Eşyalar için tedarik zinciri iletişiminde öneriler ve SVHC`de % 0.1

Eşyalar için tedarik zinciri iletişiminde öneriler ve SVHC`de % 0.1

Eşyalar için tedarik zinciri iletişiminde öneriler ve
SVHC’de % 0.1 eşiğinin hesaplanmasına ilişkin örnekler©
Eşya içindeki SVHC maddelere ilişkin bilgi iletimi ne demektir?
28 Ekim 2008’de REACH Aday Listeye ilk madde eklendiği tarihten bu yana Avrupa Ekonomik Alanı (AEA)
Ülkelerine (AB28 + Norveç, İzlanda ve Lihtenştayn) eşya ihracatı yapan firmalar, Aday Listesi’ndeki
maddelerden herhangi birini, eşya içerisinde ağırlıkça % 0.1’den fazla kullanıyorsa, söz konusu maddeler ile
ilgili yeterli bilgileri hazır bulundurmalı, eşyanın müşterisine en azından maddenin ismi ve eşyanın daha
güvenli bir şekilde kullanmasıyla ilgili bilgileri temin etmelidir. (REACH Tüzüğü Madde 33)
SVHC sorgusunu yönelten bir tüketiciye 45 gün içinde yanıt verilmelidir. Bu nedenle Avrupa’daki
müşterileriniz, bu bilgileri hazırda bulundurmak amacıyla AB-dışı tedarikçilerine sorgu mektupları iletir.
Türkiye’deki tedarikçilere de benzer sorgu mektupları gelmektedir.
Siz de tedarikçilerinizden aldığınız bilgiler doğrultusunda bu sorulara yanıt veren bir yanıt hazırlamalısınız. Bu
yanıtlar, piyasada genellikle ‘REACH Deklarasyonu’ olarak adlandırılır. Müşterinize karşı bir taahhütte
bulunduğunuzdan, siz de tedarikçilerinizden güvenilir ve yazılı bilgi almaya çalışmalı ve bu yanıtları
saklamalısınız.
Aday Listeye nasıl ulaşılabilir?
REACH Aday Liste ya da SVHC Liste olarak bilinen madde listesine REACH.immib.org.tr web sitemizden ya da
Avrupa Kimyasallar Ajansı (ECHA) web sitelerinden ulaşabilirsiniz.
http://reach.immib.org.tr/tr-tr/SVHC-Listesi-Aday-Liste
https://echa.europa.eu/candidate-list-table
Aday Liste ile ilgili başka yükümlülük var mı?
Eşya üreticilerinin Aday Liste ile ilgili yapması gerekebilecek diğer bir şey ‘Eşya içindeki SVHC Bildirimi’dir.
SVHC Bildirimi için iki şartın da sağlanması gereklidir:
1. Eşya içerisinde ağırlıkça % 0.1’den fazla Aday Liste maddesi vardır.
2. Aday Liste maddesi ihraç edilen eşyalar aracılığıyla yılda 1 tondan fazla miktarda Avrupa Ekonomik
Alanı’na arz edilmektedir.
Bildirimle ilgili detaylı bilgiler reach.immib.org.tr web sitemizde bulunabilir.
©
Bilgiler ve örnekler, Belçika, Almanya, Danimarka, Fransa, Norveç ve İsveç otoritelerince hazırlanan
broşürden alınmıştır.
BELGIAN FEDERAL PUBLIC SERVICE, HEALTH, FOOD CHAIN SAFETY AND ENVIRONMENT, GERMAN FEDERAL INSTITUTE FOR OCCUPATIONAL
SAFETY AND HEALTH, DANISH ENVIRONMENTAL PROTECTION AGENCY, FRENCH MINISTRY OF ECOLOGY, SUSTAINABLE DEVELOPMENT AND
ENERGY, NORWEGIAN ENVIRONMENT AGENCY, SWEDISH CHEMICALS AGENCY.
1. Basit tek bir eşya içeren eşyalar
Plastik bahçe sandalyesi
Önkoşullar:


