Almanya`ya Hoş Geldiniz - des Bundesministerium des Innern

Transkript

Almanya`ya Hoş Geldiniz - des Bundesministerium des Innern
infos
Almanya’ya
Hoş Geldiniz
Göçmenler için Bilgiler
www.zuwanderung.de
Önsöz
Almanya Federal Cumhuriyeti’ne hoş geldiniz.
Almanya’ya gelip yaşamınızı burada sürdürmeye ve ‑ belki de ailenizle birlikte ‑ burada yeni bir
hayat kurmaya karar vermiş bulunuyorsunuz. Attığınız bu adım, birçok değişikliğin yanında
bazı belirsizlikleri de beraberinde getiriyor. Ancak önemli olan, olanakları görmeniz ve bu yeni
başlangıcın size sağlayacağı fırsatlardan yararlanmanızdır. Bu yolda başarılı olabilmeniz ise,
ülkemizi iyi tanıyıp iyi anlayabilmenize bağlıdır.
Alman toplumuna sürekli ve başarılı bir uyum sağlayabilmeniz için size gerekli desteği göster­
meye hazırız. Pek tabii, bu amaca ulaşmanız, kendi azim ve çabanızla mümkün olabilir.
Almanca öğrenmeniz özellikle önemlidir. Ayrıca devletimizin, kültürümüzün temel ilkeleri,
tarihimiz ve hukuk düzenimiz hakkında bilgi edinmeniz gerekir. Uyum kursuna katılmanız, bu
bilgileri edinmenize yardımcı olacaktır.
Bu broşür, öncelikle yeni gelen göçmenlere yönelmektedir. Broşürlerde yaşamın örneğin konut,
iş ve okul gibi tüm önemli alanları ile ilgili ilk bilgiler yer alıyor. Burada özellikle sorularınızı
cevaplandırabilecek ve yeni çevrenize alışabilmenize yardımcı olacak kişi ve kuruluşları da
tanıyıp öğreneceksiniz.
Çevrenizdeki insanlardan yardım istemekten çekinmeyin. Komşularınız, iş arkadaşlarınız ve
öğretmenlerinize ya da tanıdıklarınıza başvurduğunuz takdirde, problemlerin çoğu kolaylıkla
çözülebilir. Bu kimseler size, anlamadığınız şeyleri açıklar ve değerli tavsiyelerde bulunabilirler.
Sizin ve ailenizin Almanya’daki yaşamınıza bir an önce alışmanızı ve burada kendinizi evinizde
hissetmenizi dilerim.
Dr. Wolfgang Schäuble
Federal İçişleri Bakanı
İçindekiler
6.4 Çocuk Eğitim Parası – Çocuk Eğitim İzni
6.5 Çocuklar için Gündüz Bakım Kuruluşları
7. Sağlık ve Sosyal Olgu Giriş
4
1. Oturma hakkı ve Vatandaşlığa alınma
8
1.1
1.2
1.3
1.4
Doğu Avrupa’dan Gelen Alman Kökenli Göçmenler
Avrupa Birliği Vatandaşları
Yabancılar
Vatandaşlığa Alınma
2. Konut
2.1
2.2
2.3
2.4
10
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
14
5.1
5.2
5.3.
5.4
16
Okul Tipleri ve Okula Gitme Zorunluluğu
Yükseköğrenim
Eğitimi Teşvik
Yetişkinler Eğitimi
6. Çocuklar ve Aile
6.1 Hamilelere Danışmanlık
6.2 Hamilelik ve Annenin Korunması
6.3 Çocuk Parası
44
9.1 Posta
9.2 Telefon
9.3 İnternet
48
10.1 Ödeme aracı
10.2 Krediler
11.Hareketlilik ve Seyahatler
22
38
Sosyal Sigorta
Emeklilik Sigortası
Hastalık Sigortası
Bakım Sigortası
Kaza Sigortası
İşsizlik Sigortası
Eşya ve Şahıs Sigortaları
10.Para ve Kredi Konusu Meslek Danışmanlığı, İş ve Meslek Eğitim Yeri Bulma
Belgelerin Tanınması
Meslek Eğitimi ve Tekâmül Eğitimi
Bağımsız Girişimciler
Gelir
5. Okul ve Yükseköğrenim 8.1
8.2
8.3
8.4
8.5
8.6 8.7
9. Enformasyon ve İletişim 3.1 Tüketici Danışma Merkezleri ve Açılış Saatleri
3.2 Sokak Kapısında Alışveriş, İnternetten Alışveriş
4. İş ve Meslek Aids Konusunda Danışmanlık
Uyuşturucu Madde Bağımlılılğı Konusunda Danışmanlık
Sağlık ve Erken Teşhis Kontrolleri
Engelli Bireylerin Topluma Katılımı
8. Sigortalar
Konut Arama
Sosyal Konutlar – Konut Parası
Kira ve Kira Hukuku
Ek Giderler ve Atık Arıtma
3. Alışveriş 7.1
7.2
7.3
7.4
32
50
11.1 Motorlu Taşıtın Trafiğe Kaydı ve Sürücü Ehliyeti
11.2 Trafikte Önemli Kurallar
11.3 Ulaştırma Araçları
12.Din, Kültür ve Medya 54
12.1 Dini Cemaatler
12.2 Kültür Etkinlikleri ve Medya
26
Dizin
56
Resmi Makam ve Dairelerin Listesi
58
Gİrİş
Giriş
Uyum – Katılım Şansı
Uyum yardımları ve danışma hizmetleri
Almanya’da yaklaşık 82,5 milyon insan yaşıyor. Bunların 6,7 milyon kadarı Alman uyruklu
değildir. Fakat çoğu on yıldan daha uzun süreden beri Almanya’da yaşıyor. Yaklaşık 1,4 milyon
yabancı Almanya’da doğmuştur.
Yeni çevrenize çabuk alışabilmeniz için, size Almanya Federal Cumhuriyeti hakkında birkaç bilgi
verelim: Almanya’da demokrasi, federalizm, hukuk devleti ve sosyal devlet ilkeleri toplumsal
yaşamın anayasa ile güvence altına alınmış temelini oluşturur. Federal Cumhuriyet, 16 federe
eyaletten oluşan bir federal devlettir. Federal devlet, eyaletler ve belediyeler devlet yapısının en
önemli üç düzeyini oluşturur. Sizin için önemli olan, önce kentinizdeki, belediyeniz veya ilçeniz‑
deki yaşamı tanımaktır. Çünkü yerel toplumun bütün işlerini, kendi sorumlulukları çerçevesinde
yerel idareler düzenler.
Yerli halkla göçmenlerin barış içinde bir arada yaşamaları, yani uyum sağlamaları, tüm toplum
için önemli bir görev oluşturmakta ve bu görevin yerine getirilmesi için her iki tarafın birlikte
çaba göstermesi gerekmektedir. Uyum pek çok olanak sağlar: ülkeye göç eden sizlere, toplum
yaşamına eşit haklarla katılma yolunu açar. Ancak uyumun sağlanabilmesi aktif katılımınıza,
gerekli koşulları yerine getirmeye hazır ve istekli olmanıza bağlıdır. Bu koşullardan biri, Alman
dilini öğrenmek, ikincisi de Almanya’daki yaşam biçimi ve değerleriyle özdeşleşmektir.
Başarılı bir uyumun anahtarı dildir. Bu nedenle tanıdıklarınız ve akrabalarınızla, özellikle de
Almanlarla Almanca konuşmaya çalışın. Kuracağınız kişisel ilişkiler, topluma dahil olmanızı ve
Almancayı öğrenmenizi kolaylaştıracaktır.
Uyum çaba ister
Kuşkusuz buraya geldiğiniz günden beri Almanya ile ilgili bazı izlenimler edindiniz ve
yaşamınızdaki yeni başlangıca iyi bir temel sağlayabilmek için önümüzdeki gün ve haftalarda ne
gibi adımlar atmanız gerektiği hususunda bir fikre vardınız. Örneğin uygun bir konut aramanız,
çocuklarınızı bir yuvaya ya da okula yazdırmanız, sürücü ehliyetinizi değiştirmeniz – ve tabii çev‑
renizde yaşayan insanlarla ilişki kurmanız gerekecek.
Broşürler
«Almanya’ya Hoş Geldiniz – Göçmenler için Bilgiler» adlı bu broşür, uyum sağlama döneminde
sizleri desteklemek amacıyla hazırlanmış olup pek çok öneri ve bilgi içermektedir. Broşürün
arka kapağındaki cepte, «Uyum kursu» ve «Adresler» adlı, ek bilgiler veren iki küçük broşür daha
bulacaksınız. Bu broşürlerden «Uyum kursu» size, dil kursu ile yönlendirme kursu hakkında
bilgi verir. Bakanlıklar, daireler ve örgütlere ait önemli adresler, «Adresler» broşüründe
bulunmaktadır. Almanca ve Rusça baskılarda ayrıca «Doğu Avrupa ülkelerinden gelen Alman
kökenli Göçmenler» broşürü de vardır. Buradaki bilgiler yalnız «Spätaussiedler», yani Alman
kökenli Göçmenler ve aile üyeleri için geçerlidir. Bu broşürde sözü geçen özel adlar ile resmi
dairelerin adları metin içinde Türkçeye çevrilmemiştir, çevirileri bir liste halinde broşürün sonun‑
da bulacaksınız (s. 58).
Uyum Kursu
Almanya’ya yeni göç ettinizse ve Federal Almanya’da devamlı kalmak niyetindeyseniz, kural ola‑
Oturduğunuz yerde ya da çevrenizde uyum olanağı sağlayacak tüm fırsatlardan yararlanın Toplu‑
ma kubul edilme, toplumdaki tüm bireylerin birbirleriyle anlaşmaya ve ilişki kurmaya istekli
olmaları ile mümkündür. Bu nedenle sizin de bu yolda çaba göstermeniz gerekir, yani bu toplum‑
da yaşamaya istekli ve uyum sağlamaya hazır olduğunuzu göstermeniz şarttır.
Toplumsal yaşama katılmak için pek çok fırsat bulabilirsiniz: Örneğin şenliklere, toplantılara
katılabilirsiniz. Buralarda yeni komşularınızı tanıyıp onlara yeni vatanınızın toplumsal yaşamıyla
ilgilendiğinizi gösterebilirsiniz. Ana-baba toplantılarına, okul toplantılarına da mutlaka gidin ve
öğretmenlerle çocuklarınız hakkında konuşun. Bu sayede çocuğunuzun iyi bir eğitim almasına
destek olacağınız gibi, onun Amanya’da başarılı ve kalıcı bir geleceğe sahip olma şansını da
arttıracaksınız.
rak uyum kursu’na yasal katılma hakkınız vardır. Bu kurs, en çok 600 ders saatlik bir dil kursu ile
bir de 30 ders saatlik yönlendirme kursu’ndan oluşur.
Dil kursunda günlük ve çalışma hayatınız ile ilgili tüm konularda konuşup rahatça anlaşabilecek
düzeyde Almanca öğreneceksiniz. Burada örneğin alışveriş, kamu taşıtlarına inip binme, resmi
makamlarla ilişkiler ve gündelik konuşmalar gibi konular üzerinde durulur. Kısacası: bu kurs
sayesinde Almanca’yı gayet rahat konuşacak ve Almanya’daki yaşamınıza çok çabuk ve kolayca
alışabileceksiniz.
Uyum kursu’nu Almanca olarak düzenlenmiş olan yönlendirme kursu izler. Bu kursta size
Almanya’nın hukuk düzeni, kültür ve tarihi hakkında bilgiler verilir, Alman toplumunda yaşam,
demokratik sistem ve Almanya’da büyük önem taşıyan değerler gibi konular üzerinde durulur. Bu
bilgiler, içinde yaşamaya karar verdiğiniz ve dahil olduğunuz toplumu anlamanız açısından çok
önemlidir.
Gİrİş
Uyum Kursu hakkında daha fazla bilgiyi «Uyum Kursu» broşüründen ve size verilen yazılı
açıklamalardan alabilirsiniz.
Göçle ilgili İlk Danışma
Gereksinimlerinize göre düzenlenmiş başka bir özel uyum yardımı, Göçle ilgili İlk Danışma hizme‑
tidir. Bu servis, sorularınızı cevaplandırır, sorunlarınızda yardımcı olur. Göç ile ilgili İlk Danışma
hizmetlileri sizinle yapacakları bir görüşme çerçevesinde kişisel durumunuz hakkında genel bilgi
edindikten sonra, sizinle birlikte, amaca uygun bir çalışma planı hazırlarlar. Bu planlar arasında
toplumla uyumunuzu daha da geliştirecek uyum yardımı da vardır.
Göçle ilgili İlk Danışma, usulen şu kuruluşlar tarafından düzenlenir:
Arbeiterwohlfahrt (AWO)
Deutscher Caritasverband (DCV)
Diakonisches Werk (DW) der Evangelischen Kirche in Deutschland (EKD)
Deutscher Paritätischer Wohlfahrtsverband (DPWV)
Deutsches Rotes Kreuz (DRK)
Bund der Vertriebenen (BdV)
İnternet: www.bamf.de
Yabancılar dairesi, geçiş döneminde kaldığınız yurt ve yerel yönetim de size, bulunduğunuz
yerdeki danışma hizmetleri hakkında tam bilgi verebilir. Bu örgütlerin Federal Almanya çapında
adreslerini «Adresler» broşüründen de alabilirsiniz.
Gençler için Göç Hizmetleri’nin sunduğu başlıca danışmanlık alanları şunlardır:
«Case Management» ile kişisel danışmanlık hizmeti ve bir uyum planı,
Uyum sürecinde ortaya çıkan sorunlar ya da kriz durumlarında, gereği halinde ana babanın da
katılabileceği danışmanlık hizmeti ve teşvik önlemleri,
Ana babanın çekingenliğini ortadan kaldırmak ve onlara, çocuklarının okul eğitimini
tamamlamalarının önemini, çocuklarının tekamül ve okul sonrası eğitiminde yardımcı
olmaları gereğini anlatmak için velilerle gündüz ya da akşam görüşme saatleri düzenlemek,
Alman gençlerinin de dahil edildiği grup çalışmalarının geliştirilip uygulanması,
Başka uyum önerileri sağlamak.
Aile, Yaşlılar, Kadınlar ve Gençler Federal Bakanlığı’nın bütçesinden desteklenen bu olanakların
kusursuz bir uyumu hedef aldığını ve gereği halinde bu olanaklara aile üyelerinizin de dahil
edilebileceğini unutmayın.
Gençler için Göç Hizmetleri, Gençlik Sosyal İşleri’nin aşağıda belirtilen kurumları içinde
toplanmaktadır:
Bundesarbeitsgemeinschaft Evangelische Jugendsozialarbeit e. V.
Arbeiterwohlfahrt Bundesverband e. V.
