13943 KB - imo ana sayfa

C':M::M:OB iN$AA
T :M:UHENDiSLERi
ANKARA
f)
....
$UBESi
LT
ODASJ
(51.S Insaat ve Deprem miihendisligi proielermde
giivenilir, luzh ve ekonomik ~oziim,
\
­u . .
...,,_follOt.t.~"!..
...;;:. !~_.
ICMlll,l.....
--.Q
Bina Sistemleri3-BoyutluAnalizi-Dizaym-Cizimi
Versiyon: 8.0
El Hizl.t ve Kolay
B Guvenillrlik. Probina ileri
~
D
duzeyde proje deneyimi
~
...1¥:o7..
olan profesyonel Insaar
~' ,.,
Muhendisi yazihmcilar tarafmdan
gelistirtlrnektedir. Probina'run urettigi
sonuclarm guvenilirligi ve dogrulugu
Universite tarafindan c;e§itli ornekler ile
kontrol edilerek resrni bir rapor ile
karutlanrrusnr.
B <,;:agda§ Hesap Yontemleri, Probina en
c;agcla§ rnuhendislik yontemleri ve
yaklasrmlari ile tamamen Turk Standart ve
~artnamelerine uygun olarak tasarlanrrusnr.
Peryod hesaplan ve yatay yuk analizleri, tum
elveri§siz1ko§ullar gozonune almarak Mod
Superpozisyonu Yonterni ile Dinamik
Deprem Spektrurnu kullarularak
gerceklestlriltr. ·
8 Ekonomik Sonuclar,
Probina ile Bina
modelleri 3-boymlu olarak olusruruldugu
ve kesit hesaplan Tasirna Gucu Yonremi
kullarularak gerceklestirildigi ic;in daima
daha ekonornik sonuclar elde
edebilirsiniz.
Farabi Sokak 7/3­4 Qankaya, 06660 /ANKARA
Tel: 0312 ­ 467 23 27, Faks: 0312 ­ 427 79 56
Yetklll Bayller: Amasya: MiM (0358·218 71 71) · Ankara: YATAY (0312·441 46 07) · Antalya: CENANi
MOhendislik (0242­242 61 17) · Bolu: PROMiM Mim. MOh. (0374·212 07 54) ­Bursa: Salih ON (0224­235 63
66) • Denizli: TEMPO MOhendislik (0258­263 80 27) • Eski~ehir: ALPRO MOhendislik (0222­231 76 14) •
·Gebze: KOREL MOhendislik (0262­641 32 98) • istanbul: M. MERT MOhendislik (0216­345 73 93), OZCAN
MOhendislik (212­592 5211), URAZ MOhendislik (0212­293 49 78), VEKTOR (216·41115
30), YATAY (212­288
59 79) • izmir: AKSER (0232­489 98 87) · Samsun: TA$KIN MOhendislik (0362­432 95· 98) ­; Trabzon: FEN
MOhendislik (462­223 44 06)
·
Kullanun. Probina'run
modern menu sisterni ve
Grafik Editorii ile turn bina geometrisi ve
yiikleri tamamen grafik ortarnda
olusturulmaktadir. Kullaruci hatalarr ve
hesap riskleri c;agda§ yonternler ile en aza
indirilmistir. Probina tum pafta cizlmlenru
profesyonel Insaat Muhendislerinin
gereksinimlerine uyi,'l.111 olarak
olusturrnaktadir,
B Egitim ve Destek. Probina, in§aat
Muhendisliginde Bilgisayar Destekli Tasarim
konusunda Ulkemizde hder firma PROTA
tarafrndan 1984 yihndan bugune
gelistirilerek hazrrlanrmsur, PROTA, Yetkili
Bayileri ve deneyimli
lnsaat Muhendisleri ile
;
i
I
i
/,
,•,
yuksek duzeyli egitim ve
! .1.
destek hizmetlerini ·
Turkiye'nin her yerinden
400'u askin Probina
kullarucisma
saglarnaktadir.
TMMOB
1N$AAT
MUHEND1SLER1
~ U B E. S i
ANKARA
f)0LTfn
TMMOB
iNSAAT MUHENDiSLERi ODASI
1 ANKARA $UBESi torohndcn ayda bir yoymlorur.
SAHiBi:
IMO ANKARA $UBESI cdmo
Mustafa COBANOGLU
ODASI
•
•
•
ICINDEKILER
#
BA~YAZI
Mustafa <;OBANOGLU
2-3
Dinar Depremi Hasar Cizelgelerl
3-7
YAZI i$LERi MUDURU:
Deprem ve Hasarm 6zellikleri
Nejat BAYOLKE
Enis N. OZDOGAN
YAYIN KURULU:
Ozdilek ERDEM
Sevket CORBACIOGLU
$elik GORGEC
Halim KARAN
Dinar'a Bir Fail Aramyor
Prof. Dr. Haluk SUCUOGLU
.15-16
Saghksrz Yapilasrnaya
YAYIN SORUMLUSU:
Cenap DOGAN
DiZGi:
Nozh AZAPCI
YAZl$MA ADRESi :
TMMOB IMO Ankara Subesi
Selanik Cad. 19/l l
Yenisehir 06650 ANKARA
Tel : 4 l 9 38 81 ­ 4 l 8 92 79
Fax : 4 l 7 42 85
YAYIN KO$ULLARI:
Yozilor doktilc ile iki aralikl1 ve iki niisho olarak gonde­
rilmelidir.
Ycvin Kurulu gi:inderilen yazdarda dil, onlchrn ve
yaz1m teknigi vonunclen gerekli diizeltm e ve k1salt­
malan yapabilir.
Yovmlcnon yazdardan dolovi dogabilecek her turlu
sorumluluk vczcnno aitlir.
Gi:inderilen yoztlcr geri verilmez.
REKLAM TARiFESi:
ARKA KAPAK
ON IC KAPAK
ARKA IC KAPAK
IKINCI KAPAKLAR
8-14
:
:
:
:
15.000.000.­Tl
12.500.000.­Tl
12.500.000.­Tl
10.000.000.­Tl
BASKI:
Kozan Oise!
Tel 341 14 27 Fax: 3412860
Bu say1 10.000 adet bosrlmrshr.
Devlet Guvencesi
17-18
Depremde Yiktlanlardan
Dogan Sorumluluk
19-20
Belli ki Bir Yerlerde Deprem Olmus
~evket \:ORBACIOGLU
21-25
Okuyucu Mektubu
26
Sempozyum Duyurusu
26
Bilirkisi Basvuru Duyurusu
27
Bilirkisillk Basvuru Formu
28
Kosrrn 1995
Bugun 1 Kasun 1995
cagnn da taabhiit ettiler.
Dinar depreminin uzerlnden 1 ay gecn Konu medyatik ozelligini kaybetti. Hayat kald1g1 yerden devam ediyor.
Bu\ok cadir, yiyecek, icecek, giyecek, battaniye, seyyar m,
seyyar hastane, seyyar okullar gonderdiler, Hem de bunun
ustune 4000 tane de ev yapacaklar. Daha fazlasi can saghg1.!
Peki biz boyle oneinli bir olaydan toplum olarak ne tur dersler cikardik, gelecekte benzerlerinin yasanmamasi icm ne ti.ir
onlemler ahyoruz. Gerek Dinar ozelinde, gerekse iilke
genelinde.
~imdi bana "llgililer gerekli tedbirleri almaktadilar. Bu ~in
toplumla ne ilgili var demeyin" sakm. Cunku bu dedigimz
normal sartlarda normal ~Ieyi§ icinde dcgrudur. Arna ne
yazik ki bu gun i.ilkemizde oyle degil. Oyle medyatik bir
toplum olduk ki. Medya ile ag~yor, medya ile guluyoruz,
Haksizhklann, yolsuzluklann hesabmi medya "soruyor",
yanhslan medya "duzelnyor". Bir konu ile ilgilenip ilgilenmeyecegunize,
eger llgileneceksek
ne duzeyde
ilguenecegunlze medya karar veriyor.
Hatta arnk vatandasm gecim sikmnsun farketti, promosyon
yolu ile her turlu ev esyaniz: da medya veriyor.
I
Bu sartlar alnnda yetkili ve sorumlu olanlar, ne yapiyorlar?
Ornegin Dinar depreminde.
Oturup sakin sakin bu olaym irdelemesini yapamiyorlar.
Akin akin ustlerine gelen medyatik soylentileri ve ithamlan
en az hasarla nasil atlatabileceklerinin derdine dusuyorlar.
Ozde degil ama sozde en ilgili, en konusuna hakim, en
sevkatli nasil gorulebueceklen ile ugra§1yorlar.
Kisa bir sure soma npki deprem dalgasi gibi bu polemik dalgasi da bitiyor. Herkes rahatliyor. ilgililer bir yandan
Dinar'm hasar tespit raporlan ile ugra§liken bir yandan da
medyatik akmdan kac art: veya eksi puan aldiklanrn
hesaphyorlar.
~imdi vicdanlar ak. <;:iinkii bir kere butun siyasilerimiz bizzat
Dinar's gidip ba§sagilg1 dilediler. Aynca bu yaralann sanla-
2 iMO ANKARA ~UBESi BULTENi
Bugun 1 Kasun 1995
~u anda: ulkemizin yuzlerce kentinde, binlerce beldesinde
kac yapi yukseliyor, Dinar'da yerle bir olan yapilarla aym
kosullarda?
~illldi §U anda; binlerce i§SiZ muhendlsin oldugu ulkemizde
kac tane yapr bi\ muhendis yi.izi.i gormeden yi.ikseliyor?
~u anda, kac muteahhlt deprem am i\in projeye konmus rezerv donatiyi, karambole getirip yerine koymama pesinde?
~illldi §U anda; topraklanmn %85'inde deprem riski olan bir
ulkede, yasanacak ilk depremde devre d!§J kalacak kac bastane, kac m, kac emniyet binast var?
~u anda; saghk bakarn, ulasnrma bakam, i~i§leri bakam bir
daba aym sorunlann yasanmamasi i\in kafa yoruyor mu?
Dinar'da devlet 4000 konut yapacak. Peki bir daba Dinar'da
bunlann d1§mda hie konut yapilmayacak mi? Tabii ki yapilacak. Peki bu yeni yapilacak konutlann eskisinden daba
kaliteli ve guvenh yapilmasi icin Dinar'da ne gibi tedbirler
almda veya almacak?
Ulkemizde Dinar olmaya aday, deprem tehlikesini her an
yasayan iller, ikeler ve beldelerde kalitesiz konut-yapunmm
onlenmesi icin ne yapiliyor?
Devletimiz gncludur. Yaralan saracak. Oyle bir Dinar insaa
edecek ki Dinar, Dinar olali boylesin; gormemis olacak.
iyi ama, teknolojinin ulkemize hi\ girmedigi, cok az sayida
muhendistrnrzin oldugu, nufusun %75'inin koylerde
ya§ad1g1 donemlerm sartlanna gore cikarnlrms Afetler Yasasi
ve bu yasanm mantig: ile Dinar'da gii\ gostensl
Kas1m
yapacagumza daha akilct davranamaz m1y1Z? Yasalannnzi bu
gunun sartlanna gore revize edemez miyiz? Bu yasa
taslagunn Afet lslen Gene! Mtidiirliigii tarafmdan hazulandigm: biliyoruz. Bu gun belediye var, imar yasasi var,
deprem yonetmeligi var, iilkenin her yerinde muhendis var,
bu sartlarda bile bile hatah yapilms konut 1940'lann koy evi
ile aym muameleye tabi tutulabilir mi?
En ufak bir depremde buyuk hasarlar yasayan kentlerimizl
devletimiZ kendi guca ile mi onanyor? Tabii ki hayir. Bore
yiyor. Peki kimin kesesinden?
1995
"Globallesen ve kuresellesen dunya" diye baslayan nutuklann, "2000'li yillara girerken diinyanm en ileri
iilkelerinden" diye baslayan nutuklann yerine daha mutevazi hedeflerde, somut icraatlara donusmesmi umuyorum.
Secimlere giderken, partilerimiZin program ve kadro yansma
girmelerini diliyorum.
Halknmzin yalana, demogojiye, entrikaya pirim vermeyecegtne inanmak istiyorum.
Secimln, iilkemizdeki kisir demokrasiyi gelistirtd sonuclar
vermesini diliyorum.
<;:agda§, uretken, ozgur, demokrat bir Tiirkiye istiyorum.
Tum meslektaslanmin Cumburiyet Bayrammi kutluyor
saygilar sunuyorum.
1985 yilinda, her imkanm bulundugu bir donemde, kanunu,
teknigi lnce sayarak alabildigumz kalitesiz, proiesiz, izinstz
konut yapan vatandasi Odtillendirip, borcunu da rum vatandasa odetmek oldukca komik ve kof bir gii~ gosterisidir.
Devletin, kaba bir kas gucunu ~agn§tuan kof gii~ gosterllerinden bir an once siynlmasun, zeki olmaya, akilh ve akiki
olmaya, bilimi ve teknolojiyi kullanmaya ve kullandrrmaya
ozenmesinl, bunu hedeflemesint ozluyorum.
IMO Ankara ~ubesi
Yonetun Kurulu Baskam
Mustafa <;:OBANOGLU
1 Ekim 1995 tarihinde Dinat'da yasanan deprem felaketinin atdindan Afyon Baymdzrlik ve lscan
Miid1:irliigii taiaiindan olustutulan heyet, Dinat'da hasar tespit cahsmasinda bulunmustut.
Kamu binalatt ldn diizenlenen hasan tespit sonudanm aJag1da bulabileceksiniz.
DiNAR - BASMAK<;I - EVCiLER - KIZILOREN iL<;ELERiNDE
KAMU BiNALARI HASAR TESBiT iCMALi
KESiNSONU<;
BA YINDIRLIK VE ISKAN MUD. DENETiMINDE
I
TOPLAM
ADEDI
YIKIK
ORTA
AGIRHAS. HAS AR
DIGER KURUMLARA AlT YAPILAR
AZ
YIKIK
HA SAR HASARSIZ AGIRHASAR
ORTA
HAS AR
AZ
HAS AR
HASARSIZ
Gezilen Bina Sayisi
198
7
2
15
48
15
8
22
40'
DiNAR llcesi
103
7
1
7
25
14
8
13
28
BA$MAK<;:I llcesi
15
--
­­
I
10
--
1
3
EVCiLER llcesi
19
1
7
7
2
1
1
KIZILOREN llcesi
11
--
7
--
--
1
3
DAZKIRI llcesi
50
---
---
--
I
22
--
2
--
25
Mustafa SEZGiN
Fakt <;:ITAK
lns. Miih.
In§. M(ih.
Yahya UYKAN
lns.Muh.
Haydar BOZTEPE
Yalcm OZYILDIZ
Ahmet AKDOGAN
lns. Muh,
Ins. Milh.
In§. Muh.
iMO ANKARA ~UBESi BULTENi
3
Kosrrn J<;y5
DiNAR iL<;ESiNDE BULUNAN KAMU BiNALARININ
DEPREMDEN SONRAKi DURUMU
Sira Yapn1111 Adi
Hasar
Proje
Gecici Kabul
Yapryi Yaptiran
Muteahhit
Acrklama
1
Emniyet Miid. Hiz. Bin.
Y1k1k
Bay. ve lsk, Mild.
OsmanAYGON
4 Kath B.Arme
Emn. Miid. 20 Dai. Loj.
Y1k1k
Ozel
Ozel
11.02.1982
2
15.06.1987
Bay. ve lsk. Mild.
Yasar AKIN
4 Kath B. Anne
3
Maliye 8 Dair. Loj.
Yikik
Ozel
---
Salm alma
---
5 Kath B. Anne
4
Hakim Saver 16 D. Loj.
Y1k1k
Ozel
1985
Salm alma
Belediye
4 Kath B. Anne
5
Tanm Kredi Koop.
Y1k1k
Ozel
---
Kurumunca
---
3 Kath B. Anne
6
Dinar Lisesi
Ag1r Ham
Tip
1970-1976
Bay. ve lsk. Mild.
---
4-5 Kath B. Anne
7
Huknmet Konagr
Ag1r Hasar
Tip
24.04.1972
Bay. ve isk. Miid.
Faik ~ENDiL
4 Kath B. Anne
8
Adliye Binasi
Ag1r Hasar
Tip
24.04.1972
Bay. ve isk. Miid.
Faik ~ENDiL
4 Kath B. Anne
(3 6lii)
(4 01i1)
9
Imam Hat. Lis. 2 Loj.
