İkinci Seminer Öğretim ve Öğrenim

Transkript

İkinci Seminer Öğretim ve Öğrenim
İkinci Seminer
Öğretim ve öğrenim
“İkinci seminer” okul müdürlerin birkaç uzmansal pratik standart açılarına yöneliktir. Seminer aşağıdaki konular aracılığıyla doğrudan 2. standarda yöneliktir:
2. standart: Öğretme ve kaliteli öğrenim
- Kosova Müfredat Çerçevesi ve Çekirdek Müfredat
- Okul Bazlı Müfredat
- Öğretme ve öğrenim değerlendirmesi
- Öğretmenlerin lisanslanması
- Öğretmenlerin sürekli öğrenimi
- Öğretmenlerin uzmansal eğitimi ve gelişim planları
- Öğretmenlerin performans değerlendirmesi
Tagdirname:
AB IPA 2009 tarafından desteklenen ‘Öğretmenlerin Eğitilmesi ve Okul Müdürleri ve Belediye Kapasite Geliştirilmesi’ projesi (GIZ IS tarafından yönetilen konsorsiyumca uygulanan) Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH’ye okul müdürleri eğitimlerinin(2012)
yapılmasında kullanan Programları için müteşekkirdir. Aynıca, proje, okul müdürleri eğitimi
Programın müellif ve ortakları olan Dr. Hermann Scheiring, Carmen Mattheis, Selim Mehmeti, Vesel Hoda ve Sokol Elshani’ye de müteşekkirdir. Bu seminerin ana kaynağı GIZ-in CDBE (Capacity
Development in Basic Education-Temel Eğitimde Kapasite Geliştirilmesi) programıdır. Bu semineri kapsamında ‘Okul Tabanlı Müfredat’ başlıklı ders kısmen GIZ-in CDBE programın Modul 2-den
kısmen de SWAp belgelerinden alınmıştır. Öğretmenlerin öğrenimi ‘Öğretmenlerin Performans
Değerlendirmesi’ dersinden, GIZ programın Modul 6-sından alınmıştır. USAID-in Temel Eğitim
Programı ‘Öğrenim Değerlendirmesi ve Öğrenim için Değerlendirme’ ile ilgili malzeme, diğer
taraftan, ‘Öğretmenlerin Eğitimi ve Okul Müdürlerinin ve Belediye Kapasitelerinin Geliştirilmesi’
projesi ise Kosova Müfredat Çerçevesiyle ilgili dersini tamamen hazırlamıştır. ‘Okul Müdürleri Profesyonel Pratik Standartları’ başlıklı yeni ve yenilenen malzeme Eğitim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı
(EBTB) İdari Yönetmeliğinden çıkan beklentileri göz önünde bulundurarak hazırlanmıştır. Bu
seminer revize edilmiş, okul müdürleri eğitimi Programın bir bölümüdür. Yenilenmiş seminerler,
bu standartları hem içerik hem pratik uygulama açısından karşılayacaktır.
Seminer, okul müdürleri eğitimi için olan (EBTB tarafından 10.02.2012 tarihinde Akreditasyon ofisi sertifikalandırma protokolünde 45/12 resmi no.ile akredite edilmiş) GIZ Programına
dayanmaktadır. Ayrıca, AB tarafından desteklenen ‘Öğretmenlerin Eğitimi ve Okul Müdürleri
Kapasitelerinin Geliştirilmesi’ projesi içeriğinde GIZ IS adına Selim Mehmeti, Osman Buleshkaj
ve David Lynn tarafından revize edilmiştir. Tam kapsamlı, revize edilmiş ve geliştirilmiş bir malzemenin oluşturulması amacıyla, bu uzmanlar, GIZ, EBTB, AB projesi olan Eğitimdeki Sektörler Arası
Yaklaşım (SWAp), USAID-in Temel Eğitim Programı ve Kosova’da Öğretmenlerin Geliştirilmesi
Programı (KEDP) tarafından yapılan, okul yönetimi ve idaresi ile ilgili, eğitim malzemesini seçmiş,
geliştirmiş, revize etmiş ve düzenlemiştir.
Not:
Bu kılavuz Avrupa Birliği desteğiyle yayımlanmıştır. Bu yayımın içeriği sadece Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH’nın sorumluluğudur ve Avrupa Birliğinin
görüşlerini yansımış gibi anlaşılamaz
Proje Tanımı:
‘Öğretmenlerin Eğitilmesi ve Okul Müdürleri ve Belediye Kapasite Geliştirilmesi’, IPA 2009
aracılığıyla AB tarafından desteklenen ve Kosova’da AB Ofisi tarafından yönetilen bir projedir.
EBTB adına, proje (Swisscontact ve IP-consult’ı da içererek) GIZ IS tarafından yönetilen konsorsiyumca uygulanmaktadır. Proje beş bölümden oluşmaktadır: (I) etkili ve sürdürülebilir bir eğitim
sisteminin oluşturulması ve uygulanması yanı sıra bir eğitim programının oluşturulması; (II)
öğretmen geliştirilmesinde kaliteli programların sağlanmasındaki yükseköğretim kurumlarının
kapasitelerinin geliştirilmesi; (III) belediye düzeyindeki kapasite geliştirilmesi ve belediye eğitim
müdürleri kapasitelerin geliştirilmesi; (IV) okul müdürlerinin kapasitelerin gelişimi ve (V) bilgilendirme, iletişim ve dağıtım.
Bu seminerin geliştirilmesi ve eğitim malzemesinin yenilenmesi, uygulayıcı ortak olarak GIZ
IS ve AB desteğiyle EBTB ve ‘Öğretmenlerin Eğitilmesi ve Okul Müdürleri ve Belediye Kapasite
Geliştirilmesi’ projesinin ortak girişimi ile yapılmıştır.
İÇERIK
1. Giriş........................................................................................................................................................................ 6
1.1. Amaç................................................................................................................................................................... 6
1.2. Beklenen Performans.................................................................................................................................... 6
2. Kosova Müfredat Çerçevesi ve Çekirdek Müfredat.......................................................................... 7
2.1. Müfredatın tüm kapsamlı reform ihtiyacı............................................................................................... 7
2.2. Kosova Müfredat Çerçevesi: Değişikliğe Hazırlık................................................................................ 10
2.2.1. Kosova Müfredatı nedir?.......................................................................................................................... 10
2.2.2. Eğitimin amaçları nelerdir?...................................................................................................................... 10
2.2.3. Müfredatın temel aşamaları.................................................................................................................... 11
2.3. Okul bazlı müfredat....................................................................................................................................... 12
2.4. Tüm bunlar okul müdürleri için ne anlama gelir?............................................................................... 13
3. Öğretme ve örenme değerlendirmesi ................................................................................................. 16
3.1. Değerlendirme, ilkeler ve değerlendirme amaçların tanımları..................................................... 16
3.2. KMÇ ile istenilen değerlendirme türleri................................................................................................. 17
3.2.1. Okul bazlı değerlendirme........................................................................................................................ 19
3.2.2. Dış değerlendirme...................................................................................................................................... 21
3.3. Yani, yeni olan nedir?.................................................................................................................................... 21
4. Öğretmenlerin hazırlanması..................................................................................................................... 24
4.1. Öğretmenlerin lisanslanması..................................................................................................................... 24
4.2. Öğretmenlerin sürekli öğrenimi............................................................................................................... 24
4.2.1. Öğretmenlerin güveni.............................................................................................................................. 26
4.2.2. Öğretmenler ve değişiklik........................................................................................................................ 26
5. Öğretmenlerin uzmansal gelişimi - bazı temel bilgiler............................................................... 28
5.1. Okul içerisinde sürekli uzmansal gelişim............................................................................................... 28
5.1.1.Yeni meslektaşların çalışmasını desteklemek.................................................................................... 28
5.1.2. İş yerinde uzmansal gelişim.................................................................................................................... 29
6. Öğretmenlerin lisanslanması ve öğretmenlerin performans değerlendirmesi............... 30
6.1. Öğretmenlerin performans değerlendirmesinin amacı................................................................... 30
6.2. Öğretmenlerin performans değerlendirmesi için yasal hükümler............................................... 31
6.2.1. Öğretmenlerin performans değerlendirmesine dahil kişilerin rolü ve sorumluluğu ....... 31
Kaynakça .................................................................................................................................................................. 34
Ek A – MEST AI 5/2010.......................................................................................................................................... 35
Ek B – Öğrenme değerlendirmesi..................................................................................................................... 46
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
1. Giriş
Okullar, öğrencilerin/çocukların potansiyelini geliştirme, öğrenme yetkilerin gelişimi, hayata
hazırlamada ve onların işbirliği ve diğerleri ile işbirliğinde sosyaleşmesinde desteklemek için
vardır. Eğitim, onları yetişkinliğe hazırmak için toplumun temel aracıdır. Okul öncesi öğrenimden
orta okulun sonuna kadar yıllar boyunca öğrenmeleriyle bu hayatları için büyük bir değişiklik
teşkil etmektedir. Başarıların kalitesi, onların müfredattan neleri öğrenmeleri beklendiğine,
eğitim ne şekilde sunulmuştur veya öğrenmeyi geliştirmeye olanak veren öğrenim tecrübelerine, değerlendirme ve en önemlisi ebeveynleri, öğretmenleri ve topluluk tarafından ne kadar iyi
desteklendiklerine ve öğrenmek için öz motivasyona bağlıdır.
Eğitim imkanların oluşması öğretmen tarafından yerine getirilmesi gereken bir roldür, öyle ki
onlar devamdakileri bilmelidir:
•
•
•
•
•
•
•
•
Çocuklar nasıl öğrenirler
Çocukların ne öğrenmesi beklenir (müfredat)
Okul müfredatının parçası olan bir veya daha fazla ders
Ders takibini geliştirme metodolojisi
Tüm kapsam ve ona yönelik nasıl tepki göstermeliyiz
Tüm kapsamı sağlamak için ders verme nasıl ayırt edilmelidir
Öğretme ve öğrenme değerlendirmesi
Ömür boyu öğrenim, özellikle seçtikleri meslekleriyle ilgili bağlı olan.
Öğretmenlerin öğretme ve öğrenme bilgileri geçen bin yıl boyunca yunan felsefecilerden
günümüz modern eğitim felsefecileri örneğin Thomas Dewey’den, araştırmacı Andy Hargreaves
(Boston College)-e kadar olağan üstü çok artmıştır. Bugün öğrenimi ve öğrenme sürecini nasıl
geliştirebileceğimizi tarihte hiçbir zaman olmadığı kadar çok fazla biliyoruz ve araştırmalar algılamamızı olağan üstü bir şekilde geliştermeye devam ediyor. Eğitimde kariyer yapmayı seçenler,
kaliteli hizmet vermek için seçtikleri bu mesleğin genişliğini ve derinliğini sürekli olarak takip
etmek gerektiğini anlıyorlar.
1.1. Amaç
İşbu seminer okul müdürlerin sorumluluklarıyla ilgili olan kaliteli eğitimin temeline yöneliktir.
•
•
•
•
Ne öğrenilmelidir (müfredat)
Öğrenme nasıl etkili bir şekilde değerlendirilebilir
Öğretmenler gelişimi nasıl geliştirilebilir ve
Ders verme pratiği nasıl değerlendirilmelidir.
1.2. Beklenen performans
İşbu seminerdeki eğitim tecrübesi aracılığıyla katılımcılar tarafından devamdaki “bilgiler”in
kazanılması beklenir:
• Kosova Müfredat Çerçevesi (KMÇ) ve Kosova Çekirdek Müfredatı (KÇM) ile ilgili bilgilenmeleri.
• KMÇ ve KBK değişikliklerle ilgili ders vermenin pratikteki değişiklik etkilerini anlamaları.
6
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
• Okul bazlı müfredat ile ilgili seçenekleri anlamaları.
• Öğrencilerin özellikle öğrenme değerlendirmesi için temel anlayışı geliştirmeleri.
• Öğretmenlerin lisanslanması sistemi ile ilgili müdürlerin rolünü anlamaları.
• Öğretmenlerin sürekli öğrenme bazını ve okul bazlı çalışanların gelişmesini anlamalı.
• Öğretmenlerin performansın değerlendirme süreci için bazı anlamalıdır.
• Devamdaki “becerilerin” katılımcılar tarafından öğrenmesi beklenmektedir:
• Müfredatın uygulamasını desteklemek için bir plano oluşturmak.
• Öğretmenlern ve Okul Yönetim Konseyini okul bazlı bir müfredat oluşturma süreci aracılığıyla
yönlendirmek
• Okulun gelişimi için plan ile ilgili okul bazlı bir plan ve programın hazırlanması için
çalışanların desteklenmesi.
• Uzmansal değerlendirme amaçlı öğretmenlerin denetimi.
2. Kosova Müfredat Çerçevesi ve Kosova
Çekirdek Müfredatı
Giriş
Eğitim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı (EBTB) “2011-2016 Kosova’da Eğitim için Stratejik Planını”
hazırladı. İşbu strateji Kosova’da ulaslararası standartlara uygun olarak eğitimin sisteminin kalite
ve eşitiliğini geliştirmek için gerejkli reformları tespit etmiştir. Yeni içerik ve yeni malzemeler ve
öğrenci merkezli erişime ve karşılıklı dersvermeye daha fazla dayanan yeni bir müfredat 2001 yılı
Müfredatın yerini tutacaktır.
Kosova’nın yeni Müfredat Çerçevesi mevcut dersverme çabalarını yönlendirmek için ve müfredattan gelen değişiklikleri hazırmaları için öğretmenlere destek için onaylanmıştır. Şu anda EBTB,
Kosova ilk okul, alt orta ve yüksek orta okul Çekirdek Müfredatı evraklarını geliştirmektedir.
2.1. Müfredatın tüm kapsamlı reform ihtiyacı
21. yy. öğrencilerin başarılı olması için öğrenci tarafından geliştirilmesi gereken bilgi, beceri
ve yetenekleri Kosova müfredatını güncelleştirmesini gerektirmektedir. Kosova’nın izolasyon
döneminde değişik nedenlerden ve ortamlardan dolayı okul müfredat kalitesi gerilemiştir; okul
kitapları ders vermenin temel aracı olmuştur. 2002 yılında Kosova sadece kısmen uygulanan
yeni müfredatları onayladı. Şimdi Kosova, Avrupa standartları seviyesine yükselmeli amaçlar ve
dolayısıyla yeni içerik, yöntem ve yeni eğitim malzemeleri ve eğitim standartlarına varmakla ilgili
olan yeni değerlendirme yöntemleri müfredatlarını güncelleştirmiştir. Müdürler ve öğretmenler
yeni müfredatların uygulanması merkezindedir, özellikle okul bazlı çalışanların uzmansal gelişimi
aracılığıyla. Tüm sınıflarda öğrenim müfredat ve süreçleriyle ilgili doğru ve bütünsel bir erişimi
geliştirmek için Kosova’da daha iyi tecrübelere dayanarak inşa edilmesi acele ihtiyaçlardandır.
7
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Ayrıca, sınıf yönetimi ve öğrencilerin davranışı düzeltme ihtiyacı mevcuttur.
Kosova öğrencileri daha bağımlı bir dünyada yaşama ve çalışma için hazırlanırken önemli olan :
Ders olarak Ne veriyoruz;
Neden o dersi veriyoruz;
Dersi Nasıl veriyoruz ve nasıl değerlendiriyoruz ve
Öğrenciler ne kadar iyi öğrenmelidir (standartlar).
Kosova Çekirdek Müfredatına göre ders ve silabüslerin müfredat gelişimi devam ederken
Kosova’nın yeni Müfredat Çerçevesine (KMÇ) sahibiz.
KMÇ temeli oluşturmaktadır çünkü o :
• değişik ders verme teknikleri
• ders konu ve durumları ve
• öğrencilerin iyliği için ders verme sürecin örgütlenmesini desteklemek için yaratıcı şekilde
yardım etmek için talimatlar sunmaktadır.
Müfredatı nasıl geliştiririz?
Neden değişiklik ihtiyacı vardır?
Kosova bu süreçte nerededir?
“Müfredatın Gelişimi” ile ilgili diğer sayfadaki çizelge müfredatı çıkarttığımız 3 temel kaynaktan oluşmakatdır: Öğrenci, Toplum ve Dersler. Bunlardan hiçbiri zamanın geçmesiyle değişmez
değildir. Bu kaynaklardan herbiri içerisinde ihtiyaçlar değişir ve 21.yy. ihtiyaçların yerine getitrilmesi amacıyla müfredatta değişir. Müfredatta gerekli değişiklikler üç değişik şekilde adreslenir:
1.Ders merkezci odaktan eğitim başarıli ve yetkiye dayanan odağa
2.Öğretmen merkezci odaktan öğrenci merkezli odağa
3.Didaktik/okutman yöntemden işbirlik ve tüm kapsamlı yönteme.
