ЕЛА - Община Ардино

Âåñòíèêúò, êîéòî çàñëóæàâàòå!
ìåñå÷íî èçäàíèå íà îáùèíñêà àäìèíèñòðàöèÿ è îáùèíñêè ñúâåò - Àðäèíî
ãîäèíà XI, þíè 2012
www.ardino.bg
16 + 4
áðîé 6 (113)
Êîñìè÷åñêàòà ìóçèêà íà Ðîäîïèòå
ñå ñïóñíà êðàé Áîñôîðà
â áðîÿ
Ìåñåöúò
Îáùåñòâî
Àðäèíöè â Êàðòàë
Ïîçèöèÿ
Ìåñåöúò
Çîíà
Àðäèíî, 17 - 18 ìàé 2012 ã.
2
3
4-5
6
7-14
15
16
Ôåñòèâàëà íà êóëòóðàòà è èçêóñòâîòî.
Íà
ôåñòèâàëíàòà
ñöåíà â ïúëíèÿ ñè
áëÿñúê ñå ïîÿâè Ôîëêëîðíà ãðóïà “Ðîäîï÷àíêà” ñ ðúêîâîäèòåë
Ñâåòëà Ñåìåðäæèåâà è
ïðîñòî ñïðÿ äúõà íà
âñè÷êè ñ íåçåìíèòå ñè
èçïúëíåíèÿ.
Áóêâàëíî ðàçòðåïåðàí
îò “Áåëà ñúì áåëà,
þíà÷å” è âñè÷êî, êîåòî
Êàðòàë å åäíà îò ñúñòàâíèòå îáùèíè
íà ãðàä Èñòàíáóë, êàòî íàñåëåíèåòî é
íàáðîÿâà îêîëî 600 000 äóøè. Òÿ å ïîáðàòèìåíà ñ Àðäèíî. Â òðàäèöèîííàòà
ôåñòèâàëíà ïðîãðàìà ñå âêëþ÷èõà
ãðóïè è ñúñòàâè îò 9 îáùèíè îò Áàëêàíñêèòå ñòðàíè ñúñ 150 ó÷àñòíèöè.
Ïðèëîæåíèå íà òóðñêè åçèê 7-14
Ïî-ãîëåìèÿò áðàò íà
Àðäèíî - Èñòàíáóëñêàòà îáùèíà Êàðòàë
ïîñðåùíà ñ âúçòîðã
ñàìîäåéöèòå îò Àðäèíî, ïîêàíåíè äà ó÷àñòâàò â òðàäèöèîíèèÿ
29-è
Ôåñòèâàë
íà
êóëòóðàòà è èçêóñòâîòî. Òîé ñå ïðîâåäå îò
15 äî 17 þíè. Äâà ñàìîäåéíè ñúñòàâà ïðåäñòàâèõà Íàðîäíî ÷èòàëèùå “Ðîäîïñêà èñêðà”
íà
ïðåñòèæíàòà
êóëòóðíà ïðîÿâà - Ôîëêëîðíà ãðóïà “Ðîäîï÷àíêà” è Ôîðìàöèÿ çà
ìåñòåí òóðñêè ôîëêëîð.
Êîñìè÷åñêàòà ìóçèêà
îò âúðõîâåòå íà Ðîäîïà ïëàíèíà ñå ñïóñíà
êðàé Áîñôîðà. Òîâà ñå
ñëó÷è â ïúðâèÿ äåí îò
Всеки ден с
ñå ñëó÷è íà ñöåíàòà,
êìåòúò íà îáùèíà Êàðòàë ä-ð Àëòúíîê Þç ñå
êà÷è íà ñöåíàòà, çà äà
ñå ñíèìà ñ àðäèíñêàòà
ôîëêëîðíà ãðóïà, êîÿòî
òàçè âå÷åð ðåãèñòðèðà
åäâà òðåòîòî ó÷àñòèå
íà ñöåíà îò ñúçäàâàíåòî ñè, íî òîâà íå è
ïîïðå÷è äà ñå ïðåâúðíå
â èñòèíñêè ãâîçäåé íà
ïðîãðàìàòà. Äîðè æóðíàëèñòèòå îò òóðñêèòå ìåäèè, êîèòî îòðàçÿâàõà ñúáèòèåòî è ïî
ïðèíöèï îñòàâàõà áåçó÷àñòíè êúì èçïúëíåíèÿòà íà ó÷àñòíèöèòå,
èçîñòàâèõà êàìåðèòå è
ðúêîïëÿñêàõà íà àðäèíñêèòå ñëàâåè.
Çà ãîñòóâàíåòî
íà Àðäèíöè â Êàðòàë íà ñòð. 4 è 5
ЕЛА
Приятно пътуване!
q Íåäåëèíî - Àðäèíî (10:30) - Êúðäæàëè - Ñîôèÿ
q Ñîôèÿ (18:00) - Êúðäæàëè - Àðäèíî - Íåäåëèíî
GSM: 0888 425 345; 0888 302 873
ÇÀÅÄÍÎ ÍÀ ÏÀÇÀÐ
Ñïåöèàëíî ïðèëîæåíèå
íà `Àðäèíñêè ãëàñ`
2
Ìåñåöúò
Çåìëÿ÷åñêèòå ñðåùè ñà âúçìîæíîñò çà ñáëèæàâàíå íà äîáðîòî,
áëàãîðîäíîòî è êðàñèâîòî ìåæäó õîðàòà.
ÇÅÌËßÖÈÒÅ
Òå æè âåÿò ïð úñíàò è è ç ðàç ëè ÷íè ìåñò à, í î á îëåÿò çà ñâî åò î êúò÷ å â ðîäí èÿ êðàé , çà íåãîâè òå õîðà.
Òå èä âàò â ðîä íè òå ìåñò à çà äà ñå ðàç ò úæàò ñ èç îñò àâåíî ò î îãí èùå, ç à ä à îá ùóâàò è ñ ïð åäö è òå ñè â îò âúäí è ÿ ñâÿò .
Ê ðú â òà âú â âå í èò å è ì è çö ÿ ëî ò óï ò è çà ðî ä íî ò î ì ÿ ñ ò î, çà
óñ ï î êî è òå ëí îò î ð î äíî íå áå .
Òå áîëåÿò çà ðîä íè ò å ñåëà , çà ð îäí èò å ìàõ àëè ÷êè , ç à ðîä à,
çà ðî äíèÿ ä îì .
Ñëèçàò äî êîðåíèòå ñè - è ÷óâñòâàò, è îñìèñëÿò ñàìèòå ñåáå ñè.
Ò å , ì àêà ð è ç àä ãð àí èö à, ìè ëå ÿ ò ç à Áú ë ã àðè ÿ , çà Ð î ä îï è ò å ,
çà ðî äíè òå ì åñ ò à.
Ìèëåÿò è ïîäïîìàãàò îáðàçîâàòåëíè, êóëòóðíè è ñîöèàëíè äåëà.
Ï î äïî ìàã àò , ñ ê àê âî òî è êàê ò î ì î ãàò .
Ò å , ç å ìë ÿö è òå - âú ç ðàñ ò í è è ìë àäè , ï î ñ â î éñ ê è áî ë å ÿò çà
÷îâå÷åñòâîò î è ïëàíåò àòà.
Òå í å ñúç åðö àâàò æè âîò à îò ïåé êàòà í à áð åãà, à æ èâ åÿò
èñòèíñêè.
Ò å õí è ÿò æ è âî ò ñ êð è ò å â ä ðå á íè òå íå ùà: â óñ ì èâê è òå íà
î á è÷í è î ÷è, â ä óìè ò å ñ ï å ï å ð óäå í è êð èë öà, â æ å ñò î âå
î áèê íî âåí è.. .
× ðå ç ä ðå á íè òå í å ù à ç àï àç âàò ñ âî ÿ äó õ è î ò ñò î ÿ âàò ñ âî áî ä àòà ñè â è í à÷å í åñâîá îäí èÿ ñâÿò , â íà ðî÷åí îòî áåç âð åìè å.
Ç àëè ÷àâàò ï ð åä ðàç ñ ú äú ö è, ñ óå âå ð èÿ , ò àáóò à.
 ç àäóø åâíè ð àçãîâîð è ñòîïëÿò ñúðö àò à.
Çí àÿò öå íàò à ñ è.
Ñ ò ÿõ ñ âå ò ú ò â/ê ð àé íàñ å ï î - äî á ú ð, ï î - ÷î âå ÷å í . ..
Îñò àíàëîò î å è ëþ çè ÿ çà æè âîò.
Ñ àô ôå ò ÅÐÅ Í
Àðäèíñêè ãëàñ, áðîé 6/2012
ÊÐÀÒÊÈ
***
Ñòàðòèðà îáó÷åíèå íà 40 ðåãèñòðèðàíè áåçðàáîòíè îò îáùèíà Àðäèíî. Òåîðåòèêî-ïðàêòè÷åñêèòå çàíÿòèÿ çà åêîëîçè è ïëàíèíñêè âîäà÷è ùå ïðîäúëæàò äî
êðàÿ íà àâãóñò.
Ñ äîáðå îáó÷åíèòå îáùèíàòà
ùå ñêëþ÷è 1-ãîäèøíè òðóäîâè
äîãîâîðè ïî ìåñòîæèâååíå çà
èçâúðøâàíå íà îïðåäåëåíà åêîëîãè÷íà èëè òóðèñòè÷åñêà äåéíîñò.
Ïðåêâàëèôèêàöèÿòà íà òðàéíî
áåçðàáîòíè è ñúêðàòåíè ëèöà
å ïî ïðîåêò “Íîâ èçáîð - ðåàëèçàöèÿ”, ôèíàíñèðàí îò Îïåðàòèâíà ïðîãðàìà “Ðàçâèòèå íà
÷îâåøêè ðåñóðñè” - ñõåìà
“Ðàçâèòèå”.
***
Âúçïèòàíèêúò íà øêîëàòà ïî
êîìïþòðè êúì îáùèíñêèÿ äåòñêè êîìïëåêñ Áåêèð Ñåéôèåâ îò
Àðäèíî, ñ ðúêîâîäèòåë Ìþçåéåí
Þñóôîâà,
ñïå÷åëè
ïúðâîòî
ìÿñòî â ó÷åíè÷åñêîòî ñúñòåçàíèå “Ñ êîìïþòðè ñâåòúò å áåç
ãðàíèöè”.
***
Ñ íàé-íèñêà ïðåñòúïíîñò ñå
ñëàâè îáùèíà Àðäèíî, îãëàñèõà
ïðåäñòàâèòåëè íà îáëàñòíàòà
ïðîáàöèîííà ñëóæáà íà ðàáîòíà
ñðåùà ñ êìåòîâåòå è êìåòñêèòå íàìåñòíèöè, îðãàíèçèðàíà
îò îáùèíñêîòî ðúêîâîäñòâî.
Áàéðàì Áàéðàì îò Íàöèîíàëíèÿ
öåíòúð çà ïðîòåçèðàíå - Ãîðíà
Áàíÿ, çàïîçíà ïðèñúñòâàùèòå ñ
äåéíîñòòà íà êúðäæàëèéñêèÿ
ôèëèàë, êîéòî ïðåäëàãà ïàêåò
îò óñëóãè è ïðîäóêòè íà õîðàòà
ñ îïîðíî-äâèãàòåëíè ïðîáëåìè.
Àðäèíñêè ãëàñ, áðîé 6/2012
Îáùåñòâî
Ñàìîäåéöèòå ñ íàãðàäè îò ôåñòèâàëè
3
òà íà æóðèòî è ïóáëèêàòà, à
çàëàòà ñëåä âñÿêî èçïúëíåíèå ñå
èçïúëâàøå ñ áóðíè àïëîäèñìåíòè.
Àðäèíöè áÿõà íàãðàäåíè ñ ãðàìîòè è ïðåäìåòíè íàãðàäè.
Îðêåñòúðúò çà òóðñêè ôîëêëîð,
ôîëêëîðíà ãðóïà “Ðîäîï÷àíêà”,
èçêàçâà áëàãîäàðíîñò íà âñè÷êè
ñàìîäåéöè, êîèòî îòäåëÿò îò
ñâîáîäíîòî ñè âðåìå è ïðåäñòàâÿò ïî íàé-äîñòîåí íà÷èí ãðàäà
è îáùèíà Àðäèíî â ðàçëè÷íè
ìåæäóíàðîäíè è íàöèîíàëíè
ôîðóìè.
 ãðàäà ïîä òåïåòàòà ìóçèêàíòúò Åðãþí Ìþìþíîâ çàå ïúðâîòî ìÿñòî â êàòåãîðèÿòà çà èíäèâèäóàëíè èçïúëíèòåëè, à äàìèòå
îò ãðóïàòà çà ñòàðè ãðàäñêè
ïåñíè, ñ õóäîæåñòâåí ðúêîâîäèòåë Äîíêà Ãàí÷åâà, ñå íàðåäèõà
íà âòîðî ìÿñòî.
Ñúñ ñâîåòî îòëè÷íî ïðåäñòàâÿíå
ó÷àñòíèöèòå íè çàâëàäÿõà ñúðöà-
ãðóïàòà çà íàðîäíè òàíöè è
áàðäúò Àëè Åìèí ïîêàçàõà èçêóñòâîòî ñè ïðåä êúðäæàëèéñêàòà ïóáëèêà íà ×åòâúðòèÿ
íàöèîíàëåí åòíîôåñòèâàë “Êúðäæàëè - ñòîëèöà íà òîëåðàíòíîñòòà ’2012”.
×èòàëèùíîòî íàñòîÿòåëñòâî
 êðàÿ íà àâãóñò ïðåäñòàâèòåëè íà
äóõîâíîòî ñðåäèùå ùå ó÷àñòâàò â
÷åòâúðòîòî èçäàíèå íà ôåñòèâàëà
íà òóðñêèÿ ôîëêëîð â Ëîçíèöà, Ðàçãðàäñêî. Òîâà ó÷àñòèå ùå áúäå
ïðåäøåñòâàíî îò åäíîñåäìè÷íî
òóðíå èç Ñåâåðíà Áúëãàðèÿ.
Ëåìàí ÊÎ×ÅÂÀ,
ñåêðåòàð íà ÷èòàëèùå
“Ðîäîïñêà èñêðà” - Àðäèíî
Èçãðàäåíàòà ïðåäè äåñåòèëåòèÿ
äæàìèéñêà ñãðàäà
Èìàìèíúò
Ìóñòàôà Ðàôåò
Изпълненията на самодейните групи към Народно читалище „Родопска искра“ в Ардино
завладяха публиката на 12-я
национален фестивал на старата градска песен „Нежни
чувства” в Пловдив.
Íàé-ñòàðàòà äæàìèÿ
Íàé-ñòàðàòà äæàìèÿ íà òåðèòîðèÿòà
íà îáùèíà Àðäèíî ñå íàìèðà â ñåëî
Ëþáåíî, êàçâà 76-ãîäèøíèÿò èìàìèí
Ìóñòàôà Ðàôåò. Ñòðîåíà å îò êàìúê,
èçìàçàí ñ õîðîñàí è å âàðîñàíà.
Çàáåëÿçâà ñå îò ìíîãî äàëå÷å - îòêðîÿâà ñå ñ áåëèÿ ñè êîðïóñ. Ïðè âëèçàíå íàä ãëàâíèÿ âõîä èìà íàäïèñ íà
àðàáñêè åçèê, îò êîéòî ñ ïîìîùòà íà
èìàìèíà íàó÷àâàìå ÷å å èçãðàäåí ïî
õèäæðà 1222 ã. (îêîëî 1844 ã.).
Ñåãà ìîëèòâåíèÿò äîì ñå îòâàðÿ
ñàìî â ïåòú÷íèòå äíè çà ìîëèòâà è ïî
âðåìå íà Ðàìàçàí è Êóðáàí áàéðàì,
Íàäãðîáíèòå êàìúíè - ñâèäåòåëè íà èñòîðèÿòà...
