Ambalaj Makineleri - Ambalaj Sanayicileri Derneği

Dosya
Hazýrlayan: Aslýhan Arýkan, Araþtýrma ve Bilimsel Konular Yöneticisi
Ambalaj Makineleri
Cam, Plastik, Metal ve Kaðýt/Karton Ambalaj
malzemesi seçeneklerini ve dolum sonrasý
ihtiyaç duyulacak olan Etiketleme, Kolileme
ve Paletleme gibi iþlemlerin tümünü birlikte
düþündüðümüzde, Ambalaj Makineleri Sektörü
genelinde uzmanlaþmanýn çok kolay olmadýðýný
söylemek yanlýþ olmaz.
Dolum Sistemleri
Dolumu yapýlacak ürünün sývý veya katý ve
ýslak veya kuru olmasýna ve seçilen ambalaj
göre çok çeþitli dolum seçenekleri söz
konusudur.
Ülkemizin ihracatýný ve öncesinde üretimini
artýrabilmesi için her sektörde en ekonomik
üretim yapmamýz gereklidir. Gerek üretim
hacminin yükseltilmesi gerekse katma deðerli
ürün imalatýnýn mümkün olan en ekonomik
biçimde gerçekleþtirilebilmesi için ise üretimde
otomasyona ihtiyaç duyulur. Tüm bunlar göz
önüne alýndýðýnda, özellikle hýzlý tüketim
ürünleri üreticisi marka sahiplerinin yani
dolumcularýn kendi operasyonlarýna uygun
teknolojik donanýmlar satýn alarak, mevcut
olan hatlarýný iyileþtirmeleri ve en uygun
ambalajlama donanýmlarýný oluþturarak dolum
gerçekleþtirmesi gereklidir. Ýþte bu noktada
Ambalaj-Ambalajlama Makineleri büyük önem
arz eder.
Makine üretim sanayi önemli bir iþ koludur.
Ambalaj Makine sektörü ise, diðer makine
sektörlerinden farklýdýr. Sektörde, söz konusu
üretime/doluma özel sipariþ üzerine imalat
yapýlýr. Hem ürün çeþidi hem de ambalaj çeþidi
göz önüne alýndýðýnda sonsuz çeþitte ambalaj
makinesi imalatý seçeneði mevcuttur. Makineler
belirli bir standart formda imal edilirken,
dolum yapýlacak ambalajlara özel
modifikasyonlarla çeþitlenirler. Ambalajýn
kriterleri ve standartlarýný çok iyi belirleyerek
en doðru Ambalaj Makinesi sipariþi verilmelidir.
42
Ambalaj Bülteni Kasým / Aralýk 2011
Örnekler:
Sývý ürünler: Su, Gazlý Ýçecek, Zeytinyaðý, Tarým
Ýlacý, Sývý Deterjan, vb.
Katý ürünler: Margarin, Kesme Þeker, Bisküvi,
vb.
Islak ürünler: Süt, Bal, Ketçap, Týrnak Cilasý,
vb.
Kuru ürünler: Þeker, Ýlaç, Kuruyemiþ, Un, Çay,
Toz Deterjan, vb.
Dolum sistemi seçilirken, doldurulacak
ambalajýn çeþidine göre hattýn hýzýnýn
belirlenmesi de kritiktir. Cam, Metal ve Sert
(Rijit) Plastik Ambalajlar diðerlerine göre çok
daha yüksek hýzlý hatlarda doldurulabilirler.
Elbette hiçbir ambalajlama hattý mükemmel
deðildir. Dolum sýrasýnda en az ziyanla dolum
yapýlabilecek uygun makinenin tasarlanmasý
çok önemlidir. Biz tüketicilerin doðru miktarda
ürün içeren ambalajlý ürünleri tüketmesi
hedeflenerek bu konu gerek Avrupa Birliði
mevzuatýnda gerekse ülkemiz mevzuatýnda
dolum esnasýnda belirli hata paylarýnýn
olabileceði +/- bir deðer belirlenerek ambalajýn
üzerinde yer alan bilgilendirme etiketinde yer
alýr. Ýlgili mevzuat gereði nominal dolum miktarý
“e” iþareti denilen iþaretleme ile ambalaj veya
etiket üzerinde beyan edilir.