Kosova müfredatı değiştirme sürecini başlattı ve bu evrak Öğretmenler ve Okul Müdürleri için
onaylanan KMÇ kullanmaya başlamaları için bir zorluk teşvik etmektedir, bununla öğretmenlere
geliştirilmekte olan Çekirdek Müfredat Çerçevesi (ÇMÇ) daha iyi hazırlanmasını talimat vermek
içindir.
Etkinlik # 1:
Birinci adım: Bir meslektaşınızla devamdaki çizelgeye bakınız ve okulunuzda başlayabileceğiniz üç
faaliyet adımı bulmaya çalışınız. Rolünüz müfredatı ve onların içerdikleri değişiklikleri tanıtmaktır. Pratik
olmayan çalışın ve bailamak için kolay olan açıları seçiniz.
İkinci adım: Düşüncelerinizi ve faaliyet adımlarınızı büyük bir gurup ile paylaşınız. Adımlarınızın ne
kadar benzer/farklı olduğuna bakınız.
8
-
-
-
-
Paralel sistem
Çok merkezci
Okuma-yazma düşük sevi
yede
- Çatışmadan sonar
okulların yeniden inşaatı,
öğretmenlerin eğitilmesi
- Değişik topluluklar
arasında büyük fark
-
-
-
-
Yeni müfredatın
güncelleştirilmesi
Çerçevenin gelişimi
Müfredat talimatları
UNICEF 2009-2011
Çekirdel müfredat
devamdaki okullar için
yazılacaktır:
İlk
Alt orta okul
Yüksek orta okul
Müfredatlar
malzemeler
okul kitapları
İşbirlik yöntemleri ve ders verme ve öğrenme ile öğrenci
-
-
-
-
-
-
-
Mevcut/şu anki Kosova
- 2001 yılı müfredatı
- 2011 yılı diğer
Çekirdek Müfredatın hazırlanması tamamlanmak üzere
yöntem/eğitim talimatı
Eğitim planları
merkezci
2001 yılı Müfredatı
Gelen değişikliğe hazırlanın:
Öğretmenlerin mevcut çalışması
2001 yılı çekirdek müfredatta doğru hareket
Ders vermede modern
yöntem ve malzemeler
Rindërtimi i shkollave, trajnimi i mësimdhënësve
UNMIK, değişik bağışçı
tarafından destek
Mevcut/şu anki Kosova
İşbirliği/tüm kapsamlı metodoloji
Didaktik/okutman metodoloji
Çatışma sonrası Kosova
Öğrenci merkezi ile
Merkezdeki öğretmen ile
Yugoslavya dönemi
Öğrenme sonuçları ve Rezultatet mësimore dhe me bazë në kompetenca
Kime:
Merkezdeki dersler ile
Kimden:
MÜFREDATIN GELİŞİMİ
Müfredatın kaynakları: Öğrenciler, topluluk, dersler
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
9
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
2.2 Kosova Müfredat Çerçevesi: Değişikliğe Hazırlık
Okul müdürleri henüz uygulanmasada Kosova’nın yeni Müfredatından istenilen değişiklikler
için hazırlanmaya başlamalı ve öğretmenleri desteklemelidir. Buna rağmen EBTB 2012 yılında
başlaması beklenen pilot aşamasını hazırlamaktadır. Birinci aşamada seçilecek olan pilot okullar mevcut müfredatların (2001 yılından), silabüslerin ve okul kitaplarının yeniden görüşmesine
dahil olacaklardır ve yetkilere dayanan yeni müfredatın tam olarak uygulanmasına başlaması için
okulları ve öğretmeleri hazırlamalıdır.
2.2.1 Kosova Müfredatı nedir?
Kosova Müfredatı, okullarda öğretilmesi beklenen ve ne, ne zaman ve nasıl (genel pedagojik
açıdan) olacakların türünü ve sonuçları belirten müfredat evrakların tüm sistem olarak tanımlanır.
Kosova Müfredatı, Kosova’da mecburi eğitimde genel öğrenme sürecini düzenler.
Kosova Müfredatı iki temel bileşenden oluşur:
• Kavramsal bileşen (şimdi geliştirilen) – Kosova Müfredat Çerçevesi (KMÇ) tarafından temsil
edilen
• KMÇ 2001 yılından bu yana eğitim sistemindeki pek çok değişikliği gözönüne alır, aryıca
2001-2008 dönemi boyunca tespit edilen yeni zorlukları da. Bu zorluklar gerçek dünyanın
sorunlarına çözüm bulmaları açısından gençlerin bilgileri, becerileri ve tutumlarını kullanmak
için ve ayrıca KMÇ vurgulandığı gibi istenilen yetkilere varılması için yeteneklerin gelişmesi
istemektedir.
• Operasyonel Bileşen (geliştirilmekte olan) – eğitimde formal seviyeler için (ilk okul, alt orta
okul, yüksek orta okul) Kosova Çekirdek Müfredatı (KÇM) tarafından temsil edilen
• 1-12. sınıflar için eğitim müfredatları (müfredatın uygulanmasında pilot aşama sırasında
geliştirilicektir)
• Destekleyici evraklar, Kosova Müfredatı geliştirildikten sonra eğitim kitapları, ders verme
ve öğrenme malzemeleri, öğretmenler için kılavuzlar, CD ve bilgisayar programları,
Değerlendirme Malzemeleri ve Sınavlar ve Değetim ve kalite güvenliği değerlendirmesi
araçları dahil evrakları içerecektir.
Okul müdürleri, bu değişiklikler için hazırlanmasına ve yeni zorlukları işletebilir durumda olmaları
için yetni metodoloji, ders verme ve öğretme malzemeleri, müfredat arası değerlendirme konuları,
ve tüm kapsam pratiği konularında öğretmenlere yardım etme konusunda aktif rolü üstlenmeleri
çok önemlidir. Okul müdürleri, yeni beklentileri yerine getirmek için ders vermenin mevcut
pratiklerini geliştirmeleri için öğretmenlere yardım etmelidirler. Yeni müfredatın, uluslararası
müfredat gelişmesi ve standartları için aynı çizgide olması öngörülür ve bu da okul müdürlerin
ve okulun diğer çalışanlarının ilgilenmesi gereken bir diğer meydan okumadır.
2.2.2.Eğitimin amaçları nelerdir?
Kosova’da eğitim vizyonu – Kosova Müfredat Çerçevesinde tanıtıldığı üzere - bireylerin bağımsız
olmalarını, kendi kişisel yaşamlarını yerine getirme durumunda olmalarını ve sürekli gelişime
katkı vermelerini, Kosova toplumun refah ve saadeti için imkanlar sunmasıdır.
İşbu vizyondan ortaya çıkan temen amaçlar şunlardır:
• Esnek, çok katlı ve kültürel ulusal mensubiyet kimliğin gelişmesi;
• Genel kültürel vatandaşlık değerlerin tanıtımı;
10
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
•
•
•
•
Kendisi, diğerleri, toplum ve çevre sorumluluğun gelişmesi;
Sosyal kültürel değişiklikler açısından yaşam ve çalışmaya hazırlanmak;
girişimciliğin gelişimi ve teknolojinin kullanımı;
Yaşam boyu öğrenmeye hazırlık.
Yetkiler ve nihayi sonuçlar (mecburi eğitimin sona ermesine dek öğrenilmesi gereken)
Kosova Müfredat Çerçevesine dahil olan Kosova eğitim vizyon ve politikalarına uygun, devamdakiler Kosova eğitim sistemi için öngörülen yetkilerdir:
Öğrenci
6 temel yetki
Nihayi sonuçlar
İletişim ve İfade yetkileri
Etkili iletişimci
Düşünce yetkileri
Yaratıcı ve eleştirel düşünür
Öğrenme yetkileri
Yaşam, çalışma ve çevre yetkileri
Kişisel yetkileri
Vatandaşlık yetkileri
Gençlerin
olması için
Başarılı öğrenci
Kosova ve toplum ve diğer uluslar için
üretken katkıcı
Bilgeliğe dayalı çözüm yapan sağlıklı
bireyler
Sormlu, aktif ve katlımcı vatandaş
Eğitim ilkeleri
Kosova Müfredat Çerçevesi, sizin sınıflarda uygulamakta olduğunuzu devamlı düzeltmek için
düşünülen belli birkaç ilkeye dayalıdır. Bu ilkeler beş adettir:
• Tüm kapsam: her çocuğun kaliteli eğitim alma hakkı vardır;
• Yetkiye dayalı erişim;
• Entegre ve tutarlı öğretme ve öğrenme;
• Okul seviyesinde esneklik ve özerklik;
• Sorumluluk ve hesap verme;
2.2.3. Müfredatın temel aşamaları
Kosova Müfredat Çerçevesi, Kosova’da üniversite öncesi eğitim yapısı ile uyumlaştırılan müfredatın
temel aşamalarında yapılandırılmıştır.
Aşamalar 1 - 3 yıl dönemidir. Müfredat aşamaları öğretme ve öğrenme müfredat ve erişim
talepleridir. Müfredat Seviyesinin sonuna kadar, Çekirdek Müfredat devamdaki bir birliği
belirleyecektir:
• Ulaşılacak temel yetkiler;
• Diğer seviyeye geçme istemi;
• Öğretme ve öğrenmeyi örgütleme yapısı; ve
• Değerlendirme yaklaşımları ve değerlendirme kriterleri
11
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Seviyelere göre müfredat çerçevesinin tasarımı devamdaki ihtiyaçları göstermektedir:
• Eğitim amaç ve görevlerin artikülasyonunda daha fazla şeffaflık ve netlik;
• Özel yöntem, sonuç/amaç ve değerlendirme vurgulu okul etkinliklerin örgütlenmesi için
temel talimat imkanı;
• Müfredatın her seviyesinde özel gelişim aşamaları ve amaçların özel niteliklerinin kabul
edilmesi;
• Okul seviyesinde verilen eğitim kalitesi için okulun hesap vermeyi arttırma ve temel yetkilerin
gelişiminde öğrencinin ilerleme ihtiyacı.
Devamdaki çizelge müfredatın temel seviyelerin geniş bir göstergesidir:
Uluslararası Eğitim
Sınıflandırma
UESS 3
UESS 2
UESS 1
Eğitim sistemi formal
seviyeleri:
Müfredatın temel aşamaları:
Üst orta öğretim
Müfredatın temel seviyesi 6:
12. sınıf
Konsolidasyon ve uzmanlaşma
Üst orta öğretim
Müfredatın temel seviyesi 5:
10-11. sınıf
Genel ve uzmansal gelişim
Alt orta öğretim
Müfredatın temel seviyesi 4:
8-9. sınıf
Güçlendirme ve yönlendirme
orta öğretim
Müfredatın temel seviyesi 3:
6-7. sınıf
İlerki gelişim ve yönlendirme
İlk okul
Müfredatın temel seviyesi 2:
3-5. sınıf
Güçlendirme ve gelişim
İlk okul
1-2. sınıf
Okul öncesi sınıf
UESS 0
0-5 yaş
Müfredatın temel seviyesi 1
Temel öğrenme
Müfredat hazılık seviyesi:
Erken çocukluk eğitimi
2.3. Okul bazlı müfredat
Müfredat Çerçevesine göre, müfredat iki parçadan oluşur:
1. Çekirdek Müfredat
2. Okul Bazlı Müfredat
Çekirdek müfredat ve okul bazlı müfredatın ortak amacı Müfredat Çerçevesi ile belirlenenaltı
temel yetkinin başarılmasında öğrencilere yardım etmektir:
1. İletişim ve İfade yetkileri
2. Düşünce yetkileri
3. Öğrenme yetkileri
12
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
4. Yaşam, çalışma ve çevre yetkileri
5. Kişisel yetkiler ve
6. Vatandaşlık yetkileri
EBTB Çekirdek Müfredattan tamamen sorumludur, Okul Bazlı Müfredat ise desenetralizasyon
içerisinde okul özerkliğine aittir. Esnek olması öngörülmektedir, çalıştığı alanda öğrencilerin daha
iyi çıkarında kendi profilini oluşturmasını sağlayacaktır.
Bu Kosova Müfredat Çerçevesi ile ilgili en heyecanlı konulardan biridir çünkü okulların müfredatın bir kısmını geliştirmeleri için bir imkan olacaktır. Bu müfredatın daha iyi ve daha çeşitli olması
için büyük bir imkan olacaktır.
Öğretim elemanları, ebeveyn ve diğer katılımcılar ile işbirliğinde, öğrencilerin ihtiyaçları, bağlamı
ve çıkarlarını yerine getirmek için okul bazlı programlar oluşturmak için zamanın yenilikçi ve esnek kullanımını üstlenebilirler. Burada şunlar dahil olabilir:
• Belli yetkilerin kazanılmasına yardım edebilecek ek öğretmeve öğrenme etkinlikleri (yani.
seçmeli ders, proje çalışmaları, topluluk hizmeti, sanatsal ve spor etkinlikleri);
• Blok ders verme (örneğin, bir dönem için, altı hafta veya bir ay-birimlerin kesin sıralamasını
istemeyen dersler için);
• Etkileşim pedagojik yaklaşımları kullanmak için ders verme zamanın genişletilmesi (yani 3545 dakikalık ders saatleri yerine 100-120 dakikalık ders saatleri);
• Seçilen müfredat etkinlikleri için ayrılmış zaman;
• Dersleri öğrenmede zorluk çeken öğrenciler için düzeltici etkinlikler;
• Bilgilerin, becerilerin ve müfredatın belli alanlarında tutumların güçlendirilmesi;
• EBTB tarafından sunan konu/kurs/seçmeli modüllerin sunulması;
• Bir okul projesi belirleyen okul için özel etkinliklerin gelişimi (örnek olarak: dillerin öğrenilmesi
için öğretmeler; BİE; mesleki yönlendirme);
• Yerel koşul, kaynak ve ihtiyaçlara uyan müfredatların gelişimi ve uygulanması;
Okullar, tüm seçilen dersler için okul bazlı müfredatların geliştirilmesi sırasında merkezi ve yerel
seviyeden eğitim hizmetlerinde destek alacaklardır. Mğfredatın seçilmiş kısmını kullanmayla ilgili
girişimi okullar aldıktan sonra, nihayi onay için bir öneriyi BEM ve EBTBteslim etmelidirler. Okul
Bazlı Müfredatlar ve okul bazlı silabüsler onaylandıktan sonra bunlar o okulun tüm öğrencileri
için zorunlu olacaktır; bunlar müfredatın diğer kısımlarında olduğu gibi aynı kriterlere dayanarak
denetilecek ve değerlendirilecektir.
2.4. Tüm bunlar okul müdürleri için ne anlama gelir?
Yeni Müfredat, okulların öğretim elemanları, okul altyapısı ve okulun çalıştığı yerel niteliklerin
özel koşullarına uygun müfredatın uygulamasını planlamak ve gerçekleştirmek için okulların
özerkliğini yükseltme seviyesi sağlar. Bu haliyle, yeni müfredat okulların öğrencilerin ve çalıştığı
bölgenin iylik çıkarında kendi profilini inşa etmesine olanak verir.
13
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Bu açıdan, okullardan beklenen kendi öğretmenlerinin becerilerini ve eksikliklerini dikkatlice
gözden geçirmeleri beklenir, öyle ki hizmetindeki öğretim görevlilerini daha iyi kullanabilsinler. Öğretmenlerden, belirlenen eğitim sonuçlarını gerçekleştirmeye doğru öğrencilere yönelik
bireyselleşmiş ve karşılıklı yaklaşım için uygun olan ders verme metodolojisini geniş çaplı
planlama ve kullanmak için artı esnekliği kullanmaları beklenir.
Okullarda öğrencilerin iyiliği için ve onlara eğitim sisteminde tüm kapsamı sunmak için ve temel
yetkilere varabilmeleri için her öğrenciye bireyselleşmiş destek ve onların potansiyelini yerine
getirmek için odaklanan öğretim elemanları varsa bu başarılır.
Etkinlik # 2.
