tofaş türk otomobil fabrikası a.ş. 2015 faaliyet raporu

Transkript

HAYAT YENİLENMEKTİR
2015 FAALİYET RAPORU
Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa V. Koç’un aramızdan zamansız
ayrılışının tarifsiz üzüntüsünü yaşıyoruz.
Mustafa V. Koç, 32 yıllık çalışma hayatı, 13 yıllık Koç Holding Yönetim Kurulu
Başkanlığı ile bizlere çok büyük, çok başarılı, gurur duyulacak bir miras
bıraktı.
Yönetim Kurulu Başkanlığı döneminde, tarihimizin rekor yatırımları
kararlılıkla gerçekleştirildi. Başarılı satın almalarla Topluluğumuzun yurt
içindeki lider konumu güçlendirildi. Bayrağımız yeni ülkelere taşınarak,
uluslararası faaliyetlerimiz yaygınlaştırıldı. Gerçekleştirilen büyük ölçekli
ihracat projeleri ile hem Topluluğumuzun hem de Ülkemizin yurt
dışı gelirleri önemli artış gösterdi. Küresel vizyonu ile liderlik ettiği
Topluluğumuzu dünyanın önde gelen şirketleri arasına taşıyan
Mustafa V. Koç, Koç Holding’in Fortune 500 listesindeki yegâne
Türk şirketi olması gururunu yaşattı.
Mustafa V. Koç hayatı boyunca Topluluğumuzun kurucusu merhum
Vehbi Koç’un “Ülkem varsa ben de varım” ilkesine bağlı kalarak yaşadı.
İş dünyasında önemli projeleri hayata geçiren bir lider olmanın ötesinde,
Ülkemizin toplumsal kalkınmasına hizmet etmek için inançla sahiplendiği
büyük sosyal sorumluluk projelerine öncülük etti.
Vizyonu, hayırseverliği, liderliği ve en önemlisi insani değerleri ile
silinmeyecek izler bırakan Mustafa V. Koç, Ülkemizin geleceğine her
zaman yürekten inandı. Hakiki bir halk adamıydı. Çalışanlarına güç veren
ve destekleyen bir lider olmasının yanı sıra, küresel bakış açısı, kararlılığı,
değerleri ve iş etiği ile de ilham kaynağı oldu.
Bundan sonra, onun görüşleri, geniş bakış açısı ve getirdiği dinamizm ile,
biz de Koç Holding’i milletlerarası bir yapıdan, global bir dünya şirketine
taşıyacağız…
Tekrar saygı, rahmet ve şükranla anıyoruz.
Koç Topluluğu
Mustafa V. Koç
(1960-2016)
İÇİNDEKİLER
BİR BAKIŞTA TOFAŞ
FAALİYETLER
3
4
29
6
9
10
14
TOFAŞ HAKKINDA
BAŞLICA FİNANSAL VE OPERASYONEL
GÖSTERGELER
KURUMSAL YATIRIMCI İLİŞKİLERİ
VİZYON, MİSYON VE DEĞERLER
2015’TE TOFAŞ
ÖDÜLLER
37
41
42
45
47
48
OTOMOTİV SEKTÖRÜ VE TOFAŞ’IN SEKTÖR
İÇİNDEKİ YERİ
MARKALAR VE ÜRÜNLER
TOFAŞ BAYİ AĞI
BAĞLI ORTAKLIKLAR
AR-GE FAALİYETLERİ
KALİTE YÖNETİMİ
İNSAN KAYNAKLARI
SERMAYE YAPISI, KURUMSAL YÖNETİM VE DİĞER
HUSUSLAR
65
66
69
87
YÖNETİMDEN
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
16
18
22
24
YÖNETİM KURULU BAŞKANI’NIN
DEĞERLENDİRMESİ
YÖNETİM KURULU
CEO’NUN DEĞERLENDİRMESİ
ÜST YÖNETİM
53
54
57
59
60
61
63
64
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK VE SOSYAL
SORUMLULUK POLİTİKASI
KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK
ÇEVRE
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ
MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ POLİTİKALARI
ETİK DEĞERLER VE YOLSUZLUKLA
MÜCADELE
89
90
91
92
93
94
95
FİNANSAL BİLGİLER
96
97
2
ORTAKLAR GENEL KURUL TOPLANTI
GÜNDEMİ
ŞİRKET’İN SERMAYE YAPISI VE ORTAKLIK
HAKKINDA BİLGİLER
KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ BEYANI VE
UYUM RAPORU
RİSKİN ERKEN SAPTANMASI VE RİSK
YÖNETİM KOMİTESİ ÇALIŞMALARI
BAĞLI ŞİRKET RAPORU
RİSKİN ERKEN SAPTANMASI SİSTEMİ VE
KOMİTESİ HAKKINDA DENETÇİ RAPORU
ÜCRET POLİTİKASI
KÂR DAĞITIM POLİTİKASI
2015 YILI KÂR DAĞITIM ÖNERİSİ
2015 YILI KÂR DAĞITIM TABLOSU
YÖNETİM KURULU’NUN YILLIK FAALİYET
RAPORUNA İLİŞKİN BAĞIMSIZ DENETÇİ
RAPORU
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VE
BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR
HAKKINDA BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
TOFAŞ 2015 FAALİYET RAPORU - BİR BAKIŞTA TOFAŞ
TOFAŞ HAKKINDA
TOFAŞ, 400 BİN
ARAÇLIK YILLIK ÜRETİM
KAPASİTESİ VE
8.000 ÇALIŞANI
İLE TÜRKİYE’NİN
DOKUZUNCU
BÜYÜK SANAYİ
KURULUŞUDUR.
TÜRKİYE’NİN HEM BİNEK OTOMOBİL
HEM DE HAFİF TİCARİ ARAÇ ÜRETEN TEK
OTOMOTİV ŞİRKETİ
1968 yılında kurulan Tofaş, Türkiye’nin
hem binek otomobil hem de hafif ticari
araç üreten tek otomotiv şirketidir.
Tofaş’ın sermayesinde, Koç Holding
ve Fiat Chrysler Automobiles (FCA)
eşit hissedardır. %24,3’ü halka açık
olan Tofaş’ın hisseleri, Borsa İstanbul
BİST 30 ve BİST 100 Endekslerinde
işlem görmekte; Şirket, Kurumsal
Yönetim Endeksi ve Sürdürülebilirlik
Endeksi’nde de yer almaktadır. Tofaş
ayrıca Lüksemburg Borsası’na da
kotedir.
TÜRKİYE’NİN DOKUZUNCU BÜYÜK SANAYİ
KURULUŞU
Tofaş, yılda 400 bin araçlık üretim
kapasitesi ve 8.000 çalışanı ile
Türkiye’nin dokuzuncu büyük sanayi
kuruluşudur. Genel merkezi İstanbul’da
olan, 350 bin m2’si kapalı, yaklaşık
1 milyon m2 alan üzerinde kurulu
Bursa fabrikasında üretim yapan Tofaş,
rekabet gücünü artıran yatırımlarını
sürdürmektedir.
FCA’nın dünyadaki üç stratejik üretim
merkezinden biri olan Tofaş, aynı
zamanda Grubun Avrupa’daki ikinci
büyük Ar‑Ge merkezi konumunda
bulunmaktadır.
Tofaş, Bursa Fabrikası’nda, Fiat Linea
ve Egea otomobil modellerinin yanı
sıra, Minicargo projesi kapsamında
Fiat, Citroën ve Peugeot markalarına,
Yeni Doblò projesi kapsamında
ise Fiat, Opel, Vauxhall ve RAM
markalarına üretim yapmaktadır.
Şirket iç pazarda 6 markanın (Fiat, Alfa
Romeo, Lancia, Jeep, Maserati, Ferrari)
distribütörlüğünü üstlenmektedir.
3
BAŞLICA FİNANSAL VE OPERASYONEL GÖSTERGELER
%24,9
TOFAŞ, 2015 YILINDA
GERÇEKLEŞTİRDİĞİ TOPLAM
278.252 ADET ÜRETİMLE, BİR
ÖNCEKİ YILA GÖRE %24,9 ARTIŞ
SAĞLAMIŞTIR.
%11,8
10 MİLYAR TL SATIŞ GELİRİ
VE 831 MİLYON TL NET KÂR
ELDE EDEN TOFAŞ’IN 2015 YILI
TOPLAM PAZAR PAYI %11,8
OLMUŞTUR.
OPERASYONEL GÖSTERGELER
%104
2015 YILINDA 2 VARDİYAYA
GÖRE KAPASİTE KULLANIM
ORANI %104 OLARAK
GERÇEKLEŞMİŞTİR.
2014
2015
Yurt Dışı Satışlar (bin TL)
4.297.030
5.729.275
Yurt İçi Satışlar (bin TL)
3.023.705
4.121.142
Esas Faaliyetlerden Diğer Satışlar (bin TL)
119.274
70.306
Kümülatif Üretim Hacmi (adet)
222.807
278.252
%84
%104
237.384
296.812
2014
2015
Toplam Özkaynaklar
2.241.171
2.582.291
Toplam Varlıklar
7.124.284
9.866.566
Satış Gelirleri
7.440.009
9.920.723
Vergi Öncesi Kâr
472.253
617.987
Net Kâr
574.238
830.801
FAVÖK (EBITDA)
815.607
1.062.668
330
377
Kapasite Kullanım Oranı (2 vardiyaya göre %)
Satışlar (adet)
FİNANSAL GÖSTERGELER (BİN TL)
Yatırımlar (milyon Euro)
4
+%38,5 +%15,2 +%33,3
TOPLAM AKTİFLER
(MİLYON TL)
9.867
ÖZSERMAYE
(MİLYON TL)
SATIŞ GELİRLERİ
(MİLYON TL)
9.921
2.582
2.241
7.440
7.124
2014
2014
2015
2014
2015
2015
+%30,3 +%30,9 +%44,7
FAVÖK
(MİLYON TL)
VERGİ ÖNCESİ KÂR
(MİLYON TL)
618
1.063
816
NET KÂR
(MİLYON TL)
831
472
2014
2015
574
2014
2015
2014
İHRACAT ÜLKE DAĞILIMI
(%)
SATIŞLARIN SEGMENT KIRILIMLARI
(%)
2
4
3
1
4
7
1- İtalya %26
2- İngiltere %11
3- İspanya %9
4- Fransa %8
5- Almanya %6
6- Belçika %4
7- Diğer Avrupa %12
2
3
1
2
1- Avrupa %76
2- ABD ve Kanada %12
3- Orta Doğu ve Kuzey Afrika %10
4- Diğer %2
2015
6
5
1
1- Hafif Ticari Araç, %72
2- Otomobil, %28
5
TOFAŞ YÖNETİMİNİN
2015 YILINA İLİŞKİN KÂR
PAYI DAĞITIMI TEKLİFİ,
DÖNEM NET KÂRI
ÜZERİNDEN %44’LÜK
BİR ORANI İŞARET
ETMEKTEDİR.
KURUMSAL YATIRIMCI GÖRÜŞMELERİ
HİSSE PERFORMANSI
Analist Toplantıları’nın dışında şirket
ziyaretleri, yurt içi ve yurt dışı yatırımcı
konferansları, yurt dışı roadshow’lar/
reverse roadshow’lar ve tele-konferans
yoluyla toplam 266 kurumsal yatırımcı
ve 80 finansal analist toplantısı
gerçekleştirilmiştir.
+%44
Tofaş Kurumsal Yatırımcı İlişkileri
departmanı, yıl içinde açıklanan
tüm çeyrek dönemlere ait finansal
sonuçları, 2015 yılında İstanbul’da
düzenlediği 4 Analist Toplantısı ile
finansal analistlerle paylaşmıştır.
Tofaş yıl içinde 5 yurt dışı yatırımcı
konferansına, 5 yurt içi yatırımcı
konferansına ve 2 roadshow’a katılmış,
4 reverse roadshow’a ev sahipliği
yapmış, 36 tele-konferans ile yabancı
yatırımcılarla toplantılar düzenlemiştir.
Tofaş hissesinin 2015 yılı ortalama
değeri, 2014 yılına göre %44
oranında artış göstererek, aynı
dönemde ortalama %7 değer kazanan
BİST 100’ün üzerinde bir performans
sergilemiştir.
TOFAŞ HİSSESİNİN 2015 YILI
DEĞER ARTIŞI
2015 YILI DEĞER ARTIŞI (%)
44,4
TOFAŞ’IN HALKA AÇIK OLAN KISMINDAKİ
YABANCI PAYI GELİŞİMİ
2009 yılı sonunda %72 olan Tofaş’ın
halka açık hisselerindeki yabancı payı,
her geçen yıl yükselerek 2015 yılında
%89 düzeyine ulaşmıştır. Bu oran, halka
açık Koç Grubu şirketleri içerisinde en
yüksek seviyeyi temsil etmektedir. Aynı
dönemde BİST yabancı yatırımcı payı
ise %67’den %62’ye gerilemiştir.
%89
TOFAŞ’IN HALKA AÇIK
HİSSELERİNDEKİ YABANCI PAYI
HALKA AÇIK OLAN KISMINDAKİ YABANCI YATIRIMCI PAYI (%)
%72
%67
%82
%66
%79
%62
%87
%66
TOFAŞ
%89
%62
%89
%64
BİST
7,2
BİST 100
HİSSE BAŞINA KAZANÇ (TL)
%89
1,66
%62
1,15
0,95
0,77
2009
6
2010
2011
2012
2013
2014
TOFAŞ
2015
0,88
0,87
2010 2011 2012 2013 2014 2015
ŞİRKET YÖNETİMİNİN
2015 YILINA İLİŞKİN
KÂR PAYI DAĞITIMI
TEKLİFİ TOPLAM
365 MİLYON TL’DİR.
TEMETTÜ ÖDEME PERFORMANSI
Net Kâr (milyon TL)
831
%85
%65
384
2010
2015 YILINDA KURUMSAL
YATIRIMCI VE FİNANSAL
ANALİSTLERLE
TOPLAM 346 TOPLANTI
GERÇEKLEŞTİRİLMİŞTİR.
Temettü/Net Kâr (%)
%107
250
346
Temettü (milyon TL)
574
485
%75
474
448 480
%53
250
2011
2012
434
325
365
%44
2013
2014
2015
(milyon TL)
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Net Kâr
384
474
448
434
574
831
Temettü
250
250
480
325
485
365
Temettü/Net Kâr (%)
%65
%53
%107
%75
%85
%44
Şirket yönetiminin 2015 yılına ilişkin kâr payı dağıtımı teklifi ise toplam
365 milyon TL tutarında olup, 2015 yılı net kârı üzerinden %44 temettü ödeme
rasyosunu işaret etmektedir.
Tofaş’ın kurumsal yatırımcı ilişkilerinin
internet sayfası aşağıdaki linktedir.
Yılın her çeyreği açıklanan finansal
sonuçların yorumlanmasına ilişkin
Analist Sunumları, aylık olarak
güncellenen Yatırımcı Sunumları,
Finansal Raporlar, Tofaş hissesini
takip etmekte olan analistlerin listesi,
yatırımcı ilişkileri faaliyetlerine ilişkin
takvim ve yatırımcılar için önem arz
eden diğer önemli bilgiler bu kısımdan
takip edilebilir.
Türkçe: www.tofas.com.tr/tr/yatirimci/
Pages/HisseSenedi.aspx
İngilizce:www.tofas.com.tr/en/investor/
Pages/Stock-and-Stock-ExchangeMarket-Info.aspx
Yatırımcı İlişkileri departmanı
personeli, yatırımcı ilişkileri
faaliyetlerinin gerçekleştirilebilmesi
için gerekli olan Sermaye Piyasası
Faaliyetleri İleri Düzey Lisansı’na ve
Kurumsal Yönetim Derecelendirme
Lisansı’na sahiptir.
Münir Emre ERTÜRK
Finansal Risk ve Yatırımcı İlişkileri,
Bütçe ve Ticari Kontrol Müdürü
Telefon: 0212 275 3390 Dahili: 2751
E-posta: [email protected]
Pırıl US
Finansal Risk ve Yatırımcı İlişkileri
Uzmanı
Telefon: 0212 275 3390 Dahili: 2727
E-posta: [email protected]
7
MİLYON
ARACA DOĞRU
8
VİZYON, MİSYON VE DEĞERLER
VİZYONUMUZ
MİSYONUMUZ
MİLYON ARACA DOĞRU...
MÜŞTERİ BEKLENTİLERİNİ
ŞEKİLLENDİREN VE GURUR
DUYULAN LİDER OTOMOTİV
ŞİRKETİ OLMAK.
TOPLUMUN MOBİLİTE
İHTİYAÇLARINA EN UYGUN ÜRÜN
VE HİZMETLERİ SUNARAK YAŞAM
KALİTESİNİ YÜKSELTMEK.
DEĞERLERİMİZ
ÇEVİK BİR TAKIMIZ
TUTKUYLA ÇALIŞIRIZ
İNSANA VE ÇEVREYE
DUYARLIYIZ
İDDİALIYIZ
SÖZ VERİR BAŞARIRIZ
HIZLI HAREKET EDİP SONUCA
ÇABUK ULAŞAN BÜYÜK BİR
TAKIMIZ. İŞİMİZE DÖRT ELLE
SARILIR, TUTKUYLA ÇALIŞIRIZ.
TOFAŞ’TA FARK YARATAN
İNSANDIR VE MÜŞTERİLERİMİZ
HER ŞEYDEN ÖNCE GELİR.
BU NEDENLE “ÖNCE İNSAN”
ANLAYIŞIYLA ÇALIŞIRIZ.
TOPLUMA VE ÇEVREYE KARŞI
SORUMLULUKLARIMIZI YERİNE
GETİRİRİZ.
HEDEFLERİMİZE SAHİP ÇIKIP,
ENGEL DİNLEMEDEN BAŞARIYA
ULAŞIRIZ. ŞEFFAF ÇALIŞIR,
HATAMIZI GELİŞİM FIRSATI
OLARAK KULLANIRIZ.
REKABETÇİYİZ
FARK YARATIRIZ
KENDİMİZİ SÜREKLİ GELİŞTİRİR,
HER ZAMAN “EN İYİ”Yİ
HEDEFLERİZ. YENİLİKÇİYİZ VE
YALIN DÜŞÜNÜRÜZ.
9
2015’TE TOFAŞ
TOFAŞ YÖNETİM
KURULU, FIAT FIORINO
MODELİNİN 2016’NIN
İLK ÇEYREĞİNDE
GÜNCELLENMESİ İÇİN
YENİ BİR YATIRIM
KARARI ALDI.
OCAK
Lancia-Alfa Romeo-Jeep bayi toplantısı
düzenlendi.
Lancia, Alfa Romeo ve Jeep bayileri,
İstanbul’da yapılan bayi toplantısında
buluştu.
Fiat bayileri Antalya’da bir araya geldi.
Fiat bayi toplantısı, Türkiye çapındaki
bayileri, yetkili servisleri ve yedek
parça bayilerini Antalya’da bir araya
getirdi.
Fiat Doblò’nun yenilenen 4’üncü nesli
satışta
Fiat Doblò, yenilenen 4’üncü nesliyle
Türkiye ile birlikte tüm Avrupa’da
satışa sunuldu.
Bursa’ya ve basketbola yeni bir yatırım
Tofaş Spor Kulübü, Bursa’daki fabrika
arazisinde inşasına başlanan yeni
spor kompleksiyle önemli bir spor
yatırımına imza attı.
MART
ŞUBAT
Tofaş Bursa fabrikasının 44. üretim
yılını kutlandı.
44. üretim yıldönümü Bursa ve
İstanbul’da düzenlenen Hizmet Ödül
Törenleri ile kutlandı.
Fiorino güncelleniyor.
Tofaş Yönetim Kurulu, Fiat Fiorino
modelinin 2016’nın ilk çeyreğinde
güncellenmesi için yeni bir yatırım
kararı aldı.
10
Tofaş Olağan Genel Kurul Toplantısı
gerçekleşti.
Tofaş Olağan Genel Kurul Toplantısı,
İstanbul’daki genel merkezde yapıldı.
Fiat Grubu Cenevre Fuarı’nda
Otomobil dünyasının en son
teknolojilerine ev sahipliği yapan
85’inci Cenevre Otomobil Fuarı’nda
Bursalı Yeni Doblò da dünya sahnesine
çıktı.
#HeForShe kampanyasında Tofaş da
var.
Koç Holding ile birlikte Tofaşlılar da
cinsiyet ayrımcılığıyla mücadele eden
inisiyatife destek vermeye başladı.
Fiat 500X Türkiye’de
Fiat’ın yeni crossover modeli 500X’in
Türkiye’de satışına başlandı.
YENİ KOMPAKT SEDAN
MODELİ FIAT EGEA’NIN
DÜNYA İLE BULUŞMASI
İSTANBUL AUTOSHOW’DA
GERÇEKLEŞTİRİLDİ.
NİSAN
MAYIS
Fiat Egea’nın dünya ön gösterimi
İstanbul Autoshow’a damgasını vurdu.
Yeni kompakt Sedan modeli Fiat
Egea’nın dünya ile buluşmasının
gerçekleştirildiği Autoshow’da Fiat’ın
yanı sıra Alfa Romeo, Jeep, Ferrari ve
Maserati markaları da ziyaretçileriyle
buluştu.
15 yılda 1,5 milyon Fiat Doblò üretildi.
Bursa fabrikasında üretilerek 80’den
fazla ülkeye ihraç edilen Fiat Doblò’nun
1,5 milyonuncu aracı, üretim hattından
indirildi.
Her Galibiyete Bir Pota,
Her Sayı Bir Top
Tofaş Spor Kulübü’nün 40. yılına özel
olarak gerçekleştirilen “Her Galibiyete
Bir Pota, Her Sayı Bir Top” projesi
kapsamında 2.500 top ve 8 pota,
törenle Bursa Belediyesine teslim
edildi.
En özel Fiat 500 Türkiye’de
1957 yılında yollara çıkan ve
dünyada 4,5 milyon adetlik satış
gerçekleştirerek otomotiv tarihinin
kült modelleri arasına giren ilk nesil
Fiat 500’ün doğumunu kutlamak
için tasarlanan Fiat 500 Vintage’57
Türkiye’de satışa sunuldu.
Venedik Bienali’nde Fiat desteği
Venedik Bienali 56. Uluslararası
Sanat Sergisi kapsamında, Fiat’ın da
destekçileri arasında olduğu Türkiye
Pavyonu büyük ilgi gördü.
Magneti Marelli-Opar Automechanika
Fuarı’nda
Magneti Marelli, Automechanika Fuarı
İstanbul’da sektörün profesyonelleriyle
bir araya geldi.
HAZİRAN
Ülkemiz için engel tanımadık.
30 engelli Tofaş çalışanı bir günlük
temsili askerlik yaparak terhis belgesi
aldı.
İstanbul’da Biz Bize toplantısı
düzenlendi.
İstanbul Genel Müdürlük çalışanları
geleneksel Biz Bize toplantısında bir
araya geldi.
TEMMUZ
Bursa’nın en başarılı okulu
Tofaş Fen Lisesi
2014-2015 öğretim yılında, Bursa’nın
Nilüfer ilçesinde eğitime başlayan
Tofaş Fen Lisesi’nin ilk mezunları,
Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS)’de
%84’lük oranda başarıya ulaşırken,
Tofaş Fen Lisesi de Bursa’daki en
başarılı ortaöğretim kurumu oldu.
11
2015’TE TOFAŞ
TOFAŞ’IN TARİHİ YATIRIM
HAMLELERİNDEN BİRİ
OLAN FIAT EGEA’NIN
ÜRETİMİNE EYLÜL
AYINDA BAŞLANDI.
AĞUSTOS
Fiat Doblò Kuzey Amerika’dan sonra
Güney Amerika’da
Hafif ticari araç kategorisinde dört
yıl art arda Türkiye pazar liderliğini
elden bırakmayan Fiat Doblò, RAM
markası altında ABD ve Kanada’dan
sonra, Karayipler, Peru, Kosta Rika gibi
diğer Amerika kıtası ülkelerine de ihraç
edilmeye başlandı..
Tofaş Spor Kulübü’ne yeni başkan
Tofaş Spor Kulübü’nün yeni başkanı,
aynı zamanda Tofaş 356 Proje ve
İş Geliştirme Direktörlüğü görevini
sürdüren Okan Baş oldu.
EYLÜL
Egea’ya yerinde onay
Fiat Egea’nın nihai üretim onayı,
Bursa’da gerçekleşen Tofaş Yönetim
Kurulu toplantısı sonrası alındı.
İlk Fiat Egea banttan indi.
Tofaş’ın tarihi yatırım hamlelerinden
biri olan Fiat Egea’nın üretimine
başlandı.
12
Fiat 500’ün yeni modelleri Türkiye’de
Efsanevi Fiat 500’ün yenilenen
versiyonu, Frankfurt Otomobil
Fuarı’nda ziyaretçilerin karşısına
çıkmasının ardından Türkiye’de de
tüketicilerin beğenisine sunuldu. Fiat
500X’in önden çekişli ve benzinli
otomatik şanzımanlı versiyonunun da
Türkiye’de satışına başlandı.
EKİM
Fiat Egea İstanbul’da bayilerle buluştu.
Fiat Egea İstanbul’da düzenlenen bayi
toplantısında Fiat bayilerine tanıtıldı.
Fiat bayileri ve eşleri, Koç Holding
Yönetim Kurulu Onursal Başkanı Rahmi
M. Koç’un ev sahipliğinde Rahmi M.
Koç Müzesi’nde düzenlenen gala
gecesinde de bir araya geldi.
Bölgesel bayi toplantıları beş ilde
gerçekleşti.
Fiat Egea; Gaziantep, Kayseri, İzmir,
Sapanca ve Samsun’da gerçekleştirilen
bölgesel bayi toplantılarıyla Türkiye’nin
farklı noktalarındaki bayilerle buluştu.
18. WCM DENETİMİ
SONUCUNDA TOFAŞ’IN
72 OLAN ŞİRKET NOTU
74’E YÜKSELDİ.
Yeni yatırımlara 200 milyon Euro’luk
kredi
Tofaş, Avrupa İmar ve Kalkınma
Bankası (European Bank of
Reconstruction and Development EBRD) ile 200 milyon Euro’luk yeni bir
kredi anlaşmasına imza attı.
KASIM
WCM (Dünya Klasında Üretim) notu
yükseldi.
18. WCM denetimi sonucunda Tofaş’ın
72 olan şirket notu 74’e yükseldi.
Bursa Biz Bize toplantısında Egea
coşkusu
Fabrikada gerçekleştirilen geleneksel
Biz Bize toplantısında Fiat Egea çekilişi
gerçekleştirildi.
“İşte Benim Zeki Müren” sergisi
Zeki Müren’in yaşamına dair birçok
belge, kostüm ve gündelik objelerin yer
aldığı “İşte Benim Zeki Müren” sergisi,
Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi’nde
sevenleriyle buluştu.
Tofaş Spor Salonu sezona “merhaba“
dedi.
Tofaş Spor Kulübü, ilk kez bir resmi
maça ev sahipliği yapan Nilüfer’deki
yeni salonu Tofaş Spor Salonu’nun
kapılarını galibiyetle açtı.
Tofaş Akademi Gelişim Günü
düzenlendi.
5. Gelişim Günü “Dün, Bugün, Yarın”
temasıyla pek çok konuk konuşmacının
katılımıyla gerçekleşti.
13
ÖDÜLLER
TOFAŞ AR-GE MERKEZİ;
BİLİM, SANAYİ VE
TEKNOLOJİ BAKANLIĞI
TARAFINDAN
DÜZENLENEN 4. ÖZEL
SEKTÖR AR-GE
MERKEZLERİ ZİRVESİ’NDE
OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE
EN İYİ AR-GE MERKEZİ
ÖDÜLÜNÜ ALDI.
GLADYATÖRLERDE 5 ÖDÜL BİRDEN
Tofaş markaları ve iletişim çalışmaları,
“ODD Satış ve İletişim Ödülleri, 2014
Gladyatörleri” töreninde iki ayrı
kategoride beş ödüle layık görüldü.
AVRUPA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
AJANSI’NDAN ÖDÜL
“Sağlıklı İşyerleri Stresi Yönetir” temalı
yarışmada Tofaş ikinci kez Avrupa İş
Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (EU-OSHA)
tarafından ödüle layık görüldü.
TOFAŞ’IN İKİ PROJESİNE TEGEP’TEN ÖDÜL
Tofaş, Türkiye Eğitim ve Gelişim
Platformu Derneği (TEGEP) tarafından
düzenlenen 2015 Öğrenme ve
Gelişim Ödülleri kapsamında Fiat
Laboratuvarları ile En İyi Sosyal
Sorumluluk Projesi, Tofaş Akademi
Portalı ile Eğitim Teknolojileri Jüri Özel
Ödülü’nü aldı.
FERRARİ, CONCOURS D’ELEGANCE’IN “ÖZEL
MARKASI” SEÇİLDİ.
Ferrari, İstanbul Concours d’Elegance
Klasik Otomobil Güzellik ve Zarafet
Yarışması’nda başrolü üstlenerek
Featured Brand olarak yer aldı.
TOFAŞ BİLGİ TEKNOLOJİLERİ, “ISO 20000-1
HİZMET YÖNETİM SİSTEMİ SERTİFİKASI”
ALDI.
Tofaş, uluslararası akreditasyon
kuruluşu SGS tarafından yapılan
denetim ile bilgi teknolojileri alanında
verilen ISO 20000-1 Hizmet Yönetim
Sistemi Sertifikası’nı almaya hak
kazandı.
TOFAŞ’A ABD’DEN ÜÇ “MÜKEMMELİYET
ÖDÜLÜ”
Tofaş İnsan Kaynakları
uygulamalarından “POTA”, “Prova/
Prova (+) Staj Programı” ve “Stajyer
Gelişim Programı”; dünyanın en
prestijli danışmanlık şirketlerinden
Brandon Hall tarafından düzenlenen
Mükemmeliyet Ödülleri’nde üç dalda
ödüle layık görüldü.
OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE EN İYİ AR-GE
MERKEZİ ÖDÜLÜ
JEEP’E KIPKIRMIZI ÖDÜLÜ
Hürriyet Gazetesi’nin düzenlediği ve
yaratıcı reklamları ödüllendiren Kırmızı
Basında En İyiler Reklam Ödülleri’nde,
Jeep’in “Beep” ilanı ödül aldı.
FİKRİ HAKLAR EKİBİ ÖDÜLLENDİRİLDİ.
67 patent başvurusuyla Türkiye Patent
Şampiyonlar Ligi’nde 6’ncı sırasını
koruyan Tofaş, Türk Patent Enstitüsü
tarafından ödüle layık görüldü.
14
Tofaş Ar‑Ge Merkezi; Bilim, Sanayi
ve Teknoloji Bakanlığı tarafından
düzenlenen 4. Özel Sektör Ar‑Ge
Merkezleri Zirvesi’nde otomotiv
sektöründe En İyi Ar‑Ge Merkezi
ödülünün yanı sıra, Türkiye’deki tüm
Ar‑Ge Merkezleri arasında en iyi 3.
Ar‑Ge Merkezi ödülünü kazandı. Tofaş
ayrıca “Ar‑Ge Harcama Yoğunluğu”
ve “Proje Kapasitesi” kriterlerinde de
birinci seçildi.
FIAT EGEA, AVRUPA’NIN
EN İYİLERİNİN
ÖDÜLLENDİRİLDİĞİ, YILIN
EN İYİ OTOMOBİLİNİ
BELİRLEYEN AUTOBEST
2016’NIN SAHİBİ OLDU.
FIAT’A KRİSTAL ELMA YAĞMURU
Fiat, Kristal Elma Yaratıcılık
Festivali’nde 5 ödül birden aldı. En
yaratıcı reklam ve medya kullanımı
uygulamalarının ödüllendirildiği
festivalde 5 farklı dalda ödül alan
marka, 2 Kristal ve 3 Bronz Elma’nın
sahibi oldu.
TOFAŞ’A “SÜRDÜRÜLEBİLİR İŞ” ÖDÜLÜ
Tofaş, Yeşil İş Zirvesi kapsamında
düzenlenen ve Sürdürülebilirlik
Akademisi tarafından verilen “2015
Sürdürülebilir İş Ödülleri” kapsamında
“Karbon ve Enerji Yönetimi”
kategorisinde “7 Adımda Proaktif Enerji
ve Karbon Yönetim Sistemi Projesi” ile
Yeşil İş Ödülü’ne layık görüldü.
RAM PROMASTER CITY EN YEŞİL ARAÇ
SEÇİLDİ.
Tofaş fabrikasında üretilerek Kuzey
Amerika’ya RAM Promaster City ismiyle
ihraç edilen Fiat Doblò, Green Car
Journal tarafından “Yılın En Yeşil Ticari
Aracı” seçildi.
FIAT DOBLÒ CARGO VE FIORINO CARGO’YA
İNGİLTERE’DEN İKİ ÖDÜL
İngiltere’de her yıl düzenlenen “Ticari
Araç Filo Ödülleri” kapsamında Fiat
Doblò Cargo “Yılın Küçük Vanı”, Fiorino
Cargo ise “Yılın Şehir İçi Vanı” seçildi.
AVRUPA’DA YILIN EN İYİ OTOMOBİLİ
FIAT EGEA
Bursa fabrikasından dünyaya ihraç
edilen Fiat Egea, Avrupa’nın en iyilerinin
ödüllendirildiği, yılın en iyi otomobilini
belirleyen Autobest 2016’nın sahibi
oldu. Koç Holding Otomotiv Grubu ise
“Companybest 2015” (En İyi Şirket)
Ödülü’ne layık görüldü.
TOFAŞ AKADEMİ PORTALI’NA ÖDÜL
Tofaş, Brandon-Hall Mükemmellik
Ödüllerinde “Tofaş Akademi Bayi
Portali” ile Bronz ödülün sahibi oldu.
ATIK ISI GERİ KAZANIM UYGULAMALARI
PROJESİNE ÖDÜL
Tofaş, FCA Grubu içerisinde düzenlenen
EHS Leadership Awards kapsamında,
EMEA Bölgesinde, Boya Üretim
Müdürlüğü Atık Isı Geri Kazanım
Uygulamaları Projesi ile üçüncülük
ödülü kazandı.
BTSO’DAN 3 ÖDÜL
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’ndan
‘Ekonomiye Değer Katanlar’da Tofaş’a
inovasyon, ihracat ve kurumlar vergisi
kategorilerinde 3 ayrı ödül verildi. “RENEGADE ONLİNE SATIŞ PROJESİ”
GOOGLE TARAFINDAN REFERANS SEÇİLDİ.
Jeep için yaklaşık bir yıl önce başlatılan
“Renegade Online Satış Projesi”, Google
tarafından dijital pazarlama alanında
referans proje olarak seçildi.
ALTIN ELDİVEN’DEN TOFAŞ’A İKİ ÖDÜL
Dünya Klasında Üretim-WCM
kapsamında altın seviyede yer alan
Tofaş, Türkiye Metal Sanayicileri
Sendikası (MESS) tarafından
düzenlenen Altın Eldiven İş Sağlığı ve
Güvenliği İyi Uygulama Ödülleri’nde iki
ayrı kategoride ödüle layık görüldü.
EN BAŞARILI KOÇLULAR’DA TOFAŞ’A İKİ
ÖDÜL
“En Başarılı Koçlular”da Tofaş’ı
başarıyla temsil eden “Hayaller Engel
Tanımaz” projesi, “Çevreye ve Topluma
Değer Katanlar - MY kategorisinde”
“2015 Yılı En Başarılı Koçlu” olarak
seçildi.
15
TOFAŞ 2015 FAALİYET RAPORU - YÖNETİMDEN
YÖNETİM KURULU BAŞKANI’NIN DEĞERLENDİRMESİ
TOFAŞ’IN MEVCUT
BAŞARILARA YENİLERİNİ
EKLEYECEĞİNE VE
ÜLKEMİZE DAHA
BÜYÜK KATKILAR
SAĞLAYACAĞINA OLAN
İNANCIM TAMDIR.
Değerli hissedarlarımız,
Kıymetli iş ortaklarımız,
Tofaş Ailesi’nin sevgili üyeleri,
2015 yılı Tofaş için başarılar ve
rekorlarla dolu bir dönem oldu. Hem
ülkemizde hem de yurt dışında gelişen
zorlu koşullara karşın, Tofaş tarihinde
daima gururla hatırlanacak büyük
yatırımlar devreye alındı.
2015, ekonomik ve politik açıdan hem
dünyada hem Türkiye’de oldukça
hareketli geçti. Çin başta olmak üzere,
gelişmekte olan ülkelerde büyümenin
yavaşlaması, emtia fiyatlarında,
özellikle petrol fiyatlarındaki düşüş,
uzun süredir beklenen ABD Merkez
Bankası’nın faiz artırması ve Avrupa’da
yavaş da olsa büyümenin devam
etmesi, ekonomik alanda önemli satır
başları oldu. Diğer yandan artan
jeopolitik riskler, mülteci akınları
ve büyük terör olayları gündeme
damgasını vurdu.
Bu çalkantılı dönemde ülkemizde
gerçekleşen iki genel seçim, Suriye’de
tansiyonun yükselmesi, mülteci sorunu,
yılsonuna doğru Rusya ile yaşanan
gerilim ve yüreklerimizi yakan terör
olayları, ekonomiye duyulan güveni
16
Mustafa V. KOÇ
Yönetim Kurulu Başkanı
olumsuz etkiledi. Tüm bu gelişmelere
rağmen, Türkiye ekonomisi büyümeye
devam ederek, direncini ve gücünü bir
kez daha ispat etti.
Ekonomimizin gücünü gösteren önemli
gelişmelerden biri de, Türkiye otomotiv
pazarının %26 büyüme ile yıllardır
beklenen 1 milyon araç hacmine
böylesine zorlu bir senede yaklaşması
oldu. Yılın ilk 9 aylık dönemindeki
siyasal belirsizlik ve dolardaki artış
karşısında tüketicinin tedirgin tutumu;
yılın son bölümünde belirsizliğin
ortadan kalkması ve tüketici güven
endeksinin yeniden yükselmesiyle
birlikte, otomobil ve hafif ticari araç
toplam pazarına olumlu yönde ivme
kazandırdı.
Dünyada ve Avrupa’da otomotiv
endüstrisinin büyümeyi sürdürdüğü
2015 yılında, ülke ekonomimizin
lokomotifi kabul edilen sektörümüz,
üretim ve ihracat tarafında da tarihinin
en yüksek rakamlarına ulaştı. Sektörde
üretimin %16 artış gösterdiği bu
dönemde, Tofaş %25 artış ile üretimde
sektörün üzerinde bir performans
sergiledi. Böylece, sektörün ürettiği her
5 araçtan biri Tofaş fabrikasında imal
edildi. Rekor yatırımlar neticesinde
hayata geçirilen ve yılın son çeyreğinde
pazara sunulan Fiat Egea, bu artışa
büyük katkı sağladı. Tofaş’ta geliştirilip
üretilen Fiat Egea’nın, tüketiciyle
buluştuğu andan itibaren yalnızca
Türkiye’de değil, uluslararası alanda
da çok beğenilmesinden büyük
memnuniyet duyduk. Avrupa’nın
en prestijli ödüllerinden Autobest,
Fiat Egea’yı Avrupa’da “Yılın En İyi
Otomobili” seçerek bizi gururlandırdı.
İhracatımız, Avrupa genelinde hem
otomobil hem de hafif ticari araç
pazarında görülen büyümeden olumlu
etkilendi. Avrupa’da görülen bu olumlu
gelişmenin yanı sıra, ABD ve Kanada’ya
yapılan ihracattaki artışla, toplam
ihracat hacmi sektör ortalamasının
üzerine çıkarak %22 arttı. İhraç edilen
toplam 174 bin adet araç ile Tofaş’ın
ülke ekonomisi için ürettiği katma
değer artarak devam etti.
oldu. Ar-Ge alanında yetkinliklerimizin
artması, Tofaş’ın yarınına yön verecek
yeni projelerin zeminini oluşturmada,
ekonomiye ve istihdama sağladığımız
katkıyı büyütmede önem arz ediyor.
Tofaş, yurt içinde temsil ettiği Alfa
Romeo, Jeep, Maserati ve Ferrari
markalarıyla da 2015’te başarılı bir
grafik çizdi. Yurt içi toplam pazar payı
%11,8 olarak gerçekleşti.
Değerli paydaşlarımız,
Tofaş’ın Ar-Ge faaliyetleri de önemli
bir gurur kaynağı oldu. Uzun süredir
önemli yatırımlar yapılan ve yıllık
cironun yaklaşık %4’ünün tahsis
edildiği Ar-Ge merkezi, Avrupa
Komisyonu’nun Ar-Ge harcamaları
sırlamasında Türkiye’de ilk sırayı
aldı. Ayrıca Bilim Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığı tarafından ‘Otomotiv
Sektöründe En Başarılı Ar-Ge Merkezi’
ve ‘Tüm Sektörlerde En Başarılı üçüncü
Ar-Ge Merkezi’ seçilmesi hepimizi
gururlandırdı. Tofaş’ın bu ödülü
almasıyla ilk defa bir otomotiv Ar-Ge
merkezi Türkiye’de ilk 3’te yer almış
Tofaş 2015 yılında da, odağında
sürdürülebilirlik yaklaşımının yer
aldığı, çevreye ve insana saygılı, ülkeye
ve topluma yararlı bir iş modeli ve
nitelikli insan kaynağıyla Türkiye’nin
en katma değerli şirketlerinden biri
olmayı sürdürmüştür. Ar-Ge, üretim
ve ihracat alanlarında imza attığı
başarılar ve gerçekleştirdiği yatırımlar
ile sürdürülebilir bir gelecek için güçlü
bir güvence sağlamıştır.
Bu vesileyle bugüne kadar elde edilen
başarılarda emeği ve imzası bulunan
tüm çalışanlarımıza, bayilerimize,
iş ve çözüm ortaklarımıza,
sendikalara, hissedarlarımıza ve tüm
paydaşlarımıza saygı ve şükranlarımı
sunuyorum.
Saygılarımla,
Tofaş’ın kendini sürekli yenileyerek
ve geliştirerek mevcut başarılara
yenilerini ekleyeceğine ve ülkemize
daha büyük katkılar sağlayacağına olan
inancım tamdır.
21 OCAK 2016’DA KAYBETTİĞİMİZ YÖNETİM KURULU
BAŞKANIMIZI, SON DEĞERLENDİRMESİYLE SAYGI,
RAHMET VE ŞÜKRANLA ANIYORUZ.
17
YÖNETİM KURULU
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
18
1- MUSTAFA VEHBİ KOÇ
Yönetim Kurulu Başkanı
3- CENGİZ EROLDU
Yönetim Kurulu Üyesi - CEO
6- ALFREDO ALTAVILLA
Yönetim Kurulu Üyesi
Mustafa V. Koç İsviçre’de Lyceum
Alpinum Zuoz’u bitirdikten sonra ABD’de
George Washington Üniversitesi İşletme
Bölümü’nden 1984 yılında mezun olmuştur.
Çalışma yaşamına 1984’te Tofaş’ta Müşavir
olarak başlayan Koç, Ram Dış Ticaret’te
Satış Müdürlüğü ve Satış Genel Müdür
Yardımcılığı görevlerinde bulunmuştur.
1992 yılında Koç Holding’e geçerek sırasıyla
Başkan Yardımcılığı, Başkan, Yönetim Kurulu
Üyeliği ve Yönetim Kurulu Başkan Vekilliği
görevlerini yürütmüştür. 2003 yılından beri
Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı’dır.
Ayrıca, Türk Sanayicileri ve İşadamları
Derneği (TÜSİAD) Yüksek İstişare Kurulu
Onursal Başkanlığı görevini yürütmektedir.
Rolls-Royce Uluslararası Danışma Kurulu
üyesi olan Koç, JP Morgan Uluslararası
Konseyi’nde ve Council on Foreign Affairs
Uluslararası Konseyi’nde yer almaktadır.
Bilderberg Toplantılarının Yürütme Kurulu
Üyesi’dir. 2005 yılında İtalya Hükümeti’nin
Cavaliere D’Industria nişanına, 2012
yılında Uluslararası Leonardo Ödülü’ne
layık görülmüştür. Koç, ekonomik ve sosyal
kalkınmaya büyük önem veren ve bu alanda
World Monuments Fund ve Carnegie Vakfı
ile BNP Paribas gibi saygın kuruluşlarca
ödüllendirilen Koç Ailesi’nin sosyal ve
kültürel yaşama katkılarını hayata geçiren
Vehbi Koç Vakfı’nın Yönetim Kurulu ve Türk
Eğitim Gönüllüleri Vakfı’nın Mütevelli Heyeti
Üyesi’dir.
İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi’nden
1988 yılında mezun olan Cengiz Eroldu,
1993-1995 yılları arasında İtalya’da
LUISS Üniversitesi’nde MBA programını
tamamlamıştır. Eroldu iş yaşamına 1989
yılında Koç Holding’de Denetim Uzmanı
olarak başlamıştır. 1995 yılında Tofaş’a
Muhasebe ve Endüstriyel Kontrol Müdür
Yardımcısı olarak atanan Eroldu, 2001-2008
yılları arasında Muhasebe ve Endüstriyel
Kontrol Müdürlüğü, Bütçe ve Kontrol
Müdürlüğü ve 2008-2015 arasında da Mali
Direktörlük görevlerini yerine getirmiştir.
Eroldu, Ocak 2015’te Tofaş Yönetim Kurulu
Üyesi ve CEO olarak atanmıştır.
Milano Katolik Üniversitesi Ekonomi
bölümü mezunu olan Alfredo Altavilla,
kariyerine aynı üniversitede asistan olarak
başlamıştır. 1990 yılında, Fiat Auto’ya
katılmış, burada ilk olarak stratejik planlama
ve ürün geliştirme alanlarında uluslararası
girişimlere odaklanmıştır. 1995 yılında,
Fiat Auto Pekin Ofisi Başkanı ve 1999
yılında Asya Operasyonları Başkanı olarak
atanmıştır. 2004 yılında FGP (Fiat/GM
Powertrain JV) Başkanlığına ve Fiat Auto’nun
İş Geliştirme Kıdemli Başkan Yardımcılığına
getirilmiştir. 2005 yılında ise Tofaş’a CEO
olarak atanmıştır. Bu sırada İş Geliştirme
Bölümü’ndeki rolünü sürdürmüştür. 2006’da,
FPT-Fiat Powertrain Technologies’e CEO
olarak atanmıştır. 2009 yılında da Chrysler
Group LLC’de Yönetim Kurulu Üyesi olmuş
ve Ekim 2009’da Fiat Grup için İş Geliştirme
Başkan Yardımcısı olarak atanmıştır. 20102012 yılları arasında Iveco’nun CEO’su
olmuştur. Ayrıca Ocak 2011’den Kasım
2012’ye kadar, Fiat Endüstriyel İcra Kurulu
Üyesi olarak görev yapmıştır. Kasım 2012’de
Fiat Grubu’nın Avrupa, Afrika ve Orta Doğu
bölgelerinden (EMEA) sorumlu CEO görevine
atanmıştır. Ayrıca 2011 yılından beri Fiat
Grup İşletme Konseyi Üyesi ve İş Geliştirme
Başkanı’dır.
2- SERGIO MARCHIONNE
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
Sergio Marchionne yükseköğrenimini
Kanada’da Toronto Üniversitesi’nde
felsefe ve hukuk dallarında lisans
eğitimi ile Windsor Üniversitesi’nde
ticaret dalında lisansüstü eğitimi ile
tamamlamıştır. Dava avukatı, hukuk
müşaviri ve yeminli muhasebecidir. 2003
yılında Fiat S.p.A Yönetim Kurulu Üyeliği’ne
seçilen Marchionne, 2004’te CEO olarak
atanmıştır. 2009 yılında Chrysler Group
LLC’de CEO ve 2011 yılında Yönetim
Kurulu Başkanı olmuştur. Mayıs 2010’da
Exor S.p.A şirketinin Yönetim Kurulu’na
katılmıştır. Aynı zamanda 2011’de Fiat
S.p.A’den ayrılarak kurulan ve CNH, Iveco
ile FiatcPowertrain Industrial’ı bünyesinde
bulunduran Fiat Industrial S.p.A’in Yönetim
Kurulu Başkanı olmuştur. Marchionne
2013 yılında yeniden Avrupa Otomobil
Üreticileri Derneği (ACEA)’nin Yönetim
Kurulu Başkanı seçilmiştir. Philip Morris
International Inc’nin Yönetim Kurulu
Üyesi, Peterson Uluslararası Ekonomi
Enstitüsü’nün Yönetim Kurulu Üyesi, ABD ve
İtalya Konseyi’nin İtalya kolunun başkanıdır.
2014 yılında FCA’ya CEO olarak atanan
Marchionne, aynı yıl Ferrari S.p.A.’in de
Başkanlığı’na getirilmiştir. Marchionne aynı
zamanda Giovanni Agnelli Vakfı’nın daimi
üyesidir ve Cavaliere del Lavoro nişanıyla
onurlandırılmıştır.
4- TEMEL KAMİL ATAY
Temel Kamil Atay, yükseköğrenimini İstanbul
Teknik Üniversitesi, makina mühendisliği
ve ABD’de Detroit Wayne State Üniversitesi
işletme lisansları ile tamamlamıştır.
Çalışma hayatına 1965 yılında Chrysler
Sanayi’de Ürün Geliştirme Mühendisi olarak
başlamış, Koç Topluluğu’na 1966 yılında
Otosan’da Mamul Geliştirme Müdürü olarak
katılmıştır. 1969 yılında Ford Motor Co.
USA’de Mamul Geliştirme Mühendisi olarak
görev alan Atay, 1972 yılında Koç Holding’de
Otomotiv Koordinatör Yardımcısı, 19741981 yılları arasında Otoyol Sanayi Genel
Müdürü ve 1981-1992 yılları arasında Tofaş
Genel Müdürü görevlerini yürütmüştür. Koç
Holding’de sırasıyla 1992 yılında Teknik
Projeler Başkan Yardımcısı, 1994 yılında
Tofaş Grubu Başkanı, 1996 yılında Topluluk
Yürütme Kurulu Başkan Vekili görevlerinde
bulunmuştur. 2000-2001 yıllarında Koç
Holding’in CEO’luğunu yapmıştır. 1998
yılından beri Yönetim Kurulu Başkan
Vekilliği görevini yürütmektedir.
5- LEVENT ÇAKIROĞLU (*)
Levent Çakıroğlu, Ankara Üniversitesi Siyasal
Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü’nde
lisans eğitimini tamamlamış, University
of Illinois’den yüksek lisans derecesini
almıştır. İş yaşamına 1988 yılında Maliye
Bakanlığı’nda Hesap Uzmanı olarak başlayan
Levent Çakıroğlu, 1997-1998 yılları arasında
Bilkent Üniversitesi’nde yarı zamanlı
Öğretim Görevlisi ve Maliye Bakanlığı Mali
Suçları Araştırma Kurulu Başkan Yardımcısı
olarak görev yapmıştır. Koç Holding’e 1998
yılında Mali Grup Koordinatörü olarak
katılan Çakıroğlu, 2002- 2007 yılları
arasında Koçtaş Genel Müdürlüğü, 20072008 yıllarında Migros Genel Müdürlüğü
yapmış, 2008 yılında Arçelik Genel Müdürü
olarak atanmıştır. Bu görevine ek olarak,
2010-2015 yılları arasında Koç Holding
Dayanıklı Tüketim Grubu Başkanı olarak
görev yapmıştır. Çakıroğlu, Nisan 2015’te Koç
Holding CEO’su olarak atanmıştır.
7- İSMAİL CENK ÇİMEN
İsmail Cenk Çimen, İstanbul Teknik
Üniversitesi Endüstri Mühendisliği
Bölümü’nden mezun olmasının ardından
yükseköğrenimini ABD’de Stanford ve Los
Angeles California üniversitelerinde Yönetici
Geliştirme programıyla sürdürmüştür. Koç
Topluluğu’na 1991’de Nasoto’da Yetiştirme
Elemanı olarak başlamış, 1993-1996
yıllarında Otosan Pazarlama’da Satış
Koordinatörlüğü, Bölge Müdürlüğü ve İthalat
Müdürlüğü görevlerinde bulunmuştur. 19961998 yıllarında Ford Otosan’da Filo Satış
Müdürlüğü yapmış, 1998 yılında Otokoç
Ankara’ya Genel Müdür olarak atanmıştır.
2001 yılında Otokoç çatısı altında
birleştirilen şirketlerin Genel Müdürlüğü’ne,
2005 yılında Otokoç’la birlikte Birmot’un
Genel Müdürlüğü’ne atanmış, yine aynı
yıl Avis Araç Kiralama da kendisine
bağlanmıştır. Haziran 2009’dan bu yana
Koç Holding Otomotiv Grubu Başkanı olarak
görev yapmaktadır.
Yönetim Kurulu’nun 01.04.2015 tarihli kararı
doğrultusunda, Yönetim Kurulu Üyesi Osman Turgay
Durak’ın emeklilik nedeniyle kendisinden boşalan
Yönetim Kurulu Üyeliğine, Türk Ticaret Kanunu’nun 363.
Maddesi ve Şirket Esas Sözleşmesi çerçevesinde, karar
tarihi itibariyle Levent Çakıroğlu’nun Yönetim Kurulu
Üyesi olarak seçilmesine ve bu atamanın yapılacak ilk
Genel Kurul’un onayına sunulmasına karar verilmiştir.
(*)
19
YÖNETİM KURULU
8- KUDRET ÖNEN
10- GIORGIO FOSSATI (*)
12- LIBERO MILONE
Bağımsız Üye
Kudret Önen yükseköğrenimini Gazi
Üniversitesi Makine Mühendisliği
Bölümü’nde tamamlamıştır. Koç
Topluluğu’na 1975 yılında Ford Otosan’da
katılmıştır. 1980 yılında Koç Holding’de
Ar‑Ge Bölüm Müdürü ve 1984 yılında
Otokar’da Genel Müdür Yardımcısı
olmasının ardından, 1994-2005 yılları
arasında Otokar’da Genel Müdürlük
görevini sürdürmüştür. 2005 yılında Koç
Holding Diğer Otomotiv Şirketleri Grubu
Eş Başkanı görevini üstlendikten sonra,
2006-2010 yılları arasında Koç Holding
Savunma Sanayi ve Diğer Otomotiv Grubu
Başkanlığı yapmıştır. 2010 yılından bu
yana Koç Holding Savunma Sanayi, Diğer
Otomotiv Şirketleri ve Bilgi Grubu Başkanı
olarak görev yapmaktadır. Önen aynı
zamanda, 2010 yılından bu yana Otomotiv
Sanayi Derneği (OSD) Başkanlığı görevinin
yanında, 2013-2014 dönemi Savunma
ve Havacılık Sanayii İmalatçılar Derneği
(SaSaD) Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini
de yapmıştır. 2014 yılından bu yana MESS
ve TİSK Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev
almaktadır.
Giorgio Fossati, yükseköğrenimini İtalya’da
Torino Üniversitesi Hukuk Bölümü’nde
tamamlamıştır. Profesyonel iş hayatına
1988 yılında Iveco S.p.A.’nın Hukuk
Bölümü’nde başlamıştır. 1999 yılında Fiat
S.p.A.’nın Hukuk Bölümü’ne katılmıştır. 2002
yılında FCA Italy S.p.A.’nın Genel Danışmanı
olmuştur. 2011 yılından bu yana FCA’nın
EMEA Bölgesi Genel Danışmanı ve Fiat
Chrysler Automobiles N.V.’nin Kurumsal
Genel Danışmanı olarak görev yapmaktadır.
Fossati aynı zamanda FCA US LLC, FCA Italy
S.p.A., Teksid S.p.A., Fiat Chrysler Finance
S.p.A., Fidis S.p.A., FCA Partecipazioni S.p.A.,
Fiat Chrysler Risk Management S.p.A.,
Abarth & C. S.p.A.’da Yönetim Kurulu Üyesi
ve FCA Poland S.A.’da İcra Kurulu Üyesidir.
(*)
Yönetim Kurulu’nun 18.02.2016 tarihli kararı
doğrultusunda, Yönetim Kurulu Üyesi Ali Aydın
Pandır’ın istifası nedeniyle kendisinden boşalan
Yönetim Kurulu Üyeliğine, Türk Ticaret Kanunu’nun
363. Maddesi ve Şirket Esas Sözleşmesi çerçevesinde,
karar tarihi itibariyle Giorgio Fossati’nin Yönetim
Kurulu Üyesi olarak seçilmesine ve bu atamanın
yapılacak ilk Genel Kurul’un onayına sunulmasına
karar verilmiştir.
9- SCOTT R. GARBERDING
11- GÖKÇE BAYINDIR
Bağımsız Üye
Scott R. Garberding, lisansını ABD’de
Teksas Üniversitesi Elektrik Mühendisliği
Bölümü’nde tamamladıktan sonra,
yüksek lisansını Massachusetts Teknoloji
Enstitüsü’nde İşletme Yönetimi Bölümü’nde
yapmıştır. 1993 yılında Chrysler
Corporation’ın Üretim Departmanı’nda
göreve başlayan Garberding, 2007 yılında
Tedarik ve Tedarikçi Kalitesi Bölümü’nde
Başkan Yardımcılığı görevini üstlenmiştir.
2008’de Global İş Ortaklıkları Operasyonları
Bölümü’ne Başkan Yardımcısı olarak atanan
Garberding, 2009 yılı boyunca Chrysler
Group LLC’nin Kıdemli Başkan Yardımcısı ve
Satınalma Başkanı olarak görev yapmıştır.
2009 sonunda Chrysler Group LLC’ye Dünya
Standardında Üretimden sorumlu Kıdemli
Başkan Yardımcısı olarak atanmıştır. Bu
pozisyonda, dünya çapında gerçekleştirilen
tüm üretim operasyonlarından ve tüm
Chrysler Grubu üretim tesislerinde
Dünya Standartlarında Üretim sisteminin
uygulanmasından sorumlu olmuştur. 2013
yılında Fiat Chrysler’e Grup Satınalma
Başkanı olarak atanan Garberding, aynı
zamanda Grup İcra Kurulu Üyesi olarak
görev yapmaktadır.
Gökçe Bayındır 1965 yılında Boğaziçi
Üniversitesi İşletme İdaresi Bölümü’nü
bitirdikten sonra aynı bölümde yüksek
lisansını tamamlamıştır. İş hayatına 1967
yılında başlayan Bayındır, 1971 yılında Tofaş
Oto Ticaret’te Pazarlama Müdürü olarak
göreve başlamıştır. Daha sonra Tofaş Oto
Ticaret bünyesinde Genel Müdür Muavinliği
ve 1979 yılından itibaren de Genel
Müdürlük görevlerinde bulunmuştur. 1987
tarihinde Koç Holding bünyesinde Tofaş
Grubu Başkan Yardımcılığı ve ardından
Tofaş Grubu Başkanlığı yapan Bayındır, 2000
yılında Koç Grubu’ndan emekli olmuştur.
Koç Topluluğu’nda çalıştığı yıllarda, başta
Tofaş Oto Ticaret ve Tofaş olmak üzere
değişik şirketlerde Yönetim Kurulu Üyeliği
görevlerinde bulunmuştur. 2012 yılından
bu yana Tofaş’ın Bağımsız Yönetim Kurulu
Üyesidir. Aynı zamanda Denetim Komitesi ve
Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetimi
Komitesi Başkanı ve Kurumsal Yönetim
Komitesi Üyesidir.
Libero Milone yükseköğrenimini Hollanda
ve İngiltere’de tamamlamıştır. Nisan
2008’den 2011’in başına kadar kurumsal
yönetim ve risk yönetimi konularında
uzmanlaşmış uluslararası bir danışmanlık
firması olan Protiviti’nin Kıdemli Danışmanı
ve Onursal Başkanı olarak görev yapmıştır.
2008-2011 arası dönemde, BM Dünya
Yiyecek Programı’nın Denetim Komitesi
Üyeliği yapmıştır. Nisan 2010 - Aralık 2011
arasında, personel yönetimi ve iş alım
yazılımı geliştiren Jobnet S.p.A. Başkanı
olarak görev yapmış, Ocak 2011 - Eylül
2013 döneminde Fiat Industrial S.p.A’da
bağımsız yönetici olarak çalışmış, ayrıca
İç Denetim ve Risk Komisyonu Başkanı
olarak görev yapmıştır. Nisan 2011’den
beri, Poltrona Frau Grubu’nda Bağımsız
Yönetim Kurulu Üyesi; Ücret Komitesi Üyesi
ve İç Denetim, Risk ve Kurumsal Yönetim
Komitesi Başkanı olarak görev yapmaktadır.
Mayıs 2011’de Yönetim Kurulu Üyesi
olduğu Falck Renewables S.p.A.’de ayrıca
İç Denetim ve Risk Kurulu Başkanı ve Ücret
Komitesi Üyesi olarak görev yapmaktadır.
Mart 2012’den beri Tofaş’ta Bağımsız
Yönetim Kurulu Üyesi, Kurumsal Yönetim
Komitesi Başkanı, Denetim Komitesi Üyesi
ve Risk Komitesi Üyesidir. 2012’den beri,
yönetici ortağı olduğu danışmanlık firması
Milone Associates’te Başkanlık yapmaktadır.
Mayıs 2013’ten beri, Indesit Şirketi’nde
Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi olan Milone
aynı zamanda, İç Denetim ve Risk Komitesi
Başkanı ve İnsan Kaynakları Komitesi
Üyesi’dir.
20
DÖNEM İÇİNDE YÖNETİM KURULU’NDA GÖREV ALAN ÜYELER
ADI SOYADI
GÖREVİ
Mustafa Vehbi KOÇ
Sergio MARCHIONNE
GÖREV SÜRESİ
BAŞLANGIÇ
BİTİŞ
Başkan
28.03.2014
21.01.2016
Başkan Yardımcısı
28.03.2014
28.03.2017
Kamil BAŞARAN
Üye ve CEO
28.03.2014
13.01.2015
Cengiz EROLDU
Üye ve CEO
14.01.2015
28.03.2017
Temel Kamil ATAY
Üye
28.03.2014
28.03.2017
Osman Turgay DURAK
Üye
28.03.2014
01.04.2015
Levent ÇAKIROĞLU
Üye
01.04.2015
28.03.2017
Alfredo ALTAVILLA
Üye
28.03.2014
28.03.2017
İsmail Cenk ÇİMEN
Üye
28.03.2014
28.03.2017
Kudret ÖNEN
Üye
28.03.2014
28.03.2017
Scott Richard GARBERDING
Üye
28.03.2014
28.03.2017
Ali Aydın PANDIR
Üye
28.03.2014
18.02.2016
Giorgio FOSSATI
Üye
18.02.2016
28.03.2017
Gökçe BAYINDIR
Bağımsız Üye
28.03.2014
28.03.2017
Libero MILONE
Bağımsız Üye
28.03.2014
28.03.2017
YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN GÖREV, YETKİ VE SINIRI İLE DENETİM
Gerek Yönetim Kurulu Başkanı gerekse Yönetim Kurulu Üyeleri, Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddeleri ve Şirket Esas
Sözleşmesi’nin 11’inci maddesinde belirtilen görev ve yetkileri haizdir.
Ayrıca, Şirket Esas Sözleşmesi’nin 10’uncu maddesinde Yönetim Kurulu Kararları hakkında düzenleme mevcuttur.
Şirket Esas Sözleşmesi’nin 13’üncü maddesinde ise Denetime ilişkin düzenlemeye yer verilmiştir.
21
CEO’NUN DEĞERLENDİRMESİ
TOFAŞ, 2015
YILINDA FAALİYET
PERFORMANSINI
ARTIRMAYI
SÜRDÜRÜRKEN,
TÜM PAYDAŞLARI İÇİN
KALICI DEĞER ÜRETMEYE
DEVAM ETTİ.
Değerli paydaşlarımız,
Tofaş için 2015, yeni model
yatırımlarını hayata geçirmeye
başladığı, Ar-Ge ve kurumsal
sürdürülebilirlik alanındaki
başarılarıyla, kilometre taşı niteliğinde
bir yıl oldu. Şirketimiz, piyasaya
sunduğu yeni modelleriyle kazandığı
ivme ve iç pazarda yaşanan büyüme
ile birlikte faaliyet performansını
artırmayı sürdürürken, tüm paydaşları
için kalıcı değer üretmeye devam etti.
Şirketimiz, bugüne kadar kaydettiği
en yüksek satış gelirine 2015 yılında
ulaşmış, net satışları bir önceki yıla
göre %33 artışla 10 milyar TL olmuştur.
Şirketin net kârı aynı dönemde %44,7
artarak 831 milyon TL seviyesinde
gerçekleşmiş; operasyonel kâr %28,8
artışla 618 milyon TL, FAVÖK ise %30
artışla 1.063 milyar TL’ye ulaşmıştır.
Tofaş, 2015 yılında üretim, satış ve
ihracat adetlerinde de başarılı bir
tablo çizmiştir. Şirketin toplam üretimi,
bir önceki yıla göre %24,9 gibi yüksek
bir oranda artarak 278.252 adede
ulaşmıştır. İki vardiyalı üretim programı
kapsamında %104’lük kapasite
kullanımına ulaşan Tofaş, ülkemiz
toplam otomotiv üretiminin %20,5’ini
tek başına gerçekleştirmiştir. 2015
yılında Tofaş tarafından üretilen
22
Cengiz Eroldu
Yönetim Kurulu
Üyesi ve CEO
araçların %26’sı binek otomobil, %74’ü
hafif ticari araç olmuştur.
80 ülkeye ihracat gerçekleştiren
Tofaş’ın ihracatı %22,2 oranında
artarak 173.873 araca ulaşmış; ihracat
geliri ise 1,9 milyon Euro olarak
gerçekleşmiştir.
Tofaş, FCA’nın dünya çapında
faaliyet gösteren fabrikalarında
uygulanan WCM- Dünya Klasında
Üretim Programı’nda Altın Seviye’ye
yükselebilen ilk üç fabrikadan biridir.
Tofaş’ın dünya klasındaki bu üretim
gücü Ar-Ge yetkinlikleriyle birleşerek
yeni ürün projelerinin şirketimize
kazandırılmasında önemli rol
oynamıştır. ABD ve Kanada pazarlarına
Doblò ile 2014 sonunda giriş yapan
Tofaş’ın bu ülkelere gerçekleştirdiği
satışlar, bir yıl gibi kısa bir süre içinde
Şirketin toplam ihracatının %12’si
mertebesine ulaşmıştır. Avrupa’daki
ekonomik iyileşmeye bağlı olarak
İtalya, İspanya ve Belçika pazarlarında
da büyüme sağlanmıştır.
2015 yılında 270 bin seviyesine
ulaşan üretim hacminin, 2016
yılında Egea ailesinin Hatchback ve
Station Wagon modellerinin devreye
girmesiyle tam kapasiteye yaklaşması
öngörülmektedir. Bu artışa paralel
olarak, 2015 yılı sonunda insan
kaynağımız 8.018 kişi olmuştur. Yeni
yatırımlarımızla oluşturduğumuz
toplam ekonomik ve sosyal etki,
doğrudan istihdamımızın çok ötesine
geçmektedir. Tedarik zincirimizi
oluşturan 150’ye yakın firma, Tofaş’taki
büyümeye paralel olarak büyüme ve
yeni istihdam yaratma arifesindedir.