êîãàòî ïðèñòèãàò ãîñòè îò Òóðöèÿ è
îêîëíèòå ñåëà.
Ïðåä âõîäà íà äæàìèÿòà ñà ðóèíèòå íà
ìåäðåñåòî, êîåòî å ïîäãîòâÿëî äóõîâíèöè ñ ïî-íèñúê ðàíã, õîäæè è èìàìè.
Âïîñëåäñòâèå å ïðåóñòðîåíî çà äóõîâíî ó÷èëèùå, à ïîñëåäíî å áèëî ÷àñò îò
÷èòàëèùå. Äíåñ å ïî÷òè ðàçðóøåíî.
Äæàìèÿòà å íà äâà åòàæà êàòî íà âòîðèÿ å îòäåëåíèåòî çà æåíèòå. Ìèíàðåòî ñ âèñî÷èíà îêîëî 20 ìåòðà å ñúñ
ñàìîñòîÿòåëåí âõîä.
Òîâà å åäèíñòâåíàòà äæàìèÿ çàñåãà â
Èçòî÷íèòå Ðîäîïè, êîÿòî èìà ïðè-
çåìíî ïîìåùåíèå ïîä îñíîâíîòî
ìîëèòâåíî ïîìåùåíèå. Ñïîðåä èìàìèíà Ðàôåò, äæàìèÿòà òðÿáâà äà ñå
ðåìîíòèðà, íî íÿìàò ñðåäñòâà.
Ìþôòèÿòà Åðõàí Ðåäæåá ïîñåòèë äæàìèÿòà è îñòàíàë ìíîãî âïå÷àòëåí îò
àðõèòåêòóðàòà íà ìîëèòâåíèÿ äîì.
Îêîëî äæàìèÿòà èìà ãðîáíèöà. Ñïîðåä ìåñòíèòå õîðà òàì èìà ãðîáîâå,
äàòèðàíè îòïðåäè 300 ãîäèíè, åäíè îò
íàé-ñòàðèòå â ðàéîíà. Òóê ñà ïîãðåáàíè
ïúðâèòå õîäæè, îáñëóæâàëè ìþñþëìàíñêèÿ õðàì îò ñàìîòî íà÷àëî íà
èçãðàæäàíåòî ìó.
Ãþíåð ØÞÊÐÈ
4
„Ðîäîï÷àíêà” ñïðÿ äúõà íà âñè÷êè
ñ íåçåìíèòå ñè èçïúëíåíèÿ
Àðäèíöè â Êàðòàë
Ïðåäñòàâÿíåòî
íà
îáùèíà Àðäèíî íà
ôåñòèâàëà çàïî÷íà ñ
ïîåòè÷íîòî âîäåíå íà
Èñìèãþë Áàéðàì îò ÏÃ
“Õðèñòî Ñìèðíåíñêè”,
êîÿòî ïîëó÷è ïðàâîòî
äà âîäè ïðîãðàìàòà
îò îôèöèàëíèÿ âîäåù
íà ôåñòèâàëà. Ïðåäè
èçïúëíåíèÿòà íà ñîëèñòèòå îò Ôîðìàöèÿ
çà ìåñòåí òóðñêè ôîëêëîð, àðäèíöè ïðåäàäîõà ïðèâåòñòâèå îò
êìåòà íà îáùèíà Àðäèíî Ðåñìè Ìóðàä äî
íåãîâèÿ êîëåãà ä-ð
Àëòúíîê Þç, êàêòî è
âðú÷èõà ïîäàðúê, êàðòèíà ñ èçîáðàæåíèå íà
Äÿâîëñêèÿ ìîñò, íàðèñóâàíà îò àðäèíñêèòå
õóäîæíèöè - áðàòÿ Áàíêîâè. Îò ñâîÿ ñòðàíà
êìåòúò íà îáùèíà
Êàðòàë ðàçêàçà ïðåä
ìíîãîáðîéíàòà ïóáëèêà åäíà îò ëåãåíäèòå
çà Äÿâîëñêèÿ ìîñò.
Ñëåä òîâà çàïî÷íà
ñúùèíñêàòà ÷àñò íà
Али Емин изпълни няколко песни,
като си акомпанираше на уд.
êîíöåðòà.
Þêñåë
Èñìàèë, ñîëèñò íà
Ôîðìàöèÿòà
çà
ìåñòåí òóðñêè ôîëêëîð èçïÿ íÿêîëêî îò
âúëíóâàùèòå ïåñíè çà
ëþáîâòà. Àëè Åìèí
ñúùî èçïúëíè íÿêîëêî
ïåñíè, êàòî ñè àêîìïàíèðàøå íà óä. Çà òîçè
íàðîäåí èíñòðóìåíò
ñå ñìÿòà, ÷å òîâà å
ñóëòàíúò íà ìóçèêàëíèòå èíñòðóìåíòè â
àðàáñêàòà ìóçèêà.
Ñëåä òîâà íà ñöåíàòà
â ïúëíèÿ ñè áëÿñúê ñå
ïîÿâè Ôîëêëîðíà ãðóïà
“Ðîäîï÷àíêà”, ñ ðúêîâîäèòåë Ñâåòëà Ñåìåðäæèåâà, è ïðîñòî ñïðÿ
äúõà íà âñè÷êè ñ íåçåìíèòå ñè èçïúëíåíèÿ.
Áóêâàëíî ðàçòðåïåðàí
îò “Áåëà ñúì áåëà,
þíà÷å” è âñè÷êî, êîåòî
ñå ñëó÷è íà ñöåíàòà,
êìåòúò íà îáùèíà
Êàðòàë ä-ð Àëòèíîê
Þç ñå êà÷è íà ñöåíàòà,
Àðäèíñêè ãëàñ, áðîé 6/2012
çà äà ñå ñíèìà ñ àðäèíñêàòà
ôîëêëîðíà
ãðóïà, êîÿòî òàçè
âå÷åð ðåãèñòðèðà åäâà
òðåòîòî ó÷àñòèå íà
ñöåíà îò ñúçäàâàíåòî
ñè, íî òîâà íå è ïîïðå÷è äà ñå ïðåâúðíå â
èñòèíñêè ãâîçäåé íà
ïðîãðàìàòà. Äîðè æóðíàëèñòèòå îò òóðñêèòå ìåäèè, êîèòî îòðàçÿâàõà ñúáèòèåòî è ïî
ïðèíöèï
îñòàâàõà
áåçó÷àñòíè êúì èçïúëíåíèÿòà íà ó÷àñòíèöèòå, èçîñòàâèõà êàìåðèòå è ðúêîïëÿñêàõà íà
àðäèíñêèòå ñëàâåè.
Èíà÷å ïðåäè òîâà
ïÿõà âñè÷êè îñòàíàëè
ó÷àñòíèöè.
Ïúðâàòà ôåñòèâàëíà
âå÷åð ïðåìèíà ïðè ïåðôåêòíà îðãàíèçàöèÿ
îò ñòðàíà íà äîìàêèíèòå,
êîèòî
áÿõà
îñèãóðèëè âñè÷êî íåîáõîäèìî çà èçêëþ÷èòåëíî äîáðàòà âèçèÿ, çâóê
è ïîäñèãóðÿâàíå íà
ñèãóðíîñòòà.
Êàðòàë ïðèâåòñòâà
ñàìîäåéöèòå îò Àðäèíî
Ïî-ãîëåìèÿò áðàò íà Àðäèíî - èñòàíáóëñêàòà
îáùèíà Êàðòàë ïîñðåùíà ñ âúçòîðã ñàìîäåéöèòå îò
Íàðîäíî ÷èòàëèùå “Ðîäîïñêà èñêðà” â Àðäèíî. Äíåñ
òóê áå îòêðèò òðèäíåâíèÿ “Ôåñòèâàë íà êóëòóðàòà è
èçêóñòâîòî”. Òîé ñå ïðîâåäå îò 15 äî 17 þíè. Äâà
ñàìîäåéíè ñúñòàâà ïðåäñòàâèõà Íàðîäíî ÷èòàëèùå
“Ðîäîïñêà èñêðà” íà ïðåñòèæíàòà êóëòóðíà ïðîÿâà.
Òúðæåñòâåíîòî øåñòâèå áå ïîâåäåíî ëè÷íî îò
êìåòà íà îáùèíà Êàðòàë Ä-ð Àëòèíîê Þç. Çà ïúðâè
ïúò âúâ Ôåñòèâàëà íà êóëòóðàòà è èçêóñòâîòî â
Êàðòàë
ó÷àñòâàõà
è
ïðåäñòàâèòåëè
íà
ïîáðàòèìåíèòå îáùèíè. Îñâåí Àðäèíî â ïðîÿâàòà
ñå âêëþ÷èõà ïðåäñòàâèòåëè íà îáùî 9 îáùèíè, ñðåä
êîèòî ñå îòêðîÿâàõà ñúñ ñâîÿòà æèçíåíîñò
ïðåäñòàâèòåëèòå íà îáùèíèòå Âèñîêî è Áàíîâè÷å
îò Áîñíà è Õåðöåãîâèíà. Êèïúð èìàøå ó÷àñòíèê â
ïðîÿâàòà â ëèöåòî íà îáùèíà Åñåíòåïå. ×åòèðè
îáùèíè îò Ðåïóáëèêà Òóðöèÿ ñúùî ñå âêëþ÷èõà â
øèðîêîôîðìàòíàòà êóëòóðíà ïðîÿâà - Ñåáåí,
Ìeíãåí, Ãåðàäà è Ìóäóðíó îò îáëàñò Áîëó. Òóê áÿõà
è ïðåäñòàâèòåëèòå íà îáùèíà Òóíäæåëè îò îáëàñò
Îâàäæèê, Äàìàë îò îáëàñò Àðäàõàí, Èìðåíëåð îò
Êîíèÿ è îáùèíà ßëîâà.
Àðäèíñêàòà ãðóïà ñúáðà îâàöèèòå íà ãðàæäàíèòå íà
Êàðòàë îùå ïî âðåìå íà øåñòâèåòî ñ èçïúëíåíèåòî íà
ïåñíè îò òóðñêèÿ è íåïîâòîðèìèÿ ðîäîïñêè ôîëêëîð.
Ëþáîçíàòåëíè æèòåëè íà Èñòàíáóëñêàòà îáùèíà
îòâàðÿõà ïðîçîðöèòå çà äà çúðíàò ãëàñîâèòèòå
ðîäîï÷àíè, à äðóãè ãè àïëîäèðàõà îòêðèòî èççàä
ïîëèöåéñêèÿ êîðäîí, îõðàíÿâàù øåñòâèåòî.
Àðäèíî ïðåäñòàâè òóðèñòè÷åñêèòå
ñè ïðîäóêòè â Èñòàíáóë
Àðäèíñêè ãëàñ, áðîé 6/2012
Êóëòóðíèòå è òóðèñòè÷åñêè
ïðîäóêòè,
êîèòî ïðåäëàãà îáùèíà Àðäèíî áÿõà ïðåäñòàâåíè íà ñïåöèàëåí
ùàíä ïî âðåìå íà
Ôåñòèâàëà íà êóëòóðàòà
è
èçêóñòâîòî,
êîéòî ñå ïðîâåäå â ïîáðàòèìåíàòà ñ Àðäèíî
îáùèíà Êàðòàë. Êàðòàë å åäíà îò ñúñòàâíèòå îáùèíè íà òóðñêàòà ñòîëèöà Èñòàíáóë. Æèòåëèòå é íàáðîÿâàò îêîëî 600 000.
Çà 29-è ïúò òÿ áå äîìàêèí íà ìåæäóíàðîäåí
Àðäèíöè â Êàðòàë
ôåñòèâàë íà êóëòóðàòà è èçêóñòâîòî, â
êîéòî çà ïúðâè ïúò
âçåõà ó÷àñòèå è òðè
ïîáðàòèìåíè îáùèíè.
Àðäèíî áå ïðåäñòàâåíî ñ âñè÷êè ïå÷àòíè
ðåêëàìíè
ïðîäóêòè,
èçäàâàíè ïðåç ïîñëåäíèòå ãîäèíè â ðàìêèòå
íà ðàçëè÷íè ïðîåêòè.
Òàì ôèãóðèðàøå è
âåñòíèê
“Àðäèíñêè
ãëàñ”, êîéòî å åäèíñòâåíîòî äâóåçè÷íî
èçäàíèå â Áúëãàðèÿ. Òóê
áå è èçëîæáàòà ñ êàðèêàòóðè “Ïðåäè ñëîâî-
òî” íà èçâåñòíèÿò
áúëãàðñêè êàðèêàòóðèñò Æèâêî Òåíåâ GISSEN,
êîÿòî
áå
ñúïúòñòâàùà ïðîÿâà
ïî âðåìå íà Ìåæäóíàðîäíèÿ ëèòåðàòóðåí
ôîðóì
“Áðàòñòâî”,
ïðîâåë ñå ïðåäè ïîìàëêî îò ìåñåö â
ðîäîïñêîòî
ãðàä÷å.
Òîãàâà GISSEN ïîäàðè
òàçè êîëåêöèÿ íà âåñòíèê “Àðäèíñêè ãëàñ”.
Âúâ ôåñòèâàëíàòà ïðîãðàìà ñ äâà ñâîè ñúñòàâà ó÷àñòâà è Íàðîäíî
÷èòàëèùå “Ðîäîïñêà
5
èñêðà” - Àðäèíî. Àíñàìáúëúò çà òóðñêè ôîëêëîð è Ôîëêëîðíà ãðóïà
“Ðîäîï÷àíêà” çàïëåíèõà
ñúñ ñâîèòå èçïúëíåíèÿ
ñúðöàòà íà äîìàêèíèòå.
Æèòåëèòå
íà
îáùèíà Êàðòàë ïðîÿâèõà æèâ èíòåðåñ êúì
ïðîäóêòèòå íà îáùèíà
Àðäèíî è ìíîãî îò òÿõ
ñïîäåëèõà, ÷å æåëàÿò
äà ÿ âèäÿò îòáëèçî è
ïî âðåìå íà ïðåäñòîÿùèòå ëåòíè îòïóñêè
ìîãàò äà ÿ ïðåäâèäÿò
êàòî åâåíòóàëíà äåñòèíàöèÿ.
Ñäðóæåíèå „Áàëêàíëúëàð”
ïîìàãà íà àðäèíöè â Èñòàíáóë
Ñäðóæåíèå
“Áàëêàíëàð”
íàïðàâè èçêëþ÷èòåëíî ïðèÿòíî ïðåáèâàâàíåòî íà
àðäèíöè íà Ôåñòèâàëà íà
êóëòóðàòà è èçêóñòâàòà,
êîéòî ñå ïðîâåäå â îáùèíà
Êàðòàë, âúïðåêè ÷å ïðåäñåäàòåëÿò íà ñäðóæåíèåòî
Îëäæàé Þçãüîí â ìîìåíòà
ñå âúçñòàíîâÿâàøå ñëåä
ñïåøíà îïåðàöèÿ â áîëíèöàòà. ×ëåíîâåòå íà óïðàâèòåëíèÿ ñúâåò Íåäðåò Ïåëèò÷è è Íèõàò Øåíòþðê áÿõà
ïî÷òè íåïðåêúñíàòî êðàé
àðäèíñêàòà ãðóïà, îðãàíèçèðàéêè èì ðåäèöà ïîñåùåíèÿ â ñâîáîäíîòî îò
ôåñòèâàëíè ïðîÿâè âðåìå.
Ñåêðåòàðÿò íà ñäðóæåíèå
“Áàëêàíëúëàð” ïúê áå ïúðâèÿò, êîéòî ïîñðåùíà ãðóïàòà îò Àðäèíî è ïîìîãíà
äà ñå îðèåíòèðàò ïî-ëåñíî
â îãðîìíèÿ ìåãàïîëèñ
Èñòàíáóë.
