Untitled - Çevresel Gürültü Yönetimi

GÜRÜLTÜ KONTROLÜ
10 DESÝBELLÝK ARTIÞ ETKÝYÝ ÝKÝYE KATLIYOR
Gürültü, insanlarýn fizyolojik ve psikolojik dengesini bozan, iþ
baþarýsýný azaltan, çevrenin sessizliðini azaltarak ya da yok ederek
niteliðini deðiþtiren hoþa gitmeyen seslerden oluþan önemli bir çevre
.
kirleticisi olarak tanýmlanmaktadýr.
Gürültü Deðerlendirme Ölçüsü, ses basýncý seviyesine dayanan
desibel (dB)'dir.
Ses Düzeyindeki
Deðiþim (dB:Desibel)
3
5
10
20
Algýlanan Sesin
Gürlüðündeki Deðiþim Ses
Ancak hissedilebilir
Belirgin derecede farklý
Ýki kat farklý
Dört kat farklý
Tablo 1: Ses düzeyindeki deðiþimin kulak tarafýndan algýlanmasý
ÝÞÝTME KAYBINA NEDEN OLUYOR
Gürültünün insan saðlýðýna etkileri þöyle açýklanabilir:
•Fiziksel Etkileri: Geçici veya sürekli iþitme kayýplarý.
•Fizyolojik Etkileri: Kan basýncýnýn artmasý, dolaþým bozukluklarý,
solunumda hýzlanma, kalp atýþlarýnda yavaþlama, ani refleks.
•Psikolojik Etkileri: Davranýþ bozukluklarý, aþýrý sinirlilik ve stres.
•Performans Üzerine Etkileri: Dikkat azalmasý, iþ veriminin düþmesi,
konsantrasyon bozukluðu, hareketlerin yavaþlamasý.
Gürültü açýsýndan duyma sýnýrý/eþiði 0 dB olup 120–130 dB ise aðrý
eþiðidir. Bir ses 6–10 dB(A) artýrýlýrsa insan kulaðý tarafýndan 2 kat olarak
hissedilebilmektedir.
Gürültü Kaynaðý
Askeri uçaklarýn alçak
uçuþu,yerde
Diskoteklerin iç mekanlarý
elle tutulan beton kýrcýlarý
ve deliciler, matkap, çim
biçme makinasý
Gürültülü bir cadde
Sessiz bir odada
Gürültü Seviyesi
120 dB'nin üstünde
120dB
100 dB
85 dB
75 dB
65 dB
55 dB
45 dB
>35 dB
?30 dB
0 dB
Tesir
Kýsa bir sürede duyma kaybý
Aðrý eþiði
Kan basýncý artýþý, kalp
atýþlarýnda ve solunumunda
hýzlanma, ani refleksler, baþ
aðrýlarý
Uzun vadede duyma kaybý
Kalp-kan dolaþýmý rahatsýzlarý
Rahatsýzlýk
Sohbet ederken, telefonda
konuþurken, TV ve radyo
dinlerken rahatsýzlýr
Uyku Bozukluðu
Duyma eþiði
Tablo 2: Gürültü Seviyesi ve Tesirleri
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasý'nýn 56'ncý maddesine göre; herkes,
saðlýklý ve dengeli bir çevrede yaþama hakkýna sahiptir; çevreyi
geliþtirmek, çevre saðlýðýný korumak ve çevre kirlenmesini önlemek
Devletin ve vatandaþlarýn ödevidir. Bu ödev çerçevesinde 2872 sayýlý
Çevre Kanunu ve bu kanuna istinaden Çevresel Gürültü ile ilgili
düzenlemeler yapýlmýþtýr.
2872 sayýlý Çevre Kanunu'nun;