Okul müürün görevi, müfredat değişikliklerini uygulamada yönetim ve işletme sunmaktır. İşbu
okulun kendi idarisinden daha fazlasıdır. Okul özerkliği yeni beceri ve bakış açısı gerektirir. Bu iki
düzlemde görülebilir:
1. Diğer öğretmenlerle çalışma ve
2. Değişiklik yönetimi.
Öğretmenlerinizin çalışması sırasında siz şunları gözönüne almalısınız:
• Ders verme yöntem ve stratejilerinde değişiklikler,
• Değerlendirmede değişiklik,
• APM dahil yeni müfredatı işletme için öğretmenlere becerilerin sunulması,
• Değişikliğe hazırlık için tüm okulun değerlendirilmesi,
Değişikliği yönetimde siz şunları gözönünde bulundurmalısınız:
• Sizin yönetim becerileriniz,
• KMÇ tarafından istenilen değişiklikleri işletmek için sizin beceriniz özellikle okul özerkliği ile
ilgili,
• Okul Kurulu ile çalışma,
• BEM rolü,
• Ebeveyn ve diğer çıkar tarafları ile ilişki ve iletişim.
Devamdaki tabloda sizin ve çalışanlarınızın önünde bulunan zorluklar gösterilmektedir.
Çalışanlarınızın bunları anladığından ve değişikliğe hazır olduğundan emin olmalısınız.
14
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Okul müdürünün görevi
Okul öğretmenin görevi
- Okulun öğrenciler için dostcul öğretim, güvenli
ve eğlenceli bir ortam olmasını sağlar,
- Çıkar taraflarını ve eğitim partnerlerini okul
kararlarına dahil eder,
- Müfredat içerisinde olduğu gibi müfredat dışı
etkinlikler içerisinde farklılaştırılmış öğretme
imkanları sağlar,
- Tüm okulda bunların gerçekleşmesinde öğrenci
merkezli öğretmenin tanıtımında (“tüm okulda
dayanışmalı yaklaşım”) tüm okulda tutarlılığı
sağlar,
- öğrenci merkezli öğretme ve öğrenmede etkili
pratiklerden karşılıklı öğrenmeyi teşvik etmek
için okulun ağlaştırılmasına çalışır,
- okul yaşamında gerçek durumlarda teorik ve pratik açıları kombine ederek öğretim
elemanların becerilerini düzeltmek için araç
olarak okul bazlı öğretmenlerin eğitimini ve
rehberliğini destekler,
- Okul özerkliği ilkesine dayanarak, çıkar tarafları
ile danışarak müfredatın okul bazlı kısmı için
karar alın,
- Okul vizyonu ve görevini açıklayan bir net okul
kavramını (projesini), ayrıca kalite, eşitlik ve
eğitim hizmetlerinde hesap vermeyi geliştirmek
için okulun öngördüğü araçları da çıkar tarafları
ile işbirliğinde geliştirmeye yönelik çalışır,
- Etkileşimli pedagoji açısından öğrencilerin
durumuna ve ihtiyaçlarına uyan geniş bir dizi
yöntem kullanır,
- Müfredat Alanlşarı ve dersler arasındaki
bağlantıları güçlendirir ve entegre öğrenimi
teşvik eder,
- Müfredat arası konuları entegre etme
durumundadır, örneğin insan hakları ve
demokratik vatandaşlık eğitimi; barış eğitimi;
tutarlı gelişim eğitimi; cinsiyet eşitliği; kültürler
arası anlaşma; yaşam becerileri; sağlık eğitimi,
ekonomi ve girişimcilik eğitimi; medya eğitimi;
BİT ve elektronik öğretim.
- bireyselleştirilmiş müfredat ve eğitim malzemelerin gelişiminde bulunma, ayrıca okul
özerklik ilkesine dayalı bireysel araştırmada
esnek planların oluşturulmasıyla ilgilenir ve
katılma durumundadır
- Öğrenmedeki sorunları/zorlukları tespit etme
kapasitesine sahiptir ve uygun destek sunar.
- Öğrenciler için rehberlik, danışmanlık, motivasyon ve destek sağlamak amacıyla biçim- Öğrencilerin farklılıklarını ve ihtiyaçlarını
lendirici değerlendirme ve ilerlemeyle ilgilidir.
gözönüne alarak ve yönelerek ve taraflılıki haksız
muamele ve şiddeti savaşrak tüm kapsamlı
- Öğrenci, ebeveyn ve diğer çıkar tarafları ile iyi
eğitim ilke ve pratiklerini uygulamaya özel önem
iletişim kurar.
gösterin,
- Öğrencilerin öğrenmelerini kolaylaştırır ve
- Okulların, pratik toplulukları kurarak topluluk
onları tam anlamlı etkinliklere dahil eder.
için öğrenim ve “mıknatıs” kuruluşları olmalarına
yardım eder; yetişkinlerin eğitim programları ve
okuma yazma; topluluk hizmetine yönelik diğer
programlar.
- Ekip çalışmalarında ve pratik topluluğa katılma
durumundadır ve ilgilidir.
- Ndihmon shkollat që të bëhen organizata të
mësimit dhe “magnete” për komunitetin përmes
themelimit të komuniteteve të praktikës;
programeve për arsimin e të rriturve dhe për
shkrim-lexim; programe tjera të orientuara në
shërbim të komunitetit.
Ödev: Grup çalışması
4-5 kişilik gruplar halinde, yukarıdaki tabloyu bakınız ve bunlardan hangileri gerçektir ve hangileri sizin için bir zorluk teşkil ettiği konusunda fikirbirliği oluşturun. Okul Müdürü ve öğretmenler
görevi ile ilgili olan daha fazla zorluklar ekleyin. Büyük grup önünde çalışmanızı sunun.
15
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
3. Öğretme ve öğrenme değerlendirmesi
Konuya giriş etkinliği: Devamdaki malzemeyi okuyunuz, KMÇ çıkan değerlendirme bileşenindeki
yenilikleri tespit edin ve değişiklikleri iyice öğrendikten sonra öğretmenleri, öğrencleri ve ebeveynleri
öğrenme ve öğretme değerlendirmesiyle ilgili bilgilendirmek için bir strateji hazırlayın. Bu bir kağıt,
broşür veya diğer bilgilendirici malzeme olabilir.
Giriş
Müdür çalışmalarını etkileyen iki önemli değişiklik. Birincisi, öğrencilerin öğrenme değerlendirmesi
dahil olmak üzere müfredatların uygulanmasıyla ilgili yeni sorumluluklarla ilgilidir. İkincisi,
öğrencilerin öğrenme değerlendirmesiyle ilgili öğretmenlerin pratiklerini denetlemekle ilgili sorumluluktur. Bu, müdürlerin en azından değerlendirmeyle ilgili temel uzmansal pratiği anladığı
anlamına gelir. Bu bilgi, öğretmenlerin öğrenme değerlendirmesini (resmi değerlendirme) sürekli
olarak kullanmalarını teşvik etme amaçlı gereklidir.
Çünkü bu özetleyici değerlendirmeden çok öğretme için güçlü bir araçtır. Müdürler için temel
bilgiler öğretmenlerin özetleyici değerlendirmeyi gerektiği gibi gerçekleştirdiğini sağlamak için
gereklidir. Değerlendirmeyle ilgili öğretmenlerin inançları çoğu zaman uygun olmayan pratiğe
götürür. İşbu inançlar öğretmenlerin uygun değerlendirmeyi kullanmak için iyi eğitilmemesinden
kaynaklanmaktadır.
Okul müdürleri için uzmansal pratiğin İkinci Standardı- Öğretme ve öğrenme okul müdürünün ölçme
ve değerlendirme ile haberdar olmasını ve anlamasını gerektirmektedir. Daha önceki paragrafta da
söylendiği üzere müdürler “okul bazlı öğrencilerin değerlendirme uygulamaları uygun ve dengeli
olduğunu sağlamakla” yükümlüdür.
KÇM öğrencilerin değerlendirme sistemine yeni yaklaşımı tanıtır, burada öğrencilerin müfredat
alanların temel sonuçlarına dayanarak ve yetkilere dayanan sonuçlara göre yapılması beklenir.
Bu değerlendirme sistemi okul müdürünğn öğrencilerin başarı değerlendirme süreci ile sürekli
bilgilenmesini ve yeni değerlendirme pratikleri ve KÇM temel yetkilerini varmak için öğrencilere
yardım etmek için destek türü ile ilgili öğretmenlerle sürekli danışmasını gerektirir.
Okul müdürleri için gerekli temel bilgileri sunmak için bu ders şunları gözden geçerir:
- Değerlendirme, ilkeler ve değerlendirme amaçları tanımlamaları
- Değerlendirme türleri
- Okul bazlı değerlendirme pratiklerini düzeltme.
Odak noktası, öğrencilerin öğrenmesiyle ilgili öğretmenlerin değerlendirmesinden beklenen
pratiktir.
3.1. Değerlendirme, ilkeler ve değerlendirme amaçların tanımları
Değerlendirme tanımlamaları
Öğrencilerin değerlendirmesi, öğretme ve öğrenmenin oluşum parçasıdır, bununla öğrencinin
bilgi, beceri, tutum ve KÇM ve ÇM ile öngörülen temel öğrenme yetkilerini veya müfredatın bir
alanında, eğitim dersinde ve eğitim sonuçlarında ne kadar kazandığını öğreniriz. Kosova Müfredat Çerçevesi değerlendirmeyi bilgi toplama ve öğrencilerin başarı veya performansı ile ilgili yargı
16
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
çıkarma süreci olarak tanımlar. Bu, değerlendirmenin öğrencilerin başarılarının miktarsal ve kaliteli ölçüm için haklı yargı olduğu ancak sürekli öğrenmeyi de teşvik ettiği anlamına gelir.
Değerlendirme için mevcut bir tanımlama:
Değerlendirme, öğrencilerin nerede olduğu, ne ve en iyi şekilde nasıl başarmalıdır konuları
kararlaştırmak için öğrenci ve öğretmen tarafından kanıtların aranması ve yorumlanması
sürecidir (Değerlendirme Reform Grubu, 2002)
Değerlendirme ilkeleri ve amaçları
Değerlendirme ilkeleri: Kosova’da üniversite öncesi eğitim sistemi için değerlendirme ilkeleri EBTB İdari Talimatı ile belirlenmiştir: Öğrencilerin Değerlendirmesi Etik Kodu. İşbu talimat
gereğince, eğitim kurumları tarafından uyulması gereken temel değerlendirmenin altı ilkesi var:
1. Yasa ve demografik ilkelere saygı,
2. Birey, onların hakları ve bireysel farklılıklarına saygı,
3. öğrencilerin değerlendirmesinde tüm kural ve süreçlerin uygulanmasında eşit hak ve dürüstlük,
4. değerlendirme sürecin tüm açılarında yüksek entegre standartları,
5. öğrecilerin başarıları için bilgi toplamada ve onları rapor etmedeki doğruluk,
6. tüm zaman içerisinde yüksek davranış ve öğrenmeyi başarmak standartların tanıtımı.
Değerlendirmenin amacı. Kosova Müfredat Çerçevesinde, sınıf seviyesinde öğrencilerin
değerlendirme amaçları ve dış değerlendirme amaçları belirlenmiştir.
Sınıf seviyesinde öğrencilerin
değerlendirme amaçları:
- Öğrencilerle ilerki çalışma
planlaması
- Öğrencilerin başarı
değerlendirmesi ve
- Öğrencilerin yatkınlık ve
yeteneklerin tespiti edilmesi.
Dış değerlendirmedevamdaki amaçlar için
yapılabilir:
- Sınıf, okul veya belediye seviyesinde kalite
değerlendirmesinin doğrulaması
- Devlet düzeyinde standartlaşöoi değerlendirme
- Araştırma
- Eğitimin diğer seviyelerinde kayıtlar için sonuçların
kullanılması, eğitim politikalarin vb. değiştirilmesi.
3.2. KMÇ tarafından istenilen değerlendirme türleri
İç değerlendirme – sınıf bazında öğrencilerin değerlendirilmesi
Sınıfta en çok kullanılan iki tür değerlendirme şunlardır:
- Öğrenme değerlendirmesi – biçimlendirici değerlendirme: öğrenme süreci sırasında
ilerlemeyi denetler, öğrenmeyi kolaylaştırmak ve öğretmeyi iyileştirmek için geri bildirimi
sağlar.
- Öğrenme değerlendirmesi – özetleyici değerlendirme: belirlenen bir ödev, bölüm, yarıyıl
veya eğitim yılının sona ermesiyle yaşam boyu eğitim için öğrencinin not ve setifikalanmasını
kararlaştıran başarıları belirler. Öğretme veya müfredatin etkinliğini yargilamak için de
kullanilir.
17
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Kosova Müfredat Çerçevesine göre (2011), sınıf seviyesinde değerlendirme üç türlü
değerlendirmeyi içerir:
Öğretmen tarafından verilen bir ders ödevi ile ilgili öğrencinin
öğrenmesini değerlendirmek için kullanılır.
1. Eğitim yılı boyunca
sürekli değerlendirme
Biçimlendirici & Özetleyici
Müfredat, eğitim plan ve programlarında belirlenen özel
öğrenme sonuçlarını destekler.
Değerlendirme 1 – 5 notlarını içeren sayısal değerlendirme seviyesi aracılığıyla yapılır.
Her eğitim yılı sonunda yapılır ve öğrencilerin bir eğtiim yılı
boyunca performans seviyesini yansır. Sınıflar için plan ve program içerisinde belirlenen özel öğrenme sonuçlarını destekler.
2. Eğitim yılı sonunda –
nihayi değerlendirme
Özetleyici
Nihayi değerlendirme öğrencinin eğitim yılı boyunca
performansortalamasından çıkarılır ve çıkarılan ortalamadan
tanımlayıcı not ile devamdaki gibi kaydedilir:
Not A (4.5 ile 5.00 arası ortalama)
Not B (3.5 ile 4.49 arası ortalama)
Not C (2.5 ile3.49 arası ortalama)
Not D (2.0 ile 2.49 arası ortalama)
Müfredatın bir seviyesinin sona ermesini de gösteren her
eğitim yılı sonunda yapılır (2., 5., 7., 9. ,11. ve 12. sınıf ).
Değerlendirme, Çekirdek Müfredat ile belirlenen müfredat
alanları için öğrenme sonuç listesine göre yapılır.
3. Özetleyici
değerlendirme
müfredat seviyesi
sonunda
Öğrenci, ÇM belirlenen müfredat alanların her başarı seviyesi
için 1 – 5 sayısal bazlı olarak değerlendirilir. Uygun alan için
sonuç (özetleyici)notu müfredat alanların her eğitim sonucu
öğrenme sonuçlarındaki başarı değerlendirmesinin aritmetik
ortalamasından çıkarılır. Ör. Eğitim Alanı: Diller ve iletişim / seviye 2 – 3., 4. ve 5. sınıf – 12 eğitim sonucu var. Özetleyici not
devamdaki örnekteki gibi çıkarılır:
3+4+5+3+4+5+2+5+4+5+4+3 = 47 = 3.92 = Not B
12
18
12
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
3.2.1 Okul bazlı değerlendirme
Okul bazlı değerlendirme, Çekirdek Müfredatta eğitimin belirlenen seviye ve aşamaları için vurgulanan temel yetkileri üstlenmesindeki öğrencilerin başarı seviyesine yöneliktir.
Müfredat seviyesi eğitim sonuçlarına varılmasından değerlendirme veya öz değerlendirme
amaçlı ve belirtilen bir süre içerisinde tüm öğrencilerin temel yetkileri üstlenmesindeki mecburi
seviyeyi sağlamak için tedbirlerin planlanması amacıyla Belediye yetkilileri veya okul tarafından
örgütlenir.
Müfredat seviyesi başarı sonuçların değerlendirmesi, değerlendirmenin kapsadığı dönem içerisinde öğrencilerle çalışan öğretmen ekip tarafından her öğrenci için yapılır.
Müfredat seviyesi değerlendirmesi için okul ekibi her sonucu belirlenen sonuç için her öğrencinin
doğru başarı seviyesini öğrenmek için beş başarı seviyesine ayırması gerek. Daha sonra, her
sonucun başarı seviyesinden belirlenen sonucu başarmada gerilemesi olan öğrenciler için
tamamlayıcı etkinlikler planlar, dolayısıyla belirlenen sonuç için tüm başarı seviyelerini başaran
öğrenciler için ek etkinlikleri planlar.
