Istanbul - De La Espada

Istanbul
From Rawness to Creation
Hamlıktan OlmuȘluğa
Excellence & creation / Autoban
28
Autoban
Design Highway
Highway to Design
/
Tasarım otobanı
Tasarıma uzanan otoban
TLmag Istanbul
Words by / Metin : Clara Le Fort
Autoban deco sofa and pumpkin table / Autoban deco sofa ve Pumpkin masa © Mustafa Nurdoğdu
Excellence & creation / Autoban
29
“ Otoban’a çıkalım ! ” *
Star designers in their own country, Seyhan and Sefer, founders
of Autoban, have been putting
Turkish design back on the international map for almost a decade.
A recently released monograph,
published by Gestalten, traces the
origins of their success.
Türkiye’nin star tasarımcıları,
Autoban’ın kurucuları Seyhan ve
Sefer, son yılda ülke tasarımının
yeniden uluslararası sahnede boy
göstermesini sağladı. Gestalten
tarafından geçenlerde yayımlanan
monografide, ikilinin başarısının
izinizi sürebilirsiniz.
Sefer Caglar and Seyhan Özdemir / Sefer Çağlar ve Seyhan Özdemir © Sergio Ghetti
* “Let’s head for the highway” was, for years, Seyhan and Sefer’s magical catchphrase: for them it meant “let’s escape”. “Let’s free ourselves,
clean our mind and clear our vision. Let’s take the easy, steady way to head to somewhere new.” They were drawn by the idea to drive somewhere together. More than this, they loved the visual systems of highways: the forms, the graphics, the typography and universal design
aesthetics”. For them, Autoban (derived from the Turkish Otoban) symbolised it all.
Bu, yıllardır Seyhan ve Sefer’in sihirli sloganı; onlar için “Hadi kaçalım” demek: “Kendimizi özgür bırakalım, zihnimizi ve görüşümüzü temizleyelim. Yeni bir
yere gitmek için basit, sağlam bir yol bulalım.” Akıllarını çelen, beraber otomobille yola düşme fikriymiş. Ama bunun da ötesinde, ikili, otobanların görsel
sistemini çok seviyor: şekiller, grafikler, tipografi ve evrensel tasarım estetiği. Onlar için Autoban (Türkçede otoban sözcüğünden geliyor), tüm bunları
simgeliyor.
Excellence & creation / Autoban
30
Interior of a room at Witt Suites, Istanbul / Witt Suites, Istanbul’un odalarından biri © Ali Bekman
2003’te kurulan Autoban’ın hikayesi, özü gereği özgürlük, daha
parlak bir ufka doğru aynı istikamette direksiyon sallama hissine
dayanıyor. İsimlerindeki Alman dokunuşu ve otoban metafaronun
kaynağına gelince...
Bugün başarıları istisna gibi görünse de ilk tanıştıklarında,
1995’te, Seyhan ve Sefer düşlerini gerçekleştirecek fikirlerden, birkaç araçtan ve bazı uykusuz gecelerden azıcık uzaklıktaydılar. İkili 1998’de Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar
Fakültesi’nden mimarlık ve tasarım diplomasıyla mezun olduğunda Alman mimarisine dair sağlam bir temele sahipti.
“Üniversite eskiden, 1950’lerde Alman mimarlarla doluymuş.
Hocalarımız onlardan eğitim almışlar ve halen onların güçlü felsefelerinden besleniyorlar. Bauhaus’un çocukları olarak yetiştirildik ve bunun bize bir sürü faydası oldu,” diye anıyorlar üniversite dönemini.
Beş yılın sonunda, 2003’te Seyhan ve Sefer birbirine daha da
yakınlaşmıştı. Tez canlı ve hevesli enerjileri aynı hedefe yönelttiler. Benzer düşünmelerinin gücü de işlerine yaradı. Sonra sıra,
isim ve stüdyo aramaya geldi: “En tuhaf isimleri listeledik. Bir şeyden emindik: Design Studio/Tasarım Stüdyosu sözcüklerini kullanmayacaktık ve adımız, sınırların ötesinde de yankılanacaktı...
Uluslararası tasarım sahnesinde yer almak, ortak bir dili paylaşmanın yanı sıra adımızı duyurmak ve anlaşılmak aklımızdaydı
zaten,” diye anlatıyor. Seyhan. Besbelli gizli sloganları “Otoban’a
çıkalım!”ı bilen bir arkadaşları, bir gün bir öneriyle çıkagelmiş:
“Neden kendinize Otoban demiyorsunuz?”
