medya ile yaşamayı öğrenmek - LfM

Bize ulaşım:
Landesanstalt für Medien
Nordrhein-Westfalen ( LfM )
Zollhof 2
40221 Düsseldorf
Telefon
› 0211 / 77007- 0
Telefax
› 0211 / 727170
E-Mail
› [email protected]
Internet
› www.lfm-nrw.de
Ministerium für Familie, Kinder,
Jugend, Kultur und Sport des
Landes Nordrhein-Westfalen
Referat Reden, Öffentlichkeitsarbeit
Haroldstraße 4
40213 Düsseldorf
Telefon
› 0211 / 837-02
E-Mail
› [email protected]
Internet
› www.mfkjks.nrw.de
MEDYA İLE YAŞAMAYI ÖĞRENMEK
Çocuk yuvasına ( Kindergarten’a ) giden çocukların
anne ve babalarına öneriler
Önsöz
Sevgili Ebeveynler,
Sevgili Uzman Pedagoglar,
Hiç de kolay olmayan, çocukları hayata ve
hayatın taleplerine hazırlamak görevi size
düşüyor. Bununla beraber günümüzde medya
çocukların dünyasında erkenden yer alıyor.
Doğal olarak çocuklar gerek “eski” olarak
adlandırılan televizyon ve radyo gibi medyalar ile, gerek “yeni” olarak adlandırılan
bilgisayar, cep telefonu ve internet gibi
farklı birçok medyalar ile büyüyorlar. Büyük
bir hızla gelişen ve değişen medya seçeneklerinde ebeveynler veya yetişkinler
çocuklara doğru medya seçimi yapmaları
konusunda yardımcı olmakta zorlanıyorlar.
Ancak çocukların medya eğitimi konusunda
ebeveynleri veya eğitmenler tarafından desteklenmesi vazgeçilmezdir. Medya eğitimi
günlük hayatın üstesinden yetkinlikle gelinebilmesi için önemli bir süreç ve sosyal
entegrasyon ve toplumsal katılım için önemli bir koşuldur.
çıkarmıştır. Eğitimin esas ilkelerinde medyalar, henüz okul öncesi dönemde bireysel
eğitim teşviği için önemli bir eğitim alanı
olarak tanımlanır. Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti Medya Kurumu özellikle ebeveynler ve
pedagoglar için de birçok proje ve materyal,
bilgilendirme olanakları ve “Ebeveynler ve
Medya İnisiyatifi” gibi birçok destek sunar.
Bu broşür ile size günlük aile ve çocuk yuvası
hayatında sıklıkla karşılaştığınız medya
sorularına ilişkin kompakt bir yönlendirme yardımı sunmak istiyoruz. “Medya ile
yaşamayı öğrenmek” bunun yanında çocuklarla medya odaklı çalışmalar ve konuya
ilişkin literatür konusunda pratik ipuçları ve
öneriler içermektedir.
Kuzey Ren-Vestfalya Eyaleti Aile, Çocuk,
Gençlik Kültür ve Spor Bakanlığı bu talepleri dikkate alarak okul dışı pedagojik medya
seçenekleri teşvik ödemelerini iki katına
Ute Schäfer
Dr. Jürgen Brautmeier
Ministerin für Familie, Kinder,
Jugend, Kultur und Sport
des Landes Nordrhein-Westfalen
Direktor der Landesanstalt für
Medien Nordrhein-Westfalen
1
İçerik
2
Medya ile yaşamayı öğrenmek
Çocuk yuvasına ( Kindergarten’a ) giden çocukların anne
ve babalarına öneriler
› Aile ortamında medya ile nasıl yaşıyorsunuz?
› Çocuğunuzun en sevdiği dizileri ve medya ( televizyon ) kahramanlarını
tanıyor musunuz?
› Benim medya açısından çocukluğum
› Hangi medya çocuğum için uygundur?
› Medya – İyi bir bebek bakıcısı mıdır?
› Hayır diyebilmek – Reklamlar ve pazarlama
› Sakincalı içerikler nasıl tespit edilebilir ve onlara karşı nasıl
mücadele edebilirsiniz?
› Medya, çocukların günlük yaşamının sadece bir parçasıdır –
Günlük medya tüketimine alternatifler
› Çocuk yuvasında ( Kindergarten’da )medya?
› Diğer anne – babalarla ve pedagog uzmanlarla fikir alışverişi
› Ve en küçükler? 0 ile 2 yaş arası çocukların medya eğitimi
› Medya aracılığıyla dili geliştirme
3
14
16
17
18
20
› Kısa özet – Çocuk yuvasına giden çocukların anne ve babalarına 12 öneri
› Medya: Televizyon, bilgisayar ve benzerleri nasıl kullanılmalıdır?
- Televizyon / Video / DVD
- Sesli medya
- Bilgisayar ve oyun konsolu
- Cep telefonu / Çocuk telefonu
› Medya günlüğümüz
22
24
24
26
28
30
32
› Yaş işaretleme ve işaret
- Filmler
- Bilgisayar oyunları ve konsol oyunları
› Anne ve babalar ile pedagog uzmanlar için diğer kaynak eserler
› İnternet ortamında bilgilendirici uyarılar
› Şikayetlerinizi iletebiliceğiniz yerler, gençlik korumasına yönelik
organizasyon ve girişimler
› Künye
34
34
36
38
39
4
5
6
7
8
10
42
› A İ LE
ORTAMINDA MEDYA İLE NASIL
YAŞIYORSUNUZ?
Aileler ne kadar çeşitli ise, medya kullanımı konusunda belirledikleri
tarz da aynı oranda çeşitlilik gösterir. Çocukların medya kullanımını
anlamak için ailelerin medyaya nasıl yaklaştığını gözetlemek gerekir.
Hangi durumlarda televizyon, radyo veya bilgisayarı açıyorsunuz?
Cep telefonunuzu arada bir kapatıyor musunuz? Televizyon ne zaman
açık? Çok sevdiğiniz yayınlar var mı?
Ve – bunu kendi çocukluğunuzdan iyi bilirsiniz – çocuklar medyadan
anne ve babaların içinden çıkamadıkları bazı alışkanlıklar edinebilmektedirler. Medya insanın dikkatini dağıtır, ortak deneyimler
oluşturur, dinlenmeyi sağlar, geri çekilme imkanları ve başkaları
ile temas kurma imkanı verir, ayrıca arkadaşlarla konuşma ortamı
sağlar.
ANNE VE BABALAR İÇİN ÖNERİLER:
İki, üç gün boyunca kendi medya tüketiminizi gözlemleyiniz:
• Medyayı hangi amaçla kullanıyorsunuz? Eğlenmek, bilgi edinmek, haberleşmek, hayatınıza canlılık ve neşe katmak için mi?
• Hangi medyayı tercih ediyorsunuz? En yoğun olarak hangisini
kullanıyorsunuz?
• En sevdiğiniz televizyon dizileri, medya kahramanları veya
oyunlar nelerdir? Siz çocukken en fazla neyi severdiniz?
Tek başınıza veya çocuğunuz ile birlikte bir medya günlük defteri tutunuz – bununla ilgili bir örneği broşürün 32 sayfasında
bulabilirsiniz.
3
Medya
açısından çocukluğum
EN SEVD İĞI D İZ İLER İ VE
MEDYA ( TELEV İZYON ) KAHRAMANLARINI
TANIYOR MUSUNUZ?
› ÇOCUĞUNUZUN
KENDİ DENEYİMİ YANSITMAK
Çocuk olarak özellikle aşağıdaki medyaları kullandım:
Çocuğunuz ile medya yaşantıları hakkında konuşuyor musunuz?
Onun sevdiklerini izleyin ve dinleyin. Bu yaştaki çocuklar anne ve
babalarının yakınlığına ihtiyaç duyarlar ve bu yakınlığı ararlar.
Medyada ortak tecrübeler oluşturmayı deneyip kimin veya neyin çocuğunuzun özellikle hoşuna gittiğini sorun. Kızınızın veya
oğlunuzun bakış açısıyla bakın, çünkü çocukların değerlendirmeleri
yetişkinlerden daha farklıdır; kızlar erkeklerden, erkeklerde
kızlardan daha farklı yayınları veya oyunları tercih ederler.
Bunlar da medya ile bağlantısı olmayan, sevdiğim uğraşılardı:
Unutulmaz bir TV dizisi:
Çocuğunuz medyadaki hikâyelere nasıl tepki gösteriyor? Hikakeyedeki bazı belli bölümler çocuğunuzda korku uyandırıyor mu, neyi
aşırı heyecanlı olarak algılıyor? Çocuğunuzun niçin bu tür bir tepki gösterdiğini anlamaya çalışınız. Sonuç itibarı ile medya öyküleri çocukların neyi sevdiği veya neden korktuğu hakkında bir ipucu
verirler. Çoğu çocuk yetişkinlerin yakınlığına ve ilgisine ihtiyaç
duyarlar. Birlikte seyredilen bir dizi, ortaklaşa okunan bir kitap
veya birlikte gerçekleştirilen bir bilgisayar oyunu samimiyetin
ve ortak yaşantıların oluşmasını sağlar. Neşeli, heyecanlı ve bazen de esrarengiz veya korku uyandıran şeyler hakkında doğrudan
konuşulmalıdır.
Bu benim bilhassa çok hoşuma gitti:
Kitaplardaki, çizgi romanlar, televizyon dizileri ve bilgisayar
oyunlarındaki en sevdiğim kahramanlar şunlardır:
Kahramanın / kahramanların şu özelliklerini çok iyi buluyordum:
Çocukluğumda bana korku veren / uygunsuz bir medya izlenimi:
ANNE VE BABALAR İLE PEDAGOG UZMANLAR İÇİN ÖNERILER:
• Çocuğunuz ile sevdiği diziler ve medya ( televizyon )
kahramanları hakkında konuşunuz: Neyi ve kimi özellikle seviyor veya sevmiyor?
• Çocuğunuzun bunu size açıklamasını isteyiniz.
• Çocuğunuz izlediği dizilerdeki veya bilgisayar oyunlarındaki
konuları kendi oyunlarına da katıyor mu?
• Çocuğunuz hangi sahne ve kahramanları taklit etmeyi seviyor?
• Çocuğunuz ile birlikte resimli bir kitap veya en sevdiği medya
kahramanlarının yer aldığı bir çocuk dergisi okuyun ve sonra bu
kahramanın özellikleri ve davranış biçimleri hakkında konuşun.
Bu medyaları çocuk / genç olarak aktif biçimde kullandım:
Benim medya çocukluğumu bugünkü çocuklar ile karşılaştırdığımda
aşağıdaki hususlar değişmiştir:
✂
4
Ben / ailem bununla şu şekilde baş ettim / ettik:
5
HANGİ MEDYA ÇOCUĞUM İÇİN UYGUNDUR?
› HANG İ
MEDYA ÇOCUĞUM İÇ İN UYGUNDUR?
