içindekiler pdf

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ .............................................................................................................................IX
İÇİNDEKİLER ...................................................................................................................XIII
KISALTMALAR ........................................................................................................... XXXIX
TABLOLAR VE ŞEKİLLER LİSTESİ....................................................................................XLIX
GİRİŞ ...............................................................................................................................1
BİRİNCİ BÖLÜM
BİLGİSAYAR VE İNTERNET
I.
BİLGİSAYARLAR ................................................................................................. 9
A. Bilgisayarın Tanımı.....................................................................................................9
B. Bilgisayarın Tarihi Gelişimi.......................................................................................10
1. Genel Olarak.....................................................................................................10
a. Elektronik öncesi dönem...........................................................................11
b. Elektronik dönem ......................................................................................13
c. Mikrobilgisayar dönemi.............................................................................13
2. Ülkemizde Bilgisayarın Tarihi Gelişimi..............................................................14
C. Bilgisayarların Çeşitleri ............................................................................................16
1. İşlem Hızları, Yetenekleri ve Boyutlarına Göre..................................................16
a. Süper Mini Bilgisayarlar.............................................................................16
b. Mainframe Bilgisayarlar ............................................................................16
c. Mini Bilgisayarlar.......................................................................................16
d. İş İstasyonu Olarak Kullanılan Bilgisayarlar: ..............................................16
e. Mikrobilgisayarlar......................................................................................16
f. Modern Bilgisayarlar .................................................................................17
fa. Dizüstü (Laptop) Bilgisayarlar.............................................................17
fb. Net-book ve Smart-book Bilgisayarlar ...............................................17
fc. Tablet Bilgisayarlar .............................................................................17
fd. Elektronik Kitap Okuyucuları..............................................................18
2. Çalışma Modlarına Göre...................................................................................19
a. Analog Bilgisayarlar ...................................................................................20
b. Dijital Bilgisayarlar.....................................................................................20
D. Bilgisayar Ağları .......................................................................................................20
İçindekiler
XIV
1.
2.
Yerel İletişim Ağları (Local Area Network-LAN) ................................................21
Geniş Ağlar (Wide Area Network-WAN)...........................................................21
II. İNTERNET ........................................................................................................ 21
A. İnternetin Tanımı ve Teknik Yapısı...........................................................................21
B. Protokoller...............................................................................................................24
1. Uygulama Katmanı Protokolleri .......................................................................25
a. SMTP (Simple Mail Transport Protocol) ....................................................25
b. SNMP (Simple Network Management Protocol).......................................25
c. TELNET (Remote Login) .............................................................................25
d. FTP (File Transfer Protocol) .......................................................................25
e. NNTP(Network News Transport Protocol) ................................................25
f. HTTP (Hyper Text Transfer Protocol) ........................................................25
2. Ulaşım Katmanı Protokolleri.............................................................................25
a. TCP (Transmission Control Protocol).........................................................25
b. UDP (User Datagram Protocol) .................................................................26
3. Yönlendirme Katmanı Protokolleri ...................................................................26
a. IP (Internet Protocol).................................................................................26
b. ICMP (Internet Control Message Protocol) ...............................................26
4. Fiziksel Katman.................................................................................................26
C. İnternetin Tarihi Gelişimi.........................................................................................26
1. McLuhan, Licklider ve Sage Projesi...................................................................26
2. Sputnik Krizi ve ARPA’nın Kurulması.................................................................28
3. NASA’nın Kurulması ve ARPA’nın Görev Alanının Yeniden Tanımlanması........29
4. Licklider’ın ARPA’da Görev Alması ve Ağ Çalışmalarının Başlaması.................30
5. Diğer Ağ Çalışmaları .........................................................................................32
6. ARPANET Ağının Ortaya Çıkışı ..........................................................................34
7. TCP/IP Protokolü ve Diğer Ağlarla Birleşme .....................................................36
8. Ağın Büyümesinde Dönüm Noktaları ...............................................................37
İKİNCİ BÖLÜM
İNTERNET İŞLEVİNİ YERİNE GETİREN AKTÖRLER
I.
TELEFON VE TELEKOMÜNİKASYON İDARELERİ .................................................. 41
A. Türk Telekom ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) .................................41
B. Dijital Uçurum Kavramı ve Evrensel Hizmet ............................................................43
1. Dijital Uçurum Kavramı ....................................................................................43
2. Evrensel Hizmet ................................................................................................45
C. TELEKOMÜNİKASYON İLETİŞİM BAŞKANLIĞI (TİB) ..................................................50
İçindekiler
1.
2.
3.
XV
TİB ve Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi (USOM) .................................50
TİB’in Görev ve Yetkileri....................................................................................51
İnternet Daire Başkanlığı ..................................................................................55
II. İNTERNET SERVİS SAĞLAYICILARI (Internet Service Providers-ISPs)................... 56
III. İNTERNET ERİŞİM SAĞLAYICILARI..................................................................... 58
A. İNTERNET ERİŞİM SAĞLAYICILARI (Internet Access Providers)................................58
B. İNTERNET ERİŞİM SAĞLAYICILARI BİRLİĞİ (ESB) ......................................................60
IV. İNTERNET İÇERİK SAĞLAYICILARI (Internet Content Providers).......................... 61
V. İNTERNET YER SAĞLAYICILARI (Hosting) ........................................................... 63
VI. İNTERNET TOPLU KULLANIM SAĞLAYICILARI (İnternet Kafeler)......................... 65
A.
B.
C.
D.
TANIM......................................................................................................................65
FAALİYET İZNİ...........................................................................................................66
SORUMLULUK..........................................................................................................66
İNTERNET KAFELER VE İNTERNETE BAĞLANMA ŞEKİLLERİNİN DEĞİŞİMİ................67
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İNTERNETE ÖZGÜ DİĞER KAVRAMLAR
I.
World Wide Web (WWW)................................................................................ 71
A.
B.
C.
D.
Ortaya Çıkışı ve İlk Web Sayfası ...............................................................................71
World Wide Web’in Bileşenleri ve Derin Web ........................................................74
Web’de Dolaşmak (Surfing).....................................................................................75
World Wide Web Önemini Yitirdi mi? .....................................................................76
II. ELEKTRONİK POSTA ......................................................................................... 78
A. Genel Olarak............................................................................................................78
B. Spamming, Spoofing ve Phishing.............................................................................81
1. Spamming.........................................................................................................81
a. Kavram ve İlk Spam E-Posta ......................................................................81
b. Hukuki Açıdan Spamming..........................................................................83
ba. Avrupa’da ...........................................................................................83
bb. Türkiye’de...........................................................................................86
bba. 6 Şubat 2004 Tarihli Telekomünikasyon Kurumu
Yönetmeliği ...............................................................................86
bbb. 24 Temmuz 2012 Tarihli BTK Yönetmeliği.................................87
bbc. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun..................89
İçindekiler
XVI
bbd. Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun
Tasarısı ......................................................................................91
bbe. Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı................96
bbf. Anayasa Mahkemesi’nin 5809 sayılı Kanun’un 51. Madde
Düzenlemesini İptal Etmesi.....................................................101
bc. Birleşik Devletler’de .........................................................................102
2. Spoofing ve Phishing (Yemleme) ....................................................................105
C. Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) Sistemi ve Elektronik Tebligat ................................107
1. KEP Sistemi ve BTK Düzenlemeleri..................................................................107
2. Elektronik Tebligat (E-Tebliğ) .........................................................................110
3. Diğer Düzenlemeler ve KEP Sisteminin Faydaları ...........................................112
III. Arama Motorları (Search Engines) ve Metatags.............................................. 113
IV. Gopher ve Cookie’ler ..................................................................................... 116
V. Bulut Bilişim (Cloud Computing)..................................................................... 116
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İNTERNET VE YENİ EKONOMİ
I.
