TÜRK‹YE B‹L‹MSEL VE TEKNOLOJ‹K ARAfiTIRMA KURUMU

Transkript

TÜRK‹YE B‹L‹MSEL VE TEKNOLOJ‹K ARAfiTIRMA KURUMU
MARMARA ARAfiTIRMA MERKEZ‹
ÇEVRE ENST‹TÜSÜ
TKİ GARP LİNYİTLERİ İŞLETMESİ MÜESSESESİ İÇİN
YER ALTI SUYU VE KUYU SUYU ARITMA TESİSİ İŞLETME VE BAKIM
TALIMATI
Mayıs, 2012
GEBZE, KOCAELİ
İÇİNDEKİLER
1 İŞLETMEYE ALMA VE ÖN HAZIRLIKLAR ....................................................................... 3
1.1
Ön Kontroller .............................................................................................................. 3
1.2
Ön İşletme Kontrolleri ................................................................................................ 4
1.3
İlk İşletme ................................................................................................................... 4
1.4
Sürekli İşletme ........................................................................................................... 4
1.4.1
Genel .................................................................................................................. 4
1.4.2
İşletmede Dikkat Edilecek Diğer Hususlar .......................................................... 5
1.5
2
3
Analizler ..................................................................................................................... 5
OPERATÖRÜN YAPMASI GEREKEN İŞLEMLER .......................................................... 6
2.1
Düzenli Yapılması Gereken İşlemler .......................................................................... 6
2.2
Düzenli Yapılması Gerekmeyen İşlemler ................................................................... 6
EKİPMAN İŞLETME, BAKIM VE ACİL DURUM TALİMATLARI ....................................... 6
3.1
Dozaj Pompaları ........................................................................................................ 6
3.1.1
İşletmeye Alma ................................................................................................... 6
3.1.2
3 Aylık Bakım Peryodu ....................................................................................... 7
3.1.3
Arıza Saptanması Ve Giderilmesi (Acil Durum Talimatları) ................................ 8
3.1.4
Pompaların İşletme Ve Bakım Talimatı .............................................................. 9
3.1.4.1
Montaj Ve İşletme ........................................................................................ 9
3.1.4.2
Bakım .......................................................................................................... 9
3.1.5
Arıza Sebebi Ve Çözüm Yöntemi ..................................................................... 10
3.2
Karıştırıcıların İşletme ve Bakım Talimatı ................................................................ 10
3.3
Kumanda Panosu ve Diğer Kısımların Bakımı ......................................................... 11
3.4
Multimedia Kum Filtresi İşletme ve Bakımı .............................................................. 11
3.4.1
Devreye Alma Öncesi Kontroller ....................................................................... 11
3.4.2
Devreye Alma ................................................................................................... 12
3.4.3
İşletme .............................................................................................................. 13
3.4.3.1
Sistem Çalışma Prensibi ve Çalışma Adımları .......................................... 13
3.4.3.2
Sistem Çalışma Pozisyonları ..................................................................... 14
3.4.3.2.1
Otomatık Kum Filtresinin çalışma pozisyonları ...................................... 14
3.4.3.2.2
Aktif Karbon Filtrenin çalışma pozisyonları ............................................ 15
3.4.3.2.2.1
Yumuşatma tankının çalışma pozisyonları ...................................... 15
3.4.3.2.2.2
Yumuşatıcı rejenerasyon adımları ................................................... 16
0
3.4.4
Bakım................................................................................................................ 16
3.4.5
Rutin Bakım ...................................................................................................... 17
3.4.5.1
Günlük Kontrol ........................................................................................... 17
3.4.5.2
Haftalık Kontrol .......................................................................................... 17
3.4.5.3
Aylık Kontrol .............................................................................................. 18
3.4.5.4
Yıllık Kontrol .............................................................................................. 18
3.4.6
Devreden Çıkarma ............................................................................................ 19
3.4.7
Demontaj .......................................................................................................... 19
3.4.8
Arıza Giderimi ................................................................................................... 19
3.5
UF İşletme ve Bakımı ............................................................................................... 23
3.5.1
Proses Tanımı .................................................................................................. 23
3.5.2
Sistem Çalışma Adımları .................................................................................. 23
3.5.2.1
Filtrasyon ................................................................................................... 23
3.5.2.2
Ters Yıkama .............................................................................................. 24
3.5.2.3
Kimyasalla Geliştirilmiş Ters Yıkama (CEB) .............................................. 24
3.5.2.4
Kimyasal Yıkama ....................................................................................... 25
3.5.3
Montaj ve Devreye Alma ................................................................................... 25
3.5.3.1
Mekanik Montaj ......................................................................................... 25
3.5.3.2
Elektrik Montaj ........................................................................................... 25
3.5.3.2.1
Elektrik Montajında Dikkat Edilmesi Gerekenler .................................... 25
3.5.3.2.2
Devreye Alma Öncesi Kontroller ............................................................ 26
3.5.4
Devreye Alma ................................................................................................... 27
3.5.4.1
İlk Devreye Alma Prosedürü ...................................................................... 27
3.5.5
UF Çalışma Şartları .......................................................................................... 29
3.5.6
İşletme .............................................................................................................. 30
3.5.7
Rutin Bakım ...................................................................................................... 31
3.5.7.1
Günlük Kontrol ........................................................................................... 31
3.5.7.2
Haftalık Kontrol .......................................................................................... 31
3.5.7.3
Aylık Kontrol .............................................................................................. 32
3.5.8
3.5.9
Arıza Giderimi ................................................................................................... 33
3.6
Ters Ozmoz (RO) ve Diğer Kısımların Bakımı ......................................................... 34
1
3.6.1
Devreye Alma Öncesi Kontroller ....................................................................... 34
3.6.2
Devreye Alma ................................................................................................... 36
3.6.3
Kontrol ve Uyarılar ............................................................................................ 37
3.6.4
İşletme .............................................................................................................. 37
3.6.5
Bakım................................................................................................................ 38
3.6.5.1
Membranların Yıkanması .......................................................................... 38
3.6.5.2
Filtre Kartuşu Değişimi .............................................................................. 38
3.6.5.3
Rutin Bakım ............................................................................................... 39
3.6.5.3.1
Günlük Kontrol........................................................................................ 39
3.6.5.3.2
Haftalık Kontrol ....................................................................................... 40
3.6.5.3.3
Aylık Kontrol ........................................................................................... 40
3.6.5.3.4
Yıllık Kontrol ........................................................................................... 40
3.6.6
3.6.6.1
Uygulama Hakkında Genel Bilgiler ............................................................ 41
3.6.6.2
Kullanılan Ekipman ve Malzemeler ........................................................... 41
3.6.6.3
Koruma Solüsyonunun Hazırlanması ........................................................ 41
3.6.6.4
Uygulama Adımları .................................................................................... 41
3.6.6.5
Koruyucu Solüsyon Basma ....................................................................... 42
3.6.6.6
Koruyucu Solüsyon Tazeleme ................................................................... 43
3.6.6.7
Koruyucu Solüsyon Durulama ve Sistemi Devreye Alma .......................... 43
3.6.7
Demontaj .......................................................................................................... 44
3.6.8
Arıza Giderimi ................................................................................................... 45
2
1
İŞLETMEYE ALMA VE ÖN HAZIRLIKLAR
1.1
Ön Kontroller
a) Arıtma tesisinin bütün birimleri ve ekipmanları inşaat ve montaj zamanında kalabilecek her
türlü yabancı maddelerden temizlenmelidir.
b) Boru ve/veya vanalarda işletme çalışmalarını aksatabilecek tıkanmaların olup olmadığı
kontrol edilmelidir.
c) Bütün ekipmanlar yağlama listesine uygun bir şekilde yağlanmalıdır.
d) Bütün ekipmanların elektrik bağlantılarının doğru ve işletmeye hazır olup olmadığı kontrol
edilmelidir.
e) Bütün motorların dönüş yönleri ve termik ayarları kontrol edilmelidir.
f) Bütün enstrumanların çalışır durumda ve kalibrasyonlu olup olmadığı kontrol edilmelidir.
g) Bütün ekipmanlar mekanik kontrolden geçirildikten sonra işletmeye hazır olup olmadığı
h) Bütün vana, çekvalf, boru ve bağlantı noktalarında sızıntı olup olmadığı kontrol edilmelidir.
i) Beton yapılar, kimyasal madde hazırlama kapları su ile doldurularak sızdırmazlık kontrolü
yapılmalıdır. Eğer herhangi bir sızıntı varsa onarılmalıdır. Aksi halde işletme sırasında
giderilmesi zordur.
j) Arıtma birimlerinin hidroliği kontrol edilmelidir.
k) Gerekli kimyasal madde ve servislerinin hazır olup olmadığı kontrol edilmelidir.
l) Sistemdeki yabancı maddeler temizlenip gerekli kontroller yapıldıktan sonra aşağıdaki
ekipmanlar birer birer çalıştırılarak doğru bir şekilde işleyip işlemediği kontrol edilmelidir.
- Sistem besleme pompaları
- Mekanik karıştırıcılar
- Dozaj pompaları
- Monometreler
- Seviye kontrol şamandıraları
