Şeyh Galib Divan (Metin)

KASÎDELER
1
B SM LLAH ’R-RÂHMÂN ’R-RÂHÎM
1.
Mihr ü meh kim âlemi pür-nûr eder her rûz u eb
Encüm ü ebnemle ho tesbîh ederler rûz u eb
2.
Küfr ü îmân hem celâliyle cemâlin bendesi
Mihr ü meh mengû -" gû î iki çâker rûz u eb
3.
Mihr ü mehdir emse-i cildi kitâb-" hamdinin
Kudretinden muhtasâr bir ho ça defter rûz u eb
4.
Mâh sakkây"-y" safâd"r çe me-i mihre var"p
Gül en-i dehri eder irvâ-y" Kevser rûz u eb
5.
Mihr ke tî mâh sandâl âsumân bahr-" kerem
Nakl ederler nimet-i Yezdân" yekser rûz u eb
6.
Mihr ü meh gâhî ufûl ü geh gurûb ile geçip
Dâimâ buhrân-" “innî”ye verir fer rûz u eb
7.
Mâh sevdâ-y" ubûdiyyetde mihr âte -fe ân
Nûr-" evkiyle cihân pür-zîb ü zîver rûz u eb
8.
Mihr eker-rîz –i midhat mâh îrîn kam-" ükr
Birbiriyle oldular çün ir ü ekker rûz u eb
9.
Mihr ü mehden sanmâ ey bîgâne-i tavr-" edeb
Gencefe-bâzî eder çarh-" sitemger rûz u eb
10.
Belki mihr ü mâh" etmi dir zebân ile dehân
Pîr-i çârh âyât-" lutfun eyler ezber rûz u eb
11.
Mihr ü meh sanma felekde kûçegerd-i herze-tâz
H"dmet üzre iki t"fl-" hâne perver rûz u eb
12.
Mihr ü meh pervâne-i em-i tecellî-i Hudâ
Anun için devr eder ki ver-be-ki ver rûz u eb
13.
Mâh mizâb oldu dolâb-" sipihre mihr delv
Nûr ifâza eyler âfâka serâser rûz u eb
14.
Mihr ü mehden feyz al"p pes bu giyâh ile zemîn
Bîn zebân ile Hudâyâ hamd ederler rûz u eb
15.
Müstefid-i mihr olsun mâh ber kavl-i hakîm
Mihri kim i râk ile k"ld" münevver rûz u eb
16.
Mihr ü mâh" eyledi emri çü urcûn-" kadîm
Oldular fermân-" Mevlâyâ musahhar rûz u eb
17.
Çarha sordum mîhr ü meh nâm" iki ulvî güher
Nak -" kudret ân"n etmi neyle ber-ter rûz u eb
18.
Mihr ü meh gülmîh-i süllemdir dedi mirâc"na
Ol Resûlün kim cihâna bah eder fer rûz u eb
19.
Hâzret-i sultân mihr ü meh gulâm ü ar ü fer
Kim per-i Cibrîli eyler bâli -i per rûz u eb
20.
Nûr-" mihr-i subh-" mâ evhâ meh-i esrâ ki ol
Olmâsa a k" kef-i efsûs ederler rûz u eb
21.
Pehlevân-" Kâbe kavseyn mâh çevgân mihr gûy
Ol ki râh " sidrede cevlân eyler rûz u eb
22.
Mihr ü meh nâleyn Ar -ârâmgeh ü Kürsî-vekâr
Böyle der huddâm"na kerrubîyân her rûz u eb
23.
Mu’cizât" vasf"d"r çarhûn medâr-" gerdi i
Mihr Hayber meh gazâ-y" Bedri söyler rûz u eb
24.
Mihr ü meh dâim tehâlüf üzre eylerken güzer
H"tta-i adlinde seyr eyler berâber rûz u eb
25.
Hey ne hayret-bah mihr ü meh mübârek unsuru
K"ld" ebri dest-i kudret sâye-perver rûz u eb
26.
Hâne-i zeyndir sipihr ü mihr ü meh ebrû vü ser
Zeyn-pû olm" Burâk"na serâser rûz u eb
27.
Mihr burc-" “Ved-duhâ” vü mâh” Vel-leyl”-i münîf
Es-sala eyler cenâb"na melekler rûz u eb
28.
Mihr ü meh olsa sadef deryâ-y" nûr olsa cihân
Olamazd" gevher gevher-i a k"na masdar rûz u eb
29.
Lik mâhz-" dâd-" Hakd"r kalbî mihr ü çe m-i mâh
Oldular envâr-" ihsân"na Mâhzar rûz u eb
30.
Sâlikân-" râh"na mihr ile mâh berk-i sefer
Pa-bürehne H"zr u Clyâs oldu rehber rûz u eb
31.
Mâh u mihri dü gül-i rûy-" sefîdi neylesin
Hâk-" pây"na eder ihdâ felekler rûz u eb
32.
Mih ü meh encüm felek hur îd-i çarh-" himmeti
Oldu esfîd ü siyâh-" nûri yekser rûz u eb
33.
Pâye-i s"dk u safâda mihr ü meh Bûbekr Ömer
Dah" Zinnûreyn lutfiyle mübe er rûz u eb
34.
Pençe-i îr-i Hudâd"r mihr ü mehdir Zülfikâr
Çe m-i hussada bu mana günden ezhar rûz u eb
35.
Mihr ü meh le ker ehen âhâ efâat-perverâ
Ey ki zât"n mâni-i Levlâke mâzhar rûz u eb
36.
Mâh-" sadr"nda” elem ne râh “ "yân çün mihr-i a k
Kalb-i pâk"n Li mâ Allâh ile hô -ter rûz u eb
37.
Mihr hüsnün mâh-" imân-" kâbûlîdir garaz
Âlem-i lâhûtdan bu arz-" muhz"r rûz u eb
38.
Âfitâba mihr ü mâh" ile teber berdû olup
Nüh felek seyyâh-" a k"nd"r gezerler rûz u eb
39.
Sald" pertev mihr-i zât"n kurs-" mihr ü mâha çün
Sâyedir kim dü dü rûy-" hâke yer yer rûz u eb
40.
Mihr olur a k"nla sergerdân mehdir sîne-çâk
Âdem ü âlem tufeylindir serâser rûz u eb
41.
Top mihr ü tîg mehdir dest-i âte destdir
Le kerin olmâz m" a’dâyâ muzaffer rûz u eb
42.
Mihr-i re’yin mâh-" akl-" evvele vermezse feyz
Gird-i hayretde kal"r bî-nûr bî-fer rûz u eb
43.
Mihr ü mehdir bu sipihrin nûr-" ayn" neyleyim
Bilirem vallâh olmâz sana mefhar rûz u eb
44.
Mihr ü mehdir bâl ü per ankâ-y" beyt-i na’t"na
Lîk evc-i aczdan pervâz ederler rûz u eb
45.
Mihr i manî vü meh-i mazmûn olmâzd" bedîd
Tâb’a vasf"nçün tulû eyler serâser rûz u eb
46.
Mihr ü meh-ve çâker-i ehzâdegân"n add olup
Es’ad olsun Gâlib ey Hâh-" Peyember rûz u eb
47.
Mâh-" tâb’"m Mâhzar olsun nûr-" mihr-i mihrine
Tâ olam kevneynde mes’ûd ü bîhter rûz u eb
48.
Mihr ü mehden sâfterdir s"dk u ihlâs"m velî
Oldum isyân-" peyâpeyle mükedder rûz u eb
49.
Mihr ü meh-ve gark-" nûr olsa nola dest-i du’âm
Çün usâta lutf u ihsân"n mukarrer rûz u eb
50.
Acz"n ikrâr eyle ey dil mihr ü mâh oldu tamâm
Dah" âgâz-" medîhinde suhan-ver rûz u eb
51.
Kûs-" mihr ü meh çal"nd"kça bu nevbethânede
Geh ma’â u geh libâs olup mükerrer rûz u eb
52.
Hevk u âdîlerle dâim çarha mihr ü mâh"na
Bendegân"n" bah k"ls"n hil’at efser rûz u eb
53.
Mâh sâî-i selâm ü mihr olup peyk-i dürûd
Kâm-yâb olsun kâbûliyle bu kemter rûz u eb
2
DER-VASFI- ERÎF- HAZRET- EBUBEKR S-SIDDÎK
RAZIYÂLLAHU TEÂLÂ ANHÜ
1.
S"dk ile mâ sadak-" safâd"r S"ddîk
Sîne-i sâf ile sadrü’l-hülefâd"r S"ddîk
2.
Sânî isneyn Muhammed dedi Hallâk-" azîm
Cz hümâ kavlini seyr et ne hümâd"r S"ddîk
3.
Bakd" tecrîdîne sükkân-" semâ giydi hasîr
Ol kadar müntesib-i Âl-i Âbâd"r S"ddîk
4.
Bir velidir ki” Velâ tahzen” ana oldu hitâb
Nass-" Kur’ân ile mâkbûl-i Hudâd"r S"ddîk
5.
Zevki irfân" ile k"ld" resûl-i tasdîk
Hüphesiz matla’-" envâr-" vefâd"r S"ddîk
6.
Yevm-i bedr ald" arî üzre cenâb-" Ahmed
Re k-i ems ü kamer ü ar ü semâd"r S"ddîk
7.
Csm-i bât"ndan al"p feyz-" zuhûru imdâd
Samt ile mür id-i erbâb-" Hudâd"r S"ddîk
8.
Sözü hemseng-i güher olduIuna âhiddir
Sadef-i leblerin âheste kü âd"r S"ddîk
9.
Ehl-i red ile olan harbî delîl-i vâz"h
Hubb-" Hakk hilât-i hass"na sezâd"r S"ddîk
10.
Feth-i ebvâb-" kerâmetidir el-yevm neser
 inâ-y" harem-i hass-" vilâd"r S"ddîk
11.
“Ekrizullâhda” sermâyesinin etdi î’sâr
Sûreti-i müntehâb-" fakr ü fenâd"r S"ddîk
12.
Me-arefnâ ki bak el-aczü anil idrâke
Bir niyâm içre meger tîg-i dü-tâd"r S"ddîk
13.
Etmeden mû’cize bürhân" taleb k"ld" kabûl
Öyle bir müsteîd-i terk-i sivâd"r S"ddîk
14.
Pî vâ bîlmeyen ol zât" Müselmân olmâz
Lafz-" tevhîde meger sûret-i Lâ’d"r S"ddîk
15.
Çâr-yâr ile olur beyt-i Hudâ çar- erkân
Ümredir anda Ömer ayn-" Safâd"r S"ddîk
16.
Lafz-" müminde odur mâ-sadaka-" pî -i zuhûr
Heyh manâs"na en akdem edâd"r S"ddîk
17.
Cedd-i a’lâs"d"r ol Hâzret-i Mevlânân"n
Mazhar ü müzhir-i esrâr-" safâd"r S"ddîk
18.
Andan al himmet-i seyr-i melekûtu Gâlib
S"rr-" mi’râc-" resûl-i dü-serâd"r S"ddîk
3
DER-VASF-I ERÎF- CENÂB-I HAZRETMEVLÂNÂ KUDD SE SIRRÂHU’L-ÂLÎ
1.
Mâhzar-" a k-" Hudâ Hâzret-i Mevlânâd"r
Menba’-" s"dk u safâ Hâzret-i Mevlânâd"r
2.
Serteser hükm eden iklim-i Fenâ Fillâha
Hâh-" evreng-i bekâ Hâzret-i Mevlânad"r
3.
Nûr-" irfâna dil-i pâki sipihr-i bâlâ
Me rik-i ems-i Hüdâ Hâzret-i Mevlânâd"r
4.
Heref-i zât ile mâ uk-" gürûh-" ervâh
Gevher-i bahr-i vefâ Hâzret-i Mevlânâd"r
5.
Vâris-i ekmel-i sultân-" rusül âh-" kerem
Hâtem-i tavr-" sehâ Hâzret-i Mevlânâd"r
6.
Zâhid ü rinde füyûzât-" kemâl-i sârî
Mültecâ-y" zu’afâ Hâzret-i Mevlânâd"r
7.
Hâk-i dergâh"na rûh sûdedir efrâd-" ricâl
Mür id-i her dü-serâ Hâzret-i Mevlânâd"r
8.
AIniyâ vü fukarâ bende-i dergâh"d"r
Hâh-" dervi -edâ Hâzret-i Mevlânâd"r.
9.
Enbîyâ s"rr"na mîras ile mâlikdir ol
Mazharül-ulemâ Hâzretil Mevlânâd"r
10.
Râhmet -i mahz-" ilâhîden edip istimdâd
Mâye-i lutfu ata Hazret-i Mevlânâd"r
Hâk-i pây"ndan al"r kuhl ü cilâ ehl-i nâzar
Âleme nûr u ziyâ Hâzret-i Mevlânâd"r
11.
12.
Âsitân"ndan erer cânlara te’sîr-i hayât
Haste-i a ka ifâ Hâzret-i Mevlânâd"r
13.
Mesnevîdir nefes-i pür-meded-i rûhullâh
Dil-i bîmâra devâ Hâzret-i Mevlânâd"r
14.
Her iki m"sra’"n"n mâ-hasal"d"r dü-cihân
Kam-bah -" dü-serâ Hzaret-i Mevlânâd"r
15.
Cevher-i zât" müberrâ-y" gubâr-" te rîk
Ma’ni-i Nef-yi sivâ Hazeret-i Mevlânâd"r
16.
Nây"na û’le-i âvâz"na tût gû -" kabûl
Tûr u Mûsa vü asâ Hâzret-i Mevlânâd"r
17.
Halka feyz-i ezeli bendelerinden eri ir
Mebde-i cûd u recâ Hâzret-i Mevlânâd"r
18.
Hâk-i pây"ndan eder Gâlib ümid-i ihsân
Kân-" Cksîr-i duâ Hâzret-i Mevlânâd"r
4
DER-VASF-I CENÂB-I ER F HAZRET- PÎRDEST-GÎR KADDESALLÂHU SIRREHUL AZÎZ
1.
Görünse her ne târafdan cemâl-i Mevlânâ
Gelir zebânlara ism-i celâl-i Mevlânâ
2.
Celâl-i dîn olur Allâh hakk" celle celâl
Göründü kudret-i Mevlâ misâl-i Mevlânâ
3.
Makâm-" fakra eh ü taht-" saltanatda fakîr
Tamâm-" cem’-i üûndur h"sâl-i Mevlânâ
4.
Hezâr secde avâlim semâ’"na hayrân
Ne devr-i mazharîdir vecd ül hâl-i Mevlânâ
5.
Yüzünde zâhir ânun nûr-i pâk-i emsül-a k
Gözünde Hâzret-i Hemsin hayâl-i Mevlânâ
6.
Hülûl ü vahdet ü mahv u fenâ bekâ sanmâ
Visâlden ötedir ittisâl-i Mevlânâ
7.
Hezâr bendesi var dâ’vi-i Enel Hak da
Sened elindeki bâz" makâl-i Mevlânâ
8.
Semâ edip giremez çarha âfitâb dahi
Seher-geh eylemese rûy-mâl-i Mevlânâ
9.
Bu ehre müjde-i feth-i cedîddir Gâlib
Yenikapuda görünmek kemâl-i Mevlânâ
5
MEDH YE- ERÎF- DÎGER Ü N YÂZ NÂME BERÂY-I
CENÂB-I PÎR ÂR F- RÛM KUDD SE SIRRÛHU
1.
Dü düm yine kald"r beni yâ Hâzret-i Monlâ-y" Rûm
Bakmâz deyü bildim seni yâ Hâzret-i Monlâ-y" Rûm
2.
Chsân"na maIrûr olup cürm eyledim ma’zûr olup
Geldim sana mecbûr olup yâ Hâzret-i Monlâ-y" Rûm
3.
Hünkâr-" ehlullâhs"n bir âlî ahen âhs"n
Her hâlime âgâhs"n ya Hâzret-i Monlâ-y" Rûm
4.
Lutfunla mesrûr et hemân avf eylemezsen i yâmân
Cürmün bilip geldim emân yâ Hâzret-i Monlâ-y" Rûm
5.
Oldum kef-i nefse esîr isyân"mâ Mevlâ habîr
Râhm eyle sen ol dest-gîr Hâzret-i Monlâ-y" Rûm
6.
El-hak hatâ etdim hatâ bîn erm ile geldim sana
Sormâ günâh"mdan bana ya Hâzret-i Monlâ-y" Rûm
7.
Sen Gâlib’in mevlâs"s"n sermâye-i ihyâs"s"n
Lutfu kerem deryâs"s"n ya Hâzret-i Monlâ-y" Rûm
6
DER-MEHD- HAZRET- PÎR KADDESÂLLAHU
SIRRÂHU
1.
A k kim sûret-i Mevlânâd"r
Mâni-i hilkat-i Mevlânâd"r
2.
Cünbî -i dâire-i kevn-ü mekân
Eser-i himmet-i Mevlânâd"r
3.
Bâis-i rif’at-i dervi ân"n
Heref-i hidmet-i Mevlânâd"r
4.
Dest-ef ân ol"cak z"ll-i hümâ
Sâye-i devlet-i Mevlânâd"r
5.
Cttifâk ile gürûh-" efrâd
 "k-" nisbet-i Mevlânâd"r
6.
Cftihâr eylese Gâlib ne aceb
Bende-i Hâzret-i Mevlânâd"r
7
DER-VASF-I ERÎF- MATBAH-I LATÎFTÂRÎKAT-I MEVLEV YYE KADDESELLÂHU
ESRÂREHÜM
1.
Muallâ dûd-mân-" evliyâd"r matbah-" Monlâ
Dil ü câne ocaI-" kimyâd"r mâtbâh-" Monlâ
2.
ÇerâI-" pür-ziyâs" s"rr-" Âte -Bâzdan yanm"
Bütün pervânegân-" a ka câd"r matbah-" Monlâ
3.
Anâ rûh-sûdedir âte -perestân-" mâhâbbet hep
Semender-hâne-i mihr-ü vefâd"r matbah-" Monlâ
4.
Çekilmi dir simât-" nî’met-i elvân-" âfâka
Halîl-i a ka gülzâr-" safâd"r matbah-" Monlâ
5.
Semâ’-" dest-ef ân" san"rs"n nev-niyâzan"n
Matâr-" tâirân-" kibriyâd"r matbah-" Monlâ
6.
Yeter fakr ehline yüzler karas" mâye-i râhmet
Makâm-" h"dmet-i Âl-i Âbâd"r matbah-" Monlâ
7.
Al"r ehl-i velâyet k"smetin bir bir o dergehden
Kerâmet kân"d"r kenz-i Hudâd"r matbah-" Monlâ
8.
Nihâyet ibtidâya ric’at olmu seyyidül kavme
Bak"lsa zîr-i hatt-" istivâd"r matbah-" Monlâ
9.
Havâlanmâ sak"n âvâre gezme a iyân-gir ol
Kebûter-hâne-i s"dk u safâd"r matbah-" Monlâ
10.
Giren mü tâkd"r ol dûd-mâne girmeyen mü tâk
11.
Misâl-i Kâ’be bir hayret-fezâd"r matbah-" Monlâ
Tecerrüd-pî e derd-endi e lâz"md"r taleb-kârî
Aceb germ-âbe-i ibret–nümâd"r matbah-" Monlâ
12.
Yâra m" d"r gürûh-" Mevleviyye tavr-" istiInâ
Kanâ’atden yap"lm" bir bînâd"r matbah-" Monlâ
13.
Nefes-bend-hâmû i bî-nevây" üzre mebnîdir
Fenâ Fillâhd"r ayn-" bekâd"r matbah-" Monlâ
14.
Tasârrufdan te’ârrüfden hezerân pâye ber-terdir
Bîlir ehli ne vâlâ mültecâd"r matbah-" Monlâ
15.
Ubûdiyyet ibâdet s"rf ubûdetdir o menzîlde
Sipihr-i bendegîye irtikâd"r matbah-" Monlâ
16.
Dür ü gevherde mevcudâtda hi t ü seng i mermerde
Mükemmel bir serâ-" dil-kü âd"r matbah-" Monlâ
17.
Anun her dâne nâr" bir enâr ü hâr" bir güldür
Cefâ resminde bir bâg-" safâd"r matbah-" Monlâ
18.
Olup âdem safâs"n sürmedim Gâlib o firdevsin
Dah" hâlâ gözümde tûtiyad"r matbah-" Monlâ
8
DER-VASF-I HAZRET- SULTÂN VELED
EFÂZÂNALLÂHU B -FÜYÛZÂT H
1.
Ma’den-i lutf u kerem Hâzret-i Sultân Veled
Nev-bahâr-" heme-dem Hâzret-i Sultân Veled
2.
Pertev-i terbîyet-i nûr-" ziyâyâ Mâhzar
Mâh-" hur îd-i âlem Hâzret-i Sultân Veled
3.
Oldu perverde-i âgû -" cenâb-" Hünkâr
Basd" eflâke kâdem Hâzret-i Sultân Veled
4.
Oldu gevhâresi esrâr-" perdeden sîrâb
Nû edip îr-i hikem Hâzret-i Sultân Veled
5.
Nakl eder ehl-i dile tir ü rübâb"n s"rr"n
Ârif-i levh ü kâlem Hâzret-i Sultân Veled
6.
Davî-i fazl"n" te’kîd için eylerse sezâ
Be-ebî ile kasem Hâzret-i Sultân Veled
7.
Eyledi himmet ile devr-i sipihri tanzîm
Hâh-" pervâne-ha em Hâzret-i Sultân Veled
8.
S"hhat-i kavline S"ddîk ü Âlidir âhid
Cftihâr etdiIi dem Hâzret-i Sultân Veled
9.
Bendelik saltanât" Gâlib’i k"ls"n ihyâ
Bah edip feyz-i himem Hâzret-i Sultân Veled
9
DER-VASF-I ERÎF- ÂR H- MESNEVÎ CENÂB-I
SMÂ L RUSÛHÎ EL ANKARAVÎ KUDD SE SIRRUHÛ
1.
Ey kâ if-i esrâr-" nihân Hâzret-i Hârih
Rû-pû -" tecelli-i iyân Hâzret-i Hârih
2.
Bâ-nûr-" yâkîn sâlik-i etvâr-" hakîikat
Sâhib-kâdem-i ke f ü beyân Hâzret-i Hârih
3.
Olmu lakâb"n ilm -i ledûnnîde Rusûhî
Crfân ile memdûh-" cihân Hâzret-i Hârih
4.
Var erhine hem mesnevî-i pîrde îmâ
Hem her sühenin mâhrem-i cân Hâzret-i Hârih
5.
Hem nâm-" zebîh olduI"nu eyledi icrâ
Zemzem gibi bu nutk-" revân Hâzret-i Hârih
6.
Vasf"n bu vilâyet de velâyetle degil mi
Ser-menk"be-i Mevlevîyân Hâzret-i Hârih
7.
Var ise senin cevher ü tahkîklerindir
Re k-âver –i yemm g"bta-i kân Hâzret-i Hârih
8.
Te’vîline tevfîkine hayrân olur âdem
Pür- fazl u hüner nâdiredân Hâzret-i Hârih
9.
Hakka ki erîatda târîkatda meseldir
Etmek ile def’-i halecân Hâzret-i Hârih
10.
Her beyt birer mihr ü ân"n pertevi erhin
Eyler nice dilde leme’ân Hâzret-i Hârih
11.
Mü kil komay"p mesnevî-i pîrde hakka
Helâl eyledi bî-reyb gümân Hâzret-i Hârih
12.
Ba dan ba a yâkût u zümrrüdle komu dur
Cân kâ’besine seng-i ni ân Hâzret-i Hârih
13.
Geçdi nice devrân dah" el’ân yine sensin
Ser-kâfile-i nükte-verân Hâzret-i Hârih
14.
Tafsîl eden icmâlini tafsîl eder el-hâk
Anlar bunu rindân-" zemân Hâzret-i Hârih
15.
Sultân-" Semâ’înin edip dergehin ihyâ
Tâ ar da etdi deverân Hâzret-i Hârih
16.
Cskender ü H"zr âb-" hayât isteyen â "k
Gel bundad"r etme cevelân Hâzret-i Hârih
17.
Gâlib sanâ bir bende-i nâçîzdir el-hâkk
Cr âd"na olmu nigerân Hâzret-i Hârih
18.
Lutfeyle o mahcubu b"rakmâ nâzar"ndan
Ey kâ if-i esrâr-" nihân Hâzret-i Hârih
10
DER-MEDH- EVSÂF-I ERÎFE- GAVVÂS-I BAHRMÂNEV CENÂB-I ÂR H- MESNEVÎ SMÂ L
ANKARAV KUDD SE SIRRUHÛ
1.
Merhâbâ ey muktedâ-y" â "kan-" Mevlevî
Heyh Csmâil-i ârih kâhramân-" manevî
2.
Me rebîndir çe me-i irfân feyzin mâksimi
Kalb-i pâkin vâris-i mîrâs-" genc-i Mesnevî
3.
Mâhzar-" H"zr-" hayât oldur gel istersen delîl
OlduIudur tekye-i Cskenderîde münzevî
4.
Mahber-i fasl"ndan etsin bâde-i tahkîki nû
Zanneden efsâne-i câm-" bî-nefâd-" Hüsrevî
5.
Der gören mecmuâ-i esrâr"n" budur hemân
“Tâmmetül-Kübrâ” da cem olan kibâr-" kübrevî
6.
Mesnevînin yek-be-yek erh eyleyen ebyât"n"
Ar -" alâs"nda olmu çarh-" a k"n müstevî
7.
Ayr" dü mez zerresi metnin sevâd-" erhine
Sâye salm" guyiyâ ol âftâb"n pertevi
8.
Süllem-i ebyât" tatbîk eyleyip ayâta hep
Her sözü olmu delîl-i tâm u burhân-" kavî
9.
Himmetin H"zr eyleyip ey rehnümâ-y" sâlikan
Koymâ bî-kes Gâlib-i gümge te-râh-" keç-revi
11
KASÎDE- MEHTÂB YYE DER-VASF-I ERÎFSULTÂN SELÎM HÂN-I SÂL S Ü EHÎD
NEVERALLÂHÜ MERKADEHÛ
1.
O eb ki le ker-i zulmetle cenk eder mehtâb
Zemîn-i Gül en-i nak -" pelenk eder mehtâb
2.
Gelirse cünbi -i pervâze bâz eder e heb-ve
Sufûf-" ebri katâr-" külenk eder mehtâb
3.
Hemîm-i gül getirir bâga kârbân-" bahâr
Sadâ-y" ra’d" derâ-y" pe enk eder mehtâb
4.
Edip safâyile ne r-i füyûz-" günâgûn
Hevâ-y" Gül en-i tâvûs-reng eder mehtâb
5.
Verip beyâz-" arak-ve gül-i piyâleye tâb
Misâl-i lâle-i ebri dû-reng eder mehtâb
6.
Eder hezâr hayâlât-" bül-aceb "zhâr
Surâhî-i meyi kalyon-" benk eder mehtâb
7.
Soyup safâyile sâkiyi eyleyip âbdâl
Piyâlesin necefî pâlehenk eder mehtâb
8.
Sipâh-" encümi cem eyleyip eb-i hûna
Geceyle gâret-i iklîm-i zeng eder mehtâb
9.
Sipihr-i zulmet-i eb eylese gubâr-âlûd
Silip o âyîneyi ref'-i zeng eder mehtâb
10.
Durur ser-i reh-i encümde kâhramân-asâ
Nâzar güdâzî-i cey -i Hû enk eder mehtâb
11.
Kudûm-i Hâzret-i Sultân Selîme deryâda
Hezâr evk ile sûr-" fi enk eder mehtâb
12.
Ederse vezi -i perhâ o âh-" dûr endâz
Sebûy" mâhi ni ân-" tüfenk eder mehtâb
13.
Hikâr-" murg-" safâyâ olursa hâhi ger
Hilâli kavs-ü ihâb-" hadenk eder mehtâb
14.
Revâk-" kasr"na lâz"m gelirse hilkâr"
Elinde kurs-" mehi deste-seng eder mehtâb
15.
Yoluyla etmek için ol hidîve pây-endâz
Kumâ -" pertevini reng reng eder mehtâb
16.
Ziyâ-" tîIine nisbetle mâhv olur hur îd
FürûI-" me ’aleye râh" teng eder mehtâb
17.
Güne dah" giremez kâh-" sâye-perverine
Münakka ebr-i afakdan kepeng eder mehtâb
18.
Geh-i hilâl ü geh-i bedr olup huzûrunda
Terâne senci-i kânûn u ceng eder mehtâb
19.
Safâ-y" me rebi bir bahr-" bî kerând"r an"n
O bahr içinde inâh-" neheng eder mehtâb
20.
Nigâh-" h" m ile eflâke olsa zehr-ef ân
Uyûn-" ahteri bâg-" ereng eder mehtâb
21.
Eger dü erse zemîne nigâh-" merhameti
Herengi kelle-i kand-i frenk eder mehtâb
22.
Görünce a’ a’a-i âftâb-" ikbâlin
Safâda etdiIi da’vâya neng eder mehtâb
23.
Önünde me ’ale-ke dir edînce ge t ü güzâr
Direng ederse berâber direng eder mehtâb
24.
Czâbe-i zer-ü sîm etmege mesârifine
Muhît-i târh-" eb-i mürde-seng eder mehtâb
25.
Ç"kar hûzuruna der-bef-kef ol felek-câh"n
Târâbda Zühreyi rakkâs-" seng eder mehtâb
26.
Edeble hû e-i pervîni târem-i tâke
Riyâz-" mekrûmetinde hevenk eder mehtâb
27.
Kümeyt-i berk-i itâb ile olamâz himmetin
Bahâne-i kelef ü özrlenk eder mehtâb
28.
Muzaffer askerinin zer-ger-i mukanninidir
Döküp e i’’ âs"n" zer çeleng eder mehtâb
29.
Olursa humbara-endâz o kulzüm-i u’le
Hurû -i mevc-i tereng-a-tereng eder mehtâb
30.
Fürûg-" re’yine hayran olursa hayl-i melek
Aceb mi ehl-i dili lâl-ü deng eder mehtâb
31.
Eyâ ehen eh-i hur îd-bah -i nûr-i nevâl
Seninle bu çemeni reng reng eder mehtâb
32.
Sen etmezsen nâzâr-" iltifât ehl-i dile
Hu’â’u nûr"nu t"r ü hadeng eder mehtâb
33.
Beyâz-" çarha yer eylerdi Gâlib evsâf"n
Ne çâre kafiye-i nâzm" teng eder mehtâb
34.
O ba ka â’ir-i rû endir eyleyen tahsîn
Hilâl-i târf-" külâha çeleng eder mehtâb
35.
O dâverin k"l"c"n keskin ede Hak her dem
Ki tîI-i tîzini bî-gerd ü zeng eder mehtâb
36.
Muzaffer ola adûs"na evk u nusretle
Hemî e tâ ki sipâh ile ceng eder mehtâb
12
D )ER KASÎDE- MEHTÂB YYE BER-EVSÂF-I ÂH-I
EHÎD SULTÂN SELÎM HAN-I SÂL S
RÂHMETULLÂH ALEYH
1.
Bir ferve-i semûr giyib dû e mâhtâb
Hidmetdedir o zülf ü bîna-gû e mâhtâb
2.
Deryâ-y" feyz-i âlem-i envâr olur iyân
Sahn-" çemende ba lay"cak cû e mâhtâb
3.
Bir bahr-" u’le-zâre dü üp sevk-i hüsn ile
Girmi tamâm tavr-" sivâyû e mâhtâb
4.
Yekreng-i î edip eb ü rûzûn bulur safâ
Cmdâd ederse rind-i kadeh nû e mâhtâb
5.
Dervi -i Mevlevi gibi çarh-" tehî midir
Devr etse feyz-i Hems ile bî-tû e mâhtâb
6.
Da’vâ-y" a k-" yârda noksân"n" bilip
Turmu bu hankâhda deycû e mâhtâb
7.
Gördüm bu tâb u revnak" bildim ki bendedir
Âlemde bir hidiv-i güher-pû e mâhtâb
8.
Dârâ-y" mihr-i kevkebe Sultân Selîm kim
H"rmen-geh-i mevâline bir hû e mâhtâb
9.
Etdikde ne r-i nûr o eyh-i hâver-i kerem
Çevgân olur önündeki çâvû a mâhtâb
10.
Ctlâf-i nakd-i encüm eder bendegâh"na
Yüzler sürünce giydiyi pâ-pû e mâhtâb
11.
Ayîne-i zamîr-i tecelli-fürûzunun
Benzer yan"nda hâb-" feramû a mâhtâb
12.
Adliyle zulm-i sâb"k" mâhv etse çok mud"r
Raz" olur mu hükmü karâkû a mâhtâb
13.
Hebnem gedâ-y" gül enîdir ol keremverin
Alm" hevesle dâmenin âgû a mâhtâb
14.
Hem îrinin ziyâs"n" vermek muhâldir
Sâgar-ke ân-" bezm-i halâlû a mâhtâb
15.
Tedbîr-i safî-ve veremez ha r-" intizâm
Gark etse dehri penbe-i menfû e mâhtâb
16.
Lutfu sipihre oldugu dem zer-fer ân-" cûd
Kapm" biraz kurâze-i mâg û e mâhtâb
17.
Endî e-i-nâk olup derecât-" atâs"na
Ba lar hafî suhâyile ser-gû e mâhtâb
18.
Ehl-i hüner müsâdif-i re’y-i münîridir
Gösterdi em’i bülbül-i hâmû e mâhtâb
19.
Gâlib duâ-y" devetin eyler o dâverin
Verdikçe ne ’e â "k-" bî-hû e mâhtâb
20.
Tevfîke re’yi râstgele geldiIi gibi
Dâim eb-i Berât-" perendû e mâhtâb
13
KASÎDE VÜ MEDH YYE BE-R KÂB-I ÂH-I
DEVRÂN-I ESBAK EHÎD SULTÂN SELÎM HÂN-I SÂL S
RÂHMETULLÂH ALEYH
1.
Meydân-" nâzma ç"kd" kâlem kâhramân gibi
Ald" cihân" kâbzayâ sâhip-k"rân gibi
2.
Bir ne ’e var ki ehid-i makâlimde nutkumun
Sermest olur gürûh-" melek bülbülan gibi
3.
Bir feyz var ki akk-" zebân"nda hâmemün
Zemzem tere üh etmede zer-nâvdân gibi
4.
Bir ûr var ki bahr-" safâs"nda tâb’"m"n
Âfâka nûr-" a k verir hâverân gibi
5.
Uryân gelir zamîrime meh-i ervâh-" â’irân
Beyt-i Hudây" tâif olan hâciyân gibi
6.
Hüsn-i edây" benden al"r kârbân-" nâz
Ç"kd" gazellerim hat-" anber-fer ân gibi
7.
Rû en nikât" etmede endî em â ikâr
Pür-gevher-i kevâkib olan âsumân
8.
Efsûnu bîkr-i fikrimin âhir edip eser
Açd"m t"ls"m-" manây" genc-i nihân gibi
9.
Elfâz"m oldu nûr-" cilâ çe m-i mâ’niye
Ken’âna pîrehen götüren kârbân gibi
10.
Her iki m"sra"mdan aç"p bâl ü per sühân
Eyler urûc-" ar -" berin kudsiyân gibi
11.
Etmekdeyim cevâhire müstagrak âlemi
Cû eyledikçe nâzm ile deryâ vü kân gibi
12.
Oldukça sûmenât-" hayâlim süver-nümâ
Ebkâr-" manâ secde eyler muIan gibi
13.
Sûku’s süver midir bilemem kûçe-i kâlem
Sad-renk eder mezâmini hûr-" cinân gibi
14.
Ald"m tamâm ki ver-i mâzmunu söz budur
Verdim nizâm-" hükmünü dil hâh-" cân gibi
15.
Ebyât"m oldu af-ke -i dîvân-" mârifet
Nev askeri müretebb-i âh-" cihân gibi
16.
Ol padi ah ki etmede cemi cünûd-" gayb
Gencûr-" vâridât" bulan ârifân gibi
17.
Ol pâdi ah ki tâbi’-îdir le ker-i sürû
Pî -i rikâb-" mehde yürür ahterân gibi
18.
Ol padi eh ki verdi mühimmât" devlete
Hüsn-i nizâm-" Mehdî-i sâhib-zamân gibi
19.
Gerdûne erdi debdeb-i kûs-" evketi
Âvâz-" kürre nây-" mülûk-" keyân gibi
20.
Behrâm i itdi çarhda s"yt-i hadengini
Bâz etdi çe m-i z"rh"n" gû -" kemân gibi
21.
Nâzm-" umûru âlem-i bâlâda zikr olur
Ikdü’l-leâl subha-i kerrûbîyân gibi
22.
Bir hulk-" var ki mecmâ-i ahlâk-" âliye
Lutf-" t"b’â-" hazreti peygamberân gibi
23.
Bir ihtimâm" var ki umûr- " cihâdda
Ashâb-" pür-salâbet-i adl-âveren gibi
24.
Vermi mi kimse mülke bu rütbe hayât-" nev
Sultân Selîm-i sâlis-i Osmâniyân gibi
25.
Hiç bir mi h"fz-" s"hhat ile def’-i mühlikât
Pan-zehr-i re’yi geldi bize tâze cân gibi
26.
Esbâb-" ihti âm"n"n olmâz beyân" kim
Sekbân" var derinde K"z"l Arslan gibi
27.
Bilmek dilersen âkl-" rasîn-i mehâbetin
Yapd"rd"I" binâlar" gör âsumân gibi
28.
Her biri bir gurûha mahaldir cüyû dan
Âsûde-bî ezârda îr-i jiyân gibi
29.
Tab’-" bülend,i öyle latîf öyle dil-pezîr
Kim yâd" hâlet-âver olur gülsitân gibi
30.
Vasf-" cemîli öyle müferrih ki söylesem
Te’sîr eder dimâIa mey-i erguvân gibi
31.
Ez-cümle geldi evk-i senâsiyla bu gazel
Kalb-i hazîne müjde-i devlet-resân gibi
32.
Alsam lebîn dehân"ma rûh-" revân gibi
Tutsam o zülfü kâfiye-i râygân gibi
33.
Bir kâfirin kemendine dü mek kolay m"d"r
Zâhid seninle söyle eyim Müslümân gibi
34.
Fehm eyle tîg-i gamzesinin bî-emânl"g"n
Ditrer hemî e kâkülü berg-i hazân gibi
35.
Temyîz-i nîk ü bedde deIildir o t"fl-" nâz
Bîlmez fesâne-i gam" dînler yalan gibi
36.
Perhâ - " a k" eglenecek dâsitân san"r
Ben söyledikçe evk ile Hehnâme han gibi
37.
Jülîde-mû ba "mda semender yuvâs"d"r
Zannetme Kays’a sâye salan â iyân gibi
38.
Kim ba lad"ysa gamze-i gûyâs" vasf"na
Oldu hamû Gâlib-i mu’ciz-beyân gibi
39.
Bed’ edelim du’âya ki olmu du’ây" hayr
Söz âhirinde âdet-i nâzm-âverân gibi
40.
Olsun hemî e çetr-i muallây" devleti
Bâlâ-y" çarh-" himmetine sâyebân gibi
41.
Memdûd edip cenâb-" Hudâ z"ll" adlini
Sals"n fürûgunu eh-i hâversitân gibi
14
KASÎDE VÜ MEDH YYE BER-EVSÂF-I ERÎFHUDÂVEND GÂR-I ESBAK EHÎD SULTÂN
SELÎM HÂN-I SÂL S
1.
A k kim eyledi hur îd-i d"râh ân" çerâg
Nâzar-" feyzi eder seng-i Bedâh ân" çerâg
2.
Pertev-i sûzi i gör u’le-i âh-" bülbül
Bir erâreyle eder gonca-i handân" çerâg
3.
Lutf-" te’sîr-i mâhâbbetle dil-i sengînin
Bezmi tahkika olur gevher-i îmân" çerâg
4.
Me reb-i cûduna bak sâkî-i âte -destin
Etdi bir u’le ile sâgar-" gerdân" çerâg
5.
Bezme humlarla gelip bâde kadehler gitsin
Kirm-i eb-tâb edemez halka-i rindân-" çerâg
6.
Âl fânus ile rez duhterin etsin te rîf
Eylesin Pîr-i mugân sâkî-i mestâni çerâg
7.
Bende-perveligi yokdur diyemem hançerinin
Etdi her sînede bin zahm-" nümâyân" çerâg
8.
Bir tecellîde eder hüsn-ü cihân" memnûn
Gark-" nûr etmededir cümle-i mihmân" çerâg
9.
Zîr-i hatt"ndaki hâl etdi ruhun tâb-âver
Bunda pervâne eder em’i ebistân" çerâg
10.
Pâk-dil olsa da lagzîde soyundan dü mez
T"ynet-i pâkî eder gevher-i galtân-" çerâg
11.
Nakz-" kâbil edemez nakz-" kemâl-i ihsân
Mâhtâb eylemese ayb"m" kettân" çerâg
12.
Cmtiyâz-" hüner ancak kerem-i Bârîdir
Gâhî bir lâle eder bezm-i çerâgân" çerâg
13.
Haldir muteber etmezdi duhûl-i meclis
Tâb-dâr etmese zerrîn em’dân" çerâg
14.
Fikr-i rû enle degil feth-i t"ls"m-" ma’nâ
Zâhir eyler mi bu gencîne-i pinhân" çerâg
15.
Germî-i gayret-i elde fetîl-i hâmem
Etdi bir beyt ile bin defter-i dîvân-" çerâg
16.
Öyle bir beyt ki yâd"yla eh-i devrân"n
K"ld" endî e-i yârân-" suhendân" çerâg
17.
Han Selîm ol eh-i tâbende güher kim k"ld"
Hât"r-" enveri âyîne-i devrân" çerâg
18.
Hânedân-" keremi tâb’" edip nev-ihyâ
Himmeti k"ld" nice bî-ser ü sâmân" çerâg
19.
O ehen eh ki eref verdi vücûd-" mülke
Bedr edip eyledi gûyâ meh-i tâbân" çerâg
20.
Re’y-i derrâkine hur îd disem olmâz m"
Etdi yerden göge dek âlem-i imkân" çerâg
21.
Ki ver-i cûduna gerdûn disem olmâz m"
Eyledi Mü terî vü Zühre vü Keyvân" çerâg
22.
Külhan-" mürdeye dönmü dü ocag-" eyyâm
Etmeseydi eger ol cem’-i perî ân" çerâg
23.
Teng kalm" d" bu meydan-" mahabbet târîk
K"lmasayd" o ehin lem’a-i irfân" çerâg
24.
Me ’al-i mâh ile bulmâzd" sâbâh" giceler
Etmese bârika-i cûdu bu eyvân" çerâg
25.
Ziver-i dâire-i çarh vücûdudur an"n
Ki eder dâne-i elmâs-" nigîn-dân" çerâg
26.
Dev irip vakt-" atâs"nda nisâr-" destin
Etdi gerdûn bu kadar ahter i tâbân" çerâg
27.
Eger eylerse cihân-dârl"g" arz-" cemâl
Eder ednâ kulu sadr-" çeh-i vü hakan" çerâg
28.
Râh -" iklim-i neverdîn ger ederse puyân
Herer-i na’li eder efser-i âhân" çerâg
29.
K" lâlar kal’âlar ecnâd ü silâh ü edevât
Hâs"l" etmededir himmet-i merdân" çerâg
30.
Kulle-i çarh" y"kar velvele-i top u tüfenk
Geldi nevbet ede tîg-i d"râh ân" çerâg
31.
Gösterir dîde-i â’dâya u’â-" re’yin
Edicek nâ’ire-i harb ile meydân" çerâg
32.
Dâverâ dâd-gerâ husrev-i encüm-sipehâ
Nefesin etmede Îsâ gibi sâd cân" çerâg
33.
Subh-" ikbâle suâl eyledim etdi tasdîk
Senden öIrenmi eder mihr-i firûzân" çerâg
34.
Serteser nûr-" du’â s"rr-" Hudâs"n hakkâ
Eyledîn taht-" felek mesned-i Osmân" çerâg
35.
Oldu re k-âver-i kandil-i firûzende-i ar
Sen edip hâtem-i egü t-i Süleymân" çerâg
36.
Mâkdemin verdi bu gülzâra o denlü revnak
Nev-bahâr etdi san ü kûfe-i rûmmân" çerâg
37.
Göz k"p"p encüme târz etmege ba lard" hâbâb
Heb-çerâg-" keremin eylese ümmân" çerâg
38.
Vasf-" ahlâk"n" endî e ederdi mahsûr
Zîr-i dâmân"na alsayd" gülistân" çerâg
39.
Kâs"r"m ükrünü îfâde efendim kat kat
Eyledin Gâlib-i serge te vü hayrân" çerâg
40.
Kul eden kapuna çâsârlar" Hazret-i Hakk
Edesin mülkleri ile niçe g"lmân" çerâg
15
GALATA MEVLEVÎ-HÂNES TAMÎR OLUNMAK Ç N
HUDÂVEND GÂR-I ESBAK EHÎD SULTÂN SELÎM HÂN
HAZRETLER HUZÛRLARINA TAKDÎM OLUNAN
KASÎDE- RÂ’NÂLARIDIR
1.
Gönül bir beyt-i mâ’mûr u safâd"r a k mi’mâr"
Yât"r ammâ ki imdi ba ka bâm" ba ka dîvâr"
2.
Hikest olmu kederden öyle bir âyîne-i esrâr
Ederken g"bta-ke sûret gerân-" Çin ü Ferhâr"
3.
Rasâdgâh-" Aristodan nümûdâr olmu ol hâne
Ki yanî seyr eder sükkân" seyr-i çarh-" devvâr"
4.
Bulunmâz zîr-i sakf-" âsmânda böyle vîrâne
Serâser Mü teridir Zühredir gülmîh ü mismâr"
5.
O rütbe hurdekâr oymu ki kirmân tahta-i fer in
Eder pür-neng ü noksân dest-i Fahri-i makaskâr"
6.
Ne vîrân dîde-i ehl-i basîretdir ana revzen
Aceb mi ankebûtî perdelerden olsa âstâr"
7.
Hâbâb-asâ giderdi seyl ile deryâya bî- übhe
Eger sûrâhlar"ndan olmâsayd" menfez-i cârî
8.
Edip te’sîr hakkâ sohbeti u âk-" bî-nâm"n
Tamâm ermi fenayâ kalmâm" hestinin âsâr"
9.
Olur nây u kudûmün naImesinden ditreyip raksân
Velî if â-y" esrâr"ndan eyler hi tendârî
10.
Telâ "m imdi dâim kesret-i bârândand"r hep
Meger vîrân binâya bâr olmu râhmet-i Bârî
11.
Serâser yâyc" dükkân"na dönmü zîr ü bâlâs"
Egilmi bir târafdan kalmâm" bir cây-" hem vâr"
12.
Gelip mevt-i irâdî “Chn-i menfû ”etmi eczâs"n
Hüveydâ her yan"nda” Tâmettül-Kübrâ”n"n âsâr"
13.
Çürük kettâne dönmü tahtalar bir rütbe kim gâhî
Verir seylâba râht"n mâhtâb"n tâb-" envâr"
14.
Kolaylanm" kâbûl-i hüsn-i ta’mîr etmege zîrâ
Delikler var ki muhtâc eylemez girbâle neccâr"
15.
Ser-i engü t ile mânend-i pe e hedmi mümkindir
B"raks"n çîre dest üstâdlar tî eyle min âr"
16.
Nukû -" hendesînden müstakîmin gayri hep mevcûd
Mu’avvecler mukavveslerle memlû tâk u dîvâr"
17.
Dedim âyâ nedendir böyle vîrâne kald"I" çokdan
Olurken mânzar-" ayn-" hidîvân-" keremkâr"
18.
Dedi peyk-i be âret sâhibîn gözlerdi olma mâ’bed
Aç"p revzenleri dest-i du’ây" çe m-i bîdâr"
19.
Rükû’" dâimînden sonra etmek idi maksûdu
Du’â-y" devlet-i âhen ehîde böyle ezkâr"
20.
Cenâb-" Han Selîm-i mâ’delet-güster ki devrinde
Olur tanzîm dehrin çok bîna-y" na-behencâr"
21.
O âh-" mürtezâ-heybet ki birden müstezâd eyler
Kemâl-" lutf-" tâb’" nice beyt-i sâ’b u dü vâr"
22.
O hur îd- i celâlet ki tülu’u verdi âfâka
Peyâm-" kâhramân" dâsitân-" zûr-" Kerrâr"
23.
Bu s"dk u niyyet ü ikbâl ü himmet anda kim vard"r
Eder elbette munzam mülk-i Rûmâ Rûs u Bulgâr"
24.
Gönülden etmi idim tali’-i vâlâs"n istihrâc
Ben asla söylemem kavl-i nücûmu remz-i ceffâr"
25.
Neler yapsa gerek seyr eyle Allâh ömrler versin
Murad" dîne davet eylemekdir çarh-" gaddâr"
26.
Hehen âha peygamber-mesnedâ sensin o server kim
Gelir her yüzde bir Cslâma etmekçün meded-kâr"
27.
