6.2 İleri seviye alıştırmalar - i
Transkript
6.2 İleri seviye alıştırmalar - i
İNTERNETTE DEFİNE AVI İLERİ YAŞTAKİLER İÇİN ÖĞRENMENİN ÇEKİCİLİĞİNİ ARTIRIYOR Proje numarası 539334-LLP-1-2013-1-ES-GRUNDTVIG-GMP METODOLOJİK EL KİTABI İP3 – Sorumlu Ortak: Tecnalia Bu projenin bütçesi Avrupa Komisyonu tarafından sağlanmaktadır. Bu yayın sadece yayımlayanın görüşlerini yansıtmaktadır ve bu içeriğin herhangi bir kullanımından Komisyon sorumlu tutulamaz. METODOLOJİK EL KİTABI TELİF HAKKI @ copyright 2014 i-Treasure Konsorsiyumu Konsorsiyum: Tecnalia Research & Innovation (Tecnalia) Volkshochschule im Landkreis Cham e.V. (VHS Cham) Association for Lifelong Learning in Rural Areas (AEPMR) Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi (AHE) IDEC S.A. (IDEC) İzmir Valiliği (Izmir Governorship) Bu eser i-Treasure Konsorsiyumunun yazılı izni olmadan hiçbir maksatla kopyalanamaz, çoğaltılamaz ve bütünü veya belli bir kısmı değiştirilemez. Ayrıca eserin yazarlarının onayı ve eserin telif sahipleri açıkça belirtilmelidir. Her hakkı saklıdır. METODOLOJİK EL KİTABI İÇİNDEKİLER TELİF HAKKI ..........................................................................................................................................3 İÇİNDEKİLER .........................................................................................................................................5 1. GİRİŞ................................................................................................................................................7 2. YETİŞKİN/İLERİ YAŞTAKİ ÖĞRENCİLER ...........................................................................................12 2.1 Yetişkin Öğrenci Grubu Kimlerden Oluşmaktadır? .................................................................12 2.2 Başarılı Bir Öğrenmenin Özellikleri Nelerdir? .........................................................................16 2.3 Motivasyon ............................................................................................................................19 2.4 Öğrenme Çıktıları ...................................................................................................................20 3. YETİŞKİN/İLERİ YAŞ ÖĞRENCİLERE ÖĞRETMEK ..............................................................................24 3.1 BİT ile Modern Eğitim ve Öğretim Fırsatları ...........................................................................24 3.2 Başarılı Öğrenmeyi Desteklemek için Nasıl Öğretilmelidir? ...................................................25 3.3 Yetişkin/İleri Yaştaki Öğrenci Nasıl Motive Edilir?..................................................................28 4. I-TREASURE METODOLOJİSİNİN İÇERİĞİ .........................................................................................30 4.1 Eğitim ve Öğretimde İnternet Araştırması Kullanımının Sağladığı Fırsatlar ............................31 4.2 Eğitim ve Öğretimde İnternet Araştırması Kullanımının Sakıncaları.......................................32 5. i-TREASURE METODOLOJİSİ ..........................................................................................................33 5.1 Pratik Alıştırmalar İnternet Platformu ...................................................................................35 6. PRATİK ALIŞTIRMALAR KONSEPTİ..................................................................................................38 6.1 Temel Seviye Alıştırmalar.......................................................................................................38 ALIŞTIRMA 1 ...............................................................................................................................39 ALIŞTIRMA 2 ...............................................................................................................................41 ALIŞTIRMA 3 ...............................................................................................................................44 ALIŞTIRMA 4 ...............................................................................................................................46 ALIŞTIRMA 5 ...............................................................................................................................49 6.2 İleri seviye alıştırmalar ...........................................................................................................52 ALIŞTIRMA 1 ...............................................................................................................................53 ALIŞTIRMA 2 ...............................................................................................................................56 ALIŞTIRMA 3 ...............................................................................................................................59 ALIŞTIRMA 4 ...............................................................................................................................61 ALIŞTIRMA 5 ...............................................................................................................................63 6.3 Hikâye ....................................................................................................................................64 TEMEL SEVİYE BÖLÜMÜ...............................................................................................................67 METODOLOJİK EL KİTABI İLERİ SEVİYE BÖLÜMÜ ..................................................................................................................68 ALIŞTIRMA 1 ...............................................................................................................................68 ALIŞTIRMA 2 ...............................................................................................................................70 ALIŞTIRMA 3 ...............................................................................................................................72 ALIŞTIRMA 4 ...............................................................................................................................74 ALIŞTIRMA 5 ...............................................................................................................................75 6.4 Oyundaki Roller .....................................................................................................................77 6.5 Eğitimden önce eğitmenlerin yapması gerekenler .................................................................77 7. Sonuç ............................................................................................................................................79 8. Ekler ..............................................................................................................................................81 8.1 Faydalı Bağlantılar ve Benzer Konularda Avrupa Ülkelerinde Yapılan En İyi Uygulamalar .....81 8.2 Kaynakça ................................................................................................................................85 METODOLOJİK EL KİTABI 1. GİRİŞ “Günümüzde, teknolojinin herhangi bir biçimini kullanmadan bazı işleri görmek oldukça güçleşmiştir. Telefonda otomatik menüler karşımıza çıkıyor, alışverişte bilgisayarlı hediye kayıt sistemleri işin içine dâhil olabiliyor ve akrabalarla temas etmek sıklıkla e-posta ve kişisel internet sayfalarının kullanımını gerektiriyor. Ancak teknoloji kullanımı artışından kaçınmayı deneyen bir (…) yetişkin kuşağı var ve bu kişiler çoğu durumda bu konuda başarılı oldular. Bu kişiler bankacılık işlemlerini gerçek veznedarlarla yapmakta, mektuplarını el yazısı ile yazmakta ve canlı bir insan sesi dışındaki her durumda telefonu kapatmaktalar. Sorun şu ki bu kaçınma stratejileri sonsuza kadar işe yaramayacaktır. Teknoloji hayatın her alanına sızmakta ve er ya da geç teknolojiye en fazla karşı çıkanlar bile en temel bilgileri öğrenmek zorunda kalacaktır. Daha yaşlı yetişkinlerin her daim karşılaştıkları iki temel dezavantaj mevcut: teknoloji ile az bir tecrübeye sahip olmaları ve en sağlıklıların bile bu teknolojileri kullanmakta ihtiyaçları olan bilişsel ve motor becerilerde gerileme ile karşılaşmaları.”1 Güncel istatistikler, her yaştan BİT ve internet kullanıcı sayısının artmakta olduğunu göstermektedir. Ancak, "gümüş sörfçü" tabir edilenler bu istatistiklerde diğer yaş gruplarına göre daha az temsil edilmektedirler. Ayrıca, İnternet kullanım oranları Avrupa ülkelerinde farklılık göstermektedir. 2010 senesinde kullanım oranı Almanya'da %41 iken Avrupa ortalaması % 28'dir ve bu oran İspanya, Yunanistan ve Romanya söz konusu olduğunda yaklaşık olarak % 3 ile % 12 arasında değişiklik göstermektedir. “Avrupalıların bilgisayar ve internet kullanmakta ne kadar beceri sahibi oldukları üzerine Eurostat tarafından yayınlanan "Bireylerin temel bilgisayar beceri seviyesi" verilerine göre; 55-64 yaş aralığındaki bireyler % 55 oranında "temel bilgisayar becerim yok" derken, bu oran 65-74 yaş aralığı için % 78'e çıkmakta. Ayrıca, "Bilgisayar veya internet kullanmayan birey" oranları yaş ve eğitim seviyesine göre artış göstermekte. Bu veriler içinde elde edilen en yüksek oranlar 55-74 yaş aralığı, düşük eğitim seviyeli grup içindedir ve bu grup içinde "düzenli olarak internet kullanmıyorum" diyenler % 92 iken " hiç bilgisayar kullanmadım" diyenlerin oranı %79'dur.”.2 Bu bulgular, ileri yaştaki bireylerin, bir taraftan BİT ile çalışmak için özel gereksinimler duyduklarını, diğer taraftansa BİT konusunda Avrupa çapında teşvik edilmeleri gerektiğini 1 AZAR Beth: Helping older adults get on the technology bandwagon, A team of researchers is pooling its talent to better understand how technology can be designed to address older adults' needs. (Mart 2002, Cilt 33, No. 3, Basılı versiyon: sayfa 28), Amerika Psikoloji Derneği, Alıntılandığı kaynak http://www.apa.org/monitor/mar02/helpingold.aspx, 5 Kasım 2014 2 DEMUNTER Christophe, Avrupalılar bilgisayar ve internet kullanımında ne kadar becerili, Konu odaklı istatistikler Eurostat, 17/2006, Alıntılandığı kaynak http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KSNP-06-017/EN/KS-NP-06-017-EN.PDF, 5 Kasım 2014 G i ri ş |7 METODOLOJİK EL KİTABI bize göstermektedir, zira BİT gelecekte sosyal dâhil olma hususunda kilit bir beceri olarak karşımıza çıkacaktır. Bu koşullar altında, i-Treasure projesi yeni yönteminin kullanımı ile ileri yaştaki bireyler için teknoloji kullanımını daha kolay hale getirmeyi denemektedir. Bu proje çok çeşitli kurumların bir araya gelerek oluşturdukları bir konsorsiyum sayesinde geliştirilmektedir: yetişkin eğitim merkezleri, üniversiteler ve BİT araştırma merkezleri. Ortaklar, İspanya, Almanya, Romanya, Polonya, Yunanistan ve Türkiye'de faaliyet gösteren kurumlardır. Proje çıktıları, ilk etapta bütün ortak ülkelerde yapılan anketler neticesinde belirlenmiş olan, ileri yaştaki bireylerin ihtiyaçları ve beklentileri üzerine şekillendirilmiştir. I-TREASURE dijital becerileri edinmek için yeni bir yaklaşıma sahip olan " Define Avı" oyunu ile uygulanan pratik alıştırmalar vasıtasıyla teknoloji öğrenimi sağlayan yenilikçi bir yöntem sunmaktadır: internet site ve araçları içinde ipuçları saklanarak bu yöntem uygulanmaktadır. Kullanıcılar bu teknolojileri kullanarak ipuçlarını takip etmek zorundadır. Kurs ve pratik alıştırmalar yeni teknolojileri temel seviye ve ileri seviye olmak üzere iki bölümde öğretme konusuna odaklanmaktadır. i-TREASURE iki hedef gruba yönelik bir çalışmadır; yetişkinler (ileri yaştaki öğreniciler) ve yetişkin merkezi eğitmenleri, bunun sebepleri aşağıdadır: Yaşam boyu öğrenmeyi daha da geniş bir çevreye için, Yetişkinlerin/ileri yaştakilerin öğrenime katılımlarını arttırmak için, İleri yaştakilerin kilit becerilerini (BİT) geliştirmek için, Yaşlanmakta olan nüfusun ihtiyaçlarına karşılık vermek için, Benzer sorunlara sahip ülkelerde BİT kurslarına olan ilgiyi artırmak ve öğrenimi teşvik etmek için. Toplum içerisinde aktif kalmak için, Dijital çağa tam adapte olabilmeleri için ihtiyaç duydukları bireysel sosyal ve kişisel gereksinimlerine önem vermek için, Yetişkin/ ileri yaştakiler için yenilikçi bir öğrenme yöntemini hem eğitmenler hem de yetişkin eğitimi sağlayanlara sunmak için. Avrupa çapında eğitmenler için modern eğitim araçlarının desteklenmesi için Eğitimin kalitesini arttırmak için, i-TREASURE BİT becerileri ve BİT öğrenimi mevcut durumunda değişiklik yapmayı hedeflemektedir: Bunun için yetişkin merkezlerindeki öğretmenlere dijital öğrenme becerilerinde yeni bir yaklaşım sağlayarak, bu yenilikçi yöntemi diğer hedef gruplar ile de uygulayabilmelerini mümkün kılmak hedeflenmektedir. Projemiz en son internet teknolojilerini ve yeni cihazları yenilikçi bir öğretme yöntemi ile bir araya getirmektedir. Bütün cihaz ve teknolojiler ile ilgili tanıtımlar destekleyici olması bakımından öğrenme platformunda bulunmaktadır. i-TREASURE bu hedeflere aşağıdakileri gerçekleştirerek ulaşmıştır: G i ri ş |8 METODOLOJİK EL KİTABI Ortak ülkelerde yetişkinlerin bilme olasılığının yüksek olduğu yaygın teknolojilerin bilinirlik derecesini ölçen bir anket çalışması yapılmıştır, örneğin: Google Uygulamaları, Facebook, Wikipedia, Skype, cihazlar vb. Bir öz-değerlendirme web platformu da içeren pratik alıştırmaların içeriklerinin oluşturulmasında yönümüzü hedef grubun ihtiyaçları belirlemiştir. Dersler ve ders materyalleri (temel ve ileri seviye). Daha önce yapılan çalışma ve kurs içeriklerini temel alarak oluşturulan “Define Avı” (pratik alıştırmalar) yöntemi için içerik ve altyapı. Kurs dönemi sonrası öğrenme sürecini destekleyecek pratik alıştırmalar (temel ve ileri seviye) içeren bir internet platformu oluşturulması. Yeni teknolojilere odaklanılarak sade bir Kişisel Öğrenme Ortamı (KÖO) geliştirilmiştir, böylelikle öğrenciler için erişilebilecek bir rehber oluşturulması. Merkezler, ortaklar, yetişkinler ve diğer kullanıcılar arasında deneyim paylaşımı için bir İnternet işbirliği platformu oluşturulması. i-TREASURE projesinin hedefleri, ileri yaştaki bireylerin pratik alıştırmaları çözmelerine dayandırılarak kolaylıkla ölçülebilmektedir. Eğer bu alıştırmaları çözmeyi başarabilirlerse bu i-TREASURE eğitimi için bir başarı göstergesidir. Bunun sonrasında ileri yaştaki bireyler teknolojik cihazları bağımsız ve bireysel olarak kullanabilecek güveni kendilerinde bulacaklardır. Diğer taraftan bu proje, öğretmenleri de modern bir eğitim yöntemi ile destekleyecektir. Hedefler ulaşılabilirdir, konsorsiyum yetişkin merkezlerine ve BİT uzmanlarına ve yeterli deneyim, insan kaynağı ve ekonomik kaynağa sahip olmalarına güvenmektedir. Proje ülkelerindeki bazı hedef gruplarla ilgili daha fazla bilgi edinmek için i-TREASURE projesinin ilk kilometre taşı olarak bir araştırma yapılmıştır. Bu çalışma toplam 439 ileri yaştaki birey ve 146 eğitimci ile gerçekleştirilmiştir. İleri yaştaki bireylerin ihtiyaç ve ilgilerini ölçen anket sonucunda internet platformunda bulunan temel ve ileri seviye alıştırmalar şunları içermektedir Temel bilgisayar kullanımı (fare, klavye kullanımı, kopyala yapıştır, dosyalar ve klasörler, indirme işlemi ve kaydetme), Google, Gmail, Haberler, Facebook, Fotoğrafları görüntüleme, değiştirme Skype ve tablet kullanımı Projede özellikle ücretsiz kullanılan araçlar seçilmiştir ve böylece kullanıcılar için finansal bir sorun oluşturacak çeşitli yazılımlar için para harcamaları gerekmeyecektir. i-Treasure projesinin özellikle dikkate almış olduğu, anketlerden çıkan bazı sonuç ve gereklilikler şunlardır: Öğretmen veya eğitimci desteği G i ri ş |9 METODOLOJİK EL KİTABI Daha ağırdan alan düşük yoğunluklu dersler Açık ve belirgin görsel talimatlar Bunların dışında, anket sonucunda elde edilen detaylı veriler, proje başvurusunda vurgulanan ve çalışma safhalarında göz önünde bulundurulan, ileri yaştaki bireylerin öğrenme süreçleri ile ilgili kilit konuların altını çizmektedir: Talep edildikçe alıştırmaların tekrarı Alıştırmaların evde tekrar uygulanabilmesi Her yerde mevcut olan yaygın teknolojilerle pratik yapabilme imkânı İleri yaştaki bireylerin göz, kulak ve koordinasyon ile ilgili sağlık durumlarını dikkate alması Günlük yaşamda kullanılabilir olması Yabancı ve teknik dil (İngilizce) kullanımından kaçınması Adım-adım öğrenme yapısı İleri yaştaki kursiyerlerle çalışan öğretmenler için yöntem kullanma talimatları. Araştırma aşamasında uygulanan anketler neticesinde ortaya çıkan ilginç sonuçlar iTREASURE projesinin ilerleyen aşamalarında hayata geçirilen ürünlerin geliştirilmesine temel oluşturmuştur. Bu anket sonuçlarının bir özeti şu adreste bulunabilir: http://www.itreasure.eu/documents2/work-package-2-research-executive-summary-0 bu özete İngilizce dışında aynı zamanda İspanyolca, Almanca, Rumence, Lehçe, Rumca ve Türkçe olarak da erişilebilir. Anket göstermektedir ki 55 yaş üstü gruba dâhil bireyler bütün proje ülkelerinde, içinde bulundukları toplumun önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Bu kişileri modern hayatın içinde aktif tutmak için BİT kullanmalarının sağlanması önem teşkil etmektedir. Bu durum her ülkenin yetişkinlere ve eğitime dair mevcut yasaları, devlet tavsiyeleri ve programlarında da kendisine yer bulmuş durumdadır. Anket uygulanan ileri yaştaki bireylerin çoğunluğu 60-70 yaş grubuna mensup kişilerdir. BİT öğretmenleri ise ileri yaştaki bireylere uzun yılların deneyimiyle BİT dersleri vermektedir.3 Projenin sonraki aşamasında bir öz-değerlendirme aracı oluşturulmuştur ve bu sayede anketi cevaplayan bireylerin bilgi seviyeleri belirlenmektedir (Google Uygulamaları, Facebook, Wikipedia, Skype, cihazlar vb.). Şu aşamada, sonuçlardan anlaşılan ileri yaştaki bireylerin çoğu temel seviye kullanıcılardır ve ileri seviye kursa sadece küçük bir grup, öncesinde temel bir eğitim almadan katılabilecektir. Diğer taraftan, pratik alıştırmalar için bir internet platformu (temel ve ileri seviye) ve öğretmenler için teknik ve metodolojik kitaplar geliştirilecek ve her iki seviye için teste edileceklerdir ve temel seviye kullanıcıların ilerleyerek ileri seviye kullanıcı olmaları ve modern toplumun bir parçası olabilmek için gerekli kilit becerileri edinmeleri hedeflenmektedir. 