Ekim 2012

Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü
1
Tanker Piyasaları
Ekim 2012
nalizleri
1
Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü
2
İçindekiler
Tanker Piyasaları
Navlun Piyasaları
Baltic Dirty Tanker Index
Baltic Clean Tanker Index
Ham Petrol Tanker Filosu
Petrol İthalatı
Piyasa Gelişmeleri
Brent Petrol Fiyatları
Bunker Index
Türk Boğazları Tanker Trafiği
Yeni İnşa Piyasası
Gemi Söküm Piyasası
İkinci El Piyasası
2
Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü
3
Tanker piyasalarında yaşanan olumlu gelişmelere rağmen yakıt
fiyatlarında yaşanan artışlar kazançların seviyesini korumasına neden
olmuştur.
Time Charter Oranları
$/Gün
VLCC
Suezmax
Aframax
Panamax
MR
Handysize
2011
33. H
34. H
35. H
36. H
37. H
38. H
39. H
Tonaj
1 yıl TC
25.197
22.500
22.500
22.500
22.500
22.500
22.500
22.500
300k
3 yıl TC
31.681
27.000
27.000
27.000
27.000
27.000
27.000
27.000
300k
1 yıl TC
19.837
19.500
19.000
19.000
19.000
19.000
19.000
18.500
150k
3 yıl TC
23.830
22.000
22.000
22.000
22.000
22.000
22.000
22.000
150k
1 yıl TC
15.707
14.000
14.000
13.500
13.500
13.500
13.500
14.000
105k
3 yıl TC
18.335
16.250
16.250
16.250
16.250
16.250
16.250
16.250
105k
1 yıl TC
14.995
13.500
13.250
13.000
13.000
13.000
13.000
13.000
70k
3 yıl TC
16.263
14.500
14.500
14.500
14.500
14.500
14.500
14.500
70k
1 yıl TC
13.918
13.500
13.250
13.250
13.000
13.000
13.000
13.000
45k
3 yıl TC
14.738
14.750
14.500
14.500
14.500
14.500
14.500
14.500
45k
1 yıl TC
12.471
12.750
12.750
12.750
12.750
12.750
12.750
12.750
36k
3 yıl TC
13.412
13.750
13.750
13.750
13.750
13.750
13.750
13.750
36k
Kaynak: Intermodal
Eylül ayı boyunca VLCC tipi gemilerde genel olarak olumlu görünüm dikkat
çekmiştir. Özellikle Ortadoğu ve Uzakdoğu’ya fikstürlerde artışlar
yaşanmış ve ay sonuna doğru Ortadoğu’dan Amerika’ya fikstürlerde
düşüşler yaşanmıştır.
Suezmax tipi gemilerde Atlantik piyasasında düşüşler yaşanmış, kazançlar
operasyonel maliyetlerin altında kalmıştır.
Aframax tipi gemiler genel olarak ay boyunca dengeli bir görünüm
sergilemişlerdir.
3
Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü
4
Baltic Dirty Tanker Index
Kaynak: BalticExchange
Eylül ayı ürün taşıyan gemilerde istikrarsız ve inişli çıkışlı bir ay olmuştur.
Ancak, özellikle benzin ve dizel yüklerde Amerika Trans Atlantik
bağlantılarında yaşanan artışlar endeksin Eylül ayı içerisinde özellikle ikinci
yarısında kazanımlar sağlamıştır.
Baltic Clean Tanker Index
Kaynak: BalticExchange
4
Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü
5
Aşağıdaki grafikte görüldüğü üzere, son 5 yıl içerisinde özellikle VLCC ve
Suezmax tipi gemilerde filo içerisinde ciddi artışlar göze çarpmaktadır.
Aframax gemi tiplerinde ise aşağı yönlü ve ılımlı bir seyir gözlenmektedir.