Örnek: İletişim ve ifade yetkileri-etkili iletişim; birinci (I.) seviye için 1 no. lu öğrenme sonucu:
öğrenci daha önce okumadığı, yaşına uygun konuyla ilgili en az yarım sayfalık bir metni sesli
olarak okur.
19
20
2
Öğrenci ödeve
metne hızlıca
göz atmadan
başlar; onun
harfleri vurgulamada
zorluğu var,
bazı tümceleri
iyi okuyor ancak bütün kelimelerde akıcı
bir okumada
zorluğu var
1
Öğrenci
ödeve metne
hızlıca göz
atmadan
başlar; onun
harfleri vurgulamada ve
bütün sözleri
okumada,
tümcede
kelimeleri
bağlama vb.
zorluğu var.
Öğrenci
ödeve metne
hızlıca bir göz
atarak başlar;
kendisi harfleri
iyice vurguluyor,
tümcedeki kelimeler bağlanır,
ancak yeterli
şekilde akıcı
konuşmamak
tadır.
konsumkonuşmamaktadır.
3
Öğrencilerin BAŞARI seviyesi
Öğrenci
ödeve
metne
hızlıca bir
göz atarak başlar;
kendisi harfleri çok iyi
vurguluyor,
tümcedeki kelimer
bağlanıyor,
kesintisiz
okuyor,
ancak akıcı
konuşmada
bazı sorunlar var.
4
Öğrenci
ödeve
metne
hızlıca bir
göz atarak başlar;
kendisi harfleri çok iui
vurguluyor,
tümcedeki kelimer
tamamn
bağlanır,
ses tonu,
hızlı okuma,
vurgu yerli
yerindedir;
çok akıcı
konuşuyor.
5
Öğretmen
öğrenciye ne
şekilde deste
vereceğine
karar verir, ne
tür etkinlik veya
geliştirecek
tamamlayıcı
etkinlik...
İyileştirici
destek
Öğretmen,
öğrencinin
öğrenme stilini
gözönüne alarak
ne tür yöntem
uygulayacağına
karar verir.
Yöntem
Öğretmen
öğrenciye ne
şekilde destek
vereceğine
karar verir,
ne tür etkinlik veya
geliştirecek
tamamlayıcı
etkinlik...
Yetenekliler
için destek
Öğrencilerin destek türü
Öğretmen,
öğrencinin
öğrenme stilini
gözönüne alarak
ne tür yöntem
uygulayacağına
karar verir.
Yöntem
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Aynı süreç, müfredat seviyesinin tüm eğitim sonuçlarının ayrıştırılması için kullanılır.
Müfredat seviyesinin her sonucu için başarı değerlendirmesi 1-5 sayısal değerlendirmeye göre
yapılır, özetleyici not ise (A, B, C ve D) temel bir yetkinin tüm sonuçlarından ortalama başarı
değerlendirmesinden çıkarılır. Örneğin, İletişim ve İfade yetkileri – etkili iletişim 1. seviyenin 9
eğitim sonucu var:
3+4+5+3+4+5+3+5+4 = 36 = 4.00 = Not D (Ortalama = 4)
9
9
İşbu değerlendirme yaklaşımı tüm müfredat değerlendirme yetkileri kapsar, yani her müfredat
seviyesinin tüm eğitim sonuçlarını. Bir veya daha fazla müfredat yetkisinde notu 2 yapmayı
başaramayan öğrenciler uygun alanda ek programlar ile diğer seviyeye devam edebilir. Ek
programların uygulamasından sonra, uygun seviyenin sonunda müfredatın bir yetkisinde notu
2 yapmayı başaramayan öğrenciler sınıfı tekrarlar. Okul ve öğretmenler öğrencilerin bu grubu o
seviyedeki sonuç ve yetkilerini kazanmaları için program sunmaya devam ederler.
3.2.2 Dış değerlendirme
Öğrencilerin başarısının dış değerlendirmesi eğitim durumu ve kalite seviyesi ve okul bazlı ,
belediye bazlı ve devlet seviyesinde değerlendirmeyi teyit etme şeklinde merkezi eğitim yetkilileri
tarafından örgütlenir.
Kosova Müfredat Çerçevesi gereğince, standartlaşmış değerlendirme 5., 9., ve 12. sınıfın sonunda
örgütlenir. Dış (devleti)Değerlendirmeler temel yetkilerin öğrenme seviyesini ölçmeye odaklanır.
İkinci etkinlik: Eğer metni okuduktan sonra anlamadığınız birşey varsa, daha derin anlamak
isteyeceğiniz yerleri tespit ediniz. Görüşme için sorular hazırlayın.
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
__________________________
Sorular:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________________
3.3. Yani, yeni olan nedir?
Bir önceki metindeki vurgu özetleyici değerlendirmedir. Bunun iyice uygulanması iyidir. Anacak, pek çok öğrenci için özetleyici değerlendirme tutumlu öğrenmeyi teşvik etmez. Tutumlu
öğrenmeyi teşvik eden biçimlendirici değerlendirme veya öğrenme değerlendirmesidir.
Üçüncü etkinlik:
Devamdaki senaryo göz atınız ve bu durumlarda öğretmen başka ne şekilde davranabilirdi
konusunu inceleyin.
Birinci senaryo
Bir tarih öğretmeni çoğu zaman öğrencilere ödev olarak ese ve rapor verir. O öğretmen notlamada bilinçlidir. Öğretmen için esedeki sonuçtan daha önemlisi, öğrenciler geri bildirilm olarak
21
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
çalışmalarına yazdığı pek çok uyarıyı okumalarıdır. İşbugeri bildirimlerde gramer ve stil açısından
düzeltmeler de dahildir ancak daha önemlisi sonuçları desteklemek için eselerde kanıtları olmayan sonuçlara meydan okur. Kendisi ayrıca öğrencilerin yansıyacağı sorular sorar. İşbu öğretmen
ese ve raporlarındaki kaliteyi düzeltecek şekilde ve verdiği geri bildirimlere öğrencilerin tepki
vermesine teşvik edecek ne yapabilir?
İkinci senaryo
Bir bilim öğretmeni bilim dersinde öğrencileri teşvik etme aracı olarak deneyleri kullanmaya
başlar. Deney ödevleri öğrenciler için iyi planlanmıştır; derste öngörülen amaçlar nettir ve bunları
pek çok öğrenci anlar. Buna rağmen, öğretmen, sınıfn üçte birinin deney sürecini takip etmede zorluk çektiğini görür ki bu doğru olmayan pek çok cevap ile sonuçlanır. Öğretmen ödevleri notlamada bilinçlidir ve yanlışlıkları kırmızı kalem ile altını çizerek net bir şekilde vurgular.
Buna rağmen, öğrenciler düzelmezler. Bu öğretmen süreci öğrencilerin “anlayacağı” şekilde
öğrencilerin çalışmalarını nasıl değerlendirebilir? Öğretmen öğrencilerin bilimsel süreci deneyde
anlamaları için ne yapabilir.
Dördüncü etkinlik: Öğrenme Değerlendirme için ekte bulunan çalışmayı okuyunuz. (EK B) Ek
B-ye dayanarak sizin İkinci ve Üçüncü etkinliğinizle ilgili cevaplarınızı gözden geçirin. Çalışmayı
okuduktan sonra cevaplarınızda çok değişiklik var mıdır?
Beşinci etkinlik: Devamdaki sorularla ilgili ortak tartışma
1.Sınıf bazlı değerlendirmenin düzeltmesine ait tartışma
Okul bazlı değerlendirmeye uygun pratiklerin grupta tartışılması
Grup
I
Ödevler ve tartışma soruları
Eğer çalışanlarınız arasında bir öğretmen öğrenme değerlendirmesinin ilkede
iyi olduğunu ancak bunun pratikte uygulanması çok zaman gerektirdiğini ve
uygulanamayacağını ifade ederse sizin tepkiniz ne olur?
Öğrenme değerlendirme planlaması için öğretmenlerinizi siz nasıl destekleyeceksiniz konusunda bir talimat listesi hazırla.
• Okulunuzdaki öğretmenlerinizle aşağıdaki etkinliklerin öğrencilerin
ilerlemesini değerlendirmek için nasıl yardım edeceği konusunda
tartışma için bir talimat listesi hazırla.
II
22
• Öğrencilerin değerlendirmesi
• Öğrencilerin kendi kendilerini değerlendirmesi veya arkadaş-arkadaşı
değerlendirme
• Öğrenci çalışmasında örneklerin gözden geçirilmesi
• Öğrencilerin değerlendirmesi için portfolyonun hazırlanması
• Testin örgütlenmesi
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
III
Ders verme pratiklerinde öğrenme değerlendirmesini nasıl
barındırabilecekleri konusunda öğretmenler için bir fikir/pratik listesi
hazırla.
Okul müdürü olarak okul bazlı değerlendirme uygulamaları uygun ve dengeli
olduğunu sağlayabileceği hakkında bir yazı-kavram hazırlayın.
IV
Okul bazlı değerlendirmeyi uygulamak için bir yönlendirici plan hazırla
(ne zaman olmalıdır, bunu kim yapar, öğretmenler nasıl desteklenebilir ve
gözetlenebilir? vb.)
Gösterici olarak öz değerlendirme için bir enstrüman hazırlayın: Okul
Müdürü, öğrencilerin okul bazlı değerlendirme uygulamalarının uygun ve
dengeli olduğunu temin eder.
V
Eğer çalışanlarınız arasında bir öğretmen EBTB tarafından hazırlanan
değerlendirme standartlarının ilkede iyi olduğunu ancak bunun pratikte
uygulanması çok zor olacağını ifade ederse sizin tepkiniz ne olur?
Öğretmenlerinizi nasıl bilinçlendireceğiniz hakkında bir liste hazırla ve
onların öğrencileri değerlendirme politikaları çalılmasındaki standartları
uygulayın (EBTB, 2011).
(Grubun kullandığı evrak: Değerlendirme standartları
‘Kanada’nın Alberta ilinde, Alberta Değerlendirme Konsorsyumu aşağıdaki çizelgede görüldüğü
gibi tüm sürecin görsel şekilde sunar. “Çalışma Programı”, “Kosova Çekirdek Müfredatı” ile eşittir.’
NOT: tablodaki metinin çevirisini 2.ekte bulacaksınız.
23
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
4. Öğretmenlerin hazırlanması
4.1. Öğretmenlerin lisanslanması
Etkinlikler
Ek A 5/2010 İT. Bu politikayı uygulamak için okul müdürlerine belirlenen sorumluluklar hangileridir (İdari Talimat)?
Bu sorumlulukları yerine getirmek için müdürlerin geliştirmesi için ne tür beceri ve bilgi gereklidir?
4.2. Öğretmenlerin sürekli öğrenimi
(Kaynakça: EBTB (2012) Öğretmenlerin sürekli öğrenimi: Sınıfta öğrenilenlerin uygulanması)
Araştırmacılar, öğretmenlerin bazı okullardaki “daha iyi pratikleri” uygulamak için ders vermeyi
değiştirdikleri bazılarının ise yapmadıklarını sordular. Cevap iki alanda yer almaktadır: değişiklik
sürecinde katkıcı olarak öğretmenlerin doğrudan çalışması ve öğretmenlerin ders vermede
bulundukları açı. Değişiklik onlara yapılmaz, bu onlarla yapılır.
Bazı sistemde değişikliğin neden başarılı olduğu konusundaki bir açıklama, öğretmenlerin kendi
öğrencileri için gerçekte bu değişikliklere uyum sağlamalarını beklenmektedir. Etkili sistemler
güveni okul bazlı personelin uzmansal yargısıyla karar verir. Öğretmenlerin güvenilir uyumu
olur çünkü öğretmenler yaşam boyu öğrencidirler, mesleklerine sadıktırlar ve okulun birincil
sorumluluğu-öğretme, öğrenme ve müfredatın uygulanması sorumluluklarına odaklı işbirlikçi
ortamlarda çalışırlar.
Öğretmenlerin sürekli öğrenimini teşvik etmek için güçlü bir baz öğrenmenin kapasitelerini ve
yetkilerini, uzmansal sorumluluk ve özerkliği arttırdığı ve onların sorumlu tutulacağı daha doğru
bir baz sunulacağını onları geliştirdiğini bilmeleridir.
Fullan ve Stiegelbauer (1991) neden öğretmenlerin aynı zamanda öğrenci de olmaları gerektiğini
kanıtlamaktadır:
Eğitimde önemli değişiklik inanç değişiklikleri, öğretmenlerin stili ve sadece bireysel geliştimdem toplumsal açıya1 bir süreç aracılığıyla gelebilecek malzemelerden oluşur. (vurgu eklenmiştir)
Kosova’nın olduğu gibi bir kültürde düzenli eğitmi tamamlamakla insanın öğrenmesi sona erer
tutumuyla ortaya şu soru çıkar “Yetişkinleri öğrenmek için ne motive eder?” Knowles ve Swanson
(2011) APM için etkileyici ikna edici bir cevapları var:
1. Öğrenmenin onları memnun edecek ihtiyaç ve çıkar ile karşılaştıklarında yetişkinler öğrenmek
için motive olurlar: bu yüzden yetişkinler için etkinlikler örgütleme için gerekli başlangıç noktalar
mevcuttur.
2. Yetişkinlerin öğrenme yönlenmesi yaşam merkezcildir; bu yüzden, yetişkinlerin öğrenmesini
örgütlemek için gerekli birimleri dersler değil yaşam durumlarıdır.
3. Yetişkinlerin öğreinimi için en zengin kaynak tecrübedir; bu yüzden yetişkinlerin eğitim ilker metodolojisi tecrübe analizidir.
4. Yetişkinlerin kendini yönlendirmek için büyük ihtiyacı vardır; bu yüzden öğretmenin (eğitimcinin)
rolü kendi bilgilerini onlara aktarmak değil, onlarla birlikte karşılıklı araştırma sürecinde
çalışmakatır, daha sonra ise uyumu değerlendirmelidir.
1 Fullan, Michael ile Stiegelbauer, Suzanne (1991) Eğitim değişikliğin yeni anlamı; OISE Press; Toronto sayf. 132
24
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
5. İnsanlar arasındaki bireysel farklılıklar yaşın geçmesiyle artar; bu yüzden, yetişkinlerin eğitimi stil,
zaman, yer ve öğrenme ritmi farklılıkları için ortalama teklifler yapmalıdır.2 say. 11/12
EBTB araştırmasına dayanarak, öğretmenler devamdakilerle öğrenmek için motive olurlar:
1.
2.
3.
4.
Onların ne öğrenmesi gerektiği onları nasıl anladıkları ihtiyacını yerine getirir;
Ne öğrenilmelidir bir sorun seçer;
Öğrenilmesi gereken pratiktir; öğrencilerle sınıfta uygulanabilir;
Öğrenmeleri gereken onların bildiği ve şu anda yaptıkları ile onları bilmesi e yapması gerekenle
öngörülür; tecrübeleri değerlendirilir ve onların potansiyeli gelişir;
5. Pratikte öğrencilerin başarısın artıracağına kararlaştırıldığında ne öğrenilmelidir;
6. Öğrenmenin kendi yönlendirme ile yapma imkanı mevcuttur;
7. Özette, öğrenme öğrenciler (öğretmenler)için uygundur. Öğrenme uygulamaya yakın tutulur.
Öğrenme yetişkinlere zorunlu olarak öğretilemez, müzakere edilir.Toplumsal bir açıdan öğrenme
diğerlerine de birinin bilmediği veya bunu yapma durumund olmadığının yayılma tehlikesi olduğundan, yetişkinlerin öğrenmesi tehlikelerin işletilmesinde güvenlik açısı içerisinde
yapılmalıdır. Yetişkin öğrencilerin ortak destekleyici bir ortamda öğrenme ihtiyacı var, yargılayıcı
bir ortamda değil. Bu öğrenciler arasında sağlıklı ilişkilerin oluşmasını gerektirir. Öğrenme
ortamına yönelik birinci cevap duygusaldır, bilişsel değil. Bu yüzden, yetişkinlerde değişikliği getirmek için birinci adım onların ihtiyaçlarını tespit etmek ve gözönüne almak veya öğretilenin
amacını ve ilk başta birey olarak ve ikinci olarak da bir kuruluşun üyesi olarak bunun öncülüklerini görmeleri için yetişkinlere yardım etmeniz. Daha öncede vurgulandığı üzere, öğrencilerin
desteğe ihtiyacı var, çünkü onlar öğrenmek için tehlikededir, özellikle yetişkilerin mevcut yetkilerini ve yetki eksikliğini gösterdikleri için pratik açıya dayanır.
