PDF 600KB

Editör’den
Bu Say›da
KAPAK
‹lerlemenin ölçüsü
3-5
Geçti¤imiz günlerde Türkiye’ye gelen UNICEF Küresel ‹cra
Direktörü Ann M. Veneman bir dizi üst düzey toplant›ya
kat›ld› ayr›ca kad›n ve çocuklarla görüfltü. Türkiye’nin Biny›l
Kalk›nma Hedefleri do¤rultusunda istikrarl› ad›mlar atmakta
oldu¤unu gören Veneman, co¤rafi ve cinsiyet temelindeki
eflitsizlikler ve e¤itimin kalitesi gibi baz› sorunlar›n varl›¤›na
da dikkati çekti.
ERKEN DÖNEM ÇOCUKLUK
Ne yap›lmas› gerekti¤ini bilen ana babalar
5-6
UNICEF Küresel ‹cra Direktörü Ann M. Veneman ‹stanbul’da
Bak›rköy ilçesinde bir e¤itim merkezini de ziyaret etti.
Veneman burada ‘Benim Ailem’ e¤itimine kat›lan ana
babalar›n neler ö¤rendikleri konusunda bilgi al›rken,
e¤itimin gerek ana babalar›n gerekse çocuklar›n
yaflamlar›nda meydana getirdi¤i de¤ifliklikleri de somut
olarak gözleme imkan› buldu.
E⁄‹T‹M / MEDYA
Yeni derslikler
7-11
‘Haydi K›zlar Okula’ kampanyas›n›n aflmak zorunda kald›¤›
en büyük engellerden biri de okul ve derslik yetersizli¤i idi.
Sorunu çözmek için bafllat›lan giriflimlerden biri de mevcut
okullara prefabrike derslikler eklenmesidir. Bu sorundan en
çok etkilenen k›zlarla tan›flmak, uzmanlar›n görüfllerini
ö¤renmek ve 23 Nisan günü 100’ü aflk›n yeni s›n›f için
kaynak sa¤lamay› baflaran, UNICEF-NTV organizasyonunda
y›ld›zlar› bir araya getiren teletonun öyküsünü okumak için
iç sayfalara bak›n›z.
ÇOCUK YOKSULLU⁄U
Bir sonraki ad›m 12-13
UNICEF’in Türkiye’de çocuk yoksullu¤u ile ilgili çal›flmalar›
sonunda meyvesini verdi. Çal›flma ve Sosyal Güvenlik
Bakan› Murat Baflesgio¤lu 23 May›s tarihinde Ankara’da
yap›lan bas›n toplant›s›nda, Türkiye’nin bu olguyu önce
azaltacak, sonra bütünüyle ortadan kald›racak bir strateji
gelifltirece¤ini aç›klad›. Yoksul çocuklar ilerde yoksul
ailelerin yoksul ebeveynleri olmaktad›r; ancak, çocuklar
ad›na yap›lacak bir müdahalenin bu k›s›r döngüyü k›rma
flans› vard›r.
ÇEVRE
Lütfen temiz bir dünya
14
‹l Çocuk Haklar› Komiteleri üyeleri, sponsorlu¤u Algida
taraf›ndan üstlenilen bir etkinlikle küresel ›s›nman›n
durdurulmas› ça¤r›s›nda bulundular. Çocuklar, bu konudaki
40 maddelik bildirgelerini, 4 Haziran’da, Dünya Çevre Günü
öncesinde ‹stanbul’da Fener ‹skelesinde düzenledikleri bir
bas›n toplant›s›nda kamuoyuna duyurdular. Peki, çocuklar›n
tavsiyeleri neler?
RAKAMLARLA
Çocuk iflçili¤i geriliyor
15
7 y›l aradan sonra çocuk iflçili¤iyle ilgili olarak aç›klanan ilk
istatistikler, tar›msal istihdamdaki azalman›n ve zorunlu
e¤itim süresinin uzamas›n›n bir yans›mas› olarak çocuk iflçi
say›s›n›n azald›¤›na iflaret etmektedir. Buna karfl›l›k çocuk
iflçili¤indeki gerileme kentsel alanlarda çok daha s›n›rl›d›r.
2
Haziran ay›nda UNICEF Küresel ‹cra Direktörü Ann M.
Veneman’›n Türkiye’ye olan ilk ziyaretinden büyük bir mutluluk
duyduk. Bir yan›yla bu ziyaret, halen yürütmekte oldu¤umuz
çal›flmalar ile ilgili kendisini bilgilendirmemizi sa¤lad›. Di¤er
yan›yla da, yine bu ziyaret sayesinde di¤er ülkelerle
karfl›laflt›r›ld›¤›nda ne konumda oldu¤umuzu de¤erlendirme
f›rsat› bulduk. ‹leriki sayfalarda Ms. Veneman’›n ‹stanbul’daki
temaslar› ve ziyareti s›ras›nda gündeme gelen konular›n önemli
bir k›sm›n› kapsayan haberimizi okuyabilirsiniz.
Bültende ayr›ca Ms. Veneman’›n ‹stanbul’un Bak›rköy ilçesinde
bir halk e¤itim merkezine yapt›¤› ziyaretle ilgili haber de yer
almaktad›r. Ms. Veneman burada etkili ana-babal›k e¤itimi alan
ana babalar ve çocuklarla görüflmüfltür. Okul öncesi e¤itimle
etkili ana-babal›k e¤itimi, özellikle dezavantajl› kesimlerden gelen
çocuklara yaflama daha iyi bir bafllang›ç yapma f›rsat› sunman›n,
bu çocuklar›n sa¤l›k, e¤itim ve korunma haklar›ndan tam olarak
yararlanma f›rsatlar›n› artt›rman›n iki yoludur. Bu e¤itimin di¤er
faydalar› aras›nda annelerin güçlenmesi ve iflgücü piyasas›na
kat›l›mlar›n›n kolaylaflmas› da vard›r. Gezici okul say›s›n›
artt›rarak okul öncesi e¤itime eriflimi yayg›nlaflt›rmaya ve bu
e¤itimin önemini vurgulamaya yönelik olarak bafllatmak üzere
oldu¤umuz kampanyay› bekleyin!
Çocuk yoksullu¤uyla mücadele çabalar›n›n desteklenmesi,
UNICEF Türkiye’nin odakland›¤› bafll›ca konulardan biridir. Eldeki
en son verilere göre, Türkiye’deki çocuklar›n % 27’si yoksulluk
s›n›r› alt›nda yaflamaktad›r. Bu çocuklar›n ço¤u, yeterli e¤itim
görmemifl, istikrarl› bir ifl bulamayan, ancak evde çok kifliye
bakmak zorunda olan ana babalar›n çocuklar›d›r. En yoksul %
20’lik kesimi hedef alan bir çocuk yard›m sistemi yoksulluk
döngüsünün k›r›lmas› aç›s›ndan hayli etkili olacakt›r. Bununla
birlikte, okul öncesi e¤itime eriflim ve kad›nlar›n güçlendirilmesi
de kritik stratejilerdir. De¤iflimin katalizörleri ve çocuk haklar›n›n
savunucular› olarak kad›nlar›n evde, iflyerlerinde, e¤itimde ve
siyasal alanda tam ve eflit kat›l›mlar›n›n sa¤lanmas›, tüm
dünyada çocuk yoksullu¤u sorununun en köklü çözümü olarak
benimsenmifltir.
*****
UNICEF-Türkiye’nin üç ayl›k bülteni Çocuklar için Evet befl y›l›
aflk›n bir süredir Türkiye’de çocuklar› ve kad›nlar› etkileyen
konular› ön plana ç›karmakta, çocuklar›n ve kad›nlar›n
esenliklerini sa¤lamaya yönelik çabalar› gündeme getirmektedir.
‹lk say›s›ndan bu yana bültenin derlenmesi, tasar›m› ve
görsellefltirilmesi çal›flmalar›na büyük emek veren Ray ve Rana
Mullan’a baflar›l› çal›flmalar›ndan dolay› teflekkür ediyoruz.
Bülteni bugünkü haline getiren, onlard›r. Ne var ki, hiçbir fley hep
oldu¤u gibi kalm›yor ve bu say›m›zla birlikte biraz farkl› bir tarz ve
görünümün zaman› gelmifl bulunuyor. Bültenin içeri¤ini
zenginlefltirmek, okunabilirli¤ini ve etkisini artt›rmak için her
çabay› gösterece¤iz. Her zaman oldu¤u gibi, her tür yorum ve
önerinin de¤eri bizim için çok büyüktür.
Edmond McLoughney
UNICEF Temsilcisi, Türkiye
EVET DEY‹N:ÜÇ AYLIK UNICEF TÜRK‹YE BÜLTEN‹
KAPAK
foto: Sedat Suna
UNICEF
Küresel ‹cra
Direktörü
Türkiye’nin
kaydetti¤i
ilerlemeden
övgüyle
söz etti
UNICEF Küresel ‹cra Direktörü Ann M. Veneman Haziran ay›nda Türkiye’yi
ziyareti s›ras›nda, ülkenin Biny›l Kalk›nma Hedefleri do¤rultusunda
kaydetti¤i mesafeyi birinci elden gözleme olana¤› buldu. Veneman bu
arada, Türkiye’deki tüm çocuklar›n haklar›ndan eksiksiz biçimde
yararlanabilmeleri için afl›lmas› gereken sorunlara da dikkat çekti. Küresel
‹cra Direktörü, bu sorunlar›n afl›lmas›n›n kapsaml› ve do¤ru istatistikler
gerektirdi¤ini vurgulad›.
