Iyi bir politikaci olmak - Parti İçi Eğitim Birimi

Transkript

. .
.
. .
Iyi bir politikaci olmak
Alfred Moser Stichting
International Foundation for Social Democracy
© 2009 Alfred Mozer Stichting
www.alfredmozerstichting.nl
Postbus 1310
1000 BH Amsterdam
The Netherlands
Yazar ve editör: Arjen Berkvens
Yardımcı yazar: Berend Jan van den Boomen
Çeviri: Frank Lekens
Türkçe’ye Çeviri: Berna Soydan
Tasarım: Laurant & Bakker
6
İYİ BİR POLİTİKACI OLMAK
Giriş
Politikacılık mesleği en iyi şekilde uygulama ile öğrenilir ve birçok siyasi parti de bu
konuda hemfikirdir. Hiç kuşkusuz hayat okulu gibi okullar olmadığı doğrudur, ama hiçbir
hazırlık yapmadan politikacıları kurtlar sofrasına atmak için de bir neden yoktur. Siyasi
beceriler kesinlikle öğrenilebilir. Ancak siyasi partilerin bu konuya yatırımları büyük ölçüde
değişkenlik gösterir. Benim görüşüme göre, bir partinin profesyonellik düzeyi doğrudan bu
becerileri eğitmeye verilen önem ile ilgilidir. Yetersiz ve zayıf bir hazırlık için hiçbir mazeret
yoktur. Politikacılık mesleği de diğer meslekler gibi sürekli bir eğitim gerektirir.
Alfred Mozer Stichting(AMS), sosyal demokrasinin desteklenmesi için siyasi partiler, gençlik
ve kadın grupları ile münferit siyasilerin eğitimi için kurulmuş yirmi yıllık deneyimi olan
uluslararası bir vakıftır. Bizim gönüllü eğitmenlerimiz –çoğu Hollandalı- geniş bir siyasi
deneyime sahip yetenekli ve profesyonel kişilerdir. Bizim bu havuzda bulunan neredeyse
80’i aşan AMS eğiticilerimize büyük bir şükran borcumuz var. Giriş bölümünde biz bundan
önceki el kitabımızı yazan AMS’nin eski genel müdürü ve yazar Berend Jan van de Boomen’i
de özellikle anmak istiyoruz. Bazı bölümleri o yazdı ve biz bu yeni sürüm için onun önceki
bilgilerinden faydalandık. Bize yaptığı tüm katkılar için kendisine çok müteşekkiriz.
Bu kitap partiler ve politikacılara kötü performans sergileme konusunda daha az bahaneleri
olması için fırsat verir! Biz her siyasetçinin becerilerini mümkün olduğunca arttırmak için
çalışıyoruz. Ne yazık ki bunu yapmak tam olarak mümkün değildir. Ayrıca, bahsedilen
beceriler farklı ülkeler ve bu ülkelerin politik bağlamları ve gelenekleri ile yakından ilgilidir.
Bu kılavuzda deneyimli bir siyasi için gerekli evrensel malzemeyi sunuyoruz. Ancak hangi
maddeleri uygulamak istediğiniz sizin özel durumunuza bağlıdır ve karar sizindir. Tek bir
prototip yoktur ve her durum kendine özeldir. Ayrıca, bizim duymadığımız henüz siyasi
arenada kullanılmamış olan ama gelecekte kullanılacak yöntemler ve tekniklerin olması
olasılığı da vardır. Sonuçta biz bu kitapla herkese bir şeyler sunmayı amaçladık. Bu kitaptaki
ipuçları, milyonlarca dolarlık kampanya veya düşük bütçelerle kampanya yapacak bütün
ülkelere iyi bir kampanya yönetimi için ipuçları sağlayacaktır. İyi şanslar!
Arjen Berkvens, AMS
Genel Müdür
7
8
. .
.
Içindekiler
1. Strateji
11
2. Araştırma
33
3. İletişim ve Medya
41
4. Topluma Sesleniş
57
5. Tartışma
61
6. Organizasyon
67
7. Kampanya Planlaması
87
8. Parti ve Kampanya Finansmanı
91
9. Gönüllüler
95
10. Materyal ve Etkinlikler
101
11. Reklam ve Propaganda
103
12. Politika Geliştirme
105
13. Toplantılar
109
14. Müzakereler
121
15. Koalisyon Oluşturmak
129
16. Lobi Faaliyetleri
133
17. Siyasi Muhalefet Sanatı
139
18. Siyasi Muhaliflerinizle Mücadele
143
19. Siyasi Kriz Yönetimi
147
20. Online Kampanya Eğitim Modeli
149
9
10
Bölüm 1
.
Strateji
1
Yüce amaç ve idealler tavsiye edilir ve gereklidir de, ancak en sonunda size
getirileri yani kazanımlarınız hangi konuda olur, önemli olan budur. Siyaset, belirli
hedeflere ulaşmak için stratejiler hazırlamak ve uygulamaktır. Strateji nedir?
Siyaset önceden belirlenmiş bir hedefe ulaşmanın yoludur ve politik tartışmalar
üzerinde yoğunlaşmaktadır. Hangi amaç için daha çok çaba harcamak gerektiğine
karar vermek için büyük bir zaman harcanır. Strateji belirlenmiş hedefe ulaşmanın
yoludur. Sonunda, seçmenler elde ettikleri somut sonuçlara göre partileri ve
politikacıları değerlendirerek oy verirler, yapmış oldukları vaatlere göre değil.
Tartışmak ve hedeflere ulaşmak için yollar düşünmek de, amaçların kendi doğası
kadar önemlidir. Böylece çok iyi bir strateji oluşturmak istediğinizde, öncelikle
amacınızı belirleyip irdelemeniz gerekmektedir. Amacınız aşağıda belirtilen şu
dört kriteri karşılamalıdır:
Somutluk: Daha somut hedef, potansiyel destekçiler arasında daha büyük bir coşku
ortamı doğurur.
Ölçülebilirlik: Eğer hedef ölçülebilir değilse, hedefe ulaşılıp ulaşılamadığının
belirlenmesi olanaksızdır ya da hedefte değişikliğe gidilmesi mümkün olmayacaktır.
Bir parti kendisine ölçülebilir hedefler koymazsa, planlarının ne kadar gerçekçi
olduğunu asla bilemez. Daha da önemlisi, bunun tartışılmaz bir başarı olduğunu
iddia edemez.
Fizibilite-Uygulanabilirlik: Hedefler olmalıdır ve – bazen de – vizyoner olmalıdır.
Ama makul bir süre içinde onlara gerçekçi bir şekilde ulaşma şansı olmaz ise,
insanlar size sırtlarını döneceklerdir.
İlham Verici Değer: İnsanlar kendilerine coşkulu gelmeyen hiçbir (politik) programın
arkasından gitmezler. Başarıya giden yol çoğu kez uzun, hayal kırıklıkları ve hüsran
mayınları ile doludur. Kendinizi inançlı tutmak için tek yol, daha “yüksek” bir hedefi
ilham kaynağınız olarak almak ve bu yüksek bir hedefe odaklanmaktır. Bu yüzden,
11
hedeflerinizi düşük tutmak (örneğin parlamentoda oy kullanacak tek bir kadın
olması bizi mutlu eder) hiç de iyi bir fikir değildir. Kuvvetli bir politik hedef, ilham
değeri ve fizibilite arasında bir orta yol bulur.
Kampanya Stratejisi
Strateji, hedeflerinize ulaşmanızı sağlayan bir yoldur. Geliştirmiş olduğunuz
strateji türü, büyük ölçüde, partinizin toplumdaki konumuna bağlıdır. Partinizin
bu konumunu irdelemek ve gerçek durumunu öğrenmek için bir araştırma
yapmalısınız: Seçmenler parti hakkında ne düşünüyorlar? Partinin lideri hakkında
ne düşünüyorlar? Partinin programı hakkında ne biliyorlar ve bu program hakkında
neler hissediyorlar? Seçmenler oylarını verecek kadar partiyi güvenilir buluyorlar
mı? Seçim başarısının anahtarı nedir? Strateji geliştirme, kampanya sürecindeki en
hayati ve önem verilmesi gereken konudur. Birçok siyasi parti sadece ve sadece
strateji geliştirmek için çok sayıda strateji geliştirme uzmanı görevlendirmektedir.
Onlar kampanyanın perde arkasında önemli bir rol oynamakta ve araştırmacılar ile
yoğun bir işbirliği içerisinde çalışmaktadırlar. Strateji geliştirme uzmanları araştırma
sorularını belirlemekte ve elde ettikleri sonuçları, kazanma stratejisi planlamakta
kullanmaktadırlar. Bunun yanı sıra, değişen koşullara göre geliştirdikleri stratejileri
ayarlamaktadırlar.
Daima esnek olun, planlanandan farklı durumlar oluştuğunda da stratejinizi o
durumlara göre ayarlayabilin: “Hareketli bir hedef olun”
Bu bölümde, seçim kampanyaları için strateji geliştirme konusunu inceleyeceğiz:
kampanya hedefi, liderlik, taktikler/araçlar, mesaj ve anahtar konular ve hedef
gruplar.
Kampanya Hedefi
Etkin bir kampanya stratejisi geliştirmek için öncelikle net bir hedef seçmeniz
gerekir. Daha önce de bahsettiğimiz gibi, bu hedef dört gerekliliği karşılamalıdır:
somutluk, ölçülebilirlik, fizibilite ve ilham verici değerler. Seçimler somut ve
ölçülebilir değilse hiçbir şey ifade etmez. Ancak bir seçim kampanyası stratejisinin
12
hedefleri, siyasi yelpaze içinde partinin konumuna ve politik alanda uygulanabilirlik
durumuna göre, çok geniş bir yelpazede olabilir.
Bazı olası kampanya hedefleri şunlardır:
• En Büyük Parti Olmak
• Beklenen Bir Seçim Kaybını En Aza İndirgeme
• Hükümet Olabilme (Yerel veya Ulusal)
• Başbakan Olmak
Liderlik
Kampanyada liderin kişiliği çok büyük bir önem taşımaktadır. Kampanyanın hedefi,
stratejisi, vereceği mesaj, kampanya tarzınız, hedeflediğiniz medya, hedeflediğiniz
imaj ve hitap etmeyi hedeflediğiniz seçmen kitlesi gibi her şey liderin kişiliği ile
bağdaşmalıdır. Buna ek olarak, her lider kararlılık, güvenilirlik ve tutarlılık gibi
özelliklerini göz önüne sermelidir. Amerika’da, Başkan Adayı John Kerry, George
Bush’un sözde kararsızlık iddiaları ve hakaretleri yüzünden zarar gördü. George
Bush, Kerry’i bir dönek, güvenilmez ve sonsuza kadar görüşleri sürekli değişken
biri olarak gösterdi. Bu strateji de Kerry’nin yıkımına sebep oldu.
Liderler kendi hedeflerine ulaşmak için aşırıya gitmeye hazırlıklı olmak zorunda
olmalı ama kendi kişisel görüşlerinden veya bütünlüğünden ödün vermemelidir.
Onların gücü istismar edilebilir, zayıf noktaları kabul edilebilir fakat aynı zamanda
onların gücünün olumlu noktalara dönüştürülebilmesi de mümkündür. Liderlerin
kişiliklerine aykırı şeyleri yapmalarının hiçbir faydası yoktur. Beceriler eğitilebilir,
pratik mükemmelleştirir ve değişiklikler küçük detaylar üzerinde yoğunlaşmayı da
beraberinde getirerek daha iyi etkileşimi sağlar; fakat yetenek, karakter ve kişilik
doğuştan olan özelliklerdir ve sizin nasıl biri olduğunuzu gösterir. George Bush’un
zayıf diye isimlendirilen iletişim becerileri, insanlar o “sokaktaki adam” gibi konuştu
diye düşünmeye başladığında büyük bir güce dönüştü. 2002 yılında PvdA, çok
az bir politik deneyime sahip lideri Wouter Bos ile Hollanda’da seçimlere girdi.
Wouter Bos ve PvdA çok büyük bir güce kavuştu, çünkü seçmenler artık politik
dinozorlardan bıkmış ve uzun zamandır değişik politik yüzler aramaktaydı. Aynı
şekilde, Hristiyan Demokratların lideri Jan Peter Balkanende, halkın önündeki
beceriksiz görünümünü, özgünlük ve samimiyeti ile lehine çevirerek başarı elde
etti.
13
Bu tür algı değişimleri kampanya ekibinin çok çalışmasını gerektirir. Hiçbir şeyi
karşılıksız alamazsınız. Bu nedenden dolayı da liderin yanında gerçeği söylemekten
çekinmeyen dürüst danışmanların olmasının önemi büyüktür. Parti ile doğrudan
bağlantısı olmayan kampanya danışmanları ile sözleşme yapmak çok iyi bir fikirdir
ve dolayısıyla bu kişiler kendi siyasi kariyerleri açısından lidere bağlı olmazlar.
Siyasi liderler, sürekli yoğun baskı altında (özellikle de kampanya sürecinde) son
derece zor bir iş yapmaktadırlar. Aynı zamanda, medyada iyi bir izlenim yaratmak,
seçmenlerle iyi bir etkileşim içinde olmak ve siyasi mitinglerde iz bırakmak için zinde
ve uyanık kalmak durumundadırlar. Kampanya ekibinin bir diğer önemli görevi de,
burada saydıklarımızın gerçekleştirilmesi için ideal bir ortamın hazırlanmasıdır. Bu
açıdan, uyku, dinlenme ve iyi yemek, iyi bir mesaj da iyi bir kampanya için büyük
önem taşır. Liderlerin kampanya takımına tam anlamıyla güvenmesi gerekir, bu
güven olduğunda, gün-gün kampanya ayrıntıları ile uğraşmak zorunda kalmadan
hedefe odaklanabilirler.2007 seçimleri sırasında Başbakan Jan Peter Balkenende
arabasına bindiği saate kadar günlük programını bilmemekteydi.
Taktikler/Araçlar
Kampanya başlangıcında hemen taktikleri düşünmeye başlamayın. Biz taktikten
bahsederken, genel kampanya stratejisinin doğrudan bir sonucu olan ve kampanya
sırasında kullanılan aletlerden (stratejilerden) bahsediyoruz. İsveçli kampanya
strateji uzmanı Bo Krogvik’in dediği gibi: “Renkli posterlerle başlayan kampanyalar
başarısız olmaya mahkumdur.” Yaptığınız taktik seçenekleri, uyguladığınız strateji
mantığına uyumlu olmalıdır. Örneğin, ücretli reklamı kullanın: Olumsuz radyo ve
TV reklamları ile rakibinize saldıracak mısınız ya da bunun yerine kendi bakış açınızı
taşıyan olumlu reklamlar mı yapacaksınız? Tüm şehre posterler mi asacaksınız, ya
da kapı kapı elinizde posterlerle mi gezeceksiniz? Ağırlıklı olarak ücretli reklama mı
ya da ücretsiz tanıtıma mı güveneceksiniz?
Yaptığınız seçimler diğer çeşitli faktörlere de bağlıdır:
• Para, önemlidir. Kampanyanın bütçesi nedir? Reklam hazırlamak ve yayınlamak
pahalıdır. Küçük bütçe ile daha yaratıcı olmak zorundasınız. Muhteşem bir
plan ya da eğlenceli bir mizansenle medyanın dikkatini çekebilirsiniz (ücretsiz
reklam).
14
• Gönüllüler. Daha fazla gönüllü ile kampanya sürecinde seçmenler ile bire-bir
etkileşim çok faydalı bir yatırım olacaktır (sokaklarda ve kapı kapı gezerek).
• Politik Kültür. Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere’de, seçimler sırasında,
rakibinize çamur atmak oldukça normaldir. Oysa, bu tür olumsuz kampanyalar
diğer birçok ülkede oldukça sıra dışıdır.
• Düşünülmesi gereken diğer bir soru da medyanın ne kadar özgür olduğudur.
Partiniz herhangi bir şekilde basında yer alıyor mu?
• Geçtiğimiz on yıl içinde seçmenler giderek daha iddiacı ve hakkını savunan bir
hale gelmiştir. Tek yönlü iletişim geçmişe ait olarak kalmıştır. Bu nedenle, tek
başına bir medya kampanyası yeterli olmaz. Seçmen ile doğrudan etkileşim
artan bir öneme sahiptir ve bu da etkileşimli bir web sitesi ile elde edilebilir.
• Hangi taktikler, lideriniz ve liderinizin verdiği mesaj ile onaylanabilir?
Kullandığınız medya araçları da liderinizin imajına katkıda bulunur. Örneğin,
lideriniz yeni medyayı kullanarak modern bir lider olarak kendini gösterebilir. İyi
bir kampanyada, mesaj ve ortam birbirleri ile uyum içerisinde olmalıdır.
Ana Mesaj
Ana mesaj, kampanyanın kalbini oluşturur. Ana mesaj, 50 ila 100 kelime arasında
kısa bir mesaj olmalıdır ve partinin hangi amaç için var olduğunu çok net olarak
vurgulamalıdır. Potansiyel seçmenlere iletilmesi gereken budur. Bu sabit bir
mesajdır ve sürekli tekrarlanabilir. Eğer bu mesajı seçmenlere iletebilirseniz
amacınıza büyük ölçüde ulaşabilirsiniz. Böylece parti açık ve belirgin bir mesaj
vermiş olacaktır. Bu nedenle, ana mesaj partinin seçim kampanyası boyunca
yaptığı her etkinlikte tekrarlanmalıdır.
Ana mesaj, esas olarak üç elemandan oluşur: problem, çözüm ve yönetim
Bir Ana Mesaj Örneği:
Biz ülkemizi, hem ekonomik hem de sosyal olarak geliştirmek istiyoruz. Herkesin
artan refah ve yaşam kalitesinin düzeltilmesinde payının olması mümkün olmalıdır.
Biz, daha fazla kişinin bu refah payından ve iş olanaklarından faydalanmasını ve adil
bir vergi sistemi, çocuklarımız için daha tenha sınıflar, sağlık alanında 30,000 daha
fazla iş, hizmet verdiği halka daha yakın polis kuvvetleri oluşmasını istiyoruz. Biz son
yıllarda bunun için savaş verdik. 21. yüzyılda daha güçlü ve sosyal bir devlet istiyoruz.
15
Bu mesajın merkezinde önemli konularla ilgili bir dizi vaat ve ek olarak kampanya
sloganı vardır.
Önemli Konu (Anahtar Nokta):
Vaat:
Vaat:
Vaat:
Vaat:
Vaat:
Daha fazla iş imkanı
Refah payından ve iş olanaklarından daha fazla
kişinin faydalanması
Refah payının eşit dağılımı
Adil bir vergi sistemi
İyi bir eğitim sistemi
Çocuklar için daha tenha sınıflar
Güvenli sokaklar ve toplumlar
Halka daha yakın ve fazla polis gücü
Sağlık alanında daha iyi eğitimli kadro
Sağlık alanında 30,000 daha fazla sağlık personeli
Mesaj “Güçlü ve Sosyal” vurgusu ile sona erer. Ana mesaj aslında tüm seçmenlere
benzer bir dizi vaatler sunmaktadır. Eğer bize oy verirseniz, sonucunda bunlara
kavuşacaksınız. Sağlık sektörü için biz size kesin bir rakam veriyoruz. Genel mesaj:
Bize oy verme sebebiniz budur.
Farklı bir yaklaşım- PvdA’nın 2004 Avrupa’daki Seçimlerdeki mesajı:
Biz, işsizlik oranlarının endişe verici yükselişi, giderek daha pahalı bir hale gelen
sağlık ve sosyal güvenlik şartlarını destekleyen muhafazakâr bir Avrupa ile yola
devam etmek istiyor muyuz? Yoksa Avrupa’da Güçlü ve Sosyal bir Hollanda için
mi oy kullanmalıyız? Yani biz Avrupa’yı sadece bu alanlarda harekete geçirerek
gerçekten bir fark yaratmasını sağlayabiliriz. Ekonomik büyümeyi desteklemek,
yeni iş alanları yaratarak, terör ve suçla mücadele etmek, kirlilikle mücadele ve
mutlak ama net bir göçmen politikası uygulamak.
Avrupa, Başbakan Balkanende’nin uygulamış olduğu Hollanda örneğini takip
etmemelidir. İşte bu nedenledir ki, PvdA daha fazla iş ve sağlam bir sosyal güvenlik
sistemini savunuyor. George Bush’a sorgusuz sualsiz sadakat göstermek yerine;
kadın ticareti ile mücadelede sınır kapıları denetimi, terörizm ve suçla başetmek,
bağımsız bir dış politika ve milli güvenlik politikası, Hollandalı AP üyesi seçiminde
şeffaf ve demokratik bir seçim uygulamak. Bu da Hollanda’yı Avrupa’da Güçlü bir
sosyal bir devlet haline getirir.
16
1. ve 2. örneklerin bileşiminde oluşan bir örnek
Amerika’da yine bir sabah. Bugün, ülkemiz tarihinde hiç görülmeyen sayıda kadın ve
erkek işe gidecek. 1980’li yılların faiz oranlarının yaklaşık yarısından fazla olan rekor faiz
oranları ile, bugün yaklaşık 2000 aile son dört yıl içinde olduğundan fazla yeni ev satın
alacak. Bugün öğleden sonra, 6500 genç kadın ve erkek evlenecek, dört yıl öncesinin
yarısı kadar olan enflasyon oranında, geleceklerine daha güvenle bakabilecekler.
Amerika’da yine sabah, Başkan Reagan’ın liderliğinde, ülkemiz daha gururlu, daha
güçlü ve daha iyi durumda. O zaman neden dört yıl öncesine geri dönmek isteyelim?
Bu mesaj, ölçülebilir sonuçlar ve ideolojik yaklaşımın bir karışımıdır.
Mesaj İçin On Gereksinim
1. Anlaşılır olması: Ortaokul öğrencisine mesajı okutunuz. Eğer okuduğunu
anlamazsa, mesaj kampanya için uygun bir mesaj değildir.
2. Özlü olması: Ana mesaj kısa özlü ve doğrudan ana fikre değinmelidir.
3. Net olması: Seçmenler belirsiz vaatler istemezler. Partinin ne için var olduğunu
anlamak için net açıklamalar isterler.
4. Çekici ve ilham verici olması: Seçmenlerin mesajı içselleştirmesi mümkün
olmalıdır. Yani, bu da mesajın belirli bir duygusal yüke sahip olması gerektiği
anlamına gelir.
5. Amaca uygun olması: Mesaj, seçim atmosferini ve seçmenlerin deneyim
durumlarını yansıtmak zorundadır.
6. Özgün olması: Seçmenlerin mesajın başkalarından değil de gerçekten partiden
geldiğini anlaması gerekir.
7. Saygılı ve pozitif: Mesaj seçmenlere sadece bir seçenek sunar. Bu diğer partilere
ya da kendi seçmenlerine dönük herhangi bir sitem (kırgınlık) içermemelidir.
8. Güvenli ama alçak gönüllü: Partide tekelcilik yoktur. Parti mesajı konusunda
emin olmalıdır, ancak yeni fikirlere ve gelişmelere de açık olmalıdır.
9. İnandırıcı: Mesaj, partinin seçmenlerinin parti ile ilgili sorularına cevap
vermelidir. Ancak o zaman seçmenleri, size oy vermelerine ikna edebilirsiniz.
Seçilen mesaj ve görüntü, seçim programına uygun olmalı ve programın
önemli noktaları ana mesajda yer almalıdır.
10. Dinamik ve uyarıcı olmalı: Tabii ki, sonunda asıl amaç, seçimde seçmenlerin
sandığa gidip partiye oy vermelerini sağlamaktır.
17
Ortak (Genel) Hatalar ve Gizli Tuzaklar
Ana mesaj kolaylıkla önemini yitirebilir. İşte size yetersiz bir ana mesaj örneği:
PvdA güvenilir ve bizim için en geniş idari deneyime sahip parti. Biz çok kültürlü
bir toplumdan yanayız ve biz kendi dil ve kültürünü koruyarak, etnik azınlıkların
entegrasyonunu savunuyoruz. Biz WW ve WIA’nın iş piyasasında katılım düzeyini
artırmak için reform yapmasını istiyoruz. Biz mortgage faiz oranları için vergi
indirimini ortadan kaldırmayacağız, ama ev sahiplerinin tüketim harcamaları için
artık gayrimenkullerini ipotek etmelrine izin vermeyeceğiz. Suçla mücadele için ulusal
bir DNA veri bankası kuracağız. Ülkemizin bu konuda sorunları olduğu ancak bizimle
birlikte yol izlerlerse yakında olumlu sonuçlar alınacağını göreceksiniz.
Bunun da bazı aksaklıkları var:
1. İdari konular üzerine çok fazla vurgu: Çok fazla teknik ve idari konuları
vurgulayan mesajlar seçmen tarafından kolaylıkla algılanamaz. Böyle bir
mesajın başı ile sonu anlamsız olabilir. Sonuçta, hükümetin amacı yalnızca bir
hedefe ulaşmaktır. Mesaj da araçlardan değil, bu amaçlardan oluşmalıdır. Bu
yüzden de “Bu şehirde yaşam kalitesini artırmak için daha fazla kamu ve özel
sektör işbirliği” gibi cümleler kullanmayınız.
2. İçe doğru yönlendirme: Seçmenleri ilgilendirmeyen iç işleri ile ilgili konulara
odaklanmayınız. Parti içinde yaşanan çatışmaların kampanyaya yansımamasına
dikkat ediniz veya daha da kötüsü bu çatışmaları mesajınızda yansıtmayınız.
Ana mesaj açık, net olmalı ve zor elde edilmiş durumlar seçmene yansıtılmamalı.
3. Eğer mesajınız geçmişte kalmış konulara değinen bir mesaj olursa, partiniz
çağdışı olarak nitelendirilme riskini göze almış demektir. İşte bu yüzden de
kampanya mesajlarınızda şu kelimeleri kullanmamanız önerilir: “korumak”,
kollamak” “bekçisi olmak” v.b. Mesajınız, seçimler sonucunda seçmenlerin
sizden ne beklediğinin açık bir göstergesi olmalıdır.
4. Çok fazla jargon: Politikacılar ve parti yetkilileri için gündelik kullanılan bazı
terimler, olası seçmenlere anlamsız gelebilir – ya tam anlamını kavrayamazlar
ya da partinin söylemeye çalıştığını yanlış yorumlayabilirler- Bu yüzden de
jargonları engellemek gerekir. Bu nedenle de mesajınızı dışarıdan birileri ile
paylaşınız.
5. Üstü kapalı dil kullanımı: Bazen ana mesajlar aslında anlamsız ibareler taşır.
Bunlar da zor kazanılmış uzlaşmaların sonucu olabilir ya da o ibareler eğer parti
18
konuyla ilgili henüz herhangi açık bir görüşe sahip değilse ve bu belirli konuda da
görüş bildirmesi gerekiyorsa kullanılmış olabilir. Bu tür ibareleri kullanmayınız.
Anlam bozan kelimelere başvurmaktansa hiç bir şey söylememek daha iyidir.
Yani bu tür şeyler yazmayınız: “Karşılaştığımız zorlukların çözümü güçlü bir
yaklaşım gerektirir. Biz bununla, ilgili bütün taraflarla birlikte açık bir diyalog
başlatmak niyetindeyiz.”
6. Olumsuz mesajlar: Olumsuz mesajlar çok etkilidir. Kendi olumlu ve ileriye dönük
seçeneklerini, diğer partilerin başarısız politikaları veya zayıf planlarını ortaya
koymak üzere kullanmak, politikanın bir parçasıdır. Ancak, kendinizi diğer
partilerden ayırmak için ana mesajınızı kullanmak zorunda olmanıza rağmen,
diğer partilerin sizi aşağı çekmeye çalışan reklam ve adam karalama tuzaklarına
düşmeyin. Bunun yerine kendi alternatif güçlerinizi oluşturun.
7. Mesaj kampanya ile uyum içerisinde olmalıdır. Kampanyanın her aşamasında
verilecek olan ana mesaj merkez noktada olmalıdır. Bazen bu amaca ulaşılamaz.
Çünkü kampanya sürecinde, bazı parti yetkilileri, bu mesajın belirli kısımlarını
sorgulanmaya açık tutabilirler. Böyle bir falso hemen her kampanya için
ölümcüldür.
Anahtar Konular
Bir kampanyanın seçmene hitap edecek olan görüşleri ve amaçları vurgulaması
önemlidir. Bu nedenle, kampanya mesajını hazırlarken, başlangıç noktası basitçe,
önümüzdeki dönem için parti üyelerinin kendi öncelikleri olmamalıdır. Ama
özellikle (potansiyel) seçmenlere hitap edecek görüş ve amaçların dikkate alınması
gerekmektedir. Kampanyanızın kilit noktaları bunlar olmalıdır. Bu seçmene
yaranmaya çalışmak gerektiği anlamına gelmez. Görüşlerinizi seçmenlerin istekleri
doğrultusunda değiştirmeyin; çünkü bunu yapmak sizin güvenilirliğinizi tehlikeye
atar. Kendi inandığınız değerler ve ideolojilerinize bağlı kalınız. Ancak, asıl önemli
olan, sizin gündeminizde önem taşıyan konuların seçmenler tarafından da aynı
seviyede önem taşımasıdır. Anketle seçmenlerin görüşlerine başvurmanın önemli
nedeni budur. Bu da kamuoyu yoklaması, odak grupları, yerel gazetelerde ücretsiz
anketler veya kalabalık alışveriş merkezleri ve marketlerde genel görüş alma gibi
farklı yollar kanalı ile yapılabilir. Seçmenlerin temel önceliklerini anlamak için bütün
var olan kaynakları kullanın ve bu temel öncelikleri kendi partinizin de öncelikleri
olarak yapılan her konuşma ve tartışmada giriş noktaları olarak kullanın. Her
nerede olursanız olun, halka açık konuşmalarınızda güncel konulardan ve gazete
19
manşetlerinden mutlaka alıntılar yapın. Bu anahtar konular partinin kampanyası
sırasında odaklanmak zorunda olduğunuz öncelikler olmalı ve partinin görüşleri
her seçmen için açık olmalıdır. En az üç ila beş sorun içeren bir liste derleyin.
Örneğin:
1. İnsanlara fayda ve daha fazla iş imkanı sağlayın
2. Hiçbir çocuğun diploma almadan okuldan ayrılmasına göz yummayın
3. Her mahalleye kendi yerel polis gücü sağlayın
Bu temel sorunlara odaklanmaya ek olarak, parti daha çok özel vaat veya
taahhütlerde bulunabilir. 1997 yılında İngiliz İşçi Partisi, beş maddelik taahhüt
hazırlayıp kredi kartı formatında halka sundu. Bunlar sözde taahhüt kartları idi.
Buradaki fikir, halkın beş yıl sonra taahhüt kartlarını kontrol ederek, İşçi Partisi’nin
insanlara verdiği sözleri yerine getirip getirmediğini görmelerinin mümkün
olacağıydı.
İşçi Partisi’nin vermiş olduğu beş taahhüt şöyleydi:
• Yardım kuruluşlarından düzenli para yardımı ile 5,6, ve 7 yaşındakiler için sınıf
mevcutlarını 30 veya altında tutmak,
• Hapishanelerdeki genç suçlular için, tutukluluk sürecini yarıya indirerek hızla
ceza uygulamasını sağlamak,
• Bürokrasiyi kaldırarak, ilk adımda fazladan 100.000 hasta tedavi ederek
bekleyenlerin sayısını azaltmak,
• 25 yaş altındaki 250,000 kişiye, özelleştirilen araçlar üzerinden gelen parayı
kullanarak yarar ve çalışma ortamı sağlamak,
• Gelir vergisi oranında yükselme yapılmaması, ısıtmada KDV’yi yüzde 5’e indirmek
ve enflasyon ve faiz oranlarını mümkün olduğunca düşük tutmak.
Bu gibi politika yapmanın basit yollarından biri olan rehin siyaseti, belirli hedef
gruplarına hitap eder. Onlar da vergi indirimleri ve suçla mücadele gibi “tipik
olmayan” konuları ile eğitim, sağlık ve işsizlik gibi “klasik” sosyal demokrat
sorunların bir karışımı vardır.
20
Mesaj: Bazı son noktalar
Tabii ki mesaj sadece kampanya ekibi tarafından değil, parti lideri, adaylar ve parti
üyeleri tarafından da iletilecektir. İlk olarak, bu mesaj, parti içinde geniş bir destek
bulduğu için her şeyden daha çok önemlidir. İkincisi, mesaj, seçim programı ile
uyumlu olmalıdır ve kendisinin partiden ayrı, kişisel olarak geçmişinde hükümete
veya belediyelere katkılarından bahseden ifadeler bulunmamalıdır.
Ana mesajı tekrarlamak çok önemlidir. Politikacılar, seçmenlerin de tıpkı kendileri
gibi siyasetle ilgili olduklarını düşünme eğilimindedirler. Ancak durum böyle
olmaktan çok uzaktır. “Sokaktaki adam” siyasi düşünce için zamanının çok küçük
bir bölümünü ayırır. İnsanlarla mümkün olduğunca inandırıcı, mümkün olduğunca
açık bir iletişim kurulabilmesi için, insanların dikkatinin var olduğu nadir durumlar
çok önemlidir. Burada ana mesaj sabittir; konuşmalar ve görüşmeler sırasında ona
zaman zaman ve tekrar dönebilirsiniz. Ana mesajın anlamı aynı kalması şartıyla,
farklı hedef gruplar için farklı şekillerde anlatılabilir. Bu bazen “bir mesaj, bin
ses” olarak tarif edilmektedir: Ana mesaj sabit ve kesin, ama ulaşmak istediğiniz
hedef kitleye bağlı olarak farklı şekillerde ifade edilebilir. Sosyal eğilimlere uygun
bir mesajı beğendirmek, ilgisiz, ve hatta mevcut eğilimlere ters düşen bir mesajı
beğendirmekten daha kolaydır. Mesajınızı her zaman toplumsal manzarayı
(tercihen baskın) anlatan eğilim doğrultusunda hazırlayınız. Mesajınızın baskın
bir eğilim ile uyuşmadığını hissetseniz bile bir tesellisi var: Her eğilim karşı bir
eğilim gibi başlar. Örneğin, Yeşiller Partisinin iklim değişikliği tehlikeleri hakkındaki
endişeleri ile ilgili uyarıları 2006 yıllarında kabul gördü. Ulusal seçim kampanyası
çerçevesinde, mesajınızın, bir kişi, bir grup, bütün bir salona hitap ya da toplumun
geri kalanına hitap edebilecek net bir amacı olması gerekir. Hitap ettiğiniz grup
ne kadar büyük olursa, mesajınızı net olarak amacına ulaştırmak o kadar zor olur.
İnsanların büyük gruplara yönelik bir mesaj vermedeki dezavantajı, mesajın daha
belirsiz ifadelerle anlatılacak olmasıdır. Siyasi kampanyalar kaçınılmaz olarak büyük
insan gruplarını hedefler. Önemli olan bu grup içinde ayrı hedef grupları ayırmak
ve bunların her biri için ayrı ayrı mesaj oluşturmaktır(temel mesaj çerçevesinde).
Hedef Gruplar
Politikacılar genellikle toplumun tümüne hitap etmek isterler. Bu çok yaygın bir
hatadır. Bunun için çaba harcamak, kampanya fonları ve enerji kaybı nedenidir.
Parti öncelikle seçmenlerin nerede yerleşik olduğunu ve seçmeninin kim olduğunu
21
araştırmalıdır. Siz, seçmenler arasında gençler, yaşlılar veya etnik azınlıklar gibi ayrı
hedef gruplar tanımlayabilir ve bunların her biri için özel mesajlar geliştirebilirsiniz.
Tabii ki bu mesajları da ana kampanya mesajını örnek alarak elde edebilirsiniz.
Seçmenlerin küçük hedef gruplara bölünmesinde herhangi bir sınır hemen hemen
yoktur - yaşa, etnik köken veya dini inançlara, ilçe veya bölgeye, hobiler ve ilgi
alanlarına, vb.’ne göre gruplamalar yapılabilir. Mikro hedef gruplara yönelik mikro
mesajların geliştirilmesi çok yararlı ve değerlidir. Bir ölçüde bunu yapabilirsiniz
ve bir ölçüde etkili olabilir ancak o mikro hedef gruplara ulaşmak için araçların
ve yolların araştırılıp bulunması sizin tasarrufunuzdadır. Bu, doğrudan posta,
özel dergilerde reklam gibi veya kültürel etkinlikler ya da çok özel TV programları
çerçevesinde pahalı iletişim kanallarını kullanmayı içerecektir. Ana kural şudur:
Bunu kişisel olarak yapmak. İkinci olarak, çeşitlilik (farklılık) önemlidir. Partiniz
öğrencilere tebliğler, internet, öğrenci dernekleri ve birlikleri, üniversitelerde
düzenlenecek etkinlikler, medya, vb ile ulaşabilir.
Başka bir seçenek de belirli hedef gruplarını oluşturan kişilerin veritabanlarını
derlemek ya da satın almaktır. Bunun için de parti tamamen mevcut seçmen
kaydı ve seçim sistemine bağımlıdır. 2002 seçimlerinde Hollanda’da PvdA’nın
elinde kararsız seçmenler hakkında bir veri yoktu. Çünkü seçmenlerin siyasi
bağlantıları kayıt altında değildi ve Hollanda’da bir seçim sistemi yoktu. Seçmenler
ile doğrudan temas sağlamak amacıyla, PvdA ülkede seçimlerde önemli olan
alanlardaki veri tabanlarını aldı. Bu alanlarda 300,000 kişi telefonla aranarak siyasi
tercihleri soruldu ve daha sonra, potansiyel PvdA seçmeni olarak 150,000 kişilik bir
veri tabanı derlendi.
Seçmen verisi derlemenin bir başka yolu da propagandadır. Bu da tabii ki, çok büyük
bir gönüllü gücü gerektirmektedir. İngiliz İşçi Partisi 2005 yılı kampanyasında,
önemli seçim bölgelerindeki kararsız seçmenlerin oylarını kazanabilmek için bu
kişilere, telefon, kısa mesaj, e-posta veya doğrudan posta ile yedi adet kişisel mesaj
göndermeyi hedefledi. İngiltere’nin seçim oylama sistemi önemli ölçüde sözde
marjinal sandalyeyi kendisine hedef olarak seçer. 2005 yılı seçimlerinde, 600’ün
üzerinde seçim bölgesinde 100 den fazla marjinal sandalye vardı. Sonuç olarak, en
fazla enerji bu 100 seçim bölgesinde harcandı.
22
Basamak 1: Seçmen
İlk adım olarak seçmenler üç gruba bölündü:
• Her zaman sizin için oy kullananlar
• Sizin iç oy kullanmayı düşünenler /kararsızlar
• Başka parti için oy kullanmaya karar vermiş insanlar
Bu üçüncü grup bir kayıptır ve kazanmak mümkün olmayacaktır. Bu grup için
harcanacak emekler, enerji kaybından başka bir şey değildir. Seçim savaşı, kararsız,
sözde oyların veya “kaygan seçmen” olan seçmen grubuna odaklanmak için devam
edecek. Onları yani çok özel hedef grupları kazanmak için esneklik ve kişiye özel
her ihtiyaca yönelik bir yaklaşım gerekmektedir.
Kendi partinizin seçmenleri de üç gruba ayrılabilir:
• Başka bir partiye oy vermeyi düşünen ve kazanılması gereken potansiyel
seçmenler. Bu gerçek bir savaş alanıdır.
• Oy kullanmayan zayıf (güçsüz) seçmenler. Bir başka parti için oy kullanmayı
düşünmüyor olsalar da, aslında onları ikna etmek ve oy kullanmalarını sağlamak
gerekmektedir.
• Her durumda sizin partinize oy verecek güçlü seçmenler, kampanya için seferber
edilebilirler.
Açıkçası, enerji ve finansal kaynakların çoğu “potansiyel” ve “zayıf” oyları alabilmek
için harcanmalıdır. Bu zayıf seçmenleri gidip oy vermek için motive etmek
ve potansiyel seçmenlerin parti için oy vermesini sağlamak hayati bir önem
taşımaktadır. Çağdaş bir demokraside partiler kararsız oyların oranı ne olursa
olsun, genellikle kendi destek tabanına bağımlı kalırlar. Yani zayıf destekçiler ve
potansiyel destekçiler hedef alınması gereken gruplardır. Ancak, bunun da kendi
destek tabanınızı ihmal gibi bir riski vardır. Bu durum her ne pahasına olursa
olsun engellenmelidir. Eğer kendi destek tabanınızın desteğini kaybederseniz,
tüm kampanya çalışmaları boşa gider. Bunu önlemek için de en iyi yol, taban
destekçilerinizi kampanyaya dahil ederek mesajınızı yaymalarını sağlamaktır.
Erken bir aşamada, taban destekçileri ana mesajı yaymaları için ikna etmek çok
iyi bir yatırım olur ve onlar da kampanya sürecinde mesajınızı yayarak kampanya
habercileri olurlar.
23
Basamak 2: Kesin Hedef Grupların Belirlenmesi
Kendi seçmenleriniz içinde de ayrıca özel hedef gruplar belirleyebilir ve mesajınızı
bu gruplara göre uyarlayabilirsiniz. Siyasi partilerde, hedef gruplar gün geçtikçe
daha yaygın hale gelmektedir. Geleneksel siyasi parti - açıkça belirlenen sosyal
sınıflar (işçiler, işverenler, etnik ve dini gruplar) çıkarları temsil eden geniş bir
hareket – geçmişte kalan bir durumdur. Çok sayıda seçmen kararsız kalarak
bir o partiye, bir başka partiye oy verdi. Geçmişte partiler, açıkça belirlenmiş
doğal destekçilerle ilgilenirken, şimdi en fazla oy sayısını elde etmek için, hedef
gruplar üzerine odaklanmak zorundalar. Bu da sizin hedef grupların kaygılarını
ilişkilendirmek zorunda olduğunuz anlamına gelir. Bunu yapmak için, seçim
kampanya programınızın başlangıcında, hangi grupları hedeflemek istediğinize
karar vermeniz gerekmektedir. Bir örnek vermek gerekirse: parti, sağlık
çalışanlarının maddi açıdan daha iyi bir pozisyonda olması için mücadele etmek
istiyor. O zaman partinin hedef grubu sağlık çalışanları ve sağlık alanında çalışan
kişiler olacaktır. Bunu bilerek, parti, sağlık tesislerine ziyaretler planlayabilir. Bu
hedef grubun pazarlama şartlarına odaklanır, hangi medya aracını kullanacağına
karar verir ve belki de aday olarak bu hedef gruba ait insanlar belirler.
Standart Hedef Grupların Sayısı
Bütün seçim kampanyalarında gençler, yaşlılar, etnik azınlıklar ve kadınlar ortak
hedef gruplardır. Bunların her biri için, her grubu etkileyecek, ana mesaja bağlı
kalarak, mesajlar geliştirmelisiniz. Her hedef grup için hangi medya organını
kullanacağınızı ve onları en çok ilgilendiren konuları belirlemeli ve iletişim dilinizi
gruplara göre seçmelisiniz. Ortak hedef grupları şunlardır:
Genç İnsanlar
Eğer genç insanlara hitap etmek istiyorsanız, parti olarak kendilerini ciddiye
aldığınızı göstermek çok önemlidir. Onlara hitap edecek konular bularak, seçim
mesajınızda bu konulara yer verebilir ve parlamento sandalyeleri için genç adaylar
seçebilirsiniz. Bu şekilde partinizin ve yapmış olduğunuz siyasetin, özellikle
gençlere gereken önemi gösterdiğini açıkça izah edebilirsiniz.
Bu hedef grup, farklı alt kültürleri ve eğitim seviyeleri ile büyük farklılıklar gösteren
bir gruptur: Üniversite öğrencilerine genç işçilerden daha farklı bir yaklaşım
göstermek gerekmektedir. Birçok genç, spor, müzik, dans, tiyatro ve yeni medya ile
24
ilgili her şeyle yakından ilgilidir ve Hollanda’da bazılarının en önem verdiği konular
çevre ve göçmen politikalarıdır. Bir fikir de, özellikle genç insanların ilgilendiği
konularla ilgili bir broşür hazırlanmasıdır. Çok az sayıda genç insan kendi iradesiyle
siyasi toplantılara gider, gençlerin gittiği gece kulüpleri, gençlik merkezleri, sağlık
kulüpleri, öğrenci birlikleri ziyaret edilebilir ve internet, facebook gibi sosyal medya
araçları kullanılabilir. İletişiminizi onların ilgi alanlarına göre de yapmalısınız.
Onların sizin için ayıracak çok az zamanı vardır, kısa ve hızlı mesajlar kullanırlar.
Kadınlar
Kadınlar özellikle belirli konular ele alınarak ve kadın politikacılar ortaya koyarak
hedeflenebilirler. Birçok ülkede erkek ve kadın siyasetçi sayısı arasında büyük bir
fark olduğundan, Parlamentoya daha fazla kadın siyasetçi almak için kadınlara
oy verilmesini teşvik edebilirsiniz. Tabii ki bu plan eğer partinizde kadın aday
varsa geçerli olur. Batı Avrupa’da kadınları ilgilendiren konular şunlardır: Çalışma
yaşamı ile çocuk bakımı, güvenlik, aile içi şiddet ve sağlık konularını nasıl bir araya
getirebileceğiniz önemlidir. Ne yaparsanız yapın, kampanyanızda kadın adayların
sayısının erkek adaylar kadar belirgin bir rakam olmasını sağladığınızdan emin
olun. Bütün bunlardan sonra kadınlar seçimlerde %50 oy oranına sahip olabilirler.