- Dekantör sistemi
- Çamur pompaları
- Filtre
- UF ve RO sistemi
- Debimetre ve ölçüm cihazları
3
1.2
Ön İşletme Kontrolleri
a) Manuel ve Otomatik Izgaralar : Temiz olmalıdır.Tüm ekipman denenmiş olmalıdır.
b) Terfi Hazneleri : Temiz olmalıdır. Pompaların bağlantı ve donanımı tam, flatör ayarı
yapılmış çalışmaya hazır durumda bulunmalıdır.
c) Yoğunlaştırma Tankı : Temiz olmalı, tüm ekipmanlar denenmiş ve çalışmaya hazır
durumda olmalı, motor-redüktör bağlantısında eksik bir husus olmamalı.
d) Dekantör : Tüm ayarları yapılmış olmalıdır.
e) Mekanik Ekipman :Motorlar, pompalar ve karıştırıcılar yeterince yağlanıp yağlanmadığı
kontrol edilmelidir. Motorların dönüş yönleri kontrol edilmeli, düzgün değilse düzeltilmelidir.
f) Kumanda Panosu :Bütün bağlantılar kontrol edilmiş olmalıdır.
1.3
İlk İşletme
Tesis işletmeye hazır olduğunda, bütün kontroller ve gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra
hamsu tesise verilir. Başlangıç işletme süresinde, motorlar, pompalar, karıştırıcılar ve diğer
tüm mekanik ekipman sık sık kontrol edilerek sessiz-düzgün çalışıp çalışmadığı ve fazla
ısınıp ısınmadığı denetlenmelidir.hidrolik olarak sistem kontrol edilir.
1.4
1.4.1
Sürekli İşletme
Genel
Tesise gelen hamsu debisi stabil hale gelince, kimyasal dozajların ayarlanması ile iyi çıkış
suyu elde edilince rutin veya normal işletmeye geçilebilir. Normal işletme safhasında,
öncelikle çıkış suyu kalitesi kontrol edilmesi, mekanik ekipman yağlanması, temizlik ile
kontrollarının sağlanması önem arzetmektedir.
Bunun yanında periyodik bakım ve çamurun periyodik uzaklaştırılması yapılmalıdır.
Tesis operatörü tesise geldiğinde öncelikle tesisin gözlemsel incelemesini yapmalıdır.
Hamsuyun tesise gelişinde hiçbir engel olmamalı, mekanik ve elektrik ekipman normal
çalışmalı, çöktürme havuzundan savaklanan su nisbeten temiz ve katı ihtiva etmeyecek
şekilde olmalı, görülecek bir hata anında düzeltilmelidir. İşletme normal devam ederken,
operatör
mekanik
ekipmanların
rutin
gözlem
ve
yağlamasını
imalatçı
talimatları
doğrultusunda yapmalıdır.
Operatör, çıkış suyu kalite kontrolü ve çevre temizliği, tamirat, ayarlar, yağlama ve olağandışı
durumları gösterecek istatistik bilgileri tutmalıdır.
4
1.4.2
İşletmede Dikkat Edilecek Diğer Hususlar
İşletme operatörü aşağıdaki işlemleri düzenli olarak yapmak zorundadır.
a) Tesiste bulunan bütün pompaların çalışmaları, yağ seviyeleri, su basma kapasiteleri
gözlenmelidir.
b) Tesis operatörü genel anlamda tesis, çevre düzenlemesi vs. işleri yapacaktır.
c) Herbir ekipman için ayrıca verilen bakım, yağlama vs. işleri düzenli olarak yapılacaktır.
d) Tesis çalıştırılmaya başlandıktan sonra ilk haftalarda operatör tesisi hergün devamlı
gezmeli ve mekanik ekipmanın çalışıp çalışmadığını kontrol etmelidir. Çökeltme tankı
savak yapısının temizliği kontrol edilmeli ve yapılmalıdır.
e) Dozlama pompalarının istenen debide çözelti basıp basmadığı, ölçekli bir kabın dolması
için gereken zaman tesbiti yapılarak yoklanmalıdır. Çelişkili hallerde dozlama pompası giriş
ve çıkış ağızları temizlenmelidir.
f) Çamur alma borularında tıkanıklık olması durumlarında, tıkanıklık derhal giderilmelidir. Bu
amaçla basınçlı su kullanarak borunun içi yıkanabilir.
g) Filtre sistemlerinin çalışma talimatlarına uygun çalıştığı kontrol edilmelidir.
1.5
Analizler
Arıtma tesisinin verimini tespit etmek ve yürürlükteki kanun hükümlerine uygun kriterleri
yerine getirmek için aşağıdaki deneyler yapılmalıdır:
Kum Filtresi Çıkış Suyu Kalitesi:
•
Çamur çökeltme deneyi,
•
pH,
•
AKM.
RO Ünitesi Çıkış Suyu Su Kalitesi:
•
pH,
•
İletkenlik,
•
Sertlik,
•
Sülfat.
Deşarj Edilecek Su için:
•
KOİ,
•
AKM
•
pH
5
2
OPERATÖRÜN YAPMASI GEREKEN İŞLEMLER
2.1
Düzenli Yapılması Gereken İşlemler
1.Tesisin performansı gözlenmelidir.
a-Çıkış suyu temiz ve kokusuz mu?
b- Çıkış renksiz mi?
2.Mekanik ekipman kontrol edilmelidir.
a-Dişli kutusundaki yağ seviyesi tamam mı?
b-Pompalar, blower, klorlama cihazı ve diğer motor ve mekanik ekipman normal olarak
çalışıyor mu?
c-Karıştırıcılar fazla ısınmadan ve gürültü çıkarmadan çalışıyor mu?
3.Bakım talimatnamesinde gösterilen şekilde yağlama işlemi yapılmalıdır.
4.Tesis temizlenmelidir.
5.Gerekli deneyler yapılmalıdır.
6.Bütün veriler ve bulgular bir deftere kaydedilmelidir.
2.2
Düzenli Yapılması Gerekmeyen İşlemler
1.Çamur biriktirme tankındaki çürümüş çamur sık sık boşaltılmalıdır.
2.Tesiste meydana gelen hasarlar tesbit ve tayin edilmelidir.
3.Bütün vanalar ve devamlı kullanılmayan ekipman arasıra kontrol edilmelidir.
4.Tesise çekici bir görünüm kazandırmak için tesis ve çevresi bakımlı tutulmalıdır.
3
EKİPMAN İŞLETME, BAKIM VE ACİL DURUM TALİMATLARI
3.1
3.1.1
Dozaj Pompaları
İşletmeye Alma
1.Dozlama pompası orjinal broşürdeki montaj şekline uygun olarak, düz duvara veya
platforma dübelle monte edilir.
2.Cihazın elektrik girişi 220 Volttur. (Topraklı priz kullanınız)
3.Emiş hortumu, pompa ile birlikte verilen şeffaf ve yumuşak hortumdur. Bir ucuna filtreyi
bağlayıp dozlanacak sıvı kabına doldurulur.Diğer ucu hava almayacak şekilde pompa
girişine bağlanır. Emiş yüksekliği maksimum 150 cm.dir.
4.Basma hortumu ise beyaz ve daha sert olup, 20 Atm. basınca dayanıklıdır.Bir ucu
sızdırmayacak şekilde pompa çıkışına bağlıdır. Diğer ucu üzerine de enjektörü bağlayıp
dozlanacak sıvı hattına vidalanır veya tanka açık dozlama yapılacak şekilde verilir.
6
5.Dozlama sıvısı kabının kapağını, ucuna filtre bağlı olan emme hortumunu kaba daldırdıktan
sonra, kaba toz girmemesi ve dozlama sıvısının buharlaşmaması için sıkıca kapatılır.
6.Filtrenin dozlama sıvısı kabının dibinde biriken tortuyu emmesini önlemek için, dipten 5 cm.
yukarıda durması sağlanır.
7.Pompanın çalışması sırasında, pistonun hareketini sağlayan vuruşlar nedeniyle basma
hortumunda peryodik bir titreşim hareketi olacaktır. Bu titreşimler sırasında yakında bir
hortumun çarpıp zedelenebileceği veya kesilebileceği bir cisim, yüzey varsa basma
hortumunu uygun bir şekilde sabitleyiniz.
8.Pompayı ilk işletmeye alışta hortumlardaki ve pompa kafası içindeki havayı almak için,
basma ucundan emerek pompa takviye edilir.
3.1.2
3 Aylık Bakım Peryodu
1-Pompa kafasının temizlenmesi
a)Dozlama sistemindeki pompanın çalışması durdurulur. Emme hortumunun filtreli ucu
dozlama sıvısı kabından çıkarılır. Basma hortumu enjektörden ayrılır.
b)Bir kaba, pompanın 10 dakika çalışması için yeterli miktarda temiz su koyulur. İkinci bir
kaba yine 10 dakika çalışması için yeterli miktarda HCl(Hidroklorik asit) koyulur.
c)Ucunda emiş filtresi bulunan emme hortumu, içinde su bulunan kaba daldırılıp, pompa 10
dak. çalıştırılır.
d)Ardından emme filtresi içinde HCl bulunan kaba daldırılıp 10 dak. çalıştırılır.
e)En son olarak emme filtresi tekrar içinde su bulunan kaba daldırılıp 10 dak. çalıştırılır.
f)Dozlama sistemindeki hortum bağlantıları yapılıp, cihaz tekrar devreye alınır.
NOT:Şayet pompa bir süre çalıştırılamayacaksa, kafa ve hortumlar içinde kalan dozlama
sıvısının dışarı atılması için 10 dak. su ile çalıştırılması gerekir. Uzun müddet
çalıştırılmama durumunda da pompa her üç ayda bir yine su ile 10 dak. çalıştırılmalıdır.
2.Emme filtresinin temizlenmesi :
Dozlama sıvısı içindeki toz ve yabancı maddelerin filtre yüzeyine yapışmaları ve zamanla
gözenekleri tıkamaları nedeniyle filtre yeterli emişi
yapamaz ve pompanın kapasitesini
düşürür.Bunu önlemek için filtre üzerine yapışan yabancı maddeleri temizlemek gerekir.
a)Dozlama sistemindeki pompanın çalışması durdurulur.
b)Emme hortumu ucundaki filtre dozlama sıvısı kabından çıkarılır.
c)Filtre hortumun ucundan ayrılır.
7
d)İçi temiz su dolu bir kap alıp, filtre içine daldırılır. Suyun içinde filtre iki yana sallanıp, iyice
temizlenene kadar çalkalanır.
e)Emme hortumunun ucuna filtre takılıp, dozlama sıvısı içine daldırılır. Kabın ağzı iyice
kapatıldıktan sonra sistem devreye alınır.
3.Emme ve basma hortumlarının temizlenmesi
Hortumların cidarlarına yapışan pislikler varsa bunlar gözle saptanabilir.Bu durumda sistemi
durdurup, emme ve basma hortumları söküp çıkarılır.Hortumun bir ucundan tazyikli su verilip,
cidarlar temizlenene kadar işleme devam edilir.Temizlenen hortumlar sistemdeki yerlerine
sızdırmaz ve hava almaz şekilde bağlanıp, sistem tekrar devreye alınır.
3.1.3
Arıza Saptanması Ve Giderilmesi (Acil Durum Talimatları)
1.Cihaz çalışıyor, fakat sıvı basmıyorsa ("power" düğmesi devamlı, "push" düğmesi
aralıklı yanıyorsa);
a)
Emiş filtresini kontrol ediniz.
b)
Dozlama kabındaki sıvının bitip bitmediğine bakınız.
c)
Emme ve basma hortumlarının bağlantılarını gözden geçiriniz.
d)
Emme ve basma hortumlarında hava varsa sistemin havasını alınız.
e)
Dozlama, borulama hattına yapılıyorsa, borulama hattındaki karşı basınç çok yüksek
olabilir. Bu durumda vanayı söküp basma hortumunun ucu başta iken çalıştırıp
pompanın normal kapasitesini görünüz.
f)
Ayar düğmesi sıfır konumunda olabilir.Eğer böyle ise kapasite ayarınıza getiriniz. (bu
durumda "push" düğmesi hiç yanmaz)
g)
Arıza
hala
giderilmedi
ise,
pompayı
yolda
hasar
görmeyecek
şekilde
ambalajlayıp(arızasını belirten bir yazı ile) servise gönderiniz.
2.Cihaz çalışmıyorsa;
a)
"Power" lambası yanmıyorsa sisteme elektrik gelip gelmediğini kontrol ediniz.
b)
Cihaza elektrik geliyor, fakat pompa çalışmıyorsa sigortayı kontrol ediniz.
c)
Cihaz yine de çalışmıyorsa arızasını belirtip, ambalajlayıp servise gönderiniz.
3.Başka bir arıza durumunda, arızayı belirtip, servise gönderiniz.
8
3.1.4
Pompaların İşletme Ve Bakım Talimatı
3.1.4.1 Montaj Ve İşletme
1.Pompa kaidesi civatalarla sağlam olarak tesbit edilir. Tesisat ağırlığının pompa üzerine
binmemesine dikkat edilir.
2.Elektrik motoruna uygun amperajda bir termik şalter seçilir.
3.Motor elektrik bağlantısı ehliyetli birine yaptırılmalıdır.
4.Pompa su ile doldurulur.Pompa çalışmadan uzun müddet kalmışsa kavrama rahat dönene
kadar elle çevrilir.
5.Pompaya yol vermeden önce emme vanası sonuna kadar açılır. Çalışma anında hiçbir
zaman kısılmaz ve kapatılmaz.
6.Basma vanası kapatılır.
7.Pompaya yol verip dönme yönünün etiket üzerindeki ile aynı olmasına dikkat edilir.
8.Pompa devrini aldıktan sonra basma borusu üzerindeki vana yavaş yavaş açılır.Vananın
tam açılması durumunda; tesisatta pompanın seçilen manometrik basıncından daha düşük
bir karşıbasınç varsa pompa gereğinden fazla su basıyor olabilir.Bu durumda elektrik
motoru etiketindeki değerinden fazla amper çekiyorsa, amper normal değerine düşünceye
kadar basma vanası kısılır.
9.Çalışma anında salmastra kısmından dakikada 15-20 damla su gelmelidir. Fazla geliyorsa
salmastra somunları hafifçe sıkılır. Sıkma payı kalmadığı vakit, bakı somunları sökülür,
geleni iyice geriye çekerek salmastra ilavesi yapılır.
10.Soğutma halkalı pompalarda basılan su sıcaklığının 95 C ' yi geçmesi halinde soğutma
suyu çalıştırılır.
11.Gres ile yağlamalı pompalarda 10 günde bir gres takviyesi yapılır.Sıvı yağlamalı olan
pompalarda yağ hanesindeki taşma deliğine kadar 30 no.’lu yağ doldurulur ve birer hafta ile
seviye kontrol edilir.Monoblok tipteki pompalar yağlama gerektirmez.
3.1.4.2 Bakım
1.Genel dış temizlik yapılır.
2.Pompa haznesinde bez, kağıt vb.parçaların atılmamasına dikkat edilmelidir.
3.Pompa aksamında yağ sızması bulunup bulunmadığı kontrol edilir.
4.Elektrik motorunun gürültü yapıp yapmadığı kontrol edilir.
5.Motor çalışmıyorsa, neden çalışmadığı araştırılmalı ve arızanın giderilmesi sağlanmalıdır.
9
3.1.5
Arıza Sebebi Ve Çözüm Yöntemi
Pompa işletilirken karşılaşılabilecek sorunlar ve çözüm önerileri Tablo 56’da sunulmaktadır.
