meta boya kimya sanayi

Transkript

PROJE SAHĠBĠ
RIXOH INVESTMENT LTD.
G. Mağusa
TEL: 0392 225 71 58
PROJENĠN ADI
RIXOH ORTAK GĠRĠġĠM GRUBU
KKTC SIVI YÜK YÜKLEME VE BOġALTMA TERMĠNALĠ PROJESĠ
Çevresel Etki Değerlendirme Raporu
PROJE YERĠ
Yedikonuk- Büyükkonuk
RAPORU HAZIRLAYAN GRUP TEMSĠLCĠSĠ
Yıldız Gövsa
Girne
Tel: 0542 851 09 87
Aralık 2011
Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Sıvı Yük Yükleme ve Boşaltma Terminali Projesi ÇED Raporu
1
ÖN BĠLGĠLER
PROJE SAHĠBĠNĠN
Adı
Adresi
Telefon
Fax
E-mail
: Rixoh Invesment Ltd.
: Serbet Liman G. Mağusa / KKTC.
: 0392 225 71 58 (59)
: 0392 225 74 77
: [email protected]
ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN ÇALIġMA GRUBUNUN ĠLETĠġĠM
BĠLGĠLERĠ
Adı
Adresi
Telefon
Fax
: Yıldız Gövsa
: Fay-Art Construction Ltd., 19 Mayıs Cad., Gövsa Apt. No:2,
Girne.
: 0392 815 45 13, 0542 851 09 87
: 0392 815 15 29
PROJENĠN ADI
Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Sıvı Yük Yükleme ve Boşaltma Terminali Projesi
HAZIRLANIġ TARĠHĠ
Aralık 2011
PROJE ĠÇĠN SEÇĠLEN YERĠN ADI, MEVKĠSĠ VE TAPU REFERANSLARINI
GÖSTEREN YER PLANI
Bu projenin, Gazi Mağusa – Karpaz anayolu üzerinde Karpaz istikametinde seyahat
ederken yolun sol tarafında yer alan Çayırova köyü ayrımını geçtikten sonra Girne Kaplıca
anayoluna dönülürek Kaplıca istikametinde yaklaşık 12 km ilerlenerek Girne-Balalan
anayoluna bağlanan çembere ulaşılır ve çemberden Balalan istikametinde 4.3 km
ilerledikten sonra aşağıda tapu referansları verilen arazilerden 58 no.lu parselin küçük bir
kısmı yolun sağ tarafında kalacak şekilde esasen yolun sol tarafında yer alan ve
yatırımcıya Ek 4‟te yer alan Bakanlar Kurulu Kararında belirtildiği gibi kiralanacak olan
arazidek uygulanması planlanmaktadır. Arazinin mevkisi ve tapu referansları:
Pafta No: VII
Harita No: 14 W
Kaza: Yedikonuk
Parsel No: 2/1,2/2,3,5/1,5/2,5/3,5/4,6,7/1,8,7/2,9,10,50/1,51,58,13,16
Pafta No: VII
Harita No: 22 W
Kaza: Yedikonuk
Parsel No: 8,8/1,9,61,61/1,61/2,61/3/1,68/1
2
ġekil 1: Proje için seçilen yerin tapu yer planı.
3
PROJE YERĠNĠN UYDU GÖRÜNTÜSÜ
Proje yerinin uydu görüntüsü üzerine işlenmiş hali Şekil 2.a ve 2.b‟de sunulmuştur.
ġekil 2.a.: Proje yerinin uydu görüntüsü 1.
ġekil 2.b.: Proje yerinin uydu görüntüsü 2.
4
PROJE YERĠNE ULAġIM KROKĠSĠ
Gazi Mağusa – Karpaz anayolu üzerinde Karpaz istikametinde seyahat ederken yolun sol
tarafında yer alan Çayırova köyü ayrımını geçtikten sonra Girne Kaplıca anayoluna
dönülür. Buradan Kaplıca istikametinde yaklaşık 12 km ilerlenerek Girne-Balalan
anayoluna bağlanan çembere ulaşılır ve çemberden Balalan istikametinde 4.3 km ilerlenir.
Projenin, bu raporun Ön Bilgiler kısmında verilen tapu referansları arasında yer alan 58
no.lu parselin küçük bir kısmı yolun sağ tarafında kalacak şekilde, esasen yolun sol
tarafında yer alan ve yatırımcıya Ek 4‟te yer alan Bakanlar Kurulu Kararında belirtildiği
gibi kiralanacak olan arazide uygulanması planlanmaktadır. Ulaşım krokisi Şekil 3‟deki
gibi olup, proje alanının koordinatları aşağıda verildiği gibidir:
589896E ; 3925532N
ġekil 3: Proje Yerine UlaĢım Krokisi.
5
RĠXOH ORTAK GĠRĠġĠM GRUBU
Çevresel Etki Değerlendirme
Raporu
ÇALIġMA GRUBU
RAPORU HAZIRLAYAN GRUP
ĠSĠM
MESLEĞĠ
Mehmet OKAYGÜN
Kimya Mühendisi
Yıldız GÖVSA
İnşaat Mühendisi
İsmail SÖZER
Jeoloji Mühendisi
ĠMZASI
6
RĠXOH ORTAK GĠRĠġĠM GRUBU
Çevresel Etki Değerlendirmesi
Raporu
ĠÇĠNDEKĠLER
Bölüm
Açıklama
Sayfa
ÖN BĠLGĠLER............................................................................................................................................. 2
ĠÇĠNDEKĠLER ............................................................................................................................................ 7
TABLOLAR LĠSTESĠ .............................................................................................................................. 11
ġEKĠLLER LĠSTESĠ ................................................................................................................................ 12
BÖLÜM I: PROJENĠN TANIMI VE AMACI .............................................................. 13
I.1. Projenin Tanımı, Konusu, ĠĢletme Süresi, Zamanlama Tablosu, Hizmet Amaçları, Projenin
Sosyal, Teknik ve Ekonomik Yönden Gerekliliği ............................................................................ 13
I.2. Depolanacak Ürünlerin Tür ve Miktarları (Günlük, Aylık, Yıllık), Özellikleri, Nereden,
Nasıl Temin Edileceği, Kullanılacak UlaĢım Tipi ve Araçlar, Bu Araçların Sayısı,
Kapasitesi, Hangi Sıklıkla Gelip Gideceği, Gelen Ürünlerin Nerelere, Ne Kadar ve Nasıl
Sunulacağı ........................................................................................................................................... 15
I.3. Proje Kapsamındaki Tüm Ünitelerin Özellikleri, Proses Akım ġeması, Tank Depolama
Sahasının Tasarımı (Boyutları, Adedi, Kapasitesi, Özellikleri, Kesiti, Kullanım Amaçları)
Drenaj Sistemi, Projede Uyulacak Ulusal ve Uluslararası Standartlar. Her Faaliyet Ġçin
Her Bir Ünitede GerçekleĢtirilecek ĠĢlemler ile Faaliyet Üniteleri DıĢındaki Diğer
Ünitelerde Sunulacak Hizmetler ....................................................................................................... 19
I.4. ġamandıra Sistemi ile Ġlgili Teknik Bilgiler (Yapım Teknikleri, Kullanılan Malzemeler ve
Özellikleri, Koordinatları (derece, dakika, saniye) Kullanım Amaçları, Kapasitesi, (DWT
olarak) Proje Sonucu Gelecek Ġlave Yük, YanaĢacak Gemi Tonajları, Vb) ................................. 26
I.5. Arazi Kazanmak Amacıyla veya Diğer Nedenlerle, Herhangi Bir Su Ortamında Doldurma
Yapılıp Yapılmayacağı, Kazıklar Üzerine ĠnĢaat, vb. ĠĢlemler ile Bunların Nerelerde
Yapılacağı, Ne Kadar Alanı Kaplayacağı, ĠnĢaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar ve
ĠnĢaat Tekniği ..................................................................................................................................... 26
I.6. Kullanılacak Dolgu Malzemesinin Özellikleri, Deniz Ortamı ile EtkileĢimi (Malzemenin
Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri, Bu Kapsamda Ağır Metal Ġçeriği ve Sudaki Çözünürlüğü,
Nereden ve Nasıl Temin Edileceği, TaĢınması ile Ġlgili Diğer ĠĢlemler) ........................................ 27
I.7. DöĢenecek Boru Hattının Boyutları, Kapasitesi, Adedi, Kullanım Amaçları ve Boruların
Teknik Özellikleri (Katodik Koruma, Ġzolasyon vb.), Güzergah Hakkında Bilgi ....................... 27
I.8. Faaliyet Ünitelerinde Kullanılacak Makine ve Teçhizatın Adet ve Özellikleri, Bakım ve
Temizlik ÇalıĢmaları .......................................................................................................................... 28
I.9. Proje Kapsamında Planlanan Ekonomik, Sosyal ve Altyapı Faaliyetleri ...................................... 30
I.10. Proje Ġçin Seçilen Yer ve Kullanılan Teknoloji Alternatiflerinin Değerlendirilmesi ................. 35
7
I.11. Projenin ĠnĢaat ve ĠĢletme AĢamasında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin
Tanımlanması, Alanın Coğrafik ġekli, Coğrafi Tanımlanması (Memleket KoordinatlarıCoğrafi Koordinatlar), Mülkiyet Durumuna ĠliĢkin Bilgi ve Belgeler (Tapu, Kira Kontratı,
KamulaĢtırma vb) ............................................................................................................................... 36
I.12. Proje Ġle Ġlgili Olarak Bu AĢamaya Kadar GerçekleĢtirilmiĢ Olan ĠĢ ve ĠĢlemlerin Kısaca
Açıklanması, AlınmıĢ ve Alınacak Ġzinler, Belgeler ........................................................................ 36
BÖLÜM II: PROJE ĠÇĠN SEÇĠLEN YERĠN KONUMU ............................................ 37
II.1.
Proje Yerinin ve Yakın Çevresinin Ölçekli Harita Üzerinde Gösterimi, Proje Sahası
(Boru Hattı ve Tank Sahası) ve Yakın Çevresinde Bulunan YerleĢimlerin Harita Üzerinde
Gösterilmesi, Mesafelerin Belirtilmesi, Depolama Sahasının En Yakın YerleĢim Birimine
Uzaklığı, Proje Alanının Hangi Bölgesinde Olduğu, Proje Alanının Hangi Kullanımda
Olduğunun Belirtilmesi, Sağlık Koruma Bandının 1/1.000 Ölçekli Planlarda Gösterilmesi,
Etrafındaki Tesislerin Ġsim, Yön ve Uzaklıkları .............................................................................. 37
II.2.
Tesise UlaĢım Ġçin Kullanılacak Yol Güzergahları, Projenin Hangi Karayoluna Ne
Kadar Uzaklıkta Olduğunun Belirtilmesi, ĠnĢaat ve ĠĢletme AĢamalarında Araç Yükünün
Hesaplanması (Araç Cinsi ve Sayısı) ve Yola Etkisinin Belirtilmesi, Konuya ĠliĢkin
Açıklamaların Rapor Metninde de Yer Alması ............................................................................... 40
II.3. Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Mevcut Arazi Kullanımını Değerlendirebilmek Amacı ile
Yeraltı Sularını, Deprem KuĢaklarını, Jeolojik Yapıyı, Köy YerleĢik Alanlarını, UlaĢım
Ağını, Enerji Nakil Hatlarını, Arazi Kabiliyetini ve Faaliyet Alanının Yakın Çevresinde
Faaliyetlerine Devam Etmekte Olan Diğer Kullanımların Yerlerine ĠliĢkin Verileri
Gösterir Bilgilerin 1/25.000 Ölçekli Lejantlı Topoğrafik Harita Üzerine ĠĢlenmesi .................... 40
II.4. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün Ġdari ve Sosyal Ünitelerin,
Tesis Ġçi Makine, Ünite, Tank, Depo Alanları vb., Teknik Altyapı Ünitelerinin, Boru Hattı
Güzergahının Varsa Diğer Ünitelerin Proje Alanı Ġçindeki Konumlarının Vaziyet Planı
Üzerinde Gösterimi, Bunlar Ġçin Belirlenen Kapalı ve Açık Alan Büyüklükleri, Binaların
Kat Adetleri ve Yükseklikleri)........................................................................................................... 42
BÖLÜM III: PROJE YERĠ VE ETKĠ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL
ÖZELLĠKLERĠ ................................................................................................................. 43
III.1.
Jeolojik Özellikler......................................................................................................................... 43
III.1.1. Bölgesel Jeoloji ........................................................................................................................................... 43
III.1.2. İnceleme Alanı Jeolojisi ............................................................................................................................... 43
III.1.3. Depolama Tankları Sahasında Yüzeylenen Birimlerin Fiziksel Özellikleri ile Jeolojik,
Jeomorfolojik, Hidrojeolojik Özellikleri ....................................................................................................... 43
III.1.4. Jeoteknik Etüd Raporunda Açılan Kuyu Lokasyonlarının Yer ve Kotları ile Geçilen Litolojik
Özellikleri Gösterilmesi, Jeomekanik Özellikler ile Birlikte Kütlesel Geçirgenlik Değerleri
Verilmesi, Çevresel Durum Tespiti Açısından Yeraltı Suyu Analizleri Raporda Yer Alması ...................... 45
III.2.
Depremsellik, Depolama Tesisi Alanının Tektonik Özellikleri ................................................ 45
III.3. Hidrojeolojik Özellikler Yüzeysel ve Yeraltı Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan
Kullanımı, Faaliyet Alanına Mesafeleri ve Debileri ........................................................................ 46
III.4. Flora ve Fauna (Proje Alanı ve Etki Alanında Bulunan Flora Türleri, Etkilenecek
Alandaki Türler, Bu ÇalıĢmaların Hangi Dönemde Yapıldığı, Ulusal ve Uluslararası
SözleĢmelerle Koruma Altına AlınmıĢ, Nadir ve Nesli Tehlikeye DüĢmüĢ Türler,
8
Rekreasyon ÇalıĢmalarının Belirtilmesi, Proje Faaliyetlerinden Etkilenecek Canlılar Ġçin
Alınması Gereken Koruma Önlemleri (ĠnĢaat ve ĠĢletme AĢamasında) ....................................... 46
III.5.
Meteorolojik ve Ġklimsel Özellikler ............................................................................................ 48
III.6. Koruma Alanları (Proje Sahası ve Etki Alanında Bulunan Duyarlı Yöreler ve
Özellikleri, Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma
Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Yaban Hayvanı YetiĢtirme Alanları, Kültür
Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel
Koruma Alanları ve Merkezleri, Ağıl Alanları, Ġçme ve Kullanma Su Kaynakları ile Ġlgili
Koruma Alanları, Turizm Alan ve Merkezleri ve Koruma Altına AlınmıĢ Diğer Alanlar),
Bunların Faaliyet Alanına Mesafeleri, Olası Etkileri, Alınacak Önlemler ................................... 50
III.7.
Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu .................................................................................. 51
I.4.1. Toprağın Fiziksel Özellikleri .......................................................................................................................... 51
I.4.2. Toprağın Kimyasal Özellikleri ....................................................................................................................... 51
I.4.3. Toprağın Biyolojik Özellikleri ....................................................................................................................... 52
III.8. Proje Yeri ve Etki Alanının Hava, Su ve Toprak Açısından Mevcut Kirlilik Yükünün
Belirlenmesi ......................................................................................................................................... 53
BÖLÜM IV: PROJENĠN ÖNEMLĠ ÇEVRESEL ETKĠLERĠ VE ALINACAK
ÖNLEMLER ...................................................................................................................... 54
IV.1. Arazinin Hazırlanmasında Yapılacak ĠĢler Kapsamında Nerelerde, Ne Miktarda ve Ne
Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Alınacak Önlemler ................................................................ 54
IV.2. Hafriyat Artığı Toprak, TaĢ, Kum vb. Maddelerin Nerelere TaĢınacakları, Nerelerde
Depolanacakları veya Hangi Amaçlar Ġçin Kullanılacakları, Dolgu Ġçin Kullanılacaksa
Hafriyat ve Dolgu Tabloları............................................................................................................... 54
IV.3. Projenin Yol Açacağı Bitkisel Toprak Kaybı, Projenin Peyzaj Üzerine Etüdleri ve
Alınacak Önlemler .............................................................................................................................. 55
IV.4. Arazinin Hazırlanması ve ĠnĢaat Alanı Ġçin Gerekli Arazinin Temini Amacıyla Elden
Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Bunların Arazi Kullanım Kabiliyetleri ve
Tarım Ürün Türleri, Civardaki Tarım Alanlarına Olabilecek Etkiler Ve Alınacak
Önlemler .............................................................................................................................................. 55
IV.5. Boru Hattı, Depolama Tesisi ve Diğer Ünitelerde Zemin Sızdırmazlığının Sağlanması
Ġçin Yapılacak ĠĢlemler, Geçirimsizliği Sağlayacak Malzeme Miktarı, Fiziksel ve Kimyasal
Özellikleri, Nereden Temin Edileceği ve Rezerv Kapasitesi........................................................... 56
IV.6.
TaĢkın Önleme Ve Drenaj Ġle Ġlgili ĠĢlemler, Alınacak Drenaj Önlemleri ............................. 59
IV.7. Proje Kapsamında, ĠnĢaat ve ĠĢletme Döneminde Su Temini Sistemi Planı, Suyun
Nereden Temin Edileceği, Suyun Temin Edileceği Kaynaklardan Alınacak Su Miktarı ve
Bu Suların Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları, Proje Kapsamında OluĢacak
Atıksuların Cins ve Miktarları, Hangi Ünitelerden Kaynaklanacakları, Fiziksel, Kimyasal
ve Bakteriyolojik Özellikleri, Hangi ĠĢlemlerde Ne Oranda Bertaraf Edileceği, Mevcut
Arıtma Tesisinin Özellikleri, ĠĢ Akım ġeması, Arıtma Tesisinin YerleĢim Planında
Gösterimi, Arıtılan Suyun Hangi Alıcı Ortama Nasıl DeĢarj Edileceği, Arıtım Sonucu
UlaĢılacak Değerler, Arıtma Tesisi Verimi ...................................................................................... 59
IV.8. Deniz Yoluyla Gemilerle Getirilecek Ürünlerin ġamandıradan Çekilmesi Esnasında Ve
Gemilerden Çıkabilecek Olası Yakıt, Yağ Gibi Kimyasal Kirleticilere KarĢı Alınacak
Tedbirler (Sızıntı), Gemilerden Kaynaklanacak Atıkların Alınması ve Bertarafına ĠliĢkin
Tedbirler, Atıkların Transferi Sırasında OluĢabilecek Acil Durumlara Müdahale
9
Yöntemleri, Proje Alanındaki Muhtemel Kazaların Önlenmesi Açısından Güvenli
YanaĢması Ve Ayrılma Manevralarının, Gemi Boyutu ve DeğiĢen Meteorolojik ġartlar
Gibi Unsurların Göz Önünde Bulundurulduğu Bilgisayarlı Simülasyon ÇalıĢması ile
Ġspatlanması ........................................................................................................................................ 67
IV.9. ġamandıra Sistemi ve Deniz Ġçi Boru Hattı ile Deniz Ortamında Su Sirkülasyonunda ve
Mevcut Canlı Dağılımında Olası DeğiĢimler, Deniz Ekosistemi Hakkında Bilgi, Planlanan
Kullanımdan Nasıl Etkileneceği ve Alınacak Önlemler .................................................................. 68
IV.10. Deniz Alanının Balıkçılık Açısından Değerlendirilmesinin Yapılması, Ekonomik ve
Sosyal Yönden Bu Alanda Av Yapan Balıkçı Kitlesine Olabilecek Etkiler .................................. 68
IV.11. Proje Kapsamında ĠnĢaat ve ĠĢletme AĢamasında Meydana Gelecek Katı Atık, Tehlikeli
Atık, Özel Atık, Ambalaj Atıkları vb. Her Türlü Atığın Cins ve Miktarları, Bu Atıkların
Bertaraf ġekilleri, Bu Atıkların Nerelere ve Nasıl TaĢınacakları veya Hangi Amaçlar Ġçin
ve Ne ġekilde Değerlendirileceği ....................................................................................................... 68
IV.12. Proje Kapsamında ĠnĢaat ve ĠĢletme Döneminde Kullanılacak Maddelerden, Parlayıcı,
Patlayıcı, Tehlikeli ve Toksik Olanların, TaĢınmaları, Depolanmaları ve Kullanımları, Bu
ĠĢler Ġçin Kullanılacak Aletler ve Makinalar, Tank Temizliğinde Kullanılan Kimyasal
Maddeler, Özellikleri, Miktarı, Risk Durumları Güvenlik Bilgi Formları ................................... 71
IV.13. Proje Kapsamında ĠnĢaat ve ĠĢletme Döneminde Kullanılacak Yakıtların Türleri,
Tüketim Miktarları, Kimyasal Analizleri, Yakma Sistemleri ve Bunlardan OluĢacak
Emisyonlar, Baca Gazı Arıtma Sistemleri, Ölçümler için Kullanılacak Aletler ve Sistemler,
IV.14. Proje Kapsamında OluĢabilecek Emisyonlar, Gerekli Hesaplamalar, Alınacak Önlemler .... 75
IV.15. Proje Kapsamında, ĠnĢaat ve ĠĢletme Döneminde UlaĢım Altyapısı Planı, Bu Altyapının
ĠnĢası Ġle Ġlgili ĠĢlemler; Kullanılacak Malzemeler, Kimyasal Maddeler, Araçlar,
Makinalar; Altyapının ĠnĢaatı Sırasında Kırma, Öğütme, TaĢıma, Depolama Gibi Toz
Yayıcı Mekanik ĠĢlemler, Alınacak Önlemler ................................................................................. 76
IV.16. Proje Kapsamında ĠnĢaat ve ĠĢletme Döneminde ĠĢler Nedeni Ġle Meydana Gelecek
Vibrasyon, Gürültü, Alınacak Önlemler .......................................................................................... 76
IV.17. Proje Kapsamındaki Elektrifikasyon Planı, Bu Planın Uygulanması Ġçin Yapılacak
ĠĢlemler Ve Kullanılacak Malzemeler, Enerji Nakil Hatlarının Geçirileceği Yerler Ve
Trafoların Yerleri, Bunların Güçleri, Elektrik Ġletim Hatlarının Geçtiği Alan Üzerinde
Yapılacak ĠĢ ve ĠĢlemler ..................................................................................................................... 86
IV.18. Projenin Mevcut Trafiği (Kara, Deniz, vb.) Ne ġekilde Etkileyeceği, Alınacak Önlemler ..... 86
IV.19. Proje Ġçin Önerilen Sağlık Koruma Bandı Mesafesi................................................................... 87
IV.20. Depolama Sahasının (planlanan tüm üniteler için ayrı ayrı) ĠnĢaat ve ĠĢletme Sırasında
YerleĢimlere Olabilecek Etkiler, Risk Analizi ve Alınacak Önlemler ........................................... 87
IV.21. Boru Hattı ve Depo Sahasının Çevrelerindeki Mevcut Tesislerle EtkileĢimi, Diğer
Tesislerin Kıyı Yapıları, Boru Hattı, ġamandıra vb. Yapıları ile EtkileĢimi ................................ 88
IV.22. Boru Hattının ve Boru Hattına Ait Bakım Onarım ÇalıĢmalarının Mevcut Altyapı
Tesislerine Muhtemel Etkileri ........................................................................................................... 88
IV.23. Proje Kapsamında Yüzey Sularına (Mevcut Su Kaynaklarına) ve Yeraltı Suyuna Etkiler
ve Alınacak Tedbirler ......................................................................................................................... 88
IV.24. Tesisin Faaliyeti Sırasında ÇalıĢacak Personel Ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut Ve
Diğer Sosyal/Teknik Altyapı Ġhtiyaçlarının Nerelerde Ve Nasıl Temin Edileceği ....................... 89
10
IV.25. Proje Kapsamında ĠnĢaat ve ĠĢletme Döneminde Ġnsan Sağlığı Ve Çevre Açısından
Riskli Ve Tehlikeli Olanlar, Alınacak Önlemler, ĠnĢaat ve ĠĢletme Sırasında ÇalıĢanların
Sağlık ve Güvenlik Tedbirleri ........................................................................................................... 89
IV.26. Detaylı Acil Eylem Planı (Boru Hattı, Depolama Tesisi ve Diğer Ünitelerde Meydana
Gelebilecek (Yükleme-BoĢaltma Dahil) Muhtemel Kaza, Yangın, Deprem ve Sabotaja
KarĢı; Dökülme ve Sızmalara KarĢı Alınması Gerekli Önlemler) ................................................ 92
IV.27. Proje Alanında Peyzaj Öğeleri Yaratmak Veya Diğer Amaçlarla Yapılacak Saha
Düzenlemelerinin Ne Kadar Alanda Nasıl Yapılacağı Bunun Ġçin Seçilecek Bitki Ve Ağaç
Türleri vb. ve Var Ġse Peyzaj Projesi ................................................................................................ 96
IV.28. ĠĢletme Faaliyete Kapandıktan Sonra Olabilecek ve Süren Etkiler ve Bu Etkilere KarĢı
BÖLÜM V: YUKARIDA VERĠLEN BAġLIKLARA GÖRE TEMĠN EDĠLEN
BĠLGĠLERĠN TEKNĠK OLMAYAN BĠR ÖZETĠ ........................................................ 98
EKLER ............................................................................................................................. 100
Ek 1: Vaziyet Planı. ................................................................................................................................. 101
Ek 2: 1/2500 Tapu Haritası. .................................................................................................................... 102
Ek 3: ġirket KuruluĢ Onay Belgesi. ....................................................................................................... 103
Ek 4: Bakanlar Kurulu Kararı ve Ġlgilli YazıĢmalar. .......................................................................... 113
Ek 5: Bölgeye Ait Jeolojik Harita........................................................................................................... 121
Ek 6: Proje Bölgesi Arazi Kullanım Haritası. ....................................................................................... 122
Ek 7: Bölgeye Ait Meteorolojik Veriler. ................................................................................................ 123
Ek 8: Topoğrafik Harita. ........................................................................................................................ 124
Ek 9: Batimetrik Harita. ......................................................................................................................... 125
Ek 10: Oda Üyelik Belgeleri.................................................................................................................... 126
Ek 11: Jeolojik Zemin Etüd Raporu. ..................................................................................................... 129
Ek 12: Deniz AraĢtırmaları Raporu. ..................................................................................................... 131
NOTLAR VE KAYNAKLAR ........................................................................................ 132
ÇED ARAġTIRMA RAPORUNU HAZIRLAYANLARIN TANIMI ....................... 133
TABLOLAR LĠSTESĠ
Tablo 1 Proje nakit akışı (ABD doları) ............................................................................................................................14
Tablo 2 Proje zamanlama tablosu ....................................................................................................................................15
Tablo 3. Fuel-Oil Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri. ..........................................................................................................17
Tablo 4. Yanaşacak Gemiler ve Özellikleri. .....................................................................................................................19
Tablo 5. Tesiste yapımı planlanan tankların kapasiteleri ve ürün cinsleri ............................................................................20
Tablo 6: I. Faz (2012-2013) yatırım dönemi işleri (ABD doları) .......................................................................................30
Tablo 7: II. Faz (2014-2015) yatırım dönemi işleri (ABD doları) .......................................................................................31
Tablo 8: III. Faz (2016-2017) yatırım dönemi işleri (ABD doları) ......................................................................................31
11
Tablo 9: Dış kaynak geri ödeme planı (ABD doları) .........................................................................................................32
Tablo 10: Planlaması yapılan istihdam konuları ve personel adetleri verilmiştir. .................................................................32
Tablo 11: İşletme dönemi gelir ve giderleri (ABD doları) ................................................................................................34
Tablo 12: Yaklaşık yıllık amortisman giderleri (ABD doları) ............................................................................................34
Tablo 13: Bölgenin Florası. ............................................................................................................................................47
Tablo 14: Bölgenin Faunası. ...........................................................................................................................................47
Tablo 15: Toprağın Fiziksel Yapısı .................................................................................................................................51
Tablo 16.a: Kırklar Serisinin Kimyasal Özellikleri ...........................................................................................................52
Tablo 16.b: Kırklar Serisinin Kimyasal Özellikleri (devam). .............................................................................................52
Tablo 17: Morfolojik Değişiklikler .................................................................................................................................52
Tablo 18: Kırklar Serisinin Yüzey ve Yüzey Altı Horizonlarının Yarayışlı Mikroelement İçerikleri .....................................52
Tablo 19: Kırklar Serisinin Biyolojik Özellikleri ..............................................................................................................53
Tablo 20. Hafriyat sonucu çıkacak olan toprak miktarları. .................................................................................................55
Tablo 21: Evsel nitelikli atık suların kirlilik parametreleri. ................................................................................................61
Tablo 22: 21/97 Sayılı KKTC çevre yasası standartları. ....................................................................................................63
Tablo 23: İleri arıtma çıkış suyu parametreleri. ................................................................................................................64
Tablo 24: Proses Atıksuyu Arıtıma Çıkış Suyu Parametreleri Sınır Değerleri......................................................................67
Tablo 25: Euro Dizel Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri. .....................................................................................................74
Tablo 26:Emisyon faktörleri. ..........................................................................................................................................74
Tablo 27: İnşaat Aşamasında Kullanılacak Makine ve Gürültü Seviyeleri ..........................................................................77
Tablo 28: Mesafelere Göre Lp Değerleri..........................................................................................................................77
Tablo 29: Maruz Kalma Süresine Göre Gürültü Seviye Limitleri .......................................................................................78
Tablo 30: Gürültü Kaynaklarının Ses Gücü Düzeyleri ......................................................................................................79
Tablo 31: Gürültü Kaynakları ve Ses Gücü Düzeyleri .......................................................................................................79
Tablo 32:Alanda Oluşacak Ses Basınç Düzeyleri .............................................................................................................80
Tablo 33: Düzetme Faktörü ............................................................................................................................................81
Tablo 34: Alanda Oluşacak Ses Basınç Düzeyleri (Düzeltme Faktörlü) .............................................................................81
Tablo 35: Atmosfer Yutuculuk Değerleri (Aatm.)............................................................................................................83
Tablo 36: Mesafeye Göre Ses Düzeylerinin Dağılımı .......................................................................................................83
Tablo 37: Mesafeye Göre Eşdeğer Gürültü Düzeylerinin Dağılımı. ....................................................................................85
Tablo 38: Endüstri gürültüleri limit değerleri. ..................................................................................................................85
ġEKĠLLER LĠSTESĠ
Şekil 1: Proje için seçilen yerin tapu yer planı. ...................................................................................................................3
Şekil 2.a.: Proje yerinin uydu görüntüsü 1. .........................................................................................................................4
Şekil 2.b.: Proje yerinin uydu görüntüsü 2. ........................................................................................................................4
Şekil 3: Proje Yerine Ulaşım Krokisi.................................................................................................................................5
Şekil 4: Yüzer tavanlı tank kesiti ....................................................................................................................................20
Şekil 5: İş Akış Şeması. .................................................................................................................................................26
Şekil 6: Faaliyet alanı ve yakın çevresine ilişkin verilerin harita üzerinde gösterimi. ...........................................................41
Şekil 7: Herhangi bir 50 yıl aralığında %10 aşım olasılığıyla maksimum yer ivmesi değerleri. .............................................45
Şekil 8: Toprak Özelliklerinin Profildeki Değişimleri .......................................................................................................51
Şekil 9: Paket Evsel Nitelikli Atıksu Arıtma Akım Şeması. ...............................................................................................62
Şekil 10: OFYS Proses Akış Diagramı ............................................................................................................................63
Şekil 11: Seperatör çalışma sistemi .................................................................................................................................65
Şekil 12: Paket Kimyasal Atıksu Arıtma Akım Şeması. ....................................................................................................65
Şekil 13: Gürültü Dağılım Grafiği. ..................................................................................................................................78
12
BÖLÜM I: PROJENĠN TANIMI VE AMACI
I.1. Projenin Tanımı, Konusu, ĠĢletme Süresi, Zamanlama Tablosu, Hizmet
Amaçları, Projenin Sosyal, Teknik ve Ekonomik Yönden Gerekliliği
Uluslararası petrol piyasalarındaki fiyat dalgalanmaları yüksek navlun fiyatları gibi
ekonomik gerekçeler, petrol taşımacılığının mümkün olduğunca büyük kapasitede
tankerlerle yapılması gerekliliğini beraberinde getirmektedir. Karadeniz-Boğazlar
güzergahında büyük kapasiteli tankerlerin çalışması Boğazlarda uygulanan geçiş mevzuatı
gereği beraberinde büyük ekonomik maliyetleri ve çevresel riskleri getirmektedir. Boğaz
geçişlerinde tankerlerin boylarına göre gündüz-gece trafiği planlanmakta özellikle kış
aylarında daralan gün ışığı saatleri ve olumsuz hava şartları büyük tonajlı tankerlerin
boğaz geçişinde problemlere neden olmaktadır. Boğaz girişlerinde demir yerlerinin azlığı
ile çok düşük hızlarla hareket ve geçiş için sıra bekleyen tanker kuyrukları oluşmaktadır.
Bu yoğunluk beraberinde kaza riskini getirmekte, dönem dönem oluşan kazalarda ciddi
riskler ortaya çıkmaktadır. Boğaz girişlerinde beklenen sürenin beraberinde getirdiği
kayıplarda oldukça ciddi boyutlardadır. Örneğin bir milyon varil ham petrol taşıyan
Suezmax tipi standart bir tankerin iki hafta boyunca beklemesi 950.000-1.400.000 ABD
dolar maliyete neden olmaktadır.
Günümüzde Akdeniz ülkelerinin (Türkiye, Yunanistan, ve İtalya ağırlıklı olarak)
petrol ürünlerini uzak doğudaki pazarlara taşımak için uygun ve düşük maliyetli lojistiğe
gerek duyulmaktadır. Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattının devreye girmesi ile Boğazlar için
önemli sorunları beraberinde getiren petrol ürünleri taşıma trafiğinin azalacağı
öngörülmektedir. Ancak BTC boru hattının yıllık kapasitesi 50 milyon tondur. Yapımı
gündemde olan Samsun-Ceyhan boru hattı ile Boğazları By-pass etmesi düşünülen Trakya
Boru Hatlarının da güzergah üzerindeki yoğunluğun oluşturduğu yükü hafifleteceği ancak
ortadan kaldıramayacağı öngörülmektedir.
Özellikle Akdeniz‟de Rixoh Ortak Girişim Grubu‟nun uluslar arası ticaret, uluslar
arası finansman tecrübeleri gemi işletmeciliğindeki tecrübeleri, yönetim kadrolarının
geçmişte edindiği liman işletmeciliği deneyimleri yatırımcı grubu Akdeniz‟de özellikle
yüksek sıvı yük yükleme-boşaltma kapasitesine sahip, modern liman işletmeciliğinin
bütün gereklerini yerine getiren, en son teknolojiye sahip ekipmanları kullanan bir sıvı yük
limanını hayata geçirmeye yönlendirmiştir.
Akdeniz‟de yapılan yer seçimi çalışmaları sonucu şu anda Yedikonuk Köyü sınırları
içerisinde bulunan, Büyükkonuk Belediyesine bağlı KKTC kuzey kıyısındaki parsellerin
bu yatırım için uygun olduğu görüşüne varılmıştır. Söz konusu parsellerin bu proje için
yeterli olmadığı takdirde gerekli alan denizden dolgu ile kazanılacaktır. Rixoh ortak
girişim grubu‟nun tasarladığı modern ve yüksek kapasiteli sıvı yük limanı bu ürünler için
bir transfer noktası görevi görecektir. Proje, Orta Asya ve bölge petrollerinin Akdeniz,
Karadeniz, ve Boğazlar üzerinden çevresel ve ekonomik risk ve maliyetleri en aza
indirecek boyutta tankerlerle tasarlanan limana getirilmesi, buradan da bu ürünleri nihai
13
pazar olan Akdeniz/Avrupa ve Amerika/Uzak Doğu limanlarına aktaracak büyük boyutlu
tankerlere aktarılması esasına dayanmaktadır.
Böylece halihazırda uğraksız olarak Boğazlardan geçen gemiler ve bu gemilerin
getirdiği yükü nihai pazarlara aktaracak büyük tankerler tasarlanan limana uğrayacak,
kılavuzluk, römorkör, barınma iaşe temini gibi hizmetler için ücret ödeyeceklerdir. AsyaAvrupa-Ortadoğu üçgeninde çok önemli bir transit yolu üzerinde oluşacak bu liman Kuzey
Kıbrıs Türk Cumhuriyetini enerji merkezi marketi konumuna taşıyacaktır. Uluslararası
standartlarda modern donanımlı ve Akdeniz‟deki bu ölçüde tek bağımsız sıvı ürün
depolama terminaline sahip olacaktır. Bu sahipliğin, petrol üreticisi olmayan ve tüketimi
düşük olan Kıbrıs‟ın enerji politikaları üzerinde ekonomik ve siyasal yaptırım gücü
olmasına katkısı olacağı muhakkaktır.
Mevcut durumda KKTC‟de bu tür hizmetler verebilecek bağımsız bir ürün
depolama terminali bulunmamaktadır. KKTC söz konusu bağımsız ürün depolama
hizmetleri açısından yeni bir pazar oluşturacaktır. Bu proje yalnızca petrol ürünleri için
depolama hizmeti verecek olup, proje kapsamında herhangi bir üretim ya da benzer
işletme faaliyeti yapılması planlanmamaktadır. Tesiste gerçekleştirilecek işlemler,
ürünlerin terminale/terminalden gemiler ile transferi ve depolanan ürünlerin müşteriler
adına terminaldeki depolarda muhafaza edilecektir.
KKTC‟de tam teşekküllü bağımsız bir depolama tesisi kurmak ülkenin endüstriyel
gelişimini artırarak, Akdeniz ve civarında petrol ürünleri pazarındaki talebin
karşılanmasına katkı sağlayacaktır.
Depolanacak ürünler pazardaki mevcut talepler göz önünde bulundurulduğunda
Beyaz ve Siyah akaryakıt ürünleri olarak planlanmaktadır. Siyah akaryakıt ürünleri olarak
ham petrol ve fuel oil, beyaz akaryakıt ürünleriolarak ise benzin, motorin ve LPG gaz
ürünleri depolanacaktır.
İşletmenin ekonomik ömrü projelendirme ve yatırım dönemleri de dahil 49 yıl
varsayılarak hazırlanan nakit akışı Tablo 1‟de verilmiştir. Projelendirme yılı olarak kabul
edilen 2011‟de toplam 200.000 ABD doları harcama yapılacağı öngörülmüştür. Nakit Akış
tablosu oluşturulurken kurumlar vergisi oranı %20 alınmıştır. Herhangi bir yatırım teşviki
dikkate alınmamıştır. Vergi matrahı proje ile elde edilen kardan dış kaynak faiz ödemeleri,
amortismanlar ve arazi tahsis kira bedeli düşülerek elde edilmiştir. İşletme döneminde
vergisi alınmamış işletme gelirleri ile faiz ödemeleri hariç yatırım tutarları belirlenerek
yapılan hesaplarda 49 yıllık bir süreçte işletmenin iç verimlilik oranı %16,50 olarak
hesaplanmıştır. Yıllık ortalama kar oranı 34.255.510 ABD doları olarak belirlenmiştir.
Yıllar
2013
2014
2015
2016
2017
2018-2033
2034-2038
Tablo 1 Proje nakit akıĢı (ABD doları)
ĠĢletme
Amortizman
Net Yıllık
Karı
Giderleri
giderler
10.800.000 0
10.800.000
13.680.000 3.500.000
10.180.000
24.210.000 3.500.000
20.710.000
26.460.000 5.500.000
20.960.000
35.370.000 5.500.000
29.870.000
40.500.000 7.000.000
33.500.000
40.500.000 2.100.000
38.400.000
Toplam Kar
10.800.000
10.180.000
10.800.000
20.960.000
29.870.000
536.000.000
192.000.000
14
2039-2060
40.500.000
1.500.000
39.000.000
Toplam
858.000.000
1.678.520.000
Rixoh ortak girişim grubu‟nun üç fazda gerçekleştireceği yatırımlarla 1.200.000m3
kapasitede sıvı yük depolama sahaları (tank çiftlikleri) oluşturulacaktır. Buradan yıllık
10.000.000 m3 sıvı yükün geçmesi öngörülmektedir. Sıvı yüklerin yükelme boşaltma
işleminin gerçekleştirileceği iki temel altyapı planlanmıştır. 630 metre uzunluğunda,
ortalama su derinliği 15 metre olacak ve dolgu sahasına paralel kazıklı iskeleden
oluşturulmuş bir yükleme rıhtımı ile minimum 25 metre su derinliğinde büyük tankerlerin
yanaşabileceği kazıklı iskelelerden oluşturlumuş yükleme boşaltma platformu sıvı yüklerin
elleçlenmesinde kullanılacak temel altyapılardır. Limanı oluşturacak temel altyapı tesisleri
300.000DWT kapasiteye sahip 332 metre uzunluğunda 22 metre su derinliği gerektiren
VLCC tankerlerin yanaşması için uygun koşullarda planlanmaktadır.
Tablo 2 Proje zamanlama tablosu
Proje zamanlama tablosunda sözü geçen 3 farklı faz çalışmaları ile ilgili detaylı bilgi
bölüm 1.9 verilmektedir.
I.2. Depolanacak Ürünlerin Tür ve Miktarları (Günlük, Aylık, Yıllık), Özellikleri,
Nereden, Nasıl Temin Edileceği, Kullanılacak UlaĢım Tipi ve Araçlar, Bu Araçların
Sayısı, Kapasitesi, Hangi Sıklıkla Gelip Gideceği, Gelen Ürünlerin Nerelere, Ne