Aileler
Veliler okul içinde ve çevresinde çocuk bakım programları ve güvenlik gibi konular
hakkında endişe duyuyorlar. Bu sorunları ele alırken sadece anneleri hedef
almamaya dikkat edin. Büyük sorunların neler olduğunu tespit etmek amacıyla,
okul yolundaki tehlikeli trafik sorunları ile ilgili olarak aileler ile bir toplantı
düzenlenebilir. Bu toplantı parti programınızı hazırlarken bu topladığınız görüşleri
ortaya koymanız için bir fırsat sağlayacaktır.
Kampanya Stratejisinin Sonucu
Bunlar ana temalardır: kampanyanın hedefi, liderlik, taktikler/araçlar, mesaj ve
anahtar konular, hedef gruplar. Her şey yolunda giderse, bir kazanma stratejisi
oluşturmak için her şey vardır. Burada kullanabileceğiniz olası stratejilerinden
örnekler verelim.
25
Eğer muhalefet partisi iseniz, yeni bir lider, yeni bir ekip öne sürerek ve değişimi
vaat eden pozitif bir gündemle, dikkat çekici ve yenileştirici bir parti programı
ile kampanyanızın değişim ve yenileşmeyi çok iyi vurgulamasıyla, kurulu olan
düzene karşı siyasi hamle geliştirerek başarılı olabilirsiniz. Bu tür kampanyaların
tipik sloganlarından bazıları şunlardır: “Çünkü İngiltere Daha İyisini Hak eder”,
“Herkes İçin Daha İyi Bir Yaşam”, “Beyaz Oy!”, “Hollanda Daha İyisini Hak Eder”, “Evet
Yapabiliriz”, “Yeni Bir Başlangıç”, “Yeni Enerji”.
Muhalefet Partisi olarak başka bir strateji de uygulayabilirsiniz. Siyah ya da koyu
renklerle görevdeki hükümetin ya da diğer rejimlerin şehrinizi ya da ülkenizi nasıl
kötü yönettiğini vurgulayan ve kötü politikalarının sonuçlarını gösteren pankartlar
hazırlayarak, kampanyalarda kullanabilirsiniz. Bu şekilde durumu tamamen
lehinize çevirerek, seçmeni size oy vermesi için ikna etmeye çalışabilirsiniz. Bu
tür kampanyaların tipik sloganlarından bazıları şunlardır: “Muhalif Oy Verin”, “Bu
Yönetime Hayır Deyin” vb.
Öte yandan, eğer, partiniz hükümet olmuş ve bazı olumlu değişiklikler getirmiş ise
o başarı üzerinden de yarar sağlamayı deneyebilirsiniz. Bu tür kampanya sloganları
da şöyledir: “Başbakanın Görevlerini Tamamlamasına İzin Verin”, “Ne kadar Çok
Başarı, O kadar Çok İş”, “Dört Yıl Öncesine Göre Daha mı İyisin?”. Birçok seçmen dört
yılın uzun ömürlü bir politika uygulamak için çok kısa olduğunu anlar ve ilk zaferle
kazandığınız ikinci bir şansı size vermeye hazır olduklarını gösterebilirler.
Birçok parti insanların korkularından beslenerek seçimleri kazanmaya çalışır.
Belirli alanlarda, seçmeni, rakiplerinin geçmişteki performansları hakkında şüpheli
kayıtlarla korkutmaya ya da sindirmeye çalışırlar. Örneğin, sosyal demokratlar,
genelde sadece vergileri yükseltmek ve savurgan olma suçlaması ile karşı karşıya
kalıyorlar; diğer taraftan muhafazakarlar ve liberaller, rutin olarak hükümetin
harcamaları kısmak istemesi ve sadece zenginlerin çıkarlarına hizmet etmekle
suçlanıyorlar. İnsanların korkuları üzerine yapılan slogana en iyi örnek Sırp
Demokrat Partisi’nin “Karanlık 90’lara Dönüş Yok” sloganıdır. Diğer bir örnek ise
“Yeni İşgücü, Yeni Tehlike”.
Son olarak, tüm seçim stratejisi Lider’in popülaritesi üzerine odaklandırılır. Eğer
lider geçmiş yönetiminde başarılı bir Başbakanlık yapmışsa bu çok etkili bir strateji
olur. Liderin kamuoyuna açık dış görüntüsü kampanyanın odak noktası olacaktır.
26
Tipik sloganlar şöyledir: “Bırakın beceriksizler İşi Bitirsin”, “Kok’u Seçin”, “İke’ı
Seviyorum”.
Siyasal içerik kampanya sırasında değişebilir. Yeni siyasi meseleler ortaya çıkabilir,
ya da partinin popülaritesi artmaya veya dış faktörler nedeniyle gerilemeye
başlayabilir. Bir kampanyanın başlangıcında belirlenen stratejilerin daha
sonra koşullara göre ayarlanması gerekebilir. Örneğin, 2003 yılında Hollanda
seçimlerinde, PvdA stratejisini tam kampanya ortasında değiştirdi: Başlangıçta
amaç önceki seçimde kaybettiği parlamentodaki sandalyelerin geri alınmasını
sağlamak oldu. Kampanya ilerledikçe ve anketler partinin beklenenin üstünde iyi
sonuçlar aldığını işaret edince, seçimlere bir hafta kala parti hedefini değiştirerek
en büyük parti olma ve partinin liderini başbakan yapma hedefi ne odaklandı.
2006 yılında da tersi bir durum oldu. PvdA ülkenin geleceğiyle ilgili hazırladığı
çekici bir mesaj ile en büyük parti olmayı ve partinin liderini başbakan yapma
niyeti ile kampanyaya girdi. Kampanyanın sonunda strateji, sosyal demokratların
temel değerleri hakkında tek bir mesaj ile beklenen seçim kaybını en aza indirmek
için değişmişti.
Strateji Egzersizleri
- Liderlik konumunda genellikle sizin sunum sırasında Soru-Cevap oturumu
yapmanız etkili olur. Lider niteliklerini onlarla paylaşmadan önce, karşınızdaki
gruba yaşadıkları ülkede bir liderden beklentilerinin ne olduğunu sormanız iyi
olacaktır. Bir kağıda bu nitelikleri listeleyin ve daha sonra başlangıçta tanıtım için
hazırlamış olduğunuz listeyi gösterin.
- Gerçekçi bir hedef belirleyin ve bunu başaracak yollar formüle edin. Katılımcıları en
az 3, en fazla 6 kişilik gruplara ayırın. Onlara, kendi tecrübelerinin ışığında, genel
bir amaç tanımlatın. Bu büyük ölçekli, ülke düzeyinde bir hedef olmak zorunda
değildir. Daha mütevazı ölçekte - tercihen biraz daha üzerinde bir hedef olabilir.
Onlara, ilgilerini çekebilecek bir hedef seçtirmeniz en iyisidir. Örneğin, belediye
meclis üyelerini ilgilendirecek gerçek bir kasaba sorunu gibi ya da katılımcılar genç
ise onları yakından ilgilendirecek hedefler bulmak en iyisidir. Onlara sınırlı bir süre
(en fazla yarım saat) vererek, belirlenmiş hedefi gerçekleştirmek için bir strateji
geliştirmelerini isteyin. Daha sonra onlara hedefin yukarıda bahsedilen tüm şartları
kapsayıp kapsamadığını kontrol ettirin. Bu, başladıkları amacın uyum sürecine
uyarlandığında farklı bir amaç ile sonuçlandığını görmelerine yarar.
27
- Eğer nispeten deneyimsiz kişilerle çalışıyorsanız, bu egzersiz daha küçük
uygulamalara dönüştürülebilir. Örneğin:
• Küçük gruplar hedefleri hazırlarlar ve daha sonra geri bildirim için tüm gruplara
sunarlar; karar vericilerin kim olduklarının belirlenmesi ve bunlardan birinin
seçilmesi
• Küçük gruplar karar vericinin bir profilini hazırlar ve geribildirim için tüm gruba
sunar.
• Oturumda olası tüm araçlarla ilgili beyin fırtınası yapmak (çat kapı ev ziyaretleri,
e-postalar, iletişim ağları, toplantılar, protesto yürüyüşleri, gazete makaleleri,
v.b.)
• Yakın gelecek için eylem planı yapan küçük gruplar (seçim kampanyası süresince
ve sonraki parti kongresine kadar, v.b. )
- Bir yarışma düzenleyin. Seyirciyi, 5’er kişilik gruplara bölün. Kampanyada
kullanmayı planladıkları en az üç kampanya projesi ile gelsinler. Bu projelerden en
iyisini ödüllendirin.
- Küçük gruplara üç ile beş arası anahtar konu (temel sorun) içeren ve en az bir sloganı
içeren kampanya mesajı geliştirmelerini söyleyin.
- Parti için önemli olan bir hedef grup seçin. Sununuzda bu hedef grubun özellikleri
nelerdir ve partiniz için neden önemlidir açıklayın. Sonra küçük gruplardan, bir
kampanya etkinliği, uygun bir kampanya aracı ve bu hedef grup için bir mikro
mesaj hazırlamalarını isteyin.
Rakibinizi Bilin: SWOT Analizi
Bir seçim kampanyası başlatmadan önce bir SWOT analizi yapmanız çok
önemlidir. Bu analiz, sizin strateji tabanınıza verimli bilgiler sağlar. SWOT analizi ile
kampanyaya ilişkin tüm potansiyel güçler, zayıf yönler, fırsatlar ve tehditleri kolayca
sıralayabilirsiniz. Güçlü ve zayıf yönler içsel faktörlerdir: Elinizde ne kadar para ve
gönüllü var, politikacılarınız ne kadar iyi? vb. Fırsatlar ve tehditler dış faktörlerdir:
Partinizin dışında neler oluyor? Diğer partilerin performansları nasıl? Ekonominin
durumu nasıl? Medyanın rolü nedir?
28
SWOT Analizi yaparken her zaman kendinize sorun:
Tamamen nesnel davranıyor muyum? Yaptığım doğru mu?
Kullandığım kaynaklar tamamen tarafsız mı?
Benim SWOT analizim belirgin mi?, somut mu ve pratik kullanım için uygulanabilir
mi?
Tablo 1
İçsel (partinin içinde olan ve gelişen her konuyu kapsar)
İçsel Güçler
1.
2.
3.
İçsel Zayıflıklar
1.
2.
3.
Harici Fırsatlar
1.
2.
3.
Harici Tehditler
1.
2.
3.
Harici (partinin geniş toplum tabanında gösterdiği faaliyet)
2003 seçimlerinde PvdA’nın yapmış olduğu SWOT örneği:
İçsel Güçler: Yeni lider, yeni parlamento adayları, güvenilir ve eksiksiz sosyal ve
ekonomik program
İçsel zayıflıklar: 2002’de kaybedilen seçimlerinden sonra hayal kırıklığına uğramış
destekçiler; parasızlık, kampanya ekibinin deneyimsizliği.
Harici Fırsatlar: Parti basında gündemde kalıyor, görevdeki sevilmeyen beceriksiz
hükümet, gerileme korkusu ve artan işsizlik.
Harici tehditler: Partinin kritik seçmen tabanı, medya tekrar düşman hale gelebilir,
kısa süreli kampanya, zaman yetersizliği.
29
Bir strateji geliştirirken zayıflıkları fırsata dönüştürmek ve güçleri tehditleri
etkisiz hale getirmekte kullanmaya çalışmak çok önemlidir.
Örneğin: Yeni lider ve yeni adaylar ortamı olumlu olarak etkilemekte rol oynar.
Bu da size ücretsiz tanıtım konusunda yardımcı olur ve ücretli tanıtım için
harcamalarınızda tasarruf sağlamanıza neden olur.
Seçmenler mevcut hükümetten bıkmışlar ise, yeni liderler ve yeni adaylar daha
kabul edilebilir olur.
Bizim sosyal programımız işsizlik korkusunu yatıştırabilir. Bizim sağlam temellere
oturtulmuş ekonomik programımız ekonomik iyileşme vaat etmektedir.
Tablo 2
SWOT Analizi
Harici Fırsatlar
Harici tehditler
İsim 3
1.
2.
3.
İsim 3
1.
2.
3.
İçsel Güçler
İsim 3
1.
2.
3.
Harici fırsatları içsel güçlerle
birleştirin
İç güçleri harici tehditlerle
birleştirin
İçsel
Zayıflıklar
İsim 3
1.
2.
3.
İçsel güçleri harici fırsatlarla
birleştirin
İçsel zayıflıkları harici tehditlerle
birleştirin
Egzersiz
Partinin konumunu irdelemek için, katılımcıları gruplara bölebilirsiniz ve
onlara partinin, Kadın Örgütünün veya Gençlik Örgütü’nün SWOT analizlerini
yaptırabilirsiniz. Bu onları partinin içsel güçleri ve zayıf yönlerine ve harici fırsat
ve tehditlerine daha yakından bakmaya zorlar. Geribildirim oturumu sırasında,
katılımcıların gerçekten iç ve dış arasındaki farkı kavrayıp kavramadıklarını
yakından takip edin. Analiz daha sonra bir oturumda sunulur ve tabii ki çalışmada
referans noktası olarak kullanılır. Örneğin ana mesaj hazırlanırken de örnek
alınabilir. Katılımcılara analizi mümkün olduğunca objektif ve dürüst olarak
30
yapmaları gerektiğini söyleyin. Bir SWOT analizini kendi partiniz için yaptıktan
sonra, siyasi muhalifleriniz için de yapabilirsiniz. Yukarıda verilen tabloları dağıtın,
bunları doldurmalarını ve geribildirim oturumuna hazırlanmalarını sağlamak için
20 dakika süre verin.
31
32
Bölüm 2
Arastırma
.
2
Bir seçim kampanyası ile ilgili araştırma yapmak isteyen bir parti, bir dizi karar
almak zorundadır: Araştırmayı kendi kendilerine yapmak, bir firmadan istemek,
eğer öyleyse ise nerede yapmak, ne çeşit bir araştırma yürütmek, katılımcıları ne
şekilde sorgulamak, ne tip bir anket hazırlamak, odak grupları ne şekilde organize
etmek… gibi. Bu bölümde bu konuları açıklayacağız.
Siyasi partilerin araştırma yapması için değişik yollar vardır: Kişileri telefonla, yüz
yüze veya internet kanalı ile sorgulamak. Önemli seçimler öncesinde yapılan bu
tür araştırmalar, kampanya stratejisi belirlemede çok yardımcı olabilir. Burada
halkın nabzını tutan bir doktor gibi seçmenlerin durumu ve değişen koşullar ile
ilgili bilgi edinmeli, bu yolla da değişen koşullara ve tercihlere daha detaylı ve net
cevap vermek olanaklıdır. Araştırma yapmanın başka bir yolu da seçmenin sizin
liderinize nasıl bir tepki vereceğini planlarınız, mesajınız, afişleriniz, broşürleriniz
vb ile test etmektir. İyi araştırma yapmak, sizi hata yapmaktan koruyacak ve sahip
olduğunuz olanakları onaylama veya çürütme fırsatı verecektir. Araştırmalar
genellikle pahalıdır, daha ucuz alternatifleri de vardır, bu da partinin kendisinin
bu araştırmayı yapmasıdır. Bu araştırmanın yararlılığının önemi, parti liderliği
tarafından tartışmasız kabul edilmelidir. Parti içinde sadece anahtar figürleri
dikkate almakla kalıcı sonuçlar elde etmek mümkündür ve ancak o zaman araştırma
kampanyası çabaları başarılı olur. Politikacılar belirsizlikten nefret ederler. Aldıkları
kararlar bir parti ya da seçim başarısının geleceği açısından çoğu zaman çok
önemlidir. Politikacıların araştırmalardan yana olmalarının nedeni budur: Bu netliği
ve bu sonuçlara göre kararlarını cesaret ile almalarını sağlamak aynı zamanda,
bir tuzaktır. Gerçek bilgi ancak seçimlerden sonra gelir. Sadece araştırmalara
güvenmeyiniz. Sizin kararlılığınızı engelleyebilir (analiz felci olarak adlandırılabilir).
Araştırma sonucu daha fazla araştırmayı gerektirirse, dikkat! Araştırma sadece bir
araçtır ve kendi başına bir amaç haline asla gelmemelidir.
33
Araştırmacı
Yukarıdakiler ışığında, araştırmacılar kampanya ekibinde önemli bir rol oynarlar.
Araştırmacılar stratejinin ve mesajın geliştirilmesinde ve liderin değerlendirilmesinde
önemli bir söz sahibidir. Onlar, doğrudan parti ya da kampanya liderine son derece
hassas bilgileri rapor ederler. Bu nedenle de araştırmacıların güvenilir olması çok
önemlidir. Sonuçta, medya ve rakipleriniz de sizin partiniz hakkındaki bu gizli
bilgileri ortaya çıkarmak için ellerinden geleni yapacaktır. Araştırmacı kampanya
ekibi içinde önemli bir role sahip olmasına rağmen, herhangi bir resmi karar
verme gücüne sahip değildir. Diğer taraftan, partinin ve kampanyanın izleyeceği
yol üzerinde büyük bir etkisi vardır. Bu araştırmacının tartışmaların merkezi haline
gelmesine yol açabilir. Araştırma veya stratejik tavsiyeler bazen sorgulanmalara
yol açabilir. Eğer mümkün olursa, bunu önlemeye çalışmalısınız. Araştırmacı en iyi
şekilde destek ekibi olarak verimli olabilir.
Bazı araştırma tipleri:
Serbestçe Erişilebilir Araştırma Verileri
Kuşkusuz partinin kullanabileceği serbestçe erişilebilir veriler vardır. Örneğin,
verilerini çeşitli medya mensuplarına satan anket (araştırma) firmaları
bulunmaktadır. TV programları bazen bu tür şirketlerin yapmış oldukları bir
haftalık anketleri sunmak için sözleşme yaparlar. İnternet üzerinde genellikle
daha uzun bir süreç içinde sonuçları bulabilirsiniz. Onlar, geniş bir yelpazede
seçmenlerin görüşlerini yoklayabilirler: Kendi ülkelerinde artan suç oranı hakkında
ne düşündükleri ya da hava kuvvetleri için yeni savaş uçağı satın alınmasının
lehinde olup olmadıklarını sormak gibi. Bazı anket şirketleri, yerel konular hakkında
vatandaşların görüşlerini araştırmak için, kent konseyleri tarafından istihdam
edilmektedir. Tüm bilgileri bu şekilde toplayın. Ancak kısıtlamalara dikkat edin. Her
şey genel veya sonsuz bir şekilde uygulanabilir değildir.
Başka bir bilgi kaynağı da Eurobarometre’dir.
http://ec.europa.eu/public_opinion/index_en.htm. Bu adreste Avrupalıların
elektromanyetik alanlar, kalkınma, yardım veya tarım politikaları gibi çeşitli konular
hakkında ne düşündüklerini bulabilirsiniz.
34
Son zamanlarda, online anketler popülerlik kazanmıştır. Bunlar istatistiksel olarak
güvenilir ve net değildir. Ne yazık ki medya, bazen güvenilir bir haber kaynağı gibi
bu anketlerin sonuçlarını kullanır. Bu tür keyfi anketleri ciddiye almayınız.
Kendi Araştırmanızı Yapmak
Her yeni araştırmanın başlangıç noktası kendiniz tarafından yapılan son anket
olmalıdır. Burada cevaplanması gereken iki temel soru vardır: Kendi partiniz
hakkında ne biliyorsunuz ve rakipleriniz hakkında ne biliyorsunuz? Bunları
cevapladıktan sonra yeni araştırmanızı planlamaya başlayabilirsiniz. PvdA’nın
2002 yılı kampanyasının bütçesi yaklaşık 2,5 milyon avro tutarında idi: Bu tutarın
% 25’i araştırmalar için harcandı! Bu iş çok uzmanlık isteyen bir iş olduğundan,
çoğu partiler, profesyonel bir anket ajansı ile anlaşarak bu işi yapmaktadır. Bu tür
şirketlerin deneyimi, bir ankete katılmak isteyen deneklere ait bir veri tabanı ve
denenmiş, test edilmiş yöntemleri vardır. Tabii bu iş için en doğru firmayı seçmek
çok önemlidir. Gelecekte ihtiyaç duyacağınız ileri araştırma türünü bilmenize
yardımcı olur. Sizin bunu sağlayacak firmayı bulmanız gerekir.
Kamuoyu Yoklamaları
Öncelikle araştırmanın kimin tarafından yapılacağına karar verdikten sonra, bir
temel değerlendirme ölçümü ile başlarsınız. Bu katılımcılara bir dizi geniş anlamlı
soruların sorulduğu (telefonla, giderek yaygınlaşarak online) düzenli bir kamuoyu
yoklamasıdır.
Bu ülkenin içinde bulunduğu mevcut durumu değerlendirmeye yarar. Kişiler
önemli konularda neler düşünüyorlar? Partinin durumu nasıl gidiyor? Rakipleriniz
(muhalifleriniz) neler yapıyorlar? İnsanlar parti lideriniz ve diğer partilerin liderleri
hakkında ne düşünüyorlar? Böylece seçimlerin nasıl bir atmosfer içerisinde
geçeceği konusunda ayrıntılı bilgi edinebilirsiniz. Ayrıca, insanlara oylarını
nasıl kullanacaklarını sorabilir ve sizin partinize oy verme olasılıklarını ölçmeye
çalışırsınız. Bu sizin destekçilerinizin ne kadar etkin olduğunu görmenize ve oy
alma açısından büyüme potansiyelinizin sınırını keşfetmenize yardım eder. Bu
temel değerlendirme ölçümü, daha ileride yapacak olduğunuz anketler için de
size temel hazırlar. Bu veriler sonraki araştırmalarda nelerin değiştiğini görmek ve
bunların nedenini araştırmak için yararlı olur. Güvenilir bir temel ölçüm için, size
yaklaşık 1000 katılımcı gerekir ama daha fazla olması daha da iyi olabilir. Eğer hedef
gruplara göre sonuçları belirlemek istiyorsanız, en azından 2000 katılımcı gerekir-
35
ama tabii bütçenizin buna elvermesi de gerekir. Bir anketi hazırlarken dikkate
almanız gereken şey, anket sorularını cevaplamanın 20 dakikadan daha uzun
sürmemesidir. Ayrıca sonunda ihtiyacınız olan 1000 katılımcıdan daha fazla kişiyi
telefonla arayacağınızı da unutmayınız. Tele alışveriş sektöründeki büyümeden
dolayı birçok insan çat kapı ziyaret ve çağrılardan (genellikle yemek saatlerinde)
tedirgin olmaktadır. İnsanların size ayıracak zamanı yoksa ısrar etmeyin; ancak
“başka bir zaman tekrar arayabilir miyim” diye sorun. Online anketlerde bu sorun
yaşanmamaktadır. Çünkü online anketler genellikle sadece bilinçli bir kamuoyu
yoklamasına alışık insanlara gönderilmektedir.
Odak Gruplar
Bir temel ölçüm sonucunda sağlanan bilgi daha ileri araştırmalar için örneğin odak
gruplar için de kullanılabilir. Bu araştırma nispeten ucuz bir araştırma türüdür.
Odak grup, bir araştırmacı başkanlığında, yaklaşık 10 kişiden oluşan ve farklı
konularla ilgili iki saatlik uzun bir tartışma düzenleyen gruptur. Bu gruba ayrıca
anket de yapabilirsiniz. Odak grubun avantajı başkan ve katılımcılar arasında ve
grupla katılımcılar arasında verimli bir iletişim sağlamasıdır. Genellikle daha fazla
nicel araştırma için (kamuoyu yoklamaları gibi) yararlı bilgiler verir.
Odak grup diğer parti üyeleri– en azından kampanya araştırmasından sorumlu
kampanya üyeleri ve tercihen de araştırma sonuçlarını uygulamak zorunda
olacak kampanya yöneticisi tarafından izlenir. Onlar grubu kapalı devre video
sistemi aracılığıyla gözlemler yaparlar. Müzakereler bir veya daha fazla video
kamera ile kaydedilir. Müzakerelere başkanlık eden kişinin rolü, bir toplantıya
başkanlık eden kişinin aksine çok daha önemlidir. Müzakere başkanı, konuşmanın
devamlılığını sağlamak, gözünü yazılı metinden ayırmamak ve doğru konuların
gündeme gelmesini sağlamak için tetikte olmak durumundadır. Ayrıca tartışmada
tarafsızlığını korumaya dikkat etmelidir. Sonuç olarak, odak grup tam bir hazırlık
gerektirir. Aşağıda belirtilen hususlara dikkat etmek gerekir:
Katılımcıların seçimi: Siz sorularınızın yanıtlarını bulmak için doğru insanları seçmek
zorundasınız. Genellikle belirli bir hedef grup seçilmelidir. Örneğin, sizin partinizle
başka bir partiye oy verme konusunda tereddüdü olan kişiler ya da son seçimlerde
sizin partinize oy vermiş, ama gelecek seçimlerde başka partiye oy vermeyi
düşününler gibi. Ya da yaşlılar, öğrenciler, genç ebeveynler veya belirli bir etnik
kökene sahip insanlar gibi özel hedef grupları, ya da kişileri seçmek isteyebilirsiniz.
36
Pek çok parti bu tür araştırmalar için büyük veri tabanlarına sahip olan kamuoyu
firmalarına güveniyorlar.
Araştırma yapmak için çok detaylı bir oturum hazırlayabilecek yetenekli bir
başkan seçin. Bu başkanın parti hakkındaki her türlü bilgiden tümüyle haberdar
olması çok önemlidir. Başkan bu iş için bir araya gelmiş olan bu gruba ev sahipliği
yapmalıdır. Şahsen tüm katılımcıları selamlayın, ellerini sıkın ve sonra onlara
kendilerini gruba tanıtma fırsatı verin. Adlarını bir yere not edin ve oturumun geri
kalan kısmı boyunca herkese kendi adlarıyla hitap etmeye özen gösterin -ama
onlara isimleriyle hitap etmeden önce sakıncası olup olmadığını sorun. Tanıtım
turu sırasında, şeffaflığı sağlamak için, onlara çok kişisel bir kaç soru sorarak,
sadece isim, adres ve mesleklerinden daha fazla bilgi edinebilirsiniz. “En sevdiğiniz
eğlence nedir ya da bir evcil hayvan besliyor musunuz?” diye sorabilirsiniz.
Herkesin evindeymiş gibi rahat etmesini sağlamalısınız. Araştırmanın amacının
ne olduğunu, verilerin toplanacak olduğunu ve diğer insanların bu tartışmayı
izliyor olduğunu söyleyiniz. Soracağınız soruların cevaplarının “doğru” ya da
“yanlış” olarak yorumlanmayacağını, bu yüzden de gerçekten ne düşündüklerini
söylemelerinin önemli olduğunu vurgulayınız. Başkan olarak, verilecek cevabı
belirleyen soru sormayınız. Mesela böyle bir soru sormayın: “Ülkemizin ne kadar
kötü bir durumda olduğunun farkında mısınız?” Bunun yerine “Ülkemizin durumu
hakkında ne düşünüyorsunuz?” diye sormalısınız. Başkan siyasi alanda gerçek
anlamda bir ip cambazı olmak zorundadır. Başkan, nerede doğru soruyu soracağını
bilmeli, daha genel konulara kişisel deneyimlerinin ışığında düzenli bir geçiş
yapabilmeli (“Ülkemizde güvenlik”) (“hava karardıktan sonra dışarı çıkmaktan
korkuyor musunuz?” gibi. Başkan, aynı zamanda konuşma sırasında çok baskın
olan insanlarla neredeyse kendilerini duyuramayacak kadar çekingen olan insanlar
arasındaki dengeyi de sağlayabilmelidir. Bunun nasıl yapılacağı hakkında ipuçları
için, toplantılar bölümüne bakınız. Başkan sözel ve sözel olmayan konularda usta
bir iletişimci de olmak zorundadır.
Gerekli tüm olanaklara sahip iyi bir oda seçin: Ne çok büyük ne de çok küçük.
Yeterli yiyecek ve içecek sağlayın. Kısacası, tüm katılımcıları rahat ettirecek koşulları
hazırlayın.
Başkana, partinin yanıtlanmasını istediği soruları sormasını sağlayan iyi bir gündem
hazırlayınız. Gündem tartışılması gereken her konuyu dakika dakika içermelidir.
37
Bu tartışmanın gündem dışına çıkmayacağı anlamına gelmez. Başkan molaları
duyurabilir ya da katılımcılara, gözlemciler ile istişare etmek üzere doldurmaları için
anketler verebilir. Ya da kendi cep telefonunu kullanarak gözlemcilerle talimatları
paylaşabilir.
Anketler hazırlar, katılımcılara ek veriler toplamak için genellikle oturum öncesinde,
oturum sırasında ve sonrasında anketler verilir. Bu anketler politik tercih ile ilgili
sorular içerebilir; fakat bunlar aynı zamanda sloganları ve mesajları test etmek için
de kullanılabilir. Reklamları, bildiri veya posterleri test etmek istiyorsanız, teknik
aksaklıklar, arızalı bilgisayar, DVD oynatıcı veya TV olmadığından emin olun.
Katılımcılar ile ne ölçüde bilgi paylaşmak istediğinize önceden karar veriniz. Onların
araştırmanın arkasında kimin olduğunu bilmesini ister misiniz? Yoksa oturum
sırasında bunu açık etmek ister misiniz veya sonradan mı açıklamak istersiniz?
Odak Grupların Tehlikesi
Odak grupların iki ana tehlikesi vardır. İlk tehlike araştırma sonuçlarının partinin
yönünü belirleyecek olmasıdır. Her zaman kendi siyasal pusulanıza güvenin. Şunu
da unutmayın ki, odak grupların kendilerine özgü içsel dinamikleri vardır ve bu tüm
toplumu temsil etmez. Ortalama seçmen ile iki saat içinde derinlemesine planınızı
görüşmek gibi bir lükse sahip değilsiniz. Bir odak grup yalnızca oturumun sonunda
parti planları konusunda hevesli ise, bu planların daha çok açıklanması gerektiğini
gösterir. Odak gruplar sadece birer araçtır: eğer daha fazla kesinlik istiyorsanız,
daha geniş kitleyi temsil eden bir anket yapmak zorundasınız. Eğer odak gruplarla
başladıysanız ve eğer odak grupların yararını tartışıyorsanız, yanlış yoldasınız.
İkinci tehlike ise tam tersi: Partiniz bu nedenle herhangi bir dış etkiye karşı duyarsız
olmanın doğru olduğuna ikna olmuşsa, siz de kendinizi odak gruba göre organize
ederseniz bu da hata olur.
Diğer tip araştırmalar
Diğer bir araştırma da, algı analizörü ile politikacıları yargılamaktır. Bir hedef kitleye
bir tartışma ya da bir konuşmayı izletin ve izleyicilere üzerinde buton olan bir kutu
verin. Parti liderinin performansının iyi ya da kötü olduğuna dair not vermelerini
isteyin. Onların verdikleri sonuçları ekrandan bir çizgi olarak gösterin: Eğer liderin
38
performansı vasat ise çizgi ortada kalsın. Eğer performansı iyi ise çizgi yükselsin ve
eğer performansı kötü ise çizgi en altta kalsın. Bu aynı zamanda bir konuşmanın
taslağını test etmek ve iyileştirmek için de kullanılabilir. Ya da parti liderinize
hangi davranış türünün yakıştığını anlamak için de deneyebilirsiniz: O kızgınlık
anında insanlara hitap edebiliyor ve ilgi çekiyor mu, ya da sakin zamanında daha
olumlu bir izlenim mi yaratıyor? Bu gibi testler siyasi liderlerin kamu karşısındaki
performansında değişiklik yapmalarını sağlamak için en ikna edici yoldur.
Araştırma yapmanın ucuz ve etkili yollarından biri derinlemesine görüşme ve sokak
röportajıdır. Derinlemesine görüşme odak gruplarına biraz benzemektedir ama
tek katılımcı ile gerçekleştirilir. Sokak röportajları, bir grup parti üyesinin anketler
eşliğinde farklı mahallelere gitmesi ve burada yaşayanların, mahalle hakkında ve
yerel siyaset hakkındaki düşüncelerini öğrenmeleridir. Bu seçim programı için
veri elde etmenin en hızlı yoludur. Politikacıların insan ile doğrudan etkileşimi ve
onların endişelerinin ya da ilgi alanlarının öğrenilmesi çok önemlidir ve ne yazık ki,
politikacılar sıklıkla bu görevi yapmaktan kaçınma eğilimi göstermektedirler.
39
40
Bölüm
3
.
. .
Iletisim
.
ve medya
3
Etkili iletişim bir parti için en gerekli olan şeydir - hatta kampanya ayları ile seçimler
arasındaki uzun dönemde daha da çok gereklidir. Bir partinin iletişimi, stratejisinin
ayrılmaz bir parçası halinde ise daha da etkili olur. Strateji ile ilgili bölüm, bir hedef
belirlemek ve bu hedefe ulaşmak için bir plan hazırlanması ile ilgilidir. Mesajımıza
ve ana konulara çok dikkat etmeliyiz. Bunlar iletişimin ana faktörleridir. Kaya gibi
sağlam programlarınız yok ise asla istediğiniz etkin iletişimi kuramazsınız. Partinin
mesajını ve önemli konulardaki ana hatları belirledikten kısa süre sonra, bir iletişim
stratejisi geliştirmeye başlayabilirsiniz. Burada sakınmanız gereken bir tehlike
söz konusudur. Strateji ve stratejik konular hakkında iletişime girmekten kaçının;
strateji iletişimin içine dahil edilmeli, iletişimin konusu olmamalıdır. Aşağıda bu
konu ile ilgili detayları bulabilirsiniz.
İletişimde zamanlama çok önemlidir. Başarılı bir medya stratejisi geliştirmek için,
iletişim planınızı önceden hazırlamak iyi bir fikirdir. Şu sorular akla gelmelidir:
• Mesajınızı ne zaman açıklamak istiyorsunuz?
• Mesajınızı nerede açıklamak istiyorsunuz?
• Mesajınızı kimlere açıklamak istiyorsunuz?
Hemen her iletişim stratejisi ana mesajın etrafında döner. O mesaj çok önemlidir
ve kampanya boyunca sürekli kullanılacaktır. Hepimizin başvurduğu sabit iletişim
kanalları şunlardır: mülakatlar, konuşmalar, tartışmalar, bilgi kitapçıkları, v.s. Daha
önce de vurgulandığı gibi, mesaj seçmene iletmek istediğiniz ana mesajı içerir.
Kurduğunuz iletişim stratejisinin temelini oluşturur. İletişim yolu ile mesaj aynı
doğrultuda olmak zorundadır - ortama uyum sağlayacak bir mesaj olması gerekir.
Eğer partinizi değişikliklere açık dinamik bir parti olarak takdim ediyorsanız,
parti liderinizin masasının arkasında telefon görüşmesi yapan bir posterini
kullanmayınız. Eğer dinginlik (huzur), otoriterlik ve güvenilirlik imajı sergilemek
istiyorsanız, Hollanda Hristiyan Demokrat Başkanı Balkanende’nin yapmış olduğu
41
gibi, liderinizin bir grup gençle birlikte kaykay yapan (daha da kötüsü kaykaydan
düşmüştü) fotoğrafını kullanmayınız. Eğer yeşiller partisi üyesi iseniz, parti
liderinizi, 2006 yılındaki seçim kampanyasında Hollanda’lı yeşillerin yaptığı gibi
arabası ile yollarda zikzaklar çizerek gider gösteren TV reklamları yapmayınız.
Farklı medya olanaklarına sahip olmak çok önemlidir. Birkaç farklı kategori olabilir:
Mesajlarınızın değiştirilmediği bir Medya
• Özel medya kanalları: Parti dergisi, el ilanları, posterler, web sayfası, metin
iletileri, YouTube, videolar – ve yakın bir gelecekte partiler kendi TV kanallarını
da kuracaklar.
• Kamuya ait yayın kanallarında Hükümet tarafından finanse edilen TV reklamları
• Satın alacağınız TV reklamları
Ücretli tanıtım, yapılacak harcamanın her zaman bir sınırı olduğundan yetersiz
kalabilir. Bu yüzden bu yöntem çok dikkatli olarak kullanılmalıdır. Partilerin ticari
kuruluşlara nazaran çok daha küçük bütçeleri vardır. Şunu hep aklınızda tutun
ki, iyi ya da kötü, çoğu medya kampanyaları seçimlerden iki hafta önce en üst
noktaya ulaşır. Hollanda’da bu şu anlama gelir, tüm partiler, maddi kaynaklarını
aynı anda bu tür reklamlara harcamaktadırlar. Bu bütünüyle aşırıya kaçan bir
kampanyadır. Rekabet ölümcüldür ve seçmen artık ayrıntılar içinde boğulmuştur.
İş konusunda reklam kullanımını ile siyasi reklamı bir karşılaştırın. Tüm cep telefonu
operatörleri firmalarının bir ay içinde bütün tanıtım bütçesini harcadıklarını
varsayalım: tüketiciler resmi teklifler ile bombardımana tutulurdu, ama sadece
sayı ve çeşitliliği ile kafaları karışmış olacaktı. Ayrıca, unutmayın ki, seçimlere bir
ay kalıncaya kadar seçim haberleri sürmektedir. Çeşitli siyasi görüşleri içeren ve
kampanyaları vurgulayan TV ve radyo tartışmaları ve diğer birçok özel programlar
düzenlenmektedir.
Reklamlarda neleri vurguladığınıza en ince ayrıntıya kadar dikkat etmelisiniz.
Parti için tamamen yeni bir görüntü oluşturmak neredeyse imkânsızdır. Zaten,
iyi propaganda, seçmenlerin kafalarında bu konuda var olan imajın üzerine
kurulanıdır. Pozitif reklamlar, sizin ana mesajınızdaki temel sorunları vurgulayarak,
parti ile bağlantılı mevcut pozitif çağrışımları doğrulamak zorundadır. Negatif
reklamlar da diğer parti ile bağlantısı mevcut olumsuz çağrışımları doğrulamak
42
zorundadır. Eğer imajınızı değiştirmek isterseniz, erken başlamak ve çok tutarlı
olduğunuzdan emin olmanız gerekir. Eğer ufak bir hata olursa, bu misyon başarısız
olur.
Ücretsiz Tanıtım
Medya reklamlarının her zaman fazla parasal maliyeti olmaz. İyi bir plan ya
da eğlenceli bir senaryo (proje) ile de gazetecilerin dikkatini çekebilirsiniz, bu
da radyo veya televizyonlara röportaj vermeye ya da farklı medya alanlarında
faaliyet göstermeye yol açar hem de– seçim kampanyası fonuna yük getirmeden.
Medyanın içinde olmanın yollarından bazıları, basın açıklaması yapmak, basın
toplantısı düzenlemek veya bir röportaj yapılması gibi. Bunu başarmak için sizin
basın mensupları ile iyi bir ilişki sürdürmeniz çok önemlidir. Basını faaliyetlerinizden
haberdar edin ve gazeteciler ile kişisel temaslara yatırım yapın. Toplantılar
düzenleyerek seçim kampanyanızın geçmişi ve ana hatları hakkında basına geniş
bilgi aktarımında bulunabilirsiniz. Arada bir de onlara büyük haberler verin. Basın
toplantıları düzenleyin ve faydalı basın bültenleri hazırlayın. Alanında yeni olan
birçok politikacı gazeteciler tarafından sindirilmeye çalışılır. Onlar, şunu akıllarında
bulundurmalılar ki, gazeteci herkesten farklı değildir ve herkes kadar aynı
güvensizlik, atalet ve gafletten mustariptir ve unutmayın ki sizin onlara ihtiyacınız
olduğu kadar onların da size ihtiyacı vardır. Onlara herhangi biri imiş gibi saygı
ile davranın. Kibar ve yardımsever olun ve kendi nesnelliklerini sorgulamayın.
Medyanın nelerle ilgilendiğinden haberdar olun:
• strateji
• skandallar
• kamuoyu yoklamaları
• fikir ayrılıkları ve dahili nifaklar
• çatışmalar, kavgalar
• konulardan çok insanlar
Tüm potansiyel sorulara nasıl cevap vereceğini önceden hazırlıklı olun ve bunları
partiye de dağıtın. Herhangi bir iç çatışma öldürücü olur- muhalifleriniz üstüne
atlar, medya bundan nemalanır ve siz de seçimlerde sıkıntı çekersiniz. Bazen
skandallar önlenemez. Böyle durumlarda, kriz yönetimine başvurunuz.
43
Kamuoyu yoklamaları da politikacılar için pek çok soru ve şüphe kaynağıdır.
Kamuoyu araştırmalarına ilgi duymadığını söyleyen politikacıya asla inanmayınız.
Bu asla doğru olamaz ama sandık hakkında gazetecilerin soru sormalarına hazırlıklı
olun. Sandıklar elverişsiz ise cevabınız kaygısız, eğer iyi gidiyorsanız, aklı başında
olunuz. Sonunda, gerçekten hesaba katılacak olan anket seçimin kendisidir.
Stratejik konular hakkında sessiz kalmak bazen zordur, ama denenmelidir. Nasıl
böyle bir karara vardınız, düşünceleriniz nelerdi, muhalifl erinizin hareketleri
hakkındaki spekülasyonlar, en azından seçimlerin bitimine kadar açıklanmamış
olanlar –bunlar medyanın size soracağı konuların bazılarıdır. Seçmenler sizden
sadece ülkeyi kalkındırmak için nasıl bir plan yaptığınızı, ne elde etmek istediğinizi
duymak isterler. Kampanya sürecinde vermiş olduğunuz stratejik kararlara siyaset
uzmanları ve medya tarafından gösterilen ilgiye itibar etmeyiniz. Sizin partiniz
yararına hizmet etmeyen olaylara değer vermeyin.
Aşağıdaki sorular sorulduğunda, strateji konuları hakkında sessiz kalmak özellikle
zordur:
• Koalisyon sorusu: Hangi partinin hükümeti kurmasını bekliyoruz? (bu soruyu
cevaplamayı önlemek en iyi yol: ” Birincisi, seçmenlerin ne istediklerini belirtmek
seçmenlere kalmıştır, ve sonuçlar için önceden bir spekülasyonda bulunmak
kibirlilik olur.”
• Seçim sonuçları hakkında “Olursa ne olur” tipi sorular: “Parti seçimleri kaybederse,
Parti liderliği için sonuç ne olacak?”
• Bireyler, anketler (kamuoyu araştırmaları), karar verme süreci, siyasi muhalifler
ile ilgili sorular
Ne kadar zor olursa olsun, bir kampanya sırasında böyle bir soru ile karşı karşıya
kalınca sakin olmanız hayati bir konudur ve onların önünüze sorduğu sorulara
takılmayıp vermek istediğiniz gerçek mesajınızı iletmeye çalışmalısınız.
Mesajınızı iletmek en önemli konudur. Medya da vereceğiniz görüntülere ve
çıkacağınız tartışma programlarına daima dikkatle hazırlanmalısınız. Gazeteciler
ile görüşmelerinizde mesajınızı birkaç kez tekrarlayarak, gazetecilerin mesajı iyi
anladıklarından ve daha sonra da hatırlayacaklarından emin olunuz. Amacınız
gazetecileri ikna etmek değil, seçmenlerin ikna olmalarına çalışmaktır. Tüm
tartışmaları mesajınız doğrultusunda yönlendirin ve kampanya boyunca bu
44
mesajınızı sürekli gündemde tutun. Eğer bu tekrarlar sizi delirtmeye başlıyorsa,
amacınıza ulaşıyorsunuz demektir. Yeni söylemlerde bulunmak için sakın yolunuzu
değiştirmeyin, fakat söyleminizi belirli hedef gruba iletmek üzere uyarlayın.
Öğrenciler ile bir kamuoyu tartışması, yaşlılar ile yapılacak bir soru-cevap
çalışmasından daha farklı hazırlık gerektirecektir. Ayrıca canlı hikâyelerin gerçekleri
kuru bir liste halinde vermekten daha çekici olduğunu unutmayın: “Gerçekler
söyler, hikâyeler satar”. Nerede olursanız olun, fikirlerinizi göstermek için somut
örnekler kullanınız. Her zaman partinin umurunda olan insanlar hakkında konuşun,
istatistikler konusunda değil. Yani şöyle bir cümle kullanmayın: “emekli nüfusun%
50’si yalnızlık duyguları ile mücadele etmektedir.” Bunun yerine: “Bugün Sunrise
Bakım Evi’nde yaşayan Hay-on-Wye’li Bay Smith ile konuştum, kendisi hiç bir kimse
tarafından ziyaret edilmediğinden bahsetti.” ve Mr.Smith tek değildir deyin. Bizim
emekli nüfusumuzun % 50’si yalnızlık duyguları ile mücadele etmektedir.
Birçok ülkede ücretsiz tanıtım, siyasi partiler için son derece önemlidir çünkü
kampanya bütçelerinde ücretli reklamlara çok küçük bir pay ayrılabilir. Bu
yüzdendir ki politikacılar kendilerini tanıtmak için öncelikle düzenli TV şovları,
haber programları ve güncel olaylara ilişkin programları ve aynı zamanda da
eğlence yanı öne çıkan daha az ciddi programları seçerler. Siyasi partiler, liderleri
için en iyi platformu sunan TV programları ve dergilerin hangileri olduğunu görmek
için araştırma yaparlar ve hangilerinin seçmen cazibesine sahip olduğunu görüp,
bazı programları da elemek zorunda kalırlar. Ücretsiz tanıtım içinde büyük riskler
barındırmaktadır. Başın bir kez belaya girdi mi, her şey tersine gidebilir. Bir kere
hata yaptığınızda, herkes ve özellikle gazeteciler, kampanyanızın kötü gittiğini
sürekli gündeme getirirler. Bir deyişte de olduğu gibi, “gazeteciler yineleyicilerdir”.
Kötü bir anket sonucu gazetecilerin sizi soru yağmuruna tutmasına sebep olacaktır.
Bu kısa sürede unutmak istediğiniz diğer olumsuz olaylar için de geçerlidir.
