Bildiri PDF

Tanu.sal /vicblllizaY","12(J,
, ••iI
Kongresi
13-15 Eylul 20U I Sanhurt
TAM OTOMATiK PATATES DiKiM MAKiNASI iLE FARKLI DiKiM ~EKiLLERiNiN
TOPRAGIN FiziKSEL OZELLiKLERiNE VE TARLA rn.tz <;IKI~ DERECESiNE
ETKiLERiNiN BELiRLENMESi
Ebubekir ALTUNTA~
Orhan KARA 2
I
OZET
Bu cahsmada, Tokat yoresinde kullamlan cift kepceli banth tam otomatik patates dikim
makinasi ile farkh dikim sekillerinin topragm bazi fiziksel ozelliklerine ve tarla filiz cikis derecesine
etkileri arastmlnnsnr. Arastirma, 2000 yilmda, Tokat yoresinde, killi-tmli toprak kosullannda
ytlrutillmtistiir. Denemeler, farkh dikim sekillerinde (sirta dikim, tavaya dikim ve diize dikim) ve 2.40,
3.60 ve 5.40 km/h ilerleme hizlannda yurutulmustur. Bu arastrrmamn sonucu olarak, tam otomatik
dikim makinasi ile farkh ilerleme hizlannm topragin fiziksel ozelliklerine
ve tarla filiz cikis
derecelerine etkileri onemli bulunmustur. Dikim sekillerinin tarla filiz cikrs derecesine etkisi onemli
ve toprak ozelliklerine etkisi ise onemsiz bulunmustur.
Determination of the Effects on Some Soil Properties and Percentage of Avaraged
Seed Germination of the Different Planting Forms and the Forward Speeds with a
Full Automatic Potato Planter
ABSTRACT
The aim of this study was to investigate the effects on soil properties and percentage of
averaged seedling of the different planting forms with a full automatic potato planter in used Tokat
province. The experiments have been realized in clay loam soil condition and used the different potato
planting shapes in 2000 year. In addition to, the research was conducted at 2.40, 3.60 and 5.40 kmlh
forward speeds of the full automatic potato harvester. As a result; the different planting forms and
forward speeds have significantly affected the soil properties and percentage of averaged seed
germination. In addition to, the different planting forms have significantly affected the percentage of
averaged seed germination and have no have significantly affected the soil properties.
crats
Patates, ekim nobetinde yer alan ve ikinci iinin olarak da onem kazanan bir capa bitkisidir.
Giiniimiizde patates dikimi, iiretici kosullanna ve mekanizasyon diizeyine gore el aletleriyle, kulakh
pullukla ya da yan ve tam otomatik makinalarla yapilmaktadrr. Makinah dikimde ise tarla filiz cikis
siiresi elle dikime gore daha kisahrken, verime etkisi de onemli derecede artmaktadir (Bal ve ark.,
1984). Mekanizasyon yoniinden etkin olan makinah patates dikiminde, makinalarm dikim derinligi,
yumrulan deponun disma tasiyabilme, yumrulan cizi icerisine uygun bir sekilde yerlestirebilme ve
yumrulann filizlenmesini olusturacak toprak sartlanyla kapayabilme ozelliklerine sahip olmasi gerekir
(Ulger, 1982). Dikim makinalannm is basansi, makinarnn cahsma hizma, dikim iinitesinin tam
otomatik yada yan otomatik olmasma baghdir (Ozsert, 1986).
Ulkemizde tam otomatik dikim makinasi kullanum yeterli diizeyde degildir. Tam otomatik
dikim makinalan ise, her siraya 160-200 yumru/min dikim frekansma, normal sartlarda 4-6 km/h
ilerleme hizrnda is basansi ise, 2-8 ha/giin arasmda degismektedir (Kanafojski, 1972; Onal, 1987).