• 14. maddesi ile; kiþilerin huzur ve sükununu, beden ve ruh
saðlýðýný bozacak þekilde ilgili yönetmeliklerle belirlenen standartlar
üzerinde gürültü ve titreþim yapýlmasýnýn yasak olduðu, Ulaþým araçlarý,
þantiye, fabrika, atölye, iþyeri, eðlence yeri, hizmet binalarý ve konutlardan
kaynaklanan gürültü ve titreþimin yönetmeliklerle belirlenen standartlara
indirilmesi için faaliyet sahipleri tarafýndan gerekli tedbirlerin alýnmasý
gerektiði,
• 20. maddesinin (h) bendi ile; Bu Kanunun 14 üncü maddesine
göre çýkarýlan yönetmelikle belirlenen önlemleri almayan veya
standartlara aykýrý þekilde gürültü ve titreþime neden olanlara, konutlar
için 400 Türk Lirasý, ulaþým araçlarý için 1.200 Türk Lirasý, iþyerleri ve
atölyeler için 4.000 Türk Lirasý, fabrika, þantiye ve eðlence gürültüsü için
12.000 Türk Lirasý idarî para cezasý verileceði; hükümleri getirilmiþtir.
ÝÇ MEKANLARDA DENETÝM KALDIRILDI
Gürültünün kontrol altýna alýnmasýna yönelik olarak ilk teknik
düzenleme 1986 yýlýnda yürürlüðe giren Gürültü Kontrol Yönetmeliði ile
getirilmiþtir. Bu Yönetmelikte, eðlence yerleri ve diðer yapýlarýn iç
mekanlarýna da gürültü sýnýrlamalarý getirilmiþtir. Ancak bu sýnýrlamalar,
gürültüyle ilgili AB direktifine uyumlu olarak 2005 yýlýnda yayýmlanan
Çevresel Gürültünün Deðerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliði ile
kaldýrýlmýþ, sadece çevresel (dýþ ortam) gürültüleri için sýnýr deðerleri
getirilmiþtir. Bu Yönetmelik 2008 ve 2010 yýllarýnda yeniden düzenlenerek
Çevresel Gürültünün Deðerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliði adý
altýnda 4 Haziran 2010 tarihli Resmi Gazete'de yayýmlanarak yürürlüðe
girmiþtir.
Bu Yönetmelik ile; kara yolu, demir yolu, su yolu, hava alaný, endüstri
tesisleri, þantiye faaliyetleri, eðlence yerleri, iþyerleri, atölyeler,
imalathaneler, gürültüye hassas yapýlarýn bulunduðu alanlarda açýk
havada yapýlan faaliyetlerden kaynaklanan gürültü için esas ve kriterler
getirilmiþtir.
EN ÇOK DENETÝM ÝÞYERLERÝNE YAPILDI
Bu Yönetmeliðin uygulanmasýný saðlamak için gerekli denetimlerin
yapýlmasý ve ihlal tespit edilmesi halinde idari yaptýrým uygulanmasýndan
Çevre ve Orman Bakanlýðý Merkez ve Taþra Teþkilatý (Ýl Çevre ve Orman
Müdürlükleri) ile 2872 sayýlý Çevre Kanunu kapsamýnda yetki devri
yapýlmýþ 76 belediye baþkanlýðý sorumludur.
Bakanlýðýmýz ve yetki devri yapýlan Belediyelerce 2009 yýlýnda Türkiye
genelinde toplam 1758 faaliyet gürültü açýsýndan denetlenmiþtir. Bunlarýn;
• 766 adedi iþyeri atölye imalathane,
• 717 adedi eðlence yeri,
• 58 adedi sanayi tesisleridir.
2009 Yýlý Türkiye Geneli
Sektörel Bazlý Yapýlan
Planlý/Plansýz
Çevresel Gürültü
Denetim Sayýlarý
2009 Yýlý Türkiye Geneli Bölgesel Bazlý Çevresel Gürültü
Denetim Sayýlarý
ÝSTANBUL ÝLÝNDE GERÇEKLEÞTÝRÝLEN ÇALIÞMALAR
2009 yýlýnda Ýstanbul'da toplam 216 faaliyet gürültü yönünden
denetlenmiþtir. Bunlardan 131'i eðlence yeri geri kalanlar ise iþyeri,
imalathane ve atölyelerdir.
Boðazda yaþanan gürültü probleminin tespitine yönelik olarak
Ýstanbul Büyükþehir Belediyesi tarafýndan 20 adet “Gürültü Ölçüm ve
Ýzleme Ýstasyonu” kurulmuþtur. Bu istasyonlarda 24 saat gürültü ölçümü
gerçekleþtirilmekte olup, ölçüm sonuçlarý istasyon bazýnda
deðerlendirilmektedir. Örnek olarak bir istasyona ait durum aþaðýda
verilmektedir.
ÝSTANBUL'DA GÜRÜLTÜ SINIRI ETKÝSÝ 16 KAT AÞILIYOR
Þekilde görüleceði üzere; 2009-Haziran ayýnda eðlencenin yoðun
olarak yaþandýðý 00:00-03:30 saatleri arasýnda gürültü seviyesinin
yaklaþýk 100 dB'ye ulaþtýðý, eðlencenin olmadýðý saatlerdeki gürültü
seviyesinin ise 55 dB olduðu tespit edilmiþtir. Eðlencenin olduðu
saatlerdeki gürültü seviyesi ile eðlencenin olmadýðý saatlerdeki gürültü
seviyesi arasýndaki farkýn ise 45 dB olduðu tespit edilmiþtir. Bu fark sýnýr
deðer olan 5 dB'i yaklaþýk 9 kat geçmekte, etkisi ise 16 kat olmaktadýr.