Ag1r Hasar
Tip
15.11.1978
Bay. ve lsk. Miid.
L. TOP<;:UOGLU
2 Kath Y1gma
10
Milftiililk Hiz. Bin.
Agir Hasar
---
Demekce Yapildi
Belediye Hiz. Bin.
Ag1r Hasar
­­­
Belediye
12
TCDD Loj. Bin.
Ag1r Hasar
Tip
1985
TCDD
13
TCDD Eski Loj. Bin.
Ag1r Hasar
Belirsiz Eski
Belirsiz
--------
4 Kath B. Anne
11
Ozel
Oze!
14
End. Mes. Lis. Egit. Bl.
Az Hasar
Tip
22.11.82
Bay. ve isk. Mild
Yrlmaz Asian
lns. Kol. su.
4 KatB. Anne
Basil Onanm
15
Halk Egitim Merkezi
Az Hasar
Tip
1995
Bay. ve lsk. Miid.
---
4KatB. Anne
BasitOnanm
16
Ataturk Ilkokulu
Az Hasar
Tip
---
Bay. ve lsk. Mild.
---
2 Kat B. Anne
Basil Onarnn
17
K1z Mesick Lisesi
Az Hasar
Tip
---
Bay. ve lsk. Mild.
---
2 Kat Yigma
Basit Onanm
18
Devlet Hastenesi
Az Hasar
6zel
16.1.85
Bay. ve lsk, Miid.
Yilmaz Asman
lus, Kol. su
4 Kat B. Anne
Basil Onanm
19
I No.lu Sag. Ocag:
Az Hasar
6zel
16.1.85
Bay. ve lsk. Mud.
Yilmaz Asian
lns. Kol. su
3 Kat B. Anne
Basit Onanm
20
Sehir Stadyumu
Az Hasar
Tip
1983
Beden Terbiyesi
---
Stadyum Duvan
Basil Onanm
21
K1z Mesick Lisesi
Az Hasar
Tip
---
Bay. ve lsk. Miid.
--
2 Kat Yrgma
Basit Onanm
22
TCDD Gar Binasi
Az Hasar
---
Eski
TCDD
--
Tek Kath Yigma
*I
. Atatilrk Orta Okulu
1.9.87
Bay. ve isk. Mild.
Orban Cekicci
3-4 Kat. B. Anne
Merdiven ve Egitim
Blok. Agir Hasar
I Kat. B. Anne
Takviyeli Onanm
1 Kat Yigma Duvar
ve Mil§!. Takviye
Ag1r Hasar+ Tip
Orta Hasar
2
Tarim Kredi Ko. Depo
Orta Hasar
Ozel
---
Kurumunca
---
3
Kapah Ceza Evi
Orta Hasar
Tip
---
Bay. ve lsk. Mild.
---
*
Okul binasi, idari, merdiveu ve egitim bloklanndan olusmaktadir,
ldari blok orta hasarhdir, merdiven ve egitim bloklan ise agir hasarhdir.
4 iMO ANKARA ~UBESi BULTENi
2 Kath Ta§ Y1gma
5 Kath B. Anne
2 Kath Kepric Yapi
Kosun
1995
DiNAR iL<;E MERKEZiNDE BULUNAN
KAMU BiNALARININ DEPREMDEN SONRAKi DURUMU
Sira
No
Yapnuu Adi
Hasar
Durumu
Proje
Turn
Gecici Kabul
Tari hi
Yapiyi Yaphran
Kumm
Muteahhit
Firm a
Acrklama
1
Anadolu Lisesi
Hasarsiz
Tip
--
Bay. ve Isk. Mild.
---
2 Kat, B. Arme
2
Ciraklrk Egl. Mer.
Hasarsiz
Ozel
­
1 Kat, B. Arme
$.0. Ilkogretim Ok.
Hasarsiz
Tip
Bay. ve isk. Miid.
C. Topel Ilkokul
Hasarsiz
Tip
5
Hurriyet llkokulu
Hasarsiz
Tip
6
Yeni Yo) Ilkokulu
Hasarsiz
Tip
--
Bay. ve lsk. Mild.
7
Yunus Emre llkokulu
Hasarsiz
Tip
Verem Savas Disp.
Hasarsiz
Tip
----
Bay. ve lsk. Mild.
8
9
2 No.Ju Sag. Ocagi
Hasarsiz
Tip
--
Bay. ve lsk. Miid.
10
3 No.Ju Sag. Ocagt
Hasarsiz
Tip
---
Bay. ve tsk. Mild.
11
Jan. Sb. Asb. 4. Loj.
Hasarsiz
Tip
---
Bay. ve lsk. Mild.
12
Jan. Bl. Binasi
Hasarsrz
Tip
Bay. ve isk. Mild.
13
Saghk Mes. Lis.
Hasarsrz
Tip
14
Ana Cocuk Sag. Mer.
Hasarsiz
Tip
15
Halk Kutuphanesi
Hasarsrz
Tip
Bay. ve 1sk. Mild.
16
Tarim ili;:e Md.
Hasarsiz
Tip
Kurumunca
--
I Kat, Y1gma
17
Ozel Idare Md.
Hasarsiz
Ozel
------------
--------------------------
3 Kat, B. Anne
4
--------
Bay. ve Isk, Mild.
3
Bay. ve Isk. Mud.
--
1 Kat, Y1gma
18
Kaymakam Evi
Hasarsrz
(he)
---
Bay. ve lsk. Miid.
--
1 Kat, Yigma
19
100 Kis, Ogr. Yurdu
Hasarsrz
Tip
Bolge Trf. istasyonu
Hasarsrz
Tip
21
Yeni Yol Ilkokulu
Hasarsiz
Tip
------
2 Kat, B. Anne
20
22
42 Dai. Polis Loj.
Hasarsiz
Ozel
Belediye
23
End. Mes. Lis. Atelye
Hasarsiz
Tip
24
End. Mes. Lis. 4 Loj.
Hasarsiz
Tip
25
Maliye Mes. Loj
Hasarsiz
Tip
------------
Bay. ve lsk. Mild.
26
Metoor isk. Miid.
Hasarsrz
Tip
1970
Bay. ve lsk. Mud,
27
Meteor lsk. Mud,
Hasarstz
Tip
1970
Bay. ve lsk. Mild.
Bay. ve lsk. Miid.
Bay. ve 1sk. Mild.
Bay. ve isk. Miid.
Bay. ve lsk. Miid.
Bay. ve lsk. Mild.
Bay. ve isk. Mild.
Bay. ve lsk. Mild.
2 Kat Yrgma
1 Kat Ytgma
2 KatB. Arme
1 Kat, Yrgma
2 Kat, Yigma
1 Kat, Yigma
1 Kat, Yigma
1 Kat, Yigma
2 Kat, Yagma
2 Kat, Yigma
I Kat, Yigma
4 Kat, B. Anne
I Kat, Yigma
2 Kat, B. Anne
Saunalma
Bay. ve lsk, Mild.
Bay. ve tsk. Mild.
Bay. ve lsk. Miid.
2-3 Kat, B. Anne
---------
2 Kat, B. Anne
2 Kat, Yigma
I Kat, Yigma
Tek Kat, Yigma
Tek Kat, Yigma
DEGERLENDiRME
GENEL
BA YINDIRLIK VE tSKAN MOD. DENETIMiNDE
ADEDi
YOZDESi
ADEDi
Dinar llce Merkezindeki Kamu Binalan
Y 1 k.t k - Agir hasarh bi na
52
13
Orta Hasarh Bina
3
100
25
6
Az Hasarh Bina
9
27
52
40
6
2
7
25
Hasarsiz (Kullamlabilir)
17
YOZDESi
100
15
5
18
62
i:MO ANKARA ~UBESi BULTENi 5
,
Kcsrm 1995
DiNAR iLCESi KAMU BiNALARI EK RAPORU
(BELEDiYE - D.S.i. - BANKALAR - P.T.T. - T.E.K. BiNALARI)
Sira
No
Muteahhit
Firm a
Acrklama
Hasar
Durumu
Proje
TOtil
1
Belediye ltfaiye Binasi
Y1ktk
Ozel
--
Belediye
2 Kath, B. Arme
2
Bel. Kap. Grj. ve All. Grb.
Y1ktk
Ozel
---
Belediye
l Kath Y1gma
3
Belediye lsletme Biuasi
Ag1rHasar
Ozel
---
Belediye
3 Kath B. Arme
Ag1rHasar
Ozel
---
Belediye
3 Kath Ta~ Yrgma
4
.Belediye Binasi
Geeici Kabul
Tarihi
Yapryi Yaptiran
Kurum
Yap111111 Adi
5
Bel. Oto. ve Mes. Bin.
Agir Hasar
Ozel
1970
Belediye
l Kath B. Arme
6
Dimar Kuran Kur. Bin.
Ag1rHasar
Ozel
1980
Demek
3 Kath B. Arme
7
Teda~ Trf. Bin. (Sant. Yan)
Ag1rHasar
Ozel
1975
Belediye
l Kath B. Arme
8
Sant. Park Bin. ve Mnstemil.
Orta Hasar
Ozel
--
Belediye
l Kath Y1gma
9
Bel. Eski Yogurt Paz. ve l~h.
Orta Hasar
Ozel
1975
Belediye
3 Kath B. Arme
10
Belediye Dilgiln Sal. Bin.
Orta Hasar
Ozel
1980
Belediye
3 Kath B. Arme
11
Belediye lsham
Orta Hasar
Ozel
1986
Belediye
5 Kath B. Arme
12
PTT Santral Binasi
Orta Hasar
Ozel
---
Kurumunca
5 Kath B. Arme
13
Koy Hiz. Atelye Bin.
Orta Hasar
Ozel
1986
Kurumunca
1 Kath B. Anne
14
TEDA$ Hid. Elek. Santr.
Orta Hasar
Ozel
---
Belediye
l Kath B. Arme
15
Belediye Yogurt Paz. Bin.
Az Hasarh
Ozel
1987
Belediye
l Kath B. Arme
16
Belediye Hal Binalan
Az Hasarh
Ozel
1987
Belediye
l Kath B. Arme
17
Belediye Mez, ve Mnstemil,
Az Hasarh
Ozel
--
Belediye
l Kat. Y1gma+B.A
18
Bel. Su Grubu Pomba lsts.
Az Hasarlt
Ozel
1985
Belediye
l Kath Y1gma
19
TC Ziraat Bankasi Biuasi
Az Hasarlt
Ozel
1992
Kurumunca
5 Kath B. Arme
20
Halk Bankasi Biuasi
. Az Hasarlt
Ozel
1986
Kurumunca
4 Kath B. Arme
21
Vakiflar Bankasi Binasi
Az Hasarh
Ozel
1988
Kurumunca
5 Kath B. Arme
22
Seker Bankasi Binasi
Az Hasarlt
Ozel
1990
Kurumunca
4 Kath B. Anne
23
PTT Hizmet Biuasi
Az Hasarlt
Ozel
---
Kurumunca
3 Kath B. Arme
24
Koy Hiz. Eldere iy. Su Gr. Porn. I
Az Hasarh
Ozel
--
Kurumunca
l Kath Yigma
25
TED TR 23 Kesici Bin.
Az Hasarlt
Ozel
1978
Belediye
l Kath B. Anne
26
Belediye Kantar Binasi
Hasarsrz
Ozel
---
Belediye
1 Kath B. Anne
27
Belediye Sosyal Konutlan
Hasarsiz
Oze!
1970
Belediye
2Kath Yigma
28
Belediye Soguk Hava Dep.
Hasarsiz
Ozel
---
Belediye
2 Kath Yigma
29
Belediye Mezbahane loj. Bin.
Hasarsiz
Ozel
1986
Belediye
1 Kath Yigma
6 iMO ANKARA ~UBESi BULTENi
Kas1m 1995
Sira Yapuun Adi
No
Hasar
Durumu
Proje
Turn
30
Belediye Ucgen Park Bin.
Hasarsiz
Ozel
--
Belediye
1 Kath Y1gma
31
Belediye Restorant Bin.
Hasarsiz
Ozel
1970
Belediye
l Kath B. Arme
32
Belediye Hotel Bin.
Hasarsiz
Ozel
1970
Belediye
5 Kath B. Arme
33
Belediye Su Pompaj Bin.
Hasarsiz
Ozel
--
Belediye
1 Kath Yrgma
34
Belediye Su Pompaj Loj.
Hasarsrz
Ozel
--
Belediye
2Kath Yigma
35
Belediye Mezarhk Loj. Bin.
Hasarsiz
Oze!
---
Belediye
l Kath Yrgma
36
Belediye Su Deposu
Hasarsrz
Ozel
---
Belediye
Betonarme
37
Belediye Asfalt Santiyesi
Hazarsiz
Ozel
---
Belediye
l Kat. B .A. (Pref)
38
Belediye Otog. Rest. Bina
Hasarsiz
Oze!
1975
Belediye
l Kath B. Arme
39
Belediye le. Gr. Pom. Loj. Bin.
Hasarsiz
Ozel
1985
Belediye
l Kath Yigma
40
Emlak Bank. Binasi
Hasarsiz
Ozel
1988
Kurumunca
4 Kath B. Arme
41
DSi Hizmet Biuasi
Hasarsrz
Ozel
1991
Kurumunca
3 Kath B. Arme
42
Koy Hiz. Binasi
Hasarsiz
Ozel
1986
Kurumunca
l Kath Yigma
43
DSi Karakuyu Sul. Pom. lst.
· Hasarsiz
Ozel
1989
Kurumunca
l Kath B. Arme
44
TED TR23 Kesici Binasi
Hasarsiz
Ozel
1978
Belediye
1 Kath B. Arme
45
TED TR19 Dortyol Kes. Bin.
Hasarsiz
Ozel
1978
Belediye
1 Kath B. Arme
46
TED TR22 Eski San. Kesici
Hasarsiz
Ozel
1978
Belediye
l Kath B. Arme
47
TED TR23-TR3 Kesicileri
Hasarsiz
Ozel
1978
Belediye
1 Kath B. Arme
48
TED TR9 Kesicisi
Hasarsiz
Ozel
1978
Belediye
l Kath B. Anne
49
TED TR 7 Eski San. Kesicisi
Hasarsiz
Ozel
1978
Belediye
l Kath Yigma
50
TEK Tavsantepe Dag. Bin.
Hasarsiz
Ozel
1990
Kurumunca
1 Kath B. Arme
51
TEK Tavsantepe Dag. Bin. Loj.
Hasarsiz
Ozel
1990
Kurumunca
l Kath Yigma
Gecici Kabul
Tarihi
Yapryi Yaptiran
Kumm
Milteahhit
Firma
Aciklama
EK RAPOR DEGERLENDiRME
GENEL
BA YINDIRLIK VE !SKAN MOD. DENETIMINDE
ADEDi
YOZDES!
ADEDI
YOZDESI
51
100
Y ikrk - agir hasarh bina
7
14
Orta hasarh bina
7
14
Az bas arh bi na
11
21
Hisarsiz (kullanilabilir)
26
51
---------
----------
Dinar ilyesi (Belediye - D.S.i. - Koy Hiz. ­
Bankalar- P.T.T.- TEK) Ek Kamu Binalan
Mustafa SEZG!N
Faki y!TAK
Yahya UYKAN
Haydar BOZTEPE
Yalcm OZYILDIZ
Ahmet AKDOGAN
lns. Muh.
Ins. Miih.
In§. Miih.
Ins. Moh.
fo§. Muh,
In§. Miih.
iMO ANKARA SUBESi BULTENi 7
Kcsim 1995
26 Eyliil - 1 Ekim 1995 DiNAR DEPREMLERi
DEPREMVE HASARIN 0ZELLiKLERi
Nejat BAYULKE
t.nsaat Muhendisi
/
Oinar'da olan bir tek deprern ve onun artci sarsmtilan
degildir. Bu nedenle de yapilarnmz ne kadar kotii insaat
edilms olurlarsa olsun hasann duzeymin yuksek ve eek sayida aym duzeyde yapida hasar olmasi 1 Ekirn'de clan 6.0
rnagnitiidlii deprernden onceki 26 ve 27 Eyliil gi.inlerindeki
4.7 rnagnitiidlii iki deprern ile 1 Ekirn gunu olan 5.'0
rnagnitiidlii artcr sarsmtinm eseridir.
ivmeleri Cizelge-I'den goriilecegi gibi buyuktur. Bu ivmeler
yer cekimi ivmesi g = 981 cm/sn2'ye bolunurse bir anlamda
C gibi bir yatay yuk katsayisi olarak dii§i.iniilebilir. Dinardaki
binalar 4 tane orta ile cok §iddetli deprem tarafmdan sallannnslardir. Bu depremler eek sayida yapmm yetersizhgtm
gostermstir.