Sharma ve Srivastava (1984), patatesin elle dikiminin, makinah dikime gore 3.5 kat daha pahali ve 30
kat daha fazla zaman gerektirdigini actklarmstir. Alibas ve Yiiksel (1985), patatesin sirtlara ve diize
dikiminin soz konusu oldugunu; her iki yonteme iklim ve toprak faktorleri dismda dikim ve hasat
makinalanmn kullamm ozelliklerinin de etkili oldugunu a9Iklaml~lardlr.
Kidokoro ve Yoneyama (1990), mekanik dikim ile elle dikim metodunu kar~lla~tJrml~lar, her
iki yontemde de filizlenme giinleri aylSlndan onemli bir farkhhgm gozlenmedigini, fakat iirlin
veriminin mekanik dikimde daha yiiksek oldugunu a9Iklaml~lardlr.
I: GOD., Ziraat Fakiiltesi, Tanm Makinalan BOliimii. 60240 Tokat
2: GoD., Ziraat Fakiiltesi, Tanm Makinalan Boliimii 60240 Tokat.
162
Tanmsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi 13-15 Eyliil 200 I Sanhurfa
Ulger (1971). yaptigi arasnrmasmda, patates dikiminde tam otomatik dikim makinasi
kullamrm ile en iyi filizlenmenin saglanrms oldugunu ve el aletleri ile dikime gore cikis siiresini ise
10-15 giin daha kisalttrgim ve mekanizasyon kademelerinin patates yumru verimine onemli derecede
etkili oldugunu belirtmistir.
Patates yumrulannm filizlenip gelisebilrnelerinde etkili olan en onemli faktorlerden birisi de,
toprak ozellikleridir. Toprak sikisrkhgr (penetrasyon direnci degisirni), bitki gelisimini ve top raga
birakilan tohumlugun filizlenmesini simrlandrran
en onemli fiziksel faktorlerin basmda yer
almaktadir. Bal (1985), toprak sikismasmm patates bitkisinde, %87'ye yaklasan oranda bitki kok
miktan azalmasma ve %17' ye kadar da verim azalmasma neden oldugu aciklamisnr.
Ogiit (1995), toprak stkismasma, traktoriin ilerleme hizi, gecis sayisi, ekipman ve traktor
aglrhgl ile birlikte toprak biinyesi ve neminin etkili oldugunu aciklarmsnr. Toprak sikismasmm
azaltilmasmda ahnacak onlemlerden birisinin de yiiksek ilerleme hrzlannda cahsma oldugunu ifade
etmistir. Carman ve Dogan (1997) ise, traktonin ilerleme hizmm artisma bagh olarak tekerleklerdeki
batmamn ve topraktaki sikismamn azaldigiru belirtmislerdir.
Bu cahsmada, Tokat yoresinde kullamlan tam otomatik patates dikim makinalan ile farkh
dikim sekilleri ve ilerleme hizlannm topragm bazi fiziksel ozelliklerine ve tarla filiz ylkl~ derecesine
etkileri belirlenmeye calisilrmsnr.
MATERYAL VE METOT
Denemeler, 2000 yilmda Tokat kosullannda, 000. Ziraat Fakiiltesi Tashciftlik Kampiisii
Arastirma ve Deneme arazisinde, killi tmh toprak kosulunda yapilmrstrr. Deneme materyali olarak
Tokat yoresinde kullarulan cift kepceli banth tam otomatik patates dikim makinasi ele almmisnr.
Denemede kullamlan patates dikim makinasmm bazi teknik ozellikleri, Cizelge I 'de verilmistir,
Denemede dikimde kullarulan tohumluk patates, Tokat yoresinde iiretimi yaygm olan Marfona
ye~ididir. Yumru ~ekil emsali, Ookyebay (1986)'ya gore yapllnll~tlr. Denemede kullamlan patates
tohumlugunun yumru ozellikleri iyerisinde, yumru aglrhgl, ortalama 102.45 g ; yumru boyutlan,
67.33 x 54.25 x 42.55 mm ve yumru goz saYlsl ise ortalama 8.77 adet ve yumru ~ekil ems ali ise,
olarak belirlenmi~tir.