Tablo 1. İşletmede karşılaşılabilecek pompaya dair sorunlar, muhtemel sebleri çözümleri
Sorun
Sebep
Çözüm
Pompa su
•
İyi doldurulmamıştır.
vermemektedir.
•
Hava
az
su
açıktır.
İçeri
hava
tahliye ediniz.
girmektedir
• Hava ventilini kapayınız.
Dip klapesi kaçırmakta veya tıkanıklık
• Dip
yapmaktadır.
temizlenmelidir.
•
Dönme yönü terstir.
• Doğru yönde çalıştırınız.
•
Fan tıkanmıştır.
Fanı sökerek temizleyiniz
•
Süzgeç
•
Pompa
ventilli
• Yeniden doldurulup havasını
vermektedir.
ve
dip
klapesi
kısmen
Emiş borusu ve klape emme ağzına göre
Su seviyesi çok fazla düşmüş emme
Salmastra
• Süzgeç veya dip klapesini
• Emiş borusu ve klapeye enaz
veya
• Su seviyesini yükseltiniz ya
da
yüksekliği artmıştır.
•
edilip
emme ağzı çapında seçiniz
dar geçirilmiştir.
•
kontrol
temizleyiniz
tıkanmıştır.
•
klapesi
emme
borusundan
Fan kısmen tıkanmış olabilir
•
Dönme yönü terstir
daha
derine
monte ediniz.
• Hava giren yerleri kontrol edip
pompaya hava girmektedir.
•
pompayı
kaçakları önleyiniz.
• Fanı sökerek temizleyiniz
• Pompayı
doğru
yönde
çeviriniz
Pompa gürültülü
•
Kaplin ayarı kaymıştır
çalışmaktadır.
•
Tesisat
kasıntılıdır,
• Kaplin ayarını kontrol ediniz
ağırlığı
pompa
• Kasıntıyı ve ağırlığın tesisat
üzerine binmiştir.
•
Pompa
su
ve
havayı
karışık
basmaktadır.
•
Lastik aşınmışsa değiştiriniz
Pompa seçilen manometrik basıncın çok
altında çalışmaktadır.
üzerine
binip
binmediğini
kontrol ediniz.
• Pompaya veya tesisata hava
girip girmediğini araştırınız.
• Basma
vanasını
gürültü
kesilinceye kadar kısınız.
3.2
Karıştırıcıların İşletme ve Bakım Talimatı
a. Karıştırıcı ekipmanlarla ilgili aşağıda belirtilen bakım ve işletme belirlenmiş olan
sıklıklarla görevli personel tarafından yapılır.
b. Karıştırıcı redüktörünün yağ seviyesi kontrol edilerek eksilme varsa tamamlanır.
10
c. Karıştırıcı redüktörünün yağları 6 ayda bir değiştirilir. Redüktör yağ olarak 60x140 mobil
dişli yağı kullanılır. Kış aylarında 90 numara yağda kullanılabilir.
d. Rulmanlar 15 günde bir olmak üzere normal gres yağı kullanılarak greslenir.
e. Ayda bir olmak üzere şase ve diğer tüm bağlantılar gözden geçirilir. Boşluğu olan somun
ve civatalar sıkılır.
f. Tüm metal aksam senede bir defa gözden geçirilerek korozyonlu bölgelerin boyama
işleri yapılır.
g. Tüm sistemin ayda bir ana temizliği yapılır.
3.3
Kumanda Panosu ve Diğer Kısımların Bakımı
a. Genel temizlik yapılır.
b. Fazla ısınan kısım varsa nedeni araştırılır ve ısınma önlenir.
c. Paslanmaya başlayan metal kısımlar belirlenerek önlem alınmalıdır.
d. Şalter ve otomatik içindeki kontak yüzeylerinin temizliği ve düzgünlüğü sağlanıp(çapak,
meme ve karıncalanma) varsa çok ince zımpara ile temizlenir.
e. .İç bağlantı ve birleşim noktalarındaki civata ve somunları kontrol ederek gevşemeleri
sağlanır ve sıkılır.
f. Otomatik sigortaların her birinin çalışıp çalışmadığı kontrol edilir.
g. Hareretle işleyen rölelerin (termik röle)gerektiğinde tam görev yapıp yapmadığı kontrol
edilerek ayarlanır.
h. Pano içinde yağmur ya da başka bir nedenle su birikmesi olup olmadığı kontrol edilir. Su
varsa temizlenir, giriş nedeni araştırılarak gerekli önlem alınır.
i. Kabloların geçtiği delikler, kapak, kilit v.b. gibi elemanların sıkı ve muhafazalı oldukları
kontrol edilir ve sağlamlaştırılır.
j. Panoya giren kablo uçlarının bağlantıları kontrol edilir. Gevşeme varsa sıkılır.
3.4
3.4.1
Multimedia Kum Filtresi İşletme ve Bakımı
Devreye Alma Öncesi Kontroller
• Mekanik ve elektrik montajı tamamlanmış olan sistemi devreye almadan önce tüm sistemin
kontrollerinin yapılması gerekmektedir. Devreye alma işleminden önce aşağıdaki kontroller
yapılmalıdır
• Sistem besleme hattının bağlı olduğu borunun iç çapının ve malzemesinin uygunluğu
11
• Tesisatın devreye alma çalışmaları öncesinde sızdırmazlık testlerinin yapılıp yapılmadığı
• Tesisatta sistemde darbe oluşturmayacak şekilde önlemlerin alınıp alınmadığı, yeterli
desteklemenin olup olmadığı kontrol edilmelidir.
• Sistem elemanlarının elektriksel ve mekanik fonksiyon testlerinin yapılması gereklidir.
• Sistem öncesi varolan, sistem besleme pompa grubu ya da su tanklarının çalışır durumda
olduğu kontrol edilmeli, vana konumlarına dikkat edilmelidir.
• Sensörlerin montajı ve kablo bağlantısı, analizör ile ilişkilendirilmesinin yapılıp yapılmadığı
• Yüzey borulama üzerindeki vanaların hava (pnömatik) elektrik beslemelerinin yapılıp
yapılmadığı kontrol edilmelidir.
• Filtre girişilerinde ve çıkışlarındaki manometre ve numune musluğu bağlantıları kontrol
edilmelidir.
• Yüzey borulama ve tank üzerinde yer alan flanş ve nipel bağlantılannın uygunluğu kontrol
edilmelidir. Civata ve conta eksikleri giderilmelidir.
• Tüm manuel vanaların doğru pozisyonda olduğu ve otomatik çalışan vanaların konumları
• Boru bağlanbları ve vanalar kontrol edilerek su kaçağı bulunan noktalarda, uygun şekilde
kaçaklar giderilmelidir.
• Tankların drenaj bağlantılarının yapıldığı kontrol edilmelidir.
• Tanklann ayak sabitleme noktasından yere sabitlenmiş olduğu kontrol edilmelidir.
3.4.2
Devreye Alma
Devreye alınacak olan cihazın bütün kontrolleri yapılmış, bütün bağlantıların sağlanmış ve
olası eksikliklerin gideriimiş olması gereklidir.
• Cihaz devreye alınırken kontrol panosu ana güç şalteri "On" (açık) konumuna getirilerek,
kontrol panosu enerjilendirilir.
• Ham su besleme pompası çalıştırılır, besleme hattı giriş vanası açılarak sisteme su girişi
sağlanır. Su girişinin yavaş yavaş ve tank içinde ve hatta oluşabilecek havanın sıkışmadan
dışarı atılmasını sağlayacak şekilde olmasına dikkat edilmelidir.
• Tank dolumu tamamlandıktan sonra, filtre manuel geri yıkama adımına alınarak, filtre
içerisinde bulunan bulanıklığın giderilmesi sağlanır. Bu işlem taki, geri yıkama suyunun
12
berraklığından emin olununcaya kadar devam ettirilir. Ardından, servis çıkış borulamasında
birikmiş olabilecek partiküllerin uzaklaştırılması için filtre durulama adımına geçirilir ve 5 dk.
durulama yapması sağlanır.
• Sistem çalışma adımlarında belirtilen serviste konumuna getirilerek sistemin çalıştırılması
sağlanır.
• Basınç göstergeleri, debimetreler, sıcaklık ve basınç şalterlerinin, enstrumantasyon ve
diğer ekipmanların uygun şekilde çalıştıkları kontrol edilir.
• Yapılan kontrollerden sonra cihazın çalışma konumlarına geçişi sağlanır.
• Ürün suyu ve atıksu debileri istenen seviyeye gelene kadar ayar yapılmaya devam edilir.
• Devreye alma sırasında aşağıdaki kontrollerin mutlaka yapılması ve sonrasında cihazın
çalışır durumda bırakılması gerekmektedir.
3.4.3
İşletme
3.4.3.1 Sistem Çalışma Prensibi ve Çalışma Adımları
• Cihazların kontrolü, PLC kontrollü kontrol panosundan sağlanmaktadır. Filtrasyon ve
yumuşatma tankları normal işletme şartlarında servis pozisyonundadır. Filtrelerin ters
yıkama ve durulama işlemleri, yumuşatmaların ters yıkama, rejenerasyon ve durulama
işlemleri kontrol panosu tarafından tam otomatik olarak gerçekleşmektedir. Ters yıkama
işlemini bitiren filtrasyon tankı ve rejenerasyondan çıkan yumuşatma tankı servis
pozisyonuna yine otomatik olarak geçmektedir. Bu işlem, PLC grubunun bulunduğu kontrol
panosundan kumanda alan, içinde selenoid vana grubunun bulunduğu kontrol panosu ve
pnömatik aktüatörlü kelebek vanalar ile sağlanmaktadır.
• Filtre ve yumuşatma tanklarının servis giriş-çıkış, ters yıkama giriş-çıkış, rejenerasyon
giriş-çıkış, durulama
çıkış
ve
hava giriş hatlarında
aktüatörlü kelebek vanalar
bulunmaktadır. Her bir tankın vana grubuna kumanda eden 10kaJ kontrol panosundaki
selenoid valfler, PLC'den aldıkları sinyale göre vanalata yol vermekte ve tankların pozisyon
değiştirmeleri sağlanmaktadır.
• Filtrelerin ters yıkama ve durulama işlemleri, filtre besleme pompaları tarafından
yapılmaktadır. Ters yıkama işlemi, PLC'de set edilen zaman aralığı verisi ile başlamaktadır.
Her bir filtre tankı, PLC sisteminde set edilen zaman aralığına ulaştığında sırası ile ters
yıkama işlemine başlamaktadır. Filtrelerin yıkama durulama işlemleri (opsiyonel olarak) giriş
ve çıkış hatlarının basınç farklarına göre çalışan bir difrensiyal basınç şalteri ile de
başlayabilmektedir.
• Sistemde servis pozisyonundaki herhangi bir filtrenin ters yıkaması gerekli görüldüğünde,
ters yıkama işlemi operatör tarafından manuelolarak da başlatılabilmektedir. Bu işlem için her
13
bir filtrenin kendi kumanda panosu üzerindeki "manuel ters yıkama" butonuna 3 sn süre ile
basılması yeterlidir. Filtrelerin ve yumuşatma tanklarının çalışma konumları (hangisinin
servis, rejenerasyon veya ters yıkama konumunda olduğu) ana kontrol panosundaki durum
lambalarından görülebilmektedir. Filtre besleme pompalarının start-step konumları, ham su
ve ürünsuyu depolarından gelen seviye sinyalleri ile sağlanmaktadır.
• Besleme pompası stop konumuna geçtiğinde, filtrasyon sistemi stop konumunu almakta ve
tüm vanalar kapalı konuma geçmektedir. Şayet alt veya üst seviye sinyalleri ortadan kalkar
ise besleme pompası start konumuna geçmekte ve sistem otomatik olarak start konumunu
almaktadır. Hamsu ve ürünsuyu tanklarının min. ve max. su seviyeleri ana kumanda panosu
üzerindeki durum lambalarından görülebilmektedir.
• Filtrasyon sisteminde filtre tankı aşağıdaki durumlarda servis pozisyonundan yıkama
pozisyonuna; (1) zamana bağlı velveya fark basınç kontrollü, otomatik olarak PLC kontrol
ünitesinde set edilen değere ulaşıldığında; (2) Manuelolarak, kontrol panosu üzerindeki
basma butonu yardımı ile geçecektir.
• Yumuşatma sisteminde ise filtre tankı aşağıdaki durumlarda servis pozisyonundan yıkama
pozisyonuna; (1) debi kontrollü, debi değeri otomatik olarak PLC kontrol ünitesinde set edilen
değere ulaşıldığında; (2) Manuelolarak, kontrol panosu üzerindeki basma butonu yardımı ile
geçecektir.
• Sistemlerin çalışma adımları ise aşağıda verilmiş olup, ilgili vana kodlarını sistemin akış ve
enstrümantasyon ayrıntılarının gösterildiği P&ID çizimlerinden takip edilebilir.
3.4.3.2 Sistem Çalışma Pozisyonları
3.4.3.2.1 Otomatık Kum Filtresinin çalışma pozisyonları
Filtre servis konumu: Servis konumunda" BFV-301 "ve "BFV302 "vanası açık, diğer vanalar
kapalıdır. Ham su, "BFV-301" vanasından girerek tankın üst distribütör sisteminden filtre
medyası üzerine dağılmaktadır. Filtre medyası içinde aşağıya doğrı,ı hareket eden su, alt
distribütör nozul sisteminde toplanarak "BFV-302" vanasından servis çıkış hattına
geçmektedir.
Filtre ters yıkama konumu: Ters yıkama konumunda "BFV·303 n ve " BFV-304 " vanaları
açık, diğer vanalar kapalıdır. Ham su , "BFV-303" vanasmdarı girerek tankın alt distribütör
sisteminden medya malzemesine dağılmaktadır. Medya malzemesinin içinden yukanya
14
doğru hareket eden hamsu, tankın üst kısmındaki distribütör sisteminde toplanarak "BFV304’u vanasından drenaja atılmaktadır.
Filtre durulama konumu : Ters yıkama işlemini tamamlayan filtre, yıkama işleminin son
aşaması olan durulama işlemini gerçekleştirmektedir. Durulama konumunda "BFV-301"
vanası ile " BFV-305 " vanası açık, diğer vanalar kapalı konumdadır. Hamsu servis giriş
vanasından girerek filtre medyası üzerine dağılmakta, medya malzemesinin içerisinde
aşağıya doğru hareket ederek alttaki difüzörde toplanmaktadır. "BFV-305" vanasından dışarı
çıkan harnsu, drenaj kanalına atılmaktadır.
3.4.3.2.2 Aktif Karbon Filtrenin çalışma pozisyonları
Aktif Karbon Filtre servis konumu: Servis konumunda" BFV-351 "ve "BFV·352" vanası açık,
diğer vanalar kapalıdır. Ham su, "BFV-351" vanasından girerek tankın üst distribütör
sisteminden filtre medyası üzerine dağılmaktadır. Filtre medyası içinde aşağıya doğru
hareket eden su, alt distribütör nozul sisteminde toplanarak "BFV-352" vanasından servis
çıkış hattına geçmektedir.