Yapilardakt hasan degerlendinrken 26 ve 27 Eyliil 1995 gunu
olan depremlerin iilkemizdeki tipik betonarme yapilardan
beklenen deprem davramsuu degerlendmnek gerekir.
Bu deprernlerin kuvvetli yer hareketleri Bayindirhk ve iskan
Bakanhgi Oeprern Arastinna Dairesi'nce islenlen Turkiye
Deprem Kuvvetli Yer Hareketi Olcme Sebekesi lcinde yer
alan ve Dinar Meteoroloji lstasyon binasmda bulunan
kuvvetlt yer hareketi ivmeolcen tarafindan kaydedilmlstir.
~ekil-1 ve 2'de 1 Ekim 1995 depreminin Dinar'daki ivrne
kaydi ve Kuzey Giiney Bileseninin ivme spektrumlan verilrnektedir. Spektrumdan 0.35 saniyelik yapilara buyuk
ivmelerin geldigi gorulmektedir. Bu dort depremin i.i~
bileseninde olculen kuvvetli yer hareketinin ·en buyuk
~ekil-3'den gori.ilecegi gibi beton dayammlan proje dayanunJanmn altmda, kolon ve kiri§ uclannda etriye siklastrrmasi
olmayan, kiri§ ve kolon boyuna donatilan yeterli bicunde
ankrajlanmarms ve perde duvarlan olmayan betonarme
yapilarda elastik yatay yuk dayanrna smulan asikhktan sonra
lnzla yikun asamasina gitmektedir.
CiZELGE - 1 DEPREMLERiN EN BUYUK iVMELERi
Tarih
Magnitiid
26/09/1995
27 /09/1995
01/10/1995
01110/1995
4.7
4.7
6.0
5.0
En Biiyiik Ivme (cmfsn2)
Dogu-Bat1 Kuzey­Guney Dusey
174
77
275
118
106
163
294'
208
8 iMO ANKARA ~UB~Si BULTENi
··'
56
40
111
38
Yapilann bu davrarns ozelliklennden bak1ld1g1 zaman 26 ve
27 Eyliil depremleri yapilan elastik davranis smirlannda
hatta biraz otesmde zorlanuslardir. 26 ve 27 Eyli.il depremleri
bir ~ok betonarme yapida ta§1y1C1 elemanlarda kilcal ve mm
boyutunda catlak ve dolgu ve bolge duvarlarmda cerceve ile
aynsma ve diyagonal catlak yaratarak yapilann elastik yatay
yi.ik limitlerinin a§!ld1gm1 gostennislerdir,
1 Ekim 1995 gum; olan 6.0 ve 5.0 magnitiidlii depremler ise
elastik sunrlan a§tlrnt§ plastik, bir diger deysle kaho defermasyon, bolgesinde enerji ti.iketrne gi.icii olrnayan yaprlann
yikilmasma neden olmustur.
Kcsim 1995
Bu durum 6.0 magnitiidlii depremde Dinar'da 200 yapi ilk
anda yikihrken 6.8 magnitiidlii Erzincan depreminde 70
kadar yap: yikrhnasmm (Bayiilke-1993) bir nedeni olmaktadir. Daha buyuk depremde daha az yapi yikilmasunn
nedeni Dinar'da 6.0 rnagnitiidlii deprernle zorlanan
binalann daha once i.ki kez 4.7 magnitiidlii depremle zorlanm1§ yapilar olmalandir. Bu durum bir olcude Erzincan'da
1983 depreminde basar gortlp takviye edilmeden 1992
depremine maruz kalip y1ktlm!§ yapilann durumuna benzemektedir.
yetersiz ankrajida betonarme yapilann en onemli ozellikleridir. Eksik malzeme yapilann dusey yuklere kars. 3.0
olmasi gereken emniyet payunn 2.0 hatta 1. 7 - l.8'e kadar
azalmasma neden olmaktadir. Betonarme yapilar emniyet
paylan 1.2 - 1.3 gibi miktarlara kadar inmedikleri zaman
"ayakta" durabilmekte bu durum ise aralannda bazi Insaat
miibendisleri de olsa hemen berkes yapilan ayakta durdukIan surece "saglam" olarak germektedu Belediyelerce projeleri bile denetlenemeyen, meslek odalannca denetlenmesine de izin verilmemek istenen yapilar deprem denetiminden gecememektedu.
DINAR'DAKl YAPILARIN DEPREME HAZIRLIGI
Y1gma Yapilar
Dinar'da yamadarda olan yerle§im 1950'1erden baslayarak
ovaya dogru yayilnusnr. Onceleri bahce iclerinde tek kath
Bu bashk alnna yazilanlar Tiirkiye'nin 1 ve 2nci derece
deprem bolgest olan butun yerlesimlert i~in gecerlidir.
Turkiye'de ilk deprem tehlikesini gosteren harita 194S'de
yayinlanmisnr. Dinar bu haritada gecmiste cok yikuna
ugran11§ yerler arasindadir. Daha sonraki yillarda yap1lm1§
1947, 1953, 1963, 1972 tarihli haritalarda Dinar hep lnci
derece deprem bolgesidir. Dinar'm deprem tehlikesi
konusunda 1940'lardan beri en kii~iik bir kusku yoktur.
Betonarme Yapilar
Arna Dinarlrlar bu durumdan haberdar edllmemistir.
Dinar'da cok katli betonarme ozel yapilar 1970'lerden sonra
yaygm blcimde yapilmaya baslamrusnr, Ilk yapilan ve otobus terminalinin hemen yanmda yer alan 5 kath i.ki betonarme bina 197l'de yapilnns ve bu depremde yrkrlmutu
Dinar'da ozel yapilann deprem hesabi olup olmad1g1 ruhsatIan veren Belediye tarafindan bi~ denetlenmemi§tir. Perde
duvarli betonarme yapi olmamasi deprem etkilerinin ciddi
bir bicnnde ele almmadigmr gostennektedir. 1975 tarihli
deprem yonetmehgine gore 1 ve 2nci deprem bolgelen i~in
Devlet Kururnlannca tasarlanmis butun konut tipi yapilann
perde duvarh olusunun her halde bir anlami olmalidir. Hem
depreme dayamkli hemde ekonomik ve mimari acrdan
uygun yapilarda cozam deprem yonetmeliginin ongiirdiigu
yatay yuklerin onemli bir boliimlinii perde duvarlara tasitmakla olmaktadu.
Ulkemizdekl betonarme ozel yapilann ~ogu gibi Dinar'da da
insaat miihendislerinden deprem hesabi Istenmemts ve
yaprlmanusnr. Beton dayarnmlan proje dayannnlanmn cok
alnndadir. B160 dayamminda olmasi gereken betonlar en iyi
kosullarda BlOO dayanumnda olmaktadir. Deprem hesabi
yapilmanus ve donatisi yaymzca dii§ey yukler i~in besaplanrn1§ yapilann projeleri, eger "insaattan anlayan ustalar"
tarafmdan uygulaniyorsa donatilar %25 hatta %50 eksik
konulabilrnektedir. Donatilann eksik konulmasi yanmda
etrlye siklasnnnasmm uygulanmamasi, boyuna donanlann
yada iki kath y1gma olan bu evler 1980'lerden sonra apartmanlasmaya baslarmsnr. Bu arada bu bolgelere 4 kat izin venlmlstir. "Afet Bolgelennde Yapilacak Yapilar Hakkmda
Yonetmelik" uyarmca lnci derece deprem bolgelerinde
y1gma yapilar en cok iki katli yapilabilir. Oysa Dinar'da
lmann 4 kata izin verdigi bolgede ta§1yJC1 sistemine bakilmaksizm betonarme olsun y1gma olsun, butun yapilara 4
kata cikma iznl verllmistir. Bu arada "Afet" yonetmeligi bir
yana iki kath hatta tek kath bir y1gma yapimn iistiine 2 yada
3 kat eklenmesini dii§ey yiikler aosindan ne kadar guvenli
o!acag1 bile incelenmemi§tir.
Bilindigi gibi iilkemizde herkes "in§aattan anlar" hele birde
bu ki§iler "in§aattan an!ayan ustalar" olursa tek kath y1gmanm iistiine degil dort kat eger irnar izin verirse ~okmedigi
takdirde gokde!en bile yap1Jabilir. ~iinkii yap1 ayakta durdugu siirece saglamdu.
Dinar'da iizerine 2 yada 3 kat eklenen y1gma yaptlann duvarlannda kullamlan dii§ey delikli blok tuglalar ~ekil-4'de verilmektedir. Bu h1gladan ~ok "delik" olan bo§luk oram %60
olan bir blok tugladu. TS-2514 11Y1gma Duvarlann Yap1m
Kurallan" Standardma gore ta§1y1c1 duvarlarda kullamlacak
tuglalarda delik oram en ~ok %35 olarak belirtilini§tir. Ancak
bugiin piyasada %SO'den az dii§ey delikli ta§1y1c1 blok tugla
bulunmaz. ~iinkii onemli olan tugla iireticisinin en kolay en
ucuz olan h1glay1 liretmesidir. Bu tugla dii§ey yiiklere kar§I
emniyet a~1smdan deprem a~mndan yeterli giivenlikte
olmu§ olmaml§ bu h1gla iireticilerinin hi~ sorunu degildir.
Ostelik bu tuglalar TS-4377 "Hafif Tugla" standardma gore
yapilm1§da olabilir. Bu TS-4377'e gore yap1lan tuglalarm
y1gma yap1da kullantlamayacagma dair bir hiikiim de yoktur. Bu tuglanm ta§1y1ci olmad1grna dair hiikiim bu stimdartta olmad1g1 gibi. Bir tugla iiretilmektedir, bu tugla betonarme
i~in dolgu tuglas1 degildir, y1gma yap1da da ta§1y1c1 duvarlarda da kullanlu da denilmemektedir. Amaca nerede kuUantl-
i.MO ANKARA ~UBESi BULTENi
9
Kcsirn 1995
mak uzere uretilmektedir?
Dinar'da bu h1gla kullanilarak yapilrms 3 ve 4 kath y1gma
yapilarda cok sayida yikun olmustur, Bazen zemin kan barman h1glasmdan, Ost katlan bu eek delikli tugladan yapllm1§
y1gma yapilann list 3 kati cokerken barman tuglas1 zemin
kat yrkilmadan list katlan tasimunr. Bu "endiistri urunu"
tugla barman tuglasmdan bile kotu elabllmistir.
merkezinde 400 can kaybi olurken Dinar'da 90 can kaybi
olmasunn nedeni Dinar'da 26 Eyliil'de baslayan depremlerin
yarattigr korku ile insanlann evlere girmekten cekmmeleridir. Erzmcan'da yikik yapi basina ortalama 5-6 civannda olan can kaybi Dinar icinde gecerl; olsaydi Dinar'da can
kaybi lOOO'ler duzeyinde olabilirdi.
TEKRAR ALINAN DERSLER
1992 Erzincan Depreminin de gosterdigi gibi bundan sonraki
D1NAR'DA YAPISAL HASARIN DAGILIMI
Dinar'da 2 ve 3 Ekim giinii yapilan gozlemlerde 200 yikik
bina sayilnnstu. Bu saymm daba sonraki arto depremlerde
agir hasarli bazi yapilann gocmesi nedeni ile az da olsa artIDI§tU. Yinlan yapilann bemen tumu kentin daha oncekt yillarda "batak" oldugu soylenen diizliik alanlann icinde yer
almaktadir (~ekil-5). Bu alandaki l ve Z kath yapilarda onemli bir hasar olmamutir. Yine yamaclardaki saglam ve sert
kire\ taslan uzennde bulunan yaptlarda da hasar eek simrh
olmustur, Ostelik kayalar uzermde yer alan bolum kentin
eski yerlesun yeri olmasi nedeni ile cok daha eski yapilardan
olusmaktadir.
Depremde eek kath yaptlann yikilma bicirnleri uzerinde etkilidir. Yapunn yalmz zemin katmm yikilmasi bu katta bulunanlann olum olas1bgm1 cok artmnaktadtr. Buna karsihk bu
yapinm ust katlannda bulunanlann olum olastl1g1 cok daha
az olmaktadrr. Eger yapmm butun katlannm dosemelen iist
uste ya da bir yana dogru buyuk otelemeler ile yikihrsa
yapunn biitiin katlannda oturanlann olum olastl1g1 cok yuk­
sek olmaktadir. Bu nedenle Dinar'da yikilan yapilann y1ktlma bicnnleri tasiytct sistemlerine gore tnceleumlsnr (<;:izelge-
2). Yikilan yapilann bazilan insaat asamasmdadu,
Richter ol\egine gore 6.8 magniti.idli.i 13 Mart 1992 Erzincan
Depreminde 100 000 nufuslu Erzmcan kent merkezinde 70
kadar yap: yikilmasma (Bayi.ilke-1993) kars; 45 000 nufuslu
Dinarda 200 yapi ylk1lm1§tl!. Buna karsihk Erzincan'da kent
~iZELGE - 2 YIKILAN YAPILARIN DOKUMU
Yalmz Zemin yada Ara
Kati Y1k1lm1~
Butun Karlan 'Ost
Uste Y1k1lm1~
BETONARME
4 ve daha cok kath
3 kath
33
29
28
18
TUGLA YIGMA
4 kath
3 kath
32
10
41
4
YARIM KARGiR
6
TOPLAM
­
110-
90
lit iMO ANKARA SUBESi BULTENi
depremlerde artik cok sayida niteliksiz yaprlnns y1gma ve
betonarme yap: hasan ile kamlasilacaknr. Daha onceki yillarda gozlenen kirsal alanlardaki kerpi; ya da camur harch
moloz ta§ duvarh toprak damh yapilann yikilmasmdan kaynaklanan buyuk sayida can kayiplannm yerine cok sayida
sozde muhendislik bizmeti gonnii§ yapilann yikilmasmdan
ve agrr basarmdan dolayi biiyiik maddi kayiplar olacaknr.
1992 Erzincan depreminin Tiirkiye'ye maaliyeti 1.5 - 2.0 milyar dolar olmustur Dinar depreminin maliyeti de bir iki yil
i\inde 2-3 milyar dolardan a§ag1 olmayacaknr. Depremlerin
zaranni gidermek nedeni ile Ti.irkiye'nin artik bemen her y1!
1 milyar dolar harcamak zorunda kalacag1 anlasilmaktadir.
Oysa Ti.irkiye bu bedeli betonarme btnalanmn kaliteli betonla yapilmasi iciu gereken barn beton uretim tesislertne,
beton ka tk: maddeleri sanayiine ve diger insaatla ilgill kalite
artuma ama\h yatmmlara yonelterek gelecekte daha saglam
yaptlann yap1Imasm1 saglayarak deprem zararlanm azaltmada \Ok daha biiyiik ba§anlar kazanabilir. Deprem afetine
ugram1§ bir yerle§im yerinin yeniden yapilmas1 daha ba§ka
deprem afeti gormesi beklenen yerlerde olacak deprem
zararm1 azaltmayacaktu.
Malzeme ile ilgili bu gozlemden daha onemlisi in§aat
konusunda kokten degi§ikliklerin yap1lmas1 zamamnm gelip
ge\tigidir. Deprem yonetmeliginin 2 kata izin verdigi bir
yerde 4 katl1 tugla y1gma bina yap1lmasmm hi\bir oziiri.i
yoktur. En azmdan bu kusuru i§lemi§ insanlarm, ma! sahiplerinden, projeyi yapan miihendise, uygulamay1 yapan usta
kalfadan kullamlmasma onay veren belediyeye kadar bir
bi\imde cezalandmlmas1 gerekirken iistiine iistliik bu ki§ilere
yeniden bedeli vatanda§m cebinden \tkan evler bediye etmeye devam etmekle \OZiim olmayacag1 bir kere daha
gormek isteyenlerce gozlenmi§tir.
Depremlerde can ve ma! kaybmm azaltllmas1 i\in in§aatlarm
tasanmmdan, yap1mmdan ve kontrolundan sorumlu ve
yetkili olanlann kesin bir bi\imde kayda ge\irildigi ve
sorumlulugun yap1 ekonomik omrii boyunda ge~erli oldugu
bir diizen gereklidir. Bu dozen meslek oda!annm uygulamakta o!dugu proje denetimi alanmda son derece ba§artl1 olan
uygulamamn geli§tirilmesi ile ger\ekle§ecektir.
