Basarmak filme.indd - ileri dokuma sanatı

Transkript

TAHSÝN TEKOÐLU SANAYÝCÝ - ÝÞADAMI
1937 Giresun Alucra doðumlu.
Ýstanbul Yüksek Ýktisat ve Ticaret Okulundan mezun oldu.
İþ hayatýna 1955 yýlýnda kumaþ üretimi ve ticareti ile baþlayan Tekoðlu,
ilerleyen yýllarda yaptýðý ortaklýklar, kurduðu þirketler ve tekstil sektörüne
getirdiði yeniliklerden sonra 1973 - 1980 yýllarý arasýnda Devlet Güzel
Sanatlar Akademisi Tekstil Bölümünde öðretim üyeliði yaptý.
1976 - 1980 yýllarýnda kurduðu Tekmen Þirketler Grubu ile yurtdýþý tekstil
faaliyetlerine baþlayan Tekoðlu 1999 yýlýnda Özbekistan, da, dünyanýn en
büyük yünlü entegre tesislerinden birini faaliyete geçirdi.
Yönetim Kurulu Baþkanlýðýný yaptýðý Tekmen Þirketler Grubundan
Güven Boya Apre Sanayi A.Þ. 50 yýldan beri kesintisiz üyesi olduðu Ýstanbul Sanayi Odasý tarafýndan odanın kuruluşunun 50. yılında Altýn Plaketle ödüllendirilmiþtir.
Bank Asya kurucu ortaklarý arasýnda yer alan Tahsin Tekoðlu, halen;
Tekmen Þirketler Grubu Yönetim Kurullarý Baþkaný,
Iþýk Sigorta Yönetim Kurulu Baþkaný,
Kýzýlcahamam Termal Tatil Köyü Yönetim Kurulu Baþkaný,
Bank Asya Yönetim Kurulu Baþkanýdır.
Tahsin Tekoðlu kurucusu olduðu bazý vakýflarýn da baþkaný olarak görev
yapmaktadýr.
İŞ HAYATINDA
BAŞARMAK
Copyright © Kaynak Yayınları, 2006
Bu kitaptaki metin ve resimlerin, tamamının ya da bir kısmının, kitabı yayımlayan şirketin
önceden yazılı izni olmaksızın elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt
sistemi ile çoğaltılması, yayımlanması ve depolanması yasaktır.
Editör
Ahmet ÖZDEMİR
Görsel Yönetmen
Engin ÇİFTÇİ
Kapak
İhsan DEMİRHAN
Grafiker
Şaban KALYONCU
ISBN
975-8775-87-1
Yayın Numarası
171
Basım Yeri ve Yılı
Çağlayan Matbaası / İZMİR Tel: (0232) 252 20 96
Temmuz 2006
Genel Dağıtım
Gökkuşağı Pazarlama ve Dağıtım
Alayköşkü Cad. No: 12 Cağaloğlu/İSTANBUL
Tel: (0212) 519 39 33 Faks: (0212) 519 39 01
Kaynak Yayınları
Emniyet Mahallesi Huzur Sokak No: 5
34676 Üsküdar/İSTANBUL
Tel: (0216) 318 42 88 Faks: (0216) 318 52 20
www.kaynakyayinlari.com.tr
BÖLÜM:
Baþlangýç
1.1 Giriþ ...................................................................................................................... 13
1.1.1- Önerilen okuma þekli ................................................................................... 14
1.2.1- Tavizsiz uygulama þartý ................................................................................ 16
1.2- Karþýlýklý Davranýþlar ............................................................................... 18
1.2.1- Karþýlýklý Muhtaçlýk (Mütekabil Zafiyet) Teorisi .................................. 18
1.2.2- Karþýlýklý Kazanma (Mütekabil Güç) Teorisi ....................................... 21
2. BÖLÜM: GELÝÞMÝÞ ÇALIÞAN
Ferdi Geliþme Ve Satýþ
2.1-Nirengi ................................................................................................................. 27
2.2 Yeni hayat kaidesi (Nirengi 1) .................................................................. 28
2.2.1- Kötü bir alýþkanlýk ancak iyi bir alýþkanlýkla alt edilebilir ................. 31
2.2.2- Kaideleri nasýl okumalý? ............................................................................... 32
2.3- Sevgi kaidesi (Nirengi 2) ............................................................................ 33
2.3.1- Ýnsanlar hakkýnda nasýl konuþmalý .......................................................... 34
2.3.2- Sevgi davranýþa nasýl yansýmalý ................................................................. 36
2.4- Sebat kaidesi (Nirengi 3) ............................................................................ 39
2.5- Mucize kaidesi (Nirengi 4) ....................................................................... 44
2.6- Son gün kaidesi (Nirengi 5) ...................................................................... 49
2.7- Gündem kaidesi (Nirengi 6) ..................................................................... 53
2.8- Gülmek ve gülümsemek kaidesi (Nirengi 7) ..................................... 58
2.9- Yüz misli kaidesi ( Nirengi 8 )................................................................. 62
2.10- Hareket kaidesi ( Nirengi 9 ) ................................................................ 66
5
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
2.10.1- Hareket olmadýðý sürece baþarý ihtimali de olmaz ............................. 66
2.10.2- Emredeceðim ve kendi emirlerime uyacaðým ..................................... 69
2.11- Dua kaidesi (Nirengi 10)......................................................................... 70
2.11.1- Bundan böyle dua edeceðim, dualarýmda ............................................ 71
2.11.2- Ferdi geliþmenin tamamlanmasý ve devamlýlýðý için öneriler ..........74
3. BÖLÜM: GELÝÞMÝÞ MÜTEÞEBBÝS
Plan - Proje - Müteþebbis
3.1- Plan proje müteþebbis .................................................................................. 79
3.2- Baþarýlý müteþebbis olabilmek için 11 anahtar ................................. 82
3.2.1- Serbestçe karar verdim, aþikar olacaðým, yazýlý çalýþacaðým.
(Anahtar 1) ...................................................................................................... 82
3.2.2- Cesaret en deðerli servetimdir korkmayacaðým. (Anahtar 2) .......... 84
3.2.3- Gerekli ve iyi olaný tercih edeceðim. (Anahtar 3)............................... 84
3.2.4- Bir eser yapacaðým. (Anahtar 4) ............................................................ 85
3.2.5- Vakur olacaðým. (Anahtar 5) .................................................................. 86
3.2.6- Ýyimser olacaðým (Anahtar 6) .................................................................. 86
3.2.7- Hür çalýþacaðým, hür çalýþanlarý seçeceðim. (Anahtar 7) ................ 86
3.2.8- Baþarýlý olanlarý örnek alacaðým. (Anahtar 8)...................................... 88
3.2.9- 365 kaidesini uygulayacaðým. (Anahtar 9) ........................................... 89
3.2.10- Dostluklarým çok deðerli eserlerimdir. (Anahtar 10)...................... 89
3.2.11- Gücümü iyi yolda kullanacaðým. (Anahtar 11) ................................ 89
3.3- Sonuç yerine .................................................................................................... 91
6
B a ş l a n g ı ç
4. BÖLÜM: GELÝÞMÝÞ MÜESSESE
Kuruluþ ve Ýþletme
4.1- Kuruluþ ve Ýþletme........................................................................................ 97
4.1.1- 19 Halkalý altýn zincir ................................................................................... 97
4.1.2- Önemli bir hatýrlatma .................................................................................. 98
4.2- Kuruluþ safhasý ............................................................................................... 100
4.2.1- Organizasyon þemasý (Nirengi 11) .......................................................... 100
4.2.2- Prosedür ve talimatlar (Nirengi 12) ....................................................... 112
4.2.3- Görev sertifikalarý (Nirengi 13)................................................................ 114
4.2.4- Tayinler (Nirengi 14) .................................................................................. 121
4.3- Ýþletme safhasý ................................................................................................. 127
4.3.1- Eðitim (Nirengi 15) .................................................................................... 127
4.3.2- Ýç denetim (Nirengi 16) ............................................................................. 131
4.3.3- Performans tespiti (Nirengi 17) ............................................................... 142
4.3.4- Ücret üretim baðýntýsý (Nirengi 18) ...................................................... 175
4.3.5- Kariyer planlamasý (Nirengi 19) .............................................................. 181
4.4- Sonuç................................................................................................................... 187
4.4.1- Ýhlas ve samimiyet en yüce hasletlerdendir............................................. 189
4.4.2- Bu cömertlik dedikleri nedir ....................................................................... 190
4.4.3- Hayýrlý servet infak edilen servettir ............................................................ 192
4.4.4- Son söz yerine ................................................................................................. 192
5. BÖLÜM:
Ekler
5.1- Satýnalma Prosedürü .................................................................................... 197
5.2- Örnek Yün Enstitüsü ................................................................................... 218
5.3- Performans Kılavuzlarının Dayanağı ................................................... 227
7
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
ÞEKÝL VE TABLOLAR
Þekil
Sayfa No
(Þekil 1) Karþýlýklý Muhtaçlýk (Mütekabil Zafiyet) Teorisi ............................... 20
(Þekil 2) Mütekabil Zafiyet Teorisi Þemasý .......................................................... 20
(Þekil 3) Karþýlýklý Kazanma (Mütekabil Güç) Teorisi .................................... 23
(Þekil 4) Mütekabil GüçTeorisi Þemasý ............................................................... 23
(Þekil 5) Seviyeler Ücrete Esas Kat Sayýlar .......................................................... 103
(Þekil 6) Ýcra Kurulu Baðlý Genel Müdürler Organizasyon Þemasý ........... 104
(Þekil 7) Üst Yönetim Organizasyon Þemasý...................................................... 105
(Þekil 8) Üretim ve Ýþletmeler Organizasyon Þemasý ....................................... 106
(Þekil 9) Üretimde Sektörlere ve Organizasyonlara Göre
Organizasyon Þemasý ............................................................................... 107
(Þekil 10) Satýþ Pazarlama Organizasyon Þemasý ................................................ 108
(Þekil 11) Finans ve Mali Ýþler Organizasyon Þemasý ....................................... 109
(Þekil 12) Ýdari Ýþler Organizasyon Þemasý .......................................................... 110
(Þekil 13) ARGE Kalite Kontrol Organizasyon Þemasý .................................... 111
(Þekil 14) Yünname ................................................................................................... 113
(Þekil 15) Genel Müdür Görev Taným Belgesi.................................................. 117
(Þekil 16) Genel Müdür Yardýmcýsý Görev Taným Belgesi ............................ 118
(Þekil 17) Müdür Görev Taným Belgesi ............................................................. 119
(Þekil 18) Müdür Yardýmcýsý Görev Taným Belgesi ......................................... 120
(Þekil 19) Genel Müdür Atama Belgesi ............................................................... 124
(Þekil 20) Genel Müdür Yardýmcýsý Atama Belgesi ......................................... 125
(Þekil 21) Müdür Atama Belgesi ............................................................................ 126
(Þekil 22) Vesika 1 ..................................................................................................... 135
(Þekil 23) Vesika 2 ..................................................................................................... 136
(Þekil 24) Vesika 3 ..................................................................................................... 137
(Þekil 25) Vesika 4 .................................................................................................... 138
(Þekil 26) Her Kritere Ýsabet Eden Puan Her Birimde Deðiþmektedir ..... 146
8
B a ş l a n g ı ç
(Þekil 27) Kılavuz 1 .................................................................................................... 149
(Þekil 28) Kılavuz 2 .................................................................................................... 150
(Þekil 29) Kılavuz 3 .................................................................................................... 151
(Þekil 30) Kılavuz 4 .................................................................................................... 152
(Þekil 31) Kılavuz 5 ................................................................................................... 153
(Þekil 32) Kılavuz 6 .................................................................................................... 154
(Þekil 33) Kılavuz 7 ................................................................................................... 155
(Þekil 34) Kılavuz 8 .................................................................................................... 156
(Þekil 35) Kılavuz 9 .................................................................................................... 157
(Þekil 36) Kılavuz 10.................................................................................................. 158
(Þekil 37) Kılavuz 11.................................................................................................. 159
(Þekil 38) Kılavuz 12.................................................................................................. 160
(Þekil 39) Kılavuz 13.................................................................................................. 161
(Þekil 40) Kılavuz 14.................................................................................................. 162
(Þekil 41) Kılavuz 15.................................................................................................. 163
(Þekil 42) Kılavuz 16.................................................................................................. 164
(Þekil 43) Kılavuz 17.................................................................................................. 165
(Þekil 44) Kılavuz 18.................................................................................................. 166
(Þekil 45) Kılavuz 19.................................................................................................. 167
(Þekil 46) Kılavuz 20.................................................................................................. 168
(Þekil 47) Kılavuz 21.................................................................................................. 169
(Þekil 48) Performans Tespitinde Puanlamalarýn Yapýlmasý ........................ 171
(Þekil 49) Etki Kat Sayýlarýna Göre Performans Tespiti .................................. 173
(Þekil 50) Yedinci Seviyede Çalýþan Ferdin Þahsi Performans Ücreti .......... 176
(Þekil 51) Þahsýn Aylýk Jestiyonu ........................................................................... 177
(Þekil 52) Yýl Sonu Ýkramiye Jestiyonu ................................................................ 179
(Þekil 53) Ýdari Ýþler Genel Müdür Yadýmcýsý Kariyer Planlamasý
Esaslarý ...................................................................................................... 182
(Þekil 54) Muhasebe Müdürü Kariyer Planlamasý Esaslarý ........................... 183
(Þekil 55) Genel Müdür Olmak için Her Seviyedeki Hizmet Yýlý ................ 186
9
İ ş
H a y a t ı n d a
10
B a ş a r m a k
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç
BÝRÝNCÝ BÖLÜM
Baþlangýç
1.1- Giriş
Bir akþam aklen ve kalben aydýnlanmýþ, veya aydýnlanma yolunda gördüðüm, gelecek vaad eden bir grup genç iþadamý ile sýmsýcak bir sohbet
atmosferinde idik. Geleneklerimiz gereði, herkesin bir þekilde sohbete
katýlarak, mevzu ile alakalý þahsi görüþlerini ortaya koymasý teklif edildi.
Bu teklif kabul görünce de, herkes az ya da çok düþüncelerini ifade eden
konuþmalar yaptý.
Söz sýrasý bendenize geldiðinde, yalnýz günümüz þartlarýndan deðil eski
dönemlerden de bahseden kýsa bir konuþma yaptım. Söz tamamlandýðýnda
ihlas ve samimiyeti her halinden anlaþýlan ve bu sebeple de herkesin gýpta
ettiði genç fakat önde gelen bir iþ adamý arkadaþýmýz, hürmet ifade eden
sözlerinden sonra þöyle dedi:
"Bizler günümüzü yaþýyoruz ve öyle görünüyor ki belli bir geleceði de yaþayacaðýz. Eskiyi ise hiçbir zaman sizler kadar idrak edemiyoruz. Bu sebeple
eskiye ait sözleriniz bizler için çok deðerlidir. Bu baðlamda biz gençlere
geçmiþi bilmekle beraber muhtemelen yaþayacaðýmýz geleceðe ýþýk tutacak
bir þeyler söylemenizi bekliyoruz."
Ýþte bu kývýlcým ile baþlayan düþünceler, aksiyonlar, sohbetler ve bilenlere
danýþmalar sonucunda böyle bir kitap ortaya çýktý.
Bu kitap bir sanat, meslek sahibi olan veya olma yolunda olan; üniversite, yüksek
okul bitirmek üzere olan veya bitiren; halen iþ hayatýnýn herhangi bir safhasýnda
çalýþan; müteþebbis olmak isteyen; halen müteþebbis olan ve kýsaca;
• geliþmiþ insan ve geliþmiþ müteþebbis durumuna gelmek, baþarýlý olmak
ve kazanmak isteyen,
• kendisinin Yaratan'ýn en büyük bir mucizesi olduðuna inanan, veya
inanmaya istekli gençlerimiz için kaleme alýndý.
13
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Ýlim bir lütuftur. Bilgiye ve ilme ancak Yüce Yaratan'ýn dilediði ve müsaade ettiði kadar yaklaþýlabilir ve vakýf olunabilir. Bununla beraber insan
nasibini aramakla mükelleftir. Bu hakikatýn ýþýðýnda bizce aþina olunanlar
O'nun lütfettiði ve müsaade ettiði kadarýyla okuyucularla paylaþýlacaktýr.
Bu kitapta serdedilen fikirler salt edebiyat yapma gayesinden uzaktýr.
Yazýlanlar masa baþýnda kaleme alýnmýþ veya çeþitli eserlerden derlenmiþ
kaideler olmaktan ziyade, her yazýlan kaide ve her tarif edilen sistem;
• uzun yýllardan beri nesiller boyunca denenmiþ;
• faydalý olmayanlar terk edilmiþ;
• yanlýþlar düzeltilerek tekrar tekrar denenmiþ;
• iþin uzmanlarý tarafýndan geçerliliðine kanaat getirilmiþ;
• global dünyanýn enternasyonal firmalarý ve müesseseleri tarafýndan
kabul edilerek, uygulanýrlýklarý tasdik edilmiþtir.
Daha da önemlisi; bu yazýlan kaide ve sistemler;
• yüksek bedeller ödenerek satýn alýnmýþ kullanýlmýþ ve uygulanmýþ,
• uygulama sýrasýnda önemli deðiþikliklere uðratýlarak, sonuçlarý iyice kontrol edilmiþtir.
1.1.1- Önerilen okuma þekli
Bir kýsým insanlar kendilerinde olmayan veya kendilerinde olmadýðýný
zannettikleri bazý vasýflara takýlýr kalýrlar. Hatta bu düþünce ile kendilerini
küçük görme illetine yakalanýrlar. Bu suretle baþlayan zati meseleler önce
aþaðýlýk kompleksleri halinde hükmünü icra ederek, sahibini bir enkaz
haline getirir. Sonra bununla da kalmaz zamanla insaný çürütür ve hasýl
olan kokular baþkalarýný da rahatsýz eder.
Sermaye, baþarýya baðlý olarak biriktiðinden sermaye yokluðuna takýlmamak
gerekmektedir. Lobilerde ise herkes baþarýlý deðildir. Birbirine yardým eden
14
BÖLÜM
1 Başlangıç Giriş
lobilerin dýþýnda kalmýþ olmak veya etnik veya milliyet açýsýndan farklýlýk dert
edilmemelidir. Tarih nice garibin malik olduðu hazinelerden söz etmektedir.
Yüksek prestiji olan diplomalara sahip olmamak baþarý önünde bir engel
teþkil etmemektedir. Zira dünyada kendilerine yüksek okur yazar veya yüksek
ilkokul mezunu denilen nice baþarýlý insan vardýr.
Bu kitabý dikkatlice okumaya baþlamadan önce bu türden zati problemlerin
aþýlmasý ve birtakým menfi tavýrlarýn yok edilmesi kitaptan istifade açýsýndan
ciddi önem arz etmektedir. Esas meseleyi çözebilmek için Cenab-ý Hakk'ýn
verdiklerine ve vermediklerine razý olmak ve ancak bu rýza düþüncesiyle
beraber baþarýnýn geleceðine inanmak þarttýr. Bu inançla:
• Aslen kötülüðü emredip duran nefis bile derece kat edip, insana yardým
etsin, o da verilen nimetlerden nasibini alsýn.
• Vücudun her zerresi en evvel ve her þeyden evvel Rýza-i Ýlahi hedefine
kilitlenmiþ olarak, þiddeti yüksek baþarma arzusunun gönlün bu kudsi
gücü ile birleþmesi ile davranýþlara ve insana yar olsun.
• Bu arzu istekler ve davranýþlarýn kesiþtiði alanda ruhta yücelsin ve kendi
hilkatindeki hikmete ulaþsýn. Ancak o zaman insan kendini baþarmaya
mecbur hissedebilecektir.
Kitabýn her sayfasýna notlar alýnabilmesi için uygun boþluklar býrakýlmýþtýr.
Konu ile ilgili þahsi deðerlendirmeler oralara yazýlabilir. Yeniden okumalarda yeni düþünceler doðup, notlarda deðiþiklikler yapmak gerekeceðinden,
bu notlarýn kurþun kalemle tutulmasý tavsiye olunur. Bu suretle kitabýn
vermek istediklerine daha çok vakýf olmak mümkün olabilecektir.
Kitabýn çok kýsa olmasý hedeflendi, zira istenildiði gibi okunmasý þarttýr.
Bu sebeple okunmasýnda zorluk olabilecek veya çok önemli olmayan
bölümleri yazýlmadý. Detaylarýn dikkatleri daðýtmasýna meydan vermemek
temel hedeflerden biri oldu. Ýzahý hedeflenen noktalarýn çok net fakat kýsaca yazýlmasýna gayret edildi. Böylece kitabýn; çok kýsa fakat anlaşılır olmasý,
15
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
kolay tekrar edilebilir olmasý,ve uygulanabilir olmasý düþünüldü. Bu dört
zor iþi bir arada baþarmak esas oldu. Çünkü; yazýlanlarýn okunmasý yetmiyor. Ayný zamanda anlaþýlmasý, idrak edilmesi de kafi deðildir. Ýstenildiði
gibi tekrarlar gerekiyor ki eski istenmeyen alýþkanlýklar dumura uðrasýn, kaybolsun, terk edilsin hatta sökülüp atýlsýn. Tekrarlar gerekiyor ki istenilmeyen
alýþkanlýklarýn def edilmesi ile ayný anda terk edilenlerin yerine istenilen iyi
alýþkanlýk ve karakterler kazanýlabilsin. Bu merhaleden sonrada uygulamalar
baþlamalý ki baþarýlar kazanýlsýn.
Kýsa olmak, fakat anlaþýlýr olmak, kolay tekrar edilebilir olmak ve uygulanabilir olmak gibi dört zor iþi bir arada yürütebilme yoluna sevk eden
Yüce Allah'a hamd olsun. Bu yolda daha sonraki en büyük güç ve enerji
kaynaðýmýz manevi destek ve himmetleri tezahür eden büyükler oldu.
1.1.2- Tavizsiz Uygulama Þartý
Bu kitapta belki de yaþanmayacak kötü senaryolardan ve menfi tecrübelerden bahsedilmeyecektir. Zira üzerinde uzun uzun tartýþýlan, yazýlan, çizilen, kötü sonuçlar belki de hiçbir þekilde hayata geçmeyecektir. Kaideler
anlatýldýðý þekilde, hiç taviz vermeden, olmazsa olmaz derecede önemli telakki edilerek uygulanýrsa olumsuzluklar belki de hiç zuhur etmeyecektir.
Ýnsanýn istikbali Murad-ý Ýlahi ile kendi tercihinin sýrlý bir þekilde meczolunmasýnda yatmaktadýr. Ýnancýmýzda külli irade mutlak manada Allah'a
aittir. Cenab-ý Hak külli irade ile yaratýp, imtihan için dünyaya gönderdiði
insana da cüzi bir irade lütfetmiþtir. Cüz-i irade insana hayatý boyunca
karþýlaþacaðý durumlar karþýsýnda yapmak durumunda kalacaðý tercihler
için lutfedilmiþtir. Bu da zaten insana davranýþ ve seçimleri için sorumluluk yüklenmesini makul hale getirmektedir. Yani insan kendisine verilen
seçim yapma imkaný sayesinde geleceðine dair kararlar da alarak çeþitli tercihlerde bulunmaktadýr ki, bu eser bu tercihlerin doðru ve hedefine uygun
olarak yapýlmasýnda bir destek olma gayesini gütmektedir.
16
BÖLÜM
1 Başlangıç Giriş
Ýþte Yüce Yaratan'ýn her an kainatý kudret elinde evirip çevirdiði idrak edilerek ve insana verilen tercih hakký, yine insana bahþedilen iman - ibadet
- infak dairesinde kullanýlarak deðerlendirilirse kaderin güzellikleri ufuklarda tüllenecektir.
Ýstidat hilkatte herkese verilen bir ihsan, kabiliyet ise gayret ve çalýþmaya
mukabil verilen bir lütuftur. Ýstidat gayret ve çalýþma ile geliþtirilerek kabiliyet haline gelmektedir. O halde eðitilmek þart, tecrübe gereklidir. Yaygýn
kanaattir ki, terzi olmayan hiç kimse terzi gibi elbise dikemez; helkeltraþ
olmayan hiç kimse bir heykeltraþ gibi heykel yapamaz; ve hatip olmayan
hiç kimse kitlelere bir hatip gibi hitap edemez. Çünkü:
• asýrlar ve nesiller boyunca zamanýn süzgecinden geçerek birikmiþ ve
denenmiþ bilgilerden yani iþin teori tarafýndan mahrumiyet söz konusudur;
• ayný iþi defalarca yapmakla kazanýlan mümarese ile korkusuzca uygulama yapmaktan yani iþin ustalýk tarafýndan mahrumiyet söz konusudur;
• nesilden nesile intikal eden bilgileri idrak ederek günümüzün ve hatta
geleceðin beklentileri ile mecz etmekten yani iþin sanat tarafýndan mahrumiyet söz konusudur.
Baþarmak izn-i Ýlahi ile kendi elinizdedir. Terzi elbise dikerken, heykeltraþ
heykel yaparken , hatip de hitap ederken Yüce Yaratan'ýn verdiði sonsuz ve
geniþ imkanlarýn nimetlerin ancak çok cüzi bir kýsmýný kullanmaktadýrlar.
Bilimin ortaya koyabildiði kadarýyla en büyük matematikçiler, en etkileyici
hatipler, en güçlü sporcular bile Allah'ýn lütfettiði kabiliyet ve kapasitenin
ancak %5 ila 10 gibi bir kýsmýný kullanabilmektedirler. Demek ki, Allah
yarattýðý her insaný çok geniþ istidat ve kapasitelerle mücehhez kýlmýþtýr.
Ýnsanoðlunun bu kapasiteleri kullanabilme þansý Cenab-ý Hakk'ýn iradesi çerçevesinde her zaman kendi elindedir. Baþarmak için Allah'ýn lütfettiði imkan,
kabiliyet ve nimetleri yeterince kullanmamanýn tek müsebbibi insanýn kendisidir. Zira kiþinin baþýna gelenlerin çoðu kendi yapýp ettiklerinin eseridir.
17
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
1.2- Karşılıklı Davranışlar
1.2.1- Karþýlýklý Muhtaçlýk (Mütekabil Zafiyet) Teorisi
Ýnsan ilahi kaderin müsaadesi mahfuz olmakla beraber, ancak isteðinin
derecesi kadar baþarýlý olur.
• Bir maðaza için uzun çalýþmalar ve hazýrlýklar yaparak mükemmel bir
açýlýþ yapsanýz; bu açýlýþta, sizin arz ettiðiniz mal, hizmet ve ilgiye müþteriler tarafýndan ayný þekilde talep olacaktýr.
Sizin arzdaki mükemmelliðinizin derecesi ne kadar ise talep de o seviyelerde veya ona yakýn seviyelerde olacaktýr.
Bu tüm þartlarýn mükemmel geliþtiði günlerde münasebetler taraflarýn ilgi
alaný içinde canlý olarak yaþayacaktýr (Þekil 1: ilgi alaný içinde canlý Hareketler).
• Açýlýþ günlerinde, müþterilerin ve sizin ilgi alanýnýz içinde çalýþmalar
devam eder. Bugünlerde siz ve müþteriler hemen hemen ayný noktalarda ve ayný anlayýþlar içinde bulunursunuz (Þekil 1: 1-1' ayný noktada
buluþma).
• Bir müddet sonra sizin mal, hizmet ve ilginiz arasýndaki gevþemeler ve
eksikliklere müþteriler de mütekabil olarak gevþemeler ve ilgisizlikler
gösterecektir (Þekil 1: 2-2' uzaklaþan hareketler)
• Takip eden zamanlar içinde sizin mal, hizmet ve ilginizdeki gevþeme ve
eksiklik devam ettiði sürece müþterilerde buna karþýlýk olarak gevþeme
ve ilgisizlik devam edecek (Þekil 1:3- 3' uzak kalan hareketler)
• Bu hal devam ettikçe müþteri de mütekabil olarak sizin gibi uzaklaþma
yönünde davranmaya devam edecek (Þekil 1: 4 - 4' ayrý düþen hareketler)
• Bu halin daha da devamýnda arz edilen mal, hizmet ve alakalar taraflarýn ilgi alaný olan dairenin dýþýna düþerek münasebetler tamamen
kopacaktýr (Þekil 1: ilgi alaný dýþýnda hareketler)
18
BÖLÜM
1 Başlangıç Karşılıklı Davranışlar
Bu hale karþýlýklý muhtaçlýk (mütekabil zafiyet) teorisi (5-5') denilmektedir.
Kolayca anlaþýlmasý için örnek vaka olarak müþteri ve satýcý münasebetleri
seçilmiþtir. Ancak bu teori evlat- ebeveyn, karý- koca, çalýþan- çalýþtýran gibi
birbirlerine karþýlýklý ilgi gösterme durumunda olan bütün ikili taraflar
arasýnda ve hayatýn her anýnda her safhasýnda geçerlidir.
Mütekabil zafiyet teorisinin ortaya koyduğu iki önemli esas vardır:
i) İlgi alanı içindeki canlı münasebetlerin muhafaza edilmesi ve devam
etmesi esastır.
ii) İleride zuhur edecek menfi yöndeki hareketlerin zuhur etmesini önlemenin çaresi teoriden de anladığınız gibi her an müspet yönde yenilenmek ve
ilerlemektir.
19
İ ş
H a y a t ı n d a
Talep edilen mal hizmet alaka
B a ş a r m a k
5 ølgi alanÕ dÕúÕnda
5’
4’
4 ayrÕ düúen münasebetler
3’
3 uzak kalan münasebetler
2’
2 uzaklaúan münasebetler
1’
1 AynÕ noktada buluúma
ølgi
alanÕ içinde
canlÕ
münasebet
Şekil 1
Karşılıklı Muhtaçlık (Mütekabil Zafiyet) Teorisi
İlgi alanı içi
İlgi alanı dışı
Mütekabil zafiyet teorisi şeması
Mütekabil
Zafiyet
Teorisi
İlgi Alanı
İçinde Canlıı
Hareketler
Aynı
Noktada
Buluşma
1-1
Uzaklaşan
Hareketler
2-2
Şekil 2
20
Uzak Kalan
Hareketler
3-3
Aynı Düşen
Hareketler
4-4
İlgi Alanı
Dışında
Hareketler
Şekil 1
BÖLÜM
1.2.2- Karþýlýklý Kazanma (Mütekabil Güç) Teorisi
Mütekabil zafiyet teorisinin tam tersi olarak ele alýnacak prensipte geçerlidir.
Yine maðaza açma misalinden yola çýkýlmýþ olsun. Maðaza açýldýðý anda
hazýrlýklarýn mükemmel olmayýþýndan arz ettiðiniz mal, hizmet ve alâkaya
müþteriler tarafýndan ayný þekilde mükemmel olmayan bir talep vaki olacaktýr.
Kaide olarak arzdaki hazýrlýk derecesi ne seviyede ise doðru orantýlý olarak
talep de ona yakýn seviyelerde olacaktýr.
• Açýlýþ günlerinde müþterilerin ve sizin ilgi alaný içinde olmakla beraber
gevþek çalýþmalar devam edecektir (Þekil 1:1-1' uzak noktadaki hareketler).
• Devam eden günler içinde mal, hizmet ve ilgi sunumundaki düzelmeler oranýnda müþteriler de size yaklaþacaklardýr (Þekil 2:2-2' yaklaşan
hareketler).
• Takip eden zamanlar içinde müspet yöndeki geliþmeler devam eder
(Þekil 2:3-3' yakýn olan hareketler).
• Bu hal müspet yönde devam ettikçe müþteriler de tabii karþýlýk olarak
bizim gibi yaklaþma yönünde hareket edeceklerdir (Þekil 2: 4-4' ayný
noktada birleþen münasebetler).
• Bu halin müspet yönde daha da devamlýlýk arz etmesi halinde; arz edilen mal, hizmet ve alakalar taraflarýn ilgi alanlarý olan dairenin içinde
her noktada birleþir (Þekil 2: canlý münasebetler)
Ýþte bu hale de karþýlýklý güç kazanmak manasýnda mütekabil güç teorisi
denilmektedir. Bu teori (Win-Win=kazan kazandýr) esasýný da ihtiva etmektedir. Örnek vaka olarak burada da satýcý - müþteri münasebetleri seçilmiþtir. Bu teori de hayatýn genel olarak karþýlýklý iliþkilerin esas teþkil ettiði
21
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
her safhasýnda geçerlidir. Bütün muhataplarla münasebetlerde ve karþýlýklý
hareketlerde bu iki teori tercihlere baðlý olarak hükümlerini icra ederler.
Mütekabil güç teorisinin ortaya koyduðu iki önemli husus vardýr:
i) Bir iþe kalkýþýrken mükemmel olmayan rasgele hazýrlýklar karþýlýklý zayýf
münasebetleri meydana getirecektir. Bu durumdan kaçýnmak esastýr.
ii) Ýleride zuhur edecek müspet yöndeki gayret ve hareketlerimizle münasebetler geliþerek mükemmelleþir ve taraflarýn ilgi alaný içinde canlý olarak
devam ederler.
Beþeri ve sosyal hayattaki her münasebetin bu yolla mükemmele doðru
gitmesi esastýr.
22
BÖLÜM
İlgili alan
içinde
canlı
münasebetler
4 aynı noktada
Birleşen
münasebetler
4ı
3 yakın
olan
münasebetler
3ı
2 yaklaşan
münasebetler
2ı
1 uzak
nokta
1ı
Şekil 3
Karşılıklı Kazanma (Mütekabil Güç) Teorisi
İlgi alanı içi
İlgi alanı dışı
Mütekabil güç teorisi şeması
Mütekabil
Güç
Teorisi
Uzak
Noktalardakii
Hareketler
1-1'
Yaklaşan
Hareketler
2-2'
Yakın olan
Hareketler
3-3'
Şekil 4
23
Aynı
Noktada
birleşen
Hareketler
4-4'
İlgi Alanı
İçinde Canlı
Münasebetler
M
Şekil 2
İKİNCİ BÖLÜM
<<
Gelişmiş Çalışan >>
Ferdi Gelişme ve Satış
ÝKÝNCÝ BÖLÜM
<<
Gelişmiş Çalışan>>
Ferdi Geliþme ve Satýþ
2.1-19 Nirengi
Haritacýlarýn nirengileri arazide tespit olunan yüksek noktalardýr. O noktalara göre araziye hakim olunur. Haritalar ve planlar çýkarýlýr. Bu kitapta
ele alýnan esaslara ulaþýlma metodu olarak 19 nirengi noktasý verilecektir.
Bu nirengileri esastan deðiþtirmeye çalýþmak kendi kendini sabote etmek
anlamýna gelmektedir; zira arazide nasýl bir nirengi noktasý deðiþtiði zaman
arazi hakimiyeti ölçüsü ve haritasý olamazsa, bir nirengin deðiþtiði veya kaybolduðu zaman bütün hakimiyet ve iþler bozularak alt üst olacaktýr. Baþka
bir ifade ile heyelanýn araziyi alýp gittiði gibi, zelzelenin binayý yýktýðý gibi,
bir- iki nirenginin ihmali veya istenmeyen þekilde deðiþikliðe uðratýlmasý
da iþleri idare edilemez ve problemleri çözülemez hale getirecektir. O halde
bu kitaptan maksimum düzeyde istifade etmenin yolu olarak bu iþaret olunan 19 nirenginin esas olarak kalmasý elzemdir. Ancak bu nirengilere ters
düþmeyen her türlü bilgiye, belgeye çalýþmaya, geliþtirmeye açýk olmak ise
azami verimliliðe ulaþmada bir engel teþkil etmeyecektir.
2.2. Yeni hayat kaidesi (Nirengi 1)
Bu kaideyi baþarmak için nefsinizin yuvasý olan bedeninize, ruhunuza ve
kalbinize1 iz býrakacak þekilde þöyle hitap ediniz:
Bugün yeni bir hayata baþlýyorum. Çok uzun zamandan beri rastgele
yaþantýnýn getirdiði sýradan olaylarla yaralanmýþ, baþarýsýzlýklarla berelenmiþ halen yara ve berelerden acý çeken þu pörsümüþ derimi bugün çýkarýp
atacaðým. Bugün yeniden doðacaðým.
1-Nefis, ruh ve kalp tanýmlarý için bkz. M.Fethullah Gülen, Kalbin Zümrüt Tepeleri I-II-III, Nil Yayýnlarý.
27
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Doðduðum mekân herkese meyveler sunan bir baðdýr. Bu baðýn fidanlarý
asýrlar ve nesi boyunca benden önce gelen meslektaþlarýmýn en büyük
alimleri tarafýndan dikilmiþtir. Ýþte, bugünden itibaren bu bahçedeki en
büyük ve en yüklü meyve aðaçlarýndan asýrlar ve nesiller boyunca geliþmiþ
ilmi meyveleri toplayacaðým. Ve içimde yeni bir hayat filizlenecek… .
Bu kaideler sayesindedir ki mesleðimin nice imkânlarla dolu olduðu ortaya
çýkacaktýr. meslek alanýmýn çok yüksek derecede baþarý kazananlarla dolu
olmasýnda elimde tuttuðum þu kaidelerin rolü çok büyüktür. Bu kaidelerden haberdar olamadýklarý için baþarýsýzlýða uðrayanlarýn sayýsý o kadar fazladýr ki, üst üste konsalar meydana gelecek piramidin gölgesi yeryüzünün
diðer bütün piramitlerini kaplar.
Ötekiler gibi kararsýz olmayacaðým. Çünkü ancak þu anda elimde tuttuðum bu kaideler Allah'ýn izniyle bir harita gibi beni tehlikeli sulardan
kurtarýp emin kýyýlara götürecektir.
Acý asli yaratýlýþý itibariyle vücuda yabancý bir þeydir.
• Vücudun acý çekmesi nasýl bir arýzadan kaynaklanýyorsa baþarýsýzlýðýn
da bir arýzadan kaynaklandýðý esastýr.
• Ýnsanoðlu baþarmak üzere bu dünyaya gönderilmiþtir ve baþarmak için
ihtiyaç olan her türlü imkanlar ona sunulmuþ ve sunulmaktadýr.
• Nasýl ki; Allah vücuda acýdan rahatsýzlýk duymama özelliði vermemiþ
ise; hayatýn geneline de baþarýsýzlýðýn kayýtsýz þartsýz kabullenilmesi özelliði vermemiþtir.
• Nasýl acý vücuda bu yönüyle (dýþarýdan gelen, yaratýlýþta olmayan)
yabancý ise; baþarýsýzlýk da gayretli insanýn hayatýna yabancý olmalýdýr.
• Geçmiþte acý gibi baþarýsýzlýðý da kabul etmiþtim. Þimdi artýk baþarýsýzlýðý
reddediyorum. Çünkü;
i) Beni Rabbimin rüya ve hayallerimde bile düþünemediðim kadar büyük
zenginliklere büyük nüfuz ve mutluluklara ulaþtýrmasýna vesile olacak
esaslý kaidelerle tanýþtým.
28
BÖLÜM
2 Gelişmiş Çalışan Yeni Hayat Kaidesi
ii) Rýza-i Ýlahi'ye kavuþabilme ve bunun için ihtiyaç duyulan baþarýlara ulaþabilme adýna bu ilkeleri, kaideleri iyice idrak etmeye ve bunlarýn ýþýðýnda
emin yollardan ilerlemeye hazýrým.
Zaman ancak sonsuza kadar yaþayabilenlere birçok þeyi tecrübelerle öðretebilir. Ama ben ölümsüz olma lüksüne sahip olmadýðýmdan payýma
düþen zamaný iyi kullanacaðým. Bu zaman içinde en önemli esas olarak
sabýr sanatýný icra etmeliyim. Nasýl ki zeytin aðacýnýn yetiþmesi için yüzyýl
gerekli olduðundan, bu aðaç bütün aðaçlarýn kralý sayýlýr. Bir soðan ise
sadece dokuz haftada yetiþmektedir. Benim bu zamana kadar soðan bitkisi
gibi yaþaya geldiðim hayat tarzý beni mutlu etmedi. Artýk bütün zeytin aðaçlarýnýn en yücesi, iþ adamlarýnýn en önde geleni olacaðým. Varlýkta hedefe
ulaþmalýyým ki cömertlik ve hayýrda da baþta yer alabileyim.
Gereksiz bilgilerin engellerine bakmadan yola çýkacaðým. Satýcýlarýn en
büyüðü olmak için gerekli bilgim ve tecrübem olmasa da yola çýkacaðým.
Gereksiz bilgiler yükünün ve anlamsýz deneylerin yarattýðý engellere
takýlmayacaðým. Zaten Allah beni insan olarak diðer varlýklara oranla en
kerim ve üstün olarak yaratmýþ ve birçok bilgi ve beceri ile donatmýþ bulunuyor. Öyleyse imaným sayesinde içime doðan sevinç ve güven duygusuyla
neden cesurca yola çýkmayayým ki…
Tecrübeye aþýrý deðer biçenler ancak yaþý ilerlemiþ olup ilimden nasipsiz
kalanlardýr. Evet tecrübeye gereðinden fazla deðer biçenler, buna karþýlýk
ta ilim adamý gibi kafa sallayanlar hemen her zaman yaþý ilerlemiþ olsa da
ilimden nasipsiz kalanlardýr. Gerçekte tecrübe adamakýllý öðretse de, belli
eksiklikleri vardýr:
• bu þekilde öðrenmek uzun yýllar istemektedir. Kimsenin bu kadar fazla
zamaný yoktur.
• Tam öðrenmeye ulaþmak için geçecek uzun zamanla birlikte öðrenildi
29
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
denilen bilgilerin deðeri de her zaman öðrenilmesi lüzumlu yeni bilgilerin ortaya çýkmasý sebebiyle azalmaktadýr.
• Eskiyen bilgiler sonunda vefat edip gidenlerin bedenlerinde kaybolup
gitmektedirler.
• Böylelikle bugün kýymetli sanýlan birçok tecrübe hatta baþarýlý olduðu ispat
edilmiþ birçok faaliyet yarýn iþe yaramaz elveriþsiz hale gelebilmektedir.
Yalnýz ilkeler kalýcýdýr. Evet yalnýzca ilkeler ve kaideler kalýcýdýr ve Rabbim
þimdi bunlarý bana ulaþtýrdý. Beni baþarýya ve yüceliðe götürecek olan yasalar bu kaidelerde yazýlý bulunduklarý için, bu kaidelerin bana öðretecekleri
baþarý kazanmaktan ziyade baþarýsýzlýðýn nasýl önleneceðine iliþkindir. Zira
fertten ferde farklýlýk arz eden baþarý bir ruh halinden baþka nedir ki?
Bin akýllý adam içerisinde baþarýyý ayný sözlerle tarif edecek iki kiþi çýkar
mý? Ancak baþarýsýzlýktýr ki her zaman hep ayný þekilde tarif edilmiþtir:
Baþarýsýzlýk ne olursa olsun, insanýn hayattaki amaçlarýna ulaþamamasý
olarak tarif edile gelmiþtir.
Her türlü baþarýnýn anahtarý alýþkanlýktýr. Gerçekte, baþarýsýz olanlarla
baþarýlý olanlar arasýndaki tek fark, alýþkanlýklarýnýn farklý olmasýdýr.
Her türlü baþarýnýn anahtarý iyi alýþkanlýklardýr. Kötü alýþkanlýklar ise,
baþarýsýzlýða açýlan ve bir çok kiþinin kolayca gireceði kilitsiz bir kapýdýr. O
nedenle, bütün ötekilerden önce itaat edilmesi gereken birinci yasa þudur:
Güzel ve iyi alýþkanlýklar edinmek ve onlarýn adeta kölesi olmak baþarý
için þarttýr.
Ýnsan çocukken fýtri insiyaklarýnýn, yetiþkin olunca alýþkanlýklarýnýn
kölesi haline gelmektedir. Ýnsan iradesini yýllar boyunca biriktirdiði
alýþkanlýklarýna teslim etmektedir. Bir kýsým kötü alýþkanlýklar sonucu
yapýlanlar genellikle daha þimdiden geleceði de tehdit eder bir hal almaktadýrlar.
30
BÖLÜM
2 Gelişmiş Çalışan Yeni Hayat Kaidesi
Hareket ve eylemleri iþtah, tutku, önyargý, açgözlülük, sevgi, korku, çevre gibi alýþkanlýk denen hükümdarlar yönlendiriyor. Eðer alýþkanlýk
denen bir hükümdara köle olunacaksa, o zaman iyi bir hükümdara, iyi
alýþkanlýklara köle olunmalý. Kötü alýþkanlýklarýn kökü kazýnarak ortadan
kaldýrýlmalý ve iyi alýþkanlýk tohumlarý için toprak dipten sürülmelidir.
Öyleyse iyi alýþkanlýklar geliþtirip onlarýn kölesi olacaðým.
2.2.1- Kötü bir alýþkanlýk ancak iyi bir alýþkanlýkla alt edilebilir.
Bu maharete nasýl ulaþýlýr? Bu baþarý bu kaideler sayesinde olacak, çünkü
her kaide de hayatým boyunca bir hastalýk gibi bana bulaþan kötü bir
alýþkanlýðý söküp atacak yerine beni baþarýya taþýyacak iyi bir alýþkanlýðý
karakterim haline getirecek bir ilke yazýlý bulunuyor. Yaratýlýþýn bir yasasý
da, kötü bir alýþkanlýðýn, ancak baþka bir alýþkanlýkla alt edilebileceðidir.
Burada yazýlý sözlerin, çok seçkin ve yüce görevleri var. Bu görevlerin
yerine gelmesi için, kendimi þu birinci yeni alýþkanlýkla disiplin altýna
almalýyým.
2.2.2- Kaideleri Nasýl okumalý?
Bir fýçýyý meyve konsantresi ile doldurabilmek için binlerce meyve sýkýlýr.
Kabuklar ve posalarý kuþlara atýlýr. Bu kaideler için de durum aynýdýr.
• Bunlar asýrlar ve nesiller boyunca geliþmiþ ilmi semerelerdir.
• Çok þey süzülmüþ ve yaralý olmayanlar havaya savrulmuþ, terk edilmiþtir.
• Eriþilecek sözler damýtýlmýþ içinde yalnýzca saf gerçek kalmýþtýr.
O nedenle her kaide, ötekine geçmeden önce otuz gün okunmalý; her
kaide ile otuz gün birlikte yaþayýp okunanlar bir alýþkanlýk oluþturuncaya
kadar tekrar okumalarýndan vazgeçilmemelidir.
Bu tür bir okuma için yeterli zaman yoksa her kaideyi ötekine geçmeden
31
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
önce üç gün okumak elzemdir. Önerilen okuma þekli önce iki defa içten
ve sessiz okuma üçüncü defada ise yüksek sesle okumadýr. Bu tarz okumada her okumadan sonra okunanlarýn baþlýklara bakarak tekrarlanmasý
öðrenmeyi pekiþtirecektir.
Her iyi alýþkanlýk tekrarla zevk haline gelir. Bu þekilde yeni ve iyi bir
alýþkanlýk doðar. Her alýþkanlýk tekrarla kolaylaþarak bir zevk haline gelir.
