ve vernikler; macunlar;
Adi metallerden aletler, bıçakcı eúyası ve sofra takımları; adi metallerden bunların
82
aksam ve parçaları..
øLK 20 MADDE
DøGERLERø
øhracatın
Artıú Oranı
(% )
646,725.1
100
5.3951
12
141,692.2
21.909
14.2557
11
128,037.4
19.798
7.8633
9
125,937.2
19.473
8.0303
11
35,448.4
5.481
9.545
11
30,288.1
25,960.5
19,637.3
18,585.8
14,056.9
11,033.8
9,625.8
9,239.6
6,430.3
4.683
4.014
3.036
2.874
2.174
1.706
1.488
1.429
0.994
9.3984
7.9146
5.1146
6.2482
15.5424
5.3219
9.0177
7.8551
4.7754
15
19
17
13
11
17
19
11
30
5,897.2
0.912
0.335
43
5,486.5
0.848
2.3269
35
4,702.0
3,950.1
0.727
0.611
22.8757
7.5801
6
13
3,443.5
0.532
4.2151
16
3,383.9
0.523
5.9175
13
3,047.2
0.471
7.1674
9
㻢㻜㻡㻘㻤㻤㻟㻚㻣
㻠㻜㻘㻤㻠㻝㻚㻠
㻥㻟㻚㻢㻤
㻢㻚㻟㻞
JAPONYA'NIN øLK 20 FASIL øTøBARøYLE øTHALATI
Sektör øthalatının
HS 2
SIRA
DIGITS
ÜRÜN GURUPLARI
øTHALAT
ITHALATTAKI Dünya Sektör
PAY %
øthalatına oranı
(%)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
0 TÜM SEKTÖRLER(GENEL TOPLAM)
Mineral yakıtlar, mineral ya÷lar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler;
27
bitümenli maddeler; mineral mumlar.
Elektrikli makina ve cihazlar ve bunların aksam ve parçaları; ses kaydetmeye ve
kaydedilen sesi tekrar vermeye mahsus cihazlar; televizyon görüntü ve seslerinin
85
kaydedilmesine ve kaydedilen görüntü ve sesin tekrar verilmesine mahsus cihazlar
ve bunların aksam ve parçaları.
Nükleer reaktörler, kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; bunların
84
aksam ve parçaları.
Optik alet ve cihazlar, foto÷raf, sinema, ölçü, kontrol, ayar alet ve cihazları, tıbbi
90
veya cerrahi alet ve cihazlar; bunların aksam, parça ve aksesuarı..
26 Metal cevherleri, cüruf ve kül...
Motorlu kara taúıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve di÷er kara taúıtları;
87
bunların aksam, parça ve aksesuarı.
29 Organik kimyasal ürünler..
62 Örülmemiú giyim eúyası ve aksesuarı
44 A÷aç ve ahúap eúya; odun kömürü..
03 Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuúakçalar ve suda yaúayan di÷er omurgasız
Tabii veya kültür inciler, kıymetli veya yarı kıymetli taúlar, kıymetli metaller, kı
71 ymetli metallerle kaplama metaller ve bunlardan mamul eúya; taklit mücevherci eú
yası; metal paralar
61 Örme giyim eúyası ve aksesuarı.
76 Aluminyum ve aluminyumdan eúya.
39 Plastikler ve mamulleri...
99 Akit taraflarca, özel amaçlarda kullanılmak üzere saklı tutulmuútur.
30 Eczacılık ürünleri..
02 Etler ve yenilen sakatat
72 Demir ve çelik.
Mobilyalar, tıpta veya cerrahide kullanılan mobilyalar, yatak takımları ve benzeri
94 doldurulmuú eúya; tarifenin baúka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan aydı
nlatma cihazları; reklam lambaları, ıúıklı tabelalar, ıúıklı isim plakaları ve
95 Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri; bunların aksam, parça ve aksesuarı..
øLK 20 MADDE
DøöERLERø
øthalatın
Artıú Oranı
(% )
579,063.9
100.0
4.7
14.0
161,732.2
27.93
8.89
25.0
67,733.1
11.7
4.0
12.0
54,692.0
9.45
3.51
10.0
22,960.0
4.0
6.0
15.0
20,794.9
3.59
17.72
34.0
14,218.7
2.5
1.4
8.0
12,256.5
12,050.5
11,845.9
10,856.5
2.12
2.1
2.05
1.9
3.89
7.7
10.35
15.6
11.0
6.0
6.0
0.0
10,478.9
1.81
4.64
16.0
10,378.0
9,507.8
9,431.5
8,854.8
7,589.9
6,514.6
6,141.5
1.8
1.64
1.6
1.53
1.3
1.13
1.1
7.6
6.96
2.5
2.37
2.6
9.83
1.8
10.0
20.0
15.0
11.0
13.0
-1.0
29.0
5,867.0
1.01
3.95
8.0
5,701.1
469,605.4
109,458.6
1.0
81.10
18.90
6.5
15.0
60
㼀㻭㻮㻸㻻㻌㻙㻌㻟㻌㻙㻌㻝㻌㻙㻌㻶㻭㻼㻻㻺㼅㻭㻓㻺㻵㻺㻌㼀㽧㻾㻷㾻㼅㻱㻌㾻㻸㻱㻌㻰㻵㿩㻌㼀㾻㻯㻭㻾㻱㼀㾻
㻮㻵㻾㻵㻹㻦㻌㻹㼕㼘㼥㼛㼚㻌㼁㻿㻐
㼅㻵㻸
㾻㻴㻾㻭㻯㻭㼀
㻝㻥㻥㻞
㻝㻥㻥㻟
㻝㻥㻥㻠
㻝㻥㻥㻡
㻝㻥㻥㻢
㻝㻥㻥㻣
㻝㻥㻥㻤
㻝㻥㻥㻥
㻞㻜㻜㻜
㻞㻜㻜㻝
㻞㻜㻜㻞
㻞㻜㻜㻟
㻞㻜㻜㻠
㻞㻜㻜㻡
㻞㻜㻜㻢
㻞㻜㻜㻣
㾻㼀㻴㻭㻸㻭㼀
㻤㻠㻡
㻝㻘㻞㻥㻣
㻢㻝㻥
㻥㻜㻡
㻝㻘㻝㻝㻣
㻝㻘㻣㻡㻢
㻝㻘㻢㻢㻜
㻥㻜㻞
㻝㻘㻞㻝㻞
㻣㻠㻝
㻤㻠㻤
㻝㻘㻟㻤㻥
㻝㻘㻥㻜㻥
㻞㻘㻝㻤㻢
㻞㻘㻟㻤㻡
㻞㻘㻣㻡㻞
㻰㻱㻺㻳㻱
㻞㻜㻝
㻝㻣㻞
㻝㻥㻥
㻞㻟㻟
㻞㻟㻤
㻝㻣㻜
㻝㻠㻞
㻝㻢㻜
㻝㻣㻜
㻝㻡㻠
㻝㻢㻣
㻞㻜㻥
㻞㻢㻤
㻞㻤㻣
㻟㻢㻜
㻟㻢㻣
㾻㻴㻾㻛㾻㼀㻴
㻢㻠㻡
㻝㻘㻝㻞㻡
㻠㻞㻜
㻢㻣㻞
㻤㻣㻥
㻝㻘㻡㻤㻢
㻝㻘㻡㻝㻤
㻣㻠㻞
㻝㻘㻜㻠㻞
㻡㻤㻣
㻢㻤㻞
㻝㻘㻝㻤㻜
㻝㻘㻢㻠㻝
㻝㻘㻥㻜㻜
㻞㻘㻜㻞㻡
㻞㻘㻟㻤㻡
㾻㼀㻴㻛㾻㻴㻾
㻠㻞㻜㻚㻥㻑
㻣㻡㻠㻚㻞㻑
㻟㻝㻝㻚㻞㻑
㻟㻤㻤㻚㻤㻑
㻠㻢㻤㻚㻥㻑
㻝㻜㻟㻠㻚㻞㻑
㻝㻝㻢㻤㻚㻤㻑
㻡㻢㻠㻚㻣㻑
㻣㻝㻟㻚㻞㻑
㻠㻣㻥㻚㻥㻑
㻡㻜㻥㻚㻝㻑
㻢㻢㻡㻚㻡㻑
㻣㻝㻞㻚㻥㻑
㻣㻢㻞㻚㻥㻑
㻢㻢㻟㻚㻜㻑
㻣㻡㻜㻚㻢㻑
㻞㻟㻚㻤㻑
㻝㻟㻚㻟㻑
㻟㻞㻚㻝㻑
㻞㻡㻚㻣㻑
㻞㻝㻚㻟㻑
㻥㻚㻣㻑
㻤㻚㻢㻑
㻝㻣㻚㻣㻑
㻝㻠㻚㻜㻑
㻞㻜㻚㻤㻑
㻝㻥㻚㻢㻑
㻝㻡㻚㻜㻑
㻝㻠㻚㻜㻑
㻝㻟㻚㻝㻑
㻝㻡㻚㻝㻑
㻝㻟㻚㻟㻑
㾻㻴㻾㻭㻯㻭㼀
㾻㼀㻴㻭㻸㻭㼀
㻶㻭㻼㻻㻺㼅㻭㻓㻺㻵㻺㻌㼀㽧㻾㻷㾻㼅㻱㻌㾻㻸㻱㻌㻻㻸㻭㻺㻌㻰㻵㿩㻌㼀㾻㻯㻭㻾㻱㼀㾻
㻞㻜㻜㻣
㻞㻜㻜㻢
㻞㻜㻜㻡
㻞㻜㻜㻠
㻞㻜㻜㻟
㻞㻜㻜㻞
㻞㻜㻜㻝
㻞㻜㻜㻜
㻝㻥㻥㻥
㻝㻥㻥㻤
㻝㻥㻥㻣
㻝㻥㻥㻢
㻝㻥㻥㻡
㻝㻥㻥㻠
㻝㻥㻥㻟
㻝㻥㻥㻞
㻰㻱㻳㻱㻾
㻹㾻㻸㼅㻻㻺㻌㼁㻿㻐
㻞㻘㻠㻜㻜
㻞㻘㻟㻜㻜
㻞㻘㻞㻜㻜
㻞㻘㻝㻜㻜
㻞㻘㻜㻜㻜
㻝㻘㻥㻜㻜
㻝㻘㻤㻜㻜
㻝㻘㻣㻜㻜
㻝㻘㻢㻜㻜
㻝㻘㻡㻜㻜
㻝㻘㻠㻜㻜
㻝㻘㻟㻜㻜
㻝㻘㻞㻜㻜
㻝㻘㻝㻜㻜
㻝㻘㻜㻜㻜
㻥㻜㻜
㻤㻜㻜
㻣㻜㻜
㻢㻜㻜
㻡㻜㻜
㻠㻜㻜
㻟㻜㻜
㻞㻜㻜
㻝㻜㻜
㻜
㼅㻵㻸㻸㻭㻾
㼀㽧㻾㻷㾻㼅㻱㻌㾻㻴㻾㻭㻯㻭㼀㻵㻺㻵㻺㻌㾻㼀㻴㻭㻸㻭㼀㻵㻺㻵㻌㻷㻭㻾㿩㻵㻸㻭㻹㻭㻌㻻㻾㻭㻺㻵
㻟㻡㻚㻜㻑
㻟㻞㻚㻝㻑
㻟㻜㻚㻜㻑
㻞㻡㻚㻜㻑
㻞㻡㻚㻣㻑
㻞㻟㻚㻤㻑
㻝㻥㻚㻢㻑
㻞㻝㻚㻟㻑
㻻㻾㻭㻺
㻞㻜㻚㻜㻑
㻝㻣㻚㻣㻑
㻝㻡㻚㻜㻑
㻝㻜㻚㻜㻑
㻝㻟㻚㻟㻑
㻞㻜㻚㻤㻑
㻝㻠㻚㻜㻑
㻥㻚㻣㻑
㻝㻡㻚㻝㻑
㻝㻠㻚㻜㻑
㻝㻡㻚㻜㻑
㻝㻟㻚㻝㻑
㻝㻟㻚㻟㻑
㻤㻚㻢㻑
㻡㻚㻜㻑
㻜㻚㻜㻑
㻝㻥㻥㻞 㻝㻥㻥㻟 㻝㻥㻥㻠 㻝㻥㻥㻡 㻝㻥㻥㻢 㻝㻥㻥㻣 㻝㻥㻥㻤 㻝㻥㻥㻥 㻞㻜㻜㻜 㻞㻜㻜㻝 㻞㻜㻜㻞 㻞㻜㻜㻟 㻞㻜㻜㻠 㻞㻜㻜㻡 㻞㻜㻜㻢 㻞㻜㻜㻣
㼅㻵㻸㻸㻭㻾
61
TABLO - 3 - 2
JAPONYA'NIN TÜRKøYE'YE øHRACATINDAKø ANA MAL GRUPLARI
JAPONYA'NIN TÜRKøYE'YE øHRACATINDAKø ANA MAL GRUPLARI
ÜRÜN GRUPLARI
㻞㻜㻜㻠
TOPLAM
Gıda Ürünleri
Tekstil
Kimyasallar
Metal Dıúı
Mineral Mamülleri
Metaller
Elektrikli Olmayan
Makinalar
Elektrikli Makina,
Alet ve Aparatları
Nakil Araçları
Bilimsel, Tıbbi, Optik ve
Benzeri Cihazlar
Di÷erleri
㻞㻜㻜㻡
㻞㻜㻜㻢
1,909,295 2,186,371 2,384,779
16
31
79
42,613
43,718
47,308
88,141
101,779
106,073