Daha da kötüsü, gazeteciler politikacılar hakkındaki dosyaları yıllar sonra bile
kullanacaklarını düşünerek saklarlar. Her hata (dolandırıcılık, cinsel maceralar veya
siyasi gaflar) gazetelerinde yazılınca sonradan da olsa mutlaka karşınıza çıkacaktır.
Mazisi temiz bir politikacı olarak başlamanız çok kısa bir süre devam eder. Çok kısa
bir süre içerisinde, hakkınızdaki imajı zedelemek için öne sürülen görüşler olacak
ve bunları saklamak da neredeyse imkânsız olacak.
Ayrıca, şunu da akılda tutmak gerekir ki, gazeteciler sürekli baskı yaparlar, onları
destekleyecek ya çok az ya da hiç yardımcıları yoktur ve genellikle de konuların
45
doğruluğunu kontrol etmek için yeterli zamanları da yoktur. Bu nedenle
her zaman rakipleriniz tarafından yapılan herhangi zararlı ve yanlış ifadeleri
çürütmek için: öncelikle bu yalan beyanların kaynağını öğrenin, sonra bu yalan
beyanların kaynağını kurutun. Ayrıca hiçbir koşulda politikacılar kendi kamusal
imaj ya da kişiliklerine uymayan TV programlarında yer almamalıdır. Herhangi bir
isteksizlik veya çekincenin her zaman üzerine gidilecektir. Bu yüzden de sertlik
ya da samimiyetsizlik olarak yorumlanabilecek büyük bir riskle karşı karşıya
gelebilirsiniz. Eğer şarkı söyleyemiyorsanız, karaoke şovunda yer almayın. Eğer
uçurtma uçurtmak size göre bir şey değilse, hiç kimsenin sizi herhangi bir TV şovu
için uçurtma uçurtmaya ikna etmesine izin vermeyin. Her türlü tanıtımın iyi bir
tanıtım olduğu fikri kesinlikle politikacılar için geçerli değildir.
Büyük ölçüde, medya kamusal tartışmalarda gündem ayarlar, ancak farklı partilerin
etkisine alışkın değillerdir. İnisiyatifi elinizde tutmak ve gündeme oturmak sizin
elinizdedir. Kampanya yürütmek gündemi hazırlamak sanatıdır. Kazanan parti,
hem kendi güçlü ve rakiplerinin zayıf yönlerinin kamusal tartışmaların merkezinde
olmasını sağlayan ve gündemi yöneten partidir.
Bu tekniğe çerçeveleme tekniği denir ve amacınıza ulaşmak için kullanabilirsiniz.
Çerçeveleme, mesajınızı, belirli ilişkiler kurarak, belirli sözcükleri kullanarak
dinleyiciler üzerinde belirli bir imaj yaratarak iletmek demektir. Eğer bu belirli
sözcükleri gerekli ve uygun yerlerde kullanırsanız, rakibinizin itibarını etkin olarak
zedeleyebilirsiniz. Bir örnek verirsek, Hollanda’nın 2006 seçim kampanyasında
PvdA liderinin karakteri hakkında karalamalarda bulunuldu. Bir TV tartışmasında
CDA lideri şöyle der: Sayın Bos, siz hilekar ve sahtekarsınız” Bos, saldırıya karşı
koyamadı, bu açıklama gerçekten can evinden vurdu ve bu suçlamayla sıkıştı
kaldı. PvdA, “ Benim rakiplerim yıllardır benim itibarımı lekelemeye çalışıyorlar” ve
“Bunu bir karalama kampanyasına çevirmeyelim” gibi yaklaşımlarla tekrar tekrar
dönerek saldırıyı savuşturmaya çalıştığında, sadece orijinal mesajı güçlendirme
amacına hizmet etti. CDA’nın taktikleri, ABD Başkanlık Seçimlerinde John Kerry’ye
karşı Cumhuriyetçilerin kullandıkları taktiklerin bir kopyası idi. Bush ısrarla Kerry’i
kendi görüşlerini tereddütsüzce değiştirmekle suçladı. Bu sözde tutum ve davranış
değişikliği suçlaması Kerry için en büyük engel oldu. Bu suçlama herkesin ağzında
ve dolayısıyla da defalarca medyada tekrarlandı. Sonunda Kerry’nin başarısızlığı
kanıtlandı.
46
Olumsuz çerçevelemeye karşı nasıl savunma yapılmalıdır? Size yapılan saldırıyı
her zaman yinelenen cevaplarınızla çürütebilirsiniz. Sonra, rakibinizi yenecek bir
konuda bir tartışma yapmayı denemeniz gerekir. Bir politikacı eğer haksız yere
yolsuzlukla suçlanır ise, bunu hemen inkar etmelidir. Ama en önemli şey, inkarı
dile getirdiğinizde hemen saldırı moduna geçmek ve en kısa sürede tartışma
konusunu değiştirmektir. Her şeyden önce, inkarınızı sürekli tekrarlamak döngüsü
içinde kalmayınız. Çünkü her tekrar insanlara “ateş olmayan yerden duman
çıkmaz” deyişini hatırlatır. Her zaman bu nedenle, derhal tepki veriniz ve aynı
aynı zamanda tartışmayı rakibinizin avlusuna taşıyınız. Burada, her zaman olduğu
gibi, saldırı en iyi savunma biçimidir. Kampanyanızda, gerekli durumlarda olası
hataları yanlış anlaşılmaları düzeltecek ve mesajınızı yineleyecek profesyonel
sözcülerinizin her zaman elinizin altında olduğundan emin olunuz. Gazetecilere
her zaman hikâyenizi anlatın, çünkü rakipleriniz emin olunuz ki kendi hikâyelerini
anlatıyorlar. Gazetecileri etkileme ve ikna etmek için hikâyenin her yanını anlatmaya
“yönlendirme” denir: Bu yönlendirmeyi amacınıza en iyi şekilde hizmet etmesi için
odaklandığınız noktayı kaydırmak için kullanabilirsiniz. Sonuçta, gerçekler objektif,
ancak fikirler benzer değildir. 10 kişinin aynı resme bakmasını sağlayın, sonuçta
resim hakkında 10 değişik fikir elde edersiniz ve tıpkı nasıl ki bir sanatçı görüşlerini
mümkün olduğunca açıkça ifade etmeye çalışıyorsa, siyasi yönlendirme uzmanları
da aynı şeyi yaparlar. Sanatçının fırça ile çalıştığı yerde, siyasi yönlendirme
uzmanları tartışmalar, konuşmalar, kamuoyu yoklamaları, politik öneriler ve diğer
önemli siyasi olaylar ile uğraşırlar. Elbette ki, gerçeği yönlendirmenin de bir limiti
vardır. Eğer yalan söylerseniz, gerçek bir gün mutlaka karşınıza çıkar.
Partiler mümkün olduğunca medyadaki görüntüleri üzerinde kontrol
uygulamaktadırlar. Bu tür durumları engellemenin diğer yolu da aşırı reklamdan
kaçmaktır. Günümüz dünyasında, birçok kanal ve TV programı var. Bunların
sadece tavsiye edilenlerine çıkmak da sizi nadir kılar. Tabii ki bu da ne kadar tanınır
olduğunuza bağlıdır. Küçük partiler ve onların liderleri gelen tekliflerle yetinmek
zorunda kalabilirler. Eğer bir programa davet edildiyseniz, istenmeyen sürprizleri
önlemek için önceden gazeteciler ile görüşün: konu ne olacak, sen ne yapmalısın,
programa başka kimler davetli, v.b. Eğer gazeteci bunu yapmak istemiyorsa, en
iyisi bu daveti reddetmek olur. Eğer gazeteciler olayları yeterince incelemeden
ortaya atarsa, siz ve kampanya ekibiniz bu olayları derinlemesine bildiğinizden ve
haksız saldırılar ve yanlış anlamaları savuşturmak üzere kampanya ekibinizin ve
diğer parti yetkililerinin hazır olduğundan emin olmalısınız. Gazeteciler üzerinde
47
baskı koyarak, onların makalelerini yazmaya başlamadan önce tartışmanın her iki
tarafını da duyduklarından emin olun. Medya, kampanya sürecinde çok önemlidir
ve kampanyanın kalbinde bir yeri olmalıdır.
Basın Duyuruları
Gazeteciler gün içinde birçok basın duyurusu alırlar, hazırladığınız basın
duyurusunun ön planda olmasından emin olunuz. Mesajınız açık ve net olmalı, ve
duyurunuzun içeriği dikkat çekici ve davetkar olmalıdır. Eğer mümkünse, editöre
basın duyurusundan bir kopya gönderirken, adı belirli bir gazeteciye mesajınızı
iletin. Basın duyurunuzu gönderdikten sonra gazeteciyi arayarak duyuruyu
alıp almadığını ve kullanıp kullanmayacağını telefonla takip ediniz. İyi bir basın
duyurusu şunları içermelidir: Kısa ve anlaşılır olmalı, ana (temel) mesajınızı içermeli.
Gerçek haber ve mesajınız tercihen kalın harflerle, ilk satırda belirtilmelidir.
Sıralayacağımız 5 soruya cevap verecek içerikte olmalıdır: Kim?, Ne? ,Ne zaman?,
Nerede?, Niçin?. Jargon kullanılmamalı, günlük konuşma dili kullanılmalıdır. Tüm
basın bültenleri, kampanyanın stili ile tutarlı bir düzende olmalıdır. Günün tarihini
ve partinizin ya da varsa kampanyanızın logosunu koymayı unutmayınız. Metin
geniş kenarlıklı ve çift aralıklı ve basın açıklamasını düzenleyen kişinin isim, adres,
telefon numarası ve e-posta adresini içermelidir.
Basın Konferansı
Aşağıda sayacağımız tüm kurallara basın konferansı sırasında dikkat edilmelidir:
Konumunuza uygun bir görüntü yansıttığınızdan emin olun. Telefon ve e-posta
olanaklarının mevcut olduğundan emin olun. Masadaki insanları tanıtmak
için yetkin bir başkan olduğundan emin olun. Basın konferansının nedenini
açıklayın. Ana mesajınızı mutlaka kullanın. Günlük konuşma dili kullanın ve uzun
konuşmalardan kaçının. Sorular için yeterli zaman ayırın.
TV ve Radyo Röportajları
Çoğu politikacılar çok sık röportajlar yapmaktadırlar. Elde edilen sonuçlar, büyük
ölçüde koşullara bağlıdır ve hazırlık aşamasında da etkindir. Röportaj canlı mı
olacak yoksa kaydedilip daha sonra mı yayınlanacak? Redakte edilecek mi yoksa
aynı şekilde mi yayınlanacak? Röportajlar sırasındaki altın kural şudur: dinle,
dinle, dinle. Bu yeterince basit görünüyor, ancak en iyiyi yapmak için pratikte en
önemli şeylerden biri değil, aynı zamanda en zor şeylerden biri olduğu ortaya
çıkıyor. Gerçekten de muhabiri dinlemek standart hikayeler söylemenizi önler.
48
Eğer muhabiri dinlerseniz sorulara iyi cevap verirsiniz ve bu yolla da, TV veya radyo
izleyicisi üzerinde insanları anlayan, özenli, güvenilir ve insan olarak iyi bir izlenim
bırakırsınız.
Bir röportajda ana mesajınız röportajın merkezi olmak zorundadır. Her zaman
kendinize sorun: Benim vermek istediğim mesaj ne, insanlara ne iletmek istiyorum?
Dinleyici ve izleyiciler röportajdan ne elde etmelidir? Nasıl bir temel görevi
hedefliyorum? Hedef kitlenizi sizi izleyen ve dinleyenleri göz önünde tutun; politik
ve akademik jargonlar kullanmayın.
Özlü konuşun. Her karmaşık konu her zaman tek bir çekirdek konu haline
getirilebilir. Yapmanız gereken budur. Duş yaparken ya da araba kullanırken ne
söylemek istediğinizi düşünün ve lafı uzatmadan kısaca mesajınızı verin. Bununla
da en fazla 20 saniyeyi hedefleyin.
Hedef kitlenizi (dinleyici-izleyici) asla küçümsemeyin. Popüler bir TV programı
veya gazetenin seyirci ve okuyucusunun eğitim düzeyi yüksek olmasa dahi bu
onların aptal olduğu anlamına gelmez. Genellikle, o kesimin yarı doğrular için ve
“kıvırmalar (kıpırdanmalar)” için keskin koku alma duyguları vardır.
Katıldığınız programdaki hoşgörünün(serbestliğin) farkında olun. Program
öncesinde neleri söyleyip neleri söylemekten uzak durmanız gerektiğinden emin
olun. Eğer partinin hiyerarşik yapısında üst bir pozisyonda değilseniz, konuşmanız
için size bir yetki verilmesi gerekmektedir. Verilen yetki sizin için açık değilse, bu
röportajı vermemek daha akıllıcadır. Çünkü deneyimli bir muhabir kendi elinizle
verdiğiniz malzemeyi sizi rahatsız edecek şekilde kullanacaktır.
Bir an durup düşünün ve partinizin ortalama izleyici veya dinleyici üzerinde ne
tür bir izlenim bıraktığını gözlemleyin. Partinin yapmış olabileceği hataları örtbas
etmeyin. Geçmişteki hatalar hakkında açık, dürüst ve sorumlu olmak insanları
etkiler.
Röportajda boşlukları doldurmaya çalışmayın. Muhabir, suskunlaşmış
göründüğünde kendinizi bu boşluğu doldurmakla görevli hissediyor olabilirsiniz.
Bu eğiliminizi bastırın; bu sadece size amaçlanandan daha fazlasını söyletmek için
kullanılan bir röportaj tekniğidir.
49
Şaşırtıcı sorulara dikkat ediniz. Genellikle bir gazeteci, farkında olmadan
onayınızı almak için kapalı ve varsayım içeren soru soracaktır. Örneğin: “Partiniz
iyi bir durumda değil. Bunun için ne yapmayı düşünüyorsunuz?” Bu soruya cevap
vermeye yeltenmeden önce bilinçsizce partinin durumunun iyi olmadığını kabul
etmiş olabilirsiniz. Buna çok dikkat edin. Gazetecinin varsayımını yok sayın veya
açıkça inkar edin.
Röportajı asla rahatlıkla altından kalkabileceğiniz bir mesele olarak düşünmeyin.
Kendinizi röportaja çok iyi hazırlayın. Röportaj süresince kendinizden emin ve
kendinize güvenli olun. Herhangi yeni bir şeyler denemeye teşebbüs etmeyin. Sanki
bir gence bir şey anlatıyormuş gibi konuşun ve elinizden geldiğince doğal olun. Bir
istisnayı unutmayın; her zaman muhabirin gözlerinin içine bakın, gözleriniz asla
kaçırmayın. Bir saniye bile gözlerinizi kaçırırsanız, sizin güvensiz olduğunuz ya da
soruyu atlamaya çalıştığınız hissi oluşabilir. Bu da güven sarsıcı olur.
Sonuncu ama son derece önemlisi: bir röportaj siz ya da gazeteci odadan
çıkmadan asla bitmez. Gazeteciler genellikle tatlı dille, sizin tercih söylemeyi
tercih etmediğiniz açıklamaları yapmanızı beklerler. Şöyle bir senaryo düşünün:
Gazetecinin kaydediciyi kapattığını ve cebine koyduğunu düşünün. Kapıdan
çıkarken durur ve der ki: “Kesinlikle, kayıtlara girmeyecek, Partinin lideri hakkında
ne düşünüyorsunuz?” Sakın bu tuzağa düşmeyin. Gazeteci her zaman görevdedir.
Sözde “kayıtlara girmeyecek” deyişine sakın inanmayın. Bir gazetecinin bunu
yayınlamayacağından asla emin olamazsınız ve sizin için de asla dönüşü olamaz:
“Evet öyle dedim ama, kayıtlara girmeyecek…” Asla dönüşü yok. En iyisi ağzınızı
sıkı tutmanız.
Beden Dili
TV röportajlarında, kitleye verdiğiniz izlenimde görüntünüz %70, konuşma tarzınız
% 20 ve aslında ne demek istediğiniz sadece %10’luk bir yer tutar. O yüzden kamera
önünde iyi bir görüntü vermeniz çok önemlidir. Ellerinizi sallamayın, kafanızı eğip
aşağıya doğru bakmayın, kaşlarınızı çatmayın, çekici olmayan hareketlerden
ve kibar olmayan alışkanlıklardan (burun çekmek gibi) uzak durun ve asla direk
olarak kameraya bakmayın. Her zaman röportaja başlamadan önce, omuzunuzun
üzerinden bakarak, arka planınızda, tuhaf bir reklam veya coşkulu okul çocuklarının
bir fotoğrafı ya da mesaja garip bir kelime eklenmesi veya çıkarılması, dikkatinizi
dağıtabilecek herhangi bir şey olup olmadığını kontrol etmelisiniz. Görüntü
50
vermeniz gerektiğinde, görüntünüzün her zaman bakımlı olduğundan emin
olun. Çekimden önce, saçını düzeltmek için, dişlerinin arasında kalmış yiyecek
parçacıklarını çıkartmak ya da makyajını tazelemek ve rötuş yapmak için lavaboya
gitmekten daha doğal bir şey yoktur. Binlerce izleyici önünde bir aptal gibi
görünmekten çok daha iyidir. Bu gibi detayları uygulamak ve takip etmek aslında
PR ekibinin görevidir:
Yazılı Röportajlar
Kuralların çoğundan zaten gazete röportajlarının uygulanması sırasında bahsettik.
Bazen gazeteciler size gazete basım sürecinden önce telefon edebilirler ve başlık
hakkında tepkinizi almak isteyebilirler. Sizin ana ilgi alanınız, kampanyaya en iyi
şekilde hizmet edecek inandırıcı bir cevap vermek olmalıdır. Gazeteciler sizinle
bir röportaj yapmak isterlerse, asla hemen cevap vermeyin. Her zaman siz onları
geri arayın ve 5 dakika bile olsa hazırlanma süresi bırakın kendinize. Ne söylemek
istediğinize önceden karar verin. Ayrıca bir röportajı geri çevirmekte utanılacak
bir durum yoktur. Bazen bu yapılabilecek en akıllı şey de olabilir. Her zaman için
kendinize bu röportajın size getireceği avantajın ne olduğunu sorun.
Bir röportaj talebine olumlu cevap verdiyseniz, bunları göz ardı etmeyiniz:
Ana (temel) mesajınızı kullanın: Mesajınızı asla yeterince tekrarlayamazsınız, sadece
seçmenlere vermek istediğiniz mesajlardan bahsedin ve söylemek istediğinizden
fazlasını söylemeyiniz. Kısa ve öz tutunuz. Olumlu ve ileri görüşlü olunuz.
Jargon değil seçmenin anlayabileceği basit kelimeler kullanınız. Araştırmalar bu
yaklaşımların daha yararlı olduğunu göstermiştir. Görüşlerinizi, somut gerçekler ve
pratik uygulama örnekleri ile açıklayınız. Oturumda inisiyatif kullanın ve kendinize
ait kelimeler kullanmaktan kaçınmayın (Teşekkür ederim/Şimdilik söyleyeceklerim
bu kadar” gibi). Asla yalan söylemeyin ve sadece emin olduğunuz konularda
konuşun. Cevap vermeden önce kısa da olsa kendinize zaman ayırın. Asla tereddüt
etmeyin, detaylarda boğulmayın ve muhaliflerinizin kullandığı terminolojiyi
kullanmayın. Asla sinirlendiğinizi göstermeyin, muhabir ile tartışmaya girmeyin ve
her zaman arkadaşça olmaya dikkat edin. (eğer işler kötü giderse, en iyisi röportajı
bitirmektir.) Röportajın bitiminde muhabirden röportaj metnini onay için size
göndermesini isteyin ve sizden herhangi bir şey isteyip istemediklerini sorun ve
muhabirle sürekli bağlantı içinde olun.
51
Medya ile muhatap olurken gereken altın gerçekler:
“Siz “o ilk izlenimi yaratmak için ikinci bir şans asla elde edemezsiniz”
“Gazeteciler yineleyicilerdir”
“Yalın bir sunum için özlü bir hazırlık”
“Gerçekler söyler, hikâyeler satar”
“Medya oyunu oynayın, kuralları yapmayı denemeyin”
“Araç mesajdır”
Yeni Medya Olanakları
2004 yılında ABD başkanlık seçimlerine gösterilen ilgi herkes için tam bir sürpriz
oldu:
Demokrat aday, küçük bir eyaletin çok tanınmamış eski bir valisi idi. Gözle görülür
örgütlü bir destek tabanı yoktu. Anketler için harcayacak herhangi bir serveti
de yoktu. Ancak ulusal basında Howard Dean ciddi bir aday olarak kabul edildi.
Demokratların aday seçmelerinden altı ay öncesinde, Dean, moveon.org hareketi
tarafından düzenlenen ön seçimlerde kendi web sitesi ve protesto eylemleri
aracılığıyla, ilerici Amerikan vatandaşlarına seçimlerde geniş bir söz hakkı vermek
üzere, ön seçimleri birinci sırada tamamladı. On binlerce destekçi web forumları
ve bloglar aracılığı ile siyaset tartışmak için bir araya geldiler. Çeyrek milyondan
fazla insan Dean’in kampanya ekibine kendi e-posta adreslerini vermişlerdi. Dean
kampanya sırasında bağış olarak 54 milyon dolar bağış toplamıştı. Amerikan seçim
kampanyaları her zaman hukuk firmaları ve lobi gruplarından büyük bağışlar
alırlar, ama bu bağış alınan en çarpıcı bağış oldu. Dean bu bağlamda oluşabilecek
olası bir çıkar çatışmasını başka yollar da olduğunu göstererek engelledi. Dean
ayrıca artık seçim kampanyalarının sadece televizyon ve gazetelerde değil aynı
zamanda internet üzerinden de yürütebileceğini gösterdi. Fazla sayıda ABD’li
politikacı şimdilerde yeni medya avantajını kullanmaya başlamıştır. Hollanda PvdA
lideri, toplumla daha yakın olabilmek için bu yeni medya olanağını kullanmıştır.
Onun bir web portalı, dijital bir gazetesi ve bir podcast (internette hazırlanan ve
sonradan tekrar internete kopyalanan yazı) vardı. Hyves adlı bir sosyal ağ sitesi
kullandı ve Barack Obama, internet yardımı ile ona destek veren büyük bir taban
oluşturmayı başardı – tüm beklentilere karşı- ilk elemelerde Hillary Clinton’ı yendi...
ve hikayenin gerisini biliyorsunuz. Ayrıca bunun yanında internet üzerinden
sürdürdüğü kampanyasına sıradan katılımcılardan da milyonlarca dolar sağladı.
52
Bir çift yeni medya örneği:
Halk (Taban) İnternet sitesi
Her siyasi partinin web sitesi vardır, fakat çoğu siyasi parti bu sayfayı bir ilan
panosu, sadece bakılacak bir şey gibi kullanır. İnternet etkileşim için birçok fırsatlar
sunar. Ya bir parti kendi web sitesini interaktif bir hale getirir veya tartışma ve
fikir alışverişinde bulunmak, aktiviteler düzenlemek, insanları harekete geçirmek
ve bu sayfayı onların buluşma noktası haline getirmek için tabana (halka)
adanmış bir web sayfası oluşturabilir. Tartışmayı teşvik etmek için bir web forumu
oluşturabilirsiniz. Ziyaretçilere “wiki” ile kendi içeriklerini eklemek için fırsat
verilebilir. Wiki insanların birlikte bir site oluşturmalarını sağlayan bir teknoloji.
Bu teknoloji de çevrimiçi ansiklopedi Wikipedia tarafından üne kavuşturuldu.
İnteraktif bir sitenin en büyük avantajı insanların, kendilerini sizin misyonunuzun
bir parçası olarak hissetmeleridir. Bazı insanlara göre de, en büyük dezavantajı,
kampanya çalışmaları üzerindeki kontrolü kaybediyor olmanız. Birçok gelenekçi
politikacı bu konuda büyük zorluk çekmektedir.
Sosyal Ağ Oluşturma
MySpace, Facebook ve (Hollanda’da) Hyves adlı sosyal paylaşım siteleri en popüler
sitelerdir ve milyonlarca üyesi vardır. Hollanda’nın nüfusunun 16 milyon olduğunu
düşünürsek, Hyves adlı sitesinin 7 milyondan fazla üyesi vardır. Aboneler kendi
kişisel profillerini oluştururlar ve aynı zamanda üye olanlarla bağlar oluştururlar.
Yapabileceğiniz diğer şeyler, eski sınıf arkadaşlarınızı aramak ve diğer insanların ne
yaptığı hakkında bilgi toplamaktır. Politikacılar, bu siteleri, çok geniş anlamda bu
siteleri kullanan gençlere ulaşmak için kullanmaktadırlar. Amerika’da MySpace sitesi
en az Google ve Yahoo kadar çok ziyaretçi tarafından kullanılmaktadır. Bu sosyal
ağlar, politikacıların bloglar, fotoğraf ve karşılıklı olarak soruları yanıtlama yoluyla
seçmen ile kişisel bir ilişki kurmalarını sağlar. En son gelişme ise politikacıların
kendilerine ait bir sosyal ağ sitesi oluşturmalarıdır.
Poscasting (internette hazırlanan ve sonradan tekrar internete kopyalanan yazı)
Podcasting kelimeleri iPod ve yayın kelimelerinden oluşan bir kombinasyondur.
Teknoloji iPod ile sınırlı olmasa da, iPod’un başarısı podcasting gelişimi için büyük
bir adım oldu. Podcast’çılar internet üzerinden indirilmeye hazır tartışmaları, radyo
programları veya müzik gösterileri içeren ses dosyaları oluşturabilirler. Podcasting
politikacılar için ilginç bir iletişim kanalı olabilir. Ulaşmak istediğiniz kesim
53
geleneksel gazete okuyucuları ve radyo dinleyicilerinden tamamen farklıdır. 2006
yılında Hollanda’da ülke çapında belediye meclisi seçimleri sırasında, PvdA lideri
Wouter Bos, kendi web sitesi üzerinden geçmiş haftanın olaylarının yorumları, yeni
tartışmalar ve diğer politikacılar hakkındaki görüşlerini yayınladı.
Viral Videolar
Gittikçe büyüyen diğer bir olgu ise viral videolar. 2006 Hollanda’da belediye meclisi
seçimlerinde, Sosyalist Parti, parti lideri Jan Marijnissen’i e-postasından aldığı
mektubu, aldığı kişinin adresine iletirken gösteren bir video yayımladı. Video’nun
kişiselleştirilmesi, daha sonra arkadaşlara iletilmesi bir anlık da olsa iyi iş yaptı.
Birçok kişi kendiliğinden bu videoyu eğlenceli buldukları için spontan olarak
birbirlerine gönderdiler. Bu durum da çok etkileyici oldu. İstenmeyen toplu posta
veya spam yasadışı olduğundan, parti, tüm bu insanlara bilerek bir yığın e-posta
göndermiş olamazdı.
Dijital TV Kanalları
Dijital TV’lerin yükselişi, siyasi partilerin kendi TV kanallarını başlatmalarını
sağlayacaktır. Birçok siyasi parti zaten kendi web sitesi aracılığıyla, az da olsa bu tür
çalışmalara başlamıştır.
YouTube
Bir dijital TV kanalı’na daha ucuz bir alternatif YouTube’a film koymak, hatta özel bir
YouTube kanalı açmak olabilir.
Cep Telefonu Mesajı
Bir parti destekçilerinin cep telefonu numaralarının listesini hazırlar ve onları
yapılacak toplantılara davet etmek ve oy kullanmalarını hatırlatmak için cep
telefonu mesajı gönderebilir.
54
İletişim Takımı
Kısa ve Özlü
“Kısa ve Özlü” bu belgiyi asla aklınızdan çıkarmayınız.
Örneğin, ana (temel) mesajınızı hazırlarken:
Mesajınızı özlü bir şekilde ifade edebilmek için ne istediğinizi tam olarak bilmek
zorundasınız. Birçok kişi, uzun bir konuşma yapar ve ana (temel) çekirdek mesajı
iletmesi zor olur. Bunu yapan kişiler saplamalar ve küçük sorunlar ile açmaza girme
riskiyle karşılaşırlar. Çekirdek mesajınız ana mesajınızı ve asıl iletmek istediğiniz
mesajı kapsamalıdır. Ana (temel) mesajınız kısa olmalıdır, ama kısa da olsa mesajınız
hakkında saatlerce konuşabilmelisiniz.
Dikkat, İlgi, İstek, Eylem
Dikkat, İlgi, İstek, Eylem, bunlar bireysel bir karara varmadan veya harekete
geçmeden önce geçerli olan aşamalardır. Bir siyasi mesajın istenen etkisi,
genellikle insanları eyleme yöneltmektir. -Örneğin karar almalarını sağlamak, parti
için oy kullanmalarını sağlamak gibi. Eğer izleyiciden çok büyük bir adım atmasını
isterseniz, mesajınız tamamen hedefi şaşar. Bu yüzden, sunumunuza öncelikle
izleyenlerin dikkatini çekecek şekilde başlamalısınız, arzu edilen eylemin hedef
grubun yararına olduğunu açıkça anlatmalı ve onların isteğini artırarak, sizin
dilediğiniz adımı atmalarını sağlamalısınız.
Bilgi, Tartışma ve Karar
Eğer “satacak” bir şeyiniz varsa, bu bir siyasi mesaj ya da elektrik süpürgesi olabilir,
bahsedilen bu üç aşama her zaman geçerlidir. Yukarıda belirtilmiş olan bu üç
sıraya kesinlikle dikkat etmeniz önemlidir. Önce bir karar verir ve daha sonra
bilgi vermeye başlar ve bir tartışma başlatırsanız, insanlar sizin onları ciddiye
almadığınızı hissederler. Zaten verilmiş olan bir kararın tartışmaya açılmasının
anlamı nedir? İnsanlar kendilerini yanlış bilgilendirilmiş ve dışlanmış hissederler ve
karar yararlarına bile olsa kararın karşısında olma eğilimi gösterirler. Bu da muhalifl
erin işini çok kolaylaştırır. Çünkü onlar da bu gizli kırgınlık ve korku üzerine oynarlar.
Bunun bir örneği, Avrupa Anayasası’nı teşvik etmek için Hollanda Hükümetinin
yapmış olduğu kampanya oldu. Hükümet aslında zaten bu konuda kendi kararını
55
vermişti. Kamuoyuna bilgiler çok geç verildi ve bilgilerde tutarlılık yoktu, korku
hakimdi. Hükümet çoğu insanın gözünde otoritesini kaybetmişti ve seçmenlere
eğer “hayır” oyu verirseniz Avrupa kaosa girecektir denilerek gözdağı verilmekte
idi.
56
Bölüm 4
.
Topluma seslenis.
4
Politika mesajınızı iletmek demektir. Bunu yapmanın en iyi yolu da iyi bir konuşma
yapmaktır. Tabii ki başka yollar da vardır, basın toplantısı yapmak, basın duyurusu
göndermek, röportaj vermek veya kuruluşlara ya da kurumlara ziyaret düzenlemek
gibi. Bütün bu yöntemler, ancak ne üzerine haber yapacağınızın az da olsa
kontrolünü sağlar. Burada yazma ve başarılı bir konuşma yapmak için birkaç ipucu
vereceğiz.
Konuşma yazmak için ipuçları
1. Mesaj, mesaj, mesaj: Her zaman öncelikle mesajınızı belirleyin. Konuşmanız
hangi amaca hizmet edecek? Sizi izleyenlere nasıl bir mesaj iletmek istiyorsunuz?
Sadece sizin mesajınızı yaymak için iyi bir platform sunacağını düşündüğünüz
konuşma davetlerini kabul ediniz. Bir konuşma için çok sıkça gelen istekler,
eğer sizin düşündüğünüz konuşma platformunu da desteklemiyorsa, tamamen
alışkanlık ya da bir iyilik olarak teklif edilir. Bu bir zaman kaybıdır, izleyicinin
yanı sıra konuşmacı ve konuşmayı yazan için de. Eğer konuşmanızda iletmek
istediğiniz mesajı önceden tespit ettiyseniz, yazma sırasında hedef kitleniz
üzerine daha odaklanmış olarak, daha kalıcı bir izlenim bırakacak bir konuşma
hazırlarsınız. Her iyi konuşmanın net bir mesaj iletmesi gerekir.
2. Her konuşma için eksiksiz bir hazırlanma safhası gereklidir. Konuşma gerekçeniz
nedir? Konuşma birçok neden için düzenleniyor olabilir: konferans verebilirsiniz,
bir açık oturumda açış konuşması veya bir yemekte konuşma yapabilirsiniz.
Konunuz ne olacak? Konuşacağınız konu hakkında tüm bilgilere sahip misiniz
ya da hala veri mi topluyorsunuz? Seyirci (hedef ) kitleniz hakkında bilginiz var
mı? Kimler, hangi dilde konuşuyorlar? İlgi alanları neler, neden katılıyorlar? Sizin
konunuz hakkında ne biliyorlar?
3. Konuşma yapınızı net ve kesin olarak kurduğunuzdan emin olunuz. Net bir yapı
herhangi bir konuşmanın vazgeçilmezidir. Böyle bir hazırlık hem konuşmacı hem
57
de izleyicilere konuşmaya ilişkin ana hatları sağlar. Sonuçta, bir gazete makalesi
okurken, her zaman bir önceki paragraftaki argümana yeniden göz atabilirsiniz.
Bir konuşma dinlerken, geri sarma düğmesine basma gibi bir şansınız yoktur.
Klasik hitabetler için söylenmiş eski tavsiyeler hala geçerlidir; antik çağlarda
olduğu gibi günümüzde de sağlam ve net bir yapı güzel konuşma için ana
noktadır. İyi bir konuşma, hiyerarşik olarak kurulur, aynı bir romanda kullanılan
temel şema gibi doruğa cümle cümle, paragraf paragraf ulaşır; genel bir girişten
sonra, anlatı dörtte üçlük bir yol aldıktan sonra doruğa çıkarsa, sonuca doğru
bir perspektif içinde ulaşır. Hoş bir dokunuş, düşünceyi besleyecek şekilde
bitmeli, rahiplerin yaptığı gibi bilgelik veya ahlaki tavsiyelerden oluşan bir
pasaj okumakla değil. Hitap ettiğiniz kitlenizi zinde tutmak için yardımcı yapısal
kelimeler kullanabilirsiniz “benim bir sonraki noktam, ... şimdi” gibi. Her zaman
konuşmanızın başlangıç ve bitişine ekstra özen ve dikkat gösteriniz.
4. Canlı ve çağrıştırıcı bir dil kullanınız. Olaylar söyler, hikayeler satar.
Açıklamalarınızda daima çağrıştırıcı olmaya ve değişik anlatı teknikleri
kullanmaya çalışınız – hikayenizi izleyenlerin kafasında sanki bir film izlercesine
canlı anlatmaya çalışın. Bu mesajınızı iletmek için çok net ve kesin bir yoldur. İdeal
olarak, hedef kitleniz, hikayenizi tanıdık bularak sizi hikayeniz ile tanımlayacaktır.
5. Açık konuşun. Konuşmalarınızı yüksek sesle yapın ve çok uzun cümleler
kullanmaktan kaçının. Hitap ettiğiniz kitlenin sizin cümlenizi yeniden okuması
için fırsatı yok, bu yüzden söylediğiniz her şey çok açık olmak zorundadır.
Birçok konuşma jargonlarla boğulmuş durumdadır, jargon birçok kurum ya da
kuruluşta yaptığınız konuşmalarda uzmanlığınızı sergilediğiniz ve dolayısıyla
da durumunuzu yükselttiğinizi göstermenin en standart yoludur. Ama bir
konuşmada, jargon kesinlikle bir tabudur. Jargon veya belirsiz kelimeler
kullanmak sadece insanları yabancılaştırır - seyirci ukala veya bilmiş olarak
algılar ve mesajınıza kulaklarını ve zihnini kapar. Bu yüzden her zaman açık ve
net konuşun. Yaşlı nineniz sizin ne anlatmaya çalıştığınızı anlar mı? Eğer cevap
hayırsa, yazı masanıza geri dönün.
6. . Fazla mizah bütün emekleri boşa çıkarır. Mizah ve zekâ bir konuşmayı canlandırır
ve seyircide sempati yaratmak için son derece yararlıdır. Bu konuşmanızın komik
şakalar ve tek cümlelik kısa fıkralarla dolu olması anlamına gelmez - ama bir çift
nükte gerçekten bir konuşmanın başarısına katkıda bulunabilir.
58
7. Konuşmayı canlandırmanın bir başka bir yolu da görüntü ve benzetmeler gibi
retorik araçların kullanılmasıdır. Görüntü ve gösterişli bir yazın konuşmayı
daha canlı bir hale getirir. Diğer yararlı yazın araçları, antitez ve paralel yapılar,
ses yinelemeleri ve üçlü listelerdir. Bu saydıklarımıza da aşırı düşkünlük
göstermeyin, ancak uygun olduğunda kullanın. Yazın araçlarından gazetelerden
de konuşmalarına alıntı yapmak yardımcı olabilir.
8. Medyanın sizin konuşmanızın en önemli bölümlerinden alıntı yaptığına
emin olun. Artık, siyasi bir konuşma dinlemek için, uzaklardan kalabalık ve
toplama insanların getirilmesi sona erdi. Günümüzde, insanlar haberlerdeki
konuşmalardan parçalarla bilgi alıyorlar, bu yüzden medyanın konuşmanızda
sizin istediğiniz en önemli mesajları verdiğinden emin olmanız gerekir. En
önemli bölümlerin ve tek cümlelik kısa fıkraların spontan hünerler olduğu
konusunda yanlış yorumlamalar vardır, konuşmanın temel mesajından
uzaklaşma olarak algılanır, ama bu yanlışken tam tersi doğrudur. Konuşmanızın
en önemli kısmından yapılan alıntı, konuşmadaki düşünce çizgisi ile organik
bağa sahip olmalıdır. Eğer bu bağ yoksa, konuşmanın bütünü ile bağı olmaz
ve hiçbir şey ifade etmez. Ancak, hangi önemli bölümlerin medya tarafından
uygun olarak algılanıp seçilebileceğini tahmin edebilirsiniz. Bazı kısımların
diğerlerinden daha fazla şansı olmasının birçok nedeni vardır. Alkış, örneğin,
gazetecilerin daha kolay bir şekilde, sizin konuşmanızın en önemli noktasını
yazmalarını ve çıkarmalarını mümkün kılar. Yani medyanın halk alkışladığı
zamanki konuşmanızı aldığından emin olun. İngiliz hitabet uzmanı Max
Atkinson siyasi konuşmalarda alkış üretebilmenin yollarını araştırdı. Tanımladığı
faktörler, kontrastların kullanılması, üç parçalı listeler, sonuca ilişkin cümleler
kurmak, partinin ideolojilerinden bahsetmek ve popüler parti üyelerinden söz
etmek.
Bir konuşma yapmak için ipuçları
Konuşmaya başlamadan önce: zamanında konuşma yerinde olduğunuzdan emin
olun. Konuşmayı yapacağınız odayı ve kullanacağınız araçları deneyin. El sıkın,
insanlarla konuşun. Gergin olmayın, her şeyden önce buradaki uzman kişi sizsiniz.
Konuşma sırasında: notlarınıza başvurabilirsiniz fakat asla kağıttan okumayın.
Hedef kitlenizle, dinleyicilerle göz temasında bulunun. Gülümseyin ve dik durun.
59
Kendiniz olun, rol yapmayın. Belirli duyguları vurgularken vücut ve el hareketleri
kullanın. Hiç acele etmeyin: tempoyu siz belirleyin. Devam ederken ve sonrasında
bir yudum su alın veya doğal bir duraklama yapın. Sesinizin tonunu çeşitlendirin.
Anlattıklarınızın akışını kaybettiğinizde sakin olun ve bir yudum su için. İzleyicilere
soruları olup olmadığını sorun. Son satırı yineleyin veya ana (temel) mesajınızı
tekrarlayın. Bir şaka ile seyircinin dikkatini başka tarafa çekmeye çalışın.
Konuşmadan sonrası: Katılımcılara konuşmadan memnun olup olmadıklarını
sorun. Bir dahaki konuşmanız için notlar alın. Eğer konuşmanızı kaydettiyseniz,
asistanlarınızla birlikte izleyin.
60
Bölüm 5
Tartısma
.
5
Politika, tartışmalar olmadan olmaz. Münazara sizin bakış açınızı insanlara
anlatmak ve onları kazanmak için bir araçtır. Kampanya sürecinde, özellikle
de kampanyanın son haftasında, parti liderleri ve diğer parti üyeleri sıklıkla
muhalifleri ile birlikte tartışma programlarına katılırlar. Bu bir TV ya da radyoda
yayınlanan tartışma programı olabilir ya da bir kafede bir toplantı olabilir. Tartışma
programları oldukça heyecan veren programlardır ve ciddi bir hazırlık gerektirir.
“Katılmak kazanmaktan daha önemlidir” diyen bir atasözü, bir seçim tartışması
için kullanıldığında, bütün beklentileri boşa çıkarmaktan öteye gitmez. Hollandalı
futbol idolü Johan Cruyff , “Sen vurmazsan, puan olmaz” diye bir gözlemde
bulunmuştur. Eğer skor (galibiyet) istiyorsanız, yapmanız gereken şeylerden biri,
ana mesajınızı gerçekten sisteminize aldığınızdan emin olmaktır. Tartışmada sizin
göreviniz o ana mesajı, partinizin görüşlerini ve önceliklerini halka ulaştırmaktır.
Bu sebepten dolayı da gazetecilerin gazetelerinde ne yazmalarını istediğinizi ve
TV muhabirlerinin yeni yayınlarında hangi açıklamalarınızı kullanması gerektiğini
önceden belirlemelisiniz. Hazırlayacağınız metinde teme sorunları öyle net bir
şekilde hazırlayın ki gazeteciler bu metin öbeğini sonuna kadar desteklesinler. Tek
cümlelik özlü sözler ve alıntılar yapmayı çarpıcı görüntüler kullanmayı deneyin “en
ağır yükü en güçlü vücut omuzlarında taşır” gibi.
Eksiksiz bir hazırlık anahtar noktadır. Önceden tartışma konusu hakkında pratik
yapın, muhalefetin bakış açısını mümkün olduğunca sık bir şekilde canlandırmaya
(vurgulamaya) çalışın. Size verilen zaman süresini aşmayın: Eğer size açılış
konuşması için 30 saniye verildiyse, açılış mesajınızı bu süre içinde verebilmek
için hazırlık yapın. Tartışma programının nasıl olacağı hakkında araştırma yapın:
Oturacak mısınız? Ayakta mı duracaksınız? Eğer ayakta duracaksınız bu bir kürsünün
arkasında mı veya açık bir platform arkasında mı olacak? Rakibinizin saldırılarını
savuşturmak için yanıtlarınızı hazırlayın ve aynı zamanda onun zayıf noktaları için
de kendi saldırılarınızı hazırlayın. Bu da olaylara çok iyi bir şeklide vakıf olmanızı
gerektirir. Dikkatli olun ancak bilgiçlik taslayan bir görüntü vermekten veya
61
detay ve soyut ifadelerden kaçının. Ayrıca, gazetecinin tartışmayı yönetmesine
karışmayın. Etkilemek istediğiniz insanlar: seçmenlerdir. Partinize oy vermesi için
ikna etmek durumunda olduklarınız seyircilerdir.
Genel İpuçları
• İlk izlenim yaratmak için ikinci bir şansınız asla yoktur. Gülümseyin, samimi olun,
rakibinizin elini sıkın ve kendisine başarı dileyin.
• Üçlü listelerin hatırlanması kolaydır-hem sizin açınızdan hem de seyirciler
tarafından. Eğer partinizin amaçlarını kısaca anlatmak istiyorsanız, en fazla 3
maddeden oluşan bir liste hazırlayınız.
• Bir soru sorulduğunda, açıklamaya geçmeden, öncelikle her zaman net bir cevap
verin (“Evet, bu konuya taraftarım” veya “Hayır, bu konuya karşıyım”. Cevabınızın
özünün, uzun bir açıklamanın karmaşası içinde kaybolmadığından emin olun.
• Olaylar söyler, fakat hikayeler satar. Tecrübelerinden bahseden ve canlı
anekdotlarla savlarını gösteren politikacıların başarı elde etmekten yana
daha çok şansı vardır. Gerçek kişilerin deneyimleri, sizin görüşlerinizi
anlatmanızda rakamlardan ve istatistikler daha yararlı ve önemlidir. Bu yüzden
“Amsterdam vatandaşlarının% 25’i ancak geçinebiliyorlar” demek yerine “Bu
sabah Amsterdam’ın Dapper Caddesi’nde Smith ailesi ziyaret ettim. Ancak
geçinebiliyorlar. Bu kadar düşük bir ücretle geçinmeye çalışmanın ne kadar
zor olduğunu biliyor musunuz? Çocukları spor kulüplerine gidemiyorlar, borç
içindeler ve sağlıklı beslenemiyorlar.”
• Karşılaştırmalar yapınız: “Para yokluğu nedeniyle sağlıksız gıda satın almaya
mahkum edilen insanlar varken, pahalı araba satın alabilen ve vergilere gelen
yüksek zamlar hakkında şikayet eden insanlar olması büyük bir ayıptır.”
• Genellikle medya tarafından ortaya koyulan oyunun kurallarını, protesto
etmeye veya değiştirmeye çalışmaya kalkışmayın. Eğer tartışmanın gidişatını
beğenmezseniz tartışma Başkanına saldırmayın: “Sayın Başkan tartışmayı
medeni ölçülerde tutmaya çalışır mısınız?” diyebilirsiniz.
