indir - Anasayfa << Ages Otomasyon

MITSUBISHI ELECTRIC
GX Developer FX
Programlama ve
Dokümantasyon Sistemi
Başlangıç Kılavuzu
Art.-no.: 209091
10022009
Sürüm A
MITSUBISHI ELECTRIC
INDUSTRIAL AUTOMATION
Bu Kılavuz Hakkında
Bu kılavuzdaki metinler, çizimler ve örneklerle sadece
GX Developer FX programlama paketinin kurulumu,
çalıştırılması ve kullanımı açıklanmaktadır.
Eğer bu kılavuzda bahsedilen programlanabilir lojik kontrolörlerin
programlanması ve çalıştırılması ile ilgili herhangi bir sorunuz varsa lütfen
satıcınızla veya distribütörlerimizden biriyle irtibata geçin (Bkz. arka kapak).
Güncel bilgilere ve sıkça sorulan soruların cevaplarına Mitsubishi’nin
www.mitsubishi-automation-tr.com
adresindeki Web sitesinden erişebilirsiniz.
MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE B.V., bu kılavuzda ya da ürünlerinin teknik
özelliklerinde kimseye haber vermeden istediği zaman
değişiklik yapma hakkını saklı tutar.
Başlangıç Kılavuzu
GX Developer FX Programlama Yazılım Paketi
Art.-no.: 209091
Sürüm
A
2
Değişiklikler / Eklemeler / Düzeltmeler
10/2005
pdp-dk
Birinci baskı
MITSUBISHI ELECTRIC
Içerik
1
Giriş
1.1
Bu kılavuz hakkında. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1.2
GX Developer Hakkında. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2
Programlama
2.1
GX Developer’ın çalıştırılması / Program çalışma alanı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
2.2
Yeni bir proje oluşturmak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
2.3
Bir merdiven diyagramı programını oluşturmak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
2.3.1
Fonksiyonları oluşturmak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
2.3.2
Komutları eklemek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
2.3.3
Bağlantı çizgileri eklemek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
2.3.4
Program satırları ve öğeleri eklemek ve silmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
2.3.5
Insert (Ekleme) ve Overwrite (Üstüne Yazma) modu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
2.3.6
Zaman sayıcıları programlamak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
2.3.7
Sıçrama hedefleri ve kesme programları için kullanılan etiketler . . . . . . . . . . . . . 20
3
Program dokümantasyonu
3.1
Değişken açıklamaları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
3.1.1
3.2
Değişken açıklamalarını PLC’ye aktarmak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Program satır başlıkları (ifadeler) ve notlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
3.2.1
Başlıkların ve notların oluşturulması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
3.2.2
Program satırı başlıklarını ve notlarını görüntülemek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
3.2.3
Başlıkları ve notları bir liste olarak düzenlemek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
4
Programları PLC’ye Aktarmak
5
Test ve Teşhis Fonksiyonları
5.1
Monitor modu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
5.1.1
Monitor modu (write) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
5.2
Device Test fonksiyonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
5.3
Entry data monitor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
5.4
Device Batch Monitor. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
5.5
PLC Diagnostics . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
GX Developer FX
3
4
6
Diğer Fonksiyonlar
6.1
Cross Reference List . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
6.2
Kullanılan Değişkenler Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
6.3
Programları şifrelerle korumak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
6.4
PLC saatini ayarlamak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
6.5
PLC tipini değiştirmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
7
Makro Programlamak
MITSUBISHI ELECTRIC
Giriş
1
Giriş
1.1
Bu kılavuz hakkında
Bu kılavuz, GX Developer’ı kullanmaya yeni başlayanlar ve GX Developer’a diğer sistemlerden geçen
kullanıcılar için tasarlanmıştır. GX Developer FX programlama paketini kullanma konusuyla ilgili temel bir
giriş niteliğindedir.
Kılavuz, programlanabilir lojik kontrolörlerin (PLC) programlanmasıyla ilgili temel prensiplere aşina
olduğunuz ve bir PC’nin ve Microsoft Windows® işletim sistemlerinin nasıl kullanıldığını bildiğiniz
varsayılarak hazırlanmıştır.
PLC programlamayla ilgili ayrıntılı bilgi için, lütfen MELSEC FX ailesi Programlama Kılavuzu’na (Programming Manual) (FX1S, FX1N, FX2N, FX2NC) Art.-no. 048261 bakınız.
Bu kılavuz ve MELSEC FX ailesine ait modüller ve kontrolörlerle ilgili diğer kılavuzlar Mitsubishi
Electric’in www.mitsubishi-automation.com adresindeki Web sitesinden ücretsiz olarak indirilebilir.
1.2
GX Developer Hakkında
GX Developer paketi, MELSEC FX PLC’nizi yapılandırmak ve programlamak için ihtiyacınız olan her
aracı sağlamasının yanısıra, kurulum/ayarlar, hata ayıklama ve bakım konularında size yardımcı olacak
fonksiyonları da içerir. Bunlara ilaveten programlarınızla ilgili açıklama vb. öğeler eklemek için
faydalanabileceğiniz kapsamlı özelliklere sahiptir; böylece yaptığınız işlemleri kolayca takip edebilir
ve daha verimli çalışabilirsiniz.
GX Developer hem merdiven diyagramı (Ladder Diagram), hem de komut listesi (Instruction List) ile
program yazmayı destekler. Bu iki programlama modları arasında istediğiniz zaman, hatta mevcut
programlarda bile geçiş yapabilirsiniz.
Merdiven diyagramı biçiminde bir program:
Aynı programın komut listesi biçimindeki görünümü:
GX Developer FX
5
Programlama
2
Programlama
2.1
GX Developer’ın çalıştırılması / Program çalışma alanı
GX Developer’ı PC’nize yükledikten sonra
Start Programs > MELSEC Application > GX Developer‘ı seçerek başlatabilirsiniz.
Siz bu işlemi yaptıktan sonra ana program penceresi görüntülenecektir*:
쐃 Başlık çubuğu
� Proje veri listesi
*
� Menü çubuğu
� Araç çubuğu
� Düzenleme ekranı
� Durum çubuğu
Bu konuyu daha açık bir şekilde anlatmak için yukarıdaki şekilde program, açık durumdaki bir projeyle birlikte
gösterilmiştir. Aslında GX Developer’ı çalıştırdığınızda program bir projeyi otomatik olarak açmaz, mevcut bir projeyi sizin
manuel olarak açmanız ya da yeni bir proje oluşturmanız gerekir.
쐃 Başlık çubuğu
GX Developer FX program penceresine ait başlık çubuğunda, mevcut projenin yolu ve adı
gösterilir. Program penceresini simge durumuna getirmek ve yeniden boyutlandırmak için
kullanılan standart düğmeler başlık çubuğunun sağ ucunda bulunur.
쐇 Menü çubuğu
Menü çubuğu, GX Developer’ın fonksiyonlarına erişmeyi sağlayan menüleri içerir. Bir menü
başlığına tıkladığınızda, aralarından seçim yapabileceğiniz çeşitli seçeneklerden oluşan bir
listenin yer aldığı açılır bir menü görüntülenir.
6
MITSUBISHI ELECTRIC
Programlama
Sağ tarafında bir 4 simgesi bulunan menü seçenekleri,
üzerlerine tıklandığında görüntülenen alt menülere sahiptir.
Yanlarında üç nokta (…) bulunan menü seçeneklerine
tıkladığınızda bir iletişim kutusu açılır.
Menülerde yer alan ve diğerlerine göre daha sık kullanılan
seçeneklerin çoğunu araç çubuklarındaki simgelerini
kullanarak doğrudan seçebilirsiniz.
쐋 Araç çubukları
En sık kullanılan program fonksiyonlarının büyük bir kısmına, araç çubuklarındaki düğmeler
(simgeler) kullanılarak doğrudan erişilebilir.
View menüsündeki seçenekleri kullanarak araç çubuklarını tek tek etkinleştirebilir veya
devreden çıkarabilirsiniz.
� Durum çubuğu
Durum çubuğunda, mevcut PLC tipi ve düzenleme modu (Ekleme/Üstüne Yazma) gibi faydalı
bilgiler görüntülenir. View menüsünü kullanarak durum çubuğunu etkinleştirebilir veya
devreden çıkarabilirsiniz.
� Düzenleme ekranı
Programlama ve açıklama, gibi öğeleri ekleme işlemlerini düzenleme ekranında gerçekleştirirsiniz.
Aynı anda birden fazla düzenleme ve iletişim kutusu penceresi açık olabilir.
� Proje veri listesi
Program, programa ait açıklama, gibi öğeler ve FX kontrolörünün parametreleri bir “proje”nin
içinde saklanır. Proje veri listesi, mevcut projeye ait bileşenlerin saklandığı dizinleri gösterir. Veri
listesinde ilgili öğelere çift tıklayarak proje dosyalarını, programları, açıklamaları ve parametreleri
açabilirsiniz.
Program
MELSEC FX ailesindeki kontrolörler aynı anda sadece tek bir programı işleyebilir. Bu programa
atanan varsayılan isim MAIN’dir.
İsterseniz MAIN adını değiştirebilirsiniz. Bu işlemi
yapmak isterseniz MAIN girişini seçin ve üzerine
sağ tıklayarak bağlam menüsünü açın, sonra da
Rename…
GX Developer FX
7
Programlama
Device comment
Her PLC değişkenine (girişler, çıkışlar, röleler vs.) bir açıklama atayabilirsiniz. Daha sonra bu
açıklamalar programda görüntülenebilir. Proje veri listesindeki Device comment dosyasını
açarak bu açıklamaların içine girebilir ve bunları düzenleyebilirsiniz. Buna ilaveten, değişken
açıklamalarının içine doğrudan programın içinden de girebilirsiniz. Ayrıntılar için bu
kılavuzdaki Dokümantasyon bölümüne bakın.
