organ nakli

ORGAN BAĞIŞI ve ORGAN/
DOKU NAKLİ
ORGAN BAĞIŞI
Kişi hayatta iken, serbest
iradesi ile tıbben yaşamı
sona erdikten sonra doku
ve
organlarının
başka
hastaların tedavisi için
kullanılmasının
izin
verilmesine organ bağışı
denir.
2238 sayılı ‘‘Organ ve Doku Alınması, Saklanması
ve Nakli’’ hakkındaki kanunda:
‘‘18 yaşından büyük ve akli dengesi yerinde
olan herkes organlarının tamamını veya bir bölümünü
bağışlayabilir’’ denmektedir.
 Organ bağışında
bulunabilmek için;
organ bağış senedini
iki tanık huzurunda
doldurup imzalamak
yeterlidir.
Organ bağış senedi imzalandıktan sonra organ bağış
kartı doldurulur ve bağış yapan kişiye verilir.
Kimler organ bağışında bulunamaz?
 Hepatit (A-B-C)
 Ağır iltihabi hastalıklar
 Şeker Hastalığı
 Kanser
ORGAN BAĞIŞINDA
YETERSİZLİK
NEDENLERİ
 Birey
 Sistem
 Eğitim
ORGAN BAĞIŞINDA
YETERSİZLİK
Bilgi eksikliği
Eğitim
Güvensizlik
Önyargı
Korku
Birey
Sistem
İnançlar
Duyarsızlık Aile
Yasal prosedür
ORGAN BAĞIŞI
 Organ bağışı yapanların bu durumdan ailelerini
haberdar etmeleri daha sonra çıkacak
problemleri önleme açısından yararlıdır.
 Organ bağışında bulunan kişilerin organ bağışı
kartını daima yanında taşıması, organ bağış
işleminin karışıklık ve gecikme olmaksızın
yerine getirilmesini sağlayacaktır.
 Kişi organ bağışından vazgeçtiği anda organ
bağış kartını taşımaktan vazgeçmeli ve bu
kararı ailesine bildirmelidir.
ORGAN BAĞIŞ KARTI
 Sadece manevi yaptırım gücü olan, hukuki fonksiyon
taşımayan sembolik bir karttır.
 Kişinin organlarının alınabilmesi için mutlaka ailesinin
onayının alınması gerekmektedir.
 Yakını yanında olmadan ölmüş birinin cebinden organ
bağış kartı çıksa bile organları alınmamaktadır.
 Artık organ bağışlarının kaydının tutulma zorunluluğu
yoktur. Kişi istediği zaman kartını yırtarak organ
bağışını geçersiz kılabilir.
Organ nakli çalışmalarında verimliliği artırmak,
adaletli organ ve doku dağıtımını sağlamak
amacıyla; Sağlık Bakanlığı’nın koordinasyon
ve denetiminde, üniversitelerin, kamu ve özel
sağlık kuruluşlarının katılımıyla, ‘‘Ulusal
Organ ve Doku Nakil Koordinasyon
Sistemi’’ kurulmuştur.
Donör Kaynağı Merkezi
(Organ nakli koordinatörü)
Bölge Koordinasyon Merkezi (BKM)
Ulusal Koordinasyon Merkezi (UKM)
Organ Nakli Merkezi
Organ nakli bekleyen hasta
 29 Mayıs 2008 tarihinde uygulamaya konulan
liste ile kadavra organ bekleyen tüm hastalar
tek havuzda toplanmaktadır ve
 kadavra donörlerden elde edilen organ
örnekleri söz konusu listede yer alan hastaları
kapsayan ve bilgisayar ortamında otomatik
olarak yapılan puanlama ile saptanan en
uygun hastalara nakledilmektedir.
TÜRK İNSANI ORGAN BAĞIŞINI NEDEN
REDDEDİYOR?