Fiat Egea modelimiz, 2015 yılının Ekim
ayında törenle banttan indirilmiştir.
Teknoloji ve inovasyona yatırım
yaparak Türkiye için yarattığı katma
değeri daha da artıran Tofaş’ın küresel
rekabet gücünü pekiştiren Fiat Egea,
hepimizin olduğu kadar Türkiye’nin de
gururudur. Hayata geçirdiği projelerle
Türk otomotiv sektöründe öncü rol
oynayan Tofaş’ın, FCA kapsamındaki
küresel üretim sorumlulukları da
artmaktadır. Tofaş mühendisliğinin
ve işçiliğinin eseri olan Fiat Egea
ile birlikte, küresel pazarlara hitap
edebilecek bir model piyasaya
sunulmuş ve 40’tan fazla ülkeye
ihracatı başlamıştır.
2015-2023 döneminde toplam 580 bin
adet üretilmesi planlanan Fiat Egea
Sedan modelimiz, küresel piyasalara
Fiat Tipo adıyla sunulmaktadır ve
toplam üretiminin 1/3’ü dış piyasalara
gerçekleştirilecektir. Egea, piyasaya
girdiği andan itibaren büyük beğeni
ve ilgi toplamış, Autobest tarafından
Avrupa’da “Yılın En İyi Otomobili”
seçilmiştir.
2015 yılını tarihinin en yüksek
seviyesine ulaşarak, 968.017 adet
satışla kapatan Türkiye otomotiv
pazarında Fiat, toplam 109.929 adet
satışla %11,3’lük pazar payı elde
etmiştir. Hafif ticari araçta %25,6,
otomobil segmentinde ise %6,5 pay
alan Fiat, 35.041’lik satış adedine
ulaşan Linea modeliyle Türkiye’de en
çok satan araç unvanını korumuştur.
Jeep markamız özellikle Renegade
modelimizin yüksek performansı
ile satış adetlerini bir önceki yıla
göre %78,9 gibi önemli bir oranda
artırmıştır. Tofaş’ın Alfa Romeo, Ferrari,
Jeep, Lancia ve Maserati’den oluşan
marka yelpazesinin toplam pazar payı
2015 yılında %11,8, toplam satış adedi
ise 113.929’e ulaşmıştır.
Ülke ekonomisine katma değer
yaratma hedefiyle faaliyetlerini
yürüten Tofaş, kurumsal yönetime
ve sürdürülebilirliğe verdiği önemle,
hissedar değeri üretmenin yanı
sıra toplum için de değer üretme
sorumluluğu taşıdığının bilincindedir.
Sosyal sorumluluk çalışmalarımız
kapsamında kültür-sanat, eğitim
ve spor alanlarında projelerde yer
alarak, toplumsal gelişmeyi çok yönlü
bir yaklaşımla desteklemeye devam
ediyoruz.
Yönetimi Kategorisinde ödül almış;
kurumsal yönetim ilkelerine yönelik
gerçekleştirdiği atılımlar sonucunda
kurumsal yönetim notunu 9,06’ya
yükseltmiştir.
Güçlü ortakları, köklü markası,
üretim gücü, mali yapısı, yetkin insan
kaynağı, yüksek kalite standartları,
etik iş ilkelerine bağlılığı ve
sürdürülebilirlik anlayışı, Tofaş’ın
temel güç kaynaklarıdır. Tofaş’ın 2015
yılı performansının inşasında yer alan
değerli tüm paydaşlarımıza, bizlere
duydukları güven ve verdikleri destek
için teşekkürlerimi sunarım.
Saygılarımla,
Büyük bir sanayi kuruluşu olarak
doğal dengenin korunması ekseninde,
üretim süreçlerimizde ortaya
çıkan atıklardan, kullandığımız
hammaddelere ve tükettiğimiz elektrik
enerjisine kadar pek çok konuda çevre
üzerinde doğrudan etkimiz olduğunu
biliyoruz ve bu etkileri mümkün olan
en doğru şekilde yönetmeye ve en
aza indirgemeye gayret gösteriyoruz.
CDP (Carbon Disclosure ProjectKarbon Saydamlık Projesi) ve BİST
Sürdürülebilirlik Endeksi’nde yer alan
Tofaş, 2015 yılında Sürdürülebilir
İş Zirvesi’nde Karbon ve Enerji
23
ÜST YÖNETİM
24
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1- CENGİZ EROLDU*
YÖNETİM KURULU ÜYESİ - CEO
4- ALTAN AYTAÇ
FIAT İŞ BİRİMİ DİREKTÖRÜ
7- BURHAN ÇAKIR
İNSAN KAYNAKLARI DİREKTÖRÜ
İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi’nden
1988 yılında mezun olan Cengiz Eroldu,
1993-1995 yılları arasında İtalya’da
LUISS Üniversitesi’nde MBA programını
tamamlamıştır. Eroldu iş yaşamına 1989
yılında Koç Holding’de Denetim Uzmanı
olarak başlamıştır. 1995 yılında Tofaş’a
Muhasebe ve Endüstriyel Kontrol Müdür
Yardımcısı olarak atanan Eroldu, 2001-2008
yılları arasında Muhasebe ve Endüstriyel
Kontrol Müdürlüğü, Bütçe ve Kontrol
Müdürlüğü ve 2008-2015 arasında da Mali
Direktörlük görevlerini yerine getirmiştir.
Eroldu, Ocak 2015’te Tofaş Yönetim Kurulu
Üyesi ve CEO olarak atanmıştır.
Altan Altaç, 1992 yılında Boğaziçi
Üniversitesi Endüstri Mühendisliği
Bölümü’nden mezun olduktan sonra,
çalışma hayatına Tofaş Oto Ticaret’te
başlamış ve ticari alandaki ilk lojistik
departmanının kuruluşunda görev almıştır.
1997 yılında Koç Üniversitesi’nde EMBA
yüksek lisans programını tamamlamıştır.
Aynı yıl CBU Lojistik Departman Müdürü
olmuştur. Dış lojistik alanında üretim ile
entegrasyon ve yalınlaşma projelerini
tamamladıktan sonra, 2003 yılında Ticari
Projeler Koordinatörlüğü’ne, 2004 yılında
Fiat Marka Müdürlüğü’ne, 2006 yılında da
Alfa Romeo ve Lancia markalarının Türkiye
İş Birimi Direktörlüğü’ne getirilmiştir.
2008 yılında Tofaş’ın Tedarik Zinciri
Direktörlüğü’ne atanan Aytaç, 2015 yılı
Ocak ayında Satış Sonrası ve Yedek Parça
Direktörü olarak atanmıştır. Ağustos 2015
tarihi itibarıyla Fiat İş Birimi Direktörü
olarak görev yapmaktadır.
Burhan Çakır Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Makine Mühendisliği Bölümü’nden 1986
yılında mezun olmuştur. Profesyonel iş
hayatına 1989 yılında Tofaş’ta Pres Üretim
Bölümü’nde mühendis olarak başlamıştır.
1993-2004 yılları arasında Pres Atölyesi
Yöneticiliği, Gövde Üretim Birim Müdürlüğü,
Parça İhracat Birim Müdürlüğü, Endüstriyel
Kontrol Müdürlüğü görevlerini yerine
getirmiştir. Çakır, 2004 yılından beri İnsan
Kaynakları Direktörü olarak çalışmaktadır.
2- STEFANO REGANZANI
MALİ DİREKTÖR
İtalya’da Università Commerciale ‘Luigi
Bocconi’ İşletme Bölümü’nden 1990 yılında
mezun olan Stefano Reganzani; meslek
hayatına 1991 yılında Unilever İtalya’da
başlamıştır. Reganzani, 1995 yılından bu
yana Fiat Chrysler çatısı altında çeşitli
görevlerde yer almıştır. 2013 yılına dek
Finans Bölümü’nde farklı kademelerde
görev yapan Reganzani, 2013 - Nisan 2015
döneminde İş Geliştirme ve Yatırımlar
Kontrol Yöneticisi olarak görev almış, Nisan
2015 itibarıyla Tofaş’ın Mali Direktörü
olarak atanmıştır.
3- AKIN AYDEMİR
ENDÜSTRİYEL OPERASYONLAR DİREKTÖRÜ
1987 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun
olan Akın Aydemir, Thunderbird School of
Global Management’ta MBA programını
tamamlamıştır. İş yaşamına 1988 yılında
Olmuksa’da mühendis olarak başlayan
Aydemir, 1990 yılında Toyotasa’ya transfer
olarak 1996 yılına kadar Gövde Üretim
Müdür Yardımcılığı yapmıştır. 1997
yılında Honda’da Üretim Müdürü olarak
göreve başlayan Aydemir, 1999 yılında
Honda Kanada’da Mühendislik Müdürlüğü
görevine atanmıştır. 2001 yılında ABD’de
faaliyet gösteren RWD firmasında işe
başlamış ve 2003 yılına kadar Yalın
Üretim konusunda Ford, Chrysler ve GM’e
danışmanlık yapmıştır. Aydemir, 2003
yılında Gates’te Yalın Üretim Müdürlüğü
görevini üstlenmiştir. 2005 yılından itibaren
Alcoa’nın Avrupa’daki fabrikalarında yalın
üretim uygulamalarını yürütmüş ve 2009
yılında Fiat Grubu’nda CNH Kanada’ya
katılmıştır. 2010 yılından itibaren Tofaş’ta
Endüstriyel Operasyonlar Direktörlüğü
görevini yürütmektedir.
5- FILIPPO SESSIA
AR-GE DİREKTÖRÜ
Filippo Sessia 1996 yılında İtalya’da
Politecnico di Torino Üniversitesi Makine
Mühendisliği Bölümü’nden mezun olmuştur.
Aynı yıl kariyerine başladığı Fiat Araştırma
Merkezi Araç Mimarisi Departmanı’nda
aynı zamanda yapısal davranışlarla ilgili
bir araştırma projesi yürütmüştür. 1999
yılında gövde komponentleriyle ilgili olarak
Fiat Auto’ya geçerek, 2009 yılına kadar
çeşitli sorumluluklar üstlenmiş ve Fiat/Alfa/
Lancia araçlarının bütün dış aksamlarından
sorumlu olmuştur. 2009 yılında araç
mimarisinden sorumlu olarak Fiat
Araştırma Merkezi’ne dönmüş, aracın teknik
fonksiyonlarına yönelik sorumlulukları
üstlenmiştir. Sessia, 2012 yılından beri
Tofaş’ta Ar‑Ge Direktörü olarak görev
yapmaktadır.
6- OKAN BAŞ
356 PROJE VE İŞ GELİŞTİRME DİREKTÖRÜ
Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği
Bölümü’nden 1984 yılında mezun olan Okan
Baş, 1984-1985 yılları arasında ABD’de
Clemson Üniversitesi’nde MSci programını
tamamlamıştır. İş yaşamına 1987 yılında
Tofaş’ta makine mühendisi olarak başlamış,
sırasıyla Mekanik Atölye Şefliği, Gövde
Üretim Müdürlüğü, Powertrain Müdürlüğü,
Satış Sonrası ve Yedek Parça Direktörlüğü
görevleri yerine getirmiştir. Doblò,
Minicargo gibi projeleri yönetmiştir. 20062015 arasında Fiat İş Birimi Direktörü olarak
çalışan Baş, Ağustos 2015’te 356 Proje ve İş
Geliştirme Direktörü olarak atanmıştır.
8- ARZU ÇOLAKOĞLU
KURUMSAL İLETİŞİM DİREKTÖRÜ
Arzu Çolakoğlu, İstanbul Üniversitesi
İngilizce İktisat Bölümü mezunudur. İş
yaşamına 1995 yılında Doğuş Otomotiv’de
planlama uzmanı olarak başlamıştır.
1998-2003 yıllarında Planlama ve Lojistik
Müdürlüğü, VW Ticari Araç Pazarlama
Müdürlüğü görevlerini üstlenmiştir. 20032004 yıllarında Doğuş Oto Pazarlama’da
Bölge Direktörü olarak görev almıştır.
2005 yılında Tofaş’ta Alfa Romeo Marka
Müdürlüğü görevine getirilen Çolakoğlu,
2008 yılında Alfa Romeo ve Lancia İş Birimi
Direktörü olarak göreve devam etmiştir.
2012 yılından bu yana Tofaş’ta Kurumsal
İletişim Direktörü olarak görev yapmaktadır.
9- ENRICO GOBETTO
ÜRÜN MÜHENDİSLİĞİ DİREKTÖRÜ
İtalya’da Politecnico di Torino Üniversitesi
Makine Mühendisliği Bölümü’nde 1993
yılında lisansüstü eğitimini tamamlayan
Enrico Gobetto, 1994 yılından bu yana
Fiat Grubu bünyesinde farklı görevler
üstlenmiştir. Kariyerinin ilk bölümünde,
Fiat Araştırma Merkezi’nde İnovasyonYenilik Proje Yöneticiliği ve B segmenti
ve Alfa Romeo Mito modelinin İleri
Düzeyde Tasarım Sorumlusu olarak görev
almıştır. Fiat Araştırma Merkezi’nde Araç
İnovasyon Başkanı olarak görev yapmıştır.
Gobetto, 2013 yılından beri Tofaş’ta Ürün
Mühendisliği Direktörü olarak görev
yapmaktadır.
25
ÜST YÖNETİM
26
10
11
12
13
14
15
16
17
18
10- TÜRKER GÜRTEKİN
LANCIA, ALFA ROMEO, JEEP DİREKTÖRÜ
13- YÜKSEL ÖZTÜRK
SATINALMA DİREKTÖRÜ
16- ZEKİ ERDAL ŞİMŞEK
KALİTE DİREKTÖRÜ
1997 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi
Makine Mühendisliği Bölümü’nden
mezun olan Türker Gürtekin, Boğaziçi
Üniversitesi’nde işletme yüksek lisansı
(MBA) yapmıştır. Tofaş’taki kariyerine 2001
yılında Satış Sonrası Süreçler ve Garanti
Uzmanı olarak başlamıştır. Sırasıyla Dış
Pazarlar Yönetimi Sorumlusu, Koç Fiat
Kredi’de Satış Müdürü ve ardında da
Pazarlama ve Satış Müdürü olarak devam
eden Gürtekin, 2012-2013 yılları arasında
Lancia, Alfa Romeo, Jeep Satış Müdürü
olarak görev yapmıştır. 2013 yılından
Ağustos 2015’e kadar Koç Fiat Kredi Genel
Müdürlüğü görevini üstlenen Gürtekin, bu
tarih itibarıyla Lancia, Alfa Romeo, Jeep
Direktörü olarak atanmıştır.
Yüksel Öztürk, 1991 yılında Uludağ
Üniversitesi Makine Mühendisliği
Bölümü’nden mezun olmuştur. Çalışma
hayatına 1993-2001 yılları arasında Ürün
Geliştirme Mühendisi olarak Tofaş’ta
başlayan Öztürk, 2001-2003 yılları arasında
Direkt Malzeme Elektrik Yöneticiliği,
2003-2005 yılları arasında Direkt Malzeme
Elektrik Müdürlüğü görevlerini yürütmüştür.
Öztürk, 2005 yılından beri Satınalma
Direktörü olarak görev yapmaktadır.
Zeki Erdal Şimşek, İstanbul Teknik
Üniversitesi Uçak ve Uzay Bilimleri
Fakültesi’nden 1987 yılında uçak mühendisi
olarak mezun olmuş, yüksek lisansını da
İstanbul Üniversitesi İşletme ve İş İdaresi
programında 1989 yılında tamamlamıştır.
1990 yılında Tofaş’ta proje mühendisi
olarak çalışma hayatına başlayan Şimşek,
Tofaş’taki 11 yılın ardından Kahire’deki
Fiat otomobil fabrikasına Fabrika Müdürü
olarak atanmıştır. 2003 yılında Tofaş’a
dönerek farklı departmanlarda yöneticilik
görevleri üstlenen Şimşek, Tofaş’ta Kalite
Direktörlüğü görevini sürdürmektedir.
11- MAHMUT KARACAN
SATIŞ DİREKTÖRÜ
Çukurova Üniversitesi İşletme Bölümü’nden
mezun olan Mahmut Karacan, çalışma
hayatına 1995’te Çitasad’da Lojistik Uzmanı
olarak başlamış, 1996-2000 yılları arasında
satış ve pazarlama faaliyetlerinden
sorumlu olarak çalışmıştır. 2000-2012
yılları arasında Daimler Chrysler’de Satış
Pazarlama operasyonlarından sorumlu
olarak görev yapmıştır. 2003 yılında
Chrysler, Jeep Dodge Academy’yi kurmuştur.
2013-2015 yılları arasında Lancia, Alfa
Romeo ve Jeep markalarında Satış ve Satış
Sonrası Hizmetleri İş Birimi Direktörlüğü
görevini yürüten Karacan, Ağustos 2015
tarihinde Satış Direktörü olarak atanmıştır.
12- MEHMET HAKAN KORKMAZ
BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ DİREKTÖRÜ
1985 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi
Kontrol ve Bilgisayar Mühendisliği
Bölümü’nden mezun olan Mehmet Hakan
Korkmaz, yüksek lisansını ABD’de Michigan
State Üniversitesi Elektrik Mühendisliği
Bölümü’nde tamamlamıştır. İş yaşamına
1992 yılında Erdemir’de Proses Kontrol
Mühendisi olarak başlayan Korkmaz,
Karma International’daki Proje Liderliği ve
Connectus Software’deki Genel Müdürlük
görevlerinin ardından, Aksa Akrilik’te
Bilgi Teknolojileri Müdürlüğü görevini
üstlenmiştir. 2005 yılında Akkök Sanayi
Yatırım ve Geliştirme şirketine, Bilgi ve
İletişim Teknolojileri Direktörü olarak
atanan Korkmaz, 2007 yılında aynı gruba
ait Aktek Bilgi İletişim Teknolojisi’nin
Genel Müdürlüğü’ne atanmıştır. Korkmaz,
2012 yılından bu yana Tofaş’ta Bilgi ve
İletişim Teknolojileri Direktörlüğü görevini
sürdürmektedir.
14- HÜSEYİN ŞAHİN
SATIŞ SONRASI VE YEDEK PARÇA DİREKTÖRÜ
Hüseyin Şahin 1990 yılında Uludağ
Üniversitesi, Kamu Yönetimi Bölümü’nden
mezun olmuştur. İş yaşamına 1996 yılında
Efthor’da Proje Müdürü olarak başlamıştır.
1997 yılında İstanbul Fruehauf Taşıt Araçları
San. ve Tic. A.Ş.’ye İnsan Kaynakları Uzmanı
olarak geçiş yapmış, 1999 yılında İnsan
Kaynakları Sorumlusu olmuştur. 2001
yılında Otokoç’a İnsan Kaynakları Müdürü
olarak katılan Şahin, 2003-2005 yılları
arasında sırası ile Otokoç Antalya Şube
Müdürü ve Birmot Zincirlikuyu Şube Müdürü
olarak görev yapmıştır. 2006-2010 yılları
arasında Birmot Operasyonel Genel Müdür
Yardımcılığı görevinde bulunan Şahin,
2011-2015 yılları arasında Tofaş’ta Satış
Direktörlüğü görevinin ardından, Temmuz
2015 itibarıyla Satış Sonrası ve Yedek Parça
Direktörü olarak atanmıştır.
15- İBRAHİM ÇAĞLAR ŞAHİN
BİNEK ARAÇ PROJELERİ DİREKTÖRÜ
İbrahim Çağlar Şahin, 1983 yılında
Uludağ Üniversitesi Makine Mühendisliği
Bölümü’nden mezun olmuş, 1986 yılında
makine mühendisliği alanında yüksek lisans
eğitimini tamamlamıştır. 1983-1985 yılları
arasında Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde
Araştırma Görevlisi olarak tez çalışmalarını
sürdürmüştür. 1989-1993 yıllarında Tofaş’ta
metot mühendisi olarak görev yapmıştır.
1993-2013 yılları arasında ise sırasıyla
Transmisyon ve Süspansiyon Üretim
Yöneticiliği, Transmisyon ve Süspansiyon
Birim Müdürlüğü, Powertrain Üretim
Müdürlüğü, Powertrain Fabrika Müdürlüğü,
Minicargo Projesi Direktörlüğü, Kalite
Direktörlüğü, Ar‑Ge Ürün Mühendisliği
Direktörlüğü ve Projeler Direktörlüğü
görevlerini yürütmüştür. Şahin, 2015
yılından bu yana Binek Araç Projeleri
Direktörü olarak görev yapmaktadır.
17- RECEP TEMİZESEN
ÜRETİM DİREKTÖRÜ
Recep Temizesen 1988 yılında Orta Doğu
Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği
Bölümü’nden mezun olmuştur. İş yaşamına
1988 yılında Çimhol A.Ş.’de başlamış ve
1988-1991 yılları arasında proje mühendisi
olarak çalışmıştır. 1992 yılında Tofaş’ta
Pres Metot Mühendisi olarak çalışmaya
başlamış, 1999-2015 yılları arasında
ise sırasıyla, Pres Ürün Proses Kısım
Yöneticiliği, Pres Mühendislik ve Teknoloji
Yöneticiliği, Pres Üretim Müdürlüğü ve
Montaj Üretim Müdürlüğü görevlerini
yürütmüştür. Temizesen, Ocak 2015’ten
itibaren Üretim Direktörü olarak görev
yapmaktadır.
18- ONUR YALÇIN
TEDARİK ZİNCİRİ DİREKTÖRÜ
Onur Yalçın 1991 yılında Orta Doğu Teknik
Üniversitesi’nden Endüstri Mühendisliği
lisansını, 1993 yılında ABD Iowa State
Üniversitesi’nden Yön Eylem ve Endüstri
Mühendisliği yüksek lisans derecesini
almıştır. 1993 yılında Sanayi Mühendisliği
Uzmanı olarak katıldığı Tofaş’ta sırasıyla,
Üretim Planlama Yöneticisi, Parça İhracat
Yöneticisi, Sipariş Yöneticisi, CBU Lojistik
Müdürü ve Dış Lojistik Müdürü olarak görev
yapmıştır. Onur Yalçın, Ocak 2015’te Tedarik
Zinciri Direktörü olarak atanmıştır.
27
TOFAŞ 2015 FAALİYET RAPORU - FAALİYETLER
YÜKSEK
PERFORMANS
Tofaş’ın toplam satış
adetleri 2015 yılında
%25 oranında artmıştır.
28
OTOMOTİV SEKTÖRÜ VE TOFAŞ’IN SEKTÖR İÇİNDEKİ YERİ
TÜRKİYE OTOMOBİL
VE HAFİF TİCARİ ARAÇ
TOPLAM PAZARI 2015
YILINDA TARİHİNİN EN
YÜKSEK SEVİYESİNE
ULAŞMIŞTIR.
TÜRKİYE OTOMOBİL VE HAFİF TİCARİ ARAÇ
TOPLAM PAZARI %26,1 BÜYÜMÜŞTÜR.
Türkiye otomobil ve hafif ticari araç
toplam pazarı 2015 yılında bir önceki
yıla göre %26,1 artarak tarihinin en
yüksek seviyesine ulaşmış, toplam
968.017 adetlik satış hacmi ile rekor
kırmıştır.
2015 yılında yurt içi otomobil pazarı
2014 yılına kıyasla %23,5 büyümüş
ve toplam 725.596 adet araç satışı
gerçekleşmiştir. Hafif ticari araç
satışları ise %34,4 artarak toplamda
242.421 adede ulaşmıştır.
Türkiye otomotiv pazarında görülen
bu önemli artışta; araç yenileme
döngüsünün yanı sıra, ABD dolarının
yıl içinde Türk lirasına karşı değer
kazanması sonucunda hane halkının
ABD doları cinsinden tasarrufunun
otomobil ve hafif ticari araç fiyatlarına
göre hızlı değerlenmesi ve yılın son
çeyreğinde belirsizlik ortamının
ortadan kalkmasıyla Tüketici Güven
Endeksinin tekrar yükselme trendine
girmesi gibi nedenler etkili olmuştur.
Yurt dışı pazarlarda ise Avrupa
geneline bakıldığında, 2015 yılı
otomobil satışlarının %9,2 arttığı, hafif
ticari araç pazarının %11,6 büyüdüğü
görülmektedir.
Bu pazarlardan en iyi performansı,
otomobilde %20,9, hafif ticari araçta
%36,1 artış ile İspanya sergilemiştir.
İspanya’yı takiben İtalya, Avrupa’da
ikinci en yüksek büyümeyi gösteren
pazar olmuş, otomobilde %15,8, hafif
ticari araç pazarında %12,4 büyüme
sağlamıştır.
TOPLAM YURT İÇİ PAZAR (ADET)
Hafif Ticari Araç (LCV)
864.430
593,510
270,920
2011
Otomobil
Toplam
968.017
853.378
777.761
767.681
664.655
587.331
556.280
221.481
188.723
2012
725.596
180.350
2013
2014
242.421
2015
TOFAŞ YURT İÇİ PERAKENDE SATIŞLAR (ADET)
Otomobil
Toplam
129.945
104.598
71.107
58.838
2011
100.441
113.929
92.355
58.137
46.461
2012
53.104
47.337
2013
49.586
42.769
2014
62.127
51.802
2015
TOFAŞ YURT İÇİ PAZAR PAYLARI
Otomobil
%26,2
%9,9
2011
%27,5
%26,2
%25,1
%8,3
%8,0
%7,3
%7,1
2012
2013
2014
2015
%25,6
29
FIAT EGEA MODELİNİN
ÜRETİM VE İHRACATINA
2015 YILI EKİM AYI
SONUNDA BAŞLANMASI
TOFAŞ’IN İHRACAT
FAALİYETLERİ AÇISINDAN
BİR DİĞER ÖNEMLİ
GELİŞMEDİR.
İHRACAT
Yurt dışı satışlarda, Avrupa otomotiv
sektörü ortalamasından daha yüksek
büyüme sağlanmıştır.
2015 yılında Avrupa otomobil
pazarında %9,2, hafif ticari araç
pazarında %11,6 büyüme görülmüştür.
Tofaş’ın Avrupa’ya olan toplam
ihracatında ise %14,8 artış sağlanarak,
Avrupa otomotiv pazarının ortalama
büyümesinden daha yüksek bir
performans sergilenmiştir.
Avrupa dışındaki diğer ihraç
pazarlarında, özellikle Kuzey
Amerika’da Ram ProMaster City
satışları başarıyla devam etmiş, söz
konusu aracın satış adedi henüz ilk
senesinde 20.344’e ulaşarak Tofaş
ihracatına önemli katkıda bulunmuştur.
Sonuç olarak Tofaş’ın 2015 yılı ihracatı
bir önceki yıla kıyasla toplamda %22,2
artarak 173.873 adede yükselmiştir.
İHRACAT (ADET)
2023 yılının sonuna kadar devam
edecek proje çerçevesinde, yaklaşık
üçte biri ihracat pazarlarına olmak
üzere 580 bin adet Sedan üretimi
planlanmaktadır. Egea projesinin
Hatchback ve Station Wagon
modellerinin ise sırasıyla 2016 yılında
üretimine başlanması, 2016-2023
yılları arasında ağırlıklı olarak ihracata
yönelik 700 bin adet araç üretilmesi
hedeflenmektedir.
2014 2015 DEĞİŞİM %
25.067
32.055 27,9
117.214
141.818 21,0
Toplam
142.281
173.873 22,2
Otomobil
TOFAŞ İHRACAT GELİRLERİ
(MİLYON EURO)
1.737
2011
30
Fiat Egea, Autobest’te Avrupa’nın en iyi
otomobili ödülünü kazanmıştır.
Tofaş’ın ihracat faaliyetleri açısından
bir diğer çok önemli gelişme ise Fiat
Egea modelinin üretim ve ihracatına
2015 yılı Ekim ayında başlanmasıdır.
İhraç pazarlarında Fiat Tipo model ismi
ile satılmakta olan Fiat Egea, Aralık
2015’te 26 farklı ülkenin jüri üyeleri
tarafından Autobest’te Avrupa’nın en iyi
otomobili ödülünü kazanmıştır.
1,896
1.551
2012
1.632
2013
TOFAŞ’IN 2015 YILI İHRACATI
BİR ÖNCEKİ YILA KIYASLA
TOPLAMDA %22,2 ARTMIŞTIR.
1.493
2014
+%22,2
2015
TOFAŞ HEM ÜRETİM
HEM DE İHRACAT
ADETLERİNDE, SEKTÖR
ORTALAMALARININ
ÜZERİNDE ARTIŞ
SAĞLAMIŞTIR.
ÜRETİM (ADET)
2014 2015
33.249
35.202
Egea-
11.237
Linea
Doblò - Binek
980
240
Yeni Doblò - Binek
9.568
12.155
Minicargo - Binek
15.312
14.475
Devam Eden Projeler
Otomobil Toplamı
Doblò Yeni Doblò Minicargo 328
59.109
73.637
7.179
7.831
90.242
121.172
66.277
75.612
Hafif Ticari Araç (LCV) Toplamı
163.698
204.615
Toplam
222.807278.252
2 VARDİYAYA GÖRE KAPASİTE KULLANIM ORANI (%)
ÜRETİM
Tofaş, kısa ve orta vadede kârlılığı
koruma ve artırma yolunda üretim
verimliliğini yükseltmekte, yeni ürün
ve teknoloji geliştirme çalışmalarına
devam etmektedir. Bu kapsamda Şirket,
2015 yılında da üretim faaliyetlerini
etkin bir şekilde yönetmiş ve piyasa
talebine optimal bir şekilde cevap
verebilmiştir.
Tofaş hem üretim hem de ihracat
adetlerinde, sektör ortalamalarının
üzerinde artış sağlamıştır. Tofaş’ın
2015 yılı üretim hacmi, gerek yurt içi
pazarda gerekse ihraç pazarlarında
görülen hareketliliğe paralel olarak
bir önceki yıla göre %24,9 oranında
artmış ve 278.252 adet seviyesine
ulaşmıştır. Yılın son çeyreğinde
üretimine başlanan Fiat Egea,
toplamda 11.237 adet üretilerek bu
artışa katkı sağlamıştır. Bu sonuçlara
göre çift vardiya çalışma sistemine
göre hesaplanan Kapasite Kullanım
Oranı, son 5 yılın en yüksek seviyesi
olan %104’e erişmiştir.
%92
%77
%104
%84
%64
2011
2012
2013
2014
2015
+%24,9
TOFAŞ’IN 2015 YILI ÜRETİM
HACMİ, %24,9 ORANINDA ARTIŞ
GÖSTERMİŞTİR.
31
2015 YILINDA
TOFAŞ’IN TOPLAM
SATIŞ ADETLERİ
%25 ARTMIŞTIR.
SATIŞLAR VE CİRO
Tofaş, 2015 yılında da üretim
kapasitesini en yüksek verimle
kullanmaya odaklanmış, iç pazardış pazar dengesini ideal bir şekilde
korumuş, satış organizasyonunun
katkısıyla gerek iç, gerekse dış
piyasaların taleplerini eksiksiz
karşılamıştır.
2015 yılında Tofaş’ın toplam satış
adetleri, yurt içi satışlardaki artış
ve ihracat performansında görülen
olumlu gelişmeler ile desteklenerek
%25 artmış ve 296.812 seviyesine
ulaşmıştır. Şirket’in satış adetlerinin
içinde yurt içi satışların payı %41,
ihracatın oranı ise %59 olarak
gerçekleşmiştir.
Tofaş’ın toplam satışlarının %28,4’ünü
otomobil, %71,6’sını hafif ticari araç
satışları oluşturmuştur.
SATIŞLAR (DAĞITIM ADET)
Otomobil
İÇ PİYASA
2014 2015 2014 2015
42.289
52.358
25.067
32.055
Hafif Ticari Araç (LCV) 52.814
Toplam
TOPLAM
2014
2015
67.356 84.413
70.581 117.214 141.818 170.028 212.399
95.103122.939142.281173.873237.384296.812
%71,6
TOFAŞ’IN TOPLAM SATIŞLARININ
%71,6’SINI HAFİF TİCARİ ARAÇ
SATIŞLARI OLUŞTURMUŞTUR.
32
DIŞ PİYASA
2015 yılında Fiat’ın yurt içi perakende
otomobil satışları %19,8 artarak 47.363
adede erişmiş, pazar payı ise %6,5
olarak gerçekleşmiştir. Yurt içi pazarda
büyük rağbet gören Linea, 35.041
adet ile Türkiye’de en çok satılan araç
olmuştur. 28 Eylül 2015 tarihinde
üretime geçen ve perakende satışlarına
Kasım ayında başlanan yeni otomobil
modeli Fiat Egea, 2015 yılında toplam
5.674 adet perakende satışa ulaşmıştır.
Jeep markası özellikle Renegade
modelinin yüksek performansı ile satış
adetlerini bir önceki yıla göre %78,9
gibi önemli bir oranda artırmıştır.
Fiat, Jeep, Alfa Romeo, Maserati ve
Ferrari markalarının 2015 yılı toplam
pazar payı 51.802 adet ile %7,1 olarak
gerçekleşmiştir.
Fiat markasıyla hafif ticari araç
pazarında %25,6’lık pazar payı ile
62.127 adetlik satış hacmine ulaşan
Tofaş, 2015 yılını ikinci sırada
tamamlamıştır.
Fiat markasının yurt içi perakende
otomobil ve hafif ticari araç
pazarındaki 2015 toplam pazar payı,
109.490 adetlik satışla %11,3 olmuştur.
Tofaş’ın Alfa Romeo, Ferrari, Jeep,
Lancia ve Maserati markalarını da
içeren toplam pazar payı %11,8, toplam
satış adetleri ise 113.929 adet olarak
gerçekleşmiştir.
Net satış gelirlerinde önemli artış
görülmüştür.
Tofaş’ın net satış gelirleri 2015 yılında,
değişen ürün gamı, satış adetlerindeki
artış ve bir önceki yıla göre artan
Euro/TL kuru etkisiyle, %33 oranında
artış göstermiş ve 9.920.723 bin TL
seviyesine ulaşmıştır.
SATIŞ ADETLERİ İÇİNDE
YURT İÇİ SATIŞLARIN
PAYI %41, İHRACATIN
ORANI İSE %59 OLARAK
GERÇEKLEŞMİŞTİR.
SATIŞLAR (BİN TL)
2014 2015 DEĞİŞİM %
Yurt Dışı Satışlar
4.297.030
5.729.275 %33
Yurt İçi Satışlar
3.023.705
4.121.142 %36
119.274
70.306
%-41
7.440.009
9.920.723 %33
Esas Faaliyetlerden Diğer Satışlar
Toplam
31.12.2015
31.12.2014
Yurt İçi Dağıtım Adetleri
122.939
95.107
Üretimden Satış
104.259
78.504
Doblò 3
Yeni Doblò Yeni Doblò Binek
696
6.570
Linea
34.725
32.249
MCV 32.648
22.162
647
538
İthal Araçlar
TOFAŞ’IN NET SATIŞ GELİRLERİ
%33 ORANINDA ARTIŞ
GÖSTERMİŞTİR.
22.856
761
Egea
MCV Binek
+%33
28.908
18.680
16.603
Ducato
9.025
7.793
Fiat 500, 500L, 500X
3.580
2.449
Jeep
3.566
2.084
Grande Punto
1.311
2.388
Alfa Romeo
868
926
Panda Futura
152
220
Freemont 4x4 91
380
Maserati
73
83
Ferrari
11
11
Lancia
2
167
Bravo
1
98
Panda
3
Scudo
1
İhracat Adetleri
31.12.2015
31.12.2014
173.873
142.281
Egea
3.587
Doblò 7.855
7.145
Doblò Binek
242
978
Yeni Doblò 48.344
42.650
Yeni Doblò Binek
11.546
6.962
RAM ProMaster City
20.344
4.836
GM Combo
24.059
20.169
Linea
650
695
MCV
43.209
44.037
MCV Binek
13.907
14.762
Diğer Satış
130
47
33
YATIRIM
TUTARLARINDAKİ
GELİŞMEYE EN ÖNEMLİ
KATKI, YENİ OTOMOBİL
AİLESİ OLAN FIAT EGEA
SERİSİ TARAFINDAN
SAĞLANMIŞTIR.
Tofaş, stratejik iş planlarına uygun
yatırım çalışmalarını 2015 yılında da
aralıksız sürdürmüştür.
2015 yılı toplam yatırımı da dahil
olmak üzere, Tofaş’ın son beş yıllık
toplam yatırım tutarı 1.005 milyon
Euro seviyesine ulaşmıştır. Yatırım
tutarlarındaki gelişmeye en önemli
katkı, yeni otomobil ailesi olan Fiat
Egea serisi tarafından sağlanmıştır.
2015 YATIRIMLARI/MODELLERE GÖRE
YILLARA GÖRE YATIRIMLAR (MİLYON EURO)
YATIRIMLAR
2011
116,4
56
2012
86,8
275
2013
94,9
Linea 15
2014
330,0
Yapısal
32
2015
377,4
(MİLYON EURO)
263 Model (Yeni Doblò) 356 Model (Egea) Toplam377
Toplam1.005
KÂRLILIK
%30 yükselmiştir. Net Kâr ise vergi
gelirlerindeki büyümenin de etkisiyle
daha yüksek bir artışla bir önceki
yıla göre %45 oranında yükselerek ve
830,8 milyon TL seviyesine ulaşmıştır.
Tofaş’ın 2015 yılında Vergi Öncesi
Kârı ve FAVÖK tutarı, satış adetlerinde
görülen %25 seviyesinde artışa
paralel olarak, bir önceki yıla göre
YILLAR FAVÖK (EBITDA)
Bin TL Artış (%) Bin TL Artış (%)
806.196
23,2
2012
834.155
3,5
497.440-2,1
442.039-6,8
2013
816.735-2,1
477.075-4,1
434.223-1,8
2014
815.607-0,1
472.253-1,0
574.238
32,2
617.987
830.801
44,7
1.062.668
30,3
29,7
Bin TL Artış (%)
2011
2015
508.088
NET KÂR
30,9
474.165
1.005
23,4
TOFAŞ’IN SON BEŞ YILLIK
TOPLAM YATIRIM TUTARI 1.005
MİLYON EURO SEVİYESİNE
ULAŞMIŞTIR.
34
+%44,7
NET KÂR
Net Kâr (bin TL)
830.801
2015 YILINDA ELDE EDİLEN
NET KÂR ARTIŞI
574.238
474.165
%23,4
384.220
%6,6
2010
+%30,9
VERGİ ÖNCESİ KÂR ARTIŞI
Değişim (%)
442.039
434.223
-%6,8
2011
2012
2013
2014
2015
Değişim (%)
Vergi Öncesi Kâr (bin TL)
617.987
%45,1
508.088
497.440
%29,7
391.739
2010
FAVÖK ARTIŞI
%32,2
-%1,8
477.075
-%2,1
+%30,3
%44,7
2011
2012
-%4,1
2013
472.253
%30,9
-%1,0
2014
2015
FAVÖK
Değişim (%)
FAVÖK (bin TL)
1.062.668
%43,6
806.196
654.565
834.155
815.607
%30,3
%23,2
%3,5
2010
816.735
2011
2012
-%2,1
2013
-%0,1
2014
2015
35
GÜÇLÜ
PORTFÖY
TOFAŞ İÇ PAZARDA FIAT,
ALFA ROMEO, LANCIA,
JEEP, MASERATI,
FERRARI MARKALARININ
TEMSİLCİLİĞİNİ
YAPMAKTADIR.
36
FIAT EGEA, TÜRK
OTOMOTİV SANAYİNİN
VE TOFAŞ TARİHİNİN
EN ÖNEMLİ
YATIRIMLARINDAN BİRİ
OLMUŞTUR.
FIAT
Egea
Fiat Egea, Fiat markasının kompakt
segmentte gerçekleştirdiği global
atılımı pekiştiren yeni otomobil
ailesinin ilk modelidir. Üretimine
28 Eylül 2015’te başlanan Fiat Egea,
aynı yıl Kasım ayında ilk kez Türkiye
yollarına çıkmıştır. Stil tasarımı,
İtalya’da bulunan Fiat Centro
Stile tarafından gerçekleştirilen
otomobilin mühendislik çalışması ise
FCA işbirliği ile Tofaş Ar‑Ge Merkezi’nde
gerçekleştirilmiştir. Fiat Egea,
global binek otomobiller içerisinde
hem üretiminin hem de Ar‑Ge
çalışmalarının Türkiye’de yapıldığı ilk
model unvanını elde etmiştir. Bursa
fabrikasından dünyaya ihraç edilen
Fiat Egea, Avrupa’nın en iyilerinin
ödüllendirildiği, yılın en iyi otomobilini
belirleyen Autobest 2016’nın da sahibi
olmuştur. Fiat Egea’nın etkileyici
tasarımı, konforu, ekonomik satın
alma ve işletme maliyetleri sayesinde
kısa süre içerisinde Türkiye’nin en
çok tercih edilen otomobili olacağı
öngörülmektedir.
Linea
Fiat Linea’nın üretimi, 2007 yılında
Tofaş fabrikasında başlamıştır. 2012
yılında yenilenen Fiat Linea, konforlu
donanım seçenekleri ve ekonomiyi
performans ile birleştiren motor
gamı ile tüketicilerin beğenisini
kazanmaktadır. Fiat Linea, 2015
yılında Türkiye’de en çok tercih edilen
otomobil olmuştur.
500
Geçmişten aldığı genetik kodlarını, yeni
tasarım akımlarıyla birleştiren Fiat
500, oldukça geniş bir genç müşteri
kitlesinin beğenisini kazanmıştır.
Birçok farklı tasarım detayıyla
kişiselleştirilebilmeye imkân tanıyan
Fiat 500’ün üstü açılabilir versiyonu
olan Fiat 500C, elektrikli açılan şık
tavanıyla kendi sınıfında Türkiye’de
satılan tek “convertible” otomobil
olma özelliğini taşımaktadır. 2008
yılında dünyada “Yılın Otomobili”
seçilen Fiat 500, 2015 yılında tarzı
ve genel tasarım anlayışı korunarak
gerçekleştirilen makyaj ile teknoloji,
kişiselleştirme ve konfor özellikleri
geliştirilen otomobil, istikrarlı satış
performansı ile otomotiv sektöründeki
özel konumunu sürdürmektedir.
500L
Tarzıyla fark yaratmak isteyen aileleri
hedefleyerek 2013 yılının Mayıs ayı
itibarıyla satışa sunulan 500L, kısa
süre içerisinde %70’e yakın pay elde
etmiş ve segmentinin lideri olmayı
başarmıştır. Farklılığı ve özgürlüğü
hissetmek isteyenlerin tercihi
olan Fiat 500L; geniş yaşam alanı,
fonksiyonelliği, çekici tasarımı ve
sürüş özellikleriyle “çok amaçlı aile
otomobili” ve “crossover” karakterlerini
tek bir modelde birleştirmektedir.
500X
500 ailesinin son üyesi olan Fiat
500X, 2015 yılının Mart ayında satışa
sunulmuştur. 500X, Fiat’ın sahip
olduğu ürün geliştirme yetkinliğini
ve üretim kalitesi standartlarını en
iyi şekilde yansıtan modellerden biri
olarak dikkat çekmektedir. Fiat 500X,
standartların ötesindeki kalite düzeyi,
teknik altyapısı, teknolojisi, aktif/
pasif güvenlik özellikleri ve konfor
donanımları ile crossover segmentinin
en iddialı modelleri arasındadır.
37
DOBLÒ, 2015 YILININ
OCAK AYINDA, YENİ
NESİL TASARIMI VE
DONANIMIYLA TÜRKİYE
PAZARINDA YERİNİ
ALMIŞTIR.
Punto
Fiat Punto, Türkiye’de rekabetin
en yoğun olduğu küçük Hatchback
segmentinin öncülerindendir. Çekici
tasarımını ideal donanım özellikleri
ve ekonomik motorları ile birleştiren
Punto, özellikle gençlerin ve genç
ailelerin tercihi olmayı sürdürmektedir
Panda
Panda, Fiat’ın A segmentinde yer alan
ve 2004 yılından bu yana Türkiye’de
satışta olan modelidir. Araç, sınıfına
kıyasla büyük boyutları, 5 kapılı gövde
yapısı ve fonksiyonelliği ile oldukça
yüksek oranda beğeni kazanmıştır.
4x4 çekiş sistemi ile sınıfında tek
olan Panda, şehir içinde olduğu
kadar arazide de yeteneklerini ortaya
koymaktadır.
38
Freemont
Fiat-Chrysler ortaklığının en başarılı
ürünlerinden bir olan SUV modeli Fiat
Freemont, ülkemizde 2012 yılı itibarıyla
satışa sunulmuştur. Freemont,
gücünü dışarı vuran tasarımı, sürüş
dinamikleri ve güvenlik özelliklerinin
yanı sıra AWD 4x4 çekiş sistemiyle de
öne çıkmaktadır. Araç, 7 deri koltuklu
oturma düzeni, orta konsola entegre
dokunmatik ekranı ve kullanışlılığıyla
Türkiye otomobil pazarındaki yüksek
müşteri beklentilerini fazlasıyla
karşılamaktadır.
Doblò
2000 yılından bu yana üretimi devam
eden Doblò, 2015 yılının Ocak ayında,
yeni nesil tasarımı ve donanımıyla
Türkiye pazarında yerini almıştır.
Doblò, sürekli gelişen dayanıklılığı,
performansı ve kullanışlılığının
yanında, farklı gövde seçeneklerinde
1 ton taşıma kapasitesi ve 5,4
metreküpe varan yükleme hacmi de
sunmaktadır. Doblò; geniş iç mekânı ve
ekonomik motor seçenekleriyle geniş
ailelerin ve ticaretle uğraşanların
tercihi olmayı sürdürmektedir. Türkiye
ve Avrupa pazarında ticari hayatın
önemli bir oyuncusu olan Doblò, 2015
Mart ayında, RAM markası altında
ve ProMaster City adıyla Amerika
pazarında da satılmaya başlamıştır.
Fiorino
Fiorino, Tofaş’ın Minicargo projesinin
bir ürünüdür. Kendi adına yarattığı
sınıfla yeni bir anlayışın da öncüsü ve
lideri olan Fiorino, Türkiye’deki hafif
ticari araç pazarının en çok satan
araçları arasında yer almaktadır. Araç,
tasarımıyla ve kullanışlılığıyla ailelerin,
sunduğu ekonomik kullanım avantajı
ve pratik çözümleriyle de işletme
sahiplerinin tercihi olmayı başarmıştır.
2015 yılında donanım ailesine katılan
Premio versiyonu ile daha teknolojik ve
şık bir kimliğe bürünen Fiorino, müşteri
beklentilerine de hitap ederek başarılı
yolculuğuna devam etmektedir.
Pratico
Fiat ticari araç ailesinin “açık kasa
kamyonet” modeli olan Pratico,
kompakt tasarımı ve manevra
yeteneğiyle şehir içinde kullanım
kolaylığı sağlamaktadır. Pratico, yakıt
tasarrufu, yüksek taşıma kapasitesi,
güvenliği ve konforuyla da sınıfının
standartlarını belirlemektedir. Doblò
ile aynı altyapıyı paylaşan Pratico’nun
yeni nesli, 2015 yılının Ocak ayı
itibarıyla tüketicilerin kullanımına
sunulmuştur.
DUCATO, ARTAN SATIŞ
PERFORMANSIYLA
SINIFININ EN ÇOK
TERCİH EDİLEN İTHAL
MODELİ OLMAYI
BAŞARMIŞTIR.
Ducato
Ducato; van, kamyonet, minibüs ve
otobüs versiyonlarıyla farklı müşteri
kitlelerinin farklı ihtiyaçlarına cevap
vermektedir. Van versiyonu, geniş
yan ve arka kapılar sayesinde kolay
yükleme sağlarken, Ducato Kamyonet
kişiye özel nakliye taleplerini
karşılamaktadır. Dört farklı boy kasaya
ve üç kişiden yedi kişiye kadar personel
taşıma kapasitesine sahip olan Ducato
Kamyonet, geniş ürün yelpazesiyle
birçok farklı üst yapıma ve dönüşüme
de imkân vermektedir. Ducato minibüs
ve otobüs versiyonları ise öğrenci
servisi, personel servisi ve diğer yolcu
taşımacılığında çok yönlü çözümler
sunmaktadır.
LANCIA
FCA stratejileri doğrultusunda Lancia
markası sadece İtalya pazarında
Ypsilon modeli ile hayatına devam
edecektir. Bu kararla birlikte, 2015
yılında Türkiye pazarında da Lancia
markasının satışına son verilmiş
olup, satış sonrası servis desteği
sürdürülmektedir.
ALFA ROMEO
Giulietta
Alfa Romeo’nun 1954 yılında tanıttığı
efsane modeli Giulietta’nın üretimi
11 yıl boyunca sürdürüldükten sonra,
2010 yılında yenilenerek tekrar
piyasaya sunulmuştur. Alfa Romeo’nun
kompakt Hatchback sınıfındaki
temsilcisi olan araç, çekici tasarımı,
güçlü benzinli ve dizel motorları, sürüş
kalitesi ve konforlu iç mekânı ile stil
sahibi kullanıcıların tercihi olmaktadır.
Mito
Alfa Romeo’nun küçük sınıftaki
temsilcisi Mito, sportif iç ve dış
tasarımı, güçlü motorları ve kalitesiyle
genç sürücülerin ilgisini çeken bir
otomobil olmaya devam etmektedir.
2013’ün ikinci yarısında makyajlanan
Mito’da sunulan Q2 elektronik
diferansiyel kilidi ve otomobilin üç
farklı (Dynamic, Normal, All Weather)
sürüş modunda kullanılmasına olanak
sağlayan sistem, aracın fark yaratan
özellikleridir.
JEEP
Compass
Jeep markasının kompakt SUV
segmentindeki başarılı temsilcisi
Jeep Compass, 2013 yılının ikinci
yarısında makyajlanmış ve Türk
kullanıcıların beğenisine sunulmuştur.
Yeni Jeep Compass, 2.0 litre 156 HP’lik
benzinli motor ve otomatik şanzıman
kombinasyonu ve önden çekişli
modeliyle satışa sunulmaktadır.
Ducato, farklı gövde tipleri ile sınıfının
en düşük yakıt tüketimi ve en yüksek
taşıma kapasitesini sunarak ticaret
dünyasında sağlam bir yer edinmiştir.
2014 yılında yenilenen Ducato, artan
satış performansıyla sınıfının en çok
tercih edilen ithal modeli olmayı
başarmıştır.
39
JEEP MARKASI ÖZELLİKLE
RENEGADE MODELİNİN
YÜKSEK PERFORMANSI
İLE SATIŞ ADETLERİNİ
%78,9 ORANINDA
ARTIRMIŞTIR.
Yeni Cherokee
2014 yılında Türkiye pazarına sunulan
Yeni Jeep® Cherokee, tamamen
yenilenen sıra dışı tasarımı, yakıt
ekonomisi sağlayan üstün performanslı
ve çevreci 2.0 litre 170 HP’lik dizel
motoru, sınıfındaki ilk dokuz ileri
otomatik şanzımanı ile rakiplerinden
ayrışmaktadır. Aracın üstün yol tutuşu,
4x4 sınıfının en iyisi olma özelliği,
70’ten fazla güvenlik donanımı öğesi
ve birinci sınıf özel teknolojisi, fark
yaratan başlıca nitelikleridir. Verimli
bir performans göstermesi için
mükemmel bir şekilde boyutlandırılan
Yeni Jeep Cherokee, efsanevi Jeep
markasının DNA’sıyla SUV pazarında
başarıyla yerini almıştır.
40
Wrangler
Jeep markasının ikonik off road modeli
olan Wrangler, 70 yıllık bir geçmişe
sahiptir. Araç; yerden yükseklik, engele
yaklaşma ve çıkış açıları, dönüş çapı ve
dingil mesafesi gibi kriterlerde sınıfının
en iyisi olarak kabul edilmektedir.
Wrangler ayrıca 76 cm derinliğe
kadar sınıfındaki en güvenli, en derin
sudan geçme kapasitesine sahip araç
olmuştur.
Grand Cherokee
Jeep markasının büyük SUV’u, efsane
dört çeker modeli Grand Cherokee,
2013 yılında yenilenmiştir. 3.0
litre dizel motoru ve iki donanım
seçeneğiyle tüketicilerin beğenisine
sunulan Grand Cherokee, QuadraLift™ ve Selec-Terrain™ teknolojileri
ile yüksek bir arazi performansı
sağlamaktadır. Araç, sürüş konforu,
üstün teknolojik özellikleri ve lüks
iç mekân tasarımı ile de dikkat
çekmektedir. Grand Cherokee’nin 782
litrelik bagaj hacmi (arka koltuklar
katlandığında 1.554 litre), hem yük
hem de yolcular için daha fazla alan
sunmaktadır.
Renegade
Hızla büyüyen bir dünya markası
olan Jeep için Amerika’da tasarlanan
ve İtalya’da üretilen Renegade, Jeep
ailesinin en yeni ve en küçük üyesidir.
Jeep Renegade 2014 yılında Türkiye
pazarına sunulmuştur. 2015 yılında
ürün gamına katılan 1.4 litre, 140 HP
benzinli ve otomatik vites versiyonu
ile birlikte 1.6 litre 120 HP dizel
motor düz vites seçeneklerine ve 70’in
üzerinde gelişmiş güvenlik özelliğine
sahip olan Renegade, geleneksel Jeep
markası ile yenilikçi tasarım anlayışını
bir araya getirmektedir. Renegade’in
güçlü ve agresif dış görünümü, yüksek
kaliteli malzeme kullanımı, ilham verici
renk seçenekleri, tamamen yenilenen
iç mekânı, geçmişin efsanevi 1941
Willys MB’ye dayandırılmıştır.
Yeni Renegade, enerjik ve sağlam
tasarımı, yenilikçi teknolojik
özellikleri ve eğlence sistemiyle fark
yaratmaktadır.
TOFAŞ BAYİ AĞI
SATIŞ, SERVİS, YEDEK
PARÇA OLARAK
YAPILANDIRILMIŞ OLAN
TOFAŞ BAYİ AĞI’NIN
TAMAMINA YAKINI
ENTEGRE TESİS OLARAK
HİZMET VERMEKTEDİR.
ALFA ROMEO-JEEP
Fiat, Alfa Romeo ve Jeep markalarına
hizmet veren Tofaş Bayi Ağı’nda 75
adet Fiat, 14 adet Alfa Romeo-Jeep ana
bayisi bulunmaktadır.
FIAT
TOFAŞ, SAHİP OLDUĞU GÜÇLÜ MARKA
İMAJINI, YAYGIN BAYİ AĞI VE ALTYAPISI
TEKNOLOJİK İMKÂNLARLA DESTEKLENMİŞ
SATIŞ SONRASI HİZMET YAPILANMASI
İLE GÜÇLENDİRMİŞTİR. TOFAŞ BAYİ AĞI,
MÜŞTERİLERE SIFIR ARAÇ SATIŞ, İKİNCİ
EL ARAÇ SATIŞ, BAKIM-ONARIM VE YEDEK
PARÇA SATIŞ HİZMETLERİ VERMEKTEDİR.
GÜÇLÜ MARKA KONUMLANMASI VE YAYGIN
BAYİ AĞI
Türkiye genelinde 81 bayisi bulunan
Tofaş’ın üstün lojistik ve dağıtım
yetkinliği, gelişmiş satış sonrası hizmet
olanakları, bayileri ile kurduğu uzun
soluklu ve güvene dayalı iş ilişkileri;
önemle üzerinde durduğu müşteri
memnuniyetini sürekli yükselten
etkenlerdir.
Satış, servis, yedek parça olarak
yapılandırılmış olan Tofaş Bayi Ağı’nın
tamamına yakını entegre tesis olarak
müşterilere hizmet vermektedir. 3S
olarak tanımlanan bu bayi ağı yapısı,
aynı alanda sıfır araç satışı ve satış
sonrası hizmetleri birlikte sunmaktadır.
Bunun yanı sıra sigorta hizmetleri ile
(kasko, trafik sigortası) çeşitli finansal
hizmetler (araç kredisi) de birçok
Tofaş bayisinde müşterilere sunulan
hizmetler arasındadır.
Tofaş, Türkiye geneline dağılmış
75 Fiat bayisine sahiptir. Fiat
bayileri müşterilerine daha yakın
ve daha kaliteli hizmet verebilmek
amacıyla ana tesislerinden farklı
lokasyonlarda ilave satış ve servis
noktaları da açmaktadırlar. Bu şekilde
yapılandırılmış 40 adet “uydu” satış
ve servis noktası bulunmaktadır.
Bunlara ek olarak bayilere bağlı
çalışan ve sadece satış sonrası hizmeti
veren 39 adet yetkili teknik servis
faaliyet göstermektedir. Sonuç olarak
Fiat, toplam 113 satış ve 135 servis
noktasıyla müşterilerine hizmet
sunmaktadır.
Tofaş’ın Türkiye’de 64 ilde en az bir
showroomu, 57 ilde en az bir servisi
bulunmaktadır. Bu rakamlarla Fiat
markası, satış ve servis ağı yaygınlığı
bakımından Türkiye’de ilk üç marka
içerisinde yer almaktadır. Fiat bayi
teşkilatında, 2015 yıl sonu itibarıyla
5.531 kişi istihdam edilmektedir.
Tofaş’ın Türkiye genelinde
müşterilerine 3S (satış, servis, yedek
parça) hizmet sunan 14 adet Alfa
Romeo-Jeep ve bir adet Jeep bayisi
bulunmaktadır. Ayrıca 2S (servis, yedek
parça) hizmet veren 5 adet yetkili
servisten üçü tüm markalara, diğer
ikisi ise Lancia ve Jeep markalarına
hizmet etmektedir.
Alfa Romeo-Jeep bayileri, işlerinde
sektör ortalamasının üzerinde
tecrübeye sahip, uzun yıllardır bu
markalara yatırım yapmış bayilerden
oluşmaktadır. Bayiler ve servisler;
İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya,
Mersin, Gaziantep ve Tekirdağ
illerinde hizmet vermektedir. 2015
yılı sonu itibarıyla Alfa Romeo-Jeep
bayi teşkilatında toplam 425 kişi
çalışmaktadır.
81
TOFAŞ’IN TÜRKİYE GENELİNDE
81 BAYİSİ BULUNMAKTADIR.
Türkiye çapındaki yaygınlığıyla rekabet
avantajı sağlayan Tofaş Bayi Ağı, aynı
zamanda yetkinliği ve deneyimiyle de
dikkat çekmektedir. Tofaş bayilerinin
ortalama faaliyet süresi 20 yılı
aşmaktadır.
41
BAĞLI ORTAKLIKLAR
KOÇ FIAT KREDİ,
OPERASYONEL
YENİLİKLER İLE
MÜŞTERİLERİNE HIZLI VE
TEK NOKTADAN KREDİ
OLANAĞI SUNARAK,
TOFAŞ’IN TEMSİL
ETTİĞİ MARKALARIN İÇ
PAZARDAKİ SATIŞLARINI
ARTIRMAK MİSYONUNU
SÜRDÜRMEKTEDİR.
%70
KOÇ FIAT KREDİ BÜYÜK
FİLO HARİCİ SATIŞLARDAKİ
PAYINI %70’E ÇIKARARAK
REKOR PENETRASYON
GERÇEKLEŞTİRMİŞTİR.
42
KOÇ FIAT KREDİ FİNANSMAN A.Ş.
Koç Fiat Kredi, Tofaş’ın temsil ettiği
markalara Türkiye çapında 81
bayi aracılığıyla entegre finansal
hizmetler sunmaktadır. 2015 yılı Koç
Fiat Kredi için rekor penetrasyonla
noktaladığı, Tofaş’ın satışlardaki payını
artırdığı, müşterilerinin ve bayilerinin
ihtiyaçları doğrultusunda ilerlediği
başarılı bir yıl olmuştur.
Koç Fiat Kredi Finansman A.Ş.,
6 Mart 2000 tarihinde Koç ve Fiat
Topluluklarının (%50-%50) ortaklığıyla
tüketici finansmanı hizmetleri
sağlamak amacıyla, Türkiye’de
Fiat Chrysler Automobiles lisansı
altında Tofaş tarafından üretilen
ve/veya Türkiye’ye ithal edilen
tüm FCA Grubu araçlarının ve bu
araçlarla ilgili her türlü mal ve
hizmetlerin kredilendirilmesi amacıyla
kurulmuştur.
Koç Fiat Kredi, müşteri odaklı
yaklaşımı, hizmet kalitesi, esnekliği,
yenilikçiliği, dinamik iş süreçleri ve
verimli uygulamaları ile başta Fiat
markası olmak üzere, Türkiye’de satışı
yapılan Alfa Romeo, Jeep, Ferrari,
Maserati ve Iveco markalarının
müşterilerinin araç alımlarını ve 2.
el araçları kredilendirmektedir. Kredi
ürünlerini, hizmet verdiği markaların
satış noktalarında müşterilerin
kullanımına sunmakta, böylece
tüketicilerin satın alma sürecini baştan
sona mağaza içinde tamamlamalarını
sağlayarak, yapıcı finansal çözümler
üretmektedir.
Rekor penetrasyon
2015 yılında Koç Fiat Kredi, hizmet
verdiği markaların satışları içindeki
payını artırmış ve hizmet seviyesini
yükseltmeye devam etmiştir. Şirket,
operasyonel yenilikler ile müşterilerine
hızlı ve tek noktadan kredi olanağı
sunarak, Fiat grubu markalarının
iç pazardaki satışlarını artırmak
misyonunu sürdürmektedir.
Koç Fiat Kredi’nin 2014 yılında 126 bin
seviyelerinde olan başvuru adedi
2015 yılında 186 bin adede çıkmış,
toplam 62.818 adet araç kredisi
kullandırılmıştır. Diğer finansman
şirketleri içindeki payı %9 olarak
gerçekleşen Koç Fiat Kredi, Tofaş’ın
büyük filolar hariç satışlarının %70’ini,
toplam satışlarının ise %46’sını
kredilendirmiştir.
Müşteri deneyimi odaklı mobil
uygulamalar
Koç Fiat Kredi, bayi ve müşteri
deneyimini artırmak için mobil
uygulama ve online başvuru projelerini
hayata geçirmiştir. Web tabanlı bir
uygulama olan online başvuru ile Koç
Fiat Kredi web sitesi ve marka web
siteleri aracılığıyla nihai müşterilere
hızlı ve online kredi hizmeti sunulması
hedeflenmektedir. Ayrıca marka
sitelerindeki modellerin konfigürasyon
web sayfalarından da bu uygulamaya
erişim sağlanmıştır. Tofaş talep
yönetimi ile entegre olan uygulamada
süreç, müşteri açısından web
sitesinde araç seçimi ile başlamakta,
kredilendirme sonucu alınarak
tamamlanmaktadır.
Koç Fiat Kredi; zengin kredi
çeşitliliğiyle, sistem yatırımlarıyla,
verdiği kaliteli ve hızlı hizmetiyle,
bayileriyle kurduğu güçlü işbirliği
ile gelecek yıllarda da bayilerinin, iş
ortaklarının ve müşterilerinin bağlılık
ve memnuniyetlerini yükselterek
hizmet vermeye odaklanmıştır.
Profesyonel yaklaşımıyla, kaliteden
ödün vermeksizin çok yönlü finansal
hizmetler sunan Şirket’in hedefi;
marka bilinirliğini, pazar payını,
müşteri ve bayi sadakatini artırarak
araç finansmanı alanında lider
oyunculardan biri olmaktır.
Lirası)’nin 28.12.2015 tarihinde nakit
temettü olarak ortaklara dağıtılmasına
ve olağanüstü yedek akçelerden Türk
Ticaret Kanunu’nun 519. maddesi
uyarınca 2.800.000 TL’nin (iki milyon
sekiz yüz bin Türk Lirası) de ikinci
tertip yasal yedek akçeye ayrılmasına
oy birliği ile karar verilmiştir. Temettü
ödemeleri 28.12.2015 tarihinde
Özet Bilgiler
Yaşayan Portföy (milyon TL)
Yaşayan Kredi (adet)
Penetrasyon - Büyük Filo Harici
Satışlar
Penetrasyon - Tofaş Satışlar
Kredi Başvuru (adet)
Finansman Kredileri - Toplam
(adet)
Finansman Kredileri - Tofaş
(adet)
Finansman Kredileri - 2. el, Iveco
(adet)
Finansman Kredileri - Toplam
(milyon TL)
Vergi Öncesi Kâr (milyon TL)
FER MAS OTO TİCARET A.Ş.
2015
1.922
101.591
%70
%46
186.426
62.818
Şirket’in 2015 yıl kapanış Genel
Kurul toplantısı 29.02.2016 tarihinde
gerçekleşecek olup, Yönetim Kurulu’nun
2015 yılı kâr dağıtımı teklifi, kanuni
yedek akçenin ayrılması sonucu kalan
tutarın olağanüstü yedek akçe olarak
ayrılması yönündedir. 2015 yılında
temettü ödemesi etkisiyle özkaynaklar
111,8 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
Şirket, kredi portföyünü ağırlıklı olarak
kullandığı krediler ve menkul kıymet
ihraçlarıyla fonlamaktadır.
Fer Mas Oto Ticaret A.Ş. faaliyetlerine
18 Ağustos 2005 tarihinde,
Kuruçeşme’de bulunan showroom ve
Genel Müdürlük binasında başlamıştır.
Aynı dönemde Ferrari-Maserati servis
noktasını da müşterilerinin hizmetine
sunan Şirket, 2009 yılında Etiler
Armutlu’da faaliyete geçen yeni servis
alanıyla satış sonrası hizmetlerini ve
müşteri memnuniyetini daha ileri bir
noktaya taşımıştır.
14.12.2015 tarihinde gerçekleşen
Olağanüstü Genel Kurul toplantısında,
28.12.2015 tarihinde temettü ödemesi
yapılmasına karar verilmiştir. Yapılan
müzakereler sonucunda, Şirket’in
Türk Ticaret Kanunu’na göre ayrılmış
olağanüstü yedek akçelerinden her bir
hisse başına net 0,6667 TL olmak üzere
28.000.000 TL (yirmi sekiz milyon Türk
Fer Mas, hem Ferrari hem de Maserati
markalarını Türkiye pazarında en
doğru şekilde konumlandırmak
amacıyla yoğun iletişim çalışmaları
yürütmektedir. Yürütülen bu
faaliyetlerle marka bilinirliği,
marka bilinci ve marka görünürlüğü
artırılmış ve lüks marka konumu
güçlendirilmiştir.
56.493
6.325
1.895
42,4
Fer Mas, Ferrari’yi markanın
felsefesini benimseyen tüketicilerin
tercih ettiği bir tutku otomobili,
Maserati’yi de sürüş keyfi sunan salon
otomobili, bir prestij markası olarak
konumlandırmaktadır.
Ferrari
1998’den Fer Mas’ın kuruluşuna kadar
geçen sürede yıllık ortalaması 8 adet
olan Ferrari satışları, 2005’ten bu yana
artan bir trend izlemiştir. Fer Mas’ın
2015 yılı sonu Ferrari satışları ise 11
adet olmuştur.