Bundesarbeitsgemeinschaft Katholische Jugendsozialarbeit e. V.
Internationaler Bund e. V. mit Deutschem Paritätischen Wohlfahrtsverband und Deutschem
Roten Kreuz
İnternet: www.jmd-portal.de
Vatandaş Servisi: Uyum
Gençler İçin Göç Hizmetleri
Almanya’ya genç yaşta ya da genç yetişkin olarak göç etmiş bulunuyorsanız, Gençler için Göç
Hizmetleri size kişisel yaşam durumunuza göre hazırlanmış bir danışma ve yardım önerisinde
bulunur. Burada 7–27 yaşlarındaki genç göçmenler söz konusudur.
Bu yaş grubuna dahilseniz ve artık okula gitme zorunluluğunuz yoksa, uyum kursları sırasında
ve sonrasında sizlere, kişisel tercihleriniz doğrultusunda Almanya’da devam edeceğiniz okul‑
lara, gireceğiniz mesleğe ve sosyal yaşama uyumunuzu teşvik amacıyla Gençler için Göç Hiz‑
metleri danışmanlıkları yardımcı olur. Bu nedenle lütfen yerel düzeyde mevcut olanaklardan
faydalanmayı ihmal etmeyin. Bu sayede hem yeni yaşam koşullarına daha kolay uyabilir, hem
de Almanya’da gerek okul eğitimi, gerekse meslek ve dolayısıyla sosyal uyum şansınızı daha da
artırabilirsiniz.
Pek çok danışmanlık hizmetine rağmen yeterince bilgilendirilmediğinizi düşünüyorsanız,
telefonla ya da yazılı olarak Federal Göç ve Mülteciler Dairesi’nin Vatandaş Servisi’ne
başvurabilirsiniz:
Bundesamt für Migration und Flüchtlinge
Bürgerservice
90343 Nürnberg
Tel.: (09 11) 9 43-63 90
Fax: (09 11) 9 43-50 07
E-Mail: [email protected]
İnternet: www.bamf.de
1
Oturma hakkı ve Vatandaşlığa alınma
Oturma hakkı ve
Vatandaşlığa alınma
1.1 Doğu Avrupa’dan Gelen Alman Kökenli Göçmenler
Doğu Avrupa’dan gelen Alman kökenli göçmenler ve bunların aile bireyleri, vatandaşlık ile ilgili
soruları için Almanya’da oturdukları yerlerde bulunan yetkili kent, köy ya da ilçe idari işlerine
başvurabilirler. Belediye idareleri de sizlere tüm resmi işlerinizde yardımcı olur. Daha fazla bilgiyi
Alman kökenli göçmenler (Spätaussiedler) broşüründen alabilirsiniz.
Oturma izni, Oturma Yasası’nda belirtilen eğitim veya çalışma amacıyla, ya da devletler huku‑
kuyla ilgili, insani, politik ve ailevi nedenler dolayısıyla Almanya’da oturmak için verilir. Meslek
icra edebilmek, yabancılar dairesinin oturma izni yanında kesinlikle çalışma izni de vermesiyle
mümkündür.
1.2 Avrupa Birliği Vatandaşları
Yerleşme izni usulen, beş yıldan beri oturma iznine sahip olan, örneğin geçimini bağımsız olarak
sağlama ya da Almanca’yı yeterli düzeyde bilme gibi koşulları yerine getiren yabancılara veri‑
lir. Uyum kursunu başarıyla bitirenler ya da gerekli derecede Almanca bildiğini kanıtlayanlar,
Almanca’yı yeterli düzeyde biliyor kabul edilir. Yerleşme izni, Almanya’da bir işte çalışma hakkını
sağlar.
Avrupa Birliği’nin yeni vatandaşlarının sadece nüfus dairesine başvurup kaydedilmeleri gerekir.
Lütfen Belediye idarelerinin yetkili nüfus dairesine müracaat edin. Size orada oturma hakkınızı
belirten bir belge verilir.
1.4 Vatandaşlığa Alınma
Birlik vatandaşlarının Avrupa Birliği üyesi olmayan bir ülkenin vatandaşlığını taşıyan aile birey‑
lerinin yerel yabancılar dairesine başvurması gerekir. Bu dairelerin, «AB- Oturma izni» verme
yetkisi vardır.
Yabancıların Seçim Hakkı
Almanya’da kayıtlı olan ve 18 yaşını doldurmuş bulunan tüm AB- vatandaşları en az üç aydan beri
seçim bölgesinde yaşadıkları takdirde, ilke olarak belediye seçimlerine katılabilirler.
Almanya’nın bir modern vatandaşlık hukuku vardır. Bu hukuk size vatandaşlığa geçiş olanağını
sağlar ve Federal Alman toplumuna geniş kapsamlı bir uyum için gerekli ideal koşulları yaratır.
«Vatandaşlığa alınma» ile Alman uyruğuna geçebilir ve tüm Almanlar ile aynı hak ve yüküm‑
lülüklere sahip olabilirsiniz. Alman vatandaşlığına geçmeyı düşünüyorsanız, yerel yabancılar
dairesinden ya da bulunduğunuz federe eyaletin yerel vatandaşlık işlerini veya vatandaşlığa
kabul işlemlerini yürüten daireden geçiş başvurusu ve geçiş işlemleri hakkında etraflı bilgi alabi‑
lirsiniz.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
1.3 Yabancılar
Avrupa Birliği dışında bir ülkeden göç eden yabancıların, Almanya’da oturma ile ilgili tüm
soruları için yabancılar dairesine başvurmaları gerekir. Bu daire vize işleri ile ilgilenir ve oturma
ya da yerleşme izni vermekle de yetkilidir. Başvuracağınız yabancılar dairesini bilmiyorsanız,
oturduğunuz bucak ya da kentin belediyesi size yardımcı olur.
Bulunduğunuz yerde:
ent, belediye ya da ilçe idareleri: yabancılar dairesi, vatandaşlık
K
ya da vatandaşlığa kabul dairesi, nüfus dairesi, belediye
İnternet:
undesministerium des Innern:
B
www.bmi.bund.de
Beauftragte der Bundesregierung für Migration, Flüchtlinge
und Integration: www.integrationsbeauftragte.de
www.einbuergerung.de
Oturma statüsü
Almanya’da sürekli olarak oturabilmeniz için ilke olarak ya sınırlı oturma izni ya da sınırsız
yerleşme izni verilir. Federal Almanya’ya ilk giriş için bir milli vize gerekir. Sonra bu vize
Almanya’da bir oturma iznine ya da bir yerleşme iznine çevrilebilir. Bu nedenle ülkeye girdikten
sonra mümkünse hemen, ama kesinlikle vizeniz sona ermeden önce, bulunduğunuz yerdeki yet‑
kili yabancılar dairesine başvurun.
2
Konut
Konut
2.1 Konut Arama
Bir apartman dairesi ya da ev arıyorsanız, günlük gazetelerde pek çok kiralık ya da satılık konut
ilanları bulabilirsiniz. Özellikle gazetelerin haftasonu nüshalarını tavsiye ederiz. Çünkü yerel
konut piyasasının güncel durumu hakkında kapsamlı bilgi genellikle haftasonu nüshalarında
yer alır. Kişisel gereksinimlerinize ve özellikle mali olanaklarınıza göre bir apartman dairesi veya
ev kiralar ya da satın alabilirsiniz. Ancak şunu unutmayın, ev piyasası ve fiyatları bölgelere göre
büyük farklılıklar gösterebilir.
Gazetenin «Kiralık», «Satılık konut» ya da «Emlak» sütunlarında kendinize uygun bir ilan
bulduğunuz zaman, kiraya veren ya da satan kimse ile ilişki kurmanız gerekir. İlanlarda ya bir
telefon numarası ya da sayı veya harflerle bir şifre verilmiştir. Şifreli bir ilana yazılı olarak cevap
vermeniz ve bu cevabı mektupla şifresini bildirerek gazeteye göndermeniz gerekir. Gazete
yazınızı otomatik olarak ilgili kimseye yollar.
Konut aramanıza bağlı bulunduğunuz yerel idarenin konut daireleri de yardımcı olur. Burada
konutlar usulen ya doğrudan ya da aracı vasıtasıyla teklif edilir. Bu olmadığı hallerde, size hiç
değilse faydalı adresler ve bilgi vererek yardımcı olurlar.
Bir konut ya da apartman dairesi ararken emlak komisyoncusuna başvurma olanağı da vardır.
Bunlar size bir ücret karşılığında apartman dairesi ya da ev bulurlar. Komisyoncuların adresini
İnternet, özellikle telefon rehberleri ve branş listeleri vasıtasıyla bulabilirsiniz.
Yeni konutunuza taşınıp adresiniz değiştikten sonra en kısa zaman içinde bağlı olduğunuz nüfus
dairesine yeni adresinizi bildirmeniz gerekir. Almanya içinde başka bir yere taşındığınız zaman
da, bunu nüfus dairesine bildirmekle yükümlüsünüz. Unutmayın, bildirmekte geciktiğiniz
zaman, para cezası kesilebileceği gibi, bu durum, oturma izninizi olumsuz yönde etkileyebilir. Bu
nedenle yeni adresinizi en kısa zamanda bildirmeyi unutmayın. Bazı yerel idareler bildirim için
bir hafta süre tanımaktadır.
Taşındığınız zaman, postanenize postanızın yeni adresinize gönderilmesi için bir dilekçe verme‑
niz gerekir. O zaman bütün postanız kararlaştırılan süre boyunca otomatik olarak yeni adresi‑
nize gönderilir. Tabii bu hizmet ücrete tabidir. Ayrıca örneğin telefonunuzu naklettirmeyi ya da
kapattırmayı da unutmayın. Bankanıza ve sigortanıza da yeni adresinizi bildirmelisiniz.
10
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:Konut arama:
Kent, belediye ya da ilçe idareleri:
Konut dairesi
Günlük gazeteler
İlan gazeteleri (ücretsiz)
Günlük gazetelerin internet sayfaları
Komisyoncular (ücret karşılığı)
Bildirim:
Kent, belediye ya da ilçe idareleri:
Nüfus dairesi
2.2 Sosyal Konutlar – Konut Parası
Birçok kent ve belediyelerde uygun fiyata konutlar (sosyal konutlar) vardır. Bunlar, devletin mali
yardımıyla desteklenen konutlardır. Böyle bir sosyal konutta oturabilmek için, sosyal konutta
oturma hakkı sağlayan belgeye sahip olmak gerekir. Geliriniz belli bir gelir sınırını aşmıyorsa,
böyle bir belge almak için belediye idareleri – genellikle konut daireleri yetkilidir ‑ nezdinde
başvuruda bulunmalısınız. Ancak şunu unutmayın, sosyal konut belgesi süresiz geçerli değildir.
Bu nedenle süreyi uzattırmak için bazı formaliteler gerekir. Bir konut kiracısı olarak konut parası
alma hakkınız vardır. Konut parası alma hakkı, hanenizde yaşayan aile üyelerinin sayısına,
haneye giren toplam gelirin ve ödenen kiranın miktarına bağlıdır. Oturduğunuz dairenin sahibi
de olsanız, belirli koşullar altında devlet yardımı (yükümlülük yardımı) alabilirsiniz. Bunun için
gerekli başvuru formları ve bilgiler yerel Belediye İdari İşler Dairesi’nin konut parası şubesinde
bulunur.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
ent, belediye ya da ilçe idareleri:
K
Konut dairesi
İnternet:
undesministerium für Verkehr, Bau und Stadtentwicklung:
B
www.bmvbs.de
E-Mail:
undesministerium für Verkehr, Bau und Stadtentwicklung:
B
[email protected]
11
Konut
Telefon:
Broşürler:
Bundesministerium für Verkehr, Bau und Stadtentwicklung
Vatandaş telefonu: (Pazartesi – Cuma saat 09:00 – 12.00),
(0 30) 20 08-30 60
Wohngeld – Ratschläge und Hinweise
Sipariş adresi:
Yazılı olarak: Bundesministerium für Verkehr,
Bau und Stadtentwicklung
Referat Bürgerservice und Besucherdienst
Invalidenstraße 44
10115 Berlin
Telefonla: (Pazartesi–Cuma saat 09.00–12.00), (0 30) 20 08-30 60
Fax: (0 30) 20 08-19 42
E-Mail: [email protected]
İnternet: www.bmvbs.de
2.3 Kira ve Kira Hukuku
2.4 Ek Giderler ve Atık Arıtma
Kiralanan konut için ödeyeceğiniz paradan (yani esas kira ya da soğuk kiradan) başka ayrıca
yılda bir kez olarak hesaplanan ek gider ödemeniz gerekir. Ek giderler içinde örneğin ısınma ve
su parası, atık su harcı ve atıkların taşınması ile ilgili giderler vardır. Ek giderler, sadece açıkça
kararlaştırılmış olduğu hallerde, esas kira ile birlikte ödenir. Ek giderler hesabına bakıp kontrol
etmenizi tavsiye ederiz.
Almanya’da atıklar cinslerine göre gruplara ayılarak toplanır ve arıtılır. Kâğıt ve kartonlar, biyoatıklar ve geriye kalan atıklar için değişik renklerde çöp bidonları vardır. Ayrıca örneğin cam ve
özel atıklar için ayrı toplama yerleri hazırlanmıştır (boya, cila vb)
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde: Kent, belediye ya da ilçe idareleri
Kiracı dernekleri (üyelik ücretlidir)
İnternet:
lman Kiracılar Derneği (Deutscher Mieterbund e. V.):
A
www.dmb.de
Kira sözleşmesi, imzalamadan önce dikkatle incelemeniz gereken önemli bir belgedir. Bu sözleşme,
kira ilişkesinin tüm ayrıntılarını düzenler. Bu düzenlemeler yasal bakımdan kabul edilebilir olduğu
takdirde, hem sizin için hem de evsahibi için bağlayıcıdır. Bu nedenle kira sözleşmesi yapma‑
dan önce, örneğin ana kiranın, ek giderlerin ve ödenecek depozitin miktarı gibi tüm ayrıntılar
hakkında geniş bilgi almanız gerekir. Anlaşmaya vardığınız her şeyin yazılı olarak sözleşmeye
alınması üzerinde ısrar edin; çünkü sözlü anlaşmalar sonradan çoğu kez uyuşmazlıklara yol
açmaktadır. Evsahibi, gerekli tamiratı yaptırmak ya da kira açığını kapayabilmek için güvence
olarak bir depozit isteyebilir. Güvencenin miktarı, en çok üç aylık kira tutarını (Ek giderler olmadan
soğuk kira) aşmamalıdır.