• Beklentileri yönetmeyi deneyin. 2004 ABD Başkanlık seçimlerinde, zayıf bir
konuşmacı olan George Bush, kendisinden daha iyi olan John Kerry ile üç kez
tartışma programına katıldı. Anketlere göre, Kerry tartışmaların hepsini kazandı.
Çünkü insanlar Bush’un tartışma becerileri hakkında düşük beklentilere sahipti.
Bu yüzden de Kerry bu tartışmalardan zaferle çıktı.
62
• Tartışmalardan sonra, sonuçların yorumlanması hakkında şiddetli bir rekabet
başlar. Yardımcılar ve destekçiler gazetecilere tartışma hakkında kendi
görüşlerini iletirler. “Biz onun performansını çok beğendik, özellikle de sağlık
projelerini öne çıkarmayı başarmasından mutluyuz.” Tartışmaların genel etkisi
gazetecilerin elindedir: onlar haber yayınları için parçaları seçer, özetler ve
gazetelerde tartışmalar hakkında yorumda bulunurlar.
Beden Dili
• Beden dili gerçekten çok büyük bir oranda önemlidir: Vermek istediğiniz
mesajın %70’si beden dili ile iletilir. O yüzden sandalyede kaygan bir şekilde
oturmayın, esnemeyin ve burnunuzla oynamayın. Neşeli ve olumlu görünmek
zorundasınız. Bu da demektir ki çok iyi dinlenmeli ve sağlıklı beslenmelisiniz.
Bir seçim kampanyasında, tartışma programlarına katılacak olan konuşmacı, bir
atletin koşuya hazırlanması gibi hazırlanmalıdır. 1960 yılında Kennedy ile Nixon
arasında bir radyo programında yapılan tartışmayı Nixon kazanmıştı. Fakat bu
tartışmayı televizyonda izleyenlerce kazanan Kennedy idi. Bunun da sebebi
Kennedy’nin daha zinde ve başkan gibi görünmesi idi.
• İnsanlara bakın. Sadece tartışmanın Başkanına değil; ama rakibinize de bakın.
Hatta size eleştiride bulunan kişiye bile bakın. Eğer gözlerinizi kaçırırsanız,
yaptığı eleştirinin sizi sinirlendirdiğini düşünür. Eğer siz birini eleştirirseniz, o
insana bakmaya devam edin, bakmazsanız savunmanıza inanmıyormuşsunuz
görüntüsü verirsiniz.
• Kameraların her şeyi kaydettiğini unutmayın. Siz konuşmasanız bile kayıt
devam etmektedir. Saatinize asla bakmayın, bu sizin tartışmanın bir an önce
sona ermesini istediğinizin sanılmasına yol açar. Konuşmasanız bile aktif olun:
Tetikte olun, kameraların dikkatini çekin.
• Kararlı olun ve önceliklerinizi belirleyin. Her bir konu başlığı üzerine atlamayın.
Eğer içecek tepsisi size servis yapmadan geçtiyse sakın arkasından gitmeyin, bir
daha ki seferi bekleyin ve istediğiniz içeceği rahatlıkla alın.
• Birisi size katılmadığınız bir noktaya değinirse sızlanıp, söylenmeyin. Bu hoş
olmayan bir izlenim bırakır.
• Ellerinizle yüzünüze dokunmayın. Bu sizin sinirli olduğunuz görüntüsü verir.
• El Hareketleri: Eğer el hareketleri yaparsanız, ellerinizin açık ve davet edici
olmasına dikkat edin.
63
Tonlama
• Ses tonunuz çok önemlidir. Ses tonunuzu canlı ve olumlu tutun: kampanyadan
hoşnutsunuz, insanları ikna etmek istiyorsunuz, çok eğlenceli bir iş. Her zaman
samimi olun.
• Mizah kullanın…. Ama eğer espri yapmakta iyiyseniz! İyi bir spontan şaka paha
biçilmez olduğu kadar tekrarlanan espriler öldürücüdür. Eğer şüpheniz varsa,
şaka yapmaktan uzak durun.
• Kişiye yönelik saldırılarda bulunmayın. Eleştiriden önce mutlaka olumlu bir söz
söyleyin.
• Asla kibirli olmayın.
• Kimseyi küçümsemeyin veya diğer insanların görüşlerini kötülemeyin. Ne
kadar saçma olursa olsun herkesin kendine göre bir görüşü vardır. Bir fikri
kabullenmeseniz bile her zaman saygılı olun.
• Rakibinizin kişiliğini değil, fikirlerini eleştirin. Onları küçük düşürmeyin. Söze
başlamak için en güzel taktik: Siz geçerli birçok noktaya değindiniz ama temelde
bazı konularda sizinle aynı fikirde değilim..”
• Rakibinizin görüşleri ne kadar antipatik olursa olsun, rakibinize küfür etmeyin,
tarihi karşılaştırmalara girmeyin.
• Kişisel bir çıkarınız olan konulara girmekten sakının. Bu konular duygularınızı
kontrol etmenizde problem yaratabilir. Rakibiniz, bir duygusal tepki vermenizi
sağlayarak bu durumu istismar edebilir.
• Seçenekleri dinlemeye ve yeni fikirlere açık olup, aklınızda tutmaya çalışın;
kendinizden emin olun ama asla kibirli olmayın. İzleyenler/seçmenlerin
tepkileri sizin davranışlarınızın aynası olacaktır. Bir saldırgan tutumunuz, izleyici/
seçmenler üzerinde saldırganlık duygusu uyanmasına neden olur. Açık ve net
bir tutum, izleyici / seçmen üzerinde net bir izlenim bırakacaktır.
Hileler:
• Rakiplerinize beklenmedik bir öneri sunun ve bu öneriyi paylaşmasını isteyin:
“Buradaki herkes, ebeveynlerin çocuklarının eğitimi için daha az para ödemesi
gerektiğini kabul ediyorsa, biz herkes tarafından ücretsiz kullanılabilecek ders
kitapları hazırlamayı öneriyoruz.” Bunun sayısız avantajı vardır: Açıkça neyi
savunduğunuzu gösterirsiniz, akılcı bir teklif yapmış olursunuz, rakiplerinize
meydan okumuş olursunuz ve ortak bir çıkar üzerinden partinin kazanması
64
lehine yükselen bir izlenim yaratırsınız. Tabii ki bu, sadece güvenilir ve
uygulanabilir bir öneri ile mümkün olur.
• Rakiplerinize hemen hazır olması olası olmayan konular ve sayılar (oranlar,
rakamlar) hakkında sorular sorun: “Ülkemizde kaç okul olduğunu biliyor
musunuz? Ortalama kaç öğrenci vardır, biliyor musunuz? “Siz, az parası olan
insanların çıkarlarını savunacağınızı söylediniz, ama bir ailenin aslında gıda için
ne kadar para harcadığını biliyor musunuz?” Tabii ki eğer kendiniz bu soruların
cevaplarını biliyorsanız bunu yapabilirsiniz.
• Üç parçalı retorik yapılar kullanınız. 2006 Hollanda seçimlerinde PvdA’dan
Wouter Bos rakibine şunu sordu: “Yüksek gelirli insanlar üzerindeki nispi vergi
yükünü artırmak için almış olduğunuz üç önlemin neler olduğunu sayabilir
misiniz? Hayır? O zaman bana en az iki tane söyleyiniz! Sadece bir tanesini
söyleyebilir misiniz?”
• Partideki bölücülüğün üstesinden geliniz. Deneyimli ve saygın siyasetçiler
genellikle siyasi tartışmaların kavgaya dönüşmesinden kaçınırlar ve gönül
alıcı kelimeler ile tarafsız bir izlenim yaratmaya çalışırlar. Bu tartışmayı şiddetli
rekabete dönüştürmek veya geri çekilmek rakiplere kalmış bir şeydir.
• Rakiplerinizi geçmişte yaptıkları söylemleri ile karşı karşıya bırakınız. Bu da,
rakibinizin geçmişte söylediği her şey hakkında ayrıntılı olarak bilgiye sahip
olmanızı gerektirir. Yirmi yıl öncesinde bile olsa, yine de geçerliğini korumaktadır.
Rakibinizin tartışma sırasında kendisi ile çeliştiğini yakalamanız sizin için çok
önemli bir silah olur ve seçim sürecinde onları kendi silahları ile vurmanızı sağlar.
• Abartı: “Yoksullukla mücadele için hiçbir şey yapmadığından dolayı, ülkenin en
hızlı büyüyen ‘süpermarket zinciri’ gıda yardımı dağıtan hayır kurumları oldu.
“Bu hükümet, düşük gelirli insanlara yardım etmek için hiçbir şey yapmadı,
ama ülkemiz de daha önceleri kendi bahçesinde yüzme havuzu olan milyoner
sayısında bu kadar büyük bir artış görmedi.” Siz abartılarla gerçeği birbirinden
çok uzakta tutmayın ve karşı ataklara hazırlıklı olun: “Siz sadece o insanlara daha
fazla para vermek istiyorsunuz, ama biz onlara iş vermek istiyoruz. Şimdi biz
buna sosyal sorumluluk diyoruz.
• Rakibinize hayali bir ikilem sunarak imkansız bir seçim yapmaya zorlayın: “Eğer
sağlık hizmetlerinde indirim uygulamakla hava kuvvetleri için yeni savaş uçağı
satın alınması arasında seçim yapacak olsaydınız, hangisini tercih ederdiniz?”
• Görüşlerinizin gerçekler olarak sunulması: “Bu ülkede yaşayan her bir kişinin
yaşlı bakımı için yatırım yapılması taraftarı olduğu basit bir gerçektir.”
65
• Üçüncü kaynak kişilerden alınan bilgileri aktarın: “Araştırma, bu şehrin
vatandaşlarının otopark ücretlerinin konsey üyeleri tarafından yükseltilmesi
planlarına karşı olduğunu göstermiştir.”
• Genellemeler: “Benim sokağımda yer alan tüm tadilatlar ucuz Polonyalı işçiler
tarafından yapılır. Her yerde Hollandalı Polonyalılar bizim işlerimizi çalıyorlar.
• Olası saldırıyı önleme: Önceden beklenen olası bir saldırı tehdidini başlamadan
önceden nötralize etme yoludur. Rakiplerini kendi sahalarında köşeye
sıkıştırabilirsiniz. Örneğin, 2006 Hollanda seçimlerinde, PvdA istihdamın
korunması konusunda Hıristiyan Demokratların görüşleriyle ilgili acımasız bir
saldırı hazırlamıştı. Ancak, biz Hristiyan Demokratların, bizden önce, kendi
görüşlerini geliştireceklerine hazırlıklı değildik. Bu durum bizim bu konuda
“puan” almamızı imkansız kıldı. Rakibin ayakları altındaki zemini kaydırmanın
başka bir yolu da şöyle söylemektir: “Ben zaten sizin, bizim yeni otoyol
planlarımızı eleştireceğinizi biliyorum, ben hiç duymadım ama siz, şimdiye
kadar tek bir alternatif çözüm sundunuz mu?” Ancak bu adımda da dikkatli olun,
durum kendi zayıf noktalarınızı da vurgulayabilir.
66
Bölüm 6
.
Organizasyon
6
Siyasi Partiler ya da siyasi partiler kapsamındaki çıkar grupları (gençler, kadınlar, iş
çevreleri, azınlıklar, yaşlılar, vb) genellikle kendi amaçlarına ulaşmak için en etkili
yolu bulmak için çalışırlar. Bu çıkar grupları için, siyasi partiler için olduğundan
daha farklıdır, bu grupların genel amacı kendilerine destek bulmaktır – ancak bazı
durumlarda gelenekler tarafından engellenmektedirler. Bu bölümde öncelikle
genel olarak parti örgütünü tartışacağız daha sonra da gençlik ve kadın örgütleri
üzerinde daha ayrıntılı olarak odaklanacağız.
Çok az sayıda siyasi parti sıfırdan yeni bir örgüt kurma lüksüne sahiptir. Biz bunu
lüks olarak adlandırıyoruz çünkü zaman içinde var olan siyasi partilerin hantal
örgüt yapıları bir yük haline geliyor ve etkinliğini kaybediyor. Ne yazık ki, mevcut
örgüt yapısını değiştirmek genellikle çok zor oluyor. Parti üyeleri, yerel birimler
ve partinin icra komitesi üyeleri genellikle bir değişikliğin sadece kendi güçlerini
azaltacağı korkusuyla veya bu değişimin herhangi bir amaca hizmet edeceğine
inanmadıklarından eski yapıya bağlı kalmak istiyorlar. Buna ek olarak, herhangi bir
partinin üyeleri şöyle kategorize edilebilir:
• İşçiler, kural ve yönetmeliklerin kendilerine engel olmasını istemeyen iş bitiriciler
• Her zaman detaycı bir şekilde kurallara sıkı sıkıya bağlı kalmak isteyen, inatçı
Ortodokslar
• Etkinliği her zaman önde tutan Pragmatistler
• Örgütsel konularda ilgilenmeyen ve her zaman tartışmaları ideolojik çizgide
tutmaya çalışan ideologlar
Tabii, bir de arketipler vardır. Bu kalıpların hiçbirine uyum sağlamayan kişiler de
vardır. Bir parti kurmak için her tür insandan seçilir: her zaman için bütün bunların
karışımına ihtiyaç vardır ve karışımın tam hangi gruplardan olacağı tümüyle
partinin hedefine bağlıdır. Bu bölümde, yenilik isteği içinde olan bir parti olduğu ya
da bir grup insanın yeni bir parti kurmaya karar verdiği varsayımı ile başlayacağız.
67
Bir Parti Örgütü Yapısı Örneği: PvdA
PvdA, 1894 savaş öncesi sosyal demokrat SDAP’nın bir devamı olarak 1946 yılında
kurulan ve yaklaşık 61.000 üyesi bulunan bir partidir. 450 şubeden oluşmuş ve 483
kasaba ve köye yayılmıştır. 12 bölgesel şubesi vardır. Bu şubeler de 12 Hollandalı
ilin her biri içindir. PvdA tüm kesimlerde seçimlerde ve yönetimde yer alır: yerel,
bölgesel, ulusal parlamento ve Avrupa Parlamentosunda (785 üyeden 27’si
Hollandalı). Yerel şubelerine büyük ölçüde özerklik vermiş bir parti: Kimlerin aday
olacağına karar verirler, kendi seçim programlarını hazırlarlar ve seçimlerden sonra
onlar yerel bir koalisyona gerekli katkıyı verebilirler. Aynı şey eyalet yönetimi için de
geçerlidir. Ulusal düzeyde, en büyük güç parti kongresine bağlıdır. Her şube delege
listelerini kongreye gönderir. Şubeler ne kadar geniş olursa, o kadar fazla oy ağırlığı
olur. Delegeler ulusal ve Avrupa parlamentoları aday listesi için oy kullanırlar. Her
yıl parti icra komitesi üyelerini seçerler ve politik belgeler ve seçim programları
konusunda karar vererek partinin gelecekteki rotasını belirlerler. PvdA hükümette
sandalye alır ise yeni hükümetin programı ve önerilen kabine üyelerine oy
kullanmak için kongre düzenlerler. 2002 yılından bu yana, sıradan parti üyelerinin
etkisi artmıştır. Onlar şimdi ulusal ve Avrupa parlamentosu seçimlerinde yeni parti
liderleri için oylarını kullanabiliyorlar.
Yeni bir parti kurmak veya var olan partiyi yenilemek
Bir partiyi yenilemek için herhangi bir girişim yapılmadan önce mevcut yapıların
ayrıntılı bir şekilde analizi gerekmektedir: Ne iyi çalışıyor ve ne düzelmek
(geliştirilmek) zorunda? Yeni bir parti kurduğunuz zaman, hedef grup, niyet edilen
strateji ve mevcut araçları için özel bir organizasyon geliştirmek zorundasınız.
Partilerin en az iki amacı olmalı:
1. Tutarlı ve inandırıcı dünya görüşüne sahip bir ideoloji geliştirmek
2. Yüksek yürütme gücü için parlamentoda alınabildiğince sandalye almak
Dört farklı tip siyasal parti sayılabilir:
1. Purist Partiler: Bu partiler için siyasi ve/veya dini ideolojileri önde gelir, güç
edinimi ise ikincildir. Bu partilerle uzlaşma yapmak çok zor – o da şayet
yapılabilirse. Bunlar tutarlı bir ideolojiye sahip gerçek inançlı partilerdir.
2. Tek-konu(sorun) partileri: Bunlar tek bir somut hedef veya dar tanımlı hedef
grup, örneğin belirli bir etnik gruba, kadın, çevre, hayvan hakları, yaşlılara,
68
vb hizmet vermek için kurulur. Bir kez seçimlere girdikten sonra hemen daha
kapsamlı bir ideoloji geliştirmeye çalışırlar.
3. Gelenekçi Partiler: tutarlı bir ideolojik çerçevede çalışıp kademeli olarak güç
edinimi için çabalayan partilerdir. Genellikle parti gücünü, yavaş ama emin
adımlarla yayılarak, küçük adımlarla elde eder.
4. Güç partileri: Bunlar parti örgütünü desteklemek amacıyla kurulmuş partilerdir.
Genellikle güçlü bir lider figürüne güç kazandırmak için kurulmuştur. Bu tür
partiler parlamenter sistemde çok nadir, bunun yanı sıra başkanlık sistemi olan
ülkelerde yaygındır.
Batı ve Doğu Avrupa’daki çoğu sosyal demokrat parti gelenekçi partidir. Avrupa
Sosyalistler Partisi (PES) ve Sosyalist Enternasyonal Partisi gibi Uluslararası Sosyalist
Örgütler diğer üç tür partiyle işbirliği yapmakta zorlanırlar.
• Purist partiler güç kazanamazlar ve marjinal kalma eğilimi içerisindedirler.
• Tek-konu (sorun) partileri genellikle sosyal demokrat partilerin ideolojilerine
ters ideolojilere sahiptir ve onlarla verimli bir işbirliği yapılması zordur; nadiren
böyle bir işbirliğine yanaşırlar.
• Güç partileri, sık sık meşruiyet kazanma çabası ile büyük ideolojik hareketler ile
işbirliği yapmaya çalışır. Ancak bu partiler, parti içi demokrasi, şeffaflık ve temel
ilkeler hakkında çok farklı görüşlere sahip olma eğiliminde olduklarından dolayı
sosyal demokrat partiler ile işbirliği nadiren başarılı olmaktadır.
Bu partiler nasıl örgütlenirler?
Güç partileri öncelikle seçimle ilgili organları güçlendirip, hükümete katılmaya
odaklanırlar. Partinin üst kademesinde bulunan küçük bir insan grubu tarafından
yönetildiklerinden dolayı, bu tür partilerin üyeleri genellikle çok az söz hakkına
sahiptirler. Böyle bir partinin önem kazanması, yeteneklerden çok, kim olduğuna
ve kimleri tanıdığına bağlıdır. Yerel parti başkanlarından, yerel encümen üyelerine,
ulusal parti başkanlarına ve her düzeyde belli pozisyonlara getirilecek olan isimlere
genellikle Parti liderliği karar verir.
Gelenekçi partilerin güçlü bir üyelik tabanı vardır. Üyeler resmi parti yapısına göre
karar verme sürecine katılma haklarına sahiptir. Geleneksel partiler genellikle
güçlü merkeziyetçidir ama bunun yanı sıra, yerel ve bölgesel şubeleri büyük
69
ölçüde özerktir. Bu tür bir partide kariyer yapmak uzun vadeli ilişki gerektirir: en
tepe noktaya çıkabilmeniz için genellikle gerekli bütün kademelerden geçmeniz
gerekmektedir.
Purist ve tek konu partileri toplumda her zaman daha aktiftir. Bu partilerin kökleri
toplumsal hareketler veya STK’larla ilintilidir ve sık sık bir protesto eylemi koordine
etmek için STK’larla işbirliği oluştururlar. Genellikle parlamentoda sandalyeleri
olmaz ve hükümette de yer almazlar. Bu tarz partiler, seçilmiş olduklarından
dolayı, kendi merkeziyetçi çıkarlarına ters gelen “gereksiz” konularda görüş ifade
etmek, tavizler ve sözler vermek zorunda kalacaklarından, seçildiklerinde sürekli
sorunla karşılaşırlar. Bu tür bir parti parlamentoda sandalye kazandığı andan
itibaren, örgüt genellikle onları desteklemek için protesto eylemlerine odaklanma
eğiliminde olur.
Yeni bir parti kurma veya mevcut partiyi yenilemek niyetinde olduğunuzda,
ilk önce amacınızın ne olduğunu ve nasıl bir parti türüne ulaşmak istediğinizi
belirlemeniz çok önemlidir. Diğer bir deyişle: neden siyasete girmek istiyorsunuz?
Belirli bir nedeni var mı? Belli bir hedef kitle yararına mı? Mahkumiyet hariç,
açıkça tanımlanmış bir ideoloji? Pragmatik nedenlerle mi? Çabuk gelen bir başarı
mı yoksa uzu süreli bir etki mi yaratmak istiyorsunuz? Yerel, bölgesel veya ulusal
düzeyde nüfuz kazanmak mı istiyorsunuz? Birçok üyesi ve nüfuzu olan bir parti mi
istiyorsunuz? Başka bir deyişle: Amacınız nedir, ve bu amaca ulaşmak için nasıl bir
strateji uygulayacaksınız? Bu soruların yanıtları, belirli bir organizasyon modeli için
seçeceğiniz yolu size göstermelidir.
Siyasi partilerin önemli temel işlevleri
Bir partinin yerine getirmesi gereken çok önemli görevler vardır. Bu görevleri dahili
görevler (üyeleri hedefleyen) ve harici görevler (dünyaya yönelik) olarak ikiye
ayırabiliriz.
Dahili Görevler
Dahili iletişim (üyeler için dergiler, web sitesi, duyurular, v.b.)
Çalışma ve eğitim
Partiyi geliştirme çalışmaları
Finans
Sekreterya
70
Araştırma
Personel ve örgüt
Bilgi teknolojileri
Hukuki Destek
Üyelik Kayıtları
Yerel ve bölgesel organizasyonlarla ve yerel şubelerle iletişim
Parti içindeki ilgi grupları, gençlik, kadın, yaşlılar, v.b.
Harici Görevler
Medyaya ilişkiler
Politika geliştirme
Uluslararası ilişkiler
Üyelik kampanyaları
Yeni yetenekler keşfetme
Gönüllüler Yönetimi
Bağış toplama
Kampanyalar
Aktiviteler
Gençlik Örgütünün Organizasyon Yapısı
Çoğu siyasi partinin gençlere yönelik bağımsız bir kolu vardır. Bu gençlik örgütleri
gençlere siyaseti tanıtmakta ve deneyim kazanmalarında bir fırsat sağlamada
çok önemlidir. Her gençlik örgütü birbirine benzemez. Gençlik örgütlerinin üç
fonksiyonu vardır ama tabii bu niteliklerin kombinasyonu ortaktır:
• Protesto odaklı örgütler
• Yönetim odaklı örgütler
• Anarşist örgütler
Dahası, gençlik örgütlerini “ana kademe” ile ilişkilendirmek için iki yol vardır. Bunlar:
• Partiye karşı sorumlu olmayan ve kendi programı olan bağımsız kuruluşlar.
• Parti hizmetinde olan ve ana kademeye bağlı organizasyonlar.
71
Protesto odaklı gençlik örgütleri
Organizasyonun hedefi; gösteriler ve diğer protesto etkinlikleri düzenleyerek siyasi
sonuçlar elde etmek ve bu gösterilere gençlerin katılımını sağlamak. Gösteriler hem
yerel hem de ulusal düzeyde planlanır. Yerel protestolar, yerel sorunlara yönelik
ve ulusal protesto kampanyaları da ulusal konulara yönelik olarak düzenlenir.
Örgütün icra komitesi ülke çapında çeşitli etkinlikleri koordine eder. Aynı zamanda,
bu komite, gösteriler planlamak ve ulusal kampanyaların başarısını izlemek üzere
düzenli ulusal toplantılar yapar. Tüm kampanyalar ve protestolarda, hedef grup,
yani genç insanlar için önemli konular üzerinde durulur.
Kampanya Hedefleri:
• Organizasyonun görüşlerine dikkat çekin: Protesto kampanyası genel bir bakış
açısı yaymak için ya da net, kesin bir hedefe ulaşmak için tasarlanır.
• Organizasyonun varlığına dikkat çekin: Organizasyonu insanlara aktif olarak
tanıtmak, organizasyonun varlığına dikkat çekmek, saygınlık kazandırmak, yeni
üyeler ve sempatizanlar edinmek için işe yarar bir yoldur.
Organizasyonun faaliyetlerindeki gelişmeleri gözlemlemek için toplantılar
düzenlenmektedir. Toplumda gündemdeki sıcak konular nedir? Bunlara nasıl
çözüm bulabiliriz? Önceliklerimiz nelerdir? Kampanya sonunda değerlendirilir ve
yeni bir kampanya planlanır.
Kampanya Araçları
Kampanyanın şekli sizin hedefi nize bağlıdır. Faaliyetler basitten radikale kadar
her şekilde olabilir. Amaç ve hedef grubunuzu göz ardı etmeyin! Bazı seçenekler
şöyledir; tartışmalar düzenlemek, sokaklarda broşürler dağıtmak, protesto yürüyüşü
yapmak, evsizlere çorba dağıtmak. Her düzenlediğiniz faaliyetten sonra sizce
amaçlanan hedefe ulaşılıp ulaşılmadığını değerlendirin. Faaliyet nasıl düzenlendi?
İyi gitti mi, bir gelişme var mı? Faaliyetlerin gönüllüler tarafından yürütüldüğünü
hatırlayın ve onlara çabalarından dolayı teşekkür etmeyi unutmayın.
Bu organizasyon yapısının avantajı size ideolojinizin desteklediği somut meseleler
üzerine odaklanmanızı sağlar. Bu sonsuz toplantılar ve çekişme içine saplanmadan,
siyasi gündemi etkilemenin aktif bir yoludur. Bunun aynı zamanda dezavantajları
da vardır: Protesto eylemleri siyasete ilgisi olan ama protesto eylemlerine düşkün
olmayan gençleri siyasete girmekten caydırabilir.
72
Yönetim odaklı gençlik örgütleri
Bu tip gençlik örgütleri özellikle siyasete odaklı ve ana partiye bağımlıdır. Üyeler
örgütün merkezinde yer alır: çoğu yerel şubelerde aktiftir, ve bazıları da ulusal
düzeylerde görev yaparlar. Yerel şubeler özerktir ve kendi yaptıklarını yapmakta
özgürdürler. Ulusal konulara dokunmak istediklerinde, ancak, kuruluşun resmi
görüşlerini savunmakla yükümlüdürler. Bu görüşler, ulusal konferanslarda oylanıp
kabul edilmiş olan görüşlerdir. Ulusal yürütme komitesinin klasik bir formu vardır
ve başkan, başkan yardımcısı, uluslararası sekreter, sayman vb’den oluşur. Ulusal
Yürütme Komitesi örgütsel ve politik sorunlardan sorumludur. Her Komite üyesinin,
açıkça tanımlanmış bir dizi görev ve sorumlulukları vardır.
Bu Gençlik Örgütünün Amaçları:
• Gençlerin çıkarlarını korumak
• Gençleri politikaya çekmek
• Ana parti içinde kendi fikirleri için destek aramak
• Toplumdaki diğer kurumlardan kendi fikirleri için destek sağlamak
Bu amaçlara ulaşma yolları
• Yeni yerel şubeler açmak
• Dokümanlar geliştirmek ve bastırmak, dergiler, kitapçıklar gibi
• Protesto eylemleri düzenlemek
• Diğer kurumlarla işbirliği içinde olmak
Bu yapının avantajı, üyelerine, siyasi bir eğilim geliştirme, münazara, konferans,
çalıştay ve toplantılara katılarak, topluluk önünde konuşma becerisini arttırmaları
için bir fırsat sağlamasıdır. En büyük dezavantajı, örgütün ana partinin bir kopyası
olma riskiyle karşı karşıya olması ve aynı miting kültürüne saplanıp kalmasıdır.
Buradaki fikir, gençlik örgütünün üyelerine gelecekte ana partide yer bulmaktır.
Ancak örgüt çok bürokratik hale gelirse bu sadece genç insanları caydırıcı olacaktır.
Bu tür örgütler, faaliyet ve protesto gösterileri düzenlemeye daha az önem verirler.
Bunları kabul etmesek bile, hedefe ulaşmak için kullanılan bir tür araçtırlar.
73
Anarşist örgütler
Bu organizasyon türü, ana parti ile gayrı resmi ilişkisi olan gençlerin oluşturduğu bir
gruptur. Resmi bir üyelik yoktur. Temel hedef ana partiye aktif katkıda bulunmaktır.
Bu organizasyonun “üyelerinin” bireysel motivasyonu siyasette deneyim
kazanmaktır; ama örgütün, diğer iki tip örgüt aksine, ana parti ile hiçbir resmi
veya kurumsal bağı yoktur. Onların isteği, ana partinin örgütsel ve programatik
gelişimini etkilemektir; ısrarla parti içinde bir iktidar pozisyonu elde etmek değildir.
Örgütün varlığı tamamen faaliyetleri etrafında dönmektedir. Bu faaliyetler onların
yeni gönüllüler ve sempatizanlar kazanmasına yardımcı olmaktadır. Bu aktiviteler
genellikle protesto ve gösteri içermezler.
Olası Faaliyetler:
• Ana partideki gelişmeleri faks ya da mail yoluyla haftalık olarak duyurmak
• Siyaset de içeren ve genç kalabalığı etkileyecek sahne aktiviteleri organize
etmek, film, tartışma, müzik, stand-up komedi gibi.
• Yeni teknolojileri deneme ve uygulama
• Sözde “özel dedektiflik” (Bir grup genç insanı haklın arasına gönderip, halkın
isteklerini ve beklentilerini öğrenmek. Günün sonunda araştırmanın sonuçlarını
gayrı resmi bir şekilde politikacılara sunmak.)
• Gayrı resmi toplantılar düzenlemek (pub ya da kafelerde)
Avantajları:
• Bürokrasi ve resmi bir yapı yok
• Az toplantı ama bunun yanı sıra yeni enerji ve gönüllü kazandıracak aktiviteler
• Ana partinin yaptıklarını ve yanlışlarını kopyalama riski yok
• Genç insanları etkileyecek aktivitelere odaklanmak
• Eylem ve aktif üyelerin hızla katılımı ile, üyelerin hızla yeni beceriler elde etmesi
• Parti liderliğinin etkisinden gayrı resmi bir şekilde sıyrılmak için fırsatlar
• Gelecek seçimlerde kullanılmak üzere, ana partiyi, yeni yetenekler, yeni
gönüllüler, taze fikirler ve yeni teknolojiler açısından daha verimli hale getirmek.
74
Dezavantajlar:
• Resmi yapılardan yoksun olunduğundan, bu hareketin içeriğindeki her şey,
liderlik kademesindeki insanların kişisel bağlantılarına dayanır.
• Uzun süreli bir devamlılık garantisi yoktur.
• Sağlam olmayan bir mali yapı: Üye yok, üye aidatı da yok
• Parti liderliğinin desteğine büyük ölçüde bağımlı olduğundan, hareketin yaşam
şansı zayıf
• Ana parti, hareketin yazdığı yazıların, kamuoyuna yayınladığı açıklamalarının
kendi görüşleri doğrultusunda olmamasından olumsuz etkilenme riski taşır.
Gençlik kuruluşları sadece yukarıda tarif edildiği gibi, kuruluş türüne göre değil
aynı zamanda ana parti ile olan ilişkisine göre de kategorize edilir. Burada üç tür
ilişki anlatacağız.
Bağımlı gençlik örgütleri
Bu tür gençlik kuruluşları ana parti ile yakından ilişkilidir. Asgari yaş şartını yerine
getiren bütün üyeler, gençlik kuruluşuna üye olmadan önce parti üyesi olmak
durumundalar. Bu da organizasyonun sadece belirli bir hedef grup için ideolojik bir
örgüt değil aynı zamanda ana parti içinde bir örgüt olduğu anlamına gelir. Gençlik
örgütü ana parti içinde destekleyici bir rol yerine getirmektedir, ancak bağımsız
görüşlere sahip olması beklenmemektedir.
Avantajları: Ana parti ile kuvvetli bağlar. Ana partinin üzerinde gençleri ilgilendiren
konularla ilgili güçlü etkileşim. Çünkü gençlik örgütü üyelerinin de ana parti üyeleri
gibi oy verme hakları var. Ana parti ile uyumlu bir ilişki içinde olan bir gençlik
örgütü parti için gerçek bir nimet olabilir.
Dezavantajlar: Gençlik örgütü, kendi inançlarına ters düşse bile yine de ana
partinin görüşlerini savunmak zorundadır. Parti liderliği ile gençlik örgütün güçlü
bağları olması gençlerin kendilerini ilgilendiren konularda odaklanmaları yerine,
partinin temel politikalarını teşvik etmek için harekete geçmelerine neden olabilir.
Her koşulda gençlik örgütünü bir hizada tutmaya zorlamak, eleştirel bir zihin
geliştirmek ve politik süreçlerin nasıl işlediğini anlatmak için ideal bir yol değildir.
75
Bağımsız gençlik örgütleri
Bu tür gençlik örgütleri ana partiden bağımsızdır. Üyeleri ana partinin üyesi olmak
durumunda değildir ve hatta hepsi farklı bir siyasi partinin üyeleri olabilirler.
Bu örgüt politik konular üzerinde ana partiden bağımsız olarak kendi fi kirlerini
beyan edebilir. Kendi programları vardır ve ana partinin programı ile eşdeğer
olmak durumunda değildir. Bu gençlik örgütü, genellikle, yerel, bölgesel ve ulusal
seçimlerde ana parti ile işbirliği yapar ve ayrıca aday listesine uygun genç adaylar
getirir.
Avantajlar: Ana parti ile kuvvetli bağlar ama ana partiyi eleştirecek kadar da
bağımsız. Bu çok sağlıklı bir ilişki ve her iki taraf için de çift taraflı kazanç. Daha farklı
başlıklar sağlamak için, bağımsız olarak çalışmaları daha sağlıklı oluyor. Örgütün
üyeleri eleştirel bir zihin geliştirir ve buna göre hareket ederler.
Dezavantajlar: Örgüt ve ana parti arasındaki olası siyasi çatışmalar, dış dünya
tarafından parti içi çatışmalar olarak algılanabilir. Siyasi rakipler ve medya bu
çatışmalardan yararlanabilir. Ana parti ile gençlik örgütü arasındaki gevşek bağlar
ve örgütün meydan okuyan bağımsızlığı seçim kampanyaları sırasında ana partinin
önemli bir grup gönüllüsüne mal olabilir.
Ana partisiz gençlik örgütleri
Bu tür bir organizasyonun herhangi bir ana parti ile bağı yoktur, ancak kendi
hakları vardır. Bu tür organizasyonlar, sadece birkaç ülkede varlık gösterirler.
Bazıları bir siyasi partinin hizip kanadı olabilir, ama bazıları sadece mevcut siyasi
partilerle hiçbir bağları olmayan birkaç hevesli genç tarafından kurulan bağımsız
kuruluşlardır. Net bir şekilde tanımlanmış politik bir amaca sahip değillerdir.
Siyasi partilerden ayrı bağımsız gençlik örgütlerinin örnekleri Gürcistan, Rusya ve
Azerbaycan’da vardır. Gençlik örgütü ve parti arasında bir çatışma olduğunda, bu
durum ortaya çıkabilir. Bağımsız varlığı olan bu kuruluşların durumu zordur. Bu
yüzden kendileri için gelecekte rol bulmaya çalışırlar. Onlar geçiş kuruluşlarıdır.
Bazen bu gibi kuruluşlar bir siyasi partinin içinde gelişirler, bazen eski ana
partilerine bağlanırlar ve bazen de yeni bir ana partiye katılırlar.
Sırbistan’da OTPOR, Gürcistan’da KMARA, Ukrayna’da PORA ve Belarus’da Zur siyasi
düzenle mücadele ve demokratikleşme için kurulan gençlik örgütlerindendir.
76
Bunlar geleneksel anlamda gençlik örgütleri olmamasına rağmen, açık bir politik
hedefleri vardı. Bu hedefe ulaşmak için muhalefet partileri ve onların gençlik
örgütleri ile işbirliği yaptılar. OTPOR, KMARA ve PORA çok başarılı oldular ve
demokratikleşme sürecinde önemli bir güç gösterdiler. Zor şartlar altında, farklı
siyasi görüşe sahip gençleri bir araya getirerek açık ve net bir hedefe yönelmelerini
sağladılar. Bu amaca ulaşıldıktan hemen sonra, bu gençlik örgütleri dağıldılar. Bazı
üyeleri siyasi partilere katıldılar, diğerleri ise OTPOR ve PORA’yı siyasi partilere
transfer etmeye çalıştılar. Bu hareket başarısız oldu: ortak düşman yenilgiye
uğratıldıktan kısa bir süre sonra da önemini yitirdi.
Bu bölümde bir dizi örnek oluşturan gençlik örgütlerini tartıştık. Doğal olarak
birçok kuruluşta farklı sesler vardır ve her zaman kendilerini geliştirmektedirler. Ek
olarak, biz her yıl kendi öncelikleri değişebilir gençler ve dolayısıyla gönüllüler ile
ilgileniyoruz.
Politikada Kadın
Geleneksel olarak, sosyal demokrat ve sosyalist partiler, kadınların
güçlendirilmesine ve siyasete artarak katılımına gündemlerinde büyük önem
verdiler. Dünya üzerindeki kadınlar hem siyaset ve hem de günlük hayatta var olan
potansiyellerini tam olarak geliştirmekten engellendiler. 2007 yılında dünyada tüm
milletvekili sayısının sadece % 18’i kadındı. Kadınların siyasete katılımı, kadınlara
karşı uygulanan ayrımcılık ve kadına uygulanan şiddet gibi konularda tartışma
düzenlemek, bugün hala birçok ülkede tabudur.
Siyasi katılımın önündeki engeller
Araştırmalar, çeşitli faktörlerin, kadınların siyasal katılımında düşüş olmasına
katkıda bulunduğunu göstermektedir:
• Politik faktörler: Partiden destek eksikliği, kadın örgütleri ve diğer sivil toplum
kuruluşları ile işbirliği eksikliği, yetersiz eğitim ve sandık erişimi
• Sosyo-ekonomik faktörler: Yoksulluk, cehalet, ev işleri ile ücretli işi aynı zamanda
yürütme baskısı
• Kültürel faktörler: Geleneksel rol modelleri, güven eksikliği, siyasetin negatif
görüntüsü, medyada görüntü vermek
77
Hem siyasi partiler ve hem de kadın örgütleri toplumsal cinsiyet eşitliği için
mücadelede hayati bir rol oynamaktadır. Ancak aynı zamanda, siyasi partilerin
erkek üstünlüğüne eğilimi vardır. Dünyadaki bütün parti liderlerinin sadece%
11’i kadındır. Çoğu ülkede parlamento seçimleri için adayları partiler belirler. - Bu
anlamda, partiler kadınları göstermelik olarak aday gösterme eğilimindedirler.
Sadece bu nedenle genç insanlar gibi, kadınlar da bağımsız olarak kendilerini
bir siyasi partinin organizasyonu içine katarlar. Onların da savunmaları gereken
kendilerine özgü sorunları vardır, ama bunların çoğu partiler tarafından gündemde
yüksek sıralarda yer almaz.
Kişinin kendi gündemi
Bir grup insan parti dışında bir organizasyona katılmaya karar vermişse bunun
nedeni kendi çıkarlarını korumak ve savunmak durumunda oldukları belli konuları
olduğundandır: Konuyla ilgili durum ve toplum içinde temsil ettikleri gruplara ait
özel sorunlar. Bu da kadın örgütlerinin sadece kadın sorunlarına eğileceği anlamına
gelmez. Onlar, farklı politika alanlarında da etkin olmak isteyebilirler.
Gündemin aşağıdaki gereksinimleri karşılaması gerekir:
• Soruna çözüm önerisi getirmeli: Bu sorunun çözülmesi için ne yapılabilir?
• Kuruluşun önerilen çözümü elde etmesi mümkün olmalıdır: Organizasyon tam
olarak sorunu çözmek için ne yapacaktır?
• Öncelik belirtmenin zamanlaması önemlidir: Bu konu için şimdi ne yapılabilir?
Bunu yapmak için zaman doğru mudur, ya da aceleci mi davranıyoruz?
• Bu çözümden faydalanacak olan hedef grup tam anlamıyla tanımlanmalıdır: Biz
kime yardımcı olmaya çalışıyoruz?
• Organizasyon bu hedef gruba gerçekten ulaşmalıdır: Hedef grup bizim konuya
ilgimizi takdir ediyor mu? Hedef grubu nerede bulabileceğimizi biliyor muyuz?
Öncelikli gündemi netleştirdikten sonra, onu teşvik etmek ve organizasyonun
tanıtım çalışmalarına başlamak zamanı gelmiştir.
78
Örnek: Hollanda’nın “Kırmızı Kadınlar” hareketi
1995 yılına kadar Hollanda’da, PvdA ‘nın hem parti içinde ve hem de parti dışında
kadınların çıkarlarını savunan “Kırmızı Kadınlar” adlı bir kadın örgütü vardı. 1995
yılında bu organizasyon faaliyetlerini durdurdu ve partiye katıldı. Nedeni ise yeni
üye eksikliği idi. Partide genç kadınlar kendi toplumsal cinsiyet eşitlikleri için
mücadeleye erkelerden daha az eğilim gösterdiler. Ana siyaset içinde aktif olmak
istediler ve Kırmızı Kadın Örgütü’nün çok içe dönük olduğunu düşündüler. Ayrıca,
feministlerin önceki yıllarda uğruna savaştığı hedeflerin elde edildiği ve artık bu
savaşın sona erdiği hissi uyandı. Bu da yavaş yavaş parti içinde böyle bir kadın
kanadının desteklenmesinin gerekli olmadığını gösterdi ve böylece bu kadın
hareketi yok oldu.
2008 yılında Hollanda’da kadınlar hala siyasette yeterince ağırlıklı olarak temsil
edilmemektedirler. 2006 seçimlerinden sonra kent konseylerinde kadınların
ağırlığı hala sadece % 26’dır. Ve yerel düzeyde idari görevlerde bulunan kadınların
oranı ise % 20’den daha azdır.
Bu hala özen gösterilmesi gerektiren bir konudur. PvdA bunu, iki kadın örgütünün
kendisine katılmasına olanak sağlayarak yapmıştır: PvdA Kadınlar Ağı (PWN) ve
Multi-Etnik Kadınlar Ağı (MEW). 2001 yılında kurulan PWN, cinsiyet sorunları ile
ilgilenen PvdA’nın tüm kadın üyelerine açık bir ağdır. Bu ağ, siyaset alanında kadın
sayısını arttırmak, mevcut siyasi yaşamdaki cinsiyet eşitliğini gündeme getirmek ve
kendi sorunlarını da gündeme taşımak için çalışmaktadır. PWN, Yıllık PvdA Kadınlar
Günü gibi, bir dizi ulusal aktivite düzenler ve siyasi olarak daha aktif olmak isteyen
kadınlara destek sunar. 1996 yılında kurulan MEW, etnik köken ve entegrasyon
konularına özel bir ilgi gösteren kadınlar, yabancılar, göçmenler ve mültecilerin de
katılımı olan bir ağdır. Buna ek olarak, daha kolay erişilebilir ve ev kadınlarını da
siyasi katılıma teşvik eden bölgesel kadın ağları da vardır.
Tüm bu ağlar için, kendi hedef grubunun sınırlarının ötesine de bakmak önemlidir.
Başka yerlerde destek bulmak da çok önemlidir. Eğer sonuca ulaşırsanız ve
müttefik ağınızı genişletirseniz, kuruluşunuz otomatik olarak parti içinde daha
çekici ve etkili bir faktör haline gelir. Sizin gücünüz kendi destekçilerinizden çok
müttefiklerinizin gücüne dayanır. Bu konuda müttefiklerin önemli bir grubu
erkeklerden oluşmaktadır.
79
Strateji
Strateji geliştirme diğer bir bölümün konusudur. Doğal olarak, bu bölümde
anlatılan her şey kadın örgütleri için de geçerlidir. Kadın örgütleri bağlamında,
strateji konusuna uygun birkaç açıklama aşağıdaki gibidir.
Kadınların siyasete katılımını teşvik için standart bir strateji yoktur. Her ülkenin
farklı kültürel ve siyasal bağlamları farklı enstrümanların etkinliğini belirler.
Ürdün’de, örneğin, kadın hareketleri kraliyet ailesi (Prenses Basma ve Kraliçe Rania)
aracılığıyla reformlar yapılması için etki edip başarılı olurken, İsveç’te, kadınlar
siyasi partilere ittifak örgütleri aracılığı ile etki etmeye çalışıyorlar. Ürdün hala
feminist sözcüğünün (cinsiyet, erkek nefreti, Batı yönelimli saplantı ve saldırgan)
gibi olumsuz çağrışımlar yaptırdığını düşünürken, İsveçli parti liderleri feminist
olmakla övünürler.
Burada, kadın örgütlerinin nüfuzunu, siyasi partilerle ittifak yaparak güçlendirmek
için birkaç strateji aşağıdaki gibidir:
• Dış paydaşların sayısını arttırın: Uğruna savaştığınız çözümün niteliğine bağlı
olarak potansiyel müttefik listenizi hazırlayabilirsiniz. Sonra da onlara bu konuda
size destek verip vermeyeceklerini sormak gibi bir yaklaşımda bulunabilirsiniz.
Bunun için söz konusu müttefik ile bir ilişki kurmak gerekir. Onları harekete
geçirmek için önceden bilgilendirme, görüş şekillendirme ve katılımı oluşturma
aşamalarını geçmek zorunda olduğunuzu unutmayın. Ortak bir hedef üzerinde
bir nihai anlaşma oluşturmak müzakerelere (görüşme ve iletişim konusundaki
modüllere bakınız) tabidir. Erkeklerin güçlü müttefikler olabileceğini unutmayın!