Parameter
Proje veri listesindeki PLC parameter öğesine çift tıkladığınızda, PLC’nin çalışması için gereken
tüm ayar seçeneklerini girmek ve ayarlamak için kullanabileceğiniz bir iletişim kutusu
açılacaktır. PLC parametreleri programla birlikte CPU’ya aktarılır.
Device memory
Device memory dizininde saklanan dosya, siz programlama yaparken CPU’nun her bir veri
saklayıcısına (D) ait varsayılan değerleri girmek için kullanılabilir. Bu dosya programla birlikte
CPU’ya aktarılabilir. Program ilk kez çalıştırıldığında varsayılan değerler otomatik olarak
yüklenir. Yeni bir proje oluştururken (Bkz. Bölüm 2.2) veya daha sonra bir değişken bellek
dosyası yaratabilirsiniz.
Bir değişken bellek dosyas oluşturmak için proje
veri listesinde Device memory dizinini seçin ve
farenin sağ düğmesiyle tıklayarak bağlam
menüsünü açın. Ardından New… komutunu seçin
ve oluşturmak istediğiniz dosyanın adını girin.
CPU’nun değişken belleğinin hem geçici, hem de kalıcı bellek alanlarına sahip olduğuna dikkat
edin. Eğer PLC kapatıldıktan sonra yeniden açıldığında değerlerinizin korunmasını istiyorsanız,
kalıcı bellek alanlarını kullanmanız gerekir. Kullandığınız PLC’nin değişken bellek alanlarıyla
ilgili ayrıntılar için, PLC’nin kullanım kılavuzunu inceleyin.
Değişken bellek değerlerini içeren dosyayı açmak için, proje veri listesinde bu dosyanın adına
çift tıklayın. Birçok farklı veri görüntüleme biçimi arasından seçim yapabilir, ayrıca onaltılık ve
onluk modlar arasında geçiş yapabilirsiniz. Bununla birlikte, görüntüleme ve sayısal biçimleri
değiştirmek sadece bilgisayar ekranındaki görüntüyü etkiler, veri saklayıcılarının içeriğini
değiştirmez.
16 bit’lik tamsayı değeri olarak
görüntüleme
32 bit’lik tamsayı değerleri olarak görüntüleme
(her değer için 2 veri saklayıcı birleştirilir)
8
MITSUBISHI ELECTRIC
Programlama
32 bit’lik kayar noktalı değerler olarak
görüntüleme
Sayısal bir değer girmek için, değişiklik yapmak istediğiniz değişken alanının içine bir kez
tıklayın. Bir ASCII karakter dizisi değeri girmek için ilgili değişken alanını çift tıklayın; girdiğiniz
karakterler daha sonra birden fazla değişkende sıralı olarak saklanacak ve sonuçta elde edilen
karakter dizisi Character string sütununda (bkz. altta) görüntülenecektir.
ASCII karakter dizilerinin doğrudan
girilmesi
GX Developer FX
9
Programlama
2.2
Yeni bir proje oluşturmak
Yeni bir proje oluşturmak için:
Project menüsünden New project… komutunu seçin
VEYA
Araç çubuğundaki New Project araç düğmesini
tıklayın:
Siz bu işlemi yaptıktan sonra şu iletişim kutusu açılacaktır:
쐃
�
�
�
�
GX Developer FX’te PLC Series alanında (�) varsayılan değer olarak FXCPU ayarlanmıştır, çünkü bu
yazılım paketi sadece MELSEC FX ailesi PLC’lerde programlama yapmak için kullanılabilir.
PLC Type (�) alanında, kullandığınız PLC’nin modelini
seçebilirsiniz. Alanın sağında yer alan oka tıklayın ve
açılan listeden uygun FX modelini seçin.
Program Type alanı (�) aracılığıyla, bir merdiven diyagramı (Ladder) programı mı yoksa bir sıralı
fonksiyon şeması (SFC) programı mı oluşturmak istediğinizi belirlersiniz. Biz bu kılavuzdaki örnekler
için bu seçeneği Ladder olarak ayarladık.
Eğer Device memory data which is the same as… onay kutusunu (�) işaretlerseniz, proje veri
listesindeki Device Memory dizininde veri saklayıcısı değerleri için programla aynı isimde bir dosya
10
MITSUBISHI ELECTRIC
Programlama
oluşturulur. Eğer siz projeyi yaratırken bu dosya oluşturulmazsa, dosyayı daha sonra da oluşturabilirsiniz
(Bkz. Bölüm 2.1).
Programlamaya başlamadan önce projenin adını ve yolunu belirlemek için Setup Project Name
alanındaki (�) ayarları kullanabilirsiniz. Bunun için bu alanın en üstündeki onay kutusunu işaretleyin
ve yolu, proje adını ve başlık ayrıntılarını girin. Eğer proje adını daha sonra belirlemek isterseniz,
buradaki onay kutusunu işaretlemeden bırakın ve ardından Project menüsündeki Save as…
komutunu kullanın.
OK düğmesine tıkladığınızda, GX Developer düzenleme penceresinde MAIN adıyla yeni, boş bir ana
program görüntülenir:
2.3
Bir merdiven diyagramı programını oluşturmak
Komutları (instructions) girebilmeniz ya da düzenleyebilmeniz için yazma modunun (Write mode)
etkinleştirilmesi gerekir.
Bu modu, araç çubuğunda bulunan ve sağda gösterilen aracı kullanarak
veya Edit menüsünde Write modunu seçerek etkinleştirebilirsiniz.
Write modunu
Read modu‘nu, programınızdaki değişkenleri görüntülemek veya
aramak için kullanırsınız. Read (Okuma) modunda düzenlemeyle ilgili
herhangi bir değişiklik yapılamaz.
Read modu‘nu
Merdiven diyagramı simge (LD symbol) araç çubuğu, merdiven diyagramı programlarını
oluşturmak ve düzenlemek için ihtiyaç duyulan tüm araçlara hızlı erişim imkanı sağlar:
GX Developer FX
11
Programlama
Araç çubuğundaki düğmeler, kendi fonksiyonlarını temsil eden sembollere ve fonksiyon tuşlarına ya
da tuş kombinasyonlarına karşılık gelen kısaltmaları içeren etiketlere sahiptir. Araç düğmelerinde şu
kısaltmalar kullanılmaktadır:
s:
c:
a:
ca:
SHIFT tuşu. Örnek: sF5 = SHIFT + F5
CTRL tuşu. Örnek: cF9 = CTRL + F9
ALT tuşu. Örnek: aF7 = ALT + F7
CTRL + ALT. Örnek: caF10 = CTRL + ALT + F10
Sembol
Fonksiyon
Normalde açık kontak, değişken AKTIF (“1”) durumdayken kontak kapalıdır
Başka bir komuta paralel olarak normalde açık
Normalde kapalı kontak, değişken AKTIF DEĞILKEN (“0”) durumdayken kontak kapalıdır
Başka bir komuta paralel olarak normalde kapalı kontak
Çıkış komutu (bobin)
Uygulama komutu ( komutlar temel komut grubuna dahil değildir)
Yatay bağlantı çizgisi ekle
Düşey bağlantı çizgisi ekle
Yatay bağlantı çizgisini sil
Düşey bağlantı çizgisini sil
Yükselen kenar (Değişken durumunu 0’dan 1’e değiştirdiğinde bir tarama süresince aktif olur.)
Düşen kenar (Değişken durumunu 1’den 0’a değiştirdiğinde bir tarama süresince aktif olur.)
Başka bir komuta paralel olarak yükselen kenar
Başka bir komuta paralel olarak düşen kenar
Sonucu tersine çevir
Düşey ve yatay bağlantı çizgilerini fareyle çiz
Düşey ve yatay bağlantı çizgilerini fareyle sil
Araç çubuğundaki düğmelerden birine tıkladığınızda veya ilgili klavye kısayolunu kullandığınızda,
komut ayrıntılarını girebileceğiniz bir iletişim kutusu açılır.
12
MITSUBISHI ELECTRIC
Programlama
2.3.1
Fonksiyonları oluşturmak
쐃
�
�
�
�
쐃 Bu düğme giriş iletişim kutusunu açık tutmak için kullanılabilir, böylece her seferinde iletişim
kutusunu tekrar açmak zorunda kalmadan birden fazla komut girebilirsiniz. Bu düğmeye
bastığınızda düğme aşağıdaki iki durum arasında geçiş yapar:
Bu simge
kutusu kapanır.
görüntüleniyorsa, siz OK düğmesine tıkladığınızda Enter Symbol iletişim
Eğer bu simge
görüntüleniyorsa, siz OK düğmesine tıkladığınızda Enter Symbol iletişim
kutusu açık kalır ve böylece başka komutlar girebilirsiniz.
쐇 Siz OK düğmesine tıkladığınızda programa eklenecek olan komut bu alanda görüntülenir.
Başlangıçta bu alanda, araç çubuğunda seçilen
komut görüntülenir, ama komutu burada
kendiniz de seçebilirsiniz. 6 simgesine
tıkladığınızda, farklı bir komut seçmenizi
sağlayan bir açılır menü görüntülenir.
쐋 Bu bir metin giriş alanıdır. Standart komut grubundaki komutları kullanırken değişken bu alanda
tanımlanır. Diğer komutlar için komut kodu ve bir ya da daha fazla değişken bu alanda tanımlanır.
