Motor : Yakıttan elde ettiğ i ısı enerjisini mekanik enerjiye çeviren

Transkript

Motor : Yakıttan elde ettiğ i ısı enerjisini mekanik enerjiye çeviren
U NITE 1
ARACIN VE MOTORUN KISIMLARI
Unite ile ilgili aöşklama: Motorun parşalarğ ve şeü
itleri şok iyi o g renilmeli. Akunun go revi ve bakğmğ o nemli
konular arasğndadğr ve şok iyi bilinmelidir.
KONU 1
MOTORUN TANIMI VE Ş Eİ ITLERI
Motor : Yakğttan elde ettig i ğsğ enerjisini mekanik enerjiye şeviren makinalardğr.
YANMA Ş Eİ ITLERINE GORE MOTORLAR
1- Dşçtan yanmalş motorlar: Kullanmğüoldug u yakğtğ motorun dğü
ğnda yakmasğyla guş ureten makinalardğr.
2- Iöten yanmalş motorlar : Kullanmğüoldug u yakğtğ motorun işinde yakmasğyla guş elde eden makinalardğr.
Gunumuzde kullanğlan tum araşlar işten yanmalğ motorlara sahiptir.
YAKIT Ş Eİ ITLERINE GORE MOTORLAR
12-
Benzinli motorlar: Yakğt olarak benzin ve LPG (sğvğlaü
tğrğlmğüpetrol gazğ) kullanğlan motorlardğr.
Dizel motorlar : Yakğt olarak Motorin (mazot) kullanğlan motorlardğr.
Dizel motorlarda; silindirler işerisine yalnğzca hava alğnğr, ğsğnmğühavanğn uzerine enjekto rler mazot puskurterek
ateü
leme yaparlar.
Benzinli motorlarda; silindirler işerisine yakğt+hava karğü
ğ alğnğr, bujiler vasğtasğyla ateü
leme yapğlğr.
ZAMANLARINA GORE MOTORLAR
1- Iki zamanlş motorlar; Krank milinin her turunda (360 derece) ve pistonlar ğn iki hareketiyle bir iüzamanğ
meydana getiren motorlara denir. Motorsikletler de, kuşuk deniz araşlarğnda, ufak ilaşlama motorlarğnda
kullanğlabilirler.
Iki zamanlş motorun oluçum sşrasş:
1- Emme- sğkğü
tğrma
2- Ateü
leme- egzoz
3- Dort zamanlş motorlar: Krank milinin her iki turunda ( 720 derece) ve pistonlarğn do rt hareketiyle bir iü
zamanğ meydana getiren motorlara denir.
Dort zamanlş motorun oluçum sşrasş:
1234-
Emme : Benzinli motorda karğü
ğmğn, dizel motorlarda havanğn silindirler işerisine alğndğg ğ zamandğr.
Sşkşçtşrma : Sğcaklğk ve basğncğn elde edildig i zamandğr.
Ateçleme: Silindirlerde yanma iü
leminin sag landğg ğ zamandğr.
Egzoz: Yanmğügazlarğn dğü
arğya atğldğg ğ zamandğr.
SOG UTMALARINA GORE MOTORLAR
1- Hava sogutmalş motorlar
2- Su sogutmalş motorlar.
MOTORUN BELLI BAİ LI PARŞ ALARI
1- Karter: Motor yag lama yag ğna depoluk eder.
2- Silindir Blogu: Pistonlara ve krank miline yataklğk yapar,motorun ana go vdesidir.
3- Silindir Kapagş: Silindir blog unun uzerini kapatarak yanma odalarğnğ oluü
turur.
4- Subap(Kulbutor) Muhafaza Kapagş: Motoru dğüetkenlere karü
ğ koruyan dğükapaktğr.
5- Radyator: Sog utma suyuna depoluk eder.
6- Manifoltlar (emme-egzoz): Iki şeü
it manifolt vardğr.Genel olarak toplama ve dag ğtma go revi yaparlar.Emme
manifoldu karburato rde karğü
mğü olan karğü
ğmğn silindirlere dag ğtğlmasğnğ,egzoz manifoldu ise yanmğü gazlarğn
toplanarak egzoz borusuna geşiü
ini sag lar.
7- Enduksiyon Bobini: Akumulato rden gelen 12 voltluk akğmğ 15000-25000 volta yukseltir.
8- Buji: Ateü
leme yapar(benzinli motor parşasğ)
9- Enjektor: Ateü
leme yapar (dizel motor parşasğ)
10- Subap: Emme ve egzoz subabğ olarak iki şeü
ittir.Toplama ve dag ğtma go revi yapar.
11- Karburator:Yakğt ile havayğ 1/15 oranğnda karğü
tğrğr.(benzinli motor parşasğ)
12- Març Motoru: Motora ilk hareketi verir.
13- Alternator: Araş işin gerekli elektrig i uretir.
14- Distributor:Bujilere sğrasğ ile elektrik dag ğtğr. (benzinli motor parşasğ)
15- Krank Mili (ana mil): Pistonun dog rusal hareketini,piston kolu yardğmğyla dairesel harekete şevirir.
16- Piston: Yanma sonucu oluü
an gaz basğncğnğ mekanik enerjiye şevirir ve motor zamanlarğnğn meydana
gelmesini sag lar.
17- Eksantrik (kam) Mili: Distributo re,subaplara,yag pompasğ ve yakğt pompasğna hareket verir.
RODAJ SU RESI: Yeni alğnmğümotorda motor parşalarğnğn birbirine alğü
ma suresidir.Bu sure işerisinde ani duruü
kalkğüyapğlmaz,hğzlğ gidilmez,yaklaü
ğk her vitesin3/4Çkadar hğz yapğlğr.
AKU MULATOR (BATARYA)
GOREVI: kimyasal enerjiye şevirerek depo Elektrik enerjisini,eden ve gerektig inde kimyasal enerjiyi,elektrik
enerjisine do nuü
turerek geri veren parşaya akumulato r (batarya) denir.
ARIZALAR VE BAKIMLARI
Aku bag lantğsğ yapğlğrken artğ (+) kutup (+) ile (-) kutup eksi (-) ile paralel olarak bag lanmalğdğr.Aku takviyesi
yapğlğrken de aynğ bag lantğ gerşekleü
tirilmelidir.
Dijital go stergeli araşlarda aku takviyesi yapğlmaz.
(+) kutup baü
ğ kalğn, (-) kutup baü
ğ ince go runume sahiptir.
Kğü
ğn akumulato run donmamasğ işin tam ü
arj ettirilir.