YENİ EKONOMİ VE ELEKTRONİK TİCARETİN ORTAYA ÇIKIŞI ............................. 123
A. Elektronik İletişim..................................................................................................123
B. Yeni Ekonomi ve Elektronik Ticaret .......................................................................124
1. Genel Olarak...................................................................................................124
2. Elektronik Ticaret: Tanımı ve Büyümesi..........................................................130
3. E-Ticarete Bağlı Diğer Gelişmeler ...................................................................132
a. E-Para ve Dijital Ödeme Sistemleri..........................................................132
b. İnternet Üzerinden Açık Artırma .............................................................135
c. Yeni Meslekler ve Sosyal Ticaret .............................................................137
II. ELEKTRONİK DEVLET ve E-DÖNÜŞÜM TÜRKİYE PROJESİ.................................. 140
A. Kavram...................................................................................................................140
B. e-Avrupa Girişimi...................................................................................................141
C. Ülkemizde e-Devlet Çalışmaları ve e-Dönüşüm Türkiye Projesi ............................144
1. Genel Olarak...................................................................................................144
2. e-Devlet Kapısı................................................................................................147
3. Ulusal Bilgi Güvenliği Kapısı ve Siber Güvenlik ...............................................149
D. Ülkemizde Uygulanan e-Devlet Proje ve Modelleri...............................................153
1. Merkezi Nüfus İdaresi Projesi (MERNİS) .........................................................153
2. Web Tabanlı Saymanlık Otomasyon Sistemi (SAY2000i)................................153
İçindekiler
XVII
Dış İşleri Bakanlığı Otomasyon Projesi, e-Konsolosluk ve e-Vize ....................153
Gümrük Sistemleri Otomasyon Projesi (GİMOP) ............................................155
Vergi Daireleri Otomasyon Projesi (VEDOP) ve e-Teftiş..................................155
Trafik Bilgi Sistemi (TBS) Projesi .....................................................................156
Polis Bilgisayar Çalışma Ağı (POLNET)............................................................156
Sağlık Harcamaları Tasarruf Projesi ...............................................................156
Tapu ve Kadastro Bilgi İşlem Sistemi (TAKBİS)................................................157
Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) ...............................................................157
E-İhale.............................................................................................................159
E-Belediye .......................................................................................................161
E-Kütüphane Uygulamaları ve Dijital Bilgi......................................................163
a. E-Kütüphane Uygulamaları......................................................................163
b. Dijital Bilgi................................................................................................165
14. Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP).......................................................................167
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
III. ELEKTRONİK SÖZLEŞME ................................................................................. 173
IV. ELEKTRONİK İMZA ......................................................................................... 176
A.
B.
C.
D.
Genel Olarak..........................................................................................................176
5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu .......................................................................179
Borçlar Kanunu ve Ticaret Kanunu’nda Elektronik İmza .......................................181
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Elektronik İmza ..............................................182
V. TELE ÇALIŞMA ............................................................................................... 185
BEŞİNCİ BÖLÜM
İNTERNET ALAN ADLARI SİSTEMİ
(DOMAİN NAME SYSTEM-DNS)
I.
İNTERNET PROTOKOL NUMARASI ve ALAN ADLARI ........................................ 189
A. ALAN ADLARININ YAPISI VE İŞLEYİŞİ......................................................................189
B. IPv4 ve IPv6 PROTOKOLLERİ ..................................................................................193
C. JENERİK BİRİNCİ DERECE ALAN İSİMLERİ (gTLDs) ..................................................197
II. ALAN ADLARI SİSTEMİNİN ORTAYA ÇIKIŞI VE GELİŞİMİ ................................... 202
A.
B.
C.
D.
ORTAYA ÇIKIŞI VE TEKNİK YAPISI ...........................................................................202
JENERİK BİRİNCİ DERECE ALAN İSİMLERİ MUTABAKAT METNİ (gTLD-MoU).........206
YEŞİL KİTAP (Green Paper).....................................................................................209
BEYAZ KİTAP (White Paper)...................................................................................211
III. ICANN ve IANA .............................................................................................. 215
XVIII
İçindekiler
A. İNTERNET TAHSİSLİ SAYILAR VE İSİMLER KURUMU-ICANN...................................215
1. Genel Olarak...................................................................................................215
2. ICANN Organizasyon Yapısı ............................................................................217
3. ICANN Yönetim Kurulu Kararlarının Denetimi ................................................222
4. ICANN Yönetimini Düzenleme Çabaları ve Eleştiriler......................................224
5. PRISM ve İnternet’in Yönetişimine İlişkin Yeni Anlayış ...................................227
6. ICANN Kayıt Kurumu Akreditasyon Politikası .................................................229
B. İNTERNET TAHSİSLİ SAYILAR OTORİTESİ-IANA ......................................................232
1. ARIN (American Registry for İnternet)............................................................232
2. RIPE NCC(Reseaux IP Europeens)....................................................................233
3. APNIC (Asia Pacific Network Information Centre) ..........................................233
4. LACNIC (Regional Latin-American and Caribbean IP Adress Registry) ...........233
5. AFRINIC (African Network Information Center)..............................................234
D. ICANN’ın YENİ JENERİK ADLARI UYGULAMASI (new gTLD System).......................236
1. Hazırlık Süreci, Sistemin Başlaması ve Başvuru İstatistikleri ..........................236
2. Genel İlkeler ve Başvuru Şekli .........................................................................238
3. Değerlendirme Süreci .....................................................................................241
a. İsim Benzerlik Paneli (String Similarity Panel) .........................................241
b. Alan Adları Sistemi, İstikrar Paneli (DNS Stability Panel).........................241
c. Coğrafi İsimler Paneli (Geographic Names Panel)...................................241
d. Teknik ve Operasyonel Değerlendirme Paneli (Technical and
Operational Panel) ..................................................................................241
e. Finansal Değerlendirme Paneli (Financial Panel) ....................................242
f. Tescil Hizmetleri Teknik Değerlendirme Paneli (Registry Services
Technical Evaluation Panel-RSTEP) .........................................................242
4. Ad Çakışması (Name Collision) .......................................................................243
5. İtirazlar ve İhtilaf Çözümü ..............................................................................245
6. Yeni Sistemin Değerlendirilmesi .....................................................................245
IV. İNTERNET ALAN ADLARI YÖNETİMİNDE ÜLKE ÖRNEKLERİ VE TÜRKİYE ............ 247
A. ccTLD İDARELERİ VE ÜLKE ÖRNEKLERİ...................................................................247
B. TÜRKİYE’DE ALAN ADLARI YÖNETİMİ ....................................................................252
1. Türkiye’de İnternetin ve Alan Adları Sisteminin Gelişimi ................................252
2. “Nic.TR” Alan Adları Yönetimi ........................................................................255
a. Tarihçe ve İdari Yapı ................................................................................255
b. “tr” Alan Adı Yönetimi Tarafından Tahsisi Yapılan İkinci Düzey Alan
Adları .......................................................................................................257
c. ODTÜ Alan Adları Politikası, İşleyiş ve Kurallar........................................260
3. İnternet Geliştirme Kurulu ve DNS Çalışma Grubu .........................................268
4. TRABİS (.tr Ağ Bilgi Sistemi) ve Alan Adları Yönetmeliği.................................273
İçindekiler
XIX
5809 sayılı Kanun ve TRABİS’in Kurulması...............................................273
Yeni Alan Adları Kayıt Otoritesi olarak ULAKBİM ....................................277
ba. ULAKBİM: Teşkilat, Organizasyon Yapısı ve Görevleri......................277
bb. TRABİS’in Faaliyete Geçirilmesi için ULAKBİM ile Sözleşme
Yapılması ve IANA Tarafından Yetkilendirme (re-delegation)
Sorunu..............................................................................................280
c. TRABİS Yönetimi ve Alan Adı Tahsis İlkeleri ............................................283
ca. Tanım ve İlkeler ................................................................................283
cb. Kayıt Esasları.....................................................................................284
cc. Rehberlik Hizmeti .............................................................................285
cd. Alan Adı Sahibinin Hak ve Yükümlülükleri........................................286
ce. Kayıt Kuruluşları (KK) Sistemi ...........................................................287
cea. Tanım, Yeterlilik ve Başvuru ....................................................287
ceb. Kayıt Kuruluşlarının Yükümlülükleri ........................................288
cec. Verilerin Saklanması................................................................289
ced. Kayıt Kuruluşunun Faaliyetlerinin Sona Ermesi ve KK
değişikliği.................................................................................290
cf. Yenilikler..................................................................................................291
cfa. Serbest ve etkin rekabet ortamı..............................................291
cfb. “a.tr” şeklinde alan adı tahsisi ve yeni ikinci seviye alan
adlarının açılması ....................................................................291
cfc. Alan adlarının satışı ve devrine izin verilmesi..........................292
cfd. Tahsise Kapalı Adlar ve Tahsisi Kısıtlı Adlar Listeleri................293
cfe. Kayıt Kuruluşları (KK) ve Bayilik Sistemi ..................................294
a.
b.
