Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2014 Yılı Faaliyet Raporu

Transkript

2
0
1
4
YILLIK FAALİYET RAPORU
TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU
2014
FAALİYET RAPORU
MART 2015
YILLIK FAALİYET RAPORU 2014
5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 124’üncü maddesi gereğince Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun
faaliyetlerine ilişkin olarak hazırlanan Yıllık Faaliyet Raporu, Fonun performans hedefleri ile uygulama
sonuçlarının karşılaştırılmasını ve değerlendirilmesini de içermektedir. Fonun yıllık hesapları bir
bağımsız denetim şirketince denetlenmekte ve bağımsız denetim raporu faaliyet raporu içinde derc
edilerek yayımlanmaktadır.
Fon; dava, alacak, takip, tahsil, yeniden yapılandırma ve diğer faaliyetleri ile ilgili olarak üçer aylık
dönemler itibarıyla yayımladığı raporlar ile kamuoyunu bilgilendirmekte ve Türkiye Büyük Millet
Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonuna faaliyetleri hakkında yılda bir defa bilgi vermektedir.
BÜYÜKDERE CADDESİ NO:143 ESENTEPE/İSTANBUL-TÜRKİYE
İLETİŞİM BİLGİLERİ:
FİNANSMAN DAİRE BAŞKANLIĞI
TEL: (212) 340 22 00 FAKS: (212) 340 18 12
www.tmsf.org.tr
MART 2015
ISSN: 1304-1940
İÇİNDEKİLER
BAŞKANIN MESAJI
06.
01.
TMSF’nin Tarihsel Yolculuğu
10.
03.
TMSF’nin Organizasyon Yapısı
11.
I
02.
04.
05.
06.
07.
08.
09.
10.
11.
II
KURUMSAL YÖNETİM
TMSF’nin Görevleri ve Sorumlulukları
TMSF’nin Kurumsal Yönetim Anlayışı
İnsan Kaynakları Yönetimi
Kurumsal İletişim Yönetimi
İç Denetim
Kurumsal Risk Yönetimi
Finansal Yönetim
Kurumsal Bilgi Yönetimi
Kurumsal Performans Yönetimi ve Stratejik Planlama
MEVDUAT SİGORTACILIĞI FAALİYETLERİ
10.
12.
13.
14.
16.
17.
17.
19.
19.
01.
Mevduat Sigortacılığına İlişkin Çalışmalar
26.
03.
Risk Esaslı Prim Sistemi
27.
02.
04.
05.
06.
07.
08.
09.
Mevduat Sigorta Kapsamı ve Limiti
Sigorta Primlerinin Tahsili ve Denetim Süreci
Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonlarına İlişkin Gelişmeler
Finansal Güvenlik Ağı İlişkileri
Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği (IADI) ile İlgili Faaliyetler
Avrupa Mevduat Sigortacıları Forumu (EFDI) ile İlgili Faaliyetler
Diğer Uluslararası Faaliyetler
26.
29.
30.
32.
33.
34.
35.
1
İÇİNDEKİLER
III ÇÖZÜMLEME FAALİYETLERİ
01.
Çözümleme Süreci
38.
03.
Faaliyet İzni Kaldırılan Bankalar
39.
02.
04.
05.
06.
07.
08.
09.
Çözümleme Faaliyetleri
Fona Devredilen Bankalar
Geri Kazanım Faaliyetleri
Fonun Takipli Alacaklarının Tahsiline İlişkin Faaliyetler
İştiraklere İlişkin Faaliyetler
Gayrimenkul ve Menkullere İlişkin Faaliyetler
Fonun Taraf Olduğu Davalar
IV FİNANSAL TABLOLAR
41.
42.
44.
52.
52.
53.
01.
TMSF Mali Tabloları
59.
03.
31.12.2014 Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait Bağımsız Denetim Raporu
60.
02.
04.
05.
06.
V
2
39.
Mali Tabloların Denetimi
- Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Bilançosu
- Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Gelir Tablosu
Uygulanan Muhasebe Prensipleri ve Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar
Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Yönetimi
Mevduat Sigortacılığı Risk Yönetim Politikaları
EKLER
59.
62.
64.
65.
73.
74.
TABLOLAR
Tablo 1
: Fon çalışanlarının unvanlarına göre dağılımı
Tablo 4
: Çözümleme faaliyetleri 2014 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri
Tablo 2
Tablo 3
Tablo 5
Tablo 6
Tablo 7
Tablo 8
Tablo 9
: 2014 Yılı Gider Bütçesi ödeneklerinin ve harcamalarının dağılımı
: Mevduat sigortacılığı faaliyetleri 2014 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri
: Risk faktörleri ve puanları
: Prim kategorileri ve prim oranları
: Toplam ve sigorta kapsamındaki mudi sayıları
: Faaliyet izni kaldırılarak haklarında iflas kararı verilen bankalar
: Sigortalı mevduat ödemeleri kapsamında aktarılan kaynaklar ve iflas masaları tarafından Fona yapılan geri ödemeler
Tablo 10
: İmar Bankası DİBS ödemeleri
Tablo 13
: Banka hakim ortaklarından sağlanan net tahsilatlar
Tablo 11
Tablo 12
Tablo 14
Tablo 15
Tablo 16
Tablo 17
Tablo 18
Tablo 19
Tablo 20
Tablo 21
Tablo 22
Tablo 23
Tablo 24
Tablo 25
Tablo 26
Tablo 27
Tablo 28
Tablo 29
: Çözümleme gelirlerinin dağılımı
: TMSF’nin takipli alacaklarından 2014 yılında yapılan nakdi ve ayni tahsilatlar
: 6183 sayılı Kanun kapsamında satışı gerçekleştirilen gayrimenkuller
: 6183 sayılı Kanun kapsamında satışı gerçekleştirilen menkuller
: 2014 yılında satışı onaylanan ticari ve iktisadi bütünlükler
: 2014 yılında hisse devri gerçekleştirilen iştirakler
: Banka hakim ortakları/ yöneticileri ile ilgili davalar
: Banka hakim ortakları/yöneticileri ile ilgili icra takipleri
: Uluslararası dava ve takipler
: Kurumsal krediler ile ilgili davalar
: Kredi dışı davalar
: Kredi dışı icra takipleri
: Devralınan takipteki alacaklar
: Fon portföyündeki menkul kıymetler
: İflas masasından alacaklar
: Sigorta primi gelirleri
: 2014 yılında Fon tarafından Hazine Müsteşarlığına yapılan ödemeler
: Sigortaya tabi mevduat ve katılım fonlarının kapsam ve tutarına ilişkin değişiklikler
GRAFİKLER
Grafik 1
: 2014 yılı Fon Kurulu Kararlarının konularına göre dağılımı
Grafik 4
: Basında yer alan haberlerin etkisine göre dağılımı
Grafik 2
Grafik 3
Grafik 5
Grafik 6
Grafik 7
: Fon çalışanlarının eğitim durumlarına göre dağılımı
: TMSF hakkında medyada yer alan haberlerin dağılımı
: Bilgi edinme başvuruları
: Toplam ve sigortaya tabi mevduat ve katılım fonları
: Toplam mevduat ve mudi sayısının dilimler itibarıyla dağılımı
3
Grafik 8
Grafik 9
: Toplam katılım fonu ve katılım fonu sahibi sayısının dilimler itibarıyla dağılımı
: Çözümleme gelirlerinin yıllara göre dağılımı
Grafik 10 : İştiraklerin 31.12.2014 itibarıyla durumu
Grafik 11 : Devralınan gayrimenkullerin 31.12.2014 itibarıyla durumu
Grafik 12 : Dönemler itibarıyla sigorta primleri
Grafik 13 : Yıllar itibarıyla tahsil edilen sigorta primleri
Grafik 14 : Yıllar itibarıyla zamanaşımına uğramış kıymetler
Grafik 15 : Yıllar itibarıyla Fon rasyosunun gelişimi
Grafik 16 : Yıllar itibarıyla mevduat tutarları ve kredi riski oranları
Grafik 17 : Sigortalı mevduat ve katılım fonu ile mevduat sigortacılığı rezervinin yabancı para dağılımı
Grafik 18 : Mevduat sigortacılığı rezervinin vade dağılımı
Grafik 19 : Menkul kıymetlerin türlerine göre dağılımı
ŞEKİLLER
Şekil 1
: TMSF’nin tarihsel yolculuğu
Şekil 4
: TMSF Kurumsal yönetim sistemleri çemberi
Şekil 2
Şekil 3
Şekil 5
Şekil 6
Şekil 7
Şekil 8
Şekil 9
Şekil 10
Şekil 11
Şekil 12
Şekil 13
Şekil 14
Şekil 15
Şekil 16
Şekil 17
Şekil 18
: TMSF’nin fonksiyonları
: TMSF’nin organizasyon şeması
: TMSF’nin kamuoyu ile iletişim kanalları
: Stratejik Risk Yönetim Modeli
: Fonun kaynakları ve kaynakların kullanımı
: TMSF 2014-2016 dönemi misyonu, vizyonu ve ilkeleri
: TMSF 2014-2016 dönemi stratejik amaçları
: TMSF 2014-2016 dönemi Strateji Haritası
: TMSF 2014 yılı Kurumsal Gelişim Planı
: TMSF 2014 yılı KGP notlama çizelgesi
: Mevduat sigortasının kapsam ve tutarı
: Prim tahsil ve denetim süreci
: Banka çözümleme süreci
: Temettü hariç ortaklık hakları Fona devredilen bankalar
: Mudi bilgilendirme ilanı-1
: Mudi bilgilendirme ilanı-2
RESİMLER
Resim 1
Resim 2
Resim 3
4
: IADI 41. İcra Kurulu (EXCO) Toplantısı-Basel/İsviçre -24-25 Şubat 2014
: IADI 13. Yıllık Genel Kurul-Trinidad and Tobago -23 Ekim 2014
: FSDK-TMSF Mutabakat Zaptı İmza Töreni -2 Ekim 2014
KISALTMALAR
Bakanlar Kurulu Kararı Bank Ekspres A.Ş. Bank Kapital T.A.Ş. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Bayındırbank A.Ş. Birleşik Fon Bankası A.Ş. Borsa İstanbul Demirbank T.A.Ş. Devlet Borçlanma Senedi Devlet Dış Borçlanma Senedi Devlet İç Borçlanma Senedi Devlet Planlama Teşkilatı Ege Giyim Sanayicileri Bankası A.Ş. Egebank A.Ş. Eskişehir Bankası T.A.Ş. Etibank A.Ş. Finansal Yeniden Yapılandırma Sözleşmesi Geri Ödeme Sözleşmesi İktisat Bankası T.A.Ş. İnterbank A.Ş. İstanbul Altın Borsası Kanun Hükmünde Kararname Kentbank A.Ş. Kıbrıs Kredi Bankası Ltd. Milli Aydın Bankası T.A.Ş. Müflis Marmara Bankası A.Ş. Müflis Türkiye İthalat ve İhracat Bankası A.Ş. Müflis Türkiye Turizm Yatırım ve Dış Ticaret Bankası A.Ş. Pamukbank T.A.Ş. Sermaye Piyasası Kurulu Sitebank A.Ş. Sümerbank A.Ş. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Toprakbank A.Ş. Türk Ticaret Bankası A.Ş. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Türkiye İmar Bankası T.A.Ş. Türkiye Tütüncüler Bankası Yaşarbank A.Ş. Ulusalbank T.A.Ş. Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası Yurt Ticaret ve Kredi Bankası A.Ş. BKK
Bank Ekspres
Bank Kapital
BDDK
Bayındırbank
Birleşik Fon Bankası
BİST
Demirbank
DBS
DDBS
DİBS
DPT
EGS Bank
Egebank
Esbank
Etibank
FYYS
Protokol
İktisat Bankası
İnterbank
IAB
KHK
Kentbank
Kıbrıs Kredi Bankası
Tarişbank
Marmara Bank
Impexbank
TYT Bank
Pamukbank
SPK
Sitebank
Sümerbank
TMSF - Fon
Toprakbank
Türkbank
TCMB
İmar Bankası
Yaşarbank
Ulusalbank
IADI
VOB
Yurtbank
5
BAŞKANIN MESAJI
Finansal güvenlik ağının önemli bir parçası
olan TMSF, önceki yılları olduğu gibi 2014
yılını da yoğun bir çalışma gündemiyle
geçirmiştir. TMSF, hem mevduat sigortacılığı
hem de çözümleme alanında başarıyla
yürüttüğü faaliyetlerini bu yıl da hız
kesmeden sürdürmüştür.
Küresel kriz sonrasında ekonomik istikrara
yönelik olarak çeşitli ülkelerde uygulamaya
konulan politikalar, 2014 yılında da finansal
istikrarın temel belirleyicisi olmaya devam
etmiştir. Bu yılda, ABD Merkez Bankası’nın
(FED) varlık alım programını sonlandırması
ve faiz artırımına gideceği yönündeki
beklentiler ile Avrupa Merkez Bankası’nın
(ECB)
ekonomik
büyümeye
yönelik
politikaları, finansal piyasalarda alınan
kararlar üzerinde etkili olan önemli faktörler
olmuşlardır. Bu gelişmeler çerçevesinde,
ülkemiz finansal sisteminin en önemli
parçasını oluşturan bankacılık sektörü,
sağlıklı ve güçlü yapısını 2014 yılında da
korumuştur.
Finansal istikrarın daha sağlam ve kalıcı
bir şekilde sürdürülmesi ve finansal
krizlerin kamusal maliyet doğurmadan
çözümlenmesine yönelik olarak, küresel
kriz sonrasında başlatılan çalışmalar bütün
dünyada devam etmektedir. Bu kapsamda,
AB Parlamentosu tarafından 2014 yılında kabul edilerek yayımlanan “Banka Kurtarma ve Çözümleme
Direktifi” bu alanda atılan en önemli uygulama adımlarından birisidir. 2015 yılı başından itibaren
uygulanmaya başlanan söz konusu direktif; kredi kuruluşları ve yatırım şirketleri için kurtarma ve
çözümleme planlarının hazırlanmasını, çözümlemede otofinansman (bail-in) yöntemine başvurulmasını
ve çözümleme fonunun oluşturulmasını öngörmektedir. TMSF olarak, uluslararası standartlara ve
AB mevzuatına büyük ölçüde uyumlu olan mevcut düzenleme ve uygulamalarımızın tam uyumlu
hale getirilmesi amacıyla gerekli çalışmaları başlatmış bulunmaktayız. Konuyla ilgili diğer kurumlar
ile işbirliği içerisinde yürütülen söz konusu faaliyetlerin 2015 yılı içerisinde de devam ettirilmesi
planlanmaktadır.
6
Diğer taraftan, küresel kriz ve sonrasında yaşanan gelişmelerden çıkarılan dersler ışığında, daha önce
yayımlanmış bulunan “Etkin Mevduat Sigortacılığı İçin Temel Prensipler” (Temel Prensipler) 2014
yılı içerisinde gözden geçirilerek tekrar yayımlanmıştır. Revize edilen Temel Prensipler; mevduat
sigortasının kapsamı, sigortalı mevduat ödemelerinin hızlı bir şekilde yapılması ve fonlama gibi alanlarda
mevcut olan standartları daha da güçlendirmiş bulunmaktadır. Birçok alanda tam veya büyük ölçüde
uyumlu olduğumuz Temel Prensipler’e uyum düzeyimizin daha da artırılması için, mevcut düzenleme ve
sistemlerin geliştirilmesine yönelik çalışmalara TMSF olarak devam etmekteyiz. Bu kapsamda, sigortalı
mevduat ödemelerinin daha hızlı ve doğru bir şekilde gerçekleştirilebilmesini teminen başlatılan
“Sigortalı Mevduatın İzlenmesi Projesi”ni de 2014 yılında tamamlamış bulunmaktayız.
TMSF, uluslararası faaliyetler ve işbirliği konusunda yoğun geçen bir yılı daha geride bırakmıştır. 2014
yılı içerisinde, hem Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği (IADI) hem de Avrupa Mevduat Sigortacıları
Forumu (EFDI) tarafından gerçekleştirilen toplantılar ile çeşitli konularda düzenlenen çalıştay, seminer
ve konferanslara TMSF tarafından aktif bir şekilde katılım sağlanmıştır. Bunların dışında, diğer ülke
mevduat sigorta kurumları ile bilgi ve tecrübe paylaşımına yönelik faaliyetlerde de bulunulmuştur. Bu
kapsamda, Kosova Mevduat Sigorta Kurumu (FSDK), Afganistan Mevduat Sigorta Kurumu (ADIC), Filistin
Mevduat Sigorta Kurumu (PDIC) ve Filipinler Mevduat Sigorta Kurumu (PDIC) temsilcilerinden oluşan
heyetler tarafından TMSF’ye çalışma ziyaretlerinde bulunulmuştur. Ayrıca, TMSF ile Kosova Mevduat
Sigorta Kurumu (FSDK) ve Kazakistan Mevduat Sigorta Kurumu (KDIF) arasında bilgi paylaşımını ve
işbirliğini artırmaya yönelik olarak 3’er yıllık mutabakat zabıtları (MOU) imzalanmıştır.
2014 yılında yapılan tahsilat ve aktarımlarla birlikte TMSF’nin toplam tahsilat rakamı finansal gelirler
hariç 21.184 milyon USD olarak gerçekleşmiştir. TMSF, çözümleme faaliyetleri kapsamında 2014 yılı
içerisinde Hazine Müsteşarlığı’na 175 milyon USD aktarımda bulunmuş, bu aktarımla birlikte bugüne
kadar Hazine Müsteşarlığı’na aktarılan tutar 11.764 milyon USD’ye ulaşmıştır. Diğer kurum ve kuruluşlara
aktarılan tutar ise 2014 yılında 281 milyon USD olarak gerçekleşmiş olup, bu kapsamda yapılan toplam
aktarım tutarı 7.336 milyon USD olmuştur.
TMSF, “Mevduat Sigortacılığı ve Çözümlemede Dünya Markası Olmak” şeklinde tanımladığı vizyonu
çerçevesinde, stratejik hedeflerini gerçekleştirmek için hem ulusal hem de uluslararası faaliyetlerine
önümüzdeki yılda da devam edecektir.
Şakir Ercan GÜL
Başkan
7
1. KURUMSAL YÖNETİM
1. TMSF’nin Tarihsel Yolculuğu
TMSF, 22.07.1983 tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası bünyesinde tasarruf mevduatını
sigorta etmek üzere kurulmuştur. 1994 yılında yaşanan ekonomik kriz sebebiyle TMSF’nin yetkileri
genişletilmiş, tasarruf mevduatını sigorta etmenin yanı sıra bankaların mali bünyelerini güçlendirme ve
gereğinde yeniden yapılandırma görevi TMSF’ye verilmiştir.
90’lı yılların sonunda finans sektörünün ülke sınırlarını da aşarak, daha karmaşık ve daha hızlı işler hale
gelmesi bu sektörü düzenlemekten ve denetlemekten sorumlu kurumların uzmanlaşarak, daha işlevsel
ve bağımsız hale getirilmesi ihtiyacını doğurmuştur. Dünyada önceleri Merkez Bankaları ve Bakanlıklarca
yürütülen denetim görevinin bağımsız bir kuruma devredilmesi eğilimi Türkiye’yi de etkilemiş, 1999
yılında BDDK kurulmuş ve TMSF’nin temsil ve idaresi BDDK’ya devredilmiştir.
BDDK’nın kuruluşu ve faaliyetlerine başlaması Türkiye’nin yaşadığı ikinci büyük finansal krize denk
gelmiştir. 1994’teki ilk dalgada 4 olan batık banka sayısı 2000’lerin başındaki ikinci dalga ile 25’e
yükselmiştir. 26.12.2003 tarihinde TMSF’nin karar organının Fon Kurulu olduğu hükme bağlanarak
TMSF özerk bir statüye kavuşturulmuştur.
1983
1994
Mevduatı
sigortalamak
amacıyla TCMB’nin
temsili ve idaresi
altında TMSF’nin
kurulması
TMSF’ye bankaların
mali bünyesini
güçlendirme
ve yeniden
yapılandırma yetkisi
verilmesi
1999
TMSF’nin temsil
ve idaresinin
4389 sayılı Kanun
ile BDDK’ya
devredilmesi
2003
5020 sayılı Kanun
ile TMSF’nin özerk
kurum statüsüne
kavuşması
2005
TMSF’ye 5411
sayılı Kanun ile
düzenleme yapma
yetkisinin verilmesi
Şekil 1: TMSF’nin tarihsel yolculuğu
2005 yılının Kasım ayında yürürlüğe giren 5411 sayılı Bankacılık Kanunu, Türk mevduat sigortacılığı
sistemi ve TMSF için önemli değişiklikler getirmiştir. Bu Kanun ile TMSF’nin yetkileri genişletilmiş,
önceki düzenlemelere göre BDDK tarafından belirlenen sigortaya tabi mevduatın kapsamı ve tutarını
belirleme yetkisi TMSF’ye verilmiştir. Bunun yanı sıra risk esaslı sigorta priminin tarifesini, tahsil
zamanını ve şeklini belirleme yetkileri de yine TMSF’ye verilmiştir. 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun
getirdiği bir diğer yenilik ise katılım bankaları nezdinde açılan gerçek kişilere ait katılım fonlarının da
TMSF’nin güvencesi altına alınmasıdır.
2. TMSF’nin Görevleri ve Sorumlulukları
TMSF görevlerini, Bankacılık Kanunu ve ilgili diğer
mevzuat ile verilen yetkiler çerçevesinde yerine
getirmektedir. TMSF’nin fonksiyonlarını mevduat
sigortacılığı ve çözümleme başlıkları altında
değerlendirmek ve şu şekilde özetlemek mümkündür:
Mevduat
Sigortacılığı
Şekil 2: TMSF’nin fonksiyonları
10
Çözümleme
Tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla, mevduatın ve katılım fonlarının
sigorta edilmesi,
Fon bankalarının yönetilmesi, mali bünyelerinin güçlendirilmesi, yeniden yapılandırılması, devri,
birleştirilmesi, satışı ve tasfiyesi,
TMSF alacaklarının takip ve tahsil işlemlerinin yürütülmesi ve sonuçlandırılması,
TMSF varlık ve kaynaklarının yönetilmesi.
TMSF, Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri kapsamında; mevduat sigortacılığına ilişkin politikaların
belirlenmesi ve gerekli düzenlemelerin yapılması, risklerin ölçülmesi ve yönetilmesi, sektör ve banka
riskinin izlenmesi ve Bankacılık Kanunu’nun 130’uncu maddesinde belirtilen gelirlerin tahsil edilmesine
yönelik işlemleri yürütmektedir.
Çözümleme Faaliyetleri kapsamında ise; TMSF’ye devredilmiş ve faaliyet izni kaldırılmış bankaları
çözümleme çalışmaları yürütülmektedir. Ayrıca erken uyarı sisteminin kurulması, seri ve maliyet etkinliği
yüksek çözümleme yöntemlerinin geliştirilmesi ve bankalara aktarılan kaynakların maksimum düzeyde
geri kazanımı için gerçekleştirilen işlemler de çözümleme faaliyeti kapsamında değerlendirilmektedir.
TMSF görevini yaparken bağımsızdır. TMSF’nin kararları yerindelik denetimine tabi tutulamaz. Hiçbir
organ, makam, merci veya kişi Fon Kurulu’nun kararlarını etkilemek amacıyla emir ve talimat veremez.
TMSF’nin, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek kişilerden, Bankacılık Kanunu kapsamında verilen
görevleri ile sınırlı olmak üzere her türlü bilgi ve belge isteme yetkisi bulunmaktadır.
3. TMSF’nin Organizasyon Yapısı
Fon Kurulu, TMSF’nin karar organıdır ve biri başkan, biri ikinci başkan olmak üzere yedi üyeden
oluşmaktadır. Fon Kurulu Başkanı, TMSF’nin de başkanı olup, TMSF’nin genel yönetim ve temsilinden ve
Fon Kurulu tarafından alınan kararların uygulanmasından sorumludur.
Fon Kurulu’nun çalışma usul ve esasları 27.12.2005 tarih ve 26036 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulunun Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin
Yönetmelik” ile belirlenmiştir. Fon Kurulu 2014 yılında toplam 311 adet karar almış olup, söz konusu
kararların konularına göre dağılımı Grafik 1’de gösterilmektedir.
282
3
9
17
Çözümleme Faaliyetleri
Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri
Dış İlişkilere İlişkin Faaliyetler
İç Düzenlemeye İlişkin Faaliyetler
Grafik 1: 2014 yılı Fon Kurulu Kararlarının konularına göre dağılımı
11
TMSF’nin merkezi İstanbul’da olup, Ankara’da bir temsilciliği bulunmaktadır. Organizasyon yapısı
Bakanlar Kurulu tarafından yürürlüğe konan ve 25.03.2006 tarih ve 26119 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Teşkilat Yönetmeliği”nde 2 Başkan Yardımcılığı, 10 Daire
Başkanlığı ve 4 Müdürlük olarak belirlenmiştir. Ayrıca, 15 Başkanlık Müşavirliği kadrosu bulunmaktadır.
Fonun organizasyon şeması Şekil 3’te gösterilmektedir.
Fon Kurulu
Fon Başkanı
Başkanlık
Müşavirleri
Denetim Daire
Başkanlığı
Fon Başkan Yardımcılığı
Finansman Daire
Başkanlığı
I. Tahsilat Daire
Başkanlığı
Sigorta ve Risk
İzleme Daire
Başkanlığı
II. Tahsilat Daire
Başkanlığı
Bilgi İşlem
Müdürlüğü
Hukuk İşleri Daire
Başkanlığı
Strateji Geliştirme
Daire Başkanlığı
Kurul Büro
Müdürlüğü
Destek Hizmetleri
Şekil 3: TMSF’nin organizasyon şeması
4. TMSF’nin Kurumsal Yönetim Anlayışı
um
Yö sal
ne
B
ti
Ku
r
i
İn
sa
Y
ı
la r
ak
yn
i
Ka tim
e
ön
m
umsal Performans
Kur
Yönetimi ve
Stratejik
Planlama
n
i
ilg
ti m
öne
Finansal Y
TMSF’nin, kurumsal yönetim uygulamaları
ile ilgili olarak yürüttüğü faaliyetler “TMSF
Kurumsal Yönetim Sistemleri Çemberi”nde
gösterilen başlıklar altında toplanmıştır.
Basın ve Halkla
İlişkiler Müdürlüğü
İştirakler ve
Gayrimenkuller
Varlık Yönetimi
TMSF’nin organizasyon yapısı, iş süreçleri
ve yönetim stratejileri Bankacılık Kanunu ve
bu Kanun uyarınca yapılan alt düzenlemeler
çerçevesinde belirlenmiştir. Diğer taraftan,
TMSF’nin tarihsel gelişimi, deneyimleri ve
kurumsal kültürü de kurumsal yönetiminin
yapılmasında önemli bir yer tutmaktadır.
İnsan Kaynakları,
İdari ve Mali İşler
Müdürlüğü
TMSF Kurumsal
Yönetim Sistemleri
K
Ri urum
sk
Yö sal
net
imi
ti m
ene
İç D
Şekil 4: TMSF Kurumsal yönetim sistemleri çemberi
12
K
İle urumsal
tiş i
m Yö
n et i m i
Fon Başkan Yardımcılığı
TMSF kurulduğu günden bugüne kurumsal yönetim sistemleri uygulamaları ile yurt içinde ve yurt
dışında pek çok organizasyona örnek teşkil etmiş olup, özellikle banka çözümleme, geri kazanım,
finansal yönetim ve kurumsal gelişim uygulamaları ile dikkatleri üzerine çekmeyi başarmıştır.
5. İnsan Kaynakları Yönetimi
TMSF tüm faaliyetlerini toplam 374 personel ile yürütmektedir. Ayrıca, Birleşik Fon Bankası’nda ve
TMSF’nin yönetim ve denetiminde bulunan şirketlerde çalışan 86 personel TMSF birimlerinde geçici
olarak görevli bulunmaktadır. Fon personelinin unvanlarına göre dağılımı Tablo 1’de ayrıntılı olarak
gösterilmektedir.
Statü
Unvan
Başkan Yardımcısı
Daire Başkanı
Müşavir
Müdür
Kadro Karşılığı Sözleşmeli Personel
İdari Sözleşmeli Personel
Genel Toplam
Grup Koordinatörü
Fon Avukatı
Fon Denetçisi
Fon Uzmanı
Fon Denetçi Yardımcısı
Fon Uzman Yardımcısı
Şef
Doktor
İdari Şef
İdari Personel
Destek Personeli
Personel Sayısı
2
8
12
4
18
90
17
134
7
21
1
1
44
15
374
Tablo 1: Fon çalışanlarının unvanlarına göre dağılımı
TMSF çalışanlarının % 89’u lisans ve üzeri düzeyde eğitim almıştır. Eğitim durumlarına göre personel
dağılımı Grafik 2’de gösterilmektedir.
9
291
40
3
8
23
Lise
Ön lisans
Lisans
Yüksek lisans
Doktora
Diğer
Grafik 2: Fon çalışanlarının eğitim durumlarına göre dağılımı
13
İnsan Kaynakları Yönetmeliği’nin 48’inci maddesi kapsamında hazırlanan yıllık eğitim programı
çerçevesinde 2014 yılı içinde toplam 49 eğitim gerçekleştirilmiştir. Bu eğitimlerin 4’ü genel katılıma
açık eğitimlerden, 45’i Fon Uzman Yardımcılığı eğitimlerinden oluşmaktadır. Ayrıca, 2014 yılı içerisinde
21 personelin yurt dışında gerçekleştirilen 10 konferansa katılımı sağlanmış, 1 personel ise lisansüstü
eğitim yapmak amacıyla yurt dışına gönderilmiştir.