Maserati
1998’den 2005’e kadar geçen sürede
Maserati satışlarının yıllık ortalaması
5 adet olarak kaydedilmiştir. Kurulduğu
2005 yılında Maserati satış rakamını
10’a çıkaran Fer Mas, bu rakamı yıllar
içerisinde istikrarlı şekilde artırmıştır.
2014 yılında satışlarını %107,5
artırarak 83 adede yükselten Fer
Mas’ın 2015 satışları 73 adet olarak
gerçekleşmiştir.
43
EN İYİ AR-GE
MERKEZİ
TOFAŞ AR-GE MERKEZİ,
TÜRKİYE OTOMOTİV
SEKTÖRÜNÜN EN İYİ
AR-GE MERKEZİ
ÖDÜLÜNÜ KAZANMIŞTIR.
44
TOFAŞ AR-GE MERKEZİ
FIAT’IN AVRUPA
PAZARLARINA HİZMET
VEREN İTALYA DIŞINDAKİ
TEK AR-GE MERKEZİDİR.
TOFAŞ, AR‑GE VİZYONU 2020
YAKLAŞIMIYLA; DÜNYANIN HER
BÖLGESİNDE MÜŞTERİ İHTİYAÇLARINI TAM
ANLAMIYLA KARŞILAYAN, HEYECAN VERİCİ
ARAÇLAR VE TEKNOLOJİLER ÜRETMEYİ
HEDEFLEMEKTEDİR.
ÜLKE EKONOMİSİNE SUNULAN KESİNTİSİZ
KATKI
1994 yılında kurulan Tofaş Ar‑Ge
Merkezi; teknolojik üstünlüklerinin
yanı sıra, yenilikçi tasarım detaylarıyla
da öne çıkan binek ve ticari araçlar
geliştirerek ülke ekonomisine katkıda
bulunmayı hedeflemektedir. Araç
geliştirme sahasında Avrupa’yla
rekabet edebilir seviyede bir altyapı
oluşturan Tofaş Ar‑Ge Merkezi,
2008 yılı itibarıyla Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı tarafından Ar‑Ge Merkezi
olarak tescil edilmiştir.
Toplam 18.090 m2’lik laboratuvar
ve ofis alanına sahip olan Tofaş
Ar‑Ge Merkezi; 700’e yakın çalışanı,
bünyesindeki laboratuvarların yüksek
teknolojisi ve çeşitliliğiyle Fiat’ın
Avrupa pazarlarına hizmet veren İtalya
dışındaki tek Ar‑Ge merkezidir.
OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE EN İYİ AR-GE
MERKEZİ ÖDÜLÜ
Tofaş Ar‑Ge Merkezi; Bilim, Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı tarafından 2015
yılında düzenlenen 4. Özel Sektör
Ar‑Ge Merkezleri Zirvesi’nde otomotiv
sektöründe En İyi Ar‑Ge Merkezi
ödülünün yanı sıra, Türkiye’deki tüm
Ar‑Ge Merkezleri arasında en iyi
3. Ar‑Ge Merkezi ödülünü kazanmıştır.
Tofaş ayrıca “Ar‑Ge Harcama
Yoğunluğu” ve “Proje Kapasitesi”
kriterlerinde de birinci seçilmiştir.
Avrupa Birliği tarafından hazırlanan ve
kuruluşların Ar‑Ge’ye ayrılan yatırım
tutarlarına göre belirlenen sıralamada
dünyada 1.290’ıncı sırayı elde eden
Tofaş, Türkiye’den ilk 1.500 içine giren
üç firma arasında yer almıştır.
2015 yılına kadar araç konsepti,
stil, gövde, iç tasarım, süspansiyon,
motor, emisyon, titreşim ve akustik
alanlarında tamamlanan tasarım ve
test yatırımları, 45 milyon Euro’nun
üzerine çıkmıştır.
AR-GE VE ÜRÜN GELİŞTİRME YETKİNLİĞİ
Tasarım süreçlerini Ar‑Ge çalışmalarına
entegre eden Tofaş Ar‑Ge Merkezi,
hem teknolojik gelişmeleri yakından
takip etmekte, hem de bu teknolojilerin
gelişimine doğrudan katkıda
bulunmaktadır.
Tofaş Ar‑Ge Merkezi, 2005-2007
yılları arasında Fiat ve PSA markaları
için geliştirilen MCV projesinin
sorumluluğunu üstlenerek Ar‑Ge
yetkinliğini artırma konusunda önemli
bir ivme yakalamıştır. Daha sonra Yeni
Doblò’nun Opel, Vauxhall ve Dodge
Ram markaları için de geliştirilmesi,
Tofaş’ın altı farklı markaya üretim
yapmasını sağlayarak ihracatının
artmasında önemli rol oynamıştır.
Tofaş Ar‑Ge Merkezi 2014-2015
yıllarında ise Egea markasıyla Sedan,
Hatchback ve Station Wagon ürün
geliştirme projelerini yürütmüştür.
Fikri mülkiyet hakları Tofaş’a ait
olan ve Tofaş Ar‑Ge sorumluluğunda
geliştirilen bu yeni modeller için
yapılan yatırım, Türkiye otomotiv
sektörü tarihindeki en büyük
yatırımlardan biri olarak dikkat
çekmektedir. İlk model Egea Sedan,
2015 yılının son çeyreğinde pazara
sunulmuştur. Hatchback ve Station
Wagon modellerinin üretim başlangıç
tarihi de 2016 yılı olarak planlanmıştır.
ÜRÜN GELİŞTİRMEDE KATMA DEĞER
YARATAN İŞBİRLİKLERİ
Türkiye’nin ürün geliştirme merkezi
olarak uluslararası tanınırlığının
artması ve gelişebilmesi için ön
koşullardan biri, Ar‑Ge değer
zincirinin tüm unsurlarının birlikte
ele alınmasıdır. Tofaş, ortak tasarım
geliştirme, yerel mühendislik
firmalarının örgütlenmesi ve
üniversitelerle işbirlikleri konularına
özel önem atfetmektedir.
Üniversite-sanayi işbirliği projelerinin,
teknoloji geliştirme çalışmalarına
paralel olarak yürütülmesi
gerektiğine inanan Tofaş Ar‑Ge,
15 farklı üniversiteyle 1994-2006
yılları arasında 16, 2006-2015 yılları
arasında ise yaklaşık 100 projede ortak
çalışmıştır.
Tofaş Ar‑Ge’de TÜBİTAK ve Avrupa
Birliği destekli olarak yürütülen
pek çok araştırma projesinde, FCA
45
2015 YILINDA BİR
ÖNCEKİ YILA ORANLA
BULUŞ BİLDİRİMİ
SAYISINDA %110,
PATENT BAŞVURUSU
SAYISINDA %32 ARTIŞ
SAĞLANMIŞTIR.
Araştırma Merkezi ve yabancı tasarım
merkezlerinin yanı sıra, çeşitli
üniversitelerin öğretim üyeleriyle
işbirliği yapılmaktadır.
İçinde yer aldığı AB Araştırma
Projeleri (FP7 ve Eureka) sayısını 2015
yılında 12’ye çıkaran Tofaş Ar‑Ge,
bu projeler kapsamında 100’ü aşkın
uluslararası proje ortağıyla çalışma
fırsatı bulmuştur. Tofaş, Robopartner
(Geleceğin Montaj Fabrikalarında
Akıllı, Esnek ve Güvenli Operasyonlar
İçin İnsan-Robot İşbirliği Teknolojileri)
projesiyle, Üretim Teknolojileri
alanında proje liderliğini üstlenen ilk
ve tek Türk firması olmuştur.
PATENT BAŞVURUSU SAYISINDA ARTIŞ
Tofaş Ar‑Ge, katma değer sağlayan
yeni projeler ve yenilikçi fikirlerle
patent başvuru sayısını her yıl
artırmayı hedeflemektedir. 2015
yılında Ar‑Ge çalışanlarının yaratıcılık
ve buluş yapma yetkinliklerini
geliştirmek amacıyla, yaratıcı problem
çözme yöntemi olan TRİZ metodu
çalışmalarına devam edilmiştir.
Bu çalışmalarda 232 öneriden
patentlenebilir ve uygulanabilir 71
adet önerinin 55 adedi için patent
başvurusu gerçekleştirilmiştir. 16 öneri
üzerinde çalışmalar sürdürülmektedir.
46
TOFAŞ AR-GE VE ÇEVRE
Tofaş Ar‑Ge Merkezi tarafından
yürütülen yenilikçi çalışmalar
sonucunda, 2015 yılında bir önceki
yıla oranla buluş bildirimi sayısında
%110, patent başvurusu sayısında
%32 artış sağlanmış ve 106 adet yeni
patent başvurusu gerçekleştirilmiştir.
2015 yılında fikri mülkiyet haklarının
yönetimi kapsamında, sahip olunan
patent portföyünün tümü incelenmiş,
stratejik ve lisanslanabilir patentler
belirlenmiştir.
AR-GE VİZYONU 2020
Tofaş, Ar‑Ge Vizyonu 2020 yaklaşımıyla;
dünyanın her bölgesinde müşteri
ihtiyaçlarını tam anlamıyla karşılayan,
heyecan verici araçlar ve teknolojiler
üretmeyi hedeflemektedir.
Tofaş Ar‑Ge’nin bu vizyon kapsamında
oluşturduğu stratejik hedefleri
arasında;
• FCA Ar‑Ge’nin Avrupa ve Orta Doğu
bölgesinde geliştirmeyi planladığı
ürünlerin tasarım sürecinde yer
almak,
• Müşteri değeri yaratmak için üretim
ve ileri ürün teknolojileri geliştirmek,
• Türkiye’de ortak tasarımcılar ile
mühendislik firmalarının gelişimini
sağlamak
bulunmaktadır.
Yenilikçi ürünler ve katma değerli
projeler geliştirmek amacıyla bilgi ve
teknolojiye sürekli yatırım yapan Tofaş,
“dünya kalitesinde” ve “müşteriye en
uygun” ürünleri sunma konusundaki
çalışmalarını aralıksız sürdürmektedir.
Tofaş Ar‑Ge Merkezi’nin çevre koruma
odaklı araştırmalarının temelinde,
taşıt elektrifikasyonu, hafifletme ve
sessizleştirme konuları yer almaktadır.
Türkiye’deki ilk elektrikli hafif ticari
aracı geliştiren Tofaş, dünyadaki
elektrikli taşıt teknolojilerini yakından
takip etmektedir. Bu çerçevede,
geliştirilen yenilikçi çözüm ve
uygulamalarla bu teknolojilerin
bütünleştirilmesi, elektrikli taşıt sistem
ve bileşenlerinin yerli üretiminin
sağlanması hedefiyle çalışmalar
yürütülmektedir.
Tofaş, taşıtların toplam ağırlığında
sağlanacak bir azalmanın, yakıt
tüketimi, egzoz emisyonu ve çevre
açısından pozitif bir etki yaratacağının
bilincindedir. Buradan hareketle
yapılan çalışmalar; yüksek dayanımlı
hafif malzeme teknolojileri ve hibrid
çözümlerle birlikte, kesit ve topoloji
optimizasyonuna dayalı hafif tasarım
çözümleri üzerine yoğunlaşmıştır.
Tofaş’ın müşteri odaklı teknolojik
araştırma faaliyetleri, konfor ve
güvenlik yönünden sürücüye hizmet ve
destek sunan akıllı taşıt kavramlarıyla
beraber; insan merkezli tasarım
felsefesi ekseninde, antropometri,
ergonomi, demografi gibi insanı
konu alan bilimlerin ışığında devam
etmektedir.
KALİTE YÖNETİMİ
TOFAŞ, MÜŞTERİ
MEMNUNİYETİNİ
MERKEZE ALAN BİR
KALİTE KÜLTÜRÜNE
SAHİPTİR.
WCM (WORLD CLASS MANUFACTURING
- DÜNYA KLASINDA ÜRETİM)
METODOLOJİSİNİ UYGULAYAN TOFAŞ,
KASIM 2013’TE GERÇEKLEŞEN DENETİM
SONUCUNDA FCA DÜNYASINDA “ALTIN
SEVİYE”YE ERİŞEN İLK ÜÇ FABRİKADAN
BİRİ OLMA BAŞARISINI GÖSTERMİŞ, 2015
YILINDA 74 PUANA ULAŞARAK GELİŞİMİNİ
DEVAM ETTİRMİŞTİR.
Bilgi birikimi ve mükemmeliyetçi
iş yaklaşımının şekillendirdiği
yüksek kalite anlayışı, Tofaş’ın öncü
kimliğinin ardındaki temel itici gücü
oluşturmaktadır. Tofaş kalite politikası
ve uygulamaları, Şirket tarafından
benimsenen diğer ilke ve değerlere
paralel yürütülmektedir.
Tofaş, müşteri memnuniyetini
merkeze alan bir kalite kültürüne
sahiptir. Çalışanların kalite yönetimine
katılımını ve gelişimini de ilke edinen
Şirket, bu alandaki çalışmalarıyla
dünya klasında üretimde rekabet
avantajı sağlamaktadır.
Tofaş, tüm ürün ve hizmetlerinin
kalite seviyesini geliştirmek ve en
rekabetçi düzeye yükseltmek için yoğun
bir biçimde çalışmaktadır. Değişen
ve gelişen müşteri beklentilerine
göre Şirket’in kalite yönetim sistemi
düzenli olarak güncellenmekte ve
geliştirilmektedir.
DÜNYA KLASINDA ÜRETİM
WCM (World Class Manufacturing Dünya Klasında Üretim) metodolojisi,
üretimde rekabet gücünü sistematik
biçimde iyileştirmek ve geliştirmek
için kullanılmaktadır. Metodoloji
temel olarak iş güvenliği, kalite,
maliyet, teslimat ve çevre konularına
odaklanarak her birinde “sıfır”a
ulaşmayı hedeflemektedir: sıfır iş ve
çevre kazası, sıfır kalite hatası ve sıfır
kayıp.
FCA bünyesinde endüstriyel alandaki
standartları dünya klasına yükseltmek
amacıyla 2006 yılında başlatılan WCM
programı, bugün dünya çapında 196
FCA fabrikasında ve 370 tedarikçisinin
fabrikalarında uygulanmaktadır.
WCM yolculuğu boyunca üretim
standartlarını sürekli yükseltmeye
odaklanan Tofaş, Altın Seviye’ye
gelirken iş kazalarını, dış kalite
göstergelerini, üretkenliğini ve
makine arızalarını önemli miktarlarda
iyileştirmiştir. Bütün bu iyileştirmeler,
sistematik yaklaşım ve çalışanların
katılımıyla gerçekleşmiştir. 2015 yılı
içerisinde Tofaş’ta çalışan her operatör,
ortalama 21 adet öneri vermiştir.
Tofaş, Dünya Klasında Tedarikçi
(WCS) programı kapsamında 2009
yılından bu yana WCM metodolojisinin
tedarikçilerinde de uygulanmasına
önderlik etmektedir. Çalışmalar
2015 sonu itibariyle 31 tedarikçi ile
2006 yılında WCM çalışmalarına
başlayan Tofaş, “En Hızlı İlerleyen
Fabrika” ödülünün ardından, 2009’da
Gümüş Seviye’ye ulaşan ilk Fiat
fabrikası olmuştur. Kasım 2013’te
gerçekleşen denetim sonucunda Fiat
dünyasında “Altın Seviye”ye erişen ilk
üç fabrikadan biri olarak başarısını
taçlandıran Tofaş, 2015 yılında 74
puana ulaşarak gelişimini devam
ettirmiştir.
47
İNSAN KAYNAKLARI
TOFAŞ, İNSAN
KAYNAĞINI, TECRÜBE
VE YARATICILIKLARI
İLE, GELİŞEN REKABET
KOŞULLARINA HIZLI
UYUMUN SAĞLANMASI
VE LİDERLİK İÇİN İTİCİ
GÜÇ OLARAK KABUL
ETMEKTEDİR.
ÇALIŞANLARIN BİLGİ VE BECERİLERİNİ
ARTIRMAK AMACIYLA BİRÇOK ALANDA
EĞİTİMLER DÜZENLEYEN TOFAŞ, 2015 YILI
İÇERİSİNDE BEYAZ YAKALI ÇALIŞANLARA
5.812 KİŞİLİK SINIF EĞİTİMİ ORGANİZE
ETMİŞ, 4.197 ADET BİREYSEL GELİŞİMİ
DESTEKLEYECEK UZAKTAN EĞİTİM,
KİTAP VEYA GÖRSEL MATERYAL DESTEĞİ
SAĞLAMIŞTIR.
ÇALIŞAN SAYISI
Tofaş, çalışanlarını, rekabet avantajının
sağlanmasında ayrıcalıklı ve stratejik
bir unsur olarak değerlendirmektedir.
Ayrıca Tofaş, insan kaynağını, tecrübe
ve yaratıcılıkları ile, gelişen rekabet
koşullarına hızlı uyumun sağlanması
ve liderlik için itici güç olarak kabul
etmektedir.
Erkek (Mavi Yaka)
6.320
Kadın (Mavi Yaka)
79
Tofaş insan kaynakları politikasının
odağında, faaliyetlerine en uygun
nitelikli insan gücünü istihdam ederek,
çalışanlarına yüksek motivasyon
sağlayacak altyapıyı oluşturmak yer
almaktadır.
2015 yıl sonu itibarıyla Tofaş’ta
6.399’umavi yaka ve 1.619’u
beyaz yaka olmak üzere 8.018 kişi
çalışmaktadır.
Beyaz Yaka
1.619
Mavi Yaka
6.399
Toplam8.018
CİNSİYETE GÖRE ÇALIŞAN DAĞILIMI
Erkek (Beyaz Yaka)
1.276
Kadın (Beyaz Yaka)
343
ÇALIŞANLARIN YAŞ ORTALAMASI
Beyaz Yaka
35,9
Mavi Yaka
32,8
Toplam
33,4
İŞE ALMA PROSEDÜRLERİ
Tofaş, işe alımlarda kişilik envanteri,
yetkinlik bazlı mülakat, yabancı dil
sınavı, teknik mülakat, rol gereği
analiz, sunum, referans kontrolü
gibi en doğru ve işe en uygun adayı
seçmeye yardımcı olacak teknikleri
kullanmaktadır. Bu yöntem kişilerin
teknik becerilerinin yanı sıra davranış
eğilimleri, iş yapış biçimleri ve kurum
kültürüne uyumlarıyla ilgili daha fazla
bilgi edinilmesini sağlamaktadır.
Tofaş, işe alım sürecinde boş pozisyona
yönelik ilanın, aynı zamanda iç
ilan sistemiyle tüm Koç Topluluğu
şirketlerinde görünür olmasını
sağlamaktadır. Bunun yanı sıra, nitelikli
adaylara ulaşmak için üniversitelerin
kariyer günlerine katılım, projeli stajyer
programı ve Hack-Auto gibi fonksiyon
ihtiyaçlarına özel işe alım etkinlikleri
de bu sürecin bir parçasıdır.
48
TÜM TOFAŞ
ÇALIŞANLARINI
KAPSAYAN PERFORMANS
YÖNETİM SİSTEMİ,
PERFORMANS VE
GELİŞİM ODAKLI
KÜLTÜRÜ DESTEKLEYECEK
BİR BİÇİMDE
UYGULANMAKTADIR.
Tofaş içerisinde uygun pozisyonlara
yetkin ve başarılı mavi yaka personelin
değerlendirilmesi için Mavi Yaka İç
İlan Sistemi kullanılarak seçimler
yapılmakta, seçilen çalışanlar, çalışma
hayatlarına yatayda ve dikeyde
yükselerek devam edebilmektedirler.
TOFAŞ AKADEMİ
41
BEYAZ YAKALI ÇALIŞANLAR
TOPLAM ADAM/SAAT EĞİTİM
28,8
MAVİ YAKALI ÇALIŞANLAR
TOPLAM ADAM/SAAT EĞİTİM
Çalışanların bilgi ve becerilerini
artırmak amacıyla birçok alanda
eğitimler düzenleyen Tofaş Akademi,
tüm değer zincirinin eğitim ve
gelişim yönetimini bir çatı altında
toplamaktadır. Teknik ve davranışsal
sınıf eğitimlerinin %61’i iç kaynaklar
tarafından verilmektedir.
2015 yılı içerisinde beyaz yakalı
çalışanlara 5.812 kişilik sınıf eğitimi
organizasyonu, 4.197 adet bireysel
gelişimi destekleyecek uzaktan eğitim,
kitap veya görsel materyal desteği
verilmiştir. Bu kapsamda beyaz yakalı
çalışanlara sağlanan toplam eğitim
41 adam/saat olmuştur. Mavi yakalı
çalışanlara 16.299 kişilik sınıf eğitimi
organizasyonu, 431 adet bireysel
gelişimi artırma amaçlı uzaktan eğitim,
kitap veya görsel materyal desteği
sağlanmıştır. Sonuç olarak mavi yakalı
çalışanlar toplam 28,8 adam/saat
eğitim almışlardır.
Tofaş’ın iş ortaklarından 68 farklı
tedarikçi firmanın 768 çalışanına
toplam 885 saat teknik sınıf eğitimi,
5.172 bayi sahibi ve çalışanına ise
teknik ve davranışsal sınıf eğitimi
verilmiştir.
PERFORMANS YÖNETİM SİSTEMİ
Tüm Tofaş çalışanlarını kapsayan
Performans Yönetim Sistemi,
performans ve gelişim odaklı
kültürü destekleyecek bir biçimde
uygulanmaktadır. Performans Yönetim
Sistemi’nin en önemli iki temel
yapı taşı, hedefler ve davranışsal
yetkinliklerdir. Hedefler sene başında
belirlenmekte, gelişim planlarıyla
birlikte yılda en az bir kere gözden
geçirilmektedir.
Performans Yönetim Sistemi’nde yer
alan davranışsal yetkinlikler, yeni
belirlenen “Liderlik İlkeleri”ne göre
2016 yılında güncellenerek sisteme
aktarılacaktır.
49
İNSAN KAYNAKLARI
TOFAŞ’TAN ÖĞRENİME
BİR DESTEK DAHA”
İSİMLİ BURS
PROJESİNDEN BU
GÜNE KADAR 623 KİŞİ
YARARLANMIŞTIR.
132
AR-GE MERKEZİ’NDE ÇALIŞAN
YÜKSEK LİSANS VE DOKTORALI
PERSONEL SAYISI
MADDİ VE SOSYAL HAKLAR
Koç Topluluğu şirketlerinde çalışmaya
başlayan her beyaz yakalı çalışan işe
girişte Koç Holding Emekli ve Yardım
Sandığı Vakfı’na üye olmaktadır.
Tahsil edilen kesenekler menkul
ve gayrimenkul yatırımlarında
değerlendirilmektedir. Değerlendirilen
kesenekler emeklilik veya üyeliğin
sona ermesi halinde toptan ödeme
ya da emekli ikramiyesi şeklinde geri
ödenmektedir. Ayrıca Vakıf üyeleri
ve emekliler, eşleri ve çocukları da
dahil olmak üzere, sağlık sigortası,
mesken edinme ve belirli ihtiyaçların
karşılanması için finansman desteği ve
vefat, hastalık sebebiyle çalışamama
ve kısmi maluliyet hallerinde risk
teminatı gibi sosyal haklardan da
faydalanmaktadırlar.
Tofaş 2011-2012 öğretim döneminde
çalışan çocukları için burs uygulaması
başlatmıştır. “Tofaş’tan Öğrenime Bir
Destek Daha” isimli burs projesinden
bu güne kadar 623 kişi yararlanmıştır.
Tofaş fabrikasında bulunan sosyal
tesisler, tüm çalışanlara, eşleri ve
çocuklarıyla birlikte kullanım olanağı
sunmaktadır. Tesisler ayrıca çalışanlara
özel günlerde ve organizasyonlarda bir
araya gelme fırsatı yaratmaktadır.
Hem Tofaş fabrikasında hem de
Genel Merkez’de verilen genel sağlık
hizmetlerine ek olarak, randevulu
diyetisyen hizmeti sunulmakta,
İstanbul Genel Merkez’de bütün
çalışanların kullanımına açık bir spor
salonu bulunmaktadır.
Engelli çalışanlara yönelik 1 günlük
askerlik uygulaması da 2015 yılında
hayata geçirilmiştir.
50
Tofaş, Türk Metal Sendikası ile MESS
arasında 01.09.2014 tarihinden
itibaren geçerli olmak üzere 15.12.2014
tarihinde imza edilen grup toplu iş
sözleşmesine tabidir. Üç yıl süreli olan
yürürlükteki sözleşme, 31.08.2017
tarihinde sona erecektir.
Tofaş’ın 31.12.2015 tarihi itibarıyla
kıdem tazminatı yükümlülüğü
164,561 bin TL’dir ve tamamı için
karşılık ayrılmıştır. Çalışanlara
yasal mevzuat kapsamında sosyal
haklar düzenli ve periyodik olarak
sağlanmaktadır.
DOKTORA VE YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI
Tofaş Ar‑Ge Merkezi istihdamında,
yüksek lisans ve doktora eğitimi almış
personele öncelik verilmektedir. 2008
yılında Ar‑Ge Merkezi’nde çalışan
yüksek lisans ve doktoralı personel
sayısı 64 iken, 2015 yılında bu sayı
132’ye yükselmiştir.
Tofaş bu kapsamda Uludağ Üniversitesi
ile ortak yürütülen Otomotiv Yüksek
Lisans Programı’nı desteklemektedir.
Söz konusu programda konularında
deneyimli 10 Tofaş personeli; otomotiv
tasarım, imalat ve proje yönetimi
(doktora), taşıt test ve simülasyonları
(yüksek lisans) ve otomotiv
mühendisliğine giriş (lisans) alanında
ders vermektedir. 2015 yılı itibarıyla
14 Tofaş çalışanı yüksek lisans
programına, 3 Tofaş çalışanı da doktora
programına devam etmektedir.
2015 yılında Tofaş Ar‑Ge’de 17 çalışan
doktora öğrencisi sayısı 17, yüksek
lisans öğrencisi sayısı ise 50’dir.
TOFAŞ ÇALIŞANLARININ
GÖNÜLLÜLÜK ESASIYLA
OLUŞTURDUKLARI
11 KULÜP VE 9 SPOR
DALINDAKİ TAKIMLAR
FAALİYETLERİNİ
AKTİF OLARAK
SÜRDÜRMEKTEDİR.
SOSYAL FAALİYETLER
Tofaş çalışanlarının gönüllülük esasıyla
oluşturdukları 11 kulüp ve 9 spor
dalındaki takımlar faaliyetlerini aktif
olarak sürdürmektedir. Sosyal faaliyet
toplulukları, konser, sergi, gösteri ve
konferans gibi yılda ortalama 200
kültürel, sanatsal ve sportif etkinlik
düzenlenmektedir. Bu etkinliklere her
yıl 50 binin üzerinde çalışan ve onların
yakınları katılmaktadır.
İki yılda bir İtalya’da FCA şirketleri
arasında “Fiat Games” adı ile 5 ayrı
branşta düzenlenen yarışmalarda
Tofaş takımları başarılı performanslar
sergilemektedir. Tofaş atletizm takımı,
FCA şirketleri arasında gerçekleştirilen
CorriFiat Atletizm Müsabakaları’nda
her yıl başarılı sonuçlar elde
etmektedir.
Tofaş çalışanlarının futbol, voleybol,
basketbol, tenis, bowling, satranç,
yüzme, atletizm ve yelken takımları
Koç Spor Şenliği’nde ve şirketler
arası organizasyonlarda yer almayı
sürdürmüştür. Şirket içi turnuvalar da,
çalışanlarca büyük ilgi görmektedir.
Tofaş Spor Kulübü, çalışan çocukları
için yüzme, basketbol, futbol yaz
okulları açarak çocuklar için de spor
olanakları sağlamaktadır.
51
BÜTÜNSEL
YAKLAŞIM
TOFAŞ, KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK
KAPSAMINDA, KURUMSAL VE TOPLUMSAL
GELİŞİMİ HIZLANDIRACAK FAALİYETLERİ
UYGULAMAYA GEÇİRMEKTEDİR.
52
TOFAŞ 2015 FAALİYET RAPORU - SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK VE SOSYAL SORUMLULUK POLİTİKASI
TOFAŞ’IN KURUMSAL
SOSYAL SORUMLULUK
ANLAYIŞI; ŞİRKET
KÜLTÜRÜNÜ, İŞ
SÜREÇLERİNİ VE TÜM
ŞİRKET POLİTİKALARINI
KAPSAYAN, ENTEGRE BİR
YAPIDADIR.
Ana ortakları FCA ve Koç Holding’in
kurumsal sosyal sorumluluk anlayışı
ve Koç Holding’in dahil olduğu Küresel
İlkeler Sözleşmesi (Global Compact),
Tofaş’ın Sürdürülebilirlik ve Sosyal
Sorumluluk Politikası’nın da temel
eksenlerini oluşturmaktadır.
Tofaş sürdürülebilirlik konusundaki
çalışmalarını, toplum üzerindeki etki
kriterlerini de dikkate alarak, hem
kurum bünyesinde, hem de kamuya
yönelik sosyal etkinlikler aracılığıyla
yürütmektedir. “Sürdürülebilirlik
ve Sosyal Sorumluluk Politikası”
kapsamında, fabrikasının bulunduğu
bölgenin yanı sıra yurt genelinde
yürüttüğü çalışmalarla Tofaş,
paydaşlarına karşı sorumluluğunu
yerine getirmek için çalışmaktadır.
Tofaş’ın Kurumsal Sosyal Sorumluluk
anlayışı; Şirket kültürünü, iş süreçlerini
ve tüm Şirket politikalarını kapsayan,
entegre bir yapıdadır. Bu anlayışa
göre kurumların hesap verebilir
bir konumda ve paydaşlarına karşı
görev ve sorumluluklarının bilincinde
olması gerektiğine inanan Tofaş;
“sürdürülebilir ve geliştirilebilir” sosyal
sorumluluk uygulamalarını hayata
geçirmeyi, kurumsal bir politika olarak
kabul etmektedir.
Tofaş bu çerçevede yürüttüğü periyodik
ve dönemsel çalışmalara ilişkin olarak,
gerek faaliyet raporlarında, gerekse
Şirket’in basılı, süreli ve enformatik
yayınlarında kapsamlı ve ayrıntılı
bilgilere yer vermektedir. Tofaş’ın
sosyal ve çevresel etkinlikleri ve
faaliyetleri, bu süreçlerin yönetimi,
iyileştirilmesi ve denetlenmesi
ile yönetsel, sosyal ve çevresel
performansın raporlanması suretiyle
elde edilen sonuçlar, başta Şirket
çalışanları, hissedarlar ve menfaat
sahipleri olmak üzere tüm paydaşlarla
paylaşılmakta, ayrıca kamuoyunun da
bilgisine sunulmaktadır.
Tofaş’ın 2014 yılı sürdürülebilirlik
faaliyetleri, GRI G4 standardına uygun
olarak ikinci kez raporlanmış ve 2015
yılında yayınlanmıştır.
KURUMSAL YÖNETİM DERECELENDİRME
NOTU
Tofaş’ın Sürdürülebilirlik Raporları ve
Kurumsal Yönetim Uyum Raporlarında
da yer verildiği üzere, “menfaat
sahipleri” olarak tüm “paydaşlar”,
kurumsal sosyal sorumluluk
kapsamında ele alınmaktadır. Şirket’in
bu yöndeki çalışmalarını da içerecek
şekilde, başta “pay sahipleri”, “kamuyu
aydınlatma ve şeffaflık”, “menfaat
sahipleri” ve “Yönetim Kurulu” başlıklı
kurumsal yönetim uygulamalarını
değerlendirmek suretiyle, “Kurumsal
Yönetim Derecelendirmesi”
yaptırılmaktadır.
2015 yılında yapılan değerlendirmede,
Tofaş’ın kurumsal yönetim ilkelerine
verdiği önem, bunu sürekli ve
dinamik bir süreç olarak yürütmekteki
istekliliği ve bu doğrultuda Kasım 2014
tarihinden bu yana geçen süre içinde
gerçekleştirmiş olduğu çalışmalar göz
önüne alınarak, kurumsal yönetim
derecelendirme notu 9,06 olarak
güncellenmiştir.
Söz konusu Kurumsal Yönetim
Derecelendirme Notu’nu da içeren
rapor, KAP aracılığıyla BİST (Borsa
İstanbul) bünyesinde yıllık periyotlarla
kamuoyuna açıklanmakta, ayrıca Şirket
web sitesinde de yayımlanmaktadır.
Şirket bu çerçevede, BİST Kurumsal
Yönetim Endeksi’nde yer almaktadır.
KURUMSAL VE TOPLUMSAL GELİŞİMİ
SAĞLAYACAK DİNAMİKLER
Tofaş, kurumsal sosyal sorumluluk
kapsamında, hem kurumsal, hem
de toplumsal gelişimi hızlandıracak
faaliyetleri uygulamaya geçirmektedir.
Şirket, insana yatırım projeleri, paydaş
kültürü ve şirket vizyonu, eğitim destek
faaliyetleri, kültür ve sanatı geliştirici
uygulamalar, çevre duyarlılığı gibi
kurumsal sosyal sorumluluk alanlarına
giren tüm konularda belirlenen kriter
ve prensiplere uygun olarak hareket
etmektedir.
Tofaş ayrıca çevre politikası ve bu
yöndeki faaliyetleri ile sürdürülebilir
gelişme ilkesi çerçevesinde proaktif bir
çevre yönetim sistemi uygulamayı ve
geliştirmeyi hedeflemektedir.
Tofaş; sosyal, etik ve çevresel
yönetimle ilgili, paydaşların katılımına
dayanan ve paydaşların memnuniyeti
ve beklentilerini dikkate alan bir
bütünlük sağlamıştır. Bununla
beraber, Şirket’in yeni vizyonu ve
paydaşları tarafından tercih edilen
faaliyetleri çerçevesinde, kurumsal
sosyal sorumluluk anlayışının ve
uygulamalarının sürekli geliştirilerek
devamlılık arz etmeleri, öncelikli bir
unsur olarak belirlenmiştir.
53
FIAT LABORATUVARLARI,
TEGEP’İN DÜZENLEDİĞİ
2015 ÖĞRENME VE
GELİŞİM ÖDÜLLERİ’NDE
SOSYAL SORUMLULUK
KATEGORİSİNDE ÖDÜL
ALMIŞTIR.
ÜLKE EKONOMİSİNE YAPTIĞI KATKIYI
FARKLI EKSENLERDE ORTAYA KOYAN TOFAŞ,
TOPLUM İÇİN DEĞER YARATACAK; EĞİTİM,
KÜLTÜR-SANAT VE SPOR ALANLARINDA
TOPLUMSAL GELİŞMEYİ ÇOK YÖNLÜ
BİR YAKLAŞIMLA DESTEKLEYECEK,
UZUN SOLUKLU SOSYAL SORUMLULUK
PROJELERİNE ODAKLANMIŞTIR.
EĞİTİM
1.300
FIAT LABORATUVARLARINDA
EĞİTİM GÖREN ÖĞRENCİ VE
EĞİTİM VEREN ÖĞRETMENLERİN
SAYISI
Fiat Laboratuvarları TEGEP (Türkiye
Eğitim Ve Gelişim Platformu Derneği)
ödülü ile taçlandırıldı.
Fiat Laboratuvarları, Türk otomotiv
sanayisindeki yeni teknolojilere hakim
teknik insan gücünün yetiştirilmesini ve
bu gücün sanayide değerlendirilmesini
amaçlamakta ve “Meslek Lisesi
Memleket Meselesi” projesiyle entegre
olarak yürütülmektedir. Milli Eğitim
Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim
Genel Müdürlüğü’yle iş birliği içinde
çalışan Tofaş, Fiat Laboratuvarları
vasıtasıyla, endüstriyel teknik eğitim
okul ve kurumlarının motorlu araçlar
teknolojisi alanlarının geliştirilmesine
katkı sağlamaktadır. İlki 2006’da Şişli
Endüstri Meslek Lisesi’nde açılan Fiat
Laboratuvarı, ilk mezunlarını 2009
yılında vermiştir.
İstanbul, Bursa, Kocaeli, Ankara,
Antalya, İzmir, Adana, Samsun
ve Diyarbakır’daki toplam 11
meslek lisesinde kurulan Fiat
Laboratuvarlarında, Tofaş Satış Sonrası
Yöneticileri, Servis Konseyi Bölge
Temsilcileri ve okulların bulunduğu
illerde bağlı olunan Servis Müdürleri
birlikte çalışmaktadır.
54
2015 yılı itibarıyla Fiat
Laboratuvarlarında eğitim gören
öğrenci ve eğitim veren öğretmen
sayısı 1.300 kişiye ulaşmıştır. 2015
yılında Fiat Laboratuvarları’ndan 268
öğrenci mezun olmuş, 5’i kız öğrenci
olmak üzere 40 mezun Fiat yetkili
servislerinde ve 10 öğrenci de Tofaş
fabrikasında çalışmaya başlamıştır.
Fiat Laboratuvarlarında çalışan
öğretmenlere her yıl Tofaş Akademi
tarafından hizmet içi eğitim
kapsamında güncel teknolojileri
içeren teknik, davranışsal ve sosyal
sorumluk projeleri hakkında eğitimler
verilmektedir. 2015’te 9’uncusu
düzenlenen Hizmet İçi Eğitim
Programı’ndan bugüne kadar 800
meslek lisesi öğretmeni faydalanmıştır.
“Meslek Lisesi Memleket
Meselesi” projesi kapsamında, Fiat
Laboratuvarlarında öğrenim gören
öğrenciler arasından, istenilen
koşullara sahip 330 öğrenciye her
yıl Vehbi Koç Vakfı tarafından burs
sağlanmaktadır.
Türkiye Eğitim ve Gelişim Platformu
Derneği (TEGEP) tarafından
düzenlenen 2015 Öğrenme ve
Gelişim Ödülleri kapsamında “Sosyal
Sorumluluk” kategorisinde Fiat
Laboratuvarları-Fiat Teknik Eğitim
Programı ödülünü almıştır.
Tofaş Fen Lisesi
Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi
DOSAB ve Tofaş’ın 2012 yılı sonunda
hayata geçirdiği Fen Lisesi inşaatı,
2014 yılında tamamlanmıştır.
2014‑2015 öğretim yılında eğitime
başlayan Tofaş Fen Lisesi, BursaNilüfer ilçesinin Özlüce mevkiinde yer
TOFAŞ, PAMUKKALE’DEKİ
HİERAPOLİS ANTİK
KENTİ’NDEKİ KAZI
ÇALIŞMALARINA 2005
YILINDAN BERİ SPONSOR
OLMAKTADIR.
almaktadır. Toplam 12.257 m2’lik bir
alanda kurulu, 16 dersliği, 280 kişi
kapasiteli 70 yurt odası ve bir spor
salonu bulunan lisede, 384 öğrenci
eğitim almaktadır.
2015 yılında ilk mezunlarını veren
Tofaş Fen Lisesi’nin öğrencileri, LYS’de
(Lisans Yerleştirme Sınavı) önemli
bir başarıya imza atarak sınavda %84
oranında bir başarıya ulaşmış, Tofaş
Fen Lisesi, Bursa’daki en başarılı orta
öğretim kurumu olmuştur.
KÜLTÜR-SANAT
Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi
ve Tofaş Sanat Galerisi
Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi,
Anadolu’daki otomotiv mirasına sahip
çıkmak amacıyla kurulmuş, Türkiye’nin
ilk ve tek Anadolu arabaları müzesidir.
Umurbey Mahallesi’nde bulunan
eski ipek fabrikası, tarihi Umurbey
Hamamı ile yanındaki eski Türk evinin
de içinde bulunduğu 17 bin m2’lik
arazi, Tofaş tarafından restore edilerek
müzeye dönüştürülmüştür. Kapılarını
2002’de açan Tofaş Anadolu Arabaları
Müzesi, kuruluşundan bugüne kadar
yaklaşık 550 bin kişi tarafından ziyaret
edilmiştir.
Fabrikanın ana binası olan müze,
ziyaretçilerini 2.600 yıl öncesine ait
bir tekerlekten başlayarak, Tofaş
tarafından üretilen motorlu araçlara
kadar devam eden tarihi bir yolculuğa
çıkarmaktadır.
Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi
sınırları içinde yer alan ve Sanat
Galerisi olarak hizmet veren Umurbey
Hamamı, 2013-2015 yılları arasında
“Zaman Makineleri” sergisine ev
sahipliği yapmış, sergiyi 100 bin kişi
ziyaret etmiştir. Yapı Kredi Kültür Sanat
işbirliği ile Kasım 2015-Şubat 2016
arasında düzenlenen “İşte Benim Zeki
Müren” sergisinin ziyaretçi sayısı ise
yaklaşık 20.000 olmuştur.
Pamukkale Hierapolis kazıları
sponsorluğu
Tofaş, Türkiye’nin en büyük beş antik
şehir kalıntısından biri olan ve 1988’de
UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne
giren Pamukkale’deki Hierapolis Antik
Kenti’ndeki kazı çalışmalarına 2005
yılından beri sponsor olmaktadır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Denizli
Valiliği’nin himayesinde ve Tofaş’ın
ana sponsorluğunda yürütülen
çalışmalar, 2015 yılında da devam
etmiştir. Hierapolis kazılarında, başta
İtalya ve Türkiye’den olmak üzere,
Norveç, Almanya, Fransa, İngiltere ve
İran’dan, aralarında arkeolog, mimar,
restoratör ve uzmanların bulunduğu
yaklaşık 70 kişilik bir ekip görev
almaktadır. Çalışmalar kapsamında,
Roma tiyatroları arasında en güzel
örneklerden biri olan ve yaklaşık
1.800 yıl önce inşa edilen Antik
Tiyatro’nun sahne binası restorasyonu
tamamlanmıştır.
Türkiye’de sahne binası restore
edilen tek tiyatro unvanına sahip
Hierapolis Antik Tiyatrosu, yapılan
restorasyon çalışmaları sonrası
12 bin kişilik kapasitesiyle kültürsanat etkinlikleri için faal duruma
gelmiştir. Hierapolis’te, bugüne kadar
gün ışığına çıkarılan en önemli eserler
arasında; Antik Tiyatro, Nekropol,
Kaplıcalar, Büyük Kilise, San Filippo
Matrium, Frontinus Kapısı, Gymnasium,
Apollo Tapınağı ile Pluto’nun Kapısı
(Plutonium) bulunmaktadır.
Küçükyalı Arkeopark kazıları
sponsorluğu
T.C. Kültür Bakanlığı, Kültür Varlıkları
ve Müzeler Müdürlüğü’nün gözetimi
ve himayesinde İtalyan ve Türk
araştırmacılar tarafından 2001 yılında
başlatılan Küçükyalı Arkeoloji Parkı
kazısına, Tofaş da 12 yıldır destek
sağlamaktadır. Maltepe Belediyesi’nin
de desteklediği proje kapsamında,
her yıl olduğu gibi 2015 yılı kazı
sezonu boyunca, tanıtım ve rehberlik
aktiviteleri yapılmıştır. Koruma
çalışmaları ve bilimsel aktivitelerin
yanı sıra ilköğretim öğrencilerine
yönelik eğitim çalışmaları da
düzenlenmiştir.
Kazı sezonu boyunca bilimsel
laboratuvar bünyesinde; konservasyon,
restorasyon, fotoğraflama ve
veri tabanı işleme bölümlerinde
araştırmalar sürdürülmüş, Koç
Üniversitesi tarafından kurulan
arkeoloji laboratuvarının kullanımına
da devam edilmiştir.
55
TOFAŞ SPOR KULÜBÜ,
ÇOCUKLARA VE GENÇLERE
DESTEK VEREREK,
TÜRK BASKETBOLUNA
YENİ YILDIZLAR
YETİŞTİRME VİZYONUNU
SÜRDÜRMEKTEDİR.
SPOR
Tofaş Spor Kulübü
1974’te Bursa’daki Tofaş Fabrikası’nda,
Tofaş SAS (su sporları, atletizm,
sportif oyunlar) adıyla kurulan Tofaş
Spor Kulübü, 1995 yılında bugünkü
ismini almıştır. Basketbol, futbol,
voleybol, masa tenisi, su topu ve briç
dallarında faaliyet gösteren kulüp
Bursa’ya, basketbol branşında ilk
Avrupa Kupası Finali ve ilk Türkiye
Şampiyonlukları, Cumhurbaşkanlığı
Kupası Şampiyonluğu, Türkiye Kupası
Şampiyonlukları ve Okullar Basketbol
Dünya Şampiyonluğu kazandırmıştır.
En son 2008-2009 sezonunda ikinci
ligde şampiyon olarak Beko Basketbol
Ligi’ne yükselen Tofaş Basketbol Takımı,
2015-2016 sezonuna güçlü bir kadroyla
yenilenerek giriş yaparak, halen 1.
Lig’de mücadeleyi sürdürmektedir.
Tofaş Spor Kulübü, uzun yıllardır
devam eden altyapı yatırımları ve
oluşturduğu altyapı odaklı takım
modeliyle Türk sporuna yeni yetenekler
kazandırmaktadır.
56
Yeni spor kompleksi yatırımı
Tofaş Spor Kulübü, Tofaş fabrikasının
arazisinde Şubat 2015’te inşasına
başladığı yeni spor salonu yatırımına
da imza atmıştır. 5.800 m2’lik tesiste,
üç basketbol sahasını içeren spor
salonu, kondisyon merkezi ve her türlü
fizik tedavi ihtiyacını karşılayacak
tam teşekküllü sporcu rehabilitasyon
merkezi yer almaktadır. Tofaş
personelinin yanı sıra Bursa’daki
amatör spor kulüplerine ve sporculara
da hizmet verecek olan spor
kompleksinin, 2016 yılının ilk yarısında
hizmete açılması planlanmaktadır.
Ayrıca Bursa’nın uluslararası ölçekteki
en kapsamlı spor salonu olma
özelliğini de taşıyan Nilüfer’deki 6.800
kişi kapasiteli Tofaş Spor Salonu, 10
yıl boyunca Tofaş Spor Kulübü’nün
maçlarına ev sahipliği yapacaktır.
Tofaş Basketbol Okulları ve Basketbol
Gönüllüleri Projesi - FiatBall Basketbol
Şenliği
1999 yılında Tofaş Spor Kulübü çatısı
altında faaliyetlerine başlayan Tofaş
Basketbol Okulları, dokuz ildeki 23
ayrı noktada sporcu yetiştirmektedir.
Türk basketboluna önemli isimlerin
kazandırıldığı ve yılda 3.500 çocuğun
faydalandığı Tofaş Basketbol Okulları,
Türkiye Basketbol Federasyonu
Basketbol Okulları Akreditasyon
Programı çerçevesinde onaylı
spor okullarıdır. 2011 yılından beri
sürdürülen “Tofaş Okullarda” projesi ile
bugüne kadar 80 okulda 15 bin çocuğa
ulaşılmıştır.
Tofaş Spor Kulübü ve Türkiye Eğitim
Gönüllüleri Vakfı’nın (TEGV), yapısal
sorunlar ve kaynak yetersizliği
nedeniyle spor yapma şansına
sahip olamayan 7-14 yaş arası
gençler için 2000’de hayata geçirdiği
“Basketbol Gönüllüleri” projesi 15
yılı geride bırakmıştır. “Basketbol
Gönüllüleri” projesi 2014-2015
sezonu, 19 Haziran 2015 tarihinde Koç
Üniversitesi’nde düzenlenen FiatBall
Basketbol Şenliği ile son bulmuştur.
Basketbol Gönüllüleri projesi
kapsamında bugüne kadar yaklaşık
13 bin çocuk basketbolla tanışırken,
317 TEGV gönüllüsü basketbol
antrenörlüğü eğitimi almıştır. İstanbul,
Ankara, İzmir, Antalya, Eskişehir,
Samsun, Mardin, Gaziantep, Şanlıurfa
ve Van’da bulunan 13 TEGV eğitim
parkında sürdürülen proje, 2015 yılı
itibarıyla sona ermiştir.
ÇEVRE
TOFAŞ, YALIN VE
PROAKTİF ÇEVRE VE
ENERJİ YÖNETİM
SİSTEMLERİ UYGULAMAYI
VE GELİŞTİRMEYİ
AMAÇLAMAKTADIR.
%100
ENDÜSTRİYEL ATIKLARIN GERİ
KAZANIM ORANI
TOFAŞ, WCM ENERJİ YÖNETİM
METODOLOJİSİ KAPSAMINDA, 2015
YILINDA 90 ADET ENERJİ VERİMLİLİK
PROJESİNİ HAYATA GEÇİRMİŞ, 2014 YILININ
SON ÇEYREĞİNDE DEVREYE ALINAN DİĞER
PROJELERLE BİRLİKTE, 2015 YILINA ETKİ
EDEN TOPLAM ENERJİ PROJE SAYISI 168
ADEDE ULAŞMIŞTIR.
Çevre korumayı sosyal sorumluluğunun
önemli bir bileşeni olarak kabul eden
Tofaş, çevre üzerindeki doğrudan
etkilerinin yanı sıra değer zincirinin
bütününde oluşan dolaylı çevre
etkilerinin de kontrol altına alınmasına
ve mümkün olan en düşük düzeye
çekilmesine odaklanmıştır.
ÇEVRE VE ENERJİ POLİTİKASI
Tofaş, ürün, üretim ve hizmet
faaliyetlerinde, sürdürülebilir
gelişme ilkesi çerçevesinde yalın
ve proaktif çevre ve enerji yönetim
sistemleri uygulamayı ve geliştirmeyi
amaçlamaktadır.
Bu doğrultuda Tofaş;
• Her türlü atık bertaraf işlemini bir
doğal kaynak kaybı olarak algılar
ve kirliliği kaynağında önleyecek
yöntemleri geliştirir.
• Enerji verimli süreçlerin tasarımı,
ürün ve hizmetlerin temini ile enerji
performansını sürekli iyileştirir.
• Amaç ve hedefleri periyodik olarak
gözden geçirmek ve bunlara ulaşmak
için yeterli bilgi, uzman ve ekonomik
kaynakların teminini sağlar.
• İklim değişikliği ile mücadele için
ürün ve süreçlerinde yenilikçi
çözümler geliştirir.
• Süreçlerinde, bağlı olduğu tüm yasal
ve diğer gereklilikler ile uluslararası
işletme standartlarına uyumu temel
gereklilik olarak kabul eder.
• Çalışanlarını, taşeronlarını, bayi ve
tedarikçilerini eğiterek ve sürekli
iyileştirme araçları kullanarak, enerji
ve su tüketimlerini, atık oluşumunu,
su ve hava emisyonlarını en aza
indirmeyi hedefler.
• Daha az çevresel etkiye sahip ve
daha fazla geri dönüşümlü malzeme
kullanılan otomobil, ticari araç ve
yedek parçalar üretir.
Tofaş’ın çevre vizyonu; proaktif ve yalın
yönetim araçları kullanarak, “Dünya
Klasında Çevre Yönetim Sistemi”
kurmaktır. Şirket’in temel ilkesi, sıfır
atık/sıfır kayıp hedefine ulaşmak için,
“arıtmak değil, hiç kirletmemektir.”
Tofaş Çevre ve Enerji Politikası’nın
gereği olarak atıkları kaynağında
azaltmayı ve mümkün olduğunca
fazla geri kazanımı hedeflemektedir.
Bu kapsamda üretim süreçlerinde
oluşan endüstriyel atıkların %100’ü
malzeme geri kazanımı için ve
çimento sektöründe hammadde ve
enerji kaynağı olarak kullanılmakta,
böylece “Sıfır Atık Bertarafı” hedefine
ulaşılmaktadır.
2013 yılında enerji yönetim
uygulamalarını “ISO 50001 Enerji
Yönetim Sistemi Standardı”na uygun
şekilde yapılandıran ve sektöründe ilk
belgelendirilen firmalardan biri olan
Tofaş, aynı standardın 2015 yılında
yapılan denetiminde sıfır uygunsuzluk
alarak belgelendirmesini devam
ettirmiştir.
Enerji verimliliği çalışmalarıyla
düşük karbon ekonomisine geçişi
destekleyen Tofaş, aynı zamanda
İklim Platformu’nun da kurumsal
üyesidir. Gerçekleştirilen yüzlerce
enerji verimliliği projesi sayesinde,
enerji yoğunluğunu azaltma trendi
Yeni yatırımlarda veya makine ekipman
değişikliklerinde Kanban (üretim
yönetim sistemi) süreci oluşturularak,
BAT (en uygun tekniklerin kullanılması)
uygulaması sistematik hale getirilmiş,
çevre ve enerji verimliliği çalışmaları
standardize edilmiştir.
57
ÇEVRE
TOFAŞ SERA GAZI
TOPLAM EMİSYON
DEĞERİ FABRİKA
GENELİNDEKİ
ENERJİ VERİMLİLİĞİ
ÇALIŞMALARININ
SONUCUNDA 6.225 TON
CO2 AZALMIŞTIR.
2011 yılında otomotiv sektöründe
bir ilk olarak gerçekleşen Sera Gazı
Emisyonu Raporları, 2015 yılında da
ISO 14064 Standardına göre bağımsız
kurumlarca doğrulanmıştır. Bu yıl
doğrulamaya Kapsam 3 tüketimleri de
dahil edilmiş, Türk otomotiv firmaları
arasında bir ilke imza atılmıştır.
Yapılan doğrulama sonuçlarına göre
Tofaş Sera Gazı Emisyon değerleri,
fabrika genelindeki enerji verimliliği
çalışmalarının sonucunda 6.225
ton CO2 azalmıştır. Tofaş, 2015
yılında gerek yasal merciler gerekse
paydaşlarınca yapılan çevresel
denetimlerde “Sıfır Uygunsuzluk”la
başarılı olarak değerlendirilmiştir.
SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM
Sürdürülebilir üretim ilkelerini
benimseyen Tofaş’ın Bursa
fabrikasında, tüm üretim süreçlerinde
5R (Refuse, Reduce, Reuse, Recycle,
Recover - Reddet, Azalt, Tekrar
Kullan, Geri Dönüştür, Geri Kazan)
iyileştirmeleriyle doğal kaynak
kullanımında verimlilik sağlanmaktadır.
58
Tofaş, WCM enerji yönetim metodolojisi
kapsamında, 2015 yılında 90 adet
enerji verimlilik projesini hayata
geçirmiştir. Şirket’in 2014 yılının
son çeyreğinde devreye aldığı diğer
projelerle birlikte, 2015 yılına etki
eden toplam enerji proje sayısı 168
adede ulaşmıştır. Bu projeler sayesinde
toplam 71.010 GJ enerji tasarrufu
ve buna bağlı olarak 6.225 ton CO2
azaltımı sağlanmıştır.
Tofaş, çevre yönetim sistemi geliştirme
faaliyetleri kapsamında kimyasal
maddelerin kontrolüne yönelik MGBF
yönetim sistemini ve ADR uygulama
prosedürlerini devreye almıştır.
Arıtma çamurlarının miktarının, yeni
bir arıtma kimyasalı uygulanarak
azaltıldığı projenin ikinci fazında %20
oranında azaltım sağlanmıştır.
Tofaş, sürdürülebilir üretim anlayışı ile
uluslararası değerlendirme kuruluşu
EIRIS’in Borsa İstanbul bünyesinde
yaptığı kapsamlı değerlendirmede,
BİST Sürdürülebilirlik Endeksinde yer
almaya hak kazanan 29 Türk firması
arasına girmiştir.
2014 yılında CDP Climate Change
programının A bandında yer alan ilk
Türk şirketi olan Tofaş, 2015 yılında
da değerlendirme sonucunda şeffaflık
puanını 86’dan 93’e yükseltmiştir. Bu
yıl ilk kez CDP Water programına da
yanıt verilmiş, değerlendirme sonucu,
AB ortalaması olan “Management”
olarak gerçekleşmiştir.
Dünya Klasında Üretim (WCM)
metodolojisinin de bir parçası
olan 7 Adımda Proaktif Enerji ve
Karbon Yönetimi, Tofaş tarafından
2011 yılından bu yana aktif olarak
kullanılmaktadır. Bu kullanımla birlikte
Şirket’te, enerji verimliliği ve karbon
emisyonu azaltım faaliyetlerinde
öncelikli alanların tespiti, enerji
kayıplarının sınıflandırılması ve
önceliklendirme esasları dikkate
alınmaya başlanmış ve bu sistematik
yaklaşım, yeni yatırımlardan mevcut
tesislere kadar tüm süreçlere entegre
edilerek, standart ve etkili bir
iyileştirme sistematiği oluşturulmuştur.
YEŞİL ÜRÜN
Tofaş’ın 2015 yılında yürüttüğü
teknolojik araştırma projeleri içinde
çevre odaklı projeler ön plana
çıkmıştır. Bunlardan bazıları; taşıt
elektrifikasyonu çalışmaları, alternatif
yakıtlar, çevreci malzeme kullanımı,
araç ağırlığının azaltımı ve geri
dönüşümü çalışmalarıdır. Bu projelerin
bir kısmı önümüzdeki yıllarda mevcut
ürün ya da yeni modellerde devreye
girmesi beklenen çalışmalar iken, bir
kısmı da bilgi birikimi oluşturarak
uzun vadede pazara hazır olma adına
yürütülen çalışmalardır.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
TOFAŞ, PAYDAŞLARININ
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE
MÜCADELE KONUSUNDAKİ
BEKLENTİLERİNİ
KARŞILAMAK VE
SORUMLULUĞUNU
YERİNE GETİRMEK
ÜZERE ÇALIŞMALAR
YÜRÜTMEKTEDİR.
İklim değişikliği, günümüzde dünyanın
yüzleştiği en önemli sorunların başında
gelmektedir. Çevresel niteliğinin
yanında sosyal ve ekonomik riskler
üretme potansiyeline sahip bu
durumun dünyanın gündeminden
çıkması için, ilgili tüm aktörlerin
kapsamlı ve bütüncül bir karşılık
vermesi gerekmektedir.
Bilim adamlarının genel kanaati,
iklim değişikliği sorununa büyük
ölçüde insan kaynaklı sera gazı
emisyonlarının yol açtığı yönündedir.
Bu durum karşısında dünya
genelinde tedbirler alınmaya, iklim
değişikliğinin etkilerinin azaltılmasına
yönelik kontrol mekanizmaları ve
yasal düzenlemeler oluşturulmaya
başlanmıştır. Söz konusu sorunun
giderilmesi yönünde otomotiv
sektörünün de üzerine düşen görevleri
tespit ettiği, sektörel örgütler nezdinde
konunun ele alındığı ve üreticilerin
sorumluluk anlayışıyla çalışmalarını
yürüttüğü gözlemlenmektedir.
Tofaş, paydaşlarının bu kapsamdaki
en önemli beklentisinin, üretim ve
diğer faaliyetlerin yanında daha
düşük emisyon değerlerine sahip ya
da alternatif yakıtların kullanıldığı
araçlar geliştirmek ve bir insan hakkı
olan seyahat özgürlüğü ve taşımacılık
operasyonlarının daha sürdürülebilir
yöntemlerle gerçekleştirilmesine
yönelik araçlar üretmek olduğunun
bilincindedir.
Tofaş, paydaşlarının iklim değişikliği ile
mücadele konusundaki beklentilerini
karşılamak ve sorumluluğunu yerine
getirmek üzere detaylı çalışmalar
yürütmektedir.
Bu kapsamda;
• En önemli Ar‑Ge ve üretim
merkezlerinden biri olarak, FCA’nın
ürün stratejileri doğrultusunda
hayata geçirdiği konvansiyonel
motorlu araçlarda verimliliğin
artırılmasına; doğalgaz ve biyoyakıt
gibi alternatif yakıt sistemlerinin
kullanımının yaygınlaştırılmasına;
elektrikli ve hibrid araçların
geliştirilmesi çalışmalarına destek
verilmektedir.
• Üretim tesislerinde enerji verimliliği
artırılarak üretim kaynaklı sera gazı
emisyonları azaltılmaktadır.
• Lojistik operasyonlarında verimliliği
yükseltmeye odaklı çalışmaları
yürütülmektedir.
• Tedarikçi ve bayi gelişim çalışmaları
ve müşteri bilgilendirme
hizmetleri aracılığıyla, çevre
ve iklim sorumluluğu bilincinin
değer zincirinin bütününe
yaygınlaştırılması için
çalışılmaktadır.
Diğer taraftan Tofaş iklim değişikliğini,
emisyon limitleri gibi yasal düzenleme
boyutu, hava şartlarındaki radikal
değişiklikler gibi fiziki ve operasyonel
boyutu ve emisyon ticareti gibi finansal
boyutu bulunan bir alan olarak
değerlendirmektedir. Şirket ayrıca tüm
bu boyutların ortaya çıkarabileceği
risklere, kurumsal risk yönetimi
kapsamında erken yanıtlar oluşturarak
fırsatlar doğurmayı amaçlamaktadır.
59
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
TOFAŞ, İŞ SAĞLIĞI
VE GÜVENLİĞİ (İSG)
YÖNETİM SİSTEMİ İLE
SIFIR İŞ KAZASI VE SIFIR
MESLEK HASTALIĞI
HEDEFLEMEKTEDİR.
DÜNYA KLASINDA ÜRETİM (WCM)
YÖNETİM MODELİNDE İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİ, EN ÖNEMLİ UNSUR OLARAK
İLK SIRADA YER ALMAKTADIR. TOFAŞ
FABRİKASI, BU KAPSAMA GİREN BİRÇOK
KONUDA FCA BÜNYESİNDE ÖRNEK OLARAK
GÖSTERİLMEKTE VE FARK YARATAN
UYGULAMALARININ İNCELENMESİ
AMACIYLA TÜRKİYE’DEN PEK ÇOK FİRMA
TARAFINDAN SIKÇA ZİYARET EDİLMEKTEDİR.
Dünya Klasında Proaktif ve Yalın İş
Güvenliği yaklaşımını benimseyen
Tofaş, güvenli çalışma alanlarıyla
sürdürülebilir iş güvenliği kültürü
yaratarak, işletme sınırları dahilindeki
tüm insan kaynağını yaralanmalardan
ve sağlık bozulmalarından korumayı
amaçlamaktadır.
Sadece çalışanlarının değil, aynı
zamanda tedarikçi, stajyer, ziyaretçi
ve müteahhit firma personelinin de
İSG kültürünü üst düzeye çekmeyi
amaçlayan Tofaş, bu amaçla;
• İş sağlığı ve güvenliği konusundaki
tüm yasal ve diğer yükümlülükleri
karşılamayı,
• İş sağlığı ve güvenliği iyileştirme
etkinliklerinin bütün çalışanların
ortak sorumluluğu olduğu ilkesini
benimsemeyi,
• Risk değerlendirmesi ve risk düzeyi
azaltma etkinliklerine her düzeyde
katılım için hedefler koymayı,
• İş sağlığı ve güvenliği kültürünü
sürekli iyileştirerek, sürdürülebilir
‘‘sıfır iş kazası’’ hedefine ulaşmayı
taahhüt etmektedir.
60
İş Güvenliği Drama Eğitimi: Rutin
olmayan işlerde güvensiz davranışların
sıfırlanabilmesi ve iş güvenliği
kültürünün güçlendirilmesi amacıyla
kullanılan interaktif bir drama eğitim
yöntemidir.
Tofaş, İş sağlığı ve Güvenliği
(İSG) yönetim sistemi ile sıfır iş
kazası ve sıfır meslek hastalığı
hedeflemektedir. Son 3 yılda devreye
alınan İş Güvenliğinde Kültür
Değişimi projeleriyle, Kayıp Günlü
Kazalanma (LTA) frekansı %60 oranında
azaltılmıştır.
2015 yılında İş Sağlığı ve Güvenliği
konusunda 4.563 Tofaş çalışanına,
34.784 saat eğitim verilmiştir. Ayrıca
yıl içinde Tofaş’ta görev yapan 177
stajyer 708 saat, Tofaş’a gelen 20.600
ziyaretçi, alt yüklenici ve müteahhit
personeli 8.759 saat iş sağlığı ve
güvenliği eğitimi almışlardır.
Yıl içerisinde yürütülen iş sağlığı ve
güvenliği faaliyetlerinden bazıları
aşağıdadır:
İş Güvenliği Simülasyon Eğitim Alanı
(DOJO): Çalışma alanındaki risklerin,
kurulan ekipmanlar ve simüle edilmiş
istasyonlar yardımıyla çalışanlara
gösterilerek eğitilmeleri amaçlanmıştır.
Bu yöntem Gövde, Montaj, Boya, Pres
ve Süspansiyon üretim alanlarında
etkin biçimde kullanılmaktadır. 2015
yılı DOJO eğitimleri 9.180 saat olarak
gerçekleşmiştir.
Müteahhit Firma Yönetim Prosedürü:
Oluşturulan 29 adet talimat ve
buna bağlı formlarla, müteahhit
çalışmalarının proaktif olarak ele
alınması, çalışma başlamadan
önce tüm kuralların belirlenerek
daha sağlıklı yapılması ve denetimi
amaçlanmaktadır.
Dikkat ve Algı Testi (Viyana Test): Bu
test yardımıyla, özellikle iş makinesi
operatörlerinin, bakım personelinin,
kalite kontrol personelinin ve test
şoförlerinin; dikkat, algı, konsantrasyon
ve motor becerilerinin ölçümü
hedeflenmektedir.
İş Güvenliği Kaptanı: 10-15 kişiden
oluşan yalın takımlarda bir hafta
boyunca iş güvenliği sorumluluğunun
mavi yakalı çalışanlar tarafından
üstlenildiği bir uygulamadır.
Görevlendirilen kaptanlar, görev
süreleri boyunca kendilerine özel
hazırlanan şapka ve kol bantlarını
taşıyarak, bir yandan işlerini yapmakta,
diğer yandan da muhtemel çalışma
alanı uygunsuzluklarını ve güvensiz
davranışları gözlemlemektedirler.
Takım Flamaları: Üretim takımlarının
çalışma alanlarına, iş güvenliğiyle ilgili
flamalar asılmaktadır. Herhangi bir iş
kazası gerçekleşmemiş olan takımın
flaması mavi, gerçeklemişse turuncu
renklidir.
Tofaş’ın bu alandaki çalışmaları, Avrupa
İş Güvenliği Ajansı (EU-OSHA)’nın
iki yılda bir düzenlediği ödüllü iyi
uygulamalar yarışmasında, 2012-2013
ve 2014-2015 olmak üzere, iki dönem
üst üste Avrupa’nın en iyi uygulamaları
arasında yer almıştır. Ulusal çapta
ise İş Güvenliği konusunda MESS
tarafından düzenlenen yarışmada
şirketler kategorisinde “Altın Eldiven”,
bireysel kategoride “Altın Öneri” olmak
üzere iki ödülün sahibi olmuştur.
TOFAŞ, KURULDUĞU
GÜNDEN BU YANA TÜRK
OTOMOTİV SEKTÖRÜ
İÇİNDE YERLİLEŞTİRMEYE
ÖNEM VEREREK YERLİ
YAN SANAYİNİN
GELİŞİMİNE KATKI
SAĞLAMIŞTIR.