<;:izelge I. Tam otomatik patates dikim makinasma ait bazl teknik ozellikler
Ozellik
Toplam uzunluk (mm)
Toplam geni~lik (mm)
Toplam yiikseklik (mm)
Bo~ ag1rhk (kg)
Depo kapasitesi (kg)
SJra saY1SJ(adel)
SJra iizeri (cm)
i~kapasitesi (halh)
Ozellik
2150
1640
2140
670
500
2
16....59
0.8
S1ra araSJ mcsafe (cm)
Dikim dcrinligi (cm)
Bir iinitedeki kcpr;e veya bolme saY1SJ(adel)
Hareket tekerlegi <rap1(mm)
C;:izia<rJC1
ayak tipi
C;:izikapahc1 ayak tipi
Tohumluk kanah yiiksek1igi (mm)
Tapan mili r;ap1(mm)
70
5.... 13
20 x 2 =40
lastik-700
balta
<riftdiskli
1450
80
Denemeler, tesadiif bloklan faktoriyel deneme desenine gore iiy tekrarlamah olarak
kurulmu~tur. Deneme alam parselleri 3.3 x 30 m olmak iizere toplam tarla boyutu 30 x 90 m'dir.
Patates dikimi, tam otomatik patates dikim makinasl ile Slfa iizeri mesafe 40 cm, dikim derinligi 5 cm
olarak ahmm~tIr. Farkh dikim ~ekilleri, tam otomatik dikim makinasl kullamlarak diize, slrta ve
tavaya dikim ~eklinde saglanml~tlr. Dikim makinasmm yizi kapatici disklerinin bir tanesi makinadan
sokiilerek diize dikim; yin C;izi kapatIcl disk kullamlarak slrta dikim ve yizi kapatlcl ile beraber
kapatici arkasma yerle~tirilen tapan kullamlarak tavaya dikim yapllml~tlr. Aynca, kontrol dikimi
olarak da, tam otomatik patates dikim makinasl ile olu~turulan slrtlara istenen Slra iizeri arahk ve
yakla~lk dikim derinliginde el ile patates dikimi yapllml~tlr. Dikim makinasl ilerleme hlzlan ise, 2.40,
3.60 ve 5.40 kmlh olacak ~ekilde ayarlanml:;;tIr.
Dc; farkh dikim ~ekliyle dikimi yapllan deneme alanmda dikim oncesi ve somaSI topragm
fiziksel ozellikleri olarak, toprak nemi, toprak hacim aglrhgl ve topragm penetrasyon direnci
olyiimleri 0-10 cm ve 10-20 cm toprak profil derinliklerinde yapllml~tlr. Denemelerde dikim oncesi
olyiim sonuc;lan, <;:izelge 2'de verilmi~tir. Toprak nemi gravimetrik yontem ile toprak hacim aglrhgl;
163
Tanmsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi 13-15 Eyliil2001 Sanhurfa
"Silindir Yontemi" ile belirlenmistir (Kirisci ve ark.,
belirlenmesinde, Proctor el penetrometresi kullamlrmsnr.
1995). Toprak
penetrasyon
direncinin
Cizelge 2. Denemede, dikim oncesi ve sonrasi olmak iizere bazi toprak ozelliklerine ait degerler
Toprak
ozelhkleri
Toprakprojil derinligi (em)
D.O.-
Nem icerigi (%)
D.S. -Hacim aguhgl (g/cm 3)
Penetrasyon direnci (kPa)
-Dikim oncesi
** Dikim sonrasi
/0-20
14.040
34.990
1.507
1256.379
0-/0
11.290
29.500
1.330
1004.874
D.O.
D.O.