TMSF, “Yurt İçinde Yabancı Dil Eğitimine Gönderileceklerin Tespitine İlişkin Usul ve Esaslar” çerçevesinde
yabancı dil bilgi düzeylerini geliştirmek isteyen personeli yurt içinde yabancı dil eğitiminden de
yararlandırmaktadır. Söz konusu usul ve esaslar kapsamında 2014 yılında toplam 24 personel yabancı
dil eğitim imkanından yararlanmıştır.
6. Kurumsal İletişim Yönetimi
TMSF, faaliyetleri ile ilgili gelişmelerin etkin, doğru ve anlaşılır bir biçimde kamuoyuna duyurulması,
kamuoyunun mevduat sigorta sistemi hakkında bilinçlendirilmesi ve TMSF’nin toplumdaki güven ve
imajının artırılmasını sağlamak amacıyla çeşitli iletişim kanalları vasıtasıyla kamuoyu ile düzenli bir
iletişim ağı oluşturmuştur.
TMSF’nin
Kamuoyu ile
İletişim Kanalları
Şekil 5: TMSF’nin kamuoyu ile iletişim kanalları
TMSF, 2014 yılında en etkili kitle iletişim araçları olan televizyon, gazete ve internet aracılığıyla kamuoyu
ile etkin bir iletişim sağlamayı başarmıştır. 2014 yılında yazılı ve görsel medyada TMSF ile ilgili olarak
toplam 5.206 adet haber yer almış, bu haberlerin 3.823 adedi gazetelerde ve 1.383 adedi ise televizyonda
yayınlanmıştır. Diğer taraftan, TMSF ile ilgili olarak 2014 yılında internette 13.596 adet haber yer
almıştır. Ayrıca internette yer alan sosyal medya sitelerinde (Facebook, Twitter vb.) de TMSF’nin temsil
edilmesi sağlanmaktadır.
14
%2
0
%7
2
İnternet
99
1.7
1.6
25
%8
Olumlu
Gazete
Tv
Grafik 3: TMSF hakkında medyada yer alan haberlerin dağılımı
Bilgi içerikli
Olumsuz
3 99
Grafik 4: Basında yer alan haberlerin etkisine göre dağılımı (Adet)
TMSF, her yıl özellikle gazetelerde yayımlanan haberlerin içeriğine ilişkin bir etki analizi yaptırmaktadır.
2014 yılında gazetelerde yayımlanan haberlerin içeriği incelendiğinde toplamda 3.823 adet olan
haberlerin % 47’sine tekabül eden 1.799 adedinin bilgilendirici içerikte olduğu, yaklaşık % 43’üne
tekabül eden 1.625 adedinin ise TMSF’nin toplumdaki olumlu algısını destekleyici yönde olduğu
belirlenmiştir.
TMSF’nin kamuoyu ile iletişimde etkin olarak kullandığı bir diğer iletişim kanalı ise TMSF resmi internet
sitesidir. İnternet sitesi aracılığıyla kamuoyu ile mevduat sigorta sistemi hakkında bilgi paylaşımında
bulunulmakta, varlık satışları ile borçlulara ve alacaklılara yönelik ilan ve duyurular vasıtasıyla kamuoyu
sürekli olarak bilgilendirilmektedir.
Mevduat sigorta sisteminin etkinliğinin artırılması amacıyla mevduat sigortasının kapsamı ve tutarı
hakkında açıklayıcı bilgiler içeren tanıtım materyalleri (Ek:1) ise Türkiye’deki tüm banka şubelerinde
sergilenmektedir.
TMSF, kamuoyu ile iletişimin etkinleştirilmesine yönelik olarak yürüttüğü
faaliyetleri kapsamında yıllık ve üç aylık periyotlarda faaliyet raporları
hazırlamaktadır. Ayrıca, üç aylık dönemlerle hem TMSF çalışanlarını hem
de medya kuruluşları, akademisyenler, finans ve ekonomi çevrelerini,
TMSF’nin görev alanına giren konulardaki faaliyetler ile hukuki konularda
bilgilendirmek amacıyla “Bilimsel Yayın Organı-ÇATI”yı yayımlamaktadır.
Diğer taraftan, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında
gönderilen bilgi edinme talepleri ile Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER)
ve TBMM’den yöneltilen soru önergelerine cevap verilmektedir. 2014
yılında 4982 sayılı Kanun kapsamında 2.273 adet bilgi edinme başvurusu,
339 adet BİMER başvurusu ve 81 adet soru önergesine cevap verilmiştir.
Yıllar itibarıyla Fona yöneltilen bilgi edinme başvuru adetleri Grafik 5’te
yer almaktadır.
15
2500
2000
1500
1000
1.368
1.451
1.716
1.900
2.273
500
0
2010
2011
2012
2013
2014
Grafik 5: Bilgi edinme başvuruları
7. İç Denetim
Bankacılık Kanunu’nun 124’üncü maddesi uyarınca; TMSF’nin iç denetimi TMSF tarafından belirlenecek
usul ve esaslar çerçevesinde, dış denetimi ise yıllık gider hesapları ile harcamalarının Sayıştay tarafından
incelenmesi suretiyle gerçekleştirilmektedir. TMSF faaliyetlerinin gerektirdiği denetim hizmetlerini
sağlamakla görevli Denetim Daire Başkanlığı 2014 yılı içerisinde;
Fon şirketleri nezdinde inceleme ve soruşturma faaliyetleri,
Fon nezdinde inceleme ve soruşturma faaliyetleri,
Savcılık soruşturma izni incelemeleri,
İç denetim faaliyetleri
gerçekleştirmiştir.
Fon şirketleri nezdindeki inceleme ve soruşturma faaliyetleri kapsamında; mülga 4389 sayılı Bankalar
Kanunu’nun 15/7-a ve 15/7-b maddeleri ile 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 134’üncü maddesi
uyarınca, Fona borçlu gruplardan Fon portföyüne alınan veya temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim
ve denetimi Fona devrolan şirketler nezdinde inceleme ve soruşturmalar gerçekleştirilmiştir.
Fon nezdindeki inceleme ve soruşturma çalışmaları kapsamında; TMSF çözümleme faaliyetlerinden
kaynaklanan inceleme ve soruşturmalar ile idari ve personele yönelik inceleme ve soruşturmalar
gerçekleştirilmiştir. Çözümlemeye yönelik inceleme ve soruşturmaların büyük bölümünü yönetim ve
denetimleri Fona devredilen bankalar nezdinde gerçekleştirilen işlemler ve hisse devir sözleşmelerinden
kaynaklanan incelemeler oluşturmaktadır.
Savcılık izni verilip verilmemesi ile ilgili incelemeler kapsamında; Fon personeli ile Fonun yönetim
ve denetiminde bulunan kuruluşlarda görevli diğer personel hakkında görevleriyle bağlantılı olarak
işledikleri iddia edilen suçlara ilişkin olarak yürütülecek soruşturmalar için adli makamlarca Bankacılık
Kanunu’nun 127’nci maddesi uyarınca Fondan talep edilen soruşturma izinleriyle ilgili bildirimlere
dayanak teşkil edecek incelemeler yapılarak raporlar düzenlenmiştir.
İç denetim faaliyetleri ile ilgili olarak ise İç Denetim Programı kapsamında yapılan çalışmalara devam
edilmiştir.
16
8. Kurumsal Risk Yönetimi
Kurumsal Risk Yönetimi çalışmaları kapsamında; kurumsal performans yönetim modeli ile entegre
bir şekilde çalışacak ve Fonun stratejik düzeyde risklerini ölçümleyecek bir Kurumsal Risk Yönetim
Modeli’nin oluşturulmasına yönelik çalışmalar sonuçlandırılmış olup 2014-2016 yeni planlama
döneminde uygulanmak üzere oluşturulan Stratejik Risk Yönetimi Modeli 2014 yılında yürürlüğe
konulmuştur.
Vizyon
Stratejik Hedefler
Stratejik Proje ve Faaliyetler
Kontrol Faaliyetleri
Olasılık
Etki
Riskler
Önem
Düzeyi
Risk Sorumluları
Şekil 6: Stratejik Risk Yönetim Modeli
Stratejik Risk Yönetimi Modeli ile risk sorumluları tarafından, Fonun stratejik hedefleri kapsamında
belirlenen stratejik proje ve faaliyetlere ilişkin risklerin tanımlanması, tespit edilen risklerin olasılık,
etki ve önem düzeylerinin belirlenerek kontrol faaliyetlerinin geliştirilmesi çalışmaları yürütülmesi
hedeflenmiştir. Böylece, Fonun yıllık bazda performans gelişiminin yanı sıra kurumsal düzeyde stratejik
önem taşıyan risklerinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve raporlanması sağlanmaktadır. Halen, stratejik
riskler altı aylık dönemler itibarıyla izlenerek raporlanmaktadır.
9. Finansal Yönetim
Fonun başlıca gelir kaynakları Bankacılık Kanunu’nun 130’uncu maddesi ve “Tasarruf Mevduatı Sigorta
Fonunun Kaynakları İle Kaynakların Kullanımına Dair Yönetmelik” çerçevesinde belirlenmiştir. Ayrıca
Fon, Hazine Müsteşarlığı’ndan izin almak kaydıyla piyasadan borçlanabilir. İhtiyaç hasıl olduğunda
Fona ikrazen verilmek üzere Hazine Müsteşarlığınca özel tertip devlet iç borçlanma senedi ihraç
edilebilmektedir. Fon, BDDK görüşü alınmak suretiyle Fon Kurulu Kararı ile bankalardan ileride doğacak
prim yükümlülüklerine mahsuben bir önceki yılda ödedikleri sigorta primi toplamına kadar avans
alabilmektedir. Olağanüstü hallerde, Fon kaynaklarının ihtiyacı karşılamaması durumunda Fonun talebi
üzerine TCMB tarafından Fona avans verilebilmektedir.
Fon kendisine tahsis edilen kaynaklarını görev ve yetkilerinin gerektirdiği ölçüde, serbestçe
kullanabilmektedir. Fon mevcudunun kullanılış usul ve esasları bahsi geçen Yönetmelik ile düzenlenmiştir.
Fon giderleri Fon kaynaklarından karşılanmaktadır.
17
Kullanımlar
Borçlanma
(Bankacılık Kanunu
Md. 131)
Gelirler
(Bankacılık Kanunu Md. 130)
Kaynaklar
* Sigorta primi
* Para cezaları
* Hisse devir payları
* Sisteme giriş payları
* Diğer gelirler
Bütçe harcamaları
Çözümleme faaliyetleri
Fon Mevcudu Gelirleri
* Sigortalı mevduat
ve katılım fonlarının ödenmesi
* Banka çözümleme
* Piyasadan borçlanma
* Hazine’den borçlanma
* TCMB’den avans
* Bankalardan prim
avansı
Geri kazanım
Şekil 7: Fonun kaynakları ve kaynakların kullanımı
Bankacılık Kanunu ile TMSF’ye yüklenen görev ve yetkilerin yerine getirilmesi esnasında yapılacak
giderlerin disipline edilebilmesi, kaynakların etkin bir şekilde kullanımının sağlanabilmesi ve
gelecek yıllara yönelik tutarlı kararlar alınabilmesi, Fonun gelir ve giderlerinin bütçe disiplini altında
takip edilmesini zorunlu kılmaktadır. “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2014 yılı Gider Bütçesi”nin
hazırlanmasında, tasarruf ilkelerinin yanı sıra, görevlerin aksatılmadan yürütülmesine imkan sağlayacak
bir yapının oluşturulmasına özen gösterilmiştir. 2014 yılı Gider Bütçesi ile öngörülen giderler Fonun
mevduat sigortacılığına ilişkin faaliyet gelirlerinden karşılanmıştır.
TMSF Teşkilat Yönetmeliği ile Fon Kuruluna verilen yetkiler çerçevesinde, Fonun ana stratejisi ile
amaç ve hedeflerine uygun olarak hazırlanan 2014 yılı Gider Bütçesi Fon Kurulu Kararı ile uygulamaya
konulmuştur.
2014 yılı Gider Bütçesinde toplam 69 milyon TL ödenek öngörülmüş ve 62,20 milyon TL tutarında
harcama gerçekleştirilmiştir. Harcamaların 38,30 milyon TL’sini personel giderleri, 15,93 milyon
TL’sini mal ve hizmet alımları oluşturmaktadır. Söz konusu ödeneklerin ve harcamaların ana kalemler
arasındaki dağılımı Tablo 2’de yer almaktadır.
Ödenek Türü
Personel Giderleri
Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri
Mal ve Hizmet Alım Giderleri
Cari Transferler
Sermaye Giderleri
Toplam
2014 Toplam
31.12.2014
Gerçekleşme
Ödeneği (TL)
Gerçekleşme (TL)
Oranı (%)
41.340.000
38.299.759
92,65
3.310.000
3.011.532
90,98
3.725.000
18.120.000
2.505.000
69.000.000
Tablo 2: 2014 Yılı Gider Bütçesi ödeneklerinin ve harcamalarının dağılımı
18
3.288.675
15.926.905
1.669.967
62.196.838
88,29
87,90
66,67
90,14
10. Kurumsal Bilgi Yönetimi
Fonun faaliyetlerine destek olmak amacıyla kurum bilgi sistemleri alt yapısında yeni donanım ürünleri
alımları yapılmış, network ve bilgi sistemleri güvenliğimiz üst versiyonlara taşınarak güçlendirilmiştir.
Bu sayede Kurum faaliyetlerinin daha güvenli ve daha hızlı bir şekilde yapılmasına katkıda bulunulması
ve verilen destek hizmetinde kalite artışı hedeflenmiştir.
Önceki yıllarda bilgi sistemlerine kazandırılmış olan yazılımların birbiri ile entegrasyonu çalışmalarına
hız verilmiş ve iş zekası ürün alımı yapılarak “Kurumsal Raporlama Projesi” ile tüm verilere tek bir
platformdan erişilmesine imkan sağlayacak bir yapı kurulmuş ve geliştirilmesine devam edilmektedir.
Fonun birimleri için yazılım ve donanım güncellemeleri ve ek geliştirmeler yapılarak bilgi sistemlerine
entegre edilmiştir.
Diğer taraftan, Kurum içi ve dışı kullanıcılara teknolojik destek sağlanarak e-devlet projesine uygun
kurumsal bilgi yönetimi oluşturma çalışmalarına hız verilmiştir. Bu kapsamda kurumsal bilgi yönetimi,
denetimi, güvenliği mekanizmaları kurularak ve sürekli olarak güncellemeler yapılarak kurumsal bilgi
yönetim sistemleri geliştirilmeye devam edilmektedir.
11. Kurumsal Performans Yönetimi ve Stratejik Planlama
TMSF’de kurumsal performans yönetimi ve stratejik planlama çalışmaları Strateji Geliştirme Daire
Başkanlığı’nın kurulmasıyla birlikte başlatılmış olup, 2005 yılından bu yana tüm Fon birimlerinin aktif
katılımlarıyla etkin ve koordineli bir şekilde yürütülmektedir. Stratejik planlama dönemleri üçer yıllık
olup, her dönem için üst yönetim tarafından TMSF’nin stratejik yönü tayin edilmekte, stratejik amaç ve
hedefleri belirlenmektedir.
Dönem sonlarında kurumsal performans değerlendirme toplantıları düzenlenmekte ve bu toplantılar
aracılığı ile TMSF’nin hem kurumsal hem de fonksiyonel birimler bazındaki faaliyetleri gözden geçirilerek
değerlendirilmektedir. Her üç yılda bir tekrarlanan bu toplantılar 2007 yılından itibaren “Strateji Zirvesi”
adı altında gerçekleştirilmektedir. Son “Strateji Zirvesi” 14 Aralık 2013 tarihinde gerçekleştirilmiş ve
Fonun 2014-2016 dönemine ilişkin üç yıllık stratejik hedefleri belirlenerek 2014 yılında yürürlüğe
konulmuştur.
TMSF’de uygulanacak kurumsal performans yönetim modeli Fon birimlerinin görüş ve önerileri
alınarak, son tahlilde Fon Kurulunun onayına sunulmak üzere belirlenmektedir. Her stratejik planlama
dönemi sonunda uygulanan kurumsal performans yönetim modeline ilişkin bir değerlendirme çalışması
yapılarak kullanılan modelin güçlü ve zayıf yönleri belirlenmekte ve bir sonraki dönemde uygulanacak
model için geliştirme çalışmaları gerçekleştirilmektedir.
11.1. 2014 – 2016 Stratejik Planlama Dönemi
TMSF’nin 2014-2016 dönemi vizyonu, ilkeleri, stratejik amaç ve hedefleri 14 Aralık 2013 tarihinde
gerçekleştirilen 6. Strateji Zirvesi’nde belirlenmiştir.
Zirvede tüm katılımcıların katkıları ile TMSF’nin 2014-2016 dönemine ilişkin vizyonu; kriz yönetiminden
süreç yönetimine başarıyla geçmiş ve kısa sürede büyük başarılara imza atmış TMSF’nin, mevduat
sigortacılığı, banka çözümleme ve geri kazanım konusundaki tecrübeleri ve uygulamaları ile dünyadaki
en başarılı ve örnek kurumlar arasında yerini aldığı ve TMSF’nin bugüne kadar yaptıklarının ve yapmayı
planladıklarının “dünya ölçeğinde” bir vizyonu desteklediği dikkate alınarak “Mevduat Sigortacılığı ve
Çözümlemede Dünya Markası Olmak” şeklinde belirlenmiştir. Sadece 2014-2016 stratejik planlama
dönemi için değil her planlama dönemi itibarıyla TMSF’yi daha ileriye ulaşmaya teşvik eden bu dinamik
vizyon ile, dünyanın herhangi bir yerinde mevduat sigortacılığı, banka ve varlık çözümleme denilince
TMSF’nin ilk akla gelen isimlerden biri olması, TMSF’nin faaliyet alanında referans noktası kurumlardan
biri olması hedeflenmiştir.
19
VİZYONUMUZ
Mevduat Sigortacılığı ve Çözümlemede Dünya Markası Olmak
MİSYONUMUZ
TMSF Finansal Sistemin istikrarına katkıda bulunmak amacıyla;
* Tasarruf mevduatını ve katılım fonlarını sigortalar,
* Kendisine devredilen bankaları ve varlıkları en etkin şekilde çözümler.
İLKELERİMİZ
* Adil Olmak
* Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik
*Çözüm Odaklılık
* Güvenilirlik
* İşbirliği ve Katılımcılık
* Etkinlik ve Verimlilik
Şekil 8: TMSF 2014-2016 dönemi misyonu, vizyonu ve ilkeleri
6. Strateji Zirvesi’nde TMSF’nin vizyonu gözden geçirilmiş ve temel ilkeler belirlenerek üç adet stratejik
amaç tanımlanmıştır.
TMSF’nin 2014-2016 dönemi Kurumsal Gelişim Planı (KGP)
bu Stratejik Amaçlar altında yapılandırılmış olup TMSF’nin
Stratejik Hedefleri de bu çerçevede belirlenmiştir.
Bu amaçlar;
Mevduat Sigortacılığı,
Banka Çözümleme ve
Mevduat
Sigortacılığı
Banka
Çözümleme
Kurumsal
Gelişim
Kurumsal Gelişim
alanındaki faaliyetlerimizin etkinliğini artırmaktır.
TMSF’nin vizyon, ilke, stratejik amaç ve hedeflerini içeren
TMSF 2014-2016 Dönemi Strateji Haritası aşağıdaki gibi
oluşturulmuştur:
Şekil 9: TMSF 2014-2016 dönemi stratejik amaçlar
VİZYONUMUZ
Mevduat Sigortacılığı ve Çözümlemede Dünya Markası Olmak
İlkelerimiz
Adil Olmak
Güvenilirlik
Şeffaflık ve Hesap
Verebilirlik
Çözüm Odaklılık
Etkinlik ve
Verimlilik
A.1.Mevduat Sigortacılığı
H.1. Kamuoyu Farkındalığımı Artırmak
H.2. Mevduat Sigortacılığında Kurumsal
Kapasiteyi Güçlendirmek
A.2. Banka Çözümleme ve
Geri Kazanım
H.3. Hızlı ve Etkin Çözümleme Stratejileri
Geliştirmek
H.4. Geri Kazanım Performansını
Artırmak
A.3. Kurumsal Gelişim
H.5. Kurumsal Yönetim Sistemlerini
Etkinleştirmek
H.6. Güçlü İletişim ve İşbirlikleri Kurmak
Şekil 10: TMSF 2014-2016 dönemi Strateji Haritası
20
İşbirliği ve
Katılımcılık
TMSF 2014-2016 Dönemi Strateji Haritası’nın Fon Kurulu tarafından onaylanmasını takiben yıllık bazda
Kurumsal Gelişim Planı hazırlanarak Fon Başkanlık Makamı’nın onayı ile yürürlüğe girmiştir.
11.2. TMSF 2014 Yılı Kurumsal Performans Değerlendirmesi
TMSF, 2014 yılı boyunca mevduat sigortacılığı ve banka çözümleme konularındaki faaliyet ve
uygulamalarının geliştirilmesinin yanı sıra kurumsal yönetim sistemlerinin de iyileştirilmesine yönelik
olarak çeşitli proje çalışmalarını gerçekleştirmiş ve planlanan proje ve faaliyetleri hedeflenen takvime
ve çıktı kalitesine uygun şekilde sonuçlandırmıştır. Bunun sonucunda, TMSF’nin genel kurumsal
performans düzeyi hedeflenen düzeyle uyumlu olarak başarılı bir seviyede gerçekleştirilmiştir.
Kurumsal Gelişim Planı’nın (KGP) tanımladığı 3 temel stratejik amaç çerçevesinde TMSF’nin 2014
yılı faaliyetleri genel olarak değerlendirildiğinde, Fonun bu temel amaçlar ile ilgili olarak mevcut
iş süreçlerinin geliştirilmesi ve yönetim sistemlerinin etkinliğinin artırılmasına yönelik faaliyet ve
çalışmalar üzerinde yoğunlaştığı görülmektedir.
TMSF tarafından gerçekleştirilen bu çalışmalar neticesinde 2014 yılı KGP performans gerçekleşmeleri
(Şekil-11) ve notlama aralıkları (Şekil-12) aşağıdaki çizelgelerde gösterilmektedir.
TMSF 2014 YILI KURUMSAL GELİŞİM PLANI PERFORMANS ÇİZELGESİ
(31.12.2014 tarihi itibarıyla)
KURUM PERFORMANS NOTU
A+ (96 Puan)
Stratejik Hedefler (H)
Performans Notu
MEVDUAT SİGORTACILIĞI
H.1. Kamuoyunun Farkındalığını Artırmak
A+
H.2. Mevduat Sigortacılığında Kurumsal Kapasiteyi Güçlendirmek
A+
H.3. Hızlı ve Etkin Çözümleme Stratejileri Geliştirmek
A+
BANKA ÇÖZÜMLEME VE GERİ KAZANIM
H.4. Geri Kazanım Performansını Artırmak
A+
H.5. Kurumsal Yönetim Sistemlerini Etkinleştirmek
A
KURUMSAL GELİŞİM
H.6. Güçlü İletişim ve İşbirlikleri Kurmak
A+
Şekil 11:TMSF 2014 yılı Kurumsal Gelişim Planı
KGP NOTLAMA ÇİZELGESİ
Notlar Not Açıklaması Notlama Aralıkları
A+ Çok Başarılı (95 ve üzeri)
C Zayıf (50-64)
A B D
Başarılı Orta Çok Zayıf Şekil 12: TMSF 2014 yılı KGP notlama çizelgesi.
(80-94)
(65-79)
(50’nin altı)
21
“Mevduat Sigortacılığı Faaliyetlerinin Etkinliğinin Artırılması” stratejik amacı çerçevesinde; mevduat
sigortacılığı uygulamalarının iyileştirilmesine yönelik olarak 2013 yılında başlanan Sigortalı Mevduatın
İzlenmesi Projesi ile ilgili çalışmalara 2014 yılında devam edilmiştir. Bu proje ile sigortalı mevduat
ve katılım fonlarının, zamanında ve doğru bir şekilde hesaplanmasını, standart bir formatta TMSF’ye
bildirilmesini, Fonun ve mevduat bankalarının olası bir mevduat ödemesi için hazır halde olmasını
sağlayacak bir bilgi sistemleri alt yapısının bankalar ile TMSF nezdinde kurulması sağlanmıştır.
“Banka Çözümleme Faaliyetlerinin Etkinliğinin Artırılması” stratejik amacı çerçevesinde; çözümlemeye
hazırlık ve sonrasındaki süreçlerin geliştirilmesi amacıyla otomasyonun sağlanmasına ve uygulamalara
ilişkin mevzuat altyapısının güçlendirilmesine yönelik çeşitli proje ve faaliyetler başarı ile yürütülmüştür.
“Kurumsal Gelişim Faaliyetlerinin Etkinliğinin Artırılması” stratejik amacı çerçevesinde; özellikle finansal
yönetim ve kurumsal raporlamaya yönelik uygulamaların otomasyonunun geliştirilmesi amacıyla başta
Kurumsal Raporlama Portalı Projesi olmak üzere çeşitli proje çalışmaları yürütülmüş, çalışanların
kişisel gelişimlerine katkıda bulunmak ve yetkinliklerini artırmak amacıyla belirli periyotlarda haftalık
ve aylık ekonomi bültenleri, makale ve araştırmalar hazırlanarak yayımlanmış, sosyal sorumluluk
projelerine katılım sağlanmıştır.
Uluslararası arenadaki faaliyet ve etkinlikler bakımından 2014 yılı Fon açısından verimli bir yıl olmuştur.
Bu kapsamda, Fonun mevduat sigortacılığı ve banka çözümleme uygulamalarına ilişkin tecrübeleri başta
IADI olmak üzere çeşitli platformlarda ilgililer ile paylaşılmış, ayrıca özel bilgi edinme ziyaret talepleri
karşılanmıştır.
TMSF’nin mali performansı mevduat sigortacılığı ve çözümleme faaliyetleri olarak iki ana bölümde
incelenmekte olup, 2014 yılı için öngörülen finansal hedefler ve gerçekleşme rakamları ile 2015 yılı için
öngörülen hedefler Tablo 3 ve 4’te yer almaktadır.
22
Mevduat Sigortacılığı Faaliyetleri 2014 Yılı Mali Hedefleri ve Gerçekleşmeleri (milyon USD)1
2014 Yılı
Gerçekleşme
Gerçekleşme
Oranı (%)
31.12.2014
İtibarıyla
Kümülatif
Gerçekleşme
6.767
6.767
-
-
6.905
Mevduat Sigortacılığı Faaliyet
Gelirleri2
828
875
105,68
10,712
782
Bütçe ve Diğer Mevduat
Sigortacılığı Faaliyet Giderleri
-30
-46
153,33
-438
-27
-
-
-4.227
84,69
6.905
Performans
Hedefi
Rezerv (dönem başı)
Finansal Gelirler (faiz vb.)3
Kullandırılan Sermaye Benzeri
Krediler
Çözümleme Faaliyetlerine
Aktarılan
Evalüasyon ve Değerleme Farkı4
Rezerv (dönem sonu)
608
427
-
-560
-20
-558
-
8.153
6.905
70,23
-
2.790,00
5.076
2015 Yılı
Performans
Hedefi
487
-560
-3.658
-
-576
7.571
Tablo 3: Mevduat sigortacılığı faaliyetleri 2014 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri
1.Tabloda yer alan rakamlar Fonun kuruluşundan itibaren nakit olarak, Devlet Borçlanma Senetleri (DBS) ve kira sertifikası ile
gerçekleştirdiği işlemler ve tarihi kurlar esas alınarak hesaplanmıştır.
2.Mevduat sigortacılığı faaliyet gelirleri; sigorta primleri, zamanaşımı gelirleri, idari para cezaları vb. kalemlerden oluşmaktadır.
3. Mevduat sigortacılığı rezervinin kira sertifikası ve DBS’lerde değerlendirilen kısmı 6.814 milyon USD olup, kira sertifikası
ve DBS’lere ilişkin faiz ve değerleme farkı 713 milyon USD’dir. Bu tutar dahil edildiğinde dönem sonu rezervi 560 milyon USD
tutarındaki sermaye benzeri kredi dahil 8.178 milyon USD’ye ulaşmaktadır.
4. Tabloda yer alan rakamların USD para cinsinden gösterimi nedeniyle oluşan kur farklarını ifade etmektedir.
TMSF, 2014 yılı içerisinde gerçekleştirdiği mevduat sigortacılığı faaliyetleri sonucunda 2013 yılı sonu
itibarıyla 6.767 milyon USD olan mevduat sigortacılığı rezerv tutarını 2014 yılı sonunda 8.153 milyon
USD’ye ulaştırmayı hedeflemiştir. 31.12.2014 tarihi itibarıyla Fonun mevduat sigortacılığı rezervi
6.905 milyon USD olarak gerçekleşmiş olup, 24.09.2014 tarihinde Birleşik Fon Bankasına kullandırılan
560 milyon USD tutarındaki Sermaye Benzeri Kredi ile birlikte toplam rezerv 7.465 milyon USD’ye
ulaşmaktadır.
2014 yılında mevduat sigortacılığı faaliyet gelirleri toplamı 875 milyon USD olup, bu tutarın 822,50
milyon USD’sini sigorta prim tahsilatı, 46,09 milyon USD’sini zamanaşımı gelirleri, 6,36 milyon USD’sini
ise hisse devir payı, idari para cezaları ile banka iflas masalarından tahsil olunan tutarlar oluşturmuştur.
Mevduat sigortacılığı rezervinin değerlendirilmesi ile 427 milyon USD finansal gelir sağlanmıştır.
