Irak Cumhuriyeti UND

MERCEK ALTI
IRAK
CUMHURİYETİ
1. Bağdat ‫اد‬
2. Selahattin ‫ح ا‬
3. Diyala ‫د‬
4. Vasit ‫وا‬
5. Maysan ‫ن‬
6. Basra ‫اة‬
7. Zi Kar ‫ذي ر‬
8. Mutanna 9. Kadisiye ‫د‬
10. Babil !
11. Kerbela ‫آء‬
12. Necef $%‫ا‬
13. Anbar ‫أﻥر‬
14. Nineve ‫ﻥ)ى‬
15. Duhok ‫ده)ك‬
16. Erbil !‫أر‬
17. Kerkük ‫آآ)ك‬
18. Süleymaniye ‫ﻥ‬,-
IRAK KİMLİĞİ
Sayfa: 2-8
IRAK’A TAŞIMALAR VE SINIR KAPILARI
Sayfa: 9-10
IRAK TARİHİ
Sayfa: 11-12
ANKET ÇALIŞMALARI
Sayfa: 13-14
İSTATİSTİKLER
Sayfa: 15-18
KAYNAK ADRESLER
Sayfa: 19-20
SAYFA 2
IRAK CUMHURİYETİ
IRAK KİMLİĞİ
TEMEL SOSYAL VE EKONOMİK GÖSTERGELER
Temel Sosyal Göstergeler
Resmi Adı
Yüzölçümü
Nüfusu
Resmi Dili
Başkent
Başlıca Şehirleri
Dini Yapısı
Etnik Yapısı
Irak Cumhuriyeti
441.839 km2
30,1 milyon (2008)
Arapça (Kuzey ve Kuzeydoğu bölgelerinde
Kürtçe, Türkmenler’in bulunduğu yerlerde
Türkçe, diğer bölgelerde Ermenice ve Asurice
konuşulmaktadır.)
Bağdat
Bağdat, Basra, Musul
Müslüman (% 97; %60–65 Şii, % 32–37 Sünni), Hristiyan ve diğer (% 3).
Arap (% 75–80), Kürt (% 15–20), Türkmen (%
5) ve diğer.
Kaynak: Economist Intelligence Unit (EIU),
Irak Ülke Raporu, Aralık 2009.
(İGEME)
Eyalet
Bağdat
Nineve
Basra
Süleymaniye
Babil
ZiKar
Diyala
Erbil
Anbar
Selahattin
Necef
Vasit
Kadisiye
Kerkük
Kerbela
Maysan
Mutanna
Nüfus
7.145
2.811
1.913
1.894
1.652
1.616
1.561
1.542
1.486
1.191
1.081
1.065
990
902
888
824
615
Başkent
Bağdat
Musul
Basra
Süleymaniye
Hilla
Nasiriye
Bakuba
Erbil
Ramadii,
Tikrit
Necef
Kut
Divaniye
Kerkük
Kerbela
Amara
Samava
Dohuk
505
Dohuk
Temel Ekonomik Göstergeler (2008-2011)
2008a
84 719
2009a
74 729
2010b
91 617
2011b
97 939
7,8
5,8
6,2
6,5
3 750
3 937
4 154
4 384
c
1,0
6,1
4,5
c
2 384
2 444
2 603
2 774
Bütçe Dengesi (GSYİH’nin %’si)
13,3
-12,7
-4,7
-4,5
İhracat, fob (milyar $)
58,8
39,2
49,9
51,5
İthalat, fob (milyar $)
37,2
35,8
42,6
48,9
Cari Hesap Dengesi (Milyar $)
13,7
-0,1
3,5
-1,7
Cari Hesap Dengesi GSYİH’nin %’si)
16,1
-0,1
3,8
-1,7
c
1,193
1,170
1,170
1,170
67,7
50,3
52,1
45,3
Nominal GSYİH (milyon $)
Reel GSYİH’deki Artış (%)
Kişi Başı GSYİH* ($)
Tüketici Fiyat Enflasyonu (ort, %)
Petrol üretimi (000 varil/gün, ort)
Döviz Kuru (ort, 1 ID = 1 $)
Dış Borç (yıl sonu, milyar $)
* Satın Alma Gücü Paritesi ile.
a
EIU tahmini b EIU öngörüsü c Gerçekleşen
Kaynak: Economist Intelligence Unit (EIU), Irak Ülke Raporu, Aralık 2009.
(İGEME)
2,8
SAYFA 3
IRAK CUMHURİYETİ
Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar
AMF (Arab Para Fonu), BM (Birleşmiş Milletler), CAEU (Arap Ülkeleri Ekonomik Anlaşmalar Konseyi), DTÖgözlemci (Dünya Ticaret Örgütü), FAO (BM Gıda ve Tarım Örgütü), G–77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi
Kurumu), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), IDA
(Uluslararası Kalkınma Birliği), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO
(Uluslararası Denizcilik Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi),
ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), İKB (İslam Kalkınma Bankası), İKT (İslam
Konferansı Teşkilatı), MIGA (Çok Taraflı Yatırım Garanti Kurumu), NAM (Bağlantısızlar Hareketi), OAPEC (Petrol İhraç
Eden Arap Ülkeleri Örgütü), OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Organizasyonu), UNCTAD (BM Ticaret ve Kalkınma Örgütü), UNESCO (BM Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu), UNIDO (BM Sanayi Kalkınma Örgütü), UNWTO (BM Dünya Turizm
Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WCO (Dünya Gümrük Örgütü), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO
(Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Haklar Örgütü), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü).
90’lı Yıllardan Bugüne Irak
Irak’ın 1990’lı yıllardan itibaren içinde bulunduğu savaş ve istikrarsızlık ortamı, sınır komşusu olarak Türkiye’nin öncelikli konularından biri olmuştur. 1991 yılına kadar toplam ihracat içerisinde %
8’lik bir paya sahipken Irak’ın Körfez Savaşı sonrası ihracatı en alt seviyeyi görmüştür. Ham petrol
varil fiyatları, savaş öncesi üç ay ortalaması olan 15.9 dolardan 37.4 dolara yükselmiştir. İlerleyen
aylarda artış devam etmiştir. Irak’ta yaşanan bu enflasyon Türkiye’de de negatif sonuçlara neden
olmuştur. Körfez Savaşı sonrası artan terör olayları nedeni ile Güneydoğu Anadolu bölgesinde
göç, işyerlerinin kapanması ve işsizlik sorunları artmıştır. Bölgeye yatırımlarda ciddi düşüşler görülmüştür.
Türkiye, Avrupa ülkeleri tarafından savaş bölgesi ilan edilmemesine rağmen turizm açısından yaklaşık olarak 7 milyar dolar zarar görmüştür. 123 bin dolayında turist rezervasyonlarını iptal ettirmiştir.
BMGK’nin Ağustos 1990’da aldığı 661 sayılı karar uyarınca Irak’a genel ticaret yasağı getirildi. Her türlü mal ve hizmet ithalat ve ihracatı gerçekleştirilmesi yasaklandı. Sadece ilaç ve gıda ithalatına izin verildi. Nisan 1994’deki 687
sayılı karar Irak ile muhtemel ateşkesin şartlarını ve BM gözlemcilerinin Irak’a gönderilmesini, Irak’ın gıda ve insani
ihtiyaçlarının belirlenmesini içeriyordu. 1991 yılında BM tarafından Irak’a sunulan “petrol karşılığı gıda” programı o
dönem Irak tarafından reddedilmişti, ancak Nisan 1996’da 986 sayılı kararla yeniden sunulduğunda aynı yılın Mayıs
ayında kabul edildi. BMGK bu kararla, Irak'ın petrol ihracatına gıda ve ilaç satın almasına olanak verecek biçimde
kısmen yeniden başlamasına onay verdi. Onayın ardından başlayan kısıtlı ihracatla birlikte Türkiye’nin kriz öncesi
hayvan ihracatı yaptığı Irak ile ilişkileri ihracattan çok ithalat düzeyinde olmuştur.
Körfez Krizi sadece Irak’la olan ticareti durdurmamıştır. Kuveyt’e yönelik ihracatımız 1987 yılında 247 milyon dolar
iken, 1991’de 16 milyon dolar civarına kadar düşmüştür. 1992 yılından itibaren kısmi bir düzelme olduğu söylenebilmektedir. 1995 yılında 119 milyon dolara, 1997 yılında 125.7 milyon dolara yükselmiştir.
Yeniden yapılanma, bölgedeki ambargonun kaldırılması, ticarette serbestleşme ve siyasi istikrarın sağlanması vb.
konulardaki gelişmelerle, Irak’ın ihracat ve ithalat rakamlarında olumlu yansımalar olacaktır. Türkiye’nin “komşu
ülkelerle sıfır sorun” politikası, Irakla olan ikili ilişkilere de olumlu yansıdığından özellikle ekonomik veriler incelendiğinde, alınan sonuçlar
Eximbank kredileri, Orta Doğu ülkelerinin Türkiye’den ithalat yapabilmesi için kullanılacak etkin
bir finansman aracı olarak görülmektedir. Türk Eximbank’ın, Orta Doğu pazarında Türkiye’nin payının arttırılması amacıyla özellikle bölge ülkeleriyle ilişkilere önem vererek, Türkiye açısından
öncelik taşıyan bu pazarlarda ihracatçı ve yatırımcıların uzun vadede kalıcılığını temin için gerekli
finansman desteğinde bulunmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.
