ders dosyası hazırlama rehberi

Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü
Akreditasyon Üst Kurulu
DERS DOSYASI
HAZIRLAMA REHBERİ
Ocak 2003
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
Hazõrlayan
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ
AKREDİTASYON ÜST KURULU
Başkan
Prof. Dr. Erdal EMEL
Başkan Yardõmcõlarõ
Prof. Dr. Merih YURTKURAN
Prof. Dr. Esvet AÇIKGÖZ
Kurul Üyeleri
Prof. Dr. Kayõhan ENGİN
Prof. Dr. Melek TÜZ
Doç. Dr. Erdoğan DİLAVEROĞLU
Prof. Dr. Müfit KAHRAMAN
Prof. Dr. Rasim OKURSOY
Doç. Dr. Zahit DİRİK
Yrd. Doç. Dr. Bülent ŞENAY
Doç. Dr. İsmail Naci CANGÜL
Yrd. Doç. Dr. Ayberk KURT
Yrd. Doç. Dr. H. Cenk ÖZMUTLU
Kurul Sekreteri
Arş. Gör. Ali Yurdun ORBAK
Web Sitesi
http://ftp.intranet.uludag.edu.tr/~kurullar/
Baskõ
Uludağ Üniversitesi Basõmevi
Bursa – 2003
2
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
ÖNSÖZ
Uludağ Üniversitesi 2000 yõlõ sonunda başlatmõş olduğu eğitim reformunda
bugün yeni bir adõm daha atmaktadõr. Eğitim-öğretim programlarõnda verilen
her bir ders için hazõrlanacak Ders Dosyasõ ile öğretim elemanlarõ eğitim
reformunun en önemli öğesini gerçekleştirmiş olacaktõr.
Bilindiği gibi Üniversitemizin tüm birimlerinde eğitim-öğretim programlarõmõz
kredili sisteme geçirilmiş, toplam kredi yükleri azaltõlmõş, zorunlu ve seçimli
derslerle yeniden yapõlandõrõlmõştõr. Bu değişiklikler, esasen tüm dünyada
giderek daha çok benimsenen, öğrenciyi ve gereksinimlerini ön plana çõkaran
bir anlayõşõ temsil etmektedir. Bu anlayõşõn temel amacõ, verilen eğitimin
içeriğinin ve etkinliğinin evrensel ölçülerde öğrencinin ve çalõşma hayatõnõn
beklentilerini karşõlamasõdõr.
Üniversitemiz misyonu ve temel ilkelerinde de yer alan bu eğitim anlayõşõnõn,
eğitim programlarõmõzõn yürütülmesinden sorumlu olan birimlerimizin
öncülüğünde, ilgili taraflarla birlikte belirlenen hedefler ve öğrenim kazanõmlarõ
çerçevesinde, hayata geçirilmesi için öncelikle içeriğinin verilen derslerle ortaya
konmasõ gerekir. Bir eğitim programõnda verilen tüm derslerin içeriğinin
programõn hedef ve kazanõmlarõna uyumlu olmasõ öncelikle öğretim
elemanlarõmõzõn sorumluluğundadõr.
Ancak bu verilen eğitimin beklentileri karşõlamasõ ve kalitesinin güvence altõna
alõnmasõ ise Üniversitemizin bir kurum olarak sorumluluğundadõr. Ocak
2001’den itibaren tüm Fakültelerimizde, Uludağ Üniversitesi Rektörlük
Akreditasyon Üst Kurulunun koordinatörlüğünde yürütülmekte olan
akreditasyon hazõrlõklarõ, bu sorumluluğun etkin bir şekilde yerine getirilmesini
sağlayacak araçlarõ geliştirmek amacõna yöneliktir.
Bu araçlarõn en önemlisi olarak görülen ve şu anda öğretim elemanlarõna
sunulan Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi içerdiği bölümler itibarõ ile derslerin
daha iyi planlanmasõna ve sunulmasõna imkan sağlayacak yolu önerirken, dersin
verildiği her dönem sonu yapõlacak olan öz değerlendirme ile de dersin sürekli
iyileştirilmesi için zemin hazõrlayacaktõr.
Bu kitapçõğõ Uludağ Üniversitesinin Eğitim Reformundaki önemli bir aşama
olarak görüyor, katkõsõ geçenlere teşekkür ediyorum. İnanõyorum ki eğitim
reformunun başarõsõnõn sahibi olan tüm öğretim elemanlarõ bu konuda
heyecanla emek sarf edeceklerdir.
Saygõlarõmla
Prof. Dr. Mustafa YURTKURAN
Rektör
3
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ .................................................................................................................................5
A)
GENEL BİLGİLER .....................................................................................................9
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
B)
DERS KODU VE ADI ..................................................................................................... 9
DERSİN TÜRÜ ............................................................................................................... 9
DERSİN ÖNKOŞULU .................................................................................................... 9
DERSİN VERİLDİĞİ DÖNEM....................................................................................... 9
DERSİN KREDİSİ .......................................................................................................... 9
DERS PLANLAMA VE GELİŞTİRME KOORDİNATÖRÜ ......................................... 9
DERSİ VEREN PROGRAM / BÖLÜM / ANABİLİM DALI ........................................ 10
DERSİ VEREN ÖĞRETİM ELEMANI / ELEMANLARI ............................................ 10
ŞUBELER ( GRUPLAR / SINIFLAR ) ......................................................................... 10
DERSİN AMAÇ, HEDEF VE ÖĞRENCİ KAZANIMLARI, ÖĞRETİM STRATEJİSİ 11
DERSİN ÖLÇÜM VE DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ................................................ 11
DERS PLANI VE İÇERİĞİ ........................................................................................12
1.
2.
C)
DERS PLANI................................................................................................................. 12
DERSİN İÇERİĞİ......................................................................................................... 12
DERSİN UYGULANMASI.........................................................................................13
1.
2.
3.
D)
SINAVLAR ................................................................................................................... 13
ÖDEVLER / PROJELER............................................................................................... 13
DİĞER ÇALIŞMALAR ................................................................................................ 13
DERSE İLİŞKİN ÖZ DEĞERLENDİRME....................................................................13
1.
2.
3.
4.
5.
6.
İLGİLİ TARAFLARIN GÖRÜŞLERİ........................................................................... 14
ÖĞRENCİ BAŞARISININ ANALİZİ........................................................................... 14
DERSİN GÜÇLÜ YANLARI........................................................................................ 14
DERSİN ZAYIF YANLARI.......................................................................................... 14
DERSİN EĞİTİM PROGRAMINDAKİ YERİ.............................................................. 14
İYİLEŞTİRME ÖNERİLERİ......................................................................................... 14
EKLER.............................................................................................................................15
EK-1 DERSİN AMAÇ, HEDEF VE ÖĞRENCİ KAZANIMLARININ HAZIRLANMASI İLKELERİ ............ 15
EK-2 DERS İÇERİK, UYGULAMA VE DEĞERLENDİRME TABLOSU ............................................... 15
EK-3 TABLOLARA AİT ÖRNEKLER............................................................................................ 15
EK-3a
EK-3b
EK-3c
EK-3d
Ziraat Fakültesi Örneği .....................................................................15
Tõp Fakültesi Örneği ..........................................................................15
İlahiyat Fakültesi Örneği ...................................................................15
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Örneği ........................................15
4
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
GİRİŞ
Ders Dosyasõ Nedir?
Bir eğitim programõ çerçevesinde öğretim elemanõ/elemanlarõ
tarafõndan verilen dersin, gereğine, içeriğine, işlenişine, ölçüm ve
değerlendirme ile sürekli iyileştirilmesine ilişkin bilgileri kapsayan bir
kalite güvencesi dokümanõdõr.
Ders Dosyasõnõ Kim Hazõrlar?
Bu dosyanõn hazõrlanmasõnda sorumluluğu üstlenecek öğretim
elemanõ/elemanlarõna ilişkin olarak şu olasõlõklar söz konusu olabilir:
• Dersin tek bir öğretim elemanõ tarafõndan verildiği durumlarda,
Ders Dosyasõnõn hazõrlanmasõndan bu öğretim
elemanõ
sorumludur.
• Dersin birden fazla öğretim üyesi tarafõndan paylaşõlarak verilmesi
durumunda, her öğretim üyesinin ilgili bölümlerini hazõrladõğõ tek
bir Ders Dosyasõ, dersin koordinatörü tarafõndan düzenlenecektir.
• Dersin, aynõ öğretim elemanõ tarafõndan farklõ şubelerde verilmesi
durumunda, tek bir Ders Dosyasõ hazõrlanacak, uygulama ve öz
değerlendirme bölümü şubelere göre ayrõ ayrõ tasnif edilecektir.