V. ALAN ADI KAYIT İSTATİSTİKLERİ VE DEĞERLENDİRMELER ............................... 295
A. ALAN ADI KAYIT İSTATİSTİKLERİ.............................................................................295
B. DEĞERLENDİRME...................................................................................................299
VI. ÇOK DİLLİ ALAN ADLARI SORUNU VE ÇÖZÜM ÇALIŞMALARI
(Internationalized Domain Names-IDNs-Uluslararasılaştırılmış Alan Adları) .... 302
A. VERİ İLETİMİ VE KATMANLARI ...............................................................................302
B. KODLAMA SİSTEMLERİ VE STANDART KAYNAK KONUMLANDIRICILARI
(URLs) ....................................................................................................................303
C. SORUNUN TANIMLANMASI VE ÇÖZÜM ÇABALARI ...............................................305
D. ÜLKEMİZDE DURUM..............................................................................................309
İçindekiler
XX
ALTINCI BÖLÜM
İNTERNET ALAN ADLARI HUKUKUNA GİRİŞ
I.
ALAN ADLARININ ÖNEMİ VE TAHSİS YÖNTEMİ............................................... 311
A. İnternet Alan Adlarının Önemi ..............................................................................311
B. First Come-First Served (İlk Gelen-İlk Alır) Kuralı ve Alan Adı Tahsis
Modelleri ...............................................................................................................313
1. First Come-First Served (İlk Gelen-İlk Alır) Kuralı ............................................313
2. Alan Adı Tahsis Modelleri ...............................................................................315
a. Serbest Tahsis Modeli .............................................................................315
b. Kısıtlı Tahsis Modeli.................................................................................315
II. SİBER KORSANLIĞIN BAŞLAMASI VE İLK ÖNEMLİ UYUŞMAZLIK....................... 315
A. Genel Olarak..........................................................................................................315
B. İlk Önemli Uyuşmazlık (McDonalds.Com) .............................................................317
III. İNTERNET ALAN ADLARININ HUKUKİ NİTELİĞİ ................................................ 317
A. Alan Adlarının Fikri Mülkiyet Hukuku Anlamında Hak Niteliğinde Olmadığı
Görüşü ...................................................................................................................317
B. Alan Adlarının Ayırt Edici Ad ve İşaretlerden Olduğu Görüşü ve Alan
Adlarının “Mal (Property)” Niteliği ........................................................................322
C. Alan Adlarının Medeni Hukuk Anlamında “İsim” Olduğu Görüşü .........................329
1. İsim Kavramı ve Düzenlemeler .......................................................................329
2. Alan Adlarının İsim Niteliği .............................................................................332
D. AİHM’in 18 Eylül 2007 Tarihli Paeffgen v. Almanya Kararı ....................................334
1. Karara Konu Olaylar .......................................................................................334
2. AİHS’e Ek 1 No’lu Protokol’ün Birinci Maddesinde Düzenlenen Mülkiyet
Hakkı...............................................................................................................336
3. AİHM’in Kararı ve Değerlendirilmesi ..............................................................337
IV. YENİ TİCARET KANUNU’NDA ALAN ADLARI .................................................... 340
A. Giriş .......................................................................................................................340
B. İnternet Sitesi Bulundurma Zorunluluğu (6102 sayılı Kanun, madde 1524)..........340
C. İnternet Sitesi Bulundurmakla Yükümlü Şirketler .................................................344
1. Genel Olarak...................................................................................................344
2. Denetime Tabi Olacak Şirketler (İnternet Sitesi Bulundurmakla Yükümlü
Şirketler) .........................................................................................................344
3. Konuya İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı’nın Değerlendirilmesi .........................348
D. Sermaye Şirketlerinin Açacakları İnternet Sitelerine Dair Yönetmelik ..................349
1. Merkezi Veri Tabanı Hizmet Sağlayıcısı (MTHS) .............................................350
a. Tanım ve Yükümlülükler..........................................................................350
İçindekiler
XXI
b. Teknik Rapor ve Faaliyete Başlama .........................................................351
c. MTHS’lerin Faaliyetlerinin Sona Ermesi ..................................................352
E. İnternet Sitesi Bulundurmakla Yükümlü Şirketlerin Yapmaları Gerekenler...........353
F. İnternet Sitesinde Bulundurulması Gereken Bilgiler .............................................354
1. 6102 sayılı Kanun Uyarınca ............................................................................354
2. Sermaye Şirketlerinin Açacakları İnternet Sitelerine Dair Yönetmelik
Uyarınca .........................................................................................................355
a. Sürekli Olarak İnternet Sitesinde Yayınlanması Gereken Hususlar ............. 356
b. En az “6 ay Süre” ile İnternet Sitesinde Yayınlanması Gereken
Hususlar...................................................................................................356
G. Yükümlülüğe Uymama Halinde Müeyyide ............................................................360
H. Alan Adlarının Ticaret Şirketlerine Sermaye Olarak Konulması.............................361
I. Değerlendirme.......................................................................................................362
V. ALAN ADLARI İLE DİĞER AYIRT EDİCİ AD VE İŞARETLER İLİŞKİSİ ....................... 362
A. Alan Adlarının Marka Olarak Tescil Edilmesi .........................................................362
B. Alan Adlarının Ticaret Unvanı ve İşletme Adı Olarak Tescil Edilmesi.....................370
VI. TİCARİ İŞLETME İLE İLGİLİ HUKUKİ İŞLEMLERDE ALAN ADLARININ
DURUMU....................................................................................................... 373
A.
B.
C.
D.
Ticari İşletmenin Unsuru olarak Alan Adları ..........................................................373
Ticari İşletmenin Devri Halinde Alan Adlarının Durumu........................................374
Ticari İşletmenin İflası ve Alan Adlarının Haczedilebilirliği ....................................379
Ticari İşletmenin Rehni Halinde Alan Adlarının Durumu .......................................382
VII. ALAN ADI SAHİBİNİN ÖLÜMÜ VEYA TÜZEL KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ
DURUMUNDA ALAN ADLARININ DURUMU .................................................... 385
YEDİNCİ BÖLÜM
ALAN ADLARI UYUŞMAZLIKLARINI
ÇÖZÜM ÇALIŞMALARI VE ICANN ÇÖZÜM USULLERİ
I.