2009 yılında Türkiye’nin Irak’a ihracatı bir önceki yıla oranla yaklaşık olarak %25 oranında artış göstermiştir. Irak’tan
yapılan ithalatın %98’i petrol ve petrol ürünleridir. Irak özellikle müteahhitlik firmaları için önemli bir potansiyel olarak görülmektedir. 2008 yılı içerisinde Türkiye’nin Irak’ta gerçekleştirmekte olduğu toplamda 1.43 milyar dolarlık,
72 adet proje bulunmaktadır. 2003-2008 yılları arasında bakıldığında Türk müteahhitlik firmaları 450’yi aşkın proje
üstlenmiştir. Projelerin toplam değeri 4.8 milyar dolar civarındadır. 2001 tarihli “Sınır Ticaretinin Düzenlenmesine
İlişkin Karar’da Değişiklik Yapılmasına Dair Karar” çerçevesinde ihtiyaç duydukları malzemeleri geçici ve kesin ihracat
yoluyla Türkiye’den götürebilmeleri, firmalarımıza önemli bir destek sağlamaktadır.”
MERCEK ALTI
SAYFA 5
Türkiye sınırına 3,5 saat uzaklıktaki Erbil’de yeniden yapılanma faaliyetleri hızla devam etmekte
olup şehirdeki inşaatların büyük bölümünü Türk firmaları üstlenmiş durumdadır. Özellikle “Yeni
Şehir” adı verilen bölgede birçok modern konut ve alışveriş merkezi inşa edilmektedir. Kuzey
Irak’taki irili ufaklı 300 civarındaki Türk firmanın yaklaşık 190’ı Erbil’de faaliyet göstermektedir.
Kerkük ve Süleymaniye’de de aynı durumdan söz etmek mümkündür. Süleymaniye’nin imarı için
2 milyar dolarlık bir ödenek ayıran Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi, altyapı yatırımları için de 5 milyar dolarlık bir harcama öngörmektedir.
2008 yılında Türk müteahhitlik firmalarının faaliyetlerinin Irak’ın kuzeyinden yavaş yavaş güneye
ve diğer bölgelere doğru kaydığı gözlenmektedir. 2008 yılında Irak Sağlık Bakanlığı’ndan Türkiye’ye yapılan heyet ziyaretleri sonucunda, Universal Group Acarsan Şirketi ile Irak Sağlık Bakanlığı
arasında Kerbela, Necef, Babil, Maysan ve Nasiriye vilayetlerinde, her bir hastane 130-140 milyon
Amerikan doları tutarında olmak üzere, 400-600 yataklı 5 adet hastanenin inşaat projesi ile ilgili
protokol imzalanmıştır.
Irak’ta halen hızla devam etmekte olan yeniden yapılanma sürecinin, önümüzdeki birkaç yıl daha müteahhitlik sektörü için cazibesini sürdürmesi beklenmektedir. Ülkede istikrarın sağlanması ve güvenlik sorununun çözümlenmesinin ardından, özellikle Bağdat ve çevresi olmak üzere ülkenin diğer bölgelerinde Türk müteahhitlik firmaları için iş
fırsatlarının olacağı muhtemel müteahhitlik projelerinden önemli bir pay sahibi olunabileceği düşünülmektedir.
Petrol ve Doğalgaz
Petrol, Irak ekonomisinin dayandığı temel sektördür. Ham petrol ihracatı milli gelirin % 60’ını, kamu gelirlerinin ise
yaklaşık % 90’ını oluşturmaktadır. Irak’ın Kuveyt’i işgalinden sonra BM’nin uyguladığı ambargo nedeniyle petrol üretiminde aşırı bir düşüş yaşanmış, 1997 yılından itibaren Petrol Karşılığı Gıda Programı kapsamında üretim yeniden
yaptırım öncesi seviyelere yaklaşmıştır.
Irak’ın petrol ihracatının % 90’ının gerçekleştirildiği, ülkenin güneyinde bulunan Basra ve Kor ElAmaya’daki petrol ihraç noktalarına düzenlenen saldırılar, bu terminallerin kullanımını sekteye
uğratmış, bu nedenle petrol üretimindeki düşüşler devam etmiştir. 2007 yılı sonu itibariyle Irak’ta
ham petrol üretimi savaş öncesi seviyeye ulaşmış bulunmaktadır.
BP'nin (British Petroleum) 2008 tarihli raporuna göre Irak’ın 2007 yılı sonu itibariyle kanıtlanmış petrol rezervleri
tahmini 115 milyar varildir. Bu rezervi ile Irak, Suudi Arabistan ve İran’dan sonra en çok petrol rezervine sahip olan
üçüncü ülkedir. Irak’ın sahip olduğu 115 milyar varile yakın kanıtlanmış petrol rezervinin yalnızca % 10’undan düzenli olarak yararlanılmakta olup keşfedilmemiş rezervlerle birlikte Irak’ın dünyadaki en büyük ikinci rezerve sahip
olabileceği de tahmin edilmektedir. Ülkenin büyük bir kısmında henüz araştırma yapılmadığı göz önüne alındığında
ilave rezervlerin 45 ila 100 milyar varil olabileceği tahmin edilmektedir.
Irak'ın doğalgaz kaynakları da oldukça fazladır ve tam olarak kullanılmamaktadır. Enerji şirketi BP’nin (British
Petroleum) 2008 tarihli raporuna göre, Irak’ın 2007 yılı sonu itibariyle belirlenmiş gaz rezervleri 3.170 milyar m3’tür.
Bu da dünya rezervlerinin yaklaşık % 2'sine tekabül etmektedir.
Irak, dünyanın en düşük petrol ve gaz üretimi maliyetine sahip ülkelerinden birisidir. Ülkedeki
petrol, göreceli olarak sığ kuyulardan çekilebilen çok büyük sahalarda bulunmaktadır. Irak’ın rezervlerinin üçte birinden daha fazlası yeryüzünün sadece 600 metre altındadır ve su ve birleşik
doğal gaz birikintilerinin petrol rezervleri üzerinde yüksek basınç oluşturmasından dolayı çok çabuk yüzeye çıkmaktadır. Bu nedenle, Irak petrolünün üretim maliyeti varil başına 1,50 dolarından
daha az olabilmektedir. Bu üretim maliyeti, Suudi Arabistan’daki maliyetle eşit, diğer ülkelerden
daha düşüktür.
Mevcut üretim seviyesinde kaç yıllık rezerv kaldığını göstermesi bakımından önem taşıyan rezerv-üretim oranı bazı
tahminlere göre Irak’ta 150 yıldır ve bu rakam Orta Doğu ve Afrika bölgesindeki en yüksek orandır.
SAYFA 5
IRAK CUMHURİYETİ
Ülkedeki ana petrol üretim bölgeleri, güneyde Kuzey ve Güney Ramallah ile kuzeyde Kerkük bölgesidir. Ham petrol Kuzey Irak'ta Baiji, Bağdat'ta Dora ve Basra'daki rafineri tesislerinde işlenmektedir. Kısa ve orta vadede üretimin artırılabilmesi, daha küçük ve yerel bazda birleşmiş rafinerilerin kurulmasına bağlıdır. Yıllık ortalama petrol üretimi halihazırda 2,4 milyon varil olup 5 yıl sonrası için hedeflenen günlük üretim düzeyi 4,5 milyon varildir. Orta Doğu ve Afrika’daki 2007 yılı toplam bölgesel üretiminin yaklaşık % 6’sını Irak karşılamış olup 2012 yılında ise toplam bölgesel üretimin tahminen yaklaşık % 8’ini Irak’ın karşılaması beklenmektedir.
Irak’ın doğalgaz rezervlerinin % 70'i, büyük petrol yataklarının bulunduğu alanlarda yer almaktadır. Bu
nedenle, petrol üretiminin artırılmasına yönelik çalışmalar doğalgaz sektörünü de etkilemektedir. Gazın
önemli miktarı enerji üretiminde ve petrolün yeniden püskürtülerek geri kazanılmasında kullanılmaktadır. Irak’ın kanıtlanmış doğal gaz rezervlerinin miktarı 112 trilyon ft3 civarında olup bunun % 60’ından
altyapı yetersizliği nedeniyle yararlanılamamaktadır. Irak, 2007 yılındaki toplam bölgesel doğalgaz üretiminin yaklaşık % 1’ini karşılamış olup bu oranın 2012 yılında yaklaşık % 1,5’e çıkması beklenmektedir.
Irak’ın 2007 yılı tahmini petrol gelirleri, 37 milyar Amerikan doları civarındadır. Bunun 2012 yılında yaklaşık 60 milyar Amerikan doları olması beklenmektedir. Irak’ın rafineri kapasitesi şu anda tahminen 674 bin varil/gündür. Irak
rafinerilerinin mevcut kapasitelerinin ortalama % 60’ını kullandıkları düşünülmektedir. Genel olarak, Irak’ın 10 adet
rafinerisi ve üst petrol ünitesi bulunmaktadır. En büyük rafineri, 310.000 varil/gün ile Baiji tesisidir. Savaş sonrasında
arz kıtlığı ve mevcut rafineri sorunları nedeniyle Irak komşu ülkelerden (özellikle Türkiye, Kuveyt, İran ve Suriye’den)
petrol ürünleri ithal etmiştir.
İhtiyacın daha hızlı bir şekilde karşılanması amacıyla Temmuz 2007’de yabancı şirketlerin de Irak’ta rafineri kurmalarına ve işletmelerine izin veren bir kanun onaylanmış, bu rafinerilerin denetimi ise yerel yönetimlere bırakılmıştır.