• Dersin farklõ öğretim elemanlarõ tarafõndan farklõ şubelerde
verilmesi durumunda, her öğretim elemanõ tarafõndan ayrõ bir Ders
Dosyasõ düzenlenecektir.
Ders Dosyasõ Neden Hazõrlanõr?
Ders Dosyasõ, öğrenci kazanõmlarõnõn güvence altõna alõnabilmesi
adõna, dersin gereğine, içeriğine, işlenişine, ölçüm ve değerlendirmesine
ilişkin bilgilerin önceden oluşturulduğunu ve dersin sürekli
iyileştirildiğini belgeleyen bir doküman olarak hazõrlanõr.
Bir dersin amacõ, hedefleri ve kazanõmlarõ, o dersin içinde bulunduğu
eğitim programõnõn amaç, hedef ve kazanõmlarõ ile uyumlu ve onlarõ
destekler nitelikte olmalõdõr. Mezuniyet sonrasõ çalõşma hayatõnõn
gereksinimlerini karşõlamayõ amaçlayan bir eğitim programõnda,
mezunlarõn sahip olmasõ gereken bilgi, beceri ve tutumlar ile ilgili
davranõşlar, o programõ oluşturan derslerde tanõmlanan öğrenci
kazanõmlarõ ile elde edilebilir.
5
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
Ders Dosyasõ Nasõl Hazõrlanõr?
Ders Dosyasõnõn hazõrlanmasõ aşamalarõ aşağõdaki esaslara göre
yürütülür:
1. Fakülte/Bölümde Eğitim Programlarõ Geliştirme (Alt) Kurulu
Programõn Eğitsel Hedef ve Öğrenim Kazanõmlarõnõ Fakülte/Bölüm
Akreditasyon Kurulu ile birlikte bir taslak doküman halinde belirler
ve bütün öğretim elemanlarõna gönderir.
2. Öğretim elemanlarõ kendilerine gönderilen Programõn Eğitsel
Hedef ve Öğrenim Kazanõmlarõ dokümanõ ile iki işlem
yapacaklardõr:
i. Öğretim elemanlarõ gerekli gördükleri takdirde ilgili kurullarõn
belirlemiş olduğu Programõn Eğitsel Hedef ve Öğrenim
Kazanõmlarõna ekleme veya çõkarma önerisi yapabilirler.
ii. Öğretim elemanlarõ belirlenmiş olan Programõn Eğitsel Hedef
ve Öğrenim Kazanõmlarõndan kendi dersleri için uygun
gördüklerini belirtir ve daha sonra bunlar ile uyumlu olacak
şekilde dersleri bağlamõnda bu hedeflerin açõlõmõnõ yaparak
Dersin Hedefleri ve Öğrenci Kazanõmlarõnõ oluştururlar.
3. Öğretim elemanlarõ, düzenledikleri program ve ders hedefleri ve
kazanõmlarõ ile ilgili önerilerini birlikte çalõşan Eğitim Programlarõ
Geliştirme (Alt) Kurulu ve Akreditasyon Kuruluna gönderirler. Bu
kurullarda ulusal ve uluslararasõ örneklerden, Akreditasyon
kurumlarõnõn ölçütlerinden yararlanarak ve değişiklikleri öneren
öğretim elemanlarõnõn da katõlõmõyla hedefler yeniden düzenlenir.
4. Yeniden düzenlenmiş olan Programõn Eğitsel Hedef ve Öğrenim
Kazanõmlarõ dokümanõ ile her Dersin Hedefleri ve Öğrenci
Kazanõmlarõna ilişkin dokümanlar Akademik Kurula gönderilir.
Buradaki Akademik Kurul ilgili taraflarõn katõlõmõyla genişletilmiş
bir Kurul olabilir. Genişletilmiş Kurulda öğretim elemanlarõnõn yanõ
sõra öğrencilerden, mezunlardan ve İşveren Danõşma Kurulu gibi
programõn ilgili taraflarõndan da temsilciler bulunabilir. Bu Kurulda
program hedef ve kazanõmlarõ ile derslerin hedef ve kazanõmlarõ
karara bağlanõr.
5. Bu şekilde belirlenen ders hedef ve kazanõmlarõna göre öğretim
elemanõ dersinin içerik, işleyiş, ölçüm ve değerlendirme yöntemine
ilişkin detaylarõ oluşturur ve Ders Dosyasõnõn A-GENEL
BİLGİLER ve B-DERS PLANI ve İÇERİĞİ Bölümlerini oluşturur.
6. Öğretim elemanõ tarafõndan dersin verildiği ilk dönemden itibaren
bu rehberin C-DERSİN UYGULANMASI maddesinde belirtildiği
üzere öğrenci çalõşmalarõ ve sõnavlara ilişkin başarõm dokümanlarõ
toplanõr. Bu dokümanlar dersin ve eğitim programõnõn başarõmõna
ilişkin deliller olarak en az dört yõl süre ile saklanõr.
6
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
7. Öğretim elemanõ tarafõndan öz değerlendirme amacõyla dersin
verildiği ilk dönemden itibaren bu rehberin D-DERSE İLİŞKİN ÖZ
DEĞERLENDİRME maddesinde belirtildiği üzere bilgiler
oluşturulur ve bu bilgilere dayalõ olarak dersin bir sonraki verilişi
için iyileştirme önerileri geliştirilir. Bunlarõn hayata geçirilmesi için
çalõşõlõr. Bu
bölümde her yõl yapõlan değerlendirmeler
iyileştirmenin takip edilebilmesi açõsõndan en az dört yõl süre ile
saklanõr.
Anahtar Terimler
Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberinde kullanõlan bazõ anahtar terimlerin
anlamlarõ bu rehbere özgü olmak üzere aşağõdaki gibi tanõmlanmõştõr:
Programõn Amacõ, fakültenin/bölümün/programõn
eğitime ilişkin ifadedir.
misyonundaki
Programõn Eğitsel Hedefleri, mezunlarõn eğitim programõnõ
tamamladõktan sonra programõn kendilerine kazandõrdõklarõ ile
mesleklerinde neleri bilecekleri ve neleri yapabilecekleridir.
Programõn
Öğrenim
Kazanõmlarõ,
eğitim
programõnõn
tamamlanabilmesi için öğrencilerin almõş olmalarõ gereken bilgiler,
göstermeleri gereken beceriler ve davranõşlardõr. Bir öğrenim kazanõmõ,
programõn bir eğitsel hedefinden türetilen ve uygulanan öğretim
stratejisi ve etkinlikleri ile bu hedefe ulaşõldõğõnda öğrencinin bilgi,
beceri ve davranõşõndaki değişimi tanõmlar.
Dersin Amacõ, öğrencilerin dersi başardõktan sonra bu derste kazandõğõ
bilgi, beceri ve davranõşlarõn bileşkesi olarak yapabileceklerini bir
cümle ile tanõmlayan bir üst hedeftir.
Dersin Hedefleri, dersin amacõnõn gerçekleşmesine katkõda bulunan
bilgi, beceri ve davranõş bileşenlerdir.
Dersin Öğrenci Kazanõmlarõ, bir dersin başarõlmasõ için öğrencilerin
almõş olmalarõ gereken bilgiler, göstermeleri gereken beceriler ve
davranõşlardõr. Bir öğrenci kazanõmõ, dersin bir hedefinden türetilen ve
uygulanan öğretim stratejisi ve etkinlikleri ile bu hedefe ulaşõldõğõnda
öğrencinin bilgi, beceri ve davranõşõndaki değişimi tanõmlar.
Öğretim Stratejileri ve Etkinlikleri, bir programõn eğitsel hedefine
ulaşmasõ için yapõlmasõ gereken etkinlikler, uygulanmasõ gereken alt
programlar, ve alõnmasõ gereken derslerdir. Bir dersin, hedeflerine
ulaşmasõ için yapõlmasõ gereken etkinlikler, ödevler, uygulanacak
eğitim öğretim süreçleri şeklinde sõralanabilir. (eşanlamlõlarõ: Öğretim
Yöntemleri, Öğrenme Öğretme Yaklaşõmlarõ)
7
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
Ölçüm ve Değerlendirme Yöntemleri, Program Öğrenim Kazanõmlarõ
ve Ders Öğrenci Kazanõmlarõnõn kanõtlarõnõ (başarõm dokümanlarõ:
sõnav, ödev, rapor, vb.) toplama süreçleri ile bu kanõtlarõn hangi
yöntemlere ve ölçütlere göre toplanacağõnõ tanõmlayan değerlendirme
stratejileridir. Bu yöntemler ayrõca programõn ve dersin iyileştirilmesi
için elde edilen değerlendirme verilerinin nasõl kullanõlacağõnõ da
içermelidir.