NETWORK SOLUTİONS INC. (NSI) ÇÖZÜM KURALLARI..................................... 387
A. GENEL OLARAK ......................................................................................................387
B. NSI UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM POLİTİKASI....................................................................388
1. Giriş ................................................................................................................388
2. Kurallar ve Örnek Uyuşmazlıklar ....................................................................389
II. WIPO ÇALIŞMALARI ....................................................................................... 392
A. ÖN ÇALIŞMALAR....................................................................................................392
1. Marka Veri Tabanları .....................................................................................392
XXII
İçindekiler
2. Marka katalogları (trademark directories).....................................................393
3. Alan İsmi Başvurularında Ön İnceleme...........................................................393
4. Marka Özel Alanı İhdası..................................................................................394
B. WIPO ÇALIŞMA SÜREÇLERİ....................................................................................394
1. WIPO Birinci Çalışma Süreci............................................................................394
a. Kayıt İşlemlerinin İyileştirilmesi...............................................................396
b. Jenerik birinci derece alanında anlaşmazlıkların çözümü için basit,
hızlı ve tek bir idari süreç.........................................................................396
c. Tanınmış markaların kötüye kullanımlara karşı korunması.....................397
d. Yeni oluşturulacak jenerik birinci derece alanlarının etkileri ..................397
2. WIPO İkinci Çalışma Süreci .............................................................................397
III. UDRP UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM PROSEDÜRÜ VE USUL KURALLARI (RUDRP)......... 399
A. KISA TARİHÇE VE YETKİLİ SERVİS SAĞLAYICILARI...................................................399
B. ICANN ALAN ADLARI ÇÖZÜM PROSEDÜRÜNÜN NİTELİĞİ VE KAPSAMI ................402
1. Niteliği ............................................................................................................402
2. Kapsamı..........................................................................................................407
C. UDRP KURALLARINA GÖRE ALAN ADLARININ KORUNMASI ESASLARI VE
ÇEŞİTLİ DURUMLARA GÖRE KARAR ÖRNEKLERİ....................................................408
1. Alan Adlarının Korunması Esasları..................................................................408
a. Aynı veya Benzer Olma Kriteri.................................................................409
aa. Açıklama...........................................................................................409
ab. Geçerli bir Markanın Bulunması Gerekliliği......................................411
ac. Diğer Örnek Kararlar ........................................................................414
b. Davalının Haklı Menfaatinin Bulunmaması Kriteri ..................................417
ba. Açıklama...........................................................................................417
bb. Bayi, Distribütör ve İkinci Satıcının Markadan Oluşan Alan
Adını Kullanması...............................................................................419
bc. Alan Adının Kayıt Edilerek Parking, Tıklama Başına Ücret (PPC)
Gibi Amaçlarla Kullanılması..............................................................422
bd. Alan Adlarında İlk Satış (First Sale) Doktrini .....................................425
be. Diğer Örnek Kararlar ........................................................................427
c. Kötüniyetli Kayıt ve Kullanma Kriteri.......................................................431
ca. Açıklama...........................................................................................431
cb. Telstra.Org Kararı ve Kötüniyet Ölçütleri .........................................432
cc. Alan Adının, Marka Tescil Tarihinden Önce Kayıt Edilmesinin
Kötüniyetin Oluşumuna Etkisi ..........................................................433
cd. Web Sitesinde Robot Engelleme Programları (robots.txt) veya
Benzer Mekanizmaların Kullanılmasının Kötüniyete Etkisi ..............437
ce. Alan Adı Kayıtlarında Gizlilik veya Proxy Kaydı Hizmetlerinden
Yararlanılmasının Kötüniyete Etkisi..................................................438
İçindekiler
2.
XXIII
cf. Diğer Örnek Kararlar ........................................................................439
Çeşitli Durumlara Göre Karar Örnekleri..........................................................446
a. Cyber-squatting (Siber Korsanlık)............................................................446
b. Typo-squatting (Typo-piracy veya Mis-spelling) .....................................454
c. Celebrity-squatting ve Web Sitesini Fan Sitesi Olarak Kullanma ................459
ca. Açıklamalar.......................................................................................459
cb. Örnek Kararlar..................................................................................461
- Kevinspacey.Com Kararı ...............................................................461
- Tommylee.Com Kararı ..................................................................462
- Michael-Crichton.Com Kararı .......................................................464
- Juliaroberts.Com Kararı ................................................................465
- Jasonbateman.Com Kararı ...........................................................465
- Davidkeirsey.Com Kararı ..............................................................466
- Frankrijkaard.Com Kararı .............................................................467
- Jeanettewinterson.Com Kararı .....................................................468
- Madonna.Com Kararı ...................................................................468
- Cemyilmaz.Com ve Yilmazozdil.Com Kararları .............................469
- Sting.Com Kararı...........................................................................469
- Armani.Com Kararı .......................................................................470
d. Willful Blindness (Gönüllü Körlük)...........................................................470
e. Cyber-flying .............................................................................................471
f. Cyber-griping (Sucks Eki ile Kullanım) .....................................................475
g. Generic Names (Jenerik İsimler) ve Cyber-Speculating...........................480
ga. Açıklamalar.......................................................................................480
gb. Örnek Kararlar..................................................................................482
- Crew.Com Kararı...........................................................................482
- Hello.Com Kararı...........................................................................483
- Jewelery.Com Kararı .....................................................................483
- Libro.Com Kararı...........................................................................483
- Shopping.Com Kararı....................................................................484
- Borsa.Com ve Otomobil.Com Kararı.............................................485
- Cilek.Com Kararı ...........................................................................486
- E-Radio.Com Kararı ......................................................................487
- Alternative.Com Kararı .................................................................488
- Tekirdagrakisi.Com ve Tekirdagrakisi.Net Kararı .........................488
- Ciceksepetiniz.Com ve Ciceksepetiniz.Net Kararı..........................489
- Orkide.Com Kararı ........................................................................490
- Genelkurmay.Net Kararı...............................................................492
- Tiger.Com Kararı...........................................................................492
İçindekiler
XXIV
Reverse Domain Name Hijacking (Karşıt Alan Adı Korsanlığı) .................493
ha. Şikayetçinin İdari Prosedüre başvurmadan önce şikayet
konusu hakkında bilgisinin olması durumu ......................................494
hb. Şikayetçinin yaptığı başvurunun başarılı olması olasılığının
hayli düşük olması durumu ..............................................................496
hc. Şikayetçinin yaptığı başvurunun kötüniyetli ve sorumsuz
olması (dürüst olmaması) durumu...................................................497
D. UDRP USUL KURALLARI (R-UDRP) .........................................................................498
1. Başvuru ve Dava Dilekçesi Verilmesi ..............................................................499
2. İdari Prosedür .................................................................................................500
3. Karar Aşaması ................................................................................................502
a. Kararın Verilmesi .....................................................................................502
b. Mahkemeye Başvuru Yapılması ..............................................................503
c. Karar ve Karar Sonrası Yeniden Talepte Bulunulması .............................506
E. e-UDRP Girişimi (e-UDRP Initiative) ......................................................................506
1. Yeşil UDRP (Green UDRP) ...............................................................................507
2. Verimli UDRP (Efficient UDRP)........................................................................507
3. Yenilikçi UDRP (Forward-looking UDRP).........................................................507
4. Etkin UDRP (Effective UDRP) ..........................................................................507
5. Modern UDRP.................................................................................................507
6. Hızlandırılmış UDRP (Expedited UDRP)...........................................................508
h.
IV. UDRP BENZERİ EK ALAN ADI ÇÖZÜM PROSEDÜRLERİ...................................... 509
A.
B.
C.
D.
E.
F.
.biz gTLD ................................................................................................................510
.info gTLD...............................................................................................................513
.name gTLD............................................................................................................514
.pro gTLD ...............................................................................................................516
Üçüncü Seviye Alan Adları için Çözüm Kuralları (CentralNic Politikaları) ..............517
Diğer Uyuşmazlık Çözüm Prosedürleri ..................................................................518
V. ICANN YENİ JENERİK BİRİNCİ DERECE ALAN ADLARINA İLİŞKİN ÇÖZÜM
KURALLARI VE ÖRNEK UYUŞMAZLIKLAR......................................................... 520
A. GENEL OLARAK ......................................................................................................520
B. İTİRAZ ÇEŞİTLERİ ....................................................................................................521
1. İsim Karıştırma İhtimali İtirazı (String Confusion Objection) ..........................521
2. Yasal Haklar İtirazı (Legal Rights Objection)...................................................521
3. Sınırlı Kamu Yararı İtirazı (Limited Public Interest Objection) ve “Hızlı
İnceleme (Quick Look)” Usulü.........................................................................522
a. Hangi Standart Uygulanmalıdır? .............................................................522
b. Belirlemenin nasıl bir bağlayıcı etkisi olacaktır?......................................522
c. İtirazı kim inceleyecektir ve kim karar verecektir?..................................523
İçindekiler
XXV
d. Bu inceleme ne zaman yapılacaktır? .......................................................523
4. Topluluk İtirazı (Community Objection)..........................................................523
C. GAC UYARISI (GAC Advise) ....................................................................................523
D. BAĞIMSIZ İTİRAZCI (Independent Objector-IO) ....................................................524
E. İTİRAZLARI İNCELEME ESASLARI VE İTİRAZ SÜRECİ SONRASI KORUMA
MEKANİZMALARI...................................................................................................525
1. Marka Veri Tabanı (Trademark Clearing House)............................................527
2. Yeknesak Hızlı Askıya Alma Sistemi (Uniform Rapid Suspension SystemURS) ................................................................................................................527
3. Yetkilendirme Sonrası Uyuşmazlık Çözüm Prosedürü (Post-Delegation
Dispute Resolution Procedure-PDDRP)...........................................................527
F. YENİ gTLD İTİRAZLARI VE ÖRNEK UYUŞMAZLIKLAR...............................................528
1. Yasal Haklar İtirazı (Legal Rights Objection-LRO)...........................................528
a. Açıklama ve İstatistikler...........................................................................528
b. Örnek Uyuşmazlıklar ...............................................................................529
2. Topluluk İtirazı ve Sınırlı Kamu Yararı İtirazları...............................................532
a. Genel Olarak............................................................................................532
b. Topluluk İtirazına ilişkin Örnek Uyuşmazlıklar.........................................533
ba. .Amazon Uzantısı (string) Uyuşmazlığı .............................................533
baa. Bağımsız İtirazcının “Tarafsızlığı” Sorunu ................................533
bab. Topluluk İtirazı Şartlarının Değerlendirilmesi..........................534
i.