ÝSTANBUL KIYILARINDA HALKIN YÜZDE 87' SÝ RAHATSIZ
Ýstanbul kýyý þeridinde yaþayan halkýn gürültü kirliðinden rahatsýzlýk
düzeylerini belirlemek maksadýyla, Ýstanbul Ýl Çevre ve Orman Müdürlüðü
tarafýndan 2009 yýlýnda hazýrlatýlan “Gürültü Kirliliði Araþtýrmasý Teknik
Raporu”nda belirtilen anket sonuçlarýna göre;
• Kýyýdaki eðlence yerlerinin çýkardýðý gürültüden rahatsýz olanlarýn
oraný 78,
• Kýyýdaki yüksek sesli müzik yayýnlarýnýn çýkardýðý gürültüden rahatsýz
olanlarýn oraný 87,
• Gürültü kirliliði nedeni ile ruhsal problem yaþayanlarýn oraný %17
olarak belirlenmiþtir.
Bu derece rahatsýzlýk yaratan gürültü sorununun hem tüm
kaynaklarda hem de ülke genelinde çözülmesi Bakanlýðýmýz tarafýndan
oluþturulan strateji þöyledir:
ÇEVRESEL GÜRÜLTÜ EYLEM PLANI
Çevre ve Orman Bakanlýðý olarak; Çevresel Gürültünün Deðerlendirilmesi
ve Yönetimi Yönetmeliði'nin uygulamaya konulmasý için “2009-2020
yýllarýný içeren “Çevresel Gürültü Eylem Planý” hazýrlanmýþtýr. Plan kýsa,
orta ve uzun vadeli hedefleri belirlemekte ve bu hedeflerin gerçekleþmesi
için yapýlmasý gereken çalýþmalarý içermektedir.
Kýsa Vadeli Hedefler
1.Çok hassas kullaným alanlarý ile bu alanlarý etkileyen açýk ve yarý açýk
eðlence yerleri 6 ay içerisinde Ýl Mahalli Çevre Kurulu Kararý ile
belirlenecektir.
2.Çok hassas kullaným alanlarýný etkileyen mevcut açýk ve yarý açýk
eðlence yerleri, en geç 1 yýl içerisinde belirtilen sýnýr deðerleri saðlayacak
þekilde gerekli tedbirler alýnarak kapalý hale getirilecektir.
3.Eðlence yerlerinin oluþturduðu çevresel gürültüye maruz kalan kiþilerin
ve yaþanan þikâyetlerin yoðunluðu göz önünde bulundurularak Ýl Mahalli
Çevre Kurul Kararý ile çalýþma saati sýnýrlamasý getirilecek veya canlý
müzik yayýný kaldýrýlacaktýr.
4.Canlý müzik yapan eðlence yerleri Canlý Müzik Ýzni alacaklardýr.
5.Çok hassas kullaným alanlarýnýn yakýnýnda, bitiþiðinde, altýnda veya
üstündeki alanlarda konser, gösteri, miting, tören, festival, düðün ve
benzeri gibi açýk hava faaliyetlerinin gerçekleþtirilmesi yasaktýr. Bu
faaliyetler ancak Ýl Mahalli Çevre Kurulu Kararý ile belirlenen alanlarda
yapýlabilir. Söz konusu faaliyetlerin gerçekleþtirileceði alanlar Ýl Mahalli
Çevre Kurulunca belirlenecektir.
6.Çok hassas kullanýmlarýn bulunduðu alanlarda eðlence maksadýyla
patlayýcý, maytap, havai fiþek ve benzeri maddeleri kullanmak ve
ateþlemek gibi faaliyetlerin, yapýlmasý yasaktýr. Bu faaliyetler ancak Ýl
Mahalli Çevre Kurulu Kararý ile belirlenecek alanlarda ve saatlerde
gerçekleþtirilebilir. Söz konusu faaliyetlerin gerçekleþtirileceði alanlar ve
saatler Ýl Mahalli Çevre Kurulunca belirlenecektir.
gerçekleþtirilebilir. Söz konusu faaliyetlerin gerçekleþtirileceði alanlar ve
saatler Ýl Mahalli Çevre Kurulunca belirlenecektir.
