AutoCAD-2000 Eğitimi

Transkript

www.autocadbeyni.com
www.autocadbeyni.com ©®
©®
AutoCAD Beyni Sertan TÜRKAN’DAN
11 DERSTE
AutoCAD-2000
EĞİTİMİ
Sayfa 1 / 1
©®
Ders:0
BAŞLANGIÇ
Sayfa 1 / 5
©®
ÇEKME MENÜLER “Pull-Down MENÜLER”
Autocad 2000’de yedi adet çekme menü vardır. Ancak özelleştirme araçları ile çok değişik fonksiyonlara
sahip yüzlerce menü hazırlama imkânına sahip olduğumuzu hatırlatalım.
I.
Dosya “File” Menüsü:
Dosya “File” menüsü AutoCAD’in dosya yönetim merkezidir.Her türlü dosya işlemi burada yapılır.
 Yeni “New”: Yeni Çizim Yarat “Create New Drawing” iletişim kutusu ile yeni bir çizim dosyası
açabiliyoruz.
 Aç “Open”: Dosya Seç “Select File” iletişim kutusu ile daha önceden bilgisayara kaydetmiş olduğumuz
dwg, dxf ve dwt uzantılı dosyaları (çizimleri) açabiliyoruz.
 Kaydet “Save”: Çizimimizi bilgisayarımızın sabit diskine veya flash disk gibi harici depolama
alanlarına kaydedebiliyoruz.
 Farklı Kaydet “Save As”: Çizimi Farklı Kaydet “Save Drawing As” iletişim kutusu ile hazırlamış
olduğumuz çizimizi istediğimiz bir uzantıda ve sürümde bilgisayarımızın sabit diskine veya flash disk
gibi harici depolama alanlarına kaydedebiliyoruz.
 Dışa Aktar “Export”: Veri Aktar “Export Data” iletişim kutusu ile hazırlamış olduğumuz çizimimizi
diğer çizim ve uygulama programlarında kullanmak üzere değişik uzantılarda kayıt edebiliyoruz.
 Yazıcı Kurulumu “Printer Setup”: Tercihler “Preferences” iletişim kutusunun Yazıcı “Printer”
sekmesi ile yazıcı “printer” tanıtımı ve ilgili ayarlarını yapabiliyoruz.
 Çıktı Ön izleme “Print Preview”: Çıktı almadan önce çizimimizin çıktıda nasıl görüneceğini
inceleyebiliyoruz.
 Yazdır “Print”: Yazdırma/Bastırma Ayarları “Print/Plot Configuration” iletişim kutusu ile çıktı /baskı
ayarlarını yapabiliyoruz.
 Çizim Araçları “Drawing Utilities”: Bozuk çizimlerin tamiri, hata kontrolü, çizimde kullanmadığımız
katman, blok, çizgi tipi, yazı tipi ve ölçülendirme tipi gibi maddelerinin temizliğini yapabiliyoruz.
 Çıkış “Exit”: Autocad Programından çıkıyoruz (Kaydetmeyi “Save” unutmuyoruz!!!).
II. Düzenle “Edit” Menüsü:
Düzenle “Edit” menüsü Autocad’in düzenleme araçlarını içerir. Windows programlarına aşina olanlarının
sık sık kullandıkları araçların Autocad’teki uygulamalarıdır.
 Gerial “Undo”: Çizimde yapmış olduğumuz işlemleri istediğimiz kadar geri alabiliyoruz, yani bir
bakıma silebiliyoruz.
 Tekraryap “Redo”: Gerial “Undo” ile geri aldığımız işlemi tekraryap “redo” ile yeniden
getirebiliyoruz fakat bunu sadece bir işlem için yapabiliyoruz.
 Kes “Cut”: İstediğimiz çizim öğesini veya öğelerini başka bir alana kopyalamak (yapıştırmak) için
kesebiliyoruz (silebiliyoruz).
 Kopyala “Copy”: Kopyalayıp (yapıştırmak) istediğimiz çizim öğesini (nesne) ve öğelerini seçiyoruz.
 Adres Kopyala “Copy Link”: Görüş alanımızdaki çizim nenelerini otomatik olarak kopyalama
hafızasına alıyor.
 Yapıştır “Paste”: Kopyalamak için seçilmiş olan çizim öğesi (nesne) veya öğelerini istediğimiz yere
yapıştırıyoruz (kopyalıyoruz).
 Özel Yapıştır “Paste Special”: Özel Yapıştır “Paste Special” iletişim kutusu ile değişik yapılarda
yapıştırma işlemi yapabiliyoruz.
 Temizle “Clear”: İstediğimiz çizim öğesini veya öğelerini silebiliyoruz.
III. Görünüm “View” Menüsü:
Görünüm “View” menüsü Autocad’in çizim görünümlerinin ayarlandığı ve işlendiği bir alandır.
Sayfa 2 / 5
©®


















Tekrar Çiz “Redraw”: Ekrandaki çizimler yeniden çizilir ve varsa küçük artılar “blipler” temizlenir.
Tekrar Yarat “Regen”: Tekrar çiz “Redraw” ile aynı işleve sahiptir ayrıca ilgili verileri de yeniler
(günceller) ve Tekrar çiz komutundan “ Redraw” biraz daha uzun sürer.
Yaklaş “Zoom”: Çizimimize uzaktan veya yakından bakmak gibi çeşitli araçlar sunar.
Kaydır “Pan”: Çizimizde istenilen yönlerde ve mesafelerde kaydırma yapılabilir.
Kuşbakışı Görünüm “Aerial View”: Çizimize Autocad ekranında açılan minik bir Kuşbakışı “Aerial
View” ekran ile istenilen yakınlaşma “zoom” oranlarında ve kaydırma “pan” değerlerinde kuşbakışı
bakabiliriz.
Model Alanı (Döşenmiş) “Model Space(Tiled)”: Güncel çalışma(tekli görünüm) alanımızdır.
Model Alanı (Yüzer) “Model Space(Floating)”: Çizimimizin birden fazla görünüşünü ekrana
yerleştirebileceğimiz görünüm alanıdır.
Kağıt Alanı “Paper Space”: Model Alanında çizdiklerimizin çıktı/baskı aldığımızda nasıl
görüntülenmesini istiyorsak bu kağıt alanında “paper space” o düzenlemeleri yerleşimleri
görüntüleyebiliriz.
Döşenmiş Görüntüler “Tiled Viewports”: Ekran çalışma alanımızı istediğimiz biçimde, çeşitli ekran
alanlarına ayırabileceğimiz kısımdır.
Yüzer Görüntüler “Floating Viewports”: Paper Space çalışma alanında ekranı
bölgelendirebileceğimiz kısımdır.
İsimlendirilmiş Görünümler “Named Views”: Görüntü Kontrol “View Control” iletişim kutusu ile
çizimizdeki çeşitli bakış açılarını isimlendirip, düzenleyebileceğimiz kısımdır.
3B Bakış Noktası “3D Viewpoint”: Çalışma alanımıza 3-boyutlu olarak istenilen yön ve açılarda
bakabileceğimiz kısımdır.
3B Dinamik Görüntü “3D Dynamic View”: Perspektif görüntüde 3-boyutlu açıda gerekli ayarlamaları
(kamera, döndürme gibi) yapabileceğimiz bir kısımdır.
Gizle “Hide”: 3-Boyutlu çizimimizde görünmemesi gereken çizgileri gizler.
Gölgelendir “Shade”: 3-Boyutlu çizimimizde, çizimize çeşitli değerlerde gölgelendirme yapabiliyoruz.
Render: 3-Boyutlu çizimimizde çeşitli renk ve desen tonlarında kaplanmış görüntüler elde
edebiliyoruz.İçerdiği çeşitli araçlar sayesinde çizimize malzemeler katabiliyor, sahne ve ışık ayarları
yapabiliyoruz. Bitmap arka planlar ekleyebileceğimiz gibi bitki, insan gibi araçlarla da çalışabiliyoruz.
Göster “Display”: Özel görüntü ayarlarını yapabiliyoruz.Autocad’in yazı modunu aktif hale
getirebiliyoruz.
Toolbars: Araçlar “Toolbars” iletişim kutusu ile çalışma alanımıza istediğimiz araç çubuklarını
getirebildiğimiz gibi gereksiz olan araç çubuklarını da kaldırabiliyoruz. Ayrıca kendimize ait çeşitli özel
araç çubukları ve butonlar imal edebiliyoruz.
IV. Yerleştir “Insert “Menüsü:
Yerleştir “Insert” menüsü Autocad ortamında ürettiğimiz çizim blokları ve çizimler ile başka platformlarda
üretilen çizimlerin Autocad ortamına değerlendirilmesini içerir.
 Yerleştir “Insert”: Yerleştir “Insert” iletişim kutusu ile daha önceden üretilmiş olan çizim blokları ile
dosyaları Autocad ortamına yerleştiriliyor (çok kullanılan bir ifadeyle insert ediliyor).
 Dış Referans”External Referance”: Bu kısımda çoklu çizimler için ortak bir çizim dosyasının
(tamamen ortak noktalardan oluşturulmuş olmalı) oluşturulmasını ve kullanılmasını içeriyor.
 3D Studio”3D Studio”: 3D Studio Dosya İçe Aktar “File Import” iletişim kutusu ile .3ds uzantılı
dosyalar Autocad ortamına aktarılıyor.
 ACIS Solid: ACIS Dosyası Seç “Select ACIS File” iletişim kutusu ile .sat uzantılı dosyalar Autocad
ortamında açılıp görüntülenebiliyor.
 Çizim Veri Tabanı Değişimi “Drawing Exchange Binary”: DXB Dosyası Seç “Select DXB File”
iletişim kutusu ile .dxb uzantılı dosyalar Autocad ortamına açılabliyor.
Sayfa 3 / 5
©®



Windows Resim Dosyası “Windows Metafile”: Import WMF iletişim kutusu ile Windows tabanlı
resim dosyaları grafik ortamına alınabiliyor.
Özetlenmiş Betik Dosyası “Encapsulated Post Script”: Betik Dosyası Seç “Select PostScript File”
iletişim kutusu ile .eps ve .ps uzantılı yazı dosyaları işlenebiliyor.
OLE Nesne “OLE Object”: Nesne Yerleştir “Insert Object” iletişim kutusu ile başta yazı ve resim
dosyaları olmak üzere birbirinden çok farklı formatta dosyaları Autocad ortamına aktarabiliyoruz.
(Fakat aktaracağımız dosyanınöncelikle bu formatı destekleyen programlarda hazırlanması gerekiyor).
V. Biçimlendir “Format” Menüsü:
Biçimlendir “Format” menüsü Autocad’de çalışma araçlarımız için gerekli ayarlamaların yapıldığı ve verilerin
girildiği alandır.
 Tabaka “Layer”: Tabaka &Çizgi Tipi Özellikleri “Layer  Linetype Properties” iletişim kutusu ile
katman oluşturma, oluşturulan katmanlara çeşitli özellikler aktarma, katman silme, dondurma, kapatma,
açma gibi birçok işlemler yapılabiliyor.
 Renk “Color”: Renk paleti ile istenilen renk güncelleniyor.
 Linetype: Tabaka &Çizgi Tipi Özellikleri “Layer  Linetype Properties” ile yeni çizgi tipleri sisteme
yüklenebiliyor veya silinebiliyor.
 Yazı Sitili “Text Style”: Yazı Sitili “Text Style” iletişim kutusu ile yeni yazı tipleri
oluşturabiliyor,sisteme değişik yazı tipleri atanabiliyor ve var olan yazı tiplerinde çeşitli değişiklikler
yapılabiliyor.
 Ölçü Sitili “Dimension Style”: Ölçü Sitili “Dimension Styles” iletişim kutusu ile çeşitli ölçülendirme
sitilleri hazırlanabiliyor ve ilgili ölçülendirme ayarları yapılabiliyor.
 Nokta Sitili “Point Style”: Nokta Sitili “Point Style” iletişim kutusu ile değişik noktalar
hazırlanabiliyor ve bunların boyutları ayarlanabiliyor.
 Çoklu Çizgi Sitili “Multiline Style”: Çoklu Çizgi Sitili “Multiline Styles” iletişim kutusu ile yeni
çoklu çizgi sitilleri hazırlanabiliyor ve istenilen özelliklerde ayarlamalar yapılabiliyor.
 Birimler “Units”: Birimler Kontrol “Units Control” iletişim kutusu ile Autocad ortamında kullanmak
istediğimiz birim tarzını istediğimiz özelliklerde ayarlayıp, değiştirebiliyoruz.
 Kalınlık “Thicknees”: Çizdiğimiz çizgilere kalınlık veriyor veya istediğimiz değerde değişiklik
yapabiliyoruz.
 Çizim Limitleri “Drawing Limits”: Çizim limit değerlerini sol-alt ve sağ-üst olmak üzere giriyoruz.
 Yeniden İsimlendir “Rename”:Yeniden İsimlendir “Rename” iletişim kutusu ile çizimde
kullandığımız nesnelerin (katmanların, blokların, ...) isimlerini değiştirebiliyoruz.
VI. Araçlar “Tools” Menüsü:
Araçlar “Tools” menüsü, Autocad’in sistem değerlerini, araçlarını ve Autocad için hazırlanmış özelleştirme
programlarının yüklenme araçlarını içerir.
 Yazım “Spelling”: Autucad’in sözlük aracıdır.
 Sorugu “Inguiry”: Autocad sorgu, ölçüm ve hesap araçlarını içerir. Alan, hacim, mesafe, kütle hesabı
ve çizim ile ilgili sorgulama komutlarını barındırıyor.
 Uygulama Yükle “Load Application”: AutoLISP, ADS ve Dosya Yükle “Load AutoLISP, ADS and
Files” iletişim kutusu ile Autocad için hazırlanmış özel programlar yüklenir. Lisp dosyaları basit bir
yapı içerir ve Autocad’in kendi içerisindeki birçok eksik yönünü giderdiği gibi var olan özelliklerini
kuvvetlendirir.
 Betik Çalıştır “Run Script”: Betik Dosyası Seç “Select Script File” iletişim kutusu ile Autocad için
hazırlanmış betik “script” dosyaları yüklenir.
 Resimleri Görüntüle “Display Image”: Bitmap resimler, tif ve tga uzantılı resimler görüntülenir ve
ayrıca Autocad ortamında bmp, tif ve tga uzantısında çizim kaydı yapılabilir.
Sayfa 4 / 5
©®










Harici Veri Tabanı “External Database”: Autocad ortamında bir veritabanı hazırlanıp, dış
veritabanları kullanılabilinir.
Nesne Çıtçıt Ayarları “Object Snap Settings”: Nesne Çıtçıt Ayarları “Osnap Settings” iletişim kutusu
ile nesne yakalama modları ayarlanıyor.
Çizim Araçları “Drawing Aids”: Çizim Araçları “Drawing Aids” iletişim kutusu ile bazı Autocad
çizim yardımcı sistem değerlerini ayarlayabiliyoruz. Bunlar karelaj modu “grid mode”, çıtçıt modu
“snap mode” ve diğer sistem modlarıdır.
KKS “UCS”: Autocad’in koordinat sistemi ile ilgili bazı ayarlarını içerir.
Tutamaçlar “Grips”: Tutamaçlar “Grips” iletişim kutusu ile tutamaç “grip” ayarları yapılıyor.
Seçim “Selection”: Nesne Seçim Ayarları “Object Selection Settings” iletişim kutusu ile çizim seçim
elemanlarının çeşitli özellikleri ayarlanıyor.
Nesne Grup “Object Group”: Nesne Gruplama “Object Grouping” iletişim kutusu ile çizim içinde
kolaylık sağlaması amacıyla gerekirse gruplandırma yapılabiliyor.
Tablet “Tablet”: Bilgisayar ile birlikte bir Tablet aracı kullanılacaksa, gerekli sistem ve tanıtma
ayarları yapılıyor.
Menüleri Özelleştir “Customize Menus”: Menü Özelleştirme “Menu Customization” iletişim kutusu
ile özel olarak hazırlanmış harici Autocad menüleri yükleniyor ayrıca gereksiz menülerde silinebiliyor.
Tanımlamalar “Preferences”: Tanımlamalar “Preferences” iletişim kutusu ile Autocad programının
ana sistem değişkenleri düzenlenebiliyor. Otomatik Kaydetme “Automatic Save” süresi, kaydetme “save
“uzantısı ,dosya tanıtımları, printer ayarları, görsel ayarlar, kişisel ayarlar, render kalite ayarları gibi.
VII.Çizim “Draw” Menüsü:
Çizim “Draw” menüsü Autocad’in her türlü çizim elemanlarını, 2-boyutlu ve 3-boyutlu çizim araçlarını, yazı
ve tarama fonksiyonlarını içerir.
 Çizgi “Line”: Çizgi çizer.
 Işın “Ray”: Bir nokta referansı boyunca çizgiler(ışın) çizer.
 Referans Çizgi “Construction Line”: Bir doğrultu boyunca referans çizgisi çizer.
 Çoklu Çizgi “Multiline: Et kalınlıklı çizgi çizer.
 Sürekli Çizgi “Polyline”: Birbirine bağımlı (bütünleşik) bir çizgi grubu çizer.
 3B Sürekli Çizgi “3D Polyline”: 3-Boyutlu çalışma için bütünleşik çizgi grubu çizer.
 Poligon “Polygon”: Çokgen çizer (3 kenardan, 1025 kenara kadar).
 Dikdörtgen “Rectangle”: Dikdörtgen çizer.
 Yay “Arc”: Yay çizer.
 Çember “Circle”: Çember çizer.
 Halka “Donut”: Katı dolgulu daire çizer.
 Çubuk “Spline”: Birbirine bağımlı eğriler çizer.
 Elips “Ellipse”: Elips çizer.
 Öbek “Block”: Öbek “Block” yapar ve onları nitelendirir.
 Nokta “Point”: Nokta yapar ayrıca çizimlerde nokta ile ilgili çeşitli uygulamalar yapar (bölme,ölçme
gibi).
 Tarama “Hatch”: Çizimler için tarama yapar.
 Sınır “Boundary”: Tarama için sınır hazırlar.
 Bölge “Region”: Çizimlerden bir bölge oluşturur.
 Yazı “Text”: Autocad ortamında yazı yazılmasını sağlar.
 Yüzeyler “Surfaces”: 3-Boyutlu yüzeyler oluşturur.
 Katılar “Solids”: 3-Boyutlu katı cisimler oluşturur ve onlar ile ilgili işlemler yapar.
Sayfa 5 / 5
©®
Ders:1
AutoCAD’E GİRİŞ
Sayfa 1 / 5
©®
Amerika Birleşik Devletlerinin en büyük yazılım firmalarından olan Autodesk Inc.’in ürünü
AutoCAD, bilgisayar destekli çizim ve tasarım programıdır. Sürekli geliştirilen AutoCAD’in çizim
dosya uzantısı .dwg, dünya endüstriyel çizim standardı olarak kabul edilmiştir. AutoCAD genel
amaçlı bir tasarım ve çizim programı olduğundan herhangi bir meslek dalına yönelik olarak
oluşturulmamıştır. Gerek 2 boyutlu, gerek 3 boyutlu çalışmaları ile sağladığı avantajlar, kullanım
kolaylığı ile mimarlıktan, reklamcılığa, makine mühendisliğine, elektronik mühendisliğine ve pek
çok meslek dalındaki kullanıcılar tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır.
1.1 Autocad 2000 İçin Gerekli Donanım İhtiyaçları
·
Pentium 133 veya daha yüksek işlemci
·
32 MB RAM (en az), 64 MB veya 128 MB (tavsiye edilen)
·
Windows 95, Windows 98 veya Windows NT 4.0 bir işletim sistem
·
Programı ilk defa yüklemek için 4 X CD ROM
·
Sistem klasöründe ·
·
64 MB disk swap hacmi (en az)
·
Fare veya işaretleme cihazları
·
256 renk ve 800 x 600 çözünürlükte ekran kartı
50 MB boş alan
1.2 Çizim Ortamına Geçiş
Başlangıç İletişim Kutusu “Start Up”
AutoCAD 2000 çalıştırıldığında kullanıcı karşısına bir başlangıç İletişim kutusu çıkar bu
İletişim kutusu (Startup) çizim ortamına geçmeden önce kullanıcılara çeşitli seçenekler sunar.
Var Olan Bir Çizimi Açmak “Open a Drawing”
Daha önceden çizilmiş ve kaydedilmiş çizim dosyalarını açmak için kullanılır. Select a File
listesi en son açılmış dört çizimi listeler ve istenilen bir çizimi açar. Mevcut başka bir çizim açılmak
istenirse İletişim kutusundan Browse düğmesi tıklanmalıdır. Eğer AutoCAD ile çalışırken mevcut bir
çizim açılmak istenirse File menüden Open’ı seçmek yeterlidir.
En Baştan Başla “Start From Scratch”
Herhangi bir ayar yapmadan çizime en baştan başlamanın yolu Start from Stactch (Baştan
Başla) düğmesine tıklamaktır. Bu buton seçildiğinde yeni çizim sayfası için iki ölçü sisteminden biri
seçilir.
Ön tanımlı Ayar “Default Setting” ayar kutusundan İngilizce “English” radio düğmesi
işaretlenerek OK düğmesine tıklanırsa AutoCAD, acad.dwt şablonunu esas alır ve varsayılan çizim
sınırları 12x9 inç olarak kabul eder.
Ön tanımlı Ayar “Defult Setting” ayar kutusundan Metric radio düğmesi işaretlenerek OK
düğmesi seçilirse AutoCAD, acadiso.dwt şablonunu esas alır. Varsayılan çizimin sınırlarını 429x297
milimetre olarak kabul eder.
Sayfa 2 / 5
©®
Şablon Kullan “Use a Template”
Başlangıç “Startup” İletişim kutusundan Şablon Kullan “Use a Template” düğmesi tıklanırsa
kullanıcı karşısına daha önceden oluşturulmuş 50’yi aşkın çizim şablonu “drawing template”, her
şablon hakkında açıklama bilgisi “Template Description” ve ayrıca seçilen şablonun küçük bir
görünümü ekrana gelir. Listelenen şablonlar haricinde bir şablon seçilmek istenirse Araştır “Browse”
düğmesine tıklamak gerekir.
Mevcut şablonlar haricinde kullanıcı tarafından oluşturulan özel şablonlar da kullanılabilir.
Bunun için file menüsünden aç “open” seçilerek şablon olarak kullanılacak çizim dosyası açılmalıdır.
Daha sonra yine file menüden farklı kaydet “save as” seçilmelidir. Burada kayıt ismi metin kutusunun
altında kayıt tipi olarak AutoCAD şablon dosyası ”AutoCAD drawing template file” (*.dwt)
seçilmelidir. Kayıt ismi de girilip OK tıklandığında kullanıcı karşısına çıkan şablon tanımı “template
description” İletişim kutusuna şablon için tanıtım bilgileri girilebilir. OK düğmesi tıklatılırsa yeni
şablon kaydedilerek Şablon olarak kullan “use a template” iletişim kutusundaki yerini alır.
Sihirbaz Kullan “Use a Wizard”
Gelişmiş Ayarların “Advanced Setup”, Hızlı Ayarların “Quick Setup” yapıldığı kısımlardır. Bu
iki seçenekte sihirbaz yardımıyla çizim alanı ve çizim birimleri ile ilgili ayarlar yapılabilir. Gelişmiş
Ayarlarda “Advanced Setup” Hızlı Ayarlara “Quick Setup” göre daha gelişmiş ayarlar yapılabilir.
Gelişmiş Ayarlar ”Advanced Setup”
Gelişmiş Ayarlarda “Advance Setup” Units (Birimler) - Angle (Açı) Angle Measure (Açı
Ölçüsü) - Angle Direction (Açı İlerleme Yönü) - Area (Alan) gibi ayarlar yapılabilir.
Units (Birimler); kısmında çizimde kullanılacak ölçü birimi verilir. Burada Scientific
(Bilimsel), Decimal (Ondalıklı), Engineering (Mühendislik), Architectural (Mimari), Fractional
(Kesirli) gibi seçeneklerden istenilen çizim birimi seçilebilir. Ayrıca bu birimlerin hassaslığı Precision
kısmından verilebilir.
Angle (Açı); kısmında çizimde kullanılacak açı birimi verilir. Decimal Degrees (Ondalık
Derece), Deg/Min/Sec (Derece/Dakika/Saniye), Grads (Grad), Radians (Radyan), Surveyor (Arazi
Ölçümü) gibi seçeneklerden istenilen açı birimi seçilebilir. Yine Precision kısmından hassaslık ayarı
yapılabilir. Hassaslık ayarı tam sayı veya kesirli sayı (virgülden sonra en fazla sekiz basamak
kullanılabilir) olarak yapılabilir.
Angle Measure (Açı Başlangıcı); kısmında başlangıç açısının (0°) yönü belirtilir. East (Doğu),
North (Kuzey), West (Batı), South (Güney) gibi yönler seçilebilir veya kullanıcı tarafından başlangıç
açısı (0°) Other seçeneği ile verilebilir. Genelde 0 derece doğu yönünde seçilmektedir ve kabul
görmüştür.
Angle Direction (Açı İlerleme Yönü); kısmında girilen açıların hangi yönde ilerleyeceği tesbit
edilir. Counter-Clockwise (Saat Yönünün Tersi) veya Clockwise (Saat Yönü) gibi iki seçenekten biri
seçilerek açının tarama yönü girilebilir.
Area(Alan); kısmında kullanılacak olan çizim kağıdının ölçüleri verilir. Width ile genişlik ve
Length ile uzunluk ölçüleri verilebilir.
Sayfa 3 / 5
©®
Hızlı Kurulum “Quick Setup”
Quick Setup’ta Units (Birimler) ve Area (Alan) gibi ayarlar yapılabilir. Hızlı ayar gelişmiş
ayara göre daha kısıtlıdır. Units ve Area ayarları gelişmiş ayarda yapıldığı gibidir, ancak bu iki
seçenekte gelişmiş ayarda bulunan hassaslık (Precision) kısmı yoktur.
Bu ayarların büyük kısmı AutoCAD’e giriş haricinde AutoCAD menü içerisinde Format
menüden Units seçilerek de yapılabilir. Alan ayarı ise yine AutoCAD içerisinde Limits komutuyla
gerçekleştirilebilir.
1.3 Koordinat Sistemleri
Koordinat girmenin en basit ve temel yolu mutlak koordinatlardır. Mutlak koordinatlar x,y,z
şeklindedir. Mutlak koordinatların kullanımında tüm koordinat değerlerinin orijin 0,0’a göre ifade
edildiği unutulmamalıdır. Bu orijin noktası Limits komutuyla değiştirilebilir. Diğer bir koordinat girme
biçimi nispi koordinatlardır. Nispi koordinatlar @ x,y,z şeklindedir. Bu kullanım ile son girilen
koordinatın yeni bir orijin verilir veya 0,0 noktası olması sağlanır. Bu olay girilen koordinatları
karışıklıktan kurtarır.
1.3.1 2 Boyutlu (2B) “(2D)” Koordinat Girişi
Dik Koordinatlar
Dik veya dikdörtgen koordinat sistemi, geometriyi koordinat içinde tam mesafelerinde
yerleştirmek için kullanılır. Bir koordinat genellikle X ve Y diye tanımlanan birbirinden virgülle
ayrılmış iki sayıdan meydana gelmektedir. Koordinat eksenleri birbirine dik iki çizgiden oluşur. Bu iki
çizginin kesiştiği yer orijin ismini alır. Orijin için kullanılan koordinatlar 0,0’dır. Tüm pozitif yönler
orijinden yukarı ve sağa doğru hareket eder. Negatif yönler ise aşağı ve sola doğru hareket
eder.Koordinat eksenleri 4 çeyreğe ayrılmıştır. Her çeyrekte X ve Y pozitif ve negatif değerler
alabilir. Böylece istenilen yöne uygun olarak pozitif ve negatif değerler girilerek çizim
gerçekleştirilebilir. AutoCAD’te çizime başlandığı zaman ekran görüntüsü dik koordinat sisteminin 1.
çeyreğini yansıtır. 0,0 orijin noktası ekranın sol alt köşesine yerleşmiştir.Geçerli ekran büyüklüğü ise
ekranın sağ üst koordinatı ile ölçülür.
Bu değer açılışta Start Up menüsünden veya çizim ortamında Limits komutu kullanılarak da
değiştirilebilir.
Kutupsal (Açısal) Koordinatlar
Kutupsal koordinatlarda veri girişinde açı önem kazanır. Kutupsal bir koordinat girmek için
açılı parantez (<) ile birbirinden ayrılmış mesafe ve açı değerleri girilir. Örneğin bulunulan noktadan
10 birim uzaklıkta ve 50 derecelik bir noktayı belirlemek için @10<50 ifadesini girmek yeterlidir.
Varsayılan olarak açılar, saat ibresi yönünün tersinde artar, saat ibresi yönünde ise azalır. Saat ibresi
yönünün tersine hareket etmek için açıya negatif değer girmek gerekir. Açı yönünün DDUNITS
komutu veya ANGDIR sistem değişkeniyle değiştirebilme imkanı vardır. Ayrıca ANGBASE, sıfır
açısının yönünü ayarlar.
Mesafe < Yön biçimindeki kutupsal koordinat modunu kullanmak için mesafe ve yönün
bilinmesi gerekir. Yön, < sembolünü takip eder ve kutupsal yön olarak izleyen sayı okunur. Yönü
belirtilen açı varsayılan yönden başka bir yön belirlenmemişse saat ibresinin tersi yönünde artar. <
sembolü noktanın 0,0’a göre belirtilen açıda yerleşmesini sağlar.
Sayfa 4 / 5
©®
@ Mesafe < Yön biçimindeki nispi kutupsal koordinat modunu kullanmak için mesafe ve
yönün bilinmesi gerekir. @ sembolü önceki noktayı 0,0 noktası olarak ayarlar yön, < sembolünü takip
eder ve kutupsal yön olarak izleyen sayı okunur. Yönü belirtilen açı varsayılan yönden başka bir yön
belirlenmemişse saat ibresinin tersi yönünde artar. @ sembolü önceki noktayı 0,0 noktası olarak
ayarlar.
1.3.2 3 Boyutlu (3B) “(3D)” Koordinat Girişi
3 Boyutta koordinat girişi, 2 boyuttaki koordinatların girilmesiyle aynıdır ancak üçüncü boyut
olan Z ekseni ilave edilir. 3 Boyutlu çizim yapıldığında dünya koordinat sistemi (WCS) yada kullanıcı
koordinat sisteminde (UCS) koordinatların X, Y ve Z değerleri girilmelidir.
Silindirik Koordinatlar
2B kutupsal koordinat girişine benzer fakat XY düzlemine dik, kutupsal koordinata ilave bir
mesafe vardır.
Mutlak silindirik koordinatlarda veri girişi Mesafe < Açı - XY, Z - mesafe değerini belirtir
ve ona uygun veri girişi ile uygun noktayı belirler. Mesela 6<70,8 koordinatı, UCS’nin orijininden 6
birim, XY düzlemindeki X ekseninden 70 derece ve Z ekseni boyunca 8 birim uzakta bir noktayı
gösterir.
Göreceli silindirik koordinatlarda veri girişi @Mesafe < Açı - XY, Z - mesafe biçimindedir.
Bu ifade ile UCS’nin orijini değil girilen son noktayı orijin kabul ederek noktayı belirler. Mesela
@6<70,8 koordinatı, girilen son noktadan 6 birim uzakta, XY düzlemindeki X ekseninden 70
derecelik bir açıda ve Z ekseni boyunca 8 birim uzakta bir noktayı gösterir.
Küresel Koordinatlar
3B’ta küresel veri girişi her biri açılı parantez (<) ile ayrılmış o anki UCS’nin orijinine olan
uzaklığı, XY düzlemindeki X eksenine olan açısı ve XY düzlemine olan açısı verilerek
gerçekleştirilebilir.
Küresel koordinat veri girişi Mesafe < Açı- XY, Açı şeklindedir. Mesela 5<45<60 gibi bir gösterimde
mevcut UCS‘nin orijininden 5 birim, XY düzlemindeki X ekseninden 45 derece ve XY düzlemimden
60 derece yukarıda bir noktayı gösterir.
Göreceli küresel koordinat veri girişi @Mesafe < Açı- XY, Açı şeklindedir ve diğer işlemler
bulunan son noktayı orijin kabul etme durumu haricinde aynı işlemi gerçekleştirir.
1.4 AutoCAD Ekranını Tanımak
AutoCAD çalıştırıldığında AutoCAD penceresi açılır. Bu pencere istenilen tasarım ve
çizimlerin yapılacağı bir çizim alandır. Bu alanın etkin kullanımı için pencere üzerindeki elemanları
tanımak gerekir.
Sayfa 5 / 5
©®
Ders:2
ÇİZİM AYARLARI
Sayfa 1 / 13
©®
2.1 Units (Birimler) Komutu
Koordinat ve açı biçimini kontrol eder ve hassasiyeti tayin eder.
Çizilen her nesne, birimlerle ölçülür. Bu nedenle çizime başlamadan önce birim değerini
belirlemek gerekir.
Örneğin çizimdeki bir birim gerçek nesne bir milimetreye eşittir gibi. Nesne üzerindeki uzunluklar ve
açılar için birim çeşidi ve birimde ondalık kısmı ayıran virgülden (nokta) sonra gelen hane sayısı
belirlenir. Çizim birim ayarları, koordinat ve açı değeri girişlerini AutoCAD’in nasıl yorumlayacağını,
koordinat birimlerin çizim ve diyalog kutularında kutularında nasıl görüntüleneceğini belirler.
Çizim birimleri ile ölçülendirme birimleri aynı çeşit ve hassasiyette ayarlanabilecekleri gibi
farklı ölçülendirme birimi değerine de ayarlanabilir. Çizim birimleri çizim için dosya açarken
belirlenmediyse veya belirlenen birim değiştirilmek istenirse UNITS komutu kullanılır.
Bu komutu kullanabilmek için
·
Format Menüden Units
·
Komut Penceresinden (Command) Units girilir.
Drawing Units diyalog kutusu ekrana gelir.
Seçenekleri:
Lenght (uzunluk) güncel ölçme birimini ve bu birimin hassasiyetini belirler.
Type (tip); ölçme birimi için güncel biçimi ayarlar. Ölçü birimi tipleri ise Architectural
(mimari), Decimal (ondalık), Engineering (mühendislik), Fractional (kesirli) ve Scientific
(bilimsel)’dir.
Precision (hassasiyet); güncel birimin ondalık hane sayısını belirtir.
Angle (açı) güncel açı birimini ve bu açının hassasiyetini belirtir.
Type (tip); güncel açı biçimini, tipini ayarlar.
Precision (hassasiyet); güncel açı biçiminin ondalık hane sayısını belirtir.
Clockwise (saat ibresi dönüş yönü); pozitif açıların saat ibresi dönüş yönünde arttığını gösterir.
Varsayılan yön, saat ibresi dönüş yönünün tersi yönüdür.
Sayfa 2 / 13
©®
Drawing Units for AutoCAD DesingCenter Blocks (AutoCAD tasarım merkezi blokları için
çizim birimleri); AutoCAD DesingCenter vasıtasıyla yapılan blok yerleştirmelerinde kullanılan ölçü
birimini kontrol eder. Oluşturulmuş blok birimleri, burada belirtilen birimlerden farklı ise bu seçenekte
belirtilen birimlerle yerleştirilir.
Sample Output (örnek çıktı); birim ve açıların güncel ayarlarının bir örneğini gösterir.
Direction (yön); Direction Control (yön kontrolü) diyalog kutusunu gösterir.
2.1.1 Direction Control Diyalog Kutusu
Temel açıyı kontrol eder. Temel açı, sıfır derecenin hangi yönden başlayacağını belirtir.
Base Angle (temel açı); temel açının yönünü ayarlar.
East (doğu); temel açıyı doğuya ayarlar.
North (kuzey); temel açıyı, 90 derece kuzeye ayarlar.
West (batı); temel açıyı, 180 derece batıya ayarlar.
South (güney); temel açıyı, 270 derece güneye ayarlar.
Other (diğer); pusulanın temel yönlerinden farklı bir yöne ayarlar.
Angle (açı); açıyı ayarlar ancak other seçeneği seçili iken aktifleşir.
Pick an Angle (açıyı seç); açı, işaretleme cihazı kullanılarak belirtilen iki noktayı birleştiren
hayali hat esas alınarak belirlenir.
2.2 Limits Komutu
Çizimin ve ızgara görüntüsünün sınırlarını ayarlar ve kontrol eder.
Çizim sınırları iki boyutludur, sol alt ve sağ üst koordinat noktasıyla belirlenir. Çizim sınırları
ayarlandığında AutoCAD, girilen koordinatları, çizim sınırıyla kısıtlar. Çizim sınırlarının belirttiği
alan, ızgara noktalarıyla gösterilebilir. Zoom komutunun seçenekleri kullanılarak bu husus
görülebilir. Zoom All seçeneği, çizim sınırlarını ekrana getirir. Çizim sınırları ile çizdirim sınırları
birbirinden farklı olabilir. Çizimden çıktı alınacağında, çizdirim alanı olarak çizim sınırları da
belirtilebilir.
Sınırlar model boşluğunda modelin ölçekli büyüklüğünden biraz daha büyük olabilir fakat
kağıt alanında, kağıt büyüklüğü ile aynı sınırlara sahip olmalıdır.
Sayfa 3 / 13
©®
Kağıt boşluğunda bulunurken LIMITS komutuyla kağıt kenar boşluklarına veya arka zemine
müdahale edilemez. Bu durumda sınırlar hesaplanır ve seçilmiş kağıt büyüklüğüne göre yerleşim
ayarlanır. Kağıt kenar boşlukları ve arka zeminin görüntüsü, OPTIONS komutuyla ekrana
gelen Options diyalog kutusunun Display sekmesindeki Layout elementsbölgesinden denetlenebilir.
Limit komutunu kullanmak için
·