Kutup baü
larğnda meydana gelen oksitlenmelerin temizlig i,ğlğk su veya zğmpara ile yapğlabilir.Kutup baü
larğnda
kğsa surede oksitlenme oluü
mamasğ işin bag lantğdan o nce kutup baü
larğna şok az miktarda gres yag ğ surulebilir.
Elektrolik işerisindeki su zamanla buharlaü
arak seviyenin duü
mesine sebep olur.Seviye duü
tug unde plakalarğn
1-1,5 cm uzerine kadar saf su ilave edilmelidir.
Akunun yuzey kğsmğ kurur ve temiz olmalğdğr.Aku yuzeyinde pisliklerin birikmesi akunun kendilig inden
boü
almasğna sebep olur.
Herhangi bir yangğn esnasğnda Aku kutup baü
larğ so kulmelidir
U NITE 2
ATEİ LEME SISTEMI (BENZINLI MOTOR)
Unite Ile Ilgili Aöşklama : Sistemin go revi bilinmeli parşalarğ ve yapğlan ayarlar o g renilmeli. Bu uniteyi iyi
şalğü
ğnğz sistemde meydana gelen basit arğzalar şok o nemlidir.
SISTEMIN GOREVI
Benzinli motorlarda yanma odasğnda sğkğü
tğrğlmğüolan 1/15 oranğndaki yakğt ile havanğn ateü
lenmesini sag layan
sistemdir.
SISTEMIN Ş ALIİ MASI
Kontak anahtarğnğn aşğlğp marü
a basğlmasğyla, Akumulato rden gelen 6 veya 12 voltluk akğm platin kontaklarğnğn
aşğlmasğyla enduksiyon bobini uzerine yo nlenir. Enduksiyon bobini gelen akğmğ yuksek gerilime şğkartarak oluü
an
yuksek gerilim enduksiyon bobini tepe kulesinden distributo re geşer. Distributo r ise gelen yuksek gerilimli akğmğ
sğrasğyla bujilere dag ğtğr ve akğm buji tğrnaklarğ arasğnda kğvğlcğma do nuü
erek yanma odasğndaki karğü
ğmğn
ateü
lenmesi sag lanmğüolur.
Ateü
lemenin sag lanmasğ tamamğyla oluü
an yuksek gerilimli akğma bag lğdğr. Yuksek gerilimli akğm oluü
madğg ğ
surece bujilerin ateü
leme yapmasğ mumkun deg ildir.
ATEİ LEME SISTEMI PARŞ ALARI VE GOREVLERI
1-AKU MU LATOR : Enduksiyon bobinine gerekli olan 12 voltluk akğmğn iletimini sag lar.
2-KONTAK ANAHTARI : Araş uzerine elektrik akğmğnğn iletilmesini veya kesilmesini sag layan elektrikli
anahtardğr. Araş uzerinde go stergeler, ateü
leme sistemi, marüsistemi gibi elektrik devrelerinin ana ü
alteridir.
3-ENDU KSIYON (ATEİ LEME) BOBINI: Akumulato rden gelen 6 veya 12 voltluk gerilimi, 15.000 ile 25.000
volta yukselten parşadğr.
4-DISTRIBU TOR : Işerisinde bulunan hareketli parşalar vasğtasğyla enduksiyon bobininden gelen yuksek gerilimli
akğmğ sğrasğ ile bujilere dag ğtğr.
Distributo run işerisinde Platin, meksefe (kondansato r) ve tevzi makarasğ bulunur.
Platin : Aşğlğp Kapanma hareketi vasğtasğyla bobinin yuksek gerilim oluü
turmasğna yardğmcğ olur.
Meksefe (Kondansator) : Platinin yuksek gerilim karü
ğsğnda zarar go rmesini engeller.
Tevzi Makarasş : Yuksek gerilimin ateü
leme sğrasğna go re bujilere dag ğtğmğnğ sag lar.
5- BUJI : Yanma odalarğnda elektrik kğvğlcğmğ sag layarak ateü
lemeyi gerşekleü
tirir.
ATEİ LEME SISTEMINDE YAPILAN AYARLAR
1- Buji (tğrnak) ayarğ
2- Platin ayarğ
3- Avans ayarğ
Bu ayarlar bozuk olursa ;
Araş tekleyerek, duzensiz şalğü
ğr
Motor şekiü
ten duü
er
Yakğt sarfiyatğ artar
MEYDANA GELEN BASIT ARIZALAR VE GIDERILMESI
Platin meme yapmğü
sa ( şene kğsğmlarğ erimiü
se) ; meksefe arğzalğdğr, meme yapan kğsğmlar zğmpara ile
temizlenmelidir. Platinler belirli kilometreler sonucunda de g iü
tirile bilen parşa gurubundadğr.
Bujiler kurum bag lamğüise; kurum bag layan kğsğmlar tel fğrşa ile temizlenir. Buji kablolarğndan birinin yerinden
şğkmasğ, bujilerin kurum bag lamasğ, buji ayarlarğnğn bozuk olmasğ sonucunda araş tekleyerek ve duzensiz şalğü
ma
go sterir.
Kontak anahtarğ motor şalğü
mazken ateü
leme konumunda aşğk unutulursa enduksiyon bobini yanar, platin yanar
ve aku boü
alğr.
Ateü
leme sistemi aksamğ ğslanğrsa, ateü
leme gerşekleü
mez
Distributo r kapag ğ şatlarsa motor şalğü
maz.
Yanma problemi olan artşa egzozda Siyah duman go rulur.
ELEKTRONIK ATEİ LEME SISTEMI
Elektronik ateü
leme sisteminde platinsiz ateü
leme sag lanğr, bu ateü
lemede platin yoktur. Klasik ateü
lemeden farkğ
ise;
Platin ayarğ yapğlmaz.
Yanma tam sag lanğr ve yuksek devirlerde motor daha verimli şalğü
ğr.
Tekleme olasğlğg ğ ortadan kalkar
Bujiler daha uzun o murlu olur.
U NITE 3
BENZINLI MOTORLARDA YAKIT SISTEMI
Unite Ile Ilgili Aöşklama : Sistemin go revi, o nemi ve basit arğzalar tam olarak o g renilmeli. Karğü
ğm oranlarğ iyi
bilinmelidir.
SISTEMIN GOREVI
Motorun ihtiyacğ olan benzini depolar ve depodaki benzinin hava ile birle ü
erek yanma odalarğna 1/15 benzin +
hava karğü
ğmğ olarak gitmesini sag layan sistemdir.