Ñäðóæåíèå “Áàëêàíëúëàð”
ñå çàíèìàâà ñ êóëòóðíîïðîñâåòíàòà äåéíîñò ìåæäó
õîðàòà îò ðàçëè÷íèòå áàëêàíñêè ñòðàíè, æèâååùè íà
òåðèòîðèÿòà íà îáùèíà
Êàðòàë. Òî ñúäåéñòâà çà
ñáëèæàâàíåòî ìåæäó òÿõ è
Сдружение “Балканлълар” направи изключително приятно пребиваването на ардинци в
Картал. Членовете на управителния съвет
Недрет Пелитчи и Нихат Шентюрк бяха
почти непрекъснато край ардинската
група, организирайки им редица посещения в
свободното от фестивални прояви време.
ñúùåâåðåìåííî èì ïîìàãà
äà íå çàáðàâÿò êîðåíèòå ñè,
íåùî êîåòî å èçêëþ÷èòåëíî
âàæíî â åäèí 18-ìèëèîíåí
ãðàä êàòî Èñòàíáóë. Êúì
íàñòîÿùèÿ ìîìåíò â ñäðóæåíèå “Áàëêàíëúëàð” ÷ëåíóâàò îêîëî 580 äóøè, êàçà
Íåäðåò Ïåëèò÷è. Äåéíîñòòà
ìó ñå ïîäêðåïÿ èçêëþ÷èòåëíî ìíîãî è îò ðúêîâîäñòâî-
òî íà îáùèíà Êàðòàë.
Èìåííî ñäðóæåíèåòî å
ïðè÷èíàòà çà ïîáðàòèìÿâàíåòî íà äâåòå îáùèíè Êàðòàë è Àðäèíî.
Îò óïðàâèòåëíèÿ ñúâåò íà
ñäðóæåíèåòî ïîåõà àíãàæèìåíò äà âðú÷àò íàãðàäèòå (ïëàêåòè è ïî÷åòíè ãðàìîòè) íà îòëè÷åíèòå ó÷àñòíèöè â ëèòåðàòóðíèÿ êîí-
êóðñ, êîéòî ñå ïðîâåäå â
ðàìêèòå íà Òðåòèÿ ìåæäóíàðîäåí
ëèòåðàòóðåí
ôîðóì “Áðàòñòâî” â Àðäèíî. ×åòèðèìà ñà îòëè÷åíèòå ó÷àñòíèöè îò Êàðòàë.
Æóðè, ñ ïðåäñåäàòåë Ñàôôåò Åðåí, çà ñòèõîòâîðåíèå
ïðèñúäè ïúðâà íàãðàäà íà
Äæàí Êî÷ è âòîðà íàãðàäà
íà Ñåâäà Áóëìóø, à çà ðàçêàç - äâå ïúðâè íàãðàäè íà
Íóðàé Ìåðâå Áàéðàê÷ú è
Íóð Ìåëòåì Êîëóìàí.
Î÷àêâàìå ñ íåòúðïåíèå
àðäèíñêàòà
çåìëÿ÷åñêà
ñðåùà, êîÿòî ùå ñå ïðîâåäå
íà 13-òè þëè çà äà äîéäåì
îòíîâî â Àðäèíî, ñïîäåëèõà
îò ñäðóæåíèåòî. Òå âå÷å ñà
ïðèâåëè è ïàðè÷íà ñóìà çà
ôèíàíñèðàíåòî íà ñðåùàòà.
Êàðòèíà ñ èçîáðàæåíèå íà
Äÿâîëñêèÿ ìîñò îò àðäèíñêèòå õóäîæíèöè - áðàòÿòà
Áàíêîâè áå ïîäàðåíà íà
ñäðóæåíèå “Áàëêàíëúëàð” îò
èìåòî íà îáùèíà Àðäèíî.
Пребиваването
на Aрдинци в Картал
отрази репортерът
Живко ТЕНЕВ
Ïîçèöèÿ
6
Àðäèíñêè ãëàñ, áðîé 6/2012
До
Председателя на 41-то Народно събрание на РБългария
Министъра на образованието, младежта и науката
Парламентарната група на ДПС
Националното сдружение на общините
ÄÅÊËÀÐÀÖÈß
от кметовете на общините Кърджали, Момчилград, Кирково,
Крумовград, Ардино, Джебел, Черноочене от област Кърджали,
Стамболово и Минерални бани от област Хасково
ОТНОСНО: Законопроект за предучилищно и училищно образование
ÓÂÀÆÀÅÌÀ ÃÎÑÏÎÆÎ ÏÐÅÄÑÀÄÀÒÅË,
ÓÂÀÆÀÅÌÈ ÄÀÌÈ È ÃÎÑÏÎÄÀ,
 ïðîäúëæåíèå íà ïîâå÷å îò 20 ãîäèíè ñå íàäÿâàìå, ÷å
ïðîáëåìèòå íà îáðàçîâàíèåòî â Ðåïóáëèêà Áúëãàðèÿ
ùå ïîëó÷àò àäåêâàòíà çàêîíîâà óðåäáà.
Ñ ãîëåìè íàäåæäè î÷àêâàõìå, ÷å íîâèÿò çàêîí çà ïðåäó÷èëèùíîòî è ó÷èëèùíîòî îáðàçîâàíèå ùå îòãîâàðÿ íà ðåàëíîñòèòå è ïîòðåáíîñòèòå íà îáùèíèòå.
Çà ïîðåäåí ïúò â ïðîåêòî-çàêîíà çàáåëÿçâàìå òåíäåíöèè çà èçîëèðàíå íà îáùèíèòå îò óïðàâëåíèåòî íà
îáðàçîâàíèåòî è âúçëàãàíåòî íà íåïðèñúùè äúðæàâíè
äåéíîñòè áåç ôèíàíñîâà îáåçïå÷åíîñò è ïðàâîìîùèÿ.
Âúïðåêè, ÷å Áúëãàðèÿ å ðàòèôèöèðàëà âñè÷êè äîãîâîðè
çà çàùèòà ïðàâàòà íà ìàëöèíñòâàòà (Åâðîïåéñêà
õàðòà çà ðåãèîíàëíèòå è ìàëöèíñòâåíè åçèöè, Ðàìêîâà êîíâåíöèÿ çà çàùèòà íà íàöèîíàëíèòå ìàëöèíñòâà
è äðóãè) âñå îùå íå å ðàçðåøåí ïðîáëåìúò ñ èçó÷àâàíåòî íà åçèêà íà ìàëöèíñòâàòà.
Èçðàçÿâàìå îñòðèÿ ñè ïðîòåñò ñðåùó ïðàâîòî íà ìèíèñòúðà äà îïðåäåëÿ áðîÿ íà ÷àñîâåòå çà èçó÷àâàíå íà ìàé÷èíèÿ åçèê, âìåñòî òîâà äà å ðåãëàìåíòèðàíî ñúñ çàêîí.
Íå å ÿñíî ôîðìóëèðàíî è ïîíÿòèåòî ìàé÷èí åçèê.
Åòíè÷åñêèòå ìàëöèíñòâà ñà ÷àñò îò êóëòóðíîòî
ìíîãîîáðàçèå è áîãàòñòâî íà åäíà äúðæàâà.
 äóõà íà ïðàâîòî èì äà ñå ñàìîîïðåäåëÿò êàòî
òàêèâà, òðÿáâà äà ñå àêöåíòèðà âúðõó åçèêà íà ìàëöèíñòâàòà. Ñåìåéíàòà åçèêîâà ñðåäà íå å îïðåäåëÿùà çà åòíè÷åñêèÿ ïðîèçõîä íà ãðàæäàíèòå.
Åäíîòèïíîòî âúâåæäàíå íà äåëåãèðàíèòå áþäæåòè,
áåç äà ñå îò÷èòàò ñïåöèôè÷íèòå óñëîâèÿ â ñåëñêèòå
è ïëàíèíñêèòå ðàéîíè, äîâåäå äî çàêðèâàíå íà ó÷èëèùà ïîðàäè íåäîñòèã íà ôèíàíñîâè ñðåäñòâà.
Âúâåæäàíåòî íà `Çàùèòåíèòå` è `Ñðåäèùíèòå ó÷èëèùà îïðåäåëåíî äîïðèíåñîõà çà ðàçâèòèå íà îáðàçîâàíèåòî.
Íàëîæèòåëíî å äà áúäàò ïðåðàçãëåäàíè è ðåãëàìåíòèðàíè ñúñ Çàêîíà çà äúðæàâíèÿ áþäæåò ôîðìóëèòå,
êàòî ñå äîáàâè è êðèòåðèé çà áðîé ïàðàëåëêè. Ïàðàëåëêàòà å çâåíîòî (ñòðóêòóðàòà), êúäåòî ñå ðåàëèçèðà îñíîâíî ó÷åáíî-âúçïèòàòåëíàòà ðàáîòà.
Ñïåöèôè÷íèòå ïðèðîäî-ãåîãðàôñêè ôàêòîðè (íàäìîðñêà
âèñî÷èíà, ïëàíèíñêè ðåëåô, ñëîæíè ïúòíè âðúçêè, îòäàëå÷åíè íàñåëåíè ìåñòà) ïðåäîïðåäåëÿò è íåîáõîäèìîñòòà îò äîïúëíèòåëíè ðàçõîäè çà èçäðúæêàòà è çà îðãàíèçàöèÿòà íà îáðàçîâàòåëíèÿ ïðîöåñ.  òîçè ñìèñúë
ñëåäâà äà ñå ïðåöåíÿò è åòàïèòå íà îáðàçîâàíèåòî.
Ïðè ñåãà ñúùåñòâóâàùîòî ïîëîæåíèå îáùèíñêèòå ó÷èëèùà ñ ó÷åíèöè îò 50-100 ó÷åíèêà íå ñà â ñúñòîÿíèå äà
ôóíêöèîíèðàò íîðìàëíî. Òîâà îò ñâîÿ ñòðàíà ùå äîâåäå äî çàêðèâàíåòî íà åäíà çíà÷èòåëíà ÷àñò îò òÿõ.
Âúçëàãàíåòî íà ðàáîòîäàòåëñêè ôóíêöèè íà êìåòîâåòå íàå îáùèíè ïî îòíîøåíèå íà äèðåêòîðèòå íà
îáùèíñêèòå ó÷èëèùà ñëåäâà äà ñå ïðèåìå êàòî íîðìàëíà ïðàêòèêà. Êìåòúò å ïúðâîñòåïåíåí ðàçïîðåäèòåë ñ áþäæåòíèòå ñðåäñòâà è íå å ðåäíî äà äåëåãèðà ïðàâà íà âòîðîñòåïåíåí ðàçïîðåäèòåë íà äëúæíîñòíî ëèöå, êîåòî å ñ äðóã ðàáîòîäàòåë.
Åäèíñòâåíî îáùèíèòå êàòî ôèíàíñîâè îðãàíè íå ñà
ðàáîòîäàòåëè íà äèðåêòîðèòå íà îáùèíñêèòå ó÷èëèùà. Òîçè ïðîáëåì å ðàçðåøåí è óñïåøíî ðàáîòè â ñôåðèòå íà äåëåãèðàíèòå îò äúðæàâàòà äåéíîñòè ñîöèàëíà ñôåðà, êóëòóðàòà è çäðàâåîïàçâàíåòî.
Ïðåäâèä ïîñî÷åíèòå ïðîáëåìè ÍÀÑÒÎßÂÀÌÅ:
l Äà áúäå ãàðàíòèðàíî èçó÷àâàíåòî íà åçèêà íà ìàëöèíñòâàòà, íàðåä ñúñ çàäúëæåíèåòî èì äà èçó÷àâàò è
ïîëçâàò êíèæîâíèÿ áúëãàðñêè åçèê. Çàäúëæèòåëíî
èçó÷àâàíå íà ìàëöèíñòâåí åçèê 4 ÷àñà ñåäìè÷íî â
ñúîòâåòñòâèå ñ äúðæàâíèÿ îáðàçîâàòåëåí ñòàíäàðò çà îáùîîáðàçîâàòåëíà ïîäãîòîâêà ïî ó÷åáíèÿ
ïðåäìåò “Ìàé÷èí åçèê”.
l Äà ñå âúçëîæàò ðàáîòîäàòåëñêè ïðàâà íà îáùèíèòå ïî îòíîøåíèå íà äèðåêòîðèòå íà îáùèíñêèòå
ó÷èëèùà. Êîìèñèèòå çà ïðîâåæäàíå íà êîíêóðñ çà
çàåìàíå íà äëúæíîñòòà “Äèðåêòîð” íà îáùèíñêî
ó÷èëèùå äà ñå ñúñòîÿò îò ðàâåí áðîé ïðåäñòàâèòåëè íà ÐÈÎ, êìåòà íà îáùèíàòà è îáùåñòâåíèÿ ñúâåò
íà ó÷èëèùåòî.
l Åæåãîäíî ñúñ Çàêîíà çà äúðæàâíèÿ áþäæåò è Çàêîíà çà ïðåäó÷èëèùíîòî è ó÷èëèùíîòî îáðàçîâàíèå ñ
ôîðìóëèòå äà áúäå ðåãëàìåíòèðàíî äîïúëíèòåëíîòî
ôèíàíñèðàíå íà îáùèíñêèòå ó÷èëèùà â îòäàëå÷åíèòå, ðèñêîâè è ïëàíèíñêè ðàéîíè.
l Îñèãóðÿâàíå íà äúðæàâíà ïîäêðåïà çà îòãëåæäàíå è
âúçïèòàíèå íà äåöàòà â äåòñêèòå ãðàäèíè. Ïîåìàíå
îò äúðæàâàòà íà ðàçõîäèòå çà öåëîäíåâíî îáó÷åíèå â
äåòñêèòå ãðàäèíè è ó÷èëèùàòà íà äåöàòà, ïîäëåæàùè íà çàäúëæèòåëíà ïðåäó÷èëèùíà ïîäãîòîâêà, îò 4
äî 7-ãîäèøíà âúçðàñò.
Ñ íàñòîÿùàòà äåêëàðàöèÿ èçðàçÿâàìå çàãðèæåíîñòòà ñè çà ðàçðåøàâàíåòî íà ïðîáëåìèòå â
îáðàçîâàíèåòî è èçâúðøâàíåòî íà àäåêâàòíè çàêîíîâè ïðîìåíè.
 ñëó÷àé, ÷å íàøèòå ïðåäëîæåíèÿ íå ñå âçåìàò ïðåäâèä, ùå ïðåäïðèåìåì ìåðêè çà óâåäîìÿâàíå íà èíñòèòóöèèòå íà Åâðîïåéñêèÿ ñúþç, êàêòî è çàêîíîâè äåéñòâèÿ çà îðãàíèçèðàíå íà ïðîòåñòè.
Õàñàí ÀÇÈÑ, Àêèô ÀÊÈÔ, Ñàëè ÐÀÌÀÄÀÍ,
Ñåáèõàí ÌÅÕÌÅÄ, Ðåñìè ÌÓÐÀÄ, Áàõðè ÞÌÅÐ,
Àéäúí ÎÑÌÀÍ, Ìàäæèä ÌÀÍÄÀÄÆÚ è Ìþìþí ÈÑÊÅÍÄÅÐ
Þíè 2012 ã.
,
Ardinonun Sesi
• Haziran 2012 • Hazýrlayan: Saffet Eren •
Þair Ahmet Emin ATASOY:
BÝR ARDÝNOLU GURURUYLA
YAÞAMAK KAÇINILMAZ
YAZGIMMIÞ BENÝM
Ar dino’ nun , bu
küçücük kas aba ný n ün ünü Bað datlýlara bir topal
t üccar duyurm uþ
belki (söylenceye
göre öyle çünkü),
ama bana içli türkü le ri ni n y aný k
sesi, þiir meltem l er i ni n sý m s ýc ak
ne f esi hi ss et t i rd i
bu ünü.