Irak petrol ve doğalgaz sektörü devlet kontrolü altındadır. Devlete ait en büyük kuruluşlar, Kuzey
Petrol Şirketi, Güney Petrol Şirketi ile Devlet Petrol Pazarlama Organizasyonu ve Petrol Arama
Şirketi’dir. Bununla birlikte, tüm büyük uluslararası petrol şirketleri Irak’ta arama lisansı almak
istemektedir. Irak Petrol Bakanlığı, Irak’ta petrol ihalelerine girmek isteyen petrol şirketlerinin 18
Şubat 2008 tarihine kadar Petrol Bakanlığı’na başvurarak ön kayıt yaptırıp yeterlilik belgesi almalarını istemiştir. Petrol Bakanlığı’na 120 yabancı petrol şirketi başvurmuş ve Irak Petrol Bakanlığı yaptığı ilk tur değerlendirme sonucunda 35 yabancı şirkete ön yeterlilik belgesi vermiştir. Petrol Bakanlığı, şirketleri seçerken 5 objektif kriterin baz alındığını ve bu kriterlere göre en yüksek puanı alan 35 şirketi seçtiğini açıklamıştır.
Yeterlilik belgesi alan şirketlerin ülkelere göre dağılımı şöyledir; ABD (Anadarko, Chevron, Conoco Phillips,
ExxonMobil, Hess Corp., Marathon, Occidental Petroleum), Almanya (Wintershall, BASF Group), Avustralya (BHP
Billiton, Woodside), Çin (CNOOC, CNPC, Sinochem, Sinopec), Danimarka (Maersk), Fransa (Total), Endonezya
(Pertamina), Güney Kore (Kogas), Hindistan (ONGC), Hollanda (Shell), İngiltere (BG International, BP, Premier), İspanya (Repsol), İtalya (Edison, ENI), Japonya (Inpex, Japex, Mitsubishi Corp., Nippon Oil Corporation), Kanada
(Nexen), Malezya (Petronas), Norveç (StatoilHydro), Rusya (Gazprom, Lukoil).
Nisan 2009’da Petrol Bakanlığı’na başvuran 38 uluslararası petrol şirketi arasından 9 tanesinin
daha petrol ihalelerine katılmaya hak kazandığı açıklanmıştır. Bu şirketlerin ülkelere göre dağılımı; Angola (PetroVietnam ve Sonangol), Hindistan (Oil India), Japonya (JOGMEC), Kazakistan
(KazMunaiGas), İngiltere (Cairn Energy), Pakistan (Pakistan Petroleum, Rusya (Rosneft ve
Tatneft) şeklindedir. Bunlara ek olarak, Çin Ulusal Petrol Firması (CNPC) Irak Hükümeti ile ElAhdab bölgesindeki petrol çıkarma tesislerine teknik hizmet sağlamak üzere 20 yıllık sözleşme
imzalamıştır. BP ise Bağdat’ta temsilcilik açmış ve Irak Hükümeti ile doğalgaz çıkarma anlaşması
imzalamıştır.
Petrol ve doğalgaz arama ve üretme faaliyetleri sıkı bir şekilde hükümet kontrolü altında olsa da çeşitli alanlarda
önemli fırsatlar mevcuttur. Altyapının yenilenmesi, rafineri kapasitesinin artırılması ve işlem sonrası ürün geliştirme
petrol ve doğalgaz sektöründeki belli başlı fırsatlardır.
MERCEK ALTI
SAYFA 6
Irak’ın petrol ve doğalgaz sahaları ile boru hattı altyapısı modernizasyon gerektirmektedir. Dünya Bankası’nın tahminlerine göre, mevcut petrol üretimini sürdürmek için yıllık en az 1 milyar Amerikan doları değerinde yatırıma ihtiyaç bulunmaktadır. Petrol Bakanlığı, önümüzdeki 10 yılın sonuna kadar mevcut üretimi 6 milyon varil/güne çıkarmayı planladığını duyurmuştur. Irak’ın belirtilen bu seviyede üretim yapabilmesi için 25 milyar ile 75 milyar Amerikan
doları arasında bir yatırım yapması gerektiği belirtilmektedir.
Hükümete bağlı çeşitli kuruluşlar tarafından hazırlanan raporlara göre, Irak’ın uzun vadeli yeniden imar maliyeti 100
milyar dolarını geçebilecektir. Bu miktarın üçte birinden fazlasının petrol, gaz ve elektrik sektörlerine harcanacağı
tahmin edilmektedir.
Ulaştırma
Demiryolu ve Demiryolu Taşımacılığı
Irak’ın demiryolu sistemi; Bağdat-Kerkük-Erbil hattı, Bağdat-Musul-Yarubiyah hattı (Türkiye’ye uzanmaktadır), Bağdat-Maakal-Um Kasr hattı, Bağdat-Hadisa-Kusaybah hattı (Suriye’ye uzanmaktadır) ve Baiji’deki petrol rafinerisini Al
Kaim’deki gübre fabrikasına bağlayan hat olmak üzere beş ana hattan oluşmaktadır.
2003 yılından sonra demir yollarının yeniden yapılandırılması çalışmalarına hız verilmiştir. Suriye ve İran sınırlarına
uzanan toplam 2.300 km uzunluğunda yeni bir hattın 2010 yılı sonuna kadar tamamlanması ve Bağdat metrosunun
yeniden kullanılabilir hale getirilmesi planlanmaktadır.
Irak Devlet Demiryolları Şirketi tarafından 2008 yılında yapılan bir açıklamada, tüm Bağdat’ı kuşatacak bir demiryolunun ve Bağdat’ı Irak’ın güneyindeki limanlarına bağlayacak iki yeni demiryolunun yapımının öngörüldüğü belirtilmiştir. Birisi Bağdat-Kut-Nasiriye-Basra, diğeri Bağdat-KutAmara-Basra hatlarında olacak bu iki demiryolunun yanı sıra Irak’ın kuzeyindeki şehirleri birbirine
bağlayacak bir projenin üzerinde çalışıldığı ve bu hat ile Kerkük ve Musul istasyonlarının İran’a
açılacağı ifade edilmiştir.
Türkiye’den Orta Doğu ve Yakın Doğu’ya demiryolu ile yapılan taşımalar, Türkiye, Irak, İran, Suriye, Ürdün ve Lübnan’ın üyesi olduğu Orta Doğu Demiryolları Konferansı (CMO) hükümlerine ve Avrupa-Asya Tarifesi (TEA)’ne göre
gerçekleştirilmektedir.
2001 yılında Irak demiryolu trafiğinin açılması ile birlikte Suriye üzerinden Irak'a Nusaybin ve İslahiye/Meydanıekbez sınır garlarından demiryolu ile taşımalar başlamıştır. Bu tarihten itibaren Türkiye’den, Irak ve Suriye'ye demiryolu ile taşıma yapılması hususunda TCDD’ye yoğun taşıma talepleri götürülmektedir. Ancak, Irak demiryolları hattının çoğunlukla kapalı olması nedeniyle
(2005 yılında 207 gün, 2006 yılında 147 gün kapalı kalmıştır) taşımalar gerçekleştirilememiştir.
2007 yılı içerisinde trafiğe açık olan dönemde (15.03.2007-13.06.2007) Türkiye’den Irak’a Nusaybin üzerinden 32 vagon gitmiş, Irak’tan Türkiye’ye de 42 vagon gelmiştir. Meydanıekbez üzerinden ise 6 vagon giriş çıkış yapmıştır.
Suriye Demiryolları’ndan Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’na (TCDD) iletilen 20 Mayıs 2008 tarihli yazıda,
Irak Demiryolları’nın (IRR) yeniden tren trafiğine açıldığı bildirilmiş ise de hangi tür eşyanın taşımalara kabul edilip
edilemeyeceği bilinmediğinden Irak’a taşıma yapılamamaktadır.
Söz konusu hattaki taşımaların yeniden başlaması durumunda Bağdat Ticaret Müşavirliğimizce şu hususların önem
kazanacağı değerlendirilmektedir:
Irak Demiryolları ile yapılan tüm toplantılarda, Irak Demiryolları temsilcilerince “Demiryolu ile Eşya Taşıması İçin
Avrupa-Asya Tarifesi” (TEA)’ne üye olacağı belirtilmiş ise de, bugüne kadar bu üyelik gerçekleşmemiştir. Ancak, Irak
Demiryolları TEA tarifesi kapsamında TEA tarifesi uygulayacağını ve bu uygulama sonucunda parkurlarında geçerli
olacak ücret tablolarını TCDD’ye göndermiştir. Irak Demiryollarının en kısa sürede TEA tarifesine üye olmasının taşımaları olumlu yönde etkileyeceği TCDD tarafından bildirilmiştir.
SAYFA 7
IRAK CUMHURİYETİ
Uluslararası eşya taşımalarında meydana gelen taşıma düzensizlikleri ile ilgili sorunlar, 9 Mayıs 1980 tarihli Uluslararası Demiryolu Taşımalarına İlişkin Sözleşme (COTIF) ve eki “Demiryolu ile Uluslararası Eşya Taşımacılığı Anlaşması
ile İlgili Hükümler”de (CIM) belirtildiği üzere çözümlenmektedir. Ancak, Irak Hükümetinin COTIF ve eklerinin ülkelerinde uygulanacağını deklare etmemesi nedeniyle, bu ülkeye yapılan taşımalarda ortaya çıkan hukuki belirsizlikler
sonucunda Türkiye’den Irak’a sevk edilen vagonlardan bazılarının yakıldığı, bazılarının da alıcısı tarafından teslim
alınmadığı, bazı vagonlardaki eşyalarda meydana gelen kayıp ve hasarlardan doğan müşterinin tazminat talepleri
yerine getirilemediğinden, müşteriler mağdur edildiği gibi demiryolu imajını da olumsuz etkilemektedir. Konu ile
ilgili Irak Demiryollarıyla TCDD tarafından gerekli yazışmalar yapılmış olmasına rağmen, bugüne kadar herhangi bir
cevap alınamadığı bildirilmiştir.