Orta Vadeli Hedefler
Gürültü haritasý; bir þehrin veya bir alanýn gürültü durumunu ortaya
koymak ve inceleme sahasý içinde bulunan gürültüden etkilenen; nüfus,
konut, okul, hastane sayýsýný belirlemek ve gerekli tedbirlerin alýnmasýný
saðlamak için yapýlmaktadýr. Bu kapsamda;
1. En geç 2013 tarihine kadar;
• 250.000'den fazla yerleþik nüfusu olan yerleþim alanlarý,
• Yýlda 6.000.000'dan fazla aracýn geçtiði ana kara yollarý,
• Yýlda 60.000'den fazla trenin geçtiði ana demir yollarý,
• Yýlda 50.000'den fazla hareketin gerçekleþtiði ana hava alanlarý,
için gürültü haritalarý hazýrlanacak,
2. Harita sonuçlarýna baðlý olarak en geç 2014 tarihine kadar gerekli
tedbirlerin alýnmasýna yönelik eylem planlarý hazýrlanacak,
3. Havayolu araçlarýna gürültü sertifikasý uygulamasýna baþlanacak ve
gürültü sertifikasý bulunmayan hava yolu taþýtlarýna gürültü tazminatý
ödeme zorunluluðu getirilecektir. Tazminatla ilgili esaslar Ulaþtýrma
Bakanlýðýnca belirlenecek ve en geç 3 yýl içinde uygulamaya geçilecektir.
4. Yýlda elli binden fazla iniþ/kalkýþýn yapýlan hava alanlarýnda Ulaþtýrma
Bakanlýðý tarafýndan; havaalaný çevresinde çevresel gürültü seviyesini
tespit etmek maksadýyla gürültü ölçüm/kontrol/izleme sistemi
kurdurulacaktýr. (Bu sistem Ankara, Antalya Ýstanbul(Atatürk) ve Ýzmir
havaalaný için kurulmuþtur.)
Uzun Vadeli Hedefler
1. En geç 2018 tarihine kadar;
• Nüfusu 100.000 ile 250.000 arasýnda olan yerleþim alanlarý,
• Yýlda 3.000.000'dan fazla aracýn geçtiði ana kara yollarý,
• Yýlda 30.000'den fazla trenin geçtiði ana demir yollarý,
için gürültü haritalarý hazýrlanacak,
2. Harita sonuçlarýna baðlý olarak en geç 2019 tarihine kadar gerekli
tedbirlerin alýnmasýna yönelik eylem planlarý hazýrlanacaktýr.
AB ÜLKELERÝNDE HAPÝS CEZASI BÝLE VAR
1. Ýngiltere'de; her türlü müzik yayýný yapan eðlence yerleri için yapýlan
baþvurularda kontrol sistemlerini içeren iþ termin planlarý veya gürültü
yönetim planlarý talep edilmektedir. Bu planlar baþvuru sýrasýnda esas
alýnmaktadýr.
Þikayetlere baðlý olarak yerel konseyler tarafýndan ilgili yerlerin lisanslarýný
tekrar gözden geçirme, iptal etme, saat sýnýrlamasý gibi uygulamalar
yapýlmaktadýr.
2. Fransa'da çevresel gürültü seviyesi sýnýr deðeri arka plan gürültü
seviyesini 3 dB den fazla aþmama þartý getirilmiþtir. Bu limit deðerlere
uyulmamasý durumunda iþletmeler için öngörülen cezalar;
• 7500 Avro (ihlalin tekrarý halinde ceza 5 misli arttýrýlmaktadýr)
• Diðer cezalar arasýnda 2 yýllýk hapis cezasý, kamu cezalarý verilebileceði
gibi ses sistemlerine ve ekipmanlarýna el koyma cezalarý da
öngörülmektedir.
Ýngiltere Uygulamalarý için Kaynaklar
1. Good Practise Guide on the Control of Noise from Pubs and Clubs, Institute of
Acoustics (2003)
2. Noise from Pubs and Clubs Final Report, W.J. Davies, DEFRA(2005)
3. Noise from amplified music played in discotheques, pubs and clubs - A review of
some national regulations, V. Desarnaulds (euronoise 2003)
4. Licensing Act 2003
Fransa Uygulamalarý için Kaynaklar
1. Çevre Gürültüsü ve Yönetimi I-II, Prof.Dr. Selma KURRA, Bahçeþehir Ü.(2009)
2. Noise from amplified music played in discotheques, pubs and clubs - A review of
some national regulations, V. Desarnaulds (euronoise 2003)
3. Survey Of Legislation, Regulations, And Guidelines For Control Of Community Noise,
I-INCE Technical Study Group On Noise Policies And Regulations, (2009)