Format menüden Drawing Limits
Komut Penceresinden (Command) limits (veya şeffaf kullanım için’limits) girilir.
Command: Limits
Reset Model space limits:
Specify lower left corner or [ON/OFF] <0.0000,0.0000>: (Çizimin sol alr köşesini belirtiniz)
Specify upper right corner <420.0000,297.0000>: (Çizimin sağ üst köşesini belirtiniz)
Limits komutunun seçenekleri:
Lower-Left Corner (sol alt köşe); çizim sınırının sol,alt köşesinin X ve Y koordinatlarını
belirtir.
On (açık); sınır denetimini açar. Sınır denetimi açık olduğunda çizim sınırları dışına nokta
girilmesi red edilir. Çember gibi nesnelerin bir kısmı, sınır dışına taşabilir.
Off (kapalı); sınır denetimini kapatır fakat güncel sınır değerleri muhafaza edilir.
Upper right corner (sağ üst köşe); çizim sınırının sağ üst köşesinin X ve Y koordinatlarını
belirtir.
Çizim boyutlarını A3’ten A4’ e değiştirmek için
Command: LIMITS
Reset Model space limits:
Specify lower left corner or [ON/OFF] <0.0000,0.0000>: 0,0
Specify upper right corner <420.0000,297.0000>: 210,297
2.3 Grid (ızgara) Komutu
Güncel görünüm alanındaki ızgara noktalarını gösterir.
Sayfa 4 / 13
©®
Bu komutu kullanmak için Komut Penceresinden (Command) Grid (veya şeffaf kullanım için
grid) girilir.
Izgara (GRID), LIMITS komutuyla belirlenen sınırlar içerisinde bulunan noktalardan
oluşan bir desendir. Izgara kullanımı, çizimin altına ızgara kağıdı (kareli kağıt. gibi) yerleştirmeye
benzetilebilir. Izgara açık olduğunda güncel görünüm alanı, ızgara köşelerine yerleşen noktalarla
kaplanır.
Izgara, bir başka komut yürülükte iken açılabilir ve kapatılabilir. Izgara, çizim çıktısında
görünmez.
Izgaranın yararları:
·
Nesnelerin hizalanmasına ve nesneler arasındaki mesafenin görülmesine yardım eder.
·
Izgara, çizim sınırını görmemizi sağlar.
·
Güncel olarak çalışılan çizim alanını ve çizdirme seçeneği olarak çizilecek alanı tanımlar.
·
Çizimin ızgara sınırları dışına taşmasını önler.
Seçenekler:
Grid Spacing (X) (ızgara aralığı X yönünde); ızgarayı belirtilen değere ayarlar. Snap aralığı
belirli ise, ızgara aralığı için girilen değeri x izlerse (mesela 2x), ızgara alığı snap aralığının girilen
değer kadar katı olur. Örneğin snap aralığı 10 birim ise grid aralığı için 2x girilmesi, ızgara aralığını 20
birim yapar.
On (açık); ızgarayı açar, güncel aralıkla görünür yapar.
Off (kapalı); ızgarayı kapatır, görünmez yapar.
Izgara noktalarının açık veya kapalı yapılması F7 veya CTRL+G tuşuna basmakla veya durum
çubuğundaki GRID üzerine tıklamakla sağlanabilir.
Snap (kenetle); ızgara aralık değerinin, Snap (kenetle) değerine eşit olmasını sağlar.
Aspect (oran); varsayılan olarak ızgara aralığı X ve Y yönünde birbirine eşittir. Aspect
ızgaraya farklı X ve Y aralıkları ayarlar. Aspect değerini x takip ederse bu, çizim birimi cinsinden
tanımak yerine kenetleme aralığıyla Aspect değerinin çarpılacağını gösterir.
Aspect seçeneği, güncel kenetleme stili, izometriğe ayarlandığında var olmaz.
Izgarayı açmak veya kapatmak, ızgara değerini ayarlamak için Dsettings komutu da
kullanılabilir.
Izgara aralıkları, görüntülenmek için çok yakın ise aşağıdaki mesaj alınır. Bu mesaj,
çizimi Zoom komutuyla büyültme veya küçültme yaptığınızda da alınabilir.
Sayfa 5 / 13
©®
Grid too dense to display (Izgara görüntülenmek için fazla yoğun)
Bu durumda ızgara görünmez, ızgarayı güncel görüntülenen alana uygun bir değere
ayarlamanız gerekir. Daha büyük ya da daha küçük bir değer denemek gerekir.
2.4 Snap (Kenetle) Komutu
İmlecin hareketini tanımlanmış aralıklara dayalı olarak kısıtlar. Kenetleme açık olduğunda
imleç, ızgara noktalarına kenetlenir veya yapışır. Kenetleme ızgarası görünmez. Kenetleme, bir başka
komut yürürlükte iken açılıp kapatılabilir.
Kenetleme aralığı, ızgara aralığıyla aynı olmak zorunda değildir. Mesela grid aralığı 10 birim,
snap aralığı 5 birim olabilir. Tersi durum ve her ikisinin de aynı olması da söz konusu olabilir.
Kenetleme modunun açık veya kapalı yapılması ve kenetleme noktaları arasındaki mesafenin
ayarlanması SNAP komutuyla yapılabilir.
Kenetleme ızgarası döndürülebilir, farklı X ve Y aralıkları verilebilir, standart veya isometrik
ızgaraya ayarlanabilir. Snap(kenetleme) modunun açık veya kapalı yapılması; durum çubuğu
üzerindeki SNAP üzerine tıklanarak, SNAP komutu kullanarak, CTRL+B veya F9 tuşuna basarak
sağlanabilir.
Bu komutu kullanabilmek için
Komut Penceresinden (Command) Snap girilir.
Specify snap spacing or [ON/OFF/Aspect/Rotate/Style/Type] <10.0000>: 5
Seçenekler:
Snap Spacing (kenetleme aralığı); snap modunu girilen değerde aktif yapar.
On (açık); snap modunu, güncel çözünürlük, dönme ve kenetleme ızgarası stilini kullanarak
aktif yapar.
Off (kapalı); snap modunu kapatır, fakat güncel ayarlar unutulmaz, saklanır. Aspect (Oran)
Kenetleme ızgarasının yatay (X yönü) ve düşey (Y yönü) aralığını
ayrı ayrı belirtir. Bu seçenek, isometrik kenetleme ızgarası için geçerli değildir.
Rotate (döndür); güncel UCS'nin XY düzlemine paralel dikdörtgen ızgara istenmediği
durumlarda, orijini ve kenetleme ızgarasının dönmesini ayarlar. Dönme açısı, güncel UCS'ye göre
yapılır. -90 iles 90 derece arasındaki değerler girilebilir.
Style (stil); kenetleme ızgarasının standart ya da isometrik seçilmesini sağlar.
Sayfa 6 / 13
©®
Standard (standart); güncel UCS'nin XY düzlemine paralel dikdörtgen ızgara oluşturur. X ve
Y yönündeki aralıklar birbirinden farklı olabilir.
Spacing (aralık); kenetleme ızgarasının aralığını belirtir.
Aspect (oran); kenetleme ızgarasının yatay (X yönü) ve düşey (Y yönü) aralığını ayrı ayrı
belirtir.
Isometric (izometrik); yatayla 30 ve 150 derece açı yapan, ızgara noktalı isometrik grid
meydana getirir. İsometrik kenetleme döndürülebilir.
İzometrik düzlem:Top (üst) ise ızgara noktaları ve çapraz yatayla 30 ve 150 derece, Left (sol)
ise ızgara noktaları ve çapraz yatayla 90 ve 150 derece, Right (sağ) ise ızgara noktaları ve çapraz
yatayla 30 ve 90 derecelik açı yapar.
Type (tip); kenetleme tipini belirtir.
Polar (kutupsal) kenetlemeyi, kutupsal izleme açılarına ayarlar.
Grid (Izgara) Kenetleme değerini, ızgara değerine ayarlar.
Kenetlemeyi açmak veya kapatmak, kenetleme değerlerini ayarlamak için DSETTINGS
komutu da kullanılabilir.
2.5 Isoplane Komutu
Güncel izometrik düzlemi belirtir.
Bu komutu kullanmak için
Komut Penceresinden
Command Isoplane
Enter isometric plane setting [Left/Top/Right] <Top>: (Seçenek giriniz veya Enter tuşuna basınız)
Snap (kenetleme) modu isometriğe ayarlı ve açık olduğunda, ızgara noktaları, yatayla 30
derecelik açıda yerleşir.
Kenetleme modu açık ve kenetleme stili Isometric'e ayarlı olduğunda isometrik düzlemde
imleç hareketleri standart düzleme göre farklı olur. CTRL+E tuşlarına veya F5 tuşuna
basılarak; left, top ve right isometrik düzlemlere geçiş yapılabilir. Isoplane komutuyla da
isometrik düzlem seçimi yapılabilir. İsometrik düzlemde imleç görünüşü, hareketi
ve Ellipsekomutunun isometric circle (isometrik çember) seçeneğiyle çizilen çemberin yönelimi farklı
olur.
Sayfa 7 / 13
©®
Seçenekleri:
Left (sol mod); snap ve grid hizalamasını 90 ve 150 derece eksenleri boyunca yöneltir.
Top (üst mod); snap ve grid hizalamasını 30 ve 150 derece eksenleri boyunca yöneltir.
Right (sağ mod); snap ve grid hizalamasını 90 ve 30 derece eksenleri boyunca yöneltir.
2.6 Durum Satırındaki Çizim Modları
Snap : Snap modunu açar ve kapatır.
Grid : Grid modunuı açar, kapatır.
Ortho : Dik modu açar ve kapatır. Ortho’nun açık olması imleci, güncel koordinat sisteminin x
ve y eksenlerine paralel hareket ettirir. Bu mod sayesinde yatay veya düşey çizgiler kolayca çizilebilir.
Polar : Kutupsal modu açar, kapatır.
Osnap : Nesne kenetleme modunu açar, kapatır.
Otrack : Nesne kenetleme izlemesi modunu açar kapatır.
Model : Model boşluğu kağıt alanı arasında geçiş sağlar.
Durum satırında yer alan bu çizim modları üzerinde sağ tuş menülerinden On (aç) Off (kapat) ve
Setting (ayar) imkanı sağlanmıştır.
Sayfa 8 / 13
©®
2.7 Dsetttings Komutu
Kenetleme modu, ızgara, kutupsal ve nesne kenetleme izlemesi için çizim ayarlarını belirtir.
Bu komutu kullanmak için

Tools menüden Drafting Setting
·
Kısayol menüsü olarak durum çubuğundaki Polar üzerinde sağ tuşu tıklanır ve settings
seçilir.

Komut penceresinden (Command) Dsettings girilir.
Bu komutta AutoCAD Drafting Settings diyalog kutusunu gösterir. Drafting Settings diyalog
kutusunda Snap and Grid sekmesi, Polar Tracking sekmesi ve Object Snap sekmesi bulunmaktadır.
2.7.1 Snap and Grid Sekmesi
Sayfa 9 / 13
©®
Snap On ve Grid On onay kutucuklarının yanında Snap (kenetle) ve Grid (ızgara) Snap
type&style ve Polar spacing bilgilerinin bulunduğu dört bölge bulunur. Snap ve Grid ayarlarını belirtir.
Snap On : Snap modunu açar veya kapatır. Snap modu durum satırındaki Snap üzerine
tıklanarak, F9 tuşuna basarak ya da Snapmode sistem değişkenini kullanarak açılıp kapatılabilir.
Snap (kenetle) : Ekranda hayali bir ızgara varmışcasına, imlecin tıklamalarda bu ızgaranın
düğüm noktalarına kenetlenmesini sağlar. Kenetleme noktası ile uyumlu olmayan bir nokta
girildiğinde nokta AutoCAD tarafından en yakın kenetlenme noktasına konur. Snap On (açık)
olduğunda aşağıdaki ızgara ölçülerine göre kenetlenme aktif durumdadır.
X Spacing (X aralığı); x ekseni yönünde kenetlenme mesafesini belirtir. Değer pozitif ve
gerçek sayı olmalıdır.
Y Spacing (Y aralığı); y ekseni yönünde kenetlenme mesafesini belirtir. Değer pozitif ve
gerçek sayı olmalıdır.
Angle (Açı); kenetlenme ızgarasının dönme açısını belirtir.
X Base (temel X); kenetlenme ızgarası için X ekseni yönünde temel nokta belirler.
Y Base (temel Y); kenetlenme ızgarası için Y ekseni yönünde temel nokta belirler.
Grid On (ızgara açık) : Grid modunu açar veya kapatır. Grid modu durum satırındaki Grid
üzerine tıklanarak veya F7 tuşuna basılarak ya da Gridmode sistem değişkeni kullanılarak da açılıp
kapatılabilir.
Grid (ızgara) : İmlecin belirli aralıklarla hareketi için ekranı noktalarla kafes ızgaraya böler.
Noktalı ızgara, kullanımda referanstır ve çizimin bir parçası değildir. Izgara izleri silinmese de bu izler
yazıcıdan alınmaz. Noktalar arsında X, Y boşluğu tanımlanabilir.
Grid X Spacing (ızgara X aralığı); x ekseni yönündeki ızgara aralığı girmek için kullanılır.
Grid Y Spacing (ızgara Y aralığı); y ekseni yönündeki ızgara aralığı girmek için kullanılır.
Polar Spacing (kutupsal aralık) : Kutupsal ayarları denetler.
Polar Distance (kutupsal mesafe); snap çeşidi polar snap olduğunda kenetlenme mesafesini
ayarlar. Bu değer sıfır ise, kutupsal kenetlenme mesafesi Snap X Spacing için bu değeri kabul eder.
Snap Type&Style (kenetleme tipi ve stili) : Snap modu ayarlarını denetler.
Grid Snap (ızgara kenetleme); snap tipini gride göre ayarlar.
Sayfa 10 / 13
©®
Rectangular Snap (dikdörtgen kenetleme); Snap çeşidini standart dikdörtgen sanp moduna
ayarlar. Snap tipi, grid snap’a ayarlı ve snap modu açık olduğu zaman imleç, dikdörtgen snap gride
kenetlenir.
Isometric Snap (izometrik kenetleme); snap çeşidini izometrik kenetleme moduna ayarlar.
Snap tipi, Grid snap’a ayarlı ve snap modu açık olduğu zaman imleç, isometric snap grid’e kenetlenir.
Polar Snap (kutupsal kenetleme); snap çeşidini kutupsal snap moduna ayarlar. Snap tipi, polar
snap’a ayarlı ve Snap modu açık olduğu zaman imleç, kutupsal izleme noktasından başlamaya göre
Polar tracking sekmesinde yazılı kutupsal hizalı açılar boyunca kenetlenir.
2.7.2 Polar Tracking Sekmesi
AutoTrack ayarlarını denetler.
Polar Tracking On (kutupsal izleme açık) : Kutupsal izlemeyi açar ve kapatır. Kutupsal
izleme, F10 tuşuna basılarak veya AUTOSNAP sistem değişkeni kullanılarak da açıp kapatılabilir.
Polar Angle Settings (kutupsal açı ayarları) : Kutupsal izlemede kullanılan açıları ayarlar.
Increment Angle (Artış açısı); Kutupsal izleme yollarını göstermek için kullanılan kutupsal
artış açısını ayarlar. Herhangi bir açı girilebilir veya listeden 90, 60, 45, 30, 22.5, 18, 15, 10 ve 5
derecelik açılardan biri seçilebilir.
Additional Angles (ilave açılar); kutupsal izleme için listede mevcut olan açılara, açı ilave
eder.
New (yeni) 10 taneye kadar kutupsal izleme açısı ilave eder. Delete (Sil) Seçilmiş ilave açıları siler.
Object Snap Tracking Settings (nesne kenetleme izleme ayarları): Nesne kenetleme izlemesi
için seçenekler kurar.
Track Orthogonally Only (sadece dik şekilde izle); nesne kenetleme izlemesi açık
olduğunda kazanılmış nesne kenetleme noktaları için sadece dik (yatay/düşey) nesne kenetleme
izleme yollarını gösterir. Bu ayar, polarmode sistem değişkeniyle de denetlenir.
Track Using All Polar Angle Settings (tüm kutupsal açı ayarlarını kullanarak izle); nesne
kenetleme izlemesi belirli noktalar üzerinde olduğunda imlecin kazanılmış nesne kenetleme
noktaları için herhangi bir kutupsal açı izleme yolu boyunca izlemesine izin verir. DİKKAT Durum
satırı üzerindeki Polar ve Otrack'ın tıklanması da kutupsal kenetlemeyi ve nesne kenetleme
izlemesini açar ve kapatır.
Polar Angle Measurement (kutupsal açı ölçüsü) : kutupsal izleme açılarının ölçü esasını
ayarlar.
Sayfa 11 / 13
©®
Absolute (mutlak); kutupsal izleme açıları için güncel kullanıcı koordinat sistemini esas
alır.
Relative to Last Segment (son parçaya göre); kutupsal izleme açıları için son oluşturulan
nesneyi esas alır.
Osnap Modu: Nesne kenetleme ayarlarını denetler.
Bu moda geçebilmek için
·
Object Snap araç çubuğundan Object Snap Settings seçilir.
·
Tools Menüden Drafting Setttings seçilir ve Object Snap sekmesi tıklanır.

·
Komut (Command) penceresinden osnap komutunu girilir.
Çizim alanında mouse sağ tuşu basılı iken shift’e basarak Osnap Settings seçilir.
AutoCAD bu komutta Drafting Settings diyalog kutusunun Object Snap sekmesini ekrana
getirir.
2.7.3 Object Snap Sekmesi
Seçenekler:
Object Snap On (nesne kenetleme açık) : Koşan nesne kenetlemeleri açar ve kapatır. Osnap
Snap modes altındaki seçilmiş nesne kenetlemeleri, nesne kenetleme açık iken aktiftir. Bu ayar
Osmode sistem değişkeniyle de ayarlanır. Kısayol olarak çizim alanında F3 tuşuda bu iş yapar.
Osnap Snap Tracking On (nesne kenetleme izlemesi açık) : Nesne kenetleme izlemesini açar ve
kapatır. İmleç, nesne kenetleme noktalarına dayalı yolları izleyebilir. Nesne kenetleme izlemesini
kullanmak için bir veya daha fazla nesne kenetlemeyi açılmalıdır. Kısayol olarak çizim alanında F11
tuşu da bu iş yapar.
Nesne kenetleme modları ya da osnap modları, bir noktanın nesne üzerindeki durumunu
belirtir. Her mod ayrı bir yerleşimi belirtir. Bu Snap mod kullanıcı tarafından kapatılıncaya veya başka
mod girilinceye kadar aktif durumdadır. Drafting Settings diyalog kutusundaki Object Snap
sekmesinden yapılan seçimler yine bu sekmeden kaldırılıncaya veya durum çubuğundan Osnap OFF
yapılıncaya kadar geçerli ve kalıcıdır. Object Snap’tan yapılan kenetlemeler yalnızca bir defaya
mahsustur.
Object Snap Araç Çubuğu
Temporary Track Point; osnap tarafından kullanılan geçici nokta oluşturur.
From; geçici referans noktasından offsetle.
Endpoint; nesnenin veya çizginin en yakında olan ucunu, bitim noktasını veya köşesini
yakalayarak kenetlenir.
Sayfa 12 / 13
©®
Midpoint; Çizgi ve yayların ota noktasını yakalar.
Intersection; iki nesnenin veya çizginin kesiştiği noktayı yakalar.
Apparent Intersection; kesişmeyen ve birbirine paralel olmayan iki çizginin plan düzlemindeki
izdüşümlerinin sanal kesişme noktasını bulur ve yakalar.
Extension; yayların veya çizginin sanal uzantısına kenetlenir.
Center; çember ve yayların merkez noktalarını yakalar.
Quadrandt; çember ve yayların kritik çeyrek noktalarını yakalar (0°, 90°, 180°, 270 °)
Tangent; Bir çember veya yaya teğet oluşturacak noktalardan en yakınını yakalar.
Perpendicular; son işaretlenen noktadan bir nesneye 90 derece saplanan sanal bir doğrunun varış
noktasını yakalar.
Parallel; belirli bir çizgiye paralel kenetlenir.
Node; AutoCAD nesnesi olan noktaları yakalar.
Nearest; bir nesne üzerinde imlece en yakın noktayı yakalar.
None; tanımlanmış Object Snap işlevlerini iptal eder.
Clear All (tümünü temizle) : Tüm nesne kenetleme modlarını kapatır.
Select All (tümünü seç) : Tüm nesne kenetleme modlarını açar.
Sayfa 13 / 13
©®
Ders:3
ÇİZİM KOMUTLARI
Sayfa 1 / 10
©®
 Line (Çizgi) Komutu: Girilen iki nokta arasında çizgi çizer. Bu çizgi, 2B düzleminde veya 3B
uzayda olabilir. Bu komut bilgisayar destekli tasarımın en temel komutudur.
Bu komutu kullanmak için;

·

Draw menüden Line
Draw araç çubuğundan
Komut penceresinden (Command) line girilir.
Komut satırında çizgi çizebilmek için önce birinci nokta (Specify First Point) sonra ikinci nokta
(Specify Next Point) işaretçi ile yada koordinat kullanarak girilir. Girilen bilgiler kullanılarak bu iki
nokta arasında çizgi çizme işlemi gerçekleştirilir. Bu işlemi bitirmek için komut penceresine C (Close)
yazmak yeterlidir. Eğer birbirini takip eden çizgiler varsa bir kare gibi, komut penceresine C harfi
girilmeden önce sonraki noktalar verilerek çizime devam edilebilir. Bu sayede böylesi çizimlerde
sürekli olarak line komutunu kullanmak yerine bir defa komutu kullanarak çizim gerçekleştirilebilir.
 Polyline (Bileşik Çizgi) Komutu: İki boyutlu bileşik çizgi çizer. En basit tanımıyla Polyline,
Line’a benzeyen ama birbirine eklenmiş çizgi ve Arc(yay) parçalarından (segmentlerden)
oluşmuş bir çizgi topluluğudur. Yalnız normal çizgiden en büyük farkı, sonuçta kaç parçadan
oluşursa oluşsun tek bir nesnedir. Çizim sonucunda bileşik çizgi seçildiğinde tüm parçaların
seçildiği görülür.
·
·

Draw menüden Polyline
Komut penceresinden (Command) Pline girilir.
Komut girildiğinde seçenekler komut penceresinde görünür.
Arc (yay); bileşik çizgiye bir yay parçası ilave eder. Bu seçimin alt seçenekleri de bulunmaktadır.
Endpoint of Arc ile, yay parçası çizer son noktadan bileşik çizginin önceki parçasına teğet şekilde
başlar. Angle ile, başlangıç noktasından itibaren yayın kapsadığı açı verilir. Center ile, çizilecek yayın
merkezi verilir. Radius ile, yay parçasının yarıçapı verilir. Close ile, bileşik çizgiyi yay parçası ile
kapatır. Direction ile, yayın başlama yönünü belirtir. Halfwidth ile, geniş bileşik çizginin kenarlarından
birine olan genişlik girilir. Line ile, yay çizim seçeneğinden çıkar ve başlangıçtaki Polyline iletisine
geri döner. Second Pt ile, ikinci noktayı ve üç noktadan geçen yayın uç noktası belirtilir.Undo ile,
bileşik çizgiye ilave edilen en son çizilmiş yayı kaldırır. Width ile, bir sonraki çizilecek yayın genişliği
belirtilir.
Sayfa 2 / 10
©®
Close (kapat); bileşik çizginin başlangıç noktasına kapalı bileşik çizgi oluşturan bir çizgi çeker.
Halfwidth (yarı genişlik); çizgi yarı genişliği girilir.Farklı bir değer girilmedikçe başlama yarı
genişliği varsayılan bitirme yarı genişliği olarak kabul edilir.
Length (uzunluk); önceki parçayla aynı açıda belirtilen uzunlukta çizgi parçası çizer. Bileşik
çizgi parçasının önceki parçası yay ise AutoCAD yeni yayı eskisine teğet olarak çizer.
 Multiline (Çok Çizgi Veya Çoklu Çizgi) Komutu: Birbirine paralel çoklu çizgi çizer.
Multiline iki nokta arasında çizgi çizilirken bünyesinde 16 adete kadar paralel çizgiyi
barındırır. Genellikle temel, duvar, çatı gibi katmanlı yapı elemanlarını çizerken kolaylık
sağlar.



Draw menüden Mulitline
Komut penceresinden (Command) Mline girilir.
Bu komutun seçeneklerini komut penceresinden görmek mümkündür.
Justification (hizalama); sanal çizgi hattının çoklu çizginin neresinde olacağını belirtir. Top çoklu
çizginin üstünde, Zero çoklu çizginin merkezinde, Bottom çoklu çizginin altında gibi üç seçimi vardır.
Scale (ölçek); multiline’nın kalınlık ölçeğini ayarlamaya yarar başka ifade ile çoklu çizgiler arasındaki
mesafenin ayarı için kullanılır. Çizgi ölçeğini etkilemez.
Style (biçim); daha önceden ayarlanan çoklu çizgi biçemlerini çağırmaya yarar. Listeyi görmek için
“?” girmek yeterlidir. Çoklu çizgi biçemi oluşturmak için Format menüden Multiline Style seçilir veya
komut penceresinden mlstyle girmek gerekir. Böylece kullanıcılar kendi çoklu çizgi biçimlerini
oluşturabilir.
 Construction Line (Yardımcı Çizgi) Komutu: Sonsuz çizgi çizer. Bu çizgiler çizimlerde
yardımcı çizgi olarak kullanılır. Bu çizgiler hayali olarak sonsuza ulaşırlar ve çizim içerisinde
yapısal bir görev üstlenmezler. Referans amaçlı kullanılırlar istenildiğinde seçilebilir ve
silinebilirler


Draw menüden Costruction Line
Sayfa 3 / 10
©®

Komut penceresinden (Command) xline girilir.
Komut penceresindeki seçenekleri;
Hor (horizontal - yatay); ekranda seçili tek noktadan geçen yatay eksene (x) paralel doğrultuda sonsuz
çizgi çizer.
Ver (vertical - düşey); ekranda seçili tek noktadan geçen dikey eksene (y) paralel doğrultuda sonsuz
çizgi çizer.
Ang (angle - açı); belirli bir noktaya göre verilen açının doğrultusunda sonsuz çizgi çizer.
Bisect (bisector - açıortay); birinci ve ikinci çizginin arasında kalan açının açıortayından geçen sonsuz
çizgi çizer.
Offset (öteleme); sonsuz çizgiyi belirli bir mesafede ötelenmiş olarak çizmek için kullanılır.
 Ray (Işınsal Çizgi/Işın) Komutu: Yarı sonsuz çizgi çizer. Bu yarı sonsuz çizgilerde sonsuz
çizgiler gibi yani construction line gibi yardımcı çizgi olarak kullanılır. Yarı sonsuz çizgi,
başlama noktası belirli olan ve sonsuza uzanan çizgidir.

Draw menüden Ray

Komut penceresinden (Command) ray girilir.
Herhangi bir seçimi yoktur sadece başlangıç noktası girildikten sonra sıra ile nokta seçilerek
yardımcı yarı sonsuz çizgiler çizilebilir.
 Rectangle (Dikdörtgen) Komutu: Dikdörtgen çizer. Bu komut dikdörtgeni bileşik çizgi
kullanarak oluşturur. Bir köşe noktası ve aynı köşenin dikdörtgen üzerindeki olası köşegenini
girerek, kenarları birbirine 90 derece dik bir dikdörtgen çizer.



Draw menüden Rectangle
Komut penceresinden (Command) rectang veya rectangle girilir.
Seçenekleri;
Chamfer (pah kır); çizilecek dikdörtgen için pah kırma mesafesini ayarlar.
Elevation (yükseklik); çizilecek dikdörtgenin yükseliğini (Z yönündeki) belirtir.
Fillet (kavislendir/yuvarlat); çizilecek dikdörtgenin kavis yarıçapını belirtir.
Sayfa 4 / 10
©®
Thickness (kalınlık); çizilecek dikdörtgenin kalınlığını belirtir.
Width (genişlik); çizilecek dikdörtgenin bileşik çizgi genişliğini belirtir.
Edge (kenar); Çokgenin birinci kenar uç noktalarının belirlenmesiyle tanımlanan kenar uzunluğuyla
çizilmesini sağlar.
 Polygon (Çokgen) Komutu: Çokgen çizer. Polygon eşit uzunluktaki kapalı bir bileşik çizgidir.
Çokgenin kenar sayısı 3’den 1024’e kadardır.



Draw menüden Polygon
Komut penceresinden (Command) Polygon girilir.
Seçenekleri;
Center of Polygon (çokgenin merkezi); çizilecek çokgenin merkezi tanımlanır.
Inscribed in Circle (çembere içten teğet); ekranda gelen yarıçap iletisine, çokgenin tüm köşelerinin
içten teğet olduğu hayali çember yarıçapı girilir. Çizilecek çokgen, yarıçapı girilen çemberin içerisine
çizilmesi istendiğinde bu seçenek kullanılır.
Circumscribed about Circle (çembere dıştan teğet); ekranda gelen yarıçap iletisine, çokgenin
tüm kenarlarının orta noktalarının dıştan teğet olduğu hayali çember yarıçapı girilir. Çizilecek çokgen,
yarıçapı girilen çemberin dışarısına çizilmesi istendiğinde bu seçenek kullanılır.
 Spline (Eğri Çizgi) Komutu: Belirlenen noktalardan geçen bir eğri çizer. AutoCAD BSpline
olarak bilinen özel bir eğri tipini kullanır. Spline, düzensiz eğri oluşturmak için kullanışlıdır.
Spline komutu özelde NURBS eğriler olarak tanımlanabilecek genelde spline denilen eğriler
üretir. Spline, ardışık verilen noktalar arasında tolerans içerisinde eğriler uydurur. NURBS
(nonuniform rational B-spline) matematiği, bir eğri sınıfını ve yüzey verisini depolar ve
tanımlar.