• Siyasal katılımın önemi konusunda farkındalık yaratılmalıdır. Çeşitli sivil toplum
kuruluşları ve tanınmış kişiler ile birlikte kampanyanın görünürlüğünü artırabilir
ve genel halk arasındaki desteğinizi genişletebilirsiniz.
• Potansiyel kadın adaylara yatırım yapınız. Araştırma, eğitim ve erişilebilir ağ
etkinlikleri organize etmek kadınların kapasitelerinin artmasını sağlar.
• Siyasi makamlarda kadınların yer alması için kampanyada önlemlere yer verin.
Birçok ülkede cinsiyet kotası artmış ve bu da kadınların siyasi katılımı ve temsiline
yol açmıştır. Diğer ülkelerde ise aile hukuku reformu, genel olarak kadınların
toplumdaki konumunu geliştirmiştir.
80
• Kadınların siyasete katılımı hakkında veri toplayın ve araştırmalar yapın. Bu
araştırmaları yapmak ve bu verileri toplamak eğilimleri ve daha derin nedenleri
görmenizi sağlar.
• Cinsiyet eşitliğini yaygın hale getirmek. Cinsiyet eşitliğini ayrı bir konu olarak
değil de siyasi, sosyal ve ekonomik konularla birlikte daha geniş bir anlamda
değerlendirmek aynı zamanda diğer konuların da önemini artırır ve daha fazla
destek sağlamanıza neden olur
Birçok kadın örgütleri, kendilerini partiye bağımlı hisseder, ama aslında modern
partilerde kadınlar büyük bir seçmen tabanına hitap etmek istemektedirler.
Egzersizler
Grupları ikiye ayırın ve kadın organizasyonlarının öncelikleri ne olmalı konusunda
düşünmelerini sağlayın. Bir amaç belirlemelerini sağlayın ve strateji bölümündeki
talepleri karşılayıp karşılamadığına bakın.
Katılımcıların kadın organizasyonları konusunda bir SWOT analizi yapmalarını
sağlayın.
Katılımcıların kadın organizasyonlarının hedef grupları hakkında beyin fırtınası
yapmalarını sağlayın. Onların bu hedef grubun parti için neden önemli olduğunu
açıklamalarını ve bu hedef gruba hitap etmek için bir mikro mesaj hazırlamalarını ve
bir etkinlik düzenlemelerini sağlayın.
Kampanya Organizasyonu
Partinin yapısı hakkında yukarıdaki açıklamalar özellikle ufukta bir seçim olmadığı
durumlar için geçerlidir. Bir seçim kampanyası bir parti yapısının üzerine ağır
sorumluluklar yükler. Başarılı bir kampanya yapmak ve yürütmek için, seçimlerden
en az bir yıl önce bir kampanya ekibi şekillendirmeniz gerekir.
Burada iki temel yaklaşım vardır. İlk seçenek parti yapısı içinde daha az bağımlı ya da
bağımsız olarak işleyen bir yapı oluşturmaktır. Bu sözde karargah (sanal savaş odası)
modelidir. Bazen tüm bir bölüm ve hatta bazen de tüm bina bu ekip için kampanya
bölgesi haline getirilebilir. Organizasyonda, mevcut organizasyon personelinin
yanı sıra; dışarıdan uzmanlar, gönüllüler ve stajyerler de görev alabilirler. İşin zor
81
yanı kuralları uygulamak ve zaman alıcı toplantıları en az düzeyde tutmaktır. Bu
örgütlenme modeli yasal olmayan bir örgütlenme yapısına benzemez: Bu grup
eleştirileri içeride tutup projeleri dış dünyaya tanıtan ve iyi bir imaj yaratan sadık
ve kapalı bir toplumdur. Böyle ayrışık bir yapıdaki temel sorun ise, bu grubun yeni
fikirlere ve dışından yapılacak yararlı eleştirilere kapalı olmasıdır. Böyle bir grubun
iç dinamikleri sınırlı bir görüş açısının varlığına yol açar. Buna ek olarak, partinin
geri kalanı kendini kampanyadan dışlanmış görmeye başlayabilir. Ve sonuç olarak
bu pahalı bir çözümdür.
İkinci seçenek mevcut organizasyonun bazı dış destekler yardımıyla kampanyayı
yürütmesidir. Bunun en büyük dezavantajı ise kampanyadan sorumlu insanlar
başka görevlerde de olduğundan genellikle bir çıkar çatışmasına yol açabilir.
Ayrıca kampanyalar sırasında parti normalde olduğundan on kat daha fazla
çalışmak zorundadır. Bir parti genellikle çok demokratik bir yapıya sahiptir, ancak
bir kampanya sürecinde net bir emir komuta zinciri kurmak gerekir. Mevcut
organizasyonun toplantı kültürünü uygulamak, resmi kararları yavaş ve bürokratik
yolları uzatarak almak, her ne pahasına olursa olsun kaçınılması gereken bir şeydir.
İlk ikisinin karışımı olan üçüncü bir seçenek vardır: Var olan organizasyonun içinde
yukarıda tüm özellikleri açıklanan bir karargah (savaş odası) kurmaktır. Açık ve
net anlaşmalar, kısa komuta zincirleri ve hızlı karar verme süreci ile yapılmalıdır.
Tartışmalar, kesinlikle en az düzeyde tutulmalıdır. Özel görev ve pozisyonlara
sahip insanlar, şimdi kampanya koşullarına uymak zorundadır. Bunun yararı
partinin büyük bir kısmının kampanya dışında kalmamasıdır. Bütün parti üyeleri
organizasyona katıldığından kimse kendini dışlanmış hissetmeyecektir. Bu seçenek
mevcut insan gücünü artırır, bağlılık duygusu yaratır ve gerçekten seçimler
sonrasına kadar partiyi çok iyi bir durumda tutar.
Kampanya ekibi
Kampanya, her zaman bir grup insanın ortak bir çabasıdır. Düzgün çalışan bir
kampanya organizasyonun olması kampanya süreci için önemlidir. Bu üç kişilik
küçük bir grup ya da on kişilik bir ekip olabilir. Bir kampanya ekibi için tek bir
ideal boyut yoktur - bu partiden partiye ve şehir / bölge / ülke, siyasi seçenekler,
mevcut zaman, partinin büyüklüğü ve boyutuna bağlı olarak değişebilir,
taktiklere düşüncelere ve insanların bilgi ve becerilerine bağlıdır. Ancak, yine
de bir minimum boyutu vardır. Bir kampanya ekibi, en az üç kişiden oluşmalıdır:
82
Bir kampanya koordinatörü, siyasi lider ve iletişimden sorumlu bir yetkili. Temel
örnekte koordinatör aynı zamanda kampanyanın saymanıdır.
Kampanya ekibi için koşullar
Bir kampanya ekibi, eğer gerçek bir takım ruhu ortaya çıkar ve tüm ekip üyeleri
ortak bir çaba başlatırsa, iyi çalışır. Buna ulaşmak için kullanılacak yöntemler
üzerinde önceden karar verilmeli ve herkes ne beklendiğini önceden bilmelidir.
Ekip üyelerinin kişilik farklılıklarını dikkate alın. (Neler tartışmalara neden olabilir?
Kişilerin en güçlü noktaları nedir? Nasıl eğlenceli bir atmosfer yaratabilir ve bu
atmosfer nasıl korunabilir?) Herkesin tam olarak endişelerini ve motivasyon
konularını açıklamalarını sağlayın: Onları neler parti ve kampanya için çaba
göstermeye yönlendirir?
Kampanyada sadece bilinen (denenmiş) yeteneklere değil, aynı zamanda
yeni yeteneklere (gençler ve / veya farklı etnik kökenden olan insanlar) de yer
verildiğinden emin olun. Kampanya ekibi için geniş olanaklar sağlamaya çalışın.
Seçimler, parti faaliyetlerine dışarıdan insanları da dahil edebileceğiniz en büyük
fırsattır. Son olarak, kampanya ekibine örgüt içinde özel bir statü vermek önemlidir.
Bir seçim zaferi elde etmek için, bu çıkar gruplarına engel olunmamalı ve yeterli
(mali) destek verilmelidir
Bir kampanya organizasyonuna farklı bakış açıları
Siyasi Liderlik
Parti lideri aynı zamanda kampanya ekibinin de lideridir. Kampanyanın
programlama aşamasından sorumludur. Onun da strateji üzerinde sözü vardır ve
diğer kampanya üyeleri de kendisine bu kampanyada uygulanacak en iyi stratejinin
ne olduğunu önerebilir. Kampanya yöneticisi çoğunlukla perde arkasında çalışır,
ancak siyasi lider sürekli olarak ön plandadır. Kampanya sırasında parti lideri
partinin halka dönük yüzüdür.
Kampanya yönetimi
Kampanya yöneticisi (veya koordinatör) kampanyanın en önemli kişisidir.
Kampanya yöneticisi, kampanyanın yürütülmesinden sorumludur ve herkesin
kampanya planına doğru şekilde uyup uymadığını denetler. Bu, kampanya
ekibinin görevleri açıkça tanımlanmış üyeleri ile işbirliği içinde yapılır. Kampanya
83
yöneticileri; kampanya ekibi, milletvekilleri ve parti liderliği arasındaki irtibatı
sağlarlar. Kampanya yöneticisi, kampanya ile ilgili toplantılara başkanlık eder ve
seçimler gerçekleştikten sonra kampanyanın değerlendirmesini yapar.
Kampanya araştırma ve stratejisi
Her iyi kampanyadan önce araştırma yapmanız gerekir. Bu araştırmada, kampanya
stratejisini belirlemek için bilmeniz gereken her şeyi planlayabilirsiniz: Mevcut
medya, üyeler arasındaki mevcut yetenekler, partinin iletişim ağı, gündemdeki
konular, partinin ve muhaliflerin hem geçmiş dönemde gerçekleştirdikleri ve hem
de bunların ilgili seçim pozisyonları nelerdir, gibi konular. Kampanya araştırması
bir kampanya planını hazırlamadan önceki hazırlık aşamasıdır.
Rekabeti izleme
Takım içinde bir birim, muhalifler hakkında mümkün olduğu kadar çok bilgi
derler. Halka yapılan açıklamalar, planlar, oy verme davranışı, seçim programları,
röportajlar, web siteleri, her şey dikkate alınmalıdır. Bu bilgiler sizin bir tartışmada
rakibinizi köşeye sıkıştırmanıza ve onun görüşlerine karşı bir saldırı oluşturmanıza
yardımcı olabilir. Buna ek olarak, bu tür kampanyalar sırasında ne tür saldırılar
ile karşılaşabileceğinizi ve rakibinizin sizin hakkınızda bir şeyler bulup size bu
konularda saldırabileceğini de aklınızdan çıkarmayın.
Hızlı tepki ve medya takibi
Bu kampanya ekibi içinde medyanın nabzını tutan bir birimdir. Muhalifl er
tarafından yapılan tüm açıklamalar hemen dikkate alınmalı ve uygun zamanda ve
uygun bir şekilde yanıtlanmalıdır. Bu birimdeki kişiler 24 saat televizyonları izleyip
radyoları dinlemeli, bütün gazeteleri okumalı ve internet haberlerini izlemelidir.
Ayrıca, bu birim, muhaliflerinizi köşeye sıkıştırmanıza yarayacak bilgi ve belgeler
bulmaya da çalışmalıdır.
Basınla işbirliği
Kampanyanın başarısı partinin medyadaki imajına bağlıdır. Seçmenler sadece
seçim programında ifade edilen görüşlere değil, aynı zamanda bu görüşlerin
kendilerinin dikkatine sunum şekline de önem verirler. Parti güven veriyor mu,
açıkça ne için var olduğunu anlatabiliyor mu, verdiği mesaj net mi ve sıradan
vatandaşların görüşlerine açık bir parti mi? Partinin imajı büyük ölçüde medya
tarafından oluşturulur. Bunu kontrol altında tutabilmek için, pozisyonunuzu çok
iyi düşünmeli, bir kriz veya iç çatışmanın olduğu zamanlarda bile medya önünde
84
birlik içinde olduğunuzu göstermelisiniz. Bu yüzden de bir kişiyi basın ile ilişkileri
yürütmek ya da en azından basın ile diğer tarafın üyelerinin ilişkilerini koordine
etmek için görevlendirmelisiniz.
İletişim araçları
Bir kampanyada mesajınızı aktarmak için araçlara ihtiyacınız vardır. Bu seçim
programının özetini kapsayan el ilanı, görsel araçlar, aynı zamanda kampanya
bülteni, anketler ve web sitesi gibi bildiriler olabilir. Bunlar iletişimin tüm yararlı
araçlardır. Ancak kısaltılmış mesajın ve içeriğin uyum içinde olmasına dikkat edin.
Tüm kampanya sırasında, iletinin tek tip görünüm ve tutarlılığını korumak için, tüm
iletişimi yürütecek bir kişi atayın. Bu kişi, tüm çeşitli iletişim araçlarını kullanılacak,
tek tip bir tasarım hazırlayacak ve klasörlerin üretimi, seçim programları, web sitesi
ve TV ve radyo reklamlarını denetlemek zorunda kalacaktır. Hiç kuşkusuz, bunun
teknik tarafı dış kaynaklı olabilir.
Yeni medya
İnternet, cep telefonu mesajları, podcast, Facebook gibi Sosyal Medya Siteleri,
dijital TV, YouTube, bloglar, partilerin mesajlarını iletmekte kullanmaya başladıkları
yeni medya olanaklarıdır. Bu bütünüyle geleneksel iletişim araçlarından farklı bir
yöntemdir ve bu yüzden de yeni medya için özel bir birim oluşturulması kesinlikle
dikkate değer bir konudur.
Faaliyetler ve etkinlikler
Seçim kampanyası süresince çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. Bunlar çok
farklı içeriklerde siyasi çalışmalar olabilir. Bir kampanya üyesi bu faaliyetlerin
koordinasyonundan sorumludur. Gerçek organizasyon, gönüllüler tarafından
yapılır. Etkinlikler koordinatörü, yeni olaylar ve temalar icat etmeye çalışır,
organizasyonu koordine eder, gönüllüler, yerel politikacılar ve kampanya ekibi
arasında bağlantı kurar ve iletişimden sorumlu kampanya üyesi ile en iyi iletişimin
ne şekilde yapılacağı konusunda işbirliği içinde olur. Bütçeleme, etkinlikler
için belediyeden izin alma ve politikacılarla birlikte görünmek de görevinin bir
parçasıdır.
Hedef gruplar
Bir kampanya, gençler, emekliler veya etnik azınlıklar gibi çok farklı hedef gruplara
yönelik olabilir. Kampanya ekibi, bir hedef grubun bir üyesini kampanyaya nezaret
etmesi için atayabilir. Bu kampanya üyesi, etkinlikler koordinatörü ve iletişimden
85
sorumlu kampanya üyesi ile yakın işbirliği içerisinde olmalıdır. Özel dikkat
gerektiren gruplar olursa, etkinliklerden sorumlu koordinatör, el ilanlarının bu
hedef kitleye uygun yapılmış olduğundan, etkinliklerin hedef kitleye göre organize
edildiğinden, aday katılımlarının olduğundan ve bu hedef kitlenin temsilcilerinin
hepsine ulaşıldığından emin olmalıdır.
Gönüllüler
Oylamada da büyük bir katılım önemlidir. Bu yüzden de mümkün olduğunca
çok sayıda gönüllüyü ve destekleyiciyi seferber etmeliyiz. Bunu yapmanın en
iyi yolu, gönüllülerden oluşan bir ulusal ağdan geçer. Yerel gönüllüleri seferber
etmek ve kampanya ekibine geribildirim sağlayabilmek için belirli kişilere sahip
olduğunuzdan emin olun.
Bütçeleme
Mali kaynaklar olmadan kampanya imkânsızdır. En basit bir kampanyanın bile
bir maliyeti vardır. Kampanyasının planlanması, büyük ölçüde mevcut imkânlara
bağlıdır. Bu yüzden de bütçeden sorumlu bir muhasip kampanya üyesi atamak
durumundasınız. Bu kampanya üyesi kampanyanın bütçesini yürütür. Maliyetlerin
bir tahminini çıkarır ve gerekirse daha fazla fon bulmaya çalışır. Kampanyaya
katkılarından dolayı katkı yapanlara teşekkür yazısı (mektup veya e-posta ile)
gönderme bu üyenin görevidir. İş tanımı dar olduğunda, bu fon yöneticisi
kampanyanın bütçesini aşmadığından emin bir muhasebeciden başka bir görevli
değildir. Eğer kampanya ekibi onun yaptığı görevleri daha genişletirse, o da bir
bağışçı olarak kabul edilir.
Sekreterlik ve teknik destek ve catering
Kampanya yöneticisinin, kendi gündemini düzenlemek ve toplantılar hazırlamak,
ve dış dünyadan gelen kişileri gözlemlemek için işlevsel için bir asistana ihtiyacı
vardır. Buna ek olarak, gerekli olan teknik destek hizmetleri de unutulmamalıdır.
Web sitesi çöker veya bilgisayarlar arızalanırsa, acil eylem gereklidir. Sonuçta,
her kampanya için bir altın kural vardır: her zaman bol yiyecek ve içecek
sağlayın. Bir kampanya sırasında ekip üyeleri giderek daha uzun saatler çalışmak
zorunda olacaktır. Sağlık durumlarının iyi olduğundan ve yeterli yiyecek/içecek
bulunduğundan emin olun.
86
Bölüm 7
Kampanya planı
7
İyi bir kampanya planı başarılı bir kampanyanın anahtarıdır. Bir kampanya planı
olmadan yanılgılara sürüklenirsiniz ve kapsayıcı bir kampanya stratejisi uygulamak
veya yönetmek mümkün olmaz. Ayrıca, genel kural eksikliği, bir kampanya
sırasında ihtiyacınız olan en son şey olan iç çatışma riskini artırır. Ayrıntılı, adım
adım uygulanacak bir kampanya planı yazarak kampanyanın ilerlemesini ölçmek
için bir kıstas oluşturmuş olursunuz. Bu plana bağlı kalmanız, aynı zamanda, zaman
içinde oluşabilecek olası engelleri görmenizi sağlar. Zamanında ve iyi düşünülmüş
bir plan istenmeyen sürprizleri önlemeye yardımcı olur. Aniden yerel bir gazetede
reklam alanı eksikliği gibi basit ama cesaret kırıcı olay ile karşı karşıya kalabilirsiniz
(Özür dilerim, siz “.. önceden bu üç haftayı rezerve etmeliydiniz) veya gönüllüler
aniden kampanya için zaman ayırmaktan vaz geçebilir.
Yazılı kampanya planı
Bir kampanya planı özlü ve kampanyanın ana hedeflerini belirten kısa bir belgedir.
Bu belge, hedefleri, bir zaman çizelgesini ve tahmini kampanya bütçesini içerir.
Bu belge kampanya sırasında yapılması gerekenler konusunda size tanıtıcı bilgi
verir. Tüm olası faaliyetler ve kampanyanın tüm yönleri hakkında bilgi verir ve
büyük ölçekli mobilizasyon çalışmalarından seçim afişleri ve baskı materyallerine
kadar her şeyi açıklar. Aynı zamanda sınırlı olarak tasarlanmamıştır; olasılıkları
saklamadan kampanyaya yol gösterir. Ayrıca kampanya planının size uyum
sağlaması için ayarlanması gerekmektedir. Kampanya planında belirtilmeyen yeni
olaylara da hazırlıklı olmanız gerekmektedir.
Kampanya planınızı istediğiniz kadar uzun (veya kısa) yapabilirsiniz. Ancak, en
azından aşağıda sayacağımız elemanları kapsamalıdır:
1. Siyasi bağlamın kısa bir özeti:
• Geçen dönemde ülkede neler oldu?
• Şu andaki en sıcak konular nelerdir ve gelecekte benzer sıcak konular neler
olacaktır?
• Siyasi manzara neye benziyor? En büyük rakibiniz kimdir?
87
2. Seçim stratejisi:
• Amacınız nedir ve bu amaca nasıl ulaşacaksınız?
• Ana mesajınız nedir ve projeniz nedir?
3. Taktikler ve aktiviteler:
• Hedefe ulaşmak için somut planlarınız nelerdir?
• Hangi faaliyetleri geliştirmeyi planlıyorsunuz?
• Seçmenleriniz nerede ve onlara nasıl ulaşmayı planlıyorsunuz?
• Hangi özel hedef gruba ulaşmak istiyorsunuz (iş sahibi veya işsizler mi?, sağlık
alanında çalışanlar mı, göçmenler mi, genç insanlar mı?)
4. Medya ve iletişim araçları
• Hangi medyayı kullanmayı planlıyorsunuz?
• Başka hangi iletişim araçlarını kullanmayı planlıyorsunuz?
5. Bütçe
• Bütçeniz nedir?
• Bütçenizi ne şekilde kullanacaksınız?
• Bütçenize ek bütçe kazandıracak mısınız? Eğer evetse, nasıl yapacaksınız?
6. Zamanlama ve görevlilerin belirlenmesi
• Görevlendirmeler ne zaman hazırlanacak ve yürürlüğe konulacak?
• Kim hangi görevlerden sorumlu olacak?
Zaman çizelgesini nasıl hazırlayacaksınız
Aşağıda bir kampanya zaman çizelgesi örneği bulacaksınız. Ana konu vaktinden
önce de başlayacak olmanızdır. Ulusal bir kampanya için bir yıllık hazırlık süresi
bir lüks değildir. Yerel bir kampanya da en az altı ay alır. Zaman çizelgesi aylık ve
haftalık olarak hangi adımları atacağınızı görmenizi sağlar. Bütün kampanya süreci
boyunca kullanacağınız bir duvar takvimi ya da bir plan tahtası oluşturmanızı
tavsiye ederiz. Bu bir bakışta sizin önemli verileri ve faaliyetleri genel olarak
görmenizi sağlar. Açıkçası, planlama seçimler yaklaşırken daha ayrıntılı veriler
almanızı sağlayacaktır. İlgililerin tümü tarafından hemen anlaşılır olması için her
bir faaliyet için ayrı bir metin tasarlayınız. Bu metin, tüm taraflar için bir kontrol
listesi olarak görev yaparken, kampanya faaliyetlerinin bütünlüğünü sağlamaya
da yardımcı olur.
88
Örnek: PvdA tarafından belediye meclisi seçimleri için hazırlanan yerel bir
kampanya çizelgesi – 6 aylık
Birinci Ay
- kampanya ekibinin bir araya getirilmesi
- kampanya toplantı günlerinin belirlenmesi
-önceki kampanya yöneticileri ile buluşma
-kampanya planı yazımı
İkinci Ay
-Aylık kampanya toplantısı
-Kampanya üyeleri/kontak kişilerin listesi
-Bağış toplanmaya başlanması
Üçüncü Ay
-Gönüllülerin bulunması
- Seçmen pazarını keşfetmek
- Medya listelerinin derlenmesi
Dördüncü Ay
Bu zamana kadar kesin seçim programı belirlenmelidir.
Sekizinci Hafta
-Poster ve ilanların dizaynı
-Reklamların dizaynı
-Kampanya organizasyonu ile ilgili olarak gönüllülerle
toplantı
Yedinci Hafta
- Yerel yazılı basında reklam alanı alınması
- Yerel televizyon kanallarında reklam zamanı alınması
- Cumartesi günleri sokaklarda kampanya çalışmaları
Altıncı Hafta
-Radyo ve televizyonlar için reklamların hazırlanması
Beşinci Hafta
-Etkinlikler hazırlanması
-Cumartesi günleri sokaklarda kampanya çalışmaları
Dördüncü Hafta
-İlk haftalık kampanya toplantısı
- Etkinlikler hazırlanması
Üçüncü Hafta
-Kampanyayı başlatın
-Haftalık kampanya toplantısı
- Posterlerin asılması ve üyeler arasında dağıtılması
- Etkinlikler
İkinci Hafta
- Haftalık kampanya toplantısı
- Etkinlikler
- Yerel medyada ilanlar
Birinci Hafta
-Gönüllülere teşekkür toplantısı (seçimlerden sonra)
-İlerlemeyi denetlemek için günlük telefon görüşmeleri
-Posterlerin yenilenmesi
-Etkinlikler
-Yerel medyada reklamlar
-Propaganda
Son Hafta
- İlerlemeyi denetlemek için günlük telefon görüşmeleri
- Etkinlikler
-Yerel medyada reklamlar
-En son gün “son hücumlar”
-Oy kullanım noktalarına yaşlılar ve engelliler için araç
ayarlanması
Seçimler – OY VERİN
89
90
Bölüm 8
.
.
Parti ve kampanya finansmanı
8
Siyasette, siyasi partilerin ve seçim kampanyalarının finansmanı tartışmalı
konulardandır. Bu kılavuzun sınırları içinde biz bu konuyu detaylı olarak anlatamayız.
Farklı ülke ve siyasal sistemlerin siyasi finans kaynaklarını derinlemesine
incelemeniz için size şu adresi tavsiye ederiz: www.idea.int/publications/funding_
parties/index.cfm
Bir siyasi parti için finansman konusu çok önemlidir. Finansmanın varlığı partinin
hangi aktivitelere girebileceğini ve ne tür bir kampanya yapabileceğini belirler.
Siyasal finansman elde etmek için kısaca 5 yol vardır:
1. Üyelik aidatları ve/veya değerlendirmeler (Milletvekilleri maaşlarının belli bir
yüzdesini partiye yardım olarak verebilirler)
2. Kamu finansmanı
3. İş veya özel çıkar gruplarından bağışlar toplamak
4. Destekleyicilerden bağışlar toplamak
5. Gayrimenkullerden elde edilen gelir
Birçok ülkede üyelik aidatlarından gelen para önemli değildir, ama bazı ülkelerde
de bu aidatlar partiler için önemli bir gelir kaynağıdır. Üyeler, genellikle kampanya
süresince partiye fazladan bir bağış yapmak için hazırlıklıdırlar. Bu yüzden de
sizin tabandan destekçileriniz ile iyi bir ilişki kurmanız çok önemli bir noktadır.
Üyelerden bağış toplamak için bazı kurallar:
• Katkıları teşvik için göndereceğiniz mektuplara özen gösterin.
• Mektubu kişiselleştirin. Mektubu önde gelen parti üyelerinin birine, tercihen de
liderlik kademesinden birine imzalatın.
• Bir aciliyet hissi oluşturun: neden üyelerin tam bu anda bağış yapmaları
önemlidir?
• Elde edilen geliri nereye harcayacağınız konusunda açık olun.
91
• Eğer mümkünse ayrıca belirli projeler (gazete ilanları, TV reklamları, protesto
yürüyüşü, vb) için maddi katılım isteyin.
• Bağışın teknik detaylarına önem verin. Çeşitli seçenekler sunun ama okuyucunun
kafasını karıştırmamaya özen gösterin. Daha da önemlisi, her şeyin teknik olarak
doğru yapıldığından emin olun, soru işaretlerine yer bırakmayın.
• İzlemekten vazgeçmeyin. Eğer herhangi bir yanıt alamazsanız, zamanını tespit
edip ikinci bir mektup gönderin, hatta daha da iyisi, telefonla arayın.
• Yönetiminizin düzenli olduğundan emin olun ve zaten bağış yapmış olan
insanların bir takip telefonu veya ikinci mektubu almamalarına dikkat edin.
• Bazı partilerde üyelik ücreti, üyenin gelirine bağlı olarak alınır. Eğer varlıklı parti
üyelerinin kimler olduğunu biliyorsanız, örneğin onlara daha sık yazarak veya
telefon ederek daha fazla çaba harcayın.
Kamu finansmanı genellikle kesin bir düzene sahiptir. Her ülkenin kendi
düzenlemeleri vardır. Bu yüzden de bu konuda hiçbir genel tavsiyede
bulunamayız. Kurallar ve düzenlemelere bağlılık çok önemlidir. Özellikle kampanya
dönemlerinde, partiler yanlışlıklara, hatalara veya yanlış suçlamalara son derece
açıktır. Açıklık ve saydamlık önemli bir gerekliliktir. Tüm hesap defterlerinizi
denetimden geçirtin. Bütün zaman sınırlarına uyun. Sorunlar ortaya çıktığında
hukuki bir yardım alabileceğinizden emin olun.
İş çevreleri veya farklı çıkar grupları tarafından finansman desteği: Bunun için
de genel bir tavsiyede bulunmak zordur. Bu konuda da bir kez daha her ülkenin
kendine göre kuralları olduğunu söylemeliyiz. Bazı ülkelerden iş çevrelerinden,
kimi çıkar gruplarından bağış almak yasakken, bazı ülkelerde bağış almanın
limiti yoktur. Siyasi partilerin bu konularda kendi ülkelerinin kurallarına, ulusal
yasalarına uyması ve kuşkulara yer bırakmamak için bu konuda hukuki destek
alması gerekmektedir. Kuralların buna izin verdiği durumlarda da bu tür fi nansman
kaynağı bulmanın dezavantajları vardır:
• Kayırmacılık görüntüsünden kaçınmak zordur. Çıkar grupları ya da iş çevreleri
yaptıkları katkılar karşılığında ne alabilirler? Alınacak olan kararlar kendi
yararlarına mı olacak veya onlara yakın insanlar mı atanacak?
• Siyasi özgürlük kaybı. Siz kaçınılmaz olarak sponsorunuzun çıkarlarını siyasi
gündeminizde dikkate almaya başlayacaksınız.
92
• Kampanyanıza katkıda bulunan şirket veya özel çıkar grubunun halk üzerindeki
imajı sizin kendi partinizin imajını yansıyacaktır. Partinizin seçmenleri bunu nasıl
karşılayacaktır?
• Eğer bu tür bir finans kaynağına çok bağımlı olursanız, her hangi bir durumda
bu katkılar kesilirse çok zor durumda kalabilirsiniz. İş çevrelerinin partiyi sadece
parlamentoda bir sandalye ile finanse ettiği ülkeler var. Böyle bir parti seçimler
sırasında meclis dışı kalırsa, bu fonlar aniden kesilir.
• Mali olmayan katkılar (ücretsiz yayın zamanı, ücretsiz yer tahsisi, ücretsiz yiyecek
ve içecek, vb) aslında mali katkılarla aynıdır.
ABD’de bu siyasi nüfuz satın alma iş çevreleri ve çıkar grupları için standart bir
uygulamadır. Senatörler kampanya çalışmaları için milyonlarca dolar harcarlar.
Eğer, kendiniz zengin değilseniz kendinize bir veya daha fazla “şeker babalar”
(sizden kampanya katkı karşılığı taleplerde bulunacak) bulmak zorundasınız.
Örneğin, tütün endüstrisi, Cumhuriyetçi Parti’nin kampanyasına yedi milyon
dolarlık büyük yatırım yaptı ve bu işe yaradı: Bush iktidara geldikten sonra, tütün
endüstrisi açılan büyük davalardan yaklaşık yüz milyar dolar ödemekten kurtuldu.
Destekçilerden Bağışlar: 2004 yılında Amerikan Başkan Adayı Howard Dean,
rakibi zengin insanların küçük bir kısmından geleneksel bağış alırken, çok sayıda
sıradan vatandaştan küçük bağışlar yoluyla kampanyasına büyük miktarlarda para
toplayarak herkesi şaşırttı. Obama da, Dean’in yolundan giderek, 2008 yılında
özellikle küçük bağışlardan 600 milyon dolardan fazla bağış topladı. İnternet
üzerinden bağış toplama, internet kullanımının yaygın olduğu ülkelerde iyi
çalışmaktadır; bağış yapmanın en kolay ve hızlı yoludur. Ancak, asıl hedef sabit
ücretli çalışanları kampanyaya katkıda bulunmaya ikna etmektir. Dean insanların
bam teline bastı, sözünü sakınmayan ve tutkulu bir politikacı olarak (Irak’taki
savaşa karşı) kendi web sitesini sadece insanları bilgilendirmek için değil, ama aynı
zamanda insanları harekete geçirmek için başarı ile kullandı.
Destekçilerden bağış toplamanın diğer bir yolu partiler, akşam yemekleri, barbekü
veya benzeri organizasyonlar gerçekleştirmektir. 2006 Hollanda Amsterdam
belediye seçimlerinde, yerel PvdA partisinin lideri evinde akşam yemeği verdi ve
misafirler kampanyaya katkıda bulunmak için giriş ücreti olarak 100 avro ödemek
zorunda kaldılar. Oprah Winfrey kendi çiftliğinde Obama için büyük bir bağış
93
kampanyası partisi düzenledi. Etkinliğin en pahalı bilet fiyatı 25,000 dolardı ve
Obama ve Winfrey ile bir dakika görüşme garantisi vardı.
Küçük bir bütçe ile kampanya yapmak
Birçok ülkede siyasi partilerin çok sınırlı kampanya bütçeleri vardır ya da medyaya
doğrudan erişimleri yoktur. Başka hangi seçenekler kalıyor? Sınırlı bir bütçe ile de
kampanya yapmak mümkündür. Bu daha fazla yaratıcılık gerektirir ve sizi seçimler
yapmak zorunda bırakır. İşte size birkaç seçenek:
• Kendi araştırmanızı kendiniz yapın. Kendi odak gruplarınızı kendiniz organize
edin, sokak röportajları veya kapı-kapı anketler düzenleyin.
• Bir bilgilendirme standı veya kapıdan kapıya reklâm gibi, para gerektirmeyen
etkinlikler düzenleyin.
• Mümkün olduğu kadar ücretsiz tanıtım yapmaya çalışın ve yerel medyayı
unutmayın.
• Daha ucuz ve daha etkili olan yeni medya olanaklarından yararlanın.
• Gönüllülere ulaşın. Ne kadar çok gönüllü olursa, seçmenlere tek tek o kadar
kolay ulaşılır. Özellikle basın özgürlüğünün olmadığı ülkelerde bu doğrudan
etkileşim çok önemlidir ve gönüllülerin emeklerinin maliyetleri yemek ve
seyahat masrafları veya diğer harcamaları ile sınırlıdır
• Hem toplumda ve hem de siyasette yoldaşlarınızı bulun. Bu özellikle
küçük muhalefet partileri için önemlidir: Diğer partilerle işbirliği yapmaya
çalışmalısınız. Buna iyi bir örnek öğrenci hareketinin desteği ile iktidara gelen
Ukraynalı Cumhurbaşkanı Yuşçenko’dur.
94
Bölüm 9
Gönüllüler
9
Hiçbir siyasi parti gönüllüler olmadan yapamaz. Onlar kampanya sürecinin
vazgeçilmezleridir. Gönüllüler propaganda ve diğer kampanya faaliyetlerinin itici
güçleridir ve onlar partinin daha iyi görüntü vermesini sağlarlar. Gönüllülerden
oluşan büyük bir ordu partinin imajını halkın gözünde daha da yüceltir. Eğer
seçimlerde gençlere ulaşmak istiyorsanız, gönüllülerinizin gençlerden oluşması
önemlidir. Yerel partilerde sık sık gönüllü bulma zorluğu yaşanır ve bazen
de gönüllüleri birbiri ile entegre etme zorluğu oluşur. Bu genellikle, gönüllü
çalışmalarının koordinasyonundan tek bir kişinin sorumlu olmamasından
kaynaklanır. Yıllar boyunca tüm parti çalışmaları geleneksel olarak mevcut üyeler
tarafından yapılmış ve gönüllülerin emekleri gereksiz görünmüştür. Sonuç olarak,
ilgilendiklerini belirten gönüllülerle ya tekrar bağlantıya geçilmedi ya da açık bir
görev verilmeden kendi hallerine bırakıldılar. Bu da değerli kaynakların israfı oldu.
Koordinatör
Gönüllü istihdamı ve katılımı bir kampanyanın başarısı için çok önemlidir. Bir
kampanyada gönüllülerden en iyi şekilde yararlanmak için, hem ulusal ve hem
de yerel düzeyde çalışabilecek gönüllü koordinatörleri olması gerekmektedir. Bu
koordinatörler sadece gönüllülerin istihdamından sorumlu değil, aynı zamanda
onlara koçluk yapmak durumundalar. Gönüllülere kendilerini örgüt içinde evlerinde
gibi hissettirmek tüm parti üyelerinin görevi olduğu kadar, koordinatörün de ilk
başvuru sürecinden başlayarak seçimden sonra emeklerinden dolayı teşekkür
sözcüklerine kadar gönüllülerle birlikte olması gerekir.
Koordinatörün görevlerinden bazıları:
• Yeni gönüllülerin istihdamı için plan hazırlanması
• Gönüllüler tarafından gerçekleştirilebilir görevlerin belirlenmesi
• Her gönüllünün kendine uygun bir göreve atandığından emin olmak
• Gönüllülere koçluk yapmak (şikayetleri varsa dinlemek, kaygılarını parti
üyelerine aktarmak gibi)
95
• Gönüllüleri motive etmek
• Seyahat maliyeti düzenlemeleri, yemek, gönüllü kiti hazırlanması
İdeal gönüllü koordinatörünün mükemmel insan becerilerine sahip olması gerekir.
İyi bir koordinatörün, insanlara ilham verebilen, yapıcı geri bildirimlerde bulunan,
insanların ne söylediklerini dinleyen ve onların derin motivasyonlarını (içinden
geçenleri) okuyan ve onlara cevap verebilen, gönüllülerin çıkarlarını savunan
ve iyi bir temsil niteliği olmalıdır. Ayrıca koordinatörün organizasyonun işlevi ve
kampanyadaki görevler hakkında ayrıntılı bir bilgiye sahip olması gerekir.
Kampanyaya insanları gerçekten dahil etmek için, bu gönüllü koordinatörünün
kampanya planları ile ilgili tüm gönüllüleri bilgilendirmesi çok önemlidir. Ayrıca
hangi görevlerin yerine getirileceği ve ne zaman gerçekleştirileceği hakkında da
bilgisi olmalıdır. Sadece şöyle söylemek yeterli değildir: “Seçim gününden üç hafta
önce el broşürlerini dağıtmaya başlayacağız” bunun yerine kesin tarih ve saat
verin. Gönüllüler motivasyonlarını yitirmemek için neler olduğuna dair daha net
bilgiler isterler.
Size parti politikaları hakkında en sık sorulan sorular ve cevaplarını içeren bir sorucevap listesi oluşturmanızı tavsiye ederiz. Bu halktan gelebilecek farklı sorulara
karşı gönüllüleri hazırlayacak ve onların düzgün ve tek sesli cevap vermelerini
sağlayacaktır.
İstihdam
Gönüllüleri istihdam etmeye başlamadan önce kendinize şu soruları sorunuz:
1. Gönüllüler bize tam olarak ne için gerekli? Ne çeşit görevler ve ne çeşit insanlar
olmalı?
Bu göründüğünden daha kolaydır. Kampanya sırasında hangi faaliyetleri organize
edeceğinize ve tam olarak hangi faaliyetlere gönüllü işgücü gerekeceğine önceden
karar vermeniz gerekir. Bir web sitesi yazma gibi uzmanlık gerektiren durumda, bu
alanda teknik bilgiye sahip gönüllüler ve onların becerileri gerekmektedir. Neden
broşür dağıtmak gibi “eski moda” kampanya görevlerine gönüllüleri atayarak
onları kullanım alanımızı kısıtlıyoruz? Gönüllülere metin yazımı veya bir tartışma
programına başkanlık etmek gibi daha karmaşık görevler de verebilirsiniz. Bazı
96
gönüllüler gerekli becerilere sahip değil, ancak bu tür çalışmalar yapmak için çok
istekli iseler, onları tecrübeli bir parti üyesi tarafından eğitime tabi tutabilirsiniz.
2. Bizim potansiyel gönüllülerimiz kimlerdir ve kendilerinin dikkatini nasıl çekebiliriz?
Potansiyel gönüllü olarak parti ideolojisine sempati duyan herkesi sayabiliriz. Bu
insanlar gönüllü çalışmaya vakti olan insanlar olabilir ama bunun tam tersi yoğun
programı olan ve gönüllü çalışmaya zaman ayıramayacak olan insanlar da olabilir.
Ancak, bu tür çalışmaların kendi kişisel gelişimlerine yardımcı olacağı inancında
olanlar da vardır. Gönüllüleri kampanyanız için belirlediğiniz hedef gruplardan
(gençler, yaşlılar, göçmenler ya da kadınlar) oluşturmanız sizin için iyi bir fikir
olabilir. Diğer bir deyişle, gönüllü oluşumu için hedef gruplar doğrudan kampanya
stratejisinin hedef gruplarına bağlıdır.
Örneğin: Hollanda’da yapılan araştırma gönüllüleri istihdam etmenin en etkili
yolunun, aile ve arkadaşlar kanalı ile olduğunu gösterdi. Araştırma aşağıdaki
istatistikleri vermiştir:
Aile ve arkadaş kanalı ile
% 41.5
Kuruluşlar kanalı ile (duyurulardan)
% 25,0
Arkadaşlar ve iş bağlantıları kanalı ile
% 15,5
Eve alınan gazetelerden
% 5,6
Günlük gazete makalelerinden
% 2,0
Yerel radyo ve televizyonlar kanalı ile
% 0,7
Mesaj açıktır: her parti üyesinin kendi arkadaşları ve ailesini motive etmesini ve
belediye binası gibi yerlerde, okullarda diğer gönüllü kuruluşların (spor kulüpleri
veya gençlik kuruluşları gibi), toplum merkezlerinin, kafe ve barların önünde ilginç
parti bildirilerinin dağıtılmasını sağlayın.
Son zamanlarda partiye katılan tüm parti üyeleri potansiyel gönüllülerdir. Yeni
parti üyelerine aktif olarak yaklaşım büyük bir gönüllü işgücü seferberliğinin en
iyi yoludur. Birçok yerel parti seçimlerden önce gönüllü istihdam etmek için bir
telefon ağı kurarak arama yaparlar.
97
3. Gönüllü olmak için insanların nedenleri nelerdir?
Gönüllüler farklı bir takım nedenlerle katılırlar. Onların katılım nedenlerini ve onları
motive eden sebepleri bilmeniz onlara doğru görevler vermenizi sağlar. Bazıları
partinin ideolojisine sempati duyduğundan politika ile iç içe olmak istediğinden
kaynaklanır, ama hiç kuşkusuz başka nedenler de vardır: basit anlamda çalışmayı
sevmek, çalışma deneyimi kazanmak, yerel politikada söz sahibi olmak, partinin
içinde olmak veya toplum için yararlı bir şeyler yapmak gibi.
Gönüllü sağlarken, onlara koçluk yaparken ve onları çalışmaları için desteklerken,
onların motivasyon nedenlerini bilirseniz; onları daha net bir şekilde kendi
çabalarınız doğrultusunda kullanabilirsiniz. Örneğin, çalışma deneyimi kazanmak
isteyen birisini koordinatör yardımcısı yapabilirsiniz; politika ile iç içe olmak isteyen
birisini adayların seçim gezilerinde görevlendirebilirsiniz; temel motivasyonu
yeni insanlarla tanışmak olan birisine de gönüllü koordinatörü olarak görev
verebilirsiniz. Bütün bu saydıklarımız, kişileri gönüllü olmaya motive eden,
cesaretlendiren ve partide aktif bir rol oynamalarını sağlayan nedenlerdir.
Gönüllü olmanın diğer çok rastlanan nedeni ise kişilerden böyle bir görevi
yapmalarının istenmesidir. Her zaman kişilerde yeterli motivasyon olmayabilir,
onlara sadece gönüllü olur musun demek de yeterli olur.
Sonuç olarak, insanların motivasyonları zaman içerisinde değişim gösterir.
Bu yüzden her zaman gönüllülerinize kulak verin ve onlardaki motivasyon
değişikliklerine mutlaka yanıt verin.
4. Gönüllülere ne önerebilirsiniz?
Gönüllüler ücret almadan çalışabilirler ama bu onların emeğinin değersiz olduğunu
göstermez. Onların parti için büyük değeri vardır ve bunun da kaçınılmaz bir maliyeti
vardır. Çalışmaları karşılığı ödenen bir para olmadığı gerçeğini göz önüne alarak,
elbette ki onları ilgi, saygı, içecekler ve atıştırmalıklarla ödüllendirmeliyiz. Aslında
gönüllülerin partiye herhangi bir maliyeti olmadığını görmek de partiye kalmıştır.
Onların seyahat masrafları, özel giysiler satın alma veya akşam saatlerinde akşam
yemeğine katılma durumunda kalmalarında, parti onların bu gereksinimlerini
karşılamalıdır. Bu gereksinimlerin karşılanması gönüllülerin partinin büyük bir
parçası olduklarına daha güçlü olarak inanmalarını sağlar ve aynı zamanda da bir
ödüllendirme olur. Bu da yeni gönüllülerin de partiye katılmalarını sağlar. Aynı
98
zamanda, bütçede gönüllü kiti hazırlamak için bir miktar finansal kaynak koymak
da iyi bir fikirdir. Bütün bunların yanı sıra, parti lideri ve/veya kampanya yöneticisi
tarafından ellerinin sıkılması ve kişisel teşekkür cümleleri tüm gönüllüler için
farklılık yaratabilirsiniz.
Planlama
Gönüllü Tahsisi
• Görevlendirmek için hangi niteliğe sahip insanlar gerekmektedir
• Gönüllüleri oluşturma stratejisi geliştirmek
• Gerekirse, gönüllüleri eğitmek
• Gönüllüleri dinlemek, onları etkinliklere katmak ve sorumluluklar vermek
• Anlaşılır ve net anlaşmalar yapmak
• Gönüllülere gerekli donanımı sağlamak, bilgi akışını sağlamak ve seyahat masraflarını karşılamak
• Sorunlarını yöneltecekleri bir kişi belirlemek: Gönüllü koordinatörü
Gönüllülerin Motivasyonu
• Tüm yeni gönüllüler için partiyi tanımaları, kendilerini tanıtmaları ve birbirlerini tanımalarını sağlamak için
bir toplantı düzenlemek ve bu toplantılarda kampanya planlarında yapılan tüm değişiklikleri güncellemek
ve tüm gönüllüleri her faaliyetten haberdar etmek
• Kişisel etkileşim esastır.