Kcsim 1995
DINAR
OEPREM MAGNITUOU
DEPREM EPISANTR K008~
ALET KOOROINATI
ME SAFE
295.
METEOROLOJI
ISTASYONU
5.90 ML
38. 12N
30.02E
38.06N
.-Vl.15E
km
\..13.
01/10/1995 15: 57: 18
(GMT)
+L SOUTH
Max
294.01
(mG)
01/10/1995
15: 57: 18
(GMT)
+T EAST
Max
275.29
(mG)
01/10/1995
15: 57: 18
(GMT)
+V
Max
111. 10 (mG)
236.
177.
G
118.
QJ
59.
.§
E
>
0.
-59.
-118.
-177.
-236.
-295.
295.
236.
177.
G
118.
QJ
59.
.§
E
>
0.
-59.
-1 lB.
-177.
-236.
-295.
295.
UP
236.
177.
G
.§
QJ
118.
59.
E
;::
0.
-59.
-118.
-177.
-236.
-295.
.0
5.6
11.2
16.8
22.4
·zaman (sn , l
3LL2873F.OIN
$ekil 1·1Ekim1995 Depreminin Dinar'daki yer hareketinin ivme kayd1
iMO ANKARA SUBESi BULTENi 11
Kcsim
1995
DINAR METEOROLOJI ISTASYONU
01/10/1995 15: 57: 18 (GMT)
294.0 mG
Max ivme
+L SOUTH
YANJT SPEKTRUMLARI
1605
SONUM :
!VME
.0200
.0500
!444
. 1000
.2000
l5
1003
.§
722
361
0
165.
HIZ
132.
c
Ill
<,
99.
E
~
66.
33.
0.
25.
OTELEME
20.
e
15.
~
10.
5.
. 01
0. I
(sn)
$ekil 2 · Depremin Kuzey-GiineyBile~enininSpektrumlan
12
iMO ANKARA SUBESi BULTENi
lC
Kosim 1995
£triye
Stkla;ttrmaSL
Yok
reeee Duvon Yok
Conan
{ll)
Ankr:ij
boylan
ye.tersiz
Beton Oayan1m1 YUkso.k
Etriye
s1kln~t1rmu1
Var
Perde DIJvarh Yapi.
DEPREH YUKO
Yeterli
(Ill)
Donat.1 Ankraj Boylan
Vu
Elastik Yatay YUk Tasu:i~
GUcU Art 1r1 lmlS Yap1
(Takviye Edilmis Yap1)
(tl)
I
'/ /
'/I
~(\ \"'
/I i
+
I
1:-
Yap1n1n <leprei:i Yilklcri
alt1nda
yatay yUk ve defor111osyon
hult1~t1A1
Kahc1 ace lenee , t;•tlak
YATAY
Pl.,tik
t)TELENME
BOlg" Kahc1 ~tolome, <;atlak
Elastik
B&lge.
$ekil 3 • Betonarme Yap1/ann Yatay YUkler Altmda Davram§lan
+­­
I­ +-
280 mm
toooooooo
0 00
0
~o .oo o
135 rum
­+
0 00
0
+00000000
§
El
El
§eki/ 4 • Dinar'da Y1gma Yap1/arda Kullamlan Dii~ey Delikli Blok Tug/afar
iMO ANKARA SUBESi BULTENi
13
Kcsim 1995
SANAVi
HUAPIV£T
is
~
• '&::i
•
Ml\tl
MAH
KllNAL
OEMl~YOLU
Y AMN;
C·"J V/KllAN
SINIRI
BINALAP
$ekil 5 • Dinar'da Depremde ilk Anda Y1k1/an Yap1/ann Dag1/1m1
-
14 iMO ANKARA ~UBESi BULTENi
Kcsim
1995
DiNAR'~ BiR FAiL ARANIYOR
Prof Dr. Haluk SUCUOGLU
ODTU Insaat Muhendisligi Boliimii
Deprem Arasttrma Merkezi Baskani
. O!kemizde her deprem bir toplu cinayet etkisine sahip
oldugundan, ayni zamanda bir e§ anlamlihk da kazanms
durumda. Dolayrsiyla failin ortaya cikarnlmasi gerekli. Fail
yakalanirsa ne ala. Yoksa cinayet faili mechul listesine
eklenecek ve dosya rafa kalkacak. Ancak koskoca ken ti de.
faili mechul ilan etmek kolay degil. Gerci sonunda olacagi
bu ama biraz daha zaman gecmesi gerekli. Bizim gorevunz
cinayetin sicakhg: gecmeden, hir hafiye titizligiyle \ah§tp
Dinar'in failini bulmak.
Yapngnmz on sorusturma hemen ilk fail adaymi ortaya
cikanyor: Vali. Ya da, balk deyisiyle Katil Vali! Ancak
bilirsiniz,' srkt cinayet romanlannda esas katil oyle birden
ortaya cikmaz, kendisini sona saklar. Bu nedenle Vali'ye katil
damgasmi yapisnrmakta acele etmiyoruz ve sorustunnayi bu
yonde dennlestiriyoruz.
Gunumuzde kostebekler deprem olacagun birilerirlin kulag1na onceden fmldayamryonar. Encok bilinen sekliyle, once
buyuk bir deprem soku kimseye haber vermeden aniden oluveriyor ve arkasindan bir sure daha kucuk, artcr deprem sokIan geliyor. Bu senaryo daha eek uzun ve belirgin dogrultu
atunli faylarda meydana gelen depremlere uyuyor. Kuzey
Anadolu Faymda meydana gelen 1992 Erzmcan depremi
gibi. Dinar'da 26 Eyliil'de 4. 7 bi.iyiikliigunde (mannitude) bir
deprem oluyor. lzleyen iki gun boyunca 3.0 - 4.7 biiyiikli.ikleri arasmda 18 deprem daha kaydediliyor ve ardmdan iki
gun sakin geciyor, Dinar'm cevresinde son 70 yilda cok sayida irili ufakli deprem kaydedilmesine karsin Dinar adeta
sakin bir havuzun ortasmda kalnns. Dolayrsiyla hafif bir
deprem ve artci soklann yarattig: iki - ii\ sarsmtih gun
depremcileri sasutnuyor. Ne var ki rum yasamlan fay kinklannm uzerinde gecmesine ragmen depremi hi\ tanunanus
olan Dinarhlara bu kadar heyecan fazla geliyor. Buyuk bir
yerden guvence almadan evlerine girmemekte direniyorlar.
A~mazda kalan Vali yapmasi gerekeni yapiyor ve bir bilene
soruyor. Bir bilenden ald1g1 "bu i§in bittigi" guvencesiyle ve
sakin gecen son iki gtinii hatinna ahaliyi evlerine yolluyor.
iki saat sonra ise kiyamet kopuyor. Daha once jeologlar
tarafmdan aktif olmad1g1 samlan 55 km. lik Dinar - . Civnl
fayr yakla§1k 20 km lik bir kismmda kmhp 5.9 biiyiikliigunde
yepyeni bir depreme neden oluyor. Son derece karmasik bir
fay yapisma sahip olan bolgede ana soktan once oncu soklann olacagun kimse bilemezdi. Zaten daha once bu bolgede
hi~ olmamsn ve diinyada ornekleri de pek azdi
'
Bu durumda Vali'yi belki Dinar-Civnl Iayi ile i§birlik~ilik
yapmakla suclamak mumkun, ama bunun da dogrusu
hukukta yerini bulmak pek zor. Gene de olan Vali'ye oluyor
ve depremle i§birlik~ilik yapmak sucundan hiikiim giyerek,
iilkenin en kisa sureli ve en. guvenoysuz hukumeti tarafmdan
depremsiz bir bolgede giivence altma alunyor. Sorusturma.mizin ilk asamasi sonunda bizce Vali'nin gercek fail olmasi
mumkun degil. Olsa olsa "yilin en talihsiz burokrati" olabilir, o kadar.
Vali'den bir§ey cikaramaymci kadercilik tarafumz agrr basiyor ve failin depremin kendisi olabilecegi aklnmza geliyor.
iMO ANKARA ~UBESi BULTENi
15
Kcsim 1995
Hem kendini savunacak bir durumu da yok. Ne de olsa yapnklan ortada. Eger bu deprem gercekten Tann'nm bir gazabi
ise tum sucu depreme yikabilinz. Ancak bu konuda saglam
kanitlara ihtiyacnrnz var. Beklentilerin otesmde buyuk ve
§iddetli olmasi gerekli. Gerci 5.9 biiyiiklligiinde bir deprem
ancak orta karar buyuklukte sayiliyor, ama deprem merkezi
Dinar's cok yakm oldugu icin yer hareken §iddetinin yuksek
olmasindan suphe ediyoruz. Elunizde kent icerlsinde
kaydedilmi§ yer hareketi bilesenlen de bulunuyor. Ne yazik
ki bu kayrtlann belirttigi yer hareketi slddet! hi~ de asm
degil. Depremin suresi kisa, maksimun ivmesi 0.29 g gibi
mutevazi bir deger (Erzincan'da 0.51 g, Kobe'de 0.81 g),
basar gucunu daha fazla belirleyen maksimum hiz: ise
sadece 21 cm/s. (Erzincan'da 80 cm/s, Kobe'de 150 cm/s).
Delillerimiz pek mandinci degil, Ostelik Dinar 1. derece
deprem bOlgesinin tam icine yerle§tirilmi§ 1 Ekim depremi 1
derece deprem bolgesmde beklenebilecek buyak bir depremle yansacak olcude bile degil. Sucu depremin kendisine
yikma cabannz bir sonuc vermiyor. Dinar toplu cinayetinde
depremin bir sucu olmadigun kabul etmekten baska caremiz
yok.
16 iMO ANKARA $UBESi BULTENi
Peki ama, bu kadar binayi insanlann basina yrkan fail kim?
Birden aklumza, bu kadar insam oldurenin ashnda coken
binalar oldugu geliyor. Acaba binalar fail olabilir mi?
Cokmeselerdi biitiin bunlar basnrnza gelmeyecekti. Galiba
binalann toplu cinayette parmag: var. Alt katlan kurabiye
gibi dag1hveren, birlesimlerinden aynhp legodan yaptlnns
oyuncaklar gibi kmhveren, tek katli y1gma bmanm uzerine
kacak olarak yapilan ust katlan cokuveren binalar. Dort
metrelik daracik yolun kenanna gelislguzel, bitislk olarak
dizilmi§ ve birbirine carparak y1kilm1§ bir, ii~, be§ kath
binalar. Arna bu binalan kim yapn? Yoksa binalan toplu
cinayete azmettirenler mi var?
Sanki dogru iz uzerindeyiz. Binalar bu cinayetlerin tetikcisi,
ama azmettirenler ne yazik ki onlan yapanlar! Boylesine
buyuk bir deprem cinayetinin ya§and1g1 ulkenm her koses;
tetigi cekmeye aday binalarla dolu ve dolmaya devam ediyor. Gelecekte ~lenecek toplu cinayetlerin failleri ortahkta.
Yaptik, gene yapanz diyorlar. Dehsetle izliyoruz.
Ge~mi§ olsun Dinar. Bir sonraki depremde, bir baska kentte
gorii§mek uzere ...
Kcsim 1995
Imar biirokrasisi,kacak ve
denetimsiz yapda§maytozendiren tutumlar ieerisinde:
Sagl1ks1z yap1la§maya
devlet giivencesi
OKTAY EK1NC1
(Cumhuriyet Gazetesi, 24Ekim1995)
Dinar 'da teknik denetimden yoksun proje ve uygulamalarla insa edilmis binalarin
hemen tumii cokerken, lcisleri Bakani kacak yaptlari koruyan genelge yaytmlayabiliyor. Baytndirlik Bakanugi burokrasisi ile meslek odalannin kendi uyelerine ait
projeler uzerindeki yasal denetleme haklanni bile engllemeye calisiyor
Dinar depremi ile hukumet depremi eszamanh gerceklestnce,
ulke gundeml ister istemez yine Ankara uzerinde yogunla§tl
ve Afyon'un bu talihsiz Ilceslnde olup bitenler de yme
unutulmaya baslandi.
Gerci, devletin ilgili kurumlan ve ozellikle Cumhurbaskani
SOleyman Demirel steak ilgilerini surduruyorlar: ama
depremin yo! a~b.g1 yasamsal sorunlann 'gercek nedenleri' ve
'gercek sorumlulan' hakkmdaki tartisma ve sorgulamalar
artik medyada yer alamiyor.
0 kadar ki televlzyonlardaki canli tarnsma programlan icin
hazrrlanan deprem konusundaki torumlar bile son anda
degi§tirilerek hukumet kriziyle ilgili gundemlere oncelik veriliyor.
Oysa, Turkiye elbette ki hukumetsiz kalmaz ve bugune dek
ka lmadi da.
Arna Tiirkiye sonucta i§te Dinarsiz da kaldi ve bu gidi§le
daha kimbilir hangi koyunu, kentini ve dahasi,
'metropolunu' yitirecek! Hukumetler ise yine onceden almabilecek onlemler uzerinde durmak yerine, deprem sonrasmda yaralan sarmak i~in pnrtelas lcinde kosusturmak ve kendilerini aklamaya cahsmakla yetmecekler..
Bilimi yadsryan ba~1b~ diizen
Dinar'daki depremden bu yana gecen yaklank 3 hafta icinde
kamuoyunun dikkatleri agrrllkh olarak Ankara'dayken bilim
ve uzmanhk cevreleri de koca koca betonarme binalann
neden boylesine coktuklerlni incelemek uzere 'kendi
iMO ANKARA ~UBESi' BULTENi
17
-
Kcsrm 1995
olanaklanyla' yogun ~ah§malar yapnlar.
binalara yikim ~Jemi yapilmamasr istenebiliyor.
Sonucta ortaya cikan gercekler, aslmda imar ve yapilasma
alanmdaki gene! 'Turkiye gercegtn:' yansitiyor. O!kenin
Bakan Nahit Mentese unzastyla yayunlanan 10/3/1995 gun
ve 622 sayih 'kacak yapilasma' konulu genelgede, "Iuristik
hemen her yerinde oldugu gibi Dinar'da da yikilan binalann
buyuk ~ogunlugu, yeterli 'bilimsel ve teknik denetimi
olmayan' proje ve uygulamalarla insa edilmisler. Nitekim,
lnsaat Miihendisleri Odasi istanbul ~ubesi Baskam Mustafa
Urgupla, 18 Ekim 1995 gunu BSP'nin Dinar depremiyle ilgili
tarnsmah basin toplantisinda gosterdigt slaytlardaki coken
binalann teknik aynntilanm aciklarken "Projeleri dogru
yap~sayd1 ve insaan da denetlenebilseydi, kesinlikle boyle
bir sonuc dogmazdi" diyor.
Peki, Turkiye'de projeler neden denetlenmiyor, insaatlar da
yine neden boylesine 'basibos bir duzen' i~inde gerceklesiyor?
Aslmda bu sorunun yamnm artik herkes biliyor ve her
ortamda dile de getiriliyor. Tiirkiye'deki 'muteahhitlik
duzem', denetim konusunda tam bir ozgiirliige sahip. Yani
'denetlmsizhk hakkmi' sonuna dek kullaniyor. lnsaat
miiteahhidi olabilmek icin sadece bu i§e niyetlenmek ve
yeterli para bulmak yetiyor. Dahast, para bulunamasa bile,
'kat kar§1ltg1' anlasmalarla ve 'topraktan daire satslanyla',
isteyen herkes insaatcr kesilebiliyor.
Arna, bu boyle bile olsa, yine de projeler ve uygulamalar,
uzman ki§i ve kurumlarca denetlenemez mi? Cebinde parasi
ya da 'kredisi' olan herkes miiteahhitlik yaparken hi~ degilse
cebiode diplomasi olanlarm teknik sorumlulugu altmda bu
isler daha dogru yuruyemez mi?
lste, bu basit gibi gorunen, ama Turkiye'de hala uygulama
olanag1 bulunamayan \agda§ imar anlayismm onundekl en
. biiyiik engeli ise aslmda devlet burokrasisine de egemen olan
'bilim dt§l siyasi tercihler' olusturuyor. Bu terciblerin
kokeninde ise 'denetimsiz uygulamalardan elde edilen yuk­
sek kazanclann' giderek hem ekonomiye hem politikaya
hem de 'yonetim kulturune' egemen olmasi yanyor.
l~i~leri Bakanhgi'mn genelgesi
isletmelenn imara aykin kisimlanmn yiknnlanmn turizm
sezonu sonuna ertelenmesi, Bakanhgnmzca uygun mulahaza
edilmektedir" deniyor.
