Turizm mezunu kaçıyor, yerini stajyerler dolduruyor

Transkript

27
EKİM 2014 ǀ 10 TL
Turizm mezunu
kaçıyor, yerini
stajyerler dolduruyor
Karma yatırım
k
trendi artara
Havayolu
devam
trafiğinin
r
o
a
ediy
artması rent
car pazarına
ırdı
ivme kazand
rü
tö
k
e
s
n
e
y
Hij
ü,
büyüklüğün
a
ISSA Fuarı’nd
gösterdi
ÜCRETSİZ
ÖZEL EK
TEL
RADISSON BLU HO
İ
ER
YS
KA
ORT
RAMADA RES L
AKBÜK HOTE
8
34
52
70
oteller
yatırımlar
Turizm mezunu kaçıyor, yerini stajyerler dolduruyor..... .....................................................................................8-16
Karma yatırımlardaki otellerin maliyeti daha düşük,
yatırımın geri dönüş hızı daha çabuk oluyor........ 52-60
Haber.........................................................................18-32
Haber......................................................................... 62-69
acente-havayolları
tedarikçiler
Havayolu trafiğinin artması rent a car pazarına ivme
kazandırdı....................................................................34-42
Hijyen sektörü büyüklüğünü, ISSA Fuarı’nda gösterdi
................................................................................... 70-74
Haber......................................................................... 44-50
Haber......................................................................... 75-78
Haberler..................................................................... 79-86
İstatistikler............................................................... 87-88
Yetkin Medya Yayıncılık Ticaret
Limited Şirketi Adına
Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Sebahattin Ercan
[email protected]
Genel Koordinatör
Bülent Büyükaras
[email protected]
Editör
Özlem Kasa
[email protected]
Görsel Yönetmen
Eylül Eren
[email protected]
[email protected]
2
| turizm&yatırım | 10’2014
Yazı İşleri
Özlem Has
Adres:
Yayın Danışmanı
Erol Karabulut
Abonelik
ozlem.has @turizmyatirimdergisi.com.tr
İletişim
Tel: 0 212 278 77 41 pbx
Reklam
Tel: 0 212 278 77 42 pbx
Faks: 0 212 278 77 68
Baskı:
Özgün Ofset Tel: 0212 280 00 09
Issn: 2147-2300
Yetkin Medya Yayıncılık
Emniyetevler Mah. Bornova Sok. No: 5/B,
4. Levent / İstanbul
12 aylık abonelik bedeli 90 TL’dir. Abone olmak
isteyenler için hesap numarası:
Yetkin Medya Yayıncılık Ltd. Şti. Türkiye İş
Bankası 4. Levent-İstanbul Şubesi.
IBAN: TR57 0006 4000 0011 1400 7932 49
(Dekont ve adres bilgilerinizi
0212 278 77 68 nolu faksa gönderiniz.)
Yayın Türü:
Ulusal, süreli, aylık
Baskı yeri ve tarihi:
İstanbul, Ekim 2014
SUNUŞ
Bölgemizde yaşanan
gelişmeler endişelendiriyor
S
on yaşanan gelişmeler, Türkiye bölgesel bir savaşa doğru mu gidiyor sorusunu akla getiriyor. Suriye
ve Irak’ta yaşanan savaş, yakın coğrafyayı da etkisi altına alıyor. Hepinizin de takip ettiği gibi savaş
nedeniyle yüzlerce insan hayatını kaybetti, binlercesi de yaralandı. Yine binlerce insan evlerinden,
yurtlarından ve geleceklerinden oldu, olmaya devam ediyor. Türkiye’nin de bu savaşın bir parçası durumuna gelmesi, bölgesel bir savaşın önünü açıyor. Mecliste çıkarılan tezkere ve yaşanan iç karışıklıklar
durumun hiç de iç açıcı olmadığını gösteriyor. Bulunduğumuz coğrafyadaki şiddet ortamı, kuşkusuz en
başta turizm sektörünü etkileyecek. Turizmciler endişeli bir şekilde gelişmeleri izliyor. Temennimiz bir an
önce barış ortamının tüm coğrafyada tesis edilmesi ve acıların sarılması… Sanırım bu konuda hepimize
görev düşüyor.
Turizm sektörü büyümeye devam ettikçe bazı sorunlar da beraberinde büyüyor. Bunların başında da
istihdam sorunu geliyor. Sektör, nitelikli ara eleman bulma konusunda sıkıntı yaşarken, turizm eğitimi
alan gençler, turizm sektöründe aradığı şartları bulamadığı için farklı sektörlere yöneliyorlar. Turnover
oranının yüksek olduğu turizm sektöründe, çözümü stajyer çalıştırmakta buluyor. Resort otellerde
çalışanların koşulları ve mesleki tatmini çok daha sıkıntılı iken, şehir otellerinde mesleğin niteliği
uluslararası zincir oteller nedeniyle yükseliyor. Diğer yandan turizm sektörünün toplam istihdamdaki
payı hızla artıyor. Haziran ayında turizmde çalışanların sayısı yüzde 12 artışla 1 milyon 50 bini buldu.
İstihdam sorunu konusunda hazırladığımız dosyayı dergimizden takip edebilirsiniz.
Turizm ve Yatırım dergisinin 27. sayısında ele aldığımız bir diğer konu Rent A Car pazarı oldu. Bireysel
ve filo kiralama olmak üzere Türkiye’de iki ayak üzerinde büyüyen araç kiralama pazarında, son aylarda
saatlik kiralama modeli de gelişmeye başladı. Havayolu ulaşımının artması ve bireysel seyahatlerin
yükselmesine paralel olarak büyüyen Rent A Car pazarında Türkiye’de ciddi bir potansiyel bulunuyor.
Pazarın önde gelen firmaları, sektörün her geçen yıl ciddi rakamlarla büyüdüğünü belirterek, daha da
büyüyeceğine işaret ediyorlar. Haberin ayrıntılarını dosyamızda bulabilirsiniz.
Gelişme gösteren alanlardan biri de hiç kuşkusuz turizm yatırımları. Bu sayımızda son yıllarda
popüler olan karma yatırımları (mix used) ele almaya çalıştık. Özellikle İstanbul gibi büyükşehirlerde,
arazi maliyetlerinin yüksekliği ve darlığı, buna ilaveten imar kanunları nedeniyle sayıları hızla artan
karma projeler, ağırlıklı alışveriş merkezi, rezidans, otel ve ofis dörtlemesinden oluşuyor. Farklı
fonksiyonlar arasında yaşanan sinerji bu alana ilgiyi artırıyor. Karma yatırımlar hem yatırımcıları hem de
alıcıları hem de tüketicileri cezbediyor. Karma yatırımlarda yer alan otellere uluslararası zincirlerin ilgisi
daha yüksek oluyor. Karma yatırımlarla ilgili hazırladığımız dosyanın ilginizi çekeceğini düşünüyoruz.
Bu sayımızda ayrıca Türkçe adı “Uluslararası Endüstriyel Bakım ve Temizlik Fuarı” olan “International
Trade Fair for Industrial Cleaning, Maintenance and Building Services” (ISSA-Interclean) Fuarı’nı sizler için
takip ettik. Fuarda öne çıkanları ve fuara katılan bazı firmaların çalışmalarını haberimize taşıdık.
Ayrıca her zaman olduğu gibi iki ayrı otel ekiyle karşınızdayız. Bunlardan biri geçtiğimiz aylarda açılan
Ramada Resort Akbük, diğeri ise Türkiye’nin öne çıkan şehirlerinden Kayseri’de yerini alan Raddisson Blu
Kayseri oldu.
Keyifle okumanız dileğiyle…
Turizm ve Yatırım Dergisi
6
DOSYA
OTELLER
OTELLER
8
Turizm mezunu
kaçıyor, yerini
stajyerler dolduruyor
Turizm çalışanları, sektörün artılarına rağmen ciddi sorunlar
yaşıyorlar. Turnover oranının yüksek olduğu sektörde, turizm
okulu mezunları, maaş ve sosyal hakların bekledikleri gibi
olmaması, işin niteliğinin özellikle kıyı otellerinde düşmesi
nedeniyle, farklı alanlara yöneliyorlar. Ciddi bir ara eleman
açığı yaşayan sektör, çözümü stajyer çalıştırmakta buluyor.
Birçok resort otelde, stajyer çalışıyor. Günde 8 saatin üzerinde
çalışan stajerler, asgari ücretin üçte birini alıyor. Bu öğrencilerin
sigortasını da devlet karşılıyor.
D
ünyanın en çok turist karşılayan ülkelerinden biri olan Türkiye, turizm sektöründe karşıladığı turist kadar yarattığı
istihdamla da dikkat çekiyor. Otel yatırımlarının artması istihdam sayısını da artırıyor. Ancak turizm sektöründe çalışanların
koşulları istenilen seviyede gelişmiyor.
Kıyı bölgelerindeki resort otellerde çalışan
personelin hem sosyal hakları hem maaşları hem de yaptıkları işin niteliği düşerken, şehir otellerinde özellikle uluslararası
marka oteller nedeniyle çalışanların maaşları, sosyal hakları ile hizmet sektörünün niteliği ve prestiji artıyor.
İstihdama en büyük katkı
veren 3. sektör turizm
Turizm sektörünün yarattığı istihdam
rakamlarına bakıldığında çarpıcı rakamlar öne çıkıyor. Türkiye genelinde sigortalı
çalışan sayısı son bir yılda 737 bin kişi artarak, 12,5 milyona yaklaştı. Turizm sektöründeki sigortalı sayısı ise 82 bin kişilik
artışla 814 bin kişiye ulaştı. AKTOB Araştırma Birimi’nin derlediği verilere göre,
turizm sektörü bir yılda sağlanan istihdam artışının yüzde 11’ini sağlamış oldu.
Turizm sektörünün toplam istihdamdaki
payı da yüzde 6,2’den yüzde 6,5’e çıktı. Turizm sektöründeki sigortalı sayısının yüzde 85’ini oluşturan konaklama ve yiyecek
içecek işletmelerindeki istihdam artışı ise
yüzde 11 dolayında gerçekleşti. Konaklama sektöründe çalışanların sayısı ise
yüzde 10 dolayında artışla 197 bini geçti.
Yüzde 12,5 artan yiyecek içecek işletmelerindeki istihdam da 496 bine ulaştı.
İstihdam artışına en fazla katkı yapan
sektörler, (2013-2014) %
yüzde 55,5 ile Muğla ve yüzde 55,2 ile
Aydın izledi. İstanbul’da ise katılım yüzde 52,2 oldu. Diğer yandan işsizlik oranı
açısından Antalya, turizm kentleri içinde
en az işsizin olduğu 3. kent oldu. En düşük işsizlik yüzde 6,9 ile Aydın, yüzde 7,3
ile Muğla ve yüzde 7,9 ile Antalya’da gerçekleşti. Onları yüzde 11,2 ile İstanbul ve
yüzde 15,4 ile İzmir izledi.
Öte yandan İK portalı Secretcv.com son
araştırmasına göre Antalya’ya son bir yılda
kent dışından 900 bine yakın iş başvurusu
yapıldı. Turizm sezonunda bu başvuruların
sayısı kışa göre 4 kattan fazla arttı. 375 bin
Antalyalının ise yalnızca
Turizmde istihdam (000)*
yüzde 14’ü kent dışında
iş aradı. Antalya’da loko
2013 2014Değişim,%
motif sektörler turizm,
Yiyecek İçecek Hiz.
476,7
553,5
16,1
AVM artışına bağlı gelişen perakendecilik ve
328,3
366,8
11,7
Konaklama tesisleri
gıda sektörü oldu. Antal56,5
50,4
-10,9
Spor, Eğl.Dinl.Faal.
yalıların kendi kentlerine
Seyahat Ac.Tur Op.Hiz.
56,3
57,8
2,7
ve kent dışına yönelik
19,6 21,811,4
Havayolu
toplam başvuru sayısı
ise 942 bin idi.
Turizm toplamı
937,6
1.050,50
12
yısı yüzde 6 artışla 13,3 milyona çıkarken,
790 bin kişilik artışın yüzde 14’ü turizmden sağlandı. AKTOB Araştırma Birimi’nin
SGK verilerinden derlediği verilere göre,
Haziran ayında turizmde çalışanların sayısı yüzde 12 artışla 1 milyon 50 bin oldu.
Geçen yılın aynı ayında, turizm istihdamı
937 bin dolayında idi. Bu dönemde, turizm
istihdamının, ülke çalışanları içindeki payı
da yüzde 7,5’ten yüzde 7,9’a yükseldi. Turizmin ülke istihdamındaki artışa katkısı
yüzde 14,6 olurken, bunun; yüzde 9,7’si
yiyecek-içecek hizmetlerinden, yüzde 5’i
de konaklama sahalarından kaynaklandı.
Türkiye toplamı
12.561.2
13.351,40
6,3
Turizmin pay,%
7,5
7,9
+ 0,4 puan
Sektörde ara eleman
açığı her yıl yükseliyor
Hizmet sektörünün
*Haziran 2014 verileri.
en önemli unsurlarından
biri olan personel, artan
Antalya, istihdamda ön
yatırımlar nedeniyle sektörün en önemli
sıralarda yer alıyor
Turizm istihdamında başı Antalya çe- sorunları arasına girdi. Nitelikli çalışan bulkiyor. 2013 yılı verilerine göre çalışabilir makta zorlandıklarını belirten sektör temnüfusun işgücüne katılma oranı sırala- silcileri, ara eleman kategorisinde özellikle
masında Antalya, turizm kentleri içinde ilk kat hizmetleri, ön büro, servis alanlarında
sırada yer aldı. Geçen yıl Antalya’da işgü- ciddi bir açık olduğunu belirtiyorlar. Bu ducüne katılım oranı yüzde 57,5 olurken, onu rum Yenibiris.com’un mavi yakalılara yöneturizm kentleri içinde; yüzde 55,9 ile İzmir, lik hayata geçirdiği Yenibireleman.com’un
%
Bina Ve Çevre Düzenleme Faaliyet. 23,1
Bina İnşaatı
11,9
TURİZM11
Toptan Ticaret
8,1
Perakende Ticaret
7,5
Büro Yönetimi, Büro Desteği Faal
6,3
Giyim Eşyaları İmalatı
4,1
Toptan ve Per.T., Mot.Taşıt.Onarım. 3,5
Bina Dışı Yapıların İnşaatı
3,4
Güvenlik Ve Soruşturma Faaliyet.
2,7
*SGK verilerinden (4A) derlendi.
İstihdam artışının yüzde
14’ü turizmden sağlandı
Turizm sektöründe çalışan sayısı yaz
aylarında dikkat çekici oranda artıyor. Haziran 2014 verilerine bakıldığında turizmde sigortalı çalışan sayısı 1 milyonu aştı.
Türkiye’de sigortalı olarak çalışanların sa10’2014 |
turizm&yatırım |
9
OTELLER
DOSYA
verilerinden de görülebiliyor. Buna göre
ağustos ayında firmaların en çok aradığı
pozisyon garson ve komi oldu. Güvenlik
görevlisi pozisyonu ikinci, temizlik elemanı ise listenin dördüncü sırasında yer aldı.
Garson ve komi ilanlarının birçoğunda
aranan şart, deneyimli ve yüksekokul bitirmiş olmalarıydı. Otellerin öncelikli tercihi ise İngilizce bilgisi oldu. En çok mavi yakalı eleman arayan il Ankara olurken, onu
İstanbul, Antalya, İzmir, Bursa ve Muğla
takip etti.
Bu kadar mezun nereye gidiyor?
Bu sorunun cevabı net olmamakla
birlikte turizm eğitimi alan birçok kişi
sektörde aradığını bulamadığı için farklı alanlara kayıyorlar. Türkiye’de farklı
üniversitelerde turizm alanına yönelik
eğitim veren çok fazla bölüm bulunuyor.
Turizm alanına yönelik eğitim veren 80’e
yakın 4 yıllık okul, 200’ü aşkın yüksekokul
ve 150’ye yakın meslek lisesi bulunuyor.
Ayrıca birçok kurumun düzenlediği sertifika programları yer alıyor. Bu rakamlar
göz önüne alındığında her yıl 100 bine
yakın öğrenci mezun oluyor. Ancak bu
alanda yüksek eğitim alan kişiler, sektöre girdiklerinde müdürlük veya yöneticilik
gibi daha üst makamlarda görev almak
istiyorlar. Sektör ise yapısı itibariyle deneyimi olmayan kişileri, alt kadrolardan
başlatarak yetiştirmek istiyor. İşin niteliği ve çalışanın beklentilerinin birbirini
tutmaması, yeni mezunları sektör dışına
kaçırıyor.
Otel çalışanların maaşları ve sosyal
hakları her yıl kötüleşiyor
Turizm alanında yüksek eğitim almış
yeni mezunlar, sektörün vadettiği maaş,
sosyal haklar, işin niteliği konusunda da
hayal kırıklığı yaşıyorlar. Zira otellerde
çalışanların elde ettiği gelir 1980’lerden
beri her dönem kademeli olarak düşüyor. Bildiğiniz gibi özellikle kıyı otellerinde Türkiye, fiyat-kalite dengesi ile
turistlerin tur operatörlerinin dikkatini
çeken bir ülke. Ancak Türkiye’nin tatil
konusunda bu kadar ucuz bir ülke olmasının faturasını çalışanlar çekiyor
diyebiliriz. Birçok kıyı oteli, maliyetlerini düşürmek için ilk etapta personel
maaşları ve sosyal haklarında kısıntıya
gidiyor. Hal böyle olunca da kıyı otellerinde çalışan personelin aldığı maaşlar,
sosyal haklar ve barınma olanakları gün
geçtikçe kötüleşiyor.
Resort oteller personel ihtiyacını
stajyer öğrenci ile karşılıyor
Diğer yandan resort otellerde yapılan
işin niteliği de çalışanları olumsuz etkiliyor. Okullarda aldıkları eğitimi çalıştıkları otellerde uygulama ve geliştirme şansı bulamayan mezunlar, bir süre sonra
demoralize olarak sektörden uzaklaşıyor. Resort otellerde çok da nitelikli
personel çalıştırmaya ihtiyaç duymayan
işletmeciler, personel sorununu stajyer
öğrenci çalıştırarak çözüyorlar. Böylece
hem maliyetleri düşürmüş oluyor hem
10
OTELLER
DOSYA
de sigorta vb. gibi belli yükümlülüklerden kurtulmuş oluyorlar. Aynı şekilde
farklı illerden iş bulmak için kıyı bölgelerine gelen gençler de otellerin personel
açığını kapatıyor. Kışın inşaatta çalışan
gençler, yazın otellerde çalışıyor.
Sezon bittiğinde otel nitelikli
personelini, çalışan işini kaybediyor
Resort otellerde personelin ve otelcilerin yaşadığı en temel sıkıntı ise işin
sezonluk olması… Bilindiği gibi oteller
gelirlerinin azaldığı kış döneminde gelir
ve gider dengesini sağlamak için personel sayısını azaltıyor. Sezon bittiğinde
otel nitelikli personelini, çalışan ise işini
kaybediyor. Sezonluk iş nedeniyle kendilerine gelecek programı yapamayan
çalışanlar, başka alanda iş bulduğunda
mesleğini değiştiriyor. Turizm eğitimi
almış kişilerin sektör dışına çıkmasıyla
otelciler, yeni gelen personeli eğitecek,
örnek olacak ve ileriye taşıyacak kişileri
de kaybetmiş oluyor. Otelciler, bu sorunun çözülmesi için personel istihdamına yönelik vergi muafiyeti ve sağlanabilecek ek teşvik bekliyorlar.
Marka oteller, çalışanların niteliğini de
haklarını da yükseltiyor
Şehir otellerinde durum biraz daha
değişiyor. Uluslararası otel zincirlerin
Türkiye’de şehir otellerine girmesi, hem
sektörün hem de çalışanların niteliğini
değiştiriyor. Uluslararası zincirlerin belli standartlara sahip olması, bu alanda
çalışan personele de yansıyor. Marka
otellerde çalışanlar zincirlerin standartlarına göre belli eğitimlerden geçiriliyor.
Öte yandan marka otellerde çalışan
personelin maaşları ve sosyal hakları
diğer otellere göre daha iyi olabiliyor.
İşin prestijini de artıran marka otellere
bu nedenle turizm mezunlarının ve çalışanlarının ilgisi daha yüksek oluyor.
Ancak 5 ve 4 yıldızın altındaki otel işletmelerinde çalışanların koşullarının ne
derece iyi olduğu ise tartışma konusu…
Yabancı dil sorunu büyük problem
Şehir otellerinde de stajyer çalıştırılıyor. Ancak rekabet koşulları nedeniyle
hizmet kalitesi öne çıktığı için özellikle
4, 5 ve lüks oteller, işinde uzman nitelikli
personelle çalışmayı tercih ediyor. Ama
şehir otelleri de ara eleman kategorisinde personel bulmakta sıkıntı yaşıyor.
Şehir otellerinde uzmanlaşmanın arttığına işaret eden otel yöneticileri, sektörün ihtiyaçlarını analiz eden bir eğitim politikası oluşturulması gerektiğini
ifade ediyorlar. Diğer yandan yabancı
dil bilen çalışan sayısının az olması da
önemli problemler arasında yer alıyor.
Otel yöneticileri, çalışanların mesleki
eksikliklerini kısa zamanda otel içinde
verilen eğitimlerle tamamladıklarını,
ancak yabancı dil sorununu çözemediklerini belirtiyorlar.
Turnover oranının yüksekliği
turizmciyi düşündürüyor
Sektörün istihdamla ilgili yaşadığı
bir diğer sorun ise işe-giriş çıkış hızının
yüksek olması. Turnover olarak adlandırılan bu durum, sektörün ara elemanlarında olduğu gibi yönetici ekibinde
de görülüyor. İşe-giriş çıkış hızı oranı
turizmde yüzde 50’yi buluyor. AL Danışmanlık’ın verilerine göre perakende
ve turizm başta olmak üzere yılda 300
binin üzerinde kişi 3 ay bile çalışmadan
işten çıkabiliyor. Bunun da firmaya maliyeti; eğitim, zaman ve verimlilik kaybı
İŞKUR’dan
sezonluk
çalışmaya çözüm
O
tellerdeki kalifiye personel
açığını gidermek amacıyla bir
proje hazırlandı. İlgili bakanlıkların incelemeye aldığı proje hayata
geçerse, İŞKUR 12 ay açık tutulacak konaklama tesislerinde personel istihdam edecek. Hem söz
konusu açık kapanacak hem sezon
uzayacak hem de tatilcinin kaliteli
hizmet veren tesis seçeneği artacak. Çalışma ve İş Kurumu Muğla
İl Müdürü İlyas Sarıyerli, projenin
kabul görmesi halinde, 12 ay boyunca açık tutulacak otellerde personel istihdam edeceklerini belirtti.
Sarıyerli, “Oteller 5 ay kadar açık.
Ancak insanlar doğal olarak tüm
yıl çalışmak istedikleri için turizme
yönelmek istemiyor. Başvuranlar
çok ama istekleri karşılanamıyor.
Kurum olarak, kursiyerimiz gibi
faaliyetine devam eden personele
maddi katkı sağlayacağız. Sosyal
güvenlik primlerini biz karşılayacağız. Bu sayede hem sektör, personeline sürekli çalışma imkanı bulacak, daha kalifiye hale gelecek, hem
de işsiz kalmasının önüne geçmiş
olacağız. Ayrıca bu yolla oteller kışın da açık kalacağı için turizm sezonunun uzamasının da önü açılacak. Proje incelemeye alındı” dedi.
eklendiğinde 10 bin TL’yi buluyor. Turnover’ın hizmet sektörüne yıllık kaybı 3
milyar TL’ye ulaşıyor. Sektörde bu kadar
hızlı iş değişikliği, ciddi sorunlara yol
açıyor. Birçok tesis, turnover nedeniyle
istediği hizmet kalitesini yakalamak için
eğitim verdiği personeli kaybediyor.
Türkiye genelinde sigortalı çalışan sayısı son bir yılda 737 bin kişi
artarak, 12,5 milyona yaklaştı. Turizm sektöründeki sigortalı sayısı
ise 82 bin kişilik artışla 814 bin kişiye ulaştı. AKTOB Araştırma
Birimi’nin derlediği verilere göre, turizm sektörü bir yılda sağlanan
istihdam artışının yüzde 11’ini sağlamış oldu. Turizm sektörünün
toplam istihdamdaki payı da yüzde 6,2’den yüzde 6,5’e çıktı. Turizm
sektörü ciddi istihdam yaratırken, çalışanların maaşları ve hakları
her geçen gün düşüyor.
12
OTELLER
GÖRÜŞLER
Konuyla ilgili sektör temsilcileri ne diyor?
Timur Bayındır / TUROB Başkanı
Turizm okulları sektörle işbirliği içinde değil
H
izmet sektöründe çalışanların önemi
geçmişten bugüne artarak devam ediyor.
Çünkü sürdürülebilir işletmecilikte ne kadar
düzgün tesisler yaparsanız yapın tesisleri
yüceltecek olan çalışanlardır. İşletmeler açısından çalışanlar her zaman birincil önemi
taşıyor. Çalışanın başarısı tesisler arasındaki
farkı da ortaya koyar. Ülkemizde turizm sektörünün en büyük problemlerinin başında
eğitimli personel geliyor. Şuanda baktığımızda turizm meslek lisesi, yüksekokul ve lisans
ayarında çok okul var. Fakat okulların neredeyse yüzde 90’ının sektörle hiçbir koordinasyonu veya ilişkisi yok. Bu okullar sektörün
ihtiyaçlarına göre değil, müfredata göre eğitim veriyorlar. Bundan dolayı yüksekokul ve
lisans öğrencileri meslek edinmek için değil,
bir üniversite okumuş olmak için bu okullara
gidiyorlar. Burada eğitimli personel açığının
yoğun olduğu bir sektörden bahsediyoruz.
Biz bu alanda bir atılım yapmazsak kısa vadede hizmet sunumu açısından çok büyük
problemler yaşayacağız. Yavaş yavaş da görüyoruz.
Uluslararası zincir oteller
işin niteliğini değiştirdi
Hizmet sektörü diğer sektörlere göre daha
zor bir sektör. Çünkü hem beden gücüne ihtiyaç duyulan hem de insan ilişkilerine dayalı
bir sektör… Çalışanların yüzde 90’ı birebir
misafirle muhataptır. Yaptığı işin yanı sıra
lirleri artmaya başladı.
beşeri ilişkilerinin de iyi olması gerekiyor.
Örneğin bir garson hem müşterilerle hem de
geri planda çalışanlarla muhataptır. Sektörün belli başlı zorluklarından dolayı çok fazla tercih edilmiyor. Şöyle bir problem de var.
Ülkemizdeki iş gücü henüz hizmet sektörüne
yönelmiş değil. Daha ziyade kamu ve üretim
sektörlerine yönelik ve bu alanlarda koşullar
ve sosyal haklar daha iyi. Ancak son yıllarda
özellikle İstanbul başta olmak üzere birçok
uluslararası zincir otel açıldı. Şişli’de açılan
bir uluslararası otele 8 binin üzerinde iş başvurusu olmuştu. Bu da şunu gösteriyor gerek
mevzuatlardaki değişiklikler gerekse işletme
anlayışındaki değişiklikler turizm çalışanlarının sosyal alandaki haklarını da gelirlerini de
artırdı. Şuanda turizm sektörü, çalışanlarına
Türkiye ortalamasının üzerinde gelir sağlıyor.
Bu otellerle birlikte turizm çalışanlarının ge-
Çalışanlar turizme geçici
iş olarak bakıyorlar
Şuanda turizm sektöründe çalışanlar, burayı geçici bir iş olarak görüp başka alanlara
kayıyorlar. Turnover oranı yükseliyor. Özellikle üniversite eğitimi almış olanlar yönetici
olmak istiyor. Sektör olarak ara eleman dediğimiz sınıfta ciddi açığımız var. Özellikle
kat hizmetleri, ön büro, servis alanında muazzam açık var. Nitelikli çalışan bulamıyor
oteller. Otellerin bu alanda ciddi sıkıntısı var.
Yöneticilerde turnover oranı yüksek gibi görünüyor ama kurumsal işletmelerde bu oran
çok düşük… Kariyer planları da turnover’ı
artırıyor. Örneğin bir otelde ön büro müdürü
olarak çalışan biri yeni bir otele müdür olarak gidebiliyor. Ancak bu tür transferlerde bu
arkadaşların çok başarılı olamadığını görüyoruz. Çalışanların artık uzmanlaşmaya doğru
gitmesi, kendini geliştirmesi gerekiyor. İşinde
iyi olan hiç kimse işsiz değil. Bizim istihdamda yaşadığımız en büyük problemimiz, alaylı
olarak tabir ettiğimiz bu işin eğitimini almamış ama bu işi yapabilen, dil bilen çok sayıda
insanın olması… Bunların kendi uzmanlıklarını belgeleyememe gibi bir problemleri var.
Çalışma Bakanlığı bünyesinde Mesleki Yeterlilik Kurumu kuruldu. Turizm alanında meslek
standartları belirlendi ve yürürlüğe girdi. Biz
şimdi sertifikasyon sürecini bekliyoruz.
Nevin Bozan / Stone Group Hotels İnsan Kaynakları Müdürü
Eğitimli personel okulda öğrendiği
teoriyi pratikte uygulayamıyor
H
izmet ürettiğimiz için tabii ki personel olmazsa olmazımızdır. İşletmelerin başarısı ve performansı, en önemli unsuru oluşturan insan gücünün en etkin ve verimli bir
şekilde kullanılmasına bağlı… Sektörde eskisi gibi kalifiye ve istikrarlı çalışan personel
azaldı. Maddiyat ön plana çıktı, işe ve işyerine saygı kalmadı. İşletme tercih ediliyorsa
çok iyileri ile çalışabiliyorsunuz. Mavi yakalı
(maid-meydancı-garson) sıkıntısı yaşanıyor.
Diğer yandan turizm alanında yüksek
eğitim alan öğrenciye mezun olunca en iyi
yerlerde çalışacağı aşılanıyor. Ama gerçekte
14
böyle değil ve öğrenciler geldiklerinde hayal
kırıklığına uğruyorlar. Okullarda verilen eğitimler yeterli ama sektör onların istediğini
veremiyor. Her şey dahil sistemi olduğu için
eğitimli personel okulda öğrendiği teoriyi
pratikte uygulayamıyor. Örneğin; bir servis
elemanı hizmet olarak sadece servis boşu
topluyor. Bu durum kişiye hem ağır geliyor
hem demorilize ediyor. Maaşlar sektör içinde aynı seviyede olduğu için sorun yok. Çalışanların lojman, servis, yemek gibi sosyal
hakları mevcut... Öte yandan kışın kapanan
oteller nitelikli elemanını kaybediyor. Gru-
bumuz bünyesindeki tüm oteller kışın açık
olduğu için nitelikli personeli kaybetmiyoruz.
Otelcilerin personel konusunda eğitimli kalifiye usta elemanları kadroya almaları ve personeline sahip çıkmaları gerekiyor. Mesleki
eğitim verilmesi önemli. Aynı zamanda ücret
politikasını değiştirmeli ve istikrar yaratmalı.
Prof. Dr. Nazmi Kozak / Anadolu Üniversitesi Turizm Fakültesi Turizm İşletmeciliği Bölüm Başkanı
Çalışma koşullarından dolayı turizm
eğitimi alanlar sektör dışına kayıyor
Ü
lkemizde turizm sektöründe görevli
personel birçok faktöre bağlı olarak sıkıntılar yaşıyor. İlk olarak; turizm işletmelerinin çoğunluğunun kurumlaşamamasından kaynanan sıkıntılar söz konusu.
İkincisi, yöneticilerden ve üçüncü faktör
de çalışma koşullarından kaynaklanıyor.
Çalışma yaşamındaki düzenlemelerin genel olarak işveren lehine olması, çalışanlar alehine sorunlar doğuruyor. Çalışma
saatleri, sosyal haklar, mevsimlik tesisler
için barınma, vb. gibi. Öte yandan, mevsimlik tesisler açısından çalışma döneminin mevsimlik olması, önemli bir sorun
alanını oluşturuyor. İş yaşamı ile ilgili düzenlemelerin son 35 yılda işveren lehine
oluştuğu ortadadır. Dolayısıyla maaş ve
sosyal haklar bakımından son 35 yıldaki
düzenlemeler önemli bir belirleyicidir. Ayrıca, turizm sektörünün küresel rekabete
açık olması dolayısıyla rekabetten üstün
çıkmak için giderleri düşürmenin en “pratik” aracı olarak personel akla geliyor. Son
yıllarda turizm işletmelerinin stajyerlere
bu denli sarılmasının temel nedeni budur.
Açık söylemek gerekirse, turizm eski bakanlarından Bahattin Yücel’in de vurgu-
ladığı üzere, Türk turizm işletmecilerinin
rekabet için başvurdukları iki “Mehmet”
vardır; biri “tarım ürünlerini ucuza satan
Memet”, ikinci ise stajyer “Mehmet”tir.
Biri ucuza tarım ürünlerini satar, diğeri de
stajyer olduğu için düşük ücretlerle çalışır.
Bizim turizm işletmecileri de bu iki Mehmet üzerinden rekabet ederler.
Her şey dahil sistemle kalifiye elemana
çok fazla ihtiyaç kalmadı
Öte yandan resort otellerdeki konaklama işletmelerinde çalışanların barınma koşulları yıllardır kanayan bir yara.
Benim de turizm sektöründe çalıştığım
1985’lerden itibaren bu konu üzerinde
yeterince durulmadı. Sanırım bu konuda
benim Hacettepe Üniversitesi’nde yüksek
lisans tezi olarak hazırladığım çalışma
dışında bir araştırma da yoktur. Elbette
ki personeline medeni barınma ortamları
sağlayan tesislerin sayısı az değil değildir. Ancak, mevsimlik tesislerde bu sorun
hala devam ediyor. Nitelikli turizm personeli konusunda ilk olarak 1985’lerde adım
atıldı. Dönemin Turizm Bakanları, turizm
işletmeci ve yatırımcıları, o dönem için
haklı olarak, “yeterli kalifiye eleman yok”
diyorlardı. Ancak zamanla bu alanda çok
şeyler değişti. Turizm okulları her düzeyde gelişme gösterdi. Ayrıca, her şey dahil
sistemiyle birlikte kalifiye elemana da
çok fazla ihtiyaç duyulmaz oldu. Özellikle
2000’li yıllardan sonra artık iddianın altı
boşaldı. Yani, turizm sektöründe “yeterli
kalifiye yoktur” lafının içi boştur, laf olsun
diye söylenir. Şu an için turizm sektöründe
kalifiye elamanların sektör dışına çıkma
sorunu vardır. 1986 yılında Mersin Turizm
İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu’ndan
birlikte mezun olduğumuz 100 arkadaşımdan arasından şu an turizm sektöründe çalışanların sayısı 4’tür. Mezuniyeti
izleyen ilk yıllarda çalışan sayısı yüksek
iken yıldan yıla düşüyor. Bunun da nedeni
turizm sektörünün olumsuz çalışma koşulları, düşük ücretler, sosyal haklarla ile
ilgili sorunlardır.
Özgül Ekmekçi / Calista Luxury Resort İnsan Kaynakları Müdürü
Turizm eğitiminde ortak sorun yabancı dil sorunu
S
on yıllarda sektörümüzde lüks hizmet
konseptini bünyesine taşıyan yatırımcı
sayısının artmasıyla birlikte hem pazar yaratma anlamında hem de nitelikli personel
bulma konusunda rekabet zorlaştı. Turizm
bölgelerinde, yatak kapasitelerinde büyük
artışlar yaşanıyor. Bu duruma bağlı olarak
eğitimli, nitelikli personel ihtiyacımız her
yıl daha da artıyor. Otelde düzenlediğimiz
mesleki eğitimlerle kişilerin mesleki gelişimlerine katkıda bulunmak için çalışıyoruz. Özellikle genç işsizlik oranının yüksek
olduğu bölgelerde, özel sektör ve eğitim kurumlarının ortaklaşa düzenleyeceği mesleki eğitimler hem ülke ekonomisine hem
de sektördeki personel sıkıntısına çözüm
olacaktır. Turizm eğitimi konusunda ortak
olarak söylenebilecek en önemli problem;
yabancı dil sorunu. Verilen dil eğitimi sektörün ihtiyacını karşılayacak düzeyde değil.
Hizmet sektörü, gerçekten çok zor çalışma
koşullarına sahip. Misafir hizmet beklerken, onu mutlu etmeye çalışan personelin
sürekli olarak hem maddi hem de yaşam
standartları ile ilgili motivasyonunun yüksek olması gerekir. Artık tüm bölgelere yayılmış olan all inclusive hizmet konsepti ile
çok uygun fiyatlara konaklayan misafirler,
maddi anlamda tatmin olmayan ve uzun
saatler çalışan personeli de beraberinde
getiriyor. Bu durumda uzun çalışma sa-
atleri ve buna karşılık emeğinin karşılığını
alamadığını düşünen eğitimli, nitelikli personel alternatif alanlara yöneliyor. Özellikle
turizm sektörüne yönelik eğitim almış kişilerin, başka sektörlere yönelmesiyle yeni
gelen personeli de eğitecek, örnek olacak
ve ileriye taşıyacak kişileri de kaybetmiş
oluyoruz. Öte yandan Kasım-Nisan ayları
arasındaki kış periyodunda, çoğu otel kapanıyor ya da misafir sayısındaki azalmaya
bağlı olarak personel sayısında daralmaya
gidiyor. Burada işletmeler açısından belirleyici etken gelir ve gider dengesizliğidir.
Gelirin azaldığı kış döneminde, özellikle
personel istihdamına yönelik vergi muafiyetleri ve sağlanabilecek ek teşviklerle, işletmelerin çalıştığı eğitimli ve nitelikli personelin devamlılığına yönelik destekleyici
güç oluşturulabilir. Bu durumda, personelin
sezonluk çalışmasını engelleyecek, çalışma hayatında güven duygusu yaratacak ve
sektöre daha çok eğitimli ve nitelikli personel yönelmesini de sağlayacaktır.
10’2014 |
turizm&yatırım |
15
OTELLER
GÖRÜŞLER
Müberra Eresin / Eresin Hotels - İstanbul Genel Müdürü
Orta ve alt kademe personel
bulmakta çok zorlanıyoruz
E
resin Grubu olarak bizim tercihimiz
personelimizle uzun süreli çalışabilmek, baktığınız zamanda zaten ortalama
personelimizin yüzde 70’i, 10 yılı geçen
sürelerde bizimle birlikte çalışıyor. Tabii bizden emekli olup, hali hazırda bizde
çalışmaya devam eden personelimizde
çok fazla. Birçok işletme bunu çok tercih
etmez, özünde emekli olmuş personelinizi çalıştırıyor olmak, izin süreleri vb. gibi
nedenlerle işletmeye daha maliyetli görülüyor. Ama biz oteli benimsemiş, parçası
olmuş çalışanların misafirler üzerinde de
olumlu etki yarattığı tercih nedenlerinin
içinde olduğunu görüyoruz. Maalesef sektörde son dönemde orta ve alt kademe
personel bulmakta çok zorluk yaşanıyor.
Bunun birçok nedeni var. Hesapsızca açılan kayıtlı ya da kayıtsız oteller, turistlerin
hizmetine sunulan evler, pansiyonlar gibi
faktörlerin dışında sektörde çalışabilmesi için gerekli eğitimi veren orta dereceli
meslek okullarının sayıları yeterli değil.
Olanlarda da yetişen çocuklar aslında
sektöre hazır hale getirilemiyor. Bu okullar meslek eğitimi seviyesinde yeterli değiller. Üniversitelere baktığınızda da hala
10 yıl öncesinde konuşulan sorunlar devam ediyor ve öğrencilerin her biri mezuniyet sonrası müdür olacağını düşünerek
sektöre girmeye çalışıp, bunun mümkün
16
olmadığını görünce de hayal kırıklığıyla,
kendilerine sektörün dışında bir çalışma
alanı seçiyorlar. Sektörde kalmaya kararlı
gençlerde, alt kadrolardan başlayıp kendilerini geliştirmenin gereğine inanıyorlar
ancak bu defada ücret problemi karşılarına çıkıyor. Maalesef turizm sektörü eski
yıllarda olduğu kadar iyi ücretler ödeyecek
halde değil. Bunun temel nedeni, dolulukların ve buna bağlı olarak gelirlerin önceki
yıllara göre inanılmaz düşmüş olması ve
maliyetlerin de bir o kadar ters orantıyla yukarı çıkması… Sonuçta eğer sektöre
giren gençler, bu mesleğe bir şekilde benimseyip kalıyorlarsa zaten bir daha bu
sektörden çıkmıyorlar. Ama hala emin
değillerse bu sektörde kalıp, sektörün yaşadığı belirsizlikleri hayatlarına taşımak
istemiyorlar.