Bu bir zevk haline geldiði zaman da onu sýk sýk tekrarlamak insanýn
doðasýndadýr. Ýnsana huzur verir.
32
BÖLÜM
2 Gelişmiş Çalışan Sevgi Kaidesi
2.3- Sevgi kaidesi (Nirengi 2)
Bu ikinci kaideyi de karakterinin bir parçasý haline getirmeye karar verenler
Türkiye'nin, hatta dünyanýn en iyi satýcýsý olma yolundasýnýz. En baþarýlý
satýcýsý olarak önce kendi iç dünyanýza sonra etrafýnýza sönmeyen ýþýklar
saçmaya devam edeceksiniz. Bu kaideyi de baþarmak için kendi nefsinize,
ruhunuza, bedeninize ve kalbinize iz býrakacak þekilde şöyle hitap ediniz:
Sevgi kaidesini de karakterim haline getireceðim. Bugünü yüreðimdeki sevgi ile selamlayacaðým. Sevginin olduðu yerde mutluluklar içinde
baþarýlar yükselmeye devam eder. Sevginin olmadýðý yerde ise mutsuzluklar ve baþarýsýzlýklar hayatý zehir etmeye devam eder. Yüce Yaratan kâinatý
ve insaný bizce evsafý meçhul kendi Zat'ýna has bir sevgiyle sevdiði için
yaratmýþ ve yine sevdiði için yaþatmaktadýr.
Her türlü iliþki ve münasebetlerde maksimum baþarýnýn en büyük sýrrý
davranýþlarda sevgiyi esas almadýr. Bu münasebetler evlat - ebeveyn, karý
- koca, çalýþan -çalýþtýran, satýcý - müþteri bütün ikili taraflar arasýnda geçerlidir.
Sevginin gizemli görünmez ve yenilmez gücünü keþfetmek temeldir. Güç
kuvvet ve zor kullanýlarak birçok iþ yapýlabilir. Bir kalkan delinebilir ve hatta bir hayata dahi son verilebilir. Bunlar istenmeyen olumsuz menfi iþlerdir.
Ama insanlarýn kalbine girmek gibi müspet bir iþ ancak sevginin gizemli ve
görünmez gücü ile baþarýlabilir. Ve bu sanatý icra edemiyenler pazar yerinde
(sahada) ancak bir seyyar satýcý olarak kalmaya mahkumdurlar.
En büyük donanýmým ve yoldaþým sevgidir. Ben satýþ mühendisiyim.
Diðer mühendis arkadaþlarýmýn sahalarýnda (fabrikada, inþaatta, atölyede, barajda, uçakta, iþletmede kýsaca sahada) baþarýlý olduklarý gibi ben
de sahamda yani pazar yerinde baþarýlý olmalýyým. Bunun için sahamýn
bilgi ve alýþkanlýklarý ile donatýlmýþ olmam þarttýr. Ýþte sevgiyi en büyük
33
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
donaným ve yoldaþ yapacaðým. Seslendiðim hiç kimse onun gücüne karþý
savunma yapamaz.
• Muhakemelere karþý koyabilirler,
• Sözlerden kuþku duyabilirler, kýyafetleri beðenmeyebilirler,
• Yüzleri reddedebilirler,
• Pazarlýklar kuþku doðurabilir,
• Ama sevgi güneþ ýþýnlarýnýn en soðuk buzullarý bile eritmesi gibi muhataplarýn, müþterilerin yüreklerini yumuþatacaktýr.
Bugünü yüreðimdeki sevgi ile selamlayacaðým. Bundan böyle her þeye sevgi ile bakacaðým ve sevgiye bakýþ açýsýndan yeniden doðacaðým.
• Güneþi kemiklerimi ýsýttýðý için; yaðmuru da seveceðim ruhumu temizlediði için,
• ýþýðý bana yol gösterdiði için; karanlýðý da seveceðim yýldýzlarý ortaya
çýkardýðý için,
• mutluluðu yüreðimi büyüttüðü için; kedere de güçlüklere karþý koymada
desteðim olacak olan ruhumu açtýðý için,
• ödemem gerekli her faturayý severek þükranla öderken, engelleri de
bana meydan okuduklarý için,
yüreðimdeki sevgi ile selamlayacaðým.
2.3.1- Ýnsanlar Hakkýnda Nasýl konuþmalý?
• Düþmanlarýmýn müspet yönlerinden söz edeceðim ve onlar dostlarým
haline gelecekler.
• Dostlarýmý yüreklendireceðim ve onlar kardeþlerim olacak.
• Her zaman insanlarýn övülmeye deðer yönlerini araþtýracaðým. Hiçbir zaman dedikodu, karalama yapmayacaðým. Eleþtirmeye yöneldiðim
34
BÖLÜM
zaman dilimi ýsýracaðým. Baþkalarý hakkýnda bir söz söylemek zorunda
kalýrsam hep müspet yanlarýný bulacaðým.
• Övmek istediðim zaman ölçüsüz ve münasebetsiz davranýþlarda bulunmayacaðým. Ve doðru zaman doðru mekanlarý araþtýracaðým.
Nasýl kuþlar, denizler bütün kainat Yüce Yaratan için övgü müziði ile
konuþuyorsa, ben de O'nun yarattýðý insanlar için, muhataplarým için ayný
müzik, ayný dille konuþacaðým ve onlara duyuracaðým. Ama doðru yerde
doðru zamanda.
35
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
2.3.2-Sevgi Davranýþa Nasýl Yansýmalý?
Her davranýþým sevgi ile dolacak.
• Ýnsanlarýn bütün davranýþlarýný sevmeye gayret edeceðim. Çünkü her
biri hemen görülmese de hayranlýk duyulacak özelliklere sahiptir.
• Kalplerinin etrafýna ördükleri þüphe ve nefret duvarlarýný yerle bir edeceðim. Bunu sevgi ile baþaracaðým.
• Yýkýlan duvarlarýn yerine köprüler kuracaðým. Sevgim bu köprülerden
ruhlarýna kadar ulaþacak.
• Haris olanlarý seveceðim. Çünkü harisler bana ilham verir.
• Baþarýsýzlarý da seveceðim. Çünkü onlar bana baþarmayý öðretir.
• Krallarý seveceðim. Ne olursa olsun onlar da insandýr.
• Varlýklý insanlarý da seveceðim. Zira onlar yalnýzdýrlar.
• Alçak gönüllüleri seveceðim. Çünkü tevazu ancak büyük insanlarýn iþidir.
• Yoksullarý seveceðim. Onlar o kadar çoklar ki.
• Gençleri gençliklerinde baðlandýklarý inançlarý için seveceðim.
• Yaþlýlarý asýrlar ve nesiller boyunca biriken bilgileri paylaþtýklarý için
seveceðim.
• Güzelleri gözlerindeki hüzünden dolayý; çirkin zannedilenleri de ruhlarýndaki barýþ için seveceðim ve hepsine sevgiyle davranacaðým.
Sevginin þahsým üzerindeki etkisi muhteþem olacak. Karþýlaþtýðým herkese
ayný þekilde sessizce içimden seni seviyorum diye sesleneceðim. Sessizce
söylenilmiþ de olsa bu sözler hem þahsým üzerinde hem de muhatabým
üzerinde inanýlmaz tesirler oluþturacak:
• Bu sözler gözlerimde ýþýldayacak.
36
BÖLÜM
• Bu sözler alnýmdaki kýrýþýklýklarý yok edecek.
• Bu sözler dudaklarýma gülümseme getirecek.
• Ve bu sözler konuþurken sesimde yankýlanacaktýr. Bunlarý gören duyan
muhataplarýmýn da kalbi açýlacak ve sevgimi hissedecekler.
• Yüreði benim sevgimi hisseden birisi sunduðum malý hiçbir zaman reddetmeyecektir.
Sevgi kalkaným olacak. Baþkalarýnýn davranýþlarýna nasýl tepki göstermeliyim? Nasýl insanlarýn kalbini açmak için anahtarým ve yoldaþým sevgi ise,
nefretin oklarýna, hiddetin mýzraklarýna karþý da kalkaným sevgim olacak.
Zorluklar ve cesaretsizlikler kalkanýma çarpacak yumuþak yaðmurlara, rahmete dönüþecektir.
Kalkaným sahada -pazar yerinde- beni koruyacak.
• Yapayalnýz iken bana destek olacak
• Ümitsizliðimi yok edecek
• Böbürlenmemi törpüleyecek
• Kullanýldýkça daha da güçlenecek
• Beni daha iyi korur hale gelecek
• Ta ki ben ona ihtiyaç duymadan her türlü insanýn arasýnda engelsiz baþý
dik yürümeye baþlayacaðým.
Her þeyden önce beni son derece güzel yaratmýþ olan Rabbimi, sonra da
O'na itaat ettiði sürece kendimi seveceðim. Bu sevgi derecesine ulaþýnca
nefsime, beden ve ruhuma, kalbime hitap eden her þeyi isteyerek þevkle
karþýlayacak ve inceleyeceðim.
• Hiçbir zaman vücudumun arzularýna esir olmayacaðým. Tam tersine
yaratýlýþtan gelen insiyaklarýmý itidal ve basiretle temiz tutacaðým.
37
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
• Hiçbir zaman nefsimin günahkarlýk ve ümitsizlikleriyle aklýmý çelmesine izin ve fýrsat vermeyecek; tam tersine nefsimi bu kitapta ele alýnan
kaidelerle terbiye etmeye ve derecesini yüceltmeye gayret edeceðim.
• Ruhumun hiçbir zaman kendini beðenilmiþliðe, býkkýnlýða doymuþluða
ve ilgisizliðe kapýlmasýna izin vermeyeceðim. Tam tersine kendimi dinleyecek ve dualarla onu besleyecek ve istiðfarla yücelteceðim.
• Kalbimin hiçbir zaman küçülmesine ve acýyla dolmasýna izin vermeyeceðim. Tam tersine onu paylaþacaðým. Kalbim büyüyecek ve önce kendi
aklýmý ve dimaðýmý, sonra etrafýmý ve sahamý -pazar yeri- sonra bütün
yeryüzünü ýsýtacaktýr.
Bundan böyle insanlýðý seveceðim. Bu andan itibaren damarlarýmdan nefreti def ediyorum. Çünkü nefret etmeye zamaným yok. Yalnýzca sevgi için
zamaným var. Bu andan itibaren insanlarýn arasýnda bir insan - tevazuda
toprak gibi, kazanma azminde okyanus, infak etmede güneþ gibi bir insan
-olmak için gereken adýmý atýyorum. Sevgi ile satýþlarýmý 100 kat artýracak
ve büyük bir satýcý olacaðým. Baþka özellikler olmasa yalnýzca sevgimle bile
baþarý mümkün olabilir. Buna karþý dünyanýn bütün bilgisi ve becerisi
yanýmda olsa dahi sevgi olmaksýzýn baþarýya ulaþmak mümkün deðildir.
Bugünü yüreðimdeki sevgi ile karþýlayacaðým ve -Rabbimin tevfiki ve
yardýmý ile- BAÞARACAÐIM.
38
BÖLÜM
2 Gelişmiş Çalışan Sebat Kaidesi
2.4- Sebat kaidesi (Nirengi 3)
Bu üçüncü kaideyi karakter haline getirmeye karar verenler; Türkiye'nin
hatta dünyanýn en iyi satýcýsý olma yolundasýnýz. En baþarýlý satýcý olduðunuz zaman önce kendi iç dünyanýza sonra etrafýnýza sönmeyen ýþýklar saçmaya devam edeceksiniz. Bu kaideyi baþarmak için nefsinize, ruhunuza,
bedeninize ve kalbinize iz býrakacak þekilde şöyle hitap ediniz.
Sebat kaidesini de karakterim haline getireceðim. Baþarana kadar sebat
edeceðim. Yaþadýðýmýz hayat tarafýndan insanlar imtihan edilirler, kazananlar ileri hamle yaparlar. Bu imtihanlara cesaretle devam edeceðim.
Her gün ayný þekilde azimle davranacaðým. Israr edeceðim. Denemeyi
sürdüreceðim. Hep ileri hamle yapacaðým ve baþaracaðým.
Bu dünyaya maðlup olmak için gelmedim. Damarlarýmda akan kanda
baþarýsýzlýk akmýyor.
• Ben çobaný tarafýndan güdülmeyi bekleyen bir koyun deðilim.
• Ben bir aslaným. Koyunlarla birlikte olmayý, konuþmayý, yürümeyi ve
uyumayý reddediyorum. Benim kaderim mezbaha deðil.
• Baþarýsýzlýk mezbahasý ben azmimi ve duayý terk etmedikçe benim kaderim olmaz.
Baþarana kadar Yaradan'ýmdan sabýr ve güç istreyecek ve sebat edeceðim.
Ödül ancak müsabakanýn sonunda elde edilir. Hayatýn ödülleri de
hedeflerin baþýnda deðil sonundadýr. Hedefime ulaþmak için kaç adým
gerektiðini ise bilemem belki birinci adýmda da, ilk adýmlarda da
baþarýsýzlýða göðüs gereceðim ama baþarý yolun bir sonraki kavþaðýnda
olabilir. Önceden baþarýnýn ne kadar yakýn olduðunu hiçbir zaman
bilemem. Ancak kesin olarak biliyorum ki baþarý yolumun üzerindedir.
Belki ilk adýmda bile ona ulaþabileceðim.
39
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Her zaman yeni bir adým atacaðým. Yararý olmazsa baþka bir adým, sonra
baþka bir adým daha atacaðým. Adým adým ilerleyeceðim. Adým adým ilerlemek hiç de zor deðildir, tam tersine gerçekten pek kolaydýr. Zira kainatta
tedricilik prensibi vardýr. Bir aðaç meyve vermek için üç mevsim, bir kadýn
anne olabilmek için aylarca bekler.
Baþarana kadar dua ve tevekküle sýðýnacak ve sebat edeceðim.
Cenab-ý Hakk'ýn müsaadesiyle bir gayret tekrarlana tekrarlana mutlak
baþarýya götürür. Bundan böyle her günkü çabamý koca bir meþe aðacý
olmasý için ektiðim küçük bir tohuma verdiðim günlük su olarak göreceðim. Tek bir kova su, ikincisi, üçüncüsü de yeþermesi için yeterli deðildir
fidanýn. Ancak bu su vermeler tekrarlana tekrarlana en sonunda tohuma dökülen bir damla su ile meþe aðacýnýn fidanýnýn baþýný topraktan
çýkarttýðýna þahit oluruz. Ýþte bugünkü çabalarým yarýnlarda baþýný çýkartacak bu fidan içindir.
Daðlarý yýkayan yaðmur damlasý için de, baþkaca büyük neticelere götüren
küçük hamleler için de durum çok farklý deðildir.
• Bir yaðmur damlasý tekrarlana tekrarlana daðlarý yýkayabilir.
• Bir böcek ýsýrmasý tekrarlana tekrarlana koca kaplaný yer bitirir.
• Küçük bir yýldýzýn aydýnlatmasý tekrarlana tekrarlana yeryüzünü
aydýnlatýr.
• Bir insanýn üst üste koyduðu taþlar tekrarlana tekrarlana koca piramitleri meydana getirir.
Daðlarý yýkayan yaðmur damlasý, piramidi inþa eden insan, yeryüzünü
aydýnlatan yýldýz gibi olmaya gayret edeceðim.
Kendime bir kale inþa edeceðim. Taþ üstüne taþ koyarak ve bunu tekrar
ederek kendime bir kale inþa edeceðim. Biliyorum ki sebat ve ýsrarla
tekrar edilen küçük çabalar büyük eserler meydana getirir ve her giriþimi
tamamlar.
40
BÖLÜM
Hiçbir zaman yenilgiyi düþünmeyeceðim. Vazgeçmek, yapamamak, aciz
kalmak, iþe yaramamak, umutsuzluk, geri çekilmek gibi olumsuz sözcükleri lügatýmdan sileceðim. Çünkü bunlar iman içindeki tevekkülün getirceði
saadetten haberdar olmayanlara mahsustur. Umutsuzluða kapýlmayacaðým. Zira umutsuzluk her türlü kemalin ve iyiye gidiþin önüne dikilen
yýkýlasý bir engeldir. Olur da umutsuzluk denen ruh hastalýðý bana yine de
bulaþýrsa, ben yine de çalýþmaya devam edeceðim. Didineceðim ve dayanacaðým. Ayaklarýma dolanan engellere takýlmayacaðým. Kalbimde O'nun
yüce ismi ve dilimde dualarla gözlerimi baþýmýn üzerindeki hedeflere dikeceðim. Çünkü artýk ben kuru çöllerin nerede biteceðini ve yeþil vadilerin
nerede baþlayacaðýný biliyorum. Çünkü elimde bunlarý bana bildiren iman
gibi, dua gibi, sabýr gibi, sebat gibi deðerler var.
Baþarana kadar sebat edeceðim.
O herkesçe bilinen eski ortalamalar yasasýný kendi lehime kullanacaðým.
41
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Hatýrlayacak ve bunu kendi lehime kullanacaðým yenilgilerim olabilir.
Bunlar artarak yükselen ilerideki baþarýlarýmýn hem sebebidir, hem kaynaðýdýr, hem de müjdecisidir. Bu bazý baþarýsýzlýklar, istikbalde devam
edecek baþarýlar arasýnda kaybolacaktýr. Eski ortalamalar yasasý budur.
Duyduðum her ''hayýr'' sözü beni ''evet''e biraz daha yaklaþtýracak. Satýþtaki her baþarýsýzlýðýmýn sonraki denemede þansýmý artýrdýðýný bilerek ýsrar
edeceðim. Duyduðum her ''hayýr'' sözü beni ''evet''e biraz daha yaklaþtýracak. Karþýmdaki her çatýk kaþ beni gelecekteki gülümser yüzlere götürecektir. Karþýma çýkan her talihsizliðin içinde yarýnýn müspet geliþmelerinin
tohumu saklýdýr. Gecem olmalý ki gündüzün kýymetini bilmeliyim.
Meydan okumalarý yenerek mutluluk veren mesleki görevimi yapacaðým.
Deneyeceðim, deneyeceðim ve yine deneyeceðim. Her engeli yalnýzca
amacýma ulaþýrken dolambaçlý bir yol ve mesleðime yönelik bir meydan
okuma olarak göreceðim.
Bu dolambaçlý yollarý aþarak, bu meydan okumalarý yenerek bana mutluluk veren mesleki görevimi yapacaðým. Bir denizci karþýlaþtýðý her fýrtýnada
su yüzünde kalabilme becerilerini daha da geliþtirir. Ben de becerilerimi
öyle geliþtirmesi için Rabbime yakaracaðým.
Baþarana kadar sebat edeceðim.
Bir baþka sýr daha var ki o da þudur: Her gün batýmýnda baþarýlý olsun
olmasýn, bir satýþ yapmayý deneyeceðim. Düþüncelerim yorgun bedenimi
zamansýz olarak erkenden eve çaðýrabilir. O yöne gitmeyeceðim, yeniden
deneyeceðim. Zafere yaklaþmak için bir daha deneyeceðim. Ve eðer baþaramazsam yýlmayacaðým yeniden deneyeceðim. Hiçbir zaman bir günün
baþarýsýzlýkla bitmesine izin vermeyeceðim. Böylece baþarýlý bir gün ile
yarýnýn baþarý ve kazanma tohumlarýný atma adýna bir fiili duada bulunmuþ olacaðým.
42
BÖLÜM
Mahsulüm bol olacak. Ve iþi belli bir zamanda býrakanlara nazaran muazzam bir üstünlük saðlayacaðým. Baþkalarý mücadeleyi býraktýðýnda benimki
baþlamýþ olacak. Ve mahsulüm de izn-i Ýlahi ile bol olacak.
Geçmiþ baþarýlý ya da baþarýsýz olsun bugünümü hesaplamada onu unutacaðým. Dün çok baþarýlý bir gün geçirmiþ olabilirim bu baþarýnýn bugün
beni uyuþturmasýna izin vermeyeceðim. Çünkü bu baþarý sarhoþluðu
baþarýsýzlýða zemin hazýrlar. Ýster iyi ister kötü olsun geçen günün olaylarýný unutacaðým. Yeni doðan günü sanki en güzel günümmüþ gibi dua
ve güvenle selamlayacaðým.
Nefes aldýðým sürece ýsrar edeceðim. Eðer yeteri kadar ýsrar edersem, ki bu
ayný zamanda halimle dua dua yakardýðým anlamýna gelmektedir, kazanacaðým.
Sebat edeceðim ve kazanacaðým.
43
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
2.5- Mucize kaidesi (Nirengi 4)
Mucize kaidesini karakter haline getirmeye karar verenler; Türkiye'nin
hatta dünyanýn en iyi satýcýsý olma yolunda olduðunuzu bir kez daha
hatýrlayýnýz; en baþarýlý satýcýsý olarak önce kendi iç dünyanýza sonra
etrafýnýza sönmeyen ýþýklar saçmaya devam edeceksiniz. Bu kaideyi baþarmak için nefsinize, ruhunuza, bedeninize ve kalbinize iz býrakacak þekilde
şöyle hitap ediniz:
Mucize kaidesini de karakterim haline getireceðim; zira ben insan olarak yaratýlmýþ olma vasfýmla Allah'ýn en büyük mucizesiyim. Zamanýn
yaratýlýþýndan ve akmaya baþlamasýndan bu yana benim gibi bir kimse
doðmadý.
• Ruhumun, kalbimin, nefsimin, bedenimin (gözlerimin, kulaklarýmýn,
ellerimin, saçlarýmýn, aðzýmýn) bir baþka eþi yoktur.
• Ýþte bugün benim gibi bir kimse yok, bundan sonra da benim gibi yürüyen, konuþan ve týpký benim gibi düþünen bir kimse olmayacak.
• Bütün insanlar kardeþlerimdir. Ama ben herkesten farklýyým. Allah herkes gibi beni de eþsiz yaratmýþtýr.
Ben Allah'ýn en büyük mucizesiyim.
Yüce Yaratan beni insan olarak yarattý. Hayvanlarýn hayatlarýný devam ettirmeleri için onlara bahþedilen türden insiyaklar ve hayvani nitelikli ödüller
beni hiç bir zaman tatmin edemez. Ruhumda, kuþaktan kuþaða taþýnmýþ
bir meþale yanýyor. Sýcaklýðý beni daha iyi olmaya teþvik ve tasdik ediyor.
Evet! Daha da iyi olacaðým. Ýçimde yanan bu alevi körükleyecek ve dünyaya eþsizliðimi ilan edeceðim.
• Hiç kimse yazýmý taklit edemez.
• Hiç kimse fýrça darbelerimi tekrarlayamaz.
• Ve bunlar gibi gerçekten de hiç kimse benim gibi satamaz.
44
BÖLÜM
2 Gelişmiş Çalışan Mucize Kaidesi
• Bundan sonra bu farklýlýktan yararlanacaðým.
BAÞARACAÐIM! Farklýlýðýmý her yönden destekleyeceðim ve elbette bu
farklýlýk benim için servettir.
Ben Allah'ýn en büyük mucizesiyim.
Eþsizliðimi ilan edeceðim. Þimdiye kadar daha iyi olduklarýný zannettiðim,
baþkalarýný taklit etmeye çabaladým. Artýk bu boþ çabalarda bulunmayacaðým.
Tam tersine eþsizliðimi ilan edeceðim. Ve pazar yerinde onu satacaðým.
Artýk baþkalarýna benzerliklerim varsa onlarý saklayacaðým. Farklýlýklarýmý
ise meydana çýkaracaðým. Bu ilkeyi sattýðým mallarda da uygulayacaðým.
Bütün öteki satýcýlardan farklý olan ve bahþettiði bu farklýlýktan dolayý Rabbini hemen her zaman hamd ile sena eden bir satýcý olacaðým.
Baþaramayanlar heba oluyorlar. Ve benim farklý mallarým pazarda aranacak hale gelecek. Ben Allah'ýn yarattýðý eþsiz bir kimseyim. Ben nadirim
ve nadir bulunan bir varlýk gibi deðerliyim. Mesleðimde asýrlar ve nesiller
boyunca biriken ilmi semerelere bilgilere sahibim. O nedenle benden önce
gelen meslektaþlarýmýn bütün imparatorlarýndan ve alimlerinden hem
maddi, hem manevi olarak daha iyi donatýlmýþ bulunuyorum. Ama bunlarý iyi yönde kullanmazsam kalbim ve vücudum hatta nefsim ve ruhum
durgunlaþacak; becerilerim ve aklým da bunlara iþtirak edecek, sonunda
çürüyecek ve yok olacaktýr. Baþaramayanlar hep böyle heba oluyorlar.
Rabbimin lütf-u keremiyle bana baðýþladýðý muazzam bir potansiyele sahibim. Beynimin yalnýzca küçük bir bölümünü kullanýyorum. Kaslarýmýn
yalnýzca önemsiz bir kýsmýný geriyorum. Mucizeye yakýþýr bir þekilde
dünkü baþarýlarýmý yüzlerce kat artýrabilirim.
Ýþte bugünden baþlamak üzere bunu yapacaðým. Artýk hiç bir zaman
dünün baþarýlarýna takýlýp kalmayacaðým. Sözünü etmeye deðmeyecek
kadar küçük baþarýlarla övünmeye bundan böyle izin vermeyeceðim.
Sahip olduðumdan daha fazlasýna sahip olabilirim. Ve sahip olacaðým,
yaratýlmýþ eþsiz bir mucize isem doðumumdan sonra ve yaþadýðým sürece
45
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
de bu mucizelik devam etmelidir. Eþsiz bir mucizeye yaraþýr bir þekilde
geliþmeye, kemale ermeye devam edeceðim. Zira ben yaratýlýþ itibarýyle
Allah'ýn eþsiz bir mucizesiyim.
Bu dünyaya tesadüfen gelmedim. Muazzam bir gaye için buradayým. Bu
gaye bir kum tanesi kadar küçülmek deðil bir dað kadar büyümek; ve
bu büyümeyle birlikte Mevlâ'nýn rýzasýna ulaþabilmektir. Bundan böyle
bütün aþaðýlýk komplekslerimi söküp atacaðým. Bütün kuvvetimi büyük
daðlardan daha büyük bir dað meydana getirmeye ve bu rýzaya ulaþmaya
yönelteceðim. Potansiyelimi sonuna kadar kullanacaðým. Kendimi o kadar
zorlayacaðým ki potansiyelimin merhamet çýðlýklarý daðlarla yarýþacak.
Hiçbir yabani hayvan, hiçbir bitki, hiçbir rüzgar, hiçbir yaðmur, hiçbir
kaya, hiçbir göl, hiçbir varlýk benimle ayný geçmiþe sahip deðildir. Çünkü
ben sevgi ile yaratýldým.2 Ve bir amaç için dünyaya geldim. Eskiden bu
gerçeði dikkate almazdým. Ama bundan sonra bu özelliðim hayatýmý biçim2-Tin 4.
46
BÖLÜM
2 Gelişmiş Çalışan Mucize Kaidesi
lendirecek, yönlendirecek ve baþarýlý kýlacaktýr.
Belli ki ben Allah'ýn eþsiz bir mucizesiyim.
Bilgilerimi artýracaðým. Ýnsanlýk hakkýnda, kendim ve sattýðým bütün mallar hakkýnda ve elimdeki bu kaideler hakkýndaki bilgilerimi arttýracaðým.
Bunun sonucu olarak satýþlarým geometrik olarak büyüyecektir. Mallarýmý
satmak için aðzýmdan çýkan kelimeleri bir ayna karþýsýnda talim edeceðim.
Kelimelerimi iyileþtireceðim ve parlatacaðým.
Çünkü mesleðimi dayandýracaðým temellerden birisi de budur. Ve ben biliyorum ki bir çok kiþi sadece mükemmelce yapýlan bir satýþ görüþmesiyle
büyük zenginliðe ve baþarýya ulaþmýþtýr. Bunu unutmayacaðým. Üslûbumu, davranýþýmý ve nezaketimi sürekli iyileþtireceðim. Çünkü bunlar
müþterilerimi ve hatta herkesi cezbeden ikramlardýr.
Ben Allah'ýn eþsiz bir mucizesiysem, bunu herkese göstermeliyim.
Sahada iþlerime konsantre olacaðým. Gücümü mesleðime yönelik meydan
okumalara ve zamanýn meydan okumalarýna yoðunlaþtýracaðým. Sahadaki
davranýþlarým, eylemlerim onlardan baþka her þeyi unutmama yardým edecektir. Sahada iþlerime konsantre olacaðým. Sahanýn dýþý ile ilgili meseleler
evde kalacaktýr. Pazar yerindeyken sahanýn dýþýndakileri düþünmeyeceðim.
Yoksa bu zihnimi karartýr.
Evimdeyken de mesleðimi düþünmeyeceðim. Ayný þekilde pazar yerindeki
problemler pazar yerinde kalacaktýr. Aksini yaparsam bu da sevgimi azaltýr.
Yýllarýn kanununa ben de uyacaðým. Pazar yerinde aileme yer yoktur. Evimde de pazar yerine (saha) yer yoktur. Her ikisini de birbirinden ayýracaðým.
Ve böylelikle her ikisiyle de ayný ilgide olacaðým. Her ikisi ayrý olmalýdýr.
Yoksa mesleðim ölür. Ve bu asýrlar ve nesiller boyunca geliþtirilmiþ, denenmiþ ve doðruluðu kanýtlanmýþ bir kanundur. Bu kanuna aynen uyacaðým.
Mucizeye yakýþýr bir sezgi ile idrak ettiðim büyük bir sýr var ki, bütün meselelerim, cesaretsizliklerim ve ýzdýraplarým gerçekte tebdili kýyafet etmiþ imkanlardýr. Bundan sonra bana bahþedilmiþ bu imkanlarýmýn kuþandýðý kýyafete
47
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
aldanmayacaðým, aptallaþmayacaðým. Çünkü gözlerim açýldý. Bana görmem
için gözler, düþünmem için akýl verilmiþ. Artýk giysinin ötesine bakacak ve
kanmayacaðým. Ýmkanlarýmý, kapasitemi müspet yönde kullanacaðým.
Zira ben Allah'ýn eþsiz bir mucizesiyim.
Mesleðimde yenilmeyeceðim. Allah'ýn murat edip yarattýðý, güzelleþtirdiði,
takdir ettiði ve ihda ettiði bir fýtrat yenilgi bilmez. Allah öyle yaratmýþtýr.
Sonun da galip gelir. Öyleyse ben de öyle galip geleceðim. Her zaferimle
bir sonraki mücadelem daha da kolaylaþacak. Kazanacaðým, büyük bir
satýcý olacaðým. Çünkü ben Rabbimin eþsiz olarak yarattýðý bir kuluyum.
48
BÖLÜM
2 Gelişmiş Çalışan Son Gün Kaidesi
2.6- Son gün kaidesi (Nirengi 5)
Son gün kaidesini de karakter haline getirmeye karar verenler; Türkiye'nin
hatta dünyanýn en iyi satýcýsý olacaksýnýz; en baþarýlý, en iyi satýcý olduðunuz zaman önce kendi iç dünyanýza sonra etrafýnýza sönmeyen ýþýklar saçmaya devam edeceksiniz. Bu kaideyi baþarmak için nefsinize, ruhunuza,
bedeninize ve kalbinize iz býrakacak þekilde şöyle hitap ediniz:
Son gün kaidesini karakterim haline getireceðim. Bu günü hayatýmýn son
günüymüþ gibi yaþayacaðým. Bana baðýþlanan bu son günde, son gün olduðu için çok deðerli olan bu son günümde ne yapmalýyým?
Ýlk önce hayat iksirinin bir kaba doldurulmuþ ve emrime verilmiþ olduðunu idrak etmeliyim. Hayat iksirinin dolu olduðu kabý öyle sýký kapatmalýyým ki bir tek damlasý bile zayi olmasýn, kumlara akmasýn. Son günün
bir anýný bile dünün talihsizliklerine, yenilgilerine, ýzdýraplarýna yakýnmakla þikayet etmekle harcamamalýyým.
Dün artýk tarihe gömülmüþtür.
• Kum saatindeki kum tanecikleri yukarý doðru akamaz.
• Güneþ kýyamet günü hariç battýðý yerden doðamaz.
• Dünün sýkýntýlarýný ve acýlarýný hafifletemem.
• Dünün yaralarýný geri çaðýrýp iyileþtiremem.
• Dünkü halimden daha genç olamam. Aðýzdan çýkan arzu edilmeyen
sözleri, indirilen darbeleri, verilen acýlarý geri alamam.
• Elbette dün artýk tarihe gömülmüþtür. Ve bir daha dünü gereðinden fazla düþünmeyeceðim. Bu günü son günümmüþ gibi yaþayacaðým.
Yarýn henüz gelmedi. Dün nasýl ebediyen gömülmüþtür diye onu unutacaksam yarýný da henüz gelmediði için düþünmeyeceðim. Neden? Bu günü
geçmiþ veya gelecek zamana feda edeyim?
49
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
• Yarýnýn kum saatindeki kumlar bu günkülerden önce akabilir mi?
• Güneþ bu sabah iki kez doðacak mý?
• Bugünün yolunda yürürken yarýnýn iþlerine muktedir olabilir miyim?
• Yarýnýn kazanýlacak altýnlarý bugünün kasasýna koyulabilir mi?
• Yarýnýn çocuðu bugün doðabilir mi?
• Yarýnki ölüm gölgesiyle bu günün sevincini karartabilir mi?
• Hiçbir zaman tanýk olmadýðým olaylarý görebilir miyim?
• Hiçbir zaman gündeme bile belki gelemeyecek sorunlarla kendime eziyet edebilir miyim? Hayýr. Yarýn dün ile birlikte ebediyen gömülmüþtür.
Ve ben bir daha dünü ve yarýný düþünmeyeceðim.
Bu günü son günümmüþ gibi yaþayacaðým.
Önemli olan bu gündür. Bana bahþedilen her þey bu gündür. Ve bugünün þu saatleri þu anda benim için sonsuzdur. Ve benim hizmetime
verilmiþtir.
• Güneþin doðuþunu idam cezasý ertelenmiþ bir mahkum gibi sevinç çýðlýklarýyla selamlayacaðým.
• Kollarýmý paha biçilmez bir armaðan olan bu güne doðru uzatacaðým.
• Dün gün doðuþunu selamlayan ama artýk bugün hayatta olmayanlarý
hatýrlayýp armaðanýma þükredeceðim.
• Belki benden çok daha iyi olanlar ayrýldýlar. Bugün bana bahþedildi.
• Bu günümün kýymetini idrak edeceðim ve bugünü son günümmüþ gibi
yaþayacaðým.
Hayatýmýn son sayfasýný yok etmeyeceðim. Hayat - insan için bir imtihan
meydaný olmasý bir yana - bir zaman biriminden baþka bir þey deðildir.
Benim de yalnýzca bir tek hayatým var. Eðer bu günü boþa harcarsam
50
BÖLÜM
2 Gelişmiş Çalışan Son Gün Kaidesi
hayatýmýn son sayfasýný yok etmiþ olurum. Bu nedenle bu günün her anýný
telaþlanmadan sakince çok iyi deðerlendirmeliyim. Ve bu günün her anýný
baðrýma basýyorum. Çünkü bu günde geçecek ve bir daha geri gelmeyecek.
Karþýlýðýnda bütün varlýðýný vermeye hazýr olan yaþlý adam bir nefes satýn alabilir mi? Bu günün her anýna iki elimle sarýlýp sevgiyle okþayacaðým. Çünkü
deðerine paha biçilemez. Bu günü son günümmüþ gibi yaþayacaðým.
Zaman öldürme araçlarýndan kesinlikle sakýnacaðým. Hiçbir þeyi sürüncemede býrakmayacaðým. Sürüncemedeki iþlerimi eylemlerimle yok edip, bir
neticeye ulaþtýrmaya gayret edeceðim.
• Kuþkuyu inançlarýmýn altýna gömeceðim.
• Korkuyu kendime güven ile daðýtacaðým.
• Boþboðazlýklara kulak asmayacaðým.
• Ýþlemeyen çalýþmayan ellerle oyalanmayacaðým.
• Aylaklarýn bulunduðu yerlere gitmeyeceðim.
Artýk biliyorum ki bu son günümü boþa geçirecek her düþünce her eylem
benim ve sevdiklerimin yiyeceðini, giyeceðini ve sevgisini çöpe atmaktýr.
Veya çalmaktýr. Halbuki ben sevgi dolu bir insaným. Ve bugün sevgimi,
kendimi ve bir insan olarak yaratýlmamdaki güzelliði ispatlamak için son
günümdür.
Bu günü son günümmüþ gibi yaþayacaðým.
Bu günün görevlerini bu gün mutlaka yerine getireceðim.
• Bu gün henüz fýrsat varken çocuklarýmý okþayacaðým. Yarýn ben olmayabilirim veya onlar olmayabilirler.
• Bu gün ihtiyaç içindeki dostuma destek olacaðým. Yarýn yardýma çaðýracak durumda olmayabilir. Ya da ben sesini duyamayabilirim.
• Bu gün kendimi son günüme adayýp çalýþacaðým. Yarýn ne verecek bir
þeyim ne de alacak bir kimsem kalmayabilir.
51
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Bu günü son günümmüþ gibi karþýlayacaðým.
Eðer bu benim son günümse, benim arkamda býrakacaðým en önemli eserim olmalýdýr.
• Bugünü, hayatýmýn en iyi günü yapmalýyým.
• Bugün her dakikayý sonuna dek içeceðim. Tadýna bakacak ve bana verildiði için þükredeceðim.
• Her bir saatini sayacak, her dakikasýný deðerli bir þeyle dolduracaðým.
• Hiç çalýþmadýðým kadar çalýþacak, kaslarýmý baðýrtýncaya kadar yoracak
ve sonra devam edeceðim.
• Hiç satmadýðým kadar çok satacaðým.
• Hiç edinemediðim kadar kazancým olacak.
• Bugünün her dakikasý, dünün saatlerinden daha bereketli olacak.
• En son günüm en iyi günüm olmalý.
• Bu günü son günümmüþ gibi yaþayacaðým.
• Ve eðer son günüm deðilse bu günüm gibi baþka bir gün lütfedildiði için
diz çöküp þükredeceðim.
52
BÖLÜM
2 Gelişmiş Çalışan Gündem Kaidesi
2.7- Gündem kaidesi (Nirengi 6)
Gündem kaidesini de karakter haline getirmeye karar verenler; Türkiye'nin hatta dünyanýn en iyi satýcýsý olma yolculuðunuz devam ediyor. En
baþarýlý satýcýsý olarak önce kendi iç dünyanýza sonra etrafýnýza sönmeyen
ýþýklar saçmaya devam edeceksiniz.
Bu kaideyi baþarmak için nefsinize, ruhunuza, bedeninize ve kalbinize iz
býrakacak þekilde şöyle hitap ediniz:
Gündem kaidesini karakterim haline getireceðim. Bugün duygularýmýn
efendisi olacaðým, gündemi ben belirleyeceðim. Herkesin bir düþüncesi ve
bu düþüncesine baðlý olarak bir davranýþý, bu davranýþýna baðlý olarak da
bir gündemi olabilir. Bu gündemlerin görüþülmesi de uzun yýllar sürebilir. Sonuçlarý ise çoðu zaman baþkalarý lehinedir. Bu sebeple baþkalarýnýn
yaptýðý gündemi görüþme lüksüne sahip deðilim. Ancak bu altý nolu kaidede öðrendiðim bilgi ve prensiplere uygun olmak þartý ile, ve imanýma ve
Rabbimle kavi irtibatýma güvenerek gündemi ben belirleyeceðim.
Eðer hilkatte herkesçe gözlenebilen kaideler olarak sular yükselir, sular
çekilir; güneþ doðar, güneþ batar; kuþlar gelir, kuþlar gider; çiçekler açar,
çiçekler solar; yaz biter, soðuk basar; dolunaydan sonra, ay karanlýða
bürünür; tohum ekilir, hasat toplanýr; ise, kâinatýn gören gözlere bir kitap
gibi gösterdiðine göre, tabiat bazen çok güzel ve iyi bir halde bazen de aksi
bir haldedir. Benim de - bu eþsiz bir sanat eseri olan kâinatin bir parçasý
olmam itibarý ile - ruh halim gelgitler þeklinde, Esma-i Hüsnâ'nýn üzerimdeki tecellilerine göre yükselir ve alçalýr (kabz u bast)3. Kâinatý da beni de
Yaratan böyle takdir etmiþtir. Hilkatin kaidesi budur.
Her gün, bir gün öncekine nazaran farklý bir ruh haliyle uyanmam, hilkatin herkes tarafýndan çok iyi anlaþýlmamýþ önemli bir kaidesidir.
Dünkü sevinç bugünün üzüntüsüne yarýnýn sevincine bürünür. Ýçimde bir
çark sürekli üzüntüden sevince, mutluluktan hüzüne, övünmeden yerinmeye
3-M. Fethullah Gülen, Kalbin Zümrüt TepeleriI, Nil Yayınları.
53
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
doðru dönüp durur. Çiçekler gibi açmýþ bugünün sevinci solacak ve kedere dönüþecektir. Ama bugünün solmuþ çiçeði nasýl yarýn açacak tohumu
taþýyorsa, bugünün üzüntüsü de yarýn yükselecek sevinci öyle taþýmaktadýr.
Bunu hep hatýrlayacaðým. Bugün duygularýmýn efendisi olacak ve gündemi imanýma ve dualarýma dayanarak ben belirleyeceðim.
Duygulara hakim olmak elzemdir. Beni tek baþýna kaldýklarýnda çoðunlukla yanlýþa sevkedebilecek bu duygulara hakim olmam þart; ancak o zaman
günümü verimli hale getirebilirim.
Üzerimde hakim olan ve dýþýmda görünen havayý dualarýmla bizzat ben
talep ederim ve Rabbim de onu belirler. Eðer ruh halim uygun deðilse o
günüm baþarýsýz olacaktýr. Aðaçlarýn ve bitkilerin çiçeklenmesi genellikle
hava durumuna baðlýdýr. Benim ise havamý bende tecelli eden Esmâ ve
Sýfat-ý süphaniye belirler ve ben bunlarý içimde taþýrým. Çünkü ben ne bir
aðaç ne de bir bitkiyim.
Muhataplarýma kötümserlik bulaþtýrmayacaðým. Müþterilerime (muhataplarýma) kasvet, karanlýk ve kötümserlik verirsem onlar da kasvetle karanlýkla
ve kötümserlikle tepki gösterir ve satýn almazlar.
BÖLÜM
Bu sebeple muhataplarýma heves ve sevinçli heyecan götüreceðim. Eðer
müþterilerime (muhataplarýma) neþe, heves, aydýnlýk ve gülümseme
götürürsem. Onlar da neþe, heves, aydýnlýk ve gülümsemeyle davranýrlar.
Dualarým sonucu bana bahþedilen hava satýþlarýmýn mahsulünü üretir ve
sahamý (pazar yerini) altýn tarlasýna dönüþtürür.
Yüzyýllarýn sýrrýdýr ki ben zayýf bir kiþi olarak yaratýlmadým. Düþünceler davranýþlara hükmetmemelidir. Buna izin veren kiþi zayýftýr. Yanlýþ
düþünme hatasý iþlerimde yanlýþ davranýþlara sebep olmamalýdýr. Canýmý
diþime takacak ve buna izin vermeyeceðim.
Güçlü kiþinin kendisiyle bir muharebe stratejisi vardýr. Davranýþlar
düþünceleri denetlemelidir. Bunu saðlayan bir kimse güçlüdür. Ben de bu
deðerli sýrra göre her gün uyandýðým zaman üzüntü, kendime acýma ve
baþarýsýzlýk gibi menfi güçler tarafýndan alt edilmemek için þu muharebe
planýný uygulamaya koyacaðým:
• Caným sýkýlýyorsa þarký söyleyeceðim.
• Üzüntülüysem güleceðim.
• Hastaysam iki kat emek harcayacaðým.
• Korkuyorsam ileri atýlacaðým.
• Aþaðýlýk duygusuna kapýlmýþsam yeni kostümler giyeceðim.
• Kararsýzsam sesimi yükselteceðim.
• Kendimi yoksul hissediyorsam beni bekleyen zenginliði düþüneceðim.
• Kendimi yetersiz buluyorsam geçmiþ baþarýmý hatýrlayacaðým.
• Kendimi önemsiz görüyorsam hedeflerimi düþüneceðim.
• Bugün duygularýmýn efendisi olacak, ve gündemi vahyin, kalbimin ve
günün þartlarý ýþýðýnda ben belirleyeceðim.
Deliye her gün bayram denmesinde bir akýllýca hikmet var. Ruh hali her
55
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
zaman iyi olanlar yeteneksiz veya sýradan olanlardýr. Bir deli ancak her gün
bayrammýþ gibi devamlý bir sevinç halindedir. Hayat ancak akýllýlar için bir
imtihandýr, ve mücadele alanýdýr. Ben bu mücadeleden bana bahþedilen
yetenekleri de kullanarak galibiyetle çýkacaðým.
Bilinen tüm olumsuzluklarla savaþacaðým, sebebi ne olursa olsun.
Beni menfi ruh haline sürükleyecek ve parçalayacak güçlere karþý sürekli
savaþabileceðim günler de olacak. Evet umutsuzluk ve üzüntü gibilerini
fark etmek kolaydýr. Ve ben onlarý Cenab-ý Hakk'ýn bana lütfedecekleriyle
alt edeceðim.
Gülümseyerek yaklaþan olumsuzluklarda kontrolümü kaybetmeyeceðim.
Beni parçalayacak öyle güçler vardýr ki bana gülümseyerek ve dostane el
uzatarak yaklaþýrlar. Ama beni mahvedebilirler. Bunlara karþý da hiçbir
zaman kontrolümü kaybetmemeliyim.
• Kendime aþýrý güveniyorsam baþarýsýzlýklarýmý hatýrlayacaðým.
• Kendimden hoþnutsam rakiplerimi gözümün önüne getireceðim.
• Aþýrý yiyorsam geçmiþteki aç günlerimi düþüneceðim.
• Baþarýnýn tadýný çýkardýðým anlarda utanç anlarýmý hatýrlayacaðým.
• Kendimi çok güçlü hissediyorsam, aciz bir kul olduðumu hatýra getireceðim.
• Çok büyük servet kazanýrsam açlýk çeken insanlarý düþüneceðim.
• Gurura kapýlmýþsam ömrümün bir sonu olduðunu hatýrlayacaðým.
• Becerilerimin çok üstün olduðunu düþünüyorsam yýldýzlara bakacaðým.
• Bugün duygularýmýn efendisi olacaðým. Gündemi imanýma ve dualarýma istinaden ben belirleyeceðim.
Ruh halini denetlemenin sýrrýna muhataplarým vakýf olmayabilir. Bu bilgilerle muhatabým olan insanlarýn ruh hallerini anlayacak ve fark edeceðim.
56
BÖLÜM
Bugün gösterdikleri kýzgýnlýða ve sinirliliðe anlayýþ göstereceðim. Çünkü
onlar ruh halini denetleme sýrrýna vakýf olmayabilirler. Onlarýn oklarýna
ve aksi davranýþlarýna direnebilirim. Çünkü artýk biliyorum ki yarýn deðiþecekler ve onlara yaklaþmak bir sevinç kaynaðý olacaktýr.