Karayolu ve Karayolu Taşımacılığı
Irak toplam 39.000 km uzunluğunda karayoluna sahip olmakla beraber, bunun yalnızca 2.000
km’si motorlu taşıt kullanımına elverişli durumdadır. 1991 Körfez Savaşı’ndan sonra yolların
yeniden inşası için yapılan çalışmalar başarıyla tamamlanmış, fakat 2003 yılından sonra başta
Bağdat-Ürdün sınırı arasındaki otoyol olmak üzere yollar ve köprüler yeniden hasar görmüştür. Irak’ın genelinde devam etmekte olan demiryolu ve karayolu projeleri ile birlikte önümüzdeki birkaç yıl içinde tamamlanması öngörülen yeni altyapı ile birlikte, birçok sorunun
çözüme kavuşması beklenmektedir.
Türkiye ile Irak arasındaki karayolu ile yolcu ve eşya taşımaları 18 Ekim 1980 tarihli Uluslararası Karayolu Taşıma
Anlaşması ve bu Anlaşmaya bağlı olarak düzenlenen Protokoller çerçevesinde yürütülmektedir.
UND verilere göre; bugüne kadar 200’den fazla TIR aracı tamamen kullanılamaz hale gelirken
500’e yakın TIR aracı da önemli hasarla sonuçlanan bombalama olayına maruz kalmıştır. Güvenlik
sorunu nedeniyle Irak makamlarının talebi üzerine zorunlu olarak yaptırılan sigortalar da geçerlilik taşımamaktadır.
Irak’a yönelik taşımaların son yıllarda büyük oranda artmasıyla iki ülke arasındaki Habur /İbrahim Halil sınır kapılarındaki araç trafiği de iyice yoğunlaşmış ve kapılarda uzun kuyruklar oluşmaya başlamıştır. Bununla birlikte 2009 yılı
içerisinde Habur kaynaklı sorunların oldukça azaldığı da görülmektedir.
Havayolu
Bağdat’ta biri uluslararası olmak üzere iki adet havaalanı, Basra, Erbil ve Süleymaniye’de birer
adet uluslararası havaalanı, Musul ve Kerkük’te ise orta ölçekli yerel havaalanları bulunmaktadır.
2003 yılına kadar askeri üs olarak kullanılan Necef Havaalanı da uluslararası düzeyde bir havaalanına dönüştürülmektedir.
Türk Hava Yolları (THY) ve Royal Jordanian Havayolları’nın Bağdat’a, Avusturya Havayolları’nın da
Erbil’e seferleri bulunmaktadır. Irak hükümeti Bağdat’tan komşu ülkelere doğrudan seferler düzenlenmesi için yaptığı resmi görüşmeler sonucunda Kasım 2005’te 25 yıl aradan sonra İran’a ilk
sefer düzenlenmiştir.
Denizyolu ve Limanlar
Restorasyon çalışmalarından sonra Haziran 2003’te yeniden açılan Um Kasr Limanı, Irak’ın en
büyük ticari limanıdır. Limanın Basra ve Kor El-Amaya’daki petrol istasyonlarına bağlanması planlanmaktadır. Ülkenin ikinci büyük limanı olan Kar El-Zubeyr’in yönetimi, 2005 yılında Irak hükümetine devredilmiştir.
Irak’a Türkiye’den yapılan nakliyelerde Mersin çıkışlı bir gemi yükünün Habur’a ulaşım süresi ortalama 24–30 saat iken, İstanbul çıkışlı bir aracın Habur’a ulaşım süresi ortalama 48–60 saattir.
Mersin veya İstanbul’dan çıkış yapan bir aracın gidiş-dönüş sefer süresi ortalama 18–21 gündür.
SAYFA 8
IRAK CUMHURİYETİ
Türk firmalarının Irak'a olan ihracatlarında temel olarak aşağıdaki noktalar göze çarpmaktadır:
•
İhraç edilen mallardan bir çoğu Irak'ta müteahhitlik projesi üstlenen firmalarımızın malzeme, makine ve
inşaat ürünleri ihtiyacına yöneliktir.
•
İhracatın diğer bir bölümü, Irak Ticaret Bakanlığı tarafından karne sistemi çerçevesinde ihale ile alınan ve
halka dağıtılmakta olan un, buğday, ayçiçeği yağı, süt gibi gıda ürünlerin tedariğini amaçlamaktadır.
•
Firmalarımız tarafından ihraç edilen malların bir bölümü de 2003 yılından önce imzalanmakla beraber
uygulanmaya savaş sonrası dönemde de devam edilen BTA sistemi çerçevesindeki Irak kamu şirketlerine
yapılan sevkıyatlardan oluşmaktadır.
•
Irak’taki ABD askeri unsurlarının günlük ihtiyaçlarının giderilmesine yönelik sevkıyatlar da 2003 yılı Nisan
ayı ortasından bu yana devam etmektedir. Bu ihtiyaçlar içerisinde uçak yakıtı gibi ürünler de bulunmaktadır.
•
İhracatımız içerisinde bir diğer önemli ürün grubu ise, özellikle Kuzey Irak'taki temsilcileri aracılığıyla
Türk firmaları tarafından gönderilen temel gıda ve temizlik maddeleri ile elektrik ve elektronik ürünlerinden oluşmaktadır.
•
İhracat rakamlarında gözükmeyen, ancak ülkede sıklıkla görülen bir diğer önemli kalem de bavul ticareti
olarak adlandırılan ve özellikle İstanbul, Bursa, Gaziantep gibi illerimizden yolcu beraberinde Irak'a getirilen tekstil ve konfeksiyon ağırlıklı ürünlerdir.
(İGEME)
İki Ülke Arasındaki Ticaretin Altyapısını Düzenleyen Anlaşma ve Protokoller
Kaynak: T.C. Bağdat Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği
Anlaşma/Toplantı Adı
Ticaret Anlaşması
Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması
Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması
Petrol Ürünleri Ticaretine İlişkin Mutabakat Zaptı
Petrol Ürünleri Ticaretine İlişkin Mutabakat Zaptı
Petrol Ürünleri Ticaretine İlişkin Mutabakat Zaptı
16. Dönem Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı Protokolü
Kapsamlı Ekonomik İşbirliği Anlaşması
Türkiye-Irak Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi 1. Bakanlar Toplantısı
Türkiye-Irak Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi 2. Bakanlar Toplantısı
İmza Tarihi
03.08.1965
07.02.1976
18.10.1980
26.08.2005
15.02.2006
15.06.2006
16.11.2006
23.03.2009
17.09.2009
15.10.2009
MERCEK ALTI
SAYFA 9
Irak’a Taşımalar ve Sınır Kapıları
2009 yılında gerçekleştirilen Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin sağladığı altyapı sonucu Irak tarafı ve Türkiye arasında 48 mutabakat zaptı imzalandı. Sınır kapılarında görülen yoğunluk nedeni ile bölgede 2 yeni sınır kapısı daha açılması için mutabakat zaptı imzalandı. Devlet Bakanı Zafer Çağlayan bu kapıların 2010 yılı sonuna kadar
açılacağını kaydederek, kapılardan birinin Şino, diğerinin ise Suriye sınırına yakın bir noktada olacağını kaydetti.
Çağlayan’ın aynı dönemde yaptığı bir diğer açıklama ise, Irak ile ortak oluşturulması planlanan bir serbest bölge
projesi üzerine. Irak’ta bulunan Ulusal Yatırım Konseyi ile bakanlığın yürüttüğü işbirliği çerçevesinde, bu ülkede
yapılan her yatırım Türkiye’nin gündeminde yer alıyor. Türkiye’den Irak’a ticaret yapan yaklaşık 70 il bulunuyor.
Bu iller arasında en çok ihracat yapan ilk 12 ilin 11’i, Doğu ve Güneydoğu bölgelerinden. 1973 yılında Gümrük İdare Memurluğu olarak faaliyete geçen, 1976’da Gümrük Müdürlüğü 1981 yılında Habur Gümrükler Başmüdürlüğü
olan Habur Sınır Kapısı 402.500 m2’lik bir arazi üzerinde, Şırnak Silopi’de bulunuyor. TOBB, yap-işlet-devret sözleşmesi ile Ekim 2005 ve Ekim 2006 tarihleri arasında sınır kapısını tamamen yeniden inşa ettirdi. 40.000 m² kapalı
alan, 12 giriş-12 çıkış için 24 hat üzerinde 62 işlem peronu, 30.000 m² uzay çatı ve 350.000 m2 saha betonu imalatı
gerçekleştirildi.
2010 Ocak ayında Devlet Bakanı Hayati Yazıcı ve Sefa El-Din El Safi, Türkiye ile Irak arasında yeni sınır kapıları açılmasına dair ikili bir görüşme gerçekleştirdi. Bakan Yazıcı basın
açıklamasında, hazırlanan mutabakat zabıtlarında daha önceden “Şunava” kapısının öncelikli açılması notunun yer aldığını belirterek, değişik faktörler göz önüne alındığından
Ovaköy’ün öncelikle açılması konusunda öneride bulunduğunu açıkladı. Açılacak olan yeni
kapının “Yap-İşlet-Devret” modeli ile “tek kapı-iki gümrük idaresi” şeklinde açılacağını ekledi; ''Somut olarak vardığımız nokta şu; her iki ülke uzmanlarından oluşan bir heyeti kısa
zamanda oluşturacak ve arazi üzerinde değerlendirmeler yapılacak. Sonra iki heyet birlikte inceleme yapmak suretiyle rapor oluşturacak. Sonuçta Bakanla bir araya gelerek öncelikli olarak hangi kapıyı açacağımızın kararını vereceğiz. İnşallah kararlarımızı bir an önce oluşturmak suretiyle uygulama aşamasına getireceğiz. Yeni sınır kapısı açılmasıyla her iki ülkenin ve komşularımızın ticaret potansiyelinin Avrupa'ya erişimini sağlayacağız.'' (Anadolu Ajansı)
* Irak’a Yapılan karayolu Taşımacılığı ile İlgili Röportaj gerçekleştirdiğimiz, UND YKÜ Ömer Faruk Yıldırım’a sınırda
yaşanan sorunları ve sınır kapılarını sorduk
Habur Sınır Kapısı’nın 2003 yılı ABD müdahalesi sonrasındaki işleyişi ve önceki döneme kıyasla olan değişimi
nasıl olmuştur?