TOFAŞ’IN TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ
UYGULAMALARININ ODAĞINDA, REKABET
GÜCÜNÜ KORUMAK, ÜRÜN VE SATIN ALMA
MALİYETLERİNİ AZALTMAK, SATIN ALINAN
ÜRÜN VE HİZMETLERDE EN İYİ KALİTE VE
TESLİMAT PERFORMANSINI ELDE ETMEK
VE BUNLARIN SÜREKLİLİĞİNİ SAĞLAMAK
BULUNMAKTADIR.
Tofaş’ta tedarik ve satın alma
faaliyetleri, Satın Alma Direktörlüğü
tarafından yürütülmektedir. Birim söz
konusu faaliyetlerinde; çalışanlarıyla
birlikte tedarikçilerini de geliştirmeyi,
organizasyonel mükemmeliyeti
sağlamayı ve iş süreçlerini sürekli
iyileştirmeyi ilke edinmiştir.
Satın Alma Direktörlüğü’nün başlıca
alım alanları, direkt malzeme, yedek
parça ve yatırım-hizmet, endirekt
malzemedir. 2015 yılında tüm bu
süreçlerde gerçekleştirilen alımların
toplam bütçe değeri 2,6 milyar
Euro’dur. Tofaş yurt içinde 15
şehirde yerleşik, 152 direkt malzeme
tedarikçisinden alım yapmaktadır.
YERLİ YAN SANAYİNİN GELİŞİMİNE KATKI
Kurulduğu günden bu yana
Türk otomotiv sektörü içinde
yerlileştirmeye büyük önem vererek
yerli yan sanayinin gelişimine büyük
üretici konumundaki bazı uluslararası
firmalar, Türkiye’de yatırım veya
yerli tedarikçilerle ortaklık yapmaya
teşvik edilmektedir. 2015 yılında
Tofaş Direkt Malzeme Yan Sanayi
parkına uluslararası 3 yeni tedarikçi
katılmıştır.
katkılar sağlayan Tofaş, motor ve
şanzıman hariç satın aldığı parçaların
%73’ünü yerli tedarikçilerden temin
etmektedir.
Tofaş’ın orta ve uzun vadeli stratejileri
arasında bulunan dışa bağımlılığın
azaltılması ve yerlileştirme amacı
doğrultusunda; başta motor ve
şanzıman, elektrik-elektronik ve
mekatronik komponentler olmak
üzere tedarikçilerle ortak çalışmalar
yürütülmektedir. Alınan yeni projeler
bir yönden Tofaş’ın gelişimine
katkı sağlarken, diğer yönden de
Tofaş’ın iş ortağı olarak benimsediği
tedarikçilerinin global ölçeğe
erişmesine ve rekabetçiliğine destek
olmaktadır.
Yerli direkt malzeme olarak
alımı yapılan başlıca ürünler;
şekillendirilmiş sac parçalar, dövmedöküm işlenmiş parçalar, mekanikelektromekanik parçalar, elektrik
tesisatları, plastik ve kauçuktan
mamul enjeksiyon, ekstrüzyon
parçalar, koltuk, kapı paneli, cam,
torpido, tampon, egzoz, kimyasallar,
iç-dış giydirme parçaları ve bağlantı
elemanlarıdır.
SATIN ALMA SÜREÇLERİNDE İYİLEŞTİRMELER
Tofaş, yeni projelere dönük
yürüttüğü satın alma faaliyetlerinin,
yeni teknolojilerin Türk otomotiv
sektörüne kazandırılmasını ve
Şirket’in rekabet gücüne katkıda
bulunmasını sağlayacak nitelikte
olmasına özellikle dikkat etmektedir.
Bu bağlamda otomotivde global
Satın alma alanında uzman
çalışanlarının desteğiyle maliyet
düşürücü tedbirleri uygulamaya koyan
Tofaş, iş süreçlerinin yalınlaştırılması
faaliyetlerini sürdürmektedir.
Artacak olan üretim adetlerinin iş
sürekliliğini sağlamak amacıyla
tedarikçilerin kapasite artışlarına
yönelik planlama çalışmaları da
devam etmektedir.
TEDARİKÇİ SEÇİMİ
Tofaş’ın tüm satın alma süreçlerinde
tedarikçileriyle ilişkileri, iş ortaklığı
anlayışı çerçevesinde sürdürülebilir
rekabet esas alınarak, açıklık
ve güvene dayalı bir biçimde
yürütülmektedir.
Tofaş, seri üretime teslimat yapacak
tedarikçilerini yan sanayi parkının
ihtiyaçları doğrultusunda seçmekle
birlikte, aday tedarikçilerin bazı temel
kriterleri karşılamasını beklemektedir.
Bu kriterlere göre tedarikçilerin;
• Otomotiv sektörünün beklentilerini
karşılamaya dönük teknik
(kalite/maliyet rekabetçiliği,
teslimat performansı, proje
yönetimi, kapasite, codesign) ve
organizasyonel yetkinliklere sahip
olmaları,
• Finansal açıdan güçlü olmaları,
• ISO TS 16949 ve ISO 14001 kalite
belgelerine sahip olmaları,
• Tasarım, üretim ve test
yeteneklerinin gelişmiş olması,
• Tofaş’ın SEA (Supplier Eligibility
Assessment) ve PA (Process Audit)
denetimlerinden geçmiş olmaları,
• Kalite ve maliyet iyileştirme
konularında Tofaş’ın rekabetçiliğine
katkıda bulunabilecek kapasitede
olmaları,
61
TOFAŞ SÜREKLİ GELİŞİM
VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
KAVRAMLARINA
TEDARİKÇİ BOYUTUNDA
DA ÖNEM VERMEKTEDİR.
• Yurt içi ve yurt dışındaki rakiplerini
yakından takip ederek sürekli
kendini geliştiren ve rekabet gücünü
artıran bir yapıda olmaları,
• Tofaş’la ilişkilerde açıklık ve
güven esaslı iş ortaklığı yaklaşımı
sergilemeleri
gerekmektedir.
Tofaş, üretimde kalite ve sürekliliği
güvence altına alarak rekabetçiliğini
artırmak adına, tedarikçilerinin ticari
verimlilik, kalite ve teslimat gibi
alanlardaki performansını, belirlenmiş
standartlar üzerinden takip etmekte
ve değerlendirmektedir.
TEDARİKÇİ FİRMALARIN GELİŞİMİ
Sürekli gelişim ve sürdürülebilirlik
kavramlarına tedarikçi boyutunda da
önem veren Tofaş, tedarikçilerinin
birçok alanda gelişimine katkı
sağlayacak faaliyetler yürütmektedir.
Bu çerçevede sürdürülen çalışmaların
başlıcaları şunlardır:
• WCM (World Class
Manufacturing)’nin tedarikçilerde
yaygınlaştırılması: 2009 yılında
başlayan WCM yaygınlaştırma
çalışmaları, 2015 yıl sonu itibarıyla
31 tedarikçi ile sürdürülmüştür.
• Fiziksel ve finansal risklerin
takibi: 2015 sonu itibarıyla yan
sanayi parkında fiziksel risk
değerlendirmesi yapılan tedarikçi
sayısı 46’dır. Yıl boyunca 37 firmanın
da finansal risk değerlendirmesi
ve gerekli aksiyonlar için planlama
yapılmıştır.
• Tedarikçilere dönük Tofaş Akademi
eğitimleri: Tofaş’ın sahip olduğu
teknik bilgi birikiminin tedarikçiler
ile paylaşıldığı bu eğitim platformu
ile 2015 yılında tedarikçilere açık 41
eğitim modülünden, 43 tedarikçinin
574 çalışanı yararlanmıştır.
62
• Tedarikçiler için yönetim projeleri:
Tedarikçilerin yönetim becerilerini
geliştirmek, insan kaynakları ve iş
süreçlerinin verimliliğini yükseltmek
amacıyla 2014 yılında başlayan
problem çözme, planlama, diagnoz
yetkinliklerinin gelişimi ve tedarikçi
organizasyonel yetkinliklerinin
artırılması projeleri, 2015 yılında da
devam etmiştir.
• Tedarikçi oryantasyonu:
Tedarikçilerin Tofaş iş süreçleri
hakkında sağlıklı bilgi edinmelerini
sağlamak üzere, yıl içinde 50
tedarikçinin 150 çalışanı, sinerji adı
altında düzenlenen organizasyonla
bilgilendirilmiştir.
• Tedarikçi İK zirvesi: Tedarikçilerin
İK süreçlerinin gelişimine dönük
başarılı uygulama örneklerinin
paylaşıldığı Tedarikçi İK
Zirvesi, ilk olarak 2014 yılında
gerçekleştirilmiştir. 2015 yılında GO
(Gelişime Odaklan) Zirvesi adıyla
düzenlenen organizasyona 44
tedarikçi katılmıştır.
MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ POLİTİKASI
ŞEFFAFLIK
ÜCRETLER
Tofaş’ın tüm paydaşları; sorularını,
taleplerini ve şikâyetlerini, 7 gün 24
saat, Tofaş Çağrı Merkezi ve internet
sitesinden Şirket’e ulaştırma olanağına
sahiptir.
Başvuruların değerlendirilmesi süreci,
başvuru sahipleri için ücretsizdir.
ERİŞİLEBİLİRLİK
Tüm başvurular için;
• Fiat Çağrı Merkezi: 444 22 55
www.fiat.com.tr.
• Alfa Romeo ve Lancia Çağrı Merkezi: 444 19 10
www.alfaromeo.com.tr
www.lancia.com.tr
• Jeep Çağrı Merkezi: 444 53 37
www.jeep.com.tr
kullanıma açıktır.
CEVAP VEREBİLİRLİK
Başvurularının alınmış olduğu bilgisi,
Şirket internet sitesinden ve/veya
Çağrı Merkezi’nden, belirlenmiş
süre içerisinde başvuru sahibine
iletilmektedir.
OBJEKTİFLİK
Bütün sorular, talepler ve şikâyetler,
ön yargısız ve adil bir şekilde
değerlendirilmektedir.
GİZLİLİK:
Kişisel bilgilerin korunmasının son
derece önemli olduğu gerçeğinden
hareketle, kişisel bilgiler kesinlikle
üçüncü şahıslarla paylaşılmamaktadır.
MÜŞTERİ ODAKLILIK
Tofaş, Şirket politikaları ile yasal
uygulamalar çerçevesinde;
müşterilerine çözümler sunmaya,
müşteri ihtiyaçlarını karşılamaya
ve müşteri haklarını her koşulda
korumaya özen göstermektedir.
HESAP VEREBİLİRLİK
İletilen bütün sorular, talepler ve
şikâyetler kayıt altına alınarak, konu
ile ilgili kararlar başvuru sahiplerine
gerekçeleriyle birlikte açıklanmaktadır.
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME
Tofaş, paydaşlarından gelen
bildirimleri, iş süreçlerinde,
ürün ve hizmetlerinde proaktif
iyileştirmeler sağlayacak şekilde
değerlendirmektedir.
63
ETİK DEĞERLER VE YOLSUZLUKLA MÜCADELE
Tofaş, tüm faaliyetlerinde üstün iş
etiği sergilemeyi hedeflemektedir.
Üstün etik değerler sergilemek tüm
Tofaş çalışanlarının ana öncelikleri ve
sorumlulukları arasında yer almaktadır.
Tofaş çalışanları yanında Tofaş
bayileri, tedarikçileri, ortakları yani
tüm paydaşların Tofaş Etik Kurallarına
uygun hareket etmesi beklenmektedir.
Şirket’in ana ortaklarından Koç
Holding’in imzacısı olduğu Birleşmiş
Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi’nin
(UNGC) insan hakları, çalışma
standartları, çevre ve yolsuzlukla
mücadele konularında belirlediği
ilkeleri Tofaş’ın iş etiği anlayışı ve
yolsuzlukla mücadele yaklaşımımızın
ayrılmaz bir parçasıdır.
Tofaş rüşvet ve yolsuzluğa karşı
“sıfır tolerans” yaklaşımı ile hareket
etmekte ve faaliyetlerini adil, dürüst,
yasal ve etik kurallarına uygun bir
şekilde sürdürmeyi taahhüt etmektedir.
Tofaş, geliştirdiği tüm politika ve
prosedürlerde yasal düzenlemelere,
etik ve mesleki ilkelere ve evrensel
kurallara tam uyum göstermeyi
hedeflemektedir. Bu kapsamda rüşvet
ve yolsuzluk risklerini belirlenmekte,
bunları azaltmaya yönelik faaliyetler
gerçekleştirilmektedir.
Bu kapsamda, insan haklarının
korunmasına ve bu alandaki
performansın politika ve uygulamalarla
iş süreçlerinde desteklenmesine özel
önem gösterilmektedir. Evrensel
insan haklarına ve uygulamalarına
verdiğimiz önem Tofaş Etik Davranış
Kuralları’nın 1. maddesinde yer alan
“İnsan haklarına, Anayasal örgütlenme
ve Toplu Sözleşme haklarına saygılıdır“
ilkesi ile desteklenmektedir.
Tofaş Etik Kuralları, çalışan ve diğer
ilgili paydaşlarımızın faaliyetleri
çerçevesinde karşılaşabileceği
potansiyel konuları içeren geniş
kapsamlı bir içeriğe sahiptir. Çalışan
davranış kuralları, Tofaş iç ve dış
paydaşlarıyla ilişkilerde geçerli
kurallar, çıkar çatışmalarının
önlenmesine yönelik kurallar, iş
sağlığı ve güvenliği ilkeleri, siyasi
faaliyet yasağı, yolsuzluk, suistimal ve
rüşvetin önlenmesi, BM İnsan Hakları
Evrensel Beyannamesi’nde de belirtilen
ayrımcılığın önlenmesi gibi insan
hakları konuları Tofaş Etik Kuralları
belgesinde yer alır. Bunun yanında ihlal
durumlarında izlenecek prosedürler
ve disiplin uygulamaları da doküman
kapsamında düzenlenir.
64
Tofaş’ta iş ilişkisinde dil, ırk, cinsiyet,
siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve
mezhep ile benzeri sebeplere dayalı
ayrım yapılmaz. İşin riski, çalışanın
güvenliği, yasal zorunluluklar
gibi işin niteliğine ilişkin sebepler
zorunlu kılmadıkça iş sözleşmesinin
yapılmasında, şartlarının
oluşturulmasında, uygulanmasında ve
sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik
nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı
işlem yapılmaz. Aynı veya eşit değerde
bir iş için cinsiyet nedeniyle daha
düşük ücret kararlaştırılmaz. İşe alım,
görevlendirme ve yükselme dil, din,
cinsiyet, ırk, vb. konularda ayrımcılık
yapılmaksızın objektif performans
kriterleri aracılığıyla yapılır. Tofaş’ta
kesinlikle çocuk işçi çalıştırılmamakta;
zorla/zorunlu tutarak çalıştırma
uygulaması bulunmamaktadır.
TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI ANONİM ŞİRKETİ’NİN 31 MART 2016 TARİHLİ
48. OLAĞAN GENEL KURULU TOPLANTI GÜNDEMİ
1. Açılış ve Toplantı Başkanlığı’nın seçimi,
2. Şirket Yönetim Kurulu’nca hazırlanan 2015 Yılı Faaliyet Raporunun okunması, müzakeresi ve onaylanması,
3. 2015 Yılı hesap dönemine ilişkin Bağımsız Denetim Rapor Özeti’nin okunması,
4. 2015 Yılı hesap dönemine ilişkin Finansal Tabloların okunması, müzakeresi ve onaylanması,
5. Türk Ticaret Kanunu’nun 363. Maddesine göre yıl içerisinde Yönetim Kurulu üyeliklerinde yapılan değişikliklerin
onaylanması,
6. Yönetim Kurulu üyelerinin Şirketin 2015 yılı faaliyetlerinden dolayı ayrı ayrı ibra edilmesi,
7. Şirket’in kâr dağıtım politikası çerçevesinde hazırlanan, 2015 yılı kârının dağıtılması ve kâr dağıtım tarihi konusundaki
Yönetim Kurulu’nun önerisinin kabulü, değiştirilerek kabulü veya reddi,
8. Kurumsal Yönetim İlkeleri gereğince Yönetim Kurulu Üyeleri ve Üst Düzey Yöneticiler için “Ücret Politikası” ve politika
kapsamında yapılan ödemeler hakkında Pay Sahiplerine bilgi verilmesi ve onaylanması,
9. Yönetim Kurulu Üyelerinin yıllık brüt ücretlerinin belirlenmesi,
10.Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri gereğince Yönetim Kurulu tarafından yapılan Bağımsız
Denetleme Kuruluşu seçiminin onaylanması,
11.Şirketin 2015 yılı içerisinde yaptığı bağışları hakkında Pay Sahiplerine bilgi verilmesi ve 2016 yılında yapılacak bağışlar
için üst sınır belirlenmesi,
12.Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri gereğince Şirketin ve bağlı ortaklıklarının 2015 yılında 3. kişiler lehine verdiği
teminat, rehin, ipotek ve kefaletler ile elde edilen gelir veya menfaatler hakkında Pay Sahiplerine bilgi verilmesi,
13.Yönetim kontrolünü elinde bulunduran pay sahiplerine, Yönetim Kurulu Üyelerine, üst düzey yöneticilere ve bunların
eş ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhrî yakınlarına; Türk Ticaret Kanunu’nun 395. ve 396. maddeleri çerçevesinde
izin verilmesi ve Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim Tebliği doğrultusunda 2015 yılı içerisinde bu kapsamda
gerçekleştirilen işlemler hakkında pay sahiplerine bilgi verilmesi,
14.Dilek ve görüşler.
65
TOFAŞ 2015 FAALİYET RAPORU - SERMAYE YAPISI, KURUMSAL YÖNETİM VE DİĞER HUSUSLAR
ŞİRKET’İN SERMAYE YAPISI VE ORTAKLIK HAKKINDA BİLGİLER
Şirketin Sermayesi, Sermayenin %10’undan Fazlasına Sahip Ortaklar ve Diğer, İmtiyazlı Paylar ve Diğer Ortaklar;
31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla Şirket’in kayıtlı sermaye tavanı 1 milyar TL, çıkarılmış (ödenmiş) sermayesi ise 500 milyon
TL’dir.
Ortakların Unvanı
Hisse Grubu
Pay Tutarı (TL)
Oy Hakkı
Pay %’si
Fiat Auto S.p.A.
D
189.279.856,87
18.927.985.687
37,8560
Koç Holding A.Ş.
A
187.938.121,26
18.793.812.126
37,5876
Temel Tic. ve Yat. A.Ş.
A
175.693,44
17.569.344
0,0351
Suna Kıraç
A
291.510,55
29.151.055
0,0583
S. Semahat Arsel
A
291.510,55
29.151.055
0,0583
Mustafa V. Koç
A
194.340,36
19.434.036
0,0389
M. Ömer Koç
A
194.340,36
19.434.036
0,0389
Y. Ali Koç
A
194.340,35
19.434.035
0,0389
Diğer Ortaklar
E
121.440.286,26
12.144.028.626
24,2880
500.000.000,00
50.000.000.000
100
01.01.2015-31.12.2015 dönemini
kapsayan sürede sermaye ve ortaklık
yapısında herhangi bir değişiklik
olmamıştır. Şirket, ana ortakları
Fiat Auto SPA (FCA-Fiat Chrysler
Automobiles N.V.), Koç Holding A.Ş.,
Koç Ailesi ve bunlar tarafından sahip
olunan şirketler tarafından kontrol
edilmektedir. Şirketimizce, en son 2005
yılı içinde, toplam 50.000.000 TL olacak
şekilde iç kaynaklardan %11,111111
oranında bedelsiz sermaye artışı
yapılmış olup, müteakip yıllar ve 2015
yılında da herhangi bir sermaye artışı
olmamıştır. Şirketimizin kuruluşundan
itibaren sermaye artışlarına ilişkin
bilgilere www.tofas.com.tr internet
sitesinden ulaşılabilir.
Şirketimizin, Borsa’ya kote edilmiş ve
sermaye artışlarına binaen ihraç etmiş
olduğu 11-19. tertip hisse senetleri
ile münfesih Tofaş Oto Ticaret A.Ş. ile
birleşilmesi nedeniyle ihraç edilmiş
olan 20. tertip hisse senetleri, Sermaye
Piyasası Mevzuatı çerçevesinde
2001 yılı içinde sermaye artışı ile
66
beraber 21. tertip hisse senetleri ile
değişime tabi tutulmuştur. Ayrıca
2003 yılı içinde yapılan sermaye artışı
ile 22. tertip hisse senetlerimiz ile
gene 2005 yılında yapılan sermaye
artışı karşılığında 24. tertip hisse
senetlerimiz ihraç edilerek, İMKB (BİST)
kotuna alınmıştır. Aradaki 23. tertipler
ise, sermaye artışı ile ilgili olmayıp,
kaydileştirme işlemleri nedeniyle
ihracı yapılmamış bir tertiptir. Bu
doğrultuda, öncelikle sermaye piyasası
araçlarının kaydileştirilmesi ve kaydi
sisteme geçilmesi kapsamında, hisse
senetlerinin kayden takibine ilişkin
olarak Sermaye Piyasası Kurulu’nun
28.10.2005 tarih ve 43/1318 sayılı
kararıyla, Borsa’da dolaşımda bulunan
ve Takasbank nezdindeki tüm hisse
senetleri kaydileştirilmiştir.
Ayrıca, 31.12.2006 itibarıyla,
Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK)’nun
düzenlemeleri doğrultusunda,
nevi değişikliği gerçekleştirilen
kaydileştirilmemiş hisse senetlerinin
kaydi olarak takip edilebilmesi
amacıyla başlatılan süreçler
kapsamında, 2007 yılında yayınlanan
SPK’nın ilgili düzenlemeleri ve
MKK’nın konuya ilişkin uygulamaları
doğrultusunda, yürürlükteki ilgili
mevzuata uygun olarak, 31.12.2007
tarihi itibarıyla sermaye piyasası
araçlarının kayden takibine ilişkin
düzenlemeler uygulamaya geçirilmiştir.
MKK, Aracı Kurum (Yapı Kredi Yatırım)
ve Şirketimiz arasındaki söz konusu
çalışmalar ilgili yasal düzenleme ve
mevzuata uygun olarak, Kurumsal
Yönetim ve Hissedar İlişkileri
Birimimizce gereği gibi sürdürülmüştür.
Bu doğrultuda, 25.02.2011 tarihli
mükerrer Resmi Gazete’de
yayınlanarak yürürlüğe giren 6111
sayılı Kanun’un 157. maddesi ile
değiştirilen Sermaye Piyasası
Kanunu’nun geçici 6. maddesine göre
ve MKK’nın 28.04.2011 tarih ve 551
sayılı Genel Mektubu çerçevesinde,
fiziken hisse senedi sahiplerinin hisse
senetlerini, 31.12.2012 tarihine kadar
kaydileştirilmek üzere Şirketimize
müracaat ederek, söz konusu hisse
senedi işlemlerini yaptırmaları
ve fiziki hisse senetlerini MKK
nezdinde kaydileştirmeleri kanunen
öngörülmüştür. Bu yönde, gerek şirket
internet sitesinde ve gerekse e-Yönet
portalı üzerinde gerekli duyurulara
yer verilmiştir. Ayrıca, Türkiye çapında
yayını yapılan üç günlük gazetede
de ikişer kez söz konusu duyuru ilan
edilmek suretiyle, pay sahiplerinin
bilgisine sunulmuştur.
31.12.2012 tarihine kadar, Şirketimize
ait ellerinde hisse senetlerimizi
fiziken bulunduran hissedarlarımızın
müracaatları doğrultusunda,
öncelikle Şirket Merkezi’mizde,
varsa önceki yıllara ait işlemlerini
tamamlamaları ve müteakip, Yapı
Kredi Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
veya mümessili durumundaki tüm
Yapı Kredi Bankası A.Ş. şubelerine
başvuru yapılmaları sağlanmıştır. Bu
kapsamda, fiziki hisse senetlerine
sahip olan hissedarlarımızın haklarının
kaybolmaması için söz konusu tarihe
kadar Şirketimize müracaat eden
hissedarlarımızın gerekli işlemleri
tamamlanarak, yasal süreç sona
ermiştir.
Fiziki hisse senetleri kaydileştirilmeyen
hisse sahipleri tüm haklarını kanunun
amir hükümleri çerçevesinde,
31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla
kaybetmişlerdir. Merkezi Kayıt
Kuruluşu A.Ş.’nin www.mkk.com.
tr adresinden de gerekli bilgilere
ulaşılarak, incelenebilir. Ayrıca konu
hakkında yayınlanan duyurularımıza da
Şirketimiz kurumsal internet sitesinden
erişilebilir.
Pay sahiplerimiz, bu konu veya benzer
pay sahipliği hakları konusunda Şirket
Merkezi’mizdeki Kurumsal Yönetim ve
Hissedar İlişkileri Birimi’nden gerekli
bilgileri edinebilirler. Ayrıca, kurumsal
yatırımcılarımız da Finansal Risk ve
Yatırımcı İlişkileri Birimi’nden ilgili
hususlarda bilgi edinebilirler.
Sermaye Piyasası Mevzuatı ve
düzenlemelerine göre Şirketimiz
pay sahiplerinin tüm hak ve
menfaatlerinin sorumluluğu, SPK,
BİST ve MKK nezdinde takip edilerek,
gerekli çalışmalar yürütülmektedir.
Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. kayıtlarına
dayanılarak alınan verilere göre,
ortaklar pay defteri güncellenmektedir.
Tofaş, BİST 30 ve BİST 100 Endeksi’nin
yanı sıra, Kurumsal Yönetim Endeksi
ve Sürdürülebilirlik Endeksi’nde de
yer almaktadır. Ayrıca, Şirketimiz hisse
senetleri Lüksemburg Borsası’na da
kote olup, uluslararası pazarlarda
işlem görmektedir.
Genel Kurullarda her hisse için bir oy
hakkı söz konusu olup, oy hakkında
imtiyaz yoktur. Ancak, Yönetim Kurulu
üyelerinin seçimine ilişkin olarak,
İmtiyazlı Pay Sahipleri olarak A ve D
Grubu hissedarlarınca gösterilecek
adaylar arasından seçim yapılması
mecburidir (Şirket Esas Sözleşmesi’nin
10. maddesi). Şirketimizin ortaklık
yapısı çerçevesinde, imtiyazlı pay
sahiplerinin Şirket Esas Sözleşmesi’nde
belirtildiği üzere, Yönetim Kurulu
üyelerinin belirlenmesi için A ve D
grubu hissedarların imtiyazı söz konusu
olup, A ve D Grubu pay sahipleri
tarafından gösterilen adaylardan
birer tanesinin Sermaye Piyasası
Kurulu’nun II-17.1 sayılı Kurumsal
Yönetim Tebliği ile düzenlenen
bağımsızlık kriterleri ve niteliklerini
haiz olmaları zorunludur. Kâr payı
dağıtımında ise (Esas Sözleşme’nin 18.
maddesi) imtiyaz söz konusu değildir.
Bu hususlara ilişkin kapsamlı bilgi ve
açıklamalar, Faaliyet Raporu’nun içinde
de yer alan Kurumsal Yönetim İlkeleri
Uyum Raporu’nda ayrıntılı olarak yer
almaktadır.
Ayrıca ilgili dönem içinde, Şirket’in
mali durumunu ve faaliyetlerini
etkileyebilecek nitelikte bir dava
açılmamış olup, mevzuat hükümlerine
aykırı uygulamalar nedeni ile Şirket
ve yönetim organı üyeleri hakkında
uygulanan herhangi bir idari veya mali
yaptırım yoktur.
Şirket’in sermayesinin karşılıksız
kalması gibi bir durum da söz konusu
olmayıp, ilgili Komite raporunda da yer
aldığı üzere, faaliyetlerin devamına
elverişli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Hissedarlarımız www.tofas.com.tr sitesi
içinde yer alan “Yatırımcı İlişkileri”
bölümünün altında, Şirketimizle ilgili
kurumsal, finansal ve borsa verilerine
ilişkin bilgilere, ilgili alt başlıklardan
ulaşarak, inceleyebilecekleri gibi, Şirket
Merkezimize gelerek veya telefonla ya
da kurumsal e-posta adresimiz borsa@
tofas.com.tr‘ye de e-mail yollayarak,
Kurumsal Yönetim ve Hissedar İlişkileri
Birimi ile Finansal Risk ve Yatırımcı
İlişkileri Birimi’nden Şirketimizle ilgili
diğer bilgileri almaları ve iletişim
sağlamaları mümkündür.
Dönem İçinde Yapılan Esas Sözleşme
Değişiklikleri
2015 yılını kapsayan dönem içinde,
Şirket Esas Sözleşmesi’nde herhangi
bir değişiklik yapılmamıştır.
Daha önce 2013 yılında, 6102 sayılı
Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası
Kanunu ve ilgili düzenlemelere uyum
sağlamak amacıyla, Şirket Esas
Sözleşmesi’nin “Kuruluş” başlıklı 1.
maddesi haricinde tüm maddelerinin
tadil edilmesi ve bazı maddelerinin de
bu kapsamda iptaline ilişkin, Sermaye
Piyasası Kurulu ile T.C. Gümrük ve
Ticaret Bakanlığı’nın gerekli izinlerinin
alınması suretiyle, Esas Sözleşme
değişiklikleri yapılmıştır.
67
ŞİRKET’İN SERMAYE YAPISI VE ORTAKLIK HAKKINDA BİLGİLER
Esas Sözleşme’nin yeni hali,
01.07.2013 tarihli Olağanüstü Genel
Kurul kararı doğrultusunda, 03.07.2013
tarihi itibarıyla tescil edilerek,
09.07.2013 tarih ve 8359 sayılı
Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan
edilmiştir.
Şirket Esas Sözleşmesi’ne, Şirketimizin
www.tofas.com.tr internet sitesinden
de erişilerek, incelenebilir.
Son Üç Yılda Dağıtılan Temettüler ve
Oranları
Şirketimizce Ortaklarımıza, Türk Ticaret
Kanunu, Sermaye Piyasası Mevzuatı
ve Esas Sözleşme hükümleri ile Kâr
Dağıtım Politikası’na uygun olarak;
2015 yılı içinde ve 03.04.2015 tarihi
itibarıyla, 2014 kârından %97 oranında
(brüt %97, net %82,45), toplam
485.000.000 TL nakit temettü ödemesi
yapılmıştır.
2014 yılı içinde ve 04.04.2014 tarihi
itibarıyla, 2013 kârından %65 oranında
(brüt %65, net %55,25), toplam
yapılmıştır.
Ayrıca 2013 yılı içinde ve 05.04.2013
tarihi itibarıyla, 2012 kârından %96
oranında (brüt %96, net %81,6), toplam
yapılmıştır.
Söz konusu yıllar ve önceki seneler
itibarıyla ayrıntılı kâr dağıtım
tablolarına Şirketimizin www.
tofas.com.tr adresinden ulaşılarak,
incelenebilir.
68
Çıkarılmış Menkul Değerler
Şirketimiz, kuruluşundan bu yana
520 TL’lik tahvil ihraç etmiştir. İhraç
edilen bu tahvillerin tamamı vadesinde
ödenerek itfa edilmiştir. Kuruluştan
itibaren ihraç edilmiş olan 10-1.
tertip hisse senetlerimiz 11. tertip,
20-11. tertip hisse senetlerimiz ise
21. tertip hisse senetleri ile değişime
tabi tutulmuş olup, daha sonra 22.
tertip ve müteakip 24. tertip hisse
senetlerimiz ihraç edilmiştir. Hisse
senetlerinin kaydileştirilmesi ile ilgili
çalışmalar yukarıda da belirtildiği
gibi, ihraççı şirket, aracı kurum/banka
ve MKK aracılığıyla sürdürülmüştür.
SPK’nın ilgili kararı uyarınca tüm
hisse senetlerinin 31.12.2007 tarihi
itibarıyla kayden takibine başlanmış
olup, 25.02.2011 tarihli mükerrer
Resmi Gazete’de yayınlanarak
yürürlüğe giren, 6111 sayılı Kanun’un
157. maddesi ile değiştirilen Sermaye
Piyasası Kanunu’nun geçici 6.
maddesine göre ve ayrıca MKK’nın
28.04.2011 tarih ve 551 sayılı Genel
Mektubu çerçevesinde, fiziki hisse
senetlerinin kaydileştirilme süreci,
31.12.2012 tarihi itibarıyla, yasal
düzenleme ve mevzuata uygun olarak
tamamlanmıştır.
Şirket İştiraklerimiz ve Bağlı
Ortaklıklarımız
İstanbul’da faaliyet gösteren ve
45.000.000 TL nominal sermayeli
bağlı ortaklığımız KOÇ FIAT KREDİ
Finansman A.Ş.’de, 31.12.2015 tarihi
itibarıyla Şirketimizin iştirak tutarı
44.999.996 TL olup, iştirak oranımız
%99,99’dur.
KOÇ FIAT KREDİ Finansman A.Ş.‘nin
2015 yılı faaliyetlerine ilişkin Olağan
Genel Kurulu 29.02.2016 tarihi
itibariyle tamamlanmıştır.
İstanbul’da faaliyet gösteren ve
nominal sermayesi 5.500.000 TL
olan FER MAS Oto Ticaret A.Ş.’de
de ortaklığı bulunan Şirketimizin,
31.12.2015 tarihi itibarıyla söz konusu
şirketteki iştirak tutarı 5.500.000 TL ve
iştirak oranımız %100’dür.
FER MAS Oto Ticaret A.Ş. Yönetim
Kurulu’nun, 6102 sayılı Türk Ticaret
Kanunu hükümlerine uygun olarak
“tek ortaklı şirket” statüsünde
faaliyetlerine devam edeceğine dair
Kararı doğrultusunda, Tofaş Türk
Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin şirketin
tek pay sahibi olmasına ilişkin husus
24.06.2013 tarihinde tescil edilmek
suretiyle, 28.06.2013 tarih ve 8352
sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde
ilan edilmiştir.
FER MAS Oto Ticaret A.Ş.’nin 2015
yılı faaliyetlerine ilişkin Olağan Genel
Kurulu 16.03.2016 tarihi itibariyle
tamamlanmış olacaktır.
İştirak ve bağlı ortaklıklarımızın Genel
Kurul Toplantı Tutanaklarına ve Hazır
Bulunanlar Cetvellerine ilişkin bilgilere,
Şirketimizin www.tofas.com.tr internet
adresinden ulaşılarak, incelenebilir.
KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ BEYANI VE UYUM RAPORU
BÖLÜM I - KURUMSAL YÖNETİM
İLKELERİNE UYUM BEYANI
2015 yılında yürürlükte bulunan II17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği
kapsamında zorunlu olan ilkelere tam
olarak uyulurken, zorunlu olmayan
ilkelerin de büyük çoğunluğuna uyum
sağlanmıştır.
Zorunlu olmayan Kurumsal
Yönetim İlkelerine de tam uyum
amaçlanmakla birlikte, ilkelerin
bir kısmında uygulamada yaşanan
zorluklar, bazı ilkelere uyum
konusunda gerek ülkemizde gerekse
uluslararası platformda devam eden
değerlendirmeler, bazı ilkelerin ise
piyasanın ve şirketin mevcut yapısı
ile tam örtüşmemesi gibi nedenlerle
tam uyum henüz sağlanamamıştır.
Henüz uygulamaya konulmamış olan
ilkeler üzerinde çalışılmalara devam
edilmekte olup; şirketimizin etkin
yönetimine katkı sağlayacak şekilde
idari, hukuki, operasyonel ve teknik
alt yapı çalışmalarının tamamlanması
sonrasında uygulamaya geçilmesi
planlanmaktadır. Aşağıda şirketimiz
bünyesinde Kurumsal Yönetim İlkeleri
çerçevesinde yürütülen kapsamlı
çalışmalar ve ilgili bölümlerde henüz
uyum sağlanamayan ilkeler ve varsa
bundan kaynaklanan çıkar çatışmaları
açıklanmıştır.
2015 yılı içinde, 2014 yılında da olduğu
gibi, Kurumsal Yönetim alanındaki
çalışmaların başında SPK’nın
Kurumsal Yönetim İlkeleri ile ilgili
yeni düzenlemelerini içeren Sermaye
Piyasası Kanunu ve bu Kanuna
dayanılarak hazırlanan Tebliğlere
uyum çalışmaları gelmektedir.
Yeni Türk Ticaret Kanunu’na ve
Sermaye Piyasası Kanunu’na uyum
amacıyla gerekli Esas Sözleşme
değişiklik çalışmaları 2013 yılında
tamamlanmış, Yönetim Kurulumuz ve
Yönetim Kurulu Komitelerimiz 2014
yılında yürürlüğe giren Kurumsal
Yönetim Tebliği’ndeki düzenlemelere
uygun olarak tekrar ele alınmıştır.
Bu kapsamda, Yönetim Kurulumuz
ve Komitelerimiz Kurumsal Yönetim
Tebliği’ndeki düzenlemelere uygun
olarak oluşturulmuş olup, kurulan
Yönetim Kurulu Komiteleri etkin olarak
faaliyetlerini sürdürmektedir. Yönetim
Kurulu ve üst düzey yönetici ücret
politikası belirlenerek Genel Kurul’da
ortakların bilgisine sunulmuştur.
Hazırlanan Genel Kurul bilgilendirme
dokümanı ile ilkelerde açıklanması
zorunlu olan imtiyazlı paylar, oy
hakları, organizasyonel değişiklikler
gibi Genel Kurul bilgileri, Yönetim
Kurulu üye adayları özgeçmişleri,
yönetim kurulu ve üst düzey yönetici
ücret politikası, ilişkili taraf işlemleri
ile ilgili olarak hazırlanması gereken
raporlar ve açıklanması gereken
bilgiler Genel Kurul’dan 3 hafta önce
yatırımcılarımızın ve hissedarlarımızın
bilgisine sunulmuştur. Ayrıca Şirketimiz
kurumsal internet sitesi ve faaliyet
raporu gözden geçirilerek, ilkelere tam
uyum açısından gerekli revizyonlar
Önümüzdeki dönemde de İlkelere
uyum için mevzuattaki gelişmeler ve
uygulamalar dikkate alınarak gerekli
çalışmalar yapılacaktır.
Zorunlu Kurumsal Yönetim İlkeleri
kapsamında, Kurumsal Yönetim
Tebliği’nin 6. maddesinin birinci
bendinde yer verildiği üzere, Kurumsal
Yönetim İlkelerinin uygulanmasındaki
istisnalar bağlamında, Şirketimiz
“yönetim kontrolünü sözleşme ile
eşit olarak paylaşan” ve “iki tüzel
kişiden oluşan” bir “iş ortaklığı” (JV)
statüsünde olup, bağımsız yönetim
kurulu üye sayısı bu düzenleme
doğrultusunda 2 (iki) kişiden
oluşmaktadır. Yönetim Kurulu’nda
bağımsız üye sayısının 2 (iki) olarak
belirlenmesinin yeterli olduğuna dair
Sermaye Piyasası Kurulu’nun 16.02.2012
tarih ve 5/129 sayılı Kurul Kararı ile
gerekli onay alınmıştır.
Ayrıca, söz konusu Tebliğ’in 5.
maddesinin altıncı bendinde yer
aldığı üzere, 4.3.6 numaralı zorunlu
ilkenin birinci fıkrasının (d) bendinde
belirtilen “Gelir Vergisi Kanunu’na göre
Türkiye’de yerleşik sayılması” kriteri
için, “bağımsız üyelerden en az yarısının
sağlaması yeterlidir”, düzenlemesine
uygun olarak Yönetim Kurulu bağımsız
üye adayları belirlenmiş olup, SPK’dan
gerekli izin alınmıştır. Bu doğrultuda,
Sermaye Piyasası Kurulu’nun 17.02.2014
tarih ve 5/136 sayılı Kurul Kararı ile
Yönetim Kurulu bağımsız üye adayları
için gerekli uygunluk görüşü alınmış
ve 28.03.2014 tarihi itibariyle Genel
Kurulca 3 yıl süreyle görev yapmak üzere
seçilmişlerdir.
Sermaye Piyasalarındaki gelişmelerin
bir gereği ve dinamik bir süreç
olarak Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin
uygulanması, her zamanki gibi
Şirketimiz açısından belirleyici
ve artan bir önem taşımaktadır.
Şirketimiz, Sermaye Piyasası Kurulu
tarafından yayımlanan Kurumsal
Yönetim İlkelerine uymayı ve gelişen
koşullara bağlı olarak uyum sağlanacak
konularda, iyileştirmeler yapmak
suretiyle, gerekli düzenlemeleri
tamamlayarak, kurumsal yönetimi
bir şirket kültürü olarak benimsemek
suretiyle ilgili faaliyetlerini
sürdürmektedir.
Ayrıca, önceki yıllarda olduğu gibi,
2015 yılında da gerek mevzuatta veya
sermaye piyasası düzenlemelerinde
yapılan değişiklikler takip edilmek
suretiyle, gerekse Şirketimizin
kurumsal yönetim faaliyetleri
doğrultusunda, çalışmalarımız
hassasiyetle sürdürülmüştür.
uygulamalarımız çerçevesinde,
kurumsal yönetim derecelendirme
firması Saha Kurumsal Yönetim ve
Kredi Derecelendirme Hizmetleri
A.Ş. tarafından kurumsal yönetim
derecelendirme notumuz 2015
yılında periyodik olarak bir kez revize
69
edilmiştir. 2015 yılı içindeki faaliyetler
gözden geçirilmek suretiyle, 05.11.2015
tarihi itibariyle hazırlanan Kurumsal
Yönetim Derecelendirme Raporu’na
istinaden, derecelendirme notumuz bir
kez daha yükseltilmek suretiyle, 9,06
(90,61) olarak açıklanmıştır.
Kurumsal Yönetim İlkelerinden,
uygulaması zorunlu olmayan ve
aşağıda belirtilen İlkelere, yukarıda da
yer alan gerekçelerle henüz tam uyum
sağlanamamıştır. Konuya ilişkin detaylı
bilgiler aşağıdaki ilgili bölümlerde yer
almaktadır. Zorunlu olmayan ilkelere
tam olarak uyum sağlanamaması
nedeniyle Şirketimizin maruz kaldığı
çıkar çatışması bulunmamaktadır.
• 1.4.2 numaralı ilkeye ilişkin
olarak, aşağıda 2.4 numaralı
bölümde yer alan imtiyazlar Esas
Sözleşmemizde düzenlenmiştir.
• 1.5.2 numaralı ilkeye ilişkin olarak;
azlık hakları, esas sözleşme ile
sermayenin yirmide birinden daha
düşük bir orana sahip olanlara
tanınmamış olup, mevzuattaki
genel düzenlemeler çerçevesinde
haklar sağlanmıştır.
• 4.3.9. numaralı ilkeye ilişkin olarak;
Yönetim Kurulunda kadın üye
oranı için henüz bir hedef oran ve
hedef zaman belirlenmemiş olup,
bu konuya ilişkin değerlendirme
çalışmaları devam etmektedir.
Konuya ilişkin detaylı bilgi
aşağıda 5.1 numaralı bölümde yer
almaktadır.
• 4.4.7 numaralı ilkeye ilişkin
olarak, aşağıda 5.1 numaralı
bölümde açıklandığı üzere,
Yönetim Kurulu üyelerinin Şirket
dışında başka görevler alması
sınırlandırılmamıştır.
Şirketimiz her zaman olduğu gibi,
Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin
uygulanması doğrultusunda,
70
Kurumsal Yönetim anlayışını dinamik
bir süreç ve kurum kültürü olarak
yaygınlaştırmak suretiyle sürdürülebilir
bir yönetim yaklaşımını benimsemiştir.
Bu doğrultuda ayrıca, yapılan
açıklamalarda dönem içerisinde önemli
bir değişiklik olması durumunda,
ilgili değişikliğe ara dönem faaliyet
raporlarında yer verilir.
BÖLÜM II - PAY SAHİPLERİ
2.1. Yatırımcı İlişkileri Bölümü
SPK’nın II-17.1 sayılı Kurumsal
Yönetim Tebliği’nin 11. maddesi
kapsamında öngörülen görevlerin
yerine getirilmesine dair, Şirketimiz
Mali Direktörü ve Mali Direktörlük
bünyesinde, Finansal Risk Yönetimi ve
Yatırımcı İlişkileri Birimi ile Kurumsal
Yönetim ve Hissedar İlişkileri Birimi’nin
ilgili görevleri yerine getirmesine
ilişkin olarak, 27.06.2014 tarih
ve 2014/15 sayılı Yönetim Kurulu
Kararıyla gerekli düzenleme yapılmış
ve müteakip 30.06.2014 tarihi
itibariyle KAP aracılığıyla kamuoyunun
bilgisine sunulmuştur. 2015 yılı
içinde ise, meydana gelen değişiklik
doğrultusunda, 15.04.2015 ve 2015/13
sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile gerekli
düzenlemeler yapılmıştır.
Bu çerçevede, Şirket Yönetim
Kurulu’nun 2015/13 sayılı Kararı
doğrultusunda, eski Mali Direktör
Sn. Cengiz Eroldu’nun Şirket CEO’su
olarak atanmış olması nedeniyle, Mali
Direktörlüğe Sn. Stefano Reganzani
atanmıştır. Bu bağlamda Yatırımcı
İlişkileri Bölümü’nün görevleri Mali
Direktör Sn. Stefano Reganzani’nin
yönetiminde, Finansal Risk ve Yatırımcı
İlişkileri Yöneticisi, Bütçe ve Ticari
Kontrol Müdürü Sn. M. Emre Ertürk ve
Kurumsal Yönetim ve Hissedar İlişkileri
Yöneticisi Sn. M. Adil Salepçioğlu
tarafından yerine getirilmektedir.
Ayrıca, Yönetim Kurulumuzca
belirlenen çalışma esasları
çerçevesinde faaliyetlerine devam
eden Kurumsal Yönetim Komitemize,
mevcut üyelerin yanı sıra, Sn. Stefano
Reganzani’nin atanmasına karar
verilmiş olup, bu değişikliğe ilişkin
Yönetim Kurulu Kararı 15.04.2015 tarihi
itibariyle KAP aracılığıyla kamuoyuna
duyurulmuştur. Buna ilaveten, Finansal
Risk ve Yatırımcı İlişkileri Yöneticisi
Sn. M. Emre Ertürk, ilgili Tebliğ
kapsamında zorunlu olarak belirlenmiş
olan lisans belgelerine sahip olup, bu
konuda 30.06.2015 tarihi itibariyle de
KAP’ta açıklama yapılmıştır.
Bu doğrultuda Kurumsal Yönetim
Tebliği’nin 11’nci maddesinde
öngörülen görevler, 2015 itibariyle
Şirketimiz Mali Direktörü olarak Sn.
Stefano Reganzani yönetiminde, Sn. M.
Emre Ertürk ve Sn. M. Adil Salepçioğlu
tarafından yerine getirilmektedir.
Yönetim Kurulumuzca belirlenen
çalışma esasları çerçevesinde
faaliyetlerine devam eden Kurumsal
Yönetim Komitesinde de, mevcut
üyeler yanı sıra, Sn. Stefano
Reganzani görevini sürdürmektedir.
Bölüm bünyesinde faaliyetleri
yürüten Finansal Risk Yönetimi ve
Yatırımcı İlişkileri Yöneticisi Sn. M.
Emre Ertürk’ün Sermaye Piyasası
İleri Düzey Sertifikası ile Kurumsal
Yönetim Derecelendirme Lisansı
bulunmaktadır. Kurumsal Yönetim ve
Hissedar İlişkileri Birimi Yöneticisi
Sn. M. Adil Salepçioğlu’nun Kurumsal
Yönetim Derecelendirme Uzmanlığı
Lisansı ile Müşteri Temsilciliği Lisansı
bulunmaktadır.
Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal
Yönetim Tebliği’nin 11’nci maddesinde
belirtilen hususlar kapsamında
2015 yılı içinde yapılan çalışmalar
hakkında Yatırımcı İlişkileri Bölümü
Raporu hazırlanarak, 02.02.2016
tarihi itibariyle Kurumsal Yönetim
Komitesi‘nde görüşülmek suretiyle,
Yönetim Kurulu’na sunulmuştur.
Bu çerçevede, 2015 yılı içerisinde
Şirketimiz ile ilgili olarak pay sahipleri
ile ilişkiler kapsamında Risk Yönetimi
ve Yatırımcı İlişkileri Birimi tarafından
346 adet yatırımcı ve analist ile
toplantı yapılmış, 4 adet Analist
Toplantısı, 36 adet telekonferans
gerçekleştirilmiş; 12 adet yatırımcı
konferansı ve roadshow’a katılınmış,
4 adet “reverse roadshow” yatırımcı
grup toplantısına ev sahipliği
yapılarak, mevcut ve potansiyel
yatırımcılarla görüşülmüş, yatırımcı
ve pay sahiplerinin güncel gelişmeler
konusunda daha iyi bir şekilde
bilgilendirilmeleri sağlanmıştır. 2015
yıl sonu itibariyle şirketin halka açık
hisselerinin %89’u yabancı yatırımcılar
tarafından tutulmaktadır.
Yıl içinde pay sahipleri ile ilişkiler
kapsamında ve Kurumsal Yönetim ve
Hissedar İlişkileri Birimi tarafından
yürütülen çalışmalar doğrultusunda
gerçekleştirilen Genel Kurul toplantısı,
yürürlükteki mevzuata uygun
olarak yapılmış; gerek toplantının,
gerekse toplantıya ilişkin duyuru
ve kayıtların mevzuata, Sermaye
Piyasası düzenlemelerine, şirket
Esas Sözleşmesine ve diğer şirket içi
düzenlemelere uygun olarak yapılması
sağlanmıştır.
Söz konusu Birim, Yönetim Kurulu
bünyesindeki Komitelerin çalışmalarına
ilişkin gerekli prosedürlerin takibi
ve kayıtların tutulması ile, Sermaye
Piyasası mevzuatı kapsamında,
kamunun aydınlatılması, hissedar
ve yatırımcıların bilgi talepleriyle
ilgili olarak, şirketin kurumsal
internet sitesi, e-Şirket ve e-Yönet
gibi elektronik portallar ile KAP
üzerinden özel durum açıklamaları
dahil, ilgili konuların tatbik ve takibini
yapmaktadır.
Bunlara ilaveten, yukarıdaki Uyum
Beyanı kısmında belirtildiği üzere,
periyodik kapsamda bir kez kurumsal
yönetim derecelendirmesi yaptırılmak
suretiyle, kurumsal yönetim
derecelendirme notu 9,06’ya (90,61)
yükseltilerek, revize edilmiştir.
Ayrıca, yıl içinde 31 adet Özel Durum
Açıklaması yayınlanmış; yatırımcılar
için önem ihtiva eden açıklamalar
Kamuyu Aydınlatma Platformu’nun
(KAP) yanı sıra, İngilizce çevirileri ile
birlikte Şirketimiz kurumsal internet
sitesinde de yayınlanmıştır. 2015
yılında pay sahiplerinden yazılı olarak
ya da telefonla 230 adet talep gelmiş;
bu çerçevede gerekli bilgilendirme
çalışmaları sürdürülmüştür. Gelen
talep ve soruları çoğunlukla finansal
tablolar, satış performansı, öngörüler
ve faaliyet raporu ile sürdürülebilirlik
raporu talebi konuları üzerinde
yoğunlaştığı gözlenmiştir. Ayrıca
sermaye piyasası düzenlemeleri ve
e-Şirket ile ilgili gelen bilgi taleplerine
gerekli açıklamalar yapılmıştır.
2.2. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme
Haklarının Kullanımı
Pay sahipleri arasında bilgi alma
ve inceleme hakkının kullanımında
ayrım yapılmamakta olup, ticari sır
niteliğindekiler dışındaki tüm bilgiler
pay sahipleri ile paylaşılmaktadır.
Finansal Risk Yönetimi ve Yatırımcı
İlişkileri Birimi ile Kurumsal Yönetim ve
Hissedar İlişkileri Birimi’ne intikal eden
sorular, gizli ve ticari sır niteliğindeki
bilgiler hariç olmak üzere, ilgili olduğu
konunun en yetkili kişisi ile görüşülerek
gerek telefon, gerekse yazılı olarak
cevaplandırılmaktadır. Bu raporun
3.1 nolu bölümünde açıklandığı
üzere, kurumsal internet sitesinde
pay sahipliği haklarının kullanımını
etkileyebilecek her türlü bilgi ve
açıklamaya yer verilmektedir.
Dönem içinde pay sahiplerinin bilgi
edinme taleplerinin karşılanması
yanı sıra Şirketimizin Bilgilendirme
Politikası kapsamında gerekli
çalışmalar ve ilgili uygulamalar
çerçevesinde bilgi akışı azami gayretle
sürdürülmüştür. Esas Sözleşme’mizde
bireysel bir hak olarak özel denetçi
talep hakkı düzenlenmemiş olmakla
birlikte, Türk Ticaret Kanunu’nun
438’nci maddesi uyarınca her pay
sahibi, pay sahipliği haklarının
kullanılabilmesi için gerekli olduğu
takdirde ve bilgi alma veya inceleme
hakkı daha önce kullanılmışsa, belirli
olayların özel bir denetimle açıklığa
kavuşturulmasını, gündemde yer
almasa bile genel kuruldan isteyebilir.
Bugüne kadar pay sahiplerinin bu
yönde bir talebi olmamıştır.
Gerek mevcut düzenlemeler, gerekse
genel teamül dahilinde bu konuda
henüz bir bilgi ve uygulamaya dönük
durum söz konusu değildir. Şirketimiz,
mevzuatta öngörülen diğer hususların
denetimi hakkında belirtildiği gibi,
Türk Ticaret Kanunu’nun ve Sermaye
Piyasası Mevzuatı’nın ilgili hükümleri
uygulanmaktadır. Buna ilaveten,
Şirketimiz, iç denetim ve iç kontrol
uygulamaları yanı sıra, iki ana
Ortağının (Koç Holding ve Fiat Auto)
denetimine tabidir.
Ayrıca Şirket faaliyetleri, Genel
Kurul’da seçilen Bağımsız Denetçi
tarafından periyodik olarak
denetlenmektedir.
Yukarıda yer alan 2.1. kısmında
belirtildiği gibi, dönem sonu itibariyle
Yatırımcı İlişkileri Bölümü faaliyetleri
kapsamında, Finansal Risk ve Yatırımcı
İlişkileri Birimi’nden Sn. M. Emre
Ertürk‘e [email protected]
adresinden e-mail ile veya (0212) 275
33 90 (pbx)’lu telefondan, 2751 dahili
numara ile, yada Kurumsal Yönetim ve
Hissedar İlişkileri Birimi’nden Dr. M.
Adil Salepçioğlu’na adil.salepcioglu@
tofas.om.tr adresinden e-mail ile, veya
(0212) 275 33 90 (pbx)’lu telefondan
2749 dahili numara ile ulaşılarak,
iletişim sağlanabilir ve bilgi talebinde
bulunulabilir.
71
Şirketimiz pay sahipleri, Genel Merkez
telefonları aracılığıyla ilgili Birim
yetkilileri ile görüşerek, bilgi talebinde
bulunabilecekleri gibi, borsa@tofas.
com.tr kurumsal e-posta adresinden
de merak ettikleri konularda bilgi
talebinde bulunabilirler.
2.3. Genel Kurul Toplantıları
a. Dönem içinde, 27 Mart 2015 tarihi
itibariyle, Şirket Genel Merkezi Büyükdere Caddesi Tofaş Han No: 145
Zincirlikuyu 34394 Şişli - İstanbul
adresinde, Ortaklar Olağan Genel Kurul
Toplantısı yapılmıştır. Genel Kurula
Çağrı ilanları, Türkiye Ticaret Sicili
Gazetesi yanı sıra, şirketin www.tofas.
com.tr internet adresinde, MKK’nın
e-GKS (Elektronik Genel Kurul Sistemi)
ve e-Şirket portalları ile KAP’ta
(Kamuyu Aydınlatma Platformu) gerekli
bilgileri tümüyle içerecek şekilde ve
yasal süreler dahilinde ilan edilmiştir.
Buna ilaveten, Ortaklar Pay Defterine
kayıtlı imtiyazlı pay sahiplerine yazılı
olarak bildirim yapılmıştır.
Ayrıca, izleyici olarak Genel Kurula
katılmak isteyen herkesin katılımı
sağlanmış, menfaat sahipleri,
basın-yayın temsilcileri ve
genel anlamda tüm paydaşların
Toplantıya iştiraklerinin sağlanması
hedeflenmiştir. Bu çerçevede, yazılı ve
görsel basın-medya temsilcileri ile,
çeşitli aracı kurum ve banka uzmanları
yanı sıra, ilgili dernek ve sivil toplum
kuruluşları ile derecelendirme şirketi
yetkilileri de söz konusu Genel Kurul
Toplantısına iştirak etmişlerdir.
Ayrıca, MKK ve e-GKS üzerinden
Genel Kurul Toplantısı canlı olarak
yayınlanmış, fiziki hazır bulunanlar
cetveli ile beraber elektronik ortamda
katılanlar listesi de hazırlanmıştır.
27.03.2015 tarihli Olağan Genel Kurul
Toplantısı’na ait fiziki ve elektronik
hazır bulunanlar cetveli incelendiğinde,
kaydolan ve listede yer alan toplam
439 pay sahibinin kaydı görülmektedir.
72
Bu çerçevede, Genel Kurul toplanma
usulü, pay sahiplerinin katılımını en
üst düzeyde sağlayacak şekilde yapılır
ve ayrıca toplantı tutanaklarına yazılı
veya elektronik ortamda her zaman
erişilebilir olması sağlanır. Toplantı
etkinliğini artıracak uygulamalara
yer verilmek suretiyle, mevzuatın
getirdiği düzenlemelere uygun olarak
hareket edilir. Genel Kurulların gerekli
fonksiyonunu sağlamak için azami
gayret gösterilmektedir.
Genel Kurullarımızda pay sahiplerinin
soru sormaları ve konu hakkında
söz alarak fikir beyan etmeleri en
doğal hak olmak durumunda olup, bu
hususa hassasiyetle uyulmaktadır. Bu
doğrultuda, Şirketimiz Ortaklarının
Genel Kurul’da soru sorma hakları
veya Gündem maddeleriyle ilgili öneri
sunmaları yada verdikleri öneriler veya
mevcut konular üzerinde konuşma
yapmaları Divan Heyeti tarafından
usulüne uygun olarak sağlanmakta ve
gerekli kayıtlar tutulmaktadır.
Bu çerçevede Genel Kurul’umuzda
pay sahiplerinin değişik konularda
sunduğu bilgilere ilişkin olarak Divan
Heyetine verdikleri yazılı ve sözlü
öneriler Şirketimizin internet (web)
adresinde de yer alan Genel Kurul
Toplantı Tutanaklarına eklenmektedir.
2015 yılında bu yönde yazılı olarak
cevaplandırılması istenen herhangi
bir soru sorulmamıştır. Ancak, toplantı
esnasında bir hissedarın yönelttiği
soru, Toplantı Başkanı tarafından
yanıtlanmış ve hissedarın verdiği
muhalefet şerhi Toplantı Tutanağına
işlenmiştir.
Ayrıca pay sahipleri tarafından gündem
önerisi verilmemiştir. Buna ilaveten,
pay sahiplerinin, bazı maddeler
aleyhine varsa verdikleri oyların
da Toplantı Tutanağı’na işlenmiş
olduğuna dair kayıtlar, Genel Kurul
dokümanlarının incelemesinden de
(www.tofas.com.tr) görülebilir.
Yıllar itibariyle, Olağan ve Olağanüstü
Genel Kurul Toplantı Tutanakları ve
Hazır Bulunanlar Cetvellerinin tümüne
Şirket Genel Merkezi’mizden ulaşarak,
incelemek mümkün olduğu gibi,
İstanbul Ticaret Sicili Memurluğu’nda
bulunan Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi
arşivinden de ulaşılabilir. Ayrıca,
son 5 yıla ait Genel Kurul Toplantı
Tutanakları ile ilgili diğer dokümanlara
ait “pdf” dosyaları gene Şirketimizin
kurumsal web sitesi www.tofas.com.
tr internet adresinden ulaşılarak,
incelenebilir.
b. Ayrıca, Yönetim Kurulunda karar
alınabilmesi için bağımsız yönetim
kurulu üyelerinin çoğunluğunun
olumlu oyunun arandığı ve olumsuz
oy vermeleri nedeniyle kararın Genel
Kurula bırakıldığı herhangi bir durum
söz konusu olmamıştır.
c. 2015 yılında yapılan Olağan Genel
Kurul toplantısında, 2014 yılı içinde
yapılan bağış ve yardımlar hakkında
Genel Kurulda ayrı bir gündem
maddesi ile bilgi verilmiş ve 2015 yılı
içinde yapılabilecek bağışların üst
sınırı 10.000.000- TL olarak belirlenmiş
olup, bağış politikasında herhangi bir
değişiklik söz konusu olmamıştır.
d. Yönetim kontrolünü elinde
bulunduran pay sahiplerinin, yönetim
kurulu üyelerinin, idari sorumluluğu
bulunan yöneticilerin ve bunların
eş ve ikinci dereceye kadar kan ve
sıhrî hısımlarının, ortaklık veya bağlı
ortaklıkları ile çıkar çatışmasına
neden olabilecek önemli bir işlem
yapması ve/veya ortaklığın veya bağlı
ortaklıklarının işletme konusuna giren
ticari iş türünden bir işlemi kendi
veya başkası hesabına yapması ya
da aynı tür ticari işlerle uğraşan bir
başka ortaklığa sorumluluğu sınırsız
ortak sıfatıyla girmesi durumunda; söz
konusu işlemler ile bu kişiler dışında
şirket bilgilerine ulaşma imkânı olan
kimselerin kendileri adına şirketin
faaliyet konusu kapsamında yaptıkları
işlemler hakkında Genel Kurulca
Türk Ticaret Kanunu’nun 395. ve 396.
maddeleri çerçevesinde izin verilmiştir.
Ayrıca, Sermaye Piyasası Kurulu
Kurumsal Yönetim Tebliği doğrultusunda
2014 yılı içerisinde bu kapsamda
gerçekleştirilen işlemler olmadığına
dair Genel Kurul’a bilgi sunulmuştur.
2.4. Oy Hakları ve Azlık Hakları
Genel Kurullarda her hisse için
bir oy hakkı söz konusu olup, oy
hakkında imtiyaz yoktur. Genel Kurul
toplantılarında hazır bulunan pay
sahipleri oy haklarını toplam paylarının
nominal değeri ile orantılı olarak
kullanırlar. Ancak, Yönetim Kurulu
üyeliklerine, İmtiyazlı Pay Sahipleri
olarak A ve D Grubu hissedarlarınca
gösterilecek adaylar arasından
seçim yapılması zorunludur (Esas
Sözleşme’nin 10. maddesi). Bu husus,
Şirketimizin “yönetim kontrolünü
sözleşme ile eşit olarak paylaşan”
ve “iki tüzel kişiden oluşan” bir “ iş
ortaklığı” (JV) statüsünde olmasından
dolayı, hukuken mesnet teşkil
etmektedir.
Genel Kurulda temsil ve oy kullanma
şekline ilişkin düzenlemeler
doğrultusunda oy hakları kullanılır.
Sermaye Piyasası Kurulu’nun vekaleten
oy kullanmaya ilişkin düzenlemelerine
uygun olarak hareket edilir. Azlık
hakları, esas sözleşme ile sermayenin
yirmide birinden daha düşük bir
orana sahip olanlara tanınmamış
olup, mevzuattaki genel düzenlemeler
çerçevesinde haklar sağlanmıştır.
Karşılıklı iştirak halinde hakim ortak
söz konusu değildir. Şirket Esas
Sözleşmesi’nde azınlık paylarının
yönetimde temsiline ilişkin bir hüküm
bulunmamaktadır. Ayrıca, birikimli
oy kullanma yöntemine ilişkin bir
düzenlemeye de yer verilmemiştir. Bu
yönde Sermaye Piyasası Mevzuatının
ihtiyari uygulama hususu ve hakim
ortakların bu düzenlemeyi ön
görmemesi dolayısıyla mevcut
Genel Kurul nisabına ilişkin hüküm
uygulanmaktadır (Esas Sözleşme’nin
14. maddesi).
Pay sahipleri ile ilgili işlerde, eşit işlem
ve muamele prensipleri ve mevzuata
uygun olarak hareket edilmekte
olup, Şirketimiz nezdinde gerekli
düzenlemeler sağlanarak, azami
derecede önem verilmektedir.
2.5. Kâr Payı Hakkı
Kâr payı dağıtımında imtiyaz söz
konusu değildir. Kâr payları, mevcut
payların tamamına, bunların ihraç ve
iktisap tarihlerine bakılmaksızın eşit
olarak dağıtılır.
Şirketimizin Kâr Dağıtım Politikası;
Şirketin yıllık Faaliyet Raporu ile
kurumsal internet sitesinde ve ayrıca,
temettü tevziine dair hususları içeren
Kâr Dağıtım Politikası Genel Kurul
onayına sunulmuş olup, kabul edildiği
Genel Kurul toplantı tutanağında
da yer almaktadır. Bu doğrultuda;
Türk Ticaret Kanunu hükümleri,
Sermaye Piyasası Düzenlemeleri,
Vergi Düzenlemeleri ve diğer ilgili
düzenlemeler ile Esas Sözleşmenin kâr
dağıtımı ile ilgili maddesi çerçevesinde
kâr dağıtımı yapılmaktadır. Bu
kapsamda kâr dağıtımında, Kurumsal
Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak
pay sahipleri ve Şirket menfaatleri
arasında dengeli ve tutarlı bir politika
izlendiği ve ayrıca, ilke olarak, ilgili
düzenlemeler ve finansal imkânlar
elverdiği sürece, piyasa beklentileri,
uzun vadeli şirket stratejileri, yatırım
ve finansman politikaları, kârlılık
ve nakit durumu dikkate alınarak,
Sermaye Piyasası Düzenlemeleri
çerçevesinde hesaplanan net
dağıtılabilir dönem kârı yasal
kayıtlarımızdan karşılanabildiği
sürece hissedarlarımıza azami oranda
nakit ve/veya bedelsiz hisse şeklinde
dağıtılır. Ayrıca, söz konusu Kâr Dağıtım
Politikası kapsamında, kâr dağıtımının
Genel Kurul toplantısını takiben en geç
bir ay içinde yapılması amaçlanmakta
olup, kâr dağıtım tarihine Genel Kurul
karar vermektedir. Genel Kurul veya
yetki verilmesi halinde Yönetim Kurulu,
Sermaye Piyasası Düzenlemelerine
uygun olarak kâr payının taksitli olarak
dağıtımına karar verebilir.
Şirket Esas Sözleşmesi’ne göre;
Yönetim Kurulu, Genel Kurul tarafından
yetkilendirilmiş olmak ve Sermaye
Piyasası Düzenlemelerine uymak kaydı
ile kâr payı avansı dağıtabilir.
2.6. Payların Devri
Şirket Esas Sözleşmesi’nde “Payların
Devri ve Paylar Üzerinde İntifa Hakkı
Tesisi”ne ilişkin 8. maddesinde,
Borsa’da işlem görmeyen halka
kapalı A ve D Grubu nama yazılı
hisselerin satışı ve devri hususlarında
uygulanacak esaslar belirlenmiş olup,
bu kural ve düzenlemelere tabi olarak
payların devrinde kısıtlamalar söz
konusudur. Bu husus, hakim ortakların
mevcut haklarının korunması ve esas
olarak başka bir otomobil üreticisi veya
dolaylı olarak kontrol edilen şirketlere
hisse devrinin sınırlandırılmasını
içermektedir.