Sektörü cazip kılmak için esnek çalışma
saatlerine geçilmeli
Sektörün maliyetleri aşağıya çekip, ücretleri yukarı çıkarabilmesi, sektörün çalışanlar için cazip hale gelebilmesi için dünyada olduğu gibi esnek çalışma saatlerine
geçmek gerekiyor. Bu aynı zamanda bizim
eski Türk misafirperverliği diye altını çizdiğimiz hizmet kalitesinin de sürdürülebilirliği için gerekli diye düşünüyorum. Ancak
esnek çalışma saatleriyle ilgili sektörümüz
için kanuni düzenlemeler tam değil. Diğer
yandan sektörün personel anlamında en
büyük sıkıntısı yabancı dil. Mesleki bilgi
eksikliğini 3-5 ayda çalıştıkları oteller de
verebilir ancak yabancı dil temelden eksik
olduğu için bu açığı kapatmak da çok zorlanıyoruz. Personel ile ilgili diğer bir problemde büyük şehirdeki mesafeler… Biz genellikle otellerimizin bulunduğu bölgelerde
oturanlardan bir kadro yaratmaya çalışıyoruz ama ne mümkün. Alt ve orta kademe
çalışanlar için iş ve iş bulma kurumları,
muhtarlar belediyeler hepsine başvuruyorsunuz ama maalesef kendi bölgenizden
bir çalışan dahi bulamıyorsunuz. Vardiyalı
çalışan sektörde bu ulaşım problemini de
beraberinde getiriyor.
10’2014 |
turizm&yatırım |
17
OTELLER
HABER
Özdilek’in İstanbul’daki 700 milyon
dolarlık karma projesi açıldı
İstanbul’da ilk projesi olan “Özdilek Center”ı 700 milyonluk yatırımla hayata geçiren Özdilek
Holding, karma proje içinde yer alan Wyndham Grand İstanbul Levent ile otel sayısını ikiye
çıkardı. Grup üçüncü otelini Afyon’da yapmayı planlıyor.
O
tel ve AVM yatırımlarına devam eden
Özdilek, İzmir’deki Wyndham Grand
otelinden sonra ikinci oteli Wyndham
Grand İstanbul Levent’i hizmete açtı. Wyndham Grand İstanbul Levent’te 389 odalı,
22 toplantı salonu bulunuyor. 700 milyon
dolarlık karma yatırım Özdilek Center;
Özdilek Park İstanbul AVM, 32 katlı ofis
bölümü River Plaza ve Wyndham Grand
İstanbul Levent oluşuyor.
Hedef yılda 10 milyon ziyaretçi
Açılış öncesi düzenlenen basın toplantısında konuşan Özdilek Holding Yönetim
Kurulu Başkanı Hüseyin Özdilek, yılda 10
milyon ziyaretçi hedeflediklerini açıkladı. Özdilek Holding olarak yıllık 1 milyar
25 milyon liralık bir ciroya sahip olduklarını kaydeden Özdilek, 6 bin 500 kişiyi
istihdam etiklerini belirtti. Özdilek, Özdilek Center İstanbul’un 3 kilometrekarelik
alanda yer alan yerleşik nüfusla toplam
500 bin kişi, 5 kilometrekarelik alanda ise
toplam 1 milyon kişiye ulaştığını ifade etti. Wyndham Levent,
iş dünyasını ağırlayacak
Projenin toplam değerinin 700 milyon
dolar olduğunu dile getiren Özdilek, Leed
sertifikasını aldıklarının da altını çizdi.
Özdilek şunları kaydetti: “Bu görkemli
projemizde; 5 yıldızlı 389 odası ve birçok
konferans-toplantı salonu ile uluslararası
bir prestije sahip Wyndham Grand İstanbul Levent gibi İstanbul’un yerli-yabancı iş
dünyasının yıldızı olacak bir otel bulunuyor. Ayrıca 3 bin beyaz yakalı çalışanı ağırlayacak en yeni teknolojilerle inşa edilen
River Plaza yer alıyor. Projenin alışveriş,
yaşam ve eğlence merkezi olacak Özdilek
Park İstanbul AVM; Türkiye’nin en seçkin
140 markası ile alışveriş ihtiyaçlarının
karşılanacağı, çocukları için eğlence alanı,
farklı damak tatları için özel yiyecek-içecek bölümleri ve yeşil teraslarıyla misafirlerine doğanın tadını çıkaracağı bir yaşam
alanı sunuyor.”
Hüseyin Özdilek, projede yer alan River
Plaza’nın yüzde 35 – 40’ının dolu, yüzde
80’inin ise yılsonuna kadar doldurulacağını söyledi.
18
Üçüncü otel Afyon’da
termal otel olacak Bundan sonra AVM, ofis ve otel yatırımları ile yola devam edeceklerini açıklayan
Hüseyin Özdilek, üçüncü otel yatırımlarının
Afyon’da termal bir otel olacağını bildirdi.
Turizm ve Yatırım Dergisi’ne yeni otel yatırımları hakkında bilgi veren Hüseyin Özdilek, Afyon’da kendi arazisi üzerine yapmayı
planladığı projenin de karma bir proje olacağını belirterek şöyle devam etti: “Burada
da AVM, otel ve ofis şeklinde karma konseptlerini uygulayacağız. Projeye başlamadık, ancak 3 yılda bu projeyi hazırlayarak
tamamlamayı planlıyoruz.”
Yatırımlar için acele etmediklerini ve
öncelikle İstanbul’daki yatırımı sindirmek
istediklerini ifade eden Özdilek, başka yatırımları da olacağını, ancak şimdilik termal
otel içeren Afyon projesinin öne aldıklarını
ve bu otelde de Wyndham ile çalışabileceklerini kaydetti. Özdilek, Afyon yatırımının
toplam 30 milyon dolara mal olacağını ifade etti. Wyndham Grubu ile 10 yıllık bir anlaşma yaptıklarını belirten Özdilek, bundan
sonraki otel yatırımlarının da Wyndham ile
çalışmaya devam edeceklerini vurguladı.
Özdilek Holding, GYO’na açılacak
3 yıl içerisinde bu oteli planladıklarını
söyleyen Özdilek, Bursa’da 2 yıl içerisinde
200 konutluk projeyi hayata geçireceklerini, 5 yıl içinde Niğde Aksaray’da, Samsun’da, Kütahya’da kendi arazilerimizin
üzerinde AVM planladıklarını açıkladı. Bununla birlikte hayvancılık tarımı, dondurma üretimine başlayacaklarını ifade eden
Özdilek, “Biz bütün karımızı olduğu gibi
yatırıma harcıyoruz. Önümüzdeki sene
25 milyon dolarlık ödenebilecek kredilerimiz var, önümüzdeki yıl 25 milyon dolarlık
fonla devam edeceğiz. Yatırım fonumuz
her yıl ortalama 50 milyon doları bulur.
Gayrimenkul yatırım ortaklığına açıldığımızda daha yüksek olacak. 2015 son çeyreğinde açılacağız” şeklinde konuştu.
siz
Bizi en iyi
bilirsiniz
Eresin Otelleri olarak şehir otelciliği yapıyoruz. Tüm
otellerimizde aynı hizmet kalitesini sağlayarak
misaﬁr memnuniyetini artırmak öncelikli amacımız.
Bu noktada, tüm otellerimizde kullandığımız OPERA
Otel Yönetim Sistemi birbiriyle bütünleşik yapısı
sayesinde çok etkin bir merkezi yönetim olanağı
sağlıyor. Yönetici olarak nerede olursak olalım
is
istediğimiz bilgiye kolayca ulaşabiliyoruz.
Müberra ERESİN
Genel Müdür
ERESİN HOTELS
OTELLER
HABER
Choice Hotels Türkiye pazarına,
80 otellik büyük hedefle girdi
İlk oteli Clarion Hotel&Suites Şişli’yi İstanbul'da açan ABD merkezli Choice Hotels, Türkiye
pazarına iddialı girdi. Clarion, Comfort ve Quality markaları ile Türkiye’de franchise yöntemiyle
büyüme planları yapan grup, Türkiye pazarında 60-80 otel arasında bir portföye ulaşmayı
hedefliyor. Grup şimdiden üç otelle anlaşma yaptı.
M
erkezi ABD’deki Choice Hotels, dünyada 30 ülkede 11 marka ve 6 bin 300
otelle hizmet veriyor. Choice Hotels International, Türkiye’deki ilk oteli ise İstanbul’daki 450 yatak kapasiteli Clarion Hotel
& Suites Şişli oldu. 2015’te İstanbul’da iki
yeni otel daha açacak olan grup, Türkiye’de
diğer grupların tersine bölge temsilciliği açarak “yerinden denetim ve yönetim”
usulüyle ilerlemeyi planlıyor. Choice Hotels’in ilk otelinin açılışı nedeniyle Clarion
Hotel & Suites Şişli’de düzenlenen basın
toplantısında konuşan Choice Hotels International CEO’su Stephen P. Joyce, Avrupa’nın en hızlı büyüyen ve en hareketli
şehirlerinden İstanbul’u portföylerine eklemekten gurur duyduklarını söyledi. Zincir, iki otel ile daha anlaştı
Ekonomi metropolü niteliğindeki İstanbul’un tarihi ve turistik özellikleri ile
hem iş hem de turistik seyahat açısından
popülaritesinin sürekli arttığını belirten
Stephen P. Joyce, kısa zamanda İstanbul
ve Türkiye’nin diğer şehirlerinde otel yatırımcıları ile bir araya gelerek Türkiye’de
hızlı bir büyüme trendi yakalamak istediklerini ifade etti. Clarion Hotel&Suites
Şişli’nin ardından 2015 yılında İstanbul’da
iki yeni otel açacaklarını açıklayan Stephen P. Joyce, şunları kaydetti:
“İstanbul’daki ikinci otelimizin yatırımı
ve işletmesi için Marco Turizm ile anlaştık. Atatürk Havalimanı’na yakın bir konumda bulunan 237 odalı Clarion Hotel
İstanbul Airport North, 2015 yılında hizmete girecek. Üçüncü otelimizi ise Quality
markamızla İstanbul’un tarihi dokusunu
yansıtan, turistik ve ekonomik olarak hızla gelişen bölgesi Haliç’te açacağız. Geçen
hafta ön anlaşmasını imzaladığımız otelimizde ilk misafirlerini 2015 yılında ağırlamaya başlayacak.”
Choice Hotels, Türkiye’de yerel temsilci ile
hizmet verecek
Choice Hotels’in Avrupa’ya paralel olarak Türkiye’de hızla büyümeyi hedeflediğini anlatan Joyce, Türkiye’ye bağlılıklarını
vurgulamak, mevcut ve gelecekteki ortak-
20
larına daha iyi hizmet vermek için yerel
bir temsilci ile anlaşmak üzere olduklarını
söyledi. Joyce, “Türkiye temsilcimiz yeni
franchise sözleşmelerimizde ve mevcut
otellerin denetiminde Choice Hotels’e
destek verecek” dedi. Choise Hotels, işletmedeki otelleri de
portföyüne katacak
Choice Hotels International Başkan
Yardımcısı Mark Pearce ise ilk aşamada
Türkiye’de İstanbul, Ankara gibi önemli lokasyonlarına konsantre olacaklarını
belirterek, yalnızca yeni binalar için değil,
mevcut ve özel işletme altındaki oteller
için de çok uygun olduğunu ifade etti. Bu
özellikleri ile rakiplerinden ciddi bir şekilde ayrıldıklarını kaydeden Mark Pearce,
mevcut ve özel işletme altındaki otellerin
de yeni oteller gibi Choice Hotels markaları ile bir araya gelerek, rekabetçi bir
pazarda güçlü bir ortakla çalışma imkânı
bulacaklarını anlattı.
Mark Pearce, Choice Hotels olarak şu
anda yaklaşık 500 otellerinin bulunduğu
Avrupa’da büyüme kararı aldıklarını ifade
etti. Pearce, Polonya, Türkiye gibi pazarların Avrupa’da büyüme potansiyeli yüksek
pazarlar olduğunu kaydetti. Türkiye’nin de dâhil olduğu Avrupa’daki tüm faaliyetlerinin Choice Hotels EuropeTM tarafından yönetildiğini anlatan Pearce, “Choice Hotels Europe™, bulunduğu
şehir ve bina özelliklerine göre Clarion®,
Clarion Collection®, Quality™ ve Comfort™
olmak üzere dört marka ile hizmet veriyor. Choice Hotels EuropeTM, web tabanlı
gayrimenkul yönetim sistemi, en önemli
turizm acenteleri ve web siteleri ile olan
ilişkileri sayesinde yatırımcılara büyük
avantajlar sağlıyor” diye konuştu.
“Orta segmette Türkiye’de
büyük açık var”
Choice Hotels International Yönetim
Danışmanı Georg Schlegel de Türkiye’yi
12 yıldır izlediğini belirterek, Türkiye’nin 5
yıldızlı lüks otel segmentinde çok büyük
bir mesafe kat ettiğini, ancak, orta ve ekonomik otel segmentlerinde pazarın henüz
doygunluğa ulaşmadığını söyledi. Avrupa
ülkelerinde orta segmentin otel pazarındaki payının yüzde 30-40’lar seviyesinde
olduğuna değinen Schlegel, bu oranın
Türkiye’de henüz yüzde 10’larda olduğunu, bu nedenle Choice Hotels’in Türkiye’de
uzun vadede 60-80 otel planladığını ifade
etti.
OTELLER
HABER
Türkiye’den 28 otel, TUI Holly
Awards ödüllerinin sahibi oldu
T
UI’nin her yıl düzenli olarak verdiği TUI
Holly Awards ödüllerinde kazanan en iyi
100 otel belli oldu. Listeye Türkiye’den 28 otel
girdi. TUI Travel, ödüllerini Antalya’nın Perge
Antik Kenti’nde düzenlendiği tören ile sahiplerine verdi. TUI müşterilerinin katıldığı anket
sonuçlarına göre belirlenen oteller, yedi kategoride değerlendiriliyor. “En İyi Doğu Akdeniz
Oteli” ödülünü bu yıl Kos’taki üç buçuk yıldızlı
Palladium Otel alırken, “En İyi Kulüp” ödülü
Mısır’daki dört yıldızlı Robinson Club Soma
Bay’a verildi. Diğer ödül kategorileri ise şöyle:
“En İyi TUI Oteli”, “En İyi Batı Akdeniz/Atlantik
Oteli”, “Çevre Dostu Otel”, “En İyi Uzak Mesafe Oteli” ve “En İyi Araba Seyahati Oteli”
Türkiye’den ödül kazanan
28 otel ise şunlar:
» Ali Bey Resort Side
» Anik Aparthotel
» Barut Hotel Hemera Resort & Spa
» Barut Hotel Lara Resort Spa & Suites
» Barut Hotels Arum Resort & Spa
» Blue Waters Club
» Concorde de Luxe Resort
» Cornelia Diamond Golf Resort & Spa
» Gloria Golf Resort
» Gloria Serenity Resort
» Gloria Verde Resort
» Hillside Beach Club
» Hotel Commodore Elite Suites & Spa
Elite World Otelleri’ne yeni
Satış ve Pazarlama Müdürü
Anadolu Üniversitesi Turizm Otel İşletmeciliğinden mezun
olan Mustafa Meriç Elite World Otellerinin Satış ve Pazarlama
Müdürlüğü görevine getirildi. Elite World Otellerinin Satış ve
Pazarlama Müdürlüğü görevine Mustafa Meriç atandı.
K
ariyeri boyunca yerli ve yabancı zincir
otellerin Satış ve Pazarlama departmanlarında hizmet veren Meriç, yaklaşık
2 yıldır Elite World
Otellerinin Acentadan Sorumlu Satış
ve Pazarlama Müdürlüğü
görevini
yürütüyordu. Elite
World İstanbul Otel,
Elite World Prestige
Otel, Elite World Van
Otel ve Elite World Business Otel’in
bağlı
bulunduğu
zincirin Satış ve Pazarlama Müdürlüğü
görevine terfi eden
Meriç, Oxford College Further Education Business Administration sertifikası
almıştı. Meriç, daha
önce de WOW Otelleri ve Hilton Worldwide Satış ve Pazarlama departmanlarında görev yapmıştı. 22
Elite World Otelleri’den yepyeni bir dergi
Elite World Otelleri, her 3 ayda 1, online
platformda okuyucularıyla buluşacak yepyeni bir dergiyi yayın
hayatına kazandırdı.
Elite World Otelleri’nin kurumsal yayını olan Elite World
Look, dört mevsim
konseptinde yayınlanacak. İş dünyasından
tanınmış
isimlerle röportajlar,
sosyal yaşama ilişkin yenilikler ve öneriler, gezi inceleme
yazıları gibi birçok
başlık yer alacağı
derginin ilk sayısı
Eylül ayında yayınlanacak ve Elite World
Otelleri’nin www.eliteworldhotels.com.
tr web sitesinden
takip edilebilecek. Dergi Türkçe ve İngilizce
yayınlanacak.
» Hotel Cornelia De Luxe Resort
» Hotel Delphin Palace
» Hotel Marbella
» Hotel Maxx Royal Belek Golf & Spa
» Hotel Melas Resort
» Hotel Yetkin
» Iberotel Sarigerme Park
» Kirman Hotels Leodikya Resort
» Melas Lara Resort
» Puravida Resort Seno
» Robinson Club Camyuva
» Robinson Club Nobilia
» Robinson Club Pamfilya
» Robinson Club Sarigerme Park
» TUI Best Family Iberotel Palm Garden
Gökçeada Masi
Otel yıkılmaktan
kurtuldu
G
ökçeada’da yasadışı yapılan 7 mahkeme kaybeden ve Gökçeada halkının ‘ucube otel’ diye adlandırdığı Masi
Otel, yeni planda turizm merkezine
alınarak yıkılmaktan kurtuldu. Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan Balıkesir-Çanakkale 1/100 bin ölçekli Çevre Düzeni Planı Gökçeada’yı da
kapsadı. Adanın sit kapsamında olan
güney sahilleri turizm bölgesi ilan edilerek, imara açıldı. Kentsel Sit alanında
yapıldığı mahkeme kararıyla belirlenen,
inşaat ruhsatları ile işyeri açma ruhsatları mahkeme kararıyla iptal edilen
Bademli Köyü’ndeki Masi Otel’in bulunduğu alan da turizm merkezi yapıldı.
Öte yandan Gökçeada Gönülleri Derneği
plana itiraz edecek, dilekçeyi Çanakkale
Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü’ne sundu.
Nüfus yoğunluğunu 4 katına çıkaran planda yeni yapılaşma alanları
belirlendi. Bozcada’da daha fazla betonlaşmaya yol açacak plan Gökçeadalı
çevrecileri de ayaklandırdı. Yeni planda
adanın güney sahilleri tamamen turizm
fonksiyonuna alınarak imara açılıyor.
Kat yükseklikleri ve yapı yoğunluğu ise
alt ölçekli planlarda ortaya çıkacak. Ada
sakinlerinin bir kısmı kuzey sahillerinin
imara açılmamasına tepki gösterirken
çevreciler güney sahillerine getirilen
yoğun imar izninin adayı beton yığını
haline getireceğinden endişe duyuyor.
EDITION
a l w a y s
2IyIl
q u a l i t y
a DESIGN
FASHION
step by step
spa
Spa-Edition / Cansu Kozmetik,
spa-wellness,
estetik, medikal ve kozmetik
sektöründe dünya markalarýnýn
distribütörlüklerinin Türkiye
temsilcisi olup, ithalat, satýþ,
eðitim ve teknik servis
hizmetlerini sunmaktýr.
proje
tasarým
uygulama
SPA-EDÝTÝON, danýþmanlýðý
mevcut ve potansiyel iþyeri
sahiplerine Wellness ve Spa
tesislerini yaratma, geliþtirme,
deðiþtirme ve iþletme
konularýnda, mimarlara ise bu
tesisleri inþa etme, yeniden
yapýlandýrma ve yeniden
dekore etmek konularýnda
danýþmanlýk hizmeti
saðlamaktadýr.
Tel.: +90 216 567 4911
+90 216 384 3712
[email protected]
www.spa-edition.com
OTELLER
HABER
Dedeman’dan “Dedeman
Bostancı” için renkli açılış
Dedeman Grubu yeni yıldızı Dedeman Bostancı’nın açılışını
renkli bir davetle yaptı. 252 odasıyla hizmet verecek olan
otel, grubun 16. oteli olma özelliğini taşıyor.
E
vsahipliğini Dedeman Grubu Yönetim
Kurulu Başkan Yardımcısı Rıfat Dedeman, Dedeman Turizm Yönetimi A.Ş. Genel
Müdürü Emrullah Akçakaya ve Dedeman
Bostancı Genel Müdürü Nadir Kadakal’ın
yaptığı, 500’e yakın kişinin katıldığı davette, Ritim Grubu’nun Türkiye’de ilk kez otel
ekipmanları ve otel üniformaları ile gerçekleştirdikleri sıradışı performansları, Ceren
Aksan & Eva String Trio Performansı yer
alırken Model grubu bir konser verdi.
Dedeman Park Levent, 2015’te açılacak
Dedeman Bostancı’nın açılışına gelen
misafirlere teşekkür eden Rıfat Dedeman,
yeni otellerini Türk turizmine katmaktan
dolayı gururlu olduklarını belirtti. Rıfat
Dedeman, “Dedeman ve Dedeman Park
markalarımız ile sektöre yönelik yaratıcı
ve öncü uygulamalarımıza devam edeceğiz. Yurt içi ve yurt dışında faaliyet gösteren toplam 16 otelimizde yılda yaklaşık 1
milyon misafir ağırlıyoruz. Önümüzdeki 10
yıl içinde 20’si Dedeman, 22’si Dedeman
Park olmak üzere toplam 42 otel ile hizmet
vermeyi hedefliyoruz” şeklinde konuştu.
Dedeman Turizm Yönetimi A.Ş. Genel Müdürü Emrullah Akçakaya ise “Önümüzdeki
aylarda Dedeman Park Bostancı ve Moskova’da, Dedeman Park İzmailovo otellerimiz
hizmete girecek. 2015 yılında İstanbul’da
147 Odalı Ibis
Otel Esenboğa
Hizmete Açıldı
T
dördüncü otelimiz olacak olan, Kanyon
alışveriş merkezinin yanında inşaatı
süren Dedeman Park Levent otelimizde
misafirlerimizi ağırlamaya başlayacağız” dedi.
Dedeman Bostancı; 178 adet Superior oda, 32 adet Deluxe oda, 32 adet Executive oda, 9 adet Executive Suit ve Kral
Dairesi’ne sahip. 30 metrekareden 720
metrekareye kadar değişkenlik gösteren 13 farklı toplantı salonuyla geniş
çaplı organizasyonlara ve etkinliklere
olanak tanıyan otel, profesyonel ekibi
sayesinde de ihtiyaç ve beklentilerin
üzerinde bir hizmet sunuyor.
ürkiye’nin şehir otelciliği konseptine
odaklı ilk ve tek gayrimenkul yatırım
ortaklığı olan Akfen GYO tarafından Ankara’da geliştirilen 147 odalı Ibis Otel Esenboğa, 30 Eylül 2014 tarihi itibariyle hizmete girdi. Ankara Esenboğa Havalimanı’na
2 km mesafede bulunan otelin işletmesi
Akfen GYO’nun stratejik ortağı ve Avrupa’nın lider otel işletmecisi Accor tarafından yapılacak.
Akfen GYO Genel Müdürü Vedat Tural,
şehir otelciliği konseptiyle Türkiye, Rusya
ve KKTC’de 17’si operasyonel, 3’ü yatırım
aşamasında olmak üzere toplam 20 otelden oluşan bir portföye ulaştıklarını söyledi. Tural, “Ibis Otel Esenboğa’nın hizmete
açılmasıyla birlikte faaliyetteki otellerimizde oda sayısı 2924 oldu. Yatırımı devam
eden otellerimizin de hizmete açılmasıyla
birlikte toplam 3641 oda sayısına ulaşmayı
hedefliyoruz” dedi.
Holiday Inn Gaziantep açıldı
Dünyanın en büyük oteller zinciri grubu olan InterContinental Otel
Grubu markalarından Holiday Inn, Gaziantep’teki otelini açtı. IHG,
bu tesisle Türkiye’de 14’üncü otelini açmış oldu. 20 milyon dolarlık
yatırımla kurulan 93 odalı otel, toplam 280 yatak kapasitesine sahip.
H
oliday Inn Gaziantep, toplantı salonları ve SPA bölümü ile iş için şehre gelen konuklara her türlü rahatlığı sunmayı
hedefliyor. Antep mutfağının yanı sıra,
“Sandal” balık restoranı da olan otelde, 64
personel görev yapıyor. Modern bir mimari ve dinamik renk yelpazesinin kullanıldığı Holiday Inn Gaziantep, Gaziantepli iki
iş adamı Mehmet Kahraman ve Hüseyin
24
Aykaç’ın girişimiyle yapıldı. Holiday Inn
Gaziantep’in açılışında konuşan Yönetim
Kurulu üyesi Mehmet Kahraman; “Bir ülkenin kalkınmasında ve gelişmesinde temel göstergenin hizmet sektörü olduğunu
düşünerek bu doğrultuda 2010 yılında
otelcilik sektörüne ortağım Sayın Hüseyin Aykaç birlikte yatırım yapmaya karar
verdik. Dünyanın en büyük otel zinciri olan
IHG ile Holiday Inn markası altında anlaşma yaptık. Gaziantep’e dünyanın en büyük markasını getirerek şehrimizin dünya
turizminde önemli bir noktaya geleceğine
inancımız sonsuzdur” dedi.
OTELLER
HABER
Türkiye'den 20 otele Holiday
Check Quality Selection ödülü
Bu yıl Türkiye’den 20 otel, “HolidayCheck Quality Selection
2014” ödülü aldı. HolidayCheck tarafından açıklanan
“HolidayCheck Quality Selection 2014” ödüllerine dünya
çapında 390 otel katıldı.
Bu yıl listede, İspanya,
Tayland ve Birleşik Arap
Emirlikleri otellerinin yoğunluğu dikkat çekti. Listeye İspanya’dan 24 otel
girerken, Tayland’dan 22,
Mısır ve Yunanistan’dan
21’er ve Birleşik Arap
Emirlikleri’nden 10 otel
girdi.
Ülkenin “En İyi Oteli”,
“En İyi Sahil Oteli”, “En İyi
Şehir Oteli”, “En İyi Spa
Oteli” ve “En İyi Çift Oteli”
olmak üzere toplam 6 kategoride verilen HolidayCheck Quality Selection
2014 ödülleri, tüm dünyada 980 bin otele yapılan
yorumlar ve tavsiye oranları dikkate alınarak oluşturuluyor. HolidayCheck
Quality Selection ödülleri, HolidayCheck Awards
veya HolidayCheck TopHotel ödüllerini almamış,
ancak gerek misafir yorumları, gerekse tavsiye
oranları açısından iyi çıkış
yapan otellere veriliyor.
Türkiye’den farklı kategorilerde listeye giren tesisler ise şunlar oldu:
M
Türkiye’den farklı kategorilerde listeye giren tesisler
Otel
The Istanbul
Edition “En İyi
Lüks Otel” seçildi
PuanTavsiye
Royal Alhamra Palace
5,6
97
Trendy Verbana beach Resort
5,6
96,9
Commodore Elite Suites and Spa
5,6
97,2
Hotel Crystal Palace Luxury Resort & Spa 5,6
95,5
Hotel Aydinbey Kings Palace
5,6
97,1
Manzara Istanbul App.
5,5
98
Melas Lara Hotel
5,7
97,5
Hotel Royal Dragon
5,6
95,4
Crystal De Luxe Resort & Spa
5,7
96,4
Hotel Mukarnas Spa Resort
5,5
89,9
Hotel Thalia Beach Resort
5,7
97,4
Hotel Amara Dolce Vita
5,5
94,5
Hotel Concorde De Luxe Resort
5,4
92,1
Hotel Rixos Premium Belek
5,7
94,5
Trendy Aspendos Beach Hotel
5,6
97,5
Hotel Side Sun
5,5
96,3
Hotel Grand Side
5,6
97,3
Robinson Club Pamfilya
5,7
97
Hotel Melas Resort
5,7
97,6
Barut Hotel Arum
5,6
98,5
*Listede ödül alan tüm Türk otelleri (Kategori belirtmeksizin) yer almaktadır. Sıralama arasındaki puan farkları,
farklı kategorilerde yer almalarından kaynaklanmaktadır.
arriott International zincirinin Edition
markasının Avrupa’daki ilk oteli The
Istanbul Edition, 10 Avrupa ülkesindeki
birçok marka arasından kendi bölgesinde
Luxury Lifestyle 2014 Lüks Oteller kategorisinde ‘En İyi Lüks Otel’ seçildi. The
Istanbul Edition, Luxury Lifestyle Awards
tarafından düzenlenen uluslararası yarışmada ‘Lüks Otel’ kategorisinde birinci oldu. Luxury Hotel Awards tarafından
“2013 En İyi Şehir Oteli” ödülü de bulunan
The İstanbul Edition’a ayrıca geçtiğimiz
aylarda “Türkiye’nin En İyi İşverenleri 2014
Yarışması”nda turizm sektöründeki en iyi
işveren ödülü verilmişti. Otele ayrıca üç
kez Trip Advisor tarafından da “Mükemmelliyet Sertifikası” verildi.
Dilşat Alkan,
Pera Palace Hotel
Jumeirah’ta
DoubleTree by Hilton Moda'ya L
Yeşil Yıldız Sertifikası Anadolu Yakası’nda bulunan DoubleTree by Hilton Moda, Kültür ve Turizm
Bakanlığı tarafından verilen “Yeşil Yıldız
Sertifikası” aldı. Geri dönüşüm kutuları ile sürdürülebilir çevre için kaynakların israfını en aza indirgeyen, kullandığı
enerji, su ve çevreye zararlı maddelerin
tüketimini azaltarak çevre duyarlılığı yönündeki uygulamaları benimseyen otel,
doğal varlıkların korunması için enerji verimliliği ve geri dönüşüm sağlanması su-
26
retiyle kaynak
ve hammadde tasarrufu
sağlayacak.
DoubleTree
by Hilton Moda,
gün ışığından daha
fazla yararlanarak elektrik enerjisi tüketimini azaltırken, çeşitli
toplumsal kuruluşlarla işbirliklerine devam edecek.
isans eğitimini Yeditepe Üniversitesi’nde Pazarlama Odaklı İşletme Bölümü’nde yapan Dilşat Alkan, Pera Palace
Hotel Jumeirah’nın yeni Pazarlama ve
İletişim Müdürü oldu. Kariyerine 2007 yılında İstanbul Marriott Hotel Asia’da İdari
Satış Asistanı olarak başlayan Alkan, daha
sonra aynı otelde Pazarlama Koordinatörü olarak dört yıl görev yaptı. Booking.
com’da çalıştığı dönemde Online Pazarlama deneyimini geliştirerek, 2011 yılında
da Le Méridien İstanbul Etiler’e Online Pazarlama ve İletişim Müdürü olarak atandı. Pera Palace Hotel Jumeirah’da Pazarlama
ve İletişim Müdürü olarak göreve başlayan Alkan, aynı zamanda Genç Turizmciler
Derneği üyesi.
OTELLER
HABER
Aktaş İnşaat, Clarion
Hotel&Suites ile turizm
sektörüne girdi
İ
stanbul, Bodrum ve Manisa’da başarılı
pek çok projeye imza atan Aktaş İnşaat,
Türkiye’deki ilk oteli olan Clarion Hotel &
Suites Şişli İstanbul’u açtı. Aktaş İnşaat
Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Aras,
Choice Hotels ile yaptıkları anlaşmadan
dolayı heyecan ve mutluluk duyduklarını
belirterek Clarion Hotel & Suites Şişli ile
birlikte İstanbul’a yepyeni hizmet anlayışı
getirdiklerini söyledi.
Mehmet Aras, “Aktaş İnşaat olarak
bugüne kadar çok özel konut projelerine
imza attık. Bu başarımızı turizm alanında
da sürdüreceğimize inanıyorum. Hayalimde hep otelcilik vardı. Otelcilikte de iddiamızı sunduğumuz hizmet kalitesiyle göstereceğiz. Bu alanda konusunda duayen
ve tecrübeli isimlerden oluşan bir kadro
kurduk. Bu alanda yeni yatırımlar yapmaya devam edeceğiz. Türkiye’nin özellikle iş
otelleri alanında 60 bin yatak, 30 bin oda
eksiği bulunuyor. Özellikle İstanbul kongre
bölgesinde bir kongre otelini de faaliyete
geçirmek istiyoruz. Bu konudaki araştırmalarımıza da başladık” diye konuştu.
Clarion Hotel & Suites Şişli’yi 145 milyon
dolarlık yatırımla hayata geçirdiklerini
söyleyen Aras, ikinci yatırımı Osmanbey’de 150 yatak kapasiteli yeni bir şehir
oteli yaptıklarını açıkladı.
İstanbul’un en ferah ve geniş odaları
Clarion Hotel & Suites Şişli’de
Clarion Hotel & Suites Istanbul Şişli’nin 45’i suit olmak üzere 135 odası
bulunuyor. Farklı bir konsept ile hizmete giren otelde, tüm odalar 30m2’den
büyük olarak tasarlandı. Clarion Hotel &
Suites Istanbul Şişli’nin 70m2 ve 120m2
süitleri de bulunuyor. Tesiste 200 kişilik
restoran ve 200 kişiye kadar kapasitesi
bulunan toplantı salonları yer alıyor.
Melik Kızılcan, Samsun
Sheraton Oteli'ne geçti
2
009 yılından beri İzmir Mövenpick Otel
Genel Müdürlüğü görevi yapan Melik
Kızılcan, Samsun Sheraton Oteli’ne geçti.
Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar
Birliği (ETİK) Yönetim Kurulu Başkanı ve
Türkiye Otelciler Federasyonu Başkan Yardımcısı Mehmet İşler, İzmir Kordon Otel’de
ETİK Yönetim Kurulu Toplantısı’nda ETİK
Yönetim Kurulu Üyeleri ile bir araya gelen
Melik Kızılcan’a 5 buçuk yıl içerisinde verdiği katkılardan ötürü plaket takdim etti.
Kızılcan, “Şimdiden heyecanlıyım”
30 yıllık bir yurtdışı macerasından sonra 2009 yılında Türkiye’de görev yapmak
üzere Mövenpick Otel’e geldiğini dile getiren Kızılcan, “Beş buçuk yıl içerisinde şimdiye kadar çalıştığım en iyi en güzel ekiple
birlikte görev aldım. Onların özverileriyle
beraber birçok başarıya imza attık. Sam-
28
sun’a, Sheraton Oteli’nden gelen bir teklifle oraya gidiyorum. 1 Ekim’de oradaki
görevime başlayacağım. Otel, şu anda
yapım aşaması sürecinde... Çok güzel
bir otel olacak. Şimdiden büyük heyecan
duyuyorum” dedi.
Metin Peltek,
Alkoçlar Kemer
Resort Hotel Genel
Müdürü oldu
A
lkoçlar Hotels & Resorts’ün Kemer’de
geçen yıl satın alıp renove ettiği Alkoçlar Kemer Resort Hotel’e Genel Müdür olan
Metin Peltek, 1988 yılında başlayan turizm
serüveninde sırası ile Marmaris Laguna
Hotel, Çanakkale Kolin Hotel, Unsaphire
Hotel, Kemer Daima Resort Hotel ve yine
son olarak Kemer Grand Haber Hotel’de
başarılı bir grafik çizerek genel müdürlük
yaptı. Kemer Otelciler Birliği (KETOB) Başkan yardımcılığını yürüten Peltek, ayrıca
AKTOB Yönetim Kurulu Üyeliği, Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) üyeliği,
SKAL üyeliği ile Çanakkale ve Antalya ROTARY kulübünün de üyeliğinde yer alıyor.
Hilton Dalaman
Sarıgerme Resort&
SPA’ya en özel SPA
sertifikası
H
ilton Hotels& Resorts markasının Türkiye’deki ilk resort oteli olan Hilton
Dalaman Sarıgerme Resort& SPA, hizmet
ve altyapı kalitesini Avrupa SPA kalite ve
standartlarının belgesi olan, TUI VITAL ve
FIT REISEN gibi Avrupa’nın önde gelen
Spa&Wellness satışı yapan tur operatörlerinin resmen tanımış olduğu EUROPESPA Hotel Spa sertifikası ile ödüllendirildi.
Hilton Dalaman Sarıgerme Resort içerisinde, 6.000 metrekarelik bir alanda konumlanan Elysion SPA, Avrupa’nın en zorlu
sertifikasyon prosedürlerinden birini sunan EURORESPA’nın denetiminde, Avrupa
standartlarındaki hizmet kalitesini tescillenerek servis, güvenlik, hijyen, altyapı
başlıklarında bağımsız denetçiler tarafından yürütülen inceleme sürecinde Elysion
SPA, Avrupa SPA kalite ve standart belgesinin sahibi oldu. Bunun sonucu olarak ta
söz konusu otel, EUROPESPA ve bağlantılı
olduğu kuruluşların web sayfasında, ülkelere göre gruplandırılmış arama motorlarında önerilen oteller listesinde yer alacak.
OTELLER
HABER
Tolga Aytan Hilton ParkSA
Istanbul Yeni Otel Müdürü oldu
Hilton Bakü’de Operasyonlardan Sorumlu Direktör olarak görev
yapan Tolga Aytan, Hilton ParkSA İstanbul Otel Müdürlüğü’ne
atandı. Görevini Aytan’a devreden Elif Yazoğlu ise Adana HiltonSA
ve Mersin HiltonSA otellerinin genel müdürlüğünü yapacak.
H
ilton Worldwide otelleri bünyesinde
yer alan ve son olarak Hilton Bakü-Azerbaycan, Operasyonlar Direktörlüğü görevini yürüten Tolga Aytan, İstanbul’daki
Hilton ParkSA Otel Müdürlüğü’ne atandı.
Hilton Worldwide otelleri bünyesinde 16
yıldan bu yana çalışan Aytan, Hilton ParkSA’daki yeni görevine Eylül 2014 itibariyle
başladı.
Aytan’ın görevi devraldığı ve 2012 yılından bu yana Hilton ParkSA’da otel
müdürlüğü görevini sürdüren Elif Yazoğ-
lu ise kariyerine yine Hilton Worldwide
bünyesinde devam edecek. Yazoğlu, yeni
dönemde Adana HiltonSA ve Mersin HiltonSA otellerinin Genel Müdürlüğü görevini üstlenecek.
Marmaris’teki MELSA kampı
çürümeye devam ediyor
Marmaris'te paylaşılamadığı için kurumlar arasında davalara
konu olan eski Köy Hizmetleri Kampı, 10 yıldır atıl durumda
bekletiliyor. Çürümeye devam eden yapı, günübirlik dinlenme
ve eğitim alanı olarak kullanılacak.
M
armaris’te 50 milyon lira değerinde
olduğu belirtilen ve Muğla Büyükşehir Belediyesi’nin MELSA isimli şirketine
devredilen eski Köy Hizmetleri Kampı’nın
akıbeti bu sezon da değişmedi. İçmeler
Mahallesi’nin Kızılkum mevkisinde denize
sıfır 30 bin metrekare alana sahip Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne ait kamp, bu
kurumun kapatılmasının ardından Muğla
İl Özel İdaresine geçti. Muğla’nın büyükşehir statüsüne kavuşmasının ardından
ise Köy Hizmetleri Kampı, Muğla’da oluşturulan Devir Tasfiye Komisyonu tarafından yüzde 75 hissedarı Muğla Büyükşehir
Belediyesi olan Muğla El Sanatları Sanayi
Limited Şirketi’ne (MELSA) şirketine devredildi. Ayrıca Muğla İl Özel İdaresi eğitim
ve Dinlenme Tesisleri adı verilen kampın
tabelası değişti. Devrin yaz başında gerçekleşmiş olmasına rağmen, bu sezon da
atıl kaldı.
