docUyanı ¸s!
download 
Şikayet Transkript
Uyanı ¸s!
Uyanış! ˙ EK IM 2013 Paranın Satın ˘ Alamayaca gı ¨ Uç Şey Uyanış! BU SAYIDA s ˙ ˙ DAHA FAZL ASI I Ç I N www.jw.org KA PA K KO NUS U G E N Ç L E R r ˘ Paranın Satın Alamayaca gı ¨ Uç Şey 8-11. SAYFALAR ˘ Gençlerin merak ettigi onlarca sorunun Kutsal Kitaba dayalı ¨ ˘ cevaplarını buradan ogrenebilirsiniz. ˘ ¨ Bazı makalelerin başlıgı şoyle: ˙ “Biri Bana Sataşırsa Ne Yapabilirim?” ¨ ¨ ¨ ¨ ˙ “Gorunuşum Konusunda Saplantılı mıyım?” ˘ ˙ “Hastalıgımla Nasıl Başa Çıkabilirim?” Karşılaştıkları zorluklarda Kutsal ˘ Kitabın gençlere nasıl yardım ettigini ¨ ˘ web sitemizden ogrenebilirsiniz. ˙ ¨ ˘ ˙ ˙ (KUTSAL KITABIN OGRETTIKLERI GENÇLER kısmına bakın) ¨ 3 DUNYAYA BAKIŞ ˙ ˙ ˙ 4 AILELER IÇIN YARDIM Eşiniz Dışında Biriyle Yakınlaşmak ¨ ˙ 6 SOYLEŞI ˙ ˘ Bir Biyokimyacı Yaratıcıya Nasıl Inandıgını Anlatıyor ˘ 12 SAGLIK ˘ Sara Hastalıgı Hakkında Bilmeniz Gerekenler ˙ ¨ ¨ ¨ 14 KUTSAL KITABIN GORUŞU Depresyon ¨ ¨ ¨ ¨ 16 TASARIM URUNU MU? ˘ ¨ ¨ ˙ Çayır Çekirgesinin Olaganustu Işitme Duyusu Vol. 24, No. 10 / Monthly / TURKISH ˙ Her Sayının Ortalama Tirajı: 99 DILDE 43.524.000 ADET ˘ ¨ ¨ ¨ Bu yayın parayla satılmaz. Gonull ˘ u bagışlarla desteklenen, ¨ dunya çapındaki Kutsal Kitap egitim programının bir kısmıdır. ¨ Aksi belirtilmedikçe, ayet alıntıları Kutsal Kitap – Yeni Dunya Çevirisi’ndendir. Awake! (ISSN 0005-237X) Druck und Verlag: Wachtturm Bibel– und Traktat-Gesellschaft der Zeugen Jehovas, e. V., Selters/Taunus. Verantwortliche Redaktion: Ramon Templeton, Selters/Taunus. ˘ ¨ Bu yayının Turkçesinin hazırlanmasından Yehova’nın Şahitlerini Destekleme Dernegi sorumludur. 5 2013 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. Her hakkı saklıdır. Printed in Germany. Ç O C U K L A R r ˆ Resimli Kutsal Kitap hikayelerini sitemizden okuyabilirsiniz. Bu etkinlik sayfalarını kullanarak ˘ çocugunuzun Kutsal Kitapta adı geçen kişileri daha yakından tanımasını ve ahlaksal ilkeleri ˘ ¨ ˘ ogrenmesini saglayabilirsiniz. ˙ ¨ ˘ ˙ ˙ (KUTSAL KITABIN OGRETTIKLERI ÇOCUKLAR kısmına bakın) ¨ Daha fazla bilgi almak ya da hiçbir ucret ¨ odemeden Kutsal Kitabı incelemek ister misiniz? www.jw.org˘ sitesini ziyaret edebilir ya da aşagıdaki adrese yazabilirsiniz. ˙ ¨ ˙ ˙ ˙ ¨ YEHOVA’NIN ŞAHITLERI: PK 23 Ferikoy 34378 Istanbul-TURKIYE. Tel. 0 212 249 04 17. Adreslerin tam listesi için şu siteye bakın: www.jw.org/iletişim ¨ D U N Y A Y A B A K I Ş Bisikletler: 5 Peter Erik Forsberg/age fotostock; ruhsatlı plakalar: 5 Imaginechina/Corbis ˙ ITALYA ˙ Italya’da 2011’de bisiklet satışları araba satışlarını geçti. Bunun olası sebepleri arasında ekonomik kriz, araba ba¨ kım ve yakıt fiyatlarının yuksek olması ˘ yer alıyor. Diger yandan bisikletlerin ta¨ miri arabalara gore daha ucuz. Ayrıca bisikletler daha kullanışlı. ˙ ÇIN ˘ Trafik sıkışıklıgını azaltmak ¨ ¨ için, buyuk şehirler sınırlı sa¨ yıda araç ruhsatı veriyor. Or˘ negin Pekin’de yılda 240. 000’den fazla ruhsat veril˘ miyor. Agustos 2012’de, belirlenmiş 19.926 ruhsat belgesini almak için yaklaşık 1.050.000 kişi çekilişe ka¨ tıldı. Başka sozlerle başvuruda bulunan 53 kişiden ancak 1’i ruhsat alabildi. ˙ ERMENISTAN ˙ Avrupa Insan Hakları Mahkemesi, insan ˘ haklarını ihlal ettigi gerekçesiyle Erme¨ ¨ nistan hukumetini, Yehova’nın Şahidi 17 ¨ ˆ gence tazminat odemeye mahkum etti. Şahit gençler askeriyenin denetimi altındaki sivil hizmete katılmayı reddettikleri ¨ ¨ ¨ için gozaltına alınmışlardı. Hukumet, bu 17 kişinin hukuki masraflarını ve manevi ¨ ˆ zararlarını odemeye mahkum edildi. JAPONYA Sosyal paylaşım siteleriyle ˘ ¨ baglantılı suçlardan zarar gor¨ ¨ ¨ muş çocukların %63’unun, bu sitelerin olası tehlikeleri hakkında anne babalarından hiç˘ ¨ ¨ ¨ bir uyarı almadıgı goruldu. Ele alınan 599 davada, suçlu ol˘ dugu iddia edilen kişilerin ¨ ¨ ¨ %74’u, bu siteleri kuçuk çocukları kandırarak onlarla cinsel ilişkiye girmek için kullan˘ dıgını kabul etti. 3 ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ A I L E L E R I Ç I N Y A R D I M E V L I L I K Eşiniz Dışında Biriyle Yakınlaşmak ZORLUK Sizi gerçekten anlayan karşı cinsten bir arkadaşınız var. Onunla her şeyi rahatlıkla konuşabiliyorsunuz. Eşiniz o kişiyle sohbetlerinize tanık olsa, belki aranız¨ da arkadaşlıktan ote bir iliş˘ ¨ ¨ ki oldugunu duşunecek. ˘ Bunu bilmenize ragmen ¨ ¨ kendinize şunu soyluyorsunuz: ‘Biz sadece arkadaşız.’ Muhtemelen, o kişiyle ˘ aranızda çok yakın bir bag oluştu. Artık bu konuda bir şeyler yapmalısınız. Fakat ¨ oncelikle neden o kişiyle ˘ bu kadar yakınlaştıgınızı ¨ ¨ ¨ duşunun. r ¨ NEDEN BOYLE OLUYOR? ˙ ¨ Ilgi gorme arzusu. Kabul etmek gerekir ki, karşı ¨ cinsten ilgi gormek herkesin hoşuna gider. Bu kendimizi ˘ ˘ degerli ve çekici hissetmemizi saglar. Evlendikten bir ¨ sure sonra, ihtiyacınız olan ilgiyi eşinizden başka birinde ¨ aramaya başlayabilirsiniz. Ama şunu unutmayın: Boyle ihtiyaçları başka birinin karşılamasının bir bedeli olacak˘ tır. Karşı cinsten biriyle uygun olmayan duygusal bir bag ˘ kurdugunuzda, aslında eşinizle aranızdaki iletişimi zayıflatmış olursunuz. Bir anlamda onu, hakkı olan ilgiden mahrum bırakmış olursunuz. ˘ ¨ ˙ Kendinize şoyle sorun: ‘Bu arkadaşlıkta evliligimde ek˘ ˘ sikligini hissettigim hangi şeyleri buluyorum?’ Savunmasız kalmak. Kutsal Kitap evlenenlerin “birta˘ ¨ kım yaşayacagını soyler (1. Korintoslular 7:28). ¨ sıkıntılar” ˘ ˘ ˘ Ornegin bazen eşinizin sizi ihmal ettigini veya size deger ˘ ¨ ¨ vermedigini hissedebilirsiniz ya da çozulmemiş bir anlaş¨ ¨ ¨ ¨ ¨ mazlık yuzunden ona kuskunluk besleyebilirsiniz. Belki ¨ ¨ eşiniz bu tur sorunları konuşup çozmekten kaçınıyor. Do¨ layısıyla tek başınıza mucadele etmekten yorulup başka ¨ birinden ilgi gormek konusunda savunmasız kalıyorsunuz. Bazı uzmanlar ciddi sorunları konuşmaktan çekin˘ ˘ menin evlilikte mutsuzluga yol açabilecegini, hatta bu˘ ¨ ¨ nun boşanmaya bile sebep olabilecegini soyluyor. ˘ ¨ ˙ Kendinize şoyle sorun: Evliligimde beni uygunsuz bir ˘ ˘ ¨ ¨ arkadaşlıga surukleyecek bir boşluk oldugunu hissediyor muyum? Ailelere yardımcı olabilecek başka makaleler için www.jw.org adresine bakabilirsiniz. ˙ ˙ ˙ ˙ NE YAPABILIRSINIZ? ¨ ¨ Tehlikenin farkında olun. Kutsal Kitap şoyle soyler: ¨ “Bir adam koynuna ateş alır da giysisi yanmaz mı?” (Ozdeyiş˘ ler 6:27) Gerçek şu ki, evli olmanıza ragmen, başka biriyle aranızda romantik bir yakınlık gelişmesinin yıkıcı sonuçları olur (Yakup 1: 14, 15). Bunu uzak bir ihtimal ¨ ¨ ¨ ¨ olarak gormeyin. Şu ana kadar yaşananları duşunun. ¨ Başka biriyle boyle yakından ilgilenerek, aslında eşinizin hakkı olan bir şeyi ondan çalmış oluyorsunuz. ˘ ¨ Kendinizi kandırmayın. Boyle yakın bir arkadaşlıgın ge¨ ¨ lişmesine izin vermeniz şunu duşunmenize yol açabilir: ‘Acaba onunla evlenseydim hayatım nasıl olurdu?’ Belki ¨ ¨ ¨ de arkadaşınızın guçlu yonleriyle eşinizin zayıflıklarını karşılaştırıyorsunuz. Ancak bunu yapmanız adil olmaz. ˘ ¨ ¨ ¨ ˘ ¨ ¨ Ayrıca unutmayın ki, onu duşundugunuzde hissettiginiz ˘ ¨ ¨ heyecanı, buyuk ihtimalle başlarda evlendiginiz kişiye de hissetmiştiniz. Kutsal Kitaptaki ilke: Yeremya 17:9. ˙ ˘ ¨ Sınırlar koyun. Insanlar hırsızlıgı onlemek için araçlarına ˘ ya da evlerine alarm sistemleri kurar. Siz de evliliginiz ¨ ¨ ˘ için benzer bir onlem alabilirsiniz. Kutsal Kitap ‘yuregini¨ ¨ zi koruyun’ der (Ozdeyişler 4:23). Şu onerileri uygulayarak bunu başarabilirsiniz: ˘ ˙ Evli oldugunuzu açıkça belli edecek şekilde davranın; ˘ ˘ ¨ ornegin iş yerinize eşinizin fotograflarını koyabilirsiniz. Kutsal Kitaptaki ilke: Başlangıç 2:24. ¨ ¨ ˙ Karşı cinsten kişilerle ilişkilerinizde nelere ¨ ho˘ şgoru ˘ ¨ ¨ gosterip gostermeyeceginize karar verin. Ornegin karşı ˘ cinsten birine evliliginizle ilgili sorunları anlatmanız veya ˘ ¨ boyle bir iş arkadaşınızla yemege ya da bir şeyler içmeye gitmeniz uygun olmayacaktır. ˘ ˘ ˙ Eger karşı cinsten biriyle gereginden fazla yakınlaştıysanız bu ilişkiyi bitirin. Bunu yapmak size zor geliyorsa kendinize