Aktif Karbon Filtre ters yıkama konumu: Ters yıkama konumunda "BFV-353" ve " BFV-354 "
vanaları açık, diğer vanalar kapalıdır. Ham su, "BFV-353" vanasından girerek tankın alt
distribütör sisteminden medya malzemesine dağılmaktadır. Medya malzemesinin içinden
yukarıya doğru hareket eden hamsu, tankın üst kısmındaki distribütör sisteminde toplanarak
"BFV-354" vanasından drenaja atılmaktadır.
Aktif Karbon Filtre durulama konumu :. Ters yıkama işlemini tamamlayan filtre, yıkama
işleminin son aşaması olan durulama işlemini gerçekleştirmektedir. Durulama konumunda "
BFV351 " vanası ile " BFV-355 " vanası açık, diğer vanalar kapalı konumdadır. Hamsu servis
giriş vanasından girerek filtre medyası üzerine dağılmakta, medya malzemesinin içerisinde
aşağıya doğru hareket ederek alt distributör nozul sisteminde toplanmaktadır. " BFV·355 "
vanasından dışarı çıkan hamsu, drenaj kanalına atılmaktadır
3.4.3.2.2.1 Yumuşatma tankının çalışma pozisyonları
•Yumuşatma servis konumu: Servis konumunda yumuşatma ünitesi "BFV-4D1" ve "BFV-402
" pnömatik aktüatörlü kelebek vana açık, diğer vanalar kapalı konumdadır. Ham su, "BFV401 " vanasından girerek tankın üst lateralinden reçine yatağı üzerine dağılmaktadır. Reçine
yatağı içinde aşağıya doğru hareket eden su, alt lateralde toplanarak "BFV-402 " vanasından
dışarı çıkmakta ve yumuşak su tankını doldurmaktadır.
15
3.4.3.2.2.2 Yumuşatıcı rejenerasyon adımları
• Ters yıkama konumu: Ters yıkama konumunda "BFV-403" ve "BFV-4D4 " vanaları açık,
diğer vanalar kapalıdır. Ham su, "BFV403" vanasından girerek tankın alt lateralinden
dağılmaktadır. Reçine yatağından yukarı doğru hareket eden su tankın üst lateralinde
toplanarak "BFV-404 " vanasından drenaja atılmaktadır.
• Tuzlama konumu: Tuzlama konumunda, "BFV-406" ve " BFV405" vanası açık, diğer
vanalar kapalıdır. Tuzlama konumunda, ejector yardımı ile tuz tankından salamura suyu
çekilmektedir. Ejektör yardımı ile çekilen salamura suyu, üst lateralden reçine yatağına
dağılmaktadır. Reçine yatağı içerisinde aşağı doğru hareket eden tuzlu su, alt lateralde
toplanarak " BFV-405" vanasından drenaja atılmaktadır.
• Yavaş durulama konumu: Tuzlama konumunda, "BFV-406 " ve "BFV-405" vanası açık,
diğer vanalar kapalıdır. Bu esnada tuzlu su tankında su kalmadığından ejektörden sadece
filtrelenmiş su geçişi sağlanmaktadır. "BFV-406 ' vanasından giren filtrelenmiş su, üst
lateralden reçine yatağına dağılmaktadır. Üst lateralden reçine yatağına dağılan su, alt
lateralde toplanarak ~ BFV-405" vanasından drenaja atılmaktadır.
• Hızlı durulama konumu: Yavaş durulama işlemini tamamlayan yumuşatma tankı, hızlı
durulama işlemine başlamaktadır. Hızlı durulama konumunda "BFV-401" vanası ile "BFV405 " vanası açık, diğer vanalar kapalıdır. Servis giriş vanasından girerek reçine yatağına
dağılan su, aşağıya doğru hareket ederek alt lateralde toplanır ve "BFV-405 " vanasından
drenaja atılmaktadır.
• Tuz tankı suyunu tamamlama: Tuz tankı suyunu tamamlama işleminde 'BFV-401" vanası
açık
diğer
vanalar
kapalı pozisyonda
ejektör
hattından
tuz
tankına
su
dolumu
sağlanmaktadır. Tuz tankındaki şamandıra, ayarlanan üst noktaya ulaştığında tuz vanasını
hareket ettirerek hattı kapatmakta ve su doldurma işlemini tamamlamaktadır.
Not: Tuz tankmdaki su seviyesi şamandıra üzerinden ayarlanmaktadır. Ayar/anan seviyede
şamandırs, tuz vanasmı kapatmakta ve su doldurma işlemini durdurmaktadır.
3.4.4
Bakım
Sistemlerin normal çalışması boyunca, işletme verileri ve gözlemlerle ilgili düzenli bir kayıt
sistemi oluşturulmalıdır. Kaydedilen bu veriler arıza giderimi ve performans değerlendirmesi
için faydalıdır. Verilerin kaydedileceği form ve gerekli bilgi verilmiştir. (Bkz. Bölüm 9.5)
Mümkün olduğu kadar sık aralıklarla ham su, ürün suyundan alınacak numunelerde kimyasal
analiz yaptırılmalıdır. Düzenli olarak numune alma ve portatif ölçüm cihazları ile yerinde
ölçüm yapılması tavsiye edilmektedir.
Akışlar günlük olarak kontrol edilmelidir. Cihazların dizayn değerlerinden çok daha az ya da
16
yüksek kapasitelerde işletilmesi sistem performansını olumsuz yönde etkileyecektir.
3.4.5
Rutin Bakım
Bu bölümde özet bir bakım programı verilmiştir. Bu sistemin genel bakımı ile ilgili tavsiye
edilen bakım programı olmakla beraber, tesisin işletilmesi ile ilgili tecrübeler doğrultusunda
bu bakım programının içeriği uzun vadede kullanıcı tarafından belirlenebilir. Sistemin bakım
ve operasyon prosedürü yine bw tecrübeler ışığında çalışma adım süreleri proses için gerekli
değerlere çekilebilir.
Bakım gerektiren hususların çoğu sistemde mevcut alarm mekanizmaları tarafından
algılanacaktır, ancak alarm durumunun gerçekleşmesi daha etkili ve zahmetli müdahaleleri
gerektireceğinden, alarm durumunun gerçekleşmesini beklemeden aşağıda özetlenen
hususların rutin olarak kontrol edilmesi faydalı olacaktır. Bu bakım programları ile ilgili bir
form hazırlanarak kayıt tutulması ve yapılan bakımlarla ilgili notların bu formda yazılı olarak
saklanması tavsiye edilir. Bu form yardımıyla sık karşılaşılan problemler ve bunların önüne
geçilmesi için yapılması gereken bakım çalışmaları daha kolayca belirlenebilir.
Aşağıdaki başlıklar, hazırlanacak bakım programında yer alması tavsiye edilen kontrol ve
ayar işlemlerinin tipi ve sıklığı hakkında bilgi içermektedir.
3.4.5.1 Günlük Kontrol
Günlük kontrol verileri, sistem işletme koşullarını içermelidir. Aşağıdaki parametreler günlük
bazda kontrol edilmelidir.
• Akışlar
• Basınçlar
• Basınç kayıpları
• Kimyasal ve tuz sarfiyatları
• Su Sertlikleri
3.4.5.2 Haftalık Kontrol
Haftalık kontrollerin öncelikli amacı sistemdeki ekipmanların sağlıklı biçimde çalışıp
çalışmadığının tespit edilmesidir. Aşağıdaki ekipmanlar haftalık bazda kontrol edilmelidir.
•
Pompalar, vanalar ve motorlar
•
Akışlann ayarlanması
•
Basınçlı hava hattının kontrolu (Birikmiş olabilecek su drene edilmelidir.)
•
Boru, fittings ve vanalar (Kaçaklar kontrol edilmelidir.)
•
Temizlik (Tüm ekipmanlar temizlenmelidir.)
17
•
Alarm ikaz lambalannın kontrolu (Yanmış olan lambalar yenisi ile değiştirilmelidir.)
3.4.5.3 Aylık Kontrol
Aylık kontroller cihaz üzerindeki enstrümantasyon ekipmanlarının kontrolunu baz alır.
Aşağıdaki ekipmanlar aylık bazda kontrol edilmelidir.
• Debi göstergerleri,
• Analizörler,
• Basınç şalterleri,
• Sıcaklık şalteri
• Hat üzerine monte edilmiş göstergeler,
3.4.5.4 Yıllık Kontrol
•
Yıllık bakım programının öncelikli amacı, sistemdeki ekipmanlann fiziksel
durumlannın kontrol edilmesidir.
•
Boyalı yüzeylerin boyası gerekirse yenilenmelidir
•
Ekipmanların sabitlemesi ve seviye hizalaması; ekipman imalatçılarının talimatları
doğrultusunda özellikle pompa ve elektrik motorları kontrol edilmelidir.
•
Basınçlı borularda; 5 yılda bir, onaylı kuruluşlar tarafından tahribatsız muayene (NOT)
yapılmalıdır. Tahribatsız muayene çeşitlerinden birkaçı; röntgen, ultrasonik test,
manyetik parçacık testidir.
Aşağıdaki tabloda parametrelerin kontrol sıklığı ile ilgili bilgiler verilmiştir.
Parametre
Pompa Çıkış
B
Sistem
Giriş
Basıncı
Sistem Çıkış
Basıncı
Hamsu Sertliği
Her Vadiya
X
X
Haftalık
X
X
Ürünsuyu
Sertliği
Su debisi
X
Sıcaklık / PH
X
Toplam Ürün
Suyu
Kimyasal, Tuz
sarfiyatları
X
X
X
18
3.4.6
Devreden Çıkarma
Sistemin herhangi bir nedenden dolayı devreden çıkarılması gereken durumlarda, sitem
kumanda parıosundan sistem durdurularak; giriş ve çıkış vanalarının kapanması sağlanır.
Tank tahliye/boşaltma vanası açılarak sistem içerisinde su tahliye edilir.
3.4.7
Demontaj
Sistemin tamamen kapatılması veya başka bir mekana taşınması durumunda;
• Sistemin ana panodan elektriği kesilir. Ana panoyu besleyen hattın elektriği kesilerek pano
içerisinden güç besleme kabloları çıkartılır.
• Sistem giriş ve çıkış vanaları tamamen kapatılarak sistem izole edilir. Tank içinde suyun
kalmaması için tank tahliye vanası açılarak tank içindeki su tahliye edilir.
• Gerekli durumlarda tank medya ve yüzey borulamaları da çıkartılarak uygun şekilde
muhafazası sağlanır.
• Ayak bağlantı noktasındaki sabitleme vidaları sökülerek zemin bağlantısı serbest duruma
geçirilir. Sistem taşıma noktalarından uygun bir vinç veya forklif! yardımı ile taşınır.
• Demontaj sırasında sökülen ekipmanlar, hatlar bu işlem sonrasında tekrar montaj adımları
dikkate alınarak monte edilir.
3.4.8
Arıza Giderimi
Tablo 2. Multimedia Kum Filtresi Arıza Giderim Tablosu
ARIZA BELİRTİSİ
MUHTEMEL SEBEP
YAPILACAK MÜDAHALELER
Kontrol panosunda enerji
yok.
•Kontrol panosu enerji
beslemesi
kesik.
• Kontrol panosu ana güç
şalteri kapalı
• Enerji beslemesini kontrol et.
• Kontrol panosu ana güç
şalterini açık konuma getir.
• Kontrol panosu besleme
sigortasını değiştir.
• Kontrol panosu besleme
sigortası devredışı.
Kontrol panosunda enerji var,
"start" butonuna basıldığında
sistem devreye girmiyor.
• PLC enerji beslemesi kesik.
• PLC besleme sigortası devre
dışı.
• PLC arızası.
• Besleme sigortasını değiştir.
• Servis çağır.
Kontrol panosunda eneji var
operasyon sistem otomatik
olarak
ters
yıkamaya
/
rejenerasyona girmiyor
• PLC enerji beslemesi kesik.
dışı.
• PLC arızası.
• Fark basınç prostatı arızalı
• PLC enerji beslemesi kesik
dışı.
• PLC arızası.
•
•
•
•
Kontrol panosunda enerji var,
operasyon atlama butonu
basıldığında sistemde bir
değişiklik olmuyor
Enerji beslemesini kontrol et.
Besleme sigortasını değiştir.
Servis çağır.
Fark basın prostatı kontol et
• Besleme sigortasını değişıir.
19
Sistemden su geçişi yok veya
debidüşük
• Yumuşatma servis giriş/çıkış
vanaları kapalı veya kısmen
açık.
• Yumuşatma servis giriş/çıkış
vanalarında mekanik arıza.
• Yumuşatma besleme
pompalarınde arıza.
• Selenoid valfarızası,
kablolamayı kontrol et.
• Basınçlı hava hattında
basınç düşük veya yok.
Kontrol et.
• Besleme pompası basma
ayarı ve debisini kontrol et.
Sistem
geri
yıkama
ve
rejenerasyon
adımlarına
geçiyor, fakat otomatik olarak
servis
pozisyonuna
dönmüyor
• Kabloda temassızlık.
• ikaz lambası arızası.
• PLC arızası.
• Kablolamayı kontrol et.
• Lambayı değiştir.
Sistem tankı serviste iken
servis ikaz lambası yanmıyor.
• PLC arızası.
Sistem tankı ters yıkamada
iken, ikaz lambası yanmıyor
• PLC arızası.
Yumuşatma tankı sert su
veriyor.
• Tuz tankına az miktarda tuz
konulması.
• Tuz çekmede problem.
• Ejektörtıkanması.devre dışı.
• Rejenerasyon süreleri
yetersiz.
• Vanalardan çıkış hattına
hamsu kaçağı.
•
• Kabloda temassızlık
• Buton arızası
• PLC arızası
•
• Tuz tankı tuz miktarını kontrol
et.
• Salamura suyu miktarını
kontrol et.
• Tuz vanası ve ejektörü
kontrol et.
• Vanaların kontrolü.
• Vana ve contalarını kontrol et
•
• Butonu değiştir.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Geri yıkama debisi yüksek
Medya danecik çapı küçük
Vanalarda mekanik arıza.
Vana conta arızası
PLCarızasl
•
•
•
•
•
•
Vana ya da conta arızası
• Vana ve contasını kontrol et
•
•
•
•
•
•
•
•
Geri yıkama debisi yüksek
Medya danecik çapı küçük
• Geri yıkama debisini düşür
•
• Vanaları kontrol et.
• Contaları değiştir.
•
Vana ve contasını kontrol et
Manuel rejenerasyon
butonuna basılmasına
rağmen, filtre tankı veya
yumuşatma tankı
rejenerasyona girmiyor.
Geri yıkamada medya kaybı
gözleniyor.
Sistem servis pozisyonunda
geri yıkama drenaj hattında
su gözleniyor
Yüzey borulama üzerindeki
vanalar su sızdınyor
Geri yıkamada medya kaybı
gözleniyor.
Sistem servis pozisyonunda
geri yıkama drenaj hattında
su gözleniyor
Yüzey borulama üzerindeki
vanalar su sızdınyor
Vanalarda mekanik arıza.
Vana conta arızası
PLCarızasl
Vana ya da conta arızası
Geri yıkama debisini düşür
Servis çağır.
Vanaları kontrol et.
Contaları değiştir.
Servis çağır.
20