2003 yılında ABD müdahalesinden sonra kapının işleyişinde bir değişiklik olduğu söylenemez. Çünkü, söz konusu
müdahaleden sonra karşı taraf gümrüğü el değiştirmemiştir.1990 yılından itibaren Irak tarafına ait olan İbrahim
Halil Gümrüğü, Federe Kürt yönetimi tarafından yönetildiği için ve ABD müdahalesinden sonra da aynı yönetim
tarafından sevk ve idare edildiğinden dolayı, işleyişte bir sıkıntı yaşanmamış ve dolayısıyla Habur sınır kapısına bir
sıkıntı olmamıştır.Yalnız, müdahaleden sonra ABD kuvvetlerine taşınan yükler kapıdaki iş yükünü yüzde yüz arttırdı denilebilir.Bu da beraberinde dönem dönem yığılmalara neden olmaktadır. Yalnız 2009 yılı Kasım ayı itibarıyla bu tür sorunlar da bitmiş sayılır.
SAYFA 10
IRAK CUMHURİYETİ
Habur Sınır Kapısı’nın yenileme ve modernleşmesi seviyesini yeterli görüyor musunuz? En son değişiklik ve yapılandırmalar ne zaman oldu? Bu konuda iyileştirilmesi gereken önemli noktalar nelerdir?
Kesinlikle yeterli değildir. Zira yıllık 5 milyar dolar ticaret hacminin hedeflendiği Orta Doğu’ya açılan fırsatlar kapsı
olarak düşünüldüğünde mevcut modernize haliyle bile bu yükün altında kalkacağı söylenemez . Bu konuda iyileştirilmesi gereken en önemli etken personel eksikliğidir. Bir diğer önemli sorun ise muhatap sorunuydu, karşı gümrükte yaşanan sıkıntılarda müdahale sıkıntısı yaşanmaktaydı. Erbil Başkonsolosluğu atanmasıyla bu şekilde bir sorun
yaşanması ihtimalide kalmayacaktır kanaatimce.
Taşımacılarımızın en sık karşılaştığı sınır sorunu nedir?
En büyük sorunumuz mevcut iş yükünü kaldıracak memurların olmaması olarak söylenebilir. Örneklendirecek olursak; Habur Sınır Kapısı’ndan yapılan taşımların büyük çoğunluğunun gümrükleme işlerinin yapıldığı İpek Yolu Gümrük Müdürlüğü’nün personel eksikliği çıkış’ın yapıldığı Habur Sınır Kapısı’ndaki personel eksikliği sorunlarımızın başında geldiği söylenebilir.Buna ekleme yapacak olursak; bürokratik işlemler ve bu işlemlerde yeterince bilişim hizmetlerinden yararlanılmaması da sorun teşkil etmektedir. Şanlıurfa’dan sonra yol durumu ise çekilmeyecek bir çiledir.Şunu eklemek isterim ki, 2008 yılı Kasım ayından itibaren Mülki idare amirlerinin ve personelinin olağanüstü
çabaları sonucu Habur Sınır Kapısı’ndaki yığılmalarında büyük oranda düşüş olmuştur.
Sorunların çözümünde tavsiyeniz var mıdır? Tecrübeli biri olarak sorunsuz taşımacılık için Türk tarafının neler
yapması gerektiğini söyleyebilir misiniz?
Sorunların temelinde resmi dairelerin personel eksikliği bulunmaktadır. Personelin barınma ve sosyal gereksinimleri
sağlanarak personel için cazip hale getirilmesi halinde, en büyük soruna çözüm üretilmiş olur. Bununla birlikte karayollarında gerekli tadilat ve iyileştirilmeler yapılabilir.Karşı tarafın gümrük yetkilileri ile iyi ilişkiler kurarak ve karşı
ülke kanunlarına vakıf olarak taşımacılarımıza sorun yaşatmadan çözüm üretmiş oluruz.
Sınıra ikinci bir kapı açılma olasılığından bahsediliyor, gerçekleşirse bu projenin önemi ve taşımacılık sektörüne
negatif pozitif yansımaları neler olabilir?
Kesinlikle artı yönde olacaktır. Çünkü mevcut Habur Sınır Kapısı hedeflenen iş yükü ile mukayese edildiğinde yeterli
olmayacaktır. Dolayısıyla kesinlikle ikinci,hatta üçüncü sınır kapısının da yapılması zarureti vardır.
SAYFA 11
IRAK CUMHURİYETİ
IRAK TARİHİ
1920- Irak İngiliz mandasına verildi.
1921-Faysal, (Hussein Bin Ali’nin oğlu) Irak’ın ilk kralı
oldu.
1932-Irak’ın bağımsızlığını ilan etmesi
1958-Monarşi Brig Abd-al Karim Qasim ve Col Abd-al
Salam Muhammad Arif komutasındaki bir askeri darbe
ile devrildi. Cumhuriyet ilan edildi ve Qasim başbakan
oldu.
1963-Baasçı hükümet Arif ve grubu tarafından devrildi.
1966- Arif’in öldürülmesinin ardından kardeşi
Muhammad Arif başkanlığı devraldı.
1968- Baasçılar darbe ile başa geçti. Gen Ahmad Hasan
al-Bakr başkan oldu.
1970- The Revolution Command Council (RCC) ve Kürdistan Demokrat Partisi lideri Mullah Mustafa Barzani
arasında bir barış anlaşması imzalandı.
1972- Irak ve Sovyet Rusya arasında 15 yıllık bir Dostluk
ve İşbirliği Anlaşması imzalandı.
1972- Petrol millileştirildi.
1974- KDP, Irak’ın verdiği idari özerkliği reddetti.
1975- Petrl İhraç Eden Ülkeler (OPEC) topluluğunun görüşmesinde Irak ve İran arasında sınır anlaşmazlıklarını
bitiren bir anlaşma imzalandı.
1979- Başkan Al-Bakr’ın istifası sonucu Saddam Hussein
başkan oldu.
1980- Iran Irak sınırlarını bombaladı (Irak, İran/Irak Savaşı’nın başlangıcı olarak kabul eder)
1981- Israil Irak’ın Bağdat’da bulunan Nükleer Araştırma
Merkezi’ne saldırdı.
1988- BM Iran-Irak Askeri Gözlemci Grubu (UNIIMOG)
aracılığı ile taraflar arasında ateşkes imzalandı.
1990-Irak Kuveyt’i işgal etti. Birleşmiş Milletler Güvenlik
Konseyi (UNSC) tarafından alınan 660. sayılı karar ile
Irak’ın geri çekilmesi istendi.
1990- UNCS’nin 661. Karar’ı ile Irak’a ekonomik yaptırımlar getirildi.
1990- Irak, Irak ve Kuveyt’in birleştiğini duyurdu.
1990- UNSC’nin 678. Kararı ile ülkelere, 660 sayılı kararın uygulanması için Kuveyt ile “gereken bütün araçlarla”
işbirliği yapma yetkisi tanındı.
1991- Irak’a hava bombardımanın başlaması ile Körfez
Savaşı başladı. (Operation Desert Storm)
1991- ABD, Bağdat’da 300 kişinin ölümü ile sonuçlanan
hava saldırısını gerçekleştirdi.
1991- Kara operasyonu başladı, Kuveyt’in kurtuluşu ile
sonuçlandı.
1991- Irak ateşkesi kabul etti.
1991- Irak güçleri ülkenin kuzeyi ve güneyindeki isyanları
bastırdı.
1991- Kuzey Irak’ta Kürtleri korumak adına BM Güvenli
Bölge (UN safe-haven) oluşturuldu. ABD Irak’ın bölgedeki bütün askeri operasyonlarını durdurmasını istedi.
1992- Güney Irak’ta Irak uçaklarına kapalı bir “uçuş yasak bölgesi” (no-fly zone) oluşturuldu.
1994- Saddam Hüseyin başbakan oldu
1994- Irak Kuveyt’in sınırlarını ve bağımsızlığını tanıdı.
1995- UNSC 886 kararı ile Irak’ın kısmi petrol ihracatına,
gıda ve ilaç alımı için izin verildi, Irak 1996 Mayıs ayına
kadar bu kararı kabul etmedi.
1995- Saddam Hüseyin bir yedi yıllık daha başkan olması
için referandumu kazandı.
1998- Saddam Hüssein, BM’in Irak’ın kitle imla silahlarının gözetimini yapan özel komisyon (UNSCOM) ile işbirliğini sonlandırdı.
1999- UNSC’nin, Irak’da UNSCOM’ın yerine BM Gözlem,
Tadik ve Denetim Komisyonu (UNMOVIC) göndermesini
öngören 1284 sayılı karar Saddam Hüseyin tarafından
reddedildi.
2001- İngiltere ve ABD, Irak’ın hava savunması ağını etkisiz kılmak için bombardıman baskınları başlattılar. Bu
baskınlara uluslararası destek tam anlamı ile sağlanamadı.