UNICEF Küresel ‹cra Direktörü Ann M. Veneman
dört günlük Türkiye ziyaretinin ard›ndan 27 Haziran
günü ‹stanbul’dan ayr›ld›. Veneman, Türkiye
ziyareti s›ras›nda iki uluslararas› konferansa kat›ld›,
Baflbakan Recep Tayyip Erdo¤an ve di¤er hükümet
yetkilileriyle görüfltü, ayr›ca çocuklar ve ergenler,
ana-babalar, akademisyenler ve sivil toplum
kurulufllar›n›n temsilcileriyle özel temaslar
gerçeklefltirdi.
Veneman, bölgedeki devlet ve hükümet
baflkanlar›n›n kat›ld›¤› Karadeniz Ekonomik ‹flbirli¤i
EVET DEY‹N: ÜÇ AYLIK UNICEF TÜRK‹YE BÜLTEN‹
15. zirve toplant›s›nda BM ad›na bir konuflma
yapt›. UNICEF Küresel ‹cra Direktörü daha sonra
yine ‹stanbul’da gerçeklefltirilen OECD Toplumlar›n
‹lerlemesinin Ölçülmesi ve H›zland›r›lmas› Dünya
Forumunun aç›l›fl oturumunda yer ald›.
Baflbakan’la buluflma
Veneman Baflbakan Erdo¤an’la yapt›¤› görüflmede
UNICEF ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti
aras›ndaki iliflkilerin geldi¤i noktadan duydu¤u
memnuniyeti dile getirdi. Görüflmede ele al›nan
3
foto: Sedat Suna
Veneman, 5 yafl alt› ölüm h›z›n›n 2015 y›l›na kadar
üçte iki azalt›lmas› ve okullulaflma oranlar›n›n
art›r›lmas› gibi alanlarda Türkiye’nin Biny›l
Kalk›nma Hedefleri (BKH) do¤rultusunda kaydetti¤i
önemli ilerlemelerden duydu¤u memnuniyeti dile
getirdi. Bununla birlikte, okullulaflma oran›n›n
gene de %100’lük hedefin gerisinde kald›¤›na
iflaret etti ve meselenin “yaln›zca çocuklar› okula
yerlefltirmekten ibaret olmad›¤›n›, e¤itimde
kalitenin de önemli oldu¤unu” vurgulad›.
Veneman bu ba¤lamda çocuklar›n özel ders
almadan da s›navlarda baflar›l› olmalar›n›n
sa¤lanmas› gereklili¤inin alt›n› çizdi: “Kamusal bir
e¤itim sistemi ders saatleri içinde kaliteli e¤itim
verebilmelidir.”
konular›n bafl›nda e¤itim geliyordu. Baflbakan ve
Küresel ‹cra Direktörü, Hükümetin ‘Haydi K›zlar
Okula’ kampanyas›yla k›z çocuklar› okullulaflt›rma
çabalar› üzerinde durdular. Bu kampanya 2003
y›l›nda UNICEF’in de deste¤iyle Milli E¤itim
Bakanl›¤› taraf›ndan bafllat›lm›flt›. Çocuklar›n› okula
gönderen ana babalara flartl› nakit transferi
yap›lmas›n› öngören bir politikayla da desteklenen
kampanya sonucunda aksi taktirde okula
gidemeyecek 300 bin çocu¤un – baflta k›zlar olmak
üzere- okullara yönlendirilmesiyle sonuçland›.
Erdo¤an ve Veneman ayr›ca e¤itimde kalitenin
art›r›lmas› ve kad›nlar›n siyaset ve ekonomideki
rolleri gibi konular› da ele ald›lar.
Veneman’›n ‹stanbul ziyareti s›ras›ndaki bir baflka
önemli olay da ‹stanbul’da bir halk e¤itim
merkezinde uygulanan etkili ana babal›k e¤itimine
kat›lan bir grup ana-baba ile yap›lan toplant›yd›.
(Bak›n›z, sayfa 5). Genel Direktör bunun ard›ndan
baz› illerin çocuk haklar› komitesi üyeleri olan
ergenlerle birlikte çeflitli konular› tart›flt›. Bu arada
komite üyesi ergenler Veneman için sürpriz bir
do¤um günü partisi de düzenlediler.
“Geliflmekte olan ülkeler aras›nda Türkiye çocuklar
ad›na sa¤lanan ilerlemeler aç›s›ndan görece daha
iyi durumdad›r. Ülke yaln›zca ekonomik alanda
ilerlemeler kaydetmekle kalmamakta, ayn›
zamanda bafll›ca sosyal göstergelerde de iyileflme
sa¤lamaktad›r” dedi. Veneman bu sözlerinin
ard›ndan baz› konulara “daha derine inerek
bakma” gereklili¤ine iflaret etti. Bu ba¤lamda,
örne¤in co¤rafi bölgeler aras›nda halen var olan
“önemli eflitsizlikleri” vurgulad›. Daha sonra
e¤itimde kaliteyi artt›rma gereklili¤ine iflaret eden
Veneman UNICEF’in orta gelir düzeyindeki birçok
ülkede odakland›¤› bir konu olan çocuk koruma
program›n›n önemine dikkat çekti.
fiiddete karfl› mücadele
Bir bas›n mensubunun kad›nlara ve çocuklara
yönelik fliddet sorununun e¤itimle afl›l›p
afl›lamayaca¤› konusundaki sorununa yan›t olarak
Veneman halk e¤itim merkezinde karfl›laflt›¤› genç
anne ve babalara at›fta bulundu. Bu anne ve
babalardan bir bölümü ald›klar› e¤itim sonucunda
çocuklar›n› dövmekten vazgeçmiflti; ayr›ca pek çok
anne baba da ald›klar› çocuk yetifltirme e¤itiminin
kendilerine kazand›rd›¤› yeni becerilerden ve
evlerine getirdi¤i huzurdan söz etmiflti. Bunlar,
fliddetin azalt›lmas› ve önlenmesinde e¤itimin
etkisini göstermektedir; önemli olan bu tür
mesajlar› daha genifl kesimlere ulaflt›rmakt›r.
Genel Direktör “kan›mca insanlar›n her düzeyde
e¤itime ihtiyac› var” dedikten sonra evlerinde veya
okullar›nda fliddetle tan›flan çocuklar›n ilerde
fliddete baflvurma olas›l›¤›n›n da güçlü oldu¤una
iflaret etti.
Do¤ru istatistikler
BKH’de ilerleme
Veneman 26 Haziran günü yapt›¤› bas›n
toplant›s›nda Türkiye’ye yapt›¤› ziyaretle ilgili
bilgiler verdi. Veneman 2005 y›l›nda kuruluflun
Genel Direktörlü¤ü’ne getirildikten sonra
Türkiye’ye yapt›¤› bu ilk ziyaretin “ayd›nlat›c›” ve
“verimli” oldu¤unu belirtti.
4
Veneman’›n Türkiye ziyareti s›ras›ndaki bafll›ca
temalardan birini ülkenin BKH hedefleri
do¤rultusundaki ilerlemesi olufltururken, öne ç›kan
bir di¤er tema da sa¤l›kl› istatistik verilerin önemi idi.
Veneman bas›n mensuplar›na “UNICEF’in çocuklara
iliflkin çok çeflitli veriler toplad›¤›n› ve bu
EVET DEY‹N: ÜÇ AYLIK UNICEF TÜRK‹YE BÜLTEN‹
verilerin y›ll›k Dünya Çocuklar›n›n Durumu
raporlar›nda yay›nland›¤›n›” hat›rlatt›. Bu nedenle
UNICEF’in, kalk›nma verileri gibi kritik bir konuyu
ele alan ‹stanbul’daki OECD Forumu’na
kat›lmaktan duydu¤u memnuniyeti belirtti.
Türkiye’deki istatistiklerin kalitesine iliflkin bir soru
üzerine Genel Direktör Veneman, bu alanda her
zaman daha iyiye do¤ru gidilebilece¤ini, istatistik
sistemlerinde 1990’lar›n ortas›ndan bu yana göreli
iyileflmeler oldu¤unu belirtti.
Karanl›kta kal›nmamal›
Ayr›nt›l› istatistikler olmadan politikac›lar kararl›kta
kalacaklard›r. Önceliklerini belirleyemeyecek,
eldeki kaynaklar› en iyi nas›l kullanabileceklerine
karar veremeyecek ve kaydedilen ilerlemeleri
de¤erlendiremeyeceklerdir.
Bu söylenen, Türkiye gibi karmafl›k ve sürekli
de¤iflim halindeki bir toplumda daha da geçerlidir.
Türkiye’de genifl kesimlerce benimsenen
varsay›mlar k›sa sürede eskiyebilmekte, genel
istatistikler geri plandaki co¤rafi ve cinsiyet temelli
eflitsizlikleri gizleyebilmekte ve gündemdeki
konular olan namus cinayetleri ve çocuk yafltaki
evliliklerden depreme veya kufl gribi salg›n›na
yönelik haz›rl›kl›l›¤a kadar uzanan çok genifl bir
alana yay›labilmektedir.
UNICEF’in katk›s›
UNICEF çocuklara ve kad›nlara iliflkin veri toplama
çal›flmalar›na y›llard›r öncülük etmektedir. UNICEF
taraf›ndan gelifltirilen ve “Çok Göstergeli Kümelem
Araflt›rmalar› (ÇGKA)” olarak bilinen hanehalk›
araflt›rma program›, Biny›l Kalk›nma Hedeflerinin
izlenmesinde baflvurulan en önemli araçlardan
biridir. UNICEF ve ortaklar› ayr›ca DevInfo
gelifltirilmesini ve kullan›lmas›n› da
desteklemektedir. DevInfo, belli bafll› insani
kalk›nma istatistiklerinin derlenmesinde, muhafaza
edilmesinde ve yayg›nlaflt›r›lmas›nda yararlan›lan
kullan›c› dostu bir yaz›l›md›r.
