6-Korsika ve Alsace-Moselle devlet içinde devlettir

10 Radikal
11Eylül2009Cuma
arkındaysa- muhalifbirmedyagrubunuimhaginızsıksık
rişimiolarakgörmüyorumbunu.
medyayazVelevki,omedyagrubununcanımaktankaçınınakastedilmişolsun...Ki,bunukuvyorum.
vetlemuhtemelbuluyorum.
Ama,sizne
Kararsahibinide,infazıyapanları
kadaruzakdur- dabaşkayerdearamalı...
mayaçalışırsaEnazındanişlerinnasılyürüdüğünızçalışın,banevaktizamanındaiçeridentanık
AKİFBEKİ
zenkonugelip,
olmuşbiriolarakben,böyledüşünü[email protected]
sizibuluyor.
yorum.
Benimpeşimidemedyameseleleri
★★★
birtürlübırakmıyor.
CevaplarımıtanetanesıraladıkYenibirgelişmemioldu,birigatansonra...Bendesizebirtanesorzetemideğiştirdi,birbaşkasıtransmakistiyorum;
fermioldu,münhalbiryönetici
BedeliniAydınDoğan’ınödeyeceği
kadrosumugöründü?...
birkavgayıbaşlatma,büyütme,sürGözlerbanadönüyor.
dürmehakkıkimindir?
HelebirmedyapatAydınDoğan’ınkeronusiyasiidareyle
sesindençıkacakcezaihtilafadüştüyse...
nınüstündenbaşkası
HeleheleDoğan
kahramanlıktaslıyorGrubu’naastronomik
sa...
birvergicezasıdaha
Arkasındaneoldukesildiyse...
ğunabakmadan,şahsi
İşteozaman,seyhesaplarıylahedeftareyleyingümbürtüyü.
yinedip,düşmanlığı
Sorguyailkçekilen
kışkırtıyorsa...
benoluyorum.
Patronununüstüne
‘Söylebakalım’digereksizhusumetçekiyorlar;nediyorsunbu
yorsa...
işe?
Söylenecekbirtek
‘Elininkörü’demişeykalıyor.
yorumişte,yetmez
Efeyiefeyapan,kıAydınDoğan
mi?
zanlarıdır.
★★★
KolpacıçakallarındüşmanlığıdeKaderdenkaçılmaz,biliyorum.
ğil,dostluğubozarefeyi.
OnuniçinlafıhiçdolandırmayacaEtrafındatoplandıklarıgün,efeğım.
ninkirlenmeyebaşladığıgündür.
Bakın,soncezaylailgilitavrım
Efelerindeğişmezyasasıdır.
nedir?
Töreye,raconakarşıgelinmez.
DoğanGrubu’nakesilenuçukpara
Otörederki;tuzakkurmayacakcezasını,birdefaçokabartılıbulusın,pusuatmayacaksın...Arkadan
yorum.
hançerlemeyecek,kiralıkkatiltutHesaplar,defterler,incelemeler,
mayacaksın.
kanun,mevzuat...TeknikhükümveBirefeyibunuyaparhaledüşürrecekbilgileresahipdeğilim.
mekyadaöylegöstermek,onayapıElbettekimsedeteftiştenmuaf
lacakenbüyükkötülüktür.
olamaz.
Veçakallar,bundanbaşkasınıakıl
Amaizahızorbirrakam...
edemez.
BusıradışımanzaradanhoşlandıTalihsizefelerinakıbeti,çakalğımıdakesinliklesöyleyemem.
meşrepkızanlarınelinedüşmektir.
Birdehaksızlıkçıkarsamaliyeci
Otarzkızanlarıntalihsizliğide,
arkadaşlarınşapkasından,ikrahetbirgünefelerinintepesininatacak
meyekadargiderduygularım.
olmasıdır.
Amma,doğrudansiyasiiradenin
Bendensöylemesi.