Girişlerin boşluklarla ayrılması gerekir.
Tüm sayısal karakterlerin önünde, değişken tipini veya eğer sabit bir sayı tanımlanmışsa sayı
formatını tanımlayan bir harfin kullanılması gerekir. K, ondalık sabitleri ve H da onaltılık sabitleri
gösterir.
Bu örnekte D12 veri saklayıcısına
“5” değeri yazılmaktadır.
� OK düğmesine tıkladığınızda fonksiyon programa eklenir, Exit işlemi iptal eder. Komutu ENTER
tuşuna basarak da ekleyebilirsiniz.
� Standart komut grubundaki komutları doğrudan araç çubuğunu kullanarak girebilirsiniz.
Ancak diğer komutları ve sembolleri de ezberlemeniz gerekmez. Help düğmesine
tıkladığınızda, ihtiyacınız olan fonksiyonu gerçekleştiren bir komutu arayabileceğiniz ve ayrıca
komutun nasıl çalıştığını ve desteklediği değişkenleri anlatan bilgileri de görüntüleyebileceğiniz
bir iletişim kutusu açılacaktır. Instruction Help iletişim kutusunda, komutları bulmak ve bunlarla
ilgili bilgileri görüntülemek için kullanılan farklı yöntemlerin yer aldığı iki farklı sekme vardır:
Instruction Selection ve Instruction Retrieval.
GX Developer FX
13
Programlama
Instruction Selection sekmesinde iki alan yer alır.
Üstteki Type List alanını kullanarak bulmak istediğiniz
komutun tipini seçebilirsiniz (karşılaştırma işlemleri,
aritmetik işlemler vs.). Seçilen tipteki tüm komutlar
Instruction List alanında görüntülenecektir.
Bir komutu Instruction List alanında seçip ardından
Details düğmesine tıklayarak bu komutla ilgili ayrıntılı
bilgileri görüntüleyebilirsiniz.
Details düğmesine tıkladığınızda görüntülenen bilgiler, komutun kısa bir açıklamasını ve
desteklenen değişkenlerin bir listesini içerir. Bu bilgi iletişim kutusuna ek olarak, doğrudan
kullanmak istediğiniz değişkenleri girebileceğiniz giriş alanları da içermektedir. OK düğmesine
tıkladığınızda, yaptığınız girişler komut girişi iletişim kutusuna aktarılır.
Eğer komut kodunu veya onun bir parçasını önceden
tanıyorsanız Instruction Retrieval sekmesini kullanabilirsiniz.
Bu sekmedeki arama fonksiyonu, girdiğiniz karakter
kombinasyonunu içeren mevcut tüm komutları bularak
görüntüleyebilir.
Burada da Details düğmesine tıklayarak, seçilen bir komutla
ilgili ayrıntılı yardım bilgilerini görüntüleyebilirsiniz.
14
MITSUBISHI ELECTRIC
Programlama
2.3.2
Komutları eklemek
Komutu eklemek istediğiniz program satırına (adım) tıklayın. Tıkladığınızda yerde dikdörtgen
şeklinde bir seçim vurgusu (imleç) görüntülenecektir. (END komutu, programın sonunu gösterir ve GX
Developer tarafından otomatik olarak eklenir.)
İmleç
Bir program satırı. (Komutların her zaman soldan sağa ve
yukarıdan aşağıya doğru çalıştırıldığına dikkat edin.)
Şimdi araç çubuğundan bir komut seçin veya girmek istediğiniz komuta karşılık gelen klavye
kısayoluna basın.
Komut için kullanılan değişkenleri tanımlayın ve ardından OK düğmesine tıklayın (veya ENTER’a
basın). Komut, seçilen konuma eklenecek ve imleç ilerleyerek program satırındaki bir sonraki konuma
gidecektir. Komut, programın bu parçasının henüz kontrolör CPU’sunun anlayabileceği makine
koduna çevrilmediğini (dönüştürülmediğini) göstermek üzere gri bir arka planla görüntülenir.
Programların CPU’ya aktarılmadan önce her zaman dönüştürülmesi gerekir.
Bu durumda başka komutlar eklenebilir. Eğer imleç gösterilen konumdayken bir çıkış komutu veya
genişletilmiş bir komut girerseniz, komut otomatik olarak program satırının sonuna yerleştirilecektir.
쒆
Araç çubuğundan
araç düğmesini seçtiğinizde veya F4 tuşuna bastığınızda programın yeni
bölümü makine diline dönüştürülür. Her yeni program satırı girişinde bunu yapmanız gerekmez;
programı, bütün girişlerinizi yaptıktan sonra da dönüştürebilirsiniz. Çevirme işlemi tamamlandıktan
sonra gri gölge kaybolur, bu da programın PLC’ye aktarılabileceğiniz gösterir.
GX Developer FX
15
Programlama
2.3.3
Bağlantı çizgileri eklemek
Mantıksal bağlantıların grafiksel olarak temsili, merdiven diyagramı modunda programlamanın en
önemli avantajlarından biridir. Bu bağlantılar için bağlantı çizgileri (ara bağlantı öğeleri) oluşturmanın
birçok farklı yöntemi vardır:
Çizgi ekleme/silme araçlarını kullanmak:
Düşey bir bağlantı çizgisi oluşturmak istediğinizi farz edelim. İmleci görüntülemek için, programa ait
merdiven şeklinde çizgiyi eklemek istediğiniz konuma, sonra da
araç düğmesine tıklayın.
Eklemek istediğiniz düşey bağlantı çizgilerinin sayısını girebileceğiniz bir iletişim kutusu
görüntülenecektir. Eğer herhangi bir değer girmezseniz, varsayılan olarak bir çizgi eklenecektir. (Çizginin
uzunluğu, imlecin yüksekliğine karşılık gelir.) Daha sonra çizgiyi eklemek için OK düğmesine tıklayın.
Çizgi çizme/silme araçlarını kullanmak:
aracı etkin durumdayken fareyi kullanarak yatay ve düşey çizgileri hızlı ve kolay bir şekilde
çizebilirsiniz. Önce imleci, çizginin başlamasını istediğiniz konuma yerleştirin. Ardından çizgiyi çizmek
için farenin sol düğmesine basın ve düğmeyi basılı tutarak fareyi sürükleyin. Farenin sol düğmesini,
çizginin bitmesini istediğiniz noktada bırakın.
Çizgileri,
aracını kullanarak aynı şekilde silebilirsiniz. Farenin sol düğmesini basılı tutun ve
fareyi, silmek istediğiniz çizgi boyunca sürükleyin. Farenin düğmesini bıraktığınızda çizgi silinecektir.
Önemli: Bunların geçişli fonksiyonlar olduğuna dikkat edin. İlgili araca tekrar tıklayarak kapatana
kadar etkin durumda kalırlar.
16
MITSUBISHI ELECTRIC
Programlama
Eğer bağlantı çizgilerinizde hatalar varsa, programı
dönüştürmeye çalıştığınızda sağda gösterilen
mesaj görüntülenecektir. Dönüştürme işlemini
tamamlayabilmeniz için imleç konumundaki hatayı
düzeltmeniz gerekir.
2.3.4
Program satırları ve öğeleri eklemek ve silmek
Programa ait merdiven şekline yeni bir satır (adım) eklemek için, imleci aşağıya taşımak istediğiniz
satırın üzerine yerleştirin ve Edit menüsünden Insert Line komutunu seçin.
Doğrudan programın son satırının (merdivende END komutunu içeren adım) önüne program öğeleri
eklerken manuel olarak yeni bir program satırı eklemenizin gerekmediğine dikkat edin. İmleci son
satırın üzerine yerleştirip program öğeleri girdiğinizde, END komutunu içeren satır aşağıya itilecek ve
otomatik olarak yeni bir satır eklenecektir.
Bir program satırındaki belirli bir komutu silmek için, imleci silmek istediğiniz öğenin üzerine
yerleştirin ve Edit menüsünden Delete row komutunu seçin.
Bir program satırındaki iki öğenin arasına bir komut
eklemek için önce imleçle seçmek üzere ikinci komuta
(yeni komuttan sonra gelecek olan komut) tıklayın.
Ardından Edit menüsünden Insert row komutunu seçin.
Bir program satırındaki belirli bir komutu silmek için imleci silmek istediğiniz öğenin üzerine
yerleştirin ve Edit menüsünden Delete row komutunu seçin.
Alternatif olarak bir ya da daha fazla öğeyi seçip DEL tuşuna
basarak da bu öğeleri silebilirsiniz. Birden fazla öğeyi
seçmek için farenin sol. düğmesini basılı tutarak fareyi
sürükleyin.
Program satırları ve öğelerini ekleme ve silme işlemlerini, farenin sağ düğmesiyle tıkladığınızda
görüntülenen bağlam menüsü aracılığıyla da gerçekleştirebilirsiniz. Bu menü, program öğelerini tek
tek, hatta program satırlarını tümüyle kesmek ya da kopyalamak ve ardından programdaki başka
konumlara yapıştırmak için kullanabileceğiniz seçenekleri de içerir.
GX Developer FX
17
Programlama
Tek bir komutu seçmek için farenin sol düğmesiyle bu komutun üzerine tıklayın. Bütün bir program
satırını seçmek isterseniz tıklayın ve fareyi sürükleyin. Seçme işleminden sonra farenin sol düğmesini
bırakın ve ardından bağlam menüsünü görüntülemek için seçilen alana (vurgulanan alan) sağ tıklayın.