㻮㻵㻾㻵㻹㻦㻝㻜㻜㻜㻌㼁㻿㻐
㻞㻜㻜㻢㻛
㻼㻭㼅㻌㻑
㻞㻜㻜㻡
9.1
100
160.2
0
8.2
2
4.2
4.5
14,602
16,979
18,543
9.2
0.8
68,125
91,248
156,159
71.1
6.6
625,514
756,712
841,661
11.2
35.3
305,598
386,593
412,898
6.8
17.3
602,620
561,268
604,376
7.7
25.3
59,365
71,863
45,646
-36.5
1.9
102,699
156,179
152,036
-2.7
6.4
JAPONYA'NIN TÜRKøYE'DEN øTHALATINDAKø BAùLICA MAL GRUPLARI
URUN GRUPLARI
㼀㻻㻼㻸㻭㻹
㻳㾼㼐㼍㻌㽧㼞㾇㼚㼘㼑㼞㼕
㻴㼍㼙㼙㼍㼐㼑㼘㼑㼞
㻹㼕㼚㼑㼞㼍㼘㻌㼅㼍㼗㾼㼠㼘㼍㼞
㻷㼕㼙㼥㼍㼟㼍㼘㼘㼍㼞
㼀㼑㼗㼟㼠㼕㼘
㻹㼑㼠㼍㼘㻌㻰㾼㿪㾼
㻹㼕㼚㼑㼞㼍㼘㻌㻹㼍㼙㾇㼘㼘㼑㼞㼕
㻹㼑㼠㼍㼘㼘㼑㼞
㻹㼍㼗㼕㼚㼍㻌㼢㼑
㻱㼗㼕㼜㼙㼍㼚㼘㼍㼞
㻰㼕㾪㼑㼞㼘㼑㼞㼕
㻮㻵㻾㻵㻹㻦㻝㻜㻜㻜㻌㼁㻿㻐
㻞㻜㻜㻢㻛
㻼㻭㼅㻌㻑
㻞㻜㻜㻡
25.5
100
-1.4
33.8
133.6
21.9
0
0
32.8
1.7
19.6
22.4
㻞㻜㻜㻠
㻞㻜㻜㻡
㻞㻜㻜㻢
267,808
119,090
39,723
57
2,941
56,484
286,578
123,165
33,679
0
4,505
67,513
359,692
121,464
78,666
0
5,981
80,716
6,557
8,139
8,314
2.2
2.3
4,367
3,559
4,530
27.3
1.3
15,173
21,596
25,139
16.4
7
23,417
24,423
34,880
42.8
9.7
Metal Dıúı
Mineral Mamülleri
0.8%
Elektrikli Olmayan
Makinalar
35.3%
Metaller
6.5%
Kimyasallar
4.4%
Tekstil
2.0%
Gıda Ürünleri
0.0%
Di÷erleri
6.4%
Elektrikli Makina,
Alet ve Aparatları
17.3%
Bilimsel, Tıbbi, Optik
ve
Benzeri Cihazlar
1.9%
Nakil Araçları
25.3%
JAPONYA'NIN TURKIYE'DEN ITHALATINDAKI BASLICA MAL(2006)
GURUPLARI
Kimyasallar
1.7%
Mineral Yakıtlar
0.0%
Tekstil
22.4%
Hammadeler
Metal Dıúı
21.9%
Mineral Mamülleri
2.3%
Metaller
1.3%
Makina ve
Ekipmanlar
7.0%
Di÷erleri
9.7%
Gıda Ürünleri
33.8%
62
TABLO - 3 - 3 - 1 - BAùLICA MAL GRUPLARINDA JAPONYA'NIN TÜRKøYE'YE øHRACATI
(Birim: 1000US $, %)
TANIM
TOPLAM
Gıda Ürünleri
Hammadeler
Mineral Yakıtlar
Kimyasallar
Organik Kimyasallar
Tıbbi ve Eczacılık ürünleri
Plastik Ürünler
Yarı mamül(Sanayi) ürünler
Demir&Çelik Ürünleri
Demir Dıúı Metaller
Metal Mamülleri
Tekstil (øplik ve Kumaúlar)
Metal içermeyen Mineral ürünler
Lastik ve kauçuk Mamüller
Ka÷ıt ve Ka÷ıttan Mamüller
Makinalar
Güç Üretim Makinaları
Bilgisayar ve üniteleri
Bilgisayar parçaları
Metal Isleme Makinalari
Pompa ve Santrifüjler
ønúaat ve Maden Makinaları
Mekanik El Aparatları
Isıtma ve So÷utma Makinaları
Tekstil Makinaları
Mil, Rulman, Makara, vs
Elektrikli Makina, Alet ve Aparatları
Valfler, Tüpler ve Yarı øletken Cihazlar vs
Elektronik entegre devreler
Ses ve Görsel Cihaz Parçaları
Video Kaydedicileri
Televizyon Alıcıları
Ses Aygıtları
Ses ve Görsel Cihaz Aparatları
Elektirikli Güç Makinaları(Motorlar)
øletiúim Cihazları
Elektrikli ölçüm ve kontrol cihazları
Elektirikli aparatlar
Pil,Akü ve Bataryalar
Nakil Araçları
Motorlu Araçlar
Binek Otomobilleri
Otobüs ve Kamyonlar
Motorlu Araç Parçaları
Motorsikletler, vb
Gemiler
Di÷erleri
Bilimsel,tıbbi, optik cihazlar
Foto÷raf ve Sinema Gereçleri
Manyetik Kayit Icin kart ,Serit ,Teyp Vs
2005
De÷er
2,186,371
31
20,076
35,036
101,779
16,382
12,184
43,721
185,172
37,492
14,117
39,639
34,664
16,979
40,528
1,692
756,712
161,197
17,962
5,267
64,976
45,413
177,581
34,062
34,922
85,294
4,154
386,593
45,650
5,202
49,594
45,844
1,930
14,729
111,146
14,690
8,666
25,858
22,786
1,817
561,268
335,160
264,079
53,686
207,105
15,775
0
139,704
20,094
71,731
1,929
Yıllık
PAY
De÷iúim
%
%
14.5
95.6
-4.1
5655.6
15.5
40
19.5
27.8
22.7
34
21
39.2
9.2
16.3
18.8
-28.5
21
15.6
19.1
301.3
-8.7
-3.6
105.5
31.6
51
-9.1
22.9
26.5
259.1
72.6
20.5
26.6
-42.3
43.4
14.4
9.1
-2.6
12.3
-0.3
-51.6
-6.9
-20.3
-25.8
0.4
19.8
98.4
0
21.6
79.3
21
-42.4
2006
De÷er
100 2,384,779
0.0
79
0.9
29,687
1.6
785
4.7 106,073
0.7
23,953
0.6
17,078
2.0
32,540
8.5 265,274
1.7
40,766
0.6
17,262
1.8
98,131
1.6
31,844
0.8
18,543
1.9
55,500
0.1
3,222
34.6 841,661
7.4 131,544
0.8
19,636
0.2
8,526
3.0
75,703
2.1
45,773
8.1 254,390
1.6
48,262
1.6
30,466
3.9
59,513
0.2
2,786
17.7 412,898
2.1
9,739
0.2
3,224
2.3
51,747
2.1
48,907
0.1
1,344
0.7
11,104
5.1 110,918
0.7
15,720
0.4
17,189
1.2
30,234
1.0
35,559
0.1
1,695
25.7 604,376
15.3 329,004
12.1 258,028
2.5
61,870
9.5 252,906
0.7
20,685
0.0
0
6.4 123,947
0.9
17,654
3.3
45,324
0.1
2,258
Yıllık
PAY
De÷iúim
%
%
9.1
160.2
47.9
-97.8
4.2
46.2
40.2
-25.6
43.3
8.7
22.3
147.6
-8.1
9.2
36.9
90.4
11.2
-18.4
9.3
61.9
16.5
0.8
43.3
41.7
-12.8
-30.2
-32.9
6.8
-78.7
-38
4.3
6.7
-30.3
-24.6
-0.2
7
98.4
16.9
56.1
-6.7
7.7
-1.8
-2.3
15.2
22.1
31.1
0
-11.3
-12.1
-36.8
17.1
2007
De÷er
100 2,751,578
0.0
508
1.2
39,505
0.0
1,819
4.4 168,717
1.0
17,681
0.7
16,463
1.4
91,511
11.1 234,904
1.7
47,158
0.7
21,897
4.1
55,030
1.3
35,073
0.8
11,129
2.3
60,648
0.1
3,964
35.3 969,335
5.5 185,555
0.8
15,752
0.4
2,255
3.2
84,000
1.9
41,861
10.7 326,936
2.0
72,491
1.3
44,080
2.5
62,824
0.1
3,509
17.3 395,565
0.4
2,102
0.1
1,549
2.2
36,557
2.1
33,083
0.1
3,474
0.5
20,815
4.7
27,407
0.7
20,835
0.7
62,477
1.3
35,423
1.5
46,761
0.1
1,616
25.3 800,396
13.8 481,462
10.8 407,461
2.6
65,004
10.6 308,045
0.9
9,356
0.0
0
5.2 140,829
0.7
21,884
1.9
38,666
0.1
2,727
Yıllık
PAY
De÷iúim
%
%
15.4
539.3
33.1
131.8
59.1
-26.2
-3.6
181.2
-11.5
15.7
26.9
-43.9
10.1
-40
9.3
23
15.2
41.1
-19.8
-73.6
11
-8.6
28.5
50.2
44.7
5.6
26
-4.2
-78.4
-52
-29.4
-32.4
158.4
87.5
-75.3
32.5
263.5
17.2
31.5
-4.7
32.4
46.3
57.9
5.1
21.8
-54.8
0
13.6
24
-14.7
20.8
100
0.0
1.4
0.1
6.1
0.6
0.6
3.3
8.5
1.7
0.8
2.0
1.3
0.4
2.2
0.1
35.2
6.7
0.6
0.1
3.1
1.5
