İşletmelerde Bilgisayar Başında Çalışan

T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
ENFORMATİK BÖLÜMÜ
DERS:
SEMİNER
İşletmelerde Bilgisayar Başında Çalışan Personelin
Kullandığı Çevrimiçi Görüşme Programlarının Çalışma
Performansına Etkisi
HAZIRLAYAN
Nuray AKMAN
Haziran, 2010
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
İÇİNDEKİLER ............................................................................................................................................. 2
GİRİŞ............................................................................................................................................................ 3
PROBLEM ................................................................................................................................................... 5
AMAÇ ........................................................................................................................................................... 5
ÖNEM .......................................................................................................................................................... 6
SINIRLILIKLAR ........................................................................................................................................... 7
TANIMLAR .................................................................................................................................................. 7
KAVRAMSAL ÇERÇEVE VE İLGİLİ ARAŞTIRMALAR ..................................................................... 10
Anlık ileti programlarının avantajları: ................................................................................................. 10
Anlık ileti programlarının özellikleri: ................................................................................................... 11
İşletmelerde Kullanılan İletişim Araçlarinin Teknolojik Özelliklerinin Karşilaştirilmasi ............... 12
YÖNTEM ................................................................................................................................................... 14
ARAŞTIRMA MODELİ ......................................................................................................................... 14
EVREN VE ÖRNEKLEM / ARASTIRMA GRUBU ........................................................................... 14
VERİLERİN TOPLANMASI ve ANALİZİ ........................................................................................... 14
ÇALIŞMA PLANI ...................................................................................................................................... 15
KAYNAKLAR............................................................................................................................................. 15
2
BÖLÜM1
GİRİŞ
Küreselleşme sürecinde sosyal, kültürel ve politik alanlarda meydana gelen büyük
değişimler, işletmelerin bu değişimlere uygun hareket etmeleri gereğini ortaya
çıkarmıştır. Bu bağlamda işletmelerin hızla değişen ve gelişen dünya şartlarına uyum
sağlayabilmeleri için yönetim tarzlarını yeniden sorgulayarak, rekabet üstünlüğünü ele
geçirecek,
etkinliği ve verimliliği artıracak yeni olgular ve yöntemler geliştirmeleri
gerekmiştir. Söz konusu değişimin hayata geçirilmesinde, insan faktörü, işletmelerin
sahip
oldukları
üretim
faktörlerinin
en önemlisi
olarak
güncellik
kazanmıştır.
(Kelleroğlu&Bakan,2003)
Bilgi çağında insan kaynakları, üretim hattının sınırlı bir bölümünden sorumlu mekanik
bir parça değil, bir işlevi başlangıcından sonuna kadar düşünüp, uygulayan ve yönetip
sonuca ulaştıran karar verme noktalarında işletme yöneticilerini etkileyebilecek
niteliklere sahip olmalıdırlar. Bir işletmede çalışanın üstün performans göstermesi veya
başarılı olması, çeşitli etmenlerin katkılarıyla oluşan bir karışımdır. Bu karışımın
oluşumunda; konuşma, yazma, anlama, fiziksel güç, sayısal görüntüsel bellek, müzik,
resim ve deneyim gibi kişisel yetenekleri ile kişinin bu yetenekleri ortaya koyma isteğinin
yoğunluğu etkindir. Ayrıca; iş görenin içinde çalıştığı fiziksel ortam ile örgütün içinde
faaliyetini sürdürdüğü çevresel şartlar ve işletmenin iş ve çalışanlara yönelik politika ve
felsefelerini yansıtan örgütsel koşullar da önemli rol oynar. (Karcioğlu&Öztürk,2009)
İşletmelerin önemli kaynaklarından birisi olan çalışanların performansı işletmelerin
başarısını etkileyen faktörlerin başında gelmektedir.(Bozkurt,Ö.&Bozkurt,İ.,2008) Bilgi
çağı organizasyonlarının, teknik bilgi uygulamalarına katkıda bulunması, yani insan
sermayesini yapısal sermayeye dönüştürmesi verimliliğin başlıca kaynağıdır. Yeni
ekonomide rekabet avantajı bakımından bilginin hızlı, güvenli ve kolay bir şekilde
aktarılması önemlidir. Bilgi kullanım yoğunluğu gittikçe artan iş dünyasında, hız her
geçen günde daha fazla önem kazanmaktadır. Bilgiyi iş süreçlerini aksatmadan elde
3
edip rakiplerinden önce kullanabilenler, büyük bir rekabet avantajı elde etmektedirler.