BEYİN ÖLÜMÜ KAVRAMINI TAM
OLARAK ANLAYAMAMA,
DONÖR GÖRÜNÜŞÜNÜN VE VÜCUT
BÜTÜNLÜĞÜNÜN BOZULACAĞI
ENDİŞESİ ,
DİNİ ,KÜLTÜREL VE SOSYAL
NEDENLER,

HASTALARINA ORGANLARINI ALMAK
İÇİN İYİ BAKILMADIĞINI DÜŞÜNCESİ,

ORGANLARIN KİMLERE TAKILACAĞI
KONUSUNDA ŞÜPHE,

HASTANE VE/ VEYA HASTANE
PERSONELİNE TEPKİ,

CENAZEYİ ALMAKTA GECİKME YA DA
CENAZEYİ ALAMAMA KORKUSU
ORGAN BAĞIŞININ DİNİ YÖNÜ
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek
Kurulu 6.3.1980 tarih ve 396/13 sayılı kararı
ile organ naklinin caiz olduğunu açıklamıştır.
“ Kim bir insana hayat verirse
O sanki bütün insanlara
hayat vermişçesine
hayat kazanacaktır. ”
( Maide suresi, ayet 32 )
“Organınızı vereceğiniz kişi
yaptığı iyilik ve fenalıklardan
kendisi sorumludur.”
(Kıyame suresi, ayet 3-4)
BEYİN ÖLÜMÜ NEDİR?
Beyin fonksiyonlarının geri dönüşümsüz
olarak kaybolmasıdır.
BEYİN ÖLÜMÜ
 Beyin ölümü gerçekleşen kişide solunum ve dolaşım
yoğun bakım koşullarında ventilatör gibi destek
makinelerine bağlanarak sürdürülebilirken, beyin
fonksiyonları yapay olarak sürdürülemez .
 Bu nedenle beyin ölümü gerçekleştiğinde, kişi tıbben
ölü kabul edilir.
BEYİN ÖLÜMÜ
Beyin tüm organların birbiriyle uyum içinde
çalışmasını sağlar.
Beyin ölümü gerçekleştiğinde diğer organların
biyolojik canlılıkları solunum cihazına bağlı olarak
maksimum 72 saat sürer. Eğer bu süre içinde organ
bağışında bulunulmazsa beden solunum cihazından
ayrılır.
Dünyanın her yerinde hukuki uygulama böyledir.
BİTKİSEL HAYAT
 Bitkisel hayattaki hastaların solunumları devam eder.
 Beyin sapı sağlamdır.
 Beyin fonksiyonları azalmış yada tamamen
kaybolmuş olabilir. Ama tam anlamıyla ölüm
oluşmamıştır.
 Bu hastalar aylarca yada yıllarca hareketsiz
yaşamaya devam etmekte ve bazen de düşük bir
olasılıkla iyileşerek normale dönebilmektedir.
 Beyin ölümünü
vazodaki çiçeğe,
 Bitkisel hayatı ise
saksıdaki çiçeğe
benzetebiliriz.
 Vazodaki çiçek
istesek de
istemesek de birkaç
gün sonra solacak
ve kuruyacaktır.
 Oysaki saksıdaki
çiçek suladığımız
müddetçe
solmayacaktır.
BEYİN ÖLÜMÜNE KİM KARAR
VERİR?
Ülkemizde, diğer ülkelerdeki gibi
4 uzman hekim tarafından değerlendirme
yapılarak beyin ölümü kararı verilir ve buna dair
rapor hazırlanır (2238 sayılı Organ Ve Doku Alınması,
Saklanması ve Nakli Hakkındaki Kanun 11. ve 13. maddeleri)
.
Beyin Ölümü Kurulu;
 Kardiyoloji,
 Nöroloji
 Beyin cerrahisi (nöroşirürjiyen)
 Anesteziyoloji ve reanimasyon
uzmanlarından oluşmaktadır.
Bitkisel hayattaki insanların organları asla
organ naklinde kullanılmaz.
Beyin ölümü tanısı almış kişilerin
hayata dönmesi mümkün değildir.
ORGAN NAKLİ NEDİR?
Tedavisi mümkün olmayan hastalıklar nedeniyle
görev yapamayacak derecede hasar gören organların
yerine, canlı veya ölüden alınan yeni, sağlam organın
konularak hastanın tedavi edilmesine organ nakli denir.
Ülkemizde nakli
yapılan organlar
Ülkemizde nakli
yapılan dokular
 Böbrek