Konut için istenen kira miktarının uygun olup olmadığını, yani yerel kira fiyatlarına uyup
uymadığını öğrenmek isterseniz, kira cetveli hakkında bilgi alın. Oturduğunuz yer için bağlayıcı
olan bu cetveli bağlı olduğunuz konut dairesinden isteyebilirsiniz.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
İnternet:
12
Kent, belediye ya da ilçe idareleri:
Konut dairesi
Kiracı dernekleri (üyelik ücretlidir)
Bundesministerium der Justiz: www.bmj.de/Ratgeber
lman Kiracılar Derneği (Deutscher Mieterbund e. V.):
A
www.dmb.de
13
3
Alışverİş
Alışveriş
3.1 Tüketici Danışma Merkezleri ve Açılış saatleri
3.2 Sokak Kapısında Alışveriş, İnternetten Alışveriş
Yiyecek maddeleri ile diğer gündelik ihtiyacınızı pazarlardan, marketlerden ya da özel dükkânlar‑
dan alabilirsiniz. Gerek dükkân sayısının gerekse bunların sundukları ürün çesitlerinin hem pek
Mal ve hizmet alışverişi bazen sokak kapısı önünde de yapılıyor. İnternet bağlantısı olan bir bil‑
gisayar kullanıyorsanız, evinizde oturduğunuz yerde internet vasıtasıyla canınızın istediği şeyi
çok hem de birbirinden çok farklı olduğunu herhalde fark etmişsinizdir. Örneğin bir litre süt bir
dükkânda ötekindekinden iki misli daha pahalı olabiliyor. Özellikle ucuz fiyatlar çoğunlukla kısa
bir süre için geçerli oluyor, o zaman da genellikle «özel sürüm» diye belirtiliyor. Bu bakımdan iyi‑
ce araştırıp, fiyatları karşılaştırdıktan sonra alışveriş etmek kârlı olmaktadır. Çamaşır makinesi ya
da otomobil gibi büyük alışverişte kesinlikle fiyat-ürün-ilişkisinin uygun olup olmadığı hususunu
dikkate alarak karar vermelisiniz. Objektif ve tarafsız tüketici danışma merkezleri alışverişle ilgili
sorunlarınızda size yardımcı olabilir: tüketici danışma merkezlerinin, tüketici dergileri ve internet
tüketici sitelerinin önerilerinden yararlanın. Bu kuruluşların hepsi üretim değerlendirmesi yapar,
aydınlatıcı bilgiler sunar ve karşılaştırma olanağı sağlar.
alabilirsiniz. Bu tür alışveriş insana gerçekten büyük rahatlık sağlıyor, ama bazı riskler de taşıyor.
Çünkü çoğu kez bir şey almaya iyice düşünmeden birden karar veriliyor. Bu nedenle, tüketiciyi
korumak için kapıda veya internet vasıtasıyla yapılan alışveriş ya da sözleşmeleri düzenleyen
bazı özel hüküm ve yasalar vardır. Acele birşey almakla üstlendiğiniz yükümlülükler ve muhte‑
mel özel hükümler, aldığınız şeyi geri vermek istediğiniz takdirde dikkate almanız gereken vade
hakkında hemen işin başında bilgi alın. En iyisi: gerçekten anlamadığınız hiçbir şeyi kesinlikle
imzalamayın!
Almanya’da dükkânlar kural olarak sadece iş günleri en erken saat 6.00’dan en geç saat 20.00’ye
kadar açıktır. Pazar ve resmi tatil günleri hemen hemen tüm dükkânlar kapalıdır. Ancak benzin
istasyonları, ve büyükçe istasyonlar ile havalimanlarındaki dükkânlar pazar ve resmi tatil gün‑
lerinde genellikle açık olur, hatta bazen 24 saat hiç kapanmadan. Almanya’nın her tarafında nakit
parayla alışveriş yapabilirsiniz. Aynı şekilde kredi kartıyla ödeme olanağı da vardır. Bunun için bir
banka ya da tasarruf sandığında hesabınız olması gerekir. Bunlar size bir EC-Kartı ya da kredi kartı
düzenlerler. Siz kartla ödedikten sonra, bu para otomatik olarak hesabınızdan çekilir.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Tüketici merkezleri
Telefon rehberi, Sarı Sayfalar
İnternet:
Bundesministerium für Ernährung, Landwirtschaft und Ver‑
braucherschutz: www.verbraucherministerium.de
Verbraucherzentrale Bundesverband e. V.:
www.verbraucherzentrale.de
Stiftung Warentest: www.stiftung-warentest.de
E-Mail:
Verbraucherzentrale Bundesverband e. V.: [email protected]
Telefon:
Verbraucherzentrale Bundesverband e. V.: (0 30) 2 58 00-0
Stiftung Warentest: (0 30) 26 31-0
Broşürler:
S tiftung Warentest’in «test» dergisi (dergi satan yerler)
Ratgeber für Verbraucher (İnternet: www.ratgeber.vzbv.de)
14
Buna rağmen herhangi bir sorun çıkarsa, Tüketiciyi Koruma Merkezi kuruluşları ve danışma ser‑
vislerine başvurabilirsiniz.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Tüketici merkezleri
Telefon rehberi, Sarı Sayfalar
İnternet:
Bundesministerium für Ernährung, Landwirtschaft und Ver‑
braucherschutz: www.verbraucherministerium.de
Verbraucherzentrale Bundesverband e. V.:
www.verbraucherzentrale.de
E-Mail:
Verbraucherzentrale Bundesverband e. V.: [email protected]
Telefon:
Verbraucherzentrale Bundesverband e. V.: (0 30) 2 58 00-0
15
4
İş ve Meslek
İş ve Meslek
4.1 Meslek Seçiminde Danışma,
İş ve Meslek Eğitim Yeri Bulma
İş ararken, oturduğunuz yerin bağlı bulunduğu İş Ajansı size yardımcı olabilir. İş Ajansı’nda
çalışanlar size iş arar ve tavsiyelerde bulunur. Burada özel şekilde eğitilmiş meslek seçimi
danışmanları da size meslek seçiminde yardımcı olur.
Ajanslar ayrıca, internet işyerleri hizmeti de sunar. Burada eleman arayan tüm işyerleri hakkında
kendiniz bilgi edinebilirsiniz. Özel Meslek Enformasyon Merkezleri (BIZ) de meslekler, mesleğe
giriş koşulları ve iş piyasasındaki olanaklar hakkında ayrıntılı bilgiler verir.
İş Ajansları bazı durumlarda iş aramanızı mali yönden destekleyebilir, örneğin işe başvuru gider‑
lerinizi üstlenebilir. Bu nedenle İş Ajansı’ndan, vakit geçirmeden giderlerin ödenmesi ile ilgili
tüm olanaklar hakkında bilgi isteyin.
4.2 Belgelerin tanınması
Ülkenizde aldığınız okul eğitimi, yüksekokul ya da meslekokulu diplomalarının tanınması
Almanya’da ilerleyebilmeniz bakımından büyük önem taşır. Bunun için de mevcut tüm diploma
ve belgelerinizi mümkün olduğu kadar çabuk Almancaya tercüme ettirip resmen onaylatmayı
kesinlikle ihmal etmeyin.
Belgelerinizi tercüme ettirip onaylattıkta sonra, aşağıda bildirilen makamlara başvurabilirsiniz.
Bu makamlar, elinizdeki okul belgelerinin Almanya’da ne derecede tanınıp tanınmayacağı
hususunda karar verir. Gereği halinde edinebileceğiniz ek nitelik ve yetenekler ya da eğitiminizi
tamamlayıcı önlemler hakkında da bu makamlara danışabilirsiniz.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
İş aramanızda size iş ajanslarından başka iş bulma özel kuruluşları da önemli yardımda buluna‑
bilir. Ayrıca gazeteler ve internet borsalarında iş ilanlarına bakmayı da ihmal etmeyin. İş aramada
kişisel girişim önemli rol oynar. Bu nedenle gereği halinde çekinmeden doğrudan işverenlere
gidip bizzat görüşme olanağı arayın.
Bulunduğunuz yerde:
İş bulmada başarılı olmak için özellikle kuvvetli bir ifade gücüne sahip, iyi bir başvuru hazırlamak
gerekir. Bu nedenle başvuru yazma kurslarına katılabilmek için mevcut olanaklar hakkında
bilgi almanız yerinde bir hareket olur. İşverenlerin çoğunluğu sizden yazılı bir başvuru ile
özgeçmişinizi, fotonuzu ve nitelik ve yetenekleriniz hakkında hüküm vermeyi mümkün kılacak
belgeler ister. Tüm diploma ve belgelerinizin Almancaya çevirisini resmen tasdik edilmiş olarak
sunmayı unutmayın.
İnternet: Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Telefon:
Bulunduğunuz yerde:
Agentur für Arbeit
İnternet:
Bundesagentur für Arbeit: www.arbeitsagentur.de
16
genelde: Agentur für Arbeit
Yükseköğrenim süresi ve bitirmeler için:
yüksekokullar ve üniversiteler
Mesleki nitelikler için: Sanayi, Ticaret ve Zanaat Odası
Bundesagentur für Arbeit: www.arbeitsagentur.de
Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie:
www.bmwi.bund.de
Bundesministerium für Bildung und Forschung: www.bmbf.de
Deutscher Akademischer Austauschdienst: www.daad.de
Yabancı Eğitim Konuları Merkezi: www.anabin.de
Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie:
(0 18 88) 6 15-9 (özel ya da pahalı tarife değil)
Bundesministerium für Bildung und Forschung:
(0 18 88) 57-0 (özel ya da pahalı tarife değil)
Deutscher Akademischer Austauschdienst:
(02 28) 8 82-0
17
İş ve Meslek
4.3 Meslek Eğitimi ve Tekâmül Eğitimi
İş piyasası çalışanlardan nitelikli bir meslek eğitimi, büyük ölçüde esneklik ve sürekli şekilde meslek
bilgisini artırma çabası talep ediyor. Bu nedenle, ülkenizde aldığınız meslek eğitimi, Almanya’da
da bir iş bulma istek ve beklentilerinizi gerçekleştirebilmeniz için yeterli görülmezse, cesaretiniz
kırılmasın
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Sanayi ve Ticaret Odası, Zanaat Odası
gentur für Arbeit
A
İnternet:
Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie:
www.bmwi.bund.de
www.existenzgruender.de
(İngilizce, Rusça, Türkçe ve Fransızca)
E-Mail:
Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie:
[email protected]
[email protected]
Telefon:
Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie Vatandaş
telefon servisi (Pazartesi‑Perşembe saat 08:00–20:00, Cuma saat
08:00–12:00)
Orta ölçekli işyeri kurma:
(0 18 05) 6 15-0 01 (Alman sabit telefonundan dakika 0,12 €)
Teşvik Programları için Hotline (iş piyasasını teşvik dahil değil):
(0 18 88) 6 15-80 00 (özel ya da pahalı tarife değil)
Broşürler:
Starthilfe – Der erfolgreiche Weg in die Selbstständigkeit
InfoLetter GründerZeiten (konuyla ilgili 51 nüsha: Nr.10 Göçmen‑
ler için)
Wirtschaftliche Förderung. Hilfen für Investitionen und Arbeits‑
plätze
Softwarepaket für Gründer und junge Unternehmen 8.0
(CD-ROM, PC gerekli)
En kısa zamanda meslek sahibi olabilmenizin ilk koşulu, tekâmül eğitimine hazır olmanızdır.
Burada da nitelendirme, meslek değiştirme ya da tekâmül eğitimi gibi birçok olanak vardır. Belirli
koşulların mevcut olması halinde, bu eğitimlerin devlet tarafından teşvik edilmesi de mümkündür.
Otto Benecke Vakfı’nın Akademisyenler Programı, yüksekokul eğitimini bitirmiş olan göçmen‑
lere, özel şekilde akademisyenler için geliştirilmiş önlemlere katılma olanağı sağlamakadır. Burs
verilmesi mümkündür.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
ent, belediye ya da ilçe idareleri:
K
Eğitimi Teşvik Dai resi
Agentur für Arbeit
Sanayi ve Ticaret Odası, Zanaat Odası
İnternet: undesagentur für Arbeit: www.arbeitsagentur.de
B
Otto Benecke Vakfı.: www.obs-ev.de
4.4 Bağımsız Girişimciler
Ekonomide cazip bir konuma sahip olan Almanya, dünya çapında önde gelen ihracat ülkelerin‑
den biridir. Nitelikli işgücü ve verimli bir ekonomi ülkeye uzun yıllardan beri yüksek bir yaşam
standardı sağlamaktadır. Bu nedenle Almanya, bundan sonra da buluş ve vizyonları olan yaratıcı
insanlara muhtaçtır. Bu insanların yenileyici güçlerini yeni ürünler, süreçler ve hizmetlerle
gerçekleştirebilecek durumda olmaları gerekir.
İlerde girişimci olarak başarı sağalayabilmek için, sağlam bir işyeri kurma hazırlıklarına ihtiyaç vardır. Almanya’da kurulan işyerlerinin sayısı gerçi giderek artmaktadır, ancak bu yeni
işletmelerden çoğu uzun ömürlü olamıyor. Bu durum, çoğunlukla bağımsız çalışma yaşamına
başlarken yapılan hatalardan ileri geliyor. Bu bakımdan, gerek olası hataları gerekse bu hataların
neden olduğu başarısızlık riskini daha işyeri kurma hazırlıkları sırasında iyi bir enformasyon ve
danışma vasıtasıyla mümkün olduğu kadar azaltmak çok önemlidir. Bu nedenle mevcut yardım
önerilerinden yararlanmayı ihmal etmeyin.
18
Sipariş adresi
Yazılı olarak: Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie
Referat Kommunikation und Internet/Versand
11019 Berlin
Telefonla: (0 18 88) 6 15-9 (özel ya da pahalı tarife değil)
Fax: (02 28) 42 23-4 62
E-Mail: [email protected]
İnternet: www.bmwi.bund.de
19
İş ve Meslek
4.5 Gelir
Gelirinizin vergisini ödemeniz gerekir. Vergilendirme şekli, bağımlı bir işte ya da bağımsız olarak
çalışmanıza bağlıdır.
Bağımlı bir iş için size bir ödeme yapılır. Bu para usulen, her ay net olarak hesabınıza havale edilir.
İşveren, sosyal sigorta ödemelerini sigorta kurumuna, gelir vergisini (ücret vergisi ile dayanışma
ilavesini) de maliye dairesine gönderir. Almanya’da bir dini cemaat’e dahilseniz, gelirinizden ila‑
veten kilise vergisi de kesilir.