TLmag Istanbul
Founded in 2003, Autoban’s story is quintessentially rooted in
this feeling of freedom, of driving in the same direction towards
a brighter horizon. But where did this German touch and highway metaphor come from, one might be tempted to ask.
If their success seems exceptional today, when they first
met, in 1995, Seyhan and Sefer had little else apart from
their ideas, a few tools and some sleepless nights to make
their dreams come true. The couple had a solid grounding in
German architecture when they graduated from Mimar Sinan
Fine Arts University in 1998, with a diploma in architecture
and design. “The university used to be filled with German
architects back in the 1950s: our teachers were educated by
them and still conditioned by their strong philosophy. We
were taught as ‘children of the Bauhaus’ and gained a lot from
it,” the duo recalls. Five years down the road, in 2003, Seyhan
and Sefer had grown closer. Impatient and eager, their energy
was directed towards the same goals and the power of collateral thinking was equally beneficial to them. It was time to
look for a name and a studio: “We put together a list of the
strangest names. We were sure of one thing though: we were
not going to use the words Design Studio and wanted our
name to resonate beyond borders. We already had in mind
that we wanted to reach out to the international design scene,
be heard and understood as well as share a common language”, Seyhan recalls. A friend, who obviously knew about
their secret motto « Otoban’a cikalim ! » came up with a suggestion. “Why don’t you call yourselves Otoban?”
Excellence & creation / Autoban
At first they were perplexed; they soon looked up the
English word in the dictionary - which was too difficult to pronounce in Turkish - and then lo and behold ‘Autobahn’ popped
up. It seemed obvious to them that by using the German name
a link would be established between their work and Bauhaus
influences… a perfect fit. In addition, they remembered how
much they loved Kraftwerk’s album Autobahn (1974): “Signs
are a language of their own; they don’t need to be translated.
They are efficient. Their message is stronger than words, you
just have to follow the icons”, they explain. Seyhan and Sefer
decided to personalise the word Autobahn without the ‘h’.
“We knew the road ahead would be as fast as in real life; that
we would have to make many choices and be careful enough
to always follow the rules. We knew our path would further be
defined by the choice we were about to make. We were ready
to drive fast”. Autoban was born.
31
Başta ikilinin aklın karışmış. Sonra İngilizce sözcüğe sözlükte
bakmışlar ve Türkçede telaffuzunun zor olduğuna kanaat getirmişler. Sonra ne çıksa beğenirsiniz? ‘Autobahn’. Almanca bir isim
kullanmanın, işleri ile Bauhaus etkisi arasında bir bağ kuracağı
onlar için ortadaymış. Mükemmel uyum... Ayrıca Kraftwerk’in
1974 tarihli Autobahn albümünü de ne kadar çok sevdiklerini
hatırlamışlar: “İşaretler başlı başına bir dildir ve çevrilmeye ihtiyaçları yoktur. Etkilidirler. Mesajları sözcüklerden daha güçlüdür.
Sadece ikonları takip etmeniz gerekir” diye açıklıyorlar. Seyhan
ve Sefer Autobahn sözcüğünü ‘h’siz kullanarak kişiselleştirmeye
karar vermişler. “Önümüzdeki yolun gerçek hayattaki kadar hızlı
olacağını, birçok seçim yapmak ve her zaman kurallara uymaya
yetecek kadar dikkatli olmak zorunda olduğumuzu biliyorduk.
Yolumuzun, ileride yapmak üzere olduğumuz seçimler tarafından
şekilleneceğinin farkındaydık ve hızlı sürmeye hazırdık.” Ve işte
böylece Autoban doğdu.
Opera palas, a residential project / Yerleşim projesi Opera Palas © Mustafa Nurdoğdu
205
OPERA
PALAS
Interior
designed
by Autoban plus the brand’s showroom at Akaretler / Autoban’ın tasarladığı iç mekân ve markanın Akaretler’deki stüdyosu © Ali Beckman
Excellence & creation / Autoban
32
A unique vision, two strong personalities
Benzersiz vizyon, iki güçlü kişilik
If Seyhan learnt to walk when she was ten months old and
read numbers when she was four, Sefer was busy breaking his
toys into small parts for the thrill, afterwards, of reassembling
them, to their original perfect state. A born leader, Seyhan was
always ‘quick as a highway’ always ready to implement new
ideas and open-minded. As for Sefer, he was perceived as a
(practical) daydreamer always absorbed by details and problem solving. His roving eye even captured details of furniture
that he saw in the movies. In response, little Seyhan played
with Lego, building bridges or crushing appliances to understand how they worked… that was when she wasn’t devouring
books - she spent all her pocket money on books and tried to
finish one a week - or asking too many questions in class. Her
curiosity and reactivity were already annoying. Sefer is the
embodiment of patience. Like a chiaroscuro, they obviously
complement one another.