Patateste, tarla filiz !i:Ikl~derecesi, dikimden 30 giin sonra, iki veya iie;: giin arahklarla
siirdiiriilen gozlemlerle toprak yiizeyine tam olarak cikan bitkilerin sayrlmasi ile yapilmaktadir
(Ulger, 1971 Bal, 1982). Dikim sonrasi cimlenme tarihi (MED), cimlenme oram indeksi (ERI) ve tarla
filiz e;:lkl~derecesi (PE) degerlerini saptamak icin, her parselde 1 m uzunlugunda, rasgele 4 serit
cimlenme periyodu sonuna kadar gozlenerek belli arahklarla toprak yiizeyine cikan filizler sayilrms ve
asagidaki bagmtilar kullamlrmstir (Haciseferogullan ve ark., 2000). MED , ERI ve PE degerleri icin
olciimler, dikimden sonra, 30, 33, 36 ve 39. giinlerde yaptlrmsttr.
MED = (NIDI + N2D2+
+ NnDn) / (NI +N2
Nn)
(1)
ERI = (1 metrede cimlenen tohum sayisi) / MED
(2)
PE
= (1 metrede cimlenen tohum sayisi ) /(1 metreye ekilen tohum sayrsi ) x 100
(3)
MED=
ERI=
PE=
N=
D=
Dikim sonrasi cimlenme tarihi (giin)
Cimlenme oram indeksi (adet/m.giin)
Tarla filiz ~Ikl~ derecesi (%)
Her bir sirada cirnlenen tohum sayisi
Ekimden sonra gecen gun sayisi
Burada;
ARA~TIRMA SONUC;LARIVE TARTI~MA
Tam otomatik patates dikim makinasi ile farkh dikim sekli ve ilerleme hizlannm toprak
hacim aglrhgl ve toprak penetrasyon direncine etkilerine ait varyans analizi sonuclan, Cizelge 3'de
verilmistir, Tam otomatik patates dikim makinasi ile farkh dikim sekli ve ilerleme hizlannm dikim
sonrasi, MED, ERI ve PE' ye etkilerine ait varyans analiz sonuclan, Cizelge 4'de , LSD test
sonuclan, Cizelge 5' de verilmistir.
Cizelge 3. Tam otomatik patates dikim makinasi ile farkh dikim sekli ve ilerleme hizlannm toprak
hacim aglrhgl ve toprak penetrasyon direncine etkilerine ait varyans analiz sonuclan.
Toprak Ozeilikleri
Varyasyon
Katsaytst
Dikim sekli (OS)
Hata-I
i1erleme hizi (H)
OSxH
Toprak derinligi (0)
OSxO
HxO
DS x HxD
Hata
_. (P< 0.01) iinemli
Penetrasyon direnci
S.D
2
4
2
4
I
2
2
4
30
3.58
4.37 0.06
19.42 -0.13
0.03
0.26
6.05 -0.23
40.22 -3.78 0.15
0.16
• (P< 0.05) iinemli
164
F
F
4.45
Tanmsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi 13-15 Eyliil 2001 Sanhurfa
Cizelge 4. Tam otomatik patates dikim makinasi ile farkh dikim sekli ve ilerleme hizlanrun dikim
sonrasi MED, ERI ve PE degisimlerine etkilerine iliskin varyans analizi sonuclan,
Varyasyon
S.D
MED
F
ERl
F
PE
F
sekli
2
1.63
2.76
20.49 **
hizi
2
0.62
1.99
20.80 **
0.72
0.09
0.68
Katsaytsi
Dikim
(OS)
ilerleme
(H)
OSxH
Hata
**
4
16
(P< 0.01) onernli
* (P< 0.05)
onemli
Cizelge 5. Patates dikim makinasi ile farkh dikim sekli ve ilerleme hizlannm bazi toprak ozellikleri ve
dikim sonrasi MED, ERI ve PE degerlerine etkilerine ait LSD testi sonuclan,
Tarlajiliz derecesi
Toprak
hacim a "lrll"l
HI=1004.09 a
H2=961.63 ab
H3=911.13 b
LSO(O.O1)=73.61
01=1.18 b
02= 1.25 a
HI=1.24 a
H2=1.21 ab
H3=1.19 b
LSO(0.05)=3.73
(PI)
Dikirn sekli
Toprak
derinligi
Toprak
derinligi
llerleme hizi
(H)
01=889.64 b
02=1028.26 a
(OS)
OS1=81.35 a
OS2=74.11 b
OS3=70.29 b
LSO(0.01)=5.126
ilerleme hizt
(H)
HI =80.67 a
H2=75.70 a
H3=69.38 b
LSO(0.01)=5.1
26
Toprak ozelliklerine iliskin sonuelar
Tam otomatik patates dikim makinasi ile farkh dikim sekli ve ilerleme hizlanmn topragm
bazi topragm fiziksel ozellikleri icinde toprak hacim agirhgma iliskin degisimi, Sekil 1 ve toprak
penetrasyon direncine iliskin degisim ise, Sekil Z'de verilmistir.