SISTEMIN Ş ALIİ MASI
Motorun şalğü
masğna bag lğ olarak; yakğt pompasğ (yakğt otomatig i) hareketini eksantrik milinden alarak depodaki
yakğtğ belirli bir basğnşla karburato re getirir. Karburato re ulaü
an yakğt hava ile karğü
arak emme manifolduna
oradan da yanma odalarğna iletilir.
YAKIT SISTEMI PARŞ ALARI VE GOREVLERI
1- YAKIT DEPOSU : Aracğn ihtiyacğ olan yakğtğ temiz bir ü
ekilde depo eder.
2- İ AMANDIRA : Yakğt deposu işerisinde bulunan ve depodaki yakğt seviyesini yakğt go stergesine ileten parşadğr.
3- YAKIT GOSTERGESI : Hareket halinde iken surucuye depodaki yakğt hakkğnda bilgi veren uyarğ go stergesidir.
4- YAKIT POMPASI (YAKIT OTOMATIG I) : Depodaki yakğtğn emilerek karburato re iletilmesini sag layan,
(depodaki yakğta hareket veren) parşadğr. Hareketini eksantrik milinden alan yakğt pompasğ yer olarak yakğt
deposu ile karburato r arasğndadğr.
5- YAKIT FILTRESI : Depodan gelen yakğtğn işerisindeki toz ve tortularğn suzulup temizlenmesini sag lar.Filtre
yer olarak yakğt deposu ile yakğt pompasğ arasğnda, bazğ motorlarda da yakğt pompasğ ile karburato r arasğnda da
bulunabilir.
6- HAVA FILTRESI : Karburato re giren havanğn temizlig ini sag lar. Hava filtreleri kuru tip ve yag lğ tip olarak iki
şeü
ittir. Yer olarak karburato run uzerindedir.
7- KARBU RATOR : Motor işin gerekli olan 1/15 oranğndaki yakğt ile havanğn ayarlanmasğnğ sag layan parşadğr. Yer
olarak emme manifoldunun uzerinde bulunur.
8- MANIFOLD : Motor işerisinde toplama ve dag ğtma go revi yaparlar. Iki şeü
it manifold vardğr.
Emme Manifoldu : Karburato rden gelen yakğt + hava karğü
ğmğnğn emme subabğna iletilmesini sag lar.
Egzoz Manifoldu : Egzoz subabğndan gelen yanmğügazlarğ egzoz borusuna iletir.
9- JIKLE KELEBEG I : Sog uk havalarda motorun rahat şalğü
abilmesi işin zengin karğü
ğmğ hazğrlayan tertibattğr. Yer
olarak karburato run uzerinde hava giriüdelig i o nunde bulunur.
KARIİ IM Ş Eİ ITLERI
1- Normal Karşçşm : Karburato run hazğrlamğüoldug u 1/15 oranğndaki karğü
ğmdğr.
2- Zengin Karşçşm : Karburato run hazğrlamğüoldug u karğü
ğmda yakğtğn fazla havanğn az oldug u karğü
ğmdğr.
3- Fakir Karşçşm : Karburato run hazğrlamğüoldug u karğü
ğmda yakğtğz az havanğn fazla oldug u karğü
ğmdğr.
YAKIT SISTEMINDE YAPILAN AYARLAR
1- Otomatik jikle yazlğk- kğü
lğk ayarğ
2- Hava filitresi yazlğk- kğü
lğk ayarğ
3- Ro lanti ayarğ
Bu ayarlar bozuk olursa;
Yakğt sarfiyatğ artar
Egzozdan siyah renkte duman şğkar
Motor bog ulur
MEYDANA GELEN BASIT ARIZALAR VE GIDERILMESI
Hava filtresi tşkanmşç ise ; Motor zengin karğü
ğmla şalğü
ğr, Egzoz dumanğ siyah şğkar. Kuru tip hava filtrelerinin
temizlig i basğnşlğ hava ile, yag lğ tip hava filtrelerinin temizlig i gaz yag ğ ile yapğlmalğdğr.
Jikle öekik bşrakşlşrsa ; motor zengin karğü
ğmla şalğü
ğr, motor bog ulabilir, egzozdan siyah renkte duman şğkar.
Belirli kilometre sonrasğnda hava filtresi ve yakğt filtresi deg iü
tirilmelidir.
Motor ğsğndğg ğnda stop etmeler go zleniyorsa karburato r ayarğnğn kontrol edilmesi gerekir.
Bog ulmuübir motoru şalğü
tğrabilmek işin birkaş dakika beklendikten sonra gaz pedalğna sonuna kadar basğlarak
marüyapğlğr.
Araşta yakğt ikmali (yakğt alğrken) yapğlğrken motor stop edilir.
Ro lanti devresinin yukselmesi aracğn zengin karğü
ğmla şalğü
tğg ğnğ, yakğt sarfiyatğ oluü
tug unu go sterir. Ro lanti
devresinin duü
uk olmasğ aracğn fakir karğü
ğmla şalğü
tğg ğnğ go sterir. Ro lanti devresi duü
uk olan araşta teklemeler
meydana gelir ve ayak gaz pedalğndan şekildig i anda araş
stop eder.
Rolanti devresi motorun kendi kendine öalşçtşgş devredir.
DIZEL MOTORLARDA YAKIT SISTEMI
Ş alğü
ma prensibi aynen benzinli motorlar gibidir. Ancak dizel motorlarda par şa farkğ vardğr ve ateü
leme teknig i
farklğdğr. Burada bujiler gibi kğvğlcğmlğ ateü
leme yoktur, sğkğü
tğrğlmğühavanğn uzerine enjekto rler vasğtasğyla mazot
puskurterek ateü
leme sag lanğr.
BELLI BAİ LI PARŞ ALARI
1- YAKIT DEPOSU : Yakğtğn depolanmasğnğ sag layan parşalardğr.
2- BESLEME POMPASI : Yakğt deposundaki mazotun (motorin) emilerek enjeksiyon pompasğna iletilmesini
sag lar.
3- YAKIT FILTRESI : Enjeksiyon pompasğna giden mazotu temizler.
4- ENJEKSIYON POMPASI : Besleme pompasğndan gelen yakğtğ yuksek basğnşla enjekto rlere go nderir.
5- ENJEKTOR : Enjeksiyon pompasğndan gelen yakğtğ yanma odalarğ işerisinde sğkğü
tğrğlmğü havanğn uzerine
atomize bir ü
ekilde puskurtur.