Şirketin Borsa’da işlem gören halka
açık E Grubu nama yazılı paylarının
devirleri bakımından Sermaye Piyasası
Kurulu düzenlemelerine uyulur.
BÖLÜM III - KAMUYU AYDINLATMA VE
ŞEFFAFLIK
3.1. Kurumsal İnternet Sitesi ve İçeriği
Şirketimizin aktif ve güncel bir
kurumsal internet sitesi mevcuttur.
Şirketimiz internet adresi; www.tofas.
com.tr olup, kurumsal web sitesinde
yer alan bilgilerin ve ilgili bölümlerin
ayrıca İngilizce sayfaları da mevcuttur.
2014 yılında revize edildiği gibi,
2015 yılında da tekrar güncellenmek
suretiyle, görsel etkinliği yanı sıra bilgi
akışı etkinleştirilmiştir. Söz konusu
internet sitemizde, Kurumsal Yönetim
İlkeleri’nde belirtilen hususlara
kapsamlı olarak, yer verilmekte
73
olup, ayrıca Kurumsal Yönetim
ve Kurumsal Yönetim Politikaları
başlıklı birer alt kısım, “Yatırımcı
İlişkileri” bölümünün altında da
bulunmaktadır. Buna ilaveten, 2014
yılında, kurumsal yönetim yanı sıra
uygulamaya alınan “Sürdürülebilirlik”
çalışmaları kapsamında, kurumsal
internet sitesinde, çevresel, toplumsal
ve yönetsel hususları kapsayan ayrı
bir bölüm de işlerlik kazanmıştır. Bu
bölümün altında sürdürülebilirlik
kapsamına giren konuların derlendiği
ayrı bir Kurumsal Yönetim kısmı da
mevcuttur.
Söz konusu internet adresinde,
Şirketimiz hakkında talep edilebilecek
muhtelif bilgilere kapsamlı olarak
yer verilmiştir. İnternet sitemizde,
Tanıtım ve Haberler bölümünden,
İnsan Kaynakları ve Ar-Ge
çalışmalarına, Tofaş’ta Kariyer ve
Eğitim uygulamalarından, Sosyal
Sorumluluk çalışmalarına kadar
bilgilere yer verilmektedir. Gelişmelere
göre güncelleştirilen söz konusu web
sitemizde, SPK tarafından öngörülen
asgari hususları da içerecek şekilde
ve yukarıda belirtildiği üzere www.
tofas.com.tr adresi içinde bir “Yatırımcı
İlişkileri” bölümü bulunmaktadır.
Burada yer alan alt kısımlarda gerekli
ayrıntılara, kayıt ve bilgilere yer
verilmiştir.
Bu alt bölümler sırasıyla, “Hisse Senedi
ve Borsa Bilgileri”, “Ortaklık Yapısı ve
Yönetim Kurulu”, “Kurumsal Yönetim”,
“Kurumsal Yönetim Politikaları”,
“Faaliyet Raporları”, “Finansal
Sonuçlar”, “Özel Durum Açıklamaları”,
“Genel Kurul Toplantıları”, “Bağlı
Ortaklıklarımız”, “Yatırımcılar İçin
Bağlantı ve Bilgiler”, “Ana Ortaklar ve
Hissedar Yapıları Hakkında Bilgiler”,
“Duyurular”, “Organizasyon”, “Takvim”
ve “Arşiv” gibi kısımlar yanı sıra,
“Analistler”, “Sunumlar”, “Anket ve
Bilgilendirme Formu”, “Web Yayın”,
“Yatırımcı Geri Bildirimi” ve “Bize
Ulaşın/SSS” gibi alt kısımlardan
74
oluşmaktadır. Hissedarlarımız,
yatırımcılar ve analistler için ayrıca,
“Anket ve Bilgilendirme Formu” bölümü
aracılığı ile bilgilendirme anketleri ve
elektronik posta sistemleri devreye
alınmış olup, ayrıca “Yatırımcı Geri
Bildirim” sisteminin yer aldığı bir kısım
da mevcuttur.
Daha önce devreye alınmış bulunan,
“Borsa Bilgileri” alt bölümü de
etkinleştirilerek, hissedar ve
yatırımcılarımız ile analistlerin BIST
verilerine ulaşabilecekleri bir bilgi
hattı, önceki yıllarda olduğu gibi, 2015
yılında da güncellenmek suretiyle aktif
olarak devam ettirilmiştir.
Bunlara ilaveten, Şirket Faaliyet
Raporları, basılı olarak temin
edilebileceği gibi, ayrıca internet
sitesinden de güncel ve arşiv bilgisi
olarak incelenebilir durumdadır.
Belirtildiği gibi, web sitemizde
dönemsel finansal tablo ve raporlara
her zaman ulaşılabilir olup, Genel
Kurul toplantı tutanaklarından,
yatırımcı ve analist sunumlarına
kadar bilgilere güncel olarak yer
verilmektedir.
İnternet sitemizin söz konusu
“Yatırımcı İlişkileri” bölümündeki ilgili
linkten gelen anket yanıtları takip
edilerek, gereken kayıtlar tutulmak
suretiyle, elektronik ortamda gelen
bilgi taleplerine gerekli yanıtlar
verilmektedir.
Şirketimiz ortaklık yapısında büyük
Ortaklarımız Koç Holding A.Ş. ve
Fiat Auto S.p.A. yanı sıra, mevzuat
çerçevesinde, %5 oranını geçen pay
sahibi/sahiplerine ilişkin bilgilere web
sitemizde yer verilir ve bu doğrultuda
Ana Ortaklarımızın sermaye ve ortaklık
yapılarına ilişkin bilgilere ulaşmak
için, Koç Holding ve Fiat Auto’nun ilgili
web sitelerine link sağlanarak, kendi
borsalarına kote her iki şirketin halka
açık bilgilerine ve ortaklık yapılarına
ulaşılarak, incelenebilir.
Ayrıca, Yönetim Kurulu üyeleri,
üst düzey yönetim ve sermayenin
doğrudan yada dolaylı olarak %5’ine
sahip Pay Sahipleri, Şirketin sermaye
piyasası araçları ile hisse senetleri
üzerinde yapmış oldukları işlemleri
ve sonuçlarını kamuya açıklarlar. Bu
doğrultuda, hisse senetlerine ilişkin
alım-satım işlemleri hakkında gerekli
bildirimler Kamuyu Aydınlatma
Platformu’nda (KAP) yayınlanır.
Ayrıca, T.T.K kapsamında T.C. Gümrük ve
Ticaret Bakanlığı tarafından 31.05.2013
tarihli ve 28663 sayılı Resmi Gazete’de
yayınlanarak, yürürlüğe giren,
“Sermaye Şirketlerinin Açacakları
İnternet Sitelerine Dair Yönetmelik”
gereğince, “Bilgi Toplumu Hizmetleri”
(e-Şirket) portalına ilişkin bağlantı
sağlanarak, yasal süresi içinde ilgili
web sitelerimizde (www.tofas.com tr
ve ayrıca, www.fiat.com.tr) devreye
alınmış olup, güncel olarak takip
edilmektedir.
Sermaye Piyasası düzenlemeleri ve
ilgili mevzuata uygun olarak Şirketimiz
gereken hususlara ve bilgi akışına
azami hassasiyeti göstermektedir.
3.2. Faaliyet Raporu
Yönetim Kurulu, yıllık ve ara dönem
Faaliyet Raporlarını, kamuoyunun
Şirket faaliyetleri hakkında tam ve
doğru bilgiye ulaşmasını sağlayacak
ayrıntılarda hazırlar. Kurumsal Yönetim
İlkelerinde belirtilen bilgilere yer
verilmesine azami önem ve özen
gösterilir.
SPK’nın 03.01.2014 tarihli Resmi
Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe
giren II-17.1 sayılı “Kurumsal Yönetim
Tebliği” ile belirlenen Kurumsal
Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak
hazırlanan geçmiş dönem Faaliyet
Raporumuz, önceki yıllarda olduğu gibi,
doğru ve güvenilir bir kaynak olarak,
gerek basılı ve gerekse web sitemizden
de erişilebilir olup, incelenebilir.
Ayrıca, 28.08.2012 tarihli Resmi
Gazetede yayınlanan T.C. Gümrük ve
Ticaret Bakanlığı’nın “Şirketlerin Yıllık
Faaliyet Raporunun Asgari İçeriğinin
Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik”
hükümleri de dikkate alınarak
hazırlanan Faaliyet Raporumuza
gerekli ilaveler yapılmış olup,
mevzuat ve düzenlemeler kapsamında
güncellenmektedir.
Mevcut 2014 Şirket Faaliyet
Raporu’nda yer alan başlıklar, 6 ana
bölümde ele alınmıştır.
Birinci bölümde, “Bir Bakışta Tofaş”
başlığı altında; Faaliyet Raporuna
ilişkin Bağımsız Denetim Raporu,
Tofaş Hakkında, Başlıca Finansal ve
Operasyonel Göstergeler, Kurumsal
Yatırımcı İlişkileri, Vizyon, Misyon ve
Değerler, 2014’te Tofaş ve Ödüller
alt başlıklarına yer verilmiştir. İkinci
bölümde, “Yönetimden” başlığı
altında; Yönetim Kurulu Başkanı’nın
Değerlendirmesi, Yönetim Kurulu,
Dönem içinde Yönetim Kurulu’nda
Görev Alan Üyeler, CEO’nun
Değerlendirmesi ve Üst Yönetim alt
başlıkları yer almaktadır. Üçüncü
bölümde, “Faaliyetler” başlığı altında;
Otomotiv Sektörü ve Tofaş’ın Sektör
İçindeki Yeri, Markalar ve Ürünler,
Tofaş Bayi Ağı, Bağlı Ortaklıklar, ArGe Faaliyetleri, İnsan Kaynakları ve
Kalite Yönetimi alt başlıklarından
oluşmaktadır. Dördüncü bölümde,
“Sürdürülebilirlik” başlığı altında;
Sürdürülebilirlik ve Sosyal Sorumluluk
Politikası, Kurumsal Sosyal Sorumluluk,
Çevre, İş Sağlığı ve Güvenliği, İş
Yönetim Politikaları, Etik Değerler, İklim
Değişikliği ve Tedarik Zinciri Yönetimi
alt bölümlerini kapsamaktadır. Beşinci
bölümde, “Kurumsal Yönetim ve Diğer
Hususlar” başlığı altında; Ortaklar
Genel Kurul Toplantı Gündemi, Şirketin
Sermaye Yapısı ve Ortaklık Hakkında
Bilgiler, Kurumsal Yönetim İlkeleri
Beyanı ve Uyum Raporu, Riskin Erken
Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi
Çalışmaları, Bağlı Şirket Raporu,
Riskin Erken Saptanması Sistemi ve
Komitesi Hakkında Denetim Raporu,
Ücret Politikası, Kâr Dağıtım Politikası,
2014 Yılı Kâr Dağıtım Önerisi, 2014 Yılı
Kâr Dağıtım Tablosu yer almaktadır.
Altıncı ve son bölümde, “Finansal
Bilgiler” başlığı altında; Konsolide
Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim
Raporu ile Konsolide Finansal Tablolar
Hakkında Bağımsız Denetçi Raporu’na
yer verilmiştir.
Sermaye Piyasası Kurulu’nun II-17.1
sayılı “Kurumsal Yönetim Tebliği”nde
yer alan Kurumsal Yönetim İlkelerinin
2.2. maddesinde yer verilen Faaliyet
Raporu başlığı altındaki hususlara
azami derecede uygun olacak şekilde,
kamuoyunun tam ve doğru bilgiye
ulaşmasını sağlayacak ayrıntılara
gereken hassasiyet ve dikkat
gösterilmiştir.
BÖLÜM IV- MENFAAT SAHİPLERİ
4.1. Menfaat Sahiplerinin
Bilgilendirilmesi
Menfaat sahibi olarak, çalışanlar,
tedarikçiler, müşteriler ve esas
itibariyle Şirket ile doğrudan ilişki
içindeki üçüncü şahısları ifade eden
ve “paydaşlar” olarak tanımlanan
kavramdan hareketle, değişik menfaat
sahipleri ve/veya menfaat gruplarına
yönelik politikalar Şirketimizce
geliştirilmektedir.
Paydaş kavramıyla ele alınan tüm hak
ve menfaat sahiplerimiz, eşit işlem
ve uygulamalar ile etkin iletişime
tabidirler. Şirketin Kurumsal Yönetim
uygulamaları, paydaş tanımlaması
kapsamında, menfaat sahiplerinin
mevzuat ile düzenlenen veya henüz
düzenlenmemiş haklarının garanti
altına alınmasını sağlamak yönünde
azami gayret sarf eder.
Şirket ile ilgili tüm menfaat
sahiplerinin kendilerini ilgilendiren
hususlarda bilgilendirilmeleri için
gerekli ve sistematik iletişim kanalları
oluşturulmuştur. Ayrıca, mevzuata
aykırı ve etik açıdan uygun olmayan
işlemlerin İç Denetim aracılığı ile
Denetimden Sorumlu Komite’ye
iletilebilmesi için gerekli mekanizmalar
Şirketimiz tarafından sağlanmıştır.
Gerek Denetim Komitesi, gerekse Riskin
Erken Saptanması ve Risk Yönetim
Komitesi toplantılarda bu hususlara
azami hassasiyet gösterilmektedir.
Tofaş Etik Kuralları ve Etik Kurul
işleyişine ilişkin düzenlemelerin
yanı sıra, 2015 yılında Rüşvet ve
Yolsuzlukla Mücadele Politikası
yayınlanarak, şirketimiz kurumsal
internet sitesine eklenmiştir. Rüşvet
ve yolsuzlukla mücadele programı
kapsamında, gerekli düzenleme,
prosedür ve politikalar oluşturulmuş ve
uygulamaya geçirilmiştir.
Özellikle İnsan Kaynakları, İş
Yönetim Politikaları, Etik Değerler
gibi başlıklarla beraber, Tofaş Bayi
Ağı ve Tedarik Zinciri Yönetimi
uygulamalarına ilişkin hususlara Şirket
Faaliyet Raporu’nda yer verilmiştir.
Ortağımız Koç Holding tarafından
imzalanmış ve Koç Topluluğu
şirketleri bazında takibi açısından,
ilgili süreçlerin denetiminde ve
raporlanmasında, “Birleşmiş
Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi
ile belirlenmiş ilkelere uygun olarak
hareket etmek, çalışanlarımız,
bayilerimiz, tedarikçilerimiz ve yetkili
servislerimiz ile kurumsal vatandaşlık
örneği göstermek” ilkesi benimsenerek,
hareket edilmektedir.
75
Tofaş Etik Kuralları ve Etik Kurul
çalışmalarına ilişkin prosedürler,
Şirketimiz internet ve intranet
sitelerinde yer aldığı üzere, etik
davranış kurallarına uymayanlar için
ve gerek yasal mevzuatın uygulanması,
gerekse etik olmayan davranışlar
karşısında, suiistimal edilen hususlarla
ilgili başvuruların yapılabileceği bir
iletişim kanalı mevcuttur. Başvurular
[email protected] üzerinden
elektronik posta ile veya yazılı
müracaatla yapılabilir. Kurula yapılacak
müracaatların gizliliği esastır.
Söz konusu iletişim ve ihbar hattı
aracılığı ile menfaat sahiplerinin
mevzuata aykırı uygulamalar ve
etik açıdan uygun olmayan davranış
ve işlemleri, ilgili Komite’de
değerlendirilmek üzere, Tofaş Etik
Kurulu’na sunmaları mümkündür. Etik
Kurul ön değerlendirmeyi prosedürlere
uygun olarak yapar.
Tofaş Etik Kurulu; Şirket CEO’su, konu
ile ilgili Direktörler, İnsan Kaynakları
Direktörü ve Şirket Baş Hukuk Müşaviri
ile İç Denetim Müdürü’nden oluşur.
Kurul periyodik olarak toplanır. Ayrıca,
kurul üyelerden birinin çağrısı üzerine
kurulun en fazla iki iş günü içinde
toplanması gereklidir.
Kurul, ilkelere aykırı davranış ve
uygulamalar hakkında, resen veya
yapılacak başvurular üzerine, gerekli
inceleme ve araştırmayı yapmaya
yetkilidir. Başvurularda açık kimlik
ve iletişim bilgilerinin bulunması
esastır. Kurul, ilkelere aykırı davranış
ve uygulamalar hakkında yapacağı
inceleme ve araştırmalara esas olmak
üzere, gerektiğinde yetkili makamlar
kanalıyla kurum ve kuruluşlardan bilgi
ve belge toplayabilir.
Kurumsal Yönetim İlkeleri açısından,
Şirketin iç kontrol ve iç denetiminin
işleyişi kapsamında uygulanan
sistem ve Kurulda alınan kararlar
76
Denetimden Sorumlu Komite’nin
bilgisine sunulması gözetilir.
Ortaklığın muhasebe ve iç kontrol
sistemi ile bağımsız denetimiyle ilgili
olarak ortaklığa ulaşan şikayetlerin
incelenmesi, sonuca bağlanması,
ortaklık çalışanlarının, ortaklığın
muhasebe ve bağımsız denetim
konularındaki bildirimlerinin gizlilik
ilkesi çerçevesinde değerlendirilmesi
konularında uygulanacak yöntem ve
kriterler denetimden sorumlu komite
tarafından belirlenir. Ayrıca, gerekli
görülürse ilgili konuların Riskin
Komitesi’nde de ayrıca ele alınması
mümkündür.
Konu hakkında Rüşvet ve Yolsuzlukla
Mücadele Politikası’nda temel hususlar
belirlenmiştir. Tofaş Etik Kurul’unun
görev ve sorumlulukları ile çalışma
şeklinin belirlendiği Tofaş Etik Kurul
ve İşleyişine ilişkin bilgiler Tofaş
web sitesinde kamuya açık olarak
yayınlanmıştır.
4.2. Menfaat Sahiplerinin Yönetime
Katılımı
Menfaat sahiplerinin yönetsel
konulardaki iyileştirme çalışmalarına
katılımı ve bu yönde aktif olarak
görüşlerini beyan edebilecekleri ve
değerlendirmelerde bulunabilecekleri
uygulamalar işletme bünyesinde
hazırlanmış prosedürlere bağlı olarak
yürütülmektedir. Menfaat sahiplerinin,
“şirket paydaşları” olarak kendilerini
ilgilendiren konularda Şirket
yönetimine katılımlarını sağlayacak
sistem ve mekanizmalar Şirketimizce
desteklenir ve hayata geçirilir.
WCM (Dünya Klasında Üretim) ve WCC
“Dünya Klasında Şirket” olma hedefi
ile benzeri uygulamalar geliştirilerek,
sürdürülmektedir. Bu alanda Şirketimiz
2013 yılında üstün üretim kapasitesiyle
WCM’de altın seviye başarısını
göstermiş ve bu başarısını 2014 ve
2015’te de devam ettirmiştir. Ayrıca,
kalite sistemlerinden, kalite geliştirme
yöntemlerine, kaizen çalışmalarından,
açık kapı toplantılarına kadar
toplam kalite felsefesine dayanan ve
verimliliği artırmayı hedefleyen, bu
konuda gerek çalışanların, gerekse
tedarikçi ve müşterilerin taleplerini
yansıtabildikleri sistematik toplantılar
ve eğitim programları ile “çalışma
hayatı değerlendirme anketi” gibi
araştırmalar söz konusu olup, İnsan
Kaynakları Politikaları doğrultusunda
yürütülmektedir. Şirket internet
sitesi yanı sıra, şirket içi iletişim için
intranet uygulaması ve basılı yayın
organı da (Tofaş Gazete) yayınlanmak
suretiyle, yönetsel anlamda iletişimi
güçlendirmektedir.
Bayi konseyi ve bayii teşkilatı
toplantıları yanı sıra, müşteri
taleplerinin ve memnuniyetinin takip
edilerek yönetime yansıtıldığı ve bu
doğrultuda gerekli düzenlemelerin
yapılarak, geri bildirimlerin sağlandığı
bir sistem mevcuttur. Buna ilaveten,
“Müşteri İlişkileri Prensipleri” ve
benzeri uygulamalar doğrultusunda
yapılan çalışmalar ile müşterilerle
ilişkilerinin etkinleştirilmesi ve en
yüksek seviyeye çıkarılarak, hizmet
kalitesinin yükseltilmesi doğrultusunda
politikalar uygulanmaktadır. Bu
uygulamalara bağlı olarak, dönem
içinde güncel gelişmeleri içeren
çalışmalar planlanmış ve hayata
geçirilmiştir.
Ayrıca müşteri ve tedarikçilerle
ilişkiler doğrultusunda, Şirketimiz mal
ve hizmetlerinin pazarlanmasında,
satışında ve satış sonrasında müşteri
memnuniyetini sağlayıcı her türlü
tedbir alınmakta ve uygulamalara yer
verilmektedir. Müşteri memnuniyeti
ve müşterinin satın aldığı ürünümüze
ilişkin talepleri süratle karşılanarak,
müşteriler bilgilendirilir. Müşteri
şikayetlerine proaktif çözüm yolları için
azami gayret ve imkanlar sistematik
olarak kullanılır. İyileştirme çalışmaları
sistematik olarak düzenlenmektedir
ve kalite belgelendirme ve kalite
standartları ile yüksek kaliteye ilişkin
garantiler sağlanmaktadır.
Gerek tedarikçilere yönelik ilke ve
politikalar, gerekse müşteri odaklı ürün
ve hizmetlerdeki memnuniyet kriterleri
düzenli olarak ölçülür ve Şirket
içindeki ilgili Birimlerce takip edilerek,
bilgilendirme çalışmaları yapılır.
Ayrıca, piyasalardaki gelişmeler dikkate
alınarak müşterilere ve tedarikçilere
yönelik düzenlemelere önem
verilmektedir. Bu doğrultuda kapsamlı
uygulama prosedürleri mevcuttur.
Bunlara ilaveten, Şirketin ürün ve
hizmetlerinin pazarlanmasında ve
satışında müşteri memnuniyetini
artırmaya yönelik olarak Müşteri
Yönetimi Müdürlüğü, 2014 yılında
olduğu gibi, 2015 yılında da etkin
olarak faaliyetlerini sürdürmüş ve
koordineli olarak çalışmalarına devam
etmiştir.
Kalite, verimlilik ve kurumsallaşma
temeline dayanan uygulamalara
şirketimizce azami önem verilmektedir.
Ayrıca, paydaşların geri-bildirimlerine
uygun olarak, ilgili menfaat
sahiplerinin yönetime katılımlarını
artıracak “yönetişim” metotları
geliştirilerek, uygulamaya alınmasına
gerekli özen gösterilmektedir.
Dolayısıyla menfaat sahipleri
bakımından sonuç doğuran ve
doğrudan ilgili menfaat sahiplerini
ilgilendiren önemli kararlarda, menfaat
sahiplerinin görüş ve önerileri önemli
bir girdi olarak değerlendirilir.
Ayrıca, web sitemizden de
ulaşılarak, incelenebileceği gibi,
Şirketin Sürdürülebilirlik Politikası
kapsamında ve hazırlanan 2013 ve
2014 yılı Sürdürülebilirlik Raporu’nda
da yer aldığı üzere, “Yönetişim
ve Sürdürülebilirlik” açısından
Sürdürülebilirlik Yönetimi” ve “Paydaş
İlişkileri” önem taşımakta ve etkin
bir şekilde uygulamaya geçirilmesi
için gerekli çalışmalar yapılmaktadır.
Çalışma ortamı, değer zincirinde
gelişme ve kurumsal vatandaşlık
temel parametrelerimiz olarak
belirginleşmektedir. Buna ilaveten,
2014 Sürdürülebilirlik Raporu’nda
da ifade edildiği üzere, ilgili “paydaş
gruplarıyla şeffaflık” başta olmak
üzere, “bir iletişim ortamı oluşturmayı
temel sorumluluklardan biri olarak
görüyoruz”.
4.3. İnsan Kaynakları Politikası
Şirketimizin “İnsan Kaynakları
Politikası”, şirket stratejileri ve
politikaları ile uyumlu bir şekilde
oluşturulmuş olup, yeni uygulamalar
kapsamında geliştirilmek suretiyle ve
hassasiyetle uygulanmaktadır.
Bu çerçevede işe alım, kariyer
planlama ve rotasyon, bireysel
gelişim, ücretlendirme, performans
yönetimi konuları ele alınmakta,
çalışma hayatına ilişkin düzenlemeler,
çalışanların temel görev ve
sorumlulukları gibi hususlar kaynağını
yasa ve toplu iş sözleşmesinden alan
Personel Yönetmeliği kapsamında
sağlanmaktadır. Çalışanların katılımıyla
yürütülmekte olan değişik komiteler
söz konusu olmakla beraber, sendikal
ilişkiler hariç olmak üzere doğrudan
çalışanlar ile ilişkileri yürütmek
üzere herhangi bir temsilci seçimi
yapılmamış ve/veya atanmamıştır.
Gerek beyaz yakalı, gerekse mavi
yakalı personelin hakları ve çalışma
koşulları, Fabrika ve Genel Merkez
itibariyle her hangi bir ayrımcılık veya
kötü muameleye maruz kalmayacak
şekilde güvence altına alınmıştır. Bu
konuda dönem içinde hiç bir şikayet
söz konusu olmamıştır. Her kademede
Şirket çalışanlarının yönetime katılması
ve geri-bildirimler hususunda gerekli
özen gösterilir ve sistematik toplantılar
ve çalışmalar gerçekleştirilir.
Tofaş, insan haklarının korunmasına
ve bu alandaki performansın politika
ve uygulamalarla iş süreçlerinde
desteklenmesine özel önem
göstermektedir. Bunlara ilaveten,
Şirket kültürü çalışmaları kapsamında
tüm çalışanların katılımına açık ve
çalışanların gelişimine yönelik değişik
etkinlikler çerçevesinde, kültürel
değişim kulüplerinin çalışmaları
hayata geçirilmiş olup, bu alanda
değişen önceliklere göre faaliyetler
planlanmakta ve önceki yıllarda olduğu
gibi, devam ettirilmektedir.
Performans değerlendirmesi,
davranışsal yetkinlikler, kariyer
planlaması ve kariyer yönetimi
konularına ayrıca önem verilmektedir.
Şirketimiz 2014 yılında “Performans
Yönetimi Sistemi” ile Personel
Yöneticileri Derneği (PERYÖN)
tarafından ödüle layık görülmüştür.
2015’te ise, Türkiye Eğitim ve Gelişim
Platformu Derneği (TEGEP) tarafından
2 ayrı kategoride ödüle layık bulunan
Şirketimiz, 2015 yılında ayrıca 4 ayrı
kategoride Brandon-Hall Mükemmellik
ödülü almaya hak kazanmıştır.
Çalışanlara yönelik tazminat politikası
oluşturulmuş ve şirketin web sitesinde
yayınlanmıştır. İnsan Kaynakları ve
İş Yönetim Politikaları geliştirilerek,
her kademedeki çalışanın erişimine
uygun olarak paylaşılmıştır. Şirketimiz
intranet bağlantısında yer aldığı gibi,
ayrıca kurumsal internet sitesinden de
incelenebilir.
Daha önce, Tofaş Akademi adı altında
gelişim süreçlerinin ele alındığı bir
yapılandırma faaliyeti de başlatılmış
olup, 2014 yılında Koç Akademi ile
beraber etkin olarak devreye alınmış
ve 2015 yılında da planlı eğitim
programları ve etkinliklerle beraber
77
sürdürülmüştür. Gerek Tofaş Akademi,
gerekse Koç Akademi portallarının
özellikle eğitim alanında, çalışanlar
açısından etkin ve verimli olarak
kullanılmasına yönelik çalışmalara
destek sağlanmaktadır. Bu çerçevede,
çalışanların sosyal haklarına ve
mesleki eğitimlerine azami önem
gösterilmekte olup, İK uygulamalarıyla
ilgili gelişmeler yakından takip
edilerek, devreye alınmaktadır.
Etkin ve verimli somut ölçütlere
dayandırılmış bir işe alım, çalışma
süreci ve işten ayrılma prosedürlerinin
ayrıntılı olarak belirlendiği Tofaş
Personel Yönetmeliği, gerek internet
sitemizde, gerekse intranette ulaşılarak
incelenebilir durumdadır. Şirket
çalışanlarının görev tanımları, görev
dağılımı, üst yönetim için halefiyet
uygulaması ile tüm çalışanlara yönelik
oryantasyon koşulları belirlenmiş,
hedeflerle ilişkili olarak performans
yönetimi, sistematik bir SAP İK
programından gerek davranışsal
yetkinlikler, gerekse teknik yetkinlikler
açısından kriterler tanımlanmıştır.
Bu çerçevede İnsan Kaynakları
Politikamıza kurumsal web sitemizden
erişerek incelenebilir. Ayrıca, gene
kurumsal internet adresimizden
Tofaş Personel Yönetmeliği (İşe Alım,
Çalışma Şartları ve İş Sözleşmesinin
Sona Ermesi vb.) hakkındaki bilgilere
ulaşılarak, incelenebilir. Şirket
çalışanlarının görev tanımları, iş
ailelerine göre dağılımları, performans
kriterleri ve ödüllendirme sistemi
belirlenmiş ve yayınlanmıştır.
Şirketimiz toplu iş sözleşmesine tabi
bir işyeri (Bursa Fabrika) statüsünde
olup, işyeri sendika temsilcileri
(Çalışan Temsilcileri), Sn. Şakir Çan,
Sn. Aydın Pakça, Sn. Ferdi Pak, Sn.
Mesut Kaya, Sn. Serdar Belli, Sn.
Ersel Alper, Sn. Murat Hürsever, Sn.
Yılmaz Dalkıran, Sn. Hakan Ekin, Sn.
İlhan Köse, Sn. Bayram Ömürlü ve Sn.
Hasan Özel olmak üzere 12 kişiden
78
oluşmaktadır. Görevleri yürürlükteki
toplu iş sözleşmesinde belirtilmiştir.
Ayrıca, İş Sağlığı ve Güvenliği
Yönetiminden, İş Yönetim Politikalarına
kadar kapsamlı bir İnsan Kaynakları
Sistemi mevcut ve uygulanmaktadır.
Tofaş, güvenli çalışma alanları
yaratarak ve yalın, proaktif ve Dünya
Klasında Üretim anlayışı kapsamındaki
Yedi Adım İş Güvenliği yaklaşımı ile
iş güvenliği kültürünü oluşturarak
iş kazaları ve meslek hastalıkları
nedenleriyle yaralanmalara karşı
şirket içindeki tüm İnsan Kaynaklarını
korumayı hedeflemektedir. Bunlara
ilaveten, Tofaş, İş Sağlığı ve Güvenliği
(İSG) Politikası yönetim sistemi
kullanarak sıfır iş kazası ve sıfır
meslek hastalığı hedeflemektedir.
Bu konularda da Faaliyet Rapor yanı
sıra, Sürdürülebilirlik Raporu da
incelenerek bilgi alınabilir. Şirketimiz
Sürdürülebilirlik Raporlarına www.
tofas.com.tr adresinden ulaşılabilir.
4.4. Etik Kurallar ve Sosyal Sorumluluk
Gerek Fabrikamızın bulunduğu bölge
ve gerekse, genel olarak kamuya
yönelik sosyal çalışmalar çerçevesinde
kurumsal sosyal sorumluluk ve
toplum üzerinde etki kriterlerine
göre faaliyetler düzenlenir, tatbik
ve takip edilir. Bu bağlamda, dönem
içinde yapılan çalışmalara ilişkin
Faaliyet Raporu içinde gerekli husus
ve ayrıntılı bilgiler mevcuttur. Ayrıca,
intranet ortamında (tofasweb) ve
basılı olarak periyodik yayımlanan
Tofaş Gazetesi’nde değişik haberler
ve bilgiler yanı sıra, kurumsal
faaliyetlerden, bireysel aktivitelere
kadar, sosyal çalışmalarımız hakkında
yayınlara da yer verilmektedir.
Ayrıca, değişik basılı eserlerin de
sponsorlukları yanı sıra, sosyal
sorumluluk kapsamındaki Koç
Topluluğu çalışmalarına ve/veya sosyal
amaçlı dernek, vakıf ve kuruluşların
etkinliklerine de sponsor olarak destek
sağlanır.
Bu kapsamda, eğitimden, spora,
kültür faaliyetlerinden, sanata kadar
projelere katkı sağlanmaktadır. Bu
çerçevede, Fiat Laboratuvarı, Yüksek
Lisans Programı, Tofaş Fen Lisesi,
Tofaş Spor Kulübü, Tofaş Basketbol
Okulları, Tofaş Bursa Anadolu Arabaları
Müzesi, Pamukkale Hierapolis Kazıları
ve Küçükyalı Arkeopark Kazıları
Sponsorluğu bu çalışmalar arasında
yer almaktadır.
Söz konusu, sosyal sorumluluk
çalışmalarında ve sponsorluk
faaliyetlerinde farkındalık ve
bilinilirlik sağlayacak etkinlikler ile
“sürdürülebilirlik perspektifi” önem arz
etmektedir. Özellikle Sürdürülebilirlik
Politikası bu yönde büyük bir öneme
sahiptir. Bu eksende, Şirket Faaliyet
Raporu yanı sıra, Sürdürülebilirlik
Raporu’nun da incelenmesi veya
kurumsal web sitemizden bilgi
alınması mümkündür.
Dönem içinde çevreye zarardan
dolayı hiç bir aleyhte bildirim söz
konusu olmayıp, başta çevresel
etki değerlendirme raporları olmak
üzere faaliyetlerimizle ilgili kayıtlar
mevcuttur. Kalite ve verimlilik
standartlarının sağlanması yönünde
mevcut ve ilave alınan ISO belgeleri
yanı sıra, çevreye duyarlılık politikaları
kapsamında etkin uygulamalar hayata
geçirilmekte ve paydaşlarımızın
bilgilendirilmesi sağlanmaktadır.
Ayrıca, kapsamlı olarak Kurumsal
Sosyal Sorumluluk projeleri ile
çevrenin korunması, enerji yönetimi
ve iklim değişikliğine yönelik
hassasiyet ve çalışmalara azami önem
verilmektedir. Bu faaliyetlere ilişkin
hususlar Şirketimizce sürdürülmekte ve
kamuoyunun bilgisine sunulmaktadır.
2015 yılında TEGEP düzenlenen
“Öğrenme ve Gelişim Ödülleri”
kapsamında “Sosyal Sorumluluk”
kategorisinde “Fiat Laboratuvarları
- Fiat Teknik Eğitim Programı” ile
Şirketimiz ödüle layık görülmüştür.
Gene 2015 yılında Tofaş, “7 Adımda
Proaktif Karbon ve Enerji Yönetimi”
projesi ile Sürdürülebilirlik Akademisi
tarafından, ‘Karbon ve Enerji Yönetimi’
kategorisinde “Sürdürülebilir Yeşil İş
Ödülü”ne de layık görülmüştür.
Bu bağlamda, CDP (Karbon Saydamlık
Projesi) bünyesinde 2014 İklim
Değişikliği Raporlaması neticesinde,
CDP’nin Global Listesinde A bandında
yer alan 187 kuruluş arasına giren
ilk Türk şirketi olma başarısı elde
edilmiş olup, ayrıca 2014 yılında Borsa
İstanbul (BİST) bünyesinde oluşturulan
Sürdürülebilirlik Endeksi’ne de giren
ilk otomotiv şirketi olma başarısı
gösterilmiştir. 2015 yılında da hem
CDP bünyesinde raporlama faaliyetine
devam etmiş, hem de Sürdürülebilirlik
Endeksi kriterlerine uyumunu devam
ettirmek suretiyle, endekste yer
almayı sürdürmüştür. Çevre ve enerji
politikasından, sürdürülebilir üretim ve
yeşil ürün kavramlarına bu duyarlılıkla
yer verilmiştir.
Şirket genel anlamda etik kurallara
uyulması ve uygulanması yönünde
gerekli çalışmaları yapmaktadır.
Bu hususta yukarıdaki ilgili alt
kısımlarda ayrıntılı açıklamalara yer
verilmiştir. Mevzuat ve düzenlemeler
ile uygulamalar bütünü içinde genel
kabul görmüş etik kurallara uyulur.
Ayrıca, Kurumsal Yönetim İlkeleri
kapsamında etik kurallar yazılı hale
getirilmiş olup, Şirketimiz “Personel
Yönetmeliği” içinde “Tofaş İş Ahlakı
İlkeleri” olarak yer verilmek suretiyle
kamuya açık hale getirilmiştir. Şirket
pay sahipleriyle ilişkiler, kamunun
aydınlatılması, Şirket çalışanları
ve menfaat sahipleri ile Yönetim
Kurulu’nun çalışmaları etik kurallara
uygun olarak takip edilmektedir. Bu
bağlamda, Bilgilendirme Politikası
çerçevesinde yapılacak yeni
düzenlemeler oldukça, başta tüm
paydaşlar olmak üzere, kamuoyuna
bilgilendirme ve açıklamalar yapılarak,
duyurulur.
Söz konusu “Tofaş İş Ahlakı İlkeleri”ne
“Tofaş Etik Kuralları” olarak
kurumsal internet sitemizde de yer
verilmiştir. Şirket Kurumsal Politikaları
kapsamında yukarıdaki ilgili alt
başlıkta da yer verildiği gibi, bir Etik
Kurul oluşturulmuştur. Ayrıca, daha
önce yenilenen “Etik Davranış Kuralları
ve Uygulama Prensipleri” yayınlanmış
olup, tüm kademelerde görev yapan
Tofaş çalışanlarına dağıtılmak
suretiyle, gerekli bilgilendirmeler
periyodik olarak da yapılmaktadır.
Tofaş Etik Kuralları tüm Tofaş
çalışanlarını, Yönetim Kurulu Üyelerini,
Hissedarlarını, İştiraklerini, Bayilerini
ve Tedarikçilerini kısaca tüm Tofaşlıları
kapsar.
Tüm Tofaşlılar’dan Tofaş Etik
Kuralları’na uymaları beklenir.
Tofaşlılar, Tofaş Etik Kuralları’na
uymakla yükümlüdürler.
Tofaş’ta iş ilişkilerinde, dil, ırk, cin
siyet, siyasal düşünce, felsefî inanç,
din ve mezhep ile benzeri sebeplere
dayalı hiç bir ayrım yapılmaz. İşin riski,
çalışanın güvenliği, yasal zorunluluklar
gibi işin niteliğine ilişkin sebepler
zorunlu kılmadıkça, iş sözleşmesinin
yapılmasında, şartlarının
oluşturulmasında, uygulanmasında
ve sona erdirilmesinde, cinsiyet veya
gebelik nedeniyle doğrudan veya
dolaylı farklı işlemler yapılmaz.
Aynı veya eşit değerde bir iş için
cinsiyet nedeniyle daha düşük
ücret kararlaştırılmaz. İşe alım,
görevlendirme ve yükselme dil, din,
cinsiyet, ırk, vb. konularda ayrımcılık
yapılmaksızın, objektif performans
kriterleri aracılığıyla yapılır.
Tofaş, başta çalışanlarımız olmak
üzere yarattığımız değer zincirinde
ki diğer tüm paydaşlarımız nezdinde
insan haklarına saygılı ve duyarlı
uygulamaları yaygın ve etkin bir hale
getirmeye çalışır. Konu hakkındaki bu
anlayışımızın bir sonucu olarak Tofaş’ta
kesinlikle çocuk işçi çalıştırılmamakta;
zorla/zorunlu tutarak çalıştırma
uygulaması bulunmamaktadır.
Evrensel insan haklarına ve
uygulamalarına verdiğimiz önem,
Tofaş Etik Davranış Kuralları’nın 1.
maddesinde yer alan “İnsan haklarına,
Anayasal örgütlenme ve Toplu
Sözleşme haklarına saygılıdır.“ ilkesi ile
desteklenmektedir.
Ortağımız Koç Holding tarafından
imzalanmış ve şirketleri bazında
tatbik ve takibinde, denetiminde ve
raporlamalarında geçerli bulunan,
“Birleşmiş Milletler Küresel
İlkeler Sözleşmesi” ile belirlenmiş
ilkelere uygun olarak hareket
etmek, “çalışanlarımız, bayilerimiz,
tedarikçilerimiz ve yetkili ser
vislerimiz ile kurumsal vatandaşlık
örneği göstermek” ilkesi kapsamında
benimsenmiştir.
Konu ile ilgili çalışmalar önceki yıllarda
da olduğu gibi 2015 yılı içinde de
gereken hassasiyetle sürdürülmüştür.
BÖLÜM V - YÖNETİM KURULU
5.1. Yönetim Kurulunun Yapısı ve
Oluşumu
Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’luk
görevleri ayrı kişiler tarafından yerine
getirilmektedir. Şirket CEO’su aynı
zamanda Yönetim Kurulu üyesi olup,
icracı üye statüsündedir. Diğer Yönetim
Kurulu üyelerimiz, Şirketimizde
icrai görevleri bulunmadığından,
SPK Kurumsal Yönetim İlkelerinde
yapılan tanımlamaya göre icracı
üye statüsünde değillerdir. Yönetim
Kurulu üyelerinin şirket işleri için
gereken zamanı ayırmalarına özen
gösterilmekte olup, şirket dışında başka
görev veya görevler almasına ilişkin
bir sınırlandırma bulunmamaktadır.
Özellikle bağımsız üyelerin iş
deneyimleri ve sektörel tecrübelerinin
Yönetim Kurulu’na önemli katkısı
dolayısıyla böyle bir sınırlandırmaya
79
ihtiyaç duyulmamaktadır. Genel kurul
öncesinde üyelerin özgeçmişleri ile
birlikte, şirket dışında yürüttüğü
görevler de pay sahiplerinin bilgisine
sunulur.
Şirketimizde Aday Gösterme
Komitesi’nin görevleri, Kurumsal
Yönetim Komitesi tarafından yerine
getirilmektedir.
Kurumsal Yönetim Komitesi’ne
2014 yılı için sunulan bağımsız
üye adayı sayısı 2 olup, bu kişilerin
kimlik bilgileri, adaylık beyanları
ve özgeçmişleri, Kurumsal Yönetim
Komitesi’nin 27.01.2014 tarihli
toplantısı ile, Yönetim Kurulu’nun
27.01.2014 tarihli ve 2014/1 sayılı
toplantısında değerlendirilerek,
tamamının bağımsız üye adayı olarak
belirlenmelerine karar verilmiştir.
Bağımsız Yönetim Kurulu üyelerinin
tamamı bağımsızlık beyanlarını
Kurumsal Yönetim Komitesi’ne
sunmuş olup, Tebliğ’in 5. maddesinin
altıncı bendinde yer aldığı üzere,
4.3.6 numaralı zorunlu ilkenin birinci
fıkrasının (d) bendinde belirtilen “Gelir
Vergisi Kanunu’na göre Türkiye’de
yerleşik sayılması” kriteri için, “bağımsız
üyelerden en az yarısının sağlaması
yeterlidir”, düzenlemesine uygun olarak
Yönetim Kurulu bağımsız üye adayları
olarak Sn. Gökçe Bayındır ve Sn. Libero
Milone belirlenmiş ve Tebliğ’in 4.3.7.
no’lu maddesi kapsamında 27.01.2014
tarihi itibariyle Sermaye Piyasası
Kurulu’na müracaat edilmiştir. Sermaye
Piyasası Kurulu’nun 17.02.2014 tarih
ve 5/136 sayılı Kurul Kararı ile Yönetim
Kurulu bağımsız üye adayları için
gerekli uygunluk görüşü alınmış ve
müteakip 28.03.2014 tarihli Genel Kurul
Toplantısında 3 yıl müddetle seçilmeleri
onaylanmıştır.
2015 yılı faaliyet dönemi itibariyle
bağımsızlığı ortadan kaldıran herhangi
bir durum ortaya çıkmamıştır.
80
Bağımsız Yönetim Kurulu üyesi Sn.
Gökçe Bayındır’ın Bağımsızlık Beyanı
aşağıda yer almaktadır;
TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.
(Şirket) Yönetim Kurulunda, Şirket Esas
Sözleşmesi ve Sermaye Piyasası Kurulu
(SPK) tarafından ilan edilen II-17.1
sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği’nde
belirlenen kriterler çerçevesinde,
“Bağımsız Üye” olarak görev yapmaya
aday olduğumu, bu kapsamda;
a) Şirket, şirketin yönetim kontrolü
ya da önemli derecede etki sahibi
olduğu ortaklıklar ile şirketin
yönetim kontrolünü elinde
bulunduran veya şirkette önemli
derecede etki sahibi olan ortaklar
ve bu ortakların yönetim kontrolüne
sahip olduğu tüzel kişiler ile kendim,
eşim ve ikinci dereceye kadar kan
ve sıhri hısımlarım arasında; son
beş yıl içinde önemli görev ve
sorumluluklar üstlenecek yönetici
pozisyonunda istihdam ilişkisinin
bulunmadığını, sermaye veya oy
haklarının veya imtiyazlı payların
%5 inden fazlasına birlikte veya
tek başına sahip olunmadığını ya
da önemli nitelikte ticari ilişkinin
kurulmadığını,
b) Son beş yıl içerisinde, başta şirketin
denetimi (vergi denetimi, kanuni
denetim, iç denetim de dahil),
derecelendirilmesi ve danışmanlığı
olmak üzere, yapılan anlaşmalar
çerçevesinde şirketin önemli ölçüde
hizmet veya ürün satın aldığı veya
sattığı şirketlerde, hizmet veya
ürün satın alındığı veya satıldığı
dönemlerde, ortak (%5 ve üzeri),
önemli görev ve sorumluluklar
üstlenecek yönetici pozisyonunda
çalışan veya yönetim kurulu üyesi
olmadığımı,
c) Bağımsız yönetim kurulu üyesi
olmam sebebiyle üstleneceğim
görevleri gereği gibi yerine getirecek
mesleki eğitim, bilgi ve tecrübeye
sahip olduğumu,
ç) Bağlı olduğum mevzuata uygun
olması şartıyla, üniversite
öğretim üyeliği hariç, üye olarak
seçildikten sonra kamu kurum
ve kuruluşlarında tam zamanlı
çalışmayacağımı,
d) 31/12/1960 tarihli ve v19/12/1960
tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi
Kanunu (GVK)’na göre Türkiye’de
yerleşmiş sayıldığımı,
e) Şirket faaliyetlerine olumlu
katkılarda bulunabileceğimi, şirket
ile pay sahipleri arasındaki çıkar
çatışmalarında tarafsızlığımı
koruyabileceğimi, menfaat
sahiplerinin haklarını dikkate alarak
özgürce karar verebilecek güçlü
etik standartlara, mesleki itibara ve
tecrübeye sahip olduğumu,
f) Şirket faaliyetlerinin işleyişini takip
edebilecek ve üstlendiğim görevlerin
gereklerini tam olarak yerine
getirebilecek ölçüde şirket işlerine
zaman ayırabiliyor olduğumu,
g) Şirketin yönetim kurulunda son
on yıl içerisinde altı yıldan fazla
yönetim kurulu üyeliği yapmamış
olduğumu,
ğ) Şirketin veya şirketin yönetim
kontrolünü elinde bulunduran
ortakların yönetim kontrolüne sahip
olduğu şirketlerin üçten fazlasında
ve toplamda borsada işlem gören
şirketlerin beşten fazlasında
bağımsız yönetim kurulu üyesi
olarak görev almadığımı,
h) Yönetim Kurulu üyesi olarak seçilen
tüzel kişi adına tescil ve ilan
edilmediğimi,
beyan ederim.
Bağımsız Yönetim Kurulu üyesi Sn.
Libero Milone’nin Bağımsız Beyanı
aşağıda yer almaktadır;
TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.
(Şirket) Yönetim Kurulunda, Şirket Esas
Sözleşmesi ve Sermaye Piyasası Kurulu
(SPK) tarafından ilan edilen II-17.1
sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği’nde
belirlenen kriterler çerçevesinde,
“Bağımsız Üye” olarak görev yapmaya
aday olduğumu, bu kapsamda;
c) Bağımsız yönetim kurulu üyesi
olmam sebebiyle üstleneceğim
görevleri gereği gibi yerine getirecek
mesleki eğitim, bilgi ve tecrübeye
sahip olduğumu,
ç) Bağlı olduğum mevzuata uygun
olması şartıyla, üniversite
öğretim üyeliği hariç, üye olarak
seçildikten sonra kamu kurum
ve kuruluşlarında tam zamanlı
çalışmayacağımı,
a) Şirket, şirketin yönetim kontrolü
ya da önemli derecede etki sahibi
olduğu ortaklıklar ile şirketin
yönetim kontrolünü elinde
bulunduran veya şirkette önemli
derecede etki sahibi olan ortaklar
ve bu ortakların yönetim kontrolüne
sahip olduğu tüzel kişiler ile kendim,
eşim ve ikinci dereceye kadar kan
ve sıhri hısımlarım arasında; son
beş yıl içinde önemli görev ve
sorumluluklar üstlenecek yönetici
pozisyonunda istihdam ilişkisinin
bulunmadığını, sermaye veya oy
haklarının veya imtiyazlı payların
%5 inden fazlasına birlikte veya
tek başına sahip olunmadığını ya
da önemli nitelikte ticari ilişkinin
kurulmadığını,
d) Şirket faaliyetlerine olumlu
katkılarda bulunabileceğimi, şirket
ile pay sahipleri arasındaki çıkar
çatışmalarında tarafsızlığımı
koruyabileceğimi, menfaat
sahiplerinin haklarını dikkate alarak
özgürce karar verebilecek güçlü
etik standartlara, mesleki itibara ve
tecrübeye sahip olduğumu,
b) Son beş yıl içerisinde, başta şirketin
denetimi (vergi denetimi, kanuni
denetim, iç denetim de dahil),
derecelendirilmesi ve danışmanlığı
olmak üzere, yapılan anlaşmalar
çerçevesinde şirketin önemli ölçüde
hizmet veya ürün satın aldığı veya
sattığı şirketlerde, hizmet veya
ürün satın alındığı veya satıldığı
dönemlerde, ortak (%5 ve üzeri),
önemli görev ve sorumluluklar
üstlenecek yönetici pozisyonunda
çalışan veya yönetim kurulu üyesi
olmadığımı,
g) Şirketin veya şirketin yönetim
kontrolünü elinde bulunduran
ortakların yönetim kontrolüne sahip
olduğu şirketlerin üçten fazlasında
ve toplamda borsada işlem gören
şirketlerin beşten fazlasında
bağımsız yönetim kurulu üyesi
olarak görev almadığımı,
e) Şirket faaliyetlerinin işleyişini takip
edebilecek ve üstlendiğim görevlerin
gereklerini tam olarak yerine
getirebilecek ölçüde şirket işlerine
zaman ayırabiliyor olduğumu,
Dönem sonu itibariyle, Şirketimiz Yönetim
Kurulu Üyelerimiz hakkında özet bilgiler
ve görevleri aşağıdaki gibidir. Daha önce
Şirketimiz CEO’su ve Yönetim Kurulu
üyesi olarak görev yapan Sn. Kamil
Başaran’ın yerine, Şirketimiz CEO’luğuna
ve Yönetim Kurulu Üyeliği’ne 13.01.2015
tarih ve 2015/1 sayılı Yönetim Kurulu
Kararı ile Sn. Cengiz Eroldu atanmıştır.
Daha sonra dönem içinde, 01.03.2015
tarih ve 2015/11 sayılı Yönetim Kurulu
Kararı ile, Sn. Osman Turgay Durak’ın
yerine Sn. Levent Çakıroğlu ile, en son,
18.02.2016 tarih ve 2016/4 sayılı Yönetim
Kurulu Kararı ile Sn. Ali Aydın Pandır’ın
yerine Sn. Giorgio Fossati Yönetim Kurulu
Üyesi olarak atanmıştır. Yönetim Kurulu
Başkanımız Sn. Mustafa Vehbi Koç,
üzücü bir şekilde aramızdan ayrılarak,
21.01.2016 tarihinde vefat etmiştir.
Mevcut Yönetim Kurulu Üyeleri ve Şirket
CEO’sunun özgeçmişlerine Faaliyet
Raporumuzun ilgili bölümünde yer
verilmiştir.
f) Şirketin yönetim kurulunda son
on yıl içerisinde altı yıldan fazla
yönetim kurulu üyeliği yapmamış
olduğumu,
ğ) Yönetim Kurulu üyesi olarak seçilen
tüzel kişi adına tescil ve ilan
edilmediğimi,
beyan ederim.
81
Adı Soyadı
Mustafa Vehbi KOÇ
Cinsiyeti
Görevi
Mesleği
Erkek
Yönetim
Kurulu Başkanı
Yöneticilik
Son 5 Yılda
Ortaklıkta
Üstlendiği
Görevler
Son Durum
İtibariyle
Ortaklık Dışında
Aldığı Görevler
Yönetim Kurulu
Başkanlığı
Bağımsız
Yönetim
Kurulu
Üyesi Olup
Olmadığı
Ortaklıktaki
Sermaye Payı
(%)
Temsil
Ettiği Pay
Grubu
Koç Holding A.Ş.
Yönetim Kurulu
Başkanı
0.0389
A Grubu
Bağımsız Üye
Değil
-
-
D Grubu
Bağımsız Üye
Değil
-
Yer Aldığı
Komiteler ve
Görevi
Sergio
MARCHIONNE
Erkek
Yönetim
Kurulu Başkan
Yardımcısı
Yöneticilik
Yönetim
Kurulu Başkan
Yardımcılığı
Fiat Industrial
S.p.A. Yönetim
Kurulu Başkanı;
Chrysler Group
CEO’su ve
Yönetim Kurulu
Başkanı
Cengiz EROLDU
Erkek
Yönetim
Kurulu Üyesi
ve CEO
Yöneticilik
Mali Direktörlük
-
-
D Grubu
Bağımsız Üye
Değil
-
Temel Kamil ATAY
Erkek
Yönetim
Kurulu Üyesi
Yöneticilik
Yönetim Kurulu
Üyeliği
Koç Holding A.Ş.
Yönetim Kurulu
Başkan Vekili
-
A Grubu
Bağımsız Üye
Değil
-
Levent ÇAKIROĞLU
Erkek
Yönetim
Kurulu Üyesi
Yöneticilik
-
Koç Holding A.Ş.
CEO’su
-
A Grubu
Bağımsız Üye
Değil
-
Yönetim Kurulu
Üyeliği
Fiat Group
S.p.A. EMEA
CEO’su; Fiat
İş Geliştirme
Başkanı
-
D Grubu
Bağımsız Üye
Değil
Kurumsal
Yönetim
Komitesi - Üye
Alfredo ALTAVILLA
İsmail Cenk ÇİMEN
Kudret ÖNEN
Giorgio FOSSATI
Scott Richard
GARBERDING
Gökçe BAYINDIR
Libero MILONE
82
Erkek
Erkek
Erkek
Yönetim
Kurulu Üyesi
Yönetim
Kurulu Üyesi
Yönetim
Kurulu Üyesi
Erkek
Yönetim
Kurulu Üyesi
Erkek
Yönetim
Kurulu Üyesi
Erkek
Erkek
Bağımsız
Yönetim
Kurulu Üyesi
Bağımsız
Yönetim
Kurulu Üyesi
Yöneticilik
Yöneticilik
Yöneticilik
Yöneticilik
Yöneticilik
Yöneticilik
Yöneticilik
Yönetim Kurulu
Üyeliği
Koç Holding A.Ş.
Otomotiv Grubu
Başkanı
-
A Grubu
Bağımsız Üye
Değil
Kurumsal
Yönetim
Komitesi - Üye;
Riskin Erken
Saptanması ve
Risk Yönetim
Komitesi - Üye
Yönetim Kurulu
Üyeliği
Koç Holding
A.Ş. Savunma
Sanayi. Diğer
Otomotiv ve
Bilgi Grubu
Başkanı
-
A Grubu
Bağımsız Üye
Değil
-
-
Fiat Chrysler
Automobiles N.V.
Kurumsal Genel
Danışmanı; FCA
EMEA Genel
Danışmanı
-
D Grubu
Bağımsız Üye
Değil
Riskin Erken
Saptanması ve
Risk Yönetim
Komitesi - Üye
-
Fiat Chrysler
Group Satınalma
Başkanı ve Grup
İcra Kurulu
Üyesi
-
D Grubu
Bağımsız Üye
Değil
-
Bağımsız Üye
Denetim
Komitesi
- Başkan;
Kurumsal
Yönetim
Komitesi - Üye;
Riskin Erken
Saptanması ve
Risk Yönetim
Komitesi Başkan
Bağımsız Üye
Denetim
Komitesi - Üye,
Kurumsal
Yönetim
Komitesi
- Başkan;
Riskin Erken
Saptanması ve
Risk Yönetim
Komitesi - Üye
Bağımsız
Yönetim Kurulu
Üyeliği
Tüpraş A.Ş.
Bağımsız
Yönetim Kurulu
Üyesi
Bağımsız
Yönetim Kurulu
Üyeliği
Falck
Renewables
S.p.A ve
Paltrona Frau
Grubu Bağımsız
Yönetim Kurulu
Üyesi
-
-
A Grubu
D Grubu
Yönetim Kurulumuz nezdinde bilgi
birikimi, tecrübe ve görüş açısı
bakımından çeşitliliğin sağlanmasının
Şirket’in faaliyetlerine ve Yönetim
Kurulu’nun etkin çalışmasına olumlu
katkı sağlayacağı öngörülmektedir.
Ayrıca, Kurumsal Yönetim İlkeleri’nden
4.3.9. no’lu ilke bu kapsamda ele
alınmaktadır. Yönetim Kurulu’nda
farklı görüşlerin temsil edilmesinin
sağlanmasının da bir aracı olan kadın
Yönetim Kurulu üyeleri için bir hedef
oran ve politika belirlenmesi yönünde
ise değerlendirme çalışmalarımız
devam etmektedir.
5.2. Yönetim Kurulunun Faaliyet
Esasları
Yönetim Kurulu Kararlarına ilişkin
konu başlığı veya gündemler,
periyodik olarak veya ortaya çıkan
gerekler çerçevesinde düzenlenerek
hazırlanmaktadır. Ortaya çıkan
ihtiyaçlara bağlı olarak Yönetim
Kurulu Toplantı sayısı değişiklik
gösterebilmektedir.
2015 yılında Yönetim Kurulu toplantı
ve karar sayısı 23 olarak gerçekleşmiş
olup, kararlara ilişkin toplantı
tutanakları gerekli şekilde kayıt altına
alınmıştır.
Toplantıya katılım ve çağrılar, esas
itibariyle bir program dahilinde ve
Şirket işleri gerek gösterdikçe yapılır ve
Yönetim Kurulu toplantıları düzenlenir.
Toplantı Kararlarında eğer farklı oy
söz konusu ise kararda söz konusu
şerh düşülür. Karar alınmasında varsa,
sorulan soru ve açıklamalara yer
verilmektedir. Yönetim Kurulu kararları,
tüm üyelerin salt çoğunluğunun
katılımı ve olumlu oyu ile sağlanır
(Esas Sözleşme’nin 10. maddesi
çerçevesinde uygulanır). Sermaye
Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim
İlkeleri ile getirilen zorunluluklar
saklıdır.
TTK’ya uygun olarak, ağırlıklı oy
veya veto hakkı söz konusu değildir.
Ayrıca, Esas Sözleşme’nin 10. ve 11.
maddelerinde Yönetim Kurulu’nun
seçimi, yapısı, karar nisabı ve görev
süresi gibi hususlar ile, Yönetim
Kurulu’nun görev bölüşümü,
temsil ve yönetimin devri konuları
düzenlenmiştir. Bütün Yönetim Kurulu
Kararları, yukarıda da belirtildiği
gibi, tüm üyelerin salt çoğunluğunun
katılımı ve olumlu oyu ile sağlanır.
Şu kadar ki; Esas Sözleşme’nin 10.
maddesi kapsamında, bu nisabın
sağlanmasında A Grubu hisseleri
temsilen bağımsız nitelikte olmayan
en az 2 üyenin ve D Grubu hisseleri
temsilen bağımsız nitelikte olmayan
en az 2 üyenin katılımı ve olumlu
oyu şarttır. Bağımsız üyelerin katılımı
ve olumlu oyunu gerektiren kararlar
açısından Esas Sözleşme’nin 15.
maddesi hükmü saklıdır.
Şirket Esas Sözleşmesi’nin 11.
maddesinde “Yönetim Kurulu Görev
Bölümü, Temsil ve Yönetimin Devri”ne
ilişkin hususlara yer verilmiştir. Ayrıca,
Esas Sözleşme’nin ilgili maddelerinde
gerekli düzenlemeler öngörülmüştür.
Şirketin temsil ve ilzamına ilişkin
esas olarak Türk Ticaret Kanunu
hükümlerine ve mevzuata göre Şirket
Yönetimi belirlenir ve yetkilerini
yasal düzenlemeler kapsamında icra
eder. Şirket Yönetim Kurulu üyeleri ve
yöneticilerin yetki ve sorumlulukları
bu doğrultuda yasal mevzuat, Sermaye
Piyasası düzenlemeleri ve Esas
Sözleşme hükümlerinde yer almaktadır.
Yönetim Kurulu’na aday gösterme
ve gösterilecek adayların, seçim
ve atanmalarına ilişkin prosedürel
süreç, Kurumsal Yönetim Komitesi
tarafından yürütülür. Şirketimiz
Yönetim Kurulu üyeleri ve üst düzey
yöneticilerimiz için, Koç Holding ve Fiat
Auto tarafından A Grubu ve D Grubunu
temsilen ayrı ayrı “Yönetici Sorumluluk
Sigortası” bulunmaktadır.
Yönetim Kurulu Şirketin faaliyetlerini
gözetirken çıkar çatışması doğma
olasılığının olup olmadığını ve varsa
söz konusu çıkar çatışmasının şirket
açısından sonuçlarını değerlendirmekte
ve Şirket’in çıkarlarına en uygun
şekilde hareket edilmesi için gereken
kararları almaktadır. Ayrıca, ilişkili
taraf işlemlerinde de düzenlemelere
uyumun sağlanması yanı sıra,
Yönetim Kurulu tarafından olası
suiistimal riskleri değerlendirilmekte
ve ilişkili taraf işlemleri titizlikle ele
alınmaktadır.
5.3. Yönetim Kurulu Bünyesinde
Oluşturulan Komitelerin Sayı, Yapı ve
Bağımsızlığı
Şirket Esas Sözleşmesi’nin 11. maddesi
gereğince, Yönetim Kurulu’nun A
Grubunun ve D grubunun 2’şer
üyesinden olmak üzere 4 kişiden
müteşekkil bir İcra Komitesi icap
ettiği takdirde oluşturulabilir. Yönetim
Kurulu toplantılarının ara devresinde
gerekli işlemlerin yürütülmesi için
teşkil edilebilir ve gerektiğinde Yönetim
Kurulu içinden görevlendirilecek
üyelerden oluşturulabilir.
SPK’nın ilgili Tebliği doğrultusunda
2003 yılından bu yana, finansal
konuların takibi, periyodik mali tablo
ve dipnotlarının incelenmesi, Kurumsal
Yönetim İlkelerinde belirtildiği
çerçevede gerekli çalışmaların
yapılması ve Bağımsız Denetim
Raporu’nun incelenmesi suretiyle,
mevcut bilgilere dayanarak mali
sonuçlara ilişkin görüş ve teklifini
Yönetim Kurulu’na sunmak ve iç
denetim sürecini kontrol etmek
üzere, Denetimden Sorumlu Komite
oluşturulmuş olup, SPK’nın II-17.1
sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği
doğrultusunda, bağımsız Yönetim
Kurulu üyelerinden teşekkül edecek
şekilde faaliyetlerini sürdürmektedir.
2012 yılında Denetim Komitesi çalışma
esasları tekrar belirlenmek suretiyle,
83
kamuoyunun bilgisine sunulmuştur.
Söz konusu Denetim Komitesi
Yönetim Kurulu’nun 11.04.2014 tarih
ve 2014/12 sayılı Kararı ile yeniden
belirlenmiş olup, dönem sonu itibariyle
Komite’de, Sn. Gökçe Bayındır (Başkan
- Yönetim Kurulu Bağımsız Üyesi)
ve Sn. Libero Milone (Üye - Yönetim
Kurulu Bağımsız Üyesi) yer almaktadır.
sonu itibariyle, Komitesi bünyesinde,
Sn. Libero Milone (Başkan - Yönetim
Kurulu Bağımsız Üyesi), Sn. Gökçe
Bayındır (Üye - Bağımsız Yönetim
Kurulu Üyesi), Sn. İsmail Cenk Çimen
(Üye - Yönetim Kurulu Üyesi), Sn.
Alfredo Altavilla (Üye - Yönetim Kurulu
Üyesi) ve Sn. Stefano Reganzani (CFO)
yer almaktadır.
Kurumsal Yönetim İlkeleri kapsamında,
Kurumsal Yönetim Komitesi de 2008
yılı itibariyle oluşturulmuştur. Bu
konuda, Kurumsal Yönetim İlkeleri
ve ilgili mevzuat dahilinde SPK’ce
yayımlanan düzenlemeler ile Şirketin
Kurumsal Yönetim uygulamalarına
yönelik faaliyetler doğrultusunda
öngörülen bir düzenleme yapılmak
suretiyle, Kurumsal Yönetimden
Sorumlu Komite çalışmaya başlamıştır.
Şirketin Kurumsal Yönetim İlkelerine
uyumu bizzat Yönetim Kurulu’nca da
takip edilmekte olup, 2012 yılında
Kurumsal Yönetim Komitesi çalışma
esasları yeniden belirlenerek,
kamuoyunun bilgisine sunulmuştur.
Bu Komitelere ilaveten, 01.07.2012
itibariyle yürürlüğe giren yeni Türk
Ticaret Kanunu’nun ilgili amir hükmü
doğrultusunda, Yönetim Kurulu
bünyesindeki Komitelerin etkin
çalışmasını sağlamak amacıyla, şirketin
varlığını, gelişmesini ve devamını
tehlikeye düşürebilecek risklerin erken
teşhisi, tespit edilen risklerle ilgili
gerekli önlemlerin uygulanması ve
riskin yönetilmesi ve ayrıca, Şirketin
iç kontrol, iç denetim ve risk yönetimi
konularında çalışmalarını tatbik ve
takip etmek amacıyla, Riskin Erken
kurularak, 2012 itibariyle çalışma
esasları belirlenmiş ve kamuoyunun
Komitesi, Yönetim Kurulu’nun
11.04.2014 tarih ve 2014/12 sayılı
Kararı ile yeniden belirlenmiş,
müteakip SPK’nın II-17.1 sayılı
Kurumsal Yönetim Tebliği
doğrultusunda, 27.06.2014 tarih ve
2014/15 sayılı Yönetim Kurulu Kararı
ile mevcut üyelerin yanı sıra, ilgili
Tebliğ’in 11. Maddesi kapsamında,
Şirket Mali Direktörü (CFO) Sn.