-;;'
128
M'
..
&124
_.
1-
--
~'IIOO
.-
II
!'l2
~r----------------------------'
'ij
c:800
- I···
:!:
..e
~"\"II
~800
o
I: 1.12
III 400
.5II 1.08
i200
..
" 1.04
, .c:
Go
2A
.0;-1)';';:' i
[J"I).20an
3.6
so
5.4
2A
3.6
5.4
2A
TD
3.6
5.4
2A
K
DD
i
Iler1eme hili (km/hl
.o."I)an
, [J"I).20an
3.6
so
5.4
2A
3.6
TD
5.4 2A
3.6
DD
5.4
K
lIer1eme hili (km/hl
Sekil 2. Tam otomatik patates dikim makinasi ile uc farkh
dikim seklinin farkh ilerleme hizlannm
toprak penetrasyon direncine iliskin degisimi,
SO: Srrta dikim, TO: Tavaya dikim,
00: Duze dikim, K:Kontrol
Sekil I. Tam otomatik patates dikim makinasi ile farkh
dikim sekli ve farkh ilerleme hizlanmn toprak
haeim aglrhgma iliskin degisimi,
SO: Sirta dikim, TO: Tavaya dikim,
00: Duze dikim, K:Kontrol
Sekil 1 ve 2 incelendiginde, tam otomatik patates dikim makinasi ilerleme hizlanna gore,
toprak hacim agirhgma ve toprak penetrasyon direnci degerlerinde azalma gorulmustur. Dikim sekli
165
Tanmsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi 13-15 Eyliil2001 Sanhurfa
ve ilerleme hizlanna gore, toprak hacim aglrhgl degerleri ve penetrasyon direnci degerleri sirasiyla,
1.154-1.277 g/cm' ve 759.956-1127.676 kPa arasmda degismistir. Kontrol parselinde elde edilen
degerler ise, 1.211-1.258 g/crn' ve 992.845-1072.518 kPa arasmda bulunmustur. Patates dikim
makinasmm ilerleme hizlanmn toprak hacim aglrhgl ve penetrasyon direncine etkileri, istatistiki
acidan sirasiyla P<0.05 ve P<O.OI seviyesinde onemli ve degerler artan yondedir. Toprak profil
derinliginin toprak hacim aglrhgl ve penetrasyon direncine etkisi P< O.oI seviyesinde onemli ciknusur
ve bulunan degerler ise, artan yondedir (Cizelge 3 ve Cizelge 5). Dikim sekillerine gore de, toprak
hacim aglrhgl ve penetrasyon direnci degerleri, en dii~iik tavaya dikimde, en yiiksek ise, diize dikimde
gorillmilstur. Buna neden ise, tam otomatik patates dikim makinasmm cizi kapaticilann olusturdugu
toprak ortiisii kalmligmm degisimi etkili olmustur, Ilerleme hizlanna gore de, en dii~iik ilerleme
hizmda, topragm hacim aglrhgl ve penetrasyon direnci degerleri daha yiiksek cikarken, ilerleme hiz
arnsiyla bu degerlerde azalma gortilrrnlsttlr. Toprak profil derinligine gore, 0-10 em derinlikte tiim
ilerleme hizlan icin toprak hacim aglrhgl ve toprak penetrasyon direnci degerleri dii~iik, 10-20 em
derinliginde ise degerler yiiksek cikmrsnr.