11.9
2.6
1.6
2.3
0.1
14.4
0.1
0.1
1.3
1.2
0.1
0.8
1.0
0.8
2.3
1.3
1.7
0.1
29.1
17.5
14.8
2.4
11.2
0.3
0.0
5.1
0.8
1.4
0.1
63
TABLO - 3 - 3 - 2 - BAùLICA MAL GRUPLARINDA JAPONYA'NIN TURKIYE'DEN ITHALATI
(Birim: 1000US $, %)
TANIM
TOPLAM
Gıda Ürünleri
Balık ve Deniz ürünleri
Karidesler
Et ve et ürünleri
Tahıl ve Yan Ürünleri
Sebzeler
Meyveler
Hammadeler
Kereste
Demir dıúı cevherler ve cevher konsantreleri
Demir Cevheri ve Konsantresi
Soya Fasulyesi
Mineral Yakıtlar
Ham Petrol
Petrol Ürünleri
Petroleum Spirits
LNG
LPG
Kömür
Kimyasallar
Organik Kimyasallar
Tıbbi ve Eczacılık ürünleri
Üretim Malları
Demir&Çelik Ürünleri
Demir Dıúı Metaller
Metalden Mamul Ürünler
Tekstil (øplik ve kumaúlar)
Metal içermeyen Mineral ürünler
Ahúaptan Ürünler(Mobilya Hariç)
Makinalar
Güç Üretim Makinaları
Bilgisayar ve üniteleri
Bilgisayar parçaları
Elektrikli Makina, Alet ve Aparatları
Valfler, Tüpler ve Yarı øletken Cihazlar
Elektronik entegre devreler
Ses ve Görsel Cihazlar
Video Kaydedicileri, reprodüksiyon Cihazları
Elektirikli Güç Makinaları(Motorlar)
øletiúim Cihazları
Elektrikli ölçüm ve kontrol cihazları
Nakil Araçları
Motorlu araçlar
Motorlu Araç Parçaları
Uçaklar
Di÷erleri
Bilimsel,tıbbi, optik cihazlar
Giyim ve giyim aksesuarları
Mobilyalar
Seyahat gereçleri, el çantaları ve benzeri
2005
De÷er
286,578
123,165
65,804
0
0
2,014
28,120
15,367
33,679
2,174
12,115
0
0
0
0
0
0
0
0
0
4,505
356
7
41,560
359
2,316
884
21,893
8,139
92
8,223
5,099
7
0
6,066
30
30
112
11
749
8
72
6,688
862
5,759
0
62,692
298
45,619
956
5,165
Yıllık
PAY
De÷iúim
%
%
7
3.4
5.4
0
0
21.2
-0.6
45.4
-15.2
56.8
-18.8
0
0
0
0
0
0
0
0
0
53.2
402
0
22.7
183.8
-27
-17.1
13.8
24.1
350.8
96
143.6
163.7
0
41.8
1265.1
0
-48.4
0
201.3
67.4
-60.4
16.5
67.2
10.7
0
8.3
-39.2
22.5
-36.3
8.7
2006
De÷er
100.0 359,692
43.0 121,464
23.0 65,375
0.0
0
0.0
0
0.7
2,233
9.8 33,572
5.4 15,820
11.8 78,666
0.8
1,084
4.2 50,753
0.0
0
0.0
0
0.0
0
0.0
0
0.0
0
0.0
0
0.0
0
0.0
0
0.0
0
1.6
5,981
0.1
380
0.0
119
14.5 49,210
0.1
1,240
0.8
2,432
0.3
857
7.6 25,834
2.8
8,314
0.0
61
2.9
9,014
1.8
4,017
0.0
66
0.0
6
2.1
6,615
0.0
13
0.0
13
0.0
89
0.0
4
0.3
1,161
0.0
12
0.0
14
2.3
9,118
0.3
679
2.0
8,356
0.0
0
21.9 79,622
0.1
202
15.9 54,882
0.3
833
1.8
5,157
Yıllık
PAY
De÷iúim
%
%
25.5
-1.4
-0.7
0
0
10.9
19.4
2.9
133.6
-50.1
318.9
0
0
0
0
0
0
0
0
0
32.8
6.6
1712.5
18.4
245.7
5
-3.1
18
2.2
-33.3
9.6
-21.2
825.3
0
9.1
-55.1
-55.1
-20.7
-60.7
55
40.7
-80.4
36.3
-21.1
45.1
0
27
-32.2
20.3
-12.9
-0.2
2007
De÷er
100.0 366,568
33.8 147,646
18.2 86,063
0.0
0
0.0
0
0.6
2,142
9.3 32,344
4.4 16,972
21.9 60,570
0.3
1,009
14.1 20,829
0.0
0
0.0
0
0.0
16
0.0
0
0.0
16
0.0
0
0.0
0
0.0
0
0.0
0
1.7
4,792
0.1
713
0.0
668
13.7 56,179
0.3
3,179
0.7
2,294
0.2
1,271
7.2 32,613
2.3
7,844
0.0
121
2.5 10,050
1.1
5,251
0.0
24
0.0
0
1.8
4,022
0.0
0
0.0
0
0.0
71
0.0
0
0.3
472
0.0
4
0.0
40
2.5 10,326
0.2
945
2.3
9,159
0.0
29
22.1 72,967
0.1
105
15.3 52,687
0.2
2,250
1.4
8,174
Yıllık
PAY
De÷iúim
%
%
1.9
21.6
31.7
0
0
-4.1
-3.7
7.3
-23
-7
-59
0
0
0
0
0
0
0
0
0
-19.9
87.8
463.5
14.2
156.3
-5.7
48.3
26.2
-5.7
96.9
11.5
30.7
-62.9
0
-39.2
0
0
-19.7
0
-59.4
-69.1
185.8
13.2
39.1
9.6
0
-8.4
-48.2
-4
170.3
58.5
100.0
40.3
23.5
0.0
0.0
0.6
8.8
4.6
16.5
0.3
5.7
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
1.3
0.2
0.2
15.3
0.9
0.6
0.3
8.9
2.1
0.0
2.7
1.4
0.0
0.0
1.1
0.0
0.0
0.0
0.0
0.1
0.0
0.0
2.8
0.3
2.5
0.0
19.9
0.0
14.4
0.6
2.2
64
TABLO - 3 - 4 - 1 - JAPONYANIN FASIL BAZINDATURKIYEYE IHRACATI
Birim:US $
ÜRÜN GRUBU
2004
2005
2006
HS2
06 Canlı a÷açlar ve di÷er bitkiler; yumrular, kökler ve benzerleri; kesme çiçekler ve süs yaprakøarı...
0
0
9,702
09 Kahve, çay, paraguay çayı ve baharat. .
6,298
6,343
8,423
Ya÷lı tohum ve meyvalar; muhtelif tane, tohum ve meyvalar; sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler
154,910
189,139
226,851
12
saman ve kaba yem ..
13 Lak; sakız, reçine ve di÷er bitkisel özsu ve hülasalar...
13,382
92,997
62,192
Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı ya÷lar ve bunların parçalanma ürünleri; hazır yemeklik katı ya÷
36,948
14,679
19,209
15
lar; hayvansal ve bitkisel mumlar.........
21 Yenilen çeúitli gıda müstahzarları..
9,377
19,083
71,337
22 Meúrubat, alkollü içkiler ve sirke.
0
5,691
0
25 Tuz; kükürt; topraklar ve taúlar; alçılar, kireçler ve çimento.
390,075
38,284
67,985
26 Metal cevherleri, cüruf ve kül...
738,162
551,767
0
Mineral yakıtlar, mineral ya÷lar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; bitümenli
430,734
34,814,798
506,689
27
maddeler; mineral mumlar.
Anorganik kimyasallar; kıymetli metallerin, radyoaktif elementlerin; nadir toprak metallerinin ve
3,111,957
2,686,092
3,357,288
28
izotoplarının organik veya anorganik bileúikleri....
29 Organik kimyasal ürünler..
18,154,194
24,433,612
37,753,114
30 Eczacılık ürünleri..
3,703,435
4,103,052
3,168,848
31 Gübreler.
0
0
6,532
Debagatte ve boyacılıkta kullanılan hülasalar; tanenler ve türevleri; boyalar, pigmentler ve di÷er
7,847,129
5,744,218
6,142,705
32
boyayıcı maddeler; müstahzar boyalar ve vernikler; macunlar; mürekkepler.