2.3.5
Insert (Ekleme) ve Overwrite (Üstüne Yazma) modu
Klavyenizdeki INSERT (INS) tuşuna basarak Insert ve Overwrite modları arasında geçiş yapabilirsiniz.
GX Developer’da Overwrite modu, mevcut komutları ya da değişkenleri değiştirmek Insert modu da
bunların yenilerini eklemek için kullanılır.
Geçerli mod, GX Developer program penceresinin durum çubuğunda
görüntülenir. (Durum çubuğunun ekrandaki konumunu görmek için Bölüm
2.1’deki şekli inceleyin.)
Geçerli mod imlecin rengiyle de gösterilir. Varsayılan ayarlarda Insert modunda imlecin kenarlığı mor,
Overwrite modunda da mavidir.
Overwrite modunda çalışmayla ilgili örnek bir uygulama
X5 girişini (normalde açık bir kontak) X3 girişiyle değiştirmeye karar verdiğinizi farz edelim.
1. Overwrite modunun etkin durumda olduğundan emin olun, ardından programda, değiştir-mek
istediğiniz öğeye tıklayarak bu öğeyi seçin.
2. Araç çubuğunda yeni komutu seçin veya imlece çift tıklayarak giriş iletişim kutusunu
görüntüleyin. Ardından yeni komutu ya da değişkeni ekleyin.
18
MITSUBISHI ELECTRIC
Programlama
3. Programı dönüştürün
4. İşte bu kadar!
Insert modunda çalışmayla ilgili örnek bir uygulama
Diyelim ki X5 girişini kullanan normalde açık bir kontağın önüne, X3 girişini kullanan normalde kapalı
bir kontak eklemeye karar verdiniz.
1. Insert modunun etkin durumda olduğundan emin olun, ardından programda, kendisinden önce
yeni kontağı eklemek istediğiniz öğeyi seçin.
2. Araç çubuğunda yeni komutu seçin veya imlece çift tıklayarak giriş iletişim kutusunu
görüntüleyin. Ardından yeni komutu ya da değişkeni ekleyin.
3. Programı dönüştürün
4. İşte bu kadar!
GX Developer FX
19
Programlama
2.3.6
Zaman sayıcıları programlamak
Bir program satırında zaman sayıcı başlatma koşullarını programlayarak ve ardından satırı, zaman
sayıcının “bobin”ini etkinleştiren bir çıkış komutuyla sonlandırarak bir anahtarlama gecikmesi
uygulayabilirsiniz.
Bunun için araç çubuğundaki
aracını da kullanabilirsiniz.
Zaman sayıcının adresiyle birlikte
gecikme süresi değerini girmeniz
gerekir.
Böyle bir satırı bir kez programladıktan sonra, tanımlanan zaman sayıcının anahtarlama durumunu
istediğiniz sıklıkta normalde açık veya normalde kapalı bir kontak olarak kullanabilirsiniz. FX1N
serisinden bir kontrolörün kullanıldığı aşağıdaki örnekte Y005 çıkışı, X1 girişi açıldıktan 10 saniye
sonra açılmaktadır. (T12, 100ms’lik bir zamanlayıcıdır, dolayısıyla K100 = 10s’dir.)
2.3.7
Sıçrama hedefleri ve kesme programları için kullanılan etiketler
Alt programları çalıştırmak veya program satırlarını atlamak için programlarınızda sıçrama yapıları
kullanabilirsiniz. Bir sıçrama eylemi, sıçrama komutu (koşullu ya da koşulsuz sıçrama) ile bir “P” harfi ve
onu takip eden benzersiz bir sayı içeren sıçrama etiketinden (hedef) oluşur. MELSEC FX ailesindeki
kontrolörler için yazılan programlarda maksimum 128 sıçrama etiketi tanımlayabilirsiniz. Eğer FX3U
kullanıyorsanız, maksimum 4096 sıçrama etiketi tanımlayabilirsiniz!
Sıçrama etiketleri, program satırının (adım) soluna girilir. Bir etiket girmek için, imleci yerleştirmek
istediğiniz adımın soluna tıklayın, ardından farenin sol düğmesiyle tıklayarak giriş iletişim kutusunu açın.
Ardından atlama etiketinin adını
(buradaki örnekte “P1”) girin ve OK
düğmesine tıklayın.
20
MITSUBISHI ELECTRIC
Programlama
Yukarıdaki program örneğinde, X12 girişinin aktif olması durumunda P1 etiketine giden koşullu bir
sıçrama işlemi çalıştırılır ve 10. satır taranmaz.
Kesme programları, ana programdan bağımsız program bölümleridir. Bunlar, girişlerin
durumundaki bir değişiklikle veya zaman sayıcılarla yada sayıcılarla çağrılabilir. Bir kesme programı
çağrıldığında ana programın yürütülmesi o anda kesilir (ismini buradan alır) ve ardından, kesme
programı çalıştırıldıktan sonra otomatik olarak kaldığı yerden devam eder. Kesme programlarının
avantajı, derhal çalıştırılabilmeleridir, bu da kontrol edilen bir sistemdeki durumlara ya da PLC’deki
dahili olaylara daha hızlı cevap vermeyi mümkün kılar. Kesme programları, I harfi ile birlikte
benzersiz, sıralı bir sayıdan oluşan etiketleriyle tanımlanır. Bu etiketler, sıçrama hedefleri için
kullanılan etiketlerle aynı şekilde girilir (Bkz. Üst bölüm).
Kesme programlarıyla ilgili ayrıntılı bilgi için, lütfen MELSEC FX ailesi Programlama Kılavuzu’na
(Programming Manual) (Art.-no. 048261) bakınız.
GX Developer FX
21
Program dokümantasyonu
3
Program dokümantasyonu
Program dokümantasyonu iyi bir program yazmak kadar önemlidir. Eğer programlarınıza sadece
komutları, değişkenleri ve bunların adreslerini giriyorsanız, yazdığınız programı takip etmekte
zorlanabilirsiniz. Yüzlerce kod satırından oluşan ve hiçbir açıklama içermeyen programlar, programcılar
dışında hiç kimse tarafından anlaşılamaz; hatta programcılar bile ancak aynı proje üzerinde çalışmaları
durumunda bu programların ne işe yaradığını anlayabilir.
GX Developer, dokümantasyon şu üç farklı fonksiyona sahiptir:
3.1
–
Değişken açıklamaları
–
Program satır başlıkları
–
Çıkış ve uygulama komutları açıklamaları
Değişken açıklamaları
Değişken açıklaması, değişkenin kısa bir tanımıdır. Her açıklama, hangi değişken için girildiyse doğrudan
o değişkenle ilişkilidir.
Açıklama, değişkenin programınızda kullanıldığı her yerde görüntülenebilir (Bu
görüntüyü kapatmak da mümkündür, Bkz. Bir sonraki sayfa).
Değişken açıklamalarını ayrı olarak bir dosya içinde girebilir veya programlama yaparken, kendisiyle
ilişkilendirilen değişkenle birlikte ekleyebilirsiniz. Siz değişkenle birlikte bir açıklama girerken,
açıklama dosyasındaki giriş otomatik olarak güncellenir. Programlama esnasında açıklama girişi
özelliğini etkinleştirmek için Tools menüsündeki Options komutunu seçin ve Program Common
sekmesindeki ontinuous during command write seçeneğini etkinleştirin.
Bu seçenek etkinleştirildiğinde, programlama
sırasında değişkenleri girerken değişken açıklamlarını
da eğer sabit bir sayı tanımlanmışsa sayı biçimini da
girebilir ve düzenleyebilirsiniz.
22
MITSUBISHI ELECTRIC
Program dokümantasyonu
Ancak genelde asıl programlama çalışmasına başlamadan önce
girişlerinizin ve çıkışlarınızın fonksiyonlarını bilirsiniz. Bu durumda,
projenizi hazırlarken tüm tanımlayıcı açıklamalarınızı açıklama
dosyasına girmeniz daha kolay olur. Bunun için proje veri listesinin
Device Comment bölümündeki COMMENT girişine çift tıklayın.
Burada değişken tipini ve adresini seçin ve Display düğmesine tıklayın.
Her değişken için hem bir açıklama (Comment) hem de alternatif bir isim (Alias) tanımlanabilir.
Açıklamalar maksimum 32 karakter, alternatif isimler de maksimum 8 karakter uzunluğunda olabilir.
Alias, bir değişken için standart değişken adresiyle
birlikte veya onun yerine görüntülenebilen alternatif
bir isimdir. Girişlerin ve çıkışların daha kolay
tanınması için sistem bileşenleri için alternatif isimler
tanımlayabilirsiniz.
Alias
Standard device name
Device comment
Değişken açıklamalarının ve/veya alternatif isimlerinin görüntülenmesi özelliğini etkinleştirmek veya
devreden çıkarmak için View menüsündeki seçenekleri kullanabilirsiniz.
Değilken komutunu göster
Alternatif ismi göster
Alternatif isim görüntüleme modu
Alternatif isimlerin görüntülenmesi moduyla ilgili iki seçenek vardır:
GX Developer FX
23
Program dokümantasyonu
–
View / Alias seçeneği aktif ise
Bu seçenek, standart değişken adresi yerine alternatif ismi görüntüler. Örnek:
–
View / Alias seçeneği aktif ise
Standart değişken adresine ek olarak alternatif ismi de görüntülenir. Örnek:
3.1.1
Değişken açıklamalarını PLC’ye aktarmak
Eğer değişken açıklamalarını PLC’ye aktarıyorsanız, program, kendisi PC’de saklanmasa bile GX
Developer’ın yüklü olduğu PC’de açıklamalarla birlikte görüntülenebilir. Bu özellik, bakım ve hata
ayıklama işlemlerinin çok daha kolay bir şekilde yapılmasını sağlayabilir.