23
Çözümleme Faaliyetleri 2014 Yılı Mali Hedefleri ve Gerçekleşmeleri (milyon USD)1
2014 Yılı
Performans
Hedefi2
Gerçekleşme
Gerçekleşme
Oranı (%)
31.12.2014
İtibarıyla
Kümülatif
Gerçekleşme
2015 Yılı
Performans
Hedefi
-
548
27.206
-
Rezerv (dönem başı)
336
336
100
Çözümleme Gelirleri3
657
749
114,00
21.184
621
-
-
-
4.227
-
Borçlanma4
Mevduat Sigortacılığı
Gelirlerinden Aktarılan
Finansal Gelirler (faiz vb.)
Emanet Tahsilatlar5
-
19
-
-
955
23
38,17
-31.027
-146
21
110,53
-50
117
117
-40
-40
-
117
-
Çözümleme Giderleri
-131
Hazine’ye Ödemeler
-178
-175
98,31
-11.764
-615
-262
-281
107,25
-7.336
-46
-23
-22
95,65
-1.415
24
Off Shore Dava Ödemeleri6
TCMB Avans Ödemeleri
Diğer Kurum/Kuruluş
Ödemeleri
Emanet Tahsilatlarından
Yapılan Ödemeler5
Evalüasyon ve Değerleme Farkı7
Rezerv (dönem sonu)8
-
-107
388
-
-107
548
-
141,24
-74
-1.418
-107
548
-
409
Tablo 4: Çözümleme faaliyetleri 2014 yılı mali hedefleri ve gerçekleşmeleri
1. Tabloda yer alan tutarlar TMSF’nin nakit olarak ve DİBS ile gerçekleştirdiği işlemler ve işlem tarihinde geçerli kurlar esas
alınarak hesaplanmıştır.
2. 5787 sayılı Kanun kapsamında Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenen “TMSF’nin Nakit Fazlasının Hazine Müsteşarlığı
Hesaplarına Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar” gereğince TMSF tarafından 3 ayda bir hazırlanan nakit projeksiyon tutarları
performans hedefi olarak esas alınmıştır.
3. Çözümleme gelirlerinde brüt tahsilat rakamları dikkate alınmıştır. Tahsilatlardan yapılan iade, ödeme vb. işlemler tutarlardan
düşülmemiştir.
4. Borçlanma tutarının 1.329 milyon USD’lik kısmı TCMB’den kullanılan avanstır.
5. BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin ticari işlemleri ile ilgili olarak Fon emanet hesaplarına gelen tutarlar ile bu hesaplardan yapılan
ödemelerden oluşmaktadır.
6. Off-shore davalarına ilişkin olarak mahkeme kararları gereğince yapılan ödemelerden oluşmaktadır.
7. Tabloda yer alan tutarların USD para cinsinden gösterimi nedeniyle oluşan kur farklarını ifade etmektedir.
8. Söz konusu tutarın 418 milyon USD’lik kısmı sıra cetvelleri oluşturulması çalışmaları süren tahsilatlar ile yasal işlemleri devam
eden tahsilatların izlendiği bloke hesaplardan oluşmaktadır. Kalan tutar ise “TMSF’nin Nakit Fazlasının Hazine Müsteşarlığı
Hesaplarına Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar” gereği çözümleme faaliyetlerinin gerçekleştirilebilmesini teminen Fonda
tutulan 100 milyon USD tutarındaki ihtiyati rezerv ile 20 milyon USD’ye ulaşması halinde Hazine’ye akatarılacak serbest rezerv
tutarından oluşmaktadır.
2014 yılında Fon, 749 milyon USD tutarında çözümleme geliri, çözümleme faaliyetlerine ilişkin rezervin
değerlemesinden ise 21 milyon USD tutarında finansal gelir elde etmiştir. Aynı dönem içerisinde Hazine
Müsteşarlığına yapılan ödeme tutarı 175 milyon USD, diğer kurum ve kuruluşlara yapılan ödeme tutarı
ise 281 milyon USD olarak gerçekleşmiştir.
24
2. MEVDUAT SİGORTACILIĞI
FAALİYETLERİ
25
1. Mevduat Sigortacılığına İlişkin Çalışmalar
Küresel kriz sırasında kritik görevler yüklenen mevduat sigorta sistemlerinin önemi tüm dünyada gün
geçtikçe daha güçlü bir şekilde anlaşılmaktadır. Finansal sistemin sağlıklı bir şekilde işlemesi için gerekli
olan koşullar gözden geçirilerek finansal düzenlemeler, kamusal denetim ve kriz yönetimi gibi konularda
birçok çalışmaya mevduat sigortacılığının finansal sistemin etkin işleyişine katkı sağlayabilmesi adına
devam edilmiştir.
2015 yılı ülke gözden geçirmeleri kapsamında, Türkiye’nin gözden geçirme sürecinin gerçekleştirileceği
hususunun Financial Stability Board (FSB) takvimine alınması nedeniyle özellikle 2014 yılının ikinci
yarısı itibarıyla başlayan çözümleme mevzuatının FSB Temel Kriterlerine uyumluluğuna ilişkin TMSF
bünyesinde gerçekleştirilen çalışmalara devam edilmiştir.
TMSF, uluslararası uygulamalar, enflasyon oranı, ekonomik büyüme oranı, kişi başına tasarruf mevduatı
tutarı ve sigortalı mevduatın toplam mevduat içindeki payı gibi ekonomik ve finansal kriterler dikkate
alınarak yapılan değerlendirmeler ile bankacılığa olan güven artışı, mevduat artışı ve mevduatların
bankalar arasında dengeli dağılımını sağlayan banka çözümleme konusunda dünyaya örnek teşkil eden
bu tecrübelerini dünyadaki benzer kurumlarla paylaşmaktadır. Bu doğrultuda 15.02.2013 tarihinde
mevduat sigorta limitinin 50.000.-TL’den 100.000.-TL’ye çıkarılmasının ardından, 2014 yılında ticari
mevduatın sigorta kapsamına alınması çalışmalarına devam edilmiş olup, bu alandaki yasa değişikliğinin
en kısa sürede gerçekleşmesi beklenmektedir.
Bununla birlikte, mevduat sigortacılığı ve çözümleme alanındaki uygulamalarını sürdürmekte olan
TMSF, tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması ve finansal istikrarın sağlanması amaçları
kapsamında yürüttüğü diğer çalışmalarını 2014 yılında da sürdürmüştür.
Ayrıca TMSF, bir yandan ülke ekonomisinin vizyonuna ilişkin projeksiyonlara daha geniş bir perspektiften
katkı sağlamaya çalışırken, diğer yandan mevduat sigortacılığı konusundaki çalışmalarını da aynı
disiplin içinde sürdürmeye devam etmekte olup, bütün bu yapılan ve yapılması planlanan değişiklikler
ve süreçler mevduat sigorta sistemimizin etkinliğini ve temel prensiplere uyum düzeyini artırmaya
devam etmektedir.
2. Mevduat Sigorta Kapsamı ve Limiti
TMSF’nin kuruluş yılı olan 1983’ten itibaren sigortaya tabi mevduat ve katılım fonlarına ilişkin kapsam
ve tutar uygulamaları da günün gereklilikleri göz önünde bulundurularak çeşitli değişikliklere uğramıştır
(Ek:2).
Mevduat sigorta kapsamı ve limiti 07.11.2006 tarih ve 26339 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren “Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca
Tahsil Olunacak Primlere Dair Yönetmelik” çerçevesinde belirlenmiştir. Diğer taraftan sigortaya tabi
mevduat ve katılım fonları için uygulanmakta olan “50 bin TL” tutarındaki sigorta limiti en son 5
Temmuz 2004 tarihinde belirlenmiş olup, söz konusu limitte 2013 yılına kadar herhangi bir değişiklik
gerçekleştirilmemiştir. Bu kapsamda, son 9 yıllık birikimli enflasyon oranı ile kişi başına tasarruf
mevduatı tutarı ve sigortalı mevduatın toplam mevduat içindeki payı gibi ekonomik ve finansal kriterler
dikkate alınarak yapılan değerlendirmeler neticesinde Türkiye’de yaklaşık 9 yıldır uygulanmakta olan
“50 bin TL”lik sigorta limit tutarının güncellenmesinin sistemin etkinliği bakımından faydalı olacağı
sonucuna ulaşılmıştır. Bu çerçevede, Resmi Gazete’nin 15.02.2013 tarih ve 28560 sayısında yayımlanan
“Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları İle Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak
Primlere Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik” ile, Türkiye’de faaliyet gösteren
26
bir kredi kuruluşunun yurt içi şubelerinde gerçek kişiler adına açılmış ve ticari işleme konu olmayan
Türk Lirası, döviz, kıymetli maden cinsinden tasarruf mevduatı ve katılım fonu hesaplarının anapara ve
ferîleri 100 bin Türk Lirası’na kadar sigorta kapsamında bulunacaktır. (Şekil 13).
Türkiye’de faaliyet gösteren bir kredi kuruluşunun yurt içi şubelerinde;
Gerçek kişiler adına açılmış
ve ticari işleme konu olmayan
Türk Lirası, döviz, kıymetli maden
cinsinden tasarruf mevduatı ve katılım
fonu hesaplarının
Anapara ve ferileri
100 bin Türk Lirası’na kadar sigorta kapsamındadır.
Şekil 13: Mevduat sigortasının kapsam ve tutarı
Söz konusu Yönetmelik ile; kredi kuruluşlarının yurt dışı şubelerinde açılan mevduat ve katılım
fonlarının, kıyı bankacılığı faaliyeti gösteren kredi kuruluşları nezdinde açılan mevduatlar ve katılım
fonlarının ve kredi kuruluşlarının tahakkuk ettirdikleri aşırı faizlerin sigorta kapsamı dışında olduğu
hüküm altına alınmıştır.
Kredi kuruluşları nezdindeki sigorta kapsamı dışında kalan tasarruf mevduatı ve katılım fonları ise,
Bankacılık Kanunu’nun 64’üncü maddesinde sayılmaktadır. Buna göre;
İlgili kredi kuruluşunun hakim ortakları ile bunların ana, baba, eş ve velayeti altındaki çocuklarına ait
mevduat ve katılım fonu ile diğer hesaplar,
İlgili kredi kuruluşunun yönetim veya müdürler kurulu başkan ve üyeleri, genel müdür ve yardımcıları
ile bunların ana, baba, eş ve velâyeti altındaki çocuklarına ait mevduat ve katılım fonu ile diğer hesaplar,
26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 282’nci maddesindeki suçtan kaynaklanan
malvarlığı değerleri kapsamına giren mevduat ve katılım fonu ile diğer hesaplar,
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından belirlenen diğer mevduat, katılım fonu ve
hesaplar
sigorta kapsamı dışındadır.
3. Risk Esaslı Prim Sistemi
Kredi kuruluşlarının ödeyecekleri sigorta prim tutarlarının hesaplanması ve tahsili işlemleri halihazırda,
Bankacılık Kanunu ile Fona verilen yetki kapsamında düzenlenen ve 07.11.2006 tarih ve 26339 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf
Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair Yönetmelik” hükümlerine tabidir. Sigorta
primleri, 05.05.2008 tarihinde yapılan değişiklikle, 2009 yılı başından itibaren yeni risk esaslı sigorta
prim tarifesi çerçevesinde hesaplanmaya başlanmıştır. Risk esaslı sigorta prim tarifesi son halini
29.09.2011 tarihinde yapılan değişiklikle almıştır.
27
Risk Kriterleri
Eşik Değerler
Puan
1 Sermaye Yeterliliği
25
Sermaye Yeterlilik Oranı
20
- Konsolide
% 10-16
- Solo
I. Grup 20
% 10-16
- Ana sermaye
II. Grup 13
% 8-14
Varlık Sermaye Çarpanı
III. Grup 0
10-15
2 Aktif Kalitesi
Grup Kredileri Oranı
5-3-0
20
% 8-15
Takipteki Krediler Oranı
5-3-0
% 1-3
Nakdi Kredi Yoğunluk Oranı
5-3-0
% 20-30
Büyüme Oranı
5-3-0
% 15-25
3 Karlılık
Karlılık Oranı
5-3-0
10
% 4-2
Etkinlik Oranı
% 50-75
Sigortalı Mevduat Oranı
% 27-17
4 Likidite
Mevduatın/Katılım Fonunun Ortalama Vadesi (Gün)
5-3-0
5-3-0
10
70-50
5 Diğer Risk Faktörleri
BDDK’nın Derecelendirme Notu
5-3-0
5-3-0
35
1-2-3-4-5
Diğer Bilgiler
TOPLAM
30-24-16-8-0
5-3-0
100
Tablo 5: Risk faktörleri ve puanları
Tarifeye göre prim tutarları, kredi kuruluşlarının her yıl Mart, Haziran, Eylül ve Aralık ayları sonu
itibarıyla düzenledikleri mali tabloları esas alınarak hesaplanan sigortalı mevduat/katılım fonları ile
sigorta prim oranlarının çarpılması suretiyle belirlenmektedir. Kredi kuruluşları sermaye yeterliliği, aktif
kalitesi, karlılık, likidite ve diğer risk faktörleri olarak belirlenen beş bölüm altında yer alan toplam 14
adet risk faktörü üzerinden değerlendirilmekte olup, her bir bölüm için belirlenmiş olan eşik değerlere
göre en düşük “0” ve en yüksek “100” değer aralığında toplam puan almaktadırlar.
Yapılacak hesaplamalar sonucunda, toplam puanlarına göre A, B, C, ve D şeklindeki dört prim
kategorisinden birisine dahil olan kredi kuruluşları için ilgili prim kategorisine karşılık gelen prim
oranları esas alınmaktadır.
Prim kategorileri ve prim oranları Tablo 6’da sunulmaktadır.
Toplam Puan
Prim Kategorisi
Prim Oranı (Onbinde)
≥ 80
A
11
< 50
D
19
≥ 65 ve < 80
≥ 50 ve < 65
Tablo 6: Prim kategorileri ve prim oranları
28
B
C
13
15
Tabloda yer alan prim oranlarına büyüklük faktörü 147.762 milyon TL ve üzeri olan kredi kuruluşları
için onbinde 2, büyüklük faktörü 61.567 milyon TL (dahil) ile 147.762 milyon TL arasında olan kredi
kuruluşları için onbinde 1 prim oranı ilave edilerek sigorta prim oranı belirlenir. Büyüklük faktörü;
kredi kuruluşunun bilançosundaki aktif, gayrinakdi kredi ve yükümlülükler ile taahhütlerin (cayılabilir
taahhütler hariç) toplamından oluşur. Söz konusu tutarlar her yıl Türkiye İstatistik Kurumu tarafından
yıl sonu itibarıyla hesaplanan üretici fiyatları genel endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artışı
oranında artırılır.
4. Sigorta Primlerinin Tahsili ve Denetim Süreci
Kredi kuruluşlarınca ödenmekte olan sigorta primlerinin ödeme sürecinin denetimi ve tutarların
doğrulanması BDDK ile işbirliği ve koordinasyon içerisinde gerçekleştirilmektedir. Kredi kuruluşları
finansal göstergelerini BDDK tarafından kurulan Bankacılık Veri Transfer Sistemi’ne (BVTS)
girmektedirler. Diğer yandan, sigorta prim tarifesindeki risk faktörlerine ilişkin değerleri ve sigorta
prim matrahını içeren sigorta prim cetvelini ilgili dönemi izleyen 45’inci günün sonuna kadar TMSF’ye
göndermektedirler.
Kredi kuruluşunca hazırlanarak TMSF’ye gönderilen sigorta prim cetvelindeki değerlerin doğruluğu,
BDDK ile TMSF arasında yapılan bilgi paylaşımı ve işbirliği protokolü çerçevesinde TMSF’nin de
kullanımına açılan BVTS üzerinden teyit edilmekte ve ilgili kredi kuruluşuna prim oranı ve ödeyeceği
prim tutarı TMSF tarafından bildirilmektedir.
Kredi kuruluşları, bildirilen tutarı ilgili dönemi izleyen ikinci ayın son işgününe kadar TCMB nezdindeki
Fon hesaplarına yatırmaktadır. Gerek ödemeye kadar geçen sürede, gerekse ödemeden sonraki dönemde
kredi kuruluşlarının ödeyecekleri prim tutarlarını etkileyecek değişiklikler, TMSF tarafından BVTS
üzerinden devamlı surette takip edilmektedir.
TCMB’deki Fon Hesabı
Ödeme (60. gün)
Kredi Kuruluşları
Sigorta Prim Cetveli
* Risk Faktörleri
* Matrah
Prim Oranı ve Ödenecek
Prim Tutarı
Derecelendirme
Notu
Beyan (45. gün)
BVTS
Şekil 14: Prim tahsil ve denetim süreci
BDDK tarafından ilgili kredi kuruluşunda yapılan denetimler sonucunda primin sistemsel hata nedeniyle
eksik ya da fazla yatırıldığının tespiti halinde, gerekli sistemsel iyileştirmelerin yapılması hususunda
ilgili kredi kuruluşu yönlendirilmekte, Fon tarafından da ilave tahsilat ya da iade/mahsup işlemleri
gerçekleştirilmektedir.
29
5. Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonlarına İlişkin Gelişmeler
Bankacılık sektöründe Aralık 2014 itibarıyla 34 mevduat bankası ile 4 katılım bankası faaliyet göstermekte
olup, bu bankaların toplam aktif büyüklüğü 1.994 milyar TL’dir. Bu kredi kuruluşları nezdindeki mevduat
ve katılım fonu tutarı 2014 yılı sonu itibarıyla bir önceki yıla göre % 11,31 artış göstererek 1.053 milyar
TL’ye ulaşmış ve toplam aktifin % 52,79’unu oluşturmuştur. Sigorta kapsamında olan tutarlar da 2013
yılı Aralık ayına göre % 12,04 artış göstererek 294 milyar TL’ye yükselmiş olup, toplam mevduat ve
katılım fonunun % 27,95’i sigorta kapsamındadır.
milyar TL
1200
1100
1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
159
197
2003
2004
45
68
252
83
2005
308
98
2006
357
112
2007
455
129
2008
515
139
2009
617
153
2010
696
166
2011
772
178
2012
946
263
milyar TL
400
1053
350
294
300
250
200
150
100
2013
2014
Toplam Mevduat ve Katılım Fonu
Sigorta Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonu (sağ eksen)
50
0
Grafik 6: Toplam ve sigortaya tabi mevduat ve katılım fonları
* Döviz cinsinden sigortaya tabi mevduat ve katılım fonlarının TL karşılıklarının hesaplanmasında, yıl sonları itibarıyla geçerli
TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır.
** Sigorta kapsamındaki tutarlara 2005 yılı öncesinde katılım fonları dahil değildir.
2014 yılı sonu itibarıyla mevduat ve katılım bankalarında sıfır bakiyeli hesaplar hariç 63,2 milyon adet
gerçek ve tüzel kişinin mevduat ve katılım fonu hesabı bulunmaktadır.
Toplam Mudi Sayısı
Sigorta Kapsamındaki Mudi Sayısı
58.975.190
50.122.000
Mevduat Bankaları
Katılım Bankaları
Toplam
Tablo 7: Toplam ve sigorta kapsamındaki mudi sayıları
4.268.948
63.244.138
3.536.867
53.658.867
* Birden fazla bankada hesabı bulunan mevduat ve katılım fonu sahipleri her bir bankada ayrı ayrı dikkate alınmaktadır.
Diğer taraftan, mevduat bankalarında 2014 yılı sonu itibarıyla mudilerin % 98,1’inin 0-100.000 TL
aralığında mevduatı bulunmaktadır. 100.001-1.000.000 TL aralığında ki mevduat toplam mevduatın %
27,70’ine tekabül etmektedir. 1.000.000 TL’den büyük mevduatın payı ise % 50,3 seviyesindedir.
30
%100
%89,8
%80
%60
%40
%20
%0
%50,3
%4,0
0-10 bin TL
%10,2
%6,6
10-50 bin TL
%7,9
%1,7
50-100 bin TL
Toplam mevduat içindeki payı
%11,8
%1,2
100-250 bin TL
%15,9
%0,5
250-1.000 bin TL
Toplam mudi sayısı (net) içindeki payı
%0,1
>1.000 bin TL
Grafik 7: Toplam mevduat tutarı ve mudi sayısının dilimler itibarıyla dağılımı
Katılım bankalarında ise, 2014 yılı sonu itibarıyla hesap sahiplerinin % 98,3’ünün 0-100.000 TL
aralığında katılım fonu bulunmaktadır. Söz konusu aralıktaki hesapların tutarı toplam katılım fonunun
% 32,24’ünü oluşturmaktadır. Hesap sahiplerinin % 2’sine ait olan 100.001-1.000.000 TL aralığındaki
fonlar ise toplam katılım fonunun % 33,5’ine tekabül etmektedir. 1.000.000 TL’den büyük fonların payı
ise % 34,3 seviyesindedir.
%100
%86,4
%80
%60
%40
%20
%0
%5,0
0-10 bin TL
%15,9
%9,5
10-50 bin TL
Toplam katılım fonu içindeki payı
%11,3
%2,4
50-100 bin TL
%15,1
%1,4
100-250 bin TL
%18,4
%34,3
%0,6
250-1.000 bin TL
%0,1
>1.000 bin TL
Toplam katılım fonu sahibi sayısı (net) içindeki payı
Grafik 8: Toplam katılım fonu ve katılım fonu sahibi sayısının dilimler itibarıyla dağılımı
Sigorta kapsamındaki mevduat ve katılım fonlarının Türk Lirası ve döviz olarak dağılımına bakıldığında,
Türk Lirası cinsinden sigortalı mevduat ve katılım fonlarının toplam içindeki payının 2014 yılı sonunda
% 74,40 düzeyinde bulunduğu görülmektedir. 2014 yılında yurt içi yerleşik kişilere ait mevduat ve
katılım fonları 990 milyar TL’ye ulaşırken yurt dışı yerleşiklerde toplam mevduat ve katılım fonu 62
milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
31
6. Finansal Güvenlik Ağı İlişkileri
Finansal Güvenlik Ağı’nı oluşturan kurum ve kuruluşlar ilgili Kanunlar çerçevesinde oluşturulan
çalışma platformları aracılığıyla işbirliği ve bilgi paylaşımında bulunmaktadırlar. Bu platformlardan
ilki; sistemik riskin, Finansal Güvenlik Ağı üyesi kurumlar tarafından müştereken tespiti ve alınacak
önlemlerin belirlenmesine yönelik 09.12.1994 tarih ve 4059 sayılı “Hazine Müsteşarlığının Teşkilat
ve Görevleri Hakkında Kanun”un ek 4’üncü maddesine istinaden oluşturulan “Finansal İstikrar
Komitesi”dir. 30.12.2012 tarih ve 28513 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan
“6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu”nun 145’inci maddesi gereğince 09.12.1994 tarih ve 4059 sayılı
Hazine Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un ek 4’üncü maddesi; “Finansal sistemin
bütününe sirayet edebilecek ölçüde olumsuz bir gelişmenin ortaya çıkması ve bu durumun Finansal
İstikrar Komitesi tarafından tespiti hâlinde, alınacak tedbirleri belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkili olup,
ilgili bütün kurum ve kuruluşlar belirlenen bu tedbirleri derhâl uygulamakla yetkili ve sorumludur.”
olarak düzenlenmiştir.1
Kurumlar arası iletişim ve işbirliğine yönelik bir diğer düzenleme, Bankacılık Kanunu’nun 98’inci
maddesiyle getirilmiştir. Buna göre; BDDK, Hazine Müsteşarlığı, DPT, TMSF ve TCMB kendi görev
alanlarındaki konularda karşılıklı mütalaa ve bilgi alışverişinde bulunmakta olup, BDDK, TCMB ve TMSF
veri tabanlarında yer alan bilgiler gizlilik hükümleri çerçevesinde paylaşılmaktadır.
Yine Bankacılık Kanunu’nun 99’uncu maddesiyle, BDDK, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, TCMB,
SPK, TMSF, Rekabet Kurulu, DPT, IAB, BİST, VOB ve kuruluş birlikleri temsilciliklerinin katılımıyla Finansal
Sektör Komisyonu oluşturulmuştur. Komisyon, finansal piyasalardaki güven ve istikrar ile gelişmeyi
temin etmek üzere, bilgi alışverişini, kurumlar arası işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, ortak politika
önerilerinde bulunmak ve finans sektörünün geleceğini ilgilendiren konularda görüş bildirmek üzere
yılda en az iki kez toplanmaktadır.
Bankacılık Kanunu’nda yer alan bir diğer platform ise 100’üncü madde hükmü gereğince oluşturulan
ve bankacılık sisteminin genel durumu, kredi kuruluşlarının denetimleri sonucunda alınacak önlemler
ve risk esaslı sigorta priminin hesaplanmasında kullanılmak üzere kredi kuruluşları hakkında gerekli
bilgilerin paylaşılması konularında işbirliği yapmakla görevli Eşgüdüm Komitesi’dir. BDDK Başkan ve
Başkan Yardımcıları ile TMSF Başkan ve Başkan Yardımcılarını bir araya getiren Eşgüdüm Komitesi, en
az üç ayda bir toplanmaktadır.
Sistemik Risk Değerlendirme Grubu (SRDG), Hazine Müsteşarlığı, BDDK, TCMB, SPK ve Fon tarafından
30.10.2012 tarihli Finansal İstikrar Komitesi Sistemik Risk Değerlendirme Grubu Protokolü ile kurulmuş
olup, bu kapsamda yapılan toplantılara katılım sağlanmıştır. Ayrıca söz konusu SRDG ile ilgili olarak
oluşturulan SRDG Teknik Alt Komite toplantılarına da üye olarak iştirak edilmiştir.
Bankacılık sektörünün ve kredi kuruluşlarının risklerinin izlenmesi suretiyle Fonun mevduat
sigortacılığından kaynaklanan risklerinin ölçülmesi ve yönetilmesi ile mevduat sigortacılığına ilişkin
politikaların belirlenmesi sürecinde, finansal güvenlik ağını oluşturan diğer kurum ve kuruluşlarla
yapılacak bilgi paylaşımı ve işbirliği önem kazanmaktadır. Bu kapsamda, Eşgüdüm Komitesi ve Finansal
Sektör Komisyonu çalışmalarına TMSF tarafından etkin olarak katılım sağlanmaktadır.
2014 yılı içerisinde Eşgüdüm Komitesi dört kez ve Finansal Sektör Komisyonu iki kez toplanmıştır.
Finansal İstikrar Komitesi’nin 2014 yılı çalışmaları kapsamındaki toplantılarının tamamına da TMSF
tarafından katılım sağlanmıştır.
32
1
Aynı zamanda, 30.12.2012 tarihli ve 28513 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan 6362 sayılı Sermaye
Piyasası Kanunu’nun 145’inci maddesi gereğince 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun sistemik riskle ilgili 72’nci maddesi
yürürlükten kaldırılmıştır.
7. Uluslararası Mevduat Sigortacıları Birliği (IADI) İle İlgili Faaliyetler
IADI, 08.05.2002 tarihinde “rehberliği ve uluslararası işbirliğini
teşvik ederek mevduat sigortacılığı verimliliğini artırabilmek” için
kurulmuştur. TMSF, halen toplam 79 üyesi olan IADI’nin kurucu üyeleri
arasında yer almaktadır. Ayrıca, IADI’nin İcra Kurulu üyesi olarak
seçilerek de IADI çalışmalarına katkı sağlanmaktadır.
IADI, mevduat sigorta sistemi kurmayı veya mevcut sistemini değiştirmeyi düşünen ülkelere rehberlik
yapmak ve uluslararası düzeyde kabul görecek mevduat sigortacılığına ilişkin temel prensipleri
belirlemek amacıyla, Basel Bankacılık Denetleme Komitesi (BCBS) ile birlikte yürütülen ortak çalışmalar
neticesinde toplam 18 prensipten oluşan “Etkin Mevduat Sigortacılık Sistemleri İçin Temel
Prensipler (IADI Temel Prensipler)” dokümanını hazırlayarak Haziran 2009’da yayımlamıştır.
Aralık 2010’da, IADI ve BCBS tarafından; IMF, Dünya Bankası, Avrupa Komisyonu ve EFDI ile
yapılan işbirliği neticesinde, etkin mevduat sigortacılığı için belirlenen temel prensiplere uyumun
değerlendirmesinin nasıl yapılacağına ilişkin “Etkin Mevduat Sigortacılığı İçin Temel Prensiplere
Uyumu Değerlendirme Metodolojisi (IADI Değerlendirme Metodolojisi)” yayımlanmıştır. Nisan
2011’de IADI’nin temel prensipleri Finansal İstikrar Kurulu (FSB) tarafından oluşturulan temel
standartlar külliyatına (Compendium of Standards) dahil edilmiştir.
Ancak küresel krizle birlikte ortaya çıkan ihtiyaçlar ve getirilen yeni finansal düzenleme ve standartlar
çerçevesinde IADI Temel Prensipleri ve bu prensiplere ilişkin IADI Değerlendirme Metodolojisi’nde
güncelleme yapma ihtiyacı doğmuştur. Bilhassa, FSB tarafından Ekim 2011’de yayımlanan “Finansal
Kuruluşlar için Etkin Çözümleme Rejimlerinin Temel Özellikleri (FSB Temel Özellikler)” ile
çözümleme alanında getirilen yeni tanımlama ve yetkiler, krize hazırlıklı olma, fonlama konularındaki
yeni esaslar ve mevduat sigorta kuruluşlarının kriz yönetimi ve banka çözümleme sürecindeki rol ve
önemini artıran unsurlar olarak güncelleme yapılmasını zorunlu hale getirmiştir.