33 Uçucu ya÷lar ve rezinoitler; parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları....
2,228,108
2,238,349
3,062,418
Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkama müstahzarları, ya÷lama müstahzarları, suni
5,975,956
4,227,501
3,891,970
34 mumlar, müstahzar mumlar, temizleme veya bakım müstahzarları, ıúık temini için kullanılan her türl
ü mumlar ve benzerleri, model yapmaya mahsus her türlü patlar, "diú
35 Albüminoid maddeler; de÷iúikli÷e u÷ramıú niúasta esaslı ürünler; tutkallar; enzimler..
1,618,803
1,457,800
2,075,865
37 Foto÷rafçılıkta veya sinemacılıkta kullanılan eúya.
11,228,074
19,592,300
17,656,793
38 Muhtelif kimyasal maddeler..
11,735,093
13,186,807
14,312,216
39 Plastikler ve mamulleri...
38,176,623
49,137,834
43,366,577
40 Kauçuk ve kauçuktan eúya...
43,086,789
50,399,571
69,385,473
41 Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler...
10,118
49,194
0
Deri eúya; saraciye eúyası ve eyer ve koúum takımları; seyahat eúyası, el çantaları ve benzer
8,952
14,263
28,870
42
mahfazalar; hayvan ba÷ırsa÷ından mamul eúya (ipek böce÷i guddesi hariç).
43 Postlar, kürkler ve taklit kürkler; bunların mamulleri..
8,490
0
0
0
44 A÷aç ve ahúap eúya; odun kömürü..
8,654
4,727
45 Mantar ve mantardan eúya...
3,903
0
0
48 Ka÷ıt ve karton; ka÷ıt hamurundan, ka÷ıttan veya kartondan eúya
2,373,718
1,677,883
3,220,184
49 Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve baskı sanayiinin di÷er mamulleri; el ve makina yazısı metinler
794,764
633,383
571,734
50 øpek
448,123
68,658
0
51 Yapa÷ı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı; at kılından iplik ve dokunmuú mensucat
104,011
176,272
269,060
52 Pamuk
1,382,913
1,810,071
1,142,205
53 Dokumaya elveriúli di÷er bitkisel lifler; ka÷ıt ipli÷i ve ka÷ıt ipli÷inden dokunmuú mensucat
0
34,760
12,987
54 Sentetik ve suni filamentler.
24,486,278
23,498,329
23,670,748
55 Sentetik ve suni devamsız lifler.
10,048,523
8,454,903
15,153,234
56 Vatka, keçe ve dokunmamıú mensucat; özel iplikler; sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eú
972,878
1,853,992
2,261,994
Özel dokunmuú mensucat; tufte edilmiú dokumaya elveriúli mensucat; dantela; duvar halıları; úeritçi
315,063
520,216
807,609
58
ve kaytancı eúyası; iúlemeler.
Emdirilmiú, sıvanmıú, kaplanmıú veya lamine edilmiú dokumaya elveriúli mensucat; dokumaya
3,138,653
5,568,454
2,409,910
59
elveriúli maddelerden teknik eúya.
60 Örme eúya.
447,186
316,153
614,450
61 Örme giyim eúyası ve aksesuarı.
45,827
42,444
46,077
62 Örülmemiú giyim eúyası ve aksesuarı
17,027
2,854
92,454
Dokumaya elveriúli maddelerden di÷er hazır eúya; takımlar; kullanılmıú giyim eúyası ve dokumaya
932,224
763,442
410,676
63
elveriúli maddelerden kullanılmıú eúya; paçavralar.
64 Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eúya; bunların aksamı.
118,340
93,061
113,907
65 Baúlıklar ve aksamı..
106,936
247,712
49,283
66 ùemsiyeler, güneú úemsiyeleri, bastonlar, iskemle bastonlar, kamçılar, kırbaçlar ve bunların aksamı
0
0
19,596
68 Taú, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eúya.
517,754
1,127,103
1,152,639
69 Seramik mamulleri.
857,379
619,755
878,379
70 Cam ve cam eúya
13,463,487
15,394,149
16,788,530
Tabii veya kültür inciler, kıymetli veya yarı kıymetli taúlar, kıymetli metaller, kıymetli metallerle
69,717
107,921
5,112,336
71
kaplama metaller ve bunlardan mamul eúya; taklit mücevherci eúyası; metal paralar
72 Demir ve çelik.
24,485,424
31,275,393
35,613,905
73 Demir veya çelikten eúya.
20,035,777
27,704,500
32,903,753
74 Bakır ve bakırdan eúya
4,400,578
2,965,247
2,111,800
75 Nikel ve nikelden eúya
0
35,303
4,882
76 Aluminyum ve aluminyumdan eúya.
7,271,336
11,144,275
15,092,142
78 Kurúun ve kurúundan eúya
0
0
1,822
79 Çinko ve çinkodan eúya
0
5,247
0
81 Di÷er adi metaller; sermetler; bunlardan eúya
55,807
125,990
69,111
82 Adi metallerden aletler, bıçakcı eúyası ve sofra takımları; adi metallerden bunların aksam ve parç
6,698,919
10,474,410
63,140,705
83 Adi metallerden çeúitli eúya..
5,244,645
6,577,107
6,631,284
84 Nükleer reaktörler, kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; bunların aksam ve parçaları.
630,775,441
757,710,546
848,983,859
Elektrikli makina ve cihazlar ve bunların aksam ve parçaları; ses kaydetmeye ve kaydedilen sesi
257,790,071
323,310,601
339,114,367
85 tekrar vermeye mahsus cihazlar; televizyon görüntü ve seslerinin kaydedilmesine ve kaydedilen gör
üntü ve sesin tekrar verilmesine mahsus cihazlar ve bunların a
Demiryolu ve benzeri hatlara ait taúıtlar ve malzemeler ve bunların aksam ve parçaları; her türlü
486,589
1,955,969
667,162
86
mekanik (elektro mekanik olanlar dahil) trafik sinyalizasyon cihazları.
Motorlu kara taúıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve di÷er kara taúıtları; bunların aksam, par
604,464,439
557,606,124
603,309,410
87
ça ve aksesuarı.
88 Hava taúıtları, uzay taúıtları ve bunların aksam ve parçalar..
120,274
139,210
76,373
89 Gemiler ve suda yüzen taúıt ve araçlar.
265,556
16,764
37,052
Optik alet ve cihazlar, foto÷raf, sinema, ölçü, kontrol, ayar alet ve cihazları, tıbbi veya cerrahi alet
107,537,366
129,187,399
111,384,413
90
ve cihazlar; bunların aksam, parça ve aksesuarı..
91 Saatler ve bunların aksam ve parçaları..
138,998
154,289
348,974
92 Müzik aletleri; bunların aksam, parça ve aksesuarı..
408,338
516,256
770,119
93 Silahlar ve mühimmat; bunların aksam, parça ve aksesuarı...
0
101,261
90,237
Mobilyalar, tıpta veya cerrahide kullanılan mobilyalar, yatak takımları ve benzeri doldurulmuú eúya
4,123,887
2,895,673
7,123,267
94 tarifenin baúka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan aydınlatma cihazları; reklam lambaları, ıúıklı
tabelalar, ıúıklı isim plakaları ve benzerleri; pref
95 Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri; bunların aksam, parça ve aksesuarı..
141,331
139,519
339,228
96 Çeúitli mamul eúya..
13,650,170
14,309,706
12,808,094
99 Akit taraflarca, özel amaçlarda kullanılmak üzere saklı tutulmuútur.
17,537,010
19,882,084
20,147,718
TOPLAM
1,914,959,969 2,174,256,416 2,380,743,751
65
TABLO - 3 - 4 - 2 - JAPONYA'NIN FASIL BAZINDA TÜRKøYEDEN øTHALATI
HS2 ÜRÜN GURUBU
03 Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuúakçalar ve suda yaúayan di÷er omurgasız hayvanlar....
Süt ürünleri; kuú ve kümes hayvanlarının yumurtaları; tabii bal; tarifenin baúka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan yenilebilir
04
hayvansal menúeli ürünler...
05 Tarifenin baúka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan hayvansal menúeli ürünler ..
06 Canlı a÷açlar ve di÷er bitkiler; yumrular, kökler ve benzerleri; kesme çiçekler ve süs yaprakøarı...
07 Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular..
08 Yenilen meyvalar ve yenilen sert kabuklu meyvalar; turunçgillerin ve kavunların ve karpuzların kabukları.
09 Kahve, çay, paraguay çayı ve baharat. .
10 Hububat..
12 Ya÷lı tohum ve meyvalar; muhtelif tane, tohum ve meyvalar; sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler; saman ve kaba yem ..
14 Örülmeye elveriúli bitkisel maddeler; tarifenin baúka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan bitkisel ürünler..
15 Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı ya÷lar ve bunların parçalanma ürünleri; hazır yemeklik katı ya÷lar; hayvansal ve bitkisel
16 Et, balık, kabuklu hayvanlar, yumuúakçalar veya di÷er su omurgasızlarının müstahzarları..
17 ùeker ve úeker mamulleri.
18 Kakao ve kakao müstahzarları..
19 Hububat, un, niúasta veya süt müstahzarları; pastacılık ürünleri.
20 Sebzeler, meyvalar, sert kabuklu meyvalar ve bitkilerin di÷er kısımlarından elde edilen müstahzarlar..
21 Yenilen çeúitli gıda müstahzarları..
22 Meúrubat, alkollü içkiler ve sirke.
23 Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri; hayvanlar için hazırlanmıú kaba yemler...
24 Tütün ve tütün yerine geçen iúlenmiú maddeler..
25 Tuz; kükürt; topraklar ve taúlar; alçılar, kireçler ve çimento.
26 Metal cevherleri, cüruf ve kül...
27 Mineral yakıtlar, mineral ya÷lar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; bitümenli maddeler; mineral mumlar.
Anorganik kimyasallar; kıymetli metallerin, radyoaktif elementlerin; nadir toprak metallerinin ve izotoplarının organik veya
28
anorganik bileúikleri....
29 Organik kimyasal ürünler..
30 Eczacılık ürünleri..
Debagatte ve boyacılıkta kullanılan hülasalar; tanenler ve türevleri; boyalar, pigmentler ve di÷er boyayıcı maddeler; müstahzar
32
boyalar ve vernikler; macunlar; mürekkepler..