Programõn Paydaşlarõ, bir eğitim programõnõn uygulanmasõndan
sorumlu olan ve etkilenen kişi, kurum gibi taraflarõn tümüdür
(eşanlamlõlarõ: Programõn İlgili Taraflarõ).
8
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
A) GENEL BİLGİLER
1. DERS KODU VE ADI
Dersin eğitim programõnda yer aldõğõ şekli ile kodu ve adõ yazõlacaktõr.
2. DERSİN TÜRÜ
Öğretim Üyesi, Fakültenin / Bölümün Eğitim Programõ çerçevesinde bu dersin
aşağõdaki türlerden hangisine ait olduğunu belirtecektir.
i.
ii.
iii.
iv.
Ortak Zorunlu
Mesleki Zorunlu
Mesleki Seçmeli
Genel Seçmeli
3. DERSİN ÖNKOŞULU
Eğer varsa, her Fakültenin / Bölümün Eğitim Programõ çerçevesinde daha
önceden belirlenmiş olan önkoşul ders(ler) yazõlacaktõr. Bunun için Fakültenin /
Bölümün Eğitim Programõna başvurulacaktõr.
4. DERSİN VERİLDİĞİ DÖNEM
Dersin Eğitim Programõnda yer aldõğõ yarõyõl (örneğin, 3ncü yarõyõl, vb.) ve
dersin en son açõldõğõ takvim yõlõ belirtilecektir. (örneğin, 2002-2003 Güz,
2002-2003 Bahar, 2002-2003 Yaz Dönemi, vb.)
5. DERSİN KREDİSİ
Dersin, Teorik, Uygulama, Laboratuar ve Toplam olarak eğitim programõnda
belirtilen kredisi yazõlacaktõr.
6. DERS PLANLAMA VE GELİŞTİRME KOORDİNATÖRÜ
Bir dersin bir öğretim üyesi tarafõndan verildiği durumlarda, dersi veren öğretim
üyesi aynõ zamanda, o dersin Ders Planlama ve Geliştirme Koordinatörü’dür.
9
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
Bir dersin birden fazla öğretim üyesi tarafõndan verildiği durumlarda, yada bir
dersin farklõ bölüm / programlarda verildiği durumlarda, Ders Planlama ve
Geliştirme Koordinatörü dersi verebilecek yetkinlikteki öğretim üyelerinden
birisidir ve dersi veren bütün öğretim üyeleri ile bir araya gelerek görevini
yürütür.
Ders koordinatörü, dersin içeriğinin eğitim programõnda öngörülen hedef ve
kazanõmlarõ karşõlayacak şekilde planlanmasõ, güncellenmesi, ölçme ve
değerlendirme işleminin yapõlmasõ ve dersin planlandõğõ şekilde
uygulanmasõndan dersi veren öğretim üyeleri ile birlikte sorumludur.
7. DERSİ VEREN PROGRAM / BÖLÜM / ANABİLİM DALI
Eğitim programõnda yer alan dersin kodunda geçen programõn / bölümün /
anabilim dalõnõn adõ yazõlacaktõr.
8. DERSİ VEREN ÖĞRETİM ELEMANI / ELEMANLARI
Dersi, birden fazla öğretim elemanõnõn ortaklaşa verdiği durumda tüm öğretim
elemanlarõ sõra ile aşağõdaki bilgileri verecektir.
Adõ ve Soyadõ
Unvanõ
Fakültesi / Bölümü / Anabilim Dalõ
Dersi Verdiği Yer (örneğin, Mühendislik Mimarlõk Fakültesi A-1 Anfisi)
Ders Saatleri (Haftalõk Ders Programõnda dersin verildiği gün ve saatler)
Görüşme Saatleri
Görüşme Odasõ
Dersinin WEB Sayfasõ Adresi
Öğretim Elemanõnõn Elektronik Posta Adresi
9. ŞUBELER ( GRUPLAR / SINIFLAR )
Bu bölümde, ders birden fazla şubede veriliyorsa dersin şube kodu verilecek,
dersin tek grup halinde yapõlmasõ durumunda boş bõrakõlacaktõr.
Bir dersin, gerek duyulan hallerde birden fazla şubede verilebilmesi Üniversite
Senatosu’nun kararõna bağlõdõr.
10
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
10. DERSİN AMAÇ, HEDEF ve ÖĞRENCİ KAZANIMLARI,
ÖĞRETİM STRATEJİSİ
Verilen dersin, eğitim programõnõn hangi eğitsel amaçlarõna hizmet ettiği, dersin
sonunda öğrencinin hangi kazanõmlara sahip olacağõ belirtilecektir. Daha detaylõ
tanõmlar şöyle verilebilir:
Dersin Amacõ : Öğrencilerin dersi başardõktan sonra bu derste kazandõğõ bilgi, beceri
ve davranõşlarõn bileşkesi olarak yapabileceklerini bir cümle ile tanõmlayan bir
üst hedeftir.
Dersin Hedefleri : Dersin amacõnõn gerçekleşmesine katkõda bulunan bilgi, beceri ve
davranõş bileşenlerdir.
Dersin Öğrenci Kazanõmlarõ : Bir dersin başarõlmasõ için öğrencilerin almõş olmalarõ
gereken bilgiler, göstermeleri gereken beceriler ve davranõşlardõr. Bir öğrenci
kazanõmõ, dersin bir hedefinden türetilen ve uygulanan öğretim stratejisi ve
etkinlikleri ile bu hedefe ulaşõldõğõnda öğrencinin bilgi, beceri ve
davranõşõndaki değişimi tanõmlar.
Öğretim Stratejileri ve Etkinlikleri : Bir dersin bir hedefine ulaşmasõ için yapõlmasõ
gereken etkinlikler, ödevler, uygulanacak eğitim öğretim süreçleridir.
Bu bölümde dersin koordinatörü, dersin amacõnõ, hedeflerini ve öğrenci
kazanõmlarõnõ EK-1 ‘deki Dersin Amaç, Hedef ve Öğrenci Kazanõmlarõnõn
Hazõrlanmasõ İlkelerine göre saptarken fakültenin/bölümün/programõn eğitsel
hedefleri ile öğrenim kazanõmlarõndan yararlanmak zorundadõr. Bu ders için
oluşturulacak EK-2 ‘deki Ders İçerik, Uygulama ve Değerlendirme Tablosu
ile amaçlarõ, bilgi, beceri ve davranõş kazanõmlarõnõ, uygulayacağõ öğretim
stratejisi ve etkinliklerini açõklayacaktõr. EK-3 ‘de Programõn Eğitsel Hedef ve
Öğrenim Kazanõmlarõ; Dersin Amaç, Hedef ve Öğrenci Kazanõmlarõ; Ders
İçerik, Uygulama ve Değerlendirme Tablosu için örnekler verilmiştir.
11. DERSİN ÖLÇÜM ve DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ
Öğrenciye kazandõrõlacak her türlü bilgi ve becerinin mutlaka ölçülebilir olmasõ
gerekir. Öğrencinin öğrenim kazanõmlarõnõn delillerini toplamak amacõyla
yapõlacak olan ödev, uygulama ve sõnavlarda öğrencilerin hangi ölçütler
kullanõlarak ve hangi puanlama yöntemiyle değerlendirilecekleri EK-2 ‘deki
Ders İçerik, Uygulama ve Değerlendirme Tablosu’nda belirtilecektir. Not
verilecek maddeler ve her maddenin yüzde olarak dönem sonu başarõ notuna
etkisi ifade edilecektir. Burada ayrõca öğretim elemanõ dersin eğitim kalitesini
iyileştirmek adõna yapõlan değerlendirmelerden yararlanmak için hangi yöntemi
uygulayacağõnõ açõklamalõdõr.
11
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
B) DERS PLANI VE İÇERİĞİ
1. DERS PLANI
Ders planõnda, haftalar itibarõ ile aşağõdaki konular ve benzerleri yer almalõdõr:
i. Ders içeriğini oluşturan konu başlõklarõ (haftalar ve saatler itibarõ ile).
ii. (Eğer varsa) Uygulama / Laboratuar programõ ve işlenecek konularõn
başlõklarõ.
iii. Okunmasõ istenen ders notu ve/veya kitaplarõ ile okunmasõ tavsiye
edilen diğer kaynaklarõn listesi (akreditasyon amacõyla yapõlacak
değerlendirmede, istenildiğinde öğretim elemanõ tarafõndan kaynağõn
aslõ gösterilme durumunda kalõnabilir).
iv. Ödevler ve/veya projeler (adet, tarih, başlõk).
v. Kõsa sõnav ve ara sõnavlar (kõsa sõnav ve ara sõnav adetleri ve ara sõnav
tarihleri).
vi. Yürütülecek pratik çalõşmalar, stajlar.