 Karaciğer

 Kalp

 Akciğer

 Pankreas

 İnce barsak
Kalp kapağı
Kornea
Kemik
Kemik iliği
Deri
ORGAN NAKLİ KİMLERDEN
YAPILIR ?
 Canlı donör
 Kadavra donör
Kadavra donör
Yoğun bakımda tedavisi devam ederken, geri
dönüşümsüz beyin hasarı gelişmiş hastaların organlarının
bağışlanması,
Böbrek,
karaciğer,
pankreas,
kalp,
kalp
kapakları,
kornea
Canlı donör
Organ nakli gereken hastanın eşi veya yakın
akrabaları doku, kan grubu vb. uyum mevcut ise organ
bağışında bulunması,
Böbrek
ve
karaciğer
ÜLKEMİZDE ORGAN NAKLİNİN
GELİŞİMİ
 İlk kez 22 Kasım 1968’de Ankara Yüksek İhtisas
Hastanesinde Dr. Kemal BEYAZIT tarafından kalp nakli
yapılmış ancak hasta kaybedilmiştir.
 İlk başarılı organ nakli ise 3 Kasım 1975 yılında Dr.
Mehmet HABERAL ve ekibince Hacettepe Üniversitesi
Hastanesinde bir anneden oğluna yapılan canlıdan
canlıya böbrek nakli olmuştur. Bunu aynı ekibin
kadavradan yaptığı ilk böbrek nakli izlemiştir.
Ülkemizde yapılan toplam organ ve doku
nakil sayıları her geçen yıl artmakla birlikte
henüz istenen seviyeye ulaşmamıştır.
2008 yılı Organ Nakli Bekleyen
Hasta Sayısı
 Böbrek
:14 450
 Karaciğer :1165
 Kalp
:172
 TOPLAM :15787
Ülkemizde yeterli donanıma sahip
nakil merkezleri ve deneyimli
bilim adamları olmasına rağmen,
organ bağışının yetersiz olması
sebebiyle nakil sayıları yetersiz
kalmaktadır.
Belki şimdilik ihtiyacınız yok, umarız
olmazda…
Ama hiç düşündünüz mü organ ihtiyacı
olanları ve bulamazlarsa yaşamlarının sona
ereceğini…
HATIRLAMAK
GÖZLERİMİ; gün ışığını, bir bebeğin yüzünü, bir
kadının gözlerindeki sevgiyi görmemiş bir adama
verin.
KALBİMİ; kendi kalbi ona acı vermekten başka bir
şeye yaramayan birine verin.
KANIMI; bir otomobilin enkazı altından çıkarılmış olan
gence verin. Verin ki torunlarının oynadığını görene
kadar yaşasın.
BÖBREKLERİMİ; haftadan haftaya yaşaması
makineye bağlı olan birine verin.
HATIRLAMAK
KEMİKLERİMİ; alın ve sakat bir çocuğun
yürümesinin yolunu bulun.
Eğer bir şeyleri gömmeniz gerekiyorsa, hatalarımı,
kusurlarımı, insanlara olan ön yargılarımı gömün.
Günahlarımı şeytana, ruhumu tanrıya verin. Eğer
yeri gelirde beni hatırlamak isterseniz, bunu, size
ihtiyacı olan birine yardım ederek yapın. Eğer tüm
bu isteklerimi yaparsanız sonsuza kadar yaşarım.
ROBERT N.TEST