Yetişkinlerin tecrübe, bilinçli uygulama ve meslektaşları ile işbirliğinden öğrendiğini biliyoruz.
Onlar, eleştiri yansımasından ve karmaşık sorunlara yönelik meslektaşlarının çalışmasından
öğrenirler. Değişikliğin temeli işbirliğidir, eğitimdeki yeni uygulamaların devamlılığıdır ve her
okulun temel özelliği olmalıdır.
Öğretmenlerinizin kendi mevcut bilgi ve uygulamalarını tespit etmeleri için etkinlemeniz çok
güçlü bir araçtır, bununla onlar öğretme ve öğrenmeyle ilgili varsayımlarını yeninde yapılandırır,
test eder ve genişletirler.
Lieberman (1995) öğretmenlerin öğrenimini işlevselleştirmek için okul sistemlerinin ne yapması
gerektii konusunda çok anlayışlıdır:
Yaparak
öğren
2
...öğretmenlerin konuşma, düşünme, deneme, yeni pratikleri uygulama
,mkanı olmalıdır, bu da onların derse, gelişime (vurgu artmıştır) ve
öğrenmenin yeni fikirleri kullanmalarına dahil olmaları gerektiği
anlamına gelir. Bu değişik şekilde yapılabilir: yeni ilişkilerin oluşması
(örneğin meslektaşların meslektaşları tarafından danışılması, eylem
yapılan araştırmalar vb.); yeni yapıların oluşması (örn. sorunların çözülmesi için gruplar, okul bazlı karar alma ekipleri, tanımlayıcı gözden
geçirme); yeni ödevlerde çalışma (örn. dergilerin ve önerilerin yazılması,
değerlendirme için öğrenme, standartların oluşturulması, analizi ve
pratik vakanın araştırma yazısı, belli konularla ilgili internet üzerinden
Knowles, M, S., Nolton, E. F. Swanson, R.A. (2011) Yetişkin öğrenci; Elsevier Inc. syf. 39
25
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
iletişim)... ve olası, öğrenmenin ve okul hayatının devamlı parçası olan ve uzmansal öğrenmenin
beklendiği, istendiği yerlerde bir araştırma kültürün oluşturulması3 syf. 14
4.2.1. Öğretmenlerin inancı
Öğretmenlerin inancı, ilk başta okuldaki tecrübe aracılığıyla oluşur. Bu daha fazla olarak,
öğrencilerin öğrenme veya anlama değerlendirmesinden çok, gösterdiği davranışlarda görünür
kanıtların sonucudur. Öğrencilere öğretmek için farklı becerileri kadar önemli bir şey için
güveni onların öğrenmelerinde ve bununla öğrencilerin başarılarında da güçlü etkisi vardır.
Öğretmenlerin beklentileri kendi güven üretimidir ve son kırk yıldan daha uzun süreyle sürekli
yaptığımız araştırmalarımızdan biliyoruz ki öğretmenlerin, öğrencilerin öğrenmelerinden
beklentileri, öğrencilerin başardığı sonuç kalitesinde doğrudan etkisi vardır. Öğrencilerin öğrenmeyeceğine inanın ve onların pek çoğu öğrenmeyecektir; onların öğreneceğine inanın ve onlardan çoğu öğrenecektir.
Turner ve meslektaşları, alıntı çizelgede bulunur (bir önceki sayfada), bizlere öğretmenlerin inancının bir araştırmayı değiştirdiğini göstermektedir:
İnanıyoruz ki, inançları ve pratikleri değiştirmek için en güçlü ödülün işbirlik aracılığıyla yeni geliştirilen
öğrenme pratiklerine yönelik öğrencilerin cevaplarından gelir.
Öğretmenler öğrencilerin içeriği daha derin öğrenmesi ve etkinlenmesinden motive olmuştu. Bu
olayları harekete geçirmek için, buna rağmen öğretmenler öğretme pratiklerini değiştirme zorluklarına
hazırlıklı olmalıdır ve başarısızlıklara karşı gelmek için ve sorunları çözmek için yeterli etkili olmalıdırlar.4
4.2.2 Öğretmenler ve değişiklik
Öğrenme ve değişiklik karşılıklıdır. Öğretmenler okul sismeleri için ve geçen yüzyılda sonuç
vermeyen öğretmenlerin pratiklerine bağlı olarak geliştirilmiş pek çok değişiklik için öğrenme
işindedirler. mevcut pratik ve inançlara yansıyarak, yeni bilgi, bakış açısı ve beceri isteyerek yeni
tutumların geliştirilmesi için Neden öğretmenler tarafından “direnç” vardı?
Nedenleri çoktur. Araştırmacılar, okullarda değişikliğin neden bu kadar zor olduğunu açıklamayı
tanıtan bir sanayi oluşturmuştur. Teme sebepler şunlardı:
• Değişikliği kucaklamak ve kullanmak için öğretmenler tarafından istenilen öğrenme miktarının
küçümsenmesi,
• Öğretmenlerin öğrenmesi için yeterli ve örgütlenmiş zamanın sağlamak için başarısızlık,
• İstenilen değişikliği uygulamak için gerekli altyapıyı (çalışan, kaynaklar, malzemeler, binalar
ve donatılar) sağlamadaki başarısızlık,
• Değişiklik için her girişimin, tüm eğitim rahatsızlıklarını tedavi edecek harika bir tedaviymiş
gibi işlenmesi,
• Aynı anda bir çok değişikliğin ilerleletilmesi ve bir değişiklik teşvikini bunlara öncülük eden
diğerleri uygun bir şekilde bağlamamalıdır.
• Okul kültürün küçümsenmesi (ve öğretme uygulamalarıyla ilgili topluluğun muhafazakar
etkisi).
• Değişikliğin duygusal etkisini ve onun üretebileceği endişeyi gözönüne almayarak.
3 Lieberman, A. (1995) Öğretmenlerin öğrenmesini destekleyen pratikler: Uzmansal eğitim kavramların dönüşümü in Stevens, F. (ed.) INOVACIONI DHE VLERËSIMI I ARSIMIT TË SHKENCAVE: FORUMET E VLERËSIMIT TE NSF, 1992-94; National Science Foundation. f. 69 & 71
4 Turner, Julianne C. Christensen, Andrea dhe Meyer, Debra K. (2009) Öğrencilerin motivasyon ve öğrenmeleriyle ilgili
öğretmenlerin inancı. syf. 368
26
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Temel açıdan, bağlamı gözönüne alarak, pek çok durumda öğretmenlerin enerji ve zaman
yatırımı onlar için değmemiştir.
Guskey, öğretmenler için değişiklik tehlikesini tanımlar:
...değişiklik belli bir miktar endişeyi de yanında getirir ve çok tehtidkar olabilir. Diğer alanlarladaki
çoğu uzman gibi, öğretmenler onların işlevselliğinden emin olmayınca yeni pratik veya süreçleri almakta çekirler(Lortie, 1975). Bu çok utanç verici olmakla kalmayıp, çoğu öğretmenin öğrencilerin
öğrenmesi için güçlü bağlamına da karşıdır. Değiştirmek demek öğrencilerin mevcutuygulamalar ile
öğrendiklerinden daha az öğrenebilecekleri imkanını da denemek anlamına gelir.5
Her bireyin değişikliğe karşı farklı şekilde tepki göstermesi psiko-sosyal bir fenomendir. Bu yüzden,
eğer bir değişiklik anlaşılmazsa veya ondan korkarsak, bu okul çalışanları içerisinde toplumsal koruma gücünü teşvik edebilir, ki bu istenilen değişiklikleri yapmak isteyen o öğretmenler için işi
çok fazla zorlaştırır.
Duygu aktarılır ve değişiklik (ve öğrenme) için öğretmenlerin yönüne etkisi var. Duygular
değişiklik tecrübesinin bir parçasıdır özellikle eğer değişiklik öz-etkinlik için duyguları çok fazla
zorlarsa. Değişiklik herşeyden önce öğretme ve öğrenmeyle ilgili olan inanç ve anlamlar için şahsi
anlamın değişiklik sürecidir. “Eğitimde değişiklik öğretmenlerin deneyimi sırasında derin duygusal bir anlamdır...6
Öyle ki, öğretmenleri değişikliğe teşvik etmek için EBTB, BEM ve okul müdürler öğretmenlerin
öğrenme için derslerini gözönüne almalıdır ve değişiklikteki bnaşarısızlık sebeplerini olabildiğinde
saygı göstermeli ve önlemelidir.
Duyguların aktarma açısı
Duygular bir eylem ile bağlı olduğunda bu çok bellidir, örneğin, bir öğretmen çalışanlar ile bir
görüşme sırasında önerilen bir eğitim değişikliğine karşı çok sert olarak karşı gelir, bu duygu bu
olaya şahit herkes tarafından çok kolay ve bilinçli hissedilir. İzlenim, bu duygunun öğretmen
tarafından bunu duyan diğer kişilere doğru “hareket” etmesidir, ki bu daha sonra onlara da aynı
şekilde öfke hissetirebilir.
James Chris; The Psychodynamics of Educational Change P.52
Değişikliği tanıttığınızda, bunun öğrenmeyi de kapsadığını kabul edin:
• Öğretmenleri de değişiklik ve ne öğrenilmelidir kararına dahil ettiğinizden emin olun,
• Kanıtlara dayanarak değişiklik ihtiyacını ve öğretmenlere ve öğrencilere daha fazla olarak
öngörülen kazançları netleştirin,
• Öğretmenlerin öğrenmesi için zamanı ve koşulları örgütleyiniz ki öğretmenlerin zaman ve
enerji yatırımına değer olsun,
• Değişiklik tecrübesi ve öğrenme tecrübesinin de meslektaşları ve diğerler ile çalışan
öğretmenler için değerli kişisel zaman için imkan tanıdığından emin olun.
5 Guskey, Thomas R. (2002): Uzmansal gelişim ve öğretmenlerin değişmesi, Teachers and Teaching: Theory and Practice, 8:3,
381-391 P. 386
6 Shumica nga çështjet në lista në faqet 13 & 14. sayfadaki listedeki konuların çoğun Fullan, Michael ile Stiegelbauer, Suzanne
(1991)tarafından uyarlanmıştır Eğitim Değişikliği için yeni anlam syf. 127/8
27
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Ve şunun bilincinde olun,
• Öğretmenler, öngörülen değişikliğin operasyonel anlamını onun yargılamadan önce
anlamaları gerekir (değişiklik mecburen pratik ve kazançlı olmalıdır),
• Öğrenilmesi gerekenin net olması bireysel öğretmenlerin ve öğretmenler grubunun da dahil
olacağı bir süreçtir.
• İstenilen değişiklik için genel amaçlı tutarlı anlayışı olması koşuluyla kabul edilir olan
değişiklikler olacağı anlamına gelir.
• Değişiklik deneyi içerir ve bilim adamlarının olduğu gibi, öğretmenlerin de başarısız
olduklarında, başarısızlığı analiz ettiklerinde ve yeni birşey işlevsel oluncaya dek tekrar deney
yaptıklarında desteğe ihtiyaçları var.7
Etkinlikler
Okulunuzda müfredatın değişmesini sağlamak için öğretmenlerin öğrenmesi için etkisinin ne
olduğunu düşünüyorsunuz, lütfen tartışınız? Okul müdürü olarak sizin değişikliği öğrenmeleri ve
engelleri kırmaları için öğretmenlerle çalışmanız gerekmesinin etkileri nelerdir?
Lütfen cevaplarınızı yazın çünkü bunlar 3. & 7. seminerde tekrarlanacaktır.
5. Öğretmenlerin uzmansal gelişimi
-bazı temel bilgiler
Öğretmenlerin uzmansal gelişimi, öğrenmeyi, işbirliğini, bir okul kültürü aracılığıyla
Öğretmenlerin Mesleki gelişim öğrenme, işbirliği, değişim ve yeni deneyimler gördüğü bir okul
kültürü ile okul içinde desteklenebilir. “Öğretmenlerin lisanslanması için devlet Konseyinin”
kuralları, öğretmenlerin mesleki gelişimi amaçlı resmi olarak tanınmalıdır.
5.1. Okul içerisinde sürekli uzmansal gelişim
Okul işletmesi, personel, BEM ve EBTB ihtiyaçları ve talepleri doğrultusunda personel gelişimi
etkinliklerini planlama ve uygulamadan sorumludur.
1.
2.
3.
4.
Yeni meslektaşların çalışmasını desteklemek,
Başka bir okula transfer durumunda uzmansal gelişim devamlılığını desteklemek,
İş yerinde uzmansal gelişim,
Bağımsız araştırma ve diğer meslektaşlar ile paylaşım,
Bağımsız araştırma ve diğer meslektaşlar ile paylaşım,
• Görevlerin değişmesi
5.1.1. Yeni meslektaşların çalışmasını desteklemek
Okul içerisinde bu etkinlikler, personel katılımcısı olarak yeni meslektaşların desteklenmesi
içindir. Bu destek yeni meslektaşlara, yeni işinde daha iyi yönlenmesine, personeli tanıamsına
ve en kısa bir zaman süresi içerisnde etkili olmalarına yardımcı olur. Bu yüzden, bu destek, aynı
7 Shumica nga çështjet në lista në faqet 13 & 14. sayfadaki listedeki konuların çoğun Fullan, Michael ile Stiegelbauer, Suzanne
(1991)tarafından uyarlanmıştır Eğitim Değişikliği için yeni anlam syf. 127/8
28
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
zamanda “işe başlama sırasındaki” destek olarak da anladırılan, lüks bir şey değil yeni personelin
daha kolay dahil olması için çok önemli bir adımdır, ayrıca personelin ek üye kazanması ve en
kısa zaman süresi içerisinde onun yetkilerinden yararlanmaktır. Personelin her yeni üyesi, Okulun
gelişim Planı ve uygulamadaki projelerle tanıştırılmalıdır. Personelin her üyesi, okulun mevcut
durumunu, amaçalarını ve bu amaçlara nasıl varılabileceği şeklini anlamaları gayet önemlidir.
Personelin her yeni üyesi okulun yönetim kurulu ile tanışmalıdır. Tanışma işbu alanları kapsamalıdır:
o öğretmeye hazırlık, öğretme yöntemi, öğretmen-öğrenci ilişkileri, bilgiye erişimi, okuldaki
özel ödevler vb. konularla ilgili okulun profesyonel standartları,
o Okulun örgütlenmesi: konferans ve görüşme takvimi, öğretmenler toplumu içerisinde görev
paylaşımı, kararalma sürecine katılma şekli, kural ve yönetmelikler vb. ve
o Okuldaki sosyal ağlar, ayrıca formal olmayanlar (sorunla karşılaştıklarında kime yönelebilirler,
meslektaşlar arasında danışma vb).
5.1.2. İş yerinde uzmansal gelişim
Bağımsız araştırmalar ve diğer meslektaşlarla paylaşım
Bağımsız araştırmalar yeni bilgilerin alınmasında gayet önemlidir: maliye etkileri ile nitelenir,
öğretmenlerin ihtiyaçlarına ve çıkarşarına uyar ve her zaman yapılabilir.
Mütevazi olsa bile bir kamusal veya okul kütüphanesinin var olması, büyük bir yardımdır. Bazen,
öğretme sürecine değişik televizyon filmi açılarını dahil etmek mümkündür.
Bağımsız araştırmada (otodidaktik) büyük bir imkan olan internettir: belli bir konuyla ilgili gazete
ve dergiler pek çok değişik dilde bulunabilir, öğretme için değişik talimatlar ayrıca didaktik ve
pedagojik yöntemler için tavsiyeler de mevcuttur. Öğretmenlerin abone olabileceği ulaslararası
üniversite veya akademilerde uzaktan eğitim kursları olabilir. İnternet neredeyse tükenmez bir
bilgi kaynağıdır.
Diğer meslektaşlarla paylaşım ekip çalışmasını güçlendirmek için, ayrıca öğretmenler kolektifin
ve bireysel katılımcıların kalifiyelerin ve bilgilerin gelişimi için iyi bir yöntemdir.Eşitler arasında
yani “meslektaşlar arasında” bir durumda, tecrübe paylaşımı olabilir ve yeni öğretme yöntemlerini birbirinden öğrenebilirler, yeni bilgisayar programlarını nasıl kullanacakları ile ilgili cecap
alabilirler, okula gelme ve okulu terk etmeyi red sorunun nasıl ele alınacağı konusunda destek
bulunur, ayrıca ortak projelerde öğretmenler arasında işbirliğin nasıl düzeltileceği konusunda
tavsiyeler.