Şubat 2013’de IADI tarafından oluşturulan Yönetim Komitesi başkanlığında, IADI, BCBS, Avrupa
Komisyonu, EFDI, FSB, IMF ve Dünya Bankası temsilcilerinden meydana gelen ortak bir çalışma grubu
tarafından yürütülen güncelleme çalışmaları tamamlanmış ve rezive edilen Temel Prensipler 21 Kasım
2014 tarihinde yayımlanmıştır. Bu revizyon sonucunda, toplam 18 olan prensip sayısı 16’ya düşürülmüş
ve sigortalı mevduat geri ödeme sürecinin hızlandırılması, kapsam, fonlama başta olmak üzere mevduat
sigortacısının krize hazırlık, kriz yönetimi ve çözümleme alanındaki rolü ve yetkileri konusunda yapılan
değişikliklerle IADI Temel Prensiplerinin FSB Temel Özellikleri ile entegrasyonu sağlanmıştır.
Ayrıca, çalışma esnasında önceden iki ayrı metin halinde yer alan IADI Temel Prensipler ve Değerlendirme
Metodolojisi tek metin altında birleştirilerek IADI İcra Kurulunun 21 Ekim 2014 tarihli kararı ile
yürürlüğe konulmak üzere FSB’ye gönderilmiştir.
TMSF’nin uluslararası standartlarda hizmet veren etkin bir mevduat sigorta kurumu olarak IADI Temel
Prensipleri’ne uyum düzeyinin artırılması önemlidir. Bu kapsamda; 6-9 Mayıs 2013 tarihlerinde TMSF’nin
evsahipliğinde gerçekleştirilen “Etkin Mevduat Sigorta Sistemleri için Temel Prensiplere Uyumun
Değerlendirilmesi” konulu Bölgesel Çalıştay sonucunda hazırlanan Değerlendirme Raporundaki tespit
ve öneriler doğrultusunda mevcut düzenleme ve sistemlerin geliştirilmesine yönelik çalışmalara devam
edilmektedir.
33
Resim 1: IADI 41. İcra Kurulu (EXCO) Toplantısı-Basel/İsviçre -24-25 Şubat 2014
TMSF, 2014 yılında IADI tarafından
gerçekleştirilen İcra Kurulu (EXCO),
Bölgesel ve Daimi Komite toplantıları,
Genel Kurul toplantısı ile çeşitli
konularda düzenlenen çalıştay, seminer
ve konferanslara aktif olarak katılım
sağlamıştır.
Resim 2: IADI 13. Yıllık Genel Kurul-Trinidad ve Tobago -23 Ekim 2014
8. Avrupa Mevduat Sigortacıları Forumu (EFDI) İle İlgili Faaliyetler
TMSF’nin Eylül 2005’te üye olduğu EFDI, Avrupa’da mevduat
sigortacılığı alanında işbirliğini destekleyerek finansal sistemin
istikrarına katkıda bulunmak ve müşterek menfaatler ile ilgi alanlarına
yönelik bilgi paylaşımında bulunmak üzere, 2002 yılında Viyana’da
kurulan gönüllü bir organizasyondur. EFDI’nin 56 üyesi bulunmaktadır.
34
Başta IADI olmak üzere AB Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası (ECB), Avrupa Bankacılık Otoritesi (EBA),
Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu (IMF) vb. kuruluşlarla yakın işbirliği içinde faaliyet gösteren
EFDI’nin çalışmaları içerisinde AB Direktifleri’nin uygulanmasına katkıda bulunmak ve direktiflerde
yapılması gerekli görülen değişiklikleri tartışmak da yer almaktadır.
TMSF tarafından EFDI çalışma ve etkinliklerine de katılım sağlanmaktadır. Bu kapsamda, EFDI tarafından
organize edilen ve 19 Mayıs 2014 tarihinde Belçika’nın Brüksel şehrinde gerçekleştirilen Olağanüstü EFDI
Genel Kurulu ile 22-24 Eylül 2014 tarihlerinde Romanya Merkez Bankası’nın ev sahipliğinde Bükreş’te
gerçekleştirilen EFDI Genel Kurul Toplantısı ile “Yeni Düzenleme Ortamında Mevduat Sigortacıları”
konulu konferansa iştirak edilmiştir.
9. Diğer Uluslararası Faaliyetler
TMSF, mevduat sigortacılığı ve çözümleme alanında IADI ve EFDI platformlarının yanı sıra diğer ülke
mevduat sigortacıları ve ilgili mesleki kurum/kuruluşlarıyla iletişim ve işbirliğini geliştirmeye, bilgi ve
tecrübe paylaşımını artırmaya yönelik çalışmalara 2014 yılında da devam etmiştir.
Bu kapsamda 2014 yılında, Kosova Mevduat Sigorta Kurumu, Afganistan Mevduat Sigorta Kurumu(ADIC),
Filistin Mevduat Sigorta Kurumu(PDIC) ile Filipinler Mevduat Sigorta Kurumu(PDIC) temsilcilerinden
oluşan heyetler tarafından TMSF’ye çalışma ziyaretleri yapılmıştır.
Diğer taraftan, Kore Mevduat Sigorta Kurumu (KDIC) tarafından 19-23 Mayıs 2014 tarihleri arasında
Seul’de düzenlenen ve Kore mevduat sigortacılığı ile banka çözümleme uygulamaları hakkında bilgi
paylaşımına yönelik “KDIC Staff Invitation Program” konulu etkinliğe de iştirak edilmiştir.
Ayrıca, Kosova Mevduat Sigorta Kurumu (FSDK) ve Kazakistan Mevduat Sigorta Kurumu (KDIF) ile TMSF
arasında bilgi paylaşımını ve işbirliğini artırmaya yönelik olarak 3’er yıllık mutabakat zabıtları (MOU)
imzalanmıştır.
Resim 3 : FSDK-TMSF Mutabakat Zaptı İmza Töreni -2 Ekim 2014
35
Ülkemiz G-20 üyesi ve FSB üyesi olması sebebiyle bu platformlarda yürütülmekte olan çalışmalarda
aktif olarak yer almaktadır. Bilhassa, G-20 dönem başkanlığının 1 Aralık 2014 tarihinde Avustralya’dan
Türkiye’ye geçmesi sebebiyle 2014 yılı faaliyetlerimiz içerisinde bu konudaki hazırlık çalışmalarına
ağırlık verilmiştir. Bu kapsamda, ülkemizin G-20 dönem başkanlığı sırasındaki önceliklerin belirlenmesi
ve diğer hazırlıklara yönelik olarak TCMB başkanlığı altında oluşturulan “Finansal Düzenlemeler
Reformu Çalışma Grubu” faaliyetlerine iştirak edilmiştir.
FSB çalışmalarıyla ilgili olarak, 2015 yılında ülkemizde yapılacak ülke incelemesi (Country Peer Review)
kapsamında TMSF görev alanıyla ilgili konularda, başta BDDK olmak üzere diğer finansal güvenlik ağı
üyesi kurum ve kuruluşlarla koordineli bir şekilde çalışmalara başlanmış olup, ülkemiz özelinde detay
inceleme konusu olarak seçilen “makro ihtiyati politika çerçevesi ve araçları” ile “bankaların çözümleme
çerçevesi” konularındaki hazırlık faaliyetlerine devam edilmektedir.
FSB’ye verilen taahhütler kapsamında 2011 yılında yayımlanarak yürürlüğe giren “Finansal Kuruluşlar
için Etkin Çözümleme Rejimlerinin Temel Özellikleri (FSB Temel Özellikler)” metninde yer alan temel
standartlara uyum sağlama gerekliliği bulunmaktadır. Bu taahhüdün yerine getirilmesi amacıyla diğer
finansal güvenlik ağı üyeleriyle birlikte oluşturulan çalışma grubu tarafından ülkemizin söz konusu
standartlara uyum düzeyi öz değerlendirmeye tabi tutulmuş ve değerlendirme bulguları üzerinden
gerekli hazırlık çalışmalarına başlanmıştır.
Bilindiği üzere, Avrupa Birliği (AB) bünyesinde küresel kriz sonrası finansal hizmetler ve bankacılık
alanında gerçekleştirilen yeni düzenlemeler içerisinde banka çözümleme ve mevduat sigortacılığı
uygulamalarıyla ilgili köklü değişiklikler bulunmaktadır.
AB üyesi ülkeler arasında koordinasyon, bilgi paylaşımı ve sınır ötesi faaliyetlere ilişkin unsurları
içeren 2014/59 EU sayılı yeni “AB Banka Kurtarma ve Çözümleme (BRRD) Direktifi” ile 2014/49/
EU sayılı “Mevduat Garantisi Programları Direktifi” AB parlamentosu ve AB Komisyonu tarafından
onaylanarak 12 Haziran 2014 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe konulmuştur. BRRD aynı zamanda
mevcut 2001/24/EC sayılı “Kredi Kuruluşlarının Yeniden Yapılandırılması ve Tasfiyesi Direktifi”ni
değiştiren düzenlemeler getirmiştir.
Bu itibarla, yeni çıkan ve değişikliğe uğrayan söz konusu AB Direktifleri, TMSF’nin mevduat sigortacılığı
ve çözümleme faaliyetleri yönünden önemli düzenlemeler arasındadır. Nitekim, ülkemizin Avrupa
Birliği’ne katılımına yönelik hazırlık çalışmaları kapsamında AB müktesabatına uyum sağlanması ve bu
kapsamda 2015-2019 dönemi için hazırlanan Avrupa Birliği’ne Katılım için Ulusal Eylem Planı’nda
planlanan faaliyetler içerisinde “Mali Hizmetler” faslı altında bu direktiflere uyum sağlanmasına yönelik
çalışmalar yer almaktadır. Bu sebeple, mevduat sigortacılığı ve çözümleme alanında FSB prensiplerinin
yanısıra AB direktiflerinin tanımladığı standartlara da uyum sağlanmasına yönelik faaliyet ve hazırlık
çalışmalarına başlanmış olup, bu kapsamda Avrupa Birliği Bakanlığı tarafından yürütülen seminer,
çalıştay vb. etkinliklere iştirak edilmiştir.
36
3. ÇÖZÜMLEME FAALİYETLERİ
1. Çözümleme Süreci
Bankacılık Kanunu’nun 71’inci maddesi hükümleri çerçevesinde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurulu, sorunlu bir bankanın faaliyet iznini kaldırabilmekte veya bankanın temettü hariç ortaklık hakları
ile yönetim ve denetimini Fona devredebilmektedir (Şekil: 15).
BDDK’nın Kararı
Bankanın temettü hariç ortaklık
haklarının fona devredilmesi
Bankanın faaliyet
izninin kaldırılması
Sigortalı
mevduat / katılım
fonunun ödenmesi
Banka hakkında iflas
kararı verilmesi
Aktif / sigortalı
mevduat / katılım
fonunun devri
Tasfiye Süreci
Şekil 15: Banka çözümleme süreci
Bankanın hisselerinin
devralınması
Hisse, varlık ve
yükümlülüklerin devri
veya başka bir banka ile
birleştirilmesi
Devir
Banka faaliyetlerinin
geçici olarak
durdurulması
BDDK’dan faaliyet
izninin kaldırılmasının
istenmesi
Bankanın mali bünyesinin
rehabilitasyonu
Birleşme
Satış
Bir bankanın faaliyet izninin kaldırılması halinde, Bankacılık Kanunu’nun 106’ncı maddesi hükümleri
gereğince bankanın yönetim ve denetimi Fona intikal etmektedir. Fon bankadaki sigortalı mevduat veya
sigortalı katılım fonunu ödeyerek, mudilerin yerine bankanın doğrudan doğruya iflasını istemektedir.
Banka hakkında iflas kararı verilmesi halinde Fon, iflas masasına imtiyazlı alacaklı sıfatıyla iştirak etmekte
ve iflas dairesi, alacaklılar toplantısı ve iflas idaresi görev ve yetkilerine sahip olarak bankayı tasfiye
etmektedir. “Faaliyet İzni Kaldırılan Bankalardaki Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonunun Ödenmesi ile
Bu Bankaların İflas ve Tasfiyesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” kapsamında Fon, banka
nezdindeki mevduat ve katılım fonunun sigorta kapsamındaki kısmını tespit etmekte ve ödemektedir.
Bir bankanın temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetiminin Fona devredilmesi halinde ise
Bankacılık Kanunu’nun 107’nci maddesi hükümleri çerçevesinde Fon, bankanın;
Uygun göreceği aktiflerini, teşkilatını ve personeli ile sigortaya tabi mevduat ve katılım fonunu başka
bir bankaya devretmeye ve akabinde bankanın faaliyet izninin kaldırılmasını Bankacılık Düzenleme ve
Denetleme Kurulundan istemeye,
Hisselerinin çoğunluğuna veya tamamına sahip olmak kaydıyla, banka mali bünyesinin güçlendirilmesi
ve yeniden yapılandırılması için sigortalı mevduat veya katılım fonu tutarını aşmamak kaydıyla sermaye
artırmak, bankaya mevduat koymak, iştirak, gayrimenkul ve diğer aktifleri satın almak gibi tedbirleri
almaya, banka hisselerini, varlık ve yükümlülüklerini devretmeye, satmaya ve bankayı başka bir bankayla
birleştirmeye,
38
Bankanın doğrudan faaliyet izninin kaldırılmasını Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulundan
istemeye
yetkilidir. Fonun, tüm bu yetkilerini mali sistemin güven ve istikrarını koruma, maliyet etkinliği
sağlama ilkeleri doğrultusunda kullanması ve çözümleme sürecini 9+3 aylık süre içinde tamamlaması
gerekmektedir.
2. Çözümleme Faaliyetleri
Türk bankacılık sisteminde 1994 yılından itibaren yaşanan sorunlar ile 1998 ve müteakip yıllarda
yaşanan krizler sonucunda, sistemdeki 5 bankanın faaliyet izni kaldırılarak haklarında iflas kararı
verilmiş, 20 bankanın ise temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fona devredilmiştir.
Fon, banka çözümleme süreçlerini iyileştirmeye yönelik faaliyetlerinin yanı sıra temettü hariç ortaklık
hakları Fona devredilen bankalar ile faaliyet izni kaldırılarak iflasına karar verilen bankaların tasfiye,
çözümleme ve geri kazanım çalışmalarına da etkin bir şekilde devam etmektedir.
3. Faaliyet İzni Kaldırılan Bankalar
Bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul etme izinleri kaldırılarak iflasına karar verilen bankalara
ve iflas masalarına ilişkin mevcut durum Tablo 8’de yer almaktadır.
Faaliyet
İzninin
İflas Karar
Alacak Kayıt
Marmara Bank
20.04.1994
05.06.1995
1.531
Kıbrıs Kredi Bankası**
27.09.2000
23.08.2004
Banka Adı
TYT Bank*
Impexbank
İmar Bankası***
Kaldırıldığı
Tarih
11.04.1994
23.04.1994
03.07.2003
Tarihi
02.02.1996
22.10.1996
08.06.2005
Adedi
947
2.805
13
13.125
Tablo 8: Faaliyet izni kaldırılarak haklarında iflas kararı verilen bankalar
Kabul Edilen
Alacak Kayıt
Tutarı1
(milyon)
17,3
23,1
41,7
0,4
21.234,9
3
Ödenen
Anapara
(milyon)
16,8
21,6
41,6
0,3
1.294,8
İflas Tarihinden
Sonra Ödenen
Yasal Faiz2
(milyon)
41,7
0,9
42,3
-
1. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 195’inci maddesi gereğince, alacak tutarına iflas tarihine kadar işlemiş faizler, kayıtlı alacak
tutarları içinde yer almaktadır. İflas tarihinden sonraki döneme ilişkin faiz tutarları ise bu tutarlara dahil değildir.
2. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 196’ncı maddesi gereğince, kabul edilen alacak tutarlarına iflas tarihinden sonra işleyen
yasal faizler kayıtlı alacakların ödenmesinden sonra iflas masalarında bakiye kalması halinde ödenebilmektedir.
3. Kabul edilen alacak kayıt tutarına, TMSF tarafından Uzan Grubuna ait varlıkların ticari ve iktisadi bütünlük kapsamında
satışından elde edilen ve 5472 sayılı Kanunla değişik 5411 sayılı Bankacılık Kanunu gereğince Maliye Bakanlığı’na aktarılan
1.164,1 milyon TL’lık tutar dahildir.
* Ödenen anapara ve faiz tutarına, Fonun İ.İ.K. 245’e göre devir aldığı dosyalardan yaptığı tahsilatlardan toplam 3.526.165,32
TL’lik mahsuben ödeme dahildir.
** Ödenen anapara tutarına, Fonun İ.İ.K. 245’e göre devir aldığı dosyalardan yaptığı tahsilatlardan 27.380,35 TL’lik mahsuben
ödeme dahildir.
*** Ödenen anapara tutarına, Fon tarafından yapılan ipotek ve işletme rehinleri bedeli tahsilatı, Uzan Grubu’ndan sağlanan tahsilat
ve mudilere sehven ödenen fazla tutarların tahsilatı olmak üzere toplam 1.191.929.849,49 TL’lik mahsuben ödeme dahildir.
Faaliyet izni kaldırılan bankalardaki sigortalı mevduatla ilgili olarak; Fon tarafından yapılan ödemeler,
Fonun iflas masalarına kayıtlı alacak tutarları, söz konusu banka iflas masaları tarafından Fona ödenen
tutarlar ve kalan Fon alacağı Tablo 9’da gösterilmektedir.
39
Banka Adı
Marmara Bank
TYT Bank*
Impexbank
Kıbrıs Kredi Bankası**
İmar Bankası***
Toplam
Fon Tarafından
Aktarılan
Kaynak
4.574.557
Fonun İflas
Masalarına
İflas Masaları İflas Masaları
Tarafından
Yasal Faiz
(Anapara)
Fona Ödenen
5.693.545
5.693.545
5.465.235
17.467.500
16.276.130
Anapara
10.264.765
10.264.765
118.555
361.632
297.380
18.743.273
Masalarından
Fona Ödenen
9.132.534
3
Tarafından
Kayıtlı Alacak
Tutarı1
17.467.500
8.629.732.1944 13.051.459.899
8.662.301.113 13.085.247.341
1.262.851.535
1.296.574.725
Fonun İflas
869.599
-
Fonun İflas
Masalarından
Kalan Alacağı
Kalan Faiz Alacağı
-
-
(Yasal Faiz)2
-
37.905.717
64.252
254.581
-
- 11.788.608.364
22.610.964 11.788.672.616
-
11.311.247.615
11.349.407.913
Tablo 9: Fon tarafından sigortalı mevduat ödemeleri kapsamında aktarılan kaynaklar ile iflas masaları tarafından Fona yapılan geri ödemeler (31.12.2014 tarihi itibarıyla)(TL)
1. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 195’inci maddesi gereğince Fon tarafından bankaya aktarılan kaynak tutarına iflas tarihine
kadar işleyen faizler Fonun iflas masasına kayıtlı alacak tutarına dahil edilmiştir.
2. Fonun iflas masasına kayıtlı alacağına iflas tarihinden sonraki dönemde işleyen faiz tutarları bu sütunda gösterilmektedir. 2004
sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 196’ncı maddesi gereğince, kabul edilen alacak tutarlarına iflas tarihinden sonra işleyen yasal
faizler kayıtlı alacakların ödenmesinden sonra iflas masalarında bakiye kalması halinde ödenebilmektedir.
3. Bankanın faaliyet izninin kaldırılmasından sonra tasarruf mevduatı sahiplerine yapılan ödemelere ilişkin olarak, T.Emlak
Bankası geçici yönetimi tarafından iflas tarihinden önce toplam 1.954.163,87 TL’nin Fona geri ödenmesi nedeniyle, bu kısım iflas
masasına kaydedilen alacak tutarı içinde yer almamıştır.
4. Söz konusu tutara ödenen gelir vergisi tutarı dahil edilmiş olup, Fondan yapılan toplam kaynak çıkışını (devir sonrası tahakkuk
ettirilen TÜFE faiz tutarı hariç) ifade etmektedir.
* Ödenen anapara ve faiz tutarına, Fon’un İ.İ.K. 245’e göre devir aldığı dosyalardan yaptığı tahsilatlardan toplam 3.526.165,32
TL’lik mahsuben ödeme dahildir.
** Ödenen anapara tutarına, Fon’un İ.İ.K. 245’e göre devir aldığı dosyalardan yaptığı tahsilatlardan 27.380,35 TL’lik mahsuben
ödeme dahildir.
*** Ödenen anapara tutarına; Fon tarafından yapılan ipotek ve işletme rehinleri bedeli tahsilatı, Uzan Grubu’ndan sağlanan
tahsilat ve mudilere sehven ödenen fazla tutarların tahsilatı olmak üzere toplam 1.191.929.849,49 TL’lik mahsuben ödeme dahildir.
2014 yılında İmar Bankası nezdindeki mevduat sigortası kapsamındaki hesaplar için 37. etap ödemesi
kapsamında 127 mudiye ödenmek üzere toplam 2.027.897,95.-TL (faiz ve vergi dahil) kaynak aktarımı
yapılmıştır.
Ayrıca İmar Bankası bünyesinde, karşılığında DİBS bulunmamasına rağmen, ikincil piyasada DİBS
satışı adı altında toplanan tutarların ödenmesine ilişkin 5667 sayılı Kanun, 30.05.2007 tarih ve 26537
sayılı Resmi Gazete’de; bu Kanun’a istinaden çıkarılan 13.07.2007 tarih ve 2007/12398 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı ise 21.07.2007 tarih ve 26589 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Anılan Kanun ve Bakanlar Kurulu Kararı hükümleri çerçevesinde söz konusu tutarların hak sahiplerine
ödenmesi görevi Fona verilmiştir.
İmar Bankası nezdinde toplam 22.517 yatırımcının 22.095 hesapta 26.140 adet işlemi bulunmakta olup,
işlem tutarları toplamı 728 milyon TL’dir. Bu kapsamda 08.10.2007 tarihinde hak sahiplerine ödeme
yapılmaya başlanmıştır. 31.12.2014 tarihine kadar 51 etapta yapılan ödemelere ilişkin bilgiler Tablo
10’da yer almaktadır.
40
İşlem Tutarı TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU
Net Faiz Gelir Vergisi Toplam Kaynak Çıkışı
2.670.500 471.265 12.622.047
2007 Yılı 599.207.532 168.790.771 2010 Yılı 7.523.013 2.119.157 2008 Yılı 2009 Yılı 2011 Yılı 2012 Yılı 2013 Yılı 2014 Yılı Toplam 103.741.315 9.480.281 2.527.531 2.168.925 187.101 132.786 724.968.484 29.222.890 711.980 610.965 52.704 37.405 204.216.372 Tablo 10: İmar Bankası DİBS ödemeleri (31.12.2014 tarihi itibarıyla) (TL)
29.786.595 5.156.983 373.969 125.644 107.817 9.301 6.601 36.038.175 797.784.898
138.121.188 10.016.139
3.365.155
2.887.707
249.106
176.791
965.223.031
4. Fona Devredilen Bankalar
Türk bankacılık sisteminde temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fona devredilen 20
bankaya ilişkin bilgiler Şekil 16’da yer almaktadır. Birleşik Fon Bankası A.Ş. ve Türk Ticaret Bankası A.Ş.
tüzel kişilikleri altında geri kazanım çalışmaları devam etmektedir.
Birleşik Fon Bankası: Hisselerinin tamamı Fona ait olan bankanın ana faaliyet
konusu bünyesine devredilen varlık ve yükümlülüklerin tasfiyesidir. Bu amaçla Banka,
likidasyonun artırılmasına yönelik faaliyetlerini 2014 yılı içerisinde de sürdürmüştür.
Fon tarafından 2014 yılında Bankaya kullandırılan 1.250 milyon TL tutarındaki Sermaye Benzeri
Kredinin de etkisiyle, Bankanın aktif büyüklüğü artarak 31.12.2014 tarihi itibarıyla 2.059,3 milyon
TL’ye ulaşmıştır. Bankanın özkaynakları (kâr dahil) 602,6 milyon TL’ye gerilemiş, 2014 yılı karı ise 23,8
milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
Türkbank: Bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni BDDK
tarafından kaldırılan Türkbank’ın fiziki tasfiyesine fiilen 2003 yılında başlanmıştır.
Çözümlemeye yönelik faaliyetler kapsamında hukuki yönden ihtilaflı olunan konular
ile birlikte Bankanın zarar üretiminin ortadan kalkmasıyla Bankanın tasfiyesinin
kaldırılmasına karar verilmiştir. 2013 yılında unvanı “Türk Ticaret Bankası A.Ş.”
olarak tescil ve ilan edilen Banka, ilgili mevzuat kapsamında Anonim Şirket olarak
faaliyetlerine devam etmektedir.
Hisselerinin %98,5’i Fona ait olan Bankanın 31.12.2014 tarihi itibarıyla aktif büyüklüğü 165,9 milyon
TL ve likit değerleri 151,5 milyon TL’ye ulaşırken özkaynakları 139,9 milyon TL, dönem karı ise 7,7
milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
41
Birleşen Bankalar
Satılan Bankalar
Egebank
(21.12.1999)
Bank Ekspres
(12.12.1998)
Yurtbank
(21.12.1999)
Sümerbank
(21.12.1999)
Birleşme
Yaşarbank
(21.12.1999)
Demirbank
(06.12.2000)
Bank Kapital
(27.10.2000)
Sitebank
(09.07.2001)
Ulusalbank
(28.02.2001)
İnterbank
(07.01.1999)
Esbank
(21.12.1999)
Tarişbank
(23.05.2002)
Birleşme
EGS Bank
(09.07.2001)
Toprakbank
(30.11.2001)
Etibank
(27.10.2000)
Birleşme
İktisat Bankası
(15.03.2001)
Kentbank
(09.07.2001)
Pamukbank
(18.06.2002)
Birleşme
30.06.2001
Tekfenbank
A.Ş.
Satış
Oyak Bank A.Ş.
Satış
HSBC Bank
PLC
09.08.2001
20.09.2001
Satış
21.12.2001
Novabank A.Ş.
Satış
Denizbank A.Ş.
Devir
T. Halk Bankası
A.Ş.
21.10.2002
13.10.2004
Çözümlemesi Devam Eden Bankalar
Unvan Değişikliği
Bayındırbank
(09.07.2001)
Türk Ticaret
Bankası
(06.11.1997)
Satış
Birleşik Fon
Bankası A.Ş.
07.12.2005
Tasfiye Kararı
14.08.2002
Tasfiye Halinde
Türk Ticaret
Bankası A.Ş.
Tasfiyenin
Kaldırılması
19.06.2013
Türk Ticaret
Bankası A.Ş.
Şekil 16: Temettü hariç ortaklık hakları Fona devredilen bankalar
* 1997 yılında; Türk Ticaret Bankası, 1998 yılında; Bank Ekspres, 1999 yılında; Egebank, Yurtbank, Yaşarbank, Sümerbank,
İnterbank ve Esbank, 2000 yılında; Bank Kapital, Etibank ve Demirbank, 2001 yılında; Ulusalbank, Sitebank, Toprakbank,
Bayındırbank, Kentbank, EGS Bank ve İktisat Bankası, 2002 yılında; Tarişbank ve Pamukbank Fona devrolmuştur.
5. Geri Kazanım Faaliyetleri
Bankacılık Kanunu’nun ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un Fona tanımış
olduğu yetkiler çerçevesinde yapılan takipler sonucunda, kamu alacağının etkin bir şekilde tahsilinde çok
önemli mesafeler kaydedilmiştir. Fonun 31.12.2014 tarihi itibarıyla çözümleme gelirlerinden sağladığı
toplam tahsilat tutarı finansal gelirler dahil 22.139 milyon USD’ye ulaşmıştır. Bu tutarın 770 milyon
USD’lik kısmı 2014 yılında gerçekleşmiştir.
42
Fonun bankalara aktarmış olduğu kaynakların geri kazanımını sağlamak üzere çözümleme
faaliyetlerinden elde edilen finansal gelirler dahil tahsilatlar yıllar itibarıyla Grafik 9’da gösterilmektedir.
8.000
6.974
6.000
4.304
4.000
2.000
0
147
2000
Öncesi
47
2000
653
2001
674
342
2002
2003
1.821
797
2004
Yıllık Tahsilat Tutarları
2005
2006
2007
2.334
2008
563
2009
1.001
2010
465
2011
577
670
770
2012
2013
2014
Kümülatif Tahsilat Tutarı (sağ eksen)
25.000
22.500
20.000
17.500
15.000
12.500
10.000
7.500
5.000
2.500
0
Grafik 9: Çözümleme gelirlerinin yıllara göre dağılımı (milyon USD)
2014 yılında sağlanan çözümleme faaliyet gelirlerinin 597 milyon USD’si takipli alacaklardan, 127
milyon USD’si gayrimenkul ve menkullerden, 4 milyon USD’si iştiraklerden ve 21 milyon USD’si Fon
bünyesindeki bankalardan oluşmaktadır. Ayrıca Fonun çözümleme faaliyet rezervinin değerlemesinden
sağladığı toplam finansal gelir 31.12.2014 tarihi itibarıyla 955 milyon USD’ye ulaşmış olup, bu tutarın 21
milyon USD’lik kısmı 2014 yılında gerçekleşmiştir. Söz konusu tahsilat ve gelirlere ilişkin bilgiler Tablo
11’de yer almaktadır.
