gaziantep doğa turizmi master planı
Transkript
gaziantep doğa turizmi master planı
GAZĠANTEP ĠLĠNDE DOĞA TURĠZMĠ MASTER PLANI 2013 – 2023 PROJE YÖNETĠCĠSĠ M. FEHMĠ YÜKSEL Bölge Müdürü PROJE KOORDĠNATÖRÜ MUSTAFA GÖZEL Gaziantep ġube Müdürü PROJE EKĠBĠ ABDULLAH GÖKSEL, DĠLEK KAHRAMAN MÜHENDĠS MEMUR Ġmtiyaz Sahibi: T.C. Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, 15. Bölge Müdürlüğü, Gaziantep ġube Müdürlüğü Adres: Binevler Mah. Üniversite Bul. No: 136/B ġahinbey GAZĠANTEP Tel: 0- 342-336-51-02 Faks: 0- 342-336-51-03 E-posta: [email protected] Yıl: 2013 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Bu Master Plan T.C. Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, 15. Bölge Müdürlüğü, Gaziantep ġube Müdürlüğü tarafından hazırlanmıĢtır 1 2 GAZĠANTEP ĠLĠNE AĠT DOĞA TURĠZMĠ MASTER PLANI ÇALIġMASI ĠÇĠNDEKĠLER Kısaltmalar-SunuĢ-Önsöz.......................................................................................................... 6 ÇalıĢmanın Maksadı…………………………………………………………………………… 6 1.GiriĢ……………………………………………………………………………………………. 6 1.1.Doğal Alanlar, Yöre Ġnsanının Geleneksel Hayatı, Kırsal Kalkınma,Sürdürülebilir Turizm Alternatifi ve Gaziantep Vilayetinde Sürdürülebilir Doğa Turizmi …… 6 1.2.Doğal Alanlar ve Sürdürülebilir Kalkınma…………………………………… 7 1.3.Sürdürülebilir Doğa Turizmi…………………………………………………… 8 1.4.Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢme Stratejisi……………………………… 10 2.Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢimine ĠliĢkin ÇalıĢmalar…………………… 12 2.1.Kaynak Analizi……………………………………………………………………… 12 2.1.1.Kaynak Analizi Ele Alınacak Unsurlar…………………………………………… 12 2.2.Turizm potansiyeli………………………………………………………………… 14 2.3.TaĢıma Kapasite…………………………………………………………………… 19 2.3.1.TaĢıma Kapasitesinin Elemanları………………………………………………… 19 3.Ġlgi Grubu Analizi ve Yerel Organizasyonun OluĢturulması…………………… 21 3.1.Ġlgi Grupları/PaydaĢlar……………………………………………………………… 21 3.2.Ġlgi Grubu ve Kategorileri………………………………………………………… 21 3.3.Ġlgi Grubu Analizi………………………………………………………………… 21 3.4.Toplum Temelli YaklaĢım………………………………………………………… 22 3.5.Yerel Organizasyon OluĢturulması………………………………………………… 23 3.6.Tarihçe……………………………………………………………………………… 26 3.7.Gaziantep Ġlinin Genel Özellikleri………………………………………………… 26 3.7.1.Ġlçeler……………………………………………………………………………. 27 3.7.2. Ġlin Coğrafi Konumu …………………………………………………………... 27 3.7.3. Yeryüzü ġekilleri ……………………………………………………………… 27 3.7.4. Ġklimi ………….………………………………………………………………… 28 3 3.7.5.Bitki Örtüsü ve Yaban Hayatı…………………………………………………… 28 3.7.6.Nüfus ve Yüzölçümü……………………………………………………………… 29 3.7.7.UlaĢım…………………… ………………………………………………………. 29 3.7.8. Turist Sayısı ………………………………………………………………………31 3.7.9. Turizm Ekonomisi……………………………………………………………… 32 3.7.10. Madenler ve Enerji kaynakları………………………………………………….. 33 3.7.11.Yapmadan Dönme……………………………………………………………….. 33 3.7.12. Gezilecek Yerleri ………………………………………………………………. 33 3.7.13.Turistik Altyapı…………………………………………………………………. 35 3.7.14.Turizm ĠĢletme Belgeli Lokantalar…………………………………………….. 42 3.7.15.Turizm Belgeli Müstakil Eğlence Yerleri……………………………………… 44 3.8.Ġlgi Grubu ve PaydaĢ Analizi…………………………………………………… 47 4.Gaziantep Ġli Doğa Turizmi Arzı…………………………………………………… 47 4.1.Gaziantep Ġlinin Doğa Turizmi Değerleri………………………………………… 48 4.2.Gaziantep Ġlinin Doğa Turizmi Değerleri ve Bilinirlik Değerlendirmesi………… 48 4.3.Gaziantep Ġlinde Doğa Turizmi Amaçlı Kullanılan ve Koruma Statülü Alanlar… 48 4.4.Seçkin Özellikli Diğer Sahalar……………………………………………………… 48 4.5.Gaziantep Ġlinde Turizm ÇeĢitleri………………………………………………… 54 5.Seçkin ve Yüksek Değer TaĢıyan TaĢıyan (x) Yıldız Alanların Değerlendirilmesi ve Potansiyelini GeliĢtirme Ġmkanlarının Ortaya Konulmasına ĠliĢkin Analizler…… 58 5.1. Dülükbaba Tabiat Parkı …………………………………………………………… 58 5.2. Erikçe Kent Ormanı……………………………………………………………… 65 5.3. ġehitkamil-Yamaçoba Köyü - Denizin Kuzusu Mağarası………………………… 72 4.4. Sofdağı …………………………………………………………………………… 77 5.5. Sarıkaya …………………………………………………………………………… 83 5.6. Alleben Göleti ……………………………………………………………………. 89 5.7. Rumkale ……………………………………………………….………………… 95 5.8. Kuzu Yatağı- Merzimen Çayı…………………………………………………… 101 5.9. Tahta Köprü Barajı Yaban Hayatı GeliĢtirme Sahası……………………………… 107 4 5.10. Hınzırlı Yaylası …………………………………………………………….......... 114 5.11. KarkamıĢ TaĢkın Ovası AĢağı Fırat Havzası Sulak Alanı……………………… 121 5.12. Köklüce Kanyonu……………………………………………………………… 130 5.13. Burç Tabiat Parkı ……………………………………………………………….. 136 5.14. Sakçagözü ġelalesi ……………………………………………………………… 143 5.15.Gaffurbaba Tepesi………………………………………………………………… 149 6.Gaziantep Ġli Sürdürülebilir Doğa Turizmi Stratejileri………………………… 155 6.1.GeliĢme Stratejileri………………………………………………………………… 155 6.2.Pazarlama Stratejileri……………………………………………………………… 159 6.3.Ziyaretçi Yönetimi Stratejileri……………………………………………………… 159 6.4.Ġzleme ve Değerlendirme Stratejileri……………………………………………… 159 7.Onay Sayfası ………………………………………………………………………… 163 8.Kaynaklar …………………………………………………………………………… 164 5 GAZĠANTEP ĠLĠNDE DOĞA TURĠZMĠ MASTER PLANI 2013 – 2023 KISALTMALAR SUNUġ ÖNSÖZ ÇALIġMANIN MAKSADI ĠÇĠNDEKĠLER 1. GĠRĠġ 1.1DOĞAL ALANLAR, YÖRE ĠNSANININ GELENEKSEL HAYATI, KIRSAL KALKINMA, SÜRDÜRÜLEBĠLĠR TURĠZM ALTERNATĠFĠ ve GAZĠANTEP VĠLAYETĠNDE SÜRDÜRÜLEBĠLĠR DOĞA TURĠZMĠ Tabiatı korumanın geleceği kırsal alanların geleceğine, kırsal hayatın korunmasına ve sağlıklı yürüyen bir kırsal ekonomiye bağlıdır. Kırsal alanlardaki düĢük ve dağınık nüfus ile beraber yetersiz gelir söz konusu olduğunda bu alanların turizm köyleri vb. gibi faaliyetler için kullanılması söz konusu olacaktır. Bu tür giriĢimlerin önemli bir kısmı korunan alanlarda veya dıĢında yapılmaktadır. Bazı etkinliklerin korunan alanlara ve tabiata çok zarar verdiği de görülmektedir. Bu sebeple tabiatı korumakla görevli olan bizlerin çevremiz ile iyi bir proaktif iliĢkiler içinde olmamız gerekmektedir. Proaktif kiĢi; iliĢkilerde ve faaliyetlerde inisiyatifi eline alan kiĢi demektir. Tabiattaki faaliyetlerin kontrolü için Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı taĢra kuruluĢlarının kırsal sahalarda doğa turizminin geliĢtirilmesinde öncü olması doğru bir harekettir. Son yıllarda sivil toplum kuruluĢları ve diğer kamu kurum ve kuruluĢları; statülü korunan alanlar, doğal alanlar, kırsal kalkınma, kalkınma için iĢbirliği gibi konuları tamamıyla farklı bir bakıĢ açısı ile algılamaya baĢlamıĢlardır. Tabiat ve geleneksel kültürler üzerinde turizmin meydana getirdiği olumsuz tesirler ve bunların neticesinde duyulan korkular kitle turizmine karĢı alternatif, çevreye duyarlı turizmi ve tabiatı korumayı öne çıkarmıĢtır. Sürdürülebilir doğa turizmi ve ekoturizm tabiatın korunması için bir umut olarak ortaya çıkmıĢtır. Algılamadaki bu değiĢiklik, doğal alanlar, korunan alanlar ve çevresinin bölgesel planlamasında turizme iliĢkin proje ve çalıĢmaların giderek artmasına yol açmıĢtır. Bu sayede turizm, zaman içinde kırsal alanların kalkınmasında, yoksulluğun azaltılması ve yöresel kültürel zenginliğin korunmasında anahtar bir rol haline gelmiĢtir. 6 Sürdürülebilir doğa turizmi, kırsal ekonominin çeĢitlendirilmesi, kırsal nüfus için yeni bir bakıĢ açısı meydana getirilmesi, yoksulluğun ve kırsal göçün azaltılmasında önemli seçeneklerden biri olarak görülmektedir. Ancak, turizmin yalnızca yerel ekonomi ile doğru Ģekilde bütünleĢtirildiği takdirde beklentileri karĢılayabileceği ve yöre halkı ile diğer ilgi gruplarına fayda sağlayacağı unutulmamalıdır. 1.2DOĞAL ALANLAR VE SÜRDÜRÜLEBĠLĠR KALKINMA 1980‘li yıllardan itibaren BirleĢmiĢ Milletler Çevre Programı (UNEP), çevre konularına iliĢkin çalıĢmaları arttırmıĢ, Bu çalıĢma giderek artan bir etkinin meydana gelmesini sağlamıĢtır. Dünya Çevre Kalkınma Komisyonu‘nca 1987 yılında tamamlanan çalıĢmalar sonunda ―ortak geleceğimiz‖ adlı bir rapor hazırlanmıĢtır. GeliĢmiĢ ve geliĢmekte olan ülkelerde, çevre ve kalkınma konularına çok farklı yaklaĢılması gerektiği bu raporda vurgulanmıĢtır. Kalkınmanın ve insanlığın sahip olduğu kaynakların sürdürülebilir olduğuna vurgu yapılmıĢtır. Raporda ortaya konulan ―sürdürülebilir kalkınma‖ kavramı, insanların elinde bulundurduğu ve onlara muhtaç olduğu ekolojik, kültürel ve sosyoekonomik kaynakların nadir ve eĢsiz olduğu görüĢüne varılmıĢtır. Bir sahanın sahip olduğu kaynaklar, çok farklı maksatlar için kullanılabilmektedir. Örneğin, bir orman, kereste imalatı için kullanılabilirken, üzerindeki ağaçlar kesilerek tarım toprağı olarak kullanılabilmekte ayrıca korunan alan olarak da ayrılabilmektedir. Alanın ve alanda yaĢayan yöre halkının özelliklerine bağlı olarak bu seçeneklerden bazıları uygulanabilirken, bazıları ise kesinlikle uygulanamaz. Yalnızca korumacı bir yaklaĢım içine girildiğinde doğru görülen seçenek ormanın el değmemiĢ eski haline bırakılması olsa da, yöre halkı ve diğer iĢ gruplarının bu kaynakların sürdürülebilir kullanımı hayat kalitelerini yükseltmek için ormandan hak iddia etmeleri mevzubahistir. Bu sebeple yüzde yüz sürdürülebilir kalkınmaya her zaman ulaĢılamasa da bu hedef üzerine yoğunlaĢılmalıdır. Doğal ve korunan kırsal alanlarda, geçmiĢten günümüze yerel topluluklar ile arazinin beraberliği çok önemlidir. Korunan alan ağı büyüdükçe korunan alan kavramının anlamı da değiĢmeye ve geliĢme göstermeye baĢlamıĢtır. Bu geliĢme içinde yöre insanlarının varlığı ve faydalanmalarının sürdürülebilirliği de öne çıkmaktadır. Bir doğal alan ve korunan alanın içinde yer aldığı bölgenin sürdürülebilir kullanımı, turizm, ekolojik tarım, hayvancılık, yeni bölgesel ürünler, sürdürülebilir ormancılık, hatta enerji üretimindeki yatırımlarla birlikte düĢünüldüğünde daha baĢarılı olacağı açıktır. Doğal alanlarda faaliyetlerin açıklanmasında Kırsal alan, Kırsal kalkınma ve Sürdürülebilir Kalkınma gibi kavramlar değerlendirilmelidir. Bu kavramlara baktığımızda; Kırsal Alan; ġehir diye tabir edilen yerleĢme sahalarının dıĢında kalan tarımla ilgili etkinliklerin yapıldığı alanları da içeren köy, mezra, kom vb. adlarla adlandırılan ve anılan insan yerleĢimlerinin var olduğu alanları ―kırsal alan‖ olarak tanımlayabiliriz. Kırsal Kalkınma Kavramı: Kırsal kalkınma, küçük toplulukların içinde bulundukları ekonomik, toplumsal ve kültürel Ģartları iyileĢtirmek amacıyla giriĢtikleri çabalarının, devletin bu konudaki 7 çabalarıyla birleĢtirilmesi, bu toplulukların tüm ülke insanlarının tümüyle kaynaĢtırılması ve ulusal kalkınma çabalarına tam katkıda bulunmalarının sağlanma süreci Ģeklinde tanımlanmıĢtır. Kırsal Alan Kalkınması; Hem eğitim hem de örgütlenme iĢi olup, kırsal alan; toplumun ihtiyaçlarının göz önünde tutulması, kırsal alan kalkınma politikası ile ilgili planların alınması sırasında topluma zorla kabul ettirilmemesi gereken bir konudur. Toplum istediklerini elde etmedikçe kırsal alan çalıĢmalarına katılmayacaktır. Tarımsal çalıĢmalar, beslenme, eğitim, mesleki önderlik ve öğretim, kooperatifler, el sanatları, küçük sanayiler, sosyal güvenlik çalıĢmaları, planlama ve sağlık politikaları nitelikleri kırsal alan ve ülke planları ile bir bütünlük içinde olmalıdır. Sürdürülebilir Kalkınma: Ekolojik, ekonomik ve sosyo-kültürel kaynakların sürdürülebilir kullanımına dayanmaktadır. Burada ekolojik, ekonomik ve sosyo kültürel sürdürülebilirlik Ģartlarının tamamının sağlanması önemlidir. Kırsal alanlar turizm ve boĢ zamanların değerlendirilmesinde önemli bir yer tutmaktadır. Kırsal alan, turistlere sakin ve huzurlu bir seçenek sunmaktadır. 2005 yılında yapılan bir araĢtırmada; Fransız vatandaĢları tatillerinin, %52‘sini ya bir ailenin yanında ya da bir arkadaĢının evinde, %26‘sı evlerinde geçirdiklerini ve %9‘luk bir kısmı ise kırsal alanda ikinci bir eve sahip olduklarını ifade etmiĢlerdir. Kırsal alanlar doğa için önemli role sahiptir. Tabii kaynakların korunması, biyolojik çeĢitliliğin sürdürülmesi, doğal felaketlere karĢı koruma, iyi hayat Ģartlarının korunması ve doğal manzaranın korunması doğal çevre ile ilgili hususlardır. 1.3SÜRDÜRÜLEBĠLĠR DOĞA TURĠZMĠ Sürdürülebilir kalkınma, ekolojik, ekonomik ve sosyo-kültürel kaynakların sürdürülebilir kullanımına dayanmaktadır. Sürdürülebilir turizmin geliĢimi de sürdürülebilir kalkınma ile bağlantılı bir yaklaĢımdır. Sürdürülebilir turizmin geliĢiminde turistlerin ve ziyaret edilen yerlerin bugün kü ihtiyaçlarının, gelecekteki fırsatları koruyup geliĢtirerek ve geniĢleterek karĢılanması amaçlanmaktadır. Bu yaklaĢım, ekonomik, sosyal ve estetik ihtiyaçların, kültürel bütünlüğün, gerekli ekolojik süreçlerin, biyolojik çeĢitliliğin ve kırsal hayatı destekleyen süreçlerin devamını içermektedir. BirleĢmiĢ Milletler Dünya Turizm Örgütü‘nün tanımına göre sürdürülebilir bir turizm geliĢimi; Çevresel kaynakların en iyi Ģekilde kullanılmasını sağlamalı, Ziyaret edilen toplulukların sosyo-kültürel yapısına, gelenekselliğine saygı göstermeli, Bütün ilgi gruplarına adil bir Ģekilde dağıtılan sosyo-ekonomik faydalar ile tutarlı ve uzun vadeli ekonomik faaliyetler ortaya koymalıdır. Buna göre sürdürülebilir kırsal/doğa turizminin geliĢme ölçütleri; a. Biyolojik çeĢitliliğin korunması, b. Ekonomik tutarlılık, 8 c. Kültürel zenginlik, d. Yöre halkının refahı, e. Ġstihdam kalitesi, f. Sosyal eĢitlik, g. Ziyaretçi memnuniyeti, h. Yetkinin yerele doğru dağıtılması, i. Toplumun genelinin refah ve mutluluğu, j. Fiziki bütünlük, k. Kaynakların etkin kullanımı, l. Çevre temizliğidir. Korunan alanlar açısından; tabiatın seçkin parçaları olan korunan alanlar ile turizm arasındaki bağ, korunan alanların tarihçesi kadar eskidir. Korunan alanlar turizme, turizm de korunan alanlara ihtiyaç duymaktadır. Turizm korunan alanların kurulması ve yönetiminde göz önüne alınması gereken önemli bileĢendir. Turizm; aynı Ģekilde koruma altında olmayan flora ve faunanın tutunduğu tabiat alanlarına ve insanın yaĢadığı sahalardaki yöresel kültüre de bağımlıdır. Bu bağımlılık doğa ve kültürün bozulmaması için tedbirleri gerektirir. Bu tedbirlerin neler olacağının ―sürdürülebilir kırsal kalkınma‖ ilkeleri çerçevesinde tespiti de zorunludur. Turizmin önemli bir ekonomik faaliyet olması ve tüm göstergelerin bu faaliyetin büyüme eğiliminde olacağı yönünde olması önemli bir husustur. Turizmdeki büyümeyle beraber sürdürülebilir turizm, ekoturizm gibi doğayla ilgili turizme olan talep artmıĢ ve turizm ürünleri ile destinasyonlar çeĢitlenmiĢtir. Turistlerin talepleri de değiĢmiĢ ve çeĢitlenmiĢtir. Turistlerin talepleri konaklamada konforun sağlanması yanında, yöreye özgü kültürel değerler hakkında bilgi edinme, yöre halkıyla iletiĢim, bölgenin flora ve faunası, özel ekosistemler, doğal hayat ve bunların korunması da dahil olmak üzere daha sorumlu bir seyahat deneyimi kazanmak da söz konusudur. Beklenen büyüme ve yeni eğilimler turizmi o kadar stratejik bir konuma taĢımıĢtır ki, turizm eĢsiz özellikli doğal veya korunan alanların sürdürülebilirliğinin yanı sıra bu alanların çevresinde yaĢayan yöre halkının kalkınma potansiyeline de müspet etki sağlayabilmektedir. Bu durumda turizm, doğal alanların korunması ve yöre halkı ile ziyaretçilerin çevre bilincinin arttırılmasında kullanılabilecek çok önemli bir araçtır. Dolayısıyla turizm sayesinde koruma çalıĢmaları için gerekli mali kaynakların kazanılmasının yanı sıra ziyaretçiler ile yöre halkına yönelik bilinçlendirme ve eğitim programlarının oluĢturulması ve uygulanması gibi hedeflere de kolayca ulaĢılabilmektedir. En önemli hususta; turizm faaliyetlerinin uzun dönemde sürdürülebilir olması için geniĢ kapsamlı, dikkatli, katılımcı ve paylaĢımcı olarak planlaması, sürecin etkin yönetimi ve izlenmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, bu faaliyetlerin geri dönüĢü mümkün olmayan olumsuz etkileri ortaya çıkacak ve turizm 9 bu alanları tahrip eden bir faktör haline gelebilecektir. ĠĢte bu nedenle; ―SÜRDÜRÜLEBĠLĠR DOĞA TURĠZMĠ GELĠġME (MASTER) PLANI‖ çalıĢmasına lüzum duyulmuĢtur. 1.4 SÜRDÜRÜLEBĠLĠR DOĞA TURĠZMĠ GELĠġME STRATEJĠSĠ Yukarda da bahsedildiği üzere, insan kullanımı bakımından hassas olan sahalarda turizm söz konusu olduğunda turizmin iyi planlanması ve yönetilmesi önemli olmaktadır. AlıĢılmıĢ turizm stratejileri ile Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢme Stratejisi arasındaki fark Ģudur; alıĢılmıĢ yöntemler yukarıdan aĢağıya bakıĢ açısı ile uygulanmaktadır. Yani kararlar merkezden alınmakta ve uygulanması için yerele taĢınmaktadır. Yöre halkı katılımcı olamamaktadır. Sürdürülebilir turizm ise aĢağıdan yukarıya bir yaklaĢım için gayret göstermektedir. Bu yaklaĢımda yöre halkının beklentileri ele alınır, yönetime katılmasını sağlayıcı yapı kurulur, yörenin kalkınma potansiyelini bünyesinde barındıran tabii değerlerin korunması için ortak kararlar alınır. Karar almanın yanında uygulama ve izleme aĢamalarında da yöre halkının bilgisini, becerilerini, en uygun Ģekilde kullanmak esastır. Bu yaklaĢım yöre halkının, yerel otorite ve organizasyonların yetkilendirilmesine dayanır. -Sürdürülebilir turizm geliĢim aĢamasında doğa ve çevresinin ortak çıkarları söz konusudur. Konaklama ve diğer turizm altyapıları mümkün olduğunca doğal alan dıĢında olmalıdır. Bu durum doğaya ve kültüre zararı en aza indirdiği gibi ev pansiyonculuğu gibi faaliyetlerin yapılmasıyla yöreye faydayı arttırabilir. -Yöre halkı ve diğer bölgesel ilgi grupları turizm geliĢiminde önemli ortaklardır. Söz konusu gruplar turiste konaklama imkanı sunacaklar, sunacakları ürünün kalitesinin korunmasında da sorumluluk alacaklardır. -Günübirlik ziyaretçiler yerine uzun süreli konaklamaya lüzum duyan turistle hedefleniyorsa, doğal ve kültürel mirasa dayalı çekim noktaları, el sanatları gibi faaliyetler ortaya konmalıdır. -Doğal alanlar genellikle çok hassastır, bu sebeple ekolojik değerler, belirli bir saha ile sınırlı olmayacaktır. Geleneksel hayat, yerel kültür, kırsal, sosyal ekonomik yapılar da aynı zamanda turizmin temel kaynağı olmaktadır. - Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢme (Master) Planı’nın ilimizde/bölgemizde ve ülkemizde doğa turizmine konu olacak sahaların tüm ilgi grupları için anlamlı ve cazip bir bakıĢ açısına dayandırılmasına esas olmalıdır. - Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢme (Master) Planı‘nda turizm; doğayı koruma, kırsal kalkınma için bir araç olarak ele alındığından, doğa turizmi yönetim planı olarak ele alınmalıdır. Halihazırda olan turizm etkinlikleri de tartıĢılmalı, değerlendirilmelidir. Ġlde sürdürülemez olan turizm veya gelir getirici faaliyetler de tanımlanmalıdır. Ayrıca iyi bir yönetim için tehditler ve fırsatlar da ele alınarak bunlardan hareketle ortaya çıkacak fikirler ortaya konmalıdır. -Doğaya dayalı turizm yönetiminin entegre bir anlayıĢla (alan ve çevresinin sahip olduğu doğal, tarihi ve sosyo-ekonomik kaynakların bütüncül ele alınması) değerlendirilmesi de önemlidir. -Turizm geliĢimi genel olarak piyasa talebine göre yönlendirilir. Bir alanın turizm potansiyelinin değerlendirilmesi, rekabetçi özgün ve özellikli bir destinasyon oluĢturması için gerçekçi beklentiler 10 ortaya konulmalıdır. Yüksek ekolojik değerlere sahip olan sahalar yüksek turizm değeri içermeyebilir. Turizm, ancak doğru pazar ürünlerini hedeflediği zaman baĢarılı olabilir. Özellikle hassas tabiat alanlarında taĢıma kapasitesi düĢük iken, bu alanlardan beklenen faydalar yüksek olmaktadır. TaĢıma kapasitesinin düĢüklüğü sınırlı sayıda turist demektir. Bu sebeple taĢıma kapasitesinin değerlendirilmesi de önemlidir. -Entegre Doğal Alan Yönetimi, Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢme (Master) Planı ile doğa ve turizm yönetimi için tüm ilgi gruplarının desteğini almayı hedefler. Tüm ilgi gruplarının etkin desteği önem taĢır. Turizm geliĢiminin karmaĢık yapısı göz önüne alınırsa, ilgi gruplarının etkin iĢ birliği oldukça önemlidir. Planın herkes tarafından sahiplenilmesi ayrıcalık olacaktır. -Sürdürülebilir kırsal kalkınma için kapsamlı bir vizyon belirlenmesine de ihtiyaç vardır. -Pazarlama Stratejisi; Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢme (Master) Planı‘nın bir parçasıdır. Kalkınma ve rekabete açık ürün-Pazar kombinasyonu için yaratıcı yaklaĢımlar içermelidir. Pazarlar, hedef gruplar, turist sayısı, ürünler, hizmetler, yaratıcı yaklaĢımlar bu stratejide yer almalıdır. -Turizm Destinasyonu Yönetimi; Yaygın bir stratejik yaklaĢım olup, destinasyonu rekabete açık hale getirir, bir turizm pazarını iyi bir Ģekilde yönetmek, pazarlamak, bir destinasyonu rekabetçi yapabilmek için gereken tüm unsurları içeren bir yaklaĢımdır. -Ġyi tanımlanmıĢ amaçlar ve göstergelerle mantıksal bir çerçeve kurmak, ayrıntılı bütçe, mali portre ve ilgi gruplarının tümüne açık görev ve sorumluluklar veren bir iĢ planı hazırlamak gereklidir. -Ziyaretçinin Ġzlenmesi ve Ziyaretçi Yönetim Planı: Madem ki doğa gibi hassas bir sistemde çalıĢılıyor, bu durumda turist ziyaretinin ilkelerini belirleyen bir ziyaretçi yönetim planı lüzumludur. Aynı zamanda da hem geri bildirim temin etme, hem de taĢıma kapasitesinin kontrolü için izleme programı da olmalıdır. Geri bildirimler kalitenin arttırılması, sunumların taleplere uygun hale getirilmesi (iyileĢtirilmesi), hizmetteki aksamaların ve doğadaki değiĢimlerin takibi için çok önemlidir. ġu unutulmamalıdır ki; turizm, doğanın korunması için ortaya konan ana hedeflere ulaĢmak garanti edildiği takdirde teĢvik edilmelidir. 11 2. SÜRDÜRÜLEBĠLĠR DOĞA TURĠZMĠ GELĠġĠMĠNE ĠLĠġKĠN ÇALIġMALAR 2.1 KAYNAK ANALĠZĠ GeliĢme planı ve stratejisi için öncelikle kaynak analizi yapılması mecburidir. Bir alanın sahip olduğu kaynaklar, o alanın kalkınması için bir sermaye veya potansiyel oluĢturmaktadır. Bu kaynakların analizi de önemli veri ve bilgi oluĢturulmasını temin etmektedir. Ekolojik ve kültürel kaynakların yanında sosyo-ekonomik özellikler de turizm geliĢimi için önemli bir temel oluĢturmaktadır. Örneğin kırsal turizmin, tarımsal faaliyetleri desteklemediği durumlarda kırsal turizmin gerçekleĢtirildiği bölge hem kendi sermayesini hem de kırsal olma özelliğini kaybedecektir.Gerek turizm potansiyeli gerekse taĢıma kapasitesi turizm kaynaklarının mevcut durumuna bağlı olduğundan kaynak envanterinin mutlaka yapılması gerekir. 2.1.1 Kaynak Analizinde Ele Alınacak Unsurlar a. Doğal Kaynaklar: turizmin geliĢimi için önemli olan yöreye özgü doğal kaynaklardır. Bu kaynakların hali hazırdaki ekonomik kullanımları, korunma durumları, statüleri, iklim gibi turizm geliĢimi için potansiyel kaynakların envanterini içermektedir. Seçkin Doğal Kaynaklar: Turizm yalnızca korunan doğa parçaları ile ilgili değildir. EĢsiz manzaralar, dağlar ve nehirler gibi ve korunmayan türler de turizm için ilgi çekici olmaktadırlar. Örneğin; ormandaki ağaçların üzerinde gezinen sincapları, konakladığımız evin penceresinden gözlemlemek son derece çekicidir. Bir orman öncelikli olarak odunculuk amacıyla kullanılsa da dağ bisikleti gibi bir aktivite için ortamı çekici hale getirebilmektedir. Seçkin Doğal Kaynakların Halihazırdaki Ekonomik Kullanımlarının Tanımlanması Doğal kaynakların çok çeĢitli kullanımları söz konusudur, ormanların odunculuk, nehirler ve göllerin sportif balıkçılık, su sporları ve enerji üretmek için kullanımları gibi. Bu kullanımlardan bazıları gelenekseldir ve düĢük etkilere sahiptir. Bazıları ise sürdürülebilir değildir. Bu sebeple bunlar turizm geliĢimi için de uygun değildir. Kaynağın Korunma Durumu ve Statüsü: Bazı doğal kaynaklar mevcut kanunlarla korunur. Bunların turizmde kullanımı da bu kanunlara uygun olmalıdır. Ġklim; mevsimlerin dağılımı, ortalama sıcaklık, nem ve günlük ortalama optimal güneĢ ıĢığı saatlerine bağlı olarak iklim analizi yapılmaktadır. Burada önemli olan iklimin farklı mevsimlerde turizm için elveriĢli olup olmadığıdır. Turizm GeliĢimi Ġçin Potansiyel Doğal Kaynaklar: Potansiyel kaynakların tespiti turizm planlaması için önemli ve özellikle yönlendirici olmaktadır. Tüm bu kaynakların envanter çalıĢmalarının haritaya 12 aktarılması, turizm ürünleri ve hizmetlerinin geliĢmesi ve altyapı ile tesislerin fiziksel planlaması için önemli olmaktadır. b. Kültürel Kaynaklar: Kültürel kaynakların envanteri doğal kaynaklara iliĢkin çalıĢmalara benzerlik göstermektedir. Özellikle doğal ve kültürel kaynaklardan oluĢan kombinasyonlar, turistler tarafından yüksek ilgi ile karĢılanmaktadır. Kültürel mirasın korunmasının önemi konusunda farkındalık meydana getirilebilirse, sürdürülebilir turizm geliĢimine ve doğa korumaya verilen destek artacaktır. c. Sosyo-Ekonomik Kaynaklar: Altyapı, insan kaynakları ve farklı ekonomik sektörlerin bileĢimini içermektedir. Bu konuda yapılacak envanter çalıĢması, birbiri ile bağlantılı birçok farklı unsurlar içermesi ve bu unsurların turizm geliĢimi için ilk bakıĢta kavranamaması mümkündür. Bölgenin kalkınma potansiyelinde, sosyal ve ekonomik rekabet edebilirlik unsurları büyük öneme sahiptir. Yerel nüfusun turizme yaklaĢımı, turizm sektöründe çalıĢma isteği gibi bazı unsurların turizm ile doğrudan iliĢkisi bulunmaktadır. Altyapı: Bir bölgenin turizmde rekabet edebilirliği ve kalkınma seviyesinin tespiti için altyapı kalitesi önemli bir göstergedir. Altyapının kalitesi, yerel nüfusun hayat kalitesini ortaya koymanın yanı sıra turizm geliĢimi için de zorunlu bir Ģarttır. Alan, güvenli içme suyu, donanımlı sağlık tesisleri gibi temel unsurları içermiyorsa turizm geliĢimi asla baĢarılı olamayacaktır. Altyapının farklı unsurları için Ģartlar, kalite ve gelecekteki durum değerlendirilmelidir. Kaynak halihazırda turizm için mi kullanılmaktadır? Sorusu hem kaynağın turizm geliĢimi için önemi konusunda hem de kaynak kalitesi hakkında göstergeleri ortaya koyabilmektedir. - Su kaynaklarına yönelik etütler; kaliteli su kaynağının sağlanması, su kaynağının sürdürülebilir kullanımı ve su çıkarmanın çevresel etkisini de içerir. - ĠletiĢim ağına yönelik etütler; turistlerin refahı ve turizm geliĢimi için önemli olan cep telefonları da olmak üzere telefon ve internet ağlarının kalitesine yönelik etütleri içermektedir. - Sağlık hizmetlerinin; kalite, miktar ve coğrafi dağılımı son derece önemlidir. - Güç kaynaklarına yönelik etütler; elektrik Ģebekesi, ısınma ve yemek piĢirme için enerji kaynaklarının varlığı önemlidir. Her ne kadar resmi standartlara göre planlansa ve tehlike içermese de turistler nükleer santrallerin yakınında konaklamamaktadır. - Su ve toprak kirliliği etkisi olan atık su sistemleri önemli olup, bölgeye gelen turistlerin sayısı ile meydana gelecek atık su miktarı da dikkate alınmalıdır. - Katı atıkların düzenli depolaması toplum için olduğu kadar çevre için de önemlidir. Katı atıkların görüntü kirliliğine de yol açması ayrı bir menfi etkisidir. - Yol ağlarının durumu; çoğu turistin tercihlerini yaparken en önemli etkendir. - Güvenlik; kamu güvenliğini ve asayiĢi sağlamak turist güvenliği gibi unsurlar önemli olmaktadır. AĢırı kar yağıĢı, kanyon veya dağ kurtarma timlerinin olup olmaması da çok önemlidir. - Politik istikrarsızlık ve suçlar; turist için caydırıcı etki yapmaktadır. 13 Ġnsan Kaynakları; Bir bölgenin insan sermayesini ifade eden bu unsur, turizm geliĢiminde anahtar etmenlerden biridir. Ġnsan kaynakları hem hizmeti hem de manevi nitelikteki kültür ve kimliği oluĢturmaktadır. Ġnsan kaynaklarına iliĢkin etütler aĢağıdaki unsurları içermelidir; - Yöre halkının nüfusu, - Göç vb. eğilimler, - Demografik yapı, - Aktif nüfus ve yapısı, eğitim seviyesi, potansiyel bilgi ve beceriler, açık fikirlilik, geleceğe odaklanma, çalıĢma ahlakı, - Yöreye özgü geleneksel ekonomik faaliyetleri ve yöresel sanatları yapabilme, - Turizm geliĢimine iliĢkin tutum, misafir severlik duygusu, hizmete yönelim, - Sosyal tutarlılık, esneklik, mevcut sosyal iliĢkilerin kalitesi ve aralarındaki iĢbirliğini içeren sosyal yapı, - Yerel kurumlar, idareler, yönetiĢim, bürokrasiden kaçınma vb. hususlarla finansal kaynaklar ve yönetimleri, - Alanın kültürü ve kimliği, alanda etkin görev alacak kiĢilerin ortak değerleri, ilgileri, yaklaĢımları, algılama Ģekilleri, özel ilgi ve becerileri, özgün gelenekler, o topluma ait olma ve o toplumda yaĢamaktan onur duyma gibi durumları içerir, - Farklı ekonomik sektörler; söz konusu coğrafi bölgeye ve ile yoğunlaĢma durumları, firma sayısı, ölçeği, ortalama karlılık, geleceğe yönelik bakıĢ açısı, pazarları ve dıĢ iliĢkileri, sektörler arası iĢbirliği son derece önemlidir, tüm sektörler turizm sektörü ile iliĢkili olabilmektedir. Kaynak analizinin sonuçları; sürdürülebilir turizm yönetimi ve kalkınmada sermayeyi oluĢturan kullanılabilir kaynaklara genel bir bakıĢı sağlamakla beraber, bölgenin mevcut kalkınma durumunu ve sürdürülebilirliğini değerlendiremeye yönelik bir resim sunmaktadır. Analiz aynı zamanda; bölgenin sürdürülebilir kalkınmasına yönelik bir vizyon oluĢturulmasını ve turizm geliĢiminin diğer sektörlerle bütünleĢtirilmesini sağlayacaktır. 