3 I-TREASURE: Yetişkinler için Öğrenmenin Çekiciliğini Arttırıyor, İş Paketi 2 – araştırma, Özet, alıntılandığı kaynak http://www.itreasure.eu/sites/i_treasure.drupal.pulsartecnalia.com/files/documents/itreasure_wp2_executivesummary_0. pdf G i r i ş | 10 METODOLOJİK EL KİTABI ”Yaygınlaşma (…) yetişkin öğreniciler için öğrenme fırsatlarının zenginleşmesini sağladı. Yetişkinler formel ve enformel eğitim yollarıyla bu konuda kendilerini daha fazla geliştirme arayışına girdikçe (…).Çünkü bilgisayar-temelli öğrenme iki türlü öğrenmeyi içermektedir, hem içeriği aktarma sistemini hem de içeriğin kendisini öğrenmeyi sağlıyor, pek çok yetişkin (...) daha önce teknoloji ile bir deneyim sahibi olmadığı ve eğitmen desteği görmediği için öğrenme sistemi karşısında hüsrana uğruyor. (…)Yetişkinlerde teknoloji ve öğrenme konusuna olumlu yaklaşımların teşvik edilebilmesi için başarılı olabilecekleri ve tehditkâr algılamadıkları içerikler ile onları teknoloji kullanımına hazırlamak kritik öneme sahiptir.” 4 4 JOHNSON Menko, San Jose State Üniversitesi: Adult Learners and Technology: How to Deliver Effective Instruction and Overcome Barriers to Learning, Abstract; Alıntılandığı kaynak http://www.umsl.edu/~wilmarthp/modla-links-2011/Adult-Learners-And-Technology.pdf, 5 Kasım 2014 G i r i ş | 11 METODOLOJİK EL KİTABI 2. YETİŞKİN/İLERİ YAŞTAKİ ÖĞRENCİLER 2.1 Yetişkin Öğrenci Grubu Kimlerden Oluşmaktadır? i-TREASURE projesinin temel hedef grubu olarak yetişkin öğrenciler seçilmiştir. Cedefop terminolojisindeki açıklamaya göre (2008), yetişkin eğitimi şu şekilde anlaşılmalıdır “Mesleki ve/veya kişisel amaçlarla yapılan başlangıç eğitiminin sonrasında gerçekleştirilen genel veya mesleki eğitimdir ve şunları hedeflemektedir: belirli ilgi alanlarına yönelik genel eğitim sağlamak (örnek: açık üniversiteler); kişilerin daha önceki eğitim hayatlarında edinemediği temel becerilere yönelik telafi eğitimleri sağlamak ( okuma-yazma, matematik becerileri gibi) ve böylece; önceki eğitim ve öğretim hayatında çeşitli sebeplerle edinilmemiş becerileri edindirmek; belli bir alanda bilgi, beceri ve yetkinlik kazanmak, geliştirmek veya güncellemek: bu sürekli eğitim ve öğretimdir”5 Bunlar da, kilit becerileri ve temel yetkinlikleri sağlamasına rağmen, yetişkin eğitiminin ne temel eğitim ne de mesleki eğitimle alakalı olmaması anlamına gelmektedir. “Öğrenmeyi bırakan kişi ister yirmi yaşında olsun ister seksen, artık yaşlıdır. Öğrenmeye devam eden kişiyse genç kalır.” (Henry Ford, 1863-1947)6 Henry Ford’un bu sözü göstermektedir ki her yaşta öğrenme sadece modern eğitimin bir sorunu değil, ancak yüzyıllar boyu süregiden kilit bir konu olmuştur. Avrupa eğitim politikalarının konuyla en alakalı yönlerinden biri olarak hayat boyu öğrenme ve Avrupa'daki yaşlanmakta olan nüfus göz önünde bulundurulduğunda, gelecekteki yetişkin eğitimi ve ileri yaştaki bireyler için geliştirilecek her türlü eğitim daha da önem kazanacaktır ve aynı zamanda toplumun ihtiyaçları ile de alakalı olacaktır. i-TREASURE projesi bu sebeple yetişkin öğrenicilerinin içinde ileri yaştaki bireylere daha fazla odaklanmakta ve bu grubun modern topluma aktif olarak katılmaları ve geleceğe daha hazır olmaları için gerekli BİT becerilerini onlara kazandırmayı hedeflemektedir. Proje ülkeleri olan İspanya, Almanya, Polonya, Romanya, Yunanistan ve Türkiye’deki çeşitli emeklilik yaşları ve bu yaş grubunun BİT konularıyla alakalarının benzeşmesi göz önünde 5 CEDEFOP (Avrupa Mesleki Eğitim Gelişimi Merkezi): Avrupa eğitim ve öğretim politikaları terminolojisi, 100 Anahtar terim seçkisi (2008), ISBN 92-896-0472-7 6 http://www.brainyquote.com/quotes/quotes/h/henryford103927.html Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 12 METODOLOJİK EL KİTABI bulundurularak, daha önce BİT ile hiç ilgilenmemiş veya uzun süredir ilgilenmemiş 55 yaş üstü gruba odaklanmaya karar verilmiştir. Değişik eğitim ve öğretim çeşitleri mevcuttur 1. Örgün eğitim: “Örgün eğitim (veya temel eğitim veya okul ve üniversite eğitimi); Okullarda, üniversitelerde ve diğer resmi eğitim kurumlarında sıralı bir ‘basamağı’ izleyerek devam eden, gençler ve çocuklar için tam zamanlı olup genellikle 5 yaşında başlayıp 20-25 yaşına kadar devam eden eğitim biçimidir. Bazı ülkelerde bu ‘basamağın’ üst kısımları birleşik programlar şeklinde yarı-zamanlı çalışma ve yarı-zamanlı olarak okul ve üniversiteye devam etme biçiminde uygulanmaktadır: bu tarz programlar ‘ikili’ programlar adıyla veya benzer terimlerle bu ülkelerde bilinmektedir.”7 2. Yaygın eğitim Örgün eğitim tanımı içerisinde yer almayan her türlü eğitim aktivitesi yaygın eğitim kategorisinin içine girmektedir. Yaygın eğitim, eğitim kurumlarının içinde gerçekleştirilebileceği gibi bu kurumlar dışında da gerçekleştirilebilir ve her yaştan kişiye hitap eder. Ülkeden ülkeye değişiklik göstermekle beraber, yetişkin okuryazarlığı, okul dışı kalmış çocuklar için temel eğitim, çeşitli beceriler, mesleki beceriler ve genel kültür gibi konuları içermektedir. Yaygın eğitim programları ‘basamak’ sistemini takip etmeyebilir ve derslerin süresi değişiklik gösterebilmektedir.”8 3. Örgün ve Yaygın olmayan öğrenim “Örgün ya da yaygın olmayan eğitim “…niyet edilen olarak tanımlanmıştır, ancak daha az organize ve daha az yapılandırılmıştır ve örneğin aile içinde, iş yerinde ve günlük yaşamda kendi çabamız, ailemiz yönlendirmesi veya toplumsal yönlendirme temelinde gerçekleşen öğrenme aktivitelerini de içermektedir.”9 55 yaş üstü grup örgün eğitim dâhilinde öğrenim yaptıkları zaman herhangi bir BİT eğitimi almamışlardır çünkü bu alan zaten okul müfredatlarına yakın zamanda girebilmiştir. BİT becerileri edinmek için yaygın öğretim uygulamaları daha yaygındır çünkü yetişkin eğitim merkezlerinde bu dersler gerçekleştirilmektedir. Anca bazı kurslara katılmanın sonucunda geçerliliği olan sertifikalar da sağlamaktadır. Çoğu kullanıcı, özellikle de ileri yaştaki kullanıcılar teknolojiye dair bilgi ve becerilerini çocukları veya torunları sayesinde edinmektedir. i-TREASURE kursunun, yaygın eğitim kapsamında işlemekte olan bir yetişkin eğitim merkezinde yapılması tasarlanmaktadır. Ancak kursiyerler i-TREASURE araçları ile evde çalışarak da yaygın öğretim sürecine dâhil olabileceklerdir. 7 ISCED 97 terimler sözlüğü: Alıntılandığı adres http://www.unesco.org/education/information/nfsunesco/doc/isced_1997.htm, 6 Kasım, 2014 8 ISCED 97 97 terimler sözlüğü: Alıntılandığı adres http://www.unesco.org/education/information/nfsunesco/doc/isced_1997.htm, 6 Kasım, 2014 9 Eurostat: Yetişkin eğitimi anketi çalışma kolu raporu, sayfa 23, Alıntılandığı adres http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-CC-05-005/EN/KS-CC-05-005-EN.PDF, 6 Kasım, 2014 Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 13 METODOLOJİK EL KİTABI 55 yaş üstü gruba dâhil pek çok birey geçmişte mevcut olan sistemler içinde öğrenim hayatlarını sürdürmüşlerdir ve örnek olarak örgün eğitim içerisinde edilgen bir süreç deneyimlemişlerdir. Geçmişte öğrenme, büyük oranda sınıflarla ilişkilendirilmekte ve öğretmen odaklı olarak vücut bulmaktaydı. Öğrencilerden öğretmenin/eğitimcinin talimatlarına uyması beklenirdi ve kendilerinin aktif, etkin ve bağımsız katkıları bugünkü uygulamaların aksine, o zamanlar uygun karşılanmazdı. Modern eğitim ve öğretim yaklaşımlarında ise öğrenciler sıklıkla etkin bir biçimde bu sürece dâhildirler.10Ancak iTREASURE projesinin hedef grubu olan ileri yaştaki bireyler ne örgün eğitim kapsamında bir kursa katılmaya zorlanmaktadır ne de işverenleri tarafından yönlendirilerek bir eğitim (mesleki eğitim) almaktadırlar. Sonuç olarak, ileri yaştaki bir kimsenin bu türden bir kursa katılma yönünde bir irade bildirmesi, kendileri için gerekli olduğu izlenimine sahip olmaları ile açıklanabilmektedir. Böylece cihaz ve programlarla ne zaman, nerede ve ne sıklıkta çalışacaklarına kendileri karar verecek ve bu da katılım seviyelerini etkileyecektir, ayrıca sadece karşılarına çıkan, gerçek yaşamla alakalı konular üzerine eğileceklerdir. İleri yaştaki bir birey için aldığı eğitimi önemli yapan konu, öğrendiğinin gerçek yaşantısına yapacağı katkıdır. 90’larda gerçekleştirilmiş olan kapsamlı bir çalışma ile Josef Schrader yetişkinler arasında 5 çeşit öğrenici grubu tespit etmiştir11. 1. “Teori” öğrenicisi Eğitim müfredatı ve ayrıca daha geniş içeriğin ilgisini çektiği kişi 2. “Uygulama-odaklı” öğrenici Eğitim müfredatının günlük yaşantısına pratik bir katkı sağlaması ile ilgilenen kişi. Bu tarz öğrenme pratik alıştırmalar yapılarak pekiştirilmektedir. 3. Model öğrenci Öğrenmeye çok istekli, ancak yaparak öğrenmektense öğretmen yönlendirmeli eğitimi tercih eden kimse. 4. “İlgisiz” öğrenici Öğrenme için kişisel motivasyonu az olup sadece gerekli olan kadar öğrenen kişi. 5. “Deneyerek” öğrenen Öğrenmekten korku duyan ve öğrenmeye başlamak için öğrenme süreci ile ilgili bir miktar baskı duyması ve bu süreci anlaması gereken kişidir. Bu kişi öğrenim esnasında engellerle karşılaşacağına inanır. i-TREASURE yaklaşımında, öğrencilerin çoğunun 1, 2 ve 3’üncü gruba dahil olmaları beklenmektedir. Bunun düşünülmesinin nedeni yetişkin öğrencilerin yaşam boyu öğrenme 10 Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung / Deutscher Volkshochschul-Verband: In Zukunft alt? (2014) Alıntılandığı adres: http://www.vhs-bw.de/abteilung/gesundheit/broschuere-in-zukunft-alt.pdf, 6 Kasım, 2014 11 SCHRADER Josef, BERZBACH Franz, Empirische Lernforschung in der Erwachsenenbildung/Weiterbildung, Deutsches Institut für Erwachsenenbildung, Ağustos 2005, Alıntılandığı adres http://www.diebonn.de/esprid/dokumente/doc-2005/schrader05_01.pdf, 6 Kasım, 2014 Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 14 METODOLOJİK EL KİTABI süreçlerinde kendi öğrenim başarılarıyla ilgili bireysel olarak sorumluluk duymaları ve sadece kendi yararları için öğrenmeleridir, “ilgisiz” öğrenci ve “deneyerek” öğrenenler ise daha ziyade bu tarz eğitimlerden kaçınmaktadırlar. Bu bakımdan i-TREASURE metodolojisi 1, 2 ve 3 numaralı grupların ihtiyaçlarına yönelik oluşturulmuştur. Pratikte i-TREASURE metodolojisi kullanacak yetişkin eğitimi merkez öğretmenleri için bunun karşılığı aşağıdaki gibidir: Grup 1 - “Teori” öğrenicisi Öğrenme sürecinde bir dizi değişik görevler olmalıdır ve sadece detayları açıklamak yeterli olmayacak, ayrıca daha geniş içeriğin açıklamasının yapılması gerekecektir. Grup 2 - “Uygulama-odaklı” öğrenici i-TREASURE eğitim ve öğretim süreci içerisinde hem alıştırmalar, hem de öğretmenler her aşamada gerçek hayatla ilgili bağlantıyı açıklamak zorunda olacaklardır ve öğretilen konuların yetişkin öğrencinin günlük yaşamında pratik uygulaması olduğunu göstermeleri gerekecektir. Grup 3 – Model öğrenci i-TREASURE projesinin araştırma aşamasında yetişkinlerin sıklıkla öğretmen/eğitmen odaklı oldukları sonucu ortaya çıkmıştır. Bu sonuç geçmişteki öğrenme biçimleri veya yaşam içerisindeki öğrenme tecrübeleriyle alakalı olabilir. Ayrıca yetişkin öğrencilerin oldukça istekli olmaları ve öğrenme süreçlerinde ellerinden gelenin en iyisini yapmaları beklenmektedir. i-TREASURE uygulamasında yer alan öğretmen bu süreçteki rolünün ne kadar önemli olduğunun farkında olmalıdır ve ayrıca öğrencilerin en iyi şekilde öğrenebilmesi için onları çok sayıda etkinlik ve alıştırma ile desteklemelidir. Araştırma sonuçlarından ortaya çıkan verilere ışığında i-Treasure deneyiminde yer alacak yetişkinlerin herhangi bir dış faktör sebebiyle öğrenme gereksinimleri olmadığı varsayılmaktadır (örgün eğitim, işveren vb.). Ancak nörodidaktikler tarafından öne sürülen öğrenmeyi destekleyecek kilit faktörler nelerdir ve bunların içlerinden hangileri ileri yaştaki bireylere yönelik geçerlidir? Modern nörodidaktiklerin bulgularına göre genel olarak öğrenmeyi ve ileri yaştaki bireylerin öğrenmelerini etkileyen ciddi sayıda faktör mevcuttur 12: Beyin sürekli olarak yeni nöronlar üretme kabiliyetine sahip olduğu için temelde, yeni öğrenme her yaşta mümkündür, ancak beynin her kısmı düzenli olarak kullanılmadığında, beynin her bölümündeki bu nöronlar azalacaklardır. Bu durum da beyin sorunlarına yol açabilmekte ve uzun cümleler kuramamak ve hafızanın yavaşlaması gibi sonuçlar doğurabilmektedir “Motivasyon, bilginin biçimi, eğitim geçmişi gibi öğrenme faktörleri yaştan daha önemlidir.”13 Öğrenme becerisi, geçmiş yıllarda edinilenlerle doğru bir orantıya 12 PD Dr. phil. habil.GREIN Marion, Johannes Gutenberg Üniversitesi Mainz, Ders „Öğrenmenin temelleri / Yetişkin eğitimi“ 27 Şubat 2013 13 RAZ 2009: 411; OBLER ve diğerleri 2010:114 Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 15 METODOLOJİK EL KİTABI sahiptir. Her zaman bir şeyler öğrenmiş olan seksenlerindeki bir kişi, 18 yaşından beri bir şey yapmamış ve motive olmayan 30 yaşındaki bir kimseden daha iyi öğrenebilir, Hisler önemlidir: o Öğrenciler salt bilgiye nazaran bir hikâyenin içine yedirilmiş içerikten daha kolay öğrenebilirler. Bu olgu i-Treasure uygulamasının özellikle “Define Avı” kısmında bireyi de içine alan bir hikâyenin yer almasını sağlamıştır. o Öğrencilerle empati kuran ve yaptığı eğitime bağlı bir öğretmen öğrenme hususunda olumlu bir etkiye sahiptir Bir konuda beyin daha fazla dikkat gösterirse öğrenme daha etkili olur. Ancak maksimum dikkat süresi ortalama 10 dakika kadardır. Bu süreden sonra katılımcıların dikkatini tekrardan çekecek yeni bir şey olmalıdır; mesela değişik bir etkinlik, diğer cihaz ve sayfalarla ilgilenme, konuyu bir hikâyenin içinde yedirmek (bkz. üst paragraf) vb. İnsan beyni yeni bilgiyi “kaydedebilmek” için tekrar kadar ara vermeye de ihtiyaç duymaktadır. Yöntem olarak tekrar biçimi değiştirilebilirse bu daha da etkili olur. iTreasure metodolojisi bir taraftan bu faktörleri gözeterek günde 3 ders yapılacak şekilde planlanmıştır, haftada 3 günü aşmamak ve dersler arasında yeterli aralar vermek de ayrıca önerilmektedir. Diğer taraftan “Define Avı” oyununda bazı etkinlikler birkaç kere tekrar edilecektir(ör. e-posta göndermek), Bütün duyularla öğrenme – öğrenme konusunda çok hayati bir konu da budur ve aynı andan birden fazla duyu kullanılarak öğrenme işleminin daha iyi gerçekleştirilmesi manasına gelmektedir. i-Treasure metodolojisi bu konuyu aşağıdaki duyulara hitap ederek gerçekleştirecektir: o Görme: Ders içeriği projeksiyon vasıtasıyla yansıtılmaktadır; öğrenciler monitörleri kullanacaklardır o Duyma: Öğretmenler içeriği açıklayacaklardır o Dokunma: İleri yaştaki bireyler bilgisayar kullanacaklardır (örn. fare, tuşlar) Çeşitli öğrenme ihtiyaçlarını tespit etmek ve karşılamak tek başına yeterli değildir, bununla birlikte öğrenme süreçlerinin sürdürülebilirliğine vurgu yapan bir dizi özellik de vardır ve bunlar başarılı öğrenmeyi etkilemektedirler. Bir sonraki bölümde bu konulara değinilmektedir. 2.2 Başarılı Bir Öğrenmenin Özellikleri Nelerdir? 2006 yılında Hanover Üniversitesinden Horst Siebert aşağıdakileri öğrenimi etkilemede ve artırmada en uygun kıstaslar olarak belirlemiştir14: 1. Bağlantılanma özelliği 14 SIEBERT Horst, Lernmotivation und Bildungsbeteiligung, Hrg. Das Deutsche Institut für Erwachsenenbildung (DIE) Bonn, W. Bertelsmann Verlag GmbH & Co. KG, ISBN 3-7639-1931-7, Alıntılandığı adres http://www.diebonn.de/doks/2006-weiterbildungsmotivation-01.pdf, 6 Kasım 2014 Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 16 METODOLOJİK EL KİTABI İçerik, eğer biyografik bir deneyimle, geçmişteki bir öğrenimle veya kişisel deneyimle bağlantılı bir konuysa motive öğrenmeyi etkilemektedir. 2. Yenilik Yeni bir içerik, insan beyninin öğrenme hususunda etkin bir katılım sağlamasında ilgisini çekmektedir. 3. İlgililik İnsan beyni kişinin kendi ilgisine yönelik öğrenme içeriğini tercih etmektedir, bu sadece günlük hayatta kullanılabilirlik ile ilgili değildir, aynı zamanda kişinin öznel olarak kendisini iyi hissetmesini de sağlayabilmektedir. 4. Duyarlılık Öğrenme konusuyla en alakalı husus hislerdir, öğrenmek için olumlu hisler olmadıkça sürdürülebilir öğrenme başarısı mümkün değildir. 5. Durumluluk Öğrenme belli eylemlerin içine dâhil edilmelidir, salt teorik öğrenme aynı sürdürülebilirlik düzeyini yakalayamamaktadır. 6. Fiziksel Boyut Vücut ve zihin kendini iyi hissetmek için denge içinde olmalıdır. Ancak bu önkoşul sağlanırsa öğrenme sürdürülebilir olmaktadır. 7. Yeniden çerçeveleme Öğrenme sürecinde insan beyni yeni konuyla geçmiş deneyimleri birbiriyle ilişkilendirir (“yeniden çerçeveleme”). Bu öğrenen kişinin bilinçsiz gerçekleştirdiği bir süreçtir, ancak bu, öğretim yöntemi ile de desteklenebilir. 8. Tüm duyularla öğrenme Sürdürülebilir öğrenme için değişik duyuların işin içine dâhil olması oldukça önemlidir. 9. Huzursuzluk İnsan beyni beklenmedik yeni bilgi karşısında huzursuz hissedebilir, mesela başkalarının değişik şeyler gözlemlemesi gibi, sürdürülebilir öğrenme için bu önemlidir ancak kafa karışıklığının önüne geçmek için bir şekilde sınırlandırılmalıdır. 10. Birlikte evrimleşme Bir grup içinde öğrenim sadece bireysel öğrenme süreçlerini değil, aynı zamanda grupça öğrenme sürecini de alt zemininde barındırır ve bu da dikkat edilmesi gereken bir husustur. Öğrenme teorisinde yer alan bu önemli açıklamalar, yetişkin eğitim merkezinde yetişkin öğrencilerle çalışılırken sürdürülebilir öğrenme süreçlerini sağlamak bakımından dikkat edilmesi gereken hususlardır. Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 17 METODOLOJİK EL KİTABI Yetişkin öğrencilerle ilgili bu çok önemli özelliklerin ötesinde 55 yaş üstü yetişkinler kendileriyle çalışılırken dikkat edilmesi gereken başka gereksinimlere sahip olabilirler. Değişik biçimde mi öğreniyorlar? Yeni bir bilimsel çalışma bize yetişkin öğrencilerin daha az bir öğrenme yetisine sahip olmadıklarını, değişik bir biçimde öğrendiklerini göstermektedir. Yaşa bağlı kısıtlamalar genellikle kişisel yaşam deneyimi ve sorumluluk duygusu gibi diğer avantajlar ile telafi edilir. Öğrenme için önemli olan iki ana bilişsel özellik vardır: Bunlara “sıvı” ve “kristalleşmiş” zekâ denilmektedir. Sıvı zekâ temel bilgileri işleme sürecini ve problem çözmeyi içerir. Bu aynı zamanda bilişsel süreçlerin koordinasyonunu, yeni durumlarda doğruluk ve yönlendirmenin belli yönlerini içerir. Sıvı zekânın geliştirilmesi kişiden kişiye büyük değişiklik göstermektedir ve yaşlandıkça eksilme eğilimindedir. Kristalleşmiş zekâ ise ileri yaşlarda dahi oldukça istikrarlıdır ve hatta artabilir bile. Kristalleşmiş zekâ bilgi/deneyimi kullanabilme becerisi ve problemleri çözebilmek için anlaşılır eylem planları demektir.15 Sıvı zekânın azalması pek çok ileri yaştaki öğrencinin öğrenme etkinliklerini ve görevlerini çok defa tekrar etmesi gerekliliğinin sebebi olabilir. Ek olarak bu tarz ezberleme geçmişteki ezbere dayalı öğrenme yöntemleri ile ilişkilendirilebilir. Yukarıda değinildiği gibi iTREASURE metodolojisi alıştırmaların gerektiği kadar tekrar edilmesi ve evde yeniden uygulanmasını mümkün kılmaktadır. i-TREASURE projesinin uygulandığı ülkelerde yapılan ulusal danışma grubu toplantılarında, yetişkinlere yönelik BİT kurslarında çalışan yetişkin eğitim merkezi öğretmenleri göz, kulak ve koordinasyon ile ilgili sağlık sorunlarının bazı kısıtlamalara sebep olabileceğini belirtmişlerdir. Yetişkin eğitimi öğretmenlerinin bu tarz sorunlarla öğrenme sürecinde en etkili nasıl baş edebileceği 3'üncü bölümde açıklanmaktadır. Ayrıca yetişkinlerin adım adım ilerleyen bir yapıyı tercih ettikleri de belirtilmiştir ve bu beklenti de birbirine bağlanan i-TREASURE alıştırmalarında karşılanmaktadır. Bazı içerikler çok defa tekrarlanacaktır ve böylece tekrarlama süreci alıştırmaları yaparken sağlanmış olacaktır. Danışma grubu üyelerinin tavsiyede bulundukları bir konu olan ve aynı zamanda iTREASURE projesi araştırma aşamasında ileri yaştaki bireylere yönelik ankette de yer alan bir diğer konu ise çoğu yetişkinin ya hiç İngilizce bilgisi olmadığı veya çok temel bir bilgisi olduğudur. Bu sebeple en küçük bir İngilizce terminoloji kullanımından mümkün olduğunca kaçınılmaktadır. i-TREASURE deneyimi ileri yaştaki bireylerin BİT ile yaşayacağı ilk deneyim olabilir ve bu sebeple teknik terimler de en aza indirilmiştir. Temel kullanıcılar için fare, klavye ve harici hafıza kartı gibi terimler yabancıdır ve ilk olarak bu konuya odaklanmak gerekmektedir. 15 BÖRSCH-SUPRAN Axel, DÜZGÜN Ismail, WEISS Matthias: Altern und Produktivität, Zum Stand der Forschung, Mannheim Research Institute fort he Economics of Aging (MEA),(2005) Page 4, Alıntılandığı adres http://www.mea.mpisoc.mpg.de/uploads/user_mea_discussionpapers/eav29m3ka608x80a_73-2005.pdf, 6 Kasım 2014 Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 18 METODOLOJİK EL KİTABI İleri yaştaki öğrenci grubuna uygun olan bir yaklaşımı uygulamak için i-TREASURE projesi ortakları, öğretmen ve eğitmenlere Metodolojik El Kitabını göz önünde bulundurarak çalışmalarını ve aynı zamanda proje Teknik Kitabında bulunan talimatları takip etmelerini şiddetle tavsiye etmektedir. 2.3 Motivasyon Eğitmen ve öğretmenler için sadece hedef grubu ve öğrenme süreçlerini bilmek değil, aynı zamanda bu kişilerin yetişkin eğitiminin sunduğu bu belirli konuyu seçmelerinin ardındaki olası nedenleri de fark etmeleri büyük önem arz etmektedir. Bilimsel bakış açısıyla, yetişkin eğitimi için beş temel neden vardır 16: A. İş hayatındaki güçlükleri aşmak için niteliklerinin artık yetersiz kalması görüşü B. Yeni bir işlev C. Kişisel yaşamında kilit bir deneyim D. Bireysel sosyal ağ içinde bağlantıda olunan kişilerinin müdahaleleri E. Kültürel ve siyasi eğitim alabilmek, sosyal iletişim ve ortak ilgi alanı ile ilgili alışveriş yapabilmek için duyulan bireysel arzu Her ne kadar bu araştırma bütün yetişkin öğrencileri kapsıyorsa da, i-TREASURE projesi araştırma aşamasından bu yana hedef grubuna odaklanmıştır, aşağıda bulunan maddeler ileri yaştaki bireylerin BİT kursuna katılmak için sıraladıkları gerekçelerdir: 1. “ Daha iyi bir BİT bilgisi ile mevut etkinliklerimde kendimi daha iyi hissetmek istiyorum”: 188 cevap, %43 2. “Kurumlar ve doktorlarla vb. ilgili konuları evden çıkmadan halletmek istiyorum (randevu alma, gerekli bağlantı numarası arama, çalışma saatleri, form doldurma ...)”: 172 cevap, %39 3. “tren/tramvay/otobüs saatlerine bakmak istiyorum”: 171 cevap, %39 4. “BİT kullanarak hayat kalitemi artırmak istiyorum”: 166 cevap, %38 5. “Hava durumuna bakmak istiyorum”: 160 cevap, %36 6. “BİT konusunda dışarda kalmış olmak istemiyorum”: 153 cevap, %35 7. “En genç nesil ile aramdaki ilişkiyi geliştirmek için ortak bir noktamız olmasını istiyorum”: 153 cevap, %35 Bu sonuçlardan, her proje ülkesinde bulunan 55 yaş üstü grubun modern dijital toplumda gelecekteki sorunların BİT ile ilişkili olduğu gerçeğinin ayırdında olduğu anlaşılmaktadır. 16 BASTIAN Hannelore, MEISEL Klaus, NUISSL Ekkehard, REIN von Antje: Kursleitung an Volkshochschulen, Das Deutsche Institut für Erwachsenenbildung (DIE) 2004, page 36, Alıntılandığı adreshttp://www.diebonn.de/doks/2004-kursleiter-01.pdf, 7 Kasım 2014 Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 19 METODOLOJİK EL KİTABI BİT ile çalışamamak insanları başkalarına bağımlı kılmakta ve ileri yaştaki bireylerin bağımsız bir hayat sürmesini engellemektedir. Bu sebeple, BİT konusunda daha fazla bilgi, beceri ve yeterlilikle “mevcut etkinliklerinde kendilerini daha iyi hissedeceklerdir”. Katılımcıların yüzde 43'ü tarafından belirtilen bu gerekçe Bastian ve diğerleri tarafından bahsedilen gerekçe A ile ilişkilendirilebilir: "İş hayatındaki" güçlükleri aşmak için niteliklerinin artık yetersiz kalması görüşü mevcuttur, BİT söz konusu olduğunda sadece iş hayatıyla ilgili değil, kişisel yaşamla da büyük bir örtüşme söz konusudur. Yüzde 39 ile en fazla seçilen ikinci seçenek olan “evden çıkmadan işlerimi halletmek istiyorum”, bu neslin fiziksel hareketliliklerinin azalabileceği ihtimalinin farkında olduğunu göstermektedir. Ancak diğer kişilerden bağımsız kalmayı tercih etmekteler. 38'lik bir yüzdeyle seçilen “BİT kullanarak hayat kalitemi artırmak istiyorum” ve 35'lik bir yüzdeyle seçilen “BİT konusunda dışarda kalmış olmak istemiyorum” seçenekleri, BİT ve sosyal dışlanma ile ilişkili hayat kalitesi arasında bir bağlantı olduğunu göstermektedir. Bir önceki sayfada bulunan gerekçe E ile ilişkilendirilebilecek çok bariz gerekçeler söz konusudur. Bu bilgilere ek olarak yetişkin eğitiminde yapılan araştırmalara göre, bireyleri bir kursa katılmaya iten dış faktörler ortadan kalktığında ve kursa katılım kişinin kendi tercihi olduğunda, öğrenme isteği çok daha fazla olmaktadır. Son olarak üstünde durduğumuz ancak en az işaretlenen olmayan seçenek Katılımcıların yüzde 35'i tarafından seçilen “En genç nesil ile aramdaki ilişkiyi geliştirmek için ortak bir noktamız olmasını istiyorum” şıkkı gerekçe D ile gösterilen "Bireysel sosyal ağ içinde bağlantıda olunan kişilerinin müdahalelerini" açıkça işaret etmektedir. 2.4 Öğrenme Çıktıları i-Treasure projesi ileri yaştaki bireylerin günlük hayatlarında faydalı teknolojileri kullanabilmeleri için eğitilmelerini amaçlamaktadır. Hedef grubun teknoloji ile desteklenebilecek ihtiyaç ve tercihleri anketlerle belirlenmiştir. i-Treasure eğitimi ve pratik alıştırmaları, araç ve teknoloji kullanımının başarılması için bu ihtiyaç ve tercihleri dikkate almaktadır. Hayat Boyu Öğrenme için Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Kurulmasına dair önerisine göre öğrenme çıktıları şu şekilde tanımlanabilir: “Öğrenme çıktıları bir öğrencinin ne bildiği, anladığı ve bir öğrenme sürecinin tamamlanması sonrası yapabildikleridir. Öğrenme çıktıları bilgi, beceri ve yetkinlik terimleri ile tanımlanmaktadır”. “Bilgi, bir iş veya çalışma alanı ile ilgili gerçekler, prensipler, teoriler ve uygulamaların bütünüdür. Teorik ve/veya olgusal bilgi olarak tanımlanmaktadır; Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 20 METODOLOJİK EL KİTABI Beceriler, bilgiyi kullanma yeteneği ve bilgi birikim kullanarak görevleri tamamlamak ve sorunları çözmek anlamındadır. Bilişsel (mantıksal, sezgisel ve yaratıcı düşünme) veya pratik (el becerisi ve yöntem, malzeme, araç ve gereçleri kullanma) biçiminde tanımlanmaktadır); Yetkinlik bilgi, beceri ve kişisel, sosyal ve metodolojik yeteneklerin iş veya çalışma durumları ve profesyonel ve kişisel gelişimde kullanıldığı kanıtlanmış şeklinde tanımlanmaktadır. Sorumluluk ve özerklik terimleri ile tanımlanmaktadır.”17 Günümüzde öğrenim çıktılarının tanımı daha yaygın olarak çoğunlukla mesleki eğitim bağlamında olsa da, yetişkin eğitiminde de öğrenim çıktılarını tanımlamak uygun durmaktadır. “Öğrenme sürecinin doğası ve öğrenme yöntemi kendi başlarına öğrenim çıktılarının tanımını yapmak için yeterli değildir.”18 17 Recommendation of the European Parliament and of the Council on the Establishment of a European Qualifications Framework for Lifelong Learning, 2008, http://www.eucen.eu/EQFpro/GeneralDocs/FilesFeb09/GLOSSARY.pdf 18 Nationale Koordinierungsstelle ECVET: “Guidelines for describing units of learning outcomes”, http://www.ecvet-info.de/_media/Guidelines_for_describing_units_of_learning_outcomes.pdf Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 21 METODOLOJİK EL KİTABI Temel Seviye Bilgi Beceri Yetkinlik Temel Bilgisayar kullanımı BİT alanındaki temel cihazları ayırt edebiliyor. Bilgisayarlarla bağlantısı olan klavye, fare, ekran vb. temel cihazlarla çalışabiliyor. Herhangi bir yerde ilgili temel cihazları kullanabiliyor. Klasörler, dosyalar ve depolama Klasörler ve dosyalar arasındaki farkı ayırt edebiliyor. Bilgisayardaki bir ortak dosya üzerinde bilgileri düzenleyebilir. (Metin dosyaları, fotoğraflar, videolar, vb.) Kendi klasörlerini oluşturup onları kişisel olarak düzenleyebilir. “Kopyala ve yapıştır” komutlarını ne zaman kullanacağını bilebiliyor. Evrak düzenlemelerinde hepsinin üzerinde kullanışlı ve kolay donanımları kullanabilir. Herhangi bir BİT içeriğinde “kopyala ve yapıştır” fonksiyonlarını kullanabiliyor. Dosya indirme İndirilebilen dosyaları tanımlayabiliyor. İnternetten doküman indirebilir ve kendi bilgisayarına kaydedebilir. İnternetten indirdiği dokümanı kendi bilgisayarına kaydetmek suretiyle herhangi bir BİT gerecinden İndirme fonksiyonunu kullanabilir. Internet & tarayıcı Bilgisayardaki internet tarayıcısını tanımlayabiliyor. İnternette gezinmek için bir tarayıcı kullanabiliyor. İnternet tarayıcısının sunduğu imkânların farkında. Bir USB çubuğunu tanımlayabiliyor. Bir USB belleğe belge kaydedebiliyor ve ayrıca USB bellekten bilgisayara da belge aktarabiliyor. Bir bilgisayardan diğerine taşınabilir hafıza gereçleriyle belge taşıyabiliyor. Kopyalama & yapıştırma USB Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 22 METODOLOJİK EL KİTABI İleri seviye Bilgi Beceri Yetkinlik Google Arama Google’ın çeşitli işlevlerini tanıyor. Google’da aradığı bilgiyi bulabiliyor. Google’da herhangi tür bir bilgiyi araştırabiliyor. Gmail Gmail e-posta sisteminin temel işlevlerini tanımlayabiliyor. Diğer kişilerle bilgi alışverişi yapacak biçimde e-posta gönderip alabiliyor. İletişim için kendi e-posta hesabını kullanabiliyor. Google Haritalar Google Haritaların temel işlevlerini tanımlayabiliyor. İstediği yeri bulmak için Google Haritaları kullanabiliyor. Google Haritaları çeşitli amaçlar için kullanabiliyor. Google Çeviri Google Çevirinin temel işlevlerini tanımlayabiliyor. Sade çalışma veya cümleleri çevirmek için Google Çeviri kullanabiliyor. Wikipedia Wikipedia’nın temel işlevlerini tanımlayabiliyor. Skype Skype’ın temel işlevlerini tanımlayabiliyor. Skype’ın temel işlevlerini kullanabiliyor. Evde veya başka bir yerde başkalarıyla iletişim kurmak için Skype kullanabiliyor. Tabletler Bir tabletin bilgisayara kıyasla avantajlarını tanımlayabiliyor. Bir bilgisayarda yapabildiği her şeyi yaygın bir araç olan tablette de yapabiliyor. Ne zaman bilgisayar kullanımının daha uygun, ne zaman da tablet kullanımının daha uygun olacağını biliyor. Facebook Facebook’un temel işlevlerini tanımlayabiliyor. Facebook’un temel işlevlerini kullanabiliyor. Evde veya başka bir yerde başkalarıyla iletişim kurmak ve etkileşimde bulunmak için Facebook kullanabiliyor. Belirli kilit kelimeleri araştırmak Wikipedia kullanabiliyor. Çeviri işlevinin değişik dillere çeviri yapmak ve BİT ile alakalı İngilizce terimlerin çevirisini yapmak için kullanabiliyor. Kişiler, teknoloji, kitaplar, yerler ve diğer bilgiler hakkında araştırma için Wikipedia kullanabiliyor. Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 23 METODOLOJİK EL KİTABI 3. YETİŞKİN/İLERİ YAŞ ÖĞRENCİLERE ÖĞRETMEK 3.1 BİT ile Modern Eğitim ve Öğretim Fırsatları Günümüzde BİT ve öğrenme ile ilgili çok çeşitli imkânlar mevcuttur. “E-öğrenme” bu konularla ilgili sıklıkla kullanılan teknik bir terim olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu genel olarak “öğrenme süreçlerinin BİT kullanımıyla desteklenmesi” şeklinde tanımlanabilir19, Bazı çok yaygın imkânlar şunlardır20: Bilgisayar temelli eğitim (CD-Rom/DVD) CD veya DVD vasıtasıyla yapılan bilgisayar temelli eğitimdir. BİT ve öğrenimi bir araya getirmek bakımından ilk uygulamalardandır, ancak artık Avrupa’da kullanılmamaktadır. İnternette çevrimiçi kurs Bu web tabanlı bir eğitim biçimdir, içerik tamamen internette bulunmaktadır. Günümüzde bu tarz eğitimler sanal bir sınıf ve eğitici temelli geri bildirim ile birleştirilebilmektedir. Karışık Öğrenme Sınıfta yapılan (yüz yüze) ve e-öğrenme aktivitelerinin birleştirilmesidir. E-öğrenme aktiviteleri üstünde kullanıcıların nerede ve ne zaman çalışmaya karar verebilmesi bu birleşimin daha esnek bir öğrenme olmasını sağlamaktadır. Mobil Öğrenme Öğrenim içeriğini her zaman kullanma fırsatına sahip oldukları için öğrenciler, tablet ve akıllı telefon kullanarak nerede ve ne zaman öğreneceklerini seçebilirler. Ciddi Oyunlar Ciddi oyunlar açık öğrenme imkânları içermektedir ancak, oyun olarak sunulmaktadırlar. Karmaşık düşünmeyi ve bağlantı oluşturmayı destekleme amaçları vardır. Sosyal Medya Öğrenciler dijital medyanın yardımıyla içerik paylaşımında bulunabilir ve içerikle ilgili yorumda bulunabilirler. Sosyal ağlar, bloglar ve Wiki en yaygın örneklerdir. i-Treasure projesinde bu tekniklerden hangisi kullanılacak? Öğrenciler için bire bir eğitim ile e-öğrenmeyi birleştiren karışık öğrenme yaklaşımı kullanılacaktır. i-TREASURE eğitiminin sağladığı içeriğe sadece Yetişkin Eğitim Merkezinde değil ayrıca evde veya tablet kullanımıyla (mobil öğrenme) her yerden erişilebilecektir. 19 Springer Gabler Verlag (Herausgeber), Gabler Wirtschaftslexikon, Stichwort: E-Learning, online im Internet: Alıntılandığı adres http://wirtschaftslexikon.gabler.de/Archiv/82225/e-learning-v7.html, 7 Kasım 2014 20 STIFTUNG WARENTEST: E-Learning, Leitfaden Weiterbildung August 2011, Alıntılandığı adres http://www.wissweit.de/pdf/StiftungWarentest_Leitfaden%20E-Learning%202011.pdf, 7 Kasım 2014 Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş Ö ğ r e n c i l e r e Ö ğ r e t m e k | 24 METODOLOJİK EL KİTABI Öğrenciler öğrenme kaynaklarına istedikleri yerde ve istedikleri zamanda erişim sağlayabileceklerdir. Böylelikle kendi istedikleri hızda öğrenebilecekler ve alıştırmaları istedikleri kadar tekrarlayabileceklerdir, zira tekrar etmek ileri yaştaki öğrenciler için muazzam öneme sahiptir. Ancak, e-öğrenme bazı öğrenme süreçlerini kişiler kendileri düzenlediği için yüksek düzeyde öz disiplin gerektirmektedir. Bu göstermektedir ki tamamen e-öğrenmeye dayalı bir yaklaşım kendi yaş grubu ve öğretmen desteği ile eğitim almak (i-TREASURE araştırma aşamasında anketlerden çıkan sonuçlar doğrultusunda) isteyen ileri yaştaki hedef grup için tek başına uygun değildir. Dahası, BİT becerileri elde etmek için temel BİT kursuna katılan öğrencilerin ilk olarak e-öğrenme yöntemi ile kursa başlayamayacakları gibi bir gerçeklik söz konusudur. 