2. DERSİN İÇERİĞİ
Dersin içeriği, dersin kazanõmlarõ dikkate alõnarak hazõrlanmalõdõr. Öğrencinin
ders saatinde kendisine eğitim ve öğretim amacõyla sunulan yazõlõ ve sözlü
bilgilerin ve yapõlan beceri geliştirme uygulamalarõnõn her ders saati (45
dakika) için 100 (yüz) kelimeden az olmamak koşulu ile yazõlõ özeti
hazõrlanmalõdõr. Öğretim elemanõnõn dershanede dersi işlerken kullanmõş
olduğu görsel ve işitsel materyalin bu bölümde tanõtõlmasõ gerekir. Dersin
içeriğine ait tüm detaylõ bilgiler (ders notlarõ, slayt, asetat, CD, disket, kaset vb.
gibi) istenildiğinde gösterilmek üzere öğretim üyesi tarafõndan muhafaza edilir.
Ders dosyasõ, dersin her verildiği dönemde eğitim kalitesinin nasõl
iyileştirildiğini takip etmek amacõ ile oluşturulmaktadõr. Dersin eğitim
kalitesinin ölçümü amacõyla, sõnavlar, ödevler, uygulamalardan örnekler ve
bunlarda öğrencinin başarõsõ ile, öğrenci ders değerlendirme anketi, mezunlar
anketi, işveren anketi ve görüşleri, öğretim elemanõnõn öz değerlendirmesi,
eğitim kalitesini iyileştirme ve geliştirme sürecinde kullanõlacaktõr. Ders ile
ilgili yapõlan bütün bu değerlendirmelerin nesnel bir delile dayalõ olmasõ
gerektiğinden, öğretim elemanõ dersin içeriğini bir kalite belgesi olarak
kullanabilmelidir. Bir yõl içinde kullanõlan ders notlarõ ve materyaller, eğitim
programlarõnõn her yõl yapõlacak olan iyileştirme ve geliştirme çalõşmalarõnda,
geçmiş yõllarla karşõlaştõrõlabilmelidir.
12
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
C) DERSİN UYGULANMASI
Dersin dönem içinde uygulanmasõ ve dönem sonu değerlendirmeleri esnasõnda
öğrencilerin öğrenim kazanõmlarõnõn delillerinin toplanmasõ gerekmektedir.
Dersin verildiği her döneme özgü aşağõdaki deliller - mümkün olduğunca
asõllarõ - ders dosyasõnda en az dört yõl süre ile saklanmak üzere toplanacaktõr.
1. SINAVLAR
Sõnav sorularõ, cevap anahtarlarõ, en iyi, en kötü ve ortalama not alan
öğrencilerin sõnav kağõtlarõ.
2. ÖDEVLER / PROJELER
Derslerde verilen her türlü ödev, dönem projesi, vb. ile bunlardan en
iyi, en kötü ve ortalama not alan öğrencilerin çalõşmalarõndan örnekler.
3. DİĞER ÇALIŞMALAR
(Varsa) Laboratuar raporlarõndan en iyi, en kötü ve ortalama not alan
öğrencilerin örnekleri.
D) DERSE İLİŞKİN ÖZ DEĞERLENDİRME
Bu bölümde öğretim elemanõ (C) DERSİN UYGULANMASI bölümündeki
verileri, kendi görüşlerini ve öğrenci ders değerlendirme, son sõnõf öğrencileri,
mezunlar ve işveren anketleri sonuçlarõndan dersle ilgili olanlarõ esas alarak
dersin dönem sonu değerlendirmesini yapacaktõr. Eğitim kalitesinin
iyileştirilmesi adõna bu bölümde ortaya konacak görüşler esas alõnarak dersin
bir dönem sonraki uygulamasõnõn daha başarõlõ olmasõ istenmektedir.
Oluşturulan görüşler, en az dört yõl süre ile saklanarak iyileştirmenin takip
edilmesi açõsõndan kullanõlacaktõr.
Öğretim elemanõnõn bu bölümde ortaya koyacağõ nesnel görüşlerin Bölüm
Akademik Kurullarõ’nda görüşülmesi sonucu, iyileştirme önerilerinin hayata
geçirilmesi için gerekli kaynaklarõn yaratõlmasõ sağlanacaktõr. Üniversitemizin
stratejik planlamasõnda öğretim elemanõna düşen görev, kendi dersi açõsõndan
kaliteyi artõracak en etkili çözümü ve gereksinimi tanõmlamak suretiyle
13
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
Üniversitemizin kõsõtlõ kaynaklarõ ile eğitim kalitemizin en iyi şekilde
artõrõlmasõnõ sağlamaktõr.
Öğretim elemanõ aşağõdaki başlõklar altõnda olmak kaydõ ile ilgili veriler
õşõğõnda kendi görüşlerini belirtecektir:
1. İLGİLİ TARAFLARIN GÖRÜŞLERİ
Öğrenci ders değerlendirme anketi sonuçlarõ ve son sõnõf öğrencileri,
mezunlar ve işveren anketleri sonuçlarõndan dersle ilgili olan veriler.
2. ÖĞRENCİ BAŞARISININ ANALİZİ
Bağõl Değerlendirme Sistemine göre başarõ durumunun analizi ve yorumu.
3. DERSİN GÜÇLÜ YANLARI
Dersin gerçekleştirilen amaçlarõ, ulaşõlan hedefleri, elde edilen öğrenci
kazanõmlarõ.
4. DERSİN ZAYIF YANLARI
İyileştirilecek konular, gerçekleştirilemeyen amaçlar, elde edilemeyen
öğrenci kazanõmlarõ.
5. DERSİN EĞİTİM PROGRAMINDAKİ YERİ
Dersin Bölüm / Programõn hedef ve kazanõmlarõ ile uyumunun gözden
geçirilmesi.
6. İYİLEŞTİRME ÖNERİLERİ
Aksayan yanlarõn giderilmesi ve iyileştirme için planlanan çalõşmalar, neler
yapõlabileceği.
14
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EKLER
EK-1 Dersin Amaç, Hedef ve Öğrenci Kazanõmlarõnõn Hazõrlanmasõ
İlkeleri
EK-2 Ders İçerik, Uygulama ve Değerlendirme Tablosu
EK-3 Tablolara Ait Örnekler
EK-3a Ziraat Fakültesi Örneği
EK-3b Tõp Fakültesi Örneği
EK-3c İlahiyat Fakültesi Örneği
EK-3d İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Örneği
15
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EK-1
Dersin Amaç, Hedef ve Öğrenci Kazanõmlarõnõn Hazõrlanmasõ
İlkeleri
DERSİN KODU ve ADI:
BÖLÜM / PROGRAM ADI:
DERSİN AMACI:
• Dersin amacõ, öğrencinin mezun olduktan sonra iş hayatõnda bu derste
kazandõğõ bilgi, beceri ve davranõşlarõn bileşkesi olarak
yapabileceklerini bir cümle ile tanõmlayan bir üst hedeftir.
• Amacõn gerçekleşmesinin ölçümünde, mezunlarõn çalõştõğõ sektördeki
(örneğin hayvan yetiştiriciliği, yem sanayi, vb.) işverenlere ve
mezunlarõn kendilerine başvurulur.
DERSİN HEDEFLERİ:
• Dersin Hedefleri yukarõda tanõmlanan amacõn gerçekleşmesine katkõda
bulunan bilgi, beceri ve davranõş bileşenlerdir.
• Hedeflerin ifadelendirilmesinde bilgi, beceri ve davranõşlarõ tanõmlayan
fiiller kullanõlõr.
• Hedeflere hangi oranlarda ulaşõlabildiğinin ölçümünde, mezunlarõn
çalõştõğõ sektördeki (örneğin hayvan yetiştiriciliği, yem sanayi, vb.)
işverenlere ve mezunlarõn kendilerine başvurulur. Hedeflere ulaşma
konusundaki veriler yapõlan anketlere ek olarak, fakülte ve bölümlerin
işveren ve mezunlar danõşma kurulu toplantõlarõnda edinilir.
DERSİN ÖĞRENCİ KAZANIMLARI:
• Kazanõmlar, Dersin Hedefleri ile uyumludur.