“Turizme katkı sağlayacak bir alana
dönüştürülmeli”
Konu ile ilgili AA muhabirine açıklama
yapan Marmaris Belediye Başkan Yardımcısı Dursun Kaplan, “Devrin ardından
kampta bir temizlik çalışması yapıldı.
MELSA’nın burasını günübirlik dinlenme
30
ve eğitim alanı olarak kullanacağı bildirildi. Kampın bölge ve ülke turizmine
katkı sağlayacak bir yere dönüştürülmesinin faydalı olacağına inanıyoruz” dedi.
Kampın MELSA’ya geçmesine sıcak bakmadıklarını anlatan Kaplan, ilçe sınırları
içindeki değerlerin o ilçenin belediyelerine bırakılması gerektiğini savundu. Yasa
gereği kapanan özel idarelerin mallarının
büyükşehir belediyelerine geçtiğini hatırlatan Kaplan, bundan dolayı kampın
Muğla Büyükşehir Belediyesinin hissedarı olduğu MELSA şirketine devrolduğunu
belirtti.
Radisson Blu
Hotel, Istanbul
Asia’ya “Yeşil
Yıldız Sertifikası”
R
adisson Blu Hotel Istanbul Asia,
Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın başlattığı “Çevreye Duyarlı
Konaklama Tesisleri” projesi kapsamında, “Yeşil Yıldız Sertifikası”nın
sahibi oldu. Konu ile ilgili açıklama
yapan Radisson Blu Hotel Istanbul
Asia Genel Müdürü Mustafa Gültekin,
Çevreye Duyarlı Konaklama Tesisleri
projesi kapsamında verilen “Yeşil Yıldız Sertifikası”na sahip oldukları için
gurur duyduklarını belirterek, “Türkiye
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın standartlarını başarıyla gerçekleştirdik
ve sertifikayı almaya hak kazandık.
Enerji tüketimimizi son 12 ayda yüzde
30 azaltmayı başardık. Atıkları; kağıt,
plastik, metal, cam ve biyolojik atıklar
olmak üzere beş kategoride ayrıştırmaya başladık” şeklinde konuştu.
OTELLER
HABER
Papillon Otelleri logo ve
hizmet anlayışını yeniledi
Antalya Belek’te Zeugma, Ayscha ve Belvil olmak üzere üç
oteliyle hizmet veren Papillon Otelleri, yeni logosunu Sertab
Erener’in katıldığı bir gecede tanıttı.
Y
aklaşık 300 konuğun katıldığı geceye
Papillon Otelleri Kurucu Başkanı Mustafa Nazik, Yönetim Kurulu Başkanı Özgür
Nazik ve Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Erol Akın ev sahipliği yaptı. Papillon
Otelleri Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Erol Akın, gecede yaptığı konuşmada,
otellerde konsept değişikliğine gidilerek
yeni bir hizmet anlayış getirmek istediklerini belirtti. “Yenilenmeye karar verdik
ve bu heyecanımızı sizlerle paylaşmak
istedik. İşte bu anlayışla işe logomuzu
yenileyerek başladık” diyen Akın, “Herkes
kelebeğin doğada bir kez dönüştüğünü
düşünür. Oysa bizim dünyamızda değişim süreklidir. Bu nedenle kelebeğimiz bu
değişim yolunda yeniden doğdu. Biz buna
‘Reborn’ dedik. Reborn konsept olarak her
şeye yepyeni bir enerjiyle bakmak” diye
konuştu.
lerin ve hizmetlerin iyi sunulması değil,
kişiye özel sunulmasıdır. Misafirlerimizin kendilerini özel ve önemli hissetmeleridir. Bu anlayışın ilk somut adımını
Zeugma’yı baştan aşağı yenileyerek atıyoruz.‘Relight’ dedik. Önce hayallerimizi ateşledik. ‘Rebuild’ dedik. Birlikte ter
döktük, birlikte çalıştık her santimetre
karesini kendi ellerimizle yeniden inşa
ettik. ‘Restart’ dedik. Her şeyi yeniden
başlatmaya karar verdik. Reborn ile
gücünü doğadan alan yepyeni bir tatil
anlayışı doğuyor. Papillon Zeugma Relaxury. Rahatlık ve lüks bir daha ayrılmamak üzere bir araya geliyor.”
Lazzoni Hotel, kapılarını açıyor
Mobilya sektöründe faaliyet gösteren Lazzoni, ilk 5 yıldızlı otelini
İstanbul’da açtı. Firma sektörün deneyimli yöneticilerinden
Gürhan Sayar ve Türkiye’deki en iyi 10 yabancı şeften biri kabul
edilen İsviçreli Andreas Erni’yi otel yönetimine transfer etti.
M
32
Hollanda merkezli seyahat değerlendirme sitesi Zoover, 2014 yılında tatilcilerden
en yüksek beğeni puanı alan otelleri açıkladı. Avrupa ülkeleri kategorisinde yer alan
Türkiye’de en yüksek puan alan tesisler;
otelin bulunduğu lokasyon, servis, fiyat/
kalite dengesi, yemekler, odalar, çocuk
dostu olup olmama ve yüzme havuzlarının durumu gibi kriterlerin puanlamasıyla
sıralandı.
Tatilcilerin en çok
beğendiği oteller
TESİS-OTEL
Erol Akın: Misafirlerin tatil anlayışı değişti
Yeni anlayışa ‘Papillon Relaxury’ dediklerini ifade eden Erol Akın, şöyle devam
etti: “Papillon Relaxury, değişimi anlamak
ve onun bir parçası olabilmektir. Misafirlerimizin beklentileri ve tatil anlayışı değişiyor. İnsanlar için artık önemli olan ürün-
obilya sektörünün tanınan firmalarından Lazzoni Mobilya, İstanbul Sütlüce’de açtığı ilk 5 yıldızlı oteli ile turizm
sektörüne girdi. Şehir otelciliğine yeni bir
soluk kazandırmayı amaçlayan Lazzoni
Hotel, Swissotel’de başarılı işlere imza
atan ve tecrübesiyle adından söz ettiren
Gürhan Sayar’ı otelin genel müdürlüğüne
getirdi. Otelin mutfağında da ustalıktan
ödün vermek istemeyen Lazzoni Yönetim
Kurulu Başkanı Yaşar Kababulut, otorite-
Zoover,
Türkiye’de
en beğenilen
otelleri açıkladı
lerin Türkiye’de en iyi 10 yabancı şeften
biri seçtiği Andreas Erni ile yola çıkarak,
mönüsünü İsviçreli şefe emanet etti.
BEĞENİ PUANI
HILLSIDE BEACH CLUB
9,5
IŞIL CLUB MILTA.
9,5
ALİBEY RESORT - SİDE
9,3
HOTEL DELPHIN PALACE
9,3
DELPHIN DELUXE RESORT
9,3
HOTEL VOYAGE BELEK
9,3
HOTEL BARUT LARA RESOT
9,3
CORNELIA DE LUXE
9,3
AMARA DOLCE VİTA
9,2
HOTEL CORNELIA DIAMOND
9,2
TURQUOISE RESORT & SPA
9,2
HOTEL GYPSOPHILA Hv
9,2
HOTEL BELCEKIZ BEACH
9,2
TRENDY ASPENDOS BEACH
9,2
HOTEL ROYAL WINGS
9,2
ALVA DONNA BEACH HOTEL
9,2
HOTEL PAPILLON ZEUGMA
9,1
DELPHIN DIVA PREMIERE
9,1
HOTEL ROYAL DRAGON
9,1
HOTEL MARMARİS IMPERIAL
9,1
DELPHIN IMPERIAL
9,1
ELA QUALITY RESORT
9,1
CALISTA LUXURY RESORT
9,1
AMARA WING RESORT
9,1
TERACCE BEACH RESORT
9
DOSYA
ACENTELER
ACENTELER
34
Havayolu trafiğinin
artması rent a
car pazarına ivme
kazandırdı
Türkiye’de uzun dönemli ve günlük kiralama olmak üzere iki ayak
üzerinde gelişen rent a car, son yıllarda havayolu taşımacılığının
gelişmesi ve tüketici alışkanlıklarının değişmesiyle ciddi bir ivme
yakaladı. Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği’nin (TOKKDER)
2013 verilerine göre uzun ve kısa dönemli kiralamalar için
piyasada160-170 bin araç var.
T
ürkiye’ye ilk olarak 1974’lerde giren araç
kiralama sektörü bugün geldiği nokta
ve geçirdiği değişimle önemli fırsatlar yaratıyor. Havaalanlarının artması, havayolu
şirketlerinin gelişmesi ve uçak bilet fiyatlarındaki düşüş, rent a car pazarını da ciddi
oranda geliştiriyor. Bireysel seyahatin gelişmesi, araç kiralama oranlarının da artırıyor. Türkiye’de bireysel araç kiralamanın
yanı sıra kurumsal şirketlerin araç filolarını
yöneten, operasyonel kiralama uygulaması
da ciddi gelişme gösteriyor.
Rent A Car pazarı iki ayak üzerinde gelişti
Türkiye’de araç kiralama (rent a car) sektörü, kurumsal şirketlere filo kiralama ve
yönetme ile bireysel araç kiralama olmak
üzere iki ayak üzerinde gelişiyor. Operasyonel araç kiralama diye de anılan filo kiralamada, büyük şirketlerin araç filolarının
yönetimini rent a car firmaları üstleniyor.
Kiralanan araçların bakımı, vergileri, kış lastiği gibi tüm masrafları araç kiralama şirketi
tarafından karşılanıyor. Bu sistemde araçlar şirketlere 24 veya 36 aylık dönemlerde
kiralanıyor. Yurtdışında daha çok operasyonel leasing olarak uygulanan sistem, Türkiye’de o kadar gelişti ki pazarın belirleyeni
konumuna geldi. TOKKDER verilerine göre,
2014 yılının ilk yarısında gerçekleştirilen
yaklaşık 2,7 milyar TL’lik yeni araç yatırımı
ile Türkiye operasyonel sektörünün aktif
büyüklüğü, yaklaşık 10,9 milyar TL’ye ulaştı.
Sektörün müşteri sayısı ise bir önceki yılın
aynı dönemine göre yüzde 28,6 oranında
artarak 29 bin adet seviyelerine geldi.
larında ve tatil bölgelerinde yoğunlaşıyor.
Araç kiralama sektöründe yeni ortaya çıkan
bir üçüncü ayak ise saatlik araç kiralamalar.
Dünyada da yeni olan ve henüz Türkiye’de
yaygınlaşmayan bu alan, kalabalık bölgelerde veya metropollerde gün içinde aracın
istenilen saat aralığında kiralanmasını içeriyor.
Bireysel araç kiralama pazarı dünyada 60
milyar dolar seviyesine ulaştı
Araç kiralama sektörü dünya genelinde
ciddi bir potansiyel oluşturuyor. Euromonitor’ün rakamlarına göre bireysel araç kiralama pazarı dünya genelindeki büyüklüğü
60 milyar doları buluyor. Bunun yüzde 45’i
Amerika ve Kanada’da, yüzde 25’i Avrupa’da, yüzde 30’u da dünyanın geri kalan
bölümünde gerçekleşiyor. Türkiye’nin de
içinde bulunduğu Avrupa’da pazarın büyüklüğü yaklaşık 15 milyar doları buluyor.
Günlük kiralamalarda Avrupa’da kişi başı
ortalama harcama 30 doları buluyor. Kişi
başı harcamalarda en büyük payı 38 dolar
ile Almanya alırken onu; İngiltere, Fransa,
İspanya ve İtalya takip ediyor. Türkiye’de bu
rakam 2,5 dolar seviyesinde kalıyor.
Havayolu ulaşımının gelişmesi araç
kiralama pazarını doğrudan etkiliyor
Araç kiralama sektörü dünyada çok eski
olmasına rağmen Türkiye’de 40 yıllık bir
geçmişe sahip. Yurtiçi ve yurtdışı havayolu taşımacılığının gelişmesi araç kiralama
pazarını doğrudan etkiliyor. İnsanların gelir seviyesinin yükselmesi, uçakların daha
yaygın ve kullanılır hale gelmesi, bilet fiyatların düşmesi ve tüketici alışkanlıklarının
değişmesi günlük araç kiralama talebini
Türkiye’de de artırıyor. Havayolu ulaşımının gelişmesi, pazarın büyümesinde temel
etken olurken, bir diğer etken de internetin sağladığı satış pazarlama gücü oldu.
Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği’nin
(TOKKDER) 2013’te yaptığı araştırmaya
göre uzun ve kısa dönemli kiralamalar için
piyasada 160-170 bin araba olduğu tahmin
ediliyor. Araç kiralama pazarını yakından
takip eden Bahattin Yücel, bugün pazarın
aktiflerinin 10 milyar TL seviyelerine, kullanılan araç sayısının da 200 bini geçtiğini
belirtiyor.
Sektörde yeni trend saatlik araç kiralama
İşin günlük kiralama ayağını ise ağırlıklı olarak seyahat edenler oluşturuyor.
İş veya gezi amaçlı seyahat eden kesimin,
3-5 günlük araç kiralamalarını kapsayan bu
ayak, genellikle turizm hareketlerine paralel
ilerliyor. Altın sezon olarak da tabir edilen
haziran-eylül ayları arasında yükseliş gösteren bireysel araç kiralamalar, havaliman10’2014 |
turizm&yatırım |
35
ACENTELER
DOSYA
Araç kiralama sektörü dünyada ciddi bir potansiyel oluşturuyor. Euromonitor’ün rakamlarına göre
bireysel araç kiralama pazarı dünya genelindeki büyüklüğü 60 milyar doları buluyor. Bunun yüzde
45’i Amerika ve Kanada’da, yüzde 25’i Avrupa’da, yüzde 30’u da dünyanın geri kalan bölümünde
gerçekleşiyor. Avrupa’da pazarın büyüklüğü yaklaşık 15 milyar dolar. Günlük kiralamalarda
Avrupa’da kişi başı ortalama harcama 30 dolar iken Türkiye’de bu rakam 2,5 dolar seviyesinde
kalıyor.
Tatilcilerin araç kiralamaya ilgisi artıyor
Tatille ilgili kiralamaların payı her geçen
yıl artıyor. Dolayısıyla turizm sektörü, araç
kiralama sektörü için büyük önem taşıyor.
TOKKDER verilerine göre 2014 yılında gelen turist sayısındaki yüzde 7’lik bir artış
olduğu ancak turistlerin yaptığı araç kiralamalarda yüzde 26’lık bir artış görünüyor.
Araç kiralama pazarında yerli ve yabancı
ziyaretçilerin araç kiralama oranlarına
bakıldığında yüzde 70’in üzerinde payla
yerlilerin öne çıktığı görülüyor. Euro Monitor’ün araştırmasına göre bireysel kiralamaların yüzde 53’ü iş, yüzde 41’i tatil,
geri kalanını da ikame araç kiralamaları
oluşturuyor. Türkiye’de müşteriler araç kiralamaya ortalama 200 TL harcıyorlar. Bu
alanda faaliyet gösteren firma yetkilileri,
araç kiralama pazarında iç pazar dinamiklerinin tam olarak harekete geçmediği için
ciddi bir potansiyel olduğunu belirtiyorlar.
Araç kiralayacak kişi sayısının giderek artması bekleniyor. Çünkü eskiden arabasıyla tatile gidenler, bugün araç kiralamayı
tercih ediyor. Bu konuda tüketici alışkanlıklarındaki değişim dikkat çekiyor.
Yasal altyapıda boşluklar var
Kiralık otomobil pazarında Türkiye’nin
kendine özgü olumsuz koşulları bulunuyor. Türkiye’de yasal bir altyapıya dayanmadan ilerlemeye çalışan araç kiralama
pazarı, birçok sektörle kol kola yürüyor.
36
Hem bankaları ve finans kuruluşlarını
hem otomobil üreticilerini hem de organizasyon boyutuyla acenteleri ilgilendiren sektör, Türkiye’deki yasal boşlukları
kullanarak yoluna devam ediyor. Sektörü
dikkate almadan çıkan yasal düzenlemelerden olumsuz etkilenen araç kiralama
firmaları, dünya standartlarında faaliyet
gösterebilmek için yasal bir düzenleme
bekliyor.
Araç kiralayanların kimlik
bilgileri sorgulansın
Arabası olan herkesin bu işi yaptığına
işaret eden şirket yöneticileri, yaz aylarında uluslararası standartlardan uzak araç
kiralamaya çalışan çok şirketin çalıştığını,
bu şirketlerin bakımı yapılmamış, rent a
car sigortası olmayan araçları trafiğe çıkardığına işaret ediyorlar. Araç kiralama
sektöründe çok fazla suç işlendiğine de
dikkat çeken yöneticiler, kiralanan araçlarda suç işlendiğini ve ardından terk
edildiğini veya çalındığını ifade ediyorlar.
Öte yandan aracı kiralayıp kaza yapanların kayıplara karışması durumunda zararı
ve tazminatı rent a car firmalarının ödediğine vurgu yapıyorlar. Son aylarda bazı
araçların çalınarak Suriye’ye götürüldüğünü açıklayan rent a car firması yöneticileri, otellerde olduğu gibi araç kiralayan
kişilerin kimlik bilgilerinin sorgulandığı bir
sistem getirilmesi gerektiğini belirtiyorlar.
Rent A
Car pazarı
için yasal
düzenleme
gerekiyor
A
raç kiralamaları konusunda sektörün doğrudan sorumlu olduğu
bir bakanlık bulunmuyor. Uzun dönemli veya günlük araç kiralamalarına ilişkin sektörü kapsayan bir
yasal düzenleme olmadığı gibi var
olan yasalar yetersiz kalıyor. Ren A
Car firması yöneticileri, bu alandaki
güvenlik risklerine dikkat çekerek,
yasal düzenleme yapılması gerektiğini vurguluyorlar. Bilindiği gibi bireysel olarak araç kiralamak için bazı
belgelerin ve şartların yerine getirilmesi gerekiyor. Bunlar arasında öne
çıkanların başında araç kiralayan
kişinin en 21 yaşında olması ve yine
en az iki yıllık geçerli ehliyeti olması
geliyor. Ayrıca birçok araç kiralama
firması, kredi kartı şartı da arıyor.
TEDARİKÇİ
HABERLER
YATIRIM
İYOR
EN
YÜKL
g
in
d
a
o
l
Yatırımlar
Tedarikçiler
Oteller
Acenteler
Kongre Turizmi
İşletme ve Endüstri Dergisi
YATIRIMLAR
SUNUŞ
RÖPORTAJLAR
ARAŞTIRMA
TANITIMLAR
GÖRÜŞLER
HABERLER
OTEL PROFİL
ACENTELER
TEDARİKÇİLER
İSTATİSTİKLER
KONGRE TURİZMİ
MAKALELER
SEKTÖR
Turizmcinin
Başvuru
Kaynağı
turizmyatirimdergisi.com.tr
ACENTELER
GÖRÜŞLER
Uzmanlar rent a car pazarını nasıl değerlendiriyor?
İnan Ekici / Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER) Üyesi
Turizm, sektörü ileriye taşıyan
kilometre taşlarından biri
T
ürkiye’de araç kiralama sektörünü değerlendirdiğimizde bireysel kiralamalar
halen doygunluğa ulaşmış değil. Araç kiralama sektörü Türkiye’de hizmet vermeye
40 yıl önce 1974 yılında başladı. Araç kiralama, tatillerde giderek daha fazla tercih
edilen, diğer alternatif ulaşım araçlarına
kıyasla konforlu yolculuk fırsatı sunan bir
çözüm. Artık tatilciler de iş amaçlı seyahat
edenler gibi, uçak yolculuğu sonrasında
kesintisiz seyahatin devamlılığı için araç
kiralamayı tercih edenler arasında yer
alıyor. Araç kiralama artık bir lüks değil,
ihtiyaç. Havayolu taşımacılığının rekabetle ulaşılabilir fiyatlara gelmesi ve turizm
sektörünün gelişmesi tüketiciyi zamandan
ve paradan tasarruf etmek adına araç kiralamaya yönlendirdi. Bu durum günlük
araç kiralama sektörünün her yıl büyümesine katkıda bulundu. Bunun üzerine araç
kiralama şirketleri havayolları ile işbirliklerini geliştirdiler ve bireylerin tatil ya da
iş amaçlı seyahatlerinde ideal çözümler
sunmaya başladılar. Türkiye’ye gelen tu-
rist sayısındaki artışın en çok yansıdığı
sektörlerden bir tanesi de şüphesiz araç
kiralama sektörü. 2014 yılında gelen turist
sayısındaki yüzde 7’lik bir artışın araç kiralama sektörüne katkısı çok daha fazla oldu.
2014 yılında turistlerin yaptığı kiralamalarda yüzde 26’lık bir artış görünüyor. Araç
kiralama şirketlerinin global olarak hizmet
veren markalarla işbirlikleri ve bunlara
özel yaptıkları kampanyalar ilgiyi artırıyor.
Yani Türkiye’ye gelen bir turist, araç kiraladığında dünya standartlarındaki hizmeti
burada alabiliyor. Dünyaya baktığımızda
kişiler araç kiralamayı yalnızca seyahat ettikleri zamanlarda değil, araç sahibi olmak
yerine de kullanıyor. Biz Türkiye’de de bu
alışkanlığın gün geçtikçe artacağına inanıyoruz. Son 3 yılın rakamlarına bakacak
olursak sektörün öncü markaları, bireysel
kiralamalarında yüzde 25 artış sağladı.
Rakamlarda en önemli nokta bireysel kiralamanın artış oranının daha yüksek olmasıdır. Turizm sektöründeki ve havayollarındaki büyüme, araç kiralama sektörünün
de büyümesini doğru oranda etkiliyor. Yaz
dönemi araç kiralama sektöründe araç
sayısının doğal olarak arttığı bir dönemdir. Turizm sektörünün bu yükselişte çok
büyük payı var. Karayollarının gelişmesi
ve konforunun artması, havalimanlarının
artması ve uçuşların daha ucuz hale gelmesi ile tatilciler araç kiralamaya daha
fazla yöneliyor. Oteller ve acenteler araç
kiralamanın ayrılmaz bir parçası. Bugün
seyahat severler uçak biletinden, oteline
ve aracına kadar tüm ihtiyaçlarını tek bir
noktadan karşılayabiliyor. Araç kiralama
firmaları yalnızca araç kiralayarak değil,
misafirlerinin seyahat ihtiyaçlarına yönelik
çözümlerini de geliştirmeliler. Bunu sağlayan markalar hem sektöre hem de kendi
firmalarının büyümesine sağlayacaktır.
Özarslan Tangün / Yes Oto A.Ş.
Türkiye’de araç kiralama
sektöründe ciddi fırsatlar var
E
uromonitor’ün rakamlarına göre bireysel
araç kiralama pazarı yıllık 60 milyar doları
buluyor. Bunun yüzde 45’i Amerika ve Kanada’da gerçekleşiyor. Yüzde 25’i Avrupa’da,
yüzde 30’u da dünyanın geri kalan bölümünde gerçekleşiyor. Yaklaşık 15 milyar dolarlık
bir pazar olan Avrupa’da günlük kiralamalarda kişi başı ortalama harcama 30 dolar civarında… Burada 38 dolar ile en büyük payı Almanya alırken, onu; İngiltere, Fransa, İspanya
ve İtalya takip ediyor. Türkiye’de bu rakam
2,5 dolar. Bu da sektörde çok ciddi fırsat olduğunu gösteriyor. Gelir seviyesi yükseldikçe,
uçaklar daha yaygın, kullanılır hale geldikçe,
fiyatlar düştükçe ve tüketicilerin alışkanlıkları
değiştikçe günlük kiralama talebi de artıyor.
Araç kiralamalarının yüzde 53’ü iş,
yüzde 41’i tatil
Araç kiralama sektöründe ‘yüksek sezon’
olarak bilinen yaz aylarında araç kiralama talebi fark edilir derecede artış gösteriyor. En-
38
terprise Türkiye olarak 2014 Haziran ve Eylül
ayları arasında yüzde 50 büyüdük. Bu dönemde araç kiralamalarında yaklaşık yüzde
20 artış oldu. Kış ve sonbahar dönemlerinde
seyahatlerin önemli bir kısmını iş seyahatlerinin oluşturuyor ve çoğunlukla küçük araçlar
tercih ediliyor. Yaz döneminde ailelerin ve
grup halinde tatile çıkanların çoğunluğu oluşturması sebebiyle daha büyük araçlara olan
ihtiyaç da artıyor. Özetle yaz döneminde orta
sınıf ve üst sınıf araçların tüketiciler tarafından tercih ediliyor. Türkiye’de müşteriler araç
kiralamaya ortalama 200 TL harcıyorlar. Yurtiçi ve yurtdışı havayolu taşımacılığının gelişmesi bizim pazarımızı doğrudan etkiliyor.
Diğer yandan turizm de bizim için çok önemli.
Tatille ilgili kiralamaların payı artıyor. Euromonitor’ün araştırmasına göre kiralamaların
yüzde 53’ü iş, yüzde 41’i tatil, geri kalanını da
ikame araç kiralamaları oluşturuyor. Bireysel
kiralamada yerlilerin oranı yükseliyor. Bizim
müşterilerimizin yaklaşık yüzde 75’i yerli.
Yes Oto, 1990’dan beri var. Hem uzun dönem
hem de kısa dönem araç kiralama işi yapıyoruz. Haziran 2014’te de Enterprise markasını
Türkiye’ye getirdik. Şuanda Enterprise’ın Türkiye, Türk Cumhuriyetleri ve Irak’taki master
francise’ı durumundayız. Şu an 26 ilde 46 ofisimizle hizmet veriyoruz, ilk hedefimiz 2015
yılı sonuna kadar ofis sayımızı 60’a çıkarmak.
Gelecek 3 yıl içerisinde de filo kapasitemizi 5
bin araca çıkararak 150 milyon TL’nin üzerinde yatırım yapmayı planlıyoruz. Firma olarak
Anadolujet, Onurair’le exclusive anlaşmalarımız var. Anadolujet’in tüm araç kiralamaları
bizim üzerimizden yapılıyor. Önümüzdeki dönemde piyasanın üzerinde bir büyüme bekliyoruz. Araç sayımız 2500-3000 bin civarında.
Sezonda bu rakam daha yüksekti. Orta ve
uzun dönemde bir yasal düzenleme bekliyoruz. Çünkü ciddi bir risk var.
ACENTELER
GÖRÜŞLER
Bahattin Yücel / Kültür ve Turizm Eski Bakanı
Rent a car pazarında son
gelişme saatlik kiralama
G
eçtiğimiz 15 yıl içinde kiralık otomobil pazarında farklı bir işletme modeli ortaya
çıktı. Büyük otomobil parkına ihtiyaç duyan
dağıtım şirketleri, bankalar, pazarlama şirketleri gibi kurumsal şirketler, araç ihtiyaçlarını filo kiralaması yapan şirketlerden karşılamaya başladılar. Bugün pazarın aktifleri
10 milyar TL seviyelerine ulaştı. Kullanılan
araç sayısı da 200 bini geçti. Buna Türkiye’de
operasyonel kiralama diyorlar ama uluslararası standartlara göre bunun adı operasyonel leasing. Bu model aynı zamanda aracın
sigortası, bakımı vb. gibi araçların yönetimini
de içeriyor. Operasyon leasing kısmının Türkiye’de yasal olarak düzenlenmesi gerekiyor.
Rent a car işinin bir de günlük kiralama ayağı var. Ancak günlük kiralamalar, Türkiye’ye
gelen turist sayısına paralel olarak artmıyor.
Türkiye’ye gelen turist sayısı 10 milyondan
30 milyona çıktı. Kiralık araç sayısı 100 bini
bulamadı. İç pazar dinamikleri henüz harekete geçemedi. Çünkü kiralık araba müşterisi olacak insanlar kendine araba aldı.
Daha çok şirketler araç kiraladı. Son yıllarda günlük araç kiralamadaki artışın nedeni
havaalanı ve uçağa binen yolcu sayısındaki
çarpıcı artış… Turizmin gelişmesi araç kiralama sektörünü geliştiriyor ancak havaalanlarının artması çok ciddi ivme sağlıyor. Son
birkaç yıl araç kiralama çok hızlı gelişti. Pazarın gelişmesinde internet çok önemli bir
unsur oldu. Özellikle tatil bölgelerinde araç
kiralama sayıları yükseldi. Bir başka gelişim
de saatlik araç kiralamalarda yaşanıyor. İstanbul’da belli alışveriş merkezlerinde veya
kümelenmiş yerlerde birkaç saatliğine araç
kiralayıp bırakmak gibi yeni bir gelişme var.
Bu dünyada da yeni... Sektörün büyüklüğünü
filo ve günlük kiralamalar dahil 12-13 milyar TL olduğunu tahmin ediyorum. Ağustos
2014’te binek otomobili satışı genelde yüzde
25 düştü, fakat filo ve kiralık araba işletmelerinin alımları yüzde 40 arttı.
Araç kiralama sektöründe yasal
düzenlemelere ihtiyaç var
Rent a car pazarıyla ilgili Türkiye’de yasal
bir düzenlemeye ihtiyaç var aslında. Bu alanın oyuncularından bankalar, finans kuruluşları, Türkiye otomobil üreticileri oturup kendi
aralarında bir karar veremedikleri için farklı
yönlendirmelerle bir takım yasal düzenle-
meler yapıldı. Bunlar KDV istisnaları ve mahsupları ile ikinci el araçlardaki KDV vergisinin
düşük tutulmasıyla ilgili düzenlemelerdi. Bu
düzenlemeler de kiralık otomobil sektörüne
yeni oyuncular getirdi. Türkiye’de yasal değişiklikler çok tartışılmadan yapılıyor. Öte
yandan kiralık otomobilde Türkiye’nin kendine özgü olumsuz koşulları var. Özellikle güneyde her şey dahil sistemi, insanları bir yere
konsantre edip oranın dışına mümkün olduğu kadar çıkartmamayı amaçlıyor. Her otelde
bir rent a car masası var ancak orada çok ciddi sıkıntılar mevcut. Kayıt dışı araç kiralama
çok yaygın. Örneğin taksitle araba almış ama
ödeyemeyenler aracını kiraya veriyor. Bunlar
genelde otellerde çalışanlar veya onların yakınları araçlarını kiraya vererek faturasız olarak araç kiralıyorlar. Türkiye’de bireysel tatil
ihtiyacı artarsa araç kiralama artar.
Murad Geyimci / Sixt Rent A Car Yönetim Kurulu Üyesi
Araç kiralama sektörü hiçbir
bakanlığa bağlı değil
O
tomobil kiralama pazarı günlük ve uzun
dönemli olmak üzere ikiye ayrılıyor. Biz
günlük otomobil pazarında rekabetçi bir firmayız. Uzun dönemde pek yokuz. Ama pazarın büyüklüğü de uzun dönemle ölçülüyor.
Geçen yıl TOKKDER’in yaptığı araştırmaya
göre uzun ve kısa dönemli kiralamalar için
piyasada 160-170 bin araba olduğu tahmin
ediliyor. Bizim sektör hiçbir bakanlığa bağlı
olmadığı için ve hiçbir belge alınmadan bu
iş yapılabildiği için kontrol mekanizması da
bulunmuyor. Özellikle havalimanlarında çok
varız ve oralarda iyi işler yapıyoruz. Şuanda
Türkiye genelinde 41 tane ofisimiz var. Türkiye gelişen bir model... Avrupa’ya göre araç
fiyatları ucuz. Bireysel kiralamada tahmini
olarak toplam 30-40 bin araç olduğunu düşünüyoruz. Almanya merkezli araç kiralama
şirketi Sixt’in 2008’den beri Türkiye temsilcisiyiz. Sixt Rent A Car olarak Türkiye’de yılda
40
300-3200 araç çalıştırıyoruz. Bu sayı yaz
döneminde yükseliyor. Biz bir araca ikinci
sürücü dahil bir ayda ortalama 28 kişiye kullandırıyoruz. Türkiye’de günlük kiralamada
en çok Mercedes, BMW kullanan şirketiz.
Ortalama araç yaşımız 4,5 ay. Türkiye’de ilk
call center’ı kuran firmayız. Şuan 16 acentlik
bir call center’ımız var.
Araçlarımız çalınıp Suriye’ye götürülüyor
Sektörün geleceği açısından bakılırsa kanunu düzenlemeler olması gerekiyor. Kanuni düzenleme olmadan sektöre yabancıların
girmesi zor, çünkü risk almazlar. Araçları haziran, temmuz, ağustos, eylül aylarında ağırlıklı tatil amaçlı gelenler kullanıyor. Diğer aylarda iş amaçlı kiralamalar öne çıkıyor. Yazın
İzmir Ofisi tamamen leisure amaçlı çalışıyor.
Kiralayanların yüzde 80’i ise yerli... Acente
ve otellerle eskisi kadar işbirliği yapmıyoruz.
Resort otellerin maliyetler hem sezon çok
kısa olduğu hem de talepler çok fazla olduğu
için yüksek kalıyor. Artık internet artık bizim
için iyi bir araç. Son iki yılda yüzde 100’den
fazla büyüdük. Sosyal medyada tanıtım yapıyoruz. Son aylarda güvenlikle ilgili sıkıntılar yaşıyoruz. Bazı araçlarımız kiralanıyor
ve Suriye ve Irak’a götürülmeye çalışılıyor.
Sektör olarak bizim de oteller gibi araç kiralayan insanları sorgulayacağımız bir sisteme ihtiyacımız var. Devletin bu konuda bize
bir yol göstermesi lazım. Şuanda en çok suç
işlenen araçlar, kiralık otomobiller. Artık kiralarken çok dikkatli oluyoruz.
ACENTELER
GÖRÜŞLER
Aytekinhan Yıldırıcı / DRD Yönetim Kurulu Başkan Vekili
Pazara fark yaratan ürün ve hizmetler sunuyoruz
K
ur ve faiz oranlarındaki artışlar, ÖTV
oranlarındaki yükseliş, kredi işlemlerine yapılan yeni düzenlemeler ve özel sektör yatırımlarında yaşanan yavaşlamaya
rağmen operasyonel kiralama sektörü
büyümesini sürdürerek araç sayısını bu
dönemde 214 bin 500’e çıkardı. TOKKDER
verilerine göre, 2014 yılının ilk yarısında
gerçekleştirilen yaklaşık 2,7 milyar TL’lik
yeni araç yatırımı ile Türkiye operasyonel
sektörünün aktif büyüklüğü de yaklaşık
10,9 milyar TL’ye ulaştı. Sektörün müşteri
sayısı ise bir önceki yılın aynı dönemine
göre yüzde 28,6 oranında artarak 29 bin
adet seviyelerine geldi. DRD, operasyonel
kiralama sektöründe istikrarlı ve sürdürülebilir büyüme stratejisi ile aktif toplam
büyüklüğünü bir önceki yıla göre yüzde 40
artışla 20 bin araç ve 1,1 milyar TL seviyesine ulaştırdı. 2013 yılı için yayınlanan
faaliyet raporundaki verilere göre 500 milyon TL seviyesinde araç yatırımı gerçekleştiren şirketimiz, pazar payını da yüzde
10’lar seviyesine taşıdı. 2013 yıl sonu itibarıyla 446 milyon TL’lik satış gerçekleştiren DRD filo kiralama, faiz, amortisman
ve vergi öncesi karını 147 milyon TL’ye
yükselterek iş verimliliğini ve operasyonel
karlılığını istikrarlı bir şekilde geliştirmeye
devam etti. DRD, 2013 yılında aktif olarak
günlük araç kiralama sektöründe de yerini aldı. 2013 yılını bin araçlık filo hacmi
ve yıl genelinde yüzde 83 doluluk oranı ile
tamamlandı. DRD filo kiralama deneyimi
ve güvencesini tercih eden tüm kuruluşlara, ikinci bir avantaj sunularak; şirketle-
42
rin çalışanlarına yönelik önemli bir hizmet
avantajı sağlandı. “DRD müşterileri 2 kere
şanslı” sloganıyla yürütülen kampanya
çerçevesinde, 2 bin adedin üzerinde rezervasyon talebi ve toplamda işlem bazında
25 bin adedi aşkın günlük araç kiralaması
yapıldı.
“hemengazla.com” projesi
Türkiye’de bir ilk
DRD, operasyonel filo kiralamanın
yanı sıra, günlük araç kiralama ve uzun
dönem bireysel araç kiralama alanlarında da yatırımlarını artırarak büyüyor.
Günlük kiralama sektöründe bireylere
ulaşmak bizim gibi şirketlere farklı bir
bakış açısı kazandırıyor. Bunun yanı sıra
bireysel pazarda da tüketiciler farklı hizmetleri satın alabilme fırsatı buluyor. Şu
anda 4 bin adetlik kurumsal bir müşteri
portföyüne hizmet sunuyoruz ve kabaca
bu müşterilerimizde 150 bin adede varan bir çalışan kitlesi bulunuyor. Önümüzdeki dönemde kurumsal pazarda 10
bin müşteriye ulaştığımızda; 300 binin
üzerinde çalışan bireysel kitleye de hizmet sunabileceğiz. Bu 300 bin çalışan,
doğal olarak bireysel anlamda önemli bir
kiralama potansiyeli taşıyor. Öte yandan 2013 yılında imzası atılan bir diğer
önemli gelişme de, sadece ülkemiz için
değil; dünya genelinde benchmark niteliği taşıyan “hemengazla.com” projesi
oldu. Tamamen dijital bir platform üzerinde bireylere araç satın almak yerine;
uzun dönemli bir operasyonel kiralama
hizmeti sunan bu proje, 2014 yılının ilk
yarısında hizmete girdi. Projenin hayata geçmesinin ardından 4 ay gibi kısa
bir sürede 130 bini aşkın kişinin ziyaret
ettiği hemengazla.com üzerinden 3 bin
100 adet başvuru alındı. Ekim ayında
yeni özellik ve fonksiyonları ile çok daha
iddialı bir hale gelecek. Şu an itibariyle
sistemimizde 36 farklı model araç, markalarla gerçekleştirdiğimiz işbirlikleri ile
tüketicilerin beğenisine sunuluyor.
ACENTELER
HABER
Rusya pazarında iflaslar
devam ediyor
Rusya’da geçtiğimiz aylarda yaşanan iflaslara bir yenisi
daha eklendi. Gazetem.ru’nun haberine göre Rusya Tur
Operatörleri Derneği, “Solvex-Turne” tur operatörünün
faaliyetlerini durdurduğunu açıkladı. İflaslar üzerine Rusya
Kültür Bakanlığı kaçak tur operatörlerine 5 yıla kadar hapis
cezası getirilmesi için teklifte bulundu.
T
ur operatörünün 9 bine yakın müşterisinin yurtdışı tatilinde bulunduğu
ve acil durumda yurtdışındaki turistlere
yardım amaçlı kurulan tur operatörleri
birliği “Turpomoş”tan yardım isteneceği
kaydedildi. Rusya Tur Operatörü Derneği
ATOR’dan yapılan yazılı açıklamada, “Tur
operatörünün yaklaşık 9 bin müşterisi
yurtdışı tatilinde. 8.6 bini de tatil biletlerini satın aldı ancak herhangi bir yere tatile
gidemeyecekler” ifadesi yer aldı.
Kaçak acentelere 5 yıl ceza
Diğer yandan Rusya’da ardı ardına tur
operatörlerinin iflas etmesi Rusya Kültür
Bakanlığı’nı harekete geçirdi. Bakanlık,
kaçak tur operatörlerine 5 yıla kadar hapis cezası getirilmesi için teklifte bulundu.
Yasal bilgiler portalında yer alan açıklamaya göre, Kültür Bakanlığı turizm pazarı
katılımcıların sorumluluklarını güçlendirmek ve yurtdışına çıkacak olan turistlerin haklarını korumak amacıyla böyle bir
girişimde bulunulduğu belirtildi. Bakanlık
hapis cezası dışında bu gibi çalışmalarda bulunacak tur operatörlerine 500 bin
ruble para cezası verilmesini de teklif etti.
Kültür Bakanlığı daha önce 3 yıl hapis, 1
milyon ruble para cezası verilmesini teklif
etmişti. Halen Devlet Tur Operatörleri listesine kayıtlı olmayan tur operatörlerinin
çalışmaları yasak… Bakanlık, tur acenteleri için de Tek Kayıt Sistemi’nin oluşturulmasını istedi. Bakanlık daha önce sunduğu turizm alanında dolandırıcılık suçuna
10 yıl hapis cezası 1 milyon rubleye kadar
da para cezası teklifinden vazgeçti.