Yaþam yolum hep
Ardinolularla kesiþti bir yerlerde.
Ayrýlmamak üzere hem de.
Melanet fýrtýnasý binlerce sürgünle
birlikte beni de apar topar ta Bursa’ya uçuruverdi. Halen oturmakta
olduðum semtin büyük çoðunluðu
Rodoplu, bunlarýn önemli bir kýsmý
da Ardinolu. Ýþçisi, memuru, aydýný,
esnafý, yani tüm katmanlarýyla cana
yakýn ve deðerbilir bir topluluk.
20 yýllýk beraber l ið im i zde n bi r
kez daha anladým
ki: Bir Ardinolu
g ur ur u yl a y aþa m a k ka ç ýný lma z
y a z gý m mý þ be nim. Yaþamýmýn
tüm evrelerinde,
s ü re kl i bu ge r çe kl e y üz yü ze
gelmemin, onun la birlikte olma m ýn b aþ ka bi r
açý k la m as ý o l m as a
in an d ýr ý cý
gerek.
Bu nedenledir ki, Bursa’da Eðride reliler Kültür ve Dayanýþma Derne ði ’ ni n çe þ it l i gi r i þi m l e ri n de ye r
almak kadar, Ardino’da gerçekleþti r i le n y e r e l v e u l u s la r a r a s ý k ü lt ü r
etkinliklerine katýlmayý da bir insan lýk görevi ve bir minnet borcu olarak
görüyorum.
ARDÝNO,
KARDEÞ
KARTAL’DA
Kardeþ Kartal Belediyesi 29. Uluslararasý Kültür ve Sanat Festivali kapsamýnda Ardino Belediyesi festivalde
yerini aldý. Ardino Rodopska Ýskra
Kültürevi festival programýna iki topluluðu ile katýldý. Türk halkoyunlarý ve
Rodopçanka folklor topluluklarýn sunmuþ olduklarý gösterileriyle Kartallýlarýn gönlünü kazandý.
Ardino, son yýllarda basýndan çýkardýðý
farklý reklam ürünlerin yaný sýra, ülke
çapýnda Belediye olarak iki dilde
yayýnladýðý Ardino’nun Sesi gazetesini
de Kartal’da gösterdi. Sergide ünlü
Bulgar karikatürcü Jivko Tenev - GISSEN’in karikatürleri de yer aldý. Kartal
Belediyesinin sakinleri Ardino’nun
kültürel ve turistik ürünlerine büyük
ilgi gösterdiler.
Festival programý akýþýnda Ardino
Belediye Baþkaný Resmi Murat adýna
Kartal Belediye Baþkaný Op. Dr. Altýnok Öz’e 15. yüzyýlda yapýlan Þeytan
Köprüsü’nün tablosu hediye edildi.
Kardeþ Kartal ve Ardino Belediye yönetimlerin iþbirliðiyle
13-15 Temmuz 2012 tarihlerinde ilçemizde düzenlenecek
3. ARDÝNOLULAR BULUÞMASI
kültürel etkinliði kapsamýnda gerçekleþtirilecek faaliyetler:
1. gün -3. Ardinolular BuluþmasýYeri: Otel-restoran “Planinski Ýzgled”, Yabýlkovets köyü
Tarihi: 13 Temmuz 2012 (Cuma Günü)
Saat: 18:00
2. gün -MevlitYeri: Ardino yakýnýndaki Karapýnar’da
Tarihi: 14 Temmuz 2012 (Cumartesi Günü)
Saat: 10:00
3. gün (15 Temmuz 2012)-GeziÝlçe içi doðal, tarihi ve kültürel yerleri ziyaret.
Baþkan Öz, kendisine hediye edilen
tablonun özelliðini Kartallýlara anlattý:
“Bu köprünün bir özelliði var. Köprünün görüntüsü altýndan geçen suya
yansýyor ve eþit þekilde kalýyor. Resmi
ters çevirdiðinizde Þeytan’a benziyor.
Onun için adýna Þeytan Köprüsü deniliyor. Bu köprü Ardino’nun simgesidir.
13 - 15 Temmuz tarihlerinde 3. Ardinolular Buluþmasý faaliyetlerine biz destek olacaðýz. Burada Ardino Belediye
Baþkaný Resmi Murat’a Kartal’dan
selamlarýmý iletiyorum” dedi.
Àðäèíñêè ãëàñ, áðîé 6/2012
8
Güz titremleri
Halit
Aliosman
DAÐLI
GÜZEL
DEDELER
Anlatacaðým, ancak þunu söyle-
meliyim ilk baþta: Dedeler güzel
dedeler deyince bir de dað sýrtý vardýr bu yerlerde, adý Karaburun!
Doðduðum memleketin, daha doðrucasý çocukluðumun en yüksek
daðý olur Karaburun!
Adýný anmadan geçemem.
Dünyanýn büyüklü küçüklü nice
nice daðlarý, tepeleri, uçsuz bucaksýz ovalarý varmýþ sonradan, o da
çok geç öðrendim. Yakýnmýyorum
söylüyorum sadece. Çocukluk anýlarý da seniþmiyor kolay kolay. Ana
baba yuvasý Karaburun’un tam karþýsýna düþer, uyur uyanýr, gözünü
açar kaparsýn karþýnda hep onu,
Karaburun’un bizden yana, sýrasýna göre ak pak kar yýðýnlarý, kimi
de renk renk halý döþenmiþcesine
þavkýyan yamaçlarýný görürsün.
Nasip oldu saçýma baþýma karlar
yaðdýðý zaman ancak memleketlim
ozan Naci’yle birlikte yürüdük,
Karaburun’un ardýný gördüm. Ayrý
bir dünya yaþadým. Nedeni, ozan
Naci bu yerlerde adýmlarken
çocukluk izlenimlerini buluyor.
Çocukluk anýlarýný yaþýyor, duygulanýyordu. Oysa bana buralarýn
çocukluðumun rüyalarýna bile mal
olmayan yönlerini izlemek, içten
içe hayallenmek düþüyordu. Ve
burayý ilk kez gördüðüm için besbelli, her adýmda sihirli bir kitabýn
sayfalarýný aktarýrmýþcasýna duygulanýyordum...
Ahryansko köyünden, kayýnlýklar
arasýndan uzayýp giden dað yolu
gide gide baþka bir köye ulaþtýrdý
bizi. Köyün adý Dedeler. Ve iþte bu
Dedeler ozan Naci’nin doðum yeri
oluyor. Kendimi bildim bileli,
Gittiler dedik, arkalarýndan aðladýk uðurladýk. Oysa þimdi yamaçlarý
ev ev gezerken bakýyorum da oradalar, gitmemiþler. Sesleri orada,
bakýþlarý orada, türküleri orada.
bizim Vardar yamaçlarýndan bakýlýnca Dedeler, tepenin güneþli yakasýna sýra sýra dizilmiþ beyaz pencereli evleri, yeþil çayýr çimenleriyle
usta bir ressamýn sihirli fýrçasýyla
canlanan güzel bir tablo oluþturuyordu. Yolda belde tek bir dedeye
rastlamadýk. Yýllar içinde bir þeyler
olmuþtu demek. Ýzlenimler gösteriyordu ki, o güzel Dedeler köyünde
ömür süren o güzel dedeler sonu
sonunda, “bu yerde oldum olasý ne
uzadýk ne kýsaldýk” düþüncesiyle
çoluðunu çocuðunu, üstelik tasýný
taraðýný da toparlayarak tatlý rüya
gördükleri, sevildikleri, seviþtikleri
ak pencereli, çiçekli evlerini, meyva
yüklü bahçelerini, çayýr çimen arasýnda turna gözü gibi þavkýyan
soðuk sularýný, dedelerinden, dedelerinin dedelerinden miras kalan bu
toprakalarý býrakmýþlar, çekip gitmiþlerdi...
Söz bitti. Yollarý uðurlu, ömürleri
uzun, günleri mutlu olsun, ne diyelim baþka! Ancak bilinir, dedelerin
ne de olsa yolu kýsadýr. Görünen o
ki, buralarýný özleyen, gelip gidenle-
rin anlatýsýna göre viranelik haline
dönmüþ evlerde genç kýzlarýn güzel
türküleri, bebelerini büyüten al
yanaklý gelinlerin ninni sesleri
henüz sönüp gitmemiþ sanki. Ama
insaný ömrü boyunca huzursuz eden
bir yolun “dikenler”i yok mu? Yýllar
yýlý bu türden dikenler üstünde
ömür geçirdiklerinden yakýnan
dedelerin çiçekli bahçelerine, ayakta duramayan yapý duvarlarýna,
hatta sevgiyle adýmlanan kapý eþiklerine kadar fýrsat bu fýrsat diyerek,
sanal deðil gerçek dikenler yürümüþ
bu sefer ve sere serpe boy atmýþlar.
Kökü kökenine gerektiði gibi sahip
çýkamayan, dallarýna sýcak insan eli
dokunmayan meyva aðaçlarý bile
baþ eðmiþ, dallarýnda sarý sarý fenerleriyle bu hazin görüntüyü kovmaya
çalýþan ayva aðaçlarý gücünü iyice
yitirmiþti sanki...
Öz aðlamayýnca göz aðla maz, demezler mi! Evlerin en
baþýnda, tepede bir kiraz aðacý gördüm. “Nefesini” yitirdiði halde
çýrýlçýplak, kupkuru dallarýný dört
yana açmýþ bir yerlerden medet
Àðäèíñêè ãëàñ, áðîé 6/2012
umarcasýna bekliyordu. Oysa mevsimine göre dað yamaçlarýnda yetiþen kiraz aðaçlarýnýn arýsý bol olur,
ardýndan meyva dallarýna sarýlan
çocuk sesleri yamaçlarda yankýlanýr dururdu. Aðaç aðaçken bunlardan yoksun olmanýn acýsýný yaþamýþ, ayakta kalmanýn anlamsýzlýðýný baðrýna çekmiþ olacak ki, gücünü yitiriyordu neredeyse... Baþýnda
durdum baktým baktým, suyunu
çekmiþ aðaç gövdesinin sesini duymaya çalýþtým. Derinden, çok
derinliklerden iniltiler geliyordu
sanki. Anlaþýlan özü aðlýyordu.
Yapayalnýz, çekip giden dedelerin
yaþam öyküsünü anýmsarcasýna
ayakta durmaya çalýþýyordu. Hayal
deðil, gövdesinde insan gözü halinde biçimlenen oyuklar, haykýrýrcasýna insanlara bir þeyler fýsýldýyordu sanki. Ve de iyice izledim,
“gözün” birinden süzülen yaþlar
taptazeydi, akýyor köküne doðru
iniyordu.
Aðaçlar ayakta ölür, demezler
mi! Kimbilir, aðaçlar ölüm acýlarý
yaþar, aðlar mý, duymadým. Ancak
ayakta ölen aðaçlar, canlýlarýn göz
ardý ettiði ayrýlýk acýlarýný daha zor
unutuyor, zor yaþýyordu besbelli.
Aylardan Hazirandý. Yýllardan
2010.
Yine Haziran. Günlerden Perþembe, yýllardan 2012 mi? Evet,
sýmsýcak bir akþam memlekette.
Etraf yeþil yeþil, Yeþilistan. Yeþil bir
teknede pýrlanta gibi þavkýyan
Ardino’muz mutlu akþamlardan
birini yaþýyor. Burasý tamam!
Sýrtýmý batmakta olan akþam güneþine verdim Vardar yamaçlarýný
izliyorum. Terkedilmiþ yýkýlmýþ,
þairin deyimiyle “tarumar olmuþ”
evlerin çatýlarý görünüyor. Arda
kýyýlarýnda oluþan gölgeler dað sivrilerindeki aydýnlýðý söndürmek
için besbelli, usul usul tepelere týrmanýyordu. Yaþlýlar bilir, eskiden
Perþembe günü yerine Cumagecesi
denir, gelip geçmiþler ruhuna dualar okunur saç kokutulur, kulaç
piþirilirdi. Kulaçlarýn tadý damaðýmda da, kulaç piþiren, elleri nurlu
anneler gittiler ne yazýk ki... Hiç
deðilse biz öyle algýlardýk. Gittiler
9
dedik, arkalarýndan aðladýk uðurladýk. Oysa þimdi yamaçlarý ev ev
gezerken bakýyorum da oradalar,
gitmemiþler. Sesleri orada, bakýþlarý orada, türküleri orada.
Evet, evet evleri bir bir gezin,
görün ki, hepsi orada. Sýnýr ötesine,
dünyanýn öbür ucuna bile gitseler
onlar da bizim sesimizi duyuyor,
türkülerimizi dinliyor,özlemle baðrýna basýyordur bizler gibi...
Böyle düþünüyorum, düþünüyorum da içim sýzlýyor gene de.
Nedeni, bir oyun sergilenmiþ yýllar
içinde, hileyle yenilmiþiz gibime
geliyor.
... Býldýr köy mezarlýðýnda birine
rastlamýþtým. Yukarýda sözünü ettiðim kiþilerden biriydi. Hani her yýl
yöremizde gidenlerle kalanlar buluþuyorlar ya, hemþehriler onu da aralarýna almýþ getirmiþlerdi. Bir mezarýn baþýna çökmüþ topraðý okþayýp
duruyordu. Ne o beni, ne de ben onu
tanýyabildim. Mezarlýðý görüp de
ler bir sofrada buluþtuk, þenlendik.
Sevinç gözyaþlarý dökenler, halay
çekenler, türkü okuyanlar en önemlisi de baðýra baðýra nutuk çekenler
oldu. Bunlar hep olacak, olmasý da
çok normal, çok da güzel. Ancak
ben hep Fehime yengemi düþündüm o akþam. Bizleri sýcak yuvamýzdan kimler uzaklaþtýrdý böyle,
günlerimizi kimler yýktý, kimler
yaktý?
Kime sorarsan sor, yanýtý var mý?
Ha, þurasý önemli belki de: Tarihçiler araþtýrýr, soruþturur olayý yaþayanlarýn deðil geriden gelen nesillerin yolunu aydýnlatmýþ olurlar.
Görevleridir, bunlar hiç yaþanmasýn bir daha.
Politikacý dersen onun iþi en kolay;
bir nutuk atar, abayý sýrtýna çekip
gider, hem de baþý diktir, görevini
yapmýþtýr.
Sýra bizlere geldi mi þimdi? Bizler
bundan öte de hep bir araya geleceðiz, boþ evlerimizin ayakta duran
Yollarý uðurlu, ömürleri uzun, günleri mutlu olsun, ne diyelim baþka!
duygulanmayan var mý, orasý da
bizim ayrý, baþka bir mekânýmýz.
Mezarda yatan bizi birbirimize tanýttý, sarmaþ dolaþ olmadýk, birbirimize
bakýþtýk. Otuz iki yýl olmuþ gelememiþ, akrabalarýyla yakýnlarýyla hep
düþlerinde buluþmuþ. Cumagecelerinde saç kokutan, kulaç daðýtan
Fehime yengem benim. Birkaç söz
konuþtuk ancak, canlý canlý bakan
gözlerine sular basýnca, sesimiz de
boðuldu, sözümüz de...
Akþamsý giden gelen, kalan kardeþ-
duvarlarýnda yankýlanan sesleri
dinleyeceðiz, bakýþlarý izleyeceðiz,
yaþatacaðýz. Baþlýca görevimiz de
çocuklarýmýzý, torunlarýmýzý da
uyaracaðýz. Bu topraklarýn dedelerimizden, babalarýmýzdan, mezarý
baþýnda dua ettiðimiz dedelerimizin mirasý olduðunu anlatacaðýz,
unutmayacaðýz, unutturmayacaðýz.
Son satýrlarda politikacýlarýn üslûbunu kullandým, oysa istemem,
okuyucumdan özür dilerim.