Cengiz Eroldu’nun atanmasına
karar verilmiştir. Ancak, Sn. Cengiz
Eroldu’nun CEO olarak atanmasını
müteakip, 15.04.2015 tarih ve 2015/13
sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile Sn.
Eroldu’dan boşalan Mali Direktörlük
(CFO) görevine Sn. Stefano Reganzani
atanmış olup, aynı Karar çerçevesinde
Kurumsal Yönetim Komitesi üyeliğine
de Sn. Reganzani atanmıştır. Dönem
84
Söz konusu Riskin Erken Saptanması
ve Risk Yönetim Komitesi, Yönetim
Kurulu’nun 11.04.2014 tarih ve
2014/12 sayılı Kararı ile yeniden
belirlenmiş, müteakip, 18.02.2016 tarih
ve 2016/4 sayılı Yönetim Kurulu Kararı
ile Yönetim Kurulu üyesi Sn. Ali Aydın
Pandır’ın yerine Sn. Giorgio Fossati
atanmış olup, aynı Karar kapsamında,
Sn. Pandır’dan boşalan Riskin Erken
üyeliğine de Sn. Fossati atanmıştır.
Dönem sonu itibariyle, Sn. Gökçe
Bayındır (Başkan - Yönetim Kurulu
Bağımsız Üyesi), Sn. Libero Milone
(Üye - Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi),
Sn. İsmail Cenk Çimen (Üye - Yönetim
Kurulu Üyesi) ve Sn. Giorgio Fossati
(Üye - Yönetim Kurulu Üyesi) yer
almaktadır.
Söz konusu Komitelerin Başkanları,
Kurumsal Yönetim İlkeleri Tebliği
hükümleri doğrultusunda Bağımsız
Yönetim Kurulu üyeleri arasından
seçilir. Her Komitede, her iki Bağımsız
Üye de yer almaktadır. Kurumsal
Yönetim Komitesi üyesi Sn. İsmail
Cenk Çimen, aynı zamanda Riskin
Komitesi üyesidir. Söz konusu
Komitelerin koordinasyonu için bahsi
geçen Yönetim Kurulu üyemiz her iki
Komitenin de üyesi durumundadır.
Gerek Denetim Komitesi, gerek
Kurumsal Yönetim Komitesi ve gerekse
Riskin Erken Saptanması ve Risk
Yönetim Komitesi, mevzuatın belirlediği
ilkeler dairesinde periyodik olarak veya
gerek görülen hallerde toplanır. Bu
amaçla belirlenen çalışma esaslarına
uygun olarak, periyodik toplantıların
haricinde gündemli toplantılar
yapılabilir. Bu doğrultuda, 2015 yılı
içerisinde, Denetim Komitesi 5 kez,
Kurumsal Yönetim Komitesi de 5 kez
toplanmıştır. Riskin Erken Saptanması
ve Risk Yönetim Komitesi ise 6 kez
toplanmıştır.
Söz konusu Komitelerde yapılan
çalışmalar ve hazırlanan
raporlar görev dağılımına göre,
Yönetim Kurulu’na sunulur. Gerek
duyulduğunda, Yönetim Kurulu
üyesi olmayan, konusunda uzman
kişiler veya ilgili yöneticiler Komite
çalışmalarına davet edilebilirler. Ayrıca,
ihtiyaca göre yeterli tecrübe ve bilgi
sahibi kişilerden oluşacak alt çalışma
grupları oluşturulabilir. Komiteler
sorumlulukları dahilinde hareket
eder ve Yönetim Kurulu’na görüş ve
önerilerde bulunur. Nihai karar Yönetim
Kurulu tarafından verilir. Yönetim
Kurulu, Komitelerin etkinliğine ilişkin
bilgi edinmiş ve olumlu kanaat beyan
etmiştir.
5.4. Risk Yönetim ve İç Kontrol
Mekanizması
Şirketin finansal, yönetsel ve üretim
faaliyetlerine bağlı olarak bir risk
yönetimi öngörülmüş ve iç kontrol
organizasyonu yapılmış olup, ilgili
Sermaye Piyasası mevzuatı ve
düzenlemeleri doğrultusunda iç
denetimin işleyişi ve etkinliği takip
edilmektedir.
İç kontrol sistemi ve iç denetimin
sağlıklı olarak işleyişinden Yönetim
Kurulu sorumlu olup, Yönetim Kurulu
Üyesi ve Şirket CEO’su Yönetim Kurulu
adına gerekli koordinasyonu temin
eder. İç kontrol sistemi, iç denetim ve
risk yönetiminin sağlıklı olarak işleyip,
işlemediğine dair hususlar Denetim
Komitesi yanı sıra Riskin Erken
tarafından takip edilerek, beyan edilir
ve Yönetim Kurulu’na sunulur.
Bu doğrultuda, Yönetim Kurulu’nca
kurumsal risk yönetimi ve iç kontrol
sistemleri oluşturulmuş ve etkinliği
ilgili Komiteler bünyesinde eşgüdümle
yönlendirilmektedir. İç kontrol Sistemi
ve İç Denetim süreci öncelikle Denetim
Komitesi uhdesinde takip edilerek,
gözetilir ve ayrıca etkinliği açısından
Yönetimi Komitesi tarafından da ilgili
sistemin kurumsal risk yönetimi ile bir
arada ele alınmasına özen gösterilir.
Risk Yönetim Politikası doğrultusunda,
Şirketin risk yönetimi yasal
düzenlemelere ve mevzuata
uygun olarak Yönetim Kurulu’na
raporlama yapılmak üzere organize
edilmiş olup, bu çerçevede temeli;
“şirket varlıklarının ve değerlerinin
korunması”, “ticari, finansal ve
operasyonel güvenin sağlanması”
ve bunların yanı sıra, “kurumsal
risk yönetiminde sürdürülebilirlik”
esaslarına dayanmaktadır. Bunlara
ilaveten Şirket Yönetimi, kurumsal risk
yönetimi ve iç denetim faaliyetlerinin
gerektirdiği tüm tedbirlerin
alınmasından ve uygulanmasından,
finansal, ticari, operasyonel ve
organizasyonel olarak görevli ve
sorumludur.
2015 yıl sonu itibariyle, Şirketin
iç kontrol sistemi ve iç denetim
faaliyetleri ile kurumsal risk yönetimi
ve finansal ve operasyonal riskler
ve öngörülebilir potansiyel risklere
karşı gerekli proaktif tedbirlerin
alındığına dair, Şirketin iç kontrol, iç
denetim ve risk yönetimi konularda,
yasal mevzuatın gerektirdiği
sorumlulukları yerine getirdiğine dair
değerlendirmeler yapılmıştır. Ayrıca,
Şirket faaliyet ve hizmetlerinin etkin,
güvenilir ve kesintisiz bir şekilde
yürütülmesi, muhasebe ve mali
raporlama sisteminden sağlanan
bilgilerin bütünlüğü, tutarlılığı,
zamanında elde edilebilirliği ve
güvenliğini sağlamak amacıyla yapılan
iç kontrollerin etkinliği, yeterliliği
ve uygunluğu ile, konsolide finansal
tabloların hazırlanması süreci ile ilgili
olarak, iç kontrol, iç denetim ve risk
yönetim konularında yasal mevzuatın
gerektirdiği sorumlulukları yerine
getirdiğine dair değerlendirmeler
yapılmış, söz konusu çalışmalara
ve süreçlere ilişkin bugüne kadar
herhangi bir önemli sorun olmadığı
ve ayrıca, kurumsal risk ve iç kontrol
sistemlerinin çalışmaları ve iyi
işlediğine dair olumlu kanaate ilişkin
konuyla ilgili kayıtların tutulduğu ve
önemli bir olaya rastlanmadığı beyan
edilmiştir.
İç Denetimden sorumlu Birim, aynı
zamanda Yönetim Kurulu Üyesi de olan
Şirket CEO’suna doğrudan raporlama
yapmaktadır. İlgili Birim tarafından
süreçler incelenerek, mevcut ve
muhtemel riskler ve bunlara ilişkin
çözüm önerileri hazırlanarak rapor
edilir. Faaliyetlerle ilgili öngörülebilir
riskler değerlendirilmek suretiyle,
gerekli bilgi akışı Yönetim Kurulu Üyesi
ve Şirket CEO’su tarafından takip
edilerek, Denetim Komitesi bünyesinde
ve ayrıca ilgili konular Riskin
Komitesi’nce de Yönetim Kurulu’na
sunulur.
Yönetim Kurulu bu çerçevede,
yukarıdaki ilgili bölümlerde de
belirtildiği üzere, Denetim Komitesi
yanı sıra, risk yönetimi konusunda
Yönetim Komitesi vasıtasıyla
çalışmalar yürütür. Riskin Erken
Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi,
risk yönetim sistemlerinin etkinliğini
gözden geçirerek, çalışmalarını
ve değerlendirmelerini Yönetim
Kurulu’na raporlar. Söz konusu Komite
çalışmalarına ilişkin olarak, Faaliyet
Raporu’nun “Riskin Erken Saptanması
ve Risk Yönetim Komitesi Çalışmaları”
kısmında gerekli açıklamalara yer
verilmiş olup, ayrıca Bağımsız Denetim
tarafından konuyla ilgili değerlendirme
ve olumlu görüşün yer aldığı Denetçi
Raporu’na da Faaliyet Raporu’nda yer
verilmiştir.
5.5. Şirketin Stratejik Hedefleri
Yönetim Kurulu tarafından şirketin
stratejik hedefleri oluşturulur,
onaylanır ve uygulanır. Yönetim Kurulu
şirketin hedeflerine ulaşma derecesini,
faaliyetlerini ve geçmiş performansını
periyodik olarak gözden geçirmek
85
suretiyle değerlendirmelerde bulunur.
Bu bağlamda Yönetim Kurulu stratejik
kararlar açısından Şirketin risk,
büyüme ve getiri dengesine en uygun
şekilde gerekli tedbirlerin alınmasını
sağlayarak, Şirketin çıkarlarını
gözeterek, Şirketi sevk ve idare eder.
Şirketimizin stratejik öncelikleri ve
hedefleri doğrultusunda misyon,
vizyon ve değerleri oluşturulmak
suretiyle yayımlanmış olup, öncelikler
ve gelişmeler doğrultusunda revize
edilerek, yenilenmektedir. Yönetim
Kurulu, Şirketin stratejik hedeflerinin
tanımlanarak, gerekli kaynakların
sağlanması ve risk yönetimi
kapsamında yönetimin performansını
denetler.
Şirket üst yönetimince hazırlanmış ve
Yönetim Kurulu’nun bilgisi dahilinde,
misyon, vizyon ve değerlerimizin yanı
sıra, Şirketin stratejik hedeflerinin
oluşturulması ve uygulanmasına
ilişkin öncelikler, üst yönetimce
Yönetim Kurulu’na sunulur ve takip
edilir. Önceki yıllarda olduğu gibi,
2015 yılı içinde de önceliklere uygun
olarak Şirketimizin stratejik kararları
uygulamaya geçirilmiştir. Yönetim
Kurulu, stratejik hedeflere bağlı
olarak, yıllık faaliyetlerin gözden
geçirilmesi doğrultusunda geçmiş yıl
performansını değerlendirmek suretiyle
Üst Yönetimin yeni yıl hedeflerini
karşılaştırır ve ilgili konularda kararlar
verir.
Yönetim Kurulu, Şirket stratejik
hedeflerinin oluşturulması sürecinde
Şirket Üst Yönetimince yapılan
çalışmaları koordine ederek,
onaylanması ve müteakip uygulanması
sürecinde aktif olarak sorumluluğunu
yerine getirmek suretiyle, Şirketin
hedeflerine ulaşma derecesini,
faaliyetlerini ve bunları yerine
getirirken gösterdiği performansını
periyodik olarak gözden geçirir. Bu
86
doğrultuda oluşturulan sistemin
işleyişini, etkinliğini ve sonuçlarının
değerlendirilmesini takip ve tatbik
eder.
Yönetim Kurulu’nun öngördüğü vizyon,
yöntem ve mevzuattan kaynaklanan
düzenlemeler doğrultusunda, tüm
paydaşlar nezdinde şirketin etkin
yönetimini temin etmek üzere Şirket
Üst Yönetimi, şirket çalışmalarını azami
gayretle yürüterek, Direktörlükler
bazında ve Şirket CEO’su nezdinde,
gerektiğinde ilgili Yönetim Kurulu
Komitelerini bilgilendirmek suretiyle,
yasal düzenlemeler ve mevzuata uygun
olacak şekilde yönetim organı olarak
Yönetim Kurulu’nu stratejik öncelikler
ve hedefler kapsamında ve şirket
prosedürlerine uygun olarak, periyodik
sıklıklarla bilgilendirir.
Söz konusu stratejik çalışmaların
etkinliğinin artırılması kadar,
sürdürülebilirliği konusunda da
Yönetim Kurulu gerekli sorumluluğu
gösterir.
5.6. Mali Haklar
Yönetim Kurulu, Şirketin belirlenen
ve kamuya açıklanan operasyonel ve
finansal performans hedeflerinden
sorumludur. Ayrıca, Yönetim Kurulu
üyelerinin ve idari sorumluluğu
bulunan yöneticilerin ücretlendirme
esasları yazılı hale getirilmek suretiyle,
Genel Kurul toplantısı gündeminde
ayrı bir madde olarak pay sahiplerinin
Yönetim Kurulu üyelerine ve üst
düzey yöneticilere sağlanan her türlü
hak, menfaat ve ücret ile bunların
belirlenmesinde kullanılan kriterler
ve ücretlendirme esaslarını içeren
Şirketimizin “Yönetim Kurulu Üyeleri
ve Üst Düzey Yöneticiler için Ücret
Politikası” 27.03.2015 tarihli Olağan
Genel Kurulumuzdan üç hafta önce
yayınlanan “Bilgilendirme Dokümanı”
aracılığı ile ve ayrıca kurumsal internet
sitemizde ve yıllık Faaliyet Raporu’nda
ortaklarımızın incelemesine sunulmuş
ve Genel Kurulu takiben uygulamaya
alınmıştır. 2015 yılı içinde söz konusu
politikada herhangi bir değişiklik
yapılmamıştır.
Şirketimiz internet sitesi ve Faaliyet
Raporu vasıtasıyla kamuya açıklanan
söz konusu politika, 2015 yılı
faaliyetlerinin görüşüleceği ve Yönetim
Kurulumuzca tarihi kesinleştiğinde
yayınlanacağı üzere, Olağan Genel
Kurul toplantısı gündemine de alınmış
olup, pay sahiplerinin görüşüne
sunulacaktır.
“Yönetim Kurulu Üyeleri ve Üst Düzey
Yöneticiler için Ücret Politikası”
çerçevesinde yapılan ödemelerin
ve sağlanan faydaların toplamı,
her yıl Kurumsal Yönetim Komitesi
ve Yönetim Kurulu tarafından
değerlendirilmektedir. Finansal tablo
dipnotlarımızda Yönetim Kurulu üyeleri
ve üst düzey yöneticilere yapılan
ödemeler ve sağlanan faydalar, genel
uygulamalara paralel olarak toplu
olarak kamuya açıklanmaktadır.
Ayrıca, Yönetim Kurulu üyelerimize
veya yöneticilerimize Şirket tarafından
borç verilmesi, kredi kullandırılması,
lehlerine teminat verilmesi gibi çıkar
çatışmasına yol açacak işlemler söz
konusu değildir.
Bu kapsamda, 2015 yılı itibariyle
dönem içinde herhangi bir Yönetim
Kurulu Üyesine ve Şirket Üst
Yöneticisine borç verilmemiş, kredi
kullandırılmamış, üçüncü bir kişi
aracılığı ile kredi adı altında menfaat
sağlanmamış ve lehlerine kefalet gibi
teminatlar verilmemiş veya benzeri
hususlar temin edilmemiştir.
RİSKİN ERKEN SAPTANMASI VE RİSK YÖNETİM KOMİTESİ ÇALIŞMALARI
a) Risk Yönetimi
Ticari boyuttaki Şirket riskleri, yıllık
fabrika kapasitesinin yurt dışı satışlara
ayrılan kısmı için FCA ve PSA grupları
ve Opel ve Vauxhall markalarıyla
yapılan ve büyük oranda al-ya daöde yapısındaki ihracat anlaşmaları
kanalıyla garanti altına alınmış
ve asgari seviyeye indirilmiştir. Bu
ihracat anlaşmaları Şirket’i, maliyet,
kârlılık, döviz kuru ve yurt dışı
pazar risklerinden önemli ölçüde
korumaktadır.
İhracatın tüm küresel pazarlara
ulaşıyor olması ve özellikle 2014
yılı sonunda mevcut ihracata
Şirket tarihinde ilk kez Kuzey
Amerika pazarının da eklenmesi,
ihraç pazarlarını azami şekilde
çeşitlendirmiş, pazar riskini de en iyi
şekilde yönetilebilir hale getirmiştir.
Tofaş’ın pazar ve ürün çeşitliliği
yaratma planlarına uygun olarak
2015 yılının dördüncü çeyreğinde
üretimine başladığı Fiat Egea, Avrupa
pazarlarında yoğun ilgi ve beğeni
toplamış, Autobest jürisi tarafından
2016 yılının en iyi otomobili seçilmiştir.
2015 yılının sonunda Avrupa
pazarlarında Fiat Tipo model adı ile
satılmakta olan Fiat Egea, Şirket’in
ürün gamını daha da çeşitlendirmiş,
coğrafi risklerin dağıtılması dışında
ürün gamı riskini de azaltmıştır.
Diğer yandan Tofaş, 2016 yılı
içinde yine Fiat Egea platformu
üzerinde biri Hatchback diğeri ise
Station Wagon olmak üzere iki yeni
otomobil modelini pazara sunmayı
hedeflemektedir. Hali hazırda yurt
içi pazarda binek otomobil ve hafif
ticari araç üreten tek şirket olan
Tofaş, bu projelerin tamamlanması
ile ürün gamını dört farklı segmentte
binek otomobil ve iki farklı segmentte
hafif ticari araç üretimi ile daha
da fazla çeşitlendirecek, ticari
riskinin yönetilmesine önemli katkı
sağlayacaktır.
Tofaş’ın finansal borçları, gelir ve
nakit akışları ihracat anlaşmaları
ile garanti altına alınmış bulunan
263 (Yeni Doblò) ve 356 (Egea ailesi)
projelerine ilişkin olup, uzun vadeli ve
kur riski taşımayan banka kredilerine
aittir. Proje kredilerinin dışında kalan
finansal borçlar ise Koç Fiat Kredi
Tüketici Finansmanı A.Ş.’ye ait finansal
borçlardır. Takas ve türev işlemleri ile
kur ve faiz riskleri minimize edilmiştir.
Tofaş’ın 31.12.2015 itibarıyla Bağımsız
Denetim Kuruluşunca denetlenmiş
finansal raporuna göre oluşan finansal
göstergeleri aşağıdaki tabloda olduğu
gibidir.
Finansal göstergeler
(aksi belirtilmedikçe milyon TL)
Toplam Net Satışlar
Net Kâr
2015
2014
9.921
7.440
831
574
Oranlar
Cari Oran
1,15
1,14
Vergi Öncesi Kâr/Net
Satışlar
%6,2
%6,3
Vergi Öncesi Kâr/Öz
Kaynaklar
%23,9
%21,1
%176,1
%132,8
Toplam Borç/
Özkaynaklar
b) Riskin Erken Saptanması ve Risk
Yönetim Komitesi Çalışmaları
01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun
378’nci maddesine uyum göstermek
ve Yönetim Kurulu bünyesindeki
komitelerin etkin çalışmasını sağlamak
amacıyla, Tofaş Yönetim Kurulu’nun
01.10.2012 tarihli kararı doğrultusunda
“Riskin Erken Saptanması ve Risk
Yönetim Komitesi” kurulmuştur.
Komite, Şirket’in varlığını, gelişmesini
ve devamını tehlikeye düşürebilecek
risklerin erken teşhisine, tespit edilen
risklerle ilgili gerekli önlemlerin
alınmasına ve riskin yönetilmesine
odaklı çalışmalar yapmaktadır.
Komitenin Başkanlığına Bağımsız
Yönetim Kurulu üyesi Sn. Gökçe
Bayındır, üyeliklerine, Yönetim Kurulu
Bağımsız Üyesi Sn. Libero Milone
ile Yönetim Kurulu Üyesi Sn. İsmail
Cenk Çimen ve Sn. Ali Aydın Pandır
getirilmişlerdir.
Söz konusu Komite, kuruluşundan
sonra 2 (iki), 2013 yılı içinde 6
(altı), 2014 yılında 6 (altı), 2015 yılı
içinde de 6 (altı) olmak üzere, 20
periyodik toplantı gerçekleştirmiş
bulunmaktadır. 2014 yılında Genel
Kurul tarafından Yönetim Kurulu’nun
yeniden belirlenmesini müteakip,
Yönetim Kurulu’nun 11.04.2014 tarih
ve 2014/12 sayılı Kararı çerçevesinde,
söz konusu Komite’nin daha
önceden belirlenen çalışma esasları
doğrultusunda, aynı üyelerle ve mevcut
yapısıyla devamına karar verilmiştir
Ayrıca 18.02.2016 tarih ve 2016/4 sayılı
Yönetim Kurulu Kararı çerçevesinde,
Sn. Ali Aydın Pandır’dan boşalan
Komite üyeliğine Sn. Giorgio Fossati
atanmıştır.
Kuruluşunun ardından Komite,
öncelikle Tofaş Türk Otomobil
Fabrikası A.Ş.’nin Risk Yönetim
Sistemini değerlendirerek, risk
raporlaması esaslarını belirlemiştir.
87
RİSKİN ERKEN SAPTANMASI VE RİSK YÖNETİM KOMİTESİ ÇALIŞMALARI
Belirlenen esaslara uygun olarak
raporlama çalışmaları ve Komite
değerlendirmeleri periyodik olarak
Yönetim Kurulu’nun bilgisine
sunulmaktadır.
Tofaş iç kontrol sisteminin, sürekli
izleme ve değerlendirmeye tabi
tutulmasını sağlayacak şekilde, bir iç
denetim faaliyeti koordine edilerek
yürütülmektedir.
Şirket yönetimince Şirket’in faaliyetleri,
risklerin ve risk kaynaklı finansal, ticari
ve operasyonel sonuçların Şirket’i
ne derecede etkileyeceği hassas bir
şekilde dikkate alınarak, proaktif
bir süreç içerisinde yönetilmektedir.
Şirket yönetimi, risklerin sistematik
bir biçimde idare edilmesi için
risklerin tanımlanması, ölçülmesi,
değerlendirilmesi, gerektiğinde
azaltılması-devredilmesi ve nihai
olarak da izlenmesi-raporlanması için
gerekli önlemleri almaktadır.
İç kontrol sistemi ve iç denetim süreci,
öncelikle Denetim Komitesi uhdesinde
takip edilmekte, ayrıca etkinliği
açısından Riskin Erken Saptanması ve
Risk Yö netimi Komitesi tarafından da
ilgili sistemin kurumsal risk yönetimi
ile bir arada ele alınmasına özen
gösterilmektedir. Denetim Komitesi
tarafından Şirket’in iç kontrol sistemi
ve iç denetim faaliyetleri, kurumsal
risk yönetimi, finansal, ticari ve
operasyonel riskler ve öngörülebilir
potansiyel risklere karşı gerekli
proaktif tedbirlerin alındığına ve
Şirket’in iç kontrol, iç denetim ve risk
yönetimi konularında, yasal mevzuatın
gerektirdiği sorumlulukları yerine
getirdiğine dair değerlendirmeler
yapılmaktadır.
Tofaş’ın risk yönetimi, Risk Yönetim
Politikası doğrultusunda ve yasal
mevzuat çerçevesinde, Yönetim
Kurulu’na raporlanmak üzere organize
edilmiş, temeli; “şirket varlıklarının
ve değerlerinin korunması”, “ticari,
finansal ve operasyonel güvenin
sağlanması” ve “kurumsal risk
yönetiminde sürdürülebilirlik”
esaslarına dayandırılmıştır. Şirket
yönetimi; risk yönetimi, iç denetim ve
iç kontrol faaliyetlerinin gerektirdiği
tüm tedbirlerin alınmasından ve
uygulanmasından, finansal, ticari,
operasyonel ve organizasyonel olarak
görevli ve sorumludur.
c) İç Kontrol Sistemi ve İç Denetim
Şirket faaliyet ve hizmetlerinin mevcut
kanun ve düzenlemelere uygun olarak
etkin, güvenilir ve kesintisiz bir şekilde
yürütülmesini, Şirket varlıklarının
korunmasını, muhasebe ve finansal
raporlama sisteminin bütünlüğünü,
tutarlılığını, güvenilirliğini ve
zamanında elde edilebilirliğini
sağlamaya yönelik kontrol
faaliyetlerinin tümünü kapsayacak
şekilde, Şirket bünyesinde iç kontrol
sistemi kurulmuştur.
88
Şirket faaliyetleri, Yönetim tarafından
risklerin ve risk kaynaklı finansal,
ticari ve operasyonel sonuçların
Şirketi ne derece etkileyeceği hassas
şekilde dikkate alınarak, stratejik ve
proaktif bir şekilde yönetilmektedir.
Şirket yönetimi, risklerin sistematik
şekilde idare edilmesi için
risklerin tanımlanması, ölçülmesi,
değerlendirilmesi, gerektiğinde
azaltılması/devredilmesi ve nihai
olarak da izlenmesi/raporlanması için
gerekli önlemleri almaktadır.
İlgili Komitelerin beyan ve
raporlamaları doğrudan Yönetim
Kurulu’na sunulmaktadır. Şirketin iç
kontrol sisteminin sürekli izleme ve
değerlendirmeye tabi tutulmasını
sağlayacak şekilde, bir iç denetim
faaliyeti yürütülmektedir.
Bu doğrultuda, Türk Ticaret Kanunu,
Sermaye Piyasası Kanunu ve Sermaye
Piyasası Mevzuatına uygun olarak,
2015 yılsonu itibarıyla, iç denetim
faaliyetlerinin ve iç kontrol sisteminin
sağlıklı olarak işlediği ve süreçlere
ilişkin bugüne kadar herhangi bir
önemli sorun olmadığı saptanmıştır.
Ayrıca, kurumsal risk ve iç kontrol
sisteminin iyi işlediğine dair ilgili
kayıtlar tutularak, önemli bir olaya
rastlanmadığı beyan edilmiştir.
Yönetim organının Şirket’in iç kontrol
sistemi ve iç denetim faaliyetleri
konusundaki görüşü olumludur.
Komite tarafından Yönetim Kurulu’na
sunulan raporda, Şirket faaliyet ve
hizmetlerinin etkin, güvenilir ve
kesintisiz bir şekilde yürütülmesi,
muhasebe ve mali raporlama
sisteminden sağlanan bilgilerin
bütünlüğü, tutarlılığı, zamanında
elde edilebilirliği ile güvenilirliği ve
güvenliğini sağlamak amacıyla yapılan
iç kontrollerin etkinliği, yeterliliği ve
uygunluğu yanında, konsolide finansal
tabloların hazırlanması süreci ile ilgili
olarak, iç denetim ve risk yönetim
sistemlerinin çalışmalarına dair olumlu
kanaat bildirilmiştir.
Ayrıca bu bağlamda, Bağımsız
Denetim firması Başaran Nas Bağımsız
Denetim ve Serbest Muhasebeci
Mali Müşavirlik A.Ş. (A Member of
PricewaterhouseCoopers)’nin Riskin
Erken Saptanması Sistemi ve Riskin
Erken Saptanması ve Risk Yönetimi
Komitesi Hakkında hazırladığı Denetçi
Raporu’nda, yürütülen çalışma
sonucunda Tofaş Türk Otomobil
Fabrikası A.Ş.’nin riskin erken
saptanması ve komitesinin, tüm önemli
yönleriyle TTK’nın 378. maddesi
çerçevesinde yeterli olduğu sunucuna
ulaşıldığına yer verilmiştir.
BAĞLI ŞİRKET RAPORU
TTK’nın 199’uncu Maddesi
Kapsamında Hazırlanan Bağlı Şirket
Raporu
1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe
giren 6102 sayılı Türk Ticaret
Kanunu’nun 199’uncu maddesi
uyarınca, Tofaş Türk Otomobil Fabrikası
A.Ş. Yönetim Kurulu, faaliyet yılının ilk
üç ayı içinde, geçmiş faaliyet yılında
şirketin hâkim ortağı ve hakim ortağına
bağlı şirketlerle ilişkileri hakkında
bir rapor düzenlemek ve bu raporun
sonuç kısmına faaliyet raporunda
yer vermekle yükümlüdür. Tofaş Türk
Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin ilişkili
taraflarla yapmış olduğu işlemler
hakkında gerekli açıklamalar 25.
no’lu finansal rapor dipnotunda yer
almaktadır.
Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.
Yönetim Kurulu tarafından hazırlanan
29.02.2016 tarihli Rapor’da “Tofaş
Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin
hakim ortağı ve hakim ortağın bağlı
ortaklıkları ile 2015 yılı içinde yapmış
olduğu tüm işlemlerde, işlemin
yapıldığı veya önlemin alındığı
veya alınmasından kaçınıldığı anda
tarafımızca bilinen hal ve şartlara
göre, her bir işlemde uygun bir
karşı edim sağlandığı ve şirketi
zarara uğratabilecek alınan veya
alınmasından kaçınılan herhangi bir
önlem bulunmadığı ve bu çerçevede
denkleştirmeyi gerektirecek herhangi
bir işlem veya önlemin olmadığı
sonucuna ulaşılmıştır.” denilmektedir.
89
RİSKİN ERKEN SAPTANMASI SİSTEMİ VE KOMİTESİ HAKKINDA DENETÇİ RAPORU
Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. Yönetim Kurulu’na
1.Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. (“Şirket”) tarafından kurulan riskin erken saptanması sistemi ve komitesini denetlemiş
bulunuyoruz.
Yönetim Kurulunun Sorumluluğu
2.6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun (“TTK”) 378. Maddesi’nin birinci fıkrası uyarınca yönetim kurulu, şirketin varlığını,
gelişmesini ve devamını tehlikeye düşüren sebeplerin erken teşhisi, bunun için gerekli önlem ve çarelerin uygulanması ile
riskin yönetilmesi amacıyla uzman bir komite kurmak, sistemi çalıştırmak ve geliştirmekle yükümlüdür.
Denetçinin Sorumluluğu
3.Sorumluluğumuz, yaptığımız denetime dayanarak, riskin erken saptanması sistemi ve komitesine ilişkin bir sonuca
varmaktır. Yaptığımız denetim, TTK’ya, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından
yayımlanan “Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Denetçi Raporuna İlişkin Esaslara” ve etik kurallara
uygun olarak yürütülmüştür. Bu Esaslar tarafımızca; şirketin riskin erken saptanması sistemi ve komitesini kurup
kurmadığının belirlenmesini, kurulmuşsa sistem ve komitenin TTK’nın 378. Maddesi çerçevesinde işleyip işlemediğinin
değerlendirilmesini gerektirmektedir. Riskin erken saptanması komitesi tarafından risklere karşı gösterilen çarelerin
yerindeliği ve riskler karşısında yönetim tarafından yapılan uygulamalar, denetimimizin kapsamında değildir.
Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Bilgi
4.Şirket, riskin erken saptanması sistemi ve komitesini kurmuş olup, komite 4 üyeden oluşmaktadır. Komite 1 Ocak31 Aralık 2015 hesap döneminde Şirket’in varlığını, gelişmesini tehlikeye düşüren sebeplerin erken teşhisi, bunun için
gerekli önlemler ile çarelerin uygulanması ve riskin yönetilmesi amacına yönelik olarak hazırladığı raporları Yönetim
Kurulu’na sunmuştur.
Sonuç
5.Yürüttüğümüz denetim sonucunda, Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin riskin erken saptanması sistemi ve komitesinin,
tüm önemli yönleriyle, TTK’nın 378. Maddesi çerçevesinde yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
İstanbul, 2 Şubat 2016
90
YÖNETİM KURULU ÜYELERİ VE ÜST DÜZEY YÖNETİCİLER İÇİN ÜCRET POLİTİKASI
Bu politika dokümanı, SPK
düzenlemeleri kapsamında idari
sorumluluğu bulunanlar kapsamındaki
Yönetim Kurulu üyelerimiz ve üst düzey
yöneticilerimizin ücretlendirme sistem
ve uygulamalarını tanımlamaktadır.
Yönetim Kurulu üyelerinin tamamı için
geçerli olmak üzere her yıl Olağan
Genel Kurul toplantısında sabit ücret
belirlenir. İcrada bulunan Yönetim
Kurulu üyelerine, aşağıda detayları
açıklanan üst düzey yöneticiler için
belirlenen politika kapsamında ödeme
yapılır.
Bağımsız Yönetim Kurulu üyelerinin
ücretlendirmesinde Şirket’in
performansına dayalı ödeme planları
kullanılamaz.
Yönetim Kurulu üyelerine, atanma ve
ayrılma tarihleri itibarıyla görevde
bulundukları süre dikkate alınarak kıst
esasına göre ödeme yapılır. Yönetim
Kurulu üyelerinin Şirket’e sağladığı
katkılar dolayısıyla katlandığı giderler
(ulaşım, telefon, sigorta vb. giderleri)
Şirket tarafından karşılanabilir.
Üst düzey yönetici ücretleri ise sabit
ve performansa dayalı olmak üzere iki
bileşenden oluşmaktadır.
Üst düzey yönetici sabit ücretleri;
piyasadaki makroekonomik veriler,
piyasada geçerli olan ücret politikaları,
Şirket’in büyüklüğü ve uzun vadeli
hedefleri ve kişilerin pozisyonları
da dikkate alınarak uluslararası
standartlar ve yasal yükümlülüklere
uygun olarak belirlenir.
Üst düzey yönetici primleri ise; prim
bazı, Şirket performansı ve bireysel
performansa göre hesaplanmaktadır.
Kriterler ile ilgili bilgiler aşağıda
özetlenmiştir:
• Prim Bazı: Prim bazları, her
yılbaşında güncellenmekte olup,
yöneticilerin pozisyonlarının iş
büyüklüğüne göre değişkenlik
göstermektedir. Prim bazları
güncellenirken piyasadaki üst
yönetim prim politikaları göz önünde
bulundurulur.
• Şirket Performansı: Şirket
performansı, her yılbaşında Şirket’e
verilen finansal ve operasyonel
(pazar payı, ihracat, yurt dışı
faaliyetler, verimlilik vb.) hedeflerin,
dönem sonunda ölçülmesi
ile elde edilmektedir. Şirket
hedefleri belirlenirken, başarının
sürdürülebilir olması, önceki yıllara
göre iyileştirmeler içermesi önemle
dikkate alınan prensiplerdir.
• Bireysel Performans: Bireysel
performansın belirlenmesinde, Şirket
hedefleri ile birlikte, çalışan, müşteri,
süreç, teknoloji ve uzun vadeli
strateji ile ilgili hedefler dikkate
alınmaktadır. Bireysel performansın
ölçülmesinde, Şirket performansı ile
paralel şekilde, finansal alanların
dışında da uzun vadeli sürdürülebilir
iyileştirme prensibi gözetilmektedir.
Şirketimiz üst düzey yöneticilerinin
işten ayrılmaları halinde, çalıştıkları
süre, üst düzey yönetici olarak görev
yaptıkları süre, sağladığı katkı, ayrılma
tarihinden önceki son hedef primi,
son yılda ödenen maaş ve prim
bilgileri dikkate alınarak işten ayrılma
ikramiyesi ödenebilir.
Yukarıdaki esaslara göre belirlenen
ve yıl içinde üst düzey yönetici ve
Yönetim Kurulu üyelerine ödenen
toplam miktarlar, izleyen Genel Kurul
toplantısında mevzuata uygun olarak
ortakların bilgisine ve/veya onayına
sunulur.
Sayın pay sahiplerinin bilgilerine
sunarız.
91
KÂR DAĞITIM POLİTİKASI
Şirketimiz Türk Ticaret Kanunu
hükümleri, Sermaye Piyasası
Düzenlemeleri, Vergi Düzenlemeleri
ve diğer ilgili düzenlemeler ile Esas
Sözleşmemizin kâr dağıtımı ile ilgili
maddesi çerçevesinde kâr dağıtımı
yapmaktadır. Kâr dağıtımında,
Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uygun
olarak pay sahipleri ve Şirket
menfaatleri arasında dengeli ve tutarlı
bir politika izlenmektedir.
İlke olarak, ilgili düzenlemeler ve
finansal imkanlar elverdiği sürece,
piyasa beklentileri, uzun vadeli Şirket
stratejisi, yatırım ve finansman
politikaları, kârlılık ve nakit durumu
dikkate alınarak, Sermaye Piyasası
Düzenlemeleri çerçevesinde
hesaplanan net dağıtılabilir dönem kârı
yasal kayıtlarımızdan karşılanabildiği
sürece hissedarlarımıza azami oranda
nakit ve/veya bedelsiz hisse şeklinde
dağıtılır.
92
Kâr dağıtımının Genel Kurul
toplantısını takiben en geç bir ay içinde
yapılması amaçlanmakta olup, kâr
dağıtım tarihine Genel Kurul karar
vermektedir. Genel Kurul veya yetki
verilmesi halinde Yönetim Kurulu,
Sermaye Piyasası Düzenlemelerine
uygun olarak kâr payının taksitli
dağıtımına karar verebilir.
Şirket Esas Sözleşmesi’ne göre;
Yönetim Kurulu, Genel Kurul tarafından
yetkilendirilmiş olmak ve Sermaye
Piyasası Düzenlemelerine uymak kaydı
ile kâr payı avansı dağıtabilir.
Kâr payı dağıtımında imtiyaz söz
konusu değildir. Kâr payları, mevcut
payların tamamına, bunların ihraç ve
iktisap tarihlerine bakılmaksızın eşit
olarak dağıtılır.
Sayın pay sahiplerinin bilgilerine
sunarız.
2015 YILI KÂR DAĞITIM ÖNERİSİ
Sermaye Piyasası Kurulu’nun Seri
II - 15.1 sayılı “Sermaye Piyasasında
Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar
Tebliği” ve II - 19.1 sayılı “Kâr Payı
Tebliği” uyarınca, Uluslararası Finansal
Raporlama Standartları (UFRS)
sistemine uygun olarak hazırlanan
2015 yılı konsolide Bilanço ve Gelir
Tablosu’nun incelenmesinden de
görüleceği gibi,
Şirketimiz 2015 yılını vergi karşılığı
indirildikten sonra 830.801.000
TL net dönem kârı ile kapatmıştır.
Dönem içinde sosyal yardım amacıyla
vakıf ve derneklere yapılan bağış ve
yardımların tutarı ise 6.238.451 TL’dir.
• Net dönem kârından, Türk Ticaret
Kanunu, Sermaye Piyasası Mevzuatı
ve Şirketimiz Ana Sözleşmesi
hükümleri ile Kâr Dağıtım
Politikasına uygun olarak, yasal
yükümlülükler düşüldükten sonra,
Ortaklarımıza %73,00 oranında
toplam 365.000.000.-TL nakit
temettü ödenmesi,
• Tam mükellef kurumlar ile Türkiye’de
bir işyeri ve daimi temsilci aracılığı
ile kâr payı elde eden dar mükellef
kurum ortaklarımıza %73,00
nispetinde ve 1 Kr’luk nominal
değerde bir adet hisse senedine
0,730 Kr Brüt= Net nakit temettü
ödenmesi,
• Diğer hissedarlarımıza %73,00
nispetinde ve 1 Kr’luk nominal
değerde bir adet hisse senedine Brüt
0,730 Kr, net 0,6205 Kr nakit temettü
ödenmesi, ve;
• Kâr dağıtım başlangıç tarihinin
7 Nisan 2016 olarak belirlenmesi
öngörülmüştür.
Bu vesileyle, söz konusu kâr payının
dağıtılması ile dağıtım tarihinin
öngörüldüğü şekilde tespitinin Ortaklar
Genel Kurulu’na sunulmasını ve 2015
faaliyet dönemine ait konsolide Bilanço
ve Gelir Tablosu’nun onaylanmasını
tasviplerinize arz ve teklif eder,
Sayın Ortaklarımızı ve Heyetinizi
saygılarımızla selamlarız.
Cengiz Eroldu
Yönetim Kurulu Üyesi ve CEO
93
2015 YILI KÂR DAĞITIM TABLOSU
TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI A.Ş. 2015 Yılı Kâr Payı Dağıtım Tablosu (TL)
1.
Ödenmiş/Çıkarılmış Sermaye
500.000.000,00
2.
Genel Kanuni Yedek Akçe (Yasal Kayıtlara Göre)
243.265.506,03
Esas sözleşme uyarınca kâr dağıtımında imtiyaz var ise söz konusu imtiyaza ilişkin bilgi
SPK’ya Göre
Yasal Kayıtlara (YK) Göre
3.
Dönem Kârı
617.987.000,00
402.351.157,00
4.
Vergiler (-)
-212.814.000,00
4.673.026,00
830.801.000,00
397.678.132,00
830.801.000,00
397.678.132,00
5.
Net Dönem Kârı (=)
6.
Geçmiş Yıllar Zararları (-)
7.
Genel Kanuni Yedek Akçe (-)
8.
NET DAĞITILABİLİR DÖNEM KÂRI (=)
9.
Yıl İçinde Yapılan Bağışlar (+)
6.238.451,00
10.
Bağışlar Eklenmiş Net Dağıtılabilir Dönem Kârı
11.
Ortaklara Birinci Kâr Payı
837.039.451,00
- Nakit
365.000.000,00
25.000.000,00
365.000.000,00
25.000.000,00
- Bedelsiz
- Toplam
12.
İmtiyazlı Pay Sahiplerine Dağıtılan Kâr Payı
0,00
Dağıtılan Diğer Kâr Payı Yönetim Kurulu
13. Üyelerine, Çalışanlara Pay Sahibi Dışındaki
Kişilere
0,00
14.
İntifa Senedi Sahiplerine Dağıtılan Kâr Payı
15.
Ortaklara İkinci Kâr Payı
0,00
338.798.302,00
16.
Genel Kanuni Yedek Akçe
34.000.000,00
33.879.830,00
17.
Statü Yedekleri
18.
Özel Yedekler
19.
OLAĞANÜSTÜ YEDEK
431.801.000,00
0,00
20.
Dağıtılması Öngörülen Diğer Kaynaklar
0,00
1.201.698,00
21.
Dağıtılması Öngörülen Diğer Kaynaklardan
Ayrılacak Yedek Akçe
0,00
120.170,00
TOPLAM DAĞITILAN KÂR PAYI
GRUBU
A (Gerçek kişi)
NET
BEDELSİZ (TL)
ORANI (%)
1 TL NOMİNAL DEĞERLİ PAYA İSABET
EDEN KÂR PAYI
TUTARI (TL)
ORANI (%)
723.529,00
0,09
0,6205
62,05
A (Tüzel kişi)
137.323.085,00
16,53
0,7300
73,00
D
117.448.151,00
14,14
0,6205
62,05
E
75.353.698,00
9,07
0,6205
62,05
TOPLAM
94
NAKİT (TL)
TOPLAM DAĞITILAN KÂR PAYI /
NET DAĞITILABİLİR DÖNEM KÂRI
330.848.463,00
00,00
39,82
YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORUNA İLİŞKİN
BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
Yönetim Kurulunun Yıllık Faaliyet Raporunun Bağımsız Denetim Standartları Çerçevesinde Denetimine İlişkin Rapor
1. Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin (“Şirket”) ve bağlı ortaklıklarının (hep birlikte “Grup” olarak anılacaktır)
31 Aralık 2015 tarihinde sona eren hesap dönemine ilişkin yıllık faaliyet raporunu, denetlemiş bulunuyoruz.
Yönetim Kurulunun Yıllık Faaliyet Raporuna İlişkin Sorumluluğu
2. Grup yönetimi, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 514’üncü Maddesi ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”)
II-14.1 No’lu “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” (“Tebliğ”) hükümleri uyarınca yıllık faaliyet
raporunun konsolide finansal tablolarla tutarlı olacak ve gerçeği yansıtacak şekilde hazırlanmasından ve bu nitelikteki bir
faaliyet raporunun hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur.
Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu
3. Sorumluluğumuz, Grup’un faaliyet raporuna yönelik olarak TTK’nın 397’nci Maddesi ve Tebliğ çerçevesinde yaptığımız
bağımsız denetime dayanarak, bu faaliyet raporunda yer alan finansal bilgilerin Grup’un 2 Şubat 2016 tarihli bağımsız
denetçi raporuna konu olan konsolide finansal tablolarıyla tutarlı olup olmadığı ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığı hakkında
görüş vermektir.
Yaptığımız bağımsız denetim, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye
Denetim Standartları’nın bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartları’na uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik
hükümlere uygunluk sağlanmasını ve bağımsız denetimin, faaliyet raporunda yer alan finansal bilgilerin konsolide finansal
tablolarla tutarlı olup olmadığına ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığına dair makul güvence elde etmek üzere planlanarak
yürütülmesini gerektirmektedir.
Bağımsız denetim, tarihi finansal bilgiler hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla denetim prosedürlerinin
uygulanmasını içerir. Bu prosedürlerin seçimi, bağımsız denetçinin mesleki muhakemesine dayanır.
Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun
bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.
Görüş
4. Görüşümüze göre yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu içinde yer alan finansal bilgiler, tüm önemli yönleriyle,
denetlenen konsolide finansal tablolarla tutarlıdır ve gerçeği yansıtmaktadır.
Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülükler
5. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 402’nci Maddesi’nin üçüncü fıkrası uyarınca; BDS 570 “İşletmenin Sürekliliği”
çerçevesinde, Grup’un öngörülebilir gelecekte faaliyetlerini sürdüremeyeceğine ilişkin raporlanması gereken önemli bir
hususa rastlanılmamıştır.
İstanbul, 9 Mart 2016
95
TOFAŞ 2015 FAALİYET RAPORU - FİNANSAL BİLGİLER
TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI ANONİM ŞİRKETİ
1 OCAK - 31 ARALIK 2015 HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
96
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR HAKKINDA
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Rapor
1. Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin (“Şirket”) ve bağlı ortaklıklarının (hep birlikte “Grup” olarak anılacaktır)
31 Aralık 2015 tarihli konsolide bilançosu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait; konsolide kar veya zarar
tablosu, konsolide diğer kapsamlı gelir tablosu, konsolide özkaynaklar değişim tablosu ve konsolide nakit akış tablosu
ile önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcı notlardan oluşan ilişikteki konsolide finansal
tablolarını denetlemiş bulunuyoruz.
Yönetiminin Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Sorumluluğu
2. Grup yönetimi; konsolide finansal tabloların Türkiye Muhasebe Standartları’na uygun olarak hazırlanmasından, gerçeğe
uygun bir biçimde sunumundan ve hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içermeyen konsolide finansal tabloların
hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur.
Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu
3. Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak, bu konsolide finansal tablolar hakkında görüş vermektir.
Yaptığımız bağımsız denetim, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına ve Kamu
Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartları’nın bir
parçası olan Bağımsız Denetim Standartları’na uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk
sağlanmasını ve bağımsız denetimin, konsolide finansal tabloların önemli yanlışlık içerip içermediğine dair makul
güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.
Bağımsız denetim, konsolide finansal tablolardaki tutar ve açıklamalar hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla
denetim prosedürlerinin uygulanmasını içerir. Bu prosedürlerin seçimi, konsolide finansal tablolardaki hata veya hile
kaynaklı “önemli yanlışlık” risklerinin değerlendirilmesi de dahil, bağımsız denetçinin mesleki muhakemesine dayanır.
Bağımsız denetçi risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla,
işletmenin konsolide finansal tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla ilgili iç kontrolü değerlendirir,
ancak bu değerlendirme, işletmenin iç kontrolünün etkinliğine ilişkin bir görüş verme amacı taşımaz. Bağımsız denetim,
bir bütün olarak konsolide finansal tabloların sunumunun değerlendirilmesinin yanı sıra, Grup yönetimi tarafından
kullanılan muhasebe politikalarının uygunluğunun ve yapılan muhasebe tahminlerinin makul olup olmadığının
değerlendirilmesini de içerir.
Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve
uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.
97
Görüş
4. Görüşümüze göre, konsolide finansal tablolar, Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin ve bağlı ortaklıklarının
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait finansal performansını
ve nakit akışlarını, Türkiye Muhasebe Standartları’na uygun olarak tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun bir biçimde
sunmaktadır.
Sonucu Etkilemeyen, Diğer Husus
5. 25 No’lu konsolide finansal tablo notunda belirtildiği üzere, Grup’un satışlarının ve alımlarının önemli bir bölümü ilişkili
kuruluşlarla gerçekleştirilmiştir.
Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülükler
6. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 398. Maddesi’nin dördüncü fıkrası uyarınca düzenlenen Riskin Erken
Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Denetçi Raporu 2 Şubat 2016 tarihinde Şirket’in Yönetim Kurulu’na
sunulmuştur.
7. TTK’nın 402. Maddesi’nin dördüncü fıkrası uyarınca, Şirket’in 1 Ocak - 31 Aralık 2015 hesap döneminde defter tutma
düzeninin, kanun ile şirket esas sözleşmesinin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olmadığına dair önemli
bir hususa rastlanmamıştır.
8. TTK’nın 402. Maddesi’nin dördüncü fıkrası uyarınca, Yönetim Kurulu tarafımıza denetim kapsamında istenen açıklamaları
yapmış ve istenen belgeleri vermiştir.
İstanbul, 2 Şubat 2016
98
İÇİNDEKİLER
SAYFA
KONSOLİDE BİLANÇOLAR
100
KONSOLİDE KÂR VEYA ZARAR TABLOLARI
102
KONSOLİDE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOLARI
103
KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOLARI
104
KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOLARI
106
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI NOTLAR
107-155
NOT 1
ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU
107
NOT 2
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR
107
NOT 3
NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 121
NOT 4
FİNANSAL YATIRIMLAR 121
NOT 5
FİNANSAL BORÇLANMALAR
122
NOT 6
TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR
124
NOT 7
DİĞER ALACAKLAR
125
NOT 8
FİNANS SEKTÖRÜ FAALİYETLERİNDEN ALACAKLAR
125
NOT 9
STOKLAR
127
NOT 10 YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER
127
NOT 11 MADDİ DURAN VARLIKLAR
128
NOT 12 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
130
NOT 13 DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI
131
NOT 14 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
132
NOT 15 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR
134
NOT 16 PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER VE GELİRLER, DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
135
NOT 17 ÖZKAYNAKLAR
136
NOT 18 HASILAT
137
NOT 19 ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ, PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ,
GENEL YÖNETİM GİDERLERİ
139
NOT 20 NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER
140
NOT 21 ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER VE GİDERLER
140
NOT 22 FİNANSMAN GELİRLERİ VE GİDERLERİ
141
NOT 23 VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 141
NOT 24 HİSSE BAŞINA KAZANÇ
144
NOT 25 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI 144
NOT 26 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ 146
NOT 27 FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE
FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR)
155
99
31 ARALIK 2015 VE 2014 TARİHLERİ İTİBARİYLE
(Para birimi aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir.)
Bağımsız
denetimden geçmiş
2015
Bağımsız
denetimden geçmiş
2014
3
4
2.386.516
79.742
1.686.053
28.567
25
6
8
7
9
16
23
16
338.761
698.294
1.091.366
200
548.251
22.947
8.198
32.997
288.926
555.686
727.349
101
453.239
21.443
8.839
45.954
5.207.272
3.816.157
852.775
29.515
2.111.520
1.283.973
354.592
21.643
5.276
603.946
28.860
1.621.362
894.705
125.394
28.745
5.115
Toplam duran varlıklar
4.659.294
3.308.127
Toplam varlıklar
9.866.566
7.124.284
Notlar
VARLIKLAR
Dönen varlıklar:
Nakit ve nakit benzerleri
Finansal yatırımlar
Ticari alacaklar
- İlişkili taraflardan ticari alacaklar
- İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar
Finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar
Diğer alacaklar
Stoklar
Peşin ödenmiş giderler
Cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar
Diğer dönen varlıklar
Toplam dönen varlıklar
Duran varlıklar:
Yatırım amaçlı gayrimenkuller
Maddi duran varlıklar
Maddi olmayan duran varlıklar
Ertelenmiş vergi varlığı
Peşin ödenmiş giderler
Diğer duran varlıklar
8
10
11
12
23
16
1 Ocak - 31 Aralık 2015 hesap dönemine ait konsolide finansal tablolar, 2 Şubat 2016 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında
onaylanmıştır. Söz konusu konsolide finansal tablolar Genel Kurul’da onaylanması sonucunda kesinleşecektir.
Takip eden notlar konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluştururlar.
100
31 ARALIK 2015 VE 2014 TARİHLERİ İTİBARİYLE
Bağımsız
denetimden geçmiş
2015
Bağımsız
denetimden geçmiş
2014
5
5
311.281
1.521.200
327.622
958.061
25
6
15
16
13
14
16
1.491.421
956.123
57.663
15.592
8.374
99.313
66.493
1.110.575
719.560
55.457
15.872
8.374
94.440
71.813
4.527.460
3.361.774
5
13
2.553.582
38.672
1.311.787
47.046
15
164.561
162.506
Toplam uzun vadeli yükümlülükler
2.756.815
1.521.339
Toplam yükümlülükler
7.284.275
4.883.113
500.000
348.382
500.000
348.382
(18.545)
(21.879)
(152.938)
243.363
831.228
830.801
(144.469)
213.111
771.788
574.238
Toplam özkaynaklar
2.582.291
2.241.171
Toplam kaynaklar
9.866.566
7.124.284
Notlar
KAYNAKLAR
Kısa vadeli yükümlülükler:
Kısa vadeli borçlanmalar
Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları
Ticari borçlar
- İlişkili taraflara ticari borçlar
- İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar
Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar
Ertelenmiş gelirler
Devlet teşvik ve yardımları
Kısa vadeli karşılıklar
Diğer kısa vadeli yükümlülükler
Toplam kısa vadeli yükümlülükler
Uzun vadeli yükümlülükler:
Uzun vadeli borçlanmalar
Devlet teşvik ve yardımları
Uzun vadeli karşılıklar
- Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli
karşılıklar
Özkaynaklar:
Ödenmiş sermaye
Sermaye düzeltme farkları
Kâr veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer
kapsamlı giderler
- Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kayıpları
Kâr veya zararda yeniden sınıflandırılacak birikmiş diğer
kapsamlı giderler
- Nakit akış riskinden korunma kayıpları
Kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler
Geçmiş yıllar kârları
Net dönem kârı
17
-
101
31 ARALIK 2015 VE 2014 TARİHLERİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMLERİNE AİT
KONSOLİDE KÂR VEYA ZARAR TABLOLARI
Bağımsız
denetimden geçmiş
2015
Bağımsız
denetimden geçmiş
2014
9.920.723
(8.780.540)
7.440.009
(6.516.211)
Ticari faaliyetlerden brüt kâr
1.140.183
923.798
Finans sektörü faaliyetleri hasılatı
Finans sektörü faaliyetleri maliyeti (-)
247.819
(171.479)
181.265
(121.761)
76.340
59.504
1.216.523
983.302
(279.543)
(218.086)
(9.885)
798.300
(820.755)
(240.405)
(194.046)
(15.182)
358.272
(358.902)
686.554
533.039
(68.567)
(60.786)
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi kârı
617.987
472.253
Dönem vergi geliri
212.814
101.985
(15.101)
227.915
(17.554)
119.539
830.801
574.238
830.801
574.238
1,66
1,15
Notlar
Hasılat
Satışların maliyeti (-)
18
18
Finans sektörü faaliyetlerinden brüt kâr
Brüt kâr
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (-)
Genel yönetim giderleri (-)
Araştırma ve geliştirme giderleri (-)
Esas faaliyetlerden diğer gelirler
Esas faaliyetlerden diğer giderler (-)
19
19
19
21
21
Esas faaliyet kârı
Finansman giderleri, net
- Dönem vergi gideri
- Ertelenmiş vergi geliri
22
23
23
Net dönem kârı
Net dönem kârının dağılımı:
Kontrol gücü olmayan paylar
Ana ortaklık payları
Hisse başına kazanç (Kr)
24
102
KONSOLİDE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOLARI
Bağımsız
denetimden geçmiş
2015
Bağımsız
denetimden geçmiş
2014
830.801
574.238
15
4.168
(12.529)
23
(834)
2.506
2
(10.586)
128.927
23
2.117
(25.785)
(5.135)
93.119
825.666
667.357
825.666
667.357
Notlar
Dönem kârı
Diğer kapsamlı gelir:
Kâr veya zararda yeniden sınıflandırılmayacaklar
- Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazançları /
(kayıpları)
- Kâr veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak kapsamlı
gelir kalemlerine ilişkin vergi (gideri)/geliri
Kâr veya zararda yeniden sınıflandırılacaklar
- Nakit akış riskinden korunma kayıpları / (kazançları)
- Kâr veya zararda yeniden sınıflandırılacak kapsamlı gelir
kalemlerine ilişkin vergi geliri / (gideri)
Diğer kapsamlı (gider)/ gelir (vergi sonrası)
Toplam kapsamlı gelir
Toplam kapsamlı gelirin dağılımı:
Kontrol gücü olmayan paylar
Ana ortaklık payları
103
KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOLARI
Ödenmiş
sermaye
1 Ocak 2014 itibariyle bakiyeler
Kâr veya
zararda yeniden
sınıflandırılmayacak
birikmiş değer
kapsamlı gelirler ve
giderler
Sermaye
Tanımlanmış fayda
düzeltmesi planları yeniden ölçüm
farkları paylar
kayıpları
Kâr veya
zararda yeniden
sınıflandırılacak
birikmiş değer
kapsamlı gelirler ve
giderler
Nakit akım koruması ile
ilgili birikmiş zarar
500.000
348.382
(11.856)
(247.611)
-
-
(10.023)
-
103.142
-
31 Aralık 2014 itibariyle bakiyeler
500.000
348.382
(21.879)
(144.469)
1 Ocak 2015 itibariyle bakiyeler
500.000
348.382
(21.879)
(144.469)
-
-
3.334
-
(8.469)
-
500.000
348.382
(18.545)
(152.938)
Transferler
Temettüler
Transferler
Temettüler
31 Aralık 2015 itibariyle bakiyeler
104
Birikmiş kârlar
Kârdan ayrılan
kısıtlanmış
yedekler
Geçmiş yıllar
kârları
Net dönem
kârı
Ana ortaklığa
ait özkaynaklar
toplamı
Kontrol gücü
olmayan paylar
Özkaynaklar
toplamı
187.983
687.693
434.223
1.898.814
-
1.898.814
25.128
-
409.095
(325.000)
(434.223)
574.238
-
667.357
(325.000)
-
667.357
(325.000)
213.111
771.788
574.238
2.241.171
-
2.241.171
213.111
771.788
574.238
2.241.171
-
2.241.171
30.252
-
543.986
(484.546)
(574.238)
830.801
-
825.666
(484.546)
-
825.666
(484.546)
243.363
831.228
830.801
2.582.291
-
2.582.291
105
KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOLARI
Bağımsız
denetimden geçmiş
2015
Bağımsız
denetimden geçmiş
2014
A. İşletme Faaliyetlerinden Nakit Akışları
734.506
893.311
Net dönem kârı
830.801
574.238
322.079
359.521
(655)
(75.833)
1.268
(2.209)
28.903
56.947
6.805
13.600
44.315
(212.814)
2.146
100.085
371.585
298.609
(1.055)
(65.338)
2.535
(799)
43.861
54.479
170
7.848
28.967
(101.985)
7.136
97.157
(332.042)
(76.227)
(142.608)
(49.835)
(99)
236.563
380.846
(626.446)
5.598
(280)
(8.374)
12.796
(12.801)
(51.175)
12.282
(76.341)
49.658
(383.186)
114
55.280
404.743
(137.260)
24.945
(6.948)
(10.518)
6.077
40.740
44.978
820.838
(14.460)
(20.474)
(51.175)
(223)
958.105
(10.854)
(15.733)
(38.207)
-
(1.180.112)
(684.169)
(577.350)
4.728
76.679
(865.841)
(521.896)
(412.428)
4.482
64.001
1.115.162
2.467.025
(822.461)
(484.546)
(44.856)
83.460
820.669
(378.744)
(325.000)
(33.465)
669.556
110.930
31.753
(99.464)
Nakit ve nakit benzerlerindeki net artış
701.309
11.466
E. Dönem Başı Nakit ve Nakit Benzerleri
1.681.933
1.670.467
2.383.242
1.681.933
Notlar
Net dönem net kârı mutabakatı ile ilgili düzeltmeler
- Amortisman ve itfa giderleri ile ilgili düzeltmeler
- Yatırım amaçlı gayrimenkul değer artışı ile ilgili düzeltmeler
- Faiz gelirleri ile ilgili düzeltmeler
- Stok değer düşüklüğü ile ilgili düzeltmeler
- Maddi duran varlıkların elden çıkarılmasından kaynaklanan kayıplar ile ilgili düzeltmeler
- Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar ile ilgili düzeltmeler
- Garanti karşılıkları ile ilgili düzeltmeler
- Dava karşılıkları ile ilgili düzeltmeler
- Finans sektörü faaliyetlerinden şüpheli alacak karşılıkları ile ilgili düzeltmeler
- Faiz giderleri ile ilgili düzeltmeler
- Vergi gideri ile ilgili düzeltmeler
- Vadeli alımlardan ve satışlardan kaynaklanan ertelenmiş finansman geliri, net
- Gerçekleşmemiş yabancı para çevrim farkı ile ilgili düzeltmeler
20
21
22
9
14
14
8
22
23
21
İşletme sermayesinde gerçekleşen değişimler
- Stoklardaki değişim
- Ticari alacaklardaki değişim
- İlişkili taraflardan ticari ve diğer alacaklardaki değişim
- Faaliyetlerle ilgili diğer alacaklardaki değişim
- Ticari borçlardaki değişim
- İlişkili taraflara ticari ve diğer borçlardaki değişim
- Finans sektörü faaliyetlerinden alacaklardaki değişim
- Peşin ödenmiş giderlerdeki değişim
- Ertelenmiş gelirlerdeki değişim
- Devlet teşvik ve yardımlarındaki değişim
- Faaliyetlerle ilgili diğer varlıklardaki değişim
- Faaliyetlerle ilgili diğer yükümlülüklerdeki değişim
- Finansal yatırımlardaki değişim
Faaliyetlerden elde edilen nakit akışları
- Vergi ödemeleri
- Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar kapsamında yapılan ödemeler
- Ödenen garantiler
- Ödenen dava tazminatları
B. Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışları
- Maddi duran varlık alımından kaynaklanan nakit çıkışları
- Maddi olmayan duran varlık alımından kaynaklanan nakit çıkışları
- Maddi duran varlıkların satışından kaynaklanan nakit girişleri
- Alınan faiz
23
15
14
14
11
12
C. Finansman Faaliyetlerinden Nakit Akışları
- Borçlanmadan kaynaklanan nakit girişleri
- Borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları
- Ödenen temettüler
- Ödenen faiz
Yabancı para çevrim farklarının etkisinden önce nakit ve nakit benzerlerindeki net artış
D. Yabancı para çevrim farklarının nakit ve nakit benzerleri üzerindeki etkisi
Dönem Sonu Nakit ve Nakit Benzerleri
3
106
31 ARALIK 2015 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT
NOT 1 - ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU
1968 Yılında Türk-İtalyan ortaklığıyla kurulan Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin (“Şirket” veya “Tofaş”) faaliyet konusu
Fiat Chrysler Automobiles Italy S.p.A. (“Fiat”) lisansı altında binek oto ve hafif ticari araç üretimi, ithalatı ve satışıdır. Koç
Holding A.Ş. (“Koç Holding”) ve Fiat’ın ortak yönetiminde ve kontrolünde olan Tofaş ayrıca kendi otomobillerinde kullanılan
çeşitli otomobil yedek parçaları da üretmektedir. Şirket’in Genel Müdürlük adresi Büyükdere Cad. No: 145 Zincirlikuyu Şişliİstanbul’dur. Üretimin yapıldığı fabrikası ise Bursa’da bulunmaktadır. Şirket tarafından üretilen araçlar Minicargo ve Yeni
Doblò dışında Fiat ile yapılan lisans sözleşmeleri uyarınca üretilmektedir. Tofaş, Sermaye Piyasası Kurulu’na (“SPK”) kayıtlı
olup, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’na (“İMKB”) 1991 yılında kote edilmiştir ve hisse senetleri halen Borsa İstanbul
A.Ş.’de (“BİST”) işlem görmektedir.
Şirket, ticari faaliyetlerinin önemli bir kısmını Koç Holding ve Fiat Grubu Şirketleri ile gerçekleştirmektedir (Not 25).
31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle Şirket’in konsolidasyona tabi tutulmuş bağlı ortaklıkları aşağıda yer almaktadır.
Şirket ismi
Faaliyet alanı
Koç Fiat Kredi Finansman A.Ş. (“KFK”)
Fer Mas Oto Ticaret A.Ş.
Tüketici finansmanı
Otomobil ve yedek parça ticareti
Şirket’in ortaklık payı
2015
%99,9
%100
2014
%99,9
%100
Bundan böyle konsolide finansal tablolarda Tofaş ve konsolide edilmiş bağlı ortaklıkları (“Grup”) olarak adlandırılacaktır.
Grup’un kategorileri itibariyle dönem içinde çalışan personelin ortalama sayısı aşağıdaki gibidir:
Mavi yakalı
Beyaz yakalı
2015
2014
5.490
1.582
5.015
1.528
7.072
6.543
NOT 2 - KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR
2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar
2.1.1 Uygulanan finansal raporlama standartları
İlişikteki konsolide finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan Seri II-14.1 No’lu “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” hükümlerine
uygun olarak hazırlanmış olup söz konusu tebliğin 5. Maddesine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim
Standartları Kurumu (“KGK”) tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe Standartları (“TMS”) esas alınmıştır.
TMS’ler; Türkiye Muhasebe Standartları, Türkiye Finansal Raporlama Standartları (“TFRS”) ile bunlara ilişkin ek ve
yorumları içermektedir.
Grup’un konsolide finansal tabloları ve notları, SPK tarafından 7 Haziran 2013 tarihli duyuru ile açıklanan formatlara uygun
olarak ve zorunlu kılınan bilgiler dahil edilerek sunulmuştur.
SPK, 17 Mart 2005 tarihinde almış olduğu bir kararla, Türkiye’de faaliyette bulunan ve finansal tablolarını SPK tarafından
kabul edilen finansal raporlama standartlarına (“SPK Finansal Raporlama Standartları”) uygun olarak hazırlayan şirketler
için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasının gerekli olmadığını ilan
etmiştir. Dolayısıyla finansal tablolarda, 1 Ocak 2005 tarihinden başlamak kaydıyla, KGK tarafından yayımlanmış TMS 29
“Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” standardı uygulanmamıştır.