DevInfo, sa¤l›kl› kararlar verme ve verileri insani
kalk›nma amaçl› tan›t›m-savunu çal›flmalar›nda
kullanma çabalar›n›n bir parças› olan veritaban›
sistemlerinde yaklafl›k on y›ll›k bir süre içinde
gerçeklefltirilen yeniliklerin bir ürünüdür.
DevInfo’nun önemli bir yönü de, kan›tlara dayal›
kararlar al›nmas›n› desteklemek üzere, çocuklarla
ilgili kritik u¤rak ve dönemeçleri izlemelerinde
ülkelere yard›mc› olmas›d›r. Türkiye halen bu
sistemi benimseme süreci içindedir.
Veneman sonuç olarak “güvenilir istatistik
sistemlerin bir ülkenin genel anlamdaki
altyap›s›n›n çok önemli bir parças›n›
oluflturdu¤una” iflaret etti.
Küresel ‹cra Direktörü ana babalar›n e¤itimiyle ilgili bütün bilgileri ald›
UNICEF Küresel ‹cral Direktörü Ann M. Veneman’›n ‘Benim Ailem’ çocuk yetifltirme
e¤itimine kat›lanlarla yapt›¤› görüflme olumlu bir dizi geri bildirim sa¤lad›.
“‹ki çocuk yetifltirdim ve flimdi de torunlar›ma
bak›yorum. Zaman zaman kendi çocuklar›ma çok
üzülüyorum; çünkü, onlar› böyle bir kursa kat›lmadan
yetifltirmek zorunda kald›m. Bence bütün hamile
kad›nlar bu e¤itime kat›lmal›.”
“Memleketten bir akrabam›z geldi. Çocuklar o s›rada
oynuyorlard› benimki sordu “annen baban seni dövüyor
mu?” Di¤eri yan›tlad›: “Evet, çok döverler.” Benimki de
flöyle dedi: “O zaman annen benim annemin gitti¤i
kursa gitmeli.”
“Büyük çocu¤um elinde karnesi ile eve geldi¤inde ona
sar›ld›m. Ama ayn› zamanda benzer bir sevgiyi di¤er
çocu¤uma da gösterdim. Bu e¤itimi almasayd›m bunu
ak›l edemezdim.”
Yaklafl›k 15 genç anne ile bir büyükanne bir halka
oluflturacak biçimde oturdu. Görünüfl olarak alt
sosyoekonomik gruptan gelen kad›nlard› bunlar. Di¤er
kat›l›mc›lar aras›nda 3-4 baba, arabas›nda bir küçük
çocuk ve birkaç daha büyük çocuk yer al›yordu.
Arkalarda, kap›ya do¤ru olanlar ise ellerinde çantalar›,
kravatl› erkekler ve kad›nlar›n oluflturdu¤u resmi
görevliler, kameralar, broflürlerin bafl›nda duranlar ve
daha tan›d›k yüzler olarak kursun liderleri konumundaki
Zeliha Eken ve fiükran Evirgen’di.
EVET DEY‹N: ÜÇ AYLIK UNICEF TÜRK‹YE BÜLTEN‹
Ana babalar›n hepsi çocuk yetifltirme program›n›n
kat›l›mc›lar›yd›. UNICEF ve AB deste¤iyle 0-6 yafl
grubundan çocuklar›n ana babalar› ve bak›c›lar› için
haz›rlanan ‘Benim Ailem’ e¤itim program›, Milli E¤itim
Bakanl›¤›’n›n Bak›rköy ve Küçükçekmece’de tahsis etti¤i
e¤itim merkezlerinde ana babalara ulaflt›r›l›yordu.
Kat›l›mc›lar, burada, Bak›rköy’deki merkezde bir süredir
bekliyorlard› – bu vesileyle, ilk kez tan›flt›klar›
kulakl›klar›n› da deneme f›rsat› bulmufllard›.
Bir on dakika daha geçti ve bunun ard›ndan
Veneman bu toplant›y› mümkün k›lan yöneticilere
tan›t›ld›: Bak›rköy Kaymakam› Dursun Ali fiahin, Istanbul
Milli E¤itim Müdür Yard›mc›s› Abdullah Tan›r ve
Bak›rköy Halk E¤itim Merkezi Müdürü Bahaettin
Kabahasano¤lu.
Art›k s›ra ö¤rendiklerini ortaya koymalar› için ana
babalara gelmiflti. Örne¤in, aralar›ndan pek ço¤u art›k
çocuklar›n› dövmüyordu:
“Eskiden çocuklar›m› döverdim. fiimdi onlar›
dinlemesini ö¤rendim. Kocam da art›k onlar›
dövmüyor.”
“O¤lum 5. s›n›ftayd› ve devletin yat›l› okul s›nav›na
girecekti. Sordu ‘Bana neden bu kadar iyi
davran›yorsun; s›nava girece¤im için mi?’ Böylece ona
5
kurstan söz ettim: ‘S›navda baflar›l› olsan da olmasan da
benim için önemlisin.’ Bunun üzerine özür diledi.
Gerçekten çok üzüldüm; demek ki önceleri ona çok kötü
davran›yormuflum.”
Di¤er ana babalar›n anlataca¤› baflka öyküler vard›:
“Günde 12 saat çal›fl›yorum. Eve geldi¤imde,
söylediklerini dinler gibi yapard›m. Kursa kat›ld›¤›mdan
bu yana onlarla daha fazla d›flar› ç›k›yorum ve bir fleyler
ö¤retmeye çal›fl›yorum. E¤er bir ifl nedeniyle zaman›m
olmazsa, sonra mutlaka zaman bulmaya çal›fl›yorum.”
“O¤ullar›m›n ikisi de okulda baflar›l› oldu. Çok iyi bir y›l
oldu. Mutluyum, çünkü onlara destek olabildi¤ime
inan›yorum.”
Bir baba: “fiimdi, 7-14 yafl grubundaki çocuklara nas›l
yard›mc› olabilece¤imizi ö¤renmemiz gerekiyor.”
Çocuk yetifltirme e¤itimi Milli E¤itim Bakanl›¤› kurumlar›
d›fl›nda Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu
(SHÇEK) merkezleri, belediyeler ve STK’lar kanal›yla da
verilmektedir. Bu çerçevede, Sa¤l›k Bakanl›¤›’n›n güvenli
annelik ve bebek sa¤l›¤› programlar›yla daha yak›n
ba¤lant› öngörülmektedir. Daha ileri yafllardaki
çocuklar›n ana babalar› için kurslar haz›rlanmaktad›r.
Bütün bunlara karfl›n, dezavantajl› konumdaki bütün
ailelere ulaflabilmek için yap›lacak daha pek çok ifl vard›r.
Genel Direktör Ann Veneman sohbetin sonunda
programa kat›ld›klar› için ana babalar› kutlad›.
foto¤raflar: Sedat Suna
“K›z›m okula gitmek istememiflti, ancak benim de bir
kursa devam etti¤imi görünce fikrini de¤ifltirdi.”
Günefl, ‹stanbul’un güneybat›s›nda, üzerlerinde beton
bacalar, antenler ve minareler yükselen kiremit daml›
evlerin üzerine vuruyordu. Bir tarafta mart›lar
büyükçe bir caminin kubbesi üzerinde uçuflurken,
di¤er tarafta kursa kat›lanlar›n ço¤unun evlerinin
bulundu¤u sokaklar uzan›yordu.
Eflinden ayr›lm›fl iki çocuklu bir anne “konular tam
bize uygun” diyor ve ekliyor “Kendinizi yaflama daha
ba¤l› hissediyorsunuz. Keflke bütün anneler bu
programa kat›labilse.”
Ailede huzur
‘Benim Ailem’ özellikle yoksul ve e¤itimsiz ana
babalarla bak›c›lar› hedeflemektedir. Programda,
annelere beslenme, sa¤l›k ve çocuk geliflimi ile ilgili
bilgiler verilmektedir. Kat›lan anneler çocuklar›yla
düzenli iletiflim kurmaya, k›z ve erkek çocuklar›na eflit
davranmaya özendirilmektedir. Sa¤l›k kontrolleri ve
afl›lar için resmi sa¤l›k kurulufllar›na
yönlendirilmektedir. Babalara ise kursun içeri¤ini
özetleyen takip mektuplar› gönderilmektedir.
‘Benim Ailem’, yaflamlar›n›n kritik bir evresinde
çocuklar›n fiziksel, duygusal ve biliflsel esenliklerine
katk›da bulunman›n ötesinde genç annelere akran
grubu deste¤i sa¤lamakta, ayr›ca aile iliflkilerinin
düzelmesine de yard›mc› olmaktad›r. Evli genç bir
erke¤in dedi¤i gibi:
“‹yi ki eflim bu kursa kat›ld› ve tüm aileye huzur geldi.
Bir ailedeki tart›flmalar›n yüzde 80’i çocuklarla
ilgilidir. Niye a¤l›yor, neden öyle yapt› gibi fleyler.”
Do¤u Anadolu’dan gelip buraya yerleflen bir kad›n
flöyle diyor: “fiimdi kocam do¤ru ifl yap›p yapmad›¤›n›
ö¤renmek için önce benim gözlerime bak›yor. Bana
‘okula gitmifl olsayd›n çok baflar›l› olabilirdin’ diyor.”
Tavsiyeler
Bak›rköylü anneler tavsiyelerde bulunuyor. “Bu tür
kurslar keflke benim geldi¤im do¤uda da düzenlenmifl
olsayd›. Orada on çocuklu pek çok aile var. Bizler kendi
ana babam›zdan hiç flefkat görmedik, ama en az›ndan
flimdi daha iyisini biliyoruz.”