Bağımsız bir iş yapıyorsanız, sosyal sigorta yükümlülüğünüz yoktur. Bu takdirde verginin
doğrudan maliye dairesine gönderilmesi gerekir.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Maliye dairesi
Vergi müşaviri (Ücretle)
İnternet:
undesministerium der Finanzen:
B
www.bundesfinanzministerium.de
Broschüren:
Einkommen- und Lohnsteuer
20
Sipariş adresi:
Yazılı olarak: Bundesministerium der Finanzen
Referat Bürgerangelegenheiten
Wilhelmstr. 97
10117 Berlin
Telefonla: (0 18 05) 77 80 90 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Fax: (0 18 05) 77 80 94 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
E-Mail: [email protected]
21
5
Okul ve Yükseköğrenİm
Okul ve
Yükseköğrenim
5.1 Okul tipleri ve okula gitme zorunluluğu
Altı yaşına giren her çocuk Federal Almanya’nın her yerinde genelde dört yıl süren ve «Grund‑
schule» adı verilen bir temelokula başlamak zorundadır. Temelokula başlama bazı özel durum‑
larda çocuk daha beş yaşındayken ya da yedi yaşına geldiğinde olabilir. Temelokulu izleyen
okul eğitimi 16 federe eyalette genellikle farklı yapılandırılmıştır. Aynı şekilde bazı okullar ve
diplomaları eyaletten eyalete farklılık gösterir, ancak her eyalet diğer eyaletin okul sistemini ve
diplomasını tanır.
Temelokulu bitiren çocuklar eğitimlerine nasıl devam edeceklerine anne-babaları ve
öğretmenleriyle birlikte karar verirler. Bu karar alınırken temelokuldaki başarı ve kişisel koşullar
dikkate alınır.
Temelokuldan sonra çocuklar «Hauptschule» (esasokul), «Realschule» (ortaokul) ya da «Gymnasi‑
um» (lise) arasında seçim yapabilirler. Bunun yanı sıra birçok federe eyalette karma bir model olan
«Gesamtschule» entegre (toplu) okul vardır. Fakat «Hauptschule» ve «Realschule» eğitimi veren
okullara gitmek de mümkündür.
Esasokulu veya ortaokulu bitiren öğrenci, ya bir meslek okuluna ya da yükseköğretime devam
imkânı sağlayan bir okula gidebileceği gibi ikili sisteme dayanan bir meslek eğitimine de
başlayabilir. Bu sistemde uygulama ve kuram bir arada verilir. Okula gitme yükümlülüğünün (9
ya da 10 yıl) sona ermesinden sonra, üç yıllık bir meslek okulu yükümlülüğünün bulunduğunu
unutmayın. Lise eğitimi, öğrencinin genel yüksekokul olgunluğuna eriştiği anlamına gelen
olgunluk sınavı (Abitur) ile tamamlanır. Bu sınavı başarıyla verip diplomasını alan öğrenci,
istediği üniversitede ya da meslek yüksekokullarından birinde öğrenime başlayabilir.
Devletin tanıdığı okullardaki eğitim parasızdır. Devlet okullarının yanı sıra çocuklarınız özel
okullara da gidebilir. Özel kuruluşlara ait okullar, yatılı okullar ve Waldorf okulları bunlardan
bazılarıdır. Mevcut okul tipleri hakkında istediğiniz bilgiyi bulunduğunuz yerde öğrenebilirsiniz.
Genç göçmenler Alman okul sistemine alınırken, çoğu kez bir ek kurs ve teşvike gereksinim
duyulmaktadır. Bazı yerlerde, gençleri düzenli okul sistemine girişe hazırlayan uluslararası
teşvik sınıfları vardır. Özellikle ileri eğitime götüren okullara giriş çoğu zaman güç olmaktadır.
Bulunduğunuz yerdeki eğıtim müdürlükleri bu giriş olanakları hakkında etraflı bilgiye sahiptir.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Eğitim müdürlüğü
okul
teknikokul
meslek okulu
özel okul
İnternet:
Ständige Konferenz der Kultusminister der Länder in der Bun‑
desrepublik Deutschland: www.kmk.org
Deutscher Bildungsserver: www.bildungsserver.de
5.2 Yükseköğrenim
Almanya’da yükseköğrenim için üniversiteler, teknik yüksekokullar, müzik ve sanat yüksekokulları,
eğitim yüksekokulları, meslek yüksekokulları ve idari meslek yüksekokulları vardır. Bu okullarda
öğrenim yapabilmek için girmek istediğiniz yüksekokul tipine ve öğrenim dalına göre ya genel, ya
uzmanlık dalı ya da meslek yüksekokulu için gerekli bir olgunluk diplomanız olması gerekir. İlgili
olgunluk diplomasının bulunup bulunmadığına, yüksekokulların akademik yabancı daireleri ile
kısa bir süreden beri bazı yüksekokul için Service-Stelle uni-assist karar verir.
Doğu Avrupa ülkelerinden gelen göçmenler için, federe eyaletlerin çoğunda düzenlenen bir özel
kurs vasıtasıyla ülkelerinde aldıkları olgunluk diplomasını Alman olgunluk diplomasına çevirtme
olanağı vardır. Bu göçmenler için ayrıca, yüksekokullarda özellikle yabancı öğrenciler için hazırlık
kursları düzenleyen Studienkolleg’de bir sınava girerek olgunluk diplomalarının tanınmasını
sağlama olanağı da vardır.
Alman yüksekokullarında öğrenim genellikle ücretsizdir. Fakat birçok federe eyalet, sömester
başına 500 Euro kadar bir öğrenim ücreti alınmasını planlamaktadır. Bu miktara bir de sömester
ücreti (sosyal ödeme) eklenecektir.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
İnternet:
22
Deutscher Akademischer Austauschdienst: www.daad.de
Otto Benecke Stiftung e. V.: www.obs-ev.de
uni-assist e. V.: www.uni-assist.de
23
Okul ve Yükseköğrenİm
5.3 Eğitimi Teşvik
5.4 Yetişkinler Eğitimi
Belirli koşullarda sizin veya çocuğunuzun, okul eğitimi ya da bir üniversite veya meslek yüksekoku‑
lundaki öğrenim sırasında eğitimi teşvik kredisi (BAföG) alma hakkınız vardır. Devletin verdiği bu kre‑
di genellikle eğitim bittikten sonra kısmi olarak geri ödenir. Gerekli yetenek ve istenen başarı belgele‑
rine sahipseniz, yetenekli gençleri teşvik eden bir kuruluştan da burs isteyebilirsiniz. Devlet tarafından
desteklenen bu bursların dağılımına Yetenekli Gençleri Teşvik Kuruluşları seçme yöntemiyle kendisi
karar verir. Bir işletmede meslek eğitimi görürken meslek eğitim yardımı alma hakkı olabilir.
Yetişkinler için sunulan eğitim çerçevesinde genel nitelik edinme veya meslek eğitimi alıp diplo‑
ma sahibi olma imkânı bulacaksınız. Bunun için gündüz ya da akşam kurslarına devam edebilir,
ya da evinizde oturduğunuz yerden uzaktan eğitim imkânlarından yararlanabilirsiniz (örneğin
televizyonla eğitim, açık öğretim üniversitesi v.b.)
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
İnternet:
Telefon:
ükseköğrenim için:
Y
Genelde: Öğrencinin kayıtlı olduğu ya da öğrenimine
başlayacağı yüksekokulun Öğrenci İşleri nezdindeki Eğitimi
Teşvik Dairesi; İkamet Yasası’nın 23. maddesine göre bir oturma
iznine sahip olan kimseler ile «Spätaussiedler»ler için:
Otto Benecke Stiftung e.V., Kennedyallee 105-107, 53175 Bonn
Okul eğitimi için: Kent, belediye ya da ilçe idareleri:
Eğitimi Teşvik Dairesi
Meslek eğitimi için: Agentur für Arbeit
Bundesministerium für Bildung und Forschung:
www.bafoeg.bmbf.de
Yetenekli Gençleri Teşvik Kuruluşları:
www.begabtenfoerderungswerke.de
Agentur für Arbeit: www.arbeitsagentur.de
Otto Benecke Stiftung e. V. : www.obs-ev.de
Bundesministerium für Bildung und Forschung, BAföG-Hotline:
(Pazartesi–Cuma saat 08:00–20:00, Cumartesi saat 10:00–14:00):
(08 00) 2 23 63 41 (ücretsiz)
Otto Benecke Stiftung e. V.: (02 28) 81 63 0
Broşürler:
Ausbildungsförderung: BAföG, Bildungskredit und Stipendien
Sipariş adresi:
Yazılı olarak: Bundesministerium für Bildung und Forschung
Postfach 300235
53182 Bonn
Telefonla: (0 18 05) 2 62-3 02
Fax: (0 18 05) 2 62-3 03 (sabit Alman telefon şebekesinden dakikası 0,12 €)
E-Mail: [email protected]
İnternet: www.bmbf.de
Bulunduğunuz yerdeki telefon rehberlerinde ve «Sarı Sayfalar» da söz konusu eğitim-ve okul
sonrası eğitim enstitülerinin adreslerini bulabilirsiniz. Bunun yanı sıra Halk yüksekokulları
(Volkshochschulen), diğer dernek ve enstitülerle birlikte Almanya’nın her yerinde eğitim
programları düzenlemektedir. Bu programların ücreti genellikle uygundur.
Bütün bunların dışında Federal İş Ajansı ve bulunduğunuz yerdeki İş Ajansı nın ’ın tekliflerini
de dikkate alınız. Meslek geliştirme eğitiminiz söz konusu olduğuna göre, bu kuruluşlar
başvurabileceğiniz önemli yerlerdir.
Burada sunulan imkânlar çok çeşitlidir. Okul sonrası eğitimden dil kurslarına, staj yerlerine,
engelli kişilerin yeterlilik tespitine ve genç yetişkinler için özel uyum programlarına kadar çeşitli
imkânlar vardır.
Otto Benecke Vakfı’nın Akademisyenler Programı, yükseköğrenimi bitirmiş göçmenlere,
Almanya’da vakit kaybetmeden meslek hayatına girebilme olanağı sağlayan önlemlerle yardımcı
olur. Yüksekokullarla işbirliği yapılarak akademisyenler yükseköğrenimi tamamlama önlemleriy‑
le yerli iş piyasasına hazırlanır.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Agentur für Arbeit
Volkshochschule
Eğitim enstitüleri, Tekâmül eğitimi enstitüleri
İnternet: Bundesagentur für Arbeit: www.arbeitsagentur.de
Volkshochschulen listesi: www.vhs.de
Deutscher Bildungsserver:
www.bildungsserver.de; www.iwwb.de
Otto Benecke Stiftung e. V.: www.obs-ev.de
(sabit Alman telefon şebekesinden dakikası 0,12 €)
24
25
6
Çocuklar ve Aİle
Çocuklar ve Aile
6.1 Hamilelere Danışmanlık
6.2 Hamilelik ve Annenin Korunması
Anne olmak üzereyseniz ya da çocuk bekleyen ana-baba iseniz hamilelik, doğum ya da kişisel
endişelerinizle ilgili sorularınız için hamilelikle ilgili danışma merkezlerine başvurabilirsiniz.
Devletin resmen tanıdığı bu merkezler sorunlarınızın çözümünde, hamilelikle ilgili sorularınızda
ya da muhtemel bir kürtaj konusunda size danışmanlık yaparak yardımcı olurlar. Burada ayrıca
hamileliğiniz sırasında ve çocuğunuzun doğumundan sonra alabileceğiniz maddi ve sosyal
yardımlar konusunda da bilgilendirilirsiniz.
Hamilelik sırasında kadınlar erken teşhis için özel bir sağlık kontrolüyle (hamilelikte erken
teşhis) desteklenirler. Sizinle ilgilenen kadın doktorları siz ve bebeğiniz için hangi kontrolleri
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Yardım birlik ve dernekleri (örneğin Pro Familia)
İnternet:
Bundesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend:
www.bmfsfj.de
E-Mail:
Bundesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend:
[email protected]
Telefon:
undesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend
B
Servis telefonu (Pazartesi–Perşembe 07:00-19:00):
(0 18 01) 90 70 50
yaptırmanız gerektiğini açıklarlar. Ayrıca tüm kadın doktorlarının muayenehanelerinde hamile‑
lik ve doğum konusunda bilgilendirici broşürler bulabilirsiniz.
Hamilelikte erken teşhis muayene masraflarını tüm sağlık sigortaları üstlenir. Eğer bir sağlık
sigortanız yoksa o zaman bulunduğunuz yerdeki sosyal yardım dairesine başvurabilirsiniz.
Hamileliğiniz esnasında ihtiyacınız olan desteği bulunduğunuz yerdeki sağlık dairesi, kiliselerin,
yardım kuruluşlarının ya da bağımsız kuruluşların danışma servisleri verebilir. Bu danışmanlık ve
yardım hizmeti hamilelik süresince kişisel ya da maddi güçlüklerle karşılaşan tüm ana-babalara
verilir. Çalışan hamile kadınlar için, işyerlerinde özel korunma yasası, yani Anaları Koruma
Yasası geçerlidir. Bu konuda daha fazla bilgiyi işvereninizden ya da yukarıda sözü geçen danışma
kuruluşlarından alabilirsiniz.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Kadın doktorları
Kent, belediye ya da ilçe idareleri:
Sağlık dairesi
Danışma kuruluşları
(sabit Alman telefon şebekesinden dakikası: saat 09:00–18:00: 0,46 €, saat
Broşürler:
26
07:00–09:00 ve 18:00–19:00 dakikası 0,025 €)
İnternet:
undesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend:
B
www.bmfsfj.de
Bundesstiftung Mutter und Kind – Informationen für
schwangere Frauen in einer Notlage
Schwangerschaftsberatung § 218
E-Mail:
undesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend:
B
[email protected]
Telefon:
undesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend
B
Servis telefonu (Pazartesi–Perşembe saat 07:00-19:00):
(0 18 01) 90 70 50
Sipariş adresi:
Yazılı olarak: Publikationsversand der Bundesregierung
Postfach 48 10 09
18132 Rostock
Telefonla: (0 18 05) 77 80 90 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Fax: (0 18 05) 77 80 94 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
E-Mail: [email protected]
İnternet: www.bmfsfj.de
(Sabit Alman telefon şebekesinden saat 09:00-18:00: dakika 0,046 €,
07:00-09:00 ve 18:00-19:00: 0,025 €)
27
Çocuklar ve Aİle
Broşürler:
Mutterschutzgesetz – Leitfaden zum Mutterschutz
Sipariş adresi:
Yazılı olarak: Publikationsversand der Bundesregierung
Postfach 48 10 09
18132 Rostock
Telefonla: (0 18 05) 77 80 90 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Fax: (0 18 05) 77 80 94 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
E-Mail: [email protected]
İnternet: www.bmfsfj.de
Broşürler:
Merkblatt Kindergeld
Sipariş adresi:
Yazılı olarak: Publikationsversand der Bundesregierung
Postfach 48 10 09
18132 Rostock
Telefonla: (0 18 05) 77 80 90 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Fax: (0 18 05) 77 80 94 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
E-Mail: [email protected]
İnternet: www.bmfsfj.de
6.3 Çocuk Parası
6.4 Eğitim Parası – Ana-babaya Çocuk Eğitim İzni
Her ana-babanın Federal Almanya’da yaşayan çocukları için çocuk parası alma hakkı vardır.