3.2 Başarılı Öğrenmeyi Desteklemek için Nasıl Öğretilmelidir? Öncelikle, yetişkin eğitiminde görev alan her öğretmenin farkında olması gereken konu, bir kursa katılanların, hangi yaş grubuna dâhil olduklarından bağımsız olarak, homojen bir grup oluşturmayacakları gerçeğidir. Değişik tipte öğrenciler ve öğrenmek için değişik yollar ve gerekçelere sahip kişiler olacaktır. Bu kişiler 2'nci Bölümde tarif edilmektedir. i-TREASURE yaklaşımı her ne kadar 55 yaş üstü bireylere yönelik geliştirilmişse de, danışma grubu üyeleri tarafından 55-70 yaş aralığındakiler ile 70 yaş üstü grup arasında büyük farklılıklar olduğu bildirilmiştir. Bununla birlikte, kişiden kişiye farklılık gösteren bu fiziksel ve zihinsel yetenekler geneli tarife yönelik olarak ifade edilemez. Ayrıca eğitmenlerin kendi düşüncelerinde açık fikirli olmaları beklenmektedir. Yaş hususu sadece öğrenciler için değil, öğretmenler için de geçerlidir, sadece öğrenciler değil öğretmenler de belli yaş gruplarına dâhildir. Öğrenciler öğretmenden yaşlı ya da genç olabilir ve öğretmene nazaran değişik bir yaş grubunu temsil edebilir ve bu nedenle sorunları öğretmenin beklediğinden daha değişik yollarla çözebilir ve değişik yollarla öğrenebilirler.21 55 yaş üstü öğrencilerle çalışırken öğretmenler, performansı etkileyebilecek örneğin fiziksel ve psikolojik kısıtlamalardan kaynaklı olası sorunları dikkate almalıdır, örnek olarak; Fare kullanmak o Eğer bilgisayar ile çalışmak için gerekli olan fare kullanımı yetişkinlere zor gelir ise tabletlerde mevcut olan dokunmatik ekran özelliği faydalı olabilir. Fare kullanmaya nazaran daha az motor beceri gerektirdiğinden, yetişkin öğrenci 21 NEIDHART Heike, Wenn jüngere und ältere Erwachsene gemeinsam lernen …Altersintegrative Erwachsenenbildung, Deutsches Institut für Erwachsenenbildung (2008), page 23, Alıntılandığı adreshttp://www.die-bonn.de/doks/neidhardt0801.pdf, 7 Kasım 2014 Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş Ö ğ r e n c i l e r e Ö ğ r e t m e k | 25 METODOLOJİK EL KİTABI doğrudan ekrana parmak ucuyla dokunabilir. Dokunmatik ekran ayrıca, ses komutlarını dahi algılamaktadır. Bilgisayar ekranını görmek/okumak o Bilgisayar ekranı kullanıcının istediği şekilde ayarlanabilir. Göz sorunu olan bir kişi için dizüstü veya tablet ekranındansa büyük bir monitör daha uygun olacaktır. Ekran görüntüsü öğrencinin ihtiyaçları doğrultusunda büyütülebilmektedir. Bunun dışında başlat menüsündeki bazı programlar vasıtasıyla da bu yapılabilmektedir. Bir diğer yöntem ise CTRL basılı tutularak + tuşlamak veya fare ile kaydırma yaparak yakınlaştırma fonksiyonunu kullanmaktır (örneğin Internet Explorer, Mozilla, Google Haritalar). Pek çok belge ve e-posta programında yazı boyutu bireysel ihtiyaçlara göre ayarlanabilir. Dikkat edilebilecek bir diğer husus ise iyi bir ışık-karanlık kontrastı sağlamak için ekran renklerini değiştirmektir. Son olarak önemli noktalardan biri ise bazı internet sitelerinde ses çıkışı işlevi olmasıdır. Büyük ekranda (projeksiyon) görmek/okumak o Öğretmenler BİT eğitiminde belirli etkinlikleri veya işlevleri gösterirken, genellikle projeksiyon/büyük ekran kullanırlar. Büyük ekranın odanın büyüklüğüne uygun olmasına dikkat edilmelidir. i-TREASURE danışma gruplarında, en küçük güneş ışığından kaçınılması, bunun için perdelerin kapalı tutulması ve ışıkların açılması önerilmiştir. Eğer mümkünse, bütün kursiyerler ön sıralara oturmaya teşvik edilmeli ve böylece iyi bir görüş mesafesi dışında, karşılıklı konuşmaların da daha anlaşılır olması kolaylaştırılmalıdır. Öğretmenin talimatlarını anlamak (akustik olarak) o Yukarıda değinildiği gibi bütün kursiyerler ön sıraya oturmaları için teşvik edilmelidir. Duyma konusunda büyük güçlük çeken kursiyerler varsa, bir işitme cihazının bu kişilere faydası olup olmayacağını anlamak için öğretmen bu kişilerin tıbbi bir muayene olması hususunda duyarlı olabilir. Ayrıca, sorunun tek kulaktan mı yoksa ikisinden birden mi kaynaklandığı kontrol edilebilir. Sadece tek kulakta sorun varsa, kursiyer kendisi için en uygun olan yeri tercih edebilir. Uzun süreli konsantrasyon o Uzun bir süre boyunca bir konuya yoğunlaşmak her yaş grubundan kişi için zordur ve kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Bu sebeple yoğun öğrenme etkinliklerini, oyunlar ve kaynaştırıcı etkinliklerle bölmek tavsiye edilmektedir. Ayrıca, öğretmen odaklı eğitimden öğrenci odaklı bireysel etkinliğe geçiş gibi değişiklikler de yöntem olarak kullanılabilir. Bunun dışında dersin yapısını Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş Ö ğ r e n c i l e r e Ö ğ r e t m e k | 26 METODOLOJİK EL KİTABI korumak ve görselleştirmek ve zaman zaman kursiyerler için konuları baştan almak, şimdiye kadar öğrenilenleri ve dersin sonunda varılacak noktayı tekrarlamak faydalı olacaktır. Dersin önemli dönüm noktalarının tamamlanmasının ardından kısa bir ara verilmesi anlama ve öğrenme sürecini desteklemektedir. Geçmiş derslerin içeriğini gözden geçirmek o Yeni bir derse başlarken mutlaka bir önceki dersin bittiği kısım öğrencilere hatırlatılmalıdır. Son konunun tamamlanması ve çerçevenin açıklanmasında da her zaman bu yöntem izlenmelidir. İleri yaştaki öğrenciler söz konusu olduğunda, yeni edindikleri becerileri düzenli aralıklarla tekrarlamadıklarında unutma eğiliminde oldukları için bazı etkinlikleri zaman zaman tekrarlamak önem arz etmektedir, bu “kullan ya da unut” şeklinde adlandırılmaktadır. Bu husus, i-TREASURE projesi araştırma safhasında da, ileri yaştaki bireylerce katılmış oldukları BİT kurslarına yönelik getirdikleri bir eleştiri olarak dile getirilmiştir. Dahası, ileri yaş uzmanları tarafından, yetişkin eğitimcisinin ders kaynaklarını hazırlarken, internet sitelerinin ve basılı malzemelerin düzenini kullanıcı dostu şekilde yapması için öneriler getirilmiştir. Basılı malzemeler konusunda en önemli tavsiyeler şunlardır 22: en düşük yazı fontunun 10 olması anlaşılır yazı tiplerinin seçilmesi kelimeler satırlar ve paragraflar arasında yeterli alan bırakılması ışık-karanlık kontrastının yeterli sağlanması kısa cümleler kullanılması ve yaygın kelimeler seçilmesi. İnternet siteleri konusunda en önemli tavsiyeler şunlardır 23: arama işlevinin bulunması bağlantıların kolayca bulunması yönlendirmenin kolay olması içeriğin düzgün yapılandırılmış olması teknik terim ve kısaltmaların en aza indirgenmesi içerik ve reklamlar arasında belirgin bir ayrım olması i-TREASURE projesi mümkün olduğu kadar her ürününde bu kıstaslara uymaktadır. 22 BAGSO: Bundesarbeitsgemeinschaft der Senioren-Organisationen: Lesen ohne Grenzen! Alıntılandığı adres http://www.bagso.de/fileadmin/Aktuell/Publikationen/Checklisten/checkliste_printmedien_flyer.pdf, 7 Kasım 2014 23 BAGSO: Bundesarbeitsgemeinschaft der Senioren-Organisationen: Surfen ohne Grenzen! Alıntılandığı adres http://www.bagso.de/fileadmin/Aktuell/InternetWoche/BAGSO_Checkliste_Nutzerfreundliche_Internetseiten. pdf, 7 Kasım 2014 Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş Ö ğ r e n c i l e r e Ö ğ r e t m e k | 27 METODOLOJİK EL KİTABI Daha önce Bölüm 2’de değinildiği gibi eğitim esnasında özellikle anadilde olmayan teknik terim kullanımından kaçınılması önerilmektedir. Ancak bir BİT kursunu tamamlamış olan katılımcıların, bir miktar teknik terim kullanımı da dâhil, konuyu takip edebilmesi sağlanmalıdır. 3.3 Yetişkin/İleri Yaştaki Öğrenci Nasıl Motive Edilir? Bölüm 2.3 yetişkin öğrencilerin kurslara katılmasının altında yatan çeşitli sebepleri anlatmaktadır. Kurs boyunca motivasyonu yüksek tutup moral bozukluğunun önüne geçmek için öğretmenin öğrenme sürecinde kilit bir rolü bulunmaktadır. R M Harden ve J R Crosby24 öğretmenin en az 6 değişik role sahip olduğunu açıklamaktadır: Kolaylaştırıcı, Rol model, bilgi sağlayıcı, kaynak geliştirici, planlayıcı ve değerlendirici. Yetişkin veya ileri yaştaki öğrencilere öğretirken en önemli olan kaynak geliştirici, bilgi sağlayıcı ve kolaylaştırıcı rolleridir, hatta moderatör rolü de bunlara eklenebilir. Bunlar öğretme söz konusu olduğunda ne manaya geliyor? 1. Kaynak geliştirici Yetişkin eğitim merkezi öğretmeni belli bir grup öğrenciye yönelik uygun kaynağı geliştirir veya tespit eder: Öğrencilerin seviyelerine uygun Kursun hedefleriyle uyumlu Öğrencilerin ihtiyaç ve ilgileriyle alakalı (bkz. Bölüm 3.2) Öğrencilerin öğrendikleri içeriği günlük hayatlarıyla bağdaştırabilecekleri (bkz. Bölüm 2.3) Adım adım ilerleyen bir metodolojisi olan 2. Bilgi sağlayıcı Yetişkin öğrencilere yönelik BİT kursu veren yetişkin eğitimcisi Donanım ve yazılım ile ilgili mevcut durumun tanıtımını yapar Öğrenme içerikleriyle ilgili sorunları çözmek zorundadır Öğrenmenin gerçekleşebilmesi için bazı aktiviteleri tekrar eder (bkz. Bölüm 3.2) Öğrenme güçlüğü yaşanan durumlarda rehberlik ve yardım eder (bkz. Bölüm 3.2) Hedef gruba uygun biçimde bilgi sunmak zorundadır (bkz. Bölüm 3.2) 24 R M Harden and J R Crosby: The good teacher is more than a lecturer: the twelve roles of the teacher An extended summary of AMEE Medical Education Guide No 20, Published in Medical Teacher (2000) 22, 4, pp 334-347, alıntılandığı adres http://www.medev.ac.uk/resources/extended_summaries_of_amee_guide/guide20_summary/, 7 Kasım 2014 Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş Ö ğ r e n c i l e r e Ö ğ r e t m e k | 28 METODOLOJİK EL KİTABI 3. Kolaylaştırıcı Kolaylaştırıcı rolü grup içindeki her bir bireyle özel olarak ilişki kurmak ve grubun tamamıyla iletişim halinde olmak demektir. Her öğrenci, hız, bilişsel yeterlikler ve eski öğrenme tecrübelerine bağlı olarak diğerlerinde değişik öğrenebilir. Kolaylaştırıcı Her öğrencinin bireysel ihtiyaçlarını tespit eder ve buna uygun destek verir, Kurs sırasında, değişik şekilde öğrenenlerin ihtiyaçlarına uygun değişik etkinlikler uygular: her seviye için- çok kolay olmamakla beraber çok da zor değildir. Her birey için bir danışman gibi hareket eder. i-TREASURE projesi araştırma safhasında eğitimciler ve ileri yaştaki öğrenciler, öğrenmenin başarılı biçimde gerçekleşmesi için öğretmen ve öğrenci ilişkinin en önemli olgu olduğunu belirtmişlerdir. Öğrenciler soru sorabilmeli ve öğrenme güçlüklerini tartışabilmelidir. i-TREASURE projesi danışma grubu, temel seviye öğrenciler için bir BİT kursu söz konusu olduğunda, öğretmenin öğrencilerle empati kurmasının, kendi derin BİT becerilerinden daha önemli olduğunu vurgulamaktadır. 4. Motive edici Yetişkin eğitiminde öğrenciler başladıkları her kursa belli beklentiler ve yüksek motivasyon ile başlamaktadır (bkz. Bölüm 2.3). Hayal kırıklığının önüne geçmek için öğrencinin motivasyonunu korumak öğretmenin en önemli görevidir. Kolaylaştırıcı kısmında değinildiği gibi, hem bazı öğrenciler için bireysel motivasyonu korumak gerekir hem de grup motivasyonunun korunması gereklidir. Diğer rollerin dışında, öğretmen grup dinamiklerindeki herhangi bir süreçte veya olası bir hayal kırıklığını önlemek için hassas hareket etmelidir. Durumu göre değişiklik gösterebilmek ile beraber öğrencileri tekrar motive etmek için aşağıdakiler faydalı olabilir: Öğrenmenin sağlanması için aktivitelerin tekrarı (bkz. Bölüm 3.2) Kendi kişisel öğretme biçiminizi yansıtın, özgün olun ve öğrencilerin stresini azaltmak için küçük espriler yapın (örnek olarak bazı öğretmenler fıkra anlatır, bazıları komik bir internet sitesi gösterir veya kısa bir oyun oynatır) Grup çalışmalarına dâhil olun, birebir öğrenme bireysel öğrencilere fayda sağlayacaktır Her soruya açık olun Son olarak yetişkin öğretmeninin, kendi enerji ve ruh durumunun grup tarafından yansıtılacağını unutmaması gerekir. Yani eğer öğretmen isteksiz ve motivasyonu düşükse, bu durum öğrencilere etki edecektir. Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş Ö ğ r e n c i l e r e Ö ğ r e t m e k | 29 METODOLOJİK EL KİTABI 4. I-TREASURE METODOLOJİSİNİN İÇERİĞİ i-Treasure yönteminin “Define Avı” oyunu ile üzerine inşa edildiği konsepte İnternet Araştırması denmektedir. Bernie Dodge ve Tom March25 tarafından 1995'te geliştirildiğinden beri İnternet Araştırması modeli dünya çapında yüzlerce derste ve personel eğitimlerinde kullanılmıştır. Bernie Dodge bir İnternet Araştırmasını "öğrencilerin etkileşimde bulundukları bilginin tümünün veya bir kısmının internetteki kaynaklardan sağlandığı soruşturma odaklı bir faaliyet" olarak tanımlamaktadır26. “İnternet Araştırmaları hem öğrenci hem de öğretmenlere bir yapı sağlaması ve yol göstermesi bakımından çekicidir. Yüksek seviyede düşünme becerisi sağlama ideali ve sınırlı bilgisayar erişiminden iyi şekilde faydalanma düşüncesi pek çok eğitimciyi bu yöntemin kullanımına yönlendirmektedir.”27 İnternet Araştırması öğretmen ve eğitimcilerin i-Treasure Define Avı yönteminde olduğu gibi bilgi kaynaklarını önceden seçebilmelerine olanak sağlamaktadır. Bir İnternet Araştırmasında 6 temel kısım mevcuttur: giriş, görev, süreç, kaynaklar, değerlendirme ve sonuç. 28 Aşağıda bu kısımlardan bahsedilmektedir. 1. GİRİŞ Bu kısımda oyun içinde kullanıcının rolünün ne olduğu gibi arka plan bilgileri sunulmaktadır. i-Treasure yönteminde “Define Avı” oyunu ile bu öğrenci için “Maceracı” rolünün tanımlanması şeklinde yapılmaktadır (bkz. Bölüm 6). 2. GÖREV İnternet Araştırması açısından bakıldığında görev kısmı "öğrencilerin İnternet Araştırması sonunda tamamlamış olduklarının resmi tanımı" olarak karşımıza çıkmaktadır. Görevin yeni öğrenilen içeriğe uygun ve öğrenci için çekici olacak bir biçimde oluşturulması önerilmektedir. "İş" ne kadar ilgi çekici ise öğrenciler göreve o kadar zaman ve motivasyon ayıracaklardır ve sonuç olarak öğrenme işlemi daha etkili olacaktır (bkz. Bölüm 2.1). iTreasure içinde yer alan "Define Avı" görevi kütüphanede bulunan haritanın ne olduğunun anlaşılması ile ilgilidir. (bkz. Bölüm 6) 25 Dodge, B. J. (1995) Some thoughts about WebQuests [Çevrimiçi]. edWeb.sdsu.edu/courses/edtec596/about_Webquests.html 26 edWeb.sdsu.edu/courses/edtec596/about_Webquests.html 27 DODGE Bernie: Five Rules for Writing a Great WebQuest, http://webquest.sdsu.edu/focus/focus.pdf 28 http://www.thirteen.org/edonline/concept2class/webquests/index_sub3.html i - T r e a s u r e M e t o d o l o j i s i n i n İ ç e r i ğ i | 30 METODOLOJİK EL KİTABI 3. SÜREÇ Bu kısım görevin başarılması için tamamlanması gereken adımları öğrenciye sağlamak için öğretilmektedir. i-Treasure “Define Avı” oyununda öğrencilerin son ipucuna ulaşmak için tamamlamaları gereken bir dizi görev söz konusudur. 4. KAYNAKLAR "Kaynaklar" kısmı öğrencilerin görevler üzerinde çalışırken kullanacakları çeşitli kaynakları kapsamaktadır. Süreç ile alakalı bağlantıların İnternet Araştırması tasarlanırken ilgili siteye eklenmesi önerilmektedir böylece öğrenciler için görevleri daha kolay olacaktır. i-Treasure “Define Avı” oyunu öğrencilerin görevleri nasıl çözebileceklerini gösteren talimatlarla beraber kaynakları da barındırmaktadır. Ancak kaynaklar kısmı sadece çevrimiçi kaynakları değil aynı zamanda öğretmenlerin hazırlayacağı diğer materyalleri de içerebilir. 5. DEĞERLENDİRME Öğrenciler kendi performanslarının değerlendirildiği bir tür geri bildirim alacaklardır. iTreasure “Define Avı” oyununda bu her görev için mevcuttur. İlerlemenin tek yolu soruları bilerek bir sonraki sorunun görünür olmasını sağlamaktır. En son verilen görev tamamlandığında ileri yaştaki öğrenci içerek ile alakalı olan bir çeşit “Define Avı” sertifikası edinecektir. 6. SONUÇ Sonuç kısmı düşünme ve münazara için zaman tanımaktadır. i-Treasure “Define Avı” oyununda bu zaman ders esnasında ve her aktivitenin tamamlanmasından sonra gerçekleşecektir. 4.1 Eğitim ve Öğretimde İnternet Kullanımının Sağladığı Fırsatlar Araştırması Yetişkin öğrenimi dâhil eğitim sektöründe bulunan bütün öğretmenler aşağıdaki sebeplerle İnternet Araştırmasını kullanabilirler: İstenilen öğrenme neticesine ulaşmak için öğrencilere bir yol sunması. i-Treasure “Define Avı” oyununda olduğu gibi kaynaklar önceden seçilebileceğinden, öğrenciler doğru bilgiyi aramakla zaman kaybetmek yerine öğrenme için gerekli olan bilgiyi kullanmaya odaklanabileceklerdir. Öğrencileri teşvik ve motive etmesi: Öğrencileri daha aktif olmaya teşvik ederken öğretmenin rolünü de eğitmenden çok bir yönlendirici rolüne indirgemesi. i - T r e a s u r e M e t o d o l o j i s i n i n İ ç e r i ğ i | 31 METODOLOJİK EL KİTABI 4.2 Eğitim ve Öğretimde Kullanımının Sakıncaları İnternet Araştırması Daha önce de değinildiği gibi yüksek seviyede dikkat ile yapılan başarılı ve etkili öğrenme (bkz.2.1) sadece tek bir aktiviteye veya tek bir çeşit aracıya yönelik olmamalıdır. Bu sebeple İnternet Araştırmasının kullanılması ancak tek araç olarak kullanılmaması önerilmektedir. i-Treasure projesinde bu husus göz önünde bulundurulmuş ve İnternet Araştırmaları Define Avı oyununun içine yerleştirilmiştir. i - T r e a s u r e M e t o d o l o j i s i n i n İ ç e r i ğ i | 32 METODOLOJİK EL KİTABI 5. i-TREASURE METODOLOJİSİ “Define Avı” yöntemi İnternet Araştırması üstüne kuruludur ancak yetişkinlerin öğrenme süreçleri göz önünde bulundurularak bazı değişiklikler yapılmış ve öğrenme sürecinin daha anlaşılır ve doğal olması için bir de hikâye kısmı eklenmiştir (bkz. Bölüm 6). Metodoloji sıfırdan geliştirilmemiştir ve İnternet Araştırmasının pratiklik, basitlik ve her şeyden önce çöpçü avı ya da hazine avı oyunu denen geleneksel oyun yönü dikkate alınmıştır. “Define Avı” yöntemi daha önceden araştırılmış ve engelli bir hedef grupla dahi öğretme teknolojisi olarak ne kadar etkili olduğu tespit edilmiştir: - “Görme ve İşitme Engelli İnsanlar arasındaki İletişimi Kolaylaştırılması için Biçim Değiştirme Kullanarak”29, bu hedef gruba define avı yönteminin nasıl uygulanacağını göstermektedir. - “Web tabanlı Öğrenme Destek Sistemi Geliştirmekte Sorgulama Temelli Öğrenme için bir Define Avı Modeli 30”, Öğrenme amaçlı oyunların ne gibi aşamalar sağladığını ve eğlencenin öğrencinin öğrenme motivasyonunu artırabileceğini göstermektedir. Web 2.0 alanı yaşlı insanlar için neler sunabilir konusu daha önce diğer Avrupa projelerinde araştırılmıştır: “WEB 2.0 TEKNOLOJİLERİ İLE İLERİ YAŞTAKİ VATANDAŞLARIN SOSYAL GEREKSİNİMLERİNİN KARŞILANMASI” (proje no: 510727-LLP-1-2010-1-IEGRUNDTVIG-GMP) ileri yaştaki vatandaşların dijital çağa tam katılımlarını kolaylaştırmak için gerekli olan sosyal ve bireysel ihtiyaçlarına odaklanarak Web 2.0 teknolojilerinin etkin kullanımı ile ileri yaştaki vatandaşların hayat kalitelerini geliştirmeyi hedeflemektedir. “İLERİ YAŞTAKİ BİREYLER İÇİN SOSYAL AĞLAR (LATERLIFE)” (proje no: 503096-LLP-12009-1-IE-GRUNDTVIG-GMP) eğitim, uygunluk ve erişilebilirliğe odaklanmaktadır. BİT becerilerini öğretme konusunda yenilikçi "Define Avı" yöntemiyle Web 2.0'a uygulanan teknoloji ve son teknoloji cihazlarla birleştirmek tamamen yeni bir uygulamadır. İleri yaştaki her birey yetişkin eğitimine erişimde alternatif fırsatlar ile BİT becerileri için kendisine uygun bir başlangıç seviyesi bulacaktır. i-TREASURE içinde bulunan konular eposta, sosyal ağlar vb. gibi ileri yaştakilerin günlük hayatlarına yönelik konulardır. Bu konular ileri yaştaki bireyler için geleceği kolaylaştırmak ve sosyal hayata etkin biçimde katılmalarını 29 Moustakas, K., Tzovaras, D., Dybkjaer, L., Bernsen, N. O., & Aran, O. (2011). Using modality replacement to facilitate communication between visually and hearing-impaired people. MultiMedia, IEEE, 18(2), 26-37. 30 Kim, D. W., & Yao, J. (2010). A Treasure Hunt Model for Inquiry-Based Learning in the Development of a Web-based Learning Support System. J. UCS, 16(14), 1853-1881. i - T r e a s u r e M e t o d o l o j i s i | 33 METODOLOJİK EL KİTABI sağlayarak daha bağımsız olmaları için hazırlanmıştır. Bu sebeple konsorsiyum aşağıdaki yöntemi uygulamaktadır. Anketler Özdeğerlendirme Sistemi Eğitimciler için yenilikçi bir yöntem İleri yaştakiler için dijital yeterlik Temel & ileri seviye pratik alıştırmalar Eğitim Programı + Bireysel Öğrenme Ortamı+ Eğiticiler için El kitapları Şekil 1: i-Treasure yöntem şeması Öncelikle, uygulanan anket vasıtasıyla yetişkinlerin ihtiyaçları ve gereklilikleri ile eğiticilerin deneyimi konularında bilgi toplanmıştır. Daha sonra, anket sonuçları göz önünde bulundurularak ortaklar odaklanılacak teknoloji listesini daraltmışlardır. Bu teknolojilerin kullanımı iki seviyeye ayrılmıştır: temel ve ileri seviye (bkz. Giriş ve Bölüm 2.4) 30 sorudan oluşan bir öz-değerlendirme sistemi ile (temel ve ileri seviye) 55 yaş üstü öğrenciler bu teknolojilere dair kendi bilgi durumları ile ilgili bilgi vermişlerdir. Böylelikle hangi seviyenin kendilerine daha uygun olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıları temel veya ileri seviye olarak belirlemek üzere geçerli olan kıstaslar www.i-treasure.eu i-Treasure internet sayfasında her öğretmenin indirerek kullanabileceği bir PDF dosyası biçiminde bulunmaktadır. Bu kıstaslar, eğitimciler tarafından, kendi özel durum ve ihtiyaçları doğrultusunda değiştirilebilir. Önceden edinilen bilgiler ve projenin uygulandığı ülkelerdeki öz-değerlendirme anket sonuçları değerlendirildikten sonra ortaklar, pratik alıştırmaları (İnternet Araştırması yöntemine dayalı Define Avı oyunu da dâhil) ne şekilde biçimlendireceklerine ve zorluk derecelerini nasıl sınıflandıracaklarına karar verdiler. Temel ve ileri seviye olmak üzere ikiye ayrılan pratik alıştırmalar bu el kitabının bir sonraki bölümünde açıklanmaktadır. Define Avı oyununun değişik aşamalarında, kullanıcının bir sonraki aşamaya geçmesi için gerekli olan i - T r e a s u r e M e t o d o l o j i s i | 34 METODOLOJİK EL KİTABI belli bilgiler ortaya çıkmaktadır. Yetişkinler aşama aşama, Google'da arama, Facebook, Skype ve tabletler gibi çeşitli teknolojiler içinde gizli ipuçlarını keşfedeceklerdir. İnternet Araştırması yöntemi uyarınca Define Avı alıştırmaları bir hikâyenin parçasıdır ve böylece birbirlerine bağlıdırlar ve kullanıcılar için öğrenme süreci daha anlaşılır ve doğal olmaktadır. Her iki seviyedeki pratik alıştırmalar için gerekli olan süre günde iki üç saat olacak biçimde 5 gündür. Her kurumun kendi eğitim ihtiyaçları doğrultusunda bu süre daha da uzatılabilir ve her kurum bu öğrenme yolunu kendi öğrencilerinin ritmine göre uyarlayabilir. Yetişkinler için öğrenme süreci kullanıcıların beceri seviyelerine göre düzenlenmelidir. Örnek olarak aşağıdaki şu faktörler özelleştirilebilir: 1. Her seviyede (temel ve ileri), bazı görevler üst üste tekrar edilebilir. 