Açıklamalar PLC’ye otomatik olarak aktarılmaz. Bu fonksiyonun, Online
menüsü kullanılarak manuel olarak etkinleştirilmesi gerekir (Bkz. Bölüm 4).
Açıklamaları PLC’de saklayabilmeniz için
açıklama aktarma (transfer) özelliğini
etkinleştirmeye ek olarak, MELSEC FX
kontrolörünüzde açıklamalar için biraz
bellek alanı ayırmanız da gerekir. Ayrılan
bubellek,programkoduiçinkullanılamaz.
Örneğin FX1S serisindeki kontrolörler
maksimum 2.000 program adımı
saklayabilir. Eğer sağdaki şekilde
gösterildiği gibi açıklamalar için 1 blok
ayarlarsanız, bu PLC’de maksimum 50
değişken açıklaması saklayabilirsiniz.
50 açıklamalık her blok, program bellek kapasitesini 500 program adımı oranında azaltır. FX1S’de,
toplam 150 değişken açıklamasından oluşan maksimum 3 açıklama bloğu saklayabilirsiniz, bu da
saklayabileceğiniz program adımı sayısını maksimum 500’e düşürür.
Tools menüsündeki Delete unused comments fonksiyonunu çalıştırarak değişken açıklamaları
dosyasının boyutunu küçültebilirsiniz.
24
MITSUBISHI ELECTRIC
Program dokümantasyonu
3.2
Program satır başlıkları (ifadeler) ve notlar
Program satır başlıkları (Statements) programlarınızın ne işe yaradığını açıklamanızda ve
programlarınızı organize etmenizde size yardımcı olur. Başlıklar düzgün bir şekilde kullanıldıklarında,
daha sonra geri dönüp incelediğinizde programınızı daha kolay anlamanızı sağlar.
Satır başlığı
Her satır başlığı maksimum 64 karakter uzunluğunda olabilir ve program satırının üzerinde ayrı bir
satırda görüntülenir. Merdivendeki her bir program satırı için maksimum 15 ifade satırı girebilirsiniz.
Program satırlarının sonunda çıkış ve uygulama komutları için Notlar (Notes) girilebilir. Bu öğeler
maksimum 32 karakter içerebilir.
Not
GX Developer FX
25
Program dokümantasyonu
3.2.1
Başlıkların ve notların oluşturulması
Başlık ve not özelliklerini kullanmak için önce Edit menüsündeki Documentation – Statement veya
Documentation – Note seçeneğini işaretleyin veya araç çubuğundaki Statement veya Note araç
dügmesini etkinleştirin:
Tanımlama işlemi:
Araç düğmesi:
Bir başlık oluşturmak için program satırındaki belirli bir nesneye çift tıklayın ve ardından metninizi
girin. Bir not oluşturmak için program satırındaki en son nesneye çift tıklayın ve metninizi girin.
İşlemi onaylamak için OK düğmesine tıkladığınızda program satırı gri bir arka planla birlikte
görüntülenecektir.
Başlık ya da not, siz programı dönüştürdüğünüzde (örneğin klavyedeki F4 tuşuna basarak).
İlave başlık satırları girmek için satırdaki bir nesneye tekrar çift tıklayın. Başlık ve notları düzenlemek
isterseniz, değiştirmek istediğiniz metne çift tıklayın.
Metninizi girdikten sonra programlamaya devam edebilmek ve komutları girmek veya
düzenleyebilmek için başlık veya not editörünü kapatmanız gerekir.
MELSEC FX ailesindeki PLC’lerde başlık ve not
saklayamayacağınıza dikkat edin. Bu nedenle bu
PLC’lerde çalışılırken Embedded seçeneği her
zaman devre dışı (seçilemez) durumdadır.
Separate (Ayrı), başlık ve notların proje dizininde saklandığı anlamına gelir. PLC’den bir program
indirdiğinizde (yüklediğinizde) bu bilgiler sadece, PC’de bu verileri içeren ilgili bir projenin olması
durumunda görüntülenecektir
3.2.2
Program satırı başlıklarını ve notlarını görüntülemek
View menüsündeki ilgili seçenekleri etkin duruma
getirerek ifadelerin ve notların görüntülenmesi
özelliğini etkinleştirebilirsiniz.
26
MITSUBISHI ELECTRIC
Program dokümantasyonu
3.2.3
Başlıkları ve notları bir liste olarak düzenlemek
Programınızla ilişkilendirilen bütün ifadeleri ve notları hep birlikte bir liste olarak da girebilirsiniz.
Bunun için Edit menüsündeki Statement/Note block edit… komutunu seçin.
Siz bu işlemi yaptıktan sonra aşağıda gösterilen iletişim kutusu açılacak ve bütün başlıklarınız ve
notlarınız burada program satırına göre sırayla listelenecektir. Bu aşamadan sonra mevcut metinleri
düzenleyebilir ve silebilir, yeni satırlar ekleyebilirsiniz.
GX Developer FX
27
Programları PLC’ye Aktarmak
4
Programları PLC’ye Aktarmak
Programınızı PLC’ye aktarmadan önce herhangi bir hata içerip içermediğini kontrol etmeniz gerekir.
Bunun için Tools menüsündeki Check program… komutunu seçin.
Programı kontrol etmek için ilgili seçenekleri
ayarlamanızı sağlayan bir iletişim kutusu
açılacaktır. Execute düğmesine tıkladığınızda
kontrol işlemi gerçekleştirilir ve sonuçlar
iletişim kutusunun alt kısmındaki pencerenin
içinde görüntülenir.
Eğer hata bulunursa, sonuçlar listesindeki
hataya çift tıklayarak hatanın bulunduğu program satırına atlayabilirsiniz. Alternatif olarak
hatayı seçebilir ve ardından Jump düğmesine
tıklayabilirsiniz.
Buradaki örnekte programcı, aynı çıkışı bir çıkış
komutu için iki kez hedef değişkeni olarak
kullanmıştır.
Programınızı PLC’ye aktarabilmeniz için PLC’nin programlama cihazına bağlanmış olması ve
kontrolörün güç kaynağının açık durumda olması gerekir.
Bir sonraki adım olarak, programlama cihazı ile PLC arasında
iletişim kurmak için kullanmak istediğiniz yöntemi seçmeniz
gerekir. Online menüsündeki Transfer setup… komutuna
28
MITSUBISHI ELECTRIC
Programları PLC’ye Aktarmak
�
�
햲 PC Side I/F satırındaki Serial seçeneğine çift tıklayarak PC bağlantı arabirimini seçin.
RS-232C arabirimini yapılandırmak için kullanılan
iletişim kutusu açılacaktır. Kullandığınız COM
portunu ve iletim hızını (varsayılan hız değeri
9,6 Kbps’dir) seçin.
Yaptığınız ayarları saklamak için OK düğmesine
tıklayın.
햳 Ardından PLC Side I/F satırındaki PLC Module‘ü seçin. (MELSEC FX ailesindeki PLC’ler sadece
programlama cihazına doğrudan bağlanabilir.)
Bağlantıyı test etmek için Connection Test düğmesine
tıklayın. Eğer cihazlar bu ayarlarla düzgün bir şekilde
iletişim kurabiliyorsa, sağda gösterilen mesaj
görüntülenir.
Ardından Transfer Setup iletişim kutusundaki OK düğmesine tıklayarak yaptığınız ayarları kaydedin
ve iletişim kutusunu kapatın.
Bir programı PLC’ye aktarmak için araç çubuğundaki
GX Developer FX
araç düğmesini tıklayın
29
Programları PLC’ye Aktarmak
veya Online menüde Write to PLC... seçeneğini seçin.
Write to PLC iletişim kutusu açılacaktır; bu iletişim kutusunu kullanarak PLC’ye aktarmak istediğiniz
proje bileşenlerini seçebilirsiniz. Kontrolörü ilk kez ayarlarken hem programı, hem de PLC
parametrelerini aktarmanız gerekir. Daha sonra (örneğin program değişikliklerinden sonra) sadece
programı aktarmanız yeterli olur.
Programı başlatmak için Execute düğmesine tıklayın. Sağdaki mesaj
görüntülenerek işlemi teyit edip etmediğiniz sorulacaktır.
CPU’nun RUN modunda olması durumunda gerçekleşen olaylar
CPU tipine bağlıdır. Eğer PLC bunu destekliyorsa, GX Developer
CPU’yu otomatik olarak durduracak ve aktarma işlemi
tamamlandığında yeniden başlatacaktır. Aksi takdirde sizden
CPU’yu manuel olarak durdurmanız istenecektir. Aktarma işlemi
tamamlandığında bir teyit mesajı görüntülenir.
30
MITSUBISHI ELECTRIC
Test ve Teşhis Fonksiyonları
5
Test ve Teşhis Fonksiyonları
PLC’deki programınızın çalıştırılmasını izleme özelliği, test, optimizasyon ve hata ayıklama
işlemlerinin çok daha kolay bir şekilde yapılmasını sağlar. GX Developer, siz çalışırken programların ve
değişkenlerin durumunu görüntülemek için kullanılan bir çok fonksiyona sahiptir.
5.1
Monitor modu
Monitor (İzleme) modunda PLC değişkenlerinin mevcut durumları programda görüntülenir. Bu modu
kullanabilmeniz için tabii ki PLC’nin açılmış ve programlama cihazına bağlanmış olması gerekir.