6- ALŞ AK BASINŞ , YU KSEK BASINŞ VE GERI DONUİ BORULARI: Depodaki yakğtğ besleme pompasğna,
filtrelere, ve yakğt enjeksiyon pompasğna kadar ulaü
masğnğ sag layan borulara alşak basğnş borularğ , enjeksiyon
pompasğndan şğkan yuksek basğnşlğ yakğtğn enjekto rlere ulaü
masğnğ sag layan borulara yuksek basğnş borularğ ,.
besleme pompasğnğn bastğg ğ yakğtğn fazlasğnğ depoya taü
ğyan borulara ise geri do nuüborusu denir.
7- HAVA FILTRESI : Motor işerisine giren havanğn temizlenmesini sag lar. Genellikle yag lğ tip hava filtresi
kullanğlğr.
8- KIZDIRMA (ISITMA) BUJILERI : Sog uk havalarda motorun rahat şalğü
masğnğ sag lar.
MEYDANA GELEN BASIT ARIZALAR VE GIDERILMESI
Dizel motorlar hava yaparsa motor şalğü
maz. Hava yapma sebepleri ;
Depodaki yakğtğn tamamen bitmesi
Yakğt borularğnğn delinmesi
Yakğt filtresinin so kulmesi ve temizlenmesi
Dizel motorun yakğt deposunun suyu gunluk olarak alğnmalğdğr. Su alğnmaz ise kğü
ğn yakğt donar ve motor hava
yapar.
Hava filtresi belirli kilometrede deg iü
tirilmeli yada temizlenmelidir.
Hava filtresi tğkalğ ise egzozdan siyah renkte duman şğkar
Yakğt filtresi belirli kilometrede deg iü
tirilmelidir.
EGZOZ SISTEMI
GOREVI : Silindirler işerisindeki yanmğügazlarğn dğü
arğya tahliye edilmesini sag lar.
BELLI BAİ LI PARŞ ALARI
1. EGZOZ
2. EGZOZ
3. EGZOZ
4. EGZOZ
Egzozdan
SUBABI : Silindirlerdeki yanmğügazlarğ egzoz manifolduna iletir.
MANIFOLDU : Yanmğügazlarğn egzoz borusuna iletilmesini sag lar
BORUSU : Yanmğügazlarğn dğü
arğya atğlmasğnğ sag lar.
SUSTURUCUSU : Basğnşlğ olarak silindirlerden şğkan yanmğügazlarğn sesini azaltğr.
aü
ğrğ ses geliyorsa egzoz susturucusu veya egzoz borusu delinmi ü
tir
U NITE 4
MARİ SISTEMI
Unite Ile Ilgili Aöşklama : Sistemin go revi ve basit arğzalarğ şok iyi anlaü
ğlmalğ.
SISTEMIN GOREVI
Motora ilk do nme hareketini vererek aracğn şalğü
masğnğ sag layan sistemdir.
SISTEMIN Ş ALIİ MASI
Kontak anahtarğnğn aşğlğp marü
a basğlmasğyla akumulato rden gelen elektrik enerjisi marü motoru tarafğndan
mekanik enerjiye şevrilir ve marüdiü
lisi do nmeye baü
lar. Marüdiü
lisi volan diü
lisini kavrayarak volan diü
lisini
do ndurur, volan diü
lisinin do nmesiyle motora ilk hareket iletilmiüolur.
MARİ SISTEMI PARŞ ALARI VE GOREVLERI
1- AKUMU LATOR : Marümotoru işin gerekli ilk enerjiyi ileten parşadğr.
2- KONTAK ANAHTARI : Marükonumunu aşar ve marü
a basma suresi 10-15 saniye olmalğdğr.
3- MARİ MOTORU : Elektrik enerjisini mekanik enerjiye şevirerek motora ilk hareketi ileten parşadğr.
4- MARİ DIİ LISI : Marü motorundan gelen mekanik enerjiyi alarak volan diü
lisinin do nmesinin sag layan
parşadğr.
5- VOLAN DIİ LISI : Krank milinin ilk hareketini sag lar.
MEYDANA GELEN BASIT ARIZALAR VE GIDERILMESI
Marça basşldşgşnda març motoru öalşçmşyor ise ;
Akumulato r boü
almğü
tğr
Akumulato r kutup baü
larğ gevü
ektir
Akumulato r kutup baü
larğ oksitlidir
Marümotorunun ko murleri bitmiü
tir
Marümotoru arğzalğdğr
Marça basşldşgşnda aracşn motoru rahat donuyor fakat motor öalşçmşyorsa ;
Yakğt sistemi arğzalğdğr
Ateü
leme sistemi arğzalğdğr
Kontak anahtarş ile 10-15 saniyeden fazla març yapşlacak olursa :
Akumulato r boü
alğr
Marüdiü
lisi ve volan diü
lisi zarar go rur.
Ş alşçşr haldeki motorda març yapşlacak olursa ;
Marümotoru zarar go rur
Marüdiü
lisi ve volan diü
lisi zarar go rur (kğrğlğr)
U NITE 5
YAG LAMA SISTEMI
Unite Ile Ilgili Aöşklama : Sistemin go revi ve o nemi bilinmeli, yag deg iü
im ve o lşum kurallarğ iyi bilinmeli.
SISTEMIN GOREVI
Ş alğü
an motor parşalarğnğn aü
ğnmasğnğ ve ğsğnmasğnğ o nleyen, motorun sog utulmasğna yardğmcğ olan ve motor
parşalarğnğn temizlig ini sag layan sistemdir.
SISTEMIN Ş ALIİ MASI
Yag pompasğ karterdeki yag ğ belirli basğnşla yag lama kanallarğna go nderir. Motor yag ğ şalğü
an motor parşalarğnğ
yag ladğktan sonra tekrar karter işerisine geriye gelir.
YAG LAMA SISTEMI PARŞ ALARI VE GOREVLERI
1-KARTER : Motor yag ğna depoluk eder, yag ğn sog umasğna yardğmcğ olur ve motorun alt tarafğnğ kapatarak; toz.
toprak ve yabancğ maddelerin motor işerisine girmesini o nler.
2-YAG FILTRESI : Motor yag ğnğn temizlenmesini sag lar.
3-YAG POMPASI : Yag ğ karterden emerek belirli basğnş altğnda motor yag lama kanallarğna go nderir.
4-YAG GOSTERGESI : Yag muü
iri yardğmğyla yag ğn basğncğnğ surucuye bildirir.
5-YAG LAMBASI : Yag lama sisteminde meydana gelen arğza karü
ğsğnda surucuyu ikaz eder. Marü
a basğlğp motor
şalğü
tğg ğ anda kendilig inden so nmesi gerekir.
6-YAG KONTROL Ş UBUG U : Gunluk bakğmlarda karterdeki yag ğn seviyesini o lşmek işin kullanğlğr.