2.2 TURĠZM POTANSĠYELĠ Yüksek değerlere sahip doğal ekolojik sahalar her zaman yüksek turizm potansiyeli içermezler; - Bazı doğa parçaları araĢtırma yapan uzmanlara, iyi eğitimli ekoturistlere hitap etmektedir. Bu alanlar sayıca az olduğu için de sınırlı bir turizm potansiyeli içerirler, - Bazı doğal sahalar, eriĢim, güvenlik gibi nedenlerle turistler için elveriĢli olmayan yerlerde bulunurlar, - Ekolojik kaynakların kullanımlar karĢısındaki duyarlılığı (taĢıma kapasitesi), ziyaretçi giriĢinde kısıtlamalara sebep olmaktadır, 14 Bir sahanın daha fazla turist çekebilmesi için ihtimalleri ortaya koyan turizm potansiyeli önemli bir konudur. Turizm potansiyelinin tespiti için arz ve talebin ortaya konması gerekir. Bu potansiyel sınırlıysa baĢarılı bir turizm giriĢimini baĢlatmak imkanı olmayacaktır. Turizm ekonomik bir faaliyet olduğundan ancak turizm pazarında sürdürülebilirliği için bir talebi karĢılaması lüzumludur. Turizme iliĢkin motivasyon ve istekler değiĢkendir, kaynakların değeri aynı kalırken değiĢen tüketici davranıĢları turizm potansiyelini etkilemektedir. Dolayısıyla turizm potansiyeli tüketicinin bakıĢ açısı (talebi) ile değerlendirilmelidir. Turizm potansiyeline iliĢkin veri toplarken, istatistiki veriler, anketler gibi yöntemlerle veri elde edilebilir, ayrıca derinlemesine görüĢmeler, katılımcı gözlemleme, olaylar üzerinde çalıĢmalar ile veri elde etmek için kullanılan niteliksel araĢtırma metotları kullanılmaktadır. Turizm potansiyeli için ―turizm talebi‖ incelemesi aĢağıdaki hususların tespiti ile yapılabilir; - Halen yapılan turizm, - Halihazırdaki turist miktarı, - Her bir ziyaretçinin günde harcadığı miktar, - Ortalama kalma zamanları, - Turist profili, - Dürtü analizi; hangi temel etmenlerin turistler için rol oynadığı,(doğa, kültür, sağlık, güneĢ, vb.) - Benzer bir il veya saha ile kıyaslama yapılması, milli veya milletlerarası bir il ile kıyaslama yapılması ve neden o ilin tercih edildiği, - Gelecekte rakip olacak iller hangileridir, nedeni, ―Turizm arzı‖ incelemesinde ise aĢağıdaki hususlar öne çıkmaktadır; - Ġlimizde bir uluslar arası havaalanı var mıdır veya yakın bir ilden yararlanma imkanı makul müdür? - Alan ulaĢım hangi araçlarla olur?(demiryolu, özel taĢıt, genel taĢımacılık, vd.), bunlara yaklaĢım nasıl olmaktadır (kötü, yeterli, iyi gibi), - Alana ulaĢma durumu (kolay-rahat, çaba ile, zor ve tehlikeli) - Ġle gelmek için yabancı turistler ülkemizden vize alıyor mu? 15 - Sahamızın istikrarlı bir yönetimi var mı?, - Güvenlik ve ulaĢım açısından ne gibi problemler yaĢanabilir? - Alt yapı incelemesi; taĢımacılık ağı, yerel yolun durumu (toprak, asfalt), anayolla bağlantısı, demiryolu ağı, yerel genel taĢımacılığın yaygınlığı, program, ücretler, hat/duraklar, döngü patikaları, patikalar, yollar, iĢaret levhaları, genel enformasyon levhaları, araç-otobüs park kapasitesi, bilgi alma, tercüme kolaylıkları, - Yiyecek içecek ve barınma; restoran sayısı, restoranların sınıflandırılması (iyi-sayısı, orta iyi-sayısı vb.) - Hangi standartta yiyecek sunuluyor? (yüksek, yeterli, kötü) - Ġl ve çevresinde ne tür barınma alanları var? (otel, hotel, yatak kapasitesi, rota üstü barınma kulübeleri, bungalov, parkları, kamp alanı, diğerleri), - Hangi standartlarda barınma sunuluyor? (yüksek, yeterli, kötü), - Ġlinizin seçkin özellikteki doğal alanlarının özellikleri (sundukları ile tek mi?, biraz farklı mı?, diğer seçkin özellikli yerlere benziyor mu?), - Alan turist gezi rotasına girecek Ģekilde turistlerin ilgisini çekebilecek diğer sahalara yakın mı? (diğer çekici sahalara yakın, orta derecede potansiyel, düĢük veya yakında böyle bir potansiyel bulunmamakta), - Ġlin alanlarında yaban hayatı; (bayrak tür, ilginç diğer türler, temsil edici yaban hayatı, farklı yaban hayatı izleme aktiviteleri, yürüyerek, botla, gözlem noktası ile vb.), - Yaban hayatı izleme de tatmin edicilik durumu (garanti etme, genellikle, Ģans veya mevsime bağlı), - Bölgedeki önemli yaban hayatının tanımı, - Yardımcı tesislerin durumu (rekreasyonel, spor, diğer; durumu:kötü-yeterli-iyi), Kaynakların turizm potansiyelinin değerlendirilmesi; - doğal değerler: (sahiller, sahil kayalıkları, kumullar, dağlar, ormanlar, korunmuĢ izole olmuĢ alanlar, Ģelaleler, göller, nehirler, mağaralar, yaban hayatı, hayvan-kuĢ, deniz canlıları, iklim, diğerleri), - kültürel değerler; (tarihi binalar, tarihi yerler, anıtlar, arkeolojik yerler ve koleksiyonlar, folklor ve gelenekler, el iĢleri, müzeler, sahne sanatları, sanayi mirası vb.) 16 - Toplumun turizm potansiyeli; (insan kaynakları; aktif nüfusun büyüklüğü ve yapısı, eğitim düzeyi ve profesyonel bilgi, beceriler, eğitimler, orijinal-karakteristik ve geleneksel özellikleri, ekonomik faaliyetler-sanatlar profesyonel olmayanlar dahil, resmi olmayan bilgi ve beceriler, turizm geliĢimine yaklaĢımlar, misafir severlik anlayıĢı, hizmet eğilimleri, yerel kuruluĢ ve idareler ile yönetiĢim, alanın kültürü ve kimliği, - Ekonomik kaynakların turizm potansiyeli; (tarım, ormancılık, balıkçılık, sanayi ve diğer), - Altyapı; (su sistemleri, ulaĢım ağları, sağlık imkanları, ulaĢım terminalleri, enerji kaynakları, kanalizasyon sistemleri, katı atık ve yok etme sistemi, caddeler/yollar, güvenlik sistemleri vb.) - ĠĢ ve hizmet altyapısı; (fırınlar, kasaplar, bakkallar, süpermarketler, doğrudan satıĢ yapan çiftlikler, kiralık araç, servis istasyonları, taksiler, otobüsler, kiralık bisiklet, kiralık spor malzemeleri ve bakımı, postaneler, bankacılık hizmetleri, doktorlar, diĢçiler, eczaneler, kafe ve restoranlar, atm‘ler, bankalar, diğer iĢ ve hizmetler.) Turizm Talebi; turizmin mevcut durumunun incelenmesi; Ziyaretçi; boĢ zamanlarını geçirmek için bir yere gelen kiĢi olarak tanımlanabilir, turist ise alanda bir veya daha fazla gece konaklamaktadır. Her turist bir ziyaretçidir, ancak her ziyaretçi turist değildir. Dolayısı ile turist ve ziyaretçi sayılarının ayrılması gerekmektedir. Ziyaretçi ve turist ayrımı farklı talepleri sebebi ile yapılmak durumunadır, ayrıca her ikisinin de farklı etkileri bulunmaktadır. Bir turistin ortalama harcaması alanda daha fazla zaman geçirdiğinden, konaklamaya, ilave yiyecek ve içeceğe ödeme yaptığından genellikle daha yüksek olmaktadır. Turizme iliĢkin mevcut durumun ortaya konabilmesi için; - Turist ve ziyaretçileri ayrı ayrı sayısı (yıllık, mevsimlik, aylık, haftalık, günlük), - Son on yılda turistlerin/ziyaretçilerin değiĢimi, - Ortalama kalıĢ süreleri, konaklama ve ulaĢım Ģekilleri önemlidir. (Sürdürülebilir doğa turizm geliĢme planımızda ana unsur turizm olduğundan;turizme iliĢkin veri kullanılamaz olduğu hallerde ikinci en iyi seçenek olarak ziyaretçilere ait verielr üzerinden değerlendirme yapılması mecburiyeti doğmaktadır). - Turist baĢına ortalama harcama, - Grup hacmi ve düzeni, - Turistlerin ağırlıklı yaĢ grubu, 17 - Yaptıkları faaliyetler, - Ziyaret edecekleri-ettikleri yere iliĢkin seçimleri, - Memnuniyeti, deneyimleri ve para harcama Ģekilleri, - Ġkinci ziyaretlerin yüzdesi ve sayısı, - Kullanılabilir ilave veriler. Talep incelemesinde ilimizi rakip olarak gördüğümüz veya bizimle rekabet eden benzer il veya illerle karĢılaĢtırmak faydalı ve yerinde olacaktır. Turizm Arzı: Konum Faktörü; Bir ilin baĢka turizm pazarları ile iliĢkili olarak nasıl konumlandığını, bir turistin alana ulaĢmak için harcadığı zamanı, parayı/enerjiyi belirtir. Bir saha ne kadar güzel olursa olsun, hedef grup tarafından kolayca ulaĢılabilir değilse asla baĢarılı bir turizm geliĢimi sağlanamayacaktır. Yerel nüfusun değil turistin algılama durumu dikkate alınmalıdır. Örneğin bakir alanları ziyaret etmekten zevk alan ve ilkel patika yollarla ulaĢılan yerleri ziyaret etmek isteyen turistler için düĢünülen uzak mesafeler için alanın sınırlı sayıda turist potansiyeli olacaktır. - Uzun mesafeden gelen turistler için hava alanına uzaklık çok önemlidir, - Tur operatörlerinin çoğu havayolu ulaĢımını zorunlu görmektedirler, bu sebeple bağımsız turistler veya tur operatörleri hedeflenebilir, - Tren, otobüs veya özel araçlarla eriĢim de konum faktörleri içinde önemlidir, - Alana ziyaret iklim Ģartları açısından da kısıtlı imkanlara neden olabilir, - Ġle özgü yapılan bürokratik iĢlemlerin bıktırıcılığı da önemlidir, sık sık güvenlik birimleri tarafından kimlik sorulmak, aranmak gibi, - Turizm arzında; iĢaretlemeler, doğru yönlendirmeler, bilgiye ulaĢma kolaylığı da önem arz etmektedir. Haritalar, broĢürler, internet imkanı, kılavuz ve rehberler önemli bir arz faktörüdür. - Yiyecek içecek sunumu ve konaklama arzı; Sunumun ürün ve hizmet kalitesi, hijyenik standartlar, özgünlük/otantik, yöresel olması, yer ve ürünlerin çeĢitliliği, ortam ve konukseverlik önemlidir. - Restoranların sınıflaması önceden yapılırsa turist için kolaylık olacaktır. - Konaklama tüm türleri içerebilmelidir, ürün ve hizmetlerin kaliteli olması, özellikle hijyeniklik konaklamada çok önemlidir. 18 Doğal Alanın Kendine Has Özellikleri; Doğal alanların değer yaratması, kırsal kalkınmada rol oynaması beklentisi de son yıllarda öne çıkan bir görüĢtür. Doğal alanların alternatif kaynak kullanımına dönüĢtürülmesi için yapılan baskılar sonucu tehdit altında olduğu yerlerde devamlılığını sürdürebilmeleri, diğer alternatif kaynak kullanımları karĢısında koruma ve kullanma dengesinin uzun dönemli ekonomik değerinin gösterilebilmesine bağlıdır. Tabiat ve kültürel miras, yaban hayatının gözlemlenmesi, yöreye özgü özellikler ve korunması gereken öncelikli türler, doğa ile ilgili çalıĢan ve doğanın kıymetini bilen eko-turistler için son derece önemlidir. 2.3 TAġIMA KAPASĠTESĠ - Belirli bir sürede ( yıl, ay, hafta, gün, saat ) bir bölgenin alabileceği ziyaretçi sayısı veya bölgenin kaynakları üzerinde istenmeyen veya planlanmamıĢ etkilere sahip olmayan ve sürdürülebilir kalkınmayı tehdit etmeyecek düzeyde bir alanda aynı anda bulunabilecek ziyaretçi sayısı, - Bir bölgenin, hayati önemde olduğu düĢünülen değerleri, ekolojik süreç ve koĢulları tehlikeye atmadan ve sürdürülebilir kalkınma imkanlarını azaltmadan belirli bir süre boyunca destekleyebileceği insan faaliyetlerinin (ağaç kesimi, avlanma, tarım) ve diğer etmenlerin (örn: iklim değiĢikliği, kirlenme.vb.) baskısı, - Ziyaret edilen bir alan veya tesisin sahip olduğu kaynaklar üzerinde koruma amaçlarını tehlikeye atmadan, istenmeyen ve planlanmayan etkilere neden olmadan belirli bir süre (yıl, ay, gün, an) boyunca alabileceği ziyaretçi sayısı Ģeklinde tanımlanmaktadır. TaĢıma kapasitesi, Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢme (Master) Planında önemli bir planlama aracıdır. Turizmin geliĢimi ve korunmasında önemli bir kavramdır. TaĢıma kapasitesinin analizi ve izlenmesi, yönetim kararları yönünden girdi sağlayacaktır. TaĢıma kapasitesi sayesinde kullanımı sınırlamak, en elveriĢli ziyaretçi sayısını tamamlayarak müspet etkileri azamiye çıkartmak, olumsuz etkileri en aza indirmek mümkün olabilecektir. Kısaca Doğa Turizmi GeliĢme (Master) Planındaki ―sürdürülebilirlik‖ taĢıma kapasitesinin aĢılmaması ile temin edilir. Ziyaretçi sayısı ve etkinin büyüklüğü arasında doğrudan iliĢki vardır. Ancak alan içinde tek tehdit unsuru ziyaretçiler değildir. Doğa için önemli olan tehditlerin tümünün birleĢik etkisidir. 2.3.1. TaĢıma Kapasitesinin Elemanları; Sosyal TaĢıma Kapasitesi, Turizm için yerel tolerans limitleri olarak tanımlanmakta olup yöre halkı üzerindeki olumsuz etkilerinden ve ziyaretçiler ile yöre halkı arasındaki çatıĢmalardan kaçınılmasını içerir.Bu unsurun turizm geliĢimi içerisinde anahtar rolü vardır. Yöre halkı turizmi desteklemezse kalkınma asla olmaz. 19 Yerel kabulü belirleyen temel etmenler, sosyal yapı ve kültürün hassaslığı, toplumun değiĢimin üstesinden gelebilme yeteneği, turizmin algılanıĢı, yöre halkı ile ziyaretçilerin iliĢkileri, kullanıcı grupların davranıĢları, birbiri ile uyumu ve paydaĢ olmanın ekonomik ve toplumsal faydalarıdır. Ekonomik TaĢıma Kapasitesi; Sürdürülebilir bir turizm geliĢiminde turizm, ekonomik yapı ile bütünleĢmiĢtir ve diğer sektörleri de desteklemektedir. Ekonomik taĢıma kapasitesi; turizm geliĢimini sağlayan bir yerel ekonomi ve yerel ekonominin sürdürülebilirliğini sağlayan bir turizm geliĢimi anlamına gelmektedir. Yani temel kıstas; turizm geliĢimi ile yerel ekonomi arasındaki sinerjidir. Ekonomik taĢıma önemli olan iki unsur; Beklenen faydaları temin etmek için asgari turist sayısı ve ekonominin üstesinden gelebileceği azami turist sayısıdır. Ekolojik TaĢıma Kapasitesi; Ekolojik taĢıma kapasitesi, ziyaretçilerin/turistlerin ziyaret edilen alandaki ekosistemler, ikamet yerleri ve canlı türleri üzerinde ortaya koyduğu ekolojik zararlardır. Burada, ekolojik değerlerin, ziyaretçi akıĢlarının ve davranıĢlarının uzun süreli ve sistematik olarak izlenmesi ve veri toplanması önemli olmaktadır. Ġdari/fiziki TaĢıma Kapasitesi; Fiziki taĢıma kapasitesi aynı anda ve belirli bir zamanda müĢteri olarak alınabilecek ziyaretçi sayısıdır. Bu kapasite, alana uygun insan sayısına, yani alanın büyüklüğü ve diğer fiziki Ģartlar (doğal, coğrafi koĢullar ve hava Ģartları) ile turizm altyapısının kapasitesine dayanmaktadır. Burada temel göstergeler; kalabalık, kuyruklar ve trafik sıkıĢıklığıdır. Fiziksel kapasite yönetiminin verimliliği ve etkinliği Ģu unsurlara bağlıdır; - Organizasyon kaynaklarının kapasitesi (insan ve ekonomik kaynaklar vb. gibi), - Ziyaretçi yönetiminin kapasitesi, Bir sahanın ziyaretçi kullanımına/ turizm geliĢimine karĢı hassas olan kaynakları: Kırmızı liste ve endemik türlerin habitatları, alanın savunmasız olan diğer kaynakları, göçe hassas türler, Ziyaretçi yönetimi de dahil olmak üzere yönetim amaçları ve hedefleri: Genel bir doğa koruma planı, amaçlar, hedefler ve doğa koruma politikası, tür koruma politikaları, bölgeleme sistemi, izleme sistemi, Ziyaretçiler/turistler, turizm geliĢimi ve etkileri üzerine veriler; tüm güzergahlar, tesisler, konaklama ve ziyaretçi/turist için olan etkinlikler ve detaylı haritalar, ziyaretçi sayısı, özellikleri, akımları, ziyaretçi modelleri, etkinlikler ve mevsime bağlı özelliklere iliĢkin bilgiler vb., ziyaretçiler tarafından özel olarak gerçekleĢtirilen faaliyetler, ziyaretçi etkilerine iliĢkin veriler, etkilerin izlenmesi ve değerlendirilmesine iliĢkin yöntemler, ölçütler ve göstergeler. 20 Coğrafi bilgi sistemleri (CBS) teknikleri ile bilgilerin gösterilmesi mümkündür. Psikolojik TaĢıma Kapasitesi; Psikolojik taĢıma kapasitesi bir alanın belirli bir zaman diliminde ziyaretçi deneyimleri üzerinde olumsuz etkilenmeye sebep olmaksızın kaldırabileceği maksimum ziyaretçi sayısıdır. 3. ĠLGĠ GRUBU ANALĠZĠ VE YEREL ORGANĠZASYONUN OLUġTURULMASI 3.1 ĠLGĠ GRUPLARI/PAYDAġLAR Ġlgi grupları, ―belirli bir koruma ve sürdürülebilir kalkınma projesi ile ilgili olarak fayda sağlayan, projenin içinde yer alan veya söz konusu projeden olumlu ya da olumsuz etkilenen bireyler, gruplar veya organizasyonlar‖ olarak tanımlanabilirler. PaydaĢlar, bir problemi çözmek için sürdürülebilir doğa turizmi geliĢimine ve amaçlarımıza ulaĢmak için güvenebileceğimiz kiĢilerdir. Ġlgi gruplarının hepsi sürdürülebilir doğa turizmi geliĢimine ortak değildir veya olmaları gerekmez. Çünkü bir ortağın projeye olumlu bir bakıĢı, tutumu olmalıdır ve amaçlara ulaĢmak için iĢbirliği yapmalıdır. Bazen bir ilgi grubu projeye olumsuz bakabilir ve hatta aktif bir tehdit bile olabilir, ilgi gruplarını iĢbirliği yapılanlar haline getirmek onlara paydaĢ değeri verilmesi ile mümkün olur. 3.2 ĠLGĠ GRUBU KATEGORĠLERĠ Turizmde ilgi grupları; - Yöre halkı, kiĢiler ve kurumlar, - Alana dayalı ilin sorumlu yöneticileri, - Bölgesel yetkililer, - Ulusal yetkililer, - Turizm ofisleri, yerel turizm organizasyonları, konaklama ve hizmet sunanlar, taĢımacılar, - Turizmle ilgili sektörler, - Tarım, ormancılık ve balıkçılık gibi farklı ekonomik sektörlerin temsil edildiği ticaret ve sanayi odaları ve el sanatları ile ilgili birimler, - ĠĢçi sendikaları, dernekler, STK‘lar, - Eğitim ile ilgili birimler, 3.3 ĠLGĠ GRUBU ANALĠZĠ Ġlgi grubu analizi sürdürülebilir doğa turizmi geliĢme planının ortaya konması ve uygulamasında yer alan farklı taraflara iliĢkin genel bir izlenim sahibi olabilmek, niyet okumak için kullanılan bir araçtır. 21 Yalnızca bir envanter olarak ele alınmamalıdır, sürdürülebilir doğa turizmi geliĢme planının planlanmasında potansiyel ortaklarımızın kimler olduğunu ve hangi tarafla çeliĢkiler yaĢayacağımızı bize bildirmektedir. Ayrıca projenin farklı seviyelerinde destek temini için de son derece elveriĢli bir analizdir. Ġlgi grupları analizine dayalı olarak sürdürülebilir doğa turizmi geliĢme planının yönetiminden sorumlu bir organizasyon oluĢturulmalıdır. Sürdürülebilir doğa turizmi geliĢimi için, detaylı bir ilgi grubu analizi ilgi gruplarının; - Genel hedeflerini, - Turizmden beklediği faydaları - Turizmdeki rollerini tanımlamalıdır. Bu süreç; Ģu adımlardan oluĢur; 1. Ġlgi gruplarının tanımlanması, 2. Her ilgi grubunun çıkarlarının, önceliklerinin ve değerlerinin belirlenmesi, 3. Her ilgi grubunun davranıĢlarının belirlenmesi, 4. Ġlgi grubunun gücünün ve ilgi grupları arasındaki muhtemel koalisyonlarının gücünün tahmin edilmesi, 5. Ġlgi gruplarının mevcut ihtiyaçlarının ne düzeyde karĢılandığının değerlendirilmesi, 6. Ġlgi grupları ile birebir iletiĢimlerin baĢlatılması ve ilgi gruplarının güveninin kazanılması, 7. Ortak menfaatler, sinerji ve baĢarı unsurlarının tanımlanması, 8. PaydaĢların bir araya getirilmesi, 9. Ortak hedef ve amaçların ve onlara ulaĢmak için gerekli olan stratejinin ortaya konması, 10. Organizasyon çerçevesinin oluĢturulması, 11. Uygulama (zaman çizelgesinin ve hedeflerin ortaya konması, iletiĢim organizasyonunun oluĢturulması, ilgi gruplarına somut sorumlulukların verilmesi.) 12. Ġzleme ve geri bildirimin yapılması 3.4 TOPLUM TEMELLĠ YAKLAġIM Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢme Planı‘nın hazırlanmasında toplum temelli yaklaĢım uygulanması neticesinde; - Yöre halkı için sürdürülebilir geçim kaynakları ortaya koymak, - Toplulukların kendi yapılarını korumalarını teĢvik etmek ve - Doğal alanların koruma hedeflerinde yerel faydayı oluĢturmak mümkündür, Toplum temelli turizmin en önemli özelliği, doğal kaynakların kalitesi ile alanın kültürel mirasının bozulmamıĢ ve turizmle güçlendirilmiĢ olmasıdır. Doğal çevre üzerindeki olumsuz etkiler en aza 22 indirilmeli ve yerel kültür korunmalıdır. Turizm, insanların kendi yerel kültürlerini yaĢatma ve değerlendirmeye teĢvik etmelidir. 3.5 YEREL ORGANĠZASYONUN OLUġTURULMASI Ġlgi grubu analizine dayalı olarak, korunan alan ve çevresi için, Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢme Planını izlemek veya biçimlendirmek amacıyla, korunan alan yönetimi ve tüm ilgi gruplarının resmi iĢbirliğine dayalı bir organizasyon oluĢturulmalıdır. Bu iĢbirliği Valiye imzalatıldığı takdirde resmi bir dokümandır. Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢme Planını uygulamak, desteklemek ve sorumluluklarını, karar verme gibi hususları düzenler. 3.6.TARĠHÇE Gaziantep tarihinin oluĢumunda ve niteliğinde yer unsurunun önemi büyüktür. Bölgenin, ilk uygarlıklarının doğduğu, Mezopotomva ve Akdeniz arasında bulunuĢu güneyden ve Akdeniz'den doğuya, kuzeye ve batıya giden yolların kavĢağında oluĢu, uygarlık tarihine ve bugüne yön vermiĢtir. Bu nedenle Gaziantep tarih öncesi çağlardan beri insan topluluklarına yerleĢme sahası ve uğrak yeri olmuĢtur. Tarihi Ġpek Yolunun da buradan geçmiĢ olması ilin önemini ve canlılığını devamlı olarak korumasını sağlamıĢtır. Gaziantep'in tarih devirleri Kalkolitik, Paleolitik, Neolitik dönemler, Tunç Çağı, Hitit, Med, Asur, Pers, Ġskender, Selefkoslar, Roma ve Bizans, Ġslam-Arap ve Ġslam-Türk devirleri olarak sıralanabilir. Bu dönemlerin izlerini günümüzde de açık bir Ģekilde görmek mümkündür. 23 Ayıntap olarak bilinen eski kent, bugünkü Gaziantep'in 12 km. kuzeybatısında Dülük Köyü ile Karahöyük Köyü arasındadır. Yapılan arkeolojik araĢtırmalarda taĢ, kalkolitik ve bakır dönemlerine ait kalıntılara rastlanmıĢ olması yörenin Anadolu'nun ilk yerleĢim alanlarından birisi olduğunu göstermektedir. Bir süre Babil Ġmparatorluğu`nun egemenliği altında kalan Gaziantep, M.Ö. 1700 yıllarında Hitit Devleti'nin bir kenti olmuĢtur. "Dülük" Ģehri ise Hititlerin önemli bir dini merkezi olduğundan ayrı bir önem taĢımaktadır. Gaziantep ve çevresi M.Ö. 700-546 yılları arasında Asur, Med ve Pers Ġmparatorluklarının yönetimine girmiĢtir. Büyük Ġskender'in Pers Devletini yıkmasından sonra Romalılar'ın, M.S. 636 yılına kadar da Bizanslılar'ın egemenliği altında kalmıĢtır. Gaziantep, KahramanmaraĢ'tan Halep'e, Birecik'ten Akdeniz kıyılarına ve Diyarbakır'dan Ġskenderun'a giden ana yollar üzerinde bulunduğundan, her dönemin kültür ve ticaret merkezi olma özelliğini korumuĢtur. Ġslamiyet'in buralardan Anadolu'ya yayılmıĢ olması ve Hz. Muhammed'in Peygamberlik mührünü görüp öpen ve O'nun vahiy katiplerinden olan Hz. ÖkkeĢiye'nin türbesinin Nurdağı ilçesinin DurmuĢlar köyü yakınlarındaki bir tepenin üzerinde bulunması Gaziantep için ayrı bir önem taĢımaktadır. Hz. Ömer zamanında Ġslamiyet'in Arap yarımadası dıĢına yayılması için sürdürülen mücadeleler esnasında, Ġslam ordusu, Gaziantep yöresi ile Hatay'ı Bizanslılar'dan aldı. Böylece 639 yılında yöre halkı Müslümanlığı kabul etti. Hemen ardından kansız ve savaĢsız Suriye ve Antakya yöresi de Ġslam kuvvetlerinin eline geçerek vergiye bağlandı. ĠĢte Gaziantep'in ünlü Ömeriye Camii o dönemde fethin sembolü olarak yapılmıĢtır. 1071 Malazgirt SavaĢından sonra bölgede Selçuklu Ġmparatorluğu'na bağlı bir Türk Devleti kurulmuĢtur. 1270 Yılında Moğolların istilası ile yıkılan kent, daha sonra Dulkadiroğullarının (1389) ve Memluklular'ın (1471) eline geçmiĢtir. 1516 yılında Yavuz Sultan Selim tarafından Memluklular'a karĢı yapılan Mercidabık (Kilis yakınında) Meydan SavaĢından sonra Gaziantep ve yöresi Osmanlı Ġmparatorluğu'nun yönetimine girmiĢ oldu. Osmanlılar döneminde çok sayıda cami, medrese, han ve hamam yapılmıĢ, kent aynı zamanda üretim, ticaret ve el sanatları yönünden de ilerlemiĢtir. 1641 ve 1671 yıllarında yöreyi iki kez ziyaret eden Evliya Çelebi burada 22 mahalle, 8 bin ev, 100 kadar cami, medrese, han, hamam ve üstü kapalı çarĢı olduğunu anlatır. I. Dünya SavaĢı sonunda, Gaziantep önce Ġngilizler daha sonra da Fransızlar tarafından iĢgal edilmiĢtir. Gaziantep Savunması, Ulusal KurtuluĢ SavaĢı tarihimizde yiğitlik. kahramanlık ve fedakarlığın ulaĢılmaz abidesi olmuĢtur. Gaziantep Savunması, eĢsiz kahramanlığı ile hem kendini hem de Güneydoğu Anadolu'yu düĢman iĢgalinden kurtaran bir halk hareketi, milli birliğin ve benliğin bir ĢahlanıĢı olarak tarihteki yerini almıĢtır. 3.6.1.Gaziantep Adının Kaynağı Eskiden Ayıntap olarak adlandırılan Gaziantep, adını tarihin derinliklerinden. sıfatını ise Milli Mücadeledeki kahramanlıklarla dolu müdafaasından almıĢtır. Eskiden Ayıntap ve Aynitap adıyla yazılır, geniĢ halk kitlesi tarafından ise Antep ve Entap olarak söylenirdi. Gaziantep'in yetiĢtirdiği ünlü ilim adamı tarihçi Bedrüddin Ayni'nin ifadesiyle Gaziantep'in eski adı ve asıl adı ―Kala-ı Füsus"tur. "Kala-ı Füsus" yüzük kalesi demektir. Bir baĢka 24 rivayete göre buranın halkına zulüm eden Ayni adında kötü bir hakimi varmıĢ. Bir çok uygunsuz iĢler yaptıktan sonra ettiklerine piĢman olmuĢ, tövbe etmiĢ ve yörede yaĢayan halk tarafından "Ayni tövbe etti" denmiĢtir. Daha sonra Ayni tövbe, Ayıntap olarak kalmıĢtır. Bir diğer rivayete göre ise Ayıntap adını suyunun güzelliğinden ve bolluğundan almıĢtır. Ayın: pınar, kaynak ve suyun gözü anlamındadır. Tap ise: parlak ve güzel anlamındadır. Bundan dolayı ayıntap güzel pınar ve güzel kaynak manasına gelmektedir. Yine Tap: güç ve takat anlamına da gelmektedir. ġehre suyunun bolluğundan dolayı bu isimin verildiği söylenmektedir. Bir baĢka rivayette ise Ģehrin eski adının Hantap olduğu söylenir. Tap: güç, takat ve arazi anlamında da kullanılmaktadır (Kelime tap ve tapkır olarak Gaziantep'in köylerinde halen kullanılmaktadır). Buna göre Hantap; han toprağı manasına da gelmektedir. Hantap zamanla Antap ve Antep olmuĢtur. KurtuluĢ SavaĢı'nda halkın göstermiĢ olduğu üstün kahramanlıklar sebebiyle Ģehre 8 ġubat 1921 tarihinde T.B.M. Meclisi tarafından "GAZĠ"lik ünvanı verilmiĢtir. Layiha-i Kanuniye'nin l. Maddesi "Ayıntap livası merkezi olan Ayıntap kasabasının namı Gaziayıntap'a tahvil olunmuĢtur." Böylece de Antep, Gaziantep olmuĢtur. 25 3.7. GAZĠANTEP ĠLĠ GENEL ÖZELLĠKLERĠ Yüzölçümü: 6.819 km² Ġl Trafik No: 27 Güneydoğu Anadolu Bölgesinin en büyük, Türkiye‘nin ise 6. büyük kenti olan Gaziantep, nüfusu, ekonomik potansiyeli ve BüyükĢehir statüsü ile bir metropol görünümündedir. Anadolu‘nun ilk yerleĢim alanlarından birisi olan, Kalkolitik, Paleolitik, Neolitik, Hitit, Mitani, Asur, Pers, Büyük Ġskender, Selevkoslar, Roma, Bizans, Ġslam, Türk-Ġslam, Osmanlı dönemlerini yaĢayan Gaziantep, bu dönemlere ait eserleri günümüze kadar taĢımıĢtır. Ġlk uygarlıkların doğduğu Mezopotamya ve Akdeniz arasında bulunuĢu, güneyden ve Akdeniz‘den doğuya, kuzeye ve batıya giden yolların kavĢağında oluĢu, Tarihi Ġpek Yolu‘nun buradan geçmesi uygarlık tarihine ve bugüne yön vermiĢ olup, ayrıca her dönemde kültür ve ticaret merkezi olma özelliğini korumuĢtur. Gaziantep ve çevresi tarihte ilk uygarlıkların doğduğu, Mezopotamya ve Akdeniz arasında bulunmaktadır. Bu nedenle Gaziantep, tarih öncesi çağlardan beri insan topluluklarına yerleĢme sahası ve uğrak yeri olmuĢtur. Eski kent, bugünkü Gaziantep‘in 12 km. kuzeybatısında Ģimdiki Dülük Köyünde bulunmaktadır. Yapılan arkeolojik araĢtırmalarda taĢ, kalkolitik ve bakır dönemlerine ait kalıntılara rastlanmıĢ olması, yörenin Anadolu‘nun ilk yerleĢim alanlarından birisi olduğunu göstermektedir. Bir süre Babil Ġmparatorluğu‘nun egemenliğinde kalan Gaziantep, M.Ö. 1700 yıllarında Hitit Devletinin bir kenti olmuĢtur. ― DÜLÜK‖ Ģehri ise Hititlerin önemli bir dini merkezi olduğundan ayrı bir önem taĢımaktadır. Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerinden Belkıs/Zeugma gibi birçok antik yerleĢim alanlarının kalıntıları da günümüze kadar ulaĢmıĢtır. Selçuklular, Memlüklüler ve Osmanlılar 26 dönemlerinde çok sayıda cami, medrese, han ve hamam yapılmıĢ, kent aynı zamanda üretim, ticaret ve el sanatları yönünden de ilerlemiĢtir. Günümüzde dahi bu han ve hamamlar iĢlevliğini korumakta, ticaretin ve özellikle de eĢine rastlanmayan zengin el sanatlarının yaĢatıldığı yerler olarak faaliyetini sürdürmektedir. Bu dönemin mabetleri ise bütün ihtiĢamıyla varlığını korumakta olup, halkın ibadet ihtiyacını karĢılamaktadır. I. Dünya SavaĢı‘ndan sonra Ġngilizler ve Fransızlar tarafından iĢgal edilen Gaziantep ve yöresi, akıllara durgunluk veren savunması ve eĢsiz kahramanlığı ile bütün dünyada hayranlık uyandırmıĢtır. T.B.M.M. Antep‘e bu baĢarısından dolayı 8 ġubat 1921 tarihinde ―GAZĠ‖ lik ünvanı vermiĢtir. Bu dönemin izlerini hâlâ görmek mümkündür. Coğrafi yönden GAP‘ın giriĢ kapısı, sanayisi ve ticari hacmi ile GAP‘ın merkezi olan Gaziantep, ekonomik yönden çevresindeki birçok ili etkisi altında tutmaktadır. ¼‘ü tarıma elveriĢli ovalardan oluĢan ve bir bölümü Fırat nehrinin sularıyla sulanan Gaziantep; Antepfıstığı, zeytin, pamuk, üzüm, kırmızıbiber keten gibi ekonomik değeri yüksek sanayi bitkileri ile mercimek, buğday ve arpa gibi hububat ürünleriyle zengin bir tarım yöresidir. Ayrıca; Gaziantep Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinin tüm ürünlerinin iĢlendiği, iç ve dıĢ pazara sunulduğu bir sanayi ve ticaret merkezidir. IV tane Organize sanayi bölgesi, birçok sanayi alanları küçük sanayi siteleri ve serbest bölgesi ile ekonomi ve sanayide çok önemli bir noktadadır. Tüm dünya mutfakları arasında ayrıcalıklı bir yere sahip olan, seneler boyunca geleneklerinin ve yöresel özel damak lezzetinin zenginliğini koruyan Gaziantep Mutfağı, Gaziantep Turizmi‘nde önemli bir yere sahiptir. Gaziantep, KurtuluĢ SavaĢı hatıraları, zengin tarihi ve kültürel çevresi, hizmete giren otoyolu, bölgenin ihtiyacı olan uluslararası havaalanı, GAP‘ın kapısı durumundaki konumu, halâ önemini yitirmeyen tren garı, leziz yemekleri, zengin el sanatları, mozaikleri, camileri, kaleleri, antik kentleri, ören yerleri, hanları, hamamları, kastelleri, türbeleri, kiliseleri, yaylaları, ovaları, gezi ve mesire yerleri, adını verdiği baklavası ve fıstığı, sanayi tesisleri, ticari canlılığı ve diğer yönleri ile turizmin son yıllarda adından söz ettirdiği önemli merkezlerden birisidir. 