PLC’de saklanan programa ait projeyi açın ve program dosyasına
(soldaki örnekte MAIN) çift tıklayarak programı düzenleme
penceresinde görüntüleyin.
Eğer PLC’de saklanan program PC’deki sürümden farklıysa, mevcut
programı PLC’den programlama cihazına da yükleyebilirsiniz.
Bunun için araç çubuğundaki
PLC komutunu seçin.
araç düğmesini tıklayın veya Online menüsündeki Read from
Program Read (Okuma) veya Write (Yazma) modunda görüntülenecektir.
Monitor modunu etkinleştirmek için araç çubuğundaki
koşulları sağlanan kontaklar şu şekilde görüntülenecektir:
araç düğmesini tıklayın. Programdaki
X000 girişi AKTIF.
X003 girişi AKTIF DEĞIL.
Y010 çıkışı AKTIF.
X002 ve X004 girişleri AKTIF DEĞIL. Sonuç olarak
bu kontakların koşulları sağlanmıştır.
Monitor modunda PLC’nin mevcut durumu da görüntülenir:
GX Developer FX
31
Test ve Teşhis Fonksiyonları
Çevrim süresi
5.1.1
CPU modunda
Monitor modu (write)
Son bölümde anlatılan pasif Monitor modu, değişken durumunu ve programların çalıştırılmasını
izlerken faydalı olur. Bir de, izleme işlemini yaparken programda değişiklikler yapmanız gerektiğinde
kullanabileceğiniz Monitor (write) adında aktif bir mod vardır
Bu modu etkinleştirmek için araç çubuğundaki
kutusu görüntülenecektir.
araç düğmesini tıklayın. Aşağıdaki iletişim
Eğer PLC RUN modundayken programı
değiştirebilmek istiyorsanız birinci
seçeneği işaretleyin.
Program ve değişken durumunun görüntülenme işlemi, önceki bölümde anlatılan pasif Monitor
modunda olduğu gibi gerçekleşir. Programda değişiklikler, düzeltmeler ve eklemeler yapmak için,
ilgili işlemleri, programı normalde offline modda düzenlerken olduğu gibi uygulayın (Bkz. Bölüm 2.3).
Bir değişikliği OK düğmesini kullanarak girdiğinizde durumlar görüntülenir, fakat bu aşamada
değişiklikler henüz uygulanmamıştır (gri arka planla gösterilir).
32
MITSUBISHI ELECTRIC
Test ve Teşhis Fonksiyonları
Siz programı dönüştürmek için F4 tuşuna bastıktan sonra şu mesaj ve uyarı penceresi görüntülenir:
Değişiklikleri uygulamak ve yazmak (kaydetmek) için Yes düğmesine tıklayın. Program
dönüştürüldükten ve güncellendikten sonra Monitor modu etkin durumda kalmaya devam eder.
5.2
Device Test fonksiyonu
Değişkenlerin değerlerini doğrudan programı test ederken değiştirmek için programlama cihazını da
(burada PC) kullanabilirsiniz. Örneğin, eğer bir prosesi başlatmak için belirli bir anahtardan gelen giriş
sinyaline ihtiyacınız varsa, anahtar PC’den etkinleştirebilir ve bunun sonucunda programın izlemeye
devam edebilirsiniz.
E
UYARI:
Bu fonksiyonu kullanırken çok dikkatli olun! Değişkenlerin durumlarını programdan bağımsız
olarak değiştirmek, hem personel, hem de ekipman açısından tehlikeli olabilecek durumlara
yol açabilir!
Bu fonksiyon öncelikli olarak çıkış komutları tarafından kullanılan değişkenlerin kontrolü için
kullanılmalıdır. Device Test (Değişken Test) fonksiyonu değişkenleri kısa bir süre için değiştirir daha
sonra değişkenler program tarafından kendilerine atanan duruma geri döner.
Device Test iletişim kutusunu açmak için araç çubuğundaki
GX Developer FX
araç düğmesini tıklayın.
33
Test ve Teşhis Fonksiyonları
Monitor ve Monitor (write) modlarında
Device Test fonksiyonunu, editörde bir
değişken seçip üzerine sağ tıklayarak
etkinleştirebilirsiniz.
Fonksiyonun iletişim kutusunda diğer bazı
test fonksiyonlarıyla Device test seçilebilir.
(Bkz. Alttaki bölüm).
Bit değişkenlerinin (girişler, çıkışlar, röleler vs):
set edilmesi (Force ON), sıfırlanması (Force OFF)
veya durumunun değiştirilmesi
(Toggle Force).
Veri saklayıcı değişkenlerini seçin: Bazı PLC’lerde,
özel fonksiyon modüllerinde tampon belleğin
içeriğini değiştirebilirsiniz. Bunun için hem
modülün başlangıç G/Ç adresini, hem de bellek
tampon adresini belirtmeniz gerekir.
Veri saklayıcı değişkenine yazılacak değer.
Değeri yazmak (kaydetmek) için Set
düğmesine tıklayın.
Gerçekleştirilen değişken testlerinin geçmişi.
Sağdaki düğmelerin yardımıyla, seçilen
değişkenleri aratabilirsiniz. Clear düğmesi, geçmiş
listesindeki mevcut tüm girişleri siler.
34
MITSUBISHI ELECTRIC
Test ve Teşhis Fonksiyonları
5.3
Entry data monitor
Entry Data Monitor özelliği, programın farklı bölümlerine ait verileri aynı anda izlemenizi sağlar.
İzlemek istediğiniz değişkenler için kendi listenizi oluşturabilirsiniz.
Bu fonksiyonu başlatmak için araç çubuğundaki
menüsündeki Entry data monitor komutunu seçin.
araç düğmesini tıklayın veya Online
Değişkenlerin durumunu izlemeye başlayabilmeniz için önce Entry Data Monitor listesine
değişkenleri eklemeniz gerekir. Bunun için listedeki boş bir satıra çift tıklayın veya önce boş bir satırı
üzerine tıklayarak seçin ve ardından Register Devices düğmesine tıklayın.
Register Device iletişim kutusu açılacaktır. İzlemek istediğiniz
değişkeni ve görüntüleme biçimini (veri saklayıcıları için) seçin.
Ardından değişkeni listeye eklemek için Register düğmesine
tıklayın.
İzlemek istediğiniz bütün değişkenleri listeye ekledikten sonra Start Monitor düğmesini kullanarak
izlemeye başlayabilirsiniz.
Entry Data Monitor iletişim kutusundaki diğer düğmeler, listedeki değişkenleri tek tek ya da tümüyle
silmek ve değişken testi uygulamak (Bkz. Bölüm 5.2, yukarıda) için kullanılır. Bu test, listedeki bir
değişkene çift tıklanarak doğrudan da başlatılabilir.
GX Developer FX
35
Test ve Teşhis Fonksiyonları
5.4
Device Batch Monitor
Device Batch Monitor fonksiyonu, bir aralıkta arka arkaya yer alan değişken gruplarının durumunu
izlemek için kullanılır.
Bu fonksiyonu başlatmak için araç çubuğundaki
menüsündeki Device batch... komutunu seçin.
araç düğmesini tıklayın veya Online
İzlemek istediğiniz aralıktaki ilk değişkenin adını Device alanına girin. Ardından Start Monitor
düğmesine tıklayın veya ENTER tuşuna basın. GX Developer, seçilen değişkeni ve ondan sonraki
değişkenleri gösterecek ve bunlara ait geçerli değerleri seçilen biçimde görüntüleyecektir.
İstediğiniz herhangi bir görüntüleme biçimini seçebilirsiniz. Doğrudan iletişim kutusundan
erişilebilen seçeneklere ilave olarak, diğer ayarlar için Option Setup düğmesini kullanabilirsiniz.
Değişken görüntüleme “pencere”sini, bağlanan PLC modelinin desteklediği tüm değişken aralığı
boyunca kaydırabilirsiniz.
Eğer değişken değerlerini değiştirirseniz ve set değerleri tanımlamak isterseniz Device Test
düğmesine tıklayın (Bkz. Bölüm 5.2, yukarıda).
36
MITSUBISHI ELECTRIC
Test ve Teşhis Fonksiyonları
5.5
PLC Diagnostics
PLC ’nin mevcut durumunu kontrol etmek ve hata
mesajlarını görüntülemek için Diagnostics menüsündeki
PLC diagnostics komutunu seçin.
PLC’nin mevcut durumu
Hata mesajı geçmişini
güncelle
PLC ile iletişimi
durdur
Hata kodlarının
listesini görüntüle
Hata geçmişi
GX Developer FX
37
Diğer Fonksiyonlar
6
Diğer Fonksiyonlar
6.1
Cross Reference List
Çapraz referans listesi (cross reference list), bir değişkenin
programda kullanıldığı tüm yerleri gösterir.
Bu fonksiyonu etk inleştirmek için Find/Replace
menüsündeki Cross reference list komutunu seçin.
Çapraz referansları görüntülemek için Find
Devic alanına bir değişkenin adını girin ve
Execute düğmesine tıklayın.
İletişim kutusunun alt kısmındaki pencerede,
değişkeni kullanan komutların listesi
görüntülenecektir.
Karşılık gelen program satırını görüntülemek için, çapraz referans listesindeki satıra tıklayın ve Jump
düğmesine tıklayın.
38
MITSUBISHI ELECTRIC
Diğer Fonksiyonlar
6.2
Kullanılan Değişkenler Listesi
Bu fonksiyonu, programlama sırasında kullanılabilecek boştaki değişkenleri bulmanızda yardımcı
olması için ve mevcut programda kullanılan değişkenlerin listesini görüntülemek için kullanabilirsiniz.