Kadar ve Nasıl Sunulacağı
Projede depolanacak hammaddeler Benzin, Motorin, Fue-oil, Ham Petrol, LPG ve
Bitüm‟dür. Bu hammaddelerin özellikleri sırası ile aşağıdaki gibi özetlenebilinir.
15
Benzin:
Benzin, ham petrolün damıtılmasıyla elde edilir. Renksiz, kendine has kokusu olan,
uçucu bir sıvıdır. Temelde karbonlu bir hidrojen bileşiğidir. Çok çabuk yanar. Havayla
patlayıcı bir karışım meydana getirir. Yağları, kauçuğu ve başka organik maddeleri eritme
özelliği vardır. Benzin suda erimez. Çabuk yandığı için motorlarda akaryakıt olarak
kullanılır. Hafif benzin, orta benzin ve ağır benzin olmak üzere üç tür benzin vardır.
Teknoloji çağının uygulamaları, motorlu taşıt araçlarının giderek hızla artması,
benzine karşı duyulan ihtiyacın da artmasına yol açmıştır. Benzinin kimyasal özelliklerini
şöylece belirtebiliriz:
Formül:
C8Nj8
Yoğunluk:
0,695-0,770
Kaynama Noktası: 50
Özgül Ağırlığı: 0.70-0.75
Motorin:
Motorin ham petrolün rafine edilmesiyle ortaya çıkan birçok maddenin fiziksel
karışımı sonucunda elde edilir. Rafine sanayi ham petrolü ayrımlamaya (vakumda
damıtma) ve kimyasal olarak dönüştürmeye (hidrojenli kükürt giderme, katalitik) dayanan
çok sayıda işlem gerçekleştirir, bu işlemler motorinlerin birleşimlerinde yer alan birçok
temel maddenin elde edilmesini sağlar. Motorinler, çok farklı fiziksel ve kimyasal
özellikleri bulunan alabildiğine yüksek sayıda (binin üstünde) hidrokarbonun karmaşık
karışımıyla meydana gelir. Motorinin en hassas özellikleri arasında şunları sayabiliriz:
Setan sayısı: Motorinin dizel motorun yanma odasında kendi kendine tutuşma
yatkınlığını gösterir. Başka bir deyişle, çok düşük bir setan sayısı, yani çok uzun bir kendi
kendine tutuşma süresi, geç, eksik ve siddetli bir yanmaya yol açar, ki bu da randımanın
düşmesi, yakıt tüketiminin artması, havayı kirleten gazların emisyonu, gürültü (özellikle
rölantide) ve çalıştırmada yaşanan güçlüklerin, özellikle soğukla artması sonuçları
doğurur.
Soğuğa dayanıklılık:
Benzin ya da kerosen gibi petrol ürünü daha hafif
yakıtların tersine motorin, düşük sıcaklıklarda parafin kristallerinin oluşumu nedeniyle
saydamlığını ve akışkanlığını kaybeder. Bu olay, özellikle kış aylarında, çoğunlukla dizel
araçların filtrelerindeki tıkanmalara bağlı kullanım sorunlarına yol açar. Motorinin düsük
sıcaklıklarda uğradığı değişikliği tanımlamak amacıyla genelde iki gösterge temel alınır;
Sorun Noktası ve FSL (Filtreleme Sıcaklık Limiti). Sorun Noktası ilk parafin kristallerin
belirdiği sıcaklığı gösterir. FSL değeri ise gerçekçi bir sıcaklık alt limit ölçüsüdür; motorin
bu değerin üstündeki sıcaklıklarda dizel araçta beklenen performansı gösterir.
Fue-Oil:
Fuel oil, rezidüel - Çesitli rafinerilerin ürettiği özellikle rezidüel nitelikli sıvı ve
siyah üründür. Bileşimi karmaşık olup ham petrolün menseine göre değişir. İçinde esas
olarak 3, kimi zaman 4 ila 6 halkalı türden polisiklik aromatik bileşimler bulunan kraking
işlemine tabi tutulmuş komponentler içerir. İçinde kükürt, oksijen ve nitrojen bileşimleri
vardır. Ayrıca organo-metalik bileşimler içerir. Hidrojen sülfür hem sıvı hem de buhar
fazda bulunabilir. Aşağıda Tablo 3‟de Fuel-Oil Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri
verilmektedir.
16
Tablo 3. Fuel-Oil Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri.
Ham Petrol:
Yüz milyonlarca yıldan bu yana denizlerde yaşayan ya da suların denizlere
sürüklediği bitki kalıntılarının anaeorabik bir ortamda, uygun şartlar altında (sıcaklık,
basınç ve mikroorganizmaların etkisiyle), toprağın üstünde başkalaşmasıyla petrol oluşur.
Petrolün değeri çok yüksektir, çünkü petrol oldukça az bulunan bir yakıttır. Ham
PetrolYerküre içerisinde organik materyalin başkalaşımı ile oluşmuş ve gözenekli kayaçlar
içerisinde depolanmış sıvı haldeki hidrokarbonlara ham petrol adı verilir. Petrolün
başındaki "ham" terimi bir hammadde olduğunu ve henüz işlenmediğini gösterir. Ham
petrol, rafinerilerde bileşenlerine ayrıştırılarak (damıtılarak) günlük yaşamımızda
kullandığımız pek çok ara madde ve akaryakıt ürünleri elde edilir. İngilizcede petrol
yerine kullanılan petroleum terimi köken olarak Grekçe‟den (Yunanca‟dan) türemiş olup,
taş anlamına gelen "petra" kelimesi ile yağ anlamına gelen "oleo" kelimelerinin
birleşimidir ve taşyağı anlamına gelir. Eski Grekler‟den daha önce, Mezopotamya
dillerinde naptu kelimesi taşyağı anlamında kullanılmıştır. Daha sonra bu kelime nafta
olarak evrimleşmiş ve bugün pek çok dilin kelime haznesine ham petrol veya petrolden
elde edilen gazyağı ve benzin türü hidrokarbon sıvıları belirtmek üzere girmiştir. Petrol
çok değerli bir hammadde olduğundan, zengin petrol kaynaklarına sahip ülkeler bundan
büyük kazançlar sağlarlar.
Petrolün Kimyasal Özellikleri:
Petrol esas itibariyle birçok hidrokarbonların karışımından meydana gelmiştir.
Ayrıca az miktarda azot (N), kükürt (S) ile, eser halinde de olsa metalik elamanlar
mevcuttur. Ham Petrolün Analizi(C) karbon % 82.2 ile % 87.7 arasında (H) Hidrojen %
11.7 ile % 14.7 arasında(S) Kükürt % 0.1 ile % 5.5 arasında (N) Azot % 0.1 ile % 1.5
arasında(O) Oksijen % 0.1 ile % 4.5 arasında Organik Madde % 0.1 ile % 1.2 arasında
değişmektedir.
Katran (Bitum):
Ham petrolde alifatik hidrokarbonlar, Sikloalkanlar, naphthenes oluşturur. Bunlar
aromatik ve poliaromatik bileşiklerdir. Bu bileşikler damıtma kolonunun altında
bulunabilir ve daha istikrarlı ağır üründür. Buna göre, bu bileşiklerde yüksek oranlarda
17
olan yağlar iyi bitüm üretimi için uygundur. Nitel açıdan bakıldığında, bitüm bileşiklerin
iki ana dersten oluşur. Asfaltenler ve Malteni. Asfaltenler, bitüm ağırlığının 5-25%
mevcut, kükürt içeren yoğunlaştırılmış aromatik halkalar ve heteroaromatik bileşikleri
oluşan hidrokarbonların kompleks karışımlarıdır. Aminler ve amidler, oksijenli bileşikler
(ketonlar, fenoller ve karboksilik asitler), nikel ve vanadyum bunlara örnektirler.
Maltenileri iki alt gruba ayrılabilir açabilirsiniz: reçineler ve yağlar.
Reçineler yapısal olarak çok asfaltenlere benzer daha fazla polar bileşiklerdir. Petrol
fraksiyonu uzun alifatik zincirleri ile bağlı naftenik ve aromatik halkalar oluşur. bitüm
yağlarda ise düşük molekül ağırlıklı kesir vardır. kimyasal özellikleri sayesinde her bir
bileşiğin makroskopik davranışları, bir bakış açısıyla, farklı bir rol oynamaktadır.
Asfaltenler tutarlılık, mekanik stres ve bitümün yapışma direncinden sorumludur.
Reçineler esneklik ve yumuşaklık verir.
LPG (Liquified Petroleum Gas):
Sıvılaştırılmış petrol gazı (Liquefied Petroleum Gas - LPG) ve sıkıştırılmış doğal
gaz (Compressed Natural Gas - CNG), tüm alternatif yakıtlar arasında, dünya çapında ve
uzun süreli rol oynayabilecek yegane yakıtlar olarak değerlendirilmektedir. Tespitler,
gelecekte tüm motorların % 20 kadarının tek yakıtlı LPG motorları olacağını
göstermektedir. LPG, karışımın oluşturulması, dağıtımı, ateşlenmesi ve yanmasının
kontrolüne çok az zorluk gösteren yakıtlardan birisi olması sebebiyle ideal bir yakıt olarak
bilinir. Karmaşık ve pahalı ekipmanlar gerektirmeksizin oldukça temiz yanan bir yakıttır.
Emisyon ve gürültü kirliliği karşılaştırmasında, LPG kullanan taşıtların daha az kirletici
olduğu tespit edilmiştir. Kullanıcılar açısından, LPG „yi asıl cazip yapan faktör ekonomik
oluşudur.
LPG Sıvılaştırılmış Petrol Gazı anlamına gelir. LPG bir hidrokarbon olup, temel
olarak bir propan ve bütan karışımıdır. Petrolün işlenmesinden, ya da petrol yataklarında
karışmış biçimde bulunduğu petrol veya CNG‟den ayrıştırılarak elde edilir. Ticari şekliyle
Bütanın kimyasal formülü C4H10 , Propanın ise C3H8 „dir. Bütanla propanı birbirinden
ayıran dolayısıyla da kullanım şekillerini belirleyen “buhar basıncı”dır. Propan ve bütanın
“buhar basınçları” sıcaklıkla orantılı olarak artar.
LPG‟ nin ısıl değeri, diğer gazlara göre daha yüksektir. Aşağıda muhtelif gazların
nisbi ısıl değerleri KCAL cinsinden verilmiştir.
Hidrojen : 2839 Kcal/Nm3
Havagazı : 4717 Kcal/Nm3
Doğalgaz : 9790 Kcal/Nm3
Asetilen : 13127 Kcal/Nm3
Propan : 22447 Kcal/Nm3
Bütan : 29089 Kcal/Nm3
LPG‟ nin yüksek ısıl değerlere sahip olması önemli bir avantajdır. Ancak daha
dikkatli kullanmayı gerektiren bir faktördür.
%30 Propan ile %70 Bütan karışımından meydana gelen LPG‟ nin fiziksel
özellikleri aşağıdaki listede gösterilmiştir.
Özgül Ağırlık (Likit halde):
Kg/dm3
0.560
3
Özgül Ağırlık (Gaz halinde):
Kg/dm
1.860
Kaynama Noktası:
( ° C)
13
18
Gaz Hacminin Sıvı Hacme Oranı:
En Düşük Tutuşma Limiti (Havada):
En Büyük Tutuşma Limiti (Havada):
Yanma İçin Gerekli Hava Miktarı:
Buharlaşma Isısı (15 °C‟ de):
Buhar Basıncı (15 °C‟ de):
Isıl Değeri:
(m3/m3)
(kg/kg)
(m3/kg)
Cal/Kg
Bar
(Kcal/Kg)
250
%2
% 8.70
28.80
15.7
12
85
2.5
10900
Yukarıdaki listeden de görüleceği gibi, gaz haldeki LPG, havadan daha ağır olduğu
için, LPG kaçakları aşağı doğru çöker. Sıvı haldeki LPG ise, sudan daha hafiftir ve bu
nedenle tankların dibinde su birikimlerine rastlanabilir. Sıvı haldeki LPG kaçağı, aynı
hacimdeki gaza göre daha büyük bir madde akışına neden olduğundan, gaz halindeki bir
kaçaktan çok daha tehlikelidir. Bir hacim sıvı LPG, yaklaşık olarak kendisinin 250 katı
hacimde gaz LPG oluşturur.
Tesiste 35,000 -m3 benzin ve türevleri, 5000-m3 katran, fuel oil ve türevleri, 3500m3 gaz ürünleri ve türevleri ile 50000-m3 mazot ve türevlerinin depolanması
planlanmaktadır. Tesise gelecek olan ürünlerin depolama, dolum ve dağıtım tesislerinde
ekonomik ve güvenilir ürün ikmali önem arz etmektedir. Tesiste depolanacak ürünler yurt
dışından gemiler ile temin edilecektir. Kurulacak olan tesisie çeşitli büyüklüklerde
ortalama 5 tip gemi yaklaşması ve ürün boşaltması veya ürün temin etmesi
beklenmektedir. Aşağıdaki tabloda bu 5 tip geminin özellikleri verilmektedir.
Tablo 4. YanaĢacak Gemiler ve Özellikleri.
Tip
VLCC
SUEZMAX
AFRAMAX
PANAMAX
HANDYSTLILE
DWT
302303
149999
105617
74999
40094
GRT
159943
84598
56172
42432
25118
Kargo Kapasite
250000
140000
100000
70000
40000
Proje kapsamında depolanacak ürünlerin transferi her zaman için deniz yolu ile
gerçekleştirilecektir. Depolanacak ürünler kesinlikle dış piyasaya pazarlanacaktır.
I.3. Proje Kapsamındaki Tüm Ünitelerin Özellikleri, Proses Akım ġeması, Tank
Depolama Sahasının Tasarımı (Boyutları, Adedi, Kapasitesi, Özellikleri, Kesiti,
Kullanım Amaçları) Drenaj Sistemi, Projede Uyulacak Ulusal ve Uluslararası
Standartlar. Her Faaliyet Ġçin Her Bir Ünitede GerçekleĢtirilecek ĠĢlemler ile
Faaliyet Üniteleri DıĢındaki Diğer Ünitelerde Sunulacak Hizmetler
Gemiler vasıtası ile getirilen akaryakıt ürünleri denizde yapılacak olan gemi
yanaşma platformuna yanaşma işlemi tamamlandıktan sonra gemideki ve platformdaki
boru arasında bağlantı kurularak akaryakıt belirli bir basınçla gemiden boruya basılacaktır.
Tesiste boru çıkışında oluşturulacak olan kontrol noktasında gemiden karaya aktarılan
19
akaryakıt miktarı ölçülerek sızıntı olup olmadığı kontrol edilecek ve tesiste depolanacaktır.
Tesise iletilen akaryakıt ürünleri hiçbir isleme tabi tutulmayacaktır.
Tesiste yangınla ilgili herhangi bir su depolama ünitesi düşünülmemiştir. Tesisin
yangına karşı korunması tamamen söndürme ve soğutma olarak deniz suyu kullanılacaktır.
Deniz kenarına kurulacak emme basma pompalar vasıtasıyle tüm depoların etrafına
sağlanacak boru hattı ile su temin edilecek ve ayni anda birçok kısma müdahale
sağlanacaltır.Tesiste yapılması planlanan ürün tankları toplam 36 adet olup, kapasiteleri,
boyutları depolanacak ürün cinsleri Tablo 5‟te verilmektedir. Tabloda verilen depolama
tanklarının yerleşimini gösteren taslak vaziyet planı Ek 1‟de verilmiştir.
Tablo 5. Tesiste yapımı planlanan tankların kapasiteleri ve ürün cinsleri
TankNo
Tank 1-17
Tank 18-23
Tank 24-26
Tank 27-36
Ürün
Hacim(m3)
Benzin
Katran
Gaz
Mazot
35000
5000
3500
50000
Çapı(m)
Yükseklik(m)
25
15
15
30
15.2
7
5
17
Proje kapsamında akaryakıt ürünleri depolama tesisi boru hattı ve 302303 DWT‟luk
tanker gemilerin yaklaşabileceği iskele sistemi de planlanmaktadır. Tesiste akaryakıt
ürünlerinin depolanacağı tanklar yüzer tavanlı silindirik olarak tasarlanacaktır. Yüzer
tavan tank kesiti Şekil 4‟de verilmiştir.
.
ġekil 4: Yüzer tavanlı tank kesiti
Yüzer tavanlı tanklar 100 yıldan fazla süredir dizayn edilip kullanılmaktadır. Yüzer
tavanlı tankların, sabit tavanlı tanklara oranla buharlaşma kayıpları önemsenecek derecede
azdır. Yüzer tavanlar, sabit tavanlı tankların yanal sacı içerisine monte edilerek, yakıtın
seviyesine göre yükselip alçalmaktadır. Yüzer tavan ile yakıt arasında herhangi bir boşluk
kalmadığından dolayı, tank içindeki yakıtın buharlaşması büyük derecede azalmaktadır.
Yüzer tavanlı tanklardaki topraklama düzeneği tank büyüklüğüne göre dizayn
edilir.Üst bağlantısı, özel ölçü deliği kapağının borusu içerisine boya kazındıktan sonra
20
yapılır. Bubağlantı zaman içerisinde sökülmesin diye, topraklama teli olduğu bir plaket
üzerine yazılırve ikaz levhası olarak monte edilir.Bu yüzer tavanlı tankların üzerinde
seviye ölçüm cihazı, ısı ölçüm cihazı, PV valfi, giriş- çıkış vanaları, spring (soğutma )
sistemi, köpük nozulu gibi teçhizatlar yer alacaktır.
Yüzer tavanlı tankların özellikleri:
 Uzun kullanım ömrü,
 Çok iyi buharlaşma önleme,
 Akaryakıt ve kimyasal madde geçirmezliği,
 Yüksek ısı izolasyonu,
 Yüksek korozyon dayanımı,
 Statik elektrik koruması,
 Minimum buharlaşma alanı,
 Tank kalibrasyonuna gerek duymaz,
 Asla batmayacak şekilde tasarlanmıştır,
 Minimum bakım ihtiyacı,
 Kolay temizlenebilirlik,
 Çalışma platformu olarak kullanılabilir.
Tesiste tankların yerleşimi yapılırken aşağıdaki kriterler kullanılacaktır.
 Depolanacak sıvının buhar basıncı, operasyon basıncı, parlama noktası ve
depolanan ürünün sıcaklığı,
 Tank kapasitesi, çevrim frekansı, doldurma ve nefesliklerden buhar kaybı
değerlerinin neticeleri,
 Buhar kontrol gereksinimleri,
 Yangın tehlikeleri, tank ve komşu ünite özellikleri,
 Depolanan ürünün korozyon yapıcılığı, buharlarının karbon çeliğini bozma
durumları,
 Statik yük tehlikeleri,
 Gaz örtü ihtiyaçları,
 Sıcaklık ve sıvı seviye standartları,
 Ürün kalite özellikleri,
 Depolanan ürün ile kullanılacak tank sızdırmazlık malzemesinin uyumluluğu.
Tesiste bulunacak depolama tanklarının imalatı API 650 standartlarına uygun
olarakyapılacaktır. API 650 standartlarına göre depolama tesisinde her tank, betonarme bir
temelüzerine monte edilecek olup, saç plaka ve asfalt kaplama ile taban sızdırmazlığı
sağlanacaktır.Herhangi bir şekilde tanklarda çatlak oluşması halinde tanktaki ürün sahada
bulunan ve aynıürün içeren diğer tanklara aktarılacaktır. Herhangi bir nedenle tanklarda
olabilecek çatlaktansızan akaryakıtın çevre yayılımını önlemek amacı ile akaryakıt
depolama ve dolum tanklarınınetrafına güvenlik havuzları oluşturulacaktır. Böylece
oluşacak sızmalar tamamen bu havuziçerisinde kalacaktır. Sızma sonucu oluşacak ürün
seperatöre aktarılarak, yoğunluk farkındanyararlanılmak sureti ile ayrıştırıldıktan sonra
ürün depolama tanklarına verilecektir. Her tanktaseperatör sistemine bağlı kapanlı tahliye
aleti konulacaktır. Toplama havuzları tank cidarı veboru hattından uzakta ve seperatöre
21
bağlı kapanlı tahliye aleti ile teçhiz edilecektir. Seddekorumalı drenaj sahasında seperatöre
giden bağlantıda, akıntı kontrolü yapmak amacı ilesedde dışına blok valf konulacaktır.Söz
konusu tesis için GSM izni alınması aşamasında gerekli görülmesi durumunda,tankların
birbirlerine ve tesis sınırına mesafeleri belirlenirken NFPA standartları da gözönüne
alınacaktır.
Tesiste tankların yerleşimi yapılırken aşağıdaki kriterler kullanılacaktır:
 Depolanacak sıvının buhar basıncı, operasyon basıncı, parlama noktası ve
depolanan ürünün sıcaklığı,
 Tank kapasitesi, çevrim frekansı, doldurma ve nefesliklerden buhar kaybı
değerlerinin neticeleri,
 Buhar kontrol gereksinimleri,
 Yangın tehlikeleri, tank ve komşu ünite özellikleri,
 Depolanan ürünün korozyon yapıcılığı, buharlarının karbon çeliğini bozma
durumları,
 Statik yük tehlikeleri,
 Gaz örtü ihtiyaçları,
 Sıcaklık ve sıvı seviye standartları,
 Ürün kalite özellikleri,
 İlerde olabilecek ürün değisiklikleri için hazırlıklı olmak,
 Depolanan ürün ile kullanılacak tank sızdırmazlık malzemesinin uyumluluğu.
Tesisin işletme aşamasında tankların etrafı betonarme seddelerle çevrilerek,
akaryakıtdolum ve bosaltım islemleri sırasında herhangi bir akaryakıt dökülmesi, sızma
vb. kazalardaakaryakıtın topraga, yer altı ve yüzey sularına karısması önlenecektir.
Betonarme seddelersızdırmaz olacak, seddelerin hesabı en üst noktasına kadar su dolu
kabul edilerek yapılacaktır.Sedde yükseklikleri (hacimleri) NFPA (National Fire
Protection Association)-30 (NFPA-30Flammable and Combustable Liguids Code, 2000
Edition) ve API (American PetroleumInstitute) Standard 2610'a, (API-2610 Design,
Construction, Operation, Maintenance, andInspection of Terminal and Tank Facilities)
göre hesaplanacaktır.
Sedde tabanlarına sızdırmaz bir betonarme kaplama yapılacak olup kaplamada
genleşme ve çatlar derzleri temin edilerek bu derzler petrole dayanıklı bir mastikle
doldurulacaktır. Zemin kaplaması, bakım ekipmanları ve insan trafiğine dayanıklı olacak
şekilde yapılacaktır. Bakım ekipmanlarının seddelerin içine girebilmesi için seddelerin
özelliğini bozmayacak şekilde ulaşım sağlanacaktır. Tankların etrafının seddeleme duvarı
ile çevrilmesinde uygulanacak kriterler ve alınacak önlemler asağıda belirtilmiştir (NFPA–
30 Flammable and Combustible Liguids Code 2000 Edition Standardı):
1. Tanktan uzağa doğru, 15 m veya sedde dibine kadar (hangisi daha küçük iseo kabul
edilir), zemine en az %1'lik eğim verilecektir.
2. Seddeleme duvarı ile çevrili alanın hacmi, bu alan içerisindeki en büyük
tanktan(tankın dolu olduğu varsayılarak) salınabilecek en fazla sıvı hacminden daha
azolmayacaktır. Birden fazla tankı içeren seddelenmis alanın hacmi hesabı
dikkatealınırken, en büyük tankın dışında kalan tankların, sedde duvarının
yüksekliğinetekabül eden hacimleri çıkarılıp ona göre hesaplama yapılacaktır.
22
3. Seddeleme duvarı ile çevrili alanın duvarları betondan veya taştan yapılıp(betonla
sıvanarak),
sıvı
geçirmeyecek
ve
hidrostatik
basınca
dayanacak
şekildetasarlanacaktır.
4. Seddelenen alanın duvarlarının ortalama yüksekliği, iç zeminden, en çok 1,8
molacaktır. Tanklara, vanalara ve diğer donanımlara normal ulaşım ve acil gerekli
erişim için imkan sağlanacak ve seddelenmiş mahalden güvenli kaçış için tedbirler
alınacak olursa ve ayrıca aşağıdaki şartlar yerine getirilirse, seddeleme duvarlarının
bu yüksekliği aşmasına müsaade edilmektedir.
5. Sınıf l1 sıvı içeren seddeleme duvarının, iç zeminden ortalama yüksekligi, zeminden
3,6 m'den fazla ise veya herhangi bir tank ile seddeleme duvarının üst iç kenarı
arasındaki mesafe, seddeleme duvarının yüksekliğinden az ise, seddeleme duvarının
üst seviyesinin altına inmeden, vanaların normal çalıştırılmaları ve tank tavanlarına
erişim için tedbirler alınacaktır.
6. Seddeleme duvarlarının içinden geçen borular, oturma veya yangına maruz kalma
sonucu aşırı gerilmeleri önleyecek şekilde dizayn edilecektir.
7. Tanklar ile sedde duvarlarının içe bakan dibi arasındaki asgari mesafe 1,5 m
alınacaktır.
8. Tanklarda fazla dolumu engelleyecek ekipmanlar bulunacaktır. Bu ekipmanlar; (a)
Tankın %95'inden daha fazlası dolmadan, otomatik olarak tanka akışı kapatacak, (b)
Akaryakıt ürünlerinin transferini sağlayan dolum elemanını, tankın içine akışı
azaltarak veya "seviye yüksek" alarmı vererek, tankın %95'inden fazlası dolmadan
uyaracak. c) Fazla dolum olmadan 30 dakika önce akışı azaltacak, fazla dolum
olmadan 1 dakika önce "seviye yüksek" alarmı ile dolum elemanını uyaracak veya
tankın üzerindeki fittings malzemelerinin fazla dolumdan etkilenmelerini
engellemek için otomatik olarak tanka akışı kesecektir.
9. Tesiste kullanılacak elektrik tesisatları, API 497 ve 505'e göre "Ex-proof " Type
olacaktır. Ayrıca sistemde kullanılan santrifüj pompalar ise API 677'ye uygun
olacaktır.
Tesiste depolama tankları dışında bulunan diğer ünitelerle ilgili bilgiler aşağıda
verilmiştir.
Boru Hattı: Proje kapsamında akaryakıt ürünlerinin temini yukarıda belirtilen
sistem kullanılarak boru hattı ile gerçekleştirilecektir.
Ġdari Bina (1adet): İdari ve sosyal bina tesis faaliyetlerinin (depolama, doldurma,
boşaltma, faturalama hizmetleri ve personel ihtiyaçları vb.) takibi ve kontrolü için
personelin çalıştığı betonarme bina olacaktır.
Yemekhane ve yağ deposu (1 adet): Madeni yağların depolanacağı ve personelin
yemek ihtiyacının karşılanacağı yemekhane olmak üzere alan üzerine betonarme olarak
inşa edilecektir.
Kazan Dairesi (1 adet): Proje kapsamında işletme aşamasında beyaz ürünlerin kış
aylarında donmaması amacıyla tank cidarlarına verilen sıcak suyun elde edilmesinde
kullanılacak kazan için 150m2 „lik kazan dairesi kurulacaktır.
GiriĢ ve ÇıkıĢ Kontrol Binası(1 adet): Tesise olan giriş çıkışları kontrol etmek
amacıyla betonarme olarak yapılacaktır.
Seperatör: Herhangi bir şekilde alanda sızan veya suya karışan sıvılar bu ünitede
toplanıp ve yoğunluk farkından ürün -su karışımı birbirinden ayrılacaktır.
23
Arıtma Tesisleri: Tesiste oluşacak evsel ve endüstriyel nitelikli atık suların
toplanması ve arıtılması için 2 ayrı paket atıksu arıtma tesisi yapılacaktır.
Slop Tankı: Tankların etrafındaki seddelerde toplanan yağmursuyu ve tanklardan
sızabilecek akaryakıtların toplanacağı slop tankı bulunacaktır. Slop tankında dinlendirilen
akaryakıt-yağmursuyu karışımı yoğunluk farkı nedeniyle belirli bir sürede birbirinden
ayrılır. (slop tankının altındaki musluklardan suyun temizlenmiş olup olmadığı kontrol
edilir.) Slop tankında sudan ayrılan akaryakıt ürünü binde 3 oranında motorin tankına
verilecektir. Slop tankında akaryakıttan bir miktar temizlenmis su seperatöre gönderilir.
Tesiste kullanılacak olan depolama tankları dışındaki başlıca malzeme ve ekipmanların
kullanım amaçları ve özellikleri aşağıda belirtilmiştir.
Yangın Pompası Grupları, Komple Ekipman: İtenmeyen bir yangın ya da
benzeri durumlarda tankların, pompa dairesinin, kamyon tanker terminalinin ıslatılarak
soğutulmasını temin edecek olan, terminalin yangın güvenlik sisteminin en önemli makine
parkıdır. NFPA-20'ye göre tank yerleşim planı dikkate alınarak, dizel pompa, elektrikli
pompa ile joker pompa tesis edilecektir.
Yangın Söndürme Tüpü (6-50 kg'lık): Yangının cinsine göre kuru kimyevi tozlu
ya da tozlu karbondioksitli olarak, alevlenme olabilecek noktalara yerleştirilecek olup, son
derece etkili yangına ilk müdahale cihazlarıdır.
Yangın Söndürme Teçhizatı ve Tek Hortumlu Hidrant Çıkrığı: Yangın
hortumlarının sahada düzenli olarak muhafazası ve acil bir durumda hızla çekilerek
kullanılmasına olanak sağlayan tamburlara hidrant çıkrığı adı verilmektedir. Yangın
savunma sisteminde yer alan yangın hortumu, bu hortumların yangın vanalarına
bağlanması için kullanılan bağlantı elemanları, hortumların bağlandığı yangın vanaları,
hortum ucundaki
püskürtme nozulları (pülvarize ve solid), yangın hortum kelepçelerini, hortum
rakorlarının vanalara bağlanması ve sıkılması için kullanılan özel anahtarları
kapsamaktadır.
Yangın Su Topu (komple ekipmanlarıyla ): Herhangi bir yangın anında özellikle
uzak mesafelerden (50m civarı) stoklama tanklarına ve tank üzerinde bulunan ekipmanlara
(vanalar, emniyet valfleri, borular vs.) su ile soğutma işlemini yapmaya yarayan yüksek
debili ekipmanlardır.
Yangın Müdahale Teçhizatı: Yangın halinde yangın mahalline yaklaşılmasını ve
gerekli müdahalenin yakından yapılmasına imkan veren yangın elbisesi ve yangın
battaniyesini, yangın sırasında ekiplerin kontrol ve sevki için kullanılacak sirenli
megafonu, yaralıların taşınmasına yarayan sedyeyi, yaralılara ilk müdahalenin yapılmasını
sağlayacak ilk yardım setini ve yangına müdahale edecek ekibin kullanacağı alev almaz
yağmurluğu kapsamaktadır.
Tank Sıcaklık Duyargası (Termometre) (Her tankta 1 adet):Tank içerisindeki
sıcaklıgı ölçerek idari binadaki bilgisayarda gösteren cihazdır.
Portatif Gaz Dedektörü, Komple Ekipman: Taşınabilir gaz dedektörü sayesinde
terminalin değişik noktalarında gaz ölçümleri yapılabilecektir. Bu cihaz özellikle sahanın
muhtelif yerlerinde yapılabilecek tamir ve bakım çalışmaları öncesinde emniyet ve
güvenlik temini amacıyla yapılması gereken gaz kaçağı tespiti için önem arz etmektedir.
Soğutma Sistemi: Tank içi sıcaklığın artması durumunda harekete geçen ve tüm
tankı ıslatarak soğutan sistemdir. Tüm tanklarda su ile soğutma sistemi bulunacak olup
NFPA-15 standartlarına uygun olacaktır.
24
Köpük Sistemi: Tank içinde yangın çıkması durumunda tanka köpük basarak ürün
ile havanın temasını kesen ve ortam sıcaklığını düşüren sistemdir.
Topraklama Sistemi, Komple Ekipman (Her tankta ve her bir tanker dolumu
için 1'er adet): Tankerlere petrol ürünü dolumu yapılırken tanker üzerindeki statik
elektriğin toprağa akıtılması ve elektriğin akıp akmadığının kontrolü amacıyla
kullanılmakta olup, tanker dolum işleminin emniyet ve güvenliğinin artırılmasına yönelik
bir ekipmandır.
Seviye Ölçüm Sistemi, Komple Ekipman (Her bir tankta 1 takım): Tanklar
içindeki petrol ürününün miktarı ile sıcaklığın takip ve kontrol edildiği ekipmandır.
Ex-proof Aydınlatma Armatürü: Patlayıcı gazın bulunabileceği ortamlarda
kullanılması zorunlu olan bu özel aydınlatma ekipmanları, ortamda gaz olması halinde
dahi yangına neden olmayacak şekilde aydınlatma işlevini yerine getirebilmektedir.
HDPE Boru ve Fittings Malzemeleri (Muhtelif Çaplarda): HDPE (Yüksek
yoğnluklu polietilen) malzemeden imal edilmiş değişik boyutlardaki borular ve fittings
malzemeler tesisin yangın su hatları için kullanılacaktır. Bu tip borular ve fittings
malzemeler özellikle toprak altı uygulamalarda korozyona karşı mukavim olması ve
deprem sırasında elastik kabiliyetleri nedeniyle kırılmadıkları için seçilmektedir.
Kesintisiz Güç Kaynağı: Bilgisayar vb. elektronik ekipmanların ani enerji
kesintilerinde hafızalarında bulunan bilgilerin yok olmasını engelleyerek, otomatik kontrol
sisteminin sürekliliğini temin eden bir nevi akü sistemidir.
1500 KWA jeneratör: Şehir elektriğinin kesilmesi halinde terminalin faaliyetlerini
aksamadan sürdürebilmesi için, çalıştırılması gereken minimum ekipman güçlerine göre
seçilmiş güç kaynağıdır.
Boru Emniyet Valfleri: Kapalı sistemde bulunan petrol ürünlerinin sıcaklığının
artması halinde boru içinde bulunan ürünün basıncı da artacaktır. Artan basıncın boru
hatlarının çalışma basınçlarının üzerine çıkmaması için, boru hatlarının uzunluk ve
çaplarına göre hesaplanan boru emniyet valfleri konulacaktır.
Tank Emniyet Valfleri: Tanklarda bulunan petrol ürünleri kapalı bir devre içinde
bulunmaktadır. Bu kapalı sistemin sıcaklığının artması halinde tank içinde bulunan ürünün
basıncını ayarlayan valflerdir. Bu valfler tanka manifold denilen ayırıcı vanalar aracılığı
ile bağlanır.
Tesisle ilgili iş akış şeması Şekil 5‟te verilmiştir.
25
ġekil 5: ĠĢ AkıĢ ġeması.
I.4. ġamandıra Sistemi ile Ġlgili Teknik Bilgiler (Yapım Teknikleri, Kullanılan
Malzemeler ve Özellikleri, Koordinatları (derece, dakika, saniye) Kullanım
Amaçları, Kapasitesi, (DWT olarak) Proje Sonucu Gelecek Ġlave Yük, YanaĢacak
Gemi Tonajları, Vb)
Tankerlerle bölgeye ulaşacak olan ürünlerin boşaltılması amaçlı herhangi bir
şamandra sistemi kullanılmayacaktır. Bölgede mendirek inşaa edilerek gemilerin direkt
olarak yaklaşması sağlanacak ve yük doldurma ve boşaltma işlemi mendirek üzerinden
load arm sistemiyle deniz içerisinde herhangi bir işlem uygulanmadan gerçekleşecektir.
Kullanılacak olan maksimum gemi 300,000 m3 olacaktır. Bu gemiler için gerekli olan
deniz derinliği 30-35 m olmaktadır. Ayni anda 4 adet 300,000 m3 lük gemi dolum veya
boşaltım yapabilecektir.
I.5. Arazi Kazanmak Amacıyla veya Diğer Nedenlerle, Herhangi Bir Su Ortamında
Doldurma Yapılıp Yapılmayacağı, Kazıklar Üzerine ĠnĢaat, vb. ĠĢlemler ile Bunların
Nerelerde Yapılacağı, Ne Kadar Alanı Kaplayacağı, ĠnĢaat Süresince Kullanılacak
Ekipmanlar ve ĠnĢaat Tekniği
Kıyı boyunca 50 m denize doğru beton kaya dolgu yapılıp kıyı boyunca yaklaşık 1
km devam edecek. Bu durumda 50000 m2 lik bir alan platforum olarak ve boru sistemleri
ile vanaların yerleştirilmesi için kullanılacaktır. Bu bölümdeki derinlik batimetri
haritalarından da belli olduğu gibi 5-m. derinliğe kadar olacaktır. Toplam 250,000 m3 kaya
beton dolgu yapılacaktır. Burada kullanılacak olan kayaların fiziki yapıları kontrol
edildikten sonra arazi tesviyesi veya Beşparmak Dağlarından alınacaktır. Beton için
kullanılacak olan kum ve çakıl da ayrıca Beşparmak Taş ocaklarından tedarik edilecektir.
26
Dolum ve boşaltım borularının ulaşımını sağlamak için İskele platforumu
kullanılacaktır. İskele platforumunun her iki yanında deniz tankerlerinden gelen petrol
ürünlerinin boşaltılmasına imkan veren yanaşma yerleri bulunacaktır.
Yapılacak olan kazıklı iskele 750-m civarında ve 40- m derinliğe ulaşacak şekilde
yapılacaktır. Denizde kullanılşacak çelik kazık boruların cins ve ebadları proje esasındaki
çalışmalardan belirlenecek ve standart lara uygun olacaktır. İskele kazıklı temelinin
tasarımı, normal yükleme koşulları altında yeterli taşıma kapasitesi ve direnç sağlayacak
şekilde yapılacaktır. Ayrıca iskele deprem koşullarında da kabul edilebilir derecenin
ötesinde deforme olmayacak şekilde inşa edilecektir.
I.6. Kullanılacak Dolgu Malzemesinin Özellikleri, Deniz Ortamı ile EtkileĢimi
(Malzemenin Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri, Bu Kapsamda Ağır Metal Ġçeriği ve
Sudaki Çözünürlüğü, Nereden ve Nasıl Temin Edileceği, TaĢınması ile Ġlgili Diğer
ĠĢlemler)
Kullanılacak dolgu malzemesi Beşparmak Dağlarından veya bölgeden temin
edilecektir. Temin edilecek malzemenin fiziksel ve kimyasal özellikleri ile ilgili herhangi
bir araştırma yapılmamıştır. Sudaki çözünürlükleri ve ağır metal içerip içermemeleri dolgu
malzemesinin temin edileceği taş ocakları belirlendikten sonra test edilecektir.
Malzemenin ağır metal içermemesi, suda çözülmemesi ve ayrıca fiziksel dayanıklığı ile
kimyasal çözünürlüğü ve kimyasal kirletme potansiyelleri kontrol edilip deniz ortamına
herhangi bir şekilde kirlenme riski yaratmamalarına dikkat edilecektir.
I.7. DöĢenecek Boru Hattının Boyutları, Kapasitesi, Adedi, Kullanım Amaçları ve
Boruların Teknik Özellikleri (Katodik Koruma, Ġzolasyon vb.), Güzergah Hakkında
Bilgi
Planlanan tesiste, akaryakıt ve ürünleri denizde kurulacak mendirek üzerine
döşenecek boru hattı ile temin edilecektir. Gemiler vasıtası ile getirilen akaryakıt ürünleri
denizde yapılacak olan gemi yanaşma platformuna yanaşma işlemi tamamlandıktan sonra
gemideki ve platformdaki boru arasında bağlantı kurularak akaryakıt belirli bir basınçla
gemiden boruya basılacaktır. Tesiste boru çıkışında oluşturulacak olan kontrol noktasında
gemiden karaya aktarılan akaryakıt miktarı ölçülerek sızıntı olup olmadığı kontrol
edilecektir. Tesise iletilen akaryakıt ürünleri hiçbir işleme tabi tutulmadan tesiste
depolanacak ve tekrardan dolum için gelecek olan tankerlere ayni yöntem ile aktarılarak
tüketiciye ulaştırılacaktır.
Platforma yaklaşan gemiler (3 adet) ayni anda operasyon görecek şekilde sistem
kurulacaktır.Loading arm sisteminin uygulanması ile birlikte bu gemiler ayni anda dolum
ve boşaltma işleri yapabileceklerdir.Kullanılacak borular dirty ve clen olmak üzere iki tip
olacaktır. Clean sistemde 3 adet 24 inç ve dirty sistemde 2 adet 16 inç boru kullanılacaktır.
Temiz sistemde daha temiz akaryakıtlar ve kirli sistemde ise daha kaba akaryakıtların
dolum ve boşaltma işlemleri yapılacaktır. Dolum ve boşalım işleminde kullanılacak
pompalar 5000 m3/h herbiri olabilecek kapasitede olacaktır ve herbir pompanın yükü 1000
kWA civarında olacaktır. Kullanılacak pompaların herzaman birer adet de yedeklemeleri
bulunacaktır. Gemiden depolamaya veya depolamadan gemiye pompalama esnasında
gemi pompalarına extra yardımda yapılabilinecektir. Yani gemi pompası pompalama
27
yaparken tesisteki pompa da emme yaparak güç paylaşımı yapabilecek sistemlerden
olacaktır.
I.8. Faaliyet Ünitelerinde Kullanılacak Makine ve Teçhizatın Adet ve Özellikleri,
Bakım ve Temizlik ÇalıĢmaları
Tesiste kullanılacak olan depolama tankları dışındaki başlıca malzeme ve
ekipmanların kullanım amaçları ve özellikleri aşağıda belirtilmiştir.
Elektronik Kantar (1 Adet): Tankerlere yüklenen petrol ürünlerinin miktarının tespit
edilerek ticari satışının yapılabilmesine olanak sağlayan ağırlık tartım sistemidir. 500m2
alanda kurulacaktır.
Seperatör: Herhangi bir şekilde alanda sızan veya suya karışan sıvılar bu ünitede
toplanıp ve yoğunluk farkından ürün-su karışımı birbirinden ayrılacaktır.
Dizel Jeneratör, Komple Ekipman:Şehir elektriğinin kesilmesi halinde terminalin
faaliyetlerinin aksamadan devam edebilmesi için, çalıştırılması gereken minimum
ekipman güçlerine göre seçilecek olan elektrik üreticisidir.
Yangın Pompası Grupları, Komple Ekipman: İstenmeyen bir yangın ya da benzeri
durumlarda tankların, pompa dairesinin, kamyon tanker terminalinin ıslatılarak
sogutulmasını temin edecek olan, terminalin yangın güvenlik sisteminin en önemli makine
parkıdır. NFPA - 20'ye göre tank yerleşim planı dikkate alınarak, dizel pompa, elektrikli
pompa ile joker pompa tesis edilecektir.
Yangın Söndürme Tüpü (6-50 kg'lık): Yangının cinsine göre kuru kimyevi tozlu ya
da tozlu karbondioksitli olarak, alevlenme olabilecek noktalara yerleştirilecek olup, son
derece etkili yangına ilk müdahale cihazlarıdır.
Yangın Söndürme Teçhizatı ve Tek Hortumlu Hidrant Çıkrığı: Yangın hortumlarının
sahada düzenli olarak muhafazası ve acil bir durumda hızla çekilerek kullanılmasına
olanak sağlayan tamburlara hidrant çıkrığı adı verilmektedir. Yangın savunma sisteminde
yer alan yangın hortumu, bu hortumların yangın vanalarına bağlanması için kullanılan
bağlantı elemanları, hortumların bağlandığı yangın vanaları, hortum ucundaki püskürtme
nozulları (pülvarize ve solid), yangın hortum kelepçelerini, hortum rakorlarının vanalara
bağlanması ve sıkılması için kullanılan özel anahtarları kapsamaktadır.
Yangın Su Topu (komple ekipmanlarıyla): Herhangi bir yangın anında özellikle uzak
mesafelerden (50m civarı) stoklama tanklarına ve tank üzerinde bulunan ekipmanlara
(vanalar, emniyet valfleri, borular vs.) su ile soğutma işlemini yapmaya yarayan yüksek
debili ekipmanlardır.
Yangın Müdahale Teçhizatı: Yangın halinde yangın mahalline yaklaşılmasını ve
gerekli müdahalenin yakından yapılmasına imkan veren yangın elbisesi ve yangın
battaniyesini, yangın sırasında ekiplerin kontrol ve sevki için kullanılacak sirenli
megafonu, yaralıların taşınmasına yarayan sedyeyi, yaralılara ilk müdahalenin yapılmasını
sağlayacak ilk yardım setini ve yangına müdahale edecek ekibin kullanacağı alev almaz
yağmurluğu kapsamaktadır.
Yükleme Kolu, Komple Ekipman: Kamyon tankerlere petrol ürünlerinin
doldurulması için kamyon tanker terminali mahallinde kullanılan çelikten imal edilmiş
dolum aparat/kollarıdır.
Tank Sıcaklık Duyargası (Termometre) (Her tankta 1 adet): Tank içerisindeki
sıcaklığı ölçerek idari binadaki bilgisayarda gösteren cihazdır.
28
Flanşlı Küresel Vanalar: Genel olarak vanalar, petrol ürünlerinin boru hattında
transferi yapılırken bir noktadan diğer bir noktaya yönlendirilmesini, transferin
durdurulmasını, değişik ürünlerin birbirine karışmamasını sağlar. Küresel vanalar manuel
olarak yerinden açılıp kapanabileceği gibi, otomasyon gerektiren hallerde, elektrik motoru
takılarak uzaktan kumanda edilebilir.
Portatif Gaz Dedektörü, Komple Ekipman: Taşınabilir gaz dedektörü sayesinde
terminalin değişik noktalarında gaz ölçümleri yapılabilecektir. Bu cihaz özellikle sahanın
muhtelif yerlerinde yapılabilecek tamir ve bakım çalısmaları öncesinde emniyet ve
güvenlik temini amacıyla yapılması gereken gaz kaçağı tespiti için önem arz etmektedir.
Soğutma Sistemi (Her bir tankta 1 takım): Tank içi sıcaklığın artması durumunda
harekete geçen ve tüm tankı ıslatarak soğutan sistemdir. Tüm tanklarda su ile soğutma
sistemi bulunacak olup NFPA–15 standartlarına uygun olacaktır.
Köpük Sistemi (Her bir tankta 1 takım): Tank içinde yangın çıkması durumunda
tanka köpük basarak ürün ile havanın temasını kesen ve ortam sıcaklığını düşüren
sistemdir.
Topraklama Sistemi, Komple Ekipman (Her tankta ve her bir tanker dolumu için
1'er adet): Tankerlere petrol ürünü dolumu yapılırken tanker üzerindeki statik elektriğin
toprağa akıtılması ve elektriğin akıp akmadığının kontrolü amacıyla kullanılmakta olup,
tanker dolum işleminin emniyet ve güvenliğinin artırılmasına yönelik bir ekipmandır.
Seviye Ölçüm Sistemi, Komple Ekipman (Her bir tankta 1 takım): Tanklar içindeki
petrol ürününün miktarı ile sıcaklığın takip ve kontrol edildiği ekipmandır.
Ex-proof Aydınlatma Armatürü: Patlayıcı gazın bulunabileceği ortamlarda
kullanılması zorunlu olan bu özel aydınlatma ekipmanları, ortamda gaz olması halinde
dahi yangına neden olmayacak şekilde aydınlatma işlevini yerine getirebilmektedir.
HDPE Boru ve Fittings Malzemeleri (Muhtelif Çaplarda): HDPE (Yüksek
yoğunluklu polietilen) malzemeden imal edilmiş değişik boyutlardaki borular ve fittings
malzemeler tesisin yangın su hatları için kullanılacaktır. Bu tip borular ve fittings
malzemeler özellikle toprak altı uygulamalarda korozyona karşı mukavim olması ve
deprem sırasında elastik kabiliyetleri nedeniyle kırılmadıkları için seçilmiştir.
Kesintisiz Güç Kaynağı (1 adet): Bilgisayar vb. elektronik ekipmanların ani enerji
kesintilerinde hafızalarında bulunan bilgilerin yok olmasını engelleyerek, otomatik kontrol
sisteminin sürekliliğini temin eden bir nevi akü sistemidir.
Boru Emniyet Valfleri: Kapalı sistemde bulunan petrol ürünlerinin sıcaklığının
artması halinde boru içinde bulunan ürünün basıncı da artacaktır. Artan basıncın boru
hatlarının çalışma basınçlarının üzerine çıkmaması için, boru hatlarının uzunluk ve
çaplarına göre hesaplanan boru emniyet valfleri konulacaktır.
Tank Emniyet Valfleri (Her Tankta 1 takım): Tanklarda bulunan petrol ürünleri
kapalı bir devre içinde bulunmaktadır. Bu kapalı sistemin sıcaklığının artması halinde tank
içinde bulunan ürünün basıncını ayarlayan valflerdir. Bu valfler tanka manifold denilen
ayırıcı vanalar aracılığı ile bağlanır.
Pompa, Komple Ekipman; Tesiste stoklanan petrol ürününün transferinde kullanılan
elektrik motoru ve pompadan olusan ekipmandır. Faaliyeti planlanan tesisin malzeme
seçimi, montajı, isletmeye alınması ve çalıstırılmasının ulusal ve uluslar arası standartlara
ve ilgili mevzuata uygun olacaktır
Kurulacak olan tesiste kullanılacak alet ve ekipman sayısı planlanan kapasiteyi
karşılayacak şekilde olacaktır. Tesiste her yıl bir ya da iki kez yapılacak olan bakım ve
29
temizlik çalışmalarının yanısıra, periyodik olarak yapılacak genel kontroller sırasında da
karşılaşılan sorunlar anında teknik personel tarafından giderilecek, giderilemeyen arızalar
karşısında makine teçhizat ve ekipmanlarda yenileme yoluna gidilecektir. Tesiste yer alan
makine ve ekipmanların bakım ve onarımları ise üretici firmanın öngördüğü şekilde
yapılacaktır.
I.9. Proje Kapsamında Planlanan Ekonomik, Sosyal ve Altyapı Faaliyetleri
Proje kapsamında planlanan ekonomik sosyal ve altyapı faaliyetlerini kapsayan
yatırım üç fazda gerçekleştirilecektir. 2011 yılında sözkonusu yatırım için gerekli izinlerin
alınması ve projelendirme işlerinin tamamlanması planlanmaktadır. Bu kapsamda arazi
tahsisinin gerçekleştirilmesi, imar planı çalışmaları, çevresel etki değerlendirmesi
çalışması ve uygulama projelerinin hazırlanması ana işleri tamamlanacaktır. Bütün bu
çalışmaların gerçekleşmesi için gerekli alt etüdlerde (zemin etüdü çalışmaları,
matematiksel ve fiziksel modeller) 2011 yılı içerisinde sonuçlandırılmış olacaktır. Bu
sürecin önemli bir kısmını hazırlanan bu çalışmaların ilgili resmi kurumlardan
onaylanması oluşturmaktadır. 2012-2013 yıllarında yatırımın 1. Fazı gerçekleştirilecektir.
Bu fazda,