Sandalye tek parça olarak dökülmüş. Polietilen plastik peletlerden
(tanecik) yapılmadır.
Peletler, % 0.12 kurşun kromat molibdat sülfat kırmızısı (C.I Pigment
Red 104) içermektedir.
Eşik hesabı: Eşya tek parçadan oluştuğu için eşik hesabı doğrudan uygulanabilir.
Olasılık analizi: Tedarikçiden AB normlarına uygun bir Güvenlik Bilgi Formu (SDS) alabiliyorsanız, bu
SDS’de tehlikeli madde, PBT/vPvB ve Aday Liste maddelerinin de belirtilmesi gerekmektedir. Buradan
bilgi alınabilir. (Tedarikçi AB dışındaysa bu bilgi SDS’te olmayabilir. Bu durumda Aday Liste kendilerine
iletilip, ayrıca sormak gerekir.)
Müşteriye verilmesi gereken minimum bilgi:
“Bu sandalye kurşun kromat molibdat sülfat kırmızısı (C.I Pigment Red 104) içermektedir.”
Avrupa pazarına yönelik çalışan eşya üreticilerimiz, REACH Tüzüğü Ek
XVII’sinde listelenen kısıtlama koşullarına mutlaka uymalı, bu listedeki
güncellemeleri sıkı sıkı takip etmelidir.
http://reach.immib.org.tr/tr-tr/Kisitlamalar-Listesi
2. Bir kaç parça eşyanın bileşiminden oluşan eşyalar
Bisiklet
Önkoşul:
 Bisiklet, Aday Listedeki maddeleri içerebilecek
bir kaç parça eşyanın montajı sonucu oluşur. Bu
parçaların bazıları, genellikle yedek parça olarak
da satılmaktadır.


El koyma yerleri % 0.1’den fazla Bis (2etilhekzil)
fitalat (DEHP) [CAS No: 117-81-7] içermektedir.
Sele kılıfları, yüzde 0.1’den fazla Dibutil fitalat
(DBP) [CAS No 84-74-2]
Eşik hesabı: SVHC madde içeren iki parça da montajdan önce de eşya olduğundan % 0.1 eşiği iki bileşene
de ayrı ayrı uygulanmalıdır.
Olasılık analizi: Tedarilçiden bilgi istemeden önce şöyle düşünülebilir: Sele, elcikler, kablo ve pedallar
yumuşak plastikten üretildiğinden ör. Fitalat içerme ihtimali yüksektir. Lastikler, pedallar, sürtünma
lastikleri (kauçuk) plastifiyan, yangın geciktirici ve diğer Aday Liste maddelerini içerebilir. Kadran,
tekerlerkler ve vites metal parçalar olup, çoğu zaman boyalıdır. Saf metal parçaların Aday Liste maddeleri
içerme ihtimali düşüktür ancak yüzey işlemi görmüş ya da boyalı iseler Aday Listedeki SVHC maddeleri
içeriyor olabilirler. Reflektörler sert plastikten yapılmış olup, yine de örneğin renklendiricileri SVHC
içerebilir. Bu analiz yapıldıktan sonra, tedarikçilere daha spesifik sorular iletilebilir.
Müşteriye verilmesi gereken minimum bilgi:
“Bu bisiklet elcikleri, Bis (2etilhekzil) fitalat (DEHP) içermektedir.
Plastik sele kılıfı, Dibutil fitalat (DBP) içermektedir.”
Eşya içindeki SVHC’lere ilişkin tedarikçi ve müşterilerinizle kuracağınız
iletişime yönelik ‘Örnek mektuplara’ web sitemizden ulaşabilirsiniz.
Mektuplar, değiştirilebilir formatta Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanmıştır.
http://reach.immib.org.tr/tr-tr/SVHC-Listesi-Aday-Liste/Ornek-mektuplar-SVHC-iletisimi
Koltuk
 Döşenmiş koltuk , farklı malzemelerden oluşan