33 Uçucu ya÷lar ve rezinoitler; parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları....
Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkama müstahzarları, ya÷lama müstahzarları, suni mumlar, müstahzar mumlar, temizleme
34
veya bakım müstahzarları, ıúık temini için kullanılan her türlü mumlar ve benzerleri, model yapmaya mahsus her türlü patlar, "diú
37 Foto÷rafçılıkta veya sinemacılıkta kullanılan eúya.
38 Muhtelif kimyasal maddeler..
39 Plastikler ve mamulleri...
40 Kauçuk ve kauçuktan eúya...
41 Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler...
Deri eúya; saraciye eúyası ve eyer ve koúum takımları; seyahat eúyası, el çantaları ve benzeri mahfazalar; hayvan ba÷ırsa÷ından
42
mamul eúya (ipek böce÷i guddesi hariç).
43 Postlar, kürkler ve taklit kürkler; bunların mamulleri..
44 A÷aç ve ahúap eúya; odun kömürü..
46 Hasırdan, sazdan veya örülmeye elveriúli di÷er maddelerden mamuller; sepetçi ve hasırcı eúyası.
48 Ka÷ıt ve karton; ka÷ıt hamurundan, ka÷ıttan veya kartondan eúya
49 Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve baskı sanayiinin di÷er mamulleri; el ve makina yazısı metinler ve planlar
50 øpek
51 Yapa÷ı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı; at kılından iplik ve dokunmuú mensucat
52 Pamuk
53 Dokumaya elveriúli di÷er bitkisel lifler; ka÷ıt ipli÷i ve ka÷ıt ipli÷inden dokunmuú mensucat
54 Sentetik ve suni filamentler.
55 Sentetik ve suni devamsız lifler.
56 Vatka, keçe ve dokunmamıú mensucat; özel iplikler; sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eúya.
57 Halılar ve di÷er dokumaya elveriúli maddelerden yer kaplamaları.
58 Özel dokunmuú mensucat; tufte edilmiú dokumaya elveriúli mensucat; dantela; duvar halıları; úeritçi ve kaytancı eúyası; iúlemeler.
59 Emdirilmiú, sıvanmıú, kaplanmıú veya lamine edilmiú dokumaya elveriúli mensucat; dokumaya elveriúli maddelerden teknik eúya.
60 Örme eúya.
61 Örme giyim eúyası ve aksesuarı.
62 Örülmemiú giyim eúyası ve aksesuarı
Dokumaya elveriúli maddelerden di÷er hazır eúya; takımlar; kullanılmıú giyim eúyası ve dokumaya elveriúli maddelerden kullanılmıú
63
eúya; paçavralar.
64 Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eúya; bunların aksamı.
65 Baúlıklar ve aksamı..
68 Taú, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eúya..
69 Seramik mamulleri.
70 Cam ve cam eúya
Tabii veya kültür inciler, kıymetli veya yarı kıymetli taúlar, kıymetli metaller, kıymetli metallerle kaplama metaller ve bunlardan
71
mamul eúya; taklit mücevherci eúyası; metal paralar
72 Demir ve çelik.
73 Demir veya çelikten eúya.
74 Bakır ve bakırdan eúya
75 Nikel ve nikelden eúya
76 Aluminyum ve aluminyumdan eúya.
79 Çinko ve çinkodan eúya
81 Di÷er adi metaller; sermetler; bunlardan eúya
82 Adi metallerden aletler, bıçakcı eúyası ve sofra takımları; adi metallerden bunların aksam ve parçaları..
83 Adi metallerden çeúitli eúya..
84 Nükleer reaktörler, kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; bunların aksam ve parçaları.
Elektrikli makina ve cihazlar ve bunların aksam ve parçaları; ses kaydetmeye ve kaydedilen sesi tekrar vermeye mahsus cihazlar;
85
televizyon görüntü ve seslerinin kaydedilmesine ve kaydedilen görüntü ve sesin tekrar verilmesine mahsus cihazlar ve bunların a
Demiryolu ve benzeri hatlara ait taúıtlar ve malzemeler ve bunların aksam ve parçaları; her türlü mekanik (elektro mekanik olanlar
86
dahil) trafik sinyalizasyon cihazları.
87 Motorlu kara taúıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve di÷er kara taúıtları; bunların aksam, parça ve aksesuarı.
88 Hava taúıtları, uzay taúıtları ve bunların aksam ve parçalar..
89 Gemiler ve suda yüzen taúıt ve araçlar.
Optik alet ve cihazlar, foto÷raf, sinema, ölçü, kontrol, ayar alet ve cihazları, tıbbi veya cerrahi alet ve cihazlar; bunların aksam, parça
90
ve aksesuarı..
91 Saatler ve bunların aksam ve parçaları..
92 Müzik aletleri; bunların aksam, parça ve aksesuarı..
93 Silahlar ve mühimmat; bunların aksam, parça ve aksesuarı...
Mobilyalar, tıpta veya cerrahide kullanılan mobilyalar, yatak takımları ve benzeri doldurulmuú eúya; tarifenin baúka yerinde
94
belirtilmeyen veya yer almayan aydınlatma cihazları; reklam lambaları, ıúıklı tabelalar, ıúıklı isim plakaları ve benzerleri; pref
95 Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri; bunların aksam, parça ve aksesuarı..
96 Çeúitli mamul eúya..
97 Sanat eserleri, kolleksiyon eúyası ve antikalar..
99 Akit taraflarca, özel amaçlarda kullanılmak üzere saklı tutulmuútur.
00 TOPLAM
2004
57,659,484
2005
60,871,715
Birim:US $
2006
62,555,049
51,327
53,589
39,889
395,853
3,088,730
933,407
9,162,556
1,243,743
265,345
4,643,017
12,977
2,549,325
4,705,632
263,504
4,345,379
1,391,790
28,855,414
1,109,480
230,323
0
8,890,877
12,195,326
15,094,251
56,933
21,822
916,621
1,843,977
12,139,204
1,095,496
72,068
4,918,728
0
3,795,232
3,642,572
529,197
1,402,329
1,931,870
29,209,346
1,130,579
263,996
14,521
7,067,680
8,668,604
11,822,715
0
15,391
1,085,284
3,894,030
13,909,753
1,317,007
0
6,477,691
179,822
6,912,537
3,101,819
286,487
523,884
2,226,958
31,571,926
1,068,689
259,006
5,133
964,268
11,991,689
50,118,702
0
2,494,842
3,680,916
4,876,278
70,669
0
361,445
6,277
385,044
115,418
97,911
63,209
184,087
98,723
161,193
61,583
112,248
35,436
46,716
4,088
11,497
388,236
3,286,408
24,789
3,442
0
574,235
7,703,104
18,615
0
49,364
588,580
10,168,279
73,268
9,587,982
8,899,021
10,239,939
4,368,430
1,395,146
0
4,458
69,900
321,835
2,731,198
834,087
6,956
1,798,060
1,273,010
0
4,427,969
2,583,573
691,141
16,389
15,114,179
13,423,973
2,812,630
2,216,718
0
10,979
184,473
0
2,259,782
966,922
129,634
1,798,785
1,692,540
23,072
6,561,130
2,242,054
15,680
51,950
20,452,151
18,278,279
2,429,334
1,139,541
63,853
77,163
59,476
0
3,634,534
1,330,111
80,887
2,958,077
1,748,010
15,649
7,349,069
3,420,619
44,205
116,407
23,775,964
23,694,845
4,984,835
6,102,606
5,290,436
705,780
27,064
3,006,274
617,506
2,939,052
688,062
22,247
4,214,741
612,271
3,187,481
1,393,947
33,706
3,646,632
579,981
4,079,346
3,983,510
3,284,487
2,908,979
112,399
353,956
54,111
184,186
3,508,846
30,201
36,731
95,061
246,352
4,203,314
946,967
212,490
10,897
192,064
2,643,837
14,231
0
8,451
288,589
8,139,317
1,305,115
225,127
37,842
0
2,725,159
81,084
0
112,392
120,285
9,152,539
3,934,231
6,070,440
6,400,089
0
6,676
15,047
5,744,741
10,276
2,238
6,666,732
0
0
9,090,079
0
0
908,445
373,692
337,622
472,813
181,170
131,895
319,297
169,509
172,371
190,303
228,335
77,120
2,351,246
1,615,227
1,468,918
34,157
11,567
23,629
17,795
12,039
58,935
298,312
32,827
95,461
6,836,517
4,481,527
12,378,435
268,395,384 283,116,175 359,287,857
66
TABLO - 3 - 5 - JAPONYA'NIN TÜRKøYE'YE øHRACATINDA øLK 20 ÜRÜN
TANIMLAR
SIRA GTIP
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
842952
870323
852990
870840
870322
870829
820730
842951
870899
840820
852540
870422
840734
847989
845710
842720
870332
870421
844319
870331
YILLAR
ULKELE
R
ICINDEKI
URUN TANIMI
