Yrd.Doç.Dr. Ali EKŞİ [email protected] Ege Üniversitesi
Transkript
Yrd.Doç.Dr. Ali EKŞİ [email protected] Ege Üniversitesi
Yrd.Doç.Dr. Ali EKŞİ [email protected] Ege Üniversitesi ÖĞRENİM HEDEFLERİ Araç bakımının önemini ve gerekliliği öğrenmek, Aracın günlük, haftalık ve aylık kontrollerinin yapılmasının önemini öğrenmek, Periyodik bakımların önemi ve gerekliliğini öğrenmek, Araç temizliğinde dikkat edilmesi gereken hususları öğrenmektir. Mekanik bakım niçin gereklidir? Beklenmedik bir durum ile karşılaşmamak için, Güvenli bir sürüş için, Araçtan daha iyi performans alabilmek için, Daha az tamir masrafı için, Araçta gereksiz yakıt sarfiyatını önlemek için, araçta periyodik bakımların yapılması gerekir. Günlük (mesaiden önce) bakımda kontrol edilmesi gerekenler (1) Motor yağ seviyesinin kontrolü; Yağ çubuğunun temiz bir bez ile silinmelidir. Yağ çubuğundaki, yağ seviyesi maksimum-minimum seviyesinin arasında olmalıdır. Motor yağının viskozitesi iki parmak arasına bir miktar yağ alınarak kontrol edilmelidir. Kalınlaşmış yağ özelliğini kaybetmiş demektir. Günlük (mesaiden önce) bakımda kontrol edilmesi gerekenler (2) Fren hidroliğinin seviye kontrolü Fren hidrolik sıvısı düzenli olarak her gün kontrol edilmelidir. Eksilmesi (Minimum seviyesinin altına inmesi) durumunda takviye edilmeli ve eksilme nedeni araştırılmalıdır. Günlük (mesaiden önce) bakımda kontrol edilmesi gerekenler (3) Soğutma sistemi sıvı seviyesinin kontrolü; Sıvı seviyesi yedek sıvı haznesinden günlük olarak kontrol edilmelidir. Sıvı seviyesi minumun-maksimum değerleri arasında olmalıdır. Sıvı seviyesinin minimum düzeyin altına indiği durumlarda hemen tamamlanmalı, bu durumun sürekli tekrar etmesi durumunda ise nedenleri araştırılmalıdır. Günlük (mesaiden önce) bakımda kontrol edilmesi gerekenler (4) Araçtan yağ sızıntısı olup olmadığının kontrol edilmesi Aracın alttan görünen kısımları, motorun üst görünümü ve aracın durduğu zemin, motordan yağ ve başka sıvı sızıntısı olup olmadığı kontrol edilmelidir. Günlük (mesaiden önce) bakımda kontrol edilmesi gerekenler (5) Far ve ikaz lambalarının kontrolü Aracın önden ve arkadan far ve ikaz lambalarının kontrol edilmesi gereklidir. Far, cam ve aynaların temizliğinin kontrolü Farlar nöbet öncesi kontrol edilerek, gerekirse temizlenmelidir. Günlük (mesaiden önce) bakımda kontrol edilmesi gerekenler (6) Lastiklerin kontrolü Lastiklerde oluşan deformite ve yarıklar sürüş güvenliğini ciddi anlamda tehdit etmektedir. Bu gibi durumların önceden belirlenmesi günlük kontrollerin zamanında ve eksiksiz yapılmasıyla mümkün olmaktadır. Uyarı cihazlarının kontrolü Uyarı, ikaz cihazlarının ve gösterge panelinin düzgün çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir. Günlük (mesaiden önce) bakımda kontrol edilmesi gerekenler (7) Araç dış gövdesinin kontrolü (vuruntu, çizik) Araç dış gövdesi, her nöbet değişiminde oluşabilecek darbe, vuruntu, çizik yönünden kontrol edilmelidir. Eğer