• Kazanõmlar, Dersin Hedeflerinin açõlõmõdõr.
• Kazanõmlarõn edinilme seviyesi belli olmalõdõr.
• Burada öğrencinin dersi başarmasõ halinde, dersin hedeflerinde
belirtilen bilgi, beceri ve davranõşlarõ hangi ölçülerde edindiği
belirlenir.
• Kazanõmlarõn gerçekleşmesinin ölçümü,dersi veren öğretim elemanõ
tarafõndan yapõlõr.
• Bu bölümde “yapar, çizer, sunar, bilir, bilmelidir, yapmalõdõr” gibi
kazanõm ifadeleri kullanõlõr.
16
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EK-2
Ders İçerik, Uygulama ve Değerlendirme Tablosu
Dersin Kodu ve Adõ :
Bölüm / Program Adõ :
Dersin Amacõ:
Öğretim Stratejileri ve
Etkinlikleri
Dersin Öğrenci
Kazanõmlarõ
Akreditasyon
Kriterleri
17
Program
Hedefleri
Ölçüm ve Değerlendirme
Yöntemleri
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EK-3a
Ziraat Fakültesi Örneği
18
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EK-3a
Şekil 1. DDHR için örnek olarak seçilen Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri
Bölümü için amaç, hedef ve öğrenim kazanõmlarõnõn kõsa listesi. Burada verilen
kõsaltõlmõş bir örnek olup, ilgili bölüm tarafõndan daha kapsamlõ olarak
hazõrlanmasõ beklenmektedir.
BÖLÜM/PROGRAM : U.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü
PROGRAMIN AMACI (MİSYONU) :
Bitkisel üretimin genel esaslarõnõ öğretmek, bu bitkilerin yetiştirme ve işleme
bilgi ve becerilerini kazandõrmak
PROGRAM HEDEFLERİ :
1. Tarla bitkileri yetiştiriciliği, õslahõ ve biyoteknolojisi konularõnda
ayrõntõlõ bilgilere sahip olma
2. Üreticilerin karşõlaştõğõ problemlerin çözümüne yönelik fikirler üretme
3. Yöre ve ülke problemlerini çözecek projeler hazõrlama ve yürütme
4. Problemleri ve çözüm yollarõnõ uluslararasõ boyuta taşõma
5. Paylaşõmcõ ve erdemli bireyler yetiştirme
PROGRAMIN ÖĞRENİM KAZANIMLARI :
1. Önerilen yem bitkilerinin uygun yetiştirme tekniklerini üreticilere
aktarabilir (1. Program hedefine karşõlõk)
2. Yetiştirilen yem bitkilerinden ot ve tohum üretim esaslarõnõ üreticilere
uygulamalõ olarak gösterebilir (2. Program hedefine karşõlõk)
19
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EK-3a
Şekil 2. DDHR için örnek olarak seçilen Ziraat Fakültesi “Yem Bitkileri” dersi
için amaç, hedef ve öğrenci kazanõmlarõ.
DERSİN ADI : Yem
Bölümü)
Bitkileri (U.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri
DERSİN AMACI:
Hayvan yetiştiriciliği alanõnda, yem bitkileri yetiştirme ve işleme bilgi ve
becerilerini kazandõrmak.
DERSİN HEDEFLERİ:
1. Dünyanõn değişik bölgelerinde yetişen yem bitkisi türlerini tanõyabilmesi
2. Bu bitkilerin önemli morfolojik özelliklerini bilmesi ve tür teşhislerini
yapabilmesi
3. Ülkemiz için önemli yem bitkilerinin toprak ve iklim isteklerini bilmesi
4. Ülkemiz için önemli bu bitkilerin yetiştirme tekniği uygulamalarõnõ
yapabilmesi
5. Değişik bölgeler için uygun çeşitleri õslah edebilmesi
6. Yem işleme teknolojisini bilmesi
DERSİN ÖĞRENCİ KAZANIMLARI:
1. Dünyanõn değişik yem bitkisi türlerinden en azõndan önemli türlerini
tanõr.
2. Yem bitkileri familyalarõnõn önemli morfolojik özelliklerini bilir.
3. Yem bitkisi türlerinden en azõndan önemli olan türlerin teşhisini
yapabilir.
4. Ülkemizin değişik bölgelerinde, iklim ve toprak özelliklerine göre
uygun yem bitkisi türlerini üreticilere önerebilir.
5. Önerilen yem bitkilerinin uygun yetiştirme tekniklerini üreticilere
aktarabilir.
6. Yetiştirilen yem bitkilerinden ot ve tohum üretim esaslarõnõ üreticilere
uygulamalõ olarak gösterebilir.
7. Değişik õslah yöntemleri kullanarak, yeni yem bitkileri çeşitlerini õslah
edebilir.
8. Yem fabrikalarõnda üretim için önemli yem bitkilerinin kaliteli
materyalini seçebilir.
20
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EK-3a
Tablo 1. DDHR için örnek olarak seçilen derslerden Ziraat Fakültesi “Yem Bitkileri” dersi için doldurulan Ders İçerik,
Uygulama ve Değerlendirme Tablosu (Burada verilen kõsaltõlmõş bir örnek olup, ilgili bölüm tarafõndan daha kapsamlõ
olarak hazõrlanmasõ beklenmektedir.)
Ders İçerik, Uygulama ve Değerlendirme Tablosu
Dersin Adõ :
Bölüm / Program Adõ :
Yem Bitkileri
Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü
Dersin Amacõ:
Hayvan yetiştiriciliği alanõnda, yem bitkileri yetiştirme ve işleme bilgi ve becerilerini kazandõrmak
Öğretim Stratejileri ve
Etkinlikleri
Dersin Öğrenci
Kazanõmlarõ
Akreditasyon
Kriterleri
Derslerde yazõlõ kaynaklarõn
yardõmõyla yeşil yem bitkisi ve
herbaryum örnekleri kullanarak
bitkilerin tanõtõmõ yapõlõr
Dünyanõn değişik yem
bitkisi türlerinden en
azõndan önemli
türlerini tanõr
Bitkisel üretimin
genel esaslarõnõ
öğretmek
Sözlü sõnavda önemli yem
bitkilerini tür teşhis
anahtarlarõnõ kullanarak
tanõyabilir
Bölgelerin iklim ve toprak
yapõlarõyla türlerin istekleri
öğretim elemanõ tarafõndan
karşõlaştõrõlõr ve olanaklarõ
ölçüsünde saha çalõşmasõ yapõlõr
Ülkemizin değişik
bölgelerinde, iklim ve
toprak özelliklerine
göre uygun yem bitkisi
türlerini üreticilere
önerebilir
Yöre ve ülke
problemlerini
çözecek projeler
hazõrlama ve
yürütme
Yazõlõ sõnavda belirtilen toprak
ve iklim koşullarõna uygun yem
bitkilerini belirler ve bunlarõn
yetiştirilme tekniklerini bilir
21
Program
Hedefleri
Ölçüm ve Değerlendirme
Yöntemleri
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EK – 3b
Tõp Fakültesi Örneği
22
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EK-3b
Şekil 1. DDHR için örnek olarak seçilen Tõp Fakültesi için amaç, hedef ve
öğrenim kazanõmlarõnõn kõsa listesi. Burada verilen kõsaltõlmõş bir örnek olup,
ilgili bölüm tarafõndan daha kapsamlõ olarak hazõrlanmasõ beklenmektedir.
BÖLÜM / PROGRAM : U.Ü. Tõp Fakültesi
PROGRAMIN AMACI (MİSYONU) :
Türkiye’nin sağlõk sorunlarõnõ bilen ve birinci basamakta bu sorunlarõn
üstesinden gelebilecek bilgi, beceri ve tutumlarla donanmõş, birinci basamak
sağlõk kuruluşlarõnda hekimlik ve yöneticilik yapabilecek, tõbbi etik kurallarõnõ
bilen ve uygulayan, araştõrõcõ ve sorgulayõcõ olan, kendisini sürekli olarak
yenileyip geliştiren, uluslar arasõ düzeyde de kabul edilen ölçülere uygun
pratisyen hekim yetiştirmek.
