BOSB`dan Tablo

Transkript

BOSB`dan Tablo

Sinerji BOSİAD
yayın organıdır
Birlikte üretelim, birlikte büyüyelim...
Yıl 1 | Sayı 2 | Eylül / Ekim 2013
BOSB’dan
Gururlandıran
Tablo
Bursa Organize Sanayi Bölgesi,
BTSO 250 ve İSO 1000 araştırmalarına
açık ara damgasını vurdu.
Devler arasındaki 52 firma,
fark yarattı. s16
Patronlar,
gelecekten
umutlu…
Son çeyrek ve 2014’e ilişkin
tahminlerde iyimser hava
göze çarptı. s44
İşçi
çıkarmadan
krizleri atlattı
Hasan Candan, krize karşı
mali gücü nasıl koruduklarını
anlattı. s60
‘Bursa’nın
enerjisi yerinde’
Çetin Öztunalı, Bursa sanayisi ve
BOSB’un ‘enerji’ analizini yaptı. s32
2
BOSİAD SİNERJİ / Eylül - Ekim 2013
Sinerji
s16
s32
Birlikte üretelim, birlikte büyüyelim...
s36
Sinerji BOSİAD yayın organıdır
Eylül / Ekim 2013
Yıl 1 Sayı 2 Yayın Süresi 2 ayda 1
Yayın Bölgesi Bursa
BOSİAD adına sahibi
Yavuz Yiğit
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Abdullah Bayrak
Bursa OSB Yönetim Kurulu
Ali Uğur Yönetim Kurulu Başkanı
Hüseyin Durmaz Yönetim Kurulu Başkan Vekili
Cemal Tuna Yönetim Kurulu Üyesi
Baran Çelik Yönetim Kurulu Üyesi
Yavuz Yiğit Yönetim Kurulu Üyesi
s60
içindekiler
02
04
16
Bursa OSB Bölge Müdürü
A.Türker Ertürk
BOSİAD Yönetim Kurulu
Faik Çelik Yönetim Kurulu Başkanı
Abdullah Bayrak Yönetim Kurulu Üyesi
İlker Oral Yönetim Kurulu Üyesi
Ali Hadi Türkay Yönetim Kurulu Üyesi
İhsan İpeker Yönetim Kurulu Üyesi
Ahmet Parseker Yönetim Kurulu Üyesi
Yavuz Yiğit Yönetim Kurulu Üyesi
Turgut Şahin Yönetim Kurulu Üyesi
Hasan Candan Yönetim Kurulu Üyaesi
Murat Yuvakuran Yönetim Kurulu Üyesi
Tayfur Coşkunüzer Yönetim Kurulu Üyesi
Dergi İletişim
Bursa Organize Sanayi Bölgesi
Lacivert Cd. No: 8 Nilüfer / BURSA
Mobil: 0 530 941 33 39
Tel: 0 224 243 20 01
Fax: 0 224 243 20 02
Web: www.bursabosiad.org
[email protected]
Yayına Hazırlayan
Yazıevi İletişim&Yayıncılık
Tel: 0 224 451 66 67
Fax: 0 224 451 70 71
Konak Mahallesi Eğitimciler Cd.
Leylak Sk. No:20 K:3 D:4 Nilüfer/Bursa
[email protected]
www.yazievi.com.tr
Baskı
AKMAT
Organize San. Böl. A. Osman Sönmez Bulv.
2. Sk. No: 1 16159 Nilüfer / Bursa
Tel: 0224 243 29 29 (pbx) Fax: 0224 242 51 00
www.akmat.com.tr
Baskı Tarihi
27.09.2013
Yayın Türü
Yerel Süreli
Sinerji, Bursa Organize Sanayi Bölgesi Sanayicileri ve İş Adamları
Derneği’nin (BOSİAD) yayın organıdır. Dergide yayınlanan yazı ve
makaleler kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir. Yazı ve reklamların
sorumluluğu yazana veya reklam verene aittir.
s64
06
09
10
12
13
14
28
56
57
58
62
32
36
60
34
44
38
42
52
66
54
64
70
74
s44
Sinerji’den Mesaj
“Göğsümüzü Kabartan Bu Gurur, Hepimizin…”… Ali Uğur
“BOSİAD, ‘Sinerji’ Oluşturmaya Devam Edecek”… Faik Çelik
Kapak Konusu
BOSB’un gururlandıran tablosu
BOSB ve BOSİAD’dan…
Bursa OSB tüketim verileri
Enerjide verimli atak
Vali Münir Karaloğlu’na ziyaret
BOSB ve BOSİAD’dan ortak iftar
BOSB’dan ‘vefa’ iftarı
BOSB Camii’nde Ramazan…
BOSB ve BOSİAD’da ‘Gurur Gecesi’
Otomotiv Kümesi’nde tempo artıyor
BOSB’da hedef 2023
Tekstil Kümesi’nden strateji hamlesi
Afgan heyetinden ziyaret
Röportajlar
Bursa’nın ‘enerji’si yerinde Çetin Öztunalı
BTÜ’den BOSB’a Özel Merkez Prof. Dr. Şule Altun
“İşçi çıkarmak en son iş” Hasan Candan
Araştırma/İnceleme
BOSB, AR-GE’de de zirvede
Patronlar, son çeyrek ve 2014’ten ne bekliyor?
Görüşler
OSB altyapı tesislerine ait Katılım Payı Ödemeleri gider yazılabilir mi? Şerif Arı
TMSF ve TOKİ paylaşımı BOSB’u etkilemez Ahmet Özenalp
Sürdürülebilir başarı için yol haritası Emin Direkçi
Detoks için vazgeçilmez ikili: Enginar ve Hindiba Tunca Toker
Firmalar
Yalın üretimle verimliliğe katkı sağlıyor Coşkunöz Holding
İsminin sorumluluğunu taşıyor Destek Amortisör
Gezi-Hobi
Gezi: 1001 Gece Masalı Gibi İran-Persepolis
Hobi: Gündüz iş, akşam musiki Ermaksan TSM Korosu
1
BOSB’dan / Ali Uğur
Göğsümüzü kabartan
bu gurur, hepimizin…
Ali Uğur
BOSB Yön. Kur. Bşk.
Sinerji’nin 2. sayısı ile tekrar merhaba,
Ekonominin can damarlarının attığı Türkiye’nin
ilk organize sanayi bölgesi olan Bursa Organize
Sanayi Bölgesi (BOSB), yarattığı katma değeri
geçtiğimiz aylarda bir kez daha gözler önüne
serdi.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın (BTSO) Bursa’daki En Büyük 250 Firma Araştırması ile İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) iki bölümde açıkladığı
En Büyük 1000 Firma Araştırması’nda BOSB’un
yıllardır sürdürdüğü başarıyı tekrarladığına şahit
olduk.
Bu gelenekselleşen araştırmalarda firmalarımızın
2012 yılında kat ettikleri başarı, gerçekten övgüye değer. Ekonominin küresel dengeler itibariyle
hızlı dönüşüme girdiği bir süreçte, Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren firmalarımızın başarılarının üstüne daha fazlasını katarak
bizleri gururlandırmaları çok önemlidir.
Bizleri gururlandıran, bölgedeki diğer sanayi
kuruluşlarına örnek olan firmalar için gerçekleştirdiğimiz ödül törenine olan katılım ve ilgi de
bizleri bir hayli memnun etti. Geride kalan 52 yılda her zaman örnek olmayı başaran bölgemizin
başarısını bir kez daha kanıtlayan firmalarımızı
gönülden kutluyoruz.
Araştırma sonuçları kadar, Ramazan ayında
BOSB olarak düzenlediğimiz ve eski ile yeni
BTSO Meclis üyelerini bir araya getirdiğimiz iftar
yemeği de bizim için çok önemliydi. Bu kutsal
ayda, Bursa Organize Sanayi Bölgesi Sanayici ve
İş Adamları Derneği (BOSİAD) ile el ele vererek
düzenlediğimiz iftar organizasyonumuz birlik
beraberliğimizi pekiştirdi. Tüm bunların yanında
BOSB Camii’nde ilk kez bu yıl Ramazan’ın tamamına yaydığımız iftar yemeklerinde desteklerini
2
esirgemeyen sanayicilerimize de özellikle teşekkür ediyorum.
Bölgemiz, göğsümüzü kabartan araştırmaların
sonuçları ve iftar organizasyonlarının yanı sıra
oldukça yoğun bir dönem geçirdi. Enerji verimliliğindeki duyarlılığımızı, aldığımız belgeyle
kanıtladık.
Otomotiv ve Tekstil Kümesi’ndeki ara değerlendirme toplantılarında da sektöre yön veren ve
yeni dinamizm yaratan sonuçlar elde ettik. Bu
yöndeki çalışmalarımızı bundan sonraki süreçte
de yoğunlaştırarak sürdüreceğiz.
Kuzey Irak’tan sonra bölgemizi ziyaret eden Afganistan heyetinin temasları da önemli gündem
maddeleri arasında yer aldı. Yurtdışı temaslarımızı bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da
artırarak devam ettireceğiz.
Ortak çalışma kültürünü sinerji etrafında yoğunlaştırarak sürdüren BOSB; sonbahar itibariyle
firmaları, yöneticileri ve çalışanları daha iyi noktalara getirmek için kapsamlı ve sonuç odaklı
çalışmaların arkasını getirecektir.
Hiçbir zaman taviz vermediğimiz şeffaf ve ulaşılabilir yönetim anlayışımızla, ülke ekonomisinin
dinamosu konumundaki bölgemizi daha iyi yerlere taşımaktan başka bir gayemiz yok. 52 yıllık
çınar misali varlığını sürdüren BOSB, bundan
sonra da örnek teşkil edecek çalışmalara imza
atacaktır.
3
BOSİAD’dan / Faik Çelik
BOSİAD, ‘Sinerji’ oluşturmaya
devam edecek
Faik Çelik
BOSİAD Yön. Kur. Bşk.
Değerli Okurlar,
Daha çok sosyal faaliyetler noktasında siz sanayicilerimiz ve iş adamlarımızla birlikte olmayı hedefleyen bir platform olan BOSİAD, örnek teşkil
eden çalışmalarıyla yoluna devam ediyor.
52 yılı geride bırakan Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren sanayici ve iş adamlarımızın buluştuğu BOSİAD olarak, haklı bir gururu yaşıyoruz.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası ile İstanbul Sanayi
Odası’nın açıkladığı araştırma sonuçlarında listeye giren bölgemizin firmaları, gurur kaynaklarımız oldu. Ülkemizin ilk organize sanayi bölgesi
durumundaki bölgemizde faaliyette bulunan
fabrikalarımız; üretimleri, istihdamları ve ihracatları ile sadece Bursa’mız veya bölgemize değil ülkemiz ekonomisine önemli katkılar sunduklarını
bir kez daha kanıtlamışlardır.
Bu gurur tablosunun mimarlarını gerçekleştirdiğimiz ödül töreniyle onurlandırdık. Bu töreni
artık geleneksel hale getireceğimizi de ifade
edelim. Her iki odanın da araştırmalarına göre
ekonomiye değer katan firmalarımızın yönetici
ve çalışanlarına BOSİAD Yönetimi olarak teşekkür ediyor ve başarılarının devamını diliyoruz.
İlerleyen yıllarda da bu gurur tablosunun daha
da büyüyerek devam etmesi için BOSİAD olarak
üzerimize düşen görevleri yerine getirmeye hazır olduğumuzu da bilhassa belirtmek isterim.
BOSİAD olarak başından beri olduğu gibi yine
yoğun bir faaliyet dönemi geçirdik. Sanayici ve iş
adamlarımızın sorunlarına birebir kulak verip çözüm yollarını devreye aldık. Bu yönetim anlayışımız, bundan sonra da devam edecektir. Sosyal
sorumluluklarımız kapsamında ve bölgemizin
yararına çeşitli aktiviteleri de desteklemeye devam ettik ve edeceğiz.
4
Bölgemizin ve bölgemizdeki fabrikalarımızın faaliyetlerini sizlerle paylaşmak amacıyla yayınına
başladığımız SİNERJİ dergimiz sayesinde ise sizlere çok daha sağlıklı bilgi akışı sağlamaya başladık. İkinci sayısında sayfa sayısını artırdığımız
dergimizin içeriğini de zenginleştirerek yolumuza devam ediyoruz.
Bölgemizdeki yatırımlar ve hizmetler de yoğunlaşarak sürüyor. Yeni sosyal tesisimiz bölgemizdeki sanayicilerimize ve iş adamlarımıza, fabrika
yöneticilerimize, sosyal anlamda faydalanabilecekleri bir mekân olarak hizmet vermeye başladı. Böylece sanayiciler ve iş adamları ile fabrika
yöneticilerimiz arasında daha çok kaynaşmanın
yaşanmasına, birlik ve beraberliğin daha üst
noktalara çıkmasına imkân sağlanması için ilk
adımlar atılmış oldu.
Sözün kısası; bölgemiz sanayicisinden aldığımız
güç ile demokratik, şeffaf sorumluluk ilkeleri
doğrultusunda Yönetim Kurulu Üyesi arkadaşlarımızla birlikte çalışmalarımızı gerçekleştirdik.
Aynı düşünce ve yaklaşımla da görevimize devam ediyoruz.
SAC
İȘLEME
MAKİNELERİ
yenilikçi teknolojiler.
FIBERMAK
Momentum Gen-2
> Yeni Nesil Fiber Lazer.
FIBERMAK Momentum Gen-2
Yeni ve gelișmiș CNC yazılımı ile yüksek hızlarda kusursuz kesim.
Modern ve ergonomik tasarımı ile fark yaratan bir düșünce.
Organize Sanayi Bölgesi, Lacivert Cad. No:6 Nilüfer, Bursa / TÜRKİYE
T: +90 224 294 75 00 (pbx) F: +90 224 294 75 49
www.ermaksan.com.tr | [email protected]
/ermaksan.com.tr
/ermaksanmachine
/ErmaksanTV
5
Bursa OSB / Tüketim Verileri
Bursa OSB tüketim verileri ve hizmet fiyatları
A) DOĞALGAZ TÜKETİMİ
300.000.000
DOĞALGAZ ÇEKİŞLERİ
250.000.000
2012
2013
Sm
Sm
MAYIS
43.239.789
60.347.288
HAZİRAN
55.792.782
63.033.194
150.000.000
TEMMUZ
88.510.171
69.704.378
100.000.000
AĞUSTOS
79.947.521
63.004.607
TOPLAM
267.490.263
256.089.467
AY
3
3
200.000.000
Doğalgaz Çekişleri
2012 Sm3
50.000.000
Doğalgaz Çekişleri
2013 Sm3
0
MAYIS
HAZİRAN
TEMMUZ
AĞUSTOS
TOPLAM
B) ELEKTRİK TÜKETİMİ
300.000.000
ELEKTRİK TÜKETİMİ
AY
250.000.000
2012 (milyon kwh)
2013 (milyon kwh)
MAYIS
79.575.356
84.780.330
HAZİRAN
81.285.020
83.860.933
150.000.000
TEMMUZ
79.756.996
89.787.700
100.000.000
TOPLAM
240.617.372
258.482.963
50.000.000
Elektrik Tüketimi 2012
(milyon kwh)
0
Elektrik Tüketimi 2013
(milyon kwh)
200.000.000
MAYIS
HAZİRAN
TEMMUZ
TOPLAM
C) SU TÜKETİM VERİLERİ
Su Üretim-Tüketim 2012-2013 8 Aylık Karşılaştırması
1. 2013 yılı 8 aylık dönemde
1.898.872 m3 1’inci kalite su
satışı gerçekleştirilmiştir. 2012
yılının aynı döneminde ise
2.055.339 m3 1’inci kalite su
satışı gerçekleştirilmiştir.
2.500.000
2.000.000
2.055.339
1.898.872
1.500.000
1.000.000
500.000
2012
0
2013
1. KALİTE SU SATIŞI m3
D) AĞUSTOS 2013 İTİBARİYLE HİZMET FİYATLARI
6
HİZMETLER
Birim fiyatı/TL
Doğalgaz
0,749353 TL/sm3
Elektrik
0,202151 TL/kwh
1. Kalite Su
3,85 TL/m3
2. Kalite Su
0,80 TL/m3
2. 2013 yılı 8 aylık
dönemde 7.670.080
m3 proses suyu
üretilmiştir. 2012 yılının
aynı döneminde ise
7.835.015 m3 proses
kalite su üretimi
gerçekleştirilmiştir.
8.000.000
7.500.000
7.835.015
7.670.080
7.000.000
6.500.000
6.000.000
2012
5.500.000
2013
PROSES KALİTE SU ÜRETİMİ m3
7
ekonomi dünyası / son veriler
Bütçe, 8 ayda 231 milyon TL açık verdi
Merkezi Yönetim Bütçesi, Ağustos’ta 3,1 milyar
lira açık, Ocak-Ağustos döneminde ise 231 milyon lira fazla verdi. Buna göre, bu yıl ağustos
ayında bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına
göre yüzde 5,5 oranında artarak 31,9 milyar lira,
bütçe giderleri ise yüzde 10,1 oranında artarak
35,1 milyar lira olarak gerçekleşti. Ocak-Ağustos
döneminde ise bütçe gelirleri, 2012’nin aynı
dönemine göre yüzde 17,9 oranında artarak
259,9 milyar lira, bütçe giderleri ise yüzde 13,4
oranında artarak 259,7 milyar lira oldu. 2013 yılı
Ocak-Ağustos döneminde faiz giderleri geçen
yılın aynı dönemine göre yüzde 4,1 oranında
artarak 37 milyar 738 milyon lira oldu. Personel
giderleri, yılın 8 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,2 oranında artarak 64 milyar
924 milyon lira oldu.
Cari açık beklenenin üzerinde çıktı
Merkez Bankası verilerine göre, cari açık Temmuz
2013’te 5 milyar 786 milyon dolar ile beklenenin
üzerinde gerçekleşti. Cari açığın 5,50 milyar dolar seviyesinde çıkması bekleniyordu. Haziran
ayı cari açık verisi de 4,45 milyar dolardan 4,63
milyar dolara revize edildi. 2013 yılı Ocak-Temmuz dönemi cari işlemler açığı ise, yılın 7 aylık
döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre
8 milyar 4 milyon dolar artarak 42 milyar 99 milyon dolara yükseldi. Aynı dönemde, cari işlemler
açığında etkili olan dış ticaret açığı 7 milyar 642
milyon dolar artarak 48 milyar 604 milyon dolara çıktı. Türkiye’nin Temmuz ayında cari işlemler
açığı 5 milyar 786 milyon dolar olurken, yıllıklandırılmış bazda cari işlemler açığı 55 milyar 754
milyon dolar oldu.
İhracatta hız kesmek yok
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, Ağustos ayında ihracatın 2012
yılının aynı ayına göre yüzde 1,4 artarak 10 milyar 594 milyon 536 bin dolar olarak gerçekleştiğini açıkladı. Büyükekşi, Türkiye’nin 8 aylık ihracatının yüzde 1,3 artarak, 98 milyar 887 milyon
dolara, son 12 aylık ihracatın ise yüzde 5,3 artışla
151 milyar 389 milyon dolara yükseldiğini de
söyledi. Ağustos ayında en fazla ihracatı 1 milyar
447 milyon dolar ile kimyevi maddeler sektörü
yaptı. 1 milyar 401 milyon dolar ile hazır giyim
sektörünün ikinci, 1 milyar 266 milyon dolar ile
otomotiv sektörü üçüncü sırada yer aldı.
Sanayi üretiminde artış yaşandı
Temmuz’da sanayi üretimi geçen yılın aynı ayına
göre yüzde 4,6 oranında bir önceki aya göre yüzde 0,9 oranında arttı. Madencilik ve taş ocakçılığı
sektörü endeksi yüzde 1,8 azaldı. İmalat sanayi
sektörü endeksi yüzde 1,1, elektrik, gaz, buhar
ve iklimlendirme üretimi ile dağıtımı sektörü
endeksi ise yüzde 0,5 artış gösterdi. Ana Sanayi
Grupları sınıflamasına göre ise 2013 Temmuz’da
bir önceki aya göre en yüksek artış yüzde 2,7 ile
dayanıklı tüketim malı imalatında görüldü. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayisinde en yüksek artış yüzde 10,0 ile motorlu
kara taşıtı, treyler ve yarı treyler imalatında oldu.
Enflasyon frene bastı
Ağustos ayında enflasyon düşüşe geçti. TÜFE
beklentilere paralel şekilde yüzde 0.10 düştü. 8
aylık enflasyon yüzde 4,21 olurken yıllık enflasyon yüzde 8,17 oldu.Yıllık TÜFE artışı ise yüzde
8,17 oldu. Yıllık TÜFE Temmuz ayında yüzde
8,88 oranındaydı. Sekiz aylık enflasyon yüzde
4,21 oldu. Tüketici fiyatları bazında Ağustos’ta
en yüksek fiyat artışı, yüzde 17,47 ile yumurtada görüldü. Yumurtayı, fiyatı yüzde 6,51 artan
mücevher ile fiyatı yüzde 5,26 artan kaşar pey8
niri izledi. Fiyatı en fazla düşen ürün ise yüzde
27,14 ile domates oldu. Grup bazında aylık en
yüksek artış da yüzde 2,28 ile ulaştırmada gerçekleşti. Ana harcama grupları itibariyle Temmuz
ayında endekste yer alan gruplardan haberleşmede yüzde 0,94, eğitimde yüzde 0,81, lokanta
ve otellerde yüzde 0,58, sağlıkta yüzde 0,45 artış
gözlendi. Aylık en fazla düşüş gösteren grup ise
yüzde 4,68 ile giyim ve ayakkabı oldu.
faaliyetler / enerji belgesi
Enerjide
‘Verimli’ Atak
Bursa OSB, birçok alanda olduğu gibi enerji verimliliğinde de örnek oluyor. Bursa OSB, son olarak TSE
EN ISO 50001:2011 Enerji Yönetim Sistemi Belgesi’ni aldı.
Türkiye’nin ilk organize sanayi bölgesine (OSB) sahip olan Bursa’da sanayide enerji verimliliği adına
çok önemli bir adım atıldı. Bursa Organize Sanayi
Bölgesi (BOSB), enerji verimliliğindeki duyarlılığını
yeni bir belgeyle kanıtladı.
Belge Sayısı Artırılacak
ve konu hakkında açıklamalarda bulunan BOSB
Yönetim Kurulu Başkanı Ali Uğur, “Türkiye’de kurulan ilk OSB olma özelliğini taşıyan bölgemiz, bugüne kadar yürütmüş olduğu birçok çalışma ile
örnek olduğunu ispatlamıştır. Aldığımız bu sertifika da enerji verimliliği konusuna karşı olan hassas
tutumumuzu kanıtlamış oldu” diye konuştu.
Bilinçlendirme Çalışmaları…
Bursa Organize Sanayi Bölgesi Bölge Müdürlüğü
(BOSB), TSE EN ISO 50001:2011 Enerji Yönetim
Sistemi Belgesi sahibi oldu. BOSB Müdürlüğü,
enerjiyi verimli kullanmaya yönelik gösterdiği
hassasiyeti, TSE EN ISO 50001: 2011 Enerji Yönetim Sistemi Belgesi’ni alarak ispatlamış oldu.
Daha önce Kalite Yönetim Sistemi Belgesi, Çevre
Yönetim Sistemi Belgesi ile İş Sağlığı ve Güvenliği
Sistemi konusunda yeterliliğini kanıtlayan BOSB
Müdürlüğü, belge sayısını her geçen gün arttırma
hedefiyle çalışmalarını hızlandırdı.
Enerjinin verimli kullanılması konusundaki bilincinin arttırılmasının önemine vurgu yapan BOSB
Yönetim Kurulu Başkanı Ali Uğur, “Türkiye gibi
enerjide dışa bağımlı bir ülkenin enerjiyi daha verimli kullanması kaçınılmaz bir gerçek. Bu konuda
herkes üzerine düşeni yapmalıdır. Bu konuda alınacak tedbirler belli. OSB Müdürlüğü’müz de bu
tedbirleri yerine getirdiğini ispatlayan bir kurum”
ifadelerini kullandı.
Uğur: Tutumumuz Kanıtlandı
“Üretim Gözden Geçmeli”
Türk Standartları Enstitüsü (TSE) Bursa Belgelendirme Müdürü Mithat Kaleoğlu’ndan TSE EN ISO
50001:2011 Enerji Yönetim Sistemi Belgesi’ni alan
Enerjide verimli tutum takınmanın sanayiciler için
hayati önem taşıdığının da altını çizen Ali Uğur,
“Biz sanayiciler olarak bu bilinirliğinin arttırılma-
sı için üzerimize düşeni yapmalıyız. Bu iş için ilk
olarak firmalarımızdaki üretim süreçlerini gözden geçirmeli, gerekli danışmanlıkları almalı ve
yeterlilik belgesi veren kurumlara başvurmalıyız.
Enerjiyi sadece işyerlerinde ve sanayide verimli
kullanmanın yetmeyeceğini biliyoruz aşikâr. Bu
sebepten enerjinin verimli kullanılması işini her
türlü enerji tüketim alanına yaymamız gerekiyor
ki bu alanda yapılan çalışmalar bir bütünlük arz
etsin” dedi.
TS EN ISO 50001 EYS Nedir?
Enerjinin giderek daha da büyük
önem taşıdığı günümüzde,
enerjinin verimli kullanılması
esasına dayanan TS EN ISO 50001 Enerji
Yönetim Sistemi (EYS); her sektörde küçükten
büyüğe her türlü işletmeye uygulanabilecek, tek
başına olabileceği gibi diğer yönetim sistemleriyle
entegre olarak da yürütülebilecek bir yönetim
sistemi. EYS, kuruluşların enerji politikalarını
belirlemesi, amaç ve hedefleri doğrultusunda
oluşturduğu enerji yönetim programları
çerçevesinde enerji tüketimini yönetmesi ve enerji
yönetim sisteminin performansını değerlendirerek
iyileştirmelerin sağlanmasına dayanıyor.
Neden TS EN ISO 50001?
BOSB Başkanı Uğur, Enerji Yönetim Sistemi Belgesi’ni Kaleoğlu’ndan aldı.
EYS’nin kuruluşlarda geliştirilmesi sonucunda;
Enerji politikasının resmiyet kazanması,
Enerji tüketiminin sistematik bir yaklaşımla
yönetilmesi sayesinde enerji masrafında düşüş,
Çevrenin korunması,
Kaynakların etkin kullanımı,
Sera gazı emisyonunun azaltılması,
Mevzuata uyumun sağlanması,
Başta Çevre Yönetim Sistemi olmak üzere diğer
yönetim sistemleri ile kolayca entegre olabilmesi
sağlanıyor.
9
faaliyetler / Vali Karaloğlu’na ziyaret
BOSİAD,
ekonomiye değer katıyor
Bursa Organize Sanayi Bölgesi Sanayici ve İş Adamları Derneği (BOSİAD) Yönetimi, Bursa’ya atanan
Vali Karaloğlu’na yapılan ziyarette bölgenin durumuyla ilgili bilgi verdi.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün imzaladığı Valiler Kararnamesi’yle Bursa’da yeni bir dönem
başladı. Van’dan Şahabettin Harput yerine Bursa
Valiliği’ne atanan Münir Karaloğlu’nun ilk ziyaretçileri arasında sanayiciler ve iş adamları ağırlıkta
oldu. Bursa Organize Sanayi Bölgesi Sanayici ve
İş Adamları Derneği Yönetimi de ilk ziyaretçiler
arasında yer aldı. Ziyarette Bursa Organize Sanayi
Bölgesi ve kentin sanayi bakımından geldiği durum masaya yatırıldı.
Yavuz Yiğit’le birlikte AK Parti Bursa Milletvekili
İsmet Su da yer aldı. BOSİAD heyeti ziyarette Vali
Karaloğlu’na yeni görevinde Bursa’da başarı temennisinde bulundu. Türkiye’nin ilk ve örnek organize sanayi bölgesi olan Bursa Organize Sanayi
Bölgesi ile Bursa Organize Sanayi Bölgesi Sanayici
ve İş Adamları Derneği’nin çalışmaları hakkında
Karaloğlu’na detaylı bilgiler de verildi.
‘Sanayi’ Vurgusu Yaptı
BOSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Faik Çelik, dernek
olarak öncelikleri arasında Bursa Organize Sanayi
“Bursa OSB Örnek”
Bölgesi’nin gelişerek firmalarının ve üyelerinin
daha iyi koşullarda faaliyet gösterebilmelerini
sağlamak için çalışmalarda bulunmak olduğunu söyledi. Vali Münir Karaloğlu da ziyaretten
memnuniyet duyduğunu dile getirdi. Sanayinin
ülke ekonomisi için taşıdığı öneme dikkati çeken
Karaloğlu, kalkınma için herkesin elinden geleni
yapması gerektiğini ifade etti. Karaloğlu, Bursa
OSB’nin örnek teşkil ettiğini herkesin bildiğini
belirterek BOSİAD’ın çalışmalarıyla ekonomiye
değer katmaya devam edeceğine inandığını kaydetti.
Şahabettin Harput’un merkezde görevlendirilmesinin ardından 2 Ağustos itibariyle Van’dan
Bursa Valiliği’ne atanan Münir Karaloğlu’nun yoğun mesaisi sırasında kabul ettiği konukları arasında sanayiciler ve iş adamlarının çoğunlukta yer
alması dikkati çekti. Ayağının tozuyla gelir gelmez
Bursa’nın sanayide daha ileri aşamalara ulaşması
gerektiğini açıklayan Vali Münir Karaloğlu, Bursa
Organize Sanayici ve İş Adamları Derneği’nin (BOSİAD) yöneticilerini de Valilik’te ağırladı. Atatürk
Caddesi’ndeki tarihi binada gerçekleşen ziyarette
sanayide gelinen son nokta ele alındı.
Çalışmalar Anlatıldı…
Ziyarette BOSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Faik
Çelik, Yönetim Kurulu Üyesi Abdullah Bayrak ve
10
Bursa Valisi Münir Karaloğlu’na BOSİAD tarafından Bursa OSB ve dernek çalışmaları hakkında bilgi verildi.
11
faaliyetler / BOSB-BOSİAD ortak iftar
“Her şeyin başı birlik ve beraberlik”
BOSB ve BOSİAD’ın ortaklaşa düzenlediği iftar yemeği, sanayici ve iş adamları arasındaki birlik beraberliği pekiştirdi. Yemekte OSB’deki yatırımlar da anlatıldı.
Çelik, “Çünkü çok iyi biliyoruz ki her şeyin başı birlik ve beraberliktir” ifadelerini kullandı.
44 Bin Kişiye İstihdam…
Hasırönü Marine Restoran’daki iftar programına
Bursa Vali Yardımcısı Adnan Çakıroğlu, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanvekili Abdullah Karadağ,
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, BTSO Meclis Başkanı
Remzi Topuk ile çok sayıda sanayici, iş adamı ve
davetli de katıldı. Gecenin ev sahipliği Bursa Organize Sanayi Bölgesi Sanayici ve İş Adamları Derneği (BOSİAD) ve Bursa Organize Sanayi Bölgesi
(BOSB) yönetimleri yaptı.
“Bir Nevi Ağabeylik…”
Gecede
davetlileri
selamlayan BOSİAD
Yönetim Kurulu Başkanı Faik Çelik, “Şükürler olsun bu sene de
Ramazan’a ulaştık. Bu
mübarek ayın fazileti
işlerimize de bereket
getirsin inşallah” diye
konuştu. Faik Çelik,
Türkiye’nin ilk ve her
zaman örnek bölgesi
durumundaki Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nde,
BOSİAD olarak daha fazla sosyal faaliyetlerle ilgili
çalışmalar yaptıklarını da söyledi. Bir nevi ağabeylik görevini yerine getirmeye çalıştıklarını anlatan
Faik Çelik
12
İftar programının diğer ev sahibi BOSB Yönetim
Kurulu Başkanı Ali Uğur da 52 yılda bölgede faaliyette olan fabrika sayısının 240’a ulaştığını belirtti. Organize Sanayi
Bölgesi’ndeki firmalaAli Uğur
rın ihracat toplamının
yıllık 5 milyar dolar
düzeyinde olduğunu
belirten Uğur, yapılan
çalışmaları konuklara
anlattı: Yaklaşık 44 bin
kişiye istihdam sağlanmakta olup bölgemizdeki firmaların ihracat
toplamı yaklaşık 5 milyar dolar düzeyindedir.
BOSB altyapısında, 180
kilometre elektrik, 107 kilometre fiber optik kablo, 73 kilometre proses su, 66 kilometre kullanım
suyu, 41 kilometre yağmur suyu, 37 kilometre
atık su, 54 kilometre doğalgaz ve 25 kilometre
uzunluğunda telefon hattı bulunmaktadır. Bölgemizde, su üretim ve dağıtım, atık toplama ve
atık su arıtma, elektrik dağıtım, doğalgaz dağıtım,
fiber optik ve bakır kablo ile haberleşme, itfaiye
ve yangın eğitimleri, sağlık hizmetleri ve ilkyardım eğitimleri, çevre ağaçlandırma ve bakım, yol
ve inşaat işleri, parselasyon, ruhsatlandırma ve
onaylar, enerji verimliliği ile Bursa Çevre Merkezi
laboratuvarı hizmetleri verilmektedir. Adeta bir
belediye gibi çalışmaktayız.
“Bu Tablo Bursa’nın İhtiyacı”
Bursa Ticaret ve Sanayi
İbrahim Burkay
Odası (BTSO) Yönetim
Kurulu Başkanı İbrahim Burkay da gecedeki konuşmasında
“Bursa’nın ihtiyacı olan
birlik tablosudur. Yola
çıkarken ‘biz’ kelimesini düstur edindik. BTSO’da yeni bir dönem
başlattık. En büyük
tecrübemiz Bursa iş
dünyasıdır” ifadelerini kullandı. Bursa Vali Yardımcısı Adnan Çakıroğlu ise Bursa’nın sanayicilerinin
Ramazan ayına yönelik faaliyetlerini büyük bir
mutlulukla takip ettiklerini belirterek “Ramazan
ayı, garip gurebayı görme ayıdır” dedi.
BOSİAD ve BOSB’un ev sahipliğindeki iftarda
OSB’de yürütülen çalışmalar ve projeler konuşuldu.
faaliyetler / BOSB vefa iftarı
BOSB sofrasında ‘vefa’ zamanı
Bursa Organize Sanayi Bölgesi, BTSO’nun 2009-2013 dönemi ve 2013-2017 dönemi Meclis üyelerini iftar
yemeğinde bir araya getirdi. Yemekte ‘vefa’ duygusu zirveye çıktı.
Bursa Organize Sanayi Bölgesi (BOSB) Sosyal Tesisleri içerisinde bulunan Hasırönü Marine Restaurant’ta gerçekleştirilen iftar yemeğine; BOSB
Başkanı Ali Uğur, Bursa Organize Sanayi Bölgesi
Sanayici ve İş Adamları Derneği (BOSİAD) Başkanı Faik Çelik, BTSO Meclis Başkanı Remzi Topuk,
BTSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mustafa
Esgin, BTSO’da 1978-1981 yılları arasında Meclis
Başkanlığı yapan Adnan Türkay, 1995-1997 yılların
arasında Meclis Başkanlığı yapan Türker Çilingir,
1997-2005 yılları arasında Meclis Başkanlığı yapan
Burhan Vatan ile BTSO’nun geçmiş ve yeni dönem Meclis üyesi iş adamları katıldı.
Sosyal Tesis Vaadi…
Önceki ve yeni dönem meclis üyelerini buluşturan gecenin ev sahibi olan BOSB Başkanı Ali
Uğur, konuşmasında 52 yıllık bir geçmişe sahip
olan Bursa OSB’de her zaman sanayicilere daha iyi
hizmet etme çabasında olduklarını söyledi. 2012
bütçe dönemi içerisinde bölgeye bir sosyal tesis
kazandırma vaadinde bulunduklarını hatırlatan
Uğur, temeli geçen yıl Haziran ayında atılan Bursa
OSB Sosyal Tesisleri’nin Eylül itibariyle tamamen
devrede olduğunu da ifade etti. Uğur, tesisin 4
bin 900 metrekarelik inşaat alanına sahip olduğunu ve OSB’nin yeşil alan kazanması açısından
önemli olduğunu da belirtti.
mızda bulunan sayın başkanlar günü geldiğinde
görevi bizlere bıraktılarsa, bizler de aynı şekilde
bizlerden sonra gelenlere hizmet bayrağını devredeceğiz. Bu aşamada galiba en önemlisi gönüllerde hoş bir seda bırakabilmektir” ifadelerini
kullandı.