Bu fonksiyonu etk inleştirmek için Find/Replace
menüsündeki List of used devices… komutunu seçin.
Bu alandaki yıldız işareti, değişkenin bir
çıkış komutunda kullanıldığını gösterir.
Bu alandaki yıldız işareti, değişkenin bir
giriş komutunda kullanıldığını gösterir.
Bulmak istediğiniz ilk değişkenin adını Find Device alanına girin, sonra da Execute düğmesine tıklayın.
GX Developer FX
39
Diğer Fonksiyonlar
6.3
Programları şifrelerle korumak
PLC’deki programı, yetkisiz kişiler tarafından okunmasını ve düzenlenmesini engellemek için bir
şifreyle koruyabilirsiniz.
Bir şifreyi kaydetmek, silmek ya da devreden
çıkarmak amacıyla kullanılan iletişim kutusunu
görüntülemek için Online menüsündeki Keyword setup… komutuna tıklayın ve açılan alt
menüden ilgili fonksiyonu seçin.
Şifre PLC’de saklanır, dolayısıyla bu fonksiyonu
kullanabilmeniz için PLC’nin programlama
cihazına bağlanması ve açılması gerekir.
Görüntülenen giriş iletişim kutuları, bağlanan
PLC’ye bağlı olarak küçük değişiklikler gösterir.
Bununla birlikte, bütün PLC’lerde şifrenin tam 8
karakter uzunluğunda olması gerekir (ne daha
uzun, ne de daha kısa). Sadece 0-9 aralığındaki
rakamlar ve A–F aralığındaki harfler desteklenir.
Bir şifreyi devreden çıkarmak veya silmek için de doğru şifreyi girmeniz gerekir. Bu yüzden şifreyi bir yere
not etmek ve güvenli bir yerde saklamak çok önemlidir, aksi takdirde programınıza ulaşamayabilirsiniz.
6.4
PLC saatini ayarlamak
GX Developer’ı MELSEC FX ailelerindeki kontrolörlerde bulunan entegre saatleri ayarlamak için de
kullanabilirsiniz.
Programınızda saat ve tarih özelliklerini kullanmasanız bile
PLC saatinin her zaman doğru ayarlandığından emin olmanız
gerekir. Örneğin PLC teşhis fonksiyonları, bir hatanın ortaya
çıkış zamanını belirtmek için CPU’ nun dahili saatini kullanır
(Bkz. Bölüm 5.5).
Saati ayarlamak için kontrolörün programlama cihazına
bağlanması ve açılması gerekir
Online menüsünden Set time… komutunu seçin.
40
MITSUBISHI ELECTRIC
Diğer Fonksiyonlar
Set Time iletişim kutusu açılacaktır. İletişim kutusunun en üstünde yer alan bölüm, PC ile PLC’nin nasıl
bağlandığını gösterir.
Clock Setup bölümündeki alanlara tarih ve saati girin. Eğer yılı dört basamaklı bir sayı olarak girmek
için yeterli giriş alanı yoksa sadece son iki basamağı girin. Siz tarihi girdiğinizde gün otomatik olarak
görüntülenecektir. İşiniz bittikten sonra, PLC’deki yeni tarih ve saati ayarlamak için Setup düğmesine
tıklayın.
6.5
PLC tipini değiştirmek
Yeni bir proje oluşturduğunuzda, projenize ait program ve parametreler için kullanılacak özel FX PLC
tipini belirtmeniz gerekir. Bu ayarları mevcut bir programda da değiştirebilirsiniz (böylece örneğin
programı farklı bir PLC için kullanabilirsiniz).
Project menüsünden Change PLC type…
komutunu seçin.
Sonra da açılan iletişim kutusunu kullanarak yeni PLC
tipini seçin ve OK düğmesine tıklayın.
GX Developer FX
41
Makro Programlamak
7
Makro Programlamak
Özellikle büyük projelerde, belirli program satırı dizilerini aynı komutlarla fakat farklı değişkenlerle
tekrar tekrar kullandığınızı göreceksiniz. Örneğin bir elektrik motorunu kontrol etmek için çoğu kez
aynı komutları tekrar tekrar kullanacaksınız. GX Developer, belirli program satırları ve komutlarından
oluşan bu tür tekrarlanan blokları tekrar kullanmayı kolaylaştıran “makrolar” tanımlamanızı sağlar.
Makro (macro), GX Developer’ın bütün projelerinizde kullanmak için erişebileceğiniz bir
kütüphanede sakladığı bir “mini program”dır. Projenizin içinde program satırlarını kopyalamanıza ve
yapıştırmanıza hiçbir engel yoktur (Bkz. Bölüm 2.3.4), fakat açıklama içeren adlandırılmış makroları
kullanmak çok daha kolaydır ve bu makrolarla çalışmak daha verimlidir.
Makroların birer alt program olmadığının anlaşılması önemlidir; alt programlar, ana programınızda
sadece bir kez yer alan ve bir sıçrama işlemi gerçekleştirilerek erişilen ve çalıştırılan programlardır.
Makrolar ise bunun tersine, ana programın bir parçası haline gelen “tekrar kullanılan kodlar”dır. Makrolar
bir programdaki adımların sayısını azaltmaz, programlama işlemini daha kolay bir hale getirirler.
Aşağıdaki örnekte, bir motoru kontrol eden bir programda makroların kullanımı gösterilmiştir.
1. Normal program kodunuzu girin
Önce sadece normal olarak bir makroya dönüştürmek istediğiniz fonksiyonu programlayın. (Tabii ki
mevcut program kodu dizilerinden de makrolar oluşturmanız mümkündür.)
2. Makro için kullanılacak program satırlarını seçin
Satırları seçmek için, seçmek istediğiniz ilk kontağın üzerinde farenin sol düğmesiyle sol üst tarafa
tıklayın. Ardından farenin düğmesini basılı tutun ve seçime dahil etmek istediğiniz bütün komutlar
seçilene kadar fareyi aşağıya ve sağa doğru sürükleyin.
42
MITSUBISHI ELECTRIC
Makro Programlamak
3. Seçimi bir makro olarak kaydedin
Seçilen program satırlarını bir makro olarak kaydetmek için Project menüsündeki Macro komutunu
ve ardından açılan alt menüdeki Registration macros… komutunu seçin.
Bu işlemi yaptığınızda, seçilen program kodundaki değişkenleri genel değişkenlere (VD0, VD1 vs.)
atamanızı sağlayan bir iletişim kutusu açılacaktır; böylece makroyu program kodunuza eklediğinizde
bu bileşenler değiştirilebilirler.
Buradaki örnekte özel M8013 rölesi bir yanıp sönen sinyal olarak kullanılmıştır. Bu röle, makroyu her
kullanışınızda herhangi bir değişiklik olmadan kullanılabilir ve böylece genel bir değişkene atanması
gerekmez. Koddaki diğer tüm bileşenlerin değişkenlere atanması gerekir.
Bir değişkeni seçmek üzere değişkenlerin yer aldığı bir açılır menüyü görüntülemek için değişken giriş
alanının yanındaki 6 simgesine tıklayın. Her değişken için bir açıklama girmek de iyi bir yaklaşımdır,
böylece kullanırken bir makronun özelliklerini kolayca anlayabilirsiniz.
Bu açıklamalar değişken
açıklamalarından ayrıdır.
Mevcut makrolar
Drive/path alanına, makroyu saklamak istediğiniz dizinin yolunu girin. Ardından Macro name alanına
makro için bir isim girin ve Execute düğmesine tıklayarak makroyu kaydedin.
GX Developer FX
43
Makro Programlamak
4. Makroyu programa ekleyin
Bir makroyu programınıza eklemek için önce imleci, makroyu eklemek istediğiniz konuma yerleştirin.
Ardından Project menüsünden Macro > Macro utilize komutunu seçin. Son adımda kaydettiğiniz
dizine ait yolu kullanarak makroyu seçmenizi sağlayan bir iletişim kutusu açılacaktır.
Bu makrolar seçilen
dizinde
saklanır.
Listedeki makrolardan istediğiniz birinin değişkenlerini ve ilişkili açıklamalarını görüntülemek için bu
makronun adına çift tıklayın.
Ardından,makrotarafındaneklenecekolanyenikodbloğundakullanmakistediğinizyenideğişkenlerigirin.
44
MITSUBISHI ELECTRIC
Makro Programlamak
Son olarak, makroyu yeni değişkenlerle birlikte programınıza eklemek için Execute düğmesine tıklayın:
MacroUtilize iletişim kutusunun alt kısmındaki
alanı kullanarak program satır başlıkları
(ifadeler) hakkında bilgi eklemek isteyip
istemediğinizi belirtebilirsiniz.
Eğer Separate statement seçeneğini işaretlerseniz, bilgiler programa aşağıda olduğu gibi kodla
birlikte ilave başlıklar olarak eklenecektir.
GX Developer FX
45
MITSUBISHI ELECTRIC
HEADQUARTERS
EUROPEAN REPRESENTATIVES
EUROPEAN REPRESENTATIVES
MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE B.V.
EUROPE
German Branch
Gothaer Straße 8
D-40880 Ratingen
Phone: +49 (0)2102 / 486-0
Fax: +49 (0)2102 / 486-1120
MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE B.V. CZECH REPUBLIC
Czech Branch
Radlická 714/113a
CZ-158 00 Praha 5
Phone: +420 (0)251 551 470
Fax: +420 (0)251-551-471
MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE B.V.