Dosya
Ana Hatlarýyla Ambalaj Makineleri Çeþitleri
1) Sývý Dolum Makineleri
Bu makinelerle sývý ürünler sabit bir yüzeye
veya hacme ulaþýlýncaya kadar ambalaja
doldurulur. Genellikle;
• Yüksek maliyetli ürünler,
• Ürün aðýrlýðýna göre satýþ yapýldýðýndan
net aðýrlýklarýnýn devam ettirilmesi gereken
ürünler,
• Doðru dozaj oranlarý gerektiren ilaçlar ve
kimyasallar,
• Serbest akýþý mümkün olmayan viskoz
ve macunumsu ürünlerin ambalajlanmasý
için kullanýlmaktadýrlar.
•
ürünlerin dolumu gerçekleþtirilir. Bu tip
makinelerde çok katlý kompozit kutular
içerisinde aseptik dolumu yapýlacak
ürünler de ambalajlanýr.
Termoform plastik ambalajlar içerisine
tereyaðý ve ilaç gibi ürünlerin dolumu bu
makinelerde gerçekleþtirilir.
2) Kuru Ürün Dolum Makineleri
Kuru ürünler ürün hacmine göre, ürün
kütlesine/aðýrlýðýna göre veya ürün sayýsýna
göre ambalajlanýrlar.
•
•
•
•
44
Volumetrik þiþe dolumu en basit ve
ekonomik kuru ürün dolum sistemidir.
Toz ürünlerin vakumlu volumetrik dolumu
yapýlýr.
Karýþtýrarak dolum yapýlan sistemler nemli
kuru ürünlerin yapýþmadan doldurulmasýný
saðlar.
Yatay ve Dikey Þekillendir-Doldur-Kapat
(Form-Fill-Seal) tip sistemlerde ise
genellikle fleksibýl (esnek) ambalajlarýn
içerisine bakliyat, bisküvi, çikolata gibi
Ambalaj Bülteni Kasým / Aralýk 2011
•
Þiþe, kutu, konteyner gibi ambalajlar,
kapaklar üzerlerine düþürülüp gerekli
þekilde sýkýþtýrýlacak þekilde kapatýlýrlar.
Aerosol þiþesi veya þampuan þiþesi gibi
ambalajlar içerisine dolumu yapýlan ürünün
kullanýmý esnasýnda ürünü daðýtýcý olarak
da görev yapan ambalajlar ve kapaklarý
ise basýnç uygulayarak kapatýlýrlar.
Günümüzde çocuklarýn açamayacaðý özel
korumalý kapaklar ve yaþlý insanlarýn daha az
kuvvet harcayarak açabilecekleri kolay açýlýr
kapaklar gibi ürünler de geliþtirilmekte ve
kapama hatlarý bu teknolojilerle
iyileþtirilmektedir.
4) Karton Kutu Makineleri
Bu sistemlerde gerektiðinde vakum da
uygulanýr. Yerçekimi kuvvetiyle-gravimetrik
çalýþan üniteler olabildiði gibi, basýnç ve
vakumlu kombinasyonlar da mümkündür.
Gazsýz sývý dolum makinesi – cam ve PET þiþelerde su, meyve suyu
ve yað gibi ürünlerin ambalajlanmasýnda kullanýlýr. Ýmalatçý: Ardolet
Makine.
•
Karton ambalaj/kutu katlama ve yapýþtýrma
makineleri kesintili veya sürekli-kontinü bir
sistem halinde olabilirler. Bu durum
ambalajlamada istenen hýza ve ürüne baðlý
olarak deðiþir.
Tam otomatik dikey ambalaj makinesi – Fleksibýl (esnek) ambalajlarda
kuruyemiþ ve patates cipsi gibi ürünlerin ambalajlanmasýnda kullanýlýr.
Ýmalatçý: Tam-Taþ Makina.
•
3) Kapak Kapatma/Kapama Makineleri
•
Kapak kapatma/kapama makineleri dolumu
yapýlmýþ ambalajlarýn hatasýz/doðru
beslemesinin yapýldýðý hatlarda genellikle
otomatik olarak çalýþmaktadýrlar. Yarý otomatik
kapatma sistemleri de mevcuttur. Kapatma
iþleminin ambalajýn tüketim esnasýnda kullaným
kolaylýðýný engellemeyecek þekilde yapýlmasý
ancak ürünü de sýzdýrmayacak þekilde saðlam
olmasý çok önemlidir.
Karton ambalaj katlama ve
yapýþtýrma makinesi –
Ýmalatçý: Duran Makina.
•
Sürekli olan makineler gerektiðinde dikey
olarak da beslenebilirler.
Yassý haldeki kartonu kutu yapmak için
bir makine, gerekirse yapýþtýrmak için
düzenek ve ürünün dolumunu
gerçekleþtirmek ve kutularý kapatmak
için ise ayrý bir makine gereklidir.