Bir baflka anne ekliyor: “Yeni evlenmifl bütün çiftler bu
kurslara gitmeli.”
6
EVET DEY‹N: ÜÇ AYLIK UNICEF TÜRK‹YE BÜLTEN‹
E⁄‹T‹M / MEDYA
foto: U¤ur Gümüfl
Prefabrike derslik
mesaj› al›nd›¤›nda
Televizyon kanal› NTV, UNICEF
Ülke Ofisi ve UNICEF Milli
Komitesi taraf›ndan ‹çiflleri
Bakanl›¤› ve Milli E¤itim Bakanl›¤›
ile ortaklafla düzenlenen
Teletonla(1) Nisan ay›nda
prefabrike derslikler için 1.6 milyon
YTL para topland›. Ancak, baflta k›z
çocuklar olmak üzere çocuklar›n
tamam›n›n okula gitmesi
isteniyorsa daha fazla okul ve
derslik gerekmektedir.
Eskin köyü 23 Nisan sabah› erken uyand›. Da¤›n›k
yerleflmifl alçak daml› evlerde ellerini yüzlerini
y›kay›p giyinmek üzere ilk kalkanlar çocuklard›.
Ankara’dan 1.000 kilometre uzakta, Mardin’in bu
köyünde yaflayanlar ünlüleri ancak TV’de
görmüfllerdi. Ancak, bugün özel bir gündü ve ilde
EVET DEY‹N: ÜÇ AYLIK UNICEF TÜRK‹YE BÜLTEN‹
çekilen “S›la” adl› popüler bir TV dizisinin baflrol
oyuncular› Cansu Dere ve Mehmet Akif Alakurt
köylerini ziyaret edecekti. Dahas›, ünlü TV
sunucusu Tayfun Talipo¤lu da ta Ankara’dan kalk›p
buraya gelecek, eski okulun bahçesinde onlarla
birlikte olacakt›. Birkaç saat sonra, ö¤leye do¤ru
tüm köy halk› kameralar›n karfl›s›nda olacakt› ve
Türkiye onlar› izleyecekti.
Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayram› olarak
kutlanan 23 Nisan çocuklar için her zaman özel bir
(1) “Teleton”, belirli bir amaca ve giriflime yönelik fon sa¤lamak
amac›yla haz›rlanan, uzun süreli televizyon yay›nlar› için kullan›lan bir
terimdir. Terim, “televizyon” ve “maraton” sözcüklerinin
bilefliminden oluflturulmufltur.
7
********Gerçek Yaflam********
Zehra’n›n kaderi
de¤ifliyor mu?
foto: fiehnaz Tan›lkan
Türkiye’de zorunlu temel
e¤itimin 5 y›ldan 8 y›la
ç›kar›lmas›n›n üzerinden on y›l
geçmifl bulunuyor. Ne var ki,
örne¤in Eskin köyünden Zehra
için bu durum henüz bir
farkl›l›k yaratmam›fl.
Zehra ve arkadafllar› – uzun
saçlar› arkadan toplanm›fl,
ince ve heyecanl› görünen gençler süveter ve uzun
etekleriyle veya blucinleriyle TV kameras›na
bak›yorlar. Sunucu Tayfun Talipo¤lu onlarla sohbet
ederken asl›nda ilkö¤retimi bitiremediklerinin de¤il
bitirtilemediklerinin alt›n› çiziyor.
“5 y›l okula düzenli devam ettim. 1 y›l ara vermifl
durumday›m” diyor Zehra. “Ben ve arkadafllar›m,
burada ortaokul olmad›¤› için .... okuyamad›k.”
Asl›nda ortaokullar›n art›k geride kalm›fl olmas›
gerekir. Ne var ki, bu küçük köydeki ilkö¤retim okulu
ancak 1. s›n›ftan 5. s›n›fa kadar e¤itim verebiliyor.
Eskinli çocuklar 5. s›n›ftan sonras›na devam
edebilmek için, en yak›n 8 y›ll›k e¤itim kurumunun
bulundu¤u, Irak s›n›r›na yak›n K›z›ltepe ilçe
merkezine gitmek zorundalar.
NTV-UNICEF televizyon yay›n›na kat›lan Zehra
duruma flöyle aç›kl›k getiriyor: “Biz gitmek istedik,
ama babalar›m›z güvenemediler.”
Talipo¤lu soruyor: “Neden güvenemediler?”
“Size de¤il dünyaya güvenemiyoruz diyorlar.”
“Ama art›k 5 y›ll›k e¤itim diye bir fley yok ki?”
yere sahip olmufltur. Ancak, Eskin’li çocuklar için
2007 y›l› 23 Nisan’›n› bu kadar heyecanl› k›lan,
prefabrike derslikler için fon sa¤lamak amac›yla
UNICEF ile TV kanal› NTV taraf›ndan ortaklafla
düzenlenen ulusal teletondu. Bu, baflta k›zlar
olmak üzere ülkedeki tüm çocuklar için s›ra d›fl› bir
olayd›.
Okulda yer yok
Türkiye’de ilkö¤retim ça¤›ndaki 10.8 milyon çocuk
için yeterli okul, okullarda da yeterli derslik yoktur.
Nüfus art›fl h›z›n›n düflmesine karfl›n her y›l 1.4
milyon çocuk ilkö¤retim ça¤›na gelmektedir.
Mevcut okullar›n ço¤u, k›rsal kesimden kentsel
yerleflimlere, yoksul illerden büyük kentlerin
kalabal›k varofllar›na yaflanan yo¤un iç göç
nedeniyle a¤›r bir yük alt›ndad›r. 1997 y›l›nda
zorunlu temel e¤itimin befl y›ldan sekiz y›la
ç›kar›lmas› da okullara yönelik talebi artt›rm›flt›r.
Son on y›l içinde Milli E¤itim Bakanl›¤›
kaynaklar›n› bu yönde seferber etmifltir. Yüz
milyonlarca dolar› bulan Dünya Bankas› kredileri
yeni okul ve derslik inflas›, yenilenmesi,
geniflletilmesi ve donat›lmas› için kullan›lm›flt›r.
AB’nin Temel E¤itime Destek Program›
8
“Direndik ama yetmedi. Köyümüzde adet böyle,
k›zlar okula gitmez. Evlerinde oturur, ev iflleri yapar
ve k›smetlerini beklerler.”
“Ne kadar beklerler?”
“Baz›lar› 14 veya 15 yafl›na geldiklerinde evlenir. 13
yafl›nda bile evlenenler var.”
Zehra’ya göre, köyden bir kifli bile k›z›n› yaln›zca 10
kilometre uzakta olan ilçedeki okula göndermifl
olsayd›, kendi babas› da gönderecekti. Ne var ki,
ailelerin sosyal normlara uymalar› gerek.
“Burada gelenek böyle. K›zlar beflinci s›n›ftan sonra
okumazlar Aralar›nda hiç okula gitmemifl olanlar
bile vard›r. Örne¤in benim ninem hiç okula
gitmemifl. Töre gibi bir fley.”
Erkekler için ise böyle bir sorun yok.
“Asl›nda k›zlar erkeklerden daha çok ifl yapar”, diyor
Zehra: “Erkek çocuklar zaman zaman okullar›ndan
kaçarlar. Böylece disipline gönderilir.”
Zehra’n›n anlatt›¤›na göre köyden ç›k›p ö¤retmen
olan erkekler var. Ancak, böyle olsalar da
geçimlerini Irak’la t›r ticaretinden sa¤lamak
istiyorlar.
Kendisine gelince; bir zamanlar doktor olmay›
düfllermifl.
“Çocuklar ölmesin istiyordum, hamile kad›nlar›n
çocuklar›n› kaybetmemelerini istiyordum, hastalar›n
köyümüzde bana gelip iyileflmelerini istiyordum.”
Bu düfller asl›nda gerçekleflebilir. Eskin köyündeki
okulda flimdi prefabrike derslikler var. Zehra ve
arkadafllar› art›k köylerinden ayr›lmadan temel
e¤itimlerini burada tamamlayabilirler. Konuya teorik
aç›dan bak›ld›¤›nda, bu k›zlar hemcinslerinden
kuflaklar boyu esirgenen f›rsatlara art›k ulaflabilirler.
Pratikte ne olaca¤›n› ise zaman gösterecektir.
kapsam›nda da yeni okullar infla edilip
donat›lm›flt›r. E¤itime %100 Destek Kampanyas› ile
vergi muafiyetinden yararlanan özel sektör
ba¤›fllar› da devreye girmifltir.
Yine de sorun aciliyetini korumaktad›r. ‹lkö¤retim
ö¤rencilerinin beflte biri halen 50 kifliden fazla
ö¤rencisi olan s›n›flarda okumaktad›r. Ço¤u k›z
olmak üzere ilkö¤retim ça¤›ndaki çocuklar›n bir
k›sm› okul d›fl›nda oldu¤u halde durum böyledir.
K›zlara engel
Milli E¤itim Bakanl›¤› UNICEF’in de deste¤iyle
2003 y›l›nda Haydi K›zlar Okula kampanyas›n›
bafllatt›¤›nda afl›lmas› gereken baz› engeller vard›.