Haziran 2012, Ardino
Àðäèíñêè ãëàñ, áðîé 6/2012
10
Aylâ ÝDRÝZOVA
SALÝ DEDEME
Ardino Belediye Baþkaný Resmi Murat, Genç Kalemler
Edebiyat yarýþmasýnda dereceye giren Aylâ Ýdrizova’ya
da Plaket ve Onur Belgesi takdim etti.
Sevda BULMUÞ
ÝSTANBUL’DA
OYUN
Oyun gibi geliyor bazen hayat
Susuz, sessiz bir ýrmak misali Ýstanbul’da.
Ýsyankar tavýrlar serili her bir yanýnda..
Nefes kesen çýðlýklara
Gözyaþý gerek mutluluk için akan
Gözyaþý gerek hayata dair tüm gerçekler için
Yalanlarla büyülü olduðumuz þu dünyada
Belkide aynadakidir senin en kýymetlin
Belki odur senin tek gerçeðin..
Hayatýn tuzaklarý olduðu kadar
Kaderinde tuzaklarý var aslýnda..
Acýmasýz, yaþlanmýþ bir hayat var geride kalan.
Ýstanbul, Ýstanbul ve Ýstanbul!
Yine sen misin beni düþüren?
Peki öyleyse selam söyle kardeþlerime
Kýz Kulesi’ne, Boðaz’a
Sonra Haydarpaþa’daki birkaç yolcuya..
Raksederken ayrýlýk çanlarý
Sevgi elini eteðini çeker mi hiç?..
Ben gecenin en kuytu karanlýðýnda
Usulca gidiyorum senden
Bekleyen aç bir çocuðun aðlayýþýný
Dinlemek misali gidiyorum.
Yalnýzlýðým, ben ve yorgunluðun
Akýyoruz yeni günaydýnlarýna, Ýstanbul!
DÝLÝMÝZ
Türkçe: analarýmýzýn dili; anadil, diller güzeli...
Yerine göre kýlýçtan keskin, çelikten sert, kayadan
sarp, boradan hýzlý, bürümcekten ince, kelebekten
uçucu, çiçekten renkli, kokudan tatlý, altýndan par lak, sudan duru Türkçe...
Coþkunlarýn hýzýný, dertlilerin iç sýzýsýný, delikanlýlarýn inanýný, babalarýn öðütlerini, analarýn yumu þak yürekliliðini, kýzgýnlarýn öfkesini, kýrgýnlarýn
iniltisini, þenlerin þakasýný, göklerin ýraklýlýðýný,
su l ar ý n c anl ý l ý ðý ný , ay ý þ ý kl a r ý ný n o yna kl ý ðý ný ,
güneþ parýltýsýnýn keskinliðini, iç yaþayýþlarýmýzý
da dýþ yaþayýþlarýmýz gibi her dilden duygulu anla tan Türkçe! Bize hayatý anlatan, hayatý kendisiyle
anladýðýmýz Türkçe!
Bizi birbirimizle anlaþtýran; dünya milletleri için de bize de þanlý ve belli bir varlýk veren Türkçe...
2007 yerini 2008’e býraktýðý o gece
Sonun baslangýcýydý.
Herkes eðlenip gülerken
bizim eðlencemiz bitti çok erken.
Yüzümüzden gülücükler silindi
Dedeme inme indi.
Azrail o gece dedemi almaya gelmiþ meðer
tabi biz oradayken becerebilirse.
Bir kolundan Azrail tutmuþ çekiyordu,
diðer kolundan bizler.
Bu ölüm kalým savaþý hepimizde býraktý derin izler.
Savaþ bu -kayýplar olmadan kazanýlmazLakin bu savaþ ailemizde zaferle anýlmaz.
Azrail o gece dedemin sol yanýný alýp götürmüþtü
Acýlara umut diye tutunmak payýmýza düþmüþtü.
Hayatýn zorluklarýna daima meydan okumuþtu dedem.
Bu kez ölüme meydan okurcasýna
yenik düþmeyecekti aðrýsýna, acýsýna.
Masmavi gözlerindeki gökyüzünde
inadýna umutla doðuyordu güneþ.
Gözlerindeki güneþi ardýmýza, umutlarý önümüze almýþtýk
ve ilerliyorduk onu hayata kazandýrma yolunda.
Ya da.. biz ilerledigimizi sanýyorduk..
9 Þubat 2008 sabahýnda
Dedem çýkmýþtý dönüþü olmayan o yolculuða.
Ne ara aldýn biletini be dede?! Biz neden görmedik?..
Sarýlýrken buz kesmiþ bedenine
son kez olduðunu bildirmek istemedim ellerime.
Sonra günlerce bekledik..
Hani her gün saat 4’e çeyrek kala
ekmek doðrar yoðurda, yumruk vurar soðana
toplardýn ya torunlarýný sofranýn etrafýna..
Bekledik, sofrayý kurduk ve geliþini bekledik.
Gelmedin be dede, bizler seni çok özledik.
Bayramlarda öpülecek ellerini aradýk.
Ruhun yanýmýzdadýr diye kendimizi kandýrdýk.
Sensizliðin acýsýyla günler aylarý,
aylar yýllarý kovaladý.
Ellerimizdeki mendiller hep ayný þiddetle aðladý.
Her kalemi aldýðýmda elime, sen düþerdin sözlerime.
Sana olan sevgimi, söyleyemedim bakarak gözlerine.
Simdi dinle, dinle ve duy dede:
Bu þiiri sana yazdým.
Uzaklardan bir yerlerden ne olursun duy, dede.
Ardino 3. Uluslararasý Edebiyat Kardeþliði Forumu kapsamýnda düzenlenen Edebiyat yarýþmasýnýn Þiir kategorisinde Kardeþ Kent Kartal’dan Liseli öðrenci Sevda
BULMUÞ ile Ardino’dan Aylâ ÝDRÝZOVA Ýkinci oldular.
Àðäèíñêè ãëàñ, áðîé 6/2012
11
ÖYKÜ
Nur Meltem KOLUMAN
Ýstanbul Marmara Üniversitesi, Öðrenci
ÖMRÜN
MEVSÝMÝNDE
YÜREÐÝM
4 Mayýs 1988, Diyarbakýr Cezaevi
“Yaðmurlarýn uðramadýðý mevsimlerde büyümek ne güzel þey
anne…Topraðýn koynunda uyurken ben, senin ellerin tarlalarda
büyüyen baþaklarý okþuyordu. Oysa saçlarýmda hayal ettim hep
ellerini. Masallarý aðaçlardan deðil de senden dinlemeyi. Ninnilerimi de hep rüzgâr söyledi bana. Oysa senin sesin gibi olmuyordu anne. Ne toprak senin kadar sýcaktý ne de doða merhametli.
Kaç yýl geçti üzerinden? Asýrlýk yýllardý sanki hepsi. Her biri
ayrý bir bela…Üzülme be anne! Bak uçurtmalar halâ uçuyor;
baþkalarýnýn ellerinde de olsa. Ben halâ o korkak çocuðum inan,
aynalar aksini söylese de. Bakma saçlarýmýn aðardýðýna, yüreðim doðduðum günde kalmýþ. Halâ bir kuþ kanadý kadar hýzlý
çarpýyor. Halâ aðlayamýyorum utandýðýmda.
Senin gibi kokmuyor buralar. Nem kokusu içime öyle iþledi ki
ýslak duvarlardan. En çok da neyi özledim biliyor musun? Alabildiðine uzanan o maviliði. Buralarda dört duvarla çevirmiþler
gökyüzünü. Ne kuþlar var sürü sürü, çýðlýk çýðlýk her baharda
gelen ne de uçurtmam. Sahi kaç bahar geçti? Ben artýk uçamýyorum, kýrýldý kanatlarým. Özledim be anne! Deli gibi, burnumun direði sýzlaya sýzlaya özledim. Sabah sacda piþirdiðin yaðlý
ekmeðin tadýný, yanan ateþin sýcaðýný, kovaladýðým o tarla kuþlarýný bile özledim…
Zeynep nasýl? Asýrlar geçmiþ sanki üstümüzden halâ ilk günkü
gibi aklýmda. Evlenmiþ demiþtin ya geçen mektubunda nasýl
sevindim bir bilsen. Kalbimin sokaklarý talan olsa da sonunda
beni beklemekten vazgeçti diye nasýl sevindim bir bilsen.
Ben küçük bir pencereden özgürlüðüme sarýlýyorum sýký sýkýya
her gün. Oysa biliyorum bu parmaklýklarýn ardýna çýksam da
sonsuza kadar tutsaðým ben. Ýnsan her þeyden kaçabiliyormuþ
da yüreðinden kaçamýyormuþ be anne. Kendimden kaçamadým
onca yýl. Ben bu dört duvar arasýnda sarý ýþýklara deðil yüreðimdeki karanlýða mahkûmmuþum. Geç oldu anlamak. Hoþça kal
anne…Baþka merhabalarda seni kucaklamak dileðiyle…Oðlun
Mehmet.”
20 Yýl önce; 4 Nisan 1968, Adana
“Mehmet! Koþ oðlum, kuþlar tarlalara dadanmýþ yine koþ!”
Uzandýðý çimenlerin üzerinden baþýný kaldýrýp, gözlerini güneþten korumak istercesine kýsarak, sesin geldiði tarafa doðru baktý
Ali. Sonra yanýnda boylu boyunca uzanan Mehmet’e:
“Annen galiba Mehmet. Gidip bir bak istersen.”
Önce huzursuzca kýpýrdandý Mehmet. Elindeki saman çöpünü
aðzýnda çiðnedi biraz, sonra bal rengi gözlerini aralayarak
Ali’ye baktý. Hiçbir þey söylemeden yanýndaki yumuþacýk eli
sýký sýkýya tuttu.
“Hadi git Mehmet.” dedi Zeynep elini elinden çekerek,gözlerini açmadan.
“Gitmek istemiyorum.”
Gözlerini açtý Zeynep. Allah tüm okyanusu gözlerinin içine mi
saklamýþtý Zeynep’in? Ne kadar mavi, ne kadar derin diye
düþündü Mehmet. Zeynep uzandýðý yerde doðruldu ve yavaþça
Mehmet’in elini tuttu. Sessizce gözlerinin içine baktý, yanaðýný
öptü, saçlarýný okþadý ve kulaðýna eðildi.
“Ama gitmelisin.” dedi.
“Akþam ayný yerde buluþuyoruz, söz verin bana geleceksiniz.”dedi Mehmet Zeynep’in gözlerinin maviliðinde çýrpýnýrcasýna.
“Bilmiyorum.”
“Yapma Zeynep, akþam düðün var. O kalabalýkta kimse anlamaz kaybolduðunu.” dedi Ali Mehmet’i boðulduðu okyanustan
çekip çýkarmak istercesine.
“Tamam.”dedi sonunda Zeynep pes ederek.
Yüzünde kocaman bir gülümsemeyle Zeynep’i öptü ve güneþin
sarý bir yorgan misali serildiði baþak tarlalarýna doðru koþtu.
Altý saat sonra
Saatine baktý Mehmet. Zaman geçmek bilmiyordu. Sanki
akreple yelkovan bir olmuþ, onunla dalga geçercesine yavaþtan
akýyordu bugün zaman. Düðün baþlayalý bir saat olmuþtu ama
Zeynep halâ yoktu. Oturduðu yerden huzursuzca arkadaþýna
baktý Ali; saða sola gidip geliyordu, sonra ayak seslerinin geldiði tarafa çevirdi kafasýný. Koþarak Mehmet’e sarýldý Zeynep.
“Geldin.”
“Geldim.”
“Ben de buradayým.” dedi Ali gülerek.
Sonra yan yana oturdu üç arkadaþ öðlen yaptýklarý gibi. Zeynep’in kömür karasý saçlarýna düþmüþ yapraðý çekip aldý usulca
Mehmet. Kaç mevsim yan yana oturmuþlardý böyle?
Yýllar ne çabuk gidiyordu ellerinden onlar çocukça bir telaþýn
peþine takýlýp yaþarken. Kendi yalnýzlýklarýný öldürüyorlardý
birlikte. Beþ yýl önce babasýný kaybetmiþti Ali. Mehmet hiç
görememiþti zaten.
(Devamý 12. sayfada)
12
Àðäèíñêè ãëàñ, áðîé 6/2012
ÖMRÜN MEVSÝMÝNDE YÜREÐÝM
(11. sayfadan devam)
“Bir kavganýn kör kurþununa gitti.” demiþti annesi, her sorduðunda. Zeynep daha talihsizdi. Ne annesi vardý ne babasý.
Anneannesinin yanýnda büyümüþtü. Onu anne bellemiþti kendine. Þimdilerde titrek ellerinden, yemeðini bile kendi yiyemeyen
bir anne. Küçük bir aile olmuþtu üç koca yalnýzlýk…
“Devrim deyip duruyorlar þimdilerde her yerde.” dedi Zeynep
sessizliði bozarak.
Gülümsedi Mehmet.
“Devrim mi?” dedi Ali.
“Emperyalist ülkelere karþý direnin diyorlar okullarda.”
“Anarþist mi oldun yoksa sen?” dedi Ali, koca gözleri þaþkýnlýktan daha da büyüyerek Zeynep’e bakarken.
“Hayýr! Ben özgür ve tam baðýmsýz ülke hayalini kuran bir
yurttaþým sadece!” dedi Zeynep anarþist lafýna bozulduðunu
belli etmek istercesine.
Tekrar güldü Mehmet.
“Sen niye gülüyorsun?” dedi Zeynep Mehmet’e kýzarak. Birkaç
dakika sustu hepsi.
“Hangi özgürlük?”
Ne demeye çalýþtýðýný anlayamamýþ gibi Mehmet’e baktý ikisi
birden.
“Hangi özgürlükten söz ediyorsun sen? Biz kendi içimizdeki
yoksulluðumuza tutsakken hangi baðýmsýzlýk bizi kurtaran?
Yüreðimizin sesine biz bile kulaklarýmýzý týkamýþken hangi otorite dinler bizi? Hayat yanlýþlar ve doðrular üzerine kurulmuþ.
Birileri hep doðrunun peþinden koþup gider sadece kendi doðrusu olduðunu bilmeden, birileri kovalanan güzellikleri kurþunlar masumiyeti öldürdüðünü bilmeden. Bazýlarýmýz kahraman
olur, bazýlarýmýzsa hiç var olmamýþýz gibi, dünya varlýðýmýzdan
bihabermiþ gibi küçük diyarlarýmýzda yok olur gideriz. Kim
bizim sesimizi duyar Zeynep söyle bana? Hangi lider, hangi
mevki, hangi dünya?”
Sustu yalnýzlýk. Þimdi sadece deli gibi çarpan üç koca yüreðin
sesini dinliyordu gece.
11 Eylül 1980, Ýstanbul
Elindeki tabancayý ilk gördüðü çöp kutusuna attý. Ellerindeki
sýcak kaný yeþil parkesine sürdü. Derin derin soluk alýp veriþine
uyan bir ritimde hýzlý hýzlý açýlýp kapanýyordu burnunun þakaklarý. Ne yapmýþtý az önce? Ellerini önce kirli, hardal rengi sakallarýnda sonra yaðlý saçlarýnda gezdirdi. Bir kabusun tam ortasýndaydý ve birazdan uyanacaktý biliyordu. Uyanmalýydý. Çaresizce saklandýðý ara sokaðýn baþýndan etrafa baktý. Kimseler
yoktu. Polis arabasýnýn siren sesleri ve az önce kaçtýðý iki katlý
örgüt evinin bahçesindeki öðrencilerin isyan çýðlýklarý dýþýnda
hiçbir þey duyulmuyordu. Koþarak sokaðýn bitimindeki altý katlý
apartmanýn ilk katýndaki dairesine girdi. Henüz kapýnýn kilidini
açmadan çalmaya baþlayan telefona koþtu.
“Alo…Mehmet…Mehmet iyi misin?”