F
Hapiste 12 Eylül vahşetini yaşayan yazar Sezgin:
DiyarbakırCezaevi
utançmüzesiyapılmalı
göreEsatOktayYıldıran’ınvesayetini
yerinegetirmektir.SankiokatliamlaANKARA-DiyarbakırCezaevi’nin rıyapanlarındilekleriyerinegetiriliokulhalinegetirilmesine,12Eylüldö- yor.Cezaevininokuladönüştürülmenemindebucezaevinde17yaşındagi- sinekarşıyım.Onlarcakişininkatlerenveyıllarcaağırişkencelereşliğin- dildiği,kendiniateşeverdiğibiryerin
dekalanyazarYılmazSezginkarşıçık- yıkılıpokulyapılmasınıdoğrubulutı. Sezgin, Diyarbakır Cezaevi’nin yorum.Orasıutançmüzesiolmalı.
6Mayıs1980günü17yaşındayken
‘utançmüzesi’olmasınıistedi.
29yılönceDiyarbakırCezaevi’nde cezaevinegirdiğinidörtaysonradadaryaşadığı insanlık dışı uygulamaları beolduğunubelirtenSezgin,kendileRadikal’eanlatanSezgin,“Diyarbakır rine yaşatılan insanlık dışı vahşeti
Cezaevi’nin bütün duvarlarında slo- şöyleanlattı:“Darbeileişkenceyletaganlarvardı.Herkesokuyordu,amaben nıştım.1983yılınakadar,yani3yılişkencesiz geçen günüm
okur-yazar olmadığım
olmadı. Günlerce çırıliçinokuyamıyordum.Buçıplak40-50kişiyleaynı
nuniçinçokişkenceyihücreye konuluyorduk.
yordum. Benimle aynı
Birbirimizin ağzına işekoğuşta kalan Yozgatlı
memiziistiyorlardı.AnMehmet Ali hoca, akcakkabuletmeyenolurşamlarıranzanınaltında
sa, askerler kollarımıza
gizlice okuma yazmayı
bacaklarımıza basıyoröğretti.Böylecedahaazişlardı.Yereyatırarakbiri
kencegörüyordum”dedi.
ağzımıza işiyordu. Yani
Hükümetincezaevinin
yerineokulyapmaproje- YılmazSezgin,17ya- biz yapmayınca kendisine karşı çıkan Sezgin, şındacezaevinegirdi. leriyaparlardı.Bazentuvaletbileyasaktı.Suiçtişunlarısöyledi:“Yüzbaşı
EsatOktay‘burasıbirokul’diyordu.‘Siz ğimizkaplardatuvaletimiziyapıyorduk.
buaskeriokulunöğrencilerisiniz’di- Bizetahliliçinbalgamverindiyorlaryordu.‘Kesinliklegeçmişleilgilikafa- dı.Obalgamlarıalıpyemeklerimizeatınızdabirşeykalmayacak.Atatürk’ün yorlardı.Arkadaşımınmakatınasokudüşünceleriyle donatılacaksınız’ di- lancopubizeyalatıyorlardı.‘Türkmüyordu.Günün24saatimarşezberleti- sün’‘Kürtmüsün’diyesoruyorlardı.İşyorlardı.EsatOktay’ın,odönemyap- kence sonucunda Türküz diyorduk.
makisteyipdebaşaramadığınıbugün Amayineişkencegörüyorduk.”
AKP’nin demokratik açılım çalış‘demokratikaçılım’adıaltındayapmak
istiyorlar.Orasıokuladönüştürülmek malarınagüvensizlikbeslediğinidebeisteniyor. O zaman zindandı şimdi lirtenSezgin,“AKPsamimiolmalıdır”
okulolacak.Oranınokulolmasıbana diyekonuştu.