Çocuk yuvası çağındaki çocuklar için, kısa olay akışları bulunan ve
küçük parçalar halinde, çok sayıda oyun ve eğlendirici bol bölümler
ve olumlu pekiştirme ile bilgi aktaran veya basit olaylar içeren hikayelere dayalı medya uygundur. İçerik çocuğun yaşam dünyasıyla
bağlantı kurmalıdır ( örneğin: çocuk yuvası, oyun yeri, konut vs. ),
içinde fantezilerde bulunabilir ( örneğin: büyücü, hayvan, cadı veya
hayaletler çocuklar tarafından çok sevilir ). Bu tür bir temel üzerinde medya ile zor konular da ( örneğin: insan vücudu veya hastanede yapılan işlemler vs. ) kolayca aktarılabilir. Çocuğunuz için
onu eğlendiren ve çok fazla zorlamayan medyalar seçiniz ( örneğin
bazı bilgisayar oyunlarındaki aşırı performans baskısı, aşırı hız, tiz
sesler veya çocuğun sahip olduğu değerleri tartışılır hale getiren
veya onu aşırı zorlayan hikayelerden kaçınılmalıdır ). Elbette gerilim
ve bir parça aksiyon işin tuzu biberidir – ancak bunun çocuğunuza
uygun veya kabul edilir olup olmadığını kontrol ediniz. Bu yaşta en
önemli medya resimli kitaplardır, bunları birlikte uygun bir tempoda
okuyarak üzerinde konuşabilirsiniz.
ANNE VE BABALAR İÇİN ÖNERİLER:
• Siz çocukken en sevdiğiniz diziler, kaset ve bilgisayar oyunları
hangileri idi?
• Bugünle karşılaştırınca, sizce neler değişti?
• Günümüzde çocuklar nerede desteğe ihtiyaç duyuyorlar?
6
›
MEDYA – İY İ B İR BEBEK BAKICISI MIDIR?
Akşamları veya hafta sonları yetişkinlerin çoğu zaman dinlenmeye
ihtiyacı vardır. Çocuklar da ekseri bu vakitlerde neşe ararlar. Televizyon, radyo tiyatrosu veya teyp kasetleri bu gibi durumları biraz
rahatlatır, biraz daha fazla uyuma imkanı doğar veya rahatça akşam
yemeği hazırlanabilinir.
Önemli olan, medyanın verdiği bu rahatlatma hizmetinin aşırıya
kaçmamasıdır. Zaman zaman dizi filmlerin getirdiği ritmi kırınız, ve
bu alışılmış zamanda daha farklı ve ilgi çekici meşguliyetler sununuz.
Çocuk yuvası çocuklarına hazırlanan dizilerin çoğu, bir bölümü
kaçırılırsa, daha sonra diledikleri yerden yeniden başlamalarına izin
verecek biçimde oluşturulmuştur. Belirli kurallar koyun: Çocuğunuzla
izleme saatlerini, izlenecek programları ve oyunları kesin olarak belirleyin. Ve: Özellikle çocuk yuvası çocukları birlikteliğe daha çok
ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden kısmen de olsa, çocuğunuzun sevdiği
dizileri, video ve radyo tiyatrosu veya podcast’leri ( tümünü olmasa
bile bölüm bölüm) birlikte izleyin veya dinleyin. Böylece daha önceden seyredilen video filmlerini veya dinlenen teyp kasetlerini daha
sonra tekrar kullanmakta bir sorun olmaz.
Televizyon ve bilgisayar oyunlarını, çocuklarınızı ödüllendirme veya
cezalandırma aracı olarak kullanmaktan kaçınınız. Aynen şeker ve
şekerli maddelerde olduğu gibi: Televizyon yasağı veya iyi bir tutum
içerisinde olduğu takdirde, yarım saat daha fazla oyun konsolunda
( örneğin Playstation) oynama izni verilmesi, bu medyanın çocuklara
daha çekici gelmesine neden olabilir.
7
MEDYADA REKLAM
›
HAYIR D İYEB İLMEK –
REKLAMLAR VE PAZARLAMA
Çocuklar ile anne ve babalar reklamlar için önemli hedef kitleleridir.
Çocuklar anne ve babalarının alışverişlerini önemli ölçüde etkilerler ve yaş gruplarına göre bir ürün almak için harçlıkları da olur.
Çocuklara yönelik medyalar, hatta kamusal yayın organları bile
figürler, çıkartmalar, resim mecmuaları ve tişörtler gibi şeylerle
kendi programları için reklam yaparlar. Ancak okul öncesi yaştaki
çocuklar çoğu zaman reklam ile programı birbirinden ayırt edemedikleri için kendilerine refakat etmek ve yardımcı olmak gerekir. Televizyondaki reklamı, reklam almayan çocuk programlarını seçerek
sınırlandırabilirsiniz ( örneğin KiKA ). Fakat reklamsız bir çevre bulmak, artık çocuklar için bile mümkün değildir. Öte yanda reklamlardan finanse edilen ve aileye yönelik yayın yapan kanallar, örneğin
Super RTL, çocukların ilgisini çeken programlar yayınlıyorlar. Ayrıca
ticari yan ürünler ( Merchandising ) artık her yerde bulunmaktadır.
Çocuğunuza reklamın ne olduğunu iyice açıklayınız:
ANNE VE BABALAR İLE PEDAGOG UZMANLAR
İÇİN ÖNERILER:
GÜNDELİK HAYATIMIZDA REKLAM
Klasik reklam formları televizyon ve
radyo spotları, gazete ve dergilerdeki
ilanlar ve afişler ile internet oyunları
ve bilgisayar oyunlarındaki reklam
banner’larıdır. Spotlarda çoğu zaman
film ve bilgisayar oyunlarından bilinen
şahıslar ve karakterler reklam malzemesi
olarak kullanılır.
işletmenin ürünleri gayet etkili biçimde programa oturtularak gösterilir ve
işlenir.
Pazarlamada ise bilinen ve sevilen karakterler ( örneğin SpongeBob, LillyFee vs. ) çoğu zaman kıyafetler, ekmek
kutuları, içecek şişeleri üzerinde veya
oyun figürü veya biriktirme kartı olarak
pazarlanır.
Ayrıca reklam sektöründe olduğu gibi
son derece masrafsız olan viral pazarlama da çok yaygındır. Neşeli, çığırtkan
ve kısmen de etkileşimli internet klipleri
bir marka veya ürün için reklam yaparlar
ve bu sayede bir kullanıcıdan diğerine
tanıtımı yapıldığı için klip kısa sürede
yayılır.
Ürün yerleştirmesi ise televizyon dizisi, oyun filmleri veya bilgisayar ürünleri
yardımı ile yapılır. Logo, marka ve bir
8
Çocuklarınızın henüz küçük yaşta, reklamlara eleştirel yaklaşmalarını sağlayarak satın alırken seçici olmalarını sağlayın. Bazı kısmi
alanlarda kendisinin karar vermesine imkan verin. Çocuğunuza
reklamın niteliği veya çocuklara yönelik reklamlardaki ürün reklamı
ile ilgili bilgiler veriniz. Bu konuda çocuğunuza iyi bir örnek olup çok
erken dönemde medyada reklamı yapılan her akıma kapılmamasını
ve çocuklara yönelik her ürünün mutlaka alışveriş sepetine konacak
diye bir kuralın olmadığını öğretebilirsiniz. Ona daha başka cazip
şeyler de teklif edin ( örneğin bir oyun parkına gitmek veya birlikte
bir oyun oynamak gibi ).
Maddi destek veya hizmet biçiminde
sunulan sponsorluk desteği çoğu zaman spor, organizasyon veya çocuk
eğlencelerinde yaygındır.
Reklam detektifleri: Reklamların takibinde
Çocuğunuzdan televizyon yayınlarından sevdiği kahramanların
yer aldığı ürünleri bir araya getirmesini isteyiniz ( örneğin
tişörtler, sırt çantaları, dergiler vs. ) Onunla birlikte kendi
okuduğu dergide kaç tane reklam yer aldığını saymasını isteyiniz. Diziler arasında veya yayının içerisinde ( örneğin aile
programlarında ) kaç adet reklam spotu yer almaktadır? Neyin
reklamı yapılmaktadır? Günlük olarak şehir merkezinde gezerken kaç tane reklam afişinin yanından geçtiğinizi sayınız ( daha
büyük çocuklarla neye reklam yapıldığını konuşunuz, örneğin
besin maddeleri, giysiler veya parfüm vs. )
Reklam ajansı
Çocuğunuzdan kendi sevdiği hayvancık veya eğlenceli bir ürün
için ( örneğin boya lekesi çıkartma makinesi veya sallanan dişi
çeken kerpeten gibi ) bir reklam sloganı veya klip geliştirmesi
isteyiniz. Bu klipi kamera ile filme çekiniz.
9
SAKINCALI İÇERİKLERİ TESPİT ETMEK
›
SAKINCALI İÇER İKLER İ NASIL TESP İT
EDILEB İL İR VE ONLARA KARŞI
NASIL MÜCADELE EDEB İL İRS İN İZ?
Çocuk programlarının her birinin şiddet sahnelerinden uzak
olduğunu söylemek mümkün değildir. Tom ve Jerry klasik bir örnektir ve çok tartışılan çocuk dizileri Winx Club, Dragon Ball veya
Gargoyles’de şiddet içeren sahneler bulunmaktadır. Bununla beraber, çocuk yuvasına giden çocuklar Tom ve Jerry veya Donald Duck
gibi çizgi film sahnelerini genellikle rahatlıkla izleyebiliyorlar ve
sahneleri hiç de korku verici olarak algılamıyorlar.
Çocuklar zaman zaman yetişkinlerden farklı algılarlar ve
yetişkinlerin sorunlu gördüklerini onlar öyle görmezler ve fazla
rahatsız olmazlar. Tabii tam tersi de geçerlidir. Yetişkinlerin nerede ise sorunsuz olarak gördüğü bazı sahnelerde çocukların korku
duyması da mümkündür.
Çocuklar şiddet teşvik eden programları seyretmekte ısrarcı
olurlarsa onlarla bunun nedenlerini konuşmak gerekir. Çocuğun ilgisini çeken ne? Onu ne etkiliyor? Çoğu zaman zayıfların güçlülere
karşı savaşmasının, hayranlık uyandıran bir durum olduğu gerçektir.
Nihayetinde çocuklar abla ve abi, anne ve baba ve diğer yetişkinlerle
sık sık çatışma ve tartışma ortamında bulunuyorlar. Süper kahramanlar güçlülere karşı verilen savaşta onlar için birer vekildir ve bazen
mücadelede ederek yararlı fonksiyonlara da sahiptirler.
Fakat genel olarak şu söylenebilir: Şiddet içeren sahneleri
veya cinsel çağrışımları bulunan internet siteleri, bilgisayar
oyunları, film ve kitaplar onları rahatsız eder ve bu nedenle
çocukların bunlara erişimi engellenmelidir. Film veya bilgisayar
oyunları seçimini yaparken mutlaka kaç yaşından itibaren serbest olduklarına dikkat ediniz ( FSK / USK işareti çocuk yuvasındaki
çocuklarınız için “0 yaş“ / daha büyük okul öncesi çocuklar için ise
“6 yaş“ izin şeklindedir ).
10
Çocuğunuzun belirli programları / kasetleri veya bilgisayar
oyunlarını kaldıramadığını fark ederseniz, konuşarak, oyun veya
resim boyama gibi yöntemlerle bunun nedenini anlamaya çalışınız.