Gubâr-" sümmi rah "ndan çekerler kuhl-" mâksudu
Sipihr-i izz ü ân"n sâbîtân" heft-seyyâr"
28.
Cihânda hâb u râhat kalmam" d" belki rü’yâda
Görenler z"ll-" memdûdunda gördü baht-" didâr"
29.
Heb-i hecr âhir oldu gün yüzün gördük bihamdillâh
Sâbâh-" vuslat"n oldu nümâyân ne r-i envâr"
30.
Süleymân-" zamân oldugun izhâr etdîn âfâka
Edip rû-pû kâbr-i pîri yani Monlâ Hünkâr"
31.
Biraz fahriye etsin sonra hatm edip duâ k"ls"n
Eger me’zûn edersen Gâlib-i bî-tâb u nâ-çâr"
32.
Muhâl add eylemi lerken gazelde âirân-" Rûm
Ben îcâd edeyim ol evketâne târz-" e ’âr"
33.
Kasîde semtin ihyâ etmedir sâyende maksûdu
Ferâmu etdirem âirlere Urfî-i sehhâr"
34.
Pey-â-pey tehniyetler nice târîhi meserretler
Edem in a ki etsin g"bta-ke yâran sitemkâr"
35.
Selâset tavr"n" bir rütbe icrâ eylesin hâmem
Ki kalsun âb-" H"zr"n ezberinde hüsn-i reftâr"
36.
Hemân Allâh efendim ömrün efzûn eylesin efzûn
Olur bir gün nümâyân edilen dâvât"n âsâr"
16
BAHÂR YYE DER-VASF-I ERÎF HUDÂVEND GÂR-I
ESBAK SULTÂN SELÎM HÂN-I SÂL S
ALEYH R-RÂHMET VEL-GUFRÂN
1.
Ales sâbâh ki âheng-i nâIme etdi hezâr
Aç"ld" feyz-i mâhâbbetle hât"r-" gülzâr
2.
Çemen çemen gül ü nergisle zeyn olup âlem
Aç"ld" gönlü gözü gül enin eri di bahâr
3.
Dü üp bu keyf ile sünbül çözüldü dügmeleri
Edip tekellüfü târh oldu âhid-i bâzâr
4.
Cihân" tutdu bu keyfiyyet-i a k bîcân-ve
Ye erdi ne ve-i Nevrûz ile der ü dîvâr
5.
Yay"ld" u’le-i âvâz-" berk gülzâra
Edip hevâ rek-i ebr-i matîri ri te-i târ
6.
Fuyûz-" nâme-i rengîn-i a k ile oldu
Elinde murt"b-" dehrin bu e -cihet e târ
7.
Çemende zevrak-" lâleyle seyr eder jâle
Zemîne öyle hücûm etdi mevce-i ezhâr
8.
Kan aIlad"p cigerin deldi gonce-i âlin
Misâl-i hançer olup âh-" erguvân hûn-bâr
9.
Ne ât u evk ile âlem o rütbe sergerdân
Seçilmez oldu gülistânda mest ile hü yâr
10.
Bu zûr-" ne ve ile doIru gitme kâbil mi
Aceb mi cûlar eger keç meç etseler reftâr
11.
Seherde sâgar al"p deste eylemi hur îd
Sâbuh-" subh ile reng-i afakla def’-i humâr
12.
Tamâm mest olup olmu uküfte maIz-" cünûn
Ba "na su yerine mey döker yine emtâr
13.
Sirâyet eylemi ol rütbe feyz sahrâya
Olur sadef gibi her berg-i hu k gevher-dâr
14.
Ne berk-i hu k cihân sebz-i hurrem oldu tamâm
Enâr hâs"l eder imdi sînesinde çenâr
15.
O rütbe ne v ü nemâ var ki bülbül eylese âh
Herâr" terbiyet-i ebr ile olur gülnâr
16.
Letâfet öyle ki her bir hâbâbdan görünür
Nücûm-i zâhiresiyle bu künbed-i devvâr
17.
Sipihri atlas" sand"m ki olmu âb-zede
Kenâr-" havza dü üp bir sahîfe-i hâlkâr
18.
Karanfül i ve nâz ile k"rkmâ kâkül ile
Nesîme revzen-i gülbünden arz eder dîdâr
19.
Olup bütün çemen etfâli sarmâ "k dola "k
Biribirine f"s"ld"yâ a k eder "zhâr
20.
Budur ümîd ki cû ân olur bu demlerde
Misâl-i gevher-i yâkût o seng-dil dildâr
21.
Degil âbes bu kadar cû i -i safâ vü sürûr
Miyân-" bâgda zîrâ ki ba ka hâlet var
22.
Çâd"r çiçekleri zeyn etdi kûh u sahrâ-y"
Dag"ld" daglara yek-pâre asker-i ezhâr
23.
Nigâh-" ehl-i suverden nihân temâ âs"
Göründü dîde-i Hak-bînime niçe esrâr
24.
Çemende cem olup ecnâd-" âlem-i melekût
Ye il libâsla saf saf durur katâr katâr
25.
Gürûh-" Hâzret-i ervâh sebz-pû olmu
Dem-i bülend ile gül-bânklar olur tekrâr
26.
Neger kudûmunu te yî’ imi bu cem’iyyet
S"tanbul azmini etmi o mâh-" pür-envâr
27.
Ke îde-i kâmet-i tûbâ h"râm-" âlem-i gayb
Güzîde sancak-" zî- ân-" Seyyidül-ebrâr
28.
Kef-i kifâyet-i Sultân Selîme’dir kasd"
Odur emânet-i kübrâ budur emânetkâr
29.
Zuhûr o server-i sâhib-zuhûra imdi olur
Hünerverâna bu hasretle geçdi leyl ü nehâr
30.
Bu taht- " devlete üç dâne Heh Selîm erdi
Biri gazûb u birisi halîm bî-zinhâr
31.
Budur o âhlar"n sâlisi Selîm ü kerîm
Ergerçi hilm ü gazâbdan da mâyesi bisyâr
32.
O padi âh ki dünyâyâ zât" cân gibidir
Duâ-y" devletin eyler eb ü seher tekrâr
33.
O padi âh ki hulk-i kerîmi vermi dir
Cihâna revnak-" enfâs-" evliyâ-y" kibâr
34.
Hidîv-i mâdelet-ârâ dilîr-i Rüstem-gîr
Ki bâz-" himmeti sî-murgu saymâz elde ikâr
35.
Adâlet etdi zamân"nda âlemi sîrâb
Bahâr mevsimi gûyâ ki ebr-i gevher-bâr
36.
Kimin liyakâti var imdi zulme zerre kadar
Ederken âlemi rû en o mihr-i lem’a-nisâr
37.
Sebüktîgin-i sebüksenge eylemem te bîh
O gâh münkalibu’l-kalb idi bu kûh-" vakâr
38.
Meseldir etdigi va’d-i dürûg Tûsîye
Bu etdi va’desiz ihsân-i bî-hisâb ümâr
39.
Sühan- inâs ü sühan-perver ü kerem- güster
Nâzîrini meger âyînede göre enzâr
40.
Eyâ ehen eh–" sâhib-zamân-ü Dârâ fer
Senin inâyetin oldu bu güft ü gûya medâr
41.
Zamânlar oldu ki kadr-i hüner güm olmu idi
Gelip kemâl-i keremle sen eyledîn "zhâr
42.
Bu bâga laklaka-i laklak eylemi di hucüm
Kal"p kafesde nihân tût-î eker-güftâr
43.
Ne günler etdi güzer kim sükûtumuzla bile
Ederdik ilm ü hüner nisbet olsa istiIfâr
44.
Aç"ld" gonce-i âmâlimiz bîhamdillâh
Hudâyâ ükr-i firâvân ola hezâr hezâr
45.
O bir hikâye-i dûr u dirâzd"r Gâlib
Duâyâ ba la yâk" mâz duâc"lar miksâr
46.
Ne dem ki feyz-i bahâr ile âd ola gül en
Ne dem ki hâk ede bûy-" nesîmi mü g-nisâr
47.
Kü âde hurrem ola gül gibi müsellem ola
Hemân vücûd bula hât"r"na her ne ki var
17
HUDÂVEND GÂR-I ESBAK SULTÂN SELÎM HAN MERHÛM SÂH BDÎVÂN EYH GÂL B DEDE EFEND HAZRETLER NE CEVRÎ
HATTIYLA B R MESNEV - ERÎF TEBERRÜK BUYURDUKLARINA
TE EKKÜRÜ HÂV OLAN KASÎDED R
1.
Bana Sultân Selîm-i kâmver kâm-" cihân verdi
Bütün dünyâ deger bir genci has u raygân verdi
2.
Ne genc ammâ ki her bir cildi gerdûn-i pür-envâr
Bu hâk-i bî-karâra nüh-t"bâk-" âsümân verdi
3.
Nice eyyâm idi hasretdim ol gencine-i gaybâ
Keremler k"ld" el-hak kerâmetden ni ân verdi
4.
Hudâ alîmdir ancak üphesiz ke f-i zamîr etdi
Hilâfet hükmün ol z"ll-" ilâhî bî-gümân verdi
5.
Aceb bir mesnevî-i pür-bahâ kim Cevrî hatt"yla
Dil-i u âk-" zâra cevr-i gerdûndan emân verdi
6.
Mü a’ a’ emse-i cild-i mutallâ-y" zer-endûdu
Nigâh-" raIbete envâr-" mihr-i zer-fe ân verdi
7.
Edip nutk-" hümâyûn hem okunsun deyü u âka
Ne ho manâda himmet eyledi sûretde ân verdi
8.
Sezâd"r gülgül etsem ma’nîi-i rengîni vasf"nda
Hezâr-" tâb-" bî-samanâ solmâz gülistan verdi
9.
Erü dirsem revâd"r kuvvet-i pervâz" lâhûta
Hümâ-y" himmeti hem besledi hem â iyân verdi
10.
Beni ir âd edip gösterdi hakka meslek-i Hakk"
Ulûm-" ke fi söyler bir kitâb-" ho beyân verdi
11.
Hüseyn- Baykara bah etmemi di Monlâ Câmiye
Bana ol kâm" kim bu hüsrev-i sâhib-k"rân verdi
12.
Ne hüsrev mehdî-i sâhib-zamân kim adli âfâka
Safâ-y" me rebînden revnâk-" Nü irevân verdi
13.
Nesîm-i itidâl-i adli H"zr-" rûzgâr oldu
Riyâz-" devlete ahkâm" feyz-i câvidân verdi
14.
Cihânda kalmad" bir olmad"k memnûn-" ihsân"
Civânâne temekkün tâb’-" pîrâne tüvân verdi
15.
Yoluyla tutdu tanzîm-i umûr-" dîn ü dünyây"
S"rât-" müstakîme re’y-i hâs-" pâsbân verdi
16.
Bu tertîb üzere âgâz eyleyip tecdîd-i erkâna
Esâs-" dîne istihkâm-" gülzâr-" cinân verdi
17.
Husûsa cânib-i Monlây" Rûm a gû edip meylin
Sadâ-y" âferini zümre-i kerrubîyân verdi
18.
Egerçi hubb-" Monlâ îve-i adl-âverând"r hep
Velî hakk-" edâs"n bu hidiv-i nüktedân verdi
19.
Hilâl olmu du Mâh" ems i râkiyle bedr etdi
Gürûh-" Mevleviye mâkdemiyle tâze cân verdi,
20.
Bu manâ rûh-" Mevlânâdan ilhâm oldu bî- üphe
Bîze râh-" hidâyet gösterir hükm-i iyân verdi
21.
Ne yaps"n Gâlib-i bî-tâb evsâf"na kâs"rd"r
Edip tatvîl nâzm" korkum oldur ki usan verdi
22.
Safâs"n ömrün efzûn ede Mevlâ mâksad"n hâs"l
Ki zîrâ da’î-i dîrîneye baht-" cüvân verdi
23.
Duâm oldur Hudâ-y" lem-yezel her mâtlâb"n versin
Bana her mâtlâb"m zîrâ o âh-" kâmrân verdi
18
KASÎDE- ID YYE DER-VASF-I ERÎFHUDÂVEND GÂR-I ESBAK SULTÂN
SELÎM HÂN-I SÂL S- MÂ)FÛR
1.
Sâbâhül-îd gördüm âh-" hur îd-i gül-endâm"
Giyinmi dû una bir câme-i gülgûn-" bayrâm"
2.
Hafakdan germsûd-i al kaplanm" serâser hem
Siyâh semmûr edip reng-i eb-i Kadr-i siyâh-fâm-"
3.
Oturmu tahtgâh-" subha pür- evket mehâbbetle
Dizilmi kar "s"nda Zühre vü Bercîs ü Behrâm"
4.
Benekli bir kâbâ-y" âsmân-gûnu olup lâbis
Kevâkibden aceb u kûfe-zâr olmu du endâm"
5.
Bu ân-" kevkebeyle yerde gördüm hâke yüz sürdü
Meger takbîle gelmi dâmen-i Sultân-" Cslâm"
6.
Heh-i âhân" âlem Hân Selîm-i mâ’delet-bünyâd
Ki olur öIreten bahr ü sehâba tavr-" in’âm"
7.
Hidiv-i Cem-ha emdir pür-himemdir re k-i hâtemdir
Nesak sâz-" keremdir böyledir elkâb" i’lâm"
8.
Bahâr-" saltanat taht-" cüvân-" dîn ü devlettir
Rasad-bînân" seyre muntaz"rd"r devr-i eyyâm"
9.
Cihâna bir tanîn-i evk erdi kim zuhûrunda
Sipihrin hâne-i tanbûr imi gûyâ der ü bâm"
10.
Sal"nd"rmak hümâ-y" mâksad" çengâle âsând"r
Dah" bâz" celâli açmad" ehbâl-i ikdâm"
11.
Odur meczûmumuz kim devrine re k eyleye eslâf
Edip ihyâ yeniden resm-i âhân-" nîgû-nâm"
12.
O hayr-endî edir ahvâl ise niyyâta râcidir
Aceb mi hayra tebdîl olsa her bir kâr"n encâm"
13.
Nümâyând"r bu kim devrinde mâ’mûr oldu ehl-i dil
Gönüldür zabt eden hakkâ zimâm-" çarh-" hodkâm"
14.
Bu güne lutfu kim ben gördüm asla görmemi lerdi
K"z"l Arslan u Sultân Baykara’dan Gencevi Câmî
15.
Nihâyetsizdir evsâf-" bülendi ol ehen âh"n
Duâyâ ba la Gâlib sonra kalmâz tâb’"n ârâm"
16.
Hemî e tâ ki mâh-" rûzenin îd ola pâyân"
Hilâlin bedr-i tâbân gecenin subh ola ah am"
17.
Makarr-" mâtla’"ndan gün gibi âfâka fer versin
Heb-i Mi’râc ü Kadr ü îd ü nevrûz ola hengâm"
19
SULTÂN SELÎM HAN-I SÂL S Ü EHÎD RÂHMETULLÂH ALEYH
HAZRETLER N N TOPKAPI SARÂY-I HÜMÂYÛNUNDA
MÜCEDDEDEN N ÂD BÛYURDUKLARI BÂ)-I REM
NÂM MÂHAL Ç N KASÎDELER D R
1.
Te rîf-i hayr-" ‘id-i f"tr oldu bahâr ile himem
Gülzara verdi bûy-" "tr ârâyi -i ebr-i kerem
2.
Tavr-" acebde rûzigâr ‘îd oldu fasl-" nevbahâr
Nergisde asâr-" humâr ammâ kadeh destinde hem
3.
Her lâle bir peymânedir her ku e bir kâ ânedir
Güyâ çemen meyâhanedir bülbülleri mest-i nagam
4.
Zeyn oldu sahn-" gülsitân sünbül akây"k zamîrân
Bir tâze sûretdir cihân ez cümle bu bâg-" irem
5.
Bâg-" Crem geh lâ-nazîr hem dil-ni în hem dil-pezîr
Re k-âver-i çarh-" esîr cümle enmûzec-i Huld-i ni’âm
6.
Sûsen karanfil saf-be-saf e küfte tûfân-" tuhaf
Mevc-âver olmu her târaf gûyâ ki envâr-" hikem
7.
Gülgonca Meryemdir meger kim nefh-" rûh etmi eser
Bülbüller açm" bâl ü per çün Cebreîl-i zinde-dem
8.
Gülzâr olup âte –nevâ k"ld" ser-âgâz-" safâ
Etdikçe m"zrâb-" safâ tahrîk–i târ-" zîr ü bâm
9.
Envâ-" elhân-" târâb bu devre âheng oldu hep
Encâm-" yâ leyl-i Arâb âgâz-" nevrûz-" Acem
10.
Cû ân olup rûh-" nebât verdi cihâna-hayât
Oldu gülistân sümenât her bir sanevber bir sanem
11.
Bir gûne kim reng-i safâ tasdîk eder ehl-i nühâ
Yâkût-u lâl-i pür-bahâ eylerdi gülnâre kasem
12.
Olmu lar eftal-i çemen ridâne me reb ûh u en
Bir elde âh-" yâsemen bir elde mînâ-y" bakam
13.
Cm’ân ile gülzâra bak nîsân-" gevher-bâre bak
Âyîne-i âsâra bak yap"lm" envâr-" kadem
14.
Zîr ü zeber mest-i safâ peymânedir dest-i safâ
Cân câna peyvest-i safâ ebmen benef e fem-be-fem
15.
Mutrib yeter nâz eyleme taksimîni az eyleme
Âheng-i nâsâz eyleme bî-dillere verme elem
16.
Meysiz felek peymânedir mihr ü meh yeksânedir
Devrâne mey peymânedir dönmem sözümden lâ-cerem
17.
Sâkî tamâm etdin beni mest-i müdâm etdin beni
 üfte-kâm etdin beni mâ’zûr tut her ne dersem
18.
Olmaz m" hât"rlar kü âd ülfet târâvet ber-ziyâd
Tanzîm-i dehr eyler murad ol dâver-i gerdûn-himem
19.
Sâhib-rüsûm-" mülk-i Rûm kânûn-t"râz-" nev-rüsûm
Le ker-ke -i deryâ-hücûm Sultân Selîm-i pür-kerem
20.
Cskender-i haydar-s"fat pîrâye-bah -" ma’delet
Evreng-i zib ü saltanat hâkân-" kerrûbî- iyem
21.
Sahib-k"rânlar serveri dâdârlar dâd-âveri
Dehrin hidiv-i sâfderi hur îd-i nûrâni âlem
22.
Keyhusrev ü nusret-pejûh asker-nevâz-" Cem ükûh
Vehhâb-" nakd-i kûh kûh beh ende-i genc-i derem
23.
Bak ihtimâm-" azmine azminde re’y-i cezmine
Tertîb-i rezm-i bezminde sâbâ okur seyf ü kalem
24.
Te rîf edip taht-" Ceme rûh oldu zât" âleme
Bed’ etdi kâr-" elzeme ber-vech i takdîm-i ehemm
25.
Nev nev sipâh îcâd eder âheng-i adl ü dâd eder
Rûh-" resûli âd eder hakka budur re’y-i ehemm
26.
Hâh-" suhan-perdâzd"r tîr ü tüfenk-endâzd"r
Her fende bî-enbâzd"r ol Hâtem-i Rüstem-ha em
27.
Ol gûne nutk-" müntehâb kim görse re k eylerdi hep
Nesrinde Sahbân-" Arâb nâzm"nda Selmân-" Acem
28.
Gösterdi kadr ü ân"n" ald" kerem meydan"n"
Chsân-" bî-pâyân"n" gû eyledi Cezr-i Asam
29.
Çenge edince ihtimâm oldu adûlar bî-nizâm
Rûbâh eder azm-i künâm âgah ise îr-i sitem
30.
Devrinde halk âsûdedir cevr ü cefâ nâ-bûdedir
Hûbân-" kâfir hûdad"r var ise âsâr-" sitem
31.
Ey dâver-i dâd-âferîn ey padi âh-" pür-yakîn
Ckbâlinde eyler yemîn feth ü zafersin çekme gam
32.
Bakd"n cihân tedbîrine lutf eyledin her birine
Sür dü meni ta’mîrine bo kalmas"n mülk-i adem
33.
Izhâr edip nasr-" cedîd olsun fütûhât"n bedîd
Baht"n kavî ömrün mezîd Gâlib kulun seyr et o dem
34.
Gör tehniyet dibâcesin ögrensin âlem hâcesin
Zenler giyip ferrâcesin etsinler âheng-i harem
35.
Kimdir sühan dava eden geh ükr ü geh ekvâ eden
Gelsin beri gavga eden i te devât i te kâlem
36.
Ta’n eyleyen gelsin berü olsun benimle rû-be-rû
Nef’îye etmem ser-fürû ger himmetin olursa zam
37.
Sensin beni me hûr eden endi emi pür-zûr eden
Hussâd"m" mevfûr eden malûmdur ammâ demem
38.
Besdir sana ey hâme bes pür-gûluga etme heves
Tafsîlden ümmîdi kes zîrâ vefâ etmez rakam
39.
Ba la duây" devlete arz-" niyâz et hazrete
Ol âh-" sâfî niyyete imdâd ede Râbbül-hikem
40.
Hak ömrünü müzdâd ede dâim zamîrîn âd ede
Dünyây" hep âbâd ede olsun berâyâ muItenem
20
KASÎDE- ÎD YYE DER VASF-I ERÎF- HUDÂVEND GÂR-I ESBEK
SULTAN SELÎ M HÂN-I SÂL S- MA)FÛR
1.
Ales-sâbâh ki sultân-" hâver etdi zuhûr
Elinde tîg-i cihân tâb" dehre salmâda nûr
2.
Ne tîg-i berk-i bahâr" riyâz-" saltanat"n
Ne tîg pençe-i hur îd bâmdâd-" kusûr
3.
Ne tîg hâme-i elmâs-" huccet-i kat’"
Ki cevherinde vücûb-" mutâvaat mestûr
4.
Ne tîg al kanadl" kebûter-i peygâm
Nü vite zîr-i perinde helâk-i dü men-i ûr
5.
K"l"çla feth eden âfâk-" dâver-i me r"k
K"l"çd"r âyet-i iclâl-i râyet-i mânsûr
6.
Elinde olmasa em îr-i gurre-i garrâ
Tahakküm edemez eyyâmâ zâbîtan-" ühûr
7.
Kan almâ lâz"m olur gâhî tâb-" devrâna
Tehavül eylemez ol demde hâzikân-" umûr
8.
Sevâd-" eyyedekellâh’d"r hatt-" mevci
Beyâz-" nassarekellâh beyn-i sutûr
9.
Zalâm-" zulmi ziyâ-y" süyûfdur dâfi
Odur bu zahm-i siyâh üzre merhem-i kâfûr
10.
Zemîn-i h"rmeni harb içre dev ürür bir bir
Edip rüûs-" edânîyi dâne-i asfûr
11.
Olunca nâire-i harb ule-ver yâra "r
Sadâ-y" tob u tüfenk anda hem-çü tâbl-" sürûr
12.
Gürültüler kopar eflâki cenk içre gehî
Varur tezelzüle nezdîkden ziyâdece dûr
13.
Bu velvleyle olur emr-i ehriyâr bülend
Bu îvedir eden insan" bende-i mecbûr
14.
Ne kanlar akd" urûk-" cihân-" fânîden
Verince pâdi âhân-" selef nizâm-" umûr
15.
Tugat-" asra kesinkes cevâb lâz"md"r
Bu re’yi böylece kesmi halef selef cumhûr
16.
Meger bu himmeti Sultân Selîm’e saklarm"
Kader dedikleri bî-havfe hakîm-i mestûr
17.
O ehriyâr ile cân buldu Mülk-i Osmâni
O dâverin güher-i tîgi verdi âleme nûr
18.
Makâm-" saltanat"n hükmün eyledi itâ
Huzûru terkedip el-hak cihâna verdi huzûr
19.
Dü ünmede gice gündüz nizâm-" memeketin
Liva-y" re’yini teyid edip Hudâ-y" gayûr
20.
O ehriyâr-" bülend-iktidâra ayând"r
Al"rsa seb’a-i seyyâre devr için destûr
21.
O pâdi âhdan etsin ederse dehr-i harâb
Bir iki günlük esâs-" bînâs"n" mamûr
22.
O verdi revnâk-" Cem îdi Mülk-i Cslâma
O k"ld" devr-i devâm-" itâatla mecbûr
23.
An"n sahîfe-i devrinde bir bir oldu bedîd
Meâl-i mülk-i Süleymân ü matlâb-" dil-i nûr
24.
Bilinmedik nesi var kârhâne-i dehrin
Kef-i kifâyet-i re’yinde cümlesi mestûr
25.
Vukûf böyle gerek hükm-i tâm böyle gerek
Hiâr-" âhid-i tevfîkdir bu gûne uûr
26.
Sevâd-" âm gibi rey-i rû eniyle an"n
Olur zamîme-i mülkü sâbâh" Ni âbûr
27.
Hezâr mülkü çok iklîmi feth eder giderek
Göründü debdebesinden mukaddemât-" zuhûr
28.
Nice zamân idi kim kâr-gâh-" devletde
Bu ihtimâm idi erbâb-" dikkate manzûr
29.
Hezâr ükr hezârân sipâs Mevlayâ
An"n senâs"na vak"f oldu Gâlib-i mehcûr
30.
Bülend-mertebe âhâ hidiv-i Cem sipehâ
Eyâ ehen eh-i sâhib-dil-ü kader men ûr
31.
Senin menâk"b-" evsâf"nâ yâzarsa yazar
Benim gibi suhen-îcâd âir- i pür-zûr
32.
Egerçi zerreden efzûndur zamân"nda
Edâ-y" mâtlâba kâdir suhanver-i me hûr
33.
Velîk nutk-" hakîmâne devr-i digerdir
Olur mu her mütekellim Kelîm-i vâdî-i Tûr
34.
Uzâtmâ kâmet-i davây" k"l duâya urû’
Bîlür mekâdir-i nâs" o padi âh-" gayûr
35.
Hemî e ta ki ola bu cihân-" köhne esâs
Gehî biraz vakit âsûde vü gehî pür- ûr
36.
Huâ" tîg" ile fitneler olup sûzân
Ola memâliki pür-nûr hât"r" mesrûr
21
KASÎDE- NÂ- NÎDE BERÂY-I VASF-I SEBÎLHÂHER- ÂH-I C HÂN BEYHÂN SULTÂN TAVVEL-ALLÂHÜ
ÖMREHÜMÂ B L-LUTF VEL- HSÂN
1.
Memzûc edip zülâle-i mehtâb" selsebîl
Gösterdi mevc-i kadim kâkum-" sincâbî selsebîl
2.
Bu havz-" pür-safâyâ olup girye hîz-i re k
Fevvâre etdi dîde-i pür-âb" selsebîl
3.
Ol sevr kaddi kollamâga rû-be-râh olup
Dökdü ayâI"na dûr-" âdâb" selsebîl
4.
Gül enden aks-i ebnem-i lâ’lini ahz edip
Dil-te ne k"ld" gonce-i sîrâb" selsebîl
5.
Her lülesi zebân-" hô -âmed-nisâr olup
And"rd" e k-i âdî-i ahbâb" selsebîl
6.
Hayrân olup bu kasra bu havz-" murassa’a
Âyîne k"ld" katre-i sîmâb" selsebîl
7.
Vermez ne ât ü ne ve-i jengâr-" nak "n"
Ke mîrin olsa sebze vü sîrâb" selsebîl
8.
Rü’yâda görmez idi bu feyz-i kü âyi i
Ebr-i bahâr"n olsa eker hâb" sebîl
9.
Olmâzd" âb âri demâdem g"dâ-y" rûh
Âb-" hayât"n olmâsa gark-âb" sebîl
10.
Çün görmemi bu cây-" sürûru yolundad"r
Etfâli a k ederse de seylâb" selsebîl
Âyîne-i ruhâmda görsün bu gül eni
Vermez diyen safâ-y" mey-i nâb" selsebîl
11.
12.
Etrâf-" bâga ne r edip envâ-" feyzini
Verdi fürûg-" mihr-i cihân-tâb" selsebîl
13.
Kesmekle ark-" gussay" etdi arak nisâr
Ebrû-y" nâz-" tîg-i siyeh-tâb" selsebîl
14.
Bu gülbün-i letâfete bakd"kça çok mudur
Yâkût ederse re k ile hûnâb" selsebîl
15.
Mebhût ederdi görse eger hüsn-i savt ile
Üstâd-" naIme-perver-i Fârâbî selsebîl
16.
Bir menba’-" mekârimi tavsîfidir garaz
Etmekle böyle mevce-i itnâb" selsebîl
17.
Hem-vâre mevc-i nâImesi medh ü senâs"d"r
Tanbûr edince lûle-i m"zrâb" selsebîl
18.
Sultân lafz" Hâzret-i Beyhâna yâra "r
Kim ceyb-i lutfu k"ld" zer-i nâb" selsebîl
19.
Çekmez harîmi minnet-i mehtâb" kim ana
Etmi ler âb-" gevher-i ebtâb" selsebîl
20.
Sad-bâr iltifat ile e k-i sürûrdan
Etdi dü-çe m-i Gâlib-i bî-tâb" selsebîl
21.
Gülbânk-i girye-hîz duâm"z aceb midir
Eylerse nak -" kûze-i mihrâb" selsebîl
22.
Bâg-" suhende kâr" m" her pâk-me rebîn
Etmek bu gûne gevher-i nâ-yâb" selsebîl
23.
Ol bahr-" cûda câriye olmâk murâd edip
Mengû edîndi halka-i girdâb" selsebîl
22
B R KASR-I ÂLÎ B NÂ OLUNDUKDA SULTÂN-I
MÜ ÂRÜN LEYHAYÂ TAKDÎM OLUNAN
KASÎDED R
1.
Zihî kâ âne-i âhâne kim re k-i bahârând"r
Zamân-" ömr-i câvidân zemîni hâveristând"r
2.
O rütbe revnâk-efzâd"r ki zerrîn tâk-" vâlâs"
Meh ü mihr ile bu çarh-" kebûd ol sakfa hayrând"r
3.
Hakîkat ne ’esidir nak "n"n bûy-" gülistân"
Meger esdâf-" rengi sâgar-" ser- âr-" irfând"r
4.
Nice pür- îve olmâz nergîs ol bâg-" tasvîrin
Elinde hâmesi Bihzâd"n"n müjgân" hûbând"r
5.
Müzeyyen lâciverd ü lâ’l ile bir tâze ki verdir
Felek gûyâ ki ol ki verde bir kûh-" Bedah ând"r
6.
Cevâhîr genci bir altun kafesdir zer-ger-i subha
Müzerke emsesi müstaInî-i ems-i d"rah ând"r
7.
Görenler mevc-i reng-â-reng tasvîrin bîlirler kim
Per-i tâvûs-" cennet hâkrubî olsa ayând"r
8.
Yagar bârân-" zer ol künbed-i fîrûzeden gûyâ
Der ü dîvâr" her su selsebîl-i dürr ü mercând"r
9.
Bu âlî kasra ke tî ke tî gevheri nakl ederdi hep
Seped ber-dû be-remz-i dûrîde deryâ-y" ummând"r
10.
Gül-i tasvîr-i bâg" öyle bir ehîd-i halâvet kim
Ana nisbetle mü gû-hâne-i zenbûr-" nâlând"r
11.
Kumâ -" fer -i pâkî bâl-i simurg-" ma’ârifdir
Harîm-i hâs"na saff-" sürû an bâl-i murgând"r
12.
Tamâm ezhâr ü envâr ile bir bâg-" mekârimdir
Veren bu bâga revnâk himmet-i Beyhân sultând"r
13.
Hezârân âferîn bu himmete bu revnaka ammâ
Anun da matlab" evketle te rîf-i Selîm Hand"r
14.
Hebîstân eylese evk ile âyând"r çerâgân"
Meh-" ikbâle pertev veren ol mihr-i d"rah ând"r
15.
Ne sultân hâher-i sa’d-ahteri hâkân-" devrân"n
Sipihr-i cûda bir-keffül hadîb-i cûd u ihsând"r
16.
O hâkân kim müceddid-sâz olup iklîm-i ikbâli
Cihân-" köhneye ahd-i ebâb-" feyz-i Yezdând"r
17.
O sultân kim zamân-" nev-i bahâr-" adl-i âhîde
Yine deryâya râci’ bir musaffâ nehr-i cû ând"r
18.
O hâkân kim gubâr-" âsitân" ehl-i tahkîka
Misâl-i sürme-i vakt-" ziyâ-y" nûr-" îmând"r
19.
O nûrûn pertev-i âsâr" Gâlib ber-devâm olsun
Muhakkak bu duâ her rûz u eb vird-i Çerâgând"r
23
SAL HSARÂY-I ÇERÂGÂNDA SMETLÜ BEYHÂN SULTÂN
ALEYHÂ’ - ÂN HAZRETLER N N EVKETLÜ SULTÂN SELÎM HÂN
HAZRETLER YÇÜN MÜCEDDEDEN N Â OLUNAN KASR-I HÜMÂYÛN
HAKKINDA KASÎDED R
1.
Bâreke’llâh burc-" hur îd-i münevverdir bu kâh
Hâlet-âver âlem-i rûh-" musavverdir bu kâh
2.
Sarf olunmu nak "na ems ü kamer halkerdesi
Âfitâb-" san’at-" iksîre hâverdir bu kâh
3.
Bir çerâgan-" güher farz et bu sâhil-hâneyi
Ol çerâgan içre bir deryâ-y" ahterdir bu kâh
4.
Bir donanma-y" meserretdir yâhud bu nev-sarây
Ol donanma içre fânûs-" mücevherdir bu kâh
5.
Nev-bahâr-" îy den her günki bir gündür velî
Ba "na sultân nevrûzun zer-efserdir bu kâh
6.
Böyle lâz"md"r tulû-" subh-" ikbâli cedîd
Köhne takvîm-i bahâra hande-âverdir bu kâh
7.
Seyredip her kasr"na sordum bu devlet- hânenin
Cümlenizden yâ niçin sad-gûne berterdir bu kâh
8.
Dediler kim âsumâna nâz ederse eylesin
Kim makâm-" pâdi âh-" heft ki verdür bu kâh
9.
Cennet-i rûhsâr-" cânan gibi olsun handenâk
Mâkdemi Sultân Selîm ile mübe erdir bu kâh
10.
Sâyesinde ol eh-i gerdûn-vekâr"n çok mudur
Ben desem ki Ar -" A’lâya berâberdir bu kâh
11.
Ol ehen eh kim nigâr-" lutfu evkiyle an"n
Feyz-i bî-pâyân al"p pür zîb ü zîverdir bu kâh
12.
Ol ehen eh kim kemâl-i bah î inden hâliyâ
Hâheri Beyhân Sultâna müyesserdir bu kâh
13.
Öyle sultân kim bilip kadr-i atas"n ol ehin
EtdiIi îsâr-" emvâle senâverdir bu kâh
14.
Öyle sultân kim safâ-y" tâb’-" pür idrâkine
Nûr-" subh-âsâ güvâh-" s"dk perverdir bu kâh
15.
Öyle sultân kim kenâr"nda bihâr-" lutfunun
Gonca-i nevreste-i deryâ-y" ahdard"r bu kâh
16.
Silk-i manâyâ duâ-y" devletin nâzm etmege
Tâb’-" Gâlib-ve meger ummân-" gevherdir bu kâh
17.
Hevket ü ikbâle olsun izzile ârâmgâh
Mâkdem-i âhaneye mâdâm hevesgerdir bu kâh
24
MAKDEM- TERTÎB Ü TANZÎM Ü TEZHÎB Ü TETMÎM
OLUNAN DÎVÂNIN TMÂMINDA BEYHÂN SULTÂN
ALEYH ’ - ÂN HAZRETLER N N VASIFLARINDA
SÖYLENEN KASÎDE- LATÎFELER D R K
BEYÂN OLUNÛR
1.
Bârekallâh hâme-i hât"f
Fenn-i tezhîbi k"ld" nev-îcâd
2.
Dûdesi çe m-i ûh-" Mânîdir
Safhayâ eyledikde nak -" sevâd
3.
Etse târ-" nigâh" hâme-i mû
Çekemez hatt-" cedvelin Bihzâd
4.
Etdi subh-" bahâr" hokka-i lâ’l
Gonca-i nak " öyle etdi kü âd
5.
Noktay" çarh çarh" nokta eder
Cem ü tafsîle olsa ger mu’tâd
6.
Nagmeyi resm edip ayân eyler
Etse âheng-i arz-" isti’dâd
7.
Görünür tavr-" hâs-" nâz u niyâz
Korsa nak -" mâhâbbete bünyâd
8.
Âte ü âb" bir ukûfe edip
Gösterir sun’-" ülfet-i ezdâd
9.
Cstese mevce-i hayâlât"
Sâbit eyler çü cevher-i fulâd
10.
Olamaz dest-seng-i elvân"
Nak -" Hîrîn ü tî e-i Ferhâd
11.
Büt-perest-i cemâl-i san’at"d"r
Büt t"râ ân Halluh u Nev âd
12.
Sadef-i reng-i zevrak-" meydir
Görünür anda cümle nak -" murâd
13.
Esb-i gülgûnu eylerse tasvîr
Bâl açar hem -çü a kar-" div-zâd
14.
Böyle san’atla eyler ise sezâ
Sarf edip cehdin öyle bir üstâd
15.
Kasd-" tezhîb-i hat ise Nazîf
Ki odur imdi caygir-i imâd
16.
Kalemi hurdekâr-" fikretdir
Harfi manâdan etmez istimdâd
17.
Yazd"I" iiri bir hayâl eyler
Olsa farzâ ki sâde vü âzâd
18.
Böyle kâtib de yazsa lây"kd"r
Nâzm-" rengin-i Gâlib-i nakkâd
19.
Nâzm-" Gâlib’de olsa ammâ kim
Medh-i Sultân Selîm-i ir-nihâd
20.
Öyle dîvân bulunmaz âlemde
Böyle tuhfeyle kimse olmâd" âd
21.
Yine Sultân Selîm’e âyând"r
Ede ihdâ rikâb"na hem-zâd
22.
Hâzret-i hâher-i cihândârî
Yanî Beyhân Sultân o hûr-nijâd
23.
Ede Hak ehriyâr" da an" da
Tul-" ömr ile sâyeban-" ibâd
24.
Ola devrânlar"nda ehl-i hüner
Cümleten nâil-i merâm-" fuâd
25
EYHÜL- SLÂM ES’AD-ZÂDE ERÎF EFEND N N
MAHDÛMLARI VASFINDA OLAN RAMÂZAN YYE
KASÎDES D R
1.
Allâh mâh-" rûze ne sâhib-nisâb olur
Kim sâyesinde jâle-i ter âfitâb olur
2.
Leb-te negâne âyet-i râhmet deIil midir
Kim râh-" Hakda pî revi mâhtâb olur
3.
Bî-a k olan harâret-i germâ k"yâs eder
Bu mevsime erince cigerler kebâb olur
4.
Sûz-" derûn-" sâ’im-i ûrîde-hâlden
Bî-reybdir ki bahr-" ma’âsî sehâb olur
5.
Bûy-" hulûfu terbîyet-i âfitâb ile
Gîsû-y" hûr-" îne sezâ mü g-i nâb olur
6.
Budur ebîh âte -i fâkayla yanmaga
Halk-" revîye i te bu yüzden âzâb olur
7.
Ctfâ-y" nâr-" dûzah eder âh-" serd ile
Ol kim telâ -" savm ile pür-pîç ü tâb olur
8.
Tesbîh eder günâh" için dâne-i arak
Anun ki desti rûy-" hicâba nikâb olur
9.
Nû in-lebân figân edicek sûz u tâbdan
Buzlanma belki lazîme-i lâ’l-i nâb olur
10.
Mihr-i s"yâm gevher eder hûn-" hasreti
Gûyâ t"l"sm-" dahme-i Efrasiyâb olur
11.
Her geh bu mâh-pâre ki germ-i tâb ola
Âte duhana lerze-dîh i "zt"râb olur
12.
Silker biraz günâh"n" ol ûh-" i venin
Sûretde gerçi âfet-i tebden harâb olur
13.
Geldi o ûh-" yâd edicek akla bu gazel
Kim her suhende ol tarâfa feth-i bâb olur
14.
Rûyûn ki tâb’-" rûze ile û’le tâb olur
Mazlûm-" a ka müjde-i rûz-" hisâb olur
15.
Keffâre-i zünûb ola ey mâh-" savm-" a k
Cftâr-" vasla muntaz"r ol kim savâb olur
16.
Reng-i rûhu gözümde uçar ol perî-ve in
Kim tâb’-" rûzeden y"k"l"p mest-i hâb olur
17.
Savm-" firâk"n îd-i viasâli yak"nd"r
Bir gün olur duâlar"m"z müstecâb olur
18.
Farz et bu nâzm" hû e-i rûy-" nigârd"r
Bir berk-i sebz Gâlib-i îrîn-cevâb olur
19.
Ç"kd" saded ne fâide savb-" merâmdan
Çok söz ki iye bâis-i neng ü hicâb olur
20.
Mâhdûm-" kâmkâr" senâ idi maksad"m
Ta söyleyem ki zât" ne âlî-cenâb olur
Nahl-" erif-i Hâzret-i müftî-i dîndir
Kim vasf-" hulk u hilkat" yüz bin kitâb olur
21.
22.
Yâd eylesem letâfetine tâb’-" sâf"n"n
Bahr-" sefîd dîde-i teng-i hâbâb olur
23.
K"lsam umâr mertebe-i fikr-i rû enin
Hur îd ü mâh nokta-i s"fr-" hisâb olur
24.
Feyz-i riyâz-" mekremetin eylesem hisâb
Dürr-i ho -âb girye-i re k-i sehâb olur
25.
Ömrün tavîl devletin efzûn ede Hudâ
Tâ kim fuzûl-" rûze ile hisse-yâb olur
26
DEFTERDÂR IKK-I EVVEL ERÎF EFEND HAZRETLER N N
VASIFLARINDA OLAN KASÎDED R
1.
Dehre sebâb-" cûd ki ne v ü nemâ verir
Cem’iyyet ol sehâba nesîm-i duâ verir
2.
Bu müdde’â güne gibi rû en degil midir
Her hâl ile safâ bulur ol kim safâ verir
3.
Her kim huzur-" kalb araya kalbi gözlesin
Esbâb-" ay i sanmâ ki kâh ü serâ verir
4.
Rûy-" kü âdesine teveccühdedir vücûh
Âyîne-i zamîrine ol kim cilâ verir
5.
Râh-" nefesde nây gibi müstakîm olan
Elbette berg vermez ise bir nevâ verir
6.
Mânend-i sübha dâir olan yek-medârda
Her kâre ibtidâs" gibi intihâ verir
7.
Pür hüsn-i iltifat" ile nâm al"r el’an
Her bî-kesin murâd"n" ancak Hudâ verir
8.
Halka veliyy-i nimet olur bir kelâm ile
Allâh o kâmkâra ki lutf-" edâ verir
9.
Derdim cihâna ben bunu çokdan ki rûzgâr
Teslim olur merâm"ma bir gün r"zâ verir
10.
Elbet gelir zamân ile dünyâyâ bir hakîm
Kânûn-" hikmet üzre bu sadra ifâ verir
11.
Hep geldi ç"kd" söyledigim imdi zâhire
Seyr et ho netîce-i râhat-fezâ verir
12.
Nevbet o kâmbah a eri di ki hâmemiz
Hakk"nda böyle revnak-" medh ü senâ verir
13.
Gelmez Herîf Efendi gibi sadr-" defterî
Kim müstahakka matlab"n" bî-recâ verir
14.
Bir hûy-" hande-rûy ile bîn ukde feth eder
Hulk-" latîfi gül ene feyz-i sabâ verir
15.
Her demde s"dk" derpeyi va’d eyler âleme
Mânend-i subh-dem nefes-i â inâ verir
16.
Dâd ü sitede âdet o devletlüye budur
Murg-" dili al"p ana kar u humâ verir
17.
Monlâ-y" Rûmâ hidmeti bu hadde erdi kim
Gülbâng-i âferîn ile gerdûn sadâ verir
18.
Tevfîk-i Hakka mahzar ola her umûrda
Gâlib bu berg-i sebzi ana bî-riyâ verir
27
KÂT B- ESRÂR-I EHEN ÂHÎ AHMED EFEND HAZRETLER N N VASIFLARINDA OLAN KASÎDED R
1.
Sûre-i feth oldu hatt-levh-" ruh-" zîbâs"na
Medd-i ebrû medd-i Bismillâhd"r bâlâs"na
2.
Hat degil davâlar"n isbât edip erbâb-" a k
Sûret-i fetvâ ç"karm" bûsenîn yagmas"na
3.
Âyet-i mensûha ilhâk eyleyip kilk-i kazâ
Zülfeler çekmi berât-" hüsnünün tuIrâs"na
4.
Nefy-i u âk eyleyen bir nûn yok yanî dehen
Dikkat etdim mû-be-mû ol nâmenin imlâs"na
5.
Hat deIil bir ruk’ad"r malûmu imâ eylemi
Vaz edip mîm-i dehân"n mevki-i imzâs"na
6.
Zîr-i fesden meger dest-i niyâz"d"r an"n
Himdi dü mü perçemi sayd-" derûn sevdâs"na
7.
Dil hat-âver sevse isnâd-" hata k"lmaz bilen
Benzedir zîrâ o âlî-himmetin in âs"na
8.
Kitâbü’s-s"rr-" eh-i devrân-Aristo-re’y kim
Ukdeler vâbestedir ebrûyla îmâs"na
9.
Nâm-da -" Ahmed-i mürsel-i kârdan
Kim tefekkür te nedir idrâk-i bî-pervâs"na
10.
Çârh-" atlasdan t"râz etsem resâ dü mez yine
Câme-i evsâf dü mü himmet-i vâlâs"na
11.
Gevheri galtânlar"ndan add olup mihr-i münîr
Dü se bir gün füshat-" irfân"n"n deryâs"na
12.
Saff" mûrândan ümâr olan gazâlân-" Huten
Gelse bir yol vüs’at-i ahlâk"n"n sahras"na
13.
Aks eder ayn" kazâyâdan netâyic fikrine
Sarf-" tevcîh etmeden sugrâs"na kübrâs"na
14.
Clm-i ihfâ ke f olur evvel nâzar idrâkine
Sürme-i dikkat çekince dîde-i bînâs"na
15.
Tûde-i mü k-i behi ti çe m-i hûrândan sürüp
Mâye etmi ler melâik tînet-i ra’nâs"na
16.
Haddeden çeksin hayâlin sonra sars"n re’yine
Kim vusûl isterse lafz-" dikkatin ma’nas"na
17.
Öyle sâf-endî e kim bir semte aksa hât"r"
Cem’ olurlar kudsiyân Kevser san"p mecrâs"na
18.
Âyet-" s"dk u safâdan cismini pür-nûr eder
Mushaf-âsâ nâzra-i imân eden sîmâs"na
19.
Böyle bir nahl-i kerem gars-" yemînidir an"n
Barekallâh âh-" devrân"n yed-i beyzâs"na
20.
Feyz-i isti’dâd"n efzûn etmi ol hur îd-i cûd
Eyleyip mazhar nigâh-" lutfunun kimyâs"na
21.
Nîk-hâh-" dîn ü devlet olduIun tasdik eder
Sorsan ol âlî-pesendîn var ise a’dâs"na
22.
Hâirim ammâ ho -âmedden berîdir me rebin
Ben mutî’im tâb’"m"n sultân-" istiInâs"na
23.
Bendeyim her hal ile Gâlib tekellüf ber-târaf
Ehl-i dil kadrin bilen ehl-i dilin ednâs"na
24.
Bâ husus ola harîdâr"m o makbûl-i cihân
Kim nigâh-" gevher-ef ând"r sühân kal’ âs"na
BulmaI" içün dâimâ hüsn-i kâbûlünden revâc
DaI ber-dildir kumâ -" ma’rifet tamgâs"na
25.
26.
Farz-" evveldir duâ-y" devleti munsiflerin
Lafz-" bismillah ile tev’em leb-i gûyâs"na
27.
Hayra sevk etmekde müzdâd eyleyip ikdâm"n"
Bah ede Mevlâ ehin âh-" cihân ârâs"na
28
BERÂY-I AZMÂY DER-S TÂY - MERHÛM
HÂCE NE ’ET EFEND KUDD SE SIRRRUHÛ
1.
Söz bir güher-i ulvî lâhût mekân"d"r
Mebde’le me’âd ol gühere gû -ü zebând"r
2.
Ol meh-ve -i kudsî ki suhand"r heme âfâk
Bil-cümle an"n hüsn-i bedî’ini beyând"r
3.
Clhâmda hâmû iken gamze-i câdû
Efsûnda re k-âver-i peri meni ând"r
4.
Girdikde harîm-i harem-i gül en-i fikre
Âte -zen-i havrâ-y" gülistân-" cinând"r
5.
M"sra’lar iki ât"r" âhen eh-i manâ
Ârâyi -i elfâz ile pî inde devând"r
6.
Her beyt ki halvet-geh ola man’î-i pâke
Ol kû e-i mihrâb-" dil-i nükte-verând"r
7.
Hâyeste tavâf surû an-" mezâmîn
Beytü - eref-i ki ver-i ma’mûre-i când"r
8.