Mehmet boðazýnda kocaman bir misket varmýþ gibi yutkunamadý. Sustu ve aðlamaya baþladý.
“Ali… Zeynep, Ali…”
“Ne oldu Ali’ye? Mehmet konuþsana!”
“Ali’yi vurdular…”
Ve hat birden kesildi. Geriye sadece Mehmet’in bomboþ odayý
dolduran çocuksu hýçkýrýklarý kaldý.
Ýki bahar önce her þey ne güzeldi oysa. Okuma umuduyla
kalkýp Ýstanbullara kadar gelmiþlerdi, küçücük bavullarýna
kocaman dünyalarýný doldurarak. Zeynep hep istediði gibi
veterinerlik, Mehmet edebiyat, Ali ise siyaset bölümünde
okumaya baþlamýþtý Ýstanbul Üniversitesinde. Kim nerden
bilirdi ki hayallerini sýrtlayýp küçük bir diyardan gelen bu üç
büyük yürek bir devrimin rüzgarýna kapýlýp, avazlarý çýktýðý
kadar haykýracaklar dünyaya. Hep Zeynep’ten korkmuþtu
Mehmet, ama Ali… O bambaþka biri olmuþtu. Oysa “Uzak
durmalýyýz.” demiþti Mehmet, Ali’nin akþam yemeklerinden
önce yaptýðý her ateþli konuþmanýn ardýndan. Þimdi neyin
bedelini ödemiþti Ali? Özgür müydü artýk? Ya Mehmet…
Þimdi o ne yapacaktý? Ellerini yýkadý ve aynada kendine
baktý. Az önce birini mi öldürmüþtü sahi? Ali’yi vuran o
polise ateþ etmiþ miydi? “Bu ben miyim?” dedi aynadan
yansýyan, biber gazýndan kýzarmýþ gözlerine bakarak. Þimdi
ne yapmalýyým diye düþündü, ertesi gün askeri darbe olacaðýndan ve saatler sonra askerler tarafýndan yakalanacaðýndan
habersiz baþýný elleri arasýna alarak.
4 Mayýs 1988, Diyarbakýr Cezaevi
Pencereden süzülen gün ýþýðýna aldýrmadan uzandýðý sert ranzanýn ilk katýndan yavaþça doðruldu. Bugün tam altý yýl olmuþtu.
En son 4 Mayýs 1982’de görmüþtü okyanus mavisi o gözlerini.
“Git” demiþti içi kan aðlaya aðlaya. “Seni sevmiyorum” demiþti Zeynep’in gözlerinin mavisinde çoðalan yaþlarda boðuluyormuþ gibi ama biliyordu; onu beklememeliydi. Zaman akýp
giderken kader, hayatlarýnýn yamalý ceplerinden tüm güzellikleri çalmýþtý. Daha fazla beklememeliydi. Artýk kendine yeni bir
hayat kurmalýydý hayal kýrýklýklarýndan uzak. “Asla!” demiþti
Zeynep ama biliyordu Mehmet; elbet bir gün pes edecekti.
Mektuplarý kesti, ziyaret saatlerinde Zeynep ile görüþmeyi reddetti. Oysa yüreðini bir görebilseydi Zeynep; nasýl kan revan
nasýl paramparçaydý içi. Birini sonsuza kadar sevmek yürek iþidir, sevdiðinden vazgeçebilmek cesarettir. Gerçek aþk onun
mutluluðuyla mutlu olmayý bilmek, onun saadetiyle yetinebilmektir. Geçmiþin hatýralarýnda, ömrün telaþýndan zaman bularak, satýr aralarýna sýkýþmýþ birkaç aþk kýrýntýsý kalmýþtý ona
Zeynep’ten geriye. Olmasý gereken de buydu zaten. Onu yýllarca bekleterek anne olma hayallerini, eþ olma hayallerini, hayatýný ondan isteyemezdi. Bunu Zeynep’e, deniz gözlü dostuna
yapamazdý.
“Hoþça kal sevgilim, kardeþim, eþim, arkadaþým, ruhum, her
þeyim…Hoþça kal.” demiþti yüreði son mektubunda.
“Ali… Kalbi alev alev yanan, ellerine kelepçeler takýlsa da ruhu
özgürlük kanatlarýyla uçsuz bucaksýz diyarlara göçen can dostum! Rahat uyu. Seni doðduðumuz topraðýn sýcacýk koynuna
emanet ettim. Bekle beni, yakýnda yine baþak tarlalarýnda uçurtmalar ellerimizde özgürlüðümüze kanatlanacaðýz. Bekle beni
kardeþim.”
Yýllardýr karaladýðý günlüðün satýrlarýna baktý bir kez daha
oturduðu sandalyede huzursuzca kýmýldayarak. Evet annesine bir mektup yazmalýydý bugün. Mavi mürekkep bulaþmýþ
ellerine, gümüþî bir kalem ve güneþten sararmýþ kýrýþýk bir
kaðýt aldý.
“... Ýnsan her þeyden kaçabiliyormuþ da yüreðinden kaçamýyormuþ be anne. Kendimden kaçamadým onca yýl. Ben bu dört
duvar arasýnda sarý ýþýklara deðil yüreðimdeki karanlýða mahkûmmuþum. Geç oldu anlamak. Hoþça kal anne…Baþka merhabalarda seni kucaklamak dileðiyle...
Oðlun Mehmet.”
Àðäèíñêè ãëàñ, áðîé 6/2012
Duyarlýðýn Iþýltýlarý
Yazar Nihat Altýnok’un Labirent Çýðlýklarý öykü kitabýný
okudunuz mu? Elime geçti, seve seve okudum. Ayrý ayrý
öyküleri okurken Van’dan geçtim, Kapadokya’ya uðradým,
oradan Ýstanbul, Moskova... Güneþte kavrulan caddeler,
þelale tozu gibi ince fýskýyelerde ýþýyarak bin bir renkte
oynaþan güneþler gördüm. Merakla izledim, yaþam kavþaklarýnda geliþen çeliþkili olaylara, çýrpýnýþlara, çözümlere,
kördüðümlere tanýk oldum. Ve de... “Karþý tepelerden gelip
Haziran sýcaklýðýna karýþarak akasya ve ýhlamur aðaçlarýnýn
burcu kokusuyla birleþen rüzgâr gözlerine doluyor...”
diyen, bu yamaçlara özgü tablolarýn canlandýðýný gördüm
Nihat’ýn kitabýnda, bir o kadar daha sevindim.
Anýmsarým, yýllar önce Aladað’dan Çýktý Yola baþlýðýnda
bir kitabýný okumuþtum. Son sayfayý kapattýðým zaman
gece yarýsý, sokak lambalarý dolayýnda kovan arýlarý gibi
NIHAT ALTINOK
l
13
kar yumaklarý savruluyordu. Ýçimden telefona sarýlmak geçti, bilemedim,
yapamadým. Ancak þimdi
bu satýrlarla baþarýlarýndan
dolayý kendisini kutluyorum.
Görünen o ki; Nihat’ý gerek
biçemsel, gerek söylemsel
ve kurgusal açýdan kendini
durmadan yenileyen bir
kalem sahibi olarak görüyorum, beðeniyorum.
Sanat yokuþlarýnda duyarlý yolculuklarýn devamýný diliyorum Nihat Altýnok!
Halit Aliosman DAÐLI
ÖYKÜ
CEVÝZÝN YAPRAÐI DAL ARASINDA
Cumartesi akþam gelecekler, dýydýrý dýydýrý dýydýrýdým.
Cumartesi akþam okuyacaklar, dýydýrý dýydýrý dýydýrýdým.
Cumartesi akþam, dýydýrý dýydýrý dýydýrýdým... diye bir
makam tutturmuþ, Molla Ahmet yürümüyor, adeta uçuyordu. Keyifliydi.
“Ne kadar iyi olacak, hepsi gelecekler; Þakir Hoca, Salih
Hoca, Hafýz Apti, Hacý Osman, saygýlý Mecit Hoca ve
diðerleri. Hepsi ulema adamlar... dýydýrý dýydýrý dýydýrýdým...”
Beþ yýl önce niyetine girmiþti. O zamandan bu yana hep
koþturuyor ama bir türlü hepsini bir araya toplayamýyordu.
“Mevlit okutmak ne zor iþmiþ heey! Ancak bu defa olacak...
Olmuþken olsun yahu! Gerektiði gibi olsun deðil mi? En
mühimi yedisi de bir arada olsun! Olacak bu iþ be! Hem de
Ramazan mübarek günde bir olacak ki... Molla Ahmet’in
þaný þöhreti var be... dýydýrý dýydýrý dýydýrýttým...”
Ýþte o gün de geldi. Çok kalabalýktý. Hazýrlýk da büyüktü
hani; pilavlar, börekler, makarnalar, pideler, baklavalar...
Hocalarýn yedisi de gelmiþ, mevlit baþlamýþtý.
“Amma da okumak ha! Ne sestir, ne hikmettir be! Hepsi
de birbirinden üstün!” diye söylendi Molla Ahmet. Saçakta çýt yoktu. Herkes dinliyordu. Elindeki taslarý sininin
üzerine býraktý. Daha kapýdan çýkmamýþtý ki, arkadan: “Ahmet” dediler. Baktý, taslar yine boþalmýþtý. Nedense bu
akþam hocalar gayet hararetliydiler. Hoþaf suyunu pek
iþtahlý içiyorlardý. Mamafih hoþaf suyuna da diyecek hiçbir þey yoktu, kötü bir söz söylenemezdi bak; üzüm þýrasýydý. Beþ yýl önce Ahmet iki büyük fýçý doldurmuþtu.
Bugün yarýn derken, bugüne, yani mevlide kadar koruyabilmiþti.
“Üzüm turþusu!” diye haykýrdý yine biri. Mübarek bu
akþam limonata gibi gidiyordu.
Molla Ahmet dolu kova ile içeriye girdiði zaman Salih
Hoca okuyordu. Bir ara gözlerine saygýlý Mecit Hoca
takýldý. Baþý göðsüne düþmüþ, uyukluyordu adamcaðýz.
Baþkalarý uyuduðunu anlamasýn diye, yanýndan geçerken,
Mecit Hoca’nýn ayaðýna bastý Molla. Fakat adam oralý
deðildi. Ýyice dalmýþtý anlaþýlan. Bu defa sözü Hacý
Osman aldý:
“Allahümme salli alâ...”
Mecit Hoca adamakýllý sallanýyordu. Hacý Osman onu
görmüþ olacak ki, yüksek sesle devam etti: “ ve alâ âli
Ýbrahim’e inneke hami dün Meciiiiit...”
“Efendim” diye bir ses iþitildi. Baktýlar, Mecit Hoca idi.
Adamcaðýz, çaðýrýyorlar diye uyanmýþtý. Odada bir gülüþ
koptu. Bir takýmlarý kendilerini tutamayarak dýþarý çýktýlar. Hocalar seslerini daha da yükselterek okumalarýna
devam ettiler. Biri býrakýp ötekisi baþlýyordu. Sýra Salih
Mehmet Efendi’ye gelmiþti. Yerinde kýpýrdanarak öksürdü. Anlaþýlan onun sesi daha üstündü. Sonra yeni gelen
tasý öylesine iþtahla çekti ki, sakallarýndan aþaðýya akan
üzüm þýrasýný hissetmedi bile. Salih Hoca’ya bir göz çaktý,
bir daha ve “Cevizin yapraðý dal arasýnda” diye baþlayýverdi. Ötekiler bunu bekliyorlarmýþ gibi “güzeli severle
bað arasýnda” diye tutturuverdiler.
Molla Ahmet þaþýrmýþtý. Dýþarýda gülüþmeler baþladý.
Bazý derin sofular, “Allah Allah...” diyorlardý. Ev sahibi
dalgayý çakmýþtý, beþ senelik üzüm þýrasý dura dura temiz
Fransýz þarabýna dönmüþtü. Þimdi ne yapmalý?
“Hoca Efendiler, yemekleri getirsek?”
“Getir Molla Ahmet, getir. Hem üzüm þarabý da... Estaðfurullah, üzüm þýrasý da getir...
Neyse, sofralar kuruldu, yemekler geldi. Hocalar halâ
yiyip içiyorlardý. Küpeli bir sandýðýn üzerine çýkmýþ,
nutuk atýyordu:
“Efendiler, ecdatlarýmýzýn hatýrý vardýr. Gidip onlara da
birer dua okuyalým!”
Gece yarýsý mezarlýða giden kafilenin “Cevizin yapraðý
dal arasýnda” diye türkü söylemesini duyanlar þaþýrmadýlar. Olanlar Molla Ahmet’e oldu. O gün, bu gün kimselerin yüzüne bakamýyordu...
Àðäèíñêè ãëàñ, áðîé 6/2012
14
ALI DURMUÞ
l
MONOLOG
DUBARA DURAN
“Dubara” sözü tavla oyununda kullanýlýr. Atýlan zarlarýn ikisinde de ikili noktalarýn açýlýþýna “Dubara” denir.
Oysa Duran’ýn bu oyunla alýp vereceði yoktur. Onun bu
takma adý haketmesi taþýdýðý çift vasýftan olumlanýr:
pintilik ve açgözlülük. Bu vasýflariyle Duran’ý çevremizde tanýmayan yoktur. Diyelim ki evden çýkýp alýþ
veriþe gitti. Alacaðýný alýr, poþetlere doldurur, evine
döner dönmesine ama, yolda durmadan ince ince
hesaplar yapar, paralarý sayar, aldýðý malzemenin tutarýný, nedenini hesaplar ve yürüyüþüne devam eder.
Bugün de ayný hesaplamalarla dönüyordu evine Duran,
fakat önünde dedikodularla hareket eden dört kadýndan
Ayþe gelin bütün düþüncelerini alt üst etmiþti. Hangi
tornacý þekillendirmiþti Ayþe’nin bu bedenini?! O popo,
o baldýrlar!.. Ve hangi terzi ölçüp biçmiþ ve dikmiþti bu
pantolonu?!.. Bir kývrýntý dahi yoktu bütün vücutta.
Periþan etmiþti Duran’ý bu görüntü. Sýk adýmlarla
kadýnlarý önledi ve geri dönerek yeniden bakýþlarýný
Ayþe’ye yöneltti. Deðiþen bir þey yoktu aslýnda. Ayný
beden, ayný pantolon, ayný görüntü. Tek fark göbek
altýndaydý, sanki oraya bir haftalýk kaplumbaða yavrusu gizlenmiþti. Adýmlarýný sýk mý atýyor seyrek mi, farkýnda bile deðildi. Bütün düþünceleri Ayþe’deydi. Nasýl
bir yaratýktý bu Ayþe. Arkadaþýndan kýskanýyordu bu
anda onu...
Derken evine ulaþtý ve kapýyý açtýðýnda karýsýyle yüzyüze geldiler. O da sýrtýna pantolon geçirmiþti nedense
bugün, ama bu görüntüye Duran uhladý istemeden derin
derin. Karþýsýndaki sanki karýsý deðil, mýsýr tarlasýna
diktiði bir korkuluktu!..
Karýsýnýn bu derece cýlýz oluþuna sanki onun cimriliðinin hiç etkisi olmamýþtý.
AYSUN KOÇ
l
Eðlenemedi içeride, dýþarý fýrladý ve folluðun yolunu
tuttu. 10 kadar tavuklarý vardý ve onlardan aldýðý
yumurtalarý satarak aile bütçesine bir þeyler katkýlýyordu. Saydý yumurtalarý birer birer. Sekiz taneydiler, ama
içlerinden biri sinirlerini oldukça gerdi. Neydi o? Tavuk
yumurtasý mý yoksa serçe yumurtasý mý? Bu anda cýlýz,
kýrmýzý piliç ayaklarý önünde dolanýyor, sanki
Duran’dan bir þeyler bekliyordu.