2. Aşamalar mümkün olduğunca kolaylaştırılabilir 3. Her gün sadece bir veya iki teknoloji kullanılacak ve çok karmaşık aşamalar olmayacaktır. Son günkü aşamada işlenen bütün teknolojiler kullanılarak hepsini bir arada kullanma becerilerini sınayacaklardır. 4. Günlük kısa dersler (en fazla üç saat) 5. Her öğretmen 1) kendi derslerini hazırlar (ancak örneğin işbirliği platformunu kullanarak proje içinde olan diğer öğretmenlerle de bilgi paylaşımında bulunur), 2) süreci izler ve 3) gerekli olduğunda yardım eder. 5.1 Pratik Alıştırmalar İnternet Platformu Pratik alıştırmalar internet platformu öğrenme sürecini destekleyen teknik altyapıyı oluşturmaktadır; pratik alıştırmalar adı altında açıklanan soruların cevaplarını bulmak için bütün öğrencilerin kullandığı ve Konsorsiyum tarafından önlerine çıkartılan engelleri aştıkları oyunun oynandığı internet ortamıdır. Nihai seçim kullanıcı dostu bir çevrimiçi ve erişilebilir internet tabanlı Moodle yazılımı olmuştur. "Moodle eğitimciler, yöneticiler ve öğrenciler için kişiselleştirilmiş öğrenme ortamları oluşturmayı sağlayan tek bir sağlam, güvenli ve entegre sisteme sahip bir öğrenme platformudur.”31 Moodle tasarımı ve gelişimi "sosyal inşacı pedagoji" tarafından yönlendirilmektedir 32. Diğer platformlardansa bu platformu kullanmanın arkasında çeşitli sebepler vardır, bunlardan bazıları, projeye katılan ve bu tarz cihazlarla daha önceden bir deneyimi olmayan kişiler ve yetişkinlerin ihtiyaç ve gereksinimlerine göre aşağıda listelenmektedir33: 31 https://docs.moodle.org/28/en/About_Moodle https://docs.moodle.org/24/en/Philosophy 33 https://docs.moodle.org/28/en/About_Moodle 32 i - T r e a s u r e M e t o d o l o j i s i | 35 METODOLOJİK EL KİTABI Hepsi bir arada öğrenme platformu: hem harmanlanmış öğrenme hem de çevrimiçi öğrenmeyi destekleyen en esnek araç setini sunmaktadır. Dünya çapında kendini kanıtlamış ve güvenilir olması, kurumlar ve küçük ve büyük ölçekli kuruluşlar tarafından güvenilir bulunmaktadır. Moodle’ın sunduğu çok dillilik seçeneği çeşitli ülkelerde çevrimiçi kurslarda dil bakımından hiçbir sınırlama yaşanmamasını sağlamaktadır Açık Kaynak yazılımı olarak Moodle, GKS Genel Kamu Lisansı altında ücretsiz kullanılmaktadır.34 Bu oyunun içinde iki rol bulunmaktadır. İlki kursa katılan ve bütün soruları aşması durumunda sertifika ile ödüllendirilecek öğrenci olan hikâyemizin "kahramanı" maceracıdır. Diğer karakter ise öğrencinin yardımcısı olan kütüphanecidir. Bu rol öğretmen tarafından oynanmaktadır ve öğretmen öğrencilere kendi hesap bilgilerini (Gmail, Facebook ve Skype) vererek ve ipucu ve bilgi paylaşmak için otomatik cevaplar hazırlayarak bu rolü üstlenmektedir. Daha önce değinildiği üzere öğrenciler Moodle platformuna erişmeli ve böylece talimatları takip ederek oyunu bitirmelidirler. Bu amaçla aşağıda bulunan bağlantı takip edilerek Moodle sitesine giriş yapılmalıdır: http://itreasurepracticalexercises.bitnamiapp.com/moodle/login/index.php Daha sonra Moodle platformunda yeni hesap oluşturularak kullanıcı kendi seviyesine uygun kursa kaydolmalıdır. Oyun araçları konusunda yaşanabilecek sorunlara karşı öğretmenlere yardımcı olması bakımından bunların yapılışına teknik el kitabında yer verilmiştir. İlk kısmı başardıktan sonra öğrenciler hikâyeyi öğrenmek için başlangıç kısmını (Bölüm 1, Giriş) okuyabilirler ve daha önce öz-değerlendirme anketi neticesinde belirlenmiş kendilerine uygun kursa (iki seviyeye ayrılmış) katılabilirler. Katıldıkları seviyeye göre (Temel veya İleri Seviye) temel seviye için başlangıç alıştırmaları ile (Bölüm 2, Eğitim Dönemi, 1'den 5'e kadar olan alıştırmalar) ya da ileri seviye için macera bölümü ile (Bölüm 3, Macera!, 1'den 5'e kadar olan bölümler) oyuna başlayabilirler. Eğitim döneminde kullanıcı temel kavramları öğrenmek veya tekrar etmek için bilgisayarı ile her bölümde açıklanan çok sayıda alıştırmayı tamamlamalıdır. Her blok tamamlandığında sağda bulunan ilgili kutucuklar işaretlenmelidir. Diğer tarafta ileri seviye Bölümde İpuçları bulunmaktadır ve çoğuna hikâye ile ilgili bir soru eklidir. Öğrencilerin bütün talimatları takip etmesi ve sonrasında uygun cevabı seçmesi gerekmektedir, bunu yaparken de daha önce bahsedilen teknolojileri kullanmalı ve bir sonraki soruya geçerek nihayet hikâyeyi sonlandıran sertifikayı edinmelidir. 34 https://docs.moodle.org/28/en/About_Moodle i - T r e a s u r e M e t o d o l o j i s i | 36 METODOLOJİK EL KİTABI Bu kısımda öğretmenler oldukça aktif olmalı, herhangi bir sorun karşısında öğrencileri desteklemeli ve el kitaplarında tanımlanan görevlerini yerine getirmelidir. i - T r e a s u r e M e t o d o l o j i s i | 37 METODOLOJİK EL KİTABI 6. PRATİK ALIŞTIRMALAR KONSEPTİ 6.1 Temel Seviye Alıştırmalar Alıştırmalar beş etaba ayrılmıştır (gün başına bir etap), ve her etapta çeşitli blok ve talimatlar bulunmaktadır. • Temel Bilgisayar Kullanımı • Klasörler & Dosyalar Etap 1 Etap 2 Etap 4 Etap 3 • Internet ve tarayıcı • USB Etap 5: Gözden Geçirme Her etaptaki görevler bilgisayarlar ile ilgili temel içerikleri ve görevleri kapsamaktadır. Öğrencilerin günlük hayatları için faydalı bilgiler içermektedir ve en kolay şekilde açıklanmıştır. Gerekli görüldüğü takdirde eğitmenler tarafından da desteklenecektir. Konuyla ilgili başlıklar: 1. Temel Bilgisayar Kullanımı ( Fare, tuş, vb.) P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 38 METODOLOJİK EL KİTABI 2. 3. 4. 5. 6. 7. Klasör ve dosyalar Kopyala& Yapıştır İnternet tarayıcısı Dosya indirme Dosya kaydetme USB kullanımı Alıştırmalar süresince, eğitmenlerin talimatlar ve düzenlemeler yapmaları için bazı başlıklar vurgulanmıştır. Yine de eğitmenlerin eğitimi daha etkin hale getirmek için bu kitabın 2. ve 3. Bölümlerinde verilen bilgilere uymaları tavsiye edilir. Eğitmen notu: İleri yaştaki öğrenicilerin BİT ile ilk defa karşılaşma ihtimallerine karşın, bu kursa katıldıkları zaman yabancı dil ya da teknik dil kullanmaktan kaçınmanız rica edilir. ALIŞTIRMA 1 Konu başlığı: Etap 1-i-TREASURE giriş &Temel Bilgisayar kullanımı Süre: Birinci gün (yaklaşık 2s 45’) Dersin tanıtımı: İlk gün, bu kursu diğer bilgisayar kurslarından ayırt edecek yenilikçi özelliğinin öne çıkması amacıyla I-Treasure projesini genel olarak tanıtan basit bir alıştırma ile başlayacaktır. Daha sonra, bilgisayarın yönetimi ve öğrenmesi kolay faydalı görevler anlatılacaktır. Görevlerin yaklaşık 2 saat sürmesi beklenmektedir ancak bazı öğrenciler erken bitirmeleri durumunda bilgi ve becerilerini güçlendirmek için tekrar yapabilirler. Öğrenme hedefleri: Konu 1 Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör, Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 39 METODOLOJİK EL KİTABI Dersin yapısı: Süre 5’ İçerik Yöntem Etkileşim Isınma Anlatım Grup Materyal Hedefler/ Amaçlar - Katılımcıları tanıma 5’ Projeye giriş Anlatım Eğitmen Metodolojik kitap Projenin amaçlarını ve kapsamını paylaşma 5’ Alıştırmalara giriş Anlatım Eğitmen Teknik kitap, temel uygulamalı alıştırmalar Eğitimin amaç ve hedefleri Blok1 Uygulamalı oturum Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar İlk yüz yüze Blok 2 Uygulamalı oturum Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Windows üzerinde birçok farklı açık programlarla alıştırma Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Bilgisayar kullanımı Grup Alıştırma 1 süresince alınan notlar 45’ 45’ Ara 10’ 45’ Blok 3 Uygulamalı oturum 5’ Sonuçlar/ özetler Anlatım BLOK 1: ilk defa yüz yüze gelme Bilgisayarı açın Bilgisayarı kapatın Fare ve klavyeye giriş “Dosyam.txt” dosyasını Notepad ile açın P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 40 Bilgiyi değerlendirme, geribildirim alma METODOLOJİK EL KİTABI Eğitmen notu: Her bilgisayarın masaüstünde bu dosyayı oluşturmalısınız, lütfen Teknik El Kitabı’nda konu ile ilgili bölüme bakınız. “Dosyam.txt” ye şunları ekleyin: adınızı, soyadınızı, şehrinizin adını, hepsini ayrı satırlarda alt alta. Notepad’i kapatın Bilgisayarı yeniden başlatın BLOK 2: Açık konumdaki çeşitli programlar (pencereler) “Dosyam.txt” dosyasını açın “Paint” yazılımını açın “ Bilgisayar”ı açın “Internet Explorer” (IE)’I açın “Bilgisayar” penceresine gidin ( küçültülmüş durumda) “Paint” penceresine gidin (küçültülmüş durumda) “Paint”I küçültün “Dosyam.txt” ye gidin IE’yi kapatın Masaüstünü gösterin BLOK 3: “Bilgisayarım” menüsü “ Bilgisayarım” menüsünü açın İçeriğini keşfedin: C sürücüsü, D sürücüsü, CD sürücüsü, vb. Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir ALIŞTIRMA 2 Konu başlığı: Etap 2 – Klasör ve dosyalar Süre: İkinci gün (yaklaşık 2s 50’) Dersin tanıtımı: İkinci gün, klasör ve dosyalarla ilgili temel görevleri kapsayan basit uygulamalar ve bu uygulamalarla ilgili kes-kopyala-yapıştır gibi ortak faaliyetler yapılacaktır. Faaliyetler fare ya da klavye ile gerçekleştirilebilir. Görevlerin yaklaşık 2 saat sürmesi P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 41 METODOLOJİK EL KİTABI bekleniyor ancak bazı öğreniciler erken bitirmeleri durumunda bilgi ve becerilerini güçlendirmek için tekrar yapabilirler. Öğrenme hedefleri: Konu 1, 2, 3, 6 Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör, Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer Dersin yapısı: Süre İçerik Yöntem Etkileşim Eğitmen 5’ Alıştırmalara giriş Anlatım 45’ Blok1 Uygulama oturumu 45’ Blok 2 Uygulama oturumu Materyal Hedefler/ Amaçlar Teknik kitap, temel uygulamalı alıştırmalar Eğitimin amaç ve hedefleri Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Standart Klasörler Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Klasör ve dosyalarla ilk temas Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Kopyala & yapıştır ile ilk temas Ara 10’ 1s Blok 3 5’ Sonuçlar/ özetler Uygulama oturumu Grup Anlatım Grup Alıştırma 2 sırasında alınan notlar Değerlendirme, Geribildirimlerin alınması BLOK 1: Standart klasörler Başlat Kitaplıklar “Belgeler”, “Resimler”, “Video” ve “Müzik” dosyalarını görün. “Müzik” dosyasını açın “şarkı.mp3” dosyasını Windows Player programı ile açın Windows Player programını kapatın P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 42 METODOLOJİK EL KİTABI Eğitmen Notu: Her bilgisayarda bir müzik dosyası oluşturmalı ve “şarkı.mp3” olarak adlandırmalısınız, lütfen Teknik El Kitabı’nda konu ile ilgili bölüme bakınız. “Resimler” klasörünü açın foto1.jpg dosyasını Windows Fotoğraf Galerisi ile açın sunum olarak 5 fotoğrafı görün Windows Fotoğraf Galerisini kapatın Eğitmen Notu: Her bilgisayarda 5 dosya oluşturmalı ve bu fotoğraf dosyalarını “foto1.jpg”, “foto2.jpg”, “foto3.jpg”, “foto4.jpg”, “foto5.jpg” olarak adlandırmalısınız, lütfen Teknik El Kitabı’nda konu ile ilgili bölüme bakınız. “Video” klasörünü açın“video.avi” dosyasını Windows Player programı ile açınvideoyu izleyin Windows Player programını kapatın Eğitmen Notu: her bilgisayarda bu dosyayı oluşturmalı ve “video.avi” olarak adlandırmalısınız, , lütfen Teknik El Kitabı’nda konu ile ilgili bölüme bakınız. BLOK 2: Klasör ve dosyalarla ilk temas BaşlatTüm ProgramlarDonatılarNotepad Kısa bir metin yazın Eğitmen Notu: Akıllarına yazacak bir şey gelmemesi ihtimaline karşın kursiyerler için kısa bir metin oluşturun “İlkdosyam.txt” olarak masaüstüne kaydedin. Masaüstünde “ Belgelerim” adında klasör oluşturun. “İlkdosyam.txt” dosyanızı “Belgelerim” klasörüne taşıyın BLOK 3: Kopyala & yapıştır ile ilk temas BaşlatKitaplıklarBelgeler “Klasörüm” adlı klasör oluşturun “Resimler” klasörünü açın, “foto1.jpg” dosyasını kopyalayın ve “Klasörüm” içine yapıştırın Eğitmen Notu: Bu eylem fare ile yapılmalı: sağ tıkla ve kopyala + sağ tıkla ve yapıştır P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 43 METODOLOJİK EL KİTABI “Müzik” klasörünü açın, “şarkı.mp3” dosyasını kopyalayın, “Klasörüm” içine yapıştırın Eğitmen Notu: Bu eylem klavye ile yapılmalı: CTRL+C and CTRL + V “Video” klasörünü açın, “video1.avi” dosyasını kesip “Klasörüm” içine yapıştırın Eğitmen Notu: Bu eylem fare ile yapılmalı: sağ tıkla ve kes + sağ tıkla ve yapıştır Masaüstündeki “Belgelerim” klasörüne gidin “ilkdosyam_yeni.txt” olarak yeniden adlandırın ve “ilkdosyam.txt” dosyasını Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir ALIŞTIRMA 3 Konu başlığı: Etap 3 - USB kullanımı Süre: Üçüncü gün (yaklaşık 2s 5’) Dersin tanıtımı: Üçüncü günde, temel pratik alıştırmalar USB ve bilgisayar ikonu ile ilgili çok kullanılan kopyala-yapıştır gibi uygulamalardan oluşacaktır. Bu eylemler, fare ya da klavye ile gerçekleştirilebilir. Görevlerin yaklaşık 2 saat sürmesi tahmin ediliyor ancak eğer öğreniciler erken bitirirlerse bilgilerini pekiştirmek için tekrar yapabilirler. Öğrenme hedefleri: Konu 2, 3, 7 Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör, Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 44 METODOLOJİK EL KİTABI Dersin yapısı: Süre İçerik Etkileşim Eğitmen Teknik kitap, temel uygulamalı alıştırmalar Eğitimin amaç ve hedefleri Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Bağlantı ve keşif Bilgisayar bilgisi ve USB ile alıştırmalar 5’ Uygulamaya giriş Anlatım 45’ Blok1 Uygulama oturumu Materyal Ara 10’ 1s Blok 2 5’ Sonuçlar/ özetler Uygulama oturumu Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Anlatım Grup Alıştırma 3 sırasında alınan notlar BLOK 1: Bağlantı ve keşfetme USB’yi bilgisayara bağlayın Dosyaları görüntülemek için klasörü açın ve içeriği inceleyin Eğitmen notu: USB bağlandığında, iki şey gerçekleşebilir: 1- Otomatik olarak seçenekler ekrana gelebilir 2- Hiçbir şey olmaz ise Bilgisayarım’a gitmek gerekebilir Haberler.txt adlı dosyayı Notepad ile aç “Haberler.txt” yi masaüstündeki Belgelerim klasörüne kopyala Eğitmen notu: Bu eylem klavye ile yapılmalıdır: CTRL+C ve CTRL + V Hedefler/ Amaçlar Yöntem USB’yi çıkar “USB cihazını güvenle çıkar.” P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 45 Değerlendirme, Geribildirimlerin alınması METODOLOJİK EL KİTABI BLOK 2: “Bilgisayarı” tanıma ve USB ile işlem yapma BaşlatBilgisayarım Farklı sürücülere (C, D, vb.) bakınız ve tanıyınız “Boşluk.txt” adlı bir dosya oluşturun ve C sürücüsündeki boş alan miktarını içine yazın (GB olarak) “Boşluk.txt” dosyasını “Belgelerim” klasörüne taşıyın USB cihazının içinde “ Klasörüm2” klasörü oluşturun “Boşluk.txt” dosyasını “Belgelerim” klasöründen “Klasörüm2” klasörüne kopyala Eğitmen notu: Bu eylem fare ile yapılmalıdır: sağ tıkla ve kes +sağ tıkla ve yapıştır Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir ALIŞTIRMA 4 Konu başlığı: Etap 4 - Internet Explorer ve İnternet Süre: Dördüncü gün (yaklaşık 2s 35’) Dersin tanıtımı: Dördüncü günde, pratik alıştırmalar Internet explorer tarayıcısı ile yapılan farklı sekmeler açmak, Google kullanmak gibi ortak eylemleri içermektedir. Eylemler fare ya da klavye ile gerçekleştirilebilir. Uygulama tahminen 2 saat sürecek ancak öğrenciler erken bitirirlerse, bilgilerini pekiştirmek için tekrar yapabilirler. Öğrenme hedefleri: Konu 1, 2, 3, 4 Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör, Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 46 METODOLOJİK EL KİTABI Dersin yapısı: Süre İçerik Hedefler/ Amaçlar Yöntem Etkileşim Eğitmen Teknik kitap, temel uygulamalı alıştırmalar Eğitimin amaç ve hedefleri Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Internet Explorer ile ilk temas 5’ Alıştırmaya giriş Anlatım 45’ Blok1 Uygulama oturumu Materyal Ara 10’ 45’ Blok 2 Uygulama oturumu Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Karışık görevlerin kısaca tanımı 45’ Blok 3 Uygulama oturumu Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Sekmelerle çalışma 5’ Sonuçlar/Özetler Anlatım Grup Alıştırma 4 sırasında alınan notlar BLOK 1: Internet Explorer ile ilk temas Başlat Tüm Programlar’dan Internet Explorer (IE) açın Adres çubuğuna www.google.com yazın Google arama kısmına hava durumu yazın ve verilen bilgiyi okuyun Google arama kısmına ülkenizin adını yazın Haberler kısmını kullanın ve kontrol etmek için ilkini kullanın Haberlerin içine girdiğinizde çıktısını alın. IE’yi kapatın BLOK 2: Görevlerin karışık kullanımı Başlat Tüm Programlar’dan Internet Explorer (IE) açın Aşağıdaki menüden Google’ı açın P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 47 Değerlendirme, Geribildirimlerin alınması METODOLOJİK EL KİTABI Eğitmen notu: Öğreniciler www.google.com’ un daha önce kullanıldığı için aşağıdaki menüden kolayca ulaşılabileceğini rahatça göreceklerdir Google aramaya, “[ülkenizin adı] Wikipedia” yazın Eğitmen notu: [ülke adı] öğrenici ülkesine göre değiştirilmelidir Google’ın önerdiği ilk linki açın Muhtemelen ülkenizden bahsetmekte olan ilk paragrafı seçin Paragrafı kopyalayın Eğitmen notu: Bu eylem klavye ile yapılmalıdır: CTRL+C Masaüstündeki Belgelerim klasörünüzdeki “İlkdosyam_yeni.txt” dosyasını açın Mevcut metni seçin ve silin Wikipedia’dan kopyaladığınız metni