JAPONYA'NIN TÜRKøYE'YE TOPLAM øHRACATI
KULESI 360 DERECE DONEBILEN YUKLEYICILER
KIVILCIM ATESLEMELI,MOTORLU TASITLAR:1500<>
RADYO,TELEVIZYON AKSAM-PARCALARI
VITES KUTULARI
KIVILCIM ATESLEMELI,MOTORLU TASITLAR:1000
8701-8705 POZISYONLARINDAKI TASITLARIN DIGER AKSAM-PARCALARI
BASINCLA CUKURLASTIRMA,ISTAMPALAMA,ZIMBA ILE DELME ALETLERI
ONDEN YUKLEMELI KUREYICI-YUKLEYICILER
KARA TASITLARININ DIGER AKSAM-PARCALARI
KARA TASITLARI ICIN DIZEL,YARI DIZEL MOTORLAR
SABIT GORUNTU KAMERALARI VE DIGER GORUNTU KAYDEDICI KAMERALA
DIZEL/YARI DIZEL MOTORLU TASITLAR:5T
KARA TASITLARI ICIN MOTORLAR:SILINDIR HACMI>1000CM3
KENDINE OZGU FONKSIYONLU DIGER MAKINA-CIHAZLAR
METAL ISLEME MERKEZLERI
KENDINDEN HAREKETLI DIGER FORKLIFT-YUK ARABALARI
DIZEL/YARI DIZEL MOTORLU TASIT:1500
DIZEL/YARI DIZEL MOTORLU TASITLAR:TASIMA KAPASITESI<5TON
DIGER OFSET BASKI YAPAN MAKINA-CIHAZLAR
DIZEL/YARI DIZEL MOTORLU TASITLAR:SILINDIR HACMI=<1500CM3
ILK 20 URUN
DIGERLERI
2004
2005
2006
1,909,295 2,186,371 2,384,779
11
52,467 116,642 159,488
38 192,467 132,021 120,904
17
97,001 111,027 110,797
16
48,163
73,422
82,531
27
84,776
55,840
72,490
13
49,193
53,173
71,512
5 3884.965
8,561
60,194
4
28,009
35,257
57,503
24
41,630
45,991
56,744
6 101,213
97,418
54,820
28
35,323
45,211
48,526
25
13,778
21,220
38,521
11
9,109
26,981
32,947
24
8,284
11,523
28,755
11
21,600
16,430
27,808
12
15,405
18,043
27,215
27
63,329
52,883
24,311
23
39,319
32,077
22,783
12
18,483
21,882
22,463
3
9
146
22,295
923,443 975,747 1,142,607
985,852 1,210,624 1,242,172
ORANLAR
PAZA
ORAN
2006/05
R
%
%
PAYI
100
9.1
6.7
2.4
36.73
5.1
0.3
-8.42
4.6
0.9
-0.21
3.5
0.9
12.41
3
0.6
29.82
3
2
34.49
2.5
4.7 603.15
2.4
4.9
63.09
2.4
0.7
23.38
2.3
4.7 -43.73
2
0.5
7.33
1.6
1
81.53
1.4
1.4
22.11
1.2
0.3 149.54
1.2
1.3
69.25
1.1
2.5
50.83
1
0.4 -54.03
1
1.2 -28.97
0.9
1.9
2.66
0.9
13.6 9999.99
48
52
BIRIM: BIN US$
ÜRÜN øHRACATINDA øLK 3 ULKE
1.SIRA
2.SIRA
3.SIRA
U S A(30.8%)
U S A(41.8%)
CHINA(21.0%)
U S A(32.2%)
U S A(43.6%)
U S A(24.7%)
U S A(27.7%)
U S A(39.0%)
U S A(38.0%)
S AFRICA(16.2%)
U S A(28.4%)
U S A(23.6%)
U S A(18.3%)
TAIWAN(22.4%)
U S A(30.5%)
AUSTRAL(11.1%)
GERMANY(15.9%)
AUSTRAL(16.7%)
U S A(20.7%)
ITALY(25.8%)
HONG KNG(10.2%)
AUSTRAL( 7.4%)
MEXICO(17.5%)
CHINA(10.7%)
CANADA( 5.1%)
CHINA(17.9%)
CHINA(24.1%)
AUSTRAL( 7.4%)
CHINA(12.3%)
THAILAND(15.1%)
CHINA( 8.2%)
AUSTRAL( 9.5%)
CHINA(14.3%)
CHINA(21.5%)
CHINA(19.0%)
RUSSIAN( 5.9%)
ITALY(15.3%)
S AFRICA( 5.6%)
CHINA(11.8%)
BELGIUM(24.5%)
CHINA( 5.3%)
RUSSIAN( 7.4%)
HONG KNG(13.3%)
MEXICO( 8.2%)
UNTD KGD( 4.1%)
MEXICO( 6.9%)
UNTD KGD( 8.2%)
U ARAB E( 6.0%)
THAILAND( 7.3%)
U S A(13.5%)
NETHLNDS( 6.6%)
U ARAB E( 6.5%)
THAILAND(13.9%)
R KOREA(20.0%)
R KOREA( 8.9%)
U S A( 5.6%)
UNTD KGD(12.9%)
RUSSIAN( 5.1%)
NETHLNDS( 9.9%)
TURKEY(13.6%)
JAPONYA'NIN TÜRKøYE'DEN øTHALATINDA øLK 20 ÜRÜN
TANIMLAR
SIRA GTIP
URUN TANIMI
JAPONYA'NIN TÜRKøYE'DEN øTHALATI
1 30420 DONDURULMUS BALIK FILETOSU
2 260300 BAKIR CEVHERLERI-KONSANTRELERI
3 200290 DOMATES KONSERVELERI-ASITSIZ (DIGER)
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
0 RE-IMPORT GOODS ETC.
252890
401110
260800
610910
30345
200210
611020
80620
30235
420310
120740
620462
851220
620342
80222
281000
620520
TABII BORAT KONSANTRELERI
OTOMOBILLERDE KULLANILAN DIS LASTIKLER-YENI
CINKO CEVHERLERI-KONSANTRELERI
PAMUKTAN TISORTLER,FANILALAR, DIGER IC GIYIM ESYASI:ORULMUS
DONDURULMUS MAVI YUZGECLI ORKINOS
DOMATES (BUTUN VE PARCA HALINDE) KONSERVELERI-ASITSIZ
PAMUKTAN KAZAK,SUVETER,HIRKA,YELEK VB.ESYA-ORULMUS
UZUM-KURUTULMUS
TAZESOGUTULMUS MAVI YUZGECLI ORKINOS
DERI-KOSELEDEN GIYIM ESYASI
SUSAM TOHUMU
PAMUKTAN(KADIN,COCUK)ICIN PANTOLON,TULUM,SORTLAR
DIGER KARA ULASIM ARACLARININ AYDINLATMA,SINYAL CIHAZLARI
PAMUKTAN(ERKEK,COCUK)ICIN PANTOLON,TULUM,SORTLAR
FINDIK-KABUKSUZ
BOR OKSITLERI;BORIK ASITLER
PAMUKTAN ERKEKLER VE ÇOCUKLAR øÇøN GÖMLEKLER
ILK 20 URUN
DIGERLERI
Not:RE-IMPORT GOODS ETC.ilk 20 üründen elimine edilmiútir.
YILLAR
ULKELE
R
ICINDEKI
ORANLAR
PAZA
ORAN
2006/05
R
%
%
PAYI
100
25.5
13.8
3.6
23.37
11.5
0.4 358.89
5.6
21.3
0.52
2004
2005
2006
6
10
2
267,811
17,971
13,092
20,898
286,578
40,371
8,993
20,204
359,692
49,807
41,269
20,309
33
6,781
4,517
12,433
3.5
0.1
1
10,655
9
3,068
9 --8
3,772
4
19,665
2
6,004
10
4,195
2
1,618
6
19,717
7
4,153
9
3,462
11
2,722
10
2,677
11
1,815
1
4,001
3
1,539
12
1,583
142,608
125,203
6,325
7,248
2,828
5,866
9,531
5,714
5,576
2,711
11,278
3,317
3,501
3,778
3,769
2,669
5,795
2,262
2,274
154,010
132,567
10,400
8,933
8,388
7,292
6,694
6,545
6,010
5,304
4,959
4,886
4,727
4,506
4,189
4,077
3,976
3,632
3,439
209,340
150,351
2.9
2.5
2.3
2
1.9
1.8
1.7
1.5
1.4
1.4
1.3
1.3
1.2
1.1
1.1
1
1
58
42
78.1
1.5
0.7
0.7
7
9.1
0.4
9.8
3.8
2.9
3.2
0.4
1.6
0.6
95.3
5.9
0.6
BIRIM: BIN US$
ÜRÜN øTHALATINDA øLK 3 ULKE
1.SIRA
CHINA(20.5)
CHINA(27.9%)
CHILE(44.2%)
CHINA(28.9%)
175.24 TAIWAN(21.5%)
64.42
23.24
196.57
24.31
-29.77
14.54
7.77
95.66
-56.03
47.29
35.03
19.28
11.15
52.75
-31.4
60.6
51.23
2.SIRA
3.SIRA
U.S.A.(11.7)
CHILE(19.3%)
INDONSIA(20.3%)
TURKEY(21.3%)
SAUDI ARABIA(6.4)
R KOREA( 6.6%)
AUSTRAL(10.6%)
U S A(16.6%)
U S A(12.5%)
CHINA(10.6%)
TURKEY(78.1%) RUSSIAN(20.0%) CHINA( 1.9%)
INDONSIA(22.5%) CHINA(18.1%)
U S A(14.2%)
AUSTRAL(34.9%) PERU(21.5%)
U S A(14.0%)
CHINA(83.4%)
U S A( 3.2%)
THAILAND( 2.3%)
CROATIA(53.1%) ITALY( 9.1%)
TUNISIA( 7.9%)
ITALY(79.7%)
TURKEY( 9.1%)
AUSTRAL( 4.2%)
CHINA(89.7%)
ITALY( 2.5%)
U S A( 0.9%)
U S A(82.9%)
TURKEY( 9.8%)
CHILE( 2.7%)
SPAIN(35.1%)
MEXICO(33.7%)
CANADA( 7.3%)
CHINA(50.3%)
ITALY(22.4%)
R KOREA( 6.0%)
NIGERIA(22.3%) PARAGUAY(16.6%)MYANMAR( 9.5%)
CHINA(82.9%)
U S A( 4.8%)
ITALY( 2.9%)
MALAYSIA(24.7%) CHINA(15.0%)
R KOREA(14.3%)
CHINA(75.0%)
ITALY( 6.5%)
VIET NAM( 5.7%)
TURKEY(95.3%) ITALY( 3.2%)
U S A( 1.1%)
U S A(58.4%)
RUSSIAN(32.6%) TURKEY( 5.9%)
CHINA(78.1%)
ITALY( 4.7%)
VIET NAM( 3.4%)
67
JAPON TOPLUMUNUN TEMEL ÖZELLøKLERø
Genel olarak Japon insani, çalıúkan, sabırlı, dürüst, güler yüzlü, kibar, toplum bilinci
yüksek, e÷itim seviyesi yüksek bir toplumdur.
Japonya karar alma sürecinin en uzun oldu÷u ülke olarak bilinmektedir. Bunun nedeni,
karar alınırken, ilgili bütün birimlerin ve kiúilerin ikna edilmesi zorunlulu÷unun
bulunmasıdır. Dolayısıyla, karar alma sürecini hızlandırmak için dıúarıdan yapılan
müdahaleler, ters sonuçlar do÷urabilmektedir.
Japonya’da üzerinde mutabakata varılan kararların çok sık de÷iútirilmesine olumlu
bakılmamaktadır. Çok haklı sebepler ileri sürülse de, de÷iúiklik taleplerine úüphe ile
yaklaúmaktadır. Japonlar için hızlı karar almak de÷il, do÷ru karar almak önemlidir.
Dolayısıyla ilgili herkes ikna edilinceye kadar zaman harcamaktan imtina edilmemektedir.
Japonlar, uzun sürede ve tüm olası sonuçlarını de÷erlendirerek aldıkları kararları istikrarlı
bir úekilde uygulamaya koyarlar. Zira, de÷iúiklikler maliyet, zaman ve koordinasyon
sorunları yaratacaktır.
Japonlar, hatalarının sadece kendilerini de÷il, baúkalarını da etkileyece÷inin bilinciyle
harket ederler. Bu nedenle kendilerine hata yapma lüksü tanımazlar.