nedenini sorun. Onunla olan ilişkinizi savun˘ mak yerine evliliginizi kurtarmak için adımlar ¨ atın ve eşinizin yanında olun. Kutsal Kitaptaki ilke: Ozdeyişler 5:18, 19. ˛ T E M E L AY E T L E R ¨ ¨ ¨ “Yurek en buyuk haindir, ondan her şey beklenir” (Yeremya 17:9). ˘ “Adam . . . . karısına baglanacak” (Başlangıç 2:24). ˘ ˘ “Gençligini paylaştıgın karınla mutlu ol. . . . . Daima onun aşkıyla kendinden geç” ¨ (Ozdeyişler 5:18, 19). “SADECE ARKADAŞ MISINIZ?” ˙ ˙ KENDINIZE ŞUNLARI SORUN: ˘ Evliligimle ilgili sorunları o kişiyle konuşuyor muyum? Onunla vakit geçirmek için fırsatlar yaratıyor muyum? Onunla olan ilişkimi eşimden gizliyor muyum? ˘ Eger eşim şu an yanımızda olsaydı davranışlarımdan utanır mıydım? ˘ Eger eşim, onunla yap˘ tıgım sohbetleri duysaydı, ˘ aramızda bir şeyler oldugu¨ ¨ ¨ ¨ ¨ nu duşunur muydu ya da ˘ kendini ihanete ugramış hisseder miydi? Uyanış! Ekim 2013 5 ¨ ˙ S O Y L E Ş I D A V E Y L O O S ˙ ˘ Bir Biyokimyacı Yaratıcıya Nasıl Inandıgını Anlatıyor Dr. Davey Loos Belçika’da yaşayan bir biyokimyacı. ˘ ¨ O hayatının bir doneminde Yaratıcının varlıgı konusunda ¨ şupheye kapıldı ve evrim teorisini benimsedi. Fakat son˘ radan bu konudaki fikrini degiştirdi. Onun yaşamın ¨ ¨ kokeni hakkındaki inançlarını yeniden gozden geçirmesine hangi şey neden oldu? Dr. Davey uzmanlık alanı ve inançlarıyla ilgili Uyanış! dergisinin sorularını cevapladı. kadaşımla buluştum ve bir iba¨ dete katıldım. Ayrıca yine o donemde Yehova’nın bir Şahidi beni evimde ziyaret etti ve ˙ bana Sizinle Ilgilenen Bir Yaratıcı Var mı?1 başlıklı kitabı bıraktı. Bilimsel araştırmalar yapmaya nasıl başladınız? ¨ ¨ ¨ Universitedeyken kimya bolu¨ ¨ munu seçtim. Gezegenimizdeki ¨ en karmaşık molekullerden ¨ olan proteinlerin ve nukleik asitlerin yapısı beni çok etkiledi. Za¨ ¨ manla, bazı molekullerin guneş ˘ ˘ ışıgına verdigi tepki de ilgimi çekmeye başladı. ¨ Yaşamın kokenini yeniden ¨ gozden geçirmenize ne sebep oldu? Kitapta bulunan, titizlikle yapılmış araştırmalar beni çok et˘ kiledi. Dogadaki tasarımın ardında gerçekten evrimin olup ˘ olmadıgını tekrar sorgulamaya başladım. ˘ Dogadaki hangi tasarımlardan etkilendiniz? ˘ Biyokimyacı oldugumdan okyanuslarda yaşayan siyanobakterideki (mavi-yeşil alg) bazı mole¨ kullerin yapısını inceliyordum. 1999’da, sonradan Yehova’nın Şahidi olmuş eski bir okul ar- 1 Yehova’nın Şahitleri tarafından yayımlanmıştır. Tanrı’ya inanıyor muydunuz? ¨ ¨ ¨ Kuçukken inanırdım, fakat uni˘ versitedeyken fikrim degi¨şmeye başladı. Leuven Katolik Univer- sitesi’nde okudum. Orada bize ˘ ¨ canlıların dogal gelişim sureciy˘ ¨ ˘ le, yani evrimle oluştugu ogre¨ tildi. Okuldaki profesorler bu ¨ sureçlerden bazılarını çok kar¨ maşık şekilde açıkladı. Tecrubeli bilim insanları oldukları için ¨ soylediklerine inandım. Sonun˘ da Tanrı’nın varlıgını kabul etmek bana zor gelmeye başladı. Bu kitap hakkındaki izlenimleriniz nelerdi? Hiçbirimiz bu inanca bilimsel gerçekleri ˘ ¨ ¨ ¨ ¨ ¨ goz ardı edip koru korune baglanmıyoruz Siyanobakteriler besin için başka canlılara ihtiyaç duymadan ¨ ¨ yaşamlarını surduren mikroorganizmalardır. Bazı araştırmacılar bu organizmaların gezegeni˘ mizdeki ilk canlılar oldugunu ¨ ¨ ¨ ¨ duşunuyor. Bu mikroplar guneş ˘ ışıgından aldıkları enerjiyi kullanarak suyu ve karbondioksiti besine çevirirler. Fakat bu karmaşık kimyasal işlemi nasıl ˆ ˆ yaptıkları hala tam olarak anlaşılmamaktadır. Ayrıca siyano˘ ¨ bakterinin, ışıgı boyle inanılmaz bir şekilde kullanması da beni çok etkiledi. Hangi şey bu sonuca varmanıza yol açtı? ¨ Muhendislerin taklit etmeye ça˘ lıştıgı, canlılardaki muhteşem ¨ ¨ ¨ ˘ ¨ mekanizmayı duşundugumde, yaşamın Tanrı tarafından tasar˘ lanmış olması gerektigi sonucuna vardım. Ancak sadece bilim˘ sel alanda yaptıgım araştırmalara dayanarak Tanrı’ ya iman etmedim. Kutsal Kitabı da dikkatli şekilde inceledim. ¨ Yapraklar da besin uretmek ˘ ¨ için guneş ışıgını kullanıyor. ¨ Bu bakteriyi bu kadar ozel kılan nedir? Beni ikna