Altuntas ve ark. (1999), tam otomatik patates dikim makinasmda farkh cizi a91cI ayaklann
toprak penetrasyon direncine etkilerine ait degerlerini, 1.55 -4.50 km/h ilerleme hizlan icin 136.47
kPa- 961.13 kPa arasmda bulrnustur. Sharma ve Srivastava (1984), kombine otomatik patates dikim
makinasi ile kumlu killi toprak sartlannda dikim calismasmda, toprak nem iceriginin, %11.4 ve hacim
agirligmm 1.6 g/cm' olmasi durumunda, penetrasyon direnci degerini, 176.52 kPa olarak
bulmuslardir.
Tarla filiz ~d(J~derecesine i1i~kinsenuelar
Tarla filiz 91kl~ derecesine, toprak ozellikleri, tohumluk ozellikleri ve dikim parametreleri
etkili olmaktadir. Patates dikiminde, toprak ortiisii kahnhgi, bitki biiyiimesini olumlu yonde etkileyen
etkili bir ozellik olup, en dtlsiik toprak ortiisii kahnhgi diize dikimde, en yiiksek toprak ortiisii kalmhgi
ise, strta dikimde olusmaktadir. Tam otomatik patates dikim makinasi ile farkh dikim sekli ve ilerleme
hizma gore elde edilen MED, ERI ve PE degerleri degi~imi Slfaslyla, Sekil3'de verilmi~tir.
Sekil 3 incelendiginde, tam otomatik patates dikim makinasl ile farkh dikim ~ekilleri ve
ilerleme hlzlannda MED, ERI ve PE degerleri, en yiiksek 2.40 kmlh ilerleme hlzmda ve en dii~iik ise
5.40 km/h ilerleme hlzmda elde edilmi~tir. Dikim ~ekli ve ilerleme hlzlanna gore, MED, ERI ve PE
degerleri Slfaslyla, 34.5-34.641 giin; 1.605-1.792 adet/giin ve % 67.579-75.439 arasmda degi~mi~tir.
Kontrol parselinde elde edilen degerler ise slraslyla, 34.724 giin, 2.127 adet/giin ve % 89.544 olarak
bulunmu~tur. Varyans analiz sonu91anna gore tam otomatik patates dikim makinasl ile dikim ~ekli ve
ilerleme hlzlanmn 9imlenme tarihi (MED), 9imlenme oram indeksine (ERI) etkileri onemsiz
bulunurken, tarla filiz 91kl~derecesine (PE) etkileri P < 0.01 diizeyinde onemli 9lkml~tlr (<;::izelge3).
r---- ---.----.-----.---------.-.-~.I
--- ------------
r-------------------------------~
I
~
~~-----~--~-~-
.. 70
II
80
'I'
"II !II)
-_
~~~---
-~
--
~-
--
~-
-_.
-
~
-: 40
---
:30
C1120
..,
--~CII..L.--~...~...-.--oL..L.,--UJ
__ Ol~IIIIL.L..-Il.4-.........
i
.Mm,uU
I
IIIERI,
Lc_~J
ILD.
U
U
U
U
U
T.D.
Ilerleme Illzl Ckm/I'II
U
U
K
D.D.
Sekil 3. Tam otomatik patates dikim makinasl ile ii9 farkh dikim ~ekli ve ilerleme hlzma gore
elde edilen MED, ERI ve PI degerleri degi~imi
Tam otomatik patates dikim makinasmm ilerleme hlzlannm, dikim sonrasl MED, ERI
degi~imlerine etkileri goriilmezken, tarla filiz 91kl~derecesi (PE), Slrta dikimde, tavaya ve diize dikime
gore daha yiiksek 9lkarken, en dii~iik degerler diize dikimde 9Ikml~tlr. Tam otomatik dikim
makinasmda ilerleme hlz artl~lyla PE (tarla filiz 91kl~ derecesi) degerleri azalml~; en yiiksek deger
2.40 kmlh ilerleme hlzmda goriilmii~tiir (<;::izelge5).