MESUTHASANBENLİ
DTP’liBirdalBakanErgin’e
‘12Eylülyargısı’nısordu
ANKARA-DTPDiyarbakırMilletvekiliAkınBirdal,12EylülaskeridarbesindensonraaçılandavalarıTBMM
gündeminetaşıdı.Birdal,AdaletBakanı
SadullahErgin’inyazılıolarakyanıtlamasıistemiyleMeclisBaşkanlığı’na
verdiğiyazılısoruönergesinde,12Eylül1980’degerçekleşenaskeridarbe
sonrasıyapılanuygulamalarlahukuk
sistemiveadaletduygusununyerlebir
edildiğiniifadeetti.Busüreçtebinlerce
kişininyargılandığını,hukuksuzveyasadışıbirşekildetutuklukaldığınıve
mahkemelerinyıllarcadevamettiğini
anımsatanBirdal,önergesinde,bakanaşusorularıyöneltti:
“12 Eylül 1980’den sonra oluşturulan sıkıyönetim mahkemelerinde
kaçdavaaçılmıştır?Budavalarınsanıksayısınekadardır?Budavalardan
sanıksayısı50’denfazlaolandavasayısı ne kadardır? Bu davalardan sonuçlanmayan var mıdır? Sonuçlanmayandavalarşuandahangiaşamadadır?Budavalarınbuncayolsürmesininnedeninedir?”(Radikal)
KorsikaveAlsace-Moselle
devletiçindedevlettir
6
Korsikaadasıdevletiçindedevletgibidir.Hatta,‘gibi’sifazladır.
Alsace-Mosellede;enhoşgörülüUlus-devletlerindahiduymayatahammül
edemeyeceği‘çok-hukukluluk’uygulamasıylayinedevletiçindedevlettir
3)Fransa’daHukuksalveYönetsel
AzınlıkHakları
BırakınızDenizAşırıToprakları,MetropolFransa’da
bileikiazınlıkkendibölgelerindeözelhukuksal/yönetselazınlıkhaklarına sahiptir:Alsace-MosellebölgesiveKorsikaadası.Düşününüz:BiriAlmansınırında,
öbürüada.
‘Dinselveetnikhaklar’,‘özeltemsilhakları’,‘özelyönetimhakları’:Bunlar,azınlıklarıntalepettiklerigrup
haklarıdır.Kolektif haklardır.Bunlarıniçindeenciddiolanıüçüncüsüyani‘özelyönetimhakları’dırveUlusdevletlerbunuvermektenhiçhoşlanmazlar.Çünkübu,
azınlığınkendikendiniyönetmesivekendini‘millet’ten
soyutlaması,ayırmasıdemektir.
Böyledurumlardaazınlıkyakimikonulardakararlarıkendisialır,yadadahailerigidervebuözerkliği
teritoryal(sınırlarıbellibirtoprakparçası)biçimesokarakbellibirbölgedeuygulatır.
Alsace-MoselleveKorsikaiçinburadabahsettiğim,
busonuncudurum,butaleplerinenciddiolanınınen
radikal/aşırıbiçimidir.Alsace-Moselle’deönemliölçüde
hukuksalartıhaklarvardır,Korsika’dadadoğrudandoğruyayönetselazınlıkhakları.Görelim:
Alsace-Moselle:
a)Alsace-Lorraine’inFransa’yadönmesindensonra, Alsace-Moselle’de Fransız ceza yasaları hemen
yürürlüğesokulmuş,amaAlmanhukukundangelen
yerelyasalarınbirkısmıkorunmuştur.FransaYargıtayı,bubizeçokacayipgelecekdurumu,1937’dealdığıbirkararla“BuyasalarFransızyasasıhalinegelmiştir”diyerekteviletmekzorundakalmıştır.