Çok katlý kompozit içecek kutularý gibi
ürünler ise, baskýlý ve lamine edilmiþ
halde malzemesi tedarik edildikten sonra
þekillendir-doldur-kapat tip ambalaj
makinelerinde doldurulmaktadýr.
5) Kodlama ve Etiketleme Makineleri
Kodlama ve etiketleme, bitmiþ ürünün
izlenilebilirliði ve bilgilendirme açýsýndan çok
önemlidir. Yasal bir gerekliliktir.
•
•
•
Þiþe vb. ambalajlarýn, boyun/boðaz kýsmý
veya tabaný okunabilecek bir mürekkep
ile kodlanýr.
Fleksibýl ambalajlar baský aþamasýnda
kodlanýrken; karton kutularýn
kenarlarýndan herhangi birisi kodlanabilir.
Bazen doðrudan ambalaj malzemesi
üzerine kodlama yapýlýrken; çoðunlukla
etiketleme makinesi kullanýlarak tüm
bilgilerin bir arada görülebileceði bir
etiket ambalaj üzerine yapýþtýrýlýr.
Tam otomatik
etiketleme makinesi –
Ýmalatçý: Aymaksan.
Günümüzde sleeve ismi verilen ve özellikle
þiþe vb. ambalajlarýn bütününe giydirilen yeni
nesil etiketler de kullanýlmaktadýr. Ayrýca,
bazý sert (rijit) plastik ambalajlar da kendi
imalatlarý esnasýnda IML-kalýp içi etiketleme
(in-mould-labelling) iþlemine tabi tutularak
üretimleri esnasýnda etiketlenebilmekte ve
böylece dolum sonrasýnda ayrý bir etiketleme
makinesine gerek duyulmayabilinmektedir.
6) Ambalajlarý Gruplayan Shrink Makineleri ve
Kolileme Makineleri
Birincil ambalajlarý koli içine yerleþtirme iþlemi
yapan koli ambalaj makineleri de önemli bir
gruplama ambalaj makinesidir. Bu iþlem için
gerektiðinde robotik sistemler de
kullanýlabilmektedir.
Tam otomatik kolileme
makinesi – Ýmalatçý:
CD Makina.
7) Paletleme Makineleri
Gruplanmýþ olan ambalajlanmýþ ürünler
sevkiyat öncesi bir palet üzerine genellikle
elle yýðýlýr ve istiflenir. Daha sonra paletlenmiþ
yükler shrink veya streç film gibi ambalaj
malzemeleri kullanýlarak bazen de çemberler
yardýmýyla birim yük haline getirilene kadar
sargýlmak suretiyle paletlenir. Günümüzde
robotik sistemler ve bilgisayar programlarýnýn
yardýmýyla en uygun model belirlenerek bu
iþlem gerçekleþtirilebilmektedir.
Tam otomatik paletleme makinesi –
Ýmalatçý: Keramik
Yukarýda ana hatlarýyla özetlemeye çalýþtýðýmýz
Ambalaj Makineleri, kullanýlacak sektörlere
göre çok daha fazla çeþitlendirilecektir. Dolum
sistemleriyle ilgili daha detaylý bilgi almak
için bizlerle iletiþime geçmenizi öneririz.
Daha ayrýntýlý bilgi için:
www.ambalaj.org.tr
www.amd.org.tr, [email protected]
Dünya genelinde Ambalaj Makinesi imal eden
þirketlerin birçoðu küçük ve orta ölçekli
þirketlerdir. Baþta Türkiye gibi birçok imalat
alanýnda geliþmiþliðini kanýtlamýþ ancak halen
geliþmekte olan ülkeler arasýnda yer alan
ülkelerde faaliyet gösteren makine/ambalaj
makinesi imalatçýlarý da hem yurtiçi hem de
ihracat pazarlarýnda uzman olduklarý konular
dahilinde kendilerine yer edinmeye
çalýþmaktadýrlar. Ýhracat paylarý her geçen
gün artmaktadýr.
Birincil satýþ ambalajlarýna
doldurulmuþ ürünlerin
daðýtýmýný kolaylaþtýrmak
için genellikle bu ürünleri
6, 8, 10, 12’li gruplar
halinde bir araya getiren
shrink ambalaj makineleri
kullanýlmaktadýr.
Tam otomatik shrink ambalaj makinesi –
Ýmalatçý: Önersan Ambalaj.
Ambalaj Bülteni Kasým / Aralýk 2011
45
Dosya
ASD – Ambalaj Sanayicileri Derneði ve AMD – Ambalaj Makinecileri Derneði Üyesi Ambalaj ve Dolum Makineleri Üreticileri:
Sýra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Firma
ARDOLET MAKÝNA SANAYÝ VE TÝC. LTD. ÞTÝ.
