Olağan Salı Toplantımız,13 Eylül Pazar Günü Ali ES

Olağan Salı Toplantımız,13 Eylül Pazar Günü Ali ES

1977
2015 - 2016
K.R.Ravi RAVINDRAN (UR B k.)
Tarih:
13.09.2015
Toplant No:
M.Sabri GÖRKEY (2420.Böl.Guv.)
1904 / 10
Bülten No: 1497
Erdal ATAÖZDEN (2.grup .Guv.Yrd.)
Kurulu : Mart 1977
Charter : Mart 1980
Ola an Sal Toplant z,13 Eylül Pazar Günü Ali ES’ in Karaa açtaki evinde ailelerimizle birlikte
Piknik yeme i eklinde yap ld .
Bültenimiz_5 sayfad r
28. ubat 2015 itibar yla Dünyada 1.207.102 Rotaryen ve 34.823 kulüp bulunmaktad r.
SAF
Z
ARAMIZDA GÖREMED KLER
Z
:
Ekrem Ruhi BALTA
:
Ahmet ÇEL K – Cevat GÜLER – Gürkan KÖMÜRCÜ – smailGÜMÜ DERE
Kaan UZUNCA – smet AÇIKGÖZ – Muzaffer MEM
– Oktay ALEMDAR
Orkun BÖLENLER - Re at AYAN
DEVAM DURUMU
MUTLU GÜNLER
Z
:
% 45.oo
:
15 EYLÜL Füsun ÇA LAYAN
Do um Günü
18 EYLÜL Aysun-Okyar YAYALAR
Evlilik Y ldönümü
18.EYLÜL Ayfer-Halil ALTU
Evlilik Y ldönümü
22 EYLÜL Serap-Faruk ETKER
Evlilik Y ldönümü
22 EYLÜL Betül - Atakan SEZER
Evlilik Y ldönümü
23 EYLÜL Gülin ETKER ÖZB LEN
Do um Günü
25 EYLÜL Aysun YAYALAR
Do um Günü
28 EYLÜL Güzin- ükrü C RAVO LU
Evlilik Y ldönümü KUTLARIZ…
Önümüzdeki hafta toplant
Ba kan : Demirkan ÇA LAYAN
Gel.D.B : Ahmet ÇEL K
Bülten irtibat : Faruk ETKER
z: 22.Eylül.2015 Sal Saat 20.oo de Rotary evinde
Sekreter : Ali ES
Sayman : Emre ALP
Geç.D.B. : Cengiz TU LU
Tel: (284) 225 25 10 - 213 25 13 [email protected] - www.edirnerotary.com
HANNÜMA KASRI
Prof. Dr. Engin BEKSAÇ
Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Sanat Tarihi Bölümü
Padi ah ve maiyeti stanbul’dan Edirne’ye her geli lerinde kutsal emanetleri Edirne’ye getirmi ve kutsal
emanetler bu bina içindeki özel bölümlerde saklanm r.
Edirne’nin Osmanl Devri yadigârlar aras nda hiç üphesiz en ba ta gelen abidelerden biri olan Cihannüma
Kasr , geçirdi i büyük y m nedeniyle günümüze bir harabe olarak ula
r. Binan n mamur günlerinde yap lm
resimleri ve çekilmi foto raflar binan n gerçekte nas l muhte em bir abide oldu unu aç kça göstermektedir. Ayr ca bu
muhte em abide hakk nda mevcut bulunan malumat da binan n istisnai özelliklerini aç kça gözler önüne sermektedir.
Bina ne yaz k ki günümüze a r hasarl bir bina kal nt ve tam bir harabelik olarak ula
bulunmaktad r.
Günümüzde Cihannüma Kasr olarak bilinen bu abidenin eski kay tlarla de ik adlarla an ld
görülmektedir.
Kasr- Padi ahî, Mabeyn-i Hümayun, Taht Hümayun Kasr ve Has Oda gibi isimler binan n ana niteli i aç ndan
aç klamalar yapmaya imkân tan maktad r. Bu tan mlamalar n da gösterdi i gibi bu bina, tamamen idari bir niteli e
büründürülerek Osmanl padi ah ile bütünle tirilmi sembolik bir niteli e de sahip k nm r.