(Tutar, 2002)
İletişim teknolojilerinin çeşitliliği ve giderek artan kullanımı çağdaş örgütsel yaşamı
karakterize etmiştir. Kişiler arasında yeni ve hızla çoğalan iletişim teknolojilerinden anlık
mesajlaşma yani gerçek zamanlı mesaj değişimi örgütsel iletişim dünyasındaki bir
sonraki "devrim" olarak değerlendirilmektedir. (Rennecker&Godwin,2003)
İletişim sayesinde örgütte çalışanlar kendilerinden neler beklendiğini, işlerini nasıl
yapmaları gerektiğini ve üstlerinin ya da diğer çalışanların kendileri hakkında neler
düşündüklerini öğrenme olanağı bulmaktadırlar. Örgütsel yaşamda bilginin iletilmesinin
yönetsel açıdan önemli olmasının yanında iş görenin olumlu tutumlar edinmesinde de
iletişimin önemli rolü vardır. İletişimin yokluğu, eksikliği ya da yetersizliği örgütsel
ortamda belirsizliğe neden olmaktadır. Belirsizlik ise stres, iş tatminsizliği, örgüte karşı
güvensizlik, düşük düzeyde örgütsel bağlılık, verimlilikte düşüş, devamsızlık ve işten
ayrılma eğilimlerinde artışa yol açmaktadır. İletişimin sağlanması ise belirsizlikle başa
çıkabilme olanağını vermektedir. İşgören-üst arasındaki iletişim kanalının açık olması ve
iletişimin taraflarca istenilen bir düzeyde gerçekleşmesi ile işgörenlerin iş tatmini aynı
yönlü bir ilişki göstermektedir. Ayrıca yapılan bir çalışmaya göre, işgörenler birbirleri ile
ne kadar çok iletişim halinde olurlarsa o kadar işlerinden memnun olmaktadırlar
(Bozkurt,Ö.&Bozkurt,İ.,2008)
İletişim alanındaki dijital teknoloji ve akıllı terminal uygulamaları, ofis iletişiminin
etkinliğini artırmaktadır (Tutar, 2002). İşletmelerde kullanılan çevrim içi ortamlarda eş
zamanlı iletişim programları çalışma performansını etkilemektedir. Günümüzde popular
olarak kullanılan “instant messagging (IM)” diye isimlendirilen anlık ileti programları;
AOL Instant Messenger, Yahoo Messenger, MSN Messenger, Google Talk. Bu çevrim
içi görüşme araçları işçilerin işyerinde fiziksel ortama gerek duymadan etkileşimine izin
verir. Sanal takımlar, elektronik çalışma grupları, gelişmiş teleçalışma iletişimi içinde
işbirliği sağlamalarını mümkün kılar.
4
PROBLEM
Araştırmanın problemini işletmelerde bilgisayar başında çalışan personelin kullandığı
çevrimiçi görüşme programlarının çalışma performansına etkisi oluşturmaktadır.
İşletmelerde kullanılan cevrim içi görüşme programları ile sanallaşan çalışma düzeni
işgücünün sosyal, kültürel ve psikolojik özelliklerinde köklü değişimleri de beraberinde
getirmektedir. Buna bağlı olarak işletme ve iş gören arasında yeni durumların yarattığı
değişkenler incelenerek bu durumun işyeri açısından katma değer yaratacak şekilde iyi
planlaması ve kanalize edilmesi gerekmektedir. İş süreçlerine olumlu etkiler
sağlanabilmesi için çalışanların kullandığı anlık ileti programlarının kullanım amaçlarının
iyi belirlenmesi, hangi çevrim içi görüşme programının seçileceği fiziksel mekânlara
gerek kalmadan oluşturulacak sanal toplantılar, çevrim içi proje grupları, tele konferans
görüşmeleri için önem teşkil etmektedir. İşletme içinde kullanılan çevrim içi görüşme
programları uluslararası insan kaynaklarından yararlanmaya da olanak sağlamaktadır.