YAG OLŞ U M KURALLARI
Motor şalğü
ğr vaziyette olmayacak.
Eg er kontak yeni kapatğlmğü ise 5-6
dakika kadar beklenilmelidir.
Araş duz zeminde olmalğ
Yag şubug u şekilip temiz bir bezle
silinir ve tekrar kanalğna takğlğr.
Ş ubuk kanalğndan şekilip yere
paralel ü
ekilde tutularak yag belirtisi
okunur.
Yag
belirtisi şubuk uzerinde
bulunan iki şizgi arasğnda olmalğdğr.
YAG DEG Iİ IM KURALLARI
Motor şalğü
ğr vaziyette olmayacak.
Eg er kontak yeni kapatğlmğü ise 5-6
dakika kadar beklenilmelidir.
Araş duz zeminde olmalğ
Motor sğcak olmalğ.
Kirli yag karterin altğndan boü
altğlğr.
Yeni yag subap muhafaza kapag ğ
uzerinden (motor yag kapag ğ) ilave
edilir.
MEYDANA GELEN BASIT ARIZALAR VE GIDERILMESI
Motor yagşnşn eksilme sebepleri ; karter delinmiü
, karter contasğ kaşğrğyor veya motor yag yakğyor olabilir.
Motorun yag yakma sebepleri ; segmanlar aü
ğnmğü
, silindirler aü
ğnmğü
, subap yataklarğ aü
ğnmğüolabilir veya
kullanğlan motor yag lama yag ğ fazladğr.
Yag yakan bir aracğn egzoz dumanğ mavi renkte go zlenir.
Yag o lşumu yapğldğg ğnda yag belirtisi en alt (min.) şizgide ise bu aracğn yag sğz şalğü
tğg ğnğ bildirir. Yag sğz şalğü
an
bir araşta ; motor aü
ğrğ derecede ğsğnğr ve yanar. Motor şekiü
ten duü
er. Eg er yag belirtisi en ust (max.) noktada
ise yag ğn fazla oldug unu bildirir. Bunun sonucunda da araş yag yakar.
Araşta bulunan motor yag lama yag ğ gunluk bakğmlarda kontrol edilmelidir ve belirli kilometre sonunda da motor
yag lama yag ğ deg iü
tirilmelidir.
Yag filtresi belirli kilometre sonunda deg iü
tirilmelidir.
Sistemle ilgili arğzayğ hareket halinde surucuye yag lambasğ bildirir. Yag lambasğ yandğg ğnda mutlaka kontak
kapatğlmalğdğr.
Yaglama yagş oldugu halde motorda yag basşncş yapşlamşyor ise; Yag filtresi veya yag pompasğ tğkalğ
olabilir.
U NITE 6
SOG UTMA SISTEMI (SU SOG UTMA)
Unite Ile Ilgili Aöşklama : Sistemin go revi ve aracğn hararet yapma nedenleri şok iyi bilinmelidir.
SISTEMIN GOREVI
Yanma sonucunda ğsğnan motor parşalarğnğn yuksek ğsğlardan zarar go rmesini engellemek amacğyla motorun
sog utulmasğnğ sag lar.
SISTEMIN Ş ALIİ MASI
Radyato rde bulunan su, devir daim (su) pompasğ vasğtasğyla motor bloklarğ işerisindeki su kanallarğna go nderilir.
Blok işerisinde dolaü
an su tekrar radyato re do ner ve bu iü
lem surekli devam ederek sog utma iü
lemi sag lanmğü
olunur.
SOG UTMA SISTEMI PARŞ ALARI VE GOREVLERI
1-RADYATOR : Sog utma suyuna depoluk eder ve bloklardan gelen sğcak suyun radyato r ust depodan geşerek
peteklerde sog umasğnğ ve alt depodan sog uk suyun tekrar bloklara go nderilmesini sag lar.
2-VANTILATOR KAYIİ I : Krank kasnag ğndan hareket alarak; su pompasğ, vantilato r ve alternato run şalğü
masğnğ
sag lar. ( Vantilato r kayğü
ğ yalnğzca sog utma sisteminde deg il ayrğca ü
arj sisteminde de kullanğlan ortak bir
parşadğr)
3-VANTILATOR (ELEKTROFAN): Radyato r peteklerinde bulunan sğcak suyun sog umasğnğ sag lar.
4-DEVIR DAIM (SU) POMPASI : Vantilato r kayğü
ğnğn hareketiyle radyato rdeki suyu basğnşlğ olarak alğp su
kanallarğna pompalar.
5-TERMOSTAT : Motorun en kğsa sure işinde ğsğnmasğnğ ve ğsğndğktan sonra motor ğsğsğnğn sabit kalmasğnğ sag lar.
Yer olarak silindir kapag ğ su şğkğü
ğnda bulunur.
6-HARARET (ISI) GOSTERGESI : Surucuye motor ğsğsğ ile ilgili bilgi verir.
7-ISI MUİ U RU : Isğ go stergesine elektrik go nderir, silindir kapag ğna bag lanmğü
tğr.
SOG UTMA SISTEMININ BASIT ARIZALARI VE GIDERILMESI
Sogutma suyunun eksilme sebepleri;
Radyato r hortumlarğnğn kaşğrğyor olmasğ
Kalorifer hortumlarğnğn kaşğrğyor olmasğ
Silindir kapak contasğnğn kaşğrğyor olmasğ
Radyato r kapag ğnğn bozuk olmasğ
Aracşn hararet yapma sebepleri ;
Suyun yetersiz olmasğ
Termostatğn arğzalğ olmasğ
Radyato r peteklerinin kireşten dolayğ tğkalğ olmasğ
Devir daim (su) pompasğnğn arğzalğ olmasğ
Vantilato r kayğü
ğnğn; gevü
ek, ve kopmuüolmasğ
Su kanallarğnğn paslanma ve kireşlenme yapmasğ
Fan sogutucu araölarda ; fan motorunun arğzalğ, fan elektrik muü
irinin bozuk olmasğ
Aracğn uygun devir ve viteste kullanğlmamasğ
Hararet yapmğübir motorun radyato r kapag ğ hava basğncğ alğndğktan sonra aşğlğr, birden aşğlmaz.
Hararet yapan bir araşta kontak anahtarğ kapatğlmaz, araş ro lantide şalğü
ğr vaziyette ğlğk su yavaüyavaüilave
edilir.
Radyato r işerisindeki suyun seviyesi radyato r peteklerinin 1 cm kadar uzerinde bulunmalğdğr. Kullanğlan su
işilecek temizlikte veya kireşsiz su olmalğdğr. Radyato rdeki suyun seviye kontrolu gunluk bakğmda yapğlmalğdğr.