Güçlü bağlantı şartı (Strong association) .......................535
ii.
Topluluğun Açık Şekilde Tanımlanması (clear
delineation) ....................................................................536
iii. Topluluk ile başvuru arasında esaslı karşıtlık hali
(substantial opposition) .................................................537
iv. Topluluğun Önemli Bir Kısmına Maddi Zarar Verme
İhtimali (Likelihood of material detriment) ....................538
bb. Diğer Örnek Uyuşmazlıklar...............................................................539
c. Sınırlı Kamu Yararı İtirazına ilişkin Örnek Uyuşmazlıklar .........................540
3. İsim Karıştırma İhtimali İtirazı (String Confusion Objection) ve Örnek
Uyuşmazlıklar .................................................................................................543
a. .tv /.tvs ....................................................................................................544
b. .web/.webs..............................................................................................545
c. .sex/.sx, .shopping/.shop.........................................................................546
d. .car/.cars (1) ............................................................................................547
e. .car/.cars (2) ............................................................................................547
f. .car/.cars (3) ............................................................................................548
G. YENİ gTLD’lere UDRP Kurallarının Uygulanması ....................................................550
İçindekiler
XXVI
SEKİZİNCİ BÖLÜM
BİRLEŞİK DEVLETLER’DE ALAN ADLARI UYUŞMAZLIKLARINI
ÇÖZÜM MEKANİZMALARI
I.
BİRLEŞİK DEVLETLER (.US) ÇÖZÜM MEKANİZMASI.......................................... 553
A. Kurallar ..................................................................................................................553
B. Örnek Kararlar .......................................................................................................555
II. LANHAM KANUNU ve FEDERAL MARKANIN SULANDIRILMASI KANUNU
(Lanham Act ve Federal Trademark Dilution Act-FTDA) .................................... 563
A. Lanham Kanunu.....................................................................................................563
1. Lanham Kanunu ve İlk İlgi Karıştırması (Initial Interest Confusion) ................563
2. İlk İlgi Karıştırmasının İnternete İlişkin İhtilaflara Uygulanması.....................567
B. Federal Markanın Sulandırılması Kanunu (Trademark Dilution Act) .....................571
1. Genel Olarak...................................................................................................571
2. Çeşitleri...........................................................................................................572
a. Bulandırarak Sulandırma (Dilution by Blurring) ......................................572
b. Matlaştırarak Sulandırma (Dilution by Tarnishment)..............................573
3. Tanınmış Olma Şartı ve Örnek Kararlar ..........................................................574
4. Nissan Motors v. Nissan Computer Uyuşmazlığı ve Karara Bağlanması ........580
III. UZAY KORSANLIĞINA KARŞI TÜKETİCİYİ KORUMA KANUNU
(Anticybersquatting Consumer Protection Act-ACPA) ..................................... 584
A. ACPA’nın Yürürlüğe Girmesi ve Genel İlkeler ........................................................584
1. Yürürlüğe Girmesi ve Tanımlar .......................................................................584
2. Marka Sahibinin İspatlaması Gereken Hususlar.............................................585
3. Karıştırılabilecek Kadar Benzer Olma Şartı .....................................................585
4. Kötüniyet Halleri.............................................................................................587
5. Kişi İsminin Korunması....................................................................................588
B. ACPA’ya göre Karara Bağlanan İlk Uyuşmazlık ve Karar Örnekleri ........................589
C. Sorumluluktan Bağışık Tutulma (safe harbor) .......................................................593
1. Markanın Dürüst Kullanımı Doktrini...............................................................594
2. Siber Yakınma (cyber-griping) ........................................................................596
D. DİĞER HALLER........................................................................................................603
1. İhtiyati Tedbir Kararı (preliminary injunction) Verilmesi ................................603
2. Kayıt Kurumlarına ilişkin Bağışıklık Kuralı (Safe Harbor) ve İkincil
Sorumluluk (Secondary Liability) Hali .............................................................606
3. Zarar ve Tazminat İstemleri............................................................................609
4. Ayni Hak İstemleri ve Yargılama Yeri..............................................................611
E. ACPA’nın Değerlendirilmesi...................................................................................612
İçindekiler
1.
2.
XXVII
ACPA ve UDRP Karşılaştırması........................................................................612
ACPA’nın Değerlendirilmesi ............................................................................615
IV. ALAN ADLARINDA DÜRÜSTLÜK KANUNU (Truth in Domain Names Act of
2003-TDNA)................................................................................................... 620
V. PIPA (Preventing Real Online Threats to Economic Creativity and Theft of
Intellectual Property Act) ve SOPA (Stop Online Piracy Act)............................ 622
DOKUZUNCU BÖLÜM
ÇEŞİTLİ ÜLKELERDE, AVRUPA BİRLİĞİ’NDE VE TÜRKİYE’DE
ALAN ADLARI UYUŞMAZLIKLARI ÇÖZÜM POLİTİKALARINA BAKIŞ
I.