Artýk bir insanlar hakkýnda peþin yargýlara kapýlýp, katý bir hüküm vermeyeceðim.Beni bugün nefretle karþýlayaný yarýn aramaktan geri durmayacaðým. Bir müþterim bugün belki bir kuruþ verip altýn bir arabayý almayabilir. Ama yarýn bir tahta parçasýna evini verebilir. Bu sýrrý öðrendim. Bu
sýr benim için bir servetin anahtarý gibidir.
Pozitif eylem içinde bulunduðum þartlar ne olursa olsun, hayat düsturum
olacak.Bundan böyle muhataplarýmýn ve kendimin ruh halindeki esrarengiz sýrrý tanýyacak ve tanýmlayacaðým. Þu andan itibaren içimde uyanacak her türlü kiþiliði denetlemeye hazýrým. Duygularýma pozitif eylem
aracýlýðýyla hükmetmeye çalýþacaðým. Ve duygularýma hükmettiðim zaman
kaderimin de hep mükemmele doðru þekillenmesi adýna Rabbime fiili
duada bulunmuþ olacaðým.
Bugün ben kaderime hükmeden Mevlâmýn esmâ ve sýfatlarýyla resonansa
geçiyorum. "Benim kaderim Türkiye'nin hatta dünyanýn en büyük satýcýsý
olmak olsun“niyazýna duruyorum. Ýrademin hakkýný vererek kalbimi ve
vicdanýmý nefsimin efendisi yapacaðým. Muhteþem yaratýldým, kulluðumu
da baþarýlarla muhteþemliðe ulaþtýracaðým.
57
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
2.8- Gülmek ve gülümsemek kaidesi (Nirengi 7)
Gülmek ve gülümsemek kaidesini de karakter haline getirmeye karar
verenler; Türkiye'nin hatta dünyanýn en iyi satýcýsý olma yolundasýnýz. En
baþarýlý satýcýsý olarak önce kendi iç dünyanýza sonra etrafýnýza sönmeyen
ýþýklar saçmaya devam edeceksiniz. Bu kaideyi baþarmak için nefsinize,
ruhunuza, bedeninize ve kalbinize iz býrakacak þekilde şöyle hitap ediniz:
Gülmek ve gülümsemek kaidesini karakterim haline getireceðim. Yaratýlan
canlýlardan yalnýz insan gülebilir. Ýnsan dýþýnda hiçbir canlý gülemez.
Yalnýz ben gülmekle ödüllendirilmiþ bulunuyorum. Bunu istediðim
zaman kullanabilirim. Yüce Yaratan'ýn verdiði bu ayrýcalýðý doðru zamanda
ve doðru yerde kullanacaðým.
Gülmek ve gülümsemek alýþkanlýðý edineceðim, ve dünyaya gülerek ve
gülümseyerek bakacaðým.
• Gülümseyeceðim anlayýþým artacak. Çünkü gönlüm huzurlu, zihnim de
açýk olacak.
• Hatta bazen kýkýrdayacaðým sorumluluklarým hafifleyecek. Çünkü
sevinç ve huzur ile beraber becerim de artacak.
Güleceðim, ve ömrüm uzayacak. Günümüzün bilgileri göstermektedir ki,
duyu organlarý ile intibalar hipotalamus denilen merkeze (beyin ile ense
arasýnda) ulaþmakta, buradan da hipofiz bezine emir giderek insan bünyesindeki bütün salgýlar (ifrazat) düzenlenmektedir.
Öyle ise intibalar müspet ve mutluluk verici olmalýdýr. Eðer intibalar
müspet, mutluluk ve sevinç uyarýcý nitelikte ise, ve bu hal devam ediyor
ise vücudun salgýlarý o derece mükemmel bir ahenk içinde düzenlenir ki,
bunun sonucu olarak insan, manen ve fizyolojik olarak geliþir ve geliþmeye devam eder. Aksi durumda stres ve kansere doðru bir gidiþat meydana
gelmektedir. Menfi durumun devam etmesi halinde ise vücudun salgýlarý
o kadar karýþýk bir þekilde düzenlenir ki, insan manevi olarak stresler için58
BÖLÜM
2 Gelişmiş Çalışan Gülmek ve Gülümsemek Kaidesi
de, fizyolojik olarak da sancýlar içinde çýrpýnarak kansere doðru giden bir
süreçle yüzyüze kalýr.
Denilebilir ki uzun ve saðlýklý yaþamanýn sýrrý kabaca budur. Bu sýr sayesinde bir çok eski alýþkanlýk ve hastalýklardan kurtulacaðým.
Hayata gülerek ve gülümseyerek bakacaðým.
Her þeyden önce kendime gülümseyeceðim. Hiçbir zaman nefsimin
tuzaðýna düþmeyeceðim. Çünkü kendisini bir takým konumlara yerleþtirerek çok ciddiye alan insan gerçekten gülünecek haldedir. Allah'ýn yarattýðý
en büyük mucize olmama raðmen yine de tercihlerime göre muamele
görmek üzere zaman rüzgarýna savrulmuþ deðil miyim? Beni bir hesaba
çekecek Zât olduðuna göre büyüklenmek niye?
Bugünkü endiþelerim istikbalde çok önemsiz olabilir. Gerçekten de ne olacaðýmý, nereye gideceðimi biliyor muyum? Bugün ile ilgili endiþelerim on
yýl sonra bana belki de pek akýlsýzca gelecektir. O halde günün önemsiz
olaylarýnýn beni periþan etmesine niçin izin vereyim. Bugün güneþ doðmadan önce yüzyýllardan beri akmakta olan zaman deryasýnda önemsiz
gibi gözükmeyen ne olabilir? Neler olabilir? O halde dünyaya güleceðim ve
bana verilen gülmek mükafatýný lehime kullanacaðým.
Aksi olaylara karþý "Bu da geçer“alýþkanlýðýný edineceðim. Tahammül edilemeyecek ya da gözlerimden yaþlar akýtacak kadar beni kýzdýran aksi olaylar
ve insanlar karþýsýnda nasýl gülebileceðimin sýrrý da þudur:
"Bu da geçer"
Bu söz asýrlar ve nesiller boyunca bize kadar gelmiþ atalarýmýzdan kalmýþ, esaslý bir deðerdir. Ne zaman keyfim kaçacak olsa derhal bu üç
kelimeyi hatýrlayacaðým. Güçlü bir alýþkanlýða dönüþmesi için “Bu da
geçer“sözünü her fýrsatta tekrarlayacaðým. "Bu da geçer“alýþkanlýðý benim
her türlü müþkül durumdan çýkmama vesile bir dua olacaktýr. "Bu da
geçer“alýþkanlýðý hayatýmý dengede tutacaktýr.
59
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Dünya fani her þey geçicidir. Dünyaya güleceðim çünkü dünyada olan her
þey gelip geçicidir4. Yüreðim daraldýðý zaman bunun da geçici olduðunu
düþünerek teselli olacaðým. Baþarý ile þiþtiðim zaman kendimi uyaracaðým:
"Bu da geçer". Yoksulluktan boðulduðum zaman kendimi teselli edeceðim:
"Bu da geçer". Zenginlik kazandýðým zaman kendime bunun da geçici
olduðunu söylemeliyim. Dünya fanidir. Piramitleri yapanlar nerede? Piramit taþlarý altýnda gömülü deðil mi? Ve bir gün piramitte kumun altýna
gömülmeyecek mi?
Mutluluk ekildiði gün hasat edilecek bir deðerdir. Mutlu olmak için hiçbir zaman özel bir gayret göstermeyeceðim. Zira buna gerek kalmayacak,
çünkü mutluluk her halime anýma yayýlacak. Bunun yerine
Gülmek ve gülümsemek kaidesi kedere zaman býrakmayacak kadar meþgul
olacaðým. Mutluluk kutu içinde saklanacak bir tohum deðildir. Yarýnlar
için biriktirilemez de. hasadý ekildiði gün yapýlmalýdýr.
buna ulaþmak içinse:
• Bugünün mutluluðunun tadýný bugün çýkaracaðým.
• Bugünü gülücüklerle resmedeceðim.
• Bu geceyi sevinç ve huzur veren naðmelerle çerçeveleyeceðim. gülücüklerimle her þey daha kolay cereyan edecektir.
• Baþarýsýzlýklarýma güleceðim ki yeni hayallerimin bulutlarýnda kaybolsunlar.
• Baþarýlarýma güleceðim ki gerçek deðerlerine büzülsünler.
• Kötülere güleceðim ki bana bulaþmadan yok olsunlar.
• İyiliklere güleceðim ki büyüyüp bollaþsýnlar.
• Gülücüklerim (muhataplarýma) da sirayet ettiði zaman zafer olacaktýr.
4-Rahman 26.
60
BÖLÜM
2 Gelişmiş Çalışan Gülmek ve Gülümsemek Kaidesi
• Ve ben bunu özellikle yapacaðým. Çünkü yüzünü asanlar mallarýmý
almayanlardýr.
Dünyaya güleceðim. Keder, düþ kýrýklýðý, piþmanlýk sebebiyle akan göz yaþlarý pazar yerinde (sahada) beþ para etmez. Ama her gülümseme bir altýnla
deðiþtirilebilir. Her gülümseme ile yürekten sarf edilen güzel bir söz kaleler
inþa eder.
Dünyaya güleceðim.
Baþkalarýna tepeden bakmayacaðým. Bu konuda haddini bilme konusunda bir çocuk gibi kalarak muhataplarýmý küçük görme illetine yakalanmayacaðým. Bilgi ve güç vehmine kapýlmayacaðým. Mütevazı olacaðým.
Gülebildiðim sürece yoksul olmam. Yüce Yaratan'ýn en büyük hediyelerinden biri olan bu vasfý har vurup harman savurmayacaðým; bana lütfedilen
bu hediyeyi de kullanarak yine bana lütuf edilen günlerimi gerçek baþarý
haline getirebilirim. Emeðimin meyvelerinden yalnýzca gülerek mutlulukla zevk alabilirim. Baþarýdan zevk almak için mutluluða sahip olmalýyým.
Tebessüm ve gülücükler buna hizmet eden emin ve serin gölgeli yollardýr.
61
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
2.9- Yüz misli kaidesi ( Nirengi 8 )
Yüz misli kaidesini de karakter haline getirmeye karar verenler; Türkiye'nin hatta dünyanýn en iyi satýcýsý olma yolundasýnýz. En baþarýlý satýcýsý
olarak önce kendi iç dünyanýza sonra etrafýnýza sönmeyen ýþýklar saçmaya
devam edeceksiniz. Bu kaideyi baþarmak için nefsinize, ruhunuza, bedeninize ve kalbinize iz býrakacak þekilde şöyle hitap ediniz:
Yüz misli kaidesini karakterim haline getireceðim. Bugün deðerimi izn-i Ýlâhi
ile yüze katlayacaðým. Ýnsan dehasý ile dut yapraðý ipek olur. Ýnsan dehasý ile
killi toprak kalelere dönüþür. Ýnsan dehasý ile bir avuç yapak krallara giysi
olur. Yaprak, kil, yapak insan eliyle yüz kat bin kat deðer kazanabiliyor. Ayný
þey niçin benim için geçerli olmasýn, benim elim ile benim adýmý taþýyan
toprak da kalelere dönüþecek. Bugün deðerimi yüze katlayacaðým.
Bir buðday tanesi, çuvala konulduktan sonra kendisini üç gelecek beklemektedir.
• Hayvana yedirilmek üzere ahýra boþaltýlabilir.
• Ya da ekmek yapýlmak üzere deðirmende öðütülebilir.
• Ya da altýn baþaðýnýn bir tanesinden binlerce üremesi için topraða ekilebilir.
Ben tercihimi yapabilirim. Ben de kendisini üç gelecek bekleyen bir buðday tanesi gibiyim. Ancak bir farkla ki buðday tanesi seçim yapamaz, ben
ise irademin hakkýný vererek tercihimi yapabilirim.
• Hayatýmý bir hayvana yem etmeyeceðim.
• Baþkalarý tarafýndan parçalanýp yenilmek üzere baþarýsýzlýk ve ümitsizlik
taþlarý arasýnda öðütülmeyeceðim.
Bugün deðerimi yüze katlayacaðým.
Ben baþak vermek için beklemek zorunda deðilim.
Büyümesi ve çoðalmasý için buðdayýn topraðýn karanlýklarýna ekilmesi
gerekir. Baþarýsýzlýklarým, ümitsizliklerim, cahilliðim ve becerisizliklerim,
olgunlaþmak için ekildiðim topraðýn karanlýklarýdýr. Nasýl ki buðday tanesi
yaðmurla, güneþle, ýlýk rüzgarlarla beslenir, filiz sürüp serpilirse, vücudumu
62
BÖLÜM
2 Gelişmiş Çalışan Yüz Misli Kaidesi
ve aklýmý, düþlerimi gerçekleþtirmek için öyle beslemeliyim. Buðday tanesi
baþak vermek için iklimi, suyu beklemek zorundadýr. Ben ise Rabbimin
hususi takdiri müstesna beklemek zorunda deðilim, çünkü kendi yazgýmý
seçme gücüne tercih hakkýna sahibim.
Hedeflerimi hiçbir zaman çok yüksek görmeyeceðim. Peki bunu nasýl
yapabilirim? Ýlk önce günlük, haftalýk, yýllýk ve hayatýmýn tamamýna yönelik hedefler koyacaðým. Nasýl ki buðday tanesinin kabuðunu çatlatýp filiz
vermesi için yaðmur yaðmasý gerekiyorsa, hayatýmýn önüne, billurlaþmasý
için öyle hedefler koymalýyým. Hedefler koyarken, geçmiþteki en iyi icraatýmý dikkate alacak ve bunu yüzle çarpacaðým. Gelecekteki yaþantýmýn
kuralý bu olacaktýr. Hedeflerimi hiçbir zaman çok yüksek görmeyeceðim.
Mýzraðýmý aya doðrultup yalnýzca bir kartala saplamak, onu kartala doðrultup yalnýzca kayaya çarpmaktan daha iyi deðil midir?
Tökezlersem doðrulacaðým. Hedeflerimin yüksekliði, tam isabet saðlayýncaya kadar sýk sýk tökezlesem bile, beni korkutmamalýdýr. Tökezlersem doðrulacaðým, düþmelerim beni endiþelendirmeyecektir, çünkü tam isabet
saðlamak için herkes tökezlemek durumundadýr.
Yalnýzca bir solucan tökezlememe özgürlüðüne sahiptir. Ben, solucan deðilim. Ben, soðan bitkisi deðilim. Ben, koyun deðilim. Ben, insaným. Baþkalarý, killeriyle bir kulübe yapadursunlar. Ben, Allah'ýn inayetiyle bir kale
inþa edeceðim.
Önemli olan kendi yaptýklarýmý aþmamdýr. Güneþ nasýl buðday taneciðinin fide vermesi için topraðý ýsýtýrsa, bu kaidelerdeki sözler de benim
hayatýmý öyle ýsýtacak ve düþlerimi gerçek kýlacaktýr. Bugün, dün yaptýðým
her eylemi aþacaðým. Bugünün daðýna gücümün yettiði kadar týrmanacaðým, yarýn ise bugünkünden daha da yükseklere varacaðým, öbür gün ise
yarýndan da yükseklere. Baþkalarýnýn yaptýklarýný geçmek önemli deðildir,
63
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
önemli olan kendi yaptýklarýmý aþmamdýr.
Sözlerim hedeflerimi açýklayacaktýr. Ilýk rüzgar nasýl buðday tanesinin
olgunlaþmasýna yön verirse, rüzgarlar da benim sesimi baþkalarýna taþýyacak ve sözlerim hedeflerimi açýklayacaktýr. Önümdeki Model bellidir. Kendi Peygamberim gibi olacaðým; söylediklerimi hoþ görmeseler hatta alay
etseler bile, herkes planlarýmý, düþlerimi bilecek ve böylece söylediklerim
tamamlanmýþ eylemlere dönüþünceye kadar devam edecek. Bu suretle kaçmak için hiçbir mazeretim de olmayacak.
Gerçekleþen hedefleri anýnda yükselteceðim. Çok geri hedefler koymak gibi
bir suç iþlemeyeceðim. Hedefimi baþarýsýzlýða izin vermeden yerine getireceðim. Elimi her zaman eriþebileceðim yerin daha yükseðine uzatacaðým.
Pazardaki performansýmla hiçbir zaman memnun olmayacaðým. Her
zaman hedeflerimi, gerçekleþir gerçekleþmez yükselteceðim. Her zaman bir
sonraki saatin þu andakinden daha iyi olmasý için çabalayacaðým.
Her zaman hedeflerimi dünyaya açýklayacaðým. Ancak baþarýlarýmý hiçbir
zaman ilan etmeyeceðim. Býrakayým bir övme mutlaka olacaksa insanlar
beni övsün ve ben de bu övgüyü tevazuyla ve rahatsýz olmakla karþýlama
bilgeliðine sahip olayým.
Yeryüzündeki bütün kentleri doyurursunuz. Bir buðday tanesi yüzle
çarpýldýðýnda yüz adet baþak üretir. Bunu on kez yüzle çarparsanýz,
yeryüzündeki bütün kentleri doyurursunuz. Bir buðday tanesinden daha
üstün yaratýlmýþ deðil miyim? Bugün deðerimi yüze katlayacaðým. Bunu
yapacak, sonra yine deðerimi yüze katlayacaðým, tekrar tekrar. Aldýðým
mesafe karþýsýnda, bu kaidelerdeki sözlerin bende yarattýðý gibi, þaþkýnlýk
ve hayranlýk duyulacak.
64
BÖLÜM
2 Gelişmiş Çalışan Yüz Misli Kaidesi
65
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
2.10- Hareket kaidesi (Nirengi 9)
"Hareket kaidesi"ni de karakter haline getirmeye karar verenler; Türkiye'nin hatta dünyanýn en iyi satýcýsý olma yolundasýnýz. En baþarýlý satýcýsý
devam edeceksiniz. Bu kaideyi baþarmak için nefsinize, ruhunuza, bedeninize ve gönlünüze iz býrakacak þekilde şöyle hitap ediniz:
Hareket kaidesini karakterim haline getireceðim. Harekete geçmediði sürece ve hareketle tamamlanmadýðý sürece, hayallerim deðersiz, planlarým
yanýltýcý. Hedeflerim imkansýzdýr. Eylem ile tamamlanmadýkça, bunlarýn
hiç birinin deðeri yoktur.
Þimdi harekete geçeceðim.
2.10.1- Hareket olmadýðý sürece baþarý ihtimali de olmaz.
• Hareket olmadýðý sürece ne kadar ayrýntýlý ve büyük ölçekli olursa olsun,
sahibini bir milim öteye götürmüþ bir harita hiçbir zaman olmamýþtýr,
ne kadar güzel çizilse bile.
• Hareket ve uygulama olmadýkça ne kadar adil olursa olsun suç iþlenmesini önleyebilmiþ bir kanun hiçbir zaman olmamýþtýr ne kadar güzel
yazýlsa bile.
• Ýstenildiði gibi uygulanmadýðý ve harekete geçilmediði sürece bir kuruþ
para getirmiþ ya da tek bir övgüye mazhar olmuþ bir kaide hiçbir zaman
olmamýþtýr, ne kadar açýk ve güzel yazýlsa bile. Elimde tutuðum kaideler
için de durum aynýdýr.
Aðýrdan almamýn kaynaðý korkudur. Bu sýrrý keþfettim. Beni geride tutan
korkuyu elimde tutuðum bu kaidelerde yazýlý mesleðimle ilgili bilgi ve
prensiplerle yeneceðim.
• Artýk ben bütün cesur yüreklilerin derinliklerinde nakþ edilmiþ olan bu
sýrrý keþfettim.
66
BÖLÜM
2 Gelişmiş Çalışan Hareket Kaidesi
• Artýk biliyorum ki bilgilerim tamamlandý. Korkuyu yenmek için tereddüt
etmeden davranacaðým. O zaman kalp çarpýntýlarým geçecek.
• Artýk biliyorum ki terör aslan görünüþlü korkuyu sakin bir karýncaya
dönüþtürmenin yolu bilgi ve eylemdir.
Hareketlilikte ateþ böceði gibi olacaðým. Ateþ böceði yalnýzca kanat
çýrptýðý hareket ettiði zaman ýþýk saçabilmektedir. Bunu hiçbir zaman
unutmayacaðým. Bir ateþ böceði olacaðým. Alevim gün ýþýðýnda bile
güneþe raðmen parlayacaktýr. Varsýn baþkalarý kanatlarý ile övünüp
duran ama hayatýnýn devamý için bir çiçeðin sadakasýna baðlý olan kelebekler gibi olsunlar. Ben ateþ böceði gibi olacaðým ve ýþýðým dünyayý
aydýnlatacak.
Baþarýlý olamasam da davranacaðým. Þimdi harekete geçeceðim. Bugünün
görevlerini ihmal edip yarýna býrakmayacaðým. Eylemlerim mutluluk ve
baþarý getirmeseler bile derhal davranacaðým. Çünkü, harekete geçerek
baþarýsýzlýða uðramak, davranmayýp oyalanmaktan daha iyidir. Mutluluk
hareketlerime karþýlýk toplanan meyvelerdir. Ancak hareket olmadýðý sürece dallarda asýlý bütün meyveler çürür.
Hareket etmek tabii bir insiyaka dönüþecek. Bundan sonra bu sözleri
sürekli tekrarlayacaðým. Bu sözler benim için nefes almak gibi tabii bir
faaliyet haline gelecek.
• Sonra onlarý izleyen hareketler ve eylemlerde göz açýp kapama gibi bir
iç güdüye dönüþecek.
• Bu sözlerle aklýmý ve düþüncelerimi baþarýya ulaþmak için gerekli ve
uygun olan her eylemi yapacak duruma getirebilirim.
• Ve bu sözlerle aklýmý baþarýsýzlýktan uzak tutmak için her görevi yapacak
hale getirebilirim.
67
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Baþarýsýzlýk tereddüt halinde bocalarken ben baþaracaðým. Baþarýsýzlýk bir
saat daha uyurken yataðýmdan kalkacak harekete geçeceðim. Pazar yerine
geldiðimde bu sözleri yine tekrarlayacaðým. Baþarýsýzlýk reddedilme ihtimalini düþünüp taþýnýrken hemen ilk müþterime yöneleceðim.Kapalý bir kapý
gördüðümde bu sözleri tekrarlayacaðým. Baþarýsýzlýk dýþarýlarda korku ve
ürperti ile beklerken kapýyý çalacaðým.
Þeytana asla ve asla uymayacaðým. Günah beni çaðýrýrken Rabbime
sýðýnma ifadelerini tekrarlayacaðým. Ve kendimi þeytana uymaktan kurtaracaðým. Vazgeçip ertesi günü beklemeye meyilli olduðum zaman bu sözleri
yine tekrarlayacaðým. Ve hemen yeni bir satýþ gerçekleþtireceðim.
Eylemlerimi katlayarak deðerimi çoðaltacaðým. Pazar yerimdeki deðerimi
yalnýzca eylemlerim belirler. Baþarýsýzlýðýn yürümekten korktuðu yerlerde
yürüyeceðim. Baþarýsýzlýk dinlendiði zaman çalýþacaðým. Baþarýsýzlýk susacak, ben konuþacaðým. Baþarýsýzlýk bir kiþiye hitap etmek için planlar yaparken ben mallarýmý satýn alabilecek on kiþiye hitap edeceðim. Baþarýsýzlýk
çok geç demeden önce ben yaptým diyeceðim.
Yarýný beklemeyeceðim. Bana bahþedilen her þey þu andýr. Yarýnlar ise tembellerin emeðine tahsis edilmiþtir. Yarýn kötüler belki iyiye dönüþebilirler. Ben kötü
deðilim ki yarýný bekleyeyim. Yarýn zayýflarýn güçlenebildiði zamandýr. Ben
zayýf deðilim ki yarýný bekleyeyim. Yarýn baþarýsýzlýðýn kazandýðý gündür.
Ben baþarýsýz deðilim ki yarýný bekleyeyim. Þimdi harekete geçeceðim.
68
BÖLÜM
2 Gelişmiş Çalışan Hareket Kaidesi
2.10.2- Emredeceðim ve kendi emirlerime uyacaðým.
Aslan acýktýðý zaman avýný yakalar ve yer. Kartal yücelerde susadýðý zaman
suya iner içer. Harekete geçmezler ise her ikisi de yok olup gider. Ben ise
baþarýya açým. Mutluluða ve huzura da susamýþ durumdayým. Ben de harekete geçmez isem baþarýsýz, mutsuz, huzursuz ve sefalet dolu uykusuz gecelerde yok olup giderim. Nefsime iyiliði, hayrý ve baþarýyý emredeceðim ve
kendi emirlerime uyacaðým. Þimdi harekete geçeceðim. Baþarý beklemez.
Eðer erteler isem baþkasýna gider. Ve onu ebediyen kaybederim.
Þimdi zamaný, þimdi yeri ve iþte þimdi harekete geçeceðim.
69
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
2.11- Dua kaidesi (Nirengi 10)
Dua kaidesini de karakter haline getirmeye karar verenler; Türkiye'nin hatta dünyanýn en iyi satýcýsý olma cehdiniz devam ediyor. En baþarýlý satýcýsý
devam edeceksiniz.Bu kaideyi baþarmak için nefsinize, ruhunuza, bedeninize ve kalbinize iz býrakacak þekilde şöyle hitap ediniz:
Dua kaidesini karakterim haline getireceðim. Büyük bir felaket veya büyük
bir üzüntü anýnda herkes Allah'a sýðýnýr. Çünkü insanýn hilkatinde iman
ve inanma ayrýcalýðý vardýr. Büyük bir tehlike karþýsýnda normal idraki
aþan her hangi bir muamma karþýsýnda onun adýný haykýrmayan var
mýdýr? Tehlikeye maruz kalan bütün canlýlarýn aðzýndan fýþkýran bu derin
baðlýlýk ve aidiyet nereden geliyor?
Bütün yaratýlanlara yardýma çaðýrmak insiyaký bahþedilmiþtir. Elinizi baþkalarýnýn gözleri önünde hýzla hareket ettirin, kirpiklerini kýrpýþtýrýr. Birisinin dizine hafifçe vurun, bacaðý havaya fýrlar. Korkunç bir olayla karþýlaþan
kiþi ayný derin etki ile haykýrýr.
Allah'ým! yaratýlýþýn bu büyük sýrrýný kavrayabilmem için her þey bana
iþaret ediyor. Ýnsan dahil bütün yaratýklar yardýma çaðýrma insiyakýyle
donatýlmýþlardýr. Bu tabii hal ayný zamanda Yüce Yaratan'ýn bir armaðanýdýr. Buna niçin sahibiz? Haykýrýþlarýmýz bir çeþit dua deðil midir?
Hilkat kanunlarýnýn iþlediði bu dünyada; kuzunun, kuþun, yaratýlanlarýn
ve insanýn yardýma çaðýrmak insiyakýna sahip olmasý tesadüfen ya da tabiatýn eliyle olmuþ deðildir.
Bu yardýma çaðýrma aslýnda Rabbe yönelen dualardýr. Bu halin dualarý
duyacak ve cevap verecek ilahi bir gücün bulunmasýný gerektireceði açýktýr.
Ve akýl almaz bir durum deðildir. Bir tehlikeye maruz kaldýðým zamanlarda
70
BÖLÜM
2 Gelişmiş Çalışan Dua Kaidesi
zuhur eden ve hilkatte verilen bu armaðaný bu defa her an kullanacaðým.
Dualarým yalnýzca bana yol gösterilmesi için olacak.
2.11.1- Bundan böyle dua edeceðim, dualarýmda
• Hiçbir zaman yiyecek getirmesi için bir hizmetkara seslenir gibi seslenmeyeceðim;
• Hiçbir zaman bir resepsiyondan oda verilmesini ister gibi istemeyeceðim;
• Hiçbir zaman para, saðlýk, zafer, þöhret, baþarý ya da mutluluðun getirilip önüme konulmasýný istemeyeceðim.
• Yalnýz ve yalnýzca bunlara sahip olabilmem için bana yol gösterilmesi
yakarýþýyla dua edeceðim.
"Her þeyi Yaratan Rabbim, bana yardým et", diyerek bana yol göstermesi için
dua edeceðim. Ve o zaman dualarým hep kabul edilecek. Her þeyi Yaratan
71
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
bana yardým et, zira bugün çýplak ve yapayalnýz, dünyaya çýkýyorum ve
senin bana yol gösteren elin olmaksýzýn baþarýya ve mutluluða giden yoldan uzaklaþmam kuvvetle muhtemeldir.
Alçak gönüllü kalmam için yardým et. Ne para, ne giysiler ve hatta ne de
þan, þöhret talep ediyorum; onlarýn yerine bana baþarmak için uygun yetenekler kazanmam ve bunlarý kullanmam için yol göster. Allah'ým bana yol
göster. Bu aciz satýcýya yardým et. Allah'ým bana yol göster.
"Yeni hayat kaidesi"ni kullanarak baþarmamý nasip eyle. Ýyi alýþkanlýklarla
beni öyle yýka ki kötüleri boðulsun gitsin. Ýyi alýþkanlýklarla baþarmamý
nasip eyle. "Yeni hayat kaidesi“nin karakterim haline gelmesini nasip ettin.
Bu karakterimin ýþýðýnda baþarýlý olmam için bana yol göster.
"Sevgi kaidesi"ni kullanarak baþarmamý nasip eyle. Kasemi sevgi ile doldur
ki yabancýlarý dost haline dönüþtürebileyim. "Sevgi kaidesi“nin karakterim
haline gelmesini nasip ettin. Bu karakterimin de ýþýðýnda baþarýlý olmam
için bana yol göster.
"Sebat kaidesi"ni kullanarak baþarmamý nasip eyle. Tekrar tekrar deneme
alýþkanlýðý ile beni disiplinli kýl, gücümü artýracak sabýr ver. "Sebat kaidesi“nin karakterim haline gelmesini nasip ettin. Bu karakterimin de ýþýðýnda
baþarýlý olmam için bana yol göster.
"Mucize kaidesi"ni kullanarak baþarmamý nasip eyle. Sýnýrsýz bir potansiyelle yarattýðýn bu kuluna öyle yardým et ki; mucizeye yakýþýr bir þekilde
baþarýlarýmý yüzlerce kat artýrabileyim. "Mucize kaidesi“ni karakterim haline
getirdin. Bu karakterimin de ýþýðýnda baþarýlý olmam için bana yol göster.
"Son gün kaidesi"ni kullanarak baþarmamý nasip eyle. Hedeflerime ulaþmaya yetecek kadar ruhsat ihsan eyle. Bugünü son günümmüþ gibi yaþamama
yardým et. "Son gün“kaidesinin karakterim haline gelmesini nasip ettin.
Bu karakterimin de ýþýðýnda baþarýlý olmam için bana yol göster.
"Gündem kaidesi"ni kullanarak baþarmamý nasip eyle. Üzerimdeki havayý
72
F e r d i
G e l i ş m e
v e
S a t ı ş
D u a
K a i d e s i
müabarek esmânla güzelleþtir; cazip kýl. Muhataplarýma kötümserlik
deðil heves ve iyimserlik götürmemi nasip eyle. "Gündem kaidesi“ni de
alýþkanlýðým, karakterim haline gelmesini nasip ettin. Bu karakterimin de
ýþýðýnda baþarýlý olmam için bana yol göster.
"Gülmek kaidesi"ni kullanarak baþarmak nasip eyle.
Bu fani dünyada gülümsemelerle ve yürekten söyleyeceðim sözlerle kaleler
inþa etmemi nasip eyle. "Gülmek kaidesi“nin de karakterim haline gelmesini nasip ettin. Bu karakterimin de ýþýðýnda baþarýlý olmam için bana yol
göster.
"Yüz misli kaidesi"ni kullanarak baþarmamý nasip eyle. Deðerimi yüze katlamamý, hedeflerimi gerçekleþir gerçekleþmez yüksek tutmamý nasip eyle.
"Yüz misli alýþkanlýðý“nýn da karakterim haline gelmesini nasip ettin. Bu
karakterimin de ýþýðýnda baþarýlý olmam için bana yol göster.
73
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
"Hareket kaidesi"ni kullanarak baþarmamý nasip eyle. Aslana ve kartala
diþleri ve pençeleri ile nasýl avlanýp kazanacaklarýný öðrettin. Bana sözlerle
nasýl avlayacaðýmý ve sevgi ile nasýl kazanacaðýmý öðret ve hareket etmemi
nasip et ki ben insanlarýn arasýnda bir aslan ve pazar yerinde bir kartal olabileyim. "Hareket kaidesi“nin de karakterim haline gelmesini nasip ettin.
Bu karakterimin de ýþýðýnda baþarýlý olmam için bana yol göster.
"Dua kaidesi"ni kullanarak baþarmamý nasip eyle. Yarabbi dua etme
alýþkanlýðýmýn da karakterim haline gelmesini nasip ettin. Bu karakterimin
de ýþýðýnda baþarýlý olmam için bana yol göster.
Ey dualarý kabul buyuran! Hamdolsun ferdi geliþmemi saðlayan bu on
kaideyi karakterim haline getirmemi nasip ettin ve baþarýlarýmýn yükselerek
devam etmesini de bu karakterler içinde ve ýþýðýnda sapmadan ve sarsýlmadan baþarýlarla iþlerime devam etmemi nasip eyle.
Bu dünyadaki ve ahrette ki bütün iþlerimizi lehimize halas eyle. Amin.
2.11.2- Ferdi geliþmenin tamamlanmasý ve devamlýlýðý için son
öneriler
• Ferdi geliþmenin karakter olarak devam etmesi bu kaidelerin tekrarý ile
mümkündür. Her sanatçýnýn repertuarýný canlý tutmak için devamlý tekrar etmek durumunda olduðu gibi.
• Ýkinci bölümü her ay en az bir defa okumazsanýz geliþme kaydettiðiniz
güzel karakterleri unutma sorunu yaþarsýnýz.
• Önce sen kendini takdir etmelisin.
• Kendine güven, Allah'ýn en büyük mucizesi olduðunu, bu mucizenin
neler baþarabileceðini sen de göreceksin. Allah yolunu açýk etsin.
74
F e r d i
G e l i ş m e
75
v e
S a t ı ş
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
<<
Gelişmiş Müteşebbis >>
Plan-Proje-Müteşebbis
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
<<
Gelişmiş Müteşebbis>>
Plan - Proje - Müteþebbis
3.1- Plan - Proje - Müteþebbis
Ferdi geliþmeyi baþaran insan kaderinin güzelliklerini yaþamaya namzet
insandýr. PROJE tasarlanan ilk þekil, PLAN yapýlacak bina, makine, tesislere ait kaðýt üzerindeki çizgiler, BÜTÇE ise yaþanacak yýla ait bilanço
olarak açýklanýrsa; müþterek olan noktalarý bu kavramlarýn henüz hayata
geçirilmemiþ olmalarý, yani muhayyel olmalarýdýr.
Herkesin bir hayali vardýr. Bu hayaller bazen bir plan, bazen bir projedir.
Çocuðun hayali çabuk büyümektir. Bu onun farkýna varmadýðý projesidir.
Talebenin hayali okulundan mezun olmaktýr. Her sene sýnýfýný geçerek
projesinin bir safhasýný yaþamaktadýr. Bir meslek veya sanat sahibinin
hayali insanlýðýn bir ihtiyacýna cevap verebilecek veya hayatý kolaylaþtýrabilecek veya sanatý yüceltecek bir yenilik yapmaktýr. Bunun için yeni bir keþif
peþine düþer. Bu da onun fýtrat ve eðitiminden kaynaklanan projesidir. Ýþ
adamýnýn hayali herhangi bir üretim için tesis kurmak veya sahip olduðu
müesseseler harmonisini kurmaktýr. Bu da onun bilinçli ve þuurlu olarak
baþlayan ve geliþen projesidir.
Mühim olan projenin þuurlu ve bilinçli olarak baþlamasýdýr. Zamana,
ferdi geliþmeye, müktesebata, konjonktüre, talep hacmine ve daha bir çok
sebeplere baðlý olarak, veya bazen kendiliðinden veya rasgele de ortaya
çýksa herkesin bir projesinin bir hayalinin olduðu görülmektedir. Mühim
olan bu projenin þuurlu ve bilinçli olarak baþlatýlmasýdýr.
Ýyi tohumdan iyi meyveler meydana gelir. Düþüncelerimiz kendi öz
varlýðýmýza ekilen tohumlardýr. Öz varlýðýmýz ise yetiþme ve tahsil sürecin79
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
de kazandýðýmýz ilim ve bilgilerle hazýrlanmýþ tarla gibidir. Topraðýn iyi
hazýrlanmasý zorunludur. Topraðýn iyi hazýrlanmasý ve iyi olmasý kafi deðildir. Tohumun da iyi olmasý þarttýr. Arzu edilen ve güzel olan bu durumda
tohumun goncalarý iyi hareketler, meyveleri de baþarý ve mutluluklardýr.
Bunlarýn aksi halleri de geçerlidir. Tarla kötü ise tohum neye yarar? Zayi
olur. Tarla iyi tohum kötü ise; iki felaket bir arada görülür.Birinci felaket
tarla zayi olur. Ýkinci felaket sonuç iki defa hezimet olur: Kötü tohumun
tomurcuklarý kötü davranýþlar meyveleri de keder ve baþarýsýzlýklardýr.
Plan kaðýt üzerindeki çizgilerdir. Ancak kaðýt üzerindeki çizgiler olan plan,
"iþletmenin planý", "iþ adamýnýn planý", "müessesenin planý", "devletin
planý“gibi deyimlerde mana deðiþtirerek anlamca geniþlemekte ve muayyen bir zamaný da ihtiva ederek muhtelif projeleri ifade etmektedir.
Bir projenin hayata geçmesi için gerekli olan fizibilite çalýþmalarý, piyasa
araþtýrmalarý, know- howlar ve kontrolleri, teknik araþtýrmalar, müteþebbisler, finans kaynaklarý, enerji, iþçilik, nakliye ve yer seçimi, teknoloji seçimi,
bina, enerji, çevre planlarý,teknolojik detay planlarý, makine planlarý, tatbikat planlarý vs. den bahsetmeyeceðiz. Bunlar yapýlmasý zorunlu olan ve
yaygýn olarak bilinen þeylerdir.
Baþarýlý ve mutlu bir iþ adamý (müteþebbis) olmak istiyorsanýz:
• Önce ferdi geliþmeyi temin eden ve bu kitapta verilen 10 nirengiyi istenildiði gibi öðrenip tatbik etmelisiniz.
• Sonra bu bölümde verilecek olan ferdi geliþmesini tamamlayan müteþebbisin kullanacaðý 11 anahtarý da tarif edildiði gibi (3.2.1) çok iyi idrak
edip uygulamalýsýnýz .
• Daha sonra da ilerde verilen sizi yýldýzlara kadar yükseltecek dokuz
nirengiyi de idrak ederek, tavizsiz uygulamalýsýnýz.
80
BÖLÜM
3 Gelişmiş Müteşebbis Plan-Proje- Müteşebbis
• Baþarýlý bir müteþebbis olmak için aþaðýda size verilen 11 anahtarý kazanmak ve kullanmak sizin için çok mutlu bir çalýþma olacaktýr.
Müteþebbis olarak baþarýlarýnýz boyunca kullanacaðýnýz 11 anahtara ve
mutluluklara sahip olacaksýnýz. Bu 11 anahtarý baþarmak için her anahtar
üzerinde samimi olarak gayretle çalýþýn. Yani her anahtarý baþarmak için
serbestçe karar verin. Her anahtarý baþarmak için yazýlý çalýþýn. Her anahtarý baþarmak için aþikar olun.
Gönlünüze, nefsinize, ruhunuza ve bedeninize karþý aþaðýdaki gibi ve iz
býrakacak þekilde hitap ediniz, yolunuz açýk olsun.
81
3.2- Baþarýlý müteþebbis olabilmek için 11 anahtar
Ferdi geliþmemi baþarý ile tamamladým. Müteþebbis olma yeteneklerinin
bir çoðuna sahip oldum. Menfi takýntýlardan kurtuldum. Bundan sonra
tercihimi müspet yolda kullandým; sebat ederek, müteþebbis olmaya karar
verdim; aþaðýdaki ferdi geliþmesini tamamlayan müteþebbisin kullanacaðý
11 anahtarý da karakterimin bir parçasý haline getireceðim.
3.2.1- Serbestçe karar verdim, aþikar olacaðým, yazýlý çalýþacaðým.
(Anahtar 1)
Serbestçe karar vereceðim. Baþarýlý iþ adamý olabilmek için karar verdim.
Bu kararýmda kimsenin etkisi olmadan bizzat kendi gönlüm, rýzam, kendi
ruhum, kendi bedenim, kendi nefsim ile öyle karar verdim ki bu yolda
baþarýlý olabilmek için, gerekli olan her çalýþmayý, her fedakarlýðý, her davranýþý severek yapacaðým.
Yazýlý çalýþacaðým. Yaptýðým ve yapacaðým her iþi not alacaðým. Not defterim ve not blokum her an önümde cebimde emrimde olacak. Bunun ilk
göstergesi olarak baþarýlý müteþebbis olmak için bana verilen 11 anahtarý
da karakterim haline getirirken yazýlý olarak çalýþacaðým.
• Her kaideyi diðerine geçmeden önce sessiz okuyacaðým ki idrakime
gözlerim de iþtirak etsin.
• Kýsa bir aralýktan sonra sesli okuyacaðým ki idrakime iþitme organlarým
da iþtirak etsin.
• Kýsa bir aralýktan sonra da yazacaðým ki idrakime ellerim duyu organlarým da iþtirak etsin.
Ve bu üç hareketi her kaide için gece ve gündüz içinde kýsa aralýklarla 11
defa olmak üzere 3 gün tekrarlayacaðým. O zaman her anahtar benim olacak ve altýn muhafaza içinde cebimde taþýyacaðým.
82
BÖLÜM
3 Gelişmiş Müteşebbis 11 Anahtar
Aþikâr olacaðým. Yani bu yolda ilerlerken, nasýl davranacaðýmý, hangi konularda nasýl düþündüðümü, nasýl karar vereceðimi açýklayacaðým. Herkes 11
anahtarýmýn hangi kapýlarý açacaðýný bilecek. Herkes hedefimi bilecek ve bu
hedeflere baðlý olacaðým için hedeflerimde sapma olmayacak o yolda baþarý
ile ilerleyeceðim.
83
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
3.2.2- Cesaret en deðerli servetimdir, korkmayacaðým. (Anahtar 2)
Korku, kör, þuursuz sebepsiz bir hastalýktýr. küçük çocuk - karanlýktan
biraz büyük çocuk - köpeklerden veya biraz daha büyük çocuklardan
iþ adamý - iflastan bazýlarý da - þantajdan korkarlar.
Ama ben korkmayacaðým. Korkunun üstüne yürüyeceðim. Bunun sonunda da biliyorum ki hepsi zavallý ve zayýftýr. Ben ferdi geliþmeyi kazandým.
• Cesarete en layýk olan benim. Çünkü korkuyu yenen bilgiler bana bahþedildi.
• Cesaret en deðerli servetimdir, korkmayacaðým.
3.2.3- Gerekli ve iyi olaný tercih edeceðim. (Anahtar 3)
Servet iyi yolda kullanýlmalýdýr. Dünya malý derin bir denize, bu malýn
sahibi insan da bu suda yüzen bir gemiye benzer. Mal sahibinin dýþýndaki
suyun yani dünya malýnýn çok olmasý gemiye zarar vermez. Faydasý çoktur
ki gemi kolay ve rahat yüzer. Ancak su gemi içine girerse gemi batar yani
dünya malý iyi yolda kullanýlan bir vasýta olmaktan çýkýp hedef haline gelirse gemiyi yüzdüren su gemiyi batýran su haline gelir.
• Hayatta gerekli ve önemli olanlarla gereksizleri ve önemsizleri birbirinden ayýrabilmek yeteneðine þimdi sahip oldum. Gerekli ve önemli
olanlarla meþgul olacaðým. Enerjimi en son derecesine kadar gerekli ve
önemli olan þeyler için kullanacaðým.
• Tam isabetli tercih gücü, dünyanýn en büyük hazinesidir.
• Büyük idarecilerin tamamý gibi ben de bu hazineye sahip olacaðým.
• Fehmetme, kavrama ve algýlama gücümü terbiye edeceðim. Bu suretle
hayatýn gereklileri - gereksizlerini, önemlileri - önemsizlerini tam isabetli
olarak ayýrt edeceðim.
• Hayatýn büyük ikramlarýný þükürlerle yâd edeceðim. Ve onlardan azami
ölçüde istifade edeceðim.
84
BÖLÜM
• Gerekli ve önemlileri tercih edeceðim.
• Gücümü deðersiz önemsiz ve gereksiz uðraþýlarla harcamayacaðým.
• Akýntýlara, cereyanlara kapýlmayacaðým. Aksine onlarý istediðim yöne
çevirmesi için Rabbime yakaracaðým.
• Böylece bana ve hayata hükmeden Hâkimler Hâkimi'nin tevfikiyle
hayatýn üzerine yürüyeceðim.
3.2.4- Bir eser yapacaðým (Anahtar 4)
Baþarýlý müteþebbis olarak ben çevreme ve insanlara faydalý olduðum
zaman, bundan fýtri bir haz duyar, sevinç yaþarým. Bu da bana güzelliklerin yollarýný açan Rabbime güven ve saygýyý ifade eder.
Hayatýmda mutlaka bir eserim olmalý. Bir eser ortaya koyamayan müteþebbis bal yapmakla vazifeli olmasýna raðmen vaktini sadece çiçekten çiçeðe
uçmakla heba eden arý gibi nafile yaþar.
Halbuki bu dünyadan göçen her insanýn deðeri yaptýklarý ve býraktýðý
eserleri kadardýr. Ýnsanýn hayýrlara vesile olan cari eserleriyle, baþarý ve
mutluluklarý her mekanda ve her devirde ebediyen devam eder. O halde
her iþ adamý - müteþebbis gibi ben de varlýðýmla bir eser meydana getirmeliyim. Bunu gereði gibi ifa ettiðim zaman, medeniyeti bugüne getiren ve
dünyadan göçmüþ olanlara karþý borcumu da eda etmiþ olmanýn huzurunu yaþayacaðým.
• Bir ticarethane kurmak baþarýdýr.
• Geliþmiþ ticarethaneler zinciri kurmak baþarýlar serisidir.
• Çok ileri teknolojilerle bir medeniyet ortaya çýkarmak ise daha da
büyük baþarýlar zinciridir. Ben bu baþarýlarý kazanmaya önce birinci
eserimi kurmakla yani þahsi inkiþafýmý tamamlamakla baþladým, ki bu
benim fiili duam olarak Yüce Makam'a ulaþtý. Ýnandým ki üst tarafý
benim ilgimin derecesine uygun olarak lütfedilecektir.
85
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
3.2.5- Vakur olacaðým (Anahtar 5)
Vakur olmak ve onurumu korumak, yapacaðým eserin ilk adýmýdýr.