AYMAKSAN AYLA MAKÝNE A.Þ.
BETA -PAK OTOMATÝK PAKETLEME VE AMB. MAK. SAN. TÝC. LTD. ÞTÝ.
CD MAKÝNA SAN. TÝC. LTD. ÞTÝ.
DÝZAYN MAKÝNA GIDA ÝNÞAAT KUYUMCULUK SAN. VE TÝC. LTD. ÞTÝ.
DOL-MAK DOLUM MAKÝNALARI PASLANMAZ ÇELÝK MAM. SAN. VE TÝC. A.Þ.
DOYPAK PAKETLEME GIDA MAK. SAN. VE TÝC. LTD. ÞTÝ.
DURAN MAKÝNA SANAYÝ VE TÝCARET LTD. ÞTÝ.
ELEKTROMAG MAK. SAN. TÝC. A.Þ.
Þehir
ÝZMÝR
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
10 ENMAK END. MAK. SAN. TÝC. LTD. ÞTÝ.
11 ERENSOY GIDA VE AMB.MAK.SAN. VE TÝC.LTD.ÞTÝ.
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
ERSEY MAKÝNA SAN. VE TÝC. LTD. ÞTÝ.
ESÝT ELEKTRONÝK SÝSTEMLER ÝMLT VE TÝC.LTD.ÞTÝ.
FERM AMBALAJ MAKÝNALARI SAN. VE TÝC. A.Þ.
HASEL AMBALAJ MAKÝNALARI VE KONVEYÖR EKÝPMANLARI ÝÇ VE DIÞ TÝC.
HÝTÝT MAKÝNA ÝMALATI SAN. TÝC. LTD. ÞTÝ.
HT TERMOFORM MAKÝNALARI SAN. TÝC. LTD. ÞTÝ.
KERAMÝK AMBALAJLAMA MAKÝNALARI LTD. ÞTÝ.
KULP MAKÝNA SAN. TÝC. LTD. ÞTÝ.
MARÝPAK AMBALAJ LTD. ÞTÝ.
MAZER MAKÝNA POLÝÜRETAN KAROSER SAN. VE TÝC. LTD. ÞTÝ
MÝMSAN ÝTHALAT ÝHRACAT BANT VE KAYIÞ SAN. LTD. ÞTÝ.
MULTIVAC AMBALAJ MAKÝNELERÝ SANAYÝ VE TÝCARET A.Þ.
NAÝM YAVUZ TEMSÝLCÝLÝK VE DANIÞM. TÝC.LTD.ÞTÝ.
NET AMBALAJ VE MADENCÝLÝK LTD. ÞTÝ.
ONARE ENDÜSTRÝYEL AMBALAJLAMA VE GIDA SAN. TÝC. LTD. ÞTÝ.
ÖNERSAN AMBALAJ MAKÝNALARI SAN. VE TÝC. LTD. ÞTÝ.
ÖZARTAÞ AMBALAJ MAKÝNELERÝ SANAYÝ ÝHRACAT VE TÝCARET LTD. ÞTÝ.
ÖZ UYGURLAR MAKÝNA SAN. TÝC. LTD. ÞTÝ.
PAK DOLUM VE AMBALAJ MAKN.SAN.TÝC.LTD.ÞTÝ.
PAKFORM OTOMATÝK PAKETLEME VE AMB. MAK. SAN. VE TÝC. LTD. ÞTÝ.
SAFMAK SAF MAKÝNA SAN. VE TÝC. A.Þ.
TAMTAÞ MAKÝNA SAN. VE TÝC. A.Þ.
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
GEBZE
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
ÝZMÝR
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
BÝLECÝK
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
KIRÞEHÝR
ANKARA
ÝSTANBUL
KOCAELÝ
ÝSTANBUL
34
35
36
37
38
UMAR MAKÝNA SAN. VE TÝC. A.Þ.
ÜNLÜ MAKÝNA LTD.
VARLIK MAKÝNA LTD.ÞTÝ
VATAN MAKÝNA SANAYÝ VE TÝCARET A.Þ.
YAZICI MAKÝNA KAPLAMA VE GIDA SAN.TÝC.LTD.ÞTÝ.