Kğü
ğn suyun donmamasğ işin işerisine antifiriz ilave edilmelidir.
Vantilato r kayğü
ğ yaklaü
ğk olarak 1-1,5 cm kadar esnemelidir. Gerginlik kontrolu haftalğk bakğmdğr. Hareket
halinde iken kayğükopacak olursa surucuye ilk ikazğ ü
arj go stergesi bildirir.
Sğcak motorun uzerine sog uk su do kulmez şunku; silindir blog u ve kapag ğnğn şatlamasğna sebep olur.
Araştaki termostat şğkarğlacak olursa ; Motor sog uk şalğü
ğr, geş ğsğnğr, aü
ğnmalar artar.
Hararet yapmğübir araşla yola devam edilecek olursa; motor fazla ğsğnğr ve yanar, şekiü
ten duü
er.
Hava sog utmalğ motoru su sog utmalğ motordan ayğran en o nemli fark, su sog utma parşalarğnğn hava sog utmalğ
motorda bulunmamasğ.
U NITE 7
İ ARJ SISTEMI
Unite Ile Ilgili Aöşklama : Sistemin go revi ve basit arğzalarğ şok o nemli. Arğzalar iyi bilinmelidir.
SISTEMIN GOREVI
Araş şalğü
tğg ğ surece araş işin gerekli olan elektrig i ureten ve akunun dolmasğnğ sag layan sistemdir.
SISTEMIN Ş ALIİ MASI
Krank milinden gelen hareketle vantilato r kayğü
ğ kendi ekseni etrafğnda do nmeye baü
lar, oluü
turmuü oldug u
hareket enerjisi vasğtasğyla alternato run şalğü
masğnğ sag lar. Alternato r ise gelen mekanik enerjiyi elektrik enejisine
şevirerek konjekto re go nderir. Konjekto r alternato rden gelen akğm ve voltajğ ayarlayğp tesisata ve akuye elektrik
dag ğtğmğnğ sag lar.
İ ARJ SISTEMI PARŞ ALARI VE GOREVLERI
1-ALTERNATOR (İ ARJ DINAMOSU) : Vantilato r kayğü
ğndan almğüoldug u mekanik enerjiyi elektrik enerjisine
şevirir.
2-KONJEKTOR ( REGU LATOR) : Alternato rden gelen elektrig in voltajğnğ ve ü
iddetini ayarlar, akuye ve tesisata
elektrik dag ğtğr.
3-AKU MU LATOR : Öarj sistemi şalğü
madğg ğ zaman, aracğn elektrik ihtiyacğnğ karü
ğlar.
4-İ ARJ GOSTERGESI : Öarj siteminin elektrik uretip uretmedig ini surucuye bildirir.
MEYDANA GELEN BASIT ARIZALAR VE GIDERILMESI
İ arj lambasş yanşyor ise : elektrik uretimi durmuüdemektir. Öarj lambasğ yandğg ğ anda kontak kapatğlmalğdğr.
Alternator uzerinde meydana gelen basit arşzalar ;
- Alternato r ko murleri aü
ğnmğüolabilir.
- Alternato r kablo bag lantğlarğ gevü
ek, kopmuüveya oksitlenmiüolabilir.
- Alternato r yataklarğ bozuk olabilir
arj
Vantilator kayşçş gevçek, kopmuç ve gergin olabilir. Vantilato r kayğü
ğnğn koptug unu ilk olarak ü
go stergesi bildirir. Vantilato r kayğü
ğ şok gergin ise alternato r yataklarğ bozulur.
Konjektor arşzalş ise ; Aracğn ampulleri sğk patlar ve akude su kaybğ meydana gelir.
U NITE 8
AYDINLATMA IKAZ VE GOSTERGELER SISTEMI
Unite Ile Ilgili Aöşklama : Kullanğlan ğü
ğklarğn go revleri, renkleri ve arğzalarğ şok o nemli. Go sterge panosunda
bulunan ğü
ğk ve ibreler iyi o g renilmeli
AYDINLATMA SISTEMI
GOREVI : Aracğn emniyetli seyrini sag lamak işin kullanğlan ğü
ğklandğrmalardğr.
AYDINLATMA SISTEMININ PARŞ ALARI
Farlar : Seyir esnasğnda go ruü
un yeterli olmasğnğ sag layan ğü
ğklardğr. Ş alğü
masğnğ akunun enerjisinden alğr.
Yakğnlarğ 25 metre, uzaklarğ 100 metre mesafede aydğnlatmasğ gerekir. Aydğnlatma yetersiz ise far ayarğ yapğlğr.
Sigorta : Araşta alğcğlarğ ve tesisatğ kğsa devreden dog acak tehlikeye karü
ğ koruyan parşadğr
Radyato rde bulunan su, devir daim (su) pompasğ vasğtasğyla motor bloklarğ işerisindeki su kanallarğna go nderilir.
Blok işerisinde dolaü
an su tekrar radyato re do ner ve bu iü
lem surekli devam ederek sog utma iü
lemi sag lanmğü
olunur.
MEYDANA GELEN BASIT ARIZALAR VE GIDERILMESI
Farlardan hiöbiri yanmşyorsa ;
Far anahtarğ arğzalğ olabilir.
Aku; zayğf, bitmiüveya kutup baü
larğ şğkmğüolabilir
Sigortalar atmğüolabilir. Sigortalar attğg ğ zaman aynğ amperde yeni bir sigortayla deg iü
tirilmelidir.
Farlardan bir tanesi yanmşyor veya sonuk yanşyor ise ;
Yanmayan tarafğn far kablo bag lantğsğ kopmuü
, oksitleniüolabilir
Yanmayan tarafğn far ampulu patlamğüolabilir.
IKAZ SISTEMI
GOREVI : Suruculerin yayalarğ ve dig er suruculeri uyarmak amacğyla kullandğklarğ ğü
ğklandğrmalardğr.
IKAZ SISTEMININ PARŞ ALARI
Sinyal Lambalarş : Suruculerin do nuüyaptğklarğnğ bildirmek amacğyla kullanğlan ğü
ğklardğr. Flaü
o rlere bag lğdğr.
Aracğn dğü
ğnda bulunan sarğ ğü
ğklardğr.
Fren Lambalarş : Suruculerin durmakta veya yavaü
lamakta oldug unu bildiren ikaz lambasğdğr. Fren muü
urune
bag lğdğr. Aracğn arkasğnda bulunan kğrmğzğ ğü
ğklardğr.
Korna : Suruculerin kullandğg ğ sesli ikazdğr.