31.12.2013 İtibarıyla
Kümülatif
2014 Yılı
31.12.2014 İtibarıyla
Kümülatif
Çözümleme Faaliyet Gelirleri (Brüt)2 20.435 749 21.184
- Takipli Alacaklardan Yapılan Tahsilatlar 15.979 597 16.576
21 2.543
- İştiraklerden Yapılan Tahsilatlar - Gayrimenkul ve Menkullerden Yapılan Tahsilatlar 3
- Fon Bünyesindeki Bankalardan Yapılan Tahsilatlar
(Fona devredilen+ Faaliyet izni kaldırılan) -Diğer Tahsilat Finansal Gelirler Toplam 707 4
971 127 256 -
2.522 934 21 21.369 770 711
1.098
256
955
22.139
Tablo 11: Çözümleme gelirlerinin dağılımı (milyon USD)1
1 Tabloda yer alan tutarlar TMSF’nin nakit olarak gerçekleştirdiği işlemler esas alınarak hesaplanmıştır. Henüz nakde dönüşmemiş
ayni tahsilatlara tablo içerisinde yer verilmemiştir. Bu durumda olan ayni tahsilat tutarı 2014 yılı sonu itibarıyla 302,55 milyon
USD’dir.
2 Çözümleme gelirlerinde brüt tahsilat tutarları dikkate alınmıştır. Tahsilatlardan yapılan iade, ödeme vb. işlemler tutarlardan
düşülmemiştir.
3 2014 yılında tahsil olunan Balkaner Grubu ile ilgili Bayramoğlu Gayrimenkulleri satış bedeli 90 milyon USD ve faiz tutarı
gayrimenkul ve menkullerden yapılan tasilat kalemi altında gösterilmiştir.
43
6. Fonun Takipli Alacaklarının Tahsiline İlişkin Faaliyetler
Fon, Bankacılık Kanunu’nun kendisine vermiş olduğu yetkiler çerçevesinde; faaliyet izni kaldırılan veya
temettü hariç ortaklık hakları kendisine devredilen bankaların kaynaklarının istismar edilmesinden ve
sigortaya tabi mevduat ve katılım fonunun eksik beyan edilmesinden doğan alacaklar ile temlik almış
olduğu alacaklar ve diğer alacakları sebebiyle takip ve tahsil işlemlerini yürütmektedir. Fon alacaklarının
takip ve tahsiline ilişkin esas ve usûlleri 07.01.2007 tarih ve 26396 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
“Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Alacaklarının Takip ve Tahsiline İlişkin Esas ve Usuller Hakkında
Yönetmelik” ile düzenlenmiştir.
Fon, kendisine devredilen bankaların çözümlenmesi kapsamında söz konusu bankalardan ve diğer
yollarla 2014 yılı sonu itibarıyla 208.103 adet ve 8,8 milyar TL tutarında alacak dosyası devir ve temlik
almıştır. Devir ve temlik alınan alacak dosyalarının 22 adedi 2014 yılına ait olup, tamamı bedelsiz
alınmıştır.
Takipli alacaklardan 31.12.2014 tarihine kadar kümülatif sağlanan nakit tahsilat tutarı brüt 16.576
milyon USD (Tablo 11) olmakla birlikte, söz konusu tahsilatlardan yapılan iade, ödeme vs. tutarların
düşülmesi ve borçlulardan yapılan ayni tahsilatların ilavesi neticesinde net tahsilat tutarı 8.989,46
milyon USD olarak gerçekleşmiştir. Bu tutarın toplam 368,23 milyon USD’lik kısmı hukuki süreçler
ve mahsup işlemleri tamamlanıncaya kadar tevzi edilecek hesaplara alınmıştır. Söz konusu tahsilat
tutarlarına ilişkin detaylı bilgi Tablo 12’de yer almaktadır.
Banka hakim ortaklarından/İştiraklerden Kurumsal Alacak Dosyalarından Bireysel Alacak Dosyalarından Tevzi Edilecek Hesaplarda Bekleyen Tahsilat2 Toplam 2014 Yılı
138,91 10,37 31.12.2014 İtibarıyla Kümülatif
1,45 176,47 327,20 7.355,24
1.139,83
126,16
368,23
8.989,46
Tablo12: TMSF’nin takipli alacaklarından 2014 yılında yapılan nakdi ve ayni tahsilatlar (milyon USD)1
1 Tabloda yer alan tutarların hesaplanmasında net tahsilat tutarları dikkate alınmıştır. Tahsilatlardan yapılan iade, ödeme vb.
işlemlerden kaynaklanan tutarlar tahsilatlardan düşülmüştür.
2 6183 sayılı Kanun ile Ticari ve İktisadi Bütünlük kapsamında yapılan satışlar neticesinde ve diğer yollarla Fon hesaplarına
yatırılan veya ayni olarak sağlanan, ancak hukuki süreçlerin kesinleşmesini müteakip ilgili gruplardan mahsup edilmesi ve/
veya diğer üçüncü şahıs, kamu kurum ve alacaklılarına ödenmesi muhtemel tahsilatlar ile diğer tahsilatlardan oluşmaktadır.
(2014 yılında tahsil edilerek tevzi hesaplara alınan 176,47 milyon USD’nin önemli kalemleri: 38,3 milyon USD’lik kısmı Çukurova
Grubu BMC TİB bedelinden kalan bakiye , 50,08 milyon USD’lik kısmı Balkaner Grubu ; 43,6 milyon USD’lik kısmı Zeytinoğlu
Grubu tarafından yürütülen Eston Şehir ve Eston Deniz Projeleri kapsamında, 17,2 milyon USD’lik kısmı Demirel Grubu amme
borçlularından, 7,02 milyon USD’lik kısmı ise EGS Grubu Denizli AVM TİB bedeli bakiye bedelidir).
6.1. Banka Hakim Ortaklarına İlişkin Alacaklar
Fon, devralmış olduğu hakim ortak alacakları ile hakim ortaklardan banka kaynaklarının istismar
edilmesinden kaynaklanan alacaklarını 2004 ve 6183 sayılı Kanunlar çerçevesinde takipler yapılması,
söz konusu hakim ortaklar ile protokoller veya FYYS’ler imzalanması ve bankacılık mevzuatının Fona
vermiş olduğu diğer yetkilerin kullanılması gibi yollarla tahsil etmektedir.
44
Fon, banka hakim ortakları ile borç tutarı ve geri ödeme şartları üzerinde anlaşmalar yapmakta ve
kamu alacağının azami düzeyde tahsilini teminen önemli gelişmeler kaydetmektedir. Bu çerçevede
Fonun alacak ilişkisi içerisinde bulunduğu banka hakim ortakları ile imzalanan protokollerin bir kısmı,
ödenmek suretiyle kapanmaktadır. Hakim ortakların yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde ise
temerrüde ilişkin yasal yetkiler kullanılmaktadır. 31.12.2014 tarihi itibarıyla banka hakim ortaklarından
elde edilen net tahsilat tutarları Tablo 13’te yer almaktadır.
Hakim Ortak Grubu
Banka Adı
Sitebank Yaşarbank Kentbank Demirbank Sümerbank Pamukbank İnterbank2 İnterbank Bank Kapital EGS Bank TYT Bank Yurtbank
Etibank
3-4
Esbank TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONU
Bayındırbank5 Toprakbank Sürmeli Grubu Yaşar Grubu Süzer Grubu Cıngıllı Grubu Garipoğlu Grubu Net Tahsilat Tutarı (milyon USD)1
2014 Yılı
-
-
-
-
2,28 31.12.2014 İtibarıyla
Toplam
12,3
270,69
188,16
103,43
361,06
Çukurova Grubu 26,41 2.235,86
Ceylan Grubu 0,63 70,07
Çukurova Grubu Çağlar Grubu EGS Grubu Lapis Grubu -
0,70
8,52 -
28,36
561,36
79,08
3,43
Balkaner Grubu 42,97 275,13
Bayındır Grubu 0,97 61,09
Medya Grubu Zeytinoğlu Grubu 955,62
344,84
-
395,44
Uzan Grubu 38,34 928,31
Toplam 138,91 7.355,24
Bank Ekspres İktisat Bankası3 İmar Bankası6 Egebank Türkbank 7
Toprak Grubu -
0,08 Korkmaz Yiğit Grubu Erol Aksoy Grubu Demirel Grubu TTB Munzam Vakfı 8,63 7,89 1,41 0,08 67,28
220,63
176,71
16,39
Tablo 13: Banka hakim ortaklarından sağlanan net tahsilatlar
1 Tahsilat tutarları; gruplardan yapılan ayni ve nakdi tahsilatları ifade etmektedir. Tahsilatlardan yapılan iadeler tutarlardan
düşülmüştür.
2 İnterbank’ın Nergis Grubuna satışı sırasında Çukurova Grubu firmalarına edindirilen anaparası 249 milyon USD tutarındaki
banka kaynağı ile ilgili olarak Çukurova Grubundan yapılan tahsilat tutarını göstermektedir.
3 Grup şirketlerine yasal yükümlülüklerinin yerine getirilmesi amacıyla Fon tarafından kullandırılan kaynak tutarları toplam
tahsilat rakamlarından düşülmüştür (Erol Aksoy Grubu 17,82 milyon USD, Medya Grubu 6,97 milyon USD).
4 05.12.2007 tarihinde 1,1 milyar USD bedelle ihale edilen ATV-Sabah Ticari ve İktisadi Bütünlüğü’nün satış bedelinden Fon payı
çerçevesinde 682,79 milyon USD’lik tutar 2011 yılında Hazine Müsteşarlığına aktarılmış olup, Grubun tahsilat tutarlarına dahil
edilmiştir.
5 Grup firmalarına ait varlıklardan oluşturulan ve 25.09.2007 tarihinde ihale edilen Sagra Ticari ve İktisadi Bütünlüğü’nün satış
bedeli olan 77,05 milyon USD’nin 18 milyon USD’lik kısmı Fon payı çerçevesinde Hazine Müsteşarlığına aktarılmış olup, (2008
yılında 6 milyon USD, 2011 yılında 12 milyon USD) Grubun tahsilat tutarlarına dahil edilmiştir.
6 Uzan Grubuna ilişkin olarak yürütülen takip ve satışlar neticesinde sağlanan brüt tahsilat tutarı 7.497 ,83 milyon USD olup, bu
tutarın 6.556,33 milyon USD’lik kısmı üçüncü şahıslar ile kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılmış; 13,19 milyon USD’lik kısmı ise
ihalenin feshi davalarının sonuçlanmasını müteakip oluşturulacak sıra cetveli kapsamında aktarılacaktır. Tabloda bakiye tutara
yer verilmiştir.
7 Türk Ticaret Bankası ve Tarişbank hakim ortaklarının Fon tarafından temlik alınmış herhangi bir nakit borcu bulunmamaktadır.
Tarişbank’ın gayrinakdi riskleri ile Türk Ticaret Bankası’nın iştiraklerinden kaynaklanan alacakların takibi ise devam etmektedir.
Söz konusu hakim ortak grupları ile ilgili olarak 2014 yılı içerisinde yaşanan önemli gelişmeler ve mevcut
durum aşağıda sıralanmıştır:
Sitebank: Sürmeli Grubu ile imzalanan protokol ve peşin tahsilatlar çerçevesinde Gruptan olan Fon
alacakları 2005 yılında tasfiye edilmiştir.
45
Yaşarbank: Yaşar Grubunun protokole konu nakit borcu, 2006 yılında nakden ve defaten tahsil edilerek
kapatılmıştır. Grubun gayri nakdi risklerinin izlenmesine devam edilmektedir.
Kentbank: Süzer Grubunun protokol kapsamındaki nakit borcu 2007 yılında nakden ve defaten
ödenmek suretiyle tasfiye edilmiş olup, gayri nakdi risklerinin izlenmesine devam edilmektedir.
Demirbank: Cıngıllı Grubunun Fona olan nakit borçları protokol kapsamında yapılan tahsilatlar
neticesinde 2007 yılında tasfiye edilmiştir.
Sümerbank: Fonun Garipoğlu Grubundan olan nakit alacakları 2010 yılı içerisinde imzalanan iki ek
protokol kapsamında tahsil edilmiştir. Gayri nakdi risklerinin izlenmesine devam edilen Grubun Fona
olan nakit borçlarının tahsilini takiben hisseleri Fon adına tescil edilen veya temettü hariç ortaklık
hakları ile yönetim ve denetimleri Fona devredilen Grup şirketleri iade edilmiştir.
Efektifbank Off Shore Ltd.’nin mudileri tarafından açılan davalar sebebiyle Fon tarafından ödenen tutarlar
ile ilgili olarak Grup ile imzalanan protokol kapsamında 2014 yılında 2,28 milyon USD tutarında tahsilat
sağlanmıştır. Halen tahsil edilmemiş olan off-shore ödemeleri ile ilgili olarak ise protokol hükümleri
çerçevesinde banka hakim ortağına gerekli bildirimler yapılmıştır.
31.12.2014 tarihi itibarıyla Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 361,06 milyon USD’dir.
Pamukbank: Fonun Çukurova Grubundan olan 31.01.2003 tarihli Ana Sözleşme konusu nakit alacağı,
04.08.2004 tarihinde imzalanan Ek Sözleşme ile yeniden yapılandırılarak ödeme planına bağlanmış ve
25.11.2005 tarihinde faiz ve diğer ferîleriyle birlikte tahsil edilmiştir.
Ana Sözleşmeye bağlı olarak; çözümü mahkeme sonucuna bırakılmış olan borçların Fona ödenmesi
ile diğer sorunların çözüme kavuşturulması hususlarını içeren ve 01.10.2007 tarihinde imzalanan Ek
Protokolün 30.11.2012 tarihli taksit tutarı ile İnterbank’ın Nergis Grubuna satışı sırasında Çukurova
Grubu firmalarına edindirilen 249 milyon USD tutarındaki banka kaynağının tahsili amacıyla Çukurova
Grubu ile 15.05.2009 tarihinde imzalanan protokolün 01.10.2012 tarihli taksit tutarı, her iki protokolde
belirtilen ek süreler sonunda da ödenmemiştir.
Temettü hariç ortaklık hakları ile yönetimi Fon tarafından devir alınan Çukurova Grubuna dahil T Medya
Yatırım Sanayi ve Ticaret A.Ş. (satıcı) ile Ciner Medya Yatırımları Sanayi ve Ticaret A.Ş. (alıcı) arasında, Aks
Televizyon Reklamcılık ve Filmcilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin Show TV logosu ile faaliyet gösteren kanalı
dahil olmak üzere Show logosu eklentili ve/veya markalı diğer hissedarı olduğu şirketlerdeki hisselerinin
ve/veya Show logosu eklentili ilgili markalarının ve varlıklarının satışı ile ilgili imzalanan Hisse Alım
Satım Sözleşmesine onay veren Fon Kurulu kararı hakkında İstanbul 4’üncü İdare Mahkemesince verilen
yürütmenin durudurulması kararının yerine getirilmesini teminen, ilgili şirketlerin temettü hariç ortaklık
haklarıyla yönetimleri 30.05.2014 tarihinde Fon tarafından yeniden devralınmış, şirketlerin mevcut
yönetim kurulu üyeleri görevden alınarak yerlerine atama yapılmış, şirketler hakkında başlatılmış
olan icra takipleri kaldığı yerden devam ettirilmiş ve Aks Televizyon Reklamcılık ve Filmcilik Sanayi ve
Ticaret A.Ş. hakkında alınan ticari ve iktisadi bütünlük oluşturulmasına dair karar ihya edilmiştir. Ancak
Fonun yürütmenin durdurulmasına itirazı üzerine verilen İstanbul Bölge İdare Mahkemesinin kararı
doğrultusunda ilgili şirketler 17.07.2014 tarihinde Ciner Grubuna iade edilmiştir.
30.04.2014 ve 02.05.2014 tarihlerinde gerçekleştirilen açık artırma/pazarlık ihaleleri neticesinde Es
Mali Yatırım ve Danışmanlık A.Ş.’ye ihale edilen BMC Ticari ve İktisadi Bütünlük ihale bedeli olan 751
milyon TL 15.08.2014 tarihinde Fon hesaplarına aktarılmıştır.
46
Ayrıca, Fonun onay ve muvafakat vermesi üzerine; Çukurova Grubu firmaları (satıcı) ile Es Mali Yatırım
ve Danışmanlık A.Ş. (alıcı) arasında, yönetimleri Fonda bulunan Çukurova Grubuna mensup 11 medya
şirketinin satışına ilişkin olarak 2013 yılında imzalanan Hisse Satım Sözleşmesi gereğince alıcı ve
satıcı arasında imzalanan Kapanış Mutabakatı çerçevesinde hisseler 26.06.2014 tarihinde alıcıya
devredilmiştir.
Temettü hariç ortaklık hakları ile yönetimi Fon tarafından devir alınan Krea İçerik Hizmetleri ve
Prodüksiyon A.Ş. ve Digital Platform Teknoloji Hizmetleri A.Ş. ile bu şirketlerle bağlantılı 31 adet TV
yayıncılık şirketi borçlandırılarak haklarında 6183 sayılı Kanun kapsamında takip ve tahsil işlemlerine
başlanılmış ve firmalar hakkında Digitürk Ticari ve İktisadi Bütünlüğü oluşturulmuştur.
Diğer taraftan, mahkemeler nezdinde devam eden 2000 yılı temlik alacaklarına ilişkin davaların
sonlandırılmasının ve Çukurova Holding A.Ş. tarafından Fon aleyhine İstanbul 10’uncu İdare
Mahkemesinde açılmış idari davanın Fon lehine kesinleşmesinin sağlanması kaydıyla BMC Ticari ve
İktisadi Bütünlüğü ihale bedelinden; Fonun 01.10.2007 tarihli Ek Protokolden kaynaklanan alacağının
tahsiline, 6183 sayılı Kanun kapsamındaki takiplerinin sonlandırılmasına ve Çukurova Grubunun T. İş
Bankası A.Ş.’ye olan vadesi geçmiş borç taksidi ile alacaklarının yeniden yapılandırılmasına dair 6552
sayılı Kanundan yararlanmak üzere Grup Şirketlerinin vergi borçlarının ilk taksit tutarı olarak toplam
39 milyon USD ödenmesine karar verilmiştir. Bu kapsamda Çukurova Grubunun borcuna mahsuben T. İş
Bankası A.Ş.’ye 27,9 milyon USD ödenmiştir.
İnterbank’ın Nergis Grubuna satışı sırasında Çukurova Grubu firmalarına edindirilen banka kaynağının
tahsili amacıyla imzalanan 15.05.2009 tarihli protokol kapsamında Çukurova Grubundan 31.12.2014
tarihi itibarıyla 28,36 milyon USD tahsil edilmiştir. 01.10.2007 tarihli Ek Protokolden kaynaklanan
alacaklara mahsuben BMC Ticari ve İktisadi Bütünlüğü ihale bedelinden karşılanmak üzere Çukurova
Grubundan 31.12.2014 tarihinde 26,41 milyon USD tahsilat sağlanmış olup, borçlu Grup ile imzalanan
protokoller kapsamında ve protokol öncesi tahsilatlar ile gecikme faizleri de dahil olmak üzere yapılan
toplam tahsilat tutarı 2.264,22 milyon USD’ye ulaşmıştır.
İnterbank: Çağlar Grubu ile protokolün yeniden yapılandırılmasına ilişkin görüşmeler tamamlanarak
11.11.2010 tarihinde 440,43 milyon USD tutarında protokol imzalanmış ve ödeme vadesi 01.07.2011
olarak belirlenmiştir. Ancak, Grup yükümlülüklerinin tamamını süresi içerisinde yerine getirememiştir.
Diğer taraftan Grubun borçlarının tahsil edilmesi amacıyla Toki ile Fon arasında 23.02.2012 tarihli arsa
karşılığı gelir paylaşımı yöntemini içeren bir protokol imzalanmıştır. Bu kapsamda çalışmalar devam
etmektedir.
Gruptan olan alacaklara ilişkin olarak 2014 yılında 697 bin USD tahsil edilmiş olup, bankanın Fona devir
tarihinden 31.12.2014 tarihine kadar Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 561,36 milyon USD’ye
ulaşmıştır.
Bank Kapital: Ceylan Grubu ile TMSF ve alacaklı diğer kuruluşlar arasında 02.05.2003 tarihinde
imzalanan FYYS’nin yürürlüğü devam etmektedir.
2014 yılı içerisinde hakim ortak ve bağlantılı firmalardan 627 bin USD tahsilat sağlanmış olup, 31.12.2014
tarihi itibarıyla toplam tahsilat 70,07 milyon USD’dir.
EGS Bank: EGS Grubu ile 08.06.2011 tarihinde imzalanan protokol kapsamında borçların tahsil ve
tasfiye işlemlerine devam edilmektedir.
2014 yılında EGS Grubu borçlularından 1 gerçek ve 1 tüzel kişi ile ek protokol imzalanmıştır. Ekoten
Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile yapılan ek protokol 23.12.2014 tarihinde son taksit tutarı tahsil edilerek
kapatılmış ve ibralaşma çalışmaları başlatılmıştır.
Gruptan, 8,52 milyon USD’lık kısmı 2014 yılında olmak üzere 31.12.2014 tarihi itibarıyla toplam 79,08
milyon USD tahsil edilmiştir.
TYT Bank: Fon alacağının tahsiline yönelik olarak TYT Bank eski hakim ortağı Lapis Grubu ile 2007
yılında imzalanan protokoller kapsamında işlemlere devam edilmektedir.
Gruptan 31.12.2014 tarihi itibarıyla toplam 3,4 milyon USD tahsil edilmiştir.
47
Yurtbank: Yurtbank hakim ortağı Ali Avni Balkaner tarafından banka kaynağı aktarılan üçüncü şahıs
ve şirketlerle ilgili olarak 4389 sayılı Bankalar Kanunu’nun 15’inci maddesinin 7-b bendi ve 5411
sayılı Bankacılık Kanunu’nun 134’üncü maddesi çerçevesinde ilgili şahıs ve şirketlere yapılan takip ve
tahsilatlar devam etmektedir.
Balkaner Grubu taşınmazları arasında yer alan ve 2013 yılında satışı gerçekleşen Manavgat taşınmazının
15 milyon USD’lik satış bedeliyle ilgili sıra cetveli tamamlanmış olup, masraf ve diğer giderlerin
düşülmesi sonucunda 14,86 milyon USD ve yine 2013 yılında 12,5 milyon TL (5,6 milyon USD) bedel
ile satılan Hattat Villası taşınmazının sıra cetveli tamamlandıktan sonra nema bedeli ile birlikte olmak
üzere toplam 6,2 milyon USD Grup borcundan mahsup edilmiş ve Grubun kümülatif tahsilatına ilave
edilmiştir.
Diğer taraftan 2014 yılında 90 milyon USD’ye satışı yapılan Bayramoğlu Ticari ve İktisadi Bütünlüğü
bakiye satış tutarından, daha önceden borçtan mahsup edilen tutar düşüldükten sonra kalan 42 milyon
USD ile birlikte Gruptan 2014 yılında 42,97 milyon USD tahsilat sağlanmıştır.
Halen hakim ortak protokolü kapsamındaki borçlulardan takip ve tahsil işlemlerine devam edilmekte
olup, Balkaner Grubu ve bağlantılı üçüncü şahıs borçlularından 31.12.2014 tarihine kadar 275,13 milyon
USD tahsilat sağlanmıştır.
Etibank: Fonun Medya Grubundan olan alacaklarının tahsilini teminen çalışmalar devam etmektedir.
Medya Grubu ve bağlantılı üçüncü şahıs borçlularından 31.12.2014 tarihi itibarıyla sağlanan toplam
tahsilat 955,62 milyon USD’dir.
Diğer taraftan, Medya Grubunun sorumlu tutulduğu bazı borç kalemlerine ilişkin olarak daha önce tahsil
edilen 33,85 milyon USD’lik tahsilat ise kurumsal alacak tahsilatları içinde izlenmektedir.
Esbank: Zeytinoğlu Grubunun Fona olan borçlarının tasfiyesi amacıyla takip ve tahsil işlemlerine devam
edilmektedir.
Eston İnşaat Yatırım A.Ş. ve uhdesinde bulunan Eston Şehir Projesinin satışı kapsamında şirket
hissedarları ile PLT İnşaat Gayrimenkul Yatırım Turizm Ticaret A.Ş. arasında imzalanan 10.07.2014
tarihli Pay ve Varlık Alım ve Satım Sözleşmesine Fon tarafından muvafakat edilmiş olup, satışa konu
şirketin Fon uhdesindeki temettü hariç ortaklık hakları ile yönetimi alıcıya devredilmiştir.
Ayrıca, Eston Yapı A.Ş. ve Çatı İnşaat A.Ş.’nin şirket ortaklık paylarının satış ve devrine ilişkin olarak
şirket hissedarları ile SDF Emlak Enerji İnşaat A.Ş. arasında imzalanan 25.12.2014 tarihli Pay Alım
ve Satım Sözleşmesine Fon tarafından muvafakat edilmiş olup, satışa konu şirketin Fon uhdesindeki
temettü hariç ortaklık hakları ile yönetimi alıcıya devredilmiştir.
Diğer taraftan, Zeytinoğlu Grubunun Fona olan borçlarına ilişkin olarak 2014 yılında 82 bin USD tahsil
edilmiş olup, Gruptan ve Fon iştiraki şirketlerden 31.12.2014 tarihi itibarıyla sağlanan toplam tahsilat
tutarı 344,84 milyon USD’dir.
Bayındırbank: Bayındır Grubu ile Fon ve diğer alacaklı 16 banka ve finans kuruluşu arasında 25.10.2002
tarihinde imzalanan FYYS sorunlu hale gelmiş olup, Fon Kurulunun 27.12.2012 tarihli kararıyla Grup
hakkında temerrüt hükümlerinin uygulanmasına karar verilmiştir. Fon Kurulu kararına istinaden
6183 sayılı Kanun kapsamında borçlular ve kanuni temsilciler hakkında yasal takip işlemleri devam
etmektedir.
5411 sayılı Bankacılık Kanunu hükümleri çerçevesinde; Bayındır İnşaat Turizm Ticaret ve Sanayi A.Ş. ve
Bakara İlaç ve Tıbbi Malzeme Pazarlama Dış Ticaret A.Ş. firmalarının temettü hariç ortaklık haklarıyla
yönetimi Fon tarafından devir alınmıştır. Yönetimi devir alınan Bakara İlaç ve Tıbbi Malzeme Pazarlama
Dış Ticaret A.Ş. firma ortaklarıyla ile Fon arasında protokol imzalanmıştır.
48
2014 yılında Bayındır Grubuyla bağlantılı firmalardan toplam 966,7 bin USD tahsilat sağlanmış olup,
31.12.2014 itibarıyla Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı 61,09 milyon USD’dir.
Toprakbank: Toprak Grubu ile TMSF arasında 08.06.2012 tarihinde ikinci ek protokol imzalanmıştır.
Söz konusu protokol, 18.04.2004 tarihli ana protokol ve 06.02.2008 tarihli birinci ek protokole ilave
olarak imzalanmış olup, bu protokollerde belirlenen borçlar ile bu protokollerden sonra ortaya çıkan
kaynak aktarımı ve diğer borçların tasfiyesi sağlanmıştır.
Toprak Grubu şirketlerinin Toprak Center’ı kullanımlarından doğan kiralar ile ilgili olarak 11.09.2014
tarihinde 1,99 milyon TL’lik üçüncü Ek Protokol imzalanmıştır.
Bankanın Fona devir tarihinden 31.12.2014 tarihine kadar Gruptan sağlanan toplam tahsilat tutarı
395,44 milyon USD’ye ulaşmıştır.
Bank Ekspres: Grupla bağlantılı üçüncü şahıslardan sulh yoluyla 2014 yılında 1,02 milyon USD ayni,
7,61 milyon USD nakdi olmak üzere toplam 8,63 milyon USD tutarında tahsilat sağlanmış olup, bankanın
Fona devir tarihinden 31.12.2014 tarihine kadar Gruptan yapılan toplam tahsilat tutarı 67,28 milyon
USD’ye ulaşmıştır.
İktisat Bankası: Fon Kurulunun 28.02.2013 tarihli kararı ile 6183 sayılı Kanunun mükerrer 35’inci
maddesi kapsamında takip ve tahsil işlemi yapılmasına karar verildiğinden kararda bahsi geçen
borçlularla ilgili olarak yasal takip işlemleri gerçekleştirilmiştir.
2014 yılı içinde sağlanan 7,89 milyon USD’lik tahsilatlarla birlikte toplam tahsilat tutarı 220,63 milyon
USD’ye ulaşmıştır.
İmar Bankası: 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca haczedilen mal, hak ve varlıkların 6183 sayılı
Kanun hükümleri ile mülga 4389 sayılı Bankalar Kanunu’nun 5354 sayılı Kanun ile değişik 15’inci
maddesi hükümleri çerçevesinde takip ve tahsilat işlemlerine devam edilmiştir.
31.12.2014 tarihi itibarıyla Gruptan sağlanan brüt tahsilat 7.497 milyon USD olup, söz konusu tutardan
5472 sayılı Bankacılık Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile değişik 5411 sayılı Bankacılık
Kanunu 134’üncü maddesinin 5’inci fıkrası ile geçici 24’üncü maddesi hükümleri uyarınca toplam 6.556
milyon USD üçüncü şahıslar ile kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılmıştır. Ayrıca tevzi hesaplarda
izlenen 13,19 milyon USD’lik tahsilat muhtelif itirazlara bağlı davaların sonuçlanmasını müteakip
oluşturulacak sıra cetvelleri kapsamında paylaştırılacaktır.
Uzan Grubundan 2014 yılında 38,34 milyon USD tahsilat sağlanmış olup, Gruptan Fona olan borçları ile
ilgili yapılan net tahsilat tutarı 928,31 milyon USD’ye ulaşmıştır.
Egebank: Egebank A.Ş.’nin hakim ortağı olan Demirel Grubunun Fona temlik edilen borçlarına ilişkin
olarak gerek hakim ortak grubu gerekse banka kaynağını edinen/edindiren gerçek ve tüzel kişiler
hakkında takip ve tahsil süreçleri devam etmektedir.