Hâbâ o nâzm-âver-i rengin edâyâ
Çe mi gehî dür-pâ u gehî hûn-fe ând"r
9.
Dürdî-ke -i tahkîka verir mestî-i câvid
Her m"sra’-" sengîni birer r"tl-" girând"r
10.
Çok gerçi suhan-gû vü suhan-fehm ü sühan-senc
Kim her birisi sözde Kelîm-i Hemedând"r
11.
Ammâ yine bu ne ’enin îcâd"na kâdir
Var ise fakat Ne ’et-i üstâd-" cihând"r
12.
Ol kim eser-i hâmesine nâvek-i müjgân
Saf-ber-saf ü hayran- üde vü g"bta-ke ând"r
13.
Her matla’-" sadr-" sühan-" gayb ikâr"
Hâhin-i hayâle per ü bâl-i tayerând"r
14.
Ger kuvvet-i kudsiyyesi tayy etse zemîni
Mefhûm-" kirâmîsi zamân içre zamând"r
15.
Geh hâmil-i s"rr-" dü-cihân Refref-i tâb’-"
Perhâ "na geh-i manada gehî îr-jiyând"r
16.
Tefsîr edip i’câz"n" Ke âf-" h"red der
Gûya dem-i cân-bah " Mesîhâ-y" zamând"r
17.
Gör rû en-i tâb’-" sevâd-" sühan"nda
Hur îd-i sabâh eb-i îd-i Ramazând"r
18.
Kilk-i hünerinden dökülen pîçi -i elfâz
Revnak- iken turra-i mü gin-i bütând"r
19.
Ta’biri arûs-" tutuk-ârâ-y" mezâmîn
Takrîr-i yed-i nât"kaya tîg-i zebând"r
20.
Hep kan tamard" idi reg-i yâkût kalemden
Ger manî-i rengini disem lâl-i bütând"r
21.
Etse nâzar-" mihri eser sîm-berâna
Ayîne-i idrâkine meh âyîne-dând"r
22.
Hep halka-be-gû -" güher-i nutkudur âlem
Hey bu ne aceb debebe vü öhret ü ând"r
23.
S"nd"rd" verây-" felek-i ahzar" sîti
Erbâb-" hased hiss edemez gû -" girând"r
24.
Her gâh âhâ senin ol gayret-i â k"n
Fahriyyede esb-i kalemi cilve-künând"r
25.
Gülgûne-i râh oldum o îrîn süvâra
Hünâbe-i zahm-" ciger-i hasm-" cebând"r
26.
Sâdât-" makâlindeki ebyât-" erîfi
Hadrâ çemen hazretine serv -i çemând"r
27.
Ey k"ble-i ehl-i hüner ey ârif-i billâh
Hâk-i derin erbâb-" dile cây-" emând"r
28.
Bin cân ile fermân-ber-i hüsn-i beyân"n
Endî ene sultân-" dil-i âlemiyând"r
29.
Gerçi bilirim nükte-i serbeste-i nazm"n
Tâ’bîr edemem hâs"l" bir s"rr-" nihând"r
30.
S"dk-" nefesin s"rr-" füyûzât-" ilâhi
Vallâh bu ne lâf ü güzâf ü ne yaland"r
31.
Gülzâr-" zamîrinde senin bülbü-i Hirâz
Sad re k ile destân-zen-i feryâd ü figând"r
32.
Olsa ne aceb râhnever-i sedd-i Sikender
E ’âr-" metinin ki senin âb-" revând"r
33.
Hâ â ki kazâ gösteremez rûy-" tehâlüf
Tâ’bîr-i kazâ himmetine sehv-i lisând"r
34.
Sen tâb’"m" tahsîn ile k"ld"n beni ihyâ
Bana bu eref mâye-i ârâmi -i când"r
35.
Bu bâr-" suhanla degilim zîre be-kirmân
Küstahî-i tavr"m bilirim ayn" ziyând"r
36.
Ammâ ki yine afv-" kerîmâne-i hulkun
Ma’zûr bûyurmakda hüveydâ vü "yând"r
37.
Hemgâm-" dua geldi hâmû ol yeter Es’ad
Tatvîl-i suhan râst-reh-i bî-edebând"r
38.
Kim nezd-i sa’âdetde senâ- hâni-i tâb’"n
Malûm ü müstagnî-i takrîr ü beyând"r
39.
Âzürde-i renc etmeye gülberk-i vücûdun
Ol eh ki ifâ-bah -i dil-i haste-dilând"r
40.
Pür cû ede Hak âb-" hayât-i yem-i fazl"n
Zîrâ hüner erbâb"na hep feyz resând"r
29
TAKRÎZ- MECMÛA- PERTEV EFEND
1.
Hô â cerîde-i nev cildi âsümân misâl
Ki nak -" zerke i hep Zühre mâh u mihr-i cemâl
2.
Degil cerîde-i e ’âr sanki cilve eder
Nigârhâne-i Erjeng içinde bikr-i hayâl
3.
Yâhud ki cedvel-i sîmîn-i sahn-" Sa’dâbâd
Kenâr-" sâde ruhân ile sâfi mâl-â-mâl
4.
Yâ eylemi ola bir dil-rubâ-y" sîm-endâm
Bu hacle-gehdedir âgû -" âhid-i âmâl
5.
Yâ cûy-" îrde aks eylemi leb-i îrîn
Veyâ bu levhâ-i sîmînde nak -" goca-i al
6.
Hevâ-y" seyre dü üp gülsitân-" e ’âr"
Sipihr-i ma’nâda tâvûs-" cennet açm" bâl
7.
Gârib hâl ki giymi libâs-" sîmurgu
Diyâr-" sûrete dü mü hümâ-y" ferrûh-fâl
8.
Fakat bu söz yeti ir vasf" yazm" âsâr"n
Cenâb-" pertev-i mu’ciz-dem ü huceste-makâl
9.
Ola inâyet-i Hakla hemi e ey Gâlib
Kitâb-" matlâb" îrâze-bend-i hüsn-i kemâl
30
TEZK RE- SÂN - ESBAK ÂR F EFEND N N
DEST- HATTIYLA OLAN TU)RÂ-YI PÂD ÂH
VASFIDIR
1.
Zehî tuIrâ-y" nâm-" hazret-i Sultan Selîm Han kim
Cihân" pençe-i fermânda teshîre i âretdir
2.
Bahâr-" ma’deletden gül gül olmu zir ü bâlâs"
Beyâz-" beyzâs" san beyza-i tâvûs-i Cennetdir
3.
Cihângîrâne yalman gösterüp ç"km" niyâm"ndan
O keskin zülfeler kim Zül-fekâr-" Hayderiyyetdir
4.
Sevâd-" turras" â ûb-gâh-" gamze-i hûbân
Kiri me- îve hançer hançere söyler ne hâletdir
5.
Kalem gûyâ ki tahrîrinde bakm" levh-i Mahfûza
Nukû -" Ar -" Kürsîsinde göstermi kerâmetdir
6.
Eri mi Müntehâ-y" Sidreye fart-" metânetden
Sütûnlar kim sütûn-" âsümân-" dîn ü devletdir
7.
O mü gîn halkalar kim re k-i sünbül dâg-" kâküldür
Hikâr-" bûy-" ma’naya kemend-endâz-" gayretdir
8.
O rütbe menba’-" mâül-hayât-" feyzdir hakkâ
Hurûfûn kâsesinden âb-" Tesnîm içmek âdetdir
9.
Bu tuIrâ bir hat-âver ûhdur ki medd-i ebrûsu
Hümâ-y" lâ-mekân-" hüsne ehperr-i sa’âdetdir
10.
As"lm" d"r hezârân dîde her târ-" u’â"ndan
Togar bin y"lda bir bir necm-i giysû-dar-" vuslatd"r
11.
Sezâ Cibrîl-ve kerrûbiyâna olsa pî -âheng
Ki unvân-" ni ân-" zer-fe ân-" ân u evketdir
12.
Meger kim kilk-i Behzâd ile konmu Kâf-" ikbâle
Hezârân reng ile bir bâl-i sîmurg-" letâfetdir
13.
Cenâb-" ârif-i pür-mâyenin bir me k-i kilkidir
Ma’ârifden mürekkeb bir aceb vefk-" mahâbbetdir
14.
Vücûdu nüsha-i kübrâ-y" irfan bir hünerverdir
Müsellem nükte-gûdur mün î-i Sahban-" belâgatdir
15.
O nîk-ahlâk kim mânend-i servî cümle eczâs"
Âbir ü "tr u ûd u mü k ü anberden ibâretdir
16.
Kusûr u hûr enhâr anda dîdâr anda yâr anda
Serâpâ zât-" vâlâs" behi t-i âdemiyyetdir
17.
Cihân" gülsitân-der-gülsitân eyler kü âyi den
Gül-i her dem bahâr-" ârzû nahl-" himmetdir
18.
O nahlin berg u bâr-" bâIbân" ber-devâm olsun
Hele her hâl ile ey Gâlib Allâh’a emânetdir
31
KETHUDÂ-YI DEVLET ERÎF EFEND HAZRETLER N N
VASIFLARINDA OLUNAN KASÎDED R
1.
Ser-germ olup o gonce-i ruhsare âftâb
Fer eylemekte rûyunu gülzâre âftâb
2.
Olmu o rütbe mest-i sabûh-" sabâh kim
Seyredemez yap" masa dîvâre âftâb
3.
Nazzârelerde Yusuf-" mizh-" nâz olup
Ç"km" tamâm-" hüsn ile pâzâra âftâb
4.
Olmagla hâk-me reb ü hô -dil kü âdedir
Eyler inâh kulzüm-i envâra âftâb
5.
E câr içinde râz-" nihân gibi berk urur
Girdikçe zîr-i ebr-i güher-bâre âftâb
6.
Yokdur ilâc-" haste-dilân kim tebâh olur
El ursa nabz-" ebnem-i bîmâre âftâb
7.
Olmazd" böyle hayret ile ser-be-ceyb-i eb
Tâkat getirse ule-i didâra âftâb
8.
Manend-i t"fl nice demdir ki bestedir
Surh-" sefîd-i cübbe vü destâra âftâb
9.
Malûm olurdu ar"z-" dildare nisbeti
Tîr-i ua"n atmâsa enzara âftâb
10.
Hakd"r kelâm" pertevi gün gün ziyâdedir
Mansûr-ve ç"karsa dah" dâra âftâb
11.
Terk-i zalâm-" gaflet eden ser-bülend olur
Mirat-" razd"r dil-i bî-dâra âftâb
12.
Bulmâz ulüvv-i rütbeyi ârâm-hâh olan
Bir gün yatar m" bâli -i zer-kâra âftâb
13.
Saf-" dilâna dâd-" Hudâd"r kemâl-i zât
Olmâz birikse seba-i seyyâre âftâb
14.
Fehm eyledin mi s"rr"n" ey dil ki rûz u eb
Devr eylemekde âlemi hem-vâre âftâb
15.
Tezhîb edip bir meydâyihini kerem-verin
Zer hal çeker bu safha-i jengâre âftâb
16.
Zât-" erîf ü devlete âyeste ket Hudâ
Kim sâyesinde gark olur envâre âftâb
17.
Âlî-himem bülend-kerem Bermekî- iyem
Peyrevdir ol hidîv-i nigu-kâra öyle kim
18.
Rey-i münîri ravza-i ikbâle öyle kim
Hengâm-" nev-bahârda ezhâra âftâb
19.
Germî-i mihri bî-semerâne o güne kim
Vakt-" itada munkat" e câre âftâb
20.
Genc-i dili ihâta-i e yâda âsmân
Rû en hayâli lâz"m m" "zhâra âftâb
21.
Cmhâ eder vücûdunu hem seyyiât"n"
Lutfu olup hasûd-" siyeh-kâre âftâb
22.
Rü d ü sadâd" âlem-i tahkîka ar ü fer
S"dk-" nihâd" subh-" safâ-bâre âftâb
23.
Adâs" dahl ederse eder hüsn-i hulkuna
Bakmaz huffa "n etdiIi inkâra âftâb
24.
Setr et kemâl-i kevlebe-i i tihâr"n"
Benzer mi hiç o mekrûmet-âsâre âftâb
25.
Dest-i güher fer ân ile pertev gedâs"d"r
Eyler ümîd-i cûdunu bîçâre âftâb
26.
Ger h"fz" olsa gül en-i nüzhetde sâyebân
K"lmaz eser tarâvet-i dildâre âftâb
27.
Zülf-i hatâya olsa kef-i afvi ânedir
Vermez halel nizâm-" eb-i târe âftâb
28.
Eyler rehinde seyre edicek hüsn-i talat"n
Hermedelikle rûyunu dildâre âftâb
29.
Ermez ulüvv-i kadrine târ-" külâlesi
Cem etse evc ü mevcini yek-pâre âftâb
30.
Ednâ erâr" dehre yeter em-i fikrinin
Gam çekme girse sûret-i tekrâre âftâb
31.
Âyîne zâr-" reyinin olmâz nâziresi
Bir kerre girse sûret-i tekrâre âftâb
32.
Pervânegân-" emse olan iltifât"n"
Yâk eylemekde çarhda hem-vâre âftâb
33.
Gâlib menem ki eylemi em ol kerem-verin
Havzüs-safây" vasf"na fevvâre âftâb
34.
Ammâ ne sûde hakk-" edâ ba kad"r yine
Vermez teselli a "k-" dildâre âftâb
35.
Chyâ-y" iltifât"y"z oö zât-" erkemin
Re k etdi mâhzar oldugu âsâra âftâb
36.
Yâ râb müdâm mâsdar-" âsâr-" hayr ola
Verdikce zîb subh-" pür-envâra âftâb
32
KETHUDÂYI DEVLET ERÎF EFEND ’N N SAH L HÂNELER
VASFINDA OLAN KASÎDE- Z BÂDIR
1.
Bahâr eri di rutûbet cihân eyledi s"r
Ki bahr-" ahzar-" mevvâce döndi mevc-i hasîr
2.
Rutûbet öyle fevvâre-i gülâb gibi
Temevvüc eyledi minkâr-" bülbülânda safîr
3.
Rutûbet öyle ki ne vü nemâ bulup oldu
Reg-i giyâh-" çemen târ-u pud-i ebr-i matîr
4.
Zemînden göge ç"kd" sehâb tû-ber-tû
Hümâya nâz eder oldu cemi mürg-" hakîr
5.
Hevâ o rütbe latîf ü o rütbe cân-perver
Per-i hümâ bîtirir üstühân-" nevkte tîr
6.
Zemîn-i bâgda cû etdi çe me-i yâkût
Egerçi âb-" zümürrüd-fer ând"r ebr-i matîr
7.
Rutûbet öyle ki döndü hamîr-i ten-furû
Vücûd-" nerm-i dildârâya hâk-i dâmen gîr
8.
Aç"ld" ûle-i minkâr" ule-i emin
Havadan oldu mecâlis o rütbe feyz-pezîr
9.
Safâ o rütbede sâri ki gonca-i lâle
Misâl-i ule-i em etdi meclisi tenvîr
10.
O gûne feyz-i firâvân ki eyleyip sîrâb
Hacil eder gül-i tasvîri sâgar-" tasvîr
11.
Takallüb eyledi ni ân dâmla zümrüdler
Hacil eder gül-i tasvîri sagar-" tesîr
12.
Kar" d" gevher ü ebnem bar" d" ebr-i çemen
Dola d" penbe-i mehtâba târ-" subh-" harîr
13.
Bu itidâl"na âb u havân"n olmâz adîl
Bir olsa meydeki tesîr ü meydeki te vîr
14.
Siyâh mest-i bahâr oldu ol kadar mehtâb
Ki ebr içinde meger afitâb ede eb gîr
15.
Gehîce dâma dü er gâh e t-i mâhîye
Safâ-y" mevc-i sabâhdan akup gelen nahcîr
16.
Bu seyl-i ne eye pây-mâl olan gubâr" keder
Yeter bîna-y" harâbat" etmege tamîr
17.
Gelir terâne-i kulkul nevâ-y" bülbülden
Be- art-" farz-" muhal etse sâkâyân tehîr
18.
Müsevvedât-" sehâb" edip bahâr beyâz
Vücûb-" âlem-i âb oldu sû-be-sû tahrîr
19.
Bu demde cû a gelip âb-" tî e-i Ferhâd
Safâdan oldu her seng-i râh" kâse-i nûr
20.
Çemen ki pâ-zâde-i mevc-i savt-i bülbüldür
Geçer itâb ile gül dâmenin edip te mir
21.
Çemen ki tûde-i mü k-i behi t-i irfând"r
Eder mi âdem o hâki abîr ile tabîr
22.
Misâl-i ems nümâyând"r ebr ü gül enden
Sübût-" sanat-" takdîr ü s"hhât-i iksîr
23.
Elinde suha-i mercân" erguvân ç"km"
Kadeh duâs"n okur yâr" etmekle teshîr
24.
Gelir katâr-" küleng-i bahâr-" rengârenk
Hicâza ugrayârak sanki beste-i zincîr
25.
Kuvâ-y" nâmiye bir hadde oldu kim cû ân
Oldu nûr-" basîretle halka-i zincir
26.
Hayât-" tâze bulur Pîrler bu dem ne aceb
Olursa baht-" civân re k-saz bâde-i pîr
27.
Eger k"r"lsa bu vakt-i nümâde î e-i çarh
Eder nesîm habâb-" piyâleden tamîr
28.
Eder temevvüc-i ne eyle hande-i Mecnûn
Nigâh edip gül-i bâdemde halka-i zencîr
29.
Hükûfeden per-i tâvûsa döndü sahn-" çemen
Dilerse uçmâga gül en degil bu demde asîr
30.
Girân gelir dile barân rûz-" îd gibi
Bu demde sohbet-i ârâm-bah "-" bâde-i pîr
31.
Zamân ge t-i çemen mevsim-i tenezzühdür
Safâ-y" hat"r" ârâm eder bu dem takdîr
32.
Misâl-i gonce aç"ld" meâni-i rengîn
Nesîm o rütbe kü âyide eyledi tebzîr
33.
Bahâra verme bu lutfu kü âyî i ancak
Yürüttü feyzini âfâka bir kü âde-zâmir
34.
Herif Efendi’miz ol kethudâ-y" devlet kim
Ârûs-" reyînedir meyl-i âhid-i takdîr
35.
O rütbe vakf-" esrâr-" er ü kânûn kim
Gören san"r ki budur ehriyâr-" akla vezîr
36.
Eder Utâride Mirrîh katl-" kilkle k"yâm
Edâ-y" hâmesine seyf-i kasd edip tevkîr
37.
Çerâg-" gülde eder imtizâc âte ü âb
Zekâs" ülfet-i ezdâda eylese tedbür
38.
O rütbe halk-" kerem zât"n etmi istiâb
Keremle eyler eger etse bir kulun tazîr
39.
Olunca rey-i zerrin vaz-" pôte-i hikmet
An"n kelâm" olur ol sebîkiyle iksîr
40.
Sehâ-y" me rebî ol gûnedir ki indînde
Temeyyüz eyleyemez rütbe-i kalîl ü kesîr
41.
Hemân tecessüm eder hûb u zi ti maslahat"n
Edînce mâ ita-i nutku vâk" " tasvîr
42.
Yâ bûse-i leb-i dilber yâ âb-" Kevser
Meger o hüsn-i ibâret o sâfi-i takdîr
43.
Hezâr davî-i bâriki bir söz ile keser
Nühüfte rey-i dakîkinde cevher-i em îr
44.
Medâr-" mehdîndedir devr-i âdem ü âlem
O rütbe lutfunda dil-bestedir sâgir ü kebîr
45.
Sadâ-y" zi t simâh-" sipihre kâr etmez
O rütbe debdebe-i hiss-i îyti âlem-gîr
46.
Beyâz-" emri verir nûr-" subh-" adle safâ
Sutur-i hükmü eder am-" zülmü der zincir
47.
Edînce-i ûle-i in irâh-" sadr"n" yâd
Nisâr-" encüm eder fark-" bâga bedr-i münîr
48.
Melekler eylemi eczâ-y" cism ü rûh"na sarf
Bütün mekârim-i ahlâk" eyleyip tahmîr
49.
Kenâr-" suffe-i sâhilsarây-" devletine
Sezâd"r atlas-" çarh olsa nak -bend-i hasîr
50.
O burc-" devlet o sâhilserâ ki hasr edemez
Muhassenât-" bedîin beyân eden tahrîr
51.
Kerem-penâh h"dîva mü îr-i pü-hünerâ
Eyâ devâir-i elfât-" rûzgâra müdîr
52.
Rehîn-i dagdaga-i âd-mergdir Gâlib
Ne var te ekkür-i lutfunda acz ederse fakîr
53.
Benim âr-i rengin edâ-y" vasf-" bahâr
Safîr-i bülbül olur kilk-i dilke imde sarîr
54.
Gelir hayâlimi cerre Kelîm-i Kâ ânî
Elinde ruka-i deryûze midhat-i Ke mîr
55.
Kusûra bakmâ efendim edâ-y" mehdînde
Duâ-y" devletin etmekde eyleyem taksîr
56.
Hemî e sâye-i cûdûnda kâm-kâr olsun
Cemi-i müntesibân"n bî-lutf-" Rabbî-i Kadîr
TÂR HLER
1
TÂRÎH- KUBBE- HAZRÂ RAVZA-GÂH-I
HAZRET- PÎR
1.
Münevver merkad-i kâ î binâ-y" Hazret-i Monlâ
Ki oldur pertev-endâz" revâk-" Künbed-i Hazra
2.
Ne merkad cilve-gâh-" kudsîyân-ârâyi -i ekvân
Çerâg-" türbetinden nûr alur mihr-i cihân-ârâ
3.
Ne merkad bir zümürrüd devha-i ilm-i ledünnîdir
Bahâr-" dîni k"lm" sebzi-hurrem eyleyip ihyâ
4.
Harîm-i hâs"na fer eyleyip ehbâlini Cibrîl
Görülmü nak -" meclâ-y" mücellâs"na Mâ evhâ
5.
Matâf-" evliyâd"r k"ble-i mevc-i sürû ând"r
Bulur etdikçe rif’at sâkinân-" âlem-i bâlâ
6.
Bu sultân vâris-i esrâr-" Sultân-" Risâletdir
Olur bu s"rra vâk"f mesnevîsinden dil-i dânâ
7.
T"l"sm-" hâl-i âlem dahme-i kutb-" zamând"r bu
Bunun ta’mîridir tâmîr-i dîn ü devlet ü dünyâ
8.
Acebdir çok zamândan vehn-i küllî târi olmu ken
Muvaffak olmad" tecdîde illâ âh-" bi-hemtâ
9.
Selîm Hân-" melek-hû pâdi âh-" karhamân-nîrû
Hidiv-i ir bazu ehriyar-" ma’delet-pîrâ
10.
Cihân"n nev-bahâr" mülk-i dînin ebr-i dür-bâr"
Mülûkun sâhib esrâr" cihân-dâr-" melek-simâ
11.
Esâs"ndan tutup tecdîd-i tanzîm mülk-i Osmânî
Ser-â-ser zâhir ü bât"nda k"ld" himmetin icrâ
12.
Olur her kâr" elbet vefk-" dil-hâh üzre sûret-yâb
Ki sûret buldu eyyâm"nda böyle bir güzel manâ
13.
Nice âsâr" var çok kâr" var kim hep kerâmetdir
Kerâmet ma’denin ez-cümle imdi eyledi ihyâ
14.
Zaman"nda vucûda gelmedik bir maslahat kalmaz
Ne kâra k"lsa raIbet rehberi tevfîkdir zîra
15.
Terâvih-i selef mazbût"m"zdur belki bil-cümle
Dah" bir böyle himmet görmedik gû etmedik aslâ
16.
Cihân" hüsn ü tedbîr ile tarz-" hâse uydurmak
Çevirmekdir sipihri devre-i me’lûfdan gûyâ
17.
Hafiyyât-" umûrunda celîdir cilve-i tevfik
Nizâm-" mülk için halk eylemi bu dâveri Mevlâ
18.
Ne cânibden zuhûr eylerse a’dâs" olup pâ-mâl
Ne yüzden ç"ksa huffâ edemez hur îd ile da’vâ
19.
Kerem bir gevher-i nâ-yâbd"r deryâs"d"r desti
Atâ bir cûybar-" mekremetdir ceybidir sahrâ
20.
Bütün hulk-" azîmi ma’nî-i Kur’ân u Sünnetdir
Bu z"llulâha lây"kd"r denirse sâye-i tûbâ
21.
Eger âsâr-" lütfundan hâberdâr olsa bir zerre
Açar dest-i tetâvül pençe-i hur îde bi-pervâ
22.
Eger bir zerre kâhr" olsa ayn-" mihre zahm-efken
Zevâli âftâb"n çe mine târik olur dünyâ
23.
Isâbetde sihâm-" re’yine aslâ nâzîr olmaz
Eger müjgân" sehmü’l-gayb k"lsa gamze-i havrâ
24.
Ukûlûn mâ-verâs" münke ifdir zihn-i pâkinde
Nâzar-gâh"d"r an"n levh-i mahfûza kadar hâlâ
25.
Sevâd-" milketidir ke tî-i Nûh-" Neciyyullâh
Necât ümmîd edenler i te Bismillâh-" mecrâhâ
26.
Olur hem münhesif hem râci’-i mahv-" mahâk elbet
Medâr-" ta’at"ndan ç"ksa bedr-i âsumân farzâ
27.
Adâlet zât"na bir lâz"m-" gayr-i müfârikdir
Kerem melzûmudur ol cevherin bu nûr-" müstesnâ
28.
Cemî’-i nâsa efkat merhamet ihsân-" bî-minnet
Hâmir-i f"trat-" vâlâs"n"n eczâs"d"r hakkâ
29.
Hidîvâ dâverâ vü meh-penâha âh-" Cem-câhâ
Felek müsteIrak-" lutfundur ez-cümle dil-i eydâ
30.
Keremler kim senin devrinde gördü Gâlib-i nâçâr
Hüseyn-i Baykara’dan görmedi Câmî gibi yektâ
31.
Senin sayende dergâh-" felek mânend-i Monlâda
Bu âbd-i kemterînin nâm" oldu i’r ile ibkâ
32.
Kasâid resmini ögrendi hâmem vasf-" pâkinde
Mücânibdir yine fahriyyeden tavr-" edeb ammâ
33.
Maârif kadrin anlar ârif-i sâhib-kerâmetsin
Duây" terk edip imdi ne lâz"m eylemek davâ
34.
Bülend oldukça her dem nâm" yâ Râb yâ Râb-" u âk
Çekip gülbang-i evkî sâkinân-" târem-i a’lâ
35.
Hudâ mencûk-i nasr"n vâs"l-" ar -" mecîd etsin
Zîyâ-" seyfi k"ls"n dehri pür-nûr âftâb-âsâ
36.
Kalem târîhini levh-i ezelde yazd" kim Gâlib
Binâ-y" Han Selîm bu kubbe-i mînû-yi Mevlânâ
2
TÂRÎH- MAHALL- DÎVÂN-I BÜLEND-ERKÂN-I
EHRÎYÂRÎ
1.
Selîm han-" kerem-ver kâm-yâb etdikde devrân"
Cihân"n intizâma tutdu yüz hâl-i perî ân"
2.
Güvâh"md"r ki erbâb-" sühan ben cümleden evvel
Demi dim imdi buldu revnak-" evreng-i hâkâni
3.
Müceddid olduIu dünyâ vü dîne günden azherd"r
Odur sâhib- k"rân nev-zuhûr-" nesl-i Osmanî
4.
Cihân" yapt"r"p ma’mûre-i emn ü emân eyler
Y"kar a’dâ-y" dînîn ba "na dünyâ-y" vîrân"
5.
Nizâm-" nev verip tecdîd eder bünyân-" ikbâli
Bunu ilhâh eder dâim ana ber-vefk-i Yezdânî
6.
Keremde pehlevând"r hamlesinde îr-i garrând"r
Sözünde kâhrâmand"r vasf olunmaz evket ü ân"
7.
Mühimmât-" umûr âyîne-i tâb’"nda rû endir
Nümâyând"r ana hurd u büzürgün kadr-i âyân"
8.
Bilir tertîb-i devlet resmini baht-" hümâyûnu
Mülûk-" sâlife san bundan örgenmi cihân-bân"
9.
K"lup tayîn-i hidmet fark ü temyîz eyledi bir bir
Gürûh-" askeri vü zümre-i ayân u erkân"
10.
Bu dîvân gâh-" âlîyi bu resme eylemek tevsî’
Meger lâz"m degil miydi açarsan çe m-i im’ân"
11.
Koyup âhân-i mâzî guyîyâ bir hisse-i gâib
Anunçün saklam" lar bu t"l"sm-" genc-i unvân"
12.
Aceb târz-" bülende koydu el-hak eyleyip tekmîl
Nîzâm-" dîni resm-i devlet-i nâmus-" âhân"
13.
Muallâ kubbe-i eflâki gûyâ indirip hâke
Harîminde nümûndâr eyledi saf saf sürû ân"
14.
Sipihr-i atlas-" fer eyleyip zîr-i zemîninde
Gül-i hur îdi k"ld" himmeti gülmîh-i râh âni
15.
O rütbe gark-" zîb olmu ki heybetden gören insan
Sanur bir yerde cem olmu nücûm-" çarh-" gerdâni
16.
Bu Cennetdir amma dü meni Duzâh-ni în eyler
Bak"p hasretle and"kça sarây-" huld-i r"dvân"
17.
Temâ âs"na mah er-gâh-" deh et aks eder câna
Der ü dîvâr" nuzzâra olup mir’ât-" hayrân"
18.
Mesîhâ zann ederler gâhice bâlâya bakd"kca
Gören erbâb-" dîvân ol ehen âh-" suhandân"
19.
Huzûra yüz süren erbâb-" devlet çarh-" rif’atdan
En evvel seyr ederler hâk-bûs-" mihr-i tâbân"
20.
Bu resm-i nev-zuhûr emmûzec olsun çe m-i a’dâya
Cihâd esbâb"n" hem böyle tertîb eyler irfân"
21.
Ol bir âh-" cihân-" rü d ü himmetidir ki el-hâs"l
Bulunmaz lâciverdî kubbenîn alt"nda akrân"
22.
Ç"k"p kânûn-" devlet perdeden olmu du bî-âhenk
Hifâ-sâz oldu ihyâ eyledi Sultân Süleymân"
23.
Kar" d"rmak diler ahterle mîh-i yây-" esbân"n
Tehî cem eylemez bu le ker-i bî-hadd ü pâyân"
24.
H"râsan ol hurû -" gayret ü tûfan h" m"ndan
Eger hâmu görürsen gâfil olma bahr-" ummân"
25.
Sükun-" pür-temekkündür alâmet hamle-i îre
Bu ârâm etdirir a’da-y" dîne teng meydân"
26.
Tesettür k"lsa topun sinesinde gülle aldanmâ
Eger gürlerse gürler ra’d ü berk-" kahr-" sübhânî
27.
Yâhûd em îr-der-kef azm ederse saff-" heycâya
Bölüp iki vezîre bah eden Îrân u Tûrân"
28.
Muhakkak sâyesinde âd-kâm"z kâm-rân"z hep
Du’âs" farzd"r evvel bana âlemlere sânî
29.
Hemî e zât"na ikbâl evketle murâd"nca
Mübârek ede Mevlâ yapd"I" âsâr-" umrân"
30.
Edip te’yîd re’yîn mucizât-" Seyyidül-Kevneyn
Kerâmât-" bülend-i evliyâ olsun nigehbân"
31.
Füyuz-" s"rr-" ilhâm"yla Gâlib geldi bir târîh
Selîm Han yapd" hem tâk-" felek bu cây-" dîvân"
3
TÂ FE- HUMBARACIYÂNA EH SELÎM HÂNIN
MÜCEDDEDEN N Â BÛYURDUKLARI KI LANIN
TÂRÎH D R
1.
Kâr-bend-i adl ü dâd oldukda Feyyâz-" ezel
Eylemi tanzîm hâl-i merbût-" düvel
2.
Mülk-i mâliye re’âyâ asker asker âh ile
Böyle devr eyler demi ler kâr-bînân-" üvel
3.
Olmasa bir asker el-hâs"l muti’-i ehriyâr
Hehr olur vîrân gelir hâl-i re’âyâya halel
4.
Askere lâz"m itâ’atd"r h"dîv-i dehre cûd
Cttifâk üzre bunu teslîm eder cümle milel
5.
Mülkü bir âlî himem âh ile eyler-kâm-yâb
Çünkü te’yîdin murâd ede Hudâ-y" lem-yezel
6.
Öyle eh kim vâkf-" s"rr-" nihân olur müdâm
Bir sebeble cümle-i ikdâm"na gelmez kesel
7.
Heh Selîm Han Cbn-i Sultân Mustafâ Hand"r o kim
Eyledi tanzîm umûr-" askeri vefkul-mahall
8.
Yapd" bu bu k" lag" etdi cünûd-" gayb"n"
Etdi "zhâr-" kerâmetle bu dem cism-i cedel
9.
Humbarayla top ile a’dâ edermi iftihâr
C te bir himmetle gösterdi dü sad bâlâ-bedel
10.
Bah -edip emvâl-i bî-pâyân o âh-" kâm-bâh
Öyle ihyâ etdi kim olmaz dah" bundan güzel
11.
Humbarayla lagmd"r ancak medâr-" emr-i harb
Fil-hakîka imdi farz oldu bu kâr ile amel
12.
Darb-" tîg ü topdur hakkâ cevâb" dü menin
Söz budur lâz"m degil ol bâbda darb-" mesel
13.
Hah-" Cem-câhâ eger Mehdi desem olmaz âbes
Hak hidâyet eyledi bu devlete azze ve cell
14.
Âlemi tâ’mîre sarf eyler kemâl-i himmetin
Kalmam" ken menzil-i râhatdan âsâr-" talel
15.
Öyle bir büksiste târ idi cihân geldikde al
Kim bilinmezdi harâbiyyetden özge her mahal
16.
Re’y-i müstahsenle icrâ etdi bir kânûn-" nev
Devlete gûyâ yeniden eyledi vaz’-" temel
17.
Münderis olmu du bil-külliyye kânûn-" kadîm
Bozmadan yapmaga hiçbir kimseye degmezdi el
18.
Cktizâ etmi meger kim hikmet-i Hayy ü Kerîm
Ol eh-i zî- âne merhûn idi bu kâr-" ecell
19.
Bir resânet var ki akl"nda o âh-" ekremin
Vaz’"n"n tagyîri er’-âsâ degildir muhtemel
20.
Yapd"g" âsâr" sad lutf u atâdan mâ-adâ
Nef’-i dîn ü devlete âiddür elbet lâ-akall
21.
Gelmemi dir taht-" Osmâniye dersem mislini
Himmeti âsâr"n" seyr eyleyip insâfâ gel
22.
Yapd" hem yapd"rd" Allâh eylesin ömrün füzûn
Kalb-i nâs-" mülk-i dünyây" edip cem’-i emel
23.
Dü meni kör ola dâim askeri mansûr ola
Devleti mamûr ola vech-i kerîmi bî-hacel
24.
Yapd" Gâlib hame-i târîh âlem-efrâz"n"
Dâver-i mülk asker-i mansûruna yapd" mahall
4
TÂ FE- TOPC YÂNIN TERTÎBÂT-I CEDÎD VE
KI LÂLARININ MÜCEDDEDEN B NÂSINA TÂRÎHD R
1.
O âhe eh ki kasd eyler gazâya fî-sebîlillâh
Olur nasr-" ilâhî le ker-i mansûruna hem-râh
2.
Tedâbirinde erbâb-" dirâyet hîç kusur etmez
Egerçi mercî-i tedbîr hem tevfîkdir her gâh
3.
Tecellî-i irâdî gibidir tedbir-i tevfîka
Bunu tahkik ederler arifân-" pîr-i kâr-âgâh
4.
Murâdât"nda bir emrin husûlun hazret-i Bârî
Eder tedbîr-i âyân etmegi i sahibin dil-hâh
5.
Bu cevlân etmesi âh-" cihân"n kalb-i pâkinde
Olur zâhir ki tanzîm-i cihân olmu murâdullâh
6.
Ezelde hazret-i Sultan Selîme eylemi teslîm
Nizâm-" kâinât-" eyleyen ibdâ’ sâl ü mâh
7.
Gürûh-" askerinin elzemiyken topcuyân el-hak
Aceb tehîr olunmu hikmeti var hâh tâ nâ-hâh
8.
Meger ol pâd" âh-" Cem-ha emmi sâhibi kâr"n
Eri di devletin imdâd"na bir feyz ile nâgâh
9.
O rütbe adle âheng etdi kim kânun-" eltâf"
C itmez oldu kimse bestelerden gayri yerde âh
10.
Cihân mâ’mûre-i emn ü emân oldu zamân"nda
Nizâm-" nev verip re’y-i münîri açd" bir eh-râh
11.
Mühimmat-" cihâda etdigi ikdâm" gördükce
Olur bir top at"lsa sîne-kûb-" dü men-i gümrâh
12.
Edînce ihtimâm" böylece bir hüsrev-i fâz"l
Eder mi hamle-i îre tahammül hîle-i rûbâh
13.
Hele ben bildigim hep ser-ke ân" rub’-" meskûnun
Gûbâr-" âsistân"n eylesinler cümle mâli -gâh
14.
Gören pî ân-i ikbâlini idrâk eder hakkâ
Kiminçün vaz’ olunmu mâ-takaddem lafz-" âhen âh
15.
Cihân-" sâyesinde cennet-âsâ evk mümkündür
Eger mihr olmasa bah etmese dünyâya pertev mâh
16.
Eser ammâ ki farz-" ayn olmu aklen ü er’ân
Olan bir zerre îmân" tecâhülden eder ikrâh
17.
OcâI" topcuyân"n böyle rû en olma lâz"md"
ÇerâI etdi tamâmen bendegân"n ol eh-i âgâh
18.
Yap"p bir k" la gûyâ cenneti nakden ayân etdi
Bulanlar tâze cân cân vermeden eyler mi istikrâh
19.
Ne k" la nev-bahâr-" bâg-" Firdevs-i berîn-âsâ
Hezerân evk ile pîrâmeninden devr eyderdi mâh
20.
Ne k" la bî e-i îrân-" garrân-" vegâ-pî e
Makarr-" e hebân-" tîg çengâl-i hezâr-e bâh
21.
Bu zûr-" vefret-i âlât-" harbin görse meydân"n
Olur bin havf ile Behrâm-" çarh"n cây" ka’r-" çâh
22.
EIer her bir dehen bir âftâb-" u’le-bâr olsa
Yine evsâf"n"n bir zerresin erh ede mi efvâh
23.
Hudâ âhen eh-i devrâna versin ömr-i bî-pâyân
An"n ihyâs"d"r ba dan ba a âlem suhan kütâh
24.
Eri di müjde-i târîhi Gâlib çarh-" çârümden
Mecedded k" la yapd" topciyâna âh-" gerdûn-çâh
5
MÜCEDDEDEN B NÂ VE N Â OLUNAN TOP ARABACILARININ KI LASININ TÂR H D R
1.
Hâba ki lutf etdi Hudevend-i yegâne
Sultân Selîm ile karîr ayn-" zamâne
2.
Envâr-" tulû’uyla sipihr oldu münevver
Âsâr-" atas" sereyân etdi cihâna
3.
Doldu yer ü gök debdebe-i sûr-" târâbdan
Bir evk verip kevkebesi kevn ü mekâna
4.
Aç"ld" bütün kâkül-i pîçîde-i e kâl
Ser pençe-i hur îd verip destine âne
5.
Bir feyz edip ol pertev-i dîdârdan i râk
Hep âyet-i Nûr oldu gelen târf-" lisâna
6.
Ccmâ’ ile erbâb-" nücûm eyledi tahkîk
Bâis bu imi âlem-i ulvîde k"râna
7.
Bir hikmet-i kudretle zuhûr eyledi kim ol
Hayret verir ahkâm-" Felâtûn-" zemanâ
8.
Clhâma sorup ba lad" tanzîmi umûra
Tertîb ederek asker-i bî-hadd ü kerâna
9.
Bu tavr anâ te’yîd- i ilâhi mi degildir
Kim vâk"f idi söyle bu esrâr-" nihâna
10.
Bil-cümle ferâmû idi cengin ser-i kâr"
Ahvâl-i vegâdan yoI idi nâm u ni âne
11.
Ckdâm ile akdâma var idi adâvet
Cstemez idi emr-i hüner-men de bahâne
12.
Ol pâdi ehin sa’y ile gevher-i Cslâm
Hur îd gibi ba lad" imdi leme’âna
13.
Az vaktde ikdâm" ile oldu zafer-yâb
Bir le ker-i sahib-zafer-i u’le-fe âna
14.
Bir nutku ile ba lad" olmaga tedârik
Enva’-" mühimmât ile top u cebehâne
15.
Top arâbac" zümresine dah" edip cûd
Bu k" lay" yapd"rd" edip bah " ehâne
16.
Hakkâ ki bu üslûbdur üslûb-" h"dîvân
Kim kullar"na eyleye îsâr-" hizâne
17.
Tahsîl-i mesûbât-" gazây" ederler kâr
Dîn uIruna hîç bakmayanlar ba ile câna
18.
Sad hamd ola dünyâ yeniden buldu nizâm"n
Bu hâli görüp dü mede dü men helecâna
19.
Allâh eh-i âlem-i mesrûr ede dâ’im
Tevfîk ede envâ-" tedâbîr-i hesâne
20.
Nasâ dedi târîhini teb îr ile Gâlib
Bu k" la yap"ld" yeni gerdûne ke âna
6
TEBRÎK- SÂL-I CEDÎD ÇÜN SÖYLENEN
TÂRÎH- ZÎBÂDIR
1.
Bir subh-" dem ki deste al"p câm-" lâ’l fâm
Sürdüm sevâd-" ma r"k u maIribde hükm-i tâm
2.
Dizdim cem ü sebû vü sürâhî vü sâgar"
Verdim cihâna iki piyâleyle intizâm
3.
Bir ne ’e erdi ba "ma feyz-i arâbdan
Etdim semend-i himmetimi âte in-h"râm
4.
And"m safâ-y" bezm-i Cemi rezm-i Rüstemi
Ol ne ’eler sirâyetini etdim iltizâm
5.
Kurdum an" ki olsa n’olur ne r-i in irâh
Feyz-i ne ât-" âlemi hep k"lsa âd-kâm
6.
Cem etse lutf u kâhra mahalliyle devr edip
Tîr ü kemân ü nây ü kemân olsa hem-makâm
7.
Dünyâda zerre kalmasa gerd-i melâlden
Mir’ât-" kâinât"n olup safvet-irtisâm
8.
Tevfîk rehber olsa bu meskekde dâimâ
Olsa husûl-" kâma felekden de ihtimâm
9.
Bu fikretin neticesi nâ-yâb iken dah"
Gördüm an" ki sem’ine kat’ etdi bir peyâm
10.
Bah -" nizâm-" âlem eden Han Selîmdir
Tevfîka mazhar oldu o âh-" felek-gulâm
11.
Her kâre kim ürû’ eder elbet eder tamâm
Eyler zamân o dâver-i devrâna ihtirâm
12.
Ez-cümle sâl-" nev ki sa’âdetle geldi bak
Târîhidir nîzâm-" kavânîn-i lafz" tam
13.
Olmakdad"r umûruna teshîl-i Hak karîn
Devrân o âh" âsra tevafukdad"r müdâm
14.
Bir padî ehdir ol ki kemâlinde ferddir
Herh-i hurûf-i cûduna kâfî degil kelâm
15.
Tertîb-i emr-i devlete masrûf himmeti
Hâkka budur mukaddem-i esbâb-" ihti âm
16.
Dest-i cihânda sebt-i tevârihdir bütün
Hâhân-" pür-himem ne ile oldular be-nâm
17.
Sâhib-k"rân denir o hidiv-i müeyyede
Kim ede Mehdî-ve kadem-i adlile k"yâm
18.
Olsun hemî e baht ü sa’âdetle hem-rikâb
Eslâf-" kâmkâr"na Gâlib budur duâm
7
DÖKÜM-HÂNEN N TAMÎR Ü TECDÎD NE
TÂRÎH- ZÎBÂ VÜ RA’NÂDIR
1.
Adâlet-pî e hâkân-" felek-mesned Selîm Han kim
Olur re’y-i münîri mihre râcih girse mîzâna
2.
Hidiv-i kâr-fermâ dâver-i tedbir-Pîrâ kim
Eder tâlîm-i hikmet fikri Eflâtûn-" Yûnâna
3.
Hecâ’atda kerâmetda kemâl ü akl u gayretde
Nâzîri gelmemi dir mülke belki mülk-i imkâna
4.
Kaçard" safha-i Hehnâmeden hacletle tasvîri
Nümâyân olsa zâr-" himmeti Sâm u Nerîmanâ
5.
Kal"rd" bûy-" gül-berk-i hazân-ve hâk-" zilletde
Edeydi arz-" tâl’at lutf-" enfâs" gülistâna
6.
Cihân" öyle revnak-yâb-" tecdîd etdi kim devri
Göründü resm-i nev bu köhne tâk-" çâr-erkâna
7.
OcâI" rû en oldu sâyesinde pîr-i gerdûnun
Felek toptan imâret buldu bak ez-cümle Tophâne
Fakat bu dökmehâne vaktine tehîr olunmu du
Konup mânende-i takvîm köhne tak-" nisyâna
8.
9.
Derûnun âte -i re k-i emâsîl eyleyip sûzân
Eri di hasret-i yârândan âhi evc-i keyvânâ
10.
Mükemmel yapmaga emr eyledi âhen eh-i zî- ân
Bu cünbî -i bâis-i cû oldu derya-y" ummanâ
11.
Edip târh-" nev üzre resmini mimârlar tasvîr
Esâs" zîr-i hâke erdi tâk" ta gerezmâna
12.
Husûsa himmeti çâker-nevâz-" ehriyârîden
Âgâ-y" Topcîyâne yapd"lar bir kasr-" âhâne
13.
Ne kasr ammâ ki bir çarh-" refi’-i âlem tedbîr
Rasad-gâh-" nigâh-" hüsn-i dikkat hâl-i merdâne
14.
Der ü bâm"nda nak -" fil-hâcer a’lâ’y" emrullâh
Derûnu tesliyetden toptolu erbâb-" imanâ
15.
Gazân"n kân"d"r lây"k degil mi eylesen insâf
Ocag-" has-" nusret dense bu cây-" pür-ünvâna
16.
Nücûm-" âsümân-" harbe matla’d"r desem âyân
Bu menba’dan zuhûr eyler beher dem niçe bin dâne
17.
Hudâ ömrün füzun ikbâlin etsin dem-be-dem âlî
Edip z"ll-" livâs"n bahterden hâveristâne
18.
Dedim bu m"sra-" târîh-i Gâlib eyleyip tahsîn
Döküldü kal"b-" makbûl u matlûba dökümhâne
8
SA’ÎD Ü EHÎD SULTÂN SELÎM HAN RÂHMETÜLLÂH
ALEYH HAZRETLER N N TÎR-ENDÂZÎDE
KEMÂL NE TÂR HD R
1.
Pâd" âh-" bahr ü berr Sultân Selîm-i kâmkâr
Kâbza-i fermân"n"n münkâd"d"r sebü’n idâd
2.
Sa’d-" râmih nîrû-y" ikbâlinin ter-ke -ke i
Cünbi -i ebrûsuna Behrâm râm-" inkiyâd
3.
Tâli’inde olmas" bî- üphe sehmü’l-gayb an"n
OlduIudur re’y-i pâkinde isâbet itiyâd
4.
C te ez-cümle bu bâb-" açd" Okmeydân"na
Yani erbâb-" hüner bu bâba etsin istinâd
5.
Dergehînden cânib-i sa’de yol açmakd"r garaz
Sa’d-" Vakkâs"n edip rûh-" erîfin gâhî âd
6.
Hâs"l" sehmüs-se’ âdetdir sarây-" tâli’i
Etmede âsâr-" hayr" bir birine "tt"râd
7.
Rezm ü bezm ü i’r ü in âda müsellemdür tamâm
Her kemâlinde a ag" ko usud"r Keykûbâd
8.
Nükte-pîra vü tüfenk-endâz ü hem îrîn-süvâr
Ermemi di Hak bu kim bu menzîle Sultân Murâd
9.
Eylese hur îd-i lây"kd"r eger kandil-i tîr
Fikret-i rû enle etdikçe ni ângâh"n re âd
10.
Bir kebâze kuvvet-i bâzûs"na kavs-" kuzah
Belki ehperr-i hadenk-i zûru Cebrâil-nijâd
11.
Himmeti ednâ ikâra saymaz ol âhîn yine
Olsa kurbân" gazâl-i mihr eger her bâmdâd
12.
Kuvvet-i zâl ü Nerîmân"n kodu ta ba "na
Ayag"na tozuna ermez Rüstem-i rûyîn-nihâd
13.
Alt" âhiddir tamâm emn ü amanâ e -cihet
Râyegâne devr-i lutfunda o rütbe adl ü dâd
14.
Nâvenk-i müjgân ebrû-ve yara m" ülfete
Eyleyip birbirine pîr ü civân hubb ü vedâd
15.