bir kaç parça eşyadan oluşmaktadır.
Koltuk, % 0.17 hexabromocyclododecane
(HBCDD) [CAS No 25637-99-4] içeren tekstil
kumaş ile kaplanmıştır.
Minder dolgusu, % 0.2 tris (2-chloroethyl)
phosphate [CAS no 115-96-8] içeren bir
poliüretan dolgudan kesilmiştir.
Eşik hesabı: Koltuk minderi de kumaşı da ayrı ayrı eşya sayılır. Kesme işlemi bu niteliklerini değiştirmez.
Bu nedenle % 0.1 eşik hesabı iki eşya bileşeni için ayrı ayrı uygulanmalıdır.
Olasılık analizi:Koltuk kılıfları ve minderleri genellikle alev geciktirici ör. HBCDD içerir. Tekstil kısım ya da
sektetik deri, polimer bazlı olabilir ör.PVC’den üretilmiş olabilir. Bu kısımların içerdikleri pigmentler ve
fitalat gibi plastifiye edici maddeleri Aday Listede yer alıyor olabilir. Tedarikçilere Aday Listede yer alan
maddelerden özellikle HBCDD, Tris (2-chloroethyl) phosphate veya fitalat kullanıp kullanmadıklarına dair
bilgi alınabilir.
Müşteriye verilmesi gereken minimum bilgi:
“Koltuk minderleri 2 tris (2-chloroethyl) phosphate, kumaşı ise hexabromocyclododecane
(HBCDD) içermektedir.”
SVHC: Substances of Very High Concern yani Yüksek Önem Arz Eden
Maddeler, Aday Listeye alındıktan sonra yükümlülük başlar. Liste her yıl
haziran ve aralık aylarında olmak üzere yılda iki kere güncellenir.
http://reach.immib.org.tr/tr-tr/SVHC-Listesi-Aday-Liste
3. Bir eşya ve bir karışımdan oluşan eşyalar
Kaplanmış kablo
Önkoşul:
 Kablo, profesyonel kullanım için ve PVC kaplama içinde bakır telden
oluşmaktadır. Bakır tel, kablo üretiminden önce eşya iken PVC sıvı bir karışımdır.
 Kablo, bu durumda bakır telin üstüne sıvı PVC püskürtülmesi suretiyle üretilmiştir.

Üretimde kullanılan PVC % 40 Benzyl butyl phtalate (BBP) [CAS No 8568-7] içerir.
Eşik hesabı: PVC üretim öncesi sıvı bir karışım halindeyken BBP içermektedir. Ancak BBP içeren ilk eşya
kablodur. Bu nedenle, % 0.1 olan SVHC madde eşiği kablo ağırlığına oranla hesaplanmalıdır. Eğer PVC
kılıf, kablo ağırlığının yüzde 10’unu oluşturuyorsa kabloda BBP konsantrasyonu % 4 (% 40 / 10 = % 4) olur.
Ki bu % 0.1 eşiğinin üzerinde olduğundan müşteriye bilgi verilmesini gerektirir düzeydedir.
Olasılık analizi: Kablo üreticisi PVC tedarikçisinden aldığı SDS’te SVHC madde olup olmadığını kontrol
etmelidir. (Tedarikçi AB dışındaysa bu bilgi SDS’te olmayabilir.)
Müşteriye verilmesi gereken minimum bilgi:
“Kablo, benzyl butyl phtalate (BBP) içermektedir.”
Baskılı tişört
Önkoşul:
 Tişört baskılıdır. Baskı için kullanılan hammadde, farklı renklerde sıvı
boya olarak tedarik edilmiştir.

Boya % 30 oranında Bis (2-ethylhexyl) phtalate (DEHP) [CAS No 11781-7] içerir. Tişörtün DEHP içeriği % 0.15’tir.
Eşik hesabı: Tişört üretilmeden önce boya bir karışımdı, eşya değil. DEHP’I içeren ilk eşya tişörttür. Bu
nedenle eşik hesabı baskılı tişört ağırlığına oranla yapılmalıdır. Tişörtte baskı mürekkebinin ağırlıkça oranı
% 0.5 ise DEHP oranı % 0.15 (0.5 *30 / 100 ) olur ki müşteriye bilgi verilmesi gerekmektedir.
Olasılık Analizi: Boya tedarikçisinden, boyada Aday Liste maddesi olup olmadığı ve varsa oranı
öğrenilmelidir. (Bu bilgi SDS’te de olabilir. Yoksa da sormakta fayda vardır.) Baskı mürekkebinde yer alan
pigment veya fitalat içeriği özellikle sorulmalıdır.
Müşteriye verilmesi gereken minimum bilgi:
“Tişört, Bis (2-ethylhexyl) phtalate
(DEHP) içermektedir.”
4. Bir kaç eşya ve karışımdan oluşabilen kompleks yapıdaki eşyalar
Elektronik Eşya bileşenleri
Önkoşul:
 İçi boş, monte edilecek kapasitör. Katkı maddeleri içeren polimer bir
karışımdan üretilen plastik bir katman ile kaplıdır ve baskı devre
kartına (PCB’ye) sonradan kaynak yapılmış ya da yapıştırılmıştır.