166
Tanmsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi 13-15 Eyliil2001 Sanhurfa
Bal (1982), patates bakim islernlerinde kullamlan mekanizasyon kademelerinin tarla filiz
cikis dereeesine etkili oldugunu belirtmektedir. Gupta ve ark. (1994), kombine patates dikim
makinasmm ilerleme hizlanna bagh olarak, tarla filiz 91kl~dereeelerinin azaldigim aciklamakta, 0.842.08 kmlh ilerleme hizlan arasinda, 1 metredeki bitki sikhgimn 4.46 adetlm'den 3.11 adetlm'ye
dii~tiigiinii belirtmektedir. Altuntas (1998), tam otomatik patates dikim makinasiyla 40 em sira iizeri
araltkta 1.55-3.10 km/h ilerleme hizlanna gore, tarla filiz cikis dereeesini %72.667-82.197 arasmda
bulmustur.
SONUe;
Tam otomatik patates dikim makinasi ilerleme hizlannm toprak haeim aglrhgl ve tarla filiz
cikis dereeesine etkileri onemli ve azalan yon de bir egilim gostermistir. Toprak profil derinliginin ise,
toprak ozelliklerine etkileri onemli ve degerler artan yonde etkili olmustur. Dikim seklinin etkisi,
toprak ozellikleri acismdan onemli cikmazken, dikim seklinin PE (tarla filiz cikrs dereeesi)'ye etkisi
onernli cikrmstir. MED ve ERI degerleri yoniinden, dikim sekli ve ilerleme hizmm etkisi onemli
goriilmemistir.
Patates dikim makinalan icerisinde, tam otomatik patates dikim makinalanmn yan otomatik
patates dikim makinalanna gore, yapisal ve islevsel etkileri fazladir. Tam otomatik dikim makinasi, is
giicii ve zaman tiiketimi acismdan da onemli avantajlara sahiptir. Dikim sekillerinden daha 90k yaygm
kullammh olan sirta dikime gore, tavaya dikim seklinin ineelenen parametreler acismdan olumlu
sonuc verdigi soylenebilir. Diize dikim uygulamasi, yan ve tam otomatik dikim makinasi kullammmm
olmadigi durumda uygulanan ve kullarnrm oldukca az olan bir dikim seklidir.
Tam otomatik patates dikim makinasi ile cahsmada, toprak ozellikleri ve tarla filiz cikis
dereeesine makina ilerleme hizlannm uygunlugu yanmda, toprak yapisi ve tohumluk ozelliklerinin
etkili oldugu soylenebilir.
KAYNAKLAR
I.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
II.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20
Alibas, K., Yiiksel, G. Patates Tanrrunm Mekanizasyonu. TlDK Mesleki Yaymlan Yaym No: 38. Ankara, 1985.
Altuntas, E. Bazi Patates Dikim Makinalannda Onemli Yaptsal Ozclliklerin Dikim Parametreleri Ozerine Etkilerinin
Belirlenmesi. S.O. Fen Bilimleri Enstitiisii (Yaymlanmarms Doktora Tezi) Konya, 1998.
Altuntas, E. Ozgoz, E., Taser, O. F. Tam Otomatik Patates Diki m Makinasinda Farkh Cizi Acici Ayak Tipinin Toprak
Sikrsikhgina Etkisi. II. Ulusal Patates Kongresi, 28 -30 Haziran 1999, Erzurum, 1999.
Bal, H. Erzurum Ovasmda Patates Baklmmm Mekanizasyon
Olanaklarl Ozerine Bir Ara~tIrma. Yaymlanmaml~
DOyentlik Tezi. Erzurum, 1982.