Çocuk parası, çocuğun 18 yaşına gelinceye kadar, eğitim görmesi ya da kendi geliri olmaması
koşuluna bağlı olmaksızın ödenir.
Çocuğunuz ya da çocuklarınız henüz iki yaşını doldurmadıysa ana-baba olarak belirli koşullar
çerçevesinde eğitim parası alabilirsiniz. Bu parayı almak için koşullarınızın uygun olup olmadığı
ve nasıl müracaat edeceğiniz konusunda gerekli bilgiyi yerel idarelerdeki merkezlerden isteyebi‑
lirsiniz.
Çocuk parası Agentur für Arbeit’in aile sandığına başvurulduktan sonra ödenmeye başlanır.
Ancak çocuk parası alabilmenizin oturma statünüze bağlı olduğunu lütfen unutmayın.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Agentur für Arbeit: Aile kasası
İnternet:
Bundesagentur für Arbeit: www.familienkasse.de
Bundesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend:
www.bmfsfj.de
E-Mail:
Telefon:
Eğer çalışıyorsanız eğitim parasının yanı sıra ana-babaya tanınan eğitim izni talep etme hakkınız
da vardır. Bu izin dönemi süresince çalışma saatlerinizi azaltabilirsiniz. Bu sayede işinizden
ayrılmanıza gerek kalmadan çocuğunuza zaman ayırabilirsiniz. Ancak bu izni kullanmak
istiyorsanız, bu konuyu zamanında işvereninizle konuşmanız gerekir.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
ent, belediye ya da ilçe idareleri:
K
Egitim parası işleri
undesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend:
B
[email protected]
İnternet:
undesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend:
B
www.bmfsfj.de
undesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend,
B
servis telefonu (Pazartesi–Perşembe saat 07:00–19:00):
(0 18 01) 90 70 50
E-Mail:
undesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend:
B
[email protected]
(Sabit Alman telefon şebekesinden saat 09:00-18:00 dakikası 0,046 €,
Telefon:
undesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend,
B
servis telefonu: (Pazartesi–Perşembe saat 07:00–19:00):
(0 18 01) 90 70 50
07:00–09:00 ve 18:00–19:00: 0,025 €)
(Sabit Alman telefon şebekesinden saat 09:00–18:00 dakika 0,046 €;
07:00–09:00 ve 18:00–19:00 0,025 €)
28
29
Çocuklar ve Aİle
Broşürler:
Staatliche Hilfen für Familien. Wann? Wo? Wie?
Erziehungsgeld, Elternzeit
Sipariş adresi:
Yazılı olarak: Publikationsversand der Bundesregierung
Postfach 48 10 09
18132 Rostock
Telefonla: (0 18 05) 77 80 90 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Fax: (0 18 05) 77 80 94 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
E-Mail: [email protected]
İnternet: www.bmfsfj.de
6.5 Çocuklar için gündüz bakım kuruluşları
Almanya’da çocuklarınızın bakımı için çeşitli kuruluşlar vardır.Çocuğunuz üç yaşın altındaysa,
gündüz bakım kuruluşlarına ya da kreşlere gidebilir. Üç yaşından okul çağına kadar ise, çocuk
yuvasına gitme imkânı vardur.
Böyle bir bakım yerinden yararlanmak istiyorsanız, çocuğunuzu kaydettirmeniz gerekir. Bazen bu
imkânlardan yararlanmak isteyen anne ve babaların sayısı çok olduğundan yer bulmakta güçlük
çıkabilir. Bu nedenle çocuğunuzu zamanında kaydettirebilmek için mümkün olduğu kadar erken
boş yer olup olmadığını öğrenmeye çalışın.
Çocukların bakımını kentler, belediyeler, kiliseler, yardım kuruluşları ve diğer kuruluşlar sağlar.
Lütfen oturduğunuz yerde bu tür imkânlar olup olmadığını araştırın. Bu konuda gerekli bilgiyi
kent ya da belediye dairelerinden, özellikle gençlik dairesi ya da yerel gençlik dairesinden alabi‑
lirsiniz. Çocukları olan komşularınızdan da bu konuda önemli bilgiler ve fikir edinebilirsiniz.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
30
Bulunduğunuz yerde:
ent, belediye ya da ilçe idareleri
K
Gençlik dairesi
İnternet:
undesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend:
B
www.bmfsfj.de
31
7
Sağlık ve Sosyal Olgu
Sağlık ve Sosyal Olgu
7.1 Aids Konusunda Danışmanlık
İnsan hayatını tehdit eden aids enfeksiyonu ve hastalığına karşı bugüne kadar ne yazık ki bir aşı ya
da ilaç bulunamamıştır. Bu nedenle aids’in bulaşmaması için kendinizi çok iyi korumanızı ve çok
dikkatli olmanızı öneririz. Bulunduğunuz yerdeki aids danışma merkezlerinden bilgi almaktan
çekinmeyin. Arzu ettiğiniz takdirde başvurunuz ve isminiz açıklanmayacaktır.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
ent, belediye ya da ilçe idareleri:
K
Sağlık dairesi
Hastalık sigortaları, Danışma merkezleri
İnternet:
undeszentrale für gesundheitliche Aufklärung:
B
www.aidsberatung.de, www.gib-aids-keine-chance.de
E-Mail:
undeszentrale für gesundheitliche Aufklärung:
B
[email protected]
7.2 Uyuşturucu ve Uyuşturucu Madde Bağımlılığı
Konusunda Danışmanlık
Uyuşturucuya, alkole, nikotine ya da ilaçlara bağımlılık bir hastalıktır. Bu nedenle madde
bağımlılarının ve ailelerinin tavsiye ve yardıma ihtiyaçları vardır. Dolaylı ya da dolaysız böyle bir
sorunla karşı karşıya iseniz,bir doktora ya da bu konuyla ilgili bir danışma merkezine başvurmanız
gerekir. Ne kadar erken davranırsanız, iyileşme şansınız o kadar yüksek olur. Çok sayıda kuruluş ve
kendi kendine yardım grupları size bu konuda anonim ve bürokratik olmayan yardım sunabilir.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
İnternet:
Telefon:
Broşürler:
32
Almanca: Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung
(Pazartesi–Perşembe saat 10:00–22:00, Cuma–Pazar 10:00–18:00):
(0 18 05) 5 55-4 44 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Türkçe: Göçmenler için Sağlık Merkezi
Köln: (02 21) 95 15 42 31
Rusça, İspanyolca, Fransızca, İngilizce:
VIA-AKAM (Göçmenlerin sağlık konularında aydınlatılması ile
ilgili ilk başvuru ve koordinasyon merkezi, Berlin):
(0 30) 29 00 69 49
E-Mail:
Aids von A bis Z: Fragen, Antworten, Informationen zu Aids, HIV
und zum Test
HIV-Übertragung und Aids-Gefahr (HIV’in bulaşması ve AIDS teh‑
likesi) (Bu broşürlerin Almanca, İngilizce, Rusça ve Türkçe baskıları vardır)
Sipariş adresi:
Yazılı olarak:
Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung, 51101 Köln
Fax: (02 21) 89 92-2 57, E-Mail: [email protected]
İnternet: www.gib-aids-keine-chance.de
Telefon:
Broşürler:
ent, belediye ya da ilçe idareleri:
K
Sağlık dairesi
Hastalık sigortaları, Danışma merkezleri
undeszentrale für gesundheitliche Aufklärung:
B
www.bzga.de, www.drugcom.de, www.rauchfrei-info.de
Deutsche Hauptstelle für Suchtfragen e. V.: www.dhs.de
undeszentrale für gesundheitliche Aufklärung:
B
[email protected]
Deutsche Hauptstelle für Suchtfragen e. V.: [email protected]
Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung (PazartesiPerşembe saat 10:00–22:00, Cuma–Pazar 10:00–18:00): (02 21) 89 20 31
Deutsche Hauptstelle für Suchtfragen e. V.: (0 23 81) 90 15-0
Alles klar – Tipps & Informationen für einen verantwortungs‑
vollen Umgang mit Alkohol
Drogen nehmen? (Almanca ve Rusça)
Ja, ich werde rauchfrei!
Sipariş adresi:
Yazılı olarak:
Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung, 51101 Köln
Fax: (02 21) 89 92-2 57, E-Mail: [email protected]
İnternet: www.bzga.de
33
Sağlık ve Sosyal Olgu
7.3 Sağlık ve Erken Teşhis Kontrolleri
Hastalandığınızda öncelikle yakınınızdaki bir pratisyen hekime başvurun. O size yardım eder,
tıbbi bakımdan gerektiği zaman da sizi bir uzman doktora gönderir. Bir yasal hastalık sigortasında
sigortalı iseniz, her üç ayda bir, bir defaya mahsus olmak üzere muayenehane ücreti ödemeniz
gerekir. Aynı üç ay içerisinde yaptıracağınız diğer muayeneler için ücret ödemeniz gerekmez.
Doktorunuzun yazdığı ilaçları eczaneden alırsınız. Alacağınız ilaca göre ek ödemede bulunmanız
gerekir.
Broşürler:
Erken teşhis ve düzenli kontrol ve muayene programları ‑ örneğin kanserin erken teşhis edilme‑
si gibi ‑-bazı ağır hastalıkların yayılmadan tedavisini mümkün kılar ve hastanın sağlığına
kavuşmasını kolaylaştırır. Erken teşhis için gerekli kontrol muayenelerinizi yaptırmayı ihmal
etmeyin. Ayrıca birçok bulaşıcı hastalıklara karşı aşı yaptırmayı da unutmayın.
Sağlık sigortanız genellikle sizin ödemeniz gereken oran dışında ayakta yapılan muayene ve
hastanedeki tedavileriniz için gereken tüm masrafları karşılar. Bu nedenle yasal ya da özel sağlık
sigortası yaptırmanız çok önemlidir.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Ev hekiminiz ya da pratisyen hekim
Hastalık sigortası
İnternet:
Bundesministerium für Gesundheit: www.bmg.bund.de
E-Mail:
Bundesministerium für Gesundheit: [email protected]
Telefon:
(sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Fax: (0 18 05) 99 66 08 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
E-Mail: [email protected] ya da [email protected]
Sağlık Reformu – Herkes için sağlıklı bir karar!
(Bu broşürün Almanca, İngilizce ve Türkçe baskıları vardır.)
Doktorların mesai saatlerinin dışında kaza geçirdiğiniz ya da aniden hastalandığınız durumlarda,
nöbetçi doktora telefon edersiniz ya da acil durumlarda yakınınızdaki hastanenin ayakta tedavi
servisine gidebilirsiniz.
Örneğin hepatit, verem, difteri, kızamık ve kuduz gibi bulaşıcı hastalıklara yakalananların, bunu
Almanya’da bildirme zorunluluğu vardir . Bildirme zorunluluğu etkili ve fevkalade gerekli bir
önlemdir, çünkü ancak bu sayede bulaşıcı, salgın hastalıklarla mücadele edilebilir. Böyle bir
durumla karşılaşan her doktorun bildirme zorunluluğunu dikkate alması en önemli görevidir.
Duyma engelliler Servisi:
Yazılı telefon: (0 18 05) 99 66 07
Sipariş adresi:
Yazılı olarak: Bundesministerium für Gesundheit
Öffentlichkeitsarbeit
11055 Berlin
Telefonla: (0 18 05) 27 85 27 1
(sabit Alman televizyon şebekesinden dakika 0,12 €)
Fax: (0 18 05) 27 85 27 2 (sabit Alman televizyon şebekesinden dakika 0,12 €)
E-Mail: [email protected]
İnternet: www.bmg.bund.de
7.4 Engelli Bireylerin Topluma Katılımı
Fiziksel, zihinsel ya da ruhsal engelli ya da böyle bir engel tehdidi altında olan insanların yardım
teşviki görme ve toplumsal yaşama eşit şartlarla katılma hakları vardır. Ağır engelli insanlar iş ve
meslek hayatlarında özel koruma altına alınmışlardır, örneğin işten çıkarılamazlar. Eğer sizin de
böyle bir engeliniz varsa, ya da ağır engelli iseniz, emekli dairesine bir dilekçeyle başvurup engeli‑
nizin derecesini gösteren bir (ağır) engelli kimliği çıkarttırabilirsiniz.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Hastalık sigortası, Emeklilik sigortası
Agentur für Arbeit
Kent, belediye ya da ilçe idareleri:
Sasyal yardim dairesi, Emekli dairesi
undesministerium für Gesundheit
B
(Pazartesi–Perşembe saat 08:00–20:00):
(0 18 05) 99 66 02 (Hastalık Sigortası ile ilgili sorular için; sabit Alman
İnternet:
Bundesministerium für Arbeit und Soziales: www.bmas.bund.de
telefon şebekesinden dakika 0,12 €);
E-Mail:
Bundesministerium für Arbeit und Soziales: [email protected]
(0 18 05) 99 66 09 (sağlıkla ilgili önlemler için; sabit Alman telefon
şebekesinden dakSa 0,12 €)
34
35
Sağlık ve Sosyal Olgu
Telefon:
undesministerium für Arbeit und Soziales:
B
(Pazartesi–Perşembe saat 08:00–20:00): (0 18 05) 67 67 15
(Engelliler için bilgiler; sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Broşürler:
36
Duyma engelliler için Servis:
Yazılı telefon: (0 18 05) 67 67 16
(sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Fax: (0 18 05) 67 67 17 (sabit Alman telefon şebekesinden 0,12 €)
E-Mail: [email protected] ya da
[email protected]
Ratgeber für behinderte Menschen
Sipariş adresi:
Yazılı olarak: Bundesministerium für Arbeit und Soziales
Information, Publikation, Redaktion
53107 Bonn
Telefonla: (0 18 05) 1 51 51-0
(sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Fax: (0 18 05) 1 51 51-1 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
E-Mail: [email protected]
İnternet: www.bmas.bund.de
37
8
Sİgortalar
Sigortalar
8.1 Sosyal Sigorta
8.2 Emeklilik Sigortası
Sosyal sigorta Almanya’da vatandaşların sosyal güvencesinden sorumlu en önemli kurumdur.
Bu kurum işsizlik ve hastalıkt durumunda olduğu gibi bakıma muhtaç olunduğu durumlarda
da maddî destek sağlar. Yaşlılıkta emekli maaşlarının ödenmesi de sosyal sigorta tarafından
karşılanır.