Aym sezon i~inde, olasi bir depremde yikilacak binalann
basinda gelecek bu kacak ve denetimsiz in§a edilmis
yapilann alnnda kalabilecek turistlerden nasil ozur
dilenecegt ise i~i§leri Bakanbg1 genelgesinde elbetteki yer
almiyor.
Denetimden urken bir burokrat
Benzer sekilde bu kez Baymdirhk Bakanligi'na bagl! Teknik
Mugla
Valiligi'ne gbnderilen 23/3/1995 gun ve 3679 sayili yazida,
mimar ve muhendis odalannm kendi uyelennin proie ve
diger teknik hizmetlerini denetlemeye "yetkileri olmadigi"
belirtiliyor.
Arastrrma ve Uygulama Genet Miidiirliigii'nden
Kendisi de mimar olan Gene! Miidiir Durukal Culha'nm
imzasrni tasiyan bu bakanhk yazisi da projeler uzerinde
uzman meslek odalannm denetimini 'cikarlan onunde engel
goren' spekulatif cevrelerin ve yagmacilann elbette ki eek
~ine yanyor. TMMOB Yasasi'nm meslek odalanna yiikledigi
'kamu yaranna ~ah§ma' gorevini yok sayan Mimar Durukal
Culha, meslek etigini de korelttigi anla§tlan bu tutumundan
btiirii Mimarlar Odas1'nca onur kuruluna sevk edilirken,
'denetimden ka~mlan' proje ve uygulamalann bir kenti ne
hale getirdigi, Dinar'da tum ~arp1c1 sonu~lanyla birlikte
ya§amyor.
Evet. Ankara'da iilkenin biikiimetsiz kalmamas1 i~in bemen
berkes elinden gelen ~abay1 gosterirken, yine Ankara'da
iilkenin bu bilim d1§1 ve denetimsiz imar siirecinin tutsag1
olarak kalmas1 i~in de elinden geleni yapan duyamz
biirokratlar var.
Ornegin, sadece deprem aosmdan yasanan sorunlarm degil;
her alandaki saghksiz yapilasmanm
da en onemli
dayanagimn 'kacak yapilasma' oldugu artik herkesin
yak1Dd1g1 bir gercek. Cunku, kacak yapilarda pro]e denetimi
daha bastan yok ve mumkun degil; insaatm neye gore
yaptld1g1 ise tam bir kaos ve belirsizlik tasiyor.
Umani art1k yeni biikiimet programlannda bu \agdI§I
aIJ-lay1§a kard1 da onlemler ahnacagma dair sozler verilir ve
ornegin 'ka~ak yaptlaH y1kmaym' diyen bir l~~leri Bakanllg1
ile "Meslek Odalan, uyelerinin projelerini denetlemesin"
diyebilen bir Baymdtkhk Bakanllg1 biirokrasininin bu iilkeye
degil; 'ba§ka beklentilere' bizm~t ettiginin art1k farkma
vanhr.
lstanbul'un neredeyse yuzde 65'i bu durumdayken ve ulke
. genelindeki yaygmlasmayla da kacak yapilasma her yonuyle
yasamsal bir 'ulusal sorun' haline gelmisken l~i§leri
Bakanhgi'ndan valiliklere gonderilen bir genelgede 'ruhsatsiz
Elbette, bundan soyle bir tiir aymazhklara olanak saglamayacak yeni bir imar diizeninin yasal giivencelerine de yine yeni
biikiimet programlannda yer vererek ve bunu onemseyip
. ya§ama de ge~irerek. ..
18 iMO ANKARA SUBESi BULTENi
Kosirn 1995
Depremde yiktlanlardan dogan sorumluluk
Hiiseyin OZE
Say1~tay Uzmanlienetcisi
(Cumhuriyet Gazetesi, 23 Ekim 1995)
Ister ozel, ister kamuya ait olsun, bir tasinmazin insaa edilecegi arsantn belirlenip
iskan ruhsati alinincaya kadar gecen asamalarda, ozellikle kamu makamlarinin
bircok denetim yetkisi oldugu halde yurdumuzda bu denetimin yeterli ve etkin
oldugundan asla soz edilemez.
Halkumzm sikca kaq1la~t1g1 deprem felaketleri cok biiyiik
can ve ma! kayiplanna yol acmaktadir. Hemen her felaketin
ardmdan kamuoyu ve medya konuyu .tartumakta, eksikleri
gundeine getirmekte ve sorumlu aramaktadir. Ancak, yazik
ki zaman sadece acilann degil cozum ve sorumlu
arayrslannm da kullenmesine neden olmakta, \OZiim bir
baska felakete ertelenmektedir. Dinar depremiyle yeniden
gundeme gelen bu konudaki gorusleruniz! kamuoyunun
dikkatine sunmak Istiyorum. Yurdumuzda buyuk bir yerIesun alarii, her an deprem felaketi ile karsilasabilecek [eolojik yapi uzenne kurulmustur. Depremi onceden haber almak
ya da onlemek teknik olarak bugun olanakh olmadigma gore
yapilacak i§, tasmmaz yapilann kurulacagi arsalann zemin
etutlerinin yapilarak, uygun arsa i.iretilmesi ve sehlr imar
planlanrnn yeniden duzenlenmesiyle yapilarda kullarnlacak
malzemelerde uygulanacak tekniklere kadar her konunun
aynntih bicimde belirlenip bu kurallara uyacak yuklenlcilerin ve bunlan uygulayacak denetim orgutlerintn kuruhnasi,
egitilmesi gerekmektedir.
zemin etutleri yapilmu, sehrin geli~imine uygun arsa uretilememektedir.
ister ozel, ister kamuya ait olsun, bir tasinmazm lnsa edilecegi arsarnn belirlenip iskan ruhsan ahnmcaya kadar gecen
asamalarda, ozellikle kamu makamlanrnn bircok denetun
yetkisi oldugu halde yurdumuzda bu denetimin yeterli ve
etkin oldugundan asla soz edilemez. Sorumlular uzerinde
durmaya gecerken ilk tumcede sunu belirtelim: Turkiye'de
bte yandan yannmcr bakanlik ve idareler ile sik sik imar ve
yapi affi cikaran siyasal erkin yam sira, klasik denetimden
kurtulamayip \agda~ denetim teknigi clan 'performans
deneti'ne gecerek butun bu sorunlan onerileriyle bir rapor
halinde parlamentoya ve kamuoyuna bildirmeyen
Say1§tay1ID1Zm da gorev ve sorumlulugu bulunmaktadir.
Ulkemlzde unar planlarrnda jeolojik yapi dikkate ahnmadan,
salt ki§isel yarar dii§i.incesine dayamlarak cok katli yapilara
izin verilmektedir. Yapilann proje hazirlama ve insaat ruhsatmin verilme asamasmdan baslayarak, insaann bitlmtne, i§
sahibine teslimine kadar gecen asamalarda, imzaya ve izne
yetkili blrcok makam bulunmasma karsm yapunn projesine
ve teknik sartnamelere uygunlugu gerekli deneylerle arastmlma ma ktadir. bzellikle beldelerde, bu gorevlni yerine
getirmeyerek hemserilerini yuklenicilerln vicdanma birakan
belediyelerin se\ilmi~ ve atannns tum yetkilileri, belediye
imar alanlan dismdakl yapilar Icin mulki amirler, Baymdirhk
ve lskan mi.idiirliigu yetkileri ile munar ve muhendis odalan
birinci derecede sorumluluk tasunaktadirlar. Ancak bunlann
sorumlulugu yanmda mali, cezai ve duyuncsal (vicdani) yonlerden asil sorumluluk, yuklenlcilere, yani eseri meydana
getirenlere aittir.
iMO ANKARA SUBESi BULTENi
19
Kosim
1995
Kamu yoneticisi ya da kamu ajam sifanyla sehircillk, yerel
yonenm ve baymduhk ~Ierinde gorev alanlar, yapi kalitesi
ve deprem mevzuatimn tam uygulanmasi bakimrndan
yonetsel ve sosyal sorumluluk (Managerial accountability,
social accountability) alnndadirlar. Bu k~ilere aynca mali ve
cezai sorumluluk da yoneltilebillr. Kamu tasmmazlanmn
yapun ve onanmlanyla ilgili islerde hileli malzeme kullamlmast ya da teknik usullere aykin i§ yapilmasi halinde, bu
islerln deuetimtyle gorevli yonetlci, muhendts, mlmar ve
memurlar hakkmda aynca adli ve idari kovusturma a\11acag1
ve iqarenin bu yi.izden ugrad1g1 zararlardan bu kimselerin de
sorumlu tutulacag1 2886 sayih Devlet lhale Kanunu'nun 87
maddesinde belirtilmistir.
Yiiklenici suauyla ya da kendi adma insaat yapan ya da yapnranlann da mali ve cezai sorumlulugu vardir. Yi.iklenicilerin
sorumluluklan kasit ya da ag1r kusura baglanm1§ degildir.
Gene! hukumlere, sozlesmeye ve yururluktekl mevzuata
aykm davraruslardan dolayi her tiirli.i kusurdan sorumludurlar.(1)
Her iki halde de ~ sahibi ya da idare, zarar ve ziyan talebinde
bulunabilecekleri gibi bu durumu ilgili mercilere bildirerek
yiiklenicilerinin ihalelerden yasaklanmasim da isteyebileceklerdir. Aynca Turk Ceza Kanunu'nun 362. maddesi uyarmca
cezai kovustunna aolmast miimkiindiir.
Sorumluluk siiresl
Adi gecen kurum ve kuruluslar ile yiiklenicilerin sorumlulukIan ne kadar siirecektir? Bu konuda farkh yaklasimlan
belirtmeden once, ilk i§ olarak coken yapilann gercekten ~
sahibi ile yiiklenici arasmda yapilan sozlesme ve yi.iriirltikteki
mevzuata (ihale, nnar, belediye, Bayinduhk ve lskan
Bakanhg. yasalan BKK'leri imar ve deprem yonetmeliklerl,
BiG~'si, teknik sartnameler, birim fiyat tarifleri, STE'li
malzeme kullanunina iliskln kurallar, yargi kararlan, idari
kararlar) uygun olarak yapilan i§te "gizli ayip'un olup
ohnad1gmm arasnnlmasi gerekecektir. Bumm i\in de yikilan
binalardan teknik bilirkisi marifetiyle almacak orneklerin
laboratuvarda yapilacak deneylerine gore cikacak sonuclann
sozlesmelere, projelere, sartnamelere uygun olup olma-
masunn sorumluluk suresinin saptanmasi acismdan onemi
bulunmaktadu.
Yapilann cokme nedenleri "malzemelerin hileli ve ayiph
olmasmdan", "yapinm ya da onanmin teknik icaplara
uygun olmamasmdan" ya da "ayiph i§ yap1lm1§ olmasmdan"
kaynaklanuus ise, yukleniclnin gizli ayibi niteliginde olan bu
i§ler icin Borclar Kanunu'nun (BK) 363. maddesindeki 5 yilhk zamanasuni surest degil, 125. maddesindeki 10 yillik
20 iMO ANKARA SUBESi BULTENi
zamanasum surest uygulanmak gerekecektir. Bu surenin
baslangici, Yargitay kararlannda eser!n teslim tarihi, unar
yasasma gore yapilan yapilarda ise tskan ruhsatmm tarihi
olarak belirlenmlstir. soz konusu 5 ve 10 yilhk surelenn
gecmesi halinde bir hak isteme olanagi ile sorumluluklar
ortadan kalkmaktadir.
Kamuya ait ihaleleri duzenleyen 2886 sayih Devlet lhale
Kanunu ile yapim islerini duzenleyen Baymdirhk lsleri Gene!
~artnamesi'nde, gerek acik kusurlarda gerekse gizli ayiplarda
BK/363. maddesinde duzenlenen 5 y1lhk zamanasum surest
esas ahnmu ise de gizli ayiph ~Jerde BK/125. maddesindeki
10 yrlhk surenin uygulanmasi gerektigi Yargitay ictihatlan ile
belirlenmi§tir.(2)
Sonu\ ve oneriler : ln~aatlardaki bozukluklar veya ay1ph
i§ler i\in belirlenmi§ 5 ve 10 y11hk zamana§11111 siireleri kamm1zca yetersiz kalmaktad!I. Giiniimiiz teknolojisi ile \Ok
uzun y11lar kullan!labilecek dayamkh yap1lar in§a
edilebihnektedir. Bu nedenle antlan 5 ve 10 yllllk sommluluk siireleri \agda§ teknoloji kullamlarak in§a edihni§ binalar
i\in \Ok kJSa kalmaktadu.
Bugiinkii hukukumuza gore, taraflann, gene! zamana§1m1
siiresi olan IO y1hn otesinde bir uzatmaya gitmeleri miimkiin
degildir. Hem ozel hem de kamu ta~mmazlannm yap1m
i§leri ile ilgili mevzuatta yap1lacak degi§iklikle bir garanti
(teminat) si.iresi kararla§tmlabilir. Bu siire yap1sal bozukluklann ihbar siiresi yerine ge\ecek BK/125 ve 363. maddelerindeki S ve 10 y1lhk siireler bu garanti siiresi ge\tikten
sonra i§lemeye ba§layacaktu. Ytiklenicilerin ve gorevlilerin
sorumluluk siirelerinin garanti yoluyla arttmlmas1 ile bir
eserin meydana getirilmesinde gorevli ve sorumlu olanlar
daha titiz davranacaklardu.
Yap1 kalitesini arttHacak ve muhtemel hasar sonu\lanm
giivence altma alacak ba§ka bir diizenleme de zorunlu sigorta
uygulamas1du. Geli§im Batih tilkelerde oldugu gibi, yap1 sigortas1 yamnda; miihendis, mimar ve miiteahhitlerin mesleki sigortas1 (errors and omission insurance) ihdas edilmesi,
hata ve ihmalden dogan kay1plan azaltacaktlI. Buna ek
olarak, hasar odeme durumunda ikiye katlanan zonmlu sigorta primleri, proje ve yap1 sorurnlulan i~in en etkin denetim
yolu ohnaktadu.
Teknik ve hukuksal olarak almacak bu onlemler yanmda astl
\OZiirn her k~i ve kurumun gorevini her §eyden onde h1tmas1 titiZ ve kurallara uygun \ah~mas1yla saglanacaktu.
(1) Do~. Dr. Ozer Selici; in~aat Sozle~melerinde Mtiteahhidin
Sorumlulugu, Istanbul, 1978 FakUlteler Matbaas1.
(2) Din~er Gonen; Hikmet l~tk: A~tklamah Devlet !hale Kanunu
Kosnn 1995
BELLi Ki BiR YERLERDE
DEPREM OLMU~!
Sevket (;ORBACIOGLU
in$. Muh.
Bir yazunda: "Deprem bir nevi 600 milyon yasmda bugunku
dunya ile 3,6 Milyon yasmdaki insan arasmda savas gibi ...
Dunyamn dogal gii~ gostensi ile insamn BILiMSEL gii~ gosterisi arasmdaki bu savasi <;:AGIMIZDA bakalim kim
kazanacak" demtsun (Tiirk-in§a Sayi 134-1993) Bir baska
yazunda: "Depremi deprem anmda, yangmi yangmlarda
tarnsiyoruz" demistm (Temmuz 1995-IMO Bultenl) ...
Bugunlerde deprem tart1§1ld1g111a gore belli ki bir yerlerde
deprem olmus. Evet 2 Ekim 1995 gunu Dinar'da "Dogal gii~
ile bilimsel gii~ arasindaki" bu savasta, insanhk bir kez daha
hedef oluyor ve buyuk bir felaketi yasiyor. i§te o zaman
tamsmaya bashyoruz ... 13 Mart 1992 Erzincan Depreminden
bu yana tam 1297 gun sonra. Yani 2 Ekim 1995 gunu..
Evrensel potansiyel tehlike "DEPREMIMIZI" salt geldigi gunlerde anunsar ve agIIlar isek, elimiz ayag1m1z birbirine
dolamr, ona karsr her zaman oldugu gibi zor duruma dii§erek
mahcup oluruz. Bu olumsuzlugu yasamak istemiyorsak;
gelmezden once hazirhgumn yap1p ontenitmiz: almanuz
gerekmektedir. l§te o zaman olumsuzluk ortadan kalkar
hatta "DEPREMiMIZI" mahcup bile edebiliriz.