Plastik çerçeve, dibuthyl phtalate [CAS no 84-74-2] içerir.
Eşik hesabı: Plastik çerçeve, hiç bir zaman tek başına bir eşya olmamıştır. Bu nedenle eşik, bütün eşyaya
yani kapasitöre oranlanarak bulunur.
Olasılık analizi: SDS’inde yer almıyorsa plastik kısmın üretildiği polimer karışımın tedarikçisine Aday
Listedeki maddelerden kullanıp kullanmadığı ve oranı sorulmalıdır.
Müşteriye verilmesi gereken minimum bilgi:
Kapasitör dibutil fitalat içermektedir.
Baskı devre kartı
Önkoşul:
 Baskı devre kartı (PCB) bir temel kart üstünde genellikle lehim ya da yapıştırıcı ile
tutturulan baskılı kablolar, elektronik eşyalar ve işlevsel parçalardan oluşur.
 Hem PCB, hem de eklenmiş diğer eşyalar bir dizi farklı malzemeden yapılmıştır.
Ör, katı ve yumuşak plastikler, metaller, seramikler, cam, v.s

Plastik çerçeve, (yukarıdakinin aynısı) dibuthyl phtalate [CAS no 84-74-2]
içerir.
Eşik hesabı: PCB içerisinde pek çok eşya bileşeninin olması, % 0.1 eşiğinin PCB içinde eşya olan her bir
bileşene ayrı ayrı uygulanması gereğini ortadan kaldırmaz. Ayrı ayrı bileşenler (ör. fan, anakart v.b) Aday
Listedeki maddeleri içeriyor ve bir çoğu da PCB’ye yapıştırılmış ya da lehimlenmiş olabilir. PCB’nin
üretiminden önce bu parçalarının hangilerinin eşya hangilerinin karışım olduğunu tespit etmek zor
olabilir. Bazı elektronik eşyalar için, üretimde kullanılan karışımların içeriğini ve karışımda Aday Liste
maddesinin oranını saptamak mümkün olabilir (yukarıdaki örnekteki gibi) ve böylece Aday Liste maddesi
için yükümlülük eşiği hesaplanabilir. Bu durumda limit, karışımı içeren elektronik eşya bileşenine
uygulanmalıdır.
Olasılık analizi: Bu örnekte de görüldüğü gibi, birden fazla bileşen için bilgi vermek gerekebilir.
Müşteriye verilmesi gereken minimum bilgi:
Kapasitör dibutil fitalat içermektedir.
Masaüstü bilgisayar
Önkoşul:
 Bilgisayar, farklı işlevlere sahip çok sayıda monte edilmiş eşyadan
oluşur. Ekran, kasa, kablolar v.b gibi daha büyük eşyalar olduğu gibi
bilgisayarın ve çevre ürünlerinin (mouse, klavye) elektronik
parçalarında kullanılan çok sayıda küçük eşyalar da vardır.
 Aday Liste maddeleri olasılıkla bilgisayardaki bu eşyaların bir kaç
tanesinde bulunabilir (elektronik parçalarda ya da kablo ve yuvalarda)