VLCC tipi gemilerde her ne kadar keskin artışlar yaşansa da, özellikle
Asya’ya yapılan taşımalar bu segmenti tolere edebilmektedir. Aframax tipi
gemilerin yük taleplerinde yaşanan belirsizlikler, düşük olan filo
büyümesinin göz ardı edilebilir olmasını sağlamaktadır. Suezmax tipi
gemiler ise filo artışıyla birlikte talepte yaşanan cansızlıkla yüzleşmek
durumunda kalmıştır ve bu segmentte rekabet giderek artmaktadır.
Navlun piyasalarında derinleşen krizin etkisiyle gemi satışları nın yerini filo
satışlarına bıraktığı görülmektedir. Nordic kimyasal tanker filosunun
işletmesi dahil Triton’un kontrolündeki bir şirkete 30 milyon $ karşılığında
devrettiği, satılan filonun 37.000 DWT ile 73.000 DWT aralığında değişen 6
tankerden oluştuğu açıklanmıştır. Aynı dönemde, New York borsasına
kayıtlı Teekay anonim şirketi de 7 ham petrol tankeri ve 6 adet ürün
tankerini yine borsaya kayıtlı Teekay Tankers şirketine 455 milyon $’a
sattığı açıklanmıştır (www.pesemberotasi.com).
Tanker piyasasında yaşanan benzer durumun diğer segmentlerde de
kendini göstererek, firmaların ana iş kolu harici taşımacılıktan çekilerek
kriz ortamında tasarruf etme yoluna gittikleri gözlenmektedir.
Ham Petrol Tanker Filosu (Yıllık Yüzde Değişim)
Kaynak: Poten
5
Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü
6
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) beklentilerine göre, AB’nin 2015 yılıyla
birlikte dünyanın en büyük petrol ithalatçısı konumundaki ABD’yi geçeceği
tahmin edilmektedir. Son yıllarda ABD ham petrol ithalatını düşürmekte ve
bu durumun aksine Çin ve AB petrol ithalatını arttırmaktadır. 2035 yılıyla
birlikte Çin’in en büyük petrol ithalatçısı olması beklenmektedir.
Petrol İthalatı
Kaynak: IEA (Çin, Hindistan,AB,USA,Japan)
Piyasa Gelişmeleri
Eylül ayı içerisinde Cosco Group Çin tersanelerine 30 adet VLCC tipi gemi
siparişi vermiştir. Cosco Group’un bu siparişlerinin detayında kendi
yüklerini taşımak istemesi olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, Cosco
Group’un devlet kontrolünde bir şirket olması ve Çin hükümetinin kendi
ekonomisi ve özellikle gemi inşa sanayini geliştirmeye yönelik böyle bir
karar aldığı değerlendirilmektedir.
Afrika’nın en büyük petrol üreticisi Nijerya Eylül ayında 1,84 MBPD (Million
Barrels Per Day), Ekim ayında 2,05 MBPD, Kasım ayında ise 2,12 MBPD
petrol satmayı planlamaktadır.
Japonya ham petrol, petrol ürünleri ve diğer enerji türlerinde, küresel
ısınmanın sebep olduğu etkileri azaltabilmek için vergileri arttırmıştır.
Artan petrol fiyatlarının küresel ekonomi üzerindeki negatif etkilerinden
endişe duyan Suudi Arabistan, yıl sonuna kadar petrol üretimini daha da
artırabileceğini belirtmiştir. Mevcut fiyatların çok yüksek olduğunu,
fiyatların tekrar 100 $ seviyelerine gerilemesinden yana olduklarını
vurgulamışlardır.
6
Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü
7
Venezuela ve Hindistanlı rafinerici Reliance Industries günde 300.000 ile
400.000 varil ham petrol içeren 15 yıllık bir tedarik sözleşmesi
imzalamıştır. Daha önceki sözleşme uyarınca, 2008 yılından beri günde
270.000 varil ham petrol teslimatı yapılmıştır.
Çin’in Ağustos ayı petrol talebi ve ürün ithalatı 22 ayın en düşük
seviyesine gelmiştir. Talep bir önceki aya göre %3,7 ve geçen yılın aynı
dönemine göre %0,8 düşüşle 8,9 MBPD olmuştur. 2012 yılının ilk 8 ayında
talep yıllık değişimde %1,1 artışla ortalama 9,39 MBPD olmuştur.