herhangi bir olağan dışı durum söz konusu ise gerekli tutanaklar tutularak onarımı yapılmalıdır. Akü su seviyesi ve bağlantıları, oksitlenme ve gevşeklik yönünden kontrol edilmelidir. Günlük (mesaiden önce) bakımda kontrol edilmesi gerekenler (8) Sileceklerin kontrolü Sileceklerin lastiklerine yapışmış olan toz, çamur ya da kum kırıntıları nemli bir bezle temizlenmelidir. Eskiyen silecek lastikleri değiştirilmelidir. Cam silecek suyu seviyesinin kontrolü Silecek su seviyesi günlük kontrol edilmelidir. Aylık bakımda yapılması gerekenler (1) Lastik basınçlarının basınçölçer ile kontrol edilmesi; Hava filtresinin kontrol edilmesi, kirlenmiş ise, temizlenmesi ya da değiştirilmesi Aylık bakımda yapılması gerekenler (2) Direksiyon ve diferansiyelden yağ sızıntısının olup olmadığının kontrolü Araç bağlantı hortumlarının ve kelepçelerinin kontrolü Araç kayışlarının kontrolü Kayışlar parmak ile basıldığında 10 – 15 mm’ den daha fazla esnememelidir. 6 Aylık (10.000 km) Bakımda yapılması Gerekenler Motor yağı ve yağ filtresinin değiştirilmesi, Hava filtresinin değiştirilmesi, Direksiyon yağının kontrol edilmesi eksilmiş ise, tamamlanması, Mekanik vites kutusu yağ seviyesinin kontrol edilmesi eksilmiş ise, tamamlanması, Diferansiyel yağ seviyesinin kontrol edilmesi eksilmiş ise, tamamlanması, Fren balatalarında yağlanma olup olmadığının ve aşıntı yönünden kontrol edilmesi, gerekirse değiştirilmesi, Klima gazının kontrol edilmesi, gerekirse tamamlanması gerekmektedir. 12 aylık (20.000 km) bakımda yapılması gerekenler Yakıt filtresinin değiştirilmesi, Fren balatalarının değiştirilmesi, Motor supap ve diğer ayarlarının yapılması, Teker balans ayarının yapılması, Ön düzen ayarının yapılması, Amortisörlerin kontrol edilmesi, Debriyaj boşluk ayarının yapılması gerekmektedir. 24 aylık (40.000 km) bakımda yapılması gerekenler Soğutma sistemindeki sıvının tamamı ile boşaltılıp temizlendikten sonra tekrar doldurulması, Fren hidrolik yağının değiştirilmesi, Cam sileceklerinin değiştirilmesi, Triger kayışı kontrolünün yapılması gerekirse değiştirilmesi (maksimum 100.000 km’de veya 4 yılda değiştirilmelidir) gerekmektedir. Yaz bakımı Akünün kontrolü, Klima kontrolü, Soğutma sisteminin kontrolü Cam sileceklerini kontrolü, Hava ve yakıt filtresinin kontrolü, Araç elektrik aksanının kontrolü, Fren balatalarının kontrolü, Lastik hava basıncının kontrolü Kış bakımı Motor yağı; viskozitesini kontrol edin kalınlaşmışsa değiştirin, Soğutma sistemi; gözden geçirin antifriz yoksa mutlaka tamamlayın. Kalorifer sistemini kontrol edin, mutlaka deneyin. Lastik hava basıncını kontrol edin, kar lastiği kullanıyorsanız lastiklerinizi hazırlayın. Silecekleri kontrol edin. Silecek suyu haznesine donmayı engelleyici sıvılar koyun. Aracın Temizlenmesi (1) Olağandışı durumlar dışında en az haftada bir kez araç dış cephesi yıkanmalıdır. Yıkama işlemi için sabun ya da araba şampuanı kullanılmalıdır. Kış aylarında yıkama