Bu sözü gû eyledim bir dem leb-i sûfârdan
Mûcib-i rif’at degil mi dogrusu ya ittihâd
16.
Crtifâ etmek ne mümkindir hevâ-y" vasf"na
Kâr-sâz-" dehrdir olsun hemân ömrü ziyâd
17.
Atmad"n yâbâna lutf etdîn âbd-i bî-kesi
Bir duâ-gûyende-i dîrîneyim hem-bende-zâd
18.
Söyledim Gâlib murassa m"srâ-i târîhini
Oldu ya Hak bâb-" zîbâ cây-" ast"na kü âd
9
OK MEYDÂNI TEKYES TA’MÎR NDE ZÂT-I PÂK-I ÂHÂNE ÇÜN
MÜCEDDEDEN B NÂ OLUNAN KASR-I HÜMÂYÛN VASFINDA
TÂRÎH- RA’NÂ VE KASÎDE- BEDEL Ü ZÎBÂLARIDIR
1.
Hehen âh-" cihân Sultân Selîm-i ma’delet-mutâd
Ki oldur eyleyen cümle ib’âd" gussadan âzâd
2.
Mürûr-" dehr ile pek indirâsa mâil olmu du
Esâs-" devlete imdi yeniden kurdu nev-bünyâd
3.
Nizâm-" evvellin buldurmad"r dünyaya maksûdu
Cihângîr-i zamând"r übhesiz Allâh ede imdâd
4.
Nâzar kim eylese bir cânibe ma’mûr olur fil-hâl
Hemân ednâ nigâhiyle yapar bî-zahmet-i üstâd
5.
Husûsa i te bu kasr-" muallâ tâk-" ra’nây"
Edip "zhâr-" kudret bir nefesle eyledi âbâd
6.
Ne kasr ammâ ki hayret-bah -" nuzzâr-" hayâl-endî
Eger reng-i bahâr-" sorsa tasvîr edemez Bihzâd
7.
Ne kasr ammâ ki Heft-evreng-i Husrev nak -" dîvâr-"
Nizâm ü intizâ m" dâsitân-" huldu eyler yâd
8.
Ne kasr ammâ ki dü se sâyesinden terbiyet kâna
Olur cây-" zuhûr-" murg-" ankâ beyza-i fûlâd
9.
Safâ-y" sahn"n" seyr eylese mir’ât rü’yâda
Ha "rm" kûy-" Hîrin-cûy-" îri terk eder Ferhâd
10.
Edip burc-" hamelden mihr-i âlem hüsnünü tahsîn
Gelip yüz sürmege derbândan eyler dâim istimdâd
11.
Cçinde cilve-ger kutb-" zamân o âh-" devrând"r
Sezâd"r çâr rüknün dense ber-dû eylemi evtâd
12.
Bu manâ fehm olur meydân-" tîre nâz"r olmakdan
Ki dâim kavs-i kudret zûr-" bâzûsun eder müzdâd
13.
Ni ângâh eyleyip h"dmetde kâim ehl-i manâ-y"
Eder ihsâna dâir m"sra-" bercesteler in âd
14.
Bihamdillâh ki etdi yek nigâh"n kadrimiz terfi
Duâ-y" devletindir her dem ezkâr-" dil-i nâ âd
15.
Kusûrum avf k"l evketli hünkâr"m sürûrumdan
Unutdum medh ü tavsîfi hulûsum eyledim îrâd
16.
Söz olmaz pâdi âh-" kadr-dans"n neylesin âir
Yaz"p evsâf"n etsin kank" bir ihsân"n" ta’dâd
17.
Hemî e böyle kasr-" bî-müdânîde safâlarla
Ede Allâh ömr ü devletin re k-âver-i ecdâd
18.
Dedim târîhin Okmeydân"n" hülya ile Gâlib
Mübârek pâd" âh-" âleme bu kasr-" nev-îcâd
10
TÂRAF-I BÂH RÜ EREF- MÜLUKÂNEDEN GALATA
MEVLEVÎHÂNES MECEDDEDEN TA’MÎR OLUNUP
HITÂMINDA DEN LEN TÂRÎHD R K DERGÂH KAPUSU
BÂLÂSINA VAZ’ OLUNMU TUR
1.
Mihr-i âlem-tâb-" evc-i saltanat
Dâver-i devr-i zamân Sultân Selîm
2.
Kâhrâman-" dîv-bend-i rûzgâr
Cem-ha em Cskender-i Dârâ-kecîm
3.
Kim an"n zât-" bülendidir henûz
Merkez-i per gâr-" çârh-" müstâkîm
4.
Rükn-i re’yidir esâs-" ma’delet
Fikr-i nev icâd"d"r ar -" kavîm
5.
Muntaz"rd" ehl-i dil te rîfine
Geldi dîn ü devlete hemçün nesîm
6.
Hak budur bulmu du erkân-" halel
Eyledi tanzîmine sa’y-" azîm
7.
Hâbbezâ ervâh-" ehlullâhdan
Oldu te’yîd-i ilâhî müstedîm
8.
Ba lay"p tecdîd-i adl ü re’fete
Koydu re’y-i hâs-" bünyâd-" mukîm
9.
Hazret-i Monlâ-y" Rûma hürmeten
K"ld" dervî âna ihsân-" amîm
10.
Gördü kim bu hankâh olmu harâb
Müste’îd ihyâya çün azm-" remîm
11.
Lutf edip bir yapd" kim yaps"n anûn
Kâh-" âmâlin hudâvend-i alîm
12.
Bâg-" firdevs-i berîn ve -i bî kusûr
Oldu hakkâ sakf" zafer dîvâr" sîm
13.
Bir nâzarda etdi kân-" kerem
Seng-i gevher topraI" anber- emîm
14.
Gösterip gûya kerâmet âleme
Kudret izhâr etdi ol âh-" kerem
15.
Andan als"n feyz-i erbâb-" sülûk
Kalmas"n nâk"slar"n etvâr-" nîm
16.
Zâhir ü bât"nda âh oldur hemân
Ber-devâm etsin an" Râbbür-râhim
17.
Ma’nen ü lafzen dedi târîhini
Heyh Gâlib abd-" dâ’i-i kadîm
18.
Yapd" bu dergâh" pâk ü hem cedîd
Bin ikiyüz alt"da Sultân Selîm
11
GALATA MEVLEVÎ-HÂNES N N SEMÂ’HÂNES YÇÜN
SÖYLENEN TÂRÎHD R
1.
Hân Selîm-i ma’delet-perver hidîv-i dâd-ger
Zâhiren sultân-" âlem mazhar-" sultân-" â k
2.
Pâd" âh-" heft-ki ver âftâb-" nûr-bah
Kim ziyâs"yla münevverdir ân"n eyvân-" a k
3.
Yapd"r"p bu hânkâh" resm-i nev-bünyâd ile
Kurdu ervâh-" ricâlullâha bir dîvân-" a k
4.
Fer ini ar -" berîn-ve eyleyip pür-nûr-" evk
Oldu ho nûd-" kemâl-i himmet-i pîrân-" a k
5.
Bir nâzarla eyledi ma’mûre-i sûr u sürûr
Olmu iken dest-bürd-" vecd ile virân-" a k
6.
Hazret-i Monlâya hürmet âlem-i tamîrdir
Feyzi zîrâ andan alm" d"r bütün merdân-" a k
7.
Zühre bu dergehden eyler ahz-i âheng-i ne ât
Çünki olmu dur semâ’ ile safa erkân-" a k
8.
Cezbe-i nûr-" mahâbbetdir medâr-" kâinât
Anlamaz bu s"rr" bir eb olmayan mihmân-" a k
9.
Geldi bir m"sra’la Gâlib ana târîh-i bülend
Ayn-" resm-i âsümân-" bî-bedel meydân-" a k
12
GALATA MEVLEVÎ-HÂNES SEMÂ-HÂNE DERÛNUNDA
MAHFEL- HÜMÂYUN TÂRÎH D R YAZILMI DIR
1.
Muallâ mahfel-i pâk-" hümâyûn
Cenâb-" Hân Selîmin taht-gâh"
2.
Cnâyet burcudur sakf-" bülendi
Sezâd"r emse etse mihr ü mâh"
3.
Kitâb-" heft-cild-i âsümanâ
Münevver levhâ-i zerdir kemâhi
4.
Zemîn bu kâh" gördükçe mahâldir
Olursa hâne-i subha mübâhî
5.
O âhen âh-" Ekrem k"ld" ihyâ
Mücededed yapd"r"p bu hankâh"
6.
O hâkân kim u’a-" âftâb"n
Olur zerrîn-t"nâb-" bârgâh"
7.
Umûrûnda muvaffak olmas"nda
Cihân"n kalmam" d"r i tibâh"
8.
Muhakkak mazhar-" s"dk u safâd"r
Safâ eshâb"n"n oldu penâh"
9.
Gürûh-" a k"ndan Mevlevîyi
ÇeraI etdi bu lutf-" pâdi âh"
10.
Bu rû en eh-ni îni k"ld" pür-nûr
Serây-" dîde-asâ yek-nigâhi
11.
Binâ oldukda Gâlib dedi târîh
Müsellem eh-ni în-i pâdî âhi
13
DERÛN-I DERGÂHINDA OLAN ÂDIRVÂNIN
TÂRÎH D R K YAZILMI TIR
1.
Kerâmet menba’" Sultân Selîm-i ma’delet-perver
Cihân-" etdi s"râb ol eh-i zî- âna a k olsun
2.
Keremler k"ld" hakkâ rûh-" Mevlânây" âd etdi
Dedi erbâb-" dil bu me reb-i irfâna a k olsun
3.
Bu âd"rvân" icâd eyleyip deryay" feyzinden
Velâyetden nî an gösterdi dervî âna a k olsun
4.
Henüz ol H"zr-" vakt"n himmetiyle rûh-" Cskender
Bulup âb-" hayat-" içdi bir peymâne a k olsun
5.
Olup Râ id Efendi bendesi tanzîmine me’mûr
Hakîkat hidmet etdi dâver-i devrâna a k olsun
6.
Verip yol harçl"I"n davetçiler gönderdi sahrâya
Getirdi sayesinde âb-" âd"rvâna a k olsun
7.
Bu ummân-" ata bu cû i -i ihsana eyvellâh
Muvaffak oldu dünya böyle bir sultâna a k olsun
8.
Dedim târîhini bu ive-i âbdal ile Gâlib
Bu âb-" pâk ü zîbây" içen at âna a k olsun
14
VÂL DE SULTÂN KÂSIM PA A MEVLEVÎHÂNES N TECDÎD ETD KDE SÖYLENEN
TÂRÎHD R
1.
Cenâb-" vâlide Sultân-" mâh-efser mihir- âh"n
Sâbâhu’l-hayrd"r envâr-" ihsân" nüh-eyvâna
2.
O tâc-" mekrûmet-iklîl-i ismet ems-i devlet kim
Nigâh-" lutfu revnak verdi bu gülzâr-" devrâna
3.
Hemî e celb-i da’vât etmedir hayrât ile kasd"
Cenâb-" pâd" âh-" kâm-ver-i Sultâm Selîm Hâna
4.
Selîm Han ki kudûmu mahz-" tevfik-i Hudâ geldi
Nizâm-" mülke nasr-" dîne ân-" âl-" Osmân’a
5.
Selîm Han ki cihâna rûh-" nevdir pertev-i re’yi
Husûsa tâze cand"r kâl"b-i evreng-i hâkâna
6.
Ne himmetler k"l"p bak ol hidivin medh-i ulyâs"
Mücedded yapd" bu dergâh" döndürdü gülistâna
7.
Ne dergâh öyle bir âlî binâ kim cây-" dîvând"r
Sürû ân-" semâya zümre-i ervâh-" pîrâna
8.
Kerem kadrin bilir erbâb-" isti’dâde a k olsun
Keremdendir bu revnak imdi âyin ü erkâna
9.
Gürûh-" Mevlevînin uydu bir himmetle devrân"
Dönerler zerre-i nâçîz iken mihr-i d"râh âna
10.
Safâ-y" me rebi âb-" hayât-" bâg-" dehr oldu
Bu rû endir ki feyz-i cûdu râcih ebr-i nîsâna
11.
Nice câmi imâret çe me-sâr ihya edip hâlâ
Eserler gösterip reng-i kerâmet verdi ihsana
12.
O rütbe k"ld" ta’mîr-i kulûba bezl-i himmet kim
Hümâlar re k ederler â iyân-" bûm-" virâna
13.
Gedâler sâye-i lutfunda öyle kâm-rând"r kim
Felek hasretle kald" imdi bu dervî -i uryâna
14.
Bu rûh efzâ makâm-" dil-kü ây" eylesin seyrân
Seyahat ister ise nev-niyâzân ki ver-i câna
15.
Bu dergâh-" bülendi hem-çü gül enzâr gördükçe
Gelen hep inzivâd"r hât"r-" bî-kayd-" yârâna
16.
Meger ma’nây" nûr-" Mesnevî sûret pezîr olmu
Hilâli evk ü hâlin vas"l oldu bedr-i tâbâna
17.
Târâbdan kâse-i tambûra döndü hücreler yer yer
Ser-âheng-i safâdan oldu her bir kû e kâ âne
18.
Bunun ems-i nücûm-" Zühredir yek-pâre âdîdir
Mukâbildir egerçi çarh-" bâlâya semâ-hâne
19.
Harâb olmu makâm-" evliyây" eylemek âbâd
Cihân-" yapmad"r fehm eyleyen erbâb-" irfâna
20.
Duâ-gûyân-" devletdir kadîmî çünki dervî ân
Sezâ ihsân ederse öyle bir cem’-i perî âna
21.
Ne rütbe etse vîrân a k ma’mûr eyler encâm"n
Ferâh-bah oldugu vecd ü semâ’"n ç"kd" meydana
22.
Nevâzi lerle dervî ân ihyâ k"ld" ma’nîde
Olur râcih serâser rûh-" Mevlânâ-y" zî- âna
23.
Duâm oldur ki s"rr-" Hazret-i Monlâ-y" Rûmî’nin
Ede himmet eh-i devrâna ol devletlü sultâna
24.
Semâ’ etdikçe bu hur îd ü mâh-" âsümân dâim
Ola peyveste gülbânk-i duâs" ar -" rahmâna
Bu târîhiyle Gâlib nagme-bah oldu ney-i hâmem
Yap"ld" devr-i Mevlânâ’yâ bu dem Mevlevî-hâne
25.
15
BERÂY-I MÜSÂLAHA SÖYLENEN
TÂRÎH- RA’NÂLARDIR K TAKDÎM
OLUNDU
1.
Pâdi âh"m bu sulh ü emn ü emân
Hübhe yokdur ki lutf-" bârîdir
2.
Etdim âfak" gussadan âzâd
Keremün kâinâta sârîdir
3.
Etmek için mîzâc-" kevni sâhîh
Güyîyâ erbet-i bâhârîdir
4.
Hak budur kim tamâm vakte göre
Fenn-i adl"n bu hurde-kâr"dir
5.
Ç"kd" esrâr-" re’y-i kâblel-harb
Le kerin re’y-i bî-gubâridir
6.
Devletinde bu sûret-i ârâm
Perr ü bâl-i zafer i’ârîd"r
7.
Sensin ol kim sipihri ikbâlin
Tâli’ün akl-" müste âridir
8.
Kim ki Sultân Selîm’i yâd eyler
Çarh ana âbd-i "zt"rârîdir
9.
Öyle bir âh-" kâm verdir kim
Cem ü Dârâ cenîbe - dârîdir
10.
Gecenin mâh-" gündüzün mihri
Âlemin fasl-" nev-bahârîdir
11.
Sorsan Cskender ile fark"n eger
O pîyâdeydi bu süvârîdir
12.
Hehriyârâ cihâna ihsân"n
Âlem-i gayb yâdîgâridir
13.
Hark u garb"n teveccühü sanâd"r
Bu husûsun da baht"yârîdir
14.
Gâlibin imdilik bu güfte-i hâm
Bir iki berg-i ber-güzârîdir
15.
Mü tegildir duâ-y" devletine
Hak bilir kim riyâdan ârîdir
16.
Mosko vu Nemçe sulh"na târîh
Feyz-i âhî nîzâm-" cârîdir
16
HUMBARA-HÂNE DERÛNUNDA OLAN KASR-I
HÜMÂYUNUN TÂRÎH D R
1.
Cenâb-" Han selîm-i ma’delet-pîrâ ki devrinde
Yeniden ba lad" bu dîn ü devlet olmaga âbâd
2.
Edip ilhâm-" Râbbânî dil-i derrâkini tenvîr
Nizâm-" mülke dâir tâze mazmûnlar eder in âd
3.
Serâser cehd ü fikri intizâm-" hâl-i âlemdir
Cihâd esbâb"n eyler hem-çü tesbîh-i Hudâ tadâd
4.
Edip tertîb-i asker zâbt-" defter bezl-i sîm ü zer
Olup tevfîka mazhar çok eserler eyledi bünyâd
5.
Husûsa k" la yapt" humbara-endâz ocaI"na
Eder seyr eyleyenler burc-" bârû-y" sipihri yâd
6.
Rasad-gâh eyleyip ol askere bu kasr-" zer-tâk"
Edip te rîf gâhî âftâb-âsâ olur rassâd
7.
Niçe kasr âlem-i pür-nûr-" manâ gül en-i bâlâ
Kumâ -" nev-edâ dünyâ deger bir bâg-" nev-îcâd
8.
Zemîninden zemân-" revnâk-" Cslâm olur zâhir
Görür revzenlerinden feth ü nusret hât"r-" nakkâd
9.
Serîr-i saltanatda dâim olsun zât-" vâlâs"
Neler yapsa gerek avn-" ilâhî eyleyip imdâd
10.
Dedim târîh-i tâm itmâm"na Gâlib duâlarla
Bu kasr-" pâk âh-i dîn-i Cslâma mübârek bâd
17
BERÂY-I TEBRÎK- CEDÎD SÖYLENEN
TÂRÎH- ZÎBÂDIR
1.
Hazret-i Han Selîm’in eyyâm"
Âleme ma’delet-nisâr oldu
2.
Dehr-i sîrâb-" a k u evk etdi
Güyîyâ ebr-i nev-bahâr oldu
3.
Hamdülillâh nevâ-i âhîden
Hüner erbâb" hisse-dâr oldu
4.
Rûh-" Monlâ-y" Rûm’" âd etdi
Matla-" ems-i tâb-dâr oldu
5.
Yerini tutdu Han Süleymân’"n
Târz"n ihyaya hâstkâr oldu
6.
Andan a’lâ ürû’ edip ammâ
Kat-bekat fazl" â ikâr oldu
7.
Hübhe yokdur ki ol ehen âha
Vârisül-Hak bu ehr-i yâr oldu
8.
Lutfu bu ta’n" câhiliyyetden
Ehl-i irfâna bir hisâr oldu
9.
Himmet-i evliyâ olup zâhir
Feyz-i Tevfîk â îkâr oldu
10.
Her kes eltâf-" bî-dirîginden
Kâm-yâb oldu kâm-kâr oldu
11.
Î’de erdik zamân-" adlinde
Heb-i hicrân"m"z bahâr oldu
12.
Âciz olduk edâ-y" ükründe
Bize ihsân" bî- ümâr oldu
13.
Bendelerden duâc" kayd olduk
Bir iken kadrimiz hezâr oldu
14.
Sâl-i tebrîkin eyledikde hisâb
Böyle bir nutku âbdâr oldu
15.
Dâld"r baht-" devlete Gâlib
Sene târîhi bahtîyâr oldu
18
HUMBARA-HÂNE ÇÜN TÂRÎHÂHARD R K TAKDÎM- HÂK- PÂY-I
ÂHÂNE OLUNDU
1.
Gevher-i ma’deleti Hazret-i Hallâk-" kerîm
Eylemi re’yinde Sultân Selîm’im teslîm
2.
O hudâvend-i felek-kevkebe kim olmu dur
Zât-" vâlâs" fürûzende-i taht ü dîhîm
3.
O ülüvvü’l- himemin etmededir Ar üzre
Akl-" derrâkine ecnâd-" melâik tazîm
4.
OcaI"n rû en edip humbara-endâzân"n
K"ld" mânend-i erer bezl-i nücûm-" zer ü sîm
5.
Yapd" bu k" lay" hem eyledi cem’-i e tât
Toplay"p askerini etdi umûrun tanzîm
6.
K" la zann etme ki çarh-" ihâb-ef ând"r
DâI urur dü mene manend-i eytân-" râcîm
7.
Eylemi ler bunu mamûre-i imkâna bedel
Rub’-" meskûnu edip hendese-kârân taksîm
8.
Yek-zebând"r melekür-ra’d ile her humbaras"
Sûre-i Nasr" eder le ker-i gayba teslîm
9.
Per aç"p evc-i fütûhâtda ehbâz-âsâ
Eder imdâd-" sürû ân ile ikâr iklîm
10.
Vere her matlâb"n" Allâh o âhen âh"n
Eyleye nâr-" hased zümre-i adây-" dü-nîm
11.
Etdi feyz-i nefes-i Hazret-i Mevlânâdan
Sâde bir beyt ile târîhini Gâlib tetmîm
12.
Burc-" bârû-y" felekle mütekâbil tâk"
Oldu bu humbara-hâne eser-i Hâh Selîm
19
TOP ARÂBACILAR KI LASIYÇ N TÂRÎHÂHARD R K TAKDÎM- HÂK- PÂY OLUNDU
1.
Bârekallâh eser-i himmet-i Sultân Selîm
Ki odur tâze t"râzende-i kânûn-" kadîm
2.
K"ld" mîmârî-i adliyle sipihr-i mülkün
Devr ile zâhir olan pest ü bülendin tanzîm
3.
Olmu ihmâl ile çün gördü medâr-" devlet
Höyle efsürde ki mânende-i Urcûn-" kadîm
4.
Verdi hur îd gibi pertev-i irfân"ndan
Ufk-" saltanata revnâk-" ikbâl-i azîm
5.
Etdi tâdîl-i erkân-" cihâd-" tertîb
Eyleyip rât"besin bây u gerdân"n tetmîm
6.
Yapd"r"p her s"n"f-" askere bir ba kâ makâm
Etdi her s"n"f" bir emre makâm"ndan mukîm
7.
C te bu k" lada gerdûne-ke ân-" topa
Oldu bir menzili bî-himmet-i âsûde harîm
8.
K" la ammâ ki hizebrân-" vegâya bî e
Dil-i erbâb-" himem-ve zafere rukn-i hasîm
9.
Cünd-i Cslâma bu ârâyi i kim vermi dir
Hüsn ü tanzîmini dü men dah" eyler teslîm
10.
O hudâvend-i kerem-perver ü adl-endî e
Her umûrunda muvâffak ede Allâh-" kerîm
11.
Sâde vü cevherî târîh olarak bu beyti
Eyledi dergeh-i vâlâs"na Gâlib takdîm
12.
Çevirip t"bk-" salâh üzre t"bâk-" felegi
Yapd" gerdûne-ke ân k las" Sultân Selîm
20
TOPHÂNEDE TOPCULAR KI LASI KAR ISINDA
B NÂ OLUNAN TALÎM-HÂNE ÇÜN
TÂRÎHD R
1.
Hüda ömr-i ebed versin ehen âh-" cihân-bânâ
Ki yanî Heh Helîm Han Cbn-i Sultân Mustafâ hâna
2.
O âhen âh-" himmet-pî e adl-endî e kim re’y-i
Sâbâhül-hayr-" ikbâl oldu Hakkâ çâr-erkâna
3.
Nizâm-" devletîn söylemi dir tevfîk ile kâr"
Mühimmât-" umûrûn arz eder ilhâm-" sübhâna
4.
Gürûh-" topcîyân"n eyleyip meydân"n tevsî’
Yeti dirdi ni ân-" matlâb"n ser-hadd-i imkâna
5.
Ocâg"n rû en etdi ol cünûd-" kâdir-endâz"n
Aceb bir em’ uyard" dûdmân-" ehl-i îmâna
6.
Bütün müstegrak-" deryâ-y" ihsân etdi ol cey i
Bu alay ile harf-endâz olurlar mevc-i ummanâ
7.
Libâs ü tavr ü tertîbini âlemler pesend etdi
Gelen gülbânk-" tahsîndir leb-i erbâb-" îkâna
8.
Süleymân gibi tertîb eyledi kudretle bir asker
Dayanmaz dü meni mûr olsa tavr etdi merdâna
9.
Müdâm atd"kça top-" subh-" enver gülle-i emsi
Doga nûr-" zaferle mehçe-i nusret bu meydâna
10.
Dedim târîhini üçlerden istimdâd edip Gâlib
Müheyyâ oldu toldu topç"lar meydân-" Tophâna
21
BERÂY-I TEBRÎK- SÂL- CEDÎD RÎKÂB-I KAMER-TÂB-I
HUSREVÂN YE TAKDÎM OLUNAN TÂRÎHLER D R
1.
Mübârek bâd nev-sâl-i ferâh-bah -" hümâyûn kim
Eri di âleme hem-çün nesîmi hâdî-i nusret
2.
Çekip men ûr-i çarh"n kilk-i kudret gurresin tugra
Verildi dest-i ikbâle hat-âzâdi-i nusret
3.
Ç"kan ayyûka hep âvâze-i tekbîrdir imdi
Gelen kilk-i zebâna hep mübârek bâdi-i nusret
4.
Katâr-" mâh ü sâli böyle gördüm eyleyip der-pî
Çeker gülbâng-i tekbîr ile dâim hâdî-i nusret
5.
Nizâm-" nevle bu tertîbi tahsîn eyleyip gûyâ
Getirdi menzil-i maksûda togr" hâdî-i nusret
6.
Felek memlû idi zevk ü sefâdan gerçi kim ammâ
Dah" meçhûl iken s"rr-" surûr-" âdî-i nusret
7.
Netayîcten zuhûr etmi mukaddem bir hâberdir bu
DeIildir bu meserret mahz-" resm ü adî-i nusret
8.
Göründü nâgehân çe m-i cihâna ferv- i devletle
Muharrem nâm"na bir mâhtâb-" vâdî-i nusret
9.
Süâl etdikde Gâlib m"sra-" târîhin ol mehden
Dedi sâl-" nevi Sultân Selîme bâdî-i nusret
22
BÂRÛT-HÂNE MÜCEDDEDEN B NÂ VÜ N Â
OLUNUP H TÂMINDA SÖYLENEN
TÂRÎHD R
1.
Han Selîm-i madelet-pîrâ o rû en-re’yi kim
Hâk-i pâyi olsa lây"k sürme-i çe m-i hakîm
2.
Chtîmâm-" tamla yapd" bu bârût-hâneyi
Eyleyip tânzîm ü tecdîdîne ihsân-" amîm
3.
Mâyelendirmek hep-pertev-i ikbâlini
Çok mu teshîr-i cihân eylese bu âh-" kerîm
4.
Dikkat olsa bu tedârik-i hâven-i endî ede
Eylemekdir üstühân-" dü meni azm-i remîm
5.
Bârekallâh menzil-i aksâs"na idrâkinin
Kim medâr-" fikrine peyvestedir çarh-" kavîm
6.
Top-" ehr-â ûb"na ol âh-" alî-himmetin
Kulle-i kâf üzre dökmü ler ni ân Allâh alîm
7.
Sarf-" cehd etmekdir çün kim cihâd esbâb"na
Böyle lâz"md"r makâm-" emr-i ikdâma mukîm
8.
Tâli-i bâlâ-ter olsun atd"g"n unsurun müdâm
Ömr-i bî-pâyân olup eyyâm" olsun müstedîm
9.
M"sra-" târîhini gevher gibi Gâlib dedim
Yapd" genç-âsâ bu bârût-hâneyi Sultân Selîm
23
BÂRÛT-HÂNE HAKKINDA SÖYLENEN
TÂRÎH- DÎGERD R K TAKDÎM HÂK-I
PÂY OLUNDU
1.
Bârekallâh himmet-i âhe eh-i gerdûn-penâh
Zinde-sâz-" mülk ü millet Hân Selîm-i Cem-sipâh
2.
Gevher-i deryâ-y" re’y ü kulzüm-i zahhar-" cûd
Subh-" remze âftâb ü âm-" bezme nûr-" mâh
3.
Azm edip azminde cezm edip nizâm-" devlete
Etdi tertîb-i mühimmât"nda fart-" iktinâh
4.
Çarh" döndürdü mûrâd" üzre feyyâz-" ezel
Akd" suy-" ârzûya cûy-" tevfîk-i ilâh
5.
Kurdu ez-cümle bu bârût-hâneye bünyâd-" nev
Kim muâdildir desem gerdûna yokdur i tibâh
6.
H"rmen-i eflâke her tolâb" devrân gösterip
Bah eder bir gecede bir âsumân-" nûr sipâh
7.
Sît-i devri ilm-i edvâr-" cihâd eyler sürûd
Farzd"r bu nagme mânend-i namaz-" penc-gâh
8.
Fî-sebîlillâh sarf edip nice nakd-i revân
Bir gazâ-y" manevî k"ld" cenâb-" pâd" âh
9.
Açd" her topdan fütûhât-" celîle bir târîk
Oldu ammâ kim bu bünyâd-" muazzam âh-râh
10.
Hak bu kim bârûta iksîr-i zafer dersem sezâ
C te dâru’l-darb-" hâlis yapd" Bârîdir güvâh
11.
Kalb-i pâk-i sâf olup adâs" olsun pür-gubâr
Savletin gördükçe kör olsun adû-y" bed-nigâh
12.
Söyledim Gâlib bu bârut-hâneye târîh-i tâm
Oldu ihyâ kimyâ-y" nusretle nev kâr-gâh
24
BÂRÛT-HÂNEN N DERÛNUNDA MÜCEDDEDEN
B NÂ OLÛNAN KASR-I HÜMÂYÛNA
TÂRÎHD R
1.
Hidîv-i kâr-fermâ Han Selîm-i dâd-güster kim
Dem-i subh-" bahârand"r dem-i cân-bah -" eyyâma
2.
Bu kâh-" dil-pesendi re k-i çarh-" çârümin etdi
Meger muhtac imi ihyâs" ancak nim-ibhâma
3.
O rütbe ne ’e vü evk ü safâdan oldu mâl-a-mâl
Leb-i bâm" sezâd"r harf atârsa tâlib-i câma
4.
Ulüvv-i ân ile bir pâye-i alâya ç"km" kim
B"rakd"rm" gurûr u itilây" çarh-" hôd-kâma
5.
Dükeldir pü teler etrâf"n" dâim tavâf eyler
Sipihrin beyt-i mamûru bürünmü sebz-i ihrâma
6.
Harîr-i reng-i güldür câme-i ra’nâs" gûyâ kim
Nukû -" lâl gûnden döndü bir mâh-" gül- endâma
7.
Hebîstân"ndaki zevk âlem-i bâlâya aks etmi
Temâ â etmek için bedr-i tâbân kalm" ah ama
8.
Gözü ard"nda kalm" d"r nigâh-endâz-" hayretdir
Gurûbunda dikildi pertev-i mihrin leb-i bâma
9.
Yerin Bihzâd-" fikret gülçemen nak etmi ammâ kim
Kar" d"rm" bâhâr- huld-ve âgâzi encâma
10.
Hucûm-u nâzra-i hasretlerinden hô -nigâhân"n
Der ü bâm" döner e kûfe vermi nahl-" bâdâma
11.
Gubâr-" senginin bir kâbzesin vermem bedah âna
Degi mem revzeninden bir bilûrun mülket-i câma
12.
Önünden çaIlayan cûbâra benzetmek resâ dü mez
Elinde âirin îcrâ-y" tensîm eylese hâme
13.
Bu cûbâr-" safâ âb-" hayât-" rû enâs"d"r
Ne benzer zinde-rûd-" Csfahân-ve siyeh-nâme
14.
Bu kâsr-" pâke cennet dah" arz-i i tiyâk eyler
Sutûr-" mevc ile tâ Havz-" Kevserden gelir nâme
15.
Sezâd"r ç"kmaga ayyûka dek mancûk-" evsâf"
Selîm Han-" zamândan mazhar oldu lutf u ikrâma
16.
Sinîn-i ömrü sad ikbâlle zîb-i duhûr olsun
Bu kâh-" zînet-efzâ yâdigâr oldukca avâna
17.
Ferâhlarla cihân" eylesin Mevlâ sürûr-âbâd
Safâdan gayri bir söz gelmesin devrinde aklâma
18.
Dedim bu m"sra-" bercesteyi târîh için Gâlib
Mübârek bâd bu kasr-" bülend-i âh-" Cslâma
25
LEVENT Ç FTL G -NÂM MEVK DE ASÂK RCEDÎD ÇÜN B NÂ OLUNAN MAHALLERE
SÖYLENEN TÂRÎHD R
1.
Cenâb-" Han Selîm-i kâr-fermâ-y" kerem-mu’tâd
Ki oldur himmet–adli yeniden eyleyen îcâd
2.
Müeyyed pâdi ehdir devletin sâhip-zuhûrudur
Süleymân mülküne feyz-i kerâmetle kod" bünyâd
3.
Bâhar-" saltanatd"r subh-" dindir emsi dünyâd"r
Bilir mehdî-i devrân oldugun erbâb-" isti’dâd
4.
Esâs"ndan tutup her bir umûr" eyledi tânzîm
Metânet verdi efkâr-" bülendîn eyleyip evtâd
5.
Kurup çarh-" felekler encüm- ûmârîden
Gazâ kasd"yla bu talîm-i-gâh" eyledi i’dâd
6.
Meger farz oldugun ilim-i cihâd" halk unutmu du
An" hem ögredip hem eyledi esbâb"na ir âd
7.
Hemî e mülkü ma’mûr ola cünd-i himmeti Mansûr
Dil-i pâk-i olup mesrûr Hak ömrün ede müzdâd
8.
Tamâm oldukda ol âlî eser Gâlib dedim târîh
Bu dârül-askeri Sultân Selîmdir eyleyen âbâd
26
HUMBARA-HÂNE DERÛNUNDA OLAN KASR-I
HÜMÂYÛNA D GER SÖYLENEN TÂRÎHD R
1.
Heh Selîm Han ki dehri k"lm" d"r
Mevsim-i nev-bahâr-ve handân
2.
H"zr eri di bu devlete feyzi
Sebz olup sâyesinde bâg-" cihân
3.
Asker-i zümresin edip ihyâ
Yapd" çok k" lâlar edip ihsân
4.
C te ez-cümle bu mahalli dah"
Eyledi re k-i ravza-i r"dvân
5.
Böyle bir kâhla edip mümtâz
Nâzar-" itibâr"n etdi ayân
6.
Oldu bâlâ-ni în re’y-i rezîn
Etmege hâl-i asker-i seyrân
7.
Kudret ü himmetine söz yokdur
Vere Allâh ömr-i bî-pâyân
8.
Geldi Gâlib be-feyz-i Hak târîh
Kasr-" nev-târh-" Heh Selîm-i zamân
27
PÂD ÂH-I BAHR Ü BERR SULTÂN SELÎM HÂN
HAZRETLER N N OK MEYDÂNINA N ÂN D KD KDE
SÖYLENEN TÂRÎHD R
1.
Pâd" âhlar kâhrâmân" Hazret-i Sultân Selîm
Her hünerde ana re k eyler mülûk-" evvelîn
2.
Tîg-zenlik nükte-perverlik tüfenk-endâzl"k
Cümlesinde nâm al"p ta dikdi ol âh-" Güzîn
3.
Bir ayak açd" ki ba egdi kemân-ke ler bütün
Bir dah" nâz etmesin Behrâmînâ çarh-" güzîn
4.
Tîrinin bâl ü perindedir meger bâl ü peri
Çok mu kûh-" Kâfa pervâz etse çün Ankâ-y" çîn
5.
Nâ-resâ bir m"srâ-" bercestedir gûyâ o tîr
Kavs-" ebrûdan ç"karm" manas"n fikr-i metîn
6.
Âsümân durdukça dursun atd"g"n vursun müdâm
Ol ehin âh"n ola her kâr"na Mevlâ muîn
7.
Ç"kd" evc-i ar a târîhiyle Gâlib bu sadâ
Zûr-" bâzû-y" eh-i devrâne bin kez âferîn
28
VÂL DE- HAZRET- ÂH-I C HÂN SMETLÜ M HR ÂH
SULTÂN HAZRETLER N N CÂM - ER FLER NE TÂRÎHD R
1.
Cenâb-" Vâlide Sultân Mihr âh-i felek-mesned
Ki oldur mâder-i Sultân Selîm ma’delet-mevfûr
2.
Hemî e kasd-" hayrât eyleyip ol maden-i ismet
Cihâna etmede bezl-i nevâl ü berr-i nâ-mahsûr
3.
Nümâyând"r bu kim endî esi lutf u keremdir hep
Mübârek kalbi dâim lutf u ihsân etmege mecbûr
4.
Aceb tevfîka k"ld" an" Hazret-i Mevlâ
Nice âsârla halk-" cihân eyledi mesrûr
5.
Dilîrân-" gazâya yapd"r"p bir câmi-i dil-ke
Kemâl-i s"dk ile dünyâ vü râhmet menba-" ma’mûr
6.
Ne câmi mehbit-i envâ-" râhmet menba-" nusret
Cbâdet-gâh-" bî-minnet matâf-" asker-i Mansûr
7.
Mücâhid zümresine sanki bir kasr-" behi tidir
C âretdir bu kim eyler Hüda gâzîleri me’cûr
8.
Der ü bâm"nda âsâr-" icâbet zâhir ü bâhir
Derûnunda nice âyât-" tevfîk-i kerem mestûr
9.
O rütbe rû en olmu ki harîmi seyr eden insân
Sanur hur îd ü mâh" etdiler bünyâd"na müzd-ver
10.
Be ârât-" kâbûle revzen ü bâm" kef-i da’vet
Füyûzât-" duâya mahfil ü mihrâb"d"r gencûr
11.
Taâlâllâh müsellem mevkiinde bir eserdir bu
Olanlar böyle olsun i te yâd-" hayr ile mezkûr
12.
Hûda hem kendîni hem nûr-" ayni âh-" Cslâm"
Nigehbânî-i h"fz"yla ede etrâf"na manzûr
13.
Gelip bir feyz ile târîhi Gâlib eyledim tahsîn
Binâ-y" Vâlide Sultân ne ra’nâ câmi-i pür-nûr
29
VÂL DE SULTÂN AL YYETÜ - ÂN HAZRETLER N N
SÜDLÜCEDE VÂK ’ ÇE MES NE TÂRÎHD R
1.
Hazret-i Sultân Selîm’in mâder-i mihr-esferi
Ba lad" ey te ne-i cûbâr-" cûd ihsânâ gel
2.
Eyledi icrâ behi t-i lutfunun enhâr"n"
Bundan âb-" Kevser-i nû eyle kana kana gel
3.
Menbâ-" âb-" hayât-" eyleme H"zra süâl
Cân katâr her katresi bu mâ-i sâfin câna gel
4.
Dâimâ bah -i vuzû’ söyler dehân-" lülesi
El salar gûyâ ki dest-i kefçesi at âna gel
5.
Âbdest al câmi-i vâlâs"na eyle k"yâm
Âb-rû peydâ edip dîvân-" âlî âna gel
6.
Vâye-gîr ol âb-" râhmetden sahâb-âsâ müdâm
Vâdî-i isyâna gitme cânib-i gufrâna gel
7.
Dest-ef ân olarak gâlib dedim târîhini
Çe me-i îrîn meâb-" Vâlide Sultâna gel
30
HAZRET- HÂL D C VÂRINDA MÜ ÂRÜN LEYHÂNIN
MÜCEDDEN B NÂ EYLED ) SEBÎL N TÂRÎH D R
1.
Matlâ-" hur îd-i pür-envâr-" evc-i saltanat
Vâlide Sultân mihri eh güzin-i kâm-yâb
2.
Hazret-i Sultân Selîm’e celb-i davet etmege
Bah eder hayrat-" bî-pâyân ü mâl-" bî-hîsâb
3.
Zât"d"r mecmû’â-i envâ-i birr ü mahmidet
Pertev-i idrâkidir nûr-" duâ-y" müstecâb
4.
Nev imâretle edip âfâka it’âm-" taâm
Mîzbân-" Seyyidül-Kevneyn ald" intisâb
5.
Hayr-" cârîsinden oldu cümle âlem müstefiz
Bir de ez-cümle makâm-" hazret-i Halîd’de âb
6.
Zümre-i ashâb-" pâkîn rûh"na olmu sebîl
Selsebil-i ayn-" r"dvan oldugu bî-irtiyâb
7.
Gâlib-i dâi dedim târîh-i itmâm"n tamâm
Selsebil-i mihr-i âhi subh-" envâr-" sahâb
31
MÜ ÂRUN LEYHÂ HAZRETLER N N LEVEND
Ç FTL G -NÂM MAHALDE D GER
ÇE MELER NE TÂRÎHD R
1.
Hazret-i Vâlide sultân-" mihr- âh-" benâm
Yapd" bu çe m-i pâkîzeyi gâziler için
2.
Dehen lûlesi eker gibi eyler takrîr
Bir numûne sorana çâ nî-i Kevser için
3.
Ömrü mevfûr ola hem hâs"l-" ömrü mesrûr
Bezl-i mâl eyledi ho nudi-i peygamber için
4.
Çâr-" yâr avnî ile söyledi Gâlib târîh
Çe me-i Vâlide Sultân yeni le ker için
32
MÜ ÂRÜN LEYHÂNIN CÂM - ERÎF ÇÜN
SÖYLENEN TÂRÎH- RA’NÂLARIDIR
1.
Hazret-i Vâlide Sultân-" Mihr-i âh âlem
Yapd" çün lutf ile bir câmi-i gerdûn-girdâr
2.
Okusun levhde târîhini Gâlib urefâ
Câmi-i Vâlide Sultân ne muallâ âsâr
33
HAZRET- BEYHÂN SULTÂN ALEYYETÜ - ÂNIN B NÂ
EYLED G SÂL HSÂRÂY-I ÇERÂGÂNIN TÂRÎH D R
1.
Zihî sahîl-sarây-" dil-kû â iklîm-i nev-bünyâd
Mukâbildir kusûr-" bi-kusûru mülk-i imkâna
2.
Müzerke tâk"n" fark edemez nûr-i mücessemden
Bak"p seyr eyleyen âyîne-i hur îd-i râh âna
3.
Hezârân gül en ü kâ âne var kim nak -" rengînin
Degi mez ehl-i dikkat ki ver-i Ke mîr ü Kâ âna
4.
Kevâkib birbirine gösterir em’-i ebistân"n
Bilir âvîzedir mehtâb o bâlâ tâk u eyvâna
5.
Cevâhirden nücûm-" bî aded tahsîn eder enzâr
Mü a’ a âsitân"ndan ç"k"nca çarh-" keyvâna
6.
Kef-i efsûs olur revzenlerinden dest-i gül-ef ân
Eger te bîh edersem sehv ile subh-" bahârâna
7.
Akar sular gibi giryân olur zerhall-i etrâf"
Eger mevc-i güherden benzedürsem mevc-i ummanâ
8.
Al"nm" d"r Horâsânîsi derdim kasr-" mü gûdan
Eger Ferhad bulsa dest-res kûh-" bedah âna
9.
Keç-i dîvâr"n" kâfûr-" cennetden demek mümkin
Sefîd-âba eger mess etse hâcet bedr-i tâbâna
10.
Nûku -" gonce kim zîb-i ükûfistân sakf"d"r
Gül-endâzân istihzâ olurlar rûy-" hûbâna
11.
Olur âyeste tâk-" pür-nigâr" dû -" hur îde
Eger bir hil’at-i zer-dûz lâz"m gelse âhâna
12.
Münakka fer i hep nâdîdedir kim gelmemi dir hîç
Kuma -" hâhi i ehbender huylâ-y" insâna
13.
Nice müstagrak olmaz hayretle seyr eden ol fer i
Dü er bir sîm ü zerden kulzüm-i bî-hadd ü pâyâna
14.
Furûg-" devleti müzdad ola Beyhân Sultân"n
Nigâh-" lutfu ancak nûr ü fer verdi Çerâgâna
15.
O sultân kim cenâb-" hâher-i Sultân Selîm Hând"r
Vücûd-" bî-nâzîri müftehirdir Âl-i Osmanâ
16.
Kermden halk olunmu bir güherdir zât-" vâlâs"
Kerâmetden ni ân gösterdigi çokdur kerîmâne
17.
Sadâ-y" lâmisâs" kâ’r eder eflâke Kârûnun
Eger ihsân için destin tutârsa kîse-i kâna
18.
Kal"r zir-i gubâr ahterleri meydân-" gerdûnun
Eger nevbet gelirse cünbi -i keff-i zer-ef âna
19.
Eder bir demde bahr-i lutfu "ftâ dûzah-" h"rs"
O rütbe müsta’iddir me rebi cûd-" firâvâna
20.
O rütbe halk" halk eder ki elbet zâbt ederdi ol
Eger râbt olmasayd" dîn ü devlet adl ü ihsâna
21.
Münevver kalbi halkullâha mecbûr-" terâhhümdür
Ne mü kildi terâhhüm z"dd olayd" nûr-" irfâna
22.
Cnâyetler ki gördüm gâibâne hulk-" pâkinden
Degil güncîde aslâ keffe-i mizân-" nisyâne
23.
Kemâl-" vüs’atiyle lâne-i günci kdir farzâ
Bu bünyâd olsa nisbetb yapt"I" kalb-i zâifâne
24.
Eder peyveste çarh-" çârüme nakkâre-i cûdûn
Ne revnak buldu seyr et sâyesinde Mevlevî-hâne
25.
Heb-i târîk-i gamda vâdi-i hayretde kalm" ken
Nigâh-" H"zr eri di Gâlib-i bî-sâbr ü sâmanâ
26.
Hudâ ömrün ziyâd esbâb-" zevkin bî-nefâd etsin
Eri sün pây-" lutfu kû e-i dâmân-" devrâna
27.
Duâ-y" hayr"n evrâd eyleyip târîhin etdim yâd
Bu sâhil-gâh ola levh-i safâ Beyhân Sultâna
34
SMETLÜ BEYHÂN SULTÂN AL YYETÜ - ÂN
HAZRETLER N N B NÂ BÛYURDUKLARI KASRA
TÂRÎHD R
1.
Levha allâh hô â kasr-" muallâd"r bu
Kâh-" zer tâk-" felekden dah" bâlâd"r bu
2.
Zer ü gevher o kadar var ki der ü bâm"nda
Masraf-" ma’den ü yemm hâs"l-" dünyâd"r bu
3.
Olmasa rütbede gerdûnundan a’lâ der idim
Havza aks etdi meger târem-i mînâd"r bu
4.
Bilmeyen kadri Süleymân ile kadr-" mûru
Ar -" Belkîs ile zann etdi ki hem-pâd"r
5.
Her ruhâm" eker-i M"sr-" melâhatdand"r
Yûsufistân-" safâ re k-i Zelîhâd"r bu
6.
Ahterân olmaga gülmih-i hârîmi yara "r
Çe m-i tahsîn ile mazûr-" Mesîhad"r bu
7.
Çarh-" pîr ayn"n mihr ü mehi alm" gözüne
Seyrine sîr olamaz özge temâ âd"r bu
8.
Sa’y eder tavf"na sükkân-" hârîm-i Ceberût
Cünd-i envâra meger hayme-i Hazrad"r bu
9.
Seng-i mermerleri kâfûr-" behi t olsa sezâ
Rûz u eb re k ile efsâne-i hâvrâd"r bu
10.
Pî gâh"nda çak"l ta lar" encümdendir
G"bta-endâz-" Çerâgân-" felek-sâd"r bu
11.
Bunâ benzer mi yâ mü gû-yi latîf-i Hîrîn
Dâmen-i kûhdur ol âlem-i bâlad"r bu
12.
Görmemi mislini hiç çe m-i sefîd-i asdâf
Bihterin gevher-i nâzm-" leb-i deryâd"r bu
13.
Çarha vakt-i seher ü gül ene eyyâm-" bahâr
 "ka bezm-i târâb mürdeye ihyâd"r bu
14.
Üsrüb-i bâm-" siyeh perçem-i mahbûbând"r
Z"ll-i eh-perr-i hümâ s’aye-i tûbâd"r bu
15.
Nak -" ebrûyile der-gâh" hilâlistând"r
Secde-fermâ-y" nigârân-" hod-ârâd"r bu
16.
Bu kadar kevkebeyi hazret-i mâh-" Ken’ân
Zann eder görse eger âlem-i rü’yâd"r bu
17.
Tûtiyân-" çemen ol kasra sürû ând"r hep
Mülk-i Ke mîr degil ki ver-i ma’nâd"r bu
18.
Diyemem ki eser-i fikri Sînimmârîdir
Misli yokdur var ise sanât-" sîmyâyd"r bu
19.
Târh ede resmi çün Hazret-i Beyhân Sultân
Ne kadar medh ü senâ eylesem ahrâd"r bu
20.
Hâher-i âh-" cihân zübde-i Âl-i Osmân
Âleme mahz-" atâ bah i -i Mevlâd"r bu
21.
Zât" mecmûa-i eltâf-" Hudâd"r der isem
Âllemellâh ki bî-rayb ü müdârâd"r bu
22.
