hukuk bülteni - Essen Başkonsolosluğu

HUKUK BÜLTENİ
09/2012
Vatandaşlarımızın haklarını hatırlatmak amacıyla hazırlanan ücretsiz aylık bültendir
SAYI: 1
,
Irkçı ve müfrit saldırıların mağdurlarına maddi tazminat
Almanya’da hak talebi ve itiraz
süreleri:
Alman devlet dairelerinin vermiş olduğu
acil kararlara karşı genel itiraz süresi
Alman devlet dairelerinin vermiş olduğu
standart kararlara karşı genel itiraz süresi
İşverenin verdiği işyeri çıkışına karşı
mahkemeye dava açma ve tazminat
talebi süresi
Alman mahkemelerinin vermiş olduğu
acil kararlarda genel itiraz süresi
Alman mahkemelerinin vermiş olduğu
standart kararlarda genel itiraz süresi
Bir hak ihlalinden ve yaralamadan
dolayı maddi manevi tazminat hakkı
süresi
Alman mahkemesinden gelen ödeme
ihtarlı basit davalarda ve ödeme
emirlerinde (Mahnbescheid) vs. genel
itiraz süresi
Mal ve mülk sahipliğinden veya
kesinleşmiş mahkeme kararlarından
kaynaklanan
hakların kullanılmasında geçerli genel
süre
Satın alınan yeni eşyada teslim
alındıktan sonra garanti hakları süresi
Bina ve inşaat çalışması sonucu yapılan
işlerden kaynaklanan garanti hakkı
süresi
Trafik kuralları ihlalinden dolayı ceza
kararına karşı genel itiraz süresi
Yanlış bilgilendirmeden dolayı verilen
imzanın feshi (Anfechtung) süresi
2 hafta
1 ay
3 hafta
2 hafta
1 ay
3 yıl
2 hafta
14. 06. 2012 tarihinde Federal Alman Adalet Bakanlığında “Irkçı ve müfrit saldırıların mağdurlarına
maddi tazminat” adı altında düzenlenen toplantıya Berlin Büyükelçiliğimiz de davet edilmiştir.
Toplantıda Federal Adalet Dairesi (Bundesamt für Justiz) temsilcileri, bu tür saldırıya maruz kalan
kişilerin Federal Adalet Dairesinden tazminat talep edebileceklerini bildirmiş ve katılımcılara
müracaat hakkında geniş bilgi vermişlerdir. Federal Adalet Dairesi tarafından

hızlı, teferruatsız, bürokratik olmayan bir işlem garanti edilmiş,

formların, özellikle NSU cinayetlerinden sonra kolay doldurulacak şekle getirildiği
bildirilmiş,

tazminatın ırkçılık içeren ağır sözlü saldırılarda ve tehditlerde de verilmesinin mümkün
olduğu kaydedilmiş,

mağdurlara mahkemenin vereceği kararı beklemeden gerekli müracaatı yapmaları
tavsiye edilerek, erken müracaat yapıldığında Federal Adalet Dairesi´nin dava
soruşturma veya mahkeme aşamasındayken gerekli bilgileri yetkili makamdan alma
ve sonucu beklemeden gerekli işlemleri tamamlama ve şartların uygun olması halinde
tazminat ödeme imkanına sahip olduğu vurgulanmış.

formları doldururken yardım kuruluşları veya avukatlar tarafından destek alınmasının
prosedürü hızlandırabileceği belirtilmiştir.
Toplantıda Reach-Out kuruluşunun (ırkçı ve müfrit saldırılarda mağdurlara destek veren Berlin´de
faaliyet gösteren bir kuruluş) verdiği bilgiye göre, bir çok mağdur, ırkçı bir saldırıda yetkili
makamlara gitmemekte, polis veya hakime ırkçı saldırıya uğradıklarını belirttiklerinde ters tepkiyle
karşılaşmakta, kendilerinin devletten para almak için saldırıya ırkçı saldırı süsü verdiğini iddia edip
ırkçı unsurları göz ardı ettikleri ifade edilebilmektedir. 2011 yılında Doğu Almanya ve Berlin´de
toplam 700 saldırı gerçekleştiği ve bunların en azından % 50´sinin ırkçı saldırı olduğu da ReachOut kuruluşunca belirtilmiştir. Sözlü olarak ırkçı saldırıya uğrayan kişilerin bir çoğunun yaşadıkları
olayı şikayet konusu yapmadıkları ve mülteci konumunda olan kişilerin özellikle bu tür saldırılardan
sonra şikayette bulunmadıklarının gözlendiği de kuruluş tarafından dile getirilmiştir.
Bu tür saldırıya uğrayan vatandaşlarımızın aşağıdaki kuruluşlara destek amaçlı başvurmaları
mümkündür:

30 yıl


2 yıl


5 yıl

2 hafta
farkına
vardıktan sonra
derhal
Yukarıdaki tabloda yer alan süreler genel ifadelerdir. Olayın
kendine has nitelikleri ve bağlantılı vakalar nedeniyle diğer hukuk
ilkelerinin de gözetilebileceği, bu ilkelerin süreler üzererinde
etkisinin olabileceği unutulmamalıdır.
Bu Rehber, bir başvuru kaynağı olma amacının ötesinde
değerlendirilmemelidir. Ayrıntılı sorularınız veya hak talepleriniz için
bir avukata başvurmanız her zaman tavsiye edilir.