Draw menüden Spline
Komut penceresinden (Command) Spline girilir.
Seçenekleri;
First Point (birinci nokta); eğrinin başlanacağı nokta girilir.
Sayfa 5 / 10
©®
Next Point (sonraki nokta);birinci noktadan sonra girilen noktalar sonraki nokta olarak adlandırılır ve
enter tuşuna basılıncaya kadar ek spline eğri parçaları ilave eder. Enter tuşundan sonra AutoCAD
başlama teğeti belirlenmesini ister.
Close (kapat); birinci nokta gibi birleşme teğeti sağlayan son noktanın tanımlanmasıyla spline eğri
kapatılır.
Fit Tolerance (tolerans uyum); güncel spline eğrinin uyması için toleransı değiştirir. Eğri yeni
toleransa göre uydurularak yeniden tanımlanır.
Start Tangent (teğet başlat); eğrinin birinci ve son noktaları için teğetliği tanımlar.
Object (nesne); 2B veya 3B ikinci veya üçüncü dereceden spline uygun bileşik çizgiyi eşdeğer bir
spline’a dönüştürür ve bileşik çizgiyi siler.
 Point (Nokta) Komutu: Nokta nesnesi çizer.
·


Draw menüden Point (Single point)
Komut penceresinden (Command) Point girilir.
Seçenekleri;
Pdmode; çizilecek nokta çeşitini oluşturur.
Pdsize; girilecek noktanın büyüklüğünü kontrol eder.
Nokta çeşit ve büyüklüğü Ddptype komutunun yanısıra Format menüden Point Style diyalog
kutusundan da seçilebilir. Bu diyalog kutusundan istenen bir nokta çeşiti seçilir. Ayrıca bu diyalog
kutusunda noktanın büyüklüğü yüzde olarak Point size kutusuna yazılabilir. Bu büyüklüğün nasıl
anlaşılması gerektiği ise iki radio butonundan birini seçerek verilebilir. Bunlardan Set Size Relative to
Screen kutusu seçilirse, nokta büyüklüğü ekrana göre tesbit edilir. Set Size in Absolute Units seçilirse,
nokta büyüklüğü çizim olarak kabul edilir ve sabit kalır.
 Circle (Çember) Komutu: Belirli ölçüler içerisinde çember çizer.

Draw menüden Circle
Sayfa 6 / 10
©®


Komut penceresinden (Command) Circle girilir.
Seçenekleri;
Center Point (merkez noktası); merkez noktası ve yarıçap değerlerini alarak çember çizer.
Radius (yarıçap); çizdirilecek olan çemberin yarıçapı verilir.
Diameter (çap); çizdirilecek olan çemberin çapı verilir. Verilen çap merkez noktadan itibaren
geçerlidir.
3P (üç nokta); çizilecek çemberi çevresi üzerinde verilen üç noktayı referans alarak bu noktalara
dayalı olarak çizer.
2P (iki nokta); çizilecek çemberi verilen iki nokta arasını çemberin çapı kabul ederek bu iki
noktaya dayalı olarak cizer.
TTR-Tangent, Tangent, Radius (teğet, teğet, yarıçap); yarıçapı girilen çemberi iki noktaya
veya nesneye teğet olacak şekilde çizer.
Bu seçimlerle birlikte altı değişik şekilde çember çizilebilir.
Bunlar Center ve radius (merkez ve yarıçap), Center ve diameter (merkez ve), Tree point cirles (üç
noktadan geçen çemberler), Two point circles (iki noktadan geçen çemberler), Tangent circles (teğet
çemberler), Tangent three point circles (üç noktaya teğet çemberler) olarak sıralanabilir.
 Ellipse Komutu: Elips veya eliptik yaylar çizer.
Draw menüden Ellipse
Komut penceresinden (Command) Point girilir.
Seçenekleri;
Axis Enpoint (eksen uç noktası); birinci eksen kendi iki noktası ile tanımlanır. Bu eksenin açısı elipsin
açısını belirler. Bu seçenek altında da seçimler vardır. Distance (mesafe), ikinci ekseni eliptik yayın
merkezinden veya birinci eksenin orta noktasından belirtilen noktaya kadar mesafe olarak tanımlar.
Rotation (dönme), elipsin büyük küçük eksen oranını, çemberi birinci eksenin etrafında döndürerek
Sayfa 7 / 10
©®
tanımlar. Değer büyüdükçe küçük büyük eksen oranı da büyür. 0 ile 89,4 derece arasında bu açı sıfır
olursa çember otraya çıkar.
Arc (yay); eliptik yay çizer, birinci eksen açısı eliptik yayın açısını belirler. Axis Enpoint, birinci
eksenin başlangıç noktasını belirler. Start Angle (başlama açısı), yayın başlama açısını belirler. End
Angle (bitirme açısı), 0 dereceden itibaren yayın bitim açısını belirler.
Included Angle (kapsanan açı), başlama açısına nispetle ölçülen eliptik yayın kapsadığı açıyı
belirtir. Parameter (parametre), AutoCAD eliptik yayı parametrik vektör eşitliğini kullanarak çizer.
Parameter seçeneği altında diğer seçenekler; Start Parameter (başlama açısı), başlama açısını
parametrik vektör eşitliğini kullanarak tanımlar. Start Parameter seçeneği Angle modundan
Parameter moduna geçiş sağlar. Angle (açı), eliptik yayın başlama açısını tanımlar. Angle seçeneği
Parameter modundan Angle moduna geçiş imkanı tanır. Bu mod, elipsin nasıl hesaplanacağını
belirtir.
Center (merkez); belirtilen noktayı merkez olarak kullanır ve eliptik yay çizer.
 Arc (Yay) Komutu: Belirtilen değerlerde yay çizer.



Draw menüden Arc
Komut penceresinden (Command) Arc girilir.
Seçenekleri;
Start Point (başlama noktası); yayın başlama noktasını belirtir.
Center (merkez); buradan yayın parçası olduğu çemberin merkezi girilir. Çünkü yay bir çember
parçasıdır.
End (bitim noktası); çizilecek yayın bitim noktası belirtilir.
Chord Lenght (kiriş uzunluğu); kiriş uzunluğu pozitifse küçük yayı,negatifse büyük yayı saat ibresi
yönünün tersi yönünde çizer.
Angle (açı); Başlangıç noktasından merkez noktasını kullanarak belirli kapsanan açı kadar saat ibresi
dönüş yönünün tersinde yay çizer.
Direction (yön); yayı belirtilen yönde başlatır.
Radius (yarıçap); başlama noktasından bitiş noktasına saat ibresi dönüş yönünün tersi yönünde küçük
yayı çizer,yarıçap değeri negatif ise büyük yay çizer.
Draw menüden Arc seçeneği ile yay çizmek için bir çok yöntem vardır bunlar;
Sayfa 8 / 10
©®
Üç noktadan geçen yay – Başlangıç, merkez ve bitim noktası – Merkez, başlangıç ve bitim noktası –
Başlangıç, merkez ve taranan açı – Başlangıç, merkez ve kiriş boyu – Başlangıç, bitim ve yarıçap –
Başlangıç, bitim ve taranan açı – Başlangıç, bitim ve başlama yönü – Merkez, başlangıç ve uzunluk –
Merkez, başlangıç ve taranan açı – Önceki yay veya çizginin devamı şeklindeki seçeneklerdir.
 Trace (İz) Komutu: İki boyutta katı çizgiler çizer.

Komut penceresinden (Command) Trace’e girilir.
Trace’in uç noktaları, çizgi ekseni üzerindedir ve daima dörtgen şeklinde kesilir. Trace undo
seçeneğine sahip değildir. Fill modu açık olduğunda içi dolu, fill modu kapalı olduğunda içi boş katı
çizgi çizer. Daha önceden çizilmiş trace çizgileri için fill modu değiştirildiğinde çizimi güncellemek
için regen komutu girilmelidir. Fill ve regen komutu command (komut) penceresinden girilir.
 Region (Bölge) Komutu: bulunan nesnelerin seçim setinden region nesnesi oluşturur.



Draw menüden Arc
Komut penceresinden (Command) Arc girilir.
Trace (bölge)’ler kapalı şekiller veya döngülerden oluşan iki boyutlu alanlardır. Döngü, kendi içinde
kesişmeyen sınıra sahip düzensel alanı tanımlayan birleştirilmiş eğrilerdir. Döngüler, çizgi, bileşik
çizgi, çember, yay, elips, eliptik yay, 3B yüz, iz ve katı dolguların bileşimi olabilir. Döngüyü oluşturan
nesneler ya kapalı olmalı ya da diğer nesnelerle uç noktaları paylaşılan kapalı alan biçiminde olmalıdır.
Nesneler aynı düzlemde olmalıdır. Orijinal nesneler taranırsa, ilişkili tarama kaybolur.
 Sketch (Serbest El Çizgisi) Komutu: Eskiz çizer. Serbest el eskizleri, bir çok çizgi
parçasından meydana gelir.

Komut penceresinden (Command) Sketch girilir.
Seçenekleri;
Record increment (kayıt adımı); çizgi parçası uzunluğunu tanımlar. İşaretleme cihazı, çizgi üretmek
için adım değerinden daha büyük bir değer kadar hareket ettirilmelidir. Record increment değeri
arttıkça çizgi hassaslığı azalmaktadır. Yumuşak çizgiler bu değer arttıkça sertleşmektedir.
Pen (kalem); eskiz kalemini yukarı kaldırır ve aşağı indirir.
Sayfa 9 / 10
©®
Exit-Enter (çık); eskizi yapılan geçici çizgilerin sayısını kaydeder ve rapor eder sonra komutu sona
erdirir.
Quit (terket); Sketch komutunun başlamasından veya record seçeneğinin kullanımından sonra eskizi
yapılan tüm geçici çizgileri gözardı eder.
Erase (sil); geçici çizginin herhangi bir kısmını çizer kalem aşağıda ise yukarı kaldırır.
Connect (bağla); kalemi son eskiz yapılan çizginin uç noktasından veya son erase işleminden eskize
devam etmek için aşağı indirir.
Period (süre); kalemi aşağı indirir ve son eskiz çizgisinin uç noktasından kalemin güncel konumuna
düz bir çizgi çizer ve kalemi yukarı kaldırır.
 Donut (Halka) Komutu: İçi dolu çember çizer.

Draw menüden Donut
Komut penceresinden (Command) Donut’a girilir.
Halka geniş yay parçalarından oluşan kapalı bir bileşik çizgidir. Halkanın içi Fill komutunun ayarına
göre yani açık kapalı durumuna bağlı olarak dolu veya boş olur. Halka çizmek için iç çap, dış çap ve
merkezi belirtmek gerekir. İç çap sıfır olursa içi dolu çember elde edilir.
 Boundary (Sınır) Komutu: Kapalı bir alan veya bileşik çizgi üretilir.

Draw menüden Boundary

Komut penceresinden (Command) Boundary girilir.
AutoCAD bu komutta Boundary Creation diyalog kutusunu ekrana getirir.
Seçenekler;
Advanced Options (gelişmiş ayarlar); sınırı oluşturmak için kullanılan yöntemler belirlenir. Bunlar
boundary set (sınır seti), Island detection (ada tanımlama), ve object type (nesne tipi)’dir. Nesne tipi ve
ada tanımlama yönteminin iki seçeneği vardır.
Internal Point (iç nokta); kapalı alanı biçimlendiren mevcut nesnelerden sınır üretir.
Seçenekler ayarlandıktan sonra çizimdeki sınırları oluşturmak için Pick Points düğmesi seçilir.
Sayfa 10 / 10
©®
Ders:4
GÖRÜNTÜ KONTROL KOMUTLARI
Sayfa 1 / 6
©®
 Zoom Komutu: Güncel görünüm alanındaki nesnelerin görünüş büyüklüğünü
değiştirir, büyültür veya küçültür.

View menüden Zoom,

Kısayol olarak çizim alanında mouse sağ tuşu ile realtime zoom yapmak için
zoom‘u seçmek,

Komut penceresinden (Command) Zoom girilir.
Birçok çizim boyut olarak küçük ve detaylı olarak çalışmak gerekebilir böylesi durumlarda
zoom komutu kullanılarak detaylar büyütülebilir. Bazı durumlarda ise çizim çok büyük olabilir
çizimin tamamını görmek için çizimden uzaklaşmak gerekir bu durumlarda ise zoom komutu ile
çizimi kullanıcıdan uzaklaştırıyor hissi verilerek çizimin tamamı görülebilir ancak detayları görmek
güçleşir.
Zoom komutu ile içeri zoom yapıldığında nesne yakına gelirken dışarı zoom yapıldığında
nesne kullanıcıdan uzaklaşır. Zoom komut bu işlemleri yaparken çizim ölçeği ile oynamaz.
Seçenekleri:

Scale (ölçek); büyültme küçültme ölçeğidir. Sayısal değerler girilerek orijinal
boyuttaki çizimi büyültme küçültme imkanı verir. Mesela bu değer yerine 2 girilirse
normal çizim iki kat büyür. Zoom işlemi bir önceki ekranın merkez noktasını
merkez olarak kullanır. Büyültme veya küçültme işlemi mevcut görüntüye bağımlı
olarak hesaplanır. Zoom işleminde sadece pozitif değerler kullanılır bu nedenle
ekranda küçük görüntü isteniyorsa 0 ile 1 arasındaki değerler kullanılmalıdır.
Mesela girilen değer 0.5 olursa görüntü yarım kat küçülür.

All (tümü); ekranda çizilmiş olan tüm çizimin değişmesine neden olur. Eğer çizim
görüntü sınırlarını aşarsa All seçeneği sınırların dışına taşan çizim kısımlarını da
ekranda görüntüleyerek tüm çizimi ekrana sığdırır.

Center (merkez); zoom merkezini tanımlamaya izin verir. Çalışılan birimde bir
değer veya yükseklik girmek gerekir. Girilen bu değerler ile merkez nokta dahilinde
zoom işlemi yapılır.

Dynamic (dinamik);dinamik büyültme küçültme yapma imkanı sağlar. Bu seçeneği
aktifleştirmek için diğerlerinde olduğu gibi zoom alt seçeneklerinde seçeneklerin
baş harfini girmek yeterlidir. Dinamik zoom seçildiğinde mevcut ve mümkün olan
ekran bakış alanı seçimlerini gösteren pencereler sunulur.
Sayfa 2 / 6
©®
Merkezleme penceresi görüntüyü merkez sayılacak istenilen bir yere taşır, sol mouse tuşuna
basıldıktan sonra dinamik zoom yapma imkanı veren pencere ekrana gelir. İstenilen büyüklük kadar
pencere ayarlanır ve enter tuşuna basarak dynamic zoom işlemine son verilir.


Zoom In (içeri zoom); ekrandaki görüntüyü merkezini koruyarak iki kat büyütür.
Zoom Out (dışarı zoom); ekrandaki görüntüyü merkezini koruyarak iki kat
küçültür.

Zoom Extents (kapsama zoomla); limits ayarlarına bakmaksızın o ana kadar
çizilmiş görünür durumdaki tüm nesneleri ekrana sığdırır.

Zoom Window (pencere zoomla); çizimin belirli bir alanını seçme penceresi içine
alarak ekran boyuna büyütür.

Zoom Previous (önceki zoom); önceki zoom görüntülerine sıra ile döner. Bu işlem
defalarca tekrar edilebilir.

Zoom Realtime (gerçek zamanlı zoom); çizime imleç yardımıyla yaklaşıp
uzaklaşmayı sağlar. Standart araç çubuğunda bulunan zoom realtime tıklandığında
imleç büyüteç şeklini alır. Mouse yardımıyla ekrana tıklatılarak aşağı yukarı hareket
ettirilir. Yakınlaşma veya uzaklaşmada çizim merkezi esas alınır. Klavyeden iki kez
enter tuşuna basıldığında realtime zoom imlecine ulaşılabilir. Mouse sol butonuna
basılarak ekranın alt kısmına doğru çekilirse çizim uzaklaşır yani küçülür. Tersi bir
işlemde yani mouse sol butonuna basıp ekranın yukarısına doğru çekilirse çizim
yaklaşır ve nesne büyür.
 Pan (Görüntü Kaydır) Komutu: Güncel görünüm alanında görüntülenen çizimi
hareketlendirir.

View menüden Pan,

Kısayol olarak nesne seçilmemiş durumda, çizim alanında mouse sağ tuşu
tıklayarak Pan seçilir,

Standart Toolbar’dan,

Komut penceresinden (Command) Pan girilir.
Pan komutu genelde zoom komutuyla birlikte kullanılır. Kullanıcı daha fazla detay görmek
için büyültme-küçültme yapmak ve aynı ölçekte kalarak kısa bir süre için büyültme-küçültme
ekranını kaydırmak isteyebilir. Pan komutu bunu yerine getirir.
Pan komutu, çizim alanını ekrana göre kaydırır ve çizimdeki nesnelerin yerleşim
koordinatlarında bir değişiklik yapmaz.
Bu komutun Seçenekleri:
Sayfa 3 / 6
©®

Pan Realtime; bu seçim yapıldığında imleç el simgesine dönüşür. İşaretleme cihazı
üzerindeki seç düğmesi aşağı doğru bastırılarak çizimin güncel yerleşimi güncel
görünüm alanı koordinat sistemine göre sabitlenir. Çizimi farenin sol tuşu ile
tıklayıp istenilen yere taşımak mümkündür. Çizim artık imleçle aynı yönlü olarak
hareket eder.
Kaydırma sırasında çizim sınırlarından çok fazla uzaklaştığında, el imlecinin yanında bir
çubuk ve çizim kapsamına erişilecek yeri gösteren bir ok görünür. Dört farklı durum hakkında yani
kapsamın yukarda, aşağıda, solda ve sağda olduğu hakkında bilgi verir.


Pan Point; bu seçimde ekranda iki nokta verilir. Bunlar base point veya
displacement ve second point noktalarıdır. Çizim bu iki noktanın aralığında ve
veriliş yönünde kayar. Çizim alanı, ekrana göre kaydırılır, çizimdeki nesnelerin
yerleşim koordinatlarında değişiklik olmaz. Ekranda yer değiştirme için bir nokta ve
ikinci nokta için bir başka koordinat girmek gerekir. Mesafe ve açı yer değiştirme
(Displacement) olarak adlandırılır. AutoCAD mesafe ve açıyı hesaplar ve Pan
işlemini gerçekleştirir.
Pan Left; ekrana bakış için bizi sola ilerletir çizimi ise sağa kaydırır.

Pan Right; ekrana bakış için bizi sağa ilerletir çizimi ise sola kaydırır.

Pan Up; ekrana bakış için bizi yukarı ilerletir çizimi ise sağa aşağı kaydırır.

Pan Down; ekrana bakış için bizi aşağıya ilerletir çizimi ise yukarıya
kaydırır.

Pan Kısa Yol Menüsü
Zoom ve Pan fare sağ tuş menüsü;
Pan komutu aktif iken Pan kısayol menüsündeki seçenekler kullanılarak Pan komutundan
çıkılabilir, Zoom veya 3Dorbit komutuna geçiş yapılabilir. Pan kısayol menüsüne ulaşmak için Pan
komutu aktif olduğunda çizim alanında fare sağ tuşuna tıklamak yeterlidir.







Exit (çık); Pan veya Zoom komutunu iptal eder.
Pan (kaydır); Pan komutuna geçiş yapar.
Zoom; gerçek zamanlı zoom’a geçiş yapar.
3D Orbit (3D yörünge); 3Dorbit komutuna geçiş yapar.
Zoom Window (pencereye zoom); dikdörtgen pencereyle belirtilen
alanı görüntülemek için zoom yapar.
Zoom Original (orijinale zoom); orijinal görünümü yeniden yükler.
Zoom Extents (kapsama zoom); çizim kapsamını görüntülemek için
zoom yapar.
Pan komutu ile saydam görüntü kaydırma işlemi yapılabilir. Diğer bir komut hafızada iken
komut satırına Pan yazıp Enter tuşuna basılırsa bu işlem gerçekleştirilebilir.
Saydam büyütme-küçültme taşımalarda var olan kurallar saydam taşıma için de geçerlidir.
Sayfa 4 / 6
©®
 Redraw Komutu: Güncel görünüm alanındaki görüntüyü yeniden tazeler.

View menüden Redraw

Komut penceresinden (Command) Redraw girilir.
AutoCAD çizim alanında çizim yaptıktan sonra çizim alanında küçük artılar oluşur. Bir süre
sonra bu artılar rahatsız edici olabilir. Bu durumda AutoCAD’de, artı şeklinde gözüken bu pikselleri
tamamen temizlemek için redraw komutunu kullanmak gerekir. Bu komut ekranı siler ve o ana kadar
yapılan tüm çizimleri yeniden yerleştirir.
Zoom gibi bazı komutlar redraw komutunu otomatik olarak devreye sokar. Bu yüzden bu tür
komutları kullanmadan önce redraw komutunu kullanmaya gerek yoktur.
 Redrawall Komutu: Görünüm alanındaki görüntüyü yeniden çizer, işaretçi piksel
artılarını temizler. Redrawall işlemi tüm görünüm alanlarına redraw komutunun
uygulanmasıdır.

Standart Toolbar’dan ,

View menüden Redraw,

Komut penceresinden (Command) Redrawall girilir.
 Regen (Yeniden Türet) Komutu: Çizimi yeniden üretir ve mevcut görünüm alanını
yeniler.

View menüden Regen

Komut penceresinden (Command) Regen girilir.
AutoCAD bu komut çalıştırıldığında çizimin veri tabanını yeniden oluşturur. Tüm nesnelerin
ekran koordinatlarını yeniden hesaplar. Redraw komutundan farklıdır veri tabanından silinen çizgi,
nokta gibi bilgileri temizlemekle kalmayıp aynı zamanda çizgi bitim noktalarını, taralı alanları
yeniden hesaplar. Zoom, pan ve view gibi komutlar otomatik yeniden oluşturma işlemine neden
olurlar. Karmaşık yüzey veya katı modellerle düzenleme yapılırken hide, shade, render gibi
görselleştirme işlemlerinden sonra regen yapmak gerekir.
 Regenall Komutu: Çizimi yeniden üretir, görünüm alanlarını tazeler ve çizim veri
tabanını yeniden indeksler.

View menüden Regen All

Komut penceresinden (Command) Regenall girilir.
Regenall çizimi yeniden ürettiği gibi tüm nesneler için ekran koordinatlarını yeniden hesaplar.
Optimum görüntü ve nesne seçim performansı için çizim veri tabanını oluşturarak sıralar.
Sayfa 5 / 6
©®
 Dsviewer Komutu: Aerial View penceresini açar. Aerial View penceresi, çizim
üzerinde kuş bakışı görünüş alma aracıdır. Aerial View penceresi ayrı bir pencere
içerisinde tüm çizimin görünüşünü gösterir. Aerial View penceresinin açılması ile
komut girmeden zoom ve pan işlemleri yapılabilir böylece istenilen yere girilebilme ve
konumlanabilme imkanı tanır.

View menüden Aerial View,

Komut penceresinden (Command) Dsviewer girilir.
Aerial View penceresi tüm çizimi kalın çizgili bir dikdörtgen içerisinde gösterirken bazı
seçenekler de sunar.
Aerial View penceresindeki görünüş menüsü olan View Menu seçenekleri:



Zoom In (içeri zoom); Aerial View penceresindeki çizimin büyüklüğü güncel bakış
merkezinde ikilik faktörle yapılan içeri zoomla artar.
Zoom Out (dışarı zoom); Aerial View penceresindeki çizimin büyüklüğü güncel bakış
merkezinde ikilik faktörle yapılan dışarı zoomla azalır.
Global; tüm çizimi ve Aerial View penceresindeki güncel çizimi gösterir.
Aerial View penceresindeki ayarlar menüsü veya seçenekler menüsü olarak bilinen Options
Menu seçenekleri;