Böylece rüzgârını internetten alan ve rotasını çevrim içi görüşme programları ile
destekleyen işletmelerde bilgisayar başında çalışan personelin performansı işletmenin
de performansını etkilemesi beklenmektedir.
AMAÇ
Bu araştırmanın genel amacı işletmelerde bilgisayar başında çalışan personelin
kullandığı
çevrim
içi
görüşme
programlarının
çalışma
performansına
etkisini
belirlemektir.
Bu kapsamda çalışmanın alt amaçlarını oluşturan soru cümleleri şu şekilde
belirlenmiştir:
•
Çevrim içi görüşme programlarının işletme içindeki kullanım amaçları nelerdir?
•
En çok tercih edilen çevrim içi görüşme programın hangisidir?
•
Kullanılan çevrim içi görüşme programlarının tercih sebepleri nelerdir?
•
İşletme açısından getirdiği faydalar nelerdir?
•
Çalışan açısından getirdiği faydalar?
•
İşletme açısından dezavantajları nelerdir?
5
•
Çalışan açısından dezavantajları nelerdir?
•
Çevrim içi görüşme programlarının hangi tipte(tekstil, organizasyon, hizmet
vb)faaliyet gösteren işletmelerde kullanımı yaygındır?
•
Çevrim içi programları kullanan çalışanların demografik dağılımı(cinsiyet, yaş,
öğrenim durumu vb) nasıldır?
Belirlenen genel amaç ve alt amaçlar doğrultusunda ilgili tarama çalışmaları
yapılacaktır.
ÖNEM
Son yıllarda, insan kaynakları ve performans arasındaki ilişki yoğun olarak tartışılan
hayati bir konudur. Bunun temel nedeni, örgütlerde sürdürülebilir başarının sağlaması
için bireysel, grupsal ve kurumsal performansın yükseltilmesinin gerekliliğidir. Bu
çerçevede performans artışının odağında ise, örgütteki bireyler öne çıkmaktadır. Diğer
bir deyişle örgütlerde yer alan bireylerin performansındaki artış, grup ve kurum
performansına da olumlu olarak yansımaktadır. (Özmutaf,2007)
Örgütsel yaşamda bilginin iletilmesinin yönetsel açıdan önemli olmasının yanında iş
görenin olumlu tutumlar edinmesinde de iletişimin önemli rolü vardır. İletişimin yokluğu,
eksikliği ya da yetersizliği örgütsel ortamda belirsizliğe neden olmaktadır. Belirsizlik ise
stres, iş tatminsizliği, örgüte karşı güvensizlik, düşük düzeyde örgütsel bağlılık,
verimlilikte düşüş, devamsızlık ve işten ayrılma eğilimlerinde artışa yol açmaktadır.
Gelişen teknoloji her alanda olduğu gibi iletişimin de boyutlarını değiştirmiş sanal ve
elektronik iletişim ortamlarını örtgütsel yaşamın vazgeçilmezi yapmıştır.
Çevrim içi
platformlarda iletişim kuran işletmelerin bu teknoloji ve yazılımları kullanırken dikkat
etmelidir. Çünkü çalışan ve dolayısıyla işyeri performansını etkileyen en önemli bileşen
olan iletişim faktörünün kullanıldığı platformlar ve bunların amacına uygun kullanımı
işletme için önem teşkil etmektedir.
6
SINIRLILIKLAR
Bu araştırma belli bir bölgeyi kapsayacağından işletmelerde faaliyet tipi çeşitliliği
sağlanamayabilir. Üst yönetim ve çalışan arasındaki hiyerarşik yapıdan kaynaklı
uygulanan ankete verilen bazı cevaplar güvenilir olmayabilir.