107
Şirket ve Türkiye’de kayıtlı olan Bağlı Ortaklıkları muhasebe kayıtlarının tutulmasında ve kanuni finansal tablolarının
hazırlanmasında, SPK tarafından çıkarılan prensiplere ve şartlara, Türk Ticaret Kanunu (“TTK”), vergi mevzuatı ve Maliye
Bakanlığı tarafından çıkarılan Tekdüzen Hesap Planı şartlarına uymaktadır. Konsolide finansal tablolar, gerçeğe uygun
değerleri ile gösterilen finansal varlık ve yükümlülükler ile yatırım amaçlı gayrimenkuller dışında tarihi maliyet esasına
göre hazırlanmış kanuni kayıtlara TMS uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar
yansıtılarak düzenlenmiştir.
2.1.2 Karşılaştırmalı bilgiler ve önceki dönem tarihli konsolide finansal tabloların düzeltilmesi
Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup’un cari dönem konsolide finansal tabloları
önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu ile uygunluk
sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır.
Grup, 2014 yılına ilişkin kurumlar vergisi hesaplaması ve nihai Kurumlar Vergisi Beyannamesi’nde kullanılmamış olan
yatırım indirimleri hesaplamasında, 31 Aralık 2014 tarihli konsolide finansal tablolarda yaptığı hesaplamayı değiştirmiştir.
Söz konusu hesaplama değişikliği neticesinde, Grup’un cari dönem konsolide finansal tabloları ile uygunluk sağlaması
açısından 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle raporlanan konsolide bilançosundaki ertelenmiş vergi varlığı 3.106 TL tutarında
azaltılmış, cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar ise aynı tutarda arttırılmıştır. Bununla beraber, 31 Aralık 2014 tarihinde
sona eren hesap dönemine ait konsolide kâr veya zarar tablosundaki ertelenmiş vergi geliri ve dönem vergi gideri 3.106 TL
tutarında azaltılmıştır.
31 Aralık 2014 tarihi itibariyle, faktoring şirketlerine temlik edilen alacaklar sebebiyle, konsolide bilançoda yer alan ilişkili
taraflardan ticari alacaklar 333.847 TL tutarında azaltılmış, ilişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar ise aynı tutarda
arttırılmıştır.
31 Aralık 2014 tarihi itibariyle konsolide bilançoda diğer kısa vadeli yükümlülükler içerisinde yer alan 13.989 TL tutarındaki
ödenecek sosyal güvenlik primleri çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar hesabına sınıflandırılmıştır.
31 Aralık 2014 tarihi itibariyle toplam kısa vadeli yükümlülükler içerisinde yer alan 13.901 TL tutarındaki devlet teşvik ve
yardımları toplam uzun vadeli yükümlülükler içerisinde yer alan devlet teşvik ve yardımları hesabına sınıflandırılmıştır.
2.1.3 Fonksiyonel ve sunum para birimi
Grup’un fonksiyonel ve raporlama para birimi Türk Lirası’dır (“TL”). Yabancı para işlemler, işlem tarihlerinde geçerli olan
döviz kurları üzerinden çevrilmiştir. Yabancı paraya dayalı parasal varlık ve yükümlülükler, bilanço tarihinde geçerli olan
döviz kurları kullanılarak çevrilmiştir. Yabancı paraya dayalı parasal varlık ve yükümlülüklerin çevrimlerinden doğan bu kur
farkı geliri veya gideri konsolide kâr veya zarar tablosuna yansıtılmaktadır.
2.1.4 Uygulanan konsolidasyon esasları
Bağlı ortaklıklar, Grup’un kontrolünün olduğu şirketlerdir. Grup, bir işletme ile olan ilişkisinden dolayı değişken getirilere
maruz kaldığında veya bu getirilere hakkı olduğunda ve bu getirileri işletmenin faaliyetlerini yönetmek üzere kullandığı gücü
ile değiştirme yeteneği olduğundan, bu işletmeyi kontrol eder. Bağlı ortaklıklar, kontrolün Grup’a geçtiği tarihten itibaren
tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilirler ve kontrolün ortadan kalktığı tarih itibariyle konsolidasyon
kapsamından çıkarılırlar. Grup içi işlemlerde bakiyeler ve grup şirketleri ile yapılan işlemlerden doğan gerçekleşmemiş
kazanç ve kayıplar da dahil olmak üzere tüm kâr ve zararlar elimine edilir. Gerekli olduğunda, bağlı ortaklıklar tarafından
bildirilen tutarlar, Grup’un muhasebe politikalarına uyumlu olması için düzenlenmiştir. Tofaş’ın bağlı ortaklıklarında
bulunan azınlık hisseleri, konsolide finansal tablolar açısından parasal olarak önem arz etmemesinden dolayı, ana ortaklık
dışı payların (“Azınlık payları” veya “Kontrol gücü olmayan paylar”) içerisinde muhasebeleştirilmemiştir. Şirket’in ve
konsolidasyona tabi olan bağlı ortaklıklarının finansal tabloları aynı tarih itibariyle hazırlanmıştır.
108
2.1.5 Önemli muhasebe değerlendirme, tahmin ve varsayımları
Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında Grup yönetiminin, raporlanan varlık ve yükümlülük tutarlarını etkileyecek,
bilanço tarihi itibariyle vukuu muhtemel yükümlülük ve taahhütleri ve raporlama dönemi itibariyle gelir ve gider tutarlarını
belirleyen varsayımlar ve tahminler yapması gerekmektedir. Gerçekleşmiş sonuçlar tahminlerden farklı olabilmektedir.
Tahminler düzenli olarak gözden geçirilmekte, gerekli düzeltmeler yapılmakta ve gerçekleştikleri dönemde kâr veya zarar
tablosuna yansıtılmaktadırlar.
Konsolide finansal tablolara yansıtılan tutarlar üzerinde önemli derecede etkisi olabilecek yorumlar ve bilanço tarihinde var
olan veya ileride gerçekleşebilecek tahminlerin esas kaynakları göz önünde bulundurularak yapılan varsayımlar aşağıdaki
gibidir:
a) Grup, garanti karşılığını her bir araç modeli için geçmiş yıllarda gerçekleşen araç başına düşen garanti giderlerini
ve araç başına kalan garanti sürelerini göz önünde bulundurarak tespit etmektedir. Karşılık hesaplanırken garantiye
konu araç adedi, garanti süresi ve geçmişte oluşan garanti taleplerine (kleymler) dayanarak geleceğe ilişkin
varsayımlar yapılmaktadır. 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren yıl içerisinde, 56.947 TL tutarında (2014: 54.479 TL)
garanti gideri gerçekleşmiştir (Not 14). Grup yönetiminin garanti karşılığı hesaplamasında kullandığı en önemli ve
belirleyici değişkenlerden olan beklenen kleymlerde %5 artış/azalış olması durumunda, garanti karşılığı tutarı 3.750 TL
(2014: 3.810 TL) daha yüksek/düşük olacaktır.
b) Grup’un bağlı ortaklığı KFK, verilen krediler üzerinde yapılan değerlendirmeler sonucunda tahsili şüpheli görülen
alacaklardan doğabilecek zararlar için belli bir karşılık ayırmaktadır. Değer düşüklüğü ve tahsil edilememe riski, bireysel
olarak önemli olan her bir kredi için ayrı, bireysel bazda değer düşüklüğü tespit edilmemiş krediler dahil tüm krediler
için toplam portföy bazında hesaplanmaktadır. Konsolide finansal tablolarda 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle finans
sektörü faaliyetlerinden alacaklar için 20.626 TL tutarında genel kredi karşılığı ayırmıştır. (2014: 14.039 TL) (Not 8).
2.2 Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’ndaki Değişiklikler
Grup, KGK tarafından yayınlanan ve 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren geçerli olan yeni ve revize edilmiş standartlar ve
yorumlardan kendi faaliyet konusu ile ilgili olanları uygulamıştır.
(a) 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle yürürlükte olan yeni standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve
yorumlar:
• TMS 19’daki değişiklik, “Tanımlanmış fayda planları”, 1 Temmuz 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık
raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu sınırlı değişiklik üçüncü kişiler veya çalışanlar tarafından tanımlanmış fayda
planına yapılan katkılara uygulanır. Plana yapılan katkıların hizmet süresinden bağımsız hesaplandığı, örneğin maaşının
sabit bir kısmının katkı olarak alınması gibi, durumlarda nasıl muhasebeleştirme yapılacağına açıklık getirmektedir.
• Yıllık İyileştirmeler 2012: 1 Temmuz 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde
geçerlidir. 2010-12 dönemi iyileştirme projesi aşağıda yer alan 7 standarda değişiklik getirmiştir:
• TFRS 2, Hisse Bazlı Ödemeler
• TFRS 3, İşletme Birleşmeleri
• TFRS 8, Faaliyet Bölümleri
• TFRS 13, Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü
• TMS 16, Maddi Duran Varlıklar ve TMS 38, Maddi Olmayan Duran Varlıklar
• TFRS 9, Finansal Araçlar; TMS 37, Karşılıklar, Şarta Bağlı Varlık ve Yükümlülükler
• TMS 39, Finansal Araçlar - Muhasebeleştirme ve Ölçüm
109
• Yıllık İyileştirmeler 2013; 1 Temmuz 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde
geçerlidir. 2011-12-13 dönemleri iyileştirme projesi aşağıda yer alan 4 standarda değişiklik getirmiştir:
• TFRS 1, TFRS’nin İlk Uygulaması
• TFRS 3, İşletme Birleşmeleri
• TFRS 13, Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü
• TMS 40, Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller
(b) 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle yayımlanmış ancak henüz yürürlüğe girmemiş olan standartlar ve değişiklikler
• TFRS 11, “Müşterek Anlaşmalar”daki değişiklik: Müşterek faaliyetlerde pay alımı. 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten
sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Standarttaki değişiklik ile işletme tanımına giren bir müşterek
faaliyette pay satın alındığında bu payın nasıl muhasebeleşeceği konusunda açıklık getirilmiştir.
• TMS 16 “Maddi duran varlıklar”, ve TMS 41 “Tarımsal faaliyetler”, standartlarındaki meyve veren bitkilere ilişkin
değişiklik, 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinden itibaren geçerlidir. Bu
değişiklik üzüm asması, kauçuk ağacı, palmiye ağacı gibi bitkilerin finansal raporlamasını değiştirmektedir. Meyve veren
bitkilerin, maddi duran varlıkların üretim sürecinde kullanılmasına benzemesi sebebiyle, maddi duran varlıklarla aynı
şekilde muhasebeleştirilmesine karar verilmiştir. Buna bağlı olarak değişiklik bu bitkileri TMS 41’in kapsamından çıkararak
TMS 16’nın kapsamına aldı. Bu bitkiler yetişme sürecinde yine TMS 41 kapsamında kalmaya devam edecekler.
• TMS 16 ve TMS 38’deki değişiklik: “Maddi duran varlıklar” ve “Maddi olmayan duran varlıklar”, amortisman ve itfa
payları, 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikle
bir varlığa ait amortismanı hesaplarken hasılat bazlı metotların uygun olmadığı açıklanmaktadır. Çünkü bir varlık
kullanılarak yapılan bir operasyon sonucu elde edilen hasılat, genellikle bir varlığa ait ekonomik faydanın tüketilmesinden
daha farklı etmenleri yansıtmaktadır. Aynı zamanda, hasılatın bir varlığa ait ekonomik faydanın tüketiminin ölçülmesinde
uygun bir temel olmadığı açıklanmıştır.
• TFRS 14, “Regülasyona tabi ertelenen hesaplar” 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama
dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik, ilk defa TFRS uygulayacak şirketlerde, eski regülasyona tabi hesaplarda bir
değişiklik yapılmamasına izin vermektedir. Ancak daha önce TFRS uygulamış ve ilgili tutarı muhasebeleştirmeyecek
diğer şirketlerle karşılaştırılabilirliği sağlamak adına, regülasyon oranı etkisinin diğer kalemlerden ayrı olarak sunulması
istenmektedir.
• TMS 27 “Bireysel finansal tablolar”, 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde
geçerlidir. Bu değişiklik, işletmelere, bağlı ortaklık, iştirakler ve iş ortaklıklarındaki yatırımlarını muhasebeleştirirken
özkaynak yönetimini kullanmalarına izin vermektedir.
• TFRS 10 “Konsolide finansal tablolar” ve TMS 28 “İştiraklerdeki ve iş ortaklıklarındaki yatırımlar”, 1 Ocak 2016 tarihinde
veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik TFRS 10’un gereklilikleri ve TMS
28 arasındaki, yatırımcı ve iştiraki ya da iş ortaklığı arasında bir varlığın satışı ya da iştiraki konusundaki uyumsuzluğa
değinmektedir. Bu değişikliğin ana sonucu, işletme tanımına giren bir işlem gerçekleştiğinde (bağlı ortaklığın elinde
tutulan veya tutulmayan) işlem sonucu oluşan kayıp veya kazancın tamamı muhasebeleştirilirken; bu işlem eğer bir varlık
alış veya satışı ise söz konusu işlemden doğan kayıp veya kazancın bir kısmı muhasebeleştirilir.
• Yıllık İyileştirmeler 2014: 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir.
İyileştirmeler 4 standarda değişiklik getirmiştir:
• TFRS 5, ‘Satış amaçlı elde tutulan duran varlıklar ve durdurulan faaliyetler’, satış metotlarına ilişkin değişiklik
• TFRS 7, ‘Financial araçlar: Açıklamalar’, TFRS 1’e bağlı olarak yapılan, hizmet sözleşmelerine ilişkin değişiklik
• TMS 19, ‘Çalışanlara sağlanan faydalar’ iskonto oranlarına ilişkin değişiklik
• TMS 34, ‘Ara dönem finansal raporlama’ bilgilerin açıklanmasına ilişkin değişiklik.
110
• TMS 1 “Finansal Tabloların Sunuluşu”; 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama
dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler ile finansal raporların sunum ve açıklamalarını iyileştirmek amaçlanmıştır.
• TFRS 10 “Konsolide finansal tablolar” ve TMS 28 “İştiraklerdeki ve iş ortaklıklarındaki yatırımlar”; 1 Ocak 2016 tarihinde
veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler yatırım işletmeleri ve onların
bağlı ortaklıkları için konsolidasyon muafiyeti uygulamasına açıklık getirir.
• TFRS 15 “Müşteri sözleşmelerinden hasılat”, 1 Ocak 2018 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama
dönemlerinde geçerlidir. Amerika’da Kabul Görmüş Muhasebe Standartları ile yapılan uyum çalışması sonucu
ortaya çıkan yeni standart hasılatın finansal raporlamasını ve finansal tabloların toplam gelirlerinin dünya çapında
karşılaştırılabilirliğini sağlamayı amaçlamıştır.
• TFRS 9, “Finansal araçlar”, 1 Ocak 2018 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde
geçerlidir. Bu standart TMS 39’un yerini almaktadır. Finansal varlıklar ve yükümlülüklerin sınıflandırması ve ölçülmesi
ile ilgili zorunlulukları ve aynı zamanda şuanda kullanılmakta olan, gerçekleşen değer düşüklüğü zararı modelinin yerini
alacak olan beklenen kredi riski modelini de içermektedir.
Grup, yukarıda yer alan değişikliklerin operasyonlarına olan etkilerini değerlendirip, geçerlilik tarihinden itibaren
uygulayacaktır.
2.3 Önemli muhasebe politikalarının özeti
Nakit ve nakit benzerleri, işletmedeki nakit, finansal kuruluşlarda tutulan vadesiz mevduat, orijinal vadeleri üç ay veya üç
aydan kısa tutarı belirli bir nakde kolayca çevrilebilen diğer kısa vadeli yüksek likiditeye sahip ve değerindeki değişim riski
önemsiz olan yatırımları ve bankalar nezdindeki cari hesapları kapsar (Not 3).
Finansal varlıklar
i) Sınıflandırma
Grup, finansal varlıklarını şu şekilde sınıflandırmıştır: krediler ve alacaklar, vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar
ve satılmaya hazır finansal varlıklar. Sınıflandırma, finansal varlıkların alınma amaçlarına göre yapılır. Grup, finansal
varlıklarının sınıflandırmasını satın alındıkları tarihte yapar.
Krediler ve alacaklar
Krediler ve alacaklar, sabit veya belirli ödemeleri olan, aktif bir piyasaya kote olmayan ve türev araç olmayan finansal
varlıklardır. Vadeleri raporlama tarihinden itibaren 12 aydan kısa ise dönen varlıklarda, 12 aydan uzun ise duran varlıklarda
gösterilirler. Grup’un kredileri ve alacakları konsolide bilançoda ticari alacaklar ve finans sektörü faaliyetlerinden
alacaklardan oluşmaktadır.
Vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar
Sabit vadeli ve sabit veya belirlenebilir ödemeli türev dışı finansal araçlar, Grup’un vadeye kadar elde tutma niyeti ve
tutabilme durumu söz konusuysa, vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar olarak sınıflanır. İlk kayda alınışlarından sonra,
vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar etkin faiz metodu kullanılarak indirgenmiş değerleri üzerinden taşınır. Yatırımlar
elden çıkarıldığı ya da değer düşüklüğüne uğradığı zaman hesaplanan kâr yada zarar, itfa sürecinde olduğu gibi konsolide
kâr veya zarar tablosuna yansıtılır.
111
Satılmaya hazır finansal varlıklar
Satılmaya hazır finansal varlıklar, bu kategoride sınıflandırılan ve diğer kategorilerin içinde sınıflandırılmayan türev araç
olmayan varlıklardır. Grup, ilgili varlıkları raporlama döneminden itibaren 12 ay içinde elden çıkarmaya niyetli değilse duran
varlıkların altında sınıflandırılırlar (Not 4).
ii) Muhasebeleştirme ve ölçme
Normal yoldan alınan ve satılan finansal varlıklar, alım satımın yapıldığı tarihte kayıtlara alınır. Alım satım yapılan tarih,
Grup’un varlığı alım satım yapmayı taahhüt ettiği tarihtir. Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal
varlıklar hariç diğer finansal yatırımlar ilk olarak gerçeğe uygun değerine işlem maliyeti eklenmek suretiyle kaydedilir.
Finansal varlıklardan doğan nakit akış alım hakları sona erdiğinde veya transfer edildiğinde ve Grup tüm risk ve getirilerini
transfer ettiğinde, finansal varlıklar bilanço dışına çıkartılır. Satılmaya hazır finansal varlıklar müteakip dönemlerde gerçeğe
uygun değerleriyle muhasebeleştirilmektedirler. Krediler ve alacaklar etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak itfa edilmiş
maliyetleri ile muhasebeleştirilmektedir.
Satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırılan finansal varlıklar, satıldığında veya değer düşüklüğü oluştuğunda
özkaynaklarda gösterilen birikmiş gerçeğe uygun değer farkları konsolide kâr veya zarar tablosuna finansal varlıklardan
doğan kâr ve zararlar olarak aktarılır.
Grup’un finans sektörü faaliyetlerinden alacakları etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyetleri üzerinden
muhasebeleştirilmektedir (Not 8).
Kredi değer düşüklüğü karşılığı
Grup, verilen krediler üzerinde yapılan değerlendirmeler sonucunda tahsili şüpheli görülen alacaklardan doğabilecek
zararlar için belli bir karşılık ayırmaktadır. Karşılık tutarı, Grup’un kredi risk politikası, mevcut kredi portföyünün
yapısı, müşterilerinin mali yapıları ve ekonomik konjonktüre bağlı olarak belirlenmekte ve “Takipteki Krediler” olarak
sınıflandırılarak, varsa ilgili teminatların gerçeğe uygun değerleri de göz önüne alınarak hesaplanmaktadır. Karşılık
hesabındaki değişiklikler gerçekleştikleri dönem içerisinde konsolide kâr veya tablosuna yansıtılmaktadır. Yasal prosedürler
tamamlandığı ve kredinin tahsil edilemeyeceği kesinleştiği takdirde, ilgili tutarlar hesaplardan silinmekte, silinen krediler ile
ilgili tahsilâtlar gelir olarak kaydedilmektedir.
Finansman kredilerinin değerlendirilmesi sonucunda belirlenen toplam finansman kredileri karşılığı Grup’un finansman
kredileri portföyündeki tahsili şüpheli alacakları kapsayacak şekilde belirlenmektedir.
Grup, alacakların tahsilinde herhangi bir gecikme bulunmasa dahi, alacak tutarları için borçlunun kredibilite
değerlendirmelerine ilişkin bütün verileri dikkate alarak, teminat tutarını hesaplamaya dahil etmeksizin, belirlediği
oranlarda özel karşılık ayırabilmektedir.
Grup ayrıca, faiz veya ana paranın tahsilinde gecikme olmayan veya 90 günden daha az gecikme olan alacaklardan doğması
beklenen ancak miktarı kesin olarak belli olmayan zararların karşılanması amacıyla, herhangi bir işlemle doğrudan
ilgili olmaksızın, karşılık ayırma yöntemini benimsemiş ancak zorunluluk olarak değerlendirmemiştir. Grup, şüpheli hale
gelmeyen finansman kredileri için bu kapsamda genel karşılık ayırmaktadır.
112
Ticari alacaklar
Vadeleri genel olarak 30-90 gün arasında değişmekte olan ticari alacaklar, müşterilere satılan ticari mal ya da sağlanan
hizmetler sonucu ortaya çıkan, müşterilerden alacaklardır. Eğer ticari alacakların tahsilatı için beklenen süre 1 yıl ya da
daha kısa ise (ya da uzunsa ancak işletmenin normal faaliyet döngüsü içinde ise), bu alacaklar kısa vadeli alacaklar olarak
sınıflandırılırlar. Aksi halde, uzun vadeli alacaklar olarak sınıflandırılırlar. Ticari alacaklar ilk olarak gerçeğe uygun değerleri
ile kaydedilir ve izleyen dönemlerde etkin faiz oranı kullanılarak iskonto edilmiş değerinden değer düşüklüğü karşılığı
düşülerek takip edilir.
Vadesi gelmiş alacakların tahsil edilemeyeceğine dair somut bir gösterge varsa şüpheli alacak karşılığı ayrılır. Grup’un,
ödenmesi gereken meblağları tahsil edemeyecek olduğunu gösteren bir durumun söz konusu olması halinde ticari alacaklar
için bir alacak risk karşılığı oluşturulur. Söz konusu bu karşılığın tutarı, alacağın kayıtlı değeri ile tahsili mümkün tutar
arasındaki farktır. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden tahsil edilebilecek meblağlar da dahil olmak üzere
tüm nakit girişlerinden, oluşan ticari alacağın orijinal etkin faiz oranı esas alınarak iskonto edilen değeridir. Tahsili tamamen
mümkün olmayan alacaklar tespit edildikleri durumlarda tamamen silinirler (Not 6).
Ticari borçlar
Ticari borçlar, Grup’un olağan faaliyetleri için tedarikçilerden sağlanan mal ve hizmetlere ilişkin yapılması zorunlu
ödemeleri ifade etmektedir. Eğer ticari borçların ödenmesi için beklenen süre 1 yıl ya da daha kısa ise (ya da daha uzunsa
ancak işletmenin normal faaliyet döngüsü içinde ise), bu borçlar kısa vadeli borçlar olarak sınıflandırılırlar. Aksi halde, uzun
vadeli borçlar olarak sınıflandırılırlar (Not 6).
Ticari borçlar, gerçeğe uygun değerleriyle kaydedilir ve müteakip dönemlerde etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak iskonto
edilmiş değerinden değer düşüklüğü karşılığı ayrılarak muhasebeleştirilir.
Stoklar
Stoklar, net gerçekleşebilir değer veya maliyet değerinden düşük olanı ile değerlenmektedir. Maliyet belirleme yöntemi
tüm stoklar için aylık ağırlıklı ortalama olup, yarı mamuller ve mamuller üretim maliyetlerinden pay almaktadır. Net
gerçekleşebilir değer, tahmini satış fiyatından stokları satışa hazır hale getirebilmek için yapılan giderlerle, pazarlama ve
satış giderleri düşüldükten sonraki değerdir. Kullanılamaz durumdaki stoklar ise kayıtlardan çıkarılmaktadır (Not 9).
Yatırım amaçlı gayrimenkuller, kira ve/veya değer artış kazancı olmak üzere sermaye iradı elde etmek amacıyla elde
tutulan gayrimenkuller olup ilk olarak maliyet değerleri ve buna dahil olan işlem maliyetleri ile ölçülürler. Başlangıç
muhasebeleştirmesi sonrasında yatırım amaçlı gayrimenkuller, bilanço tarihi itibariyle piyasa koşullarını yansıtan gerçeğe
uygun değerleri ile değerlenirler (Not 10). Yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değerindeki değişikliklerden
kaynaklanan kazanç veya zararlar oluştukları dönemde konsolide kâr veya zarar tablosuna dahil edilirler.
Yatırım amaçlı gayrimenkuller, satılmaları veya kullanılamaz hale gelmeleri ve satışından gelecekte herhangi bir ekonomik
yarar sağlanamayacağının belirlenmesi durumunda bilanço dışı bırakılırlar. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin kullanım
süresini doldurmasından veya satışından kaynaklanan kâr/zarar, oluştukları dönemde konsolide kâr veya zarar tablosuna
dahil edilir.
113
Maddi duran varlıklar
Maddi duran varlıklar maliyet değerleri üzerinden birikmiş amortisman ve varsa birikmiş değer düşüklüğü karşılığı
düşülerek muhasebeleştirilmektedir. Maddi duran varlıklar satıldığı zaman bu varlığa ait maliyet ve birikmiş amortismanlar
ve varsa değer düşüklüğü karşılıkları ilgili hesaplardan düşüldükten sonra oluşan gelir ya da gider, konsolide kâr veya zarar
tablosuna dahil edilmektedir.
Maddi duran varlığın maliyet değeri; alış fiyatı, ithalat vergileri ve iadesi mümkün olmayan vergiler ve maddi duran varlığı
kullanıma hazır hale getirmek için yapılan masraflardan oluşmaktadır. Maddi duran varlığın kullanımına başlandıktan sonra
oluşan tamir ve bakım gibi masraflar, oluştukları dönemde gider kaydedilmektedir. Yapılan harcamalar ilgili maddi duran
varlığa gelecekteki kullanımında ekonomik bir değer artışı sağlıyorsa bu harcamalar varlığın maliyetine eklenmektedir.
Amortismana tabi varlıklar, tahmini ekonomik ömürlerine dayanan oranlarla doğrusal amortisman yöntemine göre
amortismana tabi tutulmaktadır (Not 11). Ekonomik ömür ve amortisman metodu düzenli olarak gözden geçirilmekte, buna
bağlı olarak metodun ve amortisman süresinin ilgili varlıktan edinilecek ekonomik faydaları ile paralel olup olmadığına
bakılmaktadır. Amortisman süreleri aşağıdaki gibidir:
(Yıl)
Yer altı ve yerüstü düzenleri
Binalar
Makine ve ekipmanlar
Taşıtlar
Demirbaşlar
Özel maliyetler
33
33
12-32
4-10
8-14
5-30
Varlığın değerinin düştüğüne dair bir belirti oluşursa ilgili varlığın net gerçekleşebilir değeri yeniden tahmin edilir, değer
düşüklüğü karşılığı konsolide finansal tablolara yansıtılır.
Bir varlığın kayıtlı değeri, varlığın geri kazanılabilir değerinden daha yüksekse, kayıtlı değer derhal geri kazanılabilir
değerine indirilir. Geri kazanılabilir değer ilgili varlığın net satış fiyatı ya da kullanımdaki değerinin yüksek olanıdır. Net
satış fiyatı, varlığın makul değerinden satışı gerçekleştirmek için katlanılacak maliyetlerin düşülmesi suretiyle tespit
edilir. Kullanımdaki değer ise ilgili varlığın kullanılmasına devam edilmesi suretiyle gelecekte elde edilecek tahmini nakit
akımlarının bilanço tarihi itibariyle indirgenmiş tutarlarına artık değerlerinin eklenmesi ile tespit edilir.
Maddi duran varlıkların satışı dolayısıyla oluşan kâr ve zararlar yatırım faaliyetlerden gelirler ve giderler hesaplarına dahil
edilirler.
Maddi olmayan duran varlıklar
Maddi olmayan duran varlıklar elde etme maliyetleri üzerinden kayda alınırlar. Grup bünyesinde yaratılan, üretimi
planlanan yeni araçların geliştirilmesine yönelik katlanılan harcamalar hariç, maddi olmayan duran varlıklar
aktifleştirilemez ve yapılan harcamalar oluştukları dönem içerisinde giderleştirilirler. Maddi olmayan duran varlıklar
tahmini kullanım ömürleri doğrultusunda doğrusal amortisman metodu ile itfa edilirler. Aktifleştirilen geliştirme giderleri,
ürünün ticari üretiminin başlamasını müteakip tahmini kullanım ömürleri doğrultusunda doğrusal amortisman metodu ile
itfa edilirler. Maddi olmayan duran varlıklar; taşıdıkları değerler, koşullardaki değişikliklerin ve olayların taşınan değerin
düşebileceğine dair belirti oluşturmaları durumunda gözden geçirilir ve gerekli karşılık ayrılır (Not 12).
114
Varlıklarda değer düşüklüğü
Grup, tüm maddi ve maddi olmayan duran varlıkları için, her rapor tarihinde söz konusu varlığa ilişkin değer düşüklüğü
olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, o varlığın taşınmakta
olan değeri, kullanım veya satış yoluyla elde edilecek olan tutarlardan yüksek olanı ifade eden net gerçekleşebilir değer ile
karşılaştırılır. Eğer söz konusu varlığın veya o varlığın ait olduğu nakit üreten herhangi bir birimin kayıtlı değeri, kullanım
veya satış yoluyla geri kazanılacak tutardan yüksekse, değer düşüklüğü meydana gelmiştir. Bu durumda oluşan değer
düşüklüğü zararları konsolide kâr veya zarar tablosunda muhasebeleştirilir.
Değer düşüklüğünün iptali nedeniyle varlığın (veya nakit üreten birimin) kayıtlı değerinde meydana gelen artış, önceki
yıllarda değer düşüklüğünün konsolide finansal tablolara alınmamış olması halinde oluşacak olan defter değerini
(amortismana tabi tutulduktan sonra kalan net tutar) aşmamalıdır. Değer düşüklüğünün iptali konsolide kâr veya zarar
tablosunda muhasebeleştirilir.
Araştırma ve geliştirme harcamaları
Araştırma harcamaları oluştukları tarihte gider yazılır. Aşağıda belirtilen kriterlere sahip proje harcamaları dışında
geliştirme için yapılan harcamalar da, oluştukları dönem içerisinde gider olarak kayıt edilmektedir:
• Ürün ile ilgili maliyetleri net olarak tanımlanabiliyor ve de güvenilir bir şekilde ölçülebiliyorsa,
• Ürünün teknik yeterliliği/fizibilitesi ölçülebiliyorsa,
• Ürün satışa sunulacak ya da şirket içerisinde kullanılacaksa,
• Ürün için potansiyel bir pazar mevcutsa, ya da şirket içi kullanılırlığı ispatlanabiliyorsa,
• Projenin tamamlanabilmesi için yeterli teknik, mali ve diğer gerekli kaynaklar temin edilebiliniyorsa.
Yukarıda bahsedilen kriterleri karşılayan geliştirme projelerinin maliyetleri aktifleştirilmektedir ve ilgili proje ömürleri (8 yıl)
doğrultusunda doğrusal amortisman metodu ile itfa edilirler.
Gelirlerin kaydedilmesi
Otomotiv faaliyetleri:
Gelirler, faaliyetler ile ilgili olarak Grup’a ekonomik getiri sağlanmasının muhtemel ve getirinin güvenilir olarak
ölçülebilmesinin mümkün olduğu zaman muhasebeleştirilir. Gelirler verilen iskontolar ile katma değer ve satış vergileri
düşülerek muhasebeleştirilir. Gelirler mal ile ilgili önemli risk ve mülkiyetin getirdiği haklar alıcıya geçtiği zaman konsolide
finansal tablolarda muhasebeleştirilir. Bunun için ayrıca gelirin miktarının güvenilir bir biçimde ölçülmesi gerekmektedir.
Net satışlar, teslim edilmiş malların fatura edilmiş bedelinin, satış iadelerinden arındırılmış halidir.
Verilen hizmetlere ilişkin gelirler, hizmetin sunulduğu ve gelir tutarının güvenilir bir biçimde ölçülebildiği durumlarda
muhasebeleştirilir (Not 18).
115
Finans sektörü faaliyetleri:
Faiz gelir ve giderleri etkin faiz metodu kullanılarak tahakkuk esasına göre kayıt edilmektedir. Grup tarafından tahsis edilmiş
tüketici finansmanı kredilerinin tahsilatı şüpheli duruma düştüğü zaman ilgili faiz gelir tahakkuku kayıtlara yansıtılmaz.
Kredi istihbarat gelirleri ise Grup’un müşterilere verilen kredilerinin açılışında tahsil ettiği kredi açılış ücretlerinden
oluşmakta ve kredilerin geri ödeme dönemleri üzerinden sistematik bir yöntem ile düşülerek konsolide finansal tablolarda
finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar kaleminden netlenerek gösterilmektedir.
Ayrıca, Grup kullandırdığı kredilere istinaden yapmış olduğu hayat sigortalarına istinaden kredilendirdiği sigorta primlerini
sigorta yapan kuruluş ile belli bir plan dahilinde paylaşmaktadır. Grup payına düşen bu sigorta prim gelirleri ise kredilerin
geri ödeme dönemleri üzerinden sistematik bir yöntem ile peşin tahsil edilen gelir olarak konsolide finansal tablolarda diğer
yükümlülükler altında gösterilmektedir.
Satışların içerisinde önemli bir finansman maliyeti bulunması durumunda, makul bedel, gelecekte oluşacak tahsilatların,
finansman maliyeti içerisinde yer alan gizli faiz oranı ile indirgenmesi ile tespit edilir. Gerçek değerleri ile nominal değerleri
arasındaki fark, tahakkuk esasına göre faiz geliri olarak değerlendirilir.
Finansal borçlar
Finansal borçlar ilk muhasebeleştirme esnasında gerçeğe uygun değerden katlanılan işlem maliyetleri düşülerek
muhasebeleştirilirler. Finansal borçlar ilk muhasebeleştirmenin ardından itfa edilmiş maliyetlerinden ölçülürler. Tahsil
edilen tutar (işlem maliyetleri düşülmüş) ile geri alınan tutar arasındaki fark, etkin faiz yöntemi kullanılmak sureti ile
dönem süresince kâr veya zarda muhasebeleştirilir. Kredi olanaklarının temininde ödenen ücretler, kredi olanağının bir
kısmı ya da tamamının kullanılmasının muhtemel olması durumunda kredinin işlem maliyeti olarak muhasebeleştirilirler.
Bu durumda, bu ücretler kredi kullanılıncaya kadar ertelenirler. Kredi olanağının bir kısmı ya da tamamının kullanılacağının
muhtemel olduğuna dair bir kanıt bulunmadığında, bu ücretler likidite hizmetinin peşin ödemesi olarak aktifleştirilir ve kredi
olanağının ilgili olduğu dönem boyunca itfa edilir (Not 5).
Borçlanma maliyetleri
Bir özellikli varlığın elde edilmesi, inşası veya üretimi ile doğrudan ilişkilendirilebilen genel ve özel amaçlı alınmış borçların
maliyetleri, ilgili varlığın maliyetinin bir parçası olarak, bu varlıkları amaçlanan kullanıma veya satışa hazır duruma
getirilmesi için gerekli süre boyunca aktifleştirilir. Bu tür maliyetler güvenilebilir bir biçimde ölçülebilmeleri ve gelecekte
ekonomik yararlardan işletmenin faydalanabilmesinin muhtemel olması durumunda, varlığın maliyetine dahil edilir. Özellikli
varlıklarla ilgili alınmış harcanması beklenen özel amaçlı borçların geçici olarak nemalandırılması ile kazanılan yatırım
geliri, aktifleştirme koşullarını sağlayan borçlanma maliyetlerinden düşülür. Bu kapsamda olmayan borçlanma maliyetleri
ise oluştukları tarihte giderleştirilir. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle sona eren hesap döneminde kullanılan kredilere ilişkin
4.129 TL tutarında borçlanma maliyeti aktifleştirilmiştir (2014: Yoktur). Söz konusu aktifleştirme tutarının hesaplanmasında
kullanılan aktifleştirme oranı %3,19’dur.
Dönem vergi gideri ve ertelenen vergi
Dönem vergi gideri cari dönem vergi giderini ve ertelenmiş vergi giderini kapsar. Dönem vergisi ve ertelenmiş vergi gelir
veya gider olarak, verginin doğrudan özkaynak veya diğer kapsamlı gelir altında muhasebeleştirilen bir işlemle ilgili
olmaması koşuluyla, kâr veya zarar tablosuna kaydedilir. Bu durumda ise, vergi sırasıyla diğer kapsamlı gelirler veya
özkaynaklarda muhasebeleştirilir (Not 23).
Cari dönem vergi gideri, Grup’un ve bağlı ortaklıklarının faaliyet gösterdiği ülkelerde yürürlükte olan veya yürürlüğe girmesi
kesine yakın olan vergi kanunları dikkate alınarak hesaplanır. Grup, yürürlükte olan vergi kanununun yoruma açık olması
durumunda periyodik olarak vergi beyanını değerlendirir ve gerekli görülen durumlarda vergi otoritelerine ödenecek borçlar
için provizyon ayrılır.
116
Ertelenmiş vergi, yükümlülük yöntemi kullanılarak, varlık ve yükümlülüklerin konsolide finansal tablolarda yer alan
değerleri ile vergi değerleri arasındaki geçici farklar üzerinden hesaplanır. Ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülükleri,
yürürlükte olan veya bilanço tarihi itibariyle yürürlüğe giren vergi oranları ve vergi mevzuatı dikkate alınarak, vergi
varlığının gerçekleşeceği veya yükümlülüğünün ifa edileceği dönemde uygulanması beklenen vergi oranları üzerinden
hesaplanır. Ertelenmiş vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle geçici farklardan yararlanmanın
kuvvetle muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır.
Grup, vergilendirilebilir geçici farkların kapatılma zamanını kontrol edebilmesi ve geçici farklılığın öngörülebilir bir sürede
kapatılmasının muhtemel olmaması durumu haricinde bağlı ortaklıkları ile ilgili tüm vergilendirilebilir geçici farklar için
ertelenmiş vergi yükümlülüğü hesaplar.
Grup, ertelenmiş vergi varlığı ile ertelenmiş vergi borcunu ancak ve ancak yasal olarak dönem vergi varlıklarını dönem
vergi borçlarına mahsup etme hakkının olması ve aynı vergi mükellefi veya ertelenmiş vergi varlığı veya yükümlülüğünü
net gösterme niyeti olan farklı mükelleflerin ertelenmiş vergi varlığı ve ertelenmiş vergi borcunun yukarıda belirtilen yasal
düzenlemeyi yapan vergi idaresi ile aynı olması durumunda mahsup eder.
Kıdem tazminatı karşılığı
Grup, mevcut iş kanunu gereğince, emeklilik nedeni ile işten ayrılan veya istifa ve kötü davranış dışındaki nedenlerle işine
son verilen ve en az bir yıl hizmet vermiş personele belirli miktarda kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür.
Grup, ilişikteki finansal tablolarda kıdem tazminatı karşılığını “Projeksiyon Metodu”nu kullanarak ve Grup’un personel
hizmet süresini tamamlama ve kıdem tazminatına hak kazanma konularında geçmiş yıllarda kazandığı deneyimlerini baz
alarak hesaplamış ve bilanço tarihinde devlet tahvilleri kazanç oranı ile iskonto etmiştir.
Gelir tablosuna çalışan giderleri olarak yansıtılmış olan, tanımlanmış fayda planlarına ilişkin cari hizmet maliyeti, bir
varlığın maliyetine eklenenler hariç, cari yılda çalışan hizmetlerinden kaynaklanan tanımlanmış fayda yükümlülüğündeki,
fayda değişikliği kısıntıları ve ödemelerdeki artışı ifade eder. Geçmiş hizmet maliyetleri oluştukları dönemde gelir tablosuna
kaydedilir.
Net faiz gideri, tanımlanmış fayda yükümlülüğünün net değerine ve planlanmış varlığın gerçeğe uygun değerine, iskonto
oranı uygulanarak hesaplanmasıyla bulunur. Bu maliyet konsolide kâr veya zarar tablosunda çalışan giderleri altında
muhasebeleştirilir.
Aktüeryal varsayımla gerçekleşen arasındaki fark düzeltmeleri ile aktüeryal varsayım değişikliklerinden doğan tanımlanmış
fayda planları yeniden ölçüm kazanç ve kayıpları, oluştukları dönem içinde diğer kapsamlı gelirler olarak özkaynaklara
yansıtılır (Not 15).
Hisse başına kazanç
Konsolide kâr veya zarar tablosunda belirtilen hisse başına kazanç, net kârın, raporlama boyunca piyasada bulunan hisse
senetlerinin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesiyle bulunmaktadır.
Türkiye’de şirketler sermayelerini halihazırda bulunan hissedarlarına, geçmiş yıl kazançlarından ve enflasyon düzeltmesi
farkları hesabından dağıttıkları “bedelsiz hisse” yolu ile artırabilmektedirler. Bu tip “bedelsiz hisse” dağıtımları, hisse başına
kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama
hisse sayısı, söz konusu hisse senedi dağıtımlarının geçmişe dönük etkileri de dikkate alınarak bulunur (Not 24).
117
Karşılıklar
Karşılıklar, geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir hukuki veya zımni yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine
getirilmesi için ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeden çıkmasının muhtemel olması ve yükümlülük tutarının
güvenilir bir biçimde tahmin edilebiliyor olması durumlarında ayrılmaktadır (Not 14). Gelecek dönemlerde oluşması
beklenen faaliyet zararları için karşılık ayrılmaz.
Karşılık tutarı, paranın zaman değerine ilişkin mevcut piyasa değerlendirmelerini ve borca özgü riskleri yansıtan vergi öncesi
oranlar kullanılarak yükümlülüğü yerine getirilmesi için tahmin edilen giderlerin bugünkü değeri olarak ölçülür. Karşılık
tutarında zamanın geçmesinden kaynaklanan artış faiz gideri olarak kaydedilir.
Karşılıklar her bilanço tarihinde gözden geçirilmekte ve yönetimin en iyi tahminlerini yansıtacak şekilde gerekli
düzenlemeler yapılmaktadır.
Garanti giderleri karşılığı
Grup yurtiçinde satılan araçlar için satış tarihini takip eden belirli bir süre boyunca ücretsiz bakım ve tamir hizmeti
sağlamaktadır. Grup’un ihraç satışları garanti kapsamında değildir. Garanti kapsamında bulunan araçlar için tahmin edilen
garanti karşılık tutarı, geçmiş dönemlerde gerçekleşen giderlere göre revize edilmektedir. Grup’un ilave garanti süresi
sağlayan sigorta poliçesi satışlarından kaynaklanan önemli bir yükümlülüğü bulunmamaktadır (Not 14).
Şarta bağlı varlık ve yükümlülükler
Şarta bağlı yükümlülükler, kaynak aktarımını gerektiren durum yüksek bir olasılık taşımıyor ise konsolide finansal tablolarda
yansıtılmayıp dipnotlarda açıklanmaktadır. Şarta bağlı varlıklar ise konsolide finansal tablolara yansıtılmayıp ekonomik
getiri yaratma ihtimali yüksek olduğu takdirde dipnotlarda açıklanır.
Netleştirme
Bir finansal varlık ve borcun birbirine mahsup edilerek net tutarın bilançoda gösterilmesi ancak işletmenin;
muhasebeleştirilen tutarları netleştirme konusunda yasal bir hakkının bulunması ve net esasa göre ödemede bulunma ya
da varlığı elde etme ve borcu ödeme işlemlerini eş zamanlı olarak gerçekleştirme niyetinde olması durumunda mümkün
olabilir. Yasal hak, gelecekteki bir olaya bağlı olmamalı, normal operasyonel akışta ve şirketin ya da karşıtarafın temerrüt,
acz hali ya da iflası durumunda dahi kullanılabilir olmalıdır.
Yabancı para cinsinden işlemler
Yabancı para cinsinden oluşan gelir ve giderler işlem tarihinde geçerli olan kurlar ile çevrilmektedir. Yabancı paralarla
ifade edilen parasal aktiflerin ve pasiflerin çevriminde bilanço tarihinde T.C. Merkez Bankası tarafından ilan edilen kurlar
kullanılmaktadır. Yabancı para cinsinden olan işlemlerin çevrilmesinden veya yabancı paralarla ifade edilen tutarların
değerlemesinden doğan kur farkı gelir ya da gideri ilgili dönemde konsolide kâr veya zarar tablosuna yansıtılmaktadır.
118
Bölümlere göre raporlama
Bir faaliyet bölümünün, raporlanabilir bölüm olarak belirlenebilmesi için, işletme dışı müşterilere yapılan satışlar ve
bölümler arası satışlar veya transferler de dahil olmak üzere, hasılatının, işletme içi ve dışı tüm faaliyet bölümlerinin
toplam hasılatının %10’unu veya daha fazlasını oluşturması, raporlanan kâr veya zararının %10’u veya daha fazlası olması
veya varlıklarının, tüm faaliyet bölümlerinin toplam varlıklarının %10’u veya daha fazlası olması gerekmektedir.
Yönetimin bölüme ilişkin bilgilerin finansal tablo kullanıcıları için faydalı olacağına inanması durumunda, yukarıdaki sayısal
alt sınırlardan herhangi birini karşılamayan faaliyet bölümleri de raporlanabilir bölümler olarak değerlendirilebilir ve
bunlara ilişkin bilgiler ayrı olarak açıklanabilir.
Bir işletmenin her kısmının, bir faaliyet bölümü veya bir faaliyet bölümünün parçası olması zorunlu değildir. Tofaş’ın
bağlı ortaklığı olan KFK gelirlerini esas olarak Tofaş tarafından üretilen veya ithal edilen araçları satın alan tüketicilerin
finansmanından elde etmektedir. KFK Tofaş’ın faaliyetlerini desteklemek amacıyla hizmet verdiğinden ayrı bir faaliyet
bölümü değildir.
Bu nedenle, TFRS 8 “Faaliyet Bölümleri”ndeki ilgili hükümler doğrultusunda, Grup’un, tek bir raporlanabilecek faaliyet
bölümü bulunmakta olup, finansal bilgiler faaliyet bölümlerine göre raporlanmamıştır.
Nakit akışa yönelik riskten korunma işlemleri
Etkin bir nakit akım korunma işleminde, korunma amaçlı aracın rayiç değerinde olan değişiklikler doğrudan özkaynaklar
hesabında tanımlanır. Etkin olmayan kısım dönem kârında kâr veya zarar olarak tanımlanır. Eğer nakit akım korunma işlemi
bir varlık veya yükümlülüğün doğmasıyla sonuçlanırsa, geçmişte oluşmuş ve özkaynaklar içerisinde muhasebeleştirilmiş
tüm kazanç ve kayıplar ilgili varlık veya yükümlülüğün maliyetine dahil edilir. Aksi takdirde, diğer tüm nakit akım korunma
işlemleri için başlangıçta özkaynaklar içerisinde muhasebeleştirilmiş kazanç ve kayıplar, korunan yükümlülüğün ifa
edildiği veya beklenen işlemin kâr veya zarar tablosunu etkilediği dönemlerde ilgili kâr/zarar hesapları ile ilişkilendirilir.
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle sona eren yıl içerisinde konsolide diğer kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilen nakit
akış riskinden korunma kayıpları 10.586 TL tutarındadır (2014: 128.927 TL tutarında nakit akış riskinden korunma kayıpları).
Korunmanın, korunma muhasebesi uygulanması için gerekli koşulları sağlayamaz hale gelmesi durumunda korunma
amaçlı araca ilişkin olarak etkin bir korunma varken özkaynaklar içerisinde finansal tablolara alınan birikmiş kazanç ve
kayıplar, tahmini işlem gerçekleşene kadar özkaynaklar içerisinde tutulur. Tahmini işlemin gerçekleşmesinin beklenmemesi
durumunda, özkaynaklar içerisinde muhasebeleştirilen birikmiş kazanç veya kayıplar döneminin kâr veya zararı olarak
finansal tablolara alınır.
Yatırım maliyetleri ile ilgili yabancı para cinsinden uzun vadeli krediler (türev olmayan korunma aracı) ile hafif ticari
araçların (Yeni Doblò, Doblò FL ve Doblò US) ve binek araçların (Egea, Station Wagon, Hatchback) gerçekleşen ve gelecekte
beklenen satışları (korunmaya konu kalem) arasında etkili bir nakit akım korunması ilişkisi bulunmaktadır. Yine aynı şekilde
Şirket ile Fiat arasında yapılan üretim anlaşmaları çerçevesinde Yeni Doblò, Doblò FL ve Doblò US için 2009 yılından
itibaren 2021 yılı Aralık ayına kadar Fiat’a yapılacak satışların hasılatlarının bir bölümü ile uzun vadeli ilgili kredi borçları
karşılanacaktır. Ayrıca Şirket ile Fiat arasında yapılan üretim anlaşmaları çerçevesinde Egea ve Station Wagon / Hatchback
için 2015 yılından itibaren 2023 Aralık ayına kadar Fiat’a yapılacak satışların hasılatının bir bölümü ile uzun vadeli kredi
borçları karşılanacaktır.
Finansal riskten korunma işleminin etkinliği her finansal raporlama döneminde sürekli olarak değerlendirilmektedir ve
finansal riskten korunma işleminin, korunulan risk ile ilişkilendirilebilen nakit akışlarındaki değişiklikleri dengelemede
etkin olması, ilgili finansal riskten korunma ilişkisine ilişkin belgelendirilmiş risk yönetim stratejisi ile tutarlı olduğunu
göstermektedir.
119
İlişkili taraflar
Aşağıdaki kriterlerden birinin varlığında, taraf Grup ile ilişkili sayılır (Not 25):
(a) Söz konusu tarafın, doğrudan ya da dolaylı olarak bir veya birden fazla aracı yoluyla:
(i) İşletmeyi kontrol etmesi, işletme tarafından kontrol edilmesi ya da işletme ile ortak kontrol altında bulunması (ana
ortaklıklar, bağlı ortaklıklar ve aynı iş dalındaki bağlı ortaklıklar dahil olmak üzere);
(ii) Grup üzerinde önemli etkisinin olmasını sağlayacak payının olması; veya
(iii)Grup üzerinde ortak kontrole sahip olması;
(b)Tarafın, Grup’un bir iştiraki olması;
(c) Tarafın, Grup’un ortak girişimci olduğu bir iş ortaklığı olması;
(d)Tarafın, Grup’un veya ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması;
(e) Tarafın, (a) ya da (d)’de bahsedilen herhangi bir bireyin yakın bir aile üyesi olması;
(f) Tarafın; kontrol edilen, ortak kontrol edilen ya da önemli etki altında veya (d) ya da (e)’de bahsedilen herhangi bir
bireyin doğrudan ya da dolaylı olarak önemli oy hakkına sahip olduğu bir işletme olması; veya,
(g) Tarafın, işletmenin ya da işletme ile ilişkili taraf olan bir işletmenin çalışanlarına işten ayrılma sonrasında sağlanan
fayda planları olması, gerekir.
Yatırım, araştırma ve geliştirme teşvikleri
Tüm devlet teşvikleri, elde edilmesi için gerekli şartların Grup tarafından yerine getirileceğine ve teşviğin Grup tarafından
elde edilebileceğine dair makul bir güvence oluştuğunda gerçeğe uygun değerleri ile muhasebeleştirilir. Devlet yardımının
bir gider ile ilişkili olması durumunda, bu yardımın karşılayacağı giderler ile eşleşecek şekilde gelirleştirilir. Devlet
yardımının bir varlık ile ilişkili olması durumda ise bu gelir ertelenmiş gelir olarak kaydedilir.
Giderlere ilişkin alınan devlet teşvikleri, giderlerin oluştuğu dönem ile eşleşmesi amacıyla giderlerin oluştuğu döneme kadar
ertelenir ve karşılığı olduğu giderlerin oluştuğu dönemde gelir tablosunda muhasebeleştirilir.
Maddi duran varlıklarla ilgili devlet teşvikleri ertelenmiş devlet teşvikleri olarak uzun vadeli yükümlülükler altında
muhasebeleştirilir ve ilgili varlıkların ekonomik ömürleri boyunca doğrusal amortisman yöntemi ile gelir tablosuna
kaydedilir.
Yatırım, araştırma ve geliştirme teşvikleri, Grup’un teşvik talepleri yetkili makamlar tarafından onaylandığı zaman
tanımlanır (Not 13).
120
NOT 3 - NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ
Kasa
Banka
-vadesiz mevduat
-vadeli mevduat
2015
2014
8
7
117.760
2.268.748
133.612
1.552.434
2.386.516
1.686.053
31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle vadeli mevduatların detayları aşağıdaki gibidir:
2015
Tutar Yıllık faiz oranı (%)
TL
Avro
1.178.635
1.090.113
2.268.748
11,30 - 14,20
1,25 - 2,80
2014
Tutar Yıllık faiz oranı (%)
662.755
889.679
6,00 - 12,25
1,80 - 2,90
1.552.434
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle vadeli mevduatların vadeleri 4-49 gün arasında değişmektedir (2014: 2-64 gün arasında).
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle, vadeli ve vadesiz mevduatların toplam 1.395.025 TL’lik kısmı (2014: 981.732 TL) ilişkili
kuruluş olan bankada bulunmaktadır (Not 25).
31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren yıllara ilişkin konsolide nakit akış tablolarında yer alan nakit ve nakit benzeri
değerler aşağıdaki gibidir:
Eksi: faiz tahakkukları
2015
2014
2.386.516
(3.274)
1.686.053
(4.120)
2.383.242
1.681.933
NOT 4 - FİNANSAL YATIRIMLAR
a) Kısa vadeli finansal yatırımlar:
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle Grup’un kısa vadeli yatırımlar amacı ile tutulan 79.440 TL tutarında 96 gün vadeli, %1,60 faiz
oranlı vadeli mevduat hesabı bulunmaktadır (2014: 119 gün vadeli ve %1,9 faiz oranlı 28.207 TL tutarında vadeli mevduat).
b) Satılmaya hazır finansal yatırımlar
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle Grup’un 302 TL tutarında satılmaya hazır finansal varlığı bulunmaktadır (2014: 360 TL).
121
NOT 5 - FİNANSAL BORÇLANMALAR
a) Kısa vadeli borçlanmalar
Döviz tutarı
(bin)
TL krediler (*)
Avro krediler
75.680
2015
TL
karşılığı
Yıllık faiz
oranı (%)
Döviz tutarı
(bin)
70.800 9,70 - 12,65
240.481 Euribor +0,50
101.893
311.281
2014
TL
karşılığı
Yıllık faiz
oranı (%)
40.212 7,44 - 14,74
287.410 Euribor +0,52
Euribor +0,75
327.622
b) Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları
Döviz tutarı
(bin)
2015
Yıllık faiz
oranı (%)
Döviz tutarı
(bin)
TL karşılığı
9,70 - 12,65
Euribor +
0,15
Euribor +
2,90
9,37 - 10,27
-
372.260
139.858
394.498
-
191.303
TL krediler (*)
-
804.406
Avro krediler
157.663
500.989
-
215.805
İhraç edilen tahviller (1,2,3,….6)
2014
TL
karşılığı
1.521.200
Yıllık faiz
oranı (%)
7,44 - 14,74
Euribor +
0,15
Euribor +
2,60
6,86 - 10,53
958.061
c) Uzun vadeli borçlanmalar
Döviz tutarı
(bin)
TL krediler (*)
-
Avro krediler
554.793
İhraç edilen tahviller (1,2,3,…6)
-
2015
TL
karşılığı
Yıllık faiz
oranı (%)
Döviz tutarı
(bin)
677.243 10,21 - 15,81
Euribor +
1.762.911
0,15
Euribor +
2,90
113.428 9,37 - 10,27
2.553.582
2014
TL
karşılığı
Yıllık faiz
oranı (%)
-
490.950
214.131
603.999
-
216.838
7,44 -14,74
Euribor +
0,15
Euribor +
2,60
6,86 -10,53
1.311.787
31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle kısa ve uzun vadeli TL kredilerin tamamı konsolide edilen bağlı ortaklık KFK tarafından, vermiş olduğu tüketici
kredilerini finanse etmek amacıyla alınan kredilerden oluşmaktadır.
(1)
Grup, 14 Nisan 2015 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karara istinaden Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri uyarınca gerekli izinler sonrasında
12 Kasım 2015 tarihinde 20 ay vadeli %11,68 faiz oranlı 50.000 TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş Yapı Kredi
Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından nitelikli yatırımcıya satılmıştır.
(2)
18 Aralık 2015 tarihinde 16 ay vadeli %12,51 faiz oranlı 62.380 TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş Yapı Kredi
(3)
Grup’un, 18 Nisan 2014 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karara istinaden Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri uyarınca gerekli izinler sonrasında
6 Haziran 2014 tarihinde 24 ay vadeli %10,23 faiz oranlı 75.000 TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş Yapı Kredi
(4)
7 Kasım 2014 tarihinde 24 ay vadeli %10,07 faiz oranlı 50.000 TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş Yapı Kredi
(5)
26 Kasım 2014 tarihinde 24 ay vadeli %9,54 faiz oranlı 30.000 TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş TSKB A.Ş.
tarafından nitelikli yatırımcıya satılmıştır.
(6)
11 Aralık 2014 tarihinde 24 ay vadeli %9,37 faiz oranlı 60.000 TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş Yapı Kredi
(*)
122
Kredilerin gerçeğe uygun değerleri 4.329.342 TL’dir (2014: 2.596.877 TL’dir).
Türk Lirası kredilerin faiz oranı sabit olup, Avro kredilerin faiz oranı değişkendir.
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle, kısa ve uzun vadeli finansal borçların 234.607 TL’lik kısmı (2014: 232.413 TL) ilişkili kuruluş
olan bankalardan elde edilmiştir (Not 25).
31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle, Grup’un uzun vadeli borçlanmalarının geri ödeme planı aşağıdaki gibidir:
1-2 yıl arası
2-3 yıl arası
3-4 yıl arası
4-5 yıl arası
5 yıldan uzun
2015
2014
1.299.647
351.398
301.035
275.123
326.379
885.006
226.580
63.868
49.362
86.971
2.553.582
1.311.787
Grup ile Societe Generale Credit Agricole, Fortis Bank S.A., ING Bank NV ve Intesa Sanpaolo bankalarının düzenleyici, kredi
veren ve garantör, Avrupa Yatırım Bankası’nın (“EIB”) garantör ve kredi veren ve Servizi Assicurativi per il Commercio Estero
S.p.A.’nın (“SACE”) garantör sıfatları ile yer aldığı konsorsiyum arasında 450 milyon Avro tutarında bir kredi anlaşması
4 Mart 2008 tarihinde imzalanmış olup, 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle konsolide bilançoda taşınan değeri 366.597 TL’dir
(115.369 bin Avro karşılığı) (2014: 488.133 TL’lik kısmı (173.054 bin Avro karşılığı)). Söz konusu kredi Yeni Doblò
geliştirilmesi ve üretilmesi ile ilgili yatırım harcamalarının finansmanında kullanılacak olup, iki yılı ödemesiz olmak üzere
on yıl vadelidir. Grup’un ileride Yeni Doblò model araçların üretimi için kullanılan kredi ile ilgili maruz kalabileceği döviz
kurundaki ve faiz oranındaki dalgalanmalardan oluşabilecek risk, Fiat tarafından üstlenilmiştir.
Grup 2011 yılında Yeni Doblò kapasite artışı yatırımında kullanılmak üzere 36 milyon Avro kredi temin etmiştir. Kredinin
geri ödemesi 2012 yılı itibariyle başlamış olup 2018 yılına kadar eşit taksitlerle ödenecektir. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle
konsolide bilançoda taşınan değeri 49.026 TL’dir (15.429 bin Avro karşılığı) (2014: 58.025 TL’dir (20.571 bin Avro karşılığı)).
Grup’un 19 Ekim 2015, 22 Ekim 2015 ve 10 Aralık 2015 tarihlerinde Eximbank’tan alınan kredilerinin konsolide bilançoda
taşınan değeri toplam 238.320 TL’dir (75.000 bin Avro karşılığı) (2014: 18 Eylül 2014, 22 Eylül 2014, 25 Eylül 2014,
30 Eylül 2014, 24 Ekim 2014 ve 30 Aralık 2014’te toplam 287.410 TL (101.838 bin Avro karşılığı)).
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle Grup’un konsolide bilançoda taşınan değeri 145.640 TL (45.833 bin Avro karşılığı)
(2014: 155.139 TL (55.000 bin Avro karşılığı)) olan “Yeni Sedan R&D” projesi kapsamında kullanılmak üzere 9 Aralık 2014
tarihinde Avrupa Yatırım Bankası’ndan (“EIB”) alınan 2020 yılı vadeli finansman kredileri bulunmaktadır.
Grup’un 31 Mart 2014 tarihinde HSBC PLC’den alınan konsolide bilançoda taşınan değeri 119.160 TL olan (37.500 bin Avro
karşılığı) (2014: 129.281 TL (45.833 bin Avro karşılığı)) 2020 yılı vadeli işletme kredisi bulunmaktadır.
Grup ile HSBC Bank plc, J.P.Morgan Limited, Societe General ve BNP Paribas bankalarının yetkilendirilmiş düzenleyiciler ve
HSBC Bank plc, J.P.Morgan Limited/ JPMorganChase Bank N.A. London Branch, Societe General ve BNP Paribas Fortis SA/
NV bankalarının kredi veren, HSBC Bank Plc bankasının koordinatör kuruluş ve BNP Paribas Fortis SA/NV bankasının kredi
temsilcisi sıfatları ile yer aldığı 250 milyon Avro tutarında uzun vadeli dış finansman anlaşması 17 Şubat 2015 tarihinde
imzalanmış olup, 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle söz konusu kredinin konsolide bilançoda taşınan değeri 674.259 TL’dir
(212.191 bin Avro karşılığı).
123
Grup ile HSBC Bank Plc ve ING Bank, a branch of ING-Diba AG bankalarının yetkilendirilmiş düzenleyiciler ve kredi verenler,
HSBC Bank Plc bankasının koordinatör kuruluş ve kredi temsilcisi sıfatları ile yer aldığı 200 milyon Avro tutarında SACE
Garantörlüğü Kapsamında Kredi Sözleşmesi 11 Ağustos 2015 tarihinde imzalanmış olup, vadesi Aralık 2022 tarihinde
dolacak olan altı ayda bir faiz ödemeli kredinin tahmini kullanım takvimi ve ortalama vadesi dikkate alındığında, sigorta
primi dahil yıllık toplam maliyeti yaklaşık 6 aylık Euribor + %2,4 olacaktır. 31 Aralık 2015 itibariyle konsolide bilançoda
taşınan değeri 593.060 TL’dir (186.638 bin Avro karşılığı).
Grup ile European Bank for Reconstruction and Development, HSBC Bank Plc ve Bank of America, N.A., London Branch
bankalarının yetkilendirilmiş düzenleyiciler ve kredi verenler sıfatları ile yer aldığı 200 milyon Avro tutarındaki kredi
sözleşmesi 22 Ekim 2015 tarihinde imzalanmış olup, vadesi Aralık 2022 tarihinde dolacak olan altı ayda bir faiz ödemeli
kredinin tahmini kullanım takvimi ve ortalama vadesi dikkate alındığında, yıllık toplam maliyeti 6 aylık Euribor + %2,3
olacaktır. Kredinin 100 milyon Avro tutarı 5 Kasım 2015 tarihinde kullanılmış olup, kalan 100 milyon Avro’nun Mart 2016’da
çekilmesi planlanmaktadır. 31 Aralık 2015 itibariyle konsolide bilançoda taşınan değeri 314.080 TL’dir (98.842 bin Avro
karşılığı).
NOT 6 - TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR
a) İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar
2015
2014
701.425
7.311
559.543
7.311
(7.093)
(3.349)
(7.093)
(4.075)
698.294
555.686
2015
2014
1 Ocak
Tahsilatlar
7.093
-
7.210
(117)
31 Aralık 7.093
7.093
Alıcılar
Şüpheli alacaklar
Eksi: şüpheli alacak karşılığı
Eksi: vadeli satışlardan kaynaklanan hakedilmemiş finansman geliri
Şüpheli ticari alacak karşılığının hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
Ticari alacaklar ile ilgili alınan teminatlar
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle Grup’un alacaklarına karşılık olarak alınmış olan 131.792 TL tutarında teminat mektubu,
3.648 TL tutarında teminat çeki ve senedi, 38.800 TL tutarında ipotek, 518.995 TL tutarında doğrudan borçlanma sistemi
limiti (bankanın müşterisine işlem hacmine göre tanıdığı ödeme garanti limiti) bulunmaktadır (2014: 71.700 TL tutarında
teminat mektubu, 3.511 TL tutarında teminat çeki ve senedi, 39.635 TL tutarında ipotek, 417.109 TL tutarında doğrudan
borçlanma sistemi limiti).
124
b) İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar
Ticari borçlar
Eksi: vadeli alımlardan kaynaklanan tahakkuk etmemiş finansman gideri
2015
2014
960.632
(4.509)
724.585
(5.025)
956.123
719.560
NOT 7 - DİĞER ALACAKLAR
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle 200 TL tutarındaki (2014: 101 TL) diğer alacaklar, verilen depozito ve teminatlardan
oluşmaktadır.
NOT 8 - FİNANS SEKTÖRÜ FAALİYETLERİNDEN ALACAKLAR
Kısa vadeli tüketici finansman kredileri
Tahsili şüpheli krediler
2015
2014
1.064.911
59.711
711.402
41.458
1.124.622
752.860
(21.540)
(11.716)
(17.824)
(7.687)
1.091.366
727.349
861.685
610.298
(8.910)
(6.352)
852.775
603.946
Kredi değer düşüklüğü karşılıkları
Özel karşılıklar
Genel karşılıklar
Uzun vadeli tüketici finansman kredileri
Kredi değer düşüklüğü karşılıkları
Genel karşılıklar
125
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle tüketicilere kullandırılan kredilerin faiz oranları sabit olup, TL krediler için aylık %0,01 - %1,49
(2014: aylık %0,01 - %1,44) arasındadır.
Uzun vadeli tüketici finansman kredilerinin vadeleri aşağıdaki gibidir:
Yıllar
2015
2014
612.838
187.268
52.629
8.950
389.912
179.848
34.146
6.392
861.685
610.298
2015
2014
1 Ocak
Cari dönem provizyonu
Tahsilatlar
31.863
13.600
(3.297)
25.250
7.848
(1.235)
31 Aralık
42.166
31.863
1-2 yıl arası
2-3 yıl arası
3-4 yıl arası
4 yıl üzeri
Kredi karşılıkları hesabının dönem içi hareketleri aşağıdaki gibidir:
Grup tarafından kullandırılan finansman kredilerine karşılık müşterilerle yapılan sözleşmelerde toplam alacak tutarı kadar
araçlar üzerinde rehin hakkı bulunmaktadır. Grup’un 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle 2.261.081 TL tutarında alınan güncel
değerleriyle kayıtlara alınan araçlar kadar teminatı bulunmaktadır (2014: 1.533.100 TL). Ayrıca, Grup gerekli gördüğü
durumlarda ek olarak ipotek teminatı da almaktadır. Grup’un 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle 21.540 TL (2014: 17.824 TL)
tutarında özel karşılık ayırdığı tüketici finansman kredilerinin tamamı için araç rehini teminat olarak bulunmaktadır.