Ancak vakarý kabalýk ve kibirle karýþtýrmamalýyým, bunlar birbirine yakýn
görünmesine raðmen çok uzaktýrlar. Nitekim otoriter olmam için zalim
olmam gerekmez. Her meslekte onu yükselten kiþiler vardýr. Þahsýma,
çevreme, ülkeme, insanlýða yararlý olmak için kendi öz varlýðýmý takdir edeceðim hizmet için, yani faydalý olmak için; elde maddi ve manevi sermaye
olmasý gerekir. Ben kendimi ve yeteneklerimi geliþtireceðim. Baþkalarýna
yararlý olacaðým.
3.2.6- Ýyimser olacaðým (Anahtar 6)
Olaylar ve rakamlar bana karþý gelse bile iyimser olacaðým. Her kazandýðým
baþarýnýn hayatým boyunca elde edeceðim zafer zincirinin bir halkasý olacaðýný öðrendim. Projelerim bilinçli ve müspet olacak. Çünkü toprak iyi
hazýrlandý. Baþarýnýn yollarýný öðrendim. Kaderimin güzelliklerini yaþayacaðým. Çünkü tohumlar iyi seçildi. En güzel çiçek bile bir tohumda
saklýdýr. Çünkü gül ancak gül tohumundan biter. Çünkü diken tohumu
ekmedim ki diken hasat edeyim. Çalýþmalarým, hareketlerim baþarý ve mutluluk getirecek. Olumsuzluklara bir anýmý bile harcamayacaðým.
3.2.7- Hür çalýþacaðým, hür çalýþanlarý seçeceðim (Anahtar 7)
Hür çalýþanlar istikbalde iþ adamý olurlar. Bu asýrlardan beri hiç þaþmamýþ
kati sonuçtur. Þimdi hür çalýþmak nasýldýr, ne demektir? Onu þimdi anladým
"Esaret altýnda çalýþma“ile "hür çalýþma“arasýndaki farký keþfettim:
Sirkler gördüm. Orada çok marifetli eðitilmiþ aslanlar, filler, atlar, kediler
gösteri yapýyorlar, çok alkýþ ve takdir topluyorlar. Ancak bu marifetlerin
þaþmayan iki esasý var:
• Ancak öðretilen kadar yapýyorlar. Öðretilmeyen hiç bir hareketi yapamýyorlar, yapamazlar.
86
BÖLÜM
• Öðretilenleri ancak; eðiticilerinin gözetimi altýnda bazen de kýrbaç tehditleri altýnda bazen de verilecek bir þeker veya bir tutam ota kavuþma
alýþkanlýðý ile tekrar ediyorlar. Gözetim, emir, kontrol, baský olmadan
marifetlerini yapamýyorlar yapamazlar.
Bu çalýþma þekline "esaret altýnda çalýþma“denildiðini öðrendim.
Ýþ yerimize bakalým. Çalýþanlar arasýnda çok azda olsa iþ adamý, iþveren,
müteþebbis, müdür, þef veya genel ifadesiyle baþarýlý olmaya namzet olanlar var. Onlarýn ferdi geliþmenin ötesinde güzel iki özelliði var:
• Kendilerinden beklenen iþleri yapýyorlar. Çok az da olsa beklenenden
biraz fazla yapýyorlar.
• Paydos alarmý ile birkaç saniye sonra bitecek iþi zelzele olmuþ gibi terk
ederek soyunma dolaplarýna koþmak yerine iþini tamamlýyor veya iþi
veya makineyi iþe baþlayacak arkadaþýna teslim ediyor sonra huzur içinde hayatýnýn diðer bölümlerine devam ediyorlar.
Bu iki özellikleri yüzünden onlar gözetim, kontrol, emir ve baskýya maruz
kalmadan çalýþmalarýna huzur içinde devam ediyorlar. Ýþte bu çalýþma þekline "hür çalýþma“denildiðini öðrendim. Ben hür çalýþacaðým hür çalýþanlarý seçeceðim. O zaman çalýþanlar arkadaþlarým olacak.
Olumsuzluklarla ömrümü tüketmeyeceðim. Olumsuz insanlarý yönetmek,
farklýlýklarý yönetmek, endiþeyi yenmek, takým oluþturmak, yönetim problemleri, yönetim kurallarý, zaman yönetimi kurallarý, tavýr yenileme ve
tutum problemleri gibi konularla vakit harcamayacaðým. Çünkü;
• Ben hür çalýþacaðým, esaret altýnda çalýþmayacaðým.
• Çalýþanlarým da hür çalýþacak, esaret altýnda çalýþmayacaklar.
87
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
3.2.8- Baþarýlý olanlarý örnek alacaðým (Anahtar 8)
Mükemmel idareci bazen en basit bir iþçiden dahi ders alabilendir. Çünkü
hiç kimse bir uzmanlýðýn en mükemmeli olamaz. Ben de o dalda baþarýlý
olanlarý örnek alacaðým.
Öðreneceðim, kendime güveneceðim, vakur olacaðým, alçak gönüllü
olmayý da kavrayacaðým. Baþarýnýn devlet kuþu olduðunu ancak rastlantý
ile kimsenin baþýna konmayacaðý gibi hile ile de elde edilemeyeceðini
öðrendim. Çalýþacaðým, verilen bilgileri öðrenip ve uygulayacaðým.
88
BÖLÜM
3.2.9- 365 kaidesini uygulayacaðým (Anahtar 9)
Müessesemde veya iþimde yýlda bir defa bilanço yaparsam. Ýþimi yýlda bir
defa kontrol ve ona göre düzeltme yapma þansým vardýr. Üç ayda bir bilanço yapan müesseseler biliyorum. Kontrol ve düzeltme þanslarýný ancak üç
ayda bir yakaladýklarýný zannediyorlar. Halbuki geçen üç ayý kaybediyorlar
ve geçmiþ günlerle enerji tüketiyorlar. Aylýk bilançolarda da ayný mahzur
olmakla beraber bir ayý kaybetmek bir yýlý veya üç ayý kaybetmekten iyidir.
En iyisi her gün bilanço yapabilmektir. Ýþimi yýl boyunca 365 gün kontrol
etme þansýna sahip olacaðým. Böylece hiçbir gün kaybetmediðim gibi enerjimi de ayný gün için kullanma þansýna da sahip olacaðým.
Ýþte 365 günün her gününde de bilanço yapabilme ve iþleri her gün kontrol edebilme sýrrýna "365 kaidesi“denildiðini öðrendim.
Ben iþlerimde "365 kaidesini“uygulayacaðým.
3.2.10- Dostluklarým çok deðerli eserlerimdir (Anahtar 10)
Çok defa en büyük gücün bile yapamadýðýný baþaran dostluklarým çok
deðerli eserlerimdir. Onlarý korumanýn elde etmek kadar zor olduðunu
ancak korunmasýnýn da þart olduðunu biliyorum. Ýyi kalpli, önce kendisiyle barýþýk sonra baþkalarýný seven, düþünen, ferdi geliþmesini tamamlamýþ,
mükemmele doðru giden dostlarýmý bir bahçývanýn çiçeklerini sevdiði gibi
seveceðim. O zaman dostluklarým korunacak. Dostlarým çoðalacak.
Cenaze merasimimde, içtenlikle aðlayan dostlarýmýn sayýsý hayatýmda elde
ettiðim gerçek baþarýlarýmýn ölçüsü olacaktýr.
3.2.11- Gücümü iyi yolda kullanacaðým (Anahtar 11)
Mutluluðuma baþkalarýný ortak edeceðim. Bunu nasýl mý yapacaðým?
• Yüz lira kazanç elde ettiðimde on lirasýný hizmetimde olanlara kazandýrmalýyým (Nirengi 17).
• Bu baþarý mutluluðun kaynaþmasýný getirecektir.
89
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
• Herhangi bir þekilde yardým edeceðim. Çok zengin veya çok bilgili olmayý beklemeden yardým edeceðim.
• Yüz lirasý varken yardým edemeyen bin lirasý olduðu zamanda yardým
edemez. Ben bahane aramadan acýma duygusu ile maddi yardým duygusunu birleþtiren talihlilerden olacaðým.
• Her gün mutlaka küçük de olsa bir iyilik yapacaðým. O zaman benim ile
bu konuda hazine sahibi zenginler bile yarýþamaz.
Gerçek insan olacaðým: iyi kalpli yardým eden, açýk yürekli düþünen, görevleri için önce kendisini sonra baþkalarýný seven, tercihini iyi yolda iyilikler
için yapmýþ, ferdi geliþmesini tamamlamýþ dostlarým gibi mükemmel insan
olma yolunda bulunacaðým. Benim gibi insanlarla beraber dünyanýn süsü,
yeryüzünün varisi olacaðým.
• Ýnsanlýðý benimsemedikten sonra baþka hobileri ne yapayým.
• Ýnsanlarýn göründüklerinden daha hikmetli olduðunu öðrendim.
• Onlara önem vereceðim: Çünkü onlar en güzel surette yaratýldý.
• Onlarý seveceðim: Çünkü onlar sevgi ile yaratýldý.
• Onlara dikkat edeceðim: Çünkü onlar diðer varlýklara üstün yaratýldý.
• Onlara güveneceðim, onlara inanacaðým: Çünkü onlar imtihan için
yaratýldý.
• Ýyilik yapacaðým: Karþýlýk beklemeyeceðim.
• Ýyilik yapma zevkinden mahrum kalmayacaðým: Çünkü kimseye yardým
edemedikten sonra güç ve kuvvet altýn külçe bile olsa sonuçta taþýyaný
bitap düþüren bir yük halini alýr.
90
BÖLÜM
3 Gelişmiş Müteşebbis Sonuç Yerine
3.3- Sonuç Yerine
Bu kitabýn buraya kadar geliþmiþ çalýþan geliþmiþ müteþebbis olan bölümlerinden nasibini aldýn. Güzel ahlâka sahip oldun:
• Menfi muhalefet etmeden istenildiði gibi gayret ederek, kuþkuya düþmeden kitabýn vaatlerine inanarak saðlam bir istek kuvveti ile nasibini
aldýn. Bu senin iradenin hakkýný vererek lutfa erdiðin ilk baþarýndýr.
• Bu irade ile haddinden fazla bir saygý beslemek, haddinden fazla bir
kýymet atfetmekle müspet yönde inkiþafýný baþardýn.
• Kitapta hata gibi görünen hallere bakmadýn. Zira bunda senin bir nevi
imtihanýn olabilirdi. Baðcý dövmedin üzüm yedin.
91
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
• Kitabý okuyan diðer okuyuculara, kitaba atfettikleri deðerlere göre hürmet gösterdin. Çünkü ona raðbet ettin.
• Kuluna muradýný veren Allah'týr. Ancak bir vasýta bir sebep ile verir.
Sana da bu kitabý sebep eyledi.
• Alçak gönüllülükle istenilenlere itaat ettin. Çünkü itikat ettin.
• Ýstenildiði gibi çalýþarak en güzel alýþkanlýklarý karakterin haline getirdin.
• Gönlün hiçbir yaratýlmýþý incitmemek istiyor. Ýncitilmelerine de müsaade etmiyor. Çünkü biliyorsun Allah gönüllerdedir.
• Boþ sözler dinlemiyor ve söylemiyorsun. Çünkü güzel ahlaka sahip
oldun.
• Konuþursan yumuþak ve tatlý söz söylüyorsun. Çünkü hilm karakterin
oldu.
• Þüpheli ve haramlardan sakýnýyorsun. Çünkü inanýyorsun.
• Seviyeni, iffetini koruyorsun. Çünkü haya sahibisin.
• Hiç kimse ile münakaþaya girmiyorsun. Çünkü hilm sahibisin.
• Sataþanlarý bile güzel söz ve iyilikle def ediyorsun. Def edemezsen
Allah'a havale edip o mahalli terk ediyorsun. Çünkü, sabýr senin karakterin olmuþ durumda.
• Büyüklere hürmet ve izzet ediyorsun. Çünkü, þecaat karakterindir.
• Küçüklere þefkat ediyorsun. Çünkü karþýlýk beklemeden seviyorsun.
• Muhtaçlara, yetimlere yardým ediyorsun. Çünkü, mürüvvet sahibisin.
• Herkesle iyi geçiniyorsun. Çünkü þükür sahibisin.
• Sofranda mutlaka ikram ettiðin birisi bulunuyor. Çünkü, sehavet
alýþkanlýðýndýr.
92
BÖLÜM
3 Gelişmiş Müteşebbis Sonuç Yerine
• Çaðrýlan müspet yerlere gidiyorsun. Çünkü, tevazu senindir.
• Uygun olmayan yerlere gitmiyorsun. Çünkü vakar da senindir.
• Gittiðin yerde de kusur aramýyorsun. Çünkü sabýr da karakterin oldu.
Varlýðý iyi yolda kullanma sanatýný kazandýn. Ýþte, bunlar senin güzel
ahlakýnýn hasletlerinin bir kýsmýdýr. Kendini test et. Bütün bunlar senin
olmuþsa seni tebrik ederim. Dualar ediyorum, Allah baþarýlarýnýn yükselerek devam etmesini müyesser eylesin.
93
İ ş
H a y a t ı n d a
94
B a ş a r m a k
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
<<
Gelişmiş Müessese >>
Kuruluş ve İşletme
4. BÖLÜM
Gelişmiş Müessese>>
<<
Kuruluþ ve Ýþletme
4.1- Kuruluþ ve Ýþletme
Bir müessesenin kuruluþu sýrasýnda, kanundan, mevzuattan, kadim bilgilerden doðan bir seri yapýlmasý gereken iþlerden bahsedilmeyecektir.
Onlarýn hepsi de yapýlmalýdýr. Ancak nesiller boyunca yaþayacak bir müessese için bu bölümde yapýlmasý zorunlu ve þart olan dört nirengi veriyoruz.
Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
• Organizasyon þemasý
• Prosedürler, talimatlar
• Görev sertifikalarý
• Tayinler
4.1.1-19 Halkalý altýn zincir
Bir kuruluþ istiyorsanız veya bir müteþebbis olarak bir fabrika, bir iþyeri, bir
ticarethane sahibiyseniz size önerdiğimiz bu nirengileri mutlaka kurunuz. Bu
hususlarda sýkýntýlý bir þeyler varsa mutlaka verilenlere göre taviz vermeden
düzeltiniz. Çünkü, teþebbüsünüz bu saðlam temeller üzerinde yükselecektir.
• Bu kitapta size verilenlerin istenildiði gibi ve tam olarak uygulanmasý
zorunludur. Bilhassa size verilen 19 nirengi 19 halkalý bir altýn zincirdir.
• Bu zincir asýrlar ve nesiller boyunca müessesenin, ziynetlerini, hazinelerini taþýyacaktýr.
• Zincirin her hangi bir halkasýnýn zayýf olmamasına dikkat ediniz.
Çünkü zincirin gücü en zayýf halkanýn gücü kadardýr.
• Zincirin herhangi bir halkasýnýn noksan olmamasına da dikkat ediniz.
Çünkü; varacaðýnýz yere ancak bu halkalardan teþekkül eden zincirle
ulaþacaksýnýz.
97
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
4.1.2- Önemli bir Hatýrlatma
Bu kitap içinde satýr aralarýnda rumuz ile söylenenler var. Bazý þeyler
rumuzlarla anlatýlmaya çalýþýlmýþtýr. Onlarý ancak okumaya ehil olanlar
görecektir.
Ey müteþebbis olarak, baþarý kazanma yolunda olan bahtý açýk kiþi! Sana
vasiyetim þudur ki; her ne zaman özellikle senin için hazýrlanmýþ alýþýlmýþýn
dýþýnda olan bu kitabý eline alýrsan kalbinde þüphe taþýmadan burada anlatılanlara raðbet et.
En doðru nazar ile bak ki bu kitap seni yücelere taþýyacak sebeplerden biri
haline gelsin. Kitabýn içindeki prensipler ilim dünyasýndaki prensiplerin
süzülmüş halidir. Kitap derlenirken iman ve inanç esaslarýna ters düþmeyen
bazen de derunun da iman ve inanç kaynaklarýný taþýyan haberlerle çaðdaþ idare sistemi ve teknolojisinin mecz olunduğu görülmüştür. Bu kitaba
itikat et ki senin baþarý ile yeniden doðuþuna vesile olsun. Ne zaman bu
kitabýn içinde bulunan sözlere itikat eder ve bunlarla amel edersen baþarýya
ulaþýrsýn. Yüce Allah dileklerini asan eder, inayet buyurur ihsan eder. Sen
de nice kýrýk gönülleri bütünlersin, nice hastalara, muhtaçlara yardým edersin. Nice hizmetlere hizmetler katarsýn. Her tercihin müspet yönde olur. Bu
dünyan da ahiretin de mamur olur. Farkýna varamadýðýn bir güzellikle bu
dünya imtihanýný baþarýrsýn.
Kitapta verilen sonuçlarýn doðruluðu kanýtlanmýþtýr. Bu kitapta Pisagor
baðýntýsýnda binanýn dik kenarýný kurmak için ustalarýn faydalandýðý
(80 - 60- 100 kaidesi) gibi pratik olarak faydalanýlacak sonuçlar verildi.
Teoremi, izahý, ispatý yazýlsa, izah edilse, kitap çok uzun olur ve de okunmaz. Bu sebeplerle deriz ki; kitapta verilen kaideler, ilkeler, nirengiler,
anahtarlar faydalanýlan doðru ve doðruluðu ispatlanmýþ sonuçlardýr. Bunlarýn ispatý daha önce yapýlmýþ ve doðruluðu kanýtlanmýþtýr.
Kitabýn konusuna gelince, bu kitap bir ISO kitabý deðildir. Her müessese,
98
BÖLÜM
4 Gelişmiş Müessese Kuruluş ve İşletme
ISO þartlarýna uygun hale gelerek belgesini almalýdýr. Bu durum günümüzde müesseseler için küþat dilekçesi veya alfabenin A harfi gibidir.
Kitabýmýzýn konusu ise herhangi bir müessesenin, nesiller boyunca geliþerek yaþayabilmesi için uygulanmasý zorunlu ve þart olan sýrlarýn tespit ve
beyanýdýr. Bu kitapta ferdî gelişme, müteşebbis, kuruluþ ve iþletme safhasý
bölümlerinde bu sýrlar verilmeye çalýþýlmýþtýr. Allah bu ülkenin süsü olan
müesseselerin, dünya durdukça nesilden nesile geliþerek devlet ve milletimizle beraber ebed müddet kurucularý, çalýþanlarý ve emeði geçenler için
birer sadakayý cariye olarak yaþamasýný müyesser eylesin.
99
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
4.2- Kuruluþ Safhasý
4.2.1- Organizasyon þemasý (Nirengi 11)
Organizasyon þemasý, müessesenin nasýl idare edileceðinin ip uçlarýný
verir.
Genel þema içinde sizin organizasyon þemanýzý da görüyorsunuz. Organizasyon þemasýnda; unvanlar, seviyeler ve her seviye için ücrete esas kat
sayýlar tespit olunur. Doðru ve derin araþtýrma sonucu bu kat sayýlar, en
üst kurul tarafýndan tespit ve tasdik olunur. (Þekil 5) Verilen genel þemalar, büyük bir þirketler grubunun organize edilmesini esas almýþtýr.
Eðer sizin, bir þirketiniz varsa ÝCRA KURULU olmayabilir. Bu halde
genel müdürden sonraki þema geçerli olacaktýr. Veya bir marketiniz varsa
genel müdür olmayabilir. Müdürden baþlayan þema geçerli olacaktýr. Veya
teþebbüsünüzü þefle idare edebiliyorsanýz þeften baþlayan þema geçerli olacaktýr. Teþebbüsünüzün organizasyon þemasý hangi seviyeden baþlýyor ise
baþlasýn; isterseniz teþebbüsünüzü bir sorumlu ile idare edin; isterseniz
birkaç eleman çalýþtýrýn genel þema içinde sizin organizasyon þemanýzý da
görüyorsunuz. Bu durumda Satýþ Pazarlama, Ýdari ve Mali İþler, ARGE
- Kalite Güvence İþleri de en yüksek makamca yapýlacaktýr.
Verdiðimiz genel þemayý ve þemadaki unvanlarý, seviyeleri ve ücrete esas
olan kat sayýlarý iyi bir örnek olarak aynen kabul edebilirsiniz. (Þekil 5)
Deðiþmeyen, bütün seviyelerde çarpan rakamýnýn ayný olmasýdýr. Ancak;
ücrete esas kat sayýlarýn çarpanlarý her teþebbüste, sektöre, konjoktüre,
arz- talebe, teþebbüs ve ülke politikasýna ve daha birçok sebebe baðlý olarak
deðiþken olabilir.
100
BÖLÜM
4 Gelişmiş Müessese Kuruluş Safhası
Örneðin:
7. seviyede ücrete esas katsayý 500 ise çarpan rakam da 1,2 YTL ise
500x1,2=600 YTL brüt ücrettir. Buna kanundan ve anlaþmalardan kaynaklanan ilaveler olacaktýr. Önemli nokta þu ki, bu sistem organizasyondaki herkese ayný þekilde uygulanacak ki her çalýþan bir üst seviye için
gayretlerini artýrsýn.
101
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
4.2.1.1- Örnek organizasyon þemasý
Üretim yapan müessesenin organizasyon þemasý örnek olarak verilmiþtir. Diðer alt bölümlerde (müdür yardýmcýsý, þef, þef yardýmcýsý, sorumlu,
eleman, stajyer seviyelerinde) ise organizasyon imalat usulleri, miktarlarý,
makine tesisleri ve diðer þartlara göre düzenlenir.
Þekil 6 Ýcra Kurulu ve baðlý genel müdürlükler organizasyon þemasý
Þekil 7 Üst Yönetim organizasyon þemasý (Genel Müdür ve baðlý Genel
Müdür Yardýmcýlarý)
Þekil 8 Üretim ve İþletmeler organizasyon þemasý (Üretim ve Ýþletmelerden Sorumlu Genel Müdür Yard. ve Baðlý Müdürlükler)
Þekil 10 Satýþ Pazarlama organizasyon þemasý (Satýþ Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardýmcýsý ve Baðlý Müdürlükler)
Þekil 11 Finans ve Mali Ýþler organizasyon þemasý (Finans ve Mali Ýþlerden Sorumlu Genel Müdür Yard. ve Baðlý Müdürlükler)
Þekil 12 Ýdari Ýþler organizasyon þemasý (Ýdari Ýþlerden Sorumlu Genel
Müdür Yardýmcýsý ve Baðlý Müdürlükler)
Þekil 13 ARGE Kalite Güvence organizasyon þemasý (ARGE den Sorumlu
Genel Müdür Yardýmcýsý ve Baðlý Müdürlükler) örnek olarak verilmiþtir.
102
BÖLÜM
Seviyeler ve ücrete esas kat sayılar
İCRA KURULU
Şekil 5
103
Ücrete esas
kat sayılar
Şemadaki ünvanlar
Seviyeler
İcra kurulu başkan
ve üyeler
Seviye
üstü
Hakkı
huzur
Genel Müdürler
1. Seviye
5.000
Genel Müdür
Yardımcıları
2. Seviye
3.000
Müdürler
3. Seviye
2.000
Müdür
Yardımcıları
4. Seviye
1.500
Şefler
5. Seviye
1.000
Şef Yardımcıları
6. Seviye
800
Sorumlular
7. Seviye
500
Elemanlar
8. Seviye
450
Stajyerler
9. Seviye
400
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
İCRA KURULU VE BAĞLI GENEL MÜDÜRLÜKLER
ORGANİZASYON ŞEMASI
İCRA KURULU
Yün iplik
ve yünlü
dokuma
fabrikaları
genel md.
Yün halı
dokuma
fabrikaları
genel md.
Konfeksiyon
fabrikaları
genel md.
Teknolojik
konstrüksiyon
ve taahhüt
fabrikaları
genel md.
Sentetik
iplik
dokuma
fabrikaları
genel md.
Şekil 6
Yün İplik ve Yünlü Dokuma Fabrikaları Genel Müdürü:
Prosedür ve talimatlarla nasıl çalışacağı görevleri ve yetkileri belirlenmiştir.
Bağlı olduğu üst makam tarafından verilen görev, yetki ve sorumlulukları da belirlenmiştir.
İNKA tarafındanda görev ve yetkiler verilmiştir.
Yetkinlik kriterleri kariyer planlamasında tespit edilmiştir.
Görev sertifikası ile yukarıda yazılı hususlar Yün İplik ve Yünlü Dokumma Fabrikaları Müdürünün taahhüdü ile görev sertifikasına imza koyanlar
arasında protokol mahiyetinde tespit olunmuştur.
Atama belgesine imza koymaya yetkili olanlar tarafından da Yün İplik ve
Yünlü Dokuma Fabrikaları Genel Müdür ünvanı ile yetkili kılınmıştır.
Yün İplik ve Yünlü Dokuma Fabrikaları Genel Müdürü hakkında yazılanlar;
Yün Halı Dokuma Fabrikaları Genel Müdürü,
Konfeksiyon Fabrikaları Genel Müdürü,
Teknolojik Konstrüksiyon ve Taahhüt Genel Müdürü,
Sentetik İplik ve Dokuma Fabrikaları Genel Müdürü için de
geçerlidir
Değişen yalnızca ünvanlardır.
104
BÖLÜM
GENEL MÜDÜR VE BAĞLI GENEL MÜDÜR YARDIMCILARI
ORGANİZASYON ŞEMASI
GENEL MÜDÜR
Üretimden ve
işletmeden
sorumlu
genel md. Yrd.
Satış
pazarlamdan
sorumlu
genel md. Yrd.
Finansmandan
sorumlu
genel md. Yrd.
İdari işlerden
sorumlu
genel md. Yrd.
Arge kalite
kontrolden
sorumlu
genel md. Yrd.
Şekil 7
Üretim ve İşletmeden Sorumlu Genel Müdür Yardımcıları:
Bağlı olduğu üst makam tarafından verilen görev, yetki ve sorumlulukları da belirlenmiştir.
Görev sertifikası ile yukarıda yazılı hususlar Yün İplik ve Yünlü Dokumma Fabrikaları Müdürünün taahhüdü ile görev sertifikasına imza koyanlar
arasında protokol mahiyetinde tespit olunmuştur.
Atama belgesine imza koymaya yetkili olanlar tarafından da Yün İplik ve
Yünlü Dokuma Fabrikaları Genel Müdür ünvanı ile yetkili kılınmıştır.
Yün İplik ve Yünlü Dokuma Fabrikaları Genel Müdürü hakkında yazılanlar;
Yün Halı Dokuma Fabrikaları Genel Müdürü,
Konfeksiyon Fabrikaları Genel Müdürü,
Teknolojik Konstrüksiyon ve Taahhüt Genel Müdürü,
Sentetik iplik ve Dokuma Fabrikaları Genel Müdürü için de geçerlidir
Değişen yalnız ünvanlardır.
105
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
ÜRETİM VE İŞLETMEDEN SORUMLU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
VE BAĞLI MÜDÜRLÜKLER ORGANİZASYON ŞEMASI
GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
Birinci
aşama fabrika
müdürü
Diğer
İkirinci
birinci
aşama
aşama fabrika fabrika müdürü
müdürü
Son
Yardımcı
Üretim
aşama fabrika
işletmeler
Planlama
müdürü
genel müdürü ve Stok Kontrol
müdürü
Şekil 8
Birinci Aşama Fabrika Müdürü :
Bağlı olduğu üst makam tarafından verilen görev yetki ve sorumlulukları
da belirlenmiştir.
İNKA tarafından da görev ve yetkiler verilmiştir.
Görev sertifikası ile yukarıda yazılı hususlar Birinci Aşama
Fabrika Müdürünün taahhüdü ile görev sertifikasına imza koyanlar arasında protokol mahiyetinde tespit olunmuştur.
Atama belgesine imza koymaya yetkili olanlar tarafından da Birinci Aşama
Fabrika Müdürü ünvanı ile yetkili kılınmıştır.
Birinci Aşama Fabrika Müdürü hakkında yazılanlar;
Diğer Birinci Aşama Fabrika Müdürü,
İkinci Aşama Fabrika Müdürü,
Son Aşama Fabrika Müdürü,
Yardımcı İşletmeler Müdür ve Üretim Planlama
Stok Kontrol Müdürü için de geçerlidir.
106
BÖLÜM
4.2.1.2- ÜRETÝMDE SEKTÖRE VE FONKSÝYONLARA
GÖRE ÜNVANLAR
Yün iplik ve
Müdürlükler Yünlü dokuma
sektöründe
Yün halı
dokuma
sektöründe
Giyim sanayi
sektöründe
Sentetik iplik
dokuma
sektöründe
Teknoloji
konstrüksiyon
taahhüt
sektöründe
Birinci aşama Kamgam iplik
fabrika müdürü fabrika müdürüü
Elyaf
ştrayhgarn
iplik
Hazırlık
Kontinü elyaf
iplik müdürü
Projeler
müdürü
Kesim
Kesik iplik
iplik elyaf
Hazırlama
Diğer
Ştrayhgarn
birinci aşama
iplik müdürü
fabrika müdürü
Makina halı
dokuma
İkinci aşama
fabrika müdürü
Dokuma
müdürü
El halı
dokuma
Dikiş ütü
Dokuma
müdürü
Muvakkat
montaj
Son aşama
fabrika
müdürü
Boya apre
müdürü
Yıkama
finisaj
Ambarlar sevk
müdürü
Apre
finisaj
Uygulama
sonuçlandırma
Şekil 9
Sektörlere göre üretimdeki müdürlükler.
Üretim ve işletmeler organizasyon şemasında, Üretimden Sorumlu Genel
Müdür Yardımcısına bağlı (Şekil 8)
•Birinci aşama fabrika müdürü •Diğer birinci aşama fabrika müdürü
•İkinci aşama fabrika müdürü •Son aşama fabrika müdürü
İle gösterilen müdürlüklerin sektöre ve fonksiyonlara göre ünvanları değişmektedir.
•Yün iplik ve dokuma
•Yün ve sentetik halı
•Konfeksiyon
•Sentetik iplik ve dokuma
•Teknolojik konstrüksiyon ve taahhüt
Konuları için şekil 9'da bir tablo verilmiştir. Bu tablolar ihtiyaç ve işletmelere
göre değişgenlik arz edecektir. Burada önemli olan daha önce belirtildiği gibi,
kuruluş safhasında organizasyon şemasının yapılması ve uygulanmasıdır.
107
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
SATIŞ PAZARLAMADAN SORUMLU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
Koordinasyon
müdürü
İç satış müdürü
İhracat müdürü
Mamul Ambarlar
operasyon müdürü
Şekil 10
Koordinasyon Müdürü:
Bağlı olduğu üst makam tarafından verilen görev, yetki ve sorumlulukları
da belirlenmiştir.
Görev sertifikası ile yukarıda yazılı hususlar Koordinasyon Müdürünün
taahhüdü ile görev sertifikasına imza koyanlar arasında protokol mahiyetinde
tespit olunmuştur.
Atama belgesine imza koymaya yetkili olanlar tarafından da Koordinasyon
Müdürü ünvanı ile yetkili kılınmıştır.
Koordinasyon Müdürü hakkında yazılanlar;
İç Satış Müdürü,
İhracat Müdürü
Mamul Ambarlar Müdürü için de geçerlidir.
108
BÖLÜM
FİNANS VE MALİ İŞLERDEN SORUMLU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
Muhasebe
müdürü
Tek düzen
raporlama
müdürü
Satınalma
müdürü
Bütçe planlama
müdürü
Bilgi işlem
müdürü
Şekil 11
Muhasebe Müdürü:
Bağlı olduğu üst makam tarafından verilen görev yetki ve sorumlulukları
da belirlenmiştir.
Görev sertifikası ile yukarıda yazılı hususlar Koordinasyon Müdürünün
tespit olunmuştur.
Atama belgesine imza koymaya yetkili olanlar tarafından da Koordinasyon
Muhasebe Müdürü hakkında yazılanlar;
Tek Düzen Raporlama Müdürü,
Satın alma Müdürü,
Bütçe Planlama Müdürü ve
Bilgi İşlem Müdürlerü için de geçerlidir.
109
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
İDARİ İŞLERDEN SORUMLU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI VE
BAĞLI MÜDÜRLÜKLER ORGANİZASYON ŞEMASI
İnsan kaynakları
müdürü
Hukuk işleri
müdürü
Sosyal tesisler
müdürü
Yönetim
müdürü
Şekil 12
İnsan Kaynakları (İNKA) Müdürü:
da belirlenmiştir.
Görev sertifikası ile yukarıda yazılı hususlar İnsan Kaynakları Müdürünün
tespit olunmuştur.
Atama belgesine imza koymaya yetkili olanlar tarafından da
İnsan Kaynakları Müdürü ünvanı ile yetkili kılınmıştır.
İnsan Kaynakları Müdürü hakkında yazılanlar;
Hukuk İşleri Müdürü,
Sosyal Tesisler Müdürü,
Yönetim Müdürü için de geçerlidir.
110
BÖLÜM
ARGE KALİTE SORUMLU GENEL MÜDÜR YARDIMCISI VE BAĞLI
MÜDÜRLÜKLER ORGANİZASYON ŞEMASI
Kalite kontrol
müdürü
Kalite güvence
müdürü
Şekil 13
Kalite Kontrol Müdürü:
da belirlenmiştir.
Görev sertifikası ile yukarıda yazılı hususlar Kalite Kontrol Müdürünün
tespit olunmuştur.
Atama belgesine imza koymaya yetkili olanlar tarafından da Kalite Kontrol
Kalite Kontrol Müdürü hakkında yazılanlar;
Kalite Güvence Müdürü için de geçerlidir.
111
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
4.2.2- Prosedür ve talimatlar ( nirengi 12 )
Müessese ile ilgili bütün iþlerin nasýl yapýlacaðý prosedür ve talimatlarla
yazýlý olarak tespit olunur.
Prosedürler müessesenin kendisine mahsus anayasasýdýr. Talimatlar da
müessesenin kendisine mahsus kanunlarýdýr.
Bir müessese, bir teknolojiye dayalý üretim yaparak ve üretimin dýþýnda
da birçok iþleri baþararak hayatýný devam ettirir. Gerek üretimin her safhasýnda gerekse mali, idari, satýþ pazarlama, araþtýrma, geliþtirme ve diðer
iþlerinde çeþitli teknolojiler ve usuller kullanýlýr. Bunlarýn birçoðu iþletmeye mahsus veya satýn alýnan know- how'lar veya bilinen teknolojiler ve
usuller olabilir.
Üretim, satýþ pazarlama, idari iþler, mali iþler, araþtýrma- geliþtirme ve diðer
bütün sahalarda kullanýlan bütün teknolojilerin ve bütün usullerin nasýl
kullanýlacaðýný bildiren ana metinlerin tamamý, prosedürleri ve bunlarýn
detaylarý da talimatlarý meydana getirir. Prosedür ve talimatlar kitabý bazý
yerlerde 2-3 bin sayfalýk bir kitap haline gelebilir. (Yünname, Þekil 14 )
Bu kitap iþletmeye mahsus sýrdýr. Bununla beraber çok gizlenmek istenen
know- how'larýn sýrlarýn ve talimatlarýn da sadece kullanýldýðý yazýlýr, detay
verilmez.
Talimatlar, prosedürü yazýlan iþlerin detaylarýdýr. Ýþletmede imali devam
eden baþlanacak bir iþin raporlarýný tanzim eden þef hasta olur iþe gelemez
ise onun yerine bakan yeni þef, o iþi yapma talimatlarýna uygun hareket
ederek ayný iþi ayný nefasetle üretir. Veya idari iþlerden örnek verelim. Aþçý
hasta olur gelmezse yeni aþçý çorba piþirme talimatýna uygun hareket ederek ayný çorbayý ayný lezzetle piþirir. Prosedürler ve talimatlar teþebbüsün
özel anayasasý ve özel kanunlarý ise herkes onlara uyacaktýr.
Prosedür ve talimatlar mutlaka yazýlý halde kayýt altýna alýnmalýdýr. Þimdi
bu bahsin en önemli noktasýna geldik. Prosedür ve talimatlar mutlaka
112
BÖLÜM
yazýlmalýdýr. Faydalarýndan veya yazýlmamasý durumunda zuhur edecek
zararlarýndan bahsetmeyeceðiz. Ancak 12. nirengidir; uyulmasý þart ve
zorunludur. Nasýl anayasasý ve kanunlarý olmayan devlet olamaz ise prosedür ve talimatlarý olmayan, ebed müddet yaþayan müessese de olamaz.
“Yünname”
Quality
Procedures
Hand Book
“Yünname”
Şekil 14
113
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
4.2.3- Görev sertifikalarý (nirengi 13)
Bir teþebbüste yapýlan veya yapýlacak iþlerin tamamý ve nasýl yapýlacaðý
prosedür ve talimatlar kitabýnda yazýlýdýr. Ancak bunun kim tarafýndan
yapýlacaðý cins isim olarak belirlenmiþ ise de, bir sorumluya taahhüt ettirilmiþ deðildir.
4.2.3.1- Her iþin mutlaka yapan mesul kiþisi olmalýdýr.
• Görev sertifikalarý ile her þahsýn yapacaðý iþ net olarak tespit edilmiþ
ve her þahýs taahhüt ederek sorumlu hale gelmiþtir. Ýnsanlarý sorumlu
tutan vesikadýr, protokol anlaþmadýr. Burada ana kaide þudur:
• Her iþin mutlaka yapan bir sahibi mesul kiþisi olacaktýr.
• Her kiþinin de mesaisini dolduracak kadar iþi bulunacaktýr.
Salahiyetli merci ÝNKA ile birinci ve ikinci amirdir. Görev sertifikalarýný
kimin vereceði verilen formdan anlaþýlýyor. Kaide þudur:
• Ýnsan kaynaklarý (ÝNKA) teklif, tayin eder.
• Birinci amir kabul eder.
• Ýkinci amir tasdik eder.
• Görev alan personel imza karþýlýðý alýr.
Bir nüsha ÝNKA da arþiv için saklanýr. Bir nüsha kontrol için birinci amirde kalýr. Bir nüsha da görev yapanda bulunur, yapacaðý iþleri bilmesi için
bu elzemdir.
Görev sertifikalarý 13. nirengidir. Önemi daha önce deðiþik bahislerde
belirtilmiþtir. Genel Müdür, Genel Müdür Yardýmcýsý, Müdür ve Müdür
Yardýmcýsý için örnek Görev Taným Belgesi formu verilmiþtir ( Þekil 15,
16, 17, 18 ). Bütün görev sertifikalarýnda görevlerin tespiti için salahiyetli
merci ÝNKA ile birinci ve ikinci amirdir.
114
BÖLÜM
4.2.3.2- Görev sertifikasý belgesi
Görev sertifikalarýnda dört ana unsur tespit edilmiþtir. Bunlar: ISO 90012000 kalite yönetim sistemi için hazýrlanan kendi birimi ile ilgili prosedür
ve talimatlardýr:
• Prosedürler ve talimatlar kitabýndan görev alacak kiþinin sorumlu
olduðu iþler, yapacaðý iþler, yaptýracaðý iþler madde madde buraya yazýlacaktýr. (Þekil 15, 16, 17, 18 Görev Taným Belgeleri)
• Baðlý olduðu üst makam tarafýndan verilen görev, yetki ve sorumluluklarý: Görev alan kiþinin sorumlu olduðu iþler, yapacaðý iþler, yaptýracaðý
iþler maddeler halinde açýkça yazýlýr.
• ÝNKA tarafýndan verilen görevler: Görev alan kiþinin insan kaynaklarý
bakýmýndan sorumlu olduðu iþler, yapacaðý iþler, yaptýracaðý iþler maddeler halinde açýkça yazýlýr.
• Yetkinlik kriterleri: Görev tanýmýnda görev alan kiþinin kriterleri, kariyer planlamasýnda görev tanýmý yapýlan kiþi için tespit olunan þartlar
kýsaca yazýlýr. Bunlar öðrenimi, eðitimi, tecrübesi ve becerileridir.
Görev tanýmýný tespit eden salahiyetli mercileri temsilen görev tanýmý belgelerine imza koyan yetkililer.
• ÝNKA, tayin edilen kiþinin bir üst seviyesinde olan ÝNKA dan; sorumlu amir, yukarýda belirtildiði gibi ÝNKA tarafýndan görevlerin tespitinden sorumlu ve salahiyetlidir. Ayný zamanda görev tanýmý yapýlan kiþi
ile protokol mahiyetinde olan görev tanýmýnýn tanziminden sorumlu ve
salahiyetlidir.
• Tayin edilen kiþinin baðlý olduðu birinci amir, görev tanýmýnda verilen
görevlerin tespitinden sorumlu ve salahiyetlidir. Ayný zamanda tayin
edilen kiþinin göreve kabulünden sorumludur.
• Tayin edilen kiþinin baðlý olduðu ikinci amir, yukarda görev tanýmý for115
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
munda görülen ve anlatýlan hususlarý tasdik eder.
• Görev alan personel ise görev aldýðý müesseseyi temsilen ÝNKA dan
sorumlu amir, kendisinin baðlý olduðu birinci ve ikinci amir karþýsýnda
görevi kabul eden taraf olarak görev sertifikasý belgesine imza koyar.
Þekil 15, 16, 17, 18 (Görev Taným belgeleri)
116
BÖLÜM
ŞİRKET
ANTETİ VEYA
LOGOSU
ADI SOYADI
BİRİMİ
ÜNVANI
KİMLİK KART NO
VERİLİŞ TARİHİ
GÖREV TANIM
BELGESİ
Doküman No
Yayın Tarihi
Revizyon
Revizyon No
Sayfa
:GT-017
:01/08/03
:
:
:1/1
:
:
: GENEL MÜDÜR
:
:
1-ISO 9001-2000 kalite yönetim sistemi için hazırlanan prosedür ve talimatlardan doğan görev ve
sorumlulukları.
1.1. Genel prosesin izlenmesi ve işlemesinin temini
1.2. Kalite hedeflerinin izlenmesi ve ölçülmesinin sağlanmasının temin ve kontrolü
1.3. Veri analizlerinin gelişmesinin tamamlanması
1.4. Kayıtların muntazam tutulmasının sağlanması
1.5. Müessese sisteminin gelişmesinin sağlanması.
ve diğerleri*
2-Bağlı olduğu üst makam Yönetim Kurulu ile ilgili görevleri
2.1-Kendisine bağlı birimlerin prosedürlere uygun olarak işleyişinin takibi
2.2-Yönetim Kuruluna düzenli olarak gerekli raporların sunulması (aylık raporlar, bütçe plan
uygulamaları )
2.3-Mamullerin gelişmesi ve standartlara uygunluğunun takibi
2.4-Müessesenin geleceği ile ilgili projeksiyonların yapılması, yönetim kuruluna sunulması
2.5-Müessesenin üretim ile ilgili verimliliğin geliştirilmesi ve takibi
2.6-Müessesenin ebed müddet yaşaması için bilinen sistemlerin uygulanması ve bu konularda
araştırmaların yapılması kalite ve verimliliğin yüksletilmesi.
ve diğerleri*
3- İNKA ile ilgili görevleri
3.1- Personel rejiminin prosedür ve talimatlara uygun olarak yürümesi ve gelişmesinin temini
3.2- İnsan verimliliği ile ilgili projeksiyonların geliştirilmesi ve takibi
3.3-Müessesenin insan kaynağı bakımından her an yeni yüksek performans durumunda tutulması.
ve diğerleri*
4- Yetkinlik Kriterleri :
Öğrenim
: Üniversite
Eğitim
: ISO 9001: 2000 KYS Eğitimi
Tecrübe
: En az üç yıllık genel müdürlük iş tecrübesi.
Beceri ve diğerleri
:
GÖREV ALAN
MURAHHAS ÜYE
MURAHHAS ÜYE
GENEL MÜDÜR
Görevi tespit olunan
Genel Müdürün
Genel Müdürün
bağlı olduğu
İNKA dan sorumlu amiri
YÖNETİM KURULU
BAŞKANI
Genel Müdürün
bağlı olduğu
2. amiri
1. amiri
*ve diğerleri sektöre ve ihtiyaca uygun olarak düzenlenir.
Şekil:15
117
İ ş
ŞİRKET
ANTETİ VEYA
LOGOSU
ADI SOYADI
BİRİMİ
ÜNVANI
KİMLİK KART NO
VERİLİŞ TARİHİ
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
GÖREV TANIM
BELGESİ
Doküman No
Yayın Tarihi
Revizyon
Revizyon No
Sayfa
:GT-017
:01/08/03
:
:
:1/1
:
:
: ÜRETİMDEN VE İŞLETMELERDEN SORUMLU
:
:
1- ISO 9001-2000 kalite yönetim sistemi için hazırlanan kendi birimi ile ilgili prosedür ve talimatlardan sorumludur.
1.1. Sorumlusu olduğu prosesin izlenmesi ve işlemesini sağlamak.
1.2. Prosesine ait kalite hedeflerinin izlenmesi ve ölçülmesini sağlamak..
1.3. Prosesine ait veri analizi yapmak.
1.4. Kalite yönetim sisteminin iyileştirilmesi için çalışmak ve önerilerde bulunmak
2- Bağlı olduğu üst makam tarafından verilen görev yetki ve sorumlulukları:
2.1. Kamgarn , Ştrayhgarn, Dokuma, Boya Apre, Stok Kontrol ve Yardımcı işletmeler gibi kendi
sine bağlı olan birimler arasında koordinasyonu sağlar.
2.2. Kendisine bağlı birimlerin organizasyon yapısı ve prosedürlere uygun olarak işleyişinin takibatını yapar.
2.3. Düzenlı olarak ve üst yönetiminden talep edilmesi durumunda, sorumlu olduğu birimler hak
kında üst yönetime rapor sunar.
2.4. Üretilmekte olan mamullerin istenen standarda, kalite ve belirlenen zamanda üretilmesini
takib eder.
2.5. Kendisine bağlı birimlerin uygun olarak işleyişinin takibatını yapar.
2.6.Üst yönetiminden gelen her türlü emir ve talimatları yerine getirir.
*ve diğerleri
3- İNKA tarafından verilen görevler:
3.1- İşbu belirtilen konularla beraber müessesenin yazılı veya sözlü iç prosedürlerine uymak.
3.2- Üst makamlarca yazılı veya sözlü olarak tebliğ edilen vazifelere ve duyurulara uymak.
3.3- İç yazışmalara, işletme genelindeki kanuni ve hukuki tüm prosedürlere uymak.
3.4- Üst makamlarca yukarıdaki görevlere yenileri ilave edilebilir veya bir kısmı çıkarılabilir.
4- Yetkinlik Kriterleri:
Öğreninim : Üniversite
Eğitim
: ISO 9001:2000 KYS Eğitimi
Tecrübe : Kendi seviyesindeki her bölümde en az bir yıl iş tecrübesi.
Beceri
:
GÖREV ALAN
GEN. MÜD.YRD.