FRANCE
French Branch
25, Boulevard des Bouvets
F-92741 Nanterre Cedex
Phone: +33 (0)1 / 55 68 55 68
Fax: +33 (0)1 / 55 68 57 57
MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE B.V.
IRELAND
Irish Branch
Westgate Business Park, Ballymount
IRL-Dublin 24
Phone: +353 (0)1 4198800
Fax: +353 (0)1 4198890
MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE B.V.
ITALY
Italian Branch
Viale Colleoni 7
I-20041 Agrate Brianza (MI)
Phone: +39 039 / 60 53 1
Fax: +39 039 / 60 53 312
MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE B.V.
SPAIN
Spanish Branch
Carretera de Rubí 76-80
E-08190 Sant Cugat del Vallés (Barcelona)
Phone: 902 131121 // +34 935653131
Fax: +34 935891579
MITSUBISHI ELECTRIC EUROPE B.V.
UK
UK Branch
Travellers Lane
UK-Hatfield, Herts. AL10 8XB
Phone: +44 (0)1707 / 27 61 00
Fax: +44 (0)1707 / 27 86 95
MITSUBISHI ELECTRIC CORPORATION
JAPAN
Office Tower “Z” 14 F
8-12,1 chome, Harumi Chuo-Ku
Tokyo 104-6212
Phone: +81 3 622 160 60
Fax: +81 3 622 160 75
MITSUBISHI ELECTRIC AUTOMATION, Inc.
USA
500 Corporate Woods Parkway
Vernon Hills, IL 60061
Phone: +1 847 478 21 00
Fax: +1 847 478 22 53
GEVA
AUSTRIA
Wiener Straße 89
AT-2500 Baden
Phone: +43 (0)2252 / 85 55 20
Fax: +43 (0)2252 / 488 60
TEHNIKON
BELARUS
Oktyabrskaya 16/5, Off. 703-711
BY-220030 Minsk
Phone: +375 (0)17 / 210 46 26
Fax: +375 (0)17 / 210 46 26
Koning & Hartman b.v.
BELGIUM
Woluwelaan 31
BE-1800 Vilvoorde
Phone: +32 (0)2 / 257 02 40
Fax: +32 (0)2 / 257 02 49
INEA BH d.o.o.
BOSNIA AND HERZEGOVINA
Aleja Lipa 56
BA-71000 Sarajevo
Phone: +387 (0)33 / 921 164
Fax: +387 (0)33/ 524 539
AKHNATON
BULGARIA
4 Andrej Ljapchev Blvd. Pb 21
BG-1756 Sofia
Phone: +359 (0)2 / 817 6004
Fax: +359 (0)2 / 97 44 06 1
INEA CR d.o.o.
CROATIA
Losinjska 4 a
HR-10000 Zagreb
Phone: +385 (0)1 / 36 940 - 01/ -02/ -03
Fax: +385 (0)1 / 36 940 - 03
AutoCont C.S. s.r.o.
CZECH REPUBLIC
Technologická 374/6
CZ-708 00 Ostrava-Pustkovec
Phone: +420 595 691 150
Fax: +420 595 691 199
B:TECH A.S.
CZECH REPUBLIC
U Borové 69
CZ-58001 Havlíčkův Brod
Phone: +420 (0)569 777 777
Fax: +420 (0)569-777 778
Beijer Electronics A/S
DENMARK
Lykkegårdsvej 17, 1.
DK-4000 Roskilde
Phone: +45 (0)46/ 75 76 66
Fax: +45 (0)46 / 75 56 26
Beijer Electronics Eesti OÜ
ESTONIA
Pärnu mnt.160i
EE-11317 Tallinn
Phone: +372 (0)6 / 51 81 40
Fax: +372 (0)6 / 51 81 49
Beijer Electronics OY
FINLAND
Jaakonkatu 2
FIN-01620 Vantaa
Phone: +358 (0)207 / 463 500
Fax: +358 (0)207 / 463 501
UTECO A.B.E.E.
GREECE
5, Mavrogenous Str.
GR-18542 Piraeus
Phone: +30 211 / 1206 900
Fax: +30 211 / 1206 999
MELTRADE Ltd.
HUNGARY
Fertő utca 14.
HU-1107 Budapest
Phone: +36 (0)1 / 431-9726
Fax: +36 (0)1 / 431-9727
Beijer Electronics SIA
LATVIA
Vestienas iela 2
LV-1035 Riga
Phone: +371 (0)784 / 2280
Fax: +371 (0)784 / 2281
Beijer Electronics UAB
LITHUANIA
Savanoriu Pr. 187
LT-02300 Vilnius
Phone: +370 (0)5 / 232 3101
Fax: +370 (0)5 / 232 2980
INTEHSIS srl
MOLDOVA
bld. Traian 23/1
MD-2060 Kishinev
Phone: +373 (0)22 / 66 4242
Fax: +373 (0)22 / 66 4280
Koning & Hartman b.v.
NETHERLANDS
Haarlerbergweg 21-23
NL-1101 CH Amsterdam
Phone: +31 (0)20 / 587 76 00
Fax: +31 (0)20 / 587 76 05
Beijer Electronics AS
NORWAY
Postboks 487
NO-3002 Drammen
Phone: +47 (0)32 / 24 30 00
Fax: +47 (0)32 / 84 85 77
MPL Technology Sp. z o.o.
POLAND
Ul. Krakowska 50
PL-32-083 Balice
Phone: +48 (0)12 / 630 47 00
Fax: +48 (0)12 / 630 47 01
Sirius Trading & Services srl
ROMANIA
Aleea Lacul Morii Nr. 3
RO-060841 Bucuresti, Sector 6
Phone: +40 (0)21 / 430 40 06
Fax: +40 (0)21 / 430 40 02
Craft Con. & Engineering d.o.o.
SERBIA
Bulevar Svetog Cara Konstantina 80-86
SER-18106 Nis
Phone:+381 (0)18 / 292-24-4/5
Fax: +381 (0)18 / 292-24-4/5
INEA SR d.o.o.
SERBIA
Izletnicka 10
SER-113000 Smederevo
Phone: +381 (0)26 / 617 163
Fax: +381 (0)26 / 617 163
AutoCont Control s.r.o.
SLOVAKIA
Radlinského 47
SK-02601 Dolny Kubin
Phone: +421 (0)43 / 5868210
Fax: +421 (0)43 / 5868210
CS MTrade Slovensko, s.r.o.
SLOVAKIA
Vajanskeho 58
SK-92101 Piestany
Phone: +421 (0)33 / 7742 760
Fax: +421 (0)33 / 7735 144
INEA d.o.o.
SLOVENIA
Stegne 11
SI-1000 Ljubljana
Phone: +386 (0)1 / 513 8100
Fax: +386 (0)1 / 513 8170
Beijer Electronics AB
SWEDEN
Box 426
SE-20124 Malmö
Phone: +46 (0)40 / 35 86 00
Fax: +46 (0)40 / 35 86 02
Econotec AG
SWITZERLAND
Hinterdorfstr. 12
CH-8309 Nürensdorf
Phone: +41 (0)44 / 838 48 11
Fax: +41 (0)44 / 838 48 12
GTS
TURKEY
Darülaceze Cad. No. 43 KAT. 2
TR-34384 Okmeydanı-Istanbul
Phone: +90 (0)212 / 320 1640
Fax: +90 (0)212 / 320 1649
CSC Automation Ltd.
UKRAINE
4-B, M. Raskovoyi St.
UA-02660 Kiev
Phone: +380 (0)44 / 494 33 55
Fax: +380 (0)44 / 494-33-66
MITSUBISHI
ELECTRIC
FACTORY AUTOMATION
EURASIAN REPRESENTATIVES
Kazpromautomatics Ltd.
Mustafina Str. 7/2
KAZ-470046 Karaganda
Phone: +7 7212 / 50 11 50
Fax: +7 7212 / 50 11 50
CONSYS
Promyshlennaya st. 42
RU-198099 St. Petersburg
Phone: +7 812 / 325 36 53
Fax: +7 812 / 325 36 53
ELECTROTECHNICAL SYSTEMS
Derbenevskaya st. 11A, Office 69
RU-115114 Moscow
Phone: +7 495 / 744 55 54
Fax: +7 495 / 744 55 54
ELEKTROSTILY
Rubzowskaja nab. 4-3, No. 8
RU-105082 Moscow
Phone: +7 495 / 545 3419
Fax: +7 495 / 545 3419
NPP "URALELEKTRA"
Sverdlova 11A
RU-620027 Ekaterinburg
Phone: +7 343 / 353 2745
Fax: +7 343 / 353 2461
KAZAKHSTAN
RUSSIA
RUSSIA
RUSSIA
RUSSIA
MIDDLE EAST REPRESENTATIVES
TEXEL ELECTRONICS Ltd.
2 Ha´umanut, P.O.B. 6272
IL-42160 Netanya
Phone: +972 (0)9 / 863 39 80
Fax: +972 (0)9 / 885 24 30
ISRAEL
AFRICAN REPRESENTATIVE
CBI Ltd.
Private Bag 2016
ZA-1600 Isando
Phone: + 27 (0)11 / 928 2000
Fax: + 27 (0)11 / 392 2354
SOUTH AFRICA
Mitsubishi Electric Europe B.V. /// FA - European Business Group /// Gothaer Straße 8 /// D-40880 Ratingen /// Germany
Tel.: +49(0)2102-4860 /// Fax: +49(0)2102-4861120 /// [email protected] /// www.mitsubishi-automation.com