Emeklilik sigortası sayesinde yaşlılıkta ya da çalışamayacak duruma geldiğinizde maddî güvenceni‑
zi teminat altına alabilirsiniz. Emekli aylığının bağlanabilmesi için sigortalının belli bir yaşa ulaşmış
olması ve asgarî süre içindeki sigorta primlerini ödediğini belgelemesi gerekir. Her iki şart da yerine
getirildiğinde emekli maaşınızın bağlanması için başvuruda bulunabilirsiniz. Bunun dışında emekli
maaşı alabilmenin başka yolları da vardır. Çoğu zaman yasal olan emeklilik sigortasının yanı sıra
yaşlılık için özel bir tedbir de alınması gerekiyor. Bu nedenle, devletin teşvik ettiği özel emekliliğin
(diğer adıyla Riester-emekli aylığı) sunduğu öneriler ve tarifeler hakkında bilgi edininiz.
Sosyal sigorta zorunlu bir sigortadır. Dolayısıyla, tüm çalışanlar için bağlayıcı nitelik taşır. Sigorta
primlerinin yarısı işveren tarafından ödenir, diğer yarısı ise otomatik olarak ücretinizden ya da
maaşınızdan kesilir ve Sosyal Sigorta Kurumu’na yatırılır. Sosyal sigortadan farklılık gösteren
sigorta ise, prim ödemeleri tamamen işveren tarafından karşılanan yasal kaza sigortasıdır. Bu
suretle emeklilik, işsizlik, hastalık ve bakım sigortalarının hizmetlerinden faydalanma hakkını
kazanırsınız.
Eğer sigortaya tabii geliriniz belli bir düzeyi aşarsa, yani prim ölçme sınırını geçerse, sigorta
yükümlülüğünüz ortadan kalkar. Serbest meslek sahiplerinde olduğu gibi risklerinizi nasıl
sigortalayacağınıza (örneğin özel sigortalar vasıtasıyla) kendiniz karar verirsiniz.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Sigorta kurumları
Kent, belediye ve ilçe idareleri: Sigorta Dairesi
Tüketici merkezleri
İnternet:
undesministerium für Arbeit und Soziales:
B
www.bmas.bund.de, www.ratgeber.vzbv.de
E-Mail:
Bundesministerium für Arbeit und Soziales: [email protected]
Telefon:
undesministerium für Arbeit und Soziales (Pazartesi-Perşembe
B
saat 08:00-20:00): (0 18 05) 67 67 10 (Emeklilik sigortası hakkında bil‑
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Broşürler:
na hatlarıyla Sosyal Güvenlik’ (adlı bu broşürün Fransızca,
A
İtalyanca, İngilizee, İspanyolca ve Türkçe CD’si de vardır)
Sipariş adresi:
Yazılı olarak: Bundesministerium für Arbeit und Soziales
Information, Publikation, Redaktion
53107 Bonn
Telefonla: (0 18 05) 1 51 51-0
(sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Fax: (0 18 05) 1 51 51-1 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
E-Mail: [email protected]
İnternet: www.bmas.bund.de
giler; sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Broşürler:
38
Duyma engelliler servisi:
Yazılı telefon: (0 18 05) 67 67 16
(sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Fax: (0 18 05) 67 67 17 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
E-Mail: [email protected] ya da [email protected]
Ratgeber zur Rente
Sipariş adresi:
Yazılı olarak: Bundesministerium für Arbeit und Soziales
Information, Publikation, Redaktion
53107 Bonn
Telefonla: (0 18 05) 1 51 51-0 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Fax: (0 18 05) 1 51 51-1 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
E-Mail: [email protected], İnternet: www.bmas.bund.de
39
Sİgortalar
8.3 Hastalık Sigortası
8.4 Bakım Sigortası
Yasal hastalık sigortası size ve ailenize hastalık durumlarında geniş ölçüde güvence sağlar. Bunun
yanı sıra bu sigorta, hastalıkların önlenmesi için (örneğin diş tedavisi veya kanser hastalığının
erken teşhisi ile ilgili tıbbî tedbirler ve rehabilitasyon gibi ) yapılan sağlık harcamalarını karşılar.
Sağlık sigortası, hastalık nedeniyle çalışamadığınızda, ücret veya maaş alamadığınız zamanlar,
gerekli tıbbî yardım harcamalarını karşılar ve hastalık parası öder.
Yasal hastalık sigortanız varsa, otomatik olarak sosyal bakım sigortasına da dahilsiniz demektir.
Ancak genel hastane masraflarını karşılayan özel hastalık sigortasına üye iseniz, o zaman ayrıca
bir bakım sigortası yaptırmanız gerekir.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Hastalık sigortaları ve Sigorta daireleri
Tüketici merkezleri
İnternet:
Bundesministerium für Gesundheit: www.bmg.bund.de
Verbraucherzentrale Bundesverband e. V.: www.verbraucherzentrale.de, www.ratgeber.vzbv.de
Bakım sigortası, bakıma muhtaç olunduğu hallerde, mali riski azaltır. Bu sigorta, bakım işini üstle‑
nen kişiye danışmanlık hizmeti sunar ve bakım masrafını da öder. Bakım sigortasının evde bakımı
ödemesi için de, tıpkı hastanedeki bakım için olduğu gibi başvuruda bulunmanız gerekir.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
astalık sigortası ya da özel sigorta
H
Tüketici merkezleri
İnternet:
Bundesministerium für Gesundheit: www.bmg.bund.de
Verbraucherzentrale Bundesverband e. V.:
www.verbraucherzentrale.de, www.ratgeber.vzbv.de
E-Mail:
Bundesministerium für Gesundheit: [email protected]
Telefon:
undesministerium für Gesundheit (Pazartesi-Perşembe saat
B
08:00-20:00): (0 18 05) 99 66 02
E-Mail:
Bundesministerium für Gesundheit: [email protected]
(Hastalık sigortası hakkında bilgi; sabit Alman telefon şebekesinden daki‑
Telefon:
undesministerium für Gesundheit (Pazartesi‑Perşembe saat
B
08:00–20:00): (0 18 05) 99 66 03
ka 0,12 € )
(Bakım sigortası için; sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Broşürler:
40
Duyma engelliler Servisi:
Yazılı telefon: (0 18 05) 99 66 07
(sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Fax: (0 18 05) 99 66 08 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
E-Mail: [email protected] ya da [email protected]
Duyma engelliler için servis:
Yazılı telefon: (0 18 05) 99 66 07
(sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Fax: (0 18 05) 99 66 08 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
E-Mail: [email protected] oder [email protected]
Ratgeber zur gesetzlichen Krankenversicherung
Sipariş adresi:
Yazılı olarak: Bundesministerium für Gesundheit
Öffentlichkeitsarbeit
11055 Berlin
Telefonla: (0 18 05) 27 85 27 1
Broschüren:
(sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Fax: (0 18 05) 27 85 27 2 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
E-Mail: [email protected]
İnternet: www.bmg.bund.de
Pflegeversicherung
Pflegen Zuhause
Sipariş adresleri:
Yazılı olarak: Bundesministerium für Gesundheit
Öffentlichkeitsarbeit
1055 Berlin
Telefonla: (0 18 05) 27 85 27 1
(sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Fax: (0 18 05) 27 85 27 2 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
E-Mail: [email protected]
İnternet: www.bmg.bund.de
41
Sİgortalar
8.5 Kaza Sigortası
Broşürler:
Yasal kaza sigortası sizin ve ailenizin iş kazası ve meslek hastalığı sonucunda karşılaşacağı sağlık
ve maddi sorunların üstesinden gelmenize yardımcı olur.
Eğer henüz çıraklık döneminde bulunuyorsanız ya da çalışan bir kimse iseniz, yasal kaza
sigortasına üyeliğiniz zorunludur. Buradaki sigorta primlerinizin tümü işvereniniz tarafından
ödenir.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
İşveren, Kaza sigortası
İnternet:
Bundesministerium für Arbeit und Soziales:
www.bmas.bund.de
Bundesverband der Unfallkassen e. V.:
www.unfallkassen.de
E-Mail:
undesministerium für Arbeit und Soziales:
B
[email protected]
8.6 İşsizlik Sigortası
Sosyal sigorta yükümlülüğü olan bir işte çalışıyorsanız, çalıştığınız süre boyunca siz ve işvereniniz
işsizlik sigortanızın primlerini yarı yarıya ödersiniz.
İşsiz kaldığınızda, dilekçe vererek işsizlik sigortasının imkânlarından yararlanmayı talep edebi‑
lirsiniz. Bunun için gerekli koşulların yerine getirilip getirilmediğini Agentur für Arbeit kontrol
eder.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
42
as? Wie viel? Wer? Finanzielle Hilfen der Agentur für Arbeit
W
auf einen Blick
Sipariş adresi:
Yazılı olarak: Bundesagentur für Arbeit
Bestellservice
c/o IBRo Funk- und Marketing GmbH
Kastanienweg 1
018184 Roggentin
Telefonla: (01 80) 5 00-38 65
(sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
Fax: (01 80) 5 00-38 66 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
E-Mail: [email protected]
İnternet: www.arbeitsagentur.de
8.7 Eşya ve Şahıs Sigortaları
Yasal sigortaların yanı sıra özel sigortalar da risklere karşı korunma olanakları ile ilgili çok çeşitli
hizmet sunar. Bunlar arasında mali sorumluluk sigortası, ev eşyası sigortası, meslekte iş göremez‑
lik sigortası, hayat sigortası ve özel yaşlılık sigortası sayılabilir.
Büyük önemi açısından özel mali sorumluluk sigortasına değinelim. Bu sigorta genel olarak sizin
ya da çocuklarınızın başkalarına verdiği maddi zararların karşılanmasını üstlenir. Erişkin olmayan
çocuklarınızın verdiği herhangi bir zarardan ana baba olarak sizler sorumlu tutulacağınız için
böyle bir sigorta yaptırmanız çok önemlidir.
Bireysel ihtiyaçlarınızı ve maddi imkânlarınızı göz önünde bulundurarak bu tür çok sayıdaki
sigortalardan hangisini seçeceğinize ve sigortanın kapsamına kendiniz karar verebilirsiniz.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Tüketici merkezleri
Bundesanstalt für Finanzdienstleistungsaufsicht:
www.bafin.de
Verbraucherzentrale Bundesverband e. V.:
www.verbraucherzentrale.de
Bulunduğunuz yerde:
Agentur für Arbeit
İnternet:
İnternet:
undesagentur für Arbeit:
B
www.arbeitsagentur.de
43
9
Enformasyon
ve İletİşİm
Enformasyon
ve İletişim
Daha ucuz bir şekilde telefon etmek isteyenler için internet vasıtasıyla telefon etme imkânı da
vardır. Ancak bunun için bazı teknik şartları dikkate almak gerekir. Gerekli bilgileri internet
sağlayıcınızdan alabilirsiniz.
9.1 Posta
Mektup ve paket gönderirken, bunların güvenli bir şekilde ve zamanında yerine ulaşabilmesi için
bazı kurallara dikkat etmeniz gerekir. Gönderinin hem gideceği adres hem de gönderenin adresi,
Latin alfabesi ile iyi okunabilecek şekilde yazılmalıdır. Burada en azından ad (örneğin soyad, daire
ya da makamın adı, firmanın adı), sokak adı, ev numarası ya da posta kutusu numarası, beş haneli
posta kodu ve gideceği yerin adı bildirilmelidir. Posta kodunu Posta Kodları Rehberi’nde ya da
internette bulursunuz. Büyük kentlerde her bölgenin kendi posta kodu vardır. Almanya dışına
gidecek gönderilere adres yazarken, adresin son satırına gideceği ülkenin adını kolayca okunabi­
lecek şekilde büyük yazınız. Gönderinin büyüklüğüne ve ağırlığına göre bir posta ücreti ödersiniz
ve posta pulu yapıştırırsınız. Gönderinizi ya Alman postasının bir şubesinden ya da özel taşıma ve
sevkiyat firmaları vasıtasıyla yollayabilirsiniz.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Alman Posta’sının postaneleri
özel mektup ve paket ulaştırma servisleri
İnternet:
Alman Postası (Deutsche Post): www.deutschepost.de
DHL Deutschland: www.dhl.de
UPS Deutschland: www.ups.de
GLS Deutschland: www.gls-germany.com
Aradığınız telefon numarasını bulunduğunuz yerin telefon rehberinde bulabilirsiniz. «Sarı
Sayfalar» («Gelbe Seiten») denilen meslekler rehberinde, o bölgedeki tüm şirketlerin adres ve
telefon numaraları vardır. İstediğiniz telefon numarasını bu yoldan da bulamayacak olursanız,
ücrete tabi telefon numaraları servisini arayarak ya da aşağıda verilen internet sayfalarından
öğrenebilirsiniz.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Tüketici Merkezleri
Kamu Kütüphaneleri
İnternet:
ilinmeyen telefon numaraları
B
www.dastelefonbuch.de
www.gelbeseiten.de
www.dasoertliche.de
Verbraucherzentrale Bundesverband e. V.:
www.verbraucherzentrale.de
Telefon:
T-Com bilinmeyen numaralar:
11 8 33 Almanya’daki telefon numaraları
(sabit Alman telefon şebekesinden ilk dakika 1,19 €, daha sonra her dakika
9.2 Telefon
0,99 €)
11 8 34 Yabancı ülkelerdeki telefon numaraları
(sabit Alman telefon şebekesinden ilk dakika 2,18 €, daha sonra her dakika
Almanya’da sabit ya da mobil telefon ile konuşmak istediğinizde birbirinden farklı şirketlerin hiz‑
metlerinden yararlanabilirsiniz. Sabit telefon bağlatmak ya da mobil telefon almak istediğinizde
dilediğiniz telefon şirketini seçebilirsiniz. Ancak telefon sözleşmesi yapmadan önce ayrıntılı bilgi
almanız ve sunulan hizmetler ile istenen fiyatları iyice karşılaştırmanız çok önemlidir. Kişisel
gereksinimize göre iyi bir seçim yapmakla pek çok para tasarruf edebilirsiniz.
1,19 €)
11 8 37 Almanya’daki telefon numaraları: İngilizce
(sabit Alman telefon şebekesinden, ilk dakika 1,19 €, daha sonra her dakika
0,99 €)
11 8 36 Almanya’daki telefon numaralari: Türkçe
(sabit Alman telefon şebekesinden, ilk dakika 1,19 €, daha sonra her dakika
Telefon kulübelerinden ya da ankesörlü telefonların bulunduğu kamuya açık yerlerden tele‑
fon edebilmek için telefon kartına ya da bozuk paraya ihtiyacınız vardır. Telefon kartını telefon
şirketlerinin satış yerlerinden, kiosklardan, otomatlardan ya da benzin istasyonlarından temin
edebilirsiniz.
44
0,99 €)
Başvurabileceğiniz diğer numaraları örneğin internette
www.tariftip.de sayfasında bulabilirsiniz.
45
Enformasyon
ve İletİşİm
9.3 İnternet
Kamuya açık birçok kütüphanede internete giriş olanağı ve medya köşesi (bilgisayar, ekran ve
yazıcı) vardır. Burada bedava ya da ufak bir ücret karşılığında internette sörf yapabilir, e-mail
gönderebilir ve gelen e-mail’lerinizi açabilirsiniz. Bu imkânlar belli bir ücret karşılığında internet
cafe’lerde de vardır.