MURAHHAS ÜYE
GENEL MÜDÜR
YÖNETİM KURULU
Gen. Müd.Yar. İNKA dan
Gen. Müd.Yar. bağlı
sorumlu amiri
olduğu 1. amiri
BAŞKANI
Gen. Müd.Yar. bağlı
olduğu 2. amiri
Şekil:16
118
BÖLÜM
ŞİRKET
ANTETİ VEYA
LOGOSU
GÖREV TANIM
BELGESİ
Doküman No
Yayın Tarihi
Revizyon
Revizyon No
Savfa
:GT-017
:01/08/03
:
:
:1/1
ADI SOYADI
:
BİRİMİ
:
ÜNVANI
: DOKUMA MÜDÜR
KİMLİK KART NO
:
VERİLİŞ TARİHİ
:
1.ISO 9001-2000 kalite yönetim sistemi için hazırlanan kendi birimi ile ilgili prosedür ve talimatlardan sorumludur.
1.2. Prosesine ait kalite hedeflerinin izlenmesi ve ölçülmesini sağlamak.
1.4. Kalite yönetim sisteminin iyileştirilmesi için çalışmak ve önerilerde bulunmak.
2. Bağlı olduğu üst makam tarafından verilen görev yetki ve sorumlulukları:
2.1. Günlük Dokuma İş Emri’ni üretim planlamadan alır.
2.2. Verilen termin süresinde istenilen kumaşı teslim etmek için daire içi üretim planını çıkarır.
2.3. Günlük Dokuma İş Emri’ni açık iş emirleri dosyasına dosyalar.
2.4. Plana göre sorumlulara Günlük Dokuma İş Emri’ni yazar.
2.5. Dairedeki makinelerde yapılan işlemleri Dokuma Makineleri Takibi Formu’na işler.
2.6. Dokuma Makineleri Takibi Formu’nu ilgili dosyaya dosyalar.
2.7. Dokuma işlemine başlanabilmesi için onay verir.
2.8. Tali Hasıla Etiketi’ni alıp çıkan fireleri kaydeder ve dosyalar.
2.9. Ham kumaş kontrolden rapor alarak yapılan hataları tespit eder. Gerekli tedbirleri alır.
2.10- Günlük Dokuma İş Emri’ni dokuma işlemi tamamlanınca alır ve kapanan iş emirleri
dosyasına dosyalar.
*ve diğerleri
3- İNKA tarafından verilen görevler:
3.1. İşbu belirtilen konularla beraber müessesenin yazılı veya sözlü iç prosedürlerine uymak.
3.2. Üst makamlarca yazılı veya sözlü olarak tebliğ edilen vazifelere ve duyurulara uymak.
3.3. İç yazışmalara, işletme genelindeki kanuni ve hukuki tüm prosedürlere uymak.
3.4. Üst makamlarca yukarıdaki görevlere yenileri ilave edilebilir veya bir kısmı çıkarılabilir.
4- Yetkinlik Kriterleri:
Öğreninim
: Üniversite
Eğitim
Tecrübe
: Kendi seviyesindeki her bölümde en az bir yıl iş tecrübesi.
Beceri
:
GÖREV ALAN
MÜDÜR
İDARİ İŞLER
ÜRETİM VE İŞLETMELERDEN
GENEL MÜDÜR
GEN. MÜD. YRD.
SORUMLU
Müdürün bağlı olduğu
2. amiri
GEN.MD. YRD.
Gen. Müd.Yar. İNKA dan
sorumlu amiri
Müdürün bağlı olduğu
1. amiri
Şekil:17
119
İ ş
ŞİRKET
ANTETİ VEYA
LOGOSU
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
GÖREV TANIM
BELGESİ
Doküman No
Yayın Tarihi
Revizyon
Revizyon No
Savfa
:GT-017
:01/08/03
:
:
:1/1
ADI SOYADI
:
BİRİMİ
:
ÜNVANI
: ÜRETİM PLANLAMA MÜDÜR YARDIMCISI
KİMLİK KART NO
:
VERİLİŞ TARİHİ
:
1.ISO 9001-2000 kalite yönetim sistemi için hazırlanan kendi birimi ile ilgili prosedür ve
talimatlardan sorumludur.
1.2. Prosesine ait kalite hedeflerinin izlenmesi ve ölçülmesini sağlamak..
1.4.Kalite yönetim sisteminin iyileştirilmesi için çalışmak ve önerilerde bulunmak.
2. Bağlı olduğu üst makam tarafından verilen görev yetki ve sorumlulukları
2.1. Onaylanan Üretim Planları ve Hammadde, Malzeme İhtiyacı için Üretim Planlama ve Stok Kontrol
Müdüründen sözlü emirle gereken malzeme ihtiyacını hesaplar ve Üretim Planlama ve Stok Kontrol
Müdürü ile beraber malzeme ihtiyaç raporunu hazırlar.
2.2. Sipariş için işlemlerin neler olduğunu, hammaddeleri ve miktarlarını belirler.
2.3. Sipariş için ürün ağacı oluşturur. İhtiyaçları ve miktarlarını belirler. Stok durum raporunu inceler.
Üretim Planlama ve Stok Kontrol Müdürüne bildirir.
2.4. Daireler için iş emirleri yazar, daire müdürlerine gönderir ve teyitlerini ister. Teyit almazsa ilgili daire
müdürüyle konuşarak bilgi alır.
2.5. İş emrini Üretim Planlama ve Stok Kontrol Müdürünün de onayı ile yeniler.
2.6. İlgili dairenin parti takibini parti takip raporundan kontrol eder. Tutarsızlık varsa ilgili daire müdürü
ile görüşür. Tutarsızlık yoksa dairenin Açık İş Emrini, Parti Sonu Raporunu açık sipariş dosyasına takarak kapatır.
2.7. Son Açık İş Emri kapanınca açık sipariş dosyasını kapatır.
2.8- Günlük çalışması hakkında Üretim Planlama Müdürüne Günlük Sipariş Takip Raporu’ nu sunar.
*ve diğerleri
3- İNKA tarafından verilen görevler
3.1. İşbu belirtilen konularla beraber müessesenin yazılı veya sözlü iç prosedürlerine uymak.
3.2. Üst makamlarca yazılı veya sözlü olarak tebliğ edilen vazifelere ve duyurulara uymak.
3.3. İç yazışmalara, işletme genelindeki kanuni ve hukuki tüm prosedürlere uymak.
3.4. Üst makamlarca yukarıdaki görevlere yenileri ilave edilebilir veya bir kısmı çıkarılabilir.
4- Yetkinlik Kriterleri :
Öğreninim
: Üniversite
Eğitim
Tecrübe
: Kendi seviyesindeki her bölümde en az bir yıl iş tecrübesi.
Beceri
:
GÖREV ALAN
İNKA MÜDÜRÜ
ÜRETİM PLANLAMA
ÜRETİM PLANLAMADAN
MÜDÜR YRD.
MÜDÜRÜ
SORUMLU GEN.MD.YRD.
yardımcısının İNKA dan
GEN. MD. YRD.
sorumlu amiri
Müdür yardımcısının
Müdür yardımcısının bağlı olduğu
bağlı olduğu
2. amiri
1. amiri
Şekil:18
120
BÖLÜM
4.2.4- Tayinler (nirengi 14)
Görev sertifikalarý ile þahýslarla protokoller yapýlmýþ, þahýslar verilen iþleri
yapacaðýna imza atarak muvafakat vermiþ, angaje olmuþtur. Bu þahýslara
icra için yetki veren belge ise atama belgeleridir. Müessese asýrlar ve nesiller boyunca yaþayacaksa,
• Personel rejimi (Organizasyon þemasý)
• Anayasasý (Prosedürler )
• Kanunlarý (Talimatlar )
• Mevzuatý (Görev sertifikalarý )
• Kararnameleri ( Tayin sertifikalarý ) olmasý doðru ve uygundur. Bu da
zorunlu kaidedir.
Atama belgesine imza koyanlar: Ana kaide þudur; her seviyedeki makam
sahibi için mutlaka seviyesinde yetkili olduðunu bildiren atama vesikasý
olacak. Atama vesikasý, yetkileri bildiren vesikadýr. Bir tür protokoldür.
Atama belgesi, görev tanýmý ile tespit olunan görevlerin yapýlabilmesi için
yetki veren bir belgedir. (Þekil 19, 20 ) Bulunmasý lazým gelen bilgiler, verilen formdan anlaþýlmaktadýr.
• Tayin edilen kiþinin bir üst seviyesinde olan ÝNKA dan sorumlu amir
belgeyi düzenlemekten, tayin edilecek kiþiyi teklif etmekten sorumlu ve
salahiyetlidir.
Bu sebeple atama belgesine imza koyar.
• Tayin edilen kiþinin baðlý olduðu birinci amir, kiþiyi bu vazifeye müessese adýna kabul etmekten sorumlu ve selahiyetlidir. Bu maksatla atama
belgesine imza koyar.
• Tayin edilen kiþinin baðlý olduðu ikinci amir, atamaya verilen salahiyetleri tasdik etmekten sorumlu ve salahiyetlidir. Bu maksatla atama
belgesine imza koyar.
121
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Salahiyetli merciler ve atamalar: Salahiyetli mercileri,
• ÝNKA teklif ve tayin eder.
• Birinci amir kabul eder.
• Ýkinci amir tasdik eder
Her tayin vesikasýndan bir nüsha, ÝNKA da arþivde saklanýr. Bir nüshada
tayin edilen kiþiye teblið olunur. Satýn alma müdürü için örnek tayin vesikasý formu verilmiþtir.
Tayinler genellikle üç sebebe dayanýr:
• Terfian atamalar
• Naklen atamalar
• Rotasyon sebebi ile naklen atamalar.
Terfian atamalar: Müessesede herhangi bir seviyede çalýþan bir kişinin,
bir üst makama kariyer planlamasý ile tespit olunan þartlara uygun olarak
atanmasý terfian atamadýr.
Bunun dört þartý var.
• Atanacak kiþinin kendi seviyesinin ve atanacaðý seviyelerin bağlı olacağı
eðitim programlarýný baþarý ile tamamlamasý gerekir.
• Atanacak kiþinin kendi seviyesinde ve kendi birimindeki diðer makamlarda kariyer planlamasý ile tespit olunan süre kadar baþarý ile çalýþmýþ
olmasý gerekir. Elbette bu tecrübe rotasyon planlamasý ile gerçekleþir.
• Atanacak kiþinin performansýnýn kariyer planlamasý ile tespit olunan
dereceyi tutmasý gerekir.
• En son þart müesseseye ait performanstýr. Müessesenin de verilen
nirengileri tavizsiz uygulayarak geliþmeye devam etmesi gerekir.
Naklen atama: Çalýþan kimsenin, kendi seviyesinde biriminin dýþýndaki
122
BÖLÜM
baþka bir birime - makama kariyer planlamasý ile tespit olunan þartlara
uygun olarak atanmasý naklen atamadýr. Naklen atamalarda, çalýþanýn seviyesinin bir üstündeki baþka makamlara atama yapýlmayacaktýr. Burada da
terfian atamada aranan
• Eðitim,
• Tecrübe,
• Performans,
• Müessese þartlarý aynen aranacaktýr.
Rotasyon sebebi ile naklen atamalar: Çalýþanýn kendi biriminde ve kendi
seviyesinde diðer bir birime - makama kariyer planlamasý ile tespit olunan
þartlara uygun olarak atanmasý rotasyon sebebi ile atamadýr. Burada da
eðitim, tecrübe, performans, müessese þartlarý aranacaktýr.
123
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
ATAMA BELGESİ
Sayın ……………….. …………………….. ……………… ………………..
müessesesine GENEL MÜDÜR olarak atandınız.
Görev tanımında ve prosedürlerde belirlenen bütün konuları salahiyetle başarmanızı ve başarılarınızın devamını dileriz.
MURAHHAS ÜYE
Tayin Olunan Genel
Müdürün
İNKA dan Sorumlu
Amir Yerine
MURAHHAS ÜYE YÖNETİM KURULU
Tayin Olunan Genel
BAŞKANI
Müdürün
Tayin Olunan Genel
Birinci Amiri Yerine
Müdürün
İkinci Amiri Yerine
Şekil 19
Genel Müdür İçin Atama Belgesi
124
BÖLÜM
ATAMA BELGESİ
ATAMASI YAPILAN ŞAHSIN
Adı Soyadı
:
Aldığı Eğitim
Fabrika Çalışma Alanı
İşe Kabul No'su
Personel Kimliği Seri No
:
:
:
:
Yukarıda kimliği belirtilen kişinin şirket içi mevzuat ve organizasyon
prosedürlerine göre GENEL MÜDÜR YARDIMCISI olarak çalışması
uygundur.
Kendisine verilen görev tanımında belirtilen işleri yapmaya salahiyetlidir.
MURAHHAS ÜYE
Tayin Olunan Genel
Müd.Yrd.'nın
İNKA dan sorumlu
Amiri Yerine
GENEL MÜDÜR YÖNETİM KURULU
BAŞKANI
Tayin Olunan Genel
Tayin Olunan Genel
Müd.Yrd.'nın
Müd.Yrd.'nın
Birinci Amiri Yerine
İkinci Amiri Yerine
Şekil 20
Genel Müdür Yardımcısı İçin Atama Belgesi
125
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
ATAMA BELGESİ
ATAMASI YAPILAN ŞAHSIN
Adı Soyadı
Aldığı Eğitim
Fabrika Çalışma Alanı
İşe Kabul No'su
Personel Kimliği Seri No
:
:
:
:
:
Yukarıda kimliği belirtilen kişinin şirket içi mevzuat ve organizasyon
n
prosedürlerine göre SATIN ALMA MÜDÜR'ü olarak çalışması uygundur.
Kendisine verilen görev tanımında belirtilen işleri yapmaya selahiyetlidir.
İDARE VE İNKA dan
sorumlu
GENEL MÜDÜR YRD.
Tayin Olunan
Şahsın İNKA dan
Sorumlu Amiri
FİNANS VE MALİ
İŞLERDEN SOR.
GENEL MÜDÜR YRD.
Tayin Olunan Şahsın
1. Amiri
Şekil 21
Müdür Seviyesi İçin Atama Belgesi
126
GENEL MÜDÜR
Tayin Olunan
Şahsın
1. Amiri
BÖLÜM
4 Gelişmiş Müessese İşletme Safhası
4.3- Ýþletme Safhasý
Kitabýn baþýndan beri iþletme safhasýnda yapýlacak iþlerin alt yapýsý
hazýrlanmýþtýr. Kitabýn satýr aralarýnda ise;
• Baþlangýçta ferdi inkiþafýn hazýrlýklarý yapýldý.
• Ýkinci bölümde ferdi inkiþaf temin edildi.
• Üçüncü bölümde iþletme ve teþebbüse geçiþ hazýrlýklarý yapýldý.
• Takip eden bölümde iþletmenin geleceði de dikkate alýnarak kuruluþ
safhasýnda iþletmenin ebed müddet yaþamasý için mükemmel olmasýný
temin eden nirengiler verildi.
İşletme safhasýnda ise teþebbüsün devamlý geliþerek ve hedeflerini katlayarak ebet müddet yaþamasýný temin edecek olan beþ nirengi veriyoruz.
Kitabýn ilk sahifesinden beri birinci derecede öneme haiz olan bu bölümün hazýrlýklarý da iþlenmiþtir.
Sonuç için bunlarý baþarmak zorundasýnýz, sakýn bu noktada taviz vermeyin. Ýstenildiði gibi yapýn ve yaptýrýn.
4.3.1- Eðitim (nirengi 15 )
Eðitim, çalýþanlarýn iþletmeyi tanýmalarý, ve yapacaklarý görevlerini becerebilmeleri sonucu müessesenin ebet müddet yaþamasý ile ilgili programlarýn tamamýdýr.
Eðitimin üç hedefi vardýr:
• Çalýþanlarýn iþletmeyi tanýmalarý
• Çalýþanlarýn görevlerini istenildiði gibi yapabilmeleri
• Ýþletmenin nesilden nesile yaþayabilmesi
Müessesedeki en yüksek seviyeden baþlanarak bütün çalýþanlarýn eðitimi
127
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
esastýr. Bunlara yönetim kurullarý ve patronlar da dahildir. Ancak her seviyenin hatta bazen her þahsýn müfredatý ve hocalarý baþka baþka olacaktýr.
Ancak, yalnýzca eðitimi istenildiði gibi baþarmak, yolun sadece yarýsýný kat
etmek anlamýna gelmektedir.
Rotasyon: Eðitim yapýlmýþsa rotasyon da yapýlabilir demektir.
• Her sene yükselerek hatta katlanarak geliþmeleri baþaran, her sene kendisini yenileyebilen idareciler müstesna olmak üzere, üç seneden sonra
ayný görevi yürüten bir müdür, makamýný yýpratmaya baþlamýþtýr. Derhal rotasyona girmelidir.
128
BÖLÜM
• Eðitim yapýlmýþ ise bir müdür, kendisinin de baðlý olduðu bölümde
ayný seviyedeki diðer müdürlükleri de baþarýr. Bu
durum her seviye
için geçerlidir.
• O zaman iþletme hep canlý kalacaktýr. Ýþletmenin nesilden nesile yaþamasýnýn bir sebebi de rotasyondur.
• Rotasyonla insanlar yenilenir.
Makineler ise þu þekilde yenilenir: Ýþletmede teknolojinin ömrü bilinir.
Ortalama teknoloji ömrüne 10 yýl diyelim. Her yýl iþletmenin %10' unu
yenileme programý yapýlýr ve uygulanýr. Bu durumda teknoloji ömrü bitmeden her makine ve tesis yenilenecektir. 10 yýl sonrayý, 100 yýl sonrayý
düþünelim. Ýþletme her an yenidir. Ýþte nesilden nesile yaþayan müessese
budur.
Þimdi üretim yapan bir iþletmede bu eðitimin nasýl yapýldýðý kýsaca anlatýlacak ve buna ait prosedür örnekleri verilecektir.
Her sektöre göre yüksek enstitüler kurulacaktýr. Yün ipliði ve yünlü dokuma sanayi ise Yüksek Yün Enstitüsü, halý dokuma sektörü ise Yüksek
Halý Dokuma Enstitüsü, el halýsý dokuma sektörü ise Yüksek El Halý
Dokuma Enstitüsü, giyim sanayi sektörü ise Yüksek Giyim Sanayi Enstitüsü, sentetik iplik ve dokuma sektörü ise Yüksek Sentetik Ýplik ve Dokuma Enstitüsü, teknolojik konstruksiyon ve taahhüt sanayii ise Yüksek
Teknolojik Taahhüt Enstitüsü, genel müdür baþkanlýðýnda kurulacaktýr.
Her enstitüde:
• Üretim bilim baþkanlýðý
• Satýþ pazarlama bilim baþkanlýðý
• Finansman ve mali iþler bilim baþkanlýðý
• Ýdari iþler bilim baþkanlýðý
129
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
• Araþtýrma geliþtirme, kalite güvence bilim baþkanlýðý
• Resmi makamlarla iliþkiler bilim baþkanlýðý açýlacak.
Bilim baþkanlýklarýna ilgili genel müdür yardýmcýlarý tayin edilecek. Her
bilim baþkaný (genel müdür yardýmcýsý) ayný seviyedeki diðer arkadaþlarýna
kendi bölümünün hocasý olarak birinci amirinin yani genel müdürün
gözetimi altýnda ders vermektedir.
Müdürler seviyesinde de her müdür, kendi konusu ile ilgili olmak kaydýyla
ayný seviyedeki diðer arkadaþlarýna, kendi bölümünün hocasý olarak, birinci amirinin yani baðlý olduðu genel müdür yardýmcýsýnýn gözetimi altýnda
ders vermektedir.
• Müdür yardýmcýlarý kendi seviyesinde
• Şefler kendi seviyesinde
• Şef yardýmcýlarý da kendi seviyelerinde
• Müdürler seviyesinde anlatýldýðý gibi, kendi konusu ile ilgili olmak
kaydýyla ayný seviyedeki diðer arkadaþlarýna kendi bölümünün hocasý
olarak birinci amirinin gözetimi ve sorumluluðu altýnda ders vermektedir. Buradaki hedef, her çalýþanýn bir üst seviyeye yükselmesini saðlamaktýr.
Çünkü herhangi bir makam sahibinin bir üst seviyeye yükselmesi için
baðlý olduðu birimin ayný seviyedeki her bölümünde görev yapmasý
þarttýr. Ýkinci þart ise yükseleceði seviyenin eðitim programlarýný baþarmasýdýr.
Eðitimin önemi idrak edilmeli ve zorluðuna raðmen baþarýlmalýdýr.
• Genel müdür yardýmcýlarýnýn programýnda 5 - 6 kiþi olabilir. Bu programa bütün genel müdür yardýmcýlarý iþtirak etmelidirler.
130
BÖLÜM
• Müdürlerin programýnda 15-20 kiþi olabilir. Programa bütün müdürler
iþtirak edeceklerdir.
• Müdür yardýmcýlarýnýn programýnda 50-60 kiþi olabilir. Programa
bütün þefler iþtirak edeceklerdir.
• Þef yardýmcýlarýnýn programýnda 80-100 kiþi olabilir. Bu programa da
bütün þef yardýmcýlarý iþtirak edeceklerdir.
Bunlar zaman ve mekan bakýmýndan planlanacak ve eðitim programlarý mutlaka uygulanacaktýr. Uygulamada hocanýn kontrol ve gözetimi,
hocanýn birinci amiri tarafýndan yapýlacaktýr.
Sorumlularýn ve elemanlarýn eðitimi ise ISO 9000 programlarýna göre
yapýlacaktýr. Buna göre:
• Sorumlularýn programýnda 150-200 kiþi olabilir. Bütün sorumlular iþtirak edeceklerdir.
• Elemanlarýn programýnda 500 - 800 kiþi olabilir. Bütün elemanlar iþtirak edecek.
4.3.2- Ýç denetim (nirengi 16 )
Zorunlu iç denetimler: Organizasyon þemasýnda görülen her seviyedeki
amirin, kendisine baðlý birimlerin fiilî denetimini yapmasý onun devamlý
ve zorunlu görevidir. Þef yardýmcýsý sorumlu ve eleman seviyelerinde de
bu denetim fiilen ve her an yapýlmalýdýr.
Prosedür ve talimatlara göre yapýlan iç denetim: Ýç denetimin burada
anlatýldýðý gibi yapýlmasý zorunludur. Kasasý kontrol edilmeyen veznedarýn yanlýþý yalnýz kendisinin deðil, belki de daha çok kontrol vazifesini
yapmayanýn sebep olduðu kritik (vahim) bir hatadýr. Prosedürlere uygun
iç denetimin yapýlmadýðý müessesede de her seviyedeki amir bu vahim
hatanýn sorumlusudur. Sorumluluk dereceleri de makamlarýnýn dereceleri
ile aynýdýr. Yani en yüksek makamdaki en büyük sorumludur.
131
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Ýç denetimin dört amacý vardýr:
• Prosedürlerin, talimatlarýn tam uygulanmasýný temin etmek.
• Ýþletmedeki deðerlerin (makine, demirbaþ, iþletme malzemesi ve stoklar)
kayýtlara uygunluðunu kontrol etmek.
• Yanlýþ ve illegal iþler varsa yönetim kuruluna rapor etmek.
• Eðitimdeki noksanlýklarý gidermek.
Ýç denetim bir heyet marifeti ile yapýlýr. Heyette üç üye ile iki raportör
bulunur:
• Müessesenin memuru olan ve yönetim kuruluna baðlý bulunan teftiþ
heyetinden bir üye,
• Denetlenen makamla ayný seviyede olan, nöbet listesi þeklinde her teftiþ
için deðiþen iki müdür,
• Raportör: İki adet teftiþ heyeti memuru veya müfettiþ yardýmcýlarýndan
oluþur.
Denetim programý yapýlýr ve icra olunur. Programýn kriterleri genel olarak
þunlardýr:
• Ýç denetim her müdürlüðün her biriminde yapýlacaktýr.
• Her müdürlükte üç ayda bir defa olmak üzere yýlda dört iç denetim
yapýlacaktýr.
• Denetleme süresi 5-6 günden fazla olmayacaktýr;
• Denetleme zamanlarý mesai içinde 2 saat, mesai dýþýnda 2 saat olmak
üzere günde 4 saatten az olmayacaktır.
Ýç denetimde icra usulüne göre her konu için dört rapor tanzim olunur:
• Vesika-1 "Tetkik Raporu": Denetimi yapýlan birimin inceleme neticeleri
132
BÖLÜM
hakkýnda, maddeler halinde ayrýntýlý olarak "Tetkik Raporu / Vesika-1"
hazýrlanacaktýr. Belirlenen uygunsuzluklara ait doküman ve evraklar
rapora eklenecektir (Þekil 22).
• Vesika-2 "1. Amir ile Denetim Raporu": Uygunsuzluklarýn giderilmesi
için denetlenen birimin en yakýn birinci amiri ile mülahaza edilecek. Giderilen ve giderilemeyen uygunsuzluklar hakkýnda (Vesika-2 / 1. Amir
ile Denetim Raporu) düzenlenecektir. (Þekil 23)
• Vesika-3 (2. Amir ile Denetim Raporu): Hazýrlanan bu iki rapor
denetlenen birimin ikinci amiri ile mülahaza edilerek, giderilemeyen
uygunsuzluklar varsa bu seviyede 2. Amir tarafýndan giderilerek netice
alýnabilecektir.
Giderilen ve giderilemeyen uygunsuzluklar hakkýnda "Vesika-3 /2. Amir
ile Denetim Raporu" düzenlenecektir. 2. amirin genel müdür olma durumunda ise Vesika 3 ile 4 birleþtirilerek Vesika 4 tanzim edilir (Þekil 24).
• Vesika-4 (Sonuç Raporu) : Genel müdürlüðe sunulan raporlarda hâlâ
çözülemeyen varsa bu makam tarafýndan çözülecektir. Bu safhada çözülemeyen uygunsuzluklar ve çözülen uygunsuzluklarýn çözümü hakkýnda
"Vesika-4 / Sonuç Raporu" tanzim edilerek Yönetim Kurulu'na "bir
sureti genel müdürlüðe" sunulur (Þekil 25).
Bu raporlar Yönetim Kurulu gündeminde görüþülecektir. Denetim neticesinde elde edilen tüm vesikalar iç denetim dosyasýnda dosyalanacaktýr. Ýç
denetim dosyasý genel müdürlük arþivinde saklanacaktýr.
Denetim faaliyetleri - Üretim birimleri: Üretimin iç denetiminde yukarýda
belirtilen dört amaca ilave olarak aþaðýda yazýlý hususlar araþtýrýlacaktýr:
• Fizikî gözden geçirme ve sayým sonuçlarýnýn doðru olup olmadýðý;
• Zimmetlenen makine ve mal takiplerinin periyodik yapýlýp yapýlmadýðý;
133
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
• Belirlenen ve fiilî hurda ve ýskarta miktarlarýnýn uygun olup olmadýðý
ve kayýtlarda tam olarak yer alýp almadýðý;
• Personel bilgilerinin saðlýklý tutulup tutulmadýðý ve her çalýþanýn görev
belgelerinde belirtilen iþleri yapýp yapmadýðý;
• Hata miktarlarý ile alakalý düzeltici ve önleyici faaliyetlerin yapýlýp
yapýlmadýðý ve sonuçlarýn kayýtlarda tam olarak yer alýp almadýðý.
134
BÖLÜM
VESİKA 1
Denetlenen
Bölüm
Denetleme
Tarihi
Ç DENETİM TETKİK RAPORU
İÇ
Denetlemede Dikkat Edilen Temel Kriterler
İplik Ambarı
- İplik stokları muhasebeden alındı.
1)Memur Murakıp..........
p
............
Denetleme 2)İnka Md.......... ........................
Görevlileri
3)Stok Kontrol Md............ .........
- Ambardakilerle mukayese edildi.
- Heyete memur iki raportör iştirak etti.
DENETLEME SONUCUNDA BULUNAN UYGUNSUZLUKLAR
- İplik ambarında görevli ve sorumlu müdür yardımcısı ….. …..
ile yapılan tespitlerdir.
1. Kayıtlarda 500 kg olarak bulunan ipek iplik stoku fiiliyatta 450
kg dır. 50 kg eksik olduğu tespit edilmiştir.
2. İplik ambarında bulunan %100 yün 70/2 kamgarn ekrü iplik
1500kg olarak tespit edilmiştir. Finans ve Mali İşler müdürüne bağlı muhasebeden alınan stok rakamı 1800 kg dır. 300 kg lık eksiklik
tespit olunmuştur.
3. Kayıtlarda 575 kg olarak görünen keten ipliği 550 kg olarak
tespit edilmişitir. Bu durumda 25 kg keten iplik eksiktir.
VESİKA -2 İÇİN HEDEF TARİH: ../ ../ ....
Bulunan uygunsuzluklar ile ilgili döküman ve evraklar
GÖRÜŞLER:
Bu hatalar kabul edilemezdir.
1. Kantar Fişi 1
2. Kantar Fişi 2
3. Kantar Fişi 3
İMZA
DENETLEME GÖREVLİLERİ
1)Memur Murakıb......... .........
2)İnka Müdürü.............. .........
3)Stok Kontrol Md......... ........
DENETLEME DAİRE 1. AMİR
İplik Amb. Md. Yrd. ................ ............
Şekil 22
135
İ ş
H a y a t ı n d a
VESİKA 2
Denetlenen
Bölüm
Denetleme
Tarihi
B a ş a r m a k
1. AMİR İLE DEĞERLENDİRME RAPORU
DENETLEME SONUCUNDA BULUNAN
TEMEL UYGUNSIZLUKLAR
İplik Ambarı
1. İpek iplik 450 kg - 400 kg =50 kg eksik.
1)Memur Murakıp..........
p
............ 2. 70/2 Kamgarn 1800 kg- 1500 kg= 300 kg eksik
Denetleme 2)İnka Md.......... ........................
3. Keten iplik 575 kg - 550 kg =25 kg eksik
Görevlileri
3)Stok Kontrol Md............ .........
VESİKA 1 DÜZENLENDİKTEN SONRA GİDERİLEMEYEN UYGUNSUZLUKLAR:
Dairenin birinci amiri Stok Kontrol Müdürü ………………….
……………. ile yapılan tespit raporunda
2. maddedeki 70/2 %100 yün kamgarn ekrü iplik eksik larak tespit edilmiş ise de 300 kg çözgüye sevk edilmiştir. Kontrol anında ambardan sorumlu Müdür Yardımcısı ………………… ……………………
nın telaşı sebebi ile kayıtta düşürülmediği anlaşılmıştır. Bu suretle
300kg lık eksiklik giderilmiştir.
3. maddedeki keten iplik 25 kg eksik olarak tespit edilmiştir. Ancak
25 kg, ilgili imalat emri ile fantezi büküm dairesine gönderilmiş kayıtlara intikal etmemiştir. Bu suretle 25 kg lık eksiklik giderilmiştir.
VESİKA 1 DÜZENLENDİKTEN SONRA GİDERİLEMEYEN UYGUNSUZLUKLAR:
1. maddedeki kayıtlarda 500 kg bulunan ipek iplik stoku fiiliyatta
450 kg dır. 50 kg lık eksiklik devam etmektedir.
Tespit olunan üç adet hatadan ikisinin kayıtlara intikal etmeyen
ve
v ettirilmeyen vesikaların tahkikinden anlaşılmıştır ki, iplik ambarında kayıtlar anında yapılmamaktadır.
GİDERİLEMEYEN UYGUNSUZLUKLAR İÇİN
TAVSİYELER
GÖRÜŞLER : Kayıtlar anında yapılmıyor.
İMZA
DENETLEME GÖREVLİLERİ
1)Memur Murakıb......... .........
2)İnka Müdürü.............. .........
3)Stok Kontrol Md......... ........
DENETLEME DAİRE 1. AMİR
İplik Amb. Md. Yrd. ................ ............
1. Ambardan çıkan iplik miktarları anında
kayıtlara intikal ettirilmelidir.
2. Sorumlular karşılıklı olarak zimmet ve
matlublarına kayıtlar yaparak tutanakları
imzalanmalıdır.
Şekil 23
136
BÖLÜM
VESİKA 3
Denetlenen
Bölüm
İplik Ambarı
Denetleme
Tarihi
1)Memur Murakıp.......... ....
Denetleme 2)İnka
İ
Md.......... ................
Görevlileri
3)Stok Kontrol Md............ .
1. AMİR İLE DEĞERLENDİRME
Ğ
RAPORU
İLGİLİ DAİRENİN 2. AMİRİNİN GÖRÜŞLERİ
- Kayıtlar iş anında yapılmamıştır.
Bundan sonra bu hususun anında yerine getirileceği temin
edilecektir.
Heyete memur iki raportör iştirak etti.
VESİKA 2 DÜZENLENDİĞİNDE GİDERİLEMEYEN UYGUNSUZLUKLAR :
Üretimden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı …..…… ……………..
ile yapılan tespit raporudur.
Kayıtlarda 500 kg olarak görülen ipek iplik tartıldı 450 kg olarak
tespit edildi. 50 kg lık eksiklik devam etmektedir. Buna ait herhangi
bir imalat emri, sarf emri bulunmamıştır.
2. AMİRİN UYGUNSUZLUKLAR İLE İLGİLİ TESPİTLER :
- Kayıtlar iş anında iş emri ile beraber ve paralel yürütülmemiştir.
- Bu durumdan stok kontrol müdürü sorumludur.
- Aynı durumdan birinci derecede anında işini yapmayan müdür yardımcısı …………….. …………… da ağır suçlu durumdadır.
- 50 kg lık ipek ipliğin araştırılması devam etmektedir.
GÖRÜŞLER : Kayıtlar muntazam
tutulmuyor.
DENETLEME GÖREVLİLERİ İMZA
1)Memur Murakıb......... .........
2)İnka
)
Müdürü.............. .........
3)Yönetim Md............ .............
Denetlenen Dairenin 2. Amiri
Stok Kontrol Md. .................. ..........
UYGUNSUZLUKLARIN GİDERİLMESİ İÇİN
HEDEF TARİHLER
1. Eski kayıtlar 24 saat içinde kontrol
edilerek eksiklikler giderilsin.
2. 50 kg ı eksik olan ipek ipliğin sonucu 24 saat içinde açıklansın.
Şekil 24
137
İ ş
H a y a t ı n d a
VESİKA 4
Denetlenen
Bölüm
İplik Ambarı
Denetleme
Tarihi
1)Memur Murakıp.......... ....
Denetleme 2)İnka
İ
Md.......... ................
Görevlileri
3)Stok Kontrol Md............ .
B a ş a r m a k
İÇ
Ç DENETİM SONUÇ
Ç RAPORU
DENETLEMEDE İNCELENEN TEMEL KONULAR
1. Prosedür ve talimatlara uyulup uyulmadığı
2. İşletmedeki değerlerin kayıtlara uygunluğu
3.Eğitimdeki noksanlıklar
DENETLEME SONUCUNDA GİDERİLEMEYEN VE ÜST YÖNETİME
SUNULMASI KARARLAŞTIRILAN UYGUNSUZLUKLAR :
1. Müessesenin teftiş heyetinden ..…………………………………………...
Rotasyon sureti ile tespit edilen İNKA Müdürü …………………..……..
Rotasyon sureti ile tespit edilen Yönetim Müdürü ……………………...
2. Denetim yapılan birimin Birinci Amiri Stok Kontrol Müdürü
….......................
Denetim yapılan birimin İkinci Amiri Üretimden Sorumlu Genel
Müd.Yard.………. ……….. olmak üzere 5 kişi bir araya gelerek işbu
vesika 4'ü tanzim etmiştir.
a. Görülmüştür ki bu birimde Ambar Müdür Yardımcısı eğitim programında başarılı olamadığı için işlerini zamanında ve düzgün yapacak
durumda değildir.
b.Stok Kontrol Müdürü, Ambardan Sorumlu İkinci Müdürünü
anında ve zamanında kontrol etmemiştir.
c.Üretimden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı da kendisine bağlı olan bu birimlerdeki bu aksaklıklardan elbette sorumlu olacaktır.
d. 50 kg lık ipek ipliğinin eksikliği devam etmektedir. Genel Müdüre ve üst yönetim olan Yönetim Kuruluna bu şekilde rapor edilmesine karar kılınmıştır.
VESİKALARIN SUNULUŞ TARİHİ: ../ ../....
GÖRÜŞLER : İç denetim heyeti Genel
Müdür ve Üst Yönetime durumu bildirecektir.
DENETLEME GÖREVLİLERİ İMZA
1)Memur Murakıb......... .........
2)İnka
Müdürü.............. .........
)
3)Stok Kontrol Md............ .............
.
DENETLENEN DAIRE
E 1.&2.AMİRİ
İ İ İMZA
UYGUNSUZLUKLARIN GİDERİLMESİ İÇİN
HEDEF TARİHLER
1. Kantar Fişleri
ş
2. İplik
p Ambarından Sorumlu MüdürYardımcısı ile yyapılan
p
Vesika 1
3. İkinci Amir …………. …………… ile
yapılan Vesika 2
4. İşbu sonuç raporu olan Vesika 4
Şekil 25
138
BÖLÜM
Satýþ - Pazarlama: Satýþ pazarlamanýn iç denetiminde yukarýda belirtilen
dört amaca ilave olarak aþaðýda yazýlý olan hususlar araþtýrýlacaktýr:
• Baðlý müdürlükler tarafýndan hazýrlanan kontratlarýn kontrolleri yapýlýp
yapýlmadýðý,
• Pazarlama, reklam ve satýþ faaliyetlerinin organizasyonu ve gerçekleþtirilmeleri ile ilgili yapýlan çalýþmalarýn yapýlýp yapýlmadýðý,
• Sipariþi kesinleþen sipariþlerin üretim ile organizasyonlarýnýn yapýlýp
yapýlmadýðý,
• Ulusal ve uluslararasý þartlara göre uzun ve kýsa dönemlik üretim ve
pazarlama planlarýnýn yapýlýp yapýlmadýðýnýn kontrolü.
Finans ve Mali iİþler: Finans ve mali iþlerin iç denetiminde de yukarda
belirtilen dört amaca ilave olarak aþaðýda yazýlý olan hususlar araþtýrýlacaktýr:
• Ýþletme varlýklarýnýn yararýna kullanýlýp kullanýlmadýðý,
• Ýþletme varlýklarýnýn adet ve deðer olarak kayýtlarda gösterilip gösterilmediði,
• Ýþletmenin borç ve alacaklarýndaki artýþ ve azalýþlarýn tam ve doðru olarak gösterilip gösterilmediði,
• Mali tablolarýn ilgili mevzuat ve genel kabul görmüþ muhasebe prensiplerine uygun düzenlenip düzenlenmediði,
• Mali tablolara dayalý beyannamelerin ve belgelerin ilgili mevzuata uygun
olup olmadýðý.
Ýdari İþler: Ýdari iþlerin iç denetiminde de yukarýda belirtilen dört amaca
ilave olarak aþaðýda yazýlý olan hususlar araþtýrýlacaktýr:
• Eleman alýmlarýn ideal kadroya göre uygun eleman alýnýp alýnmadýðý,
• Çalýþan elemanlarýn ideal kadro sistemine göre çalýþýp çalýþmadýðý,
139
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
• Diðer þirketler ile olan iliþkilerle ilgili evraklarýn tutulup tutulmadýðý,
• Kurum ve kuruluþlara verilmesi gereken raporlarýn tutulup tutulmadýðý.
Ar-Ge Kalite Güvence: AR-GE ve kalite güvencenin iç denetiminde de
önceden yukarýda belirtilen dört amaca ilave olarak aþaðýda yazýlý olan
hususlar araþtýrýlacaktýr:
• Ham madde alýmlarýnda ve yapýlan üretimlerde, müdahale edilen noktalarda hata gidermenin yapýlýp yapýlmadýðý,
• Üretimin istenilen standartlarda gerçekleþmesi için çalýþmalarýn yapýlýp
yapýlmadýðý,
• Kendisine baðlý birimlerin organizasyon yapýsý ve prosedürlere uygun
çalýþmalarýnýn takibatýnýn yapýlýp yapýlmadýðý.
4.3.2.1- Denetimin planlanmasý:
Denetimin tarihini, denetimde görevlendirilecek kiþileri ve iþ bölümünü,
denetimde aðýrlýk verilecek hususlarý içeren yazýlý bir denetleme programý
yönetim kurulu tarafýndan hazýrlanýr ve süreç baþlar.
Denetimin Kayýt Altýna alýnmasý: Ýç denetçiler denetimi düzenli bir kayýt
sistemi içinde yapýlmalýdýr. Bu kayýt düzeni, çalýþma kaðýtlarý ve bunlarý
toplayan çalýþma dosyasý ile yerine getirilir. Çalýþma kaðýtlarý formunun,
en az aþaðýdaki bilgileri ihtiva etmesi gerekir.
• Denetimin dönemi, hazýrlandýðý tarih, hazýrlayan denetçilerin adý,
soyadý ve imzasý olmalýdýr.
• Hesaplarýn tetkikinde kullanýlan özel iþaretlerin açýklanmasý, hesap teyitleri, denetçilerin düþünceleri açýkça belirtilmelidir.
• Denetimi yapýlan hususlar ile aksayan konular nedenleri ile birlikte
belirtilmelidir.
• Denetim faaliyetleri sýrasýnda yönetim ve mevzuat hükümlerine aykýrý
140
BÖLÜM
hatalý ve hileli iþlemler tespit edildiði takdirde hata ve hilelerin düzeltilmemesi halinde durum yönetim kuruluna intikal ettirilmelidir.
• Çalýþma kaðýtlarý çalýþma dosyasý içinde bir yýl süre ile saklanmalýdýr.
4.3.2.2- Denetim raporu:
Ýç denetim raporu; genel bilgi bölümü, iç denetim kapsam bölümü, denetçilerin açýklama ve görüþ bölümü, rapor tarihi bölümü, denetçilerin ad
soyad ve imzasý bölümlerini içerir.
Denetçilerin yetkileri: Yönetim kurulu tarafından bu prosedürlere göre
görevlendirdikleri denetçiler;
• Denetlemeyi ilgilendiren tüm bilgileri yöneticilerden ve diðer ilgililerden almak.
• Denetim konularý ile ilgili tüm defter, kayýt ve belgelerini gizli olsalar
dahi incelemek ile yetkili kýlýnmýþlardýr.
Ýlgili Yasaklar: Yönetim kurulunun görevlendirdiði denetçiler; i) denetledikleri kiþiler ile borç- alacak iliþkisi içinde olamazlar; ii) denetim esnasýnda
öðrendikleri bilgi ve sýrlarý görevleri süresince ve bu görevleri býraktýktan
sonra da açýklayamazlar; iii) denetçiler hiçbir ticaret ile uðraþamazlar.
Prosedürde deðiþiklik durumu olursa, yönetim kurulunun görüþleri doðrultusunda hazýrlanan bu prosedürlerin deðiþtirilmesi de yönetim kurulu
tarafýndan gerçekleþtirilir.
141
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
4.3.3- Performans tespiti (Nirengi 17 )
Performans tespiti ile her çalýþanýn her ay kendisini tartmasýna imkan
verilir.
Performans tespiti ile her çalýþanýn önce birinci amirinin sonra ikinci
amirinin iþtiraki ile her ay kendisini tartmasýna imkan verilir. Çok önemli
bir sistem olan performans tespiti; iþ adamýnýn baþarýsýnýn esasýdýr. Ancak
bunun tam anlatýlmasý sonuçlar tecelli edince görülmesi ile hatta tadýlmasý
ile mümkün olacaktýr.
Zira;
• Tadýlmasý gereken bir þeyi bir sonucu sözle kimse kimseye anlatamaz ;
tattýrýlmasý ve tadýlmasý gerekir.
• Görülmesi gereken bir þeyi, bir sonucu sözle kimse kimseye anlatamaz;
o şeyin gösterilmesi ve görülmesi gerekir.
Ýþte performans sisteminin sonuçlarýný da bu nirengiyi diðer nirengilerle
birlikte uygulayan iþ adamlarý önce kendilerinden baþlamak üzere bütün
çalýþanlarýn baþarý ve mutluluðunu getiren hikmeti çalýþanlarý ile beraber
görecekler ve tadacaklardýr.
Performansýn amaçlarý ve kriterleri: Performans tespitinin temel olarak
dört amacý vardýr:
• Organizasyon þemasýndaki seviyelere, unvanlara, ücrete esas kat sayýlara ve hatta prosedür ve talimatlara dayalý disiplinin kurulmasýný ve uygulanmasýný temin etmek.
• Çalýþanlarýn aylýk performans ile esas ücretlerini tayin etmek.
• Ücret üretim baðýntýsýnda anlatýlacak aylýk kâr jestiyonlarýnýn alt yapýsýný
oluþturmak.
142
BÖLÜM
• Rotasyon ve terfilerin yýllýk ortalama performansa dayalý olarak yapýlmasýný saðlamak.
Performans kriterleri: Bu kriterler uzun çalýþmalar sonucunda tespit edilmiþtir. Þekil 26 da performans kriterleri 1 den 21'e kadar sýralanmýþtýr.
Kýsa açýklamalar her kriterin karþýsýna not edilmiþtir. Bunlarý inceleyiniz
ve aynen kabul ederek uygulamaya çalýþýnýz.
Herhangi bir kriteri bize lazým deðildir düþüncesi ile ihmal etmeyiniz
veya düþünmemiþler eksik býrakmýþlar diye yeni bir kriter ilave etmeyiniz.
Ancak uygulamalar tamamlandýktan sonra ana çatýyý asla bozmadan iþletmenize uygun olan bazý sayýsal deðiþiklikleri yapabilirsiniz.
Puanlama 100 tam puan üzerinden yapýlacaktýr. Çalýþan her kiþiye 100
puan üzerinden performans tespiti yapýlýr. 100 puan tam puandýr. Ekte
görüldüðü gibi (Þekil 26) her bölümde 21 kritere verilen puanlar deðiþiktir. Ancak puanlar yekûnü 100 sabittir. Örnek verecek olursak verimliliðe
verilecek en yüksek puan üretim bölümünde 7 puan iken, idari iþler bölümünde 2 puandýr.
Deðiþmeyen puan yekunudur. Bu durumu Þekil 26 izah etmektedir.
Üretim, Satýþ Pazarlama, Mali Ýþler, Ýdari Ýþler, ARGE bölümlerinde her
çalýþanýn puanlamasý her bölümde 100 tam puan üzerinden yapýlmaktadýr. 100 puan 21 kritere verilen puanlamadan oluþmaktadýr. 21 kritere
verilen puanlar her birim için kriterin ehemmiyetine uygun olarak deðiþmektedir. Bu deðiþiklik her birimden sorumlu müdürler ve birinci amirlerinin iþtiraki ile tespit olunmuþtur. Deðiþiklik iþletmenin ayrýcalýklarýna
uygun olarak çok titiz bir çalýþma sonucu ayný kiþilerin üst makama teklifleri ile olmalýdýr.
Bunun iki istisnasý vardýr: Birinci istisnasý operatörlerdir. Üretimde operatör
durumunda olan yani üretim makinelerini sevk ve idare eden kimselerin
143
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
puanlamasýnda þu ayrýcalýk vardır. Verimlilik kriterine verilen puana denk
gelecek aylýk ortalama miktar hesap edilir. Miktar hesabýnda yapýlan üretimin hususiyetine uygun olarak normal þatlar normal randýmanlar dikkate
alýnýr. Bu hesap edilen aylýk ortalama miktar ile fiilen ay içinde elde edilen
miktar mukayese edilerek üretim puaný tespit olunur.