Çok etkili bir şekil olan ziyarettir yani bir öğretmen tarafından bir meslektaşı öğretmenin
yapgığı öğretme sürecini sınıfta gözetlemek. Paylaşım her ikisinin de yararındadır – gözlemci
ve öğretmenler – öğretmenler öğretmede yeni herhangi bir yöntem gösterebilirler, gözlemci
yaptığı gözlem sırasında yorum yapabilir, mesela onun yeni yönteminin öğrencilerin dikkat ve
katılımına etkisiyle ilgili.
29
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Bu paylaşım formal veya formal dışı görüşmeler aracılığıyla yapılabilir. Bunlar bir grup öğretmen
tarafından teşvik edilebilir, proje yöneticisi tarafından planlanılan okulların gelişim planın parçası
olmalarını veya okul müdürü talebiyle yapılabilir.
Belli bir konu hakkında konuşacak olan dış bir uzmanın davet edilmesi, tartIşmayI teşvik eder ve
ufukları genişletirdi.
6.Öğretmenlerin lisanslanması ve
öğretmenlerin performans değerlendirmesi
Öğretmenlerin performans değerlendirmesiyle sistematik şekilde toplanma süreci ve
öğretmenlerin planlanılan etkinlikleri nasıl gerçekleştirdiği verilerin analizi ve görev ve
sorumluluklarını yerine getiriyorlar mı, kurum ve öğretmen amaç ve objektiflere göre nasıl
gelişiyor konuların süreci anlamına gelir. Öğretmenlerin performans değerlendirmesi önemli bir
süreçtir, özellikle öğretmenlerin lisanslanma kriterlerinden biri olunca8.
“Öğretmenlerin Lisanslanması” İdari Talimatından öğretmenlerin değerlendirmesi devamdaki
gibi tanımlanır:
Değerlendirme – standart, kriter ve yürülükteki süreçlere dayalı öğretmenlerin başarı ve sonuçları
süreci veya belirtilen standartlara göre öğretmenin kalite vedeğerlerini ölçer.
Performans kavramı ise şöyle tanımlanır:
Performans – Öğretmenlerin, eğitim idarici ve uzmansal işbirlikçilerin çalışma bütünü ve çalışma
sonuçları.
Öğretmenlerin performans değerlendirmesi okul kalite alanı ile yakından bağlı olan bir süreçtir,
özel olarak kültürel eğitim, öğretme ve öğrenme kalitesi ve öğretmenin uzmansal gelişimi.
Öğretmenlerin performans değerlendirmesine dayanarak-2010 yılın öğretmenleri lisanslama
ulusal sistemi tarafından hazırlanan kriter ve süreçler, performansın genel değerlendirme seviyesi
dört seviyeden oluşur:
• Mükemmel performans: yetkilerin üstesinde beklenilelerden sürekli çok daha ilerisine giden
performans.
• İyi performans: Yetkilerin üstesinde beklentileri sürekli yerine getiren performans.
• Memnun edici performans: Yetkilerin üstesinde beklentileri büyük ölçüde yerine getiren
performans. Bu tür performans düzeltilebilir.
• Memnun edici olmayan performans: Yetkilerin üstesinde beklentileri yerine getirmeyen
performans. Bu tür bir performansın düzeltilmesi gerekir.
6.1. Öğretmenlerin performans değerlendirmesinin amacı
Öğretmenlerin performans değerlendirmesi, o öğretmenin sahip olduğu performans
seviyesini belirleyen performans göstericileri aracılığıyla uzmansal standarların ve yetkilerin
değerlendirmesine odaklanır.
8 İdari Talimat, Öğretmenlerin lisanslanması, No. 5/2010, EBTB
30
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Performans değerlendirmesinin temel amacı9:
• Yeterli yetki seviyesi ile çalışan öğretmenlerin okulundan öğrencilerin faydalandığından emin
olmak,
• Doğru, etkili ve her öğretmen için kıyaslayıcı olan performans değerlendirmesini sağlak,
• Uzmansal gelişimi teşvik etmek.
Öğretmenlerin performans değerlendirmesi çerçevesi şunları kapsar:
KATEGORİ
TANIMLAMA
Meslek standartları
Öğretmen mesleğinin genel tanımlaması
Yetkiler
Bilgi, adet ve becerileri
Performans göstericileri
Yetkilerin doğrulanması için gereken bilgi
Performans seviyesi
Yetkilere göre performans
Değerlendirme seviyesi
Öğretmenin genel performans değerlendirmesi
Öğretmenlerin performans değrlendirmesi öğretmenlerin kalite durumunu belirleme
ihtiyacından daha ileriye gider. Bu lisanslama ve kariyer tanımlama açılarını kapsar, bu yüzden
devamdaki kısımda yasal hükümlerin, öğretmenlerin performans gözetiminde okul müdürünün
amaç ve rolün birkaç açısı gösterilecektir.
6.2. Öğretmenlerin performans değerlendirmesi için yasal hükümler
Öğretmenlerin performans değerlendirmesi – kriter ve süreçler, Öğretmenlerin lisanslama ulusal
sistemine göre hazırlanan, henüz bir çalışma evrakıtır, seçilen pilot okullarda öğretmenlerin
performans değerlendirmesi sürecinin pilot aşamasından sonra tamamlanacaktır.
Öğretmenlerin lisanslaması için idari talimat10 öğretmenlere verilebilecek iki tür lisans
öngörmektedir:
- Geçici lisans – yeni ve kalifiyesi öğretmenlere verilebilir
- Düzenli lisans – bunlar dört türlü lisansa ayrılabilir: Kariyer öğretmen lisansı; gelişmiş
öğretmenler lisansı; danışman öğretmenler lisansı ve hak eden öğretmenler lisansı.
İşbu idari talimata göre, diğer kriterlerin yanı sıra (örn. temel ve tamamlayıcı programladan
saatler, iş deneyimi yılları, kalifiyeler vb:) lisans türünü bağlı olarak, öğretmenlerin lisansı almaları
amacıyla performans değerlendirmesinde olumlu bir raporu olmalıdır.
6.2.1. Öğretmenlerin performans değerlendirmesine dahil kişilerin rolü ve sorumluluğu
Merkezi ve yerel yönetim arasında görevlerin ayrılmasını içeren bir şekil olarak devamda
verilmiştir:
9 Öğretmenlerin performans değerlendirmesi – kriter ve süreçler, 2010 yılında öğretmenlerin lisanslanması ulusal sistemi
tarafından hazırlanan
10 İdari Talimat, Öğretmenlerin lisanslanması, No. 5/2010, EBTB
31
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
⇒ Eğitim Bilim ve Teknoloji Bakanlığı (EBTB) – EBTB öğretmenlerin performans değerlendirme sisteminde draftı hazırlar ve özel teknik birimi aracılığıyla bunu işletir – Performans Değerlendirme
Birimi (bunun için ayrıntılar daha aşağıda verilmiştir), performans değerlendirmesi için fonu
temin eder ve bu birimin hizmetine sunar, ayrıca performans değerlendirmesinin yasa uygun
olarak geliştiğin sağlar.
⇒ Belediye Eğitim Müdürlüğü - EBTB tarafından yapılan değerlendirmeye göre performans seviyesiyle ilgili nihayi kararı alır.
Öğretmen performans değerlendirmesi sürecine dahil olan taraflar şunlardır:
(a) Öğretmenler. – Portfolyo ve ders saatlerin gözetimi aracılığıyla ders vermeyle ilgili kanıtlar
sunması gerekir ve öz-değerlendirme raporu hazırlamalıdır.
(b)Okul müdürü. – öz-değerlendirme raporun analizini yapmalıdır ve öğretmenlerin
değerlendirme formunu doldurmadan önce onları mülakat etmelidir. İhtiyaca göre, okul
müdürü uygun BEM tarafından veya temsilcisi veya bunlardan herhangi birit tarafından
değiştirilerek eşlik edilebilir.
(c) Belediye Eğitim Müdürlüğü – değerlendirme raporuna göre performans seviyesi için nihayi
kararı alır. Bu özel bir komisyon aracılığıyla gerçekleşebilir. BEM kararı gereğince belirtilen
performans seviyesi değerlendirme raporunda önerilen performans seviyesinden bir nottan
daha fazla farklı olamaz.
(d)Teftiş- Performans değerlendirme sürecinin başarılı yapıldığından emin olmalıdır.
Teftiş, memnın kalmayan tarafınan teşviki aracılığıyla veya yasaya göre yetkili petiyson
imzalayıcılarına göre performans değerlendirme kararını gözden geçirebilir.
Öğretmenlerin performans değerlendirme genel süreci devamdaki adamlar aracılığıyla
yapılmalıdır:
Yöntem
Öğretmen
tarafından öz
değerlendirme
Okul müdürü
tarafından
değerlendirme
32
Puan
Süreç
10 puan
Özel olarak bu amaç için hazırlanmış standard bir ankete
bağlı performanstır. Öğretmen, performans değişik
açılarını değerlendirerek kendi performansını yansıtır.
25 puan
Okul müdürü kendi değerlendirmesini öğretmenin öz
değerlendirmesine dayar ayrıca değerlendirme dönemi
boyunca toplanan verilere göre. Müdür öğretmen ile bir
mülakat yapacaktır. Bu süreçte, müdür belediye eğiğtim
müdürü veya onun temsilcisi veya bunlardan birini
değiştiren kişi tarafından eşlik edilebilir.
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Ders saatlerinin gözetimini örgütlemek için iki şekil
vardır:
Ders saatlerin
gözetimi
Portfolyo
değerlendirmesi
25 puan
40 puan
1) Performans Değerlendirme Birimi tarafından
gönderilmiş olan denetimcinin sınıfa katılımı ve 2)
Video-kayıta göre değerlendirme. İkinci seçenek durumunda, kaydı yapacak olan kişiler değerlendirici için
kaliteli malzeme sunma amacıyla eğitilmiş olmalıdırlar.
Portfolyo, değerlendirme için belirtilen bir zaman süresi içerisinde değerlendirme etkinliği ile
yapılandırılan dokümantasyonu sağlar. Portfolyonun
hazırlanması için tüm kapsamlı talimatlarla bir kılavuz
hazırlanmalıdır, öyle ki hazırlanan malzemeler uygun
olsun ve belli yetkililere sonuca varmasını sağlasın.
(e)Performans değerlendirme Birimi – işbu birim/bölüm EBTB parçası olacaktır ve sürecin
öğrgütlenmesinde teknik açı ile ilgilenecektir; önrek olarak: değerlendirme saatlerinin
hazırlanması, ders saatlerinin gözetlenmesi, portfolyo değerlendirmesi, alandaki etkinliklerin
düzenlenmesi vb. Bu yetkilerden bazısı, söz konusu birim adına faaliyet eden diğer kamu ve
özel hizmet tarafından yapılabilir.
33
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Kaynakça
Kosova Meclisi (2011) Kosova Cumhuriyeti üniversite öncesi eğitim Yasası no. 04/L-032.
Kosova Cumhuriyeti Meclisi (2008): Kosova Cumhuriyeti belediyeleride eğitim Yasası no. 03/L068.
College of Alberta School Superintendents (2008) Leading Assessment – position paper
Fullan, M. & Hargreaves, A. (eds.) (1992) Teacher Development and Educational Change The Falmer Press London, Washington, D.C.
Guskey, Thomas R. (2002): Professional Development and Teacher Change, Teachers and Teaching: Theory and Practice, 8:3, 381-391
Knowles, M, S., Nolton, E. F. Swanson, R.A. (2011) The Adult Learner; Elsevier Inc.
Lieberman, A. (1995) Practices that Support Teacher Development: Transforming Conceptions
of Professional Learning in Stevens, F. (ed.) INNOVATING AND EVALUATING SCIENCE EDUCATION:
NSF EVALUATION FORUMS, 1992-94; National Science Foundation.
Malik, Fredmund (2001): Führen, Leisten, Leben. Wirksamesfür eine neue Zeit Management. Heyne Business.
Eğitim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı (2004): Kosova’da öğretmenlerin uzmansal uygulama
Standartları Çerçevesi.
Eğitim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı (2010): Öğretmenlerin performans değerlendirmesi için kriter
ve süreçler
Eğitim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı (2010): Öğretmenlerin lisanslanması İdari Talimatı
Eğitim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı (2011): Okul öncesi, ilk okul ve orta okul Müfredat Çerçevesi,
Priştine.
Okul müdürleri için uzmansal uygulama standartları -UA 4/2012
Turner, Julianne C. Christensen, Andrea and Meyer, Debra K. (2009) Teachers’ Beliefs about Student Learning and Motivation in L.J. Saha, A.G. Dworkin (eds.), International Handbook of Research
on Teachers and Teaching, 361–371. Springer Science + Business Media LLC 2009
C.F. Webber and J.L. Lupart (eds.), (2011) Leading Student Assessment, Studies in Educational
Leadership Vol. 15, © Springer Science + Business Media B.V
Jim Brandon and M. Quarin-Wright; Leading Student Assessment (Chapter 4)
Susan M. Brookhart; “Teacher Feedback in Formative Classroom Assessment” (Chapt. 10)
Sherry Bennett and Dale Armstrong; Putting the Focus on Learning: Shifting Classroom Assessment Practices (Chapter 13)
34
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Ek A – MEST AI 5/2010
Qeveria - Vlada - Hükümet – Government
Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë -Ministarstva Obrazovanja Nauke i Tehnologije Eğitim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı - Ministry of Education Science &Technology
Kabineti i Ministrit / Kabinet Ministra / Bakan Kabini / Cabinet of the Minister
İdari Talimat
Öğretmenlerin lisanslanması
No: 5/2010
TARİH: 27.04.2010
Kosova Cumhuriyeti Anayasası Madde 93. (4) uyarınca, Kosova’da İlkokul ve Ortaokul Eğitim Yasası madde 12.5, 32.1 ve 32.2, ayrıca Kosova Hükümeti Çalışma Yönetmeliği no:1/2007 Madde 25.
paragraf no 7., Eğitim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı işbu İdari Talimatı çıkartmaktadır:
Madde 1
Amaç
1. İşbu İdari Talimat aracılığıyla (devamdaki metinde ‘’İT’’) Eğitim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı
(devamdaki metinde ‘’EBTB’’), lisans ve kalifiye, tecrübe, uzmansal gelişim ve performans bazlı
öğretmen kariyerinde ilerlemede tutarlı bir sistem oluşturur, ayrıca tam olarak bu sistemle ilgili
ödeme yapısı oluşturur.
Madde 2
Tanımlamalar
1. ‘’Öğretim dışı elemanlar’’ – yönetici ve idareciler dir (müdür, müdür yardımcıları, vardiyadan
sorumlu bireyler, sekreterler), ve uzmansal işbirlikçiler (psikolog, sosyal memur, kütüphaneciler).
2. ‘’Diploma’’ – Kosova yüksek eğitim kurumlarında veya Kosova’da yürürlükteki hükümler
gereğince diploma tanınma sürecinden geçen yurtdışı kurumları tarafından öğretmen okulu,
yüksek pedagoji okulu veya ilgili fakültede mezuniyet/kalifiye teyit eden sertifika veya delil.
3. ‘’Eğitim fakülteleri’’ – Akademik bileşen, eğitim / pedagoji ve öğretmenlik uygulaması dahil
olmak üzere, eğitim programları sunan fakültelerdir.
4. ‘’Eğitim dışı fakülteler’’ – öğretmen profililin hazırlanması için eğitim proğramları sunmayan
fakültelerdir (teknik fakülteleri, tıp fakültesi, iktisat fakültesi vd).
35
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
5. ‘’Lisans’’ – Üniversite öncesi eğitim kurumlarında çalışmak için, eğitim çalışanları için önceden
onaylanmış ve normlarına uygun olarak çıkartılan iş izni.
6. ‘’Lisanslanma’’ – öğretmenler ve diğer okul görevi çalışması için izin verme süreci.
7. ‘’Kalifiyesiz öğretmen’’ - İşbu İT 1.eki gereğince, gerekli üniversite eğitimini tamamlamamış
öğretim görevini yapan kişi.
8. “Temel eğitim programları” – moderne öreğtme ve öğrenmeyle ilgili konulara odaklanan
yetkili kurumlar tarafından akredite uzmansal gelişiö programları. Bu programlar, öğretöede ve/
veya belli derslerin öğretilmesi dahi okullarda öğretmeyi ve öğrenmeyi değiştirmekle ilgili genelde okularda belli reformların uygulanmasını sağlamak için EBTB tarafından istenilen programları
da içerebilirler.