Bundesarbeitsgemeinschaft der überörtlichen Träger der Sozialhilfe, Warendorferstr. 26-28, 48133
Münster
Weißer Ring e.V., Weberstraße 16, 55130 Mainz
Arbeitskreis der Opferhilfen, - Bundesgeschäftsstelle -,
Perleberger Straße 27, 10559 Berlin
Reach out, Oranienstraße 159, 10969 Berlin
AUFANDHALT - Netz von Betroffenen rechtsextremer Gewalt und rassistischer Diskriminierung, CarlSchurz-Str. 13b 07545 Gera
Opferberatung des RAA-Sachsen e.V. - Beratungsstelle Dresden, Bautzener Straße 45/47, 01099
Dresden
MANEO, Bülowstraße 106, 10783 Berlin
THO-Thüringer Hilfsdienst für Opfer rechtsextremer Gewalt, Schleidenstraße 19, 07745 Jena
Kontakt- und Beratungsstelle für Opfer rechter Gewalt c/o DOSTO, Breitscheidstraße 43c, 16321
Bernau
Anlaufstelle für Opfer rechtsextremer Gewalt, Parzellenstraße 79, 03046 Cottbus
Mobile Beratung für Opfer rechter Gewalt, Platanenstraße 9, 06114 Halle
Mobile Beratung für Opfer rechter Gewalt, Chüdenstraße 4, 29410 Salzwedel
MBT – Mobiles Beratungsteam gegen Rassismus und Rechtsextremismus für demokratische Kultur
e.V., Oberzwehrener Str. 103, 34132 Kassel
Back Up - Paritätische Kreisgruppe Dortmund, Friedensplatz 7, 44135 Dortmund
Bunun dışında vatandaşlarımız yaşadıkları bölgedeki Türkiye Cumhuriyeti Başkonsolosluklarına da
danışabilirler.
*Avukat Adnan Öztürk’ün katkılarıyla
T.C. BERLİN BAŞKONSOLOSLUĞU
KONSOLOSLUK SERVİSLERİ:
HEERSTRASSE 21
14052 BERLİN
Konsolosluk işlemleri hakkında bilgi almak için ilgili birime aşağıda kayıtlı telefon
E-POSTA: [email protected]
ÇALIŞMA SAATLERI:
PAZARTESI - CUMA
08:30 -12:00
Hukuk Danışmanlığı: Çarşamba ve Perşembe günleri saat 09:00-15:00 arası, Tel.: 89680258
numarasından 15.00–16.00 saatleri arası ulaşabilirsiniz.
Askerlik : 89680240; 89680238
Doğum : 89680221; 89680237
Evlenme :89680219
Nüfus : 89680221; 89680241
ePasaport : 89680226; 89680227; 89680234; 89680237
ePasaport Teslim: 89680260
Kayıp Pasaport : 89680230; 89680222
Noter : 89680225; 89680244
Tebligat : 89680214
Tereke : 89680222
Vatandaşlık: 89680231; 89680239; 89680241
Vize: 89680220; 89680245
HUKUK BÜLTENİ
Sosyal Haklar
Birinci Basamak İşsizlik Parası (Arbeitslosengeld I)
İşsizlik parası, bir işçinin çalıştığı süreler içinde işsizlik sigortasına ödemiş olduğu işsizlik sigorta primlerinden doğan
ve işsizlik durumunda kullanılan sosyal bir haktır. İşsizlik parasını alabilmek için aşağıdaki şartların yerine getirilmiş
olması gerekmektedir:
İşsiz kalmak;
İş ve İşçi Bulma Kurumu’nda (Arbeitsagentur) işsiz olarak kayıtlı olmak;
İşsizlik süresinin başlamasından önceki son iki yılda en az on iki ay sigortalı bir işte çalışmış olmak;
65 yaşını doldurmamış olmak.
İşsizlik parası alınan süre içinde, işsiz olan şahsın iş araması ve gerektiğinde bunu İş ve İşçi Bulma Kurumu’na
kanıtlaması gerekir. Ayrıca, İş ve İşçi Bulma Kurumu tarafından gösterilen işlerin ancak istisnai durumlarda
reddedilebileceği hatırda tutulmalıdır.
İşsizlik parasının miktarı
İşsizlik parasının miktarı, işsizlikten önceki son on iki ayda elde edilen ücrete bağlı olarak hesaplanır.
İşsizlik durumunun işsiz tarafından İş ve İşçi Bulma Kurumu’na geç bildirilmesi durumunda, işsizlik parasından
kesintiler yapılabilir. İşsiz olan şahıs, iş sözleşmesinin feshine dair yazıyı alınca derhal İş ve İşçi Bulma Kurumu’na
başvurmalıdır. Bu bildiriyi yapmakta geciken şahsa ödenecek işsizlik parasından önemli kesintiler yapılabilir.
İşsizlik parasının süresi