Bütün inşaat altyapı işleri (dolgu, rıhtımlar, platformlar vs.)

300.000 m3 beyaz akaryakıt ürünleri (benzin/motorin) için tank çiftliği

Sıvı yük elleçlemesinde kullanılacak boru hatları, pompa,yükleme ataşmanları
gibi yan tesislerin 50%‟si

40 ton kapasiteli 1 adet dökme yük vinci (gantry crane)

20 ton kapasiteli 1 adet vinç,

Liman için gerekli olan idari ve sosyal tesisler
işleri gerçekleştirilecektir. Bu dönemde yapılacak işlerin ekonomik boyutları Tablo 6‟da
verilmiştir.
Tablo 6: I. Faz (2012-2013) yatırım dönemi iĢleri (ABD doları)
Yatırım Kalemi
Miktar
Tutar
Geri Saha Dolgusu ve Düzenlemesi
Kazıklı Rıhtım
Sıvı yük platformları
Bağlama Dolfenleri
Yaslanma Dolfenleri
Platform ulaşım yolu
Pompalar, Boru hatları, diğer
Akaryakıt depolama tank çiftliği
40 ton kapasiteli kreyn
20 ton kapasiteli vinç
İdari ve sosyal tesisler
5.250.000 m3
29.400 m2
7.400 m2
1.440 m2
1.800 m2
3.600 m2
50%
400.000 m3
1 adet
1 adet
1 adet
20.000.000
35.000.000
10.000.000
2.000.000
3.000.000
2.000.000
15.000.000
40.000.000
7.000.000
2.000.000
1.000.000
I. Faz Yatırım Dönemi
Toplam tutarı 137.000.000
30
2014 yılında işletmeye alınacak I. Faz yatırımları ile birlikte 2014-2015 yıllarını
kapsayan II. Faz yatırım dönemi başlayacaktır. Bu dönemde yapılacak işler:

400.000 m3 siyah akaryakıt ürünleri (ham petrol, fuel oil) için tank çiftliği

Sıvı yük elleçlemesinde kullanılacak boru hatları, pompa, yükleme
ataşmanları gibi yan tesislerin 25%‟i
olarak planlanmaktadır. Bu dönemde yapılacak işlerin ekonomik boyutları Tablo 7‟de
verilmiştir.
Tablo 7: II. Faz (2014-2015) yatırım dönemi iĢleri (ABD doları)
Yatırım Kalemi
Miktar
Tutar
Akaryakıt depolama tank çiftliği
40 ton kapasiteli kreyn
20 ton kapasiteli vinç
400.000 m3
1 adet
1 adet
25%
32.000.000
7.000.000
3.000.000
7.000.000
II. Faz Yatırım Dönemi
Toplam tutarı 49.500.000
2016
tesislere