2002- İsrail’in Filistin sınırlarını işgaline tepki olarak Bağdat, petrol ihracatını askıya aldı. Saddam’ın bütün Arap
ülkelerini desteğe çağırmasına rağmen, destek alamaması sonucu, ihracat 30 gün sonra yeniden başladı.
2003- BM’de Birleşik Krallık büyükelçisi, Irak’la diplomatik sürecin bittiğini duyurdu. Denetleyicilerin tahliyesine
başlandı. ABD başkanı Bush, Saddam Hüseyin ve oğullarına Irak’tan ayrılmaları için 48 verildiğini açıkladı.
2003- 20 Mart- ABD’nin Saddam Hüseyin’in elinde olduğu iddia edilen KİSleri yok etmek, Irak’ı silahsızlandırmak, Orta Doğu’ya demokrasiyi getirmek ve Irak halkını
özgürleştirmek söylemi ile Irak’a müdahale, ABD ve İngiltere hava ve kara kuvvetleri tarafından başladı.
SAYFA 12
IRAK CUMHURİYETİ
IRAK TARİHİ
2003-9 Nisan- ABD güçleri Bağdat’a girdi. İlerleyen
günlerde Kürt Savaşçılar ve ABD güçleri Kerkük ve Musul’un kontrolünü ele geçirdiler.
2003- UNSC, Irak’a uygulanan ekonomik yaptırımları
kaldırdı. Baas Partisi ve son rejime ait bütün kurum ve
kuruluşlar yasaklandı.
2003- Ürdün Konsolosluğu ve BM Merkez Binası’na
bombalı saldırı düzenlendi.
2003- Saddam Hüssein Tikrit’te tutuklandı.
2004- İntihar bombacıları Kerbela’daki Şii festivaline
saldırı düzenledi. 140 kişi hayatını kaybetti.
2004- Bağdat’daki Ebu Gureyb Hapishanesi’nde yaşanan olaylara ilişkin resimlerle, ABD güçlerinin Irak’daki
tutuklulara yaptıkları muameleler belgelendi.
2004- Saddam Hussein Irak yasal gözetimine transfer
edildi.
2005- 8 milyon insan, Geçici Ulusal Meclisi için oy kullandı. Şii Birleşik Irak İttifakı oy çoğunluğu ile birinci ,
Kürt Partileri ise ikinci sırada yer aldılar.
2005- Kürt lider Jalal Talabani başkan, Şii İbrahim
Jaafari ise başbakan seçildi.
2005- Irak bakanlığından gelen açıklamaya göre Nisan’da 364 olan sivil ölüm sayısı, Mayıs’da 672’ye yükseldi.
2005- Massoud Barzani Irak’ın kuzeyinde yer alan Kürdistan Bölgesi’nin lideri seçildi.
2005- Taslak Anayasa Kürt ve Şii tarafları tarafından
uygun bulunurken, Sünniler tarafından uygun bulunmadı.
2005- Saddam Hüssein, insanlık suçu işlemek suçu ile
mahkemeye çıkartıldı.
2005- ABD müdahalesinden beri ilk defa tam zamanlı
hükümet ve meclis için seçim yapıldı.
2006- Yeniden seçilen başkan Talabani, Şii lider Nouri
al- Maliki’ye yeni bir hükümet formüle etme teklifinde
bulundu.
2006- BM açıklamasına göre, Irak’ta günde ortalama
100 sivil hayatını kaybediyor.
2006- Saddam Hüssein suçlu bulundu ve ölüm cezasına mahkum edildi.
2006- 30 Aralık- Saddam Hüssein idam edildi.
2007- Bush Irak için yeni bir strateji açıkladı ve güvenliği sağlamak için yeni ABD birlikleri Irak’a gönderildi.
2007- Kuvvet paylaşımı konusunda yaşanan anlaşmazlık sonucu Sunni Arap bloğu kabineden çekildi.
2007- Türkiye, Irak’tan gelen PKK terörüne karşı hava saldırıları düzenledi.
2008- Türkiye kuzey Irak’ta yer alan teröristlere karşı kara
harekâtı düzenledi.
2008- Başbakan Maliki Washington ile yeni bir güvenlik
anlaşması üzerine devam eden müzakereler sonucu ABD
birliklerinin Irak’tan çekilmesinin süreci konusunda beklentilerini arttırdı.
2008- Sünni Arap bloğu, yaklaşık bir yıl aradan sonra kabineye geri döndü.
2008- ABD güçleri Anbar’ın kontrolünü Irak hükümetine
bıraktı.
2008- Irak ve ABD arasında bir güvenlik paktı imzalandı ve
ABD birliklerinin 2011 sonuna kadar Irak’tan çekileceği
açıklandı.
2009- Yerel seçimlerde Başbakan Maliki’nin liderliğindeki
blok oyların büyük kısmını kazandı.
2009- ABD başkanı Barack Obama, birliklerin büyük kısmını 2010 Ağustos ayına kadar geri çekeceğini, bir kısmının
ABD çıkarlarını korumak ve Irak güçlerine yardım etmek
amacı ile Irak’ta 2011 sonuna kadar kalacağını açıkladı.
2009- ABD birlikleri müdahaleden 6 yıl sonra, Irak’ın köy
ve kentlerinden çekildi, güvenlik Irak güçlerine devredildi.
2009- Cumhurbaşkanı yardımcısı Tareq al-Hashemi, parlamentonun Sünni Müslümanlar ve diğer azınlıkların haklarının korunması ile ilgili yapılan değişikliklerin ardından, yeni
seçim yapılması konusunda kullandığı vetoyu geri çekti.
2009- El-Kaide, Bağdat’ta 127, Ağustos ve Ekim aylarında
240 kişinin öldüğü intihar saldırılarından sorumlu olduğunu açıkladı.
2010- Irak’ta ikinci kez (2003’de Saddam Hüseyin’in devrilmesinin ardından), bağımsız seçime gitti. Üç hafta sonra
Iyad Allawi’nin Al-Iraki bloğu birinci olarak açıklandı.
2010- Baas bağlantılı olduğu öne sürülen 52 Al-Iraki mensubunun üyelikleri düşürüldü.
2010- 1 Haziran’da Irak yüksek mahkemesi laik Irakiye koalisyonunun 7 Mart da yapılan parlamento seçimlerini
onaylayarak kazandığını teyit etti.
ORSAM tarafından davet edilen, Irakiye Lideri Allawi'nin 27 Nisan 2010
Ankara'da tarihinde yaptığı konuşmaya aşağıdaki linkten erişim imkanı
bulabilirsiniz. http://www.orsam.org.tr/tr/yazilar.aspx?DosyaID=1
Ayrıca Irak'daki seçim süreci ile ilgili bütün detayları yine ORSAM'ın
hazırlamış olduğu detaylı rapordan inceleyebilirsiniz:
http://www.orsam.org.tr/tr/raporgoster.aspx?ID=738
Kaynak: BBC- news.bbc.co.uk
MERCEK ALTI
SAYFA 13
ANKET ÇALIŞMALARI
Bu bölüm Michael E. O’Hanlon ve Ian Livingston’ın hazırlamış olduğu, toplamda 46 sayfadan oluşan Irak Endeksi’nden alınan bilgilerin düzenlenmesi ile hazırlanmıştır. Yapılan anket ve araştırmalar için tarih aralıkları çoğunlukla
2003 ve 2010 yılları arasıdır. 2003 yılı, Saddam Hüseyin’in devrilmesinden sonraki dönemi esas almaktadır. 2010 yılı
verileri Ocak ve Şubat aylarının tamamını, Mart ayının, Endeks’in yayınlandığı tarihe kadar olan günlerini içermektedir. Grafik ve tabloları oluşturan ana kaynak ABD hükümetidir. Endeksin orijinal İngilizce metninin tamamına aşağıdaki linkten erişim sağlanabilir.
http://www.brookings.edu/iraqindex
30 Mart, 2010
Son 6 aydır Irak’ın içinde bulunduğu güvenlik
durumu önceki dönemlere kıyasla nasıl ?
Hangi Kurum Kendinizi Daha Güvende
Hissettiriyor ?
Daha İyi
Şubat
Şubat
Ağustos
Aynı
Irak Ordusu
Irak Polisi
ABD Birlikleri
Ulusal Hükümet
Daha
Kötü
Irak’ın Daha İyi Bir Gelecek İçin Hangisine İhtiyacı
Var: Güçlü Lider? İslam Devleti? Demokrasi?
Kasım
Şubat
Kasım
Mart
Ağustos Şubat
Şubat
2003
2004
2005
2007
2007
2009
2008
Irak’ın En Önemli Sorunu Hangisidir: Güvenlik ?
Politik/Askeri Konular? Ekonomi? Sosyal Yapı?
Güçlü Lider
İslam Devleti
Demokrasi
Güvenlik
Politik/Askeri
Ekonomik
Sosyal
Şubat 2004
Kasım 2005
Mart 2007
Şubat 2009
Mart 2007
Ağustos 2007
Şubat 2008
Şubat 2009
SAYFA 14
IRAK CUMHURİYETİ
Sizce 2010 Yılı 2009’a Kıyasla
Irak Hükümeti’nin 2003-2009 Yılları Arasındaki
Nasıl Bir Yıl olacak ?
Borç Durumu (Kredi Verenler)
Yorumsuz 3%
Daha Kötü
18 %
2003 ve Öncesi
2009
Daha İyi
51 %
Aynı
28 %
Paris Kulubü
Diğer Ülkeler
Ticari
Arap Ülkeleri
(düşük tahmin)
Irak’ın 2003-2010 Yılları Arasında Petrol
İhracatından Elde Ettiği Gelir
ABD Birlikleri İçindeki Toplam Ölü Sayısı: 4386
Milyar
Iraklı Sivil Ölü Sayısı: 111.930
ABD Birlikleri İçindeki Toplam Yaralı Sayısı: 31.762
İngiliz Birlikleri İçindeki Toplam Ölü Sayısı: 179
ABD veya İngiliz Birlikleri Haricindeki Müttefiklerin
Toplam Ölü Sayısı: 137
2010 Eylül ayı sonuna kadar ABD’nin toplam savaş
harcamaları 900 milyar dolar.