Based on trust and understanding, their organic partnership
has enabled them to balance creativity, commerce and culture
over time, under (practically) any circumstances.
Seyhan 10 aylıkken yürümeyi, dört yaşındayken sayıları okumayı öğrenirken Sefer, büyük bir heyecan ve merakla oyuncaklarını parçalarına ayırıp sonra onları yeniden aslına göre bir
araya getirmekle meşguldü. Doğuştan lider Seyhan her zaman
‘otoban gibi hızlı’, her zaman yeni fikirleri uygulamak için hazır
ve açık fikirliydi. Sefer’e gelince... Her zaman detaylar ve problem çözmeyi özümsemiş (gerçekçi) bir hayalperest olarak algılanmış. Fıldır gözleri bir filmdeki mobilyanın bile detaylarını yakalıyormuş. Seyhan ise Lego’yla oynar, köprüler inşa eder ya da nasıl
çalıştıklarını anlamak için araçları kırarmış... Bu, kitaplara gömülmeden önceymiş. Daha sonra cebindeki tüm parayı kitaplara
yatırmaya başlamış. Haftada bir kitap bitirmeye ve sınıfta sürekli
soru sormaya çalışmış. Merakı ve tepkiselliği önceden sinir bozucuymuş. Sefer ise sabrın cisimleşmiş hali gibi. Işık ve gölge oyunu
gibi ikili apaçık birbirini tamamlıyor. Güven ve anlayış üzerine
kurulu organik ortaklıkları, zamanla yaratıcılığı, ticareti ve kültürü, (neredeyse) her koşulda dengelemelerini sağlamış.
Layers of textures and influences
Autoban’ın benzersiz dilinde, yapı, form ve materyal arasındaki
ilişki çok önemli. Demir korkuluklardan renkli mermer levhalara
ya da ilk yurtdışı işleri, Hong Kong’daki 208 Duecento Otto’nun
duvarlarındaki, restoanın Çin geçmişine gönderme yapan delft
blue seramiklere, materyallerin kendilerine has bir dizilişleri var.
Bir hikaye anlatıyorlar. Ama her şeyden de önce katmanların
altını çiziyorlar: “Katmanlarla her zaman ilgiliydik. Onlar varolan
bir binanın yaşayan anıları. Bu yüzden her proje, varolan katmanları bulmak ve yenileri yaratmakla başlıyor. Kombinasyonlar sınırsız” diye açıklıyorlar.
İki çağ arasında köprü kuran ofisleri, güzel, 1830’lardan kalma
bir Union Française binasının tarihi cephesinin arkasında, mermer zeminli güzel ve büyük bir ev formunda, katmanları açıyorlar. Ana stüdyoda güzel ahşap çerçeve, olduğu gibi muhafaza
edilmiş, mükemmel pencereleri vurguluyor. Adolp Loos ve Carlo
TLmag Istanbul
In Autoban’s unique language, the relation between structure, form and material is crucial. From locally crafted iron
railings to colourful slabs of marble or custom-made Delftblue ceramics that harks back to its Chinese origins for a restaurant in Hong Kong, materials have a way of composing
sets. Telling a story. But what they highlight first and foremost
are layers: “We were always interested in layers. They are the
living memories of an existing building. So any project starts
with questioning existing layers and creating new ones. The
combinations are infinite”, Seyhan and Sefer confess.
Bridging the gap between two epochs, their studio unfolds,
behind the historic façade of a 1830s Union Française building, in the form of a beautiful, marble-floored townhouse. In
the main studio, the beautiful wooden framework has been kept
intact, highlighting the exquisite windows. Books on Adolph
Dokular ve etkiler katmanları
Bird’s-eye view of Kitchinette restaurant / Kitchinette restoranın kuşbakışı görünümü © Ali Beckman, courtesy of Gestalten, 2014
Excellence & creation / Autoban
Loos and Carlo Scarpa, Carlo Mollino but also Anish Kapoor
or Gerhard Richter line the shelves. If Seyhan and Sefer quote
Charles and Ray Eames as their greatest influence, one can also
discern Scandinavian influences in their work, from the process
to the form. Looking at the Bergere, designed in the very early
years of their practice, the use of plywood recalls the experiments
Alvar Aalto led in Finland decades before. Woody - a leather
upholstered chair supported by structural wooden lines - is yet
another example of this influence: the expertly crafted chair is
produced with meticulous attention to detail by local artisans.
