docbölüm 4 - emrecan
download 
Şikayet Transkript
bölüm 4 - emrecan
BÖLÜM 4:
Syntax
Bu bölümde PHP’nin sahip olduğu Syntax (Söz Dizimi) yapısı üzerinde duracağız. Aslında
birinci bölümde biraz da olsun üzerinde durmuştuk. Bu bölümle birlikte hem söz dizimini
öğreneceğiz hemde PHP’nin çalışma mantığını kavramaya çalışacağız.
4.1 Syntax
PHP, dosyalarının uzantıları .php olur, bildiğiniz gibi. PHP kodları, HTML elementleri arasına da
yazılabilir. Şayet HTML elementleri arasına PHP kodu yazılacaksa; bu dosyanın uzantısı mutlaka
ve mutlaka .php olmalıdır. Aksi halde yazdığınız kodlarınız yorumlanmaz. Buna çok dikkat edelim.
PHP kodları, aşağıdaki simgeler ya da etiketler diyelim, arasında olmalıdır.
<?php
?>
Örneğin herhangi bir HTML elementlerinin arasına da aşağıdaki örnek şekilde olduğu gibi PHP
kodları yazılabilir.
<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
<meta charset="UTF-8">
<title></title>
</head>
<body>
<?php
?>
</body>
</html>
4.2 Comment Line
Comment Line (Açıklama Satırı), her programlama dilinde vardır. Yazdığınız kodların
üzerlerine açıklamalar yazarak; daha sonra dönüp baktığınızda hem yazdığınız kodun okunması
kolaylaşır hemde sizden sonra gelecek olan programcının, yazılan kodu anlaması kolaylaşır. Lakin
bazı programcılara göre; yorum satırları yazmak bir acziyettir, geliştirici clean code (temiz kod)
yazmalıdır anlayışına sahiptir. Örneğin; Robert C. Martin, Clean Code adlı kitabında
açıklama satırlarının yazılmamasını ve temiz kod yazılmaya gayret gösterilmesini söyler. Öte
Emre Can ÖZTAŞ [ http://emrecanoztas.github.io/ ]
yandan Object-Orientend Desings and Patterns kitabının yazarı Cay Horstmann
ise “Açıklama satırı yazamadığınız kodu yazmayın!” mottosunu güder. Burada
seçim sizlere kalmış tabiki.
Yazılan açıklama satırları, çalışma esnasında görmezden gelinir ve herhangi bir derleme veya
okunma işlemine uğramaz. Sadece kaynak kod’ta görülebilir.
PHP’de 2 tip yorum satırı yazılabilir. Bunlar; Single Line (Tek Satırlı) ve Multi
Line (Çok Satırlı) açıklama satırları.
4.2.1 Single Line
Single Line (Tek Satırlı) açıklama satırları iki farklı şekilde yazılabilir. Bunlar; #
işareti kullarak ve // işaretlerini kullanarak yazılır.
Aşağıdaki şekillerde de tek satırlık açıklama satırı yazılabilir.
# tek satirlik aciklama satiri
// tek satirlik aciklama satiri
4.2.2 Multi Line
Multi Line (Çok Satırlı) açıklama satırları: /* buraya aciklama satirlari gelir
şeklinde yazılabilir. Birden fazla satırda açıklama satırlarınızı yazabilirsiniz.
*/
Aşağıdaki örneğimizde multi-line aıklama satırları gösterilmektedir.
/*
cok satirli aciklama yazmak gerek.
Acaba ne yazsam ki?
Ne yazsam ki acaba?
Yazsam ki acaba ne?
*/
4.3 PHP Coding Standarts
Yeni bir dili incelemeye başladığım zaman ilk baktığım şey her zaman Coding Standarts
(Kodlama Standartları) olmuştur. Bu bende Java’dan kalan bir alışkanlık. Çünkü Java’da
kullanılan Code Convention ile yazılan kodu daha çabuk anlayabiliyorum. Diğer bir çok
programlama dillerine baktığımızda hepsinde de bir kodlama standardı bulunduğunu görebilirsiniz.