Yetişkinler açısından zararsız etkileri olan Arı Maya veya Heidi gibi
bazı programlar veya kasetler bile çocuklarda korkuya sebep olabilir. Aslında bu tür korkuların arkasında, yaşanan gerçek korkular
vardır, fakat bazı korkular – örneğin hayalet, vampir, canavar korkusu – bu tür masal veya hikâyeler sayesinde ortaya çıkarlar. Bu,
bütün medya araçları için geçerlidir – kitap ve resimli kitaplar da
buna dahildir. Sonuç pekala olumlu da olabilir: Heyecan verici ve
sürükleyici hikâyelerin tekrar tekrar izlenmesi veya dinlenmesi, çocuklara, korkularla baş etmeyi de öğretir. İnsanların çoğu, genci ve
yaşlısı, belli bir korkuyu severler, fakat sürekli korku ve kâbus içinde
olmaktan hoşlanmazlar. Böyle durumlarda yakınlık, sıcaklık ve biraz
aydınlatma çok yararlı olabilir.
ANNE VE BABALAR İÇİN ÖNERİLER:
Birlikte çocuğun yaşına uygun bir televizyon programı seyrederken, çocuğunuzun bazı sahnelerde korkuya kapıldığını fark
ederseniz televizyonun sesini kısabilir ve / veya hikâyeyi kendi
kelimelerinizle anlatmaya devam edebilirsiniz. Çocuklar gürültülere daha duygusal tepkiler gösterirler, filmin mutlu sonla bitmesi onlar için genellikle önemlidir. Filmi / diziyi yarıda kesmek
zorunda kalırsanız, çocuğa hikâyenin mutlu bir biçimde bittiğini
anlatmanız yararlı olabilir.
Cinsellik konusu aile içerisinde çok farklı şekillerde konuşulur,
ahlaki ve dini bakış açıları çok farklılık göstermektedir. Çocuklar
rahatsızlık verici cinsel veya pornografik görüntülerden mutlaka
korunmalıdır. İnternet kullanımında, çocuk yuvasına devam eden
çocukların sadece çocuk sitelerine girmelerine izin verilmelidir.
11
SAKINCALI İÇERİKLERİ TESPİT ETMEK
Bu nedenle okul öncesi dönemde anne ve babaların internette
çocuklarına yol göstermeleri kaçınılmazdır. Bilgisayara girişte ve
bilgisayar ortamında çocuklar için güvenliğe dikkat ediniz. Çocuk
girişini sınırlayan programları aktif hale getirip bilgisayarı herkesin
kullandığı ortamda iyi görünür bir yere yerleştiriniz. Bununla ilgili
teknik bilgileri www.schau-hin.info ve www.bsi-fuer-buerger.de
adreslerinde bulabilirsiniz.
Çocuğunuzun buna rağmen herhangi bir şekilde istenmeyen ve
sakıncalı sayfalar girmiş ise, oyunla, resim boyama veya konuşma
ile izah etmeye ve çözmeye çalışmak gerekir. Ailenin görüşüne göre
ek bilgiler verilmesi veya algılanan şeye açıklamaların yapılması
faydalı olabilir. Burada çocuğunuzun gördüğü şeyin ne olduğunu
kavramasına yardımcı olunuz. Eğer sürekli problemler ortaya
çıkıyorsa, eğitimcilerle veya medya pedagoglarıyla irtibat kurmaktan çekinmeyin.
Saldırganlığın sosyal ve bireysel sebepleri vardır.
Öfke ve tartışma belirli ölçülerde gündelik çocuk yaşantısının bir
parçasıdır. Çocuklar ve çoğu zaman yetişkinler de bu tür durumlarda nasıl hareket etmeleri gerektiğini adım adım öğrenmelidirler.
Saldırgan tutumun belirli medya nesnelerinin izlenmesi ve dinlenmesi ile bağlantılı olması veya bunlar tarafından pekiştirilmesi
ihtimali vardır ancak bu kesin değildir. Öte yanda örneğin belirli
bir dizinin belirli tepkilere neden olup olmadığını araştırabilirsiniz.
Bazı çocuklar kendi sosyal çevrelerindeki uyumsuzluklara öfke yolu
ile tepki gösterirler. Saatlerce televizyon izlemek veya bilgisayarla oynamak, serbest oyun oynayamamak veya başka teşvik edici
şeylerin azlığı elbette can sıkıntısı, öfke ve hiddete sebep olabilir.
Çocuğunuza alternatifler sunup bunun arkasındaki nedenleri bulmaya çalışınız. Serbest oyun çocuğa gördüklerini ve yaşadıklarını
kafasında oturtma imkanı verir.
12
Nereden bilgi edinebilirsiniz veya şikayetlerinizi nereye iletebilirsiniz? Sakıncalı içerikler ile ilgili şikayet ve ihbarları Gençlik
Dairesi’ne ( Jugendamt ), Eyalet Gençlik Bakanlığı’na ( Landesjugendministerium ), özel kanalları denetleyen Eyalet Medya Kurumu’na,
kanalların gençleri koruma birimlerine, devletin diğer gençlik koruma kurumlarına ve tabii çok aşırı durumlarda ise polise bildirebilirsiniz. Şikayetlerinizi iletebileceğiniz kurumları adresleri broşürün
ekinde sayfa 42’de bulabilirsiniz.
ANNE VE BABALAR İLE PEDAGOG UZMANLAR İÇİN ÖNERİLER:
Kendi düşüncenizde çocukluğunuzu hatırlayınız:
• Çocuk olarak muhtemelen gizlice veya kardeşlerinizle birlikte
üstesinden gelmenin zor olduğu, en başından itibaren yaşınız
için uygun olmadığını bildiğiniz film veya yayınları seyrettiniz
veya dinlediniz mi?
• Bu gibi durumlarda ne yaptınız?
• Size yardımcı olan şey ne idi? Örneğin sizin sevdiğiniz, ama
anne ve babanızın sevmediği yayınlar var mıydı?
• Çocuğunuzdan çok güzel olan bir şeyleri, ama bir de özellikle
korku dolu ve ürkütücü şeyleri çizmesini isteyiniz. Bu durum,
çocuğunuz açısından olayı kafasında kavramak için bir imkan,
öte yanda ise sizin için de bu konuyu çocuğunuz ile konuşmak
için bir fırsattır.
13
MEDYA TÜKETİMINE ALTERNATİFLER
›
MEDYA, ÇOCUKLARIN GÜNLÜK
YAŞAMININ SADECE B İR PARÇASIDIR –
GÜNLÜK MEDYA TÜKET İM İNE
ALTERNAT İFLER
Çocukların günün akışında video, bilgisayar gibi medyalara fazla kapılmamaları gerekir, çünkü çocukların daha fazla harekete
ihtiyaçları vardır. Bu nedenle kesin kararlar alınmalı ve kesin kurallar konulmalıdır. Çocukların gündelik boş vakitlerinde yapmak
istediklerine yönelik araştırmalarda anne baba veya arkadaşları ile
faaliyette bulunmak her zaman ön plandadır. Medya ile bağlantısı
olmayan faaliyetler mutlaka para harcamayı gerektiren şeyler olmayabilir. Battaniye ve kartondan yapılan evler, kılık değiştirmek
için giysi sandığı, el fenerleri veya mercekle oynamak bazı örneklerdir. Çocuklara dışarıda oyun parkında oynamaları için izin verilmesi
veya kötü hava koşullarında evin içerisinde oynamaları için yeterli
alanı sağlamak veya medyaya gerek görmeyecekleri oyun ortamları
sunmak ilk bakışta biraz zaman alabilir, ancak uzun vadede pozitif
etkileri görülecektir.
Elbette anne ve babanın da aile içerisinde kendilerine ait zamana
ve dinlenmeye ihtiyacı vardır. Bu yüzden çocuklar erken yaşlarda
medya ile ilgili olmayan oyunlarla eğlenebilmeyi ve bazen de belli
bir süre tek başlarına meşgul olmayı öğrenmelidirler. Bazı çocuklar
bunu kendiliğinden yaparlar, bazıları ise kendi başlarına serbestçe
oynayabilmek için biraz teşvike ihtiyaç duyarlar. Can sıkıntısına katlanmak ve kendi hayal gücünü geliştirmek buna dahildir.
14
MEDYA KULLANIMINA GEREK BIRAKMAYAN OYALANMALAR
İÇİN ÖNERİLER:
• Çocuklara düzenli olarak dama benzeri oyunlar oynayabilecekleri, el işi, deney veya boyama işleri yapabilecekleri öğleden
sonraları sunun.
• Neler yapmak istediğine çocuğunuzla birlikte karar verin.
Çocukların fantezileri geniştir.
• Mevcut malzemelerden fantezi ürünü kulübeler yaptırın:
korsan gemisi, cadının büyülü evi ( birkaç gün durmasına
izin verebilirsiniz ). Bu tür işleri yaparken çocukların anne
ve babalarının eşlik etmesine ihtiyaçları vardır, daha büyük
çocuklar ise arkadaşları veya kardeşleri ile bir takım şeyler
planlamayı severler.
• Medya kullanılmayan oyun ortamlarını ( örneğin playmobil,
sürünen hayvanlar veya lego parçaları ) uzun süre ortalıkta
bırakınız ve çocukların uzun süre bunlarla oynamalarını teşvik
ediniz.
• Arkadaşları ziyarete geldiği zaman medya tüketimini azaltınız
veya bundan tamamen kaçınınız.
• Mümkün olan her fırsatta çocuğunuzun dışarıda oynamasını
sağlayınız.
• Onun doğayı keşfetmesine imkan veriniz. Çocuğunuzun
bulduğu şeylerin koleksiyonunu yapmasını sağlayınız ( örneğin
taşlar, şişe mantarları ve yapraklar ).
• Birlikte ( sevilen televizyon yıldızları veya resimleri etrafında
dönen ) hikayeler uydurunuz.
15
ÇOCUK YUVASINDA ( KINDERGARTEN’DA ) MEDYA?
›
ÇOCUK YUVASINDA ( KINDERGARTEN’DA )
MEDYA?
Anne ve babaların çocukların medya eğitiminde önemli bir payı vardır.
Hiç şüphesiz çocuk yuvasında çocuklar, birbirleri ile geçinmeyi, kendilerini yaratıcı biçimde ifade etmeyi, tüm duygularını geliştirmeyi
ve çevrelerini araştırmayı her şeyden önce oyunla öğrenmelidirler.
Medya yeteneği çocuk yuvalarında aktarılması tartışılmaz bir görevi haline gelmiştir. Medya pedagojisi çocukları medya ile yaratıcı
ve giderek eleştirel gözle incelemeyi teşvik eden ve bunu onlara
öğreten, çocukların yaşlarına uygun yöntemlere sahiptir.
Medya çocuğun yaşam dünyasının bir bileşeni olarak, düzenli ölçüde çocuk yuvasında yerini almalıdır. Öğlece medya yetenek öğretimi
artık Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinde çocuk yuvası için ayrı bir eğitim
olarak kuruldu. İster sesli medya, video, fotoğraf veya ister bilgisayar oyunu, tüm bunlar çocuk yuvasının pedagoji çalısmalarında yer
almalıdır. Özellikle çocuklar erken yaşlarda fırsat eşitliğine sahip
olmaları ve yaratıcı biçimde medya ile baş etmeyi elde etmek için.