eden birçok kanıttan ¨ biri Kutsal Kitapta onceden bil¨ dirilen sozlerin ayrıntılı¨ olarak ˘ ger Ornegin, ˙ çekleşmiş olması. ¨ ¨ Işaya˙ peygamber yuzyıllar once¨ ¨ den Isa peygamberin nasıl oldu˘ ˘ ¨ ¨ ¨ rulecegini ve gomulecegini detaylı şekilde bildirmiştir. Bu ˙ ¨ ¨ ¨ ¨ sozlerin Isa’nın olumunden ˘ ¨ once kaleme alındıgından emi¨ ¨ niz, çunku Kumran’da bulunan ˙ ˙ ˘ Işaya Rulosu, Isa’nın dogumun¨ ¨ dan yaklaşık yuz yıl once kopyalanmıştır. Denizde derinlere inildikçe ışık azalır. Dolayısıyla derin denizlerde yaşayan siyanobakteriler, çok az miktarda bile olsa yakın¨ ¨ larına duşen her bir ışık huzmesini yakalamalıdır. Bunu çok karmaşık yapıdaki bir duyarga ˘ aracılıgıyla yaparlar. Topladıkla¨ rı enerjinin neredeyse yuzde ¨ ¨ ¨ ¨ yuzunu besin uretim merkezine naklederler. Işık toplayan bu ¨ makinenin tasarımı guneş pa¨ neli ureticilerinin bile ilgisini ¨ çekmiştir. Elbette onların uretti˘ ¨ gi guneş pillerindeki sistem, bu bakteride bulunan sistemle ˘ karşılaştırıldıgında çok basit kalır. ¨ ¨ Kutsal ˘ Kitabın Tanrı’nın Sozu olduguna sizi ikna eden neydi? Peygamber şunları bildirmiştir: ¨ ¨ “Mezarı ulerin yanında ola¨ k¨ ot ˘ ¨ cak. Oldugunde zenginlerle bir˙ likte bulunacak” ( I şaya 53: ˙ 9, 12). Isa’nın suçlularla birlikte idam edilmesi, fakat varlıklı ¨ ¨ bir ailenin mezarına gomulmesi çarpıcı bir gerçektir. Bu, Kutsal ˘ Kitabın Tanrı ilhamı olduguna dair beni ikna eden peygamber¨ ¨ lik sozlerine sadece bir ornektir (2. Timoteos 3:16). Zamanla ben de Yehova’nın bir Şahidi oldum. Yehova’nın Şahidi olmak size neden sevinç veriyor? Hiçbirimiz bu inanca bilimsel ¨ ¨ ¨ gerçekleri goz ardı edip koru ˘ ¨ ¨ korune baglanmıyoruz. Ayrıca ¨ yaşamımızı yonlendiren ilkeler tamamen Kutsal Kitaba dayanıyor. Yehova’nın bir Şahidi olarak Kutsal Kitaptaki teselli veren mesajı insanlarla paylaşmaktan ve sorularına cevap bulmaları için onlara yardım etmekten sevinç duyuyorum. ˛ ˘ ¨ Muhendislerin taklit etmeye çalıştıgı, canlılardaki muhteşem mekanizmayı ¨ ¨ ¨ ˘ ¨ duşundugumde, yaşamın Tanrı tarafından tasarlanmış olması ˘ gerektigi sonucuna vardım Uyanış! Ekim 2013 7 KA PA K KO NUS U Paranın Satın ˘ Alamayaca gı ¨ Uç Şey ˙ NSANLARIN çogu˘ paranın alabilecegi˘ her şeye sahip olmayı saplantı haline Igetirmi ˘ ştir. Şaşırtıcıdır ki, bu ugurda işlerini, evlerini, hatta emekli maaşlarını kay¨ betmeyi bile goze alırlar. ¨ Boyle insanlar, reklamcılar için kolay bir hedeftir. Ayartıcı pazarlama kampanyaları ¨ ¨ ¨ surekli daha buyuk bir eve, daha iyi bir arabaya ve markalı giysilere sahip olma˘ ¨ nız gerektigini soyler. Peki paranız yoksa ˘ ne olacak? Hiç sorun degil, kredi çekersi¨ ¨ niz! Buyuk borç içinde olsa bile, birçok kişinin tek hedefi zengin biri gibi ¨ ¨ gorunmektir. ¨ Elbette kişi er ya da geç gerçeklerle yuz¨ leşir. Bir kitap şoyle diyor: “Başarılı biri gibi ¨ ¨ gorunmek ve hissetmek için borca girerek ¨ gosterişli şeyler satın almak, keyiflenmek için kokain içmeye benzer. Her ikisi de ¨ ¨ ¨ başlarda size ucuz ve işe yarar gorunur, ˘ ¨ fakat verdigi keyif çok kısa surer. Uzun vadede her ikisi de sizi meteliksiz bırakır ve mutsuz eder” (The Narcissism Epidemic). ¨ Kutsal Kitap ‘gosteriş merakının’ ne ka˘ dar akılsızca oldu koyar (1. Yu˙ gunu ortaya ˘ ¨ hanna 2:16). Işin gerçegi, mal mulk edin˘ me saplantısı paranın satın alamayacagı ¨ çok daha onemli şeylere odaklanmamızı ¨ ¨ ¨ engeller. Bunlardan uçunu ele alalım. ˙ ˙ ˙ ˘ ˙ 1. AILE BIRLIGI Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşayan 17 yaşındaki Barbara1 babasının, işine ve paraya ˙ çok fazla ˘ ¨ ¨ ¨ ¨ ¨ onem verdigini duşunuyor. Şoyle diyor: “Ihtiyacımız olan her şeye, hatta fazlasına sahibiz, ama babam ˘ ¨ hiçbir zaman evde degil, surekli seyahat ediyor. Bunu ˘ ˘ işi geregi yaptıgını biliyorum, fakat bence ailesiyle de ilgilenmeli!” ¨ ¨ ¨ Şunu duşunun: Barbara’nın babası gelecekte hangi konularda pişmanlık duyabilir? Maddi şeylere çok ¨ fazla onem vermesi kızıyla olan ilişkisini nasıl etkiliyor? Ailesinin