Örnek: Bir operatörün aylýk hesap edilen ortalama miktar yekûnu 2500
kg olsun. Bunun karþýlýðý olarak verimlilik tam puaný üretim bölümünde
maksimum 7 puandýr.
• Fiilî aylýk üretim bunun altýnda ise nispet edilerek 7 puan azalacaktýr.
• Fiilî aylýk üretim 2500 kg yerine 5000 kg ise nispet edilerek 7 puan
çoðalacaktýr.
• Yani verimlilik puaný 14 olacaktýr.
• Bir an için diðer kriterlerden de tam puan alýnmýþsa puan yekûnu 100
yerine 107 olacaktýr.
• Bu suretle üretim kaybý önlenecektir.
Miktar tespitini her gün üretim yapan operatör ile birinci amir birlikte
yapmalýdýr. Ancak uygulamalar tamamlandýktan sonra ana çatýyý asla bozmadan iþletmenize uygun olan bazý sayýsal deðiþikliklere gidebilirsiniz.
Bunun ikinci istisnasý da satýþ mühendisleri, müþteri temsilcileri, Satýcýlardýr. Satýþ pazarlamada satýþ mühendisi, müþteri temsilcisi veya satýcý
durumunda olan kimselerin, puanlamasýnda þu ayrýcalýk vardýr: Müþteri
memnuniyeti kriterine verilen puana denk gelecek aylýk ortalama satýþ
miktarý hesap edilir. Bu hesap edilen aylýk ortalama satýþ miktarý ile fiilen
ay içinde satýþý gerçekleþtirilen miktar, mukayese edilerek müþteri memnuniyeti puaný tespit olunur.
Örnek: Bir satýþ mühendisinin aylýk hesap edilen ortalama satýþ miktarý
144
BÖLÜM
yekûnu 100 bin metre olsun. Bunun karþýlýðý olarak, müþteri memnuniyeti tam puaný satýþ pazarlama bölümünde maksimum 7 puandýr.
• Fiili aylýk satýþ bunun altýnda ise nispet edilerek 7 puan azalacaktýr.
• Fiili aylýk satýþ 100 bin metre yerine 200 bin metre ise nispet edilerek
7 puan çoðalacaktýr.
• Yani verimlilik puaný 14 olacaktýr.
• Bir an için diðer bütün kriterlerden de tam puan almýþsa puan yekunu
100 yerine 107 olacaktýr.
• Bu suretle satýþ teþvik edilecektir.
Miktar tespitlerini her gün satýþ yapan mühendis ile birinci amir birlikte
yapmalýdýr. Ancak uygulamalar tamamlandýktan sonra ana çatýyý asla bozmadan iþletmenize uygun olan bazý rakam deðiþikliklerine girmenizde bir
mahsur yoktur.
145
İ ş
PERFORMANS
KRİTERLERİ
İŞİN KALİTESİ
2. EKİP
ÇALIŞMASI
3. KENDİNİ
GELİŞTİRME
4. İNİSİYATİF
KULLANMA
H a y a t ı n d a
ARGE
Finans ve
Satış Paz. Mali İşler İdari İşler Kalite Güv.
Üretim
Maksimum Maksimum Maksimum Maksimum Maksimum
Puan
Puan
Puan
Puan
Puan
AÇIKLAMA
Minimum maliyetle, her seferinde
tek defada müşteri memnuniyetinin
sağlanması
ğ
Diğer çalışanlar ile yardımlaşarak ve
paylaşarak şirket hedeflerine ulaşmada iş
birliği ve uyum içinde
ç
ççalışması
ş
Çalışanın bilgi ve becerilerini artırıcı
faaliyetlerde bulunması, üst kademeye
geçmek
için
ç
ç kendini hazırlaması
Gerektiğinde sonuca ulaşabilmek için tek
başına sorumluluk alabilmesi
Zamanında etkin olarak iş üretmesi ve
sonuçlandırması
Bilgileri ve görüşleri sağlıklı olarak alt, üst
v yatay kademelere zamanında ve doğru
u
6. İLETİŞİM veya
iletebilmesi
İşle ilgili görevler konusundaki bilgi
7. İŞ BİLGİSİ
düzeyi
8. TALİMATLA- Çalışanın standartlara, prosedürlere ve
emniyet kurallarına uyması
RA UYMA
Yapılan işi tamamlanma aşamasına kadar
9. İŞ TAKİBİ
devamlı izlemesi ve kontrol etmesi
5. VERİMLİLİK
K
10. KARAR
VERME
E
11. LİDERLİK
K
12. GÜVENLİK
Olaylara
l l değişik
d
k açılardan
l d bakarak
b k k doğru
d
kararlar vermesi
Kadrosunu motive edebilmesi,
denetleyebilmesi ve yönlendirebilmesi
Dürüstüğü, tutarlılığı, şirkete bağlılık ve
sır saklama konularına özen göstermesi
Ürettiği
mal ve/veya hizmetin
Ü
kullanıcısının (iç ve dış) bilincinde
13. MÜŞTERİ
olması, bu bilinçle müşterinin istek ve
MEMNUNİYETİ ihtiyaçlarını yerine getirmeye yönelik
çalışmalarda bulunması
İşe
İ alma, eğitme, yetkilendirme ve
14. EKİP
destekleme yoluyla etkili bir kadro
GELİŞTİRME
E
oluşturması
Sorumlulukları ve yetkileri başkalarına
15. DELEGASaktarabilmesi
YON
Var olanı geliştirecek ve/veya olumlu
etkiler yaratacak, sorunları çözecek ve
16. YARATIverimliliğe katkıda buılunacak fikir
CILIK
üretebilmesi
İlişkide
bulunduğu kişilerle uyumlu bir
İ
biçimde etkileşime girebilmesi ve yarattığı
17. İNSAN
çalışma ortamı; bu kişilere karşı hassas,
İLİŞKİLERİ
düzeyli ve ölçülü davranması
Yaptığı işin kalitesini kendi kendisine
18. OTO
sürekli kontrol etmesi ve iyileştirmesi
KONTROL
Verilen görevleri acil ve önemli sırasına
koyabilmesi ve buna göre insanları
19. ORGANİZE
yönlendirmesi, iş programını ve
ÇELIŞMA
malzemeleri önceden hazırlaması
20. KAYNAK
YÖNETİMİ
21. DEVAM
B a ş a r m a k
Verilen görevleri aciliyet ve önem
sırasına koyabilmesi ve buna göre
insanları yönlendirmesi, iş programını ve
Programlanmış iş saatleri içinde görevinin
başında olması
TOPLAM
6
5
5
4
6
6
5
5
5
4
5
4
3
3
6
4
5
3
5
6
7
3
4
2
5
4
6
4
5
5
6
4
5
3
6
6
6
6
5
6
6
6
6
6
5
4
6
6
7
5
4
6
4
6
3
5
6
7
5
6
3
7
4
5
5
5
5
6
5
4
2
3
5
4
4
3
4
2
3
7
3
6
3
6
2
5
2
6
4
3
6
5
6
6
4
5
4
6
4
3
5
3
5
6
5
100
100
100
100
100
Şekil 26
146
BÖLÜM
Puanlamanýn Yapýlýþý: Performans tespitinde görev alanlar 21 adet performans kriterine ait kýlavuzlarý kullanacaklar.
Þekil (27-47) de her performans kriteri için ayrý ayrý kýlavuz verilmiþtir.
Bu kýlavuzlar 21 performans kriteri için 21 adettir:
Þekil 27 (Kýlavuz 1, Ýþin kalitesi için verilecek puanlar.)
Þekil 28 (Kýlavuz 2, Ekip çalýþmasý için verilecek puanlar.)
Þekil 29 (Kýlavuz 3, Kendini geliþtirme için verilecek puanlar)
Þekil 30 (Kýlavuz 4, Ýnisiyatif kullanma için verilecek puanlar)
Þekil 31 (Kýlavuz 5, Verimlilik için verilecek puanlar)
Þekil 32 (Kýlavuz 6, Ýletiþim için verilecek puanlar)
Þekil 33 (Kýlavuz 7, Ýþ bilgisi için verilecek puanlar)
Þekil 34 (Kýlavuz 8, Talimatlara uyma için verilecek puanlar)
Þekil 35 (Kýlavuz 9, Ýþ takibi için verilecek puanlar)
Þekil 36 (Kýlavuz 10, Karar verme için verilecek puanlar)
Þekil 37 (Kýlavuz 11, Liderlik için verilecek puanlar)
Þekil 38 (Kýlavuz 12, Güvenirlilik için verilecek puanlar)
Þekil 39 (Kýlavuz 13, Müþteri memnuniyeti için verilecek puanlar)
Þekil 40 (Kýlavuz 14, Ekip geliþtirme için verilecek puanlar)
Þekil 41 (Kýlavuz 15, Delegasyon için verilecek puanlar)
Þekil 42 (Kýlavuz 16, Yaratýcýlýk için verilecek puanlar)
Þekil 43 (Kýlavuz 17, Ýnsan iliþkileri için verilecek puanlar)
Þekil 44 (Kýlavuz 18, Oto - Kontrol için verilecek puanlar)
Þekil 45 (Kýlavuz 19, Organize çalýþma için verilecek puanlar)
147
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Þekil 46 (Kýlavuz 20, Kaynak yönetimi için verilecek puanlar)
Þekil 47 (Kýlavuz 21, Devam için verilecek puanlar)
Bu kýlavuzlarý inceleyiniz. Üretim, Satýþ Pazarlama, Finans Mali İþler, Ýdari
İþler, AR-GE Kalite Güvence de çalýþanlarýn baþarýlarý ve puanlarý ayrý ayrý
gösterilmiþtir.
Performansa konu olan þahsýn baþarýsý olan birinci derecede çok kötü,
ikinci derecede zayýf, üçüncü derecede orta, dördüncü derecede iyi, beþinci
derecede çok iyi olarak deðerlendirilmiþ ve bunlara tekabül eden puanlar
yazýlmýþtýr. Þahsýn baþarýsý bu derecelerden hangisine uyuyorsa ve hangi birimde çalýþýyorsa o derece ve o birime ait puan verilecektir. Burada
baþarýnýn derecesini tespit esastýr. Bu suretle kesin sonuçlara ulaþýlmasý
saðlanacaktýr.
Bunun için formlar verilmiþtir. Bu formlarýn doldurulma þekilleri ilerleyen bölümlerde anlatýlacaktýr.
148
BÖLÜM
Klavuz 1
İşin kalitesi için verilecek puanlar
1. İŞİN KALİTESİ
Minimum maliyetle, her seferinde tek defada müşteri
memnuniyetinin sağlanması
Dereceler 1'den 5'e yükseldikçe puanlamalarda yükselecek. Başarının derecesi
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. İşi zamanında tamamlamaması sürekli hatalı veya
eksik iş yapması, işi aksatıyor,
zaman kaybına ve maliyetin
artmasına neden oluyor.
1,2
1
1
0,8
1,2
2. İşi zamanında bitiriyor
ancak sık sık dikkatsizlikten
kaynaklanan hatalar yapıyor.
2,4
2
2
1,6
2,4
3. Yaptığı işin kalitesi
tatmin edicidir.
3,6
3
3
2,4
3,6
4. İşi çoğunlukla verilen
zamandan önce tamamlıyor
yaptığı işin hatasız ve tam
olmasına özen gösteriyor
4,8
4
4
3,2
4,8
5. Her şartta işini
zamanında, hatasız ve tam
yapıyor. Yaptığı işin kalitesi
diğer çalışanlara örnek
oluşturuyor.
6
5
5
4
6
Şekil 27
149
İdari İşler ARGE Kalite
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Klavuz 2
Ekip çalışması için verilecek puanlar
2. EKİP ÇALIŞMASI
Diğer çalışanlar ile yardımlaşarak ve paylaşarak şirket
hedeflerine ulaşmada iş birliği ve uyum içinde çalışması
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. Bireysel çalışmayı
tercih etmesi ve iş birliğine
açık olmaması ekip içinde
uyumsuzluk yaratıyor.
1,2
1
1
1
0,8
2. Ekiple çalışırken işi
gereği çalışıyor ancak iş
birliği ve uyum konusunda
zorlanıyor.
2,4
2
2
2
1,2
3. Genellikle ekip çalışmasına yatkın, iletişim kuruyor
ve yardımlaşıyor.
3,6
3
3
3
2,4
4. Ekip çalışmasında başarılı ve ekip içinde uyumlu.
Ekip çalışmasının önemini
biliyor ve yardımlaşmaya
çoğunlukla açık.
4,8
4
4
4
3,2
5. Ekip arkadaşlarıyla
sürekli iş birliği içinde ve
uyumlu. Ekip çalışmasını
teşvik ediyor.
6
5
5
5
4
Dereceler 1'den 5'e
yükseldikçe puanlamalarda
yükselecek Başarının derecesi
Şekil 28
150
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
BÖLÜM
Klavuz 3
Kendini geliştirme için verilecek puanlar
3. KENDİNİ
GELİŞTİRME
Çalışanın bilgi ve becerilerini artırıcı faaliyetlerde bulunması, üst kademeye geçmek için kendini hazırlaması
Dereceler 1'den 5'e yükseldikçe puanlamalarda yükselecek Başarının derecesi
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. Araştırma ve yeniliklere
açık değil, bilgilerini yenilemiyor ve bu yüzden ortamdaki
yeniliklere uyum sağlayamıyor.
1
0,8
0,6
0,6
1,2
2. Bilgi ve becerilerini
artırıcı faaliyetlerde bulunma
konusunda isteksizdir.
2
1,6
1,2
1,2
2,4
3. Genllikle bilgi ve becerilerini artırıcı faaliyetlerde
bulunmuyor.
3
2,4
1,8
1,8
3,6
artırma yollarını kendisi
arıyor ve bu gibi faaliyetleri
değerlendiriyor.
4
3,2
2,4
2,4
4,8
artırmaya öğrenmeye çok
önem veriyor. Gelişen teknolojiyi izliyor. Öğrendiklerini uygulamaya koyuyor.
5
4
3
3
6
Şekil 29
151
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Klavuz 4
İnisiyatif kullanma için verilecek puanlar
Gerektiğinde sonuca ulaşabilmek için
tek başına sorumluluk alabilmesi
4. İNİSİYATİF
KULLANMA
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. İnisiyatif kullanmaktan
kaçınması ve yetkilerini kullanmakta zorlanması işlerin
gecikmesine neden oluyor.
0,8
1
0,6
1
1,2
2. Kendi başına sorumluluk taşımakta ve risk almakta
zorlanıyor.
1,6
2
1,2
2
2,4
3. Genellikle sonuca
ulaşabilmek için tek başına
sorumluluk ve risk alabiliyor.
2,4
3
1,8
3
3,6
4. Çoğunlukla sonuca
ulaşabilmek için tek başına
sorumluluk ve risk alabiliyor.
3,2
4
2,4
4
4,8
5. Yetkisini kullanarak
bütün sorumlulukları tek
başına üstlenmede son
derece güvenilir, inisiyatifini
etkili bir biçimde kullanarak
sorunları anında çözüyor.
4
5
3
5
6
Dereceler 1'den 5'e
yükseldikçe puanlamalarda yükselecek. Başarının
derecesi
Şekil 30
152
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
BÖLÜM
Klavuz 5
Verimlilik için verilecek puanlar
5. VERİMLİLİK
Zamanında etkin olarak iş üretmesi ve sonuçlandırması
Dereceler 1'den 5'e yükseldikçe puanlamalarda yükselecek. Başarının derecesi
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. Zamanı ve araçları etkin
kullanmadığından verilmiş
sürede görevlerini sonuçlandıramıyor, üretken değildir.
1,4
0,6
0,8
0,4
1
kullanmakta zorlanıyor. Gereken verimlilikte olması için
yönlendirmeye gereksinim
duyuyor.
2,8
1,2
1,6
0,8
2
kullanıyor, beklenen düzeyde
verimliliğe sahip.
4,2
1,8
2,4
1,2
3
4. Zamanı ve araçları
etkin kullanarak verilen
sürede beklenenden fazlasını
yapıyor.
5,6
2,4
3,2
1,6
4
5. Zamanı ve araçları en
iyi düzeyde kullanarak kısa
zamanda çok iyi sonuçlandırıyor ve iş arkadaşlarının da
üretkenliğini artırıyor.
7
3
4
2
5
Şekil 31
153
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Klavuz 6
İletişim için verilecek puanlar
6. İLETİŞİM
Bilgileri ve görüşleri sağlıklı olarak alt, üst veya yatay
kademelere zamanında ve doğru iletebilmesi
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. Bilgiyi ve görüşlerini
zamanında doğru olarak alt,
üst veya yatay kademelere
iletememesinden dolayı
aksaklıklar oluyor.
0,8
1,2
0,8
1
1
alt, üst ve yatay kademelere
iletmekte gecikiyor.
1,6
2,4
1,6
2
2
zamanında ve doğru olarak
alt, üst ve yatay kademelere
istendiğinde iletiyor.
2,4
3,6
2,4
3
3
4. Alt, üst ve yatay
kademelerle iletişime önem
veriyor, bilgiyi ve görüşlerini
zamanında ve doğru olarak
düzenli iletiyor.
3,2
4,8
3,2
4
4
5. Alt, üst ve yatay
kademelerle iletişime önem
veriyor, eksik bölümleri
tamamlayarak bilgiyi ve
görüşlerini zamanında ve
doğru olarak düzenli iletiyor.
7
6
4
5
5
Dereceler 1'den 5'e
yükseldikçe puanlamalarda yükselecek Başarının
derecesi
Şekil 32
154
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
BÖLÜM
Klavuz 7
İş bilgisi için verilecek puanlar
İş ile ilgili görevler konusundaki bilgi düzeyi
7. İŞ BİLGİSİ
Dereceler 1den 5 e yükseldikçe puanlamalarda yükselecek Başarının derecesi
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. İş ile ilgili yeterli bilgiye
sahip değil, işi sonuçlandıramıyor.
1,2
0,8
1
0,6
1,2
2. İş bilgisi yaptığı işi
tek başına tamamlayacak
düzeyde değil.
2,4
1,6
2
1,2
2,4
3. Verilen görevleri
tamamlamak için yeterli bilgi
düzeyine sahip.
3,6
2,4
3
1,8
3,,6
4. Verilen görevleri
hatasız yapacak seviyede bilgi
düzeyine sahip.
4,8
3,2
4
2,4
4,8
5. İş bilgisi beklenin
de üstünde, bilgisiyle işi
geliştirme, hataları düzeltme
ve eksiklikleri tamamlama
kapasitesine sahip.
6
4
5
3
6
Şekil 33
155
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Klavuz 8
Talimatlara uyma için verilecek puanlar
Çalışanın standartlara, prosedürlere
ve emniyet kurallarına uyması
8. TALİMATLARA
UYMA
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. İş ile ilgili talimatlara,
standartlara, prosedürlere ve
emniyet kurallarına uymuyor, diğer çalışanlara kötü
örnek oluyor.
1,2
1,2
1
1,2
1,2
standartlara ve prosedürlere
ve emniyet kurallarına
uyması konusunda sürekli
kontrol gerektiriyor.
2,4
2,4
2,4
2
2,4
standartlara prosedürlere ve
emniyet kurallarına genellikle uyuyor.
3,6
2,4
2,4
3
3,6
emniyet kurallarına titizlikle
uyuyor.
4,8
4,8
3,6
4
4,8
5. İş ile ilgili taimatlara,
emniyet kurallarına tamammen uyuyor, iş arkadaşlarınında uymasını sağlıyor.
6
6
6
5
6
Dereceler 1'den 5'e
derecesi
Şekil 34
156
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
BÖLÜM
Klavuz 9
İş takibi için verilecek puanlar
9. İŞ TAKİBİ
Yapılan işi tamamlanma aşamasına kadar devamlı izlemesi ve kontrol etmesi
Dereceler 1'den 5'e
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. Görevini takip etmiyor
ve önemli aksamalara neden
oluyor.
1,2
1,2
1,2
1,2
1
2. Verilen görevi takip
etme konusunda yetersizdir,
kontrol edilmesi gerekiyor.
2,4
2,4
2,4
2,4
2
3. Verilen görevi tamamlanma aşamasına kadar takip
ediyor.
3,6
3,6
3,6
3,6
3
4. Verilen görevi tamamlanma aşamasına kadar
takip ediyor ve aksaklıklar
konusunda bilgi veriyor.
4,8
4,8
4,8
4,8
4
5. Görevi tamamlanma
aşamasına kadar takip ediyor, yön veriyor, aksaklıklara
müdahale ediyor ve tamamlandığında bilgi veriyor.
6
6
6
6
5
Şekil 35
157
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Klavuz 10
Karar verme için verilecek puanlar
Olaylara değişik açılardan bakarak
doğru kararlar vermesi
10. KARAR VERME
Dereceler 1'den 5'e yükseldikçe puanlamalarda yükselecek Başarının derecesi
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. Olaylara yaklaşımı tek
yönlüdür. Hatalı kararlar
verebiliyor.
0,8
1,2
0,8
1,4
1
2. İşi ile ilgili kararları
alırken değişik açılardan
bakmaya zorlanıyor.
1,6
2,4
1,6
2,8
2
3. İşi ile ilgili kararları genellikle doğru ve zamanında
alıyor.
2,4
3,6
2,4
4,2
3
4. İşi ile ilgili olaylara değişik açılardan bakmaya özen
göstererek doğru kararları
hızla alıyor.
3,2
4,8
3,2
5,6
4
5. İşi ile ilgili olaylara
farklı yönlerden bakarak ve
gerekli bilgiyi toplayarak
doğruluğuna güvenilir kararı
hızla alıyor.
4
6
4
7
5
Şekil 36
158
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
BÖLÜM
Klavuz 11
Liderlik için verilecek puanlar
Kadrosunu motive edebilmesi, denetleyebilmesi
ve yönlendirebilmesi
11. LİDERLİK
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. Kadrosuna hakim
değildir. Kadrosunu motive
edemiyor ve yönlendiremiyor.
0,8
1
1
1,2
0,6
2. Kadrosuyla iletişim
eksikliği var, kadrosunu gerektiği gibi motive edemiyor
ve yönlendiremiyor.
1,6
2
2
2,4
1,2
3. Kadrosuna hakim
olabiliyor, kadrosunu motive
etmek için zaman ayırıyor.
2,4
3
3
3,6
1,8
4. Kadrosuna önem veriyor onların motivasyonunu
yükseltmek için çalşmalarda
bulunuyor.
3,2
4
4
4,8
2,4
5. Kadrosunu sürekli
etkin biçimde yönlendiriyor,
motivasyonu artırıcı yöntem
geliştirip uyguluyor. Liderlik
becerilerini geliştirmek için
araştırmalar ve çalışmalar
yapıyor.
4
5
5
6
3
Dereceler 1'den 5'e
derecesi
Şekil 37
159
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Klavuz 12
Güvenilirlik için verilecek puanlar
12. GÜVENİLİRLİK
Dürüstlüğü, tutarlılığı, şirkete bağlılık ve sır saklama
konularına özen göstermesi
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. Dürüstlüğü, tutarlılığı,
şirkete bağlılığı ve sırdaşlığı
konularında ciddi tereddütler var.
1
1,2
1,4
1
1,2
2. Güven vermeyecek
hareketlerde bulunabiliyor,
şirketi temsil edebilecek
tutarlılığı gösteremiyor.
2
2,4
2,8
2
2,4
3. Dürüsttür ve tutarlıdır,
şirkete bağlıdır, sır tutabiliyor.
3
3,6
4,2
3
3,6
4. Dürüstlüğü ve tutarlılığı ile şirketi temsil edebilecek düzeydedir ve sırdaşlığa
da güveni artırmıştır.
4
4,8
5,6
4
4,8
5. Dürüstlüğü, tutarlı
davranışlarıyla şirkete
bağlılığını ve sırdaşlığını
kanıtlamıştır. Her konuda
kendisine güvenilebilir.
5
6
7
5
5
Dereceler 1'den 5'e
derecesi
Şekil 38
160
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
BÖLÜM
Klavuz 13
Müşteri memnuniyeti için verilecek puanlar
13. MÜŞTERİ
MEMNUNİYETİ
Ürettiği mal ve/veya hizmetin kullanıcısının (iç veya dış)
bilincinde olması, bu bilinçle müşterilerinin istek ve ihtiyaçlarını yerine getirmeye yönelik çalışmalarda bulunması
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. Müşteri istek ve ihtiyaçlarını dikkate almıyor. Ürün
ve hizmet kalitesine önem
vermiyor.
0,6
1,4
0,8
1
1
2. Müşteriyi tam olarak
tanımadığı için beklentilerini karşılamakta zorlanıyor.
1,2
2,8
1,6
2
2
3. Talep edildiği süreçte
müşteri ihtiyaçlarını karşılıyor, iyi düzeyde ürün ve
hizmet sunuyor.
1,8
4,2
2,4
3
3
4. Müşteri memnuniyetinin öneminin bilinci ile
müşterinin istek ve ihtiyaçlarını önceden düşünüyor ve
müşteri tatminine yönelik
uygulamaları geliştiriyor.
2,4
5,6
3,2
4
4
5. Müşteri memnuniyeti
bilincine sahip, müşterileri
iyi tanıyor ve isteklerini
önceden tespit ediyor. Bu
konuda diğer ekip arkadaşlarına mükemmel derecede
örnek oluyor.
3
7
4
5
5
Dereceler 1'den 5'e
derecesi
Şekil 39
161
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Klavuz 14
ekip geliştirme için verilecek puanlar
14. EKİP GELİŞTİRME
İşe alma, eğitme, yetkilendirme ve destekleme yoluyla
etkili bir kadro oluşturması
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. Ekip kuramıyor ve
geliştirme konusunda yeterli
olamıyor, ekibine bilgileri
aktarmıyor, yetkilendirmiyor
ve desteklemiyor.
0,6
1,4
0,8
1
1
2. Ekibi ile ilişkisi
yetersiz, ekibini yetiştirmede
eksik kalıyor.
1,2
2,8
1,6
2
2
3. Genellikle ekibini geliştirebilmek için bilgilerini
aktarabiliyor, yetkilendiriyor
y
ve destekliyor.
1,8
4,2
2,4
3
3
4. Ekip kurma ve ekibini
eğitmesi başarılı, çoğunlukla bilgi ve deneyimlerini
ekibine aktarıyor.
2,4
5,6
3,7
4
4
5. Etkin çalışan bir
kadro kurmada son derece
başarılı. Ekibinin iyi düzeyde çalışabilmesi için bilgi
ve deneyimlerini istekle
aktarıyor.
3
7
4
5
5
Dereceler 1'den 5'e
derecesi
Şekil 40
162
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
BÖLÜM
Klavuz 15
Delegasyon için verilecek puanlar
15. DELEGASYON
Sorumlulukları ve yetkileri başkalarına aktarabilmesi
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. Her işi kendisi yapmaya çalışıyor, kimseye görev
vermiyor, güvenmiyor
0,4
0,6
1
0,8
0,8
2. Başkasına görev verirken tereddüd içinde oluyor.
Görevleri gerekli kişilere
dağıtmakta yetersiz
0,8
1,2
2
1,6
1,6
3. Genellikle yetki ve sorumlulukları devredebiliyor.
1,2
1,8
3
2,4
2,4
4. Yetki ve sorumlulukları organize bir şekilde
devredip, verimli çalışmayı
sağlayabiliyor.
1,6
2,4
4
3,2
3,2
5. Yetki ve sorumlulukları gereken kişilere doğru
dağıtarak işin hızlı yapılmasını sağlıyor. Motive ederek
görevlendirme konusunda
son derece başarılı.
2
3
5
4
4
Dereceler 1'den 5'e
derecesi
Şekil 41
163
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Klavuz 16
Yaratıcılık için verilecek puanlar
16. YARATICILIK
Var olanı geliştirecek ve/veya olumlu etkiler yaratacak,
sorunları çözecek ve verimliliğe katkıda bulunacak fikir
üretebilmesi
Dereceler 1'den 5'e
derecesi
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. Var olanı geliştirme
veya sorunları çözmeye
yönelik öneri getirmiyor.
0,6
0,8
0,4
0,6
1,4
2. Yeniliklere açık değil,
daha iyisi olabileceğini düşünemiyor.
1,2
1,6
0,8
1,2
2,8
3. Genellikle yeni fikirler
üretebiliyor, var olanı geliştirmek için düşünüyor.
1,8
2,4
1,2
1,8
4,2
4. Farklı açılardan bakarak, yeni fikirler öne sürebiliyor, sorunların çözümüne
yardımcı olmaya çalışıyor.
2,4
3,2
1,6
2,4
5,6
5. Yeni fikirler üreterek
var olanı geliştiriyor, verimliliği artırıyor ve sorunları
çözüyor.
3
4
2
3
7
Şekil 42
164
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
BÖLÜM
Klavuz 17
İnsan ilişkileri için verilecek puanlar
17. İNSAN İLİŞKİLERİ
İlişkide bulunduğu kişilerle uyumlu bir biçimde etkileşime girebilmesi ve yarattığı çalışma ortamı, bu kişilere karşı
hassas, düzeyli ve ölçülü davranması
Dereceler 1'den 5'e
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. Geçimsizliği ve
huysuzluğu sebebiyle insani
ilişkilerinin bozuk olması
iş birliğini engelliyor ve işi
aksatıyor.
0,6
1,2
0,6
1,2
0,4
2. İnsan ilişkilerinde
yeteri kadar başarılı değil.
Diğer çalışanlarla uyumlu
bir biçimde etkleşime
gitmekte zorlanıyor.
1,2
2,4
1,2
2,4
0,8
3. Genellikle insan ilşikilerinde uyumlu, dengeli ve
yapıcıdır.
1,8
3,6
1,8
3,6
1,2
4. Çoğunlukla uyumlu,
dengeli ve yapıcıdır.
2,4
4,8
2,4
4,8
1,6
5. Her zaman uyumlu,
dengeli ve yapıcıdır. İnsan
ilşikilerindeki başarısı iş
birliğini ve iletişimi güçlendiriyor.
3
6
3
6
2
Şekil 43
165
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Klavuz 18
Oto kontrol için verilecek puanlar
18. OTO KONTROL
Yaptığı işin kalitesini kendi kendisine sürekli kontrol
etmesi ve iyileştirmesi
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. Yaptığı işin her
zaman başkaları tarafından
kontrol edilmesi gerekiyor,
bu nedenle vakit kaybediliyor.
1
0,4
1,2
0,8
0,6
2. Yaptığı işi gereğince
dikkatli kontrol etmemesi
zaman zaman hataların ve
gecikmelerin ortaya çıkmasına neden oluyor.
2
0,8
2,4
1,6
1,2
3. Yaptığı işin kalitesini
düzenli olarak kontrol
ediyor.
3
1,2
3,6
2,4
1,8
4. Yaptığı işin kalitesini
düzenli olarak kontrol
ediyor ve iyileştiriyor.
4
1,6
4,8
3,2
2,4
5. Kendisinin yaptığı işi
sürekli ve titizlikle kontrol
etmesi ve iyileştirmesi sonucunda hatasız ve zamanında
kaliteli iş çıkarıyor.
5
2
6
4
3
Dereceler 1'den 5'e
derecesi
Şekil 44
166
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
BÖLÜM
Klavuz 19
Organize çalışma için verilecek puanlar
19. ORGANİZE
ÇALIŞMA
Verilen görevleri acil ve önemli sırasına göre koyabilmesi ve buna göre insanları yönlendirmesi, iş programını ve
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. Organize çalışamadığı
için plansızlığı gecikmesine
neden oluyor.
1,2
1
1,2
1,2
0,8
2. Önem ve öncelik
sıralaması ve iş programı
yapma
2,4
2
2,4
2,4
1,6
3,6
3
3,6
3,6
2,4
4. Çoğunlukla işleri
önem ve öncelik sırasına
koyarak planlıyor ve iş
programına göre gerekli
malzemeyi hazırlıyor.
4,8
4
4,8
4,8
1,6
5. Vizyon sahibi, gerekli
ihtiyaçları öngörerek doğru
organizasyon yapıyor ve
buna göre işlemi yönlendiriyor.
6
5
6
6
4
Dereceler 1'den 5'e
derecesi
3. Genellikle işleri
ş önem
ve öncelik sırasına koyarak
y
planlıyor
p
y ve işş programına
p g
ggöre ggerekli malzemeyi
hazırlıyor.
Şekil 45
167
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Klavuz 20
Kaynak yönetimi için verilecek puanlar
20. KAYNAK YÖNETİMİ
Verilen görevleri aciliyet ve önem sırasına koyabilmesi
ve buna göre insanları yönlendirmesi, iş programını ve
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. Kaynak yönetimine
özen göstermemesi zaman
ve para kaybına neden oluyor. Çevreye karşı duyarsız.
1
0,8
1,2
0,8
0,6
2. Kaynak yönetimine
ve çevreye daha fazla özen
göstermesi gerekiyor.
2
1,6
2,4
1,6
1,2
3. Genellikle zaman para
ve malzeme kullanımına
ve çevreye gerekli özeni
gösteriyor.
3
2,8
3,6
2,8
1,8
4. Çoğunlukla zaman
para ve malzeme gibi kaynakları akıllıca kullanır ve
çevreye özen gösterir.
4
3,2
4,8
3,2
2,4
5. Kaliteden ödün vermeden tüm kaynakları optimal
verimlilikte kullanarak israfı
en üst düzeyde minimize ediyor. Bilinçli bir çevrecidir.
5
4
6
6
3
Dereceler 1'den 5'e
derecesi
Şekil 46
168
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
BÖLÜM
Klavuz 21
Devam için verilecek puanlar
başında olması
21. DEVAM
Üretim
..
verilecek
puan
Satış
Pazarlama
..
verilecek
puan
Finas Mali
İşler
..
verilecek
puan
1. İş saatlerinde işinin
başında değildir. Devamsızlığı işleri aksatmaktadır.
1
0,6
1
1,2
1
2. Devam konusunda
daha fazla dikkat etmesi
gerekmektedir.
2
1,2
2
2,4
2
3. Devamı tatmin edici
düzeydedir.
3
1,8
3
3,6
3
4. İş saatlerinde işinin
başında olmaya özen gösteriyor.
4
2,4
4
4,8
4
5. Tam devam kaydı.
İş saatleri içinde işinin
başında olmaya özen
gösteriyor ve işte geçirdiği
zamanı verimli bir biçimde
değerlendiriyor.
5
3
5
6
5
Dereceler 1'den 5'e
derecesi
Şekil 47
169
Güvence
..
..
verilecek
verilecek
puan
puan
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
4.3.3.1- Performans tespitinde puanlamalarýn yapýlmasý
• Her birimde çalýþan her þahýs kendi formuna uygun olarak kendisine
puan verir.
• Þahsýn kendisi yazýlan kolon, þahsýn kendisi tarafýndan doldurulacak.
Elbette her performans kriterine verilecek puan kendi birimi için tayin
olunan azami puaný geçmeyecektir. Örneðimizde kiþi kendisine 21 kriter için kýlavuzlar yardýmý ile 100 üzerinden 91 puan vermiþtir. (Þekil
48)
• Amir yazýlan kolonu ise 1. amir tarafýndan kýlavuzlar yardýmý ile doldurulacak. Örneðimizde birinci amir ayný þahsa 21 kriter için 76,4 puan
vermiþtir.
• Telif edilen yazýlý kolonu ise þahsýn kendisi ile birinci amiri müzakere
ederek birbirine uygun olmayan puanlarý telif ederler.
Ve bu kolonu beraberce doldururlar. Bu iþlem yapýlýrken Þekil 27 ila 47
de verilen kýlavuzlar kullanýrlar. Ve bu kýlavuz kullanýlýrken medeni ve
makul ölçüler içinde farklýlýklar giderilecektir. Örneðimizde telif edilen
kolonun puaný 82,8 dir.
• Bu hale gelen yani üç kolonu doldurulan performans tespiti formu
ikinci amire götürülür. Ýkinci amir lüzum gördüðü takdirde formu kendisine getiren birinci amir ile istiþare eder ve ikinci amir yazýlan kolon
doldurulur. Örneðimizde telif edilen kolonun puaný 73,8'dir. Hatta ikinci amir bu formun tanziminden kendisine baðlý birinci amir hakkýnda
da kanaat sahibi olur. Birinci amirin performansý tespit olunurken bu
kanaatini icra eder.
170
BÖLÜM
Performans tespitinde puanlamaların yapılması
PERFORMANS
KRİTERLERİ
1. İŞİN
KALİTESİ
2. EKİP
ÇALIŞMASI
3. KENDİNİ
GELİŞTİRME
4. İNİSİYATİF
KULLANMA
5. VERİMLİLİK
6. İLETİŞİM
7. İŞ BİLGİSİ
8. TALİMATLA
RA UYMA
9. İŞ TAKİBİ
10. KARAR
VERME
11. LİDERLİK
12.
GÜVENİRLİLİK
13. MÜŞTERİ
MEMNUNİYETİ
İdari İşler
Şahsın
Telif
Maksimum
1. Amir
kendisi
edilen
puan
AÇIKLAMA
Minimum maliyetle, her seferinde tek defadaa
müşteri
ş memnuniyetinin sağlanması
Diğer
ğ ççalışanlar
ş
ile yyardımlaşarak
ş
ve
paylaşarak
ş
şşirket hedeflerine ulaşmada
ş
iş
birliği
ğ ve uyum
y
içinde
ç
ççalışması
ş
Çalışanın
Ç
ş
bilgi
g ve becerilerini artırıcı
y
faaliyetlerde
bulunması,, üst kademeye
gç
ç kendini hazırlaması
geçmek
için
Gerektiğinde sonuca ulaşabilmek için tek
başına sorumluluk alabilmesi
Zamanında etkin olarak işş üretmesi ve
sonuçlandırması
ç
Bilgileri
g
ve ggörüşleri
ş sağlıklı
ğ
olarak alt,, üst
veya yatay kademelere zamanında ve doğru
iletebilmesi
İşle ilgili görevler konusundaki bilgi düzeyi
Çalışanın standartlara, prosedürlere ve
emniyet kurallarına uyması
Yapılan işi tamamlanma aşamasına kadar
devamlı izlemesi ve kontrol etmesi
Olaylara
l l d
değişikk açılardan
l d bakarak
b k k doğru
d
kararlar vermesi
Kadrosunu motive edebilmesi,
denetleyebilmesi
y
ve yyönlendirebilmesi
Dürüstüğü, tutarlılığı, şirkete bağlılık ve sır
saklama konularına özen göstermesi
Ürettiği
ğ mal ve/veya
y hizmetin kullanıcısının
(içç ve dış)
ş bilincinde olması, bu bilinçle
ç
müşterinin
istek ve ihtiyaçlarını
yerine
ş
y ç
y
getirmeye yönelik çalışmalarda bulunması
14. EKİP
İşe alma, eğitme, yetkilendirme ve
GELİŞTİRME destekleme yoluyla etkili bir kadro oluşturmaa
15.
Sorumlulukları ve yetkileri
y
başkalarına
DELEGASYON
aktarabilmesi
Var olanı geliştirecek
g ş
ve/veya
y olumlu etkiler
16.
yaratacak,, sorunları ççözecek ve verimliliğe
YARATICILIK
katkıda buılunacak fikir üretebilmesi
İlişkide
bulunduğu
uyumlu
bir
ş
ğ kişilerle
ş
y
biçimde
etkileşime
girebilmesi
ve yarattığı
ç
ş
g
y
ğ
çalışma ortamı;; bu kişilere
karşı
ş
ş hassas,
düzeyli ve ölçülü davranması
Yaptığı işin kalitesini kendi kendisine süreklii
18. OTO kontrol etmesi ve iyileştirmesi
KONTROL
Verilen ggörevleri acil ve önemli sırasına
19. ORGANİZE
koyabilmesi
y
ve buna ggöre insanları
yönlendirmesi,, işş p
programını
g
ve malzemeleri
ÇALIŞMA
önceden hazırlaması
17. İNSAN
İLİŞKİLERİ
Verilen görevleri
aciliyet
g
y ve önem sırasına
20. KAYNAK
koyabilmesi
ve buna göre
y
g insanları
ve malzemeleri
p g
YÖNETİMİ yönlendirmesi,, işş programını
önceden hazırlaması
21. DEVAM
başında
olması
ş
4
3,2
3,2
3,2
3,2
5
4
3
3
3
3
3
2,4
2,4
2,4
5
4
3
4
3
2
1,6
1,6
1,6
1,6
5
5
4
4
3
3
3
2,4
3
2,4
5
5
4
5
4
6
4,8
3,6
4,8
3,6
7
5,6
5,6
5,6
4,2
6
6
3,6
4,8
3,6
5
5
4
4
3
5
5
4
4
4
6
4,8
4,8
4,8
4,8
4
3,2
3,2
3,2
3,2
3
3
2,4
3
2,4
6
6
4,8
4,8
4,8
4
4
3,2
4
4
6
6
4,8
4,8
4,8
4
4
4
4
4
6
4,8
4,8
4,8
4,8
100
91
,
76,4
,
82,8
,
73,8
Şekil 48
171
2. Amir
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Etki Kat Sayýlarýna Göre Performans Tespiti: Etki kat sayýlarýna göre performans tespiti formunun doldurulmasýna geldik (Þekil 49) Puan yekûnu
kolonuna þahsýn kendisi için bulduðu puan yekûnu yazýlýr ve bu puan bir
ile çarpýlarak sayýlar kolonuna sonuç yazýlýr. (Yani 91)
• Sonra ayný kolona (puan yekûnu kolonuna) birinci amirin bulduðu
puan yekûnu yazýlýr ve bu puan iki ile çarpýlarak sayýlar kolonuna sonuç
yazýlýr. (Yani 152,8)
• Sonra ayný kolona (puan yekunu kolonuna) birinci amir ile þahsýn
kendisinin tevil ederek bulduðu puan yekûnu yazýlýr ve bu puan üç ile
çarpýlarak sayýlar kolonuna sonuç yazýlýr. (Yani 248,4)
• Sonra ayný kolona (puan yekûnu kolonuna) ikinci amirin bulduðu puan
yekun yazýlýr ve bu puan üç ile çarpýlarak sayýlar kolonuna yazýlýr. (yani
295,2)
• Sonra sayýlar kolonu toplanýr yani 787,4 sayýlar yekunu bulunur.
• Sonra sayýlar yekunu 787,4 çarpanlar yekunu olan 10 sayýsýna bölünerek 78,74 bulunur ki, bu rakam performansý tespit edilen þahsýn
100 üzerinden kazandýðý puandýr. Bu 78,74 rakamý da 100'e bölünerek 78,74/100=0,7874 bulunur. 0,7874 performans tespiti yapýlan
þahsýn aylýk performans sayýsýdýr. Ýþte bu sayýya göre ücret üretim
baðýntýsýnda anlatacaðýmýz þekilde esas ücret ödemesi ve müessesenin
performansýndan aylýk jestiyon ödemesi yapýlacaktýr.
• Þahsýn kendisinin yaptýðý puanlamanýn 1 ile, birinci amirin yaptýðý
puanlamanýn 2 ile, birinci amirle þahsýn anlaþarak yaptýðý puanlamanýn
3 ile, ikinci amirin yaptýðý puanlamanýn 4 ile, çarpýlarak bulunan
sayýlar (adat) yekûnunun etki kat sayýlarý toplamý olan 1+2+3+4=10
bölünmesiyle ve puanlama 100 üzerinden yapýldýðý için sonucun 100 e
nispet edilmesiyle aylýk performans bulunur.
172
BÖLÜM
Formül :
Sayýlar yekûnu / etki kat sayýlar yekûnu (10) / yüz (100) = Aylýk performans
Örnek:
787,4 / 10 / 100 = 0.7874 (Aylýk performans) dýr.
Etki kat sayılarına göre performans tespiti
Aylık Performans
(21 Kriter için)
Yapılacak aylık performans
Ş
Şahsın
kendisi tarafından
1. amir tarafından
Tevil olunan şahsın kendisi
ve 1. amiri
2. amir tarafından
Puan
yekû
k nu
yekûnu
91
76,4
82,8
73,88
73
Yekû
Yekûn
k n
-
Etki
kat sayısı
Sayılar (Adat)
91
1
2
152,8
3
248,4
4
295,2
10
787,4
Şekil 49
Formül : Sayılar (Adat yekûnu) / Etki kat sayılar yekûnu (10) / Yüz (100)
Örnekteki rakamlar : 787,4 / 10 / 100 = 0,7874
Tespit olunan aylık performans = 0,7874
Aylýk performans tespiti ile her çalýþan daha mutlu olacak. Her çalýþan
istenildiði gibi davranacak.
• Her çalýþan performansýnýn yüksek olmasý için istenildiði gibi davranacak, gayret edecek ve memnun olacak. Aylýk performans puanýnýn
üzerinden aylýk ücretini alacak ve huzur duyacak.
• Aylýk performans puaný üzerinden müessesenin aylýk performansýndan
aylýk jestiyonu alarak müspet yönde ve yüksek derecede motive olacak.
173
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
4.3.3.2- Yýllýk performans
• 12 ay süresince yani yýlbaþýndan yýl sonuna kadar bulunan aylýk performanslar toplanarak 12'ye bölünür ve yýllýk performans bulunur.
• Her çalýþan yýllýk performans puanýnýn üzerinden müessesenin yýllýk
performansýndan jestiyonunu almasý sonucu kendine güveni artar.
• Seviyesinin yükselmesi için yýllýk performans puanýnýn üzerinden rotasyona girer.
• Yýllýk performans puaný üzerinden kariyer planlamasýnda terfi etme
yolu kýsalır.
Ancak performans tespitinin ne iþe yaradýðýný her seviyenin çok iyi bilmesi
þarttýr.
174
BÖLÜM
4.3.4- Ücret üretim baðýntýsý (nirengi 18):
Ücret üretim baðýntýsý çaðdaþ yönetim sisteminin gereklerindendir. Müessesenin verimliliði bu nirenginin uygulamadaki baþarý derecesi ile doðru
orantýlýdýr. Bu nirengi dahil þimdiye kadar anlatýlanlar uygulandýðý her
hangibir müessese ile kendini yenilediðini sanan klasik müteþebbis ve klasik yüksek idarecilerin bilgileri ile idare edilen bir klasik müessese kýyas
edilirse;
• Bu mukayese ancak birkaç yýl yapýlabilir;
• Sonra yapýlamaz.
Çünkü normal ölçülerin çok üzerinde sermayesi de olsa klasik dediðimiz
bir müessese ancak birkaç yýl can çekiþebilir. Bu sonuç çaðýmýzýn global
dünyasýnda global ekonomide deðiþmeyen kaidedir. Çözüm'19 nirenginin bozulmadan çarpýtýlmadan güvenle, itikatla, ihlasla, samimiyetle önce
anlaþýlmasý ve idrak edilmesi sonra da cesaretle uygulanmasýndadýr.
Esas ücret ve aylýk jestiyon, performansa dayalý olarak ödenecektir. Hedef
her çalýþanýn ücretinin sabit ücret ile veya saat ücreti ile deðil;
• Önce kendisinin baþarýsýna, verimliliðine motivasyonuna ve daha birçok sebebe yani kýsaca performansýna;
• Sonra müessesenin performansýna baðlý olarak ödenmesidir.