“Birliktelik Daim Olsun”
BTSO Başkanı İbrahim Burkay’ın Ankara’da bir
programda olması dolayısıyla yemeğe katılamadığını açıklayan BTSO Yönetim Kurulu Başkan
Yardımcısı Mustafa Esgin de, “İnşallah bu birliktelik daim olur ve inşallah birlikte hareket etme
geleneğimiz, Bursa için yeni dönemde ortaya
koyduğumuz hedeflerin gerçekleşmesine zemin
olacaktır” diye konuştu. Bursa’nın sıradan bir şehir
olmadığını, köklerinin bir cihan devletine dayandığına vurgu yapan Esgin, “Bu eşsiz miras bizlere
çok önemli bir arka plan veriyor. Şimdi, köklü
maziden aldığımız güçle gelecek nesillere bırakacağımız yeni zenginlikleri hep birlikte üretmek
için yola çıkıyoruz. İnanıyoruz ki Bursa kabuğunu
kıracak. İnşallah hep birlikte Türkiye ve bölge değil, dünya çapında projelere imza atacağız. Burada göstermiş olduğumuz birliktelik ve dayanışma, beni bu projeleri gerçekleştirme konusunda
oldukça umutlandırdı” dedi.
yıl 125’inci yaşını dolduracağını hatırlatan Topuk,
“Türkiye’nin en büyük ticaret ve sanayi odası olan
BTSO, altına hep birlikte imza atacağımız başarılı
çalışmalarla Türkiye’ye model olacaktır. Nitelikli
eleman ihtiyacını gidermiş, katma değeri yüksek,
çevreci üretim sahibi, savunma ve uzay sanayisinin başkenti olmuş bir Bursa, hepimizin ortak
hedefi olmalıdır. Cumhuriyet’imizin 100. yılı için
belirlenen ekonomik kalkınma hedeflerine ulaşabilmek ve kentimizi hak ettiği noktalara getirebilmek için omuz omuza çalışacağımız konusunda
hiçbir şüphe yoktur” ifadelerini kullandı.
Hatıralar Tazelendi…
Yaş olarak en kıdemli BTSO Meclis Başkanı olan ve
1978 ile 1981 yılları arasında görev yapan iş adamı
Adnan Türkay da, sanayi bölgesinin karar aldığı ilk
gün de Meclis’te olduğunu anlattı. Türkay, “Üyesi
olmakla şeref duyduğumuz BTSO’da sanayi bölgesiyle ilgili ilk kararın alındığı gün Meclis’teydim.
Sizlerle beraber olmaktan çok mutluyum” ifadelerini kullandı.
Bosb ve Bosiad’a Teşekkür…
“Başkanlık, Bayrak Yarışı”
Başkanlık görevinin bir bayrak yarışı olduğunun
altını çizen Ali Uğur, “Bu dönem Meclis üyeliğine
seçilen arkadaşlarımızla da elbette güzel işlere
imza atacağımıza inanıyoruz. Bu görevlerin bir
bayrak yarışı olduğu inancındayım. Nasıl ki ara-
BTSO Meclis Başkanı Remzi Topuk ise, “Hem önceki dönemlerde hizmet etmiş hem de yeni
dönemde BTSO’da Meclis Üyesi olarak görev yapacak olan iş adamları için böylesine güzel bir buluşmayı sağlayan BOSB ve BOSİAD’a şükranlarımı
sunuyorum” diye konuştu. BTSO’nun önümüzdeki
Adnan Türkay - Remzi Topuk
BOSB’un iftar daveti, 2009-2013 ve 2013-2017 dönemi BTSO Meclis Üyesi iş adamlarını aynı sofrada
buluşturdu.
13
faaliyetler / BOSB Camii’nde Ramazan
Sanayici vesile oldu,
15 bin kişi buluştu
Bursa OSB Camii’nde Ramazan ayında bir ilke imza atıldı. Geçen yıllarda sınırlı sayıda günde düzenlenen iftar organizasyonları sanayicilerin de destekleriyle bu yıl tüm aya yayıldı.
buluştu. Geçen yılki organizasyonda İspanya ve
Kırgızistan’dan Bursa’ya gelen ve Diyanet İşleri
Başkanlığı tarafından ağırlanan Müslümanlığı seçmiş öğrenciler de OSB Camii’ndeki iftar sofrasının
davetlisi oldu.
1986 yılında yapılan Bursa OSB Camii’nde her
akşam bir sanayici iftar yemeği verdi. Bursa OSB
Yönetimi, organizasyon için gerekli koordinasyonu Camii İmamı Sezai Ceyhan’la sağladı. 30 gün
boyunca her gün ortalama 500 kişi, toplamda 15
bin kişi aynı sofrada buluştu. 10 dönüm alanda
yer alan BOSB Camii bahçesindeki iftar organizasyonlarına ilgi beklenenden yoğun oldu.
Yurt Dışından Da Katıldılar
Sohbetlere Büyük İlgi
Organizasyona katılanların iftara kadarki zamanlarını iyi değerlendirmeleri amacıyla alanında uzman isimler aracılığıyla bilgilendirme sohbetleri
yapıldı. Oruçların açılmasının ardından konuklar,
değişik alanlardan konuşmacıların birikimlerinden faydalandı. Nilüfer İlçe Müftüsü Durmuş
Ayvaz, BOSB Camii İmamı Sezai Ceyhan, Profesör Doktor Hüseyin Algül, Profesör Doktor Halil
İbrahim Acar, Profesör Doktor Yunus Vehbi Yavuz,
Doçent Doktor Tuğrul Göncü, Yardımcı Doçent
Doktor Salih Kumaş, Öğretim Görevlisi Şevket Öztürk, Yusuf Sarıkaya, İsmail Hakkı Zorlu, Mehmet
Yazar, Mustafa Bülbül, Fatih Çelik ve Arif Karlı Bursa
Organize Sanayi Camii İftar Programı’nın konuşmacıları oldu. Diyanet İşleri Eğitim Müdürlüğü
görevlileri de sohbetlere katılım gösterdi.
Fotoğraflar Sergilendi
OSB’de çalışan bir gönüllü de her akşam organizasyona ait fotoğraflar çekti. Çekilen fotoğraflar,
Ramazan’ın sonuna doğru cami bahçesinde sergilendi. Bazı akşamlar tasavvuf musikisi de icra
edildi. Camii imamı Sezai Ceyhan’ın sesiyle katkı
sunduğu dinletide profesyonel müzisyenler ut,
kanun, vurmalı tef ve ney ile organizasyona renk
kattı.
Kardeşlik ve kaynaşma ortamının kurulduğu iftar
sofralarının kurulmasına vesile olan sanayiciler
hiçbir şekilde ön plana çıkmadı. Artık geleneksel olması düşünülen organizasyonda cuma ve
cumartesi akşamları için bir firmayla anlaşıldı ve
bahçede çocuklar için şişme oyuncak alanı kuruldu. Şişme oyuncak alanının gelecek yıllarda
her akşam kurulması konusunda da fikir birliğine
varıldı.
10 kişilik masaların kurulduğu yemekten sonra
gönüllü bir öğrenci tarafından çay servisi de yapıldı. Nezih bir ortamda oruçların açıldığı organizasyona sadece BOSB’da faaliyet gösteren firma
sahipleri ve çalışanlar katılmadı. Nilüfer Kaymakamı Mustafa Kılıç’ın yanı sıra, çevreden ve uzaktaki
ilçelerin yanı sıra yurt dışından da katılım oldu. İç
savaşın sürdüğü Suriye’den kaçıp Türkiye’ye sığınan mülteciler de birçok akşam OSB Camii iftar
sofrasında yer aldı. Yurt dışından gelen ve Müslümanlığı yeni seçmiş 40 üniversite öğrencisi de
ağırlandı. Bulgaristan’dan Kırcaali Müftüsü, Müftü
Yardımcısı ve Vaizi de BOSB Camii’ndeki sofranın
konuğu oldu.
Geçen Yıl Neler Yapıldı?
Aynı alanda geçen yıl da planetaryum (gökevi)
kurulmuştu. Geçen yıl Ramazan ayında 8 akşam
iftar organizasyonu düzenlendi. 4-5 iş adamı masrafları karşıladı. 2 binden fazla kişi iftar sofralarında
14
Bursa OSB’deki 26 sanayici ve iş adamının vesile
olduğu iftar organizasyonlarında bir ay boyunca
15 bin kişi aynı sofrada buluştu.
15
dosya / BOSB’dan gururlandıran tablo
16
BOSB’un
Gurur
Tablosu
52 yıldır Türkiye ekonomisine yön veren Bursa Organize Sanayi
Bölgesi; 240 fabrika, 45 bin çalışan ve yıllık 5 milyar dolar ihracatla
oluşturduğu farkını 3 önemli araştırmaya yansıttı. BTSO’nun
Bursa’daki 250 Büyük Firma Araştırması’nda 49, İSO’nun ‘500’
ve ‘İkinci En Büyük 500’ başlıkları altındaki 1000 Büyük Firma
Araştırması’nda da 24 BOSB firması yer aldı. BOSB’un gururu olan
firmalar, ekonomi ve kalkınmaya yapılan katma değeri en somut
haliyle gözler önüne seriyor.
Araştırma: Erdal ÇATALKAYA
17
‘Devler Ligi’ne Damga Vurdular
Türkiye’nin gururu Bursa Organize Sanayi Bölgesi (BOSB), ekonominin lokomotifi olmayı sürdürüyor.
BTSO-250 ve İSO-1000 Araştırması’na BOSB’da faaliyet gösteren firmalar bu yıl da damgasını vurdu.
İki odanın araştırmasında 52 firma yer aldı.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın (BTSO) ‘Bursa’nın En Büyük 250 Firması’ ile İstanbul Sanayi
Odası’nın (İSO) ‘En Büyük 500’ ve ‘En Büyük İkinci
500’ adlarıyla yaptığı Türkiye’nin 1000 Büyük Firma
Araştırması sonuçları, Bursa Organize Sanayi Bölgesi’ni bir kez daha ön plana çıkardı. Türkiye’nin
ilk organize sanayi bölgesinde faaliyet gösteren
firmaların, hem kent genelini hem de ülke genelini kapsayan araştırmalara göre ekonomik gidişata
en büyük katkıyı sunmaya devam ettikleri bir kez
daha ortaya çıktı. Her iki odanın da araştırmalarına dâhil olan 52 firmanın toplam satış tutarı, 22
milyar 635 milyon 631 bin 376 liraya tekabül etti.
BTSO 250’DE BOSB RÜZGÂRI
BTSO’nun Bursa’daki 250 Büyük Firma Araştırması’nın sektörel bazdaki kategorilerinde Bursa
Organize Sanayi Bölgesi’nin (BOSB) farkı çok açık
biçimde görüldü. 250 firma arasındaki 66 otomotiv ana ve yan sanayii firmasının 22’si BOSB’da faaliyet gösteriyor. 250 firma arasındaki 54 tekstil ve
konfeksiyon firmasının 10’unu, 31 makine-metal
firmasının 9’unu, 9 enerji-elektrik-elektronik firmasının 3’ünü, 13 inşaat firmasının 3’ünü, 8 plastik ve
2 kimya firmasının 1’ini BOSB’da faaliyet gösteren
firmalar oluşturdu.
ASLAN PAYI ‘OTOMOTİV’İN
BTSO-250 Araştırması’nda en büyük ağırlığı, sektörler arasında birinci olan otomotiv ana ve yan
sanayii oluşturdu. Listenin yüzde 26,4’üne tekabül
eden 66 otomotiv ana ve yan sanayii firması ciro
bakımından da yüzde 45’lik payla ilk sırada yer
aldı. Bu payda en fazla etkisi olan, BOSB’da faaliyet
gösteren 22 otomotiv ana ve yan sanayii firması
oldu. 2011 yılında da listenin yüzde 26’sını oluşturan 65 otomotiv firması, ciroda da yüzde 48,3’lük
payla ilk sırada yer almıştı.
18
7 SEKTÖRDE BOSB İMZASI
2011-2012 karşılaştırması yapıldığında sektörel
bazda BOSB’da faaliyet gösteren firmaların ağırlığı
hissedildi. (Tablo 1)
OYAK RENAULT İLE BOSCH SANAYİ
ZİRVEDE
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) En Büyük 1000 Firması Araştırması’nda da BOSB fark yarattı. 2011’de
olduğu gibi 2012’de de ilk 1000 arasında 24 BOSB
firması yer aldı. 2011-2012 karşılaştırmasına göre
ağırlığını hissettiren sektör ise otomotiv oldu. 2012
İSO 1000 Araştırması’na göre Türkiye çapında
3’üncü ve Bursa çapında 1’inci olan OYAK Renault
Otomobil Fabrikaları AŞ, 2011’deki grafiğini sürdürdü. 10’uncu olan AYGAZ A.Ş. ile 39’uncu olan
Bosch Sanayi ve Ticaret AŞ de 2011’deki gibi OYAK
Renault Otomobil Fabrikaları AŞ ile ilk 100’de yer
alan tek BOSB firması oldu.
(Tablo 1) BOSB’UN BTSO-250’YE
SEKTÖREL ETKİSİ
Yıllar
Sektör
BTSO-250’deki
Firma Sayısı
BTSO-250’deki
BOSB Firması
Sayısı
2011
Otomotiv Ana-Yan San.
65
18
2012
Otomotiv Ana-Yan San.
66
22
2011
Tekstil-Konfeksiyon
57
10
2012
Tekstil-Konfeksiyon
54
10
2011
Makine-Metal
28
8
2012
Makine-Metal
31
9
2011
Enerji-Elektrik-Elektronik
8
3
2012
Enerji-Elektrik-Elektronik
9
3
2011
İnşaat
13
3
2012
İnşaat
13
3
2011
Plastik-Kauçuk-Sünger
8
1
2012
Plastik-Kauçuk-Sünger
8
1
2011
Kimya
5
1
2012
Kimya
2
1
HANGİ SEKTÖRDEN KAÇ FİRMA?
2011 yılında 10 olan Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nden araştırmaya dâhil olan otomotiv ana
ve yan sanayi firması sayısı 2012’de de değişmedi. 2011’de 5 olan makine-metal firma sayısı bir
yıl sonra 4’e indi. Tekstil-konfeksiyon sektöründen
‘ilk 1000’de yer alan firma sayısı ise 2011’e göre 1
artarak 5 oldu. Enerji-elektrik-elektronik sektöründe de son iki yılda listede 4 BOSB firması yer aldı.
2005 yılında kurulan Trakya Yenişehir Cam Sanayii
ise listeye ilk kez girdiği 2012’de sektörünün tek
firması oldu.
BOSEN ENERJİ ve BEYÇELİK
GESTAMP’TAN BÜYÜK SIÇRAMA
İSO’nun açıkladığı ilk 1000 firma arasında yer alan
22 BOSB firması arasındaki 3 firmanın kaydettikleri büyük sıçramalar da dikkati çekti. Bosen Enerji
Elektrik Üretim A.Ş., 2011’e göre 135 basamak birden yükselerek en büyük sıçrayışı gerçekleştiren
firma oldu. Bosen’i 63 basamak ilerleme kaydeden
Beyçelik Gestamp Kalıp ve Oto Yan San. Paz. ve Tic.
A.Ş. izledi. BPO B-Plas Plastic Omnium Otomotiv
Plastik ve Metal Yan Sanayi A.Ş. de 37 basamakla
sıçrama sıralamasında 3’üncü oldu. En büyük sıçramayı yapan 3 firmadan 2’sinin otomotiv sektöründe faaliyet göstermesi de dikkati çekti.
2011-2012 KARŞILAŞTIRMASI
En büyük sıçramaların yanı sıra bazı firmaların, bir
önceki yıla göre sıralamaları değişti. Türkiye’nin en
büyük 1000 firması arasına adını yazdırmayı başaran firmalardan SİFAŞ Sentetik İplik Fabrikaları
A.Ş., 149 basamak düştü. Harput Tekstil San. ve Tic.
A.Ş. de 2011’e göre 108 basamak düşüş kaydetti.
ÇEMTAŞ Çelik Makina San. ve Tic. A.Ş. ise 104 basamakla bu iki firmayı izledi. İSO 1000 Araştırması’ndaki bu tabloyu oluşturan firmalardan ikisinin
tekstil-konfeksiyon sektöründe faaliyet gösterdiği
görüldü.
BTSO-250 ve İSO-1000’de Yer Alan BOSB Firmaları
Firma
Adı
OYAK RENAULT OTOMOBİL FABRİKALARI A.Ş.
BTSO
250’deki
Sıralaması
İSO
1000’deki
Sıralaması
1
3
7.531.936.333
10
AYGAZ A.Ş.
BTSO
250’deki
Sıralaması
İSO
1000’deki
Sıralaması
BELTAN VİBRACOUSTİC TİTREŞİM ELEMAN. SAN. VE
TİC. A.Ş.
116
895
4.689.703.272
NURİ KÖRÜSTAN MAKİNA METAL SANAYİ VE TİCARET
A.Ş.
130
83.470.827
İç ve Dış
Satış (TL)
Firma
Adı
İç ve Dış
Satış (TL)
91.717.318
BOSCH SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
3
39
1.992.474.543
EMAŞ PLASTİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
133
79.812.592
KORTEKS MENSUCAT SAN. VE TİC. A.Ş.
11
118
609.023.399
İNOKSAN MUTFAK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
134
79.680.491
KARSAN OTOMOTİV SANAYİİ VE TİCARET A.Ş.
13
151
524.292.805
ERMAKSAN İÇ ve DIŞ TİCARET A.Ş.
141
77,184,088
BİS ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.
16
150
504.210.621
SİFAŞ SENTETİK İPLİK FABRİKALARI A.Ş.
145
COŞKUNÖZ METAL FORM MAKİNA ENDÜSTRİ VE
TİCARET A.Ş.
17
156
495.255.724
ÜÇGE MAĞAZA EKİPMANLARI PAZ. SAN. VE TİC. A.Ş.
148
73.414.694
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.
19
276
475.169.441
OYTAŞ-YILDIZ ULUSLARARASI İNŞAAT SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
160
67.946.620
BEYÇELİK GESTAMP KALIP VE OTO YAN SAN. PAZ. VE
TİC. A.Ş.
22
212
409.009.707
KİNTEKS DOKUMA VE BOYA SANAYİ A.Ş.
164
65.934.963
BOYTEKS TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
26
362.824.889
DİNA/VANELLİ TEKSTİL SANAYİ ve TİCARET A.Ş.
168
65.024.474
BOSCH REXROTH OTOMASYON SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
27
326
335.226.392
SOYİÇ İNŞAAT NAK. METAL GERİ DÖNÜŞÜM SAN. TİC.
LTD. ŞTİ.
170
62.952.624
MAJOR SKT OTO DONANIM SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
33
288
285.917.821
ŞAHİNCE OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
183
58.825.952
DURMAZLAR MAKİNA SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
35
343
265.784.313
SİNTA SANAYİ İNŞAAT TAAHHÜT VE TİCARET A.Ş.
186
57.706.056
HARPUT TEKSTİL SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.
38
827
240.937.810
T.K.G. OTOMOTİV SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
187
56.848.876
BOSEN ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.
42
621
228.128.854
FEKA OTOMOTİV MAMULLERİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
189
55.683.992
ÇEMTAŞ ÇELİK MAKİNA SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
47
458
196.191.090
HAKSAN OTOMOTİV MAMÜLLERİ SANAYİ VE TİCARET
A.Ş.
191
55.405.163
BPO-B.PLAS-PLASTİC OMNİUM OTO. PLASTİK VE METAL
YAN. SAN. A.Ş.
50
520
187.489.367
PAKKENS YEDEK PARÇA VE MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş.
193
55.039.694
COŞKUNÖZ-MA OTOMOTİV ÜRÜNLERİ SANAYİ VE
TİCARET ANONİM ŞİRKETİ
69
139.584.932
MEGA TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
197
53.633.863
ROLLMECH AUTOMOTİVE SAN. VE TİC. A.Ş.
79
120.542.445
GÜLDOĞAN MENSUCAT SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
209
50.265.226
ERMAKSAN MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş.
80
729
119.873.554
ELELE DÖŞEME SAN. VE TİC. A.Ş.
239
42.745.774
COATS TÜRKİYE İPLİK SANAYİİ A.Ş.
91
829
106.807.673
NERGİS TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
241
42.287.602
BAYKAL MAKİNA SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
94
106.524.341
EMARC-ÇELİK AUTOMOTİVE COMPONENTS YED. PAR.
İMALATI VE SAN. TİC. A.Ş.
246
40.775.111
COŞKUNÖZ DIŞ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ
98
105.222.886
PİLOT TAŞIT KOLTUKLARI SAN. VE TİC. A.Ş.
248
40.404.133
RUDOLF DURANER KİMYEVİ MADDELER TİC. VE SAN.
A.Ş.
100
103.291.254
ZORLUTEKS TEKSTİL TİC. Ve SAN. A.Ş.
172
466.474.760
TREDİN OTO DONANIM SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
105
97.780.022
TRAKYA YENİŞEHİR CAM SANAYİİ AŞ.
265
309.669.631
FORMFLEKS YALITIM ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş.
108
960
97.267.363
TOPLAM İÇ-DIŞ SATIŞ (TL)
MAYSAN MANDO OTOMOTİV PARÇ. SAN. VE TİC. A.Ş.
109
845
97.034.927
998
75.221.074
22.635.631.376
19
2012’de BTSO-250’de Yer Alan BOSB Firmalarının 16 Yıllık Performansı
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
OYAK RENAULT OTOMOBİL FABRİKALARI A.Ş.
Firma ve Müesseseler
2
1
1
1
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
BOSCH SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
9
5
7
5
4
4
4
4
3
3
3
3
3
4
4
3
KORTEKS MENSUCAT SAN. VE TİC. A.Ş.
12
6
4
5
5
5
6
6
7
7
12
9
6
6
11
KARSAN OTOMOTİV SANAYİİ VE TİCARET A.Ş.
19
10
6
16
BİS ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.
COŞKUNÖZ METAL FORM MAKİNA ENDÜSTRİ VE TİCARET A.Ş.
49
39
2012
18
13
18
9
14
16
17
27
15
9
7
13
15
18
16
16
17
21
12
7
7
14
16
16
56
44
48
45
38
34
33
35
30
28
22
24
-
17
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.
51
22
14
20
17
19
18
14
14
8
6
11
19
19
BEYÇELİK GESTAMP KALIP VE OTO YAN SAN. PAZ. VE TİC. A.Ş.
132
77
57
69
60
52
47
41
(Gestamp)
35
22
25
31
29
22
81
47
42
BOYTEKS TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
BOSCH REXROTH OTOMASYON SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
MAJOR SKT OTO DONANIM SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
85
81
DURMAZLAR MAKİNA SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
61
53
HARPUT TEKSTİL SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.
221
136
BOSEN ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.
83
42
41
44
32
30
27
26
193
73
58
60
39
30
27
91
144
99
87
74
76
60
52
41
28
27
33
33
50
49
48
46
39
35
29
28
26
46
42
36
35
66
64
91
72
63
75
63
47
44
35
50
52
42
38
73
41
35
43
51
57
46
59
46
48
35
54
62
42
32
44
41
35
25
27
31
27
33
52
41
38
47
66
49
55
54
45
51
59
114
64
76
ÇEMTAŞ ÇELİK MAKİNA SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
33
36
45
BPO-B.PLAS-PLASTİC OMNİUM OTO. PLASTİK VE METAL YAN. SAN. A.Ş.
113
114
53
COŞKUNÖZ-MA OTOMOTİV ÜRÜNLERİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
ROLLMECH AUTOMOTİVE SAN. VE TİC. A.Ş.
100
ERMAKSAN MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş.
164
COATS TÜRKİYE İPLİK SANAYİİ A.Ş.
29
29
34
29
BAYKAL MAKİNA SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
84
84
87
82
64
96
72
32
34
40
43
52
62
84
83
89
67
58
55
59 (LTD. ŞTİ.)
51
80
88
90
96
82
80
73
83
87
91
87
COŞKUNÖZ DIŞ TİCARET A.Ş.
95
MAYSAN MANDO OTOMOTİV PARÇ. SAN. VE TİC. A.Ş.
117
124
157 (Maysan
98 (Maysan
Halla)
98
176
144
109
100
96
108
108
106
114
105
91
100
120
105
85
80
126
148
142
117
142
89
82
77
95
99
96
108
129
97
88
102
75
60
81
110
130
113
109
129
110
116
130
TREDİN OTO DONANIM SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
FORMFLEKS YALITIM ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş.
79
94
149
RUDOLF DURANER KİMYEVİ MADDELER TİC. VE SAN. A.Ş.
50
69
112
100
109
100
Halla)
(Maysan
Halla)
(Maysan
Halla)
133
112
92
83
(Beltan Yedek
Parça ve Mak.
San.)
82
72
87
79
80
98
96
113
134
119
136
133
152
148
160
162
184
180
186
201
170
133
98
104
85
102
90
84
92
104
92
134
77
BELTAN VİBRACOUSTİC TİTREŞİM ELEMAN. SAN. VE TİC. A.Ş.
NURİ KÖRÜSTAN MAKİNA METAL SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
EMAŞ PLASTİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
145
164
146
İNOKSAN MUTFAK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
75
75
67
59
80
88
158
132
223
118
94
126
153
177
141
SİFAŞ SENTETİK İPLİK FABRİKALARI A.Ş.
6
9
28
17
20
23
28
26
36
37
57
82
98
116
105
145
ÜÇGE MAĞAZA EKİPMANLARI PAZ. SAN. VE TİC. A.Ş.
91
101
103
79
127
113
119
83
72
63
80
79
146
135
115
148
235
145
163
179
151
182
160
235
145
143
138
144
137
119
119
125
131
178
186
164
247
231
195
176
232
226
193
170
169
175
218
249
212
(VANELLİ)
141
137
150
168
142
131
201
169
148
183
43
74
68
92
94
93
92
93
104
124
82
176
187
186
233
248
250
199
188
201
190
225
208
230
187
215
ERMAKSAN İÇ ve DIŞ TİC. A.Ş.
OYTAŞ-YILDIZ ULUSLARARASI İNŞAAT SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
KİNTEKS DOKUMA VE BOYA SANAYİ A.Ş.
SOYİÇ İNŞAAT NAK. METAL GERİ DÖNÜŞÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
DİNA/VANELLİ TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
ŞAHİNCE OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.
SİNTA SANAYİ İNŞAAT TAAHHÜT VE TİCARET A.Ş.
59
64
T.K.G. OTOMOTİV SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
FEKA OTOMOTİV MAMULLERİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
266
241
185
186
HAKSAN OTOMOTİV MAMÜLLERİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
238
223
196
193
PAKKENS YEDEK PARÇA VE MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş.
170
193
202
211
MEGA TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
108
130
97
97
230
202
153
146
137
172
159
161
210
234
189
203
201
170
206
181
204
179
189
207
189
191
239
163
178
205
216
214
200
193
114
124
157
191
150
126
137
159
160
162
197
-
226
182
212
220
239
15
23
27
28
33
38
250
102
GÜLDOĞAN MENSUCAT SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
247
ELELE DÖŞEME SAN. VE TİC. A.Ş.
NERGİS TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
5
4
17
16
23
245
EMARC-ÇELİK AUTOMOTİVE COMPONENTS YED. PAR. İMALATI VE SAN. TİC. A.Ş.
PİLOT TAŞIT KOLTUKLARI SAN. VE TİC. A.Ş.
20
190
195
171
150
164
203
209
239
170
238
215
241
197
221
246
247
225
248
İSO’ya Her Yıl BOSB İmzası
İSO’nun gelenekselleşen En Büyük 1000 Firma Araştırması’na her yıl olduğu gibi bu yıl da BOSB
damga vurdu. 2012’de BOSB’dan toplam 24 firma ilk 1000’e adını yazdırdı.
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) ‘En Büyük 500’ ve
‘En Büyük İkinci 500’ başlıkları altında kamuoyuna duyurduğu araştırmanın ilk 500’lük bölümüne Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nden (BOSB)
15 firma girdi. 2011’de sayısı 14 olan firmalara
1 firma daha eklendi. En Büyük İkinci 500 Listesi’nde 2011’de 10 olan BOSB’lu firma sayısı ise
2012’de 9 oldu.
EN BÜYÜK 500 FİRMA…
İSO’nun açıkladığı ‘En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu’ listesinde 2011 yılında Bursa’dan 41 firma yer
alırken bu sayı, 2012’de 34’e düştü. Türkiye’nin ilk
organize sanayi bölgesi olan ve bu nedenle bir
dönem ‘Pilot’ diye de nitelendirilen Bursa Organize Sanayi Bölgesi ise, firma sayısını 2011’e göre
1 artırarak 15’e çıkardı. 2012-1993 karşılaştırmasına göre OYAK Renault, 7 milyar 514 milyon 22
bin 589 liralık üretimden net satışlarda en büyük
artışı kaydetti. Trakya Yenişehir Cam Sanayii AŞ
ise, 2012 yılında listeye yaptığı ilk girişle sürpriz
yaptı.
140 BASAMAKLIK DEV SIÇRAYIŞ
Bursa OSB’den, İSO En Büyük 500 Araştırması’na
istisnasız her yıl giren firmalar OYAK Renault, AYGAZ A.Ş., Korteks, Karsan ve Çemtaş oldu. Bosch
Sanayi AŞ ise 1993 hariç her yıl listede yer aldı.
Listeye ilk kez giren ise 2012’deki 261’incilikle
Trakya Yenişehir Cam Sanayi AŞ oldu. En yüksek
sıçramayı gerçekleştiren firma, 1999-2000 arasında 140 basamakla Çemtaş Çelik Makine Sanayi ve Ticaret AŞ’nin oldu. Listede yer aldığı sürece
tutar olarak üretimden net satışlarda en büyük
artışı 7 milyar 514 milyon 22 bin 589 lira ile OYAK
Renault sağladı.
256’NCILIKTAN 121’İNCİLİĞE…
İSO’nun 1997 yılından bu yana her yıl açıkladığı
‘En Büyük İkinci 500 Sanayi Kuruluşu’ listesinde
2011’de Bursa’dan giren 38 firmadan 10’unu
BOSB’lu sanayi kuruluşları oluşturdu. 2012 yılında ise 37 Bursa firması içerisindeki BOSB’lu
firmaların sayısı 9’a indi. 2012’deki ‘En Büyük
İkinci 500’ listesinde yer alıp bir önceki yıla göre
en büyük sıçramayı gerçekleştiren firma, Bosen
Enerji Elektrik Üretim AŞ oldu. BOSB’da faaliyet
gösteren firma, 256’ncılıktan 121’inciliğe yükselerek 135 basamak tırmanmış oldu.
2. EN BÜYÜK 500’DEN DETAYLAR…
2012 listesine göre en yüksek üretimden net
satış tutarını kaydeden firma da 161 milyon 462
bin 742 lira ile Türkiye genelinde 20’nci olan
BPO B-Plas Plastic Omnuim Otomotiv Plastik ve
Metal Yan Sanayi A.Ş. oldu. 2012 En Büyük İkinci
500 Listesi’nde 3 tekstil ve 3 otomotiv firmasının
yer alması da dikkati çekti. En Büyük İkinci 500
Listesi’ne 11 kez dâhil olan Beltan Vibracoustic
Titreşim Elemanları Sanayi ve Ticaret A.Ş., adeta
listenin gediklisi oldu.
21
Tablo, 16 Yıldır Bozulmuyor
BTSO’nun Bursa’daki 250 Büyük Firma Araştırması’na her yıl en büyük damgayı BOSB vurdu.
Otomotiv, makina ve tekstille öne çıkan BOSB, 16 yıldan beri tüm kategorilerde yarattığı farkı
sürdürdü.
Türkiye’nin ilk organize sanayi bölgesi unvanının
olması nedeniyle örnek teşkil etmesinin yanı sıra
başarılarıyla dikkati çeken Bursa Organize Sanayi
Bölgesi (BOSB), BTSO’nun Bursa’daki 250 Büyük
Firma Araştırması’nın üst sıralarına adeta abone
oldu. Otomotiv ve makine sanayii ağırlıklı olarak
listeye giren BOSB firmalarından 14’ünün 16 yıldır aralıksız araştırmada yer alması dikkati çekti.
AÇIK ARA OTOMOTİV BİRİNCİ
BTSO’nun Bursa’daki 250 Büyük Firma Araştırması’na Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nden (BOSB)
giren 49 firmanın sektörel dağılımından önemli sonuçlar çıktı. Otomotiv ana ve yan sanayii,
BOSB’lu 22 firma ile açık ara birinci sektör oldu.
Otomotiv ana ve yan sanayiini 10 firma ile tekstil
ve konfeksiyon izledi. Tekstil ve konfeksiyonun
ardından 8 firma ile makine-metal 3’üncü sektör
oldu. Enerji, elektrik ve elektronik sektöründen
de 4 firma listeye girdi. İnşaat sektöründen listeye dâhil olan firma sayısı da 3 oldu. Kimya ile
plastik, kauçuk ve sünger sektöründen ise 1’er
firma araştırmadaki yerlerini aldı.
14 BOSB’LU LİSTENİN GEDİKLİSİ
BTSO’nun Bursa’daki 250 Büyük Firma Araştırması’na Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nden (BOSB)
giren 49 firmadan 14’ü araştırmanın yapıldığı
1997 yılından beri her yıl listeye dâhil olmayı
başardı. 16 yıl boyunca aralıksız listeye giren
22
BOSB firmaları şöyle: OYAK Renault Otomobil
Fabrikaları AŞ, Bosch Sanayi ve Ticaret AŞ, Karsan
Otomotiv Sanayi ve Ticaret AŞ, Major SKT Oto
Donanım Sanayi ve Ticaret AŞ, Harput Tekstil Sanayi ve Ticaret AŞ, Çemtaş Çelik Makina Sanayi
ve Ticaret AŞ, Formfleks Yalıtım Ürünleri Sanayi
ve Ticaret AŞ, Maysan Mando Otomotiv Parçaları
Sanayi ve Ticaret AŞ, SİFAŞ Sentetik İplik Fabrikaları AŞ, İNOKSAN Mutfak Sanayi ve Ticaret AŞ,
ÜÇGE Mağaza Ekipmanlar Pazarlama Sanayi ve
Ticaret AŞ, Sinta Sanayi İnşaat Taahhüt ve Ticaret
AŞ, FEKA Otomotiv Mamulleri Sanayi ve Ticaret
AŞ, MEGA Tekstil Sanayi ve Ticaret AŞ.
SADECE BİR KEZ GİRMEDİLER
16’da 16 yapan firmalarla birlikte Bursa’daki 250
Büyük Firma Araştırması’na sadece bir kez girmeyen BOSB’lu firmaların sayısı da 8 oldu. Listeye 15 kez giren BOSB’lu firmalar şöyle: Korteks
Mensucat Sanayi ve Ticaret AŞ, Coşkunöz Metal
Form Makina Endüstri Ticaret AŞ, Durmazlar
Makina Sanayi ve Ticaret AŞ, Baykal Makina Sanayi ve Ticaret AŞ, Beltan Vibracoustic Titreşim
Elemanları Sanayi ve Ticaret AŞ, EMAŞ Plastik ve
Sanayi AŞ, Haksan Otomotiv Mamulleri Sanayi
ve Ticaret AŞ, Nergis Tekstil Sanayi ve Ticaret AŞ.