TANIMLAR
Performans: Kişinin yeteneklerini, gizil gücünü, iş alışkanlıklarını, davranışlarını ve
benzeri niteliklerini diğer kişilerle karşılaştırmak suretiyle yapılan sistematik bir ölçüm
sonucudur. (Karcioğlu&Öztürk, 2009)
Çevrimiçi: Bilgisayar başında iken çevrimiçi olunması, bilgisayarın birçok başka
bilgisayardan oluşan bir ağa bağlı ve bu ağ üzerinde çalışır durumda olduğu anlamına
gelir.(http://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87evrimi%C3%A7i)
Çevrim içi görüşme(Anında Mesajlaşma) programları: Msn, chat vb. gibi aynı
anda sesli ve görüntülü konuşabilmeyi sağlayan yazışma programları, e-posta’nın
gelişmiş birer uzantısı olup, teknolojinin hızına paralel olarak ortaya çıkmıştır. Bu
programlar, aynı anda canlı olarak pek çok kişiyle görüşebilmenize, internet ağı
üzerinden dosyalar alıp göndermenize, bilgi alışverişinde bulunmanıza olanak tanımakla
birlikte; ses animasyonlarıyla müzikler, klipler ve videolar da paylaşabilmenizi
sağlamaktadır. (Genç, 2007)
AOL Instant Messenger (AIM): AOL tarafından sağlanan ücretsiz bir anlık
mesajlaşma servisidir. Servis diğer AIM kullanıcıları ile sohbet etmenizi sağlamanın yanı
sıra kullanıcılara dosya transferi yapma olanağı da sunmakta. Programın tema desteği
gibi birçok özelliği bulunmaktadır. AOL ile oyun grupları, haber grupları, hobi grupları,
meslek grupları gibi ilginize uyan birçok arkadaş gruplarına da katılıp dilediğiniz konuda
sohbet edebilirsiniz
MSN Messenger: Windows Live Messenger ya da eski ve daha çok bilinen adıyla
MSN Messenger kısaca MSN, Microsoft tarafından 2005 yılından itibaren geliştirilmeye
başlanan anında mesajlaşma yazılımıdır. Eski adı MSN Messenger olan yazılım,
7
sekizinci sürümünden itibaren Windows Live Messenger adıyla yayınlanmaktadır.
Dünyada
330
milyon
kişi
tarafından
kullanılmaktadır.
Geliştirilmeye başlandıktan sonra kısa sürede Microsoft'un Windows işletim sistemini de
etkili bir biçimde kullanmasıyla dünyanın en çok kullanıcısı olan anında mesajlaşma
sistemi konumuna yükselmiştir. Özellikle Türkiye'de son yıllarda çok yaygın olarak
kullanılmaktadır. Daha önce piyasa lideri olan ICQ ise şu an en büyük rakip
konumundadır. (http://tr.wikipedia.org/wiki/Windows_Live_Messenger)
Yahoo Messenger: Yahoo firmasının çıkardığı sesli ve görüntülü sohbet imkanı da
bulunan ücretsiz çevrimiçi anlık mesajlaşma yazılımıdır. Mesajlaşmanın yanında bir çok
özelliğinin olmasına rağmen özellikle Türkçe dil desteğinin olmaması nedeniyle
Türkiye'de popüler bir sohbet ve iletişim programı değildir.
Skype: İnternet üzerinden iletileşme ve telefon görüşmesi yapılmasını sağlayan bir
yazılımdır.VoIP teknolojisini kullanır. Yazılımının geliştiricileri tarafından kodlanmıştır.
Ekim 2005'te Ebay tarafından satın alınmıştır. Özellikle Amerikalıların çok ucuza
konuştuğu bu yazılımla dünyada milyonlarca insana internet veya telefonla konuşma
imkânı sağlamaktadır
Google Talk: Google'ın çıkardığı mesajlaşma ve telefon programı. Türkçe dilini de
desteklemektedir. Program, açık XMPP protokolü üzerine kurulmuştur. Halen sadece
Windows 2000, XP, Server 2003 ve Windows Vista için sürümleri vardır. Windows 7'de
de kullanılabilir. Yahoo ve Hotmail kullanan arkadaşlarınızı listenize eklediğinizde onlara
Türkçe bir davet e-postası gider. Bu e-postada Google Talk yazılımını indirebilecekleri
bağlantı ve gmail (google talk kullanmak için gerekli) davetiyesi yer almaktadır.