›
D İĞER ANNE-BABALARLA VE PEDAGOG
UZMANLARLA F İK İR ALIŞVER İŞ İ
Kendi yakın çevrenizden bununla ilgili öneri, tavsiye ve bilgi edinebilirsiniz. Aile içerisinde medya ile ilgili ne gibi bir tutum izleneceği
konusunda açıkça konuşulmaz, ama bazı anne ve babaların da
benzer sorunları vardır; bu kişilerle yapılan görüşmelerde yaratıcı
çözümlere ulaşabilirsiniz. Bazı anne ve babaların belirli sorunlara
nasıl yaklaştıklarını öğrenmeye çalışabilir veya çocuk yuvasındaki
eğitmenlerden bu konuda bilgi alabilirsiniz. Çocuk yuvasında
medya konusuna yönelik, anne ve babaları hedef alan bir veliler
toplantısının yapılmasını önerin. Initiative Eltern+Medien isimli kuruluş Kuzey Ren-Vestfalya Eyaleti dahilinde anne ve babalara
yönelik ücretsiz akşam toplantıları düzenlemektedir. Bununla ilgili
olarak temas kurabileceğiniz adresi 41 sayfasında bulabilirsiniz.
Çocuklar zaten medya dünyalarını ve medya kahramanlarını oyun,
konuşma veya tişörtlerin üzerinde çocuk yuvasına taşırlar. Eğiticiler
bu veriler ile yaratıcı biçimde çalışma yapmayı başarabilirler, çünkü çocukların medyayı nasıl algıladıkları kendileri ve güncel konular hakkında bilgi verir. Medya tercihleri, konu ve bakış açıları
konuşmaların konusu, oyun ve yaratıcı faaliyetler için iyi bir çıkış
noktası sağlar.
16
17
0 İLE 2 YAŞ ARASI MEDYA EĞİTİMİ
Ve en küçükler? 0 ile
2 yaş arası çocukların
medya eğitimi
Medya eğitimi, bebek ve küçük çocuklarda dahi önemlidir. Burada önemli olan,
en başından itibaren çocuklara medyaya
yaklaşımda ölçülü ve yaşlarına uygun bir
yaklaşımı aktarmaktır. Medya aile içerisinde çok çeşitli biçimlerde mevcuttur, anne ve
baba bilgisayar ile uğraşırlar, bazı ailelerde radyo veya televizyon bir tarafta çalışır,
cep telefonları anne ve baba ile kardeşlerce
fotoğraf çekmek, haberleşmek, oynamak ve
internette sörf yapmak amacı ile kullanılır.
Resimli kitaplar ve sesli medya çok erken
dönemde küçük yaş gruplarına yönelik olarak kullanılır.
Çocuğa sarılmak ve bunu yaparken resimli
bir kitabın resimlerine bakmak veya “onu
anlamak”, resimleri elleyip şekilleri okumak
veya bir şeyler anlatmak küçük çocukların
medya kullanımının anlamlı bir biçimidir.
Bebekler müziğe tepki gösterirler, küçük
çocuklar ayrıca kendi yaşlarına uygun olarak doldurulmuş sesli parçalarla çok şeyler
başarabilirler. Bir buçuk ile 2 yaş arası çocuklar çok basit, ancak kendi yaş gruplarına
hitap eden televizyon yayınlarını kısa süreli
takip edebilirler. Ancak gene de televizyon
bebekler ve yaklaşık 2 yaşına kadar çocuklar
için anlamsızdır.
18
›
EN KÜÇÜKLER İN MEDYA
KULLANIMINA YÖNEL İK
ÖNER İLER
Bebeğiniz ve küçük çocuğunuz ile resimli kitapları birlikte inceleyip gördükleri hakkında konuşabilirsiniz. Tekrarlar pek
sevilir. Kütüphanelerin sunduğu kitapları da
kullanabilirsiniz, böylece her şeyi yeniden
almanıza gerek kalmaz. Kapağı açılan veya
elle tutulacak unsurları bulunan resimli
kitaplar çocukların duyularını uyarır ve bu
duyuların bir arada kullanmalarını teşvik
eder.
Ayrıca müzik de belirli bir amaç
doğrultusunda kullanılabilir. Kısık sesli
müzik bebeği sakinleştirir, bazı bebekler uykuya dalarken hep aynı müziği dinlemekten
pek hoşlanırlar. Ayrıca medyaya hiç gerek
kalmadan anne veya babanın söyleyeceği
ninni de işe yarar. Bebek ve küçük çocuklar
dans edebilecekleri müzikleri de pek severler. Bebeğinizin hangi müziği sevdiğini
deneme yanılma ile bulabilirsiniz. Bunun
mutlaka bebeklere yönelik müzik olması
gerekmez, sadece ihtiyaca göre bebeğinizin
müzik tarafından olumlu biçimde uyarılması
veya rahatladığını göstermesi yeterlidir.
Siz kendiniz de müzikten keyif aldığınızı
gösteriniz ve aşırı reaksiyonlardan ( muhtemelen çok sesli veya karmaşık müzikten )
kaçınınız.
Küçük çocuklara yönelik sesli hikâyeler, özellikle sakin ve net biçimde seslendirilmeleri, bir de müzikle değişen çok kısa
sahnelerden oluşmaları ile dikkat çekerler.
Küçük çocuklar çoğu zaman uzun hikâyeleri takip edebilecek düzeyde değillerdir.
Çocuğunuz ile dinledikleri hakkında
konuşunuz.
Televizyon seyretmek bebekler için
lüzumsuzdur. Yaklaşık iki buçuk yaşından
itibaren küçük çocuklar basit ve özel olarak
kendileri için hazırlanmış yayınları ( örneğin
Der blaue Elefant, Kikaninchen, Bob der
Baumeister ) takip edebilirler. Ancak televizyon kesinlikle çok nadir seyredilmeli, asla
her gün seyredilmemelidir. Kararlı biçimde kısa yayınları ( en fazla 10 – 15 dakika ) seçip bunları birlikte izleyebilirsiniz,
yayının ardından çocuklarla konuşup cihazı
kapatabilirsiniz. Televizyon seyrederken
hareket etmek, konuşmak ve şarkı söylemek – tüm bunlar küçük çocuklar ve çocuk
yuvası çağındaki çocuklar için anlamlı ve
yaşlarına uygundur. Çocuğunuz çok huzursuz olduğu veya tam tersi biçimde hiçbir
reaksiyon göstermediği takdirde televizyonun kapatılması gerekir.
Anne ve baba olarak çocuklarınızın
medya izlerken rahat etmesine özen gösteriniz. Televizyonun devamlı çalışmasına
ve çocukların her şeyi izlemelerine izin
vermeyiniz. Aile içerisinde geçirdiği süre
zarfında bilgisayar veya diğer dijital
medyaları yoğun olarak kullandığınız takdirde, bu durum çocuğun gördüğü ilgiyi
azaltacaktır, oysa çocuklar – ve özellikle
küçük çocuklar – buna şiddetle ihtiyaç
duyarlar. Çocukların öncelikle doğrudan
muhatap alınmaya ve teşvik edilmeye, aynı
zamanda da kendilerini meşgul etmek yeni
şeyler keşfetmek ve oyun oynamak için zaman ve mekana ihtiyaçları vardır.
19
DIL BILGISI
Medya aracılığıyla
dili geliştirme
Çocukların gündelik hayatla iyi şekilde
başa çıkabilmeleri ve okulda iyi bir şans
yakalamaları için en küçük yaştan itibaren
Alman dili ile temas etmeleri çok önemlidir.
Bunun en iyi yolu ise mümkün olan en küçük
yaşta Almanca konuşan çocuklarla bir araya
gelmelerini sağlamaktır. Mümkün olan en
kısa sürede çocuğunuzu çocuk yuvasına
kaydettiriniz, burada oyun ve danışmanlık
yolu ile dil öğrenimi teşvik edilecektir.
Evde ise medyayı doğrudan kullanarak dil
öğrenimini destekleyebilirsiniz:
Bunun için şehir veya bölge kütüphanesi için okuyucu kartı alınız, burada ücretsiz veya çok düşük bir masrafla Almanca
resimli kitaplar, çocuk edebiyatı, dinleme
kitabı / CD ve DVD ve bilgisayarlı öğrenim
programlarını kiralayabilirsiniz.
Çocuğunuzun mümkün olduğu kadar
Almanca şarkı ve ( CD veya MP3 formatında )
sesli öyküler dinlemesini sağlayınız. Siz de
onunla birlikte dinleyin, şarkı söyleyin veya
öğrenin. Radyodaki çocuk yayınlarından
da yararlanınız, internetten belirli çocuk
yayınlarını da dinleyebilirsiniz. ( bakınız
sayfa 39 ).
20
Çocuğunuza düzenli olarak Almanca
bir şeyler okuyunuz ( veya ailenizdeki Almanca bilgisi iyi olan bazı aile bireyleri veya
arkadaşların / komşularınınız çocuklara bir
şeyler okumasını sağlayınız ).
Çocuğunuzun kendi yaşına uygun
Almanca televizyon programlarını seyretmelerini sağlayınız, Kikaninchen, Maus
veya Disneys kleine Einsteins ( S-RTL ) gibi
yayınlardan öğrenebilecekleri çok şeyler
vardır. Bu yayınları birlikte izleyebilirsiniz,
bunlar genellikle yetişkinler için de ilginçtir.
Okul öncesi dönemindeki çocuklar
için uygun olan filmleri çok kısa hikâyeleri
ele almalarından anlayabilirsiniz ( örneğin
Lauras Stern, Winnie Puh, Shaun das Schaf
vs. ) Bu filmleri – bir hikâye bittikten sonra
da – durdurabilirsiniz.
Aynı şekilde film ve televizyon öyküleri resimli kitap şeklinde sunulmaktadır,
bu sayede kitap okuma ve resimli kitap
okumayı film izleme işlemi ile kombine edebilirsiniz.
Bir bilgisayar çocuklar tarafından
oyun oynayarak öğrenme amacı ile
de kullanılabilir. Çocuklarınız için aile
bilgisayarını öğrenim amaçlı oyunlar
için kullanmak amacı ile sabit bir zaman
belirleyiniz. Ayrıca bilgisayar programını
seçerken yaş önerisine veya hangi yaştan
itibaren serbest bırakıldığına ( USK 0 )
mutlaka dikkat edin. Çocuk yuvası çocukları
için ”Oskar der Ballonfahrer“ veya ”Janosch“, daha büyük, 5 – 6 yaş çocukları
için ise ”Löwenzahn“ veya ”Die Maus“ gibi
programlar uygundur. İlkokul çağındaki
çocuklar ise dil bilgilerini ”Deutsch“ ( Almanca ) isimli yazılım ile geliştirebilirler.
Okullarda ise uygun programları içeren listeler bulunmaktadır, öğretmene danışarak
çocuğunuza hangi programların uygun
olduğunu öğrenebilirsiniz.
Çocuğunuzun medya ile gereğinden
fazla uğraşmamasına özen gösteriniz. Zira
çocuklar serbest oyunlara ve öğrenmeye de
çok ihtiyaç duyarlar.
Film ve yayınlar ile ilgili konuşmalar
için öneriler: İster resimli kitap, ister
sesli kitap veya televizyon yayını olsun:
Çocuğunuza – mümkün olduğunca Almanca
olarak – hikâyelerde neler olduğunu veya
kahramanların neler yaşadıklarını sorunuz.