‘CİRO’ ve ‘BRÜT KATMA’
DEĞERE GÖRE İLK 10…
2012 yılı verileriyle ‘ciro’suna göre sıralanan ilk
10 firma arasında BOSB’dan 2 firma yer aldı. İlk
basamakta KDV hariç 7.531.936.333 TL ile OYAK
Renault yer alırken Bosch Sanayi ve Ticaret AŞ de
1.992.474.543 TL ile 3’üncü oldu. ‘Yarattığı Brüt
Katma Değere Göre İlk 10 Firma’ sıralamasında
da BOSB’dan 2 firma yer aldı. Bosch Sanayi ve
Ticaret AŞ 420.257.384 TL brüt katma değerle
3’üncü olurken Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret AŞ de 134.360.555 TL ile 8’inci oldu.
‘ÖZ SERMAYE’ ve ‘NET AKTİF’E
GÖRE İLK 10 SIRALAMASI…
2012 verileriyle öz sermayesine göre ilk 10 firma arasında yer alan BOSB firmalarının sayısı
2 oldu. Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret AŞ
779.550.274 TL ile sıralamada 3’üncü olurken
Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ de 615.455.779 TL
ile 4’üncü oldu. Net aktife göre ilk 10 sıralamasına ise 4 BOSB’lu firma dâhil oldu. 3.546.752.959
TL ile Zorlu Enerji Elektrik Üretim AŞ 2’nci,
1.795.561.281 TL ile Bosch Sanayi ve Ticaret AŞ
4’üncü, 1.171.635.731 TL ile Korteks Mensucat
Sanayi ve Ticaret AŞ 5’inci ve 607.400.769 TL
ile Karsan Otomotiv Sanayii ve Ticaret AŞ de
10’uncu oldu.
‘DÖNEM KÂRI’ ve ‘İHRACAT’
KRİTERİNE GÖRE İLK 10…
Dönem kârına göre ilk 10 arasında 3 BOSB firması yer aldı. 68.300.284 TL ile Boyteks Tekstil Sanayi
2011-2012 CİRO ve İHRACAT
KIYASLAMASI…
Son 2 yılda çalışmaya katılan firmalar için seçilmiş performans kriterlerine göre yapılan 20112012 kıyaslamasından da önemli sonuçlar çıktı.
Cirosu bir önceki yıla göre en fazla artış gösteren ilk 10 arasında BOSB’dan bir firma bulundu. 2011’de 228.128.854 TL olan cirosunu
yüzde 55’le 2012’de 147.139.122 TL’ye
çıkaran BOSEN Enerji Elektrik Üretim
AŞ, ilk 10’a 9’uncu sıradan girdi. İhracatı bir önceki yıla göre en fazla
artan 10 firmadan 3’ü BOSB’dan
çıktı.
4’üncü ve Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret AŞ
de 601.587.722 TL ile 7’nci sırada yer aldı.
ve Ticaret AŞ 8’inci, 67.053.568 TL ile SİFAŞ Sentetik İplik Fabrikaları AŞ 9’uncu ve 66.980.491
TL ile Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret AŞ de
10’uncu oldu.
‘İSTİHDAM’ ve ‘ÜRETİMDEN
SATIŞLAR’A GÖRE İLK 10…
İstihdama göre ilk 10 sıralamasında bulunan BOSB firmalarının sayısı 3 olarak kayıtlara
geçti. Ücretle çalışanlar
ortalamasına göre 6
bin 268 kişiyle OYAK
Renault Otomobil Fabrikaları AŞ
listenin
2’ncisi,
5 bin 652 kişi ile
Bosch Sanayi ve
Ticaret AŞ 3’üncü
ve 2 bin 54 kişi ile
Korteks Mensucat
Sanayi ve Ticaret AŞ de
10’uncu sırada yer aldı.
Üretimden satışlarına göre
ilk 10’a BOSB’dan 3 firma girdi. OYAK Renault Otomobil
Fabrikaları AŞ 7.529.420.343
TL ile birinci, Bosch Sanayi ve
Ticaret AŞ 1.552.961.516 TL ile
2012’de İSO-1000 Araştırması’nda Yer Alan BOSB Firmalarının 20 Yıllık Performansı
Firmalar
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş.
6
11
9
10
11
8
4
3
7
7
4
4
7
5
4
5
3
4
3
3
AYGAZ A.Ş.
38
40
25
22
30
23
26
14
10
10
10
10
10
10
9
10
8
7
10
10
Bosch San. ve Tic. A.Ş.
Korteks Mensucat San. ve Tic. A.Ş.
145
165
165
132
99
77
70
27
24
25
27
30
30
25
39
37
40
40
39
228
103
99
113
114
121
46
27
25
29
27
34
40
50
84
113
99
87
88
118
143
130
120
160
171
192
115
84
85
169
177
150
91
299
262
207
155
127
94
50
170
116
148
82
137
144
191
267
162
109
91
151
463
444
465
549
485
459
394
344
285
313
330
299
274
226
245
188
156
228
117
102
70
69
78
63
88
117
Bis Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Karsan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş.
Coşkunöz Metal Form Makina Endüstri ve Tic. A.Ş.
ZORLUTEKS Tekstil Tic. Ve San. A.Ş.
(Zorlu
Linen)
(Zorlu
Linen)
(Zorlu
Linen)
(Zorlu
Linen)
Beyçelik Gestamp Kalıp ve Oto Yan San. Paz. ve Tic. A.Ş.
(Zorlu
Linen)
(Zorlu
Linen)
(Zorlu
Linen)
(Zorlu
Linen)
(Zorlu
Linen)
105
127
125
131
144
172
606
528
448
477
363
316
261
254
296
275
212
149
157
168
158
135
138
100
114
185
268
276
757
592
645
510
447
341
262
260
305
288
493
356
326
Trakya Yenişehir Cam Sanayii A.Ş.
261
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Major SKT Oto Donanım San. ve Tic. A.Ş.
145
340
908
996
Bosch Rexroth Otomasyon San. ve Tic. A.Ş.
Durmazlar Makina San. ve Tic. A.Ş.
ÇEMTAŞ Çelik Makina San. ve Tic. A.Ş.
278
282
297
296
280
376
459
563
457
428
405
349
317
301
283
280
382
399
343
343
319
415
371
306
246
245
289
266
288
454
363
354
458
516
578
528
601
541
445
483
557
520
516
578
528
601
418
356
581
756
621
548
783
832
741
729
BPO B-Plas Plastic Omnium Otomotiv Plastik ve Metal Yan Sanayi A.Ş.
Bosen Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
424
354
377
424
Ermaksan Makina San. ve Tic. A.Ş.
Harput Tekstil San. ve Tic. A.Ş.
Coats (Türkiye) İplik Sanayii A.Ş.
157
281
237
292
260
281
319
Maysan Mando Otomotiv Parçaları San. ve Tic. A.Ş.
290
268
785
687
706
656
483
435
452
670
804
719
827
284
315
378
441
495
592
655
702
721
784
829
947
964
956
947
881
845
632
659
661
948
883
895
881
890
960
874
849
998
894
Beltan Vibracoustic Titreşim Elemanları San. ve Tic. A.Ş.
726
697
686
765
785
942
Formfleks Yalıtım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş.
SİFAŞ Sentetik İplik Fabrikaları A.Ş.
2012
218
131
135
145
135
181
236
169
178
198
251
244
321
352
516
709
843
23
OYAK
Renault
Zirveye Alıştı
OYAK Renault, İSO En Büyük
500 Firma Araştırması’nın
yapıldığı ilk yıldan bu
yana hep zirveye yakın
durdu. Genel Müdür Tarık
Tunalıoğlu, ‘Hedef liderliği
sürdürmek’ dedi.
OYAK Renault, İSO Araştırması’nın yapıldığı
yıldan bu yana hep en üst sıralarda yer aldı.
Nedir bunun arka planındaki gelişmeler?
OYAK Renault Otomobil Fabrikaları, Türkiye’deki
44 yıllık tarihi boyunca Türkiye’nin ilk station wagon (Renault 12 SW), ilk klimalı (Renault 12 GTS),
ilk dizel motorlu (Renault 9 GTD), ilk otomatik
vitesli (Renault 9), ilk yol bilgisayarlı (Renault 21
Concorde) otomobilini ve ilk dizel otomobil motorunun üretimini gerçekleştirerek pek çok ilke
imza attı. OYAK Renault Otomobil Fabrikaları,
2011 sonunda başlayan elektrikli Fluence seri
üretimi ile Türk otomotiv sanayinde yeni bir çığır
açtı. Kullanımda sıfır salımlı elektrik motorlu otomobille herkes için sürdürülebilir ulaşım olanağı
sunan devrimsel nitelikteki bu çözümde OYAK
Renault Otomobil Fabrikaları önemli bir rol üstlendi. OYAK Renault, 4 farklı elektrik motorlu araç
tipinin 2011 ve 2012 yıllarında seri üretimine
başlayan dünyadaki tek öncü markadır.
İSO’nun En Büyük 500 Araştırması dışında
hangi başarılar göze çarpıyor?
OYAK Renault ile birlikte gelişen ve büyüyen
imalatçıları, küresel markalara yüksek miktarlarda üretim, ihracat yapıyor ve yatırımlara imza
atıyorlar. 2013 yılında, İSO En Büyük 500 Sanayi
Kuruluşu Raporu’na göre OYAK Renault Otomobil Fabrikaları Türkiye’nin üçüncü büyük sanayi kuruluşu, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın
(BTSO) anketine göre Bursa’nın en büyük kuruluşu konumunda yer alıyor. Türkiye İhracatçılar
Meclisi’nin (TİM) sonuçlarına göre ise OYAK
Renault, Türkiye’nin ihracatında üçüncü sırada
bulunuyor.
Bundan sonrasına ilişkin hedefleriniz neler?
1990’lı yıllardan günümüze yaşanan önemli kriz
döneminde her türlü olumsuz koşula rağmen
OYAK Renault Otomobil Fabrikaları, çalışanlarına
ve üretim tesislerine yatırımlarını aksatmadan
sürdürerek Renault Grubu içerisinde stratejik
bir konuma yerleşti, Türk otomotiv sanayinde
de üretim ve ihracatta liderlik konumunu 15
yıl aralıksız olarak sürdürdü. 2013 yılının ilk 6 ayı
sonunda da üretim ve ihracat liderliği sürüyor.
OYAK Renault, 2013 yılını 330 bin üretim adediyle kendi üretim rekorunu kırarak aynı zamanda
da 16. yılda sektörün üretim ve ihracat lideri olarak bitirmeyi hedefliyor.
Tarık Tunalıoğlu
Beyçelik
Gestamp’ta
Hedef ‘İlk 150’
Faik Çelik Holding CEO’su
Baran Çelik, her yıl ortalama
yüzde 20-40 arası büyüdüklerini
belirterek İSO En Büyük 500
Listesi’nde hedeflerinin ilk 150
olduğunu söyledi.
Beyçelik’in; İSO Araştırması’nda geride kalan
10 yıllık döneme bakıldığında yükselen bir
grafik izlediği ve 2005 yılında 477. sırada yer
alırken, 2012’de 212. sıraya ulaştığı dikkati
çekiyor. Yıllar içerisindeki değişimi nasıl yorumluyorsunuz?
24
Beyçelik; 2000 yılından bu yana her yıl ortalama
yüzde 20 ila 40 oranında büyüyor. 2012 yılında
Avrupa’daki krize rağmen yeni pazarlar özellikle
de Rusya ve ABD pazarların etkisi ile yüzde 30
büyüme yakaladık. İhracatta ise güçlü bir AR-GE
ekibi ve tasarım odaklı çalışarak ihracat rakamlarımızı önemli ölçüde yükselttik. 2007 yılında
İspanyol Gestamp şirketi ile yaptığımız ortaklıkla
yatırımlarımız daha da hızlandı.
Beyçelik’in ‘İSO En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu’ listelerinde sürekli yer almasının sırrı
nedir?
Başarımızın ardındaki neden; çok çalışmak ve yeniliğe açık olmak, teknoloji ve insan kaynağına
sürekli yatırım yapmaktır. Bizler, bulunduğumuz
sektörde tüm teknoloji ve insan kaynağı gereksinimi noktasında yatırım yapmaktan hiçbir zaman geri durmadık ve başarı arkasından geldi.
2010 yılı verilerinde 296’ncı sırada bulunan,
2011’de 275’nci, 2012’de de 212’nci sıraya
ulaşan ve neredeyse 85 basamak birden atlayan Beyçelik’in bu 2 yıllık süreçteki başarısının en önemli nedenleri nelerdir?
Biz, 2011-2012 yıllarını yatırım yılları olarak değerlendirdik. Yaptığımız yeni yatırımlar ile lokasyon sayımızı arttırdık. Bu bağlamda üretim hacmimiz arttı. 2014 yılı itibariyle yine yatırım atağı
yapacağız. Rusya ve Romanya’da üretim planlarımız var. Globalleşme yolunda emin adımlarla
ilerliyoruz.
2013 ve bundan sonraki yıllarda İSO Araştırması’nda nasıl yer alacağınızı öngörüyorsunuz?
Yakın hedef, 2015 yılına kadar Beyçelik Gestamp’ı
ISO 500 sıralamasında ilk 150 içine sokmaktır. 5
yıl içinde hedefimiz ise Hindistan’da ve Çin’de
aktivitesi olan belirli ülkelerde üretime geçmiş
bir şirket olmak…
Son 4-5 yıl içerisinde firmanızda; satış, ciro
ve istihdam anlamında nasıl bir değişim yaşandı?
2009 yılından bugüne konuşursak ciromuzda
yüzde 150, istihdamda yüzde 100 artışımız söz
konusu. Günümüzde 1500 çalışanı ile Türkiye
otomotiv endüstrisinin büyümesi ve 2023 hedeflerine ulaşması için çalışıyoruz.
Baran Çelik
Bosch Rexroth,
AR-GE’yle
Yükseliyor
Bosch Rexroth, İSO En
Büyük 500 Listesi’nde kısa
sürede büyük ivme yakaladı.
Genel Müdür Akkaynak, 30
basamaklık sıçrayışa dikkati
çekerek AR-GE vurgusu yaptı.
Firmanızın ‘İSO En Büyük 500’ listesinde yer
almasının sırrı nedir?
Bosch Grubu, 150 ülkede temsil edilen ve global
çapta teknolojik çözümler sunan büyük bir firma.
Rexroth ise, Türkiye’nin yanı sıra 79 ülkede yer
alıyor. Bosch GmbH’ın 306 bin çalışanından 38
bini, Rexroth bünyesinde hizmet veriyor. Bosch
Rexroth, Türkiye’de Gebze’deki Genel Müdürlük
binası ve Bursa’daki seri üretim fabrikasıyla birlikte bugün, 72.000 metrekaresi kapalı olmak üzere 120.000 metrekarelik bir alan ve 1.000’e yakın
çalışan sayısına ulaştı. İstanbul Sanayi Odası (İSO)
her yıl açıkladığı en büyük 500 sanayi kuruluşu
listesindeki performansımız da bu başarımızın
bir göstergesi. Geçen yıl 356. sıradan 326. sıraya
yükselerek, 30 basamaklık bir sıçrayış gerçekleştirdik. Tüm bu açıklamaların dışında Rexroth’un
en büyük 500 şirket listesinde yer almasının en
büyük sırrı bana göre inovatif olmasından kaynaklanıyor. AR-GE faaliyetleri ile dünyada öncü
rol oynayan firmamızın bu kapsamda, globalde
Bosch Rexroth da geçen yıl AR-GE’ye 350 milyon
euronun üzerinde kaynak ayırımı yapıldı. Şirket
cirosunun yüzde 5,7’sine denk gelen AR-GE yatırımları, geçen yıl sektör uygulamasının üstünde
bir değere ulaştı.
Son yıllardaki performansınızı artırmanızın
altında hangi faktörler yatıyor?
40 milyon euro yatırımla kurulan ve 2009 yılından itibaren üretim hacmi hızla artan Bursa
fabrikamızda 500 bininci pompayı ürettik. Bugün yaklaşık 900 kişinin çalıştığı bu fabrikamız,
25
sektörün göz bebeği konumunda. Toplamda
2007-2012 arasında 90 milyon euro yatırım gerçekleştirerek büyük bir başarıya ulaştığımızı düşünüyorum. Bursa’daki ciromuzun yüzde 95’ini
ihracattan sağlıyoruz. Bu nedenle Avrupa’da kilit
rol oynuyoruz.
Bundan sonra da ‘En Büyük 500’ listesinde
yer almak için nasıl bir politika yürüteceksiniz?
Hem yatırımlarımıza hem de kendimizi geliştirmeye devam ederek bu başarının devamlılığını
sağlayabileceğimizi düşünüyoruz. Kendimizi
geliştirmenin de en açık yöntemi Bosch Rexroth olarak AR-GE çalışmalarına önem vermekten
geçiyor. AR-GE birimimizi büyütmek için sürekli
olarak çalışmalar yapıyoruz. Önümüzdeki dönemde, test cihazları ile test hatlarını oluşturacağız.
Servet Akkaynak
Durmazlar,
‘İstikrar’a
Odaklandı
2000’den beri ‘Devler Ligi’nde
yer alan Durmazlar, ‘istikrar’
vurgusuyla yola devam ediyor.
YKB Yardımcısı Fatma Durmaz
Yılbirlik, fark yaratmayı
sürdürdüklerini söyledi.
Firmanızın ‘İSO En Büyük 500’ listelerinde
yer almasının sırrı nedir?
Firmamızın ‘İSO En Büyük 500’ listelerinde yer almasının sırrının iki cümleyle özetleyebiliriz: İstikrarlı olmak ve sözümüzün arkasında durmak…
Makine sektörü, elektrik-elektronik sanayiyle birlikte dünya genelindeki pazar hacmiyle 21’inci
Yüzyıl’ın en fazla işgücü barındıran sektörü haline gelirken, artık tek başına bir sanayi dalı olmaktan çıkmış ve diğer tüm sektörleri geliştiren
temel bir sanayiye dönüşmüş durumda. Makine
sanayi, katma değer performansı diğer imalat
sanayi sektörlerine göre çok daha fazla olan ve
ihracatını sürekli olarak Türk sanayi ortalamasından daha hızlı geliştiren önemli bir sektör konumunda bulunuyor.
Son yıllardaki performansınızı artırmanızın
altında hangi faktörler yatıyor?
Durmazlar Makina; ürün yelpazesini, artan üretim kapasitesini, zenginleşen doğrudan ve dolaylı personeli ile yapısı ve süreçlerini yeniden
yapılandırıyor. Burada hedef; Türkiye’yi, dünya
pazarında en üst düzeyde temsil etmek… Her
günün, bir önceki günden daha zor geçtiği bu
pazarda, kalitenin yanında, maliyetler ve kâr
26
oranları da geleceğimize şekil veren önemli
unsurlar. Düşük maliyetli ancak kaliteden ödün
vermeden yapılmış, üretim ve kayıplardan arındırılarak müşteri isteğine cevap verme hızı da
ayrı bir önem taşıyor. Bu önemli etkenler bir araya gelince global pazarda farklılık ortaya çıkıyor
ve bu fark, müşteri odaklı üretim ile biraz daha
ileriki noktalara taşınıyor.
yarışında liderliğini korumak için hedeflerini belirleyip bu hedefler doğrultusunda stratejilerini
oluşturuyor ve tüm bunları bir sistem dâhilinde
yürütüyor. Makine ihracatının ülkemiz ihracatı
içinde daha büyük pay alabilmesi ve gelişmiş
ülkeler seviyesine çıkabilmesinin ancak bu çalışmalar sonucunda gerçekleşeceğini düşünüyoruz.
‘En Büyük 500’ listelerinde yer almaya devam etmek için nasıl bir politika yürüteceksiniz?
Durmazlar Makina Satış-Pazarlama Müdürlüğü’nün yaptığı çalışmalar ile dünya üzerinde
doğru noktalara, doğru ürün yelpazesi ile giriş
yapılıyor. Durmazlar; rakiplerinin fasoncusu olmak yerine, kendi markası ile büyüyor. Türkiye
için katma değer yaratmaya çalışıyoruz. Durma
markası ile AR-GE Merkezi’nde teknolojik, yenilikçi, sağlam ve hızlı tasarımlar üzerinde çalışırken, bütün bu çalışmalar ile 80 den fazla ülkeye
100 bayi satış kanalı ile ulaşıyoruz.
Hedefler doğrultusunda ihracatınız nasıl bir
önem taşıyor?
Durmazlar Makina; global pazardaki rekabet
Fatma Durmaz Yılbirlik
27
haber / BOSB ve BOSİAD’da ‘Gurur Gecesi’
BOSB ve BOSİAD’da
‘Gurur Gecesi’
Haber: Erdal Çatalkaya Fotoğraf: Erdal Şen
OYAK Renault Otomobil Fabrikaları AŞ. adına Hakan Tandoğdu, Bosch Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına Gökhan Tunçdöken, Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına Zeki Zorlu, Karsan Otomotiv Sanayii ve Ticaret A.Ş. adına Umut Özdeş, BİS Enerji Elektrik Üretim A.Ş. adına Osman Nuri Doğan, Coşkunöz
Metal Form Makine Endüstri ve Ticaret A.Ş. adına Şükrü Tetik’e ödüllerini BOSB Başkanı Ali Uğur ve BOSİAD Başkanı Faik Çelik takdim etti.
BTSO-250 ve İSO-500 Araştırması’na girmeyi başaran BOSB firmaları, görkemli bir törenle
ödüllendirildi. BOSB ve BOSİAD’ın düzenlediği gece, sanayici ve iş adamlarını bir araya getirdi.
Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nde (BOSB) faaliyet gösteren ve 2012 verileri doğrultusunda, firmalarıyla Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın Bursa’daki 250 Büyük Firma Araştırması ile İstanbul
Sanayi Odası’nın İSO En Büyük 500 Firma Araştırması’na girmeyi başaran sanayici ve iş adamları
ödüllendirildi. Meşelipark Sosyal Tesisleri’ndeki
Caffé Siesta’da düzenlenen törende, araştırmalara dahil olan 52 firmanın temsilcileri gurur tablosu oluşturdu.
“MARİFET, İLTİFATA TABİDİR”
Yoğun ilginin gösterildiği gecenin açılış konuşmasını yapan Bursa Organize Sanayi Bölgesi
Ali Uğur
28
Yönetim Kurulu Başkanı Ali Uğur, çok anlamlı
bir ödül töreni düzenlediklerini söyledi. Aynı zamanda birlik ve beraberliğin en güzel örneğinin
sergilendiğini de kaydeden Ali Uğur, “Marifet,
iltifata tabidir diye bir söz vardır. Bu anlamda firmalarımızın başarılarının ödüllendirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. 2012 verilerine göre İSO’nun
En Büyük 500 Firması arasında yer alan 15 firmamızın üretimden satışları toplam tutarı 18 milyar
323 milyon lirayı buluyor” diye konuştu. BTSO250 Araştırması’na giren firmaların ciroları toplamının araştırma bazındaki 250 firmanın ciroları
toplamının 3’te 1’ini oluşturduğunu da vurgulayan Uğur, “Bursa’nın 250 Büyük firmasının yaptığı
toplam ihracatın yarısı bölgemizde faaliyet gösteren firmalar tarafından gerçekleştiriyor. Yine
bu 250 firma arasındaki firmalarımızda toplam
29 bin 500 kişi çalışıyor” dedi. Verilerin, BOSB’un
çok önemli bir üretim üssü konumunda olduğunu gösterdiğini de belirten Uğur, “Tüm bunlar;
üreten, katma değer yaratan, ihracat yapan ve istihdam sağlayan firmalarımızın ödüllendirilmesi
için yeterlidir. Bu münasebetle iki araştırmada da
yer alan firmaları kutluyor ve başarılarının devamını diliyorum” dedi.
“ÖDÜLLER YORGUNLUĞUMUZU ALIYOR”
Gecenin bir diğer ev sahibi Bursa Organize Sa-
Faik Çelik
nayi Bölgesi Sanayici ve İş Adamları Derneği
(BOSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Faik Çelik de,
BOSB Başkanı Ali Uğur’un “Marifet, iltifata tabidir”
sözüne gönülden katıldığını ifade etti. Bir yandan üretirken diğer yandan da küresel pazardaki
rakiplerle mücadele ettiklerinin altını çizen Faik
Çelik, “Gerçekten yoruluyoruz. İşte bu ödüller de
yorgunluğumuzu bir nebze olsun aldığına inanıyorum. BOSİAD olarak, bundan sonra sosyal
aktiviteler yönünden bir araya gelmemize ön
ayak olacağız. Sizleri her zaman yanımızda görmekten mutluluk duyacağız. Bu vesileyle, gerek
BTSO’nun gerekse de İSO’nun listesinde yer alan
Araştırması’nda yer alanların değil Bursa’daki firmalarımızın rekabetçiliğini ve ulusal-uluslararası
arenada yer alma arzusunu görerek yol almaktayız. Hep övündüğümüz Bursa’mızın girişimcilik
ruhu, 250 firma ile tezahür ediyor, vücut buluyor.
Bu vesileyle İSO ve BTSO Araştırması’na giren firmalarımızı performanslarından dolayı kutluyor,
başarılarının daim olmasını diliyorum. Kentimize
kattıkları katma değer için de teşekkür ediyorum” ifadelerini kullandı.
Zeki Zorlu’ya ödülünü Ali Uğur ve Faik Çelik takdim etti
Remzi Topuk
bölgemiz firmalarını kutluyor ve başarılarının devamını diliyorum” diye konuştu.
“SONUÇLARI DOĞRU OKUMALI”
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Meclis Başkanı Remzi Topuk da ödül töreninde bulunmaktan dolayı büyük mutluluk duyduğunu belirterek, “Bu tören, ticaret ve sanayi başkenti Bursa’nın
potansiyelini ortaya çıkaran 250 Büyük Firma
Araştırma’mızın sahiplenildiğini göstermektedir.
250 Büyük Firma Araştırması, şüphesiz kentimizin en büyük araştırmalarından biridir. 16 yıldır
aralıksız gerçekleştirilen araştırma; Bursa’daki
sektörlerin durumlarını, iniş ve çıkışlarını, yatırım
ortamını ve gelişim kabiliyetlerini açıkça ortaya
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. adına Zeki Zorlu, Beyçelik Gestamp Kalıp ve Oto Yan Sanayi Pazarlama ve
Ticaret A.Ş. adına Nedim Çelik, Boyteks Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına Gökhan Hatınoğlu, Bosch Rexroth
Otomasyon Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına Hasan Hasırcı, Major SKT Oto Donanım Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına
Başak Yegin ile Durmazlar Makina Sanayi ve Ticaret Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına Livza Yılbirlik Yılmaz’a ödüllerini BTSO Meclis Başkanı Remzi Topuk verdi.
koymaktadır” diye konuştu. Bilginin teknoloji sayesinde ulaşılması kolay ancak üretilmesi zor bir
kavram haline geldiğini kaydeden Topuk, “Bilgiyi
kullanıp değere dönüştürebilenler bundan sonra kazananlar olacaktır. Bu anlayışla, 250 Büyük
Firma Araştırması’nın sonuçlarının doğru okunması önemlidir. Diğer yandan geleceğe ilişkin
tahmin yapmamıza olanak veren araştırmada
yer almak, firmalarımız için prestij konusu olmuştur. Bugün burada sadece 250 Büyük Firma
ÇEMTAŞ Çelik Makine Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına Nuri Özdemirel, Aygaz A.Ş. adına Ahmet Gürpınar, Trakya
Cam Sanayii A.Ş. adına Fevzi Okumuş, Zorluteks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş. adına Zeki Zorlu, Harput Tekstil
Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti adına Ali Can Tutar ile BOSEN Enerji Elektrik Üretim A.Ş. adına Cemal Tuna’ya ödüllerini BTSO Yönetim Kurulu Üyesi Cüneyt Şener verdi.
29
haber / BOSB ve BOSİAD’da ‘Gurur Gecesi’
BPO-B.Plas-Plastic Omnium Oto. Plastik ve Metal Yan
Sanayi A.Ş. adına Hasan Ayangül, Coşkunöz-MA Otomotiv Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına Şükrü Tetik, Rollmech Automotive Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına
Erdoğan Demir, Ermaksan Makina Sanayi ve Ticaret
A.Ş. adına Erol Özkayan, COATS Türkiye İplik Sanayi
A.Ş. adına Bülent Değirmencioğlu ile Baykal Makina
Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına Tolga Oğsar’a ödüllerini
BOSB Yönetim Kurulu Üyesi Cemal Tuna takdim etti.
Coşkunöz Dış Ticaret A.Ş. adına Şükrü Tetik, Rudolf
Duraner Kimyevi Maddeler Ticaret ve Sanayi A.Ş. temsilcisine, Tredin Oto Donanım Sanayi ve Ticaret A.Ş.
adına Vecdi Eriş, Formfleks Yalıtım Ürünleri Sanayi ve
Ticaret A.Ş. adına Ömer Şanlı, Maysan Mando Otomotiv Parçaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına Erdal Elbay ile Beltan Vibracoustic Titreşim Elemanları Sanayi
ve Ticaret A.Ş. adına Abdullah Saner’e ödüllerini BOSB
ve BOSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Yavuz Yiğit verdi.
Nuri Körüstan Makina Metal Sanayi ve Ticaret A.Ş.
adına Alp Körüstan, EMAŞ Plastik Sanayi ve Ticaret
A.Ş. adına Sabriye Arslan, İNOKSAN Mutfak Sanayi ve
Ticaret A.Ş. adına Emre Varlık, Ermaksan İç ve Dış Ticaret A.Ş. adına Erol Özkayan, Sifaş Sentetik İplik Fabrikaları A.Ş. adına Memiş Koyuncu ile ÜÇGE Mağaza
Ekipmanları Pazarlama Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına
Seçkin Yüksel’e ödüllerini BOSB ve BOSİAD Yönetim
Kurulu Üyesi Abdullah Bayrak verdi.
Oytaş-Yıldız Uluslararası İnşaat Sanayi Ticaret Ltd. Şti
adına Osman Yıldız, Kinteks Dokuma ve Boya Sanayii A.Ş. adına Haluk Özçağatay, Dina/Vanelli Tekstil
Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına Sefer Gezer, Soyiç İnşaat
Nakliye Metal Geri Dönüşüm Sanayi Ticaret Ltd. Şti
adına Ramazan Soyiç, Şahince Otomotiv Sanayi ve
Ticaret A.Ş. adına Turgut Şahin ile Sinta Sanayi İnşaat
Taahhüt ve Ticaret A.Ş. adına Mehmet Yediler’e ödüllerini BOSB Denetim Kurulu ve BOSİAD Yönetim Kurulu
Üyesi İlker Oral takdim etti.
T.K.G. Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına Tayyar
Katrancı, FE-KA Otomotiv Mamulleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına Ferit Karslıoğlu, Haksan Otomotiv Mamulleri Sanayi ve Ticaret A.Ş adına İbrahim Gülmez,
Pakkens Yedek Parça ve Makina Sanayi ve Ticaret A.Ş.
adına Nurgül Çınar, Mega Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.
adına Sefer Gezer ile Güldoğan Mensucat Sanayi ve
Ticaret A.Ş. adına Nazif Emer’e ödüllerini BOSB Denetim Kurulu Üyesi Ahmet Özenalp verdi.
Elele Döşeme Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına Rüştü Yılmaz, Nergis Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş. Nejla Hapçıoğlu, EMARC-Çelik Otomotiv A.Ş. adına Nedim Çelik
ile Pilot Taşıt Koltukları Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına
Mefkure Zümbülova’ya ödüllerini BOSB ve BOSİAD Yönetim Kurulu Üyesi İhsan İpeker takdim etti.
30
Siesta ilanı
31
röportaj / Çetin Öztunalı
‘Bursa’nın
Enerjisi
Yerinde’
Röportaj: Erdal ÇATALKAYA
34 yıl önce kurulan 9 metrekarelik küçük bir iş yerinden başlayıp bir dünya markası olma yolunda ilerleyen Çetin Elektrik’in Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Öztunalı, Bursa sanayisinin enerji konusunda iyi
sınav verdiğini düşünüyor. Yakın dönemdeki dış gelişmelere dikkati çeken Öztunalı, daha çok katma
degeri yüksek üretimle her şeyin üstesinden gelineceğine inanıyor.
1950 yılında Ahmet Öztunalı’nın temelini attığı ve 1979 yılında Çetin Öztunalı tarafından
kurulan Çetin Elektrik, sektörün amiral gemilerinden birisi… 9 metrekarelik atölyeden bugün
Bursa Organize Sanayi Bölgesi’ndeki 9 bin metrekarelik fabrikaya geçişi sağlayan Çetin Öztunalı’yla sektörün son durumu, yatırım çalışmaları ve ekonomik gidişat üzerine konuştuk…
Türkiye’nin ekonomik gidişatını nasıl buluyorsunuz? Olumlu sinyaller mi olumsuz sinyaller mi ağırlıkta?
Türkiye’nin ekonomisi dışa bağımlı, bunu hepimiz
biliyoruz. Türkiye, her geçen gün ihracatı artan,
her gün dışarıya açılan bir ülke. Güzel çalışmalar
da yapılıyor ama dövizdeki dalgalanma ve ekonominin darboğaza doğru gittiğine dair bazı duyumlar alınıyor. Türkiye, bana göre katma değeri
yüksek ürünler üretip dünya arenasında bu tür
meselelerle mücadele etmeli. Fasoncu bir ülke
olmadan, markalaşmaya önem veren, daha öz ve
kaliteli ürünler yapıp dünya pazarına ‘Türk’ malı
olarak sunmamız gerekiyor. İnşaat sektöründe,
taahhüt bazında sesimizi daha fazla duyurmaya
başladık. Çok çalışıp, çok üretip mücadeleye devam etmemiz gerektiğine inanıyorum.
32
‘KÜRESEL GELİŞMELER ETKİLEDİ’
Türkiye’nin yanı başındaki ülkelerde meydana gelen şiddet olayları ve beraberindeki
istikrarsız tabloyu nasıl değerlendiriyorsunuz? Son örnek Mısır oldu. Ekonomiye etkileri nasıl oldu ve olacak?
Bu sıkıntılardan ülkemiz de etkileniyor. Sayın
Başbakan’ımızın dediği gibi dış mihraklar, bizim
Ortadoğu’da kuvvetlenmemizi istemiyorlar. İstemedikleri için de bazı konularda ayak oyunlarıyla
sıkıntılar yaratıyorlar. Ama bunları aşacağımıza
inanıyorum. Yeter ki ülkemizde kardeşçe, dostça
ve kavga etmeden, medeni bir şekilde tartışarak
çalışıp üretelim…
Küresel gelişmelerden sizin çalışmalarınız
olumsuz etkilendi mi?
Makedonya ve Romanya’nın yanı sıra Bulgaristan’da çalışmalarımız var. Onlarla ilgili bir sıkıntı
yok. Ama gelişmelerin tabii ki daha büyük firmaları etkilediğini görüyoruz. Suriye, Mısır ve Irak’ta yatırım yapan Bursalı bazı firmaların sıkıntı yaşadıklarını basından izliyorum. Bu sıkıntıların daha da
büyüyeceğini öngörüyorum. O yüzden bunlarla
ilgili ülke olarak ciddi tedbirler almalıyız. Dünya
genelinde rekabet anlamında ciddi bir mücadele
var. Petrol konusunda özellikle ciddi bir mücadele
var. Avrupa ülkelerinin ve ABD’nin ekonomisi de
malum zaten. Dünya ekonomisinde bazı şeylerde
doyuma ulaşıldığı için yaşanan sıkıntıların çok kısa
sürede aşılacağını zannetmiyorum.
Sektördeki durumunuz nedir? Yatırım çalışmalarınız hangi boyutlarda?
Çetin Elektrik’in kurulduğu günden bugüne kadar güvenilir olduğunu ve işi gününden önce
yaptığını vurgulayarak markamızı koruyoruz.
Müşterilerimiz de bize ciddi anlamda çok güveniyorlar. Türkiye’nin önde gelen 4 otomobil markasına iş yapıyoruz şu anda. TOFAŞ’a 25, Renault’ya
20 yıldır, Karsan’a kurulduğundan beri ve Ford’a
da elektrik sistemleriyle ilgili iş yapıyoruz. Bunun
dışında daha çok sanayi, iş merkezleri ve hotellerle ilgili çalışmalar yapıyoruz. Gıda sektöründe
Sütaş, Eker, Yörsan ve Banvit’e de iş yapıyoruz.