Şekil 1. YMMF ve YACF Ön Görünümü
21
Şekil 2. YSFT Ön Görünümü
22
3.5
3.5.1
UF İşletme ve Bakımı
Proses Tanımı
Mikrofiltrasyon ve ultrafiltrasyon teknolojilerinin büyük ölçekli uygulamaları, özellikle yüksek
mukavemetli membranların üretilmesinden sonra başlamış, bununla birlikte daha önceleri de
kullanılmakta olan çapraz akış (cross-flow) prensibi sayesinde bu filtrasyon teknolojilerinin
kullanımı giderek hız kazanmıştır. Çapraz akış prensibi ultra- ve mikrofiltrasyon proseslerinin
performansını önemli ölçüde arttırmakla beraber, bu prensibin büyük ölçekli uygulamalarda
yaygın hale gelmesini engelleyen en önemli dezavantajı yüksek enerji ihtiyacı olmuştur.
Proses genellikle sabit besleme debisi ile çalışmaktadır. Filtrasyon süresine bağlı olarak
gerçekleşen tıkanma neticesinde membran üzerindeki fark basınç (trans-membrane
pressure, TMP) artar. TMP deki artışı kontrol etmek için filtrelenmiş temiz su ile periyodik
olarak ters yıkama yapılması gereklidir. Bakteriyel üreme ve buna bağlı TMP artışını kontrol
etmek içinse, peroksit veya hipoklorit gibi dezenfektanların periyodik olarak dozlanması
gerekir. Bunlara ilave olarak, örneğin aylık periyodlarda sodyum hidroksit, EDTA veya
hidroklorik asit gibi kimyasallarla yıkama yapılması önerilir.
Ters Ozmoz sistemi için önemli olan ön arıtma ünitelerinden Ultrafiltrasyon sistemi hakkında
bilgi verilecektir.
Ham su kum filtresinden geçtikten sonra Ultrafiltrasyon ünitelerine gönderilmektedir.
Ultrafiltrasyon (UF) sistemi ile suda bulunan askıda katı maddeler giderilmektedir. Böylece
Ters Ozmoz (RO)
sistemine daha iyi kalitede su beslenmekte ve membranların çabuk
tıkanması engellenmektedir.
UF performansını artırmak için girişte koagulant dozlanmaktadır. Koagulant olarak FeCl3
kullanılmakta olup, ham su giriş hattına dozlanmaktadır. UF besleme pompaları sürücü ile
kaldırılmaktadır. Pompaların sürücü ile kaldırılması, UF membranlarına kontrollu debinin
verilmesini sağlamakta ve enerji sarfiyatını minimize etmektedir.
UF membranları ters yıkama ve kimyasal takviyeli yıkama (chemically-enhanced backwash,
CEB) ile düzenli olarak yıkanmaktadır. BW ve CEB, UF ürün suyu tankından ters yıkama
pompaları ile basılarak yapılmaktadır. BW ve CEB atıksuyu drenaja verilmektedir.
3.5.2
Sistem Çalışma Adımları
3.5.2.1 Filtrasyon
PVC kılıf içine her iki tarafta 2-3 cm kalınlıktaki epoksi reçine dolgusu ile sabitlenmiş olan
fiberlere iç taraftan giriş suyu beslenir. Membranın gözenek çapından daha büyük olan
partiküller membran yüzeyinde birikerek fiberlerin içinde tutulur. Sadece çözünmüş mineraller
ve membran gözenek çapından daha küçük partikülleri içeren akışkan membrandan geçerek
temiz su toplama borusunda toplanır.
23
Bu çalışma adımı filtrasyon olarak tanımlanır. Filtrasyon prosesi besleme tarafı (fiberlerin içi)
ile temiz su tarafı (fiberlerin dışı) arasında oluşan bir fark basınç (TMP) ile gerçekleşir. Dizzer
5000+ membranlarda TMP değeri 0,1 – 0,8 bar aralığında olmaktadır. TMP değerinin düşük
seviyelerde tutulması önemlidir ve bu değerin filtrasyon süresince artması beklenir. Filtrasyon
adımında maksimum TMP değeri 0,8 bar olmalıdır. 0,8 bardan daha yüksek bir TMP de
çalıştırılması durumunda membran yüzeyinde geri dönülemez şekilde bir tıkanma
gerçekleşir. Besleme suyunun kalitesine ve kullanılan membranın tipine göre değişmekle
birlikte filtrasyon esnasındaki tipik yüzey akısı (flux) değeri 60-140 lmh (litre/mt2-saat)’ dir.
UF girişinde sürekli olarak sıcaklık, basınç ve debi okuması yapılmaktadır. Ultrafiltrasyon
çıkışında ise basınç, pH, ORP değerleri PLC’den sürekli okunup kaydedilecektir.
Ultrafiltrasyon girişinde ve çıkışında vana manevrasıyla bulanıklık sürekli ve online
okunacaktır. Bu process türbidimetresi 0,001 ile 100 NTU rasındaki bulanıklık kapasitesine
sahiptir. Ürün suyundaki SDI değeri ise sistem operatörleri tarafından düzenli olarak portatif
SDI metre ile kontrol edilmeli ve kaydedilmelidir.
3.5.2.2 Ters Yıkama
Eğer uzaklaştırılmazlarsa, fiberlerin içinde tutulan partiküller zaman içerisinde membranı
bloke edecek ve TMP’nin yükselmesine neden olacaktır. Bu nedenle periyodik olarak ters
yıkama yapılması gereklidir. Ters yıkama esnasında suyun akış yönü tersine çevrilmektedir.
Temiz su fiberlerin dışından içeriye doğru beslenerek fiberin içindeki partiküller dışarıya
taşınır. Ters yıkama esnasında da TMP değerinin takip edilmesi önemlidir. Ters yıkamada
maksimum TMP değeri 2,5 bardır. Ters yıkama ile ilgili tek kritik parametre TMP değildir.
Partiküllerin fiberlerin dışına taşınabilmesi için suyun fiber içindeki hızı da çok önemlidir. Bu
nedenle ters yıkamanın 200-250 lmh yüzey akısı ile yapılması önerilmektedir. Buna ilaveten,
ters yıkama süresinin partiküllerin sadece fiberlerin içinden değil tümüyle sistemden
(membran kılıfı) uzaklaştırılmasına yetecek uzunlukta olması önemlidir. Genellikle ters
yıkama adımının süresi 30-60 saniye mertebesindedir.
3.5.2.3 Kimyasalla Geliştirilmiş Ters Yıkama (CEB)
Eğer partiküllerin uzaklaştırılmasında ters yıkama yetersizse, ters yıkama suyuna kimyasal
eklenerek ters yıkama verimi arttırılabilir. Dezenfektanlar kullanıldığında, CEB ile sistem
dezenfekte edilebilir. CEB işlemi normal ters yıkama, kimyasallarla ters yıkama (bunlar dozaj
ünitesi ile ters yıkama pompası çıkışına dozlanabilir), bekletme/temas periyodu ve ters
yıkama ile durulama bölümlerinden oluşmaktadır.
CEB sırasında, kimyasallı ters yıkama öncesinde kimyasal eklemeden yapılan ilk ters yıkama
partiküllerin büyük bir kısmının uzaklaştırılmasında büyük önem taşımaktadır. Bu yolla
kimyasallar sadece zor uzaklaştırılabilen partiküllerin gideriminde kullanılır.
24
Bütün membran kılıflarının uygun miktarda kimyasalla doldurulması ve doğru bekletme
süresiyle bekletilmesi çok önemlidir. Bekletme sonrasında tüm kimyasalları ters yıkama ile
durulayarak uzaklaştırmak önemlidir ve
CEB süresince, TMP 250 l/m2h akış hızı ile birlikte 2,5 bar’ı geçmemelidir.
3.5.2.4 Kimyasal Yıkama
Eğer bütün alınan önlemlere rağmen (Ters Yıkama ve CEB), TMP 1 bar’ın üstüne çıkarsa
farklı bir kimyasalla ek kimyasal yıkama önerilir. Ayrıca ayda bir kere CEB’de kullanılandan
farklı bir dezenfektan ile sistemin yıkanması tavsiye edilir. İlave kimyasal yıkamada kullanılan
en etkili kimyasallar, ham sudaki kirleticilerin tipine ve CEB’de kullanılan kimyasallara
bağlıdır.
3.5.3
Montaj ve Devreye Alma
3.5.3.1 Mekanik Montaj
•
Sistem elemanlarının ve ekipmanların içinde bulunduğu konteynerin sahaya
indirilmesi ve daha önceden belirlenen alana yerleştirilmesi sonrası montaj
çalışmalarına başlanacaktır. UF sisteminin giriş, ürün ve drenaj hatlarının montajı,
sistemin elektrik beslenmesi sahada Firma çalışanlarının kontrolünde taşeron ekiplere
yaptırılacaktır.
•
Montajda kullanılacak olan tüm borulama ve bağlantı elemanlarının temin edilmiş,
imalat ve işçiliğinin kontrol edilmiş olması gerekmektedir. Tüm malzemeler hasarsız
ve uygun özellikte olmalıdır.
•
Montaj yeri ve kaideleri, montaja başlamadan önce hazırlanmış olmalıdır.
•
Karbon çelik malzemelere uygun kaynak yapılmalıdır.
•
Kaynak yapılacak borulara kaynak ağzı açılması, gerekli ise kaynak, argon gazı
verilerek tatbik edilmelidir.
•
Yapılacak kaynak işlemi için uygun ortam şartları sağlanmalı ve uygun elektrot ve
metod seçilmelidir.
•
Kullanılacak tüm boru ve support malzemeleri ile mesnetleme elemanlarının temin
edilmiş olması gerekmektedir.
•
Kullanılacak contalar EPDM / Kauçuk / Klingirit olmalıdır.
•
Hatlar
ve
ekipmanların
yerleşiminin
kontrolü
sonrasında
mekanik
montaj
tamamlanmış olur.
3.5.3.2 Elektrik Montaj
3.5.3.2.1 Elektrik Montajında Dikkat Edilmesi Gerekenler
•
Kablo bağlantıları yapılırken kablo pabucu kullanılmalıdır.
•
Pano içerisindeki vidalama uygulamalarında vidanın gevşek olmaması gereklidir.
Gevşek bırakılan vida bağlantılarında enerjili kısımlarda ısınma meydana gelir.
25
•
Pano içerisindeki vidalama uygulamalarında vida fazla sıkılmamalıdır. Fazla sıkılan
vidalarda diş zedelenmesi ve deformasyon meydana gelir.
•
Sistem enerji besleme hattı topraklanmalıdır. Topraklama işlemi için pano içerisinde
bulunan sarı-yeşil renkte olan klemenslere bağlantı yapılabilir.
•
Toprak hattının kesit alanı aşağıdaki tabloda gösterilen değerlerden daha az
olmamalıdır:
Faz iletkenlerinin
Karşılık Gelen Koruma İletkeninin (PE, PEN) En Küçük Kesit
kesiti : S
Alanı : Sp
(mm
2)
(mm2)
S ≤ 16
S
16 < S ≤ 35
16
35 < S ≤ 400
S/2
400 < S ≤ 800
200
S ≤ 800
S/4
Elektrik panoları, pano içerisinde bulunan kabloların, butonların ve anahtarların açıklaması,
ile
ilgili
ayrı
bir
dokümantasyon
oluşturulacaktır
ve
kullanma
kılavuzunun
ekine
yerleştirilecektir.
3.5.3.2.2 Devreye Alma Öncesi Kontroller
Mekanik ve elektrik montajı tamamlanmış olan sistemi devreye almadan önce tüm sistemin
kontrollerinin yapılması gerekmektedir. Devreye alma öncesi kontrollerde ön arıtma
sistemlerinin de sorunsuz çalıştığından emin olunmalıdır. Devreye alma işleminden önce
aşağıdaki kontroller yapılmalıdır:
• UF besleme hattının bağlı olduğu borunun iç çapının ve malzemesinin uygunluğu
• Tesisatın devreye alma çalışmaları öncesinde sızdırmazlık testlerinin yapılıp
• Dozaj modüllerinin sayısı ve montaj şeklinin doğru olup olmadığı kontrol edilmelidir.
• Dozaj pompaları, modülleri ve birbirleri arasındaki bağlantı ve montajın doğru yapılıp
• Seviye çubuğu elektrik bağlantılarının yapılıp yapılmadığı kontrol edilmelidir.
26
• Sensörlerin montajı ve kablo bağlantısı, analizör ile ilişkilendirilmesinin yapılıp
• Pompa enerji beslemesinin yapılıp yapılmadığı kontrol edilmeli doğru enerji beslemesi
yapıldığından emin olunmalıdır.
• UF modül bağlantılarında sızdırma, hasar veya yanlış bağlantı olup olmadığı
incelenmelidir.
• Manometre hortum bağlantıları ve drenaj hattındaki manometre hortum bağlantıları
• UF modüllerinin sayısı ve conta-adaptörleri kontrol edilmelidir.
• Tüm manüel vanaların doğru pozisyonda olduğu ve otomatik çalışan vanaların
konumları kontrol edilmelidir.
• Giriş suyu düşük basınçla cihaza beslenmeli ve sistemdeki hava dışarı atılmalıdır.
• Boru bağlantıları ve vanalar kontrol edilerek su kaçağı bulunan noktalarda uygun
şekilde kaçaklar giderilmelidir.
• Bütün kimyasal tanklarında solüsyonların dolu olduğu ve solüsyonların uzun süre
beklemeden dolayı bozulmuş olmadığı kontrol edilmelidir.
• Kimyasal dozaj ünitelerinin çalışmaya hazır olduğu ve dozaj ayarlarının uygun şekilde
yapılmış olduğu kontrol edilmeli, hava yapmış olan dozaj pompalarının havası
alınmalıdır.
3.5.4
Devreye Alma
Devreye alma işlemleri, montaj ve devreye alma öncesi kontroller tamamlandıktan sonra ilgili
yetkili servisi tarafından yapılmakta ve gerekli süpervizörlük sağlanmaktadır.
•
Cihaz devreye alınırken kontrol panosu ana güç şalteri “On” (açık) konumuna
getirilir.
•
Sistem besleme pompası çalıştırılır, besleme hattı giriş vanası açılarak sisteme su
girişi sağlanır, Düşük basınç ve akışta sistemdeki tüm hava dışarı atılır.
•
Basınç göstergeleri, debimetreler, sıcaklık ve basınç şalterlerinin, enstrümantasyon
ve diğer ekipmanların uygun şekilde çalıştıkları kontrol edilir.
•
İlk devreye alma prosedüründeki adımları uygulanır.
3.5.4.1 İlk Devreye Alma Prosedürü
Modüllerin kurumasını ve bakteri büyümesini önlemek için, modüller su/gliserin/sodyum
bisülfat solüsyonu (74,75:25:0,25%) emdirilmiş ve plastik ambalaja sarılı olarak sevk edilir.
Aşağıdaki yıkama prosedürüne göre, kullanıma geçmeden önce bu solüsyon atılmalıdır.
27
F
b
boyunca
he
er zaman TMP
T
basınç
ç farkını < 0,5 bar de
eğerinde tu
utun. Bu
Not : Filtrasyon
yıkama işlemini ge
erçekleştirm
mek için 1 mt2