İşsizlik parasının ödenme süresi, şahsın yaşına ve sigortalı olarak çalışma süresine bağlıdır. Bu konuda
değişiklikler olabildiğinden, somut rakamları yetkili makamdan (Arbeitsagentur) öğrenmeniz tavsiye olunur.
İşsizlik parası alınan dönemde ek iş yapılarak gelir elde edilebilir mi?
İşsizlik parası alınan süre içinde kısıtlı sürelerde çalışma hakkı vardır. Bu işlerden edinilen gelirler belirli bir rakamı
geçmesi durumunda, işsizlik parası düşürülebilir. Bu rakamların değişken olduğu için, güncel rakamları yetkili
makamdan (Arbeitsagentur) öğrenmeniz tavsiye olunur.
İkinci Basamak İşsizlik Parası (Arbeitslosengeld II / Hartz IV)
Genelde “Hartz 4” olarak tanımlanan işsizlik yardımı, işsizlik parası hakkı doğmamış, işsiz şahıslara mağduriyet
durumunda verilen bir devlet yardımıdır.
İşsizlik yardımı, aşağıda belirtilen şartların yerine getirilmesi durumunda alınabilir:
15 yaşını doldurmuş ama 65 yaşını aşmamış olmak;
Sağlık açısından çalışabilir durumda olmak;
İşsiz olmak;
İşsizlik parası (Arbeitslosengeld I) hakkının olmaması;
Muhtaç olmak (kendisinin ve aile fertlerinin giderlerini karşılayamamak);
Almanya’da ikamet etmek;
Muafiyet miktarını geçen servetin olmaması;
İşsizlik yardımı için yazılı başvurunun yapılmış olması;
Ne kadar işsizlik yardımı alınabilir?
İşsizlik yardımı oranları değişkendir ve belirli aralıklarla yeniden düzenlenmektedir. Güncel rakamları yetkili
kurumdan (Arbeitsagentur) öğrenmeniz tavsiye olunur.
Yardım başvurusunda bulunan kişi, öngörülen rakamlarla, kira masrafları hariç, neredeyse tüm giderlerini
karşılamak zorundadır. Kira yardımına ek olarak sadece bir defa, doğumlarda, hamilelik durumunda,
taşınmalarda ve çocukların okul gezilerine katılmaları durumunda ek yardımlar alınabilmektedir.
Öte yandan, Alman Sosyal Güvenlik Yasası'nın (SGB II) 28inci maddesi, çalışamaz durumda olanlar ile ilgili
yardım miktarını, ailedeki reşit olmayan çocukların hakkını yetişkinlere tanınan haklara oranla daha düşük
olarak belirlemiştir.
Engellilere temel yardım miktarının yanı sıra ilave yardım öngörülmektedir.
İşsizlik yardımı alınabilmesi için birikimlerin tamamen harcanması gerekli midir?
İşsizlik yardımı alabilme şartlarından ilki mağduriyet olduğundan, başvuru sahiplerinin mal varlıkları hakkında
yetkili birime ayrıntılı bilgi vermesi gerekir. Yüksek miktarda malvarlığı, işsizlik yardımı hakkını ortadan kaldırabilir.
Ancak belirli meblağlar bu durumdan muaftır.
Yasal muafiyet hakları da değişkendir ve belirli aralıklarla yeniden düzenlenir. Bu konuda da güncel rakamları
yetkili kurumdan, özel sosyal danışmanlardan ve konu hakkında uzmanlaşmış avukatlardan öğrenmeniz
tavsiye olunur.
Emeklilik Hakları
Alman Emeklilik Hukuku, yasal yaşlılık sigortası kapsamında ana hatları
ile üç çeşit emeklilik hakkı tanımaktadır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
Yaşlılık aylığı
Malullük aylığı
Ölümden doğan emeklilik hakları /Dul ve yetim aylığı
1) Yaşlılık aylığı/Yaş haddinden emeklilik
Mevcut yasal duruma göre, emeklilik yaşı sınırı kişinin doğum tarihine
orantılı olarak 65 ile 67 yaş arasında bulunmaktadır.
Emeklilik sigortasına uzun süre aidat ödemiş olan kişiler, yaş sınırına
ulaşmadan ‘erken emekli’ olabilmekteler. Ancak tercih ettikleri
emeklilik yaşına göre aylık maaşlarından kesinti yapılır.
Bunun yanı sıra en az % 50 oranında özürlü olan kişilerin de belirli süre