yılında başlayacak ve 2017 yılı sonunda tamamlanacak III. Faz yatırım ile bu
100.000 m3 siyah akaryakıt ürünleri (ham petrol, fuel oil) için tank çiftliği
100.000 m3 beyaz akaryakıt ürünleri (benzin, motorin) için tank çiftliği
100.000 m3 diğer kimyasal sıvı yükler için tank çiftliği.
Sıvı yük elleçlemesinde kullanılacak boru hatları, pompa hatları,pompa
yükleme ataşmanları gibi yan tesislerin 25%‟i işleri eklenecektir.
Bu dönemde yapılacak işlerin ekonomik boyutları Tablo 8‟de verilmiştir.
Tablo 8: III. Faz (2016-2017) yatırım dönemi iĢleri (ABD doları)
Yatırım Kalemi
Miktar
Tutar
Akaryakıt depolama tank çiftliği (Siyah) 200.000 m3
Akaryakıt depolama tank çiftliği(beyaz) 200.000 m3
25%
16.000.000
20.000.000
7.500.000
III. Faz Yatırım Dönemi
43.500.000
Toplam tutarı
Rixo ortak girişim grubu tarafından tasarlanan liman için toplam yatırım tutarı 7
yılda tamamlanmak üzere 230.000.000 ABD doları olarak belirlenmiştir. Yatırımların %60
ilk fazda kullanılacak ikinci fazda öngörülen yatırım %21 ve son fazda yatırım ise %19
olarak planlanmıştır.
Rixo ortak girişim grubu yatırım tutarının yaklaşık %10-20 (20.000.000 ABD
doları) oranında kısmını özkaynaklarından karşılayacaktır. Özkaynaklarla karşılanacak
finansman her üç faz içinde kullanılacaktır. Her yatırım dönemi başında o dönem
31
yapılacak tutarı kadar dış finansman yıllık libor +%2,0 faiz ile ve 10 yıl vadeli olarak dış
kaynaklardan sağlanacaktır. Anapara ve faiz ödemelerinin yılda 4 dönemde yapılacağı
öngörülmektedir. Bu aşamada alınacak kreyn ve ekipman satıcılarının sağlayacağı krediler
ve finansman seçenekleri göz ardı edilmiştir. Bu şartlar altında 2012 yılından itibaren
oluşan dış kaynak finansman ödeme planı Tablo 9‟da verilmiştir. Libor yıllık +%3,0
olarak kabul edilmiştir (toplam faiz 5%).
Tablo 9: DıĢ kaynak geri ödeme planı (ABD doları)
Yıllar
Toplam DıĢ
Kaynak
Ana Para
Ödemesi
Faiz
Toplam
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
130.000.000
117.000.000
144.000.000
131.000.000
154.000.000
137.000.000
116.000.000
95.000.000
74.000.000
53.000.000
32.000.000
24.000.000
16.000.000
8.000.000
4.000.000
13.000.000
13.000.000
13.000.000
17.000.000
17.000.000
21.000.000
21.000.000
21.000.000
21.000.000
21.000.000
8.000.000
8.000.000
8.000.000
4.000.000
4.000.000
6.500.000
5.850.000
7.200.000
6.550.000
7.700.000
6.850.000
5.800.000
4.750.000
3.700.000
2.650.000
1.600.000
1.200.000
800.000
400.000
200.000
19.500.000
18.850.000
20.200.000
23.550.000
24.700.000
27.850.000
26.800.000
25.750.000
24.700.000
23.650.000
9.600.000
9.200.000
8.800.000
4.400.000
4.200.000
210.000.000
61.750.000
271.750.000
Toplam
İstihdam ve İşletme Dönemi Verileri;
Tasarlanan limanda personel ile istihdam edilecek personel sayısı iki ayrı katagoride
değerlendirebilinir. Limanın temel işlevlerinden yerine getirilmesi için gerekli olan
personel ile örneğin tesis bünyesinde yemek, ulaştırma vb. Hizmetleri sunacak yardımcı
hizmet personeli ayrı ayrı değerlendirebilir.
Yardımcı hizmetlerin dışarıdan alınacağı düşünülerek bu alanın sağlayacağı
istihdam üzerinde herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Planlaması yapılan istihdam
konuları ve personel adetleri Tablo 10‟da verilmektedir.
Tablo 10: Planlaması yapılan istihdam konuları ve personel adetleri verilmiĢtir.
Personel Görevi
Bakım şefi
Yardımcı Üniteler Şefi
Bölümü
İdari ve yardımcı
Vardiya
Sayısı
Personel
Adedi
1
1
1
1
32
Mali ve idari elemanlar
Saha bakım elemanları
Estrüman bakım elemanları
Ticaret Memuru
Satın alma elemanı
Santral memurları
Kantar memurları
Yardımcı üniteler başı
Kazan Operatörü
Hava kompresörü operatörü
Elektrik bakım elemanı
Mekanik Bakım elemanı
İş Güvenliği Şefi
Koruma Şefi
Yangın Uzmanı
Teknik emniyet vardiya
Güvenlik vardiya sorumlusu
Teknik emniyet elemanı
Yangın ararözü sürücüsü
Güvenlik elemanları
Tank sahası şefi
Ofis elemanı
Tank sahası baş operatörü
Tank ölçüm elemanı
Kamyon dolum operatörleri
Araç trafik
Numune yeri görevlisi
Fitter
Seperatör ve arıtma operatörü
İskele şefi
Planlama uzmanı
Trafik Elemanı
Vardiya amiri
Baş operatör VLCC platformu
Baş operatör Handysize
Baş operatör koster platformu
Vinç operatörü
Serdümen
Saha operatörü
Loader/bobcat operatör
Araç sürücüsü
İş ve Yangın Güvenliği
Tank sahası
Tank sahası
Tank sahası
Tank sahası
Tank sahası
Tank sahası
Tank sahası
Tank sahası
Tank sahası
İskeleler
İskeleler
İskeleler
İskeleler
İskeleler
İskeleler
İskeleler
İskeleler
İskeleler
İskeleler
İskeleler
İskeleler
1
1
1
1
1
4
4
4
4
4
4
4
4
1
1
1
4
4
4
4
4
1
4
4
4
4
4
4
4
4
1
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
Toplam istihdam edilecek personel sayısı
2
8
2
1
1
4
4
4
12
4
8
8
1
1
1
4
4
8
8
24
4
4
4
16
24
4
4
8
4
4
1
4
4
4
4
4
16
16
16
16
8
295
33
İşletme döneminde elde edilebilecek gelirler ve operasyonların oluşturduğu giderler
benzer tesislerde oluşan ortalama değerler kullanılarak belirlenmeye çalışılmıştır. İşletme
gelirleri iki temel hizmet karşılığı sağlanacaktır. Benzer transfer limanlarında sıvı yük
depolama tesisleri aylık ücretlerle uzun dönem kontratlarla birkaç kuruluşa
kiralanabilmektedir. Kiralanan kapasitede aylık bazda iki veya daha fazla ürün geçişi
olması halinde de kiracıdan belirli ücretler talep edilebilmektedir. İşletme gelirlerinin
tahmini yapılırken yapılan kabullerin çok genel olması nedeniyle aylık periyotlarda
kiralanan kapasitelerin sadece bir kez kullanıldığı varsayılmıştır.
Beyaz akaryakıt ürünlerinde aylık kiranın 4,00 ABD doları/m3, siyah akaryakıt
ürünlerinden ham petrolde 4,00 ABD doları/m3, ısıtma gereken fuel oil için ise 5,00 ABD
doları/m3olacağı öngörülmektedir. Yatırımın her fazından sonra devreye alınan ünitelerin
ilk yıl %75, ikinci ve sonraki yıllarda %90 kapasite ile çalışacağı öngörülmektedir.
Yapılan kiralamalara karşılık ürünlerin gemiler ile tesise gelip yine gemiler ile tesisten
ayrılacağı süreçte oluşacak bütün operasyonel giderler işletmeciye ait olacaktır. Benzer
işletmelerde bütün operasyonel işlemler için işçilik ve diğer hizmetler dahil ortalama
giderler her m3 için beyaz petrol ürünlerinde 1,00, ham petrolde 1,00 ABD doları, ısıtma
gerektiren fuel oilde 1,5 ABD doları olmaktadır.
Bütün bu kabuller ve tesisin işletmeye alma fazları dikkate alınarak oluşan işletme
gelir ve giderleri Tablo 11‟de verilmiştir. Tesiste yatırımların tamamlanıp tam olarak
işletmeye alınacağı yani tesisin %90 kapasite ile çalışmaya başlayacağı 2016 yılı ve
sonraki dönemde işletme gelir ve giderleri sabit kabul edilmiştir.
Tablo 11: ĠĢletme dönemi gelir ve giderleri (ABD doları)
Yıllar
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
ĠĢletme
gelirleri
14.400.000
17.280.000
32.580.000
35.640.000
48.060.000
55.080.000
55.080.000
ĠĢletme
giderleri
3.600.000
3.600.000
8.370.000
9.180.000
12.690.000
14.580.000
14.580.000
ĠĢletme karı
10.800.000
13.680.000
24.210.000
26.460.000
35.370.000
40.500.000
40.500.000
İşletme dönemi boyunca ekonomik ömür altyapı yatırımları için 40 yıl, makine ve
ekipman için 25 yıl, diğer teçhizat için ise 20 yıl alınmıştır. Bu koşullarda her yıl ayrılması
gereken amortisman tutarları Tablo 12‟de verilmiştir.
Tablo 12: YaklaĢık yıllık amortisman giderleri (ABD doları)
Dönem
2014/2015
2016/2017
2018/2033
Amortisman
giderleri
3.500.000
5.500.000
7.000.000
34
2034/2038
2.100.000
2039/2060
1.500.000
İşletme döneminde oluşacak bir diğer gider kalemi ise arazi tahsisi için Hazine‟ye
ödenecek kira bedelidir. Rixo ortak girişim grubu, yürürlükteki mevzuatın uygun
hükümlerinden faydalanarak söz konusu araziyi 230.000.000 ABD doları yatırım yapmayı
ve en az 200 kişi çalıştırmayı taahüt ederek kiralama yolunu tercih etmektedir. Bu
koşullarda ilk yıl yatırım bedelinin %0,5 i oranında kira belirlenecek, daha sonraki yıllarda
ise bu bedel Üretici Fiyat Endeksi oranında artırılacaktır. Üretici Fiyat Endeksinin işletme
süresince ortalama %3 olacağı öngörülmektedir.
I.10. Proje Ġçin
Değerlendirilmesi
Seçilen
Yer
ve
Kullanılan
Teknoloji
Alternatiflerinin
Proje, adanın kuzey sahillerinde uygulanmak istenmekte olup, yapılan yer arayışları
esnasında öncelikle uluslararası tanınan bir liman kapsamında olması avantajı göz önünde
bulundurularak ve bölgede benzer faaliyet gösterecek oluşumların mevcudiyeti de dikkate
alınarak Yeşilyurt kazasına bağlı P/H No: XIX/51 E2, Parsel No: 5/1/1/2, 8/2, 10/2, 9/1,
9/2, 5/1/1/4, 6/1/1/1 ve 7 olan arazi ile işlemler başlatılmıştır. Ancak Çevre Koruma
Dairesi‟nin yaptığı teknik değerlendirme neticesinde ön görülen bu alanın hastane ve
yerleşim birimlerine olan yakınlığı nedeniyle daha uygun yer alternatiflerinin
değerlendirilmesi kararı alınmıştır.
Bu doğrultuda adanın kuzey sahillerinde yürütülen alternatif yer arayışları
kapsamında tespit edilecek alanın, özellikle yerleşim birimlerine uzak olması gerekliliği
dikkate alınarak araştırmalar yapılmıştır.
Böylece yukarıdaki paragraflarda belirtilen hususlar dikkate alınarak proje yerinin;
 adanın kuzey kıyılarından olması,
 bölgedeki yerleşim birimlerine ve mevcut tesislere uzak olması,
 bölgeye istihdam ve ekonomik hareketlilik sağlanacak olması,
Proje sahibinin yurtdışında da bu sektörde faaliyet gösteriyor ve bu konuda
deneyimli olması gibi olumlu nedenlerden ve avantajlardan ötürü bu yatırım proje yeri için
en uygun alternatif olarak düşünülmüştür.
Söz konusu projenin gerçekleştirilmesi aşamasında kullanılacak teknoloji, günümüz
koşullarında ulusal ve uluslararası literatürlerde kabul görmüş yöntemler olup, Proje
kapsamında yer alacak üniteler ve yapılacak işler API (American Petroleum Instute)
standartlarına uygun olacaktır. Tesisin açık yerlerinde kullanılacak elektrik tesisatları
“Exproof” Type olacaktır. Ayrıca yeraltı ve yerüstü tesisatları ANS B-31.3 ve ANS B-31.4
şartlarına, sistemde kullanılacak pompalar API-610 şartlarına uygun olacaktır.
Tanklar yere gömülü olmayacak olup, etrafı tek tek değil gruplar halinde beton
seddeler ile çevrilecektir. Depolama Tankları API-650 standartlarına uygun olacak olan
tankların korozyona karşı dayanıklı olması için standartlara uygun et kalınlığı seçilecektir.
Tanklar arası mesafe ve boru donanımı TS4943,TS1445, TS1446, TS1449‟e ve Parlayacı,
35
Patlayıcı Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalısan işyerlerinde ve işlerden Alınacak
Tedbirler Hakkında Tüzük hükümlerine göre ayarlanacaktır. Teknolojik ve alınacak
önlemler açısından diğer bir alternatif, normal şartlar altında çabuk buharlaşan beyaz ürün
(motorin, benzin) tanklarına ürün üstünde, ürün ile birlikte hareket eden dahili yüzer
tavanın (internal floating roof) da bulunacak olmasıdır. Köpük sıkıştırılmış alüminyumdan
yapılan bu sistem sayesinde buharlaşma miktarı yaklaşık %95 oranında azalacaktır.
Tesiste, dolum ve depolama tesislerinde alınması gereken önlemleri içeren bütün kanun,
tüzük, yönetmelik ve genelgelere göre tedbirler alınacak, bunlara bütün detayları ile
uyulacaktır. Tüm makine ve ekipmanlar, her türlü riske karsı kaliteli olarak seçilecek,
personel eğitilecek, tüm topraklamalar yapılacaktır. Yangına, sızmalara ve kazalara karşı
her türlü önlemler alınmış olacaktır. Bunlar dışında ilave başka önlem alternatifi
gözükmemektedir. Akaryakıt Depolama ve Dolum Tesisi‟nin yapımında en son teknoloji
kullanılacak olup, tesis inşa edilirken yürürlükte bulunan ulusal ve uluslar arası
standartlara uyulacaktır. Dolayısı ile kullanılacak teknoloji için de herhangi bir alternatif
söz konusu değildir.
I.11. Projenin ĠnĢaat ve ĠĢletme AĢamasında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin
Tanımlanması, Alanın Coğrafik ġekli, Coğrafi Tanımlanması (Memleket
Koordinatları-Coğrafi Koordinatlar), Mülkiyet Durumuna ĠliĢkin Bilgi ve Belgeler
(Tapu, Kira Kontratı, KamulaĢtırma vb)
Büykkonuk-Yedikonuk‟ta yapılması planlanan yüksek kapasitelerde sıvı yüklemeboşaltma kapasitesine sahip liman için tahsis edilecek yaklaşık 222,075 m2‟lik alan
yanında hedeflenen kapasiteye ulaşılabilmesi için, kıyıya paralel 1000 m ve deniz içerisine
50 m olmak üzere beton kaya dolgu yapılması tasarlanmaktadır. Bu bağlamda,
kullanılması planlanan toplam alan yaklaşık 272,075 m2 olacak şekilde tasarlanmıştır.
Alanın coğrafik şekli Şekil 2‟de yer alan uydu görüntüsünde gösterildiği gibidir. Proje
alanının;
- Memleket koordinatları: 589896E ; 3925532N
- Coğrafi koordinatları : 350 27‟ 12” N - 330 59‟ 23” E
Proje alanı kapsamında yer alan araziler, Şekil 1‟de yer alan tapu haritasında
işaretlendiği gibi olup, yatırımcıya Ek 4‟te yer alan Bakanlar Kurulu Kararı‟nda belirtildiği
şekliyle kiralanacaktır.
I.12. Proje Ġle Ġlgili Olarak Bu AĢamaya Kadar GerçekleĢtirilmiĢ Olan ĠĢ ve
ĠĢlemlerin Kısaca Açıklanması, AlınmıĢ ve Alınacak Ġzinler, Belgeler
Lefke-Yeşilyurt‟ta yapılması ön görülen projenin ÇED aşamasında Çevre Koruma
Dairesi‟nce verilen alternatif yer arayışına gidilmesi kararı neticesinde yatırımcı tarafından
bu rapor kapsamında yer alan Yedikonuk‟taki parseller tespit edilmiş ve yatırım sürecine
uygun bir şekilde gerekli resmi işlemler başlatılmış ve sürdürülmektedir. Bu bağlamda,
yatırımın yapılması ön görülen arazinin bahse konu yatırımcıya rezerv edildiğini gösteren
Bakanlar Kurulu Kararı ve ilgili kurum ve kuruluşlardan bugüne kadar alınan görüşler Ek
4‟te sunulmuştur.
36
BÖLÜM II: PROJE ĠÇĠN SEÇĠLEN YERĠN KONUMU
II.1. Proje Yerinin ve Yakın Çevresinin Ölçekli Harita Üzerinde Gösterimi, Proje
Sahası (Boru Hattı ve Tank Sahası) ve Yakın Çevresinde Bulunan YerleĢimlerin
Harita Üzerinde Gösterilmesi, Mesafelerin Belirtilmesi, Depolama Sahasının En
Yakın YerleĢim Birimine Uzaklığı, Proje Alanının Hangi Bölgesinde Olduğu, Proje
Alanının Hangi Kullanımda Olduğunun Belirtilmesi, Sağlık Koruma Bandının
1/1.000 Ölçekli Planlarda Gösterilmesi, Etrafındaki Tesislerin Ġsim, Yön ve
Uzaklıkları
Proje yeri, Şekil 1‟de yer alan tapu haritasında gösterildiği gibi Yedikonuk
kazasında bulunan pafta/harita VII/14 W‟de tanımlanan 2/1, 2/2, 3, 5/1, 5/2, 5/3, 5/4, 6,
7/1, 8, 7/2, 9, 10, 50/1, 51, 58, 13, 16 parsel numaralarını ve yine Yedikonuk kazasında
bulunan pafta/harita VII/22 W‟de tanımlanan 8, 8/1, 9, 61, 61/1, 61/2, 61/3/1 ve 68/1
parsel numaralarını ihtiva eden araziden oluşmaktadır. Tesisin yaklaşık olarak 166 dönüm
alan üzerinde inşaa edilmesi planlanmıştır.
Proje alanına en yakın yerleşim birimi Yedikonuk‟ta olup kuşbakışı olarak yaklaşık
3.7 km, Büyükkonuk‟un merkezine 4.6 km, en yakın tesis olan Kaplıca Beach Restaurant
and Hotel‟e ise 8.5 km uzaklıkta ve proje alanının batısında yer almaktadır.
Yukarıdaki paragrafta belirtilen mesafeler Bölüm
IV.19‟da belirtilen mesafeleri sağladığında, mevcut durumda sağlık koruma bandı
içerisinde herhangi bir tesis yada yerleşim birimi bulunmamaktadır.
Proje yerini gösteren renkli fotoğraflar aşağıda verilmiştir:
37
Foto 1. Arazinin Kuzeyinden Güneyine doğru görüntüsü.
Foto 2. Arazinin Güneyinden Kuzeyine doğru görüntüsü.
38
Foto 3. Arazinin Doğusundan Batısına doğru görüntüsü.
Foto 4. Arazinin Batısından Doğusuna doğru görüntüsü.
39
II.2. Tesise UlaĢım Ġçin Kullanılacak Yol Güzergahları, Projenin Hangi Karayoluna
Ne Kadar Uzaklıkta Olduğunun Belirtilmesi, ĠnĢaat ve ĠĢletme AĢamalarında Araç
Yükünün Hesaplanması (Araç Cinsi ve Sayısı) ve Yola Etkisinin Belirtilmesi, Konuya
ĠliĢkin Açıklamaların Rapor Metninde de Yer Alması
Tesise Girne - Balalan anayolu kullanılarak ulaşılır. Girne - Balalan ve Girne Çayırova anayollarının kesiştiği çemberden 4.3 km Balalan istikametinde ilerlenerek proje
alanına ulaşılır.
Projenin inşaat ve işletme aşamalarında kullanılacak makina ve ekipmanların tip ve
sayıları aşağıda verilmiştir.
İnşaat Aşamasında Kullanılacak Makine-Ekipmanlar:
- Eskavatör
- Kamyon
- Paletli Kepçe
- Kompresör
- Greyder
- Beton Karıştırıcı
- Yükleyici
İşletme Döneminde Kullanılacak Makine-Ekipmanlar:
- Pompa
- Kompresör
- Elektrik Motoru
- Jeneratör
Proje alanına kurulacak tesisin serbest liman ve bölgesi ilan edileceğinden, ayrıca
depolama ve boşaltma işlemleri deniz yolu kullanılarak yapılacağından, projenin mevcut
karayolu trafiğine önemli bir etkisinin olmayacağı düşünülmektedir.
II.3. Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Mevcut Arazi Kullanımını Değerlendirebilmek
Amacı ile Yeraltı Sularını, Deprem KuĢaklarını, Jeolojik Yapıyı, Köy YerleĢik
Alanlarını, UlaĢım Ağını, Enerji Nakil Hatlarını, Arazi Kabiliyetini ve Faaliyet
Alanının Yakın Çevresinde Faaliyetlerine Devam Etmekte Olan Diğer Kullanımların
Yerlerine ĠliĢkin Verileri Gösterir Bilgilerin 1/25.000 Ölçekli Lejantlı Topoğrafik
Harita Üzerine ĠĢlenmesi
Proje alanı ve yakın çevresine ilişkin verileri gösteren harita Şekil 6‟da sunulmuştur.
40
ġekil 6: Faaliyet alanı ve yakın çevresine iliĢkin verilerin harita üzerinde gösterimi.
41
II.4. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün Ġdari ve Sosyal
Ünitelerin, Tesis Ġçi Makine, Ünite, Tank, Depo Alanları vb., Teknik Altyapı
Ünitelerinin, Boru Hattı Güzergahının Varsa Diğer Ünitelerin Proje Alanı Ġçindeki
Konumlarının Vaziyet Planı Üzerinde Gösterimi, Bunlar Ġçin Belirlenen Kapalı ve
Açık Alan Büyüklükleri, Binaların Kat Adetleri ve Yükseklikleri)
Rixoh International Ltd. tarafından kurulacak olan Kıbrıs terminal projesi,
uluslararası sıvı yük yükleme-boşaltma limanı olarak kullanılacaktır. Tesisin yaklaşık
olarak 166 dönümlük arazide kurulması tasarlanmıştır.
Proje kapsamındaki faaliyet ünitelerinin konumu, teknik altyapı üniteleri ve boru
hattı güzergahı da dahil tüm ünitelerin proje alanı içindeki konumları ve alanları Ek 1‟de
yer alan tesisin Vaziyet Planı‟nda verilmiştir. Kati proje onay alindiktan sonra
hazırlanacak olup, bina yükseklikleri bu aşamada bölgedeki imar durumuna bağlı olarak
netleştirilecektir.
Bu bağlamda, proje kapsamında faaliyet gösterecek ünitelerin işlev, adet ve
büyüklükleri aşağıda özetlendiği gibi olacaktır:
 İdari binalar: 15m‟ye 45 m civarında iki blok bina ve bu binalar içerisinde işlem
yapabilecek ortalama her birinde 10 adet toplamda 20 adet büro olacaktır.
 Yine ayni boyutta bir adet bina gümrük binası olacaktır. Burada gümrükleme
işlemleri yapılacaktır. Ayrıca gümrüğe ait bazi mallar da buradaki gümrük
depolarında depolanabilecektir.
 Tüm binalar içerisinde tuvalet ve lavabo gibi birimler ayrıca bulundurulacaktır.
 Bu üç bina arkasında ayni ebadlarda 2 adet bina misafirhane ve konuk ağırlama
binaları olarak düzenlenecek ve bu şekilde hizmet vermesi için tasarlanacaktır. Bu
binalar iki kat olarak düzenlenecek üst katta misafirhane lojman olarak kullanılırken
zemin katta yemekhane, mutfak, wc gibi odalar yer alacaktır.
 En arka kısımda yine iki adet bina ambar ve tamirat atölyesi olacaktır. Bu iki bölüm
mümkün olduğu kadar bölmesiz ve genel tesise hizmet verebilecek şekilde
düzenlenecektir.
 Ayrıca tesiste bir de sağlık ocağı konuşlandırılacak olup, 2 adet hasta bakıcı
dönüşümlü olarak devamlı çalıştırılacaktır ve herhangi bir özel hastane ile yapılacak
anlaşma sonucunda sağlık ocağı kesintisiz faaliyet gösterebilecektir.
Yukarıda belirtmiş olduğumuz tüm binalar betonarme taşıyıcı sisteme göre
tasarlanacak ve KKTC deprem şartları ve çevre yapı istem ve mimari tarzlara bağlı
kalınarak tek kat olarak düzenleneceklerdir.
42
BÖLÜM III: PROJE YERĠ VE ETKĠ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL
ÖZELLĠKLERĠ
III.1. Jeolojik Özellikler
III.1.1. Bölgesel Jeoloji
Bölgeye ait jeolojik harita Ek 5‟te sunulmuştur.
III.1.2. Ġnceleme Alanı Jeolojisi
İçerisinde proje alanı jeolojisine ait bilgilerin yer aldığı ve proje alanında yapılan
jeolojik zemin etüdüne ait rapor Ek 11‟de sunulmuştur. Projenin ÇED raporunun olumlu
onayı sonrasında kati projenin hazırlanması aşamasına detay çalışmalar yapılacaktır.
III.1.3. Depolama Tankları Sahasında Yüzeylenen Birimlerin Fiziksel Özellikleri ile
Jeolojik, Jeomorfolojik, Hidrojeolojik Özellikleri
Proje alanı, yüzeyde geçirimli birimlerin olduğu Beşparmak dağlarından koparak
taşınan yamaç molozlarından ve karasal sekilerden oluşmaktadır. Bölgede yaşlıdan gence
doğru Değirmenlik Grubu‟na ait Beylerbeyi Formasyonu (Tdbe), Arapköy Formasyonu
(Tda), Tirmen Formasyonu (Tdt), Esentepe Formasyonu (Tde) Kaplıca Kumtaşı (Tdk) ve
Denizel Sekiler (Q2a, Q4a) bulunmaktadır. Bu formasyonların daha ayrıntılı açıklamaları
yaşlıdan gence doğru aşağıda verilmiştir.
Beylerbeyi Formasyonu: Türbiditik kumtaşı, şeyl ve çamurtaşı ardalanmasından
oluşan birime ait kumtaşları orta-kalın katmanlı, oldukça iri taneli, yer yer
mikrokonglomeratik karakterde, koyu/açık kahve, sarı ve haki renklerdedir. Taneler
çoğunlukla volkanit ve karbonat kökenlidir. Çamurtaşları genellikle açık kahve, gri, boz
renkli olup kaygan görünümlü ve mikalıdır. Birim içerisinde yaygın olarak kanal dolgusu
şeklinde yerleşmiş çakıltaşı seviyeleri gözlenir. Çakıllar oldukça iyi yuvarlanmış olup
volkanit çakılları, ofiyolit kökenli çakıllar, Nummulit'li kireçtaşı çakılları, mermer
çakılları, metamorfit çakılları, çört çakılları yaygın olarak gözlenir. Ayrıca birim içerisinde
doğu kesimde doğru olistostromal seviyeler ile iri kristalize kireçtaşı, volkanit, pelajik
kireçtaşı olistolitleri gözlenmiştir. Birim Büyüktepe Çakıltaşı üzerine uyumlu olarak gelir.
Arapköy Formasyonu birimi uyumlu olarak örter. Beşparmak Dağları‟nın kuzeyinde,
Mesarya Ovası‟nda ve Karpaz bölgesinde gözlenen birim yaklaşık olarak 400 metre
civarında bir kalınlık gösterir. Birim Geç Oligosen yaşındadır.
Arapköy Formasyonu: Formasyon ince katmanlı, açık gri, beyaz, sarımsı renkli
silttaşları ve kahve, sarı, boz renkli çamurtaşlarından oluşur. Fosil bakımından kıt olan
formasyon, komşu birimlerden açık rengi ve ince taneli özelliği ile ayırt edilmektedir.
Birim Beylerbeyi Formasyonu üzerinde uyumludur ve Tirmen Formasyonu tarafından
yine uyumlu olarak örtülür. Beşparmak Dağları‟nın kuzeyinde gözlenen birim yaklaşık
43
150 metre civarında bir kalınlık gösterir. Birim Geç Oligosen-Erken Miyosen olarak
belirlenmiştir.
Tirmen Formasyonu: Formasyon türbiditik kumtaşları, şeyl, kalkarenit ve
çamurtaşlarından oluşur. Kumtaşları türbiditik karakterde olup koyu kahve, kızıl, mor,
pembemsi renkli, orta-kalın katmanlı, yersel olarak ince katmanlıdır. Kumtaşları ile
ardalanmalı olan şeyller genellikle kahve, boz ve haki renkli olup yer yer de siyah
renklidir. Kalkarenitler orta-kalın katmanlı, kahvemsi, sarımsı, kirli beyaz renkli olup bol
fosillidir. Çamurtaşları ise gri, boz, haki renkli olup planktonik ve bentik foraminifer
içerir. Formasyon batı kesimde genellikle kalkarenit ve çamurtaşı ardalanması şeklinde
izlenir. Çoğunlukla Tripa Grubu karbonatlarından türemiş olan kalkarenitler ile kumtaşları
doğuya doğru mikrokonglomeratik bir özellik gösterirler. Formasyon Arapköy
Formasyonu‟nun üzerine uyumlu olarak gelir ve Langiyen yaşlı Geçitköy Formasyonu
tarafından yine uyumlu olarak örtülür. Ancak Geçitköy Formasyonu ile olan sınırında
mikrokonglomeratik kumtaşları gözlenmiş olup (Değirmenlik civarında, S30-b3) bu iki
formasyon arasında bir sualtı uyumsuzluğunun olabileceği de düşünülmektedir.
Beşparmak Dağları‟nın kuzeyinde, Mesarya Ovası‟nda ve Karpaz bölgesinde gözlenen bu
birim yaklaşık olarak 200 metre civarında bir kalınlık gösterir. Birim AkitaniyenBurdigaliyen yaşındadır.
Esentepe Formasyonu: Birim az miktarda ince kumtaşı arakatmanlı çamurtaşlarından
oluşur. Formasyonda hakim litoloji çamurtaşlarıdır. Genellikle haki, boz, kızıl, pembe,
kahve renkli olan çamurtaşları doğuya doğru daha kumlu olurlar. Organizma bakımından
zengin olan çamurtaşlarında tipik demir konkresyonları gözlenir. Kumtaşları ise, ince yer
yer orta katmanlı olup kahve, gri ve boz renklidirler. Birim Yılmazköy Formasyonu‟na
litolojik olarak çok benzemektedir. Ancak stratigrafik konumlarına göre ayırt edilebilirler.
Formasyon Değirmenlik (Kithrea) Fayı‟nın kuzey kesiminde gözlenir. Kaplıca Kumtaşı
tarafından uyumlu olarak örtülen birim, Geçitköy Formasyonu üzerine yine uyumlu olarak
gelir. Birim yanalda batıya doğru Dağyolu Formasyonu‟nun alt kesimine karşılık gelir.
Beşparmak Dağları‟nda (Değirmenlik Fayı‟nın kuzeyinde) ve Karpaz bölgesinde gözlenen
birim yaklaşık olarak 150 metre kalınlık gösterir. Birim Serravaliyen-Tortoniyen
yaşındadır.
Kaplıca Kumtaşı: Formasyon kalın katmanlı kumtaşları ve aralarındaki ince katmanlı
çamurtaşlarından oluşur. Kumtaşları kalın, yersel orta katmanlı, koyu kahve, sarımsı
kahve, renkli, tipik küresel ayrışmalıdır ve katmanlar bol taban yapılıdır. Çamurtaşları ise
kahve, boz, grimsi renkli olup oldukça ince seviyeler şeklinde gözlenir. Birimin en alt
seviyelerinde mikrokonglomera karakterine katmanlar gözlenir. Ayrıca doğuya doğru
kumtaşlarında tane boyu artmaktadır. Değirmenlik (Kithrea) Fayı‟nın kuzey kesiminde yer
alan formasyon, asitik tüf arakatkıları da içermektedir. Kaplıca Kumtaşı Yılmazköy
Formasyonu tarafından uyumlu olarak örtülür. Birim Esentepe Formasyonu üzerine
uyumlu olarak gelir. Kaplıca Kumtaşı yanal olarak batıdaki Dağyolu Formasyonu‟nun üst
kesimlerine karşılık gelir. Mesarya Ovası‟nda (Değirmenlik Fayı‟nın kuzeyinde),
Beşparmak Dağları'nın kuzeyinde ve Karpaz bölgesinde gözlenen birim yaklaşık olarak
200 metre kalınlığındadır. Birime Tortoniyen yaşındadır.
Denizel Sekiler: Başlıca kalkarenitlerden oluşmuşturlar. Bu kalkarenitler sığ
denizeldir ve kıyıyüzünden (shoreface) kumullara (sand dune) kadar olan as ortamları
temsil ederler. Kalkarenitler kumlu, düşük ve yüksek açılı çapraz katmanlı, bol
44
biyoturbasyonludur. Yer yer çakıltaşı cepleri veya ince düzeyleri içerirler ve kara yönünde
çakıltaşlarına yanal geçiş gösterirler. Ender olarak makrofosil kapsarlar.
Hidrojeolojik özellikler Bölüm III.3‟te verilmiştir.
Bölge genel olarak az eğimli bir topoğrafyaya sahiptir. Bölgenin deniz seviyesinden
yüksekliği yaklaşık olarak 35 - 40 metre civarındadır. Proje yerinin yapısı Ek 8‟de yer alan
topoğrafik haritada sunulmuştur.
III.1.4. Jeoteknik Etüd Raporunda Açılan Kuyu Lokasyonlarının Yer ve Kotları ile
Geçilen Litolojik Özellikleri Gösterilmesi, Jeomekanik Özellikler ile Birlikte Kütlesel
Geçirgenlik Değerleri Verilmesi, Çevresel Durum Tespiti Açısından Yeraltı Suyu
Analizleri Raporda Yer Alması
Proje alanında yapılan jeolojik zemin etüdüne ait rapor Ek 11‟de sunulmuştur.
Projenin ÇED raporunun olumlu onayı sonrasında kati projenin hazırlanması aşamasına
detay çalışmalar yapılacaktır.
III.2. Depremsellik, Depolama Tesisi Alanının Tektonik Özellikleri
Kıbrıs adası deprem riski altında bulunmaktadır. Bir yandan Afrika ve Arabistan
levhaları‟nın iteklemesi diğer yandan Anadolu levhası‟nın batıya olan hareketlenmesi
Kıbrıs‟ı 3 yönden gelen hareketlenmeler (burulma) arasında bırakmaktadır.
Adanın depremselliği yönünde UNOPS tarafından hazırlanan “An Earthquake
Hazard Assessment of Cyprus” adlı raporda Şekil 7‟de verilen haritadan da görüleceği
üzere maksimum yer ivmesi Baf civarı için 0,36 g ile 0,38 g arasında olup Kıbrıs‟ın
güneybatısının sismik yönden daha aktif olduğu gözlemlenmektedir. Bu aktiflik
kuzeydoğuya doğru giderek azalmakta ve proje alanı çerçevesinde 0,24 g değerine
inmektedir.
ġekil 7: Herhangi bir 50 yıl aralığında %10 aĢım olasılığıyla maksimum yer ivmesi
değerleri.
45
Jeoloji ve Maden Dairesi tarafından yapılan açıklamada, Kıbrıs‟ın deprem ve
tsunami tehdidi altında olduğu belirlenmektedir. Yukarıda verilen açıklamalara ilaveten
Kuzey Kıbrıs‟taki toprak yapılarının farklılık gösterdiği bazı alanlarının sıvılaşma riski
taşıdığı, bazı alanlarda bulunan “alçı taşı/jips” formasyonunun su ile reaksiyona geçmesi
halinde erime özelliğine sahip olduğu ve derinlere erime boşluklarının oluşturduğu, bu
nedenle bu tip formasyonlar üzerinde inşa edilen binalarda deformasyon riski taşıdığı
belirtilmektedir.
Ayrıca Kıbrıs Türk Mühendisler Birliği yönetmeliklerine bağlı olarak proje alanı
Mağusa Bölgesi dahilinde 2. derece deprem bölgesi olup, bu bağlamda belirlenmiş
parametrelere bağlı olarak statik ve dinamik hesaplamalar yapılacaktır.
III.3. Hidrojeolojik Özellikler Yüzeysel ve Yeraltı Su Kaynaklarının Mevcut ve
Planlanan Kullanımı, Faaliyet Alanına Mesafeleri ve Debileri
Bölgede yüzeyde Kaplıca Kumtaşları ve Denizel sekiler bulunmaktadır. Bu
birimlerin su tutma kapasiteleri çok fazla değildir ve mevsimsel koşullara göre değişiklik
arz etmektedir. Bölgede kazılacak kuyuların derinlikleri de 3-10 metre arasında
değişmektedir.
Bölgeye içme ve kullanma suyu Büyükkonuk-Yedikonuk akiferinden
sağlanmaktadır. 2 km2‟lik alana sahip olan akiferin yıllık beslenme ortalaması 0.2-0.5*106
m3‟tür. Akiferin proje alanına uzaklığı ortalama 3.4 km‟dir. Yedikonuk bölgesine içme ve
kullanma suyu iki adet kuyudan sağlanmaktadır. Bu iki kuyudan mevsime bağlı olarak
günde ortalama 100-120 m3 su çekilmektedir. Ayrıca Bafra Denizsuyu Arıtım tesisinden
bölgeye takviye amaçlı günde 300 m3 su sağlanmaktadır.
Proje alanının 2 km doğusunda Salvarlı Dere, 2.5 km güney batısında Tilki Dere yer
almaktadır. Bu dereler yağış olduğu dönemlerde kısa süreli akışa geçip denize
ulaşmaktadır.
III.4. Flora ve Fauna (Proje Alanı ve Etki Alanında Bulunan Flora Türleri,
Etkilenecek Alandaki Türler, Bu ÇalıĢmaların Hangi Dönemde Yapıldığı, Ulusal ve
Uluslararası SözleĢmelerle Koruma Altına AlınmıĢ, Nadir ve Nesli Tehlikeye DüĢmüĢ
Türler, Rekreasyon ÇalıĢmalarının Belirtilmesi, Proje Faaliyetlerinden Etkilenecek
Canlılar Ġçin Alınması Gereken Koruma Önlemleri (ĠnĢaat ve ĠĢletme AĢamasında)
ÇED raporunun hazırlanması için araziye gidildiğinde arazi içerisinde yolun hemen
bitiminden başlayıp yol boyunca 200 metreden 500 metreye kadar genişliği yer yer
değişen düzensiz aralıklarda aşılanmış zeytin ağaçları dışında, yine ağırlıklı olarak ayni
şerit içerisinde az miktarda bölge flora ve faunasından türlere rastlanmıştır. Özellikle
yabani ağırlıklı olan zeytin ağaçları konusunda dikkatli davranılacak ve zeytin ağacının
olduğu noktada herhangi bir yapı inşaa edilecekse o zeytin ağacı yerinden sökülüp başka
bir lokasyona tekrardan ekilecektir. Bölge flora ve faunası Tablo 13 ve Tablo 14‟de
verilmiştir. Doğal hayatın izlerinin rahatlıkla gözlemlenilebileceği insan etkilerinin son
dönemlerde inşa edilen Girne – Balalan yolu dışında pek görülmediği tabiatın orijinal
özelliklerini taşıdığı bir arazi söz konusudur. Arazi 22 Kasım 2011 tarihinde ziyaret
46
edilmiş ve ulusal ve uluslararası şözleşmelerle koruma altına alınmış nadir ve nesli
tehlikeye düşmüş türlere rastlanılmamıştır.
Tablo 13: Bölgenin Florası.
Bitki Türünün Latin Adı
Bitki Türünün Türkçe Adı
Asphodelus microcarpus
İnce çiçeği
Calycomtome villos
Azgan
Caparis spinosa
Gabbar
Cathamus lanathu
Diken
Cistus creticus
Tüylü laden
Cheymesiparis lawsonia
Yalancı servi
Cretagus azarolus
Alıç
Leontice leontopetalum
Patpatı
Limonium sinuatum
Sahil Karanfili
Nerium oleander
Zakkum
Olea europea
Zeytin
Phagnalon rupestre
Toplu ot
Pisotcia lentiscus
Şinya
Salvia viridis
Adaçayı
Sarrotercum psinusum
Maca
Tyhmus capitatus
Tülümbe
Urgenia maritimus
Adasoğanı-Kabar
Ziziphus lotus
Çaltı-gonnara
Proje yeri dolaylarında saptanan fauna türleri aşağıda çıkartılmıştır.
Tablo 14: Bölgenin Faunası.
Hayvan Türünün Latin Adı
Hayvan Türünün Türkçe Adı
Viperalbetiba lebetina
Kara yılan
Vespacaraba sp.
Eşek arısı
Apismellfora
Bal arısı
Formiciarufo
Karınca