m membra
an yüzey ala
anı başına toplam 150
0 lt temiz
suya ihttiyaç vardır..
Dezenfe
eksiyon pro
osesi:
Tüm sisstem durula
ama işlemin
nden sonra
a dezenfektte edilmelid
dir (gerekli o
olursa bu işlem bir
kereden
n fazla yapılmalıdır.)
AT:
DİKKA
) Bu işlem sırasında
s
so
odyum hipoklorit (%12)) kullanılmakktadır.
n gerekli olan
n güvenlik kurallarını
k
uyygulayın.
) Lütfen bu kiimyasal için
n suyu tankkı ve borula
amasını100mg/l’lik sod
dyum hipokklorit solüsyyonu ile dez
zenfekte
1. Ürün
edin:
•
Dolu olan ürün
ü
suyu ta
ankına sodyyum hipoklo
oriti ekleyin. ( eklenecekk olan sody
yum
hipoklorit miktarı
m
mevccut deponun
n hacmine bağlı
b
olarak hesaplanm
malıdır.)
1. Ürün suyu hattın
nda bulunan
n tüm numu
une muslukları ve vana
aları bir süre
e açık tutun.
2. Tüm giriş vanala
arının kapalı olduğunda
an emin olu
un.
3. Sodyyum hipoklorit solüsyon
nunu en az 30dakika ta
ankın içinde
e bekletin.
4. (BWB
B) Üstten te
ers yıkamayyı başlatın en
e az 60 sn yıkamaya devam
d
edin.
5. (FB) Besleme debisini
d
aza
altın ve ürün
n suyu van
nasını açın. Alttan filtra
asyona baş
şlayın ve
1 dakika boyunca
b
filtrrasyona devvam edin.
ürün suyu debisini ayarlayın. 10
T) Alttan te
ers yıkama
ayı başlatın. Su debis
sini ayarlayıın ve en a
az 60 sn yıkamaya
6. (BWT
devam edin.
e
7. (FT)) Üstten filtrasyonu başlatın.
b
Ü
Ürün
suyu debisini ayyarlayın. 15 dakika boyunca
b
filtrasyo
ona devam edin.
e
8. Ürün suyu tankın
nı drenaja tamamen
t
bo
oşaltın.
28
ayın ve ürün suyu deb
bisini ayarlayın. 10 dakkika veya ürrün suyu
9. (FB) Alttan filtrasyona başla
olana kadarr filtrasyona devam edin.
tankı do
10. Ürü
ün suyu tankını drenaja
a tamamen boşaltın.
11. (FB) Alttan filtra
asyona başşlayın ve ürü
ün suyu deb
bisi ve filtrasyon süresini standart çalışma
değerlerine ayarlayyın.
eriyel filtrasyyon kalitesini kontrol edin
e
ve gere
ekiyorsa 1-1
12 kadar
12. Ürün suyu çıkışşında bakte
arlayın.
olan adımları tekra
odüllerin ba
ağlantı nokktalarının torku, sistem
m 12 saat çalıştıktan
ç
ssonra tekrarr kontrol
Tüm mo
edilmelidir. Bu işle
em basınçssız sistem şartlarında
a tork anah
htarı yardım
mı ile yapıılmalıdır.
arında 12 sa
aat çalıştıkta
an sonra to
ork değerlerri kontrol edilmelidir.
Sistem bulunduğu yerin şartla
erler belli aralıklarla
a
ve sistemin her devrey
ye alınmasın
nda basınççsız şartlard
da tekrar
Bu değe
e
Devreye
e alma son
nrasında aşşağıdaki kontrollerin mutlaka
m
yap
pılması ve ssonrasında cihazın
çalışır durumda
d
bıra
akılması ge
erekmektedir.
KONTROL UYA
ARILARI
) Dozaj po
ompalarının
n emiş yapıp yapmadıığı; pompallara enerjin
nin gelip
g
gelmediği
k
kontrol
edilm
melidir.
solüsyonun
) Kimyasal tanklarda
t
h
hazırlanan
n konsantrrasyonunun doğru ha
azırlanıp
hazırlanmad
dığı kontrol edilmelidir.
) Seviye
S
çubu
uklarının alççak seviyede sinyal verrip vermediğ
ği kontrol ed
dilmelidir.
) UF çıkış ile
etkenlik, pH, bulanıklık ve debi sen
nsörlerinin doğru
d
okum
ma yapıp yap
pmadığı
kontrol edilm
melidir.
3.5.5
UF Çalışma
a Şartları
Genel:
F modüllerin
nin aşağıdaki şartlara uygun
u
olara
ak çalıştırılm
ması gerekm
mektedir.
Tüm UF
1. Modüllerin zara
ar görmesini engellem
mek için modüllere
m
ge
elen hamsuda 300miikrondan
p
da emin olun
nuz.
büyük partiküllerin
olmadığınd
2. Modü
üllerin aşınd
dırıcı malze
emelerle tem
mas etmesini önleyinizz. (metal eya
a plastic tallaş, kum
vs.)
me giren su
uyun kalites
sinin takibin
ni yapabime
ek amacı ile
e düzenli
3. Hamssu paramettreleri sistem
olarak kayıt
k
altına alınmalıdır.
a
•
Kabul edilebilir çalışma
a sıcaklığı aralığı:
a
2˚C - 40˚C
•
Kabul edilebilir sıcaklıkk değişkenliiği: 1˚C/dak
kika.
•
Kabul edilebilir pH aralığı:
29
4.
o
Çalışma: 3-10
o
Yıkama: 1-13
Proses
şartlarından
dolayı
çökelmeyi
(
demir(Fe),
manganez
(Mn),
kalsiyum
karbonat(CaCO3) vs.) önleyiniz.
5. Her türlü hava ve su koç darbesi oluşumunu önleyiniz.
6. Temizlemede kullanılabilecek kimyasalların limitasyonları:
•
NaOCl (aktif klor olarak) – max. 200mg./l @ 40˚C; toplam 200,000 ppmsaat
•
H2O2 – max. 500mg./l @ max. 40˚C
•
NaOH – max. pH 13
•
HCl, H2SO4, sitrik asit – min. pH 1
( Yukarıda belirtilen kimyasallar dışında herhangi bir kimyasalı kullanmadan önce lütfen İlgili
Servise başvurunuz.)
7. Kabul edilebilir transmembran basıncı (TMP) :
•
Filtrasyon - max. 0.8 bar
•
Ters yıkama – max. 2.5 bar
•
Hava testi – max. 1.0 bar (hava basıncı)
8. Modüllere zarar verebilecek maddeler:
•
Yüksek konsantrasyonda yağ veya diğer maddeler (organik veya inorganik) iç
membranları bütünlüğünü bozabilirler. Modüllerin polar veya organik solventler, klor
içeren solventler, veya konsantre asitlerle temas kurmasını önleyiniz.
3.5.6
•
İşletme
UF arıtma sistemi basınç ve akış ayarları yapılmasından itibaren otomatik ve sürekli
çalışma için dizayn edilmiştir.
•
UF sisteminin normal çalışması boyunca, işletme verileri ve gözlemlerle ilgili düzenli
bir kayıt sistemi oluşturulmalıdır. Veriler her gün operatör tarafından alınmalı ve
kaydedilmelidir. Kaydedilen bu veriler arıza giderimi ve performans değerlendirmesi
için faydalıdır.
•
Mümkün olduğu kadar sık aralıklarla ham su ve ürün suyundan alınacak
numunelerde kimyasal analiz yaptırılmalıdır. Düzenli olarak numune alma ve portatif
ölçüm cihazları ile yerinde ölçüm yapılması tavsiye edilmektedir.
•
Normal işletme esnasında dikkat edilmesi gereken önemli birkaç husus aşağıda
özetlenmiştir.
30
- Tüm veriler günlük olarak kontrol edilmeli ve kayıt altına alınmalıdır.
-
UF sisteminin dizayndan daha düşük ve daha yüksek kapasitelerde
işletilmesi, zamanla tıkanma veya pompa motorunun zorlanması gibi
problemlere yol açabilir.
3.5.7
Rutin Bakım
edilen bakım programı olmakla beraber, tesisin işletilmesi ile ilgili tecrübeler doğrultusunda bu
bakım programının içeriği uzun vadede kullanıcı tarafından belirlenebilir.
Bakım gerektiren hususların çoğu sistemde mevcut alarm mekanizmaları tarafından
hususların rutin olarak kontrol edilmesi faydalı olacaktır.
Bu bakım programları ile ilgili bir form hazırlanarak kayıt tutulması ve yapılan bakımlarla ilgili
notların bu formda yazılı olarak saklanması tavsiye edilir. Bu form yardımıyla sık karşılaşılan
problemler ve bunların önüne geçilmesi için yapılması gereken bakım çalışmaları daha
kolayca belirlenebilir.
Aşağıdaki başlıklar, hazırlanacak bakım programında yer alması tavsiye edilen kontrol ve ayar
işlemlerinin tipi ve sıklığı hakkında bilgi içermektedir. Aşağıdaki bilgiler doğrultusunda
tarafımızdan her sistem için günlük bakım kontrol formları oluşturulmuştur. Ayrıca tesiste
bulunan tüm sistemlerimiz için haftalık ve aylık kontrol listeleri hazırlanmıştır. Hazırlanan
kontrol listelerinin operatör tarafından düzenli olarak doldurulması ve dosyalanması
gerekmektedir.
3.5.7.1 Günlük Kontrol
Günlük kontrol verileri, sistem işletme koşullarını içermelidir. Aşağıdaki işlemler operatör
tarafından her gün yapılmalıdır.
-
Her gün aynı saatte CEB öncesi çalışma verilerini kaydetmek.
-
CEB sonrası sistemin devreye girmesini kontrol etmek, CEB sonrası çıkış iletkenlik ve
pH değerlerini kontrol etmek
-
Her vardiyada UF sistemi bakım kontrol listesini doldurmak, bu tabloya işlenen verileri
dosyalamak
3.5.7.2 Haftalık Kontrol
1. Pompalar, vanalar ve motorlar
31
2.
3.
4. Temizlik (Tüm ekipmanlar temizlenmelidir.)
3.5.7.3 Aylık Kontrol
Aylık kontroller cihaz üzerindeki enstrümantasyon ekipmanlarının kontrolünü baz alır.
•
Debi göstergeleri,
•
Analizörler,
•
Basınç şalterleri,
•
Sıcaklık şalteri,
•
Hatta monte edilmiş göstergeler.
3.5.8
Devreden Çıkarma
UF sistemi 24 saat çalışacak şekilde dizayn edilmiştir ve duruşlar sırasında duruş süresine
göre uygulanması gereken prosedürler vardır. Her türlü duruşta membranlar ıslak tutulmalıdır
duruş sürelerine göre uygulanması gereken prosedürler aşağıda belirtilmiştir.
•
24 saate kadar olan duruşlarda sistem 60 saniyeliğine ters yıkama adımında
çalıştırıldıktan sonra durdurulmalıdır.
•
24 saatten daha uzun sürecek duruşlarda sistem günlük olarak 1 kere 10 dakika
normal filtrasyon adımında, 60 saniye boyunca da 2mg/l sodyum hipoklorit solüsyonu
ile birlite ters yıkama adımında çalıştırılmalıdır.
•
7 günden daha uzun sürecek duruşlarda öncelikle sistem tüm katı maddelerden
arındırılmak üzere yıkanmalı, daha sonra 0,1% sodyum bisülfat solüsyonu ile ters
yıkama (BWT, BWB) adımında çalıştırılmalıdır. Bu yıkama sırasında UF ürün suyu
kalitesinde su kullanılmalı ve 0,1% sodyum bisülfat solüsyonu 14 günde 1 değiştirilmek
üzere sitemde bekletilmelidir.
Detaylı bilgi için yetkili servisler ile irtibata geçmeniz tavsiye edilmektedir.
32
3.5.9
Arıza Giderimi
Tablo 3. Ultrafiltrasyon Sitemi Arıza Giderim Tablosu
ARIZA BELİRTİSİ
Kimyasal
dozaj
çalışmıyor.
MUHTEMEL SEBEP
pompası
Kimyasal
solusyonu eksilmiyor.
•
•
•
Basınçlı hava gelmiyor
Hava selenoidi arızalı
Pompa arızalı
•
•
•
Dozaj pompası arızası
Emme/basma hattında
hava
Emme/basma
hatlarında tıkanma
•
•
•
•
•
•
•
•
UF cihazı devreye girmiyor.
•
(Kontrol panosunda güç yok.)
•
•
•
Elektrik
kesintisi/problemi
Güç dağıtım
panosunda hat kapalı
UF güç/kontrol panosu
bağlantısında problem
RO güç şalteri kapalı
•
•
•
•
•
UF cihazı devreye girmiyor.
•
(Kontrol panosunda güç varalarm yok – besleme pompası
devreye girmiyor)
•
•
•
UF sistem çalıştırma
şalteri kapalı.
Besleme pompası
çalıştırma şalteri kapalı.
Seviye şalterleri takılı
kalmış.
Besleme pompası
arızası.
•
•
•
•
UF ürünsuyu miktar düşük.
•
(Ürün suyu debisi normalden
az)
•
UF devreden çıktı.
•
(Yüksek basınç alarmı)
•
Membran besleme
basıncı düşük.
Membranlar tıkalı.
•
•
•
Servis çıkış vanası
kapalı .
Servis
çıkış
hattı
üzerinde bir vana kapalı
Basınç şalteri arızalı
•
•
•
Hava hattını ve hat
uzerindeki vanayı kontrol et
Selenoid vanayı kontrol et.
Servis çağır.
Dozaj pompasını kontrol et.
Hava alma vanası ile havayı
tahliye et.
Emme/basma hortumlarını
kontrol et, temizle.
Emme/basma modüllerini
Servis çağır.
Şebekeden gelen elektrik
hattında fazları kontrol et.
Şebekeden gelen elektrik
hattında voltajı kontrol et.
Güç dağıtım panosunu
kontrol et.
RO güç/kontrol panosu
elektrik bağlantısını kontrol
et.
RO güç şalterini “On”
konumuna getir.
Sistem çalıştırma şalterini
“Auto” konumuna getir.
Besleme pompası
çalıştırma şalterini “Auto”
konumuna getir.
Seviye şalterini düzelt.
Problem çözülmezse şalteri
değiştir.
Servis çağır.
Besleme pompasının
eğrisinde çalıştığını kontrol
et.
CEB işlemi yap. Tıkanma
periyodu, CEB
periyodundan daha kısa ise
CEB periyodunu sıklaştır.
Vananın hava bağlantısını
ve selenoidini kontrol et.
Hattı kontrol et
Şalterin hangi basınçta
alarm verdiğini kontrol et.
33
Membran giriş-çıkış basınç
farkları yüksek.
•
Uyarı veya ikaz lambalarından
biri veya birkaçı yanmıyor.
Besleme
pompası
motor
korumada kırmızı butonun
sürekli
atması(
termik
attırması)
•
•
Koloidal veya biyolojik
kaynaklı
membran
tıkanması.
•
Lambaya
enerji
gelmiyor
Lamba arızası
• Kontrol kalemi veya elektrik
ölçü aleti ile enerjiyi kontrol
et.
• Enerji gelmiyorsa servis
çağır.
• Enerji geliyorsa lambayı
değiştir.
Amper aralığı uygun
değil
Aşırı ısınma mevcut
•
•
•
•
Hava aktüatörlü vanalardan
biri
açılmıyor
veya
kapanmıyor.
•
•
•
Vanaya hava gelmiyor
İlgili
vananın
Selenoidini kontrol et
İlgili Röleyi kontrol et
•
•
•
CEB işlemi ile membranları
temizle.
Servis çağır.
Motorun üzerinden çektiği
amperi kontrol et. Motor
koruma üzerinden ayarla.
Amperleri kontrol et, 3 faz
geldiğinden emin ol.
Servis çağır.
Sistem
girişinde
yeteri
basınçta
hava
gelip
gelmediğini kontrol et.
Selenoid arızalı ve yanıktır.
Yenisi ile değiştir.
Röle çıkış vermiyor. Rölesini
değiştir.
İntigrety test olumsuz
•
Fiber kırığı var.
•