Irak’da 2008 yılında yapılan aylık harcama 12,
2009 yılında 7.3 milyar dolar.
2008 yılında ABD, Irak Savaşı için saniyede
5000 dolar harcadı.
Bir ABD askerinin Irak’da konuşlandırılmasının maliyeti
390.000 dolar.
MERCEK ALTI
SAYFA 15
İSTATİSTİKLER
Irak’ın ABD’ye İhracatı
Ürün
2008
(bin dolar)
2004-2008
büyüme
oranı
Irak’ın bütün ülkelere toplam ihracatı
ABD’nin tüm ülkelerden İthalatı
2004-2008
ABD İthalatında payı
%
%
2008
2004-2008
(bin dolar)
Büyüme
oranı
Dünya ihracatında payı
2008
Büyüme
oranı
(bin dolar)
Dünya İthalatında
payı
%
Toplam
23,071,750
23
1.07
60,332,860
37
0.38
2,164,834,000
9
13.33
Mineral yakıtlar,
petrol, damıtılmış
ürünler, vb.
22,708,260
23
4.52
59,601,370
38
2.15
501,942,100
21
17.55
Kategori Dışı
(belirtilmeyen)
Ürünler
359,690
25
0.56
362,356
25
0.06
64,319,180
6
12.57
Taşıt (demiryolu ve
tramvay hariç)
359
0
6,649
21
0
198,654,800
1
16.24
Elektronik ekipmanlar
73
-20
0
9,065
51
0
250,150,000
7
12.53
Nükleer reaktörler,
ısıtıcılar
40
7
0
14,845
37
0
261,439,500
6
13.32
Irak’ın Fransa’ya İhracatı
Ürün
2008
(bin dolar)
2004-2008
büyüme
oranı
Irak’ın bütün ülkelere toplam ihracatı
Fransa’nın tüm ülkelerden İthalatı
2004-2008
Fransa İthalatında payı
%
%
2008
2004-2008
(bin dolar)
Büyüme
oranı
Dünya ihracatında payı
2008
(bin dolar)
Büyüme
oranı
Dünya İthalatında
payı
%
Toplam
2,155,049
58
0.31
60,332,860
37
0.38
695,004,300
13
4.28
Mineral yakıtlar,
petrol, damıtılmış
ürünler, vb.
2,153,995
58
1.83
59,601,370
38
2.15
117,496,800
23
4.11
Nükleer reaktörler,
961
198
0
14,845
37
0
85,532,340
11
4.36
Ürün
Irak’ın Çin’e İhracatı
Irak’ın bütün ülkelere toplam ihracatı
2004-2008
büyüme
oranı
2008
2004-2008
(bin dolar)
Büyüme
oranı
2008
(bin dolar)
Çin’ıin tüm ülkelerden İthalatı
2004-2008
Çin İthalatında payı
%
%
Dünya ihracatında payı
2008
(bin dolar)
Büyüme
oranı
Dünya İthalatında
payı
%
Toplam
1,381,664
42
0.12
60,332,860
37
0.38
1,132,562,000
19
6.97
Mineral yakıtlar,
petrol, damıtılmış
1,320,141
41
0.78
59,601,370
38
2.15
169,251,800
35
5.92
Tuz, sülfür, taş, alçı,
59,129
0.97
133,337
218
0.27
6,116,498
32
9.67
SAYFA 16
IRAK CUMHURİYETİ
Irak'a İhraç Yük Götüren Türk Araçları
Kapılar
Sarp
Esendere
Tuzla
Hamzabeyli
Öncüpınar
Gürbulak
Cilvegözü
Habur
Toplam
2006
3
0
0
0
0
28
10431
299218
309680
2007
4
0
0
0
1401
42
3479
308436
313362
2008
1
0
0
0
504
159
3023
257296
260983
2009
3
1
1
9
223
206
7.118
326.882
334443
Ocak-Nisan
2009
1
0
1
0
40
91
1362
90.522
92017
Ocak-Nisan
2010
0
0
0
0
48
108
2.707
148.811
151674
Değişim%
-100%
0%
-100%
0%
20%
19%
99%
64%
65%
Türkiye'ye Yönelik Taşıma Yapan IRAK Araçları
Dolu
Boş
Toplam
Giriş
İkili
27
0
27
Transit
3
0
3
Çıkış
İkili
2
27
29
Transit
8
14
22
0
0
0
0
0
0
1
0
1
2
3
5
9
2
11
25
1
26
3
2
5
10
13
23
0%
0%
0%
0%
0%
0%
200%
0%
400%
400%
333%
360%
2009
Dolu
Boş
Ocak Nisan Toplam
2009
Dolu
Boş
Ocak Nisan Toplam
2010
Dolu
Boş
değişim Toplam
2005 Yılı Devlet ve Genel Sektörler Taşıt (Kamyon) Sayıları
Dış İlişkiler Bakanlığı
6
Ekonomi Bakanlığı
5
Sanayi ve Maden Bakanlığı
1901
Planlama Bakanlığı
122
Petrol Bakanlığı
2545
İletişim Bakanlığı
332
Ticaret Bakanlığı
666
Tarım Bakanlığı
1299
Bilim ve Teknoloji Bakanlığı
Su Kaynakları Bakanlığı
1420
Göçmen Bakanlığı
Ulaştırma Bakanlığı
1316
Kültür Bakanlığı
701
Çevre Bakanlığı
34
1262
Ammant Baghdad
132
İçişleri Bakanlığı
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
İşçi ve Toplumsal Sorun Bakanlığı
Yüksek Eğitim ve Bilim Bakanlığı
476
Mali Denetim Otoritesi
Eğitim Bakanlığı
279
Merkez Bankası
Sağlık Bakanlığı
219
Yüksek Adalet Konseyi
118
Al-Hekema House
Gençlik ve Spor Bakanlığı
77
236
7
167
30
4
27
1
Elektrik Bakanlığı
1020
Kooperatif Sektörü Şirketleri-Ulaştırma
63
Kamu İşleri Bakanlığı
2349
Kooperatif Sektörü Şirketleri- Tarım
44
Adalet Bakanlığı
51
Toplam
16909
SAYFA 17
IRAK CUMHURİYETİ
TÜRKİYE’NİN IRAK’A İHRACATINDA BAŞLICA ÜRÜNLER (bin dolar)
Ürünler
2008
2009
Değişim (%)
Demir/Çelik Çubuklar
273.336
360.639
32
Çimento
192.323
290.114
51
Buğday Unu/mahlut unu
230.628
279.914
21
Demir/Çelikten inşaat ve aksamı
109.128
174.731
60
İzole edilmiş tel,kablo; elektrik iletkenleri
165.794
171.097
3
Hayvansal ve bitkisel yağlar vb fraksiyonlar
220.619
134.445
-39
Demir/çelikten diğer tüpler,borular,içi boş profiller
63.927
124.343
95
Demir/alaşımsız çelikten profil
57.125
102.725
80
Kuş/kümes hayvanlarının kabuklu yumurtaları
95.547
96.429
1
Elektrik enerjisi
65.124
92.602
42
Ekmek,pasta,kek,bisküvi, vs
83.650
92.565
11
Kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatı
16.693
92.384
453
Turunçgiller
32.933
91.489
178
Tuvalet kağıtları,kağıt havlu,mendil,vs
62.605
90.869
45
Dokunmuş halılar,yer kaplamaları
57.932
85.669
48
Petrol yağları ve bitümenli minarelerden edinilen yağlar
39.928
82.761
107
Buzdolapları,dondurucular, soğutucular
73.808
82.488
12
Kuru baklagiller
13.555
78.588
480
Döger mobilyalar
65.546
76.769
17
Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstehzarları
74.583
75.588
1
Elektrik transformatörleri
79.336
70.203
-12
Elektrik kontrol,dağıtım kabloları
41.204
60.445
47
Oturmaya mahsus mobilyalar
33.697
55.886
66
Domates
45.803
53.018
16
Tişört, fanila, diğer iç giyim eşyası
31.062
52.863
70
Plastikten tüpler, borular, hortumlar
55.270
52.436
-5
Sabunlar,yüzey aktif organik maddeler
60.071
51.205
-15
Eşya taşıma ambalajı için plastik memulları, tıpa, kapak, kapsül
32.005
50.118
57
Alüminyum çubuk ve profiller
41.828
49.445
18
Kıymetli metaller ve kaplamalarından mücevherci eşyası
20.994
44.136
110
Klima cihazları
33.085
44.044
33
Elektrojen grupları
34.980
40.205
15
Plastikten inşaat malzemesi
24.600
35.103
43
Aliminyum tellerden halatlar
15.421
34.899
126
Taşıtlar için römorklar,yarı römorklar vb.