44
130 bin Rus turist mağdur oldu
Rusya Turizm Endüstrisi Birliği Basın Müşaviri İrina Tyurina, tur operatörü iflasları nedeniyle Temmuz ayından
itibaren yaklaşık 130 bin Rus turistin
zarar gördüğünü açıkladı.
Tyurina, “14 tur operatörünün iflas
etmesi sebebiyle 16 Temmuz- 15 Eylül tarihleri arasında yaklaşık 130 bin
Rus turist zarar gördü. Bu rakamın
yüzde 70’ini Neva, Labirint, Solveks
Turne, Yuzhnıy Krest ve Versa olmak
üzere beş büyük şirketin müşterileri
oluşturuyor” diye konuştu. Gazetem.
ru’nun haberine göre 56 bin turistin
otel ve uçak biletleri ile çıkan sorunlar
yüzünden tatilini erken bitirmek zorunda kaldığını, bir diğer çoğunluğun
ise ödemesini yaptıkları turdan faydalanamadıklarını belirten Tyurina şöyle
devam etti:
“Rus turizm sektörü siyasi ve ekonomik faktörler yüzünden çıkan derin bir
kriz dönemi içerisinde bulunuyor. 2014
yılı kriz dönemi olan ve turlarda yüzde
15-20’lik düşüş yaşanan 2009’dan bile
daha kötü geçti. Bu sene ise tur sayısı yüzde 30-50 oranında azaldı. Hatta
dört beş tur şirketinin iflas etmesinden
sonra satışlar neredeyse durdu. Turizm piyasasındaki sert rekabet ortamı dinamo efekti yarattı ve 10 şirketin
daha kapanmasına sebep oldu. Fakat
bu durumun sadece Rusya’da yaşandığını söylemek yalan olur, çünkü başta
Avrupa olmak üzere diğer ülkelerde de
birçok şirket iflas etti.”
Thomas Cook
Airlines, koltuk
kapasitesini yüzde
40’ını piyasaya
sunacak
A
ğırlıklı kapasitesini Thomas Cook’un
operasyonlarına ayıran firma, kademeli
olarak piyasaya sunduğu koltuk kapasitesini artırıyor. Firma 2011’de toplam kapasitesinin yüzde 27’sini piyasaya sunurken
2014’te bu oranı yüzde 35’e çıkardı. Şirket,
önümüzdeki yıl toplam kapasitesinin yüzde 40’lık bölümünü “sadece koltuk” olarak
satmaya başlayacak.
Thomas Cook İngiltere CEO’su Christoph
Debus, şirketin Almanya ayağındaki havayolunun toplam kapasitesinin sadece yüzde 28’lik bölümünü kendi tur operatörüne
ayırdığını belirterek, İngiltere havayolunun
da benzer bir noktaya ulaşmak istediğini
ifade etti. Debus, Thomas Cook Airlines’ın
önümüzdeki yılki kapasitesinin yüzde 40’lık
bölümünü sadece koltuk olarak satacağını
kaydetti. Thomas Cook müşterilerinin yaklaşık yüzde 85’lik bölümü şirketin kendi
havayolu ayağıyla tatile gidiyor. Christoph
Debus, bu oranı yüzde 50 civarına düşürmeyi hedeflediklerini belirtti.
İngiliz tur
operatörü iflas
etti
Ö
ğrencilere yönelik turlar düzenleyen
İngiliz tur operatörü Student Adventures, operasyonlarını durdurduğunu açıkladı. Şirket, öğrencilere yönelik macera turları düzenliyordu. Independent gazetesinde
yer alan habere göre, Dubai’den Kilimanjaro dağına tırmanmak için Tanzanya’ya
gitmeye hazırlanan Nottingham Üniversitesi öğrencileri, tur operatöründen iflas
ettiklerine dair bir e-mail aldı. Mesajda,
“Tanzanya’da bulunduğunuz süre boyunca
müşterilerimiz olarak sizlere herhangi bir
hizmet sunamayacağız” denildi.
Thomas Cook İngiltere’ye üst düzey atamalar
Thomas Cook’un İngiltere’de tüm bölgelerden sorumlu yeni Genel Müdürü Salman Syed oldu.
Öte yandan Thomas Cook’un Sentido otellerinin başındaki Stefanie Berk, grubun İngiltere
kolunun ürün yönetiminin başına getirildi.
T
homas Cook yetkilileri, Salman Syed’in
şirketin İngiltere’deki performansının
gelişmesinde öncülük edeceğini söyledi. Thomas Cook CEO’su Harriet Green,
Syed’in Genel Müdürlük görevine getirilmesinden memnun olduğunu dile getirerek, “Salman, Avrupa, Kuzey Amerika
ve Asya’da büyük uluslararası şirketlerde
çalışmış bir lider” dedi.
Thomas Cook İngiltere’nin ürün müdürü
Thomas Cook’ta üst yönetimine yeni
bir isim daha atandı. Thomas Cook’un
otel markalarından Sentido’nun müdürü Stefanie Berk, Thomas Cook İngiltere Ürün Müdürlüğüne getirildi. Berk,
geçtiğimiz günlerde İngiltere ve İrlanda’nın başına getirilen Salman Syed’e
bağlı olarak çalışacak. Berk’in üstlendiği
İngiltere Ürün Müdürlüğünü yapan Ulrich Sperl ise yıllar sonra yeniden Almanya’ya dönerek, ürün geliştirmeden
sorumlu tepe yöneticisi olarak görev
yapacak.
Tatil.com, yerli turistlerin tercihlerini analiz etti
Müşterilerinin tatil tercihleri doğrultusunda ortaya çıkan
istatistikleri değerlendiren Tatil.com, yaptığı inceleme sonucunda
2014 yılında Türkiye'nin yaz tatili ve seyahat profilini çizdi. Raporda,
özellikle yerli turist sayısındaki beklenmedik artış dikkat çekti.
M
etGlobal bünyesinde faaliyet gösteren
tur operatörü Tatil.com, 2014 yazını
değerlendirdiği rapora göre Mayıs-Ağustos ayları arasında en çok İstanbul, Ankara
ve İzmir gibi büyük şehirlerden tatile çıkan
Türkler, bu yaz ortalama 1.5 kez tatil yaptı.
Tatilcilerin yurt içinde en çok tercih ettiği
destinasyon Bodrum iken, yurt dışında en
çok rağbet gören yaz turları ve destinasyonları sırasıyla Barselona (İspanya), Mykonos (Yunanistan), Orta Avrupa ülkeleri,
Moskova - St. Petersburg (Rusya), Büyük
İtalya Turu ve Paris - Disneyland Turu oldu.
Bu yazın parlayan yıldızları ise, yurt içinde
Belek–Marmaris, yurt dışında da Mykonos–Yunanistan oldu.
Erkekler Akdeniz’e, kadınlar
ve aileler Ege’ye
Dört kişilik bir ailenin, yaz tatili boyunca, uçak biletleri hariç ortalama 2 bin 180
TL’lik harcama yaptığını ortaya koyan Tatil.
com verileri, en çok 35-40 yaş grubundaki
kişilerin tatil yaptığını belirledi. Yaz boyunca ailelerin favorisi Kuşadası iken, kadınlar
Bodrum’u, erkekler ise Alanya’yı tercih etti.
Beş yıldızlı oteller ise, tatil köyü veya butik
otel seçeneklerine kıyasla, cinsiyet ve yaş
farketmeksizin tatilcilerin en çok tercih ettiği konaklama şekli oldu.
Erken rezervasyon ve online satışta artış
Tatilcilerin en hareketli olduğu aylar göz
önüne alındığında, 7-13 Temmuz tarihleri
arasında satışların arttığı, 4-10 Ağustos
tarihleri arasında ise check-in oranlarının
yükselişe geçtiği belirlendi. Sezonda satın almaların oranı bu yaz yüzde 45 olarak kayıtlara geçerken, erken rezervasyon
oranlarında bir önceki yıla göre yüzde 52,
online satışta ise yüzde 65 artış görüldü.
Gün içinde en çok talep alınan saatler ise,
ring & Maintenance” ile “Parça HavuCorendon, KLM C
zu” işbirliği anlaşması yaptı. Anlaşmaya
açıklama yapan Corendon Havaile yedek parça ilişkin
yolları Genel Müdürü Yıldıray Karaer, “Corendon Havayolları kurulduğu tarihten
anlaşması
itibaren bu işbirliği ile de emniyet, konfor
ve memnuniyet temelleri üzerine yatırım
yaptığını göstermektedir” dedi.
imzaladı
KLM ile imzalanmış olan anlaşma,
orendon Havayolları, “KLM Enginee-
raporda 13.00-17.00 olarak belirtildi.
Yerli turist sayısında beklenmedik artış
Haziran sonu ve Temmuz başında özellikle Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan
gerginlikler nedeniyle yabancı turistlerin
sayısındaki azalmanın, yerli turistlerin
sayısındaki artış ile dengelendiğini belirten Tatil.com Pazarlama Müdürü Uğur
Altun, “10 Ağustos’taki Cumhurbaşkanlığı
seçimleri nedeniyle tatil planlarını seçim
öncesine ve sonrasına göre planlayan Türk
misafirler, otellerdeki bu boşluğu doldurmaya yardımcı oldu. Bu sayede bu yaz yerli
turistlerin oranı, geçtiğimiz yıllara göre
yüzde 13 arttı.
Corendon Havayolları grubu uçaklarının
parça arızalarında, ana deposu Amsterdam’da bulunan ve Boeing ile işbirliği
içerisinde yürütülen 1200’den fazla uçağın dâhil olduğu ve 60 binden fazla parça
referansı bulunan bir parça havuzundan
yararlanma imkânı sunuyor. Ayrıca parçalara yapılan bakımların 30’dan fazla
Sivil Havacılık Otoritesi tarafından onaylanıyor.
10’2014 |
turizm&yatırım |
45
ACENTELER
HABER
TAV, Sabiha Gökçen’e ortak oluyor
TAV Havalimanları, İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’nın yüzde 40 hissesi için Limak Grubu ile
hisse satın alım sözleşmesi imzaladı. Hisse devrinin sonuçlanmasıyla, TAV ve işletmenin yüzde
60 hissesine sahip Malaysia Airport Holding, Sabiha Gökçen’de ortak olacak.
H
avalimanı işletmeciliği firması TAV
Havalimanları, İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndaki yüzde 40 hissesini
almak üzere Limak Grubu ile anlaştı. Sözleşmeye göre, gerekli onayların alınması
ve işlemin tamamlanmasının ardından
TAV ve Malaysia Airports, Sabiha Gökçen’de ortak olarak havalimanının yönetiminde eşit paya sahip olacak. TAV Havalimanları İcra Kurulu Başkanı Sani Şener,
“Yeni havalimanının faaliyete başlamasıyla Atatürk Havalimanı’nın kapanacağı
düşünüldüğünde, Sabiha Gökçen’e ortak
olmak TAV için önemli bir stratejik adım
anlamına geliyor. Atatürk Havalimanı’nın
sonrasını planlamak ve İstanbul’un büyüme potansiyelinden en azından 2030’a
kadar faydalanmak üzere bir ayağımızı
İstanbul’da tutmak amacıyla fırsatları kovalamak TAV’ın üst yönetimi olarak bizim
sorumluluğumuzdur. Geçtiğimiz dönem-
de hepsi TAV tarafından işbirliğine dayalı bir şekilde işletilen Üsküp, Ohrid, Tiflis,
Batum, Riga, Enfidha, Monastir, Ankara,
İzmir, Bodrum ve Gazipaşa havalimanlarını içeren bir ağ oluşturduk. Özellikle
İstanbul ve Medine arasında güçlü bir
sinerji yarattık. Tüm bu havalimanı işletmelerimiz, ana üssümüz olan İstanbul’da
ortaya çıkan bilgi birikiminden, hizmetlerden, İstanbul operasyonunun kapsam ve
ölçeğinden yararlandı. Yeni havalimanı
açıldığında İstanbul’un ikinci havalimanı
olacak Sabiha Gökçen’de yer almamız bu
verimliliği devam ettirecektir” dedi.
Limak ile anlaşmaya vardık
Şener, şöyle devam etti: “Dünyanın
önde gelen havalimanı işletmecileri arasında yer alan Malaysia Airports ile güçlerimizi birleştirerek, her iki tarafın da sahip
olduğu bilgi birikiminin bir araya getire-
rek Sabiha Gökçen’i daha da geliştirmeyi
umuyoruz. Malaysia Airports ile Sabiha
Gökçen’in ötesinde, başka projelerde de
çok ciddi işbirlikleri yapabileceğimize inanıyoruz.”
2001’de hizmete giren Sabiha Gökçen
Havalimanı, 2007’de yapılan ihaleyle işletmesi 20 yıllığına Limak-GMR-Malaysia Airports konsorsiyumuna devredildi.
GMR, bu yıl hisselerini Malaysia Airports’a
satarak konsorsiyumdan çıktı. İstanbul
Sabiha Gökçen Havalimanı bu yılın ilk
sekiz ayında, geçtiğimiz yıl aynı döneme
göre yüzde 32 artışla 15,5 milyon yolcuya
hizmet verdi. Havalimanına ikinci bir pist
ve uçaklar için yeni park yerleri eklenerek kapasitesinin artırılması planlanıyor.
Ayrıca, Kadıköy-Pendik metro hattının
havalimanına bağlanması için çalışmalar
sürdürülüyor.
Der Touristik’te
Hartmann ekibini kurdu
Avrupa seyahat pazarının üç büyük grubundan biri olan DER
Touristik’in yeni CEO’su Sören Hartmann, 5 kişiden oluşan yeni
yönetimini belirledi. Ekip, 1 Ekim’de göreve başladı.
H
artmann’ın kendisi ile birlikte 5 kişiden oluşan yönetim ekibinde, grubun
tur operatörü faaliyetlerinin sorumluluğu halen grubun iki sözcüsüne; Michael
Frese (64) ve René Herzog’a (43) verildi.
1996’dan beri grup bünyesinde görev yapan deneyimli Michael Frese “Baustein”
olarak adlandırılan ve daha çok internet
üzerinden pazarlanan “esnek dinamik pa-
46
ket”lerden sorumlu olacak. 2010’dan beri
grupta kapasite ve gelir yönetimi birimini
yöneten Herzog ise paket turların yönetimini üstlenecek. DER Touristik’in yeni tepe
yönetiminde ticari faaliyetlerden sorumlu tepe yöneticiliğine (CCO) ise 2010’dan
bu yana grubun franchise satış zincirini
yöneten Christoph Führer (48) getirildi.
Buna göre, online ve klasik tüm satış kanallarının kontrolü ve yönetimi Führer’de
olacak. Grubun işletme yönetimi (CFO) ise
2007’den beri grupta ticari birimlerde görev alan Klaus Franke’ye (50) verildi.
Hartmann’ın 5 kişilik yeni tepe yönetimi
ile 1 Ekim 2014’ten itibaren göreve başlayacağı ve grup bünyesindeki toplam 60
şirketin yönetimini bu ekibin sürdüreceği
belirtiliyor. Yıllık cirosu, 2013 itibariyle 4,6
milyar avro olan DER Touristik’in bünyesinde toplam 6 bin 277 kişi çalışıyor.
TUI’nin yeni
markası “TUI
Stores” olacak
T
UI Almanya, özel ürünlerinin satışlarını arttırmak için ‘TUI Store’ adı
altında yeni bir marka yaratacak. TUI
Almanya’nın, Ekim ayı itibariyle sahip olduğu 450 seyahat acentesinin adını ‘TUI
Stores’ olarak değiştireceği açıklandı.
Firmanın özel ürünlerinin satışını arttırmak için yapılacak olan ilk TUI Store’un
Ekim ortasında Stuttgart’da açılacağı
belirtildi.
ACENTELER
HABER
Trafalgar, Türkiye'deki
kapasitesini artırıyor
Dünyada kültür turları ile tanınan tur operatörü Trafalgar,
Mısır operasyonlarını Türkiye’ye kaydırırken, Türkiye’deki tur
sayısını da artırma kararı aldı. Firmanın Türkiye servis ortağı
olan NEON Tours Yönetim Kurulu Başkanı Koray Edemen,
2015’te ilk etapta bir kısa, bir de içinde yat olan uzun bir
program hazırladıklarını açıkladı.
D
ünyanın en büyük kültür turu operatörleri arasında yer alan Travco/Trafalgar, beş kıtada en iyi satış yapan 130 kişilik
pazarlama ekibi ve holdingin en üst düzey
yöneticilerinin de katıldığı 2014 global konferansı Türkiye servis ortağı olan NEON
Tours’un daveti üzerine İstanbul’da gerçekleştirdi. Gecede açıklamalarda bulunan
NEON Tours’un Yönetim Kurulu Başkanı
Koray Edemen, son yıllarda Ortadoğu’daki
siyasi gerginliklerden dolayı Trafalgar’ın
Mısır’da kaybettiği iş hacmini Türkiye’de
büyütebileceğini, hatta Türkiye’deki iş hacimlerini on katına çıkaracak imkanları
olduğunu söyledi. Türkiye’nin, Travco/
Trafalgar tarafından 2015 yılının destinasyon ülkesi ilan edildiğini hatırlatan Edemen, Türkiye’ye gelen ziyaretçi
sayısını arttıracaklarını kaydetti. Edemen, 2015’te ilk etapta bir kısa, birde
içinde yat olan uzun bir program hazırladıklarını açıkladı.
Travco/Trafalgar’ın 5 kıtada satış
ofisi bulunuyor. Bu olumlu destek devam ettiği sürece, Amerika, Kanada,
Avustralya, Yeni Zelanda ve Güney Afrika gibi bölgelerden gelecek ziyaretçilerin artacağına inanıyorum” dedi.
Prontotour’a ‘Altın
Örümcek’ ödülü
Prontotour, bu yıl 12’incisi düzenlenen Altın Örümcek Web
Ödülleri’nde en iyi tur operatörü seçildi. İnternette alanında
da yeni çalışmalara imza atan Prontotour, web sitesi ile
Altın Örümcek ödülü kazandı.
1
2. Altın Örümcek Ödül Gecesi’nde Jüri
Değerlendirmeleri sonucunda Turizm/
Seyahat kategorisinde en iyi web sitesine
sahip ikinci firma oldu. Firma, turizm sektöründe tur operatörü olarak birinci olmuş
oldu. İş ve günlük hayatta, her geçen gün
çok daha önemli ve vazgeçilmez bir konuma sahip olan internetin gelişimine paralel olarak, Altın Örümcek Web Ödülleri, her
yıl pek çok farklı kategoride web sitesini
ödüllendiriyor.
Prontotour Pazarlama Müdürü Sarp
Özkar, “Her yıl düzenlenen Altın Örümcek
Web Ödülleri gibi saygın bir ödülü almış
olmak, web ve internet teknolojileri alanında da başarılı olduğumuzun göstergesidir. Çağın gerektirdiklerini, müşteri
isteklerini doğru okuyarak başladığımız
48
internet alanındaki yatırım ve çabalarımızın ödülle karşılık bulması da bizi
sevindirdi” dedi.
Sabre,
lastminute.
com'u satıyor
Küresel seyahat ve turizm
sektöründe teknoloji
sağlayıcı Sabre, bünyesinde
bulunan online seyahat
acentesi lastminute.
com’u satacağını duyurdu.
Avrupa’nın önde gelen online
seyahat acenteleri arasında
bulunan lastminutes.com,
Avrupalı tatilcilerin yüzde 90’ı
tarafından tanınıyor.
S
abre, stratejik seçeneklerini geliştirme
planları kapsamında bünyesinde bulunan lastminute.com’u satacağını açıkladı. Sabre Başkanı ve CEO’su Tom Klein,
lastminutes.com’un ikonik bir marka olduğunu vurgulayarak, “lastminutes.com,
Sabre’ın bir parçası olarak teknolojisini ve
operasyonlarını etkili bir şekilde geliştirdi. Şu anda tam büyüme sağlamak ve kar
arttırmak için uygun bir noktada bulunuyor” dedi.
Avrupa’nın önde gelen online seyahat
acenteleri arasında bulunan lastminutes.
com, Avrupalı tatilcilerin yüzde 90’ı tarafından tanınıyor. lastminutes.com, Sabre
ile çalıştığı süre boyunca, mobile uygulamasına ve Top Secret Hotels ile Fransa’da
özel paket tur programları gibi aksaklıklar
olan ürünlerine yatırım yaparak faaliyetlerini güçlendirdi.
ACENTELER
HABER
THY, uçakta elektronik aletlerin
kullanımında düzenleme yaptı
Türk Hava Yolları, taşınabilir elektronik cihaz kullanımına ilişkin yeni düzenleme yaptı. Buna
göre yolcular uçak motoru çalışana dek elektronik aletler kullanılabilecek.
T
HY, elektronik cihazların kullanımı prosedürünü yeniden düzenledi. 1 Eylül
tarihli yeni revizyona göre, TEC olarak adlandırılan taşınabilir elektronik cihazların
yolcuların uçağa bindikleri andan itibaren
uçağın motor çalıştırma öncesi kapıları kapatılana kadar sınırsız bir şekilde kullanılabileceği belirtildi.
Uçağın motor çalıştırmak için kapı kapatmasını müteakiben tırmanışta kemer
ikaz ışıkları sönünceye kadar tüm TEC’lerin kapalı tutulacağı vurgulanırken, “Tırmanışta kemer ikaz ışıkları söndürüldüğü
an ile alçalışta kemer ikaz ışıkları yakıldığı
ana kadar, yayın yapmayan TEC sınırsız,
yayın yapan TEC uçuş modunda kullanılabilir” denildi.
Ayrıca alçalışta kemer ikaz ışıkları yakıl-
dığı andan inişe kadar geçen süre zarfında
tüm TEC’ler kapalı tutulacak. İniş sonrası
uçak pisti terk ettikten ve veda anonsu bittikten sonra tüm TEC sınırsız olarak kullanılabilecek. Sorumlu Kaptan Pilot olağanüstü durumlardan dolayı TEC’lerin erken
kapatılmasını isterse, kabin amirine bilgi
verecek ve yolcunun anons yapılarak bilgilendirilmesi sağlanacak. Yolcu uçakta iken
yakıt alımı yapıldığı durumlarda elektronik
aletler kullanılamayacak.
THY ile Avea, “Discover İstanbul”
uygulamasına imza attı
Türk Hava Yolları’nın Avea ana sponsorluğunda, İstanbul’u tanıtan ve dünya
çapında şu ana kadar yapılmış en geniş
çaplı mobil uygulama olarak hayata ge-
Büyük şehirlerarası yolculuk
paylaşım ağı BlaBlaCar Türkiye’de
D
ünyada milyonlarca insanın ulaşım anlayışını değiştiren, yolculuk paylaşım mobil
uygulaması BlaBlaCar ile İstanbul-Ankara
arası ulaşım kişi başı yaklaşık 35 TL, İstanbul-Eskişehir 25 TL, İstanbul-Çeşme 52 TL,
Ankara-Adana 38 TL, Samsun-Trabzon 26
TL’ye inecek! Kendi araçlarıyla yola çıkacaklar ise masraflarını yolcularla paylaşarak her
400 kilometrede 100 TL’ye kadar benzin giderlerini karşılayabilecek.
13 ülkede toplam 10 milyon üyesi var
BlaBlaCar, trafikteki fazla araç sayısını
azaltmak ve aynı yönde uzun mesafe yolculuk yapacak sürücü ve yolcuları bir araya
getirmek üzerine kurulu bir ulaşım paylaşım
ağı. 13 ülkede toplam 10 milyon üyesiyle dünyanın en büyük şehirlerarası yolculuk paylaşım ağı olan BlablaCar, geçtiğimiz Temmuz
ayında Index Ventures, Accel Partners, ISAI
ve Lead Edge Capital’dan 100 milyon dolarlık yatırım aldı. Bu yatırımdan sonra, büyüme
stratejisi kapsamında yeni gireceği ilk pazarı
Türkiye olarak seçen BlablaCar, Türk kullanıcılarla buluştu. Kullanıcılar, ücretsiz iPhone
50
ve Android uygulamalarını indirebilecek.
BlaBlaCar, trafikteki
araç sayısını düşürüyor
Avrupa’da her ay 2 milyon kişi BlaBlaCar ile yolculuklarını paylaşıyor. Dünyanın
önde gelen bu yolculuk paylaşım platformu arabalardaki boş koltuk kapasitesini
optimize ediyor ve ulaşımı daha verimli hale getiriyor. Avrupa’da araç başına
düşen kişi sayısı 1.7 iken BlaBlaCar ile
paylaşılan yolculuklarda bu rakam 2.8’e
çıkıyor. Aynı güzergahta yolculuk edecek
yolcu ve sürücüler, BlaBlaCar’ın güvenilir
topluluğunda karşılarına çıkan profilleri
inceleyerek birlikte seyahat edeceği kişileri önceden tanıma imkanı buluyor.
çirdiği Discover Istanbul, sadece yerli ve
yabancı turistlerin değil, İstanbul’da yaşayanların da faydalanabileceği bir uygulama olarak tüm iOS ve Andorid kullanıcıları
ile buluştu. Bu uygulamayı kullanan kişiler
İstanbul’da gezilecek yerler, alınabilecek
hediyeler, yenilecek yemekler, alışveriş
yerleri, toplu taşıma araçlarının kullanımına kadar tüm detayların yer aldığı zengin
içeriğe erişim sağlayabilecek.
İngilizce ve Türkçe dil seçenekleri ile
kullanıcıların beğenisine sunulan Discover
İstanbul mobil uygulamasında, en cazip
eğlence mekanları önerileri ile birlikte, araç
kiralama hizmeti, en güncel kültürel haberler ile İstanbul’un en merkezi yerlerinde
bulunan otel önerileri ve kullanıcı yorumları da bir arada sunuluyor.
Pegasus, Sharm El
Sheikh ve Hurghada’yı
uçuş ağına ekledi
A
frika Kıtası’nı da uçuş ağına ekleyerek
Mısır’da Sharm El Sheikh ve Hurghada’ya tarifeli seferlerine başlayan Pegasus
Hava Yolları, İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan Sharm El Sheikh Havalimanı’na
seferleri Perşembe günleri saat 23.30’da,
Sharm El Sheikh Havalimanı’ndan İstanbul
Sabiha Gökçen Havalimanı’na seferleri ise
Cuma günleri saat 03.35’te gerçekleşecek.
Pegasus’un Hurghada seferleri ise İstanbul
Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan Cumartesi
günleri saat 22.35’te, Hurghada Havalimanı’ndan ise Pazar günleri saat 03.20’de düzenlenecek. Pegasus, Sharm El Sheikh ve
Hurghada’yı da uçuş ağına eklemesi ile yurt
dışında 56, yurt içinde 30 olmak üzere, 36 ülkede toplam 86 noktaya uçacak.
Malezya Havayolları küçülmeye gidiyor
D
üşen iki uçağının ardından zor günler
geçiren Malezya Havayolları, çalışanlarının yaklaşık yüzde 25’ini işten çıkarmaya
hazırlanıyor. Şirketin 2. çeyrek bilançosunda ilk çeyreğe göre daha büyük zarar
açıklaması bekleniyor. Malezya Havayolları, çalışanlarının yaklaşık yüzde 25’iyle
yollarını ayırmaya hazırlanıyor. Yıl içinde
yaşadığı 2 büyük felaketin ardından yeniden yapılanmaya giden havayolları şirketi, 20 bin çalışanından yaklaşık 5-6 binini
işten çıkartacağını ve bazı uçuşlarına son
vereceğini açıkladı. Malezya Havayollarına ait bir uçak Mart’ta Hint Okyanusu’nda
kaybolurken, şirkete ait bir diğer uçak ise
17 Temmuz’da Ukrayna’da düşürülmüştü.
YATIRIMLAR
YATIRIMLAR DOSYA
52
Karma
yatırımlardaki
otellerin maliyeti
daha düşük,
yatırımın geri
dönüş hızı daha
çabuk oluyor
Ofisi, konutu, otel ve AVM’yi tek çatı
altında toplayan karma projeler,
tek bir mekanda insanların tüm
ihtiyaçlarını karşılamayı hedefliyor. Arazi
maliyetlerinin yüksekliği imar kanunları,
ölçek ekonomisi ve farklı birimlerin
yarattığı sinerji nedeniyle yatırımcıların
ilgisini çeken karma yatırımlar, doğru
karma ile yatırımcısına maksimum
kazanç sağlıyor. Eski mahalle kültürünün
modernize edilmiş hali olarak görülen
karma yatırımlar, İstanbul’dan sonra
Anadolu’daki büyük kentlere de yayılıyor.
Öne çıkan
karma yatırım
projeleri
B
T
ürkiye’de özellikle büyük şehirlerde
son yılların moda yatırımlarının başında karma (mix used) projeler geliyor.
Özellikle İstanbul’da arsa maliyetlerinin
ciddi oranda yükselmesi ve imar kanunları yatırımcıları içerisinde konut, AVM,
otel, ofis gibi farklı fonksiyonları bir araya
getirmeye yöneltiyor. Tüm bu farklı yatırımlar birbiriyle sinerji içinde olurken ölçek ekonomisi nedeniyle yatırımcıya maliyeti ve yatırımın geri dönüşü konusunda
avantajlar sağlıyor. Karma yatırımlarda
yer alan otellere uluslararası zincirlerin
ilgisi de daha yüksek oluyor.
Büyükşehirlerde yaşam artık daha
kompakt hale geliyor
Kullanıcılar açısından bakıldığında günümüzde metropollerin giderek genişlemesi, yeni ve kompakt yaşam alanlarını
gerektiriyor. İstanbul gibi büyükşehirlerde artan nüfus, yaşam temposunun çok
hızlı olması nedeniyle; iş, trafik, sosyal
hayat, ev yaşamı arasında koşuşturan
insanlar, adeta zamanla yarışır hale getirdi. Buna bir de şehir hayatında olabilecek güvenlik riskleri eklenince, özellikle
konut sektörünce karma projelere olan
ilgi arttı. Ev, iş yeri, okul, alışveriş merkezi
ve sosyal alanların tek bir alanda yer aldığı karma projeler, bir nevi eski mahalle
kültürünün modernize edilmiş hali olarak
görülüyor.
Sinerji, yatırımcıya kazandırıyor
Karma projelerde otel, konut, AVM, iş
merkezi gibi farklı fonksiyonların getirdiği sinerji bu yatırımları çekici kılıyor.
Örneğin içerisinde AVM olan projelerde, ofislere talep daha yüksek oluyor.
AVM’ler de hem ofis çalışanlarından hem
de dışarıdan gelen müşterilerden ilgi görüyor. Otel hem ofislere hem AVM’ye yakın olmanın avantajını kullanıyor. Karma
yapılarda konutlara ilgi yüksek olduğu
gibi ofis, AVM ve otel arasında da karşı-
lıklı etkileşim oluyor. Sonuçta yatırımcı
bu sinerjiden yararlanarak gelirini artırıyor.
Yüksek arazi maliyetleri ve imar
kanunları karma yatırımlara yöneltiyor
Yatırımcılar açısından bakıldığında
karma projelerin tercih edilme nedeni çok
daha farklılaşıyor. Özellikle büyükşehirlerde gayrimenkul sektöründe yaşanan
hareketliliğe paralel olarak arazi fiyatlarının ciddi oranda yükselmesi ve mevcut
imar kanunları, yatırımcıları karma projelere yönlendiriyor. Özellikle İstanbul’un
merkezi lokasyonlarında arazi bulmak
neredeyse imkansız hale geldi. Dolayısıyla gerek merkezde gerekse İstanbul’un
farklı ilçelerinde bulunan sınırlı arazilerde karma projeler yükselmeye başladı.
İstanbul’un çevre ilçelerinde farklı merkezler yaratan yatırımcılar, birbiri ardına
piyasaya sundukları karma projelerle aslında yarattıkları arzla talebi de bu yöne
kaydırmış oluyorlar.
Karma yatırımların
maliyet avantajı yüksek
Karma projelerin yatırımcılara bir
başka avantajı ise yatırım ve işletme
maliyetlerinin daha düşük olması. Bu
noktada ölçek ekonomisi devreye giriyor.
Yatımcılar, uzun ve kısa dönemli getirisi
olan farklı alanları tek bir proje üzerinden
pazarladığı için yatırım riskini dağıttığı
gibi talebi de yönetebiliyor. Örneğin yatırımcı karma projede yer alan konutları
inşaat aşamasında satarak elde ettiği
gelirle uzun dönemli getiri sağlayan otel,
AVM gibi yatırımları daha kolay finanse
edebiliyor. Diğer yandan karma yatırımlar, mimari açıdan da tercih nedeni olabiliyor. Yatırımcılar, inşa ettikleri binanın
yatay kısımlarını AVM veya ticari merkezler olarak kullanırken dikey alanlarda,
konut, rezidans, otel ve ya ofis olarak değerlendiriyorlar.
ugün sadece İstanbul’da çok sayıda
karma proje bulunuyor. Öne çıkan
projeler arasında Varyap, Emaar Square,
Batışehir, Mall Of İstanbul, Tri G Rotana,
Viaport Venezia, İstmarine, Nurol Park
gibi projeler yer alıyor. 5 fonksiyonlu Zorlu Center, Mall of İstanbul, Özdilek Center, İstwest biten karma projeler olarak
hayata geçti. Popülaritesinin önümüzdeki yıllarda da artması beklenen karma
yatırımlarla ilgili İstanbul’da öne çıkan
bazı projeler şunlar:
Emaar Square:
Dubai menşeili bir gayrimenkul geliştirme firması Emaar tarafından geliştirilen Emaar Square, yaklaşık 400 tanesi otel hizmetlerinden faydalanacak,
bunlardan bir kısmı otel envanterine
kaydedilebilecek serviced residence konseptinde olmak üzere toplamda 1100 konuta, 45 bin m2 kiralanabilir alanlı bir ofis
kulesine, 150 bin metrekare kiralanabilir
alanlı 500 üniteli bir alışveriş merkezine,
180 odalı bir otele ve penguenlerin timsahların bulunduğu bir hayvanat bahçesi
ve büyük bir akvaryuma ev sahipliği yapacak. Proje, 2.3 milyar dolarlık dev bir
proje olarak hayata geçecek. Batışehir:
EgeYapı Group tarafından İstanbul
İkitelli’de yapımına başlanan Batışehir’de
toplam 900 milyon TL yatırımla 3 bin 266
konut, Doğa Koleji’nin eğitim verdiği okul,
Four Points by Sheraton Hotel ve 123
ticari üniteden oluşan Batışehir Alışveriş Caddesi yer alıyor. Bunların yanı sıra
ofisleri, rezidansı ve spor alanları ile Batışehir toplam yedi farklı fonksiyondan
oluşuyor.
Pega Kartal:
İstanbul Anadolu Yakası’nda yine
EgeYapı Group tarafından yapılan Pega
Kartal, 200 konut, 35 ofis ve 11 mağazadan oluşan üç fonksiyondan oluşuyor.
EgeYapı Group aynı zamanda Yedikule ve
Kağıthane’de çok fonksiyonlu karma proje yatırım projeleri bulunuyor. Grup ayrıca Ataşehir ve Sarıyer’de Kentsel Dönüşüm alanında çalışmalarını sürdürüyor.
10’2014 |
turizm&yatırım |
53
YATIRIMLAR DOSYA
Torunlar Center:
Torunlar GYO’nun yüzde 95 hisse ile
ortak olduğu Torunlar GYO-Torunlar
Gıda Proje Ortaklığı’nın girişimi olarak,
eski Ali Sami Yen Stadyumu arsasında
karma kullanım projesi olarak tasarlanıyor. Proje 42’şer katlı iki rezidans
ve 36 katlı bir ofis bloğu olmak üzere
3 bloktan oluşuyor. Projede bir katı
belediyeye ait olmak üzere üç otopark
katı bulunuyor.
Son yıllarda sayıları hızla
artan karma yatırımlar,
İstanbul’da lüks ve
üst segmentte talep
görürken Anadolu’da
daha çok orta ve
ekonomi segmentine
hitap eden karma
yatırımlar yapılıyor.
Karma yatırımlarda yer
alan otellerin maliyeti
daha düşük ve geri
dönüş hızı daha çabuk
olurken, uluslararası
zincirlerin ilgisi de daha
yüksek oluyor.
Anadolu’da ekonomi segmenti karma
projeler yayılıyor
İstanbul’un başını çektiği karma yatırımlar artık Anadolu’daki büyükşehirlerde de görülüyor. İstanbul’da daha
üst segment, lüks karma yatırımlar öne
çıkarken Anadolu şehirlerinde daha küçük ölçekli karma yatırımlar öne çıkıyor.
Türkiye’nin ikinci büyük şehirlerinde görülmeye başlanan karma projelerde yer
alan oteller ise ekonomi segmentinde
veya orta segment oteller oluyor. Bu yapılar da İstanbul’dan farklı olarak karma
yatırımların bileşenleri de değişebiliyor.
İstanbul’da rezidans, AVM, ofis ve otel
dörtlüsü öne çıkarken Anadolu’da otel,
AVM, öğrenci yurdu veya hastane, otel,
AVM gibi karmalar yer alıyor.
54
Sarphan Finanspark
İstanbul Finans Merkezi olarak
bilinen Ataşehir’de yer alan Sarphan Finanspark, ofis, AVM, rezidans
ve otelden oluşuyor. Sarp Group’un
TOKİ iştirakleri Emlak Konut GYO ve
Emlak Pazarlama İnşaat (EPP) işbirliğiyle inşa edilen projenin, yılsonunda
bitmesi planlanıyor.
Metropol İstanbul
Varyap-Gap İnşaat ortaklığında
Ataşehir’de devam eden Metropol İstanbul, rezidans, ofis, 400 metre uzunluğunda alışveriş caddesi, 17 salonu
ile Anadolu Yakası’nın en büyük sinema salonunu fonksiyonlarını içeriyor.
RMJM Mimarlık imzasını taşıyan projede, 908 konut da bulunuyor.
Varyap Meridian
Emlak Konut GYO, TOKİ ve Varyap
ortaklığı ile Ataşehir’de inşaatı devam
eden Varyap Meridian, içinde ofis, rezidans, otel, villa ve mağazaları barındırıyor.
Uluslararası zincirlerin de karma
yatırımlara ilgisi yüksek
Hızla sayıları artan karma projeler, aynı
zamanda şehirler için yeni kamusal ve
sosyal alanlar yaratıyor. Karma yatırımlarla yatırımcı projesine prestij katarken, projenin değerini de tekil projelere göre daha
da yükseltmiş oluyor. İçerisindeki AVM,
eğlence ve yeme içme mekanlarıyla çekim
merkezi oluşturan karma yapılar, geçmişinin mahalle kültürüne dayanması ve bu
kültürün hayatı kolaylaştıran unsurlarla
zenginleştirilmesi, yatırımcı ve kullanıcılar
kadar yabancı zincirlerin de ilgisini çekiyor.
İçlerinde daha çok şehir otellerinin bulunduğu karma projelerdeki otellere uluslararası zincirlerin ilgisi daha yüksek oluyor.
İstanbul’daki Zorlu Center, Tri G Rotana,
Emaar, Batışehir ve Pega Kartal projeleri
gibi birçok proje de bunu gösteriyor.
Viaport Veneziya
Bayraktar ile Gürsoy Yatırım Ortaklığı tarafından İstanbul Gaziosmanpaşa’da inşa edilen Viaport Veneziya, 82
bin metrekarelik bir arazi üzerine kuruluyor. Proje toplam 2000 nitelikli konut,
4 yıldızlı bir otel, 200 tane mağazanın
yer alacağı bir alışveriş merkezi, ofis
alanları yer alıyor. Venedik’ten esinlenerek tasarlanan Viaport Venezia, 1
milyon TL yatırımla hayata geçiriliyor.
Rings İstanbul
Selin Yapı tarafından Sancektape’de
yükselen Rings İstanbul projesi, 230
dönüm alan üzerinde inşa ediliyor. Rings İstanbul’da 1500 konutun yanı sıra
Rings AVM, Rings Clup ve Bilfen Koleji
yer alıyor.
YATIRIMLAR GÖRÜŞLER
Karma yatırımlarla ilgili profesyoneller ne diyor?