İlgili hausing giriş çıkış
vanasını kapatarak sistemi
çalıştırmaya
devam
et.
Servis çağır.
Kimyasal tankında kimyasal
olmasına rağmen, elektrik
panosunda
kimyasal
alt
seviye
lambası
yanıyor,
sistem devreye girmiyor.
•
Seviye çubuğu takılı
kalmış.
Seviye çubuğu arızalı.
•
Seviye çubuğunu kontrol et,
düzelt.
Seviye çubuğunu değiştir.
Servis çağır.
3.6
3.6.1
•
•
•
Ters Ozmoz (RO) ve Diğer Kısımların Bakımı
Devreye Alma Öncesi Kontroller
Mekanik ve elektrik montajı tamamlanmış olan sistemi devreye almadan önce tüm sistemin
kontrollerinin yapılması gerekmektedir. RO cihazı öncesinde sistemi besleyecek suyun
karakterine göre ön antma gerekliliği oluşabilir. Ön antmada filtrasyon, yumuşatma sistemleri
yer alabileceği gibi kimyasal dozaj yardımı ile suyun özelliği istenilen değerlere
getirilebilmektedir. Devreye alma öncesi kontrollerde ön arıtma sistemlerininde de sorunsuz
çalıştığından emin olunmalıdır. Devreye alma işleminden önce aşağıdaki kontroller
yapılmalıdır:
• RO besleme hattının bağlı olduğu borunun iç çapının ve malzemesinin uygunluğu kontrol
edilmelidir.
34
• Tesisatın devreye alma çalışmalan öncesinde sızdırmazlık testlerinin yapılıp yapılmadığı
• Dozaj modüllerinin sayısı ve montaj şeklinin doğru olup olmadığı kontrol edilmelidir.
• Dozaj pompaları, modülleri ve birbirleri arasındaki bağlantı ve montajın doğru yapılıp
• Seviye çubuğu elektrik bağlantılarının yapılıp yapılmadığı kontrol edilmelidir.
Sensörlerin montajı ve kablo bağlantısı, analizör ile ilişkilendirilmesinin yapılıp yapılmadığı
• RO giriş aktüatörlü vanasının beslemesinin yapılıp yapılmadığı kontrol edilmelidir.
• Kartuş filtre giriş-çıkış manometre hortum bağlantısı ve hava alma vanasının yapılıp
• Kartuş filtre giriş-çıkış boru bağlantılannın yapılıp yapılmadığı kontrol edilmeli hatalı
durumlarda bağlantılar revize edilmelidir.
• Kartuş Filtre içerisindeki kartuş adedinin doğru sayıda olması gerekmektedir.
• Yüksek basınç pompası emiş-basma hatlanndaki manometre hortum bağlantısının
•
yapılıp yapılmadığı kontrol edilmelidir.
• Alçak basınç-yüksek basınç şalteri kablo bağlantısının doğru yapıldığından ve set
değerlerinin doğru girildiğinden emin olunmalıdır.
• Sıcaklık şalterinin mpntajının doğru yapıldığı ve değerinin girilip girilmediği kontrol
edilmelidir.
• Pompa enerji beslemesinin yapılıp yapılmadığı kontrol edilmeli doğru enerji beslemesi
yapıldığından emin olunmalıdır.
• Globe vanalann sızdırmazlık ve fonksiyonu, çıkışlarındaki manometre hortum bağlantısı
• RO kılıf kaplin bağlantılannda sızdırma, hasar veya yanlış. bağlantı olup olmadığı
incelenmelidir.
• İki kademe arası manometre hortum bağlantıları ve drenaj hattındaki manometre hortum
bağlantıları kontrol edilmelidir.
35
• RO cihaz membranıarının sayısı ve conta-adaptörleri kontrol edilmelidir.
• Kılıf kapak cantaları, kapak adaptörleri ve ara bağlantıları kontrol edilmelidir.
• RO ünitesi devreye alınmadan önce tüm ön antma ünitelerinin uygun şekilde çalıştığı
• RO ünitesine giren suda serbest klor, askıda katı madde ve bulanıklık olmadığından emin
olunmalıdır. Bahsi geçen parametreler ön arıtım ile giderilebilmektedir.
• Tüm manuel vanaların doğru pozisyonda olduğu ve otomatik çalışan vanaların konumları
• Atıksu vanası tam olarak açılarak giriş suyu düşük basınçla cihaza beslenmeli ve
sistemdeki hava dışarı atılmalıdır.
• Boru bağlantılan ve vanalar kontrol edilerek su kaçağı bulunan noktalarda uygun şekilde
kaçaklar giderilmelidir.
• Bütün kimyasal tanklarında solusyonların dolu olduğu ve solusyonlann uzun süre
beklemeden dolayı bozulmuş olmadığı kontrol edilmelidir.
• Kimyasal dozaj ünitelerinin çalışmaya hazır olduğu ve dozaj ayarlarının uygun şekilde
yapılmış olduğu kontrol edilmeli, hava yapmış olan dozaj pompalannın havası alınmalıdır.
3.6.2
Devreye Alma
• Cihaz devreye alınırken kontrol panosu ana güç şalteri "On" (açık) konumuna getirilir.
• Ham su besleme pompası çalıştırılır, besleme hattı giriş vanası açılarak sisteme su girişi
sağlanır, kontrol panosu üzerinde yüksek basınç pompası şalteri "00" (kapalı) konuma
getirilir, diğer şalterler "Auto" (otomatik) konumuna getirilerek sistem çalıştırılır.
• Düşük basınç ve akışta sistemdeki tüm hava dışarı atılır.
• Yüksek basınç pompası şalteri "Auto" konumuna getirilerek pompa çalıştırılır.
• Basınç göstergeleri, debimetreler, sıcaklık ve basınç şalterlerinin, enstrümantasyon ve
diğer ekipmanların uygun şekilde çalıştıkları kontrol edilir.
• Atık su vanası ile membran besleme vanası yeterli miktarda açılarak veya kapatılarak RO
sisteminin verim ayan yapılır. Membran besleme basınç göstergesinde nominal besleme
basıncı ayarlanır. Ürün suyu ve atıksu debileri istenen seviyeye gelene kadar ayar
yapılmaya devam edilir.
• Devreye alma sırasında aşağıdaki kontrollerin mutlaka yapılması ve sonrasında cihazın
çalışır durumda bırakılması gerekmektedir.
36
3.6.3
•
Kontrol ve Uyarılar
Kimyasal tanklarda hazırlanan solusyonun konsantrasyonunun doğru hazırlanıp
hazırlanmadığı kontrol edilmelidir.
•
Dozaj pompaIarının emiş yapıp yapmadığı; pompaIara enerjinin gelip gelmediği
•
Seviye çubuklannın alçak seviyede sinyal verip vermediği kontrol edilmelidir.
•
RO giriş iletkenlik sensörünün doğru okuma yapıp yapmadığı kontrol edilmelidir.
•
RO giriş pH sensörünün doğru okuma yapıp yapmadığı kontrol edilmelidir.
•
RO giriş ORP sensörünün doğru okuma yapıp yapmadığı test edilmelidir.
•
RO giriş aktüatörünün açma / kapama konumlan takip edilmeli ve zamanında açıp,
kapatıldığından emin olunmalıdır.
•
RO giriş aktüatörüne hava / enerji gelip gelmediği hava hortumundan ve enerji
kablosundan kontrol edilmelidir. Bu kontrol vana açma kapama yapmadığı zaman
yapılmalıdır.
•
Pompaya enerji gelip gelmediği kontrol edilmelidir.
•
Kartuş filtrenin havasının alınıp alınmadığı kontrol edilmeli ve içerisindeki hava
mutlaka boşaltılmalıdır.
•
Kartuş filtrenin havasının alınıp alınmadığı kontrol edilmeli
ve
içerisindeki hava
mutlaka boşaItılmalıdır.
•
3.6.4
Pompaya enerji gelip gelmediği kontrol edilmelidir.
İşletme
• Su; RO Ünitesine girmeden önce kimyasal ön arıtım işlemine tabi tutulmaktadır.
• Ön arıtım işleminde hatta suyun karakterine göre antiskalant, asit, klor, kostik ve
sodyumbisüIfit kimyasallan dozlanmaktadır.
• Ön arıtımı tamamlanmış olan besleme suyu, RO şase üzerinde montajı yapılmış olan 5
mikronluk kartuş ile filtrasyon işleminden geçirilmektedir. RO membranıarının ve yüksek
basınç pompasının korunması için uygulanan bir tedbirdir.
• Kartuş filtre sonrası, YBP emişinde pompanın kuru çalışmasını engellemek amacıyla bir
alçak basınç şalteri mevcuttur. Aynı zamanda pompa çıkışında mevcut bir yüksek basınç
şalteri pompanın aşın basınç ile çalışması durumuna karşı koruma sağlayacaktır.
• İstenilen özelliklere getirilmiş olan ham su RO membranlarına basılmaktadır. Yüksek
37
basınç yardımı ile membranlarda doğal ozmoz olayının tersi gerçekleştirilerek yüksek
iletkenlikteki ham su membranıardan geçirilip düşük iletkenlikte ürün suyu elde edilecektir.
• RO antma sistemi basınç ve akış ayarlan yapılmasından itibaren otomatik ve sürekli
çalışma için dizayn edilmiştir.
• RO sisteminin normal çalışması boyunca, işletme verileri ve gözlemlerle ilgili düzenli bir
kayıt sistemi oluşturulmalıdır. Kaydedilen bu veriler arıza giderimi ve performans
değerlendirmesi için faydalıdır. Verilerin kaydedileceği form ve gerekli bilgi verilmiştir.
• Mümkün olduğu kadar sık aralıklarla ham su, ürün suyu ve atık sudan alınacak
numunelerde kimyasal analiz yaptırılmalıdır. Düzenli olarak numune alma ve portatif
ölçüm cihazlan ile yerinde ölçüm yapılması tavsiye edilmektedir.
• Normal işletme esnasında dikkat edilmesi gereken önemli birkaç husus aşağıda
özetlenmiştir.
-
Akışlar günlük olarak kontrol edilmelidir.
-
RO sisteminin dizayndan daha düşük ve daha yüksek kapasitelerde işletilmesi, zamanla
tıkanma veya pompa motorunun zorlanması gibi problemlere yol açabilir.
-
Ham su hattında kesinlikle klor bulunmamalıdır. RO girişinden gürılük olarak alınacak
numunelerde serbest klor parametreleri kontrol edilmeli, suda klor varsa yetkili servise
haber verilmelidir.
3.6.5
Bakım
3.6.5.1 Membranların Yıkanması
Solusyon tankı, yıkama pompası ve kartuş filtreden oluşan sistem cihazda belirlenmiş
yıkama noktalarından bağlantıları yapılarak yıkama işlemini gerçekleştirir. Solusyon
tankına tespit edilen kirlilik türune göre belirlenmiş kımyasallardan uygun konsantrasyonda
solusyon hazırlanarak ilave edilir. Cihaz üzerinde hazır halde bırakılmış yıkama kaplin
bağlantı noktalarından hortum yardımı ile solusyon geçirilir.
Yıkama işlemi tüm membranlara uygulanabildiği gibi kirliliğin miktarına göre tekli kılıf ile tek
tek de uygulanabilmektedir. Membranlarda tespit edilen kirlilik tiplerine göre belirlenmiş
olan yıkama prosedürleri uygulanmaktadır.
3.6.5.2 Filtre Kartuşu Değişimi
•
Kartuş giriş çıkış arası fark basınç değeri max 15 psi değerine ulaşması halinde
kartuş filtrelerin değişimi yapılmalıdır. Sistem devreye alma periyoduna göre kartuş
değişim süreleri revize edilebilir.
•
Sistemi durdurduktan sonra, kartuş filtrenin tepesindeki hava alma vanası açılarak
38
hattaki basınç boşaltılır.
•
Filtre kapağının kelepçesi gevşetilerek kapak çıkartılır.
•
Kartuş sabitleme plakasının vidası gevşetilerek plaka yerinden alınır.
•
Kirlenmiş olan kartuşlar çıkartılarak bir daha kullanılmamak üzere atılır, yeni kartuşlar
yerlerine yerleştirilir.
•
Sabitleme plakası kartuşlann üzerine yerleştirilerek sabitleme vidası sıkııır.
•
Filtre kapağı, contası ile birlikte yerine oturtularak kelepçesi sıkıhr,
•
Sisteme düşük basınç ile su beslenerek hava alma vanasından filtrenin havası
dışarıya atılır.
•
Filtre kapağından su kaçağı olup olmadığı kontrol edilir.
•
Sistem devreye alınır, kartuş filtre girişi-çıkış basınçları kontrol edilir.
•
Kartuş filtreyi açmadan önce mutlaka hattın basıncını boşaltınız. Basınç altında
kartuş fıltrenin kapağını açmaya veya sıkmaya teşebbüs etmeyiniz.
3.6.5.3 Rutin Bakım
edilen bakım programı olmakla beraber, tesisin işletilmesi ile ilgili tecrübeler doğrultusunda
bu bakım programının içeriği uzun vadede kullanıcı tarafından belirlenebilir. Sistemde pek
çok komponent bir arada olduğundan, farklı ekipmanların bakım gereksinimleri de farklı
olabilir.
Bakım gerektiren hususların çoğu sistemde mevcut alarm mekanizmaıarı tarafından
hususların rutin olarak kontrol edilmesi faydalı olacaktır. Bu bakım programlan ile Ilgili bir
form hazırlanarak kayıt tutulması ve yapılan bakırnlarla ilgili notların bu formda yazılı olarak
saklanması tavsiye edilir. Bu form yardımıyla sık karşılaşılan problemler ve bunların önüne
geçilmesi için yapılması gereken bakım çalışmaıarı daha kolayca belirlenebilir.
Aşağıdaki başlıklar, hazırlanacak bakım programında yer alması tavsiye edilen kontrol ve
ayar işlemlerinin tipi ve sıklığı hakkında bilgi içermektedir.
3.6.5.3.1 Günlük Kontrol
• Akışlar
• Basınçlar
39
• RO giriş suyu Sıcaklığı
• Basınç kayıplan
• Verim
• Kimyasal sarfıyatlan
3.6.5.3.2 Haftalık Kontrol
•
Pompalar, vanalar ve motorlar
•
Akışların ayarlanması
•
•
•
Temizlik (Tüm ekipmanlar temzilenmelidir.)
•
Alarm ikaz lambalarının kontrolu (Yanmış olan lambalar yenisi ile değiştirilmelidir.)
3.6.5.3.3 Aylık Kontrol
Aylık kontroller cihaz üzerindeki enstrümantasyon ekipmanlarının kontrolunu baz aıır.
•
Debi göstergerıeri,
•
Analizörler,
•
Basınç şalterleri,
•
Sıcaklık şalteri
•
Hatta monte edilmiş göstergeler,
3.6.5.3.4 Yıllık Kontrol
Yıllık bakım programının öncelikli amacı, sistemdeki ekipmanların fiziksel durumlarının
kontrol edilmesidir.