Çokdaakıllılıketmiştir,çünkübugünFransa’daAlsace-Lorraine’dehiçbirazınlıksorunuyoksa,butür
pragmatikakıllılıklarsayesindeyoktur.
b)AlmanyasınaileşmeyeFransa’danöncebaşladığıiçin,sosyalgüvenlikönlemleriaçısındanzamanının
önündeolmuştur.BölgeFransa’yageçtiktensonrabu
hukukkurallarıdamuhafazaedilmiştir.Örneğinbubölgede,sosyalsigortalılarınyüzde20yerineyüzde10katılımpayıödedikleriekbirsosyalgüvenliksistemiyürürlüktedir.
c)19.yüzyılAlmanyasındabelediyebaşkanıgerçek
bir yönetim makamı niteliği taşıdığından, bölge
1918’deFransa’yageçtiktensonrada
buradakibelediyebaşkanlarınınyetkileri,Fransa’nındiğerbelediyebaşkanlarınınkinden fazla olmuştur.
Durumancak1982yerelyönetimyasasısonucueşitlenebilmiştir.
d)BubölgedekiderneklerAlman
MedeniKanunu’nunçeşitlimaddelerinetabidirler.Örneğinbölgeselhukukagörekurulmuşbirdernek,kâr
amacıgüdebilir.
Buyurunsize,“Artıkokadardaolmaz”dedirtecekbirörnekdaha:
Alsace-Mosellebölgesindegeçerli olan kimi yasalar, örneğin Yerel
DerneklerYasasıFransızcayaçevrilmemiştirbile; Almancaolarakdurmaktadır.1975’teİstinafMahkemesi,buyasanınAlmancaolmasınedeniylegeçersizolduğuyolundakibir
başvuruyureddetmiştir.
10Mart1988’deFransızYargıtayıbirkararındaşöyledemiştir:“KimiAlmancayerel
hukukmetinleriniyürürlüktetutan1Haziran1924
sayılıyasa,bunlarınuygulanmasınıFransızcaolarak
yayımlanmışolmalarınabağlamamıştır”.YaniFransa’da
uygulanankimiyasalaryalnızcaAlmancadır.
Devamedelim:Bölgeninbuhukuksalayrıcalıkları,
‘Azınlıkları reddeden’ Fransa’daki Anayasa Konseyi’ndendeonaygörmüşveKonseybuazınlıkayrıcalıklarını‘Cumhuriyet’inbölünmezliği’veya‘yurttaşlarıneşitliği’ilkelerineaykırısaymamıştır.
Korsika
Fransa’yıTürkiye’dekiUlus-devleteveÜniterDevleteörnekgösterenlerifenapişmanedebilecekasılörneğegeldik.ÇünküKorsikaadasıFransa’danteritoryalolarakayrıyönetilenbirbirimdir.
Okadarki,DenizAşırıTopraklar’dauygulananfarklıhukuktanesinlenenözelstatüsü,MetropolFransa
ilebuDenizAşırıTopraklararasınaoturanbiryeresahiptirvebugünFransa’dakitekörnektir.
Burada,Korsika’nın1982,1991ve2002yasalarıyla
yaşadığıdeğişikliklerianlatmayacağım.Yalnızcaşuan-
B İ T E R K E N
İşinacayiptarafıTürkulusçularınındünya
konusundakaranlıktaoluşudeğil.Çünkü
bütündünyadamilliyetçilerdünyayakapalıdır.
İşinenacayiptarafı,yukarıdaanlattığımyeni
Fransa’yı,hiçFransaadınıanmadanbir
reformönerisiolarakyazıpyayınlasaydımve
deseydimki:“Şuadamızaözerklikverelim,
şubölgemizeşuhaklarıgetirelim,şusınır
bölgemizdeduruşmalardaistenilendil
konuşulabilsin,şubölgemizdeayrı
Korsikaadası,1991yılındagetirilen‘KorsikaTeritoryalKolektivitesi’adlıbirözelstatüyleyönetilir.Bustatününgetirdiğiyetkileraklagelebilecekbütünalanlarıiçinealır.