Bu şekilde çocuğunuz dili ile rapor vermesini öğrenir. Çocuğunuzun en çok neyin
hoşuna gittiğini ve neleri öğrenmediğini
sorabilirsiniz, bu sayede dili ile bir şeyleri
değerlendirmesini ve gerçeklendirmesini
öğrenecektir. Gerekirse hikâyenin ( resimli
kitap, DVD veya CD’de durdur tuşu ) yarıda
kesip çocuğunuza hikayenin nasıl devam edeceğini sorabilirsiniz, bu sayede
çocuğunuz
bir
şeyler
keşfetmesini,
düşünmesini veya hikayeyi kendi dili ile
anlatmasını öğrenecektir.
Çocuğun geldiği ülkenin dilbilgisini
daha da geliştirmek amacı ile medya aynı
şekilde kullanılabilir.
Medya kullanımı sırasında çocuğunuza
eşlik ediniz ( bakınız bu kitapçıktaki diğer
öneriler ).
Bu yaş grupları için uzun metrajlı
filmler istisna olmalıdır. Her halükarda yaş
grubu uyarılarına dikkat ediniz ( 0 yaşından
itibaren FSK ).
21
KISA ÖZET – ÇOCUK YUVASINA GİDEN
ÇOCUKLARIN ANNE VE BABALARINA
12 ÖNERİ
KISA ÖZET
12 ÖNERI
Kendi çocukluğunuzdaki medya araçlarını hatırlayın: Neler
Ayrıca çocuklara yönelik medyanın içeriğine dikkat ediniz ( bu ses-
değişti ve çocuklarınızda benzer ne gibi durumlar mevcut? Aile-
li medya içinde geçerlidir ). Çocuğunuz en fazla neye tepki veriyor,
nizde medya araçlarıyla ile ilişkiler bugün nasıl?
öykülerde anlatılanları kaldıracak güçte mi? İzlenen / dinlenen
şeylerden nasıl bir atmosfer yayılıyor? Hangi imajlar oluşuyor?
Medyayı kullanırken çocuğunuza mümkün olduğunca eşlik edi-
Buna karşı çocuğunuz ne gibi bir tepki gösteriyor?
niz. Birlikte bazı dizileri izleyip bilgisayarın başına oturunuz ve
CD’lerin içerisinde neler olduğunu dinleyiniz. Medyada bulunan
Elbette çocuk yuvasına devam eden çocuklar belirli yayınları, ses-
bazı öykülerin / yayınların birlikte keyfini çıkarmak için imkanlar
li medyaları ve oyunları kendi başlarına kullanabilirler ve buna
hazırlayınız.
izin verilmesi de gerekir: ancak bu durumda sizin ve çocuğunuzun
Çocuklar medyada yer alan bazı içerikleri yetişkinlerden
bul görmüş yayın formatları video, radyo oyunu ). Burada da za-
daha farklı biçimde algılarlar. Bazı şeylerde korkarlar ve bazı
man sınırına dikkat ediniz.
daha önceden tanıdığı medyaları seçiniz ( örneğin bilinen ve ka-
şeylerde onları eğlendirir. Çocuğunuzu izleyin, onun duygu ve
algılamalarına ortak olun.
Medyayı aktif kullanınız: Çocuğunuza fotoğraf ve film çekmesi
için imkanlar veriniz. Ses ve konuşmaları ses ve konuşmaları kayd-
Çocuğunuz ile medya ile ilgili olarak yaşadıkları hakkında
etmesine ve bilgisayar ortamında resim çizmesine müsaade edin.
konuşunuz. Öykünün hangi bölümü veya hangi kahraman veya
hangi oyun kızınızın / oğlunuzun özellikle hoşuna gidiyor? Niçin?
Medyada moda olan hangi akıma katılmak ve hangisinden uzak
durmak istediğinize ve yoğun olarak reklamı yapılan hangi mal-
Çocuğunuza ( izlediği ve dinlediği ) hikâye ve oyunları taklit
zemeyi alacağınıza karar veriniz.
ederek veya resim yaparak özümseme imkanı verin. Bunu yaparken çocuğunuzu izleyin ve ona eşlik edin.
Alternatifler sununuz: Medya dışı oyunlar oynayabileceği cazip
bir ortam hazırlayınız, çocuğunuzun arkadaşlarını evinize davet
Düzenleme: Neyin ne kadar süre ile seyredileceğine, dinleneceğine
ediniz, bir oyun parkını ziyaret edip çocuğunuza medya olmadan
ve oyun konsolunda ne kadar süre ile oyun oynanacağına karara
da nasıl eğlenebileceğini gösteriniz ( bir resim yapma, bir kulübe
bağlayın. Çocuğunuz ile birlikte bir dizi veya bir bilgisayar oyunu
yapma gibi yöntemlerle vs. )
seçiniz. Zaman çerçevesinin aşılmamasına dikkat edin. Günlük
televizyon bilgisayar ve konsol kullanımı çocuk yuvasına devam
Diğer anne ve babalar ile öğretmenlerin medya ile olan
eden çocuklarda asla 60 dakikayı aşmamalıdır.
ilişkilerindeki tercihleri ve sorunları ile kendi çocuklarınızın tercih ve sorunları hakkında görüş alışverişinde bulununuz.
22
23
TELEVİZYON VE BENZERLERİ
Medya: Televizyon, bilgisayar
ve benzerleri nasıl kullanılmalıdır?
ve DVD
Reality şovları veya magazin programlarından uzak durun, çünkü en iyi yayın
Televizyon / Video
saatlerinde gösterilen bu yayınlar çocuklara zarar verebilecek konular içermektedirler ( Örneğin suç, kaza, acil durum gibi. Çoğu zaman bunlara çocukların da
karıştıkları görülür. Böyle durumlarda yardım hemen gelse de, çocuklar çoğunlukla
Onun yaşına uygun filmleri çocuğunuzla birlikte seçiniz, ve mümkünse bu
korku veren bölümlerin etkisinde kalırlar ). Dramatize edilen ve canlandırılan bu
filmleri birlikte seyrediniz.
yayınlar aile için uygun bilgiler içerdikleri kanısını uyandırmaktadırlar. Ancak bu
Çocuğunuzla bu filmlerin içerikleri, eğlenceli ve tuhaf şeyler hakkında konuşunuz.
çocuklara tavsiye edilmez.
Ebeveyn olarak dizileri ve önemli karakterleri tanımanız gerekir.
Sınır durum, televizyon haberleri: Her aile kendi içerisinde küçük çocukların
tür yayınlar ve aradan geçen zaman içerisinde şiddete dayalı içerikleri nedeni ile
Sevilen ve değerli yayınları kayda alınız, çünkü çocuklar tekrar tekrar izlemeyi
severler.
haberlerin izlenmesine katılıp katılmamasına veya bir başka yayına geçip geçmemeye karar vermelidir. Ayrıca çocuğun sorularına yaşına uygun cevap verilmesi
tercih edilmeli ve asla sorularından kaçınılmamalıdır. logo ( KiKA ) gibi çocuklar
2 ile 4 yaş arası çocuklar yarım saate kadar kısa bir yayını seyredebilirler, ama her
için hazırlanmış haber programları ( genellikle ilk okul çocukları için ) çocuklara
gün değil.
uygun haberler vermektedir.
5 ile 7 yaş arası çocuklar en fazla iki yayın veya 45 dakika televizyon seyredebilir-
Ayrıca film seçiminde de yaş tanımlamalarına dikkat edilmelidir, altı yaşın
ler, bunun da her gün olması gerekmez. Arada bir çocuğun yaşına uygun bir filmi
altındaki çocuk yuvası çocukları için “yaş sınırı yok” ( FSK 0 ) tanımlı yayınlar uy-
birlikte seyredebilirsiniz. Video / DVD / Kayıt Cihazı istendiği zaman ara vermeğe
gundur. Filmler ile ilgili yaş önerilerini www.topvideonews.de adresinde bula-
müsait bir araçtır.
bilirsiniz. Televizyon yayınları ile ilgili yaş önerilerini, örneğin Flimmo sitesinde
( www.flimmo.de ) veya nitelikli televizyon dergilerinde bulabilirsiniz.
Odanın durumu: Küçük kardeşlerin her şeyi görmelerine gerek yoktur. Daha büyük
çocuklarla kesin belirlemeler yapınız. Televizyon seyrederken çocukların hareket
Aktif ve yaratıcı medya: Bir video kameranız veya video fonksiyonuna sahip
etmeleri veya soru sormalarına yönelik yasaklar vermeyiniz. Çocuklar bunu rahat-
başka bir medyanız ( cep telefonu / fotoğraf makinesi ) mevcutsa, çocuğunuzun
lamak için yaparlar.
film çekmesine izin verin ve daha sonra bu filmi izleyiniz. Veya kendisinin de yer
aldığı bölümleri gösterin. Okul öncesi çağdaki çocuklar giysi değiştirmeyi ve rol
Kikaninchen, Bob der Baumeister veya Die Sendung mit der Maus gibi küçük çocu-
yapmayı pek severler. Daha sonra birlikte hayata geçirebileceğiniz bir film fikri
klara tavsiye edilebilir daha birçok diziler vardır. Ancak çocuklar henüz uzun hi-
geliştirebilirsiniz ( örneğin “çocuk odasındaki hayalet” veya bir hayvanın yer aldığı
kayeleri takip edecek durumda olmadıkları için çok sayıdaki okul öncesi yayınları
bir reklam klipi ). Veya çocuğunuz ile birlikte kısa bir çizgi film hazırlayabilirsiniz.
haklı olarak küçük bölümler halinde hazırlanmıştır.
24
25
SESLİ MEDYA
Sesli medya
CD / MP3 / Radyo / Kaset gibi ses medyaların etkileri genellikle küçümsenir, bazen olumlu, bazen de olumsuz içerikleri bulunur, çocuğu huzursuz edebilirler veya
aşırı kullanım sonucu başka şeylerle oynamaktan alıkoyabilirler.
Özellikle küçük çocuklar için kısa diyaloglar, sesli bulmacalar ve şarkılar gibi
farklı unsurlardan oluşan kasetler tavsiye edilir.
Yaş arttıkça çocuk yuvasına devam eden çocuklar daha uzun hikâyeler de dinleyebilirler. Mizah, anlatış tarzı, atmosfer ve heyecan da çocuğunuza uygun olmasına
özen gösteriniz. Ayrıca çocuklara yönelik sesli medyalar arasında da aksiyon içeren
Burada da süreye dikkat etmek gerekir. 1 ile 3 yaş arası çocuklar için 20 dakikalık
veya gerilim yüklü, dolayısı ile bazı çocukların kolayca üstesinden gelemeyecek-
bir sesli kitap yeterlidir, 4 ile 6 yaş arası çocuklar ise 40 dakika sesli kitap dinleyebilirler.
leri özellikte olanları mevcuttur. Siz de bunları dinleyerek gerekirse çocuğunuz ile
konuşmayı deneyebilirsiniz.
Lilipuz veya Bärenbude ( her ikisi de WDR 5 ) gibi çocuklara yönelik radyo yayınları
hikâyeler ve öykü çocuklara çok özel bir keyif verir, çünkü bu yakınlığa ve karşılıklı
çocuklar için seçilmiş radyo tiyatroları ve bilgiler sunmaktadır. Çocuklar ve
sohbete imkan verebilir.
yetişkinlere yönelik sesli yayınlar ile Auditorix-Hörbuchsiegel ödülüne sahip, dinlenmesi önerilen sesli kitaplar ile ilgili önerileri www.auditorix.de adresinde bulabilirsiniz.