3.7.1.Ġlçeler: Gaziantep BüyükĢehir Statüsünde Metropol bir kent olup üç tanesi merkezde olmak üzere toplam 9 ilçesi bulunmaktadır. ġahinbey(Merkez), ġehit Kamil(Merkez), Oğuzeli (Merkez), Nizip, Ġslahiye, Araban, Yavuzeli, Nurdağı, KarkamıĢ. 3.7.2. Ġlin Coğrafi Konumu Konumu: Gaziantep, Akdeniz Bölgesi ile Güneydoğu Anadolu arasında geçiĢi sağlayan bir konumda, 38° 28‖ ve 38º 0‖ doğu boylamı ile 36º 38‖ ve 37º 32‖ kuzey enlemi arasında bulunmaktadır. Ġlin yüzölçümü 6222 km², ülke yüzölçümüne oranı yaklaĢık %1'dir. ġehir merkezinin deniz seviyesinde yüksekliği 850 m dir. Ġlin % 51.9‘u dağlar, %26.9‘u ovalar, %19‘u platolar ve %2.2‘si ise yaylalardan oluĢmaktadır. 3.7.3.Yeryüzü ġekilleri: Gaziantep Ġli coğrafi konum olarak Akdeniz Bölgesi ile Güneydoğu Anadolu Bölgesinin birleĢtiği noktada yer almaktadır. Suriye‘ye komĢu bir sınır ili olan Gaziantep topraklarının büyük bir bölümü Güneydoğu Anadolu Bölgesinin batı kesiminde ve bir bölümü de Akdeniz Bölgesinin doğusunda yer alır. Ġl içerisinde sıradağ olarak Güneydoğu Torosların uzantıları olan Sofdağları 27 vardır. Ayrıca Dülükbaba Dağları, Sam Dağları, Ganibaba ve Sarıkaya Dağları‘da ilin önemli dağlarıdır. Ġslâhiye, Barak, Araban, Yavuzeli ve Oğuzeli Ovaları ilin önemli ovaları olup, Fırat Nehri, Nizip Çayı, Afrin Çayı, Merziman Çayı ve Alleben Deresi de ilin baĢlıca akarsularıdır. 3.7.4. Ġklimi Gaziantep Ġli Akdeniz ile Karasal iklimin geçiĢ bölgesinde yer almaktadır.Bu sebeple kıĢlar soğuk ve yağıĢlı, yazlar sıcak ve kurak geçmektedir.Ġl toprakları ile Akdeniz Bölgesi arasında Amanos sıra dağlarının bulunması nedeniyle iç kesimlerde iklim daha az karasal nitelik kazanır.Ġlin güneyinde Akdeniz iklimi hüküm sürmektedir. Denizden ortalama yüksekliği 855 m. ve yıllık ortalama sıcaklık 14.5 Cº‘dir.En yüksek sıcaklık 42.0Cº ve en düĢük sıcaklık -17.0Cº‘dir. Ġlin ortalama karla örtülü gün sayısı 10, ortalama donlu gün sayısı 2,8 ve ortalama kırağılı gün sayısı ise 30,9 dur.Rüzgar ortalama olarak 2,2 m/sn. hızda, en hızlı kuzey-kuzeybatı ve güneybatı yönlerinden esmektedir. 3.7.5.Bitki Örtüsü ve Yaban Hayatı: Ġlin yüzey alanının yaklaĢık % 52‘si dağlar, % 27‘sini ise ovalarla kaplıdır. Ġlde 91.119 Ha. Ormanlık saha mevcut olup, bunların 22.515 Ha. Verimli orman türündendir. Ormanlarda doğal olarak Kızılçam, MeĢe, Yabani Mersin, Zakkum ve çalımsı bitkiler görülmektedir. Gaziantep yaban hayatı açısından zengin bir ildir. Ġl dâhilindeki ormanlarda bol miktarda keklik, turaç, yaban ördeği, yaban kazı, çil, çınalı baykuĢ, güvercin, serçe, arı kuĢu, yaban domuzu, tavĢan, su kuĢları, kirpi ve bıldırcın gibi av hayvanları bulunmaktadır. Gaziantep Ġli Bitki ÇeĢitliliği Akdeniz Bölgesi‘yle Güneydoğu Anadolu Bölgesi‘nin birleĢme noktasında yer alan Gaziantep ili, 36o 28‘ ve 38o 01‘ doğu boylamları ile 36o 38‘ ve 37o 32‘ kuzey enlemleri arasında bulunmaktadır. Gaziantep ilinin çok büyük bir bölümü Güneydoğu Anadolu step alanı içinde kalmaktadır. Ġlin kuzeybatı kesimi ise Akdeniz bitki örtüsü ile Güneydoğu Anadolu step örtüsü arasında bir geçit alanı durumundadır. Gaziantep‘in toplam orman alanı 82.400 ha‘dır. Ġl ormanları Doğu Torosların KahramanmaraĢ üzerinden güneye uzanan 2493 rakım ve Milcan Dağı‘nın Suriye ve Amik Ovası‘na dağılan kolları üzerinde Büyük Sof Tepesi‘nin Gaziantep Ovası‘nda son bulan sırtları üzerinde yer almaktadır. Genellikle orman rakımı 800-1450 m arasında değiĢmektedir. Gaziantep ilinin bitki ve orman toplulukları : Böğürtlen (Rubus sp.) Isırgan (Urtica sp.) Sütleğen (Euphorbia sp.) Ardıç (Juniperus sp.) Karaçam (Pinus nigra) Kavak (Populus sp.) Kayın (Fagus orientalis) Sedir (Cedrus libanii) Sandal Ağacı (Arbutus andrachne) Servi (Cupressus sp.) Terebentin (Pistacia terebinthus) Tesbih Ağacı (Styrax officinalis) Zeytin (Olea europa)‘dir. Günümüze kadar yapılan floristik çalıĢmalara göre; Gaziantep il sınırları içerisinde toplam 77 endemik takson tespit edilmiĢtir. Belirlenen 77 endemik taksondan 7 tür Gaziantep endemiğidir. Bu türler: 28 Astragalus aintabicus Boiss. (Antep geveni) Astragalus shepardii Post (Belkıs geveni) Centaurea haussknechtii Boiss. (Peygamberçiçeği) Fritillaria viridiflora Post (Ters lale) Paronychia imbricata (Dolamaotu) Satureja aintabensis P.H.Davis (Antep kaya kekiği) Symphytum aintabicum (Antep karakafesotu)‘dur (Gaziantep Valiliği Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü, 2006). Astragalus aintabicus Boiss. Satureja aintabensis P.H.Davis (Antep geveni) (Antep kaya kekiği) 3.7.6.Nüfus ve Yüzölçümü: Türkiye Ġstatistik Kurumu (TÜĠK) tarafından yapılan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) ile 31 Aralık 2011 tarihi itibariyle, Gaziantep‘in Genel Nüfusu 1.753.596‘ dır. Ġl ve Ġlçe Merkezleri Nüfusu 1.556.149 olup, Belde ve Köy Nüfusları ise 197.447‘dir. TÜĠK tarafından açıklanan nufüs sayım sonuçlarına göre Türkiye'nin nüfusu 31 Aralık 2011 tarihi itibarıyla 74.724.269 kiĢi oldu. 3.7.7.UlaĢım Karayolu: Gaziantep kara ulaĢımında güneyden ve Akdeniz‘den doğuya ve kuzeye giden yolların kavĢağında ve GAP‘ın da giriĢinde bulunmaktadır. Ayrıca Gaziantep, karayolu ulaĢımı yönünden bir düğüm noktası gibidir.Ayrıca tarihi Ġpek Yolu‘nun da önemli merkezlerindendir. Devlet Demiryolları: Gaziantep Demiryolu ağı, yurtiçi yanında yurtdıĢı bağlantılara da sahiptir. Irak ve Suriye ile bağlantısı olan demiryolu, ulaĢım anlamında önemli olanaklar sağlamaktadır. Ayrıca merkez ve ilçeler yanında OSB-BaĢpınar'da bulunan istasyon, mal sevkiyatında firmalarımıza hizmet vermektedir. 2003 yılı itibariyle ilimizdeki mevcut Demiryolu uzunluğu 286,57 km.'dir. Ġlimizin demiryolu ile bağlı olduğu merkezlerden bazılarının süre ve mesafe olarak uzaklıkları aĢağıdaki tabloda verilmiĢtir. 2010 Yılı içerisinde Suriye-Halep ile de karĢılıklı tren seferleri baĢlamıĢtır. ġu anda yapılmamaktadır. 29 Demiryolu Bağlantısı Olan Bazı Merkezler Gaziantep'le Arasındaki Mesafe Km. Saat Adana 293 6.15 Ankara 968 18.5 İstanbul 1401 27.25 Suriye - Halep 307 7 Irak - Bağdat 1050 23 Gaziantep Garı: Gaziantep Gar Narlı KarkamıĢ hat kesiminin 84+009 kilometresinde 1954 yılında demiryolu iĢletmeciliğine açılmıĢtır. Gar binasının inĢası 1953 yılında baĢlamıĢ 1959 yılında tamamlanmıĢtır. 1964 yılında Gaziantep KarkamıĢ hattının demiryolu ĠĢletmeciliğine açılmasıyla Narlı KarkamıĢ hat kesiminin en önemli garı konumuna gelmiĢtir. TCDD Gaziantep‘te Hareket Bölge Amirliği, Gar Müdürlüğü, Depo Müdürlüğü, Ambar Müdürlüğü, Yol Atölye Müdürlüğü, Yol Ģube ġefliği ve HaberleĢme ġefliği birimleriyle teĢkilatlanmıĢtır. Gaziantep Garda tren trafiğinin sağlanması ve manevraların yapılması için toplam uzunluğu 3100 metre olan 6 esas 2 kör yol bulunmaktadır. Ayrıca yükleme boĢaltma iĢlemleri için toplam uzunluğu 960 metre olan 2 askeri rampa ve 475 metre uzunluğunda 1 ticari rampa mevcuttur. Hava Yolları: 1976 yılında hizmete giren Gaziantep Havaalanı 1993 yılında uluslar arası ve yük taĢımacılığına açılmıĢtır. ġehir merkezine 19.6 km. Uzaklıktadır. Havaalanında 1 kalkıĢ pisti vardır ve 3 uçak kapasitelidir. Havaalanında ILS sistemi mevcuttur. Yeni terminal binasının hizmete girmiĢ yolcu ve sefer sayılarıda artmıĢtır. ġehrin muhtelif noktalarından havaalanına uzaklıkları ve varıĢ süreleri aĢağıdaki tabloda verilmektedir. Mesafeler Km. Dakika* ġehir merkezine mesafesi 19 19 Organize Sanayi Bölgesine olan mesafesi 40 40 Küçük Sanayi Sitesine olan mesafesi 20 20 Serbest Bölgeye olan mesafesi Hız, saatte 60 km olarak alınmıĢtır. 45 45 30 —Ġlimiz modern bir Ģehir görünümündedir. KentleĢme Ġlimizde bir hayli hızlı ilerlemektedir. Özellikle kaçak yapıtları engellemek için BüyükĢehir ve Merkez Ġlçe Belediyelerimiz sıkı önlemler almaktadır. Ayrıca Ģehrin muhtelif yerlerinde kentsel dönüĢüm projeleri uygulanmaktadır. Diğer önem arz eden konuda YeĢil alan ile ilgili çalıĢmalardır. Bu konuda‘da Orman ve Çevre Müdürlüğünden büyük destek gelmektedir. Turistik Tesislerin yapımı daha çok ġehir Merkezine yakın tercih edilmektedir. Buradaki amaç ġehir Merkezinde gezilip görülecek yerlerin bir hayli fazla olmasıdır. 3.7.8.Turist Sayısı GAZĠANTEP HAVA LĠMANI, ĠSLÂHĠYE VE KARKAMIġ SINIR KAPILARINDAN 2011 YILI GĠRĠġ- ÇIKIġ YAPANLARIN AYLARA GÖRE LĠSTESĠ AYLAR OCAK ġUBAT MART NĠSAN MAYIS HAZĠRAN TEMMUZ AĞUSTOS UYRUĞU GĠRĠġ YAPAN ÇIKIġ YAPAN TÜRK 5.550 5.777 YABANCI 2.839 3.897 TÜRK 4.578 6.712 YABANCI 3.955 3.718 TÜRK 7.989 3.831 YABANCI 4.601 9.560 TÜRK 9.558 9.846 YABANCI 5.704 5.569 TÜRK 8.698 7.559 YABANCI 5.829 6.236 TÜRK 8.583 7.761 YABANCI 6.398 5.958 TÜRK 8.101 8.671 YABANCI 8.664 7.997 TÜRK 3.138 5.001 YABANCI 8.898 7.949 31 EYLÜL EKĠM KASIM ARALIK TOPLAM TÜRK 5.892 7.261 YABANCI 6.581 7.702 TÜRK 4.981 9.038 YABANCI 5.405 6.030 TÜRK 7.611 7.810 YABANCI 4.781 6.977 TÜRK 7.946 6.219 YABANCI 5.851 6.553 TÜRK 82.625 85.486 YABANCI 69.506 78.146 3.7.9.Turizm Ekonomisi: ĠĢ Dünyası ( Ġlin Ekonomik Kaynakları-Ġldeki Geçim Kaynakları) Gaziantep, sanayi ve ticaret yapısı ile Türkiye ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Coğrafi konumu itibariyle Gaziantep ili Türkiye batısında ki sanayi Ģehirleri ile güneyin irtibatını sağlayan ve Güneydoğu Anadolu ile Doğu ve Güney Anadolu bölgelerinin her türlü ihtiyaçlarını karĢılayan bir üretim ve ticaret merkezidir. Ġl önemli karayollarının kavĢağında bulunduğundan, Arap ve Doğu Bloğu ülkeleriyle karĢılıklı ihracat ve ithalat yapılmakta ve geniĢ bir pazara hitap etmektedir. Gazianteplilerin giriĢimci ruhu, azmi ve çalıĢkanlığı ilin ekonomik kalkınmasında en temel unsurdur. Bu günkü ulaĢmıĢ olduğu sanayi, ticaret ve ihracat potansiyeli ile il,bölgede,ülkede ve uluslararası alanda hak ettiği yeri alma baĢarısını göstermektedir.Cumhuriyet‘in ilk yıllarından itibaren halkının çalıĢkanlığı ve kiĢisel niteliklerinden kaynaklanan üreticilik ve kiĢisel giriĢimcilik özellikleri dolayısıyla Türkiye‘nin ekonomisi ve sanayisinde özel bir yere ulaĢmıĢ ve birçok konuda üstünlüğünü ispat etmiĢtir. Gaziantep‘teki büyük sanayi iĢyerleri sayısı, Türkiye toplamının %4 ‘ünü,küçük sanayi iĢyerleri sayısının %6‘sını oluĢturmaktadır. Bu yapı ile sağladığı geniĢ istihdam olanaklarıyla ildeki faal nüfusun % 28‘72‘sinin imalat sanayi kollarında çalıĢtığı görülmekte ve bu oran her geçen yıl artmaktadır. Son 10-15 yıla kadar her biri küçük küçük atölyelerde dağınık, geliĢen teknolojiden habersiz bir üretim yapısı sergileyen Ģehirdeki küçük sanayi birimleri bugün üretimlerini pamuk ipliği, akrilik iplik, halı,un,irmik,makarna,gıda maddeleri,bitkisel yağ,plastik,deterjan,kimyevi maddelere,metal eĢya,makine imalatı,orman ürünleri,inĢaat yan malzeme üretimi,deri ve deri eĢya üretimi yönünde yoğunlaĢtırmıĢtır. Ġl merkezinde çok değiĢik konularda toptan ve perakende ticaret yapan 25 binin üzerinde iĢyeri vardır.Buralarda iĢ yapan 45 bin dolayında da vergi mükellefi bulunmaktadır.Toptan ticaret kesimi içerisinde mensucat ve giyim eĢyası ile toptan gıda ticareti yapan firmalar çoğunluğu oluĢturmaktadır. Ayrıca çeĢitli konularda 1000‘in üzerindeki esnaf hizmet sektöründe faaliyet göstermektedir. 32 Gaziantep‘te daha önce dağınık bir Ģekilde bulunan iĢyerleri, bugün belli bölgelerde toplanmıĢtır. Bunlar Organize Sanayi Bölgeleri (I,II,III,IV), küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Bölgeleri,Örnek Sanayi Sitesi ve Küçük Sanayi Siteleri bölgeleridir. Ayrıca büyük ticari kuruluĢlar için GATEM, küçük ve orta ölçekli tesisler için KOSGEB ile Ģehrin kuzey batısında hızla yeni iĢhanları,idari binalar ve büyük iĢyerleri modern Ģehircilik anlayıĢıyla yapılmaktadır. Gaziantep, bölgesinde bulunan illeri; ekonomik, ticari ve sosyal yönden önemli ölçüde etkileyen geliĢmiĢliğin yanı sıra, GAP‘ın tam olarak devreye girmesiyle birlikte bölgede meydana gelebilecek ürün artıĢını gerek iç piyasada gerekse dıĢ ülkelerde değerlendirebilme kabiliyetine sahip ticari ve endüstriyel imkânları ile ticari hacmi bir kat daha artacaktır. Güneydoğu Anadolu Bölgesinin en büyük, Türkiye‘nin ise 6. büyük kenti olan Gaziantep, nüfuzu, ekonomik potansiyeli ve BüyükĢehir statüsü ile bir anakent görünümündedir. Güneydoğu Anadolu‘yu Akdeniz ve Ortadoğu‘ya bağlayan kara, demir yollarının merkez noktası olması, hava alanının uluslar arası niteliği çıkarılmıĢ olması Ģehre mal, hizmet ve ziyaretçi akıĢını yoğunlaĢmaktadır. ¼ ü tarıma elveriĢli ovalardan oluĢan ve bir bölümü Fırat Nehri ‗nin suları ile sulanan Gaziantep; antepfıstığı, zeytin, pamuk, üzüm, kırmızıbiber ve keten gibi ekonomik değeri yüksek sanayi bitkileri ile mercimek, buğday, arpa gibi hububat ürünleri ile zengin bir tarım yöresidir. Coğrafi yönden GAP ‗ın giriĢ kapısı sanayisi ve ticari hacmi ile de GAP kalkınmasında temel teĢkil eden Gaziantep Anadolu‘da insan topluluklarının kültürünü yansıtan en eski merkezlerden birisi olup tarihi M.Ö. 4000 yıllarına kadar uzanmaktadır. Zeugma Mozaik Müzesi KurtuluĢ SavaĢı hatıraları, yaylaları, ovaları, ören yerleri, leziz yemekleri, eĢsiz el sanatları, türbeleri, tarihi evleri, hanları, hamamları, kaleleri, camileri, medreseleri, kiliseleri, kastelleri, adını verdiği baklavası ve fıstığı, insanlarının kendine has çalıĢkanlığı ve sıcaklığı ile geçmiĢin ve geleceğin bir arada yaĢandığı Gaziler Ģehridir. 3.7.10.Madenler ve enerji kaynakları Gaziantep, madenler bakımından çok zengin değildir. Bu yüzden de ilde madencilik yaygın bir uğraĢ değildir. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü'ne (MTA) göre Gaziantep'te boksit, demir, dolomit, fosfat, gümüĢ, krom, maden kömürü, doğalgaz ve petrol bulunur[17]. Ancak sadece kum, kil ve taĢ çıkarılmaktadır. Ġlde elektrik üretiminde en çok hidroelektrik enerjiden faydalanılmaktadır. Elektrik üretiminde KarkamıĢ ve Birecik barajları bulunur. Su ısıtmak amacıyla ise güneĢ enerjisinden faydalanılmaktadır. 3.7.11.Yapmadan Dönme Gaziantep Arkeoloji Müzesini ziyaret etmeden, Tarihi Gaziantep Evleri ve Gaziantep Kalesini görmeden, Yesemek Açık Hava Müzesi, Rumkale, Belkıs/Zeugma, ve Dülük/Doliche Antik Kentini gezmeden, Gaziantep lahmacunu, Ali Nazik kebabı, yuvarlama, içli köfte, keme kebabı ve yeni dünya kebabı (Her yıl Nisan ve Mayıs aylarında bulunmaktadır), simit kebabı, patlıcan kebabı, Cağırtlak (ciğer) kebabı, Dünyaca meĢhur Gaziantep baklavası ve fıstık ezmesi tatmadan, Geleneksel Gaziantep el sanatlarından; sedef kakma, kutnu kumaĢı, bakır iĢlemeler, yemeni, Antep iĢleri ve Gaziantep baklavası, Antepfıstığı, tatlı sucuk ve pestil, kırmızıbiber ve baharatlarından almadan, Dönmeyin. 3.7.12.Gezilecek Yerler Müzeler ve Örenyerleri; Gaziantep Mozaik Müzesi ve Kongre Merkezi, Gaziantep Arkeoloji Müzesi, Hasan Süzer Etnoğrafya Müzesi, Yesemek Açık Hava Müzesi, Gaziantep SavaĢ Müzesi, Gaziantep Savunması ve Kahramanlık Panoraması Müzesi, Bayazhan Kent Müzesi, Emine GöğüĢ Mutfak Müzesi, Gaziantep Mevlevihanesi Vakıf Müzesi, Gaziantep Kültür Tarihi Müzesi, Özel Medusa Cam Eserleri Müzesi, Özel Saklı Konak Bakır Eserleri Müzesi‘dir. 33 Kaleler; Gaziantep Kalesi, Rumkale‘dir. Antik Kentler; Dülük Antik Kenti, Belkıs/Zeugma Antik Kenti‘dir. Arkeolojik alanlar; KarkamıĢ Harabeleri, Anıt Mezarlar, Hisar Anıt Mezarı, Elif Anıt Mezarı, Hasanoğlu Anıt Mezarı‘dır. Bedestenler; Zincirli Bedesten, Kemikli Bedesten‘dir. Hanlar; ġıra Hanı, Tuz Hanı, PaĢa Hanı (Lala Mustafa PaĢa Hanı) Mecidiye Hanı, Emir Ali Hanı, Anadolu Hanı, Kürkçü Hanı, Belediye Hanı, Elbeyli Hanı, Yeni Yüzükçü Hanı, Tütün Hanı, Hacı Ömer Hanı, Büdeyri Hanı, Millet Hanı ve Yeni Han‘dır. Tarihi Gaziantep Evleri Hamamlar; ġeyh Fethullah Hamamı, Hüseyin PaĢa(Tuğlu) Hamamı, PaĢa Hamamı, Keyvanbey Hamamı, Ġki Kapılı Hamam, Naip Hamamı, Nakıpoğlu Hamamı, Tabak Hamamı, Eski Hamam ve Pazar Hamamı‘dır. Kasteller; ġeyh Fethullah Kasteli, Ġhsan Bey(Esen Beg) Mescidi ve Kasteli, PiĢirici(beĢinci) Mescidi ve Kasteli, Ġmam-ı Gazali Kasteli, Ahmet Çelebi Kasteli, Kozluca Kasteli‘dir. ÇeĢmeler; Nuribey ÇeĢmesi, Demirligane ÇeĢmesi, Arasta ÇeĢmesi, Hüseyin PaĢa ÇeĢmesi, Kumandan ÇeĢmesi, GümüĢ Kastel, ġehreküstü ÇeĢmesi, Osmaniye Kasteli vd. Tarihi Gaziantep Camileri; Ahmet Çelebi Camii, Boyacı Camii, Ömeriye Camii, ġeyh Fethullah Camii‘dir. Gaziantep Evliyaları ve Türbeleri; Pirsefa Hazretleri ve Türbesi, YuĢa Peygamber Türbesi, ÖkkeĢiye Türbesi‘dir. Tarihi Kiliseler; Nizip Fevkani Kilisesi, Kendirli Kilisesi‘dir. Gaziantep Yaylaları; Sofdağı Yaylası, Hızır Yaylası‘dır. Havra; Doğal Hayatı Koruma alanı ve Hayvanat Bahçesi; Mesire Yerleri; Dülükbaba Ormanları, Karpuzatan(Oğuzeli) , Kavaklık, Dutluk, Nafak, Burç Ormanları, Burç Göleti, BüyükĢahinbey Kasabası (Körkün) , Nizip Karpuzatan ve Çifte Havuzlardır. 34 3.7.13.Turistik Altyapı TURİZM İŞLETME BELGELİ OTELLER SIRA NO OTELĠN ADI 1 TUĞCAN OTELĠ GRAND 2 OTELĠ 3 ANATOLĠAN 4 DEDEMAN OTELĠ 5 RAVANDA OTELĠ 6 TĠLMEN OTELĠ ADRESĠ Akyol Mah. Atatürk Bulvarı No: 34 ġahinbey/ GAZĠANTEP Bey Mah. Ali Fuat Cebesoy Bul. No:32 YILDIZ 5 YILDIZLI 5 YILDIZLI TESĠSĠN KAPASĠTESĠ 143 Oda / 286 Yatak 93 Oda / 191 Yatak ġehitkamil/ GAZĠANTEP Mücahitler mah. Gazi muhtar paĢa bulvarı 27090 ġEHĠTKAMĠ Lġehitkamil / GAZĠANTEP TÜRKĠYE Nesimi Mah. Gaziantep Cad. No: 160 Aktoprak 5 YILDIZ 5 YILDIZLI TELEFON VE FAX NUMARASI Tel: 220 43 23 Fax: 220 32 42 Tel: 325 65 65 Fax: 325 65 66 KurtuluĢ Mah. Ġnönü Cad. No: 168 186 Oda/ 374 Yatak 4 YILDIZLI 86 Oda / 172 Yatak 4 YILDIZLI 83 Oda / 166 Yatak ġahinbey/ GAZĠANTEP 35 Web: www.tugcanotel. com.tr E-mail: tugcan@tugcano tel.com.tr Web: www.gaziantepg randhotel.com e-mail: info@gaziantepg randhotel.com 131 Oda 18 Adet Tel : 211 40 40 Suite, 1 Kral E-posta : [email protected] Fax: 211 40 60 Dairesi ve Tel: 211 40 40 Fax: 211 66 08 ġehitkamil/ GAZĠANTEP Ġnönü Cad. No:178 ġahinbey/ GAZĠANTEP WEB VE E-MAIL ADRESLERĠ Tel: 230 57 57 Fax: 230 67 67 Tel: 220 20 81 Fax: 220 20 91 Web: www.dedeman.c om e-mail: gaziantep@dede man.com Web: www.ravandahot el.com e-mail: info@ravandahot el.com Web: www.tilmenhotel .com e-mail: rezervasyon@til menhotel.com.tr 7 BÜYÜK VELĠÇ OTELĠ 8 9 UĞUR PLAZA OTELĠ ROYAL OTELĠ 10 NOVOTEL 11 ĠBĠS OTELĠ 12 MET GOLD OTELĠ Kozanlı Mah. Türkmenler Cad. No: 34 ġahinbey/ GAZĠANTEP 4 YILDIZLI 94 Oda / 192 Yatak Fax: 252 09 35 e-mail: - Ġncilipınar Mah. Bilen Cad. No: 3 Tel: 251 41 41 4 YILDIZLI 129 Oda / 258 Yatak Tel : 324 66 00 Fax: 324 65 00 ġehitkamil/ GAZĠANTEP Ġncilipınar Mah. Kıbrıs Cad. No: 9 ġehitkamil/ GAZĠANTEP Yaprak Mah.Ġstasyon Cad.No:78-80 ġehitkamil/ GAZĠANTEP Yaprak Mah.Ġstasyon Cad.No:78-80 ġehitkamil/ GAZĠANTEP Karagöz Mah. Suburcu Cad. Çamurcu Sok. No: 1 4 YILDIZLI 4 YILDIZLI 3 YILDIZLI 85 Oda / 180 Yatak Tel: 323 22 11 Fax:323 15 33 86 Oda (2 Y), 2 Bedensel Engelli Odası (2 Y) 4 Suit (2 Y) 184 Yatak 84 KiĢilik 2.Sınıf Lokanta, 145 KiĢilik Çok Amaçlı Salon, 145 KiĢilik Konferans Salonu 86 Oda (2 Y), 2 Bedensel Engelli Odası (2 Y) 4 Suit (2 Y) 184 Yatak 84 KiĢilik 2.Sınıf Lokanta, 145 KiĢilik Çok Amaçlı Salon, 145 KiĢilik Konferans Salonu 4 YILDIZLI 84 Oda / 174 Yatak 4 YILDIZLI 65 Oda, 4 Suit Oda, 3 Suit Oda, 150 Yatak, 150 KiĢilik l.Sınıf Lokanta, 75 Tel: 211 00 00 Fax:211 00 11 Tel: 323 22 11 Fax:323 15 33 Tel: 231 42 42 Fax: 231 42 43 ġahinbey/ GAZĠANTEP 13 GAP OTELĠ Bey Mah. Atatürk Bul. No: 10 ġahinbey/ Web: www.velicoteller i.com 36 Web: www.ugurplazah otel.com.tr e-mail: info@ugurplazah otel.com.tr Web: www.gaziantepr oyalhotel.com e-mail: info@gaziantepr oyalhotel.com Web: www.novotel.co m e-mail: [email protected] m Web: www.ibishotel.c om email:h6914@acc or.com Web: www.gaziantep metgold.com e-mail: info@gaziantep metgold.com Tel: 220 39 74 Web: Fax:220 39 83 www.gapotel.co m.tr GAZĠANTEP 14 15 YESEMEK OTELĠ Ġncilipınar Mah. Nail Bilen Cad. No: 2 OTELĠ 16 KALELĠ OTELĠ 17 18 19 Suburcu Cad. Ġsmail Say Sk. No: 4 ġahinbey/ GAZĠANTEP AYINTAP JALERĠZ OTELĠ ZINGARO OTELĠ NĠL OTELĠ KiĢilik Top.Salonu, 135 KiĢilik Pasta Salonu, 150 KiĢilik Amerikan Bar, 120 KiĢilik Diskotek, 120 KiĢilik TV ve Oyun Salonu 3 YILDIZLI 3 YILDIZLI e-mail: [email protected] m.tr Tel: 220 88 88 42 Oda / 84 Yatak Fax: 220 95 81 60 Oda/ 125 Yatak Tel: 215 16 01 Fax: 215 16 02 ġehitkamil/ GAZĠANTEP Hürriyet Cad. No: 50 ġahinbey/ GAZĠANTEP Bahçelievler Mah. Kaymakam Ġsmail PaĢa Sok. No: 8/1 ve Gazi Sok. No: 6 ġahinbey/ GAZĠANTEP 3 YILDIZLI 3 YILDIZLI 70 Oda / 140 Yatak Fax: 230 15 97 28 Oda, 3 Suit Oda, 66 Yatak, 70 KiĢilik Kahvaltı Salonu, 115 KiĢilik Çok Amaçlı Salon Savcılı Mah. Altın Sok. No: 16/18 ġahinbey/ GAZĠANTEP Eyüpoğlu Mah. Atatürk Bul. No:53 ġahinbey/ GAZĠANTEP Tel: 230 75 75 Fax: 230 38 38 Tel: 251 31 00 3 YILDIZLI 24 Oda /48 Yatak 3 YILDIZLI 40 Oda / 76 Yatak 37 Tel: 230 96 90 Fax: 250 12 39 Web: www.yesemekot el.com e-mail: info@yesemekot el.com Web: www.ayintaphot el.com e-mail: ayintap@ayintap hotel.com Web: www.kaleliotel.c om.tr e-mail: kaleli@kaleliotel .com.tr Web: www.jaleriz.com e-mail: [email protected] om Web: www.zingarohot el.com.tr e-mail: info@zingarohot el.com.tr Tel: 220 94 52 Web: - Fax: 220 99 65 e-mail: - 20 MERCAN OTELĠ 21 SAYGILI PRINCES OTELĠ 22 PAMUK CĠTY OTELĠ 23 ENDER SAFĠR OTELĠ 25 26 Sani Konukoğlu Bul.No:38 ġehitkamil/ GAZĠANTEP Hürriyet Cad. No: 27 BURAK ġahinbey/ OTELĠ GAZĠANTEP Atatürk Bul. No:81 GAZĠANTEP ANIT OTELĠ 27 Düğmeci Mah. Suburcu Cad. No: 14 OTELĠ KARGÜL VELĠÇ OTELĠ 3 YILDIZLI 3 YILDIZLI ġahinbey/ GAZĠANTEP Bey Mah. Atatürk Bul. No:23 ġahinbey/ GAZĠANTEP 3 YILDIZLI 3 YILDIZLI 2 YILDIZLI Web: - Fax: 231 41 35 e-mail: - Tel: 231 65 65 32 Oda / 64 Yatak Fax:231 62 62 33 Oda 66 Yatak 30 KiĢilik Oturma Ve Tv Salonu 90 KiĢilik 2.Sınıf Lokanta 89 Oda, 1 Bed.Eng.Odası, 180 Yatak, 150 KiĢilik 2.Sınıf Lokanta, 140 KiĢilik Kah.Sal. Tel: 221 20 20 Fax:221 20 20 Tel: 324 70 90 Fax:324 70 91 Tel: 231 48 48 54 Oda/ 102 Yatak 2 YILDIZLI 54 Oda/ 108 Yatak 2 YILDIZLI 40 Oda / 68 Yatak 2 YILDIZLI Tel: 231 80 85 30 Oda / 58 Yatak ġahinbey/ GAZĠANTEP Kozanlı Mah. Ġnönü Cad. No: 55 ġahinbey/ GAZĠANTEP 24 Kolejtepe Mah. Ġnönü Cad. KeleĢ Hoca Sok. No: 3 ġahinbey/ GAZĠANTEP Karagöz Mah. Çamurcu Sok. No: 26 Fax: 231 15 45 Tel: 220 49 90 Fax: 220 55 14 Web: www.gaziantepp rincesshotel.com e-mail: info@gaziantepp rincesshotel.com Web: www.gaziantepci tyhotael.com e-mail: info@gaziantepc ityhotel.com Web: www.gazianteps afirotel.com e-mail: info@gazianteps afirotel.com Web: www.hotelkargul .com.tr e-mail: Web: www.gaziantepb urakhotel.com e-mail: info@gaziantepb urakhotel.com Tel: 220 96 56 Web: - Fax: 220 71 77 e-mail: - Tel: 221 22 12 Web: www.velichotel. com 35 Oda / 63 Yatak Fax: 221 22 10 e-mail: info@velichotel. 38 com 28 KATAN No: 58 OTELĠ ġehitkamil/ GAZĠANTEP e-mail: info@hotelkatan. com Bey Mah. Kayacık Sok. Web: www.hotelugurl u.net 29 UĞURLU OTELĠ 30 YUNUS OTELĠ 31 Web: www.hotelkatan. com Yaprak Mah. Ġstasyon Cad. BELKIS OTELĠ No: 14 ġahinbey/ GAZĠANTEP Bey Mah. Kayacık Sok. No:16 2 YILDIZLI 2 YILDIZLI 2 YILDIZLI 42 Oda/ 84 Yatak Fax: 220 84 54 Tel: 220 96 90 45 Oda / 73 Yatak Fax: 220 96 27 Tel: 221 17 22 Fax: 221 17 96 2 YILDIZLI 30 Oda / 65 Yatak Tel: 220 20 20 Fax: 232 45 51 Karatarla Mah. 32 SÖYLEMEZ Eskisaray Cad. 2 YILDIZLI 20 Oda 36 Yatak No: 8 ġahinbey/ OTELĠ GAZĠANTEP Suburcu Cad. Ömeriye Camii 20 Oda / 40 Yatak 33 GÜLLÜOĞLU Sok. No:1 2 YILDIZLI OTELĠ ġahinbey/ GAZĠANTEP Düğmeci Mah. GAZĠANTEP Karagöz Cad. 2 YILDIZLI 31 Oda / 68 Yatak 34 No:20 BÜYÜK ġahinbey/ OTELĠ GAZĠANTEP 39 e-mail: info@hotelugurl u.net Web: www.yunusotel. com 27 Oda/ 46 Yatak ġahinbey/ GAZĠANTEP Karagöz Cad. Çamurcu Sok. No: 4 ġahinbey/ GAZĠANTEP Tel: 230 69 69 e-mail: yunushotel@yun usotel.com Web: www.hotelbelkis. com e-mail: info@hotelbelkis. com Web: - Tel: 232 09 09 Fax: 232 09 19 e-mail: - Tel: 232 43 63 Web: - Fax: 220 96 89 e-mail: - Tel: 232 38 12 Fax: 232 38 14 Web: e-mail: - VELĠC 35 VĠLLAGE KIR EVLERĠ 36 37 38 39 Burç Yolu Üzeri DurantaĢ Köyü Er Cad. No: 23 ġahinbey/ GAZĠANTEP Çiftlik EviKöy Evi Burak EKE Mah.Sanikonuk Yat YATÇILIK VE oğlu Bul. No: ĠĢlemeciliği TURĠZM 223 ġehitkamil/ ĠġL.A.ġ. GAZĠANTEP ZEYNEP HANIM KONAĞI ELĠT CLASS RESIDENCE OTELĠ ASUDE KONAK Bey Mah.Eski Sinema Sok. No: 17 ġahinbey/ GAZĠANTEP Kayaönü Mah. Sani Konukoğlu Blv.No:61 ġehitkamil GAZĠANTEP ġekeroğlu Mah.Millet Sok. No: 20 ġahinbey/ GAZĠANTEP Toplam Otel Sayısı : Toplam Oda Sayısı : 2.239 Toplam Yatak Sayısı : 4.257 Özel Konaklama Tesisi Müstakil Apart Otel Özel Konaklama Tesisi 39 40 44 Kır evi / 115 Yatak 50 KiĢilik Kahvaltı Salonu, 200 KiĢilik Lokanta, 140 KiĢilik Cafe-Bar, 500 KiĢilik HavuzbaĢı Açık Yemek Salonu, 250 KiĢilik Yemek Salonu Fax: 475 16 68 1 Yat-10 Yatak Tel: 211 30 00 Web: Fax: e-mail: - Tel: 232 02 07 Web: www.zeynephani mkonagı.com 11 Oda (2Y) l Oda (1 Y) 2 Suit (2Y) 27 Yatak 25 KiĢilik Kahvaltı Salonu 15 KiĢilik Açık Kahvaltı Alanı, 80 KiĢilik ġarap Evi 36 Apart Ünite (2Y) 12 Apart Ünite(4 Y)Toplam:48 Oda,120 Yatak 120 KiĢilik Yemek Alanı, 120 KiĢilik Çok Amaçlı Salon 5 Oda, 10 Yatak 30 KiĢilik Açık Yemek Alanı Web: Tel: 475 11 14 www.velickirevi. com e-mail: - Fax: 232 02 04 e-mail: Web: Tel: 323 03 00 Fax: 323 03 88 www.velickirevi. com e-mail: - Tel: 231 20 44 Fax:230 41 04 Web: www.asudekonak .com e-mail: info@asudekonak .com KÜLTÜR VE TURĠZM BAKANLIĞININ ANKET KAPSAMINA ALDIĞI BELEDĠYE BELGELĠ OTELLER 11 Adet 1.Sınıf 2 Adet 2.Sınıf 1 Adet Pansiyon 1 Adet Özel Otel Toplam Anket Kapsamına aldığı Belediye 15 Adet Belgeli Otel Sayısı Toplam Yatak Kapasitesi 865 TURĠZM ĠġLETME BELGELĠ OTELLERĠN, TURĠZM YATIRIM BELGELĠ OTELLERĠN VE ANKET KAPSAMINA ALINAN BELEDĠYE BELGELĠ OTELLERĠN SAYISI VE YATAK KAPASĠTESĠ TURĠZM OTEL SAYISI YATAK SAYISI ĠġLETME 38 4257 BELGELĠ TURĠZM YATIRIM BELGELĠ OTEL SAYISI 13 YATAK SAYISI 2454 ANKET KAP. ALINAN BELEDĠYE BELGELĠ OTEL SAYISI 15 YATAK SAYISI 865 TOPLAM 66 41 7576 3.7.14.TURİZM İŞLETME BELGELİ LOKANTALAR GAZĠANTEP GAZĠANTEP TESĠSĠN ADI ADRESĠ DOĞAN USTA Binevler Mah. Üniversite Bulv. No:156 TESĠSĠ N SINIFI TESĠSĠN 2. Sınıf 90 KiĢilik KAPASĠTESĠ TELEFON VE FAX NO Tel: 339 56 56 Fax: 339 90 03 BALIK RESTAURA NT GAZĠANTEP MEMO RESTAURA NT GAZĠANTEP SAHA 23 Nisan Mah. Üniversite Bulv. No:249/1 2. Sınıf Güneykent Mah. No: 182 2. Sınıf 80 KiĢilik Fax:- 150 KiĢilik RESTAURA NT GAZĠANTEP GAZĠANTEP GAZĠANTEP GAZĠANTEP Tel: 360 04 03 Fax:232 24 11 GAZĠANTEP TENĠS VE ATICILIK RESTAURA NT Değirmiçem Mah.2 Nolu Sok. DORĠAN RESTAURA NT Ġncilipınar Mah. Buhara ĠĢmerkezi No: 7 KALENDER PLAZA Ġpek Yolu Üzeri E-24 Adana-ġ.Urfa Karayolu TofaĢ Servisi BitiĢiği Özel Tesis Ulus Mah. Sanko Stadı KarĢısı ġehitkamil/GAZĠANTE P 1.Sınıf AKAN RESTAURA NT Tel: 360 13 13 42 Günübirl ik 1.Sınıf Lokanta 350 KiĢilik Kapalı Tel: 231 20 29 350 KiĢilik Açık Fax:230 68 04 100 KiĢ.Lok.50 KiĢilik Özel Yemek Salonu Tel : 215 45 13 708 KiĢilik çok amaçlı salon 125 kiĢilik çok amaçlı salon Tel : 321 78 00 130 KiĢilik Yem.Sal. Tel : 320 09 24 70 KiĢ.