Bu örnekte , anakarttaki içi boş kapasitör (yukarıdakinin aynısı)
ve mouse kablosu dibuthyl phtalate [CAS no 84-74-2] içeriyor.
Eşik hesabı: Bu tür kompleks eşyalar da diğer monte eşyalar gibi ele alınmalıdır. Eşya olarak tanımlanan
tüm bileşenler için (ne kadar küçük olursa olsun) yükümlülük eşiği (% 0.1) ayrı ayrı hesaplanmalıdır. PC
gibi çok bileşenli ve karmaşık tedarik zincirlerine sahip ürünler için, bilgi edinilmesi için sistematik bir
yaklaşım gerekmektedir.
Olasılık analizi: Üretici ve ithalatçı için benzer bir strateji izlenebilir. Ancak bu bilgileri PC üreticisinin elde
etmesi daha kolay olacaktır.
Sistematik strateji örneği:
1. Bilgisayardaki eşya bileşenlerin bir listesini yapın.
2. Olasılık analizi yapın, yani kullanılan malzemeye göre hangi birimlerde hangi Aday Liste maddesi
olabileceğini değerlendirin.
3. İlgili tedarikçilere bu maddeleri öne çıkaran sorgular iletin.
4. Gelen veriyi uygun bir sistemle toplayın – uygun bir sisteminiz yoksa oluşturun. (PC üreticilerinin genelde
böyle bir sistemi vardır.)
5. Bilgiyi kontrol edin, geçerliliğini sınayın.
6. Müşterilere ilgili bileşenlerdeki Aday Liste maddesi içeriğine ilişkin bilgi verin.
7. Stratejideki her bir basamağı düzenli olarak kontrol edin ve gerekirse revize edin.
Olasılık analizi için kullanılabilecek bilgiler:
Malzeme
Olası madde / karışım
İçerebileceği Aday Liste maddesi
Metal (çoğu)
Metal yüzey işlemlerinde kullanılan
bir kaç madde
Alev geciktirici ve plastifiyanlar
Sodyum kromat, potasyum kromat, krom trioksitten türeyen
asitler (kromik asit ve dikromik asit gibi)
HBCDD, kısa zincirli klorlu parafinler (alkanlar, C10-13, klorlu), bis(2methoxyethyl)phtalate, BBP, DBP, DEHPl
Cobaltdichloride
Plastik, kauçuk ve
reçine
Elektro kaplama
Tedarikçilere sorulabilecek sorulara örnekler:
1. Plastik eşyalar, ör. kablo, kordon veya ara bağlantılar, % 0.1’den fazla Aday Liste maddesi içermekte
midir? Mesela kullanılan alev geciktiriciler veya plastifiyanlar, Aday Listede yer alanlardan mıdır?
2. Sistem kartının kendisi % 0.1’den fazla Aday Liste maddesi içermekte midir? Örneğin alev geciktirici
veya plastifiye edici maddeler, bu listede yer alanlar mıdır?
Müşteriye verilmesi gereken minimum bilgi:
Anakarttaki kapasitör ve mouse kablosu
dibutil fitalat (DBP) içermektedir.
5. ECHA’ya Bildirim Yükümlülüğü hesaplama örneği
Mutfak eşyaları
Önkoşul:
 Bir firma AB’ye yılda 200,000 adet kızartma tavası ve 450,000 adet
sos tavası ihraç ediyor Tencere ve tavalar yapışmayan yüzeylere
sahip.
 Tavalar, yüzde 0.1’den fazla PFOA [CAS no 335-67-1]
içermektedir. PFOA Aday Listede yer alan bir maddedir.
Neler yapılmalı?
1. Tava veya tencerenin hangi bileşeni yüzde 0.1’den fazla Aday Liste maddesi içermekte
olduğunu saptayın.
2. Her bir eşya bileşeni için Aday Liste maddesinin ağırlığını saptamaya çalışın. Eğer bu bilgiye
tedarikçiden aldığınız bilgilerden erişemiyorsanız, son çare olarak analiz yaptırabilirsiniz.
3. Sos tavası ve kızartma tavasının eşya bileşenlerinin toplam ağırlığını hesaplayın.
PFOA içeren parçalar için genel hesaplama:
 Kızartma tavası, sapı olmadan da bir eşya olduğuna göre – 3 gram PFOA içeriyorsa ve toplam
ağırlık 1,8 kg ise 3 / 1800 = % 0.17 oranında Aday Liste maddesi içermekte.
 Sos tavası (kapağı ve sapı hariç) 1 gr PFOA içeriyor, toplam ağırlığı ise 0,5 kg. Konsantrasyonu
1/500 = % 0.2
Bu eşya parçalarında PFOA toplam miktarı:
 Kızartma tavası (200,000 adet) * 3 gram = 0.6 ton /yıl
 Sos tavası (450,000 adet) * 1 gram = 0.45 ton / yıl
Bütün eşyalardaki toplam miktar ise 1.05 ton/yıl.
Yani ağırlıkça % 0.1 oranından fazla PFOA içeren eşyalar aracılığıyla yılda 1 tonun üzerinde PFOA ihraç
edilmekte. Bu durumda ECHA’ya 6 ay içinde bildirim yapılması gerekmektedir.
Bu durumda eşya tedarikçisi, ECHA’ya bildirim gerekliliği ile ilgili muafiyetlerden (REACH md 7.3 veya 7.6)
yararlanabilip yararlanamadığını kontrol etmek ya da doğrudan bildirim yapmak yolunu seçebilir. Bildirimi
Avrupa Ekonomik Alanı’ndaki müşteriniz, ücretsiz olarak yapabilmektedir.
Bildirimle ilgili detaylı bilgiler reach.immib.org.tr web sitemizde bulunabilir.
ENDÜSTRİYEL REACH YARDIM MASASI
Tel: 0 212 454 09 19 E-posta: [email protected]