Çin ham petrol fiyatlarındaki artışa bağlı olarak bir ay içinde ikinci kez
yakıt fiyatlarında artışa gitmiştir.
Hindistan dizel yakıtlarda yapmış olduğu sübvansiyonları yıllık 34 milyar
$’lık maliyeti nedeniyle kesmiştir. 14 Ağustos’tan itibaren dizel fiyatları
litre başına %14 artmıştır.
Meksika devlet petrol şirketi Pemex, Temmuz’daki 2,523 MBPD ham petrol
üretimine karşılık Ağustos’ta 2,550 MBPD ham petrol üretimi
gerçekleştirmiştir. Bir önceki aya göre ham petrol ihracatında %19,9 artış
gösteren şirket, ihracatının büyük bir bölümünü Asyalı ülkelere yapmıştır.
Dünya Ticaret Örgütü (WTO) 2012 yılı için %3,7 olan küresel ticaret
büyüme tahminini %2,5’e düşürmüştür.
Uluslararası Enerji Ajansı petrol piyasasının iyi ve yeterli bir arzının
olduğunu ve Suudi Arabistan, Kanada ve ABD'den gelen ekstra ham
petrolle birlikte petrol piyasasının yeterli arz edilmiş olduğunu belirtmiştir.
Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler teker teker büyüme beklentilerini
aşağı çekmişlerdir. Özellikle, Avrupa Birliği bölgesinde yaşanan borç krizi
ve siyasi belirsizlikler dünya büyümesini ve büyümeyle ilişkili olarak ticaret
hacmini etkilemektedir. Büyüme tarafında yaşanan olumsuz beklentiler,
dünya ülkelerinin faiz indirim kararları almalarına, yeni teşvik paketleri
açıklamalarına ve parasal genişleme yoluna gitmelerine neden olmaktadır.
Çin ve Japonya ile ilgili açıklanan dış ticaret verilerinde ihracattaki azalışın
en çok Avrupa Birliği bölgesine olduğu gözlenmektedir.
Dış ticaret ve üretim rakamlarında yaşanan olumsuz gelişmeler enerji
piyasasında kaygıyla izlenen gelişmelerdir.
Ayrıca, geniş ham petrol stokları ve mütevazi ürün stokları arasındaki
gerilim, ılımlı petrol talebi ve Ortadoğu’ya yönelik güvenlik endişeleri,
sektörün önündeki belirsizliklerdir.
7
Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü
8
Brent Petrol Fiyatları
Kaynak: World Bank
Brent petrol fiyatlarında Eylül ayı başında ciddi artışlar olmuştur. Ay
sonuna doğru Suudi Arabistan’ın piyasaya verdiği arz artışı haberi ve
Uluslararası Enerji Ajansı’ndan yapılan arz yönlü problemlerin olmadığı
açıklamaları Brent petrolün Eylül ayını ortalama 112–113 $ seviyelerinde
kapatmasını sağlamıştır.
Ortadoğu’da yaşanan siyasi belirsizlikler ve güvenlik endişeleri, İran’a
uygulanan ambargo, Merkez Bankalarının parasal genişlemeye gitmeleri,
Kuzey Denizi’ndeki periyodik bakımlar gibi sebeplerin petrol fiyatlarındaki
artışta rol oynadıkları düşünülmektedir.
Bunker Index ve Brent Petrol Fiyatları
Kaynak: World Bank, www.bunkerindex.com
8
Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü
9
Brent petrol fiyatlarında yaşanan gelişmelere paralel olarak Bunker
fiyatlarında da özellikle Eylül ayı başında ciddi artışlar olmuştur. Ay sonuna
doğru Brent petrolde yaşanan gevşemeyle birlikte Bunker fiyatları da
düşmüştür ancak, endeksin ay ortalaması Nisan ayından sonra en yüksek
değerini almıştır.