Martur, B Plas, Yeşilova Holding, A Plas, Türkün
Holding ve Sönmez Holding gibi otomotiv firmalarının birçoğu da bizimle çalışıyor. Son yıllarda
yurt dışında da proje üretmeye yoğunlaştık. Yurt
içinde, Bursa’da BUTTİM’in yanında yapılacak olan
350 bin metrekarelik adliye binasının elektrik proje tasarımını üstlendik. Öncesinde de Ankara Sosyal Güvenlik Kurumu Bilgi İşlem Merkezi binasının
elektrik projesini teslim ettik. Bursa’da Hasanağa
Sanayi Bölgesi’nin enerji nakil hattını da tamamladık. BOSB’daki firmamızın dört bacağı var. Elektrik
malzeme satışı, elektrik taahhüt, proje tasarımı ve
365 gün 24 saat bakım ekibimiz müşterilerimize hizmet vermektedir. Aynı zamanda tip testli
orta gelirim modüler elektrik pano imalatını da
yapıyoruz. 160’a yakın çalışanımız var. 15’e yakını
elektrik mühendisi arkadaşımız ile sanayicimize
hizmet vermekteyiz.
‘ENERJİDE KALİTE ÖNEMLİ’
Yenilenebilir enerji konusunda Türkiye iyi
bir aşamaya geldi diyebilir miyiz? Sizin çalışmalarınız var mı?
Yenilenebilir enerji Türkiye için çok yeni bir alan
değil. Güneşi ve rüzgârı çok olan bir ülkeyiz ama
bundan üst düzeyde faydalanamıyoruz. Herhalde
verilen teşviklerden ve desteklerden yeteri kadar
faydalanmak gerekiyor. Ciddi bir potansiyel olmasına rağmen ufak güçlerde yatırım maliyeti yüksek, geri dönüşümü de çok geç. Bu maliyetlerde
ciddi bir talep olmaz ama gelecek vaat ediyor. Biz
de bu konularda ciddi araştırmalar yapıyoruz. Bu
konuda kalite de önemli. Güneş pillerinde bilhassa çok önemlidir. Uzakdoğu’dan gelen güneş
pilleriyle ilgili ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Müşteriler
ucuz diye alıyorlar ancak sıkıntı yaşıyorlar. Bizim
rüzgâr enerjisiyle ilgili çalışmalarımız vardı ama
geri dönüşüm maliyeti çok yüksek ve uzun vadede olduğu için o şekliyle kaldı.
Bursa sanayisinin geldiği noktayı nasıl değerlendiriyorsunuz? Yeterli bir yerde miyiz?
Bursa; ekonomide İstanbul’dan sonra 2’ye, 3’e
girecek bir şehrimiz. Bursa ekonomisi bana göre
önce otomotiv, sonra tekstil ve nihayetinde ener-
vücudumuzda, damarlarımızda dolaşan kan gibidir. Nasıl ki kan dolaşımı kesildiğinde vücudumuz
çökerse sistemler de elektrik kesildiğinde çökecektir…
‘İHANETİ AFFETMEM!’
Bursa’nın sanayi anlamında çok iyi bir yerde
olduğunu belirten Öztunalı, Bursa OSB’nin de
enerji güvenliği anlamında başarı olduğunu
ifade etti.
jiyle mücadele veriyor. Genelde Türkiye’de ve
özelde de Bursa’da gördüğüm kadarıyla sanayide
ara eleman bulma noktasında ciddi sıkıntılar var.
Sanayici olarak, yetişmiş ara elemanda ciddi sıkıntılar yaşıyoruz. Bu anlamda sanat okullarına daha
fazla önem verilmesi lazım. Bu okullarda eğitim
gören gençlerin ya da üniversitede mühendislik
okuyanların yaz tatillerini hiç boş geçirmemeleri
lazım. Meslekleriyle ilgili firmalarda staj yapmaları,
çalışmaları gerekiyor. Ama ben gençlerde bunu
göremiyorum. Mesleklerinde kendilerini çok iyi
geliştirip evlerine ekmek götürebilecek noktaya
gelmeleri lazım. Umarım bu sorun da zamanla
aşılır. Özellikle teknik eğitime her sektörde ciddi
bir ihtiyaç var.
‘BURSA OSB ÇOK İYİ BİR YERDE’
Elektriğe bağlı ölümler ya da yaralanmaları
düşündüğümüzde Bursa’daki sanayi bölgelerini güvenlikli buluyor musunuz?
Bursa’daki sanayi bölgelerinin çoğunda, insanlara
zarar verecek bir sistemin olduğuna inanmıyorum. Herkes bu konuya çok önem veriyor. Elektrik
ve diğer sektörler çok hızlı geliştiğinden yeni yatırımların çoğu doğru yapılıyor ama daha da üst
düzey yapılması gerekir. Bunlar da maliyet getirdiğinden bazı firmalar kaçınabiliyor. Ama bunun
bedelini daha farklı şekilde daha sonra ödüyorlar.
Bursa Organize Sanayi Bölgesi, Türkiye’nin ilk organize sanayi bölgesidir. Bana göre, altyapı olarak
da Türkiye’nin en iyi sanayi bölgesidir. Her şey zamanında planlanmış ve yapılmış. Enerji nakil hatları yer altına indirilmiş, enerji üretim tesisleri var.
Hepsi de son sistem yapılmış.
Elektrik kesildiği zaman hayat duruyor adeta. Peki, sizin için elektriğin hayatınızdaki
yeri nedir?
Elektrik, mesleğimiz bizim. Kazancımızı buradan
sağlıyoruz. Elektrik, olmazsa olmaz ve temiz bir
enerji ama aynı zamanda tehlikelidir. Ülkemiz,
enerji nakil hatlarında ve üretimde biraz geç kaldı
ama iyi çalışmaların yapıldığını biliyoruz. Elektrik
Firmanın duvarlarında özlü sözler dikkati
çekiyor. Çalışanlarınıza karşı nasıl bir yaklaşımınız var?
Hem sözün özüne hem de eğitime çok önem
veririm. Benim felsefeme göre; patron, çalışanına
saygılı olursa çalışan da ona karşı saygılı olur. Ben
çalışan arkadaşlarımıza mümkün olduğu kadar
değer verip saygılı olmaya çalışıyorum. Onların
hem ekonomik hem de diğer sorunlarına yardımcı olmaya çalışıyorum. İşlerimizi rakiplerimizle
mücadele edip kıran kırana fiyatlarla alıyoruz ama
çalışanımızın maaşının gününde ödenmesine, sigortasının yatmasına ve diğer özlük haklarının verilmesine yıllardan beri önem veririz. Eğitime çok
önem veririz. Ben, şirkette çalışan arkadaşlarımıza
her zaman “Benden çekinmeyin, eleştirin ama
şirketimize ihanet edeni asla affetmem, benden
çekinsin” derim. Eğer ki o şirkete ihanet ediyor,
çalışmıyor ve kötü şeyler düşünüyorsa benden
çekinsin…
İş yaşamı dışında neler yapıyorsunuz? Hobileriniz, özel uğraşlarınız var mı?
Atları çok severim. Ata karşı çok ciddi bir sempatim var. Zamanında bir atım da vardı. Ata biniyordum ama şimdilerde daha çok denizle, balıkçılıkla
uğraşıyorum. Fırsat buldukça denize gider balık
tutarım. Arkadaşlarımızla bir araya gelir ve balığa
gideriz. Yazın denizle ilgilenirken kışın da seyahat
ederim. Amatör olarak fotoğrafçılık da yapıyorum.
Her gittiğim ülkeden de oraya has biblolar alırım.
Fotoğrafçılıktan ötürü eski Bursa fotoğraflarını ve
yazılarını da topluyorum.
Doğum Yeri: Bursa
Doğum Tarihi: 1955
Yabancı Dil: İngilizce
Çocuk: 1 kız çocuğu
Hobileri: Balıkçılık ve fotoğraf
En sevdiği yemek: Balık
33
araştırma / BOSB’daki AR-GE merkezleri
BOSB,
AR-GE’de de
Zirvede
Araştırma: Erdal ŞEN
Bursa Organize Sanayi Bölgesi (BOSB), AR-GE çalışmalarında da örnek oluyor. Türkiye genelindeki
142 merkezinden 20’si Bursa’da bulunurken Bursa OSB, 20 AR-GE merkezinden 11’ini bünyesinde
barındırıyor.
2023 yılında 2 trilyon dolarlık milli gelir rakamıyla
dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olmayı hedefleyen Türkiye’de, bu hedefe ulaşılabilmesi
için araştırma ve geliştirme (AR-GE) yatırımlarının
artırılması büyük önem taşıyor. Bu yolculukta
önemli bir kaldıraç görevi üstlenecek olan AR-GE
merkezlerinin sayısı da günden güne artıyor.
sağlanan teşvik ve destekler arasında; yapılan ARGE harcaması kadar Kurumlar Vergisi indiriminin
sağlanması, personel ücretlerinin doktoralı olanlar için yüzde 90, diğerleri için yüzde 80’inin Gelir
Vergisi’nden muaf tutulması, AR-GE merkezlerinde çalışan personelin sigorta primi işveren hissesinin yarısının devlet tarafından karşılanması gibi
önemli avantaj geliyor.
REKABETTE AVANTAJ SAĞLIYOR
20 MERKEZDEN 11’İ BOSB’DA
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca yürütülen
5746 sayılı Kanun kapsamında AR-GE merkezi
kuran tesisler, sağlanan teşvik ve muafiyetlerle
rekabette bir adım öne çıkıyor. 2008 yılında uygulanmaya konan ‘Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun’ kapsamında 50 ve üzeri AR-GE personeli bulunduran
firmalara verilen AR-GE Merkezi Belgesi ile bugün
142 firma bu belgeye sahip oldu. Bu işletmelere
34
Halen Türkiye genelindeki 142 AR-GE merkezinden 20’si Bursa’da bulunurken, Bursa Organize
Sanayi Bölgesi (BOSB), bünyesinde barındırdığı
11 AR-GE merkeziyle bu alanda Bursa’da lokomotif görevi görüyor. Türkiye’nin daha rekabetçi bir
kimlik kazanması ve reel sektörün daha yüksek
katma değerli üretim yapabilmesi AR-GE çalışmalarının varlığının artmasıyla doğru orantılı. Ar-
tık firmalar giderek sertleşen rekabet koşullarına
cevap verebilmek için öncelikleri arasına AR-GE
yatırımlarını koyuyor.
BURSA OSB, AR-GE MERKEZİ SAYISINDA BURSA’DA İLK SIRADA
Bugün 37 AR-GE merkeziyle Türkiye genelinde ilk
sırada yer alan İstanbul’un ardından, Bursa 20 ARGE merkeziyle ikinci sırada bulunuyor. Bursa’da,
2008 yılında TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası’yla
başlayan AR-GE merkezlerinin kurulma serüveni;
15’i otomotiv yan sanayii, 2’si otomotiv ana sanayi, 1’i tekstil, 1’i makine, 1’i de dayanıklı tüketim
malları sektörleriyle devam etti. Bursa Organize
Sanayi Bölgesi de bünyesindeki 11 AR-GE merkeziyle kentin bu alandaki lokomotifi konumunda
bulunuyor.
11 firma,
Bursa’nın ve
Bursa OSB’nin
AR-GE geleceğine
yön veriyor.
Sıra
No
Bursa’nın AR-GE Merkezleri
Sektörü
1
TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI AŞ.
Otomotiv Ana Sanayi
2
SANKO TEKSTİL İŞLETMELERİ SANAYİ VE TİCARET AŞ.
Tekstil
3
BOSCH SANAYİ VE TİCARET AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
4
MAKO ELEKTRİK SAN. VE TİC. AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
5
BEYÇELİK GESTAMP KALIP VE OTO YAN SANAYİ
Otomotiv Yan Sanayi
6
DURMAZLAR MAKİNE SANAYİ VE TİC. AŞ.
Makine
7
OYAK-RENAULT OTOMOBİL FABRİKALARI AŞ.
Otomotiv Ana Sanayi
8
COŞKUNÖZ METAL FORM MAKİNA ENDÜSTRİ VE TİCARET AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
9
GRAMMER KOLTUK SİSTEMLERİ SANAYİ VE TİCARET AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
10
MARTUR SÜNGER VE KOLTUK TESİSLERİ TİC.VE SAN. AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
11
VALEO OTOMOTİV SİSTEMLERİ ENDÜSTRİSİ AŞ
Otomotiv Yan Sanayi
12
TOKSAN YEDEK PARÇA İMALAT TİCARET VE SANAYİ AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
13
ERMETAL OTOMOTİV VE EŞYA SANAYİ TİC. AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
14
B- PLAS AŞ.
Dayanıklı Tüketim Malları
15
FARBA OTOMOTİV AYDINLATMA VE PLASTİK AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
16
FE-KA OTOMOTİV MAMULLERİ SAN. VE TİC. AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
17
MAYSAN MANDO OTOMOTİV PARÇALAR SAN. VE. TİC. AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
18
MAJOR SKT
Otomotiv Yan Sanayi
19
AKA OTOMOTİV SANAYİ VE TİC. AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
20
ROLLMECH AUTOMOTİVE SAN. VE TİC. AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
Sıra
No
Bursa OSB’deki AR-GE Merkezleri
Sektörü
1
OYAK-RENAULT OTOMOBİL FABRİKALARI AŞ.
Otomotiv Ana Sanayi
2
DURMAZLAR MAKİNE SANAYİ VE TİC. AŞ.
Makine
3
BOSCH SANAYİ VE TİCARET AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
4
COŞKUNÖZ METAL FORM MAKİNA ENDÜSTRİ VE TİCARET AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
5
BEYÇELİK GESTAMP KALIP VE OTO YAN SANAYİ
Otomotiv Yan Sanayi
6
MARTUR SÜNGER VE KOLTUK TESİSLERİ TİC.VE SAN. AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
7
FE-KA OTOMOTİV MAMULLERİ SAN. VE TİC. AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
8
MAYSAN MANDO OTOMOTİV PARÇALAR SAN. VE. TİC. AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
9
MAJOR SKT
Otomotiv Yan Sanayi
10
FARBA OTOMOTİV AYDINLATMA VE PLASTİK AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
11
ROLLMECH AUTOMOTİVE SAN. VE TİC. AŞ.
Otomotiv Yan Sanayi
Bursa OSB’de
sektörlerine göre faaliyette olan
AR-GE merkezleri
Sıra
No
Sektör Adı
Sayı
%
1
Otomotiv Yan Sanayii
9
81,8
2
Otomotiv Ana Sanayi
1
9,1
3
Makine
1
9,1
35
röportaj / BTÜ’den OSB’ye AR-GE Merkezi
BTÜ’den
BOSB’a
Özel
Merkez
‘Araştırma’ odaklı olarak kurulan Bursa Teknik Üniversitesi’nin yönetimi, Bursa OSB’ye AR-GE Merkezi
kurmak için kolları sıvadı. Tahsis işleminden sonra inşaata başlanacak.
Sanayinin can damarlarının geçtiği Bursa, üniversite-sanayi işbirliğinde çok önemli bir açılıma ev sahipliği yapacak. Kentin ikinci devlet
üniversitesi Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ),
Bursa Organize Sanayi Bölgesi’ne (BOSB) ARGE Merkezi kurulması için düğmeye bastı.
Rektör Yardımcısı Profesör Doktor Şule Altun,
belirlenen alanın tahsis edilmesinin ardından
inşaat başlanacağını söyledi. Altun’la sanayi
ve akademi dünyasını heyecanlandıran projenin detaylarını konuştuk…
‘11 ARAMA TOPLANTISI YAPILDI’
BTÜ’nün AR-GE Merkezi düşüncesi ne zaman oluştu? Talep hangi taraftan geldi?
Uygulamaya geçmesi için ne gibi çalışmalar
yapıldı ve yapılacak?
BTÜ’nün AR-GE Merkezi kurma düşüncesi kuruluşundan itibaren vardı. Çünkü BTÜ, araştırma
üniversitesi misyonu ile kurulmuştu. Ayrıca üniversite-sanayi işbirliğine yönelik yapılan arama
toplantılarının sonuçları da bu kararı pekiştirdi.
BTÜ olarak farklı sanayi sektörleri ile 11 arama
toplantısı gerçekleştirdik ve bu toplantı sonuçları bir rapor halinde yayınlandı. Bu toplantılarda
sanayiciye üniversiteden beklentileri soruldu.
Bu beklentiler içerisinde üniversite-sanayi ortak
AR-GE çalışmalarına yönelik önemli bir beklenti
36
olduğu görüldü. Bu durum da çalışmalarımızı
hızlandırmamızı sağladı. Fikir oluştuktan sonra
yer arayışına başlandı. BOSB içerisinde eğitim için
ayrılan bir yer olduğu öğrenildikten sonra BOSB
Yönetimi ile irtibata geçildi. AR-GE Merkezi’nin
özellikle sanayi-üniversite işbirliğine yönelik çalışmalar yapması planlandığından OSB içerisinde
yer almasının avantajları anlatıldı. Yönetime ARGE Merkezi’nin içeriğine yönelik sunumlar yapıldı.
BOSB Yönetimi’nin konuya olumlu bakmasıyla da
süreç resmiyet kazandı. Talep üniversiteden geldi, ancak sanayinin desteği olmasa bu aşamaya
gelmesi mümkün olmazdı, “Ortak gerçekleştirildi”
demek en doğrusu…
‘4 BÖLÜMDEN OLUŞUYOR’
BTÜ’nün AR-GE Merkezi projesinin içeriğinde neler var? Talep sanayiciden mi geldi,
yoksa üniversite mi gündeme getirdi?
AR-GE Merkezi 4 ana bölümden oluşmakta: ARGE, Eğitim, Test ve Analiz ve Diğerleri. Her bir bölüm de çeşitli alt işlevlerden oluşmakta. Bunları kısaca özetleyecek olursak… ‘AR-GE’ başlığı altında,
özellikle Bursa’nın temel sanayi alanları olan makina, tekstil ve otomotiv konularına ağırlık verilecek.
‘EĞİTİM’ başlığı altında da, lisansüstü çalışmalar
bu merkez de yapılacak. Geliştirilen ürünlerin
ticarileşmesine, patent ve fikri mülkiyet hakları-
na yönelik bir ofis de yer alacak. Yüksek lisans ve
doktora tez konuları sanayi ile ortak belirlenecek
ve sanayinin sorunlarına çözümler üretebilecek
çalışmalar yapılacak. Sürekli eğitim merkezinde
sanayide çalışan teknik personele eğitimler verilecek. Sanayinin proje yapma kapasitesinin artırılmasına yönelik özel eğitimler düzenlenecek.
‘TEST ve ANALİZ’ başlığı altında ise, AR-GE Merkezi
çalışmalarına yönelik test ve analizlerin yanı sıra,
özellikle sanayinin yurt dışında veya Bursa dışında
yaptırmak zorunda kaldığı test ve analizlere yönelik bir bölüm de planlanmakta. ‘DİĞERLERİ’ başlığı
altında da firmaların doğrudan AR-GE çalışmalarının içerisinde yer alabilmesi, yurt içi ve dışından
gelen araştırmacılarla birebir irtibat halinde olabilmeleri için firmalara AR-GE Merkezi içerisinde
irtibat ofisleri sağlanacak.
incelemeye davet ediyoruz. Aynı toplantılarda
çıkan sanayici taleplerimiz doğrultusunda, sektörler bazında ihtisas komisyonları oluşturuyoruz.
Bu komisyonlarla ilgili öğretim elemanlarımız
düzenli toplantılar gerçekleştirecek. Sektördeki
yeniliklere yönelik sanayicilerimize toplantılar düzenleyeceğiz. İlk toplantılarımızı tekstile yönelik
olarak başlatıyoruz. Sanayicilerimiz, üniversitemizde 2 yıldır seminerler veriyor. Bu yıl bu uygulamaya ilave olarak, derslerimizin 1-2 haftasını
konuyla ilgili sanayiden teknik personelin ders
anlatmasına yönelik olarak düzenledik. Böylece,
öğrencilerimiz konuların pratik uygulamasını en
yetkili ağızlardan dinleme imkânı bulacak. Bu
uygulamayı hem lisans, hem lisansüstü programlarımızda gerçekleştireceğiz. Arama toplantılarından elde edilen sonuçları zamanla hayata geçirmeye devam edeceğiz.
Bu projenin benzerleri var mıdır? Bu örnekler dikkate alınmış mıdır?
Bu projenin dünyada örnekleri vardır. National
Science Foundation (NSF), USA ABD (Ulusal Bilim
Kurumu) Industry/University Cooperative Research Centers Program (I/UCRC): Sanayi/Üniversite İşbirliği Araştırma Merkezleri Programı; MIT
Industrial Liaison Programı (ILP), Gyeongi Teknoparkı bu örnekler arasındadır. BOSB Yönetimi’ne
bu örnek uygulamalar da sunulmuştur. Örnekler
incelenmiştir ve kurulması planlanan AR-GE Merkezi için en uygun olabilecek örnek yapı ve yönetim şekli üzerinde çalışılmaktadır.
İş dünyasından, sanayiciden, Bursa OSB ve
BOSİAD Yönetimi’nden beklentileriniz neler? Mesaj vermek ister misiniz?
Öncelikle bu yerin tahsisinde gösterdikleri ilgi,
destek ve yardımlar için BOSB Yönetimi’ne teşekkür ediyoruz. Biz onlara “Geleceğe Yatırım Yapmaları” talebiyle gittik ve büyük bir öngörü ile bu
talebi kabul ettiler. Çünkü AR-GE merkezlerinden
verimli sonuçlar almaya ancak 10 yıl sonra başlayabilirsiniz. Bugün teknik tekstiller konusunda
dünyanın en önemli tekstil araştırma merkezi
olan RWTH-ITA (Almanya) bundan 70 yıl önce kurulmuştur, ancak şu anda bu alanda dünyadaki en
önemli gelişmelere imza atmaktadır. Biz de sanayi-üniversite-kamu ortaklığı ile böyle bir başarıya
imza atabiliriz. Sanayicilerimizin elbette, tahsisin
tamamlanması ve binaların yapımı aşamasında
desteklerini bekliyoruz. Biliyorsunuz, binalara yapımına katkı koyan kişilerin isimleri verilerek, bu
isimlerin yaşatılması mümkün. Bu merkezde de
bu tür çalışmalar gerçekleştirilebilir.
BTÜ olarak diğer sanayi bölgelerine
yönelik de benzer çalışmalarınız söz
konusu olacak mı?
Sanayicilerimizin talepleri doğrultusunda
-ki bu konuda talepler var- memnuniyetle
diğer bölgelerimizde de benzer çalışmalarımız olabilir. Bu durumda, kaynakları verimli kullanarak, bir bütünlük içerisinde ilgili
sanayi bölgesinin de özellikleri göz önüne
alınarak çalışmalar gerçekleştirilebilir. Planlarımızda da vardır. Ancak, öncelikle mevcut çalışmanın gerçekleştirilmesine ağırlık
vermek istiyoruz.
BTÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Şule Altun
risinde yer alıyor. Önemli olan yüksek miktarda
üretim yapmak değil, katma değeri yüksek ürünler üretebilmek. Bu da ancak AR-GE çalışmaları
ile gerçekleştirilebiliyor. Ayrıca Türkiye’nin 2023
ve 2071 hedeflerine ulaşabilmesinin en önemli
araçlarından biri, bilim ve teknolojide gerçekleştireceği gelişmeler. Biz de Türkiye’de ve dünyada
bu anlamda fark yaratan bir üniversite olabilmeyi
hedefliyoruz. Dolayısıyla AR-GE, bizim en önemli
ayağımız.
Üniversite-sanayici işbirliğinde arzu edilen
seviyeye BTÜ’nün katkıları neler olacak?
Bunu aslında zaman gösterecek. Ancak biz bu işbirliğine inanıyoruz ve faydalarını da çok iyi biliyoruz. Bu uzun bir yol… Ancak dünyada teknolojileri ile fark yaratan ülkelerin bu işbirliğini mutlaka
gerçekleştirmiş olduğunu görüyoruz. Bu işbirliği
bir gerekliliktir. Biz de yukarıda da bahsettiğimiz
gibi bu işbirliğinin gerçekleşebilmesi için çeşitli
projeler üretiyoruz. Umarız hep birlikte bu çalışmaların güzel sonuçlarını görebiliriz.
BTÜ’nün AR-GE Merkezi dışında sanayiciye, özellikle BOSB’a yönelik başka projeleri
gündeme gelecek mi?
Arama toplantıları sonuçlarına göre sanayicilerimizin taleplerine yönelik çeşitli uygulamalarımızı hayata geçirmeye başladık.
Bunlardan biri sanayiye yönelik
bir arayüz olacak olan internet
sitemiz sanayi.btu.edu.tr hizmete başladı. Bu site ile sanayicimiz
doğrudan ilgili öğretim elemanlarımızla
irtibat kurabilecek.
Sanayicilerimizi
sitemizi
BTÜ olarak AR-GE konusuna neden
çok önem veriyorsunuz?
Biz bir araştırma üniversitesiyiz.
Üniversitemizde yüksek lisans ve
doktora öğrenci sayımızın mevcut öğrenci sayısının 1/3’üne
yakın olması hedeflenmekte.
Günümüzde AR-GE, devletlerin en önemli öncelikleri içeBOSİAD SİNERJİ / Eylül - Ekim 2013
37
köşe yazısı / Şerif Arı
OSB Alt Yapı Tesislerine Ait
Katılım Payı Ödemeleri
Gider Yazılabilir mi?
Şerif Arı
Yeminli Mali Müşavir
[email protected]
4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu’nun
20’nci maddesine göre bölgedeki katılımcıların
altyapı ve arıtma tesislerini, OSB Müdürlüğü yapmak ve yönetmeliğe uygun usul ve esaslara göre
de paylaştırmak zorundadır.
Organize sanayi bölge müdürlüklerinin, bölge
sınırları içerisindeki katılımcılara (bina veya arsa
sahiplerine) herhangi bir mal veya hizmet vermeleri halinde fatura ile sattığının bedelini alma
hakkı bulunmaktadır. Aynı şekilde katılımcıların
ortak kullanımı için alt yapı tesisleri yaptığı veya
yaptırdığı takdirde, istifade ettiği oranlar göz önüne alınarak, harcamasını katılım payı altında fatura
ile istifade edenlerden almaktadır.
Alt yapı tesisleri ‘yol’, ‘elektrik’, ‘doğal gaz’, ‘su tesisatları’, arıtma ve atık su tesisleri vb. olabilir. Bu
konuda önemli bir sorun ortaya çıkmıştır. Hâlâ
da tartışılmaktadır. Bölgede faaliyetteki firmalar
katılma payını gider yazma veya aktifleştirerek
amortismana tabi tutma konusunda tereddüt
yaşamışlardır.
Bu konudaki görüşüm; tamamının hemen gider
yazılmayıp, amortisman yoluyla gider yazılmasıdır. Çünkü Vergi Usul Kanunu’nun (VUK)
272’nci maddesinde; normal bakım, tamir ve
temizleme giderleri dışında, gayrimenkulü
genişletmek veya iktisadi kıymetini devamlı
olarak arttırmak maksadıyla yapılan giderlerin gayrimenkulün maliyet bedeline eklenmesi hüküm altına alınmıştır.
Bu madde hükmüne göre, herhangi bir OSB’de
arıtma tesisi yapıldığını ve herhangi bir fabrikadan katılım payının tahsil edildiğini varsayalım...
OSB sınırları içerisinde olan bu fabrikanın değeri,
arıtma tesisi olmayan bir başka fabrikaya nazaran
bir miktar artmıştır.
Bir örnek daha vermek isterim... Türkiye’nin ilk organize sanayi bölgesi olan Bursa OSB içerisindeki
10 bin metrekarelik bir fabrikanın bina değeri ile
bölge dışında aynı yapı sınıfında ve aynı malzemelerle yapılmış yine 10 bin metrekarelik başka
38
bir fabrika binasının değeri aynı olamaz. Bu farkı
yaratan, OSB’deki alt yapı tesis ve tesisatlarıdır.
Adı geçen alt yapı tesisleri her ne kadar gayrimenkulün içinde veya bitişiğinde olmasa da, VUK’un
269’uncu maddesinde gayrimenkullerin mütemmim cüzü ve teferruatının da gayrimenkuller gibi
değerlenmesi gerektiği belirtilmiştir. Buna göre
OSB’deki fabrikanın tesisat ve borularla bağlı olduğu alt yapılar binanın ‘teferruatı’ sayılır.
Bir defada ‘gider’ yazma görüşü VUK 40’ıncı maddesine göre faaliyetle ilgili olduğuna dayandırılmaktadır. Hâlbuki OSB’de bulunan ‘boş arsalardan
da’ adı geçen alt yapı katılım paylarının çoğunluğu alınmaktadır. Bu payın faaliyetle ilişiği olmayıp,
‘arsa değerini’ arttırdığı tartışmasızdır.
Tereddüt edilen bu konu; muhtelif kişilerce, muhtelif vilayetlerde Maliye’den yazılı sorulmuş, farklı
görüşler verilmekle beraber son olarak verilen
özelgeler ‘bir defada gider yazılamayacağı’ yolundadır. (Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı’nın B.07.1.GİB.4.16.17.02-VUK-06 Sayılı Özelgesi)
Danıştay Üçüncü Dairesi’nde 23.02.2006 tarih ve
2005/3326 esas; 2006/2382 karar no ile, ‘katılım
payı adı altında’ yapılan ödemelerin gayrimenkulün maliyetine eklenmesi gerektiğine karar verilmiştir.
Bu konuda önemli bir husus daha var... ‘Kiracı’, kira
sözleşmesi hükümlerine dayanarak katılım payı
öderse nasıl kayıt yapacaktır? Kiracılar; oturdukları gayrimenkulün değerini arttırıcı bir masraf
yaparlarsa, VUK’un 264’ncü maddesine göre ‘özel
maliyet hesabına’ kaydederek, ‘kira sözleşmesindeki süreye orantılı’ olarak itfa payı yoluyla ‘gider’
yazabilecektir.
39
haber / yapı denetim
OSB’lere % 75
‘Denetim’ İndirimi
Organize sanayi bölgelerini yakından ilgilendiren bir indirim sanayiciyi rahatlattı. OSBÜK’ün çabaları
sonucunda yapı denetim ücretleri yüzde 75 oranında düşürüldü.
Sanayiciler için önemli bir maliyet unsuru olan
yapı denetim ücretleriyle ilgili önemli bir gelişme
yaşandı. Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu
OSBÜK’ün girişimleri sonucu Türkiye Büyük Millet
Meclisi’nde yapılan son yasal düzenlemelerden
sonra OSB’lerdeki yapı denetim ücretleri yüzde
75 oranında indirildi.
az ödeyecek” diye konuştu. Sanayicinin elinin rahatlayacağını dile getiren Yedikardeş, “Yatırım aşamasında kaynak bulmakta zorlanan sanayici böylelikle bir nebze de olsa rahatlayacak. Bu sayede,
yapı denetimi ücretindeki indirimden elde ettiği
kaynağı yatırımındaki başka bir alana kaydırabilecek” ifadelerini kullandı.
SANAYİCİ LEHİNE SONUÇLANDI
Konuyla ilgili açıklama yapan Organize Sanayi
Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Yönetim Kurulu
Üyesi Selim Yedikardeş, “Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu OSBÜK’ün bir süreden beri sanayici lehine takip ettiği konuda sonuca ulaşılmış
bulunuyor. Bundan sonra organize sanayi bölgeleri içerisinde yatırım yapacak sanayiciler, fabrika
inşaatı aşamasında önemli bir gider kalemi olan
yapı denetim ücretlerini yüzde 75 oranında daha
‘ÖNEMLİ BİR KAZANIM’
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde görüşülerek kabul edilen 478 sıra sayılı Torba Yasa kapsamında
4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun’un ilgili
maddesinde değişiklik yapıldığını belirten Selim
Yedikardeş “Yeni düzenlemede ‘Yapı denetim
kuruluşlarına ödenecek hizmet bedeli, Endüstri
Bölgeleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ve Organize Sanayi Bölgeleri onaylı sınırı içerisinde yer
alan tüm yapılar için % 75 indirimli uygulanır’ hük-
mü yer almıştır. Bu
sanayiciler
için
önemli bir kazanım olarak değerlendirilmelidir” dedi.
Selim Yedikardeş
Kanunda ne yazıyor?
“Yapı denetimi hizmeti için yapı denetim kuruluşuna
ödenecek hizmet bedeli, yapı denetimi hizmet sözleşmesinde belirtilir. Bu bedel, yapı yaklaşık maliyetinin
%1,5’inden az olamaz. Hizmet bedeli oranı, yapım süresi iki yılı aşan iş için yıllık %5 artırılır ve yapım süresi iki
yıldan daha az olan işler için yıllık %5 azaltılır. Bu bedele, katma değer vergisi ile yapı denetim kuruluşu tarafından talep edilen ve taşıyıcı sisteme ilişkin olmayan
malzeme ve imalâtlar konusunda yapı müteahhidince
yaptırılacak olan laboratuvar deneylerinin masrafları
dâhil değildir. Yapı denetim kuruluşu, yapı sahibin-
40
den başka bir ad altında, ayrıca hiçbir bedel talebinde
bulunamaz. Yapı denetim kuruluşlarına ödenecek
hizmet bedeli, Endüstri Bölgeleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ve Organize Sanayi Bölgeleri
onaylı sınırı içerisinde yer alan tüm yapılar için
%75 indirimli uygulanır. Yapı denetim hizmet
bedeli, yapı denetim kuruluşlarının hizmet
bedellerinin ödenmesinde kullanılmak üzere yapı sahibince il muhasebe birimlerinde
açılacak emanet nitelikli hesaba yatırılır.
Yatırılan tutarların %3’ü ruhsatı veren idarenin,
%3’ü Bakanlık bünyesinde bulunan döner sermaye işletmesinin hesabına aktarılır.”
41
köşe yazısı / Ahmet Özenalp
TMSF ve TOKİ Paylaşımı
Bursa Organize Sanayi Bölgesi’ni Etkilemez
Ahmet Özenalp
Bursa Organize Sanayi Bölgesi
Denetleme Kurulu Üyesi
www.ahmetozenalp.com
Bursa Sanayici ve İş Adamları Derneği’nin
(BOSİAD) yayın organı olan Sinerji Dergisi’nin, ikinci sayısını yayınlandı. Başta sevgili iş adamımız Yavuz Yiğit Bey olmak üzere
dergimizde emeği geçen herkese teşekkür
ediyorum. Ben de Sinerji’nin bundan böyle
her sayısında gerek mesleğimle ilgili gerekse OSB’ye ait konularla ilgili yazı yazacağım.
Bu sayıda konunun güncel olması nedeni ile
TMSF ve TOKİ arasında paylaşımı düzenleyen
protokol karşısında OSB’lerin konumu üzerinde duracağım.
Birçok sanayicimiz soruyor… OSB’deki taşınmazların kredi alacaklısı kuruluşa satılması halinde,
kredi alacaklısı kuruluş, (örneğin banka, vergi dairesi, SGK, TMSF, TOKİ vs. olabilir) taşınmazın yeni
sahipleri istediği tasarrufa sahip midir? Örneğin
TMSF ve TOKİ paylaşımı kapsamında OSB’de istediği tasarrufta bulunabilir mi? Veya kredi alacaklısı
kurum bankalar sahibi oldukları OSB taşınmazı dilediğine verebilir mi? Veya dileyen bunları alabilir
mi? Elbette hayır. Ama tabii ki bu ‘hayır’ın sebeplerini ortaya koyup, bu konunun iyice anlaşılmasını
sağlamak gerekli. Bilindiği gibi OSB, 4562 sayılı
yasa ve buna bağlı olarak çıkarılan OSB Uygulama
Yönetmeliği kapsamında yönetilir. Peki, bu yasa
ve yönetmelikleri etkisiz kılacak özel bir düzenleme var mıdır?
OSB’lerdeki katılımcılara ait menkul ve gayrimenkullerin işletmelerin devir konusu 4562 sayılı OSB
Kanunu’nun 18’inci maddesi ve Uygulama Yönetmeliği’nin 109’uncu maddesinde düzenlenmiştir.