Auto Viewport (otomatik görünüm alanı); görünüm alanının model boşluğu
görünümünü otomatik olarak gösterir. Bu seçenek kapalı olduğunda veya seçili değil
iken Aerial View penceresini aktif görünüm alanı ile güncel olarak eşleştirmez.
Dynamic Update (dinamik güncelleme); her bir çizimde Aerial View penceresi
herhangi bir işlem yapmadan kendisini günceller. Ancak bu seçenek kapalı olduğunda
Aerial View penceresine tıklama yapılıncaya kadar kendisini güncellemez.
Güncellemedeki kasıt çizilen bir nesne veya çizginin de anında Aerial View
penceresinde görünmesidir.
Realtime Zoom (gerçek zamanlı zoom); çizim alanı Aerial View penceresi
kullanılarak zoom yapıldığında gerçek zamanlı olarak güncellenir.
Sayfa 6 / 6
©®
Ders:5
NESNE DÜZENLEME İŞLEMLERİ
Sayfa 1 / 10
©®
AutoCAD çizim alanında oluşturulan nesnelerin üzerinde çeşitli değişiklikler yapma ihtiyacı
hissedebiliriz. AutoCAD, bu konuda da birçok kolaylık sağlamaktadır. Nesneleri düzelemek için
başvurabileceğimiz araçlardan bir kısmı, hep ekranda duran Modify-I araç çubuğunda, bir kısmı da
sonradan açabileceğimiz Modify-II araç çubuğunda yer almaktadır. Bunların hepsinin aynı araç
çubuğunda yer almamasının nedeni ise, daha az kullanılan araçların, sık kullanılan araçların bulunduğu
araç çubuğunda yer kaplamasını engellemektir.
Üzerinde düzenleme yapacağımız tüm nesneleri öncelikle seçmemiz gerekir. Nesneyi ya da nesneleri
seçtikten sonra girilen komut, bazı iletiler görüntüleyecek ve bu iletilere cevaplar isteyecektir.
Düzenleme işlemlerinde her basamağı enter tuşu ile onaylamak gerekir. Düzenleme komutunu
girmeden önce de nesne seçimi yapılabilir. Bu sekilde nesne seçildiğinde, nesnenin kritik noktalarında
tutamaçlar (Grip) belirecek, bu tutamaçlardan birisi işaretlendikten sonra düzenleme komutuna
girildiğinde AutoCAD, nesne seçmemizi beklemeyecektir.
Nesneler üzerinde yapılacak değişiklikleri iki ana başlık altında toplamak mümkündür:
4.1 Geometrik Düzenleme Araçları
Bu başlık altında nesnelerin boyutlarına, açılarına, sayılarına yönelik düzenlemeler işlenecektir.
 Erase (Sil) Komutu: Çizim alanındaki istenmeyen nesneleri siler. Modify I araç çubuğundan bu
komutu seçtikten sonra, nesneyi seçip Enter tuşuna basmamız nesnenin silinmesi için yeterlidir.
 Command: _erase (Erase komutunu seçiyoruz)
Select objects: 1 found (Silinecek nesnemizi <B kenarı> seçiyoruz)
Select objects: (Enter tuşuna basarak silme işlemini gerçekleştiriyoruz)
 Move (Taşı) Komutu: Seçilen nesneleri, bulundukları koordinattan, başka bir koordinata taşımak
için kullanılır. Nesne seçildikten sonra, yer değişimi için bir temel nokta ve bu temel noktanın yeni
yerleşim noktası işaretlenerek taşıma işlemi gerçekleştirilir.
 Command: _move (Move komutunu seçiyoruz)
Select objects: 1 found (Yeri değiştirilecek olan nesneyi seçiyoruz <A’daki çokgen>)
Select objects: (Enter’a basarak nesne seçme işlemini sonlandırıyoruz)
Base point or displacement: (Taşıma işlemi için nesne üzerinde (dışında da olabilir) bir temel nokta
belirliyoruz <A noktası>)
Second point of displacement: (Nesnenin yeni koordinatlarını işaretliyoruz.<B noktası> (Bu noktaya
bir önceki adımda seçilen temel nokta yerleşecektir))
 Copy (Kopyala) Komutu: Seçilen nesnenin bir ya da birden fazla kopyasını belirtilen noktalarda
oluşturur.
Sayfa 2 / 10
©®
 Command: _copy (Copy komutunu seçiyoruz)
Select objects: 1 found (Kopyalanacak nesneyi seçiyoruz A’daki çokgen)
Select objects: (Enter’a basarak nesne seçimine son veriyoruz)
<Base point or displacement>/Multiple: (Temel noktayı belirliyoruz <A noktası>)
Second point of displacement: (Temel noktaya göre kopya nesnenin yerini belirliyoruz <B noktası>)
Nesnenin birden fazla kopyası isteniyorsa, Multiple seçeneği kullanılır.
 Command: _copy (Copy komutunu seçiyoruz)
Select objects: 1 found (Kopyalanacak nesneyi seçiyoruz <A’daki çokgen>)
Select objects: (Enter’a basarak nesne seçme işlemini sonlandırıyoruz)
<Base point or displacement>/Multiple: Multiple (Multiple seçeneğini seçiyoruz)
Base point: (Kopyalama işleminde esas alınacak temel noktayı belirliyoruz <A noktası>)
Second point of displacement: (Temel noktaya göre 1. kopyanın koordinatlarını belirliyoruz <B
noktası>)
Second point of displacement: (Temel noktaya göre 2. kopyanın koordinatlarını belirliyoruz <C
noktası>)
Second point of displacement: (Enter’a basarak kopyalama işlemini sonlandırıyoruz)
 Offset (Ötele) Komutu: Mevcut nesneden belirlenen uzaklıkta yeni bir nesne oluşturur. Burada ki
öteleme terimi paralel kopyalama anlamındadır.
 Command: _offset (Offset komutunu seçiyoruz)
Offset distance or Through <1.0000>: 30 (Paralel kopyanın nesneden uzaklığını belirliyoruz)
Select object to offset: (Paralel kopyası alınacak nesneyi seçiyoruz <A’daki çokgen>)
Side to offset? (Paralel kopyanın hangi tarafta olacağını işaretleyerek belirtiyoruz <A’daki çokgenin
dış tarafı>)
Select object to offset: (Enter’a basarak komuttan çıkıyoruz)
 Mirror (Aynala) Komutu: Nesnenin simetrik kopyasını oluşturur. Komut seçildikten sonra
aynalanacak, diğer bir deyişle simetrik kopyası çıkartılacak nesne seçilir. Daha sonra simetri
eksenini oluşturacak hattın iki uç noktasının koordinatları işaretlenir. Komut satırında görüntülenen
“Eski nesneler silinecek mi?” sorusuna “Y” yada “N” ile cevap verilir. Soruya “Y” (Evet) cevabı
verilirse, komut icra edildikten sonra çizim alanında sadece simetrik kopya; “N” (Hayır) cevabı
verilirse simetrik kopya ve eski nesne beraber görüntülenir.
Sayfa 3 / 10
©®
 Command: _mirror (Mirror komutunu seçiyoruz)
Select objects: 1 found (Simetrik kopyası oluşturulacak nesneyi işaretleyerek seçiyoruz <A’daki
çokgen>)
Select objects: (Enter’a basarak nesne seçim işlemi sonlandırıyoruz)
First point of mirror line: '_ddosnap (Simetri ekseninin birinci noktasını işaretliyoruz <1 ile
gösterilen nokta>)
Second point: (Simetri ekseninin ikinci noktasını işaretliyoruz <2 ile gösterilen nokta>)
Delete old objects? <N> (Eski nesneler silinsin mi? Sorusuna Hayır ile cevap veriyoruz)
Bu işlemler sonucunda nesnenin paralel kopyası oluşturulur.
 Array
(Dizi)
Komutu: Seçilen
bir
çizim
nesnesinin
aynısını
kopyalamak
suretiyle, Polar (Dairesel) veya Rectangular(Dikdörtgen) dizi oluşturmak için kullanılır. Array
komutu kullanıldığında önce nesne seçilmesi istenir. Daha sonra “Rectangular or Polar” sorusuyla
dikdörtgen ya da dairesel dizi arasında seçim yapılması istenir.
 Rectangular (Dikdörtgen) Array: Seçilen nesnenin satır sütun dizilişinde; satır sütun
sayılarını, satırlar ve sütunlar arasındaki uzaklıkları belirtmemizi istedikten sonra cismin
kopyalarından oluşan dikdörtgen diziyi oluşturur.
 Command: _array (Array komutunu seçiyoruz)
Select objects: 1 found (Diziyi oluşturacak nesneyi seçiyoruz)
Select objects: (Enter’a basarak nesne seçim işlemini sona erdiriyoruz)
Rectangular or Polar array (<R>/P): R (Dikdörtgen dizi oluşturacağımızı belirtiyoruz)
Number of rows (---) <1>: 3 (Oluşturulacak dizinin satır sayısını 3 olarak belirliyoruz)
Number of columns (|||) <1>: 2 (Oluşturulacak dizinin sütun sayısını 2 olarak belirliyoruz)
Unit cell or distance between rows (---): 25 (Dizinin satırları arası 25mm olacak)
Distance between columns (|||): 25 (Dizinin sütunları arası 25mm olacak)
İletiler bu şekilde cevaplandıktan sonra, kopya nesnelerden meydana gelen 3x2’lik matris
oluşur.
 Polar (Dairesel) Array: Seçilen nesnenin dairesel dizilişinde; dairenin merkez noktasını,
daire üzerine kopyalanacak cisim sayısını, merkez çevresinde kaç derecelik kopyalama
yapılacağını ve kopya cisimlerin daire merkezine göre döndürülüp döndürülmeyeceğini
soduktan sonra cismin kopyalarından oluşan dairesel diziyi oluşturur.
 Command: _array (Array komutunu seçiyoruz)
Sayfa 4 / 10
©®
Select objects: 1 found (Diziyi oluşturacak nesneyi seçiyoruz)
Select objects: (Enter’a basarak nesne seçim işlemini sona erdiriyoruz)
Rectangular or Polar array (<R>/P):P (Oluşturulacak dizinin dairesel olacağını belirtiyoruz)
Base/<Specify center point of array>: (Dairenin merjez koordinatlarını işaretliyoruz)
Number of items: 5 (Daire etrafına 5 adet cisim yerleştirilmesini istiyoruz)
Angle to fill (+=ccw, -=cw) <360>: (Merkez etrafında 360˚’lik kopyalama yapılmasını istiyoruz)
Rotate objects as they are copied? <Y> (Cismin kopyalarının merkeze göre dödürülmesini istiyoruz)
Son iletiye “N” (Hayır) cevabı verilirse kopya cisimler daire etrafında döndürülmemiş olarak
kopyalanırlar.
 Rotate (Döndür) Komutu: Seçilen nesneleri, temel bir nokta etrafında istenilen açı kadar
döndürür.
 Command: _rotate (Rotate komutunu seçiyoruz)
Current positive angle in UCS: ANGDIR=counterclockwise ANGBASE=0
Select objects: 1 found
(Nesnemizi seçiyoruz)
Select objects: (Enter’a basarak nesne seçim işlemini sonlandırıyoruz)
Specify base point: (Döndürme işlemi için temel noktayı seçiyoruz)
Specify rotation angle or [Reference]: (Buraya açı değeri girebiliriz ancak yukardaki örnekte dönüş
açısı mouse ile işaretlenerek belirlenmiştir)
 Stretch (Ger/Sündür) Komutu: Bir nesneyi sündürmek için, sündürme temel noktası ve daha
sonra iki yer değiştirme noktası belirtmek gerekir. Bu noktalar belirlendikten sonra nesnenin belirli
bir kısmı herhangi bir doğrultuda çekilip uzatılabilir ya da kısaltılabilir.
 Command: _stretch (Stretch komutunu seçiyoruz)
Select objects to stretch by crossing-window or crossing-polygon... (Gerilecek olan A,B,C kenarlarını
seçiyoruz)
Select objects: Specify opposite corner: 3 found
Select objects: (Enter’a basarak nesne seçimini bitiriyoruz)
Specify base point or displacement: (D noktasını seçiyoruz)
Specify second point of displacement: (Mouse’u yukarıya sürükleyip son noktayı işaretliyoruz)
Sayfa 5 / 10
©®
 Scale (Ölçekle) Komutu: AutoCAD’de çizimler, çizim birimi adı verilen birime göre çizilirler. Bu
birime dayanarak belirli ölçekte çizilen bir çizimin ölçeği Scale komutuyla değiştirilebilir. Seçilen
nesnenin ölçeği belirlenen bir temel noktaya göre gerçekleştirilir. Komut icra edildikten sonra
temel nokta eski koordinatlarını korur. Bu nedenle temel noktanın yeri, nesneye göre iyi tespit
edilmeli, görüntüyü ekrandan dışarı çıkartmamak için özen gösterilmelidir.
 Command: _scale (Scale komutunu seçiyoruz)
Select objects: 1 found (Şekildeki nesneyi seçiyoruz)
Select objects: (Enter’a basarak nesne seçimini bitiriyoruz)
Specify base point: (Şekildeki A noktasını seçiyoruz)
Specify scale factor or [Reference]: 0.5 (Çizimin ölçeğini 0,5 katsayısıyla çarpıyoruz)
 Length (Uzat) Komutu: Nesnelerin uzunluğunu ve yayların açılarını değiştirmek için kullanılır.
Lengthen kapalı nesneleri etkilemez. Seçilen nesnenin yükseltme yönünün, UCS’nin Z eksenine
paralel olması gerekmez. Nesnenin uzatma eyleminden etkilenecek kısmı, değiştirilecek nesneleri
seç (Select object to change) iletisini cevaplarken tıklanan uca yakın kısmıdır. Bu komut
kullanıldığında aşağıdaki seçenekler sunulur.
Object selection: Nesnenin uzunluğunu ya da açısını gösterir.
Delta: Nesnenin uzunluğunu, seçim noktasına en yakın uç noktasından seçim noktasına ölçülen
mesafe kadar değiştirir. Yayın açısını, yayın istenilen uç noktasından ölçülen aralık kadar değiştirir.
Girilen pozitif değer nesneyi uzatır, negatif değer kısaltır.
Delta Length: Nesnenin uzunluğunu belirtilen aralık kadar değiştirir
Object: Seçilen nesnenin uzunluğunu ayarlar.
Undo: Lengthen ile yapılan son değişikliği geri alır.
Angle: Seçilen yayın açısını belirlenen açı kadar değiştirir.
Pecent: Nesnenin uzunluğunu ve yayların açısını, toplam uzunluğun veya açının belirtilen yüzdesine
ayarlar.
Total: Seçilen nensnenin uzunluğunu, sabit uç noktalarıyla tanımlanan toplam mutlak uzunluğa
ayarlar. Seçilen yayın toplam açısını belirtilen toplam açıya ayarlar.
Dynamic: Dinamik sürükleme modunu açar. Seçilen nesnenin uzunluğunu, kendi uç noktasının
sürüklendiği yeri esas alarak değiştirir. AutoCAD, uç noktasını istenilen uzunluğa veya açıya taşırken
diğer uç sabit kalır.
 Command: _lengthen (Lengthen komutu seçiyoruz)
Select an object or [DElta/Percent/Total/DYnamic]: (A kenarını uzatmak üzere seçiyoruz)
Current length: 61.1364 (A kenarının uzunluğu hesaplanıyor)
Sayfa 6 / 10
©®
Select an object or [DElta/Percent/Total/DYnamic]: DE
Enter delta length or [Angle] <20.0000>:50(A kenarının uzunluğunu 50 birim artırıyoruz)
Select an object to change or [Undo]:(Uzatma işlemini B ucundan itibaren yapmak için B’ye yakın
bir nokta işretliyoruz)
 Trim (Buda) Komutu: Kesişen nesnelerde istenmeyen fazlalıkları budayarak silmek amacıyla
kullanılır. Bu komut kullanılırken önce kesen kenarlar (Select cutting edges...), sonra nesnelerin
budanacak kısımları (Select object to trim) işaretlenir.
Çemberler ve çizgilerin hepsi birbirini kesen kenar olarak işlem görecekleri için kesen kenar olarak
nesnelerin tümü seçilmiş, daha sonra çizimde görünmesi istenmeyen kısımlar mouse ile işaretlenerek
budanmıştır.
 Extend (Daya/Yasla) Komutu: Bir nesneyi bir başka nesneyle temas edinceye kadar uzatarak
yaslar. Bu komut yay, eliptik yay, çizgi, 2D veya 3D bileşik çizgi, ray gibi nesnelere uygulanabilir.
Nesneyi dayamak istediğimiz sınır kenarları tanımlayan nesneleri daha sonra komutu
uygulayacağımız nesnenin uzatılacak kısmını işaretlediğimiz anda komut icra edilir.
Object to Extend: uzatılacak nesnenin dayanacağı sınır nesnesini ifade eder. Enter tuşuna
basılıncaya kadar nesne seçimine devam edilir.
Project: Nesneler yaslandığında AutoCAD’in kullandığı Projeksiyon modunu belirtir.
None: Projecsiyon belirtmez. 3D uzayda sadece sınır kenarlarıyla kesişen nesneleri yaslar.
Ucs: Güncel kullanıcı koordinat sisteminin XY düzlemi üzerine projeksiyon yapar. AutoCAD
3D uzayda sınır nesneleriyle kesişmeyen nesneleri yaslar.Üzerine projeksiyon yapar. AutoCAD 3D
uzayda sınır nesneleriyle kesişmeyen nesneleri yaslar.
View: Güncel bakış istikameti boyunca projeksiyon yapar.
Edge: Uzatılacak nesnelerin birbirleriyle buluşma şansının olup olmdığını kontrol etmemizi
sağlar.
Extend: Yaslanacak kenarı, yaslanması gereken kenarın sanal uzantısına doğru uzatır.
No Extend: Nesne uzantısını 3D uzayda, sınır nesnesiyle gerçekten kesişiyorsa yaslar.
Undo: Extend ile yapılan son değişiklikleri geri alır.
Command: _extend (Extend komutunu seçiyoruz)
Select boundary edges: (Projmode = UCS, Edgemode = No extend) (Yaslanma kenarını tanımlıyoruz)
Select objects: (Nesne seçim işlemini bitiriyoruz)
Sayfa 7 / 10
©®
<Select object to extend>/Project/Edge/Undo: (Nesneyi uzamasını istediğimiz ucuna yakın bir
noktadan seçiyoruz)
 Break (Kır) Komutu: Bütün olan bir nesnenin belirli bir kısmını silmeye veya nesneyi kırmaya
(İki veya daha fazla parçaya bölmek) yarar. Break komutu; çizgi, yay, çember, elips, bileşik çizgi,
trace, 2D polyline, 3D polyline, donut vb. birçok nesneye uygulanabilir.
 Command: _break Select object: (Break komutunu seçtikten sonra kırılacak nesne olarak A
nesnesini işaretliyoruz)
Enter second point (or F for first point): f (Kırma işleminin iki nokta arasında olması için “F” (first)
seçeneğini seçiyoruz)
Enter first point: (1. noktamızı işaretliyoruz)
Enter second point: (2. noktamızı işaretliyoruz)
Bazen nesne üzerinde silme yapılmadan sadece bir noktadan kırma işlemi yapılabilir. Bu işlemi
yapmak için nesne kırılacak noktada seçilir, ikinci noktanın girilmesi istendiğinde birinci noktayı
belirlemek amacı ile @ tuşuna basılır.
 Command: _break Select object: (Break komutunu ve sonra kırılacak çizgiyi seçiyoruz)
Enter second point (or F for first point):f(İki nokta seçimi yapabilmek için “F”’yi seçiyoruz)
Enter first point: (Birinci nokta olarak çizginin orta noktasını seçiyoruz)
Enter second point: @ (İkinci nokta olarak birinci noktayı seçmek için @ tuşuna basıyoruz)
 Fillet (Yuvarla) Komutu: Kenar veya köşe oluşturan iki nesnenin, kenar veya köşelerini yarıçapı
belirlenen bir yay ile yuvarlaklaştırır. TRIMMODE sistem değişkeni 1’e ayarlı ise, Fillet, kavis
yayının uç noktalarını kesen çizgileri budar. Seçilen çizgiler kesişmiyorsa AutoCAD onları
uzatır. Fillet komutu aynı zamanda katıların kenarlarını da kavislendirir. TRIMMODE sistem
değişkeni 0’a ayarlı ise komut uygulandığında kavis yayının uç noktalarını kesen çizgiler
budanmaz. Fillet komutu çalıştırıldığında “R” seçeneği seçilerek kavis yarıçapı ayarlanabilir.
Yarıçap ayarı yapıldıktan sonra Fillet komutu tekrar çalıştırılır.
 Command: _fillet (Fillet komutunu seçiyoruz)
(TRIM mode) Current fillet radius = 10.0000 (Kavis yarıçapı 10mm. Bunu kabul etmek için Enter’a
basıyoruz)
Polyline/Radius/Trim/<Select first object>: (A çizgisini seçiyoruz)
Select second object: (B çizgisini seçiyoruz)
 Chamfer (Pah Kır) Komutu: Birbirini kesen ya da uzantıları birbirini kesen iki doğru veya
kenara açılı pah kırar. TRIMMODE sistem değişkeni 1 ise, Chamfer komutu uygulandığında pah
Sayfa 8 / 10
©®
kırılırken doğru fazlalıkları budanır, 0 ise doğru fazlalıkları olduğu gibi kalır. Bileşik çizgi, çizgi,
eğri, ray, xline ve 3D nesne kenarlarına pah kırma işlemi uygulanabilir. Birbirine paralel olmayan
çizgi çiftlerine de pah kırma uygulanabilir. Bu çizgiler aynı noktada birleşip köşe oluşturmak
zorunda değildirler. Hatta birbirlerinin üzerinden de geçebilirler. Bir pahın, iki ana parametresi
vardır:
Pahın ilk kenardan kırptığı kısım,
Pahın ikinci kenardan kırptığı kısım.
 Command: _chamfer (Chamfer komutunu seçiyoruz)
(TRIM mode) Current chamfer Dist1 = 30.0000, Dist2 = 20.0000 (Önceden belirlenmiş pah
uzunlukları)
Polyline/Distance/Angle/Trim/Method/<Select first line>: (A çizgisini seçiyoruz)
Select second line: (B çizgisini seçiyoruz)
4.2 Nesne Özelliklerini Düzenleme
AutoCAD çizim nesnelerinin bir takım özellikleri vardır. Bu özellikler kalıcı değildir, kolaylıkla
değiştirilebilir. Bu özellikleri değiştirmenin en kolay yolu Properties (Özellikler) penceresini
kullanmaktır. Bu pencere açılıp çizim alanında herhangi bir yere konumlandırılabilir, istenilen
boyutlara getirilebilir. Properties penceresi açık iken çizim alanında çalışılabilir.
Properties penceresi açık iken, çizim alanında herhangi bir nesne seçilirse, bu nesneye ait özellikler
görüntülenir.
4.2.1 AutoCAD Nesnelerinin Özellikleri

Color: Nesneler için rengi belirtir. Renk listesinden Other’ın seçilmesi, Select
Color diyalog kutusunu ekrana getirir.

Layer: Nesnenin güncel katmanını belirtir. Liste, güncel çizimdeki tüm katmanları
gösterir.

Linetype: Nesnenin güncel çizgi tipini belirtir. Liste, güncel çizimdeki tüm çizgi
tiplerini gösterir.

Linetype Scale: Nesnenin çizgi tipi ölçek faktörünü belirtir.

Plot Style: Lists NORMAL, BYLAYER, BYBLOCK ve bunların yanında güncel Plot
Style Table’da bulunan plot sitillerini listeler.

Plot Style Table: Güncel Plot Style Table’ı belirtir.

Plot Table Attached To: Model boşluğu veya kağıt düzlemine güncel Plot Style
Table’ın iliştirilip iliştirilmediğini belirtir.

Plot Table Type: Mevcut Plot Style Table’larının tipini gösterir.

Lineweight: Nesnenin çizgi ağırlığını belirtir. Liste güncel çizimde bulunan tüm çizgi
ağırlıklarını gösterir.
Sayfa 9 / 10
©®

Hyperlink: Hyperlink’i grafik bir nesneye iliştirir. Tanımlama hyperlink’e atanmışsa
tanımlama, atanmamışsa URL gösterilir.

Thicness: Güncel 3D katı kalınlığını ayarlar. Bu özellik tüm nesnelere uygulanamaz.
5.2.2 Özellik Eşleştirme
Matchprop komutu bir nesnenin özelliklerini başka nesne veya nesnelere kopyalar. Komut
kullanıdığında bir nesnenin;

Color (Renk)

Layer (Katman)

Linetype (Çizgi Tipi)

Linetype Scale (Çizgi Tipi Ölçek Faktörü)

Thicness (Kalınlık),

Text Properties (Metin Özellikleri)

Dimension Properties (Ölçü Özellikleri),

Hatch Properties (Tarama Özellikleri) gibi kendine iliştirilmiş özellikleri bir başka
nesneye aynen kopyalanır.
 Command: Matchprop (Matchprop komutunu giriyoruz)
Select Source Object: (Kaynak nensne olan elips’i seçiyoruz)
Current active settings = color layer ltype ltscale thickness text dim hatch
Settings/<Select Destination Object(s)>: 1 found (Hedef nesne olan beşgen’i seçiyoruz)
Settings/<Select Destination Object(s)>: (Enter ile onaylayarak komuttan çıkıyoruz)
Sayfa 10 / 10
©®
Ders:6
İZOMETRİK ÇİZİMLER
Sayfa 1 / 3
©®
Dik izdüşüm çizimleri veya çok görünüşlü çizimler parça üretimi için gereklidir. Parça üretim işlemi
yapılırken önce başlıca görünüşler hazırlanır daha sonra diğer görünüşlere yansıtılır ve son olarak
nesneyi tanımlayan ve büyüklüğünü belirten ölçüler ilave edilir. Ancak burada açıklanması gereken
önemli bir nokta var: Çok görünüşlü bu çizimler karmaşık olduğu zaman bu çizimlerin okunması ve
anlaşılması hayli zorlaşmaktadır. Bu gibi karmaşık çizimlere sahip parçaların neye benzediğini
anlamak ve çizimi daha kolay okuyabilmek için izometrik çizim dediğimiz aslında iki boyutlu olan
fakat çizimde üç boyutluymuş gibi görünen çizimlerden yararlanılmaktadır.
6.1 İzometrik Çizim Esasları
İzometrik çizimler diğer görünüşleri ortaya çıkartmak için bir açıyla eğilen ve çizimi 3D gibi gösteren
aldatıcı 2D çizimlerdir. 30°’lik açılarla biçimlenen yönlerde nesnenin gerçek ölçüleri gösterilir.
İzometrik çizimlerdeki eğim, yatay taban çizgisi ve düşey çizginin kesişiminden başlayan sağa ve sola
doğru 30°’lik açılardır. Nesnenin genişlik ve derinlik ölçüleri bu 30° lik açılar boyunca, yükseklik
ölçüsü ise düşey eksen boyunca yapılır. İzometrik çizimler 3D olmadıkları için bir bakış noktasından
izometrik çizim yapıldığında başka bir bakış noktasından görünüm elde edilemez. Başka bir bakış
noktasından görünüm elde edebilmek için tamamen farklı bir çizim yapmak gerekecektir.
İzometrik çizim yapabilmek için herşeyden önce Snap komutu kullanılarak izometrik moda geçilir:
 Command: Snap
Specify snap spacing or [ON/OFF/Aspect/Rotate/Style/Type] <10.0000>: S
Enter snap grid style [Standard/Isometric] <S>: I
Specify vertical spacing <10.0000>: 1
Burada ilk önce komut satırından Snap komutu verilmiş. Görüntülenen iletiye “S” ile cevap verilerek
ızgara stilinin değiştirileceği, bir sonraki iletiye “I” ile cevap verilerek izometrik düzlemlere geçileceği
son iletide ise ızgara aralıklarının 1mm olacağı belirtilmiştir. Izgara kullanılmayacaksa bu komut
kümesinden hemen sonra “F9” tuşuna basılarak Snap modu kapatılabilir. Böylece izometrik moda
geçme işlemi tamamlanır.
AutoCAD izometrik çizimlerin kolaylıkla yapılabilmesi için üç ayrı eksen destekler: Sol (Left), Sağ
(Right) ve Üst (Top). Bir izometrik eksen modundan bir başkasına geçmek için Ctrl+E tuş takımına
basmak yeterlidir. Ctrl+E tuş takımına her basışta Sol,Üst ve Sağ izometrik düzlemler sırayla aktif hale
gelir.
İzometrik düzlemlere geçtikten sonra izometrik çizimler bu düzlemler üzerinde AutoCAD çizim
komutları kullanılarak çizilir. Çember (Circle) çizimi dışındaki diğer çizimler aynı standart çizim
alanında yapıldığı gibi yapılır. İzometrik düzlemde çember çizimi farklıdır çünkü izometrik
düzlemlerde çemberler yukarıdaki çizimde de görüldüğü gibi çemberden çok birer elipse
benzemektedir. Bu nedenle izometrik düzlemlerde çemberler Circle komutu ile değil Ellipse komutu
ile çizilir. Elips komutu izometrik çember oluşturmak için özel bir seçenek sunar. Bu seçenek sadece
izometrik moda geçildiği zaman verilir. İzometrik düzlemde çember oluşturma işlemi aşağıdaki
şekilde yapılır.
Sayfa 2 / 3
©®
 Command: _ellipse
Specify axis endpoint of ellipse or [Arc/Center/Isocircle]: I
Specify center of isocircle: 25,80
Specify radius of isocircle or [Diameter]: 30
Burada ilk önce izometrik düzlemde ellipse komutu girilmiş, ilk iletiye “I” ile cevap verilerek
izometrik çember çizimi yapılacağı, sonraki iletide izometrik çemberin merkez koordinatları, son
iletide ise izometrik çemberin yarıçapı belirtilmiştir. Bu işlemlerden sonra 25,80 merkez koordinatlı ve
30 mm yarıçaplı izometrik çember elde edilmiştir.
Sayfa 3 / 3
©®
Ders:7
UCS (KULLANICI KORDİNAT SİSTEMİ
Sayfa 1 / 8
©®
UCS ifadesi ingilizce isminden de anlaşılabileceği gibi kullanıcı koordinat sistemi anlamındadır.
Dünyada bir tek koordinat sistemi vardır ve bu nereye giderseniz gidin değişmez. Ancak bilgisayar
dünyasında her şey sanal alemde gerçekleştiği gibi AutoCAD çizimlerinizde sanal olarak
çizilmektedir. Bu sanal ortamda koordinat sistemi kullanıcının isteğine göre değiştirilebilir ve bu
koordinat sistemlerinin sayısı sonsuzdur. İşte kullanıcının tanımladığı bu değişik koordinat
sistemlerinin her birine UCS denir.
Her koordinat sisteminin bir başlangıç noktası olmak zorundadır. Dünya koordinat sisteminin
başlangıç noktası (0,0,0) olarak tanımlanmıştır. İki boyutta çalışılıyorsa (0,0) noktası da yeterli
olacaktır. AutoCAD’de dünya koordinat sistemi WCS olarak adlandırılır.

Plan: AutoCAD’de plan üç boyutlu bir uzayda nesneye önden bakış noktasının adıdır.
Yani plan, bir görünüş ismidir. 3D uzayların sayısı, sonsuz UCS koordinatlarına bağlı
olarak sonsuz olduğu için, plan görünüşlerinin sayısıda sonsuzdur. AutoCAD’de çalışırken
herhangi bir anda plan komutu verilirse, o an geçerli olan UCS’nin yada dünya koordinat
sisteminde çalışılıyorsa WCS’nin önden görünüşüne geçilir.

Çalışma Düzlemi: Çalışma düzlemi herhangi iki eksenin oluşturduğu düzlemdir.
Genellikle plan düzleminde yani XY düzleminde çalışılır. Bu işleri kolaylaştırmanın bir
yoludur. Çalışma düzlemlerinin sayısı da sonsuzdur. Çizim yaparken değişik çizim
alanlarına geçerek kolay bir şekilde çalışılabilir. Örneğin: Bir binanın kat planlarını
çizerken XZ, binanın cephe görüntüsü üzerinde çalışırken XY çalışma düzlemini
kullanmak akıllıca bir iştir.

Elevation: 3D uzayda Z koordinatının değeridir. Bu komut kullanılarak nesnelere XY
düzlemine göre bir yükseklik kazandırılır. Burada XY düzleminin yüksekliği 0 olarak
kabul edilmiştir. Bu söyleneni ispat etmek açısından, başlangıç noktasının koordinat
değerlerine bir göz atalım: Bilindiği 3D uzayda başlangıç noktasının koordinat değerleri
(0,0,0)’dır. Bu da şu anlama gelir: X ve Y eksenlerinin kesiştiği noktada Z ekseninin
değeri yani yükseklik te sıfırdır.

UCS Simgesi: AutoCAD açıldığında çizime WCS’de plan görünüşünde başlanır. Bunu
anlamak için ekranın sol alt köşesinde bulunan birbirine dik iki oktan oluşan simgeye
bakmak yeerlidir. UCS simgesi o anda geçerli olan UCS’nin orijinini ve eksenlerin
yönünün kısa yoldan öğrenmemizi sağlar. Eğer geçerli koordinat sistemi dünya koordinat
sistemi ise UCS simgesi üzerinde okların kesiştiği noktada “W” harfi görülür.UCS simgesi
ekranda görünmüyorsa komut satırına Ucsicon yazıp, verilen iletiye On yazarak cevap
verilmesi, UCS simgesinin görüntülenmesini sağlayacaktır.
 Command: Ucsicon
Enter an option [ON/OFF/All/Noorigin/ORigin] <OFF>: ON
Sayfa 2 / 8
©®
Eğer birden çok bakış penceresi ile çalışılıyorsa UCS simgesini açmak için On cevabını yazmadan
önce All ile tüm bakış pencerelerini seçmeliyiz. Aksi takdirde yapılan açma ve kapama işlemleri
sadece geçerli pencereyi etkileyecektir.
 Command: Ucsicon
Enter an option [ON/OFF/All/Noorigin/ORigin] <OFF>: All
Enter an option [ON/OFF/Noorigin/ORigin] <OFF>: On
Yukarıda ki komut iletisinde görülen Noorigin seçeneği ise UCS simgesinin orijinden bağımsız olarak
ekranın sol alt köşesinde görüntülenmesini sağlar. Noorigin alternatifi seçildiğinde çizim alanında
orijin noktası değişse bile UCS simgesi ekranın sol alt köşesinden ayrılmayacaktır. Bu işlem bazı
karışık çizimlerde kullanıcı açısından yararlı olacaktır.
Yine Ucsicon komutu verildikten sonra görüntülenen komut iletisinde Off alternatifi seçilirse UCS
ikonu görüntülenmeyecek Orijin seçilirse daha önceden başlangıç noktasından bağımsız hale getirilen
UCS simgesi yeniden orijine yerleştirilecektir.
Eğer UCS’ye hizalı veya paralel olmayan bir bakış noktasından plan alınırsa, ekrandaki UCS
simgesinin yerinde bir kırık kalem simgesi görüntülenir. Bu durumda iken çizimde düzenleme yapmak
çok zor hatta imkansızdır bile diyebiliriz
7.1 UCS Değiştirmek Ve Saklamak:
Üçüncü boyutta AutoCAD’e hakim olmanın anahtarı olan UCS araçları ve komutları, 3 boyutlu
uzayda kullanıcı koordinat sisteminin konumunu ayarlamaya yarar. Bunun yanında, iki boyutlu
nesnelerin konumlarını ve yükselme (Extrusion) doğrultularını da verir. Önce UCS ve UCS II araç
çubuklarında bulunan seçenekleri inceleyelim.





Hazır UCS Seçmek (Present UCS): Hazır UCS seçenekleri içinden, o an işimize yarayacak
olanı seçmemizi sağlar. Bu işlemi UCS II araç çubuğunda görülen açılır liste kutusunu açıp
istediğimiz UCS’yi seçerek yapabiliriz.
Move: AutoCAD boş bir çizim paftasıyla ilk açıldığında orijin noktası (0,0,0) ekranın sol alt
köşesinde yer alır. Bu orijin noktasının yerini değiştirmek, kullanıcı koordinat sistemini, eski
eksenlerine paralel olarak bir yerden bir yere taşımak demektir.Move, geçerli UCS’nin X, Y, Z
doğrultularına dokunmadan yeni UCS’nin orijinini çizim alanıda başka bir noktaya taşır.
Noktanın yerini başlıca üç yöntemle verebiliriz.
Sezgisel olarak işaretleyerek,
Nesnelere kenetleyerek, (Snap)
X, Y ve Z koordinatlarını girerek.
 Command: UCS
Sayfa 3 / 8
©®
Current ucs name: *NO NAME*
Enter an option [New/Move/orthoGraphic/Prev/Restore/Save/Del/Apply/?/World]
<World>: Move
Specify new origin point or [Zdepth]<0,0,0>: 100,100,100
Yukarıdaki komut satırlarıyla çizim alanının orijin noktası (0,0,0)’ dan (100,100,100) noktasına
taşınmıştır.

3 Point (3Nokta): Hem UCS’nin orijin noktasını hem de eksenlerin yönünü en kolay
değiştirmenin yolu budur. Komut girildikten sonra çizim alanında sırasıyla orijin noktası, X
ekseni üzerinde bir nokta ve Y ekseni üzerinde bir nokta işaretlenerek UCS sistemi değiştirilir.
Burada dikkat edilmesi gereken X ekseni üzerindeki nokta ile Y ekseni üzerindeki noktadan
başlangıç noktasına çizilen doğruların aynı düzlemde ve birbirine dik olmasıdır (çünkü
koordinat sisteminde eksenler birbirine dik olmak zorundadır)
 Command: Ucs
Current ucs name: *WORLD*
<World>: N
Specify origin of new UCS or [ZAxis/3point/OBject/Face/View/X/Y/Z] <0,0,0>: 3
Specify new origin point <0,0,0>:
Specify point on positive portion of X-axis <179.4744,93.0952,0.0000>:
Specify point on positive-Y portion of the UCS XY plane <179.0202,93.9331,0.0000>:
Yukarıdaki komut satırları AutoCAD Text penceresinden alınmıştır. Burada 3 Point komutu kullanılıp
UCS sistemi bir nesneye kenetleme yolu ile değiştirilmiştir.

Z Axis Vector: Bir orijin noktası verip ardından artı değerli bir Z ekseni belirtildiği zaman
yeni bir UCS tanımlar. Koordinatların birbirine dik olma zorunluluğu olduğundan diğer
koordinatlarda Z ekseni ardından sürüklenir.
 Command: ucs
Sayfa 4 / 8
©®
<World>: N
Specify origin of new UCS or [ZAxis/3point/OBject/Face/View/X/Y/Z] <0,0,0>: ZA
Specify new origin point <0,0,0>:
Specify point on positive portion of Z-axis <135.8368,0.0000,1.0000>:
Burada ilk önce UCS komutu girlmiş, ardından yeni bir UCS tanımlanacağını belirtmek için New
alternatifi daha sonra yeni UCS’nin orijini ve artı yönde bir Z değeri belirtilerek değiştirileceğini
bildirmek için Zaxis alternatifi seçilmiş, sonra nesne kenetleme modlarından yararlanarak mouse ile
orijin ve artı değerli bir Z noktası işaretlenerek yeni bir UCS tanımlanmıştır.

Object UCS: Çizilmiş bir cismin ya da nesnenin, çizilirken oluşturulmuş özgün koordinat
sistemine hizalayarak yeni bir UCS oluşturur. Bu nesne yay, çember, ölçü, çizgi, nokta, 2
boyutlu bileşik çizgi, çokgen, dikdörtgen, 3 boyutlu yüzey, metin, blok olabilir; 3 boyutlu
bileşik çizgi, 3 boyutlu ağ, eğri veya elips olamaz.
 Command: ucs
<World>: N
Specify origin of new UCS or [ZAxis/3point/OBject/Face/View/X/Y/Z] <0,0,0>: OB
Select object to align UCS: ( Burada çizim alanından herhangi bir nesne seçilerek UCS bu nesneye
hizalanabilir.)

View UCS: Cephe görünüşlerinden UCS oluşturmak için çok kullanışlı bir komuttur. Yeni bir
UCS’yi ekrana baktığımız açıya dik olarak oluşturur. Oluşan yeni UCS’nin +Z ekseninin yönü
bize doğrudur (Ekrana bakarken). Aşağıdaki komut kümesi AutoCAD text penceresinden
alınmıştır.
 Command: Ucs
<World>: New
Specify origin of new UCS or [ZAxis/3point/OBject/Face/View/X/Y/Z] <0,0,0>: View
Sayfa 5 / 8
©®

X Axis Rotate: O anda geçerli UCS’mizi, bir dönme açısı sorduktan sonra X ekseni
etrafında belirlenen açı kadar çevirir. Başlangıç noktasının yeri değişmez, değişen YZ
düzleminin yönelimidir.
 Command: Ucs
<World>: New
Specify origin of new UCS or [ZAxis/3point/OBject/Face/View/X/Y/Z] <0,0,0>: X
Specify rotation angle about X axis <90>: 45
Yukarıdaki komut kümesi sonucunda geçerli UCS, X ekseni etrafında 45°’lik açı ile döndürülmüştür.

Y Axis Rotate: O anda geçerli UCS’mizi, bir dönme açısı sorduktan sonra Y ekseni etrafında
belirlenen açı kadar çevirir. Başlangıç noktasının yeri değişmez, değişen XZ düzleminin
yönelimidir.
 Command: ucs
<World>: N
Specify origin of new UCS or [ZAxis/3point/OBject/Face/View/X/Y/Z] <0,0,0>: Y
Specify rotation angle about Y axis <90>: 60
Yukarıdaki komut kümesi sonucunda geçerli UCS, Y ekseni etrafında 60°’lik açı ile döndürülmüştür.

Z Axis Rotate: O anda geçerli UCS’mizi, bir dönme açısı sorduktan sonra Z ekseni etrafında
belirlenen açı kadar çevirir. Başlangıç noktasının yeri değişmez, değişen XY düzleminin
yönelimidir.
 Command: Ucs
<World>: New
Sayfa 6 / 8
©®
Specify origin of new UCS or [ZAxis/3point/OBject/Face/View/X/Y/Z] <0,0,0>: Z
Specify rotation angle about Z axis <90>: 30
Yukarıdaki komut kümesi sonucunda geçerli UCS, Z ekseni etrafında 30°’lik açı ile döndürülmüştür.

Previous UCS: Önceki UCS’ye geri dönüş sağlar. AutoCAD hafızasında 10 adet UCS
saklayabilir. Komut her kullanıldığında geçerli olan UCS’den bir önceki UCS geçerli olur.
 Command: Ucs
<World>: Prev

World: O anda geçerli olan UCS hangisi olursa olsun, UCS başlangıçtaki haline yani WCS
koordinatlarına geri döner.
 Command: Ucs
<World>: ( Burada default değer World olduğu için bunu kabul etmek için sadece Enter tuşuna
basmamız yeterli olacaktır)

Save UCS: Yukarıda açıklanan yöntemlerden herhangi birini kullanarak değiştirdiğimiz ve o
anda geçerli olan UCS’mizi, bir isim vererek saklamamızı sağlar.
 Command: Ucs
<World>: S
Enter name to save current UCS or [?]: GüneyBati
Yukarıdaki komut kümesi ile geçerli olan UCS’mizi “GüneyBatı” ismi ile saklamış oluruz.