Dâima hayr-" duâs"yle degil mi me gûl
Cünd-i eflâk bilir Gâlib-i eydâd"r bu
23.
Nâsa târîhini bu vechile etdim takrîr
Bârekallâh zehî kasr-" ferâh-zâd"r bu
35
SMETLÜ HADÎCE SULTÂN ALEYYETÜ - ÂN
HAZRETLER N N SÂH L-SERÂYLARINA
TÂRÎHD R
1.
Hô â kasr-" müzerke tâk-" bî-mânend-i müstesnâ
Ki eyler ser-fürû eyvân"na bu künbed-i mînâ
2.
Meger bu kasr-" rengârenk bir simûrg-" manâd"r
Cki ehperridir gûyâ iki bâg-" behi t-âsâ
3.
Sebükrûhâna bu ârâyi anda ba ka hâletdir
Hümâlar sâyesidir üsrüb-i bâm bilir dünya
4.
O mehtâbiyye ol havz-" münevver pî gâh"nda
Bilir âyine-i subh u safâya eyler istignâ
5.
Ne havz ammâ ki bir deryâ-y" emvâc-" letâfetdir
Eder deryûze feyz-i ebr-i nisân-" güher-bah â
6.
Aceb bir nev-zemîn târh eylemi ler kim gülistân"n
Nukû "nda hezârân tâze mazmûnlar olur peydâ
7.
Dehân" pâkini gevherle memnû eylemi gerdûn
Mü erref oldugiyçün hâk bûsiyle leb-i deryâ
8.
O rütbe zîb ü ziver sîm ü zer sarf eylemi ler kim
Gören girdâb-" gevher zann eder mevc urmada gûyâ
9.
Nazîri girmemi dir hâs"l" bahr"n kulag"na
Budur lafz-" Ne ât-âbâda ancak kasr olan ma’nâ
10.
Niçe âyeste olmaz ç"kmaga ta ar a evsâf"
An" ber âsümân-" ân-" âlî eyledi a’lâ
11.
Selîm Hân-" kerîmin hâheri sultân-" pür unvân
Cenâb-" nâm-dâ -" hazret-i mevsûfetül-Kübrâ
12.
O Sultân vücûdu mahz-" ihsândan mürekkebdir
Der-i lutfundan ister feyz-i rif’at târem-i alâ
13.
Kerim-i kâmrân deryâ-y" ummân lutfu bi-pâyân
Atâ-bah -" cihân ferman dih-i iklim-i istignâ
14.
O nîk-endî e ki tebdil olur bûy-" gül-i Adne
Güzâr etse dilinden bir kelâm-" âte în farzâ
15.
O himmet-pî e ki tekmîl eder mimâr-" re’yiyle
Eger nâk"s kal"rsa nûr-" bedr-i âlem-i bâlâ
16.
O âlî-câh ki deryûze eyler âsitân"ndan
Meh-i nev vaz’-" ebrû eyleyip bir rütbe-i ednâ
17.
Hudâ ikbâlin efzûn ede ömrün mâye-i gerdûn
Cihân durdukca dursun ol kerem-kâr-" cihân-pîrâ
18.
Duâ-y" hayr ile Gâlib dedim târîh-i itmâm"n
Ne âta ola bâdî bu Ne ât âbâd-" nev-in â
36
SMETLÜ BEYHÂN SULTÂN AL YYETÜ - ÂN HAZRETLER N N
MÜCEDDEDEN NBÂ OLUNAN KASIRLARINA
TÂRÎHD R
1.
Bârekallâh bi-bedel kasr-" bülend-i dil-ni în
Var m" misli i te Îsâ i te çarh-" çârümîn
2.
Nak " dîvâr"nda yer yer gülistânlar rû-nümâ
Gösterir erbâb"na her kû esi huld-" berîn
3.
Ol kadar zeyn etmi etrâf"n nukû -" bül-aceb
Safha-i erjeng gelsin bundan als"n hurde-çîn
4.
Bu sarây-" dil-kü â bir hâtem-i zerdir meger
Anda bu kasr-" mü a’ a’ gûyiya lâl-i nigîn
5.
Âlem-i envârd"r gûyâ o havz-" cân-fezâ
Âb-" gevher-nâb-" Cennetden ç"kan mâ’-i maîn
6.
Mevc urur nûr-i nigeh-mânend ol âb-" latîf
Kim beyâz-" dîdeden k"lm" ruhâm"n hûr-" în
7.
Seng ü h" t" nev-bahâr" î den gelmü bütün
Pî gâh" sanma mermerdir dö enmi yâsemin
8.
Havz" bir gevherdir ammâ kim bu havz-" devletin
Sâyesi olmu o deryâya sevâd-" anberîn
9.
Sâza hâcet yok sadâ-y" âbdan eyler bu kâh
Her târaf sandûka sâat gibi mevzûn tanîn
10.
Havz"na olmu u’â-" âftâb âb-" hayât
Sedd-i Cskenderle tanzîr edemez fikr-i metîn
11.
Hâs"l" bir sözle mümkindir her evsâf"n edâ
Sâhibi Beyhân Sultând"r ne lâz"m ân u în
12.
Hâher-i sa’d-ahter-i Sultân Selîm-i kâm-kâr
Mültecâ-y" ehl-i irfân hayr-hâh-i mülk-i dîn
13.
Dâimâ bu kasr-" âlîde safâ-y" vakt ile
Zevk ü âdilerle olsun kâm-yâb u kâm-bîn
14.
Devleti iz’âf-" ez’âf ola i i bî-hisâb
Hâd hezâr i’zâz ile olsun hatâlardan emîn
15.
M"sra-" târîhini Gâlib bilâ-pervâ dedim
Burc-" mihr-i evc-i ma’nâ kasr-" pâk ü nâzenin
37
REÎS- ESBAK RÂ D EFEND MERHÛMUN MAHDÛMI
HASAN FFET BEG N VELÂDET TÂR H D R
1.
K"lup deryâ-y" irfân mevc-i mevzûn
Dogar mânend-i gevher t"fl-" mazmûn
1.
Sehâb-" harf içinde mihr-i manâ
Eder çarh-" dili fânûs-" gülgûn
3.
Müselseldir kanâdil-i mahabbet
Biri birini eyler nûra me hûn
4.
Cihâna gelmeden maksûd ancak
Vücûdu eylemekdir rûha makrûn
5.
Tutup kudsîleri dâm-" t"bâ’a
Ma’ârifle ede pervâz-" gerdûn
6.
Degildir her kesin kâr" bu himmet
Olur mu hümâ zib-i hümâyûn
7.
Gönül lâz"m ki âgâh ede gönlü
Ferah versin mi bezme kalb-i mahzûn
8.
Olur erbâb"na âsân bu manâ
Muhakkakd"r musaddak sanma mahzûn
9.
Ki yanî beslemek bir mâhtâb"
Degildir hayta-i gerdûna bîrûn
10.
Bir efkâriyle alm" ken tahayyür
Göründü kalbe bir hâl-i dîger-gûn
11.
San"rs"n zîr ü bâlâ oldu pür-nûr
Gül ü sûsenle doldu de t ü hâmûn
12.
Süâl etdim bu ark"n bâ’isinden
Eri di bir sadâ ber-vefk-i kânûn
13.
Ki etdi feyz-i nisân ile "zhâr
Muhît-i ma’rifet bir dürr-i meknûn
14.
Olup bir t"fl-" nev-tâli’le hurrem
Cihâna k"ld" çün hur îd ebhûn
15.
Cenâb-" hazret-i Râ id Efendi
Ki andan halk râzî baht memnûn
16.
Reîsüd-devle ferd-i bî-müdânî
Ki nûr-" fikridir sâf-" Felâtûn
17.
Riyâz-" ki ver-i endî esinde
Muhalled bendesidir Cbn-i Haldûn
18.
Yan"nda hall ü akd-" nazm-" devlet
Hemân bir cünbi -i ebrûya merhûn
19.
Kü âyi râyegând"r meclisinde
Fakat gül goncedir var ise dil hûn
20.
Mesertelerle s"hhat âfiyetle
Hemî e devletinde dâim olsun
21.
Dedi Gâlib bu m"sra birle târîh
Hasan Cffet Bey ola ömrün efzûn
38
YEN KAPU DERGÂH-I ERÎF A ÇIBA ISI BULUNAN ERÎF AHMED DEDEN N
MAHDÛMU MUHAMMED KUDRETULLÂH EFEND N N VELÂDETLER NE
TÂRÎHD R. ANCAK TÂRÎH- MEZ-KÛRUN EBYÂTINDAN B R BEYT N MANÂ-YI
MAZMÛNU POST-N ÎN- R ÂD OLMALARINA ÂRET BUYURMU LARDIR.
KEMÂL- KERÂMETLER NDEN OLDU)UNA
ÜBHE YOKDUR. BE NC
BEYTE NAZAR OLUNA HEM TÛL-I ÖMR LE MUAMMER OLMALARINA
DELÂLET VE HEM POST NÎ N- RÂH-I R ÂD OLMALARINA ÂRETD R.
KADDESALLÂHU SIRRAHUL AZÎZ
1.
Herîf Ahmed Dede merd-i tarîkat
Yüzünden dogdu bir mihr-i münevver
2.
Çerâg-" hânedân-" âl-i Yakûb
Riyâz-" Mevlevîde gonce-i ter
3.
Aceb masûm-" pâk-i nesl-i tâhir
Kerâmet bahrine zîbende gevher
4.
Ni ând"r übhe yok sâhib-zamândan
Bu kudret oldu zîra günden ezher
5.
Eder çok münkiri ikrâra davet
Hemân olsun bu âlemde muammer
6.
Nice âsâr olur andan hüveydâ
Muînidir an"n Heppir ü Hepper
7.
Dedim târîh-i mîlâd"n" Gâlib
Muhammed Kudretullâh lutf-" Haydar
39
TARÎKAT-I ÂL YYE- MEVLEV YYEDEN HÜSEYN EFEND - NÂM ZÂTIN
MAHDÛMU VELÂDET NE TÂRÎHD R
1.
Mesned-ni în-i matbâh-" Monlâ-y" Rûm olan
Yanî Hüseyn Efendi o pür-kadr ü itibâr
2.
Olmu meger ki kendi kûçek-zâde-i nesîb
Etse revâd"r öyle saâdetle iftihâr
3.
An" o zât için nefes evlâd" eylemi
Buldu bu gûne hidmet-i vâlâya iktidâr
4.
Bir nahli geldi âlem-i dünyâya lâ-cerem
K"ld" nesîb Yûsuf ile evvelde nâm-dâr
5.
Olsun o t"fl ömr-i azîziyle kâm-yâb
K"ld" nigâh-" himmet-i pîr-i kerem- i’âr
6.
Her kim bu hanedâna dü erse bülend olur
Nâz eylese sipihre an"n bendesi ne var
7.
Târîh dedi Esad-" Gâlib bu m"sra"
S"rr" Nesîbin ola bu Yûsufdan â ikâr
40
HUMBARA-HÂNE DERÛNINDAN MÜCEDDEDEN N Â BUYURULAN
HENDESEHÂNEN N TÂRÎH D R
1.
Cenâb-" Hân Selîm-i madelet-kâr
Ki oldur merkez-i per-gâr-" dünyâ
2.
Edip takdîm-i "slâh-" masâlîh
Cihân" k"ld" mamûruz-zevâyâ
3.
Geçip tedkîk-i Öklidîsi re’yi
Hikemde oldu Eflâtûn-" alâ
4.
Sezâd"r olsa pây-endâz-" râh"
Kumâ -" atlas-" gerdûn-" hazrâ
5.
Mühimât-" umûr-" ceng-i yekser
Aristo gibi tedbîr etdi hakkâ
6.
Edip ez-cümle ihyâ fenn-i harbi
Mühedishâne bünyâd etdi hâlâ
7.
O suretde musanna kim görenler
Olur hayretle çün nak -" heyûlâ
8.
K"lup tesîs e kâl-i mahâret
Binâs" oldu k"stâs-" temâ â
9.
Bu m"sra geldi ber -târîh Gâlib
Mühendis-hâne-i nev-resm-i vâlâ
41
NÂ D BRÂH M BEG MÜCEDDEDEN B NÂ EYLED KLER KONAGA
SÖYLENEN TÂRÎHD R
1.
Bermekiyyü’l-hisâl Nâ id Beg
Kim odur ced-beced kerîmün-nâs
2.
Cktizâ-y" ulüvv-i tab’"nda
Yapd" bu beyti âsümân-cinâs
3.
Sanki bu hâneye bu kâ âne
Ceyb-i cânânda dürc-i pür-elmâs
4.
Hâh-beyt-i kasîde-i vahdet
Kesret âmîz ü âirâne libâs
5.
Ma’rifet hâne-i felek-ferheng
Kalb-i ârif-ve ülfet-istinâs
6.
Münderic anda magz-" fazl u hüner
Beyt-i ma’mûrdur serâ-y" havâs
7.
Ehl-i manâ derûnudur gûyâ
Kim an"n vüs’ati bîrûn-k"yâs
8.
Hem çü sandûk-" sâ’a pâk-edevât
Bit-tab’i fer ü sadr" kadr- inâs
9.
Kasr-" vâlâ-y" huld-" irfând"r
Ana benzer mi çarh-" köhne hirâs
10.
Lâne-i tâ’ir-i hümâ-y" himem
Matla-" subh-" sâd"k-" enfâs
11.
Sâhibi her nefes çü subh-" tarab
Ola handân edip Hudâya sipâs
12.
Gâlib in âd"na dedim târîh
Encümengâh-" feyz-i pâk-esâs
42
MEVÂLÎDEN EMSEDD N EFEND N N MEKKE- MÜKRREME PÂYES
SÖYLENEN TÂRÎHD R
1.
Âferîn ey kevkeb-i ikbâl ey baht-" civân
Matla’"ndan eyledin envâr-" lutfun râyegân
2.
Neyyir-i burc-" saâdetden edip i râk-" nûr
Oldu hakkâ âleme mihr-i kerem pertev-fe ân
3.
Yanî Hemseddîn Efendi hâil-i tevfîk olup
Pâye-i Mekkeyle oldu kâmkâr ü kâmrân
4.
Öyle bir fazl-" bahâr-" mekremetdir zât" kim
Bûy-" hulkundan muattard"r dimâg-" gül-sitân
5.
Öyle bir hur îd-i himmetdir ki kalb-i enveri
Tâbi -i i râk"n" almaz fezâ-y" âsümân
6.
Zâhir oldu kendüye arz-" mukaddesden bu feyz
Eylese câiz kerâmet gösterip tayy-" zamân
7.
Mans"b-" Hâm içre dâirken misâl-i mâhtâb
Subh-" devlet-ve zuhûr etdi bu fazl-" müsteân
8.
Dem-be-dem olsun ilâhî vâs"l-" evc-i alâ
Ahter-i kadr-i hazîzinden emîn olup amân
9.
Bir mübe ir geldi Gâlib söyledi târîhini
Pâye-i Ka’beyle Hemseddîn Efendi buldu ân
ÇN
43
HEMSEDDÎN EFEND B LÂD-I ERBA’ADAN ÂM MONLÂSI OLDUKDA
SÖYLENEN TÂRÎHD R
1.
Hazret-i Hemsî Efendi kim odur âfâkda
Matla-" mihr-i fezâil mehbit-" nûr-" felâh
2.
Harkdan tâ garba dek ol âftâb-" iffetin
Var ise gelsin nazîri i te hayyalas-salâh
3.
Pertev-i re’y-i münîriyle safâ-y" sînesi
Hem vi âhüs-sadrd"r ikbâle hem sadrül-vi âh
4.
Nûr-" manâ oldu çün rû en sevâd-" harfden
Hâmdan etse aceb mi subh-" devlet iftitâh
5.
Râbiayla ç"kd"g" târîhini Gâlib dedim
Vâdî-i am oldu Hemseddîn Efendiden sabâh
44
TÂRÎH- VEFÂT-I SÂKIB DEDE EFEND
1.
Heyh Sâk"p Mustafâ hazretleri ol pîr-i pâk
Râh-" Mevlânâda Hems-i zât"n olmu pertevi
2.
Hazret-i sultân Ergûn dergehin âbâd edip
Eyledi çil sâldan efzûn ders-i Mesnevî
3.
Zeyl edip Eflâkî-i sâhib-menâk"b tuhfesin
K"ld" ervâh-" selefden niçe nakl-" mânevî
4.
Eyledi gûyâ ki tashîh-i kavânin-i tarîk
K"ssa z"mn"nda olup âdâb-" fakr" muhtevî
5.
Fazl u irfân u kemâlât" ayân-ender-ayân
Kavli burhân nisbet-i ke f ü kerâmât" kavî
6.
Bâg-" in âs"na berg-i hu ki magz-" Nergisî
Mahzen-i nazm"nda bir derbâni tab’-" Gencevî
7.
Menba’-" esrâr-" Mevlânâd"r ol zât-" güzîn
Hak bu kim eslâf"n olmu du tamâmen peyrevi
8.
Mâtemin gû eyleyip Gâlib gürûh-" â "kân
Dediler târîh-i fevtin hây hatm-i Mevlevî
45
HÂL S AHMED DEDE HAZRETLER N N DÂR-I CEMÂLE TE RÎFLER NE
TÂRÎHD R
1.
Hâlis Ahmed Dede ol kâmil-i Sâk"b-zâde
K"ld" bu mesnedi çil sâldan efzûn me’men
2.
Pûte-i a kda kâl eyledi cism-i sâf"n
Pederlerinden olup iksîr-i nazar tâb-efken
3.
Hâh-" nev sikk-i iklîm-i mahabbet oldu
Mesnevî nûr" edip nak -" revân"n rû en
4.
Nükre-i kalbi alâyikla degildi mag û
Kân-" ihsân idi irfân idi ma’den ma’den
5.
Kîmyâ gibi adîm idi cihânda misli
Yanî hem fâz"l u hem âir-i sencîde-suhen
6.
Surh-" rûy" mihek-i tecrübe-i mevt oldu
Tam m"’yâr idi pür-kadr idi hem nâdire-fen
7.
He cihetden gelir âvâz-" teessüf Gâlib
Nakd-i hâlis gibi Ahmed Dede ç"kd" elden
46
TÂRÎH- VEFÂT-I EYH EBÛBEK R ÇELEB EFEND
1.
Kerâmet menba" Monlâ-y" Rûmun nesl-i pâkinden
Cenâb-" eyh es-seyyid Ebû Bekr ol eh-i ma’nâ
2.
Olup çil sâl zîb-i mesned-i ecdâd-" zî- ân"
Zihî hayrul-halef kim eyledi erkân"n" icrâ
3.
Kerâmâtiyle takvâs"yla zât"yla zamân"yla
Ulûm-" zâhir ü bât"nda bulmu du yedi tûlâ
4.
Müberhendir ki gavs-" azam-" devrân idi zirâ
Niçe ehl-i velâyet hâk-i pây"n k"ld"lar mevâ
5.
Diyâr-" Konyan"n hirz-i emân"yd" o server kim
Edince nakl-i Ukbâ kopdu ol dem “Tâmmetül-Kübrâ”
6.
Esâs"d"r cihân"n hânedân-" evliyâ el-hak
Husûsa nesl-i Mevlânâd"r ol tavsîfe evlâ
7.
Hüdâ her demde müzdâd ede nesl-i pâk-i Monlây"
Felek durdukça dursun ol gürûh-" pâk-i müstagnâ
8.
O âh"n böyle yazd" r"hlet-i târîhini Gâlib
Ebû Bekr ibn-i Monlâ etdi azm-i âlem-i alâ
47
TÂRÎH- VEFÂT-I ÂR F EFEND BN- EBÛBEK R ÇELEB EFEND
1.
Fahr-" esnâf-" sanâdîd-i fuhûm
Hânedân-" hazret-i Monlâ-y" Rûm
2.
Evlayân"n cümle oldu serveri
Ba kad"r kurb-" ilâhîde yeri
3.
“Sümme vechullâh”la burhân-" yakîn
Ka’be-i kûy" matâf-" ârifîn
4.
Himmet ol dergâhdan maksûmdur
Czz ü ân" âleme malûmdur
5.
Hâliyâ mesned-ni în-i kâm kâr
Heyh Ebûbekr o azîz-i nâm-dâr
6.
Sâlikân-" râh-" Hakka reh-nümâ
Kutb-" âlem merkez-i mecd ü alâ
7.
Âsümân-" rif’atinde ber-karâr
Olmu idi bir meh-i alî-tebâr
8.
Merd-i sâhib-hâl-i Ârif-nâm idi
Kadr ü ân" öhre-i eyyâm idi
9.
Ey hô â necl-i erîf alî-peder
Sanki subh-" nûr-" mihri tâbver
10.
Lîk âdetdir sipihr-i bî-direng
Her gün eyler bir gülü efsürde-reng
11.
Böyledir her dem medâr-" gerdi i
Dâimâ efsûn u hayretdir i i
12.
Dü dü hâke âhir ol zât-" güzîn
Hemçünân ki sâye-i ar -" berîn
13.
Subha erdi em-i ömr-i devleti
Mahv-" nûr oldu vücûd-" izzeti
14.
Vâlid-i pâkine Rabb-" zül-celâl
Bir dah" göstermeye böyle melâl
15.
Cây-" gül her çend kim gülzârd"r
Bülbülân"n kâr" âh ü zârd"r
16.
Bendesi Es’ad tahayyül eyledim
Nutk-" Monlâdan tefe’’ül eyledim
17.
Mesnevîden geldi bu beyt-i erîf
Nokta s"gmaz tâm târîh-i latîf
48
EYH HÜSEYN EFEND KUDD SE SIRRUHÛ HAZRETLER N N
NT KÂLLER NE TÂRÎHD R
1.
Cenâb-" Heyh Hüseyn a ç"ba "-" dergâh
Ki eylemi di nice sâl h"dmet-i merdân
2.
Edip ayân semâ-" safây" u âka
Ederdi tavr-" latîfi cihân" ser-gerdân
3.
Bu hânkâhda eyh oldu âhir ömründe
Kalenderâne o âdem geçirdi ol sultân
4.
Egerçi vâk"f-" esrâr pîr-i fânî idi
Eri di gû "na hem “küllü men aleyhâ fân”
5.
Füyûz-" mülhim-i gayb-" ile geldi bir târîh
Hüseyn Efendiye enseb behi te cevlân
49
TARÎKÂT- HALVET YYEDEN PÎR- FÂNÎ MOREVÎ EYH MUHAMMED
EFEND ’N N FEVT NE TÂRÎHD R
1.
Morevî e - eyh Muhammed hazreti kim niçe sâl
Eylemi di âsitân-" pîrde ikrâm-" zayf
2.
Öyle me’lûf olmu idi çille-i merdâneye
Kim egilmi di ten-i pür-cevheri mânend-i seyf
3.
Has idi feyz-i kü âyi îve-i etvâr"na
Gül gülistân idi bezm-i vasl" çün eyyâm-" sayf
4.
Ne ’e-i tevhîde gûyâ dürc-i pür-envâr idi
Mahremân-" ülfetin eylerdi hep pür- evk-i keyf
5.
Gevher-i e kiyle Gâlib yazd"lar târîhini
Heyh Muhammed çekdi cismin çilleye medfende hayf
50
TARÎKAT- KÂD R YYEDEN PÎR- FÂNÎ GÜMÜ DEDEN N FEVT NE
TÂRÎHD R
1.
Pîr-i tarîk-i fakr u fenâ Heyh-i Kâdiri
Ol kim cihân Gümü Dede bilmi di zât"n"
2.
Bir merd-i sâf-me reb-i kâmil-iyâr idi
Mahv eylemi sebîke vahdet s"fât"n"
3.
Verdi fenâya sikke vü tâc ü ridây" hep
Kesdi bu dâr-" darba olan iltifât"n"
4.
Uçdu ukâb-" himmeti ems-i hakîkata
Kîmyâ-y" a ka verdi sipihrin sebât"n"
5.
Târîh-i rihletini mevâlîd okur ayân
Kâl eyledi Gümü Dede nakd-i hayât"n"
51
YE KAPI DERGÂH-I ERÎF EYH SEYY D ALÎ EFEND ’N N MAHDÛMI
FEVT NE TÂRÎHD R
1.
Seyyid Cskender Dede ol t"fl-" sâhib-s"rr-" pîr
Nahl-i pâk-i eyhes-seyyid Alîyy-i Mevlevî
2.
T"fl-" nevzâd idi gerçi hurd idi enzârda
Mazhar-i tevhîd idi mânend-i beyt-i Mesnevî
3.
Etmeyip bu tekye-gâh-" âlem-i kevne nazar
Zâhir oldu kendide evk-i likâ-y" uhrevî
4.
T"fl-" endek-sâlinin s"rr-" kemâl edip zuhûr
Âk"bet bu tekye-i vâlâda oldu münzevî
5.
Vâs"l-" kurb ol"cak Gâlib dedi târîhini
Buldu Cskender Dede budur hayât-" manevî
52
HÂCEGÂN-I NEK BEND YYEDEN EYYÛB EYH ÎSÂ EFEND N N FEVT NE
TÂRÎHD R
1.
Hâcegân-" Nak "bend içre bu âlî-himmeti
Mazhar-" esrâr etmi di Bahâeddin Hâh
2.
Hak bu kim ayn" kitâb ü sünnet idi mesleki
Nisbet-i bâlâ-y" pîrân"ndan yokdur i tibâh
3.
Etdi bu mesnede çok eyyâm ir âd-" en’âm
Heyh Abdullâh Efendi’den görüp âdâb ü râh
4.
Hû - derdemle ederken dembedem h"fz-" nefes
Bâz kerd oldukda mercîi kurb-" ilâh
5.
Halvet-i hâs eyleyip bu encümende nâgehân
Bâb-" huld-i mânevîyi k"ld" r"zvân-ve penâh
6.
Râb"tayla girsin â "klar deyü dergâh"na
Âsitân-" eyhi etmi dir edeble cilve-gâh
7.
Medd-i âhiyle sebak-hânân ders-i sohbet-i
Dediler târîh-i fevtin hâce Îsâ gitdi âh
53
Z KRÎ DEDE-NÂM B R ÂR F Ü ÂGÂHIN FEVT TÂRÎH D R
1.
Pîr-i fânî-i cihân Zikrî Dede
Sohbet etmi nice ehlüllâh ile
2.
Alm" idi ne ’e-i irfân-" Hak
Cem olup çok ârif-i âgâh ile
3.
Hâk-i pây"nda Fasîhîn defn olup
Oldu hem-sâye o âlî-câh ile
4.
Fevtinin Gâlib dedim târîhini
Göçdü yâ hû Zikrî ismullâh ile
54
HÂCI ÖMER BABA-NÂM B R MUH BB- ÂL- ABÂNIN FEVT TÂRÎH D R
1.
Hâcî Ömer Baba ki bu gül ende niçe sâl
Olmu du feyz-i pîrle hem-hâlet-i sabâ
2.
Chyâ edip Yar"mca Babay" tamâm-" ömr
Râh-" r"zâda bir nefes etmedi hebâ
3.
Geçdi eb-i Berâtda s"dk u safâyile
Âl-i Muhammed a k"na dâim giyip abâ
4.
Lâ-büd gelir bu m"sra-" târîh fevtine
K"ld" diyâr-" câne seyâhat Ömer Baba
55
RÂTIB PA A-ZÂDE ABDURRAHMÂN BEG N VEFÂTINA TÂRÎHD R K BEYÂNÛD
1.
Abd-" Rahmân Beg ol melek-haslet
Rûh"nun ola â iyân" behi t
2.
Cbn-i Rât"b vezîr-i Âsaf-câh
Her birinin ola mekân" behi t
3.
Sâb"kâ Hehr emânetiyle be-kâm
Himdi mevâ-y" pür-emân" behi t
4.
Dânesi çekdi bu diyâra an"
Kabrinin ola çevre yan" behi t
5.
Kurb-" âhîde kâmrân idi hayf
Zât"n"n ol kâmrân" Behi t
6.
Öyle bir mîr idi ki âdem-i hâs
Hem lisân" vü hem cinân" Behi t
7.
Ç"kd" bir m"sra"yla târîhi
Ola yâ Rab makâm-" cân" behi t
56
TÂRÎH-C VEFÂT-I MUSÂHCB SEYYCD AHMED ATA
1.
Musâhib Seyyid Ahmed ol hüner-mend
Ki olmu du bu devre pîr-i Fârâb
2.
Dirîgâ eyleyip âheng-i r"hlet
Sadâ-y" “ircii”den oldu bî-tâb
3.
Karâr etdi makâm-" Mevlevîde
Ola ayîn-i rahmetden safâ-yâb
4.
Olur târîh-i sâl-i fevti Gâlib
Mu âhib oldu hâmû âna ahbâb
57
HÂCEGÂN-I DÎVÂN-I HÜMÂYÛNDAN SULTÂN SELÎM VAKFI KÂT B
MUSTAFÂ EFEND ’N N FEVT TÂRÎHD R
1.
Sultân Selîm kâtibi sertâc-" hâcegân
Sar"kç"ba " sâb"k sâhib-fünûn-" câh
2.
Dergâh-" evliyâ-y" makâm etdi cismine
Memnûn-" kurb-" vasl-" ede ruhunu ilâh
3.
Târîh-i sâl-i fevtidir ol merd-i kâmilin
Hak Mustafa Efendi’ye huldu ede penâh
58
YEN KAPU DERGÂH-I ERÎF POST-N ÎN EYH SEYY D ALÎ EFEND ’N N
L HYES TÂRÎH D R
1.
Sâkin-i hânkâh Bâb-" Cedîd
Mevlevî- eyh Alîyy-i dil âgâh
2.
Yanî Bûbekr Efendinin veledi
Vâris-i s"rr" ana peyrev-i râh
3.
Etdi isbât hatt ile nesebin
Hecere oldu sanki hatt-" siyâh
4.
Nev-civân merd-i pîr-me rebdir
Pîrdendir ana bu lu"tf-" nigâh
5.
Ç"kd" târîh deyü nezr etdim
Geldim bu iki m"srâ i te güvâh
6.
Safhâ-i rûy-" Âl-i Bûbekre
Nûr-" sebz-i Alî veliyyullâh
59
MUSTAFÂ EFEND -NÂM B R ZÂTIN L HYES TÂRÎH D R
1.
Hak Mustafâ Efendinin ömrün füzûn ede
Ser-levha-i mahabbet o zât"n senâs"d"r
2.
Tavr-" sütûde seyyid-i vâlâ-neseb kân"n
Bil-cümle halk vâlih-i hulku edâs"d"r
3.
Hatt"n mübârek eyleye Allâhü zül-celâl
Hakk"nda hayr ü menfa’atin ibtidâs"d"r
4.
Ber-vefk-" ârzû ân"n e kâl-i matlab"
Lihyân gelirse tâlinin müktezâs"d"r
5.
Makbûl buyurulur ise bir yerde kayd olur
Bu Gâlibin sözü ki hulûs iktizâs"d"r
6.
Ruhsâr-" sâde-levh bu târîhe re k eder
Crsâl-i lihye Seyyid-i Mürsel r"zâs"d"r
60
ABDÜLHAL M DEDE’N N RSÂL- L HYE TAR H D R
1.
Nûr-" ayn-" marifet Abdul-halîm-i pâk-zât
Kim odur hur îd-i manâya nazâr-gâh-" safâ
2.
Gösterüp mihr-i cemâli nûrdan fey’iz-zevâl
Hatt"n"n târîhi Gâlib ç"kd" hatt-" istivâ
61
SAHHÂF ZÂDEN N RSÂL- L HYE TAR H D R
1.
Abdülazîz o meh-ve -i Sahhâf-zâdenin
Yaz"ld" levh-i âr"z"na Mushaf-" cemâl
2.
Târîhi hatt" mü terîye dedi bedr-i tâm
Öp beslemeye nusha-i hüsnü azîzim al
62
SULTÂN MUSTÂFA BN- SULTÂN ABDULHAMÎD HANIN VELÂDETHÜMÂYUNUNA TÂRÎHD R
1.
Sulb-i âh Abdülhamîd Hândan yine
Geldi bir eh-zâde-i vâlâ-mekân
2.
Hâtif-i gayba suâl etdim an"n
Tâm târîhin çi târîh ü çi tâm
3.
Çün ezân-" a k erdi gû "ma
Bu nidâ el-Mustafâ hayrül-enâm
63
TÂRÎH- VELÂDET- ÂHAR
1.
Meh-i burc-" eref mîr Abdurrahmân
Çün oldu mazhâr-" hur îd-i devlet
2.
Derûna geldi bir târîh Gâlib
K"rân-" mâh izz ü mihr-i izzet
64
TÂRÎH- MÂ- CÂRÎ DER- BE KTA
1.
Derdim târîhini fass-" n"gîn-âsâ an"n Gâlib
Bu âb ile Be ikta oldu el-hak k"ta-" elmâs
65
SÂH B- DÎVÂN GÂL B EFEND M Z HAZRETLER N N VÂL DELER FEVT NE
TÂRÎHD R
1.
Vâlidem kim Emîne Hâtûndur
Rûhu olsun nâim-i emne elîf
2.
Geldi târîh-i r"hleti Gâlib
Ola yâ Rab makam" huld-" latîf
66
TARÎKAT- AL YE- MEVLEV YYEDEN MANASTIRLI HÂFÎZIN NT KÂL
TÂRÎH D R
1.
Mevlevî Hâf"z Ebûbekr Dede
Oldu seyyâh-" gülistân-" ühûd
2.
Eyledi hânkâh-" âlemde
A k ile evk ile ifnâ-y" vücûd
3.
Yazd" târîh-i vefât"n Gâlib
Okuya hâf"z" me’vâya Vedûd
67
TÂRÎH- VEFÂT-I SEYY D ÖMER BNÜ - EYH AHMEDÜ’S-SA’D
1.
Devha-i hazret-i Sadeddînden
Bir hezâr uçdu behi te vâ-hayf
2.
Oglu Heyh Ahmed-i sâhib-hâlin
Gitdi bir koçdu behi te vâ-hayf
3.
Vâlidi söyledi târîhin an"n
Ömerim göçdü behi te vâ-hayf
68
SÂH B- DÎVÂN EFEND M Z HAZRETLER N N YÂRI- VEFÂDÂRI ENÎS Ü CELÎS
Ü GAM-GÜSÂRLARI OLUP DA ÂZÎM- DÂR-I CEMÂL OLAN DERVÎ ESRÂR
DEDE’N N HAKKINDA GÛYÂ OLDUKLARI SÛZ-NÂK MERS YELER VE
TÂRÎHLER D R KADDESALLÂHÜ RUHEHÛ
1.
Esrâr Dede çileyi hatm etdigi dem
S"rr oldu serin-h"rka-" tâbûta çekip
2.
Gâlib dedi târîhini efsûs efsûs
Hem-demleri hayrân kodu Esrâr göçüp
69
TÂRÎH- KASR-I SULTÂN-I MÜ ÂRUN LEYHÂ
1.
Hâzret-i Beyhân Sultân-" kerâmet-veyâ kim
Kenz-i gayb-âsâ eder dünyâ-y" memnûn-" sehâ
2.
K"ble-i ikbâl ü devlet burc-" ismet kim mahal
Fer -i hâk olsa harim-i has"na bâl ü hümâ
3.
Sâyesinde müstetir ehl-i behi t-i ma’rifet
Mâyesinde münderic envâ-" eltâf-" Hudâ
4.
K"lsalar âyîne-i evsâf-" s"dk u safveti
Bir nefes îfâ-y" takrîr edemez subh-" safâ
5.
Âsmân-" kadri gevher-pâ -" dest-i mekrûmet
Âftâb-" cûdu revnak-bah -" iklim-i recâ
6.
Efser-i irfâna nûr-" fikret-i dürr-i eref
Hâver-i ikbâle feyz-i himmeti ems-i duhâ
7.
Cûdu bir sûretde kim gû etmemi harf-i taleb
Lutfu bir gayetde kim olamaz recâya â inâ
8.
Himmetin "zhâr edip k"ld" o sultân-" güzîn
Safî seng-i eb-çerâg ile çerâgân" binâ
9.
Birbirine göz k"rp"p eyler i âret her gece
Görmemi dir çe m-i ahter böyle bir sâhil-serâ
10.
Mevsim-i evvel bahâr"n vakt-i cû âcû una
Etseler te bîh o sâhil-hâneyi el-hâk sezâ
11.
Anda ez-cümle bu kasr-" bî-bedel kim yara "r
Olsa her gülmîh-i bir em’-i ebistân-" semâ
12.
Gülistân-" âlemi ta’tîr için âm u seher
Hâk-i dergâh"ndan i timâm-" lutf eyler sâbâ
13.
Kubbesinden örneIin als"n bu kasr-" zer-ke in
Lâz"m olsa nev-bâhar"n dû una zerrîn kâbâ
14.
Kâr ü nak âvâzesi eyler nukû unda zuhûr
Höyle dil-ke öyle hâlet-bah o rütbe can-fezâ
15.
Mâye-i ihyâs"d"r ezhâr" bâg-" cennetin
Pî -gâh"n cilve-gâh eden nesîm-i dil-kü â
16.
Böyle kasr olmaz bu resm-i nev yap"lmaz hâs"l"
Görmeden târh etmesin fikrinde mimâri-zekâ
17.
Böyle bir sâhil-serâ bir böyle kâh-" dil-ni în
C te dünyâ i te mâ-fi-hâ dah" varsa salâ
18.
Reng ü bûyu gül en-i endî eden gelmi meger
Nak "n"n her berki bir mana ile eyler nevâ
19.
Âlem-i endi enin bir genc-i nev-peydâs"d"r
Lâl olur vasf"nda Hakkâ hâme-i muciz-nümâ
20.
Hâd-kâm olsun duâm oldur bu kasr"n sâhibi
Sâyesinde Hazret-i Sultân Selîm’in dâimâ
21.
Oldu Gâlib m"sra-" târîhini gûyâ dü-leb
Nev-be-nev cây-" surûr olsun bu kasr-" nev-edâ
70
TÂRÎH- BERÂY-I SEBÎL- HAZRET- VÂL DE SULTÂN
DER-C VÂR-I EBÂ EYYÛB L-ENSÂRÎ RÂZIYALLÂHÜ
ANHÜMEL-BÂRÎ
1.
Mihr-i cenâb-" saltanat iklîl-i tâc-" mekrûmet
Mamûre-saz-" memleket subh-" sipihr-i izz ü câh
2.
Gû eyle kadr-i gevherin evsâf-" zât-" bihterîn
Hur îddir ol hâverin Sultân Selîm-i Cem-sipâh
3.
Bah etdi mâl-" bî-hisâb dünyây" etdi feyz-yâb
Kurb-" Ebî Eyyûba âb icrâs"na k"ld" nigâh
4.
Bir nev-sebîl etdi binâ hem ho -edâ hem cân-fezâ
Nezdîk-i eshâb-" safâ r"vân-" hulde âh-râh
5.
Gûyâ ki bir kâ ânedir revzenleri âhânedir
Cennet midir âyâ nedir olmu mahal-i i tibâh
6.
Oldu bu yerde rû-nümâ mazmûn-" tercî tahtehâ
K"ld" kerametle binâ ol dâver-i devlet-penâh
7.
Ct’âm için âfâk" hep yapd" imâret müntehâb
Ensârdan eyler taleb nasr-" livâ-y" pâdi âh
8.
Yek-pâre ihsand"r i i cûd u firâvând"r i i
Crvâ-y" atâsand"r i i her tavr-" tevfîk-i ilâh
9.
Esrâr-" suhbun mazhar" envâ-" hayr"n masdar"
Seyr et bu âb-" Kevseri nûr içre istersen inâh
10.
Gâlib kalemden akd" târîhi hem-çün selsebîl
Ashâba Zemzem hem sebîl ayn-" safây-" Mihr-i âh
71
TÂR H- GÜL EN ÂRÂ DER-S TÂY MAHBÛB YYE- GAM-FERSÂ
1.
Sanekallâh aceb kasr-" hümâyûn evtâd
Ki olur nak " ne ât-âver-i üstâd
2.
Nice kasr âyîne-i sûret-i râz-" âlem
Cilve-ger sahn-" harîminde temâsîl –i murâd
3.
Reng-i divâr ü deri reng-i hicâb-" levnî
Rize-seng-i harîmi hurde-nigâh-" Bîhzâd
4.
Harem-i dil-ke i bir bâg-" Behi t-âsâ kim
Alamâz havza-i endî eye gülzâr-" fuâd
5.
Havzlar kim sadef-i kulzüm-i hikmetdir hep
Eder ol ravzada her katresi bir dür îcâd
6.
Kameriyye felek ü kevkebi verd-i sad-berg
Heb-i mehtâbda encüm-ve olunmaz tadâd
7.
Kameriyye deme evkus-suver-i Cennetdir
Sûret-i gonce-i ne kûftesi esrâr-" meâd
8.
Zîb-i dîvâr ola eftâlü vü sîb ü gülnâr
Görmemi öyle bahâr olâl" âlemde kü âd
9.
Nahl-i gülnâr"n olur mîveleri âb-" hayât
Gerçi her dânesi bir ule-i yâkût-nijâd
10.
Bir târâvetde ki eftâlülar" Leylâ-ve
Nâzar-" Kays" eder bir nazara isrtirdâd
11.
Ne ararsân bulunur cümleyi var eyle k"yâs
Bitmi ol bahçede mihr-i vefâ hubb ü vedâd
12.
Nahl-i emrûd ki destîleri alm" eline
Etmege kasd eder etfâli bahâr" dil âd
13.
Nev-nihâlân"na bak mîve-i rengârenge
Olmu ârâste mânend-i dükkân-" kannâd
14.
Kâse-i bâde sifâlân-" karanfildir hep
Âdemin ne esin etmez mi nigâh" müzdâd
15.
Hat-" dildâr dedim berk-i gürîzân"na ben
Cctinâb"ndan o nâzük-tenün oldum ir âd
16.
Rûhu sak"z gülüdür zülfi buhûr-" Meryem
H"dmet-i bâg" gören mugbeçe-i hûn-nijâd
17.
Ömr i câviddir ol bâga gelen âb-" safâ
Cûy-" feyzinden eder âb-" hayât istimdâd
18.
Lâle târh"nda çak"l ta lar" lâl ü yâkût
Heb-çerâg olsa çerâgân kim eder istib’âd
19.
Pî -gâh"ndaki deryâ-y" safâ ol kasr"n
Ne r eder mevc-i pey-ender-pey ile "tr-" ziyâd
20.
Öyle bir rûh- fezâ öyle letâfetde havâ
Ki bulur bâli -i perden tayerân murg-" rukâd
21.
Beden üzre meger ol kasr-" felek k"ld" binâ
Beden etsin deyü Sultân-" kevâkib-ecnâd
22.
Bahr ü ber padi ehi Hâzret-i Sultân Selîm
Ki odur cân-" cihân ayn-" zamân rûh-" bilâd
23.
Dâd-fermâ-y" mekârim ki dem-i adlinde
Akl-" kül mür id-i nutkundan eder istimdâd
24.
Kâr-pîrâ-y" ecâat ki zaman"nda an"n
Buldu envâ-" mehâsinle nizâm emr-i cihâd
25.
Hûn-" dü meden olur rûy-" afak rengârenk
Etse a’dâs"na m"rrîhi kazârâ cellâd
26.
Hihne-i h"fz" eger eyleyse bat"nda zuhûr
Mekr-i eytândan olur reste kulûb-" zühhâd
27.
Cctihad"ndan eger olsa gönüller âgâh
Varta-i sehv ü hatâdan olur âsûde ibâd
28.
Zulm pâ-mâld"r ol mertebe kim devrinde
Halka-i dâm eder âhûya pelengi sayyâd
29.
Pur-revâc olmada her mârifetin alâs"
Cehlden gayri metâ olmad" vaktinde kesâd
30.
Kurdugu asker-i tertîb-i umûr-" mülkü
Görmedi hâbda Cskender-i Yunânî zâd
31.
Etmem ol zât" Keyânîlere aslâ te bîh
Neye lâz"m ki umâr ola bir iki kubâd
32.
Tîgden geçdi bütün fitne-i hatt" dildâr
Öyle Mâhv olmâdad"r gün-be-gün erbâb-" fesâd
33.
Söyleyim padi ehim emrin olursa târih
Sonra da’vât-" bülendîn edeyim bir bir yâd
34.
Vezn olur manada gevherle bu m"sra Gâlib
Kasr-" evk-âveri nev-târh-" Selîm Hân
35.
Yâpmam" d"r dah" mimâr-" suhan manâda
Bir benim fikr-i metînim gibi muhkem bünyâd
36.
Etmemi dir bu kumâ ile Edâ-y" maksûd
Ne Nizâmî-i sühan-senc ne Firdevsî-zâd
37.
DoImâm" rûh-" kelâm"m gibi bir tâze nefes
Meryem-i manaya endî e olâldân dâmâd
38.
Sana her re’y-i savâb"nda budur matlab"m"z
Eylesin avn-i Hudâ rûh-" peygâmber imdâd
72
TÂRÎH- DÎGER BÂRÛTHÂNE
1.
Bârekallâh hazret-i Sultân Selîm-i dâd-ger
Eyledi himmetle in â böyle bünyâd-" latîf
2.
Oldu gevher-pâ Gâlib âsümân târîhine
Çarh-" Bârût-" felek-pîrâye îcâd-" latîf
73
TÂRÎH- DÎGER SEBÎL
1.
Kâsesinden m"sra-" târîhi Gâlib k"l hisâb
Ömr-i cuy-" ol Vâlide Sultân için îrin âb
TERCÎ- BENDLER
1
TERCÎ- BEND- BEYT- ERÎF- ME HÛR
L -CENÂB-I HAZRET- PÎR
1.
Ey rûh-" pâkinde "yân nûr-" zât
Sînesi âyîne-i vech-i s"fât
2.
Pertev-i hüsnünde nümâyân tamâm
S"rr-" Hudâ mâ-hasal-" kâinat
3.
Sen ur"cak vakt-" semâ içre çarh
Hem’ine pervâne olur e -cihât
4.
Hevk ile cân tâzelenir ben desem
Nutk-" safâ-bah "na rûhul-hayât
5.
Pertev-i envâr-" cemâlin senin
A k ile verdi dü-cihâna sebât
6.
Doldu tecelli-i Hudâdan sivâ
Hems-i mahâbbet edicek iltifat
7.
Yand" o âte le dil ü cân"m"z
Etdi cemâlin velî ke f-i simât
8.
Âh minel-a k ve hâlâtihî
Ahraka kalbî bi-harârâtihî
9.
Görmegi istersen eger mah eri
Çarhda seyr eyle o meh-peykeri
10.
A k ile galtîde olup mihr-ve
Salmada âlemlere nûr u feri
11.
Etmede nüh-kubbeyi envârâ gark
Düpdüz edip bahter ü hâveri
12.
Gûy-s"fat pey-rev olup sen dah"
Dü yola fark eyleme pâ vü seri
13.
Def ü celâcille semâ et hemân
Alma kola bu felek-i çenberi
14.
Tutma kulak devrine ahkâm"na
Serserîdir serserîdir serserî
15.
Ben hele gayb eylemi ken kendimi
Âte -i sevdâya dü elden beri
16.
Âh minel-a k ve hâlâtihî
Ahraka kalbî bî-harârâtihî
17.
 "ka ne sevr ne server gerek
Ba "na bûyruklara efser gerek
18.
Devr-i felekden nola pervâneye
Hem’i tavâf etmege bir per gerek
19.
Yanmas" hâz"r yolu malûm an"n
Hacc"na ne zâd ü ne reh-ber gerek
20.
Bu sözü ammâ ki kolay sanma sen
A k gibi sinede gevher gerek
21.
Kuvvet-i bâzû bu kap"da durur
Rüstem i i ânlama Hayder gerek
22.
Terk-i hevâ etmesi âsân degil
Avn-" Hudâ feyz-i Peygâmber gerk
23.
Ba "na gavgâ-y" k"yâmet kopup
Sînede bir mihr-i münevver gerek
24.
Âh minel-a k ve hâlâtihî
Ahraka kalbî bî-harârâtihî
25.
A k gelip mülk-i dile oldu âh
Der ü gam ü mihnet-i k"ld" sipâh
26.
Etdi o vîrâneyi mâ’mûre zâr
Le ker-i endûha k"l"p cilve-gâh
27.
Me ’aleler yand" derûn u bîrûn
Nûr-" tecellî tolup ol hânkâh
28.
Arsa-i mah er gibi oldu "yân
Gû e-be gû e nice bin dâd-hâh
29.
Sûr mu mâtem mi bilinmez yakîn
Nây u kudüm ile gelir âh âh
30.
Hayret al"p akl"m" oldum hâmu
Deh etim idrâk ederim gâh gâh
31.
Sâbr ü sükûn gitdi elimden tamâm
Anlamad"n asl"n" Bârî güvâh
32.
Nûr-" mücessem midir âte midir
Yak" "n" söyleyemem âh âh
33.
Âh minel-a k ve hâlâtihî
Ahraka kalbî bî-harârâtihî
34.
Bak o mehîn zülf-i siyeh-târ"na
Cân geçinür dâr"na-ber-dâr"na
35.