Erzincan depremini; Deprem bilimcileri (Sismologlar), yer
bilimcileri, ilgili meslek odalan nefesleri yettigince ancak
birkac gun tarnsabildller. llgisizhk, belli surec sonrasi
"OLAY!" unutturdu, Ardmdan baslatilan ihale depremleri ile
olay tamamen giindemden dii§iiriildii. Ta ki bir gece ansizm
depremimiz Dinar'a gelinceye dek...
Dunyada bazi seylenn "ILK!" bulunamamisnr. Depremin ve
lms1zhgm da .. llki bulunamayan seyin "SONU" bulunamad1g1 icin, bunlann verdigi zararlan onlemeniz zorlasu ..
Depremle lmsizl!gm birbiri ile ne ilgisi var demeyin. Bir kere
en belirgin yanlan; lkisinin de "EVRENSEL VIKICI"
oluslandir. Bu iki evrensel y1k1cm111 basi-sonu belli olmad1g1
lcin, yok etmeniz son derece olanaksiz. Bunlann yikiu gii~lerini, dolayisi ile yikunlanm azaltmaruz olasi, eger surekli
gundemde tutarak, onlem gelistinneye ~ah§IISa!lIZ ..
Hirsizhk ve deprem kavramsalhgi arasinda bir il~kinin kurulmasma anlam veremiyebilirsiniz. Fakat. KAOTiK bir yapunn
olusumunda, benzesen ortak bir isleve sahip bu iki olgu
butunlestiklerlnde, "DOGAL DEPREMDEN" daha etkin ve
tehlikeli "VAPAV BiR DEPREMIN" yaraticilan olduklanm
gozlemleyebilirsiniz. Depremin Dinar saldrrganhgmdan
soma, yazih ve gorse! basmumzda, sekiz sutuna manset, Bu
iki kavramm, yani "Deprem ile Hirszm" oteden beri bir kensorsiyum (Ortak Ginsun) lcinde olduklan savlan islenmeye
baslandi Ozellikle devletin hirstz, yani "VAPAV DEPREM"
yandasr oldugu savlanna yer verildi. Ko§e yazarlannuz surekli benzer dogrultularda konunun uzenne gittiler. Ornegin
Cumhuriyet'te Deniz Som "Vaziyet" adh kosesinde
"Hrrsizlar, husizlarla i§birligi yapanlarl Husizhklan gormezlikten gelenler. Yargilansm ... 11 diyerek adeta "HIRSIZLIGIN"
yapay depreme olan katkisun deklere ederek somutlastirmisnr. Elbette basm bu hmizltg1 deklere edip ortaya cikaracaktir ki "Deprem felaketini yapay depremleri ile daha da
yogunla§ttran" suclular saptanip cezalandinlsm. Evet suclular saptansin ve cezalandmlsm .. Arna nasil; bunu hirsizhg1
deklere ederek yapamazsirnz, Hnsizi deklere etmek zorundasirnz .. Kim hirsiz? ... Salt sekiz sutuna manset olan
MOTEAHHITLER mi? Ozel sektore pe§ke§ cekilmek istenen
"Devletcllik" anlayisr IDI? Vine yatinmlan yetersiz bulunarak, kamusalligt ozellestirmeye cahsan hukumetler mi?
Konut politikalarmm yetersizltgim bahene ederek, konut
somnunu - devletin hazine arazilerinde - kendi kendine
cozmeye cahsan vatandas mt? Kentin VARO~LARINDA
gecekondu sektOrii olusturarak, depreme malzeme "fay
kusaklan" yaratan, gecekondu kusaklanrun kent feodal beyleri mi? Yoksa bu felaket ve cirkinlik kt1§ag1, siyasi cikarlanrun "POTANSIYELt" olarak goren SIYASILERIMIZ Ml?
Bilerek veya bilmeyerek surekli kendtmizden birseyler
~alduan bizler mi? Ama~h veya ama\SIZ; Viiriitmeyi, Varg1y1,
Vasalan i§letemeyen veye i§letmiyenler mi? Vada; iilke
topraklanmizrn tamamrna yakmrnm deprem bOlgesinde yer
almasma kar§m, onlem geli§tirmeyen veya geli§tirmeyen
ilgili sorumlular m1? Ekonomik zorlugun girdabmda ya§am
sava§J veren, "Tek giivencesi, zaman zaman paras1 bittiginde
bor~ ald1g1 odacIS1 olan" MUHENDISLER Ml, Miihendis daire
ba§kanlan veya §Ube miidiirleri mi? Voksa miihendislerin ve
diger teknik ~ah§anlarrn OCRETLERINI iyile§tirelim
iMO ANKARA SUBESi BULTENi 21
Kcsim
1995
dendiginde "ONLAR i~iNi BiLIR! Bilir. .. " diyenler mi? ...
Burada; her deprem sourasi suclanarak hedef gostenlen
teknik elemanlann ucrerlenne - daha dogrusu hi.iki.imetlerin
onlara uygulad1g1 ucret politikalanna degmmek istiyorum.
"Depremle ne ilgisi var?" Diyenler cikacaktir ... Bence eek
ilgisi var .. Dinar depremi sonrasi da, her deprem sonrasi
oldug gibi; Basindaki depremnameleri okurken: Melih
A§tk m "A~1k Penceresinde" soyle bir yazrya gozum ili§ti:
"iTD profesorlerinden Meteroloji Hocasi Eren Omay " .....
Mezun clan adam hi~bir sekilde Meteroloji Mi.ihendisligi
yapmaz. 15 senedir 900 Meteroloji Mi.ih. mezun etmisiz,
hi~biri meslegin; yapm1yor ... 11 A\tklama1 yukanda belirtigim
"Teknik elemanlarla ilgili i.icret politikalanndaki yetersizligi
\agn§tmyor. Elbette siz "Teknik elemanlan ekonomik
baglamda zorluklara itecek" i.icret politikalannda marl! olursaniz "Ozdeksel yeterhligm), daha dogrusu gecnmnl saglamak icin "Miihedislik yapmiyacak" onurlu mesleginl baska
mesleklere yegliyecektir. Evet bu nedenle piyasa; restoran
~leten, kisacasi Meyhaneci lnsaat Mi.ibendisleri, konfeksiyoncu munarlar, hnnci jeoloji muhendislen (amcamm oglu
lsmet Rusya'da nnncihk yapiyor). Kabzimal Makina
Miihendisleri ile dolu. Hatta kendi diplomasini "fazla
1
uzmemek icin" yuksek dinlenceye ahp, eczacilik diplomasr
kiraliyarak piyasada "ECZACILIK" yapan meslektaslarumza
rasthyabtltrsintz. Hal boyle olunca dogaldu ki: zemin
etudunu finner, tesisan kabzimal, proje mi.i§avirligini konfeksiyoncu, proje uygulayicihgrm meyhaneci yapacaknr.
Ba§miihendisligi de Saddam veya Saddamlar ... Ve deprem de,
her geldiginde, "Levent Kirca'nm hi\ bir zaman demedigi
gibi" -Kodumu Oturtacaktir- ... Bu degerlendirmeme tahihsiz
bir yaklasun da diyebllirsiniz. Espirili aCI bir gercekcilik de ...
Arna ortada hi~ kimsenin yadsiyaanyacag: bir olgu var; 0 da
depreme kars: aymazliglffiIZ ve suskunlugumuz ve de zavalhhg1m1Z ...
Deprem korkunc ve acunasiz .. Hakhsimz hersey gi.ilmece
konusu olabilir, ama deprem ve sonrasi asla .. Sizin §akanIZ
olabilir ama depremin sakasr yok. Nerde, ne zaman, nasil
geleceginl bilmeniz olanaksiz, depremi onceden kesinlikle
kestiremiyorsunuz. Bu baglamda en geli§m~ sistemleri kurm U§ ulkeler bile yanilgiya dusebillyor, ornegm, 17 Ocak
1995 Japonya - Kobe deprem oncesl, yorenin sismik olarak
aktif ohnad1g1, dolayisi ile §iddetli bir deprem beklenmedlgi
saptamasi yapihmsn, Pakat sonrasmi hepimlz biliyoruz.
Onbinlerce ev yikildi binlerce insan oldii. Bu nedenle Afyon
Valisinin "Kandilli Rasathanesi bizi yamln" demesinde ben
hata gormuyorum. Benim hatali buldugum: 6teden beri
mevcut ah§kanhg1mIZ clan; "lnsanlanmizi dinlemeden" iceri
tikmaktir ... Dinar depreminde msanlannnz disanda
22
iMO ANKARA ~UBESi BULTENt
I
tutabilirdik. Cunku japonya-Kobe ornegt tum ~1plakhg1 ile
onumuzde idi. Deprem bildirim teknolojlsinden bizden kat
ve kat ustun [apon Rasathanelerinin bile yantlabildig], bu
nedenle Rasathanelerimizin yarulabilecegini di.i§i.inememek
gercekten buyuk bir eksiklik. Hele ki yaniln bahanesi ile
"Kusurlannnzi" ortmeye cahsmak ve olayi geciktirmek icin
insanlarumzt eve kitilitleyip uzerlerine de "Deprem" aracillg1
ile betonlann y1g1lmasma sebep olmak ise aymazhgunuin
360 derecesi.
Eger "DEPREME DEPREMEK GiBi BAKAMAZ VE DEPREME
OYKUNMEZ iSEK, deprem ile yasamayi ogrenmez isek;
depreme surekli hazuliksiz ve onlemslz yakalauacagiz. Bu
evrensel ger~ekligi tum di.inya i.ilkeleri ozellikle iilkemiz hi\
bir sekilde gozardi edemez ve etmemelidir. Deprerne karsr
yigit olmahyiz, cunku yigitlik bir dakika daha dayanmaktrr
(Norve~ atasozi.i). Cesaretli olmahyIZ; yada korkularm seni
yonetir (Fas atasozii). KorkulanmIZ tehlikelerden ~ok olrnamahdu (Latin atasozi.i) ~i.inkii; tehlikelerin korkulanndan
~oktur ... Arna her §eyden once "Bu olgularla birlikte" siirekli
ara§tmp, depreme kar§I olan sava§IIDIZI -Hergi.in artuarakyogunla§t1rmahy1z. Yine i.izerine basa basa soyli.iyorum:
Ozellikle i.ilkemiz ~ok daha duyarh olmak zorundadu.
Dziilerek belirtmek isterim; Dlkemiz bu konuda 'TIBET"ten
daha az duyarhdrr. (iinkii TiBET; Fransa, Yunanistan ve ~iii
ile birlikte uluslararas1 bir giri§ilil ba§latarak1 i.ilkesinde
"Depremin onceden bilinebilmesi \ah§rnalan i\in" Deprem
Laboratuvan kurma a§amasrna girdi (17 Ekim 1995 Milliyet).
Depremin hi\ §akas1 yok dedik, evet bu nedenle hi~bir
ihmah affetmemi§tir. Deprem bilimini ne kadar geli§tirirsen
geli§tir; a\1gm1 buldu mu indirir! Ornegin : Japonya, dort
bi.iyi.ik tektonik (yer katmanlan hareketi ... ) plakanm
"Avrasya, Pasifik, Amerika ve Filipinler'in" bulundugu ve
Sismik (Sarsmt1sal) olarak son derece hareketli bir bolgede
yer almasma kar§rn; Giineybat1 bblgesindeki onlemi
"Tokyo'nunda yer ald1g111 kuzey bolgesinde olmad1g1 i~in
"Kobe kentinde 17 Ocak 1995 sabah meydana gelen 7,7
bi.iyiikli.igiindeki Hyogo-Ken Nanbu Depremi" 5500 ki§inin
oliimi.ine, 40.000 binanm ytk1lmasma 6.000 binanm yanmasma neden olmu§tur. Bolgenin !mar i\in 100 milyar
gerekli, iiretim ve ticaret kay1plan ile birlikte bu rakam 400
milyara ula§maktadl!.
Boylesi bir yi.ikiin altmda degil
geli§mekte clan i.ilkeler, gel~m~ i.ilkeler bile altmdan kalkamaz. Onun i~in en ufak ihmalin depremde yeri yoktur.
Burada bir §eye dikkat ~ekmek istiyorum: Kobe kentsel planlamadan yoksun geli§mi~ bir bolge; i~ i\e ge~mi§ ki.i~lik
sanayi ve yerle~im b6lgeleri ile yiiksek binalann yanmda,
doldurulan deniz i.izerinde yani si.ini araziler i.izerinde in§a
Kcsirn
edllmis agu sanayi ve liman tesisleri kent plansuhhnm
urunler; i§te Kobe'de "Deprem bunlan yerle bir etmi§. Fakat
aym dolgu zemin uzerinde yapilan, ancak 30-50 mt derinliginde kaziklarla saglam zemm tabakalanna basan yapilann
hicbirinl deprem yikamamts. Aym olcekli bir depremin
lstanbul'u ve Bogazim, lzmu Korfezt'ni ne hale gettreceglnt
soylemeye gerek var mi' Yapay fay hatti "Gecekondu
Kusaklan", zenginlerimizin sermaye tapmaklan (Gokdelenlshanlan), yine zenginlerimizin bogaz satolan, "Allah gecinden versin zenginlerimiz cebinden vermesin" yerle bir olur.
Evet bizde japonyadaki gibi, salt yoksullann evini degil
zenginlerin evini de y1kar deprem, ~nkii OZELLiKLE lstanbul'umuzun kent yapilasmasi deprem aynmi yaptumayacak
kadar "KAOTIK" bir yapida ...
Kobe'deki felaketin bir nedeni de son zamanlarda japonya
genelinde; "Cok kath binalann ust katlannda daha fazla kullanun alani elde etmek i~in "Yatay yuk dayanunun saglayan
PERDE DUVARLARI'm arada kesmelerinden dogan ara kat
cokmelen. .. Yani tasiyicr sis tern siireksizligi yaratnus
Japonlar. ~oyle ki; Yatay deprem kuvvetleri binalan en fazla
alt katta etkiliyor ve yuk tesirleri uste dogru aguhkla birlikte
azahyor. Yatay yuk dayannm (cok kath bmalarda) perde
duvarlarla sagamyor. Ancak bu elemanlann temelden canya
siirekli olmasi depreme karsi yapi tasanmmm en temel
kurali [aponlar "Yukanda beurtngun gibi ust katlarda daha
fazla kullanun alaru elde etmek icin perdeleri arada
kesmisler, bu nedenle ara kat cokmeleri yasannus. Burada
sunu vurgulamak isterim; japonya -ki 1981 yihnda deprem
yonetmeligini onemll revizyondan gecirerek, yapi tasanm-:
larmda kullanilan deprem kuvvetlerini artmmstir - KOBE'de
bu batalan yaparak felaketlere neden olabiliyorsa; lyi niyet I
durustluk ve samuniyetin "Deprem y1kicwgm1 azaltmada"
ne denli etkin bir unsur oldugu anlaalmaktadu Olkelerde
niyetlerin cozumlemesl yapilsa bizlerin ne kadar sanssiz
oldugu ortaya ctkar gibime geliyor .. Erzincan'da deprem sonrasi goruntulerle, Dinar depremi sonrasi goruntuler ayru
Degi§en birsey yok; Doga felaketinden eek, yapay felaket
gorunumlen. "Ulkemizde deprem bclgelerinde yapi tasarhyan ve uretenler eger betonarme kolonlarda etriyenin ne i§e
yarad1gm1 idrak edememislerse, perde duvarlann deprem
dayanunmda vazgecilmez elemanlar oldugunu ogrenmemislerse, "Aln diikkan - iistii daire" binalann yumusak
zemin katlanrnn depremde neden kolaylikla ~oktiigiinii
anlayamamularsa, boylesi aci sonuclar gelecektede de bizleri
beklemektedir. (Dinar Sonrasi, TMMOB-iMO basin acik.)
lyi niyet ve iyi muhendisllk, .. lste bu iki olgu, depreme kars:
kismen de olsa etken iki unsur ... lyi niyet gerekli, cunku
malzeme calmayacaksm, caldinnayacaksm, iyi miihendislik
1995
gerekli, ~iinkii projeyi deprem cektncesine (RISK) gore hamlayacak ve aym dogrultuda uygulatacaksm. Iste [aponya bu
iki olgu butununde yasama ge~irdigi projeler sayesinde 2030 katli binalan 7,2 deprem §iddetinden koruyup ayakta
tutabilmektedir. Bugiin 1923 deki Tokyo felaketindeki
140.000 olum 40.000 inecek bir miihendislik basansina
donii§mii§tiir.