yapıştırın Eğitmen notu: Bu eylem fare ile gerçekleştirilmelidir: sağ tıkla ve yapıştır Notepad üzerindeki değişiklikleri kaydedin IE kapatın BLOK 3: Sekmelerle çalışmak BaşlatTüm Programlardan İnternet Explorer (IE) açın Aşağıdaki menüden Google açın Google Arama içine “ülke adınızı” yazın Eğitmen notu: [ülkeniz] öğrenicinin ülkesine göre değişmelidir “Görseller” bölümünü kullanın Yeni bir sekme açın ( Sekme 2) Aşağıdaki menüden Google açın Google Aramaya “i-treasure.eu” yazın. Yeni bir sekme açın ( Sekme 3) P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 48 METODOLOJİK EL KİTABI Aşağıdaki menüden Google’ı açın Google Aramanın içine ülkenizin adını yazın. “Videolar” bölümünü kullanın” Sekme 3 den 2 ye geçin, 2 den 1’e geçin Bütün sekmeleri kapatın IE’I kapatın Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir ALIŞTIRMA 5 Konu başlığı: Etap 5 - Gözden Geçirme Süre: Beşinci gün (yaklaşık 2s) Dersin tanıtımı: Beşinci günde, temel pratik alıştırmalar geçmişte yapılmış olan bütün alıştırmaları kapsar. Eylemler fare ya da klavye ile gerçekleştirilebilir. Uygulama tahminen 2 saat sürecektir ancak öğreniciler erken bitirirlerse, bilgilerini pekiştirmek için tekrar yapabilirler. Öğrenme hedefleri: Konular 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör, Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 49 METODOLOJİK EL KİTABI Dersin yapısı: Süre İçerik Hedefler/ Amaçlar Yöntem Etkileşim Eğitmen Teknik kitap, temel uygulamalı alıştırmalar Eğitimin amaç ve hedefleri Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Internet Explorer ile ilk temas Her şeyi uygulamaya dökme 5’ Eğitime giriş Anlatım 50’ Blok1 Uygulama oturumu 10’ Materyal Ara 50’ Blok 1 5’ Sonuçlar/ Özetler Uygulama oturumu Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Anlatım Grup Alıştırma 5 sırasında alınan notlar Değerlendirme, Geribildirimlerin alınması BLOK 1: Her şeyi uygulamaya dökme BaşlatTüm Programlardan İnternet Explorer (IE) açın Aşağıdaki menüden Google açın Google aramaya “i-treasure.eu” yazın Projenin web sayfasına girmek için İlk sonucu açın İlk sayfada görülen fotoğrafı Bilgisayar Resimler klasörünün altında “itreasure.jpg” adıyla farklı kaydedin Eğitmen notu: Sağ tıkla ve Farklı kaydet seçeneği “i-treasure.eu” web sitesinde, “Belgeler ve Yayınlara” tıklayın “brochure_TR.pdf” dosyasını masaüstündeki “Belgelerim” klasörüne kaydedin “brochure_TR.pdf” dosyasını açın ve nasıl bir PDF dosyası olduğunu görün. “brochure_TR.pdf” dosyasını kopyalayın P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 50 METODOLOJİK EL KİTABI Eğitmen notu: Bu eylem klavye ile yapılmalıdır: CTRL+C USB belleğinizi takın USB’de “Temp” adlı bir klasör oluşturun “brochure_TR.pdf” dosyasını “Temp” klasörüne yapıştırın Eğitmen notu: Bu eylem fare ile gerçekleştirilmelidir: sağ tıkla ve yapıştır Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir Bu alıştırma tamamlandıktan sonra "Temel Alıştırmaların" gözden geçirilmesi için öğrenme çıktılarına vurgu yapılmalıdır bunun için Bölüm 2.4 Öğrenme Çıktılarını gözden geçiriniz. Temel tabloda 55 yaş üstü bireyler tarafından elde edilmesi beklenen beceriler açıklanmaktadır. Göz önünde bulundurabileceğiniz bir diğer nokta ise bu adımların oyunu takip etmek için bir yol çizmekte olduğudur ancak siz yine de dersin daha etkili olması için çeşitli kaynak ve donanım kullanabilirsiniz. Öğretmenler, Kişisel Öğrenme Ortamında KÖO bulunan konular gibi kendi notlarını oluşturup çeşitli kaynaklarla destekleyerek öğrencilere dağıtabilirler. 35 Aşağıda derse girişte yapılabilecek uygulamalara dair bir liste bulunmaktadır: Fare kullanmayı öğrenmek 36 Klavye kullanmayı öğrenmek 37 İşletim sistemini tanıma (Windows) 38 Dosya ve klasörlerle çalışma 39 Bir dosyayı kopyalayıp yapıştırma 40 Bir internet sayfasından fotoğraf kaydetme 41 35 http://www.pearltrees.com/itreasure http://www.minimouse.us/ 37 http://www.learninggamesforkids.com/keyboarding_games.html 38 http://windows.microsoft.com/en-ca/windows/tutorial 39 http://windows.microsoft.com/en-us/windows/working-with-files-folders#1TC=windows-7 40 http://lifehacker.com/5801525/help-new-pc-users-learn-how-to-copy-cut-and-paste 36 P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 51 METODOLOJİK EL KİTABI 6.2 İleri seviye alıştırmalar İleri seviye alıştırmaların beş günde, günde ikişer saat olarak uygulanması planlanmıştır. ( 3. Bölümde kursların esnekliği kısmındaki yorumlara bakınız.) Her gün, zorluk dereceleri biraz artırılarak farklı teknoloji gruplarının gösterilmesi hedeflenmektedir. Alıştırmalar beş etaba ayrılmıştır ( her gün bir etap), ve her etap talimatları ile birlikte birçok bloklar halinde sunulmuştur. • Google • Facebook Etap 1 Etap 2 Etap 4 Etap 3 • Skype • Tablet Etap 5: Gözden Geçirme Her etaptaki görevler farklı başlıklar ve görevler şeklinde hazırlanmıştır. Bu konular ileri yaştakilerin günlük hayatları için kullanışlı konulardır ve en kolay şekilde açıklanmıştır. Gerekli görüldüğü yerlerde eğitmen tarafından da destekleneceklerdir. İlgili başlıklar şunlardır: 1. Google 41 http://www.janetelizabeth.org.uk/U3A/SaveWebImage.pdf P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 52 METODOLOJİK EL KİTABI 2. Facebook 3. Tablet 4. Skype İleri seviye alıştırmalar ileri yaştaki bireyler için en yaygın ve kullanışlı teknolojileri içermektedir ve i-TREASURE define avı yöntemine dayanmaktadır. ALIŞTIRMA 1 Konu başlığı: Etap 1 - Google Süre: Birinci gün (yaklaşık 2s 50’) Dersin tanıtımı: İleri seviye alıştırmalar ilk gün, Google Teknolojilerindeki Arama, Videolar, Görseller, Haritalar, Haberler, Çeviri ve Gmail uygulamaları ile başlayacak. Uygulama yaklaşık 2 saat sürecektir ancak öğrenciler erken bitirirlerse, bilgilerini pekiştirmek için tekrar yapabilirler. Öğrenme hedefleri: Konu 1 Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör, Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer Dersin yapısı: Hedefler/ Amaçlar İçerik Yöntem Etkileşim 5’ Isınma Anlatım Grup 5’ Projeye giriş anlatım Eğitmen 5’ Alıştırmalara giriş Anlatım Eğitmen Teknik kitap, temel uygulamalı alıştırmalar Eğitimin amaç ve hedefleri 20’ Blok1 Uygulama Oturumu Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Google Arama 1s 30’ Blok 2 Uygulama Oturumu Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Gmail Süre Materyal - Metodolojik kitap P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 53 Katılımcıları tanıma Projenin amaç ve hedeflerini paylaşma METODOLOJİK EL KİTABI Ara 10’ 30’ Blok 3 5’ Sonuçlar/Özetler Uygulama Oturumu Grup Anlatım Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Alıştırma 1 sırasında alınan notlar Karışık ve Google Çeviri Değerlendirme, Geribildirimlerin alınması BLOK 1: Google Arama Google Arama kullanarak, Leonardo Da Vinci’nin doğum tarihini araştırmalısınız. Oyuna devam etmek için doğru cevabı seçiniz (format: gg/aa/yyyy) ÇÖZÜM:15/04/1452 Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir BLOK 2: Gmail Bir Gmail hesabı açmalısınız Eğitmen notu: Teknik Kitapta açıklandığı gibi, eğitmenler kursiyerlere ipuçları yollamak için hazır cevapların oluşturulduğu birer Gmail hesabı oluşturmalıdır. Eğitmenler ve kursiyerler kullanıcı adlarını ve şifrelerini gerektiğinde yeniden kullanmak için iyi saklamalıdır. Bu bağlantıyı (proje bağlantısı) kişi listesine eklemelisiniz: [email protected] P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 54 METODOLOJİK EL KİTABI Eğitmen notu: Eğitmen kursiyerlere hesap bilgilerini vermelidir. Kütüphanecinin adresi ([email protected] yalnızca bir örnektir) her ülke için farklı olacaktır (her eğitmen bu eğitim için farklı bir hesap alacaktır), bu sadece bu işlemin nasıl yapılacağını anlatan bir örnektir. Her ülkede kullanılan diller farklıdır (örn. konu bölümü) ve talimatlar her ülke için anlaşılır olmalıdır. Teknik el kitabına bakınız. “Proje bağlantı kişisine” konu bölümünde “i-Treasure: ilk ipucu” yazan bir mail gönderiniz “Proje bağlantı kişisinden” gelen ekinde bir dosya içeren bir mail alacaksınız. Çözüm için Google Haritalar kullanmanız gerekmektedir Eğitmen notu: Eğitmenler hazır cevapları oluşturmalılar (Teknik el kitabına bakınız). Bu cevabın içeriğinde, kursiyerler şu koordinatlara sahip bir yeri bulacaklar: 48.871631, 2.300445 Bu yer hangi ülkeye aittir? Çözümü bulduktan sonra, ülke adını İngilizceye çevirmelisiniz ( Google Çeviri kullanarak, ülkenin doğru adını şıklardan seçiniz.). CEVAP: France Bu yerden “La Bastille” meydanına metro ile gitmeniz gerektiğini hayal edin. Google Haritalar kullanarak hangi hattı seçmelisiniz? CEVAP:M1 Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir BLOK 3: Karışık ve Google Çeviri “Proje bağlantı kişisine” “i-Treasure: La Bastille” konulu bir mail gönderecek ve talimatlar içeren bir mail alacaksınız. Resim eklenmiş bir e-posta, sizin bir sonraki seyahatinizin nereye olması gerektiğini söyleyecektir. P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 55 METODOLOJİK EL KİTABI Eğitmen notu: Bu e-posta ile kursiyerlere, şöyle bir resim gidecektir: Bu yerin bulunduğu şehrin adını seçiniz ( Bunu daha önce yaptığınız gibi, Google Çeviri kullanarak İngilizce yazmanız gerektiğini unutmayın.). CEVAP: London Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir ALIŞTIRMA 2 Konu başlığı: Etap 2 - Facebook Süre: İkinci gün (yaklaşık 2s 50’) Dersin tanıtımı: İkinci gün, ileri seviye uygulamalı alıştırmalar Facebook’taki kişi ekleme, mesaj gönderme, resim ekleme gibi basit görevlerle başlayacaktır. Uygulama yaklaşık 2 saat sürecektir ancak öğrenciler erken bitirirlerse, bilgilerini pekiştirmek için bazı blokları tekrar edebilirler. Öğrenme hedefleri: Konu 2 Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör, Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 56 METODOLOJİK EL KİTABI Dersin yapısı: Süre İçerik Hedefler/ Amaçlar Yöntem Etkileşim Eğitmen Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Eğitimin amaç ve hedefleri Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Facebook Diğer özellikler 5’ Eğitime giriş Anlatım 1s 30’ Blok1 Uygulama oturumu 10’ Materyal Ara 1s Blok 2 5’ Sonuçlar/ Özetler Uygulama oturumu Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Anlatım Grup Alıştırma 2 sırasında alınan notlar Değerlendirme, Geribildirimlerin alınması BLOK 1: Temel Facebook Bir Facebook hesabı oluşturmalısınız. Bunun için daha önce oluşturduğunuz Gmail hesabınızı kullanabilirsiniz. “Proje bağlantı kişisini” kişiler listesine eklemelisiniz. Eğitmen notu: “Proje bağlantı kişisi” Facebook hesap detaylarını kursiyerlerle paylaşmalıdır. Bu sayede kursiyerler eğitmenin hesabını bulup ekleyebilirler. “Proje bağlantı kişisinin” duvarında kaç fotoğraf var? CEVAP: 3 Eğitmen notu: Eğitmen Facebook profiline üç fotoğraf yüklemelidir. “Proje bağlantı kişisi” hangi ülkede yaşıyor? CEVAP: Italy P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 57 METODOLOJİK EL KİTABI Eğitmen notu: Eğitmen Facebook hesabında yaşadığı şehri Roma (İtalya) olarak güncellemelidir. Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir BLOK 2: Diğer özellikler “Proje bağlantı kişisine” “iTreasure: Facebook” konulu bir mail yollayın. Bir resim ekli olan bir cevap maili alacaksınız. Eğitmen notu: Eğitmenler hazır cevapları oluşturmalılar (Teknik el kitabına bakınız). Bu e-posta ile kursiyerlere, şöyle bir resim gidecektir: Bu resmin bir anıtın ilk kelimesi olduğunu fark ettiniz. Bu anıtın ikinci kelimesini öğrenmek için, eğitmeninizin Facebook hesabındaki notlarına bakmanız gerekecek Anıtın tam adını şıklardan seçin: CEVAP: The Coliseum Facebook profiline resim ekleyerek özel bir mesaj yollayın. Anıtın resmini indirmek için Google Görselleri kullanın. En sonunda da bu resmi Facebook duvarınıza yükleyin. Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 58 METODOLOJİK EL KİTABI ALIŞTIRMA 3 Konu başlığı: Etap 3 - Tabletler Süre: Üçüncü gün (yaklaşık 2s 20’) Dersin tanıtımı: Üçüncü gün, ileri seviye pratik alıştırmalar Tabletin ayarlanması, Tablette Facebook gibi basit görevlerle başlayacaktır. Uygulama yaklaşık 2 saat sürecektir ancak öğrenciler erken bitirirlerse, bilgilerini pekiştirmek için bazı blokları tekrar edebilirler. Öğrenme hedefleri: Konu 3 Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör, Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer Dersin yapısı: Süre İçerik Etkileşim Eğitmen Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Eğitimin amaç ve hedefleri Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Tablet Diğer özellikler 5’ Alıştırmaya giriş Anlatım 1s Blok1 Uygulama oturumu 10’ Materyal Ara 1s Blok 2 5’ Sonuçlar/ özetler Uygulama oturumu Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Konuşma Grup Alıştırma 3 sırasında alınan notlar BLOK 1: Temel Tablet kullanımı Hedefler/ Amaçlar Yöntem Tableti açın ve kapatın WIFI bağlantısını açın ve kablosuz ağa bağlanın Yazı fontunu değiştirin Pil durumunu öğrenin P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 59 Değerlendirme, Geribildirimlerin alınması METODOLOJİK EL KİTABI Tabletinizin boş hafıza durumunu öğrenin Tabletinizin kamerasını test edin “Proje bağlantı kişisine” “iTreasure: Tablet” konulu bir mail gönderin. Resim ekli bir cevap alacaksınız. Anıtın adını aşağıdan seçin ( İngilizce olarak yazmanız gerektiğini unutmayın, daha önce yaptığınız gibi Google Çeviri kullanacaksınız.) CEVAP: Parthenon Eğitmen notu: Eğitmenler hazır cevapları oluşturmalılar (Teknik el kitabına bakınız). Bu e-posta ile kursiyerlere, şöyle bir resim gidecektir: Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir BLOK 2: Diğer özellikler Tablet uygulaması Google Play kullanarak tabletinize Facebook yükleyin. Kendi fotoğrafınızı (öz çekim) çekin ve Facebook duvarınıza yükleyin. “Proje bağlantı kişisine” “iTreasure: Video” konulu bir mail gönderin. Youtube ile açılan bir link cevap olarak gelecek. Bu şarkının adı nedir? CEVAP: Imagine Eğitmen notu: Bu an tam da sesi kısıp açmak için güzel bir alıştırma olacaktır www.i-treasure.eu’ ya gidin. “Belgeler ve Yayınlar” bölümüne tıklayın, orada bir PDF belgesi olan “brochure_en.pdf” dosyasını indirin ve açın. Belgede gördüğünüz turuncu yazılı ilk kelime nedir? CEVAP: Consortium P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 60 METODOLOJİK EL KİTABI Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir ALIŞTIRMA 4 Konu başlığı: Etap 4 - Skype Süre: Dördüncü gün (yaklaşık 2s 10’) Dersin tanıtımı: Dördüncü gün, ileri seviye pratik alıştırmalar Skype ile ilgili hesap alma, arama yapma gibi basit görevlerle başlayacaktır. Uygulama tahminen 2 saat sürecektir ancak öğrenciler erken bitirirlerse, bilgilerini pekiştirmek için bazı blokları tekrar yapabilirler. Öğrenme hedefleri: Konu 4 Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör, Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer Dersin yapısı: Süre İçerik Hedefler/ Amaçlar Yöntem Etkileşim Eğitmen Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Eğitimin amaç ve hedefleri Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Tablet üzerinde Skype 5’ Alıştırmaya giriş Anlatım 1s Blok1 Uygulama oturumu 10’ Materyal Ara 1s Blok 1 5’ Sonuçlar/ özetler Uygulama oturumu Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Tablet üzerinde Skype Anlatım Grup Alıştırma 4 sırasında alınan notlar Değerlendirme, Geribildirimlerin alınması P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 61 METODOLOJİK EL KİTABI BLOK 1: Tablette Skype kullanımı Google Play kullanarak tablete Skype yükleyin. Eğitmen notu: Tablete daha önce Skype yüklenmediğinden emin olunuz Yeni bir Skype hesabı almalısınız. Kayıt için gmail adresinizi kullanabilirsiniz. Eğitmeni kişilerinize ekleyebilirsiniz. Eğitmen notu: Eğitmen kursiyere hesap ayrıntılarını vermelidir Eğitmeninizi Skype kullanarak arayın ( Video araması olarak değil) Eğitmen notu: Eğitmen kursiyerlerden mesaj alıp mesaj gönderebildiğini kontrol etmelidir. Eğitmen kursiyerin kendisini nasıl arayabileceğini bilmelidir. Kursiyer listesinde olmalıdır. Eğitmeninize bir metin mesajı gönderin Eğitmeninizin doğum tarihi nedir? CEVAP: 15/04/1944 Eğitmen notu: Eğitmen doğum gününü Skype profiline yazmalıdır Eğitmeninizi Skype kullanarak arayın (video arama kullanarak). Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 62 METODOLOJİK EL KİTABI ALIŞTIRMA 5 Konu başlığı: Etap 5 - Gözden Geçirme Süre: Beşinci gün (yaklaşık 3s) Dersin tanıtımı: Beşinci gün, ileri seviye pratik alıştırmalar geçmiş etaplardaki basit uygulamalar ile başlayacaktır. Uygulama yaklaşık 2 saat sürecek ancak öğrenciler erken bitirirlerse, bilgilerini pekiştirmek için bazı blokları tekrar yapabilirler. Öğrenme hedefleri: Konu 1, 2, 3, 4 Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör, Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer Dersin yapısı: Süre 5’ 1:20 s Hedefler/ Amaçlar Yöntem Etkileşim Alıştırmalara giriş Anlatım Eğitmen Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Eğitimin amaç ve hedefleri Blok1 Uygulama oturumu Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Karışık İçerik 10’ Materyal Ara 1:20 s Blok 1 5’ Sonuçlar/ özetler Uygulama oturumu anlatım Grup Grup Metodolojik kitap, Teknik Kitap, Temel uygulamalı alıştırmalar Karışık Alıştırma 5 sırasında alınan notlar Değerlendirme/ Geri bildirimleri alınması BLOK 1: Karışık uygulama Gmail kullanarak, “Proje bağlantı kişisine” “iTreasure: Da Vinci” konulu bir mail gönderin. Bir soru içeren mail alacaksınız. Bu soruyu Wikipedia kullanarak cevaplandırmalısınız. P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 63 METODOLOJİK EL KİTABI Eğitmen notu: Eğitmenler hazır cevap oluşturmalıdır (Teknik el kitabına bakınız). Kursiyerler şu sorunun yer aldığı bir mesaj alacaklar: Leonardo Da Vinci hangi kasabada doğmuştur? CEVAP: Vinci Koordinatların yer aldığı bir mail alacaksınız. Bu koordinatları Google Haritalarda kullanın, sizi ünlü bir şehre alıp götüreceklerdir. Müzenin bulunduğu şehrin tam adını seçiniz. ( Bunu İngilizce olarak yazmanız gerektiğini unutmayınız, daha önce yaptığınız gibi Google Çeviriyi kullanabilirsiniz). CEVAP: Milan Eğitmen notu: Eğitmen bu koordinatları Facebook duvarına yazmalıdır: 45.463003, 9.170937 Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir 6.3 Hikâye i-Treasure için hikaye anlatma, pratik alıştırmaların bir hikayede toplanıp, öğrenme sürecini kolaylaştırdığı ve daha doğal ve anlaşılabilir kıldığı bir yöntemdir. İleri yaştaki öğrenci maceracı rolünü üstlenir, eğitmen ise kütüphaneci. Aşağıda öğrenme platformunda da görülen temel ve İleri seviyede sunulan metin ve bazı tekrar edilen yazıları (sorular ve cevapları) bulacaksınız. Merhaba maceraperest, i-Treasure görevine hoş geldiniz! P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 64 METODOLOJİK EL KİTABI Resim 1 Fotoğrafçı 42 Yıllar boyunca dünyanın çeşitli yerlerini gezmiş deneyimli bir gezgin ve saha araştırmacısısınız ancak bir süre önce bu stresli yaşamdan vazgeçip doğduğunuz yerde yeni bir hayata başladınız. En sevdiğiniz mekân kütüphanede kitap okumanın tadını çıkarıyorsunuz. Resim 2 Lafayette Üniversitesi 43 Tarih bölümündeki kitaplardan birisine göz gezdirirken kitabın içinden bir kâğıt parçası düştüğünü görüyorsunuz. Resim 3 Harita 44 Düşen bu kâğıt parçasının eski garip bir harita olduğunu fark ediyorsunuz. İçinde, muhtemelen bir hazine veya ona benzer bir şeyler bulmanızı sağlayacak bazı talimatlar olduğunu fark ediyorsunuz ancak ipuçlarını çözemiyorsunuz. 