• Gönüllülere onlara zevk veren şeyler ve yeteneklerine göre ve yapmak istedikleri işleri yaptırın.
• Gönüllülerin çalışmaya değer kattıklarını ve kendilerini yararlı hissetmelerini sağlayın. Eğer onlara
verdiğiniz değeri göstermezseniz onları bir daha asla göremezsiniz.
Gönüllüleri Destekleme
• Seçimlerden sonra bir kutlama partisi düzenleyerek gönüllülere teşekkür edin (seçimi kaybetseniz bile)
• Onların farkında olun (“siz bunu hak ettiniz”), çabalarını kutlayın (“bunu çok iyi yaptınız”) ve teşekkürlerinizi
iletin (“bağlılığınıza teşekkür ederiz”)
• Onlara çok fazla zaman ve enerji yatırımı yaptığınıza göre, seçimden sonra parti saflarında bu gönüllüleri
korumaya çalışın.
99
100
Bölüm 10
.
.
10
Materyaller ve etkinlikler
Mesajınızı iletmek için birçok yol vardır: Medyada görünmek, reklam filmleri
yayınlamak, sokağa inmek ve insanlarla konuşmak veya toplantılar organize edip,
bilgi içeren broşürler dağıtmak.
Posterler
Postersiz seçim propagandası olmaz. Poster tasarlarken aşağıdaki soruları
kendinize sorun:
• Poster partinin stratejisi ile uyumlu mu?
• Poster yoldan geçenlerin görebileceği bir yerde mi?
• Parti lideriniz ne kadar tanınmış biri? Eğer seçmenlerin yakından aşina olmadığı
bir lideriniz varsa, postere çok iyi bilinen bir logo koymanız daha doğru
olacaktır. Şöyle bir tuzağa düşmeyin: “ Doğrusu şudur, yeni lider çok tanınmış
olmadığından, biz onun yüzüyle bir poster yapalım. Bu yol onun görünürlüğünü
artırır.” Seçmenlerin ilgilerini abartmayın: Onlar yoldan geçerlerken reklam
panolarına sadece bakarlar ve durup kesinlikle posterleri detaylı olarak
incelemezler.
Buna ek olarak, bir poster mutlaka şu üç elemanı kapsamalıdır: Sloganınız, partinin
ismi ve logosu ile ana mesajınıza bir atıf.
Broşürler, bilgilendirme broşürleri ve kokartlar
Dağıtılacak materyaller üç kategoriye ayrılır:
• Mesajınızı açıklamak için broşürler, bilgilendirme broşürleri, kupalar, küçük
bayraklar gibi, sokakta dağıtılması kolay malzemeler
• Parti üyelerini ve gönüllüleri sokakta (şapka, eşarp, çanta, yağmurluk, şemsiye)
tanınabilir kılan giyebilir malzemeler.
• Komik kokartlar (broş, kalem, anahtarlıklar veya “Büyüyünce ben de sosyal
demokratlara oy vereceğim” yazan çocuk tulumları gibi
101
Etkinlikler
Bir siyasi kampanya sırasında, çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. Bu etkinlikler
kalabalık yerlerde stand kurmaktan başlayıp büyük siyasi sahne oyunlarına kadar
uzanabilir. Ulaşabildiğiniz kadar çok insana ulaşmaya çalışmak durumundasınız.
Olası etkinlikler, mahalle veya esnaf ziyaretleri, belediye binalarında toplantılar,
festivaller ve büyük parti organizasyonları olabilir. İnsanların size gelmelerini
beklemeden siz dışarı çıkın ve onlarla tanışıp el sıkışın. Bu da, küçük salonlarda
değil, şehir merkezlerinde herkesin kolaylıkla ulaşabileceği geniş alanlarda toplantı
düzenlemeniz demektir. Başarılı olabilmek için, bir etkinliğiniz mutlaka aşağıda
sayacağımız kriterlere sahip olmalıdır:
• Partinizle/adayınızla, seçmen arasında direk ilişki olmalıdır.
• Bu nedenle bazı ekstra ücretsiz tanıtım, medya için ilginç olabilir
• Mesajınızı iletmeniz için fırsat sunmalı
• Üyelerinizi davet ettiğiniz belirli hedef kitleye hitap etmeli
• Mesajınızla mesajınızı ilettiğiniz yer arasında bağlantı olmalı: Örneğin sağlık
hakkında bir mesaj veriyorsanız bir hastane ya da sağlık merkezi seçebilirsiniz
• Önceden toplantı yapacağınız alanı incelemeli ve teknik yeterliliği sağlamalısınız
(monitörler, projektörler, mikrofonlar)
• Toplantının TV’de ne şekilde gösterilmesini istersiniz? Kameranın çekmesi
gereken şekli kendi kafanızda canlandırın, parti logosu ve web sitesi adresinizin
çekimlerde açıkça görünür olduğundan emin olun.
102
Bölüm 11
Reklam ve propaganda
11
Reklam ve propaganda, sizin seçmenlerinizin yaşadığı mahalleleri bulmanız ve
onlarla doğrudan temas içinde olmanızın mükemmel bir yoludur. Zaman geçtikçe,
seçmenler ve seçilmiş temsilciler arasındaki bağlantılar giderek zayıflıyor. İnsanlar
artık hayatları boyunca aynı partiye oy vermiyorlar, genellikle seçimlerde partiler
arası geçiş yapabiliyorlar. Bu da demek oluyor ki, nerede olursa olsun seçmenlerle
aramızdaki bağları kuvvetlendirmeye çalışmalıyız. Sizin partiye daha önce bir kez
oy vermiş seçmenlerin, tekrar sizin partinize oy verme ihtimali olduğu da doğrudur.
Birçok kişi politikacıların “hepsinin aynı” olduğunu düşünmekte ve verdikleri oylarla
bir şeyleri değiştirebileceklerinden ümit kesmiş durumdadırlar. Onların“Politikacılar
bizim ihtiyaçlarımızı dinlemiyorlar” ya da “sen kime oy verirsen ver fark etmez,
zaten bu hiçbir şeyi değiştirmez” gibi şeyler söylediklerini duyarsınız. Geleneksel
medya kampanyaları bunu tersine çevirmek için etkili bir yol değildir. – Aslında
bu kampanyalar sadece bu seçmenlerin güvensizliklerini arttırma eğilimindedir.
Seçmenler ile doğrudan temas için yatırım yapmanın önemli olmasının nedeni
budur ve propaganda bunu yapmak için en iyi yoldur. Eğer seçmenlerle tanışmak
için sokağa inerseniz, onlarla bağlarınızı daha da güçlendirirsiniz ve eğer onların
ilgisini partinize çekebilirseniz, gelecek seçimlerde size oy verecek kişi sayısını
artırırsınız.
Reklam ve propaganda, sadece insanları partiye oy vermeleri için uyarmak için
değil ama aynı zamanda parti ile bağlarını güçlendirmeleri için de yararlıdır. Bunun
çok olumlu sonuçları vardır
• Yeni üyeler: Kimlerin partiye üye olmaları olasıdır? Genellikle bunlar geçmişte
partinize oy vermiş kişilerdir. Mahallelerdeki, parti için oy açısından önemli olan
demografik veriler elinizde varsa, bu insanların nerelerde yaşadığını bilebilirsiniz.
Sempatizanlarınızın veri tabanını oluşturursanız, onları da partiye üye olmaya
davet etme şansını elde edersiniz.
103
• Yeni gönüllüler: Sempatizanlarınızın veri tabanı yeni gönüllüler temin etmekte
de size yardımcı olur. Bu bir çığ etkisi yapar: bir mahalleyi 10 kişi ile ziyaret
etseniz ve bu 10 kişi 10 gönüllü temin etse, 100 yeni gönüllünüz olur.
• Daha çok finansal kaynak, daha fazla üye daha fazla üyelik aidatı demektir.
Buna ek olarak, sempatizanların veri tabanı, kampanya zamanlarında bağış
toplanması amaçlı olarak da kullanılır.
Son Dikkat Etmeniz Gerekenler
Yapacaklarınız:
• Reklam ve propaganda yapmaktan zevk aldığınızı gösterin; insanların kaygıları
ile ilgilenin; ancak uzun bir karışık bir tartışma ile değil (zaman kısıtlı).
• Kararlı muhalifleri ikna etmek zaman ve enerji kaybıdır.
• Seçmenlerinize partide daha aktif bir rol almak isteyip istemediklerini sormayı
unutmayın
• Kendi sınırlarınızı çizin: Doğrudan hakaret, ırkçılık ya da cinsiyetçilik içeren
sözlere katlanmak zorunda değilsiniz. “Böyle konuşmaya devam ederseniz
tartışma olamaz” gibi bir uyarı genellikle yeterlidir. Eğer yeterli olmazsa, “Hemen
burada bu konuşmaya son verelim” demek yeterli olacaktır.
• Reklam kampanyasına başlamadan önce olası konuşmalar için senaryonuzu
yazın.
Yapmayacaklarınız:
• Diğer partilere çamur atmayınız
• Sizinle konuşmak istemeyen insanlara konuşmak içim ısrar etmeyiniz
• Görgü kurallarını atlamayın: insanlarla konuşurken güneş gözlüğü takmayın,
burnunuzu çekmeyin
• Hava karardıktan sonra ve gecenin geç saatlerinde insanların kapılarını çalmayın.
• Eğer kapıyı bir kadın açarsa, asla ”Lütfen eşinizle görüşebilir miyim” demeyin.
Egzersiz
Adaylara kapı kapı gezip reklam yapma rolü yaptırın. Propagandaya gitmek için bir
senaryo hazırlayın.
104
Bölüm 12
. .
.
.
Politika gelistirme
.
12
Siyasi partiler belli bir ideolojinin temsilcileridir- ve politik ilkeleri ile ideolojileri
onların nasıl bir parti olduğunu gösterir. Sosyal demokrat partiler, çalışanların
haklarının korunması, eğitimde fırsat eşitliği, herkes için iyi bir sağlık politikası,
yoksullukla mücadele ve zengin ile fakir arasındaki uçurumun azalmasını
vurgulamak eğilimindedir. Liberaller muhtemelen girişim özgürlüğünü, açık
sınırları ve suçla mücadelede sıkı baskı uygulama eğiliminde olacaktır. Hıristiyan
demokratlar ve muhafazakar partiler aile değerleri, sivil toplum, etik ve ahlak
konularına odaklanma eğilimindedir. Bir ülkede, tarihi ve toplumsal bağlamda,
tüm bu farklı eğilimlerin çok sayıda çeşitlilik ve bileşenlerinin bulunması olasıdır.
Bir parti, ideolojisini siyasi programı ve özellikle kendi seçim programında duyurur.
Politikalar, genellikle, partinin ilkeleri tarafından yönetilen ideal bir dünyada
yaşamayı anlatmak için yapılan girişimleridir. Programlar genellikle, eğer parti
iktidara gelirse partinin değiştirmek istediği her şeyi kapsayan sonsuz bir alışveriş
listesi görünümündedir. İdealleri ve istekleri ile asıl politikaları arasında oldukça
büyük bir fark vardır. Bir parti iktidara gelir veya parlamentoda temsil edilirse işte
o zaman gerçek politikalar geliştirmeye başlar. Bunu yapmak için Parlamento’nun
yetkileri oldukça sınırlıdır, ama en azından her an bir tasarı getirebilirsiniz. Hükümet
politikalarının geliştirilmesi ve uygulanması günlük bir iştir.
Yeni politikalar geliştirilmesinde siyasi partiler çok büyük ve önemli rol oynarlar.
Partiler seçmenlerinin isteklerini hem hükümet olmadan önce hem de hükümet
oldukları dönem boyunca -somut öneriler olarak gündeme getirirler. Politika
geliştirmek, insanları siyasetin içine dahil etmenin iyi bir yoludur. Bir partinin
politika geliştirmesi için birçok yollar vardır.
Politika departmanı
Çoğu partinin kendine özgü politika üretme departmanları vardır. Parti lideri,
bu departmandan belirli bir konu hakkında bilgi toplamalarını isteyebilir. Bilgi
toplamanın en kolay yolu parti üyelerini sorgulamaktır, ama onlar da özel çıkar
105
gruplarına başvurabilir veya bir kamuoyu yoklaması yapabilirler. Bu bir araya
getirilen bilgiler daha sonra yeni politikalar haline dönüştürülmelidir. Bu görev
için, parti tamamen kolaylaştırıcı işlevi olan politika geliştirme asistanları tutar,
bu asistanlardan makaleler yayınlamak veya kamuoyu açıklamaları yapmak gibi
kişisel kapasite ile ilgili destekler beklenmez.
Araştırma enstitüsü
Birçok siyasi partinin, kendi araştırma enstitüsü ya da düşünce kuruluşu (thinktank) vardır. Bu kuruluşlar, genellikle, çeşitli şekillerde partiye bağlı bağımsız
kuruluşlardır. Partinin kendi politikasının aksine, bu kuruluşlar genellikle (yarı)
özerk (kuruluşlardır. Bu onlara partinin politikalarını eleştirme özgürlüğünü verir,
partinin savunucusu olarak politik önerilerde ve değişik politik fikirler geliştirmekte
yardımcı olurlar ve parti dışından insanları da partiye yeni fikirler vermesi için
cesaretlendirirler. Bu araştırma enstitüleri ve düşünce kuruluşlarının organizasyon
yapısı değişiklikler gösterir. Bazen hem yapısal hem de finansal olarak partiye
bağlı kuruluşlar olabilirler, ama bazen de tamamen partiden bağımsız olarak
partiye destek verebilirler. Hollanda’da araştırma enstitüleri hükümet tarafından
finanse edilir ve mali destek boyutu partinin parlamentoda sahip olduğu koltuk
sayısına bağlıdır. Bu düşünce kuruluşları genellikle partinin yeni politika önerileri
geliştirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır ve parti bu yapı içindeki değişik
komitelerde aktif olarak görev yapması için üye sağlar.
Daimi danışma kurulu
Birçok partinin, belirli politika alanlarında danışmanlık sağlamak için parti
uzmanlarından oluşan daimi danışma kurulları vardır. İstek üzerine öneri sunabilirler
ve belirli bir konu veya yeni bir ilke için spontan öneriler ile, ilgili siyasi gelişmeler
hakkında kendi istekleriyle-tavsiyelerde bulunabilirler. Hollanda’da, PvdA’nın
uluslararası ilişkiler ile ilgili, Avrupa Politikaları Danışma Kurulu ve kalkınma
yardımları üzerine odaklanan Kuzey Güney Komitesi olarak adlandırılan iki danışma
kurulu vardı. Bu ikinci komitenin üyeleri akademik bir geçmişe sahip ve STK’larda
da aktif siyasi sorumluluklar taşımaktadırlar. Buna ek olarak, PvdA’nın bir kadın ağı,
bir avukat ağı, yaşlı ağı, bir sağlık çalışma grubu ağı ve bir çevreden sorumlu bir
çalışma grubu vardır. Tüm bu ağlarla partinin politikalarını etkinleştirmeyi ve parti
içinde mevcut tüm bilgileri pekiştirmeyi hedefliyoruz.
106
Geçici danışma kurulu
Parti kongresi ya da yürütme komitesi ayrıca belirli bir konu ile ilgili danışmalarda
bulunmak için geçici bir danışma kurulu kurma kararı alabilir. Bu kurullara
genellikle açıkça tanımlanmış bir görev verilir ve yine belirlenmiş bir zaman süreci
içinde kendilerinden bir sonuç üretmeleri istenir. Bu kurullardan, örneğin, siyaset
ve topluma kadının katılımı konusunda, entegrasyon politikası, işgücü göçünün
geleceği hakkında öneride bulunmaları da istenebilir. Böyle bir kurula başkan
olarak genellikle büyük deneyime sahip bir politikacı seçilir. Bu kişinin, komitenin
bulgularını başarıyla savunmak için yeterli yetkisi olmalıdır. Çünkü, bu geçici
komitelerin önerileri, özellikle de çok hassas ve politik alanda çok önemli bir konu
ise genellikle hem parti içinde hem de parti dışında çok ilgi çeker. PvdA’nın, örneğin,
azınlıkların sosyal entegrasyonu ile ilgili bir komitesinin önerilerini topladığı bir
raporlama, büyük bir heyecan yarattı.
Seçim programı kurulu
En iyi bilinen ve önemli geçici danışma kurulu, seçim programını yazma komitesidir.
Parti tüzüğünde genellikle nihai seçim programının şartları belirlenmiştir. Partinin
yerel kolları ve bazen de parti üyeleri bireysel olarak seçim programının son halini
alacak olan parti kongresinde görüşülmesi için, ele alınacak ve son olarak da
karar verilecek, bir takım değişiklikler önerebilirler. Genellikle kimin programın ilk
taslağını sunacağı hakkında hiçbir koşul öne sürülemez. Bazen bu bir dizi tanınmış
siyaset bilimci veya başbakan tarafından tek başına yazılır. En sık kullanılan yöntem
ise bunun için özel bir kurul kurmaktır. Bu tür komiteler parti liderliği tarafından
büyük bir özenle seçilir. Bu komitenin üyeleri, partinin idari yönetiminden yerel ve
ulusal düzeyde tanınmış politikacılar ile birlikte, bilimsel uzmanlar, akademisyenler
ve sivil toplum örgütleri, sendikalar veya iş çevrelerinin temsilcilerinden
oluşmalıdır. Partinin gelecek dönemdeki kazanma hırsını beyan ettiğinden dolayı,
seçim programı parti için çok önemlidir. Ayrıca, seçim kampanyası sürecinde,
kampanya yöneticilerinin ve strateji uzmanlarının programının gelişimi yakından
izlemeleri konusunda da çok önemli bir rol oynar. Kampanya ekibi, parti liderliği,
milletvekilleri ve hükümet tüm komite üzerinde nüfuzlarını kullanırlar. Ancak
bazı tehlikeler söz konusudur: Politikacılar genellikle daha az radikal politika
değişiklikleri için isteklilerdir, bunu da mevcut politikalarının eleştirisi şeklinde
algılarlar.
107
Program için parti içinde ve toplumda destek kazanılması ve veri
toplanması
Hem parti içinde ve hem de toplumda partinin politikasının daha geniş olarak
desteklenmesi, partinin politikasının fark edilmesi için daha büyük bir şans
olacaktır. Destek kazanmak için, partiler kendi destekçileri ve diğer insanlar ile
bir kamuoyu tartışması başlatmak zorundadır. Toplantılar hakkındaki bölümde
de gördüğümüz gibi, karar alma süreci üç aşamadan oluşmaktadır: Bilgi, tartışma
ve karar verme. Partinin bu süreci mümkün olduğunca adil ve şeffaf tutması çok
önemlidir. Dış dünya ile iletişim, bilgi ve tartışma aşamalarından oluşmaktadır.
Karar verme süreci genellikle parti içi bir meseledir. Bilgi aşamasında, parti komitesi
mümkün olduğunca fazla bilgi toplamak durumundadır. Bu da şirket ve kuruluşları
ziyaret ederek, komite oturumlarını izleyerek, uzmanlarla görüşmeler yaparak
veya ilgili literatür incelenerek yapılabilir. Böylece toplanan bilgiler, nihai politika
önerisi için temel oluşturacaktır. Tartışma aşamasında, parti üyeleri, seçmenler,
özel çıkar grupları, STK’lar, akademisyenlerden mümkün olduğu kadar çok görüş
ortaya çıkarmak önemlidir. Tartışma çeşitli şekillerde düzenlenebilir, ama önemli
olan mümkün olduğunca, katılan kişilere tartışmaya katkıda bulunmuş ve seslerini
duyurabilmiş hissinin verilmesidir. Bu aşamada tartışma farklı tezler, tartışma için
dokümanlar ve hatta nihai raporun bir ön taslağına bile odaklanabilir. Bir tartışma
düzenlemenin birkaç yolu:
• İnternet üzerinden: İnsanlar web veya intranet üzerinden görüşlerini aktarabilir
veya açık veya kapalı forumlar yoluyla tartışmanın içine girebilir.
• Komitenin talebi ile gerçekleştirilen toplantılar: Mümkün olduğu kadar çok
insanın görüş bildirmesi mümkün olur. Bu tür toplantılar çok farklı görüşlerin
dile getirilmesini beklediğiniz toplantılardır.
• Yazılı katılımlar: Komite görüşülecek yazılı katılımlar
• Röportajlar ve görüşmeler: Değerli uzmanlarla görüşmeler komite tarafından
değerlendirilir.
Yeterli desteği elde etmek için, komisyon, bilgi ve tartışma aşamalarında, raporun
son biçimi hakkında çeşitli kişi ve kuruluşlardan gelen katkıları da açıklamak
durumundadır. Her şey yolunda giderse, bu yöntem, bir süre sonra yeni bir
politika üretme, mevcut politikaları, ya da bir seçim programını değiştirmekle son
bulacaktır.
108
Bölüm 13
Toplantılar
13
Politikacılar asla yeterince toplantı düzenliyor görünmüyorlar. Toplantılar bazen
kendi başına bir amaç haline gelmiş gibi görünüyor. Politikada, üye toplantıları,
parti kongreleri, grup toplantıları, meclis toplantıları, kabine toplantıları gibi birçok
toplantı çeşidi var. Bu bölüm üç ayrı kısımdan oluşmaktadır. Birinci bölümde, iyi bir
toplantı organize etmenin püf noktalarını anlatacağız. İkinci bölünde, toplantıların
başarılı olmasına yardımcı olacak olan değişik birkaç etkileşim modelini tartışacağız
ve dikkat edilmesi gereken bir dizi taktikler ile sonuçlandıracağız.
• Büyük bir toplantı, herkesin toplantı sonucunda aynı fikirde olduğu bir
toplantıdır
• Büyük bir toplantı her zaman tam olarak aynı fikirde olunmasa bile herkesin
sonuç ile uyuşabildiği bir toplantıdır.
• Kötü bir toplantı, sonuca katılmayan ve itiraz etmek isteyen insanların katıldığı
bir toplantıdır.
İyi bir toplantı için genel ipuçları
Özellikle siyaset alanında, bir toplantının organizasyonun iyi yapılması çok
önemlidir. İyi bir toplantı, mümkün olduğunca en verimli şekilde yapılmalı
ve sonuçta çözümler elde edilmelidir. Bu bağlamda, iyi bir toplantıda herkes
sorunun çözümü ilgili söylenmesi gereken her şeyin söylendiğini hissetmeli ve
herkese konu ile ilgili kendi görüşünü ifade edebilmesi bir fırsat verilmeli. İdeal
bir toplantıda, katılan herkesin çözüm önerisini tamamen kabul edip desteklemesi
beklenebilir, ama tabii bu, her zaman mümkün değildir. Bu bağlamda, biz iyi bir
çözümden bahsederken, çözümün sonucuna değil, toplantıda müzakere ediliş
şekline atıfta bulunuyoruz. Sonuca doğru bir yol izleyerek varmak, sonradan
parti içinden veya dışarıdan itiraz gelmesi veya reddedilme riskini azaltır ve diğer
kişilerin de desteğini almasına yardımcı olur. Çözüme doğru bir yol izleyerek
varmak, aynı zamanda, daha zayıf tarafların da tartışma sırasında seslerini duyurma
olanağı sağlar. Çözüme doğru yol izleyerek ulaşılması, politik açıdan doğru
sonuçlara ulaşılmasını garantilemez, ama politik açıdan çözüm üretmekte de bir
109
ön koşuldur. Bu bölümdeki ipuçları, toplantılara başkanlık etmek isteyenleri, hedef
gruplara başkanlık edecekleri, eğitim kursları verecekleri veya tartışmalar ve kamu
toplantılarına başkanlık edecekleri hedeflemektedir.
Sorumluluk paylaşılması
Toplantının başarısından sadece toplantıya başkanlık eden kişi sorumlu değildir.
Başkanın rolü önemlidir ama, diğer katılımcıların işbirliği olmadan hiçbir yere
varamaz. Bir toplantıda hazır bulunan herkes toplantının yürütülme yolundan, en
azından kısmen de olsa sorumludur. Bu da demektir ki, herkes yapıcı bir anlayışla
toplantıya katılmalı, başkanın talimatlarını dinlemeli ve diğer katılımcılara – daha
az deneyimli, daha az bilgili veya daha az anlaşılır olsalar bile -saygı çerçevesinde
davranmalıdırlar.
Bir toplantı hazırlanması
İyi bir hazırlık, başarılı bir toplantı için çok önemlidir. Emin olmanız gereken
ilk şey, dikkat gerektiren ve ilgi gerektiren tüm konuları içeren iyi bir gündeme
sahip olmaktır. Bir toplantı gündemi sadece ana konuların tek satır olarak
numaralandırılması olmamalıdır. Her gündem maddesi asıl konuyu açıklayan
ayrıntıları da kapsamalıdır. Böylece katılımcılar ne beklemeleri gerektiğini ve ne
hazırlamaları gerektiğini bilirler. Bazı konuları gündemde belirtmenin üç nedeni
vardır:
• Konu hakkında bilgi vermek veya fikir alışverişinde bulunmak için
• Konu hakkında bir görüş oluşturmak için
• Bir çözüme ulaşmak için
Bazen insanlar tek bir oturumda, bir kerede bu üç şeyi elde etmeye çalışırlar. Bu
tavsiye edilir, ancak, sorun zor ya da karmaşık ise, toplantılarda özellikle bu üç ayrı
aşamadan geçmek daha sağlıklıdır. Eğer tek bir toplantıda üç aşama ile uğraşmak
istiyorsanız, o aşamaların ayrı aşamalar olduğunu belirtmeniz çok önemlidir
ve toplantıda bulunan herkese içinde bulunduğunuz aşamada hakkında bilgi
verdiğinizden emin olmalısınız.
Bu üç aşamayı gündemde belirtmeniz, katılımcılara, aşamaların takip edildiğini
göstermenize yardımcı olur. Bu ayrıca katılımcıların ne için hazırlanmalarını
gerektiğini bilmelerine yardımcı olur. Bunu yapmak büyük bir fark yaratır, bir
maddeden yalnızca siz haberdar edilmişseniz, - konu hakkında aklınızda henüz
110
bir düşünce yoksa- gündemdeki bir diğer maddeye odaklanabilirsiniz sonra da
çözüm bölümüne geçebilirsiniz.
Son olarak, kuşkusuz, başkan gündemi ve ilgili bütün bilgileri herkesin hazırlanması
için önceden katılımcılara ulaştırmalı ve tüm katılımcılara yeterli hazırlık zamanı
vermelidir. Katılımcılardan, toplantı için hazırlık yaparken ilgili tüm bilgileri
okumaları ve sorunlar hakkında bir görüş oluşturmaya çalışmaları beklenmektedir.
Toplantı prosedürü
Hazırlık safhasından sonra asıl konuya geliyoruz: Toplantının kendisi. Öncelikle
gündem hazırlamakla başlıyorsunuz. Tüm konular gündemde mi ve sıralaması
doğru mu? Herkes gündemde yer alan her madde için tanımlanmış hedefl eri
kabul ediyor mu? Toplantı için ne kadar süre ayıracağız? Toplantıyı, herkes mevcut
gündem ve zaman çizelgesini onayladıktan sonra başlatın. Bu başkana biraz
daha fazla güç verir: Gündem ve zaman sınırında artık tüm katılımcıların ortak bir
sorumlulukları vardır ancak başkan istediğinde, zaman kısıtlı olduğundan dolayı,
bir maddeyi geçebilir veya arkaya bırakabilir. Başkan ayrıca prosedür hakkında ve
gündemde yapacağı herhangi bir değişiklik hakkında açıklama yaparsa iyi olur:
“Bu maddenin şu şekilde tartışılmasını istiyorum: Konu hakkında kısa bir geçmişe
dönük bilgi aktarımı ile başlayalım. Bunun için bu konuda bize kısa bir bilgi verecek
olan bu konuda yetkili Bay X’i davet ettik. Açıklamalarından sonra kendisine soru
sorabilirsiniz. Sonra görüş oluşturmak için düşünce alışverişi yapabiliriz ve bir
sonraki toplantıda konu hakkında bir karara varmaya çalışacağız.” Daha sonra
başkan herkesin aynı düşüncede olup olmadığını sorar. Bu, gündemdeki her
maddenin tekrar gündeme getirilmesi hedefini gerçekleştirmeyi sağlar.
Bir toplantının üç aşaması
Toplantının ilk aşaması bilgilendirme aşamasıdır. Bu aşamada, tüm mevcut veriler
gündeme getirilir ve toplantıdaki herkese eşit derecede bilgilendirme sağlanır.
Tartışma konusu hakkında bir fikir oluşturmak için yeterli bilgi olup olmadığına
odaklanmalıdır. Bu aşamada konu hakkında tartışmadan kaçınılması ve kararın
daha sonraya bırakılmasıdır.
İkinci aşama düşünce oluşturma aşamasıdır. Bu tartışmanın gerçekleştiği
aşamadır. Bu aşamada, bir uzlaşma bulmaya çalışılırken katılımcıların bireysel
görüşlerini bildirme serbestisi verilmektedir. İnsanlara, birbirlerinin argümanlarına
111
tepki verme fırsatı verilip, diğer insanların görüşlerine zihinlerini açmaları beklenir.
Bu aşama yaratıcılık öğesinin devreye girdiği aşamadır ve aynı zamanda da çeşitli
insanların fikirlerinin bilgilerinin ve farklı yönlerinin tamamının bir araya getirilerek
yeni bir çözüm veya uzlaşma sağlandığı aşamadır.
Üçüncü aşama ise karar verme aşamasıdır. Tartışmada artık yeni argümanlar
üretilemiyorsa, artık bir karar vermek zamanı gelmiştir. Bu, çeşitli şekillerde
yapılabilir. Bazen bir fikir birliğine varılabilir, ancak genellikle bu mümkün değildir.
Bu durumda sorunu oya sunmak gerekir. Bu konu dikkatli bir şekilde yapılmalıdır.
Başkan olarak, sizin oya sunulacak konuda hiçbir şüpheniz olmamalıdır. Yani
olumsuz veya karışık ifadeler kullanmayın; “Buna hayır demek kimin lehine olur?”
demek yerine “Kim bu önerinin lehinde?” deyin. Sonra el kaldırma veya bireysel
olarak her katılımcının oyunun ne olduğunu sorarak oylamaya geçin. Oy bir kişi ile
ilgili olduğu zaman, bir oylama yapılması uygundur (böylece verilen oy gizli kalır).
Prosedür ne olursa olsun, başlamadan önce belirlenmiş olmalıdır.
Tüm sonuçların bilerek ve özenle kabul edildiğinden emin olun. Bu sonuçlar
rastlantısal veya görev gereği olarak geçirilirse, sonradan karmaşa veya
hoşnutsuzluk doğurabilir. Örneğin, görüş-oluşturma aşaması sonunda belirli bir fikir
açıkça gündeme taşındığında, bu karmaşa ve hoşnutsuzluk oluşabilir. Bu durumda
başkan bunu basitçe “Pekala, o zaman nasıl yaparız” diyerek sonuçlandırabilir.
Böyle bir cevap potansiyel büyük bir çatışma kaynağıdır. Çünkü bazı insanlar
verecekleri karar hakkında şüphe içinde bırakılırlar veya kararın önceden alındığı
düşüncesine kapılırlar. Bu tür şüpheler, özellikle, kayıtsızca kabul edilen kararı
kabul etmeyenlerin kafasında soru işareti uyandıracaktır. Kabul etmeyenlerin eğer
bir destek tabanı varsa, bu bir takım gerginliklere neden olur. Bu, sık sık tüm sürecin
tekrarlanması ve aynı karmaşıklıkların tekrar ortaya çıkması ile sonuçlanır. Ya öyle,
ya da kararın meşruiyetine parti ya da örgüt içinde bazı unsurlar tarafından itiraz
edilmeye devam ediliyor. Kararları alırken açıklık ve saydamlığın esas olmasının
nedeni budur.
Toplantı sırasında insanların zaten tamamlanmış bir tartışma aşamasına dönmek
istemeleri alışılmadık bir durum değildir. Bir karara varmak söz konusu olduğunda,
katılımcılar bazen bilgi aşamasına dönmek ihtiyacı hissederler: “Bizim aslında
bu konuda karar vermek için yeterli bilgimiz var mı?” Bu aynı zamanda, görüş
oluşturma safhasında da oluşabilir, bazı katılımcılar mevcut bilgilerin hepsine
112
sahip olmadıklarından yakınabilirler. Bir önceki aşamaya dönme istekleri,
genellikle, kendi görüşlerinin toplantıda bir hükme sahip olmadığını tahmin eden
insanlardan gelir. Başkanın buna çok güçlü bu itiraz yapmaması ancak kısa bir
süre için bir önceki aşamaya dönülmesine izni olduğunu söylemesi tavsiye edilir.
Başkan durumu herkese açıkça ifade etmeli ki, bulunan herkes hangi aşamada
olunduğunun farkında olabilsin. Bu şekilde usul hakkında, (“biz baskı altındaydık”,
“biz gerekli bilgilerden yoksunduk” suçlamalarına yol açmazsınız. Bu nihai bir
çözüm için destek şansınızı artırır. Eğer bir önceki aşamaya dönüş kararı sadece bir
taktik olarak kullanılmakta ise, başkanın böyle bir isteği reddetmesi gerekir.
Muhalifler
Kararlar alındığı zaman, özellikle de siyaset alanında, farklı bir sonuç tercih
ederdik diyen insanların olması kaçınılmazdır. Bu konunun dikkatle yönetilmesi
gerekir. Temel kural, doğru olarak kabul edilmiş tüm kararların, ilgili tüm kişiler
tarafından dış dünyada savunulmasıdır. İç anlaşmazlıkların seçim atmosferinde ya
az ya da hiç çekiciliği yoktur. Bu kuralın istisnaları vardır, özellikle de temel etik
konular söz konusu olduğunda (örneğin, feminist bir kadın kürtaj yasağı için asla
oy kullanmaz), veya bazı durumlarda kendi destekçileri ile bile belirli bir öneriyi
savunma konusunda aykırı düşünebilirler. Böyle durumlarda verdiği kararın
meşruiyetini savunarak, karşı oy verdiğini itiraf hakkına sahiptir. Parti içinde bir
birey veya bir grup buna hazır değilse, bir klikleşmeye yol açabilir. Hiç kuşkusuz
parti, oluşabilecek böyle bir durumu önlemeyi tercih eder, ama karar aşaması
doğru bir şekilde geçti ise ve bu tek seçenek olmuş ise, o zaman bu çok kabul
edilebilir bir sonuçtur.
Kararları uygulama
Oldukça büyük bir sıklıkla, kararları uygulayacak kişilerin tam anlamıyla
belirlenmemiş olmasından dolayı, kararlar uygulama aşamasında düzgün bir
şekilde uygulanamazlar. Bir kararın uygulanması doğal olarak bir toplantıdan
sonra gerçekleşir, ama bu toplantıda kabul edilen kararın sonuçlarını kabul etmek
önemlidir: Kim yapacaktır ve ne zaman?
Başkan
Daha önce de bahsettiğimiz üzere, toplantının tüm şartlara uygun olarak
düzenlenmesi başkanın sorumluluğundadır. Başkan, katılımcılar arasındaki
etkileşimi denetlemeli ve önceden üzerinde karar verilmiş tüm amaçların gerçekten
113
karşılandığından emin olmaya çalışmalıdır. Başarılı bir başkanlık için temel önkoşul
tarafsızlıktır. Bu onun da kendi görüşlerini savunmaya hakkı yoktur demek
değildir, ama tüm katılımcıları ciddi olarak dikkate almalı ve asla özel bir görüşe
diğerlerinden daha yakın olmamalıdır. Başkan kuralları uygulamalı ve bir spor
hakemi gibi tarafsız olmalıdır. Eğer başkan bu konuda yetersiz kalırsa, toplantıda
huzursuzluk giderek artacaktır ve başkanın sahip olduğu yetkinin sorgulanma
riski ortaya çıkacaktır. Bu tür toplantılarda nadiren iyi kararlar çıkar. Bir başkan bir
konu üzerinde kendini çok güçlü hissediyor ve/veya tartışma konusunun gerisinde
herhangi bir çıkarı varsa, tartışmanın o kısmı için geçici başkan olarak atanması
tavsiye edilir.
Toplantılar için etkileşim modelleri
Bir toplantı sırasında katılımcılar arasındaki iletişimin yöneltilmesi mümkündür.
Temelde, iki tip etkileşim modeli vardır: yıldız modeli ve web modeli. Bunlardan
hangisinin en etkili olacağı toplantının aşamalarına (bilgilendirme, görüş veya
karar) bağlıdır. Şimdi kısaca bu iki modeli de anlatacağız.
Yıldız modeli
Bu modelde başkan ve katılımcılar arasında düzenlenmiş mutlak bir iletişim vardır.
Katılımcılar, birbirleriyle doğrudan iletişim kurmayıp bunu “başkan aracılığıyla”
yaparlar. Kime söz vereceğine başkan karar verir ve tüm konuşmalar kendisine
hitaben yapılır. Bu tür etkileşim, en çok şehir ya da parlamento meclislerinde
yapılan tartışmalarda uygulanır. Diyagram olarak bu model şu görünümde olur:
Katılımcı
Katılımcı
Katılımcı
Katılımcı
Başkan
Katılımcı
Katılımcı
Katılımcı
114
Katılımcı
Bu modelin amacı bir tartışma başlamadan hemen önce görüşleri ve mevcut
bilgileri almaktır. Herkese konuşmak için sıra ile söz verilir veya başkan konuşmak
isteyen herkese söz verir. Bu model, bilgilendirme kısmı boyunca, görüş oluşturma
bölümünde ve karar bölümüne geçilirken de kullanılan modeldir. Başkan
etkileşimin merkezindedir ve etkileşim işleminin dizginlerini elinde tutar. Bu,
konuşan kişi ile göz teması sürdürerek, bazen sadece söylenenleri özetleyerek ve
daha sonra da bir başkasına konuşma sırası verilerek yapılır. Başkan, bazen diğer
katılımcıların doğrudan birbirlerine yanıt vermesini önleme hakkına sahiptir. Yıldız
modeli nispeten sert ve yukarıdan aşağıya bir modeldir.
Web Modeli
Web modelde etkileşim, yıldızı modelinden çok daha özgür ve daha az
yapılandırılmıştır. İnsanlar birbirleriyle doğrudan iletişim içinde olurlar ve başkan
çıkabilecek kaosu önlemek için ancak sınırlı müdahaleler yapabilir. Bu tip iletişimin
amacı, insanların birbirlerinin savlarına etki etmeleri ve yaratıcılık için de yer
açılmasını sağlamaktır. Yaratıcı bir diyalogda, “yüksek sesle düşünülerek” görüşler
giderek şekillenmeye başlar. Toplantıda mevcut herkes herhangi bir noktada
tartışmaya katılabilir ve konuşmak için “ kendisine sıra verilmesini” beklemek
durumunda olmaz. Diyagram olarak bu model şu görünümde olur:
Katılımcı
Katılımcı
Katılımcı
Katılımcı
Başkan
Katılımcı
Katılımcı
Katılımcı
Katılımcı
Web modeli görüş-oluşturma aşaması için en iyi modeldir. Başkan, ilk aşamada,
tartışmaya katılacak olan insanlara konuşma sırası vermek için yıldız modelini
kullanabilir. Bir başkan için asıl zorluk bir modelden diğerine geçiş yapmaktır.
Toplantının başında başkan yıldız modelini empoze edebilir ve katılımcılar buna
uygun davranırlar ve başkana hitaben konuşurlar, görüş-oluşturma aşamasında
115
da bu şekilde davranmaya eğilimli olurlar. Başkan açıkça ilan ederek ve yavaş
yavaş tartışmadan çekilerek geçişi kolaylaştırabilir. Bunu yapmanın iyi bir yolu
konuşmacılarla göz teması miktarını azaltmak ve oturulan koltukta geri doğru
eğilmektir. –Su durumda kısa bir süre içinde diyalog kendiliğinden bitecektir.
Bu noktada, başkanın insanlar konuşurken birbirlerini dinlememelerinden
kaynaklanabilecek görünmez bir kaos ihtimalinden korkusu olmamalıdır. Başkan
sadece tam bir anarşi tehdidi oluştuğunda hafifçe müdahale eder ama web
modelini terk etmemeye özen gösterir.
Başkan’ın müdahaleleri
Başkan’ın tartışmaya müdahale etmesi için üç yol vardır.
Özetlemek ve sorular sormak
Bir başkanın, bir tartışmaya müdahale etmesinin ilk yolu söylenenleri özetlemesi
ya da konuşmacılara başka sorular yöneltmesidir. Özetlemekten kastımız, bir
konuşmacının katkısı olan ana unsurlar konusunda kısa bilgi verilmesidir. Bunun
sayısız olumlu etkisi vardır. Öncelikle, başkana herkesin konuşmacının neyi
amaçladığını doğru olarak anlamış olup olmadığını kontrol etme fırsatı verir.
(Gerekirse, konuşmacı, başkanın özeti üzerinde düzeltmeler veya eklemeler
yapabilir). Bunlar bir yana, başkan söylenenlere ilgisini belirtir ve böylelikle diğer
katılımcıları da daha dikkatli dinlemeye teşvik eder. Ayrıca bu konuşmacıya verilen
mesajın duyulduğunun sinyalini verir ve gereksiz tekrarları önler. Ayrıca, ifadelerin
daha özlü bir şeklide anlaşıldığını ve bu konuda iyi bir örnek teşkil edebileceğini
gösterir ve nihayet, toplantının sakin ve teşvik edici olduğunu gösterir -ama
özetleme doğru ise- aksi takdirde gerginlik ve anlaşmazlık kaynağı olacaktır.
Soru sorma, bir konuşmacıdan daha fazla bilgi almak ya da belli bir konuyu
açıklığa kavuşturması için, başkanın girişimini ifade eder. Tipik sorular şunlardır:
“Nasıl oluyor peki? Ne demek istiyorsun? Doğru mu anladım? Neden böyle
düşünüyorsunuz?” Burada başkan size üstü örtülü bir ders verir: Cevap vermeden
önce karşınızdakinin ne söylediğini anlamaya çalışın.
116
Müdahale farklılıkları ortaya çıkarmayı amaçlar
Tartışmanın belli bir aşamasında (özellikle de görüş-oluşturma aşamasının
başlangıcında) konuşmacıların konuyla ilgili farklı görüşlerini, analiz ve çözümlerini
daha verimli bir şekilde vermelerini sağlar. Eğer konu, karmaşık ve toplumun çok
farklı kesimlerine ait farklı sorunlar üzerine ise, bu çok önemlidir. İyi bir sonuca
varılması için, konunun tüm yönlerinin ele alınması ve tüm olası çözümlerin
keşfedilmesi, hem parti içinde ve hem de parti dışında insanlardan büyük bir destek
kazanılmasını sağlayacaktır. Başkanın ilk eğilimi, olabildiğince kısa bir sürede
tam bir anlaşma elde edebilmek için, konuları iyi yapılandırarak farklılıklar yerine
ortak bir zemini vurgulamaktır. Toplantının bu aşamasında, bu eğilimi bastırmaya
çalışmalıdır. Tüm farklılıkları ortaya çıkarmanın en iyi yolu, katılımcılardan
vizyonlarını ve fikirlerini aktarmalarını istemektir. (Ne düşünüyorsunuz?) Ya da
hatta duyulanlardan farklı görüşleri olanları sormak olmalıdır.
Ortak bir zemin bulmayı amaçlayan müdahale
Ortak bir zemin oluşturmayı amaçlayan müdahaleler, yani ortaklaşa fi kir ve
düşünce oluşturmak, bir önceki paragrafta tarif edilenin tersi şeklinde olacaktır.
Bu müdahaleler katılımcıların bir sonuca varmaya çalıştıkları veya fikirlerini
paylaştıkları (genellikle görüş- oluşturma aşaması sonunda) bir aşamada
yapılmalıdır. Başkan şimdi, çeşitli katkılardan her birinin ortak bir zemin üzerinde
olmasına odaklanmalıdır. Başkan bunu, söylenmiş olan farklı görüşleri mümkün
olduğunca belirginleştirerek ve kabaca bir özetini sunarak yapar. Kimsenin,
başkanının, kendi söylediklerini yanlış yorumladığını hissetmemesi çok önemlidir.
Müdahale cümlelerine bu tür başlangıçlar gibi: “Bu yönde olmamız gerektiğini kim
kabul eder?” veya “Birkaç kişinin ……. söylediğini duydum”. Hatta olumsuz ifadeler
burada uygun olabilir: “Burada savunan kimse yok gibi görünüyor.” Bu yaklaşım,
katılımcıları, kendileri için ortak bir zemini aramaya başlamaları için teşvik edecektir.
Taktik manevraları
Toplantı insanların birbirini etkilemesi ve diğerleri tarafından etkilenmesini
sağlamak için tasarlanmıştır. Toplantılar, çözümlere ulaşmak tercihen de toplantıda
herkesin kabul edeceği çözümlere ulaşmak için tasarlanmıştır. Toplantı sürecinin
en önemli bölümü insanların kafasındakileri değiştirme sürecidir. Ancak, bunun
adil ve saydam bir şekilde olması gerekmektedir. Bu özellikle siyasette, kesinlikle
117
her zaman böyle değildir. Bu son paragrafta, toplantının sonucunu etkilemek için
sıklıkla kullanılan çok sayıda taktik ve manevralar üzerinde duracağız. Daha sonra
size bu tür taktiklere karşı savunma sağlayıcı bilgiler de vereceğiz.