dakidurumunuvereceğim.Korsika’nınayrıbirHukuksalVarlık’ı,ayrıbirMeclis’i,ayrıbirYürütmeOrganıvardır.
a)KorsikaTeritoryalKolektivitesi:
Ada,1991yılındagetirilen“KorsikaTeritoryalKolektivitesi”(CollectivitéTerritorialedeCorse)adlıbir
özelstatüyleyönetilir.Meselabizde,yokya,MarmaraAdası’nınözelbirstatüyleyönetilmesigibi.Varaslında:Lozan’ın14.maddesiİmrozveBozcaada’nınözel
birstatüyleyönetileceğiniöngörmüştür.Amahiçbirzamanuygulamadıkbugünekadar.
Bustatününgetirdiğiyetkileraklagelebilecekbütünalanlarıiçinealır:Ekonomikkalkınma,maliişler,
tarım,ormancılık,turizm,enerji,konut,hertürlüulaşımvetaşımacılık,eğitim,yükseköğretim,araştırma,
meslekîformasyon,hertürlüokulinşası,mekânındüzenlenmesi,çevrekoruması,yerelkalkınma,Korsika
dili ve kültürünün geliştirilmesi, sanat ve kültür,
devleteaitolmayantarihselyapılarınkorunması,vs..
KorsikaTeritoryalKolektivitesininbuişleri,eskiden
namesiyleonudağıtabilir.Budurumda,ikiayiçinde
yenibirMeclisseçiminegidilir.BusüreiçindecariişlereYürütmeKonseyiBaşkanıbakarveonunbukararlarıKorsikavalisininonayıylayürürlüğegirer.
KorsikaMeclisi’ndekigörüşmelergenellikleFransızca olarak yürütülmekle birlikte, isteyen üyeler
Korsikadilindekonuşabilir.
Meclis26Haziran1992’deKorsikadilinibütünadadaresmidililanedenbirkararalmıştır(md.1).Aynı
karar,resmidilolarak“KorsikahalkınındiliKorsikacanın” ve “Devletin resmi dili olan Fransızcanın”
KorsikaMeclisininikiresmidiliolacağınıbelirtmiştir(md.2).Md.5’egöreherdüzeydeöğrencilerhaftadamaksimumüçsaatKorsikadiligöreceklerdir.
BununlabirlikteotarihtenbuyanaKorsikaMeclisi’ndenveFransızHükümeti’ndenbukonudabirses
gelmemiş,bukararbirsonuçyaratmadankalmıştır.
c)KorsikaYürütmeKonseyi:
YürütmeKonseyi,KorsikaMeclisiiçindenseçilenbir
başkanvealtıüyedenoluşur.Konsey’ingörevi,KorsikaTeritoryalKolektivitesi’niher
alandayönetmekveözelliklede
ekonomik, toplumsal, eğitsel ve
kültürel kalkınma konuları ile
mekânın düzenlenmesi konularındafaaliyetgöstermektir.
KonseybaşkanıveüyeleriMeclis’intoplantılarınavegörüşmelerine katılabilirler. Meclis, Konsey’ibirgüvensizlikoyuyladüşürebilir.Fakatbugerçekleşmeden
önce,boşlukolmasındiye,Meclis’te
siyasalgruplarınyenibirYürütme
Konseyiüzerindeanlaşmayavarmışolmalarışarttır.
YürütmeKonseyibaşkanı,KorKorsikaadasının(haritasika Teritoryal Kolektivitesi’ni
dasiyah)ünlüKorsikalı
temsileder.Adanınitaamiriodur.
amblemininyeraldığı,
HeryılMeclis’ebirraporsunan
ayrıbayrağıvar.
başkan,Kolektivite’dekikamuhizmetlerikonusundaFransabaşbakanınahertürlüöneriyigötürme
‘ulusal’statüdeykenşimdi‘teritoryal’statükazananye- yetkisinesahiptir.
reldairelerceyürütülür.