Ülkenin birçok yerinde, toplumda kad›nlara biçilen
s›n›rl› rol gere¤i k›z çocuklar›n›n e¤itiminde bir
yarar görülmüyordu. Muhafazakar pek çok aile de
11 yafl›n› geçen k›zlar›n›n okula gitmesinde isteksiz
davran›yordu; çünkü, k›zlar›n›n okulda veya okul
yolunda erkek çocuklarla bir arada olmas›n›
istemiyorlard›. Yine hem erkek hem k›z çocuklar›n›
okula göndermeye niyetli olan, ancak maddi
güçlükler nedeniyle tercihlerini erkek
çocuklar›ndan yana yapmak zorunda kalan aileler
EVET DEY‹N: ÜÇ AYLIK UNICEF TÜRK‹YE BÜLTEN‹
Prefabrike çözüm
foto: U¤ur Gümüfl
de vard›. Ve baz› aileler k›zlar›n› okula göndermek
yerine ev ifllerinde yard›mc› olmalar›n› istiyorlard›.
Toplum önderlerinin deste¤ini alan saha
görevlileri bütün bu önyarg›lar›n afl›lmas›n›
sa¤lamak üzere kap› kap› dolaflt›lar. Yoksulluk
nedeniyle okula gidemeyen çocuklar›n ihtiyaçlar›
karfl›lanmaya çal›fl›ld›. Çocuklar›n›n okula
devamlar›n› sa¤lamak kofluluyla, standart
sistemlerle belirlenenen en yoksul aileler flartl›
nakit transferleri ile desteklendiler. Üç y›l içinde
flimdiye kadar hiç okula gitmemifl veya bir süre
devam ettikten sonra ayr›lm›fl 223 bin kadar k›z
çocukla, öngörülmemifl 100 bin erkek çocuk
düzenli olarak okula devam etmeye bafllad›.
Derslik a盤›n›n kapat›lmas›
için prefabrike yap›lara
baflvurulmas› fikri ilk kez
kimin akl›na geldi? Fikrin ilk
sahipleri, 1999 y›l›nda
Marmara bölgesini vuran
deprem sonras›nda evsiz
kalanlara tahsis edilen
prefabrik yap›lar›n bir
bölümünün art›k
kullan›lmad›¤›n› gören
fi›rnak ve Siirt valileri
olmufltu. Bu yap›lardan,
kendi illerinde derslik olarak
yararlan›labilece¤ini
düflündüler. Prefabrike
derslikler daha sonra ayn›
bölgede bulunan bir baflka il
olan fianl›urfa’da, özel
sektör ile UNICEF Milli
Komitesi ba¤›fllar›yla
kurulmufltur.
Yetkililer ilk bafllarda anlafl›labilecek nedenlerden
dolay› temkinliydiler: Güneydo¤u baflta olmak
üzere, dezavantajl› yörelerde kal›c› yap›lar d›fl›nda
baflka bir yola baflvurduklar› için elefltiri almak
istemiyorlard›. Ancak, “prefabrike” çözümü
gerçekten cazipti. Bunlar›n tedariki ve kurulumu
kolay ve ucuzdu; s›hhi donan›m ile birlikte eksiksiz
geliyordu; ihtiyaç duyulmad›¤›nda baflka yerlere
aktar›labiliyordu ve ehil kiflilerce kurulduklar›nda
depreme karfl› da dayan›kl›yd›. Yayg›n kan›n›n
tersine bu prefabrike yap›lar 35 y›l
kullan›labiliyordu.
foto: fiehnaz Tan›lkan
Otobüs kaç›nca
‹ronik olan nokta, k›z çocuklar›n okullulaflt›r›lmas›
kampanyas› ile sa¤lanan ilerlemenin bu kez fiziksel
tesislerdeki a盤› daha da artt›rmas›d›r. Üstelik,
okullar›n ve s›n›flar›n afl›r› kalabal›k oluflu, k›z
çocuklar›n e¤itiminin yararlar› konusunda henüz
ikna olmam›fl ailelerin, toplum liderlerinin ve resmi
görevlilerin eline k›zlar› okulda tutma aç›s›ndan
yeni bir koz da veriyordu. Gerçekten de, böylesine
olumsuz koflullarda okula giden çocuklar ço¤u
durumda okulu b›rak›yor veya baflar›s›z oluyordu.
Tafl okul binas›n›n 5. s›n›ftan sonras› için yeterli
olmad›¤› ve geriye kalan 3 y›l› da tamamlamak
isteyen ö¤rencilerin otobüsle 10 kilometre ötedeki
K›z›ltepe’ye gitmelerinin gerekti¤i Eskin gibi
köylerde, okul servisi içinde bir tek k›z ö¤renci
olmadan seferlerine devam ediyordu. Ancak bütün
bunlar, içinde bulundu¤umuz y›l›n bafllar›nda
köydeki okula dört yeni prefabrike derslik
eklenmeden önceki durumu anlatmaktad›r.
EVET DEY‹N: ÜÇ AYLIK UNICEF TÜRK‹YE BÜLTEN‹
9
*******Uzmana Soral›m********
*******Uzmana Soral›m********
Yakut Temüro¤lu Sundur,
Ertan Karab›y›k,
UNICEF E¤itim Bölümü
UNICEF E¤itim Bölümü
Çocuklar
bekleyemez
‘K›z Çocuklar›n›n E¤itimine
Destek’ Kampanyas›’nda
alanda çal›fl›rken, özellikle
Diyarbak›r, Van, A¤r› ve
fianl›urfa gibi illerde derslik a盤› sorunuyla s›k s›k
karfl›laflt›k. 80, 90 hatta 100 ö¤rencili s›n›flar
oldu¤unu duyduk. A¤r› da okula kay›tlar
bafllad›¤›nda okul müdürleri bize bütün s›ralar›n
doldu¤unu söylediler. Baz› okullar, bina içindeki
bütün mekanlar› derslik olarak kullanmaya
çal›fl›yordu, ama bu da yetmiyordu. Üstelik, k›z ve
erkek çocuklar›n s›n›flarda t›k›fl t›k›fl bir arada
olmalar› bizim kültürümüze uyan bir durum da
de¤ildir.
“Kampanya pek çok engeli aflmak zorundayd›;
bunlar›n aras›nda ana babalar›n tutumlar›, çocuk
iflçili¤i, erken evlenme ve e¤itimin kalitesi ile ilgili
sorunlar da yer almaktayd›. Ancak bütün bunlara
karfl›n derslik yetersizli¤i, k›z çocuklar›n› okula
yönlendirmede karfl›lafl›lan birinci veya ikinci
engel durumundayd›. Üstelik bu sorun halen
sürmektedir.
“Prefabrike s›n›f temininin bu sorunun çözümü
oldu¤una inan›yorum. Ö¤rencilere elveriflli
koflullar sunamazsan›z, aileleri e¤itimin
çocuklar›na yararl› olaca¤›na ikna edemezsiniz.
Çocuklar okul için 2 veya 3 y›l bekleyemezler.
Bugüne kadar temin etti¤imiz s›n›flar ise henüz
denizde bir damlad›r. Burada duramay›z. Konuyu
gündemde tutmal›, özel sektörü harekete
geçirmeli ve di¤er kampanyalarla iflbirli¤i
yapmal›y›z...”
Salt k›rsal kesime
özgü bir sorun de¤il
“Okul ve derslik a盤›, A¤r›,
Diyarbak›r, Van ve fianl›urfa
gibi illerin kent merkezleriyle
k›rsal kesimlerinde büyük bir
sorundur. Ne var ki, ayn›
sorunla ‹stanbul, ‹zmir ve Adana gibi illerin h›zla
büyüyen ilçelerinde de karfl›lafl›yoruz. Önceden
kestirilemeyen göç süreci nedeniyle baz›
yerleflimlerdeki okullar boflal›rken di¤er
yerleflimlerdekiler dolup tafl›yor. Örne¤in,
‹stanbul’da 5.700 ö¤rencisi olan bir okulu ziyaret
ettik; bu okuldaki baz› s›n›flarda ö¤renci say›s› 90’›
buluyordu. Öyle ki, ö¤retmenler do¤ru dürüst
s›n›f yoklamas› bile yapam›yorlard›.
“Derslik a盤›n›n k›z çocuklar›n›n e¤itimi üzerinde
çift etkisi olmaktad›r. Bir kere, s›n›flar çok kalabal›k
olunca e¤itimin kalitesi de belirgin biçimde
düflüyor. ‹kincisi, köylerde, k›z çocuklar 5. s›n›f›
bitirdiklerinde, 8 y›ll›k zorunlu e¤itimi tamamlamak üzere genellikle minibüslerle baflka yerlerdeki
okullara veya yat›l› ilkö¤retim bölge okullar›na
gitmek zorunda kal›yorlar. Gelgelelim, bu s›rada
k›z çocuklar 10-11 yafllar›na gelmifl oluyor ve ana
babalar› da onlar› okula göndermiyor. Ülkede 300
erkek ö¤renciye yaln›zca 50 k›z ö¤rencinin
düfltü¤ü yat›l› ilkö¤retim bölge okullar› vard›r; k›z
çocuklar›n geri kalan› okula gitmemektedir.
“Haydi K›zlar Okula” Kampanyas›’n›n derslik
a盤›n›n giderilmesinde katalizör bir etkisi
olmufltur. Kamu harcamalar›, özel ve kurumsal
ba¤›fllar, “E¤itime %100 Destek” Kampanyas› ve
bu arada di¤er kampanyalar ve çeflitli kurulufllar›n
çabalar› sonucunda örne¤in fianl›urfa iline önemli
miktarda kaynak sa¤lanm›fl ve bu il derslik
a盤›n›n giderilmesine yönelik sa¤lanan kaynak
bak›m›ndan ‹stanbul’un ard›ndan ikinci s›rada yer
almaktad›r. Prefabrik s›n›flar da bu ba¤lamda
önemli bir araç olarak ifllev görmüfltür.