4562 sayılı yasanın 18’inci maddesi çok açık olup
“Arsa, tahsis amacı dışında kullanılamaz” diyor. Ayrıca ek fıkra 23.10.2008 tarihli 5807/4’le getirilen
değişiklikle “OSB’nin uygunluk görüşünün alınması zorunludur” diyor. Ayrıca “Tapuda eski sahibin vermiş olduğu şerhler yeni devralan içinde
geçerlidir” diyor.
109 / (6) Taşınmazların kredi alacaklısı kuruluşa satılması halinde, kredi alacaklısı kuruluş, satın aldığı
taşınmazı sadece OSB’nin kuruluş protokolünde
öngörülen niteliklere sahip gerçek veya tüzel kişilere en geç 2 yıl içerisinde satmak veya aynı nitelikteki gerçek veya tüzel kişilere kiraya vermek
zorundadır. (7) Bu husustaki yasaklara aykırılığın
mahkemelerce tespiti halinde, arsa kimin tasarrufunda olursa olsun, tahsis veya satış tarihindeki
bedeliyle geri alınarak bir başka katılımcıya tahsis
ve satışı yapılır.
Özetle, banka veya kredi alacaklısı OSB’den yer
alırsa ya burasını kuruluş protokolünde gösterilen
işleri yapmak üzere gerçek veya tüzel kişiye devretmek zorundadır. (109 madde ile ilgili aşağıda
daha geniş bilgi vereceğim. Devralanın TMSF
42
olması bir şeyi değiştirir mi? Hayır. Yukarıdaki
maddeler bu kurum için de geçerlidir. Peki, TMSF
ve TOKİ arasında paylaşımı düzenleyen protokol
karşısında OSB’ler etkilenir mi? Yani TOKİ, ‘Anlaşma
yaptı’ diyerek gelip OSB’de AVM veya toplu konut
yapabilir mi? Plan değişikliği yapma gücü var mı?
Bilindiği gibi TOKİ’yi TOKİ yapan en önemli madde
2985 sayılı TOKİ Kanunu’nun 4’üncü maddesidir.
(Değişik birinci fıkra: 24.7.2008-5793/7 md.) Başkanlık, gecekondu dönüşüm projesi uygulayacağı alanlarda veya mülkiyeti kendisine ait arsa
ve arazilerde veya valiliklerce toplu konut iskân
sahası olarak belirlenen alanlarda çevre ve imar
bütünlüğünü bozmayacak şekilde her tür ve ölçekteki planlar ile imar planlarını yapmaya, yaptırmaya ve tadil etmeye yetkilidir. Bu planlar; büyükşehir belediye sınırları içerisinde kalan alanlar
için büyükşehir belediye meclisi tarafından, il ve
ilçe belediye sınırları ile mücavir alanları içerisinde
kalan alanlar için ilgili belediye meclisleri tarafından, beldelerde ve diğer yerlerde ilgili valilik tarafından, planların belediyelere veya valiliğe intikal ettiği tarihten itibaren üç ay içerisinde aynen
veya değiştirilerek onaylanır. Belediyeler ve valilik
tarafından üç ay içerisinde onaylanmayan planlar
Başkanlık tarafından re’sen onaylanır. Belediyeler,
valilik veya Başkanlık tarafından onaylanan bu
planlar; askı, ilan ve itiraza dair kararlar da dâhil olmak üzere 3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerine
göre belediyeler ve ilgili kamu kurumları tarafından yapılacak tüm işlemler Başkanlık tarafından
re’sen yapılmak suretiyle yürürlüğe konur.)
Bu madde karşısında konuya ilişkin mevzuatı
incelediğimizde 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu’nun “İl özel idaresinin görev ve sorumlulukları” başlıklı 6’ncı maddesinin son fıkrasında; “4562
sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ile Sanayi
ve Ticaret Bakanlığı’na ve organize sanayi bölgelerine tanınan yetki ve sorumluluklar bu Kanun
kapsamı dışındadır”,
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun
(01.7.2006 tarih ve 5538 sayılı Kanunla değişik)
7’nci maddesinin son fıkrasında; “4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu’yla Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı’na ve organize sanayi bölgelerine tanınan yetki ve sorumluluklar ile sivil hava ulaşımına
açık havaalanları ve bu havaalanları bünyesinde
yer alan tüm tesisler bu kanunun kapsamı dışındadır”, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun ‘Belediyenin görev ve sorumlulukları’ başlıklı 14 üncü
maddesinin son fıkrasında; “4562 sayılı Organize
Sanayi Bölgeleri Kanunu hükümleri saklıdır” denilmektedir.
Sonuç olarak İçişleri Bakanlığı’nın mevcut mevzuat ve yargı kararları çerçevesinde konu değer-
lendirildiğinde; 4562 sayılı OSB Kanunu’nda ve
bu kanuna dayanılarak çıkarılan 17.01.2008 tarih
ve 26759 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış Organize Sanayi Bölgeleri Yer Seçimi Yönetmeliği,
22.08.2009 tarih ve 27327 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanmış Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği ve 10.11.2009 tarih ve 27402
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış Tarıma Dayalı
ihtisas Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği gibi düzenleyici metinlerde; OSB’lerde
yetki ve sorumlulukların belirlendiği ve yer seçimi,
kuruluş, tüzel kişiliğin kazanılması ve faaliyete geçilmesi aşamalarında, belediyeler ve il özel idareleriyle ilgili konularda yapılması gerekenlerin açıklandığı görülmektedir. Buna göre; OSB’lerin yetkili
organlarının kendi sınırları içerisinde, imar planı
yapmak ve uygulamak, yapı ruhsatı düzenlemek,
yapıları denetlemek ve yapı kullanma izin belgesini vermek, ilgili ruhsat vermek, elektrik üretim ve
dağıtım hizmetlerini yapmak, doğal gaz temini
ve dağıtımını yapmak, ihtiyaç olan her türlü altyapı ve sosyal tesisleri yaparak işletmek gibi konularda mevzuatla verilen yetkilerini kullanacağı
ve sorumluluklarını yerine getireceği; 5302 sayılı
İl Özel İdaresi Kanunu’nda, 5216 sayılı Büyükşehir
Belediyesi Kanunu’nda ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda OSB alanlarının bu kanunların kapsamı
dışında tutulduğunun ifade edildiği görülmektedir. İlgili kanun ve yönetmeliklerde, OSB’lerdeki
yetki ve sorumluluklar ile mahalli idareleri ilgilendiren konuların düzenlendiği, Belediye Kanunu,
Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve İl Özel İdaresi
Kanunu’nun uygulanmasında bu alanların kapsam dışında tutulduğunun açıkça ifade edildiği,
ancak 3194 sayılı İmar Kanunu’ndan kaynaklanan
yıkım kararı alınması ve imar para cezası verme
yetkisinin, belediye ve mücavir alan sınırları içinde
belediyelerde, bu alanlar dışında ise valiliklerde
olduğu görülmektedir Yukarıdaki değerlendirmelerden de anlaşılacağı üzere organize sanayi bölgelerimiz Belediye, İl Özel İdaresi ve Büyükşehir
Kanunu’nun dışındadır.
OSB’lerdeki katılımcılara ait menkul ve gayrimenkullerin işletmelerin devir konusu 4562 sayılı OSB
Kanun’un 18. maddesi ve Uygulama Yönetmeliği’nin 109. maddesi düzenlenmiştir: 4562/18 –
Katılımcılara arsa tahsisi. Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelik hükümlerine göre müteşebbis
heyet tarafından yapılır. Bakanlık gerekli gördüğü
takdirde, OSB’de yer tahsis edilecek özel ya da
tüzel kişilerin temel vasıfları ile iştigal konularını
kuruluş protokolünde belirleyebilir. Katılımcılara tahsis veya satışı yapılan arsalar hiçbir şekilde
tahsis amacı dışında kullanılamaz. Bu arsalar katılımcılar ve mirasçıları tarafından borcun tamamı
ödenmeden ve tesis üretime geçmeden satılamaz, devredilemez ve temlik edilemez. Bu husus
tapuya şerh edilir. Arsa tahsis ve satışının şirket
statüsündeki katılımcılara yapılması halinde, borcu ödenmeden ve tesis üretime geçmeden arsanın satışını ve spekülatif amaçlı işlemlerle mülkiyet hakkının devrini önlemeye yönelik tedbirleri
almakla bakanlık yetkilidir. Ancak, arsa tahsisi veya
satışı yapılan firmanın tasfiyesi halinde, firmanın
katılımcı vasfını taşıyan ortağına veya ortaklarına
tahsis hakkının devri mümkündür. Bu konudaki
işlemlerin muvazaalı olup olmadığını tetkikle ve
sonucuna göre gerekli tedbirleri almakla Bakanlık
yetkilidir. Bu husustaki yasaklara aykırılığın mahkemece tespiti halinde, arsa kimin tasarrufunda
olursa olsun tahsis veya satış tarihindeki bedeli ile
geri alınarak bir başka katılımcıya tahsis ve satışı
yapılır.
(Ek fıkra: 23/10/2008–5807/4 md.) Katılımcılara
geri alım hakkı şerhi kaldırılarak tapu verilmesi
durumunda tapu kaydına “Taşınmazın icra yoluyla satışı dâhil üçüncü kişilere devrinde OSB’den
uygunluk görüşü alınması zorunludur” şerhi konulur. Bu durumda eski katılımcının vermiş olduğu taahhütler, yeni alıcı tarafından da aynen kabul
edilmiş sayılır.
OSB’lerde yer alacak sanayi kuruluşlarının müşterek yararlarına yönelik hizmet vermek üzere,
“Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı, Sosyal Sigortalar Kurumu, Türk Standartları Enstitüsü, Posta İşletmesi
Genel Müdürlüğü, Türk Telekomünikasyon A.Ş.,
Türk Patent Enstitüsü, müteşebbis heyette temsil
edilen oda gibi kurum ve kuruluşlara müteşebbis
heyet tarafından mülkiyeti OSB’de kalmak üzere
arsa tahsis edilebilir” şeklinde düzenlenmiş bulunmaktadır.
BAŞKALARINA DEVİR
MADDE 109 – (1) Katılımcıların satın aldığı parsellerin tapu kayıtlarına geri alım hakkı şerhi konur.
(2) Katılımcılara tahsis veya satışı yapılan arsalar
hiçbir şekilde tahsis amacı dışında kullanılamaz.
(3) Bu arsalar katılımcılar veya mirasçıları tarafından borcun tamamı ödenmeden ve tesis üretime
geçmeden satılamaz, devredilemez ve temlik
edilemez. Bu husus tapuya şerh edilir. Arsa tahsis
ve satışının şirket statüsündeki katılımcılara yapılması halinde, borcu ödenmeden ve tesis üretime
geçmeden arsanın satışını ve spekülatif amaçlı
işlemlerle mülkiyet hakkının devrini önlemeye
yönelik tedbirleri almakta Bakanlık yetkilidir. (4)
Arsa tahsisi veya satışı yapılan firmanın tasfiyesi
halinde, firmanın katılımcı vasfını taşıyan ortağına veya ortaklarına tahsis hakkının devri mümkündür. Bu konudaki işlemlerin muvazaalı olup
olmadığının tetkikiyle sonucuna göre gerekli
tedbirleri almakta Bakanlık yetkilidir. (5) OSB’ce
teminat olarak gösterilen ve bu nedenle satışına
karar verilen veya katılımcıların borcundan dolayı satışına karar verilen gayrimenkullerin icra yoluyla satışı halinde; Bakanlık ve OSB alacaklarının
öncelikle ödenmesi koşuluyla, OSB’nin kuruluş
protokolünde öngörülen niteliklere sahip alıcılara
veya kredi alacaklısı kuruluşa satış yapılabilir. Satış
ilanlarında kuruluş protokolünde yer alan katılımcı niteliklerine de yer verilir. (6) Taşınmazların kredi
alacaklısı kuruluşa satılması halinde, kredi alacaklısı kuruluş, satın aldığı taşınmazı sadece OSB’nin
kuruluş protokolünde öngörülen niteliklere sahip
gerçek veya tüzel kişilere en geç 2 yıl içerisinde
satmak veya aynı nitelikteki gerçek veya tüzel kişilere kiraya vermek zorundadır. (7) Bu husustaki yasaklara aykırılığın mahkemelerce tespiti halinde,
arsa kimin tasarrufunda olursa olsun, tahsis veya
satış tarihindeki bedeliyle geri alınarak bir başka
katılımcıya tahsis ve satışı yapılır. (8) Alıcı tapusunu aldıktan ve tesisini ikmal ettikten sonra devir
ya da satış söz konusu olması halinde; OSB’nin
yeni alıcı ile yapacağı sözleşmede, ilk alıcı ile yaptığı sözleşmede bulunan hükümleri çıkarma veya
yeni hükümler koyma hakkı vardır.
İMAR PLANI DEĞİŞİKLİKLERİ VE ONAYI
MADDE 75 – (Değişik: RG–8.8.2012–28378)
(1) Plan ana kararlarını bozucu plan değişikliği
yapılamaz. (2) İmar planında bulunan sosyal,
idari ve teknik altyapı alanlarının kaldırılması veya
küçültülmesine dair plan değişiklikleri zorunlu
olmadıkça yapılamaz. Değişikliğin zorunlu olması
hallerinde bu konuda plan müellifinin gerekçeli
uygun görüşü alınır.
4562 sayılı yasanın 18 ve yönetmeliğin 109. maddesi kapsamında TMFS idaresinin TOKİ ile yapmış
olduğu protokol, Organize Sanayi Bölge’miz için
bir anlam ifade etmemektedir. OSB Uygulama Yönetmeliği’nin 6-7 maddesi çok açıktır.
(6) Taşınmazların kredi alacaklısı kuruluşa satılması
halinde, kredi alacaklısı kuruluş, satın aldığı taşınmazı sadece OSB’nin kuruluş protokolünde öngörülen niteliklere sahip gerçek veya tüzel kişilere
en geç 2 yıl içerisinde satmak veya aynı nitelikteki
gerçek veya tüzel kişilere kiraya vermek zorundadır. Bunun mümkün olmaması halinde, (7) Bu
husustaki yasaklara aykırılığın mahkemelerce tespiti halinde, arsa kimin tasarrufunda olursa olsun,
tahsis veya satış tarihindeki bedeliyle geri alınarak
bir başka katılımcıya tahsis ve satışı yapılır.
Sonuç olarak: TMSF VE TOKİ PAYLAŞIMI BURSA
ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİNİ ETKİLEMEZ.
Hiç bir kuruluş buna TMSF dâhil, başka bir kurumla anlaşma yaparak -bu kurum TOKİ bile olsa- OSB
içinde plan değişikliği yapamaz, yaptıramaz. Her
ne kadar kanun, yönetmelik çok açıksa da muhtemel gelişmeler karşısında senaryoları OSB’lerden
sorumlu Bakanlığımızla paylaştığımızda aldığımız
cevap benim yukarıda yazdıklarımla birebir örtüşmektedir. Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nin
(BOSB), Bakanlık’a süreç ile ilgili sorduğu soruya
karşılık gelen yazıda, TMSF ve TOKİ paylaşımının
BOSB’u etkilemeyeceği, OSB’nin içinde plan değişikliği yapılamayacağı ve OSB’lerin sanayi dışı yapılanmaya karşı ciddi şekilde korunduğu belirtildi.
Kimsenin OSB’yi taşımaya, OSB’nin bütünlüğünü
bozmaya gücü yetmez. Hiç bir kurum OSB’nin
bütünlüğünü bozamaz. Çünkü organize sanayi
bölgeleri her türlü sanayi dışı yapılanmaya karşı
meri mevzuat tarafından çok sıkı şekilde korunmaktadır.
43
araştırma / son çeyrek ve 2014’ten patronlar ne bekliyor?
Son çeyrek ve
2014’ten neler
bekleniyor?
Araştırma: Erdal ÇATALKAYA
Özellikle döviz kurundaki sert hareketlere yoğunlaşan piyasalarda yaşananlar Bursa OSB’de faaliyet
gösteren iş adamlarının da ilgi odağında. Patronlar, son çeyrekte ve 2014’te ekonomide neler beklediklerini anlattı.
Amerikan dolarında yaz aylarında yaşanan ciddi
yükseliş, Ortadoğu’da doruk noktasına ulaşan
krizler ve dünya ekonomisindeki yavaşlama Bursa
ekonomisinde de etkilerini kısa sürede hissettirdi.
Sanayinin kalbinin attığı Türkiye’nin ilk organize
sanayi bölgesi Bursa OSB’de faaliyet gösteren sanayiciler ve iş adamları, uygun tedbirlerin alınması
halinde Türkiye’nin büyük bir kriz yaşamayacağını
düşünüyor.
yüzde 6,87, Rusya’da yüzde 6,6 değer kaybetti.
Türk lirası da bu dönemde yüzde 9’un üzerinde
değer kaybetti. Gelişmekte olan ülkelerin tamamında para birimleri değer kaybetmiş oldu. Psikolojik sınır olan‘2 lira’yı geçen dolar, ihracata ağırlık
veren firmalara olumlu yansıma olarak dönerken
ithalata bağımlı firmalarda sıkıntılara yol açtı.
DOLARDAKİ CİDDİ TIRMANIŞ
Petrol fiyatı da iç savaşın tüm hızıyla sürdüğü Suriye’de yaşanan gelişmeler nedeniyle varil başına
115 dolar sınırını aştı. Altın fiyatları da aynı dönemde endişeler nedeniyle yükseliş kaydetti. Dolardaki artış, özellikle ihracatın ithalatı karşılama oranının çok düşük olduğu firmaları olumsuz yönde
etkiledi. İhracata ağırlık veren ve özellikle Avrupa
pazarı ile alternatif pazarlara yönelen firmalar ise
dolardaki artıştan olumlu yönde etkilendi. Ancak
piyasalardaki sert hareketlilik siparişler ve ödemeler noktasında bazı endişeleri açığa çıkardı. Borsa
İstanbul da son 1, 3 ve 6 aylık dönemde dünyanın
en fazla düşen borsası oldu.
Son aylarda Amerikan Merkez Bankası FED’in de
etkisiyle dolar kurunda peş peşe gelen yükseliş,
piyasalardaki etkisini kısa sürede gösterdi. Merkez
Bankası’nın mevcut önlemlerinin kuru savunmakta yetersiz kalabileceği endişesi ve devam eden
Suriye gerginliğiyle birlikte dolar rekor üstüne rekor kırdı. 22 Mayıs’tan itibaren para birimleri Brezilya’da yüzde 15, Güney Afrika Cumhuriyeti’nde
Dolardaki tırmanış
ve Ortadoğu’daki
kaos, Bursa
OSB’de faaliyet
gösteren sanayici
ve iş adamları
tarafından
yakından takip
edildi.
44
İHRACATA YÖNELEN ÜZÜLMEDİ
ÇAĞLAYAN: ZOR GEÇECEK
Kur farkı giderlerinin aşırı şekilde artması altı aylık
bilançolara adeta zarar yağdırdı. 2012 yılının altı
aylık döneminde 99 şirket zarar açıklarken, bu yılın aynı döneminde zarar eden şirket sayısı 148’e
çıktı. Kâr eden şirket sayısı 300’den 251’e gerilerken, 83 şirket kârdan zarara geçti. 41 şirketin zararı
artarken, sadece 24 şirketin zararı azaldı. Zarardan
kâra geçen şirket sayısı 34’te kalırken, 104 şirketin
kârı azaldı. Kârını arttıran şirket sayısı 113’te kaldı.
Ocak-Ağustos döneminde 143 milyar 789 milyon
858 bin dolar ihracat yapıldığını açıklayan Ekonomi Zafer Çağlayan da “Son 2- 3 ayda küresel ekonomideki tansiyonu da eklediğimizde, dış talebin
reel olarak zayıf seyrettiğini görüyoruz. Dolayısıyla
yılın kalan ayları şimdiye kadarkinden daha zor
geçecek gibi görünüyor” diyerek son çeyreğe ilişkin beklentisini açıkladı.
PATRONLAR NE DİYOR?
Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren sanayiciler ve iş adamları da ekonomideki baş
döndürücü gelişmeleri yakından takip etti. Tayfur
Coşkunüzer, İlker Biliktü, Orhan İğrek ve Vehbi
Varlık Sinerji Dergisi’ne beklentilerini anlattı. Dört
iş adamı da Türkiye’nin ciddi bir ekonomik krizle
karşı karşıya kalmasına ihtimal vermezken güçlü
tedbirlerle ülke ekonomisinin daha iyi noktalara gelebileceğini dile getirdi. İhracata daha fazla
odaklanılması ve alternatif pazarlara yönelinmesi
gerektiğini ifade eden iş adamları Suriye ve Mısır’daki şiddet ve istikrarsızlığın bir an önce son
bulmasını da temenni etti.
45
Coşkunüzer:
İhracata
yoğunlaşmalı
“ORTADOĞU’DA İSTİKRAR ZOR”
Dünya genelinde 2014’ün zor bir yıl olmasını
beklemediğini vurgulayan Tayfur Coşkunüzer,
“Çalıştığımız 55-60 ülke arasında çok sıkıntılı olan
İran ve Hindistan... Bu ülkeler zaman zaman ekonomik türbülansa giriyor. Ama dünya genelinde
büyük bir kriz olacağını düşünmüyorum. Ama
Türkiye’de, bu beklenti hâkim” ifadelerini kullandı. Türkiye’nin yanı başındaki istikrarsızlıkları ve
krizleri de yorumlayan Tece Dekor AŞ Yönetim
Kurulu Başkanı, “7-8 sene öncesine kadar bütün
pazarımızı Irak, Suriye, Mısır ve Ürdün gibi ülkeler
kapsıyordu. Biz de bu coğrafyaya bağlı kalsaydık
bugün çok büyük sıkıntılar yaşıyor olurduk. Ama
oradan çıkıp Uzakdoğu, Orta Avrupa ve Güney
Amerika’ya yöneldik. Bu da bizim dönüm noktamız oldu. Irak son 10 yıldır karışıklık içerisinde.
Önümüzdeki 3-5 yılda Ortadoğu’nun düzelebileceğini öngöremiyorum” ifadelerini kullandı.
Biliktü:
Gezi Parkı
sekteye uğrattı
NİTELİKLİ İŞGÜCÜ=NİTELİKLİ ÜRÜN
2014’te dünya genelinde
büyük bir kriz beklemeyen
Tece Dekor AŞ Yönetim
Kurulu Başkanı Tayfur
Coşkunüzer, ihracata
yoğunlaşmayla risklerin
azaltılacağını söyledi.
Ekonomide son aylarda yaşanan panik havası ve
dünya genelindeki yavaşlamayı değerlendiren
Tece Dekor AŞ.Yönetim Kurulu Başkanı Tayfur
Coşkunüzer, dövizdeki flaş yükselmelerin ABD
Merkez Bankası FED’in politikasından da kaynaklandığını düşünüyor. Mevcut tablonun Türkiye’ye
etkisini değerlendiren Coşkunüzer, “Dolar ve
euroda yükseliş devam edecek. Bazı ekonomistlere göre, dolar 2,30 TL seviyesine çıkacak. Bunun
sebebi de cari ve dış ticaret açığın gittikçe artması. Cari açık bundan sonra devalüasyona bile
neden olabilir. Bunun düzeltilmesi için ihracatın
yoğun şekilde artırılması gerekiyor. Hükümet, bu
konuda ihracatçıya destek sağlayabilir” dedi.
“PAZARDA DARALMA VAR”
2013’ün 8 aylık periyodunda şirketleri açısından
satışlarda artış olduğunu kaydeden Tayfur Coşkunüzer, “Genel olarak baktığımız zaman yurt dışındaki işlerimiz yükselirken yurt içinde bir gerileme
söz konusu. Onun da nedeni, daha çok dolar ve
euronun yükselmesiyle ilgili… Son çeyrekte bu
durum daha da kötüye gidecek gibi duruyor.
Yaptığımız araştırmalara göre sektörümüzle ilgili
pazarda daralma var. Ama ihracat daha güçlü duruyor” diye konuştu.
46
Coşkunüzer, Türkiye’nin nitelikli işgücü potansiyelini ve genç nüfusunu yeterince kullanıp kullanamadığıyla ilgili de “Türkiye’nin gençlik potansiyelini yeterince kullandığını söyleyebiliriz. Ama
teknolojinin kullanımının yanında, teknolojiyi üreten nitelikli iş gücüne sahip gençlerin yetiştirilmesi gerekiyor. Eğer nitelikli iş gücüne sahip insanlar
çalışırsa kaliteli ürünler çıkarırız. Evet, fabrika sayısı
bakımından Almanya’yla eşdeğer olabiliriz ama
ürünleri çıkartırken satış rakamımız ton başına
3-4 bin euroyu geçmezken Almanya 30-40 bin
euroya satabiliyor. Arada bu kadar büyük bir fark
olmasının nedeni nitelikli ürün üretmemekten
kaynaklanıyor. O nitelikli işgücünü ortaya çıkartıp
nitelikli ürünler sağlarsak Avrupa ülkelerini yakalayabiliriz” değerlendirmesini yaptı.
“BURSA, İTHALATÇI KALDI”
İhracatın ithalatı karşılayamamasının önemli bir
sorun olduğunun da altını çizen Coşkunüzer,
“Bursa, ithalatçı şehir olmak durumunda kaldı.
Ucuz dolar, ithalatı patlattı. Dolar 2,5 TL olsaydı ithalat bu kadar patlamayacaktı. İthalat yıllardır 1,5
ile 1,8 arasında gidip geliyor. Bu da ithalatı cazip
hale getirdi. İçerideki maliyetler yükselirken ithalatçı firmalar hep ucuza mal temin ettiler. Oysaki içeride maliyetler yükseldi. Ama şimdi ithalat,
dolar yükseldiği sürece zorlaşacak. Şu an için 150
milyar dolar ihracat, 260 milyar dolar ithalat öngörülüyor. Yüzde 60-70’lik böyle bir dış ticaret açığı
hiçbir ülkede yok ” dedi.
BİL Plastik Ambalaj Sanayi
Yönetim Kurulu Başkanı İlker
Biliktü, Gezi Parkı olayları ile
Mısır ve Suriye’deki kaosun
plastik sektörünü sekteye
uğrattığını söyledi. Biliktü,
2014’ün ilk çeyreği sonrasında
düzelme beklediğini de ifade
etti.
BİL Plastik Ambalaj Sanayi Yönetim Kurulu Başkanı
ve Bursa Plastik ve Ambalaj Sanayicileri Derneği
(BURPAS) Başkanı İlker Biliktü, ekonomik gidişata
Gezi Parkı olayları ile Mısır ve Suriye’deki karışıklığın bir türlü sona ermemesinin olumsuz etki yaptığını anlattı.
HAM MADDE DE YÜKSELDİ
İçinde bulunulan yılın ilk yarısında ekonomik
gidişatın beklentilere yakın yönde seyrettiğini
vurgulayan İlker Biliktü, Mayıs-Haziran itibariyle
yaşananları değerlendirdi: 2013’ün ilk 8 ayına baktığımızda, ilk 5-6 aydan sonra hem Gezi Parkı olayları hem de dövizin, enflasyonun, ham madde fiyatlarının yükselmesi sektörümüzü ciddi anlamda
sekteye uğrattı. Sektör olarak ihracata yönelmeye
başladık. Ciddi anlamda Türk Lirası’nın döviz karşısında değer kaybetmesi, ihracatımızı olumlu
ölçülerde etkiledi.
ORTADOĞU, İŞLERİ BOZDU
Daha çok Avrupa Birliği ülkelerine ihracat yaptık-
47
larını kaydeden İlker Biliktü, “2011-2012’de daha
çok Ortadoğu’yla ilgili çalışmalarımız oldu. Ama
siyasi gelişmeler ve Ortadoğu’daki karışıklıklar
bizim de önemli ölçüde sıkıntımızı artırdı. Mısır’la
ilgili de ihracat anlamında plan ve programlar
vardı. Ortadoğu’ya yönelecektik ama bu sıkıntılar,
bizi yatırımlarda geriye düşürdü. Bence, 2014’ün
ilk çeyreğinin sonuna kadar tüketim sıkıntısı devam eder. Yıllarca bu işi yapan biri olarak ilk çeyrekten sonra hızlanma olacağını düşünüyorum.
Yeni binalar yapılacaktır, hayat normale dönecektir, insanlar tüketmeye devam edeceklerdir. O
tüketim de ciddi anlamda ivme kazandıracaktır”
diye konuştu.
yar dolar üretim değerine ulaştı. Plastik Sanayicileri Federasyonu PLASFED, 6 aylık gerçekleşmelere
göre 2013 sonunda plastik mamul üretiminin
geçen yıla göre değer bazında yüzde 13, ithalatın
yüzde 10 ve ihracatın da yüzde 17 artacağını tahmin etti. Ancak bu rakam, beklenmedik gelişmeler nedeniyle yılsonu itibariyle düşer diye tahmin
ediyorum. PLASFED tahminlerine göre; plastik
mamuller üretimi 2013 sonunda 33 milyar dolara,
ithalatı 2,8 milyar dolara, ihracatı da 4,7 milyar dolara ulaşacağı açıklanmıştı. Buna göre, dış ticaret
fazlasının da 1,9 milyar dolar tutarında gerçekleşeceği tahmin edilmişti. Ama yılsonu itibariyle bu
rakamlar beklendiği gibi olmayacaktır” ifadelerini
kullandı.
AB YERİNE ORTADOĞU…
İlker Biliktü, ihracatla ilgili sıkıntı olmadığını da
“Türkiye’nin iç dinamikleri bizi etkiler. İhracat yaptığımız Belçika’yı etkilemez mesela… Belçika’yı
yapmış olduğum ürünü geç vermem gibi faktörler etkiler. Gezi Parkı olayları diye bakarsak…
Küçük bir alanda oldu ama yankıları, anlamı bir
direniş gibi algılandığı için orada ekonomideki
verilerden dolayı sıkıntılar oldu” sözleriyle anlattı.
Sektörel bazda sorunlar olduğunu ve işlerin azaldığına işaret eden Biliktü, “Bu nedenle son çeyrekte ihracata yönelik çalışmalarımız söz konusu.
Daha çok Avrupa Birliği ülkelerine çalışıyoruz. İç
piyasadaki maliyet artışımızı dış piyasalara ihracat
yaparak kapatmak istiyoruz. Bu da son çeyrekte
olabilecek bir şeydir. 6, 7 ve 8’inci aylarda sektöre
ilişkin öngörülen rakamlara ulaşılamadı. İlk 6 aya
baktığımızda büyüme var, 3’üncü çeyrekte küçülme var ama son çeyrekte bu Avrupa Birliği ülkeleriyle kapatılabilir. Ama sadece Avrupa Birliği’yle
olmaz. Orada da sıkıntılar söz konusu. Bence en
büyük hedefimiz Ortadoğu olmalı. Oradaki karışıklık elbet düzelir” dedi.
YATIRIMLAR DURDURDULDU
Öngörüsünün 2014’ün ilk çeyreğinin de sıkıntılı
geçeceği yönünde olduğunu kaydeden İlker Biliktü, “2014 için plan programlarımız vardı ama askıya aldık. Önce ilk çeyreği göreceğiz. Haziran’da
konjonktür değişti, hesap tutmadı. Yoksa 2014
için ciddi yatırımlar yapardım. Çünkü bankaların
verdiği uzun vadeli, düşük faizli krediler vardı.
2014 ilk çeyreğini görmeden bir şey diyemem.
Ama iyi bir şeyler olacağına kanaat getirirsek yatırım planlarımızı hayata geçiririz” değerlendirmesini yaptı.
BEKLENTİLER KARŞILANMAYACAK
Plastik sektörünün performansını da mercek altına alan İlker Biliktü, “Plastik ürünlerde ilk 6 ayda
sektör, 6,6 milyar dolar katma değere ve 16,5 mil48
İğrek:
‘Bursa Holding’
felsefesi olmalı
baktıklarını dile getirdi.
TEK PLAN… TEK HEDEF…
Ekonomik gidişat ve Bursa’nın ekonomi açısından
tanıdığı öneme özel vurgu yapan İğrek Makina Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin Yönetim
Kurulu Başkanı Orhan İğrek, ülke ekonomisine
katkı sunmaya devam edeceklerini belirterek,
“Bu güzel şehrin 70 yıllık sanayi kuruluşu olarak,
kısa vadeli değişimlerden etkilenmeyen finans ve
teknoloji politikaları uyguluyoruz. Cumhuriyet’in
100. yılında 25 bin dolar milli gelir diye anlamlı bir
devlet hedefi var. Bu kulvardaki faydalı modüllerden biri olmak gelecekteki programımızdır” diye
konuştu. Bursa için ayrı bir pencere açan Orhan
İğrek, “Şehrimizde ‘Bursa Holding’ felsefesi gündeme gelmelidir. Üretim envanterlerimizin dallarında iş bölümü yapılmalıdır. Bursa’nın Master Planı
deyince, tek plan ve tek hedef için çalışmalıyız.
Vilayetin, belediyenin, odaların, tüm sivil toplum
kuruluşlarının planları birleştirilip 2023 Hedefi ve
Yol Haritası belirlenmelidir” dedi
SEKTÖREL KONSEYLER…
Bursa’nın Master Planı’nın hayata geçirilmesinin
ülke ekonomisi için çok büyük önem teşkil ettiğini kaydeden Orhan İğrek, “Bu planın sanayi ve
teknoloji ayağının gerçekleştirilmesinde Bursa
Ticaret ve Sanayi Odası’nın (BTSO) vaat ettiği ‘sektörel konseyler’den çok şey bekliyorum. Yalnız
üyelerin liyakate göre çok detaylı araştırma ile belirlenmesi lazımdır. Bence, hiç BTSO Meclis Üyesi
alınmasa bile yönetime kimse darılmamalıdır.
Dünyaya teknoloji üreten, dünyayı tanıyan, lisanlar bilen gençlerimizi konseylere yerleştirip bizim
onlara yardımcılık yapmamız gerekiyor” ifadelerini
kullandı.
İğrek Makina AŞ Yönetim
Kurulu Başkanı Orhan İğrek,
Cumhuriyet’in 100. yılı
hedeflerine dikkati çekiyor.
‘Bursa Holding’ felsefesiyle
hareket edilmesi gerektiğini
dile getiren İğrek, ‘üretim’
konusuna da özel vurgu yaptı.
Bursa’nın en eski ve köklü sanayi kuruluşlarından
biri olan İğrek Makina Sanayi ve Ticaret Anonim
Şirketi’nin Yönetim Kurulu Başkanı Orhan İğrek,
deneyimlerine dayanarak ekonomik gidişat için
iyimser değerlendirmelerde bulundu. Cumhuriyet’in 100. yılı dolayısıyla ortaya konan hedeflerin
altını çizen İğrek, bugüne kadar ‘üretim’ konusuna
verdikleri öncelikle geleceğe her zaman umutla
ÜRETİM… ÜRETİM… ÜRETİM…
Firmalarının vizyonunu da anlatan Orhan İğrek,
“Biz, firma olarak geleceğe iyimser bakıyoruz.
Odaklandığımız 3 konu var: 1-Üretim. 2-Üretim.
3-Üretim… Dünyada halihazırdaki müşteri zaten
doğru teknoloji ve fiyattan üretmeye mecbur ediyor” dedi. Yurt dışı ve yurt içindeki temaslarında
yaptığı çıkarımlara da işaret eden İğrek, “Son haftalarda Tayvan, Kore, İtalya, Almanya ve İspanya’ya
yaptığım iş seyahatlerimde meslektaşlarımızla, 30
yıldır tanıdığım ülkerin önemli sanayicileri olan arkadaşlarımla yoğun temaslarım oldu. Onların sorunları bizden az değil. Hatta bazen daha çok…
Genelde son 7-8 senedir iş seyahatlerimden hep
iyimser döndüm. Önemli olan; onların pozisyonlarını, sorunlarını yorumlayabilecek vizyondan bakabilmek” diye konuştu.