Özel Yem.Sal. Fax: 320 09 26 215 06 07 Fax: 322 08 12 GAZĠANTEP GAZĠANTEP GAZĠANTEP LAL RESTAURA NT Üniversite Bul.Burç KavĢağı 267.Sok. No: Bila ġahinbey/GAZĠANTEP 1.Sınıf PARK CINCIK ET VE BALIK LOKANTASI Ġncilipınar Mah. Fevzi Çakmak Bul. 3.Cad. 100.Yıl Kültür Parkı Ġçi ġehitkamil/GAZĠANTE P 1.Sınıf BAYAZHAN RESTAURA NT Akyol Mah. Atatürk Bul. No: 119 Bayazhan ġahinbey/GAZĠANTEP Özel Tesis 385 KiĢ.Yemek Salonu,300 KiĢilik Konferans Sal. 50 KiĢilik TvOt.Salonu, 500 KiĢilik Açık Yemek Alanı Tel : 360 91 96 120 KiĢilik Yem. Salonu 90 KiĢilik Yem.Salonu, 90 KiĢilik Çay-Kahve Salonu, 150 KiĢilik Açık Yemek Alanı Tel : 338 88 77 440 KiĢilik Yemek Salonu, 140 KiĢilik Yemek Salonu, 110 KiĢilik Çay Evi, 450 Açık Yemek Alanı, 7 SatıĢ Ünitesi, 1 Çocuk Oyun Odası Tel : 221 02 12 Fax: 360 91 98 Fax: 338 88 76 Fax: 221 02 13 GAZĠANTEP SAHAN ĠsmetpaĢa Mah.Eski 1.Sınıf RESTAURAN Belediye Cad. No:1/1 Lokanta T YemiĢhan/GAZĠANTEP 340 KiĢilik Yemek Tel: 220 46 46 Salonu, 260 KiĢilik Fax: 232 27 19 Yemek Salonu, 250 KiĢilik Açık Yemek Alanı,565 KiĢilik Çok Amaçlı Salon GAZĠANTEP BURÇPARK 300 KiĢilik Yemek Salonu, 20 KiĢilik Özel Yemek Salonu Açık Yüzme Havuzu Burç Ormanları Ġçi No: 1 1.Sınıf ġahinbey/GAZĠANTEP Lokanta LOKANTASI Tel: 360 76 30 Fax: 360 76 03 GAZĠANTEP TAġMAHAL BaĢpınar Mevkii 1.Sınıf DURU PARK Organize BitiĢiği Lokanta RESTAURAN ġehitkamil/GAZĠANTEP T 150 KiĢilik ve 100 Tel : 337 53 53 KiĢilik Yemek Salonları, Amerikan Fax: 337 26 09 Bar, 250 KiĢilik Açık Yemek Alanı, 30 KiĢilik Oturma TV Salonu GAZĠANTEP EKĠM 29 LOKANTASI 8 KiĢilik Oda, 8 Tel.: 230 27 66 KiĢilik Sofra, 8 Fax: KiĢilik Oda, 24 KiĢilik Yemek Salonu, 15 KiĢilik Yemek Salonu, 15 kiĢilik ġark KöĢesi 50 KiĢilik Açık Yemek Alaybey Mah. Gaziler Cad. Çekemoğlu Çıkmazı No: 4 ġahinbey/GAZĠANTEP 43 Özel Tesis Alanı 15 KiĢilik ġaraf Evi GAZĠANTEP ZĠRVE PARK RESTORAN Osmangazi Mah.56240 1.Sınıf Nolu Cad.No:3 Lokanta ġehitkamil/GAZĠANTEP RESTAURANT SAYISI : 15 ADET RESTAURANT KAPASĠTESĠ : 7975 500 KiĢilik Yemek Salonu, 500 KiĢilik Alakart Lokanta, 500 KiĢilik Çok Amaçlı Salon, 500 KiĢilik Açık Yemek Alanı, 200 Araçlık Otopark Tel.:338 05 05 Fax: 339 51 57 3.7.15.TURĠZM ĠġLETME BELGELĠ MÜSTAKĠL EĞLENCE YERLERĠ ĠLĠ TESĠSĠN ADI ADRESĠ SINIFI KAPASĠTESĠ TELEFON VE FAX NO Değirmenci BEYAZSARAY Mah. Suburcu Müstakil GAZĠANTEP Müstakil Eğlence Cad. ġehir 100 KiĢilik Çıkmazı No: Eğlence Yeri Yeri 8/B 44 Tel: 232 38 94 Fax: - Kültürel Değer: Halk Oyunları Gaziantep‘te Halk Oyunları folklorun en zengin dallarından birisidir. Gaziantepliler halkın binlerce yıllık yaĢayıĢıyla biçimlenen, mutluluğu ve kederiyle ortak bir potada eriyen, kuĢaktan kuĢağa miras kalan, bir insanın doğumundan ölümüne kadar hayatının her bölümünü toplumun gelenek ve göreneklerine uygun olarak törenle ve oyunla ifade etmiĢlerdir. Gaziantep, Halk Oyunları yönünden çok zengin olup, bu oyunlar kendi aralarında üç bölüme ayrılırlar; a) Ağır Halaylar b) Oynak Halaylar ve Leylimler c) Mizansenli Oyunlar Geleneksel Giysi Günümüzde yalnızca özel günlerde giyilen geleneksel kıyafetler, kültürel yaĢayıĢa renk katan, zengin bir desen veren öğeler olarak geçmiĢten bugüne miras olarak kalmıĢtır. Yöremizde geçmiĢte erkeklerin giydiği kıyafetlerin bazıları Ģunlardır; fes, külah, terlik, puĢu, aba, yelek, maĢlah, zıbın, Ģalvar, tuman, Ģal, cepken, kuĢak, iĢlemeli yün çoraplar ve ayağa giyilen yemeni. Kadınların giydiği kıyafetlerin bazıları ise; fes, yanaklık, salmalı gömlek, üç etek, kız Ģalvarı, ahmediye, kefiye, yemeni, habbap, içlik, iç don, vb. Geleneksel Gaziantep El Sanatları El Sanatları insanoğlu var olduğundan beri tabiat Ģartlarına bağlı olarak ortaya çıkmıĢ olup, insanların ihtiyaçlarını karĢılamak, örtünmek ve korunmak amacı ile ilk örneklerini vermiĢtir. Daha sonra geliĢerek çevre Ģartlarına göre değiĢimler gösteren el sanatları, ortaya çıktığı toplumun duygularını, sanatsal beğenilerini ve kültürel özelliklerini yansıtır hale gelerek "geleneksel" vasfı kazanmıĢtır. El sanatları, hemen hemen her insanda az yada çok var olan, kendi kültüründen aldığı yaĢam tarzını, ecdadının deneyimlerini ve birikimlerini bir potada eritip günümüzde insanlara bir mesaj verme becerisidir. Geleneksel el sanatlarımız geçmiĢi günümüze taĢıma ve günümüzde yaĢatma sanatıdır. Geleneksel Gaziantep El Sanatları, Anadolu'nun binlerce yıllık tarihinden gelen çeĢitli uygarlıkların kültür mirasıyla, kendi öz değerlerini birleĢtirerek zengin bir mozaik oluĢturmuĢtur. Geleneksel Gaziantep El Sanatlarını; Sedefçilik, Bakırcılık, Kutnuculuk,Aba Dokumacılığı, Yemenicilik, Antep ĠĢi El ĠĢlemeciliği, GümüĢ ĠĢlemeciliği, Antep kilim ve halı dokumacılığı, Küpçülük, Kuyumculuk, semercilik, Zurnacılık ve müzik aletleri yapımcılığı, vb. olarak sıralayabiliriz. Yöresel Türküler Gaziantep‘te Halk Türküleri, folklor ün en zengin dallarından birisidir. Osmanlı döneminde dini müzik yanında, düğün ve eğlence yerlerinde söylenen türküler, ölü evinde yakılan ağıtlar, kahramanlık Ģiirleri bugün bile aynı güzellikte söylenmektedir. Gaziler diyarı olan ilimiz, halk türküleri açısından çok zengindir. Barak gibi tarihin uzak, yakın seslerini özünde saklamıĢ bir sanat hazinesinin ilin sınırları içerisinde olması, Gaziantep Türkülerinin çok renkli ve çeĢitli olması, müzikle bağdaĢan kelime ve sözlerin eĢsiz bir değer ve anlam taĢıması, yörenin halk müziğine müstesnalık kazandırmıĢtır. Gaziantep Halk Türkülerini konuları ve ifadeleri bakımından sekiz kısımda toplayabiliriz. 45 1) Tabiat Türküleri 2) AĢk Türküleri 3) Tarih ve Kahramanlık Türküleri 4) Ninniler 5) Gelenek ve Adet Türküleri 6) Ağıtlar 7) EĢkıya Türküleri 8) Oyunlu Türküler. Gelenek Ve Görenekler Tarihin en eski yerleĢim yerlerinden birisi olan Gaziantep‘te bölge insanının karakteristik özelliğini, sosyal yapısını, kültürel durumunu gelenek ve göreneklerinde görmek mümkündür. Gelenek ve görenekler kendi aralarında bölümlere ayrılmaktadır. Bunlar; doğumla ilgili gelenek ve görenekler, düğün ve kız isteme ile ilgili gelenek ve görenekler Vb. Yöresel yemekler Kebablar, tatlılar, çorbalar, yoğurtlu yemekler, Ģıra grubu, kavurmalar ve et yemekleri ve kahvaltılıklarıyla Gaziantep mutfağı çok zengindir. Önemli Gün ve Festivaller ADI YAPILDIĞI YER KUTLAMA GÜNÜ SÜRESĠ Atatürk‘ün Gaziantep‘e geliĢi Gaziantep 26 Ocak 1 gün Antep‘e Gazilik Unvanının VeriliĢi Gaziantep 8 ġubat 1 gün Gaziantep 25 Aralık 1 gün Gaziantep 15-22 Nisan 1 Hafta Uluslar arası Altın Fıstık Festivali Gaziantep Eylül Ayı Ġçi 4 gün. Cumhuriyet Kupası Aba GüreĢleri Gaziantep 29 Ekim 1 gün Esnaf Sahrası Gaziantep Ağustos ayı içi 1 gün Hıdrellez ġenlikleri Gaziantep 6 Mayıs 1 gün Ġslahiye Üzüm, Biber ve Kültür Festivali Ġslahiye 23–24 Ağustos 2 gün Oğuzeli Nar ve Kültür Festivali Oğuzeli 28 Eylül 1 gün Gaziantep‘in DüĢman ĠĢgalinden KurtuluĢu Turizm Haftası Kutlamaları ve Turizm Fuarı 46 3.8. ĠLGĠ GRUBU ve PAYDAġ ANALĠZĠ Gaziantep Valiliği, Ġl Özel Ġdaresi, Ġl Orman Ve Su ĠĢleri Müdürlüğü, Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Gençlik ve Spor Ġl Müdürlüğü, Gaziantep Üniversitesi, BüyükĢehir Belediye BaĢkanlığı, ġehitkamil Belediye BaĢkanlığı, ġahinbey Belediye BaĢkanlığı, Doğa Koruma Derneği,Gaziantep sitesi Dağcılık Kulubü,Ġpekyolu Kalkınma Ajansı, 4. GAZĠANTEP ĠLĠ DOĞA TURĠZMĠ ARZI Doğa turizmi (ekoturizm), son yıllarda en hızlı geliĢme gösteren alanlardan birisidir. Bunun en önemli iki nedeni bulunmaktadır. Birincisi; kalabalık kentlerde, hava ve gürültü kirliliği, betonlaĢma gibi yoğun çevre sorunları ile birlikte yaĢamak durumunda olan ve ağırlıklı olarak hizmet sektöründe çalıĢan insanların, yaĢadığı ve çalıĢtığı mekanlardaki nitelik değiĢimine gereksinim duymaları ve bu gereksinimlerin de, turizm talebine yansıması ve yeni arayıĢların gündeme gelmesidir. Ġkinsici ise uzun yıllar dünya turizm sektörünün üzerine kurulduğu kitlesel turizmin, doğal alanlar üzerindeki olumsuz etkilerinin artık görülmeye baĢlanması ve artan turizm bilinci ile birlikte turizm sektörünün sürdürülebilirliği amacıyla kitlesel turizme alternatif olanakların tercih edilmeye baĢlanmasıdır. Bu etkiler dünyadaki turizm anlayıĢını değiĢmeye baĢlamıĢ ve doğa ile bütünleĢme, geçmiĢ kültürün izlerini yerinde görme, kültürel temaslar, yaĢam tarzı, inanç sistemleri, el sanatları, alıĢ-veriĢ ortamları, eğlence biçimleri daha fazla ilgi çekmeye baĢlamıĢtır . Doğa turizmi, günümüz rekreasyonel turizm kaynaklarının, çevreye saygı ve duyarlılığın artması yoluyla, gelecek nesillere tahribatsız ya da mümkün olabilen en az tahribatla aktarımını hedefleyen ölçülü, çevreye duyarlı ve saygılı bir turizm politikasıdır. Böylece doğal kaynakların uygun bir Ģekilde, zarar görmeden kullanımını amaçlarken ziyaretçilerin bu Ģekilde eğlenme, dinlenme ve yenilenmelerine de olanak sağlar. Doğa turizmi çevreye dayalı bir turizm olmasına rağmen doğal alanları tüketmeyi değil, doğal alanlarda çevrenin korunmasına öncelik verir. Bu turizmin faydalanıcı olan doğa turisti de, bu etkinliklere katılırken doğaya tüketici bir anlayıĢla yaklaĢmamaktadır. Bu turist kitlesinin ilgi alanı sadece doğal çevre değil aynı zamanda onun korunmasıdır . Gaziantep sayısız tarihi güzelliğinin yanı sıra, doğal güzellikleri ile de önemli br turizm merkezidir. Gaziantep il sınırları içerisinde doğa turizmi/ekoturizm potansiyeline sahip olduğu düĢünülen alanlar; Yesemek, Zeugma, Rumkale, Dülükbaba Antik Kenti, Dülükbaba Tabiat Parkı, Burç Tabiat Parkı, Erikçe Kent Ormanı, Köklüce Kanyonu, Sakçagözü ġelalesi, Sarıkaya, Denizin Kuzusu Mağarası, Kuzu Yatağı Merzimen Çayı, Sofdağı, Hızırlı Yaylası, Alleben Göleti, KarkamıĢ TaĢkın Ovası Sulak Alanı, Tahtaköprü Yaban Hayatı GeliĢtirme Sahası, Gaffur Baba Tepesi diyebiliriz. Gaziantep Ġlimizde Doğa Turizmi Arzı yeterli düzeyde değildir. BaĢta Gaziantep Valiliği, Ġl Özel Ġdaresi ve Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü olmak üzere diğer ilgili paydaĢ guruplarının hem maddi anlamda projelerin desteklenmesi ve tanıtım amaçlı projelerin üretilmesi gerekmektedir. 47 4.1.TÜRKĠYENĠN DOĞA TURĠZMĠ DEĞERLERĠ(DOĞA TURĠZMĠ ARZI) 4.2. GAZĠANTEP ĠLĠNĠN DOĞA TURĠZMĠ (ARZI) DEĞERLERĠ VE BĠLĠNĠRLĠK DEĞERLENDĠRMESĠ Bir Sanayi ve Ticaret kenti olmasına karĢın çok düĢük ve bölgesel seviyededir. 4.3. GAZĠANTEP ĠLĠNDE DOĞA TURĠZMĠ AMAÇLI KULLANILAN VE KORUMA STATÜLÜ ALANLAR Değerin bilinirliği; Bölgesel seviyede B, Ülke seviyesinde T, Milletlerarası seviyede: M Tabiat Parkları ve benzeri sahalar Adı Dülükbaba Tabiat Parkı Burç Tabiat Parkı Ġlçesi Bilinirlik ġehitkamil B ġahinbey B 48 Güçlü Yönler Zayıf Yönler ĠĢletmeciliğinin Ġlimiz ġehitkamil Belediyesi tarafından yapılması nedeniyle güvenlik zafiyeti bulunmamaktadır. Mevcut tesisler ile alt ve üst yapı tesislerinin bakım ve onarımı yapılarak yenilenmiĢtir. GeliĢme Planına uygun olarak birçok yeni tesis yapılmıĢ, bunlar arasında Türkiye‘nin en büyük göleti olan Biyolojik Gölet, Kır Gazinosu, Bungalowlar, kondisyon ve spor tesiĢleri,yürüyüĢ parkurları, manzara seyir terasları,kamelyalar, piknik masaları,WC ‗ler sayılabilir. Yalnızca bölgemize hitap ediyor olması Tanıtım ÇalıĢmalarının yeni yeni yapılması Fırsatlar Tehditler Ġlimiz ġehitkamil Belediyesinin GeliĢme Planına uygun olarak yeni tesislerin yapımına devam ediyor olması, Maddi sıkıntılarının olmaması Gaziantep Ġli Ġçin önemli bir kazançtır. Hava Kirliliği 1- Yaban Hayatı GeliĢtirme Sahaları Adı Ġlçesi Bilinirlik Tahtaköprü Yaban Hayatı GeliĢtirme Sahası Ġslahiye B ġehitkamil Devlet Avlağı ġehitkamil B Toroslar Devlet Avlağı Nurdağı-Ġslahiye B Kalecik Devlet Avlağı Nurdağı-Ġslahiye B Karadağ Devlet Avlağı Araban B KarkamıĢ Genel Avlağı KarkamıĢ B Hınzırlı Örnek Avlağı Ġslahiye B 49 Tahtaköprü Baraj Göleti Yaban Hayatı GeliĢtirme Sahasına ait SWOT Analizi Güçlü Yönler Zayıf Yönler Tahtaköprü Baraj Gölü Yaban Hayatı GeliĢtirme Sahasında hedef tür bulunmamaktadır. Tahtaköprü Baraj Göletine kısmen de olsa göçmen kuĢları gelmektedir. Baraj gölündeki su rezervinin özellikle yaz aylarında azalması neticesinde baraj gölü etrafında su kuĢlarına uygun habitatlar oluĢamamıĢtır. Bu nedenle göçmen kuĢlarının sayıları oldukça azdır. Bu haliyle saha av turizmine konu olabilecek bir saha değildir. 07.09.2005 tarih ve 2005/9453 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Yaban Hayatı GeliĢtirme sahası olarak ilan edilmiĢtir. Saha Müdürlüğümüzün koruması ve denetimi altındadır. Alan göçmen kuĢların göç yolları üzerindedir. Göçmen kuĢların kıĢlama ve barınma özelliğine sahip bir sahadır Tahta Köprü Yaban Hayatı GeliĢtirme Sahasına 3 km uzaklıkta bulunan Yesemek Açık Hava Müzesi, Yesemek TaĢ ocağı ve Heykel Atölyesi bulunmaktadır. Fırsatlar Tehditler Alanın Yönetim Planının yapılması halinde Bölge Halkının Kalkınmasına ve av Turizmin geliĢmesine olanak sağlayacaktır. Sosyal Baskı 1- Sulak Alanlar ve Ramsar Alanlar Adı KarkamıĢ TaĢkın Ovası AĢağı Fırat Havzası Sulak Alanı Ġlçesi Bilinirlik KarkamıĢ B 50 KarkamıĢ TaĢkın Ovası AĢağı Fırat Havzası Sulak alanına ait SWOT Analizi Güçlü Yönler Zayıf Yönler Özellikle Su KuĢları YaĢama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Hakkında SözleĢme (RAMSAR SÖZLEġMESĠ) 2 ġubat 1971Ramsar kriterlerine uygun uluslar arası öneme sahip 27.03.2008 tarihli 1.Ulasal Sulak Alan Komisyomıunda Koruma bantları tespit edilmiĢ bir sulak alandır. Fırat Kaplumbağası ve endemik bazı kuĢ türlerinin üreme alanıdır. 27 farklı kuĢ türü buraya önemli kuĢ ve doğa alanı statüsü kazandırıyor. Alanda 14 adet Bakanlığımızdan Ek-2 Faaliyet izinbelgesi almıĢ Alabalık ve Kum Çakıl Ocakları bulunmaktadır. Alanda Su KuĢlarının avının da yapılıyor olması av turizmi içiĢn sahip potansiyel bir saha teĢkil etmektedir. Sakarmeke,Ördekler,Balıkçıllar,Kazlar,Kırlangıç, Serçe, Turaç, Kınalıkeklik, Çilkeklik,ġahin Doğan, Güvercin,Dikkuyruk, Fırat kaplumbağası, Keleynak vs. Alanın Yönetim Planının olmaması Fırsatlar Tehditler Müdürlüğüzün yoğun çabaları neticesi 2013 yılı Ġl Özel Ġdaresi programına Yönetim Planın yapılması için 100.000,00 TL Ödenek konmuĢtur. Bilinçsiz avcılık, rastgele alabalık üretim tesislerine ve kum ocaklarına ruhsat verilmesi 1- Çevre Koruma Alanları Adı Ġlçesi Bilinirlik Zeugma Nizip B Rumkale Yavuzeli B ġehitkamil B Ġslahiye B Dülük Antik Kenti Yesemek Açık hava Müzesi Çevre Koruma Alanlarına ait SWOT Analizi 51 Güçlü Yönler Zayıf Yönler Yoğun Ziyaretçi alıyor olmaları UlaĢım Problemleri ve alt ve Üst yapı eksiklikleri Fırsatlar Tehditler Alt ve Üst yapı ve ulaĢım problemlerinin yerel yönetimler ve ilgili kurumlar tarafından tarafından çözülmesi ve tanıtımının iyi yapılması halinde doğa turizmi açısından ülkemize ve bölge halkına maddi getirisinin yüksek olması Kirlilik Seçkin Özellikli diğer sahalar Adı Ġlçesi Bilinirlik Alleben Göleti ġahinbey B Sakçagözü ġelalesi Nurdağı B Kuzu Yatağı - Merzimen Çayı Yavuzeli B Seçkin Özellikli sahalara ait SWOT Analizi Güçlü Yönler Zayıf Yönler UlaĢım Problemleri ve alt ve Üst yapı eksiklikleriTanıtımın yapılmaması Yoğun Ziyaretçi alıyor olmaları 52 Fırsatlar Tehditler Alt ve Üst yapı ve ulaĢım problemlerinin yerel yönetimler ve ilgili kurumlar tarafından tarafından çözülmesi ve tanıtımının iyi yapılması halinde doğa turizmi açısından ülkemize ve bölge halkına maddi getirisinin yüksek olması Kirlilik 1- Seçkin özellikli diğer sahalar Adı Ġlçesi Bilinirlik Sarıkaya ġehitkamil B Sofdağı ġehitkamil B Hızırlı Yaylası Ġslahiye B Köklüce Kanyonu Araban B Gaffur Baba Tepesi Oğuzeli B Seçkin özellikli diğer sahalara ait SWOT Analizi Güçlü Yönler Zayıf Yönler Doğa Turizmi açısından zengin UlaĢım Problemleri ve alt ve Üst yapı eksiklikleriTanıtımın yapılmaması Fırsatlar Tehditler 53 Alt ve Üst yapı ve ulaĢım problemlerinin yerel yönetimler ve ilgili kurumlar tarafından tarafından çözülmesi ve tanıtımının iyi yapılması halinde doğa turizmi açısından ülkemize ve bölge halkına maddi getirisinin yüksek olması Terör-Kirlilik 4.5 . GAZĠANTEP ĠLĠNDE TURĠZĠM ÇEġĠTLERĠ Av Turizmi Rüzgar Sörfü Bisiklet Turları Hava Sporları Atlı Doğa YürüyüĢü Akarsu Treakking Olta Balıkçılığı Gençlik Turizmi Gaziantep Ġnanç Turizmi Turizm Amaçlı Sportif Faaliyetler: Av Turizmi: Gaziantep, av turizmi potansiyeli açısından zengin bir ildir. Nitekim Fırat Nehri civarında bol miktarda keklik, turaç, yaban ördeği ve yaban kazı avı yapılmaktadır.Gaziantep‘in Ġslahiye ilçesinde bulunan Tahta köprü Baraj Gölü civarında çil, kınalı keklik, turaç, yaban ördeği, yaban kazı, baykuĢ, güvercin, serçe, arıkuĢu, yaban domuzu gibi av hayvanları bulunmaktadır. Ayrıca il içerisindeki ormanlarda bulunan av hayvanlarından bazıları ise Ģunlardır; Keklik, turaç, tilki, baykuĢ, tavĢan, yaban ördeği, yaban kazı, su kuĢları, çil, kirpi, yaban domuzu ve bıldırcındır. Rüzgâr Sörfü: Ġlde Rüzgâr Sörfü Turizmi imkânı mevcut değildir. Hava Sporları: Nurdağı Ġlçesi Sakçagözü Beldesinde AkyokuĢ mevkii civarında ve Havaalanı yolu üzerinde Gafur Baba Türbesinde eğitim amaçlı yamaç paraĢütü yapılabilinir. 54 Bisiklet: Burç Ormanları, Dülükbaba Ormanları ve Ġl merkezindeki 100. Yıl Atatürk Kültür Parkı içerisinde bisiklet turları yapma imkânı bulunmaktadır. Atlı Doğa YürüyüĢü: Fırat Nehri kıyısında bulunan Rumkale civarında, Fırat Nehri ve Merziman Çayı kıyısında, Sofdağı ve Hızır Yaylalarında atlı doğa yürüyüĢü yapılabilinir. Ayrıca rekreasyon projesi yapılan Burç Ormanlarında atlı spor faaliyetlerinin yapılacağı parkurlar bulunmaktadır. Akarsu: Ġlimizde rafting yapılabilecek akarsu bulunmamaktadır. Ancak, Gaski Tesisleri yakınında bulunan Alleben Göletinde Su Sporları ġenlikleri ve Kano YarıĢları yapılabilmektedir. Fırat Nehri üzerinde Grand Prix Off Shore Boat YarıĢları, Fırat Nehri üzerinde bulunan Birecik Baraj gölünde Su altı dalıĢları, su kayağı, ve yatçılık yapılabilinir. Treakking : Hızır Yaylası (Amanos Dağları), Sof Dağı Yaylası (Sof Dağları), Rumkale civarı, Fırat Nehri kıyısı, Dülük Ormanları, Burç Ormanları ve Erikçe Ormanları içinde dağ ve doğa yürüyüĢü yapılabilinir. Olta Balıkçılığı: Gaziantep‘te bulunan ġahinbey Burç Göleti, Tahtaköprü Baraj gölü, Hancağız Baraj gölü, Alleben Göleti ve Fırat Nehri kıyısında sportif amaçlı olta balıkçılığı yapılabilinir. Gençlik Turizmi: Gaziantep‘te Gençlik Turizmi için büyük bir potansiyel mevcut olup, gençlerin oldukça yüksek olan Turizm istemini karĢılamak amacıyla çeĢitli olanaklar geliĢtirilmiĢtir. Ġlde Turizm ĠĢletme Belgeli Tesisler gençlere % 10 indirim uygulamaktadır. Gençler, okulların yarı yıl ve yaz tatiline girdiği dönemlerde Kredi ve Yurtlar Kurumu‘nun yurtlarından düĢük bir ücretle yararlanma imkânına sahiptirler. Ġl Turizm Müdürlüğümüzce her yıl 15–22 Nisan tarihlerinde Turizm Haftası Kutlamaları çerçevesinde gençlere ücretsiz çevre gezileri düzenlemektedir. Gaziantep Ģehir merkezinde bulunan 100. Yıl Atatürk Kültür Parkı içinde gençler için, bisiklet oyun sahaları, yürüyüĢ parkurları ve eğlence merkezleri bulunmaktadır. Ayrıca gençlerin doğayla baĢ baĢa yürüyüĢ yapabilecekleri Dülükbaba Ormanları bulunmaktadır. Yine ilde gençler için Internet cafe‘ler, cep sinemaları ve bowling merkezleri bulunmaktadır. KuĢ Gözlemi: Uluslar arası öneme sahip AĢağı Fırat Havzası TaĢkın Ovası KarkamıĢ Sulak Alanı, Ġslahiye Ġlçesi Tahtaköprü Yaban Hayatı GeliĢtirme Sahasında yapılabilir. 55 GAZANTEP ĠLĠ ve ĠLÇELERĠNĠN ÖNE ÇIKAN DOĞA TURĠZMĠ DEĞERLERĠ MATRĠSĠ Aktivite/değer ġ e h i t k a m i l Ġ l ç e s i Değerler toplamı 16 ġ a h i n b e y Ġ s l a h i y e N i z i p Ġ l ç e s i Ġ l ç e s i 2 O ğ u z e l i K a r k a m ı Ģ Y a v u z e l i l ç e s i Ġ l ç e s i A r a b a n Ġ l ç e s i , Ġ l ç e s i 5 Ġ l ç e s i 4 9 4 Rafting (R) Canyoning/kanyon yürüyüĢü (C) X X X Mağaracılık (M) X X X Dağ bisikletçiliği (DB) Denizel değerler (DS) Dağ-yayla gezisi imkanı ( DG) X Peyzaj güzelliği/fotosafari (PF) X Yaylada konaklama/kamping (YK) X X X X DüzenlenmiĢ doğa gezisi rotası(DGR) Tabiata uyumlu kırsal miras gezisi(KMG) Pansiyonculuk(P) Kır havasında Ģehir merkezleri(KHġM) Aktif yaylacılık(AY) X Kelebek gözlemciliği imkanı(KeG) KuĢ gözlemciliği imkanı(KuG) X X X X X Sportif olta balıkçılığı imkanı(SOB) X X X X Milli park vb sahalar(MP) X 56 N u r d a ğ ı Ġ l ç e s i 1 Milli park vb. nde kona25klama(MPK) KıĢ sporları potansiyeli(KSP) Aktif kıĢ sporları merkezi(KSM) Estetik Ģelale bulunan yerler(Eġ) Estetik göl/baraj olan yerler(EGB) X X Botanik gezilerine uygun saha(BOG) Tescilli avlak sahası (AvS) Yabana hayatı geliĢtirme sahası(YHGS) X Garantili yaban hayatı gözlemi(GYHG) X Ġzole ilginç ekosistemler(ĠE) Çim kayağı(ÇK) Sualtı YaĢamı Gözleme Ġmkanı (SAG) Bakir Küçük Koylar (BKK) Ormanaltı florası tanıma gezi imkanı(Mantar ve benzeri dahil) (FGĠ) Endemik Bitkilerin Gözlemi (EBG) X Köy Pazarları(Orman meyvelerinden reçel marmelat, kurutulmuĢ meyve satılması kaydıyla) (KP) Çayır Ģeklinde gruplanmıĢ dağ çiçekleri gezisi (görselliği yüksek olacak) (DÇG) Doğal taĢlardan tabiat tarihi gezisi(Gezi sırasında en az 10-15 değiĢik taĢ türü ve jeomorfolojik yapılar tanıtılmalıdır) (DTTTG) Bakir doğa parçaları keĢif gezisi(Bakir vadi ve bakir orman gibi gizli kalan değerleri keĢfetme gezileri) (BDPKG) Gastronomi gezisi (Gezi günü belirlenir. Gezi günü ziyaretçilerle yöresel yemekler yapılarak yedirilir) (GG) Dokusu bozulmamıĢ kırsal miras gezisi (köyler) (KMG) Yayla gezisi imkanı (Ya) X 57 X X Yaya gezi imkanı (Y) X Tarihi eserler, sit alanı (Ts) X X X ġelale görme imkanı (ġ) X Peyzaj değeri yüksek yerler,fotoğrafik yerler (P) Mağara gezisi (Mğ) X X X Motorlu gezi imkanı (M) Jeolojik ve jeomorfolojik değerler (Jm) Kanyon görme imkanı (Cn) X Botanik gezisi imkanı (Bt) Bakir orman gezisi (Bo) Atla geziye uygun (At) X 5- SEÇKĠN VE YÜKSEK DEĞER TAġIYAN (X) YILDIZ ALANLARIN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ VE POTANSĠYELĠNĠ GELĠġTĠRME ĠMKANLARININ ORTAYA KONULMASINA ĠLĠġKĠN ANALĠZLER 5.1.DÜLÜKBABA TABĠAT PARKI Koordinatları: 37S352433 D -4110440K Rakım: 800 Ġl merkezine 4 km. uzaklıkta bulunur, ulaĢımı gayet kolaydır. Karaçam ve sedir ağaçları ile kaplı olup, ilin kuzey ve kuzeybatısını çevreleyen 40 km2 lik alanı ile ülkemizin elle yapılmıĢ en büyük Doruk ormanlarından biridir. Alanda; 1-Doğa yürüyüĢü, 2-Kamp-Karavan 3-Bisiklet turları, 4-Piknik yapılabilir. Sahada, Gaziantep genelinde olduğu gibi neojen yapı görülmektedir. Xleojen, miyosen, yaĢlı kalker, marn ve kum taĢından oluĢmaktadır. Ġklim özelliklerine gelince, kıĢlar soğuk ve yağıĢlı, yazlar sıcak ve kurak geçmektedir. En yüksek sıcaklık 42.0Cº ve en düĢük sıcaklık -17.0Cº‘dir. Ġlin ortalama karla örtülü gün sayısı 10, ortalama donlu gün sayısı 2,8 ve ortalama kırağılı gün sayısı ise 30,9 dur. 58 Rüzgar ortalama olarak 2,2 m/sn. hızda, en hızlı kuzey-kuzeybatı ve güneybatı yönlerinden esmektedir. Dülükbaba ormanları ve çevresinde flora tespitine yönelik araĢtırmalar yapılmıĢ olup, alanda yaklaĢık 350 bitki türü belirlenmiĢtir. 59 Ayrıca sahada Dülük Antik Kenti bulunmaktadır. Koordinatları: 37S352433 D -4110440K Rakım: 800 Gaziantep kent merkezinin 10 km kuzeyinde bugünkü Dülük köyünde bulunmaktadır. Tarihi Ġpek Yolunun üzerinde bulunan Antik Kent' te M.Ö. 600.000 yılında ġarklı Mağarada insanların yaĢadığına dair bulgular elde edilmiĢtir. Bu mağaradaki taĢ aletlerden bölgenin silah endüstrisindeki durumu tespit edilmiĢtir. Tarihte Doliçhe olarak bilinen kent Hititlerin baĢ tanrısı TeĢup'un din merkezi olmuĢtur. Klasik dönemlerde de önemini koruyan Doliche ve BaĢ Tanrısı TeĢup; Roma dönemlerinde de önemini koruyarak Jupiter Doliçhenus diye anılmaya baĢlamıĢtır. Bu inanç Romalı askerler sayesinde avrupa içlerine, Ġngiltere' ye Kuzey Afrika' ya kadar yayılmıĢtır. Daha sonra idari ve dini özelliklerini Belkıs'a ve Ayıntap' a kaptırarak önemini yitirmiĢtir. Bugün köyün doğusunda kalan Keber tepesinde kazı çalıĢmaları yapılmakta olup, her gün yeni bulgular ortaya çıkarılmaktadır. Dülük Köyünün içinde ve çevresinde bulunan birçok kaya mezarları ise temizlenerek ziyarete açılmaktadır. 60 Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu Hâlihazırdaki sayısı ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: Yıllık 50.000.kiĢi Ziyaretçi(konaklamayanlar) : Yıllık 50.000 (Günübirlik)kiĢi Para harcama Ziyaretçi Profili Konaklama, yeme-içme, yanında yöresel el sanatı ve yöresel kurutulmuĢ veya konserve ürünler alınarak para ödeme Ģekilleriyle KiĢi baĢına ortalama en az 100,00 TL harcama yapılmaktadır Bireysel gezginler: % 10 EĢler: %.30............Aileler: % 60 Tur grupları (tanıdık ve benzer talepteki kiĢilerin bir araya gelmesi Ģeklinde): %Diğerleri: % - GeliĢlerininĠlk 5 Sebebi Alanda; 1-Rekreasyon-Doğa yürüyüĢü, 2-Kamp-Karavan 3-Bisiklet turları, 4-Piknik 5- KuĢ gözlemciliği imkanı yapılabilir Kıyaslanabileceği saha - UlaĢılabilirlik Analizi Sahanın Uluslararası havaalanına yakınlığı Alana UlaĢım Orta derecede yakın; 3 saat (2-4 saat arasında) Özel taĢıt (x) Toplu taĢıma (x) Diğerleri (x) (Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ, atlı vb.) Ziyaretçinin Genel ulaĢım kanaati: UlaĢımda herhangi bir sıkıntı bulunmamaktadır. UlaĢım için problemler: Altyapı Analizi TaĢımacılık ağı Yerel ağ(toprak, asfalt) Anayollara bağlantı Yerel genel taĢımacılık Programlar Ücretler Ring patikaları ĠĢaret levhaları Genel yer iĢaret levhaları Bilgi panoları Araçlar için park kapasitesi Bilgi alma ve tercüme kolaylıkları Restoran sayısı Yetersiz Ġyi x x x x Yeterli x x x x x x x x 61 Açıklama Yeme içme konaklama analizi Restoranların durumu Yemek Standartları Barınma imkanları Kategori Sayısı Açıklama Turistik Yerel 1 Yüksek standartlı yemek sunanlar : 1 Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: 1 Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori KuruluĢ Sayısı Yatak Sayısı (iyi-kötü-orta) Oteller - - - Hosteller - - - Yatak&kahvaltı oteli - - - Rota üstü kulübeler - - - iyi 6 - Kamp alanı - - - Diğerleri: Pansiyon - - - (Misafirhaneler) Bungalov tarzı Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri; Var-Yok Sunduğu değerlerden Alan turist ziyaret döngüsüne girecek Ģekilde turistlerin ilgisini çekecek diğer alanlara yakın mı? Alandaki yabanıl varlıklar Tek-eĢsiz olanlar var mı? Biraz farklı ama değerli olanlar Diğer ilgi çeken yerlere benzer olanlar Evet-Hayır Bayrak türler Diğer ilginç yaban hayatı (fauna) Neler? Var Doliçhe Antik kent Hangi Sahalar Sunduğu özellikleri 1. 1. 2. 2. Kelebekler var Apollo kelebeği Endemik bitkiler var Antep Kaya Kekiği 62 Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa) Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı Garanti edilen türler var mı? Genellikle rastlanma ihtimali ġans veya mevsime bağlı olanlar Alanda bulunan tesisler Sahadaki tesisler Rekreasyonel tesisler Spor tesisleri Diğerleri Memeliler KuĢlar - Güvercin-BaykuĢKarga Orta - - Yetersiz - Yeterli Açıklama Ġyi Durum Açıklaması TaĢıma Kapasitesi Analizi Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor 5- Hiç Sağlanamıyor Göstergeler Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para yatırımı yapabilir Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç,istek ve önerileri ele alınıyor Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor Ġyi bir iĢbirliği içindeler Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden sonra geliĢme gösterdi Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor Planlı turizm uygulaması yapılıyor Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar görmemiĢtir. Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor Turizm hayat kalitesini artırıyor 63 1 2 3 4 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 5 Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi Faaliyet Kamping&piknik AhĢap Hediyelik eĢyaların satılması, Dağcılık, dağ yürüyüĢü Su sporları Rafting Olta balıkçılığı Normal spor etkinlikleri Yeme içme Doğa yürüyüĢü Mağaracılık Kanyoning Yaban hayatı gözlemi Bilimsel geziler Genel etkiler Müspet /menfi Müspet Müspet Korunan alan üzerindeki etki DüĢük DüĢük x x Müspet DüĢük x Müspet DüĢük x x x x Müspet Müspet Müspet DüĢük DüĢük DüĢük DüĢük DüĢük x x x x x Müspet DüĢük x Kabul edilebilir Etki Kabul edilemez Kabul edilebilir ancak; Ġzlemeye esas olan Ekolojik Göstergeler aĢağıdaki Ģekilde incelenmelidir. 