Delete UCS: Bir isim ile saklanmış olan UCS’yi hafızadan siler. Şimdi örnek olması açısından
az önce oluşturduğumuz UCS’yi silelim:
 Command: Ucs
Current ucs name: GüneyBati
Sayfa 7 / 8
©®
<World>: Del
Enter UCS name(s) to delete <none>: GüneyBati


Deleted 1 UCS name.
Restore UCS: Önceden ad verilip saklanmış UCS’lerden birini geçerli duruma getirir.
Komutu girdikten sonra hafızada saklı olan UCS’lerden birinin adını girmek yeterlidir.
 Command: ucs
<World>: Restore
Enter name of UCS to restore or [?]: Güney
Yukarıdaki komut kümesi sonucunda AutoCAD geçerli UCS’yi hafızada saklı bulunan “Güney”
isimli UCS ile değiştirir.
Aslında geçerli UCS’ye isim vererek saklama, bir isim verilerek saklanmış olan UCS’yi silme veya
ismini değiştirme, hafızada saklı olan başka bir UCS’yi geçerli UCS haline getirmenin daha kolay bir
yolu var: UCS diyalog kutusu. Bu diyalog kutusunu ekrana getirmek için çekme menüden sırasıyla
Tools>Named UCS seçenekleri tıklanır.
Çizim alanındayken oluşturulan herhangi bir UCS’ye bir isim vererek saklamak için UCS diyalog
kutusu açılır. Bu diyalog kutusunda o an geçerli fakat henüz bir isim verilerek saklanmamış olan UCS
Unnamed ismi ile görüntülenir. Unnamed ismi üzerinde sağ tıklayıp açılan menüden Rename
alternatifi seçilerek geçerli olan bu UCS yeni bir isimle saklanabilir. Aynı yöntemle hafızadaki diğer
UCS’lerin isimleride değiştirilebilir. Bu diyalog kutusunda listelenen diğer UCS’ler seçilip Set Current
butonuna tıklayarak geçerli UCS haline getirilebilir. Listelenen bu UCS’lerden herhangi biri seçilip
Delete butonuna basılarak hafızadan silinebilir.
Sayfa 8 / 8
©®
Ders:8
3 BOYUTLU MODELLEME
Sayfa 1 / 13
©®
Gerçek yaşamda her cismin 3 boyutu vardır: Uzunluk, genişlik ve yükseklik. Bunları
kağıt üzerinde üstten, önden, yandan gibi farklı açılardan gözlemlemeye çalıştığımızda, aynı
anda ancak iki boyutu algılayabiliriz. İnsan gözü her gerçek cismi perspektif görüntüsüyle
gördüğü gibi, algılama yeteneği de iki boyutlu düzlemlere çizilmiş yada yansıtılmış üç boyutlu
görüntüleri çözümleyerek gerçek cismi beyninde canlandırabilmesini sağlar.
Bilgisayar destekli tasarımın sağladığı en önemli avantajlardan birisi de nesneleni 3D (üç
boyutlu) olarak tasarlanabilmesidir. Mühendisler bilgisayar destekli tasarımın olmadığı zamanlarda bir
nesneyi üretebilmek için o nesnenin üç veya daha fazla görüntüsünden (sol yan, ön ve üst görünüşler)
faydalanırlardı. Mühendislik bu görünüşlerden yararlanarak nesnenin neye benzediğini anlayabilme
yeteneği kazandırır. Bilgisayar destekli tasarımda ise nesne 3 boyutlu olarak tasarlanır. Nesne
üretildiğinde nasıl görünecekse bilgisayar ekranında o şekilde görüntülenir.





Üç Boyutlu Uzay: Her biri diğerine iki doğrultuda dik X, Y, Z eksenleri ile
tanımlanmış sanal boşluk olarak tanımlanabilir. Tasarımcı ürününü üç boyutlu uzay
içinde oluştururken, farklı aşamalarda, bu eksenlerden en az ikisini kullanmak
zorundadır.
Koordinat: Üç boyutlu uzayda bir noktanın konumu diyebiliriz. Sanal üç eksene
göreceli olarak konum saptamaya yarar. (X,Y,Z) ifaesi ile yazı diline çevrilir.
Orijin: (X,Y,Z) eksenlerinin üçünün birden kesiştiği başlangıç noktası olarak
tanımlayabiliriz. Bu noktanın koordinatları (0,0,0)’dır.
Wireframe: Dilimizde Telkafes/Telçerçeve model terimi olarak kullandığımız bir
görüntüleme yöntemidir. Burada bir cismin kenarlarının doğru ve eğrilerden oluşmuş
çerçeveler ile tanımlanması söz konusudur. Wireframe modelin kenarları arasında
yüzeyler bulunmadığı için içi boş görünür. AutoCAD’in kullanıma sunduğu 3D
polyline, spline gibi bazı nesneler ile tel kafes modeller oluşturulabileceği gibi
AutoCAD’in 3D uzayına yerleştirilen herhangi bir 2D nesne 3D tel kafes modele
dönüştürülebilir.
Surface: Üç boyutlu uzayda iki çizginin arasını dolduran sonsuz incelikte katman yani
soyut yüzeydir. Bir yüzey modelin kenarlarının arası doludur ve içini göstermez. Bu tip
3D modellemede oluşturulacak 3D nesnenin nokta ve kenar bilgilerinin yanında yüzey
bilgileride tanımlanır. Bu yönüyle de yüzey modelleme tel kafes modellemye göre
karmaşık bir yapıya sahiptir. Nokta kenar ve yüzeyleri tanımlanan bu 3D nesnenin içi
boştur. Bu tipte oluşturulan modeller yüzey kaplı oldukları için katı modeller gibi
kaplanabilir, gölgelendirilebilirler.
3D diyalog kutusunu ekrana getirmek için menüler yardımıyla Draw>Surfaces>3D
Surfaces seçilir. Buradaki temel nesnelerden herhangi biri seçilip bu nesne için gerekli boyut bilgileri
girilerek istenilen nesne elde edilir
Sayfa 2 / 13
©®

Mesh: Dilimizde örgü ya da ağ denen Mesh, bir cismin eğri yüzeylerini olabildiğince
az hatayla tanımlayabilmek için biraraya gelmiş küçük, düz çokgen
yüzeylerin oluşturduğu bütünleşik yüzey grubudur. Ağın gözeneklerinin sıklığı, yüzey eğriliğinin daha
hassas tanımlanabilmesini sağlar.

Solid: Dilimize katı nesne olarak çevirebiliriz. Matemetiksel olarak eksiksiz olan ve
hiçbir özelliğinin tanımında kuşkuya yer bırakmayan fiziksel cisim anlamına gelir.
AutoCAD’in sağladığı temel üç boyutlu katılar birbirine eklenerek ya da birbirinden
çıkartılarak 3 boyutlu katı nesneler oluşturulur. AutoCAD kutu, koni, silindir, küre,
takoz ve simit gibi temel üç boyutlu şekllerin kullanılmasını sağlar.
AutoCAD’in sunduğu bu temel nesnelerin birbine eklenmesini birbirine yapıştırma, birbirinden
çıkarılmasını bir nesnenin üzerinde diğer nesne şeklinde bir oyma olarak örneklendirebiliriz
Bu modellemeleri bir örnekle somutlaştıralım: Bakır telleri birbirine lehimleyerek bir küp
oluşturduğumuzu düşünelim. Sadece bu bakır tel ve lehim noktalarından oluşan nesne telkafes
(Wireframe) modele bir örnektir. Bu küp üzerine kağıt kapladığımızda bir yüzey model (Surface)
elde edilir. Bu küp ağaç, demir vb. bir malzemeden içi dolu olarak yapılırsa elde edilen modele katı
model (Solid) ismi verilir.
8.1 3D Yüzey Kaplanmış Modeller
AutoCAD’de üç boyutlu modellemenin ilk aşaması 3 boyutlu yüzeylerdir. Tel kafes modelin bittiği
yerde 3 boyutlu yüzey kaplama başlar. 3 boyutlu yüzelerin ilk aşaması kalınlıklı çizgi, sonra ki
aşaması geometrik standart yüzey nesneleri ve son aşaması da farklı nesnelerin birbirleriyle etkileşimi
sonucu ortaya çıkan türetilmiş yüzeylerdir. Şimdi sırasıyla bunlar hakkında bilgi sahibi olalım.

Kalınlıklı Çizgi: Bir çizginin kalınlığı onun üçüncü boyuttaki uzantısı anlamına gelir.
Çizginin üçüncü boyuttaki uzantısı bir yüzeydir. Kalınlıklı çizgiyi çizmeden önce
komut satırına aşağıdaki ifadeleri yazmak gerekir.
 Command: elev
Specify new default elevation <0.0000>: 25
Specify new default thickness <0.0000>: 60
Bu komutlar ve değerler girildikten sonra o anda geçerli olan UCS’nin XY düzleminden 25 birim
yüksekte ve kalınlığı 60 birim olan nesnelerle çalışılabilir. Bu nesne çizgi, yay, çember ya da
dikdörtgen olabilir.
8.1.1 Geometrik Yüzeyler (Surfaces)
AutoCAD, zengin bir ilkel yüzey oluşturma setine sahiptir: Surfaces. Bu yüzeyler doğru kullanılarak
pek çok üç boyutlu nesne oluşturulabilir. Yüzeyler Face denile levhalarla kaplıdır ve içleri boştur.
Sayfa 3 / 13
©®
Buradaki Surface ve Mesh modeller;Hide veya Shade gibi görüntüleme işlemleri yapılıncaya değin
tel çerçeve görüntüsü verecektir. Yüzey nesneler aynı katı modeller gibi malzeme kaplanabilir ve
gerktiğinde geometrileri üzerinde değişiklikler yapılabilir. Bu yüzden modelimizin üzerinde
değişiklikler yapmak istersek katı modeller yerine 3 boyutlu yüzeyler ile çalışmak daha iyi olacaktır.
Fakat bu nesneleri katı cisimlerle karıştırmamak gerekir. 3 boyutlu yüzey nesneler, katı nesneler gibi
birbirlerine eklenemez, birbirlerinden çıkartılamazlar.
Burada önemli olan bir nokta daha var: Surftab değişkeninin değeri. Eğri yüzeylerin kalitesi
açısından Surftab1 veSurftab2 değişkenlerinin değerlerini yükseltmekte yarar vardır. Fakat bu
değerler çok yüksek tutulursa performans düşecektir. Bunun için bu değişkenlere 16-32 arasında bir
değer vermek yeterli olacaktır.
3 Boyutlu Yüzeylerin Toplu Gösterimi









Box ( Kutu ): 3 Boyutlu kutu şeklinde, çokgen mesh (göze/ağ) çizer.
Pyramid ( Piramid ): Piramid veya tetrahedron oluşturur.
Wedge ( Takoz ): X ekseni boyunca sivrilen eğimli yüze sahip, dik açılı, takoz şekilli
çokgen ağ oluşturur.
Dome ( Kubbe ): Küresel çokgen mesh’in üst yarısını oluşturur.
Sphere ( Küre ): Küresel çokgen mesh oluşturur.
Cone ( Koni ): Koni şekilli çokgen mesh oluşturur.
Torus ( Halka ): Güncel UCS’nin XY düzlemine paralel halka çokgen mesh oluşturur.
Dish ( Çanak ): Küresel çokgen mesh’in alt yarısını oluşturur.
Mesh ( Göze/Ağ): Ağ boyunca her yönde çizilen çizgi sayısını belirleyen, M ve N
büyükleri olan düzlem mesholuşturur. M ve N için 2-256 arası değer girilebilir.
AutoCAD’in tanıdığı 3 boyutlu yüzey gözeleri; Hide, Render veya Shademode kullanılıncaya kadar,
tel kafes olarak görünür.
3D komutuyla oluşturulan nesneleri açık bir biçimde görmek için, bakış yönü 3Dorbit,
Dview veya Vpointkomutlarıyla ayarlanmalıdır.
Surfaces araç çubuğundan da görüleceği üzere birçok yüzey oluşturma seçeneği vardır. Bunlar aşağıda
tanıtılmıştır.

2 Boyutlu Dolgu ( 2D Solid ) : Bu araç içi dolu bir çokgen oluşturur. Bu çokgen çeşitli
dörtgenlerden oluşturulur. Bu içi dolu çokgelere yükseklik (Extrude) kazandırılırsa kolaylıkla katı
nesneye dönüşürler. FakatRegion nesneler gibi üzerlerine ekleme çıkarma işlemleri yapılamaz.
Dörtgenleri oluşturmak için ilk noktayı, sonra ikinci noktayı, ikinci noktaya diyagonal olarak ters
yönde üçüncü noktayı, son olarakta birinci noktaya diyagonal olarak ters yönde dördüncü noktayı
girmeliyiz. Böylece içi dolu birinci dörtgenimizi elde etmiş oluruz. Bundan sonra kaldığımız yerden
Sayfa 4 / 13
©®
devam ederek ve her seferinde bir önceki noktaya köşegensel olarak ters yönde bir nokta işaretleyerek
2 boyutlu Solid’imizi çizmiş oluruz.











3 Boyutlu Yüz ( 3D Faces ): 3 boyutlu uzayda nesnelerin aralarını opak levhalarla ya
da yüzeylerle doldurma işlemlerinde oldukça işe yarayan bir AutoCAD aracıdır. Bu
nesnenin kulanılması şu şekildedir: Başlangıç noktasıda dahil olmak üzere 4 nokta ile,
en az üçgen bir yüzey tanımlanabilir. 3D Face ile cisimleri tek seferde yüzeylerle
bezeyip yüzey haline getirmek olanaklı. Kaplanan bu yüzeyler, nesneye Hide işlemi
uygulandıktan sonra farkedilebilirler.
Box (Kutu): Üç boyutlu dikdörtgen prizma biçiminde bir kutu çizer.
Wedge (Takoz): Dikdörtgen yüzeylerinden biri XY düzlemine paralel olan bir üçgen
prizma çizer.
Pyramid (Piramit): Tabanı dörtgen veya üçgen iki çeşit piramit çizer. Piramitte önemli
öğeler taban ve yüksekliktir.
Cone (Koni, Kesik Koni veya Silindir): Koniler genelde iki türlüdür. Sivri uçlu ve
kesik koni. Ancak kesik koni ile silindir de elde edilebilir. Koni ve silindirde önemli
öğeler dairesel taban ve düz ya da eğik yüksekliktir.
Sphere (Küre): Merkezin etrafına düzgün bir küre çizer.
Dome (Kubbe): Merkezin etrafına düzgün bir kubbe çizer.
Dish (Çanak): Bir merkezin etrafına düzgün bir çanak ya da diğer adıyla ters kubbe
çizer.
Torus (Halka/Simit): Bir merkezin etrafına 3 boyutlu bir halka ya da daha güzel bir
deyişle simit çizer. Simit, çember biçiminde bükülmüş bir tüpten oluşur.
Edge ( Kenar ): Üç boyutlu yüzey kenarlarının görünürlüğünü değiştirir. 3Dface’ler
aynı düzlemde birden fazla ise bu durumda bunların istenmeyen birleşme çizgileri
meydana gelebilir. İstenmeyen bu çizgiler Edge ile görünmez yapılır.
3D Mesh (3 boyutlu Ağ / Örgü / Göze): Serbest şekilli çokgen göze oluşturur. Sonlu
elemanlar analizinde ve topoğrafik modeller oluşturmada yaygın olarak kullanılır.
 Command: _3dmesh
Enter size of mesh in M direction: 3
Enter size of mesh in N direction: 3
Specify location for vertex (0, 0): (A noktasını seçiniz)
Specify location for vertex (0, 1): (B noktasını seçiniz)
Specify location for vertex (0, 2): (C noktasını seçiniz)
Specify location for vertex (1, 0): (D noktasını seçiniz)
Specify location for vertex (1, 1): (E noktasını seçiniz)
Sayfa 5 / 13
©®
Specify location for vertex (1, 2): (F noktasını seçiniz)
Specify location for vertex (2, 0): (G noktasını seçiniz)
Specify location for vertex (2, 1): (H noktasını seçiniz)
Specify location for vertex (2, 2): (I noktasını seçiniz)
8.1.2 Hareketli Yüzeyler
Her zaman sabit noktaların arasında olduığumuz yüzeylerle çalışamayız, bazen gereksinim
duyduğumuz yüzeyler hareket eden çizgilerin izlediği yollardan da oluşabilir. Bu yöntemlerle elde
edebileceğimiz yüzeyleri, diğer yüzey oluşturma araçlarıyla elde edebilmemiz oldukça zor, hatta bazen
imkansızdır. Bu nedenle her teasarımcı hareketli yüzeyler oluşturmayı bilmelidir. Ayrıca hareketli
yüzeyler zaman kazandırıcıdır. Hareketli tabiri, cismin oluşturulurken kenar çizgilerinin bir kereye
mahsus hareket ettirilmesinden ileri gelmektedir.

Surface Of Revolution (Döner Yüzey): Bu yöntemle oluşturulan yüzeylere, çevrilmiş
yüzey de diyebiliriz. Çevirme yüzey,revsurf komutu kullanılarak bir profilin seçilmiş
eksen
etrafında
döndürülmesiyle
oluşturulabilir.
Çevirme
yüzeyinin
yoğunluğunuSurftab1 ve Surftab2 sistem değişkenleri denetler.
 Command: Revsurf
Current wire frame density: SURFTAB1=6 SURFTAB2=6
Select object to revolve: (Döndürülecek nesne olarak A ve B yaylarını seçin)
Select object that defines the axis of revolution: (Dönme ekseni olarak C çizgisini seçin)
Specify start angle <0>: (Çevirme işlemi O˚’den başlatılıyor, bu açı değeri isteğe bağlı olarak
değiştirilebilir)
Specify included angle (+=ccw, -=cw) <360>: (Dönme açısını 360 olarak ayarlayıp Enter’a Basın)

Tabulated Surface (Ötelenmiş Yüzey): Tekrarlayan yüzeyler de denilebilir. Bir
tanımlama eğrisi (profil) ve yön vektöründen üretilmiş yüzeyler olarak tanımlanır.
Profil yön vektörü boyunca ilerletilerek yüzey elde edilir.
Sayfa 6 / 13
©®
 Command: Tabsurf
Select object for path curve: (Ötelenecek nesne olarak A’daki polyline’ı seçin)
Select object for direction vector: (Ötelenme yön vektörü olarak B’deki çizgiyi seçin)
Bu komutlar sonucunda şekilde görülen A bileşik çizgisi bir yüzey haline gelmiştir.

Ruled Surface (Sınırlandırılmış Yüzey): Bir öğenin dört uç noktasının seçilebildiği
her yerde 3 boyutlu yüzler çalışır. İki doğru ve ya iki eğri nesne arasında bir yüzey
oluşturmak için sınırlandırılmış yüzey aracı kullanılır. Bu iki sınır nesnesi arasındaki
ağın yoğunluğun Surftab1 sistem değişkeni denetler. Sınırlandırılmış yüzeyler, çizgiler,
yaylar, çemberler veya noktaların herhangi bir bileşimi arasına yerleştirilebilir.
 Command: Rulesurf
Current wire frame density: SURFTAB1=32
Select first defining curve: (Birinci sınır nesnesi olarak A’daki yay seçildi)
Select second defining curve: (İkinci sınır nesnesi olarak B’deki yay seçildi)
Bu işlemler sonucunda A ve B’deki yaylar ile sınırlandırılmış bir yüzey oluşturuldu.

Edge Defined Patch (Kenar Tanımlı Yüzey): Kenar tanımlı yüzey (Edge Surface)
veya Coons yüzey örtüsü, birbirine temas eden dört öğe kenarıyla tanımlanmış bir
yüzeydir. Bu yüzeyin tek şartı, dört öğe kenarının kendi uç noktalarında bir diğerine
değmesidir. Öğeler; çizgiler, yaylar veya bileşik çizgilerin herhangi bir bileşimi olabilir.
Yüzey
gözesi
iki
yönde
üretildiğinden
dolayı,
gözenin
yoğunluğunu Surftab1 ve Surftab2 sistem
değişkenleri
kontrol
eder. Edgesurf komutunun genel kullanımı aşağıdaki şekildedir.
 Command: Edgesurf
Current wire frame density: SURFTAB1=32 SURFTAB2=32
Select object 1 for surface edge: (A’daki yayı seçiniz)
Select object 2 for surface edge: (B’deki yayı seçiniz)
Select object 3 for surface edge: (C’deki yayı seçiniz)
Select object 4 for surface edge: (D’deki yayı seçiniz)
Bu işlemler sonucunda yukarıda görülen dört yayı kenar kabul eden bir yüzey oluşturulmuştur.
8.2 Katı Modelleme
Buraya kadar, tel kafes modellerin görünmez çizgilerinin atılarak yüzeyle nasıl
kaplanabildiğini veya düz bir 2 boyutlu kağıt yaprağı üzerinde temel görünüşleri yansıtma maksadıyla
yüzey kaplama yapılması gerektiğini gördük. Tel kafes modellerin sahip olduğu sınırlama; esas olarak
içinin, kaplansa bile boş olmasıdır. Bu noktada, katı modelleme söz konusu olur. Bu çeşit modeller, tel
kafes modellerden bilgi olarak daha çok doğrudur. Çünkü bir katı nesnenin, kütle özellikleri, ağırlık
merkezi, yüzey alanı, atalet momenti vb. konuları hesap edilerek analiz edilebilir. Katı model, hepsi
ilkellere örnek olan kutular, silindirler, takozlar, küreler, koniler gibi bir dizi seri işlemle tasarımı
Sayfa 7 / 13
©®
başlatır. Sonra bu inşa blokları, belirli değişme komutları kullanılarak birbirine eklenir veya
birbirinden çıkartılır. Katı modelde daha gerçekçi bir görünüm elde etmek için kavisler ve pahlar
oluşturulabilir. Katı modelden modelin kesiti boyunca, 2 boyutlu görünüşler çıkartılabilir.
İster basit ister karmaşık olsun, tüm nesneler basit geometrik şekil veya ilkellerin bir birleşimidir.
Aşağıda görülen Solids araç çubuğu bu basit ilkellerin oluşturulmasına fırsat tanır. Bu basit nesneler
oluşturulunca, son nesneyi biçimlendirmek için şekiller birleştirilir ya da çıkartılır. Şimdi
sırasıyla Solids araç çubuğumuzda yer alan katı ilkelleri oluşturma araçlarını inceleyelim.

Box (Kutu): 3 boyutlu bir kutunun katı bir ilkelini inşa eder. Kutunun bir köşesi diğer
köşesine çapraz yerleştirilir. Kutunun tamamını tanımlamak için bir yükseklik değeri
atanır. Küp aşağıdaki komut iletisindeki uygun tercihlerin seçimiylede inşa edilebilir.
Bir kutunu üç boyutunun tümü biliniyorsa katı kutu, uzunluk, genişlik ve yükseklik
değerlerinin girilmesiyle oluşturulabilir.
 Command: Box
Specify corner of box or [CEnter] <0,0,0>: 100,140,0 (A noktasının koordinatları (100,140,0) olarak
belirlendi)
Specify corner or [Cube/Length]: L (Kutu uzulukları değer olarak girilecek)
Specify length: 100 (A noktası ile B noktası arası 100 birim)
Specify width: 60 (B noktası ile C noktası arası 60 birim)
Specify height: 200 (B noktası il D noktası arası 200 birim)

Sphere (Küre): Bu komut yüzeyindeki tüm noktaların merkeze eşit mesafede olduğu
bir küre inşa eder. Küre aşağıdaki komut iletilerinde uygun veriler ile inşa edilir.
 Command: _sphere
Current wire frame density: ISOLINES=16
Specify center of sphere <0,0,0>: 100,100,0
Specify radius of sphere or [Diameter]: 50
Burada kürenin merkezi çizim alanında (100,100,0) olarak belirlenmiş, kürenin yarıçapının da 50
birim olacağı bildirilmiştir.

Cylinder (Silindir): 3 boyutlu katı bir silindir çizer. Silindirin merkez ekseni güncel
UCS’nin Z ekseni boyunca uzanır.
Sayfa 8 / 13
©®
 Command: _cylinder
Specify center point for base of cylinder or [Elliptical] <0,0,0>: 100,100,0 (Silindirin merkez noktası
(100,100,0) olarak belirlendi)
Specify radius for base of cylinder or [Diameter]: 20 (Yarıçap 20 birim)
Specify height of cylinder or [Center of other end]: 25 (Yükseklik 25 birim)

Cone (Koni): Bir koninin katı ilkelini, dairesel veya eliptik tabanla merkez noktanın
belirli bir yüksekliğini birleştirerek inşa eder.
Şekil 8.13’te, dairesel ve eliptik tabanlar üzerine inşa edilmiş iki farklı koni görülmektedir.
Elips tabanlı koni için taban elipsinin merkezini, böylece ilk eksenin başlangıcını ve sonra bitişini,
diğer eksenin ilkinden uzaklığını ve yüksekliğini işaretliyoruz.
 Command: _cone
Specify center point for base of cone or [Elliptical] <0,0,0>: 100,100,0 (Taban dairesinin merkezi
(100,100,0). Elips tabanlı bir koni için buraya Elliptical iletisi girilmelidir)
Specify radius for base of cone or [Diameter]: 20 (Koni tabanı yarıçapı 20 birim)
Specify height of cone or [Apex]: 50 (koni yüksekliği 50 birim)

Wedge (Takoz): Bir başka katı ilkel, kesilmiş bir kutudan meydana gelen takozdur.
Takozun tabanı güncel UCS’ye paralel çizilir. Eğimli yüzey X ekseni boyunca sivrilir.
Bu komutun iletileri Box komutuna çok benzer.
 Command: _Wedge
Specify first corner of wedge or [CEnter] <0,0,0>: 100,100,0 (Takozun bir köşesi (100,100,0)
koordinatlarına yerleştirildi)
Specify corner or [Cube/Length]: L (Boyutlar birim olarak girilecek)
Specify length: 20 (Takozun uzunluğu 20 birim)
Specify width: 30 (Takozun genişliği 30 birim)
Specify height: 40 (Takozun yüksekliği 40 birim)
Sayfa 9 / 13
©®

Torus (Halka): Bir çember, aynı düzlemdeki çember benzeri bir çizgi etrafında
döndürüldüğü zaman halka meydana gelir. Halka, ya yarıçap ya da çap yöntemi
kullanılarak inşa edilebilir.
 Command: _Torus
Specify center of torus <0,0,0>: 100,100,0 (Halkanın merkezi: 100,100,0 koordinatları)
Specify radius of torus or [Diameter]: 60 (Halkanın yarıçapı: 60 birim)
Specify radius of tube or [Diameter]: 20 (Tüpün yarıçapı: 20 birim)
8.2.1 Türetme Katılar
Her zaman hazır geometrik nesnelerle çalışma imkanına sahip olmayabiliriz. Buna ek olarak geometrik
katı nesneler, modelimizin gerektirdiği esnekliğe sahip olmayabilir. Tasarım sürecinde çeşitli 2
boyutlu nesnelerden yola çıkarak 3 boyutlu nesneler oluşturmaya da gerek duyulabilir. Bunlar iki alt
başlıkta incelenecektir. Extrude ve Revolve. Aslında yüzeylerle de benzer işlemler yapılmıştı. Ancak
buradaki nesnelerimiz katı ve içi dolu olduğundan daha kullanışlı ve esnek bir yapıya sahiptir.


Extrude (Yükselterek Katılaştırma): Bu komut, bir katıyı extrüzyon yoluyla yani
yükseklik ekleyerek (uzatarak) oluşturur. Sadece bileşik çizgilere, çokgenlere, elipslere,
çemberlere, kapalı spline’lara, simitlere ve bölgelere yükseklik eklenebilir. İçinde blok
bulunan nesnelere uygulanamaz. Nesneler seçilince bir uzatma yüksekliği isternir.
Revolve (Döndürerek Katılaştırma): Revolve komutu, bir katıyı, bir nesneyi dönme
ekseni etrafında döndürerek oluşturur. Sadece kapalı bileşik çizgiler, çokgenler,
çemberler, elipsler, kapalı spline’lar, halkalar ve bölgeler döndürülebilir. Nesneler
grubu bileşik çizgi değilse, Pedit komutu kullanılarak nesneler grup haline getirilir.
Şekil 8.17’de ilk önce polygon komutuyla bir sekizgen oluşturulmuş, daha sonra bu sekizgen
belirlenen bir eksen çizgisi etrafında döndürülmüştür.
 Command: revolve
Select objects: 1 found (Burada çokgen mouse ile seçildi)
Select objects: (Enter tuşu ile nesne seçme işlemi sonlandırıldı)
Specify start point for axis of revolution or
define axis by [Object/X (axis)/Y (axis)]: (Dönme ekseninin başlangıç noktası işaretlendi)
Specify endpoint of axis: (Dönme ekseninin bitiş noktası belirlendi)
Sayfa 10 / 13
©®
Specify angle of revolution <360>: (Döndürülme açısı 360 derece olarak belirlendi)
8.2.2 Katıları Düzenlemek
Katı nesneleri oluşturduktan sonra, onlar üzerinde çok çeşitli geometrik düzenlemeler yapabiliriz: kesit
alabilir, arakesit çıkartabilir, birbirine ekleyip, birbirinden çıkartabiliriz.

Slice (Dilimle): Slice komutu ile bir ya da birden fazla katı, bir kesme düzlemi
yardımıyla kesilebilir. AutoCAD tek bir nesneyi dilimliyorsa bunlardan biri kesme
düzleminin bir tarafında, diğeri ise diğer tarafındadır. Bunlardan işimize yarayanını
bırakıp diğerini silebiliriz.
Kesme düzlemi olarak kullanılabilecekler:





Object: Kesme düzlemini; çember, elips, dairesel veya eliptikal yay, 2D spline, 2D
bileşik çizgi parçası ile hizalar.
Zaxis: XY düzlemi üzerinde iki nokta işaretleyerek, bunlara dik bir kesme düzlemi
oluşturur.
View: Güncel görünüm alanının görüntü düzlemini kesme düzlemine hizalar. Belirtilen
nokta, kesme düzleminin yerleşimini tanımlar.
XY/YZ/ZX: Kesme düzlemini güncel UCS’nin XY/YZ/ZX düzlemiyle hizalar.
Belirtilen nokta kesme düzleminin yerleşimini tanımlar.
3points: Kesme düzleminin ekseriyetle nesne üzerinde işaretlenecek 3 nokta ile
tanımlanmasını sağlar.
Yandaki şekilde dilimlenmiş bir katı görülmektedir. Bu işlem aşağıdaki komutlarla gerçekleştirilmiştir.
Katı nesne yukarıda öğrendiğimiz Box ve Cylinder komutları yardımıyla çizilmiştir. Silindirler kutu
üzerinden çıkartılıp, nesneye Hideişlemi uygulanarak görünmez çizgiler ortadan kaldırılmıştır.
 Command: slice
Select objects: 1 found (Burada katı cisim seçiliyor)
Select objects: (Seçilecek başka nesne olmadığından Enter ile seçim işlemi sonlandırılıyor)
Specify first point on slicing plane by [Object/Zaxis/View/XY/YZ/ZX/3points]
<3points>: (Kesme düzlemini oluşturacak birinci nokta giriliyor)
Specify second point on plane: (Kesme düzlemini oluşturacak ikinci nokta giriliyor)
Specify third point on plane: (Kesme düzlemini oluşturacak son nokta giriliyor)
Specify a point on desired side of the plane or [keep Both sides]: (Kesme işleminden sonra nesnenin
alıkonulacak tarafından bir nokta işaretleniyor)
Sayfa 11 / 13
©®

Section (Kesit Al): Bazen kesit görünüşler yardımıyla iç detayları görmek
faydalıdır. Section komutu nesneleri dilimlemeden bir kesit görünüş elde etmemizi
sağlıyor. Komutun kullanımı Slice komutuyla benzerlik gösteriyor. Yalnızca son
aşamada kesit alınacak nesnenin bir yanını saçmemiz gerekmiyor.
 Command: Section
Select objects: 1 found (Nesneyi seçiyoruz)
Select objects: (Enter ile seçimi bitiriyoruz)
Specify first point on Section plane by [Object/Zaxis/View/XY/YZ/ZX/3points]
<3points>: ZX (ZX düzleminde bir kesit istiyoruz)
Specify a point on the ZX-plane <0,0,0>: (Kesit düzleminin başlangıç noktası olarak alttaki büyük
dairenin sol çeyreğini seçiyoruz)
Interfere (Arakesit): AutoCAD’de iki katı kesiştiğinde bir arakesit oluşur. Bu arakesit bazen
bildiğimiz geometrik yollarla elde edemeyeceğimiz nesneler oluşturmamızı sağlar. Bunları açıkxlamak
amacıyla birbiri ile kesişen iki koni çizelim ve arakesitini elde edelim.
 Command: interfere
Select first set of solids: (Birinci katıyı seçiyoruz)
Select second set of solids: (İkinci katıyı seçiyoruz)
Comparing 1 solid against 1 solid.
Interfering solids (first set): 1
(second set): 1
Interfering pairs: 1
Create interference solids? [Yes/No] <N>: Y (Arakesit oluşturulsun mu? sorusunu evet ile
cevaplıyoruz)
Sayfa 12 / 13
©®


Union (Birleştir): Bu komutun amacı iki katı ilkeli tek nesne haline getirmektir. Önce
birleştirilecek katılar uygun şekilde konumlandırılır, sonra Union komutu çalıştırılıp,
katılar teker teker seçilir. Burada katıların seçiliş sırası önemli değildir.
Subtract (Çıkart): Subtract aracı Union’dan farklı olarak, aynı matematikteki çıkartma
işlemi gibi çalışır. Bir katıdan bir veya daha fazla katının çıkartılması için çok yararlı
bir araçtır. Birbirine değen iki katı çizildikten sonra Subtract komutu çalıştırılır ve
öncelikle eksiltilecek katı seçilir daha sonra çıkan katı ya da katılar seçilir.
 Command: subtract
Select solids and regions to subtract from ..
Select objects: 1 found (Ana katı olarak büyük silindiri seçiyoruz)
Select objects: (Enter ile seçim işlemini bitiriyoruz)
Select solids and regions to subtract ..
Select objects: 1 found (Yarıçapı küçük olan silindiri seçiyoruz)
Select objects: (Enter ile seçimi ve işlemi bitiriyoruz)