2006 y›l›nda Türkiye Milli Komitesi prefabrike
derslikler için 150 bin dolar toplam›flt›. Yap›lan
anlaflma uyar›nca ‹çiflleri Bakanl›¤› ‹ller ‹daresi
Genel Müdürlü¤ü’nün talebi ile ilk uygulamalar için
seçilen Mardin, Diyarbak›r ve K›rflehir illeri de,
ba¤›fllara eflde¤er kamu fonlar›n ayn› ifl için tahsis
etti.
kutlanmas› de¤ildi. As›l amaçlanan, televizyon
izleyicilerine, e¤itimle ilgili böyle h›zl› bir çözümün
çocuklar›n yaflam›nda ne kadar büyük de¤iflikliklere
yol açabilece¤inin gösterilmesi idi. Böylece
milyonlarca yurttafl ba¤›fl kampanyas›na kat›lacak,
sonuçta en az›ndan ek 100 dersli¤e daha
kavuflulacakt›.
An›nda baflar›
Program kapsam›nda Talipo¤lu taraf›ndan köyün
k›zlar›yla gerçeklefltirilen dokunakl› görüflmeler
sayesinde 125 bin SMS mesaj› al›nd›, daha büyük
miktarlarda yüzlerce ba¤›fl yap›ld› ve sonuçta
teletonun 124 derslik yap›m›na yetecek 1.6 milyon
YTL ba¤›fl toplamas› sa¤land›. Bu özel günün
slogan› “Okul Ekliyoruz” idi. fiimdi yap›lmas›
gereken, bu ek okullara en fazla nerelerde
gereksinim duyuldu¤unun belirlenmesidir.
Asl›nda uzun bir öyküyü k›sa kesersek, Eskin de
kendi kullan›fll› yeni dersliklerine bu giriflim ile
kavuflmufltur. Dersliklerin kurulmas› bir aydan az
zaman alm›flt›r. Art›k, köyün k›zlar›n›n da en az üç
y›l daha okullar›na devam etmeleri beklenmektedir.
Bas›n mensuplar›n›n 23 Nisan’da köyü ziyaret
etmelerinin tek nedeni yaln›zca bu geliflmenin
10
EVET DEY‹N: ÜÇ AYLIK UNICEF TÜRK‹YE BÜLTEN‹
a盤›n›n kapat›lmas›na kuflkusuz hiçbir biçimde
yetmeyecektir. Ancak, teleton sayesinde önemli bir
sorun bir kez daha hat›rlat›lm›fl oldu. Bu alanda
resmi kurumlara, UNICEF Milli Komitesi’ne ve
e¤itim alan›nda çal›flan di¤er sivil toplum
kurulufllar›na yeni ba¤›fllar yap›lmas›
beklenmektedir. Okul ve derslik ihtiyac›, ulusal bir
politika konusu olarak ön planda kalmaya devam
edecektir.
Teleton nas›l gündeme geldi?
Teleton, Türkiye’deki çocuklar›n yarar›na UNICEF,
medya ve kamuoyunun yapaca¤› iflbirli¤inin ne
kadar büyük bir potansiyel tafl›d›¤›n› ortaya koydu.
Yay›na Milli E¤itim ve ‹çiflleri Bakanlar, telefon
yoluyla bizzat kat›ld›lar. NTV taraf›ndan bu özel
gün için yay›nlanan programda, Talipo¤lu ve S›la
dizisi y›ld›zlar›n›n yer ald›¤› Mardin’den canl›
yay›n›n yan› s›ra, ünlülerin kat›ld›klar› bilgi
yar›flmas› ile efsanevi pop flark›c› Sezen Aksu ile
stüdyoda yap›lan canl› yay›n da yer al›yordu.
Program s›ras›nda Aksu en yeni flark›lar›ndan birini
ilk kez bu vesileyle söyledi ve belki de yine
hayat›nda ilk kez “para istedi.” Yay›n›n di¤er bir
etkinli¤i ise fiark› Söylemek Laz›m adl› flark›
yar›flmas›n›n (normal olarak baflka bir kanalda
yay›nlanmaktad›r) “Okul Ekliyoruz” için
gerçeklefltirilmesiydi. Bu son gösteride ünlü
flark›c›lar çocuk flark›c›lara efllik ettiler.
Bu etkinlik ve getirileri, büyük ölçüde UNICEF Milli
Komitesi Baflkan› ve geçmiflte Türkiye’nin ilk Kültür
Bakan› olarak görev yapan Talat Halman’›n
çabalar›n›n sonucudur. Ayn› etkinlik ayr›ca UNICEF
Temsilcili¤i ve Milli Komite çal›flanlar›n›n uzun
soluklu planlar›n›n ve haftalar süren yo¤un
çabalar›n›n ulaflt›¤› doruk noktas›yd›. Teletona
kat›lanlar için bilgilendirme notlar› haz›rland›,
ba¤›flta bulunabilecek flirketlere ve ortaklara yaz›lar
gönderildi ve özel ziyaretler yap›ld›. Bir ça¤r›
merkezi kurularak operatörler ve bankalarla
anlaflmalar yap›ld›. Etkinli¤in herkese ulaflmas›n›
sa¤lamak amac›yla yo¤un bir iletiflim kampanyas›
yürütüldü. NTV personeli de etkinli¤in baflar›s› için
her tür çabay› gösterdi.
Yüz derslik, hatta
diyelim birkaç yüz
derslik, ülkedeki derslik
EVET DEY‹N: ÜÇ AYLIK UNICEF TÜRK‹YE BÜLTEN‹
foto: Fatma Özdemir Uluç
Teleton için 23 Nisan tarihi belirlenmiflti; çünkü 23
Nisan Türk halk›n›n çocuklara karfl› duyarl› oldu¤u,
gönülden katk›da bulunabilece¤i bir gündü.
Çocuklara yönelik çal›flmalar yapan iki sivil toplum
kuruluflu daha, di¤er
foto: Sema Hosta
kanallardaki ba¤›fl
toplama teletonu için
yine ayn› nedenle bu
tarihi seçmiflti. Ayn›
günde düzenlenen bu
farkl› teletonlar
d›flar›dan garip bir
rekabet olarak
alg›lanabilir ancak,
pratikte gerçekleflen
dostluk ve iflbirli¤i idi.
Sonuçta kaybeden
olmad›, kazanan
Türkiye’nin
çocuklar›yd›.
foto¤raflar: Sema Hosta
Güçleri birlefltirmek
11
HABER
Çocuk yoksullu¤una
karfl› mücadele bafll›yor
Çal›flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl›¤›, çocuk yoksullu¤u sorununa karfl› bir
strateji gelifltirilmesinde öncü rol oynayacak. Bu konuda bir strateji gelifltirme
karar› 2006 y›l› Haziran ay›nda Ankara’da yap›lan Çocuk Yoksullu¤u
Konferans›’nda al›nm›flt›. Gelifltirilecek bu strateji yaln›zca milyonlarca k›z ve
erkek çocuk için yaflam› k›yas kabul etmez ölçüde iyilefltirmekle kalmayacak,
ayn› zamanda ülke ekonominse de yarar sa¤layacak, fliddeti, suçu, çocuk
istismar›n› ve di¤er toplumsal sorunlar› azaltacakt›r.
(soldan sa¤a) Çal›flma ve
Sosyal Güvenlik Bakan›
Murat Baflesgio¤lu,
UNICEF Türkiye Milli
Komitesi Baflkan› Profesör
Talat Halman ve UNICEF
Türkiye Temsilcisi
Edmond McLoughney
foto: O¤uz Sa¤d›ç
Türkiye, çocuk yoksullu¤unu azaltacak ve nihai
olarak ortadan kald›racak bir strateji gelifltirecektir.
Bu konudaki giriflim, 23 May›s günü Ankara’da
yap›lan bir bas›n toplant›s›nda Çal›flma ve Sosyal
Güvenlik Bakan› Murat Basesgio¤lu taraf›ndan
aç›klanm›flt›r. Bakanl›k halen bu stratejinin
gelifltirilmesi ile ilgili temaslar›n› sürdürmektedir.
Di¤er hükümet kurulufllar›, yerel yetkililer, sivil
toplum, akademisyenler, AB, Birleflmifl Milletler
Çocuklara Yard›m Fonu (UNICEF), ana babalar ve
çocuklar›n da bu sürece kat›lmalar›
beklenmektedir. Stratejinin 2007-2014 dönemini
kapsamas› düflünülmektedir.
12
Sosyal Sigortalar Kurumu’nda yap›lan bas›n
toplant›s›n›n konuflmac›lar› aras›nda Baflbakanl›k
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu
(SHÇEK) Genel Müdürü ‹smail Bar›fl, UNICEF
Türkiye Temsilcisi Edmond McLoughney,
Uluslararas› Çal›flma Örgütü Ankara Ofisi Direktörü
Gülay Aslantepe, Bakanl›k AB Eflgüdüm Dairesi
Baflkan› Cafer Y›lmaz ile Ankara il Çocuk Haklar›
Komitesinden Seda Ceylan ve Canser Karadafl da
yer al›yordu. Bas›n toplant›s› TV sunucusu ve
yap›mc›s› Tayfun Talipo¤lu taraf›ndan yönetildi.
UNICEF Türkiye Milli Komitesi Baflkan› Profesör
Talat Halman, UNICEF Türkiye Ülke Ofisi
EVET DEY‹N: ÜÇ AYLIK UNICEF TÜRK‹YE BÜLTEN‹
çal›flanlar› ve medya temsilcileri de izleyiciler
aras›nda bulunuyordu.