“Bunun yumurtasýdýr þu ölçeðin kenarlarýna dahi
dokunmadan fýrlayýp geçecek olan yumurta” dedi ve
sað ayaðý ile öyle bir saldýrdý ki, zavallý yaratýk goguldamayý býrakarak gübre yýðýnýnýn arkasýnda aldý soluðu.
Dubara Duran bugün rahatlaþamýyordu. Belki uzaktan
da olsa Ayþe’yi yeniden görürüm düþüncesiyle koyunlarýn yanýna gitti ve bütün gece hapsedilen kuzularý
annelerini emmeleri için aðýldan saldý. O koyun kuzu
sesleri ortalýðý konser sahnesine çevirdiler. Önündeki
genç toklunun altýna sokulan Karagöz’ün de keyfine
diyecek yoktu. Annesinin memesini aðýzlamýþ olan
kuzu neþesini kuyruk sallamakla ifade ediyordu ama,
Dubara Duran’ýn içindeki kükreþen cimrilik ve açgözlülük duygularý onu yeniden harekete geçirdi. Genç
anneyi kuyruk üzerinden yakalamasýyle sola savurmasý
Karagöz’ü son derece üzdü. Bakýþlarýný gaddar adama
çevirdi. Sanki ona, “Anneme karþý katillik etme! Ben
onun ilk yavrusuyum. Sabreyle de gelecek yýlý bekle!
Belki o zaman annem de sana çift kuzu doðuruverir de
þu açgözlülüðünü yitirirsin!..” demek istiyordu.
Ýþte böyle bir kiþi bizim Dubara Duran. Bu vasýflarýyle
ün saldý buralarda, þimden sonra belki sizler de adýný
iþitirsiniz oralarda...
DENEME
PEKÝ BEN ÞÝMDÝ NE YAZACAKTIM?
Yazý yazmayalý günler, haftalar hatta aylar oluyor. Bu bilgisayarýn baþýna oturacaðým bir gün. Ama kalem kâðýt
alýp yazmak kadar eðlenceli ve kolay olacak mý, bilmiyorum.
Neyi yazacaðým acaba? Baþladýklarýmý mý? Bitirdiklerimi
mi? Baþlamaya niyetli olduklarýmý mý, yoksa bir türlü
baþlayamadýklarýmý mý? Ya da baþlamamýn mümkün
olmadýðý hayalleri mi? Üzüntüleri mi? Sevinçleri mi? Bilmiyorum, hiç bilmiyorum…
Ama alýþacaðým burada yazmaya… Öyle ya da böyle hissettiklerimi aktaracaðým. Su gibi… Zamanýn akýþý gibi.
Sanýrým þimdi baþlýyorum. Ýnsanýn hep özlediklerini yazasý geliyor. Yaný baþýndayken farkýnda olmadýðýn her þey
bir gün birikiyor. Kendini, yazamadýklarýný düþünürken
buluyorsun sonra. Bir heves geliyor içine. Bir yazmak
duygusu bastýrýyor. Sonra alýyorsun kalemi eline, ama
kafanýn içindekiler bir türlü dökülmüyor o beyaz kâðýda.
Derin bir sessizlik kaplýyor seni, kalemini, kâðýdýný…
Bembeyaz bir sayfaya yazacak bir þey bulamýyorsun.
Sonra bir daha kalkýyorsun. Yazamayýþýn aklýna geliyor.
Neden böyle olduðunu düþünmeye baþlayýnca neden
yazamadýðýný yazmak istiyorsun. Olmuyor, olmuyor…
Bu böyle yuvarlanýp gidiyor. Sonra madem yazamýyorsun, yazanlarý okumak istiyorsun. Okuyorsun, anlýyorsun… Birileri senin söylemek istediklerini söylüyor. Sen
de söylemek istiyorsun. Söylediklerini anlayacak birilerinin olduðunu biliyorsun. Sonra bir yazma hevesidir geliyor. Alýyorsun kâðýt kalemi eline, baþlamak istiyorsun bir
yerden, beyaz kaðýt ýsrarla sana bakýyor. Sen de ona…
Peki ben þimdi ne yazacaktým?
Àðäèíñêè ãëàñ, áðîé 6/2012
Ìåñåöúò
ÈÇÁÎÐ
15
ÂÀÊÀÍÖÈß
Äåëåãàòèòå
íà Îñìàòà ðåäîâíà îáùèíñêà
îò÷åòíî-èçáîðíà êîíôåðåíöèÿ íà ÄÏÑ íåäâóñìèñëåíî èçáðàõà Èçåò Øàáàí çà ïðåäñåäàòåë íà îáùèíñêàòà îðãàíèçàöèÿ. Ñëåä èçáèðàíåòî ìó íà ðúêîâîäíèÿ ïîñò, òîé çàÿâè, ÷å ùå áúäå ìíîãî áëèçî äî
ñúïàðòèéöè, ñúìèøëåíèöè è ñèìïàòèçàíòè, çà äà
ñúãëàñóâà ñâîè íà÷èíàíèÿ è äåéñòâèÿ êàêòî çà äîáðóâàíåòî íà õîðàòà, òàêà è çà ðàçâèòèåòî íà
Àðäèíñêèÿ êðàé.
Äîáðå ïîçíàòèÿò Èçåò Øàáàí å çàì.-êìåò íà îáùèíàòà, ñ âèñøå èíæåíåðíî îáðàçîâàíèå.
ÒÐÀÄÈÖÈß
Âòîðîêëàñíèöèòå
îò ÑÎÓ “Â. Ëåâñêè” Àðäèíî ïîëó÷èõà ñâîèòå áåëåæíèöè çà óñïåøíî
çàâúðøåí êëàñ îò äèðåêòîðà Àíèêà Ïåòðîâà. Òÿ
ïîçäðàâè âñè÷êè ïðèñúñòâàùè è âðú÷è ãðàìîòè íà
íàé-çàñëóæèëèòå ó÷åíèöè. Ïî ïîâîä çàâúðøâàíåòî
íà ó÷åáíàòà ãîäèíà ó÷åíèöèòå ïîêàíèõà ðîäèòåëè,
ó÷èòåëè è ãîñòè íà ïðàçíèê.
Ó÷åíîëþáèâèòå äåöà ðåöèòèðàõà ñòèõîòâîðåíèÿ,
èçïúëíèõà ðàçëè÷íè ñöåíêè è òàíöè, èçïÿõà ëþáèìè
ïåñíè.
Îò èìåòî íà ðîäèòåëèòå Ñâåòëà Ñåìåðäæèåâà
èçêàçà áëàãîäàðíîñò êúì ó÷èòåëêèòå çà ãðèæèòå
êúì òåõíèòå äåöà, çà äîáðàòà èì ïîäãîòîâêà â
ó÷åáíî-âúçïèòàòåëíèÿ ïðîöåñ.
Ñ ïîæåëàíèå çà âåñåëà âàêàíöèÿ è áåçãðèæíè ëåòíè
äíè äåöàòà ñå ðàçäåëèõà äî 15 ñåïòåìâðè, êîãàòî
ðîäíîòî ó÷èëèùå îòíîâî ùå ãè ñúáåðå.
àä 300 äóøè îò ×åðâåíà ñêàëà
(Àë êàÿ), ñúñòàâíèòå ñåëà è
èçñåëíèöè ó÷àñòâàõà â ìåâëèä çà
çäðàâå è áåðåêåò.
Íà ñúáèðàíåòî áÿõà îãëàñåíè
àéåòè îò Ñâåùåíàòà êíèãà íà
ìþñþëìàíèòå - Êîðàíà.
Н
Äèïëîìè
50-È ÂÈÏÓÑÊ
çà
çàâúðøåíî ñðåäíî îáðàçîâàíèå è
ñâèäåòåëñòâà çà
ïðîôåñèîíàëíà
êâàëèôèêàöèÿ
ïîëó÷èõà 19 äåâîéêè è ìëàäåæè,
âúçïèòàíèöè íà
Ïà “Õð. Ñìèðíåíñêè” - Àðäèíî.
Îòëè÷íèöè íà 50-èÿ þáèëååí âèïóñê ñà Ìèõðèáàí,
Ôàòìå, Åðñèí, Ñåìðà, Òàìåð, Þçëåì è Ñèáåë.
Äèðåêòîðúò íà ãèìíàçèÿòà Ìåõìåä Ãþëåñòàíîâ ïîæåëà íà çðåëîñòíèöèòå óñïåøíà ðåàëèçàöèÿ â æèâîòà.
Çîíà
16
Àðäèíñêè ãëàñ, áðîé 6/2012
ÎÒËÈ×ÍÈÖÈ
ÏÎÅÇÈß
Íà îôèöèàëíî òúðæåñòâî òàçãîäèøíèòå çðåëîñòíèöè
îò ÑÎÓ “Âàñèë Ëåâñêè” - Àðäèíî ïîëó÷èõà ñâîèòå äèïëîìè
çà çàâúðøåíî
ñðåäíî îáðàçîâàíèå
îò äèðåêòîðà Àíèêà
Ïåòðîâà.
Îòëè÷íèöè íà
Âèïóñê 2012 ñà:
Àíòîíèÿ Àíãåëîâà
Ïåòðîâà (5,98),
Íþëèôåð Áàõàð Ìåõìåä (5,95) è
Ïåòüî Åìèðîâ ×îëàêîâ (5,85).
Ðúêîâîäñòâîòî íà ó÷åáíîòî çàâåäåíèå óäîñòîè íàé-óñïåøíèòå çðåëîñòíèöè ñ ãðàìîòè è ïðåäìåòíè íàãðàäè.
Николай ШОПОВ
ПОЛУНОЩ
Äúæä.
Ãúð÷è ñå ïúòÿò ëúñêàâ,
ìîêúð,
ëþñïåñò è îãúíàò
êàòî ãðúá íà ðèáà.
Ôàðîâåòå ïúïëÿò
è èçñêóáâàò
êðàòêè è âíåçàïíè
ìèãîâå îò ìðàêà.
Êîëêî ìíîãî
òúìíèíà è ñòóä
ñà îáñàäèëè
òàçè íîù æèâîòà!
óåá ÐÀÇÐÀÁÎÒ×ÈÖÈ
Íèêîëàé ×î÷åâ è Àíòîí ×îëàêîâ, ó÷åíèöè îò 10 êëàñ íà Ïà “Õð. Ñìèðíåíñêè” â Àðäèíî, ñå ïðåäñòàâèõà îòëè÷íî íà íàöèîíàëíîòî ñúñòåçàíèå çà óåá
ðàçðàáîò÷èöè ïîä íàäñëî⠓Ïîêàæè íà
êàêâî ñè ñïîñîáåí”.
 Ìîíòàíà ìëàäèòå óåá òàëàíòè
äåìîíñòðèðàõà îòëè÷íà ïîäãîòîâêà è
ïðåäñòàâèõà ïåðôåêòíî ïðîåêòà ñè.
ОСТРИЕТО
НА НОЖА
Ïúðâè òóðèñòè÷åñêè ïúòåâîäèòåë À ïîñëå áëÿñúêúò
ìó ïîòúìíÿ.
çà Èçòî÷íèòå Ðîäîïè
Ïúðâèÿò òóðèñòè÷åñêè ïúòåâîäèòåë çà Èçòî÷íèòå Ðîäîïè ïðåäñòàâÿ êóëòóðíèòå, èñòîðè÷åñêèòå è ïðèðîäíèòå
áîãàòñòâà â òîçè êðàñèâ ðàéîí íà Áúëãàðèÿ. Âêëþ÷åíà å
è èíôîðìàöèÿ çà ìàðøðóòè çà àêòèâíà ïî÷èâêà, èçáðàíè ìåñòà çà íàñòàíÿâàíå è õðàíåíå, òðàíñïîðòíè âðúçêè, èíôîðìàöèîííè öåíòðîâå è äðóãè. Ïóáëèêóâàíè ñà
ñúùî ïúòåïèñúò è ñíèìêàòà - ïîáåäèòåëè â ïúðâèÿ êîíêóðñ “Èçòî÷íèòå Ðîäîïè: âêóñè äèâàòà ïðèðîäà”.
Ïúòåâîäèòåëÿò è êàðòàòà ñà öåíåí ïîìîùíèê çà âñåêè
ëþáèòåë íà êóëòóðíèòå è ïðèðîäíèòå çàáåëåæèòåëíîñòè
â òàçè ÷àñò íà Ðîäîïèòå.
Ïúòåâîäèòåëÿò å ôèíàíñèðàí îò áúëãàðñêî-õîëàíäñêèÿ
ïðîåêò çà óñòîé÷èâî ðàçâèòèå íà Èçòî÷íèòå Ðîäîïè
“Íîâîòî òðàêèéñêî çëàòî”.
Ãëàâåí ðåäàêòîð
ÐÀÇÏÐÎÑÒÐÀÍßÂÀ ÑÅ ÁÅÇÏËÀÒÍÎ!
Ñàôôåò Åðåí
Îñòàíàõà äâå
íåâèæäàùè î÷è.
Ñâåòúò ñòàíà
ãëóõ è íÿì.
Îñòàíà íåèñòîâàòà
áîëêà ïî òåá.
 ëåïêàâàòà
áåçíàäåæäíîñò
ìÿòàì ñå áåçñèëåí
è ïîòúâàì â ïðîïàñò ñòóäåíà è áåçêðàéíà.
Ñúòðóäíèöè Àçèç Ìóðàä, Ãþíåð Øþêðè, Æèâêî Òåíåâ, Êóäðåò Ìóñòàôîâ
Àäðåñ íà ðåäàêöèÿòà 6750 Àðäèíî, óë. “Áåëè áðåçè” ¹ 29
03651/40 34, 0889301592, [email protected]
“Àðäèíñêè ãëàñ” å ìåñå÷íî äâóåçè÷íî èçäàíèå
íà Îáùèíñêà àäìèíèñòðàöèÿ è Îáùèíñêè ñúâåò - Àðäèíî
ÇÀÅÄÍÎ ÍÀ ÏÀÇÀÐ
Ñïåöèàëíî ïðèëîæåíèå íà `Àðäèíñêè ãëàñ`
(1) 2012
Íîâàòîðúò Äæåìèë Ðàñèìîâ
Äæåìèë ÐÀÑÈÌÎÂ îãëàâÿâà
ÍÀÐÊÎÎÏ - Àðäèíî áëèçî ÷åòâúðò âåê. Ïîâå÷å îò 20 ãîäèíè
å íåñìåíÿåì ÷ëåí íà Óïðàâèòåëíèÿ ñúâåò íà Öåíòðàëíèÿ
êîîïåðàòèâåí ñúþç, â êîéòî
ìàíäàòíî ñå èçáèðàò 18 ïðåäñåäàòåëè íà êîîïåðàöèè îò
öÿëà Áúëãàðèÿ. Ñàìî òîçè
ôàêò å áåçñïîðíî ïðèçíàíèå çà
ìíîãî äîáðàòà ìó äåéíîñò
êàòî ïðåäñåäàòåë íà Àðäèíñêàòà êîîïåðàöèÿ. Îñâåí òîâà,
ã-í Ðàñèìîâ å íîñèòåë íà ìíîãî
íàöèîíàëíè îòëè÷èÿ è ïî÷åòíè
ãðàìîòè. Ïîíàñòîÿùåì â êîîïåðàöèÿòà ìó ðàáîòÿò 49 äóøè
ñ äîêàçàí îïèò è ïðîôåñèîíàëíè êà÷åñòâà.
Ïîòðåáèòåëèòå îò Àðäèíî è ñåëàòà ñ óâàæåíèå ãîâîðÿò çà ïðåäñåäàòåëÿ Äæåìèë Ðàñè-
ìîâ, çà ïðîôåñèîíàëíèÿ êîëåêòèâ íà ÍÀÐÊÎÎÏ è ñå ðàäâàò
íà îòëè÷íîòî òúðãîâñêî
îáñëóæâàíå. Ïî-âúçðàñòíèòå
ïúê ñ áëàãîäàðíîñò ñè ñïîìíÿò îíåçè âúðõîâè êðèçèñíè
ãîäèíè, íàé-âå÷å 1997-ìà, êîãàòî â öÿëà Áúëãàðèÿ öàðåøå
êðèçà çà õëÿá, íî ÍÀÐÊÎÎÏ Àðäèíî ïðåîäîëÿ òàçè æåñòîêà êðèçà è íå îñòàâè õîðàòà
áåç õëÿá.