Her çalýþanýn alacaðý aylýk ücret, esas ücret ile mevzuattan doðan ek ücretlerden ve aylýk jestiyondan ibarettir.
Þahsýn esas ücreti
• Kanunlarýn tayin ettiði asgari ücretten az olmayacak.
• Kanundan doðan çocuk, zaman, kýdem zammý vs. gibi ilaveler bu ücrete
eklenecektir.
Bunu bir örnekle açýklayalým. 7. seviyede çalýþan ferdin þahsi performansý
ile ilgili esas ücreti:
175
İ ş
500
k
Ücrete esas
kat sayı
H a y a t ı n d a
*
*
1,2
ç
İşletmede kullanılan çarpan
rakam
B a ş a r m a k
85/100
p1
Aylık şahsi
performans
=
510 YTL
Ea
Aylık esas
ücret
Şekil 50
k = Þahsýn ücrete esas katsayýsý
Organizasyon þemasýnda her seviyede ilgili seviye için ücrete esas kat sayý
tespit olunur. (Þekil 5) Bu tespit, profesyonellerce her seviyenin þartlarý
incelenerek yönetim kurulunun tespitine sunulur. Önemli olan genel
dengenin kurulmasýdýr.
ç = Ýþletmede kullanýlan çarpan rakam.
Müessesenin ücret politikasýný tespit etmek için kullanýlan ölçüdür. Kuruluþta bu rakam çeþitli araþtýrmalar sonucunda yönetim kurulu tarafýndan
tespit olunur. Bu tespitte;
• ülke þartlarý
• ekonomik göstergeler
• arz talep iliþkileri
• müessesenin ihtiyaçlarý,
• konjoktür
• ve daha birçok sebepler dikkate alýnýr.
Ücret artýþlarý bu çarpan rakamýn artýrýlmasýyla temin edilir. Mevcut
çarpan rakamýn 1,2 olarak tespit edildiðini kabul edelim. Eðer yýlbaþýnda
veya her hangi bir münasebetle mesela %10 ücret artacaksa bu rakam
%10 artýrýlýr. O zaman bu rakam 1,2 x 1,1 = 1,32 veya 1,2 + 0,12 = 1,32
olur.
176
BÖLÜM
p1 = Þahsýn aylýk performansý.
17. nirengi (5.4) de gerekli bilgiler verildiðinden performans konusunda
o bölüme bakýlmalýdýr.
Ea = Þahsýn aylýk esas ücreti.
Ücrete esas kat sayý ile iþletmede kullanýlan çarpan rakamýn çarpýmý sonucu elde edilen rakamdýr.
Formül k * ç * p1 = Ea
Örnek 500 * 1,2 * 85/10 = 510 YTL
Kanundan doðan ilaveler örnekte dikkate alýnmamýþtýr. Bunlar esas ücrete
ilave edilecektir.
Þahsýn aylýk jestiyonunun hesaplanmasý: Müessesenin performansý ile ilgili olarak 7. seviyede çalýþan ayný þahsa yapýlacak aylýk jestiyon:
1.500.000 / 1.000.000 *
Ej Aylık
jestiyon
yekûnu
yk1
Ücrete esas
kat sayılar
yekûnu
85/100 *
500 =
p1
k
Aylık perforÜcrete esas kat
mans
sayı
579,54YTL
Ja
Aylık
Jestiyon
Şekil 51
EJ = Daðýtýlacak aylýk jestiyon yekûnu
Sistemde aylýk net kârýn %5-10 unun performansa dayalý olarak baz ücrete
ilave olarak ödenmesi vardýr. (Minimum 5 maksimum 10 olarak)
Net kârýn tespitinde;
• Kanuni karþýlýklar, amortismanlar
• Mevzuata göre vukuu muhtemel zarar karþýlýklarý
177
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
• Tahakkuk etmemiþ masraf karþýlýklarý gibi tüm karþýlýklar ayrýlacaktýr.
Bu karþýlýklar gelecek aylarda tahsil olunarak kâr haline gelirse ait olduðu ayda jestiyona girecektir.
Bu ücret sisteminde çalýþanlarýn tamamý bir nevi müteþebbis haline getiriliyor ki; genel müdürden stajyere kadar herkes;
• Müessese hakkýnda patron gibi düþünecek.
• Makineleri kendi malý gibi koruyacak
• Ýþletmedeki deðerleri kendi malý gibi muhafaza edecek
• Karlýlýðý, verimliliði, geleceði ekonomik ömrü, her konuyu patron gibi
düþünecek,
• Her konuda hayal bile edilemeyecek þekilde davranacak, sonuç müessese lehine muhteþem olacaktýr. Bu muhteþem sonucu anlatmak deðil,
görmek mümkündür.
Her ay kazancýnýzýn %5- 10'u kadar bir miktarýný aylýk jestiyon olarak
daðýtmak bu muhteþem sonuca ödenecek cüzi bir bedeldir. Bunun tespitini çok iyi araþtýrmalar sonucunda çok itina ile müspetler ve olumsuzluklar
hesap edilerek yönetim kurulu yapacaktýr. (Minimum 5 maksimum 10
olarak) Verilen rakamlar Türkiye- Ýstanbul þartlarýna uygundur.
yk1 = Ücrete esas kat sayýlar yekûnu
Müessesede çalýþan ve aylýk jestiyon alacak olan tüm personelin ücrete esas
kat sayýlar yekûnudur.
p1 = Þahsýn aylýk performansý
k = Þahsýn ücrete esas kat sayýsý
Ja = Þahsýn alacaðý aylýk jestiyonu
Formül : EJ / yk1 * p1 * k = Ja
Örnek : 1.500.000 / 1 000 000 * 85/100 * 500 = 579,54
178
BÖLÜM
Ea = Þahsýn aylýk esas ücreti örnekte 510 YTL dir.
Ja = Þahsýn aylýk jestiyonu örnekte 579.54'dir.
ya = Þahsýn aylýk ücret yekûnu örnekte 1.089.54 YTL dir.
Toplanarak aylýk ücret bulunur.
Formül : Ea + Ja = ya
Örnek : 510 YTL + 579.54 YTL = 1.089.54 YTL dir.
Kanundan doðan ilaveler dikkate alýnmamýþtýr.
Yýl sonu ikramiye jestiyonu
3.000.000 / 500.000 *
90/100 *
yk1
EJ1
p2
Jestiyona esas
Yıllık jestiŞahsın yıllık
kat sayılar
yon yekûnu
performansı
yekûnu
3.000 =
16.200YTL
J2a
k
Şahsın yıllık
Şahsın ücrete
ikramiye jestiesas kat sayısı
yonu
Şekil 52
EJ1 = Yýllýk jestiyon yekûnu
Yk1 = Yýllýk jestiyon alacaklarýn ücrete esas kat sayýlar yekûnu
p2
= Þahsýn yýllýk performansý
12 aylýk performanslar yekûnunün 12'ye bölünerek bulunan ortalama
rakamdýr. Yýlýk jestiyon þahsýn yýllýk performansýna ve ücrete esas kat
sayýsýna nispet olunarak ödenecektir. Ve elbette daðýtýlacak jestiyon yekûnu ile yýllýk jestiyon alacaklarýn ücrete esas kat sayýlarý yekûnu nazara
alýnacaktýr.
k
= Þahsýn ücrete esas kat sayýsý
J2a = Þahsýn yýllýk ikramiye jestiyonu
179
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Formül : EJ1 / yk1 * p2 * k = J2a
Örnek
: (3.000.000) / (500.000) * 90 * 3.000 = 16.200 YTL
Ücret üretim baðýntýsýný mutlaka uygulayýn. Ücret üretim baðýntýsý vazgeçilmez çaðdaþ bir sistemdir.
Üst yönetime yapýlacak yýllýk jestiyon yýl sonunda yönetim kurulu tarafýndan
müessesenin yýllýk performansýna uygun olarak karar verilecek detaylar tayin
olunacak murahhas üye ile genel müdür tarafýndan çözülmelidir. Yýllýk
jestiyon yýlda bir defa yapýlacaktýr. Miktarýný ve hangi seviyeleri kapsayacaðýný yönetim kurulu tespit edecektir. Görüldüðü gibi sistemde, her türlü
karþýlýklar, amortismanlar düþülerek elde edilen müessesenin net kârýnýn
%5 -10'unun her ay performansa dayalý olarak çalýþanlara baz ücrete ilave
olarak ödenmesi var. (Aylýk jestiyon)
Yine sistemde yýl sonunda üst yönetime ikramiye jestiyonu var.
Burada tabloda kullanýlan 1.2 çarpan rakamdýr. Aylýk net karýn %5 - 10
'u itina ile müspetler ve olumsuzluklar hesap edilerek en yüksek merci
tarafýndan tespit olunmalýdýr. Verdiðimiz rakamlar, Türkiye - Ýstanbul þartlarýna uygun örneklerdir.
180
BÖLÜM
4.3.5- Kariyer planlamasý (Nirengi 19):
Kariyer planlamasýnda amaç:
• Organizasyon þemasýnda her seviyedeki çalýþanýn tayin kriterini açýk ve
net bir þekilde belirlemek.
• Atamalarýn kriterlere uygun ve saðlýklý bir sistem içinde yapýlmasýný
saðlamak.
• Performanslarýna baðlý olarak herhangi bir çalýþanýn ne zaman kaç yýl
sonra hangi mevkilere geleceðini önceden hesap etmesini saðlamak.
• Çalýþanlarýn bu suretle müesseseye güven ve sadakatle kendilerini geliþtirmelerine imkan hazýrlamaktýr.
Her seviyedeki her makam için kariyer planlamasý þöyle tespit olunur:
• Organizasyon þemasýnda her seviye çalýþaný kendisi mevcut olmadýðý
takdirde yerine tayin edilecek kimsede aranacak þartlarý tespit eder.
• Bu þartlar birinci amiri ile müzakere ve tevil edilir.
• Ýkinci amire sunularak tasdik ettirilir ki, bu þartlar o seviye için kariyer
planlama esaslarýdýr.
Bu esaslar dairesinde her birim müdürü üst yönetim tarafýndan belirlenen
bir periyotla kendi birimi ve alt birimleri için kariyer planlama esaslarýnýn
tespit edilmesinden sorumludur. Genel müdür yardýmcýsý ve müdür için
örnekler zaten daha önce verilmiþti. (Þekil 53)
181
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
İDARİ İŞLER GENEL MÜDÜR YARDIMCILIĞI
KARİYER PLANLAMASI ESASLARI
Raporlama İlişkisi :
Genel Müdür
Aranacak Şartlar
:
• Enstitü eğitim programını başarı ile bitirmiş ve başarı sertifikasını
almış olmak.
• Tercihen 2 dil bilmek ve aktif olarak konuşabiliyor olmak.
• Eğitim seviyesi olarak en az üniversite mezunu olmakla beraber
tüm dört yıllık üniversite mezunları olabilir.
• Sicilinin iyi olması.
• Tecrübe :
Terfian Tayinlerde:
Pazarlamadan sorumlu genel müdür yardımcısına bağlı olan diğer
müdürlüklerde en az birer yıl olmak üzere başarı ile görev yapmış
olmak.
Naklen Tayinlerde:
Genel müdüre bağlı olan diğer herhangi bir genel müdür yardımcılığında 1 yıldan fazla olmak üzere halen görevli bulunmak.
Rotasyon sebebi ile tayinlerde:
Genel müdüre bağlı olan diğer herhangi bir genel müdür yardımcılığında bir yıldan beri görevli bulunmak.
• İdari işler genel müdür yardımcılığını temsil edecek seviyede prezentabl olmak.
•Eğer firma dışından bir çalışan olarak değerlendirilecekse, tercihen
çalışılan sektörde ve idari işler ilgi alanına giren konularda müdürlük veya genel müdür yardımcılığı seviyesinde en az 5 yıl çalışmış
olmak.
• Performans değerlendirmesi kriterleri baz alınarak yapılan değerlendirmeler neticesinde yıllık performans değerlendirme ortalamasının 70 veya üzerinde olması durumuna haiz olmak.
*ve diğerleri
Şekil 53
182
BÖLÜM
MUHASEBE MÜDÜRÜ
KARİYER PLANLAMASI ESASLARI
Raporlama İlişkisi : Finansmandan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı
Aranacak Şartlar:
• Enstitü eğitim programını başarı ile bitirmiş ve başarı sertifikası’nı almış olmak.
• Tercihen 2 dil bilmek ve aktif olarak konuşabiliyor olmak.
• Eğitim seviyesi olarak muhasebe ve iktisat üzerine en az üniversite mezunu olmak
• Çalıştığı müessesede uygulanmakta (LOGO, 1 C vs.) olan muhasebe
programlarını eksiksiz kulanabilmek.
• Tecrübe :
Terfian Tayinlerde:
Müdüre bağlı olan diğer müdür yardımcılıklarında en az birer yıl olmak üzere başarı ile görev yapmış olmak.
Naklen Tayinlerde:
Müdüre bağlı olan diğer herhangi bir müdür yardımcılığında bir
yıldan fazla olmak üzere halen görevli bulunmak.
Rotasyon sebebi ile tayinlerde:
Müdüre bağlı olan diğer herhangi bir müdür yardımcılığında bir
yıldan beri görevli bulunmak.
• Muhasebe müdürlüğünü temsil edecek seviyede prezentabl olmak.
• Bulunduğu yerin vergi mevzuatı, muhasebe nizamı ve kanunları, muhasebe esasları ve işleyişini tam ve mükemmel bilmek ve bunlardan
doğan yükümlülük ve sorumlulukları üstlenmiş olmak.
• Uluslararası mali mevzuatı, tek düzen mali muhasebesi esasları ve işleyişini tam ve mükemmel bilmek ve bunlardan doğan soruımluluk ve
yükümlülükleri üstlenmiş olmak.
• Eğer firma dışından bir çalışan olarak değerlendirilecekse, tercihen üretim sektöründe ve muhasebe bölümünde en az 3 yıl çalışmış olmak
• Performans değerlendirmesi kriterleri baz alınarak yapılan değerlendirmeler neticesinde yıllık performans değerlendirme notunun 70
veya üzerinde olması durumuna haiz olmak.
*ve diğerleri
Şekil 54
183
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
4.3.5.1- Her çalýþan istikbalini önceden görebilir
Bu durumda bugün görev alan herhangi bir çalýþanýn kendi performansý
ve müessesenin performansýna baðlý olarak kaç yýl sonra genel müdür olabileceði bugünden belirlenmiþtir.
Bir üst seviyeye tayin için diðer þartlarýn yanýnda, aþaðýdaki üç þart aranýr:
• Kendi seviyesindeki bütün birimlerin eðitim müfredatýný baþarý ile
tamamlamak.
• Tayin olacaðý birimde de ayný seviyedeki eðitim programlarýný baþarý ile
tamamlamak ve terfi edeceði seviyenin baðlý olduðu bir üst makamýnýn
müfredatýný baþarmak.
• Birinci amirine baðlý kendi seviyesindeki diðer birimlerde baþarý ile
görev yapmýþ olmak.
Terfian tayinde eðitim ve tecrübe þarttýr.
• Görüldüðü gibi eðitimde, iþletmedeki kendi seviyesindeki bütün birimlerin müfredatý ile terfi edeceði seviyedeki kendi biriminin müfredatýný
ve terfi edeceði seviyenin baðlý olduðu bir üst makamýnýn müfredatýný
baþarmasý þartý var.
• Tecrübede ise kendi birimindeki diðer ayný seviyelerde baþarý ile görev
yapmasý söz konusudur.
4.3.5.2- Örnek uygulama:
Stajyer olarak iþe girmiþ bir mühendisin hangi yollardan kaç yýl sonra
genel müdür olacaðýný araþtýralým ( Þekil 55 ).
• Mühendis iþe girdi. Altý ay eleman seviyesinde inceleme çalýþmasý yapacaktýr.
• Altý ay tespit olunan kariyer planlamasý esaslarýna göre sorumlu görevi
ile vazife yapacaktýr.
184
BÖLÜM
• Şef yardýmcýlýðý vazifesi ile kendi biriminde tespit olunan kariyer planlamasý esaslarýna göre üç þef yardýmcýlýðýnda altýþar ay görev yapacaktýr ki
þef seviyesine tayin edilebilsin.
• Şef vazifesi ile kendi biriminde tespit olunan kariyer planlamasý esaslarýna göre iki þeflikte altýþar ay görev yapacaktýr ki müdür yardýmcýlýðý
seviyesine tayin edilebilsin.
• Müdür yardýmcýsý vazifesi ile kendi biriminde tespit olunan kariyer
planlamasý esaslarýna göre iki müdür yardýmcýlýðýnda birer yýl görev
yapacaktýr ki müdür seviyesine tayin edilmenin yolu açýlsýn.
• Müdür vazifesi ile kendi biriminde olan üç müdürlükte tespit olunan
kariyer planlamasý esaslarýna göre birer yýl görev yapacaktýr ki genel
müdür yardýmcýlýðý seviyesine tayin edilsin.
• Genel müdür yardýmcýlýðý vazifesi ile kendi biriminde olan beþ genel
müdür yardýmcýlýðýnda tespit olunan kariyer planlamasý esaslarýna göre
birer yýl görev yapacaktýr ki genel müdürlük seviyesine tayin edilebilsin.
Her seviyede yapýlan hizmetlerin yýllarý toplanýrsa 13,5 yýl eder. Bu demektir ki stajyer 13,5 yýl sonra genel müdür olabilecektir. Bunun iki þartý
vardýr:
• Þahsýn performansýnýn yüksek olmasý (ayný durumdaki diðer arkadaþlarý ile performans mukayesesi yapýlacak.)
• Müessesenin performansýnın bütün yýllar içinde devam etmesi ve müessesenin yaþamasý gereklidir. Bunun için, müessese yetkilileri çalýþanlarýný birinci kitapta verilen esaslara göre seçmeli ve eðitmeli, verilen
nirengi ve esaslarý tavizsiz bir şekilde cesaretle uygulamalýdýr.
Bu iki þart yerine gelirse her çalýþan istikbalini önceden görebilecektir.
Ýstikbalinin ümidi ile de müesseseye güveni ve sadakati artacak kendi kendini geliþtirmesine sebep olacaktýr.
185
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Tespit olunan kariyer planlaması esaslarına göre genel müdür olmak için
her seviyedeki hizmet yılı
İCRA KURULU
Unvanlar Seviye
Kariyer planlaması her seviyede
yapacağı hizmet
y
yılı
Açıklama
1. Seviye
Genel
Müdür 2. Seviye
Yardımcısı
Müdür
3. Seviye
5
3
- Tespit olunan
kariyer planlaması
esaslarına göre 5
genel müdür yardımcılığında bulunduğu,
- Her makamda bir
yıl hizmet şartı
ile
ş
-Tespit olunan kariyer
planlaması esaslarına
göre üçç müdürlükte bulunduğu,
- Her makamda bir yıl
hizmet şartı ile
Müdür 4. Seviye
Yardımcısı
2
- Tespit olunan
kariyer planlaması
esaslarına göre iki
müdür yardımcılığı
görevini yapmak
- Her makamda bir yıl
hizmet şartı ile
5. Seviye
1
-Tespit olunan kariyer
planlaması esaslarına
göre iki şeflikte
altışar
ş
ş
ay hizmet şartı ile
Şef
6. Seviye
Yardımcısı
1,5
-Tespit olunan
kariyer planlaması
esaslarına göre üçç şşef
yyardımcılığı makamın-da altışar
ş ay hizmet
etmek
Sorumlu 7. Seviye
0,5
-Tespit olunan
kariyer planlaması
esaslarına göre 6 ay
sorumlu görevi ile
vazife yapmak
0,5
-Tespit olunan
kariyer planlaması
esaslarına göre 6 ay
eleman seviyesinde
inceleme çalışması
ç ş
yapmak
Şef
Eleman 8. Seviye
Stajyerler 9. Seviye
Yekûn yıl
y
13,5
, yyıl
Şekil 55
186
BÖLÜM
4 Gelişmiş Müessese Sonuç
4.4- Sonuç
Ýnsan ömrü çok kýsa
Ýnsan, ölüm denilen mutlak sonucun yaklaþtýðýndan habersiz, Yaratan'ýn
hayatýn bir azaba dönüþmemesi için lûtfettiði müspet bir gaflet içinde kendini hayatýn seyrine kaptýrýr. Halbuki ömür kýsadýr ve ecel yakýndýr. Ýnsan
her an hayattan ayrýlabilir. Her bakýmdan mükemmel bir hayat sürmek
için 200 yýl gerektiði hesap ediliyor. Halbuki ortalama insan ömrü medeniyet ve týbbýn kaydettiði tüm ilerlemelere raðmen çok kýsadýr.
• Çok az insan için 70 yýldan fazla
• Birçok insan için 60 yýldan fazla
• Pek çok insan içinse ancak 50 yýllýk bir yaþama süresinden söz edilmektedir.
80 - 90 - 100 yýl yaþamak çok ama çok nadir sayýdaki insan için mümkün
olabilmektedir. Ýnsanlarýn birçoðu indinde bir ümitten ibaret olan gelecek
zaman, bir hatýradan ibaret olan maziye dönüþüyor. Hayatýnýn ilk bölümünü gelecek rüyasýyla son zamanlarýný da geçmiþ zaman hülyasýyla geçiren
insan hataya düþerek ömrünü heba ediyor. Ümit ve hatýra denilen iki hiç
uðruna zaman insaný aldatmaya devam ediyor. Bu hataya düþmemek için
insanoðluna düþen, elinde olaný iyi deðerlendirmek ve ne yapacaksa sakin
ve çabuk yapmaktýr.
Ebedi kurtuluþun sýrrý: Madem ki hayat kýsa, mademki baþarýlý oldun,
maneviyatýn çok yüksek, maddi güce de kavuþtun. O halde bu kýsa
hayatýnýn nasýl binlerce yıl sürebileceðinin, senin de ebedi hayatýnda
nasýl mesudane yaþayacaðýnýn, nice nimetlere kavuþabileceðinin, en yüce
makamlarda visale erebileceðinin, sebebi olabilecek þahane sýrrý yani;
• manevi ortaklýðý
• ihlas ve samimiyeti
187
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
• cömertliði anlamak ve idrak etmek þarttýr.
Manevi ortaklýk: Öncelikle söylenecek bir þey var ki senin bütün güzel
ahlâkýn, bütün iyilik ve yardýmlarýn makbul ve güzeldir. Ancak yeterli
deðildir. Fert boyutundadýr. Belki de hayatýnla mukayyettir.
Bu sýrla da:
• Kurtuluþ kesin olacak ve dünya durdukça hasenat devam edeceðinden
insanlýk derecesi yücelecektir.
• İnsanlarýn iyi yetiþmesi, kurtulması ve iyi yetişmesi için nice vakýflarý,
nice müspet faaliyetleri içine alan güzelliklere güzellikler katan inþallah
ebed müddet yaþayacak olan hizmetler var. Onlara iþtirak et. İhlas
ve samimiyetle iþtirak edersen maneviyata ortak olacaksýn. manevi
ortaklýða dâhil olacaksýn.
• Zamanla bütün iþtirakçilerin kazandýðý hayýr ve hasenatlara ortak olacaksýn.
Þu þartla ki hayýr ve hasenatlar bölünmeden her iþtirakçiye ayný miktarda
yazýlacaktýr.
• Hayatýn binlerce yıl sürse bile bu kadar hayýr yapabilir misin?
• Manevi ortaklýk vasýtasý ile kazanýlanlar mizanda hakkýn bedeli olarak
kaybedilmeyeceðinden bilemediðin nice güzel hasenatlar kurtuluþuna
sebep olacak.
• Ýþte þimdi anla ki; kurtuluþ kesin olacak. Çünkü iþtirakçilerin kusur ve
günahlarý kendilerinde kalacak hasenatý ise bölünmeden ayný miktarda
bütün iþtirakçilerin ayrý ayrý kazancý olacak. Yüz binlerce, milyonlarca
insan senin için de hayýr hasenat kazanacak.
188
BÖLÜM
4.4.1- Ýhlas ve samimiyet en yüce hasletlerdendir
• Ýhlas ve samimiyet yapýlan her iþin, her hareketin ve her uygulamanýn
herhangi bir þekilde dünyevi veya uhrevi karþýlýk beklemeden cidden ve
hakikaten Hak rýzasý için ve Hak için yapýlmasýdýr.
• Þu halde yaptýðýn hayýrlarý gizlemelisin. (Gizliliðin bir istisnasý vardýr.
O da cömertlikte yarýþanlar arasýndaki aleniyettir.) Hatta o kadar ki hata
ve günahlarý da gizlemelisin, ama hayýr ve hasenatlarý mutlaka gizlemelisin. Sana suizan ile bakýlmasý dahi yaptýðýn iyi amellerin baþkalarýna
ilanýndan daha hayýrlýdýr.
Zira Allah'ýn yanýnda Allah'tan baþka bir maksat olursa Allah iþtiraký
kabul etmez. Maksat velev ahiret nimetleri de olsa ihlas kaybolur. Ýhlas
kaybolunca da riya olur.
• Riya hatadýr. Allah dostlarý içinse þirke varan büyük günahtýr.
Nitekim küçük günahlar birike birike, tekrarlana tekrarlana büyük günah
olur.
• Elbette yaptýðýn hayýrlarý çalýþýp çabalayýp ihlasa götürmen þarttýr. Riya
herkese musallat olabilir. Hatta birçok kiþi ondan gafil olabilir. Hak'tan
baþka maksudu gönlüne koymayanlar onu çabuk def ederler.
• Þu halde, ihlasý kazanmak istiyorsan; halis ve temiz bir niyetle hiç kimse
görmeden ve hiç kimseye söylemeden sað elin verdiðini sol el duymadan
hayýr ve hasenatýný Hak için yapmalýsýn. (Gizliliðin istisnasý cömertlikte
yarýþanlar arasýndaki aleniyettir.)
• Daha önce de yer yer ifade edildiði gibi insan her iþinde her anýnda
Allah ile olmalýdýr.
• Farzlarda da elbette maksut Allah'týr. Haksýz suizan ile baþkalarýnýn
mesul olmamalarý için vücut dili ile de iyi örnek olabilmek için farzlarý
açýklamak gerekir, gizlemek gerekmez.
189
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
• Ancak bu farzlar baþkalarýnýn “çok iyi salih kiþi demesi için yapýlýrsa riya
olur. Yani borç ödenir, ama sevap hasýl olmaz.
• Ýhlasý bozan bir davranýþ da hayýr ve hasenatlarýn ve eziyet ederek ve
baþa kakarak iptaline sebep olmaktýr.
• Riya sahibinin birinci trajedisi dünyada yapýlan amelleri boþa gideceði
için ahiret nimetlerinin elden çýkmasýdýr. Ýkinci trajedisi ise kafirler ve
fasýklara karşı gülünç duruma düşmesidir.
Allah hepimizi muhafaza buyursun.
4.4.2- Cömertlik dedikleri nedir?
• Hayýr ve hasenatta Allah'tan baþka bir maksat olmamalýdýr.
• Miktara gelince, iþte bu nokta ihlasýn ve cömertliðin derecesini gösterecektir.
• Cömertlik öyle bir padiþahlýktýr ki, onun lezzetini hiç kimse bilemez.
Ancak cömertler bilir.
• Eðer cömertlerin mutluluk zevk ve sefasý zorla alýnmak mümkün
olsaydý, dünyanýn süper güçleri ordular gönderip onu cömertlerin ellerinden alýrlardý. Bu cömertler cennet içinde birer sultan olsalar gerek.
• Cömertlere sultan denilmesinin sebebi þudur ki, bunlar dünyada þeytandan azat olmuþlar, hür olmuþlardýr.
• Cömertlik ulu bir saadettir bunun içindir ki Allah'ýn dostlarý bütün
servetlerini infak ettiler. Ýþte bu noktada ihlas ve cömertliðin derecesini,
sahabede ve örnekleri kendinden bir harekette göreceksin.
• Cömert olanlarda tedirginlik deðil, nefis rahatlýðý, kalp vesvesesi deðil,
kalp ferahlýðý ve feragati, hesap ve azap þiddeti deðil, hesap kolaylýðý
vardýr.
• Cömertlerin caný lûtuf ile ve meþveret ile alýnsa gerektir. Ölümleri bir
son deðil, belki sonsuz ve mesudane bir hayatýn baþlangýcýdýr.
190
BÖLÜM
• Halk arasýnda söylenen þu güzel sözle, cömert insanýn ruhunun seyahati
ne güzel tasvir edilmiþtir:
Gelenler geçer
Konanlar göçer
Cennetin kapýsýný
Cömertler açar.
Gizliliðin istisnasý: Cömertlikte yarýþanlar arasýndaki aleniyet riya deðildir.
Ýhlas bozulursa, hayýrlarda Allah'tan baþka herhangi bir maksat olursa,
farzlar baþkalarýnýn görmesi için yapýlýrsa, yapýlan hayýrlar minnet ve eziyetle iptal olursa, hayýrlarda gizlilik kaybolursa riya olur.
Gizliliðin bir istisnasý var. Ýstisna, Hak rýzasý dýþýnda bir maksat olmadan
iyi örnek olmak için ve teþvik etmek için cömertlikte yarýþanlar arasýndaki
aleniyettir. Görüldüðü gibi, bu aleniyet istisnasýnda dört nokta var:
• Ýyi örnek ve teþvik için olacak.
• Cömertlikte yarýþanlar arasýnda olacak
• Allah rýzasý dýþýnda bir maksat olmayacak.
• Baþkalarýna da ilan edilmeyecek.
191
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
4.4.3- Hayýrlý servet infak edilen servettir
• Mal kiþiye iðreti olarak verilir. Alýnýr bir baþkasýna verilir. Nitekim senden önce bir baþkasýndaydý, sana verildi.
• Sakýn sana verilen bu servet sorulmaz zannetme. Bu serveti kendinin de
zannetme. Sen o serveti ölmeden önce infak etmiþsen yani ahirete göndermiþsen gittiðin zaman orada hazýr bulacaksýn. Ýþte o servet senindir.
Mal elde iken mala malik olmak gerektir. Yani onu Hak yoluna harcamak
gerektir. Allah'ýn dostlarý huzura mal ile deðil, doðduklarý gibi gittiler ve
gidiyorlar. Hayýrlý servet infak edilen servettir.
4.4.4- Sonsöz Yerine
Bu kitap iþ hayatýnda BAÞARMAK kitap serisinin ilk eseridir. 2. ve 3.
kitaplarda Allah lütfederse birinci kitaptaki konsepte baðlý kalýnarak Geliþmiþ Dokumacýlýk Sanatý telif edilecektir. Seriye dahil baþka kitaplar Allah
izin verirse çok deðiþik konularda inþallah çok deðerli ve tecrübeli kendi
konularýnda uzman müessese sahibi veya genel müdür arkadaþlarýmýz
tarafýndan telif edilebilecek. Bu suretle Ýþ Hayatýnda Baþarmak serisi her
meslek ve sanattan çok deðerli sýrlarý açýklayan çok deðerli eserlerle geliþmeye büyümeye ve kendi yapýsý içinde yükselmeye devam edecektir.
Bütün dualarýmýzda Yüce Rabbimizden mütevazi olabilmeyi istedik. Ben
hastalýðýna yakalanmamaya gayret ettik. Bulaþma olmuþsa onlarýn tedavisi için gayret içinde olmaya çalýþtýk. Ancak, anlatmak istenilen konu çok
önemli ve onun da çok iyi anlatýlmasý gerekiyor ise, iþte o zaman iddialý
görünen sözler ister istemez ortaya çýkmaktadýr. Bunun birinci kaynaðý,
yaþanan ve anlatmak istenilen çok önemli bir konu hakkýnda, ifadesi tam
mümkün olmayan düþüncenin çilesidir. Ýkinci kaynak ise, bu önemli
konularý tam ifade edebilmek gayretlerinden hasýl olan endiþelerdir.
Bu vesile ile her meslek ile ilgili çok deðerli ayný formatta büyük ayrýcalýklar
ihtiva eden eserler telif edilmesi iþine baþlanýlmasýna vesile eden Allah'a
hamd ediyoruz. Eminiz ki bu kitabý okumaya ve anlamaya gayret edenler
192
BÖLÜM
ve ona göre hareket edenler baþaracaklar. Şundan eminiz ki, konularý izah
edebilmek uðruna iddialý olabildiði kadar da alçak gönüllü ve mütevazý
bir karakter içinde olabilme sýrrýný keþfedenler yarýþa devam edecekler ve
baþaracaklardýr.
Sonuç bölümünü baþarýlarýnýzla yazmak sizin görevinizdir. Bundan sonra
yazýlacaklarý, eserlerinizle ve baþarýlarýnýzla siz yazacaksýnýz.
193
İ ş
H a y a t ı n d a
194
B a ş a r m a k
BEŞİNCİ BÖLÜM
<<
Ekler >>
BÖLÜM
5 Ekler Satınalma Prosedürü
5.BÖLÜM
Ekler
Bu ekler uygulayıcıların detaylar için müracaat edecekleri örneklerdir.
Bu suretle okuma anında detayların dikkatleri dağıtmasına meydan vermemek ve izahı hedeflenen noktaların detaya boğulmasını önlemek istedik.
Bu maksatla ekler bölümünde;
Prosedür ve talimatlara örnek olarak; Yünlü Entegre Tesisleri'nde
Bağımsız Türk Cumhuriyetlerinde uygulanmış bir satınalma prosedürü
(5.1)
İşletme içi eğitim programı ile ilgili olarak Yünlü Entegre Tesisleri'nde
ve Bağımsız Türk Cumhuriyetlerinde uygulanmış eğitim programı ile ilgili
örnek olarak Yüksek Yün Enstitüsü Prosedürü (5.2)
Performans tespitinin kaynağına örnek olarak performans klavuzlarının dayanağı toplu halde verilmiştir. (5.3)
5.1- Satýnalma Prosedürü
ÝÞLETME MALZEMESÝ ÝHTÝYACININ BELÝRLENMESÝ
Taným: Ýþletme malzemesi ihtiyacýnýn tespiti.
Start I: Ýlgili Departman Sorumlusu
Dairedeki ihtiyaç halinde Bakým Departmanýna verilmek üzere Ýstek
Fiþi düzenler. Ýlgili Departman Müdürü
Ýsteðe onay verir.
Bakým Sorumlusu
Ýsteði deðerlendirir.
Ýstek Fiþi'ni Bakým Müdürüne verir. Bakým Müdürü
197
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Ýstek bünye içerisinde karþýlanabiliyor ise;
Malzemenin teslimini gerçekleþtirir. (Bkz. ambar çýkýþ prosedürü)
Ýstek bünye içerisinde karþýlanamýyor ise;
Ambar hareket şefine istek fiþi ile istekte bulunur.
Ambar Hareket Þefi,
Ýstekte bulununan malzemenin stok durum rapo-
runa bakarak stok durumunu inceler.
Stokda var ise; malzemenin ilgili departman sorumlusuna teslimini
gerçekleþtirir. Bkz. ambar çýkýþ prosedürü
Stokda yok ise; bakým müdürüne bilgi verir.
Bakým müdürü
Ýþletme malzemeleri alým sorumlusuna malzeme isteðini istek fiþi ile
bildirir.
Ýstek fiþinde malzemenin teknik özelliklerini de belirtir.
Start II : Stok kontrol müdürü
Kritik seviyeye göre istek fiþi ile istekte bulunur.
Ýþletme malzemesi alým sorumlusu
Ýstekleri derler ve kategorileþtirir.
Ýstek fiþlerine bakarak iþletme malzemeleri talep raporunu hazýrlar.
Ýstek fiþini sipariþ fiþleri, açýk sipariþler bölümüne takar.
Talep Raporunu Satýnalma Müdürüne sunar.
Satýnalma Müdürü
Taleplere göre tedarikcileri tespit eder.
198
BÖLÜM
ÝDARÝ MALZEME ÝHTÝYACININ BELÝRLENMESÝ
Ýlgili Departman Sorumlusu
Ýhtiyaç duyulan malzeme için Ýstek Fiþi düzenler.
Ýstek Fiþini müdürüne sunar.
Ýlgili Departman Müdürü
Ýstek Fiþini onaylar.
Ýstek Fiþini Ýdari Alým Sorumlusuna gönderir.
Ýdari Alým Sorumlusu
Ýstekleri derler ve deðerlendirir.
Ýstek bünye içerisinde karþýlanabiliyor ise; ilgili personele malzeme teslim iþlemini gerçekleþtirir. Bkz. Ambar Çýkýþ Prosedürü
Ýlgili personele malzemeyi zimmetler.
Ýstek Fiþini Sipariþ Fiþleri, Kapanan Sipariþler bölümüne takar.
Ýstek bünye içerisinde karþýlanamýyor ise;
Sipariþ için karar alýr:
Karar 1)
Ýdari Alým Talep Raporu hazýrlar.
Satýnalma Müdürüne sunar.
Ýstek Fiþini Sipariþ Fiþleri, Açýk Sipariþler bölümüne takar.
Karar 2)
Ýstekte bulunan yetkili ile temasa geçer.
Sonuç olumlu ise; idari alým Talep Raporu hazýrlar.
199
BÖLÜM 5 Ekler Satınalma Prosedürü
Ýstek Fiþini Sipariþ Fiþleri, Açýk Sipariþler bölümüne takar.
Sonuç olumsuz ise; isteði reddeder.
Ýstek Fiþini Sipariþ Fiþleri, Red Edilen Sipariþler bölümüne takar.
HÝZMET ALIM ÝHTÝYACININ BELÝRLENMESÝ
Ýhtiyaç duyulan hizmet için Hizmetalým Sipariþ Fiþi düzenler.
Ýsteði Müdürüne sunar.
Ýlgili Departman Müdürü
Ýsteði onaylar.
Ýsteði Ýlgili Bakým Sorumlusuna gönderir.
Ýlgili Bakým Sorumlusu
Hizmetalým Sipariþ Fiþini deðerlendirir.
Ýstek bünye içerisinde karþýlanabiliyor ise; Bkz. Bakým Ýþleri Prosedürü.
Ýstek bünye içerisinde karþýlanamýyor ise; isteði Bakým Müdürüne
gönderir.
Ýlgili Bakým Müdürü
Hizmetalým Sipariþ Fiþinin bir kopyasýný Hizmet Alým Sorumlusuna
gönderir.
Hizmetalým Sipariþ Fiþinin bir kopyasýný da ilgili dosyaya takar.
Hizmet Alým Sorumlusu
200
BÖLÜM
Ýstekleri derler ve deðerlendirir.
Sipariþ için karar alýr:
Karar 1)
Hizmetalým Talep Raporu hazýrlar.
Hizmetalým Sipariþ Fiþini Sipariþ Fiþleri, Açýk Sipariþle bölümüne
takar.
Talep Raporu nu Satýnalma Müdürüne sunar.
Karar 2)
Ýstekte bulunan yetkili ile temasa geçer.
Sonuç olumlu ise; Hizmetalým Talep Raporu hazýrlar.
Hizmetalým Sipariþ Fiþini Sipariþ Fiþleri, Açýk Sipariþler bölümüne
takar.
Sonuç olumsuz ise; isteði reddeder.
Hizmetalým Sipariþ Fiþini Sipariþ Fiþleri, Red Edilen Sipariþler bölümüne takar.
TEDARÝKCÝ YÖNETÝMÝ
Start I
Yeni Tedarikci
Satýnalma Departmaný ile temasa geçer.
Firma Bilgilerini Satýnalma Sorumlusuna teslim eder.
201
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Satýnalma Sorumlusu
Firma Bilgilerini, Tedarikci Bilgi Formuna kaydeder.
Tedarikci Bilgi Formuna bakarak Tedarikci Listesini günceller.
Tedarikci Listesine bakarak Tedarikci Raporu hazırlar.
Tedarikci Listesini ve Tedarikci Raporunu, Satýnalma Müdürüne
sunar.
Firma Bilgilerini, Tedarikci Bilgi Formuna ve Tedarikci Listesini; Tedarikci Dosyasýna takar.
Start II
Ýstek Fiþlerine bakarak Talep Raporu hazýrlar.
Talep Raporu, Tedarikci Listesi ve Tedarikci Raporuna bakarak tedarikcileri tespit eder.
Seçilen tedarikcilerin listesini hazýrlar.
Seçilen tedarikcikerin listesini Satýnalma Sorumlusuna teslim eder.
Tedarikci Listesi ve Tedarikci Raporunu; Tedarikci Dosyasýna takar.
Talep Raporunu; Sipariþ Fiþleri, Açýk Sipariþler bölümüne takar.
Tedarikci sözleþmeli ise; tedarikciler ile yapýlan sözleþme metinlerine
bakarak fiyat ve ödeme þartlarýný tespit eder.
Fiyat ve ödeme þartlarý tespit edilebiliyor ise; tedarikcilerden gelen Proforma Faturaya göre Fiyat Teklif Rapor hazýrlar.
202
BÖLÜM
Fiyat Teklif Raporunu Satýnalma Müdürüne sunar.
Sözleþme metnini ilgili dosyaya takar.
Tedarikci normal ise; Teklif Alým Mektubu hazýrlar.
Teklif Alým Mektubunun bir kopyasýný Sipariþ Fiþleri, Açýk Sipariþler
bölümüne takar, bir kopyasýný Tedarikcilere gönderir.
Tedarikciler
Sipariþleri deðerlendirir.
Tekliflerini Proforma Fatura ile bildirirler.
Tedarikcilerden gelen Proforma Faturaya göre Fiyat Teklif Rapor
hazýrlar.
Proforma Faturayý, Tedarikci Dosyasýna takar.
Fiyat Teklif Raporuna bakarak teklifleri inceler.
ÝHTÝYACIN DEÐERLENDÝRÝLMESÝ
Taným: Sipariþler için onay yetkisini tanýmlar.
Fiyat Teklif Raporu ve Kategori Yetki Tablosuna bakarak teklif deðerlendirmesi yapar.
Yetki 1)
Genel Müdür
Mali Ýþler Genel Müdür Yardýmcýsý ve Satýnalma Müdürü ile birlikte
teklifleri deðerlendirir.
203
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
En uygun üç teklifi Yönetim Kurulunun onayýna sunar.
Yönetim Kurulu
Teklifleri inceler.
Sipariþ Fiþini onaylar ise; tekliflerden en uygununu seçer.
Sipariþ Fiþini ve teklifi Satýnalma Müdürüne gönderir.
Sipariþ Fiþini onaylamaz ise; Sipariþ Fiþini ve teklifleri Genel Müdüre
geri gönderir.
Yetki 2)
Mali Ýþler Genel Müdür Yardýmcýsý
Satýnalma Müdürü ile birlikte teklifleri deðerlendirir.
En uygun üç teklifi Genel Müdürün onayýna sunar.
Genel Müdür
Teklifleri inceler.
Sipariþ Fiþini onaylamaz ise; Mali Ýþler Genel Müdür
Yardýmcýsýna Sipariþ Fiþini ve teklifleri geri gönderir.
Yetki 3)
Teklifleri inceler.
Teklifleri deðerlendirir.
En uygun üç teklifi Mali Ýþler Genel Müdür Yardýmcýsýnýn onayýna
sunar.
204
BÖLÜM
Teklifleri inceler.
Sipariþ Fiþini onaylamaz ise; Sipariþ Fiþini ve teklifleri Satýnalma
Müdürüne geri gönderir.
Yetki 4)
Fiyat Teklif Raporu ve Kategori Yetki Tablosuna göre teklifleri deðerlendirir.
En uygun üç teklifi Satýnalma Müdürünün onayýna sunar.
Teklifleri inceler.
Sipariþ Fiþini onaylamaz ise; Sipariþ Fiþini ve teklifleri Satýnalma
Sorumlusuna geri gönderir.
Onaylanmýþ Sipariþ Fiþlerini Satýnalma Sorumlusuna teslim eder.
Fiyat Teklif Raporunu Sipariþ Fiþleri, Açýk Sipariþler bölümüne takar.
Onaylanmýþ Sipariþ Fiþlerini seçilmiþ tedarikcilere ulaþtýrýr.
Yetki 5)
205
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Fiyat Teklif Raporu ve Kategori Yetki Tablosuna bakarak teklifleri inceler.
En uygun teklifleri seçerek sipariþleri tedarikcilere ulaþtýrýr.
Fiyat Teklif Raporu Sipariþ Fiþleri, Açýk Sipariþler bölümüne takar.
SÝPARÝÞÝN VERÝLMESÝ
Taným: Sözleþmenin yapýlmasý ve sipariþin geçilmesi.
Satýnalma Müdüründen aldýðý onaylanmýþ Sipariþ Fiþini seçilmiþ tedarikcilere iletir.
Sipariþ Fiþini; Sipariþ Fiþleri, Açýk Sipariþler bölümüne takar.
Tedarikciler
Sipariþ Fiþine göre Sözleþme düzenler.
Satýnalma Sorumlusuna Sözleþmeyi teslim eder.
Malzemenin kaynaðý ithal ise; Bkz. Ýthalat Ýþlemleri Prosedürü
Sözleþmenin bir kopyasýný Hukuk Müþavirine, bir kopyasýný Satýnalma
Müdürüne verir.
Hukuk Müþaviri
Sözleþmeyi hukuki yönden inceler.
Sonucunu Satýnalma Müdürüne bildirir.
Sözleþmeyi teknik yönden inceler.
Sonuþ olumsuz ise; Sözleþmeyi yeniden hazýrlanmak üzere tedarikcilere
geri gönderir.
206
BÖLÜM
5
Ekler Satınalma Prosedürü
Sonuç olumlu ise; Sözleþmeyi Mali Ýþler Genel Müdür Yardýmcýsýnýn
onayýna sunar.
Onay verir ise; Sözleþmeyi Satýnalma Sorumlusuna gönderir.
Onay vermez ise; Sözleþmeyi Satýnalma Müdürüne geri gönderir.
Sözleþmenin bir kopyasýný Tedarikciye, bir kopyasýný Cari Hesap
Sorumlusuna gönderir.
Sipariþ Fiþi nin bir kopyasýný Cari Hesap Sorulusuna ve eðer kalite
kontrol gerekiyor ise bir kopyasýný da ilgili Kalite Kontrol Sorumlusuna
gönderir.
Bekleyen Sipariþler Raporu hazýrlar.
Bekleyen Sipariþler Raporunun bir kopyasýný Ambar Hareket Þefine
gönderir.
Sözleþmeyi Tedarikci Dosyasý na takar.
Sipariþ Fiþini; Sipariþ Fiþleri, Açýk Sipariþ bölümüne takar.
Cari Hesap Sorumlusu
Sipariþi Tedarikcinin hesabýna ve Satýcý Ödemeleri Tablosuna kaydeder.
“Sözleþmeyi ve Sipariþ Fiþini ve Satýcý Ödemeleri Tablosunu Satýcý Dosyasýna takar.
Tedarikci
Kesin sipariþi alýr.
Ambar Hareket Þefi
Bekleyen Sipariþler Raporunu teslim alýr.
207
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Bekleyen Sipariþler Raporunu, Teslimi Beklenen Sipariþler Dosyasýna
takar.