Japonlar el sıkmaktan ziyade e÷ilme úeklinde selamlaúmayı tercih etmektedir.
Selamlaúmada daha az kidemli olanın veya birúey talep eden tarafın daha çok e÷ilmesi
gerekmektedir.
Japonya’da Türkiye’ye karúı bir önyargı bulunmamaktadır. Bunun önemli bir avantaj
olarak kabul edilmesi gerekir. Keza, ülkemizin bilinirlik oranı düúük oldu÷undan, siyaset,
ekonomi, gelenekler, kültür, tarih ve benzeri alanlarda verilen bilgiler memnuniyetle
karúılanmaktadır.
Japonlar, kendileriyle ilgili bilgilere (tarih, önemli úahsiyetler, uluslararası üne sahip
Japonlar, japon çizgi romanları (manga)) sahip olan kiúilere karúı büyük sempati beslerler.
II. Dünya Savaúı, üzerinde konuúulmasından hoúlanılmayan alanların baúında gelmektedir.
Japonların büyük ço÷unlu÷u, Japonya’nın bu savaútaki rolünü hatırlamak dahi
istememektedir.
Türk mutfa÷ı, Japonya’da dünyanın en büyük 3 mutfa÷ından biri olarak kabul edilmekte ve
övgüyle bahsedilmektedir.
Japonlar, tarih, do÷a ve kültür turizmine a÷ırlık vermektedir. Ülkemizde en çok østanbul,
Pamukkale ve Kapadokya’yı ziyaret etmektedirler.
68
Japonya’da balık a÷ırlıklı beslenme düzeni mevcuttur. Yüzyıl öncesine kadar kırmız et
tüketimi sıfıra yakındır. Sa÷lıklı beslenme Japonya’da en önemli hayat felsefelerinin
baúında gelmektedir.
Japonlar, sa÷lılı olması nedeniyle, yakın bir gelecekte Japon mutfa÷ının dünyada en yaygın
mutfak olaca÷ına inanmaktadır. Standartların ülkesi Japonya, bu nedenle, yurt dıúındaki
Japon restoranlarının belgelendirilmesine dönük bir çalıúma baúlatmıútır. Böylece, yurt
dıúında Japon yemek kültür ve imajının korunması amaçlanmaktadır.
Japon insanı, yüksek sesle konuúmayı ve sert davranıúları büyük kabalık olarak
görmektedir. Japonların gururlu ve bir ölçüde “kibirli” bir toplum oldu÷u hususu
gözönünde bulundurarak, hassasiyet yaratabilecek konulardan kaçınılmalıdır. øú
görüúmeleri dıúında daha çok yemekler, güzel hava , do÷a gibi konuları konuúmaktan
hoúlanırlar.
Japonya’nın gıda alanında kendine yeterlik oranı %40’tır. Gıda alanındaki yatırımlara
stratejik anlamda büyük önem veren Japonya, 2010 hedefini %47 olarak belirlemiútir.
Japonya’da hemen hemen her alanda standartlaúma e÷ilimi yüksektir. Günlük yaúamın her
alanında sadakatle uygulanan kurallar vardır ve sürprizlerle karúılaúma olasılı÷ı gayet
düúüktür.
Japonya’nın “samuray” kültürü ile Osmanli ømparatorlu÷u öncesi “beylikler” dönemi
arasında büyük benzerlikler vardır.
Japon geleneklerinde, özellikle yaúlılara saygı gösterilmesi ve bireyden ziyade ailenin ve
toplum çıkarlarının ön planda tutulmasi önemli noktalardır.
Japon toplumu erkek egemen bir toplumdur. Kadınlar toplumsal yapı içinde her zaman
geridedir.
Türkçe ile aynı dil ailesinden gelen (Ural-Altay) ve aynı gramer yapısına sahip olan
Japonca, konuúan kiúiye ve ortama göre farklı olabilmektedir. Örne÷in kadınlar ve erkekler
farklı vurgu ve seslerle konuúmakta, keza, günlük dil ile kibar Japonca arasında ciddi
farklar bulunmaktadır. Bu durum, Japonca ö÷renilmesini zorlaútırmaktadır. Örne÷in
Japonca’yı bir kadından ö÷renen erkek hemen farkedilmektedir.
Haftalık çalıúma süresi yasal olarak daha kısa olmakla birlikte, Japonya’da insanlar günde
ortalama 9-12 saat arasında çalıúmakta, iú stresi ve baúarısızlık yüzünden intiharlar
yaúanmaktadır. Japonya dünyada intihar oranının en yüksek oldu÷u ülkedir.
Japonya’da úirket ve iú, insanların yaúamının temel dire÷i pozisyonundadır.
Japonya’da, evlerin küçük olması, misafirlerin rahat edemeyece÷i endiúesi, yemek
69
hazırlama için yeterince zaman olmaması, misafire uygun lezzet sunamama kaygısı gibi
nedenlerle evde misafir a÷ırlama gelene÷i hemen hemen yoktur. Japonya’da sadece çok
özel misafirler ve akrabalar evde a÷ırlanmaktadır. Bir Japon iúadamının bir yabancıyı evine
davet etmesi gerçekten çok istisnai ve özel bir muameledir.
Japonya’da, çalıúanların mesai biútiminde iú arkadaúları ile yemek yiyip, içki içmesi yaygın
bir alıúkanlıktır. Eve genellikle geç saatlerde dönülmektedir. Yemek sırasındaki
konuúmaların da a÷ırlılı olarak iú ile ilgili oldu÷u, ülke ekonomisi, politika, spor gibi
konulara pek de÷inilmedi÷i dile getirilmektedir. Betamax video fikrinin, bir kaç
mühendisin fabrika yakınındaki bir meyhanede (izekaya) muhabbet ederken ortaya çıkmıú
olması ilginç bir örnek olarak anlatılmaktadır.
Japonya’da opera, tiyatro, konser ve sergi türü sanatsal faaliyetler için en az 2 ay önceden
rezervasyon yapılması gerekmektedir. Önceden bilgi verilmeksizin ziyaret yapılması
hemen hemen görülmeyen bir davranıútır. En azından 1 hafta öncesinde karúı tarafından
bilgilendirilmesi bir zorunluluktur.
Japon insanının hareketlerinden, mimiklerinden veya yüz hatlarından duygularını ve
düúüncelerini anlamak oldukça zordur. Zira, budizmde duyguların belli edilmemesi
erdemdir. Duygu ve düúünceleri yüz ve hareketlerine yansıtan kiúileri, ıslah edilmemiú bir
ruh yapısı olarak algılamaktadırlar.
Japon toplumunda pazarlık yapma, bahúiú verme alıúkanlı÷ı yoktur. Çalıúanlar, zaten
yaptı÷ı iúin karúılı÷ında ücretini aldı÷ını varsaydı÷ından, bahúiú verme olgusuna anlam
verememektedir.
Japonlar için yöntem ve úekil, iúin özü kadar, hatta ondan daha önemlidir. Bunun için öze
iliúkin olmadı÷ı düúünülen detay bilgi ve úekil úartları gibi talepler mutlaka yerine
getirilmelidir. Zira bizim için çok fazla detay olarak algılanan bazı prosedürler, Japon
toplumu için “olmazsa olmaz” olarak kabul edilmektedir.
Japonlar, hemen do÷rudan reaksiyon göstermek yerine, tekrar tekrar düúünüp, üçüncü
kisiler aracılı÷ıyla tepki vermeyi tercih etmektedir. E÷er bu imkan dahilinde de÷il ise,
Japonca’da çok yaygın olan dolaylı anlatım yöntemini tercih ederler.
Güzelligin detaylarda saklı oldu÷u felsefi yaklaúımının çok yaygın oldu÷u Japonya için
üretilen bir ürünün bu ilkeden hareket ile üretilmesi gerekmektedir. Japon tüketicisi
gerçekten çok titizdir ve detaylara meraklıdır.
En popüler sporlar beyzbol, fulbol ve golf olarak sıralanmaktadır.
Japonya’da hediye alma ve verme çok yaygın bir gelenektir. Ancak, hediyeler kadar,
bunların nasıl sunuldu÷u da çok önemlidir. Ambalajlamada gösterdikleri titizlik ve
hassasiyet insanı úaúırtacak düzeydedir. Hediyelerin pahalı olması gerekmemektedir. Yıl
70
içerisinde birçok hediye de÷iúim dönemleri yaúanmaktadır. Bu dönemlerde alıúveriú
merkezleri çok yo÷un olmaktadır.
Türkiyeye has ürünler (Türk motifleri içeren porselenler, gümüú, nazar boncugu, Türk
úarabı gibi) hediyeler Japonlar tarafından be÷eniyle karúılanmaktadır.
JAPON ùøRKET KÜLTÜRÜ :
Japon firmalarının stratejileri hata payını en aza, hatta sıfır seviyesine indirmeye
dayanmaktadır. Bunu sa÷lamak için, toplam kalite kontrol sistemi kullanılmaktadır. Bu
anlayıú, muúteri tatminine, daha üretken isçiye, daha etkin yöneticiye, geliúmiú diyaloga ve
verimli bir organizasyon yapısına dayanmaktadır. Firma stratejisi, ilgili herkese
bidirilmekte ve deste÷i alınmaktadır.
Japon piyasasında kalıcı olabilmenin yolu, önemli ve büyük ma÷aza zincirleri ile anlasma
yoluna gidip, malların buralarda satıúını sa÷lamaktır. Ancak, bu tür magazalar ile, sadece
bu ma÷azalara mal temin eden toptancılarla anlaúan üreticiler çalıúabilmektedir. Üreticiler,
hem toptancıları, hem de ilgili ma÷azanın her düzeydeki yöneticilerini ikna etmek
zorundadır. Ayrıca, konsinye satıú yapmak ve satıú elemanı tahsis etmek de
gerekebilmektedir. Talep edilen malın zamanında tedarik edilmesi ve keza belirli bir satıú
seviyesinin altında kalınmaması gerekmektedir.
Japonya’da maliyetlerin yüksek olması nedeniyle stok bulundurulmamaktadır Japon
firmalarinin alım stratejisi üç aúamalıdır. Ilk partide, satın alınan malların tamamı kontrol
edilir. Belirli bir güven duzeyi aúılırsa, ikinci aúamada satın alınan ürünler örnekleme
yöntemiyle kontrol edilir, tedarikçiye tam güven duyuldu÷u aúamada kontrollerden
vazgeçilir. Sistem, firmalar arası iúbirli÷i ve güvene dayanmaktadır.