8. ‘’Temel eğitim proğramları’’ - Modern öğretim ve öğrenim ile ilgili konulara odaklanan yetkili
kurum tarafından akredite mesleki gelişim programları.
9. “Tamamlayıcı eğitim programları” – öğretme metodolojisi ile doğrudan ilgili olamayan
ancak okul çevresi ve genel olarak öğretimin çıkarında olan yetkili kurumlar tarafından akredite
uzmansal gelişim programları.
10. ‘’Değerlendirme’’ Öğretmenlerin standart, kriter ve yürürlükteki süreçlere dayanarak hak ve
başarıların belirtilen standart veya yargılama sürecine dayanarak öğretmenlerin kalite ve değer
yargılaması.
11. ‘’Pedagoji eğitimi olmayan öğretmenler’’ Pedagoji/eğitimi görmeyen, eğitim dışı fakülte,
örneğin teknik fakülteleri, tıp fakültesi, iktisat fakültesi, hukuk fakültesi vd. fakülte diploması olan
kişi.
12. ‘’Öğretmen’’ – Üniversite öncesi kurumlarında eğitim ve öğretim sürecini uygulayan
kişi (Okulöncesi eğitimcileri 3-6 yaş arası, 0-3 yaş arası çocuklarla çalışan egitmenler, ilkokul
öğretmenleri, alt ortaokul öğretmenleri, yüksek ortaokul öğretmenleri ve üniversite kalifiyesi olmayan eğitmenler, fakat profesyonel okullarda, öğrencilerin pratik bölümünü yönlendirmekten
sorumlu olan kişi.
13. ‘’İlk Öğretmen’’ Çalışma yeri için uygun niteliklere sahip ve ilk defa işe alınan öğretmenlerdir.
Beş yıldan az bir aradan sonra derse vermeye dönen öğretmenler, ilk öğretmen sayılmaz ve
hemen düzenli öğretmen kariyer lisansına geçer.
14. ‘’Performans’’ Öğretmenlerin, eğitim idarecilerin ve uzmansal işbirlikçilerin çalişma bütünü
ve çalışma sonuçları.
15. ‘’ISCED 0. seviyesi’’ Okulöncesi eğitim (genellikle 0-6 yaş arası)
16. ‘’ISCED 1. seviyesi’’ Beş yıllık ilköğretim (temel eğitimin ilk aşaması – genelde 6 yaş’tan
itşbaren.<0}
17. ‘’ISCED 2. seviyesi’’ Dört yıllık alt ortaöğretim (temel eğitimin ikinci aşaması – genelde 12
yaş’tan itibaren<0}
18. ‘’ISCED 3. seviyesi’’ Lise, meslek okulları, müzik okulları, sanat dahil olmak üzere 3 yıllık yüksek orta öğrenim (genelde 15 yaş’tan itibaren.
36
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Madde 3
lisanslama alanındaki EBTB görevleri ve sorumlulukları
1. EBTB görev ve sorumluluklari:
1.1. Bir kişinin öğretmen lisansı almak için yerine getirmesi gereken mesleki yeterlilikleri ve
hazırlanmasının kriter ve standartlarını belirlemek.
1.2. Kalifiyesiz öğretmenlerin kalifiyesini teşvik edecek bir sistem oluşturmak ve eğitim ve
öğretim mesleğinde hayatları boyunca onların öğrenmesini teşvik ederek kalifiyeli ve lisanslı
öğretmenlerin yetkilerini ve kalifiyelerini arttırmak.
1.3 Lisanslama politikaları ve uygulamalarını geliştirmek ve izlemek için Devlet Konseyini kurmak
ayrıca mesleki gelişim proğramlarını onaylamak.
1.4. Eğitim seviyesi, işte gösterilen sonuçlar, kariyer gelişimi ve iş tecrübesine göre ödeme sistemi
oluşturulmak.
1.5. Öğretmen eğitimi ile ilgilenen dernek ve kurumları maddi ve finansal desteklemek.
1.6. Teşvik sistemi sunarak ve onların olumlu ve sistematik güçlenmesi aracılığıyla Kosova
eğmitim çalışanlarının sosyal ve finansal durumun sürekli ilerlemesi ve düzelmesi için çalışır
1.7. Dört yılda bir, lisans sistemi işlevselliğin ayrıntılı analizini yapmak ayrıca sistemin ilerlemesi
ve işlevselliği için gerekli değişiklikleri hazırlamak.
1.8. Bireysel öğretmenler ve onların lisans sisteminde ilerlemesini takip edecek bir veritabanı
oluşturmak
1.9. Kosova’da öğretmenlerin eğitimi için programlar sunan yüksek eğitim kurumlarının işbu İT
I. Ekinde veya yürürlükteki diğer hükümlerde belirtilen talepleri yerine getirdiğini ve Kosova’da
öğretmenlerin eğitimi için Program standartlarına uyduğunu temin eder.
Madde 4
Öğretmen lisanslama sistemi
Hiçbir öğretmen işbu İT tarafından verilen lisansı olmadan Kosova›da kamu ve özel okullarda
ders veremez.
Madde 5
Lisanslanacak öğretmenlerin kategorileri
1. Bu İT sayesinde ISCED 0,1,2 ve 3 seviyesinde çalışan öğretmenler lisanslanacaktır
Madde 6
Lisanslı kişilerin kategorilerine göre lisans türleri
1. Bu İT ‘ta aşağıdaki lisanslar verilmiştir:
1.1. Geçici lisans
1.2. Düzenli lisans.
37
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Madde 7
Geçici lisans
1. Geçici lisans aşağıdaki öğretmen kategorileri için verilir:
1.1 Yeni başlayan öğretmenler;
1.2. Kalifiyesiz öğretmenler.
Madde 8
Geçici lisanstan düzenli lisansa terfi kriterleri
1. 7.1 madde uyarınca, geçici lisanlı öğretmenler 30 saat temel eğitimi tamamlamaları gerekir ve
okul tarafından olumlu bir değerlendirme almalıdırlar.
2. 7.2 madde uyarınca, geçici lisanlı öğretmenler, bu IT’ın I’ci ek’ine göre, nitelikli bir öğretmen
olmak ve okul tarafından olumlu bir değerlendirme almak için gereksinimleri karşılaması gerekir.
Madde 9
Geçici lisans süresi
1. Geçici lisans 1 yıllık bir süre için verilecektir.
2. Geçici lisanslı öğretmenler, bu İT’ta belirtilen gerekli şartları tamamlamazlarsa (Madde 8), onlara ek bir yıl verilecek. Eğer tekrar şartları tamamlamazlarsa o zaman lisansları alınacaktır.
Madde 10
Düzenli lisans türleri
Düzenli lisansın dört türü vardır
1.1. Kariyer öğretmenleri lisansı;
1.2. Gelişmiş öğretmenler lisansı;
1.3. Danışman öğretmenler lisansı;
1.4. Hak eden öğretmenler lisansı.
Madde 11
Çalışmakta olan mevcut öğretmenlerin lisanslanması
1. En az bir yıl deneyimleri olan ve bu İT yürürlüğe girdiği tarihte çalışmakta olan kalifiyeli
öğretmenlere düzenli kariyer öğretmenleri lisansı verilecektir
Madde 12
Kariyerde ilerleme
1. Tüm öğretmenler işbu İT hükümleri gereğince lisans sistemine ilerlemek hakkına sahiptir.
Madde 13
Kariyer öğretmeni lisansı verilmesi için kriterler
1. İşbu İT’ın 8.ci maddesinde belirtilen kriterleri yerine getiren tüm öğretmenlere kariyer lisansı
verilecektir
2. Öğretmen, olumlu performans sonuçları sunmak şartıyla, her beş yıl kariyer öğretmen
38
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
lisansı yenilenmesi gerekir (seviye: uygun İT değerlendirme seviyesi açısından tatmin edici bir
performans ) ve kariyer lisansı döneminde 100 saatlik eğitimi tamamlaması gerekir (bunlardan
en az 70 sat temel eğitim proğramı, diğerleri ise tamamlayıcı eğitim proğramlarından)
3. Düzenli kariyer lisanslı öğretmenler, 13.2. maddede belirtilen gerekli şartları tamamlamazlarsa
onlara ek bir yıl verilecek. Eğer tekrar şartları tamamlamazlarsa o zaman lisansları alınacaktır.
Madde 14
Gelişmiş öğretmen lisansı verilmesi için kriterler
1. Gelişmiş öğretmen lisansı aşağıdaki şartları dolduran öğretmenlere verilecektir:
1.1. En az beş yıllık bir dönem kariyer öğretmeni lisansına sahip olan;
1.2. Kariyer boyunca en az 300 saatlik eğitim tamamlayan, bunlardan en az 200 sat temel eğitim
proğramı;
1.3. Olumlu performans sonuları gösteren (uygun İdari Talimat uyarınca değerlendirme seviyesi
anlamında en az iyi seviye performansı)
2. Gelişmiş öğretmen lisansı 5 yıl geçerlidir ve performans değerlendirilmesi sonrasında yenilenir (uygun İdari Talimat uyarınca değerlendirme seviyesi anlamında en az iyi derece performansı
gösteren öğremen)
Madde 15
Danışman öğretmen lisansı verilmesi için kriterler
1. Danışman öğretmen lisansı aşağıdaki şartları dolduran öğretmenlere verilecektir
1.1. En az beş yıllık bir dönem gelişmiş öğretmeni lisansına sahip olan;
1.2. Kariyer boyunca en az 450 saatlik eğitim tamamlayan, bunlardan en az 250 sat temel eğitim
proğramı, diğerleri ise tamamlayıcı eğitim proğramlarından;
Olumlu performans sonuları gösteren (uygun İdari Talimat uyarınca değerlendirme seviyesi
anlamında mükemmel seviye performansı)
1.4. Okul müdüründen yazılı bir öneri sunar.
2. Danışman öğretmen lisansı 5 yıl geçerlidir ve olumlu performans değerlendirilmesi sonrasında
yenilenir (uygun İdari Talimat uyarınca değerlendirme seviyesi anlamında mükemmel seviye
performansı gösterir)
Madde 16
Hak eden öğretmen lisansı verilmesi için kriterler
1. Hak eden öğretmen lisansı aşağıdaki şartları dolduran öğretmenlere verilecektir:
1.1. En az on yıllık bir dönem danışman öğretmeni lisansına sahip olan;
1.2. Kariyer boyunca en az 650 saatlik eğitim tamamlayan, bunlardan en az 400 sat temel eğitim
proğramı, diğerleri ise tamamlayıcı eğitim proğramlarından, ve
1.3.Olumlu performans sonuları gösteren (mükemmel seviye performansı).
2. Hak eden öğretmen lisansı süreklidir.
39
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Madde 17
Ruhsatın iptali ve bir alt düzeye geçiş
1. Mevcut lisansını yenilenmesi için gereksinimlerini karşılamayan öğretmenler daha alt seviye
lisansa geçerler. İşbu İT hükümlerini karşılamayan düzenli kariyer öğretmenleri geçici lisansa
geçerler.
2. Disiplin prosedürleri nedeniyle, Belediye müdürlükleri talebiyle öğretmenlerin lisansları
alınabilir. Bu tip öğretmenler, öğretmenlik mesleğine tekrar geri dönmeleri durumunda geçici
lisansa dönmeleri icab eder.
Madde 18
Lisans yenileme ve lisans terfi başvurusu
1. Her birey öğretmenlik mesleğine girmeden önce bu İT hükümleri uyarınca lisans başvurusunda
bulunmalıdır.
2. Lisans yenileme ve terfi için öğretmenler bireysel sorumludur ve kendileri başvurmalıdır.
3. Öğretmenler, mevcut Lisansın son kullanma tarihinden 6-12 ay önce lisans yenilemesi ve terfi
başvurusunda bulunurlar.
4. Öğretmenler, çalıştığı Belediyenin yetkisi altında olan EBTB müfettişlik bölümü dairesinde,
lisans yenilemesi ve terfi başvurusunda bulunurlar
5. Her başvuru için 25 € tutarında bir ücret uygulanır veya gelecekte EBTB tarafından herhangi
başka bir tutar belirtilir.
6. Öğretmenler, başvuru formu ile birlikte, formda berililmiş tüm bilgiler için orijinal kanıt
sağlamaları gerekir.
7. Müfettişlik bölümü, bireysel öğretmenlerin lisans verilerini lisans veritabanına yerleştirir.
8. Öğretmenlerin lisans yenileme başvurusuyla ilgli karar mevcut lisansın süresi dolmadan
alınmalıdır.
9. 18.maddede belirtilen zaman süresi içerisinde ancak mevcut lisans süresi geçmeden karar alınmadıysa lisansın yenilenmesi veya terfisi için başvuran öğretmenler durumunda,
öğretmenlerin otomatikman olarak 9 ay daha mevcu lisansın süresi uzatılır. Bu tür bir karar,
sürecinin zamanında tamamlanmamasının nedenlerini açıklayan, Müfettişlik Bölümü tarafından
yazılı olarak açıklanmalıdır
10. Lisansın süresinin dolmasından 6 ay sonra bir karar alınmadığı durumlarda, müfettişlik
bölümü müdürü sorumluluk tespiti için süreci başlatacaktır. Karar alıncaya kadar, öğretmenin
mevcut lisansı geçerlidir.
Madde 19
Lisans biçimi
1. EBTB her lisanslı öğretmen için bir numara ve geçerlilik süresini, lisans türünü ayrıca lisanslı
öğretmenin kişisel bilğilerini belirten kağtıt formunda bir lisans yayınlar
40
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Madde 20
Maaş sistemi ile lisans sisteminin bağlanması
1. Öğretmen lisanslama sistemi maaş sistemi ile ilişkilidir. Maaş sistemi Kosova Cumhuriyeti
Hükümeti 29.08.2008 tarihli 01/33 sayılı kararına göre uygulanır ve gelecekte yürürlükteki uygun
hükümler gereğince uyarlanacaktır.
2. Öğretmenlerin lisanslama sisteminde ilerlemesi yasal ve / veya iştiraki hükümler tarafından
düzenlenen maaş artışı ile ilişkilidir.
Madde 21
Geçici Hükümler
1. İşbu İT. 11. maddesi uyarınca tüm öğretmenler kariyer öğretmeni lisansı alan, lisanslarını
almaları için ve 2011 ocak-2011 haziran dönemi lisans verilerini veri tabanına aktarılması için
başvurmaları gerekir.
2. Lisansın başlangıç aşamasında, 2011 ocak-2011 ağustos, işbu İT gereğince kariyer öğretmeni
lisansı alan mevcut öğretmenler işbu İT belirtilen düzenli zaman süresini beklemeye gerek olmadan gelişmiş öğretmen ve / veya danışman öğretmen lisansı için başvuruda bulunabilirler.
3. 21.2. madde gereğince lisans sisteminde gelişme için başvuran öğretmenler uygun lisans için
uzmansa gelişim taleplerine dopru geçmişte katıldığı uzmansa gelişimleri hesaplayabilirler, tek
koşul oalarak eğitim programların KSHLM tarafından akredite olmasıdır.
4. Yeterli uzmansal gelişim saatlerine sahip olmayan öğretmenler, eğer gelişmiş öğretmen lisansı
için başvuru anında 15 yıllık iş görgüsü varsa ve danışman öğretmen lisansı için başvuru anında
20 yıllık iş deneyimi varsa 21.2. madde gereğince lisans sisteminde gelişme için geçmişten
başvuruda bulunabilirler.
5. İşbu İT geçici hükümleri gereğince kariyerde gelişme için başvuran öğretmenler olumsuz değerlendirme almaları durumunda önümüzdeki 5 yıl sonrasına dek tekrar başvurmaları
yasaklanır.
Madde 22
Şikayet hakkı
1. Lisanslama işlemi hakkındaki şikayetler EBTB Şikayet ve İtiraz Komisyonuna yapılabilir
Madde 23
Yürürlükten kaldırma hükümleri
1. İşbu İT yürürlüğe girmesi ile, 16/2008 sayılı İT, 33/2007 sayılı İT ayrıca bu alanı düzenleyen ve bu
İT aykırı olan diğer hükümler yürürlükten kalkar
Madde 24
Yürürlüğe giriş
1. İşbu İdari Talimat, Eğitim Bilim ve Teknoloji Bakanı tarafından imzaladığı günde yürürlüğe girer.