Yap na II. Murat Devri’nde ba lanmas na ra men Fatih Sultan Mehmet Devri’nde 1451 y nda tamamlanm r.
Binaya ait oldu u bilinen bir kitabe de bunu teyit etmektedir. Fatih Sultan Mehmet, stanbul’un fethinden sonra da binaya
büyük bir özen göstermi tir. Fatih Sultan Mehmet’ten sonra Edirne’ye gelen Osmanl padi ahlar için bu bina daima
önemli bir nitelik ta
r.
II. Beyaz t, Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim, I. Ahmet, II. Osman, IV. Murat, IV. Mehmet, II.
Ahmet ve II. Mustafa gibi padi ahlar n saray te kilat nda yapt tamir, tadil ve düzenlemeler esnas nda bina, hep merkezi
niteli ini ve ehemmiyetini korumu tur. Hatta kutsal emanetlerin M r’dan getirilmesinden sonra padi ah ve maiyeti
stanbul’dan Edirne’ye her geli lerinde kutsal emanetleri Edirne’ye getirmi ve kutsal emanetler bu bina içindeki özel
bölümlerde saklanm r. Bu amaçla Edirne’de özel kar lama ve u urlama törenleri yap ld
da bilinmektedir. Ayr ca
padi aha ait olan kitaplar n ve hazinenin de bu gidi geli ler esnas nda bu bina içindeki özel bölümlerde korundu u
hakk nda bilgiler mevcuttur.
Bina, birçok tamir ve tadillerden geçerek 19. yüzy n ba lar na gayet iyi durumda ula
r. Fakat Edirne’de
vuku bulan Rus i gali esnas nda ya malanan saray binalar gibi Cihannüma Kasr da büyük bir tahribata u ram r.
Yap lan tamir çal malar da iyi bir sonuç vermemi tir. 1870’li y llarda cephanelik olarak kullan lmaya ba lanan saray n
di er yap lar gibi Cihannüma Kasr da ayn i leve bürünmü tür. Yap lan kaz çal malar s ras nda aç a ç kan çok
miktardaki askeri teçhizat ve silah kal nt da bu durumu vurgulamaktad r.
Askeri bir depo ve cephanelik olarak kullan lan saray içinde kalan Cihannüma Kasr da 1877–1878 Rus-Türk
Sava esnas nda Ruslar n Edirne’ye yakla malar üzerine Vali Cemil Pa a ve Mü ir Ahmet Eyüp Pa a gibi yöneticilerin
emir ve görü leri do rultusunda berhava edilmi tir. Bu olaydan sonra günlerce yand söylenen saray binalar aras nda
Cihannüma Kasr ’n n da durumunu gösteren foto raflardan da anla laca gibi tüm tahribata ra men o esnada binalar n
onar labilecek durumda oldu u anla lmaktad r. Buna ra men tüm çabalara ra men bu onar m için destek gelmemi ve
onar m hiçbir zaman yap lamam r. Bunun aksine Vali Rauf Pa a’n n izniyle binalar n çini ve k ymetli parçalar sökülmü
ve yabanc konuklar ve idarecilere arma an edilmi tir. Binalar n kalan k mlar da koruma d nda b rak larak kaderine
terk edilmi tir. Bundan sonra da kalan bölümler önemli ölçüde çevredeki ahali taraf ndan sökülerek götürülmü tür. Daha
sonra askeri tesis olarak kullan lmas bir ölçüde bu ya ma ve tahribat önlemi tir.
de
Binan n orijinal plan hakk nda u anda art k konu mak çok zordur. Çok say daki tamir ve tadil i leri bunu çok
tirmi tir. Sadece baz ipuçlar elde etmek mümkün olabilmektedir.