Intersection (Arakesit Yap): Daha önceden öğrendiğimiz Interfere komutuyla aynı
şekilde çalışır, yani birbiriyle kesişen katılar arasındaki arakesiti oluşturur.
Ancak Interfere komutunda; arakesit oluşturulduktan sonra arakesiti oluşturan katılar
silinmiyordu. Arakesiti görebilmek için, bu ana katıları başka bir yere taşımak
gerekiyordu. Burada ise arakesit oluşturulur oluşturulmaz, ana katılar silinir. Çizim
alanında sadece oluşturulan arakesit kalır.
 Command: intersect
Select objects: 1 found (Arakesiti alınacak ilk nesneyi seçiyoruz)
Select objects: 1 found, 2 total (Arakesiti alınacak ikinci nesneyi seçiyoruz)
Select objects: (Seçim işlemine Enter tuşu ile son verip işlemi bitiriyoruz)
Intersect komutu çok dikkatli kullanılmalıdır, çünkü bu komuttan sonra ana nesneler silinmekte ve bu
ana nesnelerin geri getirilmesi bazen imkansız olmaktadır.
Sayfa 13 / 13
©®
Ders:9
TARAMA TEKNİKLERİ
Sayfa 1 / 9
©®
CAD dilinde bir bölgeyi taramak ile bir tarama deseniyle doldurmak aynı anlama gelir. Tarama her
zaman için çizimlerin ayrılmaz bir parçasıdır. Bir çizimin anlamlı bir hale getirilebilmesi için tarama
yapılması gereklidir. Tarama dokuları çizim öğeleri arasındaki farkları belirlemede en büyük
yardımcımızdır. Farklı malzemelere farklı tarama desenleri verebileceğimiz gibi, farklı işlevlere sahip
öğelere farklı tarama desenleri atama yoluna da gidebiliriz.
AutoCAD, kapalı bir aları veya belirli bir sınırı Bhatch ve Hatch komutlarını kullanarak
tarayabilir. Bhatch ilişkili ve ilişkisiz taramalar yapar. İlişkili taramalar kendi sınırlarına bağlıdır ve
sınırlar değiştiğinde güncellenir. İlişkisiz taramalar kendi sınırlarından bağımsızdır. Bhatch, taranacak
alan içinde bir nokta seçildiğinde sınırları otomatik olarak tanır.
9.1 Hatch Komutu
Mevcut veya hayali bir çerçevenin içini taramak için komut satırına Hatch yazarak ulaşılan bir araçtır.
Gerektiğinde kapalı bir nesneyi seçerek de içini tarayabiliriz. Tabii bir tarama deseninin ölçeğini ve
güncel UCS’nin X ekseniyle (normalle) yaptığı açıyı belirlemiş olmak koşuluyla.
 Command: hatch
Enter a pattern name or [?/Solid/User defined] <ANGLE>: Ansi31
Specify a scale for the pattern <1.0000>: 0.5
Specify an angle for the pattern <0>:
Select objects to define hatch boundary or <direct hatch>,
Select objects:
Komut iletilerinden de görüldüğü gibi komut girildikdikten sonra, tarama deseni isim verilerek
(Ansi31) belirlenmiştir, tarama ölçeği 0.5 ve taramanın X ekseni ile yapacağı açı 45° olarak
belirlendikten sonra komut icra edilmiştir.
Şeklin sağ tarafına yerleştirilen çizimin amacı Hatch komutunun iyi olmayan bir yönünü
göstermektir: Hatch komutu ile yapılan taramalar sınırlarından bağımsızdır. Bu nedenle sınırlarda
yapılan bir değişiklik tarama dokusunu etkilemez. Böyle durumlarda yapılan tarama silinip yeni bir
tarama işlemi yapılmalıdır.
9.2 Bhatch (Boundary Hatch/Sınır Tarama)
AutoCAD
2000’de Draw menüden Hatch komutu
seçildiğinde
veya Bhatch komutu
klavyeden girildiğindeBoundary Hatch adını taşıyan bir diyalog kutusu görüntülenir.
Bu diyalog kutusunda bulunan sekmeler ise Quick ve Advanced sekmeleridir.
9.2.1 Quick Sekmesi
Type: Tarama deseni çeşidini kurar
Sayfa 2 / 9
©®
Predefined: Önceden
tanımlanmış
Seçildiğinde Pattern düğmesi etkinleşir.
AutoCAD
tarama
desenlerini
ifade
eder.
User Defined: Güncel çizgi tipleri kullanılarak çizimde desen çizgileri oluşturur. Kullanıcı
tanımlı desende çizgilerin açısı ve aralıkları denetlenebilir.
Custom: Müşterinin ürettiği ve .pat uzantılı dosyada saklanan
kullanılmasını sağlar. Müşteri tanımlı desenlerin açısı ve ölçeği denetlenebilir.
tarama
desenlerinin
Pattern: Önceden tanımlanmış desenleri listeler. Listenin en üstünde altı adet önceden
kullanılmış desen görülür.
Swatch:Seçilen desenin ön görünümünü gösterir. Burası tıklanarak Hatch Pattern
Pallette diyalog kutusuna (önceden tanımlanmış tüm desenlerin listelendiği diyalog kutusu)
geçilebilir.
Custom Pattern: Mevcut müşteri desenlerini listeler.
Angle:Tarama deseninin, güncel UCS’nin X eksenine göre açısını belirler.
Scale: Tarama deseninin ölçeğini belirler.
Relative to Paper Space: Tarama desenini, kağıt düzlemi birimine göre ölçekler.
Spacing: Kullanıcı tanımlı desendeki çizgilerin aralıklarını belirtir.
ISO Pen Width: Seçilen kalem genişliğine göre ISO önceden tanımlanmış deseni ölçekler.
9.2.2 Advanced Sekmesi
AutoCAD’in sınırları nasıl oluşturacağı ve tarayacağını tanımlar.
Island Detection Style: Dış sınır içinde kalan iç sınırlara ada denebilir. En dıştaki tarama sınırı
içinde kalan adalar için yöntem belirtir. Çizimde taranacak alan içinde ada yoksa Island
Detection sitilinin seçilmesi etki yapmaz.
Normal: İç içe adaları bir dolu, bir boş olacak şekilde tarar.
Outher: İç içe adalardan sadece en dıştakini tarar.
Ignore:En dıştaki sınır içinde kalan adaları dikkate almadan tüm adaları tarar.
Object Type: Yeni sınır nesnesinin tipini belirtir. AutoCAD, sınırı region veya polyline olarak
oluşturur. Bu seçenek sadece Retain Boundraies seçiliyse aktiftir.
Retain Boundraies: Tarama sırasında oluşturulan geçici tarama sınırının çizime ilave edilip
edilmemesini sağlar.
Boundary Set: Nokta seçerek sınır tanımlaması yapıldığında nesne setini AutoCAD noktaları
analiz ederek sınırı tanımlar. Seçilen sınır seti, sınır tanımlamak için Select Object kullanıldığında
etkilenmez. Varsayılan olarak sınır tanımlamak için Pick Point kullanıldığında AutoCAD, güncel
Sayfa 3 / 9
©®
görünüm alanında görünür nesneleri analiz eder. Sınır setinin yeniden tanımlanmasıyla bazı nesneler
görünmez yapılmaksızın gözardı edilebilir.
Current Viewport: Güncel görünüm alanındaki görünür her şeyden sınır seti tanımlar. Güncel
sınır seti varken bu seçeneğin seçilmesiyle güncel set gözardı edilir ve güncel görünüm alanındaki
görünür her şey kullanılır.
Existing Set: New düğmesiyle seçilmiş nesnelerin sınır setini ifade eder. New ile sınır seti
oluşturulmamışsa bu seçenek yoktur.
New: Sınır seti oluşturmak için bu seçenek seçildiğinde diyalog kutusu geçici olarak kapanır ve
nesne seçilmesini belirten ileti verilir. AutoCAD, yeni sınır seti oluşturmak için seçilen nesnelerden
sadece taranabilir nesneleri gösterir.
Island Detection Method: En dış sınır içinde kalan nesnelerin ihtiva edilip edilmeyeceğini
belirtir.
Flood: Adaları sınır nesnesi olarak ihtiva eder.
Ray Casting: Belirtilen noktadan en yakın nesneye çizgi gönderir ve sonra saat ibresinin
dönüşünün tersi yönünüde sınırı izler, böylece sınır nesneleri olarak adaları dışarda tutar.
Pick Point: Bir alanı biçimlendiren mevcut nesnelerden bir sınır belirler. AutoCAD’in bu seçeneği
kullanarak nesneleri nasıl belirleyeceğini seçilmiş Advanced sekmesindeki Island Detection
Method’a bağlıdır. Pick Point seçildiğinde diyalog kutusu geçici olarak kapanır ve AutoCAD nokta
seçimi için ileti verir. Nesne seçilirken kısayol menüsünü görmek için çizim alanında herhangi bir
yerde sağ tuşa tıklarız. Son girilen seçimi geri almak için Undo yapabilir, seçim yöntemin
değiştirebilir, ada tanıma stilini değiştirebilir veya taramayı önizleme yapabiliriz.
Select Object: Tarama için belirlenen nesneleri seçer. Diyalog kutusu geçici olarak kapanır ve
AutoCAD nesne seçimi için ileti verir.
Select Object kullanılarak sınır tanımlandığında AutoCAD, iç nesneleri otomatik olrak teşhis etmez.
Nesneleri, güncelIsland Detection Style’e göre seçilmiş sınır içindeki nesneleri taramak için
seçmeliyiz. Select Object her seçildiğinde, önceki seçim seti temizlenir.
Remove Islands: Pick Point kullanıldığında AutoCAD’in ada olarak tanıdığı nesnelerden
herhangi birini sınır tanıma işlemine dahil etmez. Bu işlem ile dış sınır kaldırılamaz.
View Selections: Diyalog kutusu geçici olarak kaybolur ve tarama ayarlarıyla güncel olarak
tanımlanmış sınırların son olarak gözden geçirilmesini sağlar.
Inherit Properties: Belirlenen sınırları, bir nesnenin tarama özelliklerini kullanarak tarar.
Özellikleri alınmak istenen ilişkili tarama nesnesi seçildikten sonra, çizim alanında sağ tuşa tıklanır ve
sınırı oluşturmak üzere Select Object ve Pick Internal Point seçenekleri arasında geçiş yapmak için
kısayol menüsü kullanılır.
Double: Kullanıcı tanımlı desenler için, çapraz tarama oluşturmak amacıyla orijinal çizgilere
90°’de konumlanmış ikinci çizgiler seti çizer.
Composition: Taramanın, ilişkilimi ilişkisizmi olacağını denetler.
Sayfa 4 / 9
©®
Assosiative: İlişkili tarama yapar.
Nonassosiative: İlişkisiz tarama yapar.
Preview: Diyalog kutusu geçici olarak yok olur ve güncel tarama ayarlı, güncel seçim seti
gösterilir. Bu seçenek, sınırları tanımlamak için nokta belirtilmemiş veya nesene seçilmemişse aktif
olmaz.
9.3 Nokta Kullanarak Tarama Yapma
Doğrudan noktalar kullanarak bir tarama sınırı tanımlanabilir. Mesela çizimin kesitinde küçük
bir tarama deseni olması istenebilir. Bu durumda tarama Hatch komutuyla nesne seçmeden noktalarla
tanımlanır.
 Command: Hatch
Enter a pattern name or [?/Solid/User defined] <ANGLE>: ansi37 (Tarama deseni ismi verilerek
belirleniyor)
Specify a scale for the pattern <1.0000>: (Tarama ölçeği:1)
Specify an angle for the pattern <0>: (Tarama açısı: 0°)
Select objects to define hatch boundary or <direct hatch>,
Select objects: (Taranacak bir nesne seçilmeden entere basılıyor)
Retain polyline boundary? [Yes/No] <N>: (Tarama sınırlarının noktalarla belirleneceği bildiriliyor)
Specify start point: (1. Nokta seçiliyor)
Specify next point or [Arc/Close/Length/Undo]: (2. Nokta seçiliyor)
Specify next point or [Arc/Close/Length/Undo]: (Nokta seçilimini sonlandırmak için Enter’a tuşuna
basılıyor)
Specify start point for new boundary or <apply hatch>: (Tarama işlemini gerçekleştirmek için Enter
tuşuna basılıyor)
9.4 Standart Tarama Desenleri
Sayfa 5 / 9
©®
AutoCAD’in, bir kesit tarama işlemi yapıldığı zaman kullanabileceği desenleri Hatch Pattern
Pallette diyalog kutusunda görebiliriz. Tarama ihtiyaçlarının çoğunu karşılamak üzere Ansi, Iso, Other
Predefined ve Custom sekmelerinde toplam 68 desen sağlanmıştır. Çoğu kullanıcıların, bu desenlerin
tümünü kullanmadığıda bir gerçektir.
Desenler, acat.pat ve acadiso.pat dosyalarında saklanır. Bu desenlerin açısı ve ölçeği
denetlenebilir. Other Predefined sekmesinde bulunana Solid deseni kullanılırken, sınır kapalı olmalı
ve kendini kesmemelidir. Tarama alanı bir veya birden fazla ada ihtiva ediyorsa bunlar da
kesişmemelidir.
Sayfa 6 / 9
©®
Tablo 9.1 AutoCAD'de kulanılan tarama desenleri
Doku Adı
Açıklaması
Solid
Tek renk raster doku
Angle
Çelik kaplama, seramik karo yerine de kullanılabilir
Ansi31
Demir, tuğla, taş duvar
Ansi32
Çelik
Ansi33
Bronz, pirinç, bakır
Ansi34
Plastik, lastik, kauçuk
Ansi35
Ateş tuğlası veya ateşe dayanıklı bir malzeme
Ansi36
Mermer, arduaz, cam
Ansi37
Kurşun, çinko, magnezyum, ses/ısı/elektrik yalıtıcısı
Ansi38
Alüminyum
AR-B816
8x16 cephe kaplama plakası
AR-B88
8x8 cephe kaplama plakası
AR-Brstd
Standart derzli tuğla
AR-Conc
Beton
AR-Hbone
45° açıyla döşenmiş tuğla
AR-Parq1
2x12 parke zemin kaplaması
AR-Rroof
Teras çatı kaplaması
AR-Rshk
Kiremitli çatı kaplaması
AR-Sand
Kum
Box
Çelik kutu
Brass
Prinç
Brick
Tuğla tipi yüzey kaplaması
Brstone
Tuğla ve taş karışık
Clay
Kil
Cork
Mantar
Cross
Bir dizi artı (+)
Dash
Kesikli çizgi
Dolmit
Jeolojik kaya katmanı
Dots
Bir dizi nokta
Earth
Zemin veya toprak (yer altı)
Escher
Escher dokusu
Flex
Esnek malzeme
Grass
Çimen
Sayfa 7 / 9
©®
Grate
Izgara, kafes
Hex
Altıgenler
Honey
Bal peteği
Hound
Sık tarama
Insul
Yalıtkan malzeme
Iso2W100
Kesikli çizgi
Iso3W100
Kesikli boşluklu çizgi
Iso4W100
Uzun noktalı çizgi
Iso5W100
Uzun çift noktalı çizgi
Iso6W100
Uzun üç noktalı çizgi
Iso7W100
Noktalardan oluşmuş çizgi
Iso8W100
Uzunlu kısalı kesik çizgi
Iso9W100
Tek uzunlu çift kısalı kesikli çizgi
Iso11W100
Noktalı çizgi (normal)
Iso10W100
Noktalı çift kesikli çizgi
Iso12W100
Çift noktalı kesikli çizgi
Iso13W100
Çift noktalı çift kesikli çizgi
Iso14W100
Üç noktalı kesikli çizgi
Iso15W100
Üç noktallı çift kesikli çizgi
Line
Paralel yatay çigiler
Mudst
Çamur ve kum
Net
Yatay/düşey ızgara, ağ
Net3
Üçgen ızgara (Network dokusu 0-60-120)
Plast
Plastik malzeme
Plast1
Plastik malzeme
Sacncr
Beton
Steel
Çelik malzeme
Square
Hizalı küçük kareler
Swamp
Bataklık alan
Trans
Isı iletken malzeme
Triang
Eşkenar üçgenler
Zigzag
Zikzaklı doku, basamak eğrisi
9.5 Taramaları Düzenleme
Sayfa 8 / 9
©®
Gerek tarama sınırları gerekse tarama desenleri düzenlenebilir. İlişkili taramanın sınırları
düzenlenecekse desen, geçerli sınırlar içerisinde düzenleme sonuçlarına göre güncellenir. İlişkili
taramalar bulunduğu katman kapalı olsa bile güncellenir. Tarama deseni değiştirilebilir.
Tarama İlişkisinin Kaldırılması: Herhangi bir anda tarama ilişkisi kaldırılmak
istenirse, Hatchedit komutu kullanılabilir. Bu komut kullanıldığında ilişkili tarama nesnesi seçimi için
ileti
verir.
Nesne
seçildikten
sonra Hatchedit diyalog
kutusunda Composition altındaki Nonassociative işaretlenir.
Tarama Sınırları ve Desenlerinin Düzenlenmesi: Tarama sınırları kopyalanabilir, taşınabilir,
sündürülebilir vs. İlişkili taramalar, kendi sınırlarında yapılan herhangi bir değişikliğe uyum sağlamak
için güncellenir. İlişkisiz taramalar güncellenmez. Sınır geometrisi düzenlenen bir tarama deseni
seçilirse, tarama deseni, tüm sınır seçilmedikçe aynı olacaktır. Tarama deseninin ilişkili kalması
istenirse sadece sınır geometrisi seçilmeli, tarama deseni seçilmemelidir. İlişkili taramanın iç sınır
geometrisi seçilmek istenirse, tarama otomatik olarak güncellenir. Dış sınır geometrisinin tamamı veya
bir parçası silinirse, tarama daima aynı kalır.
Retain Boundaries seçeneğiyle seçilerek oluşturulmuş bir taramanın, polyline sınırı kopyalandığında,
polyline kopyalanır fakat orijinal sınır kopyalanmaz.
Mevcut tarama deseninin açısı veya aralığı değiştirilebilir, katı dolgu (Solid) veya AutoCAD’in
sağladığı önceden tanımlı desenlerden biriyle yer değiştirilebilir. Yeni tarama desenleri de
tanımlanabilir. Mevcut tarama desenini silmek te mümkündür.
Hatchedit komutu girildiğinde Hatch Edit diyalog kutusu ekrana gelir. Bu diyalog kutusu Boundary
Hatch diyalog kutusuna benzerdir.
Sayfa 9 / 9
©®
Ders:10
ÇİZİMİ ÖLÇÜLENDİRMEK
Sayfa 1 / 29
©®
Ölçülendirme AutoCAD ile çizim yapan çoğu kullanıcının ilk anda gözünde büyüyen bir işlemler
dizisidir. AutoCAD’de çizilen nesnelerin ölçülendirilmesi çok önemlidir. Çizilen nesnelerin imal
edilebilmesi için, pafta üzerindeki nesnelerin kesinlikle ölçülendirilmesi gerekir.
AutoCAD, nesneleri ölçülendirmek için bir çok imkan sağlar. Çok farklı şekillere sahip nesnelerin
ölçülendirilmesi, bir çok farklı yöntemle yapılır. Ölçülendirmeyi çabuk yapabilmek için ölçülendirme
sitilleri oluşturulabilir ve çizimdeki ölçülerin endüstri ve proje standartlarına uygunluğu sağlanabilir.
AutoCAD’in kullandığı ölçülendirme teknikleri; doğrusal ölçülendirme, hizalı ölçülendirme, açısal
ölçülendirme, yarıçap ve çap ölçülendirme, temel çizgi ve sürekli çizgi ölçülendirmedir.
10.1 Ölçülendirme Esasları
Bir ölçülendirmenin bileşenlerinden bahsetmeden önce önemli bir unsuru hatırlatalım: nesneye ait
çizgilerin, sınır veya başlık blokları hariç, çizimin en kalın çizgileri olduğunu biliyoruz. Ölçülendirme
çizgileri çizimde görülen en ince çizgiler olmalıdır.
Ölçülendirmenin kalbi, her iki uçtaki ok başı yerleşimleriyle kolaylıkla tanımlanan ölçü çizgisidir.
Ölçü yazısı, ölçü çizgisi ortadan kırılmayacak şekilde ölçü çizgisinin üzerine yerleştirilir. Ölçü
çizgileri, ok başları için sınırlayıcı olarak rol oynayan çizgiler yerleştirilerek sınırlanır. Bu çigiler
bağlama çizgileri adını alır ve nesneye temas etmeksizin nesne yakınından başlar. Çap ve yarıçap
ölçülerini yerleştirmek için kısa yatay çizgili, meyilli bir çizgiden oluşan klavuz çizgisi kullanılmıştır.
Klavuz çizgileri çizime not ilave etmek için de kullanılır.
10.2 Ölçülendirme Kavramları
Tasarım dört kısma ayrılabilir. Bunlar: Çizim, bilgi ilavesi, görünüşlendirme ve çizdirmedir. Bilgi
ilavesi sırasında tasarımcı, tasarım elemanlarının büyüklüğü ve malzemesi gibi veya tasarımın imali
için notlar gibi bilgilerle iletişim kurmak için çizime yazı, sayı ve diğer semboller ilave eder. Ölçüler
çizimin genel bilgileridir. Nesenenin geometrik boyutlarını, nesneler arasındaki mesafeleri veya açıları,
bir unsurun X,Y koordinatlarını gösterir.
AutoCAD ölçülendirmenin tipini üç temel ( linear: Doğrusal, radial: Çap veya Yarıçap
ve angular: açısal) sağlar. Linear ölçülendirme horizontal, vertical, aligned, rotated, ordinate,
baseline ve continued ölçülendirmeleri içine alır.
10.3 Ölçülendirme Elemanları
Her ne kadar ölçülendirmeler tip ve görünüş olarak değişik olabilirse de ölçülerin çoğu, ölçü yazısı,
ölçü çizgisi, bağlama çigisi ve ok başlarını ihtiva eder.
Ölçü Yazısı: Gerçek ölçüyü gösterir. AutoCAD tarafından otomatik olarak hesaplanan ölçü
kullanılabilir veya ölçü yazısı klavyeden girilen bir yazıyla değiştirilebilir.
Ölçü Çizgileri: Ölçünün uzantısını gösterir. Ölçü çizgileri genellikle ölçünün başlangıç ve
bitim noktalarını göstermek amacıyla her iki uçta ok başlarına sahiptir. Ölçü yazısı, ölçü çizgisi
boyunca yerleştirilir. AutoCAD ekseriyetle ölçü çizgilerini ölçülen alan içine yerleştirir. Buradaki
boşluk yeterli değilse, AutoCAD ölçü çizgilerini veya yazısını, ölçülendirme sitili için kurulan
Sayfa 2 / 29
©®
yerleştirme kurallarına bağlı olarak ölçülen alan dışına kaydırabilir. Açısal ölçülendirmelerde ölçü
çizgisi yaydır.
Bağlama Çizgileri: Ölçülendirilen nesneyi ölçü çizgisine bağlayan çizgilerdir. Bağlama
çizgileri ölçü çizgisine dik çizilir, ancak eğik te yapılabilir.bağlama çizgileri ölçülendirilen nesneye
temas etmemelidir.
Ok Başları: Ölçü çizgisinin her iki ucunda ölçülendirmenin başlangıç ve bitim noktalarını
göstermek üzere görüntülenirler. AutoCAD varsayılan olarak, içi dolu ok başı sembolü kullanır, ancak
birçok ok başı sembolünü de kullanıma sunar.
Merkez İşaretçisi: Çember ve yay gibi nesnelerin merkezini işaretler. Merkez (eksen) çizgileri
merkez işaretçisinin uzantısıdır. Sadece merkez işaretçisi veya merkez işaretçisiyle birlikte merkez
çizgileri kullanılabilir.
10.4 Ölçü Biçemi Oluşturmak
Ölçülendirme biçemi, ölçülerimizin görünüşünü ve davranışını tanımlayan, kaydedilmiş ölçülendirme
ayarları takımıdır. Ölçülendirme biçemleri oluşturarak, ilgili tüm ölçülendirme sistem değişkenlerini
ve çizimdeki tüm ölçülerin görünüşlerini ayarlayabiliriz. Dimstyle komutu Dimension Style
Manager diyalog kutusunu ekrana getirir.
Bu diyalog kutusu aşağıdaki işlemleri yapmak için kullanılır:
·
Ölçülendirme biçemlerini önizleme
·
Yeni ölçülendirme biçemleri oluşturma
·
Mevcut ölçülendirme biçemlerini değiştirme
·
Bir ölçülendirme biçemi üzerine yazma
·
Güncel ölçülendirme biçemini belirleme
·
Ölçülendirme biçemlerinin adını değiştirme ve silme
Current Dimstyle: Güncel ölçülendirme biçemini gösterir. AutoCAD, biçemleri tüm
ölçülendirmelere atar. Güncel biçem değiştirilmezse AutoCAD varsayılan Standart biçemi ölçülere
atar.
Styles: Çizimdeki tüm ölçülendirme biçemlerini gösterir. Diyalog kutusu görüntülendiğinde
AutoCAD, güncel biçemi aydınlatır. Farklı bir biçemi güncel yapmak istediğimiz anda bu alanda yeni
biçemin adını seçip Set Current düğmesini tıklamamız yeterli olacaktır.
List: Ölçülendirme biçemlerinin görünüşünü denetlemek için seçenekler sunar.
All Styles: Tüm ölçülendirme biçemlerini gösterir.
Styles in Use: Sadece çizimde ölçüler tarafından referans alınan ölçülendirme biçemlerini
gösterir.
Sayfa 3 / 29
©®
Don’t List Styles In Xrefs: Styles altında haricen referans alınan çizimlerdeki ölçülendirme
biçemlerini göstermez.
Set Current: Styles altındaki seçilmiş biçemi güncel yapar.
New: Yeni ölçülendirme biçemlerini tanımlayabileceğimiz Create New Dimension Style
diyalog kutusunu gösterir.
Modify: Ölçülendirme biçemlerini değiştirebileceğimiz Modify Dimension Styles diyalog
kutusunu gösterir. Diyalog kutusu seçenekleri, New Dimension Style diyalog kutusuyla aynıdır.
Override: Üzerine yazarak ölçülendirme biçemi yapmak için kullanabileceğimiz Override
Dimension Styles diyalog kutusunu gösterir. Diyalog kutusu seçenekleri, New Dimension
Style diyalog kutusuyla aynıdır. AutoCAD, bu değişiklikleri kaydetmez.
Compare: İki ölçülendirme biçeminin özelliklerini karşılaştırmak veya bir biçemin tüm
özelliklerine bakmak için kullanılabilen Compare Dimension Styles diyalog kutusunu gösterir.
Create New Dimension Style Diyalog Kutusu: Yeni ölçülendirme biçemine ad verir, yeni
biçemi başlatır ve yeni biçeme uygulamak istediğimiz ölçülendirme tiplerini gösterir.
New Style Name: Yeni biçeme ad verir.
Start With: Yeni biçemi başlatmak için kullanılmak istenilen biçemi kurar. Başlangıçta alınan
biçemden farklı olan özellikler değiştirilir.
Use For: Sadece özel ölçülendirme tiplerine uygulanan bir biçem oluşturur.
Örneğin: Stanrdart biçem için yazı renginin siyah olduğunu farzedelim. Fakat sadece çap
ölçülendirme yazılarında yazının yeşil olmasını istiyoruz. Bu durumda Start Withaltında Standard’ı
seçip Use For altında Diameter’i seçeriz. Sonuçta yeni biçem adı verilmez. Çünkü, Standard’ın alt
biçemi tanımlanmıştır. New Dimension Style diyalog kutusunda yazı rengini yeşille değiştirdikten
sonra Diameter, Dimension Style Manager’da Standard’ın altında alt biçem olarak görünür.
Cotinue: Yeni biçem özelliklerini tanımlayacağımız New Dimension Style Diyalog kutusunu
gösterir.
New, Modify ve Override Dimension Style Diyalog Kutuları: Ölçülendirme biçemleri için
özellikler kurar. Create New Dimension Style diyalog kutusunda Continue’yi seçtikten sonra, New
Dimension Style diyalog kutusundaki yeni biçemi başlatmak için, seçtiğimiz ölçülendirme biçeminin
özelliklerini gösterir.
Dimension Style Manager’daki Modify veya Override’dan birisinin seçilmesi Modify Dimension
Style veyaOverride Dimension Style diyalog kutusunu gösterir. Bu diyalog kutularının içeriği, her ne
kadar yeni bir biçem oluşturmaktan ziyade mevcut bir ölçülendirme biçemini değiştiriyor veya üzerine
yazıyorsa da New Dimension Style diyalog kutusuyla aynıdır.
New, Modify, Override Dimension Style diyalog kutuları seçenekleri:
Sayfa 4 / 29
©®
10.4.1 Lines and Arrows Sekmesi
Ölçü çizgileri, bağlama çizgileri, okbaşları ve merkez işaretçilerinin biçimini vs özelliklerini
ayarlar.
Dimension Lines: Ölçü çizgisi özelliklerini ayarlar.
Color: Ölçü çizgisinin rengini göterir ve ayarlar. Color listesinin altındaki Other seçilirse,
AutoCAD, Select Colordiyalog kutusunu ekrana getirir. Metin kutusuna renk adı veya numarası da
girilebilir.
Lineweight: Ölçü çizgisinin çizgi kalınlığını ayarlar.
Extend Beyond Ticks: Ok başı için oblique, architectural, tick, integral kullanıldığı ve
işaret kullanılmadığı durmlarda ölçü çizgisinin bağlama çizgisini taşma mesafesini belirtir.
Baseline Spacing: Temel çizgi (paralel) ölçülendirmesinde ölçü çizgileri arasındaki mesafeyi
ayarlar.
Suppres: Bağlama çizgileri dış tarafa olduğunda ölçü çizgilerinin görünüp görünmemesini
denetler. Dim Line 1 birinci ölçü çizgisini, Dim Line 2 ikinci ölçü çizgisini denetler.
Extension Lines: Bağlama çizgilerinin görünürlüğünü denetler.
Color: Bağlama çizgisinin rengini gösterir ve ayarlar.
Lineweight: Bağlama çizgsinin çizgi kalınlığını ayarlar.
Extend Beyond Dim Lines: Bağlama çizgisinin ölçü çizgisini aşma mesafesini belirler.
Offset From Origin: Bağlama çizgilerinin, ölçünün tanımlandığı orijin noktalarından itibaren
başlama mesafesini belirtir.
Arrowheads: Ölçü ok başlarının görünüşünü denetler. Birinci ve ikinci ölçü çizgileri için farklı
ok başları seçilebilir.
Arrowsize: Ok başlarını büyüklüğünü gösterir ve ayarlar.
Center Marks For Circles: Çap ve yarıçap ölçülendirmelerinde, merkez işaretçisi ve merkez
çizgilerinin görünürlüğünü denetler.
Type: Üç çeşit merkez işaretçisi sağlar: Mark (merkez işaretçisi), Line (merkez çizgis), None
(merkez işaretçisi veya merkez çizgis yok)
10.4.2 Text Sekmesi
Ölçü yazısının biçimini, yerleşimini ve hizasını ayarlar.
Text Appearance: Ölçü yazısı biçimini ve büyüklüğünü denetler.
Sayfa 5 / 29
©®
Text Style: Ölçü yazısı için güncel biçemi gösterir ve ayarlar.
Text Style Düğmesi: Yazı sitillerinin tanımlandığı ve değiştirildiği Text Style diyalog
kutusunu gösterir.
Text Color: Ölçü yazısının rengini gösterir ve ayarlar.
Text Hight: Güncel ölçü yazısı sitilinin yüksekliğini gösterir ve ayarlar.
Scale Factor For Fraction Height: Ölçü yazısına göre iç içe ölçülerin ölçeğini ayarlar.
Draw Frame Around Text: Ölçü yazısı etrafına çerçeve çizer.
Text Placement: Ölçü yazısının yerleşimini denetler.
Vertical Position: Ölçü çizgisi boyunca, ölçü yazısının düşey konumunu denetler. Düşey
konum; Cetered (ölçü yazısı, ölçü çizgisinin iki parçası arasında ortalı), Above (ölçü yazısı, ölçü
çizgisinin yukarısına yerleşmiş) ve Outside (ölçü yazısı, ölçü çizgisinin bir tarafında, ilk tanımlanan
noktadan en uzağa yerleşmiş) seçeneklerinden birisi olabilir.
JIS: Ölçü yazısını Japon Endüstri Standardına uygun şekilde yerleştirir.
Horizontal Position: Ölçü çizgisi ve bağlama çizgisi yanında, ölçü yazısının yatay konumunu
denetler. Buradaki seçeneklerde düşey konumdaki seçeneklerin aynısıdır. Bu üç seçenekten birisi
seçilir.
1st Extension Line: Yazıyı, ölçü çizgisi boyunca birinci bağlama çizgisi tarafına konumlar.
2nd Extension Line: Yazıyı, ölçü çizgisi boyunca ikinci bağlama çizgisi tarafına konumlar.
Over 1st Extension Line: Yazıyı birinci bağlama çizgisi ilerisine ve yukarısına konumlar.
Over 2nd Extension Line: Yazıyı ikinci bağlama çizgisi ilerisine ve yukarısına konumlar.
Offset From Dimension Line: Ölçü çizgisi, ölçü yazısını yerleştirmek için kırıldığında, ölçü
yazısı etrafındaki mesafeyi ifade eden güncel yazı boşluğunu gösterir ve ayarlar.
Text Alignment: Ölçü yazısının bağlanma çizgilerinin iç tarafında veya dış tarafındaki
yönelimini (yatay veya hizalı) denetler.
Horizontal: Yazıyı yatay konumda yerleştirir.
Aligned With Dimension Line: Yazıyı ölçü çizgisine hizalandırır.
ISO Standard: Yazı, bağlama çizgileri içerisinde olduğunda ölçü çizgisiyle hizalanır, fakat
yazı bağlama çizgilerinin dışarısında olduğunda yatay olarak hizalanır.
10.4.3 Fit Sekmesi
Sayfa 6 / 29
©®
Ölçü yazısı, okbaşları, klavuz çizgiler ve ölçü çizgisinin yerleşimini denetler.
Fit Options: Bağlama çizgileri arasındaki boşluğa dayalı olarak, yazı ve ok başlarının bağlama
çizgileri içerisine veya dışarısına yerleşimini denetler. Boşluk yeterli olduğunda AutoCAD, yazı ve ok
başlarını daima bağlama çizgileri arasına yerleştirir. Aksi takdirde yazı ve ok başları fit seçeneğine
göre yerleştirilir.
Either the Text or the Arrows, Whichever Fits Best: Yazı ve ok başları için yeterli boşluk
olduğunda her ikisinide bağlama çizgileri arasına yerleştirir. Aksi takdirde AutoCAD, yazı veya ok
başlarından en uygun olanını taşır. Ne yazı ne de ok başları için yeterli boşluk yoksa her ikisinide
bağlama çizgileri dışarısına taşır.
Arrows: Yazı ve ok başları için yeterli boşluk varsa her ikisinide bağlama çizgilerinin arasına
yerleştirir. Sadece ok başları için yeterli boşluk varsa, ölçü yazısı bağlama çizgileri dışarısına taşınır.
Boşluk ok başlarına yetmiyorsa yazı ve ok başları bağlama çizgilerinin dışarısına taşınır.