Ulkenuz, Alp kivnm sisteminin ve buna bagh olarak Kuzey
Anadolu kink ku§agmm uzerindedtr. Calrsmalan bitme asamasinda oldugu icin, halen saghklr bir sekilde deklere
edilmeyen "GENEL DEPREM HARITASI" cok cnemli fay zonlarmdan (Deprem anmda yuzeye yayilan siddet etkinlik
~izgisi) olusuyor. Dogu Anadolu fay zonu (Hatay - Van arasi)
Kuzey Anadolu Fay Zonu (Marmara'dan gecer ve iilkeyi kapsat) Ban Anadolu GRABENLERI (Cokme cukuru .. ) ve Kuzey
Dogu Anadolu Fay Zonu. (T. lnsa Dergisi, Sayi 134-~.<;.)
Tiirkiye ozellikle Kuzeydogu Anadolu klilk ku§ag1 ile yani
doguda Varto'dan ba§layan, Erzincan, Re§adiye, Niksar,
<;erke§, Bolu ve Adapazan'ndan ge~erek, Ege'ye uzanan fay
ku§ag1 ile adeta, biiyiik ve tek a~1khkh tek kiri§li ve o kiri§i
ortasmda bulunduran koprii gibi. Ostelik bu kopriiniin kuzey
bat1 konsolunda "Kuzey Anadolu Fay hattmrn Kuzey
Marmara baseni iizerinde" Istanbul gibi depremin doyuma
ula§abilecegi Kaotik bir kent var. lnsan iirkiiyor, birgiin bu
kir~ ortasmdan kmlacak diye .. Veya bah konsolundaki lstan- ·
bul dii§ecek diye. Tiirkiye en az, deprem odaklan; Japonya ve
Amerika kadar depreme kar§I sava§~l olmahdlI bu nedenle ...
Diinya depreme kaI§1 sava§1mm1 1920'lerden soma ba§latt1.
Depremi ya§ammm bir par~as1 olarak kabulu etme zorunlulugundaki Japonya bile, deprem miihendisliginin teknolojiye
donii§iimiinii daha dogrusu depreme dayamkh in§aat
kavramm1 "1923 Tokyo felaketinden" sonra geli§tirdi ve
deprem yonetmenligini bundan sonra giindemine aldi. Bu
da gosteriyor ki; insanhk, depreme kaI§1 sava§ml ge\ ba§latIDI§ .. Olkemiz insam ise yeni yeni ba§latma ugra§!Ilda. ~u an
ge\erli olan ve pek begenilmeyen deprem yonetmeligi 19'75
te hamlanm1§. Olkemizde bu baglamda yeterli ve s1ki bir
\ali~ma yok diyebiliriz, \iinkii yukanda degindigim gibi
Tibet'li bile bizim oniimiizde ko§uyor. Olkemizde en ciddi ve
gii\lii ~ah§may1 (BiRILERi BELK! MESLEK ~OVENiZMi
OLARAK DEGERLENDIREBILIR .. ) TMMOB ln§aat
Miihendisleri Odas1 yapm1~tu. Evet; iMO istanbul ~ubesinin
iistiin gayretleri ile olu§turulan "0<;0NCU ULUSAL DEPREM
MUHENDiSLiGt KONFERANSI" deprem ara~tumalan yakla§1mmda ciddi bir boyuthir. U\iincii deprem miihendisligi
konferans1; Deprem miihendisligi konularmm uluslararas1
boyutta giincel kalmasma ve giderek artan bir yogunlukta
ara~hrllmasrna yo! a\1yor olmas1 sevindirici. Sevindirici fakat
iMO ANKARA SUBESi BULTENi
23
Kcsrrn 1995
bu bildiri ile yetkililer kendilerini ne kadar yonendlrdiler.
lste orasi dii§iindiiriiciidi.ir.
Bakml Sayin Prof. Dr. lhsan
MUNGAN'in konferansla ilgili degerlendinnesme: ...
Konferans basansi ile, Turkiye'nin deprem muhendlsligi
konusunda bilim dunyasmda, onculuk gorevi yi.iklenebilecegini kamtlamutir .. O~iincii ulusal deprem muhendisllg!
konferansi, ulkemizdeki cok dii§i.indiiriicii bir ~eli§kiyi de
him \Iplakbg1 ile gozler onune sermistir, Bir yandan seckln
bilim adamlarumz deprem problemlerini bilunsel yontemlerle uluslararasi duzey de inceleyip ~ozi.imlerken, diger yandan
pek cok yapinm, hicbir munarhk ve muhendislik hizmeti
gonneden, deg-ii betonarmenin depremde nasil davrandignn,
betonarmenin ozelliklerini bile bilmeyen usta ve kaltalar
tarafmdan insa edilmesi oulenememektedlr. Gecekondular
ve kli~iik iusaata okanlan aflar ise bu tehlikenin onlenmesi
bir yana, her gecen gun daha fazla buyumeslne yo! acmaktadu ... " (Cumhuriyet dergi say1424)
Say111 Mungan'm belirledigi hatalar giderildiginde elbette
deprem siddetlnl azaltmaz ama kesinlikle, depremin etkisini
azaltacaknr. ornegtn gehstirdiklerl deprem mi.ihendisligi /
teknoloj isi ile [aponya ve Amerika depreminin etkisini her
gecen gun azaltmaktadirlar. Tokyo'yu yok eden 8,3 Richter
ol~egindeki 1923 Kanto Depremi 140.000 oli.i vermlsti
Bugun bu saymm 40.000 - 60.000 lerde kalacagi savlanmaktadrr. Vine 3000 kisinin oldiigii 1906 Cahfornia'daki San
Fransisco Depremi ayru ~iddeti (8,3) ile, bugi.in bu saymin
cok altma dii§ecegi soylenebtlmektedir. Bu da gostenycr ki
deprem hi\ bir zaman onlenemlyecektir. Ancak etkisi
azalnlabtlecektlr. Biz ise ne yazik ki "aymazhgumz siirdiigu
muddetce" etkisini arnracagiz. Bahn -deprem bilimini
geli§tirm~ ulkelere, orada 6 §iddetinde bir deprem, salt duvar
catlanyor, fakat bizde "DOST <;:ATLATIRCASINA" degil 6 §iddeti 4,5 §iddetinde bir deprem, kolon ve klrislen yani blnayi
"PATLATIYOR" ... eee ... Ne de olsa erkek toplumlu bir ulkey­
iz, bizim 4,S'gumuz tabi ki onlann 6's!lldan kuvvetli olacak.
Biz derinllglne degil depremi yuzeysel ele ahyoruz, yani
gelislguzel, afaki ... Bogazi~i Oniversitesi, Kandilli Rasathanesi
ve Deprem Arasnrma Enstitusu'nun hamlad1g1 "DEPREM
KILAVUZUNA" §dyle bir bakalnn, Deprem oncesi yapilacaklann ilk girisinde "Kitap raflanm, dolaplan, aynalan, 1s1tJc1
cihazlan devrilmeyecek sekllde sabitleyip" diye devam ediyor. Biraz abartih olacak ama kimse kusura bakmasin .. SiZ
lstanbul'da veya Ankara'da bir gecekondu evinin duvanna
her hangi bir esyayi basitlestirecek kadar ~ive cakmaya kalksarnz, degil duvan, evi y1kars1111Z, boylesi gii~hi duvar degil
gecekondu da, betonarme binalarda bulmak zor. Once
duvannuzi munendtslik olusumu (Formasyon) ile hazirlayalun sonra kilavuzumuzu ... Deprem oncesi ve sirasmda
24 iMO ANKARA SUBESi BULTENi
gerekli bilgiyi kimse yadsiyamaz ama oncellkle bilinmesi ve
yapilmasi gerekenler sorumlu ve yetkililerce yasama gedrilmesi gerekmektedir. Salt iiniversitelerimiz degil, konu
uzmani bilim adamlannnz da olaya biletek veya bilmeyerek
yuzeysel I geli§igiizel bakmaktadirlar zaman zaman. Ornegin
Taha Akyol 2 Ekim 1995 gunu, kosesmde deprem uzmam
Nuray Aydmhojfu'nun onenlenne yer vermis "Herkes evine
saglam, tercihen celikten bir masa alsin, bir deprem olursa
alnna s1gmmak i~in .. .'' -Pes dogrusu: Depreme dayaruksiz
binalara, depreme dayarnkh masa ... Evet, depreme dayamkh
bina degil de masa dusunuyoruz. Burada sayin uzman:
~eligin kalitesi ve masamn ebadun unutmus. Ornegtn be§
ki§ilik ailenin deprem masas1 ebad1 ne olmahd!I ... vs ...
Tiirk~emiZ yeni bir TERIM kazand1. KiriZ masasmdan soma
DEPREM MASASI... di.i§i.inebiliyor musunuz bir evde deprem
anmda herkesin ortadaki tep deprem masasma kO§U§turmas1111 .. Resmen ikinci bir deprem ... Art1k berkesin bir
deprem masas1 olmahdu. Hatta degil evi, deprem masas1
olmayanlara klz bile vermesinler. Herkes biit~esini art1k
deprem masas1 i~in zorlamah, yolda rastlad1grn1zda
"Hayrola, ~ofuk ~ocuk nereye boyle?" diye sordugunuz bir
arkada§m1z;11 Abtiillatifler, kendilerine bir deprem masas1
alm1~lar, hayulamaya gidiyoruz .. " dediklerinde bunlar ne
diyor, kafay1 m1 yediler diye" dti§tinmeyin. Eskiden deprem
anmda, depremden konmmak i~in "UZMANLARIMIZ" kiri§
altlarm1, kolon yanlanm onerirlerdi. Belli ki uzmanlanmJZ
da kiri§ ve kolonlanm!Za gi.ivenilmiyecegini anlami§lar.
Deprem masas1 bence deprem biliminin geli§tiginin gostergesi... Giiliiyoruz, evet giiliiyoruz beyler : Pencerelerden,
raflardan, avizelerden uzak durmas1 isteniyor insanlardan.
Saglam bir kap1 kiri§inin altmda durun deniyor insanlara.
<;:arp1k kentle§me yiiziinden, %70'inde miihendislik bulunmayan tstanbul'da saglam kap1 kiri~i bulmanm olanaks1z
oldugu binalann; penceresinden, dolaplanndan ka~san ka~
yazar. c;:unkii k1smen de olsa nerede ve ne bi.iyiikli.ikte olacag1 bilinen depremin, ne zaman olacag1 kesin bilinemiyor.
Bu nedenle bizi ne zaman yakalayacag1 belli olmayan
depreme kar§1 deprem miihendisligi ile kar§1 koymak zorundayJZ. Bu zonmlugu hissetmedigimiz siirece "Sol ayag1 karmcalanmca Avrupada, sag ayag1 karmcalanmca Tiirkiye'de
deprem olacag1111 soyleyen" RICHTER Hussam11 dinlemek
zorunda kalmz. Ya ayag1 kanncalanmaz ise .. 0 da
babt1m1Za ...
RICHTER OL<;:EGiNl (A~1ga ~1kan enerji ol~iisti) degil
MERCALLl ol~egini (Meydana gelen hasann ol~iisii) disipline
etmek olasi. Bu nedenle bu gi.ine dek ~e§itli onlemler dizisi
sunuldu insanlara. lnsanhgm; "Enerji - Kentle§me - c;:evre Egitim - Bilgi l!eti§im - Saghk Sava§lan" ile kendisini 21.
Kcsnn 1995
Yiizy1l savaslanna haz1rlad1g1 c;ag1m1Z surecinde, oncelik vermesi gereken "Deprem Savasi" Icm bilinenin disinda pek
farkli olmayan onenlen siralamak istiyonun.
ONERlLER
birimleri - donanunlan ile birlikte - olusturulmali ve ham
bekletihnelidir.
8- Aym tasra birimlerinden bir tanesinde insanlan; deprem
oncesi ve sonrasi olasr tehlikelerin algilanabilmesi ve kendi
boyutunda bireysel c;ozi.im gehstirebilmesi icin "Gerekli bilgiyi alabilecek" egitilll si.irecine sokmahdir.
1- Benim gozleinledigun kadan ile, ilgili akademisyenler,
bilim adamlan arasinda bir Ilettslmsizllk mevcut. lnsanlara
depremle yasaina kulturunu verebilecek akademisyenler ve
bilim adamlan arasmdaki bu sorun kaldmlmahdir.
9- lnsaat sektorunde cahsan vasusz ~c;iler, insaat surecinde
santiyelerde deprem konusunda ve depreme dayarnkh bina
in§a yontemlen konusunda bilgilendirecek calismalarla egi-
2- Sivil savunma orgiitii benzeri, dogal deprem ve diger
dogal afetlerden korunma sivil orgutlenmesine gidilebilir. Bu
baglamda insanlan aydmlatip egiten halkevleri orneginde,
deprem egitim evleri olusturulabilir,
10- Proje yapim ve uygulayicilarma "Deprem Bilgi Belgesi"
(Sertifikasuna sahip olmalanni saghyacak egitim surecrnden
georilme zorunlugunun kurumsallastmhnasi baslanlablllr.
3- Gemilerde "Deniz kazasi anmda" kullanilmak uzere
bulundurulan sandal ve can sunidi vb. gibi deprem ku§ag1
uzenndekt her evde 11<;ad1I11 bulundurulmasi saglanmahdu.
Deprem masasi onerlslnden daha mannkh bir oneri olsa
gerek, Cunku Dinar da insanlar masasizhktan degil cadusizhktan dolayi felaket anuu yasadilar.
4- Ulkeuiizde 50.000'e yakin Insaat miihendisi mevcut,
bemen hemen tamamma yakuu: deprem miihendisligi ve
depreme kars: geli§tirilmi§ teknoloji bilgisinden yoksundur.
Bu nedenle insaat muhendlslljinde yer alan ve banda bash
basina ayn bir miihendislik dah olan dersler (SU-YOL-DEMIR
YOLU vb. gibi dersler) kaldinlarak yerine, deprem muhendisligi ile ilgili derslerin zorunlu kilmmasr gerceklestirilebilir.
Veya mezuniyet sonrasi deprem uzmanhg1 egitimi yayginlastmlabillr. Master boyutunda gibi ...
5- Teknik uygulama sorumlulan
yani eski adiyla fenni
mesullann yetkilerini artmna kosuluyla, ilgili kamu kuruluslanna
kars: sorumlu
"Yapi Polisi" kimligi ile
islevleudmlebillrler. Bunlar denetim yetkisine sahip kiliuarak, ozellikle konut-yapi kooperatifleri ve yap-sat insaatlann teknik uygulama ve pro]e denetimleri yapilarak ilgili
Belediye, Bay111d1Ihk Bakanlig: ve IMO'ya rapor edihnesi
gerceklestirilebilir. Yani bir sekilde yap: polisi veya profesyonel mi.ihendis kurumsalhgma gidilebilir.
6­ Depreme dayarnkh insaat malzemesi uretim merkezleri
olusturulmah.
Bu baglamda ozel sektor desteklenmeli,
ozeudtnneti ama oncehkle denetlenmelidir. Yiiklenicilere bu
malzemeleri kullanma zorunlugu getirmeli. Malzemeler
Baymdtrhk birim fiyatlanna almmalidir. Depremin evrensel
bir tehlike olmasi nedeniyle, bu baglamda uluslararasi standartlann yakalanmasi icm, uluslar arasiiliskiler yogunlasnn}
mahdu
7- 6zellikle fay zoulanndaki devletin tum cahsma birimlerinde, bilhassa okul ve hastanelerinde deprem acil yardun
tileb ilir ler ...
11- Yukanda belirledigim gibi tum yapilasmalara muhendislik bilimi ve yer bilimi biitiinliigi.inde bakma zorunlugu ile
birlikte, ozellikle ozel yapilasmalarda: Universtte, Belediye,
Baymdirhk bakanugmm
ilgili birimleri ile ma! sahipleri
arasmda kesintisiz bir diyalogun kurulmast saglanmahdu.
12- Deprem m iihendisligi yaygmla§tHilarak belli si.irec;lerde
odakla~malan saglanarak, projelerin vizelendirilmelerinde
etkin kilmmas1 gerc;ekle§tirilmelidir.