Bilge Turcan / Dedeman İş Geliştirme Direktörü
Karma projelerin, sinerji, ölçek ve fiziki
biçimler olmak üzere 3 ana avantajı var
D
oğru arsa bulmanın büyük şehirlerde
zorlaştığı ve maliyetinin çok yükseldiği günümüzde yatırımcının bu maliyetleri
karşılamak için yöneldiği karma kullanımın 3 ana avantajı var. İlki doğru karmanın
getirdiği sinerji. Otel ile ilişkili tasarlanan
konutlara alıcı talebi yüksek dolayısı ile
satış hızı ve fiyatı artıyor. Keza Ofis, AVM
ve otel arasında da karşılıklı etkileşim var.
AVM’ye erişimi olan ofislere talep yüksek
oluyor. AVM ile erişimi olan ofisler olduğu zaman AVM’de özellikle yeme içme ve
günlük alışverişe talep artıyor. Otel hem
ofislere hem AVM’ye yakın olmanın avantajını kullanırken yine ofisler gibi AVM’ye
talebi artırıyor. Sonuçta 4 ayrı projeye göre
yatırımcının geliri artıyor. İkincisi ölçek.
Büyük projelerde tüm projeyi tek bir kullanıma göre tasarlamak hem çok riskli hem
de pazarın ihtiyacının çok üstünde kalabiliyor. Bu durumda başka kullanımlar ilave
ederek riski dağıtmak ve talebi yönetmek
imkanı oluyor. Üçüncüsü ise her kullanımın en karlı olduğu fiziki biçimler var. Örneğin perakende (AVM) en yüksek getiriye
sahip olmasına karşın yatay alanları tercih
ediyor. Ofis ve konutta ise yükseklik tercih
nedeni... Otel de ise yükseklik ikincil fak-
56
tör lakin katlar belirli büyüklüğün üzerine
çıkamıyor. Bu durumda her katta farklı
kullanımlar farklı getiriler sunuluyor. Tabi
karma kullanımlar sadece konut, AVM, ofis
ve otelden oluşmuyor, seçenekler çok daha
geniş. Hastaneden okula, yurttan konser
salonuna kadar bahsettiğimiz yaklaşıma
uygun her işlev dahil edilebiliyor. Oteller
tüm kullanımlar içinde yatırımı en yüksek
ve riskli olan aynı zamanda geri dönüş süresi en yavaş olan kullanım grubu içinde
kalıyor. Ancak aynı şekilde uzun vadede
en yüksek getiri de otellerde bulunuyor. Bu
sebepten karma kullanımlar otel işletmecisi ve yatırımcının üzerindeki projenin geri
finansmanı baskısını azaltıyor ve doğru
kurgulandığında otelin performansına katkı sağlıyor.
Doğru karma projeler
maliyeti aşağıya çekiyor
Proje doğru tasarlandığında hem kısa
vadede hem uzun vadede yatırım ve işletme maliyetlerini aşağıya çekiyor. Ancak
çoğu projede tasarım ekiplerinin karma
kullanım işletme ve yenileme deneyimi
yok veya az olduğundan uzun vadede yüksek maliyetlerle karşılaşılacak. Zira karma
kullanım projelerin tekil projeler gibi hayat
döngüleri yoktur. Her bir kullanım farklı
dönemlerde farklı bakım veya yenilemeler
gerektirebilir. Bu öngörülmediğinde bakım
ve yenilemeler sorunlu ve maliyetli oluyor.
Tekil projede proje niteliğine göre tek nakit
akış modeli vardır. Karma kullanımda ise
her kullanıma bağlı birbirine paralel nakit
akışlar oluyor. Konut satışı proje tamamlanmadan gerçekleşirken, AVM ve ofis kiralarının büyük çoğunluğu açılış ile başlıyor.
Otel ise ilk 6-18 ay arasında eksi nakit akışı
sunarken sonrasında yükselmeye başlıyor.
Farklı nakit akışları olan kullanımları entegre ettiğinizde size daha dengeli bir geri
dönüş süresi sunar ve otel gibi geri dönüş
süresi uzun kullanımların tekil projelerine
göre çok daha kısa olur. Konut projeleri 2-5
yılda yatırım süreci dahil geri dönerken,
karma kullanımda bu süre uzuyor. Doğru
karma projelerinde otele olan talep artıyor, şehrin en iyi restoranlarının, her türlü
ihtiyacınızı bulabildiğiniz mağazaları olan,
müşterinizin ofisinin yer aldığı veya tedaviye geldiğiniz hastane ile bir olan otelin
müşteri ve tüketici trafiği arttığı gibi fiyatı
da yükseliyor. İstanbul’da dünyanın tüm
büyük şehirlerinde yapabileceğiniz karma
kullanım projelerinin alıcısı var. Halbuki
Anadolu şehirlerinde A sınıf ofis, otel hizmeti alan lüks rezidanslar, yüz bin m2’den
büyük AVM’ler, lüks oteller ve daha bir çok
kullanıma talep yok veya yetersiz kalıyor.
Fakat orada da özel hastaneler, yurtlar,
orta segment oteller, zemin kat perakende
alanlarına talep yüksek oluyor.
Badegül Albayraktar / EMAAR Türkiye Genel Müdür Vekili
Arsa fiyatlarının yüksekliği yatırımcıları
karma projelere yönlendiriyor
B
üyük şehirlerde karma projeler yapılmasının en büyük nedeni olarak konut, otel,
alışveriş merkezi ve ofis fonksiyonlarının
birbirlerini beslemeleri, bir sinerji yaratmaları diyebiliriz. Bu sinerji, hem kullanıcıları
hem de yatırımcıları olumlu olarak etkiliyor.
Otel, ofis ve alışveriş merkezi gibi gayrimenkuller uzun dönem getiri sağlayan yatırımlar olduğu için yatırımcılar tarafından tercih
ediliyor. Ayrıca, uzun dönem getiri sağlayan
operasyonel fonksiyonların faaliyete başlamasına kadar, konutun inşaat aşamasında
alıcıyla buluşabilme özelliği neticesinde ön
finansman sağlayarak diğer fonksiyonları
desteklemesi yatırımcıları karma projelere
yöneltiyor. Karma bir yatırım, yatırımcıların
risklerini dağıtmalarını da sağlıyor. Diğer
taraftan, müşteri artık konut deyince dört
duvardan fazlasını talep ediyor, konutunda
otel konforu istiyor. İhtiyaçlarının çoğunu
daha az zahmetle gidermeye yöneliyor. Hal
böyle olunca hem yatırımcı hem kullanıcı
karma projeleri tercih ediyor. Burada asıl
faktör azalan arsa stoğu sonucu arsalar için
talep edilen fiyatların çok yüksek olması.
Yüksek fiyatlara satın alınan bu arsaları tek
bir fonksiyonla değerlendirmek artık çok
lüks hale geldi. Ayrıca, genellikle arsaların
imarları da belediyeler tarafından karma
proje geliştirilmeye müsait yönde düzenleniyor. Her geçen gün zorlaşan rekabet
koşulları da yatırımcıları müşterilere farklı
konseptlerde farklı ürünler sunmaya itiyor
ve neticesinde yatırıcımlar yüksek yatırım
maliyetine katlanmaya razı geliyor. İşletme
yönetimi noktasında ise karma projelerin
yönetimi tekil projelere göre kesinlikle çok
daha kompleks. Burada da karma proje
yönetimiyle ilgili know-how ön plana çıkıyor. Emaar sadece gayrimenkul geliştirme
şirketi olarak piyasada bulunmuyor, aynı
zamanda dünyanın birçok yerinde geliştirdiği projelerin – otel, ofis, AVM vs. işletmesini de gerçekleştiriyor. Dünyanın farklı
yerlerinde gerçekleştirdiğimiz işletme tecrübelerimiz neticesinde edindiğimiz bilgi
birikimimizi karma projelerimize dizayn
aşamasından başlayarak yansıtıyoruz. Son
derece kompleks olan işletme yönetimi zor
olsa da başarılı yönetimle maliyet açısından daha avantajlı hale gelebiliyor. Anadolu’daki şehirlerde karma projeler yeni yeni
başlıyor. Büyüklükleri tabii ki İstanbul’daki
projelere göre daha mütevazı. Fakat ilerleyen zamanlarda ülkenin büyümesine paralel olarak Anadolu’daki şehirlerde de daha
nitelikli projeler talep edilecek ve hayata
geçecektir diye düşünüyorum. Müstakil bir
otelin uluslararası markaların ilgisini çekmeleri eğer çok prime bir lokasyonda değilse biraz zorken, bu durum karma projelerde
oluşturulan sinerjinin etkisiyle daha muhtemel. Karma proje barındırdığı diğer fonksiyonların otel müşterisi tarafından talep
edilme ihtimaliyle rakibinin bir adım önüne
geçiyor. Aynı şekilde diğer fonksiyon kullanıcılarının da otelin hizmetlerinden faydalanma talepleri de oteldeki trafiği olumlu
yönde etkiliyor.
Murat Arif Suyabatmaz / Suyabatmaz Demirel Architects Mimar
Karma projelere, dünyada bu
kadar çok talep yok
M
ix Used projelerinin yatırımcılar tarafından tercih edilme sebebi aslında
imar kanunları. Belirli bir kotun altında
kalan yerlere tabu verilmediği için bu alanları yatırımcılar, ticari fonksiyonlar olarak
değerlendirebiliyor. Bir de karma projeler,
büyük projeler. Bir yerde toprağa değiyorlar. Kimi karma projeler kamusal alan
yaratıyor. Kamusal alanı kullanmak da bir
konutu kullanmakla aynı değil. Yaratılan
kamusal alan şehre ticari fonksiyonları
çağırıyor. Böylece birçok fonksiyondan
oluşan bir denklem haline geliyor. Karma
projeler daha çok metropollerde yapılıyor
çünkü diğer kentlerde bunları sürdürecek
dinamikler pek yok.
58
Yatırım maliyetini daha hızlı alabilmek için de tercih ediliyor. Ticari farklılık olarak geri dönüyor yatırımcısına…
Dünyada Türkiye’deki kadar sıklıkla
tekrarlanan bir karma proje trendi yok.
Bu biraz da bizim icadımız gibi duruyor.
Amerika, Avrupa ve Uzakdoğu genelinde konuşmak gerekirse fonksiyonların
birbirinden ayrıldığı binalar yapıldığını
görüyoruz. Bizdeki karma projelerdeki gelişmeyi şöyle ifade edebiliriz: Karma projeler aslında ülkemizde kamusal
alanların eksikliğinden kaynaklanıyor.
Diğer metropollerde bu eksikler bu kadar
hissedilmiyor. Örneğin Amsterdam’da
sadece konut yapılıyor. Çünkü insanla-
rın diğer sosyal donatı ihtiyaçları zaten
kentte var. Mix used ile biz kendi kamusal alanımızı kendimiz yaratıyoruz. Karma projelerin mimari açıdan bir sıkıntısı
yok. Biz bu projeleri yaparken zorlanmıyoruz. Binalar bir sürü farklı fonksiyonu
bünyesinde barındırabilirler. Mimari etkiler var ama olumsuz değil. Bu daha çok
sosyolojik açıdan irdelenmesi gerekiyor.
İnanç Kabadayı / EgeYapı Group Yönetim Kurulu Başkanı
Karma projelerdeki oteller, ölçek
ekonomisinin avantajlarından faydalanıyor
Y
abancı yatırımcıların özellikle tercih
ettiği karma projeler, yakın çevresindeki gelişim ve çıkış fiyatlarıyla da doğru
orantılı olarak yüksek prim potansiyeline sahip. Farklı getiri kalemleri ve gayrimenkul alternatiflerini bir arada sunması
ve uzun vadede ileriye dönük primlerinin
yüksek olması nedeniyle Türkiye’de de yatırımcılar tarafından tercih ediliyor. İnsanlar artık konut alırken bir yaşam biçimi de
almak istiyor. Çocuğunun okuluna yakın
olmasını isterken, alışveriş yapabilmek
için kilometrelerce yol kat etmek istemiyorlar. Doğru planlanmış ve tüketicinin ihtiyacına cevap verebilen karma projelerde
satış hızı çok daha yüksek oluyor. Karma
projelerin yatırım maliyeti, işletme maliyeti doğru orantılı olarak artıyor. Fizibilite
aşamasında başlayan maliyet yönetimi
tekil projelere kıyasla karma projelerde
daha detaylı ve değişken oluyor. İşletme
maliyeti ise projenin lokasyonu, kendi
içinde projenin yapısı, çevre dostu yeşil
çözümler, kaliteli site yönetimi vb. diğer
özellikleriyle birlikte karma ya da tekil proje gözetmeksizin daha değişen bir yapıda.
Türkiye’deki en önemli ve güvenilir yatırım aracının gayrimenkul olduğunu da
göz önünde bulundurursak ülkemizdeki
karma projelere olan ihtiyaca ve potansiyele bağlı olarak yakın dönemde bu alanda hayata geçirilen projelerin artacağını
ön görüyoruz.
Yüksek arsa maliyetleri sebebiyle inşa
edilecek olan karma projelerde alt katların
kiralanabilir ticari alan olarak tasarlanması, üst katlarda ise otel fonksiyonun yer
alması tercih edilebiliyor.
Karma projelerdeki otellerin maliyetinde, ölçek ekonomisinin getirdiği avantajlardan söz edebiliriz. Gerek üretim maliyetlerinde gerekse işletme maliyetlerinde
çoklu alımlara bağlı ek indirimlerden yararlanılabiliyor. Paylaşımlı olarak kullanılabilen hizmetler özellikle iş otelleri için
odabaşına sabit operasyon giderlerinin
azaltılmasına olanak veriyor. Rezidans ve
otel için ihtiyaç duyulan temizlik ve güvenlik gibi hizmetler de tek elden yönetilebiliyor. Gerek karma projedeki konut sahiplerinin misafirlerinin, gerek iş toplantıları
için gelen iş adamlarının konaklama ihtiyaçları için karma projelerdeki otel fonksiyonu tercih sebebi olabiliyor. Özellikle
konuklar açısından boş vakitlerinde proje içinde yer alan alışveriş merkezindeki
dükkanlar, kafe ve restoranlar ilgi çekiyor.
Bu gibi etmenler proje öğeleri arasında bir
sinerji yakalanmasını sağlıyor. EgeYapı Group olarak Batışehir ve Pega Kartal
olmak üzere İstanbul’un iki yakasında iki
farklı karma proje inşa ediyoruz. Devam
eden projelerimize ek olarak Yedikule ve
Kağıthane’de gerçekleştireceğimiz karma
proje yatırımlarımız gündemimizde. Bu
bölgelerde yine birçok fonksiyonu içinde
barındıracak konseptte karma projelere
imza atacağız. Bunun yanı sıra Ataşehir
ve Sarıyer’de Kentsel Dönüşüm alanında
çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Münir Özkök / Mar Yapı Yönetim Kurulu Başkanı
Karma projeler eski mahalle
kültürünün modernize edilmiş hali
K
arma projelerin yatırımcı için avantajı şu; dairelerini diğer yatırımlara
göre çok daha çabuk kiralayabiliyor. Mesela Mersin’de yaşayan birisi İstanbul’a
geldiğinde bu tarz yerleri tercih ediyor.
Gelmediği zaman da kiraya veriyor.
Otelden housekeeping servisi alıyor. Bu
onlar için büyük avantaj oluyor. Bizim
için ise arazi maliyetleri ve araziyi kullanım açısından çok büyük bir avantaj
sağlıyor. Otel, iş merkezi, konut, AVM vb.
farklı birimlerden oluşan mix used projeler bütün dünyada var. Artık insanlar
evlerinden çıktıklarında sinemaya gitmek istiyorlar. Eski mahalle kültürü gibi
60
ama onun modernize edilmiş hali. Mar
Yapı olarak birçok karma projelere imza
atıyoruz. İstanbul Güneşli’de yaptığımız G Plus projesi çok başarılı oldu. Bu
projenin işletmesini de Divan’a verdik.
Oradaki tüm daireleri sattık. Aynı şekilde
Bayramoğlu’nda da bir proje yapıyoruz
ve bu da çok başarılı oldu. Denize yakın
bir yerde 556 tane konut yaptık. Şuanda
oranın ilk etabını teslim ettik. Üçüncüsü
ise Tri G Rotana olacak. Bu projede otel,
residance ve küçük dükkanların olduğu
iş merkezi olacak. İnşaatına bu yıl başlayıp 2016’nın son çeyreğinde açmayı
planlıyoruz.
YATIRIMLAR HABER
Temmuz ayında 25 komple yeni tesise teşvik verildi
Ekonomi Bakanlığı, Temmuz ayında 25 komple yeni otel için 442 milyon 719 bin 280 TL teşvik
verdi. Yeni yatırımlarla 4 bin 717 yatak ve 1.346 yeni istihdam sağlanmış olacak.
Toplam 17 şehirde yapılacak yatırımlarda, İstanbul 5 otel ve 881 yatak ile otel sayısında ilk
sırada yer alıyor. Konya 970 yataklık yatırımla dikkat çekerken, Adıyaman ise üç tesis ve 688
yatak ile üçüncü sırada yer aldı. Öte yandan 4 tesisin teşvik belgeleri iptal edildi.
O
cak-Temmuz 2014 döneminde verilen teşvik tutarı, 193 adet komple
yeni yatırım için 3,2 milyar TL’ye çıktı.
Araştırmaya göre 2 milyar TL’lik yatırımla
konaklama sektörüne, 52 bin 816 yatak
ilave olacak. Bu tesislerde 12 bin 433 kişi
de iş imkanı açılacak. Yeni yatırımlara
ayrılacak bütçenin illere göre dağılımında ilk sırayı yüzde 32 ile Antalya aldı. Antalya 32 yeni proje ile 18 bin yatak ve 4
binden fazla istihdam yaratacak. Yatırım
bütçesinde ikinci sırayı yüzde 16 pay ile
İstanbul alırken, bu ilde 8 bin dolayında
yatak ve 2 bin dolayında istihdam üretilecek. Toplam yatırım bütçesinin yüzde
7,5’ini alan Muğla’da ise toplamda 3 bin
dolayında yatak ve 800 dolayında istihdam öngörüyor.
TEMMUZ AYINDA
VERİLEN TEŞVİKLER
Türü
Kapasitesi
Özdereci Akaryakıt Turizm İnşaat Mühendislik Sanayi Ve Ticaret Ltd. Şti.
Adıyaman
Firma Adı
Şehir
Komple Yeni Yatırım
4 Yıldızlı Otel 90 Oda, 180 Yatak
Zeki Kardeşler Alış Veriş Merkezi Turizm San. Ve Tic. Ltd. Şti.
Adıyaman
3 Yıldızlı Otel 174 Yatak
4.835.171
Karahan Menzil Turizm Ticaret Yatırım A.ş.
Adıyaman
17.904.322
Karalar Petrol Mamülleri Tarım Turizm Nakliyat Ve Ticaret Ltd. Şti.
Antalya
5 Yıldızlı Otel 350 Oda
60.153.020
Metinler Otelcilik Ve Turizm Akaryakıt İnşaat Sanayi Ve Ticaret Ltd. Şti.
Balıkesir
5.315.350
Özel Dora Otelcilik Turizm İnşaat Sanayi Ve Ticaret Ltd. Şti.
Bursa
Lokantalı Oteller 170 Oda
28.518.224
İtimat Tekstil Sanayi Ve Ticaret Ltd. Şti.
Denizli
9.000.000
Siya Mara Tur. İnş. Mim. Müh. Müş. San. Ve Tic. Ltd. Şti.
Diyarbakır
12.376.364
Esn Esenler Tur. Otel. San. Ve Tic. Ltd. Şti.
Elazığ
Butik Otel 86 Yatak
6.042.615
Canpolat Mobilya Tekstil Hal. İml.paz.san.tic.ltd.şti.
Elazığ
2.911.530
Müpasan İnşaat Madencilik Turizm Ticaret Ve Sanayi A.ş.
Eskişehir
Butik Otel 24 Yatak
5.500.000
Ak Ar Gay. Yat. Dan. Tur. A.ş.
Gaziantep
38.869.439
Manna Turizm İnş. Ve Otel. San. Ve Tic. A.ş.
İstanbul
Butik Otel 86 Yatak
5.717.690
Thy Do & Co İkram Hizmetleri A.ş.
İstanbul
Özel Konaklama Tesisi 198 Yatak
72.643.018
Seyhun Mühendislik Enerji İnşaat Ve Taahhütlük Derya Seyhun
İstanbul
6.428.307
Kıdan Turizm İnşaat Ticaret Ve Sanayi A.ş.
İstanbul
27.306.915
Matador Otelcilik Tur. Ve İnş. Ltd. Şti.
İstanbul
11.037.303
Kar İnşaat Turizm Sanayi Ve Ticaret A.ş.
İzmir
12.769.785
Sarıdağlar İnşaat Ve Ticaret A.ş.
Konya
5 Y.otel 480 Yatak + 4 Y.otel 490 Yatak
89.150.747
Eray Toptan Reklam Malzemeleri Pazarlama Ltd. Şti.
Muğla
2.050.000
Mandalya Marina Yatçılık Nakliyat Turizm Sanayi Ve Ticaret A.ş.
Muğla
Yat Limanı 50 Yat
2.240.300
Key Grup İnşaat Sanayi Ve Ticaret Ltd. Şti.
Niğde
3.300.000
Ferhat Kaya
Şanlıurfa
1.051.994
İnan Kardeşler Motel Restoran Turizm Ve İnşaat Ltd. Şti.
Trabzon
2.539.450
Üstün Yücel-Yüceller İnşaat
Uşak
2.304.716
Teşvik Tutarı
12.753.020
Toplam442.719.280
İPTAL EDİLEN TEŞVİK BELGELERİ
TEMMUZ 2014
Firma Adı
Şehir
Türü
Kapasitesi
Meril İnşaat Turizm San. Tic. Ltd. Şti.
Muğla
Kaşmir Yatçılık Ve Turizm San. Ve Tic. Ltd. Şti.
Muğla
İzmir
Polisun Turizm Ve İnşaat San. Tic. A.ş.
4 Yıldızlı Tatil Köyü 300 Yatak
Trabzon
Üçkale Gıda Ve Makine Sanayi Turizm Nakliyat İnşaat Hafriyat
Mühendislik Ve Özel Eğitim Hizmetleri Ticaret Ltd. Şti.
62
Teşvik Tutarı
3060946
1008000
37696790
611450
YATIRIMLAR HABER
İÇ-ME Turizm, ikinci tesisini Bursa’da satın aldı
Geçen sezon Bodrum’da temelini attığı Mivara projesi ile
turizme giren İÇ-ME Turizm, Uludağ’daki Karinna Oteli, Koçoğlu
İnşaat’tan satın aldı. 20 milyon dolara el değiştiren Karinna
Otel’in 250 odası ve 750 yatağı bulunuyor. 10 yıldır faal olan
otel için yenileme çalışması yapılacak.
Ç
elik ve Etkeser’in ortağıyla kurulan
İÇ-ME Turizm, yatırımlarına devam
ediyor. Bodrum’daki Mivara projesiyle
turizme giren şirket, ikinci otelini Bursa’da aldı. İÇ-ME Turizm, Uludağ’daki
250 odası ve 750 yataklı Karinna Oteli
satın aldı. 10 yıldır faal olan oteli yenileyecek olan grup renovasyonun ardından tesisi hizmete açacak. Grubun
Bodrum’daki oteli Mivara ise Mayıs
2015’te açılacak. Bodrum’un Gündoğan
bölgesinde yer alan Mivara Luxury Re-
sort &Spa’da konaklama ünitelerinin
yanı sıra 16 ultra lüks villa olacak. Otel
ve villaların yanı sıra koyun karşı yakasında 8 bin 140 metrekarelik alanda 26
daireden oluşan rezidans projesi de devam ediyor.
Bursa’da Sıcaksu ve Tabakhaneler
bölgesi turizme açılıyor
Bursa Büyükşehir Belediyesi, Sıcaksu ve Tabakhaneler
bölgesini turizme açıyor. Bursa Belediye Başkanı Recep
Altepe, bölgeyi yaşlı ve sporcu dostu termal merkezi haline
getirmek için çalışma başlattı.
B
ursa’nın en değerli noktasında olmasına
rağmen 7 yıldır çöküntü bölgesi olarak
kalan Sıcaksu ve Tabakhaneler bölgesi turizme açılıyor. Dünya gazetesinden Esra Özarfat’ın haberine göre, Bursa’da 2007 yılında
kentsel dönüşüm alanı ilan edilen Sıcaksu
Tabakhaneler bölgesinde hak sahipleri ile
yatırımcı kuruluşları bir araya getiren Bursa Büyükşehir Belediyesi, çalışmalardan bir
sonuç alınamaması üzerine, bölgenin termal
turizme açılması için kolları sıvadı. Büyükşehir Belediyesi, başta Sıcaksu bölgesi olmak üzere kentin uygun bölgelerinde açık ve
kapalı termal tesis ile içmeler yaparak, kenti
yaşlı ve sporcu dostu termal merkezi haline
getirmek için çalışmaları başlattı.
Bursa Belediye Başkanı Recep Altepe,
200 bin metrekarelik alana yayılan Sıcaksu ve Tabakhaneler bölgesinin yer altı su
64
kaynaklarını değerlendireceklerini belirterek, “Kentin en değerli bölgesinde olmasına rağmen 7 yıldır çöküntü bölgesi
olarak kalan Sıcaksu ve Tabakhaneler
bölgesinde dönüşümün sağlanması için
artık zaman kaybetmek istemiyoruz.
Ancak 400’e yakın hak sahibinin olduğu
bir bölgeye yatırımcı girmek istemiyor.
Biz hak sahipleri için de yılın 12 ayı gelir
getirecek bir sistem istiyoruz. Bölgeye
yapılacak bir termal sağlık kompleksi
hem oraya hem Bursa’ya prestij katacak.
Bunun için artık yer sahipleri bir karar
vermeli. Bu proje içinde mi yer alacaklar
yoksa arazilerini Büyükşehir Belediyesi’ne mi satacaklar. Biz kamulaştırmaya
hazırız. Yerini satmak isteyenlerle anlaşıp bir an önce projenin önünü açmak
istiyoruz” şeklinde konuştu.
Akmer İnşaat’tan
iki butik otel daha
geliyor
Beyoğlu’nda eski tarihi
binaları alarak butik otele
dönüştüren Akmer İnşaat’ın
Stories adıyla işletmekte
olduğu üç oteline 2 yeni otel
daha eklenecek.
E
ski tarihi binaları butik otele dönüştüren
Akmer İnşaat’ın Stories otellerinin sayısı
beşe yükselecek. Akmer İnşaat’ın Stories
adıyla işletmekte olduğu üç oteli bulunuyor.
Otelleri bulundukları bölge ya da sokağın
adı verilen tesisler; Stories Karakol, Stories
Kuloğlu ve Stories Kumbaracı’ya iki yeni otel
daha eklenecek. Akmer İnşaat Başkanı Cengiz Yatağan, özellikle eski binalara duyduğu
ilgi vesilesi ile İstanbul-Beyoğlu Bölgesi’nde otelcilik alanına farklı bir soluk katmak
amacıyla Stories Hotel’ı hayata geçirdiklerini
söyledi.
Marriott’tan her hafta 6 otel, 3 yılda 200 bin yatak
Marriott Hotels & Resorts, 2017 yılına kadar 1300 otel daha açacak. Şirket, özellikle Ortadoğu,
Kuzey Afrika ve Asya bölgelerini hedefliyor.
M
arriott, Edition, Courtyard, Renaissance gibi toplam 18 markayı
bünyesinde barındırın Marriott Hotels
& Resorts, 3 yılda 1300 yeni otel planlıyor. Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Asya
bölgelerini hedef alan firma haftada
6’nın üzerinde oteli operasyona alacak.
Üç yılda açılacak 1300 otelde toplam
200 bin yatağın olacağı belirtildi. Konu
ile ilgili açıklama yapan şirketin CEO’su
Arne Sorenson, otel yatırımı için mükemmel bir zaman diyerek, “Yaşadığımız dönem tüm dünyada seyahatin
altın çağıdır” şeklinde ifade etti. Ayrıca
şirketin kamuoyu ile paylaştığı 3 yıllık
projeksiyonlara göre, 2017 yılına gelindiğinde şirketin hisse başına geliri 4
dolar ile 4,60 dolar arasında bir seviyeye
ulaşacak. Toplam işletme gelirlerinin ise
Bağcılar’daki 34 katlı otele
işletmeci aranıyor
İSTOÇ yönetimi tarafında Bağcılar İSTOÇ Ticaret Merkezi'nde
yapımı devam eden ve 34 katlı 400 odalı otel ile 95 bin
metrekare kullanım alanı olan otel ve AVM için yönetim
işletmeci arıyor.
B
ağcılar İSTOÇ Ticaret Merkezi’nde yapımı devam eden 34 katlı 400 odalı
otel ile 95 bin metrekare kullanım alanı olan AVM’ye işletmeci aranıyor. Arsa
hariç şu ana kadar 30 milyon dolar
yatırımın yapıldığı otelin 400 odalı
ve 800 yatak kapasiteli otele ilişkin
açıklamalarda bulunan İSTOÇ Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Gönül,
“Aynı zamanda bölgenin yuvarlak
konseptli ilk oteli olacak. Anadolu’dan çok fazla ilgi olacağını düşündüğümüz otelin 4 yıldızlı bir iş oteli
olmasını bekliyoruz” dedi. Dünya Gazetesi’nden Leyla İlhan’ın haberine göre, projede yer
alan AVM’de 137 mağazanın olacağı 95 bin metrekarelik kullanım
alanına sahip. AVM’de mağazaların
büyüklüğünün 45 metrekare ile 137
metrekare arasında olduğunu ifade
eden Gönül, “Üyelerimiz arasında
AVM’lerde mağazaları olan pek çok
perakendeci var. İstesek çok kısa
bir zamanda üyelerimizle bu AVM’yi
zücaciye sektöründeki firmalara doldurabiliriz. Ancak karma konseptte farklı sektörlerden mağazaların
olacağı bir AVM olsun istiyoruz. Bu
nedenle işletmeyi dışarıya vermek
istiyoruz” diye konuştu.
2,2 milyar dolar ile 2,4 milyar dolar arasında olması bekleniyor. Önümüzdeki
süreçte Marriott Kuzey Amerika’da orta
ölçekli bir büyüme hedeflerken, özellikle
Asya Pasifik bölgesindeki tesis sayısını
ikiye katlamayı hedefliyor. Orta Doğu ve
Kuzey Afrika’daki yatak kapasitesine ise
31 bin yeni yatağın dahil edilmesi planlanıyor. 2013 yılında Marriott, Afrika’nın
en büyük otel gruplarından biri olan
Protea Hospitality’yi 200 milyon dolara
satın alarak bölgedeki varlığını güçlendirmişti.
Maknoon
Grup'tan 1 milyar
liralık tatil köyü
B
ugüne kadar Mekke’nin yarısını inşa
ettikleri açıklanan Ortadoğulu şirket
Maknoon Grup, gelecek 6 ay içinde Yalova’da özellikle Körfez ülkelerinden gelen
ziyaretçilere yönelik 1 milyar lira yatırım
değeri olan tatil köyü inşa edecek. Şirketin CEO’su Muhammed Alalyani, Türkiye’ye
güvendiklerini belirterek ilk etapta 150
milyon dolarlık yatırıma start verdiklerini
söyledi. Sapanca’da 35 villalı konut projesine başlayan şirket, yine aynı bölgede 105
odalı devremülk ve Esenyurt’ta 250 konutlu projeye de başlayacak. Şirket 1 yıl içinde
Trabzon’da da konut ve otel inşa edecek.
Varyap, butik
otel yapacak
V
aryap, Bodrum Yalıkavak ve Yalı beldesinde butik otel yapmayı planlıyor.
Önümüzdeki üç yıl içinde Cannes, Miami,
Seyşeller, Punta del Este gibi alanlarda
arazi alarak veya ortak olarak projeler üretecek olan Varyap, Elements konseptinin
yer alacağı bölgelerle birlikte bir Türk markası yaratmak peşinde. Bodrum Yalıkavak
ve Yalı Beldesinde iki arazisi daha olan Varyap, birinde Elements’le benzer bir proje,
diğerinde ise butik otel yapmayı planlıyor.
10’2014 |
turizm&yatırım |
65
YATIRIMLAR HABER
Divan Grubu, iki yeni otel projesini açıkladı
Yerli otel zincirlerinden Divan Grubu biri Cizre’de yapacağı yeni oteli açıklarken Gürcistan’ın
önemli ticaret limanı Batum’da hizmete giren “Divan Suites”i hizmete açtı.
D
ivan Grubu’nun Divan Suites markalı
ilk oteli Divan Suites Batumi hizmete
açıldı. Otelin açılışı için Divan İstanbul’da
acentelere yönelik bir tanıtım kokteyli
düzenlendi. Türk Hava Yolları işbirliği ile
acentelere yönelik olarak düzenlenen kokteylin açılış konuşmasını Divan Otelleri ve
Restoranlarından sorumlu Genel Müdür
Yardımcısı Richard Appelbaum gerçekleştirdi. Açılış konuşmasının ardından
konuşan Divan Suites Batumi Otel Müdürü Bülent Süzer, Divan Suites Batumi’nin
hizmete girmesinin Batum şehri için önemine dikkat çekti. Süzer ayrıca, “Divan
Suites Batumi, tarih ve kültürün kesişme
noktası olarak adlandırılabilecek Batum’a
yüksek standartlı hizmet anlayışını getirmiştir” diye ekledi.
Cizre’ye yeni otel yapılıyor
Yeni otel yatırımlarına devam eden
Divan Grubu, yeni otelini Şırnak’ın Cizre
ilçesinde açmaya hazırlanıyor. 2017 yılı
ortalarında bitirilmesi planlanan ve toplam inşaat maliyetinin 18 milyon dolar
olması öngörülen otel yatırımını Limçağ
Turizm ve Otelcilik, işletmesini ise Divan
Grubu üstleniyor. Limçağ Turizm yöneticisi ve Cizre Ticaret ve Sanayi Odası
Başkanı Süleyman Çağlı, “Öncelikle, bu
projenin gerçekleşmesi için bizleri teşvik
eden Mustafa Koç ve Divan Grubu yöneticilerine teşekkür ederiz. Şerafettin Elçi
Havaalanı’nın açılmasıyla ulaşım konusunda sıkıntısı kalmayan Cizre, Divan
Express Otelin açılmasıyla konaklama
konusundaki problemini de büyük ölçüde
gidermiş olacak” şeklinde konuştu.
Cizre’de 127 odalı iş oteli
2017 yılı ortalarında tamamlanması
öngörülen Divan Express Cizre’nin, 127
odalı bir iş oteli olması hedefleniyor. Toplam 18 milyon dolara mal olması planlanan otel, şehir merkezine 2 km. mesafedeki Konak Mahallesi’nde konumlanıyor.
Divan Express Cizre, Şırnak Şerafettin
Elçi Havalimanı’na 14 km., Otobüs Terminaline 2 km. ve Habur Sınır Kapısı’na
45 km. uzaklıkta bulunuyor.
Adalı Holding, İstanbul, Kıbrıs
ve Amerika’da yeni oteller planlıyor
Geçtiğimiz yıl Adana’da Sheraton Adana Hotel’i açan Adalı Holding, İstanbul ve Kıbrıs’ta yeni
otel yatırımlarına hazırlanıyor. Grup, Amerika’daki otel sayısını 2016’da üçe çıkaracak.
Y
eni yatırımlarla ilgili Sheraton Adana’nın açılış töreninde konuşan Adalı
Holding Yönetim Kurulu Başkanı Serdal
Adalı, otelcilik sektöründeki büyüme planlarını açıkladı. Sheraton Adana’yı arazisiyle beraber 135 milyon dolara mal ettiklerini belirten Adalı, bu yatırımın 15-16
yılda geri dönmesini beklediklerini kaydetti. Otel işletmesi için Sheraton ile 30 yıllık
bir anlaşma yapıldığını dile getiren Adalı,
İstanbul’da Şişli Belediyesi’nin karşısında
bir arazileri olduğunu açıkladı. İstanbul’un
yeni yatak kapasitesine ihtiyacı olduğunu
savunan Serdal Adalı, “Şişli’de 220 odalı
bir şehir oteli ve 50-60 milyon dolarlık bir
yatırım olacağını düşünüyoruz. Kıbrıs’taki
otel projemiz ise daha önce başlayacak.
Biz aslen Kıbrıslı bir aileyiz. KKTC Girne’de
baktığımız 1-2 arazi var. Bunlardan birine
karar vereceğiz. Marka konusunda ise karar vermedik ama Starwood Grubu’ndan
bir marka olabilir” diye konuştu.
66
Adalı Holding, Amerika’da üç otele çıkacak
Geçen yıl Amerika’da bir otel açtıklarını ve otel için önümüzdeki dönem
Starwood markalarından biri ile anlaşacaklarını ifade eden Adalı, sözlerini şöyle
tamamladı: “Burada başka otel yatırımı
için 2 arazimiz de hazır. 2016’da 3 ote-
le ulaşacağımızı düşünüyorum. Fakat
projeleri sıraya koyduk. Yeni bir restoran
markasının ihalesini de aldık. Daha çok
yiyecek-içecek sektörüne odaklandık.
Burada restoran zincirinin üçüncü markasını açacağız. Buradaki projeleri oğlum
yürütüyor.”
Otel Genişleme Zirvesi’nde,
Türkiye otel piyasası ele alındı
Turizm profesyonelleri, LNoppen firması tarafından bu yıl dördüncüsü düzenlenen Otel Genişleme
Zirvesi’nde (4th Annual Turkey Hotel Expansion Summit) bir araya geldi. İki gün süren zirvede yeni
yatırım planları açıklandığı gibi yatırımlar konusunda yapılması gerekenlere de dikkat çekildi.
T
urizm yatırımlarıyla dikkat çeken Türkiye, geçtiğimiz günlerde yatırımcıları,
tedarikçileri ve uluslararası zincir yöneticilerini bir araya getiren Lnoppen’in 4. Otel
Genişleme Zirvesi’ne ev sahipliği yaptı.
Wyndham Grand Istanbul Levent Hotel’de
düzenlenen zirvede, turizm yatırımları ve
yatırımcıların yaşadığı sorunlar ve bölgesel fırsatlara ilişkin birçok konu ele alındı.
Turizm ve Yatırım Dergisi’nin medya partneri olduğu zirvede küresel ve yerel lider
operatörler, geliştiriciler, yatırımcılar, inşaat firmaları, mimarlar, finans kurumları,
dernekler, danışmanlar ve çözüm sağlayıcılar; projeleri, gelecek yatırım olanakları,
uluslararası paydaşların tutulumları, tasarım trendleri ve teknoloji güncellemeleri
konularında zirvede söz aldı.
Türkiye zincirlerin hedefi haline geldi
Zirvenin konferansın açılış konuşmasını Access Turizm ve Otel Yatırım Danışmanlığı Ltd. Şti. Başkanı Haluk Özdoğan
gerçekleştirdi. Özdoğan, Türkiye’nin otel
yatırımı konusunda çok popüler olduğunu ve zincirlerin Türkiye’yi hedef haline
getirdiğini dile getirdi. Konferansta Türkiye’deki turizm yatırımlarıyla ilgili bir
sunum yapan Turizm ve Yatırım Dergisi
Editörü Özlem Kasa, “Türkiye turizmde
genel anlamıyla turist karşılayan bir ülke.
O nedenle turizmin üçayağından biri olan
konaklama yatırımları genişlemeye devam ediyor” diye konuştu. Daha sonra söz
alan Horwarth HTL Türkiye Başkanı Metin
Erdoğdu, Türkiye’de ekonomi otellerine
ihtiyaç olduğunu belirterek, yatırımcıların
proje aşamasından otelin açılışına kadar
nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda bir sunum gerçekleştirdi.
Yeni yatırım ve marka
planları zirvede açıklandı
İki gün süren zirvede farklı başlıklarda paneller gerçekleştirildi. İlk panelde
konuşan Servus International’ın CEO’su
Çiğdem Türkyılmaz Kubak, İstanbul’da ilk
Park Inn Istanbul Airport Hotel’in açılacağını duyurdu. Hilton Worldwide Geliştirme
Yöneticisi Tuğrul Temel ise Türkiye’nin
hala yatak arzına ihtiyacı olduğunu belir-
terek, Hilton’un Türkiye’de 60 otele çıkmayı hedeflediğini açıkladı. Temel, imzalanan
otellerin açılmasıyla Hilton’un Türkiye 54
otele çıkacaklarını belirtti. Panelin bir diğer konuşmacısı Steigenberger Hotels
AG İş Geliştirme Müdürü Frida Hansen de
Steigenberger otellerinin Türkiye’de franchaise ağırlıklı otel yatırımı planladığını
açıkladı. Söz konusu panelde konuşan
Starwood Hotels Kıdemli Direktörü Murat
Yılmaz ise Starwood’un Türkiye’de 4 otel
anlaşması daha imzaladığını ve 2015’in
başında St. Regis Otelini açacaklarını hatırlattı.