10.766
34.836
224
Saç müstahzarları
28.815
32.669
13
Ayçiçeği,aspır,pamuk tohumu yağları
35.260
31.993
-9
Özel amaçlı motorlu taşıtlar
19.776
31.863
61
Yontulmaya, inşaata elverişli işlenmiş taşlar
28.741
31.846
11
6.912
29.953
333
Kakao içermeyen şeker mamulleri
26.615
27.380
3
Biralar (malttan)
22.145
27.293
23
battaniyeler
35.732
27.028
-24
5.612
25.599
356
Hububat esaslı kabartılmış gıda mamulleri
16.383
24.230
48
Peynir ve lor
15.237
23.822
56
Diğerleri
1.120.549
1.407.202
26
Toplam
3.916.683
5.125.929
31
Demir-çelik soba, ızgara,ocak,mangal vb.
traktör
MERCEK ALTI
SAYFA 18
TÜRKİYE’NİN IRAK’TAN İTHALATINDA BAŞLICA ÜRÜNLER (bin dolar)
Ürünler
2008
2009
Değişim (%)
Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar)
1.187.867
831.704
-30
Petrol yağları ve bitüm enli minerallerden elde edilen yağlar
107.981
97.155
-10
Altın (ham, yarı işlenmiş, pudra halinde)
333
5.084
1427
Kuru baklagiller (kabuksuz) (taneleri ikiye ayrılmış)
4.271
3.700
-13
Karışım halinde alkalibenzenler, alkalinaftalenler
0
3.679
0
Sığır ve at cinsi hayvanların derileri-ham
576
2.680
365
Toprak, maden, cevheri tasıma, ayırma, seçme vb. Is makineleri
0
1.245
0
Elektrik transformatörleri, statik konvertisörler, endüktörler
1.391
1.090
-22
Kıymetli metaller ve kaplamalarından mücevherci eşyası
106
467
341
Koyun ve kuzuların ham derileri
126
340
170
Hayvan gıdası olarak kullanılan müstahzarlar
0
324
0
Elektrik motorları, jeneratörler
2
264
13100
Elektrojen grupları, rotatif elektrik konvertisörleri
666
233
-65
Kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatı
528
229
-57
Diğer ham deriler
15
198
1220
Sentetik polimerler esaslı; sulu ortamda eriyen/dağılan boya ve vernik
112
197
76
Domates (sirke/asetik asitten başka usullerle hazırlanmış)
182
182
0
Demir/çelikten diğer tüpler, borular, içi boş profiller
0
152
0
Demir/çelikten sıkıştırılmış/sıvılaştırılmış gaz için kaplar
16
144
800
Ayakkabı; yüzü dokuma maddelerinden, tabanı kauçuk, plastik vb
0
140
0
Her nevi kükürt (süblime, presipite ve kolloidal kükürt hariç)
3.094
132
-96
Elektrikli sinyalizasyon, trafik kontrol ve kumanda cihazları
0
130
0
Yiyecek/içecek sanayinde kullanılan makine ve cihazlar
26
116
346
Diğerleri
13.631
2.806
-79
TOPLAM
1.320.923
952.392
-28
MERCEK ALTI
SAYFA 19
KAYNAK ADRESLER
Havaalanları
Airport Code
Al Asad Airport
Email: [email protected]
Airfield Manager: DSN 318-440-5100 ORAA
Ali Base Airport
Email: [email protected]
Airfield Manager DSN 318-445-2448 318-4452449 ORTL
Al Iskandarariyah New Airport ORAI
AL NAJAF AL-ASHRAF
Email: [email protected]
Airfield Manager +964 770 802 4606 ORNI
Al Sahra Airport
Email: [email protected]
Command Post: DSN 318-845-6184 ORSH
An Numaniyah Airport ORAN
AL TAQADDUM
Email: [email protected]
Airfield Manager: DSN 318-342-2344 318-3422341 ORAT
Baghdad International Airport
Tel: +964 0790 140 3537
Email: [email protected] ORBI
Balad Southeast Airport
Airfield Manager DSN 443-6065
Email: [email protected] ORBD
Bashur Airport ORBR
Basrah International Airport
Mobile: +964 (0)7801095874
Email: [email protected] ORMM
Erbil International Airport
Mobile: 00964 750 7333797
Email: [email protected] ORER
Jalibah Southeast Airport ORJA
Kirkuk Airport
Airfield Management: DSN 318-444-2456/2457
506EOSS/[email protected] ORKK
Mosul Airport ORBM
Qasr Tall Mihl Airport ORQT
Qayyarah West Airport ORQW
Sulaymaniyah International Airport ORSU
Taji Airport ORTI
Tall Afar Airport ORTF
Tikrit South Airport ORTS
Ubaydah Bin Al Jarrah Airport ORUB
Umm Qasr Airport ORUQ
Operation:
ICAA
Air Transportation Department
Baghdad International Airport
Babylon Terminal – 2nd floor
Baghdad – Iraq
Ops email: [email protected]
Mobile: + 964 790-531-9779
Fax: + 964 543-0689
AFTN address: ORBIYDYX
Meteoroloji
The Iraqi Meteorological Organization
Meteorological Office Section
Baghdad International Airport
Baghdad – IRAQ
Telephone, Telex and P.O. Box will be advised
by NOTAM once available
_____________________________________
Iraq AIS Headquarters:
Aeronautical Information Services
Department
Iraq Civil Aviation Authority
Baghdad International Airport
PO Box 55103
Baghdad-IRAQ
Telephone: (+9641) 8132122 (+9641) 8132419
Email: [email protected]
AFS: ORBIYOYX
_____________________________________
International NOTAM Officer:
Aeronautical Information Services
Headquarters
Iraq Civil Aviation Authority
Baghdad International Airport
PO Box 55103
Baghdad-IRAQ
Telephone: (+9641) 8132122 (+9641) 8132419
Email: [email protected]
AFS: ORBIYOYX
_____________________________________
RAMCC
RAMCC Iraq Mobile Phone: +974 589 2695
RAMCC Iraq Landing Commercial Phone: +974
(QATAR) 458 9555 ext 436- 5184/7
DSN Phone: 436 5184 or 5187
E-Mail: [email protected]
RAMCC Iraq Overflights Commercial Phone:
+974 (QATAR) 458 9555 ext 436-2671
DSN Phone: 436 2671
E-Mail: [email protected]
RAMCC Iraq Commercial Fax: +974 (QATAR)
450 3461
RAMCC Web address: http://ramcc.dtic.mil
Oteller
Al-Hamra Suite Hotel
Address : Hay al-Jamiaa - Al-Jadriah
District 913 - Lane 10
City : Baghdad
Tel :7190413 - 7190426
Fax :7190428
[email protected]
Al-karma
Contact : Munther Salem Al-Ta?ee
Address : Baghdad University Street
City : Baghdad
Tel : 00964 1 7786993
Al-Rubiaa Hotel
Address : behind Meridian Hotel
City : Baghdad
Tel :7172933-7191821-7196861
[email protected]
Ardh Sumer
Contact : Mohammed Al-Wa?edh
Address : City : Baghdad
Tel:00964 1 7787135
[email protected]
Babylon Share Company Hotel
Contact:Tahrir Alshami
Address : P.O.Box: 5273
City : Baghdad
Tel : 7781964
Fax : (964-1) 717843
[email protected]
Ishtar Sheraton Hotel
Contact : Sami N. Abdullah
Address : Saadun
City : Baghdad
Province : Baghdad
Tel : 8160093
[email protected]
Palestine International Hotel
Contact : Zafer
Address : STREET 47, MAHALLAT 102
City : Baghdad
Tel : 7470875-6
[email protected]
Sultan Palace Hotel
Address : Tahariat Square
City : Baghdad
Tel : 7183246 - 7171522
Fax : 7195258
[email protected]
Al Rasheed
Address : Green Zoon
Tel : +964 - 18861000
Al Sadeer
Tel : +964 - 17188166
AL Mansour hotel
Baghdad
Tel : +964 - 17171881
MERCEK ALTI
SAYFA 20
KAYNAK ADRESLER
T.C. BAĞDAT BÜYÜKELÇİLİĞİ
Adres: 2/8 Veziriye Baghdad - Iraq Posta adresi: PO BOX: 14001 Baghdad - Iraq
Telefon: 0312 292 26 99 (Ankara üzerinden ) 00 964 790 190 24 01 -- 00 964 770 270 11 42
Faks: +964 1 422 83 53, 0312 292 27 99 (Ankara üzerinden)
E-mail: [email protected]
http://www.bagdat.be.mfa.gov.tr
TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ
Adres: 301 District 5 Street No:15 Waziriyah BAGHDAD/ IRAQ
Telefon: 00 964 790 316 75 81
E-mail: [email protected]
--------------------------------------T.C. MUSUL BAŞKONSOLOSLUĞU
Adres: Dur Al-Dhubat Caddesi, (next to Al-Shekban Mosque) No: 5/2 Al-Tayaran Mahallesi, Musul, Ninawa, Irak
Cumhuriyeti
Telefon:+90 312 292 26 98 (Ankara üzerinden )
(964-60) 780588,780589,780590
Faks: (964-60) 780591
Musul Ticaret Ataşeliği
Tel: +964 771 077 59 31
E-mail: [email protected]
---------------------------------------T.C. BASRA BAŞKONSOLOSLUĞU
Adres:El Pradiya 319 District 7.street No:10, Basra/Iraq
Basra Ticaret Ataşeliği
Tel: +90 312 292 26 31 (Ankara üzerinden )
+964 781 247 44 27
Faks: +90 312 292 27 81 (Ankara üzerinden )
E-mail: [email protected]
Uluslararası Nakliyeciler Derneği,
Nispetiye Cad. Seheryıldızı Sk. No:10
Etiler / İSTANBUL
Tel : 0212 359 26 00
Fax : 0212 359 26 26
Web: www.und.org.tr
Mail: [email protected]
Hazırlayanlar;
UND - Uzman Yardımcısı
Cansu Baki | [email protected]
UND - Uzman Yardımcısı
Berkalp Kaya | [email protected]
UND - İcra Kurulu Üyesi
Evren Bingöl | [email protected]
UND Orta Doğu Bültenine abone olmak veya aboneliğinizi iptal ettirmek
isterseniz [email protected] e-posta adresine bildirmeniz yeterlidir.