150 Harita ve Plan

Sultan II. Abdülhamid
İstanbul’un her m²’sini
kayıt altına almış
150 Harita ve Plan
İlk Kez Gün Yüzüne Çıktı
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş., Sultan II. Abdülhamid dönemine
ait 150 harita ve planı gün yüzüne çıkararak ilk kez tek kitapta bir araya getirdi.
Sultan II. Abdülhamid Devri Harita ve Planlarında İstanbul adlı kitapta,
Sultan II. Abdülhamid Han’ın emriyle hazırlanmış olan harita ve planların yanı
sıra XIX. yüzyılın başlarından itibaren İstanbul ve çevresindeki padişah
mülkleri, imar faaliyetleri, köprü ve resmi dairelerin çizimleri, askeri yapılar ve
nüfus ile ilgili haritalar da bulunuyor.
Padişahın Bilinmeyen Bir Yönünü Ortaya Koyuyor
Sultan II. Abdülhamid’in Yıldız Sarayı Koleksiyonu içinde yer alan 150 harita
ve planın yer aldığı kitap, İstanbul ve çevresini haritalarla takip etmiş ve elinin
altında toplamış olan padişahın yeterince bilinmeyen bir yönünü ortaya koyuyor.
İstanbul’un Her m²’si Kayıt Altına Alınmış
Kitapta yer alan bilgilere göre büyük fotoğraf albümleriyle ülkesinin her
yanındaki gelişmeleri yakından takip eden II. Abdülhamid aynı zamanda
İstanbul ve çevresini deyim yerindeyse semt semt haritalarıyla elinin altında
toplamış.
Padişahın ilgisi sadece İstanbul ile de sınırlı değil. Kitapta yer alan Osmanlı
şehirlerinin haritalarını içeren atlas 1308/1891 tarihli. Karton üzerine, renkli, el
yapımı, 24 haritadan oluşan atlas 76x122 cm boyutlarında.
Haritaların Çoğu El Yapımı
Çoğu el yapımı olan haritaların arka kısımları atlas kumaş ile kaplanmış. Kitapta
bulunan en eski tarihli harita 1806-1807 tarihli olup İstanbul’da yeniden inşa
edilen tabyalarda yer alan topların menzillerini gösteriyor. Hendesehane ürünü
olan harita, 82x92 cm ebadında renkli ve el yapımı. Çalışmada yer alan en yeni
tarihli harita ise, Küçükçekmece kazasına tabi Alibeyköyü çiftliğinin karton
üzerine bez, renkli, el yapımı, 134x190 cm ebadında olup 1902 tarihli.
Haritalar İhtiyaç Halinde Alınacak Tedbirler İçin Çok Önemli
Kitapta yer alan haritaların yer ve konularına bakıldığında ülkenin askeri yönden
müdafaasından başlayarak, ulaşım yolları, meşhur mahalleri ve stratejik
yerlerinin dönemin çağdaş teknolojileri mümkün olduğunca kullanılarak tespit
edildiği görülüyor. Bu sayede ihtiyaç halinde nerede ve ne tür tedbirler alınacağı
kolaylıkla belirlenebiliyor.
Kitaptaki 150 harita ve plana bakıldığında harita ilminin en azından son dönem
Osmanlı devlet yöneticileri tarafından yeterince önemsendiği ve nimetlerinden
faydalanıldığı anlaşılıyor.