Eldeki mevcut bilgiler Cihannüma Kasr dâhilinde bir Taht- Hümayun Odas , Yediler Odas , Sancak- erif Odas ,
Sancak- erif eyhi Dairesi, Abdest Odas , A alar Odas , Bevvaba-i Hassa Odas , Kütüphane-i Hümayun Dairesi ve
Sancak- erif Mescidi gibi birimlerden bahsetmektedir. Bunlar d nda binan n do u taraf nda bir hamam n da bina ile iç
içe geçmi oldu u yap lan kaz çal malar esnas nda görülmü tür. Bu hamam da muhtemelen saray te kilat içinde yer
alan di er personel hamamlar ndan farkl olarak padi ah ve bu merkezi bina ile ili kisi nedeniyle önem ta yan bir yer
oldu u intiba
vermektedir. Ayr ca Cihannüma Kasr ’n n Saray Haremi ile de ilintili bir konuma sahip oldu u bilgisi
mevcuttur. Bunlar n yan nda çe itli kaynaklarda H rka-i Saadet ve Kutsal Emanetler Daireleri’nin de bina ile ili kili oldu u
belirtilmektedir
Cihannüma Kasr ’n n üzerinde yedi katl orta bölümün yükseldi i ve u anda zemin kat ve birinci kat n bir k sm
mevcut bulunan orta bölüm ile bu orta bölüme ba lanan do u ve bat yönünde iki yan kanat ile kuzey tarafta yer alan
üçüncü bir bölüm olarak te kilatland ld
anla lmaktad r. Güney taraf tamamen giri
cephesi olarak
te kilatland lm r.
Mevcut izler ve eldeki bilgiler mimari te kilat n oda
olu turan kare planl k sm n ortas nda bir havuz veya
skiyeli ad rvan bulundu unu göstermektedir. Bu k sm n kasr n ana giri i ve tören kap oldu u bellidir. Yedi katl
kulenin tam üstünde bulundu u bilinen cihannüma te kilat n da bu bölümlerin üzerinde yer ald anla lmaktad r.
Mevcut bu bölümün kesme ta duvarlar aras nda ah ap hat l yuvalar n arda kalan bo luklar görülmektedir.
Muhtemelen bu bo luklarda yer alan ah ap hat llar hem bu yüksek binan n sismik dengesi için hem de daha yukar daki
ah ap bölümlerin ta mimari ile irtibatl k nmas için kullan lm olmal r.
Eldeki bilgiler ikinci kat düzenlemesinin de birinci kattakine yak n oldu u eklinde olup bu kat n üstünde kur un
kapl bir çat bulundu unu ifade etmektedir. kinci kat a ktan sonra ba ms z bir kule olarak yükselen bölüm tamamen
binan n merkezi kesimi üzerinde yer almakta idi. Bu kulenin en üst kat sekizgen planl bir cihannüma olarak te kil
edilmi ti. Bu kuleye ç kt bilinen baz ahitler bu bölümde ortada bir havuz bulundu undan bahsederken baz ziyaretçiler
ise ortada bir taht bulundu undan bahsetmektedir. Bugün için bu mekân hakk nda art k fazla bir ey söylemek mümkün
de ildir. Eldeki foto raflardan ve di er bilgilerden bu bölümün üstünde de sivri bir külah bulundu u anla lmaktad r.
Kulenin katlar ile irtibat, kal n duvarlar içine aç lm bulunan dar merdiven arac
yla sa lanmakta olup tamamen
Orta Ça Avrupa mimari anlay
yans tan bir nitelik sergilemektedir. Bu merdiven te kilat içinde her kata aç lan bir kap
bulunmakta oldu u anla lmaktad r. Bu merdiven düzenlemesi kulenin do u taraf ndaki zemin kattan ba layarak
cihannümaya kadar kule içinde dönerek yükselecek ekilde te kilatland lm r.
Binan n mimar hakk nda herhangi bir bilgi bulunmamas na ra men Üç
Cihannüma Kasr ’n da yapt na dair rivayetler mevcut bulunmaktad r.
Atatürk'le ilgili, enteresan bir ara
erefeli Camii’ni yapan mimar n
rma:
1881'de 19.yüzy n bitmesine 19 y l kala do du.