Mehmet Ersül: “Yerel yönetimler, otel
projelerine kolaylık sağlıyor”
Zirvede karma projelerle ilgili yapılan
panelde, günümüzde popüler olan karma
yatırım modellerin daha ne kadar geçerli
olacağı, ofis ve rezidans binalarının otel
kullanımına dönüştürülmesinin tercih
edilip edilmediği tartışıldı. Karma kullanım projelerine otel işletmelerini entegre
etme hakkındaki düşüncelerin paylaşıldığı
panelde konuşan Emaar Square İstanbul
İş Geliştirme Genel Müdür Vekili Badegül
Albayraktar, “Bizler karma kullanım projeleri geliştirme fırsatı bulduk. İmar durumu
çok kritik olduğundan çember daralıyor ve
arsalar için inanılmaz rakamlar isteniyor.
Bu yüzden de tek başına bir arsada sadece otel yapmak kurtarmıyor. Yanına bir
konut, ofis, AVM yani ortaya bir mix use
projects çıkıyor” şeklinde konuştu. Aynı
panelde konuşan Dedeman Hotels&Resorts International Baş İş Geliştirme Görevlisi Bilge Turcan’dı. Turcan, “Mix Use
projelerle ilgilendiklerini fakat nasıl yapıldığını bilmediklerini belirterek, Anadolu’da
lüks oteller değil, daha çok budget oteller
yer alıyor” dedi. Ege Yapı Group Gayrimenkul Geliştirme Müdürü Mehmet Ersül
ise konuyla ilgili “İmar hakları konusunda
yerel yönetimler, otel projelerine kolaylık
sağlıyor. O yüzden yatırımcılar otellere ve
service apartments projelerine yöneliyor.
Yeni otel yatırımları yolda… Mix use projelerde insanların vakit geçirecekleri restoran ve AVM’lerin olması çok önemli” dedi.
Yatırımcıların danışman desteği almalı
Yatırım trendleri ve tasarımlarını ele
alan panelde konuşan Cycas Hospitality
ortağı Aslı Kutlucan, “Teknoloji mayınlı bir
tarla. Bugün yaptığınız bir tasarım 5-10
yıl sonra gereksiz hale geliyor. Dolayısıyla yapacağımız tasarımlar başka bir şeyle
adapte edilebilir olmalı. Amortisman daha
önce 10 yıldı. Fakat artık 5 yıla, 8 yıla kadar
düştü” şeklinde konuştu. Hirsch Bedner
Associates Türkiye Direktörü Sayeli Uysal
Ayaydın, “Küresel 16 ofis, 500 otel tamamladık. Türkiye’de de bir ofis açtık. Süreklilik,
kalıcılık tasarımı yaratmaya çalışıyoruz”
diye konuştu. Operasyon sırasında Satın Alma konulu panelde konuşma yapan
Progress Otel İşletme ve Danışmanlığı
Genel Müdürü Orhan Yeşerenyuva, otellere satın alma sırasında danışmanlık yaptıklarını belirterek, “Açılış öncesi dönem
bizim açımızdan yatırımcının danışmanlarından yararlanması gereken en önemli
dönem. Danışman desteği alan yatırımcılar yaklaşık yatırım maliyetlerini yüzde 5
ile 10 arasına çekebilirler” diye konuştu.
10’2014 |
turizm&yatırım |
67
YATIRIMLAR HABER
Mar Yapı, Rotana ile Basın Ekspress’te
Tri G Rotana’yı yapacak
Gayrimenkul geliştirme şirketlerinden Mar Yapı, Güneşli’deki yatırımlarına 30 katlı otel ve
rezidans kulesi Tri G ile devam ediyor. Mar Yapı, 75 milyon dolarlık proje için otelcilik zinciri
Rotana ile sermaye ortaklığı anlaşması imzaladı.
M
ar Yapı, Güneşli Konutlar, G Plus, Divan
Residence at G Plus ve G Marin Managed By Divan projelerinden sonra bu kez
Tri G projesinin lansmanını gerçekleştirdi.
Körfez’in en büyük otel zincirlerinden biri
olan Rotana ile yapılan görüşmeler sonucunda sermaye ortaklığı ile hayata geçecek olan Tri G Rotana projesinde, Mar Yapı
yüzde 60, Rotana ise yüzde 40 paya sahip
olacak. Merkezi bir konumda bulunan ve 7
bin metrekare arazi üzerinde inşa edilmesi
planlanan simgesel proje, sekiz katta 152
odalı bir Centro otel, 17 katta toplam 153
adet rezidans, 2.500 metrekare ticari alan
ve otelle rezidanslara ayrı hizmet verecek
sosyal tesislerden oluşuyor.
Les Ottomans Hotel’de düzenlenen basın toplantısında konuşan Mar Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Münir Özkök, Güneşli’de ikinci projelerini gerçekleştireceklerini
belirterek, otel işletmesi için Rotana Grubu
ile anlaştıklarını söyledi. Projenin 20 bin
metrekare alanda kurulacağını ve 75 milyon dolara mal olacağını belirten Özkök,
“Rotana ağırlama sektöründe bölgede
öncü konumda bir firma. Bu iddialı projede
böylesi değerli ve uzun süreli bir ortaklığa
imza atmak, hem Mar Yapı olarak bizim
ise yapım aşamasında 100 tesisi bulunduğunu vurguladı. Önümüzdeki yıl tüm
tesislerinin açılmış olacağı bilgisini veren
Al Nowais, Türkiye’ye uzun vadeli bir streteji ile geldiklerini ve başka markalarını da
Türkiye’ye getirmek istediklerinin altını
çizdi.
için önemli hem de ülke ekonomisine katkısı bakımından değerli” dedi.
Rotana, Türkiye’ye başka markalarını da
getirmek istiyor
Projenin 2016’nın son çeyreğinde hizmete gireceğin açıklayan Rotana’nın Yönetim Kurulu Başkanı Nasser Al Nowais
ise “Türkiye, Rotana için kritik öneme sahip büyüyen bir pazar. Biz de Mar Yapı ile
birlikte bu ülkedeki varlığımızı kuvvetlendirmek adına Tri G Rotana projesine imza
atmanın heyecanını yaşıyoruz. Çarpıcı
tasarımı, sıra dışı yaşam alanları ve geniş
iş ve sosyal tesisleriyle Tri G Türkiye’nin
simgesel projeleri arasında yer alacak”
dedi. Rotana’nın Ortadoğu kökenli ilk otelcilik zinciri olduğunu hatırlatan Nasser Al
Nowais, Rotana’nın 50’si işletmede 50’si
Centro Hotels by Rotana konsepti
Suyabatmaz Demirel Miamrlık Ofisi
tarafından, 30 katlı ve tek bir kule olarak
tasarlanan Tri G projesi, İstanbul’un en
yoğun ve önemli iki ulaşım aksı olan D100
ve TEM otoyolunu birbirine bağlayan Basın Ekspres Yolu üzerinde konumlanıyor.
Projede yer alan Centro Hotel, konfor ve
fonksiyonellik arayışında olan yeni nesil gezginlerin ihtiyaçlarını karşılamak ve
kapsamlı spor salonu, SPA, iş merkezi,
toplantı salonları, ücretsiz Wi-Fi gibi hizmetler sunmak üzere tasarlandı. İki yıllık
kira garantisiyle sunulan Tri G rezidansları, istenirse Rotana’nın farklı ülkelerde de
kullanılan başarılı bir havuz sistemi, “Otel
Apartmanları”na dahil edilebiliyor. Böylece
daireler projede bulunan otel odaları gibi
kullanılarak, yatırımcısına ek gelir sağlayabiliyor.
Yenigün’ün otel ve rezidans projesini
The House Hotel işletecek
Otelcilik ve inşaat sektörlerinde faaliyet gösteren Yenigün İnşaat’ın İstanbul’daki ilk otel projesi
2016'da Şişli Bomonti'de hizmete girecek. Otel ve rezidans bölümlerinden oluşan projeyi The
House Hotel işletecek.
T
he House Grubu, Yenigün İnşaat ile işbirliği yaparak rezidans ve otel projesini hayata geçiriyor. “The House Residence
Bomonti” tanıtım toplantısında konuşan
The House Grubu Yeni Projeler ve İş Geliştirme Koordinatörü Cenk Göktalay, şunları
kaydetti:
“2007 yılından beri butik otel işletmeciliği
işindeyiz. Bugüne kadar birçok projede yer
68
almamız istendi ama biz bu teklifleri reddettik. Proje Geliştirme Pazarlama Satışını
yapan FYP tarafından bize sunulan Yenigün İnşaatın bu projesini inceledik. Çok iyi
bir butik işletmecisi olduğumuzdan 155 kat
mahaline özel hizmet sunacak alt yapımız
var. 15 katlı bu projenin ilk üç katında 51
odasıyla The House Hotel olacak. Üç kattan
sonrasında ise 155 odayla residence yer ala-
cak. Projenin içinde otel olmasının en büyük
esprisi 7/24 hizmet sunabiliyor olmamızdır.
Biz bu projeye değer katarken, değerde kazanacağımıza inanıyoruz. Otelin ve residence işletmeciliğini biz yapacağız. Bunu ilk defa
bu projede deneyeceğiz ama belirttiğim gibi
butik hizmette çok başarılı olduğumuzdan
2016 yılında faaliyete geçecek bu projede de
başarılı olacağımıza inanıyoruz.
Narven Termal inşaatı başladı, 7 yeni proje yolda
Yeşil doğası ve termal kaynaklarıyla öne çıkan Bolu’da inşaatına başlanan Narven Termal
Kasaba, 250 milyon dolarlık bir yatırımla 450 bin metrekare alanda inşa ediliyor. Projede 1250
daire, 150 rezidans daire ve 230 odalı bir otel yer alacak. İlk etabı 2015’te açılması planlanan
projenin ardından Narven markasıyla 7 yeni proje hedefleniyor.
B
olulu beş yatırımcının kurduğu Narven
A.Ş., Bolu’nun en büyük turizm yatırımını hayata geçirecek. 250 milyon dolarlık
bir yatırımla hayata geçirilecek olan Narven Termal Kasaba için kurulan Narven
A.Ş.’de Erpiliç’in yüzde 40, Rehber Yeminli
Mali Müşavirlik’in yüzde 30, diğer yatırımcılar Çarıkçı Grup, GLS Genel Lojistik A.Ş. ve
Nalçacılar A.Ş.’nin ise yüzde 10’ar hissesi
bulunuyor. Narven Termal Kasaba’da, 1250
adet daire, 150 adet rezidans daire ve 230
otel odası ile toplamda 7200 yatak kapasitesi bulunacak. Mimari projesi 2 etap olarak hazırlanan Narven’in ilk bölümü 2015
yılı Aralık ayında misafirlerini ağırlamaya
başlayacak.
“Erpiliç ailesi olarak turizm projesi
yapmak hayalimizdi”
Projenin detayları İstanbul’da düzenlenen bir basın toplantısında açıklandı. Toplantıda konuşan Narven Yönetim Kurulu
Başkanı Mustafa Ericek, Narven A.Ş.’nin
2009’da kurulduğunu belirterek, “Biz Türkiye’de doğa ve termal turizm ile ilgili ciddi bir
eksiğin farkına vararak bu projeye başladık. 2014 Ocak ayında inşaata başlamamıza rağmen birinci etabın büyük bölümünün
kaba inşaatını tamamladık. Biliyorsunuz
özellikle son dönemde trend doğaya dönük
tatil... Trend sağlık ve termal turizme kayıyor. Bolu keşfedilmeyi bekleyen bir cevher... Biz Bolu’ya yeni bir kasaba inşa ediyoruz. Yedi gölleri aynı adlarıyla bu projeye
taşıyacağız” dedi.
Narven yılda 300 bin kişi ağırlamayı
hedefliyor
Türkiye’de 5 yıldızlı hizmet verecek Narven projesi ile kaplıca konseptini geliştirdiklerini ifade eden Ericek, Narven Termal
Kasaba, 450 bin m² alana inşa edilen projenin kasaba meydanı, villaları, rezidansı,
oteli, fizik tedavi ve rehabilitasyon üniteleri
ve kongre merkezi ile bir turizm yatırımından fazlasını sunduğunu ifade etti. Narven’de 1250 adet daire, 150 adet rezidans
daire ve 230 otel odası ile toplamda 7200
yatak kapasitesine sahip olacağını açıklayan Ericek, mimari projesi 2 etapta hazırlanan Narven’in ilk etabının ilk bölümünün
2015 yılı Aralık ayında açılacağını kaydetti.
Mustafa Ericek, Narven’in adını Bolu’da yetişen ulu ağaçtan aldığını sözlerine ekledi.
5 yıl sonunda 25 bin adet tapu satışı
hedefleniyor
Narven’de şu ana kadar 37 milyon 500
Sivas Termal Yaşam projesi
100 milyon TL’yi bulacak
S
ivaslı dört büyük şirket grubu tarafından 2013 yılında yapımına başlanan
Sivas Termal Yaşam Merkezi’nde 8500
devre mülk yer alacak. Hızlı trenle şehir
merkezine 10 dakika Yıldızdağı kayak
merkezine 20 dakika havaalanına 10 dakika mesafede yer alan proje, Kızılırmak
ve Yıldızdağı Irmağı’nın kesiştiği noktada
bulunuyor. Yüksek mix karışımlı, mineral
zengini ve tedavi edici özelliklere sahip
birince sınıf termomineralli suya sahip
bölgede bulunan tesisteki su kaynakları, Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim
Dalı’nın istatistiklerine göre fiziksel ve
romatizmal hastalıklarda yüzde 90 sevi-
yesinde tedavi sağlıyor. Yatırım tamamlandığında yaklaşık 300 kişiye istihdam
sağlanacak olan projede, 30 bin m kapalı
alanda 1+1, 2+1, 3+1 olmak üzere toplam
192 daire yer alıyor.
bin TL yatırım gerçekleştirildiğini belirten
Narven İcra Kurulu Başkanı Halit Yıldız,
“Bugün Bolu’da Turizm İşletme Belgesi ile
hizmet veren 22 tesis bulunuyor ve bu tesislerin toplam yatak kapasitesi 3783… Biz
Narven olarak bu kapasiteyi iki katına çıkararak 7200’e ulaştırmayı planlıyoruz. Narven tamamlandığında haftalık 1500 aile
ağırlamayı hedefliyoruz. Bolu’da 2013 yılında 468 bin turist konaklarken Narven’de
yıllık hedefimiz 2 milyon kişi... Ayrıca 800
kişiye istihdam sağlıyoruz. Ek olarak çevrede tarım ve hayvancılıkla geçinen halkın
üretiminden faydalanarak onlara yeni bir
geçim kaynağı da yaratmış olacağız.
“Avrupa ve Ortadoğu’dan da turist
çekmeyi hedefliyoruz”
İklim avantajları nedeniyle özellikle romatizmal hastalıkların görüldüğü Kuzey
Avrupa ve İskandinav ülkelerinde termal
tesislere talebin oldukça yoğun olduğunu
ifade eden Yıldız, “Türk halkının yanı sıra
özellikle Avrupa ve Ortadoğu’dan da turist
çekmeyi hedefliyoruz‘‘ dedi.
Narven markasıyla 7 yeni yatırım
planlanıyor
Açıklamaların ardından soruları yanıtlayan Narven İcra Kurulu Başkanı Halit Yıldız,
tesiste 500 yataklı otel ile 2500 kişi kapasiteli kongre merkezini Narven markasıyla
kendilerinin işleteceğini ifade ederek, ancak
ilerleyen yıllarda aynı arazide uluslararası
bir markanın işleteceği bir otel yapmayı
da düşündüklerini kaydetti. Projedeki otel
inşaatına 2 yıl sonra başlayacaklarını belirten Yıldız, Narven markasıyla Kapadokya,
Karadeniz ve sahil bölgelerinde yedi yatırım daha yapmayı planladıklarını kaydetti.
10’2014 |
turizm&yatırım |
69
HABER
TEDARiKÇiLER
TEDARİKÇİLER
70
Hijyen sektörü
büyüklüğünü,
ISSA Fuarı’nda
gösterdi
Endüstriyel temizlik sektörünün dünyaca ünlü
organizasyonu ISSA Interclean Fuarı; Amerika,
Hollanda, Meksika ve Polonya’dan sonra bu yıl
ilk kez Türkiye’de yapıldı. 25 – 27 Eylül tarihleri
arasında WOW Hotel İstanbul’da gerçekleşen
fuarda, sektördeki gelişmeler sergilendi.
kullanırken oldukça dikkatli davranmalı
ve yeniden hayal edip, yeniden tasarlamalıyız. Kaynak kullanımı dağılımında
Türkiye, 1,4’lük bir oranla en fazla kaynak
tüketen ülkeler arasında yer alıyor” şeklinde konuştu.
T
ürkçe adı Uluslararası Endüstriyel
Bakım ve Temizlik Fuarı olan “International Trade Fair for Industrial Cleaning, Maintenance and Building Services” (ISSA-Interclean) Fuarı, bu yıl ilk kez
Türkiye’de düzenlendi. Tesis Hizmetleri
Yönetimi İşadamları Derneği’nin (TESHİAD) işbirliği ve Amsterdam RAI ve UBM
NTSR’nin ev sahipliğinde WOW Hotel İstanbul’da gerçekleştirilen fuar, endüstriyel
temizlik sektörü devlerini bir araya getirdi.
Sektörün önde gelen firmalarından 100
katılımcının stant açtığı fuar, yeni iş fırsatları ve iş birlikteliklerinin oluşmasına
zemin hazırlayan uluslararası ticari bir
platform olarak konumlandı.
konuşan Sealed Air Diversey Care Başkanı İlham Kadri, profesyonel temizlik ve
hijyen ürün/sistemleri sektöründe sürdürülebilirlik hedeflerinin nasıl belirleneceği konusuna değinerek, hukuki düzenlemelerin etkileri, inovasyon ihtiyaçları
ve global temiz toplum konuları üzerine
yoğunlaştı. Kadri, “Yaşadığımız dünya
bizim değil. Gelecek nesillere nasıl bir
dünya bırakacağımız konusunda sorumluluklarımızı bilmemiz gerekiyor. Eğer
doğal kaynaklarımızı böyle kullanmaya
devam edersek 2050 yılında üç dünyaya
daha ihtiyacımız olacak. Ancak tek bir
dünyamız var, bu nedenle kaynaklarımızı
Geniş yelpazede ürün tanıtımı yapıldı
Fuar kapsamında ISSA/TESHIAD işbirliği ile bir konferans da düzenlendi.
Firmaların yeni ürün lansmanları için de
tercih ettiği bir organizasyon olan ISSA/
Interclean’de katılımcılar en son ürünlerini ve geliştirdikleri çözümleri ziyaretçilerle paylaştı. Fuara katılan ve Türkiye’de
iş yapmak isteyen birçok global marka,
pazar hakkında bilgi alma ve ikili ilişkiler
kurma fırsatı buldu. 100 firmanın katıldığı fuarda; zemin bakım makinelerinden kimyasal temizleyicilere, cam ve dış
cephe temizlik ekipmanlarından, buharlı
temizlik ürünlerine kadar geniş yelpazede ürün grupları yer aldı. Ayrıca, fuarda
ISSA’nın uluslararası gücü ve yabancı
konuşmacılar ile Türkiye’de ilk kez yapılan seminer de gerçekleştirildi. İki günlük
zirvede ISSA ve TESHİAD temsilcileri konuşmacı olarak yer aldı.
Fuara katılan firma yöneticileri ne diyor?
Türkiye’de temizlik sektörünü ve fuarla ilgili değerlendirmeleri, fuara katılan
firmalara sorduk. Fuar yöneticilerinin Turizm ve Yatırım Dergisi’ne yaptıkları açıklamalar şöyle:
Fuar Türkiye’de ilk kez düzenleniyor
Türkiye’nin yanı sıra Avrasya’dan temizlik sektörü firmalarının katıldığı ISSA
Interclean Fuarı; Amerika, Hollanda, Meksika ve Polonya’dan sonra bu yıl ilk kez
Türkiye’de düzenlendi. 25-27 Eylül tarihlerinde gerçekleşen fuarın açılışını; UBM
Yönetim Kurulu Başkanı Serkan Tığlıoğlu,
UBM Genel Müdürü Kerim Alain Bertrand,
Amsterdam RAI Uluslararası Fuarlar Direktörü Theo Lingmont, ISSA/INTERCLEAN Müdürü Rob den Hertog, TESHIAD
Başkanı Bülent Doğru, ISSA Başkanı Fritz
Gast, ISSA Direktörü John Garfinkel, Avrupa-Orta Doğu-Afrika Hizmetleri Direktörü
Keith Baker, Kuveyt Maliye Bakanı Abdallah/Cheikh Sidia ve Dubai Merkez Bankası
Müdürü Knajo/Khadijah birlikte yaptı.
İnsanlar için 2050 yılında
üç dünya gerekecek
İlk yılında 3.500 yerli ve yabancı ziyaretçi sayısına ulaşan fuar kapsamında,
ISSA/Interclean ve TESHIAD işbirliğinde
gerçekleştirilen “II. Ulusal Temizlik Zirvesi” de büyük ilgi gördü. Zirvenin açılışında
10’2014 |
turizm&yatırım |
71
TEDARİKÇİLER
HABER
İrfan Tümer / Sealed Air- Diversey Consulting İş Birim Müdürü
Sealed Air Hijyen Fuarı’nda
sürdürülebilirliğe dikkat çekti
S
ürdürülebilirlik vizyonu ile şirketimiz
Sealed Air olarak her zaman daha az
doğal kaynak kullanımına özen gösteriyoruz. Örnek vermem gerekirse; Diversey
Care iş birimi olarak biz, otellere iki şekilde
çözüm sunuyoruz. Profesyonel temizlik
hijyen ürün, sistem ve çözümlerimiz ile
hizmet sunarken; gıda, su, lejyoner güvenliği gibi müşteri sağlığı ve güvenliğini
temel alan çeşitli denetim ve danışmanlık
hizmetlerimiz ile de otel markasının korunmasına yardımcı oluyoruz. Konaklama
sektörünün büyümesi rekabetin artması
ve yeni otellerin daha lüks konumlandırılması pazarda rekabet ortamının da kızışmasına neden oluyor. Artık otel sahipleri
ve yöneticileri farklılaşacak noktalar arıyorlar. Toplum sağlığı söz konusu olduğu
için bundan sorumlu ulusal ve uluslararası kuruluşlar müşteri sağlığı ve güvenliği ile ilgili standartlar yayınlıyorlar. Ana
hedef, bir misafirin otel kapısından girdiği
andan otelden çıkana kadar ki sağlığının
korunması... Denetim ve danışmanlık konusuna geldiğimizde ise müşterilerimize
hem kendi markalarının korunması hem
onların müşterilerinin sağlığının korunması amaçlı, daha global, daha efektif,
daha önemli ve otel müşterilerinin gözünde değer yaratacak çözümler sunuyoruz.
Sealed Air şirket logomuzdaki özel elmas
72
kesimi üçgen şeklindeki Trilliant simgemizde vurgulamak istediğimiz üzere bizim
ürünlerimiz ve çözümlerimizde ön planda
tuttuğumuz 3 özellik var. Trilliant simgesinde; bir kenar sürdürülebilirliğe, diğer iki
kenar maliyette etkinlik ve performansa
dikkat çekiyor. Temizlik ve hijyen çözümleri alanına baktığımız zaman, konsantre
ürünlerimizin; doğaya karıştığında parçalanabilen ve yüzde 100’e yakın doğada
çözülebilen, doğaya zarar vermeyen ürünler olmasına büyük önem veriyoruz. Biz
Sealed Air iş birimi Diversey Care olarak
daha tasarruflu, daha az enerji ve su tüketerek doğanın bize verdiği imkanları daha
az kullanarak maksimum çözümler üretmeye çalışıyoruz. Yeni ürün gamımızdaki
her bir ürün enerji ve sudan daha fazla
tasarruf edecek şekilde geliştirildi. Amacımız dünyanın doğal kaynaklarını daha
az kullanmak ve atıklarımızla da doğaya
zarar vermemek.
Dünya hijyen sektörü
büyüklüğü 40 milyar dolar
Hijyen sektörü Türkiye’de ve dünyada
giderek büyüyor çünkü dünya popülasyonu artıyor. İnsanlar artık zamanlarını geçirdikleri bir otelde, bir restoranda, bir spor
salonunda veya bir AVM’de en üst seviyede temizlik ve hijyen arıyorlar. Ayrıca dün-
yada hijyen sektörü büyüklüğü yaklaşık
40 milyar dolar. Türkiye’de ise potansiyel
hijyen sektörü 300 milyon dolar. Tüm dünyada olduğu gibi hijyen ve temizlik “bilinç”
demek. Biz maksimum performans, maliyet optimizasyon ve tasarruf sağlayan
doğru ürünlerle ve çözümlerle özellikle
fuar alanlarında daha çok insana daha çok
kitleye ulaşarak bunları anlatıyoruz. Artık
bu ürünlere geçilmesi, konsantre ürünler kullanılması, enerji tasarruflu ürünler
kullanılması, daha az su sarf eden ürünler
kullanılması gerektiğini anlatıyoruz. Bizim
buradaki amacımız doğruları göstermek
ve 10 yıl sonrasını şimdiden müşterilerimize ve sektör temsilcilerimize sunmak.
Ziyaretçilerimiz arasında oteller de mevcut. Ayrıca otellere hizmet veren temizlik
firmaları da buraya katılım gösteriyorlar.
Fuarda, fitness ve spor merkezleri için
geliştirdiğimiz The Hygienic Gym, otellerin
oda hijyenine yönelik hizmet veren The
Hygenic Room Programı ve konaklama
sektöründe su güvenliğine yönelik Lejyonella Mücadele Risk Yönetim programımızı tanıttık. Şirketimiz Sealed Air, dünya
çapında ISSA fuarlarının sponsoru olmaya
devam ediyor. Fuarda katılımın beklediğimizden daha iyi olduğunu da söyleyebilirim. Bu da sektörün artık yavaş yavaş
yerini edinmeye başladığını gösteriyor.
Murad Cumhur / Günsu Pazarlama ve İletişim Yöneticisi
Kimyasal alanında Türkiye’den
de dünya markaları çıkar
H
ijyen sektörü Türkiye’de milyon dolarlardan milyar dolarlara ulaştı. Son
2 yıldır daha çok tuvalet kağıdı ve dezenfekte ürünlerde gelişiyor. Türkiye’deki
firmalar da gelişiyor. Firma olarak biz bu
sektörde havuz ve kazan kule teknik kimyasalları üretiyoruz. Antalya bölgesinin en
büyük endüstriyel ve teknik kimyasal üreten fabrikasına sahibiz. Merkezimiz Antalya’da ancak Manavgat, Alanya, Bodrum,
Ankara ve İstanbul’da iletişim ofislerimiz
var. Ayrıca şehir dışında bayiliklerimiz
mevcut. İki yılda Ar-ge’ye yaptığımız yatırım 300 bin avroyu geçti. Günsu olarak;
Şişecam, şeker fabrikası gibi büyük fabrikaların kimyasallarını veriyoruz. Ayrıca
otellerle de yoğun çalışıyoruz. Türkiye çapındaki lüks otellerin yüzde 85’inden fazlasının havuz kimyasallarını ve kazan kule
teknik kimyasallarını biz veriyoruz. Deter-
jan konusunda ise şimdiye kadar hep 4
yıldızlı otelleri tercih ettik. Çünkü deterjan
pazarında uluslararası firmalar nedeniyle
rekabet çok büyük. Ama deterjan alanında
da 5 yıldızlı otellerle de çalışmak istiyoruz.
Sektörde kimyasalın doğru kullanılmasına
yönelik bilinç arttı. Burada sektörün kullanılan kimyasalın dozajına karşı bilinçlendirilmesi çok önemli… Diğer yandan firma
olarak bu işin ambalaj, ekipman boyutunda da etkili bir firmayız. Bütün kimyasallarımızın ambalajını kendimiz üretiyoruz.
Bizim ürünlerimizin kalitesi çok yüksek.
Bu nedenle maliyeti de yüksek oluyor.
Kimyasal alanında Türkiye’den de dünya
markaları çıkacağına inanıyoruz.
“Fuara katılım az”
ISSA Interclean Fuarı, Avrupa’nın başkentlerinde yapılan ve bilinen ünlü bir fuar.
Biz çok fazla ihracat yapan bir firma değiliz.
Daha çok talep üzerine ihracat yapıyoruz.
Bu fuara katılarak, yabancı alıcılarla görüşmek istedik. Fakat burada alışık olduğumuz fuar katılımını bulamadık. Biz daha
önce hep havuz destekli ve otel ekipmanları destekli fuarlarda yer almıştık. Antalya
firması olduğumuz için inanılmaz ziyaretçimiz olurdu. Fuar yeni olduğu için katılım
düşük kaldı. Ama biz profesyonel anlamda
güzel bağlantılar kurduk. Sonuçta biz burada sadece ürün satmaya gelmedik. Birçok
firmanın yönetici kadrosuyla ve farklı ithalatçılarla tanıştık.
Gökhan Hasan Gökmen / Karcher Türkiye Genel Müdürü
Karcher, buharlı temizlik ürünlerine odaklanacak
B
izler firma olarak müşteri gruplarımızı 12 farklı sektöre ayırıyoruz. Tarım,
endüstri, konaklama, restoran, kafe, perakende bunlardan bazıları. Türkiye’de
önceliklerimiz otel ve endüstri. Özellikle
bu grubun satış ve ürün teminiyle ilgilenen bir birim var. Bizim açımızdan önceliği üst düzeyde. Bayilerimiz ve İstanbul,
İzmir, Ankara, Antalya olmak üzere kendi
ofislerimiz var. Müşterilerimize direk ihtiyaçlarda direk ulaşmayı tercih ediyoruz.
Büyük otel zincirleriyle ağırlıklı olarak
direk çalışıyoruz. Ama bayilerimizin de
bizim satış yapımız içindeki önemi çok
yüksek. Eski bir otelci olarak bu sektörü
Karcher’in içinde daha da önemli bir yere
getirmeye çalışıyoruz. Hijyenin önemi giderek artıyor. Dünyada hijyen anlayışının
içine bir de çevre bilinci girdi. Türkiye’de bu
algı daha oluşmadı. Bunun tabi birçok koldan desteklenmesi lazım. Türkiye’de hala
temizliğin deterjan kokusuyla ölçüldüğü
bir gelenek var. Bu yüzden bizde Karcher
olarak burada üstümüze düşeni yapıyoruz. Özellikle buharlı temizlik cihazlarımızı
ön plana çıkarmaya çalışıyoruz. 2015’te
de üstünde duracağımız en önemli ürün
bu olacak. Çünkü buharlı temizlik biliyorsunuz deterjan kullanmadan ortamdaki
bakterilerin neredeyse yüzde 99.99 unu
öldürüyor. Deterjanın yan etkilerinden
kurtarıyor. Ayrıca deterjan kullanmadığı
için de ekonomi sağlıyor. Dünyada bu tür
akımlar var. Türkiye’de bunları bir iki adım
geriden takip ediyor. Temizlik makinalarını evlere de sokmaya niyetliyiz. Sadece
profesyonel kullanım değil, ev tüketicisinde de buharlı temizliği her alanda kullanmasını hedefliyoruz.
“Ürünlerimiz Housekeeper’ların
ilgisini çekiyor”
Hijyen sektörü en çok otellerde gelişmiş
durumda. Tabi bizim büyük müşteri grup-
larımız arasında, oteller, alışveriş merkezleri, endüstri, tarım gibi gruplar var ama
otellerin bu konuda çok hassas olduğunu
görüyoruz. Sadece temizlik değil, hijyen konusunda da bilinçliler. Ciromuzun yüzde 15
kadarının otellerden geldiğini söyleyebilirim. Hedefimiz bunun çok daha üstüne çıkmak. Bu fuarda, profesyonel ürün grubunda otelcilerin özellikle de mutfak grubunun
yani şeflerin ilgisini görüyoruz. Buharla temizlemenin hem daha hijyenik hem daha
çabuk hem daha ekonomik olduğunu fark
ettikleri için bu ürünü tercih eden müşterilerimiz var. ISSA Interclean, sektörün
en büyük fuarı olduğu için bir ayağının da
burada olmasından memnunuz ve ayrıca
uzun bir aradan sonra tekrar açılmasını
olumlu buluyoruz. Bizim için fuar ile ilgili
beklentiler genellikle bayilerimizle bir araya
gelmek, yeni ürünlerimizi tanıtmak oluyor.
Burada özellikle ilgi çeken birkaç ürünümüz
var. Bunun dışında da mümkünse birkaç
yeni müşterilerimizle birlikte oluyoruz. Tabi
ki bizim için önemli bir grup olan otellerle
de çalışıyoruz. Housekeeper’lar özellikle
makinaları görmek, dokunmak, son gelişmeleri takip etmek adına çok önem veriyor
ve fuara geliyorlar.
10’2014 |
turizm&yatırım |
73
TEDARİKÇİLER
HABER
Settar Şayan / Fantom Pazarlama Müdürü
Hijyen sektörü otellerde ve hastanelerde çok etkin
F
irma olarak bünyemizde iki marka barındırıyoruz. Birisi ağırlıklı ev tipi süpürgeler
gibi küçük ev aletlerinden oluşuyor. Fantom
Professional’de endüstriyel süpürgeler ve
Trolley Grubu yer alıyor. Aynı zamanda Horeca grubumuz da var. Bizim Fransa, Almanya ve Hollanda’da ofislerimiz mevcut… Diğer
bölgelerde satış müdürlüklerimiz bulunuyor.
Bunlar bağlı oldukları ülkelerde ilgili distribütör ve toptancılara ulaşıyorlar. Bu şekilde
operasyon yapıyoruz. Ortadoğu’da da direk
distribütörler kullanarak dağıtım yapıyoruz.
Türkiye’de temizlik firmalarıyla, 30’a yakın
distribütör ağı ile ilgili bölgelerde oluşturduğumuz satış temsilcileriyle hem nokta
bazlı çalışma yapıyoruz hem de distribütör
ağı ile dağıtımı sağlıyoruz. Bir yıl içinde süpürge grubunda pazar lideri olduk. Trolley
grubunda da emin adımlarla ilerliyoruz. Yeni
ürünlerimiz ise özellikle süpürge grubunda
var. Otel, hastane ve banka temizlikleri için
sessiz çalışan yeni bir model ürettik. Bunu
zaten bu fuarda lanse ediyoruz. Hijyen olarak bütün modüllerdeki tekerlek yapımızı
toz tutmayan, sessiz, taşıma kapasiteleri
fazla olan tekerleklere geçerek yaptık. Ayrıca temizlik grubunda Türkiye’deki çift kovalı
mantığını değiştirme amacındayız.
“Türkiye’nin hijyen konusunda
daha çok yolu var”
Özellikle temizlik sektörü Amerika, Almanya, Fransa ve gelişmiş ülkelerde yüzde 80’lerde iken Türkiye daha yüzde 10’lar
seviyesinde. Türkiye’nin gideceği daha çok
yol var. Biz Fantom Professional olarak giderken hem kaliteli üretim yapmayı hem
de pazarı büyütmeyi düşünüyoruz. Bizim
amacımız Fantom Professional’ı Süpürge
grubunda ve Trolley Grubu’nda, Türkiye’de
endüstriyel temizlikte oturtmak. Hijyen sektörü otellerde ve hastanelerde çok yer alıyor.
Bu konuya İstanbul, Akdeniz ve Ege Bölgesindeki otellerde daha çok önem veriliyor.
Bizim büyük müşteri portföyümüzü de onlar
oluşturuyor.
Biz ilk bu fuarı İstanbul Interclean yetkilileriyle planlarken açıkçası biraz tedirgindik.
Çünkü bir otelde yapılıyor olması, metrekarenin ufak olması bizi tedirgin etmişti. Fakat
arkasında da bir uluslararası marka vardı.
Kısacası tahminlerimizin üzerinde geçti.
Özellikle yurt dışı misafirlerinin ziyareti çok
yoğun oldu. Bugün fuarın ikinci günü ve izlenimlerimiz gayet olumlu. ISSA Interclean
firması İstanbul’a önem veriyor. Avrupa
pazarına gidemeyen Ortadoğu firmaları, İstanbul’a geliyor. O yüzden ben 2016’da buranın merkez olacağını düşünüyorum. Yani
2016 yılında bunun 5-6 kat daha da fazlası
büyük bir fuarla, daha fazla tedarikçi ve daha
fazla misafir ağırlayacağını düşünüyorum. 4
yıldızlı ve 5 yıldızlı otellerden ziyaretçilerimiz
oldu. Onlara da ürünlerimizi sunduk.
Tayyip Tokar / Nilfisk İhraç Pazarları ve Ülke Satış Müdürü
Makinelerle temizlik yapmak
firmalar için avantaj
M
erkezimiz Danimarka’da olan firmamızın Türkiye’de büyük bir Ar-Ge laboratuvarı bulunuyor. Yılda aşağı yukarı yeni bir
versiyonu olarak 7-8 makine çıkarırız. Yeni
şeyler üretip piyasada insanlara farklı ufuklar açmak için bu sektörde de her zaman
pazar liderliğimizi bu nedenle sürdürüyoruz. Müşterilerimizle doğrudan ve bayiler
aracılığıyla her iki şekilde de çalışıyoruz.
Otellerde farklı işbirlikleri var. Oteller, kimyasalın yanında makineyi promosyon olarak tercih ederler. Tabi bunu tercih etmeyen
zincir oteller de var. Özellikle uluslararası
otellerde Nilfisk makine çok tercih edilen
firma. Kempinski, Four Seasons, Hilton gibi
otellerle merkezi anlaşmalarımız var. Türkiye’de özellikle Antalya bölgesinde 500 tane
otel var. Hem makinelerimiz hem servisimiz
hem yedek parça bulunabilirliğimiz tercih
edilme oranımızı arttırıyor. Tabi bu işte makine sektöründe makineyi satmak bir yana,
makineyi sattıktan sonra arkasında durabilmek önemli. Bizde Nilfisk Türkiye olarak özel
sektöre ağırlık vermiş bir firmayız. Birinci
74
sırada temizlik firmaları, oteller, AVM’ler
geliyor. Bu tarz yerlerle ilgili çalışmalarımız
her geçen gün artan oranda devam ediyor.
Sürekliliği de bu şekilde sağlıyoruz.
Hijyen sektörü batıdan doğuya gelişiyor
Hijyen sektöründe ilk etapta oteller ve
hastaneler ön plana çıkıyor. Daha sonra
AVM’ler geliyor. Ama büyük sanayi tesisleri de sektör için önemli. Biz 10 yıl önce Nilfisk Türkiye olarak burada ofis açtığımızda
birçok firma makineyi tanımıyordu, bunun
yerine iş gücünü insanlarla sağlamaya çalışıyordu. Ama 10 yıl içerisinde çok büyük
gelişmeler oldu. Bizim 10 yıl önceki ciromuz
neredeyse şu anda ilk ayın yarısı kadar diyebilirim. Dünyada temizlik sektörünün
gelişmişliği batıdan doğuya doğru ilerliyor.
Batı bunu artık son noktalara kadar getirdi
ve artık daha değişik teknolojiler deneniyor.
Doğu Batı’nın eski teknolojisiyle yeni yeni
tanışmaya başlıyor. İşte bu fuarlar bu açıdan
önem arz ediyor. ISSA fuarı Amsterdam’da
her iki yılda bir yapılan büyük hijyen fuarı-
nın Türkiye ayağı. Buradan da Orta Asya ve
Ortadoğu ülkelerine doğru gelişiyor. İlk yılı
olması itibariyle ve çok küçük bir fuar alanı
olmasına ve çok fazla, reklamının yapılmamasına rağmen çok hızlı yayıldı. Herkes bir
şekilde fuarı duydu ve neticesinde 2 gündür
yoğun bir katılım gözlemledik. Umarım bundan sonraki fuar, daha geniş ve daha büyük
bir platformda, daha fazla kişiye hitap eder.