13- Proje denetim kurumsal!Jg1 "Projelerin vizelendirilmesi
boyutunda" ele ahnarak Odalar arasmda olu§turulacak
komisyoolarm vizeleodirmede son ve etkin kurum
niteliginde i§letilmesi saglanabilir.
14- Yap1la§ma da her tiirlii sigortanm yaygmla§tmlmas1;
Ornegin, yiiklenici, giivenlik ve kalite sigortas11 projeyi
yapan mi.ihendisin de; Miisleki risk sigortas1 yaptumas1. Ya
da kesinlikle bina sat1§lan ile birlikte iskana ac;1Jmas1 yap1lmahd1r.
15- Eger bunlann hie; birini yapam1yacaksak giin gelecek olii .
insanlanm1z1
degil olii kentlerimizi
sayma yok
edilmi§ligimizi ya§ayabiliriz. Bu nedenle diyorum ki
giiniimiiz popiilaritesi 6zelle§tirme
sald1Iganhgrn1
ya§ad1g1m1Z §U giinlerde, gelin; Yap-Sat ile Yap-Kap niteligindeki Konut-Yap1 Kooperatiflerini "Devletle§tirelim" evet
bunlan ya devlet yapsm yada; nerede ise hiikiimetleri kurma,
yikma gibi tasarrnflara sahip olan "Ticaret ve Sanayi Odalan"
kadar; TMMOB biinyesiude olu§turulacak; "Ba§ta ln§aat
Miihendisleri-Mimarlar Odas1 ile, zamanla olu§turulmas1
gerek Deprem Miihendisleri Odasrnrn" yetkili kurullan ile
ilgili bakanhk birimleri yap1la§mada tek ve yetkin kurnlu§
haline getirilsin? Evet "Ticaret Sanayi Odas1" hiikiimetleri,
biz de binalan kurahm.
11
11
11
11
Biri c;1k1p; yap1larl. "Deprem mi y1k1yor yoksa insan mi" diye
anlams1z ama c;ok anlaml! bir soru sorsa; HER iKISi DE
DERiNI!. ..
iMO ANKARA ~UBESi BULTENi. 25
Kosrrn 1995
OkuyucuMektuhu
Her afetten sonra insamn akhna bazi seyler geliyor. Berum
de Dinar depreminden sonra bazi dusuncelenm oldu. Onlan
sizlere aktannak lsnyorum.
Malumunuz oldugu uzere her turlu insaatm bir betonarme
ve munari projesi vardir. Bu projeleri de belediyelerin imar
unidurluklerl tasdik eder. Bir de bu projelerin insaat esnasinda teknik sorumluluklanm yuklenen fenni mesuller vardir.
Malsahibi proiesini cizdinr, fenni mesulu bulur. Belediyenin
tastikinden sonra insaata baslar. Temel derlnlig! i~in civar
insaatlara bakihr. Subasman seviyesine gelindiginde
Belediye'den onay alum. Bu onay eek zaman yerine
gitmedeu veya gidilemeden verilir. lnsaat boylece surer
gider. Fenni mesul gostenlen salns sadece parasmi ahr.
lusaan gormez, Hatta ma! sahibi fenni mesulu tanunazl,
Bunu tahkik icin Ankara'daki her hangi bir insaata gidip sormarnz kafidir saninm. Bir hakim arkadasunm ncasi uzerine
gittigim Ulus'ta ki buyuk bir insaatta ben buna §ahit old um.
<,:oziim Ne Olmahdu?
Bence bunun cozumunu iMO bulmahdir. lnsaat yapnran her
sahrs hatta kurum bir proje parasi odemektedir. Aynca fenni
mesul parast Odemektedir. Odamiz oyle orgntlenmell ki bir
ufak kasabadaki en kucuk projeleri dahi kendisi yapsm.
Bumm icin norm projeler yapilabilir. Mimaride ufak tefek
deg~iklikler yaptlabilir. Hatta imar planlannda parselasyonlar nonnlastmlabillr. Pro]e parasmi IMO ahr.
Buyuk binalar icln temel etut raporu istenir. Gerekirse IMO
bu etudu de yapar veya yaptmr.
lnsaann kontrolu belediyelerde bulunan yetkili muhendislerce yapihr. Elektrik ve makina tesisatlan da yine yetkili
miihendislerce yapihr. Fenni mesuller de bu muhendisler
olur. Yetkiyi alan sorumlulugu da yiiklenir. Fenni mesuliyet
parasi da belediyeye odenir.
Kucuk kasabalardaki insaatlardaki ilce veya illerdeki teskilat
tarafindan kontrol edilir.
Kontrolda ~ah§acak muhendislerin de herseyden once egitilmesi gerekir. Bu gorevide ilgili muhendis odalan yuklenmelidir.
Ben soyle dusunuyorum: Ben insaat miihendisi isem bu
ulkede binalar, yapun ve proie hatasmdan veya az malzeme
kullanmaktan cokuyorsa benim IMO'da varsa, benim ve
Oda'mm bu i§te bir eksikligi bir kusuru vardu
Pro]e burosu olan meslektaslanmm
bana kizmamalanrn
diliyorum. lMO'ya proielen de onlar cizerler.
Bir uyeniz olarak dusuncelenmi dile getirdun. Takdir sizlerin,
sevgi ve saygilar sunarun
Vural SELCAN
TMMOB
iN~AAT MUHENDiSLERi ODASI ANKARA ~UBESi
SEMPOZYUM
"END0STRiYEL ATIKLARIN iN$AAT SEKT0R0NDE
KULLANILMASI"
29 - 30 KASIM 1995
MiLLi KUTUPHANE KONFERANS SALONU
* Sempozyum'a kanlrm lcln delege ucref almmayacaktlr. Tum uyelerimiz davetlidir.
26 iMO ANKARA SUBESi BULTENi
BiLiRKi~iLiK
BA~VURU DUYURUSU
Saym Uyemiz
Odarmzca, 2942 say1h Kamulasnrma Yasasmm 15. maddesi uyannca her yrl uyelerlmizin oturdugu yere gore, her
i1 i~in en az 5, en cok 15 ki~ilik di.izenlenen karnulasnrma bilirki~i listeleri valiliklere gonderilmektedir,
Aynca sozlesrne uzlasmazliklan, bina insaan, ozel yapilar, sulama ve liman insaatr, demiryolu, kopru ve hava
meydanlan lnsaati, trafik ve i~ guvenligi (rapi islerinde) zemin ve temel konulannda ozel olarak bilirki~i listeleri
olusturularak valiliklere bildirilmektedir.
Bu amacla a~agida yazil: sartlan yerine getirerek basvuruda bulunan uyelerimiz arasmda bilirkisi listeleri olusturacaknr. Bilirki~ilik i~in en ge~ 30 Kasun 1995 Persembe gunune kadar subemize yazih basvuru yapilmahdu,
1- 1995 yih odentisi 600.000.- TL'smm, varsa ge~mi~ yillar odentlleri subemize odenmis olmahdir,
2- Aynca uyemiz :
a) Kamulastirma listesinde Ankara'da yer almak isterse 5.000.000.- TL
b) Kamulasnrrna listesinde Ankara disrndaki illerde yer almak isterse 3.000.000.- TL
c) Oiger listede yer almak isterse 1.500.000.- TL.
tutanndaki "Bilirkisilik Basvuru Ucretinln" bilirki~iliginin duyurulmasi, listelerin hazirlanmasi, basilmas: ve
postalanmasmdaki gerekli harcamalan karsilamak uzere Odarruz subesine yanrrms olmalan gereklidir.
3- Basvuruda adaylarda ararulacak nitelikler :
a) Meslekte en az bes yrl deneyimli olrnak,
b) Son i.i~ yrl icinde Oda Haysiyet Divanmdan ceza almarrus olmak,
c) Oda'ya aidat borcu bulunmamak,
4- Odenti ve Bilirkisillk Basvuru Ucreti ile ilgili odeme belgesinin fotokopilerini basvuru formuna eklemeleri
gereklidir.
Onbes kisiden eek basvuru olan illerde karnulasnrma listelerinde yer almayan uyelerimizin basvuru ucretleri listelerin kesinlesmesinden sonra kendilerine iade edilecektir.
Yukanda belirtilen kamu gorevini yerine getirmek isteyen ti.im uyelerimlzin basvurmasi dilegryle bilgilerinize
sunanz. Saygilanrmzla.
iMO ANKARA ~UBESI
YONETiM KURULU
NOTLAR:
1- ~ubemizce Afyon, Ankara, Bartm, Bolu, Cankm, Corum, Eskisehtr, Kayseri, Kastarnonu, Kmkkale, Kir~ehir,
. Nevsehir, Sivas ve Zonguldak illerinde bilirkisi listeleri olusturulacagmdan, uyelerirnizin basvurulanni buna
gore yapmalan uygun olacaknr.
2- Bilirki~i i.icretleri ve odentiler iMO Ankara ~ubesinin 138665 no'lu posta ceki hesabma gonderilrneli ya da
sube veznesine yatmlmahdrr,
BiLiRKi~iLiK BA~VURU FORMU
TMMOB lnsaat Miihendisleri Odasi
Ankara Subesl Baskanhgma
Tarih:
I
I 1994
ANKARA
A~ag1da belirtilen konularda ve ilde bilirkisillk yapmak istiyorum.
Geregi icin arz ederim.
Saygilanmla
ODASiCiLNO
~UBE NO
ADI SOYADI
...........................................................................
BiLiRKi~iLiK KONULAR! :
(Kamulasnrrna dismda en fazla bir konu isaretlenebilir)
0 Kamulasnrma
D Sozlesme Uzlasrnazhktan (Bina.ln~at:I, bzel Yap1Iar)
0 Sulama ve Liman lnsaan
0 Yo!, Demiryolu, Kopru ve Hava Meydanlan lnsaan
0 Trafik, i~ guvenligi (rap; lslerlnde)
0 Zemin ve Temel
BiLiRKi~i OLARAK GOREY ALACAGINIZ iLDEKi ADRESiNiZ
i~
TEL
EV
TEL
BUGUNE KADAR <;ALI~TIGINIZ KURULU~LAR VE YAPTIGINIZ GOREVLER
.......................................................................................................................................................................................
EKLER
1- Bildirilen odentnun, odeme belgesinin fotokopisi
2- Bllirkisllik basvuru i.icreti odeme belgesinin fotokopisi.
imza
A
I
--~...-..JJ
'V'e~3.2p
Hakediste Profesyonel Cozum
IHakedi~lerinizin i;iltznda Ezilmeyin !
,/
,/
,/
Ke§if Duzenlerne
Mukayeseli Ke§if
Ihzarat Giri§i
,/
,/
,/
Demir Metraji
,/
Atasman Defteri
,/
Nakliye Miktar Tesbiti ,/
Hakedis Icmali
Hakedis Arka Kapag1
Birim Fiyatlar
,/
,/
lhzarat/Imalat Oranlan
Ye§il Defter .
,/
Metraj Defteri
,/
,/
,/
Nakliye Tutanaklan
,/
Malzeme Fiyat Farklar1 ,/
Hakedis Carsaflan
,/
Fiyat Analizleri
Diger Birim Fiyatlar
Seridopri Tammlan
0 Online yardim menlileri,300 sayfadan fazla kullarum kilavuzu ile kolay kullarum.
0 Genis dokum yelpazesi icerisinde, size ait laymetli zamamn korunmasi icin Fiyat Tutanagi.Nakliye Tutanagi gibi
formlann sizin adiruza hazirlanmasi ve Dokumlerin yazicidan almmadan once ekranda gosterilrnesi.
0 Grafik Raporlama imkaru; Hakedis raporlan,imalat raporlan, Nakliye raporlan, Kesfe Gore Gerceklesme raporlan.
0 Yazicidan alacagimz dokumlerinizde kendi formlanmzi tarumlarna imkaru, lOOO'den farkli yazici secenegi.
0 Diger Birim Fiyatlar (TCK, DSi, MSB, Koy Hizmetleri, iller Bankasi.Dl.H 'a ait Birim Fiyatlar ve Analizleri),
Aynca kendinize ait Birim Fiyat-Analiz dosyasi yaratma irnkaru.
Profesyoneller FARKl .. IDIR
SiN-DE im~. Taahhiit ve Tic.Ltd.,Sti.
Necatibey Caddesi 82/7
KIZILAY - ANKARA
ProKET Bilgi Islem
Tic.Ltd.~ti.
Telefon : (312) 315 2360
(312) 229 6848
Fax
: (312) 315 2360
-
KONU
Iii
iN~AA'f IUUllENDiSLElli ODASI ANKAllA ~UBESi
•
•
•
KASIM '95 ETKINLIKLERI
SUN AN
Iii
TARIH ve SAAT
EGiTiM SENiMERi "Kamuda Verimlilik"
Yer : Iller Bankasi Gene\ Mtidtirliigii
Dr. Deniz BOYOKKILIC
Ha lit SUiCMEZ · Nurdogan ARK1$
3 Kas1m 1995 i 14.30
TMMOB SOYLE~iLERi ''Siirdiiriilebilir Turizm ve K1y1
Alanlan Yonetimi"
Remzi SONMEZ · Saffel ATiK
(TMMOB ~ehir Planctlsn Odas1)
3 Kas1m 1995 i 18.30
''Her Pazartesi" EDEBiYATCILAR KONU~UYOR
Akif K URTULU~
6 Kas1m 1995 i 18.30
KONFERANS ''Depreme Dayan1kh Yap1 Tasanm1 ve Depremde
Hasar Gormti~ Yapilann Onsrnn ve Gti9lendirilmesi"
in~, Y. Mtih. Nejat BAYOLKE
AFYON · Ticaret Odas1
8 Kasun 1995 I 14.30
ORON TANIT!M SE~10NERi ''Epoksi Tamir Har9lan"
SiKA-DETEKS A.$,
KIR$EHiR ·Grand Hotel Terme
JO Kasun 1995i18.30
TMMOB SO YLE~iLERi "Telekominikasyon Politikalan"
Yurdakul CEYHUN · Haluk GERAY
(TMMOB Elektrik Mtihendisleri Odas1)
10 Kasm 1995I18.30
ORON TAl'·nTlM SEtvllNERi "Epoksi Tamir Har9lart"
SiKA-DETEKS A.$.
iMO Lokali · KAYSERi
11 Kssm 1995115.00
$iiR GECESi "Biletler iMO Ankara $ubesi'nden
temin edilebilir"
Genco ERKAL
Yer: AST
14 Kasun 1995/19.00
KONFERANS 'Dinar Depremi Video ve Slayt Gosterimi"
in~. Y Mtih. Esat YARAR
Ticaret Odas1 Konferans Sslem- ESKiSEHiR
17 Kas1m 1995 i 14,00
­Ii
Ii
~
f.',~ B
I
­­­
I l~'~
,
t
,d)
1;
~~~
di
...
,
'
Alpay DURDURAN
(Yeni K1bns Partisi Gn. B~k.)
Arif H. TAHSiN
(Em. Ogretmen · Send ikac1)
21 Kasm l 995 i 18.30
KONFERANS "Dinar Depremi Video ve Slayt Gosterimi"
in~. Y Mtih. Esat YARAR
KIR$EHiR - Grand Terme Hotel
24 Kasm 1995 I 18.30
TMMOB SOYLE$iLERi "Elektrik Sektortintin Durumu"
Teoman ALPTORK
(TMMOB Elektrik Miih. Odas1 Ba~kani)
KONFERANS "Dinar Depremi Video ve Slayt Gosterimi"
in~. Y Mtih. Esat YARAR
iMO Lokali · KAYSERi
25 Kasm 1995/15.00
"Her Pazanesi" EDEBiYATClLAR KONU$UYOR
ibrahim KARAOGLU
27 Kssm 1995 / 18.30
EGiTiM SENiMERi "Kamuda Verimlilik"
Yer : T.C.K. Gene\ lvliidiirliigu
Dr. Deniz BOYOKKILIC
Halit SUiCMEZ · Nurdogan ARK!$
28 Kasm 1995 / 14.30
KONFERANS "Kibns'm Dtinti ve Bugmu"
'1'
I
24 Kasun 1995 / J 8.30
NOT: Ankara'daki etkinliklerimiz Selanik Cad. 17/11 Kizilay ·ANKARA adresindeki Teoman OZTilRK KONFERANS SALONU'nda yapilacaktir,
Tel: 419 38 81- 418 92 79 Fax: 417 42 85
~~