1900 y nda, 19 ya nda Harp Okuluna girdi.
Çanakkale sava nda 19. f rkay kurmu ve ona komutanl k etmi ti.
19 Mart 1915 de Albay olmu tu. 19 May s 1916 da Conkbay
19 May s 1919 tarihinde Samsun'a ayak bast
'nda dü man durdurulunca Tu general oldu.
nda, gemide 19 ki i vard . Kendisi 2x19=38 ya nda idi.
Sakarya sava ndan sonra 19 Eylül 1921'de TBMM taraf ndan Mare allik ve Gazilik ünvanlar verildi.
Samsun'a ç kt ktan 19 sene sonra vefat etti.
Ya am 3x19=57 y l sürmü . lk 19 y l e itim, 2. 19 y l askerlik, 3. 19 y l liderlik dönemleri olmu tur.
"MUSTAFA KEMAL ATATÜRK" 19 harften olu maktad r.
ALLAH ve EYTAN
Tanr yeryüzünü "Lahana, Karnabahar, Ispanak" gibi çe it çe it ye il ve sar sebzeyle donatt .
"Adam ve Kad n" sa kl ve uzun hayatlar ya as n diye...
Bunu gören eytan McDonald's' yaratt .
McDonald's ise 99 centlik iki katl Cheeseburger' i icat etti.
eytan Adam'a dedi ki; "Yan nda patates, cips ister misin?"
Adam dedi ki; "Süper boy olsun!" Böylece Adam kilolar almaya ba lad ...
Ve Tanr sa kl yo urdu yaratt .
Kad n onu yesin ve bedenini Adam' n be endi i boyutlarda tutsun diye.
Bu sefer eytan, yo urdu dondurdu. Çikolata getirdi, f nd k getirdi.
Yo urdun üzerine konacak parlak renkli ekerler getirip serpti.
Ve kad n da kilolar almaya ba lad ....
Ve Tanr dedi ki ; " u taze salata bir deneyin"
Bunun üzerine eytan kremal haz r salata soslar
da ekledi.
Sonra tatl için dondurma ç kard .
Ve adam daha da kilo almaya ba lad ....
icat etti, üzerine salam ve dilimlenmi peynir parçalar
Ve Tanr bu sefer dedi ki ; "Sana sa kl sebzeler verdim. Onlar pi iresin diye zeytinya da veriyorum"
Ve eytan, Cracker Barrel'dan tavukla k zarm biftek getirdi. Öyle büyüktü ki, kendi ayr taba bile vard .
Ve adam kilolar yüklendi, kötü kolesterol tavan delip ç kt ...
Ve Tanr , ko u ayakkab lar yaratt ve kad n bu fazla kilolardan kurtulmaya karar verdi.
Ama bu sefer eytan, kablolu TV'yi yaratt , uzaktan kumanday yaratt .
Öyle ki, kad n TV1 den TV2 ye giderken bile yerinden kalkmad ....
Ve tanr patatesi yaratt .
Besinle dolu, do al olarak, ya düzeyi dü ük, sa kl bir sebze olsun istedi.
Sonra eytan geldi ve patatesin sa kl kabu unu soydu att .
Ni astal gövdesini çabuk çabuk kesip, derin tavada kat ya ile k zartt .
çine ban p yensin diye de mayonezi icat etti.
Ve adam uzaktan kumandas na sar ld , zart lm patatesini mayoneze ban p yedi.
Yedikçe kolesterole batt .
Ve eytan bakt , iyi oldu unu gördü." yi oldu" dedi......
Ve Tanr içini çekerek bakt , dü ündü ve "by-pass" cerrahiyi yaratt …
Bunu gören eytan da "Sa k Sigortas irketlerini"getirdi!
Kad n ve Adam "nas l olsa sigortal m" deyip yemeye devam etti...
(Hintli bir yazardan)
Okyar YAYALAR’ n katk
ile
KN KTEN GÖRÜNTÜLER
Fotolar: Müge ES