Odanın durumu: Aynı şekilde şarkılar da çocuk oyunları için bir zemin oluşturabilir – çocuklar bu müzik eşliğinde dans ve hareket ederler; müzik bilinçli olarak
kullanıldığı takdirde, şarkılara eşlik ederler. Çocuklar bunu zaten çocuk yuvasında
yapmaktadırlar, ve evde de buna devam edebilirler. Sakin ve rahat ortamlarda çocuklar öyküleri daha iyi ve dikkatli şekilde dinleyebilirler.
26
Çocuklara düzenli olarak bir şeyler okuyunuz. Şahsi olarak kendilerine okunan bir
Aktif ve yaratıcı medya: çocuklara yönelik teyp cihazları, cep telefonları ve MP3çalarların ses almayı sağlayan mikrofonlar vardır. Çocuğunuza bunlarla nasıl anons
yapılacağını, nasıl küçük diyaloglar ve sesler kayıt edileceğini gösterip daha sonra
başkalarının bu kayıtları tahmin etmesini isteyiniz.
www.auditorix.de adresinde birçok ses kayıtları, kısa müzik parçaları ile içeriğe
yönelik fikirler bulacaksınız, bunları küçük bir radyo tiyatrosu hazırlamak için
kullanabilirsiniz – veya çok sayıdaki bilgisayar veya konsol ( örneğin playstation )
oyunlarından yararlanabilirsiniz.
27
BILGISAYAR OYUNLARI
Bilgisayar
ve oyun konsolu
Bazı üç veya dört yaş çocukları Janosch ve Oskar-CD-ROM’ları ile etkin biçimde
Kütüphanelerde ve videoteklerde bu tür oyunları / bilgisayar programlarını çok
oynayabilirler ve hatta çizim programlarını da gayet rahat kullanabilmektedirler.
uygun bir ücretle kiralayabilirsiniz.
Bazı anne ve babalar çeşitli nedenlerden dolayı çocuklarının erken çağda bilgisayar kullanmasına karşı çıkmaktadırlar. Anlamlı olan nokta okul öncesi dönemde
Çocuğunuza yaratıcı teknikler gösterip resim yapmasına ve bir şeyler
çocukların bilgisayar kullanımına biraz ihtiyatlı yaklaşmaktır.
yazmasına izin veriniz. Tarayıcıda taranmış bir hayvan resmi, bir fotoğraf
Burada özellikle çocukların doğrudan yaş gruplarına hitap eden bir tür oyun,
gisayarla çok güzel şekilde ilaveten işlenebilir. Burada küçüklere bu tür teknikleri
eğlence ve öğrenim içeren yazılımlar önerilir. Özellikle de çocuğa yönelik övgülere
ve efektleri birer uzman sıfatı ile gösteren abla ve abilerden yararlanabilirsiniz.
kullanılarak hazırlanmış bir portre veya renkli kalemlerle boyanmış bir resim bil-
ve başarısızlığın nasıl aktarıldığına dikkat ediniz. Bazen biçim ve sıklığına bağlı
olarak “performans kontrolü” bir tür hayal kırıklığı veya öfkeye neden olabilir. An-
Bilgisayarın başına kimin geçeceğine yönelik tartışmalarda: Aile içerisinde
cak işin amacı bu değildir. Önce birlikte bilgisayarın başına oturup oyun sırasında
kullanım sürelerini belirleyebilirsiniz: Çocuk yuvasına devam eden çocuklarda
çocuğunuza eşlik ediniz. Program çocuklar tarafından kolayca kullanılabiliyor mu?
süre asla 30 dakikayı aşmamalıdır.
Oyun süresini 20 ile 30 dakika ile sınırlayınız. Bazı aileler bunun için bir yumur-
Silinmemesi gereken program ve verileri koruma altına alınız. Bilgisayar üze-
ta saati veya çalar saat kullanmaktadırlar. Önemli olan şudur: Çocuğun oyunun
rinde çocuk için ayrı bir giriş / alan oluşturmak yararlı olabilir. Bunun için ayrı bir
puanını kaydedip küçük bir işlemi de sonlandırabilmesi gerekir. Okul öncesi
kullanıcı kontosu açabilirsiniz.
çocukların her gün düzenli olarak bilgisayar veya konsolda oynamasına izin vermeyiniz, burada haftada iki veya üç kere oynaması yeterlidir.
Daha büyük okul öncesi çocuklar internette belirli sayfaları ziyaret edebilirler,
ancak birçok şey okuma ve yazma bilmelerine bağlıdır. Bunu yaparken çocuğunuza
Ayrıca bilgisayar ve video oyunları için de bazı yaş sınırlamaları bulunmaktadır.
mutlaka eşlik ediniz ve onu yalnız bırakmayınız. Çocuklara yönelik siteler ve ço-
6 yaşın altındaki çocuklarınızın sadece “yaş sınırı yok” işaretine sahip oyunları
cuk arama motorlarından, örneğin www.blinde-kuh.de, www.seitenstark.de
oynamasına izin veriniz ( USK 0 ). Yaş tanımı gayet okunaklı biçimde ambalajın ön
gibi adreslerden yararlanabilirsiniz.
tarafında ve veri taşıyıcısının üzerinde yer almaktadır.
Aktif ve yaratıcı medya: Belki de çocuğunuz ile küçük bir bilgisayar oyunu tasar-
28
Aynı şekilde oyun konsolu veya mini konsol / handheld kullanımına düzen-
lamak isteyebilirsiniz. Ücretsiz “Kodu” yazılımı ile kolayca sonuca ulaşabilirsiniz.
lemeler getiriniz. Bu tür cihazları satın alırken daha sonra gelişen masrafları
PAINT veya TuxPaint gibi ücretsiz yazılımlar çocuklara ilk kez fare ile alıştırma
da göz önünde bulundurunuz. Oyunlar ve aksesuarları oldukça pahalı olabilir.
yapma şansı verir.
29
ÇOCUK CEP TELEFONU
Cep telefonu / Çocuk
İlkokulun son sınıfında veya daha sonraki okul yaşamının başında birçok çocuğun
artık kendisine ait bir cep telefonu bulunmaktadır, çoğu zaman kontörlü telefonlar tercih edilmektedir. Çocuklarının bir cep telefonuna sahip olması çoğu anne ve
babaya bir güven hissi verir, özellikle okula gitmek için uzun bir yol gitmesi gereile 13 yaş arası çocuklar cep telefonunu arkadaşları ile temas içerisinde olmak,
telefonu
fotoğraf çekmek, müzik dinlemek veya veri alışverişinde bulunmak için de
çocuğunuza istediğiniz gibi ulaşabilirsiniz. Bazı servis sağlayıcıları sadece belirli
kullanmaktadırlar.
numaraları aramaya izin vermektedirler, böylece bunları ücretsiz aramak da müm-
ken veya kendi başına arkadaşlarına veya spora giden çocuklarda bu önemlidir. 8
kün olabilmektedir.
Okul öncesi dönemindeki çocukların cep telefonuna olan ihtiyaçları tartışmalıdır.
5 ile 6 yaş arası çocuklar cep telefonu olmadan da işlerini görebilmekte-
Gene bazı özellikle çocuklara yönelik SIM kartları bulunmaktadır ve çocuğun
dirler. Çocuk yuvasına devam eden çocuklar için birçok cep telefonunun sahip
yerini tespit imkanı telefona entegre edilmiştir. Ancak bu tür çocuklara yönelik
olduğu karmaşık fonksiyonlar zorluk oluşturmaktadır. Özellikle son derece renkli
SIM kartları çok masraflı kontratlar gerektirir.
tasarlanmış özel cep telefonlarının çok daha az tuşu ve fonksiyonu bulunmaktadır,
ayrıca çocuğun yerine tespit etmeye yönelik işlevleri de mevcuttur. Esas itibarı
İster çocuk yuvasına giderken ve isterse çok daha ileri çağda çocuğunuza cep tele-
ile bu cep telefonları pek de dayanıklı değildir ve satın alma bedelleri de ol-
fonu verirken, şuna özen gösteriniz: Ölçülü ve anlamlı bir cep telefonu kullanımını
dukça yüksektir. Alternatif olarak muhtemelen önceden kullanılmış ve ebeveyn
sağlamak için çocuğunuzla baştan bazı kurallar geliştiriniz. Cep telefonunun
tarafından belirli fonksiyonları sınırlandırılmış bir model gündeme gelebilir. Bazı
hangi fonksiyonlarının ne zaman ve ne amaçla kullanılacağını iyice belirleyiniz.
anne ve babalar ise çocuklarına sadece çok özel bazı durumlar için cep telefonu
vermektedirler. Önemli olan yüksek bedeller, abonelikler veya çocuklara uygun ol-
Anne ve babalar ile çocuklar için öneriler: Çocuğunuz ile birlikte melodiler
mayan içeriklerin alışverişini önlemek amacı ile internet fonksiyonu ve bluetooth
oluşturabilirsiniz. Bunun için bir enstrüman kullanabilir ve bu şarkıları ağnında
kapatılmasıdır.
cep telefonuna veya kayıt cihazına kaydedebilirsiniz, böylece cep telefonu size
özel hale gelecektir ve büyük tasarruf sağlayacaksınız. Aynı şekilde cep telefonu
30
Kontörlü bir cep telefonu ile önceden belirlenmiş bir limite kadar arama
melodisi hazırlamaya yönelik programlar bulunmaktadır, bunlara jugendonline.eu
yapılabilir veya SMS gönderilebilir. Ancak bu limite ulaşıldığı zaman dahi siz
adresindeki Netzcheckers’den ulaşabilirsiniz.
31
›
MEDYA GÜNLÜĞÜ
ÇOCUĞUM NE KADAR ZAMAN
HANG İ MEDYA İLE GEÇ İR İYOR?
Medya günlüğümüz
AİLE İÇERİSİNDE MEDYA KULLANIMI
Pazartesi
Salı
Çarşamba
Perşembe
Cuma
Cumartesi
Pazar
Toplam / Hafta
Televizyon
Radyo
CD’ler / radyo oyunu /
teyp kaset
Video / DVD
Bilgisayar
Oyun konsolu
İnternet
Kitap
Gazete / dergiler
Çizgi roman
severek oynuyor?
Medyadaki hangi figürler çocuğumun en sevdiği kahramanlar?
Hangi televizyon yayınlarını birlikte izliyoruz?
Birlikte hangi ( dama benzeri ) oyunları oynuyoruz?
Bizde başka ne tür aile içi aktiviteler seviliyor?
✂
Çocuğum hangi yayınları daha severek izliyor / hangi oyunları daha
✂
32
Çocuğum hangi yayınları daha fazla izliyor / hangi oyunları daha
fazla oynuyor?
33
FSK-İŞARETİ
Yaş işaretleme ve işaret
Filmler
Film ve ( bilgisayar ) oyunlarının yaş grupları Almanya’da yasalar ile
düzenlenmiştir. Yaş tanımı gayet okunaklı biçimde ambalajın üzerinde ve genellikle de veri taşıyıcısının üzerinde yer almaktadır. Freiwillige Selbstkontrolle der Filmwirtschaft ( FSK ) DVD, video ve
Blue-ray vs. için tanımlamalar vermektedir; Unterhaltungssoftware Selbstkontrolle ( USK ) ise bilgisayar veya konsol oyunları
için vermektedirler.