İNGİLTERE (.UK) ............................................................................................. 625
A. Genel Olarak..........................................................................................................625
B. Uyuşmazlık Çözüm Kuralları ..................................................................................626
C. Nominet Nezdinde İlk Uyuşmazlık ve İlk Mahkeme Kararlarından Örnekler ........629
- Xigris.co.uk Kararı ..............................................................................................629
- One in a Million Kararı .......................................................................................630
- Avnet.co.uk Kararı..............................................................................................631
- Prince.com Kararı...............................................................................................632
- Pitman.co.uk Kararı ...........................................................................................632
D. Nominet nezdinde Çözülen Örnek Uyuşmazlıklar .................................................633
- Nokiagsm.co.uk Kararı.......................................................................................633
- Telstra.org.uk Kararı ..........................................................................................634
- Turkcell.co.uk Kararı ..........................................................................................634
- Lists.co.uk Kararı ................................................................................................635
- Game.co.uk Kararı .............................................................................................636
- Babypages.co.uk Kararı .....................................................................................639
- Waynerooney.co.uk Kararı ................................................................................640
- Tolkien.co.uk Kararı ...........................................................................................642
- Clickz.co.uk Kararı ..............................................................................................643
- Nutella.co.uk Kararı ...........................................................................................644
- Vuarnet.co.uk Kararı ..........................................................................................645
II. AVUSTRALYA (.AU) ........................................................................................ 646
A. Genel Olarak..........................................................................................................646
B. Uyuşmazlık Çözüm Kuralları ..................................................................................648
C. Örnek Kararlar .......................................................................................................649
- Jacuzzi.com.au Kararı........................................................................................649
- Bt.com.au Kararı ................................................................................................650
XXVIII
İçindekiler
- İnternet.com.au Kararı.......................................................................................650
- Cambridge-diet.com.au Kararı...........................................................................651
- Verizon.net.au Kararı .........................................................................................653
III. BELÇİKA (.BE)................................................................................................. 654
A. Genel Olarak..........................................................................................................654
B. Uyuşmazlık Çözüm Kuralları ..................................................................................656
C. Örnek Kararlar .......................................................................................................657
- Fa.be Kararı........................................................................................................657
- Mobylines.be Kararı ...........................................................................................659
- Allianz.be Kararı.................................................................................................660
- Napster.be Kararı...............................................................................................660
- Gallupeurope.be ve Gallup.be Kararları.............................................................661
- İkki.be Kararı ......................................................................................................662
- Sputnik.be Kararı................................................................................................663
- Gvt.be Kararı......................................................................................................664
D. Alan Adlarının Kötüye Kullanımına Karşı 26 Haziran 2003 Tarihli Belçika
Prosedür Kanunu (Procedure Act of 26 June 2003) ..............................................664
IV. İSVİÇRE (.CH) ve LİHTENŞTAYN (.Lİ) ................................................................ 666
A. Genel Olarak..........................................................................................................666
B. Uyuşmazlık Çözümü ve Örnek Kararlar .................................................................668
- Ariel.ch Kararı ....................................................................................................668
- Smoby.ch Kararı .................................................................................................670
- Yotube.Ch Kararı ................................................................................................672
- Blogger.ch Kararı ...............................................................................................673
- Mercure.ch Kararı ..............................................................................................673
- Academia.ch Kararı............................................................................................675
- Comparis.ch Kararı.............................................................................................675
- Turkcelleurope.ch Kararı ....................................................................................676
- Techcrun.ch Kararı .............................................................................................676
- Remax.li Kararı...................................................................................................677
- Cialis.li Kararı .....................................................................................................678
V. MALEZYA (.MY) ............................................................................................. 678
A. Genel Olarak..........................................................................................................678
B. Uyuşmazlık Çözüm Kuralları ..................................................................................679
1. .my Alan Adları Uyuşmazlık Çözüm Kuralları..................................................679
2. Sensitif İsim Uyuşmazlıkları Çözüm Politikası Kuralları (SNDRP) ....................682
C. Örnek Kararlar .......................................................................................................683
İçindekiler
-
XXIX
Volkswagen.com.my Kararı ...............................................................................683
Boss.com.my Kararı ...........................................................................................684
Budget.com.my Kararı .......................................................................................685
Apple.com.my Kararı..........................................................................................686
Nikon.my Kararı .................................................................................................686
VI. HİNDİSTAN (.IN)............................................................................................. 687
A. Giriş .......................................................................................................................687
1. .IN Alan Adı Uyuşmazlıkları Çözüm Kuralları ..................................................688
C. Örnek Kararlar .......................................................................................................691
1. Markanın Alan Adı Olarak Kullanılması..........................................................691
a. Rediff.IN Kararı ........................................................................................691
b. Mcafee.co.IN Kararı.................................................................................692
c. Kingston.co.IN Kararı...............................................................................693
d. Akbank.IN Kararı......................................................................................694
2. Cins ve Jenerik İsimden Oluşan Alan Adları ....................................................694
a. Genel Olarak............................................................................................694
b. Internet.IN Kararı ....................................................................................695
c. Business.IN Kararı....................................................................................696
d. Jobs.IN Kararı...........................................................................................700
e. Web.IN Kararı ..........................................................................................702
f. Computer.IN Kararı .................................................................................702
g. Hotels.IN Kararı .......................................................................................703
VII. AVRUPA BİRLİĞİ (.EU) .................................................................................... 704
A. Avrupa’nın Birleşmesi Fikrinin Doğuşu ve Avrupa Birliği’nin Oluşumu .................704
B. .EU Alan Adının Oluşumu, Uyuşmazlık Çözümü ve Örnek Kararlar............................710
1. .EU Alan Adlarının Oluşturulması ...................................................................710
2. Uyuşmazlık Çözümü........................................................................................712
a. Genel Olarak............................................................................................712
b. Uyuşmazlık Çözümü Esasları ...................................................................715
c. Örnek Uyuşmazlıklar ...............................................................................718
VIII. TÜRKİYE ........................................................................................................ 725
A. ODTÜ ve DNS Çalışma Grubu (İnternet Alan Adları Yönetmeliği Öncesi
Dönem)..................................................................................................................725
1. Uyuşmazlık Çözüm Mekanizması (UÇK) Oluşturma Çalışmaları.....................725
2. DNS Çalışma Grubu’nun Çözüme Bağladığı Örnek Uyuşmazlıklar...................... 728
B. Uyuşmazlık Çözüm Hizmet Sağlayıcıları (İnternet Alan Adları Yönetmeliği
Sonrası Dönem) .....................................................................................................731
1. Genel Olarak...................................................................................................731
İçindekiler
XXX
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
UÇHS’lerin Belirlenmesi ..................................................................................733
UÇHS’lerin Yükümlülükleri ..............................................................................734
Hakemlerin Nitelikleri ve Belirlenmesi............................................................735
Hakemlerin Uyuşmazlığa Bakamaması veya Reddi........................................737
Başvuru Şartları ..............................................................................................737
Şikayetin Yapılması ve Şikayetin Karşı tarafa Bildirilmesi...............................739
Karar Verilmesi ve Kararın Yerine Getirilmesi.................................................742
Ücretler...........................................................................................................743
UÇHS’lerin Faaliyetlerine Son Vermesi /Verilmesi ..........................................743
Yürürlük ..........................................................................................................745
Değerlendirme................................................................................................745
ONUNCU BÖLÜM
MARKANIN ALAN ADI OLARAK KULLANILMASI
I.
MARKA VE ONLİNE REKLAMCILIK ................................................................... 749
A. Markanın Ortaya Çıkışı, Fonksiyonları ve Çeşitleri ................................................749
1. Markanın Ortaya Çıkışı ve İlk Marka Kanunları..............................................749