ICQ: 1995 - 1996 yıllarında İsrailli bir grup Mirabilis tarafından yazılan dünyanın en çok
kullanılan anında mesajlaşma programların'dan biridir. ICQ ismi İngilizce "I seek you."
("Seni arıyorum.") cümlesinin söylenişidir. AOL, 1998'de Mirabilis ve ICQ'yu satın
almıştır. 2005 yılı itibarı ile ICQ programının beşinci deneme sürümü indirilebilir
durumdadır. ICQ yerini Windows Live Messenger'a bırakmıştır.
8
Internet Relay Chat veya IRC (Türkçe: İnternet Aktarmalı Sohbet): İnternette
en çok kullanılan protokollerden bir tanesidir. 1988 yılında Finlandiya'da Oulu
Üniversitesi öğrencisi olan Jarkko Oikarinen tarafından yazılmıştır. Günümüzde IRC
dünyanın hemen her yerindeki insanların kullandığı bir platform haline gelmiştir. IRC,
asıl olarak bir sunucu ve istemciler ağıdır. ÖrnekNET isminde bir IRC sunucusuna
bağlanan kişiler, her türlü iletişimi bu ÖrnekNET ağı üzerinden gerçekleştirirler. Kişi1,
Kişi2'ye mesaj yolladığında:
Kişi1'in mesajı → ÖrnekNET sunucusu → Kişi2
şeklinde bir yol izler. Günümüzde kullanılan MSN Messenger veya Yahoo Messenger
gibi üstün özelliklere sahip programlar gibi görüntülü ve/veya sesli sohbet yerine,
yukarıda açıklandığı gibi, düz-metin tabanlı bir iletişim söz konusudur, IRC'de. İletişimi
sağlarken arada sunucunun bulunması, eğer Kişi1 Kişi2'yi rahatsız ediyorsa, Kişi2'nin
dileğine göre Kişi1'in mesajlarının daha Kişi2'ye ulaşmadan engellenebilmesini sağlar.
IRC'nin bu kadar popüler olmasının sebebi iki kişi arasındaki sağlamasından çok kişiler
arası iletişimi aynı anda sağlamasıdır. Bu iletişim, IRC'de #kanal olarak adlandırılmıştır.
Kullanıcı birçoklu konuşmaya katılmak istediğinde, yüzlerce kanal arasından dilediğini
seçer ve o kanaldaki konuşmalara dâhil olur. O zaman durum şöyle olur:
Kişi1'in mesajı → ÖrnekNET sunucusu / #kanal138 (örnek ad) → #kanal138'deki
tüm kişiler (www.wikipedia.com.tr)
9
VoIP teknolojisi:
VoIP (Voice Over Internet Protocol), IP üzerinden ses verisi
gönderilmesidir. Bu, ücretsiz uluslararası telefon görüşmesi yapmanın bir yoludur. Diğer
bir ifadeyle, VoIP bilgisayarınız üzerinden telefon görüşmesi yapmaktır. Kullanışlı ve
ucuzdur. Bazı servisler, sizin sadece aynı servisi kullanan kişiler ile görüşmenize izin
verir, fakat bazıları ise uluslararası dahil herhangi bir telefon numarası olan herkesi
aramanızı destekler. VoIP, sesinizi internet üzerinde yolculuk yapan dijital sinyallere
çevirir. Eğer geniş bant servisini kullanarak, normal bir telefon numarasını arıyorsanız,
sinyal varış noktasına ulaşmadan önce normal telefon sinyaline dönüştürülür. Bunların
hepsi normal ya da analog telefon hatları yerine geniş bantlı internet bağlantısı
aracılığıyla gerçekleşiyor. Bunu mümkün kılmak için gerekli olan donanım ise geniş
bantlı yüksek hızlı bir internet bağlantısıdır. (http://www.destekport.com/makale-15voip_nedir_.html)
BÖLÜM2
KAVRAMSAL ÇERÇEVE VE İLGİLİ ARAŞTIRMALAR
Anlık ileti programlarının avantajları:
•
İletişimi ve toplantı düzenlemeyi kolaylaştırır.
