Yabancı Uzman Aysulu TOKOMBAYEVA

Aysulu Asanbekovna Tokombayeva
22 Eylül 1947 tarihinde Kırgızistan’da doğdu. 1954 yılında Kırgızistan
Frunze (Bişkek) Şubin Müzik Okulu’nda başladığı sanat eğitimine
1958 yılında Leningrad Vaganova Devlet Akademik Koreografi
Okulu’nda devam etti. Okul bitimini müteakip, 1966’da Kırgızistan
Devlet Lenin Akademik Opera ve Balesi dansçısı olarak sanat yaşamına
devam etti. 2 Eylül 2002 tarihinde elim bir trafik kazasında hayatını kaybeden ünlü Kırgız Balet
Cholponbek Bazarbayev'in partneri olarak uzun yıllar büyük projelerde dans etti. Kırgız balesinin
önde gelen eğiticisi ve Koreografı Prof. Inga E. Levchenko ile çalıştı. Levchenko onu hayatını
anlattığı kitabında "Ulusal Tiyatro'nun genç sanatçıları arasında tartışılmaz liderleri olan Aisulu
Tokombaev ve Cholponbek Bazarbayev gibi genç sanatçıların ortak özelliği uzun saatler süren günlük
provalar ile kusursuz dansa ulaşma çabaları oldu. Onlar çalışırken zamanın nasıl geçtiğini bile fark
etmedi, bu yaratıcı sürecin kimi zaman 10-11 saat sürdüğü bile oldu. Genç sanatçılar Giselle, Uyuyan
Güzel pas de deux ve "Kuğu Gölü ile klasik bale tarihine geçmiş dans formları geliştirmeye başladı.
Özellikle Aisulu ve Cholponbek'in sadece teknik uyum değil ortaya koyduğu ruh ile "Kuğu Gölü" ve "La
Bayadere" deki performansları diğer başrol oynayan sanatçılardan farklı bir performans ortaya çıkardı."
1995 yılında dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ve Danışmanı Kültür
Bakanı Namık Kemal Zeybek’in davetleri ve teşviki üzerine Bale Öğretmeni olarak görev yapmak
üzere Türkiye‘ye geldi. Halen Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Bale Anasanat
Dalında yabancı uyruklu bale öğretim elemanı olarak çalışmaya devam etmektedir. Aysulu
Tokombayeva 2009 yılında Kırgızistan "Iyyık Ata Jurt (Kutsal Anavatan)” Gençler Vakfı ile bilim
dergisi "Şookum"un eğitim alanındaki reformlar ve gençlere devlet kurumlarında istihdam imkânları
yarattığı için büyük ödüle layık görüldü.
Aysulu Tokombayeva çağdaş bale yöntemlerini kullanarak ulusal Kırgız balesini oluşturmaya
kendisini adadı. Ulusal tarzı gerçekleştirme sürecinin başını çekti. Oyunculukta (Realist) gerçekçi
tarzı benimseyerek, kendisinden sonra gelen oyuncu kadrolarına öncülük etti. Yaratıcı ve araştırmacı
özelliği ile ilhamı birleşerek ortaya getirdiği sanatsal ürünler ile Kırgız ulusal dans sanatına yeni bir
soluk getirdi. Bu başarılı çalışmaları ona 1975 Cengiz Aytmatov'un Toprak Ana adlı eserinde
oynadığı rol ile Sovyetler Birliği Sanat Ödülüne layık görüldü. 1976 yılında Sovyetler Birliği Devlet
Nişanını, 1981 yılında da Sovyetler Birliği Halk Sanatçısı unvanını beraberinde getirdi. Elizabeth
Sleeman'ın oluşturduğu 2002 yılı Dünyanın başarılı kadınları kataloğunda 577.sayfada yer aldı.
Tokombayeva Bişkek için önemli bir gurur kaynağıdır. Çağdaş Kırgız Sanatçılardan “Selvi Boylum
Al Yazmalım” eseriyle Türkiye de tanınan ünlü yazar Cengiz Aytmatov Aysulu Tokombayeva için
duygu ve düşüncelerini her ortamda açıkça dile getirmekten geri kalmamıştır. Aytmatov "yetenekli
bir balerin sanatı ile vardır. Aysulu Asanbekovny Tokombayeva da benim için en önemli balerindir ve
yaşamını yaratıcı sanata adamıştır” diye metheder. Hayatları birçok dönemde Aytmatov ile çakışan
Aysulu Tokombayeva bu anıları Aytmatov anma günlerinde kamuoyu ile paylaşmıştır.
Prima dansçı olarak dans ettiği başlıca eserler
•
Pas de Trois (P. Çaykovski "Kuğu Gölü", 1966).
•
La Sylphide (F. Chopin "Chopiniana, 1967.)
•
Cholpon (M. Rauhverger "Cholpon, 1967.)
•
Asel (V. Vlasov, "Asel"); 1969
•
Aurora (Çaykovski, 1969 "Uyuyan Güzel" P..)
•
Frigya (Khachaturian Spartacus, 1969.)
•
Masha (P. Çaykovski "Fındıkkıran", 1971).
•
(1973 Adolphe Adam Giselle.) Giselle
•
Toprak ana " Dolunay"1974
•
Lady Macbeth (K. Molchanov, 1980 "Macbeth").
•
Şehrazat (F. Amirov Binbir Gece, 1989)