Text: Yazı ve ok başları için yeterli boşluk varsa her ikisinide bağlama çizgilerinin arasına
yerleştirir. Sadece yazı için yeterli boşluk varsa, ok başları bağlama çizgileri dışarısına taşınır. Boşluk
ölçü yazısına yetmiyorsa yazı ve ok başları bağlama çizgilerinin dışarısına taşınır.
Both Text and Arrows: Bağlama çizgileri arasına yazı ve ok başları sığmıyorsa her ikiside
bağlama çizgileri dışarısına taşınır.
Always Keep Text Between Ext. Lines: Yazıyı daima bağlama çizgilerinin arasına yerleştir.
Suppress Arrows If They Don’t Fit Inside Extension Lines: Bağlama çizgileri arasında
yeterli boşluk yoksa ok başlarını görüntülemez.
Text Placement: Ölçü yazısı, ölçülendirme sitiliyle tanımlanan varsayılan konumdan hareket
ettirildiğinde ölçü yazısının yerleşimini kurar.
Beside the Dimension Line: Ölçü yazısı, ölçü çizgisinin yan tarafına yerleştirilir.
Over the Dimension Line, with a Leader: Yazı ölçü çizgisinden uzaklaştırılırsa, yazıyı ölçü
çizgisine bağlayan bir klavuz (Leader) oluşturur. Yazı ölçü çizgisine çok yakın olduğunda klavuz
çizilmez.
Over the Dimension Line, without a Leader: Yazı ölçü çizgisinden uzaklaştırılırsa, yazıyı
ölçü çizgisine bağlamaz.
Scale For Dimension Features: Genel ölçülendirme ölçeği değerini veya kağıt düzlemi
ölçeğini kurar.
Use Overall Scale Of: Yazı ve ok başlarını içeren büyüklük, mesafe ve aralığı belirten tüm
ölçülendirme stili ayarları için ölçek kurar. Bu ölçek ölçü derğerleriyle değişmez.
Scale Dimension to Layout (Paper Space): Güncel model boşluğu görünüm alanı ve kağıt
düzlemi arasınadaki ölçeğe dayalı ölçek faktörü belirler.
Fine Tuning: İlave uydurma seçenekleri kurar.
Sayfa 7 / 29
©®
Place Text Manually When Dimensioning: Herhangi bir yatay hizalama ayarını görmezden
gelir ve yazıyı,Dimension Line Location iletisinde belirtilen konuma yerleştirir.
Always Draw Dim Line Between Ext Lines: AutoCAD ok başlarını, ölçülen noktalar dışına
yerleştirdiğinde bile ölçü çizgisini ölçülen noktalar arasına çizer.
10.4.4 Primary Units Sekmesi
Ana ölçülendirme birimlerinin biçim ve hassasiyetini ayarlar. Ayrıca ölçü yazısının ön ve son ekleri de
burada ayarlanır.
Linear Dimensions
Doğrusal ölçülendirmeler için biçim ve hassasiyeti kurar. Bu bölümdeki ayarlamalar:
Unit Format: Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tipleri için güncel birim biçimini
kurar. Scientific (Bilimsel),Decimal (Ondalık), Engineering (Mühendislik), Architectural
(Mimari), Fractional (Kesirli) ve Windows Desktop(Windows masa üstü) seçeneklerinden birini
seçebiliriz.
Precission: Ölçü yazısında ondalık noktasından sonraki hane sayısını gösterir.
Fractional Format: İç içe yığma
Stacked seçeneklerinden birini seçebiliriz.
için
biçimi
kurar. Diagonal,
Horizontal ve Not
Decimal Separator: Ondalık biçim için ayırıcı tanımlar. Bu ayırıcı nokta, virgül veya boşluk
karakteri olabilir.
Round Off: Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tipleri için, ölçü değerini yuvarlama
kurallarını belirler. Bu yuvarlama işlemleri metin kutusuna girilen değere göre yapılır. Örneğin: metin
kutusuna 0.25 değeri girilirse, tüm mesafeler en yakın 0.25 birime yuvarlatılır. Aynı şekilde, metin
kutusuna 1.0 değeri girilirse AutoCAD, tüm ölçü mesafelerini en yakın tam sayıya yuvarlar.
Prefix: Ölçü yazısındaki ön eki gösterir. Bu alana yazıyı girebilir veya özel sembolleri
göstermek için kontrol kodlarını kullanabiliriz. Örneğin: %%c kontrol kodu, çap (ø) sembolünü
gösterir.
Suffix: Ölçü yazısındaki son eki gösterir. Burada da son ek yazısını girebilir veya özel kontrol
kodlarını kullanabiliriz.
Measurement Scale
Ölçme ölçeği seçeneklerini tanımlanır. Bu bölüdeki ayarlamalar:
Linear Scale Factor: Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tiplerinde doğrusal
ölçülendirmeler için ölçek faktörü belirler. AutoCAD, buraya girilen değerle ölçü değerlerini çarpar.
Bu işlem yuvarlama ve tolerans değerlerine uygulanmaz.
Apply to Layout Dimensions Only: Doğrusal ölçek değeri, sadece layout’larda oluşturulan
ölçülere uygulanır.
Sayfa 8 / 29
©®
Zero Suppression
Öndeki ve sondaki sıfırlar ile feet ve inches sıfırlarının atılmasını denetler. Bu bölümdeki ayarlamalar:
Leading: Tüm ondalıklı ölçülerde öndeki sıfırları atar.
Trailing: Tüm ondalıklı ölçülerde sondaki sıfırları atar.
0 Inches: Mesafe feet sisteminde tam sayı olduğunda, feet ve inch’in inç kısmını atar.
Angular Dimensions
Açısal ölçülendirmeler için güncel açı birimini gösterir. Bu bölümdeki ayarlamalar:
Units
Format: Açısal
birim
biçimini
belirler. Decimal
Degrees (ondalıklı
derece), Degrees/Minutes/Seconds(derece/dakika/saniye), Grads (grad), Radians (radyan)
veya Surveyor seçeneklerinden birini seçebiliriz.
Precision: Açısal ölçülendirmeler için ondalık noktasından sonraki hane sayısını belirler.
Zero Suppression
Önde ve sondaki sıfırların atılmsını denetler. Ayarlar diğer bölümlerdekilerle aynı.
10.4.5 Alternate Units Sekmesi
Alternatif ölçü birimlerinin birim açı ve ölçeğinin biçim ve hassasiyetini belirler.
Display Alternate Units: Ölçü yazısına alternatif ölçü birimlerini ilave eder.
Alternate Units
Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tipleri için güncel birim biçimini belirler.
Units Format: Alternatif ölçülendirme biçimini belirler. Scientific, Decimal, Engineering,
Architectural, Fractional ve Window Desktop seçeneklerinden birini seçebiliriz.
Precision: Seçilen Units (birimler) veya Angle (açı) biçimlerine dayalı olarak ondalık
noktasından sonraki hane sayısını belirler.
Multiplier for Alternate Units: Ana ve alternatif birimler arasında çevirme faktörü olarak
kullanmak üzere bir çarpan belirtir. Alternatif birmlerin değerini tespit etmek için AutoCAD, tüm
doğrusal mesafeleri (boyut ve koordinatlarla ölçülen), güncel koordinat ölçek değeriyle çarpar. Ölçek
değeri açısal ölçüleri, yuvarlama ve tolerans değerlerini etkilemez.
Round Distances To: Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tipleri için, alternatif
birimleri yuvarlama kuralları belirler. Yuvarlama işlemi metin kutusuna girilen değere göre yapılır.
Prefix: Alternatif ölçü yazısındaki, ön eki belirler. Buradaki metin kutusuna ön ek yazısı ya da
özel kontrol kodları girilebilir.
Sayfa 9 / 29
©®
Suffix: Alternatif ölçü yazısındaki, son eki belirler. Buradaki metin kutusuna son ek yazısı ya
da özel kontrol kodları girilebilir.
Zero Suppression: Öndeki ve sondaki sıfırlar ile feet ve inches sistemlerindeki sıfırların
atılmasını denetler.
Leading: Tüm ondalıklı ölçülerde soldaki sıfırları atar.
Trailing: Tüm ondalıklı ölçülerde sağdaki sıfırları atar.
0 Feet: Mesafe 1 feet’ten az olduğunda feet ve inç sistemindeki ölçünün feet kısmını atar.
0 Inches: Mesafe feet sisteminin tam sayıları olduğunda feet ve inç sisteminin inç kısmını atar.
Placement :Alternatif birimlerin yerleşimini denetler.
After Primary Units: Alternatif birimleri ana birimlerden sonra yerleştirir.
Below Primary Units: Alternatif birimleri ana birimlerin altına yerleştirir.
10.4.6 Tolerances Sekmesi
Ölçü yazısı toleranslarının görüntü ve biçimini denetler.
Tolerance Format
Tolarans biçimini denetler.
Method: Tolerans hesaplaması için yöntem belirler.
None: Tolerans ilavesini kaldırır.
Symmetrical: Ölçü değerine tolerans açıklaması olarak artı/eksi tek bir değişim değerini ilave
eder. Bu seçenek seçildikten sonra Upper Value metin kutusuna girilen değer hesaplanan ölçü
değerinden sora, başına ± işareti getirilerek görüntülenir.
Deviation: Artı/eksi tolerans açıklaması ilave eder. AutoCAD, ölçü değerine farklı artı ve eksi
tolerans değerleri uygulayabilir. İlave edilecek artı tolerans Upper Value metin kutusuna, eksi
tolerans Lower Value metin kutusuna yazılır.
Limits: Maksimum ve minimum değerlerin biri diğerinin üzerinde olacak şekilde gösterildiği
sınır ölçüsü oluşturur. Maksimum değer Upper Value, minimum değer Lower Value metin kutularına
yazılır.
Basic: AutoCAD, ölçü etrafına tüm uzantılarını içine alacak şekilde kutu çizer.
Precision: Ondalık noktasından sonraki hane sayısını belirler.
Sayfa 10 / 29
©®
Scaling for Height: Tolerans yazısı için güncel yüksekliği belirler.
Vertical Position: Simetrik ve sapma (Deviation) toleransları için yazı hizalamasını denetler.
Top: Tolerans yazısını, ana ölçü yazısının üstüyle hizalar.
Middle: Tolerans yazısını, ana ölçü yazısının ortasıyla hizalar.
Bottom: Tolerans yazısını, ana ölçü yazısının tabanıyla hizalar.
Zero Suppression:Öndeki ve sondaki sıfırlar ile feet ve inches sistemi ölçülerindeki sıfırların
Feet: Mesafe 1 feet’ten az olduğunda feet ve inç’in feet kısmını atar.
Inches: Mesafe feet ölçü sisteminin tam sayıları olduğunda feet ve inç’in inç kısmını atar.
Alternate Unit Tolerance
Alternatif tolerans birimleri için hassasiyet ve sıfır atma kurallarını belirler.
Ölçü biçemini oluşturduktan sonra, AutoCAD’in kullandığı ölçülendirme tiplirini sırasıyla
inceleyelim:
Linear Dimension: Doğrusal ölçü vermeye yarar.Yatayda (Horizontal) X eksenine, dikeyde
(Vertical) Y eksenine paralel olarak en sık kullanılan ölçülendirme işlemini yapar. Ölçü çuzgisi iki
bağlama çizgisinin arasında yer alır. Aracı seçtikten sonra nesne kenetleme araçlarını kullanarak
ölçülecek aralığın ilk noktasını giriyoruz, ardından ikinci nokta isteniyor. Son olarak ölçü çizgisinin
nesneden uzaklığını belirtiyoruz..
Command: _dimlinear (Dimension araç çubuğundan Dimlinear’ı seçiyoruz)
Specify first extension line origin or <select object>: (Aralığın birinci noktasını işaretliyoruz)
Specify second extension line origin: (Ölçülecek aralığın ikinci noktasını işaretliyoruz)
Specify dimension line location or (Ölçü çizgisinin nesneden uzaklığını)
[Mtext/Text/Angle/Horizontal/Vertical/Rotated]: 25 (25 birim olarak belirliyoruz)
Dimension text = 65.1 (Belirlenen aralık arasındaki mesafe gösteriliyor)
Aligned Dimension: Bir nesnenin herhangi bir çizgisine paralel ölçü veriyor. Bu çizginin normalle
yaptığı açı ne olursa olsun, ölçü çizgisi ona hizalanıyor. Komut girildikten sonra ilk nokta, son nokta
ve ölçü çizgisinin nesneden uzaklığı belirleniyor.
Sayfa 11 / 29
©®
Command: _dimaligned
(Dimension araç çubuğundan Dimaligned’ı seçiyoruz)
Specify first extension line origin or <select object>:
(Aralığın birinci noktasını işaretliyoruz)
Specify second extension line origin: (Aralığın ikinci noktasını işaretliyoruz)
[Mtext/Text/Angle]: 5 (5 birim olarak belirliyoruz)
Ordinate Dimension: Pafta üzerindeki herhangi bir noktanın o an için geçerli orijine göre X ve Y
koordinatlarını saptar. Buna yatay ve düşeyde orijinden uzaklıkta diyebiliriz. Gerekirse komut
satırından X-Datum ile, bir noktanın yalnızca orijinden X uzaklığını; Y-Datum ile, bir noktanın
yalnızca orijinden Y uzaklığını elde edebiliriz. Komut girildikten sonra; ölçünün bağlanacağı nokta,
ardından ölçü yazısının doğrultusu istenir. İmleci dikey olarak sürüklersek X uzaklığını, yatay olarak
sürüklersek Y uzaklığını elde ederiz.
Command: _dimordinate
(Dimension araç çubuğundan Dimordinate’ı seçiyoruz)
Specify feature location: (Pafta üzerinde bir nokta işaretliyoruz)
Specify leader endpoint or [Xdatum/Ydatum/Mtext/Text/Angle]:
Dimension text = 46.76
(İmleci yatay yönde sürükleyip noktanın Y koordinatını belirliyoruz)
Radius Dimension:Çember veya yay türü eğrisel nesneleri yarıçap vererek ölçülendirir. Komut
girildikten sonra nesneyi ve nesnenin merkezi ile yarıçap çizgisi arasındaki açıyı belirliyoruz. Yarıçap
ölçülendirme de, ölçü yazısının başına “R” karakteri ön ek olarak atanır.
Command: _dimradius
Select arc or circle:
(Pafta üzerindeki eğrisel nesneyi işaretliyoruz)
(Yarıçap 57.03mm olarak belirleniyor)
Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle]:
Sayfa 12 / 29
©®
(Ölçü ifadesinin konumunu belirliyoruz)
Diameter Dimension: Çember veya ya türü eğrisel nesneleri çap vererek ölçülendirir. Komut
girildikten sonra pafta üzerinde eğrisel nesne ve ölçü ifadesinin konumu işaretleniyor. Çap
ölçülendirmelerin de ölçü ifadesinin başına “ø” karakteri ön ek olarak eklenir.
Command: _dimdiameter
(Dimension araç çubuğundan Dimdiameter’ı seçiyoruz)
Select arc or circle: (Çizim alanı üzerindeki eğrisel nesneyi seçiyoruz)
Dimension text = 114.07 (Seçilen çemberin çapı 114.07mm olarak hesaplanıyor)
Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle]: (İfadenin konumu belirliyoruz)
Angular Dimension: Açısal ölçü, adından da anlaşılacağı gibi birbiriyle farklı yönelimde iki
çizginin birbiriyle kaç derecelik açı yaptığını saptar. Komut girildikten sonra; açı yapan iki nesne ve
açı ifadesinin yer alacağı nokta işaretleniyor. Açı ölçülendirmelerine AutoCAD, “°” karakterini son ek
olarak ekler.
Command: _dimangular (Dimension araç çubuğundan Dimangular’ı seçiyoruz)
Select arc, circle, line, or <specify vertex>: (Açı yapan nesnelerden ilkini seçiyoruz)
Select second line: (Açı yapan ikinci nesneyi işaretliyoruz)
Specify dimension arc line location or [Mtext/Text/Angle]: (İfadenin yerini işaretliyoruz)
Dimension text = 59 (İki nesne arasındaki açı 59° olarak belirleniyor)
Baseline Dimension: Bir temel başlangıç noktasındaki çizgiyi esas alıp, yeni ölçüleri ona paralel
olarak ekleyerek ilerler. Yani her yeni ölçü çizgisi, bir kademe üste gelir. Bu yöntem Linear,
Angular veya Ordinate ölçü verirken rahatlıkla kullanılabilir.
Command: _dimbaseline (Dimension araç çubuğundan Dimbaseline’ı seçiyoruz)
Select base dimension: (Esas alınacak çizgiyi belirliyoruz)
Specify a second extension line origin or [Undo/Select] <Select>:(Birinci noktayı seçiyoruz)
Specify a second extension line origin or [Undo/Select] <Select>: (İkinci noktayı seçiyoruz)
Sayfa 13 / 29
©®
Specify a second extension line origin or [Undo/Select]<Select>:(Üçüncü noktayı seçiyoruz)
Specify a second extension line origin or [Undo/Select] <Select>: (Enter ile komuttan çıkıyoruz)
Continue Dimension:Art arda aynı doğrultuda sürekli ölçü vermek için kullanılır. Komut
kullanıldığında yeni ölçüler, bir önceki ölçüye eklenerek gider.
Command: _dimcontinue (Dimension araç çubuğundan Dimcontinue’yu seçiyoruz)
Specify a second extension line origin or [Undo/Select] <Select>:
(Birinci noktayı seçiyoruz)
(İkinci noktayı seçiyoruz)
Specify a second extension line origin or [Undo/Select]<Select>:
(Üçüncü noktayı seçiyoruz)
(Komuttan çıkmak için Enter tuşuna basıyoruz)
Select continued dimension:
Leader: Çizime bazı tanımlamalar ve notlar eklemek için bir klavuz çizgi oluşturur.
Tolerance: Ölçü değerindeki kabul edilebilir en fazla değişim aralığını tanımlamaya yarar. Bu
komutla toleransın gerek değerini gerek türünü sayı ve sembollerle tanımlamak mümkündür.
Center Mark: Çember veya yay türü nesnelerin merkezlerine, güncel ölçü biçeminde belirlenen
biçimde bir merkez işareti koyuyor. Komut girildikten sonra çemberi veya yayı tıklamak yeterli
Command: _dimcenter (Dimension araç çubuğundan Dimcenter’ı seçeneğini seçiyoruz)
Select arc or circle: (Çizim alanındaki çemberi seçiyor ve merkez işareti yerleştiriyoruz)
Sayfa 14 / 29
©®
Ölçüleri Düzenlemek
Çizim alanına yerleştirilen ölçülerin her türlü özellikleri gerektiğinde değiştirilebilir.
Dimension Edit: Verilmiş ölçülerin gerek geometrisine gerekse içeriğine ilişkin bazı
değişikliklere olanak tanır. Komut kullanıldığında komut satırında bazı seçenekler görülür:
Home: Sonradan üzerinde değişiklik yapılmış bir ölçü metnini, ait olduğu biçemdeki ilk haline
getirir.
New: Multiline Text
değiştirebilmemize olanak tanır.
Editor diyalog
kutusunu
açarak
seçili
metnin
içeriğini
Rotate: Seçili ölçü metnini, vereceğimiz bir açı ile döndürür.
Oblique: Ölçü uzatma çizgilerini vereceğimiz bir açıyla yatırır.
Dimension Text Edit: Ölçü metninin ölçü çizgisi üzerindeki konumunu ve yönelimini
değiştirmeye yarar. Bu komut kullanıldığında dört seçenek sunulur:
Left: Ölçü metnini ölçü çizgisine paralel olarak onun üzerinde sola hizalar.
Right: Ölçü metnini ölçü çizgisine paralel olarak onun üzerinde sağa hizalar.
Home: Sonradan üzerinde değişiklik yapılmış bir ölçü metnini, ait olduğu biçemdeki ilk
konumuna ve yönelimine döndürür.
ÇİZİMİ ÖLÇÜLENDİRMEK
Ölçülendirme AutoCAD ile çizim yapan çoğu kullanıcının ilk anda gözünde büyüyen bir işlemler
dizisidir. AutoCAD’de çizilen nesnelerin ölçülendirilmesi çok önemlidir. Çizilen nesnelerin imal
edilebilmesi için, pafta üzerindeki nesnelerin kesinlikle ölçülendirilmesi gerekir.
AutoCAD, nesneleri ölçülendirmek için bir çok imkan sağlar. Çok farklı şekillere sahip nesnelerin
ölçülendirilmesi, bir çok farklı yöntemle yapılır. Ölçülendirmeyi çabuk yapabilmek için ölçülendirme
sitilleri oluşturulabilir ve çizimdeki ölçülerin endüstri ve proje standartlarına uygunluğu sağlanabilir.
AutoCAD’in kullandığı ölçülendirme teknikleri; doğrusal ölçülendirme, hizalı ölçülendirme, açısal
ölçülendirme, yarıçap ve çap ölçülendirme, temel çizgi ve sürekli çizgi ölçülendirmedir.
10.1 Ölçülendirme Esasları
Bir ölçülendirmenin bileşenlerinden bahsetmeden önce önemli bir unsuru hatırlatalım: nesneye ait
çizgilerin, sınır veya başlık blokları hariç, çizimin en kalın çizgileri olduğunu biliyoruz. Ölçülendirme
çizgileri çizimde görülen en ince çizgiler olmalıdır.
Sayfa 15 / 29
©®
Ölçülendirmenin kalbi, her iki uçtaki ok başı yerleşimleriyle kolaylıkla tanımlanan ölçü
çizgisidir. Ölçü yazısı, ölçü çizgisi ortadan kırılmayacak şekilde ölçü çizgisinin üzerine yerleştirilir.
Ölçü çizgileri, ok başları için sınırlayıcı olarak rol oynayan çizgiler yerleştirilerek sınırlanır. Bu çigiler
bağlama çizgileri adını alır ve nesneye temas etmeksizin nesne yakınından başlar. Çap ve yarıçap
ölçülerini yerleştirmek için kısa yatay çizgili, meyilli bir çizgiden oluşan klavuz çizgisi kullanılmıştır.
Klavuz çizgileri çizime not ilave etmek için de kullanılır.
10.2 Ölçülendirme Kavramları
Tasarım dört kısma ayrılabilir. Bunlar: Çizim, bilgi ilavesi, görünüşlendirme ve çizdirmedir. Bilgi
ilvesi sırasında tasarımcı, tasarım elemanlarının büyüklüğü ve malzemesi gibi veya tasarımın imali için
notlar gibi bilgilerle iletişim kurmak için çizime yazı, sayı ve diğer semboller ilave eder. Ölçüler
çizimin genel bilgileridir. Nesenenin geometrik boyutlarını, nesneler arasındaki mesafeleri veya açıları,
bir unsurun X,Y koordinatlarını gösterir.
AutoCAD ölçülendirmenin tipini üç temel ( linear: Doğrusal, radial: Çap veya Yarıçap
ve angular: açısal) sağlar. Linear ölçülendirme horizontal, vertical, aligned, rotated, ordinate,
baseline ve continued ölçülendirmeleri içine alır.
10.3 Ölçülendirme Elemanları
Her ne kadar ölçülendirmeler tip ve görünüş olarak değişik olabilirse de ölçülerin çoğu, ölçü yazısı,
ölçü çizgisi, bağlama çigisi ve ok başlarını ihtiva eder.
Ölçü Yazısı: Gerçek ölçüyü gösterir. AutoCAD tarafından otomatik olarak hesaplanan ölçü
kullanılabilir veya ölçü yazısı klavyeden girilen bir yazıyla değiştirilebilir.
Ölçü Çizgileri: Ölçünün uzantısını gösterir. Ölçü çizgileri genellikle ölçünün başlangıç ve
bitim noktalarını göstermek amacıyla her iki uçta ok başlarına sahiptir. Ölçü yazısı, ölçü çizgisi
boyunca yerleştirilir. AutoCAD ekseriyetle ölçü çizgilerini ölçülen alan içine yerleştirir. Buradaki
boşluk yeterli değilse, AutoCAD ölçü çizgilerini veya yazısını, ölçülendirme sitili için kurulan
yerleştirme kurallarına bağlı olarak ölçülen alan dışına kaydırabilir. Açısal ölçülendirmelerde ölçü
çizgisi yaydır.
Bağlama Çizgileri: Ölçülendirilen nesneyi ölçü çizgisine bağlayan çizgilerdir. Bağlama
çizgileri ölçü çizgisine dik çizilir, ancak eğik te yapılabilir.bağlama çizgileri ölçülendirilen nesneye
temas etmemelidir.
Ok Başları: Ölçü çizgisinin her iki ucunda ölçülendirmenin başlangıç ve bitim noktalarını
göstermek üzere görüntülenirler. AutoCAD varsayılan olarak, içi dolu ok başı sembolü kullanır, ancak
birçok ok başı sembolünü de kullanıma sunar.
Merkez İşaretçisi: Çember ve yay gibi nesnelerin merkezini işaretler. Merkez (eksen) çizgileri
merkez işaretçisinin uzantısıdır. Sadece merkez işaretçisi veya merkez işaretçisiyle birlikte merkez
çizgileri kullanılabilir.
10.4 Ölçü Biçemi Oluşturmak
Sayfa 16 / 29
©®
Ölçülendirme biçemi, ölçülerimizin görünüşünü ve davranışını tanımlayan, kaydedilmiş ölçülendirme
ayarları takımıdır. Ölçülendirme biçemleri oluşturarak, ilgili tüm ölçülendirme sistem değişkenlerini
ve çizimdeki tüm ölçülerin görünüşlerini ayarlayabiliriz. Dimstyle komutu Dimension Style
Manager diyalog kutusunu ekrana getirir.
Bu diyalog kutusu aşağıdaki işlemleri yapmak için kullanılır:
·
Ölçülendirme biçemlerini önizleme
·
Yeni ölçülendirme biçemleri oluşturma
·
Mevcut ölçülendirme biçemlerini değiştirme
·
Bir ölçülendirme biçemi üzerine yazma
·
Güncel ölçülendirme biçemini belirleme
·
Ölçülendirme biçemlerinin adını değiştirme ve silme
Current Dimstyle: Güncel ölçülendirme biçemini gösterir. AutoCAD, biçemleri tüm
ölçülendirmelere atar. Güncel biçem değiştirilmezse AutoCAD varsayılan Standart biçemi ölçülere
atar.
Styles: Çizimdeki tüm ölçülendirme biçemlerini gösterir. Diyalog kutusu görüntülendiğinde
AutoCAD, güncel biçemi aydınlatır. Farklı bir biçemi güncel yapmak istediğimiz anda bu alanda yeni
biçemin adını seçip Set Current düğmesini tıklamamız yeterli olacaktır.
List: Ölçülendirme biçemlerinin görünüşünü denetlemek için seçenekler sunar.
All Styles: Tüm ölçülendirme biçemlerini gösterir.
Styles in Use: Sadece çizimde ölçüler tarafından referans alınan ölçülendirme biçemlerini
gösterir.
Don’t List Styles In Xrefs: Styles altında haricen referans alınan çizimlerdeki ölçülendirme
biçemlerini göstermez.
Set Current: Styles altındaki seçilmiş biçemi güncel yapar.
New: Yeni ölçülendirme biçemlerini tanımlayabileceğimiz Create New Dimension Style
diyalog kutusunu gösterir.
Modify: Ölçülendirme biçemlerini değiştirebileceğimiz Modify Dimension Styles diyalog
kutusunu gösterir. Diyalog kutusu seçenekleri, New Dimension Style diyalog kutusuyla aynıdır.
Override: Üzerine yazarak ölçülendirme biçemi yapmak için kullanabileceğimiz Override
Dimension Styles diyalog kutusunu gösterir. Diyalog kutusu seçenekleri, New Dimension
Style diyalog kutusuyla aynıdır. AutoCAD, bu değişiklikleri kaydetmez.
Compare: İki ölçülendirme biçeminin özelliklerini karşılaştırmak veya bir biçemin tüm
özelliklerine bakmak için kullanılabilen Compare Dimension Styles diyalog kutusunu gösterir.
Sayfa 17 / 29
©®
Create New Dimension Style Diyalog Kutusu: Yeni ölçülendirme biçemine ad verir, yeni
biçemi başlatır ve yeni biçeme uygulamak istediğimiz ölçülendirme tiplerini gösterir.
New Style Name: Yeni biçeme ad verir.
Start With: Yeni biçemi başlatmak için kullanılmak istenilen biçemi kurar. Başlangıçta alınan
biçemden farklı olan özellikler değiştirilir.
Use For: Sadece özel ölçülendirme tiplerine uygulanan bir biçem oluşturur.
Örneğin: Stanrdart biçem için yazı renginin siyah olduğunu farzedelim. Fakat sadece çap
ölçülendirme yazılarında yazının yeşil olmasını istiyoruz. Bu durumda Start Withaltında Standard’ı
seçip Use For altında Diameter’i seçeriz. Sonuçta yeni biçem adı verilmez. Çünkü, Standard’ın alt
biçemi tanımlanmıştır. New Dimension Style diyalog kutusunda yazı rengini yeşille değiştirdikten
sonra Diameter, Dimension Style Manager’da Standard’ın altında alt biçem olarak görünür.
Cotinue: Yeni biçem özelliklerini tanımlayacağımız New Dimension Style Diyalog kutusunu
gösterir.
New, Modify ve Override Dimension Style Diyalog Kutuları: Ölçülendirme biçemleri için
özellikler kurar. Create New Dimension Style diyalog kutusunda Continue’yi seçtikten sonra, New
Dimension Style diyalog kutusundaki yeni biçemi başlatmak için, seçtiğimiz ölçülendirme biçeminin
özelliklerini gösterir.
Dimension Style Manager’daki Modify veya Override’dan birisinin seçilmesi Modify Dimension
Style veyaOverride Dimension Style diyalog kutusunu gösterir. Bu diyalog kutularının içeriği, her ne
kadar yeni bir biçem oluşturmaktan ziyade mevcut bir ölçülendirme biçemini değiştiriyor veya üzerine
yazıyorsa da New Dimension Style diyalog kutusuyla aynıdır.
New, Modify, Override Dimension Style diyalog kutuları seçenekleri:
10.4.1 Lines and Arrows Sekmesi
Ölçü çizgileri, bağlama çizgileri, okbaşları ve merkez işaretçilerinin biçimini vs özelliklerini
ayarlar.
Dimension Lines: Ölçü çizgisi özelliklerini ayarlar.
Color: Ölçü çizgisinin rengini göterir ve ayarlar. Color listesinin altındaki Other seçilirse,
AutoCAD, Select Colordiyalog kutusunu ekrana getirir. Metin kutusuna renk adı veya numarası da
girilebilir.
Lineweight: Ölçü çizgisinin çizgi kalınlığını ayarlar.
Extend Beyond Ticks: Ok başı için oblique, architectural, tick, integral kullanıldığı ve
işaret kullanılmadığı durmlarda ölçü çizgisinin bağlama çizgisini taşma mesafesini belirtir.
Baseline Spacing: Temel çizgi (paralel) ölçülendirmesinde ölçü çizgileri arasındaki mesafeyi
ayarlar.
Sayfa 18 / 29
©®
Suppres: Bağlama çizgileri dış tarafa olduğunda ölçü çizgilerinin görünüp görünmemesini
denetler. Dim Line 1 birinci ölçü çizgisini, Dim Line 2 ikinci ölçü çizgisini denetler.
Extension Lines: Bağlama çizgilerinin görünürlüğünü denetler.
Color: Bağlama çizgisinin rengini gösterir ve ayarlar.
Lineweight: Bağlama çizgsinin çizgi kalınlığını ayarlar.
Extend Beyond Dim Lines: Bağlama çizgisinin ölçü çizgisini aşma mesafesini belirler.
Offset From Origin: Bağlama çizgilerinin, ölçünün tanımlandığı orijin noktalarından itibaren
başlama mesafesini belirtir.
Arrowheads: Ölçü ok başlarının görünüşünü denetler. Birinci ve ikinci ölçü çizgileri için farklı
ok başları seçilebilir.
Arrowsize: Ok başlarını büyüklüğünü gösterir ve ayarlar.
Center Marks For Circles: Çap ve yarıçap ölçülendirmelerinde, merkez işaretçisi ve merkez
çizgilerinin görünürlüğünü denetler.
Type: Üç çeşit merkez işaretçisi sağlar: Mark (merkez işaretçisi), Line (merkez çizgis), None
(merkez işaretçisi veya merkez çizgis yok)
10.4.2 Text Sekmesi
Ölçü yazısının biçimini, yerleşimini ve hizasını ayarlar.
Text Appearance: Ölçü yazısı biçimini ve büyüklüğünü denetler.
Text Style: Ölçü yazısı için güncel biçemi gösterir ve ayarlar.
Text Style Düğmesi: Yazı sitillerinin tanımlandığı ve değiştirildiği Text Style diyalog
kutusunu gösterir.
Text Color: Ölçü yazısının rengini gösterir ve ayarlar.
Text Hight: Güncel ölçü yazısı sitilinin yüksekliğini gösterir ve ayarlar.
Scale Factor For Fraction Height: Ölçü yazısına göre iç içe ölçülerin ölçeğini ayarlar.
Draw Frame Around Text: Ölçü yazısı etrafına çerçeve çizer.
Text Placement: Ölçü yazısının yerleşimini denetler.
Vertical Position: Ölçü çizgisi boyunca, ölçü yazısının düşey konumunu denetler. Düşey
konum; Cetered (ölçü yazısı, ölçü çizgisinin iki parçası arasında ortalı), Above (ölçü yazısı, ölçü
çizgisinin yukarısına yerleşmiş) ve Outside (ölçü yazısı, ölçü çizgisinin bir tarafında, ilk tanımlanan
noktadan en uzağa yerleşmiş) seçeneklerinden birisi olabilir.
Sayfa 19 / 29
©®
JIS: Ölçü yazısını Japon Endüstri Standardına uygun şekilde yerleştirir.
Horizontal Position: Ölçü çizgisi ve bağlama çizgisi yanında, ölçü yazısının yatay konumunu
denetler. Buradaki seçeneklerde düşey konumdaki seçeneklerin aynısıdır. Bu üç seçenekten birisi
seçilir.
1st Extension Line: Yazıyı, ölçü çizgisi boyunca birinci bağlama çizgisi tarafına konumlar.