49
‘AYNI SUDA PİŞİYORUZ’
Orhan İğrek, küresel gelişmeleri yorumlarken ekonomik yapısı her zaman gündeme gelen Almanya’dan da örnek verdi: Almanya’daki Genel Seçim
öncesi Başbakan Angela Merkel, medya mensuplarının en güçlülerinin sorularına muhatap oldu.
Aynı anda 20 kanalda yayınlandı ve 100 milyon
kişi seyredip dinledi. Sorulardan biri ilginçti: 2000
adet 1 milyar euro devlet borcunu ne zaman ödemeye başlayacaksınız? Cevap: 2015’ten itibaren
programa aldık! Ben, bu devlet borcunun büyüklüğünü tahayyül etmekte zorlanıyorum. Soran da
zaten onun için 2 katrilyon euro demedi. Dünya
ihracat şampiyonunun büyük sorununa bakın.
Özetle, sorunlar her yerde var ve herkes aynı suyla
pişiyor. Bizim mutfak şanslı bir yerde. Görevimiz;
bu yeri ve nüfusunun yüzde 65’i 35 yaşın altında
olan gençlerimizi değerlendirmek, desteklemek
ve motive etmekten ibaret.
Vehbi Varlık, 2014 yılının kendileri açısından yeni
pazarlarla geçeceğini dile getirdi.
TURİZMDE YATIRIMLAR SEZONLUK
Turizmin, hem Türkiye’de hem de dünyada kendini her geçen gün yenileyen ve hızla gelişen
bir sektör olduğunu belirten İNOKSAN Yönetim
Kurulu Başkanı Vehbi Varlık, sektörde yatırımların
sezonluk yapıldığına dikkati çekti: Çalışma sermayesi devir hızını yükseltmeye, dolayısıyla vadelerde piyasa şartlarına göre düzenlemeler yaptık.
Şirketimiz, önce faaliyet giderlerinin etkin kullanımı planı çerçevesinde, başa baş satış noktasını
yaklaşık yüzde 30 oranında düşürerek daha düşük
ciro yapmayı göze alarak vadeleri kısaltma uygulamasına geçti. Sektörümüzde de kısa zamanda
bu uygulamaları göreceğimize inanıyoruz.
kullanılmaya başlamasıyla birlikte sektörün hızla
hijyen ve estetik konusunda gelişme kaydedeceğini ve buna bağlı bir iyileşmenin olacağını düşünüyoruz” diye konuştu.
HANGİ PAZARLAR HEDEFTE?
2012 yılında aldıkları TURQUALITY marka desteği
ile yönlerini yurt dışına çevirdiklerini hatırlatan
Varlık, “‘10 yılda 10 dünya markası yaratmak’ sloganı ile hayata geçirilen TURQUALITY marka geliştirme programından aldığımız destekle ürünlerimizin yüzde 35’ini yaklaşık 80 ülkeye ihraç etmeye
başladık. Önümüzdeki 5 yıl sonunda ihracat kapasitemizi 5 katına çıkartmayı hedefliyoruz. Kuzey
Afrika ülkeleri, Avrupa ülkeleri ve Türki cumhuriyetlerinde yakaladığımız başarıyı artık Uzak Doğu,
ABD ve Avustralya ile daha da uzaklara taşımayı
planlıyoruz” dedi.
CİRO HEDEFİ AŞILACAK
ORTADOĞU’DA SÜREN KAOS…
Varlık: 2014
yeni pazar yılı
olacak
5 yıl sonundaki ciro hedefleri aynı kalsa da 2013
ciro hedefinde, giderlerle paralel olarak indirime
gittiklerini vurgulayan Vehbi Varlık, “Yılın ilk ayları
itibarıyla bizi şaşırtan pozitif gelişmeleri üst üste
yaşamaya başladık. Kayıtlı siparişlerimiz 33 yıllık
rekoru kırdı. İlk çeyreğin sonuna doğru mevsim
normallerine sipariş seviyelerine dönüleceğini
bekledik. Ancak kayıtlı siparişler azalmak bir yana
artmaya devam etti ve halen rekor seviyelerini
korumaktadır. İlk çeyrek ciro hedefini yaklaşık yüzde 20 oranında aştık. Başa baş noktası üzerindeki
satışlar nedeniyle de yıllık kar hedefinin yaklaşık
yüzde 50’sini ilk dönem sonunda gerçekleştirdik.
Haziran başı göstergelerine baktığımızda da, ciro
hedefini yılın ilk yarısını yüzde 20 oranında aşacağımızı söyleyebiliriz” ifadelerini kullandı.
SON ÇEYREK NASIL GEÇECEK?
2013’te siparişlerin
beklentilerin üstünde
gerçekleştiğini anlatan
İNOKSAN Yönetim Kurulu
Başkanı Vehbi Varlık, daha
çok üreterek yeni pazarlara
açılmak istediklerini söyledi.
2013’e temkinli başlamalarına rağmen ciroda gerçekleşen dikkati çekici artışla iyimserliklerinin arttığını belirten İNOKSAN Yönetim Kurulu Başkanı
50
İNOKSAN Yönetim Kurulu Başkanı, 2013’ün son
çeyreğine ilişkin beklentisini açıklarken otel, restaurant vb. sektöründe büyümenin yüzde 13,7
olarak gerçekleşmesinin beklentilerini aştığına
dikkati çekerek “Bu da, bizim bir süre daha kayıtlı
sipariş rekorları kırmaya devam edeceğimizi göstermektedir. Kurumsallaşma yönünde sektördeki bu olumlu gelişmelerin önümüzdeki yıllarda
artarak devam edeceğini, bunun sektörümüze
yabancı ilgisini arttıracağını da söylemek gerekir”
dedi.
2014’TEN NELER BEKLENİYOR?
2014’e ilişkin beklentilerinin önemli olduğunun
da altını çizen Vehbi Varlık, “Yemek sektörünün
potansiyel pazar hacmi 22 milyar dolar iken şu an
ancak 6 milyar dolarlık kısmı değerlendirilebiliyor.
İnoksan olarak, ülkemizde açık mutfak sisteminin
Ortadoğu’daki kaosun ekonomiye etkilerini de
yorumlayan Vehbi Varlık, “Elbette ekonomiye etkisi olacaktır ancak İnoksan markası olarak biz hedeflerimizden vazgeçmiş ya da ertelemiş değiliz.
Kısa dönemler içerisinde ekonomide oluşabilecek
dalgaların sektörü önemli ölçüde etkileyeceğini
ve planlarımızı revize etmemizi gerektireceğini
düşünmüyoruz. Daha çok iş, aş üretmek istiyoruz.
Türkiye’nin sektör milli markası olmak istiyoruz”
diye konuştu.
51
köşe yazısı / Emin Direkçi
Sürdürülebilir Başarı İçin
Yol Haritası
Emin DİREKÇİ
KalDer Bursa Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı
[email protected]
Ülkemizin çağdaşlaşması ve kurumlarımızın rekabetçi ortamlara ayak uydurması amacıyla 1990
yılında kurulan KalDer; yayılımı ile birlikte ‘ürün kalitesi’, ‘hizmet kalitesi’, ‘yönetim kalitesi’ ve ‘düşünce
kalitesi’ni ileri seviyelere taşımak, en önemlisi de
‘yaşam kalitesi’ bilincini yaygınlaştırmak için çalışmalarını sürdürüyor. Bursa, Ankara, İzmir ve Eskişehir’deki şubelerimiz bölgelerinde üyeler ve gönüllüleri ile yoğun çalışma programları yürütüyor.
Ülke genelinde 2000 üye ile bugün büyük bir aileyiz. Temmuz ayında İstanbul Sanayi Odası’nın
(İSO) ‘Türkiye’nin En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu’
araştırması sonuçları açıklandı. Listede yer alan
kurumların 180’i KalDer’in üyeleri arasında yer
alıyor. Listede yer alan 32 Bursalı kurumun 24’ü
ise yine KalDer Bursa üyesi. Bununla birlikte son
yıllarda büyük kuruluşların yanında bakanlıklar,
belediyeler, KOBİ’ler ve eğitim kurumları da KalDer’e artan bir ilgiyle yaklaşarak, çalışmalarından
yararlanıyor. Vizyonumuzda da belirttiğimiz gibi;
2023 yılında ülkemizde etkin ve yaygın olmayı
hedefliyoruz. Bu hedefe ulaşmak için de; Kayseri, Kocaeli, Antalya, Konya, Denizli ve Gaziantep,
Adana, Samsun ve Tekirdağ illerimizde yapılanma
çalışmalarımızı aşamalı olarak tamamlayacağız.
Kaliteyi yaygınlaştırmak, rekabetçiliği artırmak ve
sürdürülebilir başarıyı yakalamak adına yürütülen
çalışmalarda ülkemizin pek çok yerinden, özel ve
kamudan kurumlarımızla başarılı sonuçlar elde
ettik. Geçtiğimiz yıl bu kurumlarımızla birlikte
Sayın Cumhurbaşkanı’mıza yaptığımız ziyarette çalışmalarımızı paylaşma olanağı bulduk ve
ödülleri sunduk. Ayrıca 2003 yılından bu yana
her yıl Ankara’da düzenlenen Kamu Kalite Sempozyumu’muz, Cumhurbaşkanlığı himayelerinde
düzenlenmekte ve ‘kamu’ kategorisinde Kalite
Ödülleri sempozyumun sonunda törenle verilmektedir.
KalDer’in genel etkinliklerinde; eğitim çalışmaları
tüm kurumlara açık olduğu gibi, EFQM Mükemmellik Modeli’ni uygulamak adına pek çok kurum
52
KalDer’e üye olarak Ulusal Kalite Hareketi (UKH)’ne
katılıyor. Türkiye genelinde 1998 yılında KalDer
tarafından başlatılan Ulusal Kalite Hareketi’ne
Bursa’dan bugüne dek 113 kuruluşumuz katılarak
“Mükemmellik yolcuğunda biz de varız” dedi.
NEDEN UKH?
Ulusal Kalite Hareketi’nin (UHK) temel özelliklerini
şu şekilde ifade edebiliriz:
•
UKH; üretim, sağlık, eğitim, turizm, hizmet,
sivil toplum kuruluşları, kamu kurumlarına genel anlamda toplumun her kesimine
‘Toplam Kalite Yönetimini’ yaymak amacıyla
yürütülmektedir.
•
UKH’de Avrupa Kalite Yönetim Vakfı (EFQM)
Mükemmellik Modeli esas alınarak öz değerlendirme yöntemleri kullanılmaktadır.
•
UKH ile güçlü ve iyileştirmeye açık alanlar
düzenli aralıklarla belirlenip, sürekli iyileştirme planlamaları oluşturulabilmektedir.
•
Kuruluşlar; kendi mevcut durumlarını görüp,
doğabilecek problemlere karşı önlem alabilmektedir.
KalDer olarak; özel ve kamu kuruluşlarının, sivil
toplum kuruluşlarının ‘mükemmel yönetim anlayışı’na ulaşmaları ve rekabet güçlerini arttırmaları
ve her alanda ‘yaşam kalitesi’nin artması amacıyla
çalışmalarımızı sürdürmekteyiz. Amaca ulaşıldığında bu kurumlarda çalışanlar, sosyal çevreleri,
müşterileri ve tüm paydaşları da mükemmellikten paylarını alacaklardır.
Sürdürülebilir bir başarıyı yakalamak için bir
YOL HARİTASI arıyorsanız, sizleri de bekliyoruz.
Saygılarımla…
53
firmalar ve verimlilik / Coşkunöz
Coşkunöz,
yalın üretimle
verimliliğe
katkı sağlıyor
Coşkunöz Holding Temel Yetkinlik Koordinatörü Halil Akgül, ‘yalın üretim’le sağladıkları katkıları
anlattı. Akgül, yalın üretimin kültürlerinin bir parçası haline geldiğini söyledi.
Coşkunöz Holding Temel Yetkinlik Koordinatörü
Halil Akgül, sürekli iyileştirmeyi ve israfları ortadan
kaldırmayı hedefleyen yalın üretim sisteminin, verimliliğe büyük katkısı nedeniyle sadece otomotiv sektöründe değil, diğer tüm üretim ve hizmet
sektörlerinde de uygulanma alanı bulduğunu
dile getirdi.
“KÜLTÜRÜMÜZÜN BİR PARÇASI”
2004 yılında Coşkunöz Metal Form AŞ’de ‘Yalına
Yolculuk’ adıyla başlatılan projenin başarı olduğunu belirten Temel Yetkinlik Koordinatörü Halil
Akgül, “Bunun sonucunda Coşkunöz Holding firmalarının tamamında uygulanmasına ve temel
yetkinliklerimizden biri haline gelmesine karar
verilmiştir. Yalın Enstitü danışmanlığı ile başlatılan
bu proje ile yalın düşünce Coşkunöz Holding’in
bütün şirketlerine sistemli olarak yayılmış, kültürümüzün bir parçası haline gelmiştir” diye konuştu.
TOPLUMSAL ZENGİNLİĞE KATKI
Rekabet güçlerinin, müşterilerinin, çalışanlarının
ve tedarikçilerinin memnuniyetinin arttığını görmenin kurum ortaklarını da memnun ettiğini
kaydeden Halil Akgül, “Yabancı ortaklarımız da
işleyen sistemi gördükçe yatırımlarına güven ile
bakmaktadırlar. Yalın düşünce tarzını benimser,
tüm tedarikçilerimize ve tüm faaliyet alanlarımıza
yaydığımızda operasyonel mükemmelliğe ulaşır,
54
toplumsal zenginliğin artmasına katkıda bulunmuş oluruz. Yöneticilerimizin kuvvetli liderliği ve
değişime adanmışlığı bu modelin başarısı için ön
şarttır” ifadelerini kullandı.
YALIN POLİTİKANIN TEMELLERİ
Halil Akgül, Coşkunöz Holding ‘Yalın Politikası’nın
temel kavramlarını da şöyle açıkladı:
1. İnsanlara saygı en öncelikli değerlerimizdendir. Bu çalışanlarımızı, müşterilerimizi, tedarikçilerimizi genelde bütün toplumu kapsar. Birbirimizi anlamak ve karşılıklı güveni
kurmak için her türlü çabayı göstermeliyiz.
2. “Bir işi yapıyorsam en iyisi olmalıyım” ilkesiyle
kendimizi, işimizi ve süreçlerimizi sürekli iyi-
3.
4.
5.
leştirmeliyiz.
Ekip çalışması ve kişisel performans için çalışanlarımızın yeteneklerini geliştirmeliyiz,
esnek olmalarını sağlamalıyız, gelişimle ilgili
fırsatları paylaşmalıyız.
Hayallerimizi gerçekleştirmek için zorlukları
cesaret ve yaratıcılıkla karşılayan uzun vadeli bir vizyonumuz vardır. Stratejimizin ve
hedeflerimizin yayılımını organizasyonumuzun en uç noktalarına kadar sağlamalıyız.
Doğru karar vermek, fikir birliğine varmak ve
hedeflerimize en hızlı biçimde ulaşabilmek
için gereken olguları bulmada kaynağına
inmeliyiz.
YURT DIŞINDAKİ UYGULAMALAR
Yurt dışındaki uygulamalara da dikkati çeken Halil
Akgül, “Toyota dahi Toyota tarzını Japonya dışında uygulamakta zorlanmaktadır. Coşkunöz yönetimi çalışanlarını yalın düşünce ve yalın teknikler
konusunda eğiterek değişimi başlatmıştır. Her
şirkette yalın ofislerin kurulması, yalın liderlerin
atanması ve takım liderlerinin eğitimi başlangıç
noktası olmuştur. Etkili liderler olmaz ise değişim
gerçekleşemez. Tepe, orta ve ilk kademede liderlere ihtiyaç vardır” dedi.
LİDER SERTİFİKASYON PROGRAMI
Halil Akgül, Coşkunöz Eğitim Vakfı bünyesinde
Yalın Lider Sertifikasyon Programı (YLSP) oluş-
turarak her seviyede yalın lider yetiştirilmesinin
amaçladığını da anlattı: Program her biri 6 tam
gün süren 6 modülden oluşmaktadır. Modüller
arasında fabrika ziyaretleri, kişisel gelişim eğitimleri düzenlenmektedir. Her öğrenci A3 proje formatında iki proje bitirmek zorundadır. Tecrübeli
yöneticilerimiz uzman oldukları konularda seminerler vererek programı zenginleştirmektedirler.
Yalın Lider Sertifikasyon Programı (YLSP) gerekli
gördüğümüz tedarikçilerimizin yalın liderlerinin
yetiştirilmesi için de uygulanmıştır. Bu program
yalın düşüncenin yayılmasına ve içselleştirilmesine büyük katkı sağlamaktadır. Coşkunöz şirketlerinde 10 yıldır uygulanan yalın üretim ve yönetim
sisteminin esasını Toyota Üretim Sistemi oluşturmasına rağmen zaman içinde oluşan öğrenen
organizasyon sonucu Coşkunöz Operasyonel
Mükemmellik Standartları hazırlanmıştır. Bu modelin Coşkunöz’ün yurt içi ve yurt dışı şirketlerinde rekabet gücümüze süreklilik kazandırması için
rehberlik etmesi hedeflenmektedir.
HANGİ İLKELER UYGULANMALI?
Yalın düşüncenin organizasyonun bütününe başarılı şekilde yayılması için bazı ilkelerin mutlaka
uygulanması gerektiğini yıllar içinde öğrendiklerini belirten Halil Akgül, bu ilkeleri de şu sözlerle
açıkladı:
•
Takım liderleri işletme içindeki iyileştirmelerin esas itici gücüdür. İşçi sağlığı ve güvenliği, kalite, verimlilik ve maliyet alanlarındaki
istenen performansa ulaşılabilmesi için takım liderlerinin doğru seçimi ve eğitimi çok
önemlidir. Bu liderlerlerin takım üyelerinde
yalın kültürün yerleşmesi, iş sorumluluğu kazanılması ve hedeflerin gerçekleşmesindeki
payları çok fazladır.
•
Yalın üretim ve yalın yönetim sisteminin bir
gereği olarak göstergeler sürekli takip edilmelidir. Şirket üst yönetiminin aylık gösterge
•
•
•
Coşkunöz Holding Temel Yetkinlik Koordinatörü
Halil Akgül
•
•
izleme toplantılarına (Coşkunöz’de ‘kokpit’
olarak adlandırılmaktadır) ve Kaizen sunuşlarına katılımı yönetimin ilgisinin göstergesidir. Katılım çalışanların motivasyonunu
artırır.
Yalın denetimler şirketin yalın resmini gösterir ve yalın yayılım için sonraki adımları belirler. Yalın denetim notunun artırılması genel
müdürlerin hedefleri içinde yer almalıdır.
En iyi uygulamalar grup içinde kıyaslama
yöntemi ile örnek alınmalıdır. Coşkunöz’ün
bütün şirketleri yalın denetimlerden 4 üzerinden 3 puanın üzerine çıktıktan sonra yalın
denetim kitapçığındaki sorular gözden geçirilmiş ve yeni kitapçık hazırlanmıştır.
Kişi başı öneri sayısı ve Kaizenlere katılan çalışan oranı ulaşılan yalın seviyenin bir göstergesidir. Kişi başı uygulanabilir 10 öneriyi geçtiyseniz ve çalışanların %80’i en az bir Kaizen
takımı içinde yer aldıysa doğru yoldasınızdır.
Bu performansa ancak etkili takım liderleri
ile ulaşılabilinir.
Belli bir ürün grubuna odaklanmak süreçlerin standartlaştırılmasını sağlar ve fabrikanın
karmaşıklığını önler. Değer akış haritası oluşturduktan, israfları ve kullanılmayan sabit
kıymetleri ayıkladıktan sonra bütün kaynaklar değer yaratmaya yöneltilmelidir, sadece
gerekli yatırımlar yapılmalıdır. Rekabet gücü,
müşteri memnuniyeti ve şirket karlılığı birlikte artar.
Görsel yönetim bilgiyi organizasyonun bütün üyeleri ile paylaşmanın bir aracıdır. Üst
yönetim ve yalın ofis bilgilerin güncelliğini
kontrol etmelidir. Fabrika içindeki panoların
temizliği, düzeni ve bilgilerin güncelliği çalışanların davranışlarını olumlu yönde etkiler.
Bir çok durumda daha iyi malzeme akışı ve
daha iyi çalışma ortamı için makina ve ekipman yerleşiminde değişiklik gerekir. Çalışanların yerleşim değişikliği yapmasına izin
verilmeli, deneme ve hata yapılmasından
korkulmamalıdır.
“SABIR ve DİSİPLİN İSTER”
Halil Akgül, daha iyiye ulaşmak için bir şeyleri denemek gerektiğini kaydederek “Bir adım ilerleyince daha önce kimsenin düşünemediği yeni iyileştirme fırsatları ortaya çıkacaktır. Sürekli iyileştirme,
her yıl şirketlerdeki yalınlaşma düzeyini artırmaktadır. Yalın öğrenen organizasyonda çalışanların
yetkinliği iyileştirmeler doğrultusunda gelişmektedir. Her şeyi yüzeysel yapmaktansa öncelikleri
belirleyip doğru ve sürekli yapmak daha önemlidir. Yalın yayılım sabır ve disiplin isteyen uzun bir
yolculuktur” dedi.
Coşkunöz Holding 2012 de iyileştirme çalışmaları
•
•
•
Toplam çalışan sayısı: 3.000
Gerçekleşen Kaizen sayısı (Ağırlıklı mavi yakanın gerçekleştirdiği iyileştirmeler): 441
Gerçekleşen Jıshuken ve Kaikaku sayısı (Ağırlıklı beyaz yakanın gerçekleştirdiği iyileştirmeler): 79
55
faaliyetler / otomotiv kümesi
Otomotiv Kümesi’nde tempo artıyor
Ekonomi Bakanlığı desteğiyle Bursa OSB’nin Otomotiv Kümesi, projelerde ara değerlendirme
dönemine geldi. Bugüne kadar alınan sonuçlar masaya yatırıldı.
Türk otomotiv sektörünün başkenti durumundaki Bursa’da, otomotiv ana ve yan sanayinde faaliyette bulunan öncü firmaların oluşturduğu Bursa
Organize Sanayi Bölgesi (BOSB) Otomotiv Kümesinin ara değerlendirme toplantısı yapıldı.
SONUÇLAR DEĞERLENDİRİLDİ
Ekonomi Bakanlığı’nın desteği ile gerçekleştirilen,
Uluslararası Rekabeti Geliştirme (UR-GE) projesi
olan BOSB Otomotiv kümesi ara değerlendirme
dönemine gelindi. Gelinen ara dönemde, firmaların bugüne kadar gerçekleştirdikleri iyileştirmeler,
alınan sonuçlarla beraber düzenlenen değerlendirme toplantısında firmaların yetkilileri tarafından katılımcılara aktarıldı. BTSO salonlarında
gerçekleştirilen ‘BOSB Otomotiv Sektör Kümesi İş
Mükemmelliği Ara Değerlendirme Toplantısı’na,
Bursa OSB Yönetim Kurulu Başkan Vekili Hüseyin
Durmaz, Yönetim Kurulu Üyesi Abdullah Bayrak
ile otomotiv kümesine katkı sağlayan firmaların
yönetim kurulu başkanları, üst düzey yöneticileri
ve çalışanları katıldı.
ZAMANINDA YATIRIMIN ÖNEMİ
Açılış konuşmasını yapan BOSB Yönetim Kurulu
Başkan Vekili Hüseyin Durmaz, BOSB’un 2 sektörde küme kurarak bölgedeki firmalarına rekabetçiliklerini ve ihracatlarını arttırmalarına destek
verdiklerini belirtti. Hüseyin Durmaz, “Mükemmel
kuruluşlar; çalışanların bilgi birikimlerini ve tüm
potansiyellerini bireysel düzeyde, ekip düzeyinde ve kuruluşun bütününde yönetir, geliştirir ve
özgürce kullanmalarını sağlarlar. Kurumlardaki
tüm çalışanların bilgi, beceri, yetkinlik ve motivasyonlarına zamanında yatırım yapan ve şirket
hedeflerini tüm şirket çalışanlarına yaygınlaştırabilme başarısını gösteren şirketler var olma ve ileri
gitme başarısını göstereceklerdir” diye konuştu. İş
56
mükemmelliği çalışmalarına katılan firmalara başarı temennisinde bulunan Durmaz, “BOSB olarak
yürüttüğümüz İş Mükemmelliği çalışmalarında
da böyle bir yönetim ve çalışma anlayışının hayata geçirildiğini görüyor ve çok takdir ediyorum.
Bu anlamda İş Mükemmelliği Projesi’ndeki çalışmalarınızda sizlere başarılar diliyorum” ifadelerini
kullandı.
AMAÇ, REKABETÇİLİĞİ ARTTIRMAK
BOSB Proje Yöneticisi Nilay Durukan da BOSB’un
Türkiye’de OSTİM OSB’nin ardından küme çalışmaları ile firmalarına destek veren 2’nci organize
sanayi bölgesi olduğuna dikkati çekti. 120 kümenin hiç birinde BOSB’un kümelerinde olduğu kadar yoğun eğitim ve danışmanlık faaliyeti olmadığını belirten Durukan, iş mükemmelliği eğitim
ve danışmanlıkları ile firmaların rekabet güçlerini
arttırdıklarını alınan sonuçlardan gördüklerini belirtti.
Yalın Enstitü Danışmanı Cevdet Özdoğan ise, ara
döneme kadar gerçekleştirilen iyileştirmelerden
duyduğu memnuniyeti, “Bu kadar dar imkânlar
içerisinde, yoğunluk içerisinde, böyle sonuçlar alı-
nıyorsa, bunu tam olarak uygulayıp ve yaygınlaştırılırsa ne kadar önemli sonuçlar alınacağına hep
birlikte şahitlik ederiz” sözleriyle özetledi. Özdoğan, “Bu kümeyi sadece desteklerden yararlanabilmek olarak görmemek lazım. Bu kümeyi beraber öğrenme kümesi haline getirebilmeliyiz” dedi.
‘DOĞRU YOLDA İLERLİYORUZ’
Açılış konuşmalarının ardından ilk oturumda
Farba, Pilot Koltuk, Prometal ve Şahince firmaları
sunumlarını gerçekleştirdi. Hemen arkasından
Farba Genel Müdürü Ayhan Gürbay firmalarının
Yalın Dönüşümünü ve Meklas Genel Müdürü Selçuk Kılıç İş Mükemmelliği ve Yalın Uygulamaların
firmalarına yaptıkları katkıları anlattılar. Kümenin
ihtiyaç analizini yapan TTGV firması yetkilisi Serkan Bürkan ihtiyaç analizinde çıkan sonuçlara
göre kümenin doğru yolda ilerlediğini, bundan
memnuniyet duyduklarını belirttiler. İkinci oturumda da Afşa Metal, İmortaş ve Meklas firmaları sunumlarını gerçekleştirdi. İş mükemmelliği
eğitim ve danışmanlıklarının firmalarında yaptığı
katkıları rakamlarla ifade etti. Toplantının sonunda
plaket takdimleri gerçekleştirildi.
Toplantıya BOSB YKB Vekili Hüseyin Durmaz ve Yönetim Kurulu Üyesi Abdullah Bayrak da katıldı.
faaliyetler / hedef 2023
BOSB’da
Hedef 2023
Cumhuriyet’in 100. yılına
yönelik 2023 hedefleri
için Bursa OSB’de
çalışmalar hızlandı. Tekstil
kümesinde başlatılan ‘İş
Mükemmelliği Projesi’nin ara
değerlendirmesi yapıldı.
2023 hedefleri doğrultusunda kendi payına düşeni yapmak için kolları sıvayan Bursa Organize
Sanayi Bölgesi (BOSB), bu kapsamda hayata geçirilen ‘İş Mükemmelliği Projesi’nin ara değerlendirme toplantısını gerçekleştirdi.
‘HER ŞİRKET YAPMALI’
Hükümet’in koyduğu ‘2023 yılında 500 milyar dolar ihracat’ ve ‘dünyanın ilk 10 ekonomisi arasında
yer alma’ hedefleri doğrultusunda bünyesinde
bulunan şirketlerin rekabet gücünü arttırmayı
amaçlayan Bursa OSB, ilk olarak tekstil kümesinde hayata geçirdiği ‘İş Mükemmelliği Projesi’ni ara
İhsan İpeker
değerlendirme toplantısında ele aldı. Toplantının açılış konuşmasını yapan Bursa OSB Yönetim
Kurulu Üyesi İhsan İpeker; mükemmelliği hedef
alan, yönetim ve iş yapış şekillerini sürekli iyileştirmeyi amaçlayan bu çalışmaları, günümüzde artık
her şirketin mutlaka uygulaması gereken standart
reel sektör uygulamaları olarak değerlendirdiğini
söyledi.
AR-GE ve İNOVASYON…
İhsan İpeker, tüm şirketlerin rekabetin giderek
arttığı bu ortamda dışarıya olduğu kadar içeriye
de bakarak, kendi bünyelerini kuvvetlendirme-
leri ve dünya çapında koşulan zorlu yarışa hazırlanmaları gerektiğini belirtti. Eski usullerle ancak
mevcut belli bir noktaya kadar gelinebileceğini
de ifade eden İpeker, “Bir yere kadar hızlı büyülür;
ancak sonrasında aynı yöntemlerle yol kat edemezsiniz. Yolumuza devam etmek için yenilik
yapmak önemli. AR-GE ve inovasyona daha çok
pay ayırmak zorundayız. Bunun haricinde önemli
olan bir diğer konu planlama ve koordinasyon.
Türkiye son 10 yılda geçmişten gelen tüm problemleri çözdü. Şimdi de iyi bir strateji ile dünyayı
iyi okumalı ve ona göre pozisyon almalıyız” diye
konuştu.
Nilay Durukan
REKABET KOŞULLARIYLA MÜCADELE
BOSB İş Mükemmelliği Projesi Tekstil Kümesi Proje Lideri ve Sağlık ve İtfaiye Birimi Yöneticisi Nilay
Durukan da, “Dünyada günden güne ağırlaşan rekabet koşulları ile mücadele etmek ve sürekli en
ucuz fiyatı isteyen müşterilerin beklentisini karşılamak için ilk olarak var olan koşulları daha iyi bir
duruma getirmek gerekir. Bu da ‘İş Mükemmelliği’
ile gerçekleşebilir. İş Mükemmelliği ile başlayan
projemiz, enerji verimliliği, pazarlama becerilerini
arttırma ve takım olma konuları ile devam edecek” dedi.
MÜŞTERİ BEKLENTİLERİ…
Ekonomi Bakanlığı himayesinde Bursa OSB tarafından hayata geçirilen projenin eğitim faaliyetlerini yürüten İdealkoç Danışmanlık Genel
Müdür Ömer Faruk Tezcan ise, “Tekstil kümesi
ile Mart’ta başladığımız çalışmalarda önemli bir
aşama kaydettik. Bu kadar kısa bir zamanda bu
noktalara gelmek önemli bir başarı” diye konuştu.
Yaşanan gelişmelerden sonra dünya pazarlarının
ihracatçıları zorlayan bir hal aldığını belirten Tezcan, “Müşteri beklentisi, pazar rekabeti gibi birçok
sıkıntı mevcut. Böyle bir ortamda şirketlerimiz
ayakta kalmaya çalışıyor. Bursa OSB İş Mükem-
Ömer Faruk Tezcan
melliği Projesi ile daha rekabetçi ve müşteri beklentilerini karşılamakta zorluk yaşamayan şirketler
oluşturmayı amaçlıyoruz. Proje ile çalışanların iş
yerlerinde keyif aldığı, başarının da buna paralel
olarak arttığı ve 2023 hedeflerine uygun bir çalışma ortamı oluşacaktır” ifadelerini kullandı. Harput,
Pakipek, Savcan firmaları çalışanları yaptıkları 5S
çalışmalarını anlattı. Öğleden sonraki oturumda
Safran firması Kaizen çalışmasını, Korteks firması
çalışanları da SMED çalışmasını sundu.
57
faaliyetler / tekstil kümesi
Tekstil
Kümesi’nden
‘Strateji’
Hamlesi
Ekonomi Bakanlığı desteğiyle BOSB Tekstil Kümesi Stratejik Planlama Çalıştayı yapıldı. Stratejik
planlama konusunda neler yapılması gerektiği masaya yatırıldı.
Bursa Organize Sanayi Bölgesi (BOSB) koordinatörlüğünde, Ekonomi Bakanlığı desteği ile yürütülen Uluslararası Rekabeti Geliştirme (UR-GE)
projesinde önemli bir aşamaya geçildi.
Proje kapsamında BOSB Tekstil Kümesini oluşturan firmalar, Stratejik Planlama Çalıştayı’nda bir
araya geldi.
“GELECEĞE YÖN VERİN”
Çalıştay hakkında bilgi veren BOSB İş Mükemmelliği Proje Lideri Nilay Durukan, “Şirketler için sadece bugüne ya da yakın geleceği planlamak yetmez. Her şirketin kısa, orta ve uzun vadeli stratejik
planlamaya ihtiyacı vardır” dedi. Çalıştayın stratejik planlama konusunda firmalara önemli yararlar
sağlayacağını ifade eden Durukan, “Strateji, gelecek hakkında öngörü yapmak değil; geleceğe
yön vermek demektir” ifadelerini de kullandı.
rının yüzde 60’ında gelecek planlaması ile yüzde
30’und rutin işleriyle ve sadece yüzde 10’unda
sorunlarla uğraşmalıdır” diye konuştu.
“AB’DEKİ TOPARLANMA YANSIR”
Ekonomiye ilişkin genel değerlendirmeler yapan
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Genel Sekreteri
Mustafa Mente, ise “2013 yılında dünya ekonomisi ve ticaretinde ‘yavaş büyüme’ ana senaryo
olmaya devam ediyor. Bu çerçevede izlenen
gelişmiş ülkelerin ikinci çeyrek büyüme verileri
toparlanma için olumlu işaretler veriyor” dedi.
ABD ekonomisinin ikinci çeyrekte yüzde 1,7, Japonya ekonomisinin yüzde 0,9 ve İngiltere ekonomisinin yüzde 1,4 büyüme kaydettiğine dikkati
çeken Mustafa Mente, “AB ve Euro Bölgesi ise bir
önceki çeyrek döneme göre yüzde 0,3 büyüyerek
6 çeyrek sonra ilk kez büyüme sağlamıştır. AB ve
Yusuf Ulcay
BOSB Tekstil Kümesi Stratejik Planlama Çalıştayı’nda
şirketlere nasıl yön verilebileceği anlatıldı.
SORUNLARA YÜZDE 10 ZAMAN
‘Stratejik planlama’ konusunda bilgiler veren İdeal
Koç Genel Müdürü Faruk Tezcan da, yöneticilere
önemli görevler düştüğünü belirterek “Firma yöneticileri; her departmanla yakından ilgilenmeli,
üretimden idari birimlere kadar her aşama hakkında bilgiler edinmeli, yaşanan sorunları ve düzeltilmesi gereken noktaları gözleyerek stratejik
planlamaya şekil vermelidir. Yöneticiler, zamanla58
Euro Bölgesi’nde büyüme başlangıcı resesyondan ilk çıkış işareti olarak değerlendirilmektedir.
AB’deki toparlanma Türkiye’nin ihracatını olumlu
etkileyecektir” dedi. Gelişmiş ülkelerdeki toparlanma eğiliminin bu ülkelere yönelik risk iştahını
da arttırdığına dikkat çeken Mente, “Yeni oluşan
küresel koşullar içinde gelişen ülkeler yerine gelişmiş ülkelerin varlıkları yatırım için tercih edilmeye başlamıştır. Dünya Ticaret Örgütü’nün yüzde
4,5’ten yüzde 3,3’e indirdiği 2013 yılı dünya mal
ticareti büyüme öngörüsü korunmaktadır” ifadelerini kullandı.
İNOVASYON NEDEN ÖNEMLİ?