42 [Poster] : https://www.flickr.com/photos/japokskee/4428262825/in/photostream/ [Poster] : http://en.wikipedia.org/wiki/Lafayette_College#mediaviewer/File:Lafayette_College_Easton_PA_25_Library_ with_tall_shelves.jpg 44 [Poster] : http://pixabay.com/es/mapa-del-tesoro-caza-del-tesoro-153425/ 43 P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 65 METODOLOJİK EL KİTABI Resim 4 Sandık 45 Bu durum aniden içinizdeki maceracı tarafı uyandırıyor ve kütüphane görevlisi kadından (uzun yıllardır arkadaşsınız) konuyla ilgili bilgi almayı deniyorsunuz. Kendisi bir tarihçi ve eski elyazmalarında bir uzman. Ancak maalesef kendisi kütüphanede değil. Resim 5 Kütüphaneci 46 Bu araştırmanın çok fazla zaman ve çaba gerektirdiğinin farkındasınız. Daha önceleri bu hazineyi bulmak için gerekli beceriler sizde mevcuttu ancak şimdi değil, bu sebeple yeteneklerinizi güncellemek ve son araştırma teknolojilerini öğrenmek için kasabanızda bulunan eğitim merkezine gidip temel becerileri ediniyorsunuz. Resim 6 Araştırma 47 45 [Poster] : http://pixabay.com/es/pecho-tesoro-cuadro-contenedor-145753/ [Poster] : http://commons.wikimedia.org/wiki/File:LIBRARIAN_AT_THE_CARD_FILES_AT_SENIOR_HIGH_SCHOOL_IN_NE W_ULM_MINNESOTA._THE_TOWN_IS_A_COUNTY_SEAT_TRADING_CENTER_OF..._-_NARA_-_558218.jpg 47 [Poster] : http://pixabay.com/es/lupa-globo-mundo-continentes-68204/ 46 P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 66 METODOLOJİK EL KİTABI TEMEL SEVİYE BÖLÜMÜ Siz gereken 5 beceriyi adım adım edinirken, eğitim merkezi size her adımın sonunda bir nişan verecektir: 1. Temel bilgisayar kullanımı Resim 748 2. Dosya ve klasörler Resim 849 3. İnternette gezinme Resim 9150 4. USB kullanımı Resim 2051 5. Gözden geçirme Resim 3152 Artık, hazineyi bulmak için macerayla yüzleşmeye hazırsınız. 48 [Poster] : http://www.freepik.es/iconos-gratis/el-equipo-de-pc-con-monitor_737455.htm [Poster] : http://www.freepik.es/iconos-gratis/cartera-de-servicios_755551.htm 50 [Poster] : http://www.freepik.es/iconos-gratis/herramienta-de-lupa-en-el-globo-de-la-tierra_737414.htm 51 [Poster] : http://www.freepik.es/iconos-gratis/usb_694794.htm 52 [Poster] : http://www.freepik.es/iconos-gratis/medalla-con-la-estrella-y-la-cinta_695511.htm 49 P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 67 METODOLOJİK EL KİTABI İLERİ SEVİYE BÖLÜMÜ Mademki macerayla yüzleşmek için temel becerilere sahipsiniz, kendi başınıza gizemli araştırmaya başlayabilirsiniz, ama daha sonrası için kütüphaneci arkadaşınıza güvenerek. ALIŞTIRMA 1 Blok 1 Haritanın, eski dönemin en önemli mucidi, bir Rönesans âlimi olan Leonardo Da Vinci’ye ait olduğunu keşfettiniz. Haritanın tarihini bulabilmek için Leonardo’nun doğum tarihini öğrenmek istiyorsunuz. Bu yüzden Google arama motorunu kullanmalısınız. (biçim: gg/aa/yyyy): a. 25/04/1980 b. 15/04/1542 c. 15/04/1452 d. 05/04/2014 Blok 2 En kısa zamanda kütüphaneci arkadaşınızla iletişime geçmelisiniz çünkü aklınız karışık ve araştırmaya başlamak için bir ipucuna ihtiyacınız var. Kütüphaneci arkadaşınıza bir e-posta göndermeye karar veriyorsunuz ancak bunu yapmadan önce bir Gmail hesabı oluşturmanız gerekiyor. Daha sonra kütüphaneci arkadaşınızı Gmail rehberine eklemeniz gerekiyor. Bundan sonra onlara konusu “iTreasure: ilk ipucu” olan bir e-posta gönderin. Kütüphaneci arkadaşınızdan ivedi olarak içinde ipucu olan bir e-posta alacaksınız: Bu seyahat etmeniz gereken ilk yerin tarifi. Bu tarif GPS koordinatları biçiminde belirtilmiş ve hangi ülkeye ait olduğunu çözmek için Google Haritaları kullanmanız gerekiyor. OTOMATİK CEVAPTAKİ İPUCU: 48.871631, 2.300445 Doğru cevabı İngilizce olarak seçiniz. Ülke ismini İngilizceye çevirmek için Google Çeviriyi kullanmalısınız. a. Spain b. France P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 68 METODOLOJİK EL KİTABI c. Belgium d. Poland Şu anda GPS koordinatlarının belirttiği yerdesiniz ve aniden kütüphaneci arkadaşınız size arıyor ve bir “anahtar” bulmak için metro ile “Bastille Meydanı’na” gitmeniz gerektiğini söylüyor. Ne dediğini tam olarak anlayamıyorsunuz fakat söylediğini yapmayı Kabul ediyorsunuz. Kendisi size bu meydana en hızlı ulaştıracak metro güzergahını bulmak için Google Haritaları kullanmanızı tavsiye ediyor. Doğru cevabı seçiniz: a. M4 b. C2 c. M1 d. K1 Blok 3 “Bastille Meydanı’na” ulaştınız ve gizemli anahtar ile ilgili daha fazla bilgi edinmek için kütüphaneci arkadaşınızla tekrar iletişime geçmeniz ve bunun için kendisine konusu “iTreasure: La Bastille” olan bir e-posta göndermeniz gerekmektedir. Aniden bir kurye size içinde değişik bir anahtar olan bir zarf getiriyor. Resim 42 Anahtar53 Sonrasında gideceğiniz yeri size gösteren bir fotoğrafın ekli olduğu bir e-posta alacaksınız. OTOMATİK CEVAPTAKİ İPUCU: Resim 53 Big Ben54 53 [Poster] : http://www.freepik.es/vector-gratis/clave_518461.htm P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 69 METODOLOJİK EL KİTABI Bu yerin ait olduğu şehrin adını seçiniz (Bu cevabı İngilizce yazmanız gerektiğini unutmayınız, önceki soruda yaptığınız gibi Google Çeviri kullanabilirsiniz). a. Brussels b. London c. Prague d. Geneva ALIŞTIRMA SONU, ÖDÜL NİŞANI Resim 6455 ALIŞTIRMA 2 Blok 1 Kütüphaneci önümüzdeki birkaç gün e-posta hesabına erişemeyeceği konusunda sizi uyarıyor ve size iletişim aracı olarak Facebook kullanmayı teklif ediyor. Bu yüzden kendi Facebook hesabınızı oluşturmanız gerekiyor (hesap oluşturmak için önceden oluşturduğunuz Gmail adresini kullanınız). Daha sonra kütüphaneci arkadaşınızı ekleyiniz, bunun için mesela kendisinin Gmail hesabını kullanarak arama yapabilirsiniz. Haritada çizili yola bakarken bir sonraki adımın ne olacağını düşünmektesiniz ve haritada bir çatal ve çok sayıda başka nesneler çizili olduğunu fark ettiniz: soldaki yol bir ağaç kümesine yakınken, sağdaki yol ise taşların olduğu bir yere yakın. Nasıl bir yol izleyeceğinizi danışmak için kütüphaneci arkadaşınıza soruyorsunuz ve kendisi doğru yolda Facebook hesabındaki resim sayısı kadar nesne olduğunu belirtiyor. 54 [Poster] : http://www.geograph.org.uk/photo/2571661 [Poster]: http://www.freepik.es/iconos-gratis/sobre-en-papel-negro-con-una-letra-de-la-hoja-blanca-en-elinterior_742882.htm 55 P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 70 METODOLOJİK EL KİTABI Resim 75 Çatal56 Nesne sayısını seçiniz: a. 2 b. 4 c. 3 d. 1 Daha sonra kütüphaneci arkadaşınıza hangi ülkeye gitmeniz gerektiğini kısaca soruyorsunuz. Size verdiği cevap; şu anda yaşadığı şehrin de bu ülkede bulunduğu ve hangi şehirde yaşadığına dair bilgi ise kendisinin Facebook profilinde mevcut. Bu ülke hangisidir (Bu cevabı İngilizce yazmanız gerektiğini unutmayınız, önceki soruda yaptığınız gibi Google Çeviri kullanabilirsiniz): a. Sevilla b. Lisbon c. Italy d. Bucarest Blok 2 Kütüphaneci arkadaşınız önümüzdeki günlerde e-posta hesabının çalışmayacağını hatırlatıyor ve henüz hesabı kullanılıyorken bu fırsattan faydalanarak bir sonraki ipucunu soruyorsunuz. Bunun için konu kısmına “i-Treasure: Facebook” yazdığınız bir e-posta gönderiyorsunuz. İçinde bir fotoğraf ekli olan bir e-posta ile size hemen cevap veriyor. 56 [Poster]: https://www.flickr.com/photos/transitomedellin/7678556992/in/photolist-8QtVWD-fptbNy-4xJciRjZzJ7M-bPM7qk-2RnNfS-4WeECT-ibkKv-8fYeGq-7WMfzZ-boDfER-qjX3CX-494RWs-etQeu-4QJPp2-aG34oTf9M4kL-nwZ2LY-bUH33k-24P3oB-24P2h2-kAnphM-hqPUGF-hXPse5-nSJbVo-kGUy1R-byuGnH-kAikFX-byuEa4ebU9So-ebXtKB-5qGcUK-deXZeq-cw7GHG-99uSWr-aoMyys-eeQwRb-4Fxssk-7ntSns-7oc6Pe-dbgHBu-77GktN4yC7as-6rh8ar-4mT8ro-cGwBrm-cGwBpf-cGwBw9-cGwBtE-qxFU87 P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 71 METODOLOJİK EL KİTABI OTOMATİK CEVAPTAKİ İPUCU: Resim 8657 Bu fotoğrafın içinde bir kelime olduğunu fark ediyorsunuz, bu Avrupa’da bulunan meşhur bir yapının ilk kelimesi. Bu yapının ikinci kelimesini bulmanız için kendisinin Facebook’taki notlarına bakmanızı söylüyor. Bu yapının ismi nedir: a. The Brandemburg Gate b. The Hanging Bridge c. The Coliseum d. The Eiffel Tower Bu yapının ismini buldunuz ve arkadaşınıza Facebook’tan içinde bir fotoğraf ekli bir mesaj atmaya karar verdiniz. Bu yapının bir fotoğrafını indirmek için Google Görseller kullanınız. Sonra bu fotoğrafı Facebook duvarınıza yükleyiniz. ALIŞTIRMA SONU, ÖDÜL NİŞANI Resim 9758 ALIŞTIRMA 3 Blok 1 Şu ana kadar kolay biçimde bilgisayar erişiminiz vardı fakat şu anda trenle seyahat etmektesiniz ve bu maceraya devam etmek için sadece Tabletinizi kullanabilirsiniz. Kendi 57 58 [Poster] : http://www.clipartpanda.com/clipart_images/the-video-is-a-sight-word-song-47071241 [Poster] : http://www.freepik.es/iconos-gratis/pulgar-hacia-arriba-signo-en-placa-circular_718905.htm P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 72 METODOLOJİK EL KİTABI ihtiyaçlarınız için Tableti ayarlamanız gerekmektedir ve ayarladıktan sonra arkadaşınızla iletişime geçebilir ve ondan bilgi edinebilirsiniz. Şu adımları takip etmeniz gerekmektedir. Tableti açıp kapatın Wifi2yı etkinleştirin ve Tabletin yerel ağ bağlantısını gerçekleştirin Yazı boyutunu değiştirin Pil durumunu kontrol edin Tabletinizin boş hafıza alanını kontrol edin Tablet kamerasını test edin Yeni ipucu almak için arkadaşınıza e-posta göndermeye karar veriyorsunuz. Bu gönderinin konusu “iTreasure: Tablet” olmalıdır. Hemen içinde Avrupa’nın çok bilindik tarihi yapılarından birisinin fotoğrafının ekli olduğu bir cevap alıyorsunuz. Bu tarihi yapının adını seçiniz(Bu cevabı İngilizce yazmanız gerektiğini unutmayınız, önceki soruda yaptığınız gibi Google Çeviri kullanabilirsiniz): a. Leaning Tower of Pisa b. Big Ben c. Parthenon d. Saint Basil’s Cathedral Blok 2 Önümüzdeki günlerde e-posta kullanamayacağı için arkadaşınız iletişim aracı olarak yine Facebook kullanmayı öneriyor. Bunun için Tabletinize Facebook uygulamasını Google Play Store vasıtasıyla indirmeniz gerekmektedir. Kütüphaneci arkadaşınız sizin siz olduğunuzdan şüphelendiğini, sizin belki de bir ajan olduğunuzu ve kılık değiştirmiş olabileceğinden şüphe duyduğunu söylüyor ve daha fazla ipucu göndermeden önce sizin siz olduğunuzdan emin olmak istiyor. Bunun için şunları yapmanızı istiyor: 1. Kendi fotoğrafınızı çekin (öz çekim) ve Facebook duvarınıza yükleyin. 2. Konusu “iTreasure: Video” olan bir e-posta gönderin. Hemen akabinde içinde bir Youtube videosu bağlantısı olan e-posta size ulaşıyor. Bu bağlantıyı açın ve şarkının adını bulun. Bu şarkı hangisidir: a. Winds of love b. Singing c. Imagine P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 73 METODOLOJİK EL KİTABI d. Shouting Kimliğinizin doğru olduğuna inandıktan sonra arkadaşınız size sonraki ipucunu veriyor. Bu ipucunu şu web sitesinde bulabileceğiniz söylüyor: www.i-treasure.eu. Bu sitedeki “Belgeler ve Yayınlar” sayfasında bulunan “brochure_en.pdf” dosyasını açtığınızda bu dosyanın ilk kelimesinin (turuncu olan), üyelerinin bilgi ve Dünya Mirasını korumaya kararlı olduğu gizli bir örgüt adı olduğunu bulacaksınız. Bu gizli örgütün adını seçiniz: a. i-Treasure b. Tecnalia c. Consortium d. Partnership ALIŞTIRMA SONU, ÖDÜL NİŞANI Resim 10859 ALIŞTIRMA 4 Blok 1 Son ipucu biraz bulmaca gibi ve arkadaşınızla konuşmaya karar veriyorsunuz fakat cep telefonunuzun pili bitmiş ve iletişime geçmek için tabletinizi kullanmanız gerekmekte. Bu yüzden Skype indirmek için Google Play Store kullanıyorsunuz. Sonrasında bir Skype hesabı oluşturmanız gerekiyor. Hesap oluşturmak için Gmail hesabınızı kullanın. Kütüphaneciyi Gmail hesabını kullanarak kişilere ekleyin. Şimdi arkadaşınızla iletişime geçmek için hazırsınız fakat Skype ile video arama değil normal telefon araması yapmalısınız. 59 [Poster] : http://www.freepik.es/iconos-gratis/pantalla-tactil-de-la-mano-de-la-tableta_720727.htm P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 74 METODOLOJİK EL KİTABI Kendisiyle bulmacavari ipucu hakkında konuştuktan sonra ona Skype kullanarak bir sonraki ipucunu sormak için bir mesaj yolluyorsunuz. Size kendisinin Skype profilinde bulabileceğiniz doğum tarihini soruyor. Doğum gününü seçiniz: a. 15/04/1452 b. 15/04/1870 c. 15/04/1944 d. 25/05/1935 Doğum gününün Leonardo Da Vinci’ninkiyle aynı olduğunu fark ediyorsunuz. Garip bir durum, değil mi? Bu sadece bir tesadüf olamaz. Kendisi ile Skype vasıtasıyla konuşmaya karar veriyorsunuz fakat bu sefer kendisini görmek için video arama seçeneğini tercih ediyorsunuz. ALIŞTIRMA SONU, ÖDÜL NİŞANI Resim 191160 ALIŞTIRMA 5 Blok 1 Kendisine yeni ipucunu sormak için konu kısmına “iTreasure: Da Vinci” yazdığınız e-postayı gönderiyorsunuz. Hemen size bir soru ile karşılık veriyor, bu sorunun cevabını bulmak için Wikipedia’dan araştırmalısınız. SORU: Leonardo Da Vinci nerede doğmuştur? Doğru şıkkı seçiniz: a. Venice b. Paris 60 [Poster] : http://www.freepik.com/free-icon/telephone_754542.htm P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 75 METODOLOJİK EL KİTABI c. Vinci d. Rome Kütüphaneci arkadaşınız define avı oyununda doğru yolda olduğunuzun farkında ve size yeni bir ipucu gönderiyor. Sizi kendisinin Facebook duvarına bakmanız konusunda yönlendiriyor ve burada enteresan bir yere ait GPS koordinatları bulacağınız söylüyor. İPUCU: 45.463003, 9.170937 Bu koordinatları Google Haritalara girdiğinizde burasının bir müze olduğunu görüyorsunuz ve burada gizemli bir sandık bulmanız gerekiyor. Bu müzenin içinde bulunduğu şehrin adını seçiniz (Bu cevabı İngilizce yazmanız gerektiğini unutmayınız, önceki soruda yaptığınız gibi Google Çeviri kullanabilirsiniz). a. Vinci b. Napoli c. Milan d. Rome Bütün bir gün müzede dolaştıktan sonra diğer eserlerden uzakta eski bir sandık buluyorsunuz ve daha önce bulmuş olduğunuz anahtar bu sandığın kilidine tam uyacakmış gibi görünüyor. Anahtarı takıyorsunuz ve içinde bir parşömen olan sandık açılıyor. Hemen alıp okuyorsunuz: “Merhaba benim maceracı arkadaşım, ben kütüphaneci arkadaşınım. Ben, Bilgi ve Dünya Mirasını korumaya çalışan “Consortium” isminde gizli bir örgüte üyeyim ve mevcut durumda Leonardo Da Vinci’ye ait olanları korumaya çalışıyoruz. Bir gezgin olarak yeteneklerini ve son teknolojileri kullanan bir define avcısı olarak becerilerini gördükten sonra, senin de örgütümüzün bir parçası olmayı hak ettiğini ve eğer istersen gelecekte bizimle beraber çalışmana karar verdik. Hoş geldin.” P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 76 METODOLOJİK EL KİTABI Resim 120 Konsorsiyum61 ALIŞTIRMA SONU, ÖDÜL NİŞANI Resim 131 Topluluk62 6.4 Oyundaki Roller Oyun boyunca eğitmen kütüphaneci rolünü oynar, gerekli bilgiyi sağlama ve maceracı/oyuncuyla(ileri yaştaki birey) birebir irtibatta olur. Eğitmenin katılımı çoğunlukla otomatiktir çünkü mail ile otomatik cevap vasıtasıyla destek verir. ( Teknik kitapta hazır cevaplar bölümü)Eğitmen yalnızca kursiyerler soru sorduklarında hesaplarıyla destek sağlar (Gmail, Facebook, Skype). 6.5 Eğitimden önce eğitmenlerin yapması gerekenler Eğitmenlerin kursiyerlere otomatik olarak gönderilmesi için aşağıdakileri hazırlamaları gerekmektedir ( kendi dillerinde): Kurs ( temel ve ileri düzey) I-Treasure kapsamına ve metodolojik taslağın ilkelerine dayanmaktadır. Gmail’de teknik taslağın ana hatlarını takip ederek, otomatik cevaplar (hazır cevaplar) oluşturun: o Gmail hesabınızda “iTreasure: ilk ipucu” başlığıyla bir hazır cevap oluşturun, içeriğinde şu ipucu bulunsun: “48.871631, 2.300445”. 61 62 [Poster] : http://pixabay.com/es/oficina-negocios-negocio-227746/ [Poster] : http://www.freepik.com/free-icon/communities_755576.htm P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 77 METODOLOJİK EL KİTABI o Gmail hesabınızda “i-Treasure: La Bastille” başlığıyla bir hazır cevap oluşturun, ek olarak bir Londra fotoğrafı olsun: Resim 142 The Big Ben63 o Gmail hesabınızda “i-Treasure: Facebook” başlığıyla bir hazır cevap oluşturun, ekinde “the” yazılı bir fotoğraf olsun: Resim 15364 o Gmail hesabınızda “iTreasure: Tablet” başlığıyla bir hazır cevap oluşturun, ekinde Parthenon fotoğrafı olsun: Resim 164 Parthenon65 o Gmail hesabınızda “iTreasure: Video” başlığıyla bir hazır cevap oluşturun, içinde şu link olsun: http://www.youtube.com/watch?v=DVg2EJvvlF8 o Gmail hesabınızda “iTreasure: Da Vinci” başlığıyla bir hazır cevap oluşturun, içinde şu soru yer alsın: Leonardo Da Vinci hangi kasabada doğmuştur? Şu teknolojilerin bulunduğu hesaplar açın: o Gmail, o Facebook: eğitmenin profilinde 3 fotoğraf, yaşadığı yer olarak Roma, not olarak “Coliseum” ve duvarında şu koordinatlarla: “45.463003, 9.170937” o Skype: profilinde 15/04/1944 doğum günü paylaşılmış. 