ÝTHALAT ÝZÝN ÝÞLEMLERÝ
Taným: Ýthalat edilecek malzemenin izni için yapýlan iþlemler dizisi.
Tedarikci
Sipariþ Fiþine göre sözleþme düzenler.
Satýnalma Sorumlusuna Sözleþmeyi teslim eder.
Malzemenin kaynaðý yerli ise; Bnz. Yerli Alýmlar-Sipariþin Verilmesi
Prosedürü.
Malzemenin kaynaðý ithal ise; Sözleþmeyi Ýthal Alým Sorumlusuna
verir.
Sipariþ Fiþini Ýthal Alým Sorumlusuna verir.
Ýthal Alým Sorumlusu
Sipariþ Fiþini Sipariþ Fiþleri, Ýthal Sipariþler bölümüne takar.
Ýthalat izni için gerekli evraklarý hazýrlar. Bkz. Ýthalat izni için gerekli
evraklar listesi
Banka Sorumlusu ile beraber bankada Sözleþme kaydýný yaptýrýr.
MVESe baþvurur.
MVES
Gerekli kontrolleri yapar.
Sözleþme yürürlüðe girer.
Sözleþmenin bir kopyasýný dosyalar.
208
BÖLÜM
Banka Sorumlusu ile beraber banka iþlemlerini tamamlar.
Gümrüðe Sözleþmeyi kaydettirir.
GÜMRÜK ÝÞLEMLERÝ
Taným: Mallarýn gümrükten çekilmesi iþlemleri.
Tedarikci
Malzemeyi gönderir.
Gerekli belgeleri gönderir.
Malzemenin geliþini nakliye firmasý ve banka aracýlýðý ile takip eder.
Tedarikcinin gerekli belgeleri göndermesini saðlar.
AVIR Sorumlusu
Þöförün AVIR iþlemlerini tamamlar.
Gümrüðe gerekli evraklar ile baþvurur. Bkz. Gümrük Ýþlemleri Ýçin
Gerekli Evraklar Listesi.
Gümrük Memuru
Ýthal Alým Sorumlusu ile beraber Fictive Areaya gelir.
AKT tutar.
Gelen yükün devamý var ise; yükün Fictive Areaya indirilmesine izin
verir.
Yükün devamýnýn gelmesiyle veya yükün devamý yok ise; yükün iþlemlerinin yapýlmasý için izin verir.
209
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Ekspertise baþvurur.
Ekspert
Ýthal Alým Sorumlusu ile beraber Fictive Areaya gelir.
AKT tutar.
Gümrük Barter Bölümüne baþvurur.
Gümrük Barter Bölümü
Sonuç olumsuz ise; kayýt dýþý malzemelere el konur.
Ceza yazýlýr.
Muhasebe Müdürü
Konu hakkýnda bilgilenir.
Cezai ödeme var ise; ödeme için gerekli iþlemleri yapar.
Vnestransa baþvurur.
Vnestrans
Malzemelerin kodlarýný, AKT'leri ve Sözleþmeyi kontrol eder.
Deklerasyonu doldurur.
Sonuç olumsuz ise; iþlemler Eksperten tekrar baþlar.
Gümrük Muhasebe Bölümüne baþvurur.
Gümrük Muhasebe Bölümü
210
BÖLÜM
Masraf ve vergiler için Fatura hazýrlar.
Tutarý Gümrük Depozitosundaki paradan düþer.
Faturayý Cari Hesap Sorumlusuna ulaþtrýr.
Laboratuar kontrolü gereken malzemeler için Laboratuara baþvurur.
Laboratuar
Kontrolden geçecek malzemeleri inceler.
Evraklarý kontrol eder.
Sonuç olumsuz ise; Ýþlemler Eksperten tekrar baþlar.
Dýþ Ekonomik Ýliþkiler Bölümüne baþvurur.
Dýþ Ekonomik Ýliþkiler Bölümü
Deklerasyonu onaylar.
Gümrük numarasý verir.
Deklerasyonun bilgisayar kaydýný yapar.
Deklerasyonun bir kopyasýný Gümrük Barter Bölümü'ne, bir kopyasýný
Vnestrans'a, bir kopyasýný Gümrük Muhasebe Bölümü'ne, bir kopyasýný
Laboratuar'a, bir kopyasýný Dýþ Ekonomik Ýliþkiler Bölümü'ne teslim
eder.
Bir kopyasýný Sipariþ Fiþleri, Ýthal Sipariþler bölümüne takar.
211
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
MAL KABULÜ
Taným: Malzemenin kabul iþlem aþamalarýný gösterir.
Tedarikci
Malzemeleri hazýrlar.
Malzemeleri Fatura veya Ýrsaliye ile beraber gönderir.
Ambar Hareket Þefi
Bekleyen Sipariþler Raporuna bakarak malzemeleri karþýlar.
Satýnalma Sorumlusuna ve Hammadde Kalite Kontrol Þefine Ýç
Yazýþma Formu malzemenin geliþini haber verir.
Cari Hesap Sorumlusuna, Ýrsaliyeyi veya Faturayý teslim eder.
Kalite kontrolü gerekli olan malzemeler için, Kalite Kontrol Sorumlusunu haberdar eder.
Ýrsaliyeyi veya Faturayý teslim alýr..
Sipariþ Fiþi, Proforma Fatura ile Fatura veya Ýrsaliye bilgilerini karþýlaþtýrýr.
Sonuç olumsuz ise; Bknz. Ýade Prosedürü
Sonuç olumlu ise; Sipariþ Fiþine göre Malzeme Giriþ Fiþi düzenler.
Vekaletname düzenler.
Malzeme Giriþ Fiþini, Vekaletnameyi ve Fatura veya Ýrsaliyeyi Muhasebe Müdürüne sunar.
Muhasebe Müdürü
Fatura veya Ýrsaliye ile beraber Malzeme Giriþ Fiþini onaylar.
Vekaletnameyi onaylar.
212
BÖLÜM
Fatura veya Ýrsaliye ile Malzeme Giriþ Fiþini ve Vekaletnameyi, Cari
Hesap Sorumlusuna geri verir.
Fatura veya Ýrsaliye ile Malzeme Giriþ Fiþini ve Vekaletnameyi, Ambar
Hareket Þefine teslim eder.
Mal kabul alanýna gider.
Hammadde Kalite Kontrol Þefi
Mal Kabul alanýna gider ve numune alýr.
Bknz. Fizik ve Kimya Laboratuvarý Prosedürü.
Kalite kontrol olumsuz ise; Bknz. Ýade Prosedürü
Ambar Hareket Þefi
Fatura veya Ýrsaliye ile Malzeme Giriþ Fiþi ve Vekaletnameyi teslim
alýr.
Kalite Takip Formunu teslim alýr.
Satýnalma Sorumlusu ile beraber Malzeme, Ýrsaliye veya Fatura, Kalite
Takip Formunu ve Malzeme Giriþ Formunun karþýlaþtýrmasýný yapar.
Sonuç olumsuz ise; Bknz. Ýade Prosedürü.
Sonuç olumlu ise; malzemenin ambar giriþ kaydý yapýlýr. Bknz. Ambar
Giriþ Prosedürü.
Ýrsaliye veya Faturanýn bir kopyasýný, Kalite Takip Formunun bir kopyasýný ve Malzeme Giriþ Formunu; Teslimi Gerçekleþen Sipariþler Dosyasýna takar.
Mal Kabul Ýþlemi sonucu hakkýnda Cari Hesap Sorumlusunu haberdar
eder.
213
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Ýrsaliye veya Faturanýn bir kopyasýný, Kalite Takip Formunun bir kopyasýný Sipariþ Fiþleri, Kapanan Sipariþler bölümüne takar.
Mal Kabul Ýþlem sonucu hakkýnda Satýnalma Müdürünü bilgilendirir.
Tedarikçi Veritabanýný güncelleþtirir.
Mal Kabul Ýþlem sonucu hakkýnda Kategori Yetki Tablosuna göre yetkiliyi bilgilendirir.
ÝADE ÝÞLEMLERÝ
Taným: Ýade durumu oluþtuðunda yapýlacak iþlemler.
Sipariþ Fiþi ve Proforma Fatura ile Fatura veya Ýrsaliye tutarsýzlýðý oluþtuðunda Satýnalma Sorumlusunu bilgilendirir.
Satýnalma Sorumlusuna Faturayý veya Ýrsaliyeyi teslim eder.
Kalite Kontrol Sorumlusu
Kontrol sonuçlarý olumsuz olduðunda Satýnalma Sorumlusunu bilgilendirir.
Satýnalma Sorumlusuna Kalite Takip Formunu teslim eder.
Ambar Hareket Þefi
Satýnalma Sorumlusu ile beraber Malzeme, Malzeme Giriþ Fiþi ve Fatura Veya Ýrsaliyeyi karþýlaþtýrdýklarýnda sonuçlar olumsuz ise bu belgeleri
Satýnalma Sorumlusuna teslim eder.
Satýnalma Müdürünü haberdar eder.
214
BÖLÜM
Hukuk Müþavirine ilgili durum hakkýnda bilgi verir.
Hukuk Müþaviri
Meydana gelen durumu inceler.
Sonucu Satýnalma Müdürüne bildirir.
Hukuki iþlemleri baþlatýr.
Tedarikci ile temasa geçer.
Ýstekte bulunan ve onay veren yetkiliye bilgi verir ve onayýný alýr.
Tedarikci ile yapýlan görüþme ve yetkili kiþinin onayýna göre
Karar:
A) Malzeme kabul edilir.
Malzeme kismi kabul edilir.
Geri dönen malzemenin yerine yeni malzemeyi ve Ýrsaliyeyi tedarikciden talep eder.
Cari Hesap Sorumlusunun Ýade Ýrsaliyesini Ambar Hareket Þefine teslim etmesini saðlar.
Ambar Hareket Þefi
Mallarý özel alanda muhafaza eder.
Mallarýn ve yeni Ýrsaliyenin gelmesini bekler.
Geri dönen mallarýn gidiþini koordine eder.
Fatura veya Ýrsaliyeyi, Malzeme Giriþ Fiþini ve kalite takip Formunu
Teslimi Beklenen Sipariþler Dosyasýna takar.
Malzeme tam kabul edilir.
215
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Ambar Hareket Þefi
Mallarýn ambar giriþ kaydýný yaptýrýr. Bknz. Ambar Giriþ Prosedürü.
Teslimi Gerçekleþen Sipariþler Dosyasýna takar.
B) Malzeme red edilir.
Malzemeyi hiç gelmemiþ kabul eder.
Yeni malzemeyi ve Ýrsaliyeyi tedarikciden talep eder.
Cari Hesap Sorumlusunun Ýade Ýrsaliyesini Ambar Hareket Þefine teslim etmesini saðlar.
Ambar Hareket Þefi
Mallarýn ve yeni Ýrsaliyenin gelmesini bekler.
Mallarýn geri dönüþünü koordine eder.
Teslimi Beklenen Sipariþler Dosyasýna takar.
KATEGORÝ YETKÝ TABLOSUNUN GÜNCELLENMESÝ
Taným: Kategori Yetki Tablosununun güncellenmesi; A, B, C ve D deðerlerinin atanmasý.
Her altý ayda bir Kategori Yetki Tablosunu oluþturur.
Yönetim Kurulunun onayýna sunar.
Yönetim Kurulu
Yetkileri belirler.
Kategori Yetki Tablosunu onaylar.
Genel Müdürü, Mali Ýþler Genel Müdür Yardýmcýsýný, Satýnalma
216
BÖLÜM
Müdürünü ve Satýnalma Sorumlusunu bilgilendirir.
Onay Yetkisi
1) D ve Üstü
Yönetim Kurulu onaylar.
2) D ve C Arasý
Genel Müdür onaylar.
3) C ve B Arasý
Mali Ýþler Genel Müdür Yardýmcýsý onaylar.
4) B ve A Arasý
Satýnalma Müdürü onaylar.
5) A'nýn Altý
217
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
EĞİTİM (ÖRNEK YÜKSEK YÜN ENSTİTÜSÜ)
FİRMA ANTET
EĞİTİM PROSEDÜRÜ
VEYA LOGOSU
Sayfa No : ……
Kod No : …..
. Müessese ve bağlı kuruluşlarında Müdür, Genel Müdür Yardımcısı ve Genel Müdür olmak için tamamlanması gereken Yüksek Enstitüdeki eğitim müfredatı ve ders
geçme de dahil olmak üzere eğitim programını kalıcı ve etkili bir sisteme oturtmaktır.
Bu eğitim yapılırken amaç:
A.
*Prosedürler
* Prosesler
* Üretim
* Know Howlar
* Müessesede yapılmakta olan tüm işler hakkında mezunları eğitmek.
B. Müessesedeki mütehassısların bilgi ve becerilerini yüksek standartlara çıkartmak.
C. Müessesenin kanun ve iç prosedürlerini anlayan ve uygulayan insanları yetiştirmek
D. Müessesede çalışan şahısları Tekstil üretim bilgilerini artırarak yönetici durumuna getirmek.
E. Vücudu, zihni, ahlakî ve duyguları sağlam, geniş dünya görüşüne sahip insan
unsuru oluşturmak.
F. Müessesenin üretim kalitesini dünya standartlarına çıkaracak kalifiye elemanların yetiştirilmesi amaçlarını taşımaktadır.
2. KAPSAM
Genel Müdür Yardımcıları, Müdür, Müdür Yardımcıları ve Şefler başta olmak
üzere kademeli olarak tüm personeli kapsamaktadır.
3. TANIMLAR
3.1- Yok
4. SORUMLULUKLAR
4.1- Tüm Genel Müdür Yardımcılıklarının ve İNKA Müdürlüğünün ve Eğitim
Genel Sekreterinin sorumluluğundadır.
5. UYGULAMALAR
Uygulama bazında bütün Genel Müdür Yardımcıları sorumlu olmalarına
karşın Eğitim Genel Sekreteri öncelikli olarak sorumludur. Denetçiler aşağıda gösterilen prosedüre uygun hareket etmek ve burada belirtilen işlemlerini
yerine getirmekle yükümlüdürler.
KALİTE GÜVENCE
Yayın Tarihi
Rev.No
Rev. Tarihi
ONAY
218
: ……...…….. ....
: …………….. ….
: …………….. ....
BÖLÜM
5 Ekler Örnek Yün Enstitüsü
EĞİTİM (ÖRNEK YÜKSEK YÜN ENSTİTÜSÜ)
FİRMA ANTET
VEYA LOGOSU
Sayfa No : ……
Kod No : …..
Yüksek Yün Enstitüsü'nde, Yüksek Yün Enstitüsü Genel Sekreterliği ve Üst Yönetimin ortak çalışmaları sonucu belirlenmiş olan ders müfredatı ve yönetmeliğinin uygulanması ve işlevini tam anlamıyla yerine getirebilmesi belirlenmiş olan eğitici kadronun
performansı ile sağlanacaktır. Yapılan çalışmalar sonucu Yüksek Yün Enstitüsü'nde
ders müfredatındaki ders konuları temel başlıkları ile aşağıda gösterildiği gibidir.
BÖLÜM BAŞKALIKLARI
5.1.1. ÜRETİM BİLİM BAŞKANLIĞI
A. ELYAF BİLGİSİ
B. İPLİK BİLGİSİ
a) ŞTRAYHGARN İPLİK
b) KAMGARN İPLİK
C. DOKUMA
a) DOKUMA HAZIRLIK
b) DOKUMACILIK ESASLARI
c) DOKUMA MAKİNELERİ
d) DESENCİLİK
D. BOYA - APRE
a) TERBİYE İŞLEMLERİ VE MAKİNELERİ
b) TEKSTİL KİMYASI
E. ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ DERSİ
a) FİZİBİLİTE ÇALIŞMALARI VE KAPASİTE HESAPLARI
b) MAKİNE YERLEŞİM PLANI
c) ÜRETİM PLANLAMA
d) ÜRETİM TAKİP
F. MAKİNE BİLGİSİ
a) YÜN İPLİĞİ MAKİNELERİ
b) MAKİNE MEKANİZMALARI
KALİTE GÜVENCE
Yayın Tarihi
Rev.No
Rev. Tarihi
ONAY
219
: ……...…….. ....
: …………….. ….
: …………….. ....
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
FİRMA ANTET
VEYA LOGOSU
Sayfa No : ……
Kod No : …..
G. MAKİNE BAKIMLARI
a) MEKANİK BALIMLAR
b) ELEKTRİK VE ELEKTRONİK BAKIMLAR
5.1.2- ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME (ARGE) BİLİM BAŞKANLIĞI
A. KALİTE KONTROL
B. KALİTE EĞİTİMİ
C. KALİTE POLİTİKASI
D. KALİTE GÜVENCE ASİSTEMLERİ
E. TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ
5.1.3- İDARİ BİLİMLER BAŞKANLIĞI
A. GENEL YÖNETİM
a. ÇEVRE
b. YEMEKHANE
c. GÜVENLİK
d. ARAÇ SERVİS
e. YANGIN
B. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ
a.PERSONEL
b. AVİR - VİZE İŞLEMLERİ
c. PUANTAJ VE MAAŞ
d. EĞİTİM
e. YÜKSEK YÜN ENSTİTÜSÜ
f. MONİTÖRLÜK
C. SOSYAL TESİSLER YÖNETİMİ
a. REZİDANS
b. VİLLALAR
c. SPOR KOMPLEKSİ
d. KAPALI ÇARŞI KAFE VE MARKET
D. GENEL VE RESMİ İŞLER
KALİTE GÜVENCE
Yayın Tarihi
Rev.No
Rev. Tarihi
ONAY
220
: ……...…….. ....
: …………….. ….
: …………….. ....
BÖLÜM
FİRMA ANTET
VEYA LOGOSU
Sayfa No : ……
Kod No : …..
5.1.4. PAZARLAMA BİLİMLERİ BAŞKANLIĞI
A. SATIŞ BÖLÜMLERİ
a. İÇ SATIŞ
b. DIŞ SATIŞ
c. MAMUL AMBAR
d. KAPALI ÇARŞI
B. SATIŞ SİSTEMİ AKIŞ ŞEMALARI
a. KONTRATLAR
b. BELGELER
c. FATURALAR
d. VEKALETNAMELER
C. PAZARLAMA NEDİR ?
D. PAZARLAMAYI OLUŞTURAN TEMEL KONULAR
5.1.5. FİNANSMAN BİLİMLERİ BAŞKANLIĞI
A. MUHASEBE
a. GENEL MUHASEBE
b. MALİYET MUHASEBESİ
B. BİLGİSAYAR KULLANIMI VE İNTERNET
5.1.6. EL HALI BİLİM BAŞKANLIĞI
5.1.7. KALİTE KONFEKSİYON BİLİM BAŞKANLIĞI
5.1.8. YÜN YIKAMA VE KARBONİZ A.Ş BİLİM BAŞAKANLIĞI
5.1.9. MİCRO ELYAF VE ÜRÜNLERİ BİLİM BAŞKANLIĞI
KALİTE GÜVENCE
Yayın Tarihi
Rev.No
Rev. Tarihi
ONAY
221
: ……...…….. ....
: …………….. ….
: …………….. ....
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
FİRMA ANTET
VEYA LOGOSU
Sayfa No : ……
Kod No : …..
5.2. EĞİTİM VE ÖĞRETİM FAALİYETLERİ
a. Müessesede Genel Müdür Yardımcıları, Müdür ve Müdür Yardımcısı makamındaki kişilerin eğitim almaları gereklidir
b. Yüksek Yün Enstitüsü Eğitim ve Öğretim faaliyetlerti Müessese tarafından hazırlanan Eğitim Plan ve Müfredatları uygulanacaktır. Eğitim Müfredatı ayrıca hazırlanmaıdır.
c. Yün Enstitüsüne işletmede çalışan aktif, kabiliyetli ve çalışkan kişiler imtihanla alınacaktır
d. Yün Enstitüsüne eleman alımı Müessese Enstitü İdaresi tarafından gerçekleştirilir.
e. Yüksek Yün Enstitüsünü başarı ile bitiren mütehassıslara sertifika verilir.
f. Bu kuruluşta Yün uzmanlığı ile ilgili eğitim verilecektir.
g. Enstitüde hafta da beş gün eğitim verilir; eğitim hergün 18.15- 20.55 saatleri arası olup 40
ar dakikalık 3 ders yapılacaktır.
h. Enstitü; Üretim Bilim Başkanlığı, İdari Bilimler Başkanlığı, Araştırma Geliştirme Bilimleri
Başkanlığı, Pazarlama Bilimleri Başkanlığı ve Finansman Bilimleri Başkanlığı olmak üzere
beş başkanlıktan oluşmaktadır.
i. Eğitim süresi bir yıldır, eğitim Eylül ayının ilk Pazartesi günü başlar Mayıs ayının son Cuma
günü tamamlanır.
j. Eğitim iki dönem üzerinden yapılır. 30 Aralık - 15 Ocak tarihleri dönem arası tatildir.
k. Her dönemde ders başına en az iki vize sınavı yapılır. 2. dönem sonunda her ders için final
sınavı yapılır.
l. Vize notları ortalaması 40'tan düşük olanlar o dersten kaldı sayılır ve gelecek yıl kaldığı dersi
tekrar etmesi ancak kurul kararı ile mümkündür
m. Geçme notu, vize ortalamasının %30 ve Final sınavı notunun %70 esas alınarak hesaplanır.
n. Geçme notu 50 den düşük olan talebe o ders için bütünleme sınavına girmek zorundadır.
o. Bütünlemeye kalan talebenin geçme notu, vize ortalamasının %30 ve bütünleme notu %70
alınarak hesaplanır.
p. Final ya da bütünleme notu 50 veya yukarısında olan talebeler o dersten geçti sayılır.
q. Yüksek Yün Enstitüsünde ders geçme sistemi uygulanır.
r. Bütün derslerden geçen talebeler eğitim dönemi sonunda ve bir ay içerisinde çalıştıkları bölüm başkanları tarafından verilecek bitirme tezini hazırlamak ve sunmak zorundadır.
s. Tatiller ve kutlamalar Müessese Yüksek Yün Enstitüsü İdaresince kararlaştırılır.
KALİTE GÜVENCE
Yayın Tarihi
Rev.No
Rev. Tarihi
ONAY
222
: ……...…….. ....
: …………….. ….
: …………….. ....
BÖLÜM
FİRMA ANTET
VEYA LOGOSU
Sayfa No : ……
Kod No : …..
5.3. YÜKSEK YÜN ENSTİTÜSÜ DEVAM DEVAMSIZLIĞI
A. Bir öğretim yılı, derslerin başladığı günden kesildiği güne kadar
enstitünün açık olduğu günler sayılarak hesaplanır. Tatil günleri
ile her ne sebeple olursa olsun enstitünün açık olmadığı günler
dikkate alınmaz.
B. Bir öğretim yılında izinli ve özürlü devamsızlıklar ve diğer devamsızlıkları olanların durumları eğitim görevlileri kurulunda
değerlendirilir.
5.4. YÜKSEK YÜN ENSTİTÜSÜ YÖNETİMİ
A. Enstitünün eğitim - öğretim ve maddi faaliyetleri müesse bünyesindeki Sosyal Tesisler döner sermayesinden sağlanacaktır.
B. Enstitünün eğitim faaliyetlerinden Enstitü Genel Sekreteri sorumludur.
C. Enstitü Bölüm Başkanları ilgili Bölüm Genel Müdür Yardımcılarıdır.
D. Enstitü Eğitim Görevlileri Kurulu ayda bir toplanır. Toplantıya
Enstitü Genel Sekreteri başkanlık yapar.
5.5. YÜKSEK YÜN ENSTİTÜSÜ İDARECİLERİ, EĞİTİM,
ÖĞRETİM PERSONELİNİN HAK VE VAZİFELERİ
A. Enstitü idarecileri, eğitim - öğretim personeli ve talebeler enstitü
tüzüğü esaslarını yerine getirmeye mecburdur.
B. Tüzük esaslarını yerine getirmeyen şahıslara kanunlar çerçevesinde işlem yapılır.
5.6. YÜKSEK YÜN ENSTİTÜSÜ GENEL SEKRETERİ
B. Genel Sekreter Yardımcılığını Eğitimden Sorumlu Müdür Yardımcısı yapar.
KALİTE GÜVENCE
Yayın Tarihi
Rev.No
Rev. Tarihi
ONAY
223
: ……...…….. ....
: …………….. ….
: …………….. ....
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
FİRMA ANTET
VEYA LOGOSU
Sayfa No : ……
Kod No : …..
C. Yüksek Yün Enstitüsünün organizasyon, eğitim planı, eğitim faaliyetleri Genel Sekreter Yardımcısı tarafından hazırlanarak Genel Müdürün onayına sunulur.
D. Genel Sekreter enstitüyü yönetir ve bu kuruluş adına iş yürütür. Enstitünün
maddi - teknik varlığının korunması ve onların amacına uygun olarak kullanılmasını sağlar.
E. Enstitünün faaliyetlerinde dünya standartlarında çağdaş pedagojik ve yüksek
tekstil teknolojisini tatbik eder.
5.7. EĞİTİM GÖREVLİLERİ
A. Yüksek ahlaka, gerekli pedagojik formasyona ve yüksek tahsile sahip şahıslar
enstitüde eğitim görevlisi olarak çalışacaktır. Bu cümleden eğitim görevlileri ilgili bölüm Genel Müdür Yardımcıları ve Bölüm Müdürlerinden oluşacaktır.
B. Bu eğitim görevlilerinin yanı sıra lokal üniversitelerden ve Yurtdışındaki Üniversitelerden getirilecek olan uzmanlardır. Enstitüde Eğitim Görevlisi vazifesini ifa edeceklerdir.
5.7.1.
EĞİTİM GÖREVLİLERİNİN VAZİFELERİ
A. Enstitü eğitim görevlileri «Eğitim - Öğretim hakkındaki» aşağıdaki işleri yapmakla yükümlüdürler.
B. Eğitimin gelişen Tekstil ve Yün Teknolojisini tatbik etmek, planlar yapmak ve
bu işler boyunca medya ve görsel yayınlardan faydalanmak.
C. Sınıf defterinin doldurulması ve günlük yoklama işlerinin yapılması
D. Kendilerine verilen desleri okutarak bunlara ait araştırma, uygulama ve deneyleri yapmak
E. Eğitim- öğretim ve sosyal çalışmalarda konunun gerektirdiği araç, gereç ve her
türlü imkanlardan yararlanmasını sağlamak.
F. Müessese Enstitü idaresi tarafından verilen ders, imtihan, komisyon, toplantı,
nöbet ve diğer faaliyetlerle ilgili görevleri yerine getirmektir.
KALİTE GÜVENCE
Yayın Tarihi
Rev.No
Rev. Tarihi
ONAY
224
: ……...…….. ....
: …………….. ….
: …………….. ....
BÖLÜM
FİRMA ANTET
VEYA LOGOSU
Sayfa No : ……
Kod No : …..
5.8 ENSTİTÜ TALEBELERİNİN HAK VE VAZİFELERİ
A. Enstitü tüzüğü ve iç yönetmeliğin kaidelerine uymak
B. Verilen bilgi, beceri ve davranışları kazanmak için gerekli çalışma ve performansı göstermek, kültür seviyesini yükseltmek.
C. Enstitüye belirlenen program doğrultusunda gelmek, kendisine veirlen görev
ve vazifelerini zamanında yerine getirmek, kaba söz ve davranışlardan kaçınmak, zararlı faaliyetlere katılmamak.
D. Eğitim araçları ve cihazları, kütüphane ve sportif tesislerden yararlanmak
5.9. NÖBETÇİ EĞİTİM GÖREVLİLERİ
A. Eğitim görevlilerinin derslerine zamanında girip girmediğini takip eder.
B. Ders başlamadan 15 dk. Önce gelerek enstitü ve sınıfları kontrol eder.
C. Eğitim görevlisi olmayan sınıfları kontrol eder.
D. Isıtma, elektrik tesisatı, okul iç ve dış temizliği, veya bekelenmedik olaylar
olduğunda durumu ilgili mercilere bildirir.
E. Enstitü idaresinden izin almadan hiçbir yere ayrılamaz.
5.10. DİSİPLİN KURULU
A. Enstitü disiplin kuruluna üyeler eğitim görevlileri tarafından gizli oyla seçilir.
B. Bu kurul 6 kişiden oluşur. 1 başkan 3 asil 2 yedek üye bulunur.
C. Disiplin kurulunun karar alabilmesi için tüm asıl üyelerin mevcut olması
gerekir.
5.11. DİSİPLİN KURULUNUN GÖREVLERİ
A. Disiplin Kurulu enstitü idaresi tarafından havale edilen disiplin olaylarını
inceler
B. Disiplin kurulu talebenin yazılı savunmasını alır.
C. Disiplin kurulu Enstitü İdaresi Eğitim Görevlileri kurulu ile toplanarak 10
gün içerisinde konuyu neticeye bağlar.
KALİTE GÜVENCE
Yayın Tarihi
Rev.No
Rev. Tarihi
ONAY
225
: ……...…….. ....
: …………….. ….
: …………….. ....
İ ş
FİRMA ANTET
VEYA LOGOSU
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Sayfa No: ……
Kod No: …..
5.12. ENSTİTÜ EĞİTİM GÖREVLİLERİ PERSONEL
VE ÖĞRENCİLERİN KILIK KIYAFETİ
A. Talebelerin kıyafetlerinin rengi, tipi ve modeli Müessese yetkili
organları tarafından belirlenir.
B. Yönetici ve Eğitim Görevlilerin, personel ve işçilerin kılık kıyafetlerinde sadelik, temizlik ve Müesseseye uygunluğu esastır.
6. FORMLAR
6.1. Yok
7. REFERANS DOKÜMANLAR
7.1. Talimatlar Prosedürü
KALİTE GÜVENCE
Yayın Tarihi : ……...…………...……
Rev.No:
……...…………...……
Rev. Tarihi : ……...…………...……
ONAY
226
……...…….......
……...…….......
……...…….......
BÖLÜM
5
EklerPerformans Klavuzlarının Dayanağı
PERFORMANS KILAVUZLARININ DAYANAĞI
1. İŞİN KALİTESİ
Minimum maliyetle, her seferinde tek defada müşteri
memnuniyetinin sağlanması
1. İşi zamanında tamamlamaması, sürekli hatalı veya eksik iş yapması, işi aksatıyor, zaman kaybına ve maliyetin artmasına neden
oluyor.
2. İşi zamanında bitiriyor ancak sık sık dikkatsizlikten kaynaklanan
hatalar yapıyor.
3. Yaptığı işin kalitesi tatmin edicidir.
4. İşi çoğunlukla verilen zamandan önce tamamlıyor, yaptığı işin
hatasız ve tam olmasına özen gösteriyor.
5. Her koşula işini zamanında , hatasız ve tam yapıyor, yaptığı işin
kalitesi diğer çalışanlara örnek oluşturuyor.
2. EKİP ÇALIŞMASI
Diğer çalışanlar ile yardımlaşarak ve paylaşarak şirket
hedeflerine ulaşmada işbirliği ve uyum içinde çalışması
1. Bireysel çalışmayı tercih etmesi ve işbirliğine açık olmaması ekip
içinde uyumsuzluk yaratıyor.
2. Ekiple çalışırken işi gereği çalışıyor ancak işbirliği ve uyum konusunda zorlanıyor.
3. Genellikle ekip çalışmasına yatkın, iletişim kuruyor ve yardımlaşıyor.
4. Ekip çalışmasında başarılı ve ekip içinde uyumlu, ekip çalışmasının önemini biliyor ve yardımlaşmaya çoğunlukla açık.
5. Ekip arkadaşlarıyla sürekli işbirliği içinde ve uyumlu. Ekip çalışmasını teşvik ediyor.
3. KENDİNİ GELİŞTİRME
Çalışanın bilgi ve becerilerini artırıcı faaliyetlerde bulunması, üst kademeye geçmek için kendini hazırlaması
1. Araştırma ve yeniliklere açık değil, bilgilerini yenilemiyor ve bu
yüzden ortamdaki yeniliklere uyum sağlayamıyor.
2. Bilgi ve becerilerini artırıcı faaliyetlerde bulunma konusunda
isteksizdir.
3. Genellikle bilgi ve becerilerini artırıcı faaliyetlerde bulunmuyor.
4. Bilgi ve becerilerini artırma yollarını kendisi arıyor ve bu gibi
faaliyetleri değerlendiriyor.
5. Bilgi ve becerilerini artırmaya öğrenmeye çok önem veriyor, gelişen teknolojiyi izliyor, öğrendiklerini uygulamaya koyuyor.
227
İ ş
H a y a t ı n d a
4. İNİSİYATİF KULLANMA
B a ş a r m a k
Gerektiğinde sonuca ulaşabilmek için tek başına sorumluluk alabilmesi
1. İnisiyatif kullanmaktan kaçınması ve yetkilerini kullanmakta zorlanması işlerin gecikmesine neden oluyor.
2. Kendi başına sorumluluk taşımakta ve risk almakta zorlanıyor.
3. Genellikle sonuca ulaşabilmek için tek başına sorumluluk ve risk
alabiliyor.
4. Çoğunlukla sonuca ulaşabilmek için tek başına sorumluluk ve
risk alabiliyor.
5. Yetkisini kullanarak bütün sorumlulukları tek başına üstlenmede
son derece güvenilir, inisiyatifini etkili bir biçimde kullanarak
sorunları anında çözüyor.
5. VERİMLİLİK
Zamanı etkin olarak iş üretmesi ve sonuçlandırması
1. Zamanı ve araçları etkin kullanamadığından verilmiş sürede görevlerini sonuçlandıramıyor, üretken değildir.
2. Zamanı ve araçları etkin kullanmakta zorlanıyor, gereken verimlilikte olması için yönlendirmeye gereksinim duyuyor.
3. Zamanı ve araçları etkin kullanıyor, beklenen düzeyde verimliliğe
sahip.
4. Zamanı ve araçları etkin kullanarak verilen sürede beklenenden
fazlasını yapıyor.
5. Zamanı ve araçları en iyi düzeyde kullanarak kısa zamanda çok iyi
sonuçlandırıyor ve iş arkadaşlarının da üretkenlini artırıyor.
Bilgileri ve görüşleri sağlıklı olarak alt, üst ve yatay
kademelere zamanında ve doğru iletebilmesi
6. İLETİŞİM
1. Bilgiyi ve görüşlerini zamanında doğru olarak alt, üst veya yatay
kademelere iletememesinden dolayı aksaklıklar oluyor.
2. Bilgiyi ve görüşlerini alt, üst ve yatay kademelere iletmekte gecikiyor.
3. Bilgiyi ve görüşlerini zamanında ve doğru olarak alt, üst ve yatay
kademelere istendiğinde iletiyor.
4. Alt, üst ve yatay kademelerle iletişime önem veriyor, bilgiyi ve
görüşlerini zamanında ve doğru olarak düzenli iletiyor.
5. Alt, üst ve yatay kademelerle iletişime önem veriyor, eksik bölümleri tamamlayarak bilgiyi ve görüşlerini zamanında ve doğru
olarak düzenli iletiyor.
228
BÖLÜM
5
7. İŞ BİLGİSİ
1.
2.
3.
4.
5.
İşle ilgili görevler konusundaki bilgi düzeyi
İş ile ilgili yeterli bilgiye sahip değil, işi sonuçlandıramıyor.
İş bilgisi yaptığı işi tek başına tamamlayacak düzeyde değil.
Verilen görevleri tamamlamak için yeterli bilgi düzeyine sahip.
Verilen görevleri hatasız yapacak seviyede bilgi düzeyine sahip.
İş bilgisi beklenin de üstünde, bilgisiyle işi geliştirme, hataları
düzeltme ve eksiklikleri tamamlama kapasitesine sahip.
Çalışanın standartlara , prosedürlere ve emniyet
kurallarına uyması
8. TALİMATLARA UYMA
1. İş ile ilgili talimatlara, standartlara, prosedürlere ve emniyet kurallarına uymuyor, diğer
çalışanlara kötü örnek oluyor.
2. İş ile ilgili talimatlara, standartlara, prosedürlere ve emniyet kurallarına uyması konusunda sürekli kontrol gerektiriyor.
3. İş ile ilgili talimatlara, standartlara, prosedürlere ve emniyet kurallarına genellikle uyuyor.
4. İş ile ilgili talimatlara, standartlara, prosedürlere ve emniyet kurallarına titizlikle uyuyor.
5. İş ile ilgili talimatlara, standartlara, prosedürlere ve emniyet kurallarına tamamen uyuyor, iş arkadaşlarının da uymasını sağlıyor.
9. İŞ TAKİBİ
Yapılan işi tamamlanma aşamasına kadar devamlı
izlemesi ve kontrol etmesi
1. Görevini takip etmiyor ve önemli aksamalara neden oluyor.
2. Verilen görevi takip etme konusunda yetersizdir, kontrol edilmesi
gerekiyor.
3. Verilen görevi tamamlanma aşamasına kadar takip ediyor.
4. Verilen görevi tamamlanma aşamasına kadar takip ediyor ve
aksaklıklar konusunda bilgi veriyor.
5. Görevi tamamlanma aşamasına kadar takip ediyor, yön veriyor,
aksaklıklara müdahale ediyor ve tamamlandığında bilgi veriyor.
229
İ ş
H a y a t ı n d a
B a ş a r m a k
Olaylara değişik açılardan bakarak doğru kararlar
verilmesi
10. KARAR VERME
1.
2.
3.
4.
Olaylara yaklaşımı tek yönlüdür, hatalı kararlar verebiliyor.
İşi ile ilgili kararları alırken değişik açılardan bakmaya zorlanıyor.
İşi ile ilgili kararları genellikle doğru ve zamanında alıyor.
İşi ile ilgili olaylara değişik açılardan bakmaya özen göstererek
doğru kararları hızla alıyor.
5. İşi ile ilgili olaylara farklı yönlerden bakarak ve gerekli bilgiyi toplayarak doğruluğuna güvenilir kararı hızla alıyor.
Kadrosunu motive edebilmesi, denetleyebilmesi ve
yönlendirebilmesi
11. LİDERLİK
1. Kadrosuna hakim değildir. Kadrosunu motive edemiyor ve yönlendiremiyor.
2. Kadrosuyla iletişim eksikliği var, kadrosunu gerektiği gibi motive
edemiyor ve yönlendiremiyor.
3. Kadrosuna hakim olabiliyor, kadrosunu motive etmek için zaman
ayırıyor.
4. Kadrosuna önem veriyor onların motivasyonunu yükseltmek için
çalışmalarda bulunuyor.
5. Kadrosunu sürekli etkin biçimde yönlendiriyor., motivasyonu artırıcı yöntemi geliştirip uyguluyor. Liderlik becerilerini geliştirmek
için araştırmalar ve çalışmalar yapıyor.
12. GÜVENİLİRLİK
Dürüstlüğü, tutarlılığı, şirkete bağlılık ve sır saklama
konularına özen göstermesi
1. Dürüstlüğü, tutarlılığı, şirkete bağlılığı ve sırdaşlığı konularında
ciddi tereddütler var.
2. Güven vermeyecek hareketlerde bulunabiliyor, şirketi temsil edebilecek tutarlılığı gösteremiyor.
3. Dürüsttür ve tutarlıdır, şirkete bağlıdır, sır tutabiliyor.
4. Dürüstlüğü ve tutarlılığı ile şirketi temsil edebilecek düzeydedir ve
sırdaşlığa da güveni artmıştır.
5. Dürüstlüğü, tutarlı davranışlarıyla şirkete bağlılığını ve sırdaşlığını
kanıtlamıştır. Her konuda kendisine güvenebilir.
230
BÖLÜM
5
13. MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ
Ürettiği mal ve/veya hizmetin kullanıcısının (iç veya
dış) bilincinde olması, bu bilinçle müşterilerinin istek
ve ihtiyaçlarını yerine getirmeye yönelik çalışmalarda
bulunması
1. Müşteri istek ve ihtiyaçlarını dikkate almıyor. Ürün ve hizmet
kalitesine önem vermiyor.
2. Müşteriyi tam olarak tanımadığı için beklentilerini karşılamakta
zorlanıyor.
3. Talep edildiği sürece müşteri ihtiyaçlarını karşılıyor, iyi düzeyde
ürün ve hizmet sunuyor.
4. Müşteri memnuniyetinin öneminin bilinci ile müşterinin istek
ve ihtiyaçlarını önceden düşünüyor ve müşteri tatminine yönelik
uygulamaları geliştiriyor.
5. Müşteri memnuniyeti bilincine sahip, müşterileri iyi tanıyor, isteklerini önceden tespit ediyor. Bu konuda diğer ekip arkadaşlarına
mükemmel örnek oluyor.
14. EKİP GELİŞTİRME
İşe alma, eğitme, yetkilendirme ve destekleme yoluyla
etkili bir kadro oluşturması
1. Ekip kuramıyor ve geliştirme konusunda yeterli olamıyor, ekibine
bilgileri aktaramıyor, yetkilendirmiyor ve desteklemiyor.
2. Ekibi ile ilişkisi yetersiz, ekibini yetiştirmede eksik kalıyor.
3. Genellikle ekibini geliştirebilmek için bilgilerini aktarabiliyor,
yetkilendiriyor ve destekliyor.
4. Ekip kurma ve ekibini eğitmesi başarılı, çoğunlukla bilgi ve deneyimlerini ekibine aktarıyor.
5. Etkin çalışan bir kadro kurmada son derece başarılı. Ekibini iyi
düzeyde çalışabilmesi için bilgi ve deneyimlerini istekle aktarıyor.
15. DELEGASYON
Sorumlulukları ve yetkileri başkalarına aktarabilmesi
1. Her işi kendisi yapmaya çalışıyor, kimseye görev vermiyor, güvenmiyor.
2. Başkasına görev verirken tereddüt içinde oluyor. Görevleri gerekli
kişilere dağıtmakta yetersiz kalabiliyor.
3. Genellikle yetki ve sorumlulukları devredebiliyor.
4. Yetki ve sorumlulukları organize bir şekilde devredip, verimli
çalışmayı sağlayabiliyor.
5. Yetki ve sorumlulukları gereken kişilere doğru dağıtarak işin hızlı
yapılmasını sağlıyor. Motive ederek görevlendirme konusunda
son derece başarılı
231
İ ş
H a y a t ı n d a
16. YARATICILIK
B a ş a r m a k
Var olanı geliştirecek ve/ veya olumlu etkiler yaratacak,
sorunları çözecek ve verimliliğe katkıda bulunacak fikir
üretebilmesi
1. Var olanı geliştirme veya sorunları çözmeye yönelik öneri getirmiyor.
2. Yeniliklere açık değil, daha iyi olabileceğini düşünemiyor.
3. Genellikle yeni fikirler üretebiliyor, var olanı geliştirmek için düşünüyor.
4. Farklı açılardan bakarak yeni fikirler öne sürebiliyor, sorunların
çözümüne yardımcı olmaya çalışıyor.
5. Yeni fikirler üreterek var olanı geliştiriyor, verimliliği artırıyor ve
sorunları çözüyor.
17. İNSAN İLİŞKİLERİ
İİlişkide bulunduğu kişilerle uyumlu bir biçimde etkileşime girebilmesi ve yarattığı çalışma ortamı, bu kişilere
hassas, düzeyli ve ölçülü davranması
1. Geçimsizliği ve huysuzluğu sebebiyle insani ilişkilerinin bozuk
olması işbirliğini engelliyor ve işi aksatıyor.
2. İnsan ilişkilerinde yeteri kadar başarılı değil. Diğer çalışanlarla
uyumlu bir biçimde etkileşime gitmekte zorlanıyor.
3. Genellikle insan ilişkilerinde uyumlu, dengeli ve yapıcıdır.
4. Çoğunlukla uyumlu, dengeli ve yapıcıdır.
5. Her zaman uyumlu, dengeli ve yapıcıdır. İnsan ilişkilerindeki
başarısı işbirliğini ve iletişimi güçlendiriyor.
18. OTO - KONTROL
Yaptığı işin kalitesini kendi kendisine sürekli kontrol
etmesi ve iyileştirmesi
1. Yaptığı işin her zaman başkaları tarafından kontrol edilmesi gerekiyor, bu nedenle vakit kaybediliyor.
2. Yaptığı işi gereğince dikkatli kontrol etmemesi zaman zaman hataların ve gecikmelerin ortaya çıkmasına neden oluyor.
3. Yaptığı işin kalitesini düzenli olarak kontrol ediyor.
4. Yaptığı işin kalitesini düzenli olarak kontrol ediyor ve iyileştiriyor.
5. Kendisinin yaptığı işi sürekli ve titizlikle kontrol etmesi ve iyileştirmesi sonucunda hatasız ve zamanında kaliteli iş çıkarıyor.
232
BÖLÜM
5
19. ORGANİZE ÇALIŞMA
Verilen görevleri acil ve önemli sırasına koyabilmesi ve
buna göre insanları yönlendirmesi, iş programını ve
1. Organize çalışmadığı ve plansızlığı işin gecikmesine neden oluyor.
2. Önem ve öncelik sıralaması yapma
3. Genellikle işleri önem ve öncelik sırasına koyarak planlıyor ve iş
programına göre gerekli malzemeyi hazırlıyor.
4. Çoğunlukla işleri önem ve öncelik sırasına koyarak planlıyor ve iş
programına göre gerekli malzemeyi hazırlıyor.
5. Vizyon sahibi gerekli ihtiyaçları öngörerek doğru organizasyon
yapıyor ve buna göre işlemi yönlendiriyor.
20. KAYNAK YÖNETİMİ
Verilen görevleri acil ve önemli sırasına koyabilmesi ve
buna göre insanları yönlendirmesi, iş programını ve
1. Kaynak yönetimine önem vermemesi zaman ve para kaybına
neden oluyor. Çevreye karşı duyarsız.
2. Kaynak yönetimine ve çevreye daha fazla özen göstermesi gerekiyor.
3. Genellikle zaman, para ve malzeme kullanımına ve çevreye gerekli
özeni gösteriyor.
4. Çoğunlukla zaman, para ve malzeme gibi kaynakları akıllıca kullanır ve çevreye özen gösterir.
5. Kaliteden ödün vermeden tüm kaynakları optimal verimlilikte kullanarak israfı en üst düzeyde minimize ediyor. Bilinçli bir çevrecidir.
Programlanmış iş saatleri içinde görevinin başında
olması
21. DEVAM
1. İş saatlerinde işinin başında değildir. Devamsızlığı işi aksatmaktadır.
2. Devam konusunda daha fazla dikkat etmesi gerekmektedir.
3. Devamı tatmin edici düzeydedir.
4. İş saatlerinde işinin başında olmaya özen gösteriyor.
5. Tam devam kaydı. İş saatleri içinde işinin başında olmaya özen gösteriyor ve işte geçitdiği zamanı verimli bir biçimde değerlendiriyor.
233

Basarmak filme.indd - ileri dokuma sanatı

Transkript

Benzer belgeler

Examenul de bacalaureat naţional 2014 Proba E. b) Limba

Ara yıl sınavı 2010

gozcu-kameralı aydınlatma sistemi.cdr

Examenul de bacalaureat 2013 Proba E. b) Limba şi literatura turcă