Şimdiye kadar internet ile hiç çalışmadıysanız ya da çok az çalıştıysanız mevcut pek çok kurstan
birine katılmanız faydalı olur. Kendi bilgisayarınız varsa, o zaman Enformasyon Tekniğinde
Güvenlik Federal Dairesi ile ilgili siteye girer, bilgisayarınızın ya da verilerinizin virüsten zarar
görmemesi için gerekli yazılım paketini ücretsiz olarak indirebilirsiniz.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
46
Bulunduğunuz yerde:
ütüphaneler
K
Internet cafeler
İnternet:
undesamt für Sicherheit in der Informationstechnik:
B
www.bsi-fuer-buerger.de
www.internet-fuer-einsteiger.org
47
10
Para ve Kredİ Konusu
Para ve
Kredi Konusu
10.1 Ödeme aracı
10.2 Krediler
1 Ocak 2002 tarihinde Avrupa Birliği’ne üye diğer birçok ülke gibi Almanya da para birimi olarak
Euro’yu (€) kabul etti. O tarihten beri yedi ayrı banknot tedavülde bulunuyor. Bunlar 5 Euro, 10
Euro, 20 Euro, 50 Euro, 100 Euro, 200 Euro ve 500 Euro’dur.
«Dispositionkredit» adı verilen bir düzenlenmiş kredi açtırmadan veya başka bir kredi almaya
karar vermeden önce, mali imkânlarınızı gerçekçi bir şekilde hesaplayın. Bu sırada mutlaka kre‑
dinin vadesini, yani harç ve faiz dahil olmak üzere tüm kredi ödeninceye kadarki zamanı dikkate
alın. Çeşitli yerlerden teklif alıp bir karşılaştırma yapın. Para enstitülerinin yanında çeşitli tür kre‑
di veren başka yerler de vardır. Kredi alan kimse bunlara da harç ve faiz ödemek zorundadır.
Ayrıca sekiz çeşit bozuk para vardır: 1 Euro ve 2 Euro ile daha küçük birim olarak 1 Cent, 2 Cent, 5
Cent, 10 Cent, 20 Cent ve 50 Cent. 1 Euro 100 Cent’tir. Ülkenizden beraberinizde para getirdinizse,
bunları hemen her bankada ya da tasarruf sandığında Euro’ya çevirtebilirsiniz.
Bugün artık para işlerinin çoğu nakit olarak yapılmamaktadır. Örneğin iş hayatında çalışıyorsanız,
bir cari hesabınız olmalıdır. Çünkü ücret ve maaşlar cari hesaba havale edilir. Cari hesap nakit
olmayan ödemelerde kullanılır, yani para bu hesaba gelir ve bu hesaptan havale edilir.
Bir cari hesap açtırmak istiyorsanız, istediğiniz para kurumuna müracaat ediniz. Ama çeşitli
kurumların şartlarını öğrenin, çünkü bunlar birbrinden çok farklı olabilir. Cari hesap açtırabilmek
için ne gibi belge ve evrak götürmeniz gerektiğini de sorun.
Cari hesabınız varsa, ya doğrudan gişede ya da gizli numaranızı vermek suretiyle Almanya içinde
ve dışında para otomatlarından para çekebilirsiniz.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Tüketici merkezleri
Tasarruf Sandıkları ve Bankalar
İnternet:
Verbraucherzentrale Bundesverband e. V.:
www.verbraucherzentrale.de
Europäische Zentralbank:
www.euro.ecb.int
Bu nedenle, kredi veren bu yerlerin güvenilir ciddi yerler olup olmadığını, yapılan teklifin dürüst
sayılıp sayılamayacağını ve sizin bu krediyi finanse edip edemeyeceğinizi araştırıp iyice düşünün.
Aldığınız krediyi artık finanse edemeyip geri ödeyemeyecek duruma gelirseniz, uygun yerlere
danışıp yardım istemekten çekinmeyin. Pek çok yerde borçlular için «Schuldenberatung» denilen
bir danışma hizmeti vardır.
Düzenlenmiş kredi cari hesaba bağlıdır. Bu krediye açık kredi de denilir; çünkü bununla
hesabınızda mevcut paradan daha fazlasını harcayabilirsiniz, yani «hesabınızı açığa çekersiniz».
Pek tabii bunun bir sınırı vardır. Bu kredinin miktarı, hesabınızda bulunan ortalama mevduat
miktarına bağlıdır ve tabii gelirinize de bağlı olarak bankanızla kararlaştırılır. Düzenlenmiş kre‑
diniz çerçevesinde para çekebilirsiniz, havale yaptırabilirsinz. Hesabınıza her zaman para yatırıp
açığınızı kapatabilirsiniz. Düzenlenmiş kredi size, kararlaştırılan kredi çerçevesi içinde hareket
kolaylığı sağlar. Faiz ve harç giderlerinizi, hesabınızın güncel durumunu dekontunuzda görebilir‑
siniz.
Düzenlenmiş kredinin faizi, örneğin taksitle ödenen kredininkinden daha yüksektir. Taksitle
ödenen kredi para enstitüleri, büyük mağazalar ve posta ile satış yapan ticarethaneler tarafından
da verilir. Büyük krediler, öneğin bir ev almak üzere istenen krediler için düzenli gelir kanıtını
aşan bir güvence göstermeniz gerekir.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Tüketici merkezleri
Kredi kurumları
Borçlulara danışma hizmeti
İnternet:
Verbraucherzentrale Bundesverband e. V.:
www.verbraucherzentrale.de
Bundesarbeitsgemeinschaft Schuldnerberatung e. V.:
www.bag-schuldnerberatung.de
48
49
11
Hareketlİlİk ve Seyahatler
Hareketlilik
ve Seyahatler
11.1 Motorlu Araçların Trafiğe Kaydı ve Sürücü Ehliyeti
Almanya’da motorlu araç, trafiğe resmen kaydedilip ruhsat verildikten sonra trafiğe çıkabilir.
Aracın resmen kayıtlı olduğu, resmi trafik plakası ve trafik belgeleri vasıtasıyla anlaşılır. Bu neden‑
le kullandıgınız aracın belgelerini daima yanınızda bulundurmanız gerekir. Bu belgeler trafik
belgesi ile geçerli sürücü ehliyetidir .
Trafiğe bir araç kadettirip ruhsatını alacaksanız, oturduğunuz yerde bağlı bulunduğunuz taşıt
kayıt makamına başvurunuz. Ruhsat alabilmek için gerekli belgeler şunlardır: pasaportunuz,
nüfus dairesine kayıtlı bulunduğunuzu gösteren belge, taşıt üzerindeki tasarruf yetkinizi bel‑
geleyen araç sahiplik belgesi ve taşıt-mali sorumluk sigortası. Kullanılmış bir aracı kaydettire‑
ceginiz zaman ayrıca, yapılmış olan esas kontrol ile egzoz gazı kontrolü belgeleri gereklidir. HU
ile trafik güvenliği, AU ile de aracınızın çıkardığı egzoz gazı kontrol edilir. Yasal kurallar yerine
getirilmişse, taşıt kayıt makamı size her kontrol için bir plaket verir ve bu plaket aracın plakası
üzerine yapıştırılır. Size bunun için de bir belge verilir. Bu belgeyi iyi koruyup daima yanınızda
taşımanz gerekir.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
ent, belediye ya da ilçe idareleri:
K
Trafik dairesi, Taşıt kayıt dairesi
Trafik kontrol kuruluşları (örneğin TÜV ya da DEKRA)
Sigortalar
Şoför okulları
İnternet:
undesministerium für Verkehr, Bau und Stadtentwicklung:
B
www.bmvbs.de
E-Mail:
undesministerium für Verkehr, Bau und Stadtentwicklung:
B
[email protected]
Telefon:
undesministerium für Verkehr, Bau und Stadtentwicklung
B
vatandaş telefonu (Pazartesi–Cuma saat 09.00–12:00):
(0 30) 20 08-30 60
Esas kontrol ile Egzoz gazı kontrolü iki yılda bir Teknik Kontrol Kurumu (TÜV) ya da Alman Motor‑
lu Taşıt Kontrol Kurumu (DEKRA) tarafından yapılır. Sadece egzoz gazı kontrolü yaptırmanız
gerekiyorsa, bunun için yetkili bir motorlu taşıt tamirhanesine de gidebilirsiniz. Taşıtınızın tüm
işlemleri tamamlandıktan sonra, kayıt dairesi size taşıtınız için trafik belgesi verir.
11.2 Trafikte Önemli Kurallar
Yabancı bir ülkenin sürücü ehliyeti Almanya’ya girişten sonra kural olarak altı ay süreyle geçer‑
lidir. Ancak bunda bazı istisnalar vardır, örneğin elinizde bir öğrenim dönemi ehliyeti bulunması
ya da ülkenizde veya Almanya’da otomobil kullanma yasağı konmuş olması gibi. Altı aydan
sonra bir Alman sürücü izninizin olması gerekir. Alman sürücü izni verilmesi, yabancı sürücü
ehliyetinin verildiği ülkeyle ilgilidir. Vadesi dolmadan önce sizin için geçerli olan şartları sorup
öğrenmeyi ihmal etmeyin.
Almanya’da trafik yasa ve kuralları Karayolları Trafik Yönetmeliği içinde toplanmıştır. Herke‑
sin bu trafik yönetmeliğine uyması, kendi çıkarına olduğu gibi, trafiğe katılan herkesin de
çıkarınadır; çünkü ancak bu suretle ‑ az da olsa – bir miktar güvenlik sağlamak mümkün olur.
Trafik Yönetmeliği’ne karşı bir harekette kısmen önemli miktarda para cezası verilir. Özellikle çok
önemli olaylarda elinizden sürücü ehliyetinizin alınıp adınızın Flensburg’daki Trafik Suçluları
Kütüğu’ne kaydedilmesi de mümkündür.
AB-ülkelerinin birinden alınmış olan sürücü ehliyeti, ehliyet sahibi devamlı olarak Almanya’da
oturuyorsa, geçerlilik süresi sona erinciye kadar Almanya’da da geçerli kalır.
Lütfen şu kurallara dikkat edin: Almanya’da trafik sağdan gider. Otomobile binen herkes, güven‑
lik kemerini bağlamak zorundadır. On iki yaşından küçük ve boyu 150 cm’den daha kısa olan
bütün çocukların bir baby ya da çocuk koltuğunda güvence altına alınması gerekir. Otomobilin
sürücüsü olarak yolda elinizde cep telefonu ile konuşmanın yasak olduğunu da unutmayın. Oto‑
mobilde sadece araba içi kiti ile konuşmaya izin vardır.
Henüz sürücü ehliyetiniz yoksa ve Almanyada ehliyet almak istiyorsanız, oturduğunuz yerde mev‑
cut şoför okullarından birine başvurun. Şoför okulları özel kuruluşlardır, devlet ya da kent okulları
değildir. Bu nedenle şoför okuluna ücret ödemeniz gerekir.
Otomobil kullandığınız zaman ilke olarak alkollü içki içmemelisiniz. Arabasını güvenli bir şekilde
kullanamayan ya da bir kazada katılımı olan sürücü, kanındaki alkol miktarı binde 0,3 sınırını
aştığı takdirde cezalandırılır. Trafik kontrollerinde polislerin sık sık sürücülerin alkollü içki içip
içmediklerini kontrol ettiklerini unutmayın. Aynı şekilde uyuşturucu kontrolü de yapılır.
50
51
Hareketlİlİk ve Seyahatler
Sizin de dahil olduğunuz bir kaza halinde veya arabanız bir arıza yaptığı hallerde, arızalı arabanın
ya da kaza geçiren otomobilin engel oluşturduğu yeri güvence altına alın. Bunun için otomobi‑
lin tehlike işareti veren lambalarını yakın ve kaza yerinin önüne ikaz üçgenini koyun. 110 ve 112
numarali telefonu arayıp polis ya da itfaiyeye haber vererek yardım isteyin. Otobanlarda turuncu
renkteki imdat (yardım isteme) sütunlarından telefon etmek de mümkündür. Kaza yerinden,
kazaya dahil olanlara kişisel verilerinizi bildirmeden ayrılmayın. Kaza yerinde, örneğin park etmiş
bir otomobile zarar verdiğiniz zaman, bilgi verecek bir kimse bulamazsanız, polise haber verin.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Ş oför okulları
Otomobil kulüpleri
İnternet:
undesministerium für Verkehr, Bau und Stadtentwicklung:
B
www.bmvbs.de
E-Mail:
undesministerium für Verkehr, Bau und Stadtentwicklung:
B
[email protected]
Telefon:
52
undesministerium für Verkehr, Bau und Stadtentwicklung:
B
vatandaş telefonu (Pazartesi–Cuma, saat 09:00–12:00):
(0 30) 20 08-30 60
11.3 Trafik Araçları
Almanya’da hemen bütün bölgeler kamu trafik araçları ile birbirine bağlanmıştır. Uzak mesa‑
felere rahatça uçak, tren ya da seyahat otobüsleri ile gitmek mümkündür. Yakın çevredeki
hedeflere otobüs, bölgesel trenler ile banliyö trenleri işler. Şehir içinde metro, tramvay ve otobüs
seferleri vardır.
Bu araçların tarifeleri internetten öğrenilebileceği gibi, telefonla anons edilir, hava alanlarında ve
istasyonlarda, bilet gişeleri ve duraklarda da bulunur. Biletler otomatlardan, seyahat büroları ya
da her işletmenin gişesinden alınabilir.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
İ stasyon
Hava limanı
Otobüs garı
İnternet:
www.bahn.de
Telefon:
Tren tarifeleri hakkında bilgi (diyalog sistemi):
(08 00) 1 50 70 90 (ücretsiz)
Istasyonların seyahat danışma ve bilet satış bürosu:
1 18 61 (sabit Alman telefon şebekesinden 1,44 €’a kadar)
53
12
Dİn, Kültür ve Medya
Din, Kültür
ve Medya
12.1 Dini Cemaatler
12.2 Kültür Etkinlikleri ve Medya
Almanya’da bir devlet dini yoktur. Devlet düzeninin temel dayanaklarından biri, devlet işleri ile
kilise ve dini cemaat işlerinin birbirinden ayrılmış bulunması ve din özgürlüğünün anayasa ile
güvence altına alınmış bir temel hak olmasıdır.
Almanya hareketli ve canlı bir kültür yaşamının damgasını taşır: klasik ve modern müzik, tiyatro,
opera, küçük sanatlar, sinema, müzeler ve sanat sergileri herkes tarafından çok sevilir, işte bu
nedenle her yerde bu tür pek çek etkinliğe rastlanır. Kültürel etkinliklerin tarihlerini, bölgesel ve
bölgelerüstü etkinlikler hakkında bilmek istediklerinizi duvar afişlerinden, basından, radyo, tele‑
vizyon ve internetten öğrenebilirsiniz.