Gonca yeter u’lesi pervâneye
Hak yetire bülbülü gülzâr"na
36.
Çe mi okur h" m ile ism-i Celâl
Bak" " Yâhû çeker envâr"na
37.
S"rr" ke f etmek için hayretin
K"l nâzar âyine-i rûhsâr"na
38.
Bir nefes olduysa eger rû-nümâ
Cennet-i ver müjde-i didâr"na
39.
Bilse eger yâr ne Cennet nedir
Kimse deIi mez bugünü yar"na
40.
Tûr gibi nûr-" tecellî-i Râb
Sard" bu cismin der ü dîvâr"na
41.
Âh minel-a k ve hâlâtihî
Ahraka kalbî bî-harârâtihî
42.
Çe mi ela gamzesi mestânedir
Yâ da bili â "ka bîgânedir
43.
Bâz-" nigeh sayddan etmez ferâI
Cân evi halâ ki ana lânedir
44.
Her ne kadar nâza çekerse sezâ
Baht" yüce me rebi âhânedir
45.
Söz tükenir kim diye Monlâ Celâl
Hems dah" em’ine pervânedir
46.
Hak bu ki memnûnuyum ihsân"n"n
Âlemin ikrâr" o sultânad"r
47.
Sâye-i lutfundan neler gördügüm
Ben bilirem ellere efsânedir
48.
Gâlib eger eylese davâ-y" a k
Kim inan"r kavline dîvânedir
49.
Âh minel-a k ve hâlâtihî
Ahraka kalbî bî-harârâtihî
2
TERCÎ- BEND- MISRÂ-I GARRÂ-YI ME HÛR
RÂM Z BE)
Gürûh-" evliyân"n ekmelidir Hems ü Mevlânâ
Misâl-i mihr ü subh-" mücelîdir Hems ü Mevlânâ
Heh-i a kun iki kudret elidir Hems ü Mevlânâ
S"fat zâta burhân-" celîlidir Hems ü Mevlânâ
Hemân ayn-" Muhammedle Alîdir Hems ü Mevlânâ
Rûh-" a ka iki mihrâb-" ebrûy-" ibâdettir
Görünmü birbirinden rû-be-rû mirâs-" hayretdir
Biri nûr-" hakîkat biri erkân-" târîkatdir
Cihân-" gayba mihr ü mâh-" gerdûn-" celâletdir
Hemân ayn-" Muhammedle Alîdir Hems ü Mevlânâ
Dil-i erbâb-" dilde s"rr"d"r Cslâm ü îmân"n
Muhakkak sûret-i îdeyndir belki cedîdân"n
Cki ser-çe me-i âb-" hayât"d"r dil ü cân"n
Meâl-i matlab"dir güft ü gûy-" H"zr u Mûsân"n
Hemân ayn-" Muhammedle Alîdir Hems ü Mevlânâ
Cki sultân-" manâ birbiriyle ittifâk etmi
Dönüp bir Zülfikâre tâkat-" em îri tâk etmi
Mükerrer çün ezân fermânlar" irke yasak etmi
Birisi küfrü sürmü ol biri nefy-i nifâk etmi
Hemân ayn-" Muhammedle Âlîdür Hems ü Mevlânâ
Mecâz ammâ ki tahkîka yakîn tâbirdir bu söz
Cemâl ile Celâlin Mushaf-" tefsirdir bu söz
B"rak isbât ü nefyi vehdet-i takrîrdir bu söz
Gônülden kat’-" inkâra dedim em îrdir bu söz
Hemân ayn-" Muhammedle Alîdir Hems ü Mevlânâ
Revân" âd ola Râmiz Begin Gâlib bu m"sradan
Füzûn terdir hakîkat etme bin hüsn-i matla’dan
Olur tevhîd-i rû en bu muammâ-y" mülemmâdan
Cüdâl"k hîç seçilmez ol iki nûr-" mü a’ â’dan
Hemân ayn-" Muhammedle Alîdir Hems ü Mevlânâ
3
TERCÎ -BEND DER-VASF-I ERÎF- KUTBU’R-RABBÂNÎ
CENÂB-I HAZRET- SULTÂN SELÎM DÎVÂNI
KUDD SE SIRRUHÛ
Vücûd iklîmini yagmaya verdi cünd-i eytânî
Gördü her tarafdan le ker-i bî-hadd ü pâyanî
Birikdi fevc fevc âmîne ç"kd" e k-i t"flânî
Emân u el-emând"r herbirinin âh ü efgân"
Girip zâbt ediyor emmâre yekser ki ver-i cân"
Külâh-" seyf-i imdâd-" gâyb"n geldi devrân"
Yeti ey seyf-i meslûl-i tarîkat îr-i yezdânî
Erenler pî vâs" Hazret-i Sultân Dîvânî
Nîyâm-" bât"n"ndan Zülfikâr"n â ikâr eyle
DoIup hur îd-ve deycûr-" küfrü târü-mâr eyle
Yine Haydarl"g"n isbât edip bir kârzâr eyle
Bozulmu çâresiz askerlere lutfûn hisâr eyle
Bizi pür-zahm eden nefs-i habîsi zahm-dâr eyle
Cnâyet vaktidir bir tesliyet himmet nisâr eyle
Yeti ey seyf-i meslûl-i tarîkat îr-i yezdânî
Erenler pî vâs" Hazret-i Sultân Dîvânî
Cihâna le ker-i Ye’cûc-ve doldu münâf"klar
Safâda ehl-i gaflet dâima giryân uyan"klar
Tahammül kalmad" sâbr etmege hep yand" â "klar
Yalan dünyây" terk etmek hevâs"n tutdu sâd"klar
Bu zulmun ref için eyledikçe bâgr" yan"klar
Bak"p merdâniyân"n her biri bir bir gûne say"klar
Yeti ey seyf-i meslûl-i tarîkat îr-i yezdânî
Erenler pî vâs" Hazret-i Sultân Dîvânî
Bu zu’ma dü dü münkirler ki himmet kalmam" aslâ
Cihânda merd-i ma’nâ ir-i savlet kalmam" aslâ
Gürûh-" evliyâda zerre kudret kalmam" aslâ
San"rlar hâ e lillâh hiç kerâmet kalmam" aslâ
Budur sohbetleri kim hayderiyyet kalmam" aslâ
Geçen pîrân"n ervâh"nda kuvvet kalmam" aslâ
Yeti ey seyf-i meslûl-i tarîkat îr-i yezdânî
Erenler pî vâs" Hazret-i Sultân Dîvânî
Celâled-dîn-i Rûmun ayn"s"n billâhi kendisin
Gürûh-" evliyânun pâd" âh" bir efendisin
Hâkikat bâg"n"n âzâde serv-i ser-büülendisin
Tarîk-i Mevlevînin mehdî-i hât"r-pesendîsin
O devr eshâb"n"n sen kahramân-" dîvbendisin
Bu beyti oku Gâlib rahm edersen derd-mendisin
Yeti ey seyf-i meslûl-i tarîkat îr-i yezdânî
Erenler pî vâs" Hazret-i Sultân Dîvânî
4
TERCÎ -BEND DER-VASF-I ERÎF PÛ ÎDETÜRBE- LATÎF- HAZRET- MEVLÂNÂ-YI RÛM
KADDESALLLÂHÜ SIRREHÛ
Zihî pû îde-i zerdûz-" pür-zer zühre-pîrâye
Ki kat-ber-kat mücerrâh köhne tâk-" çarh-" bâlâya
Zemîni belki fâyik atlas-" gerdûn-" hadrâya
Resâd"r perde perde vâs"l etmek ar -" alâya
Ki misli girmemi dir çe m-i mihr-i âlem-ârâya
Münevver bir afakd"r gûy"yâ subh-" tecellâya
Mücedid olduIu Sultân Selîm’in dîn ü dünyâyâ
Nümâyand"r bu nev-pû îdesinden kâbr-i Monlâya
Selîm Han Cbn-i Sultân Mustafâ kim dâd-perverdir
Süleymân taht"na hem zât" hem âsâr" zîverdir
Sipihri çok zamândan ârzûsu bir dilâverdir
Vücûd-" pâk-i pür-cûdu bu yüz ba "na efserdir
Hele bulsun biraz i ler karâr emr-i mukarrerdir
Cihân ser-te-ser feth edecek âh-" serverdir
Mücedid olduIu Sultân Selîm’in dîn ü dünyâya
Nümâyand"r bunev pû îdesinden kâbr-" Manlâya
Degil pû îde gûyâ safha-i âyât-" Kurânî
Safâdan sadr" olmu Levh-i Mafûzun sebak-hâni
Mü â’ a hâme-i nûr ile yazm" d"r kalem âni
Per-i Cibrîl olup ser-lehâ-i satr-" zer-ef âni
Nigâh" â nâ-y" rûh eder erbâb-" irfân"
Nukû undan ç"kar kim tutd"Iu cây-i Süleymânî
Mücedid olduIu Sultân Selîm’in dîn ü dünyâya
Nümâyând"r bu nev-pû îdesinden kâbr-i Monlâyâ
Selîm-i Evvele olm" du zâhir s"rr-" Muhyeddîn
Bu sultân-" celâlet-pî eye feyz-i Celâleddîn
Edip hem türbesin tamîr hem pû îdesin tezyîn
Bu tâkrîb ile oldu âlem-i manâda ehr-âyîn
Ki yanî imdi buldu sâhibin bu devlet ü bu dîn
Olur bir mükemmel hep nîzâm-" ekmel-i pî în
Mücedid olduIu Sultân Selîm’in dîn ü dünyâya
Nümâyând"r bu nev-pû îdesinden kâbr-i Monlâyâ
O Monlâ kim veliler hâline medhû -" hayretdir
Makâm" derk olunmaz Allâh Allâh bu ne hâletdir
Kîtâb-" Mesnevîsi âyet âyet ders-i hikmetdir
Toku mu mevc mevce kulzüm-i a k u muhâbbetdir
Serâser nutk-" pâki hep keremdir hep kerâmetdir
Cenâb-" ehrîyâra übhe yok tevfîk-i hazretdir
Mücedid olduIu Sultân Selîm’in dîn ü dünyâya
Nümâyând"r bu nev-pû îdesinden kâbr-i Monlâyâ
Müzerke târ-" mihi eyleyip bâfide üstâdân
Zümürrüd safha üzre eylemi ler nak -" Câvîdân
Behi tin nev-bahâr"n eylemi ler câ-becâ rîzân
Kamer halkerdesinden bir su çekmi ler ki cân hayrân
Görüp bu âb ü tâb" cevher-i akl"m olup nâlân
Bu beyti okudum yâd"mda kald" su gibi el-ân
Mücedid olduIu Sultân Selîm’in dîn ü dünyâya
Nümâyând"r bu nev-pû îdesinden kâbr-i Monlâyâ
Hudâ’yâ nâil-i maksûd edip evketlü hünkâri
Hemî e ede tedbirine tevfîkine meded-kârî
Olup her kâr" âsân kalmas"n bir emr-i dü vâr"
Gelip eyyâm-" adli aIlas"n adâ-y" bed-kâri
Kasâidlerle k"ls"n Gâlib-i bî-dil senâ-kârî
Bu beyti olsun ammâ sâkinân-" ar "n ezkâr"
Mücedid olduIu Sultân Selîm’in dîn ü dünyâ
Nümâyând"r bu nev-pû îsinden kâbr-i Monlâyâ
5
TERCÎ- BEND DER-VÂSF-I ERÎF- CENÂB-I
HAZRET- YÛSUF SÎNE-ÇÂK KUDD SE
SIRRUHU’L-AZÎZ
Burc-" hüsnün mâhi gerdûn-" celâlin pey-revî
Hems-i a k"n nûru hur îd-i safân"n pertevî
Bi-muhâbâ ki ver-i fakr u fenân"n hüsrevî
Cûy-" Nîl-i marifet ummân-" feyz-i Mesnevî
Seyf-i meslûl-i celâlet âh-" taht-" manevî
Yûsuf-" m"sr-" hakîkat Sîne-çâk-" Mevlevî
Sîne-çâk ammâ ki subh-" nev-bahâr marifet
Rüstem-i Hayder neberd-i kârzâr-" marifet
Hehriyâr-" gayb u sultân-" diyâr-" marifet
Destine olmu müsellem zülfikâr-" marifet
Seyf-i meslûl-i celâlet âh-" taht-" manevî
Yûsuf-" m"sr-" hakîkat Sîne-çâk-" Mevlevî
Malik olmu Mesnevînin genc-i lâ-yefnâs"na
Reh-ber olmu sâlikân-" râh-" müstesnâs"na
Mahv ü sahv etmi Cezîre gösterip deryâs"na
Âferin-sad-âferîn burhân"na davas"na
Seyf-i meslûl-i celâlet âh-" taht-" manevî
Yûsuf-" m"sr-" hakîkat Sîne-çâk-" Mevlevî
Gelmi iklim-i bekâdan eyleyip mehv-i rüsûm
Sükker-i sekr ile îrîn olmu ol bahr-i ulûm
Hall-i tahkikâtda Cevrî eder sebt-i rukûm
Bes degil mi ana dervî im demi Monlâ-yu Rûm
Seyf-i meslûl-i celâlet âh-" taht-" manevî
Yûsuf-" m"sr-" hakîkat Sîne-çâk-" Mevlevî
Gerçi ol genc-i hakîkat perde-i ahfâdad"r
Güft ü gû vü hüsn-i seyri târem-i alâdad"r
Nûr-" mutlakd"r ki kayd-" lafzdan âzâdedir
Feyz-i dâim zümre-i âbdâla vü evtâdad"r
Seyf-i meslûl-i celâlet âh-" taht-" manevî
Yûsuf-" m"sr-" hakîkat Sîne-çâk-" Mevlevî
Hamdülillâh hâk-rûb" himmeti oldu nasîb
Mîhmân-" lutfuyum der-gâh"na dü düm gârîb
 "k"m Gâlib-i cemâlinden ne mümkündir ekîb
Eylemez mahrûm-" râhm eyler o sultân-" mehîb
Seyf-i meslûl-i celâlet âh-" taht-" manevî
Yûsuf-" m"sr-" hakîkat Sîne-çâk-" Mevlevî
6
TERCÎ- BEND DER-VASF-I SMETLÜ
BEYHÂN SULTÂN AL YYETÜ - ÂN DÂMETKBÂLÜHÂ
Bârekallâh eref -dûde-i âl-i Osmân
Ne güherlerle pür etmi felegi ol ummân
Kimi hur îd ü kimi meh kimi bahr ü kimi kân
Her biri nâdire-i devr-i zamân kutb-" cihân
Lutf u hayrât u müberrâtlar" bî-pâyân
Midhat-i mahmidete cümlesi gerçi âyân
Mâh-" burc-" azamet hâmil-i ehl-i irfân
Mihr-i gerdûn-" himem Hazret-i Beyhân Sultân
Bir sühanla dil-i vîrân"m" mamûr etdi
Ede mesrûr an" Hak gönlümü mesrûr etdi
Hafak-" efkati kâ ânemi pür-nûr etdi
Hât"r"mdan sitem-i dehr-i bütün dûr etdi
Dîde-i hâsid ü câhid var ise kûr etdi
Dâsitân-" hünerim âleme me hûr etdi
Mâh-" burc-" azamet hâmil-i ehl-i irfân
Mihr-i gerdûn-" himem Hazret-i Beyhân Sultân
Fukara zümresini lutf ile etdi dil- âd
Bir dah" eylemeziz çarh"n elinden feryâd
Verdi hakkâ ki kerâmetle tesellî-i fuâd
Bizi âbâd-" hayât eyledi olsun âbâd
Bir nefesle gül-i âmâlimizi k"ld" kü âd
Biz de yerden göIe dek eyleriz ihsân"n yâd
Mâh-" burc-" azamet hâmil-i ehl-i irfân
Mihr-i gerdûn-" himem Hazret-i Beyhân Sultân
Hâher-i pâd" eh-i rûy-" zemîn Han Selîm
Ced-be-ced revnak-" men ûru kerîm ibn-i kerîm
Süddesi k"ble-i ikbâle olup rükn-i Hatîm
Hâk dergâh"na etmekde melekler tazîm
Csmet ol derden olur hûr-" behi te talîm
Harem-i hâss"na envâr-" eref fer i harîm
Mâh-" burc-" azamet hâmil-i ehl-i irfân
Mihr-i gerdûn-" himem Hazret-i Beyhân Sultân
Ol kadar bezl eder âfâka nevâl-i keremi
Ki feleklerde pesend oldu kemâl-" keremi
Binde bir vasf ola mümkin mi hisâl-i keremi
Bahr ü kân olmaIa lây"k m" misâl-i keremi
Hâverân olsa sezâ saff-" niâl-" keremi
Hark u garba eri ir nûr-" zilâl-i keremi
Mâh-" burc-" azamet hâmil-i ehl-i irfân
Mihr-i gerdûn-" himem Hazret-i Beyhân Sultân
Ehl-i perverdir o hakkâ ki kerem-pîrâd"r
Hünhesiz müntesib-i Fât"ma-i Zehrâd"r
Merhamet kalbine Gâlib kerem-i Mevlâd"r
Mazhar-" s"rr-" dil-i Hazret-i Mevlânâd"r
Lutf-u tehrîr ile vasf eylemeden alâd"r
Rûz u eb midhatini söylemege ahrâd"r
Mâh-" burc-" azamet hâmil-i ehl-i irfân
Mihr-i gerdûn-" himem Hazret-i Beyhân Sultân
7
TERKÎB- BEND DER-S TÂY - REÎSÜL-KÜTTÂB-I
ESBAK RÂ D EFEND RÂHMETULLÂH ALEYH
Sad bârekallâh ey eref-âmûz-" dâverî
Etdin tamam âd"revân-" peyâmberi
A r-i Muharrem içre revân edip âb-" sâf
Muhkemledin mahâbbet-i eppir ü epperi
Bu hastelik mîzâc"na gûyâ hediyyedir
Makbûle geçdi sevdigin evlâd-" Hayderî
Chyâ edip vilâyetimiz tekyemizle hep
Sîrâb-" cûdun oldu cihân te ne-lebleri
Himdi garaz nasîh-i mîzâc-" latîfdir
Zîrâ bu rûha dâir ilâc-" latîfdir
Tevfîk-i hazret olmad" her kâmkâre bu
Olmu du gerçi hâhi -i dil sad-hezâre bu
S"dk-" hulûs böyle gerek kâmverlere
Olsun nümûne cümle gürûh-" kibâre bu
Hakka ki hayr-hâh-i devlet budur tamâm
Eyler sirâyet âleme dâr u diyâra bu
Dünyâ vü ahiretde yeti mez mi âdeme
Bâis deIil mi ed’iye-i bî- ümâre bu
Hak Hazret-i alîmdir ey kâm-bah -" dil
Olduk duâ-y" hayra dil ü cânla mü tegil
Lutfunla bî-nevâlar" âd eyledin tamâm
Leb-tenegâna bah -" murâd eyledin tâmam
Nakdîne-i iri k yetizmez vefâs"na
Chsân"n" birûn-i idâd eyledin tamâm
Pîrâna intisâb"na rû en degildir
Csbât-" müddeâ-y" vedâd eyledin tama
Memerde kazd" ismini nakkâ -" rûzgâr
Mülk-i cihânda bir eyü âd eyledin tamam
Subh u mesâda imdi budur vird-i eyh u âb
Biz kâm-yâb-" lutfunuz ol sen de kâm-yâb
Ey dil bilir misin kimedir bu kelâm hep
Bir dâver-i keremver içindir tamam hep
Mevkûf-" rey-i hâs"dur ol zât-" erkemin
Vermek umûr-" mü kile birden nizâm he
Yani murâd Hazret-i Râ id Efendidir
Aga dese efendi dese hâss ü âm hep
Bâk kâinata bir nâzar-" itibâr ile
Meftûn-" hüsn-i tavr" degil mi hep
Mevlâ muammer eyleye zât-" erîfini
Âfâtdan masûn ede tâb’-" latîfini
Hem kâm-kâr-" dehrdir ol hem kerîmdir
Akrân" içre hak bu ki misli adîmdi
Bir nahl-i sâye-perver-i inâm-" âhd"r
Gars-" yemîn-i Hazret-i Sultân Selîmdir
Ol nev-bahâra böyle gerek gülbün-i vefâ
Hûy-" ehân sirâyeti resm-i kadîmdir
Kâr-âgehân-" asr"na mu’tâd hayr ola
Allâhdan ibâd"na lutf-" amîmdir
Edip umûra himmet-i merdân müsâade
Avn-" Hudây" herkes ederler mü âhede
Gâlib medîha-gûy olup ol zât-" erkreme
Bir dâstân-" tâze erer dest-i âleme
Csrâf nakd-" dikkat idiIin bildirir bütün
Hâirlerin kâsîdeleri ma’n ü hâteme
Zîrâ cihanda hayr ile yâd olmadan garaz
Chsân-" âm bir eser-i nûrdur âdeme
Bî- übhedir ki himmet-i Monlâ-y" Rûm ile
Mevlâ mukadder etdi bu zî- ân-" efhama
Olsun hemî e baht-saâdetle kâm-kâr
Bî-ayb u eyn mesned-i devletde ber-karâr
8
TERCÎ- BEND- ÂHAR
Kâbul eyler mi yâ Râb zahm-i pür-nâsûrumuz bih-bûd
Kal"r m" yoksa bu âte le dâI-" dil gibi pür-dûd
Al"rsa pençeye yaz"k beni bu baht-" nâ-mes’ûd
K"yâmet kopsa gevher tutsa âlem olmayam ho nûd
Ferâh nâm"n dâh" yâdedemez bu cân-" zehr-âlûd
R"zâd"r çâresi her ne dilerse Hazret-i Mâbûd
Belâ mevc-âver-i girdâb-" hayret nâhudâ nâ-bûd
Adem sâhillerinin tutdu diriIâ bang-" nâ-mevcûd
Gözüm bir nesne görmez dîde-i giryândan gayri
Eri mez gû -" câne sohbet-i hicrândan gayri
Yazanlar levh-i dilde sûrete h"rmândan gayri
Bulunmaz sînede bir sûzi -i pinhândan gayri
Ümîdim yok hemân bi hâhi -i ihsândan gayri
Serâ-pâ-y" tenimde kalmad" efgândan gayri
Belâ mevc-âver-i girdâb-" hayret nâhudâ nâ-bûd
Adem sâhillerinin tutdu diriIâ bang-" nâ-mevcûd
Dü üp dâm-" hevâya hasret-i gülzâr kald"m ben
Gidip nefh-i Mesîha-ve sâbâ bîmâr kald"m ben
Gül-i ümmîd soldu mübtelâ-y" hâr kald"m ben
Bu gül en külhan oldu çe mime nâçâr kald"m ben
Harâb-" ye’se dü düm te ne-i didâr kald"m ben
Ba "mdan a d" seylâb-" keder bîzâr kald"m ben
Belâ mevc-âver-i girdâb-" hayret nâhudâ nâ-bûd
Adem sâhillerinin tutdu diriIâ bang-" nâ-mevcûd
Aceb ey H"zr-" manâ bi- nevâya himmet olmaz m"
Hefâat yoksa da bir tesliyet-gûn sohbet olmaz m"
Demem hâ â bu nâ-kâma ümid-i vuslat olmaz m"
Sezâvâr-" hitâb olmak gibi bir rûhsat olmaz m"
Yâ ehliyyet mi lâz"m bah i -i ehliyyet olmaz m"
Esîr-i derd -i firkât lâ-cerem ye’s ülfet olmaz m"
Belâ mevc-âver-i girdâb-" hayret nâhudâ nâ-bûd
Adem sâhillerinin tutdu diriIâ bang-" nâ-mevcûd
Eger küstâh isem de çâre bîçârelikdendir
Hezârân kayd ü bende dü düm âvârelikdendir
Gönül cemiyyeti sevmezse de sâd-pârelikdendir
Devâdan ekvemiz var ise de bir pârelikdendir
Siri kim bî-sebebdir mennba-i gam-hârelikdendir
Mahaldir gark-" e k olsa gözüm hûnbârelikdendir
Belâ mevc-âver-i girdâb-" hayret nâhudâ nâ-bûd
Adem sâhillerinin tutdu diriIâ bang-" nâ-mevcûd
Belâ bu kim dah" sûret miyim manâ m"y"m bilmem
Sezâvâr-" mekes yâ lokma-i ankâ m"y"m bilmem
Esîr-i pîç-tâb-" zülf-i mü k-efzâ m"y"m bilmem
Perî ânî-i gam men ûr"na tugra m"y"m bilmem
Gam-" Yûsuf’la tolmu M"sr-" istignâ m"y"m bilmem
Garik-i Nîl-i hasret gâlib-i rüsvâ m"y"m bilmem
Belâ mevc-âver-i girdâb-" hayret nâhudâ nâ-bûd
Adem sâhillerinin tutdu diriIâ bang-" nâ-mevcûd
9
TERCÎ- BEND- DÎGER
Ey dil ey dil niye bu rütbede pür-gams"n sen
Gerçi vîrâne isen genc-i mutalsams"n sen
Secde-fermâ-y" melek zât-" mükerremsin sen
BildiIin gibi deIil cümleden akdemsin sen
Rûhsun nefha-i Cibrîl ile tev’emsin sen
S"rr-" Haks"n mesel-i îsi-i Meryemsin sen
Ho ça bak zât"na kim zübde-i âlemsin sen
Merdüm-i dîde-i ekvân olan âdemsin sen
Merteben ayn-" müsemmâdad"r esmâ sanma
Merciin Hâlik-i e yâdad"r e yâ sanma
GördüIün emr-i muhakkaklar" rü’yâ sanma
Ba kas"n kendini sûretle heyûlâ sanma
Ke f ile sâbit olan maniyi dava sanma
Hakk"na söylenen evsâf" müdârâ sanma
Ho ça bak zât"na kim zübde-i âlemsin sen
Merdûm-i dîde-i ekvân olan âdemsin sen
Cnleyip s"rr"n" fâ eyleme aIyâra sak"n
Dü me bilmezlikle varta-i inkâra sak"n
DeImesin âhlar"n kâkül-i dildâra sak"n
Sonra Mansûr gibi ç"kman olur dâra sak"n
Arz-" acz etmeyesin yâreden ol yâra sak"n
BulduIun gevher-i âlîleri bîçâre sak"n
Ho ça bak zât"na kim zübde-i âlemsin sen
Merdûm-i dîde-i ekvân olan âdemsin sen
Sendedir mahzen-i esrâr-"mahâbbet sende
Sendedir ma’den-i envâr-" fütüvvet sende
Gizli gizli dah" vard"r nice hâlet sende
Marifet sende hüner sende hakîkat sende
Nâzar etsen yer ü gök dûzah u cennet sende
Ar u kürsiyy ü melek sendedir elbet sende
Ho ça bak zât"na kim zübde-i âlemsin sen
Merdûm-i dîde-i ekvân olan âdemsin sen
Hayfd"r âh iken âlem gedâ olmayas"n
Kader-âlûde-i ümmid ü recâ olmayas"n
Vâdi-i ye’se dü üp hîç ü hebâ olmayas"n
Yân"l"p reh-rev-i sahra-y" belâ olmayas"n
Âdeme muttas"l ol tâ ki cüdâ olmayas"n
Secdeler eyle ki merdûd-" Hudâ olmayas"n
Ho ça bak zât"na kim zübde-i âlemsin sen
Merdûm-i dîde-i ekvân olan âdemsin sen
Berk-i hât"f gibi bu kayd-" sivâdan güzer et
Eri en hâr u hasa âte -i a k" siper et
Sâf k"l âyîneni kâbil-i aks-i suver et
Hele bir cem-i havâs eyle de Gâlib nâzar et
Ho ça bak zât"na kim zübde-i âlemsin sen
Merdûm-i dîde-i ekvân olan âdemsin sen
10
TERKÎB- BEND- ÂHAR
Âh kim dü dü gönül bir eh-i âlî-câha
Kim hayâliyle gelir lerze-i deh et mâha
Reh-nümâ her keremi bin elem-i cân-gâha
Hâr hâr-" gam ile kald" i im Allâh’a
Söylenilmez bu ne hemrâza yahûd hem-râha
Fursat"m yok ki diyem sûz-" dilim ol âha
Derd-i hasretle neler çekdigimi ben bilirim
Yâreme imdi ne zehr ekdiIimi ben bilirim
Anlamaz m" bilemem yohsa tegâfül mü eder
Cigerip pâreleyip katle te’emmül mü eder
Cân halâ olmaI" bir dah" tahayyül mü eder
Deme zahm ursa nolur gamze tekâsül mü eder
Öyle ehbâz bu vîrâna tenezzül mü eder
Hep anun cevrine u âk tahammül mü eder
Tâ ki öldürmeye biz terk-i niyâz eylemeyiz
Öyle bî-hûde yere sûz ü güdâz eylemeyiz
Senden ey ûh ben ümmîd-i visâl eylemedim
Tâb’"ma had e verip fikr-i muhâl eylemedim
Rûz-" a k" eb-i târîk-i hayâl eylemedim
Zülf-i kâfir gibi inkâr-" cemâl eylemedim
Kakülün âh ile bir hemzede hâl eylemedim
Havf edip gamzene bir harf sual eylemedim
Kalmad" sabra mecâlim bilemem isyân"m
Dah" yetmez mi tegâfülse garaz sultân"m
Beni aIlatma meded gamze-i hûn-hâr"n içün
Sana kendim öleyim dîde-i bîmar"n içün
Bu kadar dökme siri kim leb-i dür-bâr"n içün
Sakla ol kanlar" gülgûne-i rûhsâr"n içün
Ben belâlar çekeyim turre-i tarrâr"n içün
Sen de bir gün ola âh eyleyesin yâr"n içün
Derd-i hicrâna devâ etmeIe hasret çekesin
Cltifat eylemedim deyü nedâmet çekesin
Kalmad" sûzi -i hasretle mecâl-i efgân
Hayretimden edemem hasretimi dah" beyân
Ne kadar saklasam elbetde olur ke f ü ayân
Kalamaz penbe-i dâg içre bu âte pinhân
Niçin etsin bu kadar bir sözü dil ketm ü nihân
Dah" bir ey yok efendim buna vallâh inan
Garaz"m bu ki biraz sûz ü güdâz eyleyeyim
Suhan-" a k eger küfr ise de söyleyeyim
Leb-i lâ’linde bulur H"zr-" suhân âb-" hayât
 "k-" dil- üde hasret ile olur mu heyhât
Kâtilimdir der isem ben sana yevm-i Arasât
Kanl" gömlekle eder pîrâhen-i ten isbât
Âk"bet-i gamze-i cellâdîn" eyler iskât
Râhm k"l rahm"na ey ûh-" pesendîde-s"fat
Gâlib ölmekle senin çe mine s"hhat gelmez
Bana bu derdden ölsem de ferâgât gelmez
11
TERCÎ- BEND- MATLA-I HAYÂLÎ
Kalb bir gencedir cismin an"n vîrânesi
Feyz bir bahr-" kerâmetdir sözüm dür-dânesi
Nutk bir tût-i hô -gûdur derûnum lânesi
E k bir sahbâ-y" âte dir gözüm peymânesi
Ye’s bir mihmâh-" gamd"r hât"r"m kâ ânesi
DâI bir mürg-" semenderdir ten âte -hânesi
A k bir em’-i ilâhîdir benim pervânesi
Hevk bir zencîrdir gönlüm an"n dîvânesi
Âh bir kez fursat olmaz cevr-i gerdûndan bâna
Bir nefes dü mez ikâyet tab’-" mahzûndan bana
San gülâb-ef ân olur dil çe m-i pür-hûndan bana
Kesb-i zevk etmek ne mümkün câm-" gülgûndan bana
Feyz yokdur hikmet-i akl-" Felâtundan bana
Ke f olur âdâb-" sûzi rûh-" Mecnûndan bana
A k bir em’-i ilâhîdir benim pervânesi
Hevk bir zencîrdir gönlüm an"n dîvânesi
Gâh hakikât cilve-gâh eyler derûnum geh mecâz
Geh safâ-y" lutf-" hayret geh ikest-i imtiyâz
Gâh sulh ü gâh ceng ü gâh nâz u geh niyâz
Bin belâ teskîn eder ol gamze-i hât"r-nevâz
Izt"rârîdir efendim bende bu sûz ü güdâz
Mahv olup bir gün bu cism-i zâr olur if â bu râz
A k bir em’-i ilâhîdir benim pervânesi
Hevk bir zencîrdir gönlüm an"n dîvânesi
Eylemi zülfün perî ân rûy-" âte -tâbda
Hâb-" mahmûrâne-i çe min gören mehtâbda
Ol siyeh mest-i nigeh mey nû eder mihrâbda
Ben hayâl-i kâkül ile böyle pîç ü tâbda
Söylenir bu güft ü gûlar meclis-i ahbâbda
A k" ol efsâne zann eyler hayâl-i hâbda
A k bir em’-i ilâhîdir benim pervânesi
Hevk bir zencîrdir gönlüm an"n dîvânesi
Böyledir hâl-i dilim vallâhi inkâr eylemem
Mürg-" dînim beste-i tesbîh-i zünnâr eylemem
Bülbül-âsâ her dem efgân" gül ü hâr eylemem
Mâcerâ-y" girye-i hicrân" tekrâr eylemem
Ben zebân-" u’le-i âh-" erer-bâr eylemem
Gamla ho nûd olmu um hîç ekve "zhâr eylemem
A k bir em’-i ilâhîdir benim pervânesi
Hevk bir zencîrdir gönlüm an"n dîvânesi
Hastegî-i çe m-i bîmâr" hakîm etmi beni
Ol leb-i cân-bah gûyâ ki adîm etmi beni
Za’f ile gülzâr-" manâya nesîm etmi beni
Bir vücûd olmu vücûdumla nedîm etmi beni
Gamzesi tîg-i nigâh ile dü-nîm etmi beni
Berk-i hüsnü hem hamû u hem kelîm etmi beni
A k bir em’-i ilâhîdir benim pervânesi
Hevk bir zencîrdir gönlüm an"n dîvânesi
Hatt-" rûy-" dilberi Gâlib edip bir gün hayâl
Oldum âhir âte -i baht-" siyehden bî-mecâl
Gâh fikr-i dûzah-" hecrinde hât"r pür-melâl
Geh cünûn-" evk ile kayd-" ser-i zülf-i visâl
Tâb-" sevdâ-y" mahâbbetden ederken kîl ü kâl
Geldi e ’âr-" Hayâlîden bu matla’ hasbihâl
A k bir em’-i ilâhîdir benim pervânesi
Hevk bir zincîrdir gönlüm an"n dîvânesi
12
TERCÎ- BEND- MATLA’-I NE ’ET
Bu gülsitâna bülbül ü cû âh ü zâr"m"z
Laht-" cigerle ukde-i dil berg ü bâr"m"z
Hâh-" ümîde erha-i pür-hâr hâr"m"z
Ü kûfelendi dâg ile cism-i nizâr"m"z
Yand" hevâ-y" a k ile ammâ simâr"m"z
Soldu aç"lmadan gül-i tâb’-" figâr"m"z
Oldu hazân mâ-hasal-" nev-bâhâr"m"z
Pîrâne geçdi hayf bizim rûzgâr"m"z
Bin pîç tâb-" dilde vü sad âte âh âh
Benzetdi kendüye beni ol zülf-i rû-siyâh
Bir ahs" böyle eylemesin hazret-i ilâh
Gönlüm harâb aIlamasam aIlasam günâh
Mesrûr-" zâhirim ne diyem hât"r"m tebâh
Erbâb-" a k böyle imi böyle vâh âh
Oldu hazân mâ-hasal-" nev-bâhâr"m"z
Pîrâne geçdi hayf bizim rûzgâr"m"z
Sünbül-sitân-" dil ki letâfetle ham-be-ham
Çün mûy-" mâtem oldu perî an u hem müjem
Berk ol çemende imdi olup âhû-y" harem
Encâm-" kâr sald" bizi hâke gerd-i gâm
Yanmak em-ve oldu bize lutf-" bezm-i Cem
Mûy-" sefîd-i mihr ile togduk çü subh-dem
Oldu hazân mâ-hasal-" nev-bâhâr"m"z
Pîrâne geçdi hayf bizim rûzgâr"m"z
Ol hânmân-" ebnem olan gül olup harâb
Esdi nesîm-i hô yerine âh-" u’le-tâb
Gül ende î ü nû a bedel imdi sûz ü tâb
Sahbâ-y" e k-i bülbüle gül-goncalar kebâb
Sevdâ-y" a k u zülf-i perî ân-" hayâl-i hâb
Yokdur süâl olunsa beIim bundan ey cevâb
Oldu hazân mâ-hasal-" nev-bâhâr"m"z
Pîrâne geçdi hayf bizim rûzgâr"m"z
Oldukça gem-i i rete ol mâh-" u’le-pû
Yüz aftâb-" nûr-" tecellî ederdi nû
Kendi çerâg-" Tûr-" idi pervânesi sürû
Mestâne çe mi na’ra-zen-i hû dâr-" hû
Ol u’le-pâ -" nutk idi gülberk-i terdi gû
Efsûs o gül ene yine biz bülbül-i hamû
Oldu hazân mâ-hasal-" nev-bâhâr"m"z
Pîrâne geçdi hayf bizim rûzgâr"m"z
Es’ad hamû bezm-i mahâbbetde beste-leb
Davâ-y" hâl Hazret-i Ne ’et degil edeb
K"ld" zuhûr hâmeden ammâ bilâ-taleb
Gerçi meâl-i hât"r"ma mâsadakd" hep
Hayretdeyim bu s"rr-" garîbe aceb aceb
Vallâhi ben de bilmem efendim nedir sebeb
Oldu hazân mâ-hasal-" nev-bâhâr"m"z
Pîrâne geçdi hayf bizim rûzgâr"m"z
13
TERCÎ- BEND- ÂHAR
Tâ-be-key Ar a ç"ka âh-" dil-i nâ âd"m
Gökleri aIlata hasretle giden feryâd"m
Nice bir cân" yaka nâle-i âte -zâd"m
Müstaid k"l yoIise lutfuna isti’dâd"m
Sana güçlük mü var ey âh-" kerem-mu’tâd"m
Mûr isem em’ine pervâne k"l"p eyle kabûl
Âb isem gevher-i yek-dâne k"l"p eyle kabûl
Seng isem Kâ’be vü kâ âne k"l"p eyle kabûl
Müstaid k"l yoIise lutfuna isti’dâd"m
Sana güçlük mü var ey âh-" kerem-mu’tâd"m
Kâbiliyet ver eger vals"na na-kâbil isem
Yeniden ver bana sermâye-i bî hâs"l isem
Hâlimi kâle bedel eyle eIer nâkil isem
Müstaid k"l yoIise lutfuna isti’dâd"m
Sana güçlük mü var ey âh-" kerem-mu’tâd"m
Müslümân eyle eIer kâfir isem kudretini
Hâkir et lutfun ger münkir isem nimetini
Dah" efzûn et eIer kemter isem râhmetini
Müstaid k"l yoI ise lutfuna isti’dâd"m
Sana güçlük mü var ey âh-" kerem-mu’tâd"m
Maksad"n bey ü irâ r"bh ü hasâret degile
Keremin beste-i ser-ri te-i illet degile
Bî-garaz lutfun ümîd etme kâbâhat degile
Müstaid k"l yoIise lutfuna isti’dâd"m
Sana güçlük mü var ey âh-" kerem-mu’tâd"m
Avf k"l Gâlib-i nâ-pak ü sefâhatkâr"
O da olsun kerem ü cûduna lây"k bâri
Bî-nevâd"r deyü reddeyleme bu nâçâr"
Müstaid k"l yoIise lutfuna isti’dâd"m
Sana güçlük mü var ey âh-" kerem-mu’tâd"m
MÜSEDDESLER
1
MÜSEDDES- NA’T-I ERÎF- NEBEVÎ
Sultân-" rüsül âh-" mümeccedsin efendim
Bî-çârelerle devlet-i sermedsin efendim
Dîvân-" ilâhîde ser-âmedsin efendim
Men ûr-" le amrük le müeyyedsin efendim
Sen Ahmed ü Mahmûd u Muhammedsin efendim
Hakdan bize sultân-" müeyyedsin efendim
Tâbi -dih-i ervâh-" mücerred güherindir
Mâli -geh-i ruhsâr-" melek hâk-i derindir
Âyîne-i dîdâr-" tecellî nâzar"nd"r
Bû Bekr Ömer Osmân ü Alî yârlar"nd"r
Sen Ahmed ü Mahmûd u Muhammedsin efendim
Hakdan bize sultân-" müeyyedsin efendim
Hutben okunur minber-i iklîm-i bekâda
Hükmün tutulur mahkeme-i rûz-" cezâda
Gülbank-i kudûmûn çekilir ar -" Hudâ’da
Esmâ-i erîfin ân"l"r arz ü semâda
Sen Ahmed ü Mahmûd u Muhammedsin efendim
Hakdan bize sultân-" müeyyedsin efendim
Ol dem ki velîlerle nebîler kala hayrân
Nefsî deyü deh etle kopa cümleden efgân
Ye’s ile usât"n ola ahvâli perî ân
Destûr-" efâatla senindir yine meydân
Sen Ahmed ü Mahmûd u Muhammedsin efendim
Hakdan bize sultân-" müeyyedsin efendim
Bir günki dalup bahr-" gâma firkete gittim
Clden yitürüp kendimi bî-hôdluIa yitdim
Csyân"n ân"p âk"betimden hazer etdim
Bu matla" yâd eyledi bir seyyid i itdim
Sen Ahmed ü Mahmûd u Muhammedsin efendim
Hakdan bize sultân-" müeyyedsin efendim
Ümmideyiz yes ile âh eylemeyiz biz
Sermâye îmân" tebâh eylemeyiz biz
Bâb"n koyup agyâra penâh eylemeyiz biz
Bir kimseye sâyende nigâh eylemeyiz biz
Sen Ahmed ü Mahmûd u Muhammedsin efendim
Hakdan bize sultân-" müeyyedsin efendim
Bîçâredir ümmetlerin isyân"na bakma
Dest-i red urup hasret ile dûzaha yakma
Râhm eyle amân âte -i hicrân"na yakma
Ez-cümle kulun Gâlib-i pür-cürmü b"rakma
Sen Ahmed ü Mahmûd u Muhammedsin efendim
Hakdan bize sultân-" müeyyedsin efendim
2
NA’T-I ER F- MÜSEDDES
Ey yüzünden mazhar-" envâr-" îmân olduIum
Ey edip ümmîd-i lutfun âd u handân olduIum
Ey kemâl-i efkatinden afv cûyân olduIum
Ey ki derdinden ifâ-bah -i dil ü cân olduIum
Ey ki tîg-i çe m-i mâzâI"na kurbân olduIum
Görme lây"k hûn-" hasret içre galtân olduIum
Gurre-i îd-i eref destinde em îr-i celîl
Lîk eyler âb-" h"zr-" câvîdan-" selsebîl
Te nedir bî- übhe bu zebh ü fedâya Cebreîl
Cân vermek sana cân-bah olmaga billâh delîl
Ey ki tîg-i çe m-i mâzâI"na kurbân olduIum
Görme lây"k hûn-" hasret içre galtân olduIum
Rûz-" ha r olup yar"n geldikde bu hâl üzre ben
Gâh güle gâh aIlaya bî-ihtiyâr elbet gören
Dil pe îmân ü zebân nâlân ü sîne pür-mihen
Bir nigehle ol zamân âd eyle bu nâçâr" sen
Ey ki tîI-i çe m-i mâzâI"na kurbân olduIum
Görme lây"k hûn-" hasret içre galtân olduIum
Cân seni özler hevâ Gâlib gönül vah et taleb
Dest-i efsûs oldu bu hayretle bana rûz u eb
Cürm ile oldum huzûr-" devletinde bî-edeb
Râhm k"l isyân"ma edip nâzar etme gazâb
Ey ki tîI-i çe m-i mâzâI"na kurbân olduIum
Görme lây"k hûn-" hasret içre galtân olduIum
Gerçi küstâh ü günehkâr ü heme kâr" ziyân
Es’ad"ndan zerre-i lutfun dirîI etme amân
Na’t-hân"nd"r sezâ m" ede dûzahda figân
E k-i hasret ba dan a d" hasta gönlüm doldu kan
Ey ki tîI-i çe m-i mâzâI"na kurbân olduIum
Görme lây"k hûn-" hasret içre galtân olduIum
3
MÜSEDDES- ÂHAR- TÜRKÎ
Sanma bizi kmi beste-dil-i nefs-i gavîyiz
Hâk-i kadem-i âl-i âbâ Mustafavîyiz
Ne havf-" emîrân biliriz ne bedevîyiz
Râzî- üde-i hükm-i kazâ Murtazavîyiz
Ckrâr"m"za ser veririz ahde kavîyiz
Biz âh-" velâyet kuluyuz hem alevîyiz
Âlemlere i na â er ebrâc deIil mi
Her biri ser-i mihr ü mehe tâc deIil mi
Tîr-i siteme cümlesi amâc deIil mi
Davâ-y" mahâbbet buna muhtâc degil mi
Ckrâr"m"za ser veririz ahde kavîyiz
Biz âh-" velâyet kuluyuz hem alevîyiz
Nak " hevesi safha-i dilden sile geldik
Tâ da’vî-i mihr-i neseb-i pâk ile geldik
Kurbân-" ilâhî olup Csmâil’e geldik
Çün bezm-i k"demden dile geldik bil geldik
Ckrâr"m"za ser veririz ahde kavîyiz
Biz âh-" velâyet kuluyuz hem alevîyiz
Avân-" Yezîd’in hele hasmâniyiz el-hak
La’net-ke -i îmân-" dil ü cân"y"z el-hak
Bu ma’rekenin Sâm u Nerîmân"y"z el-hak
Evlâd-" Hüseynin kul kurbân"y"z el-hak
Ckrâr"m"za ser veririz ahde kavîyiz
Biz âh-" velâyet kuluyuz hem alevîyiz
Yokdur bizi tekdîre havâricde liyâkat
Ednâm"z eder âlemi pür lerze-i deh et
Ammâ nidelim böyle imi hükm-i me iyyet
Cân ba a fedâ eylesek Es’ad ne saâdet
Ckrâr"m"za ser veririz ahde kavîyiz
Biz âh-" velâyet kuluyuz hem alevîyiz
4
MÜSEDDES- VECH- ÂHAR
Bu eb pertev sal"p nâ-gâh âh-" subh-gâhîler
Aç"ld" nûr-" çe mim rû en oldu hep siyâhîler
Hilâl ü bedr olup deryâ-y" istîgrâka mâhîler
Tecellî k"ld" birden intizâr-" gâh-gâhîler
Gözüm dû oldu gördüm bir gürûhu hep hep külâhîler
Aceb heybet aceb evket aceb târz-" ilâhîler
C ârât-" dakîkî alem-i akvâlden bîrûn
Makâmat-" garîbi fikr-i ehl-i hâlden bîrûn
Cmâmân ile gavs aktâb ile âbdâldan bîrûn
Hulâsa âlem-i dîgerde hâl ü kâlden bîrûn
Gözüm dü oldu gördüm bir gürûhu hep hep külâhîler
Aceb heybet aceb evket aceb târz-" ilâhîler
Kimi mest-i mahâbbet hâne-i hammârdan gelmi
Kim medhû -" hayret u’le-i didârdan gelmi
Kimi hur îde benzer âlem-i envârdan gelmi
Kimi varm" diyâr-" vahdete tekrârdan gelmi
Gözüm dû oldu gördüm bir gürûhu hep hep külâhîler
Aceb heybet aceb evket aceb târz-" ilâhîler
Kelâm-" samt" deryâlar gibi pür-cû söylerler
Mahâbbet râz"n" birbirine hâmû söylerler
Be-her-dem hû der dem s"rr"n" bî-hû söylerler
Rûmûz-" a k-" cümle bî-zebân u gû söylerler
Gözüm dû oldu gördüm bir gürûhu hep hep külâhîler
Aceb heybet aceb evket aceb târz-" ilâhîler
Zarâfet sebkine ifrâg edip ke f ü kerâmât"
Terellâya ç"karm" lar vilâyet ü makâmât"
Getirmi ler harîm-i zühde koymu lar harâbât"
Libâs-" fakr içnde gizlemi ler vecd ü hâlât"
Gözüm dû oldu gördüm bir gürûhu hep hep külâhîler
Aceb heybet aceb evket aceb târz-" ilâhîler
Melekler re k eder bir tavr u âdâb ü rüsûmu var
Melikler mâlik olmaz deff ü ney tabl u kudûmu var
Semâ meydân"n"n hem mihr ü meh çarh ü nücûmu var
Husûsâ içlerinde zât-" Mevlânâ-y" Rûmî var
Gözüm dü oldu gördüm bir gürûhu hep hep külâhîler
Aceb heybet aceb evket aceb târz-" ilâhîler
Vücûd-" mutlak üzre devr ederler ayn-" vahdetde
Kamu hur îd-ve tenhâ gezer kesretde halvetde
Medâr-" pây-i seyr-i nokta-i gayb-" hüviyyetde
Visâl-i s"rf bulmu lar bidâyetde nihâyetde
Gözüm dû oldu gördüm bir gürûhu hep hep külâhîler
Aceb heybet aceb evket aceb târz-" ilâhîler