Muscadomestica
Kara sinek
Passergispanio
Serçe
Lacerta soxicola
Kertenkele
Coluber jugularis
Güneş yılanı
Microtus arvalis
Tarla faresi
Oryctolagus cuniculus
Tavşan
Corvus monedula keve
Küçük karga
Melanocorypha calandra calandra
Tarla kuşu
Ayrıca bölgede deniz dibi araştırmaları yapılmış olup, aşağıda yer alan fotoğraflarda
görüntülenmiştir:
47
Proje alanı kapsamında yer alan deniz araştırmaları raporu Ek 12‟de sunulmuştur.
III.5. Meteorolojik ve Ġklimsel Özellikler
KKTC Subtropikal iklim kuşağında bulunduğundan yazları uzun, sıcak ve kurak;
kışlar kısa, ılık ve az yağışlı geçer. İskele bölgesinde de tipik Kıbrıs iklimi hakim
durumdadır. Bölgede bahar mevsiminin hemen hemen yaşanmaması veya çok kısa
sürmesinden dolayı, sadece sıcak yaz mevsimi ve ılık kış mevsiminden söz edilebilir.
Nisan ayı sonlarından, Ekim ayı ve bazen de Kasım ayı başlarına kadar sıcak nüveli
Basra alçak basınç sistemi etkili olmaktadır. Bu sistemin taşıdığı sıcak ve kuru hava
kütlesi, hava sıcaklığını özellikle iç kesimlerde 40° C üzerine yükseltirken, nisbi nemin ise
% 5-10‟lara kadar düşmesine neden olmaktadır. Basra alçak basınç sisteminin fiziksel
özelliğinden dolayı yaz boyunca kararlı bir hava hüküm sürmekle birlikte, zaman zaman
bölge üzerine gelen nisbeten serin hava kütleleri yaz periyodu içinde, özellikle iç
kesimlerde sağanak yağışlara sebebiyet vermektedir.
Bölgede depresyonlar Eylül, genellikle de Ekim ortalarından itibaren gelmeye başlar
ve Mart ortalarına kadar etkili olur. Yağış miktarları az olmakla birlikte gelen
depresyonların sayısı ve aktivitesi ile yakından ilgilidir. Yıl boyunca en sıcak aylar,
48
Temmuz ve Ağustos, en serin aylar ise Ocak ve Şubattır. En yağışlı ay ise normallere göre
Aralık‟tır. Fakat son yıllarda bu ay kurak geçmektedir.
Proje alanına en yakın ve yıllardan beri en verimli değerleri kayıt altında tutan
meteoroloji istasyonu İskele Meteoroloji İstasyonudur. Buradan alınan ve Ek 7‟de yer alan
rasat değerlerine göre yağış, sıcaklık, nisbi nem ve rüzgar değerlendirmeleri aşağıda yer
almaktadır.
YağıĢ
Adanın orta Mesarya ve Güney Doğu Mesarya bölgelerinde toplam ortalama yıllık
yağış miktarları 300, 350 mm arasında değişmektedir. Sıcak aylarda çok seyrek görülen
yağışların bölgedeki su kaynaklarına pek fazla katkısı olmamakta ve ani buharlaşmalar
görülmektedir. Sonbahar ve kış aylarında özellikle tarım ve su kaynakları için önemli olan
yağmur miktarı ise değişken bir yapı göstermektedir. Bölgede uzun yılların ortalama yıllık
yağış miktarı 347.6 mm iken Temmuz ayında bu miktar 0.6mm‟ye kadar düşmektedir.
KKTC su master planından alınan bilgilere göre son 30 yıl içerisinde yağış miktarlarında
azalma olmuştur. Azalma miktarı yıllık 0,5 mm olarak raporlanmıştır. Devlet Meteoroloji
Dairesi‟nden alınan bölgeye ait meteorolojik veriler Ek 7‟de sunulmaktadır.
Hava Sıcaklığı
Tüm adada olduğu gibi bu bölgede de sıcak yaz ayları ile sert olmayan kış ayları
hakimdir. Bölgede kış aylarındaki hava sıcaklıkları ile yaz aylarındaki sıcaklık değişimi
ortlama 14 oC‟dir. Gündüz en yüksek ve gece en düşük hava sıcaklıkları arasındaki fark da
yüksektir. Mevsimlere bağlı olmadan hava sıcaklıkları arasındaki fark 8 oC ile 11oC
arasında değişmektedir. Bölgedeki sıcaklıklar uzun yıllar ortalamasına göre
değerlendirilirse günlük ortalama sıcaklık en yüksek Temmuz - Ağustos, en düşük Ocak Şubat aylarındadır. Devlet meteoroloji dairesinden alınan bölgeye ait meteorolojik veriler
Ek 7‟de sunulmaktadır.
Nisbi Nem
Deniz seviyesinden olan yükseklik ve uzaklık bölgedeki nem oranlarını
etkilemektedir. Gündüzleri en nemli bölgeler, deniz meltemlerinin görüldüğü kıyı
kesimleri ve dağlık bölgeler, en kuru bölgeler ise iç kesimlerdir. Geceleri iç kesimlerdeki
nem miktarı artarak, sabah saatlerinde kıyılardan daha fazla nem taşımaktadır. Bölgenin
uzun yıllar ortalama nisbi nem değeri şöyledir: En yüksek nisbi nem ortalaması % 79 ile
Ocak ayında, en düşük nisbi nem ortalaması Mayıs ayında % 60.5 dir. Bölgede sis çok
seyrek oluşmaktadır. Devlet Meteoroloji Dairesi‟nden alınan bölgeye ait meteorolojik
veriler Ek 7‟de sunulmaktadır.
Rüzgarlar
Doğu Akdeniz bölgesinde rüzgar genellikle kış aylarında batı ve güney batı
yönlerinden etkili olmaktadır. Kuzey-batı ve kuzey rüzgararı ise genellikle yaz aylarında
görülmektedir. Gündüzleri denizden-karaya, geceleri karadan-denize esen deniz-kara
meltemleri ile dağların yüksek kesimleri ile dağ etekleri veya vadiler arasında esen dağvadi meltemleri KKTC‟de etkili olmaktadır. Meltemler dışında KKTC‟de esen rüzgarların
önemli bir bölümü batıdan doğuya doğru esmektedir.
49
İskele rüzgar kayıtları uzun yıllar ortalamasından görüleceği gbi hakim yön batı iken
uzun yıllar ortalama rüzgar hızı 2.5 ve 3.2 m/san arasında değişmektedir. Devlet
meteoroloji dairesinden alınan bölgeye ait meteorolojik veriler Ek 7‟de sunulmaktadır.
III.6. Koruma Alanları (Proje Sahası ve Etki Alanında Bulunan Duyarlı Yöreler ve
Özellikleri, Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı
Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Yaban Hayvanı YetiĢtirme
Alanları, Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları, Özel Çevre
Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları ve Merkezleri, Ağıl Alanları, Ġçme ve
Kullanma Su Kaynakları ile Ġlgili Koruma Alanları, Turizm Alan ve Merkezleri ve
Koruma Altına AlınmıĢ Diğer Alanlar), Bunların Faaliyet Alanına Mesafeleri, Olası
Etkileri, Alınacak Önlemler
Proje yeri ve çevresinde kültür varlıkları ile sit koruma alanları aşağıda
özetlenmiştir:
Tarihi Koruma alanları:
Proje yerinin güney batısında Kantara Kalesi bulunmaktadır. Beşparmak Dağ
sırasının kayalık bir tepesine kurulmuş kalenin 10 yy‟da düşman saldırılarını önceden
görmek ve merkezlere bildirmek üzere gözetleme amacı ile yapıldığı düşünülüyor.
Bununla birlikte yenilgiye uğramış kralların memleketlerinden kaçıp sığındıkları bir yer de
olmuş. 13. Yy‟da da elden geçmiş olmakla birlikte günümüze kalan kısımların pek
çoğunun 14.yyda elden geçirilmesi sebebi ile ayakta kalabildiği tespit edillmiş. Kale 1525
yılına kadar kullanılmış, ancak denizden uzak olması sebebi ile savunmasını anlamlı
bulmayarak Venedikliler artık kullanmaktan vazgeçmişler. Adı, kaynaklarda , köprü,
kemer anlamına gelen Arapça kökenli “quantara” kelimesinden gelmektedir.
Yaban Hayatı Koruma alanları:
Proje yerinin 13 kilometre batısında Mersinlik Göleti, yine 20 kilometre batısında
Tatlısu Göleti bulunmaktadır. Bu sulak alanlarımızın çevreleri sit ve koruma alanı olarak
tanımlanmış ve tabiat varlıklarının doğal hayatlarını sürdürdükleri bölgelerdir. Bunların
dışında Kuzey Sahil şeridi boyunca uzanan bölgede deniz kıyısı ile yol arasında kalan
bölgelerde avlanma yasaktır.
İçme ve kullanma suyu kaynakları Koruma alanları:
Proje alanının güneybatısında bulunan ve yıllarca Kaplıca köyünün su kaynağı olan
pınar koruma altında olmakla beraber son yıllarda yeraltı su seviyelerindeki düşmelerden
dolayı kuruma seviyesine gelmiştir.
Bölgede başka koruma alanları, etki alanında bulunan duyarlı yöreler, milli parklar,
tabiat parkları, sulak alanlar, tabiat anıtları, tabiatı koruma alanları, yaban hayatı koruma
alanları, yaban hayvanı yetiştirme alanları, kültür varlıkları, tabiat varlıkları, sit ve koruma
alanları, biyogenetik rezerv alanları, biyosfer rezervleri, özel koruma alanları, içme ve
kullanma su kaynakları ile ilgili koruma alanları, turizm alan ve merkezleri ve koruma
altına alınmış diğer alanlar mevcut değildir.
Proje alanı ve çevresinde herhangi bir yapılaşma olmamakla birlikte herhangi bir
turizm merkezi mevcut değildir. Proje yeri alanı içerisinde Kaplıca hamamları ve Tonis
Hotel (1974 öncesi atıl halde) bulunmaktadır. Son dönemlerde bölgede Büyükkonuk
Belediyesine bağlı eko-turizm çalışmaları sıklaştırılmış ve “eco-village” festivalleri
50
orgnize edilmiştir. Diğer taraftan son dönemlerde Kaplıca köyünde 4500 metrekarelik 18
bungalow ve 27 otel odalı turizm tesisi faliyete geçmiştir.
III.7. Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu
I.4.1. Toprağın Fiziksel Özellikleri
Değirmenlik serisinden sonra çalışma alanında en geniş yayılım alanına sahip olan
Kırklar serisi,konglomeratik teraslar üzerinde oluşmuş, A-Ckm horizon dizimine sahip
kahverengi, sığ topraklardır. Kirecin yıkanarak birikmesi sonucu oluşmuş olan sert kaliş
katmanı, bitki kök gelişmesine elverişli toprak derinliğini sınırlayan en önemli faktördür.
Bunun yanı sıra değişen düzeyde taşlılık ve yüzeye kadar çıkan kaliş katmanının neden
olduğu kayalılık problemi bulunmaktadır. Kahverengi A horizonları çok kireçli ve kumlu
tın tekstürlüdür. Kaliş katmanının kırılmasıyla bitki kök gelişmesine elverişli toprak
derinliği arttırılabilir. Ancak, çok kalın kaliş katmanı bulunan yerlerde bu işlem ekonomik
olmayabilir. Kil oranı tüm profilde düşüktür ve yüzeyde %10‟dur.
Bu serinin fiziksel özellikleri aşağıdaki Tablo 15‟de verilmiştir. (KKTC Etüd ve
Haritalama Projesi ,2000).
Tablo 15: Toprağın Fiziksel Yapısı
Horizon
Derinlik (cm) Kum (%) Silt (%) Kil (%) Bünye Sınıfı
Ap
0-12
63,2
27,0
9,8
SL
A2
12-23
63,5
26,8
9,7
SL
Ckm
23-44
74,5
18,0
7,5
SL
ġekil 8: Toprak Özelliklerinin Profildeki DeğiĢimleri
I.4.2. Toprağın Kimyasal Özellikleri
Kırklar serisinin genel olarak kimyasal özellikleri aşağıdaki tablolarda verilmiştir
(KKTC Etüd ve Haritalama Projesi ,2000).
51
Horizon
Ap
A2
Ckm
Tablo 16.a: Kırklar Serisinin Kimyasal Özellikleri
Derinlik pH Tuz Tuzluluk ECe
EC
Kireç
-1
(cm)
(%)
Sınıfı dS m
Sınıfı
(%)
0-12
7,73 0,042 tuzsuz
1,2 tuzsuz
25,7
12-23 8,00 0,053 tuzsuz
1,7 tuzsuz
23,8
23-44 7,72 0,310 az tuzlu
8,9 orta tuzlu 84,1
OM
(%)
1,96
1,32
0,89
Tablo 16.b: Kırklar Serisinin Kimyasal Özellikleri (devam).
Horizon Derinlik
KDK
D.K
D.Na
D. Ca+Mg
-1
-1
-1
cmol kg cmol kg cmol kg
cmol kg-1
(cm)
Ap
0-12
10,1
0,55
0,23
9,3
A2
12-23
9,9
0,27
1,22
Ckm
23-44
4,2
0,05
2,66
Bu seride pH 7.72-8.00 arasındadır. Profilde Ap ve A2 horizonları tuzsuz, Ckm az
tuzludur. Kireç yüzeyde %26 olup Ckm‟de %84‟dür. Organik madde yüzeyde %1.96‟dır.
KDK yüzeyde 10 cmol kg-1 olup derinlikle azalmaktadır.Bu seriye ait morfolojik özellikler
aşağıdaki gibidir.
Tablo 17: Morfolojik DeğiĢiklikler
Horizon Derinlik (cm) Tanımı
Kahverengi (7,5 YR-4/3) nemli; kumlu tın; orta-orta granüler;
Ap
0-12
nemli iken dağılgan; yaş iken yapışkan değil; plastik değil; çok
kireçli; seyrek 3 cm çaplı seyrek taşlar; yoğun saçak kök;
yüzeyinde orta yoğun 3-7 cm çaplı taşlar; belirsiz dalgalı sınır.
Kahverengi (7,5 YR-4/3) nemli; kumlu tın; orta-orta granüler;
A2
12-23
nemli iken dağılgan; yaş iken yapışkan değil; plastik değil; çok
kireçli; belirgin dalgalı sınır.
Ckm
23-44
Kırklar serisinin yüzey ve yüzey altı horizonlarının yarayışlı mikroelement içerikleri
aşağıdaki tabloda verilmiştir (K.K.T.C. Etüd ve Haritalama Projesi , 2000).
Tablo 18: Kırklar Serisinin Yüzey ve Yüzey Altı Horizonlarının YarayıĢlı
Mikroelement Ġçerikleri
Horizon Derinlik (cm) Fe (mg kg-1) Cu (mg kg-1) Zn (mg kg-1) Mn (mg kg-1)
Ap
0-12
2.65
1.14
0.27
3.95
A2
12-23
2.42
1.32
0.12
3.86
I.4.3. Toprağın Biyolojik Özellikleri
0-20 cm derinlikten alınan toprak örnekleri ile yapılan biyolojik özellik belirleme
çalışmaları neticesinde elde edilen Kırklar serisinin organik madde, CO 2 üretimi,
52
dehidrogenaz enzim aktivitesi değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir (KKTC Etüd ve
Haritalama Projesi ,2000).
Seri
Kırklar
Tablo 19: Kırklar Serisinin Biyolojik Özellikleri
DHG
Organik madde
CO2 üretimi
(%)
(mg CO2/100g.24h)
(μg TPF/10 gkt)
1,33
12,9
433
Proje alanı arazi kullanım haritası Ek 6‟da sunulmuştur.
Proje alanında yapılan inceleme esnasında erezyon gözlemlenmemiş olup, mevcut
durumda arazinin herhangi bir amaç için kullanılmadığı tespit edilmemiştir.
III.8. Proje Yeri ve Etki Alanının Hava, Su ve Toprak Açısından Mevcut Kirlilik
Yükünün Belirlenmesi
Hava kirliliği, bina dışı atmosferde toz, duman, is, sprey, gaz, koku ve buhar gibi
kirleticilerin canlı varlıklara zarar verebileceği gibi cansız varlıklara da zarar
verebilmektedir.Proje yerinde hava kalitesi ölçümü yapılmamıştır. Proje yerine yakın
bölgede henüz hava kirletici tesis bulunmadığından hava kalitesinin etkilenmesi söz
konusu değildir.
Yapılan gözlemlerde proje yerinde hava, su ve toprak kirliliği izleri görülmemiş ve
hissedilmemiştir.
53
BÖLÜM IV: PROJENĠN ÖNEMLĠ ÇEVRESEL ETKĠLERĠ VE ALINACAK
ÖNLEMLER
IV.1. Arazinin Hazırlanmasında Yapılacak ĠĢler Kapsamında Nerelerde, Ne
Miktarda ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Alınacak Önlemler
Genel olarak yapılan çalışmalar sonucunda ilgili bölgenin genel topoğrafik haritaları
hazırlanmış olup buralardan da görülebileceği gibi hafriyattan dolayı herhangi fazla bir
malzemenin birikmesi söz konusu değildir. Eş yükselti eğrilerinden anlaşıldığı gibi bir
miktar zemin düzeltme maksatlı hafriyat yapılabilecek olabilmesi durumunda bile bu
malzemenin arazi içerisinde dolma yarma hacimleri biribirini dengeleyecek durumdadır.
İlgili proje düzenlenmesi sırasında bir miktar denizde dolgu yapmak suretiyle
burada bir platforum oluşturulacaktır. Bunu yapabilmek için de gerekli batımetrik haritalar
hazırlanmış olup, Ek 9‟da sunulmuştur. Batımetrik haritalardan deniz tabanının topoğrafik
durumu ve derinliği de öğrenilmiş bulunmaktadır.
Alanda yapılan zemin incelemesi neticesinde, yapılması planlanan tanklar için 1.8 m
temel derinliği öngörülmüştür. Proje alanında, buna göre yapılması planlanan tankların
temel kazısında 113.045 m³‟lük toprağın hafriyatı gerçekleştirilecektir. Hafriyat
çalışmaları neticesinde elde edilecek malzeme proje alanında çevre düzenleme
çalışmalarında değerlendirilecek, fazla hafriyat malzemesi ise Kıyı ile deniz arasındaki
bölgede eğim kazanılabilmesi için kullanılacaktır. Hafriyat çalışmaları sırasında hafriyat
malzemesinin kazılması, yüklenmesi, taşınması ve depolanması sırasında toz emisyonu
oluşumu söz konusudur. Tesiste oluşacak toz emisyonunu indirgemek için önlemler
alınacaktır. Bu önlemler;
Alandaki yollar düzenli olarak sulanması; Malzeme savrulma yapılmadan boşaltma
ve doldurma işlemleri yapılması; Kamyonların ve diğer taşıyıcıların üzerleri branda ile
kapatılması; ve depolanan malzeme nemli tutulmasıdır.
IV.2. Hafriyat Artığı Toprak, TaĢ, Kum vb. Maddelerin Nerelere TaĢınacakları,
Nerelerde Depolanacakları veya Hangi Amaçlar Ġçin Kullanılacakları, Dolgu Ġçin
Kullanılacaksa Hafriyat ve Dolgu Tabloları
Hafriyat çalışmalarında elde edilecek malzemenin bir kısmı arazi düzenleme
çalışmaları kapsamında değerlendirilecek, değerlendirilemeyen kısmı ise deniz ile kara
arasında kalan bölgenin yeterli eğimi sağlaması için kullanılacaktır. Bu amaçla hafriyat
malzemesi, proje sahası içerisinde uygun bir alanda geçici olarak depolanacaktır.
Depolama işlemi kesinlikle açıkta yapılmayacak ve depolanan malzemenin oluşturacağı
olumsuz etkileri önlemek için malzemenin üzeri iri taneli malzeme veya branda ile
kaplanacaktır. Hafriyat sonucu çıkacak olan toprak miktarları aşağıdaki tablodaki gibidir.
54
Tablo 20. Hafriyat sonucu çıkacak olan toprak miktarları.
Kazı bölgesi
Miktar
Kazı hacmi
Toplam hacim
25m Yarıçaplı tank
20m yarıçaplı tank
12.5m yarıçaplı tank
Diğer binalar
17
18
6
8
3532.5
2260.8
883.12
7000
60052
40694
5298
7000
Toplam
113045
7000 metreküp hafriyat arazi düzenleme çalışmalarında kullanılacak, geriye kalan
106000 metreküp toprak ise tamamıyla kıyı ve deniz arasında yeterli eğimin
sağlanabilmesi için dolgu malzemesi olarak kullanılacaktır.
IV.3. Projenin Yol Açacağı Bitkisel Toprak Kaybı, Projenin Peyzaj Üzerine Etüdleri
ve Alınacak Önlemler
Faaliyet alanında yapılacak hafriyat ve bitkisel toprak sıyrılmasında bağlı olarak
alanda ortadan kalkacak türler, bölgede geniş bir yayılıma sahip olduğundan bu türlerin
ortadan kalkması ile tür neslinin tehlikeye düşmesi söz konusu olmayacaktır. Arazinin
hazırlanması sırasında oluşacak olan hafriyat artığı toprak, taş, kum ve benzeri maddeler,
tesis inşaatı sona erdikten sonra peyzaj işlerinde kullanılacaktır. Alanın peyzaj çalışması
yapılırken yörenin doğal vejetasyonuna uygun bitkisel formlar seçilecek ve bakımları
düzenli olarak yapılacaktır.
Peyzaj işlerinde kullanılacak toprak artması durumunda ise artan bitkisel toprak
Büyükkonuk Belediyesinin park ve yeşil alan yeşillendirme çalışmalarında kullanılmak
üzere Belediye‟ye verilecektir.
IV.4. Arazinin Hazırlanması ve ĠnĢaat Alanı Ġçin Gerekli Arazinin Temini Amacıyla
Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Bunların Arazi Kullanım
Kabiliyetleri ve Tarım Ürün Türleri, Civardaki Tarım Alanlarına Olabilecek Etkiler
Ve Alınacak Önlemler
KKTC‟de tarım sektörü; bitkisel üretim, hayvancılık ve su ürünleri alt
sektörlerinden oluşmaktadır. KKTC‟de GSYİH‟in sektörel dağılımı incelendiğinde tarım
sektörü 6. sırada olmasına rağmen, istihdam açısından değerlendirildiğinde ortalama
toplam çalışanların yaklaşık %17‟si tarım sektörünü ilgilendiren işlerde çalışmaktadır.
Tarım sektörünün GSYİH‟ya olan katkısının %39,4 dolayında bulunduğu ve toplam
ihracatın %33.9‟unu oluşturduğu dikkate alındığında, ülke ekonomisinin büyük bir oranda
tarıma dayalı olduğu görülmektedir.
2008 verilerine göre KKTC‟de kuru ve sulu şartlarda tarım yapılan alanların toplamı
187,000 ha‟dır. Bu da Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti topraklarının %56‟sına tekabül
etmektedir. Bunun da 7,080 ha‟ında sulu tarım yapılmıştır (%7,8). Kuru ve sulu tarım
şartlarında yetiştirilen en önemli ürünler, başta hububat olmak üzere sebze ve
turunçgillerdir.
55
KKTC‟de bugünkü şartlarda tarımsal üretimler önemli olmakla birlikte, gelecekte
tarımsal büyüklüklerin sınırlandırılması gerekebilecektir. Başka bir ifade ile, ileriye dönük
olmak üzere KKTC bir turizm ülkesi olarak planlanmalıdır. Kendisine yetecek kadar
tarımsal alanlar tahsis etmeli ve bu sahalar için sulama projeleri hazırlamalı ve su
kaynakları tahsis etmelidir. Asıl hedef, 40-50 yıl sonraki turizm nüfusu da dikkate alınarak
içme-kullanma su ihtiyaçları projekte edilmeli ve bulunacak ihtiyaçların nasıl
karşılanacağı planlanmalıdır.
Kaplıca, Büyükkonuk ve Yedikonuk bölgelerinde toplam tarım alanı 30766
hektardır. Tesisin yapılacağı alan Büyükkonuk Belediyesi sınırları içerisinde olmasına
rağmen Girne sıra dağları tarımın yoğun yapıldığı bölge ile tesis arasında yüksek bir sınır
oluşturmaktadır. Geriye kalan Kaplıca Bölgesinde ise sadece 2433 hektarlık bir alanda
tarım yapılmakta, tarım yapılan araziler ise tesisten 5-6 kilometre uzaklarda
bulunmaktadır. Bölgede yoğun orman ve kullanılmayan arazi varlığı göze çarpmaktadır.
Kaplıcada 5628, Büyükkonuk‟ta 6841 ve Yedikonuk‟ta 7551 hektar orman alanı tesbit
edilmiştir. Kaplıca da 9824, Büyükkonuk‟ta 5765 ve Yedikonuk‟ta 4441 hektar
kullanılmayan arazi vardır. Verilen bu değerler Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığının
2008 yılı istatik ve planlama şubesi verilerinden alınmıştır.
Tesis alanının bir kısmı KKTC devleti adına kayıtlı eşdeğer mal yasası kapsamında
değerlendirilmekte olup bir kısmı ise hali arazi olarak kullanılmaktadır. Dolayısı ile proje
kapsamında arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla
elden çıkarılacak tarım arazisi bulunmamaktadır.
IV.5. Boru Hattı, Depolama Tesisi ve Diğer Ünitelerde Zemin Sızdırmazlığının
Sağlanması Ġçin Yapılacak ĠĢlemler, Geçirimsizliği Sağlayacak Malzeme Miktarı,
Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri, Nereden Temin Edileceği ve Rezerv Kapasitesi
Proje kapsamında yapılacak tüm inşaatlarda sızdırmazlık ilk dikkate alınacak husus
olup, tüm planlamalar bu çerçevede yürütülmüştür. Tesiste kullanılacak depolama
tanklarının boyutarı 3.000 m3 ile 50.000 m3 arasında değişecek olup, aşağıda izah edilen
ve Avrupa‟da da ayni şekilde yapılan uygulama ile tesiste sıfır sızdırma hedeflenmektedir.
Tankların imalatı yabancı ülkelerde yapılacak ve burada sadece montajları
yapılacaktır. Montajlama esnasında kaynak, kesme , kumlama ve havalandırma gibi
işlemler yapılacaktır. İlgili depoların imalatı takriben 6 aya ve monteleri de 1 yıl olarak
hesaplanmaktadır.
Bu bağlamda depolama tesisinde her tank, betonarme temel üzerine monte edilmiş,
saç plaka ve asfalt kaplama ile taban sızdırmazlığı sağlanacaktır. Dolum tankları etrafı
beton çevre duvarıyla emniyet altına alınacaktır. Depolama işlemine geçilmeden tankların
içerisi su ile doldurularak test edilecektir.
Depolama tanklarında kaçaklar veya henüz terleme aşamasındaki sızıntılar gözden
geçirilecektir. Böylece ekonomik kayıplar, personelin maruz kalacağı kazalar, yer altı veya
yerüstü sularının kirlenmesi ve çevredeki diğer donatımın hasar olasılıkları önlenecektir.
Tankta kaçaklar genellikle korozyondan ileri gelse de iyi kaynatılmamış veya
perçinlenmemiş eklerden, dişli veya contalı boru bağlantılarından, kapakların oturma
yüzeylerinden, kaynak dikişlerindeki veya çelik cidardaki çatlaklardan da kaçaklar
meydana gelebilir. Çatlak oluşumunun pek çok sebebi arasında sıkça rastlananlar şöyle
sıralanabilir:
56
1- Kaynağın hatalı yapılışı
2- Eklentilerin (fittings) çevresinde gerilme yığılması
3- Gövde üzerindeki deliklerin çevresinde yeterince takviye edilmemesi
4- Zeminin oturmasından veya toprak hareketlerinden doğan gerilmeler
5- Titreşim
6- Kötü tamir
Çatlağın en sık rastlanabileceği yerler şöyle sıralanabilir:
a- Gövde - taban titreşimi
b- Nozulların ve adam giriş deliklerinin çevresi
c- Perçin delikleri
d- Konsolları gövdeye bağlayan kaynakların çevresi
e- Genel olarak kaynak dikişleri
Bu sayılanlar arasında özellikle ilki, yani gövdeyi taban çevresindeki sınır
levhalarına bağlayan kaynak dikişinin durumu kritiktir. Zira büyük ya da sıcaklığı nispeten
yüksek olan tanklarda bu nokta bir plastik menteşe gibi çalışır. Bunu önlemek için;
kalınlığı artırmak, köşe kaynağı yerine alın kaynağı yapmak, taban çevresini ayrı bir levha
ile halka şeklinde dönmek gibi önlemler alınacaktır. Nitekim, tüm bu önlemler dünyada
kabul gören API 650 (Welded Tanks for Oil Storage) standartında yüksek gerilmeli tanklar
ve yüksek sıcaklıklarda çalısan büyük boyutlu tanklar için bu önlemlerin hepsine yer
verilmiştir. Kurulacak olan tesiste ise ülkemizde bu konu ile ilgili bir standart
olmadığından dolayı API 650 standartına uyulacaktır.
Depolama tanklarının teknik kontrolü (insception) genellikle onların hali hazır
durumlarını, yıpranma hızlarını ve yıpranma nedenlerini ortaya koymak gayesiyle yapılır.
Bunların bilinmesi aşağıdaki amaçların veya önlemlerin gerçekleştirilebilmesi için şarttır:
1- Yangın olasılığını azaltmak ve dolayısı ile depolama kapasitesi kaybını önlemek
2- Güvenli çalışma koşullarını sürdürmek
3- Tamir etmek; ya da tamir veya yenileme zamanını belirlemek
4- Yıpranmayı durdurmak veya yavaşlatmak
5- Yer altı suyunun, çevredeki akarsuların, denizlerin ve havanın hidrokarbonlarla
ve kimyasallarla kirlenmesini önlemek
Çelik depolama tanklarını ve aksesuarını yıprandıran başlıca sebep korozyondur.
Dolayısı ile korozyonu algılamak ve mertebesini ölçmek tank kontrolünün temel hedefidir.
Yardımcı donanım muntazam aralarla kontrol edilerek düzgün çalışır hallerini ve tankın
korunmasında kendilerinden beklenen işlevi kusursuz sürdürdüklerinde emin olunmalıdır.
Depolama Tanklarının hangi sıklıkla kontrol edileceği aşağıdaki faktörlere göre
belirlenir.
1- Depolanan malın niteliği
2- Gözle yapılan bakım kontrollerin verdiği izlenim
3- Tankın kontrol için işletmeden alıkonulabilme olanağı
4- Mevcut korozyon payları ve korozyon hızları
5- Daha önceki kontrollerde belirlenen durum
6- Yapım ve tamir yöntemleri ve malzemeleri
7- Tankın tesis içindeki konumu
57
8- Bir arıza halinde hava ve su kirlemesi riskinin mertebesi
9- Yasal zorunluluklar
Bir tankın içten ve dıştan ayrıntılı kontrolleri arasındaki zaman fasılası onun
geçmişine bakılarak kararlaştırılır. Bir tankta diğerlerinden daha sık kontrolü gerektiren
özel sebepler varsa onlara da uyulacaktır. İşletme koşullarının fazla korozif olmaması
durumunda kontroller seyrekleştirilebilir. Aksine koşullar korozif ise kontroller
sıklaştırılacaktır. Teknik kontrol sıklığının korozyon hızının gerektirdiği biçimde
programlanabilmesi ancak tanka ait tüm verilerin elde bulunması ile mümkündür. Tesiste
tanklara ait kayıtlar tam ve kesintisiz yapılacaktır. Tanklar seçilirken korozyona karşı
dayanıklı olması için standartlara uygun et kalınlıkları seçilecek ve tankların içi
kumlanarak epoksi boya ile kaplanacaktır. Tankın içinin korozyona uğrama süresi dış
kısmının korozyona uğrama süresinden uzun olacaktır. Tesiste tankların et kalınlıkları ve
içerisinde yapılacak kumlama, epoksi boya gibi işlemler dikkate alındığında dış yüzeyinin
korozyona uğrama süresi minimum 10 yıl olacaktır. İç kısmı ise daha uzun sürecektir.
Tankın dış yüzeyinde olacak korozyon gözle tespit edilebilmektedir. Tesiste bulunacak
pompa ve diğer makinelerle birlikte tanklarda haftada bir kez kontrol mühendisi tarafından
gözlenecektir. İç kısmı ise yılda bir tankların içinin temizlenmesi sırasında kontrol
edilecek ve gerektiği takdirde kumlama ve epoksi boya ile yenilecektir.
Tesis içerisinde döşenecek boru hatlarında sızıntıların önlenmesi için kaynak
yerlerinin röntgen filmleri çekilecek ayrıca montaj sırasında her bir borunun her iki tarafı
üç sıra kaynak ile kapatılıp have ve su ile basınç testine tabi tutulacaktır. Kaynak yerleri
polietilen malzeme ile tekrar izole edilecektir. Kullanılacak boru akaryakıt taşımacılığı
için uygun özelliklerde imal edilecek olup satıcı firma garantisi bulunacaktır. Boru hattına
basınç deneyi uygulanacaktır. Döşenecek hattın malzemesi işletme koşullarına göre
seçilecektir. Bu seçimde aynı veya benzer koşullar altında çalışan hatlarda kazanılmış
deneyimden de istifade edilecektir. Malzeme ve imalatın şartnamelere ve ilgili standartlara
uygunluğu da kontrol edilecektir.
Depolama tesisinin zemin sızdırmazlığı için Jet grouting metodu ile zemine beton
enjeksiyonu yapılacaktır. Jet grouting metodu basit tarifiyle yüksek basınçla püskürtülen
bağlayıcı madde ile zeminin karıştırlımasıdır. Jet grout kolonu 400-500 bar basınçla
püskürtülen su ve çimento karışımının zeminin boşluklarını doldurup sıkıştırlıması
suretiyle elde edilir. Bu metod ana işlev olarak zeminin mekanik mukavemet değerlerini
ve elastisite modülünü arttırarak geçirgenliği azaltmayı hedefler. Gevşek granüler
zeminlerde JET1 yöntemi geniş uygulama alanı bulurken kohezyonlu katı zeminlerde daha
özel bir teknik olan JET2 yöntemini uygulamak daha başarılı sonuçlar vermektedir. Bu
yöntem ile imal edilen jet grout yapılar kinetik enerjinin sürtünme kayıpları azaltılarak
JET1 yöntemine oranla 60-80% daha büyük çaplı jet grout kolonlar oluştururlar. Jet grout
metodunun temel özelliklerinden bir tanesi donatısız olarak imal edilmesi ve bina
temellerine veya radye plağı ile bir bağlantısı olmamasıdır.
Gerçekleştirilecek olan zemin testleri sonucunda jet grouting için bir diğer alternatif
ise ilgili tank yapım firmalarından alınan bilgi doğrultusunda: GRE (Glassfibre reinforced
cocrete epoxy) yöntemini kullanmaktır. GRE bir tür betonarme betonu olup içeriğinde
epoxi malzemesi bulundurmaktadır. Bu standartlar tamamen NEN 14015 Avrupa ve PGS
29 standartlarında olup kimyasal malzeme ithal edilip profesyonel yapımcı firmaların
58
uygulama sistemlerine bağlı olarak betonarme betonuna belli orantılarda katılmak
suretiyle sızdırmazlığın temini sağlanmaktadır.
IV.6. TaĢkın Önleme Ve Drenaj Ġle Ġlgili ĠĢlemler, Alınacak Drenaj Önlemleri
Tesis alanının olası yerüstü sularından etkilenmemesi için parsel etrafında drenaj
kanalları yapılacaktır. Tesis alanında yeraltı suyu hareketi mevsimsel olarak
değişeceginden ve yüzey sularının yapı temeli, temel zemini etkileyeceği düşünülerek
sahada oturtulacak yapıların çevresi drene edilerek yüzey sularının toplanması ve saha
dışına nakledilmesi veya bir depoda toplanması sağlanacaktır. Tesis havza alanı küçük
havza tanımında ve tüm havza bitki örtüsü ile kaplı olduğundan dolayı geciktirilmiş yüzey
akımlarının taşkın oluşturması çok düşük olasılıklardadır. Havzanın doğu ve batı
sınırlarından geçen iki adet dere yatağı bölgede biriken suları rahatlıkla denize kadar
ulaştırabilecektir. Söz konusu drenaj kanalları, sulamadan ve yağıştan dönen suları tahliye
etmek amacıyla 10 yılda oluşabilecek maksimum debileri deşarj etmek ve taban suyunu
düşürmek amacıyla planlanacaktır. Söz konusu projeden kaynaklı bu kanalda herhangi bir
taşkın olması durumunda faaliyet sahibi gerekli sorumlulukları üstlenecektir.
Yağmur sularına akaryakıt karışması ya da sızması durumunda kanalda toplanan
sular bir kontrol vanası yardımıyla slop tankına, slop tankından da seperatöre
gönderilecektir. Seperatör çıkış suları ise tesiste bulunacak kimyasal arıtma tesisine
gönderilecektir.
IV.7. Proje Kapsamında, ĠnĢaat ve ĠĢletme Döneminde Su Temini Sistemi Planı,
Suyun Nereden Temin Edileceği, Suyun Temin Edileceği Kaynaklardan Alınacak Su
Miktarı ve Bu Suların Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları, Proje Kapsamında
OluĢacak Atıksuların Cins ve Miktarları, Hangi Ünitelerden Kaynaklanacakları,
Fiziksel, Kimyasal ve Bakteriyolojik Özellikleri, Hangi ĠĢlemlerde Ne Oranda
Bertaraf Edileceği, Mevcut Arıtma Tesisinin Özellikleri, ĠĢ Akım ġeması, Arıtma
Tesisinin YerleĢim Planında Gösterimi, Arıtılan Suyun Hangi Alıcı Ortama Nasıl
DeĢarj Edileceği, Arıtım Sonucu UlaĢılacak Değerler, Arıtma Tesisi Verimi
Su Temini ve Suyun Kullanımı
İnşaat aşamasında su;
- Tozumanın önlenmesi amaçlı spreyleme suyu
- Çalışacak personel için içme-kullanma suyu
olarak ihtiyaç duyulacaktır. Proje kapsamında inşaat aşamasında gerekli kullanım suyu
temini civardaki faal kuyulardan tankerlerle sağlanacaktır. İnşaat sırasında çalışacak işçi
ve personelin içmesuyu ihtiyacı ise yerel piyasada yer alan hazır su üreticilerinden tedarik
edilecektir.
Spreyleme Suyu İhtiyacı:
İnşaat aşamasında tozlanmayı önlemek için yapılacak spreyleme çalışmalarında
kullanılacak olan su miktarı kesin olarak belirlenememekle birlikte, hafriyat yapılacak
alanlarda ve hafriyat malzemesinin döküleceği alanlarda toprak üst tabaka örtüsünün %10
59
nemli kalmasını sağlayacak şekilde günlük ortalama 10.000 lt (10 m3/gün) su tüketiminin
olacağı öngörülmektedir.
Personel Su İhtiyacı:
Tesisin inşaatı aşamasında günde ortalama 350 işçi ve teknik elemanın çalışacağı
göz önünde bulundurulursa ve kişi başına günlük su ihtiyacının 150 lt olduğu düşünülürse,
günlük su ihtiyacı;
350 kişi x 150 lt/(gün-kişi) = 52,500 lt /gün = 52.5 m3/ gün, olacaktır.
Tesisin arazi hazırlık ve inşaat aşamalarında gerekli olacak günlük su ihtiyacı
toplam 62.5 m3 olarak hesaplanmıştır.
Tesisin işletilmesi aşamasında su;
- Personelin kullanımında,
- Tesis faaliyetlerinin gerçekleştirilmesinde ve
- Yangın tehlikesine karşı
ihtiyaç duyulacak olup, Büyükkonuk Belediyesi‟nden temin edilecektir. Belediye‟den
sağlanacak suyun içme suyu kalitesinde olmaması durumunda ise personelin içme suyu
ihtiyacı yerel piyasada yer alan hazır su üreticilerinden tedarik edilecektir.
Personel Su İhtiyacı:
Tesisin işletilmesi aşamasında çalışacak personel sayısı 295 kişi olup,