1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok, Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri; Ekolojik göstergeler Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar veriyor Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana gelmektedir Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır 64 1 2 3 4 x x x x x x x x 5 EkolojikTaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Fiziki/idari TaĢıma Kapasitesi Ġncelemesi ve Değerlendirmesi; (1-Akıcı,yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü) Fiziki/idari taĢıma kapasitesi Altyapı Park giriĢi Park yeri imkanları Bilgi imkanları Yiyecek içecek temini Ticaret Kolaylık tesisleri Patika ağı Yaban hayatı izleme noktaları Aktiviteler ÇalıĢanlar Yer Kapasite 1 Korunan alana giriĢ yolları Korunan alandaki yol ağı Korunan alan içindeki toplu taĢıma araçları Park etme akıĢ Yer sayısı Biletleme yönlendirme ĠĢaret levhaları Yetkililer Ziyaretçi merkezi Ofisler Basılı ve görsel materyal Tedarik Seçenekler Tuvaletler Atıkların toplanması Yeterlilik durumu Sayısı ve uygunluğu seçenekler Paket doğa turları Bisiklet kiralama Araç kiralama At-katır kiralama Yeterli sayıda Donanımlı 2 x x x 3 4 5 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 5.2.ERĠKÇE KENT ORMANI Koordinatlar : 37.118745 N 37.289196 D Rakım : 1118 Gaziantep BüyükĢehir Belediyesi tarafından BaĢpınar Bölge Trafik arkasında 2009 yılında 18 Bin metrekare alan üzerinde gerçekleĢtirilen Erikçe Park Orman sosyal donatı alanı, 2010 yılı Temmuz ayında baĢlayan çevre düzenlemesi, uygulamaları, yürüme yolları, seyir teras çalıĢmaları ile toplamda 300 Bin metrekareye çıkarılmıĢtır. Kızılçam Ağaçlandırma Sahasıdır. 100 mangal ve 170 pergola, engellilerin de kullanabilecekleri 8 tuvalet ile 20 ayrı noktada tezgâhlı lavabo, 2 büfe, 1 mescidin yer aldığı çalıĢma kapsamında ayrıca çevre düzenlemesi yapılmıĢ 140 Bin metrekarelik alan, yürüme yolu, araç parkı, seyir terasları da Erikçe Kent Ormanda vatandaĢların hizmetine sunulmuĢtur. Alanda , 1-Piknik –Kamp ve Karavan 2-Atlı ve yaya doğa yürüyüĢü , 3-Bisiklet turları yapılabilir. 65 66 Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu Hâlihazırdaki sayısı ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: Yıllık 20.000.kiĢi Ziyaretçi(konaklamayanlar) : Yıllık 20.000 kiĢi(Günübirlik) Para harcama Ziyaretçi Profili GeliĢlerininĠlk 5 Sebebi Kıyaslanabileceği saha Konaklama, yeme-içme, yanında yöresel el sanatı ve yöresel kurutulmuĢ veya konserve ürünler alınarak para ödeme Ģekilleriyle KiĢi baĢına ortalama en az 100,00 TL harcama yapılmaktadır Bireysel gezginler: %30 EĢler: %30 .Aileler: % 40 Tur grupları (tanıdık ve benzer talepteki kiĢilerin bir araya gelmesi Ģeklinde): % Diğerleri: % Alanda; 1-Piknik 2-Kamp 3-Karavan 4-Atlı ve Yaya Doğa YürüyüĢü 5-Bisiklet Turları yapılabilir - 67 UlaĢılabilirlik Analizi Sahanın Uluslararası havaalanına yakınlığı Alana UlaĢım Orta derecede yakın; 3 saat (2-4 saat arasında) Özel taĢıt (x) Toplu taĢıma (x) Diğerleri (x) (Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ, atlı vb.) Ziyaretçinin Genel ulaĢım kanaati: UlaĢımda herhangi bir sıkıntı bulunmamaktadır. UlaĢım için problemler: Altyapı Analizi TaĢımacılık ağı Yerel ağ(toprak, asfalt) Anayollara bağlantı Yerel genel taĢımacılık Programlar Ücretler Ring patikaları ĠĢaret levhaları Genel yer iĢaret levhaları Bilgi panoları Araçlar için park kapasitesi Bilgi alma ve tercüme kolaylıkları Restoran sayısı Yetersiz Ġyi x x x x Yeterli Açıklama x x x x x x x x Yeme içme konaklama analizi Restoranların durumu Yemek Standartları Barınma imkanları Kategori Sayısı Turistik Yerel Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori KuruluĢ Sayısı Açıklama Yatak Sayısı (iyi-kötü-orta) Oteller - - - Hosteller (Misafirhaneler) - - - Yatak&kahvaltı oteli - - - Rota üstü kulübeler - - - Bungalov tarzı - - - Kamp alanı - - - Diğerleri: Pansiyon - - - 68 Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri; Sunduğu değerlerden Alan turist ziyaret döngüsüne girecek Ģekilde turistlerin ilgisini çekecek diğer alanlara yakın mı? Alandaki yabanıl varlıklar Var-Yok Yok Tek-eĢsiz olanlar var mı? Biraz farklı ama değerli olanlar Diğer ilgi çeken yerlere benzer olanlar Evet-Hayır - Neler? - Hangi Sahalar - Bayrak türler Diğer ilginç yaban hayatı (fauna) 1. 1. Sunduğu özellikleri 2. 2. Kelebekler - - Endemik bitkiler, - - Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa) Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı Garanti edilen türler var mı? Genellikle rastlanma ihtimali ġans veya mevsime bağlı olanlar Alanda bulunan tesisler Sahadaki tesisler Rekreasyonel tesisler Spor tesisleri Diğerleri Memeliler KuĢlar - Güvercin-BaykuĢKarga Orta - - Yetersiz - Yeterli Açıklama Ġyi Durum Açıklaması TaĢıma Kapasitesi Analizi Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor 5- Hiç Sağlanamıyor Göstergeler Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para yatırımı yapabilir Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç,istek ve önerileri ele alınıyor Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi 69 1 2 3 4 x x x x x x 5 Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor Ġyi bir iĢbirliği içindeler Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden sonra geliĢme gösterdi Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor Planlı turizm uygulaması yapılıyor Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar görmemiĢtir. Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor Turizm hayat kalitesini artırıyor x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi Faaliyet Kamping&piknik AhĢap Hediyelik eĢyaların satılması, Dağcılık, dağ yürüyüĢü Su sporları Rafting Olta balıkçılığı Normal spor etkinlikleri Yeme içme Doğa yürüyüĢü Mağaracılık Kanyoning Yaban hayatı gözlemi Bilimsel geziler Genel etkiler Müspet /menfi Müspet Müspet Korunan alan üzerindeki etki DüĢük DüĢük x x Müspet DüĢük x Müspet DüĢük Müspet Müspet Müspet DüĢük DüĢük DüĢük Müspet DüĢük Kabul edilebilir 70 Kabul edilemez Etki Kabul edilebilir ancak; Ġzlemeye esas olan Ekolojik Göstergeler aĢağıdaki Ģekilde incelenmelidir. 1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok, Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri; Ekolojik göstergeler Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar veriyor Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana gelmektedir Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır 1 2 3 4 x x 5 x x x x x x EkolojikTaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Fiziki/idari TaĢıma KapasitesiĠncelemesi ve Değerlendirmesi; (1-Akıcı,yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü) Fiziki/idari taĢıma kapasitesi Altyapı Park giriĢi Park yeri imkanları Bilgi imkanları Yiyecek içecek temini Ticaret Kolaylık tesisleri Patika ağı Yaban hayatı izleme noktaları Aktiviteler ÇalıĢanlar Yer Kapasite 1 Korunan alana giriĢ yolları Korunan alandaki yol ağı Korunan alan içindeki toplu taĢıma araçları Park etme akıĢ Yer sayısı Biletleme yönlendirme ĠĢaret levhaları Yetkililer Ziyaretçi merkezi Ofisler Basılı ve görsel materyal Tedarik Seçenekler Tuvaletler Atıkların toplanması Yeterlilik durumu Sayısı ve uygunluğu seçenekler Paket doğa turları Bisiklet kiralama Araç kiralama At-katır kiralama Yeterli sayıda Donanımlı 71 x x x x x 2 3 x x x x x x x x x x x x x 4 5 5.3.SEHĠTKAMĠL - YAMAÇOBA KÖYÜ - DENĠZĠN KUZUSU MAĞARASI Koordinatları: Enlem: 37.07.53.69 K, Boylam: 37.03.31.43 D Rakım: 1300 m Gaziantep merkeze çok uzaklıkta olmayan, yaklaĢık 30 km uzaklıkta olan bir mağaradır. 2 yıl önce ASPEG Mağaracılık kulübü tarafından haritalandırılmıĢ ve ilk keĢfi yapılmıĢtır. Mağara aktif bir düden olup, düden yaylası denilen yaylanın suyunu çekmektedir. Pembe kireçtaĢları içinde oluĢan mağaranın giriĢi yaklaĢık 5-6 m'lik dik bir iniĢle baĢlar. 100 m'lik bir galeriden sonra yine 5 m'lik ufak bir iniĢle devam eden mağara yine 8m'lik bir iniĢle çok büyük bir salonun neredeyse tavanından açılır. Büyük salonda çok fazla miktarda çamur birikmesi vardır. YaklaĢık 20-30 derece eğimle aĢağıya doğru inen salon, tavanla neredeyse birleĢerek çok dar bir hal alır. (Alıntı Aspeg) Alanda; 1-Kaya TırmanıĢ.) TırmanıĢı (Spor 2-Kamçılık, Foto Safari 3-Geleneksel kaya tırmanıĢı, 4-Kanyoning, 5-Macera yarıĢları, 6-Doğa yürüyüĢü, 7-Dağcılık eğitimleri, 8-Mağara gezileri 9-Doğa yürüyüĢü yapılabilir. 10-Mağaracılık, 11-Macera turları ( eğitmen ve rehber eĢliğinde), 12-Mağara çevresinde doğa yürüyüĢü ve kampçılık yapılabilir. Alanı zayıf yönleri; Asfalttan sonraki stabilize yol bozuk olduğu için binek araçlar ile gitmek sıkıntılı olabiliyor, içme suyu yok ve teknik malzeme desteği gerekiyor. 72 Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu Hâlihazırdaki sayısı ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: …….kiĢi Ziyaretçi(konaklamayanlar) : ………….kiĢi(Veri Yok) Para harcama Ziyaretçi Profili Konaklama, yeme-içme, yanında yöresel el sanatı ve yöresel kurutulmuĢ veya konserve ürünler alınarak para ödeme Ģekilleriyle KiĢi baĢına ortalama en az (Veri Yok)…………… TL harcama yapılmaktadır Bireysel gezginler: % …. EĢler: %.............Aileler: %............. Tur grupları (tanıdık ve benzer talepteki kiĢilerin bir araya gelmesi Ģeklinde): %.......... Diğerleri: %............ (Veri Yok) GeliĢlerininĠlk 5 Sebebi Alanda; 1-Kaya TırmanıĢı (Spor TırmanıĢ.) 2-Kamçılık, Foto Safari 3-Geleneksel kaya tırmanıĢı, 4-Kanyoning, 5-Macera yarıĢları, 6-Doğa yürüyüĢü, 7-Dağcılık eğitimleri, 8-Mağara gezileri 9-Doğa yürüyüĢü yapılabilir. 10-Mağaracılık, 11-Macera turları ( eğitmen ve rehber eĢliğinde), 12-Mağara çevresinde doğa yürüyüĢü ve kampçılık yapılabilir Kıyaslanabileceği saha UlaĢılabilirlik Analizi Sahanın Uluslararası havaalanına yakınlığı Alana UlaĢım - Orta derecede yakın; 3 saat (2-4 saat arasında) Özel taĢıt (x ) Toplu taĢıma ( ) Diğerleri (x ) (Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ, atlı vb.) Ziyaretçinin Genel ulaĢım kanaati: Asfalttan sonraki berkitme yol bozuk olduğu için binek araçlar ile gitmek sıkıntılı olabiliyor. UlaĢım için problemler: Altyapı Analizi TaĢımacılık ağı Yerel ağ(toprak, asfalt) Anayollara bağlantı Yerel genel taĢımacılık Programlar Ücretler Ring patikaları Yetersiz Ġyi Yeterli x x x x x x 73 Açıklama ĠĢaret levhaları Genel yer iĢaret levhaları Bilgi panoları Araçlar için park kapasitesi Bilgi alma ve tercüme kolaylıkları Restoran sayısı x x x x x x Yeme içme konaklama analizi Restoranların durumu Yemek Standartları Barınma imkanları Kategori Sayısı Turistik Yerel Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori KuruluĢ Sayısı Açıklama Yatak Sayısı (iyi-kötü-orta) Oteller - - - Hosteller (Misafirhaneler) - - - Yatak&kahvaltı oteli - - - Rota üstü kulübeler - - - Bungalov tarzı - - - Kamp alanı - - - Diğerleri: Pansiyon - - - Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri; Sunduğu değerlerden Alan turist ziyaret döngüsüne girecek Ģekilde turistlerin ilgisini çekecek diğer alanlara yakın mı? Alandaki yabanıl varlıklar Var-Yok - Tek-eĢsiz olanlar var mı? Biraz farklı ama değerli olanlar Diğer ilgi çeken yerlere benzer olanlar Evet-Hayır Neler? - - - - - Hangi Sahalar Bayrak türler Diğer ilginç yaban hayatı (fauna) 1. 1. Kelebekler Apollo kelebeği Sunduğu özellikleri 2. 2. Endemik bitkiler, - 74 Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa) Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı Garanti edilen türler var mı? Genellikle rastlanma ihtimali ġans veya mevsime bağlı olanlar Alanda bulunan tesisler Sahadaki tesisler Rekreasyonel tesisler Memeliler KuĢlar Yarasa Güvercin Orta orta - - Yetersiz - Spor tesisleri - Diğerleri - Yeterli Açıklama - Ġyi Durum Açıklaması TaĢıma Kapasitesi Analizi Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor 5- Hiç Sağlanamıyor Göstergeler Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para yatırımı yapabilir Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç,istek ve önerileri ele alınıyor Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor Ġyi bir iĢbirliği içindeler Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden sonra geliĢme gösterdi Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor Planlı turizm uygulaması yapılıyor Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar görmemiĢtir. Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor Turizm hayat kalitesini artırıyor 75 1 2 3 4 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 5 Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi Faaliyet Kamping&piknik AhĢap Hediyelik eĢyaların satılması, Dağcılık, dağ yürüyüĢü Su sporları Rafting Olta balıkçılığı Normal spor etkinlikleri Yeme içme Doğa yürüyüĢü Mağaracılık Kanyoning Yaban hayatı gözlemi Bilimsel geziler Genel etkiler Müspet /menfi Müspet Müspet Korunan alan üzerindeki etki Kabul edilebilir DüĢük DüĢük x x Müspet DüĢük x Etki Kabul edilebilir ancak; Kabul edilemez Müspet Menfi Müspet Müspet Müspet Müspet DüĢük x DüĢük DüĢük DüĢük DüĢük x x x x x DüĢük x Ġzlemeye esas olan Ekolojik Göstergeler aĢağıdaki Ģekilde incelenmelidir. 1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok, Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri; Ekolojik göstergeler Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar veriyor Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana gelmektedir Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır 76 1 2 3 x x x x x x x x 4 5 EkolojikTaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Fiziki/idari TaĢıma KapasitesiĠncelemesi ve Değerlendirmesi; (1-Akıcı,yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü) Fiziki/idari taĢıma kapasitesi Altyapı Park giriĢi Park yeri imkanları Bilgi imkanları Yiyecek içecek temini Ticaret Kolaylık tesisleri Patika ağı Yaban hayatı izleme noktaları Aktiviteler ÇalıĢanlar Yer Kapasite 1 Korunan alana giriĢ yolları Korunan alandaki yol ağı Korunan alan içindeki toplu taĢıma araçları Park etme akıĢ Yer sayısı Biletleme yönlendirme ĠĢaret levhaları Yetkililer Ziyaretçi merkezi Ofisler Basılı ve görsel materyal Tedarik Seçenekler Tuvaletler Atıkların toplanması Yeterlilik durumu Sayısı ve uygunluğu seçenekler Paket doğa turları Bisiklet kiralama Araç kiralama At-katır kiralama Yeterli sayıda Donanımlı 2 3 x x x 4 5 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 5.4.SOFDAĞI Koordinatları: 37 S 336010 D 4111610K Rakım:1250 Güneydoğu Torosların uzantısı olan Sof Dağlarının üzerinde bulunan Sof dağı Yaylası Gaziantep' e 32 km. uzaklıktadır. Yaylada hava çok temiz olup, Sof Dağından Ģehre uzaktan ve tepeden bakmanın zevki bambaĢkadır. Yolu asfalt olup özel araçlarla ulaĢmak mümkündür. Hemen hemen her yere araçla gidilebilmektedir. Çok uzun bir parkur değildir ve her yaĢa hitap edebilen rotaları bulunmaktadır. Radar istasyonu olduğu için bazı yerleri için özel izine ihtiyaç duyulmaktadır. Alanda; 1-Yayla Turizmi 2-Kamp-Karavan 3-Avcılık 77 4-Macera yarıĢları 5-Atlı ve yaya doğa yürüyüĢü, Foto ve Oto Safari 6-Macera turları ( eğitmen ve rehber eĢliğinde), Sofdağı çevresinde böcekler dahil 20 çeĢit hayvanın yaĢadığı, 96‘sı tıbbi, 11‘i baharatlı, 10‘u çalı ve çit, 26‘sı soğanlı, 12‘si ağaç, 19 meĢe olmak üzere toplam 267 tür bitkinin olduğu tespit edilmiĢtir. Yine çevresinde 20 ye yakın buz gibi tatlı su kaynağı bulunmaktadır. Gerdek Pınarı, Cennet Pınarı, Börek Pınarı…v.b. Gaziantep Ġlinde yaĢanan yazın o sıcak ve kurak havasından kaçmak için çok güzel bir tercihdir. Genelde ilkbahar ve kıĢ aylarında yağmur Ģeklinde yağıĢ düĢerken bu bölge yazın da yağıĢ alır. Alanda yapılan anketler sonucunda yöre halkının en önemli geçim kaynağının tarım ( Elma, kiraz ) özellikle hayvancılık olduğu tespit edilmiĢtir. 78 Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu Hâlihazırdaki ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: …….kiĢi sayısı Ziyaretçi(konaklamayanlar) : ………….kiĢi (Veri Yok) Para harcama Konaklama, yeme-içme, yanında yöresel el sanatı ve yöresel kurutulmuĢ veya konserve ürünler alınarak para ödeme Ģekilleriyle KiĢi baĢına ortalama en az (Veri Yok )…………… TL harcama yapılmaktadır Ziyaretçi Profili Bireysel gezginler: % …. EĢler: %.............Aileler: %............. Tur grupları (tanıdık ve benzer talepteki kiĢilerin bir araya gelmesi Ģeklinde): %.......... Diğerleri: %............ (Veri Yok) GeliĢlerininĠlk 5 Sebebi Alanda; 1-Yayla Turizmi 2-Kamp-Karavan 3-Avcılık 4-Macera yarıĢları 5-Atlı ve yaya doğa yürüyüĢü, Foto ve Oto Safari 6-Macera turları ( eğitmen ve rehber eĢliğinde), Kıyaslanabileceği saha UlaĢılabilirlik Analizi Sahanın Uluslararası havaalanına yakınlığı Alana UlaĢım Yapılabilir. - Orta derecede yakın; 3 saat (2-4 saat arasında) Özel taĢıt ( x) Toplu taĢıma ( ) Diğerleri (x) (Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ, atlı vb.) Ziyaretçinin Genel ulaĢım kanaati: Asfalttan sonraki berkitme yol bozuk olduğu için binek araçlar ile gitmek sıkıntılı olabiliyor. UlaĢım için problemler: Altyapı Analizi TaĢımacılık ağı Yerel ağ(toprak, asfalt) Anayollara bağlantı Yerel genel taĢımacılık Programlar Ücretler Ring patikaları ĠĢaret levhaları Genel yer iĢaret levhaları Bilgi panoları Araçlar için park kapasitesi Bilgi alma ve tercüme kolaylıkları Restoran sayısı Yetersiz x x x x x x x x Yeterli Ġyi x x x x 79 Açıklama Yeme içme konaklama analizi Yemek Standartları Barınma imkanları Sayısı Kategori Restoranların durumu Açıklama Turistik Yerel Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori KuruluĢ Sayısı Yatak Sayısı (iyi-kötü-orta) Oteller - - - Hosteller (Misafirhaneler) - - - Yatak&kahvaltı oteli - - - Rota üstü kulübeler - - - Bungalov tarzı - - - Kamp alanı - - - Diğerleri: Pansiyon - - - Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri; Sunduğu değerlerden Alan turist ziyaret döngüsüne girecek Ģekilde turistlerin ilgisini çekecek diğer alanlara yakın mı? Alandaki yabanıl varlıklar Var-Yok - Tek-eĢsiz olanlar var mı? Biraz farklı ama değerli olanlar Diğer ilgi çeken yerlere benzer olanlar Evet-Hayır Neler? - - - - - Hangi Sahalar Sunduğu özellikleri Bayrak türler Diğer ilginç yaban hayatı (fauna) 1. 1. Kelebekler Apollo kelebeği - - - 2. 2. Endemik bitkiler, 80 Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa) Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı Garanti edilen türler var mı? Genellikle rastlanma ihtimali ġans veya mevsime bağlı olanlar Alanda bulunan tesisler Sahadaki tesisler Rekreasyonel tesisler Spor tesisleri Diğerleri Memeliler KuĢlar TavĢan ġahin-Kartal- orta orta - - Yetersiz x x x Açıklama - Ġyi Yeterli Durum Açıklaması TaĢıma Kapasitesi Analizi Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor 5- Hiç Sağlanamıyor Göstergeler Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para yatırımı yapabilir Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç,istek ve önerileri ele alınıyor Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor Ġyi bir iĢbirliği içindeler Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden sonra geliĢme gösterdi Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor Planlı turizm uygulaması yapılıyor Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar görmemiĢtir. Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor Turizm hayat kalitesini artırıyor 81 1 2 3 4 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 5 Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi Faaliyet Genel etkiler Müspet /menfi DüĢük Kamping&piknik AhĢap Hediyelik eĢyaların satılması, Dağcılık, dağ yürüyüĢü Su sporları Rafting Olta balıkçılığı Normal spor etkinlikleri Yeme içme Doğa yürüyüĢü Mağaracılık Kanyoning Yaban hayatı gözlemi Bilimsel geziler Korunan alan üzerindeki etki Müspet - x DüĢük Müspet - Etki Kabul edilebilir ancak; Kabul Kabul edilebilir edilemez x - Menfi Müspet DüĢük müspet DüĢük Müspet DüĢük x x Müspet x DüĢük x Ġzlemeye esas olan Ekolojik Göstergeler aĢağıdaki Ģekilde incelenmelidir. 1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok, Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri; Ekolojik göstergeler Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar veriyor Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana gelmektedir Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır 82 1 2 3 x x x x x x x x 4 5 EkolojikTaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Fiziki/idari TaĢıma KapasitesiĠncelemesi ve Değerlendirmesi; (1-Akıcı,yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü) Fiziki/idari taĢıma kapasitesi Yer Kapasite 1 2 3 4 5 Korunan alana giriĢ yolları Korunan alandaki yol ağı Korunan alan içindeki toplu taĢıma araçları Park giriĢi Park etme akıĢ Park yeri imkanları Yer sayısı Biletleme yönlendirme Bilgi imkanları ĠĢaret levhaları Yetkililer Ziyaretçi merkezi Ofisler Basılı ve görsel materyal Yiyecek içecek temini Tedarik Ticaret Seçenekler Kolaylık tesisleri Tuvaletler Atıkların toplanması Patika ağı Yeterlilik durumu Yaban hayatı izleme Sayısı ve uygunluğu noktaları Aktiviteler seçenekler Paket doğa turları Bisiklet kiralama Araç kiralama At-katır kiralama ÇalıĢanlar Yeterli sayıda Donanımlı Altyapı 5.5.SARIKAYA Koordinatları: 37S328745D – 4110336K Rakım: 1110 Gaziantep ġahinbey‘ in batısında ve ġahinbey merkeze 29 km uzaklıkta olup ulaĢımı kolaydır. Hemen hemen her yöne araçla gidilebilmektedir. Çok uzun bir parkur değildir. 1-Kaya TırmanıĢı (Spor TırmanıĢ.) 2-Kamçılık, Avcılık 3-Geleneksel kaya tırmanıĢı, 4-Kanyoning, 83 5-Macera yarıĢları, 6-Atlı ve yaya doğa yürüyüĢü, 7-Dağcılık eğitimleri yapılabilri. Alan; yazları sıcak ve kurak, kıĢları soğuk ve yağıĢlı geçer. Ortalama yağıĢ miktarı 500-600 mm civarıdır. Genellikle yağıĢlar ilkbahar ve kıĢ aylarında ve yağmur Ģeklinde görülür. Alanda yapılan anketler sonucunda yöre halkının en önemli geçim kaynağının tarım ve hayvancılık olduğu, eko turizmin geliĢmesi konusuna sıcak baktıkları tespit edilmiĢtir. Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu Hâlihazırdaki ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: …….kiĢi sayısı Ziyaretçi(konaklamayanlar) : ………….kiĢi (Veri Yok) Para harcama Ziyaretçi Profili Konaklama, yeme-içme, yanında yöresel el sanatı ve yöresel kurutulmuĢ veya konserve ürünler alınarak para ödeme Ģekilleriyle KiĢi baĢına ortalama en az …………… TL harcama yapılmaktadır(Veri Yok) Bireysel gezginler: % …. EĢler: %.............Aileler: %............. Tur grupları (tanıdık ve benzer talepteki kiĢilerin bir araya gelmesi Ģeklinde): 84 %.......... Diğerleri: %............(Veri Yok) GeliĢlerininĠlk 5 Sebebi Kıyaslanabileceği saha UlaĢılabilirlik Analizi Sahanın Uluslararası havaalanına yakınlığı Alana UlaĢım Alanda; 1-Kaya TırmanıĢı (Spor TırmanıĢ.) 2-Kamçılık, Avcılık 3-Geleneksel kaya tırmanıĢı, 4-Kanyoning, 5-Macera yarıĢları, 6-Atlı ve yaya doğa yürüyüĢü, 7-Dağcılık eğitimleri yapılabilir. - Orta derecede yakın; 3 saat (2-4 saat arasında) Özel taĢıt (x) Toplu taĢıma ( ) Diğerleri (x ) (Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ, atlı vb.) UlaĢım için problemler: Altyapı Analizi TaĢımacılık ağı Yerel ağ(toprak, asfalt) Anayollara bağlantı Yerel genel taĢımacılık Programlar Ücretler Ring patikaları ĠĢaret levhaları Genel yer iĢaret levhaları Bilgi panoları Araçlar için park ikapasitesi Bilgi alma ve tercüme kolaylıkları Restoran sayısı Yetersiz x x x x x x x x x x x - Ziyaretçinin Genel ulaĢım kanaati: Asfalttan sonraki berkitme yol bozuk olduğu için binek araçlar ile gitmek sıkıntılı olabiliyor. Ġyi Yeterli Açıklama Yeme içme konaklama analizi Restoranların durumu Yemek Standartları Barınma imkanları Sayısı Kategori Turistik Yerel Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori KuruluĢ Sayısı Açıklama Yatak Sayısı (iyi-kötü-orta) Oteller - 85 - Hosteller (Misafirhaneler) - - - Yatak&kahvaltı oteli - - - Rota üstü kulübeler - - - Bungalov tarzı - - - Kamp alanı - - - Diğerleri: Pansiyon - - - Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri; Sunduğu değerlerden Alan turist ziyaret döngüsüne girecek Ģekilde turistlerin ilgisini çekecek diğer alanlara yakın mı? Alandaki yabanıl varlıklar Var-Yok - Tek-eĢsiz olanlar var mı? Biraz farklı ama değerli olanlar Diğer ilgi çeken yerlere benzer olanlar Evet-Hayır Bayrak türler Diğer ilginç yaban hayatı (fauna) Neler? - - - - - Hangi Sahalar 1. 1. Sunduğu özellikleri 2. 2. Kelebekler - - Endemik bitkiler, - - Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa) Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı Garanti edilen türler var mı? Genellikle rastlanma ihtimali ġans veya mevsime bağlı olanlar Alanda bulunan tesisler Sahadaki tesisler Rekreasyonel tesisler Memeliler KuĢlar TavĢan orta Güvercin-Keklikġahin-Kartal Orta - - Yetersiz - Spor tesisleri - Diğerleri - Yeterli 86 Ġyi Açıklama Durum Açıklaması TaĢıma Kapasitesi Analizi Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor 5- Hiç Sağlanamıyor Göstergeler Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para yatırımı yapabilir Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç,istek ve önerileri ele alınıyor Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor Ġyi bir iĢbirliği içindeler Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden sonra geliĢme gösterdi Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor Planlı turizm uygulaması yapılıyor Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar görmemiĢtir. Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor Turizm hayat kalitesini artırıyor 1 2 3 4 5 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi Faaliyet Kamping&piknik AhĢap Hediyelik eĢyaların satılması, Dağcılık, dağ yürüyüĢü Su sporları Rafting Olta balıkçılığı Genel etkiler Müspet /menfi Müspet Müspet Korunan alan üzerindeki etki DüĢük Kabul edilebilir x DüĢük x 87 Kabul edilemez Etki Kabul edilebilir ancak; Normal spor etkinlikleri Yeme içme Doğa yürüyüĢü Mağaracılık Kanyoning Yaban hayatı gözlemi Bilimsel geziler Müspet Müspet Müspet DüĢük x DüĢük x DüĢük x - Ġzlemeye esas olan Ekolojik Göstergeler aĢağıdaki Ģekilde incelenmelidir. 1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok, Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri; Ekolojik göstergeler Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar veriyor Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana gelmektedir Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır 1 2 3 x x 4 5 x x x x x x EkolojikTaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Fiziki/idari TaĢıma KapasitesiĠncelemesi ve Değerlendirmesi; (1-Akıcı,yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü) Fiziki/idari taĢıma kapasitesi Altyapı Park giriĢi Park yeri imkanları Bilgi imkanları Yiyecek içecek temini Ticaret Kolaylık tesisleri Patika ağı Yer Kapasite 1 Korunan alana giriĢ yolları Korunan alandaki yol ağı Korunan alan içindeki toplu taĢıma araçları Park etme akıĢ Yer sayısı Biletleme yönlendirme ĠĢaret levhaları Yetkililer Ziyaretçi merkezi Ofisler Basılı ve görsel materyal Tedarik Seçenekler Tuvaletler Atıkların toplanması Yeterlilik durumu 88 2 3 4 5 Yaban hayatı izleme noktaları Aktiviteler ÇalıĢanlar Sayısı ve uygunluğu seçenekler Paket doğa turları Bisiklet kiralama Araç kiralama At-katır kiralama Yeterli sayıda Donanımlı 5.6.ALLEBEN GÖLETĠ Koordinatları: 37 S 346784 D 4104577 K Rakım: 939 m Gaziantep Ġli, ġahinbey Ġlçesinde bulunur. UlaĢımı kolaydır. Alanda; 1-Doğa yürüyüĢü, Bisiklet turları 2-Olta balıkçılığı, Avcılık 3-Su sporu, Ornitoloji 4-Piknik yapılabilir. 89 - Alan; yazları sıcak ve kurak, kıĢları soğuk ve yağıĢlı geçer. Ortalama yağıĢ miktarı 500-600 mm civarıdır. Genellikle yağıĢlar ilkbahar ve kıĢ aylarında ve yağmur Ģeklinde görülür. Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu Hâlihazırdaki sayısı ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: …….kiĢi Ziyaretçi(konaklamayanlar) : ………….kiĢi (Veri Yok) Para harcama Ziyaretçi Profili GeliĢlerininĠlk 5 Sebebi Kıyaslanabileceği saha Konaklama, yeme-içme, yanında yöresel el sanatı ve yöresel kurutulmuĢ veya konserve ürünler alınarak para ödeme Ģekilleriyle KiĢi baĢına ortalama en az …………… TL harcama yapılmaktadır(Veri Yok) Bireysel gezginler: % …. EĢler: %.............Aileler: %............. Tur grupları (tanıdık ve benzer talepteki kiĢilerin bir araya gelmesi Ģeklinde): %.......... Diğerleri: %............