Çalıştayda inovasyonun önemini anlatan Uludağ
Üniversitesi Öğretim Üyesi Profesör Doktor Yusuf
Ulcay ise, “İnovasyon; toplumsal, kültürel ve idari
ortamda yeni yöntemlerin kullanılmaya başlanması demektir. Diğer bir anlatımla ise inovasyon;
sizi rakiplerinizden ayıracak ürünler üretmenize,
rekabette sizi öne geçirecek hamleler yapmanıza
olanak tanıyacak bir olgudur” dedi. Hızla değişen
rekabet ortamında şirketlerin ayakta kalmasının
inovasyonla mümkün olduğunu dile getiren
Ulcay, “Şirketlerimizin ürünlerini, hizmetlerini ve
üretim yöntemlerini sürekli değiştirmeleri ve yenilemeleri gerekmektedir. Yapılacak bu inovasyon
ile henüz bilinmeyen, geliştirilmemiş ürünler yapmak önemlidir. Bu nedenle inovasyon sürecinde
fikirler ve kavramlar büyük önem kazanır; çünkü
bir ürünü ilk kez kim piyasaya sürerek ticarileş-
Nilay Durukan
Mustafa Mente
tirmişse, o tüm dünya tarafından bilinen bir hal
kazanır” ifadelerini kullandı. BOSB koordinatörlüğünde yürütülen kümelenme çalışmalarını
önemsediğini de ifade eden Ulcay, “Türk şirketlerinin birbirlerine güvenerek, güç birliği yapması
gerekir. Türkiye’nin son 200- 300 yıllık dönemde
teknoloji üretememesinin sebebi, şirketlerin birbirine karşı güvensizliğinden kaynaklanıyor. Eğer
bu güveni, bu güç birliğini sağlayamazsak teknoloji üretemeyiz. Bu açıdan bu güvenin tesis edilmesi, BOSB tarafından hayata geçirilen kümelenme çalışmaları ile sağlanabilir” dedi.
59
röportaj / Hasan Candan
“İşçi çıkarmak
en son iş”
İş hayatında 37 yılı geride bırakan RETOSAN Kurucusu ve Genel Müdürü Hasan Candan, ‘ithalatı
kısma’ hedefiyle sektörde büyümeye devam etmeyi hedefliyor. Ekonomik krizlerde ‘işçi çıkarma’yı
aklına bile getirmek istemeyen ve cuma günlerini tatil ilan ederek çözüm bulan Candan, mali gücü iyi
tutarak süreçleri atlattıklarını ve 42’lik CNC torna tezgâhıyla da 2014’te yatırım atağı yapacaklarını da
söyledi.
20 Haziran 1953’te Bursa’nın Akçalar köyünde
dünyaya gelen RETOSAN Makine Sanayii ve
Ticaret Anonim Şirketi’nin Kurucusu ve Genel
Müdürü Hasan Candan; ilkokulu Akçalar’da,
ortaokul ve liseyi de Bursa Erkek Lisesi’nde
okudu. Daha sonra 1976’da İstanbul Devlet
Mimarlık Mühendislik Akademisi yani bugünkü Yıldız Teknik Üniversitesi’nde Makine
Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldu. 1977
yılında RETOSAN’ın kuruluşunda yer alan
Candan, 1994-1999 arasında Akçalar Belediye Başkanlığı yaptı. 1991-1999 arasında iki
dönem Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Meclis
Üyeliği de yaptı. Candan’la 37 yıllık iş hayatına damga vuran olayları ve yatırım planlarını
konuştuk…
RETOSAN’ın hikâyesinden başlayalım… Bugüne kadarki süreçte ne gibi önemli anlara
şahit oldunuz?
RETOSAN’ı 1977’de 3 ortakla kurduk. Daha sonra ortaklar ayrıldı. Biz de aile olarak tek başımıza
kaldık ve bugün hala öyle götürüyoruz. İlk olarak
Arabayatağı’nda 100-150 metrekarelik bir atöl60
yede faaliyet gösterdik. Orada bir yıl çalıştıktan
sonra 1979’da Santral Garaj civarında bir yere
geldik. Santral Garaj’dan 1990 yılında Beşevler
Sanayi Sitesi’ne taşındık. 1997 yılında da şu an
bulunduğumuz yere, Bursa Organize Sanayi Bölgesi’ne geldik. 16 yıldan beridir 2 bin metrekarelik alanda faaliyetlerimizi sürdürüyoruz.
Faaliyet gösterdiğiniz alanı anlatır mısınız?
İstihdam ve üretim kapasiteniz neye tekabül ediyor? İhracatınız hangi oranda gerçekleşiyor?
15-25 arası değişen çalışan sayımız oluyor. 2 mühendisimiz var. Yılda 200 adet makine yapıyoruz.
Faaliyet gösterdiğimiz alan takım tezgâhlarını
üretmek üzerine kurulu. Bu doğrultuda kılavuz
çekme makinesi yapıyoruz, şanzımanlı ve kayışlı
matkap üretiyoruz. Bir de revolver torna üretiyoruz. İhracatımız, yüzde 10 düzeyinde. Suriye, Mısır, Azerbaycan ve Almanya gibi ülkelere ihracat
yapabiliyoruz. Ama son bir senede ihracatımız
biraz azaldı. İhracattan ziyade ithalatı kısıyoruz,
bunu hedefliyoruz. Ürettiğimiz kılavuz çekme
makinesi Almanya’dan, CNC torna da Tayvan’dan
ithal ediliyordu. Şimdi biz, onlardan pay almaya
çalışıyoruz.
Mısır ve Suriye’de kaos sürüyor… Sizin üretim kapasitenizi etkiledi mi?
İhracat, bizim işimizin yüzde 10’una tekabül ettiği için çok fazla etkilediğini söyleyemem. Ama
neticede yatırım malı üretiyoruz. Yatırım malı
üreten firmaların işlerinin iyi olması için Türkiye’nin büyüme hızının yüzde 4’ün üzerinde olması lazım. Yüzde 2’lerle yatırım malına talep de
düşük oluyor. Takım tezgâhları ithalatında bile
bu yıl yüzde 30 gerileme var.
Ekonomide son döneme damgasını vuran
gelişmeleri deneyimli bir sanayici olarak nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bizi ilgilendiren nokta, Türkiye’de büyüme hızının yüzde 4’ün üzerinde olması. Aslında döviz
kuru düşüktü. Dövizde anormal bir durum yok
ama ani artış ya da düşüşler sıkıntı yaratıyor.
Ödemeler noktasına baktığımızda ise bilhassa
Ağustos ayında protestolu senet sayısında ciddi bir artış olduğunu gördük. Müşterilerimizin
yüzde 90’u otomotiv sektöründen olduğu için
oradaki sıkıntılar doğal olarak bizleri de etkiliyor.
2014 yatırım planlarınız arasında neler var?
Hedefleriniz neler?
2008 krizinde 32’lik CNC torna yapmıştık. Bu
sene de daha büyüğünü, yani 42’lik tipini yapıyoruz. Ocak ayından beri onunla uğraşıyoruz.
Birkaç aya kadar piyasada olacak. Yani daha büyük çaplı yeni bir ürün yapıyoruz. Takım tezgâhı
üreticileri dünya genelinde 40 kişiyle çalışır. Butik üretim yapan firmalarız. İşte bu yeni yapacağımız ürünle biz de RETOSAN olarak istihdamı
artıracağız. Yatırım planları doğrultusunda fuarları takip ediyoruz. Bu sektörün en büyük fuarı 2
yılda bir Almanya’nın Hannover kentinde düzenlenir. Bu EMO Fuarı’na 1987’den beri kaçırmadan
katılırız. Teknolojideki son gelişmeleri orada kolaylıkla gözlemleyebiliyoruz. RETOSAN’ı kurarken
ve geliştirirken dünya çapında üretim yapmayı
hedefliyorduk. Şimdi de o hedeflere ulaştığımızı
söyleyebiliriz.
Türk sanayisinin kalbinin attığı Bursa
OSB’de yıllardır faaliyet gösteriyorsunuz…
Bugün itibarıyla Bursa OSB’nin fotoğrafını
çekecek olursanız, gözünüze neler çarpar?
Tüm Türkiye’yi geziyoruz… Bursa Organize Sanayi Bölgesi, altyapısı ve yönetimiyle alanında
Türkiye’nin en iyisi. 1997’den beri buradayız
daha 1 dakika bile elektrik kesilmedi. Bu, büyük
bir başarıdır. Doğalgazımız, suyumuz düzenli geliyor. Daha oturmuş bir yapısı var.
Bursa sanayisinin içinde bulunduğu durumu nasıl görüyorsunuz? Yeterince destek
var mı Bursa’ya?
Destek veya teşvike fazla güvenmiyorum. İnsan,
neticede kendi göbeğini kendisi kesmeli. Gelişmişlik noktasında Bursa çok çok ileri düzeyde.
Anadolu’ya gittiğiniz zaman hem mantalite hem
de kalite anlamında Bursa farkı bir hayli açmış
durumda. Tabi otomobil fabrikalarının burada
olmasının etkisi büyük. 150 yılda edinilen kültürü Bursalı sanayici, 10 yılda kazandı ve disipline
etti. Siz üretim yapma ve yönetim beceriniz yoksa her gün teşvik bile verilse batarsınız.
Türkiye, pek çok kez ekonomik krizle sarsıldı? Bu kadar dalgalı bir zeminde firmanızı
makinanızı nasıl korudunuz? İlk yaptığınız
işçi çıkarmak mı oldu?
Bir kere çalışkan olacaksınız ve işinizi seveceksiniz. Her şeyin önünde bizim için iş gelir. Bir de
mali gücünü güçlü tutacaksın. Bizim bu işlerimizde maceraya yer yok. Mali gücü her zaman
ön planda tuttuk. En ciddi krizi 2008’de yaşadık.
Genelde 6 ayda krizleri atlatırdık ama 2008’deki
kriz, yaklaşık 1 buçuk yıl etkiledi. Müthiş bir dü-
şüş yaşadık. Almanya’da Volkswagen çalışma saatlerini kısaltarak işçi çıkartmamayı sağlıyormuş.
Biz de onu uyguladık. Cuma günleri çalışmayı
kaldırdık. Hiç kimseyi çıkarmadan bir yıl boyunca
öyle devam ettik. Şimdi ise bazen cumartesi bile
mesai yapıyoruz.
Çalışanlar size kolay ulaşıyor mu? İlişkiler
nasıl bir zeminde ilerliyor?
Birebir iletişime giriyoruz. Butik iş yaptığımız için
doğal olarak direk iletişime geçiyoruz. Üretim
sürecine ilişkin kararları birlikte uyguluyoruz. Şu
an buradaki çalışanlardan yaklaşık 15’i aşağı yukarı 30 yıldan fazla süredir bizimle birlikte. Bizimle 5 yılı geçiren bir daha ayrılmaz. Kırıp dökmeye,
hataya göz yumabilirim ama dürüst olmayanı, iyi
niyetli olmayanı hiçbir zaman affetmem.
“Yıllar geçti, artık yoruldum” dediğiniz oluyor mu? Çocuklarınıza işi devretmeyi düşünüyor musunuz?
İş bırakma gibi bir projem yok. 37 yıl oldu iş hayatında. Bir oğlum bir de kızım var. Beşevler Sanayi
Sitesi’nde TAKPA Makine Ticaret ve Sanayi adlı
bir şirketimiz daha var. İletişim Fakültesi mezunu
oğlum bu şirkette çalışıyor. Kesici takımlar, kalıp
donanımları ve takım tezgâhları ticareti yapılıyor.
Kızım da endüstri mühendisi. 3 yıldır TOFAŞ’taydı
o da Eylül’de RETOSAN’da çalışmaya başladı.
Pek çok sanayici eleman bulamamaktan
yakınıyor. Bu, sizce ağır çalışma şartları mı
yoksa fırsatların yeterince değerlendirilmemesinden mi kaynaklanıyor?
Üretimin olması için sermayen olacak, yöneticiler olacak arkasından da teknisyenler olacak.
Ama Türkiye’de birçok kişi ‘Yönetici olayım. Masada oturayım’ zihniyetine bürünüyor. Biraz da
firmaların politikasıyla ilgili bir konu. Eleman yetiştirme gibi bir amaç güdülmüyor. Üniversiteyi
bitiren biri her şeyi bilemez. Beklentiler de farklı.
Makine mühendisi gelip de anında makine çalıştıramaz. “Kumpas kullanmayı bile bilmiyorlar”
deniliyor mesela… Kumpas kullanmayı öğretmek 10 saniyelik bir iştir. Biraz da bu bakış açısından kaynaklanıyor.
Sanayide boy göstermek isteyen gençlere
neler önerirsiniz?
Son 10 yılda kendisi girişimci olup da tutunan
çok az genç gördüm. Profesyonel de çalışsalar,
5 sene çıraklığı göze almalarını öneriyorum. Yüksek ücret hayaline kapılmadan teknik üretime
ilişkin gereksinimlerini karşılamaları gerekir. İşlerini sevecekler ve de dürüst olacaklar.
İş yaşamı dışında neler yapıyorsunuz, nelerden zevk alıyorsunuz?
Hobi olarak, daha çok bahar aylarında fotoğraf
çekerim. Bir de cumartesi günleri briç oynadığımız bir ekibimiz var. Şansın olmadığı tek kâğıt
oyunudur. İnsanın düşünce sistematiğini müthiş
bir şekilde geliştiriyor.
RETOSAN Kurucusu ve Genel Müdürü Hasan
Candan, 2014 ve sonrasına umutla bakıyor.
Yemekle aranız nasıl? En çok sevdiğiniz yemek hangisidir?
Hobilerimden biri de yemek yemektir. Özelliği
olan bir lokanta duyarsam işi gücü bırakır denemeye giderim. Zaman zaman yeni açılan yerler
olup olmadığını da arkadaşlarımızla konuşuruz.
Birinci tercihim deniz ürünleridir, balıktır.
61
faaliyetler / Afgan heyetten ziyaret
Afgan heyetinden
ziyaret
Kuzey Irak heyetinin temaslarından sonra Bursa OSB’yi inceleyen Afgan heyeti de çok etkilendi. BOSB
Bölge Müdürü Ertürk’ten bilgiler alan Afgan yetkililer, kolları sıvadı.
Bursa Organize Sanayi Bölgesi (BOSB), Kuzey Irak
Kürt Bölgesel Yönetimi Sanayi ve Ticaret Bakanı Sinan Çelebi ve beraberindekilerin yaptığı ziyaretten kısa süre sonra Afganistan’dan önemli isimleri
de ağırladı. Ziyaretin ev sahipliğini yapan Bursa
OSB Müdürü Türker Ertürk’ün verdiği bilgileri dikkatle dinleyen heyet, Afganistan’daki sanayi yapılanması için çalışmalara başlama kararı aldı.
ÖNEMLİ BİLGİLER ALDILAR
Şiddet ve yoksulluğun pençesindeki Afganistan’dan yola çıkıp Türkiye’ye gelen Afganistan heyeti, Bursa ziyaretinde ülke ekonomisini ileri noktalara taşıma adına önemli bilgilere sahip oldu.
Çeşitli temas ve incelemelerde bulunmak üzere
Valilik’in konuğu olarak Bursa’ya gelen Afganistan
Cevizcan Vilayeti Kalkınma Müdürü Muhammed
Yosuf Saied ile İktisat Müdürü Said Hamidullah
Nabizada; Bursa Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü yetkilileri ile birlikte Bursa Organize Sanayi Bölgesi’ni ziyaret etti.
“ROL MODEL OLDUK”
Ziyarette Bursa OSB Müdürü Türker Ertürk, Afgan
heyete sanayi bölgesinin yapısı ve çalışmaları
hakkında bilgiler verdi. Bursa OSB’nin Türkiye’nin
öncü ve örnek bölgesi olarak gerek yurt içinde
gerekse yurt dışında rol model olduğunu ifade
eden Türker Ertürk, “Bursa Organize Sanayi Bölgesi, hala yatırım konusunda en çok tercih edilen
bölge konumundadır. Bünyesinde doğalgazla ça62
lışan 3 enerji santralini barındıran ve yaklaşık 45
bin kişiye istihdam sağlayan önemli bir bölgeyiz”
diye konuştu.
“SÜREKLİ GELİŞİM HALİNDEYİZ”
Bölgenin yaklaşık 5 milyar dolarlık bir ihracat hacmine sahip olduğunun da altını çizen Bursa OSB
Müdürü Türker Ertürk, “Ayrıca çevreyi korumaya
yönelik yaptığımız yatırımlar ile Türkiye’ye örnek
olan, ülkemiz ekonomisinin gelişmesine katkıda
bulunmak amacıyla diğer OSB’ler ile işbirliği halinde gelişmelerine destek olan, sürekli gelişen
ve kendini geliştiren örnek bir bölge konumunda
bulunuyor” ifadelerini kullandı.
“BURSA ÇOK İLERİ NOKTADA”
Bursa’daki temasları ve görüşmeleri neticesinde
çok etkilendiklerini dile getiren Afganistan Cevizcan Vilayeti Kalkınma Müdürü Muhammed Yosuf
Saied ile İktisat Müdürü Said Hamidullah Nabizada da konukseverlikten ötürü Bursa OSB yönetimine teşekkür etti. Türkiye’nin ve özelde Bursa’nın
sanayide çok ileri noktada olduğunu dile getiren
Saied ve Nabizada, Türker Ertürk’ten edindikleri
önemli bilgileri Afganistan’ın sanayi yapılanmasını geliştirmede kullanmak için en kısa sürede çalışmalara başlayacakları mesajını da verdi. Afgan
yetkililer, Türkiye’yle ekonomik ilişkileri artırmak
adına ellerinden gelen bütün çabayı sergileyeceklerini de dile getirdi.
Türkiye-Afganistan
İhracat Rakamları:
2012 283.870.057.000 $
2011
278.087.024.000 $
2013 Ocak-Temmuz:
Ocak 20.019.049.000 $
Şubat 15.567.041.000 $
Mart 19.031.007.000 $
Nisan 16.159.088.000 $
Mayıs 20.287.017.000 $
Haziran 19.756.097.000 $
Temmuz 21.458.042.000 $
TOPLAM 132.280.040.000 $
63
firmalar / Destek Amortisör
Destek Amortisör,
İsminin Sorumluluğunu
Taşıyor
Haber: Erdal ÇATALKAYA
1986’da 5 ortağın güç
birliğiyle kurulan Destek
Amortisör, Gülbahçe
Mahallesi’nde başlayıp
Bursa OSB’de noktalanan
başarı yolculuğunda yeni
duraklar belirledi. Ürün
çeşidini azaltıp üretimi
artırmayı planlayan
Destek Amortisör, teknik
güçlendirme ve bina
yatırımıyla yoluna devam
ediyor. Ortakların son
gözdesi ise madencilik…
Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı Hasan Kumru’nun
yaptığı Destek Amortisör, 27 yıldır Türkiye ekonomisine önemli katkılar sunuyor. İlk şirketlerinin
1982 yılında kurulan Burpres Metal Sanayi Anonim Şirketi olduğunu söyleyen Destek Amortisör
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Nurettin Özkan, sobaların üzerine takılan 5’li boru sisteminin
imalatını yaptıktan sonra otomotiv tarzı baskı işleri yaptıklarını anlattı. 1986’da Destek Amortisör’ün
kuruluşunu gerçekleştirip 1987’de de üretime
başladıklarını belirten Özkan, “Kuruluş amacımız,
otobüslerin yan kapaklarının, motor kapaklarının,
yolcu koltuklarının ve amortisörlerini üretmekti.
Daha sonraları bu işi ciddi anlamda yapan iki firmadan biri olduğumuzu gördük” dedi.
‘DESTEK’ İSMİNİN HİKÂYESİ…
Kuruluştan sonra ciddi taleplerle karşı karşıya
kaldıklarını ve bununla birlikte ürün gamını bir
hayli yükselttiklerini ifade eden Nurettin Özkan,
“1987’den itibaren 2 yer değiştirdik. Kurulduğumuz
Gülbahçe
Mahallesi’nden Anadolu Mahallesi’ne
taşındık.
Oradan
da çıkıp
64
2002’de Bursa Organize Sanayi Bölgesi’ne taşındık. 2003 yılında da tam olarak faaliyetimize
başladık. 5 ortakla, 25 bin lira kadar sermayeyle
kurulduk” diye konuştu. Özkan, Destek Amörtisör’ün ilginç hikâyesini de anlattı: Otobüslerin
kapaklarına konulan parçaya ‘destek’ denir. İsim
oradan geliyor. Nasıl bir ağaç parçası koyarsanız
destek işlevi görür, bu parça da o özelliği yerine
getirir. Dayımız Hüseyin Aydıngör, isim babasıdır.
Logoyu da o belirlemiştir. Kendisi ilk ortaklarımızdandır, kuruluşumuza manevi anlamda çok ciddi
katkıları olmuştur.
3 ŞİRKET FAALİYETTE
Bünyelerindeki şirketlerin Burpres, Destek Amortisör, Destek Pazarlama, Bursa Kalıp Merkezi ve
Makine AŞ olduğunu belirten Özkan, “Aile şirketi
şeklinde, Bursa Kalıp Merkezi ve Destek Amortisör ve Makine’de kuruluşta yer alan 5 ortak olarak
devam ediyoruz. Burpres’te ise aynı isimler arasın-
da yer alan 3 ortağız. Kuruluşta Nurettin Özkan,
Hasan Kumru ve Hüseyin Kumru yer aldı. Daha
sonra Celal Öztürk ile Sabahattin Özkan dâhil
oldu. Burpres, NOSAB’da Dökümcüler Sanayi Sitesi’nde faaliyet gösteriyor. 25 çalışanı var. Bursa
Organize Sanayi Bölgesi’nde ise Destek Amortisör
ve Bursa Kalıp Merkezi aynı arsa üzerinde faaliyet
gösteriyor. Toplam alan ise 8 bin metrekaredir. 6
bin metrekaresi kapalı alan şeklinde. Toplamda
üretim alanımızı 12 bin metrekareye kadar büyütebiliyoruz. Ağırlığı Destek Otomotiv kaplıyor. 120
civarında çalışanı var. Bursa Kalıp Merkezi’nde de
30 çalışan var” dedi.
ÜRETİMİN YÜZDE 60’I İHRACATA
Nurettin Özkan, Destek Amortisör’ün ihracat ağırlıklı çalışan bir firma olduğunu da “Üretimin yüzde 60’ı ihracata yönelik. Kalan yüzde 40’lık kısmın
yüzde 20’si de endirekt ihracat olarak gerçekleşiyor. Yani, müşteriler amortisörlerimizi ürünlerine
monte ederek ihraç ediyorlar. Ciro olarak geçmiş yıllara göre ciddi artışlar kaydettik. 2008’deki
krizden dolayı 2009’da ufak bir düşme oldu ama
sonrasında artış eğilimi sürdü. Direkt ihracat yaptığımız 60’ı aşkın ülke var. ABD, Arjantin, Brezilya,
Kanada, Avrupa’nın tamamının yanı sıra Ortadoğu ve Uzakdoğu’da müşterilerimiz var. Son yıllarda Rusya’da epey müşteri edindik. Kore’de, Çin’de
ve Avustralya’da bile müşterilerimiz var” sözleriyle
anlattı.
ALTERNATİF PAZAR ARAYIŞI…
2008 krizine kadar Avrupa ağırlıklı satışları olduğunu vurgulayan Özkan, “O zamana kadar ihracatımız yüzde 80’lerdeydi. Krizden sonra Türkiye’de
yapılan ihracat hamlesi meyvelerini vermeye
başlayınca yurt içinde talep de artmaya başladı.
Böylece toplam pazardaki ihracatımız biraz azaldı. Bununla birlikte Avrupa’daki talep de azaldı.
Biz bu süre zarfında yeni pazar anlamında Kuzey
Amerika ve Rusya’ya yöneldik. Bu iki pazar sayesinde ihracatımızı canlı tutabildik” dedi.
SADECE OTOMOTİV YOK…
İşe otomotiv sektörü ağırlıklı olarak başladıklarını
ve zamanla birçok sektörden talepler geldiğini
kaydeden Nurettin Özkan, “Oturduğunuz büro
koltuğun yükseklik ayarını bir amortisör yapar.
Yani bir anlamda konforu artıran ürünlerdir. Mobilya kapaklarında, bazada, hastane yataklarında,
makinalarda ve kapaklarda amortisör kullanılır.
İşleviyle aslında bizi sektörel krizlerden koruyor.
Bir sektör krize girse biz bir diğeriyle yola devam
edebiliyoruz. Hiçbir sektöre aşırı bağımlılığımız
yok. Dengeli gidiyoruz” diye konuştu.
ÇEŞİTLİLİKTE İLK 5 ARASINDALAR
Bugünkü konuma geleceklerini kolları sıvarken
düşünmediklerini dile getiren Özkan, “O yıllarda
kendimize gerçekten çok güveniyorduk. O zamanlarda iş potansiyeli çok yüksekti. Ne yaparsan
yap satılıyordu. Etraftan başaramayacağımız söyleyenler oldu ama kulaklarımız onlara her zaman
tıkalıydı. İşe girdiğimiz zaman amortisörün ne
olduğunu bilmiyorduk. “Biz bunu yaparız” deyip
devam ettik. İyi bir yerdeyiz ama çok çok daha iyi
bir yerde olmaya çalışıyoruz. Amortisörlerde ürün
çeşitliliği bakımından dünyada ilk 5 firma arasında
yer alıyoruz” dedi.
ALANI BÜYÜTMEYİ PLANLIYORLAR
Nurettin Özkan yatırım planları için de “Öncelikle
tesislerimizin teknik anlamda iyileştirilmesi, yenilenmesi ön planda. Ciddi bir yatırımdan önce
bunun yapılması gerekiyor. Sonrasında da bina
yatırımı var. Önümüzdeki dönemde bina yatırımıyla buradaki alanımızı büyütmeyi planlıyoruz.
Şu an dışarıdaki taşeron firmalara ürün veriyoruz.
Makine parkurumuz çok geniş. Dolayısıyla Destek
Amortisör bünyesinde tezgâha daha fazla yatırım
düşünmüyoruz. Ama Bursa Kalıp Merkezi’nde
tezgâh yatırımı söz konusu olacaktır. Bursa Kalıp
Merkezi’nde bir Japon firmasının distribütörlüğünü aldık. O ürünlerin Ford, Renault ve Fiat gibi yerlere pazarlamasını yapıyoruz. Dolayısıyla burada
onların da yan sanayilerine kalıp zımbaları, kam
ve sürtünme plakaları gibi ürünler tedarik ediyoruz. Bu ürünlerin de satışını ciddi bir şekilde Türkiye genelinde sürdürüyoruz. Bu hamleyle ciroda
yüzde 100’ü aşan bir artış sağladık. AR-GE ve tek-
lüğe girmesi ertelense de biz, kanun varmış gibi
çalışmalarımıza devam ettik. Bu kanun çıkmadan
önce de işletmemizde İş Güvenliği Kurulu adlı bir
yapı oluşturmuştuk. Her bölümden arkadaşlarla
saha ve risk analizini yaparak değerlendirmelerde
bulunduk. Çalışanın sağlığı ve güvenliği bizim için
çok önemlidir” dedi.
Nurettin Özkan
noloji anlamında da TÜBİTAK ve KOSGEB’le özel
çalışmalarımız var. Yeni bir ya da iki ürünümüz de
önümüzdeki dönemde ortaya çıkarılacak. Bunlar,
Türkiye’de ‘ilk’ özelliğini taşıyacaklar. TÜBİTAK’la
yürütülen proje kapsamında söz konusu olacak”
açıklamasını yaptı.
SON GÖZDE MADENCİLİK
İmal ettikleri ürünlerin sayısının çok fazla olduğuna da işaret eden Özkan, “Çeşit sayısını biraz daha
azaltıp, daha yüksek sayıda üretime yöneleceğiz.
2014, bu yatırımlar anlamında çok büyük önem
taşıyor. Hangi ürünleri devre dışı bırakıp nelere
odaklanmamız gerektiğini inceliyoruz. Diğer firmamız Burpres’te bu yönde bir çalışma var. Madencilik sektörü gündemimizde. Mermer granit
ocaklarındaki kütlelerin kesilmesiyle ilgili takımlar
üretiyoruz” dedi.
KLİŞE SLOGANLARI YOK
Duvarlara asılan klişe sloganları olmadığını belirten Özkan, “Ama mutlaka kafamızda birçok hedef
var. Biz tabii ki ülkemize en iyi şekilde hizmet edip
dünya markası olmayı amaçlayan bir firmayız.
Çalışanlarımıza ve ülkemize katkıda bulunmaya
çalışıyoruz. Kurucular olarak birinci jenerasyonu
tamamlamış olduk. Önümüzdeki süreçte ikinci
kuşağa işi devretmenin çalışmalarına başladık.
Son 2 ayda yaklaşık 15 kişi bünyemizde işe başladı. 4 mühendisimiz göreve başladı. Belki birkaç
mühendis takviyesi daha yapabiliriz” dedi.
İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ…
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’yla ilgili bütün hazırlıkları yaptıklarını da dile getiren Özkan, “Yürür-
Destek Amortisör YKB Hasan Kumru, YKB Yardımcısı Nurettin Özkan ve YK Üyesi Celal Öztürk, geriden gelen ikinci
kuşaktan bir hayli umutlu…
65
sağlık/ Tunca Toker
Detoks İçin
Vazgeçilmez İkili:
Enginar ve Hindiba…
Ecz. Tunca Toker
[email protected]
Detoks, günümüzde sıkça duyduğumuz bir terim
haline geldi. Toksinlerin vücuttan atılması şeklinde düşünebileceğimiz ‘detoks’u incelerken, öncelikle ‘Neden vücudumuzda toksinler birikiyor’ diye
düşünmek gerekiyor.
Vücutta toksinlerin tutulmasının iki temel sebebi
vardır. Birincisi yiyeceklerde, havada ve suda doğal olmayan çevresel toksinlere aşırı maruz kalmamız yüzünden oluşan, metabolizmanın doğal
seviyenin çok üstünde toksin yüklenmesi. Diğeri
ise, sağlıksız kişisel alışkanlıklar, aşırı yorgunluk ve
hiperaktif modern yaşam stilleri yüzünden zayıflayan sinir sistemi sebebiyle işlemeyen normal
atılım sürecidir.
Herkesin kendi yaşam tarzına ve ihtiyaçlarına
göre değişik miktarlarda ve şekillerde detoksa ihtiyacı var. Bunun için özellikle karaciğer önem arz
etmekte. Karaciğer, kanı toksinlerden arındıran
tek organdır. Ayrıca vücudun diğer organlarıyla
yakın ilişki içindedir ve tüm dokuların sağlığında
katkısı vardır.
Karaciğerden toksinlerin atılmasında hindiba bitkisi yardımcı olduğundan, detoks için önemlidir.
Bilimsel araştırmalar, enginar özünün de karaciğerin kendini yenileme özelliğini arttırdığını desteklemektedir.
Enginar ve hindiba ekstreleri; safra salınımını arttırarak, sindirim, şişkinlik, karın ağrısı, mide bulantısı ve hazımsızlık gibi şikâyetlerin hafifletilmesine yardımcı olabilir. Enginar ekstresi; kolesterol
sentezini etkileyerek, iyi-kötü huylu
kolesterolün dengelenmesine yardımcı olabilir. Karaciğer
yağlanmasına karşı
etkilidir.
Karaciğer
ve diğer dokularda
bulunan yağ depolarını harekete geçirir ve
bu yağlar, daha sonra
vücuttan atılarak, kana
karışır.
66
KİMLER KULLANABİLİR?
•
Alkol kullananlar…
•
Karaciğer şikâyeti olanlar…
•
Sürekli ilaç kullananlar…
•
Detoks yapmak isteyenler…
•
Hazımsızlık şikâyeti olanlar…
•
Kolesterolü yüksek olanlar…
Enginar ve hindiba, ülkemizde bolca bulunabilen
ve doğal yolla tüketebildiğimiz besinler... Birçok
konuda olduğumuz gibi, ülke olarak şanslıyız.
Ancak hızlı yaşam temposu ve beslenme düzenimizin aksadığı durumlarda, besin destekleri ile
de vücudumuzun ihtiyaçlarını giderebiliriz. Her
zaman söylediğimiz gibi, doktor ve eczacınıza danışmayı ihmal etmemenizi hatırlatıyoruz.
67
lezzet durağı / Hasırönü Marine
Yeni Lezzet Durağı
‘Hasırönü Marine’
Türk mutfağının değişmeyen keyiflerini yaşatan Hasırönü, Küçük
Sanayi ve Korupark AVM’deki şubelerinden sonra bu kez de Bursa
OSB’de ‘Hasırönü Marine’i hizmete sundu.
Damaklarda iz bırakan Hasırönü; et, balık ve Osmanlı mutfağının lezzetlerini sunduğu ‘Hasırönü
Marine’i Bursalılarla buluşturdu. Bursa Organize
Sanayi Bölgesi’nde (Bursa OSB) açılan yeni şube
ilk günden itibaren büyük ilgi gördü.
ÇOK ÖZEL BİR MEKÂN…
Günlük konseptinde öğle ve akşam yemeği olan
Hasırönü Marine, pazar günleri sunulan kahvaltı
hizmetiyle de kısa sürede farkını ortaya koydu.
Hasırönü Marine, VIP Salon’unun yanı sıra camlı
açılır-kapanır toplantı salonuyla da toplantı ve
benzer organizasyonlara ev sahipliği yapıyor.
İşletme, kapalı ve açık çocuk oyun alanıyla da
aileler için önemli bir imkân oluşturdu. Gruplara
özel menü hazırlama imkânı da sunan Hasırönü
Marine’de müşterilerin damak zevki düşünülerek
28 gün kurutma dolaplarında dinlendirilmiş özel
etler, lezzet tutkunlarından tam not alıyor.
DEĞİŞMEZ LEZZETLER…
Hasırönü Marine, Türk mutfağının değişmez yemekleri ile özel et ve balık çeşitleriyle Osmanlı
mutfağından oluşan yelpazesiyle her damakta
özel tatlar bırakan bir menü sunuyor. Öğle ve
akşam yemekleri için hazırlanan farklı menüler,
günlük olarak değişen farklı yemeklerin eklenmesiyle konuklara lezzet dolu öğünler yaşatıyor. Bu
lezzetlerin sırları ise, her gün en taze malzemelerin özenle seçilmesi, gıda sertifikalı özel etlerin
tedarik edildiği bir mutfak, uzman servis kadrosu
ve konukseverliğin ön planda olduğu bir hizmet
anlayışı...
68
Bursa OSB’de açılan Hasırönü Marine, ilk günden
itibaren lezzet tutkunlarının akınına uğradı.
69
gezi / İran
Kebir Çölü
Abdullah BAYRAK
1001 Gece
Masalı Gibi…
Abdullah Bayrak ve eşi Dilek Bayrak
Arkadaşım ve eşlerimizle yola çıktığımızda içimizi
coşku, heyecan ve gizem kapladı. İran’a doğru,
birçok medeniyetin kalıcı izler bıraktığı o ülkeye
doğru yol alıyorduk. Rotamızı büyüleyici kent Persepolis’e çevirdik. İran; çölleri, dağları ve insanlarıyla tam anlamıyla 1001 gece masallarını andıran
bir ülke olarak hafızalarımızda yer edindi.
ONLAR İÇİN ‘HAYAL’ ÜLKEYİZ
İran’ı anlatmaya inanın ne sayfalar ne de ciltler
yeter. Her şeyden önce İran’ın, diğer Arap ülkelerinden farklı olarak düşünülmesi gerektiğini belirtmek istiyorum. Şehir, sokaklar her yer tertemiz.
Ülke gittikçe fakirleşse de hiçbir yerde pis ya da
sefil görüntü yok. Son 3 yılda para birimi riyal, 10
kat değer kaybetmiş. Dolayısıyla çok ciddi bir fakirleşme var. Daha önce hiç görülmeyen hırsızlık
olayları da son yıllarda baş göstermiş. Ekonomik
kriz öncesi Türkiye’ye çok gidip geliyorlarmış. Bir
anlamda onlar için ‘hayal ülke’ gibiyiz. İran’dan
Tüm Milletler Kapısı
70
Türkiye’ye baktığınızda, bizim Avrupa’ya bakışımıza benziyor.