paradan daha çok neye ihtiyacı var? ¨ ¨ ¨ Duşunulmesi gereken Kutsal Kitap ilkeleri: ¨ ¨ ¨ ¨ ¨ ˘ ¨ ¨ ¨ ˙ “Her turlu kotulugun bir koku de para sevgisidir. Kimileri zengin olma hevesiyle . . . . kendi kendilerine çok acı çektirdiler” (1. Timoteos 6:10, Yeni Çeviri). ˘ ˘ ˙ “Sevginin oldugu yerde yenen sebze yemegi, nef˘ ˘ retin oldugu yerde yenen besili sıgırdan iyidir” ¨ (Ozdeyişler 15:17). ˘ Sonuç: Aile birligi parayla satın alınamaz. Bunu ˘ saglamanın tek yolu, ailenizle vakit geçirmeniz ve on¨ lara yeterince sevgi ve ilgi gostermenizdir (Koloseliler 3:18-21). ˘ 1 Bu makaledeki isimler degiştirilmiştir. ˘ Mutlulugun Anahtarı Nedir? “Maddiyatçı insanlar genellikle daha mutsuz ve karamsar oluyor. Sadece daha çok paraya sahip olmak isteyen ˘ ˘ insanların bile zihin saglıgı ˘ bozuluyor. Bu kişiler, bogaz ˘ ˘ ˘ agrısı, sırt agrısı ve baş agrısı ˘ gibi saglık sorunlarını daha sık yaşıyor. Ayrıca aşırı alkol almaya ve uyuşturucu kullanmaya daha yatkın oluyorlar. ¨ ¨ ¨ ˘ ¨ Goruldugu kadarıyla, çok para kazanma çabası insanları mutsuz ediyor” (The Narcissism Epidemic). Uyanış! Ekim 2013 9 ¨ ˙ 2. GERÇEK GUVENLIK ¨ Sara adındaki bir genç kız şoyle diyor: “Annem her zaman bana zengin biriyle evlenmem ve bir mes˘ ¨ ¨ ¨ lek edinmem gerektigini soyluyor. Boylece iyi bir işe ˘ ¨ ¨ ¨ girerek hayat boyu rahat yaşayabilecegimi duşunuyor. ¨ ¨ ¨ Sanki annem paradan başka hiçbir şey duşunmuyor gibi.” ¨ ¨ ¨ Şunu duşunun: Gelecek hakkında ne gibi yerinde kaygılarınız var? Bu kaygılar ne zaman aşırı endişele¨ ¨ ¨ re donuşuyor? Sara’nın annesi kızına para konusun¨ ¨ da nasıl daha dengeli bir goruş aşılayabilirdi? ¨ ¨ ¨ Duşunulmesi gereken Kutsal Kitap ilkeleri: ¨ ¨ ˙ “Kendinize yeryuzunde hazineler biriktirmeyi ¨ bırakın. Burada onları guve ve pas yiyip bitirir ve hırsızlar içeri girip çalarlar” (Matta 6:19). ˘ ˙ “Yarın başınıza ne gelecegini bilemezsiniz” (Yakup 4:14). ˘ ¨ Sonuç: Para biriktirerek geleceginizi guvence altına alamazsınız. Ne de olsa para çalınabilir, ayrıca ne ˘ ¨ ¨ hastalıga ne de olume engel olabilir (Vaiz 7:12). Kut˘ ¨ sal Kitap gerçek guvenligin, Tanrı ve amacı hakkında ˘ ¨ bilgi almakla elde edilebilecegini gosterir (Yuhanna 17:3). r ˘ ‘Deger Yargılarındaki ˘ Degişim’ “1960’larda ve 70’lerin başında ¨ ˘ ¨ ogrencilere universiteye gitmele˘ ˘ rinin nedeni soruldugunda çogu, ˘ ¨ onlar için en onemli şeyin ‘egitimli biri olmak’ ya da ‘bir hayat ˘ ¨ felsefesi edinmek’ oldugunu soy¨ ¨ lerdi. Sadece kuçuk bir azınlık, ¨ universiteye ‘çok para kazan˘ mak’ için gittigini ifade ederdi. ¨ ˘ 1990’lardan itibaren ogrencile˘ ¨ rin çogu universiteye gitmeleri¨ nin en onemli nedeninin ‘çok ˘ ¨ para kazanmak’ oldu ¨ gunu soyle¨ ˘ meye başladı. . . . . Universite og˘ rencilerinin deger yargılarındaki ˘ bu degişimle beraber, depresyon, ˘ intihar ve diger psikolojik sorunlar da çarpıcı şekilde artmıştır” (The Price of Privilege, Dr. Madeline Levine). Kutsal Kitapla ilgili başka sorularınıza cevap almak için www.jw.org adresine bakabilirsiniz. “Alışveriş Terapisi” Dr. Madeline Levine, ¨ ailesi, toplumu ve inancı yu˘ ˘ ¨ ¨ zunden duş kırıklıgına ugrayan insanların para harcama¨ ¨ sını, bir olçude rahatlatıcı bir “alışveriş terapisine” benzetiyor. The Price of Privilege kita- ¨ bında Levine şoyle diyor: “Alışveriş yapmak çevremizi kontrol etmenin bir yoludur. Alışveriş sırasında gerçekleş˘ tirdiginiz eylem size kendinizi ¨ ¨ guçlu hissettirir. Fakat bu aldatıcı bir duygudur, . . . . Asıl ¨ ¨ ¨ ¨ guç, tuketiciyi bu urunlerin sihirli ve koruyucu bir etkisi ol˘ duguna inandırmak için para ¨ ¨ alan reklamcıların ve buyuk şirketlerin elindedir.” ˙ 3. IÇ HUZURU ¨ 24 yaşındaki Tanya şoyle diyor: “Anne babam ço˘ cukken bizi sade bir yaşama alıştırdı. Çogu kez sadece temel ihtiyaçlarımızı karşılayabiliyor olsak da, ikiz kardeşim de ben de hep mutluyduk.” ¨ ¨ ¨ Şunu duşunun: Temel ihtiyaçlarla yetinmek neden zor olabilir? Paraya karşı tutumunuzla ailenize nasıl ¨ ornek oluyorsunuz? ¨ ¨ ¨ Duşunulmesi gereken Kutsal Kitap ilkeleri: ˘ ˘ ˙ “Yiyecegimiz, giyecegimiz ve başımızı sokacak bir ˘ yerimiz varsa, bunlarla yetinecegiz” (1. Timoteos 6:8). ˙ “Ne mutlu ruhi ihtiyacının farkında olanlara” (Matta 5:3). Sonuç: Bu hayatta paradan ve paranın satın alabil¨ ¨ diklerinden daha onemli şeyler var. Kutsal Kitap şoy¨ ¨ le der: “Bir insanın çok malı mulku olsa bile, hayatı ˘ ˘ bunlara baglı degildir” (Luka 12:15). Hayattan gerçek ¨ bir doyum elde edebilmek için bazı onemli sorulara ¨ ˘ cevap bulmalıyız. Ornegin: ˙ Yaşamımızın amacı nedir? ˙ Gelecekte bizi neler bekliyor? ˙ Yaratıcıyla nasıl yakın bir ilişki geliştirebilirim? Bu dergiyi yayımlayan Yehova’nın Şahitleri bu sorulara cevap bulmanıza yardım etmekten sevinç duyar¨ lar. Yorenizdeki Yehova’nın Şahitleriyle iletişim kurabilir ya da jw.org sitemizden bize ulaşabilirsiniz. ˛ Uyanış! Ekim 2013 11 ˘ Sara Hastalıgı Hakkında Bilmeniz Gerekenler ¨ uzun suredir devam ediyorsa, ¨ ¨ ikinci nobet ilk nobet bittikten ¨ çok kısa bir sure sonra başlıyorsa ya da kasılmalar bittikten sonra kişinin bilinci açılmı˘ yorsa ambulans çagırın.” ¨ Nobet geçiren bir hastaya nasıl yardım edebilirim? Başının altına yumuşak bir şey koyun ve yakınındaki kesici nesneleri uzaklaştırın. Şiddetli titremele˘ ¨ ¨ ri durdugunda, şemada gorul¨ ˘ ¨ dugu gibi hastayı yan çevirin. ˘ ANIDIGINIZ biri bilinçsizce ¨ ¨ ¨ yere duşuyor. Vucudu kasılıyor, başı, kolları ve bacakları şiddetli şekilde titremeye başlıyor. Bu kişinin sara has˘ tası oldugunu biliyorsanız, bir uzman gelene kadar ona ˘ gereken yardımı saglayabilirsiniz. Şimdi bu hastalık hakkındaki bazı gerçekleri inceleyelim. T Sara nedir? Epilepsi olarak da bilinen sara, bir beyin hastalı˘ ¨ gıdır; nobet denen kısa krizle¨ re yol açar. Bu nobetler genel¨ likle beş dakikadan az surer. Makalenin girişinde anlatılan ¨ ¨ ¨ durum, buyuk sara nobetinde ¨ yaşanabileceklere bir ornektir. ¨ Nobetlere yol açan nedir? ¨ Araştırmacılar beyin hucrelerindeki elektriksel hareketin normal olmayan bir şekilde ¨ artması sonucu bu nobetlerin ˘ yaşandıgına inanıyor. Ancak ˆ ˆ bunun nedeni hala bilinmiyor. ¨ ¨ ¨ Birinin buyuk sara nobeti ge˘ ¨ ¨ çirdigini gorursem ne yapma¨ lıyım? Bir ansiklopedi şoyle diyor: “Yanındakiler, hastanın hayati bir tehlike yaşamayaca˘ gı bir pozisyonda durmasını ve ˘ rahat nefes almasını saglama¨ nın dışında ona mudahale etmemeli ve kriz geçene kadar ˙ ¨ beklemelidir.” Turk Epilepsi Ile ˘ Savaş Dernegi’nin web sitesinde de şu bilgiler yer alıyor: ¨ “Nobet beş dakikadan daha Hasta kendine geldikten son¨ ra ne yapmalıyım? Oncelikle ˘ her şeyin yolunda oldugu konusunda onu rahatlatın. Sonra dik durması için ona yar˘ dım edin ve dinlenebilecegi bir ¨ ¨ ¨ yere goturun. Pek çok insan, ¨ nobetin ardından kendini uykulu ve şaşkın hisseder, bazı¨ ları ise kısa surede kendine ˘ ¨ ¨ gelip nobetten once yaptıgı işe devam eder. ¨ ¨ Nobet geçiren tum hastalar kasılma ya da titreme yaşar mı? Her hasta bunu yaşamaz. ¨ Bazıları yere duşmeden de anlık bir bilinç kaybı yaşayabilir. ¨ ¨ ¨ Buna kuçuk sara nobeti (ya da ¨ ani dalmalar) denir. Bu nobet¨ lerin etkisi genellikle uzun surmez. Ancak sara hastası bazı insanlar birkaç dakikaya va¨ ¨ ¨ ran, uzun sureli kuçuk sara ¨ ¨ nobetleri yaşar. Boyle durumlarda hasta odada dolaşabilir, kıyafetlerini çekiştirebilir ya da tuhaf davranışlarda bulunabi- Kurtarma Pozisyonu ¨ lir. Nobet geçtikten sonra da kendini sersemlemiş hisseder. Sara hastası olmak nasıl bir duygudur? Pek çok sara has¨ tası, bir sonraki nobeti nerede ˘ ve ne zaman yaşayacagı konusunda endişe ve korku duyar. ˘ Bu durumun yarattıgı utanç nedeniyle kalabalık ortamlardan uzak durmayı tercih ederler. Sara hastası olan birine nasıl destek olabilirim? Hissetti˘ gi duyguları payla˙ şması için onu teşvik edin. Iyi bir dinleyici ˘ ¨ olun. Nobet geçirdigi sırada ne ˘ ¨ ˘ yapmanızı istedigini ogrenin. Sara hastası olan birçok kişi ˘ araba kullanmadıgı için belki ¨ arabanızla onu