hesaplamalarda kişi başına günlük ortalama su ihtiyacı 150 litre kabul edilmiştir. Buna
göre:
Kullanma suyu ihtiyacı = kişi x ortalama su tüketimi
= 295 kişi x 150 lt/gün- kişi = 44,250 lt/gün (~45 m3/gün)
olarak hesaplanmıştır.
Tesis Faaliyetlerinin Gerçekleştirilmesinde Duyulacak Su İhtiyacı:
Proje kapsamında tesis sahasında belirli periyotlarda tank temizlikleri yapılacak
olup, bu işlemler için ortalama 50m3 su kullanımı söz konusu olacaktır.
Yangın Suyu:
Tesiste olası yangınlarda gerekli müdahalelerde bulunabilmek amacıyla, ilk işlem
olarak kullanılmak üzere her zaman yedekde 4000 m3 tatlı su bulundurulacak ve akabinde
otomatik olarak devreye girecek yangın söndürme köpüklerine ilaveten gerek duyulması
halinde deniz suyu kullanılacak olup, bu su 2 adet dikey pompa ile ile sağlanacaktır.
Tesiste herhangi bir üretim yapılmayacağından, yukarıda belirtilen su ihtiyaçları
dışında bir proses suyu ihtiyacı söz konusu değildir. Bu bağlamda tesisin işletme dönemi
su kullanım miktarı;
- yaklaşık 45 m3/gün personel ihtiyacı,
- 4000 m3 yangı suyu ihtiyacı ve
- yılda yada 6 ayda bir 50 m3 temizlik suyu‟ndan ibaret olacaktır.
60
Atıksular ve DeĢarj Yöntemleri
İnşaat aşamasında oluşacak atıksular;
Projenin inşaatı sırasında atıksu, çalışacak personelin içme ve kullanma suyundan
oluşacaktır. Günde ortalama 50 işçi ve teknik elemanın çalışacağı göz önünde
bulundurulursa ve kişi başına günlük su tüketiminin kişi başına 15 lt/gün olduğu
düşünülürse, (bu miktarın % 85‟inin atıksu olarak geri döndüğü varsayımı ile) oluşacak
atıksu miktarı;
350 kişi x 150 lt/(gün-kişi) x 0.85 = 44625 lt /gün = 44,63 m3/ gün
olacaktır. Evsel nitelikli atık suların kirlilik parametreleri ise aşağıda Tablo 21‟de
verildiği gibi kabul edilmiştir. Evsel atıksu niteliğinde olan bu sular emici kuyu vasıtası ile
bertaraf edilecektir. Dolması halinde proje sahibi tarafından vidanjörle alınıp belediyenin
göstereceği deşarj noktasına götürülmesi sağlanacaktır.
İnşaat aşamasında kullanılacak spreyleme suyu buharlaşacağı için atıksu olarak geri
dönmesi söz konusu olmayacağından, bu aşamada yukarıda belirtilenler dışında herhangi
bir atıksu oluşumu söz konusu değildir.
İşletme aşamasında oluşacak atıksular;
- Personelin kullanımından oluşacak olan evsel nitelikli atıksular,
- Tesiste çeşitli nedenlerle spesifikasyonu bozulan ürünler, depolama sahasındaki
tanklardan sızma ve dökülme nedeniyle akaryakıt karışmış yağmur suları ve
tankların temizliği esnasında yıkama sonucu oluşan tank dibi suyunu içeren
akaryakıt içerikli proses atıksularıdır.
Evsel Nitelikli Atıksular;
Tesisin işletilmesi aşamasında personel ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli olan su
miktarı yukarıda yaklaşık 45 m3/gün olarak hesaplanmıştır. Tesiste çalışacak olan
personelin içme ve kullanma amaçlı su tüketimi aşağıda hesaplanmış olup, oluşan atıksu
evsel nitelikli atıksu özelliğinde olacaktır. Bu miktarın, bu amaçla tüketilen suyun %85‟i
olacağı kabul edilmiştir. Buna göre;
Tesiste personelin kullanımı sonucu oluşacak toplam evsel nitelikli atıksu miktarı:
45 m3/gün * 0.85 = 38.25 m3/gün‟dür.
Evsel nitelikli atık suların kirlilik parametreleri ise aşağıda verildiği gibi kabul
edilmiştir:
Tablo 21: Evsel nitelikli atık suların kirlilik parametreleri.
Parametre
Evsel Nitelikli Atıksu
Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı
200 mg/lt
(BOİ5)
Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ)
500 mg/lt
Askıda Katı Madde (AKM)
200 mg/lt
Azot
40
Fosfor
10
pH
7.5
61
Personel kullanımı sonucu oluşacak yaklaşık 38.5 m3/gün olan evsel nitelikli
atıksuyun paket biyolojik arıtma ile arıtılıp sulama suyu kriterlerine uygun kalitede olması
sağlanarak, bitki sulamada kullanılması doğru olacaktır.
Arıtma tesislerinin yeri proje sınırından en az 5 metere geride, komşu parselleri
rahatsız etmeyecek şekilde, en uygun noktada seçilecektir. Bunların yanısıra toplayıcı
sistemin cazibeyle akışına imkan verecek en uygun kotta olmasına dikkat edilecektir.
Arıtma tesisinin yerini ve toplayıcı sistemi gösteren çizim Ek 1‟de yer alan vaziyet
planı‟nda gösterilmiştir.
Kurulacak evsel nitelikli atık su arıtma tesisinin akım diyagramı aşağıda
gösterilmiştir.
ġekil 9: Paket Evsel Nitelikli Atıksu Arıtma Akım ġeması.
Oluşan atıksular Doldur-Boşalt aktif çamur yöntemi ile çalışacak olan atıksu arıtma
tesisinde arıtılacaktır.
Bu tesiste bulunacak olan havalandırma ve çökeltim havuzunun tabanı difüzörler ile
kaplanmıştır. Burada atıksu içerisine oksijen verilmesi suretiyle mikroorganizmaların
gelişmesi ve atık su içerisindeki kirletici organik maddelerin bu mikroorganizmalar
tarafından karbondioksit ve suya dönüştürülmesi temin edilir. Böylece atıksuyun arıtılma
prosesi gerçekleşmiş olur. Sistemin ihtiyaç duyduğu oksijen, blower vasıtasıyla sağlanır.
Blower‟ın çalışması sistem otomasyonu içerisinde operatör tarafından elektrik
kontrol panosu üzerinden programlanabilecek ve gün içerisinde istenilen süre kadar bir
havalandırma işlemi gerçekleştirilecektir.
Havalandırma havuzlarında % 95‟lik bir BOİ giderme verimi gerçekleşebilecektir.
Havalandırma ve çökeltme havuzunda atıksu içerisinde oluşan aktif çamur çökelerek
havuzun tabanında birikirken, arıtılan duru su havuz yüzeyinde bulunan savaklardan kendi
cazibesi ile temiz su deposuna geçecek; Klor depo tankı ve bir dozaj pompası yardımıyla
arıtılmış suya hipoklorit çözeltisi ile klor verilerek arıtılan suyun dezenfektasyonu temin
62
edilecek ve yeşil alanların sulanmasında kullanılmak üzere tertiary sistem ünitesinden
geçirilecektir. Klor, bir klor hazırlama ve saklama tankında muhafaza edilecektir.
Biyolojik arıtmadan çıkan çıkış suyu kalitesi aşağıda verilen 21/97 sayılı KKTC
Çevre Yasası standartlarını sağlayacaktır.
Tablo 22: 21/97 Sayılı KKTC çevre yasası standartları.
KOMPOZİT
KOMPOZİT
PARAMETRE
BİRİM NUMUNE 2
NUMUNE 24
SAATLİK
SAATLİK
Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı (mg/l)
50
45
(BOİ5)
Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ)
(mg/l)
180
120
Askıda Katı Madde (AKM)
(mg/l)
70
45
Ph
6-9
6-9
Biyolojik arıtm sonucu oluşacak olan arıtılmış suyun Şekil 10‟da belirtilen Tertiary
(üçüncül) arıtma sistemine tabi tutulduktan sonra sulama amaçlı kullanımı
tasarlanmaktadır. Bu bağlamda, Tertiary sistemde omnifiltrasyon (OFSY) teknolojisi
kullanılacaktır. Şekil 10‟da akış şeması verilen OFYS ile ileri arıtım yapılarak çıkış
suyunun kalitesi artırılacaktır.
ġekil 10: OFYS Proses AkıĢ Diagramı
İleri arıtma sonucunda elde edilen tekrar kullanım suyu parametrelerinin limit
değerleri Çevre Koruma Dairesi‟nin sağladığı şekilde aşağıda verildiği gibidir.
63
Tablo 23: Ġleri arıtma çıkıĢ suyu parametreleri.
Parametre
Birim
Kompozit Numune 2
Kompozit Numune
Saatlik
24 Saatlik
BOİ5
mg/lt
15-20
>10
KOİ
mg/lt
40-50
>20
AKM
mg/lt
40-60
5-10
Bulanıklık (NTU)
6-12
1-2
Toplam Koliforms
500,000 – 4,200,000
1-28
(CFU)
Fecal Koliforms
230,000 – 2,200,000
1-10
(CFU)
Streptococci (CFU)
40,000 – 760,000
0-4
Arıtılmış atık su bahçe sulamada kullanılacaktır. Sezona bağlı olarak İhtiyaç
duyulmaması yada fazla olması durumunda bir depolama tankında biriktirilecek ve
vidanjörle Büyükkonuk Belediyesi‟nin göstereceği deşarj noktalarına taşınacaktır.
Sistemde zamanla oluşacak atık çamurlar vidanjör vasıtası ile uzaklaştırılacaktır.
Proses Atıksuları;
Tesiste çesitli nedenlerle spesifikasyonu bozulan ürünler, depolama sahasındaki
tanklardan sızma ve dökülme nedeniyle akaryakıt karışmış yağmur suları ve tank temizlik
sonucunda oluşan tank dibi su-ürün karışımı proses kaynaklı sıvı atıklardır. Proses
atıksularının çözünmüş oksijen konsantrasyonu oldukça düşüktür ve yoğunluk farkından
dolayı akaryakıt ürünleri suyun üzerini kaplar. Tesiste meydana gelecek proses atıksuyu
miktarı tam olarak bilinememektedir. Çünkü yağmur sularının kirlenmesi, akaryakıt
karışımı ve sızıntı durumlarında mümkün olacaktır. Ancak, Tesiste işletme aşamasında
oluşacak proses kaynaklı atıksuların (maksimum) tahmini miktarı 50 m3/gün olacağı
öngörülmektedir. (Tank temizlikleri yılda bir ya da 2 kez yapılacaktır) Proses kaynaklı sıvı
atıklar tesiste yer alan slop tankına alınarak burada yoğunluk farkından dolayı yüzeye
toplanan ürünler ürün tankına, tank dibinde toplanan sular ise tesiste yer alacak olan
seperatöre gönderilecektir. Separatörde yoğunluk farkının etkisiyle ürün-su karışımı
birbirinden ayrılacaktır. Seperatörden çıkan ürünler ürün tankına, atıksular ise tesiste
yapılacak olan paket endüstriyel atıksu arıtma tesisine gönderilecektir. Ürün tankına alınan
atıklar rafine edilmek üzere geri gönderilecektir.
Seperatör
Seperatör, su – ürün karışımı atıksuyun birbirinden ayrılması için kullanılacaktır.
Seperatör filtresinin giriş bölmesine teğet giren su ve içindeki petrol ve petrol türevi
ürünleri hızlı bir dönme hareketinin oluşturduğu santrifüj kuvvet sayesinde birbirinden
ayrılır. Yoğunluğu sudan az olan petrol ve türevleri çeper boyunca asağıya düşer ve
toplama haznesinde toplanır. Petrol ve türevlerinden ayrıştırılmış olan su, filtreden dışarı
çıkar. Seperatörde toplanan ürün ise motorin tankına %0,3 oranında ilave edilecektir.
Tesiste 5 m3/h kapasiteli seperatör kullanılması planlanmaktadır. Petrol ve türevlerinden
ayrıştırılmış olan su, tesiste kurulacak paket endüstriyel (kimyasal) arıtma tesisine
verilecektir.
64
ġekil 11: Seperatör çalıĢma sistemi
Endüstriyel atıksu arıtma sistemi sistemin akış şeması aşağıdaki gibidir.
ġekil 12: Paket Kimyasal Atıksu Arıtma Akım ġeması.
1.Kimyasal Arıtma Sistemi
Söz konusu tesiste, projenin fazları da düşünülerek 75 m3/gün kapasiteli endüstriyel
nitelikli atıksu tesisi kurulması planlanmaktadır. Bahse konu tesis için önerilen arıtma
tesisi üniteleri aşağıda verilmiştir.
1.1.Ön Dengeleme Sistemi Teknik Özellikleri
Seperatörden gelecek olan endüstriyel nitelikli atıksu bu haznede toplanacaktır.
Otomatik seviye kontrollü besleme pompası ile koagülasyon ünitesine iletilecektir.
1.2.Kimyasal Madde Hazırlama ve Dozlama Sistemi Teknik Özellikleri
65
Arıtma işleminde kullanılacak koagülant ve flokülant maddeler çözelti halinde
karıştırma tankında hazırlanacak ve dozlama pompası vasıtasıyla dozlanacaktır.
1.3.Koagülasyon Ünitesi Teknik Özellikleri
Kimyasallar bu hazneye dozlanacak ve karıştırılarak atıksu ile reaksiyona girmesi
sağlanacaktır. Koagülant maddeler dozlanıp karıştırma yapıldığında atıksuda kirleticiler
yumak haline getirilecektir. Kaogülant dozlaması, pH kontrollü de yapılacak olmasından
dolayı hem atıksuyun çıkış ph‟si kontrol altına alınmış olacak hem de kimyasal madde
sarfiyatı sürekli olarak kontrol altına alınmış olacaktır.
1.4.Flokülasyon Ünitesi Teknik Özellikleri
Flokülasyon Ünitesi yavaş karıştırılarak yumakların birleşmesi ve hızla çökelebilen
flokların oluşması sağlanacaktır. Yavas karıştırma; ünite bünyesindeki mekanik karıştırıcı
ile sağlanır. Polielektrolit de bu hazneye dozlanarak yumakların oluşumuna hız
verilecektir.
1.5 Çökeltme Ünitesi Teknik Özellikleri
Çökeltme Ünitesine gelen atıksu sıvı katı ayrıştırma işlemine tabi tutulacaktır.
Flokülasyon ünitesinden gelen ve içerisinde çökelebilen flokların oluştuğu atıksu ayrışarak
katı partiküller çökeltme havuzu tabanındaki konik tabana çökecek ve kimyasal olarak
arıtılmış temiz su havuz yüzeyindeki savaktan savaklanarak arıtılmış su deposuna
iletilecektir.
1.6. Filtrasyon
Arıtılmış su son olarak Multi Filtrasyon ünitesinden geçirilecektir.
1.7. Çamur Susuzlaştırma Sistemi
Sistemde oluşan fazla çamur çöketme havuzu tabanına çamur sartlandırma
haznesinde toplanacak çamur şartlandırma haznesine çamura poli ünitesinden uygulanacak
olan polielektrolit ile birlikte sartlandırma tankında isleme tabii tutulacak ve bu islem
sonucunda çamur suyunu bırakarak daha büyük floklar halini alacaktır. Sartlandırılan
çamur filtre pres besleme pompası vasıtası ile filtre prese basılacaktır. Dayanıklı çelik
yapıdan oluşan filtre presin baslangıç ve çıkış yapıları arasında bulunan plakalar kumaş
filtre ile giydirildikten sonra basınç uygulanarak sıkıştırılarak aralıksız sıralanması
sağlanır. Çamurun filtre prese giriş kısmından pompalanması ile çamur hidrolik basınçla
itilerek plakaların arasında kalan boşluk kısmında (chamber) birikmekte, bezden geçip
filtrelenmiş sıvı kısım ise kanal sistemi ile toplanmaktadır. Zamanla arada kalan boşluğun
çamurla dolması ile sıkıştırma için gerekli basınç artmaktadır. Akış hızının düşmesi ve
minimum seviyeye inmesi ile filtrasyon periyodu sona ermekte plakalar açılarak oluşan
kekler boşaltılmaktadır. İstenen kek konsantrasyonun sağlanabilmesi için pompa basıncı
ve akış hızı, filtre bezinin tipi ve çamur karakteristiğinin tümü beraber ele alınarak
değerlendirilmelidir. Kek kalınlığı çamurun özelliğine göre 20-35 mm kalınlığında
olabilmektedir. Arıtma Tesisinden kaynaklı çamur arıtma tesisi yanında yapılacak
betonarme zeminle sızdırmasızlığı sağlanmış alanda depolanacaktır. Arıtma tesisinden
kaynaklı çamurun analizleri yaptırılıp tehlikeli atık olması durumunda tehlikeli atıklar
kapsamında değerlendirilip Bölüm IV.11‟de belirtildiği gibi bertaraf edilecektir.
66
Petrol Sanayi Arıtma tesisinden çıkan suların kalitesi ile ilgili KKTC yasa ve
tüzüklerinde herhangi bir standart bulunmadığından dolayı, mevcut tüzükler oluşturulana
kadar, Büyükkonuk Belediyesi‟nce başka türlü belirtilmedikçe bu tesiste TC Arıtma tesisi
çıkan suyu kalitesi 31.12.2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Su
Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 11.2. Sektör. Petrol Sanayi (Petrol Dolum Tesisleri
ve Benzerleri) için verilen sınır değerleri alınacaktır. Su Kirliligi Kontrol Yönetmeliği
Tablo 11.2 için verilen sınır değerleri aşağıdaki tabloda verilmektedir.
Tablo 24: Proses Atıksuyu Arıtıma ÇıkıĢ Suyu Parametreleri Sınır Değerleri.
Tesiste yangın suyu kullanımından kaynaklı atıksu oluşumu söz konusu
olmayacağından, tesiste yukarıda belirtilenler dışında herhangi bir atıksu oluşumu söz
konusu değildir.
Arıtma tesislerinin konumu Ek 1‟de yer alan vaziyet planında belirtildiği gibidir.
IV.8. Deniz Yoluyla Gemilerle Getirilecek Ürünlerin ġamandıradan Çekilmesi
Esnasında Ve Gemilerden Çıkabilecek Olası Yakıt, Yağ Gibi Kimyasal Kirleticilere
KarĢı Alınacak Tedbirler (Sızıntı), Gemilerden Kaynaklanacak Atıkların Alınması
ve Bertarafına ĠliĢkin Tedbirler, Atıkların Transferi Sırasında OluĢabilecek Acil
Durumlara Müdahale Yöntemleri, Proje Alanındaki Muhtemel Kazaların Önlenmesi
Açısından Güvenli YanaĢması Ve Ayrılma Manevralarının, Gemi Boyutu ve DeğiĢen
Meteorolojik ġartlar Gibi Unsurların Göz Önünde Bulundurulduğu Bilgisayarlı
Simülasyon ÇalıĢması ile Ġspatlanması
Deniz yoluyla ürünlerin getirilmesi sırasında gemilerden olası yakıt, yağ gibi
kimyasal kirleticilerin denize sızmaması için dikkat edilecektir. Sızma olduğu takdirde, şu
anda dünyada uygulanan “oil barier” sistemi uygulanacak olup, sızma olan bölgeye
bariyer içerisinde kalan kirlilik yaratacak yakıt, yağ gibi kimyasallar yüzer plastik tanklara
hapsedilerek tekrardan emilimi ve bunların gemilere iade edilerek refinasyon için geriye
gönderilmesi sağlanacaktır. Ayrıca gemiden sızma olan bölge hemen onarılarak sızmanın
kaynağı kesilecektir. Bariyer içerisinde alınan bu atıklar, mevcut yasal düzenlemelere
uygun olarak bertaraf edilecektir.
Tesiste şamandıra olmayacak olup, iskeleye yanaşacak olan gemilerden hiçbir
sekilde sıvı veya katı atık alınmayacaktır.
İskeleye yanaşan ve iskeleden ayrılacak olan gemilerin herhangi bir deniz kazasına
karşı gemi kaptanları gerekli önlemleri alacaktır.
67
IV.9. ġamandıra Sistemi ve Deniz Ġçi Boru Hattı ile Deniz Ortamında Su
Sirkülasyonunda ve Mevcut Canlı Dağılımında Olası DeğiĢimler, Deniz Ekosistemi
Hakkında Bilgi, Planlanan Kullanımdan Nasıl Etkileneceği ve Alınacak Önlemler
Proje kapsamında şamandıra sistemi ve deniz içi boru hattı kullanılmayacaktır.
Dolayısı ile deniz ortamında su sirkülasyonunda ve mevcut canlı dağılımında herhangi bir
değişim veya deniz ekosisteminde farklılıklar beklenmemektedir.
Bahse konu proje alanı içindeki denizsuyunun dalga yönü, akış hızı, deniz
hareketleri ve benzeri bilgilerin araştırıldığı bilimsel bir rapor niteliğinde olan deniz
araştırmalaru raporu Ek 12‟de sunulmuştur.
IV.10. Deniz Alanının Balıkçılık Açısından Değerlendirilmesinin Yapılması,
Ekonomik ve Sosyal Yönden Bu Alanda Av Yapan Balıkçı Kitlesine Olabilecek
Etkiler
Faaliyet alanının bulunduğu bölgede var oaln Kaplıca köylüleri tarafından civar
deniz bölgelerinde balıkçılık yapılmaktadır.
Genellikle Kıbrıs Akdeniz kıyılarında 8 adet kıkırdaklı, 74 adet ise kemikli balık, 4
adet karides ve 14 adet kafadanbacaklı türü saptanmıştır. Kemikli balıklardan sardalya,
tirsi, lahoz, istavrit, izmarit, fangri mercan, karagöz, iskorpit gibi 40 a yakın ekonomik
balık türü tesbit edilmiştir. Ekonomik olan karides türlerinin 100 metreden daha sığ
sularda bulunmadığı Dokuz Eylül Üniversitesi ve Ege Üniversitesinin gerçekleştirdiği
çalışmalarda tesbit edilmiştir. Yapılan çalışmalarda en sık görülen türler içerisinde 20-100
metre derinliklerde Asıl hani (serranus cabrilla), 101 ile 200 metre arasında Kırlangıç
(Lepidotrigla cavillone) ve 200 metre üstündeki derinliklerde ise mürekkep balığı
(S.elegans) %80 görülme payına sahiptir. Tüm bu balık türleri bölgede potansiyel farklı
derinliklerde saptanan balıkçılık kaynaklarıdır.
Bölgede yer alan kıkırdaklı balıklar, Köpekbalığı, Kedibalığı, Mahmuzlu camgöz,
Vatoz ve Çuçuna; Kemikli balıklar, sardalya, tirsi, hamsi, boa balığı, derinsu gümüşü,
zurna, yeşilgöz, boru balığı, denizatı, bakalyaro, derinsu mezgiti, mavi mezgit, gelincik,
zarkafa, dülger, peri balığı, berberbalığı, lahoz, asıl hani, benekli hani, kurdela, istavrit,
barbun, tekir, kupez, isparoz, mercan, izmarit, papazbalığı, gelin, ot balığı; kemikli
balıklardan; üzgün, horozbina, adabeyi, iskorpit, kırlangıç, dil, pisi ve fenerbalığıdır.
Yıllardır bölgede yapılan balıkçılığa söz konusu proje kapsamında yapılacak deniz
dışı akaryakıt transferinden dolayı balıkçılığa herhangi bir olumsuz etkisi olmayacaktır.
IV.11. Proje Kapsamında ĠnĢaat ve ĠĢletme AĢamasında Meydana Gelecek Katı Atık,
Tehlikeli Atık, Özel Atık, Ambalaj Atıkları vb. Her Türlü Atığın Cins ve Miktarları,
Bu Atıkların Bertaraf ġekilleri, Bu Atıkların Nerelere ve Nasıl TaĢınacakları veya
Hangi Amaçlar Ġçin ve Ne ġekilde Değerlendirileceği
Söz konusu tesin inşaat ve işletme safhalarında faaliyet sahibi tarafından, atık
yönetiminin her aşamasında atıkların çevre ve insan sağlığına zarar vermesini önleyecek
tedbirler alınacaktır.
68
İnşaat aşamasında oluşacak katı atıklar;
Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin tamamen yapılması ve faaliyete
açılmasına dek inşaat aşamasında;
- Çalışanların günlük ihtiyaçlarının karşılanması sonucu oluşacak evsel nitelikli
atıklar ve
- İnşaattan kaynaklanan katı atıkların oluşumu söz konusu olacaktır.
Evsel Nitelikli Katı Atıklar;
Tesisin inşaatı aşamasında 350 kişinin çalıştırılması planlanmaktadır. Evsel nitelikli
katı atık miktarı 1,00 kg/kişi/gün değeri kullanılarak aşağıdaki şekilde hesaplanmıştır.
Çalışan Sayısı:
350 kişi
Birim katı atık miktarı:
1,00 kg/kişi/gün
Evsel nitelikli katı atık miktarı:
350 x 1,00 = 350 kg/gün
İnşaat aşamasında oluşacak olan evsel nitelikli katı atıklar tesis içerisinde tek bir
noktada toplanarak, düzenli olarak Büyükkonuk Belediyesi tarafından katı atık depolama
alanına taşınacaktır.
İnşaattan Kaynaklanan Katı Atıklar;
İnşaat çalısmaları esnasında, kalıplık kereste artıkları, çimento ambalaj kâğıdı,
inşaat demiri, demir boru, beton ve enjeksiyon artığı malzemeler vb., atıkların oluşumu
söz konusu olacaktır. Bu atıklardan beton ve enjeksiyon atığı malzemeler dolgu malzemesi
olarak kullanılacak olup, geriye kalanları proje alanı içerisinde uygun bölgelerde
toplanarak, KKTC‟de inşaat atıklarını değerlendiren geri kazanım tesisi bulunmaması
nedeniyle mevcut yasal düzenlemeler göz önünde bulundurularak, Büyükkonuk
Belediye‟sinin uygun göreceği şekilde bertaraf edilecektir.
Arazinin hazırlanması esnasında oluşacak harfiyat atıkları, bu raporun Bölüm IV.1.
ve IV.2‟sinde detaylı olarak irdelenmiştir.
İnşaat aşamasında herhangi bir sağlık hizmeti verilmeyecek olup acil durumlarda en
yakın sağlık birimine ulaşım sağlanacaktır. Dolayısı ile proje kapsamında herhangi bir
tıbbi atık oluşumu söz konusu değildir.
Proje kapsamında arazinin hazırlanması sırasında kullanılacak makinelerin
bakımları, yakıt ikmalleri ve yağ değişimleri proje alanı dışında bu hizmeti veren
tedarikçilerden sağlanacaktır. Bu nedenle inşaat aşamasında atık yağ ve makine ve
ekipmaların bakım çalışmalarından kaynaklı tehlikeli atık oluşumu söz konusu değildir.
İşletme aşamasında oluşacak katı atıklar;
- Personelin günlük ihtiyaçlarının karşılanması sonucu oluşacak evsel nitelikli katı
atıklar,
- Endüstriyel nitelikli atıklar ve
- Tehlikeli atıklardır.
Evsel Nitelikli Katı Atıklar;
Söz konusu tesisin işletilmesi aşamasında 295 kişinin çalıştırılması planlanmaktadır.
Evsel nitelikli katı atık miktarı 1,00 kg/kişi/gün değeri kullanılarak aşağıdaki şekilde
hesaplanmıştır.
69
Çalısan Sayısı:
Birim katı atık miktarı:
Evsel nitelikli katı atık miktarı:
295 kişi
1,00 kg/kişi/gün
295 x 1,00 = 295 kg/gün
Oluşacak olan evsel nitelikli katı atıklar tesis içerisinde tek bir noktada toplanarak,
düzenli olarak Büyükkonuk Belediyesi tarafından katı atık depolama alanına taşınacaktır.
Endüstiyel Nitelikli Katı Atıklar;
Tesiste akaryakıt ürünlerinin depolandığı tankların temizliği sonucunda tank
dibinden oluşan çamurlar (tortu) endüstriyel nitelikli katı atık olacaktır. Tesiste oluşacak
tank dibi çamur miktarı tam olarak tahmin edilememektedir. Ancak benzer faaliyetler için
100 m3 akaryakıt için 0,5 m3 tank dibi çamur oluştuğu gözlenmiştir. Bu durumda tesiste
yılda bir yada iki kez yapılacak olan her bir temizlikte ortalama 6000 m3 tank dibi çamur
oluşacağı öngörülmektedir. Bu atıklar, tankların temizliği sırasında sızdırmaz ve
paslanmaz tenekelere alınacak ve bir yıldan fazla depolanmamak kaydıyla, Çevre Koruma
Dairesi‟nden izinli bir bertaraf tesisinde bertaraf edilecektir. Eğer KKTC‟de böyle bir tesis
bulunamaz ise yurt dışında bertaraf edileceklerdir.
Tesiste kurulacak olan endüstriyel nitelikli atıksu arıtma tesisi çamurları da
endüstriyel nitelikli katı atıklar kapsamda, yukarıdaki paragrafta belirtildiği gibi bertaraf
edilecektir.
Tehlikeli Atıklar;
Yukarıdaki paragrafta endüstriyel nitelikli katı atık adı altında irdelenen tank dibi
çamurları ayrıca tehlikeli atık niteliğindedir. Ayrıca tesisin işletilmesi aşamasında
kurulacak olan endüstriyel nitelikli atıksu arıtma tesisinde oluşacak atıksu çamurunun da,
yapılacak olan analizler sonucu tehikeli atık kapsamında olup olmadığına karar
verilecektir. Bu atıklar yukarıda belirtildiği şekilde bertaraf edilecektir.
Tıbbi Atıklar;
Tesiste personele hizmet vermek amacıyla sağlık ocağı kurulacak olup, burada
oluşan atıklar tıbbi atık kapsamında olacağından, yürürlükteki yasal mevzuata uygun
şekilde toplanıp bertaraf edilecektir.
Atıkların geçici depolanması sırasında depolanan atıkların üzerine atık listesi kodları
ve eğer tehlikeli ise tehlikeli atık ibareleri yazılacaktır.
Gemilerin barınması sırasında gemilerde oluşacak olan kullanım artıkları ve çöpler
diğer limanlarda olduğu gibi toplanıp Belediye‟ye teslim edilecek. Belediye gerekli
yerlerde bunun imha veya yeniden kazanımını yapacaktır. Gemilerde oluşacak olan sintine
yağlarının kurulması tasarlanan yeniden kazanım tesisine teslimi söz konusudur. Bu
tesisin kurulmaması durumunda gemilerin bu sintine yağlarını başka limanlara
boşaltmaları istenecektir.
70
IV.12. Proje Kapsamında ĠnĢaat ve ĠĢletme Döneminde Kullanılacak Maddelerden,
Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Toksik Olanların, TaĢınmaları, Depolanmaları ve
Kullanımları, Bu ĠĢler Ġçin Kullanılacak Aletler ve Makinalar, Tank Temizliğinde
Kullanılan Kimyasal Maddeler, Özellikleri, Miktarı, Risk Durumları Güvenlik Bilgi
Formları
Arazinin hazırlanması ve ünitelerin inşası aşamasında herhangi bir parlayıcı,
patlayıcı, tehlikeli ve toksik madde kullanılmayacaktır. Tesiste yer alacak tanklar çok özel
birimler olduğundan, hazır olarak yurt dışından ithal edilecek ve tesiste sadece montajları
yapılacaktır. İş makineleri için gerekli olan yakıt ise civarda bulunan akaryakıt
istasyonlarından günlük temin edilecektir. İş makinelerinin ve ekipmanların yakıt ikmalleri
akaryakıt istasyonlarında, bakım ve onarımları ise ilgili tedarikçilerden sağlanacaktır.
Tesisin işletilmesi aşamasında tesiste siyah ve beyaz akaryakıt ürünleri depolanacak
olup, tesiste kimyasal ürün depolanması söz konusu değildir. Söz konusu proje belirtilen
akaryakıt ürünlerinin yüklenip-boşaltılacağı sıvı yük limanı olarak faaliyet
göstereceğinden dolayı, tesiste depolanacak akaryakıt ürünleri için her türlü önlem
alınacaktır. 38-2008 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası ve bu yasa altında çıkarılan ilgili
tüzüklerin gerekliliklerine uymak için alınması gerekli tüm önlemlere dikkat edilecek
olup, iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili tüm ekipman düzenli olarak gözden geçirilecek,
uyarıcı levha ve tabelalara uyulacaktır.
Tesiste tank çiftliklerinde depolanması ön görülen akaryakıt ürünleri parlayıcı ve
patlayıcı madde olduğundan, yangına karşı gerekli tüm önlemler alınacaktır. Bu bağlamda
yukarıda belirtilen yasal gereklilikler yanında, 33-1977 sayılı Akaryakıt (Depolama,
nakliye ve satış) Yasası gerekliliklerine de uyulacaktır.
Tesiste bulunan tüm tanklar ve ekipmanların topraklanmaları sağlanacaktır. Ayrıca
tesisin tüm elektrik tertibatı ve aksamı, patlayıca ortam olması nedeniyle ex-proof olarak
tasarlanacaktır. Tesiste kullanılacak olan tüm makine, ekipman ve teçhizat her türlü yangın
ve tehlikeyi önleyecek nitelikte seçilecektir.
Tesiste akaryakıt ürünlerinin taşınmaları ve depolanmaları ile ilgili kullanılacak alet
ve makinalar Bölüm I.8‟de detaylı olarak açıklanmıştır.
Tesis bünyesinde inşaat ve işletme aşamasında depolanacak ürünler ve yardımcı
kimyasalların taşınmaları, depolanmaları, kullanımları sırasında ulusal ve uluslararası
mevzuata uygun hareket edilecek olup, depolanan ürünlerin özellikleri Bölüm I.2‟de
verilmiştir.
Tank temizliğinde kullanılan kimyasal madde özellikleri aşağıda verilmiştir:
Ürün Adı:
A.K. 200 W.S.(Özel Mix).
Bileşim, İçerik Hakkında Bilgi:
Kimyasal karakteri içeriği: Alifatik petrol solventleri, emülsiyon ajanı noniyonik
surfactant, portakal yağı, lauryl alkol, etoksilat bitkisel yağ tanolaamid.
Sağlık açısından tehlike yaratan katıklar: ciddi tehlike yaratacak katık yoktur.
Mümkün Olan Zararlar, Karışımın Tamamı:
71
İnsan ve çevre sağlığı için özel bilgiler,
36: Gözünüze temas ettiğinde tahriş edicidir.
İlk Yardım Önlemleri:
Soluma: Havalandırmalı ortamı tercih ediniz.
Deri Teması: Su ile yıkanması yeterlidir. Uzun süreli teması cildi kurutabilir.
Göze Teması: Tazyikli su ile bol miktarda yıkanmalıdır.
Yutma: Doktora gösteriniz, boğaz ve mideyi tahriş eder.
Yangın İle Mücadele:
Uygun yangın tüpü: Kuru toz köpük, CO2
Uygun olmayan sönderme: Yüksek hacimli su jeti
Yanma sonucunda ortaya çıkan tehlikeli madde veya gaz: Yok
Özel koruyucu giysi: Yok
Genel uyarılar: Tutuşturucu kaynaklardan uzak tutunuz.
Sızıntı Durumunda Önlemler:
Kişilerin alması gereken önlemler:
Akmış veya dökülmüş üründen dolayı, kayma tehlikesi oluşabilir.
Çevreyle ilgili güvenlik tedbirleri.
Kullanım ve Depolama:
Kullanım: Ürünü kullanırken sigara, sıvı içilmeli, herhangi bir şey yenmemelidir.
Patlama ve Yanma Riski: Alev alma noktası.
Depoların ve Ambalajların Durumu: Orijinal ambalajında, açık kaplar sıkıca
kapatılmış (uçması engellenmiş) şekilde saklanmalı.
Depolama: Kuru yerde, tutuşturucu kaynaklardan uzak, ağızları sıkıca kapatılmış
olarak muhafaza ediniz.
Temas Kontrolü / Kişisel Koruma:
Teknik önlemler: ----İş yerinde sınır değerleri
Genel hijyen ve koruma önlemleri: Endüstri hijyeni ile ilgili kurallara uyunuz.
Kişisel koruma:
Cilt koruma: Uzzun süreli cilt temasında yağlayıcı krem kullanınız. Eldiven
kullanınız.
Göz koruma: Gözlük kullanınız.
Solunum koruması: Havalandırmalı ortamı tercih ediniz.
Fiziksek ve Kimyasal Özellikler:
Fiziksel durum (20°C‟de): Sıvı
Renk: Açık sarı şeffaf
Koku: Kendine has
Kaynama noktası: 178°C
Alev alma noktası: 92°C
Kendi kendine yanma sıcaklığı: 247°C
72
Özgül ağırlık: 0.85 g/cm3
pH değeri: Uygulanma
Suda çözünürlük: Emülsiye olur.
Stabilite ve Reaktivite:
Önlenecek malzemeler: Özel bir malzeme yoktur.
Termik ayrışma: Yoktur.
Tehlikeli ayrışma ürünleri: Mevcut değil.
Toksolojik Bilgiler:
LD50/ sıçan değeri: 10 g/kg
İnsan üzerindeki etkiler: Fazla cilt temasında tahriş eder. Yutulan malzemenin
kusturulması zarar verebilir.
Ekolojik Bilgiler:
Ürün doğada biyolojik olarak yavaş parçalanır.
Atık Önlemleri:
Boş ambalajlar yeniden dönüşüm tesisi olması durumunda bu amaç için hurdaya
ayrılabilir.
Talimat Bilgileri:
EC Sınıflandırılması/Tehlikeli Madde Düzenlenmesi
R (Risk) Durumları: 36 Gözleri tahriş edicidir.
S (Güvenlik) Tavsiyeleri: 20/21 Çalışırken yemek yemeyin, içecek ve sigara
içmeyin.
IV.13. Proje Kapsamında ĠnĢaat ve ĠĢletme Döneminde Kullanılacak Yakıtların
Türleri, Tüketim Miktarları, Kimyasal Analizleri, Yakma Sistemleri ve Bunlardan
OluĢacak Emisyonlar, Baca Gazı Arıtma Sistemleri, Ölçümler için Kullanılacak
Aletler ve Sistemler, Alınacak Önlemler
İnşaat Aşamasında:
Tesisin yapımı sırasında gerek çalışacak olan işçilerin barınaklarında, gerekirse
şantiye bürolarında elektrik enerjisi kullanılacaktır. Şantiye mutfağında likit gaz
kullanılacaktır. Sahada inşaat aşamasında kullanılacak yakıt sadece kullanılacak makinalar
için gerekli olup, ısınma vb. amaçlı yakıt tüketimi olmayacaktır. Makinalarda yakıt olarak
motorin kullanılacaktır. Sahada kullanılacak araçların bakım, onarım, yağ ve filtre
değişimleri benzin istasyonlarında veya garajlarda yapılacaktır. Şantiyede motorin
depolanmayacaktır.
İşletme Aşamasında:
Tesiste yer alacak olan kazan dairesinde euro dizel kullanılacaktır. Ek 1‟de yer alan
vaziyet planında konumu işaretlenmiş olan ve sadece elektrik kesintilerinde kullanılacak
jeneratörün çalıştırılması için de euro dizel kullanılacaktır. Euro dizelin fiziksel ve
kimyasal özellikleri aşağıda Tablo 25‟de verilmiştir.
73
Tablo 25: Euro Dizel Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri.
Özellikleri
Birim
Min. Değer
Max. Değer
Setan Sayısı
49
3
Yoğunluk (15ºC‟de)
kg/m
820
860
Kükürt
% (wt)
0.20
Flaş Noktası
ºC
55
Karbon artıkları (%10 btms)
% (wt)
0.30
Kül
% (wt)
0.01
Su içeriği
mg/kg
200
Bakır çubuk korezyonu (50 ºC‟de 3 saat)
Sınıf 1
3
Oksidasyon sabitliği
gr/m
25
2
Viskozite(40 ºC‟de)
mm /saat
2.00
4.50
Distilasyon (%65 nokta)
ºC
250
ºC
350
ºC
370
Kaynak: http://www.dieselnet.com/standards/eu/fuel_auto.php, 2010.
Diğer ünitelerde kullanılacak yakıt türü elektrik enerjisi olacaktır.
Mutfakta likit (tüp) gaz kullanılacaktır.
İşletme aşamasında diğer bir emisyon kaynağı ise Depolama Tesisinden
kaynaklanabilecek petrol türevli emisyonlar olan Uçucu Organik Bileşikler (VOC)‟dir.
Bu bağlamda uçucu organik emisyonlar;