Boyalı yüzeylerin boyası gerekirse yenilenmelidir.
Ekipmanların
sabitlemesi
ve
seviye
hizalaması;
ekipman
imalatçılarının
talimatları
doğrultusunda özellikle pompa ve elektrik motorları kontrol edilmelidir.
Basınçlı borularda; 5 yılda bir, onaylı kuruluşlar tarafından tahribatsız muayene (NOT)
yapılmalıdır. Tahribatsız muayene çeşitlerinden birkaçı; röntgen, ultrasonik test, manyetik
parçacık testidir.
40
3.6.6
Devreden Çıkarma
3.6.6.1 Uygulama Hakkında Genel Bilgiler
• Bir haftadan daha uzun süreli duruşlarda, RO membranları korumaya alınmalıdır.
• Bir haftalık veya daha kısa süreli duruşlarda, RO membranlannı korumaya almaya gerek
yoktur. Bu tür kısa süreli duruşlarda RO sisteminin günde en az 1 saat çalıştırılması
gerekir.
• Koruma işleminin amacı, RO membranlannda ve tesisatında
duruş esnasında bakteriyolojik üreme ve membranlarda hasar
Geri devir vanası tam açılır olmamasını sağlamaktır.
• Her korumaya alma işleminde solusyon basma, solusyon tazelerne, durulama ve tekrar
devreye alma işlemleri, oparatör tarafından ekteki URO Sistem Veri Formu"na tarih
belirtilerek işlenir. Varsa yapılan farklı uygulamalar veya gözlemlere ilişkin notlar çizelgaye
kaydedilir. Çizelge, sistemin yakınında kolay görünür ve uygun biryerde asılı bulundurulur.
3.6.6.2 Kullanılan Ekipman ve Malzemeler
• Yıkama pompası,
• Yıkamatankı,
• Bağlantı hortumlan ve sabit geçici tesisat elemanları,
• Uygun miktarda koruma kimyasalı,
• Kimyasal kabı,
• Koruyucu eldiven ve gözlük,
• Toz maskesi.
3.6.6.3 Koruma Solüsyonunun Hazırlanması
• Koruma kimyasalı: Sodyumbisülfit (SBS). %95'lik toz formda
• Koruma solusyonu konsantrasyonu: % 1 (yüzde bir) ağırlık / ağırlık
• Koruma solusyonu hazırlama oranları:1000 lt RO Ürün suyuna yaklaşık 11 kg %95 lik toz
SBS
3.6.6.4 Uygulama Adımları
Sistemin Elektriksel ve Mekanik Olarak Koruma Altına Alınması
• Ana Kumanda Panosu üzerinde bulunan STOP butonuna basılarak sistem durdurulur.
• Ana pano üzerinde bulunan güç besleme şalteri OFF konunuma alınır.
41
• Yüksek basınç pompası girişinde bulunan kelebek vanalar kapatılarak sistem izole edilir.
(mevcut ise)
• Kartuş filtre boşaltma tıpası açılarak içerisindeki su boşaltılır.
3.6.6.5 Koruyucu Solüsyon Basma
Koruyucu solusyon basma işlemi yıkama Ünitesi ile yapılmaktadır
Sistem kapatılmadan önce normal çalışma esnasında yıkama tankına yeterli miktarda RO
ürün suyu doldurulur.
• Ters ozmoz yüksek basınç pompası otomatik konumdan manuel konuma alınırve
kapatılır.
• RO cihazı mevcut hat basıncı ile 15-20 dakika durulanır. Bu süre sonunda RO sistemi
devre dışı bırakılır.
•
Yıkama pompası basma vanası kapatılır.
• Yıkama pompası otomatik konumdan manuel konuma alınarak çalıştırılır.
• Pompa tarafından basılan su tanka geri döndürüıür. Tanktaki su bu işlemle sirküle edilmiş
ve kanştırılmış olur.
• Pompa tarafından sirküle edilen ve kanştırılan tanktaki suya bir kap yardımıyla toz
kimyasal yavaşça ilave edilir.
5 dakikalık bir karıştırma süresi sonunda yıkama pompası devre dışı bırakılır.
Yıkama ünitesi ile RO kollektör tesisatı arasındaki gidiş ve dönüş bağlantıları yapılır.
Bağlantılar ve vana konumları kontrol edildikten sonra, yıkama pompası tekrar manuel
konumda çalıştırılır.
Pompa basma vanası yavaşça tam olarak açılır.
• Geri devir vanası yavaşça tam olarak kapatılır.
• Yıkama ünitesinden RO'ya gidiş hattı(koruyucu solusyon basma hattı) ve membran
kılıfları koruyucu kimyasal ile tamamen dolduktan ve basınçlandıktan sonra solusyon, RO
dönüş hatlarından (koruyucu solusyon geri devir hattı) yıkama tankına geri döndürüıür.
• Bu şekilde solusyon 5 dakika boyunca kapalı devre sirküle edildikten sonra yıkama
pompası manuel konumda devre dışı bırakılır.
Yıkama pompası basma vanası tam olarak kapatılır. RO gidişdönüş hattındaki vanalartam
olarak kapatılır.
• RO sistemi içindeki solusyon boşalmayacak şekilde cihaz komple izole edilir. Hat
42
üzerinde vana yoksa, solusyonun boşalmaması için bağlantılar sökülmeden bırakılır.
• Eğer sonradan bağlantının sökülmesi gerekiyorsa ve bu durumda sistemin boşalması
engelenemeyacak ise, veya sistemde izolasyon vanası yok ise ve sistemi başka türlü
izole
etmek
mümkün
değilse,
gerekli
durumlarda
solusyon
yıkama
tankına
döndürülmeden drenaja atılarak işlem sonunda RO drenaj glob vanası tam kapalı
konuma getirilmek suretiyle solusyonun membranlarda beklernesi sağlanır.
• Solusyonun doğrudan drenaja atıldığı durumlarda yıkama tankındaki solusyon
seviyesinin pompa emiş seviyesinin altına düşmemesine dikkat edilmelidir. Tanktaki
solusyon, pompa emiş hizasının min.10 cm
üzerinde olmalıdır. Bu seviyenin altına
düşüldüğünde pompa kapalı konuma getirilmeli ve işlem tamamlanmalıdır.
• Solüsyonun membran kılıflarını tam olarak doldurduğu ve sistemin her noktasına tam
olarak ulaştığının kontrolü, RO ürün suyu numune muslukları açılarak akan sudaki
kükürt kokusunun duyulması ile yapılabilir.
• Yıkama tankı tahliye vanası açılarak tank boşaltılır. Yıkama durulama pompası manuel
konumdan kapalı konuma veya otomatik konuma getirilir.
3.6.6.6 Koruyucu Solüsyon Tazeleme
•
Sistem duruşta olduğu müddetçe ayda bir kez RO sistemi vanaları tam açılarak
sistemdeki ve tesisattaki solüsyon boşaltılır.
•
Solüsyon durulama adımları uygulanır.
•
Solüsyon hazırlanarak sisteme solüsyon basma adımları uygulanır.
3.6.6.7 Koruyucu Solüsyon Durulama ve Sistemi Devreye Alma
•
Sistemi devreye almak için önce RO sistemi vanaları tam açılarak sistemdeki ve
tesisattaki solüsyon boşaltılır.
•
Pano enerji besleme şalteri açılarak güç beslemesi yapılır.
•
RO yüksek basınç pompası otomatik konumundan kapalı konumuna alınır. Sistem
START butonuna basılarak devreye alınır.
•
Yüksek basınç pompası girişinde bulunan kelebek vanalar açık konumuna getirilir
(mevcut ise)
•
Sisteme normal olarak start verilir, giriş vanası açar, besleme hattı ve tüm sistem
basınçlandıktan sonra atıksu hattından su çıkışı görülür.
•
Kartuş filtrenin üzerinde bulunan numune musluğu yardımı ile havası alınır.
•
Sistemin ham su ile beslenme basıncı ile durulanması takip edilir. Bu işlem
43
sırasında yüksek basınç pompası devreye girmeyecektir.
•
Bir saatlik süre ile durulama işlemine devam edilir.
•
Durulama sonunda sistem durdurulur veya sistem STOP butonuna basılır. Yüksek
basınç pompası otomatik konuma getirilir. Tekrar sistem start düğmesine basılarak
RO cihazı çalıştırılır, sistem değerleri kaydedilir.
İKAZ : Devreye alma sonrasında akışlarda kısa süreli (maksimum 2 gün) düşüş görülmesi
muhtemeldir.
3.6.7
Demontaj
•
Sitemin tamamen kapatılması veya başka bir mekana taşınması durumunda,
•
Sistemin ana panodan elektriği kesilir.
•
Ana panoyu besleyen hattın elektriği kesilerek pano içerisinden güç besleme
kabloları çıkartılır.
•
Sistem giriş ve çıkış vanaları tamamen kapatılarak sistem izole edilir.
•
Sistem üzerindeki dozaj modüllerinden dozaj hortumları sökülür.
•
Dozaj tankları güvenlik önlemleri alınarak kimyasal depolama tanklarına alınır.
•
Kimyasal dozaj pompaları elektrik bağlantıları sökülerek panodan ayrılır.
•
Yüksek basınç pompası, sensörler ve kontrol siwitch bağlantıları ilgili klemenslerden
sökülür.
•
Şase bağlantı noktasındaki sabitleme vidaları sökülerek zemin bağlantısı serbest
duruma geçirilir.
•
Membranlar kılıf kapakları sökülerek çıkartılır. Koruma solusyonu içeren tanklarda
ISLAK muhafaza edilir.
İKAZ :
Membranlar kuru olarak muhafaza edilemez. Mutlaka klorsuz su ile koruma solusyonu
içerisinde bekletilerek muhafaza edilmelidir.
44
3.6.8
Arıza Giderimi
Tablo 4. Ters Ozmoz (RO) Sistemi Arıza Giderim Tablosu
ARIZA BELİRTİSİ
Kimyasal
MUHTEMEL SEBEP
dozaj
pompası
çalışmıyor.
• Elektrik bağlantısı problemi
• Dozaj pompası arızası
•Dozaj pompası elektrik
bağlantısını kontrol et.
• Dozaj pompası sigortasını
kontrol et.
Kimyasal
solüsyonu
eksilmiyor.
• Dozaj pompası arızası
•Emme basma hattında hava
•Emme basma hatlarında
tıkanma
• Servis çağır
•Dozaj pompasını kontrol et.
•Hava alma vanası ile havayı
tahliye et.
•Emme
basma
hortumlarını
•Emme basma modüllerini kontrol
et temizle
•Servis çağır
RO cihazı devreye girmiyor
(Kontrol panosunda güç yok)
RO cihazı devreye girmiyor.
(Kontrol panosunda güç var,
alarm
yok-yüksek
basınç
pompası devreye girmiyor)
RO verimi düşük (Ürün suyu
debisi normalden az, atıksu
debisi normalden fazla)
RO cihazı devreye girmiyor
(Alçak basınç alarmı)
• Elektrik kesintisi problemi
• Güç dağıtım panosunda hat
kapalı
• RO güç kontrol panosu
bağlantısında problem.
• RO güç şalteri kapalı
• RO sistem çalıştırma şalteri
kapalı
• Yüksek basınç pompası
çalıştırma şalteri kapalı
• Seviye şalteri takılı kalmış
arızası
• Akış ayarı gerekli
• Su sıcaklığıo düşük
• Membran besleme basıncı
düşük
• Membranlar tıkalı
• Sistem besleme pompasında
arıza
• Şebekeden gelen elektrik
hatlarında fazları kontrol et.
• Şebekeden gelen elektrik
hatlarında voltajı kontrol et.
• Güç dağıtım panosunu kontrol
et.
• RO güç kontrol panosu elektrik
• RO güç şalterini ON konumuna
getir.
•
• Sistem çalıştırma şalterini
AUTO konumuna getir
çalıştırma şalterini AUTO
konumuna getir
• Seviye şalterini düzelt problem
çözülmezse şalteri değiştir
• Atıksu ayar vanası ile ürün suyu
ve atıksu akışlarını ayarla
• Su sıcaklığını kontrol et
• Yüksek basınç pompası çıkış
vanası ile membran besleme
basıncını ayarla
• Servis çağır
• Sistem besleme pompasını
kontrol et.
45
• Giriş hattında veya
multimedya filtrede kapalı
vana
• Tıkalı besleme hattı
• RO giriş selenoid pnömatik
vanası kapalı veya kısmen
açık
vanasında tıkanma
• Kartuş filtrede tıkanma
• Yüksek basınç pompası giriş
vanası kapalı veya kısmen
açık
RO devreden çıktı (yüksek
basınç alarmı)
Membran kademesi giriş çıkış
basınç farkları yüksek
Uyarı veya ikaz lambalarındn
biri veya birkaçı yanmıyor.
Yüksek
basınç
motor
korumada
kırmızı
butonun
sürekli
atması
vanası kapalı
basıncı çok yüksek
• Kolloidal biyolojik veya
kireçlenme kaynaklı
membran tıkanması
• Lambaya enerji gelmiyor
• Lamba arızası
• Amper aralığı uygun değil
• Aşırı ısınma mevcut
(termik
attırması)
Durulama
selenoid
vanası
çalışmıyor.
Kimyasal tankında kimyasal
olmasına
panosunda
rağmen
elektrik
kimyasal
seviye lambası yanmıyor.
alt
• Enerji geliyor fakat vana
çalışmıyor
• Enerji gelmiyor
• Seviye çubuğu takılı kalmış
• Seviye çubuğu arızalı
• Ham su giriş hattındaki vanaları
aç. Multimedya filtre servis giriş
çıkış vanalarını kontrol et.
• RO giriş basıncını kontrol et.
• RO giriş selenoid vanası elektrik
• RO giriş pnömatik vanası hava
vanasını sökerek temizle.
• Tıkalı filtre kartuşlarını değiştir.
• Yüksek giriş pompası giriş
vanasını tam aç.
vanasını açtıktan sonra sistemi
devreye al.
• Sistemi devreye alarak yüksek
basınç pompası çıkış vanasını
ayarla.
• Kimyasal yıkama ile
membranları temizle
• Kontrol kalemi veya elektrik ölçü
aleti ile enerjiyi kontrol et
• Enerji gelmiyorsa servis çağır
• Enerji geliyorsa lambayı değiştir
• Motorun üzerinden çektiği
amperi kontrol et. Motor koruma
üzerinden ayarla.
• Amperleri kontrol et, 3 faz
geldiğinden emin ol.
• Selenoid arızalı ve yanıktır.
Yenisi ile değiştir
• Röle çıkış vermiyor. Röleyi
değiştir
Servis çağır.
• Seviye çubuğunu kontrol et,
düzelt.
• Seviye çubuğunu değiştir.
46

TÜRK‹YE B‹L‹MSEL VE TEKNOLOJ‹K ARAfiTIRMA KURUMU

Transkript

Benzer belgeler

Screenings Washer Monster

daha sağlıklı olmak ellerinizde

EcoCCompact - Dürr in Brazil

Isıtmalı Regülatör Analitik gaz sistemleri için özel

phlebo press - Ecrin Medikal

Original-İşletim Kılavuzu Yüksek Basınçlı Yıkama Makinesi

Katalog için tıklayınız.

2012 Genel Kataloğu - Daewoo

Için yeni nesil oransal kontrol valfleri

Çamaşır Makinesi Kullanma Kılavuzu