Gruptan 1,41 milyon USD’si 2014 yılında olmak üzere toplam 176,71 milyon USD tahsilat sağlanmıştır.
Türk Ticaret Bankası: Türkbank iştiraki olan Tasfiye Halinde Ticaret Factoring Hizmetleri A.Ş.’den
devir ve temlik alınan borçların tahsil ve tasfiyesine yönelik işlemlere devam edilmektedir.
Gruptan 2014 yılında 76 bin USD tahsilat sağlanmış olup, bankanın Fona devir tarihinden itibaren elde
edilen tahsilat tutarı 16,39 milyon USD’ye ulaşmıştır.
49
6.2. 6183 Sayılı Kanun Kapsamında Yapılan İşlemler
Kamu idarelerine, kanun kapsamında yer alan alacaklarının tahsili açısından, tahsil sürecini hızlandırıcı
ve etkinleştirici bir takım yetkiler tanıyan 6183 sayılı Kanunu uygulama yetkisi, mülga 4389 sayılı
Bankalar Kanunu’nun 15’inci maddesi ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 132’nci maddesi ile Fona
da tanınmıştır. Fon alacaklarının takip ve tahsilini teminen 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca takip
işlemleri yapılabilmekte ve amme borçlusu gerçek ve tüzel kişilere ait mal, hak ve varlıklar bu Kanun
hükümleri uyarınca haczedilerek satılabilmektedir.
2014 yılında 6183 sayılı Kanun kapsamında satışı gerçekleştirilen gayrimenkul ve menkullere ilişkin
bilgiler sırasıyla Tablo 14 ve 15’te verilmiştir.
Hakim Ortak Grubu
Adedi
Bayındır Grubu 6
Demirel Grubu 1
Erol Aksoy Grubu Muhammen Bedeli (TL)
6.423.600 210.000 4
Balkaner Grubu Toprak Grubu 6.785.062 180.000
7.677.000
31.582.000 31.582.000
21 47.654.338 47.868.000
Satış Bedeli (TL)
Cinsi
1.150.000 8
Toplam 5.202.000
1
1
Kurumsal
Satış Bedeli (TL)
1.503.676
1.705.000
1.522.000
Tablo 14: 6183 sayılı Kanun kapsamında satışı gerçekleştirilen gayrimenkuller
Hakim Ortak Grubu
Erol Aksoy Grubu Uzan Grubu
Zeytinoğlu Grubu EGS Grubu
Balkaner Grubu Çağlar Grubu
Çukurova Grubu Prestij Grubu
Kurumsal Toplam Adedi
6
1
Muhammen Bedeli (TL)
1
1
1
58
17 1
10 96 104.000 1.750
23.000 17.382
10.000 539.250
588.500 10.000
534.244 1.828.126 99.000 1.320
21.700 17.382
9.100 566.550
583.000 8.000
2.200.480 3.506.532
Araç
77 kalem muhtelif eşya
Araç
Şirket Hissesi
Araç
Araç
Araç
Araç
Araç/Hisse
Tablo 15: 6183 sayılı Kanun kapsamında satışı gerçekleştirilen menkuller
6.3. Kurumsal ve Bireysel Tahsilatlar
Ocak-Aralık 2014 döneminde Fon nezdinde kurumsal kredi alacakları ile ilgili olarak 2,47 milyon USD
tahsil edilmiştir. RCT Varlık Yönetim A.Ş.’ye İkinci Alacak Satış İhalesi kapsamında fiziki devir, teslim
ve alacak temlik işlemleri gerçekleştirilen alacak dosyaları ile ilgili olarak ise 7,90 milyon USD tahsil
edilmiş ve toplam tahsilat tutarı 10,37 milyon USD olarak gerçekleşmiştir.
2014 yılında bireysel kredi alacaklarından sağlanan toplam tahsilat tutarı 1,45 milyon USD olup, dönem
içerisinde 2.619 adet dosyaya ilişkin alacağın sona ermesi ile birlikte tasfiye edilen dosya adedi toplam
163.054’e ulaşmıştır.
50
6.4. Ticari ve İktisadi Bütünlükler
Fon, Bankacılık Kanunu çerçevesinde ve 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca haczettiği gerçek ve
tüzel kişilere ait mal, hak ve varlıkların tamamını veya bir kısmını ticari ve iktisadi bütünlük oluşturmak
suretiyle satabilmektedir. Böylece Fon, satışa konu olan ticari işletmelerin faaliyetlerini devam
ettirmesini ve yüksek değerle alıcı bulmasını sağlamaktadır. Bankacılık Kanunu gereğince gerçek ve
tüzel kişilere ait varlıkların ticari ve iktisadi bütünlük kapsamında veya ayrı ayrı cebri icra yoluyla satış
bedellerinden, söz konusu kişilerin devlete ve sosyal güvenlik kuruluşlarına olan borçları ile Hazine payı
borçları ödendikten sonra kalan kısım kişilerin diğer kamu kurum ve kuruluşları ile üst kurullara olan
borçlarına garameten taksim edilerek ödenmektedir. Bu kapsamda 2014 yılı içerisinde ticari ve iktisadi
bütünlüklere ilişkin kaydedilen önemli gelişmeler şu şekildedir;
08.02.2013 tarihinde Maslak Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye satılan Ataşehir Gayrimenkulleri
Ticari İktisadi Bütünlüğünün 90 milyon USD’lik satış bedelinin 55 milyon USD’lik kısmı 2013 yılında
tahsil edilmiş olup, kalan 35 milyon USD 08.07.2014 tarihinde tahsil edilmiştir.
Fon Kurulunun 12.06.2014 tarihli kararı gereğince Digitürk’ün mevcut faaliyetlerini gerçekleştirmesini
sağlayan Çukurova grubu şirketlerinden 31 medya şirketinin 6183 sayılı Kanun kapsamında
Fonca haczedilen mal, hak ve varlıkları bir araya getirilerek Digitürk Ticari ve İktisadi Bütünlüğü
oluşturulmuştur.
Fon Kurulunun 13.11.2014 tarihli kararı ile Aksoy Grubu Şirketlerinden Avrupa ve Amerika Holding
A.Ş. ve Edatur Turizm A.Ş.’ye ait Atlas Yayıncılık Yapımcılık ve Reklamcılık A.Ş. ve Eksen Yayıncılık Dağıtım
Pazarlama ve Dış Ticaret A.Ş.’de bulunan ve 6183 sayılı Kanun kapsamında haczedilen hisseler bir araya
getirilerek Aksoy Prodüksiyon Yapımcılık Teknik Hizmetler Ticari ve İktisadi Bütünlüğü oluşturulmuştur.
Fon Kurulunun 18.12.2014 tarihli kararları ile Adabank Ticari ve İktisadi Bütünlüğü oluşturulmasına
ve 77,5 milyon USD muhammen bedelle satışa çıkarılmasına karar verilmiş olup, satış ilanı 25.12.2014
tarih ve 29216 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak satış süreci başlamıştır. Ancak Fon Kurulunun
28.01.2015 tarihli kararı ile Adabank TİB ihale tarihi 31.03.2015 tarihine ertelenmiş ve erteleme ilanı
02.02.2015 tarih ve 29255 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Denizli Alışveriş Merkezi Ticari ve İktisadi Bütünlüğü’nün ihale bedelinin son taksit bedeli olan 7,03
milyon USD’nin 07.07.2014 tarihinde ödenmesiyle birlikte ihale bedelinin tamamı tahsil edilmiştir.
Fon Kurulunun 07.11.2014 tarihli kararı ile Yeşim Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye ait olup, 6183
sayılı Kanun kapsamında haczedilen menkuller, gayrimenkuller, markalar ve internet alan adı bir araya
getirilerek Yeşim Tekstil Makinaları Ticari ve İktisadi Bütünlüğü oluşturulmuştur.
Viva TV Radyo Viva Ticari ve İktisadi Bütünlüğü sıra cetvelinde SGK alacağı tadil edilmiş olup, tadil
edilen sıra cetveli 11.06.2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
2014 yılında satışı onaylanan ticari ve iktisadi bütünlüklere ilişkin detaylı bilgiler Tablo 16’da yer
almaktadır.
Adı
BMC
Hakim Ortak
Grubu
İhale Tarihi
Çukurova
30.04.2014/
02.05.2014
Muhammen
Bedeli (TL)
985.000.000
Alıcının Unvanı
Es Mali Yatırım
ve Danışmanlık
A.Ş.
Tablo 16: 2014 yılında satışı onaylanan ticari ve iktisadi bütünlükler
İhale Bedeli
(TL)
751.000.000
Açıklama
Satış bedeli 2014
yılında tahsil
edilerek devir ve
teslim anlaşması
imzalanmıştır.
51
7. İştiraklere İlişkin Faaliyetler
Fona devredilen bankalardan ve Fona borçlu gruplardan 31.12.2014 tarihi itibarıyla toplam 197 adet
iştirak Fon portföyüne alınmıştır. Ayrıca Fonun, Bankacılık Kanunu’nun 143’üncü maddesinin verdiği
yetki çerçevesinde edindiği ve sonraki yıllarda aldığı hisseler neticesinde; RCT Varlık Yönetim A.Ş.’de
% 100 oranında hissesi bulunmaktadır.
Fon portföyüne alınan 198 iştirakin 31.12.2014 tarihi itibarıyla durumu Grafik 10’da yer almaktadır.
Halen Fon portföyünde 25 iştirak ve bağlı ortaklık bulunmaktadır.
139
Hisse devri gerçekleştirilen
14
25
6
Tasfiye edilen
Sicilden terkin edilen
14
Tasfiye halinde
Mevcut
Grafik 10: İştiraklerin 31.12.2014 itibarıyla durumu (adet)
Fon tarafından devralınan iştiraklerden 31.12.2014 tarihi itibarıyla 139 adedi toplam 946,30 milyon
USD bedelle devredilmiştir. 2014 yılında hisse devri tamamlanan 1 adet iştirake ilişkin bilgiler Tablo
17’de yer almaktadır.
İştirak Adı
Sakarya İpekyolu Vadisi Serbest Bölge Kurucu ve
İşleticisi A.Ş.
Alıcının Unvanı
EGS Holding A.Ş.
Tablo 17: 2014 yılında hisse devri gerçekleştirilen iştirakler
TMSF Hisse Oranı
% 95,7
Toplam Satış Bedeli
1 TL
Ayrıca, Fon iştiraklerinden Hidrojen Peroksit Sanayi ve Ticaret A.Ş.’de Fonun sahibi olduğu 3.302.800.TL nominal değerli (3.302.800 adet) hisseden 3.302.799.-TL nominal değerli hissenin devri 2011 yılında
gerçekleştirilmiş olup, kalan 1 adet ve 1.-TL nominal değerli hissenin devri 24.12.2014 tarihi itibarıyla
tamamlanmıştır.
8. Gayrimenkul ve Menkullere İlişkin Faaliyetler
2014 yılında Fon alacaklarına mahsuben alınan 88 adet gayrimenkulün ilave edilmesi neticesinde Fon
tarafından 31.12.2014 tarihi itibarıyla devralınan gayrimenkul sayısı toplam 5.972 adede ulaşmıştır. Söz
konusu gayrimenkullerin 31.12.2014 tarihi itibarıyla durumu Grafik 11’de yer almaktadır.
52
29
3
5.679
Satılan / İade Edilen
Kalan
Grafik 11: Devralınan gayrimenkullerin 31.12.2014 itibarıyla durumu
Fon gayrimenkul portföyünde bulunan gayrimenkullerden 39 adedinin satış/iade yoluyla çıkışı 2014
yılında gerçekleştirilmiştir. Söz konusu 39 gayrimenkulden; kayıtlı değerleri toplamı 39,05 milyon TL
olan 26 adedi 48,7 milyon TL, kayıtlı değerleri toplamı 85,25 milyon TL olan 13 adedi 90 milyon USD
bedelle satılmıştır.
9. Fonun Taraf Olduğu Davalar
TMSF’nin taraf olduğu dava ve takipler genel olarak 5 ana grupta takip edilmektedir. Dava ve takiplere
ilişkin genel bilgiler ile 31.12.2014 tarihi itibarıyla dava ve takiplerin durumları şu şekildedir:
9.1. Banka Hakim Ortakları/Yöneticileri ile İlgili Dava ve Takipler
Fon tarafından, hisseleri Fona intikal eden bankaların eski hakim ortak ve yöneticileri aleyhine;
Banka kaynaklarını bankanın emin şekilde çalışmasını tehlikeye düşürecek biçimde doğrudan veya
dolaylı olarak kendi lehlerine kullanmaları nedeniyle açılmış olan iade ve tazmin davaları,
Kanunun ve ana sözleşmenin kendilerine yüklediği görevleri yerine getirmeyerek, gerçeğe aykırı
bilanço, kar ve zarar cetveli düzenleyerek ve bankacılık ilke ve teamüllerine aykırı davranışlarla usulsüz
kredi kullandırarak bankayı zarara uğratmaları nedeniyle açılan mali sorumluluk davaları,
Kanuna aykırı karar ve işlemleri ile bankanın Fona devrolmasına neden olmaları sebebiyle, bankaya
verdikleri zararla sınırlı olarak açılmış bulunan şahsi iflas davaları,
Hakim ortaklardan olan alacakların ve/veya hakim ortak dışı kurumsal kredi alacaklarının takip ve
tahsili talebi ile İcra ve İflas Kanunu uyarınca yürütülen takiplere yapılan itirazların kaldırılması talebi
ile açılan itirazın iptali davaları,
Banka eski hakim ortakları ile yöneticileri aleyhine Türk Ceza Kanunu ve Bankalar Kanunu’nun ilgili
hükümleri çerçevesinde yapılan suç duyuruları üzerine açılan ceza davaları
takip edilmektedir.
Ayrıca, Fonun tesis ettiği işlemlere karşı söz konusu bankaların eski hakim ortak ve yöneticileri ile diğer
ilgililer tarafından Fon aleyhine idari davalar açılmıştır.
Dava ve icra takiplerinin 31.12.2014 tarihi itibarıyla durumu Tablo 18 ve 19’da yer almaktadır.
53
Fon Tarafından Açılan Davalar Fona Karşı Açılan Davalar 6183 Sayılı Kanun Çerçevesinde Açılan Davalar Ceza Davaları Toplam Tablo 18: Banka hakim ortakları/ yöneticileri ile ilgili davalar
Dava Sayısı
666 329 1.112 82 2.189 Dava Tutarı (TL)1
38.817.439.233
41.638.980
18.865.803
0
38.877.944.016
1 Davaya konu tutarlar olup, fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların TL karşılıklarının
hesaplanmasında 31.12.2014 tarihinde geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır.
Fon Tarafından Açılan İcra Takipleri Fona Karşı Açılan İcra Takipleri Toplam Tablo 19: Banka hakim ortakları/yöneticileri ile ilgili icra takipleri
Takip Sayısı
33 1
34 Takip Tutarı (TL)1
659.497.018
28.101
659.525.119
1 Takibe konu tutarlar olup, fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların TL karşılıklarının
9.2. Uluslararası Dava ve Takipler
Fonun faaliyet alanı ile bağlantılı dava ve işlerle ilgili olarak; uluslararası düzeyde de dosya takibi
yapılmakta olup, Fona borçlu hakim ortaklar ve diğer borçlular hakkında takip işlemleri yürütülmektedir.
31.12.2014 tarihi itibarıyla TMSF tarafından takibi yapılan veya koordinasyonu sağlanan uluslararası
dava ve takiplere ilişkin bilgiler Tablo 20’de yer almaktadır.
Fon / Yönetimi Devralınan Şirketler Tarafından Açılan Fon / T.C. Aleyhine Açılan Toplam Tablo 20: Uluslararası dava ve takipler
Dava / Takip Sayısı
7
18 25 Dava / Takip Tutarı (USD)1
71.962.000
16.668.000
88.630.000
9.3. Kurumsal Kredilerle İlgili Dava ve Takipler
Genel kredi sözleşmesine istinaden kullandırılmış ve TMSF tarafından devir ve temlik alınmış ticari
kredilerden kaynaklanan ve 2004 sayılı Kanun kapsamında takibe konu edilmiş/edilmemiş bütün
dosyalar bu kapsamda yer almaktadır.
Fon Tarafından Açılan Davalar Fona Karşı Açılan Davalar 6183 Sayılı Kanun Çerçevesinde Açılan Davalar Ceza Davaları Toplam Tablo 21: Kurumsal krediler ile ilgili davalar
Dava Sayısı
98 129 286 -
513 Dava Tutarı (TL)1
180.543.955
186.204.478
1.310.855
-
368.059.289
1 Davaya konu tutarlar olup, fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların TL karşılıklarının
54
9.4. Bireysel Kredilerle İlgili Dava ve Takipler
Bireysel kredi sözleşmesine istinaden kullandırılmış ve TMSF tarafından devir ve temlik alınmış konut,
zirai, oto, tüketici kredileri, kredili mevduat hesabı ve kredi kartları risklerinden kaynaklanan davalar
bu kapsamdadır.
Devir ve temlik alınan dosya sayısı 189.144 adet olup, yapılan takipler ve kampanyalar neticesinde kalan
26.090 adet dosyanın takibine devam edilmektedir.
9.5. Kredi Dışı Davalar
Fona devredilen bankaların kredi işlemleri dışında kalan hususlarda Fon aleyhine açılmış olan davalar
ile yönetim ve denetimleri Fona intikal eden bankaların leh veya aleyhine açılan;
Alacak davaları (off-shore hesaplarından kaynaklanan mali sorumluluk ve rücu davaları, gayrimenkul
mülkiyetinden kaynaklanan kira, ecrimisil vb. alacaklar),
İş davaları (kıdem-ihbar tazminatı, izin alacağı, fazla mesai, işe iade, eğitim gideri, cezai şart vb.
alacaklar),
Gayrimenkul davaları (tapu iptali ve tescil, paydaşlığın giderilmesi, müdahalenin men’i, tahliye, kira
alacağı, tespit, MASAK tedbirlerinin kaldırılması vb.),
İdari davalar (idari işlemin iptali, ödeme emri, vergi ve harç iptali vb.),
Ceza davaları (personelin görevi kötüye kullanması, emniyeti suistimal, zimmet vb. fiillerden
kaynaklanan davalar, idari para cezası ve trafik cezalarının iptali vb.),
Diğer davalar (şikayet, itirazın iptali, menfi tespit, tasarrufun iptali, istirdat vb.) bu kapsamda yer
almaktadır.
Kredi dışı dava ve icra takiplerinin 31.12.2014 tarihi itibarıyla durumu Tablo 22 ve 23’te yer almaktadır.
Fon Tarafından Açılan Davalar Fona Karşı Açılan Davalar Toplam Tablo 22: Kredi dışı davalar
Dava Sayısı
954 3.062 4.016 Dava Tutarı (TL)1
1.216.844.132
1.122.024.448
2.338.868.580
1 Davaya konu tutarlar olup fazlaya ilişkin saklı tutulan haklar ve faiz tutarları dahil edilmemiştir. Tutarların TL karşılıklarının
Fon Tarafından Açılan İcra Takipleri Fona Karşı Açılan İcra Takipleri Toplam Tablo 23: Kredi dışı icra takipleri
Takip Sayısı
78 413 491 Takip Tutarı (TL)1
23.989.820
785.714
24.775.534
55
4. FİNANSAL TABLOLAR
1. TMSF Mali Tabloları
Fonun muhasebe kayıtları, 08.03.2005 tarihli Fon Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren “TMSF Muhasebe
Yönergesi” ve 18.09.2003 tarihli Fon Yönetim Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren “TMSF Hesap Planı ve
Açıklaması”nda belirtilen muhasebe prensipleri çerçevesinde tutulmaktadır. Fonun bilanço ve gelir
tablosu Hesap Planında yer alan tip bilanço ve gelir tablosuna uygun olarak düzenlenmektedir. Dönem
sonu mali tablolarına ilave olarak Mart, Haziran ve Eylül ay sonları itibarıyla düzenlenen ara dönem mali
tabloları dönemi izleyen 45 gün içinde Fon Kurulunun bilgisine sunulmakta ve Fonun internet sitesinde
yayımlanmaktadır.
2. Mali Tabloların Denetimi
Bankacılık Kanunu’nun 124’üncü maddesi gereğince, Fonun yıllık gider hesapları ile harcamaları
Sayıştay tarafından incelenmektedir. Ayrıca, Fonun yıllık hesapları bir bağımsız denetim şirketince de
denetlenerek bağımsız denetim raporu faaliyet raporu içinde derc edilerek yayımlanmaktadır. Fonun
yıllık bilanço ve gelir tablosunun Türkiye’de faaliyette bulunan yetkili bir bağımsız denetim kuruluşuna
onaylattırılacağı TMSF Muhasebe Yönergesi ile de hükme bağlanmıştır.
Fon, faaliyetlerine ilişkin olarak her yılın Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait kararları, yaptığı
düzenlemeler ile bunların ekonomik ve sosyal etkilerini analiz eden bir faaliyet raporu hazırlamaktadır.
Söz konusu yıllık faaliyet raporu, mali tablolar ve bütçe kesin hesabı ile birlikte Türkiye Büyük Millet
Meclisine sunulmakta, kesin hesabın bir örneği ise Maliye Bakanlığına gönderilmektedir.
Diğer taraftan, 03.12.2010 tarih ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun ilgili hükümleri gereğince TMSF
hesapları Sayıştay Başkanlığı’nın denetimi kapsamına alınmıştır. Söz konusu Kanun uyarınca 2011 2012
ve 2013 dönemine ilişkin hesaplar Sayıştay Başkanlığı tarafından incelenmiş olup, 2014 dönemine
ilişkin hesapların incelenmesine devam edilmektedir.
Ayrıca, 5787 sayılı “Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun”un çerçeve 18’inci maddesinde yer alan Geçici 17’nci maddesi gereğince,
Hazine Müsteşarlığı tarafından hazırlanan “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun Nakit Fazlasının Hazine
Müsteşarlığı Hesaplarına Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar”ın 3’üncü maddesinin birinci fıkrasında
“... Müsteşarlığa yapılan ödemelerin bu Usul ve Esaslar dahilinde yapıldığını da ihtiva eden bağımsız
denetim raporunu her yıl Müsteşarlığa sunar.” hükmü yer almaktadır.
Bu kapsamda, 31.12.2014 tarihli mali tablolara ve Müsteşarlığa yapılan ödemelerin söz konusu usul
ve esaslar dahilinde yapıldığına ilişkin bağımsız denetim Mercek Bağımsız Denetim ve Yeminli Mali
Müşavirlik A.Ş. firması tarafından gerçekleştirilmiştir.
59
3. 31 ARALIK 2014 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT
BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu
Fon Kurulu Başkanlığı’na
İstanbul
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun (“Fon” veya “TMSF”) 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla hazırlanan
ve ekte yer alan bilançosunu, aynı tarihte sona eren yıla ait gelir tablosunu ve önemli muhasebe
politikalarının özetini ve dipnotları denetlemiş bulunuyoruz.
Finansal Tablolarla İlgili Olarak Fon Yönetiminin Sorumluluğu
Fon yönetimi rapor konusu finansal tabloların Fon’un Muhasebe Yönergesi, Hesap Planı ve Açıklamalarına
uygun olarak hazırlanması ve dürüst bir şekilde sunumundan ve tabloların hata, hile ve usulsüzlükten
kaynaklanan önemli yanlışlıklar içermeyecek biçimde hazırlanmasını sağlamak amacıyla gerekli
olduğunu düşündüğü iç kontrol sisteminden sorumludur.
Bağımsız Denetim Kuruluşunun Sorumluluğu
Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak bu finansal tablolar hakkında
görüş bildirmektir. Bağımsız denetimimiz, Uluslararası Denetim Standartları’na uygun olarak
gerçekleştirilmiştir. Bu standartlar, etik ilkelere uyulmasını ve bağımsız denetimin, finansal tabloların
gerçeği doğru ve dürüst bir biçimde yansıtıp yansıtmadığı konusunda makul bir güvenceyi sağlamak
üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.
Bağımsız denetimimiz, finansal tablolardaki tutarlar ve dipnotlar ile ilgili bağımsız denetim kanıtı toplamak
amacıyla, bağımsız denetim tekniklerinin kullanılmasını içermektedir. Bağımsız denetim tekniklerinin
seçimi, finansal tabloların hata ve/veya hileden ve usulsüzlükten kaynaklanıp kaynaklanmadığı hususu
da dahil olmak üzere önemli yanlışlık içerip içermediğine dair risk değerlendirmesini de kapsayacak
şekilde, mesleki kanaatimize göre yapılmıştır. Bu risk değerlendirmesinde, Fon’un iç kontrol sistemi
göz önünde bulundurulmuştur. Ancak, amacımız iç kontrol sisteminin etkinliği hakkında görüş vermek
değil, bağımsız denetim tekniklerini koşullara uygun olarak tasarlamak amacıyla, işletme yönetimi
tarafından hazırlanan finansal tablolar ile iç kontrol sistemi arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır.
Bağımsız denetimimiz, ayrıca işletme yönetimi tarafından benimsenen muhasebe politikaları ile yapılan
önemli muhasebe tahminlerinin ve finansal tabloların bir bütün olarak sunumunun uygunluğunun
değerlendirilmesini içermektedir.
Bağımsız denetim sırasında temin ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulmasına
yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.
Görüş
Görüşümüze göre, ilişikteki finansal tablolar, bütün önemli taraflarıyla, Tasarruf Mevduatı Sigorta
Fonu’nun, 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren döneme ait
finansal performansını, Fon’un Muhasebe Yönergesi, Hesap Planı ve Açıklamaları (bakınız Uygulanan
Muhasebe Prensipleri, Not 3) çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmaktadır.
60
Görüşümüzü etkilememekle birlikte aşağıdaki hususa dikkat çekilmesi gerekli görülmüştür:
Not 28’de belirtildiği üzere, ilgili Daire Başkanlıkları, 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla 1.052.640 Bin
TL, 44.582 Bin ABD Doları, 23.741 Bin Avro, 43 Bin İsviçre Frangı ve 9 Bin İngiliz Sterlini tutarında
Fon aleyhine açılan dava bulunduğunu bildirmiştir. Fon yönetimi, nazım hesaplarında takip ettiği bu
davaların önemli bölümünün Fon’a ilave yükümlülük getirmeyeceğini düşünmekte olup, ekonomik fayda
içeren kaynakların Fon dışına çıkma ihtimalinin muhtemel olup olmadığına ilişkin belirsizlik mevcut
olması nedeniyle ekteki finansal tablolarda herhangi bir karşılık ayırmamıştır.
Fon’un Hazine Müşteşarlığı’na Yaptığı Ödemelere İlişkin Görüş
Fon’un Muhasebe Yönergesi ve Hesap Planı ve Açıklamaları (Not 3) kapsamında hazırlanan finansal
tablolar dahilinde, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun Hazine Müsteşarlığı’na yaptığı aylık ödemeler Not
27 (f)’de sunulmuş olup, finansal tabloların bağımsız denetim süreci sırasında denetim prosedürlerine
tabi tutulmuştur. Görüşümüze göre, Not 27 (f)’de açıklanan bilgiler, “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun
Nakit Fazlasının Hazine Müsteşarlığı Hesaplarına Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar”ına uygunluk arz
etmektedir.
İstanbul, 20 Mart 2015
MERCEK BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş.