Heh-i mülk-i kanaât her biri ankâ hümay"z der
Vücûd-" pûte-i iksîre koyduk kîmyây"z der
Zer-i mahbûb-" a k"z sikkemiz var bî-recây"z der
Cemîan hazret-i Monlâ’yâ onlar hâk-i pây"z der
Gözüm dû oldu gördüm bir gürûhu hep hep külâhîler
Aceb heybet aceb evket aceb târz-" ilâhîler
Çü oldum cân u dilden mazhar-" a k olmaIa tâlib
Dü üp bir âte e seyr eyledim her sû vü her cânib
Harim-i hâs-" bezmi vasla oldu hât"r"m câlib
Bu beyti okudu ol meclisin bir mahremi Gâlib
Gözüm dû oldu gördüm bir gürûhu hep hep külâhîler
Aceb heybet aceb evket aceb târz-" ilâhîler
5
MÜSEDDES- D GER
Tedbirini tek eyle takdîr Hudân"nd"r
Sen yoks"n o benlikler hep vehm ü gümân"nd"r
Birden bire bul a k" bu tuhfe bulan"nd"r
Devrân olâl" devrân erbâb-" safân"nd"r
 "kda keder neyler gam halk-" cihân"nd"r
Koyma kadehi elden söz pîr-i mugân"nd"r
Meyhâneyi seyr ettim u âka mataf olmu
Teklîf ü tekellüfden sükkân" muâf olmu
Bir ne ’e gelip meclis bî havf ü hilâf olmu
Gam sohbeti yâd olmaz me rebleri sâf olmu
 "kda keder neyler gam halk-" cihân"nd"r
Koyma kadehi elden söz pîr-i mugân"nd"r
Ey dil sen o dildâra lây"k m" deIilsin yâ
Davâ-y" mahâbbetde sâd"k m" deIilsin yâ
Özrü nedir Azra’n"n Vâm"k m" deIilsin yâ
Bu gam ne gezer sende â "k m" deIilsin yâ
 "kda keder neyler gam halk-" cihân"nd"r
Koyma kadehi elden söz pîr-i mugân"nd"r
Mahzûn idi bir gün dil meyhâne-i manâda
Cnkâra dö enmi dim efkâr dü üp yâda
Bir pîr gelüp nâ-gâh pend etdi alel-âde
Al destine bir bâde derd ü gam" ver bâda
 "kda keder neyler gam halk-" cihân"nd"r
Koyma kadehi elden söz pîr-i mugân"nd"r
Bir bâde çek efzûn kap meclisde zeberdest ol
Atma ayag"n ta ra mey-hânede pâ-best ol
Alçaga akar sular pây-i huma dü mest ol
Pür-cû olay"m dersen Gâlib gibi sermest ol
 "kda keder neyler gam halk-" cihân"nd"r
Koyma kadehi elden söz pîr-i mugân"nd"r
6
MÜSEDDES BE-NÂZÎRE- FUZÛLÎ
YaImalad" dün akl"m" bir ûh-" pür-fiten
Mecnûn-" de t-i a k" an"n âhû-y" Hoten
Etrâf-" hüsn ü ân"na dikkat k"l"nca ben
Gördüm kenâr-" bâI-" izâr"nda bir çemen
Sordum bu hatt-" sebz-i Hutendir dedim dedi
Yok erh-i pîçtâb-" nigâh"n durur senin
Sald" halel nizâm-" dil ü dîne kâkülün
Verdi ikest reng-i güle bûy-" sünbülün
Dökdü cihâna tohm-" füsûn hâl-i fülfülün
Açd" metâ-" al"n" rûhsâr için gülün
Sen de bu denlü fitne nedendir dedim dedi
Âsâr-" a k sûzi -i cânun durur senin
Dünya esîr-i halka-i girdâb"d"r an"n
Âlem harâb-" gavta-i seylâb"d"r an"n
Dürr-i semîn-i e kde âdâb"d"r an"n
Kemmûn zâr-" dil hele sîrâb"d"r an"n
Va’din senin ne bahr-" suhand"r dedim dedi
Âsâr-" a k sûzi -i cânûn durur senin
Chyâ edip bu gece çerâgân-" firkati
Yakd"m fetîl-i dâg-" cünûn-" mahâbbeti
Buldum furûg-" u’le-i âh-" nedâmeti
Seyreleyende ebnem-i gülzâr-" hasreti
Gülgüne-i arûs-" semendir dedim dedi
E k-i dü-çe m-i hûn-fe ân"n durur senin
Seyreyle dergehindeki gavga-y" âlemi
Yâd ettirir figân ile rûz-" Muharremi
Her saât öldürür beni ol çe m-i mâtemi
Kim etdi ehl-i a ka bu cevr-i demâdemi
Tavr"n hilâf-" resmgehindir dedim dedi
Kan aglamak firak ile ân"nd"r senin
Nar-" gam"nla sîne-i sûzân" daglad"m
Seylâb denlü cû -" mahâbbetle çaIlad"m
Hak-i rehine yalvararak vard"m aIlad"m
Râhm et ki bâr-" merg-i firâk"nla baIlad"m
Vasl"n hayat-bah -" bedendir dedim dedi
Bunlar hayâl ü hâb-" girân"n durur senin
Tutdum o sanat ile ki semt-i tecâhülü
Çe mi unutdu îve-i târz-" tegâfülü
Göstermedim o meh-ve e rûy-" tekâsülü
Der-pî edînce sûret-i hüsn-i te’emmülü
Bilmem lisân-" gamze ne fendir dedim dedi
Gâlib zebân-" sihr beyân"n durur senin
7
MÜSEDDES- NEV- ÂHAR
Küfr-i zülfün yâdeden mümin Müselman olmas"n
Nûr-" vechin seyreden kâfir sanem-hân olmas"n
Ebrüvân"n fikreden zâhide âdân olmas"n
A k"na dil bâglayan âlemde âdân olmas"n
Csterim hüsnün gibi cevrine pâyân olmas"n
Tek seni sevmek cihân halk"na âsân olmas"n
Katl-i âma mâil olsun gamze-i cellâdlar
Dembedem eflâke ç"ks"n âh ile feryâdlar
Tâkat"n tâk eylesin â "klar"n bîdâdlar
Hep girü kals"n bütün Mecnûnlar Ferhâdlar
Csterim hüsnün gibi cevrine pâyân olmas"n
Tek seni sevmek cihân halk"na âsân olmas"n
Keç-külâh ol bezme te rîf et mey-i nahvetle mest
Hamle-i saff-" ehîdân et olup hançer be-dest
Eyle mir’ât-" dil-i u âk-" bin kerre ikest
Zâhir olsun hôd-perest ile begim dilber-perest
Csterim hüsnün gibi cevrine pâyân olmas"n
Tek seni sevmek cihân halk"na âsân olmas"n
Kâzib ü sâd"k bilinsin imtihân et imtihân
Etme her hâhi ger-i ihsâna lutfun râygân
Böyle mebzûl olmas"n bah î lerin âh"m amân
Tâ seçilsin nev-heveslerden gürûh-" â "kân
Csterim hüsnün gibi cevrine pâyân olmas"n
Tek seni sevmek cihân halk"na âsân olmas"n
Yüz verip ehl-i niyâza terk-i nâz etmek neden
Böyle hüsnün var iken bîdâd" az etmek neden
Zülfün-âsâ medd-i ihsân" d"râz etmek neden
Her gedâya dergeh-i ümmîd-i bâz etmek neden
Csterim hüsnün gibi cevrine pâyân olmas"n
Tek seni sevmek cihân halk"na âsân olmas"n
Hüsnünün olsun bahâ-y" râyegân" cân ü ba
Tâlibân-" vasl olan bî-derdler k"ls"n telâ
Hep çekilsinler bu pâzâr" görüp ehl-i mâ’â
Gâlib-i mihnet-ke in destine kals"n ol kumâ
Csterim hüsnün gibi cevrine pâyân olmas"n
Tek seni sevmek cihân halk"na âsân olmas"n
8
SÂKÎ-NÂME
Sâki ver ol piyâle-i elmâsa ferr ü tâb
Elmâs içinde mevc ura ammâ ki lâl-i nâb
Versin fürûg-" bezme o hal-kerde âftâb
Olsun harîm-i meygede subh u afak arâb
Hîr-i arak benât-" mülü ede feyz-yâb
Bir bahr içinde berk ura hur îd ü mahtâb
Deryâ-dilân-" a k"na îsâr-" gevher et
Sahbâ-y" sürhu çe mine yâkût-" ahmer et
Sâki getir ol âb ki âte -furû ola
Her bir hâbâb-" kulzüm-i dûzah be-dû ola
Mevc safâs" ule-i Kevser be-dû ola
Nak -" gül-i piyâlesi mahv-" nukû ola
Ser-mest-i andelîbi gürûh-" sürû ola
Bir bahr-" hûn ki dildir ana cur’a-nû ola
Ke f etdim ol ferâhla gam-" dil-sitân"m"
Destûr olursa söyleyeyim dâsitân"m"
Sâki getir o câm" ki mahmûr-" mest olur
Hûr-" behi tin erse gözü mey-perest olur
Sagar-ke -i nühust-i harâb-" Elest olur
Yan"mda kadr-i zühd ü kerâmet pest olur
Peymâne-i hayât ki tevbe- ikest olur
Mestâne reng-i rûy-" recâ zîb-i dest olur
Ammâ h"red teeddüb edip ihtisâs"na
Nâz u niyâz h"dmet eder bezm-i hâs"na
Sâkî getir arâb-" mahmûr-" bî-dilim
Alkile â ina deIilim gerçi ak"lim
Mânend-i mevc-i cû la dil-gîr-i sâhilim
Ditrer elimde kâse-i girdâb-" kanzîlim
Ummân içinde pençe-i mihre mümâsilim
Oldum garîk-i bahr-" fenâ merd-i kâmilim
Var"rsan ey gönül yem-i a k"n verâs"na
Benden selâm et ol târaf"n â inâs"na
Sâkî getir meyi ki sânad"r hitâb-" a k
Her yüzden oldu gerçi suâl ü cevâb-" a k
Aç"ld" âftâb zuhûr etdi hâb-" a k
Zülfün verilmi âr"z"na pîç tâb-" a k
Hat geçdi nâsih oldu o hükmi kitâb-" a k
Bir dah" fitne eyleyemez intisâb-" a k
Yâ Râb o kara gün ne belâ-y" siyâh idi
Ger âh u’le vermese hâlim tebâh idi
Sâkî revân et âte i kâfur-pâreden
Birkaç kadeh pür eyle o mevc-i erâreden
Seyr et hilâl-i sâgar-" nûr-" sitâreden
Ketm eyleme habâb" dil-i hîç-kâreden
Kald"rma yanî î eyi pî -i nezâreden
Men etme mevceyi leb-i hu k-" kenâreden
Bir gün olur ki mest gözün hü yâr olur
Gâlib de bu humâr" savar te ne-dâr olur
TAHMÎSLER
1
BT DÂ-YI TAHMÎSÂT
TAHMÎS- KASÎDE- NEF-Î DER-VASF-I
HAZRET- MEVLEVÎ KADDESALLÂHÜ ESRÂREHÛ
Bârekellâh ey sipihr-i himmetin mâh-" nevi
Levha allâh ey cihân"n mihr-i vâlâ-pertevî
Sanekallâh ey kelâmullâh-" ilmi uhrevî
Merhâbâ ey hazret-i sâhip-k"rân-" manevî
Nâz"m-" manzûme-i silk-i leâl-i Mesnevî
Mesnevî ammâ ki her bir lafz" kân-" ma’rifet
Mesnevî ammâ ki her bir nutk-" ihsân-" ma’rifet
Mesnevî ammâ ki her harfi beyân-" ma’rifet
Mesnevî ammâ ki her beyt-i cihân-" mâ’rifet
Zerresiyle âftâb"n"n berâber pertevi
Cennet-i irfânda hûrî-i melek-sîmâ gibi
Ar -" savn-" bârîde ervâh-" müstesnâ gibi
Çarh-" a kullâhda Cibrîl-i bî-pervâ gibi
Âlem-i manâ ki hur îd-i cihân-ârâ gibi
Devr eder girmi semâa anda rûh-" Mevlevî
Mür îd-i mü kil-ku â-y" milk-i müstesnâ-y" Rûm
Ârif-i himmet-i-resân ü âh-" bî-hemtâ-y" Rûm
Rûh-" sultân-i âlem hâkim-i azâ-y" Rûm
Yanî s"rru’llâh-" a’zam Hazret-i Monlâ-y" Rûm
Kim odur manîde sahîb-mesned-i Keyhusrevi
Vasf-" em îr-i celâl-i kudret-i gelmez dile
Kalmad" çün kim zalâm-" küfrü âlemden sile
Zülfekâr-" Haydar" re’yi savâbîyle bile
Hüsrev-i endî e kim a k-" Hüsâmeddîn ile
Oldu tîg-i bât"n" dünyâya burhân-" kavî
Ol eh-i zi- ân" âlî menkâbet kim feyzidir
Ol sipehsâlar izz ü ât"fet kim feyzidir
Ol emîr- hân-" lutf u mekrümet kim feyzidir
Ol hudâvend-i serîr-i ma’rifet kim feyzidir
Sâlik-i bî-tû e-i gümrâha zâd-" uhrevî
Fikri hâdî-i târîk-i intihâ-y" er edi
Zihni hâmî-i rüsûm-i milk-i mecd ü emcedi
A k" hâvî-i makâmât-" kirâm-" sermedi
Akl" nûr-" cevheri zât-" erif-i Ahmedî
Nutk-" maIz-" rûh-" enfâs-" latîf-i Îsevî
Meslek-i hikmetde yolda " kibâr-" ezkiyâ
Menzil-i vuslatda pâda " gürûh-" etkiyâ
Ders-i âbdiyyetde s"rda " kirâm-" asfiyâ
Clm-i vahdetde sebekda " imâm-" evliyâ
Hikmet-i manîde âkirdi hakîm-i Gaznevi
Hâk-" gülberk-i letâfet perverinde mün’adim
Jâle-ve bâr olmas"n Yâ Râb benim cân ü dilim
Ravzas"ndan feyz-yâb olsun bu çe m-i pür-nemîm
Bir gülistân-" müferrihdir dil-i pür-feyzi kim
Anda rûh-" Gül enîdir bâg-bân-" manevî
Her kelâm-" pâki bir dürdâne-i endî edir
Bilmeyen ol gevheri bîgâne-i endî edir
Beyt-i vahy-âsâr" hep kâ âne-i endî edir
Der-kû âde yâ hazâna-hâne-i endî edir
Anda çe m-i Rû enîdir dîde-bân-" münzevî
Bâg-" in âs"na hayrân çe m-i ûh-" nergisi
Ri te-i efkâr"n"n âhû-y" manâ mûnisi
Sözlerinin nakd-i sâf-" sîne-i hûbân mesi
Gevher-i güftâr"n"n kân mü terî-i müflisi
Kûçe-i esrâr"n"n hûr îd düzd-i eb-revi
Söylemi dir âir-i sâhir bu beyt-i bî-bedel
Müntehâ bir hüsn-i talîl öyle kim vefkül-mahal
Eylese âyân sürû ân-" semâ dârbül-mesel
Feyz-i isti’dâd-" zât"n gör kim etmi tâ ezel
Cezbesi hur îd ü mâh ü âsümân" Mevlevî
Bir-nevây"m ilticâ dârende-i Monlâ-y" Rûm
Tâ-be sâmân"m kerem hâhende-i Monlâ-y" Rûm
Gâlib-i bî-çâreyim ermende-i Monlâ-y" Rûm
Nef’i-i mu’ciz-beyân"m bende-i Monlâ-y" Rûm
Ne Hakîm-i Gaznevîyîm ne Emîr-i Dehlevî
Hâygân bah eyledi u âka genc-i devleti
Lafzdan manaya gösterdi târîk-i vuslat"
Cümle erh etdi mukaddem bunca s"rr-" hikmeti
Hâk-i pây-" Heyh Attâr"m ki oldu himmeti
Tâb’"ma üstâd-" ders-i mü kilât-" mesnevî
Davî-i mihr ü mahâbbet gerçi kim haddim degil
Öyle tohm-" pâken nâçesbând"r bu âb u gil
Eyleme vakt-i hasâd"mda yâ Râb hacel
………..
………..
Cân u ba "m fer - i râh-" evliyâ etsem nola
Hazret-i Monlâ-y" ammâ çok senâ etsem nola
Badezîn afv-" kusûrum çün recâ etsem nola
Kâfiye-teng oldu âIâz-" duâ etsem nola
Gerçi zabt etmek ne mümkin hâme-i çâbük-revi
Hamdüllâh k"lm" "m degâh"na s"dk"m bütün
Her ne derse münkir-i nâ-pak-" dîn vurs"n desin
Himmeti müzdâd ola hakk"mda yâ Râb gün-be-gün
Tâ hisâb-" mâh ü sâl-" âlemi tahkik için
Bedr ede mihr-i cihân tâb-" felek mâh-" nevi
Ruz u eb cân u dilim biribirine eyler hitâb
Her nefes olsun atâs"ndan bu bî-kes kâm-yâb
Nakd-i ihlâs"yla k"ls"n bendesin sâhib-nisâb
Her dem olsun rûh-" pâkine duâ-y" bî-hisâb
Evliyâdan tâ ki hâli olmaya dünyâ evi
2
TAHMÎS- BE-GÂZEL- CENÂB-I HAZRET- PÎR
Ey gönlüm eden tamîr hayret mübârek-bâd
Hô sââtini buldun sâât mübârek-bâd
Etdin hele dâvân" isbât mübârek bâd
………..
………..
Vehdet vü kesretde oldun nice dem pûyân
Csterdin o mihrûyi rûz eb olup cûyân
Çün halvet-i manîde buldun o eh-i pinhân
………..
………..
Her tâlib o matlûbu bir fikr ile isterdi
Her biri hayâlinde cûyende eylerdi
Hâz"r yüzün ammâ nâz"rlara gösterdi
………..
………..
Oldu bu gece mihmân ol mâh gelip tenhâ
Encüm gibi etdik eb birbirimize îmâ
Ümmid-i visâlinden bir evke dü üp hâlâ
………..
………..
Ahvâl-i makâmât"n evsâf"n edip ta’dâd
Davâ-y" riyâsetde ferdim deyü olma âd
Geç kayd-" taayyünden er matlâba ol âzâd
………..
………..
Sahbâ-y" safâ-hîzin k"l câm"n" nû îde
Madem ki ay"ks"n sen gizlice vü pû ide
Çün mest olas"n var ol deryâ gibi cû îde
………..
………..
Ald"n nefes-i pîri bil kadr-i reh-âverdi
Zinhâr ki yârâna gösterme dem-i serdi
Gâlib sanâ bu manâ hakkâ Hû Hûdan erdi
………..
………..
3
TAHMÎS- LÂTÎF- GAZEL- ERÎF- CENÂB-I PÎR
KUDD SE SIIRRUHUL-AZÎZ BE-ZEBÂN-I FARÎSÎ
Bir dem ki tehayyürde buldum dil-i eydây"
Alm" nâzar-" a ka mahbûb-" dil-ârây"
Tenbîh edip ol meh-ve der kim ko temâ ây"
………..
………..
Bu bezmde olmaz hîç sahbâ-y" h"red peydâ
Ne hüznüne gâyet var ne zevkine had peydâ
Her ferde olur sanma esrâr-" Hudâ peydâ
………..
………..
Geç kayd-" zamânîden bu demden olup dânâ
Kalsun girü bin fersah ferdâ vü gam-" ferdâ
Mey-hâneler aç"lm" mebzûl mey ü sahbâ
………..
………..
Tâ key bu gam-" hicrân endî e-i bî-pâyân
Olmaz geceler nâlân gündüzler edip efgân
Geçdi dem-i hu yârân cem oldu kadeh kârân
………..
………..
Ey meclis-i u âk"n üftâde vü i kesti
ÇiInendin ayaklarda besdir bu kadar pestî
Hum-hâne-i kudretden al eline bir desti
………..
………..
Ol meygede-i a k"n kaygusuz ayyâ "
Ya hâk-i mezelletde çek ba "na bir ta "
Bâzâr-" alây"kda bâglanma neden nâ î
………..
………..
Bir me rik-i manân"n hur îd-i seher-hîzi
Pür- ehd-i ühûd etdi hâver-geh-i temyîzi
Mest etdi halâvetde bu Gâlib-i nâcizi
………..
………..
4
TAHMÎS- GAZEL- NEFÎS- AHÎD DEDE EL-ME HÛR
MÜELL F- TUHFE KUDD SE SIRRUHÛ
Pehlevân-" rûz-" a k"m gerçi kim üftâdeyim
Sâkî-i devrin ayag"n almaIa âmâdeyim
Bâdedir âb-" hayât ölsem de bu da’vâday"m
Bende-i pîr-i harâbât"m mürîd-i bâdeyim
Kâ ki ben dâima gavvâs olayd"m bâdeyim
Bir melâmet âh"n"n sâgar-ke -i ikrâr"y"m
Mest-i fakr"m bi-ser ü bi pâlar"n serdâr"y"m
Kâselîs-i hân-" a k"yam seg-i nâçâr"y"m
Neng ü nâmûs u vakâr ü ârdan men âriyim
Zerk ü sâlûs u riyâ âlâyi inden sâdeyim
Bende-i âl-i Âbây"m bana besdir köhne âl
Öyl uryân"m ki esbâb-" gurûr emr-i muhâl
Bî-tekellüf lâ-übâlîyim ne lâz"m kîl ü kâl
Clm ü fazl ü zühd ü takvâ âkile oldu ikâl
 "k-" ûrîyedeyim men fâriI ü âzâdeyim
Hamdülillâh mür idîn sâhib-kemâlin bulmu um
Fazl-" vals"n infisâl ü ittisâlin bulmu um
Âlemin mir’ât-" âdemde misâlin bulumu um
Men bugün ma’ ûk-" Bâkî’nin visâlin bulmu um
Sanma ey zâhid beni kim va’de-i ferdâday"m
Koysun erbâb-" mahâbbet intizâr-" mah eri
Bunda gelsin sîne-i â "kda görsün dilberi
Dînle Gâlib bak ne der ol vakt nakd-i Haydar"
Hahidî-i Mevlevîyim ârifim gelsin beri
Csteyen s"rr-" Hudâ-y" men Hudâ-y" zâdeyim
5
TAHMÎS- MUTARRAF-I GAZEL- NEFÎS- SEYY D
EBUBEKR ÇELEB KUDD SE SIRRUHU’L AZÎZ
DER-BÂB-I CEDÎD
Nola a k içre desem mihr-i cân-ârây"m
Jâleyim bir güne in evki ile ber-pây"m
Ayn-" iksîr-i fenây"m haber-i ankay"m
Hîçim ü hîç deIilden de velî ednây"m
Zerre-i hâk-" der-i hazret-i Mevlânây"m
Beni keç görse adû nola ehibbâ kât" râst
Keç-nümâd"r kalem ammâ bilene sohbeti râst
Pîr-i manân"n olur tîr gibi himmeti râst
Tâc-" Cemdir dil-i ârif edegör niyeti râst
Der-i Monlâda bugün âyine-i manây"m
Olâl" nûr-" Hudâ em bu bezm içre ana
Veririm âm u seher u’le-iâh"mla ziyâ
Eyleyip nâr"n" nûr âte ini âb ü havâ
Bulurum gül en-i sûzi de ne v ü nemâ
Dili pervâne gibi yakamada bî-pervây"m
Def ü nây ile semâ eylesem a k içre nola
NaIme-i âh-" erer rîz olarak saIa sola
Yâ semender gibi pîrâhenin âte le dola
Hârih-i sûz-" nefes ben var iken yâ kim ola
Kâ if-i Mesnevî-i Mânevî-i Monlây"m
N’ola Geldimse Gârîbî bu fenâ milke garîb
Peyrevimdir nice Gâlib gibi mahzûn u ke’îb
Rûnüma olmad" her â "ka bu târz-" acîb
Himmet-i hâz"r ola bak nedir ol pîr-i mehîb
Sâlik-i râh-" bekâ rehber-i ev ednây"m
6
TAHMÎS- LÂT F- GAZEL- NEFÎS Ü ZARÎF- HÂCE
HÂFIZ-I ÎRÂZÎ KADDESALÂHÜ RÛHAHÛ
Bir ebân-geh ki dil olmu du humâriyle ikest
Hu’le-i câna zelâm-" gam inüp tîre vü mest
Geldi çün subh-" safâ nâgeh o zâlim ser-mest
………..
………..
Nigehi tîI be-kef âfet-i cân u îmân
Zülfü çe m-i siyehî fitne-i gülzâr-" cinân
Her taraf le ker-i â ûb-" esîr-i fermân
………..
………..
Derd ü hicrân ile bu hasta yatârd" gâm-gîn
Hu’le-i âh idi ancak yine em-i bâlîn
Perdesinden meger etmi güzerân ah u enîn
………..
………..
Bâde âte figen-i hirmen-i endûh ü nijend
Mevcesi ri te yâkût-" dil-i cân-peyvend
Sâkî-i hâss o gülberk-i ter ü ekker-hand
………..
………..
Kim tutâr ne ’e-i ferdây" bugün nakde nâzîr
Bâde-i cennet-i hâhi geri kimse ana ver
Böyle nutk eyledi mey-hânede dûn hazret-i pîr
………..
………..
Bir yana gönlü ikest etmede âsâr-" humâr
Bir târafdan nigeh-i mest ile ol ûh yakar
Gâlib eyler mi yâ rûhsât bul"cak sâbr ü karâr
………..
………..
7
TAHMÎS- GÂZEL- EYH NESÎB DEDE
EL-MEVLEVÎ KUDD SE SIRRUHU’L-AZÎZ
Gavgâ-y" vahdet-i uzatan Mevlevîleriz
Pâzâr-" kesret-i kapatan Mevlevîleriz
Devrân-" biribirine katan Mevlevîleriz
Nâmûs u câh" çâha atan Mevlevîleriz
Dünyâ-y" dûnu hîçe satan Mevlevîleriz
Mânend-i katre bahr oluruz bir bir irkilip
Pür-cevher eyleriz gönül âyînesin silip
Dürdâne-i hakîkate gû " sadef k"l"p
Deh-rûz kâr u bâr"n" dehrin hebâ bilip
Peygûle-i fenâda yatan Mevlevîleriz
Gerdi deyiz felek gibi leyl ü nehârda
Bir u’le gösterir bu hayâli fenârda
Geh pî -i yârda döneriz gâhî dârda
Ârâm"m"z semâ iledir rûzgârda
Girdâb-" bahr-" a ka batan Mevlevîleriz
Dil dâg-" cevr ü elem sîne çâk çâk
Gözde su cânda âte ü bâd elde ba da hâk
Varken hulâ a bin hatâr u zahm-" hevl-nâk
Telhî-i fâka etmek için nefsimiz helâk
Han-" vücûda zehr katan Mevlevîleriz
Gerçi dakîka-dân degiliz her ulûmda
Gâlib’le imtihân oluruz baht-" ûmda
Yokdur nâzîrimiz hele bu merzbûmda
Biz ey Nesîb devlet-i Monlâ-y" Rûmda
Dünyâ-y" dûnu hîçe satan Mevlevîleriz
8
TAHMÎS- GAZEL- NEFÎS- CENÂB-I HAYÂLÎ
 R- ME HÛR-I SÂH B DÎVÂN
Nefehnâ nefhas"n gû etmeyenler nâyi bilmezler
Miyân-" cân u cânânda huy-" hây" bilmezler
Nefes-nâ-â inâlar gevher-i manây" bilmezler
Cihân-âra cihân içindedir ârây" bilmezler
Hû mâhiler ki derya içredir deryây" bilmezler
Safâ sarho lar"na gam arâb"n anma ey zâhid
Özün saymazlara mah er hisâb"n anmâ ey zâhid
Hudâ sâillerine çok cevâb"n anmâ ey zâhid
Harâbât ehline dûzah azâb"n anmâ ey zâhid
Ki bunlar ibn-i vakt olmu gam-" ferdây" bilmezler
Görürler ems-i a k"n pertev-i nûrun uyan"klar
Meh ü mihri k"z"l bir pula saymaz bâgr" yan"klar
Aceb rassâd-" hikmet çâh-" fikretde ne say"klar
Hafak-gûn kân içinde dâI"n" seyr eyler â "klar
Güne den zerre görmezler felekden ay" bilmezler
Çerâg"n rû en etmi nûr-" vahdetden yak"p bunlar
Kararmazlar cihan zulmât"na aslâ bak"p bunlar
Ererler ka’r-" bahra mevc-i seyl-âsâ ak"p bunlar
Hamîde kadlerine ri te-i e ki tak"p bunlar
Atârlar tîr-i maksûd" nedendir yây" bilmezler
Tecerrüd nâmînâ varm" dilin bir bahr-" ummân"
Ana gark oldu derler Gâlib-i bî-sâbr ü sâmân"
Koymazd"m dâmenin billâhi elden olsa dâmân"
Hayâli fakr âl"na çekenler cism-i üryanî
An"nla fahr ederler atlas u dîbây" bilmezler
9
TAHMÎS- GAZEL- NEFÎS- FUZÛLÎ- BA)DÂDÎ RÂHMETÜLLÂH
ALEYH
Beni ol mâh giriftâr bilipdir bilirem
Fikr-i zülfiyle ebim târ bilipdir bilirem
Nicedir hât"r-" bîmâr bilüpdir bilirem
Yâr hâl-i dilimi zâr bilipdir bilirem
Dil-i zâr"mda ne kim var bilibdir bilirem
Bu degil tavr-" vefâ neyleyim "zhâr olmaz
Hâha sen bende-nüvâz ol deyü âzâr olmaz
Demezem ki niçin u âka vefâ-dar olmaz
Yâr" aIyâr bilüpdür ki bana yâr olmaz
Ben dah" an" ki aIyâr bilipdir bilirem
Uyhuyu dîde-i u âka harâm eyleyeli
Günlerin vâdî-i hicranda âm eyleyeli
Tâ bu sevdâya dü üp kasd" tamâm eyleyeli
Zülfünü ehl-i vefâ sayd"na dâm eyleyeli
Beni ol dâma giriftâr bilibdir bilirem
Ke f-i râz eyler iken dîde-i ter âh u figân
S"rr-" a k olmaz o fettân-" cihândan pinhân
Çe m-i gûyâs" bana söyledi bî-harf-i zebân
Ben ne hâcet ki k"lam derd-i dilim yâre iyân
Kamû derd-i dilimi yâr bilibdir bilirem
Es’adâ eyleyemem togrusu ben terk-i edeb
Demezem söyle nedendir bu tecâhül bu gazâb
Her i i hikmet ü her tavr" kerâmetdir hep
Yâr hem sohbetim olmasa Fuzûlî ne aceb
Özüne sohbetimi âr bilibdir bilirem
10
TAHMÎS- GAZEL- DÎGER- FUZÛLÎ- BÂGDÂDÎ
RÂHMETULLÂH ALEYH
Sorma benden me reb-i rindân-" bî-pervâ nedir
Matlâb-" bî-matlâban vâdi-i sevdâ nedir
Tavr-" mestân-" arâb-" nergis-i ehlâ nedir
Öyle seremestem ki idrâk etmezem dünyâ nedir
Men kimem sâkî olan kimdir mey ü sahbâ nedir
Çarhda tâb-" hüner-pîrâ için kâm isterem
Özge nâ-kâm"m ki ol rüsvâ için kâm isterem
Kâfir-i bî-dînden Mevlâ için kâm isterem
Gerçi cânândan dil-i eydâ için kâm isterem
Sorsa cânân bilmezem kâm-" dil-i eydâ nedir
Gamzesinde münderic s"rr-" celâl ü hem cemâl
Hatt-" pür- ûr ile fikr-i bî-mecâlim pür-melâl
Ha re dek peyveste olmak yâ neden bu kîl ü kâl
Vasldan çün â "k" müstagnî eyler bir visâl
 "ka ma ûkdan her dem bu istingâ nedir
Vasf-" hüsnü pâk ü müstesnâ bilen ârif deIil
Kadd-i yâri cümleden bâlâ bilen ârif deIil
Öz vücûdîn âlemin Kübrâ bilen ârif deIil
Hikmet-i dünyâ vü mâfîhâ bilen ârif deIil
Ârif oldur bilmeye dünyâ vü mâfihâ nedir
Nakd-" ömrünle degi dînse eger dâg-" gam"
Levh-i sînenden silersin nak -" kayd-" merhemi
Tâb’-" Gâlible hemân sâat k"l"rs"n hem-demi
Âh u feryâd"n Fuzûlî incidipdir âlemi
Ger belâ-y" a k ile ho nûd isen gavgâ nedir
11
TAHMÎS- GAZEL- REÎSÜL-KÜTTÂB-I SÂBIK RÂ D
EFEND RÂHMETULLÂH ALEYH
Ben dedimse arsa-" cennet sevâd-" âmd"r
Nüktedir kasd"m k"yâs etme hayâl-i hamd"r
Nokta s"Imaz nutka gelmez bir gârîb îhâmd"r
Âr"z-" dilberde sanma hâl-i anber-fâmd"r
Aks-i dâI-" sîne-i üftâde nâ-kâmd"r
Berk-i hüsnün bî-karâr etdi dil-i mecrûhumu
Yakd" yand"rd" çenâr etdi dil-i mecrûhumu
Âb-" tîgîn çe me-sâr etdi dil-i mecrûhumu
Tîg-i gamzen dâIdâr etdi dil-i mecrûhumu
Pehlevân"n ol kemân ebrûlar"n haccâm"d"r
Nîller nak etmi ol sîmîn-beden bâzûlara
Bak semen zâr-" safâda sünbül-i hôd-rûlara
Dûrdan seyret tutulma zülf-i anber-bûlara
Gerdeninde dâne-i hâl ü siyeh giysûlara
MurI-" dil üftâdedir gûyâ esîr-i dâmd"r
Gerçi kim gû -" güle gelmez hezâr"n ekvesi
Dil dil eyler gonceyi ol dil-figâr"n ekvesi
Asl" yok bir söz müdür her bî-karâr"n ekvesi
K"lca kald" dil deyû u âk-" zâr"n ekvesi
Mûmiyân"n vasf"n" cânâ sana îhâmd"r
Hatt" sevdâs"na ey Gâlib h"red pür-nâledir
Yâ sevâd-" sâye-i güldür yâ dâI-" lâledir
Âh-" mestând"r yâ dûd-" âte -i seyyâledir
Mâni-i mehtâb olan sanma husûf ü hâledir
Âr"z-" yâr üzre Râ id hatt-" anber-fâmd"r
Ey cihân-" cûd u lutfun cevher-i yek-dânesi
Dest-i fikrin zülf-i pîçâpîç-i mü ki ânesi
Rükn-i re’yin üzre kâimdir kerem kâ ânesi
Ne yap"lm" d"r ki vel-hâs"l gönül vîrânesi
Kâbe yapmaIla berâberdir Hudâ allâmd"r
12
TAHMÎS- GAZEL- NE ’ET EFEND
Oldun hilâl-i za’f ile ey meh ziyâde ol
Envâr-" a k u evk ile eb ziyade ol
Sahn-" çemende gül gibi ne v ü nemâda ol
Bezm-i târâbda dâimâ zevk ü safâda ol
Bâlin-i bezm-i âfiyetle itikâda ol
Versin bu ne ’e tâb’"na s"hhat hucestelik
Dil-dâr" bend ede sana dil-dâre bestelik
Reng-i ruhuna ermeye aslâ ikestelik
Nergis-misâl bir söz ola sende hastelik
Hurrem nihâd-" gül gibi hô -dil-kü âde ol
Olsan nizâr-" zâf ile çün âh-" yâsemen
Bûy-" safâ verir yine hülkun çemen çemen
Sen hüsn-i âfiyetde ol ey mâh-" gül-beden
Edem hemî e hâsidine bu duây" ben
Hîç haste-hâl olma ki dâr-" ifâda ol
Zahm-" nigâh-" dü men için olma müstemend
Ayn-" kazâya kendisi uIrar o derd-mend
K"ls"n bu tâb-" u’le-i fikrin senin bülend
Olsun hemân çe m-i bedel çe m-i bed-sipend
Dü men helâk sen dah" h"fz-" Hudâda ol
Gördüm cenâb-" pertevi s"hhâtle kâmrân
Gâlib dedim ki gayr" bizimdir bütün cihân
Zîrâ bûyurdu lutf ile âh-" suhânverân
Ne ’et safâ-y" hât"r-" yârân için hemân
S"dk u safâda hemdem-i subh ol duâda ol
13
TAHMÎS- GAZEL- ÂHAR- REÎSÜL-KÜTTÂB
SÂBIK RÂ D EFEND RÂHMETULLÂH ÂLEYH
Seyl-i mihnet gark-" "zt"râb etdi meded
Dîdem-i girdâb-" hayrân" hâbâb etdi meded
Ba "m" göz ya " seng-i âsiyâb etdi meded
E k-i çe mim tâs-" gerdûn" pür-âb etdi meded
Nâr-" gam mülk-i dilim yakd" harâb etdi meded
Ne ter-i müjgân" ser-tîz etme ol denlü begim
Giryeden fevvâre-i hûnâbd"r her bir regim
Hu’le-i gam yakmas"n bil-cümle târ ü târikim
Perde-i giysû-y" koyver âte im rûhsâr kim
Tâb-" tesîriyle çok diller kebâb etdi meded
Zahm-" hicrân bir yana ol ûh-" fettân bir yana
Dü dü tîg-i gamzeden kan bir yana cân bir yana
Çarh-" gerdân bir yana cevr-i civânân bir yana
Ta’n-" vâiz bir yana dü nâm-" cânân bir yana
Hât"r"m gerdûn zebûn-i eyh u âb etdi meded
Böyle ser mestâne vaz’"m mûcib-i hayret deIil
Cntisâb"m var nigâh-" yâre bî-illet deIil
Beste-i zincir-i mevc-i bâdeyim hâcet deIil
S"rr-" a k if âs"na bâdi cünûniyyet deIil
Bana ne etdi ise sahbâ-y" nâb etdi meded
Bûy-" vuslat gelmedi Gâlib o gül-rûhsârdan
Ebr-i Nisân oldu hissem gül en-i dîdârdan
Ba lay"p "Imaz-" ayna jâleden gülzârdan
Hî e-i çe m-i hayâl-i gül izâr-" yârdan
E k-i hasret ile Râ id pür-gülâb etdi meded
Hazret-i Râ id Efendi dâver-i gerdûn-vâkâr
Gelmemi dir dehre böyle bir reis-i kâm-kâr
Halka vâcibdir duâ-y" devleti leyl ü nehâr
Nâvdân-" hâme vasf"nda olup gevher-nisar
Kulzüm-i lutfu beni gark " hicâb etdi meded
Ey dil ey dil râh-" vuslat bu dil-i âgâh"na
Bakma eyvân-" sipihrin âftâb ü mâh"na
Peyrev ol devlet gibi hemvâre gerd-i dergâh"na
Kâmyâb olmaksa maksûdûn yeti dergâh"na
Senden evvel çarh o bâba intisâb etdi meded
14
TAHMÎS- GAZEL- TEZK RE- SÂNÎ ÂR F EFEND
Felekde ahz-i sâra mâye-dâr-" f"rsat"m imdi
Hafak-nû -" sâbaâhül-hayr-" âm-" firkatim imdi
Sebû-y" mâh u câm-" mihrden bî-minnetim imdi
O ûh ile kadeh peymâ-y" bezm-i i retim imdi
Gönülden ber-târaf-sâz-" gubâr-" vah etim imdi
Gubâr-" kîneden âyîne-i ahbâb pâk olsun
Utans"n etdiginden bülbül ü gül erm-nâk olsun
C itsin müddeîler ît-i vals"m hep helâk olsun
Ko feryâd eylesin gül ende bülbül çâk çâk olsun
O gül-rûhsârla sâgar bedest-i i retim imdi
Mahâbbet ne ’esinden çok zamân mest-i müdâm oldum
Humâr"n derd-i zehrin çekdim âh"r âd-kâm oldum
Misâl-i mâh-" nev kâse sahbadan tamâm oldum
Safâ-y" hât"r"m var yâr ile bezm-i cân oldum
Cemâl-i yâre göre âyîne-dâr-" hayretim imdi
Hele mest etdim ol sîmin-teni hayli al"p hâm"n
Çözüp bend-i kâbâs"n Gül en etdim cism-i gül-fâm"n
Sar"ld"m câme-hâb-" nâz içinde sorma encâm"n
Boyunca gördüm ihsân"n o ûh-" nâzik-endâm"n
Bi-hamdillâh hem-âgû -" safâ-y" vuslat"m imdi
Bu eb bâg-" ruhûnda zülf ü çe m ü rûyûnu öpdüm
Bulup düzdîde birkaç nergis ü ebbûy"nu öpdüm
Meger kâfûr içinde fülfül-i dil-cûyunu öpdüm
Beyâz-" gerdeninde hâl-i anber-bûyunu öpdüm
Dil-i agyâre el-hak dâg-" sûz-" hasretim imdi
Uyand"m hâb-" gamdan müjde-i îrîn-i vuslatla
Dimâg"n çe n-iyâb oldu ehd-i ayn-" ibretle
Leb-i tâbiri tagyîr oldu agyâr"n bu gayretle
Dil-ârâm" çâk olsun rakîbin tâc-" hasretle
Bu i retgehde dil sîrâb-" ayn-" vuslat"m imdi
Acebdir s"rr-" ülfet gâhîce mek ûf olur kâ if
Beyân olmu du Gâlib gerçi bunlar hep dem-i sâlif
Murâd olur ki dil-hûn olsun a’dâlar olup vâk"f
Bu günlerde nol a ahbâba unvân eylese ârif
Gele geç turfe-fermâ-y" rüsûm-" mehvettim imdi
O nîk-ahlâk kim "ytrâ-y" evsâf"na mecbûrûm
Velî bî-tâb-" a k"m bî-mecal-i sarf-" makdûrûm
Bilir her hâl ile s"dk u hulûsum çünkü mesrûrûm
Senâ-gûylukda aczim itirâf etsem de mazûrum
Fakat bil-cümle me gûl-i dua-y" devletim imdi
15
TAHMÎS- GAZEL- HANÎF EFEND
Demem ol ûh-" cefâ-pî e bana yâr olsun
Mihr iken zîver-i âgû -" eb-i târ olsun
Bed-duâm öyle ki bir mâha giriftâr olsun
Derd-i dilden o da âgâh ü hâber-dâr olsun
EtdiIi lutfu kadar sevdicegim var olsun
Bunca demdir kuluna eylmedine lutf-" hitâb
Veh ki bülbülden ede gonce-i ne kûfte hicâb
Oldu bu âte -i hasretle dil ü cân harâb
Deheninde acâbâ yok mu vefâ gibi cevâb
Söyle ey ûh meded bârî bir-âzâr olsun
Sevmeden geçdim ol â ufte-meni dil-dâr"
Bakmam âyîne-i sihr olsa dah" rûhsâr"
Ç"kd" bâzâra bugün ri te-i kâr u bâr"
Gayr" dil M"sr"na âh olma degildir kâr"
Badezîn ister ise âhid-i pâzâr olsun
Cûy-" ek imle olup bâI-" cemâli sîrâb
Negis-i ûh"nu çok eyledi ser-mest-i itâb
Sunsun art"k nigeh-i çe mine peymâne-i hâb
Mey-i nahvetle olup gonce-i lâl-i eker-âb
Sebze-i hatt-" rûh-" ayn-i çemen-zâr olsun
Var m" bir ûh-" cefâ-pî e felekde ayâ
Ki ola gonca-i gülzâr-" vefâs"nda bekâ
Ne desin bu söze Gâlib ki budur hakk-" edâ
Dâimâ hazret-i Hak himmet-i merdân-" Hudâ
Her husûsunda Hanîfâya vefâ-dâr olsun
16
TAHMÎS- GAZEL- PERTEV EFEND
Sînem erâr-" hasrete külhân deIil midir
Cismim nihâl-i erhâya gül en deIil midir
Akl"m hevâ-y" hayrete h"rmen deIil midir
Gönlüm hayâl-i dil-bere mesken deIil midir
Çe mim o cây-" dil-ke e revzen deIil midir
Bilmem ne itikâd ile sevdim o kâfiri
Hîç jâle der-kenâr ede mi mihr-i enveri
Çe mimde hemçü merdümek-i dîde-i var yeri
Âgu -" tenin vuslata gelmez çün ol perî
Teng-i mü ahhas olduIu rû en deIil midir
Tufân "zt"râbda dil lenger almada
Cân sâhil-i ümîdde hasretle kalmada
Bahr-" fenâya ke tî-i endî e salmada
Bîgâne â inâ yine ummâna dalmada
Erbâb-" a k akl"na yelken degil midir
Ey gonce-i iftihâr" ko hüsn-i edâiyle
Bir gün olur çemende kal"rs"n asâyile
Cûbâr-" lutf-" sanma mukâbil sabâyile
Bir tutma yâr-" sâd"k"n" bî-vefâyile
Her-câyîdir surûr-" gam oddan deIil midir
Bir eb yaturd" Gâlib-i nâ-çâr bî-nevâ
Yakm" d" cân"n âte le pür-derd ü bî-devâ
Amma yine bu beyti okur etmez âh u vâ
Cevr ü cefâ-y" yâr-" sitem-kâr Pertevâ
Lutf-" sipihr-i dûndan ehven degil midir
17
TAHMÎS- GAZEL- AH R- PERTEV EFEND
Yine ol bî-mürüvvet hâtr"-" mevmîde gelmi dir
Deil vuslat murâd" firkat-i tecdîde gelmi dir
Sanursun kasd" când"r böyle bir vâdîde gelmi dir
Leb-i dâg-" firâka cân-" husret-dîde gelmi dir
Visâli ârzûs"yla der-i ümmîde gelmi dir
Nedir cürmün egerçi bilemem ammâ mücrimim mücrim
Niçin terk eylemezsin hâline bu bî-kesin zâlim
Perî ân eylemekdir matlâb"m çokdân an" bilirim
Nizâm-" hâli â "k nâ-be-sâmânl"kda bulmu kim
Hevâ-y" zülf-i Leylâ ile Mecnûn bîde gelmi dir
Sâbâh-" îd gördüm âftâb" hâline yand"m
O ûhûn âte -i rûhsâr"n" fikr eyledim and"m
Bilirken za’f"na bâis nedendir ben de aldand"m
Çekilmi âb u tâb" mihri gördüm mâh-" nev sand"m
Peri-zâd"m meger ser-çe me-i hur îde gelmi dir
Lugât"nden bulunmaz nev-resân"n sohbet-i sâb"k
Gelir ikisi bir manâya lafz" kâzib ü sâd"k
Yine her sözlerine cân verirse ehl-i dil lây"k
Reh-i cânânda çün nak -" pâd"r me hed-i â "k
O yolda resm-i âdetdir ki canlar gide gelmi dir
Duâm oldur günü magribde doIsun çarh-" fettân"n
Ki u âka yüzün göstermedi ol mihr-i râh ân"n
Erip bayrama Gâlib sonra tutdum savm-" hicrân"n
Müyesser olmad" takbîli dest ü pây-i cânân"n
Bu y"l imsâk-" mâh-" rûze Pertev îde gelmi dir
18
TAHMÎS- GAZEL- AH R-I PERTEV EFEND
Matla-" ebrûlar"n tahmîs ü tanzîr eyledik
Âk"bet kesdik ümîdi sell-i em îr eyledik
Âte -i hicrâna bu vech ile tedbir eyledik
Nâle-i pür-sûzumuzla çünki söz bir eyledik
Yana yana derdimiz ol âha takrîr eyledik
Çok recâlar eyledik ol mâh-" evc-i rif’ata
Hebnem-i e k-i nisar etdik dü üp mahviyyete
Gelmedi imanâ insâf etmedi bu firkate
Etmek için hüzn-i dil tesîr o Yusuf-t"ynete
Âyet-i mahzûnî-i Yâkubu tefsîr eyledik
Eylemezse cebr-i hât"r ol meh-i pür- îvemiz
Bak neler söyler ne rüyâlar say"klar bendemiz
Ey mürüvvetsiz hakîkatsiz vefâs"z va’desiz
Sen sârây-" kalbimi etdîn harâb ammâ ki biz
Naks" ile çok dil-i vîrân" tamîr eyledik
Kâkül-i Leylâden âgâz eyledik efsâneye
Eyledik atf-" suhan Mecnûna andan lâneye
 nâl"k ri tesin râbt etdik ol bîgâneye
Gerçi yâarân dediler pür-gû dil-i dîvâneye
Bah -" zülf-i yâr" ammâ biz de zincir eyledik
Bindi bir deste gül-i hôd-ru al"p zevrakçeye
Kendü gibi bir iki bed-hû al"p zevrakçeye
Böyle söyler Gâlib’e kar u al"p zevrakçeye
Bu gece Ke miri bir mihri al"p zevrakçeye
Sâyesinde Pertevâ mehtâb-" Ke mîr zevrakçeye
MUHAMMESLER
1
MUHAMMES
Dil-berle her eb eyler iken i ü i reti
Hîrîn sâz-" kâmi iken ehd-i sohbeti
Sahbâ-y" vasla sonra kat"p zehr-i fürkati
A k olsun ana kim çeke câm-" melâmeti
Hem-reng-i lâl-i yâr ile hûn-" hasret-i
Kemyâb idi metâ-" serâpâ-y" hüsnü hayf