BASIT ARIZALAR VE GIDERILMESI
Sinyal lambalarşndan ; hiöbiri yanmşyorsa; flaü
o rler arğzalğdğr, bir tanesi yanmğyor ise yanmayan tarafğn
ampulu patlak veya kablo bag lantğsğnda arğza vardğr.
Fren lambalarşndan ; hiöbiri yanmşyor ise fren muü
uru arğzalğdğr, bir tanesi yanmğyor ise yanmayan tarafğn
ampulu patlak veya kablo bag lantğsğ arğzalğdğr.
GOSTERGELER SISTEMI
GOREVI : Hareket halinde iken surucuye aracğ ile ilgili bilgi veren ve arğzalarğ bildiren ü
ekilli ğü
ğklar veya rakamlğ
ibrelerdir.
ARAŞ TA BULUNANA GOSTERGELER
Hşz Gostergesi : Aracğn o anki hğzğnğ go sterir
Kilometre Gostergesi: Aracğn kat ettig i yolu bildirir.
Motor Devir Saati : Motorun şalğü
ma devrini go sterir.
Yakşt Gostergesi : Seyir esnasğnda surucuye depodaki yakğtğn seviyesi ile ilgili bilgi verir. Yakğt azaldğg ğ anda
go stergede kğrmğzğ renkte ikaz ğü
ğg ğ yanar.
Hararet (şsş) Gostergesi : Motor şalğü
tğg ğ surece motor ğsğsğ ile ilgili bilgi verir. Eg er hareket halinde iken ğsğ
go stergesinde kğrmğzğ ğü
ğk yanğyor ise bu aracğn hararet yaptğg ğnğ bildirir.
Yag Lambasş : Araşta yag lama sistemi ile ilgili ikazğ bildirir. Araş hareket halinde iken yag lambasğ yanğyor ise
kontak kapatğlğp arğzanğn giderilmesi gerekir. Yag danlğg ğ simgeleyen kğrmğzğ bir ğü
ğktğr.
İ arj Lambasş : Öarj sistemi ile ilgili ikazğ bildirir. Araş hareket halinde iken yanğyor ise kontak kapatğlğp arğzanğn
giderilmesi gerekir. Akuyu simgeleyen kğrmğzğ bir ğü
ğktğr.
El Freni Lambasş : Aracğn tekerleg inin sabitlendig ini bildirir. Kesinlikle el freni ikaz ğü
ğg ğ yanğyor ise hareket
edilmez. Parkğ simgeleyen kğrmğzğ bir ğü
ğktğr.
Sinyal lambalarş : Ikaz amacğyla kullanğlan sinyallerin aşğk oldug unu bildirir. Go sterge panosunda yanan yeü
il
renkteki oklardğr.
Kğsa ve uzun far lambalarğ : Farlarğn aşğk oldug unu bildirir. Uzun huzme farlar go sterge panosunda mavi renkte
yanar.
Jigle lambasş : Jiglenin şekik kaldğg ğnğ ikaz eder.
Kşzdşrma bujileri (şsştma) lambasş : Dizel motorlarda bulunur. Yanma odalarğnğn ğsğtğldğg ğnğ bildirir. Kontak
anahtarğ ile marü
a basmadan o nce yanan turuncu ğü
ğktğr. Turuncu ğü
ğk so nmeden marü
a basğlmaz.
Enjeksiyon sistemi uyarş lambasş : Enjeksiyon ateü
lemeli benzinli motorlarda bulunur. Yanma odalarğnğn
ğsğsğnğ bildirir. Kontak anahtarğyla marü
a basmadan o nce yanan turuncu ğü
ğktğr.
U NITE 9
GUŞ AKTARMA ORGANLARI VE LASTIKLER
Unite Ile Ilgili Aöşklama : Parşalarğn go revleri iyi bilinmeli ve lastikler ile ilgili bilgiler şok iyi bilinmeli.
SISTEMIN GOREVI
Motorun hareketinin tekerleklere iletilmesini sag layan parşalarğn tumune guş aktarma organlarğ denir.
SISTEMIN PARŞ ALARI VE GOREVLERI
1-DEBRIYAJ (KAVRAMA) : Isteg e bag lğ olarak motorun hareketini vites kutusuna iletir veya keser. Yeri volan
ile vites kutusu arasğndadğr. Hareket halinde iken debriyaj pedalğ basğlğ tutulmamalğdğr. Debriyaj pedalğnğn ani, sert
ve yarğm debriyaj olarak kullanğlmasğ debriyaj balatalarğnğn aü
ğnmasğna ve yag lanmasğna sebep olur. Vites
deg iü
tirme iü
lemlerinde debriyaj pedalğna tam olarak basğlmalğdğr.
2-VITES KUTUSU ( İ ANZUMAN) : Motorun hğzğnğ ve gucunu ayarlar.Vites kutusu genel olarak diü
li ve millerden
oluü
muü
tur. Diü
lilerin aü
ğnmasğnğ ve ğsğnmasğnğ o nlemek işin vites kutusu işerisine diü
li yag ğ ilave edilir. Vites
deg iü
tirme iü
lemlerinde vites kutusu ses yapğyor ise debriyaj pedalğna tam basğlmamğü
tğr veya vites kutusu yag sğz
kalmğü
tğr.
3-İ AFT (KARDAN MILI) : Vites kutusu ile diferansiyeli birbirine bag lar ve vites kutusunun hareketini
diferansiyele iletir.
4-DIFERANSIYEL : Öafttan gelen hareketi 90 derece kğrarak aks millerine dag ğtğr. Ayrğca virajlarda iş lastiklerin
farklğ aşğlarda ve hğzlarda do nmesini sag layarak aracğn savrulmasğnğ o nler. Diferansiyel işerisinde de diü
li ve miller
vardğr. Diü
lilerin zarar go rmemesi işin diü
li yag ğ kullanğlğr.
5-AKSLAR : Diferansiyelden gelen hareketi tekerleklere iletir.
6-TEKERLEKLER : Aracğn ag ğrlğg ğnğ uzerinde bulunduran ve aracğn yolla temasğnğ sag layan hareket organğdğr. Jant
ve lastik olmak uzere iki kğsğmdan meydana gelir.
Jant : Tekerleg in kampanalara bag lanmasğnğ sag layan kğsğmdğr.
Lastik : Aracğn yolla temasğnğ sag layan kauşuk yapğdğr. Iki şeü
it lastik vardğr ;
1-İ amyelli lastikler : Iş lastig i bulunan lastiklerdir.
2-Dubleks lastikler: Iş lastig i bulunmayan lastiklerdir.