63 [Poster] At: http://www.geograph.org.uk/photo/2571661 [Poster] At: http://www.clipartpanda.com/clipart_images/the-video-is-a-sight-word-song-47071241 65 [Poster] At: http://en.wikipedia.org/wiki/Parthenon#mediaviewer/File:The_Parthenon_in_Athens.jpg 64 P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 78 METODOLOJİK EL KİTABI 7. Sonuç Bu kitapta açıklanmış olan bu yöntemin uygulamasının bir parçası ve proje ortakları tarafından uygulanan pilot eğitimin neticesi olarak, aşağıda elli beş yaş üstü bireyler, eğiticiler ve proje ile ilgili kişilerin geri bildirimleri ve iyileştirilmesi gereken yönlere dair olası çözüm önerileri detaylı biçimde yer almaktadır. Bu açıklamaların üstüne yeni alıştırmalar ve istenen konuların eklenmesi dâhil Moodle platformunun geliştirilmesi ve bu yöntemin gelecekte daha iyi uygulanabilmesi için bir dizi tavsiye yer almaktadır: • Eğitmenler öğrencilerin kurs boyunca kullandıkları hesap ve şifrelerinin (Gmail, Facebook, Moodle, …) bir listesini oluşturmalı ve kursiyerlerin kursu tamamladıklarından emin olmalıdırlar. Eğitmenlerin ileri yaştaki bireyleri, hesap ve şifre bilgilerini bir metin dosyasına yazmaya ve bir kontrol listesi oluşturmaya teşvik etmeleri önerilmektedir. • Pilot eğitim esnasında deneyimlere göre ileri yaştaki bireyler kişisel bilgilerini internet hizmeti veren sayfalarla (özellikle sosyal ağlar) paylaşma konusunda endişe taşımaktadır, bu sebeple eğitmenin kursiyerlere her konu ile ilgili olarak internet kullanmanın sağladığı imkân ve riskleri açıklaması, bunu yaparken de kişisel güvenlik ayarlarının sağladığı imkânların altını çizerek şirketlerin yürürlükteki kanunlara göre uymakla yükümlü oldukları gizlilik politikaları hakkında bilgi vermesi gerekmektedir. Bazı kursiyerlerin kullanmakta oldukları mevcut e-posta hesapları olabilir; bu durumda bu hesaplarını kullanabilirler ve yeni bir hesap oluşturarak kişisel bilgilerini paylaşmak zorunda kalmazlar. • Bazen bütün bağlantı ve konuları hatırlamak güç gelebilir. Bu sebeple e-posta kullanımında konu hanesinin kopyala yapıştır yöntemi kullanılarak oluşturulması önerilmektedir (sorularda). İleri yaştaki kullanıcıların güçlük yaşadığı bir diğer konu da sekme kullanımıdır. • Kimi zaman her sekmenin ne sebeple açıldığını hatırlamak güç olabilir ve bazen öğrenciler yanlışlıkla Moodle programını kapatabilmektedir. Bu yüzden eğitmenler sekmelerin işlevleri konusuna vurgu yapmalı ve kullanıcıların çalışmak zorunda oldukları Moodle platformunun açık olduğu sekmeye ayrıca dikkat çekmelidir. • El kitabı bütün e-posta kullanımları için Gmail kullanımını işaret etmektedir. Ancak bu sadece bir öneridir ve kullanıcılar başka bir hesaba sahiplerse veya değişik bir hesap kullanmak isterlerse bunu yapmakta serbesttirler. • Sistem altyapısı olarak, başka internet sayfa ve uygulamalarını ziyaret etmeye imkân tanımayan ağlar söz konusu olduğunda, örneğin Facebook ve Skype ile ilgili bazı S o n u ç | 79 METODOLOJİK EL KİTABI kısıtlamalar bulunmaktadır, kursun daha iyi uygulanması için alternatif ağların kullanılmasını veya sistem bağlantısından sorumlu yetkiliden onay talebinde bulunulmasını öneririz. • Kursiyerler kursu bitirdiklerinde (bütün alıştırmaları bitirseler veya bitirmeseler de) oyunu kendi başlarına oynamaya devam edebilirler ve eğitmenler kendilerini kütüphanecinin vermesi gereken cevapları sağlayarak destekleyebilirler ve bunun dışında oyuna devam edebilmeleri için ihtiyaç duydukları desteği kendilerine verebilirler. • Eğitmenler çoğu kursiyerin soru sorduğu kısımlarla ilgili notlar almalı ve ilerleyen derslerde bu konularla ilgili daha derinlikli çalışmalıdır. • Pilot eğitiminde elli beş yaş üstü bireylerin Tablet kullanmaktan keyif aldıkları ortaya çıkmıştır, eğitmenler bu sebeple tablet konusunu daha geniş ve derinlemesine işlemek konusunda bir seçimde bulunabilirler. Günlük kullanım olarak bakıldığında bilgisayar veya dizüstüne nazaran tablet, kamera ve internet vb. imkânlarıyla daha satın alması kolay bir alternatif oluşturmaktadır. • Kursun tamamlanması için özellikle ileri seviye kısmında daha fazla zaman gerekebilir. Henüz hiçbir bilgiye sahip olmayan veya yetmiş yaş üstü bir grupla çalıştıkları zaman eğitmenlerin, planlanandan daha fazla zaman kullanmaları tavsiye edilmektedir. S o n u ç | 80 METODOLOJİK EL KİTABI 8. Ekler 8.1 Faydalı Bağlantılar ve Benzer Konularda Avrupa Ülkelerinde Yapılan En İyi Uygulamalar Bu bölümde i-Treasure projesinin öncesinde Avrupa çapında uygulanan çeşitli proje ve girişimler hakkında bilgi verilmektedir. Çoğu örnek ve i-Treasure projesi (Hayatboyu Öğrenme Programı) arasında proje görevlerini kolaylaştırmak veya proje görünürlüğünü ve etkisini artırmaya yönelik işbirlikleri ve bağlantılar söz konusudur. Diğerlerinde ise ileri yaştaki bireyler gibi i-Treasure projesine benzer konuları ele alan girişimler vardır ve onlarla ilgili bağlantılar da bu bölümde bulunmaktadır. BAGSO – Die Bundesarbeitsgemeinschaft der Senioren-Organisationen BAGSO - İleri Yaştakiler Federal Birliği Kurumları e.V. Almanya'da bulunan yaşlıların lobisi niteliğindedir. Yaklaşık 13 milyon ileri yaştaki bireyin üye olduğu yüzden fazla kuruluşun bağlı bulunduğu çatı kuruluşudur. BAGSO siyaset, ekonomi ve toplum içerisinde kendilerinin çıkarlarını savunmakta ve aynı zamanda gelecek nesillerin çıkarlarını da göz önünde bulundurmaktadır. Bunun dışında BAGSO sağlıklı ve yetkin bir yaşlanma için olası yolları yayınlar ve etkinlikler vasıtasıyla sunmayı hedeflemektedir. BAGSO, Almanya Federal Aile Bakanlığı, İleri Yaştaki Vatandaşlar ve Kadın ve Gençlik tarafından finanse edilmektedir. http://www.bagso.de/ AWAKE – Aktif Bilgi ve Deneyim ile Yaşlanmak Bu proje Hayatboyu Öğrenme Programı kapsamında – LLP 2007-2013 uygulanmış, tamamen Avrupa Birliği tarafından fonlamış (1 Ağustos 2011’den itibaren 31 Temmuz 2013’e kadar) ve Polonya, Poznań İleri Yaştaki Vatandaşlar Girişimleri Merkezi tarafından gerçekleştirilmiştir. Projenin ortak amacı, onaylanmış Avrupa tarzı eğitim ve yaşlı insanları faalleştirme yöntemleri temelinde elli yaş üstü bireyler için eğitim ve öğretim metotlarının geliştirilmesidir. http://centrumis.pl/awake_eng.html İleri Yaştaki Bireyler için BİT– Yaşamın ileri döneminde öğrenme: Yaşlı Öğrenciler: BİT ve nesiller arası iletişim Bu proje Hayatboyu Öğrenme Programı kapsamında – LLP 2007-2013 uygulanmış, tamamen Avrupa Birliği tarafından fonlamış (2007 - 2009) ve Polonya, Krakow, Wojewódzka Biblioteka Publiczna (Devlet Halk Kütüphanesi) tarafından gerçekleştirilmiştir. Proje, BİT kullanımında güçlük yaşayan ve/veya becerilerini geliştirmek, diğer ülkelerdeki yaşam ve modern teknolojiler hakkında daha fazla öğrenmek isteyen ileri yaştaki bireyler E k l e r | 81 METODOLOJİK EL KİTABI için tasarlanmıştır. Projenin amacı ileri yaştaki bireylerin BİT erişimine sahip olmasını sağlamak ve bu alandaki engelleri aşmalarına yardım etmektir, bunun için kendi başlarına çalışma ve öğrenme, deneyim paylaşımı ve bilgi artırımı çalışmaları teşvik edilmiştir http://www.eseniors.eu/ RETRO (Öğretim Rolünün İlişkisel Elemanları) Bu proje Hayatboyu Öğrenme Programı kapsamında – LLP 2007-2013 uygulanmış, tamamen Avrupa Birliği tarafından fonlamış (Ağustos 2009 - Temmuz 2011) ve Polonya, Krakow, Yaşamın Doluluğu Akademisi tarafından gerçekleştirilmiştir. Proje yetişkin eğitiminde yansıtıcı uygulamanın gelişimini desteklemek için uygulanmıştır. Eğitimcilerin öğretim rolünün ilişkisel unsurlarını yönetimde kullanabilecekleri gerçek, pratik stratejiler belirlemek için gerçekleştirilmiştir. http://www.apz.org.pl/pokaz/zrealizowane MENTA+ – İleri yaşlarda sağlık ve sağlam bir zihin için harekete geçmeyi öğrenme Bu proje Hayatboyu Öğrenme Programı kapsamında – LLP 2007-2013 uygulanmış, tamamen Avrupa Birliği tarafından fonlamış (1 Aralık 2012’den itibaren 30 Kasım 2014’e kadar) ve İspanya, Malaga Üniversitesi tarafından gerçekleştirilmiştir. Projenin amacı yaşlanmakta olan toplumun ortaya çıkardığı sorunlara çözüm bulmakta bütüncül bir yaklaşım sunan ürünler geliştirerek ve yaşlıları destekleyen bir çerçeve oluşturarak daha fazla aktivite yapmalarını sağlamaktır. http://www.menta50plus.eu/ SeniorTics - Yeni Teknolojiler Sayesinde İleri Yaştaki Bireylerin Zaman ve Uzayda Dolaşmaları ve Öğrenmeleri Bu proje Hayatboyu Öğrenme Programı kapsamında – LLP 2007-2013 uygulanmış, tamamen Avrupa Birliği tarafından fonlamış (1 Aralık 2012-30 Nisan 2014) ve İspanya, Lugo Şehir Meclisi tarafından gerçekleştirilmiştir. Projenin amaçları şunlardır: - Yeni BİT ile ilgili temel becerilerin kullanıcılar tarafından öğrenilmesinin teşviki. - Avrupa seviyesinde yeni yöntemler oluşturmak ve bu yöntemlerin yaşlıların öğrenme yollarını ve boş vakitlerini değerlendirmelerini geliştirmesi ve nesiller arası iletişime ve Tarihsel Belleği aktarmaya teşviki. http://www.senior-tics.eu/ The Vintage project – Avrupa'da yaşlanmada interaktif teknolojilerin değerlendirilmesi (Proje No. 518135-LLP-1-2011-1-IT-GRUNDTVIG-GP) VINTAGE projesinin hedefi BİT'in daha çekici ve erişilebilir olması için yenilikçi çözümler sunmak ve BİT'in yaşlıların hayatına kattığı kalite ve bağımsızlığın faydalarını tanıtmaktır. E k l e r | 82 METODOLOJİK EL KİTABI VINTAGE projesinin ana amacı yaşlıların değişikliklerle baş edebilmeleri için ihtiyaç duydukları yetkinlikleri ve toplum içinde aktif olmalarını sağlamaktır. Bu sebeple hedef grubun ihtiyaç duyduklarını dile getirdikleri konuları ele alan bir açık kaynak yazılımı geliştirilmiştir. Bu yazılım sayesinde Yunanistan, İtalya, Portekiz, Romanya, Türkiye ve Birleşik Krallık'tan yaklaşık 300 Avrupalı eğitim görmüştür. http://www.vintageproject.eu ACTing – Sosyal Çalışmacılar Aktif Yaşlanmayı BİT vasıtasıyla Teşvik Ediyorlar ACTing projesi Bilgi ve İletişim teknolojileri (BİT) kullanarak aktif yaşlanma alanında çalışan sosyal çalışmacıların kapasite ve becerilerini güçlendirmeye odaklanmaktadır. Proje sosyal çalışmacılar için uyarlanabilir ve transfer edilebilir kapasite geliştirme yöntemine dayanmaktadır. Bu yöntem sosyal çalışmacıları yaşlıların toplulukları iile beraber çalışmaya ve yaşlıların bugünün Bilgi ve Enformasyon Toplumuna katılmasına yardımcı olmalarına teşvik etmektedir. www.acting4elderly.eu LISA – İleri Yaşta Öğrenme: Öğrenme Bölgelerinde ileri yaştakilerin öğrenmelerine odaklanan mevcut ağları büyütmeyi hedeflemektedir. LISA projesi Aralık 2002 ve Mayıs 2004 tarihleri arasında yürütülmüş ve Ocak 2004 ile Eylül 2006 tarihleri arasında uygulanan LENA projesiyle devam ettirilmiştir. LENA projesi de LARA projesi ile devam ettirilmiştir. LISA projesi Avrupa Komisyonu, Sosyal Güvenlik Avusturya Federal Bakanlığı, Nesiller ve Tüketiciyi Koruma Kurulu ve Styria Hükümeti tarafından finanse edilmiştir. http://www.bia-net.org/de/lisa.html LENA (Profesyonellik sonrası dönemde öğretim) Avrupa Eylem Hattı R3L altında gerçekleşmiş tamamlanmış olan LISA (İleri Yaşta Öğrenme) projesinin devamı niteliğindedir. LISA sırasında, eğitim, yaşlılar, sosyal politika, sağlık, kadın ve BİT alanında yer alan farklı örgütler ve çıkar grupları temsilcilerinden oluşan eğitim ağları kuruldu. Projemiz, Avrupa Komisyonu ve Sosyal Güvenlik Avusturya Federal Bakanlığı, Nesiller ve Tüketiciyi Koruma Kurulu tarafından finanse edilmiştir. http://www.bia-net.org/lena.html LARA: Yaşlanmaya Karşı Öğrenme. Avrupa Komisyonu Hayatboyu Öğrenme Programı tarafından finanse edilen çok ortaklı bir Grundtvig projesidir. Aralık 2008 ile Kasım 2010 arasında yürütülen projenin amacı yetişkin eğitimcileri için yaşlanma ve öğrenme konularında eğitimler geliştirmektir. http://www.laraproject.net/ IKT packen – Yaşlıları BİT kullanmak için eğitmek ve teşvik etmek amaçlanmıştır, NetComputer lernen g.e.V., Berlin, http://www.netcomputer-lernen.de/index.html E k l e r | 83 METODOLOJİK EL KİTABI MCoachSen – Yaşlılar yaşlılara mahallelerinde Erziehungsverein/Altenhilfeverbund, Neukirchen-Vluyn BİT öğretiyor Neukirchener http://www.google.de/url?url=http://www.mtidw.de/service-undtermine/publikationen/senioren-technikbotschafter/at_download/pdf&rct=j&frm=1&q=&esrc=s&sa=U&ei=DPNcVImmLM7MOMvH gcgE&ved=0CBQQFjAA&usg=AFQjCNFpyI7kNOJj4BlZ6QvG2NZ8M2EEsg MIA – Yaşlılıkta Media konularına hakim, Agentur für Erwachsenen- und Weiterbildung in Trägerschaft des Niedersächsischen Bundes für freie Erwachsenenbildung e.V., Hanover http://www.aewb-nds.de/index.php?id=1144 Silver Surf – Kırsal bölgelerdeki yaşlıların bilgisayar, internet ve tablet kullanması, Europäisches Integrationszentrum Rostock e.V. http://www.eiz-rostock.de/projekte/silversurfer/ BSW/STB13 – İleri yaştaki teknik büyükelçiler, Landfrauenverbunds Baden-Württemberg, Bildungs- und Sozialwerk des http://landfrauen-bw.de/bsw/ STB2013 – Yaşlılar yaşlılara BİT kullanarak öğretiyor, Freunde fürs Leben e.V., Halberstadt http://www.wgh.de/unternehmen/aktuelle-nachrichten/272-dieses-tablet-ist-ein-tollesding.html Lernkanal – İleri yaştakiler BİT program ve cihazlarının kullanımını açıklayan videolar üretiyorlar. Tipik sorunlar görsel olarak açıklanmaktadır, BSNF e.V. Würzburg http://lernkanal.bsnf.de/html/kontakt.html SIHmobil – Sosyal medya ve mobil internet kullanımında ileri yaştakiler birbirine yardım ediyor, Netzwerk Senior-Internet-Initiative Baden-Württemberg, Böblingen http://www.netzwerk-sii-bw.de/ ZWAR-Netz, İleri yaştakiler, göçmenlik geçmişine sahip yaşlılar ile çok ileri yaştakilere BİT kurslarında kolaylaştırıcı görevigören yardımcılar olmak üzere yetiştiriliyor, Seniorennetz Gelsenkirchen e.V., Gelsenkirchen http://www.zwar-gelsenkirchen.de/html/aktivitaten.html E k l e r | 84 METODOLOJİK EL KİTABI 8.2 Kaynakça AZAR Beth: Helping older adults get on the technology bandwagon, A team of researchers is pooling its talent to better understand how technology can be designed to address older adults' needs. (March 2002, Vol 33, No. 3, Print version: page 28), American Psychological Association, BAGSO: Bundesarbeitsgemeinschaft der Senioren-Organisationen: Lesen ohne Grenzen! Retrieved from http://www.bagso.de/fileadmin/Aktuell/Publikationen/Checklisten/checkliste_printmedien _flyer.pdf, BAGSO: Bundesarbeitsgemeinschaft der Senioren-Organisationen: Surfen ohne Grenzen! Retrieved from http://www.bagso.de/fileadmin/Aktuell/InternetWoche/BAGSO_Checkliste_Nutzerfreundlic he_Internetseiten.pdf BASTIAN Hannelore, MEISEL Klaus, NUISSL Ekkehard, REIN von Antje: Kursleitung an Volkshochschulen, Das Deutsche Institut für Erwachsenenbildung (DIE) 2004, page 36 BÖRSCH-SUPRAN Axel, DÜZGÜN Ismail, WEISS Matthias: Altern und Produktivität, Zum Stand der Forschung, Mannheim Research Institute for The Economics of Aging (MEA),(2005) Page 4, Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung / Deutscher Volkshochschul-Verband: In Zukunft alt? (2014) CEDEFOP (European Centre for the Development of Vocational Training): Terminology of European education and training policy, A selection of 100 key terms (2008), ISBN 92-8960472-7 DEMUNTER Christophe, How skilled are Europeans in using computers and the Internet, Statistics in Focus Eurostat, 17/2006, DODGE, B. J. (1995) Some thoughts about WebQuests [Online]. edWeb.sdsu.edu/courses/edtec596/about_Webquests.html DODGE Bernie: Five Rules for Writing a Great WebQuest, http://webquest.sdsu.edu/focus/focus.pdf EUROSTAT: Task force report on adult education survey, page 23, Retrieved from http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-CC-05-005/EN/KSCC-05-005-EN.PDF, Nov 6, 2014 E k l e r | 85 METODOLOJİK EL KİTABI PD Dr. phil. habil. GREIN Marion, Johannes Gutenberg University Mainz, Lecture „Basics of learning / Senior learning“ on Feb 27, 2013 R M HARDEN and J R CROSBY: The good teacher is more than a lecturer: the twelve roles of the teacher: An extended summary of AMEE Medical Education Guide No 20, Published in Medical Teacher (2000) 22, 4, pp 334-347 ISCED 97 glossary: Retrieved from http://www.unesco.org/education/information/nfsunesco/doc/isced_1997.htm, 2014 Nov 6, i-TREASURE: Work package 2 – Research, Executive Summary, page 8, Retrieved from http://www.itreasure.eu/sites/i_treasure.drupal.pulsartecnalia.com/files/documents/itreasure_wp2_exe cutivesummary_0.pdf JOHNSON Menko, San Jose State University: Adult Learners and Technology: How to Deliver Effective Instruction and Overcome Barriers to Learning, Abstract; KIM, D. W., & Yao, J. (2010). A Treasure Hunt Model for Inquiry-Based Learning in the Development of a Web-based Learning Support System. J. UCS, 16(14), 1853-1881. MOUSTAKAS, K., Tzovaras, D., Dybkjaer, L., Bernsen, N. O., & Aran, O. (2011). Using modality replacement to facilitate communication between visually and hearing-impaired people. MultiMedia, IEEE, 18(2), 26-37. Nationale Koordinierungsstelle ECVET: “Guidelines for describing units of learning outcomes”, http://www.ecvetinfo.de/_media/Guidelines_for_describing_units_of_learning_outcomes.pdf NEIDHART Heike, Wenn jüngere und ältere Erwachsene gemeinsam lernen …Altersintegrative Erwachsenenbildung, Deutsches Institut für Erwachsenenbildung (2008), page RAZ 2009: 411; OBLER et al. 2010:114 Recommendation of the European Parliament and of the Council on the Establishment of a European Qualifications Framework for Lifelong Learning, 2008, http://www.eucen.eu/EQFpro/GeneralDocs/FilesFeb09/GLOSSARY.pdf E k l e r | 86 METODOLOJİK EL KİTABI SCHRADER Josef, BERZBACH Franz, Empirische Lernforschung in der Erwachsenenbildung/Weiterbildung, Deutsches Institut für Erwachsenenbildung, August 2005, SIEBERT Horst, Lernmotivation und Bildungsbeteiligung, Hrg. Das Deutsche Institut für Erwachsenenbildung (DIE) Bonn, W. Bertelsmann Verlag GmbH & Co. KG, ISBN 3-7639-19317, Springer Gabler Verlag (Herausgeber), Gabler Wirtschaftslexikon, Stichwort: E-Learning, online im Internet: STIFTUNG WARENTEST: E-Learning, Leitfaden Weiterbildung August 2011 http://www.apa.org/monitor/mar02/helpingold.aspx, http://www.brainyquote.com/quotes/quotes/h/henryford103927.html http://www.umsl.edu/~wilmarthp/modla-links-2011/Adult-Learners-And-Technology.pdf http://www.vhs-bw.de/abteilung/gesundheit/broschuere-in-zukunft-alt.pdf, http://www.die-bonn.de/esprid/dokumente/doc-2005/schrader05_01.pdf http://www.die-bonn.de/doks/2006-weiterbildungsmotivation-01.pdf http://www.mea.mpisoc.mpg.de/uploads/user_mea_discussionpapers/eav29m3ka608x80a _73-2005.pdf, http://www.die-bonn.de/doks/2004-kursleiter-01.pdf http://www.eucen.eu/EQFpro/GeneralDocs/FilesFeb09/GLOSSARY.pdf http://wirtschaftslexikon.gabler.de/Archiv/82225/e-learning-v7.html, http://www.wissweit.de/pdf/StiftungWarentest_Leitfaden%20E-Learning%202011.pdf, http://www.die-bonn.de/doks/neidhardt0801.pdf, http://www.medev.ac.uk/resources/extended_summaries_of_amee_guide/guide20_summ ary/, http://www.thirteen.org/edonline/concept2class/webquests/index_sub3.html E k l e r | 87