Türkiye artık Orta Asya’nın ve Ortadoğu’nun
gözünü diktiği hatta Avrupa’nın birçok ülkesinin dikkatle izlediği bir ülke… Bu yüzden bu
tip fuarların yapılmasını destekliyoruz. Ziyaretçilerimiz arasında oteller, temizlik firmaları, yeni firma kurmak isteyenler, yani makineyle ilgilenen hemen hemen herkes vardı.
Avrupa’dan yine Orta Asya ve Ortadoğu’dan
müşterilerimiz geldi. İlk defa tanıştığımız insanlar oldu. Kısacası bizim adımıza verimli
ve olumlu gelişmeler oldu.
Mercedes-Benz, seyahat endüstrisinin
filolarını güçlendiriyor
Mercedes-Benz’in Türkiye seyahat endüstrisiyle işbirliği devam ediyor. Firma, Gürsel Turizm’e 5 adet
Mercedes-Benz Travego ve 38 adet Sprinter araç verdi. Gürsel Turizm bu teslimat ile birlikte, yaklaşık
400 araçtan oluşan filosundaki Mercedes-Benz marka araç sayısını 215’e çıkardı. Firma ayrıca Tokat
Seyahat şirketinin filosuna 8 adet Mercedes-Benz Travego sattı. Tokat Seyahat 30 adet MercedesBenz marka otobüsten oluşan filosunun yaş ortalamasını 1’e indirerek tamamen yeniledi.
P
ersonel ve okul taşımacılığı yapan
Gürsel Turizm’in tercihi yine Mercedes-Benz oldu. Mercedes-Benz Türk Bayii Mengerler’den aldığı 5 adet Travego
15 SHD ve 38 adet 16 + 1 Mercedes-Benz
Sprinter ile yaklaşık 400 araçtan oluşan
filosundaki Mercedes-Benz marka araç
sayısını 215 adede çıkardı. Gürsel Turizm
Yönetim Kurulu Başkanı Levent Birant, bu
satın alma ile 2014 yılı için planladığımız
20 milyon TL’lik yatırımın bir parçasını
gerçekleştirdiklerini açıklayarak, ‘‘Mercedes-Benz Türk 47 yıldır sektörde, biz ise
22 yıldır. Birlikte daha nice işbirliklerimizin
olmasını diliyorum” dedi.
Tokat Seyahat filosunu Mercedes-Benz
Travego ile güçlendirdi
Tokat Seyahat yeni satın aldığı 8 adet
Mercedes-Benz Travego ile gücüne güç
kattı. Bu teslimat ile Tokat Seyahat 30 adet
Mercedes-Benz marka otobüsten oluşan
filosunun yaş ortalamasını 1’e indirerek
tamamen yeniledi. Tokat Seyahat Yönetim
Kurulu Üyesi Mustafa Tekeli, teslim töreninde, ‘‘Filomuz 30 adet Mercedes-Benz
Travego model otobüslerden oluşuyor.
Hepsi aynı donanıma ve aynı standartlara
sahip. Hizmet sektörünün en önemli kriterinin bu olduğunu ve bu yüzden başarılı
olacağımızı düşünüyorum” diye konuştu.
Bosch’tan tasarruf ve verim sağlayan yeni ürünler
Bosch, üstün yoğuşma teknolojisiyle yüksek oranda tasarruf sağlayan yeni ürünü Condens 2500 W
yoğuşmalı kombisini tüketicilerin beğenisine sundu. Firmanın çok haneli konutlar ve ticari binalar
için geliştirdiği Condens 5000 W duvar tipi yoğuşmalı kazanlar da verimli ve hesaplı ısıtma sağlıyor.
B
osch’un yoğuşma teknolojisiyle piyasaya sunduğu son ürünü Condens
2500 W, gaz tüketimini azaltarak ısıtma
ve sıcak su maliyetlerinde yüksek oranda tasarruf sağlıyor. Kurulum ve kullanım kolaylığıyla öne çıkan yeni yoğuşmalı
kombi, modern ve kompakt tasarımıyla
evlere üstün bir konfor sunuyor. Duvara
yakın standart dikey hidrolik bağlantılara
sahip olan kombi, ilave bir montaj plakasına ihtiyaç duymuyor. Şık görünmesinin
yanı sıra az yer kaplayan Bosch Condens
2500 W, en dar alanlara bile kolaylıkla
monte edilebiliyor.
Bosch Condens 2500 W, açık ve net şekilde yapılandırılan LCD kullanıcı ara yüzü
ile kullanım kolaylığı sağlıyor. Bosch’un ileri teknoloji ürünü yoğuşmalı kombisi çevreye duyarlı özellikleri ile ön plana çıkarken
yüksek verimi sayesinde tüketicinin yakıt
faturalarını önemli oranda hafifletiyor.
Condens 5000 W, yüzde 110’a varan
verim sağlıyor
Firmanın piyasaya sunduğu Condens
5000 W duvar tipi yoğuşmalı kazanlar da
verimli ve hesaplı ısıtma sağlıyor. Bosch
Isı Sistemleri’nin çok haneli konutlar ve
ticari binalar için geliştirdiği yüksek verim
ile enerji tasarrufu sağlayan Condens 5000
W kazanları, yüksek performanslı, dayanıklı ve verimli ısıtma sistemleri sunuyor.
Bosch Isı Sistemleri tarafından geliştirilen
Bosch Condens 5000 W duvara monte edilebilen yoğuşmalı kazanlar, 65 ve 100 kW
kapasiteli seçenekleriyle ileri teknoloji ve
yüksek verimliliği bir arada sunuyor. Çok
haneli konutlar ve ticari binalar için geliştirilen yüksek performanslı, dayanıklı ve
verimli Condens 5000 W kazanlar, yüzde
110’a varan verimi ile de dikkat çekiyor.
Bosch, kolay kurulum, yüksek emniyet,
minimum montaj alanı gibi avantajları
barındıran 1600kW ısıtma kapasitesine
kadar kaskad çözümleri sağlıyor. Sadece
gerektiği kadar enerji üretmeleri nedeniyle aşınma riski ve bakım maliyetlerini de
azaltan Bosch Condens 5000 W kazanlar,
kompakt boyutları ve tüm parçalara önden
ulaşabilme özelliği sayesinde kolay montaj ve bakım fırsatı sunuyor. Yeni kazanlar,
gelişmiş kumanda panelleri sayesinde esnek ve çok ısıtma devreli sistemler ve termal güneş sistemleriyle birlikte çalışmaya
kolaylıkla uyum sağlıyor.
10’2014 |
turizm&yatırım |
75
TEDARİKÇİLER
HABER
Sirha İstanbul 2014, Kasım ayında kapılarını açacak
Etkinlik endüstrisinin uluslararası çapta lider grubu GL event Exhibitions ile Türkiye’deki ofisi Gl
events Fuarcılık işbirliğiyle düzenlenen Sirha İstanbul, 27-29 Kasım 2014’te düzenlenecek.
B
irincisi 2013 yılında düzenlenen Sirha
İstanbul’un ikinci buluşması, 27-29 Kasım 2014 yılında gerçekleşecek.180 katılımcı, otel ve restoranlara yönelik tüm ürün
ve ekipmanlarını tanıtırken yaklaşık 10 bin
profesyonelin ziyaret etmesi beklenen fuarda, Bocuse d’Or gibi uluslararası çapta prestijli etkinlikler düzenlenecek.
Yarışmalarda yeni yetenekler keşfedilecek
Dünyaca ünlü şeflerin Türkiye ve uluslararası gastronomiyi tanıtacakları fuarda;
uluslararası ve Türk şeflerin gözetiminde
gerçekleştirilecek saygın gastronomi yarışması Bocuse d’Or Battle, Genç yeteneklerin dünya ve Türk mutfağının yaratıcı ve
devrimci vizyonunu sunacakları Omnivore
İstanbul, yeni pastacılık yarışması, ‘‘Dünya
Pastacılık Kupası” (Coupe du Monde de la
Patisserie Battle) gerçekleştirilecek. İstanbul Kongre Merkezi’nde düzenlenecek Sir-
ha İstanbul’da sektörün geleceğine yönelik
konferanslar da yer alacak. Ayrıca bu yıl,
küçük çaptaki üreticiler de yerel Türk ürünlerini Sirha İstanbul’un sağlayacağı özel bir
alanda tanıtabilecekler.
Fondeur, “Türkiye restorancılıkta gelişiyor”
Söz konusu fuar için düzenlenen tanıtım toplantısında konuşan Sirha Fuarları
Direktörü Marie Odile Fondeur, üst düzey
yarışmalar ve animasyonların yanı sıra
uluslararası tanınmış şeflerin katılımı ile
gerçekleşen Sirha İstanbul’un ikincisinde ise
yüzde 43’lük bir artış olduğunu belirtti. Fondeur, “2014 Sirha İstanbul’da restorancılık
alanındaki katılımcılarımızın sunumlarını
otelcilik alanında sunduğumuz ekipmanlarla daha da zenginleştirmeyi hedefliyoruz.
Türkiye’de 39 binden fazla tam teşekküllü restoran, bunların yüzde 99’u bağımsız.
Restoran zincirleri yükselişte önümüzdeki
3 yılda ciroda yıllık yüzde 6 artış beklentisi
var. Restorancılıkta ve otelcilikte Türkiye’de
çok ciddi anlamda gelişme gösteriyor. Bu
nokta da yerel ürünlerinde keşfedilmesi bizim açımızdan önemli. Bu yüzden bu yıl Sirha İstanbul 2014’te Türkiye’ye has ürünler
için özel bir alan ayırıyoruz. Buna da “Anadolu’nun lezzet envanteri” diyoruz.
Yarışmalarda Türk yemekleri icat edilecek
Bocuse d’Or Akademisi Türkiye Başkanı
Mehmet Gürs ise “Sirha İstanbul, Bocuse
d’Or Battle büyük prömiyerinde dünyanın
en yetenekli aşçılarını ağırlayacak. Daha
önce Bocuse d’Or ödülünü kazanan bir şeften ve genç bir Türk şeften oluşan olağandışı takımlar fikir alışverişinde bulunarak ve
birbirlerinin yaratıcılıklarını teşvik ederek
tipik bir Türk yemeğini yeniden icat edecekler. Aynı fikirle, Pasta Şeflerine ve Pastacılık
Sanatına vurgu yapmak üzere bir Coupe du
Monde de la Pâtisserie Battle düzenleniyor. Ve aynı zamanda ilk kez Sirha İstanbul,
Dünya Unlu Mamuller Kupası için Türkiye
elemesi olan Coupe Louis Lesaffre etkinliğine de ev sahipliği yapacak” dedi.
Sirha Lyon hakkında:
1983 yılında kurulan Sirha Lyon bugün
yaklaşık 3 bin katılımcı ve markasıyla aralarında 1.800 şefin bulunduğu 185 bin profesyonel ziyaretçiyi ağırlıyor. Sirha her iki
yılda bir, dünyanın en yetenekli şeflerinin ve
pastacılarının ödüllendirildiği Bocuse d’Or
ve Coupe du Monde de la Pâtisserie yarışmalarının finallerine ev sahipliği yapıyor.
2013 yılında Sirha, yarının yiyecek tüketim
trendlerini deşifre etmek ve ileriye dönük
bir bakış elde etmek üzere Dünya Mutfağı
Zirvesi’ni oluşturdu. Sirha İstanbul ilk kez
geçen yıl 7.870 yiyecek hizmeti profesyoneli, 145 katılımcı ile buluştu. Bunların en
az 45 tanesi yabancı katılımcıydı ve bunlar
arasında kendi ürünlerini Türkiye’de ilk kez
tanıtan şirketler bulunuyordu.
Buderus’un yeni ürünü: Logamax plus GB062
Avrupa’nın önde gelen termoteknoloji markası Buderus, son ürünü Logamax plus GB062
Yoğuşmalı Kombi ile sektördeki güçlü imajını sağlamlaştırıyor. 30kW kapasitesi ile kesintisiz
sıcak su konforunu maksimum seviyede sunan, yoğuşma teknolojisi ile verimli ısınma sağlayan
Logamax plus GB062, ekonomik ısınmanın keyfini yaşatıyor.
T
eknolojinin en yeni ürünü olan Buderus Logamax plus GB062 Yoğuşmalı
Kombi, 30kW kapasitesi ile kesintisiz sıcak su konforunu maksimum seviyede
sunarken arkadan aydınlatmalı LCD ekranı ve modern tasarımıyla tüm mekanlara uyum sağlıyor. Maksimum enerji ve
konfor sunan Logamax plus GB072 Yoğuşmalı Kombi, 24 kW ısıtma, 30 kW kullanım suyu kapasitesine sahip bulunuyor.
Yüzde 109’a varan norm kullanma verimi
sayesinde, kullanıcısına verimli ısınmanın
76
konforunu sunuyor.
Magnezyum, alüminyum ve silisyum
alaşımlı yoğuşma eşanjörüyle çok daha
düşük yakıt tüketimi ve uzun cihaz ömrüne sahip olan kombiler, göz dolduran yenilikçi ve verimli tasarımıyla modern mekanların güzelliğine hızla adapte oluyor.
Aynı zamanda sistemi bir bütün olarak ele
alan Buderus teknolojisi ve EMS protokolü
içeren elektronik arayüzü sayesinde güneş enerjisi gibi yenilenebilir ısı sistemleri
ile de tam uyum içerisinde çalışıyor.
Öztiryakiler Proje Ekibi, HoReCa mutfaklarında
Öztiryakiler Proje Taahhüt Satış Müdürü Murat Batmaz: “İşletme sahipleri, yöneticiler ve şefler için
sadece proje sunmuyoruz. Baştan sona tüm süreci en iyi şekilde yönetiyor; çözüm ortağı oluyoruz.”
P
rofesyonel mutfaklar için projelendirmeden imalata, montajdan satış sonrası hizmete kadar her aşamada çok yönlü
çözüm üreten sektörün güçlü firması Öztiryakiler, tecrübeli projelendirme ekibi ile
işletmelere kaliteli ve fonksiyonel mutfaklar kuruyor. Öztiryakiler Proje Taahhüt Satış Müdürü Murat Batmaz projelendirme
aşamalarını anlatırken mutfak kuracak
olan işletmelerin dikkat etmesi gereken
noktalara da değiniyor. Mutfak şefleri ve
işletme yöneticileri ile yapılan ön görüşme
sonrası ortaya çıkarılan mutfak projeleri,
Öztiryakiler’in tecrübeli Proje Taahhüt Ekibi tarafından kusursuz bir şekilde yönetiliyor. İşletmenin ihtiyaçları baz alınarak
hem mutfak şefleri hem de işletme sahipleri için ergonomik, işletme giderlerini
minimize eden bir anlayışla ortaya çıkarılan proje örneklerini müşterisi ile yapılan
karşılıklı görüşmelerde şekillendiren ekip,
sektördeki yabancı markalara da hakim.
Ürünlere ilişkin gerçekleştirilen inovatif
süreçte de görev üstlendiklerini dile getiren Murat Batmaz, müşterilerin beklentilerini Ar-Ge başta olmak üzere ilgili tüm
birimlerle birlikte değerlendirdiklerini dile
getiriyor.
Tecrübe, Öztiryakiler Proje
Ekibini farklı kılıyor
Sektörün teknoloji rotasını çizen Öztir-
yakiler, projelendirmede de tecrübesi ile
“öncü” durumunda. Batmaz ,“HoReCa sektörüne ilk defa adım atacak veya mekan
zincirine yenilerini ekleyecek işletmeler için
farklı çözümler sunabiliyoruz. Firma olarak
birçok başarılı projenin mutfağında imzamız bulunuyor. Shangri-La, Regnum Carya,
Mandarin Bodrum, Raffless Hotel- Zorlu
Center, Ramada Resort-Akbük, Radison Blu
Kayseri gibi yakın zamanda açılışı yapılan
dünyaca ünlü pek çok işletmenin mutfakları
için uluslararası normlar ve şirket normlarını dikkate alıyoruz. Hayata geçirdiğimiz profesyonel mutfaklarda şeflerimizin en büyük
yardımcısı olan ekipmanlar firmamızın kalitesini ve güvencesini yansıtıyor” diyor.
Tasarlıyor, üretiyor, kuruyoruz
Öztiryakiler sadece Türkiye’de değil beş
kıtada 100’ü aşkın ülkede tasarladığı mutfakları anahtar teslim olarak kuruyor ve satış sonrasında da verdiği destekle şeflerin
tercihi olmayı sürdürüyor. Öztiryakiler Proje
Taahhüt Satış Müdürü Batmaz’a göre bu
kadar geniş bir coğrafyada ‘‘Ozti” markasının biliniyor ve tercih ediliyor olmasının sebebi Öztiryakiler’in ürün ve hizmet kalitesi.
‘‘Bugün 5 kıtada 100’ü aşkın ülkedeki pek
çok farklı mutfak için, tasarlıyor, üretiyor ve
kuruyoruz” diyen Batmaz, Turquality programına dahil olmalarının da bu süreçte itici güç olduğunu ve alınan desteklerle daha
fazla ülkeye kaliteli ürün götürmeye devam
edeceklerini dile getirdi.
Öztiryakiler, yılda 300’den fazla proje
teslim ediyor
Tüm dünyada gastronomi sektöründe
yaşanan gelişmelere paralel olarak gittikçe
artan sayıda ulusal ve uluslararası zincir
restoran projesi hazırlayan ve özellikle alışveriş merkezlerindeki foodcourlarda yaptığı
projelerle adından söz ettiren Öztiryakiler
Proje Taahhüt Ekibi yılda 300’den fazla proje
teslim ediyor. Firmanın yurt içinde İstanbul,
Ankara, İzmir, Antalya’da yurt dışında ise
Rusya ve Kazakistan’da proje ofisleri bulunuyor.
10’2014 |
turizm&yatırım |
77
TEDARİKÇİLER
HABER
Vestel Fransız Sarayı’nı LED’le aydınlattı
Türkiye LED aydınlatmada daha çok ithalatçı ülke konumunda olduğunu belirten Vestel
Şirketler Grubu İcra Kurulu Başkanı Turan Erdoğan, “Biz bunu tersine çevirmek istiyoruz. Vestel
City’de kendi aydınlatma laboratuvarlarımızı kurduk” dedi.
F
ransız Sarayı’nın aydınlatma sistemleri
Vestel LED Aydınlatma tarafından yenilendi.
Konuyla ilgili düzenlenen özel bir davete
ev sahipliği yaptı. Davette konuşma yapan
Erdoğan, ‘‘LED aydınlatma ürünleri, klasik
aydınlatmaya göre yüzde 80’lere varan tasarruf sağlıyor. İşyeri, ev ve fabrikalardaki
aydınlatmaların günde 12 saat kullanıldığı
düşünülürse bu mekanlara yapılacak LED
aydınlatma yatırımı ortalama 1-1,5 yıl gibi
bir sürede amorti edilebiliyor” dedi.
Led aydınlatma kendini
8 ayda amorti ediyor
Yılda 10 milyon adet TV üretme kapasitesine sahip Vestel’in LED’deki tecrübesini son 4 yıldır aydınlatma alanına da
taşıdığını belirten Erdoğan şunları ifade
etti: “Vestel City’de ar-ge, kalite, üretim
bölümlerimizi kurduk. Çeşitli illerde de
satış pazarlama ekiplerimizi kurduk. Türkiye’de LED aydınlatma konusunda 2014
yılı itibariyle pazar lideri konumuna geldik.
Yerli tasarım ve yerli üretim LED Aydınlatma ürünlerimizle bu kadar kısa bir sürede
pazar lideri olmaktan çok gururluyuz. Hem
Türkiye’de hem de yurt dışında satışlarımız her sene katlanarak artmaya devam
ediyor. Biz Vestel olarak her şeyi dünya
ölçeğinde düşünüyoruz.”
Yeni binada sıfırdan LED aydınlatma
kullanılırsa 8 ayda yatırımın amorti edilebileceğini de vurgulayan Erdoğan şöyle
konuştu: “LED aydınlatmanın ilk yatırım
maliyeti biraz pahalı gibi görünebilir ancak
bu yanlış algının değişmesi lazım. Araştırmalara göre 2020 yılına kadar dünyada satılan aydınlatma ürünlerinin yüzde 75 oranında LED ürünler olacağı öngörülüyor.”
LED aydınlatmada
dünya standardında üretim
Vestel LED Aydınlatma olarak pazarı
büyütmeyi hedeflediklerini sözlerine ekleyen Erdoğan şunları söyledi: ‘‘Türkiye’deki
1 milyar dolarlık aydınlatma pazarının
yüzde 10 dolayında bir kısmı LED pazarı.
Türkiye LED aydınlatmada daha çok ithalatçı ülke konumunda. Biz bunu tersine
çevirmek istiyoruz. Vestel City’de kendi
aydınlatma laboratuvarlarımızı kurduk ve
İTÜ Enerji Enstitüsü’nde de aydınlatma
laboratuvarının oluşturulmasına destek
olduk. Burada ithal edilen malzemelerin
dünya standartlarına uygun olup olmadıklarını test ediyoruz.”
Electrolux, İsveç Konsolosluğu
davetinde büyük beğeni topladı
Electrolux Profesyonel Türkiye, İsveç Konsolosluğu
Daveti’nin Gold Sponsoru oldu. İsveç İstanbul
Başkonsolosluğu’nda gerçekleşen davette, Electrolux airo-steam Touchline Fırınlarda “Sous-Vide Tekniği ile Kuzu
Tandır Pişirme Sunumu” davetliler, profesyonel şefler ve
basın tarafından ilgi gördü.
İ
sveç markası olan ve endüstriyel mutfak
ekipmanları sektöründe güçlü bir teknoloji ve inovasyon ağına sahip, Electrolux
Grubu’nun bölümlerinden Electrolux Profesyonel Türkiye, davetin gold sponsoru
idi. Konsolosluk bahçesine kurduğu Show
Mutfağı’nda, Electrolux Profesyonel Türkiye’nin Kurumsal Şefi Ahmed Özer tarafından, Electrolux air-o-steam Touchline
Fırınlarda “Sous-Vide Tekniği ile Tandır
78
Pişirme” sunumu yapıldı. Electrolux airo-steam Touchline Fırınlarda ‘‘Sous-Vide
Tekniği ile Kuzu Tandır Pişirme Sunumu”
davetliler, profesyonel şefler ve basın tarafından büyük ilgi gördü.
Sous-Vide Tekniği, mutfaklarda kullanılmaya başlanan yeni bir pişirme tekniğidir. Başka bir ekipmana gerek olmadan Electrolux’ün air-o-steam Touchline
Kombi Fırınlar’ında 0,5 derece ısı has-
sasiyetiyle Sous-Vide tekniği yapılabilir.
Sous-Vide Tekniği ile gıdanın tadı ve dokusu korunur, kendi öz suyunda pişirme
yapılır. Oksidasyona karşı koruma sağlanır ve gıdaların raf ömrü uzar. Davet
boyunca İsveç Konsolosluğu tarafından
İsveç lezzetleri ve Electrolux Profesyonel
Show Mutfağı’nda “air-o-steam Touchline Fırınlarda” pişirilen Türk lezzetleri misafirlere ikram edildi.
HABERLER
Turizmde Ağustos reklam
harcamaları 37 milyon lirayı aştı
Turizm Yazarları ve Gazetecileri Derneği'nin (TUYED) Medya Takip Merkezi (MTM) verilerinden
derlediği bilgilere göre, bu yılın ağustos ayında turizm sektörünün ilanları 37 milyon 668 bin
liralık reklam değerine ulaştı.
M
TM verileri, ağustos ayında yazılı basında en fazla ilanı çıkan oteller, seyahat acentesi ve otobüs şirketlerinden derledi. Bu noktada her alanın ilk 10 firmasının
ilanları dikkate alındı. İncelenen firmalar
ise şöyle sıralanıyor: Ramada Plaza İzmit,
Rixos Hotel, Sheraton Hotel, Golden Beach,
Merit Royal Hotel, Voyage Hotels, WOW İstanbul, Holiday Inn Istanbul Airport, Akgün
Hotel, Crystal Hotel, Anı Tur, Metro Turizm,
Etstur, Jolly Tours, Lady Travel, Setur, Kamil
Koç, Coral Travel, Pronto Tour ve Kappa Tur.
TUYED Başkanı Kerem Köfteoğlu, bun-
dan sonra turizm reklam harcamalarını aylık olarak açıklayacaklarını belirterek, “Veriler incelendiğinde, 2014’ün ağustos ayında
yazılı basında en fazla ilanları çıkan ve toplam alanı 60 bin 872 sütun/cm kapsayan
10 otelin reklam adedinin 603’e ulaştığı görülüyor” dedi. İlk 10 otel içinde, yerel basını
da kullanarak 166 adet ilan veren Ramada
Plaza İzmit adet bazında birinci sırada yer
aldı. Ramada’nın ilanlarının reklam değeri
53 bin 54 lira olarak hesaplanırken, ilk 10
otel içinde ilanlarının reklam değeri 2 milyon 43 bin 995 lirayı bulan Sheraton Hotel
2014 Ağustos ayında en fazla reklam harcaması yapan 10 otel
Marka
Reklam adedi Alan (S/cm) Reklam değeri (TL) Erişim
Ramada Plaza İzmit
166
4.429
53.054 1.985.241
Rixos Hotel
120
18.003
1.755.855 Sheraton Hotel
87
11.409
2.043.995 Golden Beach
47
2.045
Merit Royal Hotel
43
4.624
Voyage Hotels
38
5.202
WOW İstanbul
bu alanda ilk sırayı aldı. Sheraton’u ilanlarının reklam değeri 1 milyon 755 bin 855
lirayı bulan Rixos Hotel ikinci, ilanlarının
reklam değeri 1 milyon 168 bin 244 liraya
ulaşan Voyage Hotel üçüncü sırada izliyor.
En fazla reklam veren ilk 10 otelin ilanlarının aldığı yazılı basının toplam tirajının
50 milyon 392 bin 113’e ulaştığını belirten
Köfteoğlu, “Türkiye’de bir yayının birkaç kişi
tarafından okunduğunu göz önüne aldığımızda, bu ilanların toplamda 151 milyon
848 bin 876 kişilik kitleye ulaştığını söyleyebiliriz” diyor.
En fazla reklam harcaması yapan 10 seyahat acentesi ve otobüs firmaları
Marka
Reklam adedi Alan (S/cm) Reklam değeri (TL) Erişim
Anı Tur
132
54.056
10.491.994
61.208.406
25.225.787
Metro Turizm
125
6.589
45.009 576.285
37.924.236
Etstur
110
23.759
5.913.111 104.153.186
49.416 2.656.770
Jolly Tours
85
19.857
4.522.936 58.131.661
800.938 26.993.074
Lady Travel
66
28.353
2.720.859 9.322.752
1.168.244 35.299.017
Setur
61
13.645
2.463.822 37.591.017
31
4.188
124.525 812.452
Kamil Koç
52
3.351
23.318 523.800
Holiday Inn Istanbul Airport 25
3.303
99.075 641.883
Coral Travel
28
5.551
1.309.550 15.057.459
Akgün Hotel
25
3.303
99.075 627.210
Pronto Tour
23
5.086
1.137.155 17.511.495
Crystal Hotel
21
4.367
961.154 TL
19.683.206
Kappa Tur
22
4.502
1.217.583 20.885.727
Genel Toplam
603
60.872
7.155.331 151.848.876
Genel Toplam
704
164.749
29.845.337 324.961.788
Seyahat acentelerinde Anı Tur lider
MTM’nin seyahat acenteleri ve otobüs
firmaları için derlediği veriler incelendiğinde
ise, Anı Tur, reklam değeri 10 milyon 491 bin
994 lirayı bulan toplam 132 adet ilanla ağustos ayının lideri olarak karşımıza çıkıyor. Anı
Tur’u 110 adet ilanı 5 milyon 913 bin 111
liralık reklam değerine ulaşan Etstur ikinci
sırada izliyor. Etstur, geçen temmuz ayında
toplam reklam değeri 16 milyon 576 bin 224
liraya ulaşan, 248 adet ilanıyla birinci sıradaydı. Seyahat acenteleri ve otobüsü firma-
ları 2014 yılının ağustos ayında toplam 704
adet ilan verdi. Söz konusu ilanların toplam
reklam değeri de 29 milyon 845 bin 337 lirayı
buluyor. Bu alanın ilk 10 firmasının ilanları
toplamda 108 milyon 77 bin 562 tiraja ve 324
milyon 961 bin 788 kişinin erişimine ulaştı.
Havalimanlarındaki yolcu
trafiği 8 ayda yüzde 12 arttı
Türkiye havalimanlarında, iç ve dış hatlarda oluşan yolcu trafiği, yılın 8 aylık döneminde yüzde 12 artarak 111,5 milyona
çıktı. Bu dönemde iç hat yolcu trafiği 42
milyondan 46 milyona yükselirken, dış hat
yolcu trafiği de 44 milyondan 48 milyona
ulaştı. Toplam trafikte ilk sırayı 37 mil-
yonla İstanbul Atatürk alırken, onu 20 milyonla Antalya Havalimanı izledi. Üçüncü
sırada ise 15 milyonu aşan Sabiha Gökçen
Havalimanı yer aldı. Bu limanları; Ankara
Esenboğa, İzmir Adnan Menderes, Muğla
Dalaman ile Milas-Bodrum havalimanları
takip etti.
10’2014 |
turizm&yatırım |
79
HABERLER
AKTOB Başkanı: Savaş söylemi bile yeterli
Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği’nin (AKTOB) aylık yemeğinde konuşan Yusuf
Hacısüleyman, “Tanklarımızın sınırda olması, tezkerenin meclisten geçmesi savaş anlamını
taşıyor. Savaşın düşüncesi bile bizim sektörümüzü yakından ve olumsuz etkileyecektir” dedi.
A
KTOB’un geleneksel aylık yemekli toplantısı Side Kumköy’de bulunan The
Sense Deluxe Hotel’de yapıldı. Toplantıda
açıklamalarda bulunan AKTOB Başkanı
Yusuf Hacısüleyman, Türkiye’nin içinde
bulunduğu siyasi ortamları şu sözlerle
değerlendirdi:
“Tanklarımızın sınırda olması, tezkerenin meclisten geçmesi savaş anlamını taşıyor. Savaşın düşüncesi bile bizim
sektörümüzü yakından ve olumsuz etkileyecektir. İlk körfez savaşında bunu
gördük. Türkiye savaşa giriyor yorumları
var. Bu düşünce bile yeterli. Bir de ABD
ile Batı ülkelerinin Rusya’ya getirecekleri finansal ambargo koyma girişimi var.
Bundan sonra Rusya’dan gelmesi gereken para Batı’dan değil Doğu’dan gelecek. Yani Çin’den geleceği görülmektedir.
Rusya’dan turizmciler ödemelerini nasıl
alacak.”
Toplantıda Antalya bölgesinde 2014
sezonunda yaşanan ve yaşanmakta olan
altyapı sorunlarına da değinen Yusuf Hacısüleyman, “Bu yıl bulunduğumuz yörelerdeki arıtma tesislerinin çalışmaması
ve elektrik kesintileri turizmcilerin işini
zorlaştırdı. 30 yıldır turizm yapan bir kent
nasıl böyle bir zafiyet yaşar anlamıyorum.
Bunu düşünmemiz gerekiyor. Ancak bu
yıl içinde alt yapı sorunlarının giderileceğine inanıyorum” dedi.
Arıtma altyapıları yenileniyor
Toplantıya konuşmacı olarak davet
edilen ASAT Arıtma Şubesi Müdürü Münevver Ateş de, bu yıl yaşanan sorunların
çok geçmişte yapılan fizibilite ve yatırım
hatalarından da kaynaklandığını vur-
Yunanistan 8 ayda yüzde 16
büyüme yaşadı
Akdeniz çanağında Türkiye ve İspanya’nın büyümesi devam
ederken, en iyi performans Yunanistan’dan geldi. Mısır’ın
kayıpları ise ciddi boyutlara ulaştı.
Y
ılın 8 aylık döneminde yüzde 7 artışı
yakalayarak 45 milyon yabancı ziyaretçi
sayısını aşan İspanya, Türkiye ile arasındaki farkı 1,3 milyon dolayında artırdı. Bu
dönemde 25 milyonu aşan Türkiye ise yüzde 6,5’lik artışla ikinci sırada yer aldı. Yabancı ziyaretçi sayısında, geçen yıl 8 aylık
dönemde 18,1 milyon olan İspanya-Türkiye
farkı, bu yılın aynı döneminde 19,5 milyona
yükseldi. Öte yandan Akdeniz çanağında
Türkiye ve İspanya toplamı, Yunanistan ve
Mısır ile farkını da oldukça yukarı
çekti. Geçen yıl 46,4 milyon dolayında
olan bu fark, bu yılın 8 ayında 50 milyona çıktı. 8 aylık verilere göre, en hızlı büyüme yüzde 16 ile Yunanistan’da
gerçekleşirken, İspanya yüzde 7, Türkiye
yüzde 6,5 gelişme gösterdi. Öte yandan
Mısır’daki gerileme devam etti. Mısır 8
ayda yüzde 13 dolayında düşüş yaşadı.
Akdeniz’de yabancı ziyaretçi sayıları,
milyon (Ocak-Ağustos)*
ÜLKELER
2013 2014DEĞİŞİM
İSPANYA
42.245.3 7,3
TÜRKİYE
24.025..6 6,5
YUNANİSTAN12..6 14..6
MISIR
7..26..3 -13
TOPLAM
86.091.8 6,7
*Tahmini veriler
80
15,8
Kaynak: AKTOB ARGE
gularken, Kumköy, Çolaklı, Manavgat ve
Titreyengöl arıtma sistemlerinin yenileneceğini ve iyileştirileceğini belirtti. 2015
sezonunda, bu yıl yaşanan sorunların tamamen çözülmesini umduklarını belirten
Ateş, ayrıca Kemer’deki arıtmanın da kapasite artırımı ile destekleneceğini, bazı
arıtma sistemlerinin ise üstünün kapalı
hale getirileceğini söyledi.
Elektrik altyapısı da yenilenmeli Antalya’da yaşanan elektrik kesintileri ile ilgili değerlendirmelerde bulunan
CLK’ya bağlı Akdeniz Elektrik’ten Erkan
Küçük de, Antalya’da yaşanan temel sorunun, yaşlanan altyapı olduğunu, birçoğunun ise kısa zamanda yenilenmesi
gerektiğinin altını çizdi. Şirket olarak 2 bin
900 personel ve 670 araçla hizmet vermeye çalıştıklarını dile getiren Küçük, şirketin yatırımlara devam ettiğini ve bunun
önemli bir kısmının turizm bölgelerine
ayrıldığını ifade etti.
İzmir turizminde
yeni hedef: Latin
ülkeleri ve Çin
K
ruvaziyer gemileriyle birlikte yılda yaklaşık 1.5 milyon yabancı turisti ağırlayan İzmir, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın
yeni destinasyon açılımıyla atağa geçmeye
hazırlandığı açıklandı. Büyük Latin ülkeleri, Rusya ve Çin’in yakın markaja alınması
ile İzmir’e gelen turist sayısının artırılması
hedeflendi. İzmir Kültür ve Turizm Müdürü
Abdülaziz Ediz, İzmir’in çok önemli zenginlikleri barındırdığını belirterek, ‘‘Bakanlığımızın farklı ülkelere göre farklı tanıtım
politikaları izlemesi çok normal. İzmir’de
Avrupa ülkelerinin yanı sıra Çin, Brezilya,
Arjantin ile Rusya, Ortadoğu ve Türki devletleri hedef olarak belirledi. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yeni açılımının ardından
İzmir yapılacak altyapı ve büyüme çalışmalarıyla hedef ülkelerin cazibe merkezi
olacaktır” dedi.
Rusya’da tur operatörlerine yasal düzenleme
Rusya’da tur operatörü iflaslarının ardından yaşanan olumsuzlukların önlenmesi amacıyla
hazırlanan yasal düzenleme onaylandı. Yeni yasaya göre tur operatörleri, seyahatten en geç 1
gün önce müşterilerinin otel ve uçak parasının ödendiğini belgelemek zorunda olacak.
B
aşbakan Medvedev, tur operatörlerinin müşterilerine uçak biletleri dahil
tüm belgeleri en geç tur tarihinden 24 saat
öncesine kadar sunmalarını zorunlu hala
getiren kararnameyi onayladı. Onaylanan
yasa ile seyahat endüstrisindeki değişiklikler şöyle:
» Tur operatörlerinin mali yükümlülüklerinin artırılması: 50 milyon Ruble’den az
olmamak kaydıyla, cironun en az yüzde 5’i
kadar olacak.
» Tur operatörünü şahsi mesuliyeti kapsamında her bir tur için en az 100 Dolar’ı fona
aktarması gerekiyor.
» Turistlerin geri getirilmesinde kullanıla-
cak fona yatırılacak katkı artırılacak. Tur
operatörünün cirosuna bağlı olarak, yılda
100 bin Dolar’dan 500 bin Dolar’a kadar
değişen ödemeler gündemde. Küçük ölçekli
operatörlerin katkısı ise azaltılacak.
» Yıllık zorunlu aidatla tanımlanan tur operatörünün var olan (aktif) cirosunun görüntülenmesi.
» Turistlerle yapılan sözleşmelerin, zorunlu
olarak, elektronik kayıtlara alınması.
» İç pazarda faal olan seyahat acentelerinin mali yükümlülüklerinin, (0,5 milyon
Ruble) tanımlanması.
» Seyahat acentaları ve tur operatörleri için
tek bir kayıt sisteminin oluşturulması.
» Yasal çerçevenin dışında faaliyet gösterenlerin cezai durumlarının tanımlanması.
» Yöneticilerin, muhasebe müdürlerinin ve
mali işlerde yetkili olanların, iyi niyet çerçevelerinin tanımlanması.
» Yurtdışına giden turistlerin evlerine dönüşleri için gereken garantilerin tanımlanması.
Otellerde
maliyetler
yüzde 10 arttı
O
tellerdeki maliyet artışları, haziran ayında da enflasyonun üzerinde seyretti. TÜİK verilerine göre
ülke genelindeki enflasyon yüzde 8,3
oldu. AKTOB Araştırma Birimi verilerine göre; aynı dönemde otellerde
meydana gelen maliyet yükselişleri
ise yüzde 10’a yaklaştı. Otellerde en
yüksek maliyet artışları; yüzde 26 ile
meyve-sebze ve yüzde 16 ile bakliyat-un gruplarında gerçekleşti. Bu
grupları, sırasıyla süt, içecek ve et
grubu takip ediyor. Yiyecek grubundaki toplam maliyet artışı ise yüzde
10’u aştı. Haziran verilerine göre,
maliyet artışları enflasyonun altında kalan gruplar da; yağ, çay-şeker,
enerji-yakıt şeklinde sıralandı.
Kruvaziyer pazarı 8 ayda
yüzde 22 geriledi
Türkiye’ye kruvaziyer yolcu gemileri ile gelenlerin sayısı düşmeye
devam ediyor. Yılın 8 aylık döneminde gelen yolcu sayısı yüzde
22,3 gerileyerek 1,3 milyondan 1 milyon bandına indi.
8 aylık dönemde Antalya, Alanya ve Kaş limanlarının yolcu sayısı yüzde 6,6 düşerek
135 binden 126 bine geriledi. Bu dönemde, Antalya Limanı yolcu sayısı 119 binden 117 bine, Alanya Limanı yolcu sayısı
da 15 binden 8 bine geriledi. Türkiye’nin
en çok yolcu çeken limanı olan Kuşadası,
8 aylık dönemde yüzde 2 dolayında düşüşle 352 bin yolcuya ulaşırken, yüzde 31
gerileyen İstanbul da 288 bin kişiye indi.
Yüzde 53 gerileyen İzmir kruvaziyer yolcu
sayısı 143 bine indi. Marmaris Limanı da
yüzde 27 gerileme yaşayarak 67 bin dolayında düştü.
Otellerde maliyet artışları, %*
Fiyat Artışı %
Maliyet Artışı %
YİYECEK
13,0710,12
ET GRUBU
8,11
7,14
YAĞ GRUBU
7,65
0,31
SÜT GRUBU
10,58
9,03
BAKLİYAT-UN20,65 16,26
MEYVE-SEBZE20,68
26,59
ÇAY-ŞEKER VB
6,15
10,77
İÇECEK
6,78,47
TEKNİK SERV.