ESTETİĞE İLGİ YOĞUN
İranlı kadınlar kapalılar ama çok fazla makyaj yapıyorlar. Çok fazla estetikli kadın gördük. Hatta
sadece kadın değil, erkekler arasında da estetik
çok popüler. En yaygın konuşulan dillerden birinin Türkçe olduğunu öğrenince şaşırdık. Üstelik
Türkiye sınırına yaklaştıkça Türkçe konuşulma
oranı yüzde 80’lere ulaşıyor. Tahran’da ise yüzde
50 civarında. Konuştukları Türkçe’nin çok anlaşılır
olması da dikkatimizi çekti. Türkleri çok seviyorlar.
Türkiye’den geldiğimizi duyunca “Kardeşiz” diye
hitap ettiler. Azeri kökenli İranlılar da ciddi bir nüfusa sahip.
ÇAYI AÇIK İÇİYORLAR
Çay, çok yaygın bir içecek ama bize göre çok açık
içiyorlar. Ben bir türlü zevk alamadım. Türk diziApadama Duvarları
Motosiklete binip yoluna revan
olduğumuz İran, uçsuz bucaksız
mirasıyla gözlerimizi kamaştırdı.
Bilhassa, karış karış dolaştığımız
Persepolis’in tarihine hayran
kaldık…
leri ise İran’da çok popüler. Televizyonlarda Türk
dizilerini görmeniz her an mümkün. Selçuklu ve
Pers kültürünün etkilerinin mimariye yansıması
da muhteşem sonuçlar ortaya çıkarmış. Camiler,
saraylar ve meydanlar görülmeye değer. El sanatları da hala çok yaygın olarak icra ediliyor. El halıları, bakır işleri ve seramik işlemelerinin neredeyse hepsi el yapımı. Çok büyük halı müzeleri var.
İzinsiz halı çıkarmanın yasak olduğu söyleniyor. O
nedenle halı almak istememize rağmen cesaret
edemedik.
CEMŞİD’İN TAHTI…
Gelelim Persepolis’in dillere destan tarihine…
İran çıkarmamızın ana durağı, buram buram tarih
kokan Persepolis şehri oldu. Büyük Pers İmparatorluğu’nun merkezi, Akamenidlerin tören merkezi olan Persepolis, (Yunancada Pers ülkesinin
başşehri) Şiraz’ın 60 kilometre dışında yer alıyor.
İranlılar bu tarihi yere Farsçada Taht-ı Cemşid isApadama
mini vermişler. Bu büyük yerleşim yerinin ismini
koyarken mitolojik İran kahramanı ‘Cemşid’den
yola çıkmışlar. İlk tarihi yapıları görünce bizim Efes
geldi aklıma. Onların Efes’i de Persepolis…
İYİ KORUNMUŞ BİR MEDENİYET
Toprakları Hindistan’dan Etiyopya’ya kadar uzanan Pers-Ahemeniş İmparatorluğu’nun bu görkemli şehri, Büyük İskender tarafından M.Ö. 330’da
yakılıp yıkılana kadar ününü sürdürmüş. Milattan
önce 6’ncı yüzyılın sonlarında kurulan ve yapımı
150 yıl süren İran’ın Persepolis, çağının gıpta edilen başkenti unvanıyla parıldarken aynı zamanda
medeniyetler tarihine damgasını vuran Pers İmparatorluğu’nun başkentliğini yapıyordu. Ünlü
Pers Kralı I. Darius tarafından yaptırılan Persepolis;
görkemli saray kalıntıları, etkileyici duvar süslemeleri ve heykelleri ile Pers sanatını ve gücünü
asırlardır olduğu gibi bugün de tüm ihtişamıyla
gözler önüne seriyor. Taşıma toprakla yapılan, 473
metre uzunlukta, 86 metre genişlikte ve 13 metre
yüksekliği olan yapay bir tepe üzerine kurulan kral
sarayları da bu ihtişamın parçası…
TÜM MİLLETLER KAPISI…
Her köşesinden tarih fışkıran kenti dolaştığımızda
en görkemli yerlerinden biri olan ve sarayların
bulunduğu taraçaya giden iki geniş yan duvarları
kabartma heykellerle dolu Tüm Milletler Kapısı’nı
gördüğümüzde çok etkilendik. Bu kapı, iyiliği
temsil eden bir yarı insan savaşçı ile kötülüğü
temsil eden bir canavarın mücadelesini yansıtıyordu. İyiliğin zaferini anlatan devasa heykeller,
Perslerin inançlarıyla ilgili en önemli bilgileri de
almamızı sağladı.
APADAMA DUVARLARI…
Toprak altında kaldığı için bugüne kadar varlığını
koruyan, 10 bin kişilik tören salonu Apadama’nın
duvarlarındaki kabartmalar ise Perslerin eriştiği gücü anlatıyordu adeta... Dara’nın Mısır’daki
ocaklardan götürülen blok taşlarla yapılan tören
salonunda, başlıklarında boğa ve insan figürleri
olan 100 sütun bulunuyor. Kapıdaki sütunların
önünde, yüzleri insan şeklindeki iki boğa heykelinin olduğu bugünkü kalıntılardan anlaşılabiliyor.
NAKŞ-I RÜSTEM…
Nakş-ı Rüstem’de yer alan 4 büyük Akamenid
kralının mezarları var. Büyük Dairus’un mezarı,
diğerlerinden daha büyük ve daha iyi korunmuş
Kandovan
Meydan-ı İmam
durumda. Bu mezarda yer alan doğan güneş
sembolü, bağımsızlığı sembolize ediyor. Yanında
kutsal ateşin yandığı bir tapınak da görülüyor.
Darius’un başının üzerinde koruyucu melek ‘Forouhar’ da asılı durmaktadır. Kraliyet tahtı iki sıralı
dizilmiş toplam 14 kişi tarafından taşınmaktadır.
Bunlar Akamenid İmparatorluğu’nda yaşayan 14
toplumu temsil ediyor.
MEYDAN-I İMAM ve KEBİR ÇÖLÜ
Meydan-ı İmam’ın dünyanın en büyük meydanı
olduğu söylenmektedir. Eski adı Meydan-ı Şah’tır.
Şehir planlamacılığının en güzel örneklerinden
birisi olan meydanın boyu 500, eni de 160 metre
kadardır. 1979 yılında UNESCO’nun Dünya Kültür
Mirası Yerleri Listesi’ne alınan meydanın çevresini
oluşturan binada kapalı çarşı bulunuyor. Bu çarşıda özellikle ince İsfahan sanatından örnekler
bulabilirsiniz. Haftada bir, pazar günü erkeklere
kapatılıp kadınların rahatça alışveriş etmesi sağlanır. Bu sırada erkek dükkân sahipleri işyerlerinde
oturup ortalıkta görünmez. Havuzun çevresindeki ışıkların akşamüstü yakılmasıyla meydanın
atmosferi bir anda değişiyor ve tipik bir şark gecesi ortamı oluşuyor. En önemli noktalardan biri
olan Kebir Çölü de, Kavir-e Namak veya Büyük Tuz
Çölü diye bilinmektedir. İran Platosu’nun ortasında yaklaşık 77 bin 600 kilometrekare yüzölçümüne sahip bu çöl, uçsuz bucaksız görüntüsüyle
gizemini korumaktadır. Bu çölde, 45 derecede 4
buçuk saat seyahat etmenin verdiği yorgunluk ve
hazzı anlatmak imkânsız. Çöl tozu ve sıcak bir araya gelince adeta ‘toz adam’ olduk.
Persepolis
KANDOVAN ve DEMAVAND…
İran’ın doğusunda bulunan Kandovan, 13’üncü
yüzyılda kurulmuş gizemli bir köy... Volkanik küllerin sıkışmasıyla oluşmuş koni biçimindeki bu
mağara evleri genelde iki ya da 4 katlı. 4 katı olan
evde ilk iki kat yaşam alanı, üçüncü kat depolama, son kat ise hayvan barınağı için kullanılıyor.
Malzemesinin yalıtkan olması nedeniyle mağara
evler yazın serin, kışın ise sıcak kalıyor. Bölgede
çıkan maden suyu da böbrek hastalığına iyi geliyor. Kapadokya’mıza benzeyen yapı, bize ülkemizi
hatırlattı. Kapadokya’nın bir turizm cenneti olduğunu düşündüğümüz zaman, Kandova’nın bu
eksikliği ve tanınmaması İran için çok büyük bir
kayıp. 5 bin 671 metre yükseklikteki Demavand
da, İran’ın, hatta Batı Asya’nın en yüksek dağı konumunda. Efsaneye göre, insanlık öncesi cinler ve
periler bu dağ için savaşırlarmış. Demavand kelimesi, söylentiye göre ‘Cinler ve Periler Ülkesi’ ya da
‘Rüzgârların Dağı’ anlamına gelirmiş.
Demavend Dağı
Apadama
71
OSB’nin güzel bahçesi
OSB’nin
En ‘Doğa’l
Köşesi
Haber: Erdal ÇATALKAYA
Temeli Ömer Körüstan tarafından 1959 yılında atılan Nuri Körüstan Makine Metal Sanayi Ticaret
AŞ, üretim faaliyetlerinin yanı sıra yeşile olan duyarlılığıyla da fark yaratıyor. Cıvıl cıvıl bahçesi ve
havuzu diğer fabrikalara örnek olacak nitelikte.
10 bin metrekare kapalı ve 2 bin metrekare açık
alana sahip olan Bursa Organize Sanayi Bölgesi’ndeki fabrikanın ön kısmında bulunan bahçe, eşsiz
güzellikleriyle görenlerin dikkatini çekiyor. İçerideki havuz da benzer şekilde göz kamaştırıyor.
‘SAC’AKSESUARLAR ŞAŞIRTIYOR
Nuri Körüstan Makine Metal Sanayi Ticaret Anonim Şirketi, bahçe düzenlemesi ev bölgeye yeşil
alan kazandırılması konusundaki hassasiyetten
dolayı 2011 yılında Bursa Organize Sanayi Bölgesi
tarafından plaketle ödüllendirildi. Makine metal
sanayiinde faaliyet gösterilmesine karşın doğayla
iç içe bir ortamda çalışılan fabrikada, sadece çiçekler ve ağaçlar değil sacdan yapılan Tarihi Bursa
Uçağı modeli, dinozor, eşek ve örümcek de dikkati çekiyor. Begonyaların süslediği bahçede; sedir,
manolya, palmiye, çam, gold taflan ve şimşir gibi
çiçek ve ağaçlar yer alıyor.
‘NURİ BEY ÖNEM VERİR’
800 metrekarelik bir alanı kapsayan bahçenin
kuruluşu 2008 yılının Mart ayında gerçekleştirildi. Bahçenin ilk düzenlemesi yapıldığı günlerde
fabrikada çalışmaya başladığını söyleyen bahçıvan Hasan Güler, “Bahçeyi ilk şekillendirenler,
bir peyzaj şirketinin çalışanlarıydı. Nuri Körüstan
Bey de bahçeye çok önem verir, sürekli inceler.
Beğenmediği yerler olduğunda söyler, ona göre
düzenlemeyi yaparız” dedi. Fabrikaya gelen misafirler ve müşterilerin bahçeyi gördüklerinde çok
etkilendiklerini vurgulayan Güler, “Doğaya katkı
sunduğumuz için teşekkür ediyorlar” dedi.
HAVUZ DA ŞAŞIRTIYOR
İç kısımda fabrikanın dört bir yanına dağılmış
benjamin, limon, mandalina, bonzai, antorium,
yukka, orkide, kroton ve hurmalar da göze çarpı72
yor. 100’e yakın iri Japon balığı türüyle kaplumbağaların bulunduğu havuz da fabrikanın en önemli
parçalarından biri... Havuzun 2007 sonlarında yapıldığını belirten Hasan Güler, “Kazan dairesinden
motorlarla haftada iki kez ters yıkama yapıyorum.
Hayvanların beslenmesini de mesai bittikten sonra yapıyoruz” diye konuştu.
‘İLAÇLAMA ÇOK ÖNEMLİ’
Hem içerideki hem de dışarıdaki bitkiler ve çiçeklerle ilgilendiğini belirten Hasan Güler, nasıl bakım
yaptığını da “İlkbaharda böceklenme olduğu için
ilaçlamayı gerçekleştiriyorum. Budamayı genelde
ilkbaharda yapıyoruz. Bir de Kasım ayında yapıyoruz. Yaprakların parlak kalmasına dikkat ediyoruz.
Çeşme suyu yerine dinlenmiş suyla yaprakları temizliyorum. Toprağa da ayda bir kez vitaminli su
veririm. İçerideki bitkilerin sulamasını da haftada
iki gün yapıyorum” sözleriyle anlattı.
TARİHİ BURSA UÇAĞI
Fabrikanın bahçesinde yer alan Tarihi Bursa Uçağı’nın ilginç bir öyküsü var… Hava
Kuvvetleri’ni güçlendirmek için 1926-1935 yılları arasında halk, aralarında 50 milyon
lira toplayıp yüzlerce uçak alınmasını sağladı. Bursalılar da kampanyaya 3 uçakla
dâhil oldu. Bu uçaklardan birinin model çalışması da Nuri Körüstan AŞ’nin bahçesinde yer alıyor. Model uçak;
kanat açıklığı 5,80 metre; gövdesi 5 metre olan 1993 Çekoslovakya yapımı Letov S-16 Smolik uçağı baz alınarak
lazer kesimle elde edilen parçalarla yapıldı. 3 aylık çalışma sonucu ortaya çıkarılan uçak, Türk havacılık tarihinin
önemli bir dönemini temsil ederken bulunduğu bahçenin de demirbaşı konumunda…
73
hobi / Ermaksan Koro
Gündüz iş,
akşam musiki
Türk sanat müziğine gönül
verenler Ermaksan Korosu’nda
bir araya geldi. Özkayan, ilki
Mart ayında gerçekleştiren
konserin ikincisi için yıl
sonunu planladıklarını
açıkladı.
Yıllarını Türk sanat müziğine veren Bursa’nın
duayen sanayicilerinden Erol Özkayan’ın öncülük yaparak 1 yıl önce kurduğu Ermaksan
Türk Sanat Müziği Korosu, ilk konseriyle büyük beğeni topladı. Aynı zamanda koronun
sponsorluğunu üstlenen Ermaksan’ın Yönetim
Kurulu Başkanı da olan Özkayan, musikiye
olan tutkusunu ve korunun çalışmalarını anlattı. Çalışanlardan ve dışarıdan katılım gösterenlerden oluşan koroda stres atan sanat
müziği tutkunları, ikinci konserleriyle yeniden
kulakların pasını silmeye hazırlanıyor. Özkayan, koronun kuruluşundan itibaren kat ettiği
aşamayı ve sanat müziğiyle ilgili düşüncelerini paylaştı…
Firmalar pek çok alanda sosyal çalışmalar
yapıyor. Sadece ekonomiye değil sosyal hayata da katkıları var. Koro ya da daha doğrusu Türk sanat müziği merakınız nereden
geliyor?
Ben uzun yıllardır Türk sanat musikisinin içindeyim. Bursa Musiki Cemiyeti vardı. İlk orada başladım. İşte o zamandan, yani 20’li yaşlardan beri
musikinin içerisindeyim. Hala da devam ediyorum. Korolarda çalıştım. Solo yaparım. Konser
çalışmalarımızı sürdürmek için faaliyetlerimizi
devam ediyor.
Ermaksan Türk Sanat Müziği Korosu’nun kuruluşu nasıl gerçekleşti?
Koroyu kurma hikâyesine gelince… Ben değişik musiki cemiyetlerinde başkanlık yaptım.
74
Korolarda bulundum ama cemiyetçiliğin bazı
zorlukları var. Onun için “Kendi koromu kendim
kuracağım” dedim. Öyle de kurdum. Koromuzun
bütün sponsorluğu Ermaksan’a aittir. Koristler
gelir ve çalışmalarını şirketimizde yaparlar. Güzel
bir salonu, tesisatı ve diğer araç-gereçleriyle birlikte koromuza tahsis ettik. 1 yıl oldu koromuzu
kuralı. İlk konserimizi de Mart ayında Tayyare Kültür Merkezi’nde verdik.
servatuvardan gençlerimiz var. Hocamız var. Bir
de sazımız var. Koromuz, yaklaşık 30 kişiden oluşuyor.
Verdiğiniz ilk konserde nasıl bir yansımayla
karşılaştınız?
Çok büyük ilgi gördük. Tayyare Kültür Merkezi’nin salonu tıklım tıklım doluydu. Beklediğimiz
ilgiyi bulduk. Halka açık bir konserdi. Gençler de
vardı. Organize Sanayi Bölgesi’nden iş adamlarımız da geldiler ve çok beğendiler. Güzel, nezih
bir konser oldu. Benim de 2 eserim vardı. Büyük
bestekar Sadettin Kaynak’ın ‘Dertliyim Ruhuma
Hicranı Sardım da Yine İnlerim’ adlı eserini seslendirdim. Bu, Türk sanat musikisinin ‘baba’ eseridir. İkinci şarkım da yine Sadettin Kaynak’a ait
‘Ne Dert Kalır Ne Hüzün Bir Sudur Akar Zaman’
şeklindeki eseri oldu. Birçok duygunun bir arada
olduğu eserlerdir bunlar…
Yeni bir konser vermeyi planlıyor musunuz?
İnşallah bu yılın sonunda ikinci konserimizi vermek istiyoruz. Eylül’de çalışmalara başlayarak yıl
sonunda bir konser vermeyi planlıyoruz. Yine
Tayyare Kültür Merkezi’nde konserimizi icra ederiz.
Koroyu kurma amacınız ve sonrasında hedefiniz nedir?
Asıl amacımız, Türk sanat musikisini gelecek kuşaklara aktarmak ve sevdirmektir. Bu çalışmada
en büyük hedefimiz budur.
Peki, Ermaksan Türk Sanat Müziği Korosu
kimlerden oluşuyor?
Koroda hem fabrikamızda çalışan insanlarımız
hem de dışarıdan gelen arkadaşlarımız var. Kon-
Çalışmalarınızı hangi periyotlarda gerçekleştiriyorsunuz?
Haftada bir akşam buluşup Türk sanat müziği
eserleri geçiyoruz. Güzel seslerimiz solo yapıyor.
Bu çalışmalarımız devam edecek.
Albüm çalışması gibi konser dışında bir faaliyette bulunmayı düşünüyor musunuz?
Çevremizdekiler bize sık sık ‘Bir CD yapın da hatıra kalsın’ diye söylüyorlar. Öyle bir ilgi ve yaklaşım
var ama bakalım. Olabilir…
Yeni neslin, Türk sanat müziğine olan ilgisini
nasıl buluyorsunuz?
İlgi azalıyor gibi görünse de ilgi bence çok var.
Halkımız çok seviyor ve konserlere de gidiyor.
Gençlerin de ilgisi çok. Pop müziği gençken
kulağa hoş geliyor ama yıllar geçtikçe Türk sanat müziğinin değeri daha iyi anlaşılıyor. Ama
bizim bu yaptığımız çalışmaların devam etmesi
ve Türk sanat musikisini gelecek kuşaklara aktarmamız lazım. Yoksa birkaç kuşak sonra kaybolur
gider. Ben, hayırlı ve faydalı bir çalışma yaptığımıza inanıyorum.
Türk sanat müziğinin size kattıklarından da
konuşalım… Musiki, sizde ne gibi değişimlere yol açtı?
Musiki çok güzel bir şey. Şarkılar hep aşkı ve
sevgiyi anlatır. Duygusaldır… Mesela, gündüz
yoğun çalıştıktan sonra akşam toplandığımızda
sazlar başladı mı ne yorgunluk ne de başka bir
şey kalıyor. Önemli olan da duyarak, hissederek
okumaktır…
www.elsisanmakine.com
twitter.com/elsisanmakine
youtube.com/elsisanmakine
Ürünlerimiz
Toz Boya Kabinleri ve Uygulamaları
Yaş Boya Kabinleri ve Uygulamaları
Toz Boya Emaye Kabinleri
Boya Kurutma ve Pişirme Fırınları
Otomatik Boya Makineleri - OBM
Yüzey Temizlik Hatları
Endüstriyel Yıkama Makineleri
Endüstriyel Boya Çamuru Ayırıcıları
Robotik Kontrollü Kataforez Hatları
Alüminyum Termikleme Fırınları
Roll Test Kabinleri
Chemonosil Otomatik Boyama Makinesi
‘‘
Lastik Kimyasalları Tartım Hattı
Elsisan, tecrübeli ve dinamik mühendis kadrosuyla
yurtiçiveyurtdışındayüzlerce projeye imza atmıştır.
Kimyasal Temizlik Hatları
’’
Araç Roll Test Kabinleri
75
haber / ÜÇGE kültür günleri
Ben Bilmem Beyin Bilir!
BOSB’da faaliyet gösteren ÜÇGE, ‘Kültür Günleri’ etkinliklerinin birincisini gerçekleştirdi. ‘Ben
Bilmem Beyin Bilir’ adlı söyleşi iş ve eğitim dünyasını buluşturdu.
Günleri hakkında bilgi verdi. Erbaşlar; 1996 yılında kurulan ve verdiği gönüllü eğitim ve seminerlerle 200 binden fazla kişiye ulaşan İzgören
Akademi’nin Türkiye’nin dört bir yanında yaptığı
gönüllü çalışmalarla, daha eğitimli ve daha çok
okuyan bir toplum için çalıştığını anlattı.
ÜÇGE Mağaza Ekipmanları Pazarlama Sanayi ve
Ticaret AŞ ile İzgören Akademi ortaklığında organize edilen ‘Kültür Günleri’ etkinliklerinin ilki,
eğitmen Gökhan Okçu’nun ‘Ben Bilmem Beyin
Bilir’ adlı söyleşisiyle başladı. Bursa OSB’de faaliyet gösteren firmaların işveren ve çalışanlarının
ücretsiz katılımına açık olan ve ÜÇGE Konferans
Salonu’nda gerçekleştirilen etkinlikte, Bursa’nın
iş ve eğitim dünyasının önde gelen isimleri bir
araya geldi.
İŞ ve EĞİTİM CAMİASI BULUŞTU
Kültür Günleri etkinliğinin açılışında konuşan,
ÜÇGE Halkla İlişkiler Yönetmeni Sevgi Yalçın,
“ÜÇGE; çalışanlarını, müşterilerini, iş ortaklarını,
sektör temsilcilerini, Bursa iş dünyasının ve eğitim camiasının çok değerli isimlerini ile bir araya
getirerek sadece perakendenin değil, bulunduğu kentin ve çevrenin de bilgi kaynağı ve rehberi olma misyonunu sürdürmeye devam ediyor”
dedi.
200 BİNDEN FAZLA KİŞİYE ULAŞILDI
Sevgi Yalçın’ın açılış konuşmasının ardından sahneye çıkan İzgören Akademi Bursa Bölge Müdürü Özlem Erbaşlar, İzgören Akademi ve Kültür
76
‘BEN’İN ÖNEMİNİ ANLATTI
Gökhan Okçu; insan beyninin yapısından bahsedip, ‘ben’in önemini anlattığı söyleşide başarıya
giden yolda bildiğimiz ama farkında olmadığımız için karşımıza engel olarak çıkan düşünme
biçimimizi “Sen ne istediğine karar ver, beyin
onu bulup sana getirir. Bela mı istiyorsun bela,
sevgi mi istiyorsun sevgi…” sözleriyle özetledi.
Başarının ‘an’ı ne kadar iyi anladığımızla ve algımızın ne kadar açık olduğuyla ilgili olduğunu
ifade eden Okçu, “Başarı, ne kadar orada olduğunuzla ilgilidir. Yani o anı ne kadar iyi anladığınızla. Ne kadar orada olduğunuzu ise bilinciniz
belirler. Bilinci açık tutmak için beyni yormamak
gerekir. Kararsızlık, belirsizlik, kabullenmemek
insan beynin en çok yoran üç şeydir” ifadelerini
kullandı.
BAŞARIYA GİDEN YOL…
Gökhan Okçu başarıya giden yoldaki önerilerini
şu sözlerle dile getirdi: Olayları eksiltmeden, yeni
yorumlar katmadan, önceki deneyimlerimizle
kıyaslamadan değerlendiriyor olmak, bununla
birlikte hedeflerimizi belirlemiş, hedefe yönelik
algımızı konumlamış, hedefe giden yolları görebilen, bu yollardan doğru olanı seçebilecek
duyusal keskinliğe ulaşmış olmak çok ama çok
önemlidir. Söyleşinin sonunda, Lütfi Bağnuşoğlu
İlköğretim Okulu Öğretmeni Fatih Şahin, Gökhan Okçu’ya, eğitime katkılarından ve sosyal so-
rumluluk bilincinden dolayı teşekkür etti. ÜÇGE
adına, Okçu’ya Türkiye Perakendeciler Federasyonu Bursa Şubesi Başkanı Haşim Kılıç’ın plaket
ve NİŞ rehber öğretmeni Nilgün Babür’ün hediye vermesiyle etkinlik sona erdi. Bursa Organize
Sanayi Bölgesi’ndeki firmaların işveren ve çalışanlarının ücretsiz katılımına açık olan etkinlikler,
www.ucge.com adresinin ‘Duyurular’ bölümünden de takip edilebiliyor.
Nilgün Babür-Gökhan Okçu
Haşim Kılıç-Gökhan Okçu
77
teknoloji
Teknolojide yeni trendler büyülüyor
En iyi
flaş desteği
iOS ve Android telefonlara uyumlu yeni bir aksesuar, karanlık ortamlarda en iyi flaş desteğini
sağlamayı amaçlıyor. Eğer telefonunuzun loş
ortamlarda çektiği fotoğraflardan memnun değilseniz, ilginç bir aksesuarla bu sorunu çözmeyi
deneyin. ‘iblazr’ adını taşıyan mobil flaş aksesuarı,
dört adet güçlü LED’den oluşuyor. Kendine özel
yazılımla çalışan aksesuar, iOS ve Android telefonlarda video ve fotoğraf çekerken aydınlatma
yapmak için kullanılabiliyor.
Sadece 10 milimetre kalınlığında olan iblazr,
standart 3,5 milimetrelik kulaklık girişinden telefonlara bağlanıyor. iPhone’larda kulaklık girişinin
telefonun altına alınmış olması kullanıcıları nasıl
etkiler bilinmez. iblazr, ön paneldeki kameranın
çekeceği görüntüleri aydınlatmak için çevrilebiliyor.
78
‘Dizüstü’nde
büyük değişim
Dizüstü bilgisayarlarda geliştirilen yeni trendler
büyük ilgi görüyor. İki işletim sistemi kullanan
hibrid dizüstü bilgisayarlar, hibrid otomobiller
gibi daha az enerji tüketiyor. Ortalama pil süresini neredeyse 2 katına çıkaran bu teknoloji özellikle multimedya uygulamalarda etkili oluyor.
Dizüstü bilgisayarlarda kullanılan malzemeler
hafiflik ve sağlamlığın dışında fazla ısınmayı önlemesi için uçak yapımında yapılan malzemeler
de kullanılmaya başladı. Böylece hafiflikte uçan
balonlarla yarışacak bilgisayarlar satışa sunuldu.
e-ticaret
hız kesmiyor
Eskiden radyo ve televizyon gibi kitle iletişim
araçları ile yapılan tanıtımla kendi ismini duyuran firmanın ulaştığı kitleler sınırlıyken, günümüzdeki firmalar reklam ve tanıtımını e-ticaret
(B2B) sitelerinden yapabiliyor. Bu da onlara sınırsız ve küresel bir pazar sunuyor.
B2B (e-ticaret) siteleri vasıtasıyla tüccar;
ülke ülke gezmeden ya da yabancı ülkelerde yapılan fuarlara katılmadan, sadece
oturduğu yerden dünyanın her yerindeki
müşterisine kolayca ulaşabiliyor. Ekonomi
Bakanlığı e-ticaret yapacak firmaların tüm
üyelik masraflarını karşılıyor ve tüm dünyaya
açılan e-Ticaret kapısını değerlendirme fırsatını ‘0’ maliyetle sunuyor. Bakanlık, 10 bin dolara
kadar hibe verebiliyor.
Yeni reklam alanı
Ayakta toplantı devri
LED’e ilgi artıyor
Hemen hemen her alanda farklı reklam türü ve
stratejileri kullanılırken, yeni reklam sahası mobile platformlara taşındı. Bunun ilk örneklerinden
biri de ‘Foursquare’ oldu. Son birkaç yılda daha
da güçlenen uygulama dünyasının vazgeçilmezleri arasında yer alan Foursquare, bundan
böyle yer bildirimi yapıldıktan hemen sonra reklama başlıyor. Reklam ve uygulama işleyişinin bir
arada harmanlandığı bu gelişmede, siz yer bildiriminizi yaparken sırasını bekleyen reklamlar, yer
bildiriminiz gerçekleştikten hemen sonra ‘popup reklamlar’ şeklinde karşınıza çıkıyor. Başka bir
deyişle siz teknoloji mağazasında iken yemek
reklamlarını değil teknolojik ürün reklamlarını
göreceksiniz.
Yazılım dünyasının rekabet ortamında hayatta
kalmaya çalışan teknoloji şirketleri, verimliliklerini artırmak için çeşitli yöntemlere başvuruyor. En çok başvurulan ve artık bir kültür halini
alan yöntem ise ‘ayakta yapılan toplantılar’ oldu.
Toplantılarda, söz hakkını devretmek için elindeki oyuncağı bir başkasına fırlatmak veya 4
kiloluk sağlık topunu elden ele dolaştırmak da
kullanılan yöntemler arasında. Adobe Systems
için çalışan program müdürü Ian Witucki için
bu toplantıların önemi o kadar büyük ki, toplantılara gecikenlerin neden olduğu maliyetleri
hesaplıyor. Ayakta durarak yapılan toplantılarda
kullanılan bir diğer yöntem ise müzik. Toplantıların açılışında çalınan şarkılar ayrı bir motivasyon
sağlıyor.
Enerjinin verimli kullanılması amacıyla yürütülen
çalışmalar ve bu amaçla devreye giren yönetmelikler aydınlatma sektöründe değişimi de beraberinde getirdi. Aydınlatmada yeni trend ise LED
teknolojisi… Geleneksel aydınlatma elemanlarına göre daha az enerji harcayan LED lambalar,
sektörün geleceğine de ışık tutuyor. 2020 yılında
LED tabanlı ürünler pazarının 64 milyar euro büyüklüğe ulaşacağı tahmin edilirken, pazarın yüzde 60’ının bu ürünlerden oluşması bekleniyor.
beyaz perde
Sinemada ne izlenir?
Ölümsüz Polisler
Peter M. Lenkov’un çizgi roman
serisinden uyarlanan Ölümsüz
Polisler filminin yönetmen koltuğunda, Uçuş Planı ve Red filmleriyle tanınan Alman yönetmen
Robert Schwentke bulunuyor.
Aksiyon, komedi, suç türündeki
filmin oyuncu kadrosunda Ryan
Reynolds, Robert Knepper, Kevin
Bacon, Jeff Bridges ve Mary-Louise Parker yer alıyor. Filmde, “Nick
Walker” isimli bir polis memurunun ölümünden sonra gittiği gerçeküstü dünyada kendini öldüren
kişiyi bulmak için yaşadığı macara
anlatılıyor.
Karayel Poyraz
Dram ve komedi türündeki Karayel Poyraz filminin senaryosu,
Levent İnanır ve Yıldırım Bayazıt’a
ait. Yüksel Arıcı, Numan Çakır, Hikmet Karagöz, Yıldırım Beyazıt ve
Soner Arıca’nın rol aldığı filmin yönetmen koltuğunda yine Levent
İnanır bulunuyor. İstanbul’dan
Karadeniz bölgesine gelen farklı
ideolojideki gençlerin yaşamının
konu alındığı filmde, üniversite
yıllarında kurulmuş bir müzik grubunda kardeş kadar yakın arkadaşların bir süre sonra ‘ideal müzik mi
‘, ‘piyasa müziği mi ‘ derken yaşadıkları fikir ayrılığı nedeniyle dağılmaları ve sonrasında da çok yakın
dostlarının ölüm savaşı vermek
zorunda kalmasıyla birleşmeleri
konu ediniyor.
Bir Hayalimiz Vardı
İngiltere’de 1960’lı yıllarda Soğuk
Savaş sırasında ölüm korkusu giderek artan Ginger ve Rosa adlı
genç kızların birbirine olan bağlılığının anlatıldığı Bir Hayalimiz
Vardı’nın senaristliğini ve yönetmenliğini Sally Potter üstlendi.
Dram türündeki filmde, Elle Fanning, Christina Hendricks, Timothy
Spall, Alessandro Nivola, Annette
Bening rol alıyor.
Samsara
Belgesel türündeki Samsara’nın
yönetmen koltuğunda Ron Fricke
bulunuyor. Senaryosunun Ron Fricke ve Mark Magidson tarafından
kaleme alındığı filmde doğum,
ölüm, yaşam ve reenkarnasyon
konu ediniyor. Beş yılı aşkın bir
sürede, yirmi beş ülkede çekilen
belgesel, insanlığın kutsal saydığı
topraklardan, endüstrileşmenin
en yoğun yaşandığı alanlara kadar geniş bir coğrafyayı kapsıyor.
İnsan deneyiminin ve maneviyatının kavranılamayan derinliklerini
araştıran saf bir sinema deneyimi
sunan film, dünyanın çeşitli yerlerindeki insan topluluklarının umut
etme biçimleri kadar korkularının
ve arzularının da benzer olduğunun altını çiziyor.
El Ele
Şehre yeni gelen genç bir adamın,
Paris Operası’nın yönetmenine
âşık olması ve ardından dans çerçevesinde gelişen bir aşk hikâyesinin anlatıldığı El Ele filmi, henüz
hazırlık aşamasındayken büyük
ilgi gördü. Müzikal türünde hazırlanan filmin yönetmenliğini
Valerie Donzelli yaparken, oyuncu kadrosunda, Bastien Bouillon,
Valerie Lemercier, Valerie Donzelli,
Jeremie Elkaim, Beatrice De Stael
bulunuyor.
Son Moda Aşk
Şimdiki Zaman
Türk yapımı olan Şimdiki Zaman
filminin yönetmen koltuğunda
Belmin Söylemez oturdu. Filmde,
Sanem Öge, Şenay Aydın ve Ozan
Bilen rol alıyor. Filmde, gelecek, kader ve dostluk temaları sorgulanırken, işsiz ve bütün bağları kopmuş
olan Mina isimli karakterin yeni bir
hayat kurmak istemesi işleniyor.
Mina’nın Amerika’ya gitmek için
bir kafede fal bakmasının ardından, şu anı ve geleceğini sorgulamasının anlatıldığı dram türündeki filminin senaryosunu Belmin
Söylemez ve Haşmet Topaloğlu
kaleme aldı.
Bypass
Komedi türündeki Bypass filminin
yönetmenliğini Aitor Mazo yaptı. Barbara Goenaga, Sara Cozar,
Unax Ugalde, Mikel Losada, Aitor
Mazo’nun da oyuncuları arasında
yer aldığı filmde, Bilboa’da yaşayan
Xabi, Lukas ve John adında uzun
dönemli arkadaşların hikâyesi anlatılıyor.
Virginie Efira, Pierre Niney, Charles
Berling ile Gilles Cohen’in oynadığı
Son Moda Aşk filminin yönetmenliğini David Morea yaptı. Moda
dergisi editörü, güzel ve hırslı
Alice’nin genel yayın yönetmeni
olmak istediği ancak çok fazla ve
zorlu rakibinin bulunduğu filmin
konusu şöyle: Alice, kariyeri yüzünden yıllarca aşk hayatını ihmal
etmiştir. Bir gün uçakta bir öğrenci
olan Bathazar ile tanışır. Bathazar
da Alice’den çok etkilenir, Alice de
onunla bir kez buluşmak zorunda
kalır. Oyun olarak başlayan aşk artık Alice’e çok yakındır.
79
80
81
82

BOSB`dan Tablo

Transkript

Benzer belgeler

Sayfa 1 / 1 Kamuyu Aydınlatma Platformu 14.08.2013 http://kap.gov

Dünyadan İşbirliği Teklifleri: Alım Teklifler

EURO/USD - Ziraat Katılım

Turkçe Antetli Kağıt - Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası

Presentation File