Japon firma kültürünün temeli, sürekli gelisme ve bunun teúvi÷idir. Bunu saglamak için
tüm çalıúanların onayı alınmakta ve de÷iúim karúısından direniú olmaması için e÷itim
verilmektedir. Japon úirket kültüründe, pazarda en iyi olmak, 1 numara olmak, üretti÷i
ürünün gurusu olmak, musteri memnuniyetini sa÷lamak gibi hususlar ön plandadır.
Bunların gerçekleúmesi halinde “ticari kar”ın kendili÷inden gelece÷i varsayılmaktadır.
JAPON øù TEAMÜLLERø :
Japonya’da kiúilerin sosyal statüleri ve iú hayatındaki konum ve ünvanları çok önemli olup,
bunlar görüúme ve toplantı düzenini belirlemektedir.
Toplantılara kartvizit de÷iúimi ile baúlanmaktadır. Japonlar için kart de÷iúimi iliúkinin
baúlangıcıdır. ølk önce en kıdemli kiúiden baúlayarak kart de÷iúimi yapılmalıdır.
Japonca hazırlanmıú kartvizit Japon partner ile iyi bir iliúkinin baslangıç unsurudur.
Kartvizitin olmaması veya tükenmesi kabalık olarak kabul edilmektedir. ølk görüúmede iyi
71
tutum, davranıú, kıyafet gibi unsurların yanında, iyi hazırlanmıú kartın da önemi büyüktür.
Japon muhataba kartvizit verilirken en son güncel bilgileri içermesi sa÷lanmalıdır. Birden
fazla firma veya kurum için çalıúılıyor ise karúıdaki muhatabı ilgilendirebilecek tek bir
kartvizit verilmeli, birden fazla kartvizit verilerek muhatabın kafasının karıúması
önlenmelidir.
Japon sirketlerinde karar alma sürecinde prizmatik bir yapı mevcuttur. Dolayısıyla
iliúkilere en alt düzyden baúlayarak, kademe atlanmaksızın yukarıya do÷ru gidilmesinde
yarar vardır. Aksi takdirde, sonuç almakta zorlanılabilir.
Toplantı süresi ortalama 45 dakika ile 1 saat arasında de÷iúmektedir. Japon bürokrat ve
iúadamları kısa ve özlü konuúmalardan hoúlanmaktadır. Detayların bilahare uzmanlarca ele
alınmasını tercih ederler.
Japoncada evet anlamına gelen "hai" ifadesi, karúı tarafın teklifinin kabul edildi÷ini de÷il,
söylenenlerin anlaúılmakta oldu÷unu belirtmektedir.
Toplantılarda tüm katılımcıların ikna edilmesine çalıúılmasında ve yanlıú anlamaları
önlemek için tercüman kullanılmasında yarar vardır. Küçük bir detay dahi görüúmelerin
baúlamadan bitmesine neden olabilir.
Japonya’da sirket üst düzey yöneticilerinin müsterileri ile yedikleri yemekler ve e÷lence
giderleri sirketlerce karúılanmaktadır.
Japonlar genelde geniú katılımlı toplantılarda soru sormaktan imtina etmekte, toplantı
sonrasında ikili görüúmelerde bulunmayı tercih etmektedir. Bunun bir nedeni yabancı dil
bilgisi yetersizli÷i ve topluluk önünde hata yapmaktan çekinme iken, di÷er bir nedeni de
soracagi soru ile úirket stratejisini açıklamama kaygısıdır.
Japonlar toplantılar ve görüúmelerde Japonca giriú ve kapaniú cümleleri kullanılmasını
büyük sempati ile karúılamaktadır. Japonlar kiúisel olarak de÷il, gurup ve toplumsal olarak
övülmekten büyük haz almaktadır.
Japonlar hızlı karar almadıklarından, süprizlerle karúılaúmaktan hoúlanmazlar. Bu nedenle,
yapilacak görüsmelerden önce, görüúme konularının, mümkün ise yazılı olarak Japon
tarafına bildirilmesinde yarar görülmektedir. Gorusmenin kapsamının de÷iúmesi halinde
sonuca ulaúmak zorlaúacaktır.
Toplantılardan sonra bir teúekkür mektubu yazılması iliúkilerin sıcak tutulması açısından
cok büyük önem arzetmektedir.
Japonlar, söze ve karúılıklı güvene önem vermekle birlikte, yazılı metin ve anlaúmalarda
tüm úartları en ince ayrıntısına kadar kayda almayı tercih ederler.
72
Japonya’da herkes sadece uzmanı oldugu konularda fikrini belirtir.
Japon firmaları stok maliyetleri a.isindan küçük partilerle ve sık aralıklarla sipariú vermeyi
tercih etmektedir.
Teslimat mutlaka zamanında yapılmalıdır. Pek çok Japon firması stoksuz calıútı÷ından,
herhangi bir gecikme uretimi durma noktasına getirmektedir.
Gönderilen mal, numune ile % 100 aynı özellikte olmalıdır. Talep edilen numune dıúında
baska ürün numunesinin de yollanması; “ürün üzerinde bazi degisiklikler yapabiliriz” tarzı
yorum ve notlar bulunması olumsuz bir izlenim yaratmaktadır. Fire oranı asgari düzeyde
olmalıdır (mumkunse 0 hata).
Da÷ıtım sistemi genelde, ithalatçı – toptancı - ikinci toptancı – perakendeci – tüketici
úeklinde iilemektedir.
Perakende satiú fiyati ihraç fiyatının 3-4 katına (istisnai durumlarda 10 katına) kadar
çıkabilmektedir.
Süpermarket ve büyük ma÷azalara yapılan do÷rudan satıúlarda ise da÷ıtım sistemi ithalatçı
– perakendeci - tüketici úeklinde iúlemektedir. Ortalama olarak perakende satiú fiyatı FOB
fiyatın 2,5 katıdır.
ølk aúamada belirleyici unsur fiyat olsa da, uzun vadede kalite en az fiyat kadar önemlidir.
Tüketiciler modayı yakından takip ettiklerinden mutlaka güncel çizgileri taúıyan ürünlerle
pazara girilmelidir.
Japon iúadamı 3 gün içinde soru veya talebine cevap almazsa yabancı firmanın kendi
firmasının teklifi ile ilgilenmedi÷ini düsünmektedir.
Japon firmalara mal satmak için sadece malın “genel” tanımını de÷il, detayları içeren
“spesifik” bilgiler vermek gerekmektedir. Yani “yün halı”nın degil, kullanılan yünün,
boyanın özellikleri, üretilen yerin ve bölgesel desenlerin de vurgulandı÷ı “halı”
pazarlanmalıdır.
Bir Japon firma ile ticari iliúkiye baúlanması aúamasında, daha önceden Japon pazarında
ticari iliúki içerisinde bulunulan baúka bir Japon firma var ise, bu konuda en baútan bilgi
verilmelidir. Zira, Japon firmalar bu bilgiye kendileri ulaútı÷ı takdirde güvensizlik ortamı
do÷maktadır.
Japon firmalarına “OEM” (Original Equipment Manufacturing) bazda yapılan üretim ve
numuneler “gizli” tutulmaldır. Bu durum ciddi bir güven sorunu yaratır.
73
Eger ihraç edilecek ürünler mevcut halleri ile Japon pazarının taleplerine uygun degilse
OEM bazda üretim ve satıú ihtimali araútırılmalıdır. Louis Vuitton dahi Japon pazarında
OEM bazda çalıúmakta ve sadece Japonya için ve Japon insanının zevklerine gore üretim
yapmaktadır.
øhracatçı firmanın kendi ülkesine has hiçbir ibare, ihraç edilen malın üzerinde yer almamalı,
sadece uluslararası iúaretler bulunmalıdır.
Japon Endüstriyel Standartları (JIS) mutlaka yakından takip edilmelidir. Özellikle ölçüler
konusu üzerinde hassasiyetle durulmalıdır.
Japonya’ya ihraç edilecek ürünün, hammaddeden nihai ürün oluncaya kadar geçirdi÷i tüm
evrelerdeki kalite güvence belgelerinin karúı tarafa iletilmesinde büyük yarar olacaktir.
Japon pazarına girerken öncelikle yapılacak iú alıcı bulmak degil, üretilen ürünün Japon
insanının zevkine uygunlu÷unun, benzer ürünlerle tasarım, ambalaj ve fiyat alanında
rekabet úansının araútırılmasıdır. Japonya’nin çeúitli bölge ve úehirlerindeki tüketicilerin
tercih ve zevkleri dahi farklı olabilmektedir. Örnegin Tokyo’da yaúayanlar ilgi ve dikkat
çekici ürünleri tercih ederken, Osaka’da yasayanlar sade ve gosteriúsiz renkleri tercih
etmektedir.
Japon pazarına satıú için gelen kiúinin ürünün üretim süreci konusunda da detayli bilgi
sahibi olmasi gereklidir. Örnegin; deri satacak kiúinin derinin nasıl tabaklandı÷ını bilmesi,
ürünün fiyatı ve dayanıklılı÷ının Japon ithalatçı tarafından belirlenebilmesi için gerekli bir
ayrıntıdır.
Japon pazarına mal satmak için mutlaka Japonca broúür ve kataloglar hazırlanmalıdır. Bu
tür hazırlıklar Japon pazarına ne kadar ciddi ve surekli baktı÷ınızın bir aynası olacaktır.
Japon iúadamları ile sa÷lıklı bir iú iliúkisi için Japon veya Japonca konuúabilen bir eleman
istihdam etmek gereklidir.
Herhangi bir sevkiyatta malların zarar görmesi halinde bahane bulmak yerine hatayı kabul
edip, bir seferlik zarara katlanmak uzun süreli istikrarli bir is iliskisi için yararlı olacaktır.
Japonya nihai isçilik ve ambalaj en az ürün kadar önemli bir unsurdur. Japonlar pek çok
ürünü hediye olarak aldiklarindan dolayi paketleme stili, ambalaj ka÷ıdı, üzerindeki iúaret
ve etiketler dahi zarif olmak zorundadır.
Japon firmalari ile yazıúmalarda sadece firma adı ile yetinilmemeli, ilgili bölüm ve kiúi
spesifik olarak belirtilmelidir.
Japon firmalarına çok sayıda ürünle de÷il, sınırlı sayıda seçilmiú ürünlerle ilgili baúvuruda
bulunulmalıdır.
74
Randevulara kesinlikle sadık kalınmalı, gidilmesinin mümkün olmadı÷ı hallerde mutlaka
karsı taraf durumdan önceden haberdar edilip, özür dilenmelidir.
Japon pazarına yönelik üretim ve pazarlama faaliyetlerinin Japon partnerlerle birlikte
gerçeklestirilmesi pazara giriú úansını yükseltmektedir.
75