Aşağıdaki tablo Gençlerin Korunmasını Düzenleyen Kanunun
14. maddesi ( JuSchG ) gereğince farklı tanımlamaları göstermektedir:
› YAŞ
TANIMLAMALARI VE FREIWILLIGE
SELBSTKONTROLLE DER FILMWIRTSCHAFT
( FSK ) İŞARETLERİ
FSK 0 yaşından itibaren serbest bırakılmıştır / Yaş sınırı olmadan serbest bırakılmıştır
“FSK 0 yaşından itibaren serbest bırakılmıştır“ işareti filmlerin
her yaştan kişiler için serbest bırakıldığı anlamına gelir. Serbest
bırakma kesinlikle yaş önerisi olarak anlaşılmamalıdır. 0 veya 6 yaş
itibaren serbest bırakılmasına rağmen gene de yetişkinler için ilginç
olabilecek filmler de bulunmaktadır. Bu filmlerin çocuklarınız için
de ilginç ve uygun olup olmadığını gözden geçiriniz.
FSK 6 yaşından itibaren serbest bırakılmıştır
Bu tanımlamaya sahip filmler 6 yaşından itibaren serbest bırakılmıştır
ve çok kısıtlı miktarda gerilim anları veya küçük çocukların anlamakta ve kafalarında oturtmakta zorlanacakları içerikler taşır. 6 – 11
yaş arası çocuklar arasında önemli gelişim farkları bulunmaktadır ve
bu filmlerin işlenmesi noktasında da geçerlidir.
34
FSK 12 yaşından itibaren serbest bırakılmıştır
Parental Guidance ( PG ): 12 yaşından itibaren FSK – ailesi ile
birlikte 6 yaşından itibaren serbest bırakılmıştır
“FSK 12 yaşından itibaren serbest bırakılmıştır” ibaresini taşıyan
filmler 6 yaşından büyük çocuklar tarafından da yanlarında velayet hakkına sahip bir kişi bulunması koşulu ile izlenebilir ( örneğin
sinemada ). Burada kendi çocuklarının 12 yaşından büyük çocuklar
için serbest bırakılmış filmleri izleyip izleyemeyeceğine karar vermek anne ve babalara kalmaktadır, çünkü bu tür filmler 6 veya hatta
0 yaşında itibaren serbest bırakılmış olan filmlere oranla daha fazla
gerilim sahneleri ve cinsel yönden daha serbest sahneler içermektedir.
Diğer işaretlemeler:
FSK 16 yaşından itibaren serbest bırakılmıştır
FSK 18 yaşından itibaren serbest bırakılmıştır
16 veya 18 yaşındaki yayımlanan filmler çocuklar için uygun değildir
ve çocukların gelişimini etkileye bilir. Bu filmlerde örneğin daha
fazla şiddet, kalıcı cinsel gerilim ve dramatik sahneler olabilir. FSK
gereğince 16 yaşdan itibaren gelişmiş bir medya yetkinliğinden söz
edilebilir. Ancak sosyal açıdan zararlı mesajların iletilmesi konusunda sorun yaşanmaktadır.
Bu sebepten dolayı 18 yaşından itibaren serbest bırakılan filmler “şiddeti yüceltme eğilimli, cinsiyetler arasındaki ortaklaşa rol
dağılımına karşı olan, azınlıkları dışlayan ve cinselliği sadece dürtüleri doyuma ulaştırma amaçlı salt araca indirgeyen filmlerdir.
Aynı zamanda uyuşturucu kullanımı, siyasi radikalizm ve yabancı
düşmanlığı gibi değer yönelimleri de büyük bir titizlikle incelenir“.
Özellikle aşırı durumlarda film hic serbest bırakılmaz ( Endeksleme ).
Bununla ilgili başkaca bilgileri FSK’dan alabilirsiniz
( www.fsk.de ).
35
USK-İŞARETİ
Bilgisayar oyunları
ve konsol oyunları
› UNTERHALTUNGSSOFTWARE
SELBSTKONTROLLE ( USK ) BİLGİSAYAR
VE KONSOL OYUNLARI İÇİN YAŞ
SINIRLAMALARI BELIRLİYOR
USK 0 yaşından itibaren serbest bırakılmıştır / Yaş sınırı
olmadan serbest bırakılmıştır
Yaş sınırı olmayan oyunlar genellikle aile içerisinde oynanmasında
sakınca olmayan, örneğin beceriye dayanan oyunlar veya grup halinde oynanan oyunlar, spor oyunları, atlama ve zıplama oyunları ile
gençlerin korunması açısından hiçbir sınırlama getirilmesine gerek
görülmeyen oyunlardır.
USK 6 yaşından itibaren serbest bırakılmıştır
Bu oyunlar ağırlıklı olarak aile ortamında oynanmasında sakınca olmayan oyunlardır, ancak biraz daha gerilimli ve vurdulu, kırdılı olabilirler ( örneğin oyun hızı daha yüksektir ve daha karmaşık görevler
vardır ), örneğin yarış oyunları ( “Racer“ ), simülasyon ile atlama ve
zıplama oyunları ile rol modelleri bu gruba girer.
USK 12 yaşından itibaren serbest bırakılmıştır
Bu tür oyunlar daha fazla vurdulu kırdılıdır. Oyun senaryoları
geçmişte, gelecekte veya masalımsı bir atmosferde geçer, bu sayede
oyuncuya yeterince araya mesafe koyma imkanı sağlanır. Bu yaş grubu için serbest bırakılan oyunlara Arcade, strateji ve rol modeli ile
bazı askeri simülasyon oyunlarıdır.
36
USK 16 yaşından itibaren serbest bırakılmıştır
16 yaşından itibaren serbest bırakılan oyunlar bazı şiddet sahneleri de içerir, bu yüzden alıcı kitleleri arasında belirgin biçimde
yetişkinler yer almaktadır. Çoğu zaman oyunlar silahlı bir çatışmanın
yer aldığı eylem çerçevesinde ( story ) ve askeri görevler dahilinde
geçer. Bu türde ayrıca action, macera, askeri strateji oyunları ve
silah atışları bulunur.
USK 18 yaşından itibaren / Gençler için serbest değil
Bu oyunlar nerede ise komple şiddet içeren bir konsepti konu aldıkları
ve karanlık, çoğu zaman da ürkütücü bir atmosfer sağladıkları için
münhasıran yetişkinler için uygundurlar. Bu türe Ego-Shooter, Action-Adventures ve Open-World-Games yer alıyor. Her bir senaryonun temelinde savaş şeklinde çatışmalar veya birbirleri ile rekabet
eden çeteler arasında kanlı çatışmalar yer alır. Buna ek olarak, bazı
bilgisayar ve konsol oyunları gençler icin serbest değil.
Daha geniş bilgileri USK ( www.usk.de ) adresinde bulabilirsiniz.
Resim ve metinlerin kaynakları: Freiwillige Selbstkontrolle der
Filmwirtschaft ( www.fsk.de ) ve Unterhaltungssoftware Selbstkontrolle
( www.usk.de / pruefverfahren / alterskennzeichen ).
37
LITERATÜR
Anne ve babalar ile pedagog uzmanlar
için diğer kaynak eserler
› Kinder im Blick.
Medienkompetenz statt Medienabstinenz
Dieter Baacke Preis - Handbuch 4
Bu kitap, okul öncesi ve ilkokul dönemindeki
çocukların medya yeterliliğinin teşvik edilmesine yönelik katkılar içermekte olup medya
pedagojisine yönelik uygulama projeleri ile
ilgili mükemmel bilgiler vermektedir.
Jürgen Lauffer, Renate Röllecke ( Yayınlayan ),
2009.
PDF formatında temin için: www.gmk-net.de
› Mekonet kompakt: Medienbildung in der
Familie auf einen Blick
Medya pedagojisinde aile çalışması ile ilgili
öneriler.
Medienkompetenz-Netzwerk NRW ( mekonet )
( Yayınlayan ), 2010.
PDF formatında temin için: www.mekonet.de
› Ein Netz für Kinder – Surfen ohne Risiko?
İnternetin yetkin biçimde kullanımı hakkında
bilgi sahibi olmak.
Bundesministerium für Familie, Senioren,
Frauen und Jugend und jugendschutz.net
( Yayınlayan ), 2009.
Temin için: www.bmfsfj.de
› Internetkompetenz für Eltern –
Kinder sicher im Netz begleiten
Anne ve babalar için kılavuz.
Klicksafe, Internet ABC, Landesanstalt
für Medien Nordrhein-Westfalen ( LfM )
( Yayınlayan ), 2011.
PDF formatında temin için:
www.klicksafe.de, www.internet-abc.de,
www.lfm-nrw.de
38
› Gut hinsehen und zuhören! –
Ratgeber für Eltern
Anne ve babalar için “Aile medya kullanımı”
ile ilgili öneri ve bilgiler, Bundeszentrale für
gesundheitliche Aufklärung ( Yayınlayan ),
2009.
Temin için: www.bzga.de, www.gmk-net.de
› Geflimmer im Zimmer –
Informationen zum Umgang mit dem
Fernsehen in der Familie
Bundesministerium für Familie, Senioren,
Frauen und Jugend ( Yayınlayan ), 2012.
Temin için: www.bmfsfj.de, www.gmk-net.de
› Computerspiele – Fragen und Antworten
Ailelere yönelik bilgiler.
Arbeitsgemeinschaft Kinder- und
Jugendschutz (AJS) ( Yayınlayan ), 2009.
E-posta: [email protected]
› Mit Medien leben: gewusst wie! –
Computerspiele – Wissenswertes für
Kinder, Jugendliche und Erwachsene
Bazı örnek sorunlar eşliğinde bilgisayar
oyunları konusuna yakından bakmayı sağlar.
Landesanstalt für Medien Nordrhein-Westfalen
(LfM) ( Yayınlayan ), 2011.
PDF formatında temin için: www.lfm-nrw.de
› Mit Medien leben: gewusst wie! –
Fernsehen
Bazı örnek sorunlar eşliğinde televizyonun önemi ve televizyon tüketiminin etkisi
konusuna giriş sağlar.
Landesanstalt für Medien Nordrhein-Westfalen
(LfM) ( Yayınlayan ), 2011.
Temin için: www.lfm-nrw.de
› „Pixel, Zoom und Mikrofon“ Medienbildung
in der Kita: Ein medienpraktisches
Handbuch für Erzieher / -innen.
Bu el kitabı medyayı yaratıcı, aktif ve oyun
oynarcasına kullanmaya yönelik öneri ve
örnekler verir.
Yazarlar: Christiane Orywal, Sabine Eder,
Susanne Roboom, NLM-Band 21, 2010.
Temin için: Vistas Yayını,
EAN: 9783891584774,
ISBN-10: 3-89158-477-6
( 17 € )
› ELTERN hören zu – sprechen – ( vor )lesen.
Ein wohlklingender Dreiklang mit Kindern
Aile içerisinde konuşma gerektiren, dinleme ve
kitap okumaya yönelik öneri ve yönlendirmeler
içeren bir broşür.
Stiftung Zuhören, Stiftung Lesen ( Yayınlayan ),
2011. Arapça, Türkçe, Rusça ve Almanca olarak
da yayınlanmıştır.