Eyüp Haykır
Sorumlu Denetçi, YMM
61
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Bilançosu (TL)
Yıllık Değişim
AKTİF (VARLIKLAR)
62
31.12.2014
DÖNEN VARLIKLAR Hazır Değerler A T.C. Merkez Bankası B Yurt İçi Bankalar C Yoldaki Paralar Menkul Değerler A Devlet Borçlanma Senetleri B Gelire Bağlı Senetler C Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) Hazır Değerler ve Menkul Değerler Gelir Tah. Ve Reesk. Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Kısa Vadeli Alacaklar Diğer Alacaklar Gelecek Aylara Ait Giderler, Gelir Tahakkuk ve Reeskontları A Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar Faiz Gelir Tahakkukları B Sigorta Primi Gelir Reeskontları C Diğer Faiz Gelir Tahakkuk ve Reeskontları Diğer Dönen Varlıklar DURAN VARLIKLAR Takipli Alacaklar A Devralınan Takipteki Alacaklar B Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar C Takipteki Diğer Alacaklar D Takipteki Alacaklar Karşılığı (-) Uzun Vadeli Kredi Alacakları A Bankalara Verilen Sermaye Benzeri Krediler B Diğer Bağlı Ortaklıklara Verilen Krediler C Yönetim ve Denetimi Devralınan Şirketlere Verilen Krediler Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Uzun Vadeli Alacaklar A İflas Masasından Alacaklar B İflas Masasından Alacaklar Karşılığı (-) Mali Duran Varlıklar A Bağlı Ortaklıklar B Vadeye Kadar Elde Tutulacak Menkul Değerler C Mali Duran Varlıklar Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) Maddi Duran Varlıklar A Menkuller B Gayrimaddi Haklar C Birikmiş Amortismanlar (-) Elden Çıkarılacak Varlıklar A Elden Çıkarılacak Bağlı Ortaklık Bankalar B Elden Çıkarılacak İştirakler C Elden Çıkarılacak Diğer Bağlı Ortaklıklar D Elden Çıkarılacak Maddi Duran Varlıklar E Zamanaşımına Uğrayan Kıymetler F Elden Çıkarılacak Varlıklar Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) Görev Zararı Hesapları A Tasfiye Halindeki Bağlı Ortaklık ve İştirakler B Tasfiye Halindeki Bağlı Ortaklık ve İştirakler Karşılığı (-) C Bağlı Ortaklık Bankalara Verilen İhtiyatlar D Bağlı Ortaklık Bankalara Verilen İhtiyatlar Karşılığı (-) Diğer Aktifler 19.726.415.408
1.481.098.947
1.442
1.480.347.257
750.248
15.800.682.432
14.825.498.583
1.010.591.000
(35.407.151)
1.853.811.599
420.422
126.477.861
463.905.701
633.746
442.826.962
20.444.993
18.446
2.588.554.674
326.010.068
1.781.432.696
2.800.677.311
21.413.181
(4.277.513.120)
1.277.449.079
1.266.580.000
1.189.645
9.679.434
94.252
11.798.740.833
(11.798.646.581)
36.992.019
36.992.000
60.819
(60.800)
3.882.604
6.135.400
9.835.698
(12.088.494)
855.483.666
568.578.622
97.859.625
283.204.936
33.096.935
153.803
(127.410.255)
183.028
17.064.720
(16.881.692)
10.718.172.771
(10.718.172.771)
88.459.958
AKTİF TOPLAMI 22.314.970.082
31.12.2013
16.162.260.970 974.517.641 128.037 974.389.604 -
13.911.591.451 13.580.114.997 640.145.000 (308.668.546) 674.906.819 343.886 149.499.375 451.383.272 46.293.212 403.511.625 1.578.435 18.526 2.602.440.808 1.480.871.865 1.767.283.777 2.628.181.330 22.589.519 (2.937.182.761) 12.296.023 -
1.124.989 11.171.034 116.751 11.881.623.126 (11.881.506.375) 36.992.019
36.992.000 60.819 (60.800) 4.029.442 5.673.913 8.655.326 (10.299.797) 976.838.681 568.578.622 97.806.277 283.207.935 154.805.814 -
(127.559.967) 183.028 16.915.009 (16.731.981) 10.754.572.043 (10.754.572.043) 91.112.999 18.764.701.778 Tutar
3.564.154.438 506.581.306 -126.595 505.957.653 750.248 1.889.090.981 1.245.383.586 370.446.000 273.261.395 1.178.904.780 76.536
-23.021.514 12.522.429 -45.659.466 39.315.337 18.866.558 -80 -13.886.134 -1.154.861.797 14.148.919 172.495.981 -1.176.338 -1.340.330.359 1.265.153.056 1.266.580.000 64.656 -1.491.600 -22.499 -82.882.293 82.859.794 -
-
-
-
-146.838
461.487 1.180.372 -1.788.697 -121.355.015 -
53.348 -2.999 -121.708.879 153.803
149.712
-
149.711 -149.711 -36.399.272 36.399.272 -2.653.041 3.550.268.304 Yüzde %
22
52
-99
52
14
9
58
89
175
22
-15
3
-99
10
1.195
-1
-78
1
7
-5
46
10.289
6
-13
-19
-1
-1
-4
8
14
-17
-12
-79
1
1
-3
19
Yıllık Değişim
PASİF (KAYNAKLAR)
KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR Mahsup Edilmeyi Bekleyen ve Emanet Tahsilatlar A Emanet Tahsilatlar B Mahsup Edilmeyi Bekleyen Tahsilatlar C Blokeli Hesaplar Gelecek Aylara Ait Gelirler, Gider Tah. ve Rees. A Gelecek Aylara Ait Gelirler B Diğer Gider Tahakkuk ve Reeskontları Ödenecek Vergi ve Fonlar A Ödenecek Vergi ve Fonlar B Ödenecek Sosyal Güvenlik Primleri C Ödenecek Diğer Yükümlülükler
Diğer Kısa Vadeli Borçlar A Bankalara İade Olacak Paralar
B Personele Borçlar C Maliye Bakanlığına Devredilecek Paralar D Diğer Çeşitli Borçlar Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar A Diğer Çeşitli Yabancı Kaynaklar UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
Uzun Vadeli Borç ve Gider Karşılıkları A Personel Toplu Ödeme ve Emeklilik Karşılığı Gelecek Yıllara Ait Gelirler, Gider Tah. ve Rees. A Gelecek Yıllara Ait Gelirler B Diğer Gider Tahakkuk ve Reeskontları Tahsil Edilmemiş Yeniden Ödeme Planı Gelirleri Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar ÖZKAYNAKLAR Birikmiş Fonlar A Bankalar Tasfiye Fonu Birikimler B Güvence Fonu Birikimleri C Geçmiş Yıllar Gelir-Gider Farkı Dönem Gelir-Gider Farkı PASİF TOPLAMI Nazım Hesaplar Toplamı 31.12.2014
31.12.2013
3.506.436.949
3.491.201.964
94.854.696
2.536.824.911
859.522.357
369.917
-
369.917
908.640
813.208
95.432
-
6.993.617
2.880
17.816
46.992
6.925.929
6.962.811
6.962.811
931.343.166
22.167.339
22.167.339
164.095.542
156.607
163.938.935
733.918.926
11.161.359
17.877.189.967
13.782.806.193
2.939
69.713.294
13.713.089.960
4.094.383.774
3.140.656.943 3.124.408.514 43.098.754 2.541.480.700 539.829.060 634.731 6.470
628.261 916.887 810.586 105.929 372 7.734.000 2.998 758.213 74.608 6.898.181 6.962.811
6.962.811 1.841.238.643 19.739.688 19.739.688 66.303.236 156.607 66.146.629 1.744.130.047
11.065.672 13.782.806.192 9.773.765.327 2.939 69.713.294
9.704.049.094 4.009.040.865 Tutar
365.780.006
366.793.450
51.755.942
-4.655.789
319.693.297
-264.814
-6.470
-258.344
-8.247
2.622
-10.497
-372
-740.383
-118
-740.397
-27.616
27.748
-
-
-909.895.477
2.427.651
2.427.651
97.792.306
-
97.792.306
-1.010.211.121
95.687
4.094.383.775
4.009.040.866
-
-
4.009.040.866
85.342.909
22.314.970.082 18.764.701.778 3.550.268.304
426.641.772.909 388.205.390.306 38.436.382.603
Yüzde %
12
12
120
59
-42
-100
-41
-1
-10
-100
-10
-4
-98
-37
-49
12
12
147
148
-58
1
30
41
41
2
19
10
BİLANÇO DİPNOTU
(1) Fon bilançosunda yer alan menkul kıymetler TMSF Muhasebe Yönergesinde belirtilen esaslar çerçevesinde değerlenmiştir.
31.12.2014 tarihi itibarıyla portföyde yer alan Devlet İç Borçlanma Senetleri ve Gelire Bağlı Senetler Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankasının Resmi Gazete’de günlük olarak açıkladığı fiyatlar üzerinden, Devlet Dış Borçlanma Senetleri ise rayiç değerleri üzerinden
mali tablolara yansıtılmıştır. 21 Eylül 2007 tarihi itibarıyla Hazine Müsteşarlığı tarafından TMSF’ye “Bankacılık İşlemleri Yapma ve
Mevduat Kabul Etme İzni Kaldırılan Türkiye İmar Bankası Türk Anonim Şirketi’nce Devlet İç Borçlanma Senedi Satışı Adı Altında
Toplanan Tutarların Ödenmesi Hakkında Kanun” uyarınca söz konusu tutarların ödenmesinde kullanılmak üzere ihraç edilen
DİBS’ler; faiz ödemesiz, nama yazılı ve ikincil piyasada alım satıma konu olmayan senetler olduğundan herhangi bir faiz reeskontu
hesaplanmamaktadır.
(2) Gelecek aylara ait giderler, gelir tahakkuk ve reeskontları hesabına, devralınan takipteki alacaklara ait faiz reeskontları dahil
değildir.
(3) TMSF Muhasebe Yönergesi hükümleri çerçevesinde Fon bilançosunda Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar bakiyesi; ödeme
planında yer alan anapara veya faiz alacaklarından herhangi birinin ödenmesinin 90 gün gecikmesi halinde %25 oranında, 180 gün
gecikmesi halinde ise % 100 oranında karşılığa tabi tutulmaktadır. Fonun devir ve temlik almış olduğu Devralınan Takipteki Alacaklar;
devralındıkları tarihteki defter değerleri ile muhasebeleştirilmiş olup, bu alacaklara ilişkin olarak devralındığı bankaca ve Fonca
ayrılmış olan değer düşüklüğü karşılıkları Fon bilançosunda Takipteki Alacaklar Karşılığı hesabı altında takip edilmektedir.
(4) 18.12.2008 tarih ve 378 sayılı Fon Kurulu Kararı çerçevesinde Fonun Müflis Türkiye İmar Bankası T.A.Ş. İflas Masasından olan
alacakları ile Bağlı Ortaklık Bankalara Verilen İhtiyat alacaklarının tamamı için değer düşüklüğü karşılığı ayrılmıştır.
(5) Tahsil Edilmemiş Yeniden Ödeme Planı Gelirleri, Fonun yeniden ödeme planına bağladığı kurumsal alacaklara ilişkin karşılık iptal
gelirlerini ve tahsil edilmemiş faiz gelirlerini ifade etmektedir.
(6) Fonun maruz kalabileceği risk unsurlarından; bankalar nezdinde bulunan sigorta kapsamındaki toplam mevduat ve katılım fonu
tutarları ile TMSF aleyhine açılmış dava tutarları nazım hesaplarda ayrıca takip edilmektedir.
(7) Bilançoda 31.12.2014 ve 31.12.2013 tarihlerinde geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır.
(8) 16.07.2008 tarih ve 5787 sayılı Kanun kapsamında, T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığının Fondan olan toplam 93.292.116.458,83
YTL tutarındaki alacağı 23.07.2008 tarihi itibarıyla terkin edilmiştir.
63
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Gelir Tablosu (TL)
Yıllık Değişim
31.12.2014
Faiz Gelirleri 2.230.485.765
Diğer Banka Mevduatlarından Alınan Faizler 35.671.538
Katılım Bankalarından Alınan Kar Payları 72.675
DBS’lerden Alınan Faizler 2.099.942.114
Gelire Bağlı Senetlerden Gelirler 94.395.207
Ters Repo Faiz Gelirleri 404.231
Alınan Diğer Faizler
-
Faiz Giderleri (-) -
Faiz Dışı Gelirler 3.013.291.913
Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Gelirler 1.832.363.015
Sigorta Primi Gelirleri 1.685.656.557
Zamanaşımına Uğramış Kıymet Gelirleri 94.831.439
Para Cezası Gelirleri 8.250.353
İflas Masası Alacaklarından Alınan Faizler 162.151
Gecikme Zamları 36.063.015
Bankacılık Sistemine Girişlerden Alınan Paylar 6.000.000
Banka Hisse Devirlerinden Alınan Paylar 1.399.500
Konusu Kalmamış Karşılık İptal Gelirleri 444.419.420
Takipli Alacaklardan Gelirler 310.367.274
Elden Çıkarılacak Varlıklar Satış Karları 638.260
Elden Çıkarılan Varlıklar Gelir ve Karları 472.747
Sermaye Piyasası İşlemleri Karları 239.078
Evalüasyon Karları 276.323.883
İştiraklerimiz ve Bağlı Ort. Alınan Kar Payı Gelirleri 8.998.263
Diğer Olağan Gelir ve Karlar 23.795.850
Olağanüstü Gelirler 115.674.123
Faiz Dışı Giderler (-) (1.149.393.904)
Personel Giderleri (-) (38.299.759)
Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri (-) (3.288.675)
Mal ve Hizmet Alım Giderleri (-)
(16.144.457)
Tüketime Yönelik Mal ve Malzeme Alımları (-) (2.194.843)
Yolluklar (-) (460.908)
Görev Giderleri(-) (40.570)
Hizmet Alımları (-)
(11.977.338)
Temsil ve Tanıtma Giderleri (-)
(25.900)
Menkul Mal, Gayrimaddi Hak Alım, Bakım ve Onarım Giderleri (-) (257.552)
Gayrimenkul Mal Bakım ve Onarım Giderleri (-) (30.007)
Tedavi ve Cenaze Giderleri (-) (1.157.339)
Fonun Esas Faal. İlişkin Al. ve Yat. Değer Düşüklüğü Karşılık Giderleri (-) (36.047)
Diğer Karşılık Giderleri (-)
(30.059.452)
Hazineye Aktarılan Nakit Kaynaklar (-)
(371.483.938)
Elden Çıkarılacak Varlıklar Satış Zararları (-)
(2.379.561)
Elden Çıkarılan Varlıklar Gider ve Zararları (-)
(2.555.290)
Amortisman Giderleri (-) (1.813.405)
Evalüasyon Zararları (-) (376.729.760)
Sermaye Piyasası İşlemleri Zararları (-) (37.181.770)
Cari Transferler (-)
(3.011.532)
Diğer Olağan Gider ve Zararlar (-)
(189.789.180)
Olağanüstü Giderler (-)
(76.621.078)
Dönem Gelir- Gider Farkı 4.094.383.774
64
31.12.2013
584.624.872 62.807.161 15.538.716 485.880.186 20.398.772 -
37 -
5.511.608.861 1.697.833.971 1.512.094.428 161.902.752 3.355.875 -
12.827.139 3.000.000 4.653.777 1.960.730.763 1.137.782.199
42.639.235 525.068 -
594.910.148 7.648.710 3.400.273 66.138.494 (2.087.192.868) (36.468.850) (3.009.875) (16.087.935) (2.199.662) (540.858) (816.263) (11.334.118) (63.604) (169.490) (21.927)
(942.013)
(308.668.546)
(186.815.411) (719.118.658) (985.883) (842.807)
(1.777.575) (469.026.455) (9.065.294) (2.933.446) (56.331.535)
(276.060.608) 4.009.040.865 Tutar
1.645.860.893
-27.135.623
-15.466.041
1.614.061.928
73.996.435
404.231
-37
-
-2.498.316.948
134.529.044
173.562.129
-67.071.313
4.894.478
162.151
23.235.876
3.000.000
-3.254.277
-1.516.311.343
-827.414.925
-42.000.975
-52.321
239.078
-318.586.265
1.349.553
20.395.577
49.535.629
937.798.964
-1.830.909
-278.800
-56.522
4.819
79.950
775.693
-643.220
37.704
-88.062
-8.080
-215.326
308.632.499
156.755.959
-347.634.720
-1.393.678
-1.712.483
-35.830
92.296.695
-28.116.476
-78.086
133.457.645
199.439.530
85.342.909
Yüzde %
282
-43
-100
332
363
-100
-45
8
11
-41
146
181
100
-70
-77
-73
-99
-10
-54
18
600
75
-45
5
9
-15
-95
6
-59
52
-37
-23
-100
-84
-48
141
203
2
-20
310
3
237
-72
2
4. Uygulanan Muhasebe Prensipleri ve Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar
4.1. Hazır Değerler
Fonun yurt içi bankalar nezdindeki vadesiz ve vadesi bir yıla kadar olan mevduat hesapları ile
yoldaki paralardan oluşmaktadır. 31.12.2014 tarihi itibarıyla Fonun 1.481.098.947-TL hazır değeri
bulunmaktadır.
4.2. Menkul Kıymetler
Fon portföyünde bulunan menkul kıymetler bu hesap altında elde etme maliyeti üzerinden
muhasebeleştirilmektedir. 31.12.2014 tarihi itibarıyla mevcut DİBS’ler ve TL cinsi Kira Sertifikaları
TCMB’nin Resmi Gazete’de açıkladığı fiyatlara göre, DDBS’ler ve döviz cinsi Kira Sertifikaları ise rayiç
değerler esas alınarak değerlenmiştir. 31.12.2014 tarihi itibarıyla Fon portföyünde bulunan menkul
kıymetlere ilişkin bilgiler Tablo 25’te yer almaktadır.
Hazır değerler ve menkul kıymetler toplamından oluşan Fon rezervi, yönetsel amaçlarla oluşturulan
segment raporlamalar kapsamında mevduat sigortacılığı ve çözümleme rezervi olarak ayrı ayrı takip
edilmektedir. Söz konusu rezervlerin yönetimine ilişkin bilgiler 5. Bölümde detaylı olarak anlatılmaktadır.
4.3. Takipli Alacaklar
Devralınan takipteki alacaklar
Bağlı ortaklık bankalardan veya diğer yollarla TMSF bünyesine temlik edilen takipli alacaklar, bağlı ortaklık
banka ile TMSF arasındaki temlik sözleşmelerine istinaden, ilgili banka kayıtlarındaki defter değeri ve
ilgili bankalarca ayrılmış olan karşılığı ile hesaplara intikal ettirilmiştir. Devralınan takipli alacaklara faiz
tahakkuku yapılmamaktadır ve oluşan faiz gelirleri tahsil esasına göre muhasebeleştirilmektedir. Bağlı
ortaklık banka kayıtlarındaki özel karşılık tutarlarına ek olarak Fon tarafından gerekli görülen takipli
alacaklar için % 100 oranında karşılık ayrılmıştır.
Alacağın Türü
Kurumsal Krediler Tazmin Olunan Gayrinakdi Krediler Bireysel Krediler Diğer Toplam Tablo 24: Devralınan takipteki alacaklar (bin TL)
31.12.2014
1.548.696 37.207 66.636 128.894 1.781.433 31.12.2013
1.572.318
38.557
68.319
88.090
1.767.284
65
Tanım
Alım Tarihi
Maliyet
İtfa Tarihi
TRT010420T19
11.08.2010 300.000 01.04.2020 TRT010420T19
24.11.2010 200.000 01.04.2020 TRT020823T11
14.08.2013 120.000 02.08.2023 TRT030523T13
15.05.2013 400.000 03.05.2023 TRT030523T13
26.06.2013 110.000 03.05.2023 TRT030523T13
17.07.2013 475.000 03.05.2023 TRT040117T14
21.04.2010 300.000 04.01.2017 TRT060121T16
19.01.2011 200.000 06.01.2021 TRT070115T13
09.01.2013 100.000 07.01.2015 TRT070115T13
20.02.2013 140.000 07.01.2015 TRT080317T18
08.08.2012 600.000 08.03.2017 TRT080317T18
07.11.2012 300.000 08.03.2017 TRT080524T17
21.05.2014 100.000 08.05.2024 TRT080524T17
04.06.2014 120.000 08.05.2024 TRT080524T17
16.07.2014 165.000 08.05.2024 TRT081123T10
29.01.2014 400.000 08.11.2023
TRT100719T18
16.07.2014 146.748 10.07.2019 TRT100719T18
06.08.2014 150.000 10.07.2019 TRT100719T18
01.10.2014 130.000 10.07.2019
TRT100719T18
19.11.2014 125.000 10.07.2019 TRT110215T16
03.03.2010
200.000 11.02.2015
TRT110320T18
26.06.2013
120.000
11.03.2020
TRT111120T18
04.12.2013 355.000 11.11.2020 TRT111120T18
05.03.2014 250.000
11.11.2020 TRT130716T18
01.10.2014 100.000 13.07.2016 TRT140218T10
20.02.2013 100.000 14.02.2018 TRT140218T10
15.05.2013 140.000
14.02.2018
TRT141118T19
20.11.2013 50.000 14.11.2018 TRT141118T19
04.12.2013 400.000 14.11.2018 TRT141118T19
29.01.2014 100.000 14.11.2018 TRT141118T19
05.03.2014 250.000 14.11.2018 TRT150120T16
07.09.2011 175.000 15.01.2020 TRT161215T19
17.12.2014 330.000 16.12.2015
TRT190521T17
04.06.2014 120.000 19.05.2021 TRT190521T17
24.09.2014 125.000 19.05.2021 TRT190717T11
28.07.2010 300.000 19.07.2017 TRT190717T11
29.09.2010
250.000
19.07.2017
TRT200219T11
05.03.2014 270.000 20.02.2019 TRT200219T11
02.04.2014 150.000 20.02.2019 TRT200618T18
26.06.2013 90.000 20.06.2018 TRT200618T18
17.07.2013 200.000 20.06.2018 TRT200618T18
14.08.2013
120.000
20.06.2018 TRT200618T18
09.10.2013 460.000 20.06.2018 TRT210721T11
15.02.2012 150.000
21.07.2021 TRT230222T13
07.03.2012 220.000 23.02.2022 TRT230222T13
08.08.2012 200.000 23.02.2022 TRT240118T19
02.02.2011 200.000
24.01.2018
TRT240118T19
25.05.2011 200.000 24.01.2018 TRT240216T10
05.03.2014 250.000 24.02.2016 TRT251017T18
08.12.2010 400.000 25.10.2017 TRT261022T10
07.11.2012
180.000 26.10.2022 TRT261022T10
20.02.2013 112.500 26.10.2022 TRT261022T10
10.04.2013 125.000 26.10.2022
TRT270116T18
11.05.2011 300.000 27.01.2016 TRT270116T18
16.11.2011 300.000 27.01.2016 TRT270319T13
04.06.2014 400.000 27.03.2019 TRT290415T14
05.05.2010
300.000 29.04.2015
TRT290415T14
23.06.2010 300.000 29.04.2015 US900123BJ84
12.01.2011 67.223
14.01.2041
US900123BJ84
26.06.2012 184.669 14.01.2041
US900123BY51
25.10.2011 91.773 25.03.2022 US900123BZ27
26.01.2012 92.055 26.09.2022 US900123BZ27
16.02.2012 302.278 26.09.2022 US900123CA66
15.01.2013 56.867 23.03.2023 US900123CB40
16.04.2013 160.430 16.04.2043 XS0503454166
12.11.2010
92.712 18.05.2020 XS0993155398
12.11.2013
770.565 12.11.2021
XS1057340009
11.04.2014 98.179 11.04.2023 TRD170216T17
19.02.2014 100.000 17.02.2016 TRD190815T10
21.08.2013
320.000 19.08.2015
TRD280916T17
01.10.2014
150.000 28.09.2016 US421790AC08
25.11.2014
92.756 25.11.2024
XS0975124180
10.10.2013 347.835 10.10.2018 TRT311209T18*
21.09.2007 34.500 10.08.2017 15.836.090 Tablo 25: Fon portföyündeki menkul kıymetler
66
Nominal Değeri
Faiz Gelir
Reeskontları
295.453 176.288
163.730 63.943
119.376 30.601 397.599 30.683 130.564 31.428 575.555 148.447 301.051 7.210 197.213 95.609 99.090 2.140 136.997 1.214 554.226 -
278.125 -
98.637 10.935 13.388 7.526 152.085 6.047 420.195 111.633
146.433 9.278 151.682 11.619
133.594
12.345
119.673 2.513 191.617 83.476
124.636
6.236
361.776 7.268
253.529 3.874 100.811 5.080 99.598 -
135.491
-
49.552 1.730
401.397 19.042
106.630
11.318 261.706
23.211
156.295 5.769 359.082 2.190 120.868 716
123.611 -
299.907
11.399
244.052 3.405 266.994 47.490 145.446 22.954
91.612 3.268 204.040 7.727 121.253
3.444 456.716 4.969
150.998 67.769 230.574 95.555
188.685
58.226
200.698 8.102 199.635 6.999
250.933 17.186
389.321 3.932
174.978 35.333 98.863 9.164
107.519 7.316 293.879 7.497 303.383 17.441
365.007 8.344
297.660 121.963
292.386 114.487 30.000 13.660
75.000 17.540 40.000 8.653 40.000 15.317 125.000 33.258 25.000
-
70.000
2.761
30.000
5.431
275.000 83.317 35.000 11.636
100.000 6.482 320.000 11.466
150.000
8.103
40.000 1.564 150.000 20.007
34.500
-
1.852.533 Değer
Düşüklüğü
Karşılığı
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
(16.610)
(7.240)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
(2.019)
(6.708)
-
-
-
-
-
-
-
(1.545)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
(1.286)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
(35.408)
TCMB Değeri
476.288
263.943
150.601
430.683
141.428
623.447
307.210
295.609
102.140
141.214
583.390
292.760
110.935
127.526
171.047
511.633
156.026
161.619
142.345
127.513
283.476
126.236
362.268
253.874
105.080
97.981
133.292
51.730
419.042
111.318
273.211
180.769
332.190
120.716
123.455
311.399
253.405
317.490
172.954
93.268
207.727
123.444
464.969
217.769
315.555
258.226
208.102
206.999
267.186
403.932
215.333
121.664
132.316
307.497
317.441
408.344
421.963
414.487
80.883
202.209
100.426
107.372
335.536
55.582
163.191
98.143
853.882
109.814
106.482
331.466
158.103
94.320
367.842
34.500
17.653.215
*21 Eylül 2007 tarihi itibarıyla Hazine Müsteşarlığı tarafından TMSF’ye 24 Mayıs 2007 tarih ve 5667 sayılı Kanun uyarınca söz konusu tutarların ödenmesinde
kullanılmak üzere ihraç edilen DİBS’lerdir. Belirtilen DİBS’ler; faiz ödemesiz, nama yazılı ve ikincil piyasada alım satıma konu olmayan bir senet olduğundan
herhangi bir faiz reeskontu hesaplanmamaktadır.
Ödeme planına bağlanan alacaklar
Takipli alacaklardan ödeme planına bağlanan ve borçluların anlaşma hükümleri çerçevesinde ödemelerini
aksatmadan gerçekleştirdiği alacaklar bilançonun aktifinde “Ödeme Planına Bağlanan Alacaklar”
hesabında izlenmektedir. Ödeme planında yer alan borç tutarı ile muhasebe kayıtları arasındaki olumlu
fark ile söz konusu alacaklar için ayrılan karşılıklar tahsil edilmedikçe gelirleştirilmemektedir. Tahsil
edilmek üzere vadesini bekleyen gelir niteliğini haiz bu tutarlar bilançonun pasifinde “Tahsil Edilmemiş
Yeniden Ödeme Planı Gelirleri” hesabında izlenmektedir. Ödeme planına bağlanan alacaklar, ödeme
planında yer alan anapara veya faiz alacaklarından herhangi birinin ödenmesinin 90 gün gecikmesi
durumunda % 25 oranında, 180 gün gecikmesi halinde ise % 100 oranında karşılığa tabi tutulmaktadır.
31.12.2014 itibarıyla Fon bilançosunda 2.801 milyon TL tutarında ödeme planına bağlanan alacak
bulunmaktadır.
4.4. Fonun Esas Faaliyetine İlişkin Uzun Vadeli Alacaklar
Fonun bankacılık işlemi yapma ve mevduat kabul etme izni kaldırılan bankaların iflas masalarından
olan alacakları (sigortalı mevduat ödemeleri, sigorta prim alacağı, zamanaşımına uğramış mevduat
alacağı vs.) ile şahsi iflas masalarından olan alacaklarından oluşmaktadır. Müflis T. İmar Bankası A.Ş.
iflas masasından olan alacaklar için % 100 oranında karşılık ayrılmış bulunmaktadır. 31.12.2014 tarihi
itibarıyla detayı Tablo 26’da yer almaktadır.
T. İmar Bankası Kıbrıs Kredi Bankası Şahsi İflas Masaları Toplam Tablo 26: İflas masasından alacaklar (31.12.2014)
Alacak Tutarı
11.798.647
64
30
11.798.741
Karşılık Tutarı
11.798.647 -
-
11.798.647 Net Bakiye
-
64
30
94
4.5. Mali Duran Varlıklar
Fon tarafından bir işletmeye ortak olmak amacıyla yatırılan sermaye payları ve çeşitli nedenlerle kısa
vadede paraya dönüşme niteliği kaybolduğu için elde tutulan hisse senetleri bu hesapta izlenmektedir.
Borsada işlem gören hisse senetleri, bağlı ortaklık ve iştirak payları borsa değerine göre, borsada işlem
görmeyenler ise elde etme maliyeti ile değerlenmektedir.
4.6. Maddi Duran Varlıklar
Fon faaliyetlerinin sürdürülmesinde kullanılmak üzere edinilen maddi duran varlıklar bu hesaplarda
izlenmekte ve elde etme maliyeti ile kayıtlara alınmaktadır. Menkuller ve gayri maddi haklar için % 20,
hizmet binaları için ise % 2 oranında normal amortisman ayrılmaktadır.
4.7. Elden Çıkarılacak Varlıklar
Elden çıkarılacak bağlı ortaklık bankalar
Bağlı ortaklık banka hisse senetlerinin tamamının ya da bir bölümünün banka zararının ödenmiş
sermayeye tekabül eden tutar kadarının devralınması için, ilgili bankaya aynı tutarda yapılan ödemeler
bu hesapta takip edilmektedir. 31.12.2014 tarihi itibarıyla mevcut bakiye Fonun Birleşik Fon Bankası ve
Türk Ticaret Bankası nezdindeki % 100 oranındaki hissesini ifade etmektedir.
67
Elden çıkarılacak iştirakler ve diğer bağlı ortaklıklar
Fon tarafından, bağlı ortaklık bankalardan veya alacağa mahsuben devralınan bağlı ortaklık ve iştirakler
elde etme maliyeti ile muhasebeleştirilmiştir. Bağlı ortaklık bankalardan devralınan elden çıkarılacak
diğer bağlı ortaklık ve iştiraklerin değer düşüklüğü karşılıkları ilgili banka kayıtlarındaki değerleriyle
bilançoya yansıtılmıştır. Fona bedelsiz olarak devrolan iştirak ve bağlı ortaklıklar kayıtlı değerleri kadar
değer düşüklüğü karşılığı ayrılması suretiyle kayıtlara alınmıştır. 31.12.2014 itibarıyla mevcut bakiye
Fon portföyünde 9 adet elden çıkarılacak iştirak ve 15 adet elden çıkarılacak bağlı ortaklık sermaye
payından oluşmaktadır.
Elden çıkarılacak maddi duran varlıklar/haklar
Fonun bağlı ortaklık bankalardan veya alacağa mahsuben devraldığı veya icraen satın aldığı maddi
duran varlıkları ve gayrimaddi hakları elde etme maliyeti ile kayıtlara yansıtılmıştır. Söz konusu elden
çıkarılacak varlıklar amortismana tabi tutulmamaktadır.