Resmi rakamlar
Türkiye ‹statistik Kurumu’na göre 2005 y›l›nda
Türkiye’de 15 yafl›ndan küçük 5.6 milyon çocuk
veya bu ça¤ nüfusunun % 27.7’si g›da ve g›da d›fl›
yoksulluk içindedir. Baflka bir deyiflle, bu
çocuklar›n aileleri, çocuklar›na yeterli yiyecek,
giyecek, bar›nak, e¤itim ve koruma sa¤lama
imkanlar›ndan yoksundur.
Türkiye’de yoksul çocuklar ço¤unlukla azgeliflmifl
illerde, k›rsal yörelerde ve genellikle göçle gelip
yerleflilen büyük kent varofllar›nda yaflamaktad›r.
Ço¤u durumda, bu çocuklar›n ana babalar›n›n
e¤itim düzeyleri düflüktür ve düzenli bir iflleri de
yoktur. Kalabal›k ailelerdeki çocuklar›n yoksulluk
içinde yaflama olas›l›klar›, daha az nüfuslu ailelerin
çocuklar›na göre çok daha yüksektir.
‹smail Bar›fl, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu
(SHÇEK) Genel Müdürü
Sars›c› etkiler
Yoksulluk, çocuklar› e¤itim imkanlar›ndan yoksun
b›rakmaktad›r. Yoksul çocuklar›n aileleri, önlük,
ulafl›m, beslenme ve okul malzemeleri gibi
masraflar yüzünden çocuklar›n› okula
gönderemeyebilirler. Özellikle k›z çocuklar okula
hiç gidemeyebilirler veya bir süre sonra okullar›n›
b›rakmak zorunda kalabilirler. Bu, ülke ekonomisi
aç›s›ndan ciddi bir insani sermaye kayb› anlam›na
gelmektedir.
Yoksulluk tuza¤›
Yeterli e¤itim almad›kça yoksul çocuklar›n ço¤u
ilerde yoksul yetiflkinler olacakt›r. Dahas›,
istatistiklerin de gösterdi¤i gibi, iyi e¤itim
alamam›fl yoksul k›zlar küçük yafllarda evlenmekte,
çok s›k gebe kalmaktad›r. Bu da onlar›n kendi
sa¤l›klar›n› tehdit etmekte, kendi çocuklar›n›n da
yaflam boyu baflar›s›zl›k, sa¤l›ks›zl›k ve maddi
yoksunluk içinde kalmalar› riskini artt›rmaktad›r.
Çocukken yoksullu¤u yaflayan, her tür sömürü ve
fliddete aç›k çocuklar, ilerde ergenlik ve yetiflkinlik
dönemlerinde suç teflkil eden veya anti-sosyal
EVET DEY‹N: ÜÇ AYLIK UNICEF TÜRK‹YE BÜLTEN‹
Gülay Aslantepe, Uluslararas› Çal›flma Örgütü Ankara Ofisi
Direktörü
foto¤raflar: O¤uz Sa¤d›ç
Yoksullu¤un çocuklar›n yaflamlar› üzerinde sars›c›
etkileri vard›r. Yoksulluk içindeki çocuklar ço¤u
durumda di¤er çocuklar›n yer alabildikleri kültürel,
sosyal ve dinlence-e¤lenceye yönelik etkinliklerden
yoksun kal›rlar. Yoksulluk ayn› zamanda çocuklar›n
tarlalarda, sanayide, sokaklarda ve evlerde
çal›flmalar›n›n bafll›ca nedenlerinden biridir ve ayn›
neden çocuklar› kurumlara yerlefltirme
zorunlulu¤unun da ard›nda yatmaktad›r. Yoksulluk
beslenme yetersizliklerine, bodurlu¤a ve afl›r›
kalabal›k konut koflullar›yla iliflkili her tür sa¤l›k ve
güvenlik riskine yol açmaktad›r. Üstelik, yoksul
çocuklar›n tam olarak ba¤›fl›klanma ve
gerekti¤inde sa¤l›k hizmeti alabilme olas›l›klar› da
di¤erlerine göre daha düflüktür.
Ankara il Çocuk Haklar› Komitesinden Seda Ceylan ve
Canser Karadafl
davran›fllara yönelebilmektedir. Ancak, çocuklar
ad›na gerçeklefltirilecek bir müdahalenin bu sürekli
yoksulluk döngüsünü k›rmas› mümkündür.
Politika tercihleri
Bugüne dek yoksullukla mücadele çabalar›nda
odak noktalar› Sosyal Yard›mlaflma ve Dayan›flma
fonu taraf›ndan sa¤lanan ve sa¤l›k hizmetlerine
eriflim imkan› veren “yeflil kart” uygulamas›, k›z
çocuklar›n› okula gönderen veya temel sa¤l›k
hizmetlerine baflvuran ailelere sa¤lanan “flartl›
nakit transferleri” ve sokaklarda yaflayan ve/veya
çal›flan çocuklara yönelik yeni hizmet modeli
oluflturmufltur. fiartl› nakit transferlerinin, kapsaml›
bir sosyal politika çerçevesinde belirli koflullara
ba¤l› olarak bütün çocuklar› kapsayacak biçimde
yayg›nlaflt›r›lmas›, çocuk yoksullu¤unu azaltmaya
yönelik yeni ulusal strateji aç›s›ndan önemli bir
seçenek oluflturmaktad›r.
13
ÇEVRE
Çocuklar küresel ›s›nma
karfl›s›nda çözümler öneriyor
Türkiye’deki çocuk haklar› komiteleri üyeleri küresel ›s›nmay› durdurmak
için bir dizi tavsiye dile getirdi.
‹l çocuk haklar› komiteleri, dondurma üreticisi
Algida firmas› sponsorlu¤unda, küresel ›s›nman›n
durdurulmas› ça¤r›s›nda bulundu. Çocuklar, Dünya
Çevre Günü öncesi olan 4 Temmuz’da ‹stanbul’da
Fener iskelesinde yapt›klar› bir bas›n toplant›s› ile
40 maddelik bildirgelerini kamuoyuna aç›klad›lar.
“‹nsanlar yaln›zca kendilerini de¤il, gelecek
kuflaklar› da düflünerek hareket etmelidir”
sözleriyle bafllayan bildirge “küresel ›s›nma ve bizi
bekleyen tehlikeler... tüm dünyaya
duyurulabilmelidir” diyerek devam etmektedir. Bu
arada, kurakl›k, yaflam beklentisinin azalmas›,
hastal›klar›n yayg›nlaflmas› ve temiz havan›n
azalmas› gibi risklerden söz edilmektedir.
foto: Excel-PR
Göksu Oktay ve Ça¤an Kaleli taraf›ndan okunan
bildirgede daha sonra küresel ›s›nman›n
azalt›lmas›na yönelik bir dizi pratik tavsiye yer
almaktad›r. Bu tavsiyeler, programl› enerji
k›s›nt›lar›ndan günefl enerjisi kullanan araç imaline
kadar çeflitli alanlara yay›lmaktad›r. Çocuklar halka
ayr›ca kamu tafl›mac›l›¤›ndan yararlanmalar›, gerek
olmad›kça musluk ve elektriklerin kapal› tutulmas›,
s›cak yerine ›l›k su kullan›lmas› ve at›klar›n geri
dönüflümü için ça¤r›da bulunmaktad›r.
Göksu Oktay ve Ça¤an Kaleli bildirgeyi okuyor.
14
Eflgüdümlü kampanya
Çocuk haklar› komiteleri ilk kez 7 y›l önce çocuk
haklar›n› halka tan›tmak ve karar alma süreçlerine
çocuk kat›l›m›n› sa¤lamak amac›yla kurulmufltur.
Eflgüdümü Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme
Kurumu (SHÇEK) taraf›ndan sa¤lanan ve UNICEF
taraf›ndan desteklenen bu komiteler, her y›l
yap›lan Çocuk Forumuna kat›lacak delegeleri de
seçmektedir.
Komitelerden 25’i Algida’n›n da deste¤iyle
do¤rudan çocuklar›n uygulad›¤› “Çocuk Haklar›n›
Tan›tma Kampanyas›”nda yer almaktad›r. Sözü
edilen bildirge de, bir dizi bölgesel eflgüdüm
toplant›s›n›n ard›ndan bu çerçevede haz›rlanm›flt›r.
“Mükemmel bir model”
UNICEF Türkiye Temsilcisi Edmond McLoughney,
çevre konusundaki duyarl›l›klar› nedeniyle
çocuklar› kutlad›. McLoughney ayr›ca gerek
çocuklara gerekse UNICEF’in çal›flmalar›na de¤erli
katk›s›ndan dolay› Algida’ya teflekkürlerini sundu.
McLoughney, flimdi iki y›ll›k bir geçmifli olan
Algida-UNICEF iflbirli¤inin sosyal sorumluluk
aç›s›ndan mükemmel bir
model oluflturdu¤unu belirtti.
Algida Pazarlama Müdürü
fiükrü Dinçer ise konuya
iliflkin olarak flunlar› söyledi:
“Ne mutlu bizlere ki bu y›l da
yaz, her fleye ra¤men,
toprakta fesle¤en, havada
çiçek, sahillerde iyot
kokusuyla geldi. Bu keyfi
sürdürebilmek ve
çocuklar›m›za da b›rakabilmek
için çocuklar›m›z›n haz›rlad›¤›
bu deklarasyonda yer alan
uyar›lara dikkat etmeliyiz.”