Bağlantı ekipmanlarından,

Depolama tanklarının nefesliklerinden, olmak üzere iki ana baca dışı kaynaktan
oluşmaktadır.
Bağlantı Ekipmanlarından Kaynaklı VOC;
Akaryakıt dolum ve depolama tesislerinde, uçucu organik emisyonların ikincil
kaynağı tesiste bulunan bağlantı ekipmanlarındaki kaçaklardır. Tesiste yer alan bağlantı
ekipmanlarından kaynaklı VOC emisyonları kütlesel debilerinin hesaplanmasında Kasım1995 tarihinde gerçeklestirilen Protocol for Equipment Leak Emission Estimates (EPA
453-R/95-017 ) adlı çalısmadan faydalanılmıştır. Emisyon faktörleri Tablo 26‟da
verilmiştir.
Tablo 26:Emisyon faktörleri.
Ekipman tipi
Adet
Emisyon Faktörü Bağlantı Ekipmanlarından
(max.)
(kg/saat.kaynak) Kaynaklı Toplam Emisyon
(kg/saat)
Vana
36
0,00023
0.00828
Pompa
36
0,021
0.756
Kompresör
1
0,636
0.636
Basınç Tahliye Vanaları 1
0,16
0.16
Flanş
72
0,00025
0.018
Doldurum ve Boşaltım 36
0,0023
0.0828
74
Hatları
1.66108
Toplam
Tesiste maksimum depolama kapasitesi göz önüne alındığında
ekipmanlarından kaynaklı toplam 1.661 kg VOC/saat meydana gelecektir.
bağlantı
Nefesliklerden Kaynaklı VOC;
Tesiste yer alan tankların nefesliklerinden kaynaklı VOC hesabı için Kasım-1995
tarihinde gerçeklestirilen Protocol for Equipment Leak Emission Estimates (EPA 453R/95-017) adlı çalışmada yer alan 0,000635 kg VOC/saat emisyon faktörü kullanılarak
hesaplanmıştır.
Nefesliklerden kaynaklı VOC emisyonu;
36 adet akaryakıt tankı x 0,000635 kg VOC/saat =0,023 kg VOC/saat
Yukarıda yapılan hesaplamalar sonucu tesiste maksimum depolama kapasitesi
dikkate alınarak meydana gelecek VOC emisyonunun kütlesel debisi;
1.661 kg VOC/saat + 0.023 kg VOC/saat = 1.684 kg VOC/saat‟dir.
Yukarıda yapılan hesaplamalar sonucu tesisin toplam VOC emisyon debisi 1.684 kg
VOC/saat olarak hesaplanmıştır.
Yapılan hesaplamalar sonucunda elde edilen 1.684 kg/saat VOC emisyon debisi,
21/97 sayılı Çevre Yasası kapsamında çıkarılan yürürlükteki “Hava Kalitesi Kontrol ve
Korunması Tüzüğü” madde 9 “tesislerdeki genel emisyon sınırları” ve Madde 11 “Organik
buhar ve gazların sınıflandırması” çerçevesinde değerlendirilerek, tesisin “II. Sınıfa giren
organik bileşikler” kapsamında olduğu kabul edilip, II‟ci sınıfa giren organik bileşiklerin 3
kg/saat üzerindeki emisyon debileri için emisyon sınır değerinin 150 mg/m3 olduğu tespit
edilmiştir. Bu bağlamda tesisin toplam VOC emisyon debisinin verilen limit değerin
alltında kaldığı görülmektedir.
IV.14. Proje Kapsamında OluĢabilecek Emisyonlar, Gerekli Hesaplamalar, Alınacak
Önlemler
Proje alanında tesisin faaliyeti sırasında, tesis içerisinde kullanılacak araçların
egzozlarından çıkan egzoz gazı emisyonu oluşacaktır. Bu konuda araçların yakıt sistemleri
sürekli kontrol edilerek, mevcut yasal düzenlemelerin ilgili hükümlerine uyulacaktır.
Tesisin işletilmesi aşamasında toz emisyonu oluşumu söz konusu değildir. Tesiste
akaryakıt ürünlerinin depolandığı tanklarda buharlaşmadan kaynaklı uçucu organiklerin
(VOC) oluşması muhtemeldir. Akaryakıt ürünlerinin depolanmasında buharlaşmayı
önlemek amacıyla tankların tavanları yüzer tavan olarak dizayn edilecektir.
VOC hesaplamaları Bölüm IV.13‟te verilmiş olup, faaliyet esnasında 21/97 sayılı
Çevre Yasası kapsamında çıkarılan yürürlükteki “Hava Kalitesi Kontrol ve Korunması
Tüzüğü” gerekliliklerine uyulacaktır.
Tesiste depoların genleşmesinden dolayı oluşacak gazlar, atık depolarında
toplanacak ve rafine edilmeye gönderilecektir.
75
IV.15. Proje Kapsamında, ĠnĢaat ve ĠĢletme Döneminde UlaĢım Altyapısı Planı, Bu
Altyapının ĠnĢası Ġle Ġlgili ĠĢlemler; Kullanılacak Malzemeler, Kimyasal Maddeler,
Araçlar, Makinalar; Altyapının ĠnĢaatı Sırasında Kırma, Öğütme, TaĢıma,
Depolama Gibi Toz Yayıcı Mekanik ĠĢlemler, Alınacak Önlemler
Proje kapsamında işletme aşamasında proje alanına ulaşmak için mevcut yollar
kullanılacağından yeni yol yapımı gerçekleştirilmeyecektir. Dolayısı ile ulaşım altyapısı
konusunda herhangi bir çevresel etki beklenmemektedir.
Akaryakıt terminal projesinin gerçekleştireceği alan depolanacak ürünlerin
terminale taşınması ve buradan dağıtılması için deniz ulaşımına imkan sağlamaktadır.
Deniz ulaşımında ise herhangi bir kırma, öğütme, taşıma, depolama gibi toz yayıcı
mekanik işlemler söz konusu değildir.
K.K.T.C. sınırları içinde iki liman, bir tarihi yat limanı ve dört (petrol, narenciye,
maden ve alçı) yükleme veya boşaltım terminali vardır. K.K.T.C. de 10 adet balıkçı
barınağı ve bir de marina yer almaktadır. KKTC kıyı çizgisi uzunluğu göz önünde
bulundurulduğunda mevcut tesislerin deniz taşımacılığı ve ulaşımı açısından herhangi bir
sıkıntı yaratacak kapasitede olmadığını açıkça gözlemleyebiliriz. Mevcut şartlarda
limanlar, verimli ve rasyonel çalışması yanında gelecekteki ihtiyaçları sorunsuz biçimde
karşılayabilecek altyapı olanaklarına sahiptirler. Başka bir deyişle, liman işletmesi uluslar
arası standartlarda verimlilik düzeyini koruyarak taşımacılık hizmeti verebilmektedir. Bu
proje ile birlikte rekabet gücünün ve iş kapasitesinin artırılması; yeni yatırımlar yapılması,
modern teknolojilerin uygulanması ve çağdaş işletmecilik esasları benimsenerek
uygulanacaktır. Çağdaş limancılık modeli çok fonksiyonlu olup verilen hizmetlerin
standartları yüksek, kaliteli, hızlı ve güvenli olması hedeflenir.
Kırılgan bir dokusu olan kıyı alanları; deniz ulaşımı ve taşımacılığı, balıkçılık,
turizm, endüstri gibi sektörlerin kullanımına açıldıkça doğal dengesi hızla bozularak bazı
tepki sorunları ortaya çıkmaktadır. Kıyı erozyonu, sediment yığılması ve çevre kirlenmesi
şeklinde ortaya çıkan bu sorunlar, genelde doğal sistemlerle yapısal insan etkinliklerin
uyumsuzluğundan kaynaklanır. Her sorunda doğal faktörler ve kullanıcı sektörlerden
kaynaklanan yapay etmenler vardır. Proje kapsamında yürütülecek mühendislik tasarımları
ile bu tür sorunlara çözüm aranacak; doğal veya yapay sistemde yer alan her bir etmenin
boyutları, önem derecesi, olası etkileri ve tepkileri doğru biçimde algılanıp hassas
davranılacaktır. Yatırımcı, hatalı planlanıp kullanılan kıyı alanlarında sürdürülebilir
kalkınma olamayacağı gibi bu durumlarda kıyılarda onarılması güç ve hatta imkansız tepki
sorunların ortaya çıkabileceğinin farkında olup işletme aşamasında gerekli olan koruyucu
önlemleri alabilmek için tesisler tasarlanırken mutlaka yerel şartları göz önünde
bulunduracaktır.
IV.16. Proje Kapsamında ĠnĢaat ve ĠĢletme Döneminde ĠĢler Nedeni Ġle Meydana
Gelecek Vibrasyon, Gürültü, Alınacak Önlemler
İnşaat Aşaması:
KKTC‟ de izin verilen gürültü seviyesi ile ilgili düzenlemeler Çevre Yasası 21/97,
Madde 17 Altındaki Tüzük ile yapılmıştır. Söz konusu Yönetmelikte gürültü seviyeleri iki
şekilde tariflenmiştir; bunlar, “Dış Gürültü Seviyesi: Yapıların dışında, dış duvarlardan
1.00 m uzaklıkta ölçülmüş veya hesaplanmış gürültü seviyeleridir, İç Gürültü Seviyesi:
76
Yapıların içinde çeşitli faaliyetlerin yer aldığı faaliyet hacimlerinde ölçülmüş veya
hesaplanmış gürültü seviyeleridir.” şeklinde tarif edilmektedir.
Arazinin hazırlanması esnasında çalışacak olan makine ve araçlar ile ilgili yasa
ekinde verilen gürültü seviyeleri ve kullanılacak makineler aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 27: ĠnĢaat AĢamasında Kullanılacak Makine ve Gürültü Seviyeleri
Gürültü Kaynakları
Gürültü Seviyesi (dBA)
Eskavatör
105
Kamyon
85
Paletli Kepçe
110
Kompresör
115
Greyder
115
Beton Karıştırıcı
115
Yükleyici
115
Listede verilen iş makineleri inşaatın farklı aşamalarında kullanılacağından, ayni
anda hizmet verebileceği düşünülen en elverişsiz durumun kazı anında oluşacağı
varsayılmıştır. Kazı sırasında kullanılacak her gürültü kaynağı'nın (ekskavatör,
yükleyici, kamyon) “r” (10 m ve 2000 m arası) mesafelerine bağlı olarak gürültü
seviyeleri ayrı ayrı hesap edilmiştir. Her gürültü kaynağı'nın “r” mesafesine göre ayrı
ayrı gürültü seviyeleri hesap edildikten sonra “r” mesafesindeki ortalama gürültü
seviyeleri (Lport) aşağıdaki formül ile hesaplanmıştır:
burada,
Lp = X mesafedeki gürültü seviyesi (dBA)
Lw = Kaynagın gürültü seviyesi
r = X mesafede yarıçap
Q = sabit deger (2)
En elverişsiz durum için mesafelere (r) göre hesaplanan Lp değerleri aşağıdaki
gibidir:
Tablo 28: Mesafelere Göre Lp Değerleri.
r Değeri Eskavator (dBA) Yükleyici (dBA)
Kamyon (dBA)
10
77,02
87,02
57,02
20
71,00
81,00
51,00
30
67,48
77,48
47,48
40
64,98
74,98
44,98
50
63,04
73,04
43,04
100
57,02
67,02
37,02
200
51,00
61,00
31,00
300
47,48
57,48
27,48
400
44,98
54,98
24,98
77
500
600
700
800
43,04
41,46
40,12
38,96
53,04
51,46
50,12
48,96
23,04
21,46
20,12
18,96
Her gürültü kaynağı'nın “r” mesafesine göre ayrı ayrı gürültü seviyeleri hesap
edildikten sonra “r” mesafesindeki ortalama gürültü seviyeleri (Lp ort) aşağıda verilen
formüllerle hesaplanmış ve Gürültü Dağılım Grafiği çizilmiştir :
burada,
n = Kaynak adedi = 4 (kamyon, kompresör,beton karıştırıcı, yükleyici)
Lp ort.
Ortalama Ses Düzeyi-Mesafe Grafiği
78,99
90,00
72,97
80,00
69,44
70,00
66,95
60,00
65,01
50,00
58,99
40,00
52,97
30,00
49,44
20,00
46,95
10,00
0,00
45,01
10 20 30 40
50 100 200 300 400 500 600
43,42
Mesafe (m)
42,09
40,93 ġekil 13: Gürültü Dağılım Grafiği.
Ort. Ses Düzeyi (dBA)
r (m)
10
20
30
40
50
100
200
300
400
500
600
700
800
dBA
700 800
Yukarıda bulunan değerler Çevre Yasası 21/97, Madde 17 altında yayımlanarak
yürürlüğe giren "Gürültü ve Ses Kontrol Tüzüğünde" belirlenen ve kabul edilir en yüksek
gürültü seviyelerini gösteren değerler ile karşılaştırılmıştır.
Gürültü ve Ses Kontrol Tüzüğüne göre:
Tablo 29: Maruz Kalma Süresine Göre Gürültü Seviye Limitleri
Gürültüye Maruz Kalınan Süre (saat/gün)
Max. Gürültü Seviyesi (dBA)
7.5
80
4
90
2
95
1
100
0.5
105
0.25
110
0.125
115
78
Elde edilen veriler değerlendirildiğinde 10 m mesafede Gürültü Seviyesi'nin
Tüzükte bulunan 80dBA üst sınırının hemen altında olduğu görülmektedir. Bu tespite
karşın, yapılan hesaplarda, gürültünün kaynaktan uzaklaşmasıyla atmosferde meydana
gelecek belirli bir yutuş olayının gerçekleşmesi ve hesaplamaların en elverişsiz durum
olan iş makinelerinin hepsinin aynı anda, günde 7.5 saat çalıştığı kabulü ile yapılmış
olduğu ve bu söz konusu iş makinelerinin hepsinin aynı anda 7.5 saat süreyle
çalışmayacağı düşünülürse, bulunan değerler kabul edilebilir sınırlardadır. Ancak çalışan
işçilerin gürültüden etkilenmesi söz konusudur. Bu etkinin azaltılabilmesi için; makineler
devamlı bakımlı tutulacak ve ayrıca gürültü konusunda 35/2008 Sayılı “İş Sağlığı ve
Güvenliği” Yasası ve bu yasanın altında çıkarılan “Çalışanların Maruz Kaldıkları Gürültü
Riskine Karşı Asgari Sağlık ve Güvenlik Koşulları Tüzüğü”nün ilgili maddeleri uyarınca
gerektiği takdirde önlem alınacak, faaliyet alanında çalışanların gürültüden
etkilenmemeleri için kulaklık kullanmaları sağlanacaktır.
İşletme Dönemi:
Tesisin işletilmesi aşamasında, tesise gelen akaryakıt ürünlerinin yükleme ve
boşaltılması işlemleri yapılacaktır. Bahse konu petrol ürünleri üzerinde herhangi bir
fiziksel ya da kimyasal işlem yapılmayacaktır. Bu nedenle tesiste oluşacak başlıca gürültü
kaynakları, alanda bulunan pompalar, jeneratör, kompresör, elektrik motoru ve
malzemelerin doldurulup boşaltılmasında kullanılacak olan tankerlerin oluşturacağı
gürültüdür. Tesiste bulunacak pompalar elektrik ile çalışacak olup, exproof motorlarla
tahrik edilecektir. Alanda kullanılacak pompalar, kompresör ve jeneratör ses izalasyonlu
ve kapalı ortamda çalışacak olup, gürültünün çevreye etkisi minimum düzeyde olacaktır.
Makinelerin çalışması sürekli değil, kısa süreler halinde olacaktır. Proje kapsamında
kullanılması planlanan ekipmanların ses gücü düzeyleri Tablo 30‟te verilmiştir.
Tablo 30: Gürültü Kaynaklarının Ses Gücü Düzeyleri
Ses Gücü Seviyesi (Lw dB)
Pompa
97
Kompresör
105
Elektrik Motoru
97
Jeneratör
97
Tesisin çalışma periyotlarına ve çalışma koşullarına bağlı olarak yer alacak gürültü
kaynaklarına ilişkin mesafe ve/veya atmosferik yutuş faktörlerinin de göz önüne alınarak
toplam gürültü düzeyinin hesaplanması; her bir gürültü kaynağına ait toplam ses gücü
düzeyinin 500 – 4000 Hz arasındaki 4 oktav bandına dağılımının, her bir oktav bandındaki
ses gücü düzeyleri 6 dBA çıkarılarak hesaplanmış ve Tablo 31‟de verilmiştir.
Tablo 31: Gürültü Kaynakları ve Ses Gücü Düzeyleri
Ses Gücü Düzeyleri (Lw dB)
Toplam
500 Hz
1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz
Pompa
99
105
99
99
Kompresör
99
105
99
99
Elektrik Motoru
91
97
91
91
Jeneratör
91
97
91
91
79
Gürültü kaynaktan çıktıktan sonra, maruz kaldığı canlı arasındaki mesafe ile ters
orantılı olarak düşer. Gürültü kaynağı noktasal kaynak veya çizgisel kaynak belirlendikten
sonra, hava içerisinde dalga boyu ve frekansına göre yayılır. Her bir gürültü kaynağının
daire şeklindeki alanda 50 m, 100 m, 250 m, 500 m, 750 m, 1000 m, 1250 m, 1500 m,
1750 m, 2000 m, 2500 m ve 3000 m'deki değerleri aşağıda verilmiştir:
Alanda oluşacak ses basınç düzeyi (dB);
A =4πr2,
Q :Yönelme katsayısı (Serbest alanlar için Q = 2)
Lp = Lw + 10 log (Q/A) formülü ile hesaplanır.
Tablo 32:Alanda OluĢacak Ses Basınç Düzeyleri
Ses Basınç Düzeyleri (Lp dB)
Mesafe (m) 500 Hz
1000 Hz 2000 Hz
50
62.02
62.02
62.02
100
56
56
56
250
48.04
48.04
48.04
500
42.02
42.02
42.02
750
38.5
38.5
38.5
1000
36
36
36
Pompa
1250
34.06
34.06
34.06
1500
32.48
32.48
32.48
1750
31.14
31.14
31.14
2000
29.98
29.98
29.98
2500
28.04
28.04
28.04
3000
26.46
26.46
26.46
50
57.02
57.02
57.02
100
51
51
51
250
43.04
43.04
43.04
500
37.02
37.02
37.02
750
33.5
33.5
33.5
1000
31
31
31
Kompresör
1250
29.06
29.06
29.06
1500
27.48
27.48
27.48
1750
26.14
26.14
26.14
2000
24.98
24.98
24.98
2500
23.04
23.04
23.04
3000
21.46
21.46
21.46
50
57.02
57.02
57.02
100
51
51
51
250
43.04
43.04
43.04
Elektrik Motoru
500
37.02
37.02
37.02
750
33.5
33.5
33.5
1000
31
31
31
1250
29.06
29.06
29.06
4000 Hz
62.02
56
48.04
42.02
38.5
36
34.06
32.48
31.14
29.98
28.04
26.46
57.02
51
43.04
37.02
33.5
31
29.06
27.48
26.14
24.98
23.04
21.46
57.02
51
43.04
37.02
33.5
31
29.06
80
Jeneratör
1500
1750
2000
2500
3000
50
100
250
500
750
1000
1250
1500
1750
2000
2500
3000
27.48
26.14
24.98
23.04
21.46
49.02
43
35.04
29.02
25.5
23
21.06
19.48
18.14
16.98
15.04
13.46
27.48
26.14
24.98
23.04
21.46
49.02
43
35.04
29.02
25.5
23
21.06
19.48
18.14
16.98
15.04
13.46
27.48
26.14
24.98
23.04
21.46
49.02
43
35.04
29.02
25.5
23
21.06
19.48
18.14
16.98
15.04
13.46
27.48
26.14
24.98
23.04
21.46
49.02
43
35.04
29.02
25.5
23
21.06
19.48
18.14
16.98
15.04
13.46
Makinelerin çalışma frekans aralığı 500 Hz - 4000 Hz aralığında olduğundan her bir
noktanın ses basıncı düzeyi yaklaşık gürültü düzeyine eşittir. Buna göre alanda oluşacak
ses düzeyleri (L,dBA) Tablo 32‟de verildiği şekilde kabul edilmiştir.
500 Hz ile 4000 Hz frekans aralığında ses düzeylerini bulmak için düzeltme
faktörleri kullanılmaktadır. 4 oktav bandı için düzeltme faktörleri Tablo 33‟de, düzeltme
faktörleri hesaba dahil edilmiş olarak bulunan değerler Tablo 34‟de verilmiştir.
Tablo 33: Düzetme Faktörü
Merkez Frekansı ( Hz )
Düzeltme Faktörü
500
-3,2
1000
0,0
2000
+1,2
4000
+1,0
Tablo 34: Alanda OluĢacak Ses Basınç Düzeyleri (Düzeltme Faktörlü)
Ses Basınç Düzeyleri (Lp dB)
Mesafe (m) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz
4000 Hz
50
58.82
63.22
62.02
63.02
100
52.8
57.2
56
57
250
44.84
49.24
48.04
49.04
500
38.82
43.22
42.02
43.02
750
35.3
39.7
38.5
39.5
Pompa
1000
32.8
37.2
36
37
1250
30.86
35.26
34.06
35.06
1500
29.28
33.68
32.48
33.48
1750
27.94
32.34
31.14
32.14
2000
26.78
31.18
29.98
30.98
81
Kompresör
Elektrik Motoru
Jeneratör
2500
3000
50
100
250
500
750
1000
1250
1500
1750
2000
2500
3000
50
100
250
500
750
1000
1250
1500
1750
2000
2500
3000
50
100
250
500
750
1000
1250
1500
1750
2000
2500
3000
24.84
23.26
53.82
47.8
39.84
33.82
30.3
27.8
25.86
24.28
22.94
21.78
19.84
18.26
53.82
47.8
39.84
33.82
30.3
27.8
25.86
24.28
22.94
21.78
19.84
18.26
45.82
39.8
31.84
25.82
22.3
19.8
17.86
16.28
14.94
13.78
11.84
10.26
28.04
26.46
57.02
51
43.04
37.02
33.5
31
29.06
27.48
26.14
24.98
23.04
21.46
57.02
51
43.04
37.02
33.5
31
29.06
27.48
26.14
24.98
23.04
21.46
49.02
43
35.04
29.02
25.5
23
21.06
19.48
18.14
16.98
15.04
13.46
29.24
27.66
58.22
52.2
44.24
38.22
34.7
32.2
30.26
28.68
27.34
26.18
24.24
22.66
58.22
52.2
44.24
38.22
34.7
32.2
30.26
28.68
27.34
26.18
24.24
22.66
50.22
44.2
36.24
30.22
26.7
24.2
22.26
20.68
19.34
18.18
16.24
14.66
29.04
27.46
58.02
52
44.04
38.02
34.5
32
30.06
28.48
27.14
25.98
24.04
22.46
58.02
52
44.04
38.02
34.5
32
30.06
28.48
27.14
25.98
24.04
22.46
50.02
44
36.04
30.02
26.5
24
22.06
20.48
19.14
17.98
16.04
14.46
Alandaki Atmosferik Yutuculuk ise,
Aatm = 7.4 x 10-8 x f2 x r / Q
f : Frekans (500- 1000 – 2000 – 4000 Hz)
Q: Bağıl Nem (% 66,9 alınmıştır.)
r: Yarı Çap (m)
82
formülü ile hesaplanmış olup, mesafelere göre atmosferik yutuculuk Tablo 35‟de
verilmiştir.
Tablo 35: Atmosfer Yutuculuk Değerleri (Aatm.)
Atmosferik
Frekans (Hz) Mesafe (m)
Frekans (Hz) Mesafe (m)
YutuĢ
50
0.01383
50
100
0.02765
100
250
0.06913
250
500
0.13827
500
750
0.2074
750
1000
0.27653
1000
500 Hz
2000 Hz
1250
0.34567
1250
0.4148
1500
0.48393
1750
0.55306
2000
0.69133
2500
0.8296
3000
0.05531
50
0.11061
100
0.27653
250
0.55306
500
0.8296
750
1.10613
1000
1000 Hz
4000 Hz
1.38266
1250
1.65919
1500
1.93572
1750
2.21226
2000
2.76532
2500
3.31839
3000
Atmosferik
YutuĢ
0.22123
0.44245
1.10613
2.21226
3.31839
4.42451
5.53064
6.63677
7.7429
8.84903
11.06129
13.27354
0.8849
1.76981
4.42451
8.84903
13.27354
17.69806
22.12257
26.54709
30.9716
35.39611
44.24514
53.09417
Atmosferik yutuş değerlerinin düşülmesinden sonra her bir gürültü kaynağının 4
oktav bandındaki net ses düzeyi Lgündüz(dBA) = Lp – Aatm formülüne göre
hesaplanmıştır. Ayrıca LWT = 10 Log Σ 10 Li / 10 formülü kullanılarak hesaplanmış ve
Düzeltme Faktörleri Hesaba dahil edilmiş toplam ses basıncı düzeyi değerleri Tablo 36‟da
verilmiştir.
Gürültü
Kaynakları
Pompa
Tablo 36: Mesafeye Göre Ses Düzeylerinin Dağılımı
Ses Düzeyleri (dBA)
Toplam Ses
Mesafe (m) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz Düzeyi (dBA)
50
58.8
63
67.75
61.96
62.13
100
52.77
56.76
61.41
55.89
55.23
250
44.77
48.13
52.64
47.76
44.61
500
38.68
41.01
45.64
41.47
34.17
83
Kompresör
Elektrik
Motoru
Jeneratör
750
1000
1250
1500
1750
2000
2500
3000
50
100
250
500
750
1000
1250
1500
1750
2000
2500
3000
50
100
250
500
750
1000
1250
1500
1750
2000
2500
3000
50
100
250
500
750
1000
1250
1500
1750
2000
2500
3000
35.09
32.52
30.51
28.86
27.45
26.22
24.15
22.43
53.8
47.77
39.77
33.68
30.09
27.52
25.51
23.86
22.45
21.22
19.15
17.43
53.8
47.77
39.77
33.68
30.09
27.52
25.51
23.86
22.45
21.22
19.15
17.43
45.8
39.77
31.77
25.68
22.09
19.52
17.51
15.86
14.45
13.22
11.15
9.43
37.67
34.89
32.68
30.82
29.2
27.76
25.27
23.14
56.96
50.89
42.76
36.47
32.67
29.89
27.68
25.82
24.2
22.76
20.27
18.14
56.96
50.89
42.76
36.47
32.67
29.89
27.68
25.82
24.2
22.76
20.27
18.14
48.96
42.89
34.76
28.47
24.67
21.89
19.68
17.82
16.2
14.76
12.27
10.14
36.38
32.77
29.73
27.04
24.59
22.33
18.18
14.38
58
51.76
43.13
36.01
31.38
27.77
24.73
22.04
19.59
17.33
13.18
9.38
58
51.76
43.13
36.01
31.38
27.77
24.73
22.04
19.59
17.33
13.18
9.38
50
43.76
35.13
28.01
23.38
19.77
16.73
14.04
11.59
9.33
5.18
1.38
26.22
19.3
12.94
6.93
1.17
-4.42
-15.21
-25.64
57.13
50.23
39.61
29.17
21.22
14.3
7.94
1.93
-3.83
-9.42
-20.21
-30.64
57.13
50.23
39.61
29.17
21.22
14.3
7.94
1.93
-3.83
-9.42
-20.21
-30.64
49.13
42.23
31.61
21.17
13.22
6.3
-0.06
-6.07
-11.83
-17.42
-28.21
-38.64
41.41
38.36
35.95
33.96
32.25
30.75
28.21
26.11
62.75
56.41
47.64
40.64
36.41
33.36
30.95
28.96
27.25
25.75
23.21
21.11
62.75
56.41
47.64
40.64
36.41
33.36
30.95
28.96
27.25
25.75
23.21
21.11
54.75
48.41
39.64
32.64
28.41
25.36
22.95
20.96
19.25
17.75
15.21
13.11
84
2500
11.15
5.18
15.21
12.27
-28.21
3000
9.43
1.38
13.11
10.14
-38.64
Eşdeğer gürültü düzeyleri (Lgündüz = Leq) Leq = 10LogΣ10 LT(i) / 10 formülü ile
hesaplanarak Tablo 37‟de verilmiştir.
Tablo 37: Mesafeye Göre EĢdeğer Gürültü Düzeylerinin Dağılımı.
Mesafe
Lgündüz (dBA)
50
72.52
100
66.18
250
57.41
500
50.41
750
46.18
1000
43.13
1250
40.72
1500
38.73
1750
37.02
2000
35.52
2500
32.98
3000
30.88
Projenin işletme aşamasında alanda çalışacak makine ve ekipmanlarda farklılık
olmaması sebebiyle Lgündüz ve Lgece değerleri birbirine eşit olacaktır. Faaliyet alanında
oluşacak gürültü seviyesi, 21/1997 sayılı Çevre Yasası altında çıkarılan “Çevre Koruma
Dairesi Gürültü ve Ses Kontrol Tüzüğü”‟ne göre değerlendirilmekte olup, aşağıda Tablo
38‟de verilmiştir.
Tablo 38: Endüstri gürültüleri limit değerleri.
Leq (dBA)
Gürültü Kaynağı
Gündüz (06.00-22.00)
Gece(22.00-06.00)
Endüstri
Gürültüleri
Sürekli
Ani
65
70
55
60
Projenin işletme aşamasında oluşacak gürültü seviyesinin hesaplanmasında tüm
makinelerin açık alanda ve aynı anda çalışacağı kabul edilmiştir. Uygulamada tüm
makinaların aynı anda çalışmayacağı ve sahanın büyüklüğü dikkate alınırsa oluşacak
gürültü seviyesinin hesaplanan değerlerden daha düşük olacağı söylenebilir. Ayrıca
gürültünün etkisi ve şiddeti gürültü kaynağının, bulunduğu ortama ve gürültüye maruz
kalacak alıcıya uzaklığı ile ilişkili olmaktadır.
Bu itibarla;
 İş makinelerinin açık alanda çalıştığı,
 İnşaatta gürültülerin belli zaman aralıklarında ve bazen kesik olduğu,
 Gürültü kaynaklarının yerlerinin sabit değil değişken olduğu,
 Gürültü ile alıcı arasındaki mesafelerin değişken olduğu,
85
 Sahanın geniş olması nedeniyle gürültünün kaynaktan uzaklaştıkça etkisinin
azaldığı,
hususları göz önüne alınarak önemli denilebilecek olumsuz bir etkinin oluşmayacağı
görülmektedir.
Ancak çalışan işçilerin gürültüden etkilenmesi söz konusudur. Bu etkinin
azaltılabilmesi için; makineler devamlı bakımlı tutulacak ve ayrıca gürültü konusunda
35/2008 Sayılı “İş Sağlığı ve Güvenliği” Yasası ve bu yasanın altında çıkarılan
“Çalışanların Maruz Kaldıkları Gürültü Riskine Karşı Asgari Sağlık ve Güvenlik Koşulları
Tüzüğü”nün ilgili maddeleri uyarınca gerektiği takdirde önlem alınacak, faaliyet alanında
çalışanların gürültüden etkilenmemeleri için kulaklık kullanmaları sağlanacaktır.
Sesi önlemek için tüm işletme alanını çevreleyen sınırlara erken büyüyen sık ağaçlar
ekerek çevreye koruma sağlanacaktır.
IV.17. Proje Kapsamındaki Elektrifikasyon Planı, Bu Planın Uygulanması Ġçin
Yapılacak ĠĢlemler Ve Kullanılacak Malzemeler, Enerji Nakil Hatlarının Geçirileceği
Yerler Ve Trafoların Yerleri, Bunların Güçleri, Elektrik Ġletim Hatlarının Geçtiği
Alan Üzerinde Yapılacak ĠĢ ve ĠĢlemler
Yapılması tasarlanan tesiste çok yüklü miktarda elektrik harcayacak elektrik
motorları bulunmamaktadır. Tesisin işletilmesi esnasında genel olarak, sıvı yük boşaltımı
yapması öngörüllen gemiler yaklaşık 300.000 m3 kapasiteli olup, her türlü enerji
ihtiyaçlarını kendi bünyelerinde sağlama imkanına sahip olacaklardır. Tesis içerisinde yer
alacak tanklar deniz kotundan takriben 30 m yüksekte olacağından, tesisten gemilere
yapılacak sıvı yük dolumu cazibe ile gerçekleştirilecektir. katı mamuller hariç yükleme
yapmak mümkün olacaktır. Yalnızca tesisten gemilere yapılacak katı mamül (katran)
dolumunda kullanılacak pompaların çalıştırılması için gerekli elektrik enerji ve ayrıca
binaların, çevrenin aydınlatılmasında ve genel atölyelerde kullanılacak motor ve
tezgahların kullanacağı elektriğe ihtiyaç olacaktır.
Faaliyet alanında gerekli olan elektrik enerjisinin bölgede bulunan 11000 volt‟luk
enerji nakil hatlarından sağlanması öngörülmüştür. Bu konuda Kıb-tek ile görüşülüp,
gerekli olan elektriğin temini konusunda izin işlemleri gerçekleştirilecektir. Tesisin
ihtiyacını karşılamak için yaklaşık olarak 500 Wat‟lık güce ihtiyaç olduğu tahmin
edilmektedir. Bu ihtiyacın, tesis içerisine getirilecek 11000 volt‟luk akımın, ebatlarının
5X6 metre olması planlanan trafo binasında 240 Volt‟a düşürülerek sağlanması
düşünülmektedir. Bunu sağlamak üzere Kıb-Tek ile istişare edilerek, gerekli özelliklere
sahip trafo temin edilecektir. Tesiste, şehir elektriğinin kesilmesi halinde faaliyetlerin
aksamadan devam edebilmesi için, gereken minimum ekipman güçlerine göre seçilecek
olan 1500 KWA‟lık dizel jeneratör bulundurulacaktır. Trafo binasının, açık ve kapalı
yerlerde kullanılacak elektrik tesisatları exproof tipte olacaktır.
IV.18. Projenin Mevcut Trafiği (Kara, Deniz, vb.) Ne ġekilde Etkileyeceği, Alınacak
Önlemler
Kara trafiği şu anda hiç denecek kadar azdır. Herhangi bir ekonomik alanda
sirkülasyon olmayıp sadece turistik gözlemleme amacı ile yapılan seyyahatler
86
bulunmaktadır, bunun günlük akım ortalama doğuya ve batıya akım 50 araç civarındadır.
Deniz trafiğinde ise yakın kısımlarda herhangi bir akım olmamaktadır.
IV.19. Proje Ġçin Önerilen Sağlık Koruma Bandı Mesafesi
Akaryakıt Depolama ve Dolum Tesisi için Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı
Maddelerle Çalışan işyerlerinde ve işlerde alınacak tedbirler hakkında yapılan tüzük ve
standartlara uyulacaktır. Uluslararası nitelik taşıyan bu tüzük ve standartlar TS 4943 (Ham
Petrol ve Petrol Ürünlerini Depolamaya Mahsus Tank Çiftliklerinde Emniyet Kuralları),
NFPA 30-USA, TS 1446, NFPA58-USA, ASME B31.3-USA, API 621-USA dikkate
alınarak KKTC Sağlık Bakanlığı başta olmak üzere yetkili makamların görüşleri
doğrultusunda belirlenecek esas, usul ve referans mesafelere uygun olarak sağlık koruma
bandı mesafesi tespit edilecektir.
Proje kapsamında yapılacak üniteler, mevcut tesis içerisinde kaldığından sağlık
koruma bandı hususunda, mevcut tesis için verilen hususlara uyulacaktır.
Yetkili merciler başka türlü belirtmediği sürece, tesis içerisinde uyulacak olan tesis
içi ve tesis dışı güvenlik mesafeleri aşağıda verildiği gibi olacaktır:
- Ana yollara uygulanacak olan güvenlik şeridi uluslararası sistemlerde 50 m
olmaktadır ve buradan geçmekte olan anayola bu güvenlik şeridi konup bu boşluk
kısmın oto park olarak kullanılması sağlanacaktır.
- Komşu arsalara güvenlik şeridi ise tank çaplarının yarısı kadar olmaktadır. Proje
kapsamında tank çapları 30-40 m civarında olduğundan güvenlik şeridimiz 15 m
civarında olacaktır.
- Yeleşim yerlerine uzaklık 500 m olurken (mevcut durumda en yakın yerleşime
kuşbakışı 3.7 km mesafe bulunmaktadır).
- Tanklar arası mesafeler 15 m‟yi geçmiyecek ve tank yarı çaplarının yarısına denk
gelebilmelidir. Fakat tüm bunlara rağmen max. aralık 15 m‟yi geçmemelidir.
Faaliyet kapsamı nedeniyle proje alanının arsa sınırından 200 metre çevresinin
imara kapatılması ve yeşil alan olarak bırakılması, 200 metreden sonra 500 metreye kadar
sadece konut olarak iskana izin verilmesinin, kesinlikle yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı işlerle
ilgilenen atölye ve işyerlerinin kurulmasına izin verilmemesi uygun görülmektedir.
IV.20. Depolama Sahasının (planlanan tüm üniteler için ayrı ayrı) ĠnĢaat ve ĠĢletme
Sırasında YerleĢimlere Olabilecek Etkiler, Risk Analizi ve Alınacak Önlemler
Depolama sahasının inşaat ve işletme sırasında çevreye olabilecek etkiler ilgili
bölüm başlıklarında ayrıntılı olarak açıklanmış olup; kirlilik yükleri sınır değerlerinin
altında kalacak ve ilgili yönetmelik ve tüzüklere uyulacaktır.
Faaliyet alanı “Akaryakıt depolama alanı” içerisinde kalmaktadır. Tesisin
bulunduğu parselin kuzeyinde akdeniz, doğu, batı ve güney taraflarında ise sadece doğal
bitki örtüsü mevcuttur. Faaliyet alanına en yakın yerleşim yeri batı istikametinde yaklaşık
8 km uzağında Kaplıca köyü, tesisin güneyindeki dağların arkasında ise 4km mesafede
Yedikonuk köyü yer almaktadır. Emniyet alanının çok dışında kalan bu yerleşim
yerlerimizde herhangi bir risk söz konusu değildir.
87
IV.21. Boru Hattı ve Depo Sahasının Çevrelerindeki Mevcut Tesislerle EtkileĢimi,
Diğer Tesislerin Kıyı Yapıları, Boru Hattı, ġamandıra vb. Yapıları ile EtkileĢimi
Planlanan Akaryakıt depolama ve dolum tesisine en yakın tesis yaklaşık 8.5 km
batıda bulunan Kaplıca Beach Restaurant and Hotel‟dir. Bunun yanında en yakın yerleşim
birimi Yedikonuk‟ta olup, proje alanına kuşbakışı olarak yaklaşık 3.7 km uzaklıktadır.
Tesis alanının mücavirindeki parseller şu anda boş durumdadır. Boş olan bu alanlar
ileriki zamanlarda depolama alanı olarak kullanılabilirler.
Söz konusu tesiste sadece depolama işlemi yapılacaktır. Akaryakıt depolama
tesisleri dizayn edilirken uyulan standartlarda, komşu parsellerde yer alan faaliyetleri
olumsuz etkilememelerine göre belirlemeler yapılmaktadır. Dolayısı ile depolama tesisinin
bölgedeki tesislere herhangi bir olumsuz etkisi bulunmamaktadır.
Deniz kısmında yapılacak yapılarda hazırlanacak plan ve projeler çevredeki yapılara
olan uzaklıklar dikkate alınarak hazırlanır. Dolayısı ile faaliyet için seçilen yer
belirlenirken, teknik açıdan gemi yanaşma koşulları (manevra kabiliyeti, uzunluğu vb.),
bölgedeki diğer tesisler dikkate alınmıştır.
Söz konusu projenin bölgedeki diğer tesislere olumsuz herhangi bir etkisi söz
konusu değildir.
IV.22. Boru Hattının ve Boru Hattına Ait Bakım Onarım ÇalıĢmalarının Mevcut
Altyapı Tesislerine Muhtemel Etkileri
Boru hattının geçtiği güzergah Ek 1‟de yer alan vaziyet planında görülmektedir.
Boru hatlarına bakım onarım çalışmaları hatlarda herhangi bir arıza olması halinde değil,
periyodik olarak yapılacaktır. Söz konusu çalışmalar kapsamında herhangi bir arıza ve
kaçak olması durumunda, emniyet valfleri ile transfer olması işlemi durdurulacak,
borulardaki petrol ürünleri tank ve tankerlere alınarak tamirat yapılacaktır.
Bakım onarım çalışmaları sırasında mevcut altyapı tesislerine herhangi bir olumsuz
etki söz konusu değildir.
IV.23. Proje Kapsamında Yüzey Sularına (Mevcut Su Kaynaklarına) ve Yeraltı
Suyuna Etkiler ve Alınacak Tedbirler
Akdeniz kıyısında yer alan proje alanına en yakın yüzeysel su kaynağı, alandan
yaklaşık 2 km mesafeden geçen Salvarlı Dere olup, bu derenin tesis faaliyetlerinden
etkilenmesi söz konusu değildir. Tesisin deniz suyu ve ortamına etkisi ise Bölüm IV.9‟da
irdelenmiştir. Yağmur suları kontamine olmadan yapı alanı içerisinde oluşturulacak drenaj
hatları sayesiınde temiz biır şekilde denize ve yeraltına yönlendirilecektir. Bu tip suların
yeraltı sularını kirletmesi sözkonusu olamaz. Ayrıca acil durumlarda tesiste uygulanacak
işlemler için detaylı acil eylem planı hazırlanmış olup, Bölüm IV.26‟da sunulmuştur.
88
IV.24. Tesisin Faaliyeti Sırasında ÇalıĢacak Personel Ve Bu Personele Bağlı Nüfusun
Konut Ve Diğer Sosyal/Teknik Altyapı Ġhtiyaçlarının Nerelerde Ve Nasıl Temin
Edileceği
Arazi hazırlanmasından başlayarak inşaatın tamamlanıp ünitelerin işletmeye
alınmasına kadar çalışacak personel sayısı arazi hazırlık ve inşaat asamasında 350 kişi,
işletme aşamasında ise 295 kişidir. İnşaat aşamasında çalışacak personelin yaklaşık 150‟si
projeye özgü bilgi gereksinimini karşılayabilecek nitelikte olup yurtdışından
getirtilecektir. Bu personelin konut ve diğer sosyal/teknik altyapı ihtiyaçları şantiye
sahasında karşılanacaktır. İnşaat aşamasında istihdam edilecek olan 200 kişi ise,
yurtiçinden sağlanacak olup, ikamet ihtiyacı olmayanlar mevcut ikametlerinde, ihtiyaç
duyanlar ise şantiyede ikamet ettirileceklerdir. Mevcut ikametinde kalacak personelin,
konut ve diğer sosyal/teknik altyapı ihtiyaçları bölgelerindeki mevcut sistem içerisinden
sağlanacaktır. İşletme aşamasında çalışacak olan personelin bir kısmı yurt içinden tercih
edilecek olup, sektörel tecrübe gerektiren personel ihtiyacı ise yurtdışından sağlanacaktır.
Yurt içinden istihdam edilecek personel mevcut ikametgahlarında, yurt dışından istihdam
edilecek personel ise tesis içerisinde inşaa edilecek ve Ek 1‟de yer alan Vaziyet Planı‟nda
gösterilmiş olan lojmanlarda ikamet ettirileceklerdir. Bu personelin diğer sosyal/teknik
altyapı ihtiyaçları Yedikonuk‟daki mevcut sistem içerisinden sağlanacaktır. Proje
kapsamında çalışanların yemek, temizlik vb. ihtiyaçları, inşaat aşamasında kurulacak
prefabrik binada ve işletme aşamasında idari bina ve diğer sosyal yapılarda
karşılanacaklardır.
IV.25. Proje Kapsamında ĠnĢaat ve ĠĢletme Döneminde Ġnsan Sağlığı Ve Çevre
Açısından Riskli Ve Tehlikeli Olanlar, Alınacak Önlemler, ĠnĢaat ve ĠĢletme
Sırasında ÇalıĢanların Sağlık ve Güvenlik Tedbirleri
İnşaat ve işletme aşamasında çalışma esnasında bir takım kazaların olabileceği
düşüncesiyle önlemler alınacaktır.
İnşaat aşamasında olası iş kazalarına karşı sahaya uyarıcı levhalar yerleştirilecek
olup işçiler sürekli bir şekilde uyarılacak, kişisel işçilere koruyucu donanımlar (elbise,
kulaklık, gözlük, maske ve kask) verilecektir.
İşletme aşamasında insan sağlığı ve çevre açısından en önemli husus yangın ve
akaryakıt sızıntılarıdır. Akaryakıt depolama tankları ve petrol boru hatlarından
kaynaklanacak sızıntı sonucu oluşacak petrol atıklarının insan sağlığı ve çevre sağlığı ve
çevreye yönelik zararlı etkisini, revize edilmekte olan “Çevre Yasası” altında çıkartılacak
ilgili tüzük maddelerine uygun olarak en aza düşürecek şekilde atık yönetimi
sağlanacaktır. Ayrıca yangın riskini en aza indirmek için gerekli her türlü önlem alınacak
olup, ilgili yasal mevzuat gerekliliklerine uyulacaktır.