Õàðåñâà íè èëè íå, êîîïåðàòèâíèÿò äååö Äæåìèë Ðàñèìîâ å
èìå ìàðêà, èìå ñ ìåñòíà èñòîðè÷åñêà ñòîéíîñò.
Åòî êàêâî ñïîäåëÿ âñåîòäàéíèÿò 71-ãîäèøåí òúðãîâñêè ðúêîâîäèòåë è
îðãàíèçàòîð, ðåôîðìàòîð è íîâàòîð çà èçâúðâåíèÿ íåëåê êîîïåðàòèâåí ïúò:
Îò 1990 ã. Áúëãàðèÿ òðúãíà ïî íîâ ïúò ÷àñòíî êàïèòàëèñòè÷åñêî ðàçâèòèå. Â
óñëîâèÿ íà ïàçàðíà èêîíîìèêà è íåäîó÷åíèÿò ðàçáèðà, ÷å ïàçàðúò îïðåäåëÿ
öåíàòà íà äàäåíà ñòîêà ñïîðåä òúðñåíåòî è ïðåäëàãàíåòî. ×àñòíàòà òúðãîâèÿ çàïî÷íà ìíîãî áúðçî äà ñå ðàçâèâà,
íà âñåêè úãúë êàòî ãúáè íèêíàõà ÷àñòíè
ìàãàçèíè è ïàâèëèîí÷åòà. Ñàìî äî êðàÿ
íà 1991 ã. äúðæàâíàòà òúðãîâèÿ íà åäðî
è äðåáíî ñå ëèêâèäèðà. Íå îñòàíà íèòî
åäèí äúðæàâåí ìàãàçèí íà äðåáíî.
Îò 1990 ãîäèíà çàïî÷íàõà òðóäíè ãîäèíè çà êîîïåðàòèâíàòà òúðãîâèÿ, íÿìàøå ñòîêè ïî òúðãîâñêèòå áîðñè (ñêëàäîâåòå) è ñíàáäÿâàíåòî ñúñ ñòîêè îò
ïúðâà íåîáõîäèìîñò áåøå êðàéíî
çàòðóäíåíî.
íà ñòð. 2-3-4
ПОТРЕБИТЕЛЯТ Е
НАШ ГОСПОДАР
2
Ñïåöèàëíî ïðèëîæåíèå íà `Àðäèíñêè ãëàñ`, (1) 2012
ПОТРЕБИТЕЛЯТ Е
Îñíîâíàòà òðóäíîñò èäâàøå îò òîâà, èêîíîìè÷åñêà êðèçà îò 2008 ã. íàíåñå
÷å êîîïåðàöèèòå ðàáîòÿò ñ äîêóìåíòè íîâè, òåæêè óäàðè íà âñè÷êè èêîíîìèçà äîñòàâåíàòà ñòîêà, à íàä 60% îò ÷åñêè ñåêòîðè è æèçíåíèÿ ñòàíäàðò
äîñòàâ÷èöèòå íà åäðî áÿõà â ñèâàòà íà õîðàòà. Íà ôîíà íà òàçè òåæêà
ñèòóàöèÿ
èêîíîìèêà.
ñòîòèöè
Òúðãîâñêèìàëêè òúðòå
íåùà
ãîâöè ôàëèòðóäíî,
ðàõà.
ìú÷èòåëíî
Âúïðåêè
è áàâíî çàòðóäíîñòèïî÷íàõà äà
òå è âëîøåñå ïðîìåíÿò
íàòà ïàçàð÷àê
ñëåä
íà
ñðåäà
1998 ã. Îò
ÍÀÐÊÎÎÏ î á ù è í à
Àðäèíî óñÀðäèíî íà
òîÿ è çäðàñëîæíàòà è
âî ñòîè íà
ò ð ó ä í à
êðàêàòà ñè,
ïàçàðíà
ïîääúðæà
ñðåäà íå ìîïîñòîÿííî
æà äà èçòåìïî
è
äúðæè êîîÔàòìå
Èáèøõîäæà
è
Ñåâäæàí
Èñìàèë
ñà
íîâèòå
ïðîäàâà÷-êîíñóëîòëè÷íî
ïåðàöèÿòà â
òàíòêè â íîâèÿ ñóìåðìàðêåò â Àðäèíî.
îáñëóæâà ñ
ìèêðîðàéîí
ñ. Áîðîâèöà è èêîíîìè÷åñêè ôàëèðà îùå òúðãîâñêè óñëóãè ãðàæäàíèòå îò ãðàä
ïðåç 1994 ã., êîåòî íàëîæè ñ ïàñèâèòå Àðäèíî è ñåëàòà îò îáùèíàòà, êúäåòî
ñè äà ñå âëåå â Ìëå÷èíñêàòà êîîïåðà- èìà ìàãàçèííà ìðåæà.
öèÿ.
Ïðåç 1999 ã. â òåæêî ôèíàíñîâî ñúñòîÿ- Íà êàêâî ñå äúëæè òîâà?
íèå, ñ ìíîãî çàäúëæåíèÿ è ðóõíàëà òúð- Ðúêîâîäñòâîòî íà ÍÀÐÊÎÎÏ - Àðäèíî
ãîâñêà áàçà, ôàëèðà è êîîïåðàöèÿòà â áúðçî ñå îðèåíòèðà ñëåä 1990 ã., ïðåäìèêðîðàéîí ñ. Áÿë èçâîð. Òÿ ñå âëÿ â ïðèå è ïðèëîæè àäåêâàòíè ìåðêè ñúîáÍÀÐÊÎÎÏ - Àðäèíî.
ðàçíî íîâèòå êàïèòàëèñòè÷åñêè ïàçàðÏðè íîâèòå óñëîæíåíè ïàçàðíè óñëî- íè óñëîâèÿ.
âèÿ, îùå îò íà÷àëîòî íà 90-òå ãîäèíè l Çàïî÷íàõìå ñ ìîäåðíèçàöèÿòà íà
íà ìèíàëèÿ âåê, çàïî÷íà áîðáàòà çà ìàãàçèíèòå. Îùå ïðåç 1991 ã. ïîäìåîöåëÿâàíå íà ÍÀÐÊÎÎÏ - Àðäèíî. Óñëî- íèõìå æåëÿçíàòà äîãðàìà íà ÷àñò îò
âèÿòà çà òúðãîâèÿ ãîäèíà ñëåä ãîäèíà ìàãàçèíèòå ñ àëóìèíèåâà äîãðàìà. Çà
ñòàâàõà âñå ïî-òðóäíè è ñëîæíè ïîðà- ïúðâè ïúò â èñòîðèÿòà íà Àðäèíî
äè ñòåñíÿâàíå íà ïàçàðà, ïîðîäåíî îò ìàãàçèíèòå íà ÍÀÐÊÎÎÏ áÿõà îñâåæåîáåçëþäÿâàíåòî íà ñåëàòà, áåçðàáî- íè ñ àëóìèíèåâà äîãðàìà, êàêòî è ñ
òèöàòà, áåçïàðè÷èåòî íà íàñåëåíèå- òåðàêîò è ìðàìîðíà îáëèöîâêà íà
òî (ïîòðåáèòåëèòå). Çàïî÷íàëàòà âúíøíèòå êîëîíè íà òúðãîâñêèòå íè
Ñïåöèàëíî ïðèëîæåíèå íà `Àðäèíñêè ãëàñ`, (1) 2012
3
НАШ ГОСПОДАР
Àðäèíñêèÿò ìàéñòîð-áàíè÷àð
Íåäæàòòèí Ñàäóëëà
îáåêòè.
l Îáîðóäâàõìå ãðàäñêèòå ìàãàçèíè
ñ ìîäåðíè ñòåëàæè, ñ áÿëà òåõíèêà
çà äúëáîêî çàìðàçÿâàíå è îõëàæäàíå
è ò.í.
Òúðãîâñêèòå îáåêòè íà ÍÀÐÊÎÎÏ
ñòàíàõà ïðèâëåêàòåëíè çà ïîòðåáèòåëèòå.
Ñëåä ïðîìåíåíèÿ
îáëèê è îáðàç íà
ìàãàçèíèòå
â
ãðàäà èçâúðøèõìå
ïðåóñòðîéñòâî, îáíîâëåíèå
è ìîäåðíèçàöèÿ
íà ìàãàçèíèòå â
ñåëàòà ñ àëóìèíèåâà
äîãðàìà,
òåðàêîò, îáîðóäâàõìå ãè ñ áÿëà òåõíèêà è ò.í.
ÍÀÐÊÎÎÏ - Àðäèíî íàïðàâè åôåêòèâíà ðåôîðìà â ñåëàòà ×óáðèêà, ßáúëêîâåö, Ëåíèùå, Ñèí÷åö, Àõðÿíñêî, Äèàìàíäîâî, Åíüîâ÷å, Ìóñåâî è äðóãè,
êàòî îáîãàòè ìàãàçèííàòà áàçà ñ
ÇÀÅÄÍÎ ÍÀ ÏÀÇÀÐ
íîâîèçãðàäåíè
êëóáîâå íà ïîòðåáèòåëèòå.
Òåçè êëóáîâå ñà ïðèÿòíî ìÿñòî çà
îòäèõ è ðàçäóìêà íà êàôå èëè ÷àé, çà
èãðà íà øàõ èëè ãëåäàíå íà òåëåâèçèÿ.
Âñè÷êè êëóáîâå ñà
íàïðàâåíè ñ âêóñ, ñ
êà÷åñòâåí òåðàêîò è äîãðàìà,
îáîðóäâàíè ñà ñ
òåëåâèçîðè è ñ
öèôðîâà òåëåâèçèÿ Áóëñàòêîì.
Çà óäîáñòâî íà
íàøèòå ïîòðåáèòåëè ñà ïîñòàâåíè
ñïåöèàëíî èçðàáîòåíè ìàñè è ïåéêè.
Çàäà÷à íîìåð åäíî ïðåä ðúêîâîäñòâîòî
è êîëåêòèâà íà ÍÀÐÊÎÎÏ âèíàãè å áèëî
ñúçäàâàíåòî íà ñòðèêòíà îðãàíèçàöèÿ
çà çàðåæäàíå íà ìàãàçèíèòå ñ êà÷åñòâåíè ñòîêè íà êîíêóðåíòíè öåíè.
Åæåäíåâíî òðè áðîÿ áóñîâå çàðåæäàò
îáåêòèòå ñ ïðÿñíà ïðîäóêöèÿ.
Ëèëÿíà Èëèåâà äúðæè
êîîïåðàòèâíèÿ ìàãàçèí
â Ïàäèíà, Áàéðàìàëè Þñóôîâ â ßáúëêîâåö, à Ñåâãèíàð
Õàäæèñàèäîâà - â Äèàìàíäîâî.
Ñïåöèàëíî ïðèëîæåíèå íà `Àðäèíñêè ãëàñ`, (1) 2012
4
ПОТРЕБИТЕЛЯТ Е НАШ ГОСПОДАР
Ìàãàçèíåð-êîíñóëòàíòèòå äîáðå ïîçíàâàò ïîòðåáíîñòèòå íà êëèåíòèòå,
çàòîâà â ìàãàçèíèòå âèíàãè ñå íàìèðàò òúðñåíèòå ñòîêè.
 ñåëàòà
ÍÀÐÊÎÎÏ
èìà ñâîèòå ñìåñåíè ìàãàçèíè çà õðàíèòåëíè è
íåõðàíèò å ë í è
ñòîêè.
 ñ è ÷ ê è
ñ ò î ê è ,
íåîáõîäèìè çà äîìàêèíñòâàòà, ñà
ïúðâà è íåîòëîæíà ãðèæà
íà ÍÀÐÊÎÎÏ.
Íåñëó÷àéíî è â ãðàäà, è â ñåëàòà íàñåëåíèåòî ñå ðàäâà íà äîáðî îáñëóæâàíå îò
ñòðàíà íà ìàãàçèíåð-êîíñóëòàíòèòå,
êîèòî ñà ñ äîáðà ïîäãîòîâêà è ïðîôåñèîíàëíè êà÷åñòâà. Êëèåíòèòå íè îñòàâàò î÷àðîâàíè îò âíèìàíèåòî, óâàæåíèåòî è âåæëèâîòî èì îòíîøåíèå.
Äæåìèë
ÐÀÑÈÌÎÂ
Ï
Ñàìî äîáðè äóìè ìîæåì äà èçêàæåì çà
ïðîèçâîäñòâîòî è êà÷åñòâîòî íà
õëÿáà, õëåáíèòå èçäåëèÿ è çàêóñêèòå
íà ÍÀÐÊÎÎÏ. Èçïúëíåíè ñà âñè÷êè Åâðîïåéñêè èçèñêâàíèÿ âúâ âðúçêà ñ òåõíîëîãèÿòà çà ïðîèçâîäñòâî íà õëÿá, õëåáíè èçäåëèÿ è çàêóñêè. ÍÀÐÊÎÎÏ - Àðäèíî ïîëó÷è Åâðîïåéñêè ñåðòèôèêàò
ISO-22000, äîêóìåíò, êîéòî óäîñòîâåðÿâà, ÷å õëåáîïåêàðíàòà ñ ìîäåðíèçèðàíà ïðîèçâîäñòâåíà òåõíîëîãèÿ îòãîâàðÿ íà Åâðîïåéñêèòå èçèñêâàíèÿ.
Âúïðåêè òåæêèòå çèìíè è íåâåðîÿòíî
ëîøèòå ïúòíè óñëîâèÿ êîëèòå íà
ÍÀÐÊÎÎÏ ðåäîâíî è ïî ãðàôèê ñíàáäÿâàò ñåëàòà ñ õëÿá, õðàíèòåëíè è íåõðàíèòåëíè ñòîêè.
Èçìèíàëàòà çèìà áå íàé-òåæêàòà
ñíåæíà è ïðîäúëæèòåëíà çèìà, îñîáåíî
çà íàñ, ÍÀÐÊÎÎÏöè. Íî çà ñåòåí ïúò
äîêàçàõìå, ÷å
MO æåì
äà ïîñðåùíåì
è ïðåîäîëååì
ïðåäèçâèêàòåëñòâà
îò âñÿêàêâî åñòåñòâî.
Çàùîòî ÍÀÐÊÎÎÏ - Àðäèíî îçíà÷àâà
îùå îðãàíèçèðàíîñò, ñïëîòåíîñò è
áåçîòêàçíà åêèïíà äåéíîñò.
ðåç ïåðèîäà îò êîîïåðàòèâíàòà
ñèñòåìà íà öÿëà Áúëãàðèÿ ïîâå÷å
îò 180 ïðåäñåäàòåëè íà ñõîäíè
êîîïåðàöèè îò îáëàñòèòå Áóðãàñ, Ïëîâäèâ, Ñìîëÿí, Áëàãîåâãðàä, Õàñêîâî, Ïàçàðäæèê, Ñîôèÿ, Øóìåí è äðóãè ïîñåòèõà
Àðäèíî, çà äà ïðîó÷àò è ïðèëîæàò îïèòà
íà ÍÀÐÊÎÎÏ - Àðäèíî ïî ìîäåðíèçàöèèòå
è îáíîâëåíèÿòà, â ò.÷. è íàé-íîâîòî - êëóáîâåòå íà ïîòðåáèòåëèòå â ñåëàòà,
èçãðàäåíè êàòî íåðàçäåëíà ÷àñò îò ìàãàçèííèòå îáåêòè.