____________________
Enver Hoxhaj, bakan
41
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Ek I
Lisanslama sisteminde öğretmenlerin kalifiyesi
Öğretmenlerin lisanslama sisteminde Kosova’da öğretmenlerin mevcut öğrenim durumu baz
alınacaktır, özel olarak öğretmenlerin mesğe giriş talebiyle ilgili.
Devamdaki kalifiyeler lisanslama sistemine ve uygun pozisyon için kalifiyeli sayılan uygun
öğretmenler kabul edilir:
Mevcut kalifiyelerin sınıflanması
ISCED 0. seviye
1. Tıp orta okulu: eğitimci-okul öncesi seviye, yaş 0-3
2. Eski Pedagoji Yüksek Okulu, Öğretmenlik Fakültesi ve Eğitim Fakültesi – yaş 3-6
ISCED 1. seviye
1.
2.
3.
4.
5.
Eski Öğretmenlik Okulu Programı
Eski Pedagoji Yüksek Okulları-İlk okul programı
Eski Öğretmenlik Fakültesi- İlk okul programı
Eğitim Fakültesi İlk okul programı
Felsefe Fakültesinde Pedagoji Programı (Genel) artık sistemde bulunan öğretmenler sadece kabul edilecektir, yeni kalifiye ile gelen öğretmenler ise ders vermek için kalifiyeli
sayılmayacaktır.
ISCED 2. seviye
1. Eski Pedagoji Yüksek Okulları Ders programları
2. Eğitim Fakültesi Ders programları
3. Akademik departmanlık tarafından verilen diplomalar (Matematik ve Bilim, Filoloji, Felsefe,
Sanat, Beden Eğitimi).
ISCED 3. seviye
1. Akademik departmanlık tarafından verilen eğitim profilli diplomalar (Matematik ve Bilim,
Filoloji, Felsefe, Sanat, Beden Eğitimi).
2. Eğitim dışı fakülteler tarafından verilen diplomalar (Teknik Fakülteler, Hukuk, Tıp, İktisat)
3. Meslek okullarında eğitimen makamına, ISCED 3.seviye kalifiyeleri de geçerlidir.
Not 1: Daha yüksek kalifiyeli öğretmenler diplomanın verildiği ve işbu İT Ekinde belirtilen seviyede ders öğretmeni olarak çalışırlarsa kalifiye edilir.
Not 2: Farklı sistem veya yapı tarafından verilen diplomalar, yurt dışında verilen diplomalar
dahil, yürürlükteki mekanizmalar aracılığıyla daha önceden tanındıktan sonra daha yüksek kalifiye olarak sınıflandırılacaktır.
42
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Not 3: İşbu ek ile sınıflandırılamayan diplomalar KSHLM tarafından bireysel bazlı görüşülecektir.
Not 4: Öğretmen kalifiyesine doğru götüren programların onaylanması ve öğretmenlere ait
programların standartların belirtilmesi, yasa ve alt yasa aktları gereğince düzenlenir.
Ek B – Öğrenme değerlendirmesi
Gerçek bir hikaye
On iki yıllık okul ve altı yıllık üniversite eğitiminden sonra nihayi sınav (özet değerlendirme) için
hazırlıklarla ilgili öğrendiğim hiçbirşeyi hatırlamam.
Ancak bugün gibi hatırladığım özetleyici değerlendirme ile ilk tecrübemdir. Babamın verdiği
(kendisi öğretmen değildi).
Ailem evden uzakta gerçekleştireceği ilk tatile hazırlanıyordu. On (10) yaşımdaydım. Tüm valizlerimizi sığamayacak kadar küçük bir arabamız vardı. Öyleki babam, arabanın üst tutacağına
yerleştireceğimiz bir valiz kutusu inşa etmeye karar verdi. Benim tasarlamamı isteyip istemediğini
sordum ve nitelikleri verdi:
1. 2.5 metre uzunluğunda, 3 santimetre kalınlığında, 30 santimetre genişliğinde iki tahtamız
vardı. Bu iki tahta kutumuzun yan tarafları olacaktı.
2. Yolda yağmura yakalanmamız durumunda kutunun alt kısmı daha ince tahtadan yapılmış
aralarından yağmurun otomobil çatısına sızmasını sağlayacak boşluklar olacaktı.
3. İnce tahtalar kutunun temelini oluşturacaktı ve kutu dado bağlama aracılığıyla monte edilecekti. 2.5 metre uzunluğunda, 3 santimetre kalınlığında, 10 santimetre genişliğinde 3
tahtadan 8 kısa tahta yapmamız gerekiyordu.
Öyle ki hesaplamaya ve tasarlamaya başladım; “kolay bir iş olacaktır, diye düşündüm”. Çalışmaya
başladığımda düşündüğümden daha fazla çalışma gerektiğini gördüm. Babam hiçbir zaman
“Şu yanlıştı” demedi. Kendisi bana şu soruları sordu, “eğer kutuyu bu kadar geniş yapacaksan bu
tutacakların alanı ile uyumlu olacak mıdır? “Eğer tahtaları daha ince ve o kadar uzun yaparsan
tahtalar yetecek mi? Kendisi bana “bu bağlam içerisinde” düşünmeme sebep sürekli sorular soruyordu. Bir başka değişle, kendisi sürekli olarak yerleştirdiğimiz kriterleri referanslara yöneliyordu,
aynı bir ders saatindeki eğitim amaçlarının olması gibi. Bir gün içerisinde kutuyu tasarlamıştır.
Tasarım işlevseldi ve kutuyu birlikte inşa ettik. Çok gururluydum ve “onu yaptığum için” mutluydum. Tüm zaman içerisinden babımın tavsiyeleri doğrultusnda öğreniyordum.
Biçimlendirici değerlendirme – öğrenme değerlendirmesi
Babamın yapıtğı klasik biçimlendirici değerlendirmeyi kullanmaktı. Öğretmenler, öğrencileriyle
bunu yapmalıdır.
• O beni sürekli teşvik ediyordu ve yorum yapıyordu ve yargılamayan tavsiyeler veriyordu,
odakları netti ve tanımlayıcıydı.
• Beni tasarlama sürecine dahil etti.
• Yanlışlıklarımı bulmama yardım etti, var olan sınırlamalarımızı anladığımdan emin oluyordu
ve bir sonraki adımın hangisi olduğunu bildiğimden emin oluyordu. Çalışma tek bir amaç ile
kıyaslıyordum; Amacı anladığımdan emin oluyordu (tasarımın özelliklerini).
• Yanlışlıkları düzeltmek için eylemde bulunuyordum.
• Dersimin sürecini üstleniyordum.
43
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Biçimlendirici değerlendirme, dersi barındıran en güçlü değerlendirme cihazıdır. O “...
başaramayacağı korkusu olmadan öğrenciye öğrenci olma imkanı tanır.
Bir eğitim ortamı oluşur ve öğrencilere becerilerini uygulama ve öğrenmelerini düzeltmeye
yardım eden tanımlayıcı özel yorumlar almalarına imkanı sunulur ..11” Bu cihaz öğrenmeyle ilgili
sadece güçlü olmakla kalmayıp öğretmenler için tanımlayıcı bir cihazdır. Öğrencilerin becerileri
öğrendiklerini bilmek ve geliştirilen kavramları anlayarak öğretmenlere daha sonra ne yapmaları
gerektiği konusunda karar almasına yardım eder. Öğretme sadece içeriği vermekle ilgili
değildir; öğrencilerin öğrenmesine sebep etkinliklere dahil olmaktır.
Biçimlendirici değerlendirme aracılığıyla, öğretmenler düşünceleri provoke eden bir araştırma
ortamı oluştururlar ve öğrencilerin aynı şeyi yapmalarını teşvik ederler. Öğrencilere sorunları
veya açık zorlukları keşfetmeleri ve araştırmaları imkanı verilir. İyi öğrenme, öğrenciye sorunu
veya zorlu çözmek amacıyla gerekli bilgilere erişimi olduğunda, eleştirir ve yaratıcı şekilde
düşünme, soru sorma imkanı olunca, varsayımlara meydan okuma, alt anlamları yapma ve test
etme ve dersle ilgili diyaloglarda dahil olma ile gerçekleşir. Bu tür bir ortam öğrencinin onların
öğrenmede yönlenmesi ve odaklanmasında aktif rol almalarını teşvik eder12.
Öğrenme değerlendirmesi (biçimlendirici değerlendirme) öğrenmenin güçlü bir enstrümanı
olduğundan, bu durumda müdürler bunun kullanılmasını teşvik etmelidir. Daha doğrusu,
müdürler, hangi dersi verdiklerine bakmadan okuldaki tüm öğretmenlerin tarafından
kullanmalarını beklemelidir. Müdürün ne uygun alan ne de değerlendirme uzmanı olması
gerekmez. Müdür, kendi öğretmenlerine gerektiği soruları sormak için yeterince bilmelidir.
Öğrenme değerlendirmesinin özü yorum veya geri bildiridir. Sınıfı ziyaret ettiğinizde ne
görmelisiniz? Öğretmenlerin hangi davranışları daha sıkça gözlenmelidir? Geribildirim nitelik ve
şekiller ile liste
10 i Susan M. Brookhart në C.F. Webber dhe J. L. Lupart (eds.), (2011) Leading Student Assessment,
Studies in Educational Leadership (ang: Öğrencilerin değerlendirme yönetimi: eğitimde yönetim
araştırması) 10. bölümden kopya edilmiştir.
Öğretmenlerin yorumları öğrenmeyi garantilemez; bu yüzden geribildirim ve nasıl sunuldupu
öğrencinin davranışını teşvik eder.
• bilgiler ve kanıtlar için hemen yorum ver (doğru/yanlış).
• öğrenci tarafından tümkapsamlı düşünme ve süreçleri için bir analize olanak vermek için
daha fazla zamana izin ver.
• Öğrenciye etki edebilecekten daha fazla geri yorumları hiçbir zaman geciktirme.
• Her pratikte geri yorumlar ver ve özellikle tüm büyük ödevler sırasında.
• Yorum miktarı kararı verilmesi gereken puanları ve her puan için söylenmesi gereken miktarı
kapsar.
• Geri yorumlara öncülük verin en önemli puanlar için yorum yapın.
• Öğrenmenin temel amacıyla ilgili olan puanları seçin.
• Öğrencinin gelişim seviyesini gözönünde bulundurun.
11 Sherry Bennett and Dale Armstrong; Putting the Focus on Learning: Shifting Classroom Assessment Practices (Chapter 13)
f. 265
12 Ibid; f. 269
44
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Mesajı iletmek için en iyi yöntemi seçin:
• interaktif geribildirim (öğrenci ile sohbet) bu mümkün olduğunda en iyi yöntemdir.
• Yazılı şekilde yorumlama yöntemini kullanın, bir ödeve veya özel bir kağıtta yorum vererek.
• “Eğer “birşey nasıl olur” konunun sorununu oluşturursa, veya eğer öğrencinin bir örneğe
ihtiyacı varsa göstermeyi kullanın.
Geribilidirmi yargılamadan çok tanımlayıcı yapın.
Öğretmenler, geri bildirimi vermekle ilgili izleyici için karar vermelidir, yani yorumlar ayrı ayrı her
öğrenci için mi, küçük bir grup için mi veya sınıf için mi yapmak isterler.
Tavsiyeler devamdaki gibidir:
• İletişim için bireysel yorum ver, “Öğretmen benim öğrenmemi değerlendiriyor”.
• Eğer ödevdeki kavramı sınıfın çoğunluğu anlamadıysa grupsal veya tüm sınıf için yorum ver;
bu dersin tekrarlanması için bir imkan verir.
Geri bildirimin odaklanması:
• İmkanlar el verdikçe çalışma ve sürecini ayrıca ikisi arasındaki ilişkileri tanımlayın.
• Eğer yorumlar öz etkinliği teşvik edecekse öğrenci tarafından öz-düzeltmeyle ilgili yorum
verin.
• Bireysel yorumlardan kaçının.
Hattie ve Timperley dört seviyeye giden bir geri bildirim modeli önermiştir: ödevle ilgili yorumlar (örn.
cevapların doğru veya yanlış olduğu cevabı, veya daha fazla bilgi alma yönü), ödev süreci ile ilgili
yorum (örn. kullanılan veya kullanılabilir stratejirler ilgili geri bildirim), öz düzelme yorumları (örn.
öğrencinin öz-değerlendirme veya öz-güveni ile ilgili yorumlar) ve kişi olarak öğrenci yorumları (örn.
öğrencinin “iyi” veya “akıllı” olduğu beyanı). Onların analizi geri bildirimin odaklandığı seviyenin
etkinliğini etkilediğini gözönüne getirir. Ödev kalitesi geribildirmleri ve ödevin tamamlanması için
kullanılan süreç veya strateji yorumları daha yararlıdır. Mz-düzenleme veya öğrenci olarak onların
becerileri için stratejiler için öğrencilerin dikkatini çeken yorumlar eğer öğrenci çabalarını arttırarak
ve daha fazla odaklanmak isterse sonuçları arttıracağını anlarsa etkili olabilir. Bireysel yorumlar (“iyi
kız”!) onların öğrenmesi için öğrencinin dikkatini çekmez.13
Geribildirimlerin verilmesi övgü vermekle ilgili değildir; öğrenme/derse karşı öğrencilerineylem
odaklanmasını ve yeninden yönlenmesiyle ilgilidir.
Geri bildirim özellikleri:
• Yorum elemanlarını öğrenci ve ödeve uyarlayın.
• Yorumlar öğrencinin ne yapması gerektiğini anlayacak kadar belirtilmelidir ancak onun yerine yapılmış kadar çok da özel olmamalıdır.
• Yanlışlıkları veya yanlışlık türlerini tespit edin, ancak her yanlışın düzeltilmesi (örn. düzeltme
veya doğru cevabın verilmesi) öğrencinin birşey yapmasına yer bırakmaz.
13
Susan M. Brookhart; “Teacher Feedback in Formative Classroom Assessment” f. 232
45
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Öğretmenlerin, öğrencilerin öğrenmesini daha fazla teşvik etmeyle ilgili daha fazlasını öpğrenmek
için lütfen USB bellekte bulunan Temel Eğitim Programı (TEP) malzemelerine yöneliniz. Eğer TEP
tarafından bölgenizde sunulan herhangi eğitim programı varsa okul müdürü olarak sizin bu
eğitime katılmanız iyi olurdu. Kosova’nın yeni Müfredat Çerçevesi beklentilerini yerine getiren
kendi öğrencileri için bir eğitimi teşvik etme Kosova öğretmenlerini çabalarını desteklemek
amacıyla öğrenilecek ve yapılacak çok şey var.
Ek 2
26. sayfadaki tablo
Öğrencilerin sınıfta öğrenme değerlendirmesi
Değerlendirme ve iletişim
Planlama
Araştırma programı: Eğitim sonuçları
Öğrenciler ne öğrenecekler?
Öğrenmenin gerçekleştiğini nasıl biliriz?
• kriterler/göstergeler belirleyiniz
• örnek veriniz
Öğrenme için kanıtları nasıl toplayacaksınız ve temin edeceksiniz?
• amaç ve bağlamı kararlaştırın
• öğrenmeyi tanıtmak için imkanlar oluşturun
• o gözlemler
• o öğrenme günlükleri
• o performans görevleri
• o projeler
• o testler
• o yazı dili
• o sözel dil
• o görsel iletişim
• geri bildirim stratejilerini kararlaştırın
46
İkinci Seminer: Öğretim ve öğrenim
Hangi etkinlikler öğrencilerin öğrenmesini sağlayacaktır?
Öğrenciler öğrendiklerini nasıl gösterecektir?
Öğrenciler sürekli geri bildirimleri nasıl alacaktır?
• tanımlayıcı
• özel
• kendi/meslektaşı/ebeveyn/danışman/danışman olarak öğretmen
• öğretme İÇİN değerlendirme
Öğrenmedeki diğer adımlar hangileri olacaktır?
Özetleyici geri bildirimleri öğrenciler nasıl alır?
• kalite/tanımlayıcı
• nicelik/not
• yargıç olarak öz / öğretmen
• öğrenme değerlendirmesi
Öğrenmedeki gelecek adımlar hangileridir?
• öz-yansıma/öğretmenin yansıması
• amaçların konulması
© Albertas Değernedirme Konsorsyumu
Kaynak: Öğrencilerin Değerlendirme Çerçevesi, ikinci baskı, (2005)
www.aac.ab.ca
47

Benzer belgeler