(Veri Yok) Alanda; 1-Doğa yürüyüĢü, Bisiklet turları 2-Olta balıkçılığı, Avcılık 3-Su sporu, Ornitoloji 4-Piknik 5-KuĢ gözlemciliği yapılabilir. - 90 UlaĢılabilirlik Analizi Sahanın Uluslararası havaalanına yakınlığı Alana UlaĢım Orta derecede yakın; 3 saat (2-4 saat arasında) Özel taĢıt (x) Toplu taĢıma (x) Diğerleri (x) (Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ, atlı vb.) Ziyaretçinin Genel ulaĢım kanaati: UlaĢımda herhangi bir sıkıntı bulunmamaktadır. UlaĢım için problemler: Altyapı Analizi TaĢımacılık ağı Yerel ağ(toprak, asfalt) Anayollara bağlantı Yerel genel taĢımacılık Programlar Ücretler Ring patikaları ĠĢaret levhaları Genel yer iĢaret levhaları Bilgi panoları Araçlar için park kapasitesi Bilgi alma ve tercüme kolaylıkları Restoran sayısı Yetersiz Ġyi x x x x Yeterli Açıklama x x x x x x x - Yeme içme konaklama analizi Restoranların durumu Yemek Standartları Barınma imkanları Kategori Sayısı Turistik Yerel Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori KuruluĢ Sayısı Açıklama Yatak Sayısı (iyi-kötü-orta) Oteller - - - Hosteller (Misafirhaneler) - - - Yatak&kahvaltı oteli - - - Rota üstü kulübeler - - - Bungalov tarzı - - - Kamp alanı - - - Diğerleri: Pansiyon - - - 91 Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri; Sunduğu değerlerden Alan turist ziyaret döngüsüne girecek Ģekilde turistlerin ilgisini çekecek diğer alanlara yakın mı? Alandaki yabanıl varlıklar Var-Yok - Tek-eĢsiz olanlar var mı? Biraz farklı ama değerli olanlar Diğer ilgi çeken yerlere benzer olanlar Evet-Hayır Neler? - Hangi Sahalar Sunduğu özellikleri Bayrak türler Diğer ilginç yaban hayatı (fauna) 1. 1. 2. 2. Kelebekler - - Endemik bitkiler, - - Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa) Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı Garanti edilen türler var mı? Genellikle rastlanma ihtimali ġans veya mevsime bağlı olanlar Alanda bulunan tesisler Sahadaki tesisler Rekreasyonel tesisler Spor tesisleri Diğerleri Memeliler KuĢlar - ġahin-Kartal-Karga - Orta - - - - Yetersiz x x - Yeterli Açıklama Ġyi Durum Açıklaması TaĢıma Kapasitesi Analizi Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor 5- Hiç Sağlanamıyor Göstergeler Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para yatırımı yapabilir Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç,istek ve önerileri ele alınıyor Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor 92 1 2 3 4 x x x x x 5 Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor Ġyi bir iĢbirliği içindeler Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden sonra geliĢme gösterdi Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor Planlı turizm uygulaması yapılıyor Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar görmemiĢtir. Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor Turizm hayat kalitesini artırıyor x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi Faaliyet Kamping&piknik AhĢap Hediyelik eĢyaların satılması, Dağcılık, dağ yürüyüĢü Su sporları Rafting Olta balıkçılığı Normal spor etkinlikleri Yeme içme Doğa yürüyüĢü Mağaracılık Kanyoning Yaban hayatı gözlemi Bilimsel geziler Genel etkiler Müspet /menfi Müspet - Korunan alan üzerindeki etki DüĢük - Kabul edilebilir x - Müspet Müspet Müspet - DüĢük DüĢük DüĢük - Müspet Müspet DüĢük x DüĢük x - x x x - 93 Kabul edilemez Etki Kabul edilebilir ancak; Ġzlemeye esas olan Ekolojik Göstergeler aĢağıdaki Ģekilde incelenmelidir. 1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok, Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri; Ekolojik göstergeler Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar veriyor Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana gelmektedir Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır 1 2 3 x x 4 5 x x x x x x EkolojikTaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Fiziki/idari TaĢıma KapasitesiĠncelemesi ve Değerlendirmesi; (1-Akıcı,yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü) Fiziki/idari taĢıma kapasitesi Altyapı Park giriĢi Park yeri imkanları Bilgi imkanları Yiyecek içecek temini Ticaret Kolaylık tesisleri Patika ağı Yaban hayatı izleme noktaları Aktiviteler ÇalıĢanlar Yer Kapasite 1 Korunan alana giriĢ yolları Korunan alandaki yol ağı Korunan alan içindeki toplu taĢıma araçları Park etme akıĢ Yer sayısı Biletleme yönlendirme ĠĢaret levhaları Yetkililer Ziyaretçi merkezi Ofisler Basılı ve görsel materyal Tedarik Seçenekler Tuvaletler Atıkların toplanması Yeterlilik durumu Sayısı ve uygunluğu seçenekler Paket doğa turları Bisiklet kiralama Araç kiralama At-katır kiralama Yeterli sayıda Donanımlı 94 2 x x 3 x x x x x x x x x x x x 4 5 5.7.RUMKALE Koordinatları: 37 S 369698 D 4126135 K Rakım: 385 Gaziantep‘in Yavuzeli Ġlçesinde, Fırat Nehri ve Merzimen çayının kesiĢtiği noktada bulunmaktadır.. UlaĢımı kolaydır. Rumkale‘nin kuruluĢu ilk çağlara dayanmaktadır. Stratejik konumundan dolayı Asur çağından beri buraya yerleĢildiği, hatta burasının Asur Kralı III. Salmanassar tarafından M.Ö. 855'te zapt edildiği bildirilen "ġitamrat" olduğu kabul edilmektedir. Fakat esaslı olarak M.Ö. 9. yüzyıl sonlarında Geç Hitit döneminde tahkim edildiği zannedilmektedir. Rumkale, M.Ö 9 yy. ortalarından itibaren Asur, Med, Pers, Roma ve Arap medeniyetlerinin yönetiminde kalmıĢtır. Günümüzde ayakta kalan mimari kalıntılar, Geç Roma ve Ortaçağ karakteri taĢımaktadır. Alanda; 1234- Dağ ve doğa yürüyüĢü, Foto Safari Oto Safari Fırat Nehri üzerinde olta balıkçılığı, kano yarıĢları, su sporları vs. yapılabilir. Gaziantep ili, Yavuzeli ilçesinde Yazlar sıcak ve kurak, kıĢlar soğuk ve yağıĢlı geçer. Ancak Akdeniz ikliminin etkisiyle kıĢlar karasal ilkindeki gibi çok soğuk geçmez. Hakim rüzgar yönü kuzeydir. Özellikle poyraz adı verilen rüzgar kıĢ aylarında eserek sıcaklığı düĢürür. Yıllık ortalama yağıĢ miktarı 500-600 mm arasında değiĢir. KıĢ aylarında gökyüzünün açık olduğu zamanlarda don olayı görülür. 95 Bölgede yapılan anketler sonucunda yöre halkının en önemli geçim kaynaklarının tarım ve hayvancılık olduğu tespit edilmiĢtir. Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu Hâlihazırdaki sayısı ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: …….kiĢi Ziyaretçi(konaklamayanlar) : ………….kiĢi Özellikle Ġlkbahar-Yaz aylarında çok yüksek ziyaretçi almakta Para harcama Ziyaretçi Profili Konaklama, yeme-içme, yanında yöresel el sanatı ve yöresel kurutulmuĢ veya konserve ürünler alınarak para ödeme Ģekilleriyle KiĢi baĢına ortalama en az 50,00TL harcama yapılmaktadır Bireysel gezginler: % …. EĢler: %.............Aileler: %............. Tur grupları (tanıdık ve benzer talepteki kiĢilerin bir araya gelmesi Ģeklinde): %.......... Diğerleri: %............ Genelde Aile gelmekte GeliĢlerininĠlk 5 Sebebi Alanda; 1- Dağ ve doğa yürüyüĢü, 2- Foto Safari 3- Oto Safari 4- Fırat Nehri üzerinde olta balıkçılığı, 5- Kano yarıĢları, su sporları vs. yapılabilir. Kıyaslanabileceği saha - 96 UlaĢılabilirlik Analizi Sahanın Uluslararası havaalanına yakınlığı Alana UlaĢım Orta derecede yakın; 3 saat (2-4 saat arasında) Özel taĢıt (x) Toplu taĢıma (x ) Diğerleri (x ) (Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ, atlı vb.) Ziyaretçinin Genel ulaĢım kanaati: UlaĢımda herhangi bir sıkıntı bulunmamaktadır. UlaĢım için problemler: Altyapı Analizi TaĢımacılık ağı Yerel ağ(toprak, asfalt) Anayollara bağlantı Yerel genel taĢımacılık Yetersiz Ġyi x x x x Yeterli Programlar Ücretler Ring patikaları ĠĢaret levhaları Genel yer iĢaret levhaları Bilgi panoları Araçlar için park kapasitesi Bilgi alma ve tercüme kolaylıkları Restoran sayısı Açıklama x x x x x x x x Yeme içme konaklama analizi Restoranların durumu Yemek Standartları Barınma imkanları Kategori Sayısı Turistik Yerel 1 Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori KuruluĢ Sayısı Açıklama Yatak Sayısı (iyi-kötü-orta) Oteller - - - Hosteller (Misafirhaneler) - - - Yatak&kahvaltı oteli - - - Rota üstü kulübeler - - - Bungalov tarzı - - - Kamp alanı - - - Diğerleri: Pansiyon - - - 97 Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri; Sunduğu değerlerden Alan turist ziyaret döngüsüne girecek Ģekilde turistlerin ilgisini çekecek diğer alanlara yakın mı? Alandaki yabanıl varlıklar Var-Yok Var Tek-eĢsiz olanlar var mı? Biraz farklı ama değerli olanlar Diğer ilgi çeken yerlere benzer olanlar Evet-Hayır Neler? Rum Kale-Su Ġçerisindeki Minare - - - - Hangi Sahalar Bayrak türler Diğer ilginç yaban hayatı (fauna) 1. 1. Sunduğu özellikleri 2. 2. Kelebekler - - Endemik bitkiler, - - Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa) Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı Garanti edilen türler var mı? Genellikle rastlanma ihtimali ġans veya mevsime bağlı olanlar Alanda bulunan tesisler Sahadaki tesisler Rekreasyonel tesisler Spor tesisleri Diğerleri Memeliler KuĢlar - ġahin-Kartal-ÖrdekSakarmeke-Keklik Orta - Sakarmeke-Ördek Yetersiz x x x Yeterli Açıklama Ġyi Durum Açıklaması TaĢıma Kapasitesi Analizi Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor 5- Hiç Sağlanamıyor Göstergeler Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para yatırımı yapabilir Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç,istek ve önerileri ele alınıyor Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor Ġyi bir iĢbirliği içindeler 98 1 2 3 4 x x x x x x x x 5 Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden sonra geliĢme gösterdi Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor Planlı turizm uygulaması yapılıyor Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar görmemiĢtir. Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor Turizm hayat kalitesini artırıyor x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi Faaliyet Kamping&piknik AhĢap Hediyelik eĢyaların satılması, Dağcılık, dağ yürüyüĢü Su sporları Rafting Olta balıkçılığı Normal spor etkinlikleri Yeme içme Doğa yürüyüĢü Mağaracılık Kanyoning Yaban hayatı gözlemi Bilimsel geziler Genel etkiler Müspet /menfi Müspet Müspet Müspet Müspet Müspet - Korunan alan üzerindeki etki DüĢük Kabul edilebilir x DüĢük x DüĢük DüĢük DüĢük x x x DüĢük x Müspet Müspet Müspet Müspet Müspet DüĢük DüĢük DüĢük DüĢük x x x x Müspet DüĢük x 99 Kabul edilemez Etki Kabul edilebilir ancak; Ġzlemeye esas olan Ekolojik Göstergeler aĢağıdaki Ģekilde incelenmelidir. 1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok, Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri; Ekolojik göstergeler Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar veriyor Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana gelmektedir Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır 1 2 3 x x 4 5 x x x x x x EkolojikTaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Fiziki/idari TaĢıma KapasitesiĠncelemesi ve Değerlendirmesi; (1-Akıcı,yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü) Fiziki/idari taĢıma kapasitesi Altyapı Park giriĢi Park yeri imkanları Bilgi imkanları Yiyecek içecek temini Ticaret Kolaylık tesisleri Patika ağı Yaban hayatı izleme noktaları Aktiviteler ÇalıĢanlar Yer Kapasite 1 Korunan alana giriĢ yolları Korunan alandaki yol ağı Korunan alan içindeki toplu taĢıma araçları Park etme akıĢ Yer sayısı Biletleme yönlendirme ĠĢaret levhaları Yetkililer Ziyaretçi merkezi Ofisler Basılı ve görsel materyal Tedarik Seçenekler Tuvaletler Atıkların toplanması Yeterlilik durumu Sayısı ve uygunluğu seçenekler Paket doğa turları Bisiklet kiralama Araç kiralama At-katır kiralama Yeterli sayıda Donanımlı 100 - 2 3 4 x x x 5 x x x x x x x x x x x x x 5.8.KUZU YATAĞI – MERZĠMEN ÇAYI Koordinatları: 37 S389776 D – 4128333 K Rakım: 501 Gaziantep Ġli, Yavuzeli Ġlçesi, Kuzu Yatağı Köyünün 2000 m batısında bulunur. Köye kadar ulaĢım kolay ancak köy ile Merzimen Çayı arası binek araçlar ile gitmek sıkıntılı olabiliyor. Alan; 1-Kaya TırmanıĢı (Spor TırmanıĢ.) 2-Kamçılık, Avcılık 3-Geleneksel kaya tırmanıĢı, 4-Kanyoning, 5-Macera yarıĢları, 6-Doğa yürüyüĢü, 7-Dağcılık eğitimleri, 8-Mağara gezileri 9-Bisiklet turlar 10- Foto Safari 11-Macera turları ( eğitmen ve rehber eĢliğinde), Gaziantep ili, Yavuzeli ilçesinde yazlar sıcak ve kurak, kıĢlar soğuk ve yağıĢlı geçer. Ancak Akdeniz ikliminin etkisiyle kıĢlar karasal ilkindeki gibi çok soğuk geçmez. Hakim rüzgar yönü kuzeydir. Özellikle poyraz adı verilen rüzgar kıĢ aylarında eserek sıcaklığı düĢürür. Yıllık ortalama yağıĢ miktarı 500-600 mm arasında değiĢir. KıĢ aylarında gökyüzünün açık olduğu zamanlarda don olayı görülür Alanda yapılan anketler sonucunda yöre halkının en önemli geçim kaynağının tarım (özellikle fıstık) ve hayvancılık olduğu, Daha çok piknik ve dinlenme amaçlı ziyaretlerin yapıldığı, Ziyaretçilerin ise köylerde ikamet eden ya da pikniğe gelen kiĢilerin yün, halı, araba v.s. yıkamaları yüzünden dere suyunun kirlendiği ve içilmez hale geldiği konusunda Ģikayetleri olduğu tespit edilmiĢtir. 101 Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu Hâlihazırdaki ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: …….kiĢi sayısı Ziyaretçi(konaklamayanlar) : ………….kiĢi (Veri Yok) Para harcama Ziyaretçi Profili GeliĢlerininĠlk 5 Sebebi Konaklama, yeme-içme, yanında yöresel el sanatı ve yöresel kurutulmuĢ veya konserve ürünler alınarak para ödeme Ģekilleriyle KiĢi baĢına ortalama en az …………… TL harcama yapılmaktadır(Veri Yok) Bireysel gezginler: % …. EĢler: %.............Aileler: %............. Tur grupları (tanıdık ve benzer talepteki kiĢilerin bir araya gelmesi Ģeklinde): %.......... Diğerleri: %............(Veri Yok) Alan Kamçılık,da; 1-Kaya TırmanıĢı (Spor TırmanıĢ.) 2-Kamçılık, Avcılık 3-Geleneksel kaya tırmanıĢı, 102 4-Kanyoning, 5-Macera yarıĢları, 6-Doğa yürüyüĢü yapılabilir. Kıyaslanabileceği saha UlaĢılabilirlik Analizi Sahanın Uluslararası havaalanına yakınlığı Alana UlaĢım UlaĢım için problemler: Altyapı Analizi TaĢımacılık ağı Yerel ağ(toprak, asfalt) Anayollara bağlantı Yerel genel taĢımacılık Programlar Ücretler Ring patikaları ĠĢaret levhaları Genel yer iĢaret levhaları Bilgi panoları Araçlar için park kapasitesi Bilgi alma ve tercüme kolaylıkları Restoran sayısı - Orta derecede yakın; 3 saat (2-4 saat arasında) Özel taĢıt ( x) Toplu taĢıma ( ) Diğerleri (x) (Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ, atlı vb.) Yetersiz x x x x x x x x x Yeterli Ziyaretçinin Genel ulaĢım kanaati: Sapa Ġyi Açıklama x x x x Yeme içme konaklama analizi Restoranların durumu Yemek Standartları Barınma imkanları Kategori Sayısı Turistik Yerel Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori KuruluĢ Sayısı Açıklama Yatak Sayısı (iyi-kötü-orta) Oteller - - - Hosteller (Misafirhaneler) - - - Yatak&kahvaltı oteli - - - Rota üstü kulübeler - - - Bungalov tarzı - - - Kamp alanı - - - Diğerleri: Pansiyon - - - 103 Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri; Sunduğu değerlerden Alan turist ziyaret döngüsüne girecek Ģekilde turistlerin ilgisini çekecek diğer alanlara yakın mı? Alandaki yabanıl varlıklar Var-Yok - Tek-eĢsiz olanlar var mı? Biraz farklı ama değerli olanlar Diğer ilgi çeken yerlere benzer olanlar Evet-Hayır Neler? - - - - - Hangi Sahalar Bayrak türler Diğer ilginç yaban hayatı (fauna) 1. 1. Sunduğu özellikleri 2. 2. Kelebekler - - Endemik bitkiler, - - Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa) Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı Garanti edilen türler var mı? Genellikle rastlanma ihtimali ġans veya mevsime bağlı olanlar Alanda bulunan tesisler Sahadaki tesisler Rekreasyonel tesisler Spor tesisleri Diğerleri Memeliler KuĢlar - ġahin-Kartal - Orta - - - Yetersiz - - Durum Açıklaması Yeterli Açıklama Ġyi TaĢıma Kapasitesi Analizi Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel Olarak Sağlanıyor, 3Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor 5- Hiç Sağlanamıyor Göstergeler Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para yatırımı yapabilir Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç,istek ve önerileri ele alınıyor Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor 104 1 2 3 4 x x x x x 5 Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor Ġyi bir iĢbirliği içindeler Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden sonra geliĢme gösterdi Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor Planlı turizm uygulaması yapılıyor Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar görmemiĢtir. Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor Turizm hayat kalitesini artırıyor x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi Faaliyet Kamping&piknik AhĢap Hediyelik eĢyaların satılması, Dağcılık, dağ yürüyüĢü Su sporları Rafting Olta balıkçılığı Normal spor etkinlikleri Yeme içme Doğa yürüyüĢü Mağaracılık Kanyoning Yaban hayatı gözlemi Bilimsel geziler Genel etkiler Müspet /menfi Müspet - Korunan alan üzerindeki etki Müspet DüĢük x Müspet DüĢük DüĢük x x Müspet Müspet - DüĢük - x Müspet Müspet Müspet Müspet DüĢük DüĢük DüĢük DüĢük x x x x Müspet DüĢük x DüĢük - Kabul edilebilir x 105 Kabul edilemez Etki Kabul edilebilir ancak; Ġzlemeye esas olan Ekolojik Göstergeler aĢağıdaki Ģekilde incelenmelidir. 1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok, Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri; Ekolojik göstergeler Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar veriyor Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana gelmektedir Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır 1 2 3 x x 4 5 x x x x x x EkolojikTaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Fiziki/idari TaĢıma KapasitesiĠncelemesi ve Değerlendirmesi; (1-Akıcı,yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü) Fiziki/idari taĢıma kapasitesi Altyapı Park giriĢi Park yeri imkanları Bilgi imkanları Yiyecek içecek temini Ticaret Kolaylık tesisleri Patika ağı Yaban hayatı izleme noktaları Aktiviteler ÇalıĢanlar Yer Kapasite 1 Korunan alana giriĢ yolları Korunan alandaki yol ağı Korunan alan içindeki toplu taĢıma araçları Park etme akıĢ Yer sayısı Biletleme yönlendirme ĠĢaret levhaları Yetkililer Ziyaretçi merkezi Ofisler Basılı ve görsel materyal Tedarik Seçenekler Tuvaletler Atıkların toplanması Yeterlilik durumu Sayısı ve uygunluğu seçenekler Paket doğa turları Bisiklet kiralama Araç kiralama At-katır kiralama Yeterli sayıda Donanımlı 106 2 3 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 4 5 5.9.TAHTAKÖPRÜ BARAJ GÖLETĠ YABAN HAYATI GELĠġTĠRME SAHASI Koordinatları: 37S294121 D – 4081600 K Rakım: 421 Gaziantep Ġli Ġslahiye Ġlçesinde Karasu Çayı üzerinde bulunan 1.489 ha‘lık bir alanı kaplayan bir barajdır. Alan av ve avlanma bölgesidir.( Çil, kınalı keklik, turaç, yaban ördeği, yaban kazı, baykuĢ, güvercin, serçe, arı kuĢu, yaban domuzu gibi av hayvanları bulunmaktadır.) UlaĢımı kolaydır. 07.09.2005 tarih ve 2005/9453 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Yaban Hayatı GeliĢtirme sahası olarak ilan edilmiĢtir. Gaziantep Ġli Ġslahiye Ġlçesi; Yesemek, Ortaklı, AĢağıbilenler ve Ağalarobası köylerini de içine alan 7.516 ha lık alanı kapsamaktadır. Alanda; 1- Kamp-Karavan -Doğa yürüyüĢü, Foto ve Oto Safari,Ornitoloji 2-Olta balıkçılığı, 3-Avcılık, 4-Piknik yapılabilir. Alan; Akdeniz ile Karasal iklimin geçiĢ bölgesinde yer almaktadır. Genellikle Akdeniz ikliminin etkisi altındadır. KıĢlar soğuk ve yağıĢlı, yazlar sıcak ve kurak geçmektedir. Alanda yapılan anketler sonucunda yöre halkının en önemli geçim kaynağının tarım hayvancılık olduğu tespit edilmiĢtir. 107 Alanda ayrıca Yesemek Açık Hava Müzesi bulunmaktadır. Koordinatları: 37 S 299115D – 4086835K Rakım: 449 Ülkemizin en önemli tarihi ve turistik eserlerinden biri olan Yesemek Açık Hava Müzesi, Gaziantep‘in Ġslahiye ilçesinin 22 km. güneydoğusunda, Yesemek Köyünün Karatepe sırtlarında yer almaktadır. Gaziantep'e 113 km uzaklıkta yolu asfalt olup, ulaĢım sorunu 108 bulunmamaktadır. Gezilmesi son derece kolay olan Açıkhava Müzesine gelenler araç park yerine (otobüs ve otomobillerin park edilebileceği geniĢ bir alan mevcut) ulaĢınca yamaçta dağılmıĢ olan eserlerin tamamını bir bakıĢta görebilirler ve müze alanı içerisinde dolaĢarak bütün eserleri yerinde ve yakınında görebilirler. Tarihte bilinen ilk açık hava heykel atölyesi olan Yesemek, Hitit Ġmparatoru ġuppillulima zamanında M.Ö. 1375-1335 yılları arasında açılmıĢ ve burada bölgenin yerli halkı olan Hurlar çalıĢmıĢlardır. Atölyenin takriben bir kilometre batısında taĢçı ustalarının, iĢçilerin evleri ve muhtelif aletleri (taĢ çekici, balyoz, taĢ kalemi v.b.) bulunmuĢtur. Eski yakın doğunun en büyük açık hava heykel atölyesi ve taĢocağı olduğu, aynı zamanda bir heykel okulu niteliği de taĢıdığı kimi kaynaklarda ayrıca belirtilmiĢtir. Atölyenin burada kurulmasına sebep, bu bölgede araziye menekĢemsi gri rengini veren, Dolarit diye de adlandırılan, çok kaliteli bir bazalt damarı olmasıdır. 109 Gaziantep Ġli; Akdeniz ile Karasal iklimin geçiĢ bölgesinde yer almaktadır. Bu sebeple kıĢlar soğuk ve yağıĢlı, yazlar sıcak ve kurak geçmektedir En yüksek sıcaklık 42.0Cº ve en düĢük sıcaklık 17.0Cº‘dir. Yıllık ortalama sıcaklık 14.5 Cº‘dir. Rüzgar ortalama olarak 2,2 m/sn. hızda, en hızlı kuzey-kuzeybatı ve güneybatı yönlerinden esmektedir. Yazın güneyden esen sıcak ve kuru rüzgârların etkisi ile yaz kuraklığı daha da artar. Denize kıyısı olmaması nedeni ile nem oranı düĢüktür. Flora Of Turkey‘e göre Gaziantep Ġlinde 645 adet bitki türü mevcuttur. Bunun 56 tanesi endemiktir. Ayrıca Ġlimizde 93 adet kuĢ türü 20 adet memeli ve sürüngen türü bulunmaktadır. ( serçe, karga, keklik, tavĢan, tilki, çakal, gelincik, fare v.b. ile birlikte azda olsa yırtıcı kuĢlardan Ģahin ve doğan‘a rastlanılmaktadır.) Mekanı ziyaret edenlerin yaĢadıkları en büyük sorun konaklayabilecekleri herhangi bir yerin olmamasıdır. Yöre halkının en önemli geçim kaynağı ticari amaçlı yapılan tarımcılık ve hayvancılıktır. Alanda ; 1- Doğa YürüyüĢü 2- Foto Safari 3- Oto Safari yapılabilir. Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu Hâlihazırdaki sayısı ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: …….kiĢi Ziyaretçi(konaklamayanlar) : ………….kiĢi (Veri Yok) Para harcama Ziyaretçi Profili GeliĢlerininĠlk 5 Sebebi Konaklama, yeme-içme, yanında yöresel el sanatı ve yöresel kurutulmuĢ veya konserve ürünler alınarak para ödeme Ģekilleriyle KiĢi baĢına ortalama en az …………… TL harcama yapılmaktadır(Veri Yok) Bireysel gezginler: % …. EĢler: %.............Aileler: %............. Tur grupları (tanıdık ve benzer talepteki kiĢilerin bir araya gelmesi Ģeklinde): %.......... Diğerleri: %............(Veri Yok) 1-Kamp-Karavan 2-Doğa yürüyüĢü, 3-Foto ve Oto Safari, 4-Ornitoloji 5-Olta balıkçılığı Kıyaslanabileceği saha - 110 UlaĢılabilirlik Analizi Sahanın Uluslararası havaalanına yakınlığı Alana UlaĢım Orta derecede yakın; 3 saat (2-4 saat arasında) Özel taĢıt (x) Toplu taĢıma ( ) Diğerleri (x) (Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ, atlı vb.) Ziyaretçinin Genel ulaĢım kanaati: UlaĢımda herhangi bir sıkıntı bulunmamaktadır. UlaĢım için problemler: Altyapı Analizi TaĢımacılık ağı Yerel ağ(toprak, asfalt) Anayollara bağlantı Yerel genel taĢımacılık Programlar Ücretler Ring patikaları ĠĢaret levhaları Genel yer iĢaret levhaları Bilgi panoları Araçlar için park kapasitesi Bilgi alma ve tercüme kolaylıkları Restoran sayısı Yetersiz x Yeterli Ġyi Açıklama x x x x x x x - Yeme içme konaklama analizi Restoranların durumu Yemek Standartları Barınma imkanları Kategori Sayısı Turistik Yerel Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori KuruluĢ Sayısı Açıklama Yatak Sayısı (iyi-kötü-orta) Oteller - - - Hosteller (Misafirhaneler) - - - Yatak&kahvaltı oteli - - - Rota üstü kulübeler - - - Bungalov tarzı - - - Kamp alanı - - - Diğerleri: Pansiyon - - - Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri; Sunduğu değerlerden Tek-eĢsiz olanlar var mı? Var-Yok 111 Neler? - Alan turist ziyaret döngüsüne girecek Ģekilde turistlerin ilgisini çekecek diğer alanlara yakın mı? Alandaki yabanıl varlıklar Biraz farklı ama değerli olanlar Diğer ilgi çeken yerlere benzer olanlar Evet-Hayır - - Hangi Sahalar Bayrak türler Diğer ilginç yaban hayatı (fauna) 1. 1. Sunduğu özellikleri 2. 2. Kelebekler - - Endemik bitkiler, - - Memeliler KuĢlar Açıklama Geyik-TavĢan Ördek-SakarmekeLeylek-ġahin-KartalBaykuĢ orta Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa) Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı Garanti edilen türler var mı? Genellikle rastlanma ihtimali ġans veya mevsime bağlı olanlar Alanda bulunan tesisler Sahadaki tesisler Rekreasyonel tesisler Spor tesisleri Diğerleri DüĢük Yetersiz - Ördek-LeylekSakarmeke Yeterli Ġyi Durum Açıklaması TaĢıma Kapasitesi Analizi Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor 5- Hiç Sağlanamıyor Göstergeler Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para yatırımı yapabilir Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç,istek ve önerileri ele alınıyor Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor Ġyi bir iĢbirliği içindeler Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi 112 1 2 3 4 x x x x x x x x x x 5 Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden sonra geliĢme gösterdi Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor Planlı turizm uygulaması yapılıyor Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar görmemiĢtir. Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor Turizm hayat kalitesini artırıyor x x x x x x x x x x x x x x x x x x Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi Faaliyet Kamping&piknik AhĢap Hediyelik eĢyaların satılması, Dağcılık, dağ yürüyüĢü Su sporları Rafting Olta balıkçılığı Normal spor etkinlikleri Yeme içme Doğa yürüyüĢü Mağaracılık Kanyoning Yaban hayatı gözlemi Bilimsel geziler Genel etkiler Müspet /menfi Müspet - Korunan alan üzerindeki etki Kabul edilebilir DüĢük - x Müspet DüĢük x Müspet Müspet Müspet - DüĢük DüĢük DüĢük - x x x Müspet Müspet Müspet DüĢük DüĢük DüĢük Müspet DüĢük Etki Kabul edilebilir ancak; Kabul edilemez x x x x Ġzlemeye esas olan Ekolojik Göstergeler aĢağıdaki Ģekilde incelenmelidir. 1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok, Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri; Ekolojik göstergeler Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar 113 1 2 3 x x 4 5 veriyor Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana gelmektedir Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır x x x x x x EkolojikTaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Fiziki/idari TaĢıma KapasitesiĠncelemesi ve Değerlendirmesi; (1-Akıcı,yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü) Fiziki/idari taĢıma kapasitesi Altyapı Park giriĢi Park yeri imkanları Bilgi imkanları Yiyecek içecek temini Ticaret Kolaylık tesisleri Patika ağı Yaban hayatı izleme noktaları Aktiviteler ÇalıĢanlar Yer Kapasite 1 Korunan alana giriĢ yolları Korunan alandaki yol ağı Korunan alan içindeki toplu taĢıma araçları Park etme akıĢ Yer sayısı Biletleme yönlendirme ĠĢaret levhaları Yetkililer ¤ Ziyaretçi merkezi Ofisler Basılı ve görsel materyal Tedarik Seçenekler Tuvaletler Atıkların toplanması Yeterlilik durumu Sayısı ve uygunluğu seçenekler Paket doğa turları Bisiklet kiralama Araç kiralama At-katır kiralama Yeterli sayıda Donanımlı 2 x x 3 4 5 x x x x x x x x x - 5.10.HIZIRLI YAYLASI Koordinatları: 36° 58 dk, 59 sn. K 36° 28 dk. 49 sn.D Rakım: 1300 m Ġklimin verdiği özellikle her mevsim yeĢillikler içinde bulunan Hızır Yaylası, Ġslahiye ilçesi Altınüzüm beldesinin 20 km. batısında Amanos Dağlarının tepesinde bulunmakta ve yeĢilin her 114 tonunun görülebileceği ve gökyüzünün mavisiyle kucaklaĢtığı bir yaylalar topluluğudur. Yaylada elektrik, telefon gibi altyapı hizmetleri bulunmamasına rağmen yolu asfalttır. UlaĢım ĠslahiyeAltınüzüm yolu ile olduğu gibi Osmaniye‘den stabilize bir yol ile de sağlanmaktadır. Hızır Yaylası, rengârenk kır çiçekleri, ilkbaharda dağ laleleri, büyüleyici güzellikte manzaraları yanında buz gibi suları, pırıl pırıl güneĢi ve bol oksijenli tertemiz havası ile insanların doğayla baĢ baĢa, kuĢ sesleri ve su Ģırıltıları arasında sağlıklı yaĢam için doğa yürüyüĢü, doğayı tanıma ve inceleme gezileri, kamp ve piknik, vb. aktivitelerin yapılabileceği tabiatın insan eliyle bozulmadan öylece kaldığı, doğasıyla insanı büyüleyen ideal bir yerdir. Yayla‘da gaz lambası ıĢığında yenen akĢam yemeği ve akabinde yapılan sohbetler insanları bambaĢka duygularla baĢ baĢa bırakmaktadır. Yaylada çok geniĢ bir tabana yayılan çam, sedir, köknar, çınar, kızılağaç, ardıç ve meyve ağaçları mevcuttur. Kaynak sularının ve kar sularının oluĢturduğu dereler ve bu derelerin suladığı alanlarda yetiĢen sebze, meyve, tarla ve süs bitkileri vb. ürünler bol miktarda bulunmaktadır. Ġklim özellikleri bakımından Akdeniz iklimi ile Karasal iklim arasında geçiĢ özelliği gösterir. Daha çok Akdeniz ikliminin etkisindedir Yazın gün içerisindeki basınç farkı nedeniyle Amanos Dağları üzerinden doğuya doğru Nisan ayında baĢlayarak Ağustos onlarına kadar devam eden özellikle öğleden sonra etkili olan yerel rüzgar Ġslahiye ilçesinde günlük hayatı etkiler. Doğal bitki örtüsünü alçak yerlerde maki, yükseklerde ise iğne yapraklı ağaçlardan oluĢan ormanlık alanlar oluĢturur. Çoğu zaman yazın da yağıĢ alır. Bu nedenle fındık, ıhlamur gibi nemcil ağaçlar da görülür. Önemli bir yayla turizmi potansiyeline sahiptir. Hızır Yaylasında, günübirlik olarak veya uzun süreli tarım amacıyla yaylaya çıkan köylülerin kaldıkları doğal malzemeden yapılan barakalarda konaklama yapılabilinir. Terör tehlikesi mevcuttur. Jandarma tarafından yaylaya çıkıĢa izin verilmemektedir. 