Dolayısiyle Almanya dünya görüşü bakımından tarafsız bir ülkedir. Demek oluyor ki, devlet
kendini belli bir din ile özdeşleştirmez. Ancak devlet ile din cemaatleri arasında ortak taleplerde
ortaklığa dayanan bir işbirliği vardır.Tüm dini cemaatlerin kendi iç işlerinde kaderlerini bizzat
tayin etme hakları vardır. Bu hak anayasayla güvence altına alınmıştır.
Tabii kiliseler ve dini cematlerin, tüm vatandaşlar için geçerli olan yasalara saygı göstermeleri
gerekir.
Kültür etkinliklerine katılmaya çalışın. Bu sayede Almanca’nızı geliştirebilir, Almanya’nın kültür
ve etkinlikleri hakkında somut izlenimler edinir ve insanlarla iletişim kurma fırsatı bulabilirsiniz.
Nüfusun yaklaşık üçte ikisi Hıristiyan olup ya Protestan ya da Katolik Kilisesine bağlıdır.
Almanya’da ayrıca örneğin Doğu’nun Ortodoks Kiliseleri gibi başka Hıristiyan kiliseleri, diğer
büyük dünya dinleri, özellikle Yahudi dini, İslam ve daha birçok küçük dini cemaat temsil edilir.
Medyanın sunduğu olanaklar, özellikle kamu hukukuna bağlı ya da özel televizyon ve radyo
programları evinizde otururken çeşitli pek çok kültürel etkinliğe katılıma fırsatı sağlar.
Pazar ve tatil günleri hakkındaki eyalet yasaları, pazar günleri, Noel, Paskalya ve Küçük Paskalya
gibi sadece Hıristiyan tatil günlerini dikkate alır. Başka dinlerin önemli tatil günlerinde, çocuklar
bazı eyaletlerde dini nedenle okula gitmeyebilirler.
Ancak lütfen şunu unutmayın, bu olanaklardan yararlanmak bedava değildir. Bu nedenle lüt‑
fen televizyon ve radyonuzu Harç Tahsil Merkezine (GEZ) bildirin. Gerekli formu banka, tasarruf
sandığı ya da internette bulabilirsiniz.
Okullarda Protestan, Katolik, gereksinime göre Hiristiyan-Ortodoks ve Yahudi din dersleri de
verilir. Diğer dini cemaatler, okul ile işbirliği yapma hususunda bazı koşulları yerine getirdikleri
zaman, bu dinlerin dersi de verilmektedir, örneğin İslam dini ya da İslam ile ilgili bilgiler. Velile‑
rin, yani genellikle ana ve babaların, çocuklarının din dersine katılmaları ile ilgili olarak karar
hakkı vardır.
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
54
Kentler ve belediyeler çoğu zaman kendileri kent bayramı ya da şenlikler gibi etkinlikler düzen‑
lerler ya da kütüphane ve çocuk tiyatroları gibi yerel kültür merkezleri ve kuruluşlarını finanse
eder veya desteklerler.
Kilise yönetimi
Dini cemaatler
Nasıl ve nereden bilgi alabilirim?
Bulunduğunuz yerde:
Kent, belediye ya da ilçe idareleri
Günlük gazeteler
Kent dergileri, etkinlik dergileri
Radyo ve televizyon
Sinema
İnternet: www.kulturserver.de
www.kulturportal-deutschland.de
www.goethe.de
www.gez.de
55
Dİzİn
Dizin
Abitur................................................................ 22
Açık kredi.......................................................... 49
Aids konusunda danışmanlık . ..................... 32
Aile kasası......................................................... 28
İleri eğitim........................................................ 22
İnternet............................................................. 46
İş Ajansı................................ 16, 17, 18, 25, 28, 42
İş arama......................................................... 16, 17
Alman Motorlu Taşıt Kontrol Derneği.. 50, 51
Anneleri koruma yasası................................. 27
İş bulma......................................................... 16, 17
İş bulma özel kuruluşları............................... 16
İş kazaları.......................................................... 42
İssizlik sigortası............................................... 42
İşyeri kurma...................................................... 18
BaföG................................................................. 24
Bağımsızlık................................................ 18, 20
Bakım sigortası................................................. 41
Basvuru.............................................................. 16
Borçlulara danışma........................................ 49
Cari hesap......................................................... 48
DEKRA......................................................... 50, 51
Dil kursu.......................................................... 4, 5
Din...................................................................... 54
Din dersi............................................................ 54
Dini cemaatler.................................................. 54
Düzenlenmiş kredi......................................... 49
Eğitim.................................................... 22, 24, 25
Eğitim parası.................................................... 29
Eğitim teşviki................................................... 24
Egzoz gazları kontrolü................................... 50
Ek gider (ödeme)......................................... 12, 13
Emeklilik aylığı............................................... 39
Engelliler............................................................. 3
Gelir vergisi...................................................... 20
GEZ..................................................................... 55
Giriş.......................................................... 4, 5, 6, 7
Göç konusunda danışma.............................. 6, 7
Halk yüksekokulları....................................... 25
Hamilelik.................................................... 26, 27
Hamilelikte erken teşhis..........................26, 27
Harç tahsil merkezi......................................... 55
Hastalık sigortası.............................................40
56
Karayolları trafik yönetmeliği...................... 51
Kayıt dairesi............................................... 50, 51
Kayıt zorunluluğu........................................... 50
Kaza sigortası................................................... 42
Kazanç sağlamak için çalışmak..................... 9
Kira...................................................................... 12
Kira cetveli......................................................... 12
Konut............................................................ 14, 15
Konut dairesi..................................................... 12
Konut parası....................................................... 11
Kredi.................................................................. 49
Kültür............................................................ 5, 55
Lise bitirme....................................................... 22
Paket.................................................................. 44
Radyo................................................................. 55
Resmi tatil günleri.......................................... 54
Sağlık Dairesi............................................. 32, 33
Sosyal konut belgesi......................................... 11
Sosyal sigorta................................................... 38
Sürücü ehliyeti................................................ 50
Uyruk................................................................... 9
Uyuşturucu madde konusunda
danışmanlık..................................................... 33
Uzaktan eğitim................................................ 25
Vatandaşlığa geçiş............................................. 9
Vatandaşlık........................................................ 9
Vize...................................................................... 8
Yabancılar için seçim hakkı............................ 8
Yerleşme izni.................................................. 8, 9
Yiyecek maddeleri........................................... 14
Yönlendirme kursu.......................................... 5
Yükseköğrenim............................................... 23
Maliye dairesi................................................... 20
Mektuplar......................................................... 44
Meslek eğitimi.................................. 16, 17, 18, 19
Meslek geliştirme eğitimi.............................. 18
Meslek Enformasyon Merkezi (BIZ).............. 16
Muayenehane harcı.................................. 34, 35
Okul eğitimi..................................................... 22
Okul tipleri................................................. 22, 23
Okullar.............................................................. 22
Oturma izni.................................................... 8, 9
Oturma yasası.................................................... 8
Özel emeklilik.................................................. 39
57
Resmi Makam ve Dairelerin Listesi
Resmi Daire ve
Makamların Listesi
Agentur für Arbeit
İş Ajansı
Arbeiterwohlfahrt (AWO)
Kamusal Yardım Kurumu
Arbeiterwohlfahrt Bundesverband e.V.
Kamusal Yardım Kurumu Federal Birliği
Beauftragte der Bundesregierung für
Migration, Flüchtlinge und Integration
Federal Hükümet Göç, Mülteci ve Uyum
Görevlisi
Berufsinformationszentren (BIZ)
Meslek Enformayon Merkezi
Bund der Vertriebenen (BdV)
Vatanlarından Sürülenler Birliği
Bundesagentur für Arbeit
Federal İş Ajansı
Bundesamt für Migration und Flüchtlinge
Federal Göç ve Mülteciler Dairesi
Bundesamt für Sicherheit in der Informa­
tionstechnik
Enformasyon Tekniğinde Güvenlik Federal
Dairesi
Bundesanstalt für Finanzdienstleistungs­
aufsicht
Mali Hizmetler Denetim ve Gözetim Dairesi
Bundesarbeitsgemeinschaft Evangelische
Jugendsozialarbeit e. V.
Protestan Gençlik Sosyal İşler Federal İşbirliği
Bundesarbeitsgemeinschaft Katholische
Jugendsozialarbeit e. V.
Katolik Gençlik Sosyal İşler Federal İşbirliği
58
Bundesarbeitsgemeinschaft Schuldnerberatung e. V.
Borçlulara Danışma Hizmeti Federal İşbirliği
Bundesministerium der Finanzen
Federal Maliye Bakanlığı
Bundesministerium der Justiz
Federal Adalet Bakanlığı
Bundesministerium des Innern
Federal İçişleri Bakanlığı
Bundesministerium für Arbeit und Soziales
Federal Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı
Bundesministerium für Bildung und Forschung
Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı
Bundesministerium für Ernährung, Landwirtschaft und Verbraucherschutz
Federal Gıda, Tarım ve Tüketicinin Korunması
Bakanlığı
Bundesministerium für Familie, Senioren,
Frauen und Jugend
Federal Aile, Yaşlılar, Kadın ve Gençlik
Bakanlığı
Bundesstiftung Mutter und Kind
Federal Anne ve Çocuk Vakfı
Bundesverband der Unfallkassen e. V.
Kaza Sigortaları Federal Birliği
Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung
Sağlık Konularında Aydınlatma Federal
Merkezi
Deutsche Hauptstelle für Suchtfragen e. V.
Uyuşturucu Bağımlılığı Sorunları Alman
Merkezi
Deutscher Akademischer Austauschdienst
(DAAD)
Alman Akademik Mübadele Servisi
Deutscher Bildungsserver
Alman Eğitim Sunucusu
Deutscher Caritasverband (DCV)
Alman Caritas Yardım Derneği
Deutscher Kraftfahrzeug-Überwachungsverein (DEKRA)
Alman Motorlu Taşıt Kontrol Kurumu
Bundesministerium für Gesundheit
Federal Sağlık Bakanlığı
Deutscher Paritätischer Wohlfahrtsverband (DPWV)
Eşit Haklara Dayanan Sosyal Yardım ve Bakım
Birliği
Bundesministerium für Verkehr, Bau und
Stadtentwicklung
Federal Ulaştırma, İnşaat ve Kentsel Gelişim
Bakanlığı
Deutsches Rotes Kreuz (DRK)
Alman Kızılhaç
Bundesministerium für Wirtschaft und
Technologie
Federal Ekonomi ve Teknoloji Bakanlığı
Diakonisches Werk (DW) der Evangelischen
Kirche in Deutschland (EKD)
Alman Protestan Kilisesi Yardım Örgütü
Europäische Zentralbank
Avrupa Merkez Bankası
Gebühreneinzugszentrale (GEZ)
Harç Tahsil Merkezi
Internationaler Bund e. V.
Enternasyonal Birlik
Pro Familia
Pro Familia
Publikationsversand der Bundesregierung
Federal Hükümet Yayınlarının Dağıtımı
Ständige Konferenz der Kultusminister der
Länder in der Bundesrepublik Deutschland
Almanya Federal Cumhuriyeti Eyalet Kültür
Bakanları Daimi Konferansı
Stiftung Warentest
Mal Testi Vakfı
Technischer Überwachungsverein (TÜV)
Teknik Kontrol Kurumu
Verbraucherzentrale Bundesverband e. V.
Tüketiciler Merkezi Federal Birliği
Volkshochschule
Halk Yüksekokulu
Deutsches Studentenwerk
Yüksekokullarda Öğrenci Sosyal İşler
Kuruluşu
59
Bu broşür, Federal İçişleri Bakanlığı’nın halkla ilişkiler çalışmaları çerçevesinde yayımlanmaktadır.
Parayla satılmaz, ücretsiz dağıtılır. Broşür, seçim kampanyalarında partiler ve kişiler tarafından
seçim propagandası amacıyla kullanılamaz. Bu, Avrupa, Federal Meclis, eyalet ve belediye seçim‑
leri için de geçerlidir. Broşürün özellikle partilerin seçim kampanyalarında enformasyon standla‑
rında dağıtılması, içine parti politikası enformasyonları ya da propaganda malzemesi konulması,
basılması ya da yapıştırılması kesinlikle yasaktır. Seçim propagandası amacıyla üçüncü kişilere
verilmesi de aynı şekilde yasaktır. Federal Hükümet’in herhangi bir parti grubunun lehine taraf
tutar gibi görünmemesi için broşür alıcısına ne zaman, hangi yolla ve hangi sayıda gönderilmiş
olursa olsun, bir seçimle zaman ilişkisi bulunmasa bile, seçim aracı olarak kullanılamaz.
Impressum
Yayımlayan:
Federal İçişleri Bakanlığı
Bundesministerium des Innern
Alt-Moabit 101 D, 10559 Berlin
www.bmi.bund.de
E-Mail: [email protected]
Redaksiyon:
Federal Göç ve Mülteciler Dairesi
Bundesamt für Migration und Flüchtlinge
Referat Informations- und Bürgerservice, Informationsmaterial, Monika Seiler
90343 Nürnberg
www.bamf.de
E-Mail: [email protected]
Tasarım, Üretim:
MEDIA CONSULTA Deutschland GmbH
Sylvia Müller (kreasyon), Dörte Hansen (redaksiyon), Patrick Pabst (üretim)
Resimler: studio kohlmeier, BMI
Baskı: Bonifatius GmbH Druck-Buch-Verlag, Paderborn
Diller: Almanca, İngilizce, Rusça, Türkçe, Arapça, Lehçe
Bu broşür dizisindeki diğer yayınlar:
Almanya’ya Hoş Geldiniz – Göçmenler için Bilgiler; Uyum Kursu
Almanya’ya Hoş Geldiniz – Göçmenler için Bilgiler; Alman kökenli Göçmenler
Almanya’ya Hoş Geldiniz – Göçmenler için Bilgiler; Adresler
Dikkat:
Hukuk kurallarında, adresler ya da telefon numaralarında yapılan
değişiklikler broşürün güncelliğini bozabileceği gibi kısmen geçersiz de
kılabilir. Lütfen sizin için önemli olan durumlarda daima bulunduğunuz
yerde bilgi alın.
1. Baskı
Durum: Aralık 2005
Broşür aşağıdaki adresten ücretsiz olarak istenebilir:
Publikationsversand der Bundesregierung
Postfach 48 10 09, 18132 Rostock
Tel.: 01805 77 80 90, Fax: 01805 77 80 94 (sabit Alman telefon şebekesinden dakika 0,12 €)
E-Mail: [email protected]
Artikel-Nr.: BMI06318

Benzer belgeler