PROGRAM HEDEFLERİ :
1. Hasta hekim iletişiminin temel kurallarõnõ bilme
2. Temel girişimleri yapabilme becerisi kazanma ve bu işte ustalaşma böylece
gerçek hasta ile karşõlaşõldõğõnda uygulayabilme yeteneğini elde etmiş olma
PROGRAMIN ÖĞRENİM KAZANIMLARI :
1. Vücudun ve organ sistemlerinin normal yapõ ve işlevlerini kavrama
2. Homeostazõ düzenleyen hücresel, biyokimyasal ve moleküler mekanizmalarõ
bilme
3. Hastalõklarõn nedenlerini bilme
4. Çeşitli hastalõklarda vücudun ve organ sistemlerinin yapõ ve işlev
değişikliklerini bilme
5. Hastalõklarõn nedenlerini, belirtilerini, bulgularõnõ, geçerli tedavi
yöntemlerini bilme
6. Yaşamõ tehdit eden durumlarõ bilme
7. Etik Sorunlarõ bilme
8. Hasta hekim iletişiminin temel kurallarõnõ ve yapõsõnõ bilme
9. Hekimliğin yasal kurallarõnõ bilme
23
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EK-3b
Şekil 2. DDHR için örnek olarak seçilen Tõp Fakültesi “Okul ve Gençlik
Döneminin Sağlõk Sorunlarõ” dersi için amaç, hedef ve öğrenci kazanõmlarõ.
DERSİN ADI : Okul ve Gençlik Döneminin Sağlõk Sorunlarõ (U.Ü. Tõp
Fakültesi)
DERSİN AMACI:
Okul ve gençlik dönemine ait sağlõk sorunlarõ Türkiye için önem taşõyan bir
konudur. Çünkü nüfusun % 18’ini bu çağdakiler oluşturmaktadõr. Tõp
Fakültesi mezunlarõnõn , okul ve gençlik dönemine ait sağlõk sorunlarõna
global bir bakõş açõsõ ile yaklaşabilmelerini sağlayarak bu sorunlarõ ortadan
kaldõrabilmek dersin amacõdõr.
DERSİN HEDEFLERİ:
1. Okul ve gençlik döneminin kendine has özelliklerini kavratmak,
2. Okul ve gençlik döneminde sõk karşõlaşan
sorunlarõn bilinmesi
sağlamak,
3. Sosyal tõp ilkeleriyle bu sorunlara yaklaşma becerisinin kazandõrmak,
4. Okul çevresinin sağlõk üzerine olan etkisini anlamak,
5. Bu dönemde sõk karşõlaşõlan sorunlarõn önlenebilmesi bakõmõndan neler
yapõlabileceğini öğretmek,
DERSİN ÖĞRENCİ KAZANIMLARI:
1. Okul ve gençlik döneminin nasõl tanõmlanacağõnõ bilmelidir.
2. Bu döneme ait
bedensel ve ruhsal özellikleri genel anlamõyla
tanõmalõdõr.
3. Okul çevresinin sağlõk üzerine etkilerini değerlendirebilmelidir.
4. Okul ve gençlik döneminde sõk karşõlaşõlan sağlõk sorunlarõnõ
tanõyabilmelidir.
5. Bu sorunlarõ önlemek için neler yapõlabileceğini bilmeli ve yapmalõdõr.
6. Türkiye’de okul ve gençlik döneminin sağlõk durumu ile ilgili sayõsal
verileri bilmeli ve yorumlamalõdõr.
24
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EK-3b
Tablo 1. DDHR için örnek olarak seçilen derslerden Tõp Fakültesi “Okul ve Gençlik Döneminin Sağlõk Sorunlarõ” dersi
için doldurulan Ders İçerik, Uygulama ve Değerlendirme Tablosu (Burada verilen kõsaltõlmõş bir örnek olup, ilgili bölüm
tarafõndan daha kapsamlõ olarak hazõrlanmasõ beklenmektedir.)
Ders İçerik, Uygulama ve Değerlendirme Tablosu
Dersin Adõ
:
Bölüm / Program Adõ :
Okul ve Gençlik Döneminin Sağlõk Sorunlarõ
Tõp Fakültesi
Dersin Amacõ:
Okul ve gençlik dönemine ait sağlõk sorunlarõ Türkiye için önem taşõyan bir konudur. Çünkü nüfusun % 18’ini bu çağdakiler
oluşturmaktadõr. Tõp Fakültesi mezunlarõnõn , okul ve gençlik dönemine ait sağlõk sorunlarõna global bir bakõş açõsõ ile
yaklaşabilmelerini sağlayarak bu sorunlarõ ortadan kaldõrabilmek dersin amacõdõr.
25
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
Öğretim Stratejileri ve
Etkinlikleri
Dersin Öğrenci
Kazanõmlarõ
Teorik ders şeklinde öğretim
elemanlarõ tarafõndan ders
işlenecektir. Dersi daha
anlaşõlõr kõlmak ve
monotonluktan kurtarmak için
görsel materyal kullanõlarak
sunum yapõlacak, sürenin
elverdiği ölçüde öğrencilerle
soru cevap şeklinde
tartõşmalar
gerçekleştirilecektir.
Okul ve gençlik
dönemi nasõl
tanõmlanõr?
Bu döneme ait
bedensel ve ruhsal
özellikler nelerdir?
Okul çevresinin sağlõk
üzerine etkileri
nelerdir?
Okul ve gençlik
döneminde sõk
karşõlaşõlan sağlõk
sorunlarõ hangileridir?
Bu sorunlarõ önlemek
için neler yapõlabilir?
Türkiye’de okul ve
gençlik döneminin
sağlõk durumu ile ilgili
sayõsal veriler nedir?
Öğrenciler dersin
Akreditasyon
Kriterleri
ÇEP Amaç: 1.
madde,
ÇEP Hedefler
3A., 5A., 14A, 6C
ile uygunluk.
26
Program
Hedefleri
Ölçüm ve Değerlendirme
Yöntemleri
Toplumda sõk
görülen
hastalõklarõn
epidemiyolojisi ve
bunlarõn sõklõğõnõn
azaltõlmasõna
yönelik
yaklaşõmlarõ tanõma
İnsan sağlõğõnõ
bozan ekonomik,
psikolojik, sosyal
ve kültürel
etmenleri tanõma
Kişileri hastalõk
yada sakatlanma
riskiyle karşõ
karşõya
bõrakabilecek
etkenleri saptama
ve bu risklerle risk
Çoktan seçmeli test şeklinde
bir arasõnav ve bir yõl sonu
sõnavõ ile öğrencilerin verilen
bilgileri öğrenip
öğrenmedikleri
değerlendirilecektir. Notlar
100 üzerinden verilecek ve
bağõl değerlendirme yöntemi
kullanõlarak kredi notu
şekline dönüştürülecektir.
Dersin değerlendirilmesi,
Uludağ Üniversitesi Tõp
Fakültesi Sõnav
yönetmeliğine uygun olarak
yapõlacak. Değerlendirme
sonuçlarõ Fakülte Öğrenci
işleri tarafõndan ilan
edilecektir.
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EK – 3c
İlâhiyat Fakültesi Örneği
27
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EK-3c
Şekil 1. DDHR için örnek olarak seçilen İlâhiyat Fakültesi İlköğretim Din Kültürü ve
Ahlâk Bilgisi Öğretmenliği Programõ için amaç, hedef ve öğrenim kazanõmlarõnõn listesi
BÖLÜM / PROGRAM : U.Ü. İlâhiyat Fakültesi İlköğretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi
Öğretmenliği Programõ
PROGRAMIN AMACI (MİSYONU)
Din eğitimi ve öğretimi alanõnda yeni bilgi, ihtiyaç ve eğilimleri takip edebilen, İslâm
hakkõnda detaylõ, diğer dinler hakkõnda yeterli bilgiye sahip, yetenekli, yaratõcõ, toplumu ile
bütünleşmiş, mesleğinin gerektirdiği kişilik özelliklerine sahip ve pedagojik formasyon
kazanmõş öğretmenler yetiştirmektir.
PROGRAM HEDEFLERİ
1. Din Eğitiminde temel formasyonu kazanmak ve bu çerçevede problemleri kavrama ve
çözmeye yönelik pedagojik donanõmõ kazanmak.
2. Modern din bilimleri çerçevesinde din felsefesi, din sosyolojisi ve psikolojisi
alanlarõnda temel bilgi ve tartõşmalarõ kavramak.
3. Temel İslâm Bilimleri (Tefsir, Hadis, Kelam, Fõkõh, Tasavvuf, Mezhepler Tarihi ve
İslâm Felsefesi) alanõnda temel bilgiler, tartõşmalar ve tarihi süreç içerisindeki farklõ
yorumlarõ öğrenmek.
4. İslâm sanatlarõ alanõnda temel bilgi ve yaklaşõmlarõ öğrenmek; potansiyel yetenekleri
geliştirebilmek.