115 Alanda, 1-Yayla Turizmi 2-Kamp-Karavan 3-Avcılık 4-Macera yarıĢları 5-Atlı ve Yaya doğa yürüyüĢü, Foto ve Oto Safari 6-Macera turları ( eğitmen ve rehber eĢliğinde) yapılabilir. Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu Hâlihazırdaki sayısı Para harcama Ziyaretçi Profili ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: …….kiĢi Ziyaretçi(konaklamayanlar) : ………….kiĢi (Veri Yok) Konaklama, yeme-içme, yanında yöresel el sanatı ve yöresel kurutulmuĢ veya konserve ürünler alınarak para ödeme Ģekilleriyle KiĢi baĢına ortalama en az …………… TL harcama yapılmaktadır (VeriYok) Bireysel gezginler: % …. EĢler: %.............Aileler: %............. Tur grupları (tanıdık ve benzer talepteki kiĢilerin bir araya gelmesi Ģeklinde): %.......... 116 Diğerleri: %............(Veri Yok) GeliĢlerininĠlk 5 Sebebi 1-Yayla Turizmi 2-Kamp-Karavan 3-Avcılık 4-Macera yarıĢları 5-Atlı ve Yaya doğa yürüyüĢü, Foto ve Oto Safari Kıyaslanabileceği saha UlaĢılabilirlik Analizi Sahanın Uluslararası havaalanına yakınlığı Alana UlaĢım - Orta derecede yakın; 3 saat (2-4 saat arasında) Özel taĢıt (x) Toplu taĢıma ( ) Diğerleri ( x) (Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ, atlı vb.) Ziyaretçinin Genel ulaĢım kanaati: iyi UlaĢım için problemler: Altyapı Analizi TaĢımacılık ağı Yerel ağ(toprak, asfalt) Anayollara bağlantı Yerel genel taĢımacılık Programlar Ücretler Ring patikaları ĠĢaret levhaları Genel yer iĢaret levhaları Bilgi panoları Araçlar için park kapasitesi Bilgi alma ve tercüme kolaylıkları Restoran sayısı Yetersiz x Yeterli Ġyi Açıklama x x x - Yeme içme konaklama analizi Restoranların durumu Yemek Standartları Barınma imkanları Kategori Sayısı Turistik Yerel Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori KuruluĢ Sayısı Açıklama Yatak Sayısı (iyi-kötü-orta) Oteller - - - Hosteller (Misafirhaneler) - - - Yatak&kahvaltı oteli - - - 117 Rota üstü kulübeler - - - Bungalov tarzı - - - Kamp alanı - - - Diğerleri: Pansiyon - - - Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri; Sunduğu değerlerden Alan turist ziyaret döngüsüne girecek Ģekilde turistlerin ilgisini çekecek diğer alanlara yakın mı? Alandaki yabanıl varlıklar Var-Yok - Tek-eĢsiz olanlar var mı? Biraz farklı ama değerli olanlar Diğer ilgi çeken yerlere benzer olanlar Evet-Hayır - - - - - Hangi Sahalar Bayrak türler Diğer ilginç yaban hayatı (fauna) Neler? 1. 1. Sunduğu özellikleri 2. 2. Kelebekler - - Endemik bitkiler, - - Memeliler KuĢlar Açıklama - ġahin-Kartal-Keklik - Orta - - Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa) Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı Garanti edilen türler var mı? Genellikle rastlanma ihtimali ġans veya mevsime bağlı olanlar Alanda bulunan tesisler Sahadaki tesisler Rekreasyonel tesisler Yetersiz - Yeterli - Ġyi - Spor tesisleri - - - Diğerleri - - - 118 Durum Açıklaması TaĢıma Kapasitesi Analizi Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor 5- Hiç Sağlanamıyor Göstergeler Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para yatırımı yapabilir Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç,istek ve önerileri ele alınıyor Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor Ġyi bir iĢbirliği içindeler Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden sonra geliĢme gösterdi Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor Planlı turizm uygulaması yapılıyor Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar görmemiĢtir. Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor Turizm hayat kalitesini artırıyor 1 2 3 4 5 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi Faaliyet Genel etkiler Müspet /menfi Müspet - Kamping&piknik AhĢap Hediyelik eĢyaların satılması, Dağcılık, dağ Müspet yürüyüĢü Su sporları Rafting Olta balıkçılığı Normal spor etkinlikleri Korunan alan üzerindeki etki Kabul edilebilir DüĢük DüĢük 119 Kabul edilemez Etki Kabul edilebilir ancak; Yeme içme Doğa yürüyüĢü Mağaracılık Kanyoning Yaban hayatı gözlemi Bilimsel geziler Müspet Müspet Müspet Müspet DüĢük DüĢük DüĢük DüĢük Ġzlemeye esas olan Ekolojik Göstergeler aĢağıdaki Ģekilde incelenmelidir. 1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok, Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri; Ekolojik göstergeler Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar veriyor Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana gelmektedir Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır 1 2 3 x x 4 5 x x x x x x EkolojikTaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Fiziki/idari TaĢıma KapasitesiĠncelemesi ve Değerlendirmesi; (1-Akıcı,yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü) Fiziki/idari taĢıma kapasitesi Altyapı Park giriĢi Park yeri imkanları Bilgi imkanları Yiyecek içecek temini Ticaret Kolaylık tesisleri Patika ağı Yaban hayatı izleme noktaları Aktiviteler Yer Kapasite 1 Korunan alana giriĢ yolları Korunan alandaki yol ağı Korunan alan içindeki toplu taĢıma araçları Park etme akıĢ Yer sayısı Biletleme yönlendirme ĠĢaret levhaları Yetkililer Ziyaretçi merkezi Ofisler Basılı ve görsel materyal Tedarik Seçenekler Tuvaletler Atıkların toplanması Yeterlilik durumu Sayısı ve uygunluğu seçenekler Paket doğa turları 120 2 3 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 4 5 ÇalıĢanlar Bisiklet kiralama Araç kiralama At-katır kiralama Yeterli sayıda Donanımlı x x x x x 5.11.KARKAMIġ TAġKIN OVASI AġAĞI FIRAT HAVZASI SULAK ALANI Koordinatları: 36o 08 ve 37o 00ı kuzey enlemleri ile 37o 05 ve 38o 05ı doğu boylamları Rakım: 385 mt Sulak alanlar gerek ekolojik dengenin sağlanmasında, gerekse biyolojik çeĢitliliğin korunmasında büyük önemi olan aynı zamanda yöre ve ülke ekonomisine çok büyük katkılar sağlayan ekosistemlerdir. Tatlı su kaynaklarının hızla tükendiği, su ve su ürünleri ile sucul ekosistemlerin en önemli ilgi konusu olduğu günümüzde, sulak alanların korunması ve gelecek kuĢaklara en sağlıklı Ģekliyle aktarılması kuĢkusuz bir ulusal güvenlik konusu olmaktadır. Türkiye sulak alanlar bakımından Avrupa ve Ortadoğu‘nun en önemli ülkelerinden biri kabul edilmektedir. Bunun baĢlıca iki nedeni vardır; birincisi Türkiye‘nin farklı ekolojik karakterdeki zengin sulak alan habitatlarına sahip olması, ikincisi ise Batı Palearktik bölgedeki dört ana kuĢ göç yolundan ikisinin ülkemiz üzerinden geçmesidir. Bunun bilincinde olan Türkiye 1980‘li yıllarda sulak alanlara bakıĢını ve politikalarını değiĢtirmiĢ, 1994 yılına gelindiğinde ise sulak alanların korunmasını öngören Ramsar SözleĢmesine taraf olmuĢtur. Ülkemizde toplam alanı bir milyon hektarı aĢan 500 sulak alanımız bulunmakta olup Bakanlığımız tarafından bugüne kadar yapılan çalıĢmalar neticesinde bu alanlardan 135‘inin uluslar arası öneme sahip sulak alan olduğu tespit edilmiĢtir. Ġlimiz sınırları içerisinde yer alan KarkamıĢ TaĢkın Ovası (AĢağı Fırat Havzası) Sulak Alanı da uluslar arası öneme sahip sulak alanlar içerisindedir. KarkamıĢ Sulak Alanı, Gaziantep ve ġanlıurfa Ġli sınırlarında yer almakta olup, Gaziantep Ġl Merkezine 80 km KarmıĢ Ġlçe Merkezine 5 km uzaklıktadır. Alan, KarkamıĢ ilçesinin doğusunda, ġanlıurfa ili Birecik ilçesinin güneyinde yer almaktadır. Alanın toplam yüzölçümü 10470 hektardır..lup rakımı 385 metredir. Alan, Birecik‘in güneyi ile Suriye sınırı arasındaki Fırat Nehri yatağını ve nehir boyunca uzanan su basar ağaç topluluklarını içerir. Sulak alan ekosisteminin doğusunda yarı çöl ve bozkır özelliği gösteren alanlar bulunmaktadır. Sulak alanda, Gaziantep kısmında Yurtbağı köyü, Gürçay köyü, Keleklioğlu köyü, Elifoğlu köyü, ġanlıurfa kısmında Mezra, Akarçay, Çiçekalan köyleri bulunmaktadır. Fırat Nehrine dökülen irili ufaklı birkaç derede bulunmaktadır. Bunların en önemlileri; Yassı geçit deresi, Elifoğlu deresi, Koyundadı deresi ve Su deresidir. Güney Fırat Havzası- KarkamıĢ ve yakın çevresinde 69 familyaya ait 465 bitki türü tespit edilmiĢtir. Akarsularda, vejetasyonu iki bölüme ayırmak mümkündür. Karasal bölgede, genellikle tohumlu ve odunsu bitkiler bulunur. GeçiĢ bölgesinde, köklü su bitkileri bulunur. Fırat nehrinin Suriye topraklarına geçtiği yerde bulunan KarkamıĢ‘ tan Birecik‘e kadar uzanan alan Gaziantep‘in önemli sulak alanlarında birisidir Alanda, Bozuk maki, Bozkır ve Sulak alan vejetasyonu olmak üzere üç ana vejetasyon tipi bulunmaktadır. KarkamıĢ Sulak Alanı Ġlimizin önemli bir sulak alanı olan ve Güney Fırat Havzasında yer alan önemli su basar ağaç topluluklarını bünyesinde bulunduran, Fırat Kaplumbağası ve endemik bazı kuĢ türlerinin üreme alanıdır. Alanda yalnızca kafeste ağ balıkçılığı (alabalık) yapan tesislerin 121 kapasitesi yaklaĢık yılda 6 bin tona ulaĢmıĢtır. Ayrıca alan av turizmi açısından bölgenin cazibe merkezi haline gelmiĢtir. 122 123 Alanda , 1- Av Turizmi ve Avcılık, Ornitoloji, Foto Safari 2-Olta balıkçılığı, 3- Doğa yürüyüĢü, 4-Piknik yapılabilir. Bölgede ayrıca Zeugma Açık Hava Müzesi bulunmaktadır. Koordinatları: 37 S 399378D – 41021557K Rakım: 391 Nizip ilçesinin 10 km. kuzey doğusunda yer almaktadır. UlaĢımı kolay ve ziyaretçilerin araçlarını park edebilecekleri alan mevcuttur. Antik kentte yapılan kazılardan buranın Helenistik, Roma ve Bizans döneminin önemli bir lejyon Ģehri olduğu tespit edilmiĢtir. Belkıs M.Ö. I. Yüzyılda bölgede egemen olan Kommegene Krallığının dört büyük Ģehrinden birisidir. Antik kentte, Fırat Nehrine bakan yamaçlarda zenginlere ait evler ve bu evlerin tabanında çok sayıda mozaikler bulunmuĢtur. Nekropolde bulunan çok sayıdaki kaya mezarlardan ise mezar stelleri heykeller ve insan iskeletleri elde edilmiĢtir. Gaziantep Ġli, Nizip Ġlçesi, Türkiye‘de yaz kuraklığının en fazla olduğu bölgedir. KıĢ mevsimi kurak geçen yazlara karĢılık nispeten soğuk ve yağıĢlıdır. Yıllık ortalama yağıĢ miktarı 440 mm 124 civarındadır. Hakim rüzgar yönü güney ve batıdır. Yazın güneyden esen sıcak ve kuru rüzgarın etkisiyle yaz kuraklığı daha da artar. Bölgede yapılan anketler sonucunda yöre halkının en önemli geçim kaynaklarının tarım ve hayvancılık olduğu ayrıca Antik kente ülkemizin çeĢitli yörelerinden (Adana , Kilis…) ziyaretçilerin geldiği tespit edilmiĢtir. Ziyaretçilerin en çok Ģikayet ettikleri konu ise çevreye atılan çöplerdir. 125 Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu Hâlihazırdaki sayısı ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: …….kiĢi Ziyaretçi(konaklamayanlar) : ………….kiĢi (Veri Yok) Para harcama Ziyaretçi Profili Konaklama, yeme-içme, yanında yöresel el sanatı ve yöresel kurutulmuĢ veya konserve ürünler alınarak para ödeme Ģekilleriyle KiĢi baĢına ortalama en az …………… TL harcama yapılmaktadır (Veri Yok) Bireysel gezginler: % …. EĢler: %.............Aileler: %............. Tur grupları (tanıdık ve benzer talepteki kiĢilerin bir araya gelmesi Ģeklinde): %.......... Diğerleri: %............(Veri Yok) GeliĢlerininĠlk 5 Sebebi Alanda , 1- Av Turizmi ve Avcılık, Ornitoloji, 2-Olta balıkçılığı, 3- Doğa yürüyüĢü, 4-Piknik 5-Foto Safari yapılabilir. Kıyaslanabileceği saha UlaĢılabilirlik Analizi Sahanın Uluslararası havaalanına yakınlığı Alana UlaĢım - Orta derecede yakın; 3 saat (2-4 saat arasında) Özel taĢıt (x) Toplu taĢıma ( ) Diğerleri (x ) (Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ, atlı vb.) Ziyaretçinin Genel ulaĢım kanaati: iyi UlaĢım için problemler: Altyapı Analizi TaĢımacılık ağı Yerel ağ(toprak, asfalt) Anayollara bağlantı Yerel genel taĢımacılık Programlar Ücretler Ring patikaları ĠĢaret levhaları Genel yer iĢaret levhaları Bilgi panoları Araçlar için park kapasitesi Bilgi alma ve tercüme kolaylıkları Restoran sayısı Yetersiz Yeterli x x x x Ġyi x x x x x - 126 Açıklama Yeme içme konaklama analizi Restoranların durumu Yemek Standartları Barınma imkanları Kategori Sayısı Turistik Yerel Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori KuruluĢ Sayısı Açıklama Yatak Sayısı (iyi-kötü-orta) Oteller - - - Hosteller (Misafirhaneler) - - - Yatak&kahvaltı oteli - - - Rota üstü kulübeler - - - Bungalov tarzı - - - Kamp alanı - - - Diğerleri: Pansiyon - - - Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri; Sunduğu değerlerden Alan turist ziyaret döngüsüne girecek Ģekilde turistlerin ilgisini çekecek diğer alanlara yakın mı? Alandaki yabanıl varlıklar Var-Yok Var Tek-eĢsiz olanlar var mı? Biraz farklı ama değerli olanlar Diğer ilgi çeken yerlere benzer olanlar Evet-Hayır Bayrak türler Diğer ilginç yaban hayatı (fauna) Neler? Kelaynak KuĢu-Fırat Kaplumbağası - - - - Hangi Sahalar 1. 1. Sunduğu özellikleri 2. 2. Kelebekler - - Endemik bitkiler, - - 127 Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa) Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı Garanti edilen türler var mı? Genellikle rastlanma ihtimali ġans veya mevsime bağlı olanlar Alanda bulunan tesisler Sahadaki tesisler Memeliler KuĢlar - Ördek-SakarmekeGüvercin Yüksek - Ördek-Sakarmeke- Yetersiz - Yeterli Açıklama Ġyi Durum Açıklaması TaĢıma Kapasitesi Analizi Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel Olarak Sağlanıyor, 3Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor 5- Hiç Sağlanamıyor Göstergeler Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para yatırımı yapabilir Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç,istek ve önerileri ele alınıyor Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor Ġyi bir iĢbirliği içindeler Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden sonra geliĢme gösterdi Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor Planlı turizm uygulaması yapılıyor Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar görmemiĢtir. Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor Turizm hayat kalitesini artırıyor 128 1 2 3 4 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 5 Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi Faaliyet Kamping&piknik AhĢap Hediyelik eĢyaların satılması, Dağcılık, dağ yürüyüĢü Su sporları Rafting Olta balıkçılığı Normal spor etkinlikleri Yeme içme Doğa yürüyüĢü Mağaracılık Kanyoning Yaban hayatı gözlemi Bilimsel geziler Genel etkiler Müspet /menfi Müspet - Korunan alan üzerindeki etki Müspet DüĢük x Müspet Müspet Müspet Müspet DüĢük DüĢük DüĢük DüĢük x x x x Müspet Müspet DüĢük DüĢük Müspet DüĢük DüĢük - Kabul edilebilir Etki Kabul edilebilir ancak; Kabul edilemez x x x x Ġzlemeye esas olan Ekolojik Göstergeler aĢağıdaki Ģekilde incelenmelidir. 1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok, Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri; Ekolojik göstergeler Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar veriyor Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana gelmektedir Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır 1 2 3 x x 4 5 x x x x x x EkolojikTaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Fiziki/idari TaĢıma KapasitesiĠncelemesi ve Değerlendirmesi; (1-Akıcı,yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü) Fiziki/idari taĢıma kapasitesi Altyapı Yer Kapasite 1 Korunan alana giriĢ yolları Korunan alandaki yol ağı Korunan alan içindeki toplu 129 2 x x 3 4 5 Park giriĢi Park yeri imkanları Bilgi imkanları Yiyecek içecek temini Ticaret Kolaylık tesisleri Patika ağı Yaban hayatı izleme noktaları Aktiviteler ÇalıĢanlar taĢıma araçları Park etme akıĢ Yer sayısı Biletleme yönlendirme ĠĢaret levhaları Yetkililer Ziyaretçi merkezi Ofisler Basılı ve görsel materyal Tedarik Seçenekler Tuvaletler Atıkların toplanması Yeterlilik durumu Sayısı ve uygunluğu seçenekler Paket doğa turları Bisiklet kiralama Araç kiralama At-katır kiralama Yeterli sayıda Donanımlı x x x x x x x x x - 5.12.KÖKLÜCE KANYONU Koordinatları: 37S377647D – 4148150K Rakım: 611 Gaziantep Ġli Araban Ġlçesi Köklüce köyünde bulunan kanyon Gaziantep merkeze 58 km uzaklıkta bulunmakta olup ulaĢımı gayet kolaydır. Alanda; 1-Kaya TırmanıĢı (Spor TırmanıĢ – 70‘e yakın kaya tırmanıĢı rotası var.) 2-Kamçılık, Avcılık 3-Geleneksel kaya tırmanıĢı, 4-Kanyoning, 5-Macera yarıĢları, 6-Doğa yürüyüĢü, Bisiklet Turları 7-Dağcılık eğitimleri, 8-Mağara gezileri (Güngörmez mağarası, Ġkizin mağarası, Küllü Mağara) yapılabilir. Ayrıca dere olduğu için serinleme ve su imkanı da var. Alan yazın sıcak ve kurak, kıĢın soğuk ve yağıĢlı geçer. Yıllık yağıĢ ortalaması 500-600 mm arasında değiĢir. 130 Alanda yapılan anketler sonucunda yöre halkının en önemli geçim kaynağının tarım ve hayvancılık olduğu, Ziyaretçilerin ise köylerde ikamet eden ya da pikniğe gelen kiĢilerin yün, halı, araba v.s. yıkamaları yüzünden dere suyunun kirlendiği ve içilmez hale geldiği konusunda Ģikayetleri olduğu tespit edilmiĢtir. Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu Hâlihazırdaki sayısı ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: …….kiĢi Ziyaretçi(konaklamayanlar) : ………….kiĢi (Veri Yok) Para harcama Ziyaretçi Profili GeliĢlerininĠlk 5 Sebebi Konaklama, yeme-içme, yanında yöresel el sanatı ve yöresel kurutulmuĢ veya konserve ürünler alınarak para ödeme Ģekilleriyle KiĢi baĢına ortalama en az …………… TL harcama yapılmaktadır (Veri Yok) Bireysel gezginler: % …. EĢler: %.............Aileler: %............. Tur grupları (tanıdık ve benzer talepteki kiĢilerin bir araya gelmesi Ģeklinde): %.......... Diğerleri: %............(Veri Yok) Alanda; 1-Kaya TırmanıĢı (Spor TırmanıĢ – 70‘e yakın kaya tırmanıĢı rotası var.) 2-Kamçılık, Avcılık 3-Geleneksel kaya tırmanıĢı, 4-Kanyoning, 5-Macera yarıĢları, 6-Doğa yürüyüĢü, Bisiklet Turları 7-Dağcılık eğitimleri, 8-Mağara gezileri (Güngörmez mağarası, Ġkizin mağarası, Küllü Mağara) yapılabilir. Kıyaslanabileceği saha 131 UlaĢılabilirlik Analizi Sahanın Uluslararası havaalanına yakınlığı Alana UlaĢım Orta derecede yakın; 3 saat (2-4 saat arasında) Özel taĢıt (x ) Toplu taĢıma ( ) Diğerleri (x ) (Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ, atlı vb.) Ziyaretçinin Genel ulaĢım kanaati: Ġyi UlaĢım için problemler: Altyapı Analizi TaĢımacılık ağı Yerel ağ(toprak, asfalt) Anayollara bağlantı Yerel genel taĢımacılık Programlar Ücretler Ring patikaları ĠĢaret levhaları Genel yer iĢaret levhaları Bilgi panoları Araçlar için park kapasitesi Bilgi alma ve tercüme kolaylıkları Restoran sayısı Yetersiz Yeterli x x x x Ġyi Açıklama x x x x x - Yeme içme konaklama analizi Restoranların durumu Yemek Standartları Barınma imkanları Kategori Sayısı Turistik Yerel Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori KuruluĢ Sayısı Açıklama Yatak Sayısı (iyi-kötü-orta) Oteller - - - Hosteller (Misafirhaneler) - - - Yatak&kahvaltı oteli - - - Rota üstü kulübeler - - - Bungalov tarzı - - - Kamp alanı - - - Diğerleri: Pansiyon - - - 132 Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri; Sunduğu değerlerden Alan turist ziyaret döngüsüne girecek Ģekilde turistlerin ilgisini çekecek diğer alanlara yakın mı? Alandaki yabanıl varlıklar Var-Yok - Tek-eĢsiz olanlar var mı? Biraz farklı ama değerli olanlar Diğer ilgi çeken yerlere benzer olanlar Evet-Hayır Neler? - - - - - Hangi Sahalar Bayrak türler Diğer ilginç yaban hayatı (fauna) 1. 1. Sunduğu özellikleri 2. 2. Kelebekler - - Endemik bitkiler, - - Memeliler KuĢlar Açıklama - ġahin-KartalGüvercin orta - - Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa) Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı Garanti edilen türler var mı? Genellikle rastlanma ihtimali ġans veya mevsime bağlı olanlar Alanda bulunan tesisler Sahadaki tesisler Rekreasyonel tesisler Yetersiz - Spor tesisleri - Diğerleri - Yeterli Ġyi Durum Açıklaması TaĢıma Kapasitesi Analizi Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel Olarak Sağlanıyor, 3Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor 5- Hiç Sağlanamıyor Göstergeler Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para yatırımı yapabilir Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç,istek ve önerileri ele alınıyor Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi 133 1 2 3 4 x x x x x x 5 Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor Ġyi bir iĢbirliği içindeler Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden sonra geliĢme gösterdi Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor Planlı turizm uygulaması yapılıyor Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar görmemiĢtir. Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor Turizm hayat kalitesini artırıyor x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi Faaliyet Kamping&piknik AhĢap Hediyelik eĢyaların satılması, Dağcılık, dağ yürüyüĢü Su sporları Rafting Olta balıkçılığı Normal spor etkinlikleri Yeme içme Doğa yürüyüĢü Mağaracılık Kanyoning Yaban hayatı gözlemi Bilimsel geziler Genel etkiler Müspet /menfi Müspet - Korunan alan üzerindeki etki Kabul edilebilir DüĢük x DüĢük x Müspet Müspet Müspet Müspet DüĢük DüĢük DüĢük DüĢük x x x x Müspet DüĢük x Müspet - 134 Kabul edilemez Etki Kabul edilebilir ancak; Ġzlemeye esas olan Ekolojik Göstergeler aĢağıdaki Ģekilde incelenmelidir. 1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok, Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri; Ekolojik göstergeler Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar veriyor Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana gelmektedir Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır 1 2 3 x x 4 5 x x x x x x EkolojikTaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Fiziki/idari TaĢıma KapasitesiĠncelemesi ve Değerlendirmesi; (1-Akıcı,yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü) Fiziki/idari taĢıma kapasitesi Altyapı Park giriĢi Park yeri imkanları Bilgi imkanları Yiyecek içecek temini Ticaret Kolaylık tesisleri Patika ağı Yaban hayatı izleme noktaları Aktiviteler ÇalıĢanlar Yer Kapasite 1 Korunan alana giriĢ yolları Korunan alandaki yol ağı Korunan alan içindeki toplu taĢıma araçları Park etme akıĢ Yer sayısı Biletleme yönlendirme ĠĢaret levhaları Yetkililer Ziyaretçi merkezi Ofisler Basılı ve görsel materyal Tedarik Seçenekler Tuvaletler Atıkların toplanması Yeterlilik durumu Sayısı ve uygunluğu seçenekler Paket doğa turları Bisiklet kiralama Araç kiralama At-katır kiralama Yeterli sayıda Donanımlı 135 - 2 3 4 x x x 5 5.13.BURÇ TABĠAT PARKI Alanın Koordinatları : 37 N X =348401 Y= 4101281 Rakım : 840 mt. 08.06.2012 tarih ve 805 sayılı Bakan Oluru ile 2873 Sayılı Milli Parklar Kanunca Tabait Parkı Ġlan edilmiĢtir. Alanın tamamı 6831 sayılı yasa gereği Devlet Ormanı niteliğinde olan yerlerdendir.Ġl Merkezine 4 km mesafededir. Gaziantep- Kilis D-850 karayoluna 1 Km Kilis iline 60 km, K.MaraĢ Ġline 80 km, ġanlıurfa iline ise 140 km uzaklıktadır. Burç Ormanları, halkın dinlenme, eğlenme, spor yapma, piknik yapma, vb. ihtiyaçlarını gidermek amacıyla gittikleri bir yerdir. Alanın kent merkezinden kolay ulaĢılabilinir olması, gün içerisinde kısa süreli, günübirlik ve hafta sonu piknik ve rekreasyon alanı olarak kullanılmasına imkan tanımaktadır. Burç Tabiat Parkı içerisinde Burç Mesire Yeri ve Gaziantep Hayvanat bahçesi ile BüyükĢehir Belediyesine ait Hayvan Barınağı bulunmaktadır. Burç Ormanları içerisinde 100 ha. lık bir alan Doğal Hayatı Koruma ve Rekreasyon Alanı olarak tahsis edilmiĢ ve Doğal Hayatı Koruma alanı (Hayvanat Bahçesi) olarak BüyükĢehir Belediyesince hizmete açılmıĢtır. Gaziantep Hayvanat Bahçesi Orta Doğu ve Balkanlar'ın en büyük, Dünya'nın 3. Avrupa'nın ise 2. En büyük hayvanat bahçesidir. Saha içerisinde hem mesire yeri olması hem de Hayvanat Bahçesi bulunması sebebiyle, yılda ortalama 2.250.000 kiĢi söz konusu alanı ziyaret etmektedir Gezmek, dinlenmek ve eğlenmek amacına çok uygun bir yapıdadır. Burç Ormanları Kızılçam ağaçları ile kaplı olup, Ġlin kuzey ve kuzeybatısını çevreleyen 40 km²‘lik alanı ile 1962 yılında Bakanlığımız Orman Genel Müdürlüğünce ülkemizin elle dikilmiĢ en büyük koru ormanlarından bir tanesidir. Turizm Bakanlığı tarafından Burç Ormanları Rekreasyon Tesisleri Planlaması (Master Planı) yaptırılmıĢtır. Doğal Hayatı Koruma ve Hayvanat Bahçesi A Grubu Hayvanat Bahçesi sınıfında olup, 05.05.2008 tarihinde Mülga Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğümüz Doğa Koruma ve Milli Parklar ġube Müdürlüğümüzce ruhsat verilmiĢtir. Alan Yeni Tabiat Parkı Statüsüne kavuĢmuĢtur. Ġhalesinden sonra alanın Uzun Devreli GeliĢme Planı yaptırılacaktır. Alanda, 1-Piknik 2-Atlı ve yaya doğa yürüyüĢü, 3-Bisiklet turları yapılabilir. 136 137 138 Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu Hâlihazırdaki sayısı ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: …….kiĢi Ziyaretçi(konaklamayanlar) : ………….kiĢi 2.000.000 KiĢi Para harcama Ziyaretçi Profili Konaklama, yeme-içme, yanında yöresel el sanatı ve yöresel kurutulmuĢ veya konserve ürünler alınarak para ödeme Ģekilleriyle KiĢi baĢına ortalama en az …………… TL harcama yapılmaktadır 40,00 TL Bireysel gezginler: %10 EĢler: %.20.Aileler: %70 Tur grupları (tanıdık ve benzer talepteki kiĢilerin bir araya gelmesi Ģeklinde): %10 Diğerleri: %............ GeliĢlerininĠlk 5 Sebebi Alanda, 1-Piknik 2-Atlı ve yaya doğa yürüyüĢü, 3-Bisiklet turları yapılabilir. Kıyaslanabileceği saha UlaĢılabilirlik Analizi Sahanın Uluslararası havaalanına yakınlığı Alana UlaĢım - Orta derecede yakın; 3 saat (2-4 saat arasında) Özel taĢıt (x) Toplu taĢıma (x) Diğerleri (x) (Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ, atlı vb.) Ziyaretçinin Genel ulaĢım kanaati: UlaĢımda herhangi bir sıkıntı bulunmamaktadır. UlaĢım için problemler: Altyapı Analizi TaĢımacılık ağı Yerel ağ(toprak, asfalt) Anayollara bağlantı Yerel genel taĢımacılık Programlar Ücretler Ring patikaları ĠĢaret levhaları Genel yer iĢaret levhaları Bilgi panoları Araçlar için park kapasitesi Bilgi alma ve tercüme kolaylıkları Restoran sayısı Yetersiz Yeterli Ġyi x x x x x x x x x x x x x 139 Açıklama Yeme içme konaklama analizi Restoranların durumu Yemek Standartları Barınma imkanları Kategori Sayısı Turistik Yerel 1 Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori KuruluĢ Sayısı Açıklama Yatak Sayısı (iyi-kötü-orta) Oteller - - - Hosteller (Misafirhaneler) - - - Yatak&kahvaltı oteli - - - Rota üstü kulübeler - - - Bungalov tarzı - - - Kamp alanı - - - Diğerleri: Pansiyon - - - Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri; Sunduğu değerlerden Alan turist ziyaret döngüsüne girecek Ģekilde turistlerin ilgisini çekecek diğer alanlara yakın mı? Alandaki yabanıl varlıklar Var-Yok Var Tek-eĢsiz olanlar var mı? Biraz farklı ama değerli olanlar Diğer ilgi çeken yerlere benzer olanlar Evet-Hayır Bayrak türler Diğer ilginç yaban hayatı (fauna) Neler? A Sınıfı Hayvanat Bahçesi - - - - Hangi Sahalar 1. 