•
Bir proje üzerinde çalışmayı gerçek zamanlı olarak binlerce km uzaktaki
meslektaşlarınla bile gerçekleştirmeye imkan sağlar.
•
İşbirliği ve başka yenidünyaların kapılarını açmayı sağlar. (Stephens,2006)
•
Bu çevrim içi görüşme araçları işçilerin işyerinde fiziksel ortama gerek
duymadan etkileşimine izin verir.Sanal takımlar, elektronik çalışma grupları,
gelişmiş tele çalışma iletişimi içinde işbirliği sağlamalarını mümkün kılar.(Benson
ve Diğerleri,2002)
10
Anlık ileti programlarının özellikleri:
Anlık ileti programlarının 5 temel özelliği vardır:
Durum bilinci: çalışanların çevrim içi durumlarını belirtmesi
Pop-up alıcı bildirimi: gelen mesajın ekrana otomatik yansıması
Çoklu
iletişim:
aynı
anda
birden
fazla
kişi
ile
görüşebilme
(polychronic
communication)özelliği başka bir deyişle multi-tasking ; aynı anda pek çok aktivite
yapmanın bireylerde verimliliğin anahtarı olarak görülmemektedir.
Sessiz etkileşim: anlık iletiler telefon görüşmleri gibi interaktifdir ancak metin tabanlı
sessiz bir interaktif iletişim sağlar.
Geçici tutanaklar: eğer istenirse yazılanların pencerenin kapanmasıyla silinebiliyor
olması, yazılanların geçici olarak saklanıyor olma durumu. (Rennecker&Godwin,2003)
Bunlara ek olan özellikleri;
•
Yüksek hızla mesajı iletme ve alma
•
Bir mesajın kodlandığı biçimde iletilebilmesi
•
Farklı ve dağınık yerlere mesajın aynı anda gönderilebilmesi
•
İnteraktif etkileşim ve çabuk geri-bildirim olanağı sağlaması(Tutar,2002)
•
Kişisel tarzlar ve politikalar oluşturulabilir.
•
Kullanımı kolaydır özel eğitim gerektirmez.
•
URL, pdf,docs vb. Formatta dosya alışverişi yapabilir.
•
Kullanımı ücretsizdir, maliyet yükü getirmez.
•
Ekran paylaşımı vardır.
•
Çevrim içi sosyallik sağlar.
11
•
Personeller masalarından kalkmadan sahip oldukları arayüzden birbirleri ile
çalışabilir yada teşvik edici olabilir. (Stephens,2006)
İşletmelerde Kullanılan İletişim Araçlarinin Teknolojik Özelliklerinin
Karşilaştirilmasi
ETKİN İLETİŞİM ARAÇLARININ TEKNOLOJİ ÖZELLİKLERİNİN
KARŞILAŞTIRILMASI
Teknoloji
Metin- Senkron/ Çevrim içi
tabanlı interaktif duruma
izin(durum
bildirimi)
Beklenme polychronic
durumu
İletişimin
arşivlenme
desteği
Anlık İleti
Evet
Evet
Evet
Evet
Evet
Hayır*
E-posta
Evet
Hayır
Hayır
Hayır
Hayır
Evet
Fax
Evet
Hayır
Hayır
Hayır
Hayır
Evet
Telefon
Hayır
Evet
Hayır
Evet
Evet
Hayır*
Yüz-yüze
Hayır
Evet
Evet
Evet
Evet
Hayır
(Rennecker&Godwin,2003)
Ortak projelerde çalışan bireylerde anlık mesajlaşma etkileri üzerine yapılan bir
çalışmada; İşbirliği içinde çalışanların genel aktiviteleri ve durumları hakkında
farkındalık sağlayan bildirimler sunması ve zaman göstergeleri önemli paydalar
olduğunu ortaya koymuştur. (Fusell ve
diğerleri,2004)
E-mailler elektronik iletişimde fazlaca kullanılmasına rağmen durum bildirimi ve
farkındalığı yaratmadığından gerçek zamanlı senkron iletişimi sağlayan programlarının
kullanımı fazlasıyla artmış durumdadır. (Handel&Herbsleb,2002)
12