2. Markanın Fonksiyonları ve Çeşitleri................................................................750
a. Markanın Fonksiyonları...........................................................................750
b. Markanın Ayırt Ediciliklerine Göre Çeşitleri ............................................752
ba. Uydurma (Hayal Ürünü) veya Kurgusal Markalar (Fanciful
Marks) ..............................................................................................752
bb. Gelişigüzel Seçilmiş Markalar (Arbitrary Marks) ..............................753
bc. Telkin Edici Markalar (Suggestive Marks).........................................753
bd. Tanımlayıcı Markalar (Descriptive Marks)........................................753
be. Jenerik Markaları (Generic Marks) ...................................................754
B. Online Reklamcılık .................................................................................................755
1. Tanım ve Geleneksel Reklamcılık İçindeki Payı ...............................................755
2. Çeşitleri...........................................................................................................756
a. Banner Reklamlar ....................................................................................756
b. Online Sponsorluk ve Affiliate Reklamlar ................................................757
c. Pop Up Reklamları (popups)....................................................................757
d. Arama Motoru Reklamcılığı.....................................................................758
e. Sosyal Medya Reklamcılığı (social media advertising) ............................758
3. Değerlendirme................................................................................................759
II. 556 SAYILI KHK’YA GÖRE MARKA ................................................................... 760
A. Tanım.....................................................................................................................760
İçindekiler
XXXI
B. Marka Olarak Tescile Engel Haller .........................................................................760
1. Mutlak Ret Nedenleri .....................................................................................760
2. Nispi Ret Nedenleri .........................................................................................765
C. Markanın Tescili ve Korumanın Başlaması ............................................................766
D. Markanın Hükümsüzlük Halleri .............................................................................769
E. Markanın Koruma Süresi ve Marka Hakkının Sona Ermesi....................................772
III. ALAN ADI-MARKA UYUŞMAZLIKLARINA İLİŞKİN FARKLI ÜLKELERDE
VERİLEN İLK KARARLARDAN ÖRNEKLER.......................................................... 773
IV. TÜRK HUKUKUNDA MARKANIN ALAN ADI OLARAK KULLANILMASI ................ 779
A. 5833 SAYILI KANUN DEĞİŞİKLİĞİ ÖNCESİNDE ......................................................779
B. 5833 SAYILI KANUN DEĞİŞİKLİĞİ SONRASINDA.....................................................783
1. 5833 sayılı Kanun Değişikliğinin Yapılması ve Genel Esaslar ..........................783
2. İhlalin Oluşması Şartları..................................................................................787
a. Markanın Aynı veya Benzerinin İnternet Ortamında Kullanılması............. 787
aa. Markanın Aynının Alan Adı Olarak Kullanılması ...............................787
ab. Markanın Benzerinin Alan Adı Olarak Kullanılması ..........................790
ac. İlgili Toplumsal Çevre Kavramı .........................................................797
b. Markanın Ticari Etki Oluşturacak Şekilde Kullanılması............................801
c. Kullanıma İlişkin Hak veya Meşru Bağlantı Bulunmaması .......................807
ca. 556 sayılı KHK’nın 10 ve 12 nci Maddeleri Çerçevesinde Dürüst
Kullanım ...........................................................................................808
cb. Dürüst Kullanım Halleri ....................................................................810
cc. Kötüniyet Halleri ..............................................................................811
cd. Farklı Durumlar ................................................................................813
cda. Web Sitesinin Fan Sitesi Olarak Kullanılması...........................813
cdb. İkinci El Satıcısı, Bayi, Acentenin Alan Adını Kullanması..........813
cdc. Eleştiri Hakkı Kapsamında Kullanım ........................................817
cdd. Alan Adının Kayıt Tarihinden Sonra Marka Tescili
Yapılması .................................................................................821
cde. Sessiz Kalma Yoluyla Hakkın Kaybedilmesi..............................821
3. Tanınmış Markalar Açısından Değerlendirme ................................................826
a. Tanınmış Marka Olma Kriterleri ..............................................................826
b. Tanınmış Markaya Benzer Kavramlar......................................................828
ba. Dünya Markası (World Mark)...........................................................828
bb. Ünlü Marka (Famous Mark) .............................................................828
bc. Maruf Marka ....................................................................................828
bd. Uluslararası Marka (International Mark)/Topluluk Markası
(Community Marks) .........................................................................829
c. Tanınmış Markanın Koruma Alanı ve Örnek Kararlar ..............................829
XXXII
İçindekiler
ca. Tanınmış Markanın İtibarından Dolayı Haksız Yarar Elde Etmek......830
cb. Tanınmış Markanın İtibarına Zarar Verilmesi...................................835
İfade Özgürlüğü Açısından Tanınmış Markanın Alan Adı
Olarak Kullanılması .................................................................836
cc. Tanınmış Markanın Ayırt Edici Karakterinin Zedelenmesi................839
C. MARKA SAHİBİNİN HAKLARI VE İHTİYATİ TEDBİR TALEBİ......................................840
1. Tecavüzün Durdurulması Davası ....................................................................841
2. Tecavüzün Giderilmesi (Ref) Davası................................................................841
3. Tecavüzün Önlenmesi (Men) Davası...............................................................841
4. Tecavüz Sayılabilecek Olayların Tesbiti Davası ve Tecavüzün Mevcut
Olmadığı Hakkında Dava................................................................................842
5. Maddi ve Manevi Tazminat Davası ................................................................843
6. İtibar Tazminatı Davası...................................................................................847
7. Elkoyma, Ürünler Üzerinde Mülkiyet Hakkı Tanınması, Markanın
Silinmesi, İmha ve Cezai Müeyyide.................................................................849
8. Hükmün İlgililere Tebliği ve Kamuya Yayın Yoluyla Duyurulması...................... 851
9. Marka Sahibinin İhtiyati Tedbir Talebi ...........................................................851
a. Marka Hakkına Tecavüz Teşkil Eden Fiillerin Durdurulması ....................852
b. El Koyma..................................................................................................852
c. Teminat verilmesi....................................................................................853
d. İnternet Alan Adı Davalarında Uygulanabilen Özel Tedbirler..................853
e. 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Bakımından İhtiyati
Tedbir Kararı Verilmesi ve Erişimin Engellenmesi ...................................856
V. ALAN ADLARI-MARKA UYUŞMAZLIKLARINA İLİŞKİN TÜRKİYE’DE VERİLMİŞ
YARGI KARARLARINDAN ÖRNEKLER VE DEĞERLENDİRİLMELERİ ..................... 859
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
LEADTEK.COM.TR Kararı........................................................................................859
AKBANK.NET Kararı ...............................................................................................864
BOSCHMARKET.COM Kararı ..................................................................................866
ERKOCMUHENDİSLİK.COM, ERKOCMUH.İNFO Kararı ...........................................868
TROSER.COM Kararı...............................................................................................871
KALİTESİSTEM.COM Kararı ....................................................................................872
E-SAXSHOES.COM Kararı .......................................................................................874
ALKANOTOMOTİV.COM.TR Kararı.........................................................................876
COSMOPLUS.COM.TR Kararı .................................................................................879
PARKTASARIM.COM Kararı....................................................................................883
LİBASBEBE.COM.TR, LİBASBEBE.COM Kararı.........................................................886
VI. LİNKİNG, FRAMİNG, METATAGS, ADWORD REKLAMCILIK UYGULAMALARI..... 890
A. Linking ve Framing.................................................................................................890
1. Kavram ...........................................................................................................890
İçindekiler
XXXIII
2. Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku Bakımından Linking ve Çeşitleri......................891
3. Framing ..........................................................................................................893
B. Hukuki Açıdan Linking-Framing ve Örnek Kararlar ................................................894
1. Linking ve Örnek Kararlar ...............................................................................894
2. Framing ve Örnek Kararlar .............................................................................899
C. Metatagging, Görsel Arama Dizinleri ve Adword Reklamcılık ...............................901
1. Metatagging ve Anahtar Kelimeler ................................................................901
2. Görsel Arama Dizinleri....................................................................................905
3. Adword Reklamcılık ........................................................................................909
a. Tanım ve Çeşitleri ....................................................................................909
b. Karşılaştırmalı Hukukta Adword Reklamcılık...........................................910
ba. Birleşik Devletler ..............................................................................910
bb. İngiltere ............................................................................................914
bc. Kara Avrupası ...................................................................................916
bca. Avrupa Adalet Mahkemesi (ECJ) Kararları...............................916
bcb. Almanya’da .............................................................................919
bcc. Türk Hukuku’nda .....................................................................921
c. Değerlendirme ........................................................................................923
VII. KULLANICI ADI KORSANLIĞI (USERNAME SQUATTİNG/PİRACY) ...................... 925
ON BİRİNCİ BÖLÜM
BENZER HAKLARIN
ALAN ADI OLARAK KULLANILMASI
I.
TİCARET UNVANI VE İŞLETME ADININ ALAN ADI OLARAK KULLANILMASI ....... 933
A. KORUNMA ESASLARI .............................................................................................933
B. ÖRNEK KARARLAR .................................................................................................937
1. Ticaret Unvanının Kısaltmasından Oluşan Alan Adının Kullanılması ..............937
a. YTEAS.com Kararı ....................................................................................937
b. MHO.de Kararı.........................................................................................937
c. BSA.ch Kararı ...........................................................................................938
d. GMAİL.pl Kararı .......................................................................................939
2. Diğer Örnek Kararlar ......................................................................................939
a. Rytz.Ch Kararı ..........................................................................................939
b. Juris.de Kararı..........................................................................................940
3. Yargıtay Kararları ...........................................................................................940
a. Kardeselektrik.com.tr Kararı ...................................................................940
b. Fazelektrik.com Kararı.............................................................................941
İçindekiler
XXXIV
c.
d.
e.
f.