1. Sunduğu özellikleri 2. 2. Kelebekler - - Endemik bitkiler, - - 140 Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa) Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı Garanti edilen türler var mı? Genellikle rastlanma ihtimali ġans veya mevsime bağlı olanlar Alanda bulunan tesisler Sahadaki tesisler Rekreasyonel tesisler Spor tesisleri Diğerleri KuĢlar Memeliler Açıklama A Sınıfı Hayvanat Bahçesi A Sınıfı Hayvanat Bahçesi A Sınıfı Hayvanat Bahçesi A Sınıfı Hayvanat Bahçesi A Sınıfı Hayvanat Bahçesi A Sınıfı Hayvanat Bahçesi A Sınıfı Hayvanat A Sınıfı Hayvanat Bahçesi Bahçesi Yetersiz Yeterli Ġyi x x Durum Açıklaması TaĢıma Kapasitesi Analizi Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor 5- Hiç Sağlanamıyor Göstergeler Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para yatırımı yapabilir Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç,istek ve önerileri ele alınıyor Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor Ġyi bir iĢbirliği içindeler Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden sonra geliĢme gösterdi Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor Planlı turizm uygulaması yapılıyor Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar görmemiĢtir. Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor Turizm hayat kalitesini artırıyor 141 1 2 3 4 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 5 Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi Faaliyet Kamping&piknik AhĢap Hediyelik eĢyaların satılması, Dağcılık, dağ yürüyüĢü Su sporları Rafting Olta balıkçılığı Normal spor etkinlikleri Yeme içme Doğa yürüyüĢü Mağaracılık Kanyoning Yaban hayatı gözlemi Bilimsel geziler Genel etkiler Müspet /menfi Müspet Müspet Korunan alan üzerindeki etki DüĢük DüĢük x x Müspet DüĢük x Müspet DüĢük x Müspet Müspet Müspet DüĢük DüĢük DüĢük x x Müspet DüĢük x Kabul edilebilir Etki Kabul edilebilir ancak; Kabul edilemez x Ġzlemeye esas olan Ekolojik Göstergeler aĢağıdaki Ģekilde incelenmelidir. 1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok, Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri; Ekolojik göstergeler Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar veriyor Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana gelmektedir Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır 1 2 3 x x 4 5 x x x x x x EkolojikTaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Fiziki/idari TaĢıma KapasitesiĠncelemesi ve Değerlendirmesi; (1-Akıcı,yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü) Fiziki/idari taĢıma kapasitesi Altyapı Park giriĢi Yer Kapasite 1 Korunan alana giriĢ yolları Korunan alandaki yol ağı Korunan alan içindeki toplu taĢıma araçları Park etme 142 2 x x x x 3 4 5 Park yeri imkanları Bilgi imkanları Yiyecek içecek temini Ticaret Kolaylık tesisleri Patika ağı Yaban hayatı izleme noktaları Aktiviteler ÇalıĢanlar akıĢ Yer sayısı Biletleme yönlendirme ĠĢaret levhaları Yetkililer Ziyaretçi merkezi Ofisler Basılı ve görsel materyal Tedarik Seçenekler x x x x x x x x x x Tuvaletler Atıkların toplanması Yeterlilik durumu Sayısı ve uygunluğu seçenekler Paket doğa turları Bisiklet kiralama Araç kiralama At-katır kiralama Yeterli sayıda Donanımlı x x x x x 5.14.SAKÇAGÖZÜ ġELALESĠ Koordinatları: 37S316574D – 4116620K Rakım : 753 Gaziantep-Adana Karayolunun 50. kilometresinde Sakçagözü Beldesinde yer alan, ulaĢımı gayet kolay olan ve özellikle Gaziantep merkezden gelen ziyaretçilerin etrafında piknik yaptığı bir Ģelaledir. 143 Alan; yazları sıcak ve kurak, kıĢları soğuk ve yağıĢlı geçer. Ortalama yağıĢ miktarı 500-600 mm civarıdır. Genellikle yağıĢlar ilkbahar ve kıĢ aylarında ve yağmur Ģeklinde görülür. Alanda yapılan anketler sonucunda yöre halkının en önemli geçim kaynağının tarım ve hayvancılık olduğu , Ziyaretçilerinde en çok Ģikayet ettikleri konuların çevre kirliliği ve sıcak havalarda gölgesinden yararlanabilecekleri ağaçların olmaması olduğu tespit edilmiĢtir. Alanda , 1-Doğa yürüyüĢü, Foto Safari 2-Kamp-Karavan 3-Bisiklet turları, 4-Piknik yapılabilir. 144 Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu Hâlihazırdaki sayısı ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: …….kiĢi Ziyaretçi(konaklamayanlar) : ………….kiĢi (Veri Yok) Para harcama Ziyaretçi Profili Konaklama, yeme-içme, yanında yöresel el sanatı ve yöresel kurutulmuĢ veya konserve ürünler alınarak para ödeme Ģekilleriyle KiĢi baĢına ortalama en az …………… TL harcama yapılmaktadır(Veri Yok) Bireysel gezginler: % …. EĢler: %.............Aileler: %............. Tur grupları (tanıdık ve benzer talepteki kiĢilerin bir araya gelmesi Ģeklinde): %.......... Diğerleri: %............(Veri Yok) GeliĢlerininĠlk 5 Sebebi Alanda , 1-Doğa yürüyüĢü, 2-Kamp-Karavan 3-Bisiklet turları, 4-Piknik 5-Foto Safari yapılabilir. Kıyaslanabileceği saha - UlaĢılabilirlik Analizi Sahanın Uluslararası havaalanına yakınlığı Alana UlaĢım Orta derecede yakın; 3 saat (2-4 saat arasında) Özel taĢıt (x) Toplu taĢıma ( ) Diğerleri ( x) (Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ, atlı vb.) Ziyaretçinin Genel ulaĢım kanaati:.Ġyi UlaĢım için problemler: Altyapı Analizi TaĢımacılık ağı Yerel ağ(toprak, asfalt) Anayollara bağlantı Yerel genel taĢımacılık Programlar Ücretler Ring patikaları ĠĢaret levhaları Genel yer iĢaret levhaları Bilgi panoları Araçlar için park kapasitesi Bilgi alma ve tercüme kolaylıkları Restoran sayısı Yetersiz x Yeterli Ġyi x x x 145 Açıklama Yeme içme konaklama analizi Restoranların durumu Yemek Standartları Barınma imkanları Kategori Sayısı Turistik Yerel Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori KuruluĢ Sayısı Açıklama Yatak Sayısı (iyi-kötü-orta) Oteller - - - Hosteller (Misafirhaneler) - - - Yatak&kahvaltı oteli - - - Rota üstü kulübeler - - - Bungalov tarzı - - - Kamp alanı - - - Diğerleri: Pansiyon - - - Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri; Sunduğu değerlerden Alan turist ziyaret döngüsüne girecek Ģekilde turistlerin ilgisini çekecek diğer alanlara yakın mı? Alandaki yabanıl varlıklar Var-Yok - Tek-eĢsiz olanlar var mı? Biraz farklı ama değerli olanlar Diğer ilgi çeken yerlere benzer olanlar Evet-Hayır Bayrak türler Diğer ilginç yaban hayatı (fauna) Neler? - - - - - Hangi Sahalar 1. 1. Sunduğu özellikleri 2. 2. Kelebekler - - Endemik bitkiler, - - 146 Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa) Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı Garanti edilen türler var mı? Genellikle rastlanma ihtimali ġans veya mevsime bağlı olanlar Alanda bulunan tesisler Sahadaki tesisler Rekreasyonel tesisler Spor tesisleri Diğerleri Memeliler KuĢlar - ġahin_KartalGüvercin Orta - Yetersiz - Açıklama - Yeterli Ġyi Durum Açıklaması TaĢıma Kapasitesi Analizi Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor 5- Hiç Sağlanamıyor Göstergeler Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para yatırımı yapabilir Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç,istek ve önerileri ele alınıyor Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor Ġyi bir iĢbirliği içindeler Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden sonra geliĢme gösterdi Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor Planlı turizm uygulaması yapılıyor Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar görmemiĢtir. Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor Turizm hayat kalitesini artırıyor 147 1 2 3 4 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 5 Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi Faaliyet Kamping&piknik AhĢap Hediyelik eĢyaların satılması, Dağcılık, dağ yürüyüĢü Su sporları Rafting Olta balıkçılığı Normal spor etkinlikleri Yeme içme Doğa yürüyüĢü Mağaracılık Kanyoning Yaban hayatı gözlemi Bilimsel geziler Genel etkiler Müspet /menfi Müspet Müspet Korunan alan üzerindeki etki Kabul edilebilir DüĢük x DüĢük x Etki Kabul edilebilir ancak; Kabul edilemez Müspet Müspet Müspet DüĢük x DüĢük x DüĢük x Ġzlemeye esas olan Ekolojik Göstergeler aĢağıdaki Ģekilde incelenmelidir. 1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok, Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri; Ekolojik göstergeler Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar veriyor Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana gelmektedir Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır 1 2 3 x x 4 5 x x x x x x Ekolojik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Fiziki/idari TaĢıma KapasitesiĠncelemesi ve Değerlendirmesi; (1-Akıcı,yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü) Fiziki/idari taĢıma kapasitesi Altyapı Yer Kapasite 1 Korunan alana giriĢ yolları Korunan alandaki yol ağı Korunan alan içindeki toplu 148 2 3 4 x x 5 Park giriĢi Park yeri imkanları Bilgi imkanları Yiyecek içecek temini Ticaret Kolaylık tesisleri Patika ağı Yaban hayatı izleme noktaları Aktiviteler ÇalıĢanlar taĢıma araçları Park etme akıĢ Yer sayısı Biletleme yönlendirme ĠĢaret levhaları Yetkililer Ziyaretçi merkezi Ofisler Basılı ve görsel materyal Tedarik Seçenekler Tuvaletler Atıkların toplanması Yeterlilik durumu Sayısı ve uygunluğu seçenekler Paket doğa turları Bisiklet kiralama Araç kiralama At-katır kiralama Yeterli sayıda Donanımlı - 5.15.GAFFUR BABA TEPESĠ Koordinatları: 36°59'43" N | 37°28'01E Rakım: 700 mt Gaziantep Ġli Oğuzeli yolu üzerinde bulunur. UlaĢımı kolaydır. Alanda; 1-Doğa yürüyüĢü,,Kamp-Karavan 2-Eğitim amaçlı yamaç paraĢütü yapılabilir. Gaziantep Ġli, Oğuzeli Ġlçesinde, yazlar sıcak ve kurak, kıĢlar soğuk ve yağıĢlı geçer.Ġlçe güneyindeki Basra Alçak basıncının etkisindedir. Bu nedenle yaz aylarında, güneyden gelen kum ve toz fırtınalarının etkisi altındadır. Yıllık ortalama yağıĢ miktarı 550 mm civarında iken yağıĢlar genellikle yağmur Ģeklinde ve ilkbahar- yaz aylarındadır. Alanda yapılan anketler sonucunda yöre halkının en önemli geçim kaynağının tarım ve hayvancılık olduğu tespit edilmiĢtir. 149 Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu Hâlihazırdaki sayısı ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: …….kiĢi Ziyaretçi(konaklamayanlar) : ………….kiĢi (Veri Yok) Para harcama Ziyaretçi Profili GeliĢlerininĠlk 5 Sebebi Konaklama, yeme-içme, yanında yöresel el sanatı ve yöresel kurutulmuĢ veya konserve ürünler alınarak para ödeme Ģekilleriyle KiĢi baĢına ortalama en az …………… TL harcama yapılmaktadır (Veri Yok) Bireysel gezginler: % …. EĢler: %.............Aileler: %............. Tur grupları (tanıdık ve benzer talepteki kiĢilerin bir araya gelmesi Ģeklinde): %.......... Diğerleri: %............(Veri Yok) Alanda; 1-Doğa yürüyüĢü, 2-Kamp-Karavan 2-Eğitim amaçlı yamaç paraĢütü yapılabilir Kıyaslanabileceği saha - UlaĢılabilirlik Analizi Sahanın Uluslararası havaalanına yakınlığı Alana UlaĢım Orta derecede yakın; 3 saat (2-4 saat arasında) Özel taĢıt (x ) Toplu taĢıma ( ) Diğerleri (x) (Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ, atlı vb.) UlaĢım için problemler: 150 Ziyaretçinin Genel ulaĢım kanaati: Ġyi Altyapı Analizi TaĢımacılık ağı Yerel ağ(toprak, asfalt) Anayollara bağlantı Yerel genel taĢımacılık Programlar Ücretler Ring patikaları ĠĢaret levhaları Genel yer iĢaret levhaları Bilgi panoları Araçlar için park kapasitesi Bilgi alma ve tercüme kolaylıkları Restoran sayısı Yetersiz x x x x x x x x x Yeterli Ġyi Açıklama x x x x Yeme içme konaklama analizi Restoranların durumu Yemek Standartları Barınma imkanları Kategori Sayısı ¤ Turistik Yerel Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori KuruluĢ Sayısı Açıklama Yatak Sayısı (iyi-kötü-orta) Oteller - - - Hosteller (Misafirhaneler) - - - Yatak&kahvaltı oteli - - - Rota üstü kulübeler - - - Bungalov tarzı - - - Kamp alanı - - - Diğerleri: Pansiyon - - - Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri; Sunduğu değerlerden Alan turist ziyaret döngüsüne girecek Ģekilde turistlerin Tek-eĢsiz olanlar var mı? Biraz farklı ama değerli olanlar Diğer ilgi çeken yerlere benzer olanlar Evet-Hayır Var-Yok - - - - - - Hangi Sahalar 151 Neler? Sunduğu özellikleri ilgisini çekecek diğer alanlara yakın mı? Alandaki yabanıl varlıklar Bayrak türler Diğer ilginç yaban hayatı (fauna) 1. 1. 2. 2. Kelebekler - - Endemik bitkiler, - - Memeliler KuĢlar Açıklama - Güvercin-Kartalġahin Orta - - Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa) Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı Garanti edilen türler var mı? Genellikle rastlanma ihtimali ġans veya mevsime bağlı olanlar Alanda bulunan tesisler Sahadaki tesisler Rekreasyonel tesisler Yetersiz - Spor tesisleri - Diğerleri - Yeterli Ġyi Durum Açıklaması TaĢıma Kapasitesi Analizi Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor 5- Hiç Sağlanamıyor Göstergeler Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para yatırımı yapabilir Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç,istek ve önerileri ele alınıyor Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor Ġyi bir iĢbirliği içindeler Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden sonra geliĢme gösterdi Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor 152 1 2 3 4 x x x x x x x x x x x x x x x x x x 5 Planlı turizm uygulaması yapılıyor Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar görmemiĢtir. Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor Turizm hayat kalitesini artırıyor x x x x x x x x x x Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi Faaliyet Kamping&piknik AhĢap Hediyelik eĢyaların satılması, Dağcılık, dağ yürüyüĢü Su sporları Rafting Olta balıkçılığı Normal spor etkinlikleri Yeme içme Doğa yürüyüĢü Mağaracılık Kanyoning Yaban hayatı gözlemi Bilimsel geziler Genel etkiler Müspet /menfi Müspet Müspet Müspet Müspet Müspet Korunan alan üzerindeki etki Kabul edilebilir DüĢük x DüĢük x - Etki Kabul edilebilir ancak; Kabul edilemez - DüĢük DüĢük x DüĢük x Ġzlemeye esas olan Ekolojik Göstergeler aĢağıdaki Ģekilde incelenmelidir. 1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok, Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri; Ekolojik göstergeler Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar veriyor Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana gelmektedir Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır 153 1 2 3 x x x x x x x x 4 5 EkolojikTaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları; Fiziki/idari TaĢıma KapasitesiĠncelemesi ve Değerlendirmesi; (1-Akıcı,yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü) Fiziki/idari taĢıma kapasitesi Altyapı Park giriĢi Park yeri imkanları Bilgi imkanları Yiyecek içecek temini Ticaret Kolaylık tesisleri Patika ağı Yaban hayatı izleme noktaları Aktiviteler ÇalıĢanlar Yer Kapasite 1 Korunan alana giriĢ yolları Korunan alandaki yol ağı Korunan alan içindeki toplu taĢıma araçları Park etme akıĢ Yer sayısı Biletleme yönlendirme ĠĢaret levhaları Yetkililer Ziyaretçi merkezi Ofisler Basılı ve görsel materyal Tedarik Seçenekler Tuvaletler Atıkların toplanması Yeterlilik durumu Sayısı ve uygunluğu seçenekler Paket doğa turları Bisiklet kiralama Araç kiralama At-katır kiralama Yeterli sayıda Donanımlı - 2 3 4 5 Fiziki/idari taĢıma kapasitesi yönünden yapılan değerlendirme; Psikolojik TaĢıma Kapasitesi: Hayır- Olumlu( Göstergeler; turistlerle kavga olayları var mı? Sürekli mi? Turistler hakkında genel kanı-Olumlu/olumsuz vb. göstergeler) 154 GAZĠANTEP ĠLĠ VE ĠLÇELERĠNĠN KIYAS YÖNTEMĠ ĠLE KISA DEĞERLENDĠRMESĠ Coğrafi yönden GAP‘ın giriĢ kapısı, sanayisi ve ticari hacmi ile GAP‘ın merkezi olan Gaziantep, ekonomik yönden çevresindeki birçok ili etkisi altında tutmaktadır. ¼‘ü tarıma elveriĢli ovalardan oluĢan ve bir bölümü Fırat nehrinin sularıyla sulanan Gaziantep; Antepfıstığı, zeytin, pamuk, üzüm, kırmızıbiber keten gibi ekonomik değeri yüksek sanayi bitkileri ile mercimek, buğday ve arpa gibi hububat ürünleriyle zengin bir tarım yöresidir. Ayrıca; Gaziantep Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinin tüm ürünlerinin iĢlendiği, iç ve dıĢ pazara sunulduğu bir sanayi ve ticaret merkezidir. IV tane Organize sanayi bölgesi, birçok sanayi alanları küçük sanayi siteleri ve serbest bölgesi ile ekonomi ve sanayide çok önemli bir noktadadır.Tüm dünya mutfakları arasında ayrıcalıklı bir yere sahip olan, seneler boyunca geleneklerinin ve yöresel özel damak lezzetinin zenginliğini koruyan Gaziantep Mutfağı, Gaziantep Turizmi‘nde önemli bir yere sahiptir. Gaziantep, KurtuluĢ SavaĢı hatıraları, zengin tarihi ve kültürel çevresi, hizmete giren otoyolu, bölgenin ihtiyacı olan uluslararası havaalanı, GAP‘ın kapısı durumundaki konumu, halâ önemini yitirmeyen tren garı, leziz yemekleri, zengin el sanatları, mozaikleri, camileri, kaleleri, antik kentleri, ören yerleri, hanları, hamamları, kastelleri, türbeleri, kiliseleri, yaylaları, ovaları, gezi ve mesire yerleri, adını verdiği baklavası ve fıstığı, sanayi tesisleri, ticari canlılığı ve diğer yönleri ile turizmin son yıllarda adından söz ettirdiği önemli merkezlerden birisidir. Gaziantep BüyükĢehir Statüsünde Metropol bir kent olup üç tanesi merkezde olmak üzere toplam 9 ilçesi bulunmaktadır. ġahinbey(Merkez), ġehit Kamil(Merkez), Oğuzeli (Merkez), Nizip, Ġslahiye, Araban, Yavuzeli, Nurdağı, KarkamıĢ. KIYAS YÖNTEMĠ ĠLE DOĞA TURĠZMĠ POTANSĠYELĠ YÜKSEK OLAN BAZI ĠLÇELERĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ GAZĠANTEP ili Ġlçe Kıyaslanan Kıyaslama Örnek Alınacak Deneyim Ġl/ilçe sebebi, ġehitkamil ġahinbey AktiviteYerel Yönetim- Kalifiye Eleman Tanıtım 6.GAZĠANTEP ĠLĠ SÜRDÜRÜLEBĠLĠR DOĞA TURĠZMĠ STRATEJĠLERĠ S ü r d ü r ü l e b i l i r Tu r i z m G e n e l Ġ l k e l e r i ; - Talebe göre değil, arza göre turistik düzenlemelerin yapılması - Önceliklerin yerel halka verilmesi - 12 Ay turizm - Toplu taĢıma 155 - Toplumsal katılım - Temiz enerji kullanımı - Eylem durumunda dinlenme - Gerçek yaĢamın sahnelenmesi - Mevcut yapı stoğunun kullanımı - Toplumsal ve kültürel kimliğin korunması -Turizm yatırımlarının esnek, geliĢmeye açık ve uzun vadeli olması, olarak sıralanabilir. Yukarıda açıklanan genel ilkeler doğrultusunda Sürdürülebilir Turizmin amacı ; Ana Amaç - Turizm olayını, çevreye, topluma, tarihsel, doğal ve kültürel varlıklara zarar vermeden, bölge ekonomisine ve toplumsal yaĢantıya sürekli katkıda bulunacak biçimde geliĢtirmek Alt Amaç 1 - Tarihsel, doğal ve kültürel varlıklar ile çevreyi ve toplumu korumak. Alt Amaç 2 - Tarihsel, doğal ve kültürel varlıkları turizme kazandırmak. Alt Amaç 3 - Turizmi çeĢitlendirmek ve mevsimlere yaymak 3.1 - Köy / Çiftlik turizmi 3.2 - Deniz turizmi 3.3 - Dağ turizmi 3.4 - Mağara turizmi 3.5 - YürüyüĢ turizmi 3.6 - Yayla turizmi 3.7 - Göl turizmi 3.8 - Nehir turizmi 3.9 - Sanayi turizmi 3.10 - Fotoğraf turizmi 3.11 - Tarih turizmi 3.12 - El sanatları turizmi 156 3.13 - AlıĢ-veriĢ turizmi 3.14 - Fuar turizmi Ulusal ve uluslararası fuarlar, toplantılar 3.15 - Yat turizmi 3.16 - Kamp turizmi 3.17 - Festival turizmi 3.18 - Sportif amaçlı turizm - Yapılabilir spor çeĢidi sayısını arttırmak -Spor tesislerinin nitelik ve niceliklerini arttırmak - Ulusal/uluslararası spor organizasyonu sayısını arttırmak 3.19 - Kongre, seminer, toplantı turizmi 3.20- Gençlik turizmi Gençlikkampları/Gençlik organizasyonları 3.21 - Dinsel turizm 3.22 - Sağlık ve terapi turizmi 3.23 - Sanat ve kültür turizmi 3.24 - Eğlence turizmi Gösteri merkezi, konser salonu, tiyatro, sinema 3.25 – Dinlenme turizmi Gezi alanları, piknik alanları, parklar, kır kahveleri Alt Amaç 4 - Turizm gelirlerini arttırmak 4.1- Yerli / yabancı turist sayısını.arttırmak 4.2 - Turizm belgeli konaklama tesisi yatak kapasitesini arttırmak 4.3 - Atıl kapasiteden yararlanmak 4.4 - Geceleme sayısını arttırmak 4.5 - Doluluk oranlarını arttırmak 4.6 -Yeme-içme tesislerinin sayısını ve niteliğini arttırmak Alt Amaç 5 - UlaĢım olanaklarını kolaylaĢtırmak 5.1 - Havayolu Uçak, helikopter 157 5.2 - Denizyolu Yolcu gemisi, yat, deniz motoru, feribot 5.3 - Demiryolu 5.4 - Karayolu 0tobüs, minibüs, taksi, oto kiralama, motorsiklet Alt Amaç 6 - Altyapı ve hizmet sorunlarını çözmek 6.1- Kanalizasyon 6.2 - Temiz su 6.3 - Tuvalet 6.4 - HaberleĢme 6.5 - Turizm iĢaretler 6.6 - Otopark 6.7 - Akaryakıt ve oto hizmetler 6.8 - Yabancı dilde dergi/gazete 6.9 - Banka/Döviz bürosu 6.10 - Turizm danıĢma 6.11 - Turizm zabıtası Alt Amaç 7 - Turizm sektöründeki iĢgücünün niteliğini ve niceliğini arttırmak Alt Amaç 8 - Turizm sektöründeki yatırım olanaklarını geliĢtirmek Alt Amaç 9 - Turizm amaçlı tanıtım ve pazarlama etkinliklerini arttırmak 9.1 - Fuar sayısını arttırmak 9.2 - Program, yazı ve kitap sayısını arttırmak 9.3 - Ulusal ve uluslararası kuruluĢlarla .iĢbirliğinde bulunmaktır. 6.1.GeliĢme Stratejileri Strateji 1. Mevcut durumunun ve turizm potansiyelinin belirlenmesi Önemli Turizm Değerleri‖ (ÖTD) ve ―Önemli Turizm Alanları‖ (ÖTA) Strateji 2. Sürdürülebilir turizm için eylem planının hazırlanması ve yönetim modelinin belirlenmesidir 158 6.2. Pazarlama Stratejisi Strateji 1. Yönetim modelinin geliĢtirilmesi Turizm altyapısının güçlendirilmesi,ulaĢım sorunlarının giderilmesi konaklama, yeme-içme, Strateji 2. Hizmet kalitesinin artırılması Bölgesinin Önemli Turizm Değerlerinin tanıtılması ve pazarlanması 6.3. Ziyaretçi Yönetimi Stratejisi Strateji 1. Ziyaretçilerin eğitim ve bilinçlendirme etkinlikleri yapılmalıdır. Yöre halkının bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Alan rehberi bulunmalıdır. Uyarı levha sayısı artırılmalıdır. Görevli sayısı artırılmalıdır. Kirletene para cezası konmalıdır. Bilgilendirme levhaları konmalı / arttırılmalıdır. Görevliler ve ziyaretçiler eğitilmelidir. Strateji 2. Doğa Turizmine yönelik bütçesi tahsisi yapılmalıdır Sivil toplum örgütleri yerel halkla iletişimde olmalıdır. 6.4. Ġzleme ve Değerlendirme Stratejisi (Turizmin etkilerinin ve sürdürülebilirliğin izlenmesi) Strateji 1Turizm açısından sürdürülebilirlik kavramı, turizmin kaynağı olan doğal, tarihi, kültürel, sosyal ve estetik değerlerin korunup geliĢtirilerek çekiciliklerin devamının sağlanmasını ifade etmektedir.Bunun Ġçin . Çevre, önemini turizm serveti Ģeklinde ortaya koyan gerçek birdeğere sahiptir. Uzun dönemdeki sürdürülebilirlik, kısa vadeli düĢüncelerle zarara uğratılmamalı, korunarak gelecek nesillere ulaĢtırılmalıdır. • Turizm, ziyaretçilerin yanı sıra, bulunduğu alan ve topluma da fayda sağlayan potansiyele sahip pozitif bir aktivite olarak kabul edilmelidir. • Turizm ve çevre arasındaki iliĢki, çevreyi uzun dönemde sürdürülebilir hale getirecek Ģekilde düzenlenmelidir. Turizmin doğal kaynaklara zarar vermesine, gelecekte hoĢ olmayan ortamlar yaratmasına ve çevre üzerinde kabul edilemez etkiler oluĢturmasına izin verilmemelidir. • Turizm faaliyetleri ve geliĢmeleri; ölçeğe, doğaya ve içinde yer aldıkları alanın karakteristik özelliklerine uyum göstermelidir. • Herhangi bir turistik alan ile ziyaretçilerin ihtiyaçlarının temininde, o yörede yaĢayan halk arasında uyum sağlanmasına çalıĢılmalıdır. 159 Strateji 2. Sürdürülebilir turizm geliĢme modeli, var olan değerlerin(doğal,sosyo-kültürel, tarihsel, vb.) gelecek kuĢaklar için korunması ve devamlılığın sağlanması, o yörede yaĢayan toplum üyelerinin, değerlerin korunmasını benimsemeleri, çevreleri ile ilgili bilgi-beceri ve iletiĢimlerini geliĢtirdikleri bir süreci oluĢturmalıdır. Bu nedenle yöre insanının karar aĢamasından baĢlayarak katılımı, onun çevresiyle iliĢki kurabileceği yaĢantıyı kurabilme Ģansı olmalıdır 6.5 .KAPASİTE GELİŞTİRME Amaç: ilgili paydaşların turizm(ekoturizm) açısından kapasitelerini geliştirmek E y l e m Ö n c e li k Eylem Açıklama Yapacak kişi ve kuruluşlar İşbirliği ortakları Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Belediy eler, Muhtarlı klar Doğa ve Ekoturiz m Dernekl eri-Ġl Orman ve Su ĠĢleri Md. Süresi Başlangıç tarihi 2 0 1 3 15Eylül – 15 Ekim tarihleri x 2 0 1 4 2 0 1 5 2 0 1 7 2 0 1 9 2 0 2 1 2 0 2 3 Bütçesi ve Finans kaynağı n o 1 2 Doğa ve Ekoturi zm eğitimi Yerel halkının Doğa ve eko-turizm hakkında eğitimi, Ekoturizme sunulabilec ek ürünlerin geliĢtirilme si konusunda eğitilmesi. Bu konuda plan süresince 2 kurs açılarak 100 kiĢinin eğitilmesi sağlanacak. 160 Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Bütçesi Göstergel er 6.6. FİZİKSEL ALTYAPININ OLUŞTURULMASI Amaç; altyapıyı güçlendirmek veya geliştirmek, E y l e m Ö Eylem n c e l i k n o 1 1 Atık yönetimi Açıklama Yapacak kişi ve kuruluşlar İşbirliği ortakları Süresi Bütçesi ve Finans kaynağı Başlangıç tarihi 2 0 1 3 Katı atıkların yönetimi konusunda, vahĢi depolama yapılması engellenecek tir. Muhtarlıklar( M) belediyeler,(B) Ġl özel idaresi (ĠÖĠ) Dernekler( D) Çevre ve ġehircilik md (ÇġM)-Ġl Orman ve Su ĠĢleri Müdürlüğü 2 0 1 4 2 0 1 5 2 0 1 7 2 0 1 9 2 0 2 1 Gösterg eler 2 0 2 3 x 15 Kasım 6.7. TANITIM VE PAZARLAMANIN YAPILMASI Amaç doğa ve eko turizm varlığının ortaya çıkartılmasıı, geliştirilmesi,tanıtımı ve pazarlamasını yapmak. E y l e m Ö Eylem n c e l i k n o 1 1 Sürdürüle bilir turizm için eylem planının hazırlanm ası ve yönetim modelinin belirlenme si ile Doğa Turizmine yönelik bütçe tahsisinin yapılması Açıklama Yapacak kişi ve kuruluşlar İşbirliği ortakları Süresi Başlangıç tarihi Yönetim modelinin hazırlanması Turizm altyapısının güçlendirilm esi,ulaĢım sorunlarının giderilmesi konaklama, yeme-içme, Alan rehberliği, Uyarı levha ve görevli sayısı, bilgilendirm e levhaları kirletene para cezası, görevliler ve ziyaretçileri n eğitimi Ġl Özel Ġdaresi,Beledi yeler,Ġl Kültürve Turizm Müdürlüğü- Ġl Orman ve Su ĠĢleri Müdürlüğü 161 15 Nisan 2 0 1 3 2 0 1 4 x 2 0 1 5 2 0 1 7 2 0 1 9 2 0 2 1 2 0 2 3 Bütçesi ve Finans kaynağı İl Özel İdare Bütçesi Göstergele r ÖNERĠLER : ALLABEN TABĠAT PARKI : Mevcut sahada Bakanlığımızca 1981 yılında suni yolla tescil edilmiĢ kızılçam ağaçlandırma sahasıdır. Gerciğin Ormanı ve Tam karĢısında bulunan muhteĢem manzaralı Allaben Göleti, halkın dinlenme, eğlenme, spor yapma, piknik yapma, vb. ihtiyaçlarını gidermek amacıyla gittikleri bir yerdir. Alleben Tabiat Parkı (Gerciğin ormanları) bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun bir tabiat parçasıdır. Ayrıca alanın; kaynak ve manzara bütünlüğünü sağlayacak yeterli büyüklükte olması, bilhassa açık hava rekreasyonu yönünden farklı ve zengin bir potansiyele sahip olması, mahalli örf ve adetlerin, geleneksel arazi kullanma düzeninin ve kültürel manzaraların ilgi çeken örneklerini de ihtiva etmesi, devletin mülkiyetinde olması, Gerciğin Ormanı ve Allaben Göleti ile birlikte koruma, dinlenme ve turizm alanları açısından yüksek ziyaretçi potansiyeline sahip olması, alanın tabiat Parkı özelliği ihtiva etmesi nedeniyle Gerciğin Ormanı‘nın, Allaben Tabiat Parkı olarak tescil edilmesinin uygun olacağı kanaatine varılmıĢ olup 17.10.2012 tarihli ve 1118 sayılı yazımızla toplam 84 hektarlık alanın tabiat parkı olarak tescil edilmesi için Bakanlığımız Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğüne teklifi yapılmıĢtır. 162 ORMAN VE SU ĠġLERĠ BAKANLIĞI (Doğa Koruma ve Milli Parklar) XV. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ HAZIRLAYAN KONTROL EDEN Gaziantep Ġl ġube Müdürü Mustafa GÖZEL Milli Parklar ġube Müdürü Haluk KODAMAN Uygun Takdim Bölge Müdürü M. Fehmi YÜKSEL Vali Yardımcısı B.Bestami ALKAN Doğa Turizmi Master Planının Uygulanması; UYGUNDUR. Erdal ATA VALĠ 163 HAZIRLAYAN: Gaziantep Orman ve Su ĠĢleri Ġl ġube Müdürlüğü 2013, (Mustafa GÖZEL-Abdullah GÖKSEL-Dilek KAHRAMAN) 7.KAYNAKLAR 1.Gaziantep Üniversitesi Rektörlüğü Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Raporları 2.Kültür ve Turizm Ġl Müdürlüğü Web Sitesi 3. Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğü 2012 Çevre Durum Raporları 4.Gaziantep Doğa Koruma Derneği Raporları 5.Bölge Halkından ve Alana Gelen Ziyaretçilerden Alınan Bilgiler 6.Alanda Yapılan Ġncelemeler 7. Bilimsel AraĢtırmalar (ASPEG) ve Makaleler 164