This insistance on revealing both the past as well as timeless patterns must be part of Autoban’s creative DNA; it’s as if
they made it compulsory to highlight historical layers and add
new ones. “Today, we still work around, create and question the
layers before starting to design. Then we challenge them to add
depth and perspective to the space,” Seyhan explains, while walking to her home, a stones throw from her office. Inside the narrow passageway that leads to the front door, she explains that
this building accomodates artists’ studios, film directors as well
as Uykusuz, a comic book that literally means ‘never sleeps’ in
Turkish. She likes the emulation and the effervescence of Tuesday
evenings when the weekly comic book is being put to bed. Past
the door, an old electric panel she recovered makes a first statement, adding layering, and texture, to the dark entrance. The
rest unfolds with muted elegance: the roughness of old walls,
the intensive detailing, the use of patterns to increase the perspectives, the anachronisms of the old merging with the new, the
contemporary artworks facing well-crafted timeless furniture…
everything is there, in perfect Autoban style.
33
Scarpa, Carlo Mollio, ama ayrıca Anish Kapoor ya da Gerhard
Richter üzerine kitaplar raflarda sıralanıyor. Seyhan ve Sefer,
Charles ve Ray Eames’ten süreçten forma en büyük ilham
kaynakları olarak bahsedince çalışmalarındaki İskandinav
etkisini de fark edebiliyorsunuz. İlk çalışmalarından Bergere’e
bakın: Kontrplakların kullanımı, Alvar Aalto’nun on yıllar
önce Finlandiya’da öncülük ettiği deneyleri hatırlatıyor. Yapı
ahşabı hatlarla desteklenen deri döşemeli sandalye Woody
de bu etkinin bir başka örneği: Usta el işi sandalye yerli zanaatkarlar tarafından, çok titiz bir dikkatle üretilmiş.
Hem geçmiş hem de zamansız modelleri açığa çıkarma
ısrarı, Autoban’ın yaratıcı DNA’sının parçası olmalı; sanki
tarihi katmanları vurgulamayı ve yenilerini eklemeyi zorunlu
kılıyormuş gibi. Seyhan, ofisinin çok yakınındaki evine yürürken bunu şöyle açıklıyor: “Bugün hala tasarlamaya başlamadan önce katmanları çalışıyor, yaratıyor ve sorguluyoruz.
Sonra onları, mekana derinlik ve perspektif eklemeye davet
ediyoruz.” Ön merdivenlere uzanan dar geçidin içinde bu
binanın yönetmenlerden karikatür dergisi Uykusuz’a, sanatçıların ofislerine ev sahipliği yaptığını söylüyor. Derginin matbaaya gönderildiği Salı gecelerinde yaşanan coşkuyu seviyor.
Kapıyı geçince, kurtardığı eski bir elektrik paneli ilk ipucunu
veriyor; karanlık girişe katmanlar ve doku katıyor. Kalanı sessiz bir zarafetle çözülüyor: Eski duvarların pürüzleri, yoğun
detaylandırma, perspektifi artırmak için modellerin kullanımı, yeniyle birleşen eskinin çağaşımı, iyi el yapımı zamansız
mobilyalarla bir aradaki modern sanat işleri... Her şey orada,
mükemmel Autoban tarzında.
To read
« Autoban - Form. Function. Experience »
by Robert Klanten, Marie Le Fort, ed. Gestalten.
Available online or in the best bookstores.
http://autoban212.com
Entrance of Award Winning restaurant Muze de Changa / Ödüllü restoran Müzedechanga’nın girişi © Ali Beckman, courtesy of Gestalten, 2014
MüZEdECHANgA
95
Excellence & creation / Autoban
34
TLmag Istanbul
Turkish Airlines CIP Lounge, international Atatürk Airport / Atatürk uluslararası Havalimanı © Photo Bülent Örgören
Savoy Ulus, courtesy of Gestalten, 2014
Excellence & creation / Autoban
35
General overview of Baku’s international airport, lounge area where gigantic ergonomic pods shelter unique spaces and functions © Kerem Sanliman
Destination Baku. Airport of the Future
Destinasyon Bakü. Geleceğin havalimanı
esigned by Istanbul-based Autoban, the interior of Baku,
D
Azerbaijan’s new airport takes-off as both a private club and transit
zone - a testament to style and modernity. TLmag was granted entry for an exclusive preview.