İstanbul Boğazı’ndan Geçen Tankerler
Gemi 2011
Gemi 2012
2012-Yük (Mt)
785
695
824
797
815
694
759
742
716
761
649
786
839
774
687
737
754
743
10.515.799
10.812.813
10.002.053
11.837.603
11.050.069
10.070.063
11.396.821
11.053.821
10.145.102
Ocak
Şubat
Mart
Ni san
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Kaynak: DTGM
İstanbul Boğazı’ndan 2011 yılı ilk 9 ayında toplam 6.827 adet tanker geçişi
olmuştur. 2012 yılı ilk 9 ayında ise bu rakam %1 azalışla 6.730 olmuş ve
bu tankerlerle toplam 96.884.144 Mt tehlikeli yük taşınmıştır.
Çanakkale Boğazı’ndan Geçen Tankerler
Ocak
Şubat
Mart
Ni san
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Gemi 2011
Gemi 2012
2012-Yük (Mt)
758
702
767
790
766
697
701
750
666
805
635
773
856
776
704
726
741
725
13.541.382
11.952.233
13.081.124
13.801.719
13.050.050
11.564.932
12.550.343
12.567.175
11.276.917
Kaynak: DTGM
9
Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü
10
Çanakkale Boğazı’ndan 2011 yılı ilk 9 ayında toplam 6.597 adet tanker
geçişi olmuştur. 2012 yılı ilk 9 ayı sonunda bu rakam 6.741’e ulaşmıştır.
Bu tankerlerle toplam 113.385.875 Mt tehlikeli yük taşınmıştır.
Yeni İnşa Fiyatları
Mil. $
2010
2011
33. H
34. H
35. H
36. H
37. H
38. H
39. H
Tonaj
VLCC
103
102
94,5
94,5
94,5
94,5
94,5
94,5
94,5
300k
Suezmax
66
64
57,5
57,5
57,5
57,5
57,5
57,5
57,5
150k
Aframax
55
54
48,5
48,5
48,5
48,5
48,5
48,5
48,5
110k
LR1
46
45
42
42
42
42
42
42
42
70k
MR
36
36
33,5
33,5
33,5
33,5
33,5
33,5
33,5
47k
Kaynak: Intermodal
Yeni inşa piyasalarında, navlun fiyatlarında uzun süredir yaşanan düşüşler
ve istikrarsızlıklar sebebiyle durgunluk devam etmektedir. Eylül ayı
içerisinde siparişlerde 3 adet 2014 teslim tarihli tanker bulunmaktadır.
Denizcilik sektöründe enerji fiyatları hayati önem arz etmektedir. Yeni tip
makinalar, yeni tip dizaynlar ve yeni yakıt tipleri bu dönemde ön plana
çıkmaktadır. Yakıt fiyatlarının yüksek düzeylerde devam etmesi
durumunda yeni tip eko-dizayn gemilerin geleceklerinin parlak olduğu
değerlendirilmektedir.
Yeni İnşa Siparişleri
DWT
Tersane
Teslim
Fiyat (mil.$)
52.000
Kore
2014
33
51.000
Kore
2014
33
130.000
Samsung
2014
-
Kaynak: Shiptrade
Gemi söküm piyasalarında özellikle tonaj arzına bağlı olarak genel bir
düşüş eğilimi görülmektedir. Piyasa Eylül ayı boyunca volatil bir görünüm
sergilemiştir. Bangladeş’te bankalarla yaşanan finansal problemler ve gemi
sahiplerinin Hindistan’dan daha düşük fiyatlara Çin’e söküme vermek
istememesi, buna karşılık Pakistan’ın büyük tankerlere yönelmesi
piyasanın volatil olmasına neden olmuştur.