Peki kodlama standartları nelerdir? Kodlama standartları, de-facto bir kural olmakla birlikte yazılan
kodun okunabilirliğini arttırmaktadır. Bu kurallar de-facto’dur çünkü kullanılması zorunlu değildir.
Uyulması tavsiye edilir. Örneğin Class isimleri büyük harfle başlar ve isim bir kelimeden fazla ise
yanyana yazılan her kelimenin baş harfi büyük olur. İşte buradan da aslında kodun okunabilirliği
daha doğrusu koda baktığınızda gözüne çarpan bir detay olur. Bu ve buna benzer bir çok kural var.
bu kurallar dünya çapında kabul görmüş kurallardır. Tabiki geliştiricinin uyması gerekir. Uyulmazsa
da herhangi bir hata mesajıyla karşılaşılmaz.
Emre Can ÖZTAŞ [ http://emrecanoztas.github.io/ ]
Aşağıda belirteceğimiz bu kurallarda geçen belli başlı anahtar kelimelere şimdilik yabancı
kalabilirsiniz lakin dert etmenize gerek yoktur. Bu kitap size PHP’yi öğretmeyi amaçlamakla
birlikte bu anahtar kelimeleri detaylı olarak incelemek için yazılmıştır.
Bu kuralları öğrenin daha doğrusu saklayın derim. Çünkü bu kurallara uyduktan ve alıştıktan sonra
artık yazılan kodları kolaylıkla okuyabilecek duruma geleceksiniz.
Hazırsanız, o halde başlayalım.
•
•
•
•
•
•
•
PHP dosyaları mutlaka <?php veya <?= etiketleri ile başlamalıdır.
Dosyalar, UTF-8 BOM’suz olarak kaydedilmelidir.
Bir satıra yazılabilecek karakter sınırlaması yoktur lakin normal olarak 80 karakteri
geçmemesi önerilir.
namespace deklereasyonunda; namespace anahtar kelimesinden sonra bir karakter boşluk
bırakılmalıdır. Örneğin; namespace User\Package gibi.
Class (Sınıf) isimleri büyük harfle başlamalıdır. Şayet birden fazla kelimeden
oluşuyorsa; birbirlerine bitişik ve her kelimenin baş harfi büyük yazılmalıdır. Örneğin;
HesapHesapSinifi gibi.
Fonksiyon isimleri, camelCase kuralına göre tanımlanmalıdır. Yani; küçük harfle
başlamalıdır. Şayet bir kelimeden fazla bir kelimeden oluşuyorsa ikinci kelimeden
başlayarak; her kelimenin baş harfi büyük yazılmalıdır. Örneğin;
camelCaseCharachter gibi.
Süslü parantezler (güzel parantez veya küme parantezi olarak adlandırılır) sınıf
tanımlamasında; aktif satırın bir alt satırında açılmalıdır.
class HesapSinifi
{
...
}
•
•
Bütün değişkenlerin erişim belirleyicileri, değişken tanımlanırken oluşturulmalıdır
(private, protected, public v.s). abstract ve final tanımlanacaksa; değişken
tanımlamasından önce yazılmalıdır.
Control Statement (Kontrol İfadeleri: if – switch..case) tanımlanırken, sınıf
tanımlamasında olduğu gibi aktif satırın bir alt satırında değil aktif satırda açılmalıdır.
Örneğin;
public function dbBaglanti(){
....
}
•
Değişken tanımlamaları da fonksiyonlarda olduğu gibi camelCase yapısına uygun olmalıdır.
Şimdilik söyleyeceklerimiz bu kadar. Zaten ilerleyen bölümlerde kodlama standartlarından bolca
bahsedeceğiz. Dolayısıyla çok iyi bir şekilde öğreneceğiz.
Emre Can ÖZTAŞ [ http://emrecanoztas.github.io/ ]
Şuan kullandığımız bir çok platform, sözlük, forum v.s'ler PHP ile yazılmıştır.
Bunlara örnek vermek gerekirse; WordPress, Drupal, Senduit,
Imageshack, Wikipedia, Facebook, Travian, Ogame,
VBulleti...