Eş Zamanlı Kullanılan Çevrim İçi Görüşme Programlarının Faydaları Ve
Engelleri
EŞ-ZAMANLI(SENKRON)TEKNOLOJİLER
FAYDALARI
ENGELLERİ
İnternet Relay Chat(ICQ, MSN Messenger,
Yahoo Messenger,AIM, AOL)
Verimli ve anında yanıt,
kimin online olduğunu
kolayca görme,
informal konuşma,
amaca hizmet eden
yararlı informal
konuşma, ek
uygulamalar (beyaz
tahta, oyunlar, avatar)
Grup üyelerinden bir
veya daha fazla kişinin
müsait
olmama durumu, zayıf
içerik, gereksiz görsel
kuyruklar,
sohbet hakim olabilir,
arayüz kafa karıştırıcı
olabilir, alakasız bilgiler,
birden fazla konuşmanın
aynı anda meydana
gelmesi
Sesli Konferans(Skype,freeconference,hot
conference)
Gerçek zamanlı
interaktivite, ses ile
zenginleştirilmiş içerik,
telefondakine benzer
metinden daha iyi
duyguların
aktarılabilmesi, anında
yanıt, özel
özellikler(dosya
paylaşımı, profil
oluşturma)
Maliyet, sesin
gecikmesi veya ekolar,
her iki tarafında bağlantı
için iyi bantgenişliğine
sahip olması, katılımcı
eşitsizliği, düşük istikrar,
katılımcılara önceden
haber verme gereği,
katılımcıların boş
zamanlarına göre
toplanma ayarlama
sıkıntısı
Vidyo konferans(Skype, Yahoo Messenger,
MSN Messenger
Gerçek zamanlı
etkileşim, ses ve
sözsüz iletişim ile
bağlantının daha
anlamlı zengin içeriği,
içeriksel ayarlarla ilgili
bazı bilgiler verir
Video ses veya ses
yankıları, tanıdık
olmaması, ayar
gerektiren zor görsel
ipuçları okumak, herkes
için yüksek hızlı geniş
bant bağlantısı, özel
ekipmanlar gerektirir,
gecikme olabilir
(Thorpe ,2007)
13
Tablo da gösterilenlerin yanı sıra ayrıca ekranda olmadık bir anda gelen anlık mesaj
uyarıları ya da pop-up lar çalışan personelin konsantrasyonunu dağıtabilmektedir.
(Handel&Herbsleb, 2002)
BÖLÜM 3
YÖNTEM
Bu bölümde araştırma modeli, araştırma grubu, veri toplama araçları ve teknikleri,
verilerin toplanması, verilerin analizi çalışma planı işlemleri ile ilgili bilgilere yer
verilmiştir. Araştırma yöntemi betimseldir. Bu çalışmada, var olan durumun açığa
çıkarılması amaçlanmıştır.
ARAŞTIRMA MODELİ
Bu araştırmada nicel ve nitel araştırma modeli uygulanacaktır. Betimsel yönteme has
olan gözlem, anket, görüşme ve test gibi veri toplama yolları kullanılacaktır.
EVREN VE ÖRNEKLEM / ARASTIRMA GRUBU
Bu araştırma 2010-2011 akademik yılı güz dönemi İstanbul İli Pendik İlçesinde rastgele
seçilen en az 30 personel barındıran farklı tiplerde faaliyet gösterebilen 10 işletme
üzerinde yapılacaktır.
VERİLERİN TOPLANMASI ve ANALİZİ
Bu araştırmada amaca yönelik 5 adet veri toplama aracı kullanılacaktır.
1)İşletme personeline ve yöneticilere uygulanacak internet anketleri
2)İşletmelerde personele ve yöneticilere uygulanacak tutum ölçekleri
3)İşletme içinde yöneticilerin ve çalışanların birbirlerini gözlemleri ve buna bağlı olarak
yüz yüze görüşmeler
4) İşletme personelinin personel bilgilerinin tutulduğu kayıtlar
14
5) Personelin kullandığı bilgisayar kayıtları yapılan bu araştırma için veri toplama aracı
olarak kullanılacak.