Usule ait taktikler
Yukarıda açıklanan çeşitli aşamaların sınırlarını karıştırmamaya ilişkin usule ait bir
taktik; örneğin, bilgilendirme aşamasında, bir fikri olgu olarak sunabilir veya bir
olgu sunabilir ve bu olguyu hemen güçlü bir kişisel görüş ile destekleyebilirsiniz:
“Üst düzey siyasi pozisyonlarda çok az sayıda kadın var (olgu) ve bu elbette ki
kabul edilemez (görüş)”. Çeşitli aşamalar arasındaki sınırların aşılmasının bir başka
yolu da, görüş-oluşturma aşamasındaki kararı zorlamaya çalışmaktır: “Benim
düşünceme göre, üst düzey pozisyonlar için % 50 cinsiyet kotasını uygulamalıyız.
Elbette ki burada bulunan herkes bunun mümkün olan tek çözüm olduğunu kabul
eder. Öyleyse hemen şu anda tartışmaya son verelim ve bu konuda karar alalım.”
İkinci usule ait taktik, önceden görüşülmüş gündem maddelerine geri dönerek,
bilgilendirici duyurular hakkında tartışmalar başlatarak veya toplantının en sonuna
doğru gündeme yeni madde getirerek bu maddenin hemen öncelikle tartışılmasını
isteyerek toplantının akışını etkileyebilirsiniz. Toplantının akışını bozacak başka bir
yol ise, başkanın toplantıyı yönetme şekli hakkında eleştirilerde bulunmaktır.
Üçüncü usule ait taktik ise, herkes toplantı ile ilgiliyken gazete okumaya başlayarak
veya toplantı ile ilgili dokümanları toplantı başlayıncaya kadar bekleyip ondan
sonra incelemeye başlayarak, içinde bulunulan atmosfere zarar vermektir. Hatta
bazen insanlar telefon görüşmesine başlayabilir veya sürekli oturup kalkar veya
salonu terk edebilir.
Tartışma taktikleri
Tabii ki tartışmaya ilişkin taktikler konusunda hiçbir sıkıntı yoktur. Birinci taktik çok
önceden beri bilinen gerçekleri tartışmaya başlamaktır: “Herkes anayasanın erkek
ve kadınlara eşit haklar vermiş olduğunu iddia ediyor ancak bu gerçekten böyle
midir?” Başka bir taktik ise “Politikacılara güvenmem” yerine olguyu geçiştirmek
için “... ve politikacıların güvenilmez olduğu bilinen basit bir gerçektir.” İnsanlar
başkalarını yıldırmak için nadir de olsa uzmanların referansları veya raporlarla bile
doğrulanmamış gerçek ya da hayali “bilgiler” kullanabilirler. Bir başka bir noktası
aniden ortaya bir teklif çıkarmak, hislerinizi kullanmak için hemen hiçbir sebep
118
yokken, öfkeyle hareket etmek, gözyaşı dökmek ve kahkaha patlatmaktır. Diğer
katkı sağlayan taktiklerden biri, soruna odaklanmaktan ziyade kişisel saldırılarda
bulunmaktır: “Önceki konuşmacının söylediği şeyler çirkin, bunu kendisi de biliyor
olmalı ama tekrarlıyor.” Bazen insanlar toplantının bazı bölümlerini, ne pahasına
olursa olsun, sadece kendi açılarından teşvik edici bir şekilde özetleyebilirler.
Abartı, yani gerekli ya da gerektiğinden daha fazlayı zorlamak da başka bir ortak
hiledir ve son olarak, insanlar genellikle toplantıdaki rollerinden daha farklı bir
kapasitelerle konuşma yaparlar: “Çok katlı otopark lehine olmanıza şaşmamak
lazım, çünkü o mahallede bir dükkanınız var.”
Toplantı dışında başvurulan taktikler
Hatta, bazen gizli pazarlıklar toplantı başlamadan önce yapılır: “Eğer A maddesi
görüşülürken beni desteklersen, ben de B teklifinde senin arkanda olacağım.”
Başka bir taktik de, kendinizi başka katılımcıların yerine koyarak, medya önünde
konuşurken, henüz karara varılmamış belli konularda haber sızdırarak bir takım
olgular oluşturmak veya kurgulanmış durumlar yaratmaktır.
Daha önce de belirtildiği gibi, toplantılar siyasetin vazgeçilmez bir parçasıdır.
Ancak, her zaman bir toplantı düzenlerken gerçekten gerekli olup olmadığını
ya da sadece bir alışkanlık olup olmadığını göz önünde bulundurun. Bir
kampanya sırasında, zaman azlığı ve verimlilik en önemli unsurlardır. Bilgi değiş
tokuşu yapılabilir ve kararlar, ilgili tüm taraflar karara katıldığı sürece toplantı
yapılmadan da alınabilir. Kuruluşunuzun kültüründe zaman kaybına sebep olan
toplantıların yaygınlaşmasına eğilim varsa, bunu değiştirmeniz gerekir. Bunu
değiştirmeye, toplantılara zaman kısıtlaması koyarak başlayabilirsiniz: Hemen
öğle yemeği öncesine veya iş gününün bitiminden kısa bir süre öncesine toplantı
planlayabilirsiniz ya da sandalyeler olmadan herkesin ayakta durmak zorunda
olacağı bir toplantı düzenleyin!
119
120
Bölüm 14
Müzakereler
14
Bu modülde başkaları ile müzakere için gerekli becerileri gözden geçireceğiz.
Müzakere günlük hayatın bir parçası olduğu gibi, siyasette müzakere becerileri
çok önemlidir. Partiler sadece sık sık diğer partilerle bir koalisyon oluşturmak
için müzakere etmezler, müzakere süreci, partilerin kendi içlerinde de sürekli yer
alan bir işlemdir. Partinin konumu ile ilgili bir konuda veya meclis aday listeleri
hakkında müzakere edersiniz ve sadece siyaset arenasında değil ama toplumun
her alanında müzakere yaşamın bir parçasıdır. İşçi ile işveren arasında, bazı çıkar
grupları ile yetkili makamlar arasında, kadınlar ve erkekler arasında, ebeveynler ile
çocuklar arasında ve daha birçokları gibi.
Müzakere ile gerçekte neyi kastediyoruz? Başarılı bir müzakere sürecinde, farklı
bakış açılarıyla birbiri ile çelişki içinde olan iki veya daha fazla parti, kendi aralarında
görüş alışverişinde bulunurlar. – Birbirlerinin görüşleri hakkında değişimde
bulunurlar, birbirlerinin pozisyonları ve hakim olan güç dengesi hakkında bilgi
edinirler ve hatta bu aşamada bazen çok verimli işbirlikleri oluşabilir. Amaç, partiler
arasında kalıcı bir kopuşa sebep veren çatışmaların artmasını önlemektir. Müzakere,
işleyen bir demokrasinin en önemli parçasıdır ve yetenekli müzakereciler de bir
organizasyon için paha biçilmez varlıklardır.
Genel anlamda müzakerenin üç farklı stili vardır: önerilere dayalı müzakere güce
dayalı müzakere (güçlü olan kazanır) ve değişime dayalı müzakere (“Siz bunu
yaparsanız, biz bunu yapacağız”). Benimseyeceğiniz müzakere stili, müzakere
ortağınıza ve kendinizi güvende hissettiğiniz konuma dayalı olmalıdır. Eğer
müzakerelerin başlangıcında yanlış müzakere stili seçerseniz, bu muhtemelen
daha sonra size çok büyük bir zarar verecektir. Uygun müzakere stratejisi seçmek,
savaşı kazanmanın yarısıdır.
121
Argümanlara(savlar) dayalı müzakere
Argümanlara dayalı müzakere, en iyi çözümü bulmaya yönelik en “saf” müzakere
tarzıdır. Bu da demek oluyor ki; her iki taraf da gerçekten onları bölen sorun için
en iyi çözümü bulmak için çalışıyor. İki parti de toplayabilecekleri tüm argümanları
sunuyorlar ve en iyi argümanlar (her iki tarafın da ikna olduğu) kazanıyor.
Bu tür bir müzakere için, iki ön koşulun yerine getirilmesi gerekir. Birinci olarak,
taraflar birbirlerine güvenmelidir ve gelecekte de iyi bir ilişki sürdürmek niyetinde
olmaları gerekmektedir. İkincisi, her iki taraf diğer tarafın ezici savları karşısında
kendini hazırlamalı ve hatta müzakereyi terk etmeye bile hazırlıklı olmalıdır. İkisi
de diğer tarafın kazanmak için yola çıktığını, tüm inançlarını ortaya koyduğunu
unutmayıp yoğun ve kararlı argümanlara hazır olmalıdırlar. Bu tabii ki kolay değildir.
Sonuçta, müzakere sonucu rakibin görüş açısı kabul edilebilir ve kaybeden parti,
kendi taraftarları da dahil olmak üzere, dünyaya bunu savunmak zorunda kalabilir.
Bu da sizi diğer partinin haklı olduğu konusunda açıklama yapma durumunda
bırakabilir.
Neyse ki, argüman tabanlı müzakerelerin sonucu genellikle her iki tarafın
argümanlarının bir karışımından oluştuğundan genellikle gerçekten de en iyi
çözümdür. Nadiren, taraflardan biri tamamen doğru ve diğeri tamamen hatalı
olabilir.
Bu yöntem, yalnızca gündemde sırlar, taktikler, tehdit unsurları yoksa sağlıklı
olarak işler. Destekçilerin harekete geçirilmesinde de ters etki yapar. Bir diğer
önemli durum ise taraflardan hiçbiri herhangi bir bilgiyi saklı tutamaz: Sadece
bütün olgulardan haberdar olduğunu hisseden birinin argümanlarla ikna olmasını
sağlanacaktır. Eğer argümanlarınızla başka bir partiyi etkilemek istiyorsanız,
sadece sizin lehinize olan argümanları değil, aynı zamanda diğer tarafın önerdiği
çözümün kendi çıkarlarına nasıl hizmet ettiğini de anlamaya çalışın. Tüm bunlardan
sonra, onları sadece sizin doğru ve haklı olduğunuza inandırmaya değil, sizin
çözümünüzün onların yararına olacağına da ikna etmeye çalışmalısınız. Son olarak,
müzakereci diğer partinin anlaşılan çözümü uygulaması için, müzakerecinizin
güvenilir biri olduğundan emin olunuz. Diğer parti yeterince istekli olabilir, ama
destekçilerinin çözümü kabul etmemesi veya tek adımda böyle bir değişikliğin
yapılmasının mümkün olmaması nedeniyle bunu uygulayamaz..
122
Ne yazık ki, bu müzakere tarzını benimsemek her zaman mümkün değildir. İşte o
zaman diğer iki müzakere şekli gündeme gelir.
Güce dayalı müzakere
Öncelikle, bu tür müzakereler (“En iyi çözüm nedir?”) gibi argümanlara değil, hangi
partinin müzakerelerde daha güçlü olduğuna dayalıdır. İkincisi, böyle bir durumda
partiler genellikle önerdikleri çözümlerin eksiklikleri hakkında açık olmayacaktır.
Gerçekten de, mümkün olduğunca gizlemeye çalışacaktır. Her iki taraf da,
kartlarını içyapılarından bile gizli tutup, kendilerinin doğru diğer partinin yanlış
olduğu konusunda ısrarcı olma eğiliminde olacaklardır. Onlar, halkın ve özellikle
de kendi destekçilerinin ilgisini çekmeyen argümanları dikkate almayacaklardır.
Aslında, müzakere süreci her iki tarafın da güç oyunları ile diğer partiyi etkilemeye
çalıştığı irade yarışından başka bir şey değildir. Bazen bu tehditlerin aslında güç
üstünlüğünü kanıtlamak için yapılması gerekebilir. Ama çoğu zaman sadece
bir meydan okuma bile müzakerelerin devam etmesi için yeterlidir. Yine de,
eğer bir meydan okumada bulunursanız, bunu sonuna kadar götürme isteğini
taşıma kapasitesine sahip olmanız gerekir. Bu durumda olmadığınız kanıtlanırsa,
konumunuz ciddi olarak zayıflayacaktır. Örneğin kitlesel bir grevle tehdit eden ve
sonra da yeterince işçi toplayamadığı için bu grevi uygulayamayıp başarısız olan
bir işçi sendikası düşünün. Bu, ölümcül bir müzakere pozisyonudur ve bu sendika
tarafından bundan sonra yapılacak hiçbir tehdit işverenler tarafından ciddiye
alınmayacaktır.
Müzakere sırasında diğer parti üzerinde baskı kurmak için kullanılan çok çeşitli yollar
vardır: Medyanın ilgisini çekmek, uzmanlardan görüş almak, protesto mitingleri
düzenlemek, greve gitmek davalar açmak ve hatta müzakereleri tamamen askıya
almak gibi. Hangi yolu kullanacağınız ile ilgili karar konunun önemine bağlıdır.
Kullanacağınız yollar orantısız ve aşırı olmamalıdır: çalıştığınız kafeterya farklı bir
marka kahve satsın diye greve gitmek gibi.
Bu tip müzakerede, tüm hazırlıklar müzakere fiili olarak başlamadan önce
yapılır. Diğer parti üzerinde baskı kurmak için kullanacağınız tüm araçların hazır
olduğundan emin olmalısınız. İkinci olarak, karşı partinin sizin üzerinizde ne kadar
bir baskı uygulayabileceğini hakkında tahmin yürütmelisiniz. Burada bir SWOT
123
analizi yaptırmanız yararlı olabilir (strateji bölümüne bakınız). Ayrıca müzakeredeki
parametrelerinizin ne olduğunu belirlemelisiniz. Sadece size değil kamuoyuna
açık hedef belirtmelisiniz (“biz neyi başarmak istiyoruz?”), kendinize bir alt limit
belirlemelisiniz (kabul edeceğiniz mutlak minimum nedir?) Tabii bu alt limitiniz
sizde saklı kalsın. Gelin amaca “hedef noktası” ve alt limite “direnç noktası” diyelim.
Bu iki nokta arasında müzakere için bir marj olmalıdır. Sadece mutlak güce sahip
bir parti ikisini birbirine denk getirebilir. Açıkçası diğer partinin de kendi tarafına
ters yansıtacağı bir hedef noktası ve bir direnç noktası olacaktır. Bu aşağıda bir
diyagramla anlatılmaktadır:
Hedef Nokta A ________________________________
_____________________________ Direnç Noktası B
Direnç Noktası A ________________________
__________________________ Hedef Nokta B
Müzakereye ara verme, direnç noktası B ve direnç noktası A arasındadır. Kendi
hedef noktanıza yakın olmanız sonuçta daha büyük bir müzakere başarısı demektir.
Hiç bir anlaşmaya varılamadığı takdirde, güce dayalı müzakereler de başarısız
olabilir
Başarısızlıklar ciddi sonuçlara neden olabilir: Taraflar arasında kalıcı bir sürtüşme
yol açabilir veya kendi görüşlerini dayatmak için şiddete başvuran partiler olabilir.
Örneğin, belirli bir ülkede bir etnik azınlığa ilgi ve saygı yoksa azınlığın bağımsızlık
mücadelesi başlatmak için silahlara davranması gibi.
Güce dayalı müzakereler de çeşitli yollarla bozulabilir. En sık rastlanan neden,
taraflardan birinin veya her ikisinin de herhangi bir anlaşmanın mümkün
olmamasına yol açacak kadar yüksek talepleri olmasıdır. Yukarıdaki şemayı düşünün:
eğer direnç noktası A sıkıca direnç noktası B’nin üzerine konumlandırılmış ve direnç
noktası B eşit olarak harekesiz kaldığında müzakerelerin bozulması kaçınılmaz
olacaktır. Neyse ki bu tür bir kilitlenmeler nadiren müzakerelerin başlangıcında
124
meydana gelir. Müzakerenin devamı sürecinde ve anlaşma olasılığının yüksek
olduğu müzakerelerde ortaya çıkmış ise, tarafların kendi tehditlerini (örneğin grev
çağrısı yapmak gibi) çok iyi yapmaları gerekir. Tehditleri görme deneyimi aslında
genellikle partilerin kendi direnç noktalarını ayarlamalarını sağlar. Genellikle bu
partilerin direnç noktalarının birbirlerine yaklaşmasına sebep olur; ya eşit duruma
gelirler ya da en azından müzakere için marj yaratmaya çalışırlar. Görüşmeler
genellikle birkaç tur devam ettiğinden, bu ayarlama işleminin gerçekleşmesi için
yeterli zaman vardır. İyi bir müzakereci bunun için mutlaka zaman ayırır.
Bu müzakereler için yeterli zaman ayırmanın önemli bir nedeni daha vardır:
Müzakere sırasında oluşabilecek başarısızlığı ve tartışma tırmanışının artışını
önlemektir. Çatışma ve sert pazarlık güce dayalı müzakerelerin doğasında vardır.
Partiler bazen, karşılıklı olarak, gereksiz yere sert veya duygusal tepkilerde
bulunabilirler. Bu tepkiler partilerin mizaçlarında sertlik olduğundan veya partinin
destekçilerini canlandırmak istemesinden kaynaklı olabilir. Ancak bu durum daha
da artarsa, parti kendisini destekleyen tabanının duygularına esir olur. Ayrıca
sert sözler ya da duygularla hareket etmek, bir güç oyunu haline gelebilir. Bazen
müzakerelerin sonuçsuz kalması sadece hatalı bir kararın sonucu olarak ortaya
çıkar. Bir parti, diğer partinin konumunu dikkate almadan çok talepkâr olur, sıkı
sıkıya kendi argümanlarına inanmaya başlar, kendisini mağdur hissetmeye başlar
vb. Son olarak, görüşmeler öznel faktörler (korku, öfke, aşağılanma duygusu)
yüzünden başarısız olabilir. Bu yüzden, müzakerecilere durumu tam anlamaları,
şartları görmeleri için yeterli zaman verilerek, müzakerelerin birkaç tur sürdürülmesi
önerilir.
Güce dayalı müzakereler hakkında son bir not: Müzakereleri siz kazansanız bile,
zaferinizi çok dikkat çekici bir şekilde övmeniz doğru olmaz. Çünkü, büyük bir
olasılıkla gelecek bir tarihte tekrar diğer parti ile bir işbirliğine girmek zorunda
kalabilirsiniz. Eğer, diğer parti kendi destekçileri ve halk karşısında kendini
aşağılanmış hissederse, hiç şüpheniz olmasın bir daha ki dönemde intikam almaya
çalışacaktır. Hatta oldukça sert geçen müzakerelerden sonra bile, nihai anlaşmayı
rakibinizi utandırmadan, “bu mücadelede kaybeden yok”, “her iki partide bu
anlaşmayı kazanmak için vardı” gibi ifadeler kullanarak, halka açıklamanızı tavsiye
ederiz.
125
Pazarlığa dayalı müzakereler
Argüman ve güce dayalı müzakerelere ek olarak üçüncü bir müzakere tarzı vardır:
Değişime dayalı müzakere. Bu müzakere tipi (partiler arası pazarlık diyebiliriz) diğer
iki stilden daha farklıdır. Partiler gerekçeli argümanlarla rakiplerini etkilemeye
çalışırlar veya tehdit ve güç oyunları ile sindirmeye çalışırlar. Değişime dayalı
müzakerelerde yöntem, her iki partinin her zaman uyumlu olmayan bakış açısına
sahip olduğu pragmatik benimseme ile başlar. Daha sonra her iki parti, bütün bir
paket içerisinde çelişkili görüşleri birleştirip her iki partinin de zevkine uygun bir
hale getirmeyi deneyebilirler. Bu tarz müzakerelerde, tarafl ar birbirlerine saygılı
olmalı ve diğer partinin neye hizmet ettiğini anlamaya çalışmalıdır. Müzakerenin
sonunda bir parti çekilir: söz konusu olan altı çizili önemli çıkarlardır. Bu çıkarların
ilgili taraflarca kesinlikle ciddiye alınması ve her iki partinin birbirlerinin çıkarlarına
yaratıcı bir çözüm arayışına girmesi gerekir. Temel bir hizmet için her iki tarafı
da yeterince tatmin edecek ve daha fazla işbirliği sağlayacak bir anlaşma paketi
oluşturmak çok önemlidir. Bir koalisyon hükümeti kurmaya çalışırken bu müzakere
yöntemi sıklıkla kullanılmaktadır. Her parti bir dilek listesi ile müzakerelere girer ve
bunların mümkün olduğu kadar çoğunu gerçekleştirmeye çalışır. Partilerden biri
eğitim için daha fazla para ister, diğeri savunma bütçesini azaltmak ister. Bir parti
eşcinsel evlilikleri yasallaştırmak ister, diğer parti yeni yollar inşa etmek ister. Bu
yöntemin ana sorunu, anlaşmasının pratikte uygulanmasının olanaksız olmasıdır.
Bu da partiler arasında tansiyonu yükseltir ve hatta kalıcı anlaşmazlıklara yol açar.
Örnek: Türkiye ve Hırvatistan’ın AB’ye üyelik adaylığı
Ekim 2005’te müzakereler yoluyla Türkiye ve Hırvatistan’ın aday üyeliğe kabul
edilip edilmeyeceği konusunda AB içinde müzakereler yapıldı. Avusturya
Türkiye’nin aday üyeliğine direndi. Sonunda yumuşadı ve kabul için söz verdi,
ama sadece Türkiye’nin yanı sıra Hırvatistan’a da aday üyelik verilmesi şartıyla.
Bu da uzun ve zorlu müzakerelerin nihai sonucu oldu. Açıkçası, Avusturya güce
dayalı müzakere yöntemini kullandı ve böyle yapmak zorundaydı. Çünkü AB bu
gibi konularda oybirliği ile alınan kararları gerektirir. Burada açıkça görülüyor ki,
uzlaşmaya isteklerin pazarlığına dayalı bir şekilde varıldı.
126
Sonuç
Herhangi bir koşulda hangi müzakere stilini seçmelisiniz? Daha önce de bahsedildiği
gibi, önemli olan müzakereler başlamadan önce stratejinizi belirlemenizdir. Bu
noktada yapılan yanlış bir seçim, ileride tamiri mümkün olmayan hatalara yol
açabilir. Diğer parti güç oyunları yapmaya karar verirse, herhangi bir ikna stratejisi
ile başarı elde etmek mümkün değildir. Tartışmalar sürüyorken bir uyumsuzluk
hissederseniz, zaten önemli bir taban kaybetmiş olacaksınız. Yani, siyasi partiler
için rakibinin davranış biçimini önceden bilmek çok önemlidir. Bunun için bir takım
kurallar vardır. Önde gelen ilke, partiler arasındaki mevcut ilişkilere bakmaktır.
Karşılıklı olarak birbirlerine güveniyorlar mı? Partilerden biri diğerinin gerçekten bir
anlaşmaya istekli olup olmadığına ve bu anlaşmayı uygulayacağına inanıyor mu?
Partilerden biri diğerinin iyi bir ilişki kurup bu ilişkiyi geliştirip yürütebileceğine
inanıyor mu? Bu duygular karşılıklı mı? Bir partinin önerileri taban tabana diğer
partinin savundukları ile zıt mı? Tüm bu soruların cevabı hayır ise, bu, sizin güce
dayalı müzakere yolunu seçmeniz gerektiğini gösterir. Karışık cevap çıkar ise, eğer
karşılıklı güven ortamı varsa, partilerin pazarlığa dayalı müzakere yolu seçmesi
önerilir. Bu sorulara verilen cevapların tümü olumlu ise argümanlara dayalı
müzakere yolu seçilmelidir.
Müzakere kontrol listesi
Üç müzakere metodu:
1. Argümana dayalı (ikna etme)
2. Güce dayalı (baskı uygulama)
3. Pazarlığa dayalı (kazan-kazan durumu)
Nasıl seçilir:
Diğer parti ile ilişkileriniz iyi mi?
Her iki parti de tartışmalara açık mı?
Her iki parti de iyi bir ilişki sağlamak ve sürdürmek istiyor mu?
İki partinin çıkarları arasında benzerlikler var mı?
Eğer bütün cevaplar evet ise= ikna etme
Eğer bütün cevaplar hayır ise=güç
Eğer cevaplar karışık ise=pazarlık
127
1. İkna etme (argümanlar)
Argümanlarınızı sıralayın.
Diğer tarafın argümanlarına ikna edilmek için hazırlıklı olun.
Zayıf ve kuvvetli yanlarınız hakkında dürüst olun.
Hilelere başvurmayın ve diğer parti üzerine baskı uygulamayın.
Önerilen çözüme diğer partinin çıkarlarını da dahil etmeye çalışın.
2. Güç Oyunu
Hedefi ve direnme noktalarınızı belirleyin.
Diğer parti üzerine uygulayacağınız baskıda kullanacağınız araçları belirleyin ve
hazırlayın.
Bilgi konusunda seçici olun, zayıf taraflarınızı açık etmeyin.
Yeterli zamanınız olduğundan emin olun.
Yenilmiş bir rakibi aşağılamayın.
İp Uçları:
Orantılı yollar (araçlar) kullanın.
Argümanlardan etkilenmeyin.
Konular üzerinde net, ilişkilerinizde sıcakkanlı olun .
3. Pazarlık (kazan-kazan)
Pragmatik olun.
Diğer partinin görüşlerinin meşruiyetini kabul edin.
Onların çıkarlarını motive edici olun, bu çıkarların önemini anlayın ve ortak bir
zemin bulmaya çalışın.
Her iki partinin de çıkarlarına hizmet edecek çözümler bulmaya çalışın.
İki taraf arasında anlaşma sağlanması için çabalayın.
128
Bölüm 15
.
Koalisyon olusturmak
.
15
Her siyasi müzakereci için son nokta bir koalisyon hükümeti kurulmasıdır.
Koalisyon hükümeti kurma siyasetin önemli bir özelliğidir ve özellikle de partilerin
parlamentoda mutlak çoğunluğu elde edemediği ülkelerde görülür. Bu durumda,
iki veya daha fazla parti, hangi politikaların uygulanacağı ve kimlerin bakanlar
olarak atanacağı konusunda bir anlaşmaya varmak zorunda kalacak. Ancak buna
ek olarak, taraflar örneğin özel çıkar grupları ve kar amacı gütmeyen kuruluşlar
ile işbirliği yaparak, toplumda destek bulmak zorundadırlar. Hatta bir çoğunluk
oylama sistemi olan ülkelerde de (İngiltere ve ABD gibi) koalisyonlar siyasal
yaşamın önemli bir parçasıdır. Bu ülkelerde, partiler, aynı genişlikte bir yelpazede,
geniş ve farklı örgütlü grupların görüşlerini temsil etmek eğilimindedirler. Pek
çok parti sadece birbirinden farklı ideolojileri değil, aynı zamanda çeşitli özel
çıkar gruplarının (gençler, yaşlılar, kadınlar, vb) görüşlerini de temsi ederler. Kendi
partisi içinde de koalisyon kurmak lideri zorlamaktadır. Bu tür koalisyonlar parti
içinde liderin varlığı açısından çok önemlidir. O halde nasıl başarılı bir koalisyon
oluşturabilirsiniz? Bu sizin zamanlamanız ve doğru olasılıkları yakalayabilme
yeteneğinize bağlıdır. Ayrıca, koalisyon oluşturmak diğer partinin istekli olmasına
da bağlıdır.
Başarılı bir koalisyon oluşturmanın 10 temel kuralı
1. Zaman ve sabır. Güven inşa etmek için zamana ihtiyacınız var. Başlangıçta,
partiler konumlarını net tutmak isterler ve herhangi bir taviz vermekten kaçınırlar.
Onlar birbirlerinin konumunu keşfetmeye ve hangi müzakere (argüman, güç
veya pazarlık – müzakereler bölümüne bakınız) yolunu seçeceklerini belirlemeye
çalışırlar. Her partiye ilk aşamalarda birkaç küçük zafer bahşetmek, gerçekten
müzakere sürecini hızlandırabilir. Tüm partiler tarafından kabul edilir iyi bir
müzakereci, öncelikle farklı partilerin ortak noktalarını vurgulayarak başlayacaktır.
Eğer, müzakereci süreci ağırdan alır ve küçük adımlarla gerçekleştirmeye çalışırsa
başarılı olur. Bu da başarılı bir sonuç alma ihtimalini arttırır.
129
2. Bir müzakere sürecinde, katılımcıların en az bir ortak konusu ve paylaştıkları bir
kaç ortak hedefi olmalıdır. Eğer her iki partinin amaçları taban tabana zıtsa, bir
koalisyon oluşturulması mümkün değildir. Öte yandan, bir koalisyon oluşturmak
için partilerin amaçlarının tıpa tıp aynı olması gerekmez. Eğer öyle ise, farklı
partilere gerek yoktur. Bir koalisyon oluşturmak için partilerin amaçlarının kabaca
da olsa birbirine benzer olması ve birkaç amacın da tamamen birbiri ile aynı
olması gerekir. Örneğin, Hollanda’da Sosyal Demokratlar ve Hristiyan Demokratlar
arasındaki koalisyon ortaklıkları alışılmıştır. Çünkü her iki parti de fedakar ve güçlü
bir sivil toplumun savunucusudur.
3. Ortak bir düşmanın olması büyük şanstır. Bu kendi içinde yeterli değildir, ama
belli bir aşamada farklı ideolojilere sahip partileri sıkıca birbirine bağlamaya
yardımcı olur. Örneğin, 2004 yılında Ukrayna’da Turuncu Devrim’de Liberal
Demokratların Sosyalistlerle güçlerini birleştirmesi gibi. Sosyalist Lider Moroz’a
liberal Yushchenko ile yaptığı işbirliği hakkında sorulduğunda “Bir liberal bir
suçludan evladır” diye cevap vermiştir. Bu tür koalisyonların ortak sorunu, hedef
elde edildikten sonra sürmeyecek olmasıdır.
4. Müzakere partilerinin birbirlerine saygısı olmalıdır. Diğer partinin ve partinin
hedeflerinin meşruiyetine saygıları olmalıdır. Partiler arasındaki eski kinlerin, seçim
kampanyası sırasında gömülmesi gerekmektedir.
5. İlgili tarafların liderlerinin arkadaş olması gerekmez ama, birbirlerine saygıları
olmalı ve birbirlerinin destek tabanı gerçeğine de saygı duymak zorundadırlar.
Birbirlerine karşı hoşgörülü olmanın yanında, koalisyonun, liderlere destek
tabanı içindeki farklı alt gruplara özgürlükler vermesi konusunu kabul etmek
durumundadırlar. Liderlerin kıskançlıkla kendi tabanını korumaya çalışması birçok
koalisyonun başarısız olmasına sebep olur. Bir koalisyonda bir lider diğerinin
varlığını kabul edemezse, o koalisyon çökmeye mahkumdur.
6. Müzakereciler çok becerikli ve tüm katılımcılar tarafından saygı duyulan kişiler
olmalıdır. Baskı, koalisyon görüşmeleri sırasında bir seçenek değildir. Pazarlık
burada en mantıklı müzakere yöntemidir, ama asıl ideal olan partilerin gerekçeli
argüman temelinde bir anlaşmaya varmalarıdır: Bu şekilde ortak bir hedef
oluşturabilirsiniz ve bu da koalisyonun canlılığını sağlar.
130
7. Tüm partiler ödün vermeye istekli olmak zorunda, ama bu ödünleri verirken
de destek tabanının isteklerini gözden asla kaçırmamak gerekir. Müzakere
katılımcıları her zaman ödün vermeye hazır olmalıdır. Aksi takdirde müzakerelere
girmek boşunadır. Ancak, kendini müzakerelerin ivmesine kaptırmış liderleri bazen
katılımcılardan çok daha ileri gitmiş bulabilirsiniz.
8. Eğer hedeflerinizi çok yüksek tutmazsanız her şey daha kolay olur. Küçük adımları
almak büyük olanları almaktan daha kolaydır ve çok sayıda küçük adım sonunda
ileriye dönük büyük bir adımla sonuçlanır. Çok ısrarcı (talepkar) olmamanız
tavsiyesi, sadece uygulamak istediğiniz politikalar için değil, aynı zamanda
koalisyonun devam süresi için de geçerlidir.
9. Bariz ortak milli görevler (örneğin ekonomik iyileşme ve istihdam yaratılması
gibi) olduğunda bir koalisyon oluşturmak daha kolaydır. Hollanda’da Liberaller ve
Sosyal Demokratlar 1994 yılında, 8 yıl süren koalisyon oluşturdular. Ortak slogan şu
idi: “İş, iş, iş” – tüm sağ ve sol tandanslı partiler tarafından da kabul edildi.
10. Basına müzakereler hakkında herhangi bir bilgi açıklamamak önemlidir.
Müzakereler başlamadan önce, partiler kendi aralarında ne zaman ve kimin
tarafından basına açıklama yapılacağını belirlemelidirler. Müzakereye katılan
partilerin bu şartlara uyması gerekir yoksa müzakereler başarısız olur. Örneğin, 2003
yılında Hollanda’da CDA ve PvdA arasındaki müzakerelerin başarısız olma sebebi
basına haber sızdırılması ve basının da bunu rüzgârından faydalanması olmuştur.
Bundan üç yıl sonraki atakta, partiler bir öncekinden derslerini almışlardı. Partilerin
izni olmadan asla basına bilgi aktarımı yapılmadı. Çok fazla şeffaflık ve medya
ilgisini tehlikelidir çünkü bu partileri, destekçilerini tatmin etmek için sert hareket
etmeye teşvik etmektedir. Öte yandan, partiler kendi taraftarlarını memnun etmek
amacıyla karşılıklı rıza ile dış dünyaya geçici başarılarını açıklayabilirler. Ancak,
dikkatli olun ve siyasi rakiplerinize nihai bir anlaşmaya varılmadan önce planlarınızı
açıklamaları için fırsat vermeyin. Bu koalisyon anlaşmasını, genellikle bütünüyle
bittikten sonra sunmak en iyi yoldur. Bu noktada itiraz etmek kolaydır, bazı tavizler
kaçınılmaz olmasına rağmen, diğer alanlarda anlaşma başarılı olabilir.
Sonuç
Başarılı bir koalisyon oluşturduktan sonra mutabık kalınan programı uygulamaya
başlayabilirsiniz. İşte bu noktada medya ile savaş tekrar başlar. Şüphesiz, ödünler
131
vermeye zorlanmış, hatta seçmenlere verdiğiniz sözlerden dönmeye zorlanmış
olabilirsiniz. Bir koalisyon sisteminde, seçim vaatlerinin çok katı olmaması daha
iyidir. Programınızda, çok fazla tartışmaya açık olmayan öğeler varsa, hükümetin
parçası olmanız mümkün olmayacaktır. Müzakereler sonucunu “Satış odaklı
iletişim” ve iyi düşünülmüş bir medya stratejisi gerektirir. Başarılarınızı vurgularken
başarısızlıkları göz ardı etmeyin ve başarıların önemini abartmayın. Yapılan
anlaşmadan her söz ettiğinizde bunu hemen başarılan sonuç ile dengeleyin.
Verdiğiniz tavizleri savunmak için hangi argümanları kullanacağınızı dikkatlice
düşünün: Bu ödün, ulusal çıkarlar uğruna, çok daha büyük bir kötülüğü engellemek
için mi verildi?
132
Bölüm 16
.
.
.
Lobi faaliyetleri
16
Kar amacı gütmeyen kuruluşlar ve şirketler politikacıları kendilerinden yana kararlar
almaları için etkilemeye çalışırlar. Bunu da lobicilik faaliyetleri ile yaparlar. Lobicilik,
belirli bir hedefe ulaşma stratejisidir. Siyasi partiler içinde birçok lobi faaliyeti yer
alır: İlgi alanları açıkça tanımlanmış gruplar, parti liderinin belli konularda rotasını
değiştirmesini sağlamaya çalışırlar. Kadın organizasyonları bunun klasik bir
örneğidir. Kadınların bugünkü siyasi nüfuzu kendiliğinden gerçekleşmedi. Onlar
bunu elde etmek için uzun ve zor bir mücadele verdiler. Gençlik örgütleri, etnik
azınlıklar, homoseksüeller, yaşlılar, engelliler; bunlar hepsi ilgi alanları tanımlanmış
özel grupların örnekleridir. Toplantılar gibi, lobicilik de üç aşamaya ayrılabilir:
Bilgilendirme aşaması, tartışma ya da görüş-oluşturma aşaması ve karar verme
aşaması. Lobicilik faaliyetlerinde üç farklı grup insan yer alır: Paydaşlar (lobi
temsilcisi olmak isteyenler), karar vericiler (lobinin hedef grubu) ve etkileyiciler.
Karar vericiler; kabine üyeleri, Avrupa Parlamentosu ya da ulusal parlamento
üyeleri, belediye başkanları veya belediye meclis üyeleri, kongre üyeleri veya her
kademeden parti üyelerinden oluşur. Etkileyiciler, bazen farkında olmadan alınan
kararlarda etkin kişilerdir, memurlar, siyasi yardımcılar, gazeteciler ve diğer ilgi
gruplarından kişiler gibi.
Zamanlama çok önemlidir
Resmi ve gayrı resmi karar vericilerden oluşan iyi bir ağ, sizin zamanlamanıza
mükemmel bir yardımcı olacaktır. Bir kararın zamanı her zaman halk tarafından
bilinmez. Peki lobi çalışmaları ne zaman başlamalıdır? Ayrıca hedefe ulaşmak
için hangi yolu takip etmek gerektiğini bilmek hayati önemi haizdir. Örneğin,
parti konferansında karar almak için partinin hangi düzenlemelerinin farkında
olmanız gerekir? Konferansın ne zaman yapılacağını öğrenince mümkün olan en
kısa zamanda planlamaya başlayın. İkinci adım, karar vericilerin kimler olacağının
irdelenmesidir: Bu sizin hedef grubunuz olacaktır. Bir parti kongresinde en önemli
resmi karar vericiler liderler ve oylamaya gelen delegelerdir. Ayrıca gayrı resmi
karar vericilerin listesini hazırladığınızdan emin olun: Parti genel merkezinde
133
çalışanlar, önde gelen parti üyeleri, komite üyeleri, vb. Sonra kararı etkilemek için
elinizin altında olması gereken araçları hazırlayın. Tekrar ediyoruz, zamanlama
çok önemlidir. Hangi aracı ne zaman kullanacağınızı önceden belirleyin ve uygun
olmayan araçlar kullanmayın. Destekçilerinizi parti genel merkezi önünde bir
protesto gösterisine teşvik etmenizin bir anlamı yoktur. Bir protesto gösterisi parti
için olumsuz olur, parti üyelerinin sizin taleplerinizi isteksizce dinlemelerine sebep
olur ve liderinizle ilişkinizde gerginlik yaratır.
Siyaset içinde veya dışında özel çıkar gruplarına yönelik stratejiler
Bölüm 1’de tartışılan, seçim kampanyalarına yönelik teori, burada daha yaygın
olarak uygulanabilir. Biz, bir kampanyanın çeşitli hedefleri olduğunu gördük.
Bu aynı zamanda, siyaset içinde veya dışında özel çıkar gruplarına da yöneliktir.
Örneğin:
• Kadın örgütleri, siyaset ve üst düzey pozisyonlarda kadınların sayısını artırmak
için çalışır
• Gençlik örgütleri siyasette gençlerin sayısını artırmak ve parlamentoya daha çok
gencin seçilmesini sağlamak için çalışır
• Hem gençlik ve hem de kadın örgütleri belli konuların partinin gündeminin üst
sıralarında olması için çalışır
• STK’lar ve iş çevreleri kaygılarını parti programına dahil etmeye çalışırlar.
Bu örgütler, partiye belirli görüşleri benimsetmek veya bazı ilke kararları almalarını
sağlamak için stratejiler geliştirirler. Peki bu nasıl çalışır?
Kim karar verir? Resmi ve gayrı resmi karar vericiler
Bir strateji, sizin istediğiniz kararları alacak birilerini bulmayı hedeflemektedir.
Seçim kampanyasında sizin etkilemek istediğiniz seçmenlerdir ve - onlar “karar
vericiler” dir. Bazen politika üzerinde karar vermesi beklenenler - tek kişi olabilir,
fakat sıklıkla birçok insan da olabilir, veya birkaç devlet kurumu bile olabilir- kararın
resmen sorumlusu kişiler “resmi karar vericiler”; aslında, her zaman, karar verenler
değillerdir. Genellikle, karar verme aşamasında, resmi karar vericiler, resmen
sorumlu tutulamayan, yetersiz mercii” ler tarafından desteklenebilirler. Bir bakanın
danışmanının, kendi departmanı ile ilgili olarak, genellikle bakanın kendisinden
daha çok sözü geçmektedir. Yani, her zaman resmi bir karar vericinin gerçekten
karar verecek biri olup olmadığını irdelemek, ya da gayri resmi karar vericiye mi
yaklaşmanın akıllıca olacağını belirlemek zorundasınız.
134
Başka bir sorun karar verecek insanlara nasıl erişileceğidir. Bu mümkün olmazsa,
onları tanıyan insanlara ulaşmaya çalışın ve onlara erişimi olan kişiler veya
kuruluşlardan adreslerini bulmaya odaklanın. Başbakana doğrudan erişmek
için hiçbir yol bulamazsınız, bunu parti içindeki özel çıkar gruplarına yaklaşım
ile deneyebilirsiniz. Bir kez karar vericilere erişirseniz, onlara arzu ettiğiniz karar
aldırmak için nasıl bir strateji uygulayacağınız üzerinde karar vermek zorundasınız.
Bunu yapmak için de temel olarak üç yol var:
• Onları çok iyi argümanlarla ikna etmek
• Onları istediğiniz kararı almaları için zorlamak
• Her iki partiyi de ikna edecek görüş alışverişinde bulunmak
Karar mercii’nin profili
Bir karar verici saptandıktan sonra, en etkili yaklaşımı belirlemek amacıyla, bu
karar vericinin bir profilini derlemek yararlı olacaktır. Bunun için aşağıdaki bu dört
soruya cevap vermelisiniz:
• Karar vereceği konu hakkında ne kadar bilgisi var?
BİLGİ
• Bu konu hakkında kendi görüşleri nelerdir?
FİKİR
• Neler hissediyor?(duygusal durumu)
DUYGULAR
• Ne yapacak?
EYLEM
Çoğunda, karar verme süreci çeşitli aşamalardan geçer. Bir karar vermeden önce,
karar gerektiren bir konu olduğundan emin olmalıyız ve konunun doğasının ne
olduğunu bilmeliyiz. Karar hakkında bilgi sahibi olmalıyız. Siyasal organizasyonlar
insanların hemen harekete geçmesini isteyerek hata yaparlar. Ama insanların, bilgi,
fikir ve duygular işlemlerinden geçmeden harekete geçmeleri ters etki yaratır. Bu
bir savunma reaksiyonu uyandırır. Bu dört aşamasının atlanmamasına dikkat edin.
Doğru araçları seçmek
Yani, somut, ölçülebilir, uygulanabilir ve ilham verici bir hedefimiz var ve biz
hedefimizin kim olduğunu biliyoruz (karar-verici). Bu sadece bir başlangıçtır. Şimdi
amacımıza ulaşmak için doğru araçları seçmeliyiz (karar-vericiyi etkilemek için).
Tüm iyi stratejiler otomatik olarak belirli yollar ima ederler, ancak bu yollar hedefe
ulaşmak için uygun yollar olmak zorundadır. Diğer bir deyişle, tüm yollar sonunda
haklı çıkarmaz. Aslında seçilen yollar hedefi şaşırtıyorsa, bu er ya da geç bu yolları
uygulayan kişileri tehlikeye atar. İnsanlar ayrıca bu insanların haklı olup olmadığı
135
hakkında, bu aracı kullanan insanların desteğini hak edip etmediklerinden şüphe
etmeye başlayacaklar. Örneğin; polis şiddetini protesto emek için şiddet kullanmak
amacı boşa çıkarır.
Buna ek olarak, kullanılan araç amaca uygun olmalıdır. Amaç için kullanılan araçların
tercihi davanız için destek kazanma şansınız üzerinde olumlu veya olumsuz
etki yaratır. Hedefiniz iyi ama aracınız uygun değilse, amacınız güvenilirliğini
kaybedecektir. Örneğin, küçük bir kasabanın belediye başkanı olan bir diğer
parti üyesi tarafından yapılan bir hata için genel başkanın istifasını talep etmek
yanlıştır. Özünde uygun ve hoş olan araç dilekçe vermektir. Bir kez yeterli imzaları
topladıktan sonra karar-vericilere bunu teslim eder ve mücadelesini verdiğiniz
konuda onlarla diyalog içinde olabilirsiniz.
Toplumun güncel eğilimleri üzerine kurulan fikirlerden oluşan bir program
hazırlamak, toplumun baskın sosyal eğilimleri üzerine kurulan bir program
hazırlamaktan daha kolaydır. Tabii, bu da siyasi partilerin sadece güncel trendlere
eğilerek hedeflerine ulaşacakları anlamına gelmez. Bu değişebilir; aslında partiniz
sosyal trendleri etkilemek için vardır. Ancak bir siyasi örgüt üyelerinin bu baskın
eğilimleri dikkate almaları ve nerede kullanacakları önemlidir.
Bir kez hangi araçları kullanacağınıza karar verdikten sonra, karar-vericileri nasıl
sizin istediğiniz şekilde karar vermeye yönlendireceğinizi belirlemeli ve bu yolun o
kişinin davranışında ne ölçüde değişiklik göstereceğini bilmelisiniz. Bir kez daha,
bir çift temel kural burada da geçerlidir. Birincisi, birinden büyük adım atmasını
isterseniz, başarı şansınız küçük olur. Belirgin bir rakibi, bir gecede destekçi haline
getirmek için belirli bir ölçü yoktur. Hedefler genellikle aşamalı olarak elde edilir.