Proje kapsamında işletme döneminde olası iş kazalarına karşı 35/2008 Sayılı “İş
Sağlığı ve Güvenliği” Yasası ve bu yasa altında çıkarılan başta “İşyerlerinde Asgari Sağlık
ve Güvenlik Koşulları Tüzüğü” olmak üzere söz konusu tüzükler kapsamında yer alan
gereklilikler sağlanacak olup, bu bağlamda sahaya uyarıcı levhalar yerleştirilecek, işçiler
sürekli olarak uyarılacak ve personele gerekli koruyucu donanımlar (elbise, kulaklık,
gözlük, maske ve kask) verilecektir.
89
Söz konusu faaliyette periyodik olarak yapılacak gerekli bakım-kontrol-test-ölçüm
ve işler referanslar verilerek aşağıda sıralanmıştır.
Parlayıcı Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan işlerde ve işyerlerinde
alınacak tedbirler;
- Kompresörün kontrolü ve basınç deneyi 1 yıl
- Elektrik aydınlatma devrelerinin kontrolü 1yıl
- Topraklama devrelerinin kontrolü ve direnç ölçümleri (topraklama yöntemi)
- Yangın söndürücülerin kontrolü 6 ay
- Alarm ve tahliye denemesi 6 ay
- Yangın suyu ve motopompların kontrolü 6 ay
- Yangın hortumlarının kontrolü 3 ay
- Sağlık raporu işe girişte
- Sağlık Muayenesi 1 yıl
Akaryakıt Depolama Tesisinde Yangın Önleme Sistemleri:
1) Yangınlara Karşı Spring Sistemi
Tank içi yangınlarda, NFPA ve Amerikan boru standardına göre hesaplanmış spring
sistemi çalıştırılarak tank gövdesine dıştan çepeçevre su püskürtülerek tank gövdesinin
soğutulması sağlanacaktır. Böylece yarılma ve deformasyon tehlikesi önlenecektir. Spring
sistemi tank içi sıcaklığının belli seviyede kalması için gerektiğinde tank gövde saçlarının
soğutulmasında da kullanılacaktır. Bu sistemde sıcaklık göstergeden okunur veya ısıklı
ikaz verir.
2) Yangın Söndürme Sistemi
Tesiste meydana gelebilecek yangın tipleri şunlardır :
- Tank vent (nefeslik) yangını
- Tank içi yangınları
- Tank sahası yangını
- Separatör-havuz yangını
- Bina yangınları.
Tank vent (nefeslik) yangını;
Bu tip yangında sırayla aşağıdaki işlemler yapılacaktır.
1) Alev rengi belirlenecektir.
2) Alev sarı portakal renginde ise ve siyah duman çıkarıyor ise kuru kimyevi
söndürücüler ve CO2 kullanılarak müdahale edilecektir.
3) Alev rengi mavi-kırmızı renkte ve duman çıkartmıyor ise tanka sıvı basılarak
belirlenmiş basıncı korunacaktır. Buharın biriktiği boşluğa yanıcı hafif mahsul verilerek
karışım zenginleştirilecek ve alevin dumanlı sarı hal alması sağlanacaktır. Bu durumda
kuru kimyevi söndürücü veya CO2 müdahalesi yapılacaktır.
Tank içi yangınlar;
NFPA ve Amerikan boru standardına göre projelendirilmiş ve hesaplanmış köpük
sistemi ile tank içine müdahale edilecektir.
90
Tank sahası içi yangınlar;
Hafif mahsul (normal benzin, süper benzin kursunsuz süper benzin ve motorin)
tanklarından gelen mahsulün sahaya dağılması ve alevlenmesi halinde öncelikle köpük
müdahalesi yapılacaktır. Bunun için seyyar köpüklü yangın söndürücüler kullanılacaktır.
Köpük yapıcıların kapasite ve cinsi de NFPA standartlarına göre tespit edilecektir.
Tanklara giden boru hatları üzerindeki vanaların kapatılması halinde su sisi yapılacaktır.
Su sisinde kullanılacak hortum, nozul ve bağlantı elemanlarının ebatları ve cinsi yine
NFPA standardına göre tespit edilecektir.
Seperatör havuzlarındaki yangınlar;
Kesinlikle su kullanılmayacaktır, aksine köpük yapıcı söndürücüler veya köpük topu
kullanılacak, bunlar NFPA standartlarına göre seçilecektir.
İdari ve diğer binalarda meydana gelebilecek yangınlar;
Ufak tip alevlenmelerde kuru kimyevi söndürücü veya CO2 müdahalesi yapılacaktır.
Ancak yangının büyümesi halinde yangın hidrantlarına bağlanacak 11/2” ve 2” nozul ve
hortumla su müdahalesi yapılacaktır. Kullanılan hortum ebatları, nozul ebat ve tipleri ve
diğer ekipmanlar NFPA (NATIONAL FOAM PETROLEUM ASSOCIATED)
standartlarına göre seçilecektir. Binaların yangından korunmasında ilgili yasal mevzuata
ve uluslararası standartlara uyulacaktır. Sabit tavanlı beyaz mahsul tanklarında, yangın
söndürme sisteminin projelendirilmesi ve mühendislik hesapları, NFPA ve Amerikan
Petrol Standartlarına göre yapılır. Bu tip tanklarda, tank içi yangınlarında tank sarf
hattından tank içine köpük enjeksiyonu veya tankta mevcut mahsulün üst yüzeyine köpük
verilmesi, yanan yüzeyin O2 almasını ve hava ile temasını önlemek suretiyle yangın
söndürülmektedir. Son zamanlarda, tanklarda uygulanmaya başlanan, tank içine yüzer
tavan ve çift seal sisteminin tesis edildiği dizaynlarda, yangın öncelikle sealde meydana
geldiği için yüzer tavan üzerine istenilen (NFPA standardına göre) ebatta tesis edilen dam
yardımıyla, üstten köpük verilerek seal yangınları söndürülmektedir. Ancak üstü kapalı
tanklarda yüzer tavan ve çift seal uygulanması halinde yangın çıkma olasılığı çok zayıftır.
Çünkü çift seal hidrokarbon buhar kaçaklarını kesmekte, yangın çıkma olasılığını
azaltmaktadır. Bu tip tanklarda yapılan projelendirmelerde standarda göre hesaplanan adet
ve ölçüde Mes-9 tip köpük odası kullanılabilir. Bu tip köpük mücadelesinde % 3-6
konsantrasyonlu köpük kullanılmakta, konsantrasyon seçimine göre ekipman ve sistem
dizaynı yapılmaktadır.
Tank Köpük Sisteminde Kullanılacak Ekipmanlar;
a) Köpük tankı
. Malzeme:
Karbon çeliği
. Kapasite:
l ton (min)
. Çalışa basıncı:
Atmosferik
. Dizayn:
ASME Basınçlı kaplar standardına uygun
. Tip:
Düşey veya yatay
b) Oranlayıcı
. Malzeme:
. Tip:
. Dizayn:
Karbon çeliği
LP -6 /55
NFPA standardına uygun
91
c) Köpük yapıcı
. Malzeme:
. Tip:
. Dizayn:
Karbon çeliği veya paslanmaz çelik
Mes-9 veya muadili
NFPA standardına uygun
Kullanılacak köpük malzemesi yanan yakıtın cinsine göre seçilecektir. Kullanılacak
olan fluoroprotein ve AFFF köpükleri %3 ile %6 konsantrasyonları arasında
değişmektedir. Amerika ve diğer ülkelerde genellikle %6 konsantrasyonlu köpük
kullanılmaktadır. Tanklarda köpük müdahalesinin bitmesinden sonra boru hatları tazyikli
su ile flash edilerek temizlenecektir. Ayrıca tanklarda mevcut sprigler sistemi muayyen
zamanlarda tazyikli su verilerek çalıştırılacak, tıkanmış nozullar açılacaktır. Yılın değişik
zamanlarında tesis içinde senaryosu önceden hazırlanmış yangın tatbikatları yapılacak,
personel her an yangın tehlikesine hazır halde tutulacaktır. Tank soğutma sisteminde
springler sistemi kullanılacaktır. Sistemde kullanılacak springler nozulunun tipi genellikle
L-LB olup miktar ve ebadı NFPA standartlarına, bağantı boru ve elemanları Amerikan
Petrol Standartlarına göre hesaplanıp projelendirilecektir.
Tesiste TS 11939 gerekliliklerine uyulacak olup, bu bağlamda güvenlik ve
sabotajlara karşı korunmak maksadı ile depolama alanı en az 180 cm tel çitle çevrilecek ve
herhangi bir tehlikeleye karşı giriş ve çıkışların engellenmemesi maksadı ile çift ve zıt
yönlerde giriş çıkış kapıları konumlandırılacaktır.
Tesiste AB 96/82/AT gerekliliklerine uyulacaktır.
Ayrıca tesiste yıldırımlara karşı paratoner uygulaması yapılacak olup, konu ile ilgili
detaylı çalışmalar projenin yapılması sırasında elektrik mühendisleri tarafından
yapılacaktır.
IV.26. Detaylı Acil Eylem Planı (Boru Hattı, Depolama Tesisi ve Diğer Ünitelerde
Meydana Gelebilecek (Yükleme-BoĢaltma Dahil) Muhtemel Kaza, Yangın, Deprem
ve Sabotaja KarĢı; Dökülme ve Sızmalara KarĢı Alınması Gerekli Önlemler)
Tesisin projelendirilmesi ile birlikte acil durumlarda meydana gelebilecek zararı en
aza indirebilmek amacıyla acil müdahale planı hazırlanmış olup, bu plana uyulacaktır.
Acil müdahale planı şu şekildedir.
Acil Müdahale Palnı:
a) Amaç
Petrol ürünleri depolama tesisi ile çevre ve toplumu etkileyecek düzeyde büyük kaza
riski taşıyan bölümlerde meydana gelebilecek acil durumlarda zararı en aza indirgemek
amacıyla hazırlanmıştır.
b) Hedef
Acil durumlarda meydana gelebilecek zararı en aza indirebilmek ve depolama tesisi
olanaklarını kullanabilmektir
c) Varsayımlar
Çıkabilecek bir kazanın ekolojik dengeyi bozabileceği, parlayıcı ve yanıcı tehlikeli
maddelerin olası bir kaza durumunda can ve mal kaybına neden olabileceği, en yakın
çevre olanaklarından da yararlanılarak yardım sağlanabileceği kabul edilmiştir.
d) Haberleşme
92
Depolama tesisinin Acil Durum Planının hazırlanması test edilmesi ve gerektiğinde
revize edilmesini sağlamaktır.
Acil durumlarda müdahalenin başarılı olabilmesi için organizasyonun kurulması
sorumluların belirlenmesi ve koordinasyonu gerçekleştirmektir.
Tesisin hayati önem taşıması nedeniyle topyekün savunma koruyucu güvenlik sivil
savunma sabotajlara karşı koruma planlarını uygulamaktır.
Tesisin işletme konusu petrol ürünlerinin yanıcı olması nedeniyle yangın
güvenliğini sağlamaktır.
Yangın güvenliğini sağlamak için gerekli tüm yangın sistem araç ve gereçleri ile
tesiste bulundurulacaktır.
Acil durumlar personelin anında haber alabilmesi için, tesisin her tarafından
duyulabilen alarm sistemini kurdurmaktır.
Acil müdahaleye gerekli insan gücü ve diğer olanakların bulundurulmasını
sağlamaktır.
Acil durumlara hazırlık ve müdahale amacıyla kullanabilecek teknolojilerdeki
gelişmeleri izleyerek en uygun seçimi yapmaktır.
Acil durum planlarının uygulanması sırasında tesis personelin bilincini artırmaya
yönelik çalışmalada bulunmaktır.
f) Duyuru ve İletişim Sistemleri
Herhangi bir kaza durumunda tesisten sorumlu tesis müdürü en yakın mahali
güvenlik birimlerine ve mülki amirine olayı haber verir.
Acil durumlarda müdahale komisyonu başkanı veya başkan yardımcılarından birine
haber ulaştırılır.
Ayrıca acil durumlarda terminalin bağlı olduğu Genel müdürlüğe ve ilgili
müdürlüğüne de haber verilir.
Bu tür kazalarda kazanın etkileyebileceği alanlar düşünüldüğünde haberleşmenin
çok önemli olması nedeniyle araç telefonundan ve diğer iletişim araçlarından da
yararlanılır.
Acil durumlara müdahale komisyonu başkanı, yardımcıları ve üyelerinin bigileri
dahilinde telefon ve diğer iletişim araçları ile kaymakamlık bağlı bulunduğu belediye ve
emniyet güçleri tarafından duyurulur.
Acil Durum Müdahale Kaynakları
Acil durum planında görev alan personelin kimlikleri, ünvanları ve telefon
numaralarını belirleyen uygun yerlerde asılı bulundurulur. Ayrıca önemli telefon
numaralarını belirten birimlerin listesi de güvenlik binasında bulundurulur. Personelin
kişisel koruyucu malzemeleri temin edilerek tesis bünyesinde muhafaza edilir. İlk yardım
ve diğer acil tıbbi malzeme her an tesiste yeterli miktarda bulundurulacaktır. Acil durumda
yangınlara müdahale kaynağı olarak yangın malzemesi ve teçhizatı bulundurulacaktır.
Tesiste herhangi bir petrol ürünü kaçağını tespit eden erken uyarı sistemi mevcut olacaktır.
Acil Durum Sonrası Yapıalcak ĠĢlemler
Acil durum bittiğinde bölgeye giriş iznini acil durum müdahale komisyonu başkanı
verir. Acil durumun sona erdiği telefon, radyo ve diğer iletişim araçları ile haber verilir.
Zarar görmüş bölgenin izlenmesi, incelenmesi ve gerekli kayıtlar için, kazanın meydana
geldiği tesis yöneticisi ile bölgesel ilgili devlet kurumlarına haber verilir.
93
Acil Plan Uygulanacak Durumlar
Acil durum planlamasının ilk aşaması, tesisin içinde veya dışında meydana
gelebilecek olayların tespit edilmesidir. Bu tespitler acil duruma yol açabilecek kaza
olayların tanımıdır. Yapılan bu tespitler ile meydana gelebilecek kaza ve olayların
çevreye, insanlara, tesise ve ekipmalarane gibi etkiler yapacağı belirlenir.
Tesis içerisinde yangın meydana geldiğinde acil plan,
Deprem halinde uygulanacak plan
Sel ve su baskınlarında uygulanacak acil plan
Terör, sabotaj, bomba ve tehditlere karşı acil plan
Şeklinde sıralayabiliriz.
Acil planlar meydana gelebilecek değişik olaylar için hazırlanmaları nedeniyle
kendilerine özgü özellikler taşır. Hazırlanma aşamasında en kötü sonuçlar varsayılır.
Ancak bir acil planın başarısı insan faktörüne bağlıdır. İnsanlarda acil duruma müdahale
imkanı sağlayacaktır. Bu ise ancak yeterli kapsamlı eğitim ve tatbikatlarla elde edilir. Bu
nedenle tüm tesis çalışanları periyodik olarak eğitim ve tatbikatlara katılmaı, kendilerini
her an olumsuz olaylara karşı hazır hissetmelidir.
Acil Planlarda uygulanacak genel kurallar:
Acil durumlarda, o anda tesis içinde bulunan en yetkili kişi Acil Durum Amiridir.
Tesis müdür, olay ya da kaza yerine ulaştığı andan itibaren Acil Durum Amiri olur. Tesis
müdürünün bulunmadığı durumlarda bu görevi tesis müdür yardımcısı yürütür.
Acil durumlarda uygulanması gereken planlardan Acil Durum Amiri, Acil Durum
Operasyon amiri olur. İşletme amirinin bulunmadığı durumlarda bu görevi tesis müdür
yardımcısı yürütür. Operasyon amiri acil durum amirinin verdiği operasyon talimatlarının
uygulanması ile ekiplerin sevk ve idaresinden sorumludur. Acil duruma müdahale için
oluşturulacak ekip mümkün olduğunca tesis personeli içinden belirlenir. Acil planlarda
kişiler isim olarak yer alır. Acil durumlar için oluşturulacak ekipler:
İlk yardım ekibi
Yangınla mücadele ekibi
Haberleşme ekibi
Olarak sıralanabilir.
Acil durumun özelliğine göre Acil Durum Amiri acil planlarda yer almayan değişik
amaçlara yönelik ekipler oluşturabilir. Ekip üyelerinin konu hakkında eğitimli kişilerin
arasından seçilmesine dikkat eder. Acil durumlar, elektrikli veya mekanik alarm çaldırma
sistemleri ile duyurulur. Acil durumlarda karagah veya kriz merkezi olarak kullanılmak
üzere, tesis ana kapısı civarında minimum risk taşıyan bir yerde acil durum kontrol
merkezi oluşturulur. Bu merkezde bulundurulacak donanımlar:
Yeterli derecede ve kapasitede dahili ve harici telefonlar
Değişik GSM operatörlerine ait cep telefonları
Telsiz cihazı
Kişisel koruyucu ve kurtarma ekipmanları
Tesisi ve projeyi tanımlayan plan ve projeler
İlgililere ait telefon adres listeleri
94
Tüm personelin toplanmasını sağlayacak büyüklükte ve insanların kolayca
ulaşabileceği güzergah üzerinde uygun bir alan acil durumlarda kullanılmak amacıyla
toplanma yeri olarak belirlenir. Toplanma yeri özel işaretler ile belirtilir ve her zaman için
ulaşılabilir, düzenli ve kontrol altında tutulur. Acil durumlarda tesis içinde bulunan herkes
acil durum amirinden gelecek talimatlar doğrultusunda hareket etmek üzere toplanma
yerine gider. Acil durumlarda gerekli yerleri telefon ile aramak veya edinmek iletişim
işleri güvenlik görevlilerince yapılır. İlk yardım ekibi, işyeri hekiminin başkanlığında ilk
yardım eğitimi almış kişilerden oluşur. Cankurtaran hizmetleri için temel acil müdahale
imkanları bulunan kuruluşlar ile anlaşma tercih edilmelidir. Yangınla müdahale ekibi
yangınla mücadele konusunda yeterli teorik ve pratik eğitimi almış kişilerden oluşturulur.
Tesis içinde yangın meydana geldiğinde acil plan:
Tesis içinde bulunan personel, yangınla mücadele planında yer alan ekipleri
oluşturmak üzere hemen harekete geçer. Tesiste tüm faaliyetler durdurulur, enerji kesilir,
eğer çalışıyor ise jeneratör durdurulur. Güvenlik görevlileri tesis giriş-çıkış kapılarında
trafiği kontrol altına alarak tesis içinde bulunan araçların çıkışını sağlar. Bu sırada
müdahalelere imkan tanıyacak şekilde yol güzergahını açık tutmaya çalışır. Yangının
büyüme olasılığına göre yerel itfaiye haberdar edilir. Ayrıca komşu kuruluşlar ile acil
planlarda yer alan diğer resmi ve özel kuruluşlara haber verilir. Acil planda yer alan
merkez ofiste aranacak kişiler listesinde bulunanlar olaydan haberdar edilir. Yangın ekibi
olaya müdahale eder. Müdahale şekli daha önceden alınan eğitimler sırasında anlatılmış ve
pekiştirilmiş olmalıdır. Bu arada destek ekipleri de görev başına gelirler. Tesis müdürü
tesis içi ve dışı tüm operasyonların ve helen tüm yardımların koordinasyonunu sağlar.
Yangın kontrol altına alınıp söndürüldükten sonra Tesis Müdürü merkez ofisteki ilgili
birimlere verilmek üzere olayı bütün detayları ile özetleyen bir rapor hazırlar.
Deprem anında uygulanacak plan:
Deprem en büyük doğal afetlerden biridir. Hissedildiği an telaşa kapılmamak ilk ve
en önemli tedbirdir. Daha sonra aşağıdaki önlemler derhal alınır ve uygulanır. Araç trafiği
ve tesis giriş-çıkışları güvenlik görevlilerince kontrol altına alınır. Kapalı alanlarda çalışan
personel en yakın ve emniyetli gordukleri çıkıştan dışarı çıkarak mümkün ise toplanma
yerine gider, değil ise açık sahada güvenli bir yer seçer ce muhtemel müdahaleler için Acil
Durum Amirinin talimatlarını bekler. Çeşitli kaynaklardan depremin merkezi, şiddeti
hakkında bilgiler edinilir. Muhtemel artçı sarsıntılar ile ilgili bilgiler için resmi kaynaklar
ile irtibata geçilir. Genel durum emniyetli görüldüğü takdirde faaliyetlere aşamalı olarak
başlanır.
Sel ve su baskınlarında uygulanacak acil plan:
Sel ve su baskınları genellikle aniden gelişen doğal olaylardan olmayıp bir süreç
içinde gelişirler. Bu nedenle bu gibi durumlarda uygulanacak acil planlar belirli bir plan
dahilinde ilerler.
Yağışların başlaması ile birlikte genel saha drenaj ve giderleri ile rögarlar ilgili saha
operatörleri tarafından kontrol edilir. Herhangi bir nedenle tıkanıklık gözlemlenen gider
mevcut imkanlarla açılmaya tıkanıklık giderilmeye çalışılır. Depoların tahliyesi söz
95
konusu ise tehlikeli zararlı maddelerin sel sularına kapılmasını önleme amacıyla bu tip
maddelerin tahliyesine öncelik verilir. Büro ve ofislerin tahliyesi söz konusu olduğunda
kıymetli evrak ile bilgisayar sistemi ve kayıtların thaliyesine öncelik verilir. Su seviyesinin
artışı durduğunda veya azalmaya başladığında su baskını sonrasında yapılacaklar
açısından bir program belirlenir.
IV.27. Proje Alanında Peyzaj Öğeleri Yaratmak Veya Diğer Amaçlarla Yapılacak
Saha Düzenlemelerinin Ne Kadar Alanda Nasıl Yapılacağı Bunun Ġçin Seçilecek
Bitki Ve Ağaç Türleri vb. ve Var Ġse Peyzaj Projesi
Proje alanında kullanım alanları dışında kalacak olan alanlarda Ek 1‟de yer alan
vaziyet planda gösterildiği gibi peyzaj düzenlemesi yapılacak olup, alanda kullanılacak
bitkiler ayni ekosistemde mevcut ve özellikle yangına dayanıklı ağaçların da yer aldığı
bitkiler içinden hem estetik, hem de faaliyet kapsamında yarar sağlama amaçlarıyla
seçilmiştir.
IV.28. ĠĢletme Faaliyete Kapandıktan Sonra Olabilecek ve Süren Etkiler ve Bu
Etkilere KarĢı Alınacak Önlemler
Söz konusu faaliyetin sürekli ve devamlı olması öngörülmektedir. Ancak herhangi
bir nedenle tesisin faaliyete kapanması durumunda, arazi ıslahı ve rehabilitasyon
çalışmaları yapılacaktır.
Arazi Islahı
Proje sahasındaki arazi ıslah çalışmaları, faaliyetin durdurulup, tesis ünitelerinin
kaldırılmasından hemen sonra başlayacaktır. Ayrıca tesiste tankların sökülmesinden önce
tankların içleri yıkanacak ve bu suların yüzey ve yer altı sularına karışmadan slop tankında
biriktirilecek. Faaliyetin durdurulup işletme binalarının yıkılmasından sonra arazi ıslah
çalışmalarına başlanacaktır. Bu çalışmalar kapsamında, alan tasviyesi, şekillendirilmesi ve
teraslama işlemleri yapılacaktır. Yüzey drenajı kontrol edilecek, yağışlar neticesinde,
sahada su birikmesini önleyecek şekilde yağmur suyu kanalları açılacaktır. Söz konusu
çalışmalar sonunda saha, yeşillendirme çalışmalarına uygun hale gelmiş olacaktır.
Rehabilitasyon Çalışmaları
İşletme sona erdiğinde tadilatla tesis yeri başka bir sanayi amaçlı kullanılabilir.
Sanayi amaçlı kullanılmaması durumunda proje sahasındaki rehabilitasyon çalışmaları
arazi, ıslah edilip stabil bir hale getirildikten hemen sonra başlayacaktır. Arazi ıslah
çalışmaları sonunda bitki ekimine uygun hale getirilen saha, yörenin doğal vejetasyonuna
uygun bir şekilde yeşillendirilecektir.
Mevcut Su Kaynaklarına Etkiler
Söz konusu faaliyetin bulunduğu yere en yakın yüzeysel su kaynağı Salvarlı deredir.
Salvarlı dere proje alanının 2 km doğusunda yer almaktadır. Tesis işletmeye kapandıktan
sonra bu kaynağa olabilecek herhangi bir etki söz konusu değildir. İşletmeye kapatıldıktan
sonra arazide herhangi bir katı ve sıvı atık bırakılamayarak bunların yer altı sularını
etkilemesi önlenecektir. Deniz kısmında bulunan yapıların ve boru hatlarının işletmeye
96
kapatılmasında ise günün mevzuatlarına uygun olarak yapılar kaldırılacak ve deniz
ortamında herhangi bir atık bırakılmayacaktır.
Olabilecek Hava Emisyonları
Tesisin işletmeye kapatılması sırasında yapılacak çalışmalardan dolayı bir miktar
toz oluşumu söz konusudur. Bu aşamada tozlanmayı önlemek için gerekli her türlü önlem
(sulama, doldurma boşaltma esnasında savurma yapılmaması, taşıma esnasında araçların
üzerinin branda ile kapatılması vb.) alınacaktır. Tesisin işletmeye kapatılmasından sonra
mevcut hava kalitesine olumsuz bir etkinin olması söz konusu değildir.
97
BÖLÜM V: YUKARIDA VERĠLEN BAġLIKLARA GÖRE TEMĠN EDĠLEN
BĠLGĠLERĠN TEKNĠK OLMAYAN BĠR ÖZETĠ
Yedikonuk‟ta tapu referansları Pafta No: VII, Harita No: 14 W, Kaza: Yedikonuk,
Parsel No: 2/1,2/2,3,5/1,5/2,5/3,5/4,6,7/1,8,7/2,9,10,50/1,51,58,13,16 ve Pafta No: VII,
Harita No: 22 W, Kaza: Yedikonuk, Parsel No: 8,8/1,9,61,61/1,61/2,61/3/1,68/1ve toplam
kullanım alanı alan yaklaşık 272,075 m2 olacak şekilde, Rixoh Ortak Girişim Grubu
tarafından kurulması tasarlanan tesisin, 1.200.000m3 kapasitede “Benzin, Motorin, Fue-oil,
Ham Petrol, LPG ve Bitüm”den oluşan sıvı yük depolama limanı olarak hizmet vermesi
planlanmakta olup, buradan yıllık 10.000.000 m3 sıvı yükün geçmesi öngörülmektedir.
Tesiste yapılması planlanan ürün tankları toplam 36 adet olup, yüzer tavanlı
silindirik olarak tasarlanacaktır. Proje kapsamında denizden karaya ve karadan denize
olmak üzere her mamülü taşıyacak boru hattı tamamen ayrı yapılacaktır.
Proje alanına en yakın yerleşim birimi Yedikonuk‟ta olup kuşbakışı olarak yaklaşık
3.7 km, Büyükkonuk‟un merkezine 4.6 km, en yakın tesis olan Kaplıca Beach Restaurant
and Hotel‟e ise 8.5 km uzaklıkta ve proje alanının batısında yer almaktadır.
Kıbrıs Türk Mühendisler Birliği yönetmeliklerine bağlı olarak proje alanı Mağusa
Bölgesi dahilinde 2. derece deprem bölgesi olup, bu bağlamda belirlenmiş parametrelere
bağlı olarak statik ve dinamik hesaplamalar yapılacaktır.
Arazi 22 Kasım 2011 tarihinde ziyaret edilmiş ve ulusal ve uluslararası
şözleşmelerle koruma altına alınmış nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türlere
rastlanılmamıştır.
Yapılan gözlemlerde proje yerinde hava, su ve toprak kirliliği izleri görülmemiş ve
hissedilmemiştir.
Söz konusu faaliyetin inşaat aşamasında 350 kişinin işletme aşamasında ise 295
kişinin çalıştırılması planlanmaktadır.
Proje alanında kullanım alanları dışında kalacak olan alanlarda peyzaj düzenlemesi
yapılacak olup, alanda kullanılacak bitkiler ayni ekosistemde mevcut ve özellikle yangına
dayanıklı ağaçların da yer aldığı bitkiler içinden hem estetik, hem de faaliyet kapsamında
yarar sağlama amaçlarıyla seçilmiştir.
Proje kapsamında yapılacak tüm inşaatlarda sızdırmazlık ilk dikkate alınacak husus
olup, tüm planlamalar bu çerçevede yürütülmüştür. Tesiste kullanılacak depolama
tanklarının boyutarı 3.000 m3 ile 50.000 m3 arasında değişecek olup, Avrupa‟da da ayni
şekilde yapılan uygulama ile tesiste sıfır sızdırma hedeflenmektedir.
Tesisin işletme aşamasında su ihtiyacı, personel ihtiyacı, tesis faaliyetlerinin
gerçekleştirilmesinde ve yangın tehlikesine karşı kullanılacak olup, belediyeden temin
edilecektir. Şebekeden sağlanacak suyun içme suyu kalitesinde olmaması durumunda ise
personelin içme suyu ihtiyacı yerel piyasada yer alan hazır su üreticilerinden tedarik
edilecektir.
Personel kullanımı sonucu oluşacak yaklaşık 38.5 m3/gün olan evsel nitelikli
atıksuyun paket biyolojik arıtma ile arıtılıp sulama suyu kriterlerine uygun kalitede olması
sağlanarak, bitki sulamada kullanılması doğru olacaktır.
98
Tesiste işletme aşamasında oluşacak proses kaynaklı atıksuların (maksimum)
tahmini miktarı 50 m3/gün olacağı öngörülmektedir. Proses kaynaklı sıvı atıklar paket
kimyasal arıtma ile arıtılcak olup, bertarafında Büyükkonuk Belediyesi‟nin belirtececeği
kurallar uygulanacaktır.
Faaliyet alanında gerekli olan elektrik enerjisinin bölgede bulunan 11000 volt‟luk
enerji nakil hatlarından sağlanması öngörülmüştür.
Tesisin işletilmesi aşamasnda personel kaynaklı oluşacak olan evsel nitelikli katı
atıklar, tesis içerisinde tek bir noktada toplanarak, düzenli olarak Büyükkonuk Belediyesi
tarafından katı atık depolama alanına taşınacaktır.
Tesiste akaryakıt ürünlerinin depolandığı tankların temizliği sonucunda tank
dibinden oluşan çamurlar (tortu) endüstriyel nitelikli katı atık olacaktır. Bu atıklar
tankların temizliği sırasında sızdırmaz ve paslanmaz tenekelere alınacak ve bir yıldan fazla
depolanmamak kaydıyla, Çevre Koruma Dairesi‟nden izinli bir bertaraf tesisinde bertaraf
edilecektir. Eğer KKTC‟de böyle bir tesis bulunamaz ise yurt dışında bertaraf
edileceklerdir.
Tesiste depolanacak akaryakıt ürünleri için her türlü önlem alınacaktır. 38-2008
sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası ve bu yasa altında çıkarılan ilgili tüzüklerin
gerekliliklerine uymak için alınması gerekli tüm önlemlere dikkat edilecek olup, iş sağlığı
ve güvenliğiyle ilgili tüm ekipman düzenli olarak gözden geçirilecek, uyarıcı levha ve
tabelalara uyulacaktır.
Tesiste hava kalitesi bağlamında VOC oluşumu söz konusu olup, yapılan
hesaplamalar sonucunda toplam VOC emisyon debisi 1.684 kg/saat olarak tespit
edilmiştir. 21/97 sayılı Çevre Yasası kapsamında çıkarılan mevcut “Hava Kalitesi Kontrol
ve Korunması Tüzüğü” bağlamın tesisin toplam VOC emisyon debisinin verilen limit
değerin alltında kaldığı görülmektedir.
Faaliyet alanında oluşacak gürültü seviyesi, 21/1997 sayılı Çevre Yasası altında
çıkarılan
“Çevre Koruma Dairesi Gürültü ve Ses Kontrol Tüzüğü”‟ne göre
değerlendirilmekte olup, uygulamada tüm makinaların aynı anda çalışmayacağı ve sahanın
büyüklüğü dikkate alınırsa oluşacak gürültü seviyesinin hesaplanan değerlerden daha
düşük olacağı söylenebilir. Ancak çalışan işçilerin gürültüden etkilenmesi söz konusudur.
Bu etkinin azaltılabilmesi için; makineler devamlı bakımlı tutulacak ve ayrıca gürültü
konusunda 35/2008 Sayılı “İş Sağlığı ve Güvenliği” Yasası ve bu yasanın altında çıkarılan
“Çalışanların Maruz Kaldıkları Gürültü Riskine Karşı Asgari Sağlık ve Güvenlik Koşulları
Tüzüğü”nün ilgili maddeleri uyarınca gerektiği takdirde önlem alınacak, faaliyet alanında
çalışanların gürültüden etkilenmemeleri için kulaklık kullanmaları sağlanacaktır.
İşletme aşamasında insan sağlığı ve çevre açısından en önemli husus yangın ve
akaryakıt sızıntılarıdır. Akaryakıt depolama tankları ve petrol boru hatlarından
kaynaklanacak sızıntı sonucu oluşacak petrol atıklarının insan sağlığı ve çevre sağlığı ve
çevreye yönelik zararlı etkisini, revize edilmekte olan “Çevre Yasası” altında çıkartılacak
ilgili tüzük maddelerine uygun olarak en aza düşürecek şekilde atık yönetimi
sağlanacaktır. Ayrıca yangın riskini en aza indirmek için gerekli her türlü önlem alınacak
olup, ilgili yasal mevzuat gerekliliklerine uyulacaktır.
Tesisin Acil Eylem Planı mevcut olup, çalışanların sağlığı ve iş güvenliği
konusunda hizmet içi eğitim sağlanacaktır.
Proje kapsamında ilgili mevcut yasa ve tüzüklere uyulacaktır.
Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu verilen formata uygun olarak hazırlanmıştır.
99
EKLER
Ek 1: Vaziyet Planı. ................................................................................................................................... 101
Ek 2: 1/2500 Tapu Haritası. ....................................................................................................................... 102
Ek 3: Şirket Kuruluş Onay Belgesi. ........................................................................................................... 103
Ek 4: Bakanlar Kurulu Kararı ve İlgilli Yazışmalar. ................................................................................. 113
Ek 5: Bölgeye Ait Jeolojik Harita. ............................................................................................................. 121
Ek 6: Proje Bölgesi Arazi Kullanım Haritası. ........................................................................................... 122
Ek 7: Bölgeye Ait Meteorolojik Veriler. ................................................................................................... 123
Ek 8: Topoğrafik Harita. ............................................................................................................................ 124
Ek 9: Batimetrik Harita. ............................................................................................................................. 125
Ek 10: Oda Üyelik Belgeleri...................................................................................................................... 126
Ek 11: Jeolojik Zemin Etüd Raporu. ......................................................................................................... 129
Ek 12: Deniz Araştırmaları Raporu. .......................................................................................................... 131
100
Ek 1: Vaziyet Planı.
101
Ek 2: 1/2500 Tapu Haritası.
102
Ek 3: ġirket KuruluĢ Onay Belgesi.
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
Ek 4: Bakanlar Kurulu Kararı ve Ġlgilli YazıĢmalar.
113
114
115
116
117
118
119
120
Ek 5: Bölgeye Ait Jeolojik Harita.
121
Ek 6: Proje Bölgesi Arazi Kullanım Haritası.
122
Ek 7: Bölgeye Ait Meteorolojik Veriler.
123
Ek 8: Topoğrafik Harita.
124
Ek 9: Batimetrik Harita.
125
Ek 10: Oda Üyelik Belgeleri.
126
127
128
Ek 11: Jeolojik Zemin Etüd Raporu.
129
130
Ek 12: Deniz AraĢtırmaları Raporu.
131
NOTLAR VE KAYNAKLAR
Notlar
21/97 Sayılı Çevre Yasası ve Çevresel Etki Değerlendirmesi Tüzüğü.
Çevre Koruma Dairesi Gürültü ve Ses Kontrol Tüzüğü
Hava Kalitesinin Kontrolü ve Korunması Tüzüğü
Katı Atık Kontrol Tüzüğü
Kaynaklar
Tchobanoglous, G. Burton, F.L. and Stensel, H.D. (2003). Wastewater Engineering
treatment and reuse. Metcalf and Eddy Inc. 4th Edition
Nalbantoğlu, N., İnce, A. İderman, E. ve Çakırdağ, S. (2004). KKTC Tarımsal Yapı ve
Üretimi ((Tarım ve Orman Bakanlığı yayını), Lefkoşa, KKTC.
DPÖ (2000). KKTC İstatistik Yıllığı.
Dereci R., Kapur, A.S., Kaya Z ., Gök M., Ortaş, İ. (2000), KKTC detaylı toprak edüd ve
haritalama projesi. Tarım ve Orman Bakanlığı Yayını.
Hakyemez H.Y., Turhan N, ve Sönmez İ., (2002). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti‟nin
Jeolojisi. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Jeoloji Etütleri Dairesi teknik rapor.
Viney, D.E., An Illustrated Flora of North Cyprus, ISBN 3 87429 364 5 Germany. 1
878762 60 5 USA, Published By Koeltz Scientific Books (USA), Koenigstein, Germany,
1994
Meikle,R.D, Flora of Cyprus,The Herbarium, Royal Botanic Gardens,Kew, Vol.1., ISBN 0
9504876 3 5 Bentham-Moxon Trust, 1977.
Meikle,R.D, Flora of Cyprus,The Herbarium, Royal Botanic Gardens Vol.2., ISBN 0
9504876 4 3, Bentham-Moxon Trust,Royal Botanic Garden, Kew,1985
Algermissen, S., Rogers, A., An Earthquake Hazard Assessment of Cyprus, www.undpact.org/data/articles/bdp_earthquake.pdf.
132
ÇED ARAġTIRMA RAPORUNU HAZIRLAYANLARIN TANIMI
Mehmet OKAYGÜN
Kimya Mühendisi
1986 yılında Suudi Arabistan‟da University of Petroleum and Minerals‟ın Kimya
Mühendisliği bölümünden lisans, 1988 yılında ABD‟de Texas A&M University‟den
yüksek lisans, 1991 yılında ABD‟de Texas A&M University‟den doktora mezunuyum.
Yüksek lisans tezim “Beechwood ve Petroleum Creosote Karışımlarında Bulunan Zehirli
Maddelerin Analizi”, doktora tezim ise “Fenol Bazlı Atıkların Aktif Çamur ile Giderimi”
konularında idi. 1993-2009 yılları arasında Yakın Doğu Üniversitesi‟nde Yardımcı Doçent
Doktor olarak İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcılığı görevini sürdürdüm.
Yıldız GÖVSA
ĠnĢaat Mühendisi
1979 yılında Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği bölümünden
lisans, 1999 yılında Yakındoğu Üniversitesinden yapı dinamiği konusunda Yüksek lisans
mezunu. 1982 yılında piyasada profesyonel İnşaat Mühendisi olarak çalıştım. 1999
yılından 2011 yılına kadar Doğu Akdeniz Üniversitesinde Bilgisayar Teknoloji bölümünde
Yapı teknolojisi, Şantiye Tekniği dersleri ve İnşaat Mühendisliği Bölümünde Topoğrafya
ve Ölçme aletlerinin Arazi ve Laboratuvar ortamında Uygulama dersleri verdim. 1982
yılından itibaren ayrıca KKTC de profesyonel İnşaat Müteahhitliği yaptım. Ayrıca Kuzey
Kıbrıs Türk Cumhuriyeti İnşaat Müteahhitleri Birliği yönetim kurullarında çalıştım. 1982
yılından beri Girne‟de Anı Mimarlık ve Mühendislik Bürosunun ortağı olarak birçok
projeye imza attım. 2003 yılından beri KKTC Tapu ve Kadastro Dairesine Özel kadastro
işelesri yapan bir firmanın sahibiyim.
Ġsmail SÖZER
Mimar
İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği bölümünden 1971 yılında
mezun oldum. 1973-1974 yılları arasında UNDP Morphou-Dillirga Projesinde çalıştım.
1974-2000 yılları arasında Jeoloji ve Maden Dairesinde, Jeoloji mühendisi olarak çalıştım.
2000 yılında emekli oldum. Şu anda ÇED raporları haırlamaktayım.
133

meta boya kimya sanayi

Transkript

Benzer belgeler

28 29 Mayıs 2015 Acapulco, Girne

Bülten 3.Sayı - Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçiliği

Için yeni nesil oransal kontrol valfleri

Tekerlek Yük Sistemi RLS

26 Şubat 2013 Sosyal Girişimcilik Semineri Notları

4 - Gigabyte

ENDA EPDA2 / EPAA2 Panel Montajlı Trifaze Solid State Röle

haftalık