bir yerlere go¨ turmeyi ya da bazı işlerini yapmayı teklif edebilirsiniz. ¨ ¨ Nobetler onlenebilir mi ya da sayısı azaltılabilir mi? Stres ¨ ve uykusuzluk gibi etkenler no˘ betin gerçekleşme olasılıgını ¨ artırır. Bu yuzden uzmanlar sara hastalarına stresi azaltmak için yeterince dinlenmele¨ rini ve duzenli egzersiz yapmalarını tavsiye ediyor. Bazı durumlarda ilaçların da krizle˘ ¨ rin onlenmesinde etkili oldugu ¨ ¨ ¨ ¨ gorulmuştur. ˛ ˘ ¨ ¨ Sello isimli Guney Afrikalı bir genç, sara hastalıgı yu˘ ¨ ¨ ¨ zunden kuçuk yaşta okuldan ayrıldı. Herhangi bir egi˘ ¨ ¨ tim almadan buyuyen Sello, hastalıgı için gereken te¨ daviyi hiçbir zaman goremedi. Ancak o Kutsal Kitabı anlamayı çok istiyordu. Yehova’nın Şahitleri bu konuda ona yardım etti. Onlar Sello’yla sadece Kutsal Kita¨ ˘ bı incelemedi, ona okumayı da ogrettiler. Ayrıca dok¨ tor bir Şahit, onun tedavi gormesine ve devletin ˘ engelliler için verdigi maaştan yararlanmasına yardım ¨ etti. Şu anda bir Şahit olan Sello şoyle diyor: “Yehova’nın Şahitleri gerçekten sevgi dolu insanlar.” O artık ˘ ¨ hastalıkların olmayacagı yeni bir dunyayla ilgili Tanrı’ nın vaadini insanlarla paylaşmaktan sevinç duyuyor (Vahiy 21:3-5). Kasılma ve titremeler bittikten sonra . . . ¨ Hastanın yanına çomelin ˘ ve kolunu yukarıya dogru ˘ dirseginden kıvırın ˘ Hastanın diger elini, ˘ yanagının altına yavaşça koyun ˘ Diger elinizle hastanın ˘ dizini kendinize dogru çekerek hastayı yavaşça yan çevirin. Sonra hastanın dizini yere ˘ degecek şekilde ¨ ¨ ¨ vucudunun onune çekin Nefesinin tıkanmaması için başını dik tutun Uyanış! Ekim 2013 13 ˙ ¨ ¨ ¨ K U T S A L K I T A B I N G O R U Ş U D E P R E S Y O N DEPRESYON Depresyon nedir? “Şaşkınlaştım, iyice belim ¨ ¨ ¨ ¨ ¨ ¨ bukuldu, gunlerce uzgun ¨ ¨ uzgun dolaştım” (Mezmur 38:6). r ˙ ¨ ¨ UZMANLAR NE DIYOR? Herkes kendini bazen kotu hissedebilir, ˘ ¨ ¨ ¨ ¨ ¨ ¨ fakat agır depresyon insanı guçsuz duşuren ve kişinin gunluk ya¨ şamını etkileyen uzun sureli bir hastalıktır. Ancak uzmanlar, ken¨ ¨ ¨ ¨ ¨ dini kotu hisseden bir kişinin sadece “uzgun” mu, yoksa “dep˘ ˘ ¨ ¨ resyonda” mı oldugu konusunda goruş ayrılıgı yaşıyor. Ayrıca ˘ ˘ bazı insanların yogun olumsuz duygulara kapıldıgı, hatta kendini ˘ ˘ degersiz ve aşırı suçlu hissettigini de kabul ediyorlar. ˙ ˙ KUTSAL KITAP NE DIYOR? Kutsal Kitap olumsuz duygulara ka¨ ˘ pılmış birçok erkek ve kadından bahseder. Ornegin, bir seferinde ˘ ¨ ˘ ¨ Hanna’nın ‘yureginin yandıgından’ soz eder. Bu ifade “derin bir keder içindeydi” olarak da çevrilebilir (1. Samuel 1:10). Bir kere˙ ¨ ¨ ¨ ¨ ¨ ¨ sinde de Ilya peygamber oyle buyuk bir uzuntu içindeydi ki, canını alması için Tanrı’ya yakardı (1. Krallar 19:4). ˙ ¨ ¨ Isa’nın birinci yuzyıldaki takipçilerine ‘morali bozuk olanları yu¨ reklendirmeleri’ soylenmişti (1. Selanikliler 5:14). Bir başvuru ˘ ¨ kaynagına gore bu ayette geçen “morali bozuk olanlar” ifadesi, ˘ ˘ ¨ ¨ ¨ “bir sureligine yaşamın getirdigi stresin yuku altında ezilmiş” kişi˘ ¨ ¨ ¨ ¨ ˘ ¨ lere atfeder. Goruldugu gibi, Kutsal Kitabın yazıldıgı donemlerde¨ ki imanlı insanlar bile zaman zaman depresyonla mucadele etti. Kutsal Kitapla ilgili başka sorularınıza cevap almak için www.jw.org adresine bakabilirsiniz. Depresyonda olan bir kişi kendini suçlamalı mıdır? ˙ ˙ ˘ KUTSAL KITAP NE DIYOR? Kutsal Kitap bu hastalı ilk insan ¨ gın ˘ ˘ ¨ çiftinin isyanının bir sonucu oldugunu gosterir. Ornegin, Mezmur ˘ ¨ ¨ 51:5 ayeti şoyle der: “Ben dogum sancılarıyla, suç içinde dunya˘ ¨ ¨ ya geldim, annem bana gebe kaldıgından beri gunah içindeyim.” “Tum yaratılanların şimdiye ˆ ¨ ¨ Romalılar 5:12 de şoyle der: “Gunah bir insan [ilk insan Adem] dek hep birlikte inleyip acı ˘ ˘ ¨ ¨ ¨ ¨ ¨ ¨ ¨ ˘ aracılıgıyla ve olum gunah aracılıgıyla dunyaya ˆ girdi, olum de tum çektigini biliyoruz” ¨ ¨ ¨ insanlara geçti; çunku hepsi gunah işledi.” Adem’den miras aldı˘ ¨ ¨ (Romalılar 8:22). gımız kusurluluk yuzunden her birimiz hem fiziksel hem de ˘ ruhsal hastalıklara egilimliyiz. Dolayısıyla Kutsal Kitabın da dedi˘ ¨ gi gibi, ‘Tum yaratılanlar hep birlikte inleyip acı çekiyor’ (Romalılar ˘ 8:22). Ancak Kutsal Kitap hiçbir doktorun veremeyecegi bir ¨ ¨ umitten soz eder: Yaratıcımız, depresyon da dahil ruhsal ve fizik˘ ¨ ¨ sel tum hastalıkların ortadan kalkacagı barış dolu bir dunya vaat ediyor (Vahiy 21:4). ¨ Depresyonla nasıl mucadele edebilirsiniz? ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˘ BU NEDEN SIZI ILGILENDIRMELI? Içinde bulundugunuz şartları ¨ ¨ her zaman kontrol edemezsiniz, ayrıca bazen yaşanan kotu olaylardan da etkilenebilirsiniz (Vaiz 9:11, 12). Fakat bazı pratik ˆ adımlar atarak olumsuz duyguların hayatınıza hakim olmasına engel olabilirsiniz. ˙ ˙ KUTSAL KITAP NE DIYOR? Kutsal Kitap hasta olanların hekime ˘ ¨ ¨ ¨ ¨ ¨ muhtaç olduklarını soyler (Luka 5:31). Dolayısıyla eger gucunuzu ˘ ¨ tuketen bir psikolojik rahatsızlıgınız varsa, tıbbi yardım almanız ¨ gayet normaldir. Kutsal Kitap duanın onemine de dikkat çeker. ¨ ˘ ¨ ¨ ¨ ¨ Ornegin Mezmur 55:22’de şoyle der: “Sen yukunu Yehova’ya bı˘ rak, O sana destek olur. Dogru insanın sarsılmasına asla izin ˘ ¨ vermez.” Dua psikolojik bir rahatlama yontemi degildir, “kalbi kı˘ rık olanlara yakın” olan Yehova Tanrı ile iletişim kurmanızı sagla¨ yan bir duzenlemedir (Mezmur 34:18). ¨ ¨ Ayrıca¨ yakın bir dostunuza içinizi dokmekten de yarar gorebilirsiniz (Ozdeyişler 17:17). Yehova’nın bir Şahidi olan Daniela şunları ˘ diyor: “Bir iman kardeşim yaşadıgım olumsuz duygular hakkında onunla konuşmam için beni teşvik etti. Yıllardır bir başkasıyla bu konuda konuşmaktan kaçınıyordum, fakat aslında uzun zaman˘ dır ihtiyacım olan şeyin biriyle konuşmak oldugunu fark ettim. ˘ Onunla konuşmanın beni bu kadar rahatlatacagını tahmin etmemiştim.” ˛ “Yehova kalbi kırık olanlara yakındır, ruhu ezik olanları kurtarır” (Mezmur 34:18). Uyanış! Ekim 2013 15 ¨ ¨ ¨ ¨ TASARI M U RU NU M U ? 24pelooyen/Pond5.com Çayır Çekirgesinin ˘ ¨ ¨ Ola ˙ ganustu Işitme Duyusu ¨ ˙ UNEY AMERIKA’DA yaşayan çayır çekirgesinin (Copiphora gorgonensis) kulakları bir milimetreden kısadır, fakat iş˘ leyiş açısından insan kulagına çok ben¨ zer. Bu bocek farklı frekanslardaki¨ sesleri ˘ uzak mesafelerden ayırt edebilir. Ornegin, ˘ başka bir çekirgenin çıkardıgı sesle, avla˘ ¨ ¨ nan bir yarasanın çıkardıgı sesustu dalgaları birbirinden ayırabilir. ¨ ¨ ¨ Şunu duşunun: Çayır çekirgesinin ku¨ lakları on bacaklarında yer alır. Tıpkı in˘ ˘ san kulagı gibi, çekirgenin kulagı da sesle¨ ¨ ¨ ¨ ri toplar, donuşturur ve frekanslarını G ˙ ˙ ˙ ÇAYIR ˘ ÇEKIRGESININ KULAGI analiz eder. Bununla birlikte bilim insanla˘ ¨ ˘ rı, bu bocegin kulagında e˙ şine rastlanmamış bir organ keşfetti. Içi basınçlı sıvıyla dolu olan bu organ uzun bir balona ˘ benzer ve işitme kesecigi olarak adlandırılır. Bu kesecik, memelilerdeki kulak salyangozu (koklea) gibi çalışır, fakat çok ˘ ¨ ¨ ¨ ¨ ¨ daha kuçuktur. Çayır çekirgesi olaganustu işitme duyusunu işte bu organa borçludur. ¨ Britanya’da, Bristol Universitesi Biyoloji ¨ ¨ Bilimleri Fakultesi’nde profesor olan ¨ ¨ Daniel Robert’a gore bu keşif, muhendis˘ ¨ lerin “dogadan ilham alarak çok daha ku˘ ¨ çuk ve çok daha dogru çalışan işitme cihazları geliştirmesine” yardım edecek. Araştırmacılar ayrıca bu keşfin hastane¨ ¨ ¨ lerdeki goruntuleme sistemleri de dahil, ultrason teknolojisindeki gelişmelere kat˘ kıda bulunacagına inanıyor. s n o Bu ¨ dergiyi ve onceki sayılarını ¨ ucretsiz olarak indirebilirsiniz p Sitemizde Kutsal Kitabı yaklaşık 50 dilde okuyabilirsiniz www.jw.org sitesini ziyaret edin veya kodu okutun g13 10-TK 130702 Ne dersiniz? Çayır çekirgesinin ola˘ ¨ ¨ ganustu işitme duyusu evrimle mi oluştu? Yoksa tasarlandı mı? ˛
Benzer belgeler
ozc ¨ u kules ˙ ı
Dunya çapındaki adreslerin tam listesi için
şu siteye bakın: www.jw.org/iletişim
Druck und Verlag: Wachtturm Bibel– und Traktat-Gesellschaft der Zeugen Jehovas, e. V., Selters/Taunus.
Verantwortliche Redaktion: Ramon Templeton, Selters/Taunus.