Ekremnarin.com.tr Kararı........................................................................941
Litera.com.tr Kararı .................................................................................942
Polipa.com.tr Kararı.................................................................................942
Ht.Com.tr Kararı ......................................................................................942
II. KİŞİ ADLARININ ALAN ADI OLARAK KULLANILMASI ........................................ 943
A. KORUNMA ESASLARI .............................................................................................943
B. ÖRNEK KARARLAR .................................................................................................945
C. Türk Hukuku Bakımından Kişi İsimlerinin Alan Adı Olarak Kullanılması ve
ABDULLAHGUL.NET Kararı.....................................................................................951
1. Giriş ................................................................................................................951
2. ABDULLAHGUL.NET Kararı ve Değerlendirilmesi............................................952
III. COĞRAFİ İŞARET VE COĞRAFİ YER ADLARININ ALAN ADI OLARAK
KULLANILMASI .............................................................................................. 957
A. COĞRAFİ İŞARETLER VE ALAN ADLARI...................................................................957
1. Coğrafi İşaretlerin Korunması ve Marka ile Karşılaştırılması..........................957
2. Coğrafi İşaret Korumasının Tarihi Gelişimi .....................................................960
3. Avrupa Birliği’nde Coğrafi İşaret Koruması ....................................................962
4. Türk Hukukunda Coğrafi İşaret Koruması.......................................................965
5. Coğrafi İşaret Korumasının Önemi .................................................................971
6. Örnek Kararlar................................................................................................974
B. COĞRAFİ YER ADLARI VE ALAN ADLARI .................................................................977
IV. JENERİK İSİMLERİN ALAN ADI OLARAK KULLANILMASI ................................... 981
A. JENERİK İSİMLER VE BU İSİMLERİN MARKA OLARAK TESCİL EDİLMELERİ .............981
B. JENERİK İSİMLERİN ALAN ADI OLARAK KAYIT EDİLMELERİ....................................991
V. ESER ADLARININ ALAN ADI OLARAK KULLANILMASI....................................... 996
A. ESER VE ESER ADI KORUMASI İLİŞKİSİ ...................................................................996
1. Eser Kavramı...................................................................................................996
a. Eser Sayılan Fikir ve Sanat Ürünleri .........................................................996
b. Eser Sayılmayan Fikir ve Sanat Ürünleri ..................................................996
2. 5846 sayılı Kanun’da Eser Dışı Koruma Halleri ve Eser Adına İlişkin
Düzenleme......................................................................................................997
B. ESER ADININ KORUNMASI...................................................................................1001
C. ESER ADININ ALAN ADI OLARAK KULLANILMASI HALİNDE KORUMA..................1003
V. SLOGANLARIN ALAN ADI OLARAK KULLANILMASI ........................................ 1005
A. SLOGAN KAVRAMI VE FONKSİYONU ...................................................................1005
B. SLOGAN ÇEŞİTLERİ...............................................................................................1006
1. Emir (imperative) kipinde .............................................................................1007
İçindekiler
XXXV
2. Tanımlayıcı (descriptive)...............................................................................1007
3. Üstünlük (superlative) ..................................................................................1007
4. Kışkırtıcı, İlgi uyandırıcı (provocative)...........................................................1007
5. Spesifik..........................................................................................................1007
6. Tek kelimelik .................................................................................................1007
7. Ritim ve Yineleme .........................................................................................1007
C. SLOGANLARIN KORUNMASI ................................................................................1008
1. Fikir ve Sanat Eserleri Hukukunda ................................................................1008
2. Marka Hukukunda........................................................................................1009
3. Haksız Rekabet Hukukunda ..........................................................................1013
D. SLOGANLARDAN OLUŞAN ALAN ADLARI VE KORUNMASI ..................................1015
ON İKİNCİ BÖLÜM
İNTERNET ALAN ADI
KAYIT KURUMLARININ SORUMLULUKLARI
I.
GİRİŞ ........................................................................................................... 1017
II. SÖZLEŞME VE SÖZLEŞME DIŞI SORUMLULUK................................................ 1018
A. Sorumsuzluk Kayıtlarının Geçerliliği Sorunu........................................................1018
B. Birden Fazla Kişinin Sorumluluğu ve Rücu Hakkı (BK m. 60, 61 ve 62) ................1021
III. ABD’DE KAYIT KURUMLARININ SORUMLULUĞU........................................... 1024
IV. KAYIT KURUMUNA AÇILACAK DAVALARDA GÖREVLİ YARGI YERİ.................. 1026
V. KAYIT KURUMU ODTÜ’NÜN SORUMLULUĞUNUN TARTIŞILDIĞI ÖRNEK
DAVALAR VE DEĞERLENDİRİLMELERİ ........................................................... 1028
A. ELİT.COM.TR KARARI ...........................................................................................1028
1. Davanın Kapsamı ve Karar Verilmesi............................................................1028
2. Değerlendirilmesi..........................................................................................1033
B. BİLTEM.COM.TR KARARI......................................................................................1034
C. TURKHABER.NET KARARI.....................................................................................1035
ON ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İNTERNET ALAN ADLARININ KORUNMASINDA
HAKSIZ REKABET KURALLARININ UYGULANMASI VE
ALAN ADI DAVALARINDA KANUNLAR İHTİLAFI VE YETKİ SORUNU
I.
ALAN ADLARININ KORUNMASINDA HAKSIZ REKABET KURALLARININ
UYGULANMASI ............................................................................................ 1037
XXXVI
İçindekiler
A. Genel Olarak........................................................................................................1037
B. 6762 sayılı Ticaret Kanunu’na Göre Haksız Rekabet Hükümlerinin
Uygulanması ........................................................................................................1038
1. İhlalin Oluşması ............................................................................................1038
2. Açılabilecek Davalar ve Diğer Sonuçlar ........................................................1040
C. 6102 sayılı Ticaret Kanunu’na göre Haksız Rekabet Hükümlerinin
Uygulanması ........................................................................................................1041
1. İhlalin Oluşması ............................................................................................1041
2. Açılabilecek Davalar ve Diğer Sonuçlar ........................................................1043
3. İhtiyati Tedbirler ...........................................................................................1045
4. Basın, Yayın, İletişim ve Bilişim Kuruluşlarının Sorumluluğu (Madde 58).....1046
II. ALAN ADI DAVALARINDA KANUNLAR İHTİLAFI VE YETKİ SORUNU ................ 1050
A. Genel Olarak........................................................................................................1050
B. Kanunlar İhtilafı ve Yetki Sorunu .........................................................................1054
1. Birleşik Devletler Hukukunda........................................................................1054
2. Kara Avrupası Hukukunda ............................................................................1062
3. Türk Hukukunda ...........................................................................................1068
a. Kanunlar İhtilafı Sorunu.........................................................................1068
b. Yetki Sorunu ..........................................................................................1075
EKLER ...................................................................................................... 1079
EK 1: ŞEKİL VE TABLOLAR..........................................................................................1081
EK 2: ALAN ADLARINA İLİŞKİN KARARLAR.................................................................1095
- Yargıtay Kararları..........................................................................................1095
- Türkçe Olarak Verilmiş Örnek WIPO Kararları..............................................1095
- Akbankmagdurlari.net ..........................................................................1176
- Altınsepeti.com .....................................................................................1182
- Vogueturkey.com (Türkçe Karar) ..........................................................1188
- Vogueturkey.com (İngilizce Karar) ........................................................1195
- Yigitozgur.com ......................................................................................1202
EK 3: ALAN İSMİ UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜ İÇİN YEKNESAK POLİTİKALAR
(UDRP KURALLARI Türkçe Metni) ....................................................................1207
EK 4: İNTERNET ALAN ADLARINA İLİŞKİN TÜRK MEVZUATI ......................................1211
- Elektronik Haberleşme Kanunu’nun İlgili Maddeleri....................................1211
- İnternet Alan Adları Yönetmeliği..................................................................1214
- İnternet Alan Adları Tebliği ..........................................................................1225
- İnternet Alan Adları Uyuşmazlık Çözüm Mekanizması Tebliği .....................1241
İçindekiler
XXXVII
EK 5: İNTERNET SİTESİ BULUNDURMAKLA YÜKÜMLÜ ŞİRKETLERE İLİŞKİN
MEVZUAT.........................................................................................................1253
- Sermaye Şirketlerinin Açacakları İnternet Sitelerine Dair Yönetmelik .........1253
- Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketlerin Belirlenmesine Dair Karar ........1262
EK 6: F Klavye ve Ipv6 Protokolüne İlişkin Başbakanlık Genelgeleri .........................1267
BİBLİYOGRAFYA .........................................................................................................1271