Veriler analiz edilirken birden fazla grup aynı anda karşılaştırılacağından tek yönlü
varyans analizi ve değişkenler arasındaki ilişki ve bu ilişkinin gücünü ve ileriye dönük
tahminlerde bulunabilmek içinde regresyon analizlerinden faydalanılacaktır
ÇALIŞMA PLANI
Araştırmanın önemli aşamaları olan literatür tarama için 8 hafta, veri toplama aracının
geliştirilmesi için 6 hafta, verilerin analiz edilmesi için 5 hafta, raporun yazılması için 7
hafta olarak çalışma planı hazırlanacaktır. Buradaki rakamlar tahmini olarak verilmiştir.
KAYNAKLAR
1. Benson,A., Johnson, S., Kuchinke, P., “ The Use of Technology in the Digital
Workplace: A Framework for Human Resource Development”, 2002
2. Bozkurt, Ö., Bozkurt, İ., “ İş Tatminini Etkileyen İşletme içi Faktörlerin Eğitim
Sektörü Açısından Değerlendirilmesine Yönelik Bir Alan Araştirmasi”,
Doğuş
Üniversitesi Dergisi, 9 (1) 2008, 1-18
3. Fussell S., Kiesler S., Setlock L., Scupelli P., Weisband S., “ Effects of Instant
Messaging on the Management of Multiple Project Trajectories, 2004
4. Genç, K.,” ‘Sözel Dünya’dan’ - ‘Sanal Dünya’ya Bir İletişim Hiyerarşisi: Mektup E-Posta – MSN”, Millî Folklor,Sayı 75, 2007
5. Gürsul F., “ Çevrimiçi ve Yüzyüze Problem Tabanlı Öğrenme Yaklaşımlarının
Öğrencilerin Başarılarına ve Matematiğe Yönelik Tutumlarına Etkisi”, Ankara
Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Anabilim Dalı, Eğitim Teknolojisi Programı, Doktora Tezi, Ankara,2008
6. Handel,
M.,
Herbsleb,
J.,
“What
Is
Chat
Doing
in
the
Workplace?”,Pittsburg,USA,2002
7. Karcioğlu, F.,Öztürk, Ü., “İşletmelerde Performans Değerleme ile İnsan
Kaynakları Bilgi Sistemleri (İKBS) Arasındaki İlişkisi -İstanbul İlinde Bir
15
Araştırma”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2009 13 (1),
syf.343-366
8. Kelleroğlu, H., Bakan, İ., “Performans Değerlendirme: Çalışanların Performans
Değerlendirme Uygulamalarından Beklentileri Konusunda Bir Alan Çalışması”,
Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi,Y.2003, Cilt 8,
Sayı 1, Syf. 103-127
9. Özmutaf, N., “Örgütlerde Bireysel Performans Unsurlari Ve Çatışma”, C.Ü.
İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 8, Sayı 2, 2007
10. Rennecker, J., Godwin L., “Theorizing the Unintended Consequences of Instant
Messaging for Worker Productivity”,Case Western Reserve University, 2003
11. Stephens,M., “Digital Libraries Ala Cart: Instant
Messaging”,Dominican
University, April,2006
12. Thorpe, S., “Facilitation Online”, Chapter from The Art of Facilitation by Dale
Hunter, New Zealand, 2007
13. Tez Önerisi ve Tez Yazım Klavuzu, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri
Enstitüsü, Ankara,2007
14. Tutar, H., “ Sanal Ofislerde Koordinasyon ve İletişim: Teorik Bir Çerçeve”, Atatürk
Üniversitesi, İspir Hamza Polat MYO,2002
15. http://tr.wikipedia.org/wiki/Windows_Live_Messenger
16. http://www.destekport.com/makale-15-voip_nedir_.html
17. http://www.donusumkonagi.net
18. http://www.istatistikanaliz.com/varyans_analizi.asp
16