emeklilik sigortasına aidat ödemiş olmaları durumunda üstte belirtilmiş
olan yaş sınırına ulaşmadan emekli olabilmeleri mümkündür.
Son olarak uzun süreli işsiz olan kişilerin de erken emekli olma hakkı
bulunmaktadır.
Erken emeklilik şartlarının yerine getirme koşullarının sürekli yasal
değişime tabii olduğu için, bireysel başvuru yapmadan önce emeklilik
kurumlarından güncel bilgileri talep etmeniz tavsiye olunur.
2) Malulen emeklilik
Malulen emekli olabilmek için şu şartların yerine getirilmiş olması
gereklidir:
Hastalıktan dolayı tamamen veya kısmen çalışamaz
durumda olmak;
En az beş yıl emeklilik sigortasına prim ödemiş olmak;
Son beş yılda 36 ay yaşlılık sigortasına prim ödemiş olmak.
Malulen emekli olan şahısların maaşında, normal emeklilik haklarına
oranla kesintiler uygulanabilmektedir.
3) Ölümden doğan emeklilik hakları / Dul ve yetim aylığı
Vefat eden bir şahsın aile fertleri, belirli şartlar altında emeklilik
haklarından yararlanabilmektedirler.
Ölen kişinin eşinin bu haktan kesintisiz yararlanabilmesi için belirli bir yaş
sınırını doldurmuş olması veya işgücü kaybı olduğunu ispatlaması veya
en azından yetim maaşı hakkı olan bir çocuğa sahip olması gerekir.
Eğer bu şartlardan birisi oluşmuşsa, vefat eden eşin, vefat ettiği gün
itibariyle hak etmiş olduğu malulen emeklilik hakkının belirli bir oranı,
yaşayan eşe emeklilik maaşı olarak bağlanır. Yaşayan eş çalışıyor ve
kazanç elde ediyor olsa dahi emeklik hakkı devam eder. Ek kazancın
belirli bir miktara kadar emeklilik hakkına herhangi bir etkisi
bulunmamaktadır.
Güncel
rakamı
emeklilik
kurumundan
öğrenebilirsiniz.
Yukarıda belirtilen üç koşul kapsamına girmeyen eşin emeklilik hakkı,
daha düşük bir oranla hesaplanır. Ancak üç şarttan birinin sonradan
yerine getirilmesi halinde kesintisiz emeklilik hakkı doğmaktadır.
Ölen
sigortalının
çocukları
da
emeklilik
hakkından
yararlanabilmektedir. Annesini ve babasını kaybeden çocuk, vefat
eden sigortalının ölüm anında hak etmiş olduğu malulen emeklilik
hakkının beşte birini, ebeveynlerden biri yaşıyorsa onda birini hak eder.
Çocuğun okuması veya meslek eğitimi görmesi halinde söz konusu
maaş 27 yaşına kadar ödenir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliğinin www.calisma.de adresinin
ziyaret edilmesi ve orada yer alan bilgilerden de yararlanılması
önemle tavsiye olunur.
*Avukat Ahmet Karadağ’ın katkılarıyla
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliğinin www.calisma.de adresinin ziyaret edilmesi ve orada yer alan
bilgilerden de yararlanılması önemle tavsiye olunur.
*Avukat Ahmet Karadağ’ın katkılarıyla
İşbu Bültende yer alan bilgiler, günlük hayatta karşılaşabilecekleri hukuki sorunlarda vatandaşlarımıza yardım sağlamak amacıyla hazırlanmıştır.
Aynı amaçla 2007 yılında hazırlanarak web sitemizde vatandaşlarımızın hizmetine sunulan Almanya Hukuk Rehberi’nde daha kapsamlı olarak yer alan
bilgiler bu bülten aracılığıyla hatırlatılırken, güncel gelişmelerin de yansıtılması amaçlanmaktadır.
Hukuk Bülteni ve Almanya Hukuk Rehberi, yönlendirici mahiyette genel bilgiler içermektedir. Bu itibarla, vatandaşlarımızın bütün hukuki sorunlarının
çözümlerini içermesi beklenmemelidir. Yardımcı bir kaynak olarak öngörülen bu Bülten ve bahsekonu Rehber’e sorunlarınıza çözüm bulunması bakımından
herhangi bir sorumluluk yüklenemez. Bütün hukuki sorunlarınızda en güncel ve sağlıklı bilgilere ulaşmak için, uzman bir hukukçuya başvurmanız
gerekmektedir.