4,97
4,34
ENERJİ-YAKIT3,87 2,79
TEMİZLİK MLZ.
9,55
9,2
BASIN-YAYIN VB
4,28
11,25
* 12 aylık ortalamalarla
Kaynak: AKTOB ARGE
10’2014 |
turizm&yatırım |
81
HABERLER
İran'dan Türkiye'ye turizmde
işbirliğini geliştirme çağrısı
Türk-İran İş Konseyi’nin düzenlediği panelde konuşan İSİAD Başkanı Mehdi Culazade, iki
ülke arasındaki ilişkilerin turizm sayesinde daha da gelişeceğini söyledi. Türkiye’nin turizmde
yükselen pazarlarından olan İran’dan iki ülke arasında yükseliş trendine giren turizm ilişkilerini
daha da geliştirme için çağrı geldi.
K
ısa adı DEİK olan Dış Ekonomik İlişkiler Konseyi’nin Türk-İran İş Konseyi’nin
düzenlediği panelde konuşan İranlı Sanayici ve İşadamları Derneği (İSİAD) Başkanı
Mehdi Culazade, İran ile Türkiye arasında
artan ticari ilişkilerin turizme yansımasının mutluluk verici olduğunu belirtti.
Culazade, “Turistik veya iş amaçlı İran seyahatine gidenler, dönüşte her ne kadar
sosyal tesislerin azlığı, altyapı eksikliği
gibi durumlardan bahsetseler de İran halkının yazılan ve bahsedilen gibi olmadığını
da görüp döndüklerinde dile getiriyorlar”
dedi.
İran’ın turizmde alacak çok yolu var
Panelde konuşan İran-Türkiye İş Konseyi Başkanı Reza Kami de özellikle turizm konusundaki noksanların üzerinde
durmak için bu gibi toplantılarda konuşulanların ve çıkarılan sonuçların önemli
olduğunu belirterek şunları söyledi: “Hava,
kara ve deniz yolları konusunda daha fazla gelişmeye ihtiyacımız var. İnsan kay-
nakları konusunda daha fazla eğitime
ihtiyaç var. Altyapı eğitim kültürel konularda, tanıtım konusunda İran’da yapılan
araştırmalar potansiyelin olduğunu fakat
doğru kullanılmadığını gösteriyor.”
Türk-İran İş Konseyi Başkanı Ali Osman Ulusoy, İran’dan Türkiye’ye gelen işadamı ve turist sayısının hızla arttığını belirterek, “Türkiye’den de İran’a 500 bin kişi
gitse, önemli bir adım olur. Ama Türkler
İran’ı tanımıyor. Eminim ki İran önümüzdeki yıllarda daha iyi yerlere gelecek” dedi.
Bursa METEX Fuarı ile Arap
turisti hedefliyor
Ufuk Gezgin
TEKOB başkanlığına
seçildi
Tekirova Turizm Yatırımcıları ve İşletmecileri Birliği Derneği (TEKOB), yeni
yönetim belirledi. TEKOB’un Olağanüstü Genel Kurulu’nda Euphoria Otel Genel Müdürü Ufuk Gezgin TEKOB Başkanlığına seçildi.
TEKOB yeni yönetimi şu isimlerden
oluştu:
- Ufuk Gezgin / TEKOB Başkanı - Tekirova Euphoria Otel Genel Müdürü
- Faruk K. Karaca / Başkan Yardımcısı
-Tekirova Rixos Otel Genel Müdürü
- M.Atila Akbaş / Sayman- Tekirova
Martı Myra Otel İnşaat ve Endüstriyel
İşler Müdürü
- H. Aydın Aytuğ /Yazman - Tekirova
Martı Myra Otel Genel Müdürü
- Şinasi Gürocak / Yönetim Kurulu Üyesi - Phaselis Rose Otel Genel Müdürü
82
Bursa, Ortadoğu pazarından daha fazla turist çekmek için III.
METEX Turizm etkinliğine ev sahipliği yapacak.
K
ültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel
Müdürlüğünün destekleri, Bursa Valiliği
himayesinde, Bursa Büyükşehir Belediyesi,
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, Bursa, Eskişehir, Bilecik Kalkınma Ajansı, Bursa Kültür
Turizm ve Tanıtma Birliği (BEBKA) ve Mercan Turizm katkılarıyla 13 - 14 Kasım 2014
tarihinde Bursa, Merinos – Atatürk Kongre
Kapadokya 8
ayda yüzde 11
artış yakaladı
N
evşehir Valiliğinden yapılan açıklamaya göre, Ocak-Ağustos döneminde Kapadokya’yı 1 milyon 987 bin 644
yerli ve yabancı ziyaret etti. Kapadokya,
toplam ziyaretçide 8 ayda yüzde 10,82’lik
bir artış yakalamış oldu.
Kültür Merkezinde yapılacak. Bu etkinliğe 15
Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkesinden seçkin
seyahat acenteleri, tur operatörleri, turizm
profesyonelleri ve medya mensupları olarak
yaklaşık 180 konuğun katılması bekleniyor.
Etkinlikte turizm açısından bölge tanıtılacak
ve bir günlük konferans ve devamında B2B
görüşmeler şeklinde yapılacak.
Çobanların tarifiyle keşfedilen
kanyon turizme kazandırılacak
Denizli’nin Çameli ilçesinde, yöre halkının “gavur deliği” adıyla
andığı 14 km uzunluğundaki kanyon, turizme açılacak.
D
enizli’nin Çameli ilçesinde, çobanların
tarifiyle DOSEV üyelerince keşfedilen
ve yöre halkının ‘‘gavur deliği” adıyla andığı 14 kilometre uzunluğundaki kanyon,
içinde barındırdığı biri 18 metre yüksekliğindeki yüzlerce şelalesi ve eşsiz doğal
güzellikleriyle turizme kazandırılacak. Denizli Doğa Sevenler Derneği (DOSEV) üyelerinin, çobanların tarifiyle Emecik ile Cevizli mahalleleri arasındaki dağlık bölgede
gerçekleştirdiği yürüyüşle keşfedilen 14
kilometre uzunluğundaki kanyon, Deniz-
li’nin doğa turizmindeki yeni potansiyeli
oldu.
“Kanyonun turizme
kazandırılması çok önemli”
Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürü
Mehmet Korkmaz da konuya ilişkin kanyonun keşfedilmesinin, bölgenin ve Denizli turizminin çeşitliliği açısından çok
önemli olduğunu belirtti. Çameli ilçesinin
sınırlarının yüzde 75’inin ağaçlık ve yeşil alandan oluştuğunu ve birçok henüz
bilinmeyen güzelliği barındırdığını ifade
eden Korkmaz, şunları söyledi: “Kanyonun
bulunması ve turizme kazandırılması çok
önemli. Güney Ege Kalkınma Ajansı desteğiyle kanyonun bulunduğu ilçenin, doğal
güzellikleriyle ilgili Çameli Kaymakamlığı
ile proje geliştirildi. Çalışmalar devam ediyor, burası turizme kazandırılacak. Proje
bittiğinde, ilçede bulunan tarihi yürüyüş
yolları ve parkur alanları belirlenecek ve
sonrasında ulusal ve uluslararası alanda
tanıtılması için çalışılacak.”
Global Liman İşletmeleri, Barselona Limanı’nı aldı
Global Liman İşletmeleri, Barcelona Limanı'nın yüzde 62’sini portföyüne kattığını açıkladı.
Şirketin ayrıca, Yenikapı’da kruvaziyer liman yapımı için teklif götürdüğü belirtildi.
T
ürk liman grubu ve operatörü Global
Liman İşletmeleri (GLİ), dünyanın en
büyük beşinci kruvaziyer limanı olan Barcelona Limanı’nı portföyüne kattı. GLİ’nin
sıradaki hedefinin ise Yenikapı’ya kruvaziyer limanı yapmak olduğu belirtildi.
GLİ’nin yüzde 62’sini satın alarak ortak
olduğu Barcelona Limanı, tüm terminalleriyle günlük 21 bin yolcu ağırlıyor ve aylık
ortalama 630 bin yolcu geçiş yapıyor. Milliyet gazetesinden Mithat Yurdakul’un haberine göre, Barselona limanının 2013 yılı
cirosu 20 milyon 500 bin avro oldu. Sadece
Akdeniz Bölgesi’nde değil, dünya liman-
ları arasında da büyük bir öneme sahip
olan Barselona Limanı, GP Wild şirketinin
yaptığı araştırmaya göre, 2013 yılında 1
milyon 500 bin homeport, 1 milyon transit olmak üzere toplam 2 milyon 500 bin
yolcu ağırladı.
Limanın free shop bölümleri için Türk
yatırımcılar aranıyor
Global Liman İşletmeleri Genel Müdürü
Saygın Narin, liman için İspanya rekabet
kurumu sürecini beklediklerini, ancak süreçte bir pürüz olmayacağını söyledi. Narin, aldıkları limanların free shop bölümleri
için Türk yatırımcıları beklediklerini söyledi. Türklerin halen cruise turizmine aşina
olmadığını, cruise gemilerinin sanıldığı kadar pahalı olmadığının altını çizen Narin,
kruvaziyer turizmine İstanbul Yenikapı’da
girmek istediklerini, buraya bir teklifle gittiklerini açıkladı.
Türkiye’nin ikinci büyük fuar merkezi Konya’da açıldı
K
onya’da TÜYAP Konya Uluslararası
Fuar Merkezi açıldı. Açılışını Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun yaptığı fuar
merkezi, Konya Ticaret Odası tarafından
yapıldı. Yeni fuar merkeziyle 6 ayrı salon,
fuaye alanları, toplantı salonları ve hizmet
bölümleri ile birlikte 66 bin m2 kapalı, 20
bin m2 açık alan olmak üzere toplam 86
bin m2’lik sergileme alanı yer alıyor. İstanbul’dan sonra ülkenin en büyük ikinci fuar
merkezi olan Konya Ticaret Odası -TÜYAP
Konya Uluslararası Fuar Merkezi’nin, kente katkı sağlaması bekleniyor.
10’2014 |
turizm&yatırım |
83
HABERLER
Bodrum Tanıtma Vakfı fuar sezonunu Fransa ile açtı
Bodrum Tanıtma Vakfı, 2014-2015 turizm fuarları dönemine 23-26 Eylül 2014 tarihleri arasında
Paris'te düzenlenen IFTM Top Resa Turizm Fuarı ile adım attı. Bodrum Belediyesi ve Bodrum
Tanıtma Vakfı Başkanı Mehmet Kocadon, fuarlara istikrarlı katılımları sayesinde Bodrum'un
Fransa'da bir marka haline geldiğini açıkladı.
B
irçok ülkenin katıldığı Paris IFTM Top
Resa Turizm Fuarı’nda 27bin m2’lik
alan üzerinde kurulan 348 adet stantta
1200 marka yer aldı. Fuara katılan 160
destinasyondan biri de Bodrum’du. 2013
yılında Türkiye’yi 1.046.010, Muğla’yı
132.934, Bodrum’u ise 92.350 Fransız
turist ziyaret etmişti. Türk Hava Yolları
Fransa’nın 8 kentinden Türkiye’ye tarifeli
sefer yapıyor.
sonucunda Bodrum’un Fransa’da bir marka
haline geldiğini belirterek şu bilgileri verdi:
‘‘Fransa dan Bodrum’a en çok Paris, Lille,
Lyon, Nantes,Toulouse ve Nice şehirlerinden turist geliyor. Bu turistlerin Bodrum’a
gelmesinde Marmara, Fram, Look ve Paşa
gibi birçok tur operatörü aracılık ediyor. Ayrıca 2015 yılında Parfums Du Monde isimli
tur operatörünün de haftada bir uçakla
Bodrum’a turist getireceğini açıkladı.”
2015’te Parfums Du Monde haftada bir
uçakla Bodrum’a turist getirecek
Bodrum Belediyesi ve Bodrum Tanıtma
Vakfı Başkanı Mehmet Kocadon, Bodrum
Tanıtma Vakfı olarak yıllardan beri Fransa’yı önemsediklerini, Fransa’da düzenlenen fuarlara istikrarlı bir şekilde katılmaları
“Fuarlarda alternatif turizm
kaynaklarımızı da sunacağız”
Bodrum’un marka değerinin her geçen
gün arttığına işaret eden Başkan Kocadon,
‘‘Fuar sezonumuzu da bu yıl Bodrum Tanıtma Vakfı olarak Fransa ile açmış bulunuyoruz. Katılımlarımız sadece Avrupa ile
sınırlı olmayacak. Dünyanın birçok ülkesinde düzenlenen fuarlara katılım sağlayacağız. Bodrum Tanıtma Vakfı olarak en
büyük amacımız; Bodrum’un sadece deniz,
güneş ve kum üçlüsü ile anılmasından çok
alternatif turizm kaynaklarımızı da katılacağımız fuarlarda sunmaktır” dedi.
Bodrum Tanıtma Vakfı 2014 - 2015 fuar
döneminde yurt dışı ve yurt içinde 25 fuara
katılacak.
Uluslararası Turizm Karikatürleri
Yarışması tescillendi
TUYED ve Anatolia Dergisi’nin işbirliği, Kültür ve Turizm
Bakanlığı’nın destekleriyle 2009 yılından bu yana, her yıl
düzenlenen Uluslararası Turizm Karikatürleri Yarışması'nın
kalitesi FECO tarafından uluslararası alanda tescillendi.
F
ECO (Federation of Cartonists Associations-Uluslararası Karikatürcü Birlikleri
Federasyonu), uluslararası alanda düzen-
84
lenen karikatür yarışmalarını niteliklerine
göre sıralıyor. Buna göre, Turizm Yazarları
ve Gazetecileri Derneği (TUYED) ve Anatolia Dergisi işbirliğiyle geleneksel olarak
düzenlenen Uluslararası Turizm Karikatürleri Yarışması gibi etkinlikleri, bu yarışmaların karikatür albümünün basımı, ödül
töreninin düzenlenmesi, para ödülü, plaket
verme, seyahat giderlerinin karşılanması,
dereceye girenlerin ağırlanması, yarışmaya gönderilen eserlerin amaç dışı kullanılıp
kullanılmaması gibi ölçütlere göre 1 ila 6
puan üzerinden sıralıyor. Uluslararası Turizm Karikatürleri Yarışması geçen sene
olduğu gibi bu yıl da 6 puan üzerinden 5
puan alarak kalitesini ve güvenirliğini tescil
etti. FECO’nun resmi web sitesi incelendiğinde, aralarında birçok tanınmış karikatür
yarışmasının daha düşük puanlara sahip
olduğu görülüyor.
Turizm illerinde
valiler değişti
C
umhurbaşkanı Erdoğan’ın gece
yarısı onayıyla Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren valiler kararnamesi ile 31 valinin görev
yeri değiştirildi. Turizm kentlerinden
Antalya’ya MGK Genel Sekreteri Muammer Türker, Muğla’ya Merkez Valisi Amir Çiçek atandı. Uzun süredir
İstanbul Valiliğini yürüten Hüseyin
Avni Mutlu, Ankara Valisi Alaaddin
Yüksel, Diyarbakır Valisi Mustafa
Cahit Kıraç görevden alınarak merkez valiliklerine getirildiler. İstanbul’a
Malatya Valisi Vasip Şahin getirilirken, Ankara’ya 4 yıldır Emniyet Genel
Müdürlüğü görevini yürüten Mehmet
Kılıçlar getirildi.
Rus pazarında 2015 eğilimleri fuarda konuşuldu
Rusya Uluslararası Seyahat Fuarı, bu yıl 16-19 Eylül tarihleri arasında, Rusya’nın başkenti
Moskova’da 20’inci kez kapılarını açtı. 2014/2015 kış sezonu ve sonrasındaki döneme ilişkin
pazarın geleceğinin gözlemlendiği fuara katılan TÜRSAB, sonuç raporunu açıkladı.
T
ürkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) raporuna göre fuar, Rusya ile
batılı ülkeler arasında artan gerilimin ve
Ruble’deki değer kaybının gölgesinde gerçekleşti. Rusya’da düzenlenen en önemli
turizm fuarlarından biri olarak gösterilen
Rusya Uluslararası Seyahat Fuarı, ‘‘Eğlence” ‘‘MICE”, ‘‘Lüks Tatil” ve ‘‘Sağlık ve
Termal Turizm” bölümlerinden oluştu.
Crocus Expo Center’da düzenlenen fuarın
bu yılki partner ülkesi Meksika oldu. 22 bin
metrekarelik alana yayılan 4 holde gerçekleştirilen Rusya Uluslararası Seyahat
Fuarı’nda 64 ülkeden 1500 katılımcı firma
yer alırken, fuarda Rusya’daki 30 bölge de
turistik değerlerini tanıtma fırsatı buldu.
Türkiye, fuarda 300 metrekarelik pavillonu
ile yer alırken Avrupa ülkeleri fuarda temsil edilmedi. Türkiye fuarda; Moskova Kültür ve Tanıtma Müşaviri Alper Özkan ve
Moskova Kültür ve Tanıtma Ataşesi İlker
Özkan tarafından temsil edildi.
Avrupa’ya kızan Ruslar Türkiye’ye yöneldi
Raporda yer alan fuarla ilgili izlenimler
ve beklentiler ise şöyle:
- Rus vatandaşlarının 2014 yaz sezonu
tatil tercihinde son dönemde yaşanan siyasi ve ekonomik gelişmelerin ciddi etkisi
oldu.
- Fuarda yer alan turizm sektörü temsilcilerinin ortak görüşü, Rusya’nın Avrupa
ülkeleri ile yaşadığı siyasi gerilim nedeniyle
Rus vatandaşlarının Türkiye’ye yöneldiği
yönünde.
- Yılın ilk 8 aylık döneminde Rusya’dan
İspanya’ya giden Rus turist sayısı ise yüzde 5 oranında geriledi.
- Son iki yıllık dönemde Rusya pazarında ciddi artış yakalayan Yunanistan’da
2014 yılı sonunda Rusya pazarında küçülme yaşanmasını bekliyor.
- 2014 yılının ilk sekiz aylık döneminde
Rusya’dan Türkiye’ye gelen turist sayısı
yüzde 12,92 oranında artarak 3 milyon 506
bin 84 kişiye ulaştı.
- Türkiye’ye gelen Rus turist sayısının,
2014 yılı sonunda 4,5 milyon seviyesini aşması ve tarihin en yüksek seviyesine çıkması bekleniyor.
- Türkiye kaliteli hizmeti ve nitelikli tesisleri ve konumu itibariyle Rusya pazarında rakipsiz durumunu sürdürüyor.
- Türkiye için Rus pazarında asıl tehlike
Ruble’de yaşanan değer kaybının sürmesi
olacak.
- Dünya Bankası tarafından açıklanan
son raporda Rusya’da tüketicilerin harcamalarını kısma eğilimi içinde olduğuna dikkat çekiliyor. Bu eğilimin sürmesi Rusların
önümüzdeki dönemde tatil harcamalarına
olumsuz etki edebilir.
- Siyasi ve ekonomik belirsizlik arttıkça
geleneksel olarak “Son dakikacı” olarak bilinen Rusya pazarında bu eğilimin artması
beklenebilir.
TÜRSAB Müze Girişimleri ve BİLETİX işbirliği yaptı
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Müze Girişimleri ve Biletix arasında yapılan sözleşme
çerçevesinde T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı müze ve örenyeri biletleri, Harbiye Asker
Müzesi biletleri ile Müzekart’lar artık Biletix üzerinden satışa sunuluyor.
B
u anlaşma ile dünyanın lider biletleme
kuruluşu Ticketmaster şirketi olan Biletix’in satış ağı ile dünyanın dört bir yanından
Türkiye’ye gelecek olan turistler, gelmeden
önce müze biletlerini ve Museumpass kartlarını internet üzerinden satın alabilecekler.
Kültür turizmine gönül veren yerli ziyaretçiler de müze ve ören yerleri biletlerinin yanı
sıra Müzekart’larını da gişeye gitmeden
www.biletix.com internet adresinden satın
alma şansı yakalayacaklar.
Tarihi değerlere ulaşmak kolaylaşacak
İstanbul Arkeoloji Müzeleri bahçesinde düzenlenen imza töreninde konuşan
TÜRSAB Yönetim Kurulu Başkanı Başaran
Ulusoy, ‘‘TÜRSAB olarak satış, pazarlama ve
ziyaret yönetimini üstlendiğimiz 155 müze
ve örenyerinde 2014 yılının ilk sekiz ayında
yüzde 50’ye yakın bir gelir artışı sağladık.
Artış oranı bu sene devraldığımız 2. Aşama müzelerde yüzde 65 ve Pamukkale’de
yüzde 46 oldu. Gelirlerde birinci sırada 40
milyon 301 bin TL ile Ayasofya, ikinci sırada
39 milyon 279 bin TL ile Topkapı ve üçüncü
sırada 22 milyon 599 bin TL ile Pamukkale
geliyor. Böylece yılsonu itibariyle Bakanlığa
toplam 400 milyon TL’lık rekor bir gelir kazandırmış olacağız. Biletix ile imzaladığımız
anlaşmayla birlikte dünya tarihi açısından
çok önemli bir yerde olan tarihi mirasımız
daha çok tanınır, daha kolay ulaşılır hale
gelecek. Dünyanın en çok ziyaret edilen
müzesi Louvre Müzesi’nin biletlerini nasıl
Paris’e gitmeden önce satın alabiliyorsak,
Topkapı Sarayı da aynı ulaşılabilirlikte olacak. Kültür mirasımızın tanıtımına sağladığı bu büyük katkıdan dolayı Sayın Kemal
Erdine’nin şahsında tüm Biletix ve Ticketmaster ekibine teşekkür ediyorum” diye
konuştu.
10’2014 |
turizm&yatırım |
85
HABERLER
Dünya turizmi ilk yarıda yüzde 5 büyüdü
Birleşmiş Milletlere bağlı Dünya Turizm Örgütü’nün (UNWTO) yayımladığı Turizm Barometresi’ne
göre, 2014’ün Ocak-Haziran aylarını kapsayan ilk yarısında dünya çapında uluslararası turizm
hareketleri, geçen yılın aynı döneminden 22 milyon artarak yüzde 4.6 büyüdü ve 517 milyona ulaştı.
T
urizm Barometresi’ne göre en güçlü
büyümeyi yüzde 8 ile Güney Asya ve
Kuzey Avrupa, yüzde 7 ile Kuzeydoğu Asya
ve Güney Akdeniz bölgeleri eldi etti. Söz
konusu bölgeleri yüzde 6’lık büyümeyle
Amerika, yüzde 5 ile Asya ve Pasifik ve Avrupa bölgeleri izledi.
UNWTO Genel Sekreteri, Taleb Rifai, bu
sonuçların son yıllardaki turizmin performansının olumlu bir seyir izlediğini gösterdiğini belirterek, ‘‘Bu gelişme dünya
çapında kalkınma ve ekonomik fırsatları
ifade ediyor. Jeopolitik ve ekonomik sorunlara rağmen, uluslararası alanda turizm varışları 2010’dan beri yılda ortalama
yüzde 5’lik artışlar kaydetti. Bu trend, daha
fazla çevrilen ekonomik büyüme, daha
fazla ihracat ve daha fazla iş anlamına ge-
liyor” dedi.
Rifai, UNWTO uzmanlarının bu yılın başında turizmdeki büyümeyi yüzde 4 olarak tahmin ettiğini hatırlatarak, “UNWTO
olarak 2010-2020 yıllarını kapsayan uzun
vadeli büyümenin ise yılda ortalama yüzde
3.8 olacağını tahmin ediyoruz” diye konuştu.
Ebola Afrika’yı olumsuz etkiledi
UNWTO Genel Sekreteri Taleb Rifai uzmanların, bu yıl Kuzey Afrika’daki büyümenin yüzde 4 seviyesinde olacağını tahmin
ettiğini belirtiyor. Bölgede görülen Ebola
virüs salgınından dolayı büyümenin yüzde 3 olarak gerçekleştiğini kaydeden Rifai,
‘‘Virüs salgını bölgenin imajını zedelediği
ve bölgeye seyahatleri etkiledi. Bu konuda
Yabancıların kredi kartı
harcamaları yüzde 30 arttı
Visa Europe, yaz aylarında Türkiye ve yurtdışında Visa kartları
ile yapılan harcamaları açıkladı. Buna göre, Haziran – Ağustos
2014 döneminde yabancıların Türkiye’de Visa kartlarıyla
yaptıkları harcamalar, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde
30 artarak, 1,7 milyar avroya ulaştı.
V
isa kartlarıyla geçen seneye oranla yüzde 23’lük bir artışla toplam 234 milyon
avro harcayan İngilizler, Türkiye’de 2014
yılı yaz aylarında en çok harcama yapan
yabancılar listesinde birinci sırada yer aldı.
İngilizleri takip eden Ruslar ise bu yaz, yüzde 25’lik artışla toplam 196,5 milyon avro
harcadı. Geçen yıla kıyasla yaklaşık yüzde
30’a varan bir artışla ABD vatandaşlarının
Türkiye’deki harcamaları ise 147 milyon avroya ulaştı. Listede 4’üncü sırada yer alan
Almanlar, yaz boyu 112 milyon avro harcayarak, geçen yıla oranla yüzde 36’lık bir artış gerçekleştirdi.
Arapların Türkiye’ye ilgisi
katlanarak artıyor
Her yaz döneminde olduğu gibi bu sene
de Türkiye bol sayıda Ortadoğulu ziyaretçi
ağırladı. Visa Europe’un açıkladığı rakamlara göre, Arap turistlerin bu yaz Türkiye’de
86
Visa kartlarıyla yaptıkları harcamalarda dev
bir artış gözlemlendi. Suudi Arabistan’dan
gelen turistler, yüzde 72’lik artışla bu yıl
ülkemizde 93,7 milyon avro harcama yaptı.
Böylece Suudi Arabistan, Türkiye’ye döviz
girdisi sağlayan ilk 5 ülke arasında yer almayı başardı. Libyalı turistler ise geçen yıla
oranla 16 kat daha fazla harcayarak, Türkiye’de en çok harcama yapan yabancı ziyaretçiler listesinde hızlı bir yükseliş gösterdi.
Yabancıların 2014 yaz döneminde Türkiye’de gerçekleştirdikleri kartlı alışverişlerde
en çok öne çıkan sektör yüzde 21 artış ile
perakende hizmetleri oldu. Perakende harcamalarını, yüzde 32 ve yüzde 41 artış ile
otel ve havayolu harcamaları izledi. Yine
yüzde 41’lik bir artış ile hazır giyim ve yüzde 16’lık artış ile seyahat alışverişleri de
2014 yılı yaz harcamalarında yabancıların
Türkiye’de gerçekleştirdikleri diğer önemli
kalemler olarak dikkat çekti.
oluşan yanlış algılamalar, bölge ekonomisini olumsuz etkiledi. Gereksiz yasak ve
uyarılar özellikle seyahat ve turizm sektöründe zorluklara neden oldu” diyor.
Yılın ilk yarısında uluslararası turizm
harcamaları da arttı. Turizm Barometre’sine göre gelişmiş ekonomilerden İtalya’da
turizm harcamaları yüzde 8, Avustralya
pazarlarda yüzde 7, ABD pazarında yüzde
5 ve Fransa ile Kanada’da ise yüzde 3 arttı.
Gelişmekte olan pazarlardan Çin ve Rusya
Federasyonu’nda geçen yılın tamamında
turizm harcamaları sırasıyla yüzde 26 ve
yüzde 25 olarak gerçekleşmişti. Talebin
hala güçlü olduğu söz konusu pazarlardan
Çin’de bu yılın yarısında turizm harcamaları yüzde 16, Rusya’da ise yüzde 4’lük artışlar kaydetti.
İlk yarıda turizmde
reel büyüme yüzde 1,7
T
urizmin iki önemli sahası olan konaklama ve yiyecek içecek alanlarındaki toplam yurtiçi üretim ise yüzde
12,6 artarak 16,8 milyar TL oldu. Diğer
yandan enflasyondan arındırılmış (sabit fiyatlarla) değerlerle, ekonomideki
yurtiçi üretim yüzde 3,3 yükselerek 60
milyar TL olurken, turizmdeki yurtiçi
üretim de yüzde 1,7 artarak 0,9 milyar TL’ye çıktı. Böylece turizmin yurtiçi
üretim seviyesi cari fiyatlarla % 12,6
artarken, reel fiyatlarla %1,7 yükseldi.
Öte yandan turizm üretiminin ülke
üretimindeki yapısında önemli bir değişim gözlenmedi. Cari fiyatlarla turizmin ülke GSYİH’daki payı yüzde 2 dolayında kaldı. Reel fiyatlarla ise büyüme
yüzde 1,5’ten yüzde 1,48’e geriledi.
GSYİH* verileri, milyar TL (Ocak-Haziran)
20132014 Büyüme
Turizm (Cari)
14,9
16,8
Turizm (sabit)
0,87
0,89
% 1,7
Türkiye (Cari)
741,0 832,3
% 12,3
% 12,6
Türkiye (Sabit)
58,2
60,1
% 3,3
Turizmin payı (Cari),%
2,02
2,03
0,01 puan
Turizmin payı (Sabit),%
1,50
1,48
-0,02 puan
*Yerli yabancı tüm yerleşik kişilerin ülke içinde
ürettikleri mal ve hizmetlerin değeri
İSTATİSTİKLER
8 ayda Türkiye’nin
Antalya 9 ayda yüzde
büyümesi %7’ye yaklaştı 4,8 büyüdü
T
ürkiye’ye 8 aylık dönemde gelen yabancı ziyaretçi sayısı yüzde 6,8 artarak, 24 milyon 89 binden 25 milyon 749 bin seviyesine çıktı. Bu yıl yüzde 13 dolayında büyüyerek, 3 milyon
506 kişiye ulaşan Rusya, ilk sırada yerini alırken, onu yüzde 3,1
gelişme ile 3 milyon 339 bine ulaşan Almanya takip etti. Üçüncü sırada yüzde 4,4 büyüyen İngiltere yer aldı. Bu ülkeden gelenlerin sayısı 1 milyon 742 binden 1 milyon 819 bine yükseldi.
8 ayda yüzde 40 büyüyen İran pazarından gelenlerin sayısı da
790 binden 1 milyon 110 bine çıktı. İlk yarıda gerileyen Hollanda
pazarı, ağustosta toparlayarak yüzde 0,1 artışa geçerken, toplamda 960 bin kişiye ulaşıldı. Karmaşa içindeki Ukrayna pazarı
da 8 ayı yüzde 8 geride kapattı. Norveç pazarındaki gerileme ise
yüzde 21’i aştı. İsveç ve İtalya da yüzde 5 dolayındaki düşüşle
gerileyen pazarlar içinde yer aldı. Avusturya ve Norveç’te de gerileme sürdü.
TÜRKİYE’YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLER (OCAK-AĞUSTOS)
2013
2014
3 104 869
3 506 084
RUSYA FED.
3 339 626
3 445 366
ALMANYA
1 742 549
1 819 658
İNGİLTERE
GÜRCİSTAN
1 199 214
1 181 330
1 110 503
İRAN 790 626
1 013 211
1 092 820
BULGARİSTAN
HOLLANDA 953 753 960 550
FRANSA 770 857 779 615
IRAK 452 369 603 810
YUNANİSTAN 448 085 558 016
A.B.D. 513 983 522 706
BELÇİKA 494 160 501 204
UKRAYNA 531 077 488 601
İTALYA 497 363 471 630
İSVEÇ 492 373 470 920
AZERBAYCAN 431 927 456 334
AVUSTURYA 392 862 388 904
POLONYA 305 852 380 921
KAZAKİSTAN 332 970 345 769
ROMANYA 277 907 303 968
DANİMARKA 292 375 298 420
NORVEÇ 325 600 254 328
İSVİÇRE 240 009 243 438
S.ARABİSTAN 171 563 240 785
İSPANYA 198 326 194 065
24 089 031
25 749 063
TOPLAM
Değişim, %
12,9
3,2
4,4
-1,5
40,5
7,9
0,7
1,1
33,5
24,5
1,7
1,4
-8
-5,2
-4,4
5,7
-1
24,5
3,8
9,4
2,1
-21,9
1,4
40,3
-2,1
6,9
A
ntalya’ya gelen yabancı ziyaretçi sayısı, ocak-eylül döneminde, yüzde 4,85 artarak 9 milyon 559 binden 10 milyon 23 bine
yükseldi. Eylül’de yüzde 5 daralan Antalya’da yıllık büyüme hızı 2
puan gerileyerek yüzde 7’den yüzde 4,8’e indi. Eylül ayında gelen
yabancı ziyaretçi sayısı yüzde 5,4 gerileyerek 1 milyon 666 binden
1 milyon 576 bine düştü.
azarlara bakıldığında 9 aylık dönemde, yüzde 8,3 büyüyen Rusya pazarından gelenlerin sayısı 3 milyondan 3,3 milyona ulaştı.
Bu pazar, geçen yılın aynı döneminde yüzde 18 gelişme göstermişti. Geçen yıl gerileyen Almanya pazarı bu yıl aynı dönemde
yüzde 4,5 artışla 2,1 milyondan 2,3 milyona yaklaştı. Yıl sonuna
doğru toparlanan Hollanda pazarından gelenlerin sayısı da yüzde
1,5 yükselişle 457 bin kişiye ulaştı. İngiltere’de ise 9 ayda yüzde 4,1
büyüyen Pazar, 380 bin kişiye yaklaştı. Antalya’da güç kaybeden
pazarlar arasında yüzde 24 ile Norveç, yüzde 22 ile Ukrayna, yüzde
7 ile Fransa, yüzde 1,7 ile İsveç dikkat çekiyor. Öte yandan bu yıl iyi
performans sergileyen İran pazarı, 2 kat artışla 107 bini yakalarken, İsrail de yüzde 20’lik iyileşme ile 78 bin dolayına çıktı.
P
Antalya’ya gelen yabancı ziyaretçi sayısı (ocak-eylül)
RUSYA
ALMANYA
HOLLANDA
İNGİLTERE
İSVEÇ
UKRAYNA
KAZAKİSTAN
BELÇİKA
POLONYA
NORVEÇ
AVUSTURYA
DANİMARKA
FRANSA
ÇEK CUMHURİYETİ
İSVİÇRE
BELARUS
FİNLANDİYA
İRAN
SLOVAKYA
ROMANYA
İSRAİL
LİTVANYA
MOLDOVA
DİĞER
TOPLAM
3.054.9923.307.209 8,3
2.191.6332.290.762 4,5
451.099 457.6541,5
364.537 379.4904,1
326.516 320.906-1,7
347.702 268.530-22,8
255.413 265.2053,8
231.428233.758 1
188.224 223.39618,7
277.090 210.464-24
203.535203.582 0
184.869 189.3192,4
182.072 168.100-7,7
135.194
142.162
5,2
132.351 141.7387,1
114.452 132.12815,4
110.578 112.0961,4
35.918 107.883200,4
96.568 100.8334,4
75.059 82.57610
64.981 78.05620,1
43.231 56.98731,8
44.832 50.66813
447626 49982411,6
9.559.90010.023.326 4,8
10’2014 |
turizm&yatırım |
87
İSTATİSTİKLER
İstanbul’da artış yüzde 13’ü buldu
İ
stanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü eylül ayı istatistiklerinin açıkladı.
2014 yılı ocak-eylül aylarında İstanbul’a gelen yabancı ziyaretçi sayısı,
geçen yılın aynı dönemine göre yüzde
13 artışla 9 milyonu geçti. Eylül ayında gelen ziyaretçi sayısı ise geçen
yılın aynı dönemine göre yüzde 17,5
artışla 1 milyon 181 bin 742 kişiye
ulaştı. Gelen ziyaretçilerin milliyetlerine bakıldığında ilk 5 pazarı; Almanlar, Ruslar, İranlılar, Amerikalılar ve
İngilizler oluşturdu.
İSTANBUL’A GELEN YABANCI
ZİYARETÇİ SAYILARI
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
MAYIS
HAZİRAN
TEMMUZ
AĞUSTOS
EYLÜL
Toplam
İSTANBUL
2013’e Göre Değişim2013’e Göre Değişim
2013
2014
Oranı (Aylık)Oranı (Kümülâtif)
532726635283
19,4 19,4
617015696054
12,8 15,8
838201866985
3,4 10,6
9369611014662
8,3 9,9
10587711079598
2
7,8
9578941090284
13,8 8,9
9292661155407
24,3 11,4
10749501290218
20 12,7
10060141181742
17,5 13,3
7951348
9010233 İZMİR’E GELEN YABANCILARIN
YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
MAYIS
HAZİRAN
TEMMUZ
AĞUSTOS
EYLÜL
EKİM
KASIM
ARALIK
8 AYLIK TOPLAM
GENEL TOPLAM
YILLAR
% DEĞİŞİM ORANI
2013 2014 2013/20122014/2013
22 929
22 213
21,82
-3,12
18 830
29 432
-32,40
56,30
46 041
36 511
8,82
-20,70
94 750
98 621
5,49
4,09
157 016
139 695
13,18
-11,03
168 414
158 871
-6,41
-5,67
236 783
229 153
-1,21
-3,22
224 245
210 341
2,73
-6,20
189 966
-1,69
-100,00
159 901
9,75
-100,00
50 664
8,39
-100,00
37 701
35,58
-100,00
969 008
924 837
1,42
-4,56
1 407 240
924 837
2,80
-34,28
Muğla'da
yükseliş
devam etti
M
uğla’ya gelen ziyaretçi sayısı sekiz aylık dönemde yüzde 4,3 büyüme ile 2 milyon 429 bin 999 kişiye
ulaştı. Ağustos ayında gelen yabancı
ziyaretçi sayısı 644 bin 443 kişi oldu.
Muğla’ya gelen ziyaretçilerin milliyetlerine bakıldığında ilk 10 pazar arasında; İngiltere 940 bin 337 kişi ile ilk
sırayı alırken, onu Rusya, Hollanda,
Almanya, Fransa, Polonya, Belçika,
İtalya, İsveç ve Danimarka pazarları
izledi.
88
İzmir’de düşüş
devam etti
İ
zmir’e gelen yabancı ziyaretçi sayısı sekiz aylık dönemde yüzde 4,56
düşüşle 924 bin 837 kişiye geriledi.
Ağustos ayında gelen yabancı ziyaretçi sayısında ise yüzde 6,20 düşüş
yaşanarak 210 bin 341’e geriledi. Yılın
8 aylık döneminde Almanların payı
yüzde 25 olurken, Fransızlar yüzde
10, İtalya yüzde 9, İngiltere ve Hollanda yüzde 7’şer, Belçika yüzde 6, İran
yüzde 4, Yunanistan, İrlanda ve Rusya
pazarları ise yüzde 3’er pay aldı.
MUĞLA'YI ZİYARET EDEN YABANCILAR (OCAK-TEMMUZ 2014)
MİLLİYETİ
MAYIS HAZİRAN TEMMUZAĞUSTOS TOPLAM
İNGİLTERE
191300227351 256098 2655881006054
RUSYA FED.
36756
HOLLANDA
3846029156 47689 45344178260
ALMANYA
3215927448 32918 41075142809
FRANSA
2175018963 22960 32327108880
POLONYA
1779425681 31825 30527108691
BELÇİKA
1582916849 261842282887402
İSVEÇ
917315116 170431408955991
58279
60449
56847
217294
DANİMARKA 635110216 147191279644192
UKRAYNA
İTALYA
49999255 10925898934794
1276 5093 8307 1523130376
YABANCI TURİST
407533
508563
623808
644443
YERLİ TURİST
11930
16857
33881
39567
111038
GENEL TOPLAMI
419463
525420
657689
684010
2429999
2318961

Turizm mezunu kaçıyor, yerini stajyerler dolduruyor

Transkript

Benzer belgeler

İstanbul`a 114 yeni otel daha geliyor. Konut metrekareleri küçülecek

izmir seferihisar doğanbey termal turizm merkezi k

tur i zm yatırımları bülteni

Özeti için tıklayınız.

GÜNLÜK BÜLTEN

Turizm Haftası - afyon il millî eğitim müdürlüğü

2013 Yılı Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu

10.05.2016 - ICBC Yatırım

AtaOnline_Foreks_Günlük_Bülten FOREKS / Avrupa hisseleri "Brexit"