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
ÝSTANBUL
46
Ambalaj Bülteni Kasým / Aralýk 2011
Ürünler
SIVI DOLUM, KAPAK KAPATMA, ETÝKETLEME, PALET BOZMA MAKÝNELERÝ
BESLEME, SIVI DOLUM, KAPAK KAPAMA, ETÝKETLEME, STRECH FÝLM SARMA MAKÝNELERÝ
TAM OTOMATÝK THERMOFORM AMBALAJLAMA VE PAKETLEME MAKÝNELERÝ
OTOMATÝK KOLÝLEME, PALET DÝZME, PALETLEME MAKÝNELERÝ
SIVI DOLUM MAKÝNELERÝ, KAPAK KAPATMA MAKÝNELERÝ
SIVI DOLUM, KAPAK KAPATMA MAKÝNELERÝ
DOYPAK DÝKEY AMBALAJLAMA MAKÝNELERÝ
KARTON AMBALAJ KATLAMA YAPIÞTIRMA MAKÝNELERÝ
PET ÞÝÞÝRME MAKÝNELERÝ, GAZSIZ SIVI DOLUM, KAPATMA, ETÝKETLEME, KOLÝ AÇMA, KOLÝLEME, PAKETLEME YARI OTOMATÝK
MAKÝNELERÝ
SIVI DOLUM, KAPAK KAPATMA, ETÝKETLEME, ÞÝÞE YIKAMA MAKÝNELERÝ
ÞÝÞÝRME MAKÝNALARI, DOLUM, SLEEVE ETÝKETLEME VE PAKETLEME SÝSTEMLERÝ, ÇOKLU AMBALAJ (MULTÝPACK) VE PALETLEME
SÝSTEMLERÝ, KURU DOLUM MAKÝNELERÝ.
PET ÞÝÞE DOLUM, DAMACANA DOLUM, GAZLI SIVI DOLUM, PALETLEME, ETÝKETLEME, KOLÝLEME MAKÝNELERÝ
TAM OTOMATÝK VE YARI OTOMATÝK TORBALAMA KANTARLARI, BIGBAG KANTARLARI
BANTLAMA, KOLÝLEME, PALETLEME MAKÝNELERÝ
SHRÝNK AMBALAJLAMA MAKÝNELERÝ
AEROSOL DOLUM, SIVI DOLUM, ETÝKETLEME MAKÝNELERÝ
TERMOFORM PLASTÝK ÞEKÝLLENDÝRME MAKÝNELERÝ
SHRÝNK - STREÇ PALETLEME, ÇEMBERLEME MAKÝNELERÝ
SIVI DOLUM-SÜT DOLUM, ETÝKETLEME MAKÝNELERÝ
SHRÝNK AMBALAJLAMA MAKÝNELERÝ
SHRÝNK AMBALAJLAMA MAKÝNELERÝ, EKMEK AMBALAJLAMA MAKÝNESÝ
SHRÝNK - STREÇ PALETLEME AMBALAJ MAKÝNELERÝ
VAKUM AMBALAJLAMA, ETÝKETLEME MAKÝNELERÝ
ETÝKETLEME MAKÝNELERÝ
ÇEMBERLEME, SHRÝNK PALETLEME, ETÝKETLEME MAKÝNELERÝ
ÇEMBERLEME MAKÝNELERÝ
SHRÝNK AMBALAJ MAKÝNELERÝ
SIVI DOLUM VE KURU DOLUM MAKÝNELERÝ
YATAY BÜSKÝVÝ DOLUM, KURU DOLUM MAKÝNELERÝ, EKMEK AMBALAJLAMA MAKÝNELERÝ
SIVI DOLUM MAKÝNELERÝ, YATAY ÇÝKOLATA DOLUM MAKÝNELERÝ
TERMOFORM AMBALAJLAMA MAKÝNELERÝ
SIVI DOLUM (VARÝL), KURU DOLUM (BIG BAG) MAKÝNELERÝ
TAM OTOMATÝK DÝKEY PAKETLEME MAKÝNALARI, YARI OTOMATÝK VE TAM OTOMATÝK, SHRÝNK AMBALAJ MAKÝNALARI, VAKUM
AMBALAJ MAKÝNALARI
METAL AMBALAJ VE KAPAK ÝMALAT MAKÝNELERÝ
SHRÝNK AMBALAJLAMA MAKÝNELERÝ
OTOMATÝK VE YARI OTOMATÝK TORBA DOLUM MAKÝNELERÝ, BIGBAG DOLUM MAKÝNELERÝ, STREÇ VE PALETLEME MAKÝNELERÝ
METAL AMBALAJ VE KAPAK ÝMALAT MAKÝNELERÝ, KAPAK KAPATMA MAKÝNELERÝ
TAM OTOMATÝK VE YARI OTOMATÝK SHRINK MAKÝNELERÝ