EVET DEY‹N: ÜÇ AYLIK UNICEF TÜRK‹YE BÜLTEN‹
RAKAMLARLA
Çocuk iflçili¤i
azal›yor
Uzun süredir beklenen veriler,
Türkiye’de çocuk iflçili¤inin özellikle
k›rsal kesimde azald›¤›n› teyit
etmektedir. Buna ra¤men, 6-14 yafl
grubundan 320.000 çocuk ekonomik
hayat›n içinde yer almaktad›r.
foto: Özbilen Keskin
Türkiye ‹statistik Kurumu taraf›ndan Nisan ay›nda
yap›lan aç›klamaya göre, 2006 y›l›nda 6-17 yafl
grubundan 958.000 çocuk bir tür ekonomik
faaliyette yer almaktad›r. Bu rakam, söz konusu
yafl grubundaki toplam çocuk say›s›n›n %5.9’unu
oluflturmaktad›r. 6-14 yafl grubunda ise çal›flan
çocuk say›s› 320.0000 veya bu yafl grubundaki
toplam nüfusun %2.6’s›d›r. Bu çocuklardan
124.000’i okula gitmemektedir.
7 y›l aradan sonra ilk kez yap›lan çocuk iflçili¤i
araflt›rmas›, zorunlu e¤itim süresindeki uzaman›n
ve tar›m›n bir istihdam alan› olarak görece
önemini yitirmesinin çocuk iflçili¤inde önemli bir
azalmaya yol açt›¤›n› göstermektedir. K›rsal
alanlarda çocuk iflçili¤i 1999 ile 2006 y›llar›
aras›nda %50 azalm›flt›r.
Kentlerdeki durum
Kentsel alanlarda ekonomik faaliyetlerde yer alan
toplam çocuk say›s› 1999 y›l›nda 478.000 iken 2006
y›l›nda yaln›zca 457.000’e inmifltir. 6-14 yafl
grubundaki çocuklara bak›ld›¤›nda ise çal›flan
çocuk say›s›nda 109.000’den 116.000’e bir art›fl
görülmektedir. Bu art›fl, hem k›z hem erkek
çocuklar için geçerlidir.
Ev iflleri
Yukar›da verilen rakamlar, örne¤in yemek yapma,
çamafl›r y›kama, temizlik, al›flverifl ve küçük
kardefllere bakma gibi ev ifllerinde sorumluluk alan
çocuklar› kapsamamaktad›r. 2006 araflt›rmas›na
göre, 6-17 yafl grubundaki bütün k›z çocuklar›n
%53’ü ve erkek çocuklar›n %33’ü bu tür ev iflleri
yapmaktad›r ve bu rakam 1999 y›l› rakamlar›ndan
daha yüksektir. K›z çocuklar büyüdükçe ev iflleriyle
daha fazla u¤raflmaktad›r. 15-17 yafl grubundan k›z
çocuklar›n hemen hemen dörtte üçü gerek k›rsal,
gerekse kentsel yerleflimlerde ev iflleriyle
u¤raflmaktad›r.
Çocuk iflçili¤i ile ilgili istatistikler, Uluslararas›
Çal›flma Örgütü’nün bir çal›flmas› olan Çocuk
‹flçili¤inin Ortadan Kald›r›lmas›na Yönelik Uluslararas› Program’›n deste¤i ile yay›nlanmaktad›r.
Çal›flan çocuklar (Yafl 6-14)
1999
‘000s grubun %’si
Toplam
609
5.1
--kentsel
109
1.6
--k›rsal
500
9.6
K›zlar
269
4.6
--kentsel
28
0.8
--k›rsal
241
9.5
Erkekler
340
5.6
--kentsel
81
2.4
--k›rsal
259
9.7
2006
‘000s grubun %’si
320
2.6
116
1.5
205
4.1
113
1.8
31
0.8
82
3.3
207
3.3
85
2.2
123
5.0
Kaynak: Türkiye ‹statistik Kurumu (TÜ‹K)
2006 y›l›nda, çal›flmakta olan çocuklar›n 392 bini
tar›mda, 271 bini sanayide, 294 bini ise ticaret ve
di¤er hizmetlerde çal›flmaktayd›. Bu çocuklar›n
yar›s›na yak›n bir bölümü ücretsiz iflçi olarak kendi
ailelerinin çiftliklerinde, dükkanlar›nda veya benzer
di¤er aile iflletmelerinde çal›flmaktad›r. Di¤er yar›s›
da ücretli olarak çal›flmaktad›r. Kendi hesab›na
çal›flan çok azd›r.
Çal›flan çocuklar (Yafl 15-17)
1999
‘000s
grubun %’si
Toplam
1,021
26.3
--kentsel
369
16.2
--k›rsal
652
40.7
K›zlar
406
21.2
--kentsel
88
8.1
--k›rsal
318
38.1
Erkekler
615
31.3
--kentsel
281
23.4
--k›rsal
334
43.5
2006
‘000s grubun %’si
638
16.9
341
14.2
297
21.4
213
11.3
89
7.9
124
16.6
425
22.3
252
19.9
173
27.1
Kaynak: Türkiye ‹statistik Kurumu (TÜ‹K)
EVET DEY‹N: ÜÇ AYLIK UNICEF TÜRK‹YE BÜLTEN‹
15
UNICEF’‹N TÜRK‹YE’DEK‹
ÇALIfiMALARI
Son durum:
2010 y›l› vizyonumuz:
Birleflmifl Milletler Çocuklara Yard›m
Fonu (UNICEF) 50 y›l› aflk›n bir süredir
elindeki kaynaklar ve uluslararas›
deneyimiyle Türkiye’de çocuklara yarar
sa¤layacak çal›flmalara katk›da
bulunuyor. Son zamanlarda elde edilen
kazan›mlar›n baz›lar› flunlard›r:
UNICEF, ortaklar›yla birlikte Türkiye’de 2010 y›l› için
afla¤›daki sonuçlara ulaflmay› hedeflemektedir:
• 5 yafl alt› ölüm h›z›n›n 1.000 canl› do¤umda en fazla
25’e düflürülmesi ve 0-6 ayl›k bebeklerin en az %40’›n›n
yaln›zca anne sütüyle beslenmesi
• 5 yafl alt› ölüm 1990’da 1.000 canl›
do¤umda 82 iken 2005’te 1.000 canl›
do¤umda 29’a düfltü.
• çocuklar›n %90’›n›n tam olarak ba¤›fl›klanmas›, çocuk
felcinden ar›nm›fll›k durumunun korunmas›, k›zam›¤›n
ortadan kald›r›lmas›, iyot yetersizli¤ine ba¤l›
bozukluklar›n ve demir yetersizli¤ine ba¤l› anemi
vakalar›n›n azalt›lmas›
• Gebelikle iliflkili ölümler ise gene ayn›
dönemde h›zl› bir düflüflle 100.000
canl› do¤umda 38.3’e indi.
• 3-6 yafl grubundaki çocuklar›n %30’una okul öncesi
e¤itim sa¤lanmas›; ana babalarla bak›c›lar›n çocuk
yetifltirmede olumlu uygulamalara yönelmeleri
• Çocuk Felci Eradikasyonu Avrupa
Bölge Komisyonu 2002 y›l›nda
Türkiye’nin bu hastal›ktan ar›nd›¤›n›
ilan etti.
• ilkö¤retimde toplumsal cinsiyet eflitli¤inin tam olarak
sa¤lanmas›, ‹lkö¤retim terk oranlar›nda %10 azalma
sa¤lanmas› ve okullar›n fliddetten ar›nm›fl, çocuk dostu
mekanlar haline getirilmesi
• Okula hiç kaydolmam›fl veya devam
etmeyen 223 bin k›z ve 100 bin erkek
çocuk 2003 y›l›ndan itibaren düzenli
olarak okula gitmeye bafllad›.
• Çocuk haklar› komiteleri, çocuk
koruma yasas›, ana babalar ve
ergenlere yönelik e¤itim, fliddet ve
yoksulluk karfl›t› stratejiler dahil olmak
üzere yenilikçi politikalar benimsendi.
• kurumlara yerlefltirilen, sokaklarda
yaflamaya/çal›flmaya itilmifl ve kanunla ihtilafa düflen
çocuk say›s›n›n azalt›lmas›; kurumsal bak›mda daha
yüksek standartlara ulafl›lmas›, çocuk adaleti sisteminde
mahkemelerin k›sa tutulmas› ve gözalt› önlemlerine
daha az baflvurulmas›
• ergenlik ça¤›ndakilere uyuflmazl›klar› çözecek,
kendilerini fliddet, sömürü ve HIV/AIDS’den koruyacak
beceriler kazand›r›lmas›; bu ça¤dakilere karar alma
süreçlerine kat›lma olanaklar› tan›nmas›
Nas›l yard›mc› olabilirsiniz:
Mevcut program ve projeler ve bunlar› nas›l destekleyebilece¤iniz konusundaki sorular›n›z› UNICEF
Türkiye’ye ileterek daha fazla bilgi edinin. Ba¤›flta bulunmak istiyorsan›z, lütfen afla¤›daki adreslerden
UNICEF Türkiye Milli Komitesi’ne baflvurun:
• Merkez-Ankara
• Bölge ofisi – Istanbul
Tel.: +90 312 290 3390 veya +90 312 290 3391 Faks: +90 312 290 3388
Email: [email protected]
Web: www.unicefturk.org
Tel.: +90 212 252 5222 +90 212 249 6686
Faks: +90 212 252 9727
‘Çocuklar için Evet’ UNICEF Türkiye Ofisi taraf›ndan üç ayda bir yay›nlan›r,
Birlik Mahallesi, 2. Cadde, No. 11, 06610 Çankaya, Ankara, Türkiye.
Tel.: +90 312 454 1000 Faks: +90 312 496 1461 Email: [email protected] Web: www.unicef.org/turkey
‘Çocuklar için Evet’te yer alan görüfl ve de¤erlendirmelerden UNICEF sorumlu tutulamaz.
Metin ve Haz›rlama: Bernard Kennedy
Kapak resmi: Sedat Suna
Bask›: Meteksan A.fi.