işlemi için sıcak olan saatler seçilmelidir. Yaz aylarında ise, çok sıcakta güneş altında araç yıkanmamalı gölge yerler seçilmelidir. Aracın Temizlenmesi (2) Yıkama işlemi sırasında, yıkama suyu iyice köpürtülmeli ve kovanın dibinde pislik toplanabileceği için bu bölüm kesinlikle kullanılmamalıdır. Araç yıkanmaya tavan bölümünden başlanmalı ve en son lastikler yıkanmalıdır. Yıkamadan sonra beklenmeden araç kuru, temiz bir bez yardımı ile camlardan başlanarak kurulanmalıdır. Aracın Temizlenmesi (3) Aracın hasta kabininin temizlenmesi sırasında ise, Öncelikle sabunlu su ile hasta kabini iyice temizlenmelidir. Sedyelerin metal kısımları ve silinebilir yüzeyleri, dolapların girintileri ve kapakları, çantaların iç ve dış yüzeyleri, ekipmanların metal kısımları bol sabunlu su ile silinmelidir. Ambulansın yer döşemesi ise en son silinmelidir. Ambulans çöp kutuları rutin olarak boşaltılmalı, temizleme işleminden sonra ambulans mutlaka havalandırılmalıdır. Defibrilatör benzeri elektronik cihazlar ise, üretici firma tarafından önerilen sıvılar ile silinmelidir. Aspiratör hazneleri ve havayolu bağlantıları temizlenmelidir. Silinen bütün yüzeyler sonrasında mutlaka kurulanmalıdır. Silme işleminden sonra, kimyasal dezenfektan ile, daha önce silinen bütün yüzeyler dezenfekte edilmelidir. Aracın Temizlenmesi (4) Bulaşıcı hastalığı olduğu bilinen hastalardan hemen sonra ambulans kabini dezenfektan maddeler ile temizlenmelidir. Olağan durumlarda ise ambulans kabini haftada bir kez dezenfektan malzeme ile temizlenmelidir. UNUTULMAMASI GEREKENLER (1) 1. Güvenli bir sürüş ve daha iyi bir performans için, mekanik bakım çok önemlidir. 2. Motor yağ seviyesi günlük yapılması gereken bir kontroldür. 3. Motor yağ seviyesi ile birlikte, yağın viskositeside kontrol edilmelidir. 4. Aracın alt bölümü, yağ kaçağı açısından günlük bakımda kontrol edilmelidir. 5. Farlar ve ikaz lambaları günlük bakımda kontrol edilmelidir. 6. Lastik hava basınçları ayda en az bir kere, basınç ölçer ile ölçülmelidir. 7. Hava filtresi ayda bir kez kontrol edilmeli ve temizlenmelidir. 8. 6 aylık bakımlarda fren balataları mutlaka kontrol edilmelidir. UNUTULMAMASI GEREKENLER (2) 9. Yılda bir kez ya da 20.000 km’de bir balans ayarı yapılmalıdır. 10.Soğutma sistemindeki sıvı, iki yılda bir ya da 40.000 km’de bir tamamıyla boşaltılıp sistem temizlendikten sonra yeni sıvı konmalıdır. 11.Triger kayışı 100.000 km’de bir ya da 4 yılda bir mutlaka değiştirilmelidir. 12.Yaz bakımında soğutma sistemi mutlaka kontrol edilmelidir. 13.Yaz ve kış bakımlarında lastik hava basınçları mutlaka, basınç olcer ile ölçülmelidir. 14.Kış bakımında yağ viskozitesi mutlaka kontrol edilmelidir. 15.Ergün camların ve aynaların temizliği yapılmalı, olağan dışı bir durum olmadığı sürece haftada en az bir kere araç tamamıyla yıkanmalıdır. 16.Hasta kabini haftada en az bir kere, sabunlu su ile silinmeli ve sonrasında dezenfekte edilmelidir. BÖLÜM SONU DEĞERLENDİRME