( PDF formatında da ) temin için:
www.zuhoeren.de
İnternet ortamında bilgilendirici uyarılar
Sesli medya
› www.auditorix.de
Dinleme, sesli oyunlar, müzik ve çocuğa
yönelik oyunlar ve bilgiler içeren, etkileşimli
ve son derece kapsamlı bir internet sayfası.
Elbette büyükler için de detaylı bilgiler
mevcut.
› www.hoerbuchsiegel.de
Dinleme konusu ile sesli kitap ve sesli
oyunların değerlendirme imkanları ve
sıralaması.
› www.hdm-stuttgart.de / ifak / startseite
Çocuklar ve genç erişkinlere yönelik ( özellikle
sesli ve görsel ) medya ürünleri hakkında
değerlendirmeli bir tablo sunmaktadır.
› www.zuhoeren.de
Sesli medya hakkında öneriler içeren işitsel
malzemeler hakkında bilgilendirme sayfası.
› www.baerenbude.de
WDR’nin Bärenbude ( ayı kulübesi ) isimli
radyo yayını ile geniş bilgiler, sesli örnekler
ve radyo yayınlarının sayısal kayıt imkanlarını
gösteren bir internet sayfası.
39
INTERNETTE BILGI
Film, televizyon ve video
› www.flimmo.de
Televizyon ve televizyon yayınlarının
değerlendirilmesi konusunda çeşitli bilgiler,
yılda üç kez yayınlanır ve pdf formatında
bilgisayarınıza indirebilirsiniz.
Temin edebileceğiniz adres: Programmberatung für Eltern e.V. ( Yayınlayan ),
Postfach 801344, 81613 München.
Anne ve babalar için abonelik
( yılda üç sayı için 6,00 € ), kurumlar için
ücretsiz.
› www.top-videonews.de
Çocuk ve gençler için DVD ve video ortamında
güncel yeni yayınlar, yaş gruplarına yönelik
öneriler.
› www.wdrmaus.de / elefantenseite
Kısa ve çocuklara uygun televizyon ( WDR )
spotları, oyunlar ve anne ve babalara yönelik
bilgiler.
Ayrıca birçok program dergisinde çocuklara
yönelik televizyon yayınları hakkında bilgiler
ve değerlendirmeler yer almaktadır.
Bilgisayar, İnternet
› www.bsi-fuer-buerger.de
Bilgi işlem tekniğinin güvenliğinden sorumlu
Federal Daire bilgisayarın nasıl çocuklar
açısından güvenli biçimde kullanılacağı
yönünde teknik talimatlar yayınlamaktadır.
› www.usk.de
Eğlence yazılımının gönüllü-kontrolü:
Bilgisayar ve video oyunlarının yaş gruplarına
göre dağılımını gösteren açıklamalar ve bilgi
bankası.
› www.pegi.info
Pan-European Game Information. PEGI sistemi
USK’dan ( Almanya çapında ) farklı olarak
Avrupa çapında kullanılır ve oyun ambalajının
üzerinde yaş grubu ve içerik tanımı ile ilgili
işaretler içerir.
40
› www.internet-abc.de
Anne ve babalar ile çocuklar için internet
kullanımı ile ilgili kılavuz, öğrenim, oyun ve
yaratıcı programlar içeren veri bankası.
› www.spieleratgeber-nrw.de
Bilgisayar ve konsol oyunları ile ilgili
pedagojik kılavuz.
› www.sin-net.de / paedi.htm
Çocuk ve gençlere yönelik çoklu ortam
ürünlerine verilen etkileşimli ödül “Pädi”.
› www.bpb.de
”Computerspiele auf dem Prüfstand“
( “Deneme tahtasındaki bilgisayar oyunları” )
isimli dergi yapraklarına ücretsiz abonelik.
› www.feibel.de
Thomas Feibel yaş kademesi ve konularına
uygun olarak CD-ROM’lar değerlendiriyor.
› www.blinde-kuh.de
Çocuklar ( ile anne ve babalar için ) arama
motoru.
› www.frag-finn.de
Çocuklar ( ile anne ve babalar için ) arama
motoru.
› www.seitenstark.de
Moderasyonlu çocuk chat’i de içeren sayfası
ile önden gelen, Almanca çocuk sayfalarının
ortaklığı.
› www.klicksafe.de
Anne ve babalar ile çocuk ve gençler ile
pedagog uzmanlara yönelik internet ve dijital
medyada güvenlik konusunda bilgi ve
malzeme.
Cep telefonları ve akıllı
telefonlar ( smartphone)
› www.handysektor.de
Çocuklar, gençler ile anne ve babalar için cep
telefonu konusunda bilgilendirme sayfası.
› www.handywissen.info
Landesstelle Kinder- und Jugendschutz
Sachsen-Anhalt e.V. ( Saksonya-Anhalt
Eyaleti’nin çocuk ve gençlerin korunmasına
yönelik Eyalet Merkezi ) cep telefonu hakkında
bilgilendirme sayfası.
Veli akşamları
› Initiative Eltern+Medien. Kompetenz –
Beratung – Unterstützung
NRW Eyaleti Medya Kurumu’nun anne ve
babalara yönelik olarak medya kullanımı
alanında bilgi veren ücretsiz sitesi –
Danışman ve malzeme desteği:
www.elternundmedien.de
› Eltern-Medien-Jugendschutz
Pedagoji- Ebeveyn -Danışma kalifiye için ileri
eğitim ve ağ.
www.eltern-medien-jugendschutz.de
41
Şikayetlerinizi iletebiliceğiniz
yerler, gençlik korumasına yönelik
organizasyon ve girişimler
› Landesanstalt für Medien
Nordrhein-Westfalen ( LfM )
Eyaletlerin medya kurumları özel yayın
kuruluşlarının programlarla ilgili
şikayetlerini kabul etmektedirler.
Zollhof 2, 40221 Düsseldorf
Telefon: 0211 / 77007-0
Faks: 0211 / 727170
E-posta: [email protected]
www.lfm-nrw.de
› Arbeitsgemeinschaft Kinder- und
Jugendschutz Landesstelle NRW e.V. ( AJS )
AJS 0221 / 921392-33 numaralı bir
bilgilendirme hattı işletmektedir ( NRW
Eyaleti çocuk ve gençleri koruma birimi
bilgilendirme merkezi ).
Poststraße 15-23, 50676 Köln
Telefon: 0221 / 921392-0
E-posta: [email protected] veya
[email protected]
www.ajs.nrw.de
42
› Freiwillige Selbstkontrolle Fernsehen ( FSF )
Özel televizyon kurumlarının gençleri
korumaya yönelik organizasyonu.
Heidestraße 3, 10557 Berlin
Telefon: 030 / 230836-0
Faks: 030 / 230836-70
E-posta: [email protected]
www.fsf.de
› Freiwillige Selbstkontrolle der
Filmwirtschaft ( FSK )
Özel televizyon kurumlarının gençleri
korumaya yönelik organizasyonu.
Murnaustraße 6, 65189 Wiesbaden
Telefon: 0611 / 77891-0 ( merkez )
Faks: 0611 / 77891-39
E-posta: [email protected]
www.fsk.de
› Freiwillige Selbstkontrolle
Multimedia-Diensteanbieter ( FSM )
Filmlerin yaş grupları vs.
Spreeufer 5, 10178 Berlin
Telefon: 030 / 240484-30
Faks: 030 / 240484-59
E-posta: [email protected]
www.fsm.de
› Unterhaltungssoftware
Selbstkontrolle ( USK )
almanyadaki bilgi sayar oyunları denetleyen
sorumlu kurum.
Torstraße 6, 10119 Berlin
Telefon: 030 / 2408866-0
Faks: 030 / 2408866-29
E-posta: [email protected]
www.usk.de
› Schau-hin.info
Aile, Yaşlı, Kadın ve Çocuklardan sorumlu
Federal Bakanlığı tarafından yürütülen ve
medya eğitimi hakkında geniş kapsamlı
bilgiler içeren bir site.
Projebüro „Schau Hin!“
c / o komm.passion GmbH
Linienstraße 42, 10119 Berlin
Telefon: 030 / 400059959
www.schau-hin.info
› Kommission für Jugendmedienschutz ( KJM )
Eyalet medya kurumlarının ortak bir kurumu
olup televizyon ve internet ortamında
gençlerin korunması noktasında denetimi
üstlenmektedir.
Heinrich-Lübke-Straße 27, 81737 München
Telefon: 089 / 63808-278
Faks: 089 / 63808-290
E-posta: [email protected]
www.kjm-online.de
› Gesellschaft für Medienpädagogik und
Kommunikationskultur e.V. ( GMK )
eğitim, kültür ve medya ulusal uzman birliği
olarak Medyapedagojiyi ve Medyayeteneği
destekliyor.
Körnerstraße 3, 33602 Bielefeld
Telefon: 0521 / 67788
Faks: 0521 / 67727
E-posta: [email protected]
www.gmk-net.de
› Jugendschutz.net
İnternet ile ilgili şikâyetleri alarak Gençliğin
Medyada korunmasına yönelik Komisyon adına
bunları işlemektedir.
Wallstraße 11, 55122 Mainz
Telefon: 06131 / 32852-0
Faks: 06131 / 32852-2
E-posta: [email protected]
www.jugendschutz.net
43
Künye
Landesanstalt für Medien
Nordrhein-Westfalen
Zollhof 2
40221 Düsseldorf
Telefon: +49( 0 )211 / 770 07- 0
E-posta: [email protected]
www.lfm-nrw.de
Haberleşme Bölümü
Sorumlu: Dr. Peter Widlok
Medya yetkinliği ve yurttaşlara yönelik
medya bölümü
Sorumlu: Mechthild Appelhoff
Redaksiyon: Rainer Smits, Birgit
Pietschmann
Redaksiyon işbirliği: Şenol Keser
Dizgi
disegno
Visuelle Kommunikation, Wuppertal
www.disenjo.de
Resimler
www.fotolia.com
Basım
Hitzegrad Print Medien & Service GmbH,
Dortmund
44
Ministerium für Familie, Kinder, Jugend,
Kultur und Sport des Landes NordrheinWestfalen
Referat Reden, Öffentlichkeitsarbeit
Haroldstraße 4
40213 Düsseldorf
Telefon: +49 ( 0 )211 / 837-02
E-posta: [email protected]
www.mfkjks.nrw.de
Yazarlar
Renate Röllecke, Anja Pielsticker
Gesellschaft für Medienpädagogik
und Kommunikationskultur e.V. ( GMK )
Üçüncü, güncellenmiş versiyon,
Ocak 2012
Bu broşür parasız internetten yüklene
bilir www.lfm-nrw.de / publikationen
veya www.mfkjks.nrw.de / publikationen
Bize ulaşım:
Landesanstalt für Medien
Nordrhein-Westfalen ( LfM )
Zollhof 2
40221 Düsseldorf
Telefon
› 0211 / 77007- 0
Telefax
› 0211 / 727170
E-Mail
› [email protected]
Internet
› www.lfm-nrw.de
Ministerium für Familie, Kinder,
Jugend, Kultur und Sport des
Landes Nordrhein-Westfalen
Referat Reden, Öffentlichkeitsarbeit
Haroldstraße 4
40213 Düsseldorf
Telefon
› 0211 / 837-02
E-Mail
› [email protected]
Internet
› www.mfkjks.nrw.de
MEDYA İLE YAŞAMAYI ÖĞRENMEK
Çocuk yuvasına ( Kindergarten’a ) giden çocukların
anne ve babalarına öneriler