5. İslâm dõşõndaki Hinduizm, Budizm, Hõristiyanlõk gibi dinlerin teolojik, tarihî, sosyal,
ahlakî ve sanatsal yönleri ile ilgili yeterli bilgilere sahip olmak.
6. İnanç ve düşünce ekolleriyle ilgili sistematik, felsefî, tarihî, lingüistik, tecrübî ve
sanatsal farklõlõklarõ dikkate alõr ve bunlara karşõ objektif bir yaklaşõm sahibi olur.
7. Bilimsel araştõrmalar ve meslekî faaliyetlerde bilgi ve sunum teknolojilerini
kullanabilmek.
PROGRAMIN ÖĞRENİM KAZANIMLARI
1.
2.
3.
4.
5.
Din Eğitimi ve Öğretiminde gerekli formasyonu kazanõr ve bu çerçevede problemleri
kavrama ve çözmeye yönelik pedagojik ve etik donanõmõ kazanõr.
Eğitimini aldõğõ temel Dini Bilimler alanõnda temel kaynaklar, bilgiler, anlama
yöntemleri, tartõşmalar ve tarihi süreç hakkõnda bilgi kazanõr.
Modernleşme, sekülerleşme ve küreselleşme süreçlerinin dine etkisini ve “din”in ve
“dindar”õn modern zamanlardaki durumunu felsefi, sosyolojik ve psikolojik boyutlarõyla
kavrar.
İnanç ve düşünce ekolleriyle ilgili sistematik, felsefî, tarihî, lingüistik, tecrübî ve sanatsal
farklõlõklarõ dikkate alõr ve bunlara karşõ objektif bir yaklaşõm sahibi olur.
İslâm dõşõndaki Hinduizm, Budizm, Hõristiyanlõk gibi dinlerin teolojik, tarihî, sosyal,
ahlakî ve sanatsal yönleri ile ilgili yeterli bilgilere sahip olur.
28
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EK-3c
Şekil 2. DDHR için örnek olarak seçilen İlâhiyat Fakültesi İlköğretim Din
Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Öğretmenliği Programõ “Sosyal Değişme ve Din”
dersi için amaç, hedef ve öğrenci kazanõmlarõ.
DERSİN ADI : Sosyal Değişme ve Din (U.Ü. İlâhiyat Fakültesi İlköğretim Din Kültürü ve
Ahlâk Bilgisi Öğretmenliği Programõ)
DERSİN AMACI:
Öğrencinin sosyal değişme karşõsõnda, temel dinî bilgiler ve tarihsel gelişmeler çerçevesinde
sosyolojik bir yöntemle, sağlõklõ yaklaşõm ve değerlendirmelerde bulunmasõnõ sağlamak.
DERSİN HEDEFLERİ:
1. Sosyal değişimin niteliği, süreç ve etmenleri konularõnõ sosyoloji kuramlarõ õşõğõnda
açõklamak
2. Modernleşme ve sekülerleşme süreçleri ve bu süreçlerin dine yorumsal, felsefi ve sosyal
etkilerinin sosyal değişim-din ilişkisi bağlamõnda incelemek
3. İslam Dini’nin temel kaynaklarõnda toplumsal değişime ilişkin kavramlarõ incelemek
4. Tarihi süreç içerisinde sosyal değişim karşõsõnda Müslüman bilim adamlarõnõn ve
düşünürlerinin özellikle de İslam hukukçularõnõn geliştirdiği yaklaşõmlarõ karşõlaştõrmalõ
olarak öğrenmek
DERSİN ÖĞRENCİ KAZANIMLARI:
1.
2.
3.
Öğrenciyi sosyal değişimin niteliği, süreç ve etmenleri konularõnda bilgilendirir ve
sosyal değişimi sosyolojik kuramlar õşõğõnda anlama yetisi kazanõr
Modernleşme ve sekülerleşme süreçleri, ve bu süreçlerin dini düşünceye, dini ve sosyal
kurumlara olan etkilerini nedenleriyle birlikte anlama ve analiz edebilme yeteneği
kazanõr
Öğrenciyi tarihi süreç içerisindeki ve çağdaş sosyal değişim karşõsõnda Müslüman bilim
adamlarõnõn ve düşünürlerinin yaklaşõmlarõnõ değerlendirebilir ve sosyal değişme-din
ilişkili çağdaş sorunlar üzerinde fikir yürütebilir.
29
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EK-3c
Tablo 1. DDHR için örnek olarak seçilen derslerden İlâhiyat Fakültesi İlköğretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Öğretmenliği Programõ
“Sosyal Değişme ve Din” dersi için doldurulan Ders İçerik, Uygulama ve Değerlendirme Tablosu (Burada verilen kõsaltõlmõş bir örnek
olup, ilgili bölüm tarafõndan daha kapsamlõ olarak hazõrlanmasõ beklenmektedir.)
Ders İçerik, Uygulama ve Değerlendirme Tablosu
Dersin Adõ :
Sosyal Değişme ve Din
Bölüm / Program Adõ :
İlâhiyat Fakültesi İlköğretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Öğretmenliği Programõ
Dersin Amacõ:
Öğrencinin sosyal değişme karşõsõnda, temel dinî bilgiler ve tarihsel gelişmeler çerçevesinde sosyolojik bir yöntemle, sağlõklõ yaklaşõm
ve değerlendirmelerde bulunmasõnõ sağlamaktõr.
30
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
Öğretim Stratejileri
ve Etkinlikleri
Dersin Öğrenci Kazanõmlarõ
Dersler anlatma, tartõşma,
örnek olay incelemesi ve
seminer çalõşmalarõyla
yürütülür.
1.
Öğrenciyi sosyal değişimin niteliği, süreç ve
etmenleri konularõnda bilgilendirir ve sosyal
değişimi sosyolojik kuramlar õşõğõnda anlama
yetisi kazanõr
Derslerin sunumu tepegöz,
slayt sunumu ve
bilgisayarlõ projeksiyon ile
desteklenir.
2.
Modernleşme ve sekülerleşme süreçleri, ve bu
süreçlerin dini düşünceye, dini ve sosyal
kurumlara olan etkilerini nedenleriyle birlikte
anlama ve analiz edebilme yeteneği kazanõr
Ayrõca konuyla ilgili
ödevler verilmek suretiyle
dersin bilgi verme yönü
desteklenir, aynõ zamanda
temel kaynaklardan
yararlanma, araştõrma,
kompoze etme ve grup
çalõşmasõ yapabilme
yeteneği kazandõrõlõr.
3.
Öğrenciyi tarihi süreç içerisindeki ve çağdaş
sosyal değişim karşõsõnda Müslüman bilim
adamlarõnõn ve düşünürlerinin yaklaşõmlarõnõ
değerlendirebilir ve sosyal değişme-din ilişkili
çağdaş sorunlar üzerinde fikir yürütebilir.
Akreditasyon
Kriterleri
QAA 2000 Theology
Subject Benchmark
Statements
(QAA-TSBS)
Bilgi ve Kavrayõş
Temel 1, 2, 3, 5
Gelişmiş 1, 2, 3
Alana Özel ve
Entelektüel Beceriler
Temel 1, 2, 5, 6
Gelişmiş 1, 3, 4, 6
İletişim Becerileri
Temel 1, 2, 6, 8, 9,
Gelişmiş 1, 2, 5, 9, 10.
31
Program Hedefleri
2.Modern din bilimleri
çerçevesinde din felsefesi,
din sosyolojisi ve
psikolojisi alanlarõnda
temel bilgi ve tartõşmalarõ
kavramak.
6.Gerek dinin birey ve
toplumla ilişkisi konusunda
gerekse din eğitimi ve
öğretimi alanõnda yeni
bilgi, ihtiyaç ve eğilimleri
takip etmek; bu çerçevede
hedef kitleye yönelik yeni
eğitim ve öğretim
stratejileri geliştirmek ve
uygulamak.
7.Bilimsel araştõrmalar ve
meslekî faaliyetlerde bilgi
ve sunum teknolojilerini
kullanabilmek.
Ölçüm ve Değerlendirme
Yöntemleri
Yarõyõl içi çalõşmalar % 50
(seminer veya ödev % 20+%
30) ve yarõyõl sonu sõnavõnõn %
50’sinin toplamõ başarõ notu
olarak değerlendirilir. Sõnavlar
açõk uçlu sorularla bilgi ve
yorumun kompoze edilmesine
dayanõr.
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EK – 3d
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Örneği
32
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EK-3d
Şekil 1. DDHR için örnek olarak seçilen İ.İ.B.F Fakültesi için amaç, hedef ve
öğrenim kazanõmlarõnõn kõsa listesi. Burada verilen kõsaltõlmõş bir örnek olup,
ilgili bölüm tarafõndan daha kapsamlõ olarak hazõrlanmasõ beklenmektedir.