10
Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü
Gemi Söküm Fiyatları
$/LDT
2010
2011
33. H
34. H
35. H
36. H
37. H
38. H
39. H
Bangladeş
422
523
420
425
425
420
400
400
400
Hindi stan
427
511
440
435
435
425
415
415
420
Pakistan
425
504
425
425
425
425
415
415
415
Çin
383
451
330
330
330
310
310
320
320
Kaynak: Intermodal
Son zamanlarda hurdaya ayrılan ve söküme giden tankerlerin yaşı 16’ya
kadar düşmüştür. 15 yaşındaki tankerlerin ikinci el piyasası ndaki fiyatları
söküm fiyatlarına yaklaşmıştır ve gemi sahipleri bu durumda kararsız
kalmaktadırlar.
5 Yaşındaki Tankerlerin İkinci El Fiyatları
Mil. $
VLCC
Suezmax
Aframax
Panamax
MR
35. H
58
44
27
27
23
36. H
58
44
27
27
23
37. H
58
44
27
27
23
38. H
58
44
27
27
23
39. H
58
44
27
27
23
Kaynak: Shiptrade
Sektörde yapılan anketlere göre birçok yatırımcının denizcilik sektörüne
girmeye hevesli olduğu ve birçok gemi sahibinin filolarını genişletmek ve
fiyat farklarından yararlanma fırsatı olduğu bildirilmektedir.
İkinci el gemi satışlarında 90’lı yılların sonunda inşa edilenlerle birlikte
daha çok modern MR tipi tankerlerde özellikle batı kaynaklı trend devam
etmektedir.
VLCC tipi gemilerde özellikle Yunan ve Uzakdoğu’lu alıcıların ilgisi ön plana
çıkmaktadır.
LR1 ve Aframax tipi gemilerde 15 yaşa kadar çok canlı olmayan talepler
görülmüştür.
11
11
Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü
Raporlanan İkinci El Satışlar
DWT
İnşa Yılı
Tersane
Makine
Cidar
Fiyat (mil.$)
Samco Raven
301.653
1996
Japonya
Sulzer
Çift
25,6
La Madrina
299.700
1994
Danimarka
MIT
Çift
21
Tokachi
280.973
1999
Japonya
Sulzer
Çift
27
Avondean
45.948
2004
Japonya
B&W
Çift
15,5
Antignano
40.113
2002
Kore
B&W
Çift
14,5
Formosa Seven
35.657
1996
Japonya
MIT
Çift
9,4
Titan Venus
298.306
1995
Kore
Sulzer
Çift
25
Olympic Loyalty
303.184
1993
Japonya
Sulzer
Çift
25,5
Khorfakkan
105.304
2010
Japonya
B&W
Çift
33
Taiyoh III
95.666
1997
Japonya
Sulzer
Çift
8,5
FR8 Venture
74.065
2006
Çin
B&W
Çift
FR8 Pride
74.035
2006
Çin
B&W
Çift
FR8 Reginamar
70.312
2004
Kore
B&W
Çift
FR8 Endurance
50.655
2007
Kore
B&W
Çift
FR8 Endeavor
50.546
2006
Kore
Sulzer
Çift
Stena FR8 1
46.846
2007
Kore
B&W
Çift
FR8 Fortitude
46.763
2007
Kore
B&W
Çift
Sunri se Hamansu
12.475
2008
Kore
B&W
Çift
12,2
Eskden
47.149
2003
Japonya
B&W
Çift
13,5
Avonden
45.948
2004
Japonya
B&W
Çift
14,25
Oakden
45.879
2004
Japonya
B&W
Çift
14,25
Cedar Galaxy
19.983
2005
Japonya
MIT
Çift
19
Sentosa I sland
146 blok halinde
İsim
4.990
1985
İtalya
Wartsila
Çift
1,4
Yiomaral
299.085
1993
Kore
Sulzer
Çift
25,5
Crete
298.432
1995
Kore
Sulzer
Çift
27
Hellespont Trader
147.916
1996
Kore
B&W
Çift
11,7
Rainbow Quest
47.221
1999
Japonya
B&W
Çift
11,75
Samho Spinel
5.627
2008
Kore
Hans hin
Çift
7,8
12.000
2006
Çin
B&W
Çift
7,8
Budi Ja sa
Kaynak: Shiptrade
12
12