Meclis’eveKonsey’eKorsikaEkonomik,Toplumsal
veKültürelKonseyidanışmanlıkyapar.
b)KorsikaMeclisi:
Çoközetle,efendim,KorsikaadasıdevletiçindedevAdanınsorunları,1982’denbuyanaKorsikalılarta- letgibidir.Hatta,“gibi”sifazladır.
rafındanaltıyıllığınaseçilenbir‘KorsikaMeclisi’taAlsace-Mosellebölgeside;enhoşgörülüUlus-devrafındantartışılırvekararabağlanır.Yıldaüçeraysü- letlerindahiduymayatahammüledemeyeceği’çok-hurebilenikiolağantoplantıyapanveayrıcaolağanüs- kukluluk’uygulamasıyla,eskicandüşmanıAlmantüdetoplanabilenellibirüyelibuMecliskendiiçtü- ya’nındilinimahkemelerdekonuşturmasıyla,Alman
züğünüyapar,KorsikabütçesiniveKorsikagelişmepla- yasalarınıbileAlmancauygulamasıyla,yinedevletiçinnınıkabuleder,birdeaşağıdaanlatacağım’Yürütme dedevlettir.
Konseyi’nidenetler.
Budurum,‘benzetmekgibiolmasınama’;Hatay’da
FransaParlamentosu,Korsika’yıilgilendirenyasata- ArapçayıveSuriyehukukunu,KarsveArdahan’dada
sarılarıvekararnamelerçıkarmadan,KorsikaMeclisi’ne RusçayıveMoskofhukukunugeçerlikılmaklaaynıdanışmakzorunda.Meclisbunlarkonusundakieğili- dır.Türkiye’yedurmadanörnekgösterilenFransa,işminibirayiçindebildirir;acildurumlardabusüreKor- teböylebirülkedir.
sikavalisinintalebiüzerineonbeşgüneindirilebilir.
Bitirmeden,sizibıktırmakpahasınatekrarMitterMeclis,Korsika’yıilgilendirenyasavedüzenleme- rand’adönmekistiyorumçünküTürkiye’ninkurtuluşu
lerde değişiklik yapılmasını Fransız Hükümeti’ne osözlerde:
önermeyetkisinesahiptir.
“Fransa’nınKURULABİLMESİiçin,geçmişte,güçKorsika Meclisi’nin işlemez hale gelmesi duru- lüvemerkeziyetçibiriktidaragereksinmeduyulmuştur.
munda,FransızHükümeti,BakanlarKonseyikarar- Bugün ise, DAĞILMAMASI için, siyasal iktidarın
ağırlıklıolarakyerelyönetimlerebırakılmasızorunlu
halegelmiştir.”
Meclis,ayrıYürütmebulunsun”.Bunların
yarısınıdemişolsaydım,“Milletinbölünmez
bütünlüğünübozmak”tantutun,“halka
kinvenefretyaymak’tangeçerek“Örgüt
propagandasıveüyeliği”nekadarherbir
şeydenmahkemeyeverirlerdide,hayatımın
gerikalanınıiçeridegeçirirdim.İşinasılacayip
tarafıişteburasıdır.Veya,eğergünlerdir
yazdıklarımlatamanlatamadıysam,
Ulus-devletaynenbudur.
CMYB
Kaynakça:
Gazetedizisiolduğuiçindipnotveremedim.Bununla
birlikte,buradakibütünbilgilerşuikikaynağındipnotlarındarahatçabulunabilir:
1)B.Oran,Türkiye’deAzınlıklar-kavramlar,teori,Lozan,içmevzuat,içtihat,uygulama-,güncellenmiş5.baskı,İstanbul,İletişimYayınları,2008.
2)B.Oran,AzınlıkRaporudavasındaokunmuş“Karşıİddianame”,<http://baskinoran.com/belge/KarsiIddianame-15-02-2005.pdf>
BİTTİ
CMYB
Medya efelerinin raconu