BÖLÜM / PROGRAM : U.Ü. İ.İ.B.F. Fakültesi – Kamu Yönetimi Bölümü
PROGRAMIN AMACI (MİSYONU)
Kamu sektörüne üstün yönetici yeteneklerine sahip elemanlar yetiştirmek,
akademik gelişime katkõda bulunacak çalõşmalar üretmek, üretilen bilgiyi ilgili
sektörler ile paylaşmak
PROGRAM HEDEFLERİ
1. Kamu yönetimi ve politik sistemin işleyişi hakkõnda ayrõntõlõ bilgi vermek
2. Devletlerin esaslarõnõ belirleyen, kuruluş metinlerini oluşturan ve
işleyişlerini düzenleyen temel hukuk belgelerini göstermek
3. Politik ve idari sistemin karşõlaştõğõ çevre sorunlarõ ve kentsel gelişim
süreçleri ile bunlarsa ilişkin modelleri üretmek
4. Yerel ve küresel anlamda, politik sistemin sorunlarõnõ bilen ve buna uygun
çözümler üreten, tarafsõz şekilde eleştiri yapma yeteneği kazanmõş bireyler
yetiştirmek
PROGRAMIN ÖĞRENİM KAZANIMLARI
1. Çağdaş politik sistemin özelliklerini bilir ve bu bilgileri kullanarak ülke
sorunlarõ için çözüm yollarõ üretebilir
2. Kamu yönetiminin gerektirdiği idari teşkilatlanma içinde yönetici olarak
görev yapabilir
33
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EK-3d
Şekil 2. DDHR için örnek olarak seçilen İ.İ.B.F. Fakültesi “Karşõlaştõrmalõ
Politika” dersi için amaç, hedef ve öğrenci kazanõmlarõ.
DERSİN ADI : Karşõlaştõrmalõ Politika (U.Ü. İ.İ.B.F. Fakültesi)
DERSİN AMACI:
Belli başlõ devlet sistemlerini tanõtmak ve politik sistemdeki kültürel ve yapõsal
farklõlõklarõ kavratacak karşõlaştõrmalõ analiz becerisini kazandõrmak
DERSİN HEDEFLERİ:
1. Dünyanõn farklõ bölgelerindeki “devlet sistemlerini” tanõyarak, çağdaş
dünya politikasõnõ anlamasõ.
2. Devletlerin ve toplumlarõn nasõl davrandõklarõna ilişkin teorik bir birikim
kazanmasõ.
3. Ülkelerin “modernleşme” süreçlerine ilişkin yeni bakõş açõlarõnõ öğrenmesi
4. Öğrendiği fikir ve bilgileri eleştirel bir biçimde değerlendirme kabiliyetini
arttõrmasõ.
5. Karşõlaştõrmalõ analiz yöntemini öğrenerek, politik sistemin sorunlarõna
ilişkin çözümler üretmesi.
DERSİN ÖĞRENCİ KAZANIMLARI:
1. Dünyadaki farklõ devlet sistemleri çerçevesinde, çağdaş politik işleyişi bilir.
2. Devlet ve toplumlarõn davranõşlarõnõ sõnõflandõrõp, değerlendirebilir.
3. Modern uluslararasõ sistemde yer alan ülkelerin, gelişim süreçlerine ilişkin
yeni yorumlarõ öğrenir.
4. Öğrendiği yeni yorumlarõ eleştirel bir yaklaşõm ile irdeleyerek, sorgulayõcõ
bir düşünme yeteneği kazanõr.
5. Karşõlaştõrmalõ analizin güçlü ve zayõf yanlarõnõ tanõr.
6. Farklõ ülkeler ve bu ülkelerdeki farklõ uygulamalarõ karşõlaştõrarak,
sorunlara ilişkin çözüm yollarõ sunabilir.
34
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
EK-3d
Tablo 1. DDHR için örnek olarak seçilen derslerden İ.İ.B.F. Fakültesi “Karşõlaştõrmalõ Politika” dersi için doldurulan
Ders İçerik, Uygulama ve Değerlendirme Tablosu (Burada verilen kõsaltõlmõş bir örnek olup, ilgili bölüm tarafõndan daha
kapsamlõ olarak hazõrlanmasõ beklenmektedir).
Ders İçerik, Uygulama ve Değerlendirme Tablosu
Dersin Adõ :
Bölüm / Program Adõ :
Karşõlaştõrmalõ Politika
İ.İ.B.F. Fakültesi
Dersin Amacõ:
Belli başlõ devlet sistemlerini tanõtmak ve politik sistemdeki kültürel ve yapõsal farklõlõklarõ kavratacak karşõlaştõrmalõ analiz becerisini
kazandõrmak
35
Uludağ Üniversitesi Ders Dosyasõ Hazõrlama Rehberi – 2003
Öğretim
Stratejileri ve
Etkinlikleri
Dersler anlatma,
tartõşma ve örnek
olay incelemeleri
yöntemiyle yürütülür.
Derslerin sunumu
tepe-göz, slayt
sunumu ve
bilgisayarlõ
projeksiyon ile
desteklenir.
Ayrõca, konuyla
ilgili ödevler
verilmek suretiyle
dersin bilgi verme
yönü desteklenir;
araştõrma yapma ve
sunum teknikleri
öğretilir.
Dersin Öğrenci Kazanõmlarõ
Akreditasyon
Kriterleri
Dünyadaki farklõ devlet sistemleri
çerçevesinde, çağdaş politik işleyişi
bilir.
Devlet ve toplumlarõn davranõşlarõnõ
sõnõflandõrõp, değerlendirebilir.
Modern uluslararasõ sistemde yer alan
ülkelerin, gelişim süreçlerine ilişkin
yeni yorumlarõ öğrenir.
Program Hedefleri
Kamu Yönetimi ve
Politik sistemin işleyişi
hakkõnda ayrõntõlõ bilgi
vermek.
Devletlerin esaslarõnõ
belirleyen, kuruluş
metinlerini oluşturan
ve işleyişlerini
düzenleyen temel
hukuk belgelerini
göstermek.
Politik ve idari
sistemin karşõlaştõğõ
çevre sorunlarõ ve
kentsel gelişim
süreçleri ile bunlara
ilişkin modelleri
öğretmek.
Yerel ve küresel
anlamda, politik
sistemin sorunlarõnõ
bilen ve buna uygun
çözümler üreten,
tarafsõz şekilde eleştiri
yapma yeteneği
kazanmõş bireyler
yetiştirmek.
Öğrendiği yeni yorumlarõ eleştirel bir
yaklaşõm ile irdeleyerek, sorgulayõcõ
bir düşünme yeteneği kazanõr.
Karşõlaştõrmalõ analizin güçlü ve zayõf
yanlarõnõ tanõr.
Farklõ ülkeler ve bu ülkelerdeki farklõ
uygulamalarõ karşõlaştõrarak,
sorunlara ilişkin çözüm yollarõ
sunabilir.
36
Ölçüm ve Değerlendirme
Yöntemleri
İİBF Eğitim-Öğretim ve Sõnav
Yönergesi (12.-18. maddeler ile geçici
1. ve 2. maddeler) uygulanõr.
Bir ara sõnav (vize) ve 1 dönem sonu
sõnavõ (final) yapõlõr. Sorular test ya da
klasik şekilde (açõk uçlu ve yoruma
dayalõ) olabilir
Buna göre;
MADDE 16: Başarõ notu arasõnav
notunun (veya arasõnav notlarõ
ortalamasõnõn) %30'u ile yarõyõl sonu
veya bütünleme sõnav notunun
%70'inin toplamõdõr.
Bir dersten başarõlõ olabilmek için,
başarõ notunun en az 50 (elli) olmasõ
gerekir.
MADDE 12: (...) Sõnavlarõn yazõlõ
olarak yapõlmasõ esastõr. Ancak,
gerekli hallerde Fakülte Yönetim
Kurulu Onayõ ile sözlü sõnav da
yapõlabilir. Test şeklinde yapõlan
sõnavlar yazõlõ sõnav sayõlõr. Bir ders
birden fazla öğretim elemanõ
tarafõndan ayrõ öğrenci gruplarõna
verilmişse her öğretim elemanõ
tarafõndan ayrõ, aynõ öğrenci grubuna
birden fazla öğretim üyesi tarafõndan
verilmişse öğretim elemanlarõ
tarafõndan müştereken yapõlõr.