4.8. Görev Zararı Hesapları
Tasfiye halindeki bağlı ortaklık ve iştirakler
Fonun tasfiye süreci başlayan bağlı ortaklık ve iştiraklerdeki sermaye payları ve diğer alacakları bu
hesapta izlenmektedir. Bakiye, 31.12.2014 tarihi itibarıyla tasfiyesi devam eden 14 bağlı ortaklık ve
iştirake ilişkin sermaye payından oluşmaktadır.
Bağlı ortaklık bankalara verilen ihtiyatlar
Hazine Müsteşarlığı tarafından TMSF’ye ikrazen ihraç edilen DİBS’lerden TMSF tarafından bünyesindeki
bağlı ortaklık bankalara ihtiyat olarak aktarılan tutarlardan oluşmaktadır. TMSF, Hazine Müsteşarlığı’nın
TCMB’de ilgili ikraz sözleşmelerine istinaden depo ettiği tahviller içerisinden ihtiyaç duyduklarını söz
konusu depo hesabından çekilişler olarak kullanmış ve tahvilleri bağlı ortaklık bankalara aktarmıştır.
Tahviller kullanım tarihleri itibarıyla ihraç edilmiş sayılmış ve kullanım tarihleri itibarıyla oluşan
değerleri ile Fon bilançosuna yansıtılmıştır. 31.12.2014 tarihi itibarıyla mevcut bakiyeyi oluşturan Fonun
Birleşik Fon Bankası’ndan olan ihtiyat alacaklarının tamamına karşılık ayrılmıştır.
4.9. Mahsup Edilmeyi Bekleyen ve Emanet Tahsilatlar
Elden çıkarılacak varlıklar ile ilgili olarak satış işlemleri tamamlanıncaya kadar yatan tutarlar ile diğer
nakdi teminatlar, 2004 ve 6183 sayılı Kanunlar çerçevesinde veya imzalanan protokoller kapsamında
ilgililerden yapılan tahsilatlardan henüz gerekli mahsup işlemleri tamamlanmayanlar, teminat niteliğinde
yapılan tahsilatlar ile Fon emanet hesaplarına yatırılan tutarlar bu hesapta takip edilmektedir.
Kurum ve Kuruluşlara Yapılan Ödemeler
5472 sayılı Kanun ile değişik Bankacılık Kanunu’nun 134’üncü maddesi gereğince; gerçek ve tüzel
kişilere ait varlıkların ticari ve iktisadi bütünlük kapsamında veya ayrı ayrı cebri icra yoluyla satış
bedellerinden söz konusu kişilerin Devlete ve sosyal güvenlik kuruluşlarına olan borçları ile Hazine payı
borçları ödendikten sonra kalan kısım kişilerin diğer kamu kurum ve kuruluşları ile üst kurullara olan
borçlarına garameten taksim edilerek ödenmektedir.
68
Bu hüküm çerçevesinde, satışı Fon tarafından gerçekleştirilen varlıkların satış bedelleri Fon bilançosunun
pasifinde söz konusu ödemelerin yapılmasını teminen bekletilmekte, hukuki süreçlerin tamamlanmasını
müteakip ilgili kurum ve kuruluşlara gerekli ödemeler yapılmaktadır. Bu kapsamda, 2014 yılında diğer
kurum ve kuruluşlara yapılan ödemelerin USD karşılığı 281 milyon USD’dir. 31.12.2014 tarihi itibarıyla
Fon tarafından bu kapsamda yapılan ödemeler toplamı ise 7.336 milyon USD’ye ulaşmıştır.
4.10. Personel Toplu Ödeme ve Emeklilik Karşılıkları
Sözleşmeli personel ile ilgili düzenlemeler çerçevesinde işten çıkarma veya emeklilik halinde yapılacak
toplu ödemeler nedeni ile oluşacak yükümlülükler için karşılık ayrılmıştır.
4.11. Alacak ve Borçların Değerlemesi
Fonun takipli (ödeme planına bağlanan alacaklar dışında) veya tasfiye masalarından olan alacakları
bilançoda defter değeri ile gösterilmektedir. Faiz öngörülen mevduat ve diğer alacaklar için ise tespit
edilen faiz oranı esas alınmak suretiyle faiz gelir reeskontu hesaplanmıştır.
4.12. Diğer Bilanço Kalemleri
Diğer bilanço kalemleri finansal tablolarda kayıtlı değerleri üzerinden yansıtılmışlardır.
4.13. Sigorta Primi Gelirleri
Fon mevduat sigortacılığı kapsamında, kredi kuruluşları nezdindeki bütün para cinslerinden açılmış
tasarruf mevduatı ve katılım fonu hesaplarını sigortalamaktadır. Tasarruf mevduatı ve katılım fonu
sigorta primleri, mali tabloların düzenlendiği ilgili dönemi izleyen ikinci ayın son iş gününe kadar; TL,
USD ve EUR cinsinden olan hesaplarla ilgili olarak kendi para cinsinden Fona ödenmektedir. Altın ve
diğer döviz cinslerinden hesaplar ise; USD cinsinden ödenmektedir.
2014 yılına ilişkin sigorta primlerinin para cinsleri itibarıyla dağılımı Tablo 27’de yer almaktadır.
Bu kapsamda bankalardan 1.227.127.473.-TL, 108.232.535.-USD ve 65.168.758.-EUR sigorta primi
tahsil edilmiştir. Ayrıca, geçmiş dönemlere ilişkin olarak 102.059.720.-TL tutarında prim farkı gelir
kaydedilmiştir.
Banka Grubu
Mevduat Bankaları
Katılım Bankaları
Döviz Cinsi
TL 1.136.509.305
TL 90.618.168
USD EUR USD EUR EUR Sigorta Primi Tutarı
94.183.109
61.141.860
14.049.426
4.026.898
TL 1.227.127.473
Genel Toplam (TL Karşılığı)*
1.654.135.520
Toplam
USD Tablo 27: Sigorta primi gelirleri
108.232.535
65.168.758
*TL karşılıkların hesaplanmasında prim dönemi sonlarında geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır.
69
Fon tarafından 2014 yılı içerisinde tahsil edilen prim tutarları dönemler itibarıyla 401-433 milyon TL
(189-191 milyon USD) aralığında seyretmiştir.
milyon TL*
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0
417
403
191
189
Aralık 13
433
401
189
Mart 14
250
200
190
Haziran 14
Toplam TL Karşılığı
milyon USD*
150
100
50
0
Eylül 14
Toplam USD Karşılığı
Grafik 12: Dönemler itibarıyla sigorta primleri
* USD ve TL karşılıkların hesaplanmasında dönem sonlarında geçerli TCMB döviz alış kurları kullanılmıştır.
Fonun, 2000 yılından itibaren 2006 yılına kadar tahsil ettiği sigorta primlerinin USD karşılıkları bazında
azaldığı görülmektedir. Bu azalmada en önemli etken, 2003 yılında temel prim oranının onbinde
25’ten onbinde 12,5’e düşürülmesidir. Diğer bir etken ise, Eylül 2004 döneminden geçerli olmak üzere
yapılan düzenlemedir. Bu düzenleme ile her ne kadar temel prim oranı onbinde 15’e yükseltilmiş
olsa da, prim matrahının toplam tasarruf mevduatı yerine sigortaya tabi tasarruf mevduatı olarak
yeniden düzenlenmesi, toplam prim gelirlerinde azaltıcı bir etki yaratmıştır. 2006-2008 yıllarında prim
matrahının yükselmesi ve düşük kur nedeniyle prim gelirlerinde artış gözlenmektedir. 2009 yılında prim
gelirlerinde görülen düşüş prim tarifesindeki değişiklikten, 2011 ve 2012 yıllarındaki yükseliş sigorta
prim matrahındaki artışın yanı sıra Eylül 2011 döneminde uygulanmaya başlanan prim tarifesindeki
değişikliklerden, 2013 yılındaki artış ise sigorta kapsamının 15 Şubat 2013 tarihinde 50 bin Türk
Lirasından 100 bin Türk Lirasına yükseltilmiş olmasından kaynaklanmaktadır.
Fonun, 2000 yılından itibaren tahsil ettiği sigorta primlerinin yıllar itibarıyla gelişimi Grafik 13’te
gösterilmektedir.
800
700
600
500
400
300
200
100
0
714
550
519
502
359
348
306
337
432
496
498
541
554
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Grafik 13: Yıllar itibarıyla tahsil edilen sigorta primleri (milyon USD)
70
552
758
4.14. Fonun Esas Faaliyetlerine İlişkin Diğer Gelirler
Fonun sigorta primlerine ilave olarak; Bankacılık Kanunu’nun 130’uncu maddesinde belirtilen
zamanaşımına uğrayan kıymet gelirleri, bankacılık sistemine giriş payları, hisse devir payları, adli ve
idari para cezaları ve diğer gelirleri bulunmaktadır.
Zamanaşımına Uğramış Kıymet Gelirleri
Bankacılık Kanunu’nun 62’nci maddesi gereğince; bankalar nezdindeki mevduat, katılım fonu, emanet
ve alacaklardan hak sahibinin en son talebi, işlemi, herhangi bir yazılı talimatı tarihinden başlayarak on
yıl içinde aranmayanlar zamanaşımına tabidir. Zamanaşımına uğrayan her türlü mevduat, katılım fonu,
emanet ve alacaklar banka tarafından hak sahibine ulaşılamaması halinde, yapılacak ilanı müteakip Fona
gelir kaydedilmektedir. “Mevduat ve Katılım Fonunun Kabulüne, Çekilmesine ve Zamanaşımına Uğrayan
Mevduat, Katılım Fonu, Emanet ve Alacaklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” gereğince;
söz konusu kıymetlere ilişkin listeler bankalar tarafından kendi internet sitelerinden yayımlanmakta ve
eş zamanlı olarak Fona gönderilmektedir. Ayrıca, söz konusu listeler Fon tarafından konsolide edilmiş
olarak internet sitesinde (www.tmsf.org.tr) her yıl 1 Şubat-31 Mayıs tarihleri arasında yayımlanmaktadır.
Bankalardan 2012 yılı öncesi ve 2012 yılında zamanaşımına uğrayarak Fona devredilen varlıkların
nakde dönüştürülmesi çerçevesinde 12.607 gram 72 santimlik altın hesabı açılmıştır. Açılan hesabın
Türk Lirası karşılığı 1,12 milyon TL ve USD karşılığı 511 bin USD’dir. Zamanaşımına uğrayan kıymetler
ile ilgili olarak 2014 yılında toplam 94,8 milyon TL gelir sağlanmıştır.
Hesap Sayısı
(bin adet)
600
179,4
400
374
500
300
200
100
0
293
10,5
2005
160
6,9
2006
199
27,9
2007
Hesap Sayısı
123
16,9
2008
109
19,2
2009
Grafik 14: Yıllar itibarıyla zamanaşımına uğramış kıymetler
165
37,3
2010
248
42,6
2011
Toplam Gelir
594,5
161,9
Toplam Gelir
(milyon TL)
94,8
227,8
2012
2013
2014
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
Para Cezası Gelirleri
Bankacılık Kanunu’nun 130’uncu maddesi çerçevesinde, söz konusu Kanun hükümlerine aykırılık
dolayısıyla hükmolunacak adli para cezalarının % 50’si ile verilecek idari para cezalarının % 90’ı Fona
gelir kaydedilmektedir. Bu kapsamda 2014 yılında 8,3 milyon TL tutarında para cezası Fona gelir
kaydedilmiş olup, tahsil olunan para cezalarından 329 bin TL’lik kısım ise 2014 yılında ilgili mevzuat
gereğince T.C. Maliye Bakanlığına aktarılmıştır.
71
Bankacılık Sistemine Girişlerden Alınan Paylar
Bankacılık Kanunu’nun 10’uncu maddesi gereğince BDDK tarafından kurulmasına izin verilen bankanın
faaliyete geçebilmesi için banka hissedarları tarafından Kanun’un 7’nci maddesinde belirtilen asgari
sermayenin %10’u tutarındaki sisteme giriş payının Fon hesaplarına yatırılması zorunludur. Bu
kapsamda, 2014 yılında Fon tarafından 6 milyon TL tutarında sisteme giriş payı gelir kaydedilmiştir.
Banka Hisse Devirlerinden Alınan Paylar
Bankacılık Kanunu’nun 18’inci maddesi gereğince; BDDK iznine tabi tutulan pay devirleri çerçevesinde,
bankanın devralınan hisselerinin nominal değerinin % 1’i oranında devir payının devralan tarafından
Fona yatırılması zorunludur. Bu kapsamda, 2014 yılında Fon tarafından 1,4 milyon TL tutarında hisse
devir payı gelir kaydedilmiştir.
4.15. Hazine Müsteşarlığına Yapılan Ödemeler
23.07.2008 tarih ve 26945 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 16.07.2008 tarih ve
5787 sayılı “Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun” ile 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında
Kanun’a eklenen Geçici 17’nci madde kapsamında, Hazine Müsteşarlığı tarafından Fona 31.12.2007
tarihine kadar verilen özel tertip Devlet İç Borçlanma Senetlerinden doğmuş ve/veya doğacak toplam
93.292.116.459 TL tutarındaki anapara, faiz, masraf ve gecikme zammından oluşan Hazine alacakları
23.07.2008 tarihi itibarıyla terkin edilmiştir.
Yine aynı Kanun maddesi gereğince Fonun, faaliyet izni kaldırılan veya yönetimi ve denetimi kendisine
devredilen bankaların her türlü mal, hak ve alacaklarından elde ettiği veya edeceği nakdi gelirlerinden,
mevcut ve muhtemel çözümleme giderleri ve bu kapsamda diğer kurumlara yapılması zorunlu ödemeler
düşüldükten sonra kalan tutarın Hazine Müsteşarlığının ilgili hesaplarına aktarılmasına ilişkin usul ve
esaslar Fona gönderilmiştir.
Bahsi geçen Usul ve Esaslar çerçevesinde 2014 yılında Hazine Müsteşarlığına toplam 174,6 milyon USD
karşılığı (Türk Lirası karşılığı 371,5 milyon TL) nakit ödeme yapılmıştır. Söz konusu ödemeler ile birlikte
Hazine Müsteşarlığına yapılan toplam ödeme tutarı 31.12.2014 tarihi itibarıyla 11,76 milyar USD’ye
ulaşmıştır. 2014 yılında yapılan ödemelere ilişkin detaylı bilgi Tablo 28’de yer almaktadır.
Ödeme Tarihi Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam Ödemelerin TL Karşılığı
Ödemelerin USD Karşılığı1
94.870.739
43.244.935
751.764
706.216
1.158.020
316.094
545.772
211.190.000
100.763.395
1.000.000
461.723
56.807.200
1.000.000
1.000.000
1.000.000
1.000.000
1.000.000
371.483.939
Tablo 28: 2014 yılında Fon tarafından Hazine Müsteşarlığına yapılan ödemeler
1 Tutarların USD karşılıklarının hesaplanmasında ödeme tarihindeki TCMB döviz satış kurları kullanılmıştır.
72
329.187
26.705.152
477.190
438.020
450.227
450.674
430.478
174.612.847
5. Mevduat Sigortacılığı Rezervinin Yönetimi
Fon rezervi Fon Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan “TMSF Finansal Varlık Yönetimine Dair Esaslar”
çerçevesinde değerlendirilmektedir. Finansal varlık yönetiminin belli başlı prensipleri şu şekildedir:
Finansal Risk Komitesi; limitlerin belirlenmesi, vade dağılımlarının değerlendirilmesi, rezervin
korunmasına ilişkin tedbirler alınması konularında görüş oluşturmaktadır.
Rezerv yönetiminde İhale Yönetim Sistemi, Ödeme Yönetim Sistemi ve Portföy Yönetim Sistemleri
kullanılmaktadır.
Fon rezervi, 05.11.2013 tarihinden itibaren Kamu Haznedarlığı Genel Tebliğine tabi olarak yönetilmekte
olup, TL ve döviz mevduat, repo/ters repo, Hazine Müsteşarlığının çıkarmış olduğu kira sertifikası ile iç
ve dış borçlanma senetlerinde değerlendirilebilmektedir.
Yabancı para cinsinden işlem yapılabilmektedir.
Birincil ve ikincil piyasalarda devlet tahvili ve hazine bonosu alım satımı yapılabilmektedir.
Fonun mevduat ve katılım fonlarını sigortalama görevi çerçevesinde bulundurduğu rezerv “Mevduat
Sigortacılığı Rezervi”ni, çözümleme faaliyetleri neticesinde elde ettiği tutarlar ise “Çözümleme Rezervi”ni
oluşturmaktadır.
Fon, çözümleme faaliyetlerinden elde ettiği nakdi gelirlerinden, mevcut ve muhtemel çözümleme giderleri
ve bu kapsamda diğer kurumlarda yapılması zorunlu ödemeleri düştükten sonra kalan tutarları, 5787
sayılı Kanun hükümleri gereğince Hazine Müsteşarlığına göndermektedir. Çözümleme rezervi genel
olarak; Fon hesaplarında muhtemel çözümleme giderlerinin karşılanması amacıyla tutulan tutarlar ile
hukuki sorunlar nedeniyle blokeli hesaplarda tutulan tahsilat tutarlarından oluşmaktadır. Bu kapsamda
tutulan çözümleme rezervi bankalar nezdinde mevduat olarak değerlendirilmektedir. 31.12.2014 tarihi
itibarıyla Fonun Çözümleme Rezervinin TL karşılığı 1.271 milyon TL’dir (548 milyon USD). Bu tutarın
969 milyon TL’lik (418 milyon USD) kısmı çözümleme işlemleri devam ettiği için blokeli hesaplarda
izlenmektedir.
Fonun “Mevduat Sigortacılığı Rezervi” mevduat, DBS ve Hazine Müsteşarlığının çıkardığı kira
sertifikalarında değerlendirilmektedir. 31.12.2014 tarihi itibarıyla 17.665 milyon TL’ye (7.618 milyon
USD),( Birleşik Fon Bankasına kullandırılan SBK dahil 18.979 milyon TL) ulaşan mevduat sigortacılığı
faaliyet rezervinin; 17.455 milyon TL’lik kısmı DBS ve kira sertifikası olarak, 210 milyon TL’lik kısmı ise
mevduat olarak bankalarda bulundurulmaktadır. Rezerv tutarı 2014 yılında % 19,84 oranında artışla
14.741 milyon TL’den 17.665 milyon TL’ye yükselmiştir. Söz konusu rezerv tutarının 31.12.2014 tarihi
itibarıyla yaklaşık 294 milyar TL olan sigorta kapsamındaki tasarruf mevduatı ve katılım fonu toplamına
oranı (Fon rasyosu) % 6’dır.
Mevduat sigortacılığı rezervinin yeterli düzeyde olması, Fonun “Mevduat Sigortacılığında Kurumsal
Kapasiteyi Güçlendirmek” stratejik hedefine ulaşmaya önemli katkı sağlamaktadır. Yıllar itibarıyla
Fonun mevduat sigortacılığı faaliyet rezervinin toplam mevduat ve katılım fonu ile sigorta kapsamındaki
tasarruf mevduatı ve katılım fonuna oranı Grafik 15’te gösterilmektedir.
73
%8,00
%7,00
%6,00
%5,00
%4,00
%3,00
%2,00
%1,00
%0,00
%2,68
%3,08
%3,45
%4,24
%0,89
%0,99
%1,08
%1,20
2005
2006
2007
2008
%4,98
%6,05
%5,41
%1,34
%1,34
2009
2010
%7,17
%5,61
%6,00
%1,44
%1,65
%1,56
%1,68
2011
2012
2013
2014
Mevduat Sigortacılığı Rezervi/Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonu
Mevduat Sigortacılığı Rezervi/Toplam Mevduat ve Katılım Fonu
Grafik 15: Yıllar itibarıyla Fon rasyosunun gelişimi
6. Mevduat Sigortacılığı Risk Yönetim Politikaları
Fon, kurumsal risk yönetiminin bir parçası olarak mevduat sigortacılığı yatırım stratejilerini de dikkate
alarak risk yönetimi politikaları geliştirmektedir. Fon rezervi herhangi bir finansal kurumda olabildiği
gibi kredi riski, kur riski, faiz riski, likidite riski ve operasyonel risklere maruz kalabilmektedir.
Bu risklerden korunmak amacıyla Fon, portföyün dağılımı ve vade yapısı hususlarında Fon Kurulu ve
Finansal Risk Komitesi tarafından belirlenen limitler dahilinde yatırım kararlarını almaktadır.
Kredi Riski: Fon rezervinin maruz kaldığı kredi riski esas olarak bankalarda tutulan mevduatlardan
kaynaklanmaktadır. Yıllar itibarıyla bankalarda tutulan mevduat tutarları ve tutarın toplam mevduat
sigortacılığı rezervine oranına ilişkin bilgi Grafik 16’da yer almaktadır.
milyon TL
4.000
3.500
3.000
2.500
2.000
%100
%100
3.034
%83
3.194
3.474
%64
2.227
3.501
%51
1.500
3.388
%41
1.000
500
0
2005
2006
2007
Mevduat Tutarı
2008
2009
2010
%80
%60
2.238
%22
1.140
2011
2012
%9
Mevduat/ Mevduat Sigortacılığı Rezervi
Grafik 16: Yıllar itibarıyla mevduat tutarları ve kredi riski oranları
74
%100
%40
%2
257
2013
%1
210
2014
%20
%0
Kur Riski: Kurun değerinde yaşanan değişiklikler sonucu Fonun varlıkları ve yükümlülüklerinde
meydana gelebilecek değişimler finansal risk yönetimi çerçevesinde takip edilmektedir.
31.12.2014 tarihi itibarıyla sigortalanan mevduat ve katılım fonunun TL, USD ve EUR dağılımı sırasıyla
% 74,4, % 14 ve % 11,6’dır. Aynı tarih itibarıyla Fonun mevduat sigortacılığı rezervindeki yabancı para
dağılımı % 84,5, % 8,9 ve % 6,6 olarak gerçekleşmiştir. Yıllar itibarıyla Fon rezervinin kur riskini ifade
eden sigortalanan yabancı para cinsinden mevduat ve katılım fonlarının toplam sigortalı mevduat ve
katılım fonlarına oranı Grafik 17’de gösterilmiştir.
%60
%50
%40
%30
%20
%10
%0
%49
%36
2005
%45
%34
2006
%30
%30
2007
%33
%30
%25
%24
2008
2009
%28
%22
2010
%24
%21
2011
%24
%13
2012
%26
%15
2013
%26
%16
2014
Mevduat Sigortacılığı Döviz Rezervi/ Toplam Mevduat Sigortacılığı Rezervi
Sigortalı Yabancı Para Mevduat ve Katılım Fonu/ Toplam Sigortalı Mevduat ve Katılım Fonu
Grafik 17: Sigortalı mevduat ve katılım fonu ile mevduat sigortacılığı rezervinin yabancı para dağılımı
Faiz Oranı Riski: Faiz oranı riski, faiz oranlarındaki değişikliklerin ilerideki nakit akışları veya finansal
araçların gerçeğe uygun değerlerini etkileyeceği ihtimalinden doğmaktadır. Finansal risk yönetimi
kapsamında Fon, portföyünde yer alan mevduat ve menkul kıymetlerin vade yapısı ve faiz oranlarını
takip etmektedir. 31.12.2014 tarihi itibarıyla Fon mevduat sigortacılığı rezervinin vade yapısı ve türleri
Grafik 18 ve Grafik 19’da gösterilmektedir.
4.500
4.000
3.405
3.500
3.000
4.225
4.055
3.330
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
454
1 Ay
275
3 Ay
813
6 Ay
330
9 Ay
332
12 Ay
446
1-3 Yıl
Grafik 18: Mevduat sigortacılığı rezervinin vade dağılımı (milyon TL)
3-5 Yıl
5-7 Yıl
7-10 Yıl
10-31 Yıl
75
%64
%24
%12
DİBS
DDBS
Kira Sertifikası (Sukuk)
%50
Sabit Getirili
Değişken Getirili
%50
%69
%31
Tüfeye Endeksli DİBS
Değişken Faizli DİBS
Grafik 19: Menkul kıymetlerin türlerine göre dağılımı
Likidite Riski: Likidite riski, nakde ihtiyaç duyulmasını gerektiren finansal yükümlülüklerin ihtiyaç
duyulduğu zaman karşılanamamasından kaynaklanır. Likidite riskinin yönetiminde; yatırım araçlarının
türü, piyasadaki likiditesi ve vade tarihleri dikkate alınarak yatırım kararları alınmaktadır.
Operasyonel Risk: Fon rezervinin yönetilmesinde oluşabilecek operasyonel risklerin önlenmesi
amacıyla iç kontrol sistemi ve bilgi işlem alt yapısı güçlendirilmektedir. Operasyonel risklerin minimize
edilmesi amacıyla Portföy Yönetim Sistemi, Ödeme Yönetimi Sistemi ve İhale Yönetim Sistemi yazılımları
aracılığıyla işlemler gerçekleştirilmektedir. Ayrıca, rezerv yönetimine ilişkin süreçler iç denetim
tarafından denetime tabi tutulmaktadır.
76
5. EKLER
EK 1: Türkiye’deki banka şubelerinde sergilenmekte olan mevduat sigortasının kapsamı ve tutarı
hakkında açıklayıcı bilgiler içeren tanıtım materyalleri
Şekil 17: Mudi bilgilendirme ilanı-1
78
Şekil 18: Mudi bilgilendirme ilanı-2
79
EK 2: TMSF’nin kuruluş yılı olan 1983’ten itibaren sigortaya tabi mevduat ve katılım fonlarının kapsam
ve tutarına ilişkin değişiklikler
Tarih / Dönem
İlgili Mevzuat
Limit
22.07.1983
09.10.1986
70 sayılı KHK
3 milyon TL’ye kadar
09.10.1986
06.03.1992
06.03.1992
11.04.1994
11.04.1994
05.05.1994
05.05.1994
01.06.2000
01.06.2000
06.12.2000
11084 sayılı KHK
2707 sayılı KHK
5455 sayılı BKK
6 milyon TL’ye kadar(Bu tutarın
ilk 3 milyon TL’sinin % 100’ü,
kalan bakiyenin ise % 60’ı
sigortalıdır.)
50 milyon TL’ye kadar (Bu
tutarın ilk 25 milyon TL’sinin %
100’ü, kalan bakiyenin % 60’ı
sigortalıdır.)
150 milyon TL’ye kadar
5565 sayılı BKK
Tam Garanti
682 sayılı BKK
100 milyar TL
15.01.2001
03.07.2003
151 sayılı BDDK
Kararı
Mevduat bankalarına ait
yükümlülüklerin tamamı
03.07.2003
05.07.2004
1083 sayılı
BDDK Kararı
Tam Garanti
05.07.2004
01.12.2005
15.02.2013
15.02.2013
1083 sayılı
BDDK Kararı
50 milyar TL
496 sayılı Fon
Kurulu Kararı
50 bin TL
43 sayılı Fon
Kurulu Kararı
100 bin TL
Kapsam
Gerçek kişiler tarafından bu ad altında
açtırılan ve çek keşide etmek dışında ticari
işlemlere konu olmayan mevduatlar
Bir bankada bir gerçek kişiye ait Türk
Lirası cinsinden tasarruf mevduatı (nama
yazılı mevduat sertifikaları dahil) ile
tasarruf mevduatı niteliğini haiz döviz
tevdiat hesapları
Türkiye’de faaliyet gösteren ve mevduat
kabulüne yetkili bulunan bankaların yurt
içi şubelerinde gerçek kişiler tarafından
açılmış olan Türk Lirası cinsinden tasarruf
mevduatı ile tasarruf mevduatı niteliğini
haiz altın depo ve tevdiat hesapları
Türkiye’de kurulmuş mevduat
bankalarından hisseleri Fona
devrolunmuş bankaların ve bu bankaların
bilançolarında hesapları konsolide edilen
yurt dışı şubelerinin yükümlülüklerinin
tamamı
Türkiye’de faaliyet gösteren ve mevduat
kabulüne yetkili bulunan bankaların yurt
açılmış olan Türk Lirası cinsinden tasarruf
mevduatı ile tasarruf mevduatı niteliğini
haiz altın depo, döviz tevdiat hesapları ve
faiz reeskontları
Katılım bankalarında (yurt dışı şubeleri
hariç) gerçek kişiler adına Türk Lirası
veya döviz üzerinden açılan özel cari
hesaplarda ve katılma hesaplarında
toplanan fonlar ile bunlara ait kar payı
reeskontları
Türkiye’de faaliyet gösteren ve mevduat/
katılım fonu kabulüne yetkili bulunan
bankaların / katılım bankalarının yurt
açılmış olan Türk Lirası cinsinden
tasarruf mevduatı ile tasarruf mevduatı
niteliğini haiz altın depo, döviz tevdiat
hesapları ve faiz reeskontları ile katılım
bankalarındaki özel cari hesaplarda ve
katılma hesaplarında toplanan fonlar ile
bunlara ait kar payı reeskontları
Tablo 29: Sigortaya tabi mevduat ve katılım fonlarının kapsam ve tutarına ilişkin değişiklikler
80
Büyükdere Cd. No: 143 34394 Esentepe / İSTANBUL
T: 0(212) 340 22 00 | F: 0(212) 340 18 12
www.tmsf.org.tr

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 2014 Yılı Faaliyet Raporu

Transkript

Benzer belgeler

SHOW TV SATIŞ SÜRECİ TAMAMLANMIŞTIR TMSF Çukurova

alperen asistans ve hizmet farkı

Sigorta - İstanbul - İPOP, İstanbul Park Oto Pazarı

BİLGİ TOPLAMA TALEBİ B.T.T. / 2013-05 Konu: 2013 yılı ilk 3 aylık