Ayrıca, bu şekilde, isteğiniz grup insanları kendi çıkarlarınıza katmaya da yardımcı
olur. Kendinizi arzu ettiğiniz kararları sizin yararınıza verecek kişinin yerine koyun.
Bu öneri hemen hemen her zaman iyi sonuçlar verir.
Bilgi
Sizin bakış açınız konusunda resmi ve gayri resmi karar vericileri/hedef grupları
bilgilendiriniz. Bakış açınızı “nötr” bilgi sunarak destekleyin. Toplumun, partiler
arasındaki uluslararası ilişkilerin, güncel eğilimlerin veya partiler arasındaki
ilişkilerin bir resmini çizin. Doğru bir resim çizmek tüm karar-vericiler/hedef
grupları ikna etmek için önemlidir, güvenilirliğinizi azaltabilecek olgusal hatalar
136
olmaksızın, yüksek kaliteli bir bilgi aktardığınızdan emin olun. Tabii sadece kendi
görüşlerinizi sunmak için kendinizi kısıtlamayın, ama aynı zamanda rakiplerinizin
de görüşlerine dokunun. Ancak vurguyu gerçekten kendi görüşleriniz üzerine
yaptığınızdan emin olun. Karar vericileri idare etmenin en akıllıca yolu, onlara
sunduğunuz bilgilerin onları bileyeceğidir. Politikacılar tanıtıma önem verirler ve
sizin verdiğiniz bilginin onlara medyada “puan” kazanmaları için bir fırsat olduğunu
hissederler. Bu aşamada, basında da konunuz hakkında makaleler yayımlamak ve
yerel parti birimlerine ziyaretler yaparak destekçilerinizi artırmayı deneyin. Her
yeni destekçiniz lobinin sonraki aşamasında fark edilir.
Lobi mesajları
Lobi mesajları savunduğunuz görüşlerinizdir. Kampanyanın ana mesajı için geçerli
olan aynı kurallara uyduğunuzdan emin olun: En fazla üç mesaj, olabildiğince
çok tekrar, değişen ifadeler ve hedeflediğiniz hedef gruplara hitap edecek farklı
yorumlar.
Tartışma
Artık herkes konunun önemine inandırılmış, konu üzerine görüşler öne sürmenin
ve bir tartışma başlatmanın tam zamanıdır. Siz, parti lideri ile kamuoyu tartışmaları
organize ederek, parti bölge komiteleri ile görüşmeler düzenleyerek, organize
ve gazetelerde serbest kürsü sayfaları hazırlayarak bunu yapabilirsiniz. Daha
fazla tartışma, daha çok başarı. Bu aşamada da destekçileri ve müttefikleri
yoğunlaştırmaya ve gönüllülerin istihdamını sağlamaya çalışın. Artık lobi
faaliyetleriniz şekillenmeye başlamış demektir.
Karar
Üçüncü aşamada artık karar vereceğimiz dakikaya ulaştık. Parti lideri parti kongresi
için öneri getirecektir. Olumlu bir öneri lobi çalışmanızın başarısını gösterir, artık
kutlama yapabilirsiniz! Eğer durum böyle değilse, delegeleri konferans kararı
almaya zorlamak için çalışmalara başlamak zamanıdır.
Örnek:
Hedef: Kadınların %50’sine üst pozisyonlarda görev.
Bilgi: Konunun önemine yönetimi ikna etmek için, yönetimin mevcut durum ile
ilgili tüm gerçeklerden haberdar olması gerekir: Partide kaç aktif kadın üye var,
137
genelde siyasette kaç kadın var ve diğer partilerde kaç kadın var? Bunlardan kaç
tanesi seçimlerde seçilip hangi pozisyonlarda görev yapabilirler?
Onlar haberdar edildiğinde, parti liderliği, konferans delegeleri ve kadın
örgütündeki üyeler kendi görüşlerini savunmak için çalışır ve görüşmeler başlatılır.
Bu aşamada, argümanlarınızla insanları etkilemeye ve muhalefetin gücünü
değerlendirmeye, mümkün olduğunca çok sayıda müttefik ve destekçi bulmaya
çalışın.
Son aşama: Karar parti lideri ve/veya kongre tarafından verilir.
Temel Kurallar:
• Umudunuzu asla kaybetmeyin. Lobicilik uzun ve yorucu bir süreçtir.
• Zamanlama çok önemlidir.
• Tanıtım faaliyetlerine başlamadan önce uzun süreli bir çalışma yapın.
• Karar vericilerden oluşan ağınız sizin sermayenizdir ve adres defteriniz de sizin
ana silahınızdır.
• Karar vericilere amacınızı onaylatmaya çalışın.
• Enerjinizin çoğunu destekçileriniz veya muhaliflerinize değil, ortada yani
kararsız insanlara harcayın.
• Karar vericileri, onlara verdiğiniz bilgileri kendi çıkarları için kullanabileceklerine
ikna edin.
• Her bir alternatif için çok fazla soru sorarak karar-vericileri zor bir durumda
bırakmayın.
• Orantısız yollar, araçlar kullanmayın; tüm araçlar hedefi haklı çıkarmaz.
• Kazanırsanız, zaferinizi kutlayın, ama; başkalarının yenilgisini sevinçle
seyretmeyin.
• Kimsenin kendini “kullanılmış” hissetmediğinden emin olun.
138
Bölüm 17
.
.
siyasi muhalefet sanatı
17
Muhalefet olduğunda, siyaseten başarılı olmak, siyasi partilerin karşı karşıya
gelebileceği en büyük zorluklardan biridir. Muhalefet üyesi olmak demokrasiler
için geçerlidir, hatta yarı-demokratik ve antidemokratik sistemler için de geçerlidir.
Zaman zaman fiziksel açıdan tehlikelidir ve çok fazla cesaretli olunması gereken
durumlarla da karşılaşılabilir. Bu bölümde ağırlıklı olarak demokratik bir sistem
içinde başarılı muhalefet sanatı ve taktiklerini işleyeceğiz. Eğer muhalefette
iseniz, büyük sorun, hükümet partilerinin açıkça sizi görmezden gelmeleridir.
Görüşleriniz veya önerileriniz, ne kadar iyi olursa olsun, görüşülme şansı dahi
yoktur. Önerilerinize verecekleri herhangi ufak bir olumlu yanıtın kendi otoritelerini
zedeleyecek olması bile sizi görmezden gelmeleri için yeterli nedendir. Aslında,
onlar sizin önerilerinizin en zayıf noktalarını vurgulayarak size karşı bunları
kullanma yoluna gideceklerdir. Bir hayalet olmaktan çıkıp politikada alınan kararları
etkileme şansını yakalayacağınız tek an, hükümetin döneminin sonuna yaklaştığı
ve seçimlerin yaklaştığı zamandır. Eğer, rakipleriniz, size seçimlerden sonra ihtiyaç
duyacaklarını düşünüyorlarsa, sizin planlarınızı daha ciddiye alabilirler. Başka bir
deyişle, bir sonraki dönemde yeni bir koalisyon oluşumu tasarlıyorlarsa…
Bu muhalefette olmayı çok sinir bozucu bir deneyim haline getirir. Yine de, bu, sizin
alışmak zorunda kalacağınız bir durumdur. Çünkü işleyen demokrasilerde, partinin
zaman zaman kenarda kalması normaldir. Şimdi iyi bir muhalefet döneminin nasıl
yürütüleceğini göreceğiz:
Geleceğe odaklanmak: Muhalefet döneminizde zamanınızı gelecekte nasıl hükümet
olabileceğiniz konusunda hazırlıklar yapmaya harcayınız. Muhalefette olmak bir
amaç olmamalıdır. Muhalefet partisi olarak tüm eylemlerinize hükümet olmak
üzere hedeflenmelisiniz. Eğer hükümetin kararlarının ulusal çıkarlar için olduğunu
kabul ediyorsanız, bu kararları destekleyin. Ama tabii sizin partinizin ilkelerini ihlal
eden politikalar olursa asla kabul edilemez.
139
Sabırlı Olun: Muhalefet olmak uzun ve yıpratıcı bir iştir, bu yüzden sonuç için
sabırsız olmayın. İnancınızı yitirmeyin ve sakin olun. Bunu yapmak, özellikle hemen
bir seçim kaybettikten sonra zordur. Sabır ve azim ile sonunda yeni bir şans elde
edebilirsiniz. Seçmenlerin değişim özlemi başladığında, zihinsel, seçim programı
ve organizasyon açısından - iyi hazırlanmış olmanız gerekir. Ayrıca, muhalefette
olunan dönem, partiye kendi içerisinde değişiklik yapmak ve hiyerarşik yapıya yeni
insanlar kazanmak için fırsat tanır. Gerekli gördüğünüz yerde, tozu karıştırın ve
temizlik yapın. Bu dönem yeni yüzlerin gelme ve eski bakanların siyasetten emekli
olmaları için en ideal zamandır. Özellikle, eğer partiniz uzun süreli olarak hükümet
olmuşsa muhalefet partisi olarak yeni rolüne alışması zaman alacaktır. Hükümet
olmak şu veya bu şekilde yıpranmak demektir. Muhalefette olmak partinizi
iyileştirme ve yakıt ikmali için ve en önemlisi gelecek seçimlerin planlamasını
yapmak için zaman tanır.
Seçim çoğunluğunu gözden kaçırmayın: Bir muhalefet partisi olarak, başarı elde
etmek için tek yol, kendi taban desteğimiz ve en azından tüm seçmenlerin büyük
bir alt grubunun ihtiyaçlarını bilmek durumunda olmaktır. Eğer küçük ve çok özel
bir seçmen grubunun çıkarlarına odaklı kalırsanız asla zafer elde edemezsiniz.
Bunu yaparsanız, bu size sadece küçük bir azınlığın çıkarlarını temsil eden marjinal
parti görüntüsü verir. Oysa siz, mümkün olduğunca çok sayıda seçmenin desteğini
kazanmak için çalışmalısınız.
Hükümet ile bütün cephelerde mücadele: Eğer, hükümet ile başarılı bir şekilde
savaşırsanız, muhalefet döneminden başarı ile çıkarsınız. Eğer, kendi partiniz
içinde ya da diğer muhalefet partileri ile bile olsa iç çatışmalara girerseniz mağlup
olursunuz.
Vaatleriniz gerçekçi ve güvenilir olsun: Hükümetin politikalarına karşı gerçekçi
alternatifler sunun. Tutamayacağınız sözleri vermeyin, yapamayacağınız vaatlerde
bulunmayın. Bu sizin güvenilirliğinizi kaybetmenize ve sonunda da seçimi
kaybetmenize neden olur. Seçmenler aptal değiller ve masallara inanmıyorlar.
Partinizin gerçekçi alternatifler sunduğunu ve başarılı olacağını gösterin. İnsanlar
kaybedecek partilere değil kazanacak partilere oy vermeyi tercih ederler. Herkes
kazanan bir takımın parçası olmayı ister ve değişime ama sadece kâğıt üstünde
olmayan bir değişime oy vermekten hoşlanır. Bu da demektir ki, muhalefet partisi
140
canlı bir seçenek olduğunu göstermeli, bunu da örneğin diğer muhalefet partileri
ile işbirliği yaparak ortaya koymalıdır
Açık bir alternatif sunun: Muhalefet partisi olarak, karşı olduğunuz noktalara
odaklanmamalı, aynı zamanda olumlu öneriler sunup, hangi konuların yanında
olduğunuzu göstermelisiniz. Seçmenler, sizin hükümetin başarıları hakkında
yaptığınız eleştirilere tamamen katılsalar bile, bu size oy vermek için istekli
olduklarını anlamına gelmez. Birçok kişi, “Gelen gideni aratır” mantığıyla oy verir.
Seçmenler öncelikle sizin programınızı bilmek, size güvenmek isterler, daha
sonra size oy vermeyi düşünürler. Eğer sizin alternatifleriniz açık ve çekici değilse,
seçmenler bilinmeyene oy vermektense istikrarı tercih ederler. Bazen de, ya hiç oy
vermezler, ya da başka bir muhalefet partisine oy vermeyi tercih edebilirler. Onları
oy vermeye teşvik edip, size oy vermelerini sağlamalısınız. Bu yüzden olumlu ve
gerçekçi bir alternatif sunmak çok önemlidir. Bu, mevcut hükümeti eleştirmemeniz
anlamına gelmez. İktidardaki hükümetin eksikliklerine mutlaka değinilmelidir.
Olumsuz mesajlar kamuoyunda güçlü karşı bir akım yaratır ve özellikle de çok etkili
olabilir.
Yerel destek: Partiniz ulusal düzeyde muhalefet olsa bile, yine de ülkenin
yönetimine katkıda bulunmanızın başka yolları vardır. Partiniz bölgesel ya da
yerel düzeyde büyük bir fark yaratabilir. Özellikle yerel düzeyde insanlara partinin
değerini göstermek ve bireysel sorunlarında onlara yardımcı olmak, seçmenlerle
doğrudan etkileşim için mükemmel bir fırsat olabilir. Muhalefet dönemi boyunca
da kampanyaya devam etiğinizden emin olun. Muhalefet partisi olarak, tam dört
yıl boyunca seçim kampanyasını yoğunlukla sürdüremeyebilirsiniz., Ancak, zaman
zaman protesto yürüyüşleri düzenleyerek veya medyanın ilgisini çekebilecek
gündemler ortaya atmayı deneyebilirsiniz. Bu, sizin parti üyeleri ve gönüllülerinizi
motive eder ve onlara ve seçmenlere, sizin sadece bir seçim sırasında onlarla
birlikte olmadığınızı, her zaman onlarla birlikte olduğunuzu göstermenize yarar.
Müttefikler bulun ve koalisyon oluşturun: Toplumda bir ittifak kurabileceğiniz
birçok kuruluş ve kişiler vardır. Sendikalar, ünlü ve nüfuzlu insanlar, işveren
örgütleri, çevre örgütleri, tüketici örgütleri, vb. STK’lar ile kurulan ilişkiler daha
fazla seçmen getirmeye yardımcı olabilir, ama onlara verdiğiniz sözlere dikkat
edin. Eğer seçimleri kazanırsanız, bu kuruluşlar size onlara verdiğiniz sözleri
hatırlatırlar. Lütfen seçim programınızda verdiğiniz sözleri göz ardı etmeyin ve
141
tutamayacağınız sözler vermeyin. Buna ek olarak, diğer muhalefet partileri ile de
koalisyon oluşturabilirsiniz.
Medya ile iyi ilişkiler kurun: Hükümete karşı yaptığınız eleştiriler eğer basında yer
almazsa hiçbir anlamı olmaz. Bu yüzden de etkili bir medya stratejisi oluşturmanız
gerekir. Burada yaratıcılık çok önemlidir. Medyanın sizi tutarlı canlı bir alternatif
ve gelecekte olası hükümet partisi olarak görmesi önemlidir. Medya her zaman
(çünkü onların planları aslında oldukça kısa vadede uygulanabilecek olabilir)
kabine üyelerinin ne söyleyeceklerine daha fazla ilgi gösterme eğilimindedir.
Ancak, onlar tamamen güvenilir bir muhalefet partisini de göz ardı edemezler.
Sonuçta, sizin bakanlarınızın vereceği haberlere de bağımlı olacaklardır
142
Bölüm 18
.
.
.
.
.
18
Siyasi muhaliflerinizle mücadele
Bir siyasi parti olarak çeşitli düzeylerde diğer partiler ve örgütlerin rekabeti ile
karşı karşıyasınız (ulusal, bölgesel ve yerel düzeyde). Bazı rakiplerinizi eskiden
beri biliyor olabilirsiniz ama bazıları yeni ve hiç tanımadığınız rakipler olabilir. Bu
bölümde rakipleriniz ile nasıl başa çıkılacağı konusunda birkaç ipucu vereceğiz
(örneğin, kampanya sırasında). Bu, gerçekte içinde bulunduğunuz şartlara bağlıdır,
ama birkaç temel kuralın da uygulanması gerekir. Geleneksel, uzlaşma yönelimli
merkez partileri, genellikle gelenekçi, siyasi ahlak sınırlarını zorlayan protestocu
partiler ile anlaşmakta ve tartışmada seçtikleri kelimeler ve çok seslilik açısından
zorlanırlar. Karşınızdakilerle rekabet, ince bir anlayış ve siyasi anlamda belirli bir
miktarda altıncı his gerektirir. Bir muhalifinizle karşı karşıya kaldığınızda, aynı
zamanda seçmen ile de karşı karşıya olduğunuzu asla unutmayın. Rakibinizle
karşı karşıya olduğunuzda her zaman kafanızdaki en önemli şey bu olmalıdır.
Skandallar ve kamuoyu yoklamaları dışında, siyasi kavgalar medyanın en gözde
siyasi konularıdır. Daha ateşli tartışmalar, daha fazla ilgi çekmektedir. Bu bir sorun
değildir, ama sadece mesajınıza dikkat çekmek gerektiği zamanlar kullanmanız
daha doğru olur. Ancak bunu yapmak uğruna medyanın abartmalarına kanmayın.
Hayatta kalmak için kurallar:
Daima kendi mesajınızın gücüne güvenin. Partiniz, kasabanız, şehriniz ve ülkeniz
için neler öneriyor? Bir savaşa girdiğinizde, her zaman kendi partinizin öneri ve
fikirlerini tartışmanın merkezinde tutmaya çalışın. Siz rakibinizin argümanları
ve fikirlerine itiraz edebilirsiniz ama bunu kendi fikirlerinizi anlatırken eşzamanlı
olarak yapmayın.
Rakibinizi yakından izleyin. Onlar son yıllarda neler elde etmiş? Aslında ne sözler
verip neler başardıklarına bakın. Ancak, hükümette koalisyon ortaklığı yaptığınız
bir partiyi eleştirirken dikkatli olun: Onların politikalarını eleştirmek, kolayca
sizin de güvenirliliğinizi yitirmenize sebep olabilir. Bu durumda, kendi partiniz
tarafından tutulan sözler ve edinilen başarılara odaklanmanız daha sağlıklı olur.
143
Eleştirdiğinde, konuyu üstünkörü bir biçimde geçiştirmek yerine sadece rakibinizin
zaaflarına odaklanın. Bu biraz da suçlamak anlamına gelir: “ Siz bizim suçla
mücadelede hiçbir şey elde edemediğimizi söylüyorsunuz, ama son dört yıl içinde
siz de çöp sorununu daha karmaşık bir hale getirdiniz”. Rakibinizin eleştirisini
çürütmek insanların aklında daha kalıcı izler kalmasına neden olacaktır.
Tartışmanın tonuna ve şekline itirazdan çok, her zaman konuya odaklanın.
• “Senin ses tonunu beğenmedim”, “Davranışlarınız bir çatışma çıkarmaya yönelik
davranışlar” gibi cümleler kullanmayın.
• Bunun yerine: “Biz, sizin seçmenlerinizin kaygılarını anlıyoruz, bizim partimiz
onların bu sorunlarına yönelik farklı çözüm yolları öneriyor” diyebilirsiniz.
Her zaman rakibinize saygı gösterin ve kişiliğine yönelik saldırılar yapmayın.
Unutmayın ki, rakiplerinizi küçümsemek, aynı zamanda kendi destekçilerinizi
küçümsemek demektir. Ayrıca, diğer tarafın siyasi liderinin kişisel başarısızlıklarını
vurgulamaktan kaçınmalısınız.
• “Siz hiçbir idari deneyime sahip değilken, Partimiz, hem yerel hem de ulusal
alanda mükemmel bir yönetim sunuyor.” demeyin.
• Ama bunun yerine, “ Sizi, bu şehre kendinizi adamak adına gösterdiğiniz istekten
dolayı takdir ediyorum, bu gerçekten paylaşılması gereken bir şey, ama gerçek
sorun sizin planlarınız, biz bu planları beğenmiyoruz” diyebilirsiniz.
Rakibinize karşı aşırı sert cümleler kullanmayın, ırkçılık, faşizm, sürgün… gibi “Bu
bana İkinci Dünya Savaşını hatırlatıyor”, “ tarihin tekerrürünü önlemek ..”, “Hitler
demokratik yolla seçildi” v.b. Öncelikle bu İkinci Dünya Savaşı kurbanlarına saygı
eksikliği gösterir. İkincisi, abartı ters etki yaratır ve sadece seçmenleri kışkırtmaya
hizmet eder, (“Görünüşe göre sizin partiniz insanların ne düşündüklerini açıkça
söylemelerini istemiyor”. Akıllıca kelimeler seçin ve orantısız vaatlerde bulunmayın.
Kendi kültürünüzün değerlerini aşağılamayın – ülkenizin temel etik ilkelerini
savunun.
• “Bazı toplumlarda babaların kızlarını evlendirmeleri alışılmış bir durumdur. Bu
saygı duymanız gereken bir kültürel farktır. Sonuçta, kendi kültürel değerlerimiz
evrensel değildir.”
144
• Bunun yerine: “. Bizim anayasamız herkes için eşit haklar garanti etmiştir ve biz
de bunun için varız. Yani bu sosyal demokrasinin temel bir değeridir.”
Ancak, diğer insanların büyük çaplı ifadelerini dikkate alın. Sadece, seçmenler
tarafından da kabul edilebilir olduğu için, eğer gerçekten onu dediklerini kabul
etmiyorsanız rakibinizle hemfikir olmayın. Güvenilir ve doğru olun:
• “Evet, suçlular yabancılardır” demeyin.
• Bunun yerine: “Biz göçmenler tarafından işlenen suçlarla mücadele etmek
zorundayız. Bu bizim en büyük önceliğimiz. Ama biz de, bu gruplar için, daha
fazla iş yaratma, eski mahalleleri kalkındırma ve hizmet ettiği insanlara daha
yakın olan bir polis gücünün yetiştirilmesi gibi daha fazla olanaklar sağlamak
zorundayız.” demeliyiz.
• “Evet, politikacılar sadece zenginleşmeye odaklanırlar ve sokaktaki insanları
dikkate almazlar.” demeyin.
• Bunun yerine: “Biz insanlar için buradayız. Ne yazık ki, insanların istekleri bazen
karşılıksız kalıyor. Biz bu üzücü gerçeği kabul etmek zorundayız. Biz her zaman
insanları da aldığımız kararlara dahil etmek zorundayız. Ama herkesi memnun
edemezsiniz. Siyaset seçim yapma ile ilgilidir.” demeliyiz.
Kendinizi sadece rakibinizin tam tersi olarak tanıtmayın bunun yerine önemli
konular üzerinde daha çok alkış alabilecek alternatifler sunabileceğinizi gösterin.
Elde ettikleri başarılarından dolayı onları sıkıca kucaklayın. Bir kampanyada,
gündeminizi belirleyin ve sadık kalmaya çalışın. Gündemini belirleyen parti, hem
inisiyatife sahip olur hem de seçimi kazanma şansı büyüktür. Ana mesajınızı sürekli
vurgulamayı unutmayın!
145
146
Bölüm 19
.
.
.
.
.
Siyasi kriz yönetimi
19
“Fransa, Avrupa Anayasası için hayır diyerek krize girdi.” “Sırp hükümeti Kosova’nın
bağımsızlığı sırasında krize girdi”. “Politikacı Pim Fortuyn cinayeti sonrasında Hollanda
‘da kriz yaşandı.” “Başbakan Olmert’in yolsuzluk skandalı İsrail’de hükümet krizine
neden oldu.”
Her gün bu tür şeyler olabilir. Bir kriz patlak verir, gazeteciler akın akın gelir ve
ertesi gün partiniz birinci sayfada haber olur. Politikacıların yaratmış olduğu
skandalların birçok örnekleri vardır: Genelev ziyaretleri, düzensiz gider hesapları,
bir şirket ortaklığının gizlenmesi veya karanlık işadamlarından rüşvet alımı gibi.
Kriz nasıl başlar?
Genellikle belirtiler yok sayılarak veya önemsenmeyerek başlar. Krize sebep olan
insanlar genellikle belirtileri açıkça görmezler ya da önemini hasıraltı ederler (Oh,
bu da geçecek “) diyerek hafife alırlar. 2002 Hollanda seçimlerini kaybettikten sonra
PvdA bir krize girdi, bunun da sebebi Pim Fortuyn ve onun hareketinin potansiyel
kriz sebebi olacağını hafife aldılar.
Modern iletişimin hızı bir gecede yerel bir sorunun ulusal bir soruna dönüşmesine
sebep olabilir. Yerel gazetelerin muhabirlerinin internet üzerinden dünya
medyasına erişimi vardır. Günümüzde, bir politikacının her görüntüsü, önemsiz
bir politikacı olsa bile, dijital kameralar veya cep telefonları ile kaydedilmektedir.
Buna ek olarak, medya krize neden olabilecek hiçbir ipucunu kaçırmaz: Afetler,
ciddi kavgalar, kişisel trajediler, satabilecek her tür hikaye ve politikacılar genellikle
yıldırım hızı ile tırmanan gelişmelere hazırlıksız yakalanırlar. İtibarlarını ya da
işlerini kaybetmekten korkar ve kendilerini köşeye sıkışmış hissederek gerçeği
inkâr ederler veya medyayı suçlamaya başlarlar.
147
Siyasi kriz yönetiminin 10 altın kuralı
1. Hazırlıklı olun. Ayrıca, kriz olmasa bile, hem içte hem dışta iyi iletişim yatırımları
yapın. Kriz yönetimi ve kriz iletişimini düşünmek günlük çalışmalarınızın bir
parçası olmalıdır.
2. Medyanın hedefini ve işleyiş mekanizmasını iyi anlayın. Gazeteciler ile iyi
ilişkilerinizi koruduğunuzdan emin olun.
3. Destekçilerinizi tüm gerçekler ve gelişmelerden haberdar tutmaya özen
gösterin. İç iletişim en az dış iletişim kadar önemlidir.
4. Bir krizin ilk belirtileri belirgin hale gelir gelmez en kısa sürede harekete geçin.
Oturup “kriz patlayana kadar” beklemeyin ve hemen en kötü senaryoyu
düşünün.
5. Dürüst ve açık olun. Sonunda gerçek her zaman ortaya çıkacaktır - bu sızıntılar,
ihbarcılar, gayretli gazeteciler ya da bir soruşturma komitesi aracılığıyla bile
olsa.
6. Çabuk davran. Sessizlik bu durumlarda nadiren altın değerindedir. Tüm gerçeği
yavaş yavaş kısmi olarak değil, bir kerede söyle.
7. Bir kriz ekibi oluşturun ve bir de sözcü atayın.
8. Medyayı asla suçlamayın. Cadı avı ya da komplo gibi kelimeler kullanmayın.
9. Halkın duygularına değer verin (seçmenler her zaman haklıdır).
10. Suçlamalar asılsız ise düzeltme isteyin, ama aynı zamanda en kısa sürede halkın
gündeminden sorunu düşürmeye çalışın. Tamamen doğru ve haklı olarak kızgın
ve hayal kırıklığına uğramış olsanız bile, en doğrusu konuya geri dönmektense
susmaktır.
148
Bölüm 20
.
. .
20
.
,
Online kampanya egitim modeli
Sosyal medya Kuzey Afrika’daki son ayaklanmalarda dahi son derece önemli bir
rol oynadı. AMS (Alfred Moser Stichting), bu bölgede faaliyetlerini genişletmeyi
amaçlamaktadır. İyi bir neden daha – önceki paragrafta bahsedilen gelişmelere
ek olarak- neden kampanyaya daha ayrıntılı önem vermemiz gerektiğine dair -bir
eğitim modülü sunuyoruz. Biz kurslarımızda internet erişiminin bütün ülkelerde
nasıl hızla yayıldığına ait bilgileri kendi deneyimlerimiz üzerinden ilk ağızdan
veriyoruz. Giderek, biz katılımcıların Avrupa ve ABD’deki son kampanya trendlerini
yakından izlediklerini görüyoruz. Daha da önemlisi, internet ve sosyal medya,
günümüzde sosyal tartışma ve ülkelerin güçlü bir toplumsal destek sağlamasında
önemli bir rol oynamaktadır. Kurs eğitmenleri, derslerde online kampanya
üzerine olmasa bile, yerel siyasi arenada internetin rolü hakkında katılımcıları
bilgilendirmelidirler. Öte yandan, aynı zamanda kursiyerler sosyal medya alanında
eğitmenlerden çok daha aktif olsalar bile, online kampanyanın etkili olduğunu kendi yeterliliğiniz olmasa bile- vurgulamak gerekir.
Sonuçta, AMS kurs eğitmenlerinin siyasi kampanya teorisi uzmanı olması
beklenmemektedir. Aynı şekilde, onların son teknolojik gelişmeler konusunda
kurs katılımcılarına tavsiyelerde bulunmaları da istenemez. Online Kampanya
Modülü’nün tek amacı siyasal iletişim için internetin çağdaş toplumda oynadığı
rolden ve sonuçlarından katılımcıları haberdar etmek ve onlara bu yolları kendi
partilerine ve örgütlerinde uygulamaları için geliştirmelerine yardımcı olmaktır.
Başlama Noktası
Başlarken, online iletişimin her zaman partilerin veya örgütlerin bireysel, ya da
toplumsal faaliyetleri için kullandığı yedek bir yol olmadığının önemini belirtmek
gerekir. Bizim her zaman yaptığımız çalışmalara bir ektir. Biz, hala fırıncıdan ekmek
satın alırız ve hala bir gazete makalesi hakkında bilgi almak için bir gazeteciyi
telefonla arayabiliriz. Kampanya stratejisinde, öncelikle ana mesaj ve hedef
grupların belirlenmesi ve daha sonrasında internete uyarlanması bir kaybetme
149
stratejisi olarak yorumlanabilir. Gerçek dünyadaki yaşam ile online yaşam arasında
aslında fark yoktur. Kampanya kapsamında bu iki dünya arasında işbirliği olmalı ve
attığınız her adım her iki dünyaya da entegre edilmelidir.
Bu modülün “geleneksel” AMS modülleri ve tüm AMS yöntemine ek olarak
hazırlandığını unutmayın. Yani, kendi bilgilerinize güvenin ve online kampanyada
gerektiğinde diğer modüllerden malzeme ve alıştırma eklemekten çekinmeyin.
SWOT, Ana Mesaj, Yöntemler, Hedef Gruplar, Kampanya Organizasyonu, Gönüllü
Yönetimi, İşe Alım ve kaynak geliştirme gibi tüm bu modüller AMS El Kitabında
artık online bir boyut kazanmıştır. Bu konulardan herhangi biri ile ilgili bir ders
vermek istediğiniz zaman, bu modül size kendi online bileşeni ile yardımcı olabilir.
Örnek 1: Hedef Gruplar
Bu bileşen katılımcıların kampanyaya net olarak odaklanmalarını ve onların mesajı
daha belirgin hale getirmelerini teşvik eder. Bu bağlantıyı online faaliyetlere
uyarlamak kolaydır: Bu hedef gruplar nerededir, bu hedef gruptakiler kimlerdir,
nasıl çevrimiçi olarak ulaşılabilir? Temel sorunları ve ana temaları ve ne tip içeriklere
yanıt verirler? Başka hangi kuruluşlar bu konular üzerinde çalışıyorlar ve bunlara
nasıl ulaşabilir, onlarla nasıl bir işbirliği başlatabiliriz?
Örnek 2: SWOT
Aynı zamanda, kurs programına dahil, ülke ve parti hakkında, bilgi transferi, işbirliği
yöntemleri ve bilgi toplama (kurs için daha ileri düzeyde bilgi girişi) yapabilen biri
varsa bu SWOT analizidir. SWOT analizi yapmak bir kampanya organizasyonuna
girmek isteyen herhangi bir kuruluş için çok önemlidir. Yani Online Kampanyaya
böyle bir eğitimi de dahil etmek çok mantıklı olacaktır. Analiz tipik internet
özelliklere odaklanmış olabilir: Güçlü ve zayıf yönler, fırsatlar ve online iletişim
konusunda partinin karşı karşıya kalacağı tehditler nelerdir?
Yerel Koşullar
Sizin önceden katılımcıların bilgi düzeylerini ölçmeniz zordur. Özellikle de online
kampanya modülünde katılımcıların bilgi çeşitlilikleri ders hedeflerini geniş ölçüde
etkileyebilir. Bu da eğitimcinin biraz esnek olmasını gerektirir. Strateji odaklı eğitim
çizgisinde daha temel bir gösteri ayarlanması gerekebilir unutmayın: “Twitter nasıl
işler?” (Bu durumda, geleneksel modülü bir online bileşene dönüştürün.)
150
Her zaman için bir teknolojik arıza tehdidi vardır. Online kampanya hakkında eğitim
kursunda iyi bir internet bağlantısı vazgeçilmez olduğu gibi çalışma grupları için
yeterli sayıda dizüstü bilgisayarlar da vazgeçilmezdir. Tüm bunlar önceden yerel
örgüt tarafından düzenlenmiş olsa bile yine de her şey son dakikada yanlış gidebilir.
Bu da ciddi olarak hazırlanmış ders programını ve planlı egzersizleri bozabilir. Her
zaman bir B planınızın var olduğundan emin olun.
Son olarak, online olarak kendinizi ifade etmenin bir de güvenlik yönü vardır. Bu
kesinlikle akılda tutulması gereken bir şeydir. Genellikle eğitmen akıllıca davranarak
belli siyasi görüşleri alenen açıklama riskini almamalıdır, katılımcılar halka yerel bir
parti ile ilgili kendi görüşlerini ifade etmek için hazırlıklı olmayabilirler. Başlangıçta
bu konuyu görüşmek her zaman için önemlidir.
Program
Bunları henüz planlamadıysanız; esnek olunuz ve uygun olan her yerde mevcut
AMS eğitim modüllerini kullanınız. Gerekirse belirli yönleri daha ayrıntılı bir
tartışma için gerekli fazladan süreyi programlayın. Power Point sunumu aşağıdaki
özel online program bölümlerinden oluşmaktadır.
Medya görüntüsünü değiştirmek
Kitle iletişiminin ilk günlerinde medya dünyası güzel ve derli toplu; bugün ise bir
kaos olarak tarif edilebilir. Eski günlerde organizasyonlar kolaydı. Bir duyurunuz
olduğunda, halka bunu duyurmak için bir aracı yeterliydi. Basın buna aracılık
yapıyordu. Ayrıca reklam alanı satın alınıyordu, ya da bir basın açıklaması yazıp bu
açıklamanın muhabirler tarafından alınıp bir haber haline getirilmesi ve böylece
mesajınızın yayınlanma umudun oluyordu. Bu da karanlıkta göz kırpmak gibi bir
şeydi. Haberinizin kim tarafında okunacağını ve izleneceğini asla bilemiyordunuz.
Bu seçenek hala kullanılabilir, ancak gazetecilerin aracılık rolünü marjinalize eden
yenilikler var. Herkes yayın yapabilir ve herkes halkla doğrudan iletişim kurabilir. Bu
bireylerin de örgütlerin yanı sıra halkla iletişim kurmasının başka bir yoludur. Siyasi
partiler artık seçmenlerle doğrudan ve açık olarak iletişim kurabiliyorlar. Seçmenler
ve bazı örgütler web sitelerine tepki veriyorlar. Haberler kağıt üzerinde veya bir
haber bülteninde, bir web sitesinde bir makale olarak kalmıyor. Artık haberler farklı
zamanlarda, farklı yerlerde ve farklı insanlar arasında konuşuluyor ve tepki alıyor.
151
Parti-İçi Haber Servisi
Partiniz kendi haber servislerini çalıştırmak istiyorsa, açıklamaların tutarlı ve
uygun olduğundan emin olmalısınız. Bir haberin önemli olduğunu düşünüyor
olabilirsiniz, ama diğer insanlar o kadar önemli görmüyorsa, yaptığınız haber bir
işe yaramaz. Haberleriniz güncel ve gündeme ilişkin olmalıdır. Bu iki bileşeni içerir:
Biri içerikle ve diğeri uygulama ile ilgili. İçerik açısından, partiler ve politikacılar
neler olduğunun ve insanların bu konular hakkında neler düşündüğünün sürekli
farkında olmalıdırlar. Bu şekilde oyuna kendi değerlerinizi katabilirsiniz. Sadece
sosyal demokrat bir mesaj yayınlamak değil güncel konulara sosyal-demokrat ışık
tutmak önemlidir.
Uygulamada, teknik ve yazım istekleri partinin kendi haber hizmetleri tarafından
karşılanır. Artık gazetecilere bağımlı olmadığımızdan ve kendimizin yayın yapması
mümkün olduğundan, çok daha fazla haber yayınlanabilir. Bu basın tarafından
“haber” olarak adlandırılan ve web sitesinde olmaya layık bir ürün olmayabilir.
Küçük veya daha önemsiz konular da dahil edilebilir; olaylar, bir köşe yazısına
verilen yanıtlar, Meclis’te bir günün fotoğraflı raporu, gençlik örgütüne ait videolar,
vb.
Buna ek olarak, konuşma, farklı bir tür sosyal ilişkidir. İnsanlar kişisel iletişimi
önemser. Yani bir web sitesi kişiselleştirilebilir (her makale yazarın adını gösterir) ve
çok daha kişisel bir tonu olmalıdır. Aynı zamanda bağlantılı haber linkleri olabilir.
Parti dışından bu konudaki dış kaynakları bağlantı olarak eklemek, aynı zamanda
aynı konuda parti tarafından yazılmış önceki yazılara da bağlantı vermek gerekir.
Siz link verirseniz diğerleri de size link vereceklerdir. Online haber hizmetleri her
zaman kaynağına doğrudan link verir. Bu, sizin hakkınızda olumsuz tanıtım olsa
bile kendi hikayenize dikkat çekmek için olanak sağlar. Ayrıca, diğerleri tarafından
ne kadar link verilirse, Google sıralamasında o derece ön sıralarda olursunuz.
Olası grup alıştırmaları
• Ülkenizdeki kuruluşlar arasından yukarıda belirtildiği gibi modern bir web sitesi
gereksinimlerini karşılayan 3 örnek bulun.
• Sizin kuruluşunuza benzer 10 sitenin listesini çıkarın. Çünkü onlar aynı sorunlar
hakkında yazmış veya kuruluşunuza ait haberler için daha iyi yayın fırsatı
sunmuş olabilirler.
152
• Kendi organizasyonunuz içinden katkıda bulunabileceğiniz, size çalışmalarınızda
zemin hazırlayacak bir konu seçin (görüşler, güncel olaylar, güncel konuşmaları).
• Gereksinimleri karşılayan bir blog yazısı yazın (veya eğer uygunsa kendi blog
sayfanızı açın).
Eğer katılımcıların yazma becerileri üzerinde daha fazla zaman geçirmek
istiyorsanız, Power Point sunumu dahil blog sayfaları kullanın.
Bültenler(belirli aralıklarla çıkan)
Sosyal medya konusuna geçmeden önce gazeteler üzerine konuşmak faydalı
olabilir. Barack Obama, bültenler sayesinde başarılı oldu. Bir haber bültenine
abone olan insanlar bir dergi aboneliği yaptıran insanlara benzerler. Çok sıklıkla,
bir bülten, bir kuruluşun ilan panosu olarak kullanılır. Bültenler için bir tavsiye;
bazen bir web sitesinden daha güçlü olmalıdır. Partinin ne demek istediğini değil
abonelerin okumak istediği konuları vurgulamalıdır. Uygun bülten sistemleri kişiye
özel haber üretiminde bütün araçları kullanmaktadır. Örneğin, genel bir bültene
özel hedef gruplarını, 25 yaş ve altı kasaba gençleri, kadınlar ve benzeri grupları
ilgilendiren içerikler koyabilirsiniz.
Sosyal Medya
Sosyal medya ile yukarıda açıklanan haber bolluğunu filtreleyebilirsiniz. Bu
yöntem, bizim, olayların ilginç, iyi, kötü, komik olup olmadığına karar vermemizi
kolaylaştıracaktır. Facebook veya Twitter üzerinden arkadaşlarımızı izleyerek,
ilginç bulduğumuz kuruluşları ve belirli bir alanda uzmanlık isteyen sayfaları,
düşünceleri ve özel ilgi alanlarına ait haberleri izleyerek; otomatik olarak onlara ve
bizi gerçekten etkileyen, Ortadoğu’daki siyasi çalkantılar, en son futbol transferleri
ve hatta at yarışları sonuçlarına erişebilirsiniz. Bu Twitter ve Facebook ve benzeri
sosyal medya ağları sizin parti mesajlarınızı ve haber hizmetlerinizi yaymanıza
yarayacak platform yaratırlar. Güncel tartışmalarla güçlü bağlantınız, üçüncü
kişilerin daha geniş kapsamlı katılım(yanıt vererek, paylaşarak)şansını artırır.
Sosyal medyanın dağılım fonksiyonunun yanı sıra, mantıksal bir iletişim işlevi de
vardır. Konuştuğunuz zaman insanlar size cevap verir. Bir izleme formu hazırlayarak
size ve sizin hakkınızda söylenenleri ve insanların sizin “konularınız” hakkındaki
düşüncelerini izleyebilirsiniz. Siz kuruluşunuz içinde parti adına hızla yanıt verecek
153
ve aynı zamanda parti liderini ve yetkilileri haberdar edecek birine görev verecek
bir yapı kurabilirsiniz. Bu yapıyı da “ Hızlı Yanıt” olarak adlandırabilirsiniz.
Sosyal medyanın diğer bir faydalı yanı da değişim getirmesidir. Bu durum Kuzey
Afrika’daki ayaklanmalar sırasında belirgin bir şekilde görüldü. Topluluk dağıldıktan
sonra, insanlar gruplar halinde belirli konulara odaklanmak üzere organize
oldular. Yine, çok yoğun ama aynı zamanda çok kısa ömürlü geçici bağlılıklar da
gördük. Kaynak kitle ve birlikte geliştirme, halk tarafından belirlenen kuralları
takip ederek; yine aynı halk tarafından oluşturulan veriler ve halkı kontrol edici
olaylar için kullanılan terimlerdir. Bunun örnekleri Wikipedia ve harassmap.org
siteleridir. Genellikle küçük grupların çabası, çok daha büyük bir grup yararına bir
şeyler oluşturmaktır. Eğitim oturumlarınız sırasında eğitmenin hangi platformların
popüler olduğunu bilmesi önemlidir. Facebook ve Twitter gerçekten kullanılıyor
mu? Hollanda’da olduğu gibi(Hyves) yerel çeşitlilik var mı? Sonra da katılımcıların
özel bilgi düzeyine yönelik canlı bir gösteri ile Twitter / Facebook’un temel
özellikleri tartışılabilir.
Önerilen Alıştırmalar
• Facebook ve Twitter sayfaları hazırlayın
• Twitter: gruplara ayrılın, üç iyi ve üç kötü tweet bulun, bunları karıştırın ve
tartışın, bir genel oylama yapın
• Yakın gelecekte, belirli bir etkinlik için kullanabileceğiniz bir karma etiket
oluşturun
• Daha önce tartışılan haber bölümüne dönün ve sosyal medyayı kullanarak
yayını nasıl hazırlamanız gerektiğini düşünün
• Sosyal medya profili mükemmel görünen kuruluşları bulun
• Uygun Tweeter’lar listesi hazırlayın (gazeteciler, etkileyenler, bir neden
savunucuları)
Bağlılık düzeyleri
Bilgi ve haberlerin bol akışı nedeniyle, haberin kendisi giderek önemini
kaybetmektedir. Bu yüzden de partinizin kamuoyunun dikkatini olabildiğince
sabitlemesi organizasyon için hayati önem taşımaktadır. Barajı nasıl düşük tutar ve
insanların partiye katkısını nasıl sağlarım? Çoğu siyasi partinin tek bir temel mesajı
var: Bize katılın. Burada, sadece bu şekilde üyelik önermek karmaşık bir harekettir.
154
Bir siyasi partiye üye veya gönüllülük yanında farklı bir çok bağlılık düzeyi vardır.
Online iletişim bu düzeylerde kolaylıklar sağlar: gönüllüler için Linkedin grubu,
genel olarak siyasete ilgi duyanlar için Twitter, gibi.
Önerilen alıştırmalar
• Şu anda insanların partiye katkısını sağlayacak yollara genel bir bakış
• Hangi tür bağlılık daha ilgi çekici olabilir ve organizasyon olarak neler
önerebilirsiniz?
Online Politikacı
Bütün bunlar online politikacı olmak isteyen politikacılar için ne anlama geliyor?
Hepsi Twitter kullanmak istiyor mu? Onlar kendi özel ilişkilerini paylaşmak ya da
mesaja odaklanmak istiyorlar mı? Siz bir liderde en çok neye önem verirsiniz? Hangi
profili online davranışlarıyla uyum sağlar? Hangi iyi ve kötü örnekleri biliyoruz?
Bizim organizasyon koçumuz bu konuda siyasilere nasıl yardımcı olur ve hataları
nasıl önler? Bu sorular, genel kurul toplantılarında ele alınabilir.
Önerilen alıştırmalar
• Bir politikacıda ne ararsınız? Bir grubun bu özellikleri listelemesini sağlayın.
Grubu yan gruplara ayırın ve buna uyan ulusal örnekler bulmalarını sağlayın
• Kendi liderinize ve güncel konulara odaklanın ve liderinize bir sosyal medya
stratejisi hazırlayın.
155
156

Iyi bir politikaci olmak - Parti İçi Eğitim Birimi

Transkript

Benzer belgeler

başvuru formunu indir

HTC SALSA CİHAZ KAMPANYA TAAHHÜTNAMESİ (Kurumsal

HTC SALSA CİHAZ KAMPANYA TAAHHÜTNAMESİ (Bireysel)

Economic Liberalization and Political Violence Utopia or Dystopia?

Safekey 3D Secure

Burada

Karizmatik olmanin yollari

Adobe Acrobat dosyasını indir

Rizgarî`nin Sosyalist Hareket ve Kürdistan Ulusal Kurtulus