2nd Extension Line: Yazıyı, ölçü çizgisi boyunca ikinci bağlama çizgisi tarafına konumlar.
Over 1st Extension Line: Yazıyı birinci bağlama çizgisi ilerisine ve yukarısına konumlar.
Over 2nd Extension Line: Yazıyı ikinci bağlama çizgisi ilerisine ve yukarısına konumlar.
Offset From Dimension Line: Ölçü çizgisi, ölçü yazısını yerleştirmek için kırıldığında, ölçü
yazısı etrafındaki mesafeyi ifade eden güncel yazı boşluğunu gösterir ve ayarlar.
Text Alignment: Ölçü yazısının bağlanma çizgilerinin iç tarafında veya dış tarafındaki
yönelimini (yatay veya hizalı) denetler.
Horizontal: Yazıyı yatay konumda yerleştirir.
Aligned With Dimension Line: Yazıyı ölçü çizgisine hizalandırır.
ISO Standard: Yazı, bağlama çizgileri içerisinde olduğunda ölçü çizgisiyle hizalanır, fakat
yazı bağlama çizgilerinin dışarısında olduğunda yatay olarak hizalanır.
10.4.3 Fit Sekmesi
Ölçü yazısı, okbaşları, klavuz çizgiler ve ölçü çizgisinin yerleşimini denetler.
Fit Options: Bağlama çizgileri arasındaki boşluğa dayalı olarak, yazı ve ok başlarının bağlama
çizgileri içerisine veya dışarısına yerleşimini denetler. Boşluk yeterli olduğunda AutoCAD, yazı ve ok
başlarını daima bağlama çizgileri arasına yerleştirir. Aksi takdirde yazı ve ok başları fit seçeneğine
göre yerleştirilir.
Either the Text or the Arrows, Whichever Fits Best: Yazı ve ok başları için yeterli boşluk
olduğunda her ikisinide bağlama çizgileri arasına yerleştirir. Aksi takdirde AutoCAD, yazı veya ok
başlarından en uygun olanını taşır. Ne yazı ne de ok başları için yeterli boşluk yoksa her ikisinide
bağlama çizgileri dışarısına taşır.
Arrows: Yazı ve ok başları için yeterli boşluk varsa her ikisinide bağlama çizgilerinin arasına
yerleştirir. Sadece ok başları için yeterli boşluk varsa, ölçü yazısı bağlama çizgileri dışarısına taşınır.
Boşluk ok başlarına yetmiyorsa yazı ve ok başları bağlama çizgilerinin dışarısına taşınır.
Text: Yazı ve ok başları için yeterli boşluk varsa her ikisinide bağlama çizgilerinin arasına
yerleştirir. Sadece yazı için yeterli boşluk varsa, ok başları bağlama çizgileri dışarısına taşınır. Boşluk
ölçü yazısına yetmiyorsa yazı ve ok başları bağlama çizgilerinin dışarısına taşınır.
Sayfa 20 / 29
©®
Both Text and Arrows: Bağlama çizgileri arasına yazı ve ok başları sığmıyorsa her ikiside
bağlama çizgileri dışarısına taşınır.
Always Keep Text Between Ext. Lines: Yazıyı daima bağlama çizgilerinin arasına yerleştir.
Suppress Arrows If They Don’t Fit Inside Extension Lines: Bağlama çizgileri arasında
yeterli boşluk yoksa ok başlarını görüntülemez.
Text Placement: Ölçü yazısı, ölçülendirme sitiliyle tanımlanan varsayılan konumdan hareket
ettirildiğinde ölçü yazısının yerleşimini kurar.
Beside the Dimension Line: Ölçü yazısı, ölçü çizgisinin yan tarafına yerleştirilir.
Over the Dimension Line, with a Leader: Yazı ölçü çizgisinden uzaklaştırılırsa, yazıyı ölçü
çizgisine bağlayan bir klavuz (Leader) oluşturur. Yazı ölçü çizgisine çok yakın olduğunda klavuz
çizilmez.
Over the Dimension Line, without a Leader: Yazı ölçü çizgisinden uzaklaştırılırsa, yazıyı
ölçü çizgisine bağlamaz.
Scale For Dimension Features: Genel ölçülendirme ölçeği değerini veya kağıt düzlemi
ölçeğini kurar.
Use Overall Scale Of: Yazı ve ok başlarını içeren büyüklük, mesafe ve aralığı belirten tüm
ölçülendirme stili ayarları için ölçek kurar. Bu ölçek ölçü derğerleriyle değişmez.
Scale Dimension to Layout (Paper Space): Güncel model boşluğu görünüm alanı ve kağıt
düzlemi arasınadaki ölçeğe dayalı ölçek faktörü belirler.
Fine Tuning: İlave uydurma seçenekleri kurar.
Place Text Manually When Dimensioning: Herhangi bir yatay hizalama ayarını görmezden
gelir ve yazıyı,Dimension Line Location iletisinde belirtilen konuma yerleştirir.
Always Draw Dim Line Between Ext Lines: AutoCAD ok başlarını, ölçülen noktalar dışına
yerleştirdiğinde bile ölçü çizgisini ölçülen noktalar arasına çizer.
10.4.4 Primary Units Sekmesi
Ana ölçülendirme birimlerinin biçim ve hassasiyetini ayarlar. Ayrıca ölçü yazısının ön ve son ekleri de
burada ayarlanır.
Linear Dimensions
Doğrusal ölçülendirmeler için biçim ve hassasiyeti kurar. Bu bölümdeki ayarlamalar:
Unit Format: Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tipleri için güncel birim biçimini
kurar. Scientific (Bilimsel),Decimal (Ondalık), Engineering (Mühendislik), Architectural
(Mimari), Fractional (Kesirli) ve Windows Desktop(Windows masa üstü) seçeneklerinden birini
seçebiliriz.
Sayfa 21 / 29
©®
Precission: Ölçü yazısında ondalık noktasından sonraki hane sayısını gösterir.
Fractional Format: İç içe yığma
Stacked seçeneklerinden birini seçebiliriz.
için
biçimi
kurar. Diagonal,
Horizontal ve Not
Decimal Separator: Ondalık biçim için ayırıcı tanımlar. Bu ayırıcı nokta, virgül veya boşluk
karakteri olabilir.
Round Off: Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tipleri için, ölçü değerini yuvarlama
kurallarını belirler. Bu yuvarlama işlemleri metin kutusuna girilen değere göre yapılır. Örneğin: metin
kutusuna 0.25 değeri girilirse, tüm mesafeler en yakın 0.25 birime yuvarlatılır. Aynı şekilde, metin
kutusuna 1.0 değeri girilirse AutoCAD, tüm ölçü mesafelerini en yakın tam sayıya yuvarlar.
Prefix: Ölçü yazısındaki ön eki gösterir. Bu alana yazıyı girebilir veya özel sembolleri
göstermek için kontrol kodlarını kullanabiliriz. Örneğin: %%c kontrol kodu, çap (ø) sembolünü
gösterir.
Suffix: Ölçü yazısındaki son eki gösterir. Burada da son ek yazısını girebilir veya özel kontrol
kodlarını kullanabiliriz.
Measurement Scale
Ölçme ölçeği seçeneklerini tanımlanır. Bu bölüdeki ayarlamalar:
Linear Scale Factor: Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tiplerinde doğrusal
ölçülendirmeler için ölçek faktörü belirler. AutoCAD, buraya girilen değerle ölçü değerlerini çarpar.
Bu işlem yuvarlama ve tolerans değerlerine uygulanmaz.
Apply to Layout Dimensions Only: Doğrusal ölçek değeri, sadece layout’larda oluşturulan
ölçülere uygulanır.
Zero Suppression
Öndeki ve sondaki sıfırlar ile feet ve inches sıfırlarının atılmasını denetler. Bu bölümdeki
ayarlamalar:
0 Inches: Mesafe feet sisteminde tam sayı olduğunda, feet ve inch’in inç kısmını atar.
Angular Dimensions
Açısal ölçülendirmeler için güncel açı birimini gösterir. Bu bölümdeki ayarlamalar:
Units
Format: Açısal
birim
biçimini
belirler. Decimal
Degrees (ondalıklı
derece), Degrees/Minutes/Seconds(derece/dakika/saniye), Grads (grad), Radians (radyan)
veya Surveyor seçeneklerinden birini seçebiliriz.
Sayfa 22 / 29
©®
Precision: Açısal ölçülendirmeler için ondalık noktasından sonraki hane sayısını belirler.
Zero Suppression
Önde ve sondaki sıfırların atılmsını denetler. Ayarlar diğer bölümlerdekilerle aynı.
10.4.5 Alternate Units Sekmesi
Alternatif ölçü birimlerinin birim açı ve ölçeğinin biçim ve hassasiyetini belirler.
Display Alternate Units: Ölçü yazısına alternatif ölçü birimlerini ilave eder.
Alternate Units
Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tipleri için güncel birim biçimini belirler.
Units Format: Alternatif ölçülendirme biçimini belirler. Scientific, Decimal, Engineering,
Architectural, Fractional ve Window Desktop seçeneklerinden birini seçebiliriz.
Precision: Seçilen Units (birimler) veya Angle (açı) biçimlerine dayalı olarak ondalık
noktasından sonraki hane sayısını belirler.
Multiplier for Alternate Units: Ana ve alternatif birimler arasında çevirme faktörü olarak
kullanmak üzere bir çarpan belirtir. Alternatif birmlerin değerini tespit etmek için AutoCAD, tüm
doğrusal mesafeleri (boyut ve koordinatlarla ölçülen), güncel koordinat ölçek değeriyle çarpar. Ölçek
değeri açısal ölçüleri, yuvarlama ve tolerans değerlerini etkilemez.
Round Distances To: Açısal ölçülendirme hariç tüm ölçülendirme tipleri için, alternatif
birimleri yuvarlama kuralları belirler. Yuvarlama işlemi metin kutusuna girilen değere göre yapılır.
Prefix: Alternatif ölçü yazısındaki, ön eki belirler. Buradaki metin kutusuna ön ek yazısı ya da
özel kontrol kodları girilebilir.
Suffix: Alternatif ölçü yazısındaki, son eki belirler. Buradaki metin kutusuna son ek yazısı ya
da özel kontrol kodları girilebilir.
Zero Suppression: Öndeki ve sondaki sıfırlar ile feet ve inches sistemlerindeki sıfırların
Leading: Tüm ondalıklı ölçülerde soldaki sıfırları atar.
Trailing: Tüm ondalıklı ölçülerde sağdaki sıfırları atar.
0 Feet: Mesafe 1 feet’ten az olduğunda feet ve inç sistemindeki ölçünün feet kısmını atar.
0 Inches: Mesafe feet sisteminin tam sayıları olduğunda feet ve inç sisteminin inç kısmını atar.
Placement :Alternatif birimlerin yerleşimini denetler.
After Primary Units: Alternatif birimleri ana birimlerden sonra yerleştirir.
Sayfa 23 / 29
©®
Below Primary Units: Alternatif birimleri ana birimlerin altına yerleştirir.
10.4.6 Tolerances Sekmesi
Ölçü yazısı toleranslarının görüntü ve biçimini denetler.
Tolerance Format
Tolarans biçimini denetler.
Method: Tolerans hesaplaması için yöntem belirler.
None: Tolerans ilavesini kaldırır.
Symmetrical: Ölçü değerine tolerans açıklaması olarak artı/eksi tek bir değişim değerini ilave
eder. Bu seçenek seçildikten sonra Upper Value metin kutusuna girilen değer hesaplanan ölçü
değerinden sora, başına ± işareti getirilerek görüntülenir.
Deviation: Artı/eksi tolerans açıklaması ilave eder. AutoCAD, ölçü değerine farklı artı ve eksi
tolerans değerleri uygulayabilir. İlave edilecek artı tolerans Upper Value metin kutusuna, eksi
tolerans Lower Value metin kutusuna yazılır.
Limits: Maksimum ve minimum değerlerin biri diğerinin üzerinde olacak şekilde gösterildiği
sınır ölçüsü oluşturur. Maksimum değer Upper Value, minimum değer Lower Value metin kutularına
yazılır.
Basic: AutoCAD, ölçü etrafına tüm uzantılarını içine alacak şekilde kutu çizer.
Precision: Ondalık noktasından sonraki hane sayısını belirler.
Scaling for Height: Tolerans yazısı için güncel yüksekliği belirler.
Vertical Position: Simetrik ve sapma (Deviation) toleransları için yazı hizalamasını denetler.
Top: Tolerans yazısını, ana ölçü yazısının üstüyle hizalar.
Middle: Tolerans yazısını, ana ölçü yazısının ortasıyla hizalar.
Bottom: Tolerans yazısını, ana ölçü yazısının tabanıyla hizalar.
Zero Suppression:Öndeki ve sondaki sıfırlar ile feet ve inches sistemi ölçülerindeki sıfırların
Feet: Mesafe 1 feet’ten az olduğunda feet ve inç’in feet kısmını atar.
Sayfa 24 / 29
©®
Inches: Mesafe feet ölçü sisteminin tam sayıları olduğunda feet ve inç’in inç kısmını atar.
Alternate Unit Tolerance
Alternatif tolerans birimleri için hassasiyet ve sıfır atma kurallarını belirler.
Ölçü
biçemini oluşturduktan sonra, AutoCAD’in kullandığı ölçülendirme tiplirini sırasıyla inceleyelim:
Linear Dimension: Doğrusal ölçü vermeye yarar.Yatayda (Horizontal) X eksenine, dikeyde
(Vertical) Y eksenine paralel olarak en sık kullanılan ölçülendirme işlemini yapar. Ölçü çuzgisi iki
bağlama çizgisinin arasında yer alır. Aracı seçtikten sonra nesne kenetleme araçlarını kullanarak
ölçülecek aralığın ilk noktasını giriyoruz, ardından ikinci nokta isteniyor. Son olarak ölçü çizgisinin
nesneden uzaklığını belirtiyoruz..
Command: _dimlinear (Dimension araç çubuğundan Dimlinear’ı seçiyoruz)
Specify first extension line origin or <select object>: (Aralığın birinci noktasını işaretliyoruz)
Specify second extension line origin: (Ölçülecek aralığın ikinci noktasını işaretliyoruz)
[Mtext/Text/Angle/Horizontal/Vertical/Rotated]: 25 (25 birim olarak belirliyoruz)
Dimension text = 65.1 (Belirlenen aralık arasındaki mesafe gösteriliyor)
Aligned Dimension: Bir nesnenin herhangi bir çizgisine paralel ölçü veriyor. Bu çizginin normalle
yaptığı açı ne olursa olsun, ölçü çizgisi ona hizalanıyor. Komut girildikten sonra ilk nokta, son nokta
ve ölçü çizgisinin nesneden uzaklığı belirleniyor.
Command: _dimaligned
(Dimension araç çubuğundan Dimaligned’ı seçiyoruz)
Specify first extension line origin or <select object>:
(Aralığın birinci noktasını işaretliyoruz)
Specify second extension line origin: (Aralığın ikinci noktasını işaretliyoruz)
Sayfa 25 / 29
©®
[Mtext/Text/Angle]: 5 (5 birim olarak belirliyoruz)
Ordinate Dimension: Pafta üzerindeki herhangi bir noktanın o an için geçerli orijine göre X ve Y
koordinatlarını saptar. Buna yatay ve düşeyde orijinden uzaklıkta diyebiliriz. Gerekirse komut
satırından X-Datum ile, bir noktanın yalnızca orijinden X uzaklığını; Y-Datum ile, bir noktanın
yalnızca orijinden Y uzaklığını elde edebiliriz. Komut girildikten sonra; ölçünün bağlanacağı nokta,
ardından ölçü yazısının doğrultusu istenir. İmleci dikey olarak sürüklersek X uzaklığını, yatay olarak
sürüklersek Y uzaklığını elde ederiz.
Command: _dimordinate
(Dimension araç çubuğundan Dimordinate’ı seçiyoruz)
Specify feature location: (Pafta üzerinde bir nokta işaretliyoruz)
Specify leader endpoint or [Xdatum/Ydatum/Mtext/Text/Angle]:
(İmleci yatay yönde sürükleyip noktanın Y koordinatını belirliyoruz)
Radius Dimension:Çember veya yay türü eğrisel nesneleri yarıçap vererek ölçülendirir. Komut
girildikten sonra nesneyi ve nesnenin merkezi ile yarıçap çizgisi arasındaki açıyı belirliyoruz. Yarıçap
ölçülendirme de, ölçü yazısının başına “R” karakteri ön ek olarak atanır.
Command: _dimradius
Select arc or circle:
(Pafta üzerindeki eğrisel nesneyi işaretliyoruz)
(Yarıçap 57.03mm olarak belirleniyor)
Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle]:
(Ölçü ifadesinin konumunu belirliyoruz)
Diameter Dimension: Çember veya ya türü eğrisel nesneleri çap vererek ölçülendirir. Komut
girildikten sonra pafta üzerinde eğrisel nesne ve ölçü ifadesinin konumu işaretleniyor. Çap
ölçülendirmelerin de ölçü ifadesinin başına “ø” karakteri ön ek olarak eklenir.
Command: _dimdiameter
(Dimension araç çubuğundan Dimdiameter’ı seçiyoruz)
Sayfa 26 / 29
©®
Select arc or circle: (Çizim alanı üzerindeki eğrisel nesneyi seçiyoruz)
Dimension text = 114.07 (Seçilen çemberin çapı 114.07mm olarak hesaplanıyor)
Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle]: (İfadenin konumu belirliyoruz)
Angular Dimension: Açısal ölçü, adından da anlaşılacağı gibi birbiriyle farklı yönelimde iki
çizginin birbiriyle kaç derecelik açı yaptığını saptar. Komut girildikten sonra; açı yapan iki nesne ve
açı ifadesinin yer alacağı nokta işaretleniyor. Açı ölçülendirmelerine AutoCAD, “°” karakterini son ek
olarak ekler.
Command: _dimangular (Dimension araç çubuğundan Dimangular’ı seçiyoruz)
Select arc, circle, line, or <specify vertex>: (Açı yapan nesnelerden ilkini seçiyoruz)
Select second line: (Açı yapan ikinci nesneyi işaretliyoruz)
Specify dimension arc line location or [Mtext/Text/Angle]: (İfadenin yerini işaretliyoruz)
Dimension text = 59 (İki nesne arasındaki açı 59° olarak belirleniyor)
Baseline Dimension: Bir temel başlangıç noktasındaki çizgiyi esas alıp, yeni ölçüleri ona paralel
olarak ekleyerek ilerler. Yani her yeni ölçü çizgisi, bir kademe üste gelir. Bu yöntem Linear,
Angular veya Ordinate ölçü verirken rahatlıkla kullanılabilir.
Command: _dimbaseline (Dimension araç çubuğundan Dimbaseline’ı seçiyoruz)
Select base dimension: (Esas alınacak çizgiyi belirliyoruz)
Specify a second extension line origin or [Undo/Select] <Select>:(Birinci noktayı seçiyoruz)
Specify a second extension line origin or [Undo/Select] <Select>: (İkinci noktayı seçiyoruz)
Specify a second extension line origin or [Undo/Select]<Select>:(Üçüncü noktayı seçiyoruz)
Specify a second extension line origin or [Undo/Select] <Select>: (Enter ile komuttan çıkıyoruz)
Continue Dimension:Art arda aynı doğrultuda sürekli ölçü vermek için kullanılır. Komut
kullanıldığında yeni ölçüler, bir önceki ölçüye eklenerek gider.
Command: _dimcontinue (Dimension araç çubuğundan Dimcontinue’yu seçiyoruz)
Sayfa 27 / 29
©®
(Birinci noktayı seçiyoruz)
(İkinci noktayı seçiyoruz)
Specify a second extension line origin or [Undo/Select]<Select>:
(Üçüncü noktayı seçiyoruz)
(Komuttan çıkmak için Enter tuşuna basıyoruz)
Select continued dimension:
Leader: Çizime bazı tanımlamalar ve notlar eklemek için bir klavuz çizgi oluşturur.
Tolerance: Ölçü değerindeki kabul edilebilir en fazla değişim aralığını tanımlamaya yarar. Bu
komutla toleransın gerek değerini gerek türünü sayı ve sembollerle tanımlamak mümkündür.
Center Mark: Çember veya yay türü nesnelerin merkezlerine, güncel ölçü biçeminde belirlenen
biçimde bir merkez işareti koyuyor. Komut girildikten sonra çemberi veya yayı tıklamak yeterli
Command: _dimcenter (Dimension araç çubuğundan Dimcenter’ı seçeneğini seçiyoruz)
Select arc or circle: (Çizim alanındaki çemberi seçiyor ve merkez işareti yerleştiriyoruz)
Ölçüleri Düzenlemek
Çizim alanına yerleştirilen ölçülerin her türlü özellikleri gerektiğinde değiştirilebilir.
Dimension Edit: Verilmiş ölçülerin gerek geometrisine gerekse içeriğine ilişkin bazı
değişikliklere olanak tanır. Komut kullanıldığında komut satırında bazı seçenekler görülür:
Home: Sonradan üzerinde değişiklik yapılmış bir ölçü metnini, ait olduğu biçemdeki ilk haline
getirir.
Sayfa 28 / 29
©®
New: Multiline Text
değiştirebilmemize olanak tanır.
Editor diyalog
kutusunu
açarak
seçili
metnin
içeriğini
Rotate: Seçili ölçü metnini, vereceğimiz bir açı ile döndürür.
Oblique: Ölçü uzatma çizgilerini vereceğimiz bir açıyla yatırır.
Dimension Text Edit: Ölçü metninin ölçü çizgisi üzerindeki konumunu ve yönelimini
değiştirmeye yarar. Bu komut kullanıldığında dört seçenek sunulur:
Left: Ölçü metnini ölçü çizgisine paralel olarak onun üzerinde sola hizalar.
Right: Ölçü metnini ölçü çizgisine paralel olarak onun üzerinde sağa hizalar.
Home: Sonradan üzerinde değişiklik yapılmış bir ölçü metnini, ait olduğu biçemdeki ilk
konumuna ve yönelimine döndürür.
Angle: Seçili ölçü metnini, vereceğimiz bir açıyla döndürür.
Dimension
Style: Ölçülendirmede
kullanılan
tüm
edebileceğimiz Dimension Styles diyalog kutusunu ekrana getirir.
parametreleri
kontrol
Dimension Update: Dimension Styles diyalog kutusunda herhangi bir biçemi güncel hale
getirdikten sonra, o biçemin tüm özelliklerini, çizimdeki bir ölçü nesnesine aktarabilmemizi sağlar.
Angle: Seçili ölçü metnini, vereceğimiz bir açıyla döndürür.
Dimension
Style: Ölçülendirmede
kullanılan
tüm
edebileceğimiz Dimension Styles diyalog kutusunu ekrana getirir.
parametreleri
kontrol
Dimension Update: Dimension Styles diyalog kutusunda herhangi bir biçemi güncel hale
getirdikten sonra, o biçemin tüm özelliklerini, çizimdeki bir ölçü nesnesine aktarabilmemizi sağlar.
Sayfa 29 / 29
©®
Ders:11
ÇİZİME YAZI EKLEMEK
Sayfa 1 / 5
©®
Bilgisayar destekli tasarımcılar, genellikle imal edilmesi için veya bir fikir vermesi için çizim
yaparlar. Çizim yapıldığında ortaya çıkan pafta, aslında teknik adamların doğrudan haberleşme
aracıdır. Fakat şu bir gerçek ki, çizim yapmak yani nesneleri çizmek, bu iletişimin sağlanmasında tek
başına yeterli değildir. Sözün kısası: Paftada yazıların da olması gereklidir. Bazen bu yazılar çizimden
daha anlatıcı bile olabilir. Paftanın kullanılışlığı bir yana estetiği açısından da bu yazıların doğru
yerlerde, doğru ifadeli ve yeterli okunurlukta olmaları gereklidir. AutoCAD’in eski sürümlerinde
olduğu gibi çizimde bir tek yazı sitili kullanmak mecburiyetide, AutoCAD R14’ten sonra kaldırıldı.
Dolayısıyla AutoCAD R14 ve AutoCAD 2000 windows’un desteklediği tüm yazı sitillerini
desteklemektedir. Bu yazı sitillerine Türkçe True Type fontlar da dahildir.
11.1 Metin Biçemi Oluşturmak (Text Style)
Yazı oluşturma sürecinde bazı aşamaları sırasıyla yerine getirmek güzel bir alışkanlıktır. İlk
yapmamız gereken işlemlerden biri, yazı yazmaya başlamadan önce çizim dosyamızın içinde özgün
metin biçemleri ya da metin biçemleri (Text Style) oluşturmaktır. Her biçem bir yazı tipi (font),
yükseklik, genişlik faktörü, geriye doğru yazılma vs. gibi bilgileri içerir.
Metin biçemi oluşturma işlemini Style komutuyla veya Format çek menüden Text Style’i seçerek
ekrana getireceğimiz diyalog kutusu yardımıyla yapabiliriz.
Bu diyalog kutusunda bulunan seçenekler:
Style Name: Mevcut metin stilleri içinden seçim yapmamızı sağlayan açılan liste kutusudur.
New: Metin ile ilgili font ve diğer seçimlerimizi yeni metin sitili adı vererek saklamamızı
sağlar.
Rename: Daha önceden oluşturulmuş metin sitili adını değiştirmemizi sağlar.
Delete: Daha önceden oluşturulmuş metin sitilini silmemizi sağlar.
Font Name: Windows işletim sisteminde yüklü bulunan yazı tiplerinden birini buradan
seçebiliriz.
Font Style: Yazı tipiyle ilgili Regular (Normal), Bold (Kalın), İtalic (Eğimli) gibi seçenekler sunar.
Height: Yazı yüksekliğinin birim cinsinden girilmesini sağlar.
Backwards: Yazının geriye doğru aynadan görünür gibi ters yazılmasını sağlar.
Upside-down: Yazını başaşağı yazılmasını sağlar.
Vertical: Yazının yukarıdan aşağıya doğru yazılmasını sağlar.
Width Factor: Genişlik faktörü. Yazının daha yayvan yazılmasını sağlar.
Obliquing angle: Yazının eğimini belirleyen açıdır.
Sayfa 2 / 5
©®
Preview: Metin sitilinde yapılan tüm değişiklikleri ön izleme penceresidir.
Eğim Açısı Ayarı: Değişik eğim ve dönme açılarını kullanarak oluşturulmuş yazılar. Eğik açı,
yazının öne veya arkaya doğru eğimini tayin eder. Eğim açısını ayarlamak için, Oblique
Angle özelliğini kullanırız. Eğim açısı, radyan olarak desteklenmelidir. Pozitif açı sağa, negatif açı
sola doğru yönlendirir.
11.2 Satırlı Metin (Single Line Text)
Metin biçemini oluşturduktan sonra artık yazı yazmaya başlayabiliriz. Öncelikle AutoCAD’in hızlı ve
pratik Dtextaracını tanıyalım. Dtext (dinamik metin) kullanıldığında, AutoCAD tarafından her metin
satırı ayrı birer çizim nesnesi olarak kabul edilir. Bu araca komut satırına Dtext yazarak ya da çek
menüden sırasıyla Draw>Text>Single Line Text seçenekleri seçilerek ulaşılabilir. Komut girildiğinde
yazım için bazı ayarlamalar yapılması gerekir. Şimdi bu ayarlamalara sırayla bir göz atalım.
Start Point: Bu ileti yazının başlayacağı noktayı ekranda belirtmemizi veya işaretlememizi
ister. Yazı, “Text Insert” de denilen yazı ekleme noktasından itibaren yazılmaya başlar. Başlangıç
noktası olarak bir nokta seçersek bu ekleme noktası yazımızın sol alt köşesi olacak ve oradan
başlayarak yazımız yazılacaktır.
Rotation Angle: Başlangıç noktası belirlendikten sonra, yazının yazılma açısı sorulur. Normale
göre (güncel UCS’nin X ekseni) yatay yazacaksak açı değerini “0” olarak belirlemeliyiz. Son
olarak Text iletisinin bulunduğu komut satırına tek satırlık metnimizi yazıyoruz. Ekleme çubuğu yazı
büyüklüğünde ve yazılma açısında belirecektir. Metni ekranda yazılırken görebiliriz. Her satırın
bitiminde Enter ile bir alt satıra geçebilir veya ekranda bir nokta tıklayarak, metnimizin soraki satırının
başlangıç noktasını belirleyebiliriz. Yazımızı bitiripte son kez Enter ile onayladığımızda, yazı ekranda
belirir ve komuttan çıkılır.
Command: dtext
Justify/Style/<Start point>: (Burada yazının başlayacağı noktayı giriyoruz)
Rotation angle <0>: 30 (Burada yazının yazılış açısını örnek olarak 30° olarak belirledik)
Text: İlk Satır (Birinci satırı yazdık satır sonunda metni Enter ile onayladık)
Text: İkinci Satır (İkinci satırı yazdık satır sonunda metni Enter ile onayladık, başka yazı yazmak
istenediğimiz için burada ikinci bir kez Enter’a basarak komuttan çıktık)
Style: Eğer style’i seçersek, parantez içinde görmek koşulu ile “büyük” ismi verilen metin
biçeminin etkin olduğunu öğreniyoruz. Bir başka sitilin ismini yazıp onaylarsak (örneğin “küçük”)
yazı sitilini değiştirmiş oluruz.
Command:dtext
Justify/Style7<Start point>:Style (Yazı sitilini değiştirmek için iletiyi Style yazarak cevaplıyoruz)
Style name (or ?) <büyük>: küçük (Etkin yazı sitilini “büyük”ten “küçük”e çeviriyoruz”
Justify/Style7<Start point>: (Ekranda yazının başlangıç noktasını işaretliyoruz)
Sayfa 3 / 5
©®
Rotation angle <0>: 45 (Yazının yazılış açısını 45° olarak belirliyoruz)
Text: Birinci Satır (Ekrana ilk satırımızı yazıyoruz)
Text: İkinci Satır (Ekrana ikinci satırımızı yazıyoruz)
Text: (Komuttan çıkmak için boş komut satırında Enter’a basıyoruz)
Justify: Bu seçenek ile yazımızın yazılma yöntemini değiştirebiliriz. AutoCAD, Justify ile,
metin ekleme noktasının yerini hassas olarak vermemize olanak tanıyor. Bu seçeneği seçtiğimiz
zaman, karşımıza kelime işlemcilerden alışık olduğumuz bir dizi ileti çıkıyor. Align ve Fit dışındaki
iletiler ise, yazının başlangıç noktasını belirlememizi sağlıyorlar. Şimdi sırasıyla bunların tümüne
değinelim:
Align/Fit/Center/Middle/Right/TL/TC/TR/ML/MC/MR/BL/BC/BR:
·
Align: Yazı, belirttiğimiz First text line point (Birinci metin noktası) ve Second text line
point (İkinci metin noktası) noktaları arasına deforme olmadan sığacak gibi yazılıyor. Metin
çizime eklenirken yazı tipi için tanımlanan yazı yüksekliği dikkate alınmaksızın, bu sığdırma
işlemi yapılıyor.
·
Fit: Yazılacak yazı verilen iki nokta arasına yazı tipinin yüksekliği değişmemek koşulu ile
sıkıştırılarak veya genişletilerk yazılıyor. Bu durumda yazının yerleştirilme noktası sol alt
köşesi olur.
·
TL (Top Left): Metin, yukarıda ve sola dayalı.
·
TC (Top Center): Metin, yukarıda ve ortalanmış.
·
TR (Top Right): Metin, yukarıda ve sağa dayalı.
·
ML (Middle Left): Metin, Y ekseni yönünde sola hizalı ortalanıyor.
·
MC (Middle Center): Metin, Y ekseni yönünde sola doğru ortalanıyor.
·
MR (Middle Right): Metin, Y ekseni yönünde sağa hizalı ortalanıyor.
·
BL (Bottom Left): Metin, aşağıda ve sola dayalı.
·
BL (Bottom Center): Metin, aşağıda ve ortalanmış
·
BL (Bottom Left): Metin, aşağıda ve sağa dayalı.
11.3 Mtext (Multline Text) Komutu
Çok satırlı yazı yazımında kullanılır. Yazı birden fazla satırdan oluşsa da metin tek bir
nesnedir. Mouse ile çerçeve içine alınan bölge Mtext alanı oluştumak için hazırlanır ve Multiline
Text Editor bir kelime işlem programı gibi işlev görür.Multiline Text Editor diyalog kutusunda;
font, font yüksekliği, kalın, italik, altı çizgili, geri al (Undo), yazı rengi, sembol ayar seçenekleri
sunulmuştur. Line Spacing sekmesinden çizgi aralığı, Find Replace sekmesinden ise yazının bulunup
değiştirilmesi, Properties sekmesinden metnin sitili, yazını metin penceresi içindeki yerleşimi, metin
penceresi genişliği ve metin penceresinin çizim alanında duruş açısı ayarlanabilir.
11.4 Metnin Düzenlenmesi
Sayfa 4 / 5
©®
Yazı yazarken bir hata yapılırsa düzeltilmesi gerekir veya daha sonra yazının bir bölümü değiştirilmek
istenebilir. Bu işlem Modify II araç çubuğundan Edit Text düğmesine tıklayıp veya Ddedit komutunu
klavyeden yazıp, iletiye göre düzeltilecek metin seçilince Multiline Text Editor diyalog kutusu
görüntülenir. Text kutusu içinde gelen metin üzerinde gerekli düzeltmeler yapılır.
Metin ile ilgili düzenlemeler bunula sınırlı değil ise Properties komutu kullanılarak, düzenlenecek
metin seçilir. Buradan metnin genel, text ve geometrik özelliklerinden istenilenler; renk, katman, çizgi
itpi, yükseklik, açı vb. özellikleri düzenlenebilir.
Sayfa 5 / 5

AutoCAD-2000 Eğitimi

Transkript

Benzer belgeler

Teknik Çizim ve Tasarım Ders Notu

ÖLÇÜ TABLOSU

Konu 22 - SAYISAL MİMAR

Autodesk AutoCAD Design Suite

Ders Notları - Gümüşhane Üniversitesi Harita Mühendisliği

Dosyayı İndir

Görüntüle

FineELEC

Ekran Görünümü Değiştirmek