LASTIKLERIN BAKIM VE BASIT ARIZALARI
Lastik hava deg eri tavsiye edilen deg erden az ise ; lastikler kenar kğsğmlarğndan aü
ğnma go sterir ,aracğn enerji
kaybğ artar ve araşta yakğt sarfiyatğ oluü
ur.
Lastik hava deg eri tavsiye edilen deg erden fazla ise ; lastikler orta kğsmğndan aü
ğnğr ve direksiyonda titreü
imler
oluü
ur.
Lastiklerde balanssğzlğk (dengesizlik) var ise ; Lastikler titreü
im yapar, direksiyonda belirli kilometrelerde
titreü
im oluü
ur, direksiyon hakimiyeti zorlaü
ğr, bag lantğ somun ve civatalarğ gevü
er, o n takğm ayarlarğ şabuk
bozulur, lastikler dengesiz aü
ğnğr.
Isğdan dolayğ ü
iü
en lastiklerin hava deg eri indirilmemeli, oldug u basğnşta bğrakğlmalğdğr.
Lastik hava deg erleri her araca binerken kontrol edilmelidir. Kontrol esnasğnda lastiklerin sog uk olmasğna dikkat
edilmelidir.
Araş uzerinde bulunan lastiklerin hepsi eü
it deg erde olmalğdğr.
Kar zincirleri şekici lastiklerin hepsine takğlmalğdğr.
Tekerlekler uzerinde bulunan bijonlar sğkma iü
lemi yapğlmadan o nce mutlaka kuru bir bezle silinmelidir.
UNITE 10
FREN SISTEMI ON DU ZEN SISTEMI VE SU SPANSIYON
Unite Ile Ilgili Aöşklama : Parşalarğn go revleri ve basit arğzalar iyi bilinmeli.
FREN SISTEMI (HIDROLIK FREN)
Hareket halindeki aracğn durmasğnğ veya yavaü
lamasğnğ, park halindeki aracğn ise sabitlenmesini sag lamak
amacğyla kullanğlan sistemdir.
Araşlarda kullanğlan iki şeü
it fren vardğr;
El Freni : Duran aracğn sabitlenmesini sag lar.
Servis (ayak ) Freni: Hareket halindeki aracğn durmasğnğ veya yavaü
lamasğnğ sag lar.
FREN SISTEMI PARŞ ALARI VE GOREVLERI
1- FREN PEDALI : Sistemin devreye girmesini sag layan pedaldğr.
2- MERKEZI POMPA : Tekerlek fren silindirlerine go nderilen hidrolik yag basğncğ sag lamaktadğr.
3- HIDROLIK DEPOSU : Belirli miktarda fren hidrolik yag ğna depoluk eder.
4- KAMPANA VEYA DISKLER : Tekerlek go beg ine bag lanarak tekerlekle birlikte do ner ve balatalarğn surtunme
yuzeyini teü
kil eder.
5- FREN BALATALARI : Frenleme esnasğnda kampanalarğn durmasğnğ sag lar. Kampanalarda tekeri durdurur.
HAVALI FRENLER
Genellikle ag ğr vasğtalarda kullanğlğr, şalğü
masğ ise kuru hava ile gerşekleü
ir. Havanğn uretimini sag layan
kompreso r.hava borularğ ve hava go stergesi bulunur.
ABS (ANTI BLOKAJ SISTEM) FRENLER
Hangi yol ü
artlarğnda olursa olsun tekerleklerin kayma yapmadan do nerek ve durma noktasğna kadar
yavaü
latğlmasğyla mumkun olur. ABS fren sistemi ana parşa olarak her tekerde bir tane devir senso ru ve diü
lisi,
birtane elektronik kumanda ve bir tane hidrolik uniteden meydana gelir. En buyuk avantajlarğndan biri direksiyon
hakimiyeti sag lamaktğr.
BAKIM VE ARIZALAR
Fren sisteminde kullanğlan yag hidrolik yag ğdğr ve gunluk olarak kontrol edilmelidir.
Fren ayarlarğ bozuk olan bir araşta ; araş sag a sola şekmeye baü
lar.
Servis (ayak) frenine basğldğg ğ anda o n ve arka tekerlekler aynğ anda durur.
Frenlerin tutmama sebepleri ; hidrolik kalmamğü olabilir, fren borularğnda kaşak olabilir, balatalar aü
ğnmğü
olabilir, fren sistemi hava yapmğüolabilir.
Fren ayarlarğnğn sğkğ olmasğ araşta enerji kaybğna ve bunun sonucunda yakğt sarfiyatğnğn oluü
masğna sebep olur.
Sog uk havalarda el freni şekik bğrakğlğrsa; fren balatalarğ donarak kampanaya yapğü
ğr.
WestinghausÇlu fren sistemli araşlarda aracğn motoru stop edilerek yola devam edilirse frenler tutmaz.
El freni şekili vaziyette yola devam edilecek olursa ; Yakğt sarfiyatğ artar, fren balatalarğ aü
ğnğr, kampanalar
ğsğnğr.
Hava frenli araşlarda ; hava go stergesi deg er go stermiyorsa araş hareket ettirilmez. Hava olmadğg ğ zaman
frenler tutmaz.
Hava basğncğ şok şabuk duü
uyorsa borularda veya rekorlarda kaşak vardğr.
ON DUZEN SISTEMI
GOREVI : O n tekerleklere yol tayini sag layan sistemdir. Sistemin şalğü
masğnğ sag laya bilmek işin kullanğlan belli
baü
lğ parşalarğ ;
Direksiyon simidi
Direksiyon mili
Direksiyon kutusu
Rot ve o n tekerlekler
BAKIM VE ARIZALAR
Direksiyonda boü
luk varsa ; Rotlar arğzalğ olabilir, direksiyon kutusu arğzalğ olabilir, Direksiyon kutusunun ayarğ
bozulmuüolabilir.
Direksiyon kutusunda yag kaşag ğ olup olmadğg ğ kontrol edilmelidir.
Sistemde yapğlan genel ayar Rot (balans) ayarğdğr.
Rot ayarğ bozuk olan bir araşta ; Araş bir tarafa şekmeye baü
lar, o n lastikler işten ve dğü
tan aü
ğnma go sterir.
SU SPANSIYON SISTEMI
GOREVI : Araş uzerinde rahatlğk sag layan sistemdir.
PARŞ ALARI :
1- YAYLAR : Yoldan gelen titreü
im ve darbeleri yutan elemandğr.
2- AMORTISORLER : Yaylarğn salğnğmğnğ kontrol altğnda tutan elemandğr.

Benzer belgeler