Bal. H., Olger, P., Erkmen, Y. Tiirkiye'de Patates Tanmmm Mekanizasyon Durumu ve Sorunlan. 2. Uluslararasl
Tanmsal Mekanizasyon ve Enerji Sempozyumu, Bildiriler, 23 -27 Nisan 1984. Ankara, 1984.
Bal, H. Toprak Slkl~masl, Sorunlan ve <;:oziim Yollan. Tanmsal Mekanizasyon 9. Ulusal Kongresi 20 -22 MaYls 1985.
Adana, 1985.
<;:arman, K., Dogan, H. Farkh Temas Basmcl ve Yiikleme Siiresinin Topragm Mekanik Ozelliklerine Etkisi. Tanmsal
Mekanizasyon 17. Ulusal Kongresi 17-19 Eylii11997. Tokat, 1997.
Gokyebay, B. Tanm Makinalan I. A.O. lir.Fak. Yaymlan No: 979, Ankara, 1986.
/;'1
Gupta, M.L., Vatsa, D.K., Verma, M.K. Development of Power Tiller Operated Potato Planter -Cum-Fertilizer·
Applicator. Agricultural Mechanization In Asia, Africlt;/l.nd Latin America (Ama), Vol: 25, No: 2, 1994.
Haclseferogullan, H., <;:arman, K., Demir, F. Arpada Ekim Sonrasl Farkh Slkl~tIrma Uygulamalanmn <;:imlenmeye
Etkisi. Tar.Mek. 19. Ulusal Kongresi 1-2 Haziran 2000, Erzurum, 2000.
Kanafojski, C. Reshe Landmaschinentecnik
Theory Und Konstruction
Der Landmashinen
(Diinge -, Saund
Pflanzmashinen) Veb Verlag Technik Berlin, 1972.
Kidokoro, I., Yoneyama, Y. Studies on the Wide Use of the Vegetable Transplanter 2 on Pota toes and Taro. Bulletin-ofthe- Agricultural - Research- InstItute of- Kanagawa- Prefecture No: 132.25-33, 1990.
Kiri~yi, V.; Say, S.M.; I~lk, A.; Akmcl, i. Tanm Makinalan ile <;:ah~mada Etkili Toprak Ozellikleri. Tanmsal
Mekanizasyon 16. Ulusal Kongresi 5- 7 Eylii11995. Bursa, 1995.
,.,
,} ..
Ogiit, H. Tanm Traktorlcri. S.O. liraat Fakiiltcsi Yaymlan No: 123, Konya, 1995.
Onal, i. Ekim-Dikim-Giibreleme Makinalan. E.O. liraat Fakiiltcsi Yaymlan No: 490. Bomova -izmir, 1987.
Ozsert, i. Erzurum Ko~ullannda Patates Dikimi ilJin Uygun <;:ah~llabilir Giin SaYlslmn Tahmini. Tanmsal Mekanizasyon
12. Ulusal Kongresi 1-2 Haziran 1989. Tekirdag, 1989.
A. K., Srivastava, B.C. Performance Evaluation of An Automatic
Potato Planter -Cum-Fertilizer. Agricultural
Mechanization In Asia, Africa And Latin America (Ama), Vol: 15, No: 3, Tokyo, 1984.
Spiess. E., Heusser, J. Bed Cultivation an Alternative in Potato Growing. Part Yield Disadvantages, but Qualitative
and Ecological Advan tages. Kartoffclbau. 1995.46/2.45 -49. 1995.
Olger, P. Erzurum Ovasmda Patates Ekim ve Hasadmda Mekanizasyon imkanlan Ozcrinde Bir Ara~tIrma. A.O. liraat
Fakiiltesi Yaym No:133. Ara~tlrma No: 74. Erzurum, 1971.
Olger, P. Tanmsal Makinalarm ilkeleri ve Projelemc Esaslarl. A.O. liraat Fakiiltesi Yaym No: 280. Erzurum, 1982.
167