İstanbul menşeli Autoban tarafından tasarlanan Azerbaycan’ın yeni havalimanı Bakü’nün iç mekanı, stil ve modernitenin göstergesi; hem özel bir
kulüp hem de bir transiz bölgesi olarak havalanıyor. TLmag özel bir önizleme için davet edildi.
Landing in Baku, one discovers the Caspian riviera - the
immensity of sand and wind. If this peninsula has been an oasis
for over 150-years, it’s thanks to a rich history of noble families,
such as the Rothchilds, introducing their french architectural
style. Influences emulating luxury cruises of yesteryear are evident in the recently opened Four Seasons Baku and Negresco
Square. Much like Dubai, the Azerbaijan capital rivals in intelligent innovation with avant-garde architecture. In-line with
this spirit, Baku’s brand-new International Airport is a bold
statement - the the anthesis of communist-era cliches.
Designed by Autoban, the terminal’s interior follows a rhythm
of convex and concave curves, demarking different areas with
fluidity. The airport is emancipated of standard straight-lines
and corridors. Illustrating a futuristic world, the design studio’s
principals Seyhan Özdemir and Sefer Caglar conceived the
project as a gigantic VIP lounge, open to all. The impressive
space features layers of platforms with pod-like enclosures that
detach from the immense corrosive tent-like terminal structure. Covered in a woven patchwork of convex light-oak shingles, these self-protective bubbles divide the total surface of the
terminal, welcoming greenery within their gaps. These huge
Dedon cocoons house everything from airline lounges, children
playrooms to wellness centres and coffee shops.
Yet, amid these elegant giant hills, geometric rigor takes
over. These flexible forms - waving and curling are composed
of small triangles nested head to tail. This approach follows
Renaissance-era theory integrating geometric and humanists
ideals. Mission accomplished.
Bakü’ye inerken, uçsuz bucaksız bir kum ve rüzgar, Hazar riviyerasını keşfediyorsunuz. Eğer bu yarımada 150 yılı aşkındır bir
vahaysa bu, Rothchilds gibi Fransız mimari tarzıyla tanıştıran
saygın ailelerin zengin tarihi sayesindedir. Önceki senenin lüks
cruise’larına imrenen etkiler, yeni açılan Four Seasons Baku ve
Negresco Square’de de gün gibi ortada. Dubai gibi Azerbaycan’ın
başkenti de avangart mimarili akıllı yenilikler alanında yarışıyor.
Bu ruh doğrultusunda Bakü’nün yepyeni Uluslararası Havalimanı
cesur bir ifade; komünist dönem klişelerinin antitezi.
Autoban tarafından tasarlanan terminalin iç mekanı, akıcılıkla
farklı alanların sınırlarını çizen bir dışbükey ve içbükey ritmini
takip ediyor. Havalimanı, standart doğru çizgiler ve koridorlardan kurtulmuş. Fütürist bir dünya çizen tasarım stüdyosunun başları, Seyhan Özdemir ve Sefer Çağlar projeyi herkese açık devasa
bir VIP salonu olarak tasarlamışlar. Etkileyici alan, korozif çadır
benzeri terminal yapısından ayrılan kapsülvari çevirmeli platform
katmanları içeriyor. Dışbükey ışık-meşe tabelaları doldurmuş bu
kendini koruyan kabarcıklar terminalin tüm yüzeyini bölüyorlar,
boşluklarının içerisinde yeşillik barındırıyorlar. Bu koca Dedon
kozaları, havayolu lounge’larından çocuk oyun alanlarına, sağlık
merkezlerinden kafelere, her şeye evsahipliği yapıyor. Ama bu
zarif dev tepelerin ortasında sözü, geometrik katılık devralıyor.
Dalgalanan, kıvrılan bu esnek formlar, baştan sona iç içe yuvalanmış küçük üçgenlerden oluşuyor. Bu yaklaşım, geometrik ve
hümanist idealleri birleştirerek Rönesans dönemi teoriyi sürdürüyor. Görev tamamlandı.
http://autoban212.com