126
NOT 9 - STOKLAR
2015
2014
124.960
94.542
63.450
89.532
46.184
136.311
(6.728)
96.097
111.794
73.400
71.887
37.190
68.331
(5.460)
548.251
453.239
2015
2014
1 Ocak
Dönem içinde ayrılan karşılık
(5.460)
(1.268)
(2.925)
(2.535)
31 Aralık
(6.728)
(5.460)
Hammadde stokları
Yarı mamul stokları
Mamul stokları
İthal araçlar
Yedek parçalar
Yoldaki mallar
Stok değer düşüklüğü karşılığı (-)
Stok değer düşüklüğü karşılığında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir:
NOT 10 - YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER
31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren yıllar içindeki yatırım amaçlı gayrimenkullerin hareket tablosu aşağıdaki
gibidir:
2015
2014
1 Ocak, net kayıtlı değer
Gerçeğe uygun değer artışı (*)
28.860
655
27.805
1.055
31 Aralık, net makul değer
29.515
28.860
Söz konusu gayrimenkulün gerçeğe uygun değeri emsal karşılaştırma yöntemi ile 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle 29.515 TL (2014: 28.860 TL) olarak
belirlenmiştir. Değerleme sonucu oluşan 655 TL tutarındaki (2014: 1.055 TL) değer artışı, esas faaliyetlerden diğer gelirler içerisinde muhasebeleştirilmiştir (Not
21). Değerleme raporu, konuyla ilgili SPK lisansına ve gerekli mesleki birikime sahip bağımsız değerleme firması tarafından hazırlanmaktadır.
(*)
127
NOT 11 - MADDİ DURAN VARLIKLAR
31 Aralık 2015 tarihinde sona eren yıl içindeki maddi duran varlıklar ve ilgili birikmiş amortismanlara ilişkin hareket tablosu
aşağıdaki gibidir:
Arsa, yeraltı/
yerüstü
düzenleri ve
binalar
1 Ocak tarihleri
itibariyle
Maliyet
Birikmiş
amortisman
Makine ve
ekipmanlar Demirbaşlar
Taşıtlar
Özel
maliyetler
Yapılmakta
olan
yatırımlar
Toplam
373.480
3.500.320
390.654
42.736
11.093
404.403
4.722.686
(210.953)
(2.570.671)
(279.849)
(34.083)
(5.768)
-
(3.101.324)
Net kayıtlı değer
162.527
929.649
110.805
8.653
5.325
404.403
1.621.362
1 Ocak 2015, net
kayıtlı değer
Girişler
Çıkışlar, net
Transferler
Amortisman gideri
162.527
(30)
10.382
(7.589)
929.649
3.137
(703)
490.861
(150.822)
110.805
108
(409)
64.309
(27.990)
8.653
1.809
(1.374)
14.867
(4.662)
5.325
7
(3)
136
(429)
404.403
679.108
(580.555)
-
1.621.362
684.169
(2.519)
(191.492)
31 Aralık 2015,
net kayıtlı değer
165.290
1.272.122
146.823
19.293
5.036
502.956
2.111.520
383.832
3.993.615
454.662
58.038
11.233
502.956
5.404.336
(218.542)
(2.721.493)
(307.839)
(38.745)
(6.197)
-
(3.292.816)
165.290
1.272.122
146.823
19.293
5.036
502.956
2.111.520
31 Aralık 2015
itibariyle
Maliyet
Birikmiş
amortisman
31 Aralık 2015,
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle maddi duran varlıklar üzerinde rehin veya ipotek bulunmamaktadır.
128
31 Aralık 2014 tarihinde sona eren yıl içindeki maddi duran varlıklar ve ilgili birikmiş amortismanlara ilişkin hareket tablosu
aşağıdaki gibidir:
Arsa, yeraltı/
yerüstü
düzenleri ve
binalar
1 Ocak tarihleri
itibariyle
Maliyet
Birikmiş
amortisman
Makine ve
ekipmanlar Demirbaşlar
Taşıtlar
Özel
maliyetler
Yapılmakta
olan
yatırımlar
Toplam
362.559
3.234.464
352.266
39.832
10.233
205.119
4.204.473
(203.641)
(2.448.240)
(255.444)
(30.569)
(5.411)
-
(2.943.305)
158.918
786.224
96.822
9.263
4.822
205.119
1.261.168
1 Ocak 2014, net
kayıtlı değer
Girişler
Çıkışlar, net
Transferler
Amortisman gideri
158.918
10.921
(7.312)
786.224
133
(1.069)
266.792
(122.431)
96.822
6
(383)
38.765
(24.405)
9.263
(2.231)
5.135
(3.514)
4.822
36
824
(357)
205.119
521.721
(322.437)
-
1.261.168
521.896
(3.683)
(158.019)
31 Aralık 2014,
162.527
929.649
110.805
8.653
5.325
404.403
1.621.362
373.480
3.500.320
390.654
42.736
11.093
404.403
4.722.686
(210.953)
(2.570.671)
(279.849)
(34.083)
(5.768)
-
(3.101.324)
162.527
929.649
110.805
8.653
5.325
404.403
1.621.362
31 Aralık 2014
itibariyle
Maliyet
Birikmiş
amortisman
31 Aralık 2014,
31 Aralık 2014 tarihi itibariyle maddi duran varlıklar üzerinde rehin veya ipotek bulunmamaktadır.
129
NOT 12 - MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren yıllar içindeki maddi olmayan duran varlıkların hareket tablosu aşağıdaki
gibidir:
Lisanslar ve
geliştirm maliyetleri
Diğer
Toplam
1.865.855
(994.608)
75.673
(52.215)
1.941.528
(1.046.823)
871.247
23.458
894.705
1 Ocak 2015, net kayıtlı değer
Girişler
İtfa gideri
871.247
568.340
(176.514)
23.458
9.010
(11.568)
894.705
577.350
(188.082)
31 Aralık 2015, net kayıtlı değer
1.263.073
20.900
1.283.973
2.434.195
(1.171.122)
84.683
(63.783)
2.518.878
(1.234.905)
1.263.073
20.900
1.283.973
Lisanslar ve
geliştirme maliyetleri
Diğer
Toplam
1.464.387
(863.782)
64.713
(42.451)
1.529.100
(906.233)
600.605
22.262
622.867
600.605
401.468
(130.826)
22.262
10.960
(9.764)
622.867
412.428
(140.590)
871.247
23.458
894.705
1.865.855
(994.608)
75.673
(52.215)
1.941.528
(1.046.823)
871.247
23.458
894.705
1 Ocak tarihleri itibariyle
Maliyet
Birikmiş itfa payları
31 Aralık 2015 itibariyle
Maliyet
1 Ocak tarihleri itibariyle
Maliyet
1 Ocak 2014, net kayıtlı değer
Girişler
İtfa gideri
31 Aralık 2014 itibariyle
Maliyet
Maddi olmayan duran varlıklar, ilgili varlıkların kullanıma hazır olmaları durumunda itfa edilmeye başlanmaktadır. Bu
kapsamda Grup’un henüz kullanıma hazır olmayan ve itfa edilmeye başlanmamış 313.040 TL (2014: 286.772 TL) tutarında
maddi olmayan duran varlığı bulunmaktadır.
130
NOT 13 - DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI
Yatırım teşvik belgeleri
Grup’un yatırım harcamaları ile ilgili çeşitli yatırım teşvik belgeleri bulunmaktadır. Bu teşvik belgeleri kapsamında sağlanan
imkanlar aşağıdaki gibidir:
i) İthal edilen makine ve teçhizatlarla ilgili %100 gümrük ve KDV muafiyeti
ii) Yerli yatırım harcamalarında, %100 KDV muafiyeti
iii) İndirimli Kurumlar Vergisi muafiyeti
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle devrolmuş yatırım indirimi tutarı 2.120.072 TL’dir (2014: 2.161.209 TL). 31 Aralık 2011
tarihinde sona eren hesap dönemi içerisinde Grup, sonraki dönemlerde cari vergi hesabında indirim konusu yapamayacağı
nedeniyle bu yatırım indirimi tutarı üzerinden hesapladığı ertelenmiş vergi varlığını, karşılık ayırmak ve kâr veya zarar
tablosuna yansıtmak suretiyle silmiştir. Anayasa Mahkemesi’nin 15 Ekim 2009 tarihinde gerçekleştirilen toplantısında
yatırım indirimi istisnası uygulaması ile ilgili süre sınırlaması kaldırılmasının görüşülmesi ve bu kararın 8 Ocak 2010’da
alınması ile birlikte, Grup’un devrolmuş yatırım indirimleri tekrar kullanılabilir hale gelmiştir; ancak Grup 31 Aralık 2015
tarihi itibariyle devrolan yatırım indiriminden doğacak ertelenmiş vergi varlığının geri kazanılabilirliğinin öngörülebilir
gelecekte gerçekleşme durumunun muhtemel olmamasından dolayı konsolide finansal tablolara yansıtmamıştır.
Küresel mali krizin olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla çıkarılan 5838 sayılı kanun 28 Şubat 2009 tarihli Resmi Gazete’de
yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanunun ilgili maddesi ile yatırımların teşvik edilmesine yönelik olarak, indirimli
kurumlar vergisi oranı uygulaması getirilmektedir. İndirimli kurumlar vergisi oranına Hazine Müsteşarlığı tarafından teşvik
belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar tabi tutulacaklardır. Buna göre indirimli oran, bu yatırımlardan elde
edilen kazançlara, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren, “yatırıma katkı
tutarına” ulaşıncaya kadar uygulanacaktır. “Yatırıma Katkı Tutarı” kanunda, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle
tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla, yatırımların Devletçe karşılanacak tutarını ifade ettiği belirtilmektedir. Bakanlar Kurulu
16 Temmuz 2009 tarihinde aldığı 2009/15199 sayılı kararla, 5838 Sayılı Kanunun öngördüğü belirlemeleri yapmış ve belli
şartları taşıyan yatırımların devlet yardımlarından yararlanmasına ilişkin düzenlemeyi fiilen uygulanabilir hale getirmiştir.
Grup, yapılan değerlendirme neticesinde, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi çerçevesinde, indirimli
kurumlar vergisinden kaynaklanan geçici farklar üzerinden öngörülebilir ve vergi kanunları çerçevesinde indirimli kurumlar
vergisi hakkının devam edebileceği süre içerisinde yararlanılabileceği sonucuna varılan 1.219.224 TL (31 Aralık 2014:
689.984 TL) indirimli kurumlar vergisi için ertelenmiş vergi varlığı muhasebeleştirilmiştir (Not 23).
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinde değişiklik yapılarak 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme
Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunu’nun 35. maddesiyle yapılan değişiklikle, araştırma ve geliştirme harcamaları
üzerinden hesaplanacak Ar-Ge indirim oranı %40’tan %100’e çıkarılmıştır. Anılan kanun 1 Nisan 2008 tarihinde yürürlüğe
girmiş bulunmaktadır. Buna göre kurumlar vergisi mükellefleri, yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve
geliştirme faaliyetleri çerçevesinde işletme bünyesinde 2008 yılından itibaren yaptıkları harcamaların %100’ü kurumlar
kazancı tespitinde Ar-Ge indirimi olarak dikkate alınabilecektir.
Grup’un 2015 yılı içerisinde toplam Ar-Ge harcaması tutarı 584.432 TL olup, bu harcamalardan kurumlar vergisi Ar-Ge
indirimine konu edilemeyen 326.959 TL ve yıl içerisinde tahsil edilen 3.320 TL tutarındaki TEYDEB ve Avrupa proje destekleri
düşüldükten sonra kurumlar vergisi Ar-Ge indirimine konu edilen tutarı 263.903 TL olmaktadır. Ek olarak 2014 Ocak-Aralık
/ 2015 Ocak- Aralık dönemi Ar-Ge ve yenilik harcaması artış tutarı olan 6.505 TL tutarındaki ek Ar-Ge avantajı ile beraber
toplam Ar-Ge indirimine konu edilen tutar 260.658 TL olmaktadır (2014 itibariyle Grup’un toplam Ar-Ge harcaması tutarı
541.057 TL olup, bu harcamalardan kurumlar vergisi Ar-Ge indirimine konu edilemeyen 288.771 TL ve yıl içerisinde tahsil
edilen 2.772 TL tutarındaki TEYDEB ve Avrupa proje destekleri düşüldükten sonra kurumlar vergisi Ar-Ge indirimine konu
edilen tutarı 249.514 TL olmaktadır).
131
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle Grup’un 8.374 TL (2014: 8.374 TL) kısa vadeli, 38.672 TL (2014: 47.046 TL) uzun vadeli
toplam 47.046 TL (2014: 55.420 TL) tutarındaki devlet teşvik ve yardımları, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu
(TÜBİTAK)’nun Minicargo ve Yeni Doblò projelerinin araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) harcamalarını desteklemek amacıyla
vermiş olduğu teşvik gelirinin ertelenmesi nedeniyle oluşmuştur. Söz konusu tutar, ilgili Ar-Ge yatırımının itfası ile orantılı
şekilde amortismana tabi tutularak amortisman ve itfa giderlerinden netlenmektedir.
NOT 14 - KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
Diğer kısa vadeli karşılıklar
Garanti gider karşılığı
Dava karşılıkları
İdari gider karşılıkları
Diğer
2015
2014
72.695
11.159
3.078
12.381
66.923
4.577
5.112
17.828
99.313
94.440
2015
2014
66.923
(51.175)
56.947
50.651
(38.207)
54.479
72.695
66.923
2015
2014
4.577
(223)
6.805
4.407
170
11.159
4.577
Garanti gider karşılığının hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
1 Ocak
Yıl içinde ödenen
Yıl içerisindeki artış (Not 19)
31 Aralık Dava karşılıklarının hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
1 Ocak
Yıl içerisinde ödenen
Yıl içerisindeki artış
31 Aralık Grup aleyhine açılan davalar:
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle Grup aleyhine açılmış ancak henüz sonuçlanmamış davaların toplam tutarı 14.767 TL’dir
(2014: 8.882 TL). Bu davalara ilişkin ayrılan karşılık tutarı ise 11.159 TL’dir (2014: 4.577 TL).
132
Vergi cezaları:
2008-2012 mali yılları arası dönem ile ilgili, Şirket bünyesinde yapılan vergi incelemesi neticesinde hazırlanan vergi
inceleme raporları, Vergi Denetim Kurulu İstanbul Büyük Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı tarafından 2013 ve 2014 yılları
içerisinde Şirket’e iletilmiştir. Vergi İnceleme raporlarında, dar mükellef kurumlara yapılan bazı ödemeler stopaj ve sorumlu
sıfatıyla KDV açısından eleştiri konusu yapılmıştır. Söz konusu raporlar dahilinde, Şirket’ten 2008 yılı için 13,4 milyon TL
vergi aslı, 23,8 milyon TL vergi ziyaı cezası, 2009 yılı için 8,4 milyon TL vergi aslı, 14,9 milyon TL vergi ziyaı cezası, 2010
yılı için 9,1 milyon TL vergi aslı, 16,2 milyon TL vergi ziyaı cezası, 2011 yılı için 5,1 milyon TL vergi aslı, 5,1 milyon TL vergi
ziyaı cezası, 2012 yılı için 4,8 milyon TL vergi aslı, 4,8 milyon TL vergi ziyaı cezası, talep edilmiştir. Söz konusu raporlar ve
detayları ile ilgili kamuoyu duyurusu ise, Şirket tarafından, 16 Aralık 2013, 30 Aralık 2013 ve 11 Nisan 2014 tarihlerinde
Kamuyu Aydınlatma Platformu (“KAP”) üzerinden gerçekleştirilmiştir.
Grup yönetimi, Grup bünyesinde yer alan raporda eleştiri konusu olan uygulamaların ilgili vergi mevzuatlarına ve
uluslararası çifte vergiyi önleme anlaşmalarına uygun ve uyumlu olduğunu düşünmektedir. Şirket, bahse konu raporlarla
ilgili olarak uzlaşma ve hukuki süreç dahil tüm yasal haklarını tatbik etmeyi planlamaktadır. Olası bir hukuki süreç dahilinde,
oluşacak nihai kararın müspet gerçekleşme ihtimalinin aksi duruma göre daha olası ve yüksek görülmesi sebebi ile, bahse
konu vergi raporlarına yönelik ilave bir karşılık konsolide finansal tablolara yansıtılmamıştır.
Teminat, rehin, ipotekler ve kefaletler:
31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle Grup’un vermiş olduğu teminat, rehin, ipotek ve kefaletlerin (“TRİK”) dökümü
orijinal para birimleri ile aşağıdaki gibidir:
2015
A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİK’lerin
toplam tutarı
B. Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen
ortaklıklar lehine vermiş olduğu TRİK’lerin toplam
tutarı
C. Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla
diğer 3. kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş
olduğu TRİK’lerin toplam tutarı
D. Diğer Verilen TRİK’lerin toplam tutarı
i) Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam
tutarı
ii) B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer
grup şirketleri lehine vermiş olduğu TRİK’lerin
toplam tutarı
iii)C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine
vermiş olduğu TRİK’lerin toplam tutarı
2014
TL
karşılığı
TL
TL
karşılığı
Avro
Avro
TL
314.562
97.000
6.335
213.269
72.000
10.179
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
314.562
97.000
6.335
213.269
72.000
10.179
Diğer
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle; 30 Mart 2015 tarih ve 2015/D1-01743 numaralı, 29 Mart 2016 tarihine kadar
gerçekleştirilmek üzere 1.648.144 ABD Doları ihracat taahhüdü getiren ihracat teşvik belgesi kapsamında 905.884 ABD
Doları ihracat gerçekleştirmiş bulunmaktadır. 866.249 ABD Doları ithalat taahhüdü getiren ihracat teşvik belgesi kapsamında
416.818 ABD Doları ithalat gerçekleştirmiş bulunmaktadır.
133
Grup’un MCV, Yeni Doblò, Egea ve Station Wagon/ Hatchback projelerine ilişkin imzalamış olduğu uzun vadeli kredi
anlaşması, Grup’a belirli bazı finansal oranlara uygun olma zorunluluğu getirmektedir. Grup, 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri
itibariyle bu finansal oranlara uymaktadır.
NOT 15 - ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR
a) Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında kısa vadeli borçlar:
Personele borçlar
Ödenecek sosyal güvenlik primleri
İzin karşılığı
2015
2014
32.013
14.664
10.986
33.335
13.989
8.133
57.663
55.457
b) Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar:
Grup, mevcut iş kanunu gereğince, en az bir yıllık hizmeti tamamlayarak emekliye ayrılan, istifa ve kötü davranış dışındaki
nedenlerle iş ilişkisi kesilen, askerlik hizmeti için çağrılan veya vefat eden personele belirli miktarda kıdem tazminatı
ödemekle yükümlüdür. Ödenecek tazminat her hizmet yılı için bir aylık maaş tutarı kadardır ve bu miktar 31 Aralık 2015
tarihi itibariyle 4.092,53 tam TL (2014: 3.541,37 tam TL) ile sınırlandırılmıştır.
Grup yönetimi geçmiş deneyimlerinden edindiği bilgilere dayanarak kıdem tazminatı almaya hak kazanacak çalışanların hak
kazandıkları menfaatleri TMS 19 uyarınca, bilanço tarihinde geçerli olan devlet tahvili oranları kullanılarak iskonto işlemine
tabi tutmuş ve indirgenmiş net değerleri üzerinden konsolide finansal tablolarına yansıtmıştır. Hesaplamada kullanılan
varsayımlar aşağıdaki gibidir:
Net iskonto oranı
Emeklilik olasılığının tahmini için devir hızı oranı
2015
2014
%4,60
%99,41
%3,50
%98,74
31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle sona eren yıllar içerisindeki kıdem tazminatı karşılığı hesabının hareketi aşağıda
sunulmuştur:
2015
2014
1 Ocak
Cari hizmet maliyeti
Faiz maliyeti
Dönem içinde ödenen
Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kayıpları
162.506
9.984
16.713
(20.474)
(4.168)
139.127
10.786
15.797
(15.733)
12.529
31 Aralık
164.561
162.506
134
NOT 16 - PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER VE GELİRLER, DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
a) Diğer dönen varlıklar:
İade alınacak KDV
Diğer
b) Kısa vadeli peşin ödenmiş giderler:
Kredi komisyon giderleri (*)
Verilen sipariş avansları
Diğer
2015
2014
26.903
6.094
42.777
3.177
32.997
45.954
2015
2014
13.762
2.487
6.698
10.323
5.195
5.925
22.947
21.443
31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle kredi komisyon giderleri, konsolide edilen bağlı ortaklık KFK’nın bayilerine peşin olarak ödediği kredi
komisyonlarından oluşmaktadır.
(*)
c) Uzun vadeli peşin ödenmiş giderler:
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle 21.643 TL tutarındaki (2014: 28.745 TL) uzun vadeli peşin ödenmiş giderler, maddi duran
varlık alımları için verilmiş olan avanslardan oluşmaktadır.
d) Diğer kısa vadeli yükümlülükler:
Gider tahakkukları
Ödenecek vergi ve fonlar
Alınan avanslar
Diğer
2015
2014
21.055
19.625
8.101
17.712
21.333
27.325
9.203
13.952
66.493
71.813
e) Ertelenmiş gelirler:
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle 15.592 TL tutarındaki (2014: 15.872 TL) ertelenmiş gelirler, konsolide edilen bağlı ortaklık
KFK’nın peşin tahsil edilen istihbarat gelirlerinden oluşmaktadır.
135
NOT 17 - ÖZKAYNAKLAR
a) Ana ortaklık dışı paylar / ana ortaklık dışı kâr zarar
Yoktur.
b) Sermaye / karşılıklı iştirak sermaye düzeltmesi
Şirket’in kayıtlı sermaye tavanı 1.000.000 TL’dir. Şirket’in 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle tarihi maliyet esasına
göre ödenmiş sermaye tutarı 500 milyon TL (tam TL) olup her biri 0,01 TL (tam TL) tutarında 50 milyar adet hisseden
oluşmaktadır. 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihleri itibariyle Şirket’in yasal sermaye ve ortaklık yapısı aşağıdaki gibidir:
Hisse
grubu
Fiat Auto S.p.A.
Koç Holding A.Ş.
Koç Holding şirketleri ve Koç ailesi
Diğer, halka açık hisseler dahil
Toplam ödenmiş sermaye
D
A
A
E
2015
Tutar (tarihi)
Tutar (%)
2014
Tutar (tarihi)
Tutar (%)
189.280
187.938
1.342
121.440
37,86
37,59
0,27
24,28
189.280
187.938
1.342
121.440
37,86
37,59
0,27
24,28
500.000
100,00
500.000
100,00
A ve D grubu paylara sahip hissedarları Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu üyelerini seçme ve ayrıca birbirlerinin hisselerin
satın almada öncelik haklarına sahiptir. Grup’un Kuruluş Sözleşmesi’nde Genel Kurul kararlarının onaylanmasında %75 oy
çoğunluk ilkesi benimsenmektedir.
c) Kâr yedekleri - geçmiş yıl kâr/zararları
Kanuni defterlerdeki birikmiş kârlar, aşağıda belirtilen kanuni yedeklerle ilgili hüküm haricinde dağıtılabilirler.
Türk Ticaret Kanunu’na göre yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret
Kanunu’na göre birinci tertip yasal yedekler, şirketin ödenmiş sermayesinin %20’sine ulaşılıncaya kadar, kanuni net
kârın %5’i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler ise ödenmiş sermayenin %5’ini aşan dağıtılan kârın %10’udur. Türk
Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler ödenmiş sermayenin %50’sini geçmediği sürece sadece zararları netleştirmek için
kullanılabilir, bunun dışında herhangi bir şekilde kullanılması mümkün değildir.
Halka açık şirketler, temettü dağıtımlarını SPK’nın öngördüğü şekilde aşağıdaki gibi yaparlar:
9 Ocak 2009 tarih, 1/6 sayılı SPK kararı uyarınca, finansal tablo düzenleme yükümlülüğü bulunan işletmelerce dağıtılabilir
kârın hesaplanmasında finansal tablolarda yer alan kâr içinde görünen; bağlı ortaklık, müşterek yönetime tabi teşebbüs
ve iştiraklerden ana ortaklığın finansal tablolarına intikal eden kâr tutarlarının, şirketlerin yasal kayıtlarında bulunan
kaynaklarından karşılanabildiği sürece, genel kurullarınca kâr dağıtım kararı alınmış olmasına bakılmaksızın, dağıtacakları
kâr tutarını SPK’nın Seri: XI, No: 29 sayılı Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği çerçevesinde
hazırlayıp kamuya ilan edecekleri finansal tablolarında yer alan net dönem kârlarını dikkate alarak hesaplamalarına imkan
tanınmasına karar verilmiştir.
SPK’nın 27 Ocak 2010 tarihli kararı ile payları borsada işlem gören halka açık anonim ortaklıklar için yapılacak temettü
dağıtımı konusunda herhangi bir asgari kâr dağıtım zorunluluğu getirilmemesine karar verilmiştir.
Sermaye enflasyon düzeltmesi farkları ile olağanüstü yedeklerin kayıtlı değerleri bedelsiz sermaye artırımı; nakit kâr
dağıtımı ya da zarar mahsubunda kullanılabilecektir. Ancak sermaye enflasyon düzeltmesi farkları, nakit kâr dağıtımında
kullanılması durumunda kurumlar vergisine tabi olacaktır.
136
Şirket tarafından, 27 Mart 2015 tarihli Olağan Genel Kurul toplantısında alınan kararla 2014 yılına ait kârlardan yasal
yükümlülükler düşüldükten sonra toplam 484.546 TL tutarında (2014 yılında 2013 yılı kârından 325.000 TL) nakit temettü
geçmiş yıl kârları üzerinden dağıtılmıştır. 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren yıllar itibariyle hisse başına
dağıtılan temettü tutarı sırasıyla 0,97 Kuruş ve 0,65 Kuruş’tur.
Şirket’in Vergi Usul Kanunu’na göre tuttuğu kayıtlarında yasal ve olağanüstü yedeklerin tarihi değerleri aşağıdaki gibidir:
Yasal yedekler
Olağanüstü yedekler
2015
2014
243.266
31.631
197.266
28.887
274.897
226.153
2015
2014
5.729.275
4.121.142
70.306
4.297.030
3.023.705
119.274
9.920.723
7.440.009
NOT 18 - HASILAT
a) Hasılat:
Yurtdışı satışlar
Yurtiçi satışlar
Diğer
Satışlardan indirimler tutarı 457.216 TL’dir (2014: 295.422 TL).
2015 ve 2014 yılları içerisinde Grup’un yapmış olduğu satışların tutarsal olarak ürün grubu bazında dağılımı aşağıdaki
gibidir:
Ticari araç
Binek araç
Yedek parça
Diğer
b) Diğer:
Hurda satışı gelirleri
Ambalaj satışı gelirleri
Kalıp satışı gelirleri
Diğer
2015
2014
6.637.099
2.592.246
621.072
70.306
4.911.517
1.829.851
577.392
121.249
9.920.723
7.440.009
2015
2014
44.964
17.156
8.186
44.173
18.445
46.986
9.670
70.306
119.274
137
c) Satışların maliyeti:
2015
2014
Direkt hammadde ve malzeme giderleri
İtfa payları ve amortisman giderleri
Direkt işçilik giderleri
Diğer üretim giderleri
6.762.594
336.181
168.541
326.657
5.001.950
268.564
132.587
269.947
Toplam üretim maliyeti
7.593.973
5.673.048
Yarı mamul değişimi
Mamul değişimi
Satılan ticari malların maliyeti
Diğer satışların maliyeti
17.252
9.950
1.159.330
35
(29.539)
(46.130)
918.612
220
8.780.540
6.516.211
d) Üretim ve satış miktarları
Üretim
2015
2014
Satış
2015
2014
Üretilen araçlar
Yeni Doblò
MCV
Linea
Egea
Doblò
Devam eden projeler
138
133.327
90.087
35.202
11.237
8.071
328
99.810
81.589
33.249
8.159
-
133.962
90.411
35.375
10.157
8.097
-
98.169
81.499
32.944
8.126
-
278.252
222.807
278.002
220.738
İthal araçlar
Ducato
Fiat 500
Jeep
Grande Punto
Alfa Romeo
Panda Futura
Maserati
Freemont 4x4
Ferrari
Lancia
Bravo
Panda
Scudo
Transit satış
İthalat
2015
2014
Satış
2015
2014
9.121
3.752
3.629
1.184
910
184
70
20
6
-
7.805
2.629
2.423
2.362
995
202
86
141
11
30
5
-
9.028
3.582
3.567
1.311
868
152
73
91
11
2
1
124
7.793
2.453
2.084
2.388
926
220
83
380
11
167
98
3
1
39
18.876
16.689
18.810
16.646
NOT 19 - ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ, PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ, GENEL YÖNETİM GİDERLERİ
Satış ve pazarlama giderleri
Genel yönetim giderleri
Araştırma ve geliştirme giderleri
a) Satış ve pazarlama giderleri:
Reklam giderleri
Nakliye ve sigorta giderleri
Garanti giderleri
Personel giderleri
Sergi ve fuar giderleri
Amortisman ve itfa payları
Diğer
2015
2014
279.543
218.086
9.885
240.405
194.046
15.182
507.514
449.633
2015
2014
75.690
61.643
56.947
42.031
7.947
1.998
33.287
51.816
53.848
54.479
42.096
3.074
2.032
33.060
279.543
240.405
139
b) Genel yönetim giderleri:
Personel giderleri
Bilişim teknolojileri giderleri
Dışarıdan sağlanan diğer fayda ve hizmetler
Vergi, resim ve harçlar
Dava karşılık giderleri (Not 14)
Bağış ve yardımlar
Sigorta giderleri
Seyahat giderleri
Dışarıdan sağlanan danışmanlık hizmetleri
Kira giderleri
Diğer
2015
2014
77.245
20.594
17.449
14.665
8.333
6.805
6.279
6.173
5.362
3.452
2.154
49.575
81.786
17.630
15.015
10.628
7.867
170
4.609
5.425
5.565
3.901
1.492
39.958
218.086
194.046
2015
2014
290.187
359.521
256.469
298.609
649.708
555.078
2015
2014
744.970
29.256
655
23.419
316.918
32.611
1.055
7.688
798.300
358.272
2015
2014
(761.563)
(31.402)
(27.790)
(300.877)
(39.747)
(18.278)
(820.755)
(358.902)
NOT 20 - NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER
Personel giderleri
NOT 21 - ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER VE GİDERLER
Esas faaliyetlerden kur farkı gelirleri
Esas faaliyetlerden vade farkı gelirleri
Yatırım amaçlı gayrimenkul değer artış gelirleri (Not 10)
Diğer
Esas faaliyetlerden kur farkı giderleri
Esas faaliyetlerden vade farkı giderleri
Diğer
140
NOT 22 - FİNANSMAN GELİRLERİ VE GİDERLERİ
2015
2014
Kambiyo gelirleri
Faiz gelirleri
677.506
75.833
298.825
65.338
Toplam finansal gelirler
753.339
364.163
Kambiyo giderleri
Faiz giderleri
(777.591)
(44.315)
(395.982)
(28.967)
Toplam finansal giderler
(821.906)
(424.949)
(68.567)
(60.786)
Finansal giderler, net
NOT 23 - VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
a) Genel
Grup, Türkiye’de yürürlükte bulunan vergi mevzuatı ve uygulamalarına tabidir.
1 Ocak 2006 tarihinden geçerli olmak üzere kurumlar vergisi oranı %20’dir. Kurumlar vergisi, ilgili olduğu hesap döneminin
sonunu takip eden dördüncü ayın yirmi beşinci günü akşamına kadar beyan edilmekte ve ilgili ayın sonuna kadar tek taksitte
ödenmektedir. Vergi mevzuatı uyarınca üçer aylık dönemler itibariyle oluşan kazançlar üzerinden %20 oranında geçici vergi
hesaplanarak ödenmekte ve bu şekilde ödenen tutarlar yıllık kazanç üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilmektedir.
Grup, 31 Aralık 2008 itibariyle yatırım indirimi istisnasının sona ermesi nedeniyle, bu tarihe kadar kullanılmamış olan
2.141.858 TL tutarındaki yatırım indirimleri üzerinden hesaplanan ertelenmiş vergi varlığını ertelenmiş vergi gideri
yazmak suretiyle 31 Aralık 2011 itibariyle iptal etmiştir. Anayasa Mahkemesi’nin 15 Ekim 2009 tarihinde gerçekleştirilen
toplantısında yatırım indirimi istisnası uygulaması ile ilgili süre sınırlaması kaldırılmasının görüşülmesi ve bu kararın
8 Ocak 2010’da alınması ile birlikte, Grup’un devrolmuş yatırım indirimleri tekrar kullanılabilir hale gelmiştir ve bu
yatırım indirimi tutarları 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle ÜFE ve yeniden değerleme oranında arttırılarak 2.120.072 TL
(2014: 2.161.209 TL) olarak belirlenmiştir ancak Grup 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle devrolan yatırım indiriminden
doğacak ertelenmiş vergi varlığının geri kazanılabilirliğinin öngörülebilir gelecekte gerçekleşme durumunun muhtemel
olmamasından dolayı finansal tablolara yansıtmamıştır.
Grup, 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi çerçevesinde, indirimli kurumlar
vergisinden kaynaklanan geçici farklar üzerinden öngörülebilir ve vergi kanunları çerçevesinde indirimli kurumlar vergisi
hakkının devam edebileceği süre içerisinde yararlanılabileceği sonucuna varılan 506.143 TL (2014: 242.731 TL) indirimli
kurumlar vergisi için ertelenmiş vergi varlığı muhasebeleştirilmiştir.
Türkiye’de vergi mevzuatı, ana ve bağlı ortaklıklarının konsolide vergi beyannamesi doldurmasına izin vermemektedir. Bu
yüzden finansal tablolara yansıtılan vergi karşılığı, şirket bazında hesaplanmıştır.
Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönemin kurumlar
vergisi matrahından indirilebilir. Beyanlar ve ilgili muhasebe kayıtları vergi dairesince beş yıl içerisinde incelenebilmekte ve
vergi hesapları revize edilebilmektedir.
141
31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona dönemlere ilişkin konsolide kâr veya zarar tablosuna yansıtılan vergi giderinin
kırılımı aşağıda sunulmuştur:
Cari yıl vergi gideri
Ertelenmiş vergi gideri
Cari yıl kurumlar vergisi
Eksi: Peşin ödenen kurumlar vergisi (-)
Peşin ödenen kurumlar vergisi
2015
2014
(15.101)
227.915
(17.554)
119.539
212.814
101.985
2015
2014
15.101
(23.299)
17.554
(26.393)
(8.198)
(8.839)
31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren yıllara ilişkin kâr veya zarar tablosunda yansıtılan vergi giderinin analizi
aşağıda sunulmuştur:
Vergi öncesi kâr
Etkin vergi üzerinden vergi gideri (%20)
Kanunen kabul edilmeyen giderler
Dönem içinde yapılan Ar-Ge harcamalarından sağlanan indirim
Etkin vergi oranı haricinde kullanılan indirimli vergi oranı etkisi
Kullanılan ve kazanılan yatırım indirimleri, net
142
2015
2014
617.987
472.253
(123.597)
(450)
52.132
21.317
263.412
(94.451)
(265)
49.903
45.271
101.527
212.814
101.985
b) Ertelenen vergi varlıkları ve yükümlülükleri
31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibariyle, ertelenmiş vergiye konu olan geçici farklar ve bilanço tarihi itibariyle
yürürlükteki etkin vergi oranları kullanılarak hesaplanan ertelenmiş vergi varlığının dağılımı aşağıda özetlenmiştir:
Kümülatif geçici farklar
2015
2014
İndirimli kurumlar vergisi (*)
Kıdem tazminatı ve kullanılmamış izin karşılığı
Ertelenmiş gelir
Garanti gider karşılığı
Amortismana tabi varlıklar
Stoklar
Diğer
1.219.224
175.547
44.175
72.695
1.121.327
(34.197)
25.505
Ertelenmiş vergi varlığı, net
(*)
689.984
170.639
45.873
66.923
953.469
(27.767)
43.705
Ertelenmiş vergi varlığı/
(yükümlülüğü)
2015
2014
506.143
35.109
8.835
14.539
(221.974)
6.839
5.101
242.731
34.128
9.175
13.385
(188.319)
5.553
8.741
354.592
125.394
Grup, yaptığı sabit kıymet yatırımları neticesinde yatırım tutarlarının farklı oranları nisbetinde farklı indirimli vergi oranları kullanmaktadır.
Ertelenmiş vergi varlığı bakiyesinin dönem içerisindeki hareketi aşağıdaki gibidir:
2015
2014
1 Ocak itibariyle ertelenmiş vergi varlığı
Ertelenmiş vergi geliri
Özkaynaklarda muhasebeleştirilen tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm
(kayıpları)/kazançları
Özkaynaklarda muhasebeleştirilen nakit akım koruması ile ilgili net kâr/(zarar) (*)
125.394
227.915
29.134
119.539
(834)
2.117
2.506
(25.785)
31 Aralık itibariyle ertelenmiş vergi varlığı
354.592
125.394
İlgili tutar sermaye hesabında muhasebeleştirilmekle birlikte, yasal kayıtlarda vergi matrahında indirim konusu yapılan kur farkı giderlerinin vergi etkisi olup,
ertelenmiş vergi hesabına yansıtılmıştır.
(*)
Ertelenmiş vergi alacakları analizi aşağıdaki gibidir:
2015
2014
325.911
28.681
86.913
38.481
354.592
125.394
Ertelenmiş vergi alacakları
- 12 aydan uzun sürede yararlanılacak ertelenmiş vergi alacakları
- 12 aydan kısa sürede yararlanılacak ertelenmiş vergi alacakları
143
NOT 24 - HİSSE BAŞINA KAZANÇ
Hisse başına kazanç, net kârın, raporlama boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedine
bölünmesiyle bulunmaktadır. 2015 ve 2014 yıllarında ağırlıklı ortalama hisse adedi 50.000.000.000 adet olup, 31 Aralık 2015
ve 2014 tarihleri itibariyle hisse başına kazanç sırasıyla 1,66 Kuruş ve 1,15 Kuruş’tur.
NOT 25 - İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI
İlişkili taraflarla bakiyeler:
İlişkili taraflarla ilgili mevduat ve finansal borçlanma bakiyeleri:
2015
2014
1.395.025
(234.607)
981.732
(232.413)
İlişkili taraflardan ticari alacaklar:
2015
2014
Otokoç Otomotiv Tic. ve San. A.Ş. (1)
Fiat (2)
Diğer (1)
225.030
92.346
21.385
181.610
102.667
4.649
338.761
288.926
2015
2014
1.369.831
32.170
89.420
1.068.331
6.259
35.985
1.491.421
1.110.575
2015
2014
4.898.856
1.282.167
63.143
3.443.317
984.127
54.997
6.244.166
4.482.441
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. (mevduat) (1)
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. (finansal borçlanma) (1)
İlişkili taraflara ticari borçlar:
Fiat (2)
Mako Elektrik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (1)
Diğer (1)
İlişkili taraflarla işlemler:
Satışlar:
Fiat (2)
Diğer (1)
144
Yurtiçi malzeme ve hizmet alımları:
Ram Dış Ticaret A.Ş.(1)
Zer Merkezi Hiz. ve Tic. A.Ş. (1)
Mako Elektrik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (1)
Matay Otomotiv Yan Sanayi ve Tic. A.Ş.(1)
Plastiform Plastik San. Tic. A.Ş.(1)
Koç Holding (2) (*)
Koç Sistem (1)
Setur Servis Turistik A.Ş.(1)
Akpa Dayanıklı Tüketim LPG ve Akaryakıt Ürünleri Paz. A.Ş.(1)
Opet Fuchs Madeni Yağlar Tic. A.Ş.(1)
Diğer (1)
Yurtdışı ticari mal, malzeme ve hizmet alımları:
Fiat (2)
Diğer (1)
2015
2014
167.078
138.392
129.232
121.799
51.971
40.660
15.037
14.205
12.661
8.292
5.559
79.105
121.342
101.247
81.506
94.998
37.137
30.492
11.235
14.336
9.984
6.641
7.476
37.252
783.991
553.646
2015
2014
4.415.283
53.366
3.443.674
62.531
4.468.649
3.506.205
Müşterek Yönetime sahip ortakların bağlı ortaklık, müşterek yönetime tabi ortaklık veya iştiraklerden oluşan ilişkili taraflarını temsil etmektedir.
Müşterek yönetime sahip ortakları temsil etmektedir.
(*)
Ana ortağımız Koç Holding A.Ş.’nin bünyesindeki şirketlere finans, hukuk, planlama, vergi, üst yönetim gibi konularda sunduğu hizmetlerin karşılığı olarak,
personel ve üst yönetim giderleri dahil olmak üzere Koç Holding A.Ş. nezdinde hizmet sunulan şirketlerle ilgili olarak oluşan giderlerin, Transfer Fiyatlaması
Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında 1 Seri No.lu Genel Tebliğin “11- Grup İçi Hizmetler” düzenlemesi çerçevesinde dağıtımı sonucunda Şirketimize fatura
edilen hizmet bedelini içermektedir.
(1)
(2)
İlişkili kuruluşlardan elde edilen faiz gelirleri, 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren yıl içerisinde 39.318 TL’dir
(2014: 42.773 TL).
İlişkili kuruluşlardan alınan finansal borçlanmalar dolayısıyla maruz kalınan faiz giderleri, 31 Aralık 2015 tarihinde sona
eren yıl için 51.703 TL’dir (2014: 25.028 TL).
31 Aralık 2015 tarihinde sona eren dönem içerisinde Grup’un üst düzey yöneticilere (35 kişi) (2014: 33 kişi) sağlamış olduğu
ücret ve benzeri faydaların toplamı 23.025 TL’dir (2014: 33.194 TL).
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle, bağlı ortaklık KFK’nın ilişkili şirketler üzerinden kapalı ihraç usulü ve halka arz usulü ile ihraç
etmiş olduğu tahvillerinin, taşınan değeri 298.957 TL ile finansal yükümlülükler içerisinde yer almaktadır (31 Aralık 2014:
357.660 TL).
145
NOT 26 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ
Risk yönetimi amaçları ve prensipleri
Grup’un en önemli finansal araçları, hazır değerler ve finansal borçlardır. Bu finansal araçların en önemli amacı Grup
operasyonları için finansman kaynağı sağlamaktır. Grup ayrıca doğrudan faaliyetlerinden oluşan ticari borçlar ve ticari
alacaklar gibi çeşitli finansal araçlara da sahiptir. Grup’un finansal araçlarından kaynaklanan en önemli riskleri faiz oranı
riski, likidite riski, kur riski ve kredi riskidir. Grup yönetimi aşağıda özetlenen risklerin her birini incelemekte ve aşağıda
belirtilen politikaları geliştirmektedir.
Kredi riski
Kredi riski, karşılıklı ilişki içinde olan taraflardan birinin bir finansal araca ilişkin olarak yükümlülüğünü yerine
getirememesi sonucu diğer tarafın finansal açıdan zarara uğraması riskidir. Grup, kredi riskini belli taraflarla yapılan
işlemleri sınırlandırarak ve ilişkide bulunduğu tarafların güvenilirliğini sürekli değerlendirerek yönetmeye çalışmaktadır.
Grup prosedürleri uyarınca kredili çalışmak isteyen tüm müşteriler kredi inceleme aşamalarından geçirilmekte ve gerekli
teminatlar alınmaktadır. Ayrıca alacaklar sürekli incelenerek Grup’un şüpheli kredi/alacak riski minimize edilmektedir. Ticari
alacaklar, Grup yönetimince geçmiş tecrübeler ve cari ekonomik durum göz önüne alınarak değerlendirilmekte ve uygun
miktarda şüpheli alacak karşılığı ayrıldıktan sonra bilançoda net olarak gösterilmektedir (Not 6).
Bilançoda taşınan değerler Grup’un maksimum kredi riskini yansıtmaktadır.
Finansal araç türleri itibariyle maruz kalınan kredi türleri;
2015
Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan
azami kredi riski
(A+B+C+D+E) (1)
- Azami riskin teminat ile güvence altına
alınmış kısmı (2)
A. Vadesi geçmemiş ya da değer
düşüklüğüne uğramamış finansal varlıkların
net defter değeri
- Teminat, vs ile güvence altına alınmış
kısmı
B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan,
aksi takdirde vadesi geçmiş veya değer
düşüklüğüne uğramış sayılacak finansal
varlıkların defter değeri
C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne
uğramamış varlıkların net defter değeri
- Teminat, vs ile güvence altına alınmış
kısmı
D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların
net defter değerleri
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri)
- Değer düşüklüğü (-)
- Net değerin teminat ile güvence altına
alınmış kısmı
- Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri)
- Net değerin teminat ile güvence altına
alınmış kısmı
E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar
146
Ticari alacaklar
İlişkili
taraf Diğer taraf
Diğer
alacaklar
Bankalardaki
mevduat
Finansal
yatırımlar
Finans sektörü
faaliyetlerinden
alacaklar
338.761
698.294
200
2.386.508
79.742
1.944.141
-
693.235
-
-
-
1.924.547
256.817
621.485
200
2.386.508
79.742
1.905.992
-
693.235
-
-
-
1.905.992
-
-
-
-
-
-
81.944
76.809
-
-
-
15.733
-
-
-
-
-
-
-
7.093
(7.093)
-
-
-
22.416
43.956
(21.540)
-
-
-
-
-
18.555
1.926.596
(20.626)
-
-
-
-
-
2.261.081
-
2014
Raporlama tarihi itibariyle maruz
kalınan azami kredi riski
(A+B+C+D+E) (1)
- Azami riskin teminat ile güvence
altına alınmış kısmı (2)
A. Vadesi geçmemiş ya da değer
düşüklüğüne uğramamış finansal
varlıkların net defter değeri
- Teminat, vs ile güvence altına
alınmış kısmı
B. Koşulları yeniden görüşülmüş
bulunan, aksi takdirde vadesi geçmiş
veya değer düşüklüğüne uğramış
sayılacak finansal varlıkların defter
değeri
C. Vadesi geçmiş ancak değer
düşüklüğüne uğramamış varlıkların net
defter değeri
- Teminat, vs ile güvence altına
alınmış kısmı
D. Değer düşüklüğüne uğrayan
varlıkların net defter değerleri
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri)
- Net değerin teminat ile güvence
altına alınmış kısmı
- Vadesi geçmemiş (brüt defter
değeri)
- Net değerin teminat ile güvence
altına alınmış kısmı
E. Bilanço dışı kredi riski içeren
unsurlar
(1)
(2)
Ticari alacaklar
İlişkili
Diğer
Diğer
taraf
taraf alacaklar
Bankalardaki
mevduat
Finans sektörü
Finansal faaliyetlerinden
yatırımlar
alacaklar
288.926
555.686
101
1.686.046
28.567
1.331.295
-
531.955
-
-
-
1.324.294
211.037
446.310
101
1.686.046
28.567
1.307.662
-
531.955
-
-
-
1.307.662
-
-
-
-
-
-
77.889
109.376
-
-
-
8.718
-
-
-
-
-
-
-
7.093
(7.093)
-
-
-
14.915
32.739
(17.824)
-
-
-
-
-
16.632
-
-
-
-
-
1.321.701
(14.039)
-
-
-
-
-
1.533.100
-
-
-
-
-
-
Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar, kredi güvenirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.
Teminatlar, müşterilerden alınan teminat senetleri, teminat çekleri, ipotekler ve araç rehinlerinden oluşmaktadır.
147
Ticari alacaklar ve finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar için yaşlandırma analizi
Vadesi geçen ancak karşılık ayrılmamış olan ticari alacakların ve finans sektöründen alacakların yaşlandırması aşağıdaki
gibidir:
2015
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş
Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş
Vadesi üzerinden 5 yıldan fazla geçmiş
132.716
13.435
24.017
4.318
174.486
2014
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş
Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş
Vadesi üzerinden 5 yıldan fazla geçmiş
131.650
19.360
44.973
195.983
Teminat ile güvence altına alınmış kısmı
-
31 Aralık 2015 tarihi itibariyle Grup’un vadesi geçmiş toplam alacaklarının 80.266 TL’si Grup’un ilişkili şirketi olan Fiat’a
aittir (2014: 74.552 TL). 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle Grup’un Fiat’a olan ticari borcu 1.369.831 TL’dir (2014: 1.068.331 TL).
Kur riski
Yabancı para cinsinden gösterilen varlıklar ve yükümlülükler alım satım taahhütleriyle beraber Grup’un kur riskine maruz
kalmasına neden olmaktadır. Grup’un politikası gelecekte gerçekleşmesi muhtemel alış ve satışların her döviz türü için
karşılaştırmasını yapmaktır.
148
Not 5’te detaylı açıklandığı üzere imzalanan üretim anlaşmaları gereğince, Doblò model araç için alınan yatırım kredisinin
geri ödemeleri Fiat, Minicargo model araç için alınan yatırım kredilerinin geri ödemeleri ise Fiat ve PSA tarafından yapılacak
alımlar vasıtası ile garanti altına alınmıştır. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle Minicargo model araç için alınan yatırım
kredilerinin tamamı geri ödenmiştir. Grup’un ileride Station Wagon / Hatchback model araçların üretimi için kullanılan
kredi ile ilgili maruz kalabileceği döviz kurundaki ve faiz oranındaki dalgalanmalardan oluşabilecek risk, Fiat tarafından
üstlenilmiştir.
2015
1.
2a.
2b.
3.
4.
5.
6a.
6b.
7.
8.
9.
10.
11.
12a.
12b.
13.
14.
15.
16a.
16b.
17.
18.
19.
19a.
19b.
20.
21.
22.
23.
24.
Döviz pozisyonu tablosu
TL karşılığı
(fonksiyonel para
birimi)
Ticari alacaklar
Parasal finansal varlıklar
(kasa, banka hesapları dahil)
Parasal olmayan finansal varlıklar
Diğer
Dönen varlıklar (1+2+3)
Ticari alacaklar
Diğer
Duran varlıklar (5+6+7)
Toplam varlıklar (4+8)
Ticari borçlar
Finansal yükümlülükler
Parasal olan diğer yükümlülükler
Parasal olmayan diğer yükümlülükler
Kısa vadeli yükümlülükler (10+11+12)
Ticari borçlar
Uzun vadeli yükümlülükler (14+15+16)
Toplam yükümlülükler (13+17)
Bilanço dışı türev araçların net varlık/
(yükümlülük) pozisyonu (19a-19b)
Hedge edilen toplam varlık tutarı
Hedge edilen toplam yükümlülük tutarı
Net yabancı para varlık/(yükümlülük)
pozisyonu (9+18+19)
Parasal kalemler net yabancı para varlık/
yükümlülük pozisyonu
(=1+2a+3+5+6a-10-11-12a-14-15-16a)
Döviz hedge’i için kullanılan finansal araçların
toplam gerçeğe uygun değer
İhracat
İthalat
ABD Doları
Avro
Diğer
190.946
14
60.079
-
1.244.238
221.317
1.656.501
254.723
254.723
1.911.224
(1.674.150)
(739.030)
(19)
(2.413.199)
(1.761.112)
(1.761.112)
(4.174.311)
42
56
56
(885)
(885)
(885)
391.527
69.649
521.255
80.162
80.162
601.417
(526.050)
(232.575)
(6)
(758.631)
(554.227)
(554.227)
(1.312.858)
-
-
-
-
-
(2.263.087)
(829)
(711.441)
-
(2.517.810)
(829)
(791.603)
-
(5.777.792)
4.912.108
196
(1.895.951)
1.549.496
22
(*)
Grup’un Avro cinsinden uzun vadeli kredileri üzerindeki kur dalgalanmalarına ilişkin kur riski Fiat ve PSA tarafından üstlenilmiş olup, 31 Aralık 2015 tarihi
itibariyle bu krediler hariç Grup’un net yabancı para pasif pozisyonu 244.970 TL’dir.
149
2014
1.
2a.
2b.
3.
4.
5.
6a.
6b.
7.
8.
9.
10.
11.
12a.
12b.
13.
14.
15.
16a.
16b.
17.
18.
19.
19a.
19b.
20.
21.
22.
23.
24.
Döviz pozisyonu tablosu
TL karşılığı
(fonksiyonel para
birimi)
Ticari alacaklar
(kasa, banka hesapları dahil)
Diğer
Dönen varlıklar (1+2+3)
Ticari alacaklar
Diğer
Duran varlıklar (5+6+7)
Toplam varlıklar (4+8)
Ticari borçlar
Kısa vadeli yükümlülükler (10+11+12)
Ticari borçlar
Uzun vadeli yükümlülükler (14+15+16)
Toplam yükümlülükler (13+17)
Bilanço dışı türev araçların net varlık/
(yükümlülük) pozisyonu (19a-19b)
Hedge edilen toplam varlık tutarı
Hedge edilen toplam yükümlülük tutarı
Net yabancı para varlık/(yükümlülük) pozisyonu
(9+18+19)
Parasal kalemler net yabancı para varlık/
yükümlülük pozisyonu
(=1+2a+3+5+6a-10-11-12a-14-15-16a)
Döviz hedge’i için kullanılan finansal araçların
toplam gerçeğe uygun değer
İhracat
İthalat
ABD Doları
Avro
Diğer
144.330
-
51.168
-
901.084
1.045.414
166.733
166.733
1.212.147
(1.287.978)
(632.545)
(8)
(1.920.531)
(653.362)
(653.362)
(2.573.893)
16
16
16
(301)
(301)
(301)
319.441
370.609
59.111
59.111
429.720
(456.369)
(224.251)
(3)
(680.623)
(231.631)
(231.631)
(912.254)
-
-
-
-
-
(1.361.746)
(285)
(482.534)
-
(1.528.479)
(285)
(541.645)
-
(4.305.065)
3.592.641
374
(1.495.450)
1.235.897
343
(*)
Grup’un Avro cinsinden uzun vadeli kredileri üzerindeki kur dalgalanmalarına ilişkin kur riski Fiat ve PSA tarafından üstlenilmiş olup, 31 Aralık 2014 tarihi
itibariyle bu krediler hariç Grup’un net yabancı para pasif pozisyonu 482.353 TL’dir.
150
31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibariyle Şirket’in vergi öncesi kârının diğer değişkenler sabit tutulduğunda, ABD
Doları, Avro ve diğer yabancı para yükümlülüklerindeki (verilen döviz bazlı envanter ve maddi varlık avansları hariç) %10
değişiklik karşısındaki duyarlılık analizi aşağıdaki gibidir:
Döviz kuru duyarlılık analizi tablosu
2015
Kâr/zarar
Özkaynaklar
Yabancı
Yabancı
Yabancı
Yabancı
paranın değer
paranın değer
paranın değer
paranın değer
kazanması
kaybetmesi
kazanması
kaybetmesi
ABD Doları’nın TL karşısında %10
değerlenmesi halinde:
1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü
2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-)
3- ABD Doları net etki (1+2)
(241)
(241)
241
241
-
-
(251.540)
201.812
(49.728)
251.540
(201.812)
49.728
201.812
201.812
(201.812)
(201.812)
-
-
-
-
-
-
-
-
(49.969)
49.969
201.812
(201.812)
Avro’nun TL karşısında %10 değerlenmesi
halinde:
4- Avro net varlık/yükümlülüğü
5- Avro riskinden korunan kısım (-)
6- Avro net etki (4+5)
Diğer döviz kurlarının TL karşısında
ortalama %10 değerlenmesi halinde:
7- Diğer döviz net/yükümlülüğü
8- Diğer döviz kuru riskinden
korunan kısmı (-)
9- Diğer döviz varlıkları net etki (7+8)
Toplam (3+6+9)
151
Döviz kuru duyarlılık analizi tablosu
2014
Kâr/zarar
Özkaynaklar
Yabancı
Yabancı
Yabancı
Yabancı
paranın değer
paranın değer
paranın değer
paranın değer
kazanması
kaybetmesi
kaybetmesi
kazanması
ABD Doları’nın TL karşısında %10
değerlenmesi halinde:
1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü
2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-)
3- ABD Doları net etki (1+2)
(66)
(66)
66
66
-
-
(152.782)
105.527
(47.255)
152.782
(105.527)
47.255
105.527
105.527
(105.527)
(105.527)
-
-
-
-
-
-
-
-
(47.321)
47.321
105.527
(105.527)
Avro’nun TL karşısında %10 değerlenmesi
halinde:
4- Avro net varlık/yükümlülüğü
5- Avro riskinden korunan kısım (-)
6- Avro net etki (4+5)
Diğer döviz kurlarının TL karşısında
ortalama %10 değerlenmesi halinde:
7- Diğer döviz net/yükümlülüğü
8- Diğer döviz kuru riskinden
korunan kısmı (-)
9- Diğer döviz varlıkları net etki (7+8)
Toplam (3+6+9)
Faiz riski
Faiz riski, faiz oranlarındaki değişimlerin finansal tabloları etkileme olasılığından kaynaklanmaktadır. Grup, belirli bir
dönemde vadesi dolacak veya yeniden fiyatlandırılacak varlık ve yükümlülüklerin zamanlama uyumsuzlukları veya
farklılıklarından dolayı faiz riskine maruzdur. Grup, bu riskini risk yönetimi stratejileri uygulayarak varlık ve yükümlülüklerin
faiz değişim tarihlerini eşleştirerek yönetmektedir.
31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 itibariyle bilançoda var olan faize duyarlı finansal araçlar üzerinden faiz oranındaki +/%0,5 değişim olasılığının etkisi şekilde hesaplanmıştır.
Faiz oranındaki değişim
Vergi öncesi kâr etkisi
152
2015
2014
%0,50
(17)
%0,50
(9)
Likidite riski
Likidite riski bir şirketin fonlama ihtiyaçlarını karşılayamama riskidir. Likidite riski güvenilir kredi kuruluşlarının vermiş
olduğu kredilerin de desteğiyle nakit girişleri ve çıkışlarının dengelenmesiyle düşürülmektedir.
Finansal varlık ve yükümlülüklerin vadelerine göre kırılımı bilanço tarihinden vade tarihine kadar geçen süre dikkate
alınarak gösterilmiştir. Belirli bir vadesi olmayan finansal varlık ve yükümlülükler bir yıldan uzun vadeli olarak
sınıflandırılmıştır.
2015
Sözleşme uyarınca vadeler
Türev olmayan finansal
yükümlülükler
Banka kredileri
Ticari borçlar
Borçlanma senedi ihraçları
Beklenen
(veya sözleşme uyarınca vadeler)
Türev finansal varlıklar (net)
Türev nakit girişleri
Türev nakit çıkışları
Defter
değeri
Sözleşme
uyarınca nakit
çıkışlar toplam
(=I+II+III+IV)
3 aydan
kısa (I)
3 - 12 ay
arası (II)
1 - 5 yıl
arası (III)
5 yıldan
uzun (IV)
4.056.830
2.447.544
329.233
66.493
4.109.536
2.452.053
364.549
66.493
227.459
2.293.146
66.728
66.493
1.332.275
158.907
165.575
-
2.256.426
132.246
-
293.376
-
6.900.100
6.992.631
2.653.826
1.656.757
2.388.672
293.376
Defter
değeri
Sözleşme
uyarınca nakit
çıkışlar toplam
(=I+II+III+IV)
3 aydan
kısa (I)
3 - 12 ay
arası (II)
1 - 5 yıl
arası (III)
5 yıldan
uzun (IV)
-
-
-
-
-
-
153
2014
Sözleşme uyarınca vadeler
Türev olmayan finansal
yükümlülükler
Banka kredileri
Ticari borçlar
Borçlanma senedi ihraçları
Beklenen
(veya sözleşme uyarınca vadeler)
Türev finansal varlıklar (net)
Türev nakit girişleri
Türev nakit çıkışları
Defter
değeri
Sözleşme
uyarınca nakit
çıkışlar toplam
(=I+II+III+IV)
3 aydan
kısa (I)
3 - 12 ay
arası (II)
1 - 5 yıl
arası (III)
5 yıldan
uzun (IV)
2.189.329
1.830.135
408.141
71.813
2.380.632
1.833.111
841.542
71.813
447.825
1.532.585
149.515
71.813
809.425
300.526
475.189
-
1.036.411
216.838
-
86.971
-
4.499.418
5.127.098
2.201.738
1.585.140
1.253.249
86.971
Defter
değeri
Sözleşme
uyarınca nakit
çıkışlar toplam
(=I+II+III+IV)
3 aydan
kısa (I)
3 - 12 ay
arası (II)
1 - 5 yıl
arası (III)
5 yıldan
uzun (IV)
-
-
-
-
-
-
Sermaye yönetimi politikası
Grup’un sermaye yönetiminin birincil amacı, hisse değerlerini maksimize etmek ve işletmelerini desteklemek adına, güçlü
kredi derecesini ve sağlıklı sermaye oranlarının devamlılığını sağlamaktır. Grup, ekonomik koşulların değişimi ışığında,
sermaye yapısını yönetmekte ve düzeltmeler yapmaktadır.
Grup, sermaye yapısını düzenlemek ve korumak için, hissedarlara yapılan kâr payı ödemelerini düzenleyebilir ya
da sermayeyi hissedarlara geri verebilir. 31 Aralık 2015 itibariyle herhangi bir hedef, politika ya da süreç değişikliği
yapılmamıştır.
154
NOT 27 - FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR)
Grup, finansal araçların tahmini rayiç değerlerini hali hazırda mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemlerini
kullanarak belirlemiştir. Fakat piyasa bilgilerini değerlendirip rayiç değerleri tahmin edebilmek yorum ve muhakeme
gerektirir. Sonuç olarak burada sunulan tahminler, Grup’un cari bir piyasa işleminde elde edebileceği miktarların göstergesi
olmayabilir. Rayiç değerleri tahmin edilebilir finansal enstrümanların, değerlerinin tahmini için aşağıdaki yöntem ve
varsayımlar kullanılmıştır:
Finansal varlıklar yabancı para cinsinden parasal kalemler bilanço değerinin rayiç değerlerine yakın olması sebebi ile
dönem sonu kurları kullanılarak çevrilmektedir. Finansal aktiflerin, (tüketici finansman kredileri hariç) kısa vadeli olmaları
ve kredi kaybının önemsenmeyecek ölçüde olmasından dolayı, rayiç değerlerin taşınan değerlerine yakın olduğu kabul
edilir. Söz konusu rayiç değerler tüketici finansman kredilerinin ilerdeki nakit akımlarının cari faiz oranı olan aylık %8,34
(2014: %7,96) ile iskonto edilmesi ile hesaplanmıştır.
2015
Taşınan değer
1.944.141
Rayiç değer
1.903.413
2014
Taşınan değer
1.331.295
Rayiç değer
1.238.699
Finansal yükümlülükler Yabancı para cinsinden parasal kalemler bilanço değerinin rayiç değerlerine yakın olması sebebi ile
dönem sonu kurları kullanılarak çevrilmektedir. Ticari borçların ve diğer parasal yükümlülüklerin, kısa vadeli olmasından
dolayı, rayiç değerlerin taşınan değerlerine yakın olduğu kabul edilir.
Bu bağlamda, yatırım maliyetleri ile ilgili yabancı para cinsinden uzun vadeli krediler (türev olmayan korunma aracı) ile
hafif ticari araçların (Doblò, Yeni Doblò ve Minicargo (MCV)) gerçekleşen ve gelecekte beklenen satışları (korunmaya konu
kalem) arasında etkili bir nakit akım korunması ilişkisi bulunmaktadır. Şirket ile Fiat ve Peugeot Citroën Automobiles S.A.
(PSA) arasında yapılan üretim anlaşmaları çerçevesinde MCV için 2008 yılından itibaren 2015 yılı Aralık ayına kadar Fiat
ve PSA’ya yapılacak satışların hasılatlarının bir bölümü ile uzun vadeli ilgili kredi borçları karşılanacaktır. Yine aynı şekilde
Şirket ile Fiat arasında yapılan üretim anlaşmaları çerçevesinde Yeni Doblò için 2009 yılından itibaren 2017 yılı Aralık ayına
kadar Fiat’a yapılacak satışların hasılatlarının bir bölümü ile uzun vadeli ilgili kredi borçları karşılanacaktır. Bunun yanı sıra
Doblò için ise 2009 yılı başına kadar Fiat’a yapılan satışların hasılatlarının bir bölümü ile uzun vadeli ilgili borçların taşınan
tutarları karşılanmıştır.
155
Gerçeğe uygun değer ölçümleri
Aşağıda yer alan tablo gerçeğe uygun değer ile ölçülen ve değerleme yöntemiyle belirlenen finansal araçların analizini
içermektedir. Gerçeğe uygun değer hesaplamaları aşağıda açıklanan aşamalar baz alınarak yapılmıştır:
• Belirli varlıklar ve yükümlülükler için, aktif piyasalardaki kotasyon fiyatı (düzeltme yapılmamış) (Seviye 1).
• Seviye 1 içinde yer alan kotasyon fiyatından başka, varlık veya yükümlülükler için, ya direkt (fiyat olarak) ya da dolaylı
(fiyatlardan türetilerek) gözlenebilir girdiler (Seviye 2).
• Gözlenebilir bir piyasa verisi baz alınarak belirlenemeyen varlık ve yükümlülükler için girdiler (gözlenemeyen girdiler)
(Seviye 3).
2015
Seviye 1
Seviye 2
Seviye 3
-
29.515
-
Toplam varlıklar
-
29.515
-
Seviye 1
Seviye 2
Seviye 3
-
28.860
-
Toplam varlıklar
-
28.860
-
2014
31 Aralık 2015 tarihinde sona eren dönem içerisinde Grup, ikinci seviye ile birinci seviye arasında ve üçüncü seviyeye ya da
üçüncü seviyeden herhangi bir transfer yapmamıştır.
156
Genel Müdürlük
Büyükdere Caddesi No:145
Tofaş Han 34349 Zincirlikuyu-İstanbul
Tel: 0212 275 33 90 - 275 29 60
Faks: 0212 275 39 88 - 275 03 57
Fabrika
Yeni Yalova Yolu Caddesi, No:574
16369 Bursa
Tel: 0224 261 03 50
Faks: 0224 255 09 47 - 261 13 50
www.tofas.com.tr
İstanbul Ticaret Sicili Numarası:
100324
Mersis Numarası:
0846000042200017
Produced by Tayburn
Tel: (90 212) 227 04 36
www.tayburnkurumsal.com
www.tofas.com.tr

tofaş türk otomobil fabrikası a.ş. 2015 faaliyet raporu

Transkript

Benzer belgeler

Yıldızların Yönetimi Zirvesi

dosyayı indir

başvuru formunu indir

Untitled

Abstract

2013 Kurumsal İlkelere Uyum Raporu

Tanrıya planlarından bahset.

İndeks Bilgisayar A.Ş.

Eğitim detayları için tıklayınız..