Yogdu nâzîr-i gevher-i yektâ-y" hüsnü hayf
Çesbân idi merâm"ma bâlâ-y" hüsnü hayf
Nakd-i hayâta müft idi kâlâ-y" hüsnü hayf
Hehbender-i fîrâkda anland" k"yâmeti
Çe m-i bak"lsa tîg-i sitemden yamân imi
Perçem hat"na nisbet ile Müslüman imi
Hûn" nigâh-" gamzesi cellâd" can imi
Bir râhmi yok mürüveti yok bî-emân imi
Billâhi böyle bilmez idim ben ol âfeti
Tâb-" Temmûz-" hecrin ile yand"m aIlad"m
Sahbâ-y" hûna te ne idim kand"m aIlad"m
Bu mâcerây" ben tükenmez sand"m aIlad"m
Cânâ safâ-y" bezmini çok and"m aIlad"m
Yâd eyleyip o ne ’eleri ol meserreti
Gâlib eb-i mihende çekip âh ü vâlâr"n
Künc-i sitemde terk edesin bî-nevâlar"n
Derd ü belâda anmayas"n mübtelâlar"n
AIyar-" dûnâ hâs edesin hep atâlar"n
Kurbân"n olduIum bana dü mez mi gayreti
2
MUHAMMES- DÎGER
O mehin meclîsi re k-âver-i hur îd olsun
Sâyesi hâb-geh-i çe m-i sitem-dîd olsun
Gâhîce bâri gönül nâil-i ümmîd olsun
Varalim bezmine vuslat yine tecdîd olsun
Gecemiz Kadr-i mübarek günümüz îd olsun
Mey-perestân ol"cak bâng zen-i yâ mâ’bûd
Eylesin kulkul-" mînâ dah" âheng-i sürûd
Derd-i a k" beni k"ls"n müteselli ho nûd
Mest olup bâde-i nahvetle dil-i fakr-âlûd
Görelim âlem-i endî ede Cem îd olsun
Gamzesi câna yak"n kâfir-i câdü-fikret
Âr"z" âte -i sad-h"rmen-i akl u f"trat
Nergisi vâk"f-" her ne e vü her keyfiyyet
Gerçi tâkrîr-i merâm etmege yokdur hâcet
Bâi -i âh ü figân"m buna te’kîd olsun
Dü mesin murI-" heva sehv ile dâm-" kesele
Beste-dil kalmayal"m ri te-i tûl-i emele
Ne emiz yoIsa dah" a k" hakîkatde hele
Feyz-i hikmetle alup sâgar-" sahbây" ele
Cçelim mey sevelim dil-beri taklîd olsun
Tutdu Gâlib kat" çok rûze-i derd ü elemin
Kalmad" tâb ü tüvân çekmege cevr ü sitemin
Yeter ey eh yeter agyâr-" deniî sürdü demin
Görelim biz de meh-i lutf ile mihr-i keremin
Gecemiz Kadr-i mübârek günümüz îd olsun
TÂRD Ü REKB
Yek nâzrada k"ldîn ey yüzü gül
Âyînemi âftâbe-i mül
Geçdi bana ne ’e-i tegâfül
Hem eyle hem eyleme tenezzül
Dil hânesi cây-" i retindir
Bir û’lesi var ki imdi cân"n
Fânûs"na s"Imaz âsüman’
Bu sîne-i berk-â iyân"n
Sînâ dah" görmemi ni ân"n
Efrûhte-i inâyetindir
Hehbâz-" dil oldu evc-pervâz
Kim sayd-" hümâya eyleyüp nâz
Zülfünde de olmaz â iyân-sâz
Afveyle ki ey eh-i felek-tâz
Perverde-i dest-i himmetindir
Bir âleme olmu um ki vâs"l
Hebnemleri mihr ile mukâbil
Yok pertev-i mihre anda hâil
Nezdîk ü baîdî özge menzil
Kim fürkâtin ayn-" vuslat"nd"r
Aç"ld" der-i harîm-i manâ
Bir sûret olur hezâr-davâ
Esrâr-" hafî hep oldu peydâ
Bildim ki bu cümle ûr ü gavga
Gavgây" sever bir âfetindir
Ey ar -kemâl meh Sitâre
Olmak nola dü men-i nezâre
Gâlib sana oldu pâre pâre
Bir hâne-harâb imi ne çâre
Dâm-" reh-i mihr-i tal’at"nd"r
ARKILAR
1
Ey hihâl-i i ve bir nevres fidân"ms"n benim
Gördügüm günden beri hât"r-ni ân"ms"n benim
Ben ne hâcet kim diyem rûh-" revân"ms"n benim
Gizlesem de â ikâr etsem de cân"ms"n benim
Derd-i a k"n ben senin bîhûde "zhâr eylemem
Lâf edip âh u enini kendime kâr eylemem
Hâs"l" âlem bilir bu s"rr" inkâr eylemem
Gizlesem de â ikâr etsem de cân"ms"n benim
Ey gül-i bâg-" vefâ malûmun olsun bu senin
Hâr-" cevr-i ile sak"n terk eylemem pîrâmenin
Ölme var ayr"lma yokdur öyle tutdum dâmenin
Gizlesem de â ikâr etsem de cân"ms"n benim
Gâhî ikrâr eyleyip gâhî dönüp inkârdan
Aksini seyreylerim âyînede dîvârdan
Gerçi bu sûretle pinhân eylerim aIyârdan
Gizlesem de â ikâr etsemde cân"ms"n benim
Beste k"ld"m sâz-" efkâr" o zülf-i sünbüle
Oldu Gâlib perde-i âh"m muhayyer sünbüle
Her çi bâd-â-bâd bâgland"m hevâ-y" kâküle
Gizlesem de â ikâr etsem de cân"ms"n benim
2
Hu’le-i reng-i letâfet rûy-" âl"nd"r senin
Murg-" dil pervâne-i em-i cemâlindir senin
DaI daI-" sîne fânus-" hayalindir senin
Devr eden hât"rda hep fikr-i visâlindir
Bezm-i a ka dâI-" dil hem î edir hem lâledir
E k-i germ-âte dir ammâ âte -i seyyâledir
Câm-" hüsnün gûyiyâ bir û’ le-i cevvâledir
Devr eden hât"rda hep fikr-i visâlindir senin
Cûybâr-" bâg-" hüsnündür benim giryânl"I"m
Sanma ki âyîne-ve bî-hûdedir hayrânl"I"m
Gerdi -i çe mimden idrâk eyle sergerdânl"I"m
Devr eden hât"rda hep fikr-i visâlindir senin
Dûzah-" sûz-" dil - ârân"n dil oldu mâili
Eyledi gîrdâb-" hayret Gâlib-i deryâ-dili
Çarhdan geçsem de geçmem senden ey meh hâs"l"
Devr eden hât"rda hep fikr-i visâlindir senin
Gerdi eylerse murâd"mca bu dôlâb-" felek
Cûybâr-" vuslat"nd"r hemdemim bî-rayb ü ek
Hâhid olsun tâifân-" ar olan fevc-i melek
Devr eden hât"rda hep fikr-i visâlindir senin
3
Sevelim yâr" hât-âverlig-i hengâm olsun
Biz de bir gün görelim sâye-i dîdâr"nda
Gündüz olmazsa da mihmân"m"z ah am olsun
Biz de bir gün görelim sâye-i dîdâr"nda
Re k-i hur îd iken ol dil-beri âlî-evsâf
Etmesün her nâzara cilve-i hüsni isrâf
Bakmas"n rûz u eb âyîneye insâf insâf
Biz de bir gün görelim sâye-i dîdâr"nda
Acâbâ hât"ra-i rûz-" hisâb etmez mi
Etdigi vâde-i ferdâya hicâb etmez mi
DaI"d"p kâkülinü ke f-i nikâb etmez mi
Biz de bir gün görelim sâye-i dîdâr"nda
Der-kenâr eyleyip ol mihr-i afak-peymây"
Çekelim subh-" celî a’ a’a-ve sahbây"
Unudup mihnet-i dîrûzu gam-" ferdây"
Biz de bir gün görelim sâye-i dîdâr"nda
Söyle ey âh yeti sen o meh-i tâbâna
Çekmesin kendîni tâ ol derece pinhâna
Merhamet yok mu meIer Gâlib-i nâ-sâmanâ
Biz de bir gün görelim sâye-i dîdâr"nda
4
Muntaz"r te rîfine saf saf durur serv-i çemen
Vaktidir ey nev bahâr-" i ve bu gülzâra gel
Yollar"n bekler gül-i nesrîn ü arar yâsemen
Vaktidir ey nev-bahâr-" i ve gülzâra gel
Sîne-i pür-dâg-" gûyâ lâle-zâr etdim sana
Çe me çe me e k-i çe mim cûybâr etdim sana
Bir müferrih bâI-" dil-cû â ikâr etdim sana
Vaktidir ey nev-bahâr-" i ve gülzâra gel
Çekme istingaya nâz u cevri efzûn eyleme
Goncan"n sad-pâre olmu bâgr"n" hûn eyleme
Sebze-zâr"n benzini soldurma mahzûn eyleme
Vaktidir ey nev-bahâr-" i ve gülzâra gel
Cû i -i hûn-" safâya ermeden vakt-i sükûn
Etmeden bülbüllerin feryâd"n" fürkat zebûn
Gâlibi zencîr-i mevce çekmeden cûy-" cünûn
Vaktidir ey nev-bahâr-" i ve gülzâra gel
5
Gördüm hat-âver olmu o mâh âh âh âh
Alm" sipihri dûd-" siyâh âh âh âh
Âlem o yüzden oldu tebâh âh âh âh
Dersem aceb mi gâh be-gâh âh âh âh
Dü düm hevâ-y" zülfüne ol ûh meh-ve in
Çekdim kemân-" a k"n" ebrû-y" dil-ke in
Hikmet bu kim duhân"na yand"m o âte in
Dersem aceb mi gâh be-gâh âh âh âh
Ümmîdvâr iken ben o âh"n vefâs"na
Melûf iken inâyet ü lutf ü atâs"na
AIyâra uydu etdi sitem mübtelâs"na
Dersem aceb mi gâh be-gâh âh âh âh
Bir â "k"n ki olmaya hükmi sitâresi
Âheng-i zülm ü zulmet ede mâh-pâresi
Âh eylemekden özge nedir söyle çâresi
Dersem aceb mi gâh be-gâh âh âh âh
Bezminde bende Gâlib-i mestâneyim senin
Zencîr-i târ-" zülfüne dîvâneyim senin
Etrâf-" em’-i cem’ine pervâneyim senin
Dersem aceb mi gâh be-gâh âh âh âh
6
Bülbül erip bahâra yine âh âh âh
Ba lad" âh ü zâra yine âh âh âh
Hat geldi rûy-" yâra yine âh âh âh
Anber döküldü nâra yine âh âh âh
Ol mâh-pâre tutdu sitem resm-i râh"n"
Geh zâhir etdi gâh nihân etdi mâh"n"
Seyr eyle halka halka o zülf-i siyâh"n"
Kasd etdi târmâre yine âh âh âh
Terk etdi istirâhât-" leyl ü nehâr" dil
Âh u enîn ile geçürir rüzgâr-" dil
Derd ü gam"nla kalmam" iken karar-" dil
Etmekde bir karara yine âh âh âh
Yüksek uçup gurûr ile gayret-i melek
Bir dem murâd"m üstüne devr etmedi felek
Feyâd" perde perde ç"kard"m sipihre dek
Bak ah-" bî- ûmâra yine âh âh âh
Gâlib o gülizâra olup mübtelâ hemân
Sevdâ-y" a k"n etmededir iddiahemân
Ol âte ile yanmadad"r dâimâ hemân
Âh etmeyip ne çâre yine âh âh âh
7
Emrine dil-bestedir her dilber-i fettân senin
Hehr-i hüsnün ehrîyâr"s"n bugün fermân senin
Devr eder vefk-i murâd"nca bütün devrân senin
Hehr-i hüsnün ehrîyâr"s"n bugün fermân senin
Gel kerem-kâr"m dil-i u âk-" mahzûn eyleme
Gonce-ve perverdegân-" vasl" dil-hûn eyleme
Fürkat âdet olmas"n kan eyle kânûn eyleme
Hehr-i hüsnün ehrîyâr"s"n bugün fermân senin
Bûy-" hicrân vermesin gülberk-i handân"n dirîI
Zâr u giryân olmas"n u âk-" nâlân"n dirîI
Dest-bûs olmazsa bârî etme dâman"n dirîI
Hehr-i hüsnün ehrîyâr"s"n bugün fermân senin
Hûblar saf saf dizilmi senin dîvân"na
Tâifân-" ar -" alâ re k eder unvân"na
Bir nâzar k"l arz-" hâl-i Gâlib-i nâlân"na
Hehr-i hüsnün ehrîyâr"s"n bugün fermân senin
8
Ey eh-i hubân-" cihân dogrusu
Ben sana dîvâneyim âh âh âh
Böyledir el-hâs"l inan doIrusu
A k ile efsâneyim âh âh âh
Hem-dem iken her dem o meh-tal’ata
Mahrem iken meclis-i ünsiyyete
Âyine-ve imdi dü üp hayrete
Akl "le bigâneyim âh âh âh
Ta-ber-seher evk ile ey nâzenin
Hasta-i hicrân"n" k"ld"n hazîn
Yerde kal"r sanma bu âh u enîn
Hem’ine pervâneyim âh âh âh
Âte -i dîdâr"n olup u’le-ver
Yakd" vücûd âlemini serteser
Kalmad" Gâlib-i dil ü cândan eser
Dah" nice yanay"m âh âh âh
9
Ârzû-y" vuslat"n her dem dil-i pâkimdedir
Gevher-i a k"n sadef-ve sîne-i çâkimdedir
Dâimâ bu übhe ammâ tâb-" gam-nâkimdedir
Kang" â "kd"r senin gönlünde gönlün kimdedir
Pî -i râh"na senin ey âh-" hûbân bende çok
Dâd-hâh"n hadden efzûn sâil-i hâhende çok
Yaln"z bir ben deIil efkende çok hâhende çok
Kang" â "kd"r senin gönlünde gönlün kimdedir
Perçemîn sevdâs" her eb kîl ü kâlimdir benim
Bahs-i zülfün çok zamânlard"r hayâlimdir benim
Sormak ayb olmazsa sultân"m suâlimdir benim
Kang" â "kd"r senin gönlünde gönlün kimdedir
Cmtiyâza kâilim ben terk-i agyâr istemem
BildiIimdir hüsn-i âlem-gîrîn inkâr istemem
Dogrusun söyle bana aldanma bâzâr istemem
Kang" â "kd"r senin gönlünde gönlün kimdedir
Perçemîndir Gâlib-i bî-sâbr u samân eyleyen
Tal’at"n mirât"d"r u âk-" hayrân eyleyen
Gerçi sensin herkesin gönlünde cevlân eyleyen
Kang" â "kd"r senin gönlünde gönlün kimdedir
10
Fârig olmam eylesen yüz bin cefâ sevdim seni
Böyle yazm" al"nma kilk-i kazâ sevdim seni
Ben bu sözden dömezem devr eyledikçe nûh-felek
Hahid olsun a k"ma arz u semâ sevdim seni
Bend-i peyvend-i dilim ebrû-y" gaddâr"ndad"r
Ri te-i cemiyyetin zülf-i siyeh-kâr"ndad"r
Hastay"m ümmîd-i s"hhat çe m-i bîmâr"ndad"r
Bir devâs"z derde oldum mübtelâ sevdim seni
Ey hilâl-ebrû dilin meyli sanad"r doIrusu
Sû-yi mihrâba nigâh"n keç-edâd"r doIrusu
Râ ka "mdan inhirâf etsem riyâd"r doIrusu
Yâ savâb olmu veyâ olmu hatâ sevdim seni
Bî-gûbâr"m hasret-i hatt"nla hâk olsam yine
S"hhat"m rûh-" lebindendir helâk olsam yine
Tîg-i gamzeden kesilmem çâk çâk olsam yine
Hâs"l" bîhûde cevr etme bana sevdim seni
Gâlib-i dîvâneyim Ferhâd u Mecnûn’a salâ
Yüz çevirmem olsa dünyâ bir yana ben bir yana
Hem’ine pervâneyim pervâ ne lâz"md"r bana
Anlas"n bîgâne bilsin â inâ sevdim seni
11
Eger sâhil-i-serâ görmekse çarh"n maksad-" cân"
Temâ â eylesin bu dil-ni în bâg-" gülistân"
Fürûzând"r-sipihrin bunda hep em’-i ebistân"
Efendim yümn-i te rîfinle mesrûr et Çerâgân"
Bunun mânendi bir sâhil-serâ yokdur hâkîkatde
Niçin kim mahzâr-" eltâf-" hûnkâr oldu gâyetde
Nâzâr-gâh-" kerâmetde makâm-" kurb-" devletde
Efendim yümn-i te rîfinle mesrûr et Çerâgân"
An"n her kâh" bir beytül-kâsîde tâze mazmûndur
Bütün manâ-y" zîbâ-y" meserretle me hûndur
Kusûr-" var ise evketle te rîf-i hümâyûndur
Efendim yümn-i te rîfinle mesrûr et Çerâgân"
Münakka revzeni kim çâk çâk ü dâg dâg olmu
Serâser müjde-i te îfi bekler göz kulaI olmu
Dah" sâyende âbâdan olup imdi çerâI olmu
Efendim yümn-i te rîfinle mesrûr et Çerâgân
Sen ihyâ eyledin hem bâg-" mülki hem bu gülzâr"
Duâ-y" devletindir herkesin Gâlib gibi kâr"
DirîI etme kerem k"l bendelerden lutf-" dîdâr"
Efendim yümn-i te rîfinle mesrûr et Çerâgân"
MESNEV LER
1
Zihî kasr-" valâ-y" gerdûn-esâs
Ki hayrân nukû unda vehm ü havâs
Meger nûr-" inzâr-" merdân-" pâk
Tecessüm k"l"p olmu ol kasra hâk
Yuyup gözde evvel ayaI"n nigâh
Olur sonra seyrâne destûr-hâh
Aceb sakf m" bâl-" ânkâ m"d"r
Per-i bâli -i kâkül-i hâb-" nâz
Keç endâm" dîvâr-" mehtâb-" nâz
Per-i bâli i kâkül-i hâb-" nâz
Ruhâmât" mir’ât-" rûhu siri t
Der u bâm" kû e-be-kû e behi t
Sezâ bâl-i tâvûs olup hâk-rûb
Zemîni Behzâd ede reft ü rüb
Tâsâvir-i cân-perver-i cân-fezâ
Serâ-y" mücessem mücessem-serâ
Bu hem târh-" beyt-i Zelîhâ deIil
An"n gördügü hâb-" hulyâ deIil
Mücessemleridir bahâr-" hayâl
Bütün yâdigâr-" diyâr-" hayâl
Pul-i mevc-i deryâda çün aks-i mâh
Nukû unda manâlar eyler inâh
Olup tasfiye lâciverd-i sipihr
T"lâs"na sarf oldu zer-hall-i mihr
Ana oldu memûr nak u nigâr
Bu y"l görmedik i te biz nev-bahâr
Olup çarh rengi tâbak-ber-tâbak
Söküldü bînâ-y" felekden afak
Hümâ vü güne zîr-i tâk"ndad"r
Velî sâyesi tâ revâk"ndad"r
Nihâlân-i tasvîri hâlet verir
Semen yerine hep târâvet verir
Süleymân dah" görmemi Cem deIil
Bu bir ba ka âlem o âlem deIil
Tecellî-serâd"r desem nâ-savâb
Ki pür-nûr u pür- evk ü hem nâ-harâb
Uyar m" buna Çar-bâg-" Acem
K"yâs etme uymaz buna mülk-i Cem
.
Hu’â-" deIildir eden pîç ü tâb
Kama makda nezzâre-i âfitâb
Eger olmasa hayret envâr"nâ
Tayanmazd" hur îd dîvâr"na
Fürûzende bir iki mir’ât-" var
Ki hur îd-ve nice zerrât" vâr
Y"kân arz-" Kisrây" eyvân"d"r
Enû irevân taht" Hîrvânîdir
Nizâm"n görenler ederler uûr
Serây-" hümâyûn imi bî-kusur
.
Bu kasr-" mücedded be-ar -" mecîd
Ola Han Selîm’e mübârek saîd
O sultân ki cism-i cihân cân"d"r
Zamân"n zamân-" bahârân"d"r
Ulüvv-î neseble sipihr-intisâb
Felek-ber-felek nûr-" mâh-" âftâb
Bezimde gül-i surh-" rezm içre berk
Kemer-beste fermân"na gârb ü ark
Bu devrânda söz budur Allâh alîm
Zemin ü zamân asmân-" Han Selîm
Hudâ ömrünü ber-karâr eylesin
Verip maksad"n kâm-kâr eylesin
2
VASF-I KALEMDÂN-I CEVÂH R-BEYÂN-I
EH N ÂH-I NÂYET-FERMÂN
Bir kalem-dân-" müzerke dir bu
Nâvek-i hâmeye tîr-ke dir bu
Hokka-i lâ’li leb-i hûbând"r
Dûde-i mü gi hat-" cânand"r
Hûn-" Behzâd ola kilk-i Mânî
Eylemi nak -gül-i handân"
Cem olup gül çemen-i huld-i berin
Etmi etrâf"n" bir bir tezyîn
Aç"l"p reng-i hayâl-i evket
Nak -" bârikine virmi sûret
Yâdgâr olsa sezâ r"dvâna
Belki fihrist ede huldistâne
Ne gülistân ne bezâzistând"r bu
Hande-i subh-" bahâristând"r bu
Lîkas" perçem-i cânândand"r
Kalem-i nâvenk-i müjgândand"r
Safha-i zerdi misâl-i zer-i nâb
Revgân" gevher-i yâkût-" müzâb
Lâciverd-i felek olmu taktîr
Çevre yan"na çekilmi tahrîr
Rûh-" dil-berde hat-" reyhânî
Gülünün yapraI"n"n hayrân"
Böyle pî -tahta-i re k-âver mihr
Görmemi nergis-i Bercîs-i sipihr
Yara "r eylese hüsnün teslîm
Alsa zanus"na Sultân Selîm
Mâh-ve âlemi k"lsun mamûr
Ne r edip hatt-" hümâyunla nûr
Feyz-i Hak Gâlib olup me rebine
Gele ilhâm-" ilâhî lebine
3
H KÂYE
Olup gül ende bülbül bir seher teng
Cemâl-i gülden olmu u’le-âheng
Yakup cân"n arâb-" bîgî -" gül
Tenin hâkister etmi âte -i gül
Olup her mûy" âheng-i gülden
Kâbâ-y" u’le giymi reng-i gülden
Ki olmu nûr-" dîdâre pür-ef ân
Ki olmu hançer-i hâra ser-ef ân
Alup U âkiden evrâd ü ezkâr
Taîk-i Gül enîde vermi ikrâr
Giyinmi kül ocI"ndan palâs"
Hererlerden siyehlenmi libâs"
Çerâg-" gonce oldukça Fürûzân
Olur pervâne-ve raksân u Sûzân
Dem-i em îr-i hâr oldukça fürûzân
Eder hûnâb-" e ki an" gülbîz
Cier kan"yla etmi câmesin âl
Boyanm" gül gül olmu her per ü bâl
Edip minkâr"n" fevvâre-i hûn
FiIân" etmi âfâk" afak-gûn
Görünce âte -i gülden alâmet
Koparm" t" k"z"lca bir k"yamet
C itmi an" bir kaz-" bed-âvâz
Kenâr-" bâgda olmu dehen-bâz
Edip tavsîf-i bülbül tâkât"n tâk
Is"rm" berk-i gülden birkaç evrâk
Demi deImez bu rütbe âh u vâha
Ac"d"r benzemez sâir giyâha
Olur vâk"f meger bu mecrâya
Bir ehl-i hikmet-i Burkât-mâye
Olup kânûn-" hikmetden suhan-sâz
Gülün esrâr"n etmi erhe âgâz
Edip kaz" çok techîl ü tahmîk
Buyurmu ol makâm" böyle tahkik
Ki gül gâyet mukâvvîdir dimâg"
Kuvâ-y" h"fz eder ez-cümle yag"
Müratttibdir latîf ü can-fezâd"r
Müferreh hem mefetteh bir devâd"r
Muînd"r rûhu cisme intibâka
Ki tenfîz eyler irâk-" rifâka
Gülün hâsiyyetini sor bir tâbîbe
Tehî tan etme hâl-i andelîbe
Ne bildîn belki anun derdi var
Anunçün derde âh-" serdi vard"r
Maraz iddetlidir muhtac ilâca
Harâb-" gülle tertîb-i mizâca
Devâ mümkin savarsa nev-bahâr"n
Bu tertîb ile def etdim hezâr"n
Dah" var nice nice ihtimâlât
Veli idrâke lâz"m ilm-i âlât
Merâret var dedim tam"nda ammâ
Heker "slâh eder an" tamamâ
Dimâg"nd"r senin ey kaz-" fâsid
Olur tatîl hasedden çok maâs"d
Neden câiz deIil gül mey hô olmak
Yiyen sâhî görenler sarho olmak
Yâhûd tahrîk edip baz" kuvây"
Ede ihdâs bülbülde nevây"
Ola yâhûd riyâziyâta dânâ
Ki bülbül mûsikiyi eyler icrâ
An"n elhân" keyfiyyâttand"r
Dah" îkâ" kemmiyyâttand"r
Olur o târ-" ûd üzre mürtesem
Mesâni vü mesâlis zîr ile bâm
Felek kim devr eder anun "râdî
Olur tahrîk bu evsâta bâdî
Ckiye münkas"md"r devr-i tâb’"
Biri k" rîd"r an"n biri vaz"
.
Heriatda bulam dersen i âret
Terennüm-rîz imi e câr-" cennet
Yak"n bil ki bu evsât ü usulât
Verir elbet nüfûsa infiâlât
Safâ vü kâbz ü bast ü hüzn ü hayret
Sehâ vü meskenet deh et ecâat
Nicedir bülbülün bu hâl ü kâli
Demi hakka vü s"dka etmi âvâz
Görüp tedkîk ü tevfîkin an"n kaz
Demi hakka vü s"dka etmi âvâz
Bu pendi bend edip kendisi gû â
Edip iskât sus sus der vühû a
Olunmu gerçi çok bahs ü teemmül
Ne gül duymu bu gavgây" ne bülbül
Bilinmez kâl ile davâs" a k"n
Bunun emsâlidir fetvâs" a k"n
Hakikatda bu sözler lâfd"r hep
Nefes gencînesin isrâfd"r hep
Ne bülbül mûsîkîden â inâd"r
Ne gül emrâz"na an"n devâd"r
Ederler Gâlib erbâb-" dirâyet
Cedelle münkirân-" a k" iskât
Bilen ol hâleti dîvânelerdir
Edenler güft ü gû bîgâneleridir
Ola yâ Râb bî-hakk-" Hems-i Tebrîz
Safâ-y" vecd ile nutkum eker-rîz
4
H KÂYE- MAHMÛD-I GAZNEVÎ
Heker-sencân-" bâzâr-" rivâyet
Ederler böyle bir irîn hikâyet
Ki Hâh-" Gaznevî Sultân Mahmûd
Ederken mülk-i dehri garka-i cûd
Ç"kup bir kasr-" zerrîn tâke her rûz
Olurmu mihr-i subha talât-âmûz
Ne kasr ammâ ki ar -" câvîdânî
AyaI alt"na alm" âsümân"
Felek mînâs" ammâ cevher-âgîn
Zemîninden nümâyân Çîn ü Mâçîn
Eger medd-i basardan olsa is’âf
Görünmek muhtemel eslâf ü ahlâf
O bâlâ tâkdan ol âh-" a’zam
Olurmu nâz"r-" ahvâl-i âlem
Görür her gün ki bir pîr-i hô -endâm
Gelir süpüründülükde eyler ârâm
Arar rûzîsin eyler hâk-bîzi
Bulup âh"r gider birkaç pe izi
Ayâz-" hâsa an" gözterip âh
Demi olsak unun hâlinden âgâh
Denâetden mi eyler böyle kâr"
Yâhûd fakr"n m" olmu zahm-hâr"
Hulâsa imtehân kasd"nday"m ben
Cki emrin biri tâ ola rû en
Verip dest-i Ayâz’a bir dür-i pâk
Demi var eye pihân-gerde-i hâk
Gelip buldukda ferdâ an" ol pîr
Olur bu vâk"a hak üzre tâbir
Ki fakr"ndansa bir dah" edip âr
Bu kâr-" ûma çekmez renci her bâr
Ayâz ü eh verip bu emre sûret
Bakarlar dûrdan ber-vech-i ibret
Bulur vatka gelip ol dürri ol pîr
Eder "zhar yüz bin evk ü te vîr
Eder pîr-i felek-ve hây ü hûyu
Safâdan doldurur sahrâ vu kûyu
Bilip o dürr-i zî-kadrûn bahâs"n
Eder tahkîk âlemde g"nâs"n
Bakarlar rûz-" ferdâ gelmi ol pîr
Yine ol hâki eyler vaz’-" galbir
Gazâb gelmi cenâb-" pâd" âha
Getirmi pîri ol dem bârigâha
Demi fakr"n m"d"r bâis ki ey pîr
Olursun böyle topraklarda dil-gîr
Demi ol pîr ey âh-" kerem-ver
Cihânda az durur benden tüvânger
G"nâ-y" câvidâni bulmu am ben
Bu yolda kâmrâni bulu am ben
Suâl etmi ki ol eh pes ne lâz"m
Olursun her seher bu kâre âzim
Demi pîr unduIum yerdir efendim
Sever lâ-büd bu cân" müstemendim
G"nâ kesb etmi im bu hâkden ben
Olur gördükçe gönlüm âd u rû en
DeIildir ihtiyâc"mdan bu hidmet
Ferâmu etmeIe koymaz mürüvvet
Bulanlar rütbe-i hass-ü kemâli
B"rakmaz h"dmet-i eshâb-" hâli
5
H KÂYE- LEYLÎ VÜ MECNÛN
MeIer bir gün âte pâr-i Necd
Herer pervânesi Mecnûn-" pür-vecd
Siyah-mest-i arâb-" hayret olmu
Kararm" gözleri Leylîyle dolmu
Dola t"rm" perî ân seyri râha
Tutulmu kendüsi çün dâm-" mâha
Dönüp ol u’le-i cevvâle gam
Yan"p durmakda olmu em’a hem-dem
Dü üp çün mûy-" zengi pîç ü tâba
Bozulmu genc-i târ-" "zt"râba
Katup seyl-i siri kin bahr-i hûna
Sükûn elvermi ol cûy-" cünûna
Olup ho nûd kendi âte inden
Hikâyet etmez olmu mehve inden
Cefâdan ney gibi zâr etmez olmu
Var"p Leylî’yi bîzâr etmez olmu
Olup fâriI dil-i dîvânesinden
Usanm" vaz’-" küstâhânesinden
Duyup ol berk-i sâmân yanî Leylî
Gazâb-nâk eylemi Kays’a tecellî
Demi etdinse feryâd" ferâmû
Gerekmez bana art"k gû u mengû
Perî ân olman" edip tahayyül
Seninçün ânelenmi dir bu kâkül
Bu sûretler seninçün rûnümâd"r
Nazar âyîneye sanma sanad"r
Hemân yan agla Mevlây" seversen
Koma feryâd" Leylây" seversen,
MeIer dîvâneye ta atd" Leylâ
Komad" urmad"k ba seng-i hâra
Olur mâ ûk dâI u zahme tâlib
Ni ân lâz"md"r â "klarda Gâlib
Mülevvendir hemî e kâr-" u âk
Meger imdâd ede hûnkâr-" u âk
Kerem-hâhem cenâb-" Mevlevîden
Vere bir ne ’e ûr-" manevîden
6
H KÂYET- HAZRET- PÎR- DEST-GÎR CENÂB-I
MEVLÂNA KUDD SE SIRRÛHUL-ALÂ BÂ
MUÎNÜ-DÎN PERVÂNE
Bihîn evlâd-" S"ddîk-i hilâfet
Celâleddîn o hûnkâr-" velâyet
Kitâb-" Mesnevînin âsümân"
Münevver ma r"k-" ems-i maâni
Ser-efrâz" âhân-" manevînin
Penâh" â "kan-" Mevlevînin
Edip Yunân ilinde ne r-i esrâr
Felâtûnlar olurken mest-i envâr
Edip bezmim ziyâret Al-i Selçûk
Gelirmi ol ehân-" zühre mancuk
O devletde vezâret bile muhtass
Munînid-dîn imi Pervâne-mahlas
Olup hattâ ki nûrundan sebak-gîr
Komu Pervâne nâm"n hazret-i pîr
Vezir-i ehl-i hâl ü bâ-hâbermi
Gelip pây"na her dem yüz sürermi
Olup ol â "k"n s"dk"ndan âgâh
Mübarek pây"n çekmezmi ol âh
MeIer bir gün ki davâ-y" riyâset
Munîd-dîne vermi idi hayret
.
Getirmi gönlüne bir hât"r-" ûm
Götürüp çekmi ayaI"n Mür îd-i Rûm
Bir iki gün geçüp Âl-i Karaman
Olup âsi tutu mu nâr-" tugyân
Kavî dü men belirmi pâdi âha
Begâyet deh et el-vermi ol âha
Munînid-dîn deyip feryâda gelmi
Cenâb-" pîre istimdâda gelmi
Bûyurmu Hazret-i Monlâ vezîre
Ne lâz"m sû-i zan etmek fakîre
Bu bâb"n seddîne me gûl idim ben
Ayak çekdükde fürce buldu dü men
Nümâyânken kat"nda kâr u bâr"m
Sanurs"n kibr ola hâ â fikâr"m
K"yâs-" nefs edip sen etme pinhân
DeIildir serserî tavr-" azîzân
Gubâr erdirme rûy-" ibtihâle
Ayak çekdirme Gâlib ehl-i hâle
7
H KÂYET- LÂT FE- CENÂB-I HAZRET- PÎRDEST-GÎR MEVLÂNÂ KUDD SE SIRRÛHUL-ÂLÎ
BÂ-MÜRÎD
Celâleddîn-i Rûmi yanî pîrim
Efendim pâd" âh"m dest-gîrim
Salup sûr-" k"yâmet kâinâta
Eri di bâng-" kûsi e -cihâta
Cihân halk" mürîd-ü â "k oldu
Kimi Mecnûn kimisi Vâm"k oldu
Meger ol haylden bir muhlis-" hâm
Dilermi olmaIa dervi -i nâ-kâm
B"rakm" esb ü mâl itibâr"
Dü üp bu kayd" terk etmi karâr"
Edip yaIma metâ-" ârzûsun
Çal" m" açmaIa yokluk kapusun
O günlerde edip vesvâs-" iIvâ
Dola m" gönlüne bu hâm manâ
Ki vard" hayli kar u bâru mâl"m
Neden dü düm bu kâre noldu hâlim
Edip itlâf olma emlâk-i pâki
Harâb etdim bu cism-i derd-nâki
Neden dü dü yolum dervi ler ile
Ne kayd"m var benim bu i ler ile
Muhass"l böyle bin vesvâs-" bât"l
Safâs"ndan o merdi etmi ât"l
Bu cânibden Cenâb-" Hazret-i Pîr
Duyup ol fikri etmi böyle tedbîr
O sâatde bir esb ü bin filori
Olup bir mîrden arz-" huzûru
Hemân verip an" bir çâkerine
Demi al git mîrden arz-" huzûru
Binip bir ebre e kâr"nda olsun
Al"p alt"nu pâzâr"nda olsun
B"raksun itminân" evliyâya
Dola s"n gelmesin semt-i safâya
Safâ-y" hâli versin mâl" als"n
Bu i e zübde-i âmâl-i alsun
Fakîrdir bînevâlar kâr"d"r bu
Dönersen dön r"zâ bâzâr"d"r bu
Nedir Gâlib kide Merdâne minnet
Verirse cân" bilsin câna minnet
Olur ol hâle nâdim merd-i dervî
Gelüp etmi yeniden def’-i te vî
8
H KÂYE- EBÛ-HAFZ HADDÂD BÂ- BLÎ
RÂHMETULLÂH ALEYH L-BÂR
Rivâyetdir bu kim Hafz-" Haddâd
Ziyâret-gûne etmi azm-i Bâgdâd
Cüneyd ile edip çok sohbet-i cân
Olurmu hâne-i Hiblîde mihmân
Beher eb ana eyh-i büzürgin
Edermi pûhte bir hevlâ-y" îrîn
Bu h"dmet çâr-mâh oldukda mutâd
Eder Bu Hafz çün tevdî-i Bâgdâd
Demi Hiblî’ye kim kâr"nda hayr et
Ni âbur’a gelip ikrâm" seyr et
Târîkatda odur kim mizbânî
Giderken gitmesin senden girânî
Hafif olsun tekellüfsüzce tavr"n
Berâber tut ki gitsin yâ otursun
Budur mihmanâ ikrâm-" târikat
Bilirler an" erbâb-" hakîkat
Eder Hiblî dah" azm-i Ni âbûr
Olur Bu Hafzada mihmân-" pür-nûr
Çihil tenmi temâm esbâb-" ammâ
Berâber dahil olmu lar tamâma
O eb Haddâd eder k"rk em’-i ihzâr
Eder her birisini ne r-i envâr
Edip kendi dah" rû en çerâI"n
Çerâgân eyler ol Firdevs-bâg"n
Demi Hiblî ki ey eyh-i tasavvuf
DeIildir i te bu târh-" tekellüf
Bûyurmu ana Haddâd ey civân merd
Söyündür cümlesin edip dem-i serd
Çal" m" sönmemi birisi aslâ
MeIer eyhin çerâI-" hâs" ferdâ
Demi gördün mü esrâr-" hulûsu
Cnand"n m" i rât-" nusûsu
Benim mûm yakd"I"m Allâh içindir
Ne Hiblî vü âhen âh içindür
Hulûsum vermedi Allâh bâda
Fakat kendi çerâg"mm" ziyâde
Hudân"nd"r çü mihmâ eyledim cûd
Tekellüfsüzce etdim bezl-i mevcûd
Sen ammâ eyledîn Haddâd’a ikrâm
Târîkât bu deIildir hâms"n hâm
Eger Allâh içinse kim nesak tut
DeIilse çekme zahmet kavl-i Hak tut
Senin haddin degilken mihmânl"k
Ne haddin Gâlib’e etmek mîzbânl"k
Gelirsen hânedân-" evliyâya
Tufeyl ol mihmânân-" Hudâ’ya
EIer te rîf ederlerse sârây"n
Ç"kup derbânl"k et hâlî ko cây"n
Kolay bir i deIil âdâb-" sohbet
Hemân davâ-y" ko halvet selâmet
9
H KÂYE- SEYYÂH
Muattâr-sâz-" bezm-i ehl-i esrâr
Heh-i manî Ferîdüddîn-i Atâr
Olup ûd-" suhanda nefha-bah â
Verir dûd-" lafz"ndan bûy-" manâ
Ki vard" bir zamân bir merd-i seyyâh
Gezer âlemleri mânend-i ervâh
Nemed-berdû pe mînpû u medhû
Döner pervâne-ve pür-sûz u hâmû
Karâr etmezdi bir menzilde câvîd
Ba "n al"r gider mânend-i hur îd
Meh-i nev-ve olup keçkül-i gerdân
Eder âfâk" pür-envâr-" irfân
Ba "nda me ’al-âsâ u’leden tâc
Mukîm-i sûr idi hem-râh-" huccâc
Bürehne-pâ vü hu k-endâm ü sad-çâk
Tamarlardan mürekkeb hemçü misvâk
Teber-berdû u ber ser âftâba
Per açm" bâz-" e heb-ve itâba
Derûnu genc-i nîrenc-i t"l"smât
Belinde cur’adân-" kulkat"rât
Dola m" Çîn ü Mâçîn ü H"tây"
Bütün gözden geçirmi mâverây"
Dü üp sahrâlara mânend-i Mecnûn
Komam" gezmeden bir de t ü hâmûn
Geçirmi rüzgâr"n gûne gûne
Giyinmi her kuma dan bir numûne
Seyâhat eylemi sahrâ vü çölde
Sebihât eylemi deryâ vü gölde
Edip bir müddet azm-i ceng ü perhâ
Gehî surtât yaz"lm" gâhi yolda
Olup ferrâ -" deyr-i sümenâta
Nedîm olmu eh-i M"sr ü Herâta
Görüp sînâsilerden ilm-i kâfi
Okutmu cinnîyâna kûh-" Kâfi
Ç"k"p kürsîye etmi emr-i ma’rûf
Yalan âhidliIi etmi giyip sôf
Harâbât içre etmi çok ibâdât
Cevâmi de hem envâ-" fesâdât
Bak"p her rengden bir örnek alm"
Televvünde i i Allâh’a kalm"
Tamâm etmi fünûn-" mâsivây"
Begenmi tavr-" merdân-" Hudây"
Edip tahsîl her ilmi unutmu
Gönülden dâmen-i pîrân" tutmu
Gezerken bir gün ol â ufte-sâmân
Olur bir vâdî-i pür-hevle mihmân
Ne vâdî Kerbâlâ-y" vah et-engîz
Zemîn-i mürdegan hâk-i belâ-hîz
Hat-" serge te vü gümkerde râh"
Bütün çâh-" ecel çün dâm-" mâhî
Mukîmi dîv ü gûl ü düzd-i hûn-hâr
Birikmi bir bölük mekkâr ü gaddâr
Yap"lm" her târaf maktûl ü maslûb
DaI"lm" daIlara feryâd ü â ûb
Kurulmu haymeler pür- ûr u gavgâ
Zenândan gayri yok ammâ ki peydâ
.
Bak"p dervî e bir zen demi eyvâh
Neden dü dü yoluna böyle bir câh
MeIer ömrün bulup pâyân ü encâm
Gelip bîçâre k"ld"n bunda ârâm
Ac"d"m sana bî-pâ vü sersin
Zarars"z kimseciksin derbedersin
Eline sundu ol dem bir dilim nân
Dedi tut unda ber-âyîn-i mihmân
Gelirken kar "dan merdân-" bî-bâk
Tenâvül eyle nân" etme imsâk
Dü üp dervi ye’se oldu sersem
BoIazdan m" geçer hîç lokma ol dem
Göründü nâ-gihân bir merd-i hûn-hâr
Elinde harbesi Mirrîh-âsâr
Gözü par par yanar mânend-i ejder
Derinde- îr-ter cellâd-peyker
Görüp dervî i indi edheminden
Göründü â inâl"k âleminden
Al"p destin öpüp ikrâmlar ile
Yetirdi haymeye ibrâmlar ile
Ziyâfetler edip hânlar getirdi
Taâm u erbet ü nânlar getirdi
Bir iki gün edip îzâz u ikrâm
Havâlet-hâh olunca merd-i nâkâm
Al"p yan"na bir iki kafâd"r
Getirdi tâ berâh-" emn olup yâr
Dedi dervî var senden suâlim
Peri ân oldu bu hâline hâlim
DeIilken me rebin mâil vefâya
Neden bu efkatin ben mübtelâya
EIer ikrâmsa maksûd söyle
Nedir bu tavr-" nâ-mahûd söyle
Cevâb"nda dedi ol düzd-i hûn-hâr
YediIin nânad"r bu lutf u îsâr
Nasîbîn var imi çûn nân"m"zda
Muazzezsin müeyyed yan"m"zda
Çü olmu dostluk dü menlik olmaz
Bu er meydân"d"r harzenlik olmaz
Egerçi düzd-i bî-müzd ü namâz"z
Mürüvvetsiz deIil mihmân-nevâz"z
K"yâs etme ola bir düzd-i gümrâh
Mürâat-" niam-hâr"ndan âgâh
Bihamdillâh gedâ-y" evliyây"z
Kerem bâb"nda me’lûf-" atây"z
Eger kim bir nâzar îsâr ederler
Muhakkakd"r bu kim her bâr ederler
Cnâyet kân"d"r Gâlib erenler
Kal"r m" behresiz ijhsân görenler
Dedem kim Hazret-i Seyyid Alîdir
Kerâmet vech-i pâkinde celîdir
Odur seccâde-i manâda elân
Sezâd"r rütbe-i ir âde elân
Budur maksûd ol sultân"m"zdan
Ede himmet geçe noksân"m"zdan
10
H KÂYE- BÂYEZ D
.
MeIer bir eb ki mehtâb oldu cû ân
Tenevvür mâhdan nûr etdi tûfân
Beyâz-" subha döndü âm-" deycûr
Safâdan oldu kûh-" seng-i kâfûr
Uyup mevc-i nesîme cûy-" mehtâb
Çemende oldu pür-çû âlem-i âb
Heker hâb etdi bâI etfal"n" gark
Kedûlar kelle-i kand oldu lâ-fark
Çerâgân-" çemen döndü behi te
Semenler devr-i kâfûrî siri te
Olup âyîne-i Cem îd-i âlem
Safâdan oldu pür hur îd-i âlem
Münevver sûret-i bedrin kemâhî
Hinâver bahr-i sîmâb içre mâhi
O rütbe bahr-i mehtâb oldu cû ân
Çemende murg u mâhî oldu yeksân
Eder ebr-i sefîd-i nûr-barân
Mü a’ a’ her târaf elmâs-rîzân
Müheyyâ herkese her gûne maksûd
Cihân pür-hâb ü ber bîdar-" nâbûd
Görüp bu hayreti sultân-" Bistâm
Gönül mir’ât"n etdi hayret-endâm
Tutup yüz ol münevver bârgâha
Münâcât etdi bâki pâd âha
Dedi yâ Râb nedir bu s"rr-" pîhân
Ki yok bâr gehde derd-mendân
Bu güne â ikâren tâk-" âlî
Talebkârândan olmak nice hâlî
Gelip semt-i semâdan peyk-i ilhâm
Cevâb"n verdi ana k"ld" ilzâm
Ki serhengân-" izz-i kibriyây"
Komazlar bu sarâya hem gedây"
Gelenler âsitân-" evliyâya
Bütün davetlidir Gâlib safâya
Sak"n sûretde kalma aldan"rs"n
Komazlar yohsa gelmezler san"rs"n
BAHR-I TAVÎL MISRÂ-I EVVEL
Ey gülistân-" letâfetle hezâr i ve vü nâz ile yeti mi gül-i ra’nâ sana gûyâ ki edip
mü k-i-sahâb ü mey-i Gülgün ü gülâb" dah" bârân edip enfâs-" Mesîhay" nesîm eyleyip envâ-"
nezâketle tarâvatle verip perveri etmi ler o rûhsâreyi yüz reng-i bahâran ile bin gonce-i
handan" mukattâr k"lup el-hak bir aceb sûrete koymu seni nakkâ -" ezel kim ne gelir misli ne
gelmek mutasavver görünür böyle bahâ bu hüsn ile yara maz sana ki â "k-" ûrîde-i bî-tâb"n"
mahzûn edesin nâle ile ciIer-hûn edesin yâ bu m"d"r kâide-i ehr-i mahâbbet bu m"d"r târz-"
meveddet tutal"m böyle imi farz m" ol kaideyi eylemek icrâ ne olurm" bir iki gün dah" terk
eyleyip ol resm-i cefây" donad"p bezm-i safây" oturup meclise begler gibi sen nû -" arâb
eylesen u âk-terâne ile dil ü sînesini nây ü rebâb eylese kimmenede hâ â…
MISRÂ-I SÂNÎ
Serteser milk-i cihân berk-i benef eyle gül ü gonca vü lâleyle dolup gül en-i Firdevs
ile hem-reng olup elvân-" ükûfe ile müzeyyen oluyor sen dah" envâ-" kü âyi ler ile nâdire
cünbi ler ile gelsen elin b"ynuma salsan beni alsan da berâberce aç"lsak çemene baku uben
hânde-i nâz ile biraz serve biraz dah" gülü sek semene yohsa bu olmu mu deIil memleket-i
nâzda bu lutf u nevâzi bu inâyet güzelim belki budur tavr-" pesendîde-i hûbân ki al"p â "k"
tenhâca fakat bir iki murt"bla gehî kendisi sâkî vü gehî mutribi sâkî ederek gül gibi handân
olarak aç"larak haste-i hicrân"n" ihsân-" firâvânla ihyâ ede tekrâr dirildip yine öldürmek için
tâzece câm-bah "na îmâ ede yani ki biraz lutf u biraz cevr ise de cânib-i insâfa gide etmeye
yekpâre sitem resmini icrâ.
MISRÂ-I SÂL S
Gel ey mâh-" siyeh-perçem ü gülfem bu gece seyr ü temâ âya ç"kup cilve-i mehtâb ile
deryâda biraz âlem-i âb eylesek olmaz m" ki envâr-" ziyas"yla kamer mevclerin her birini sîmsevler gibi tezyîn edip aksiyle nücûmun dah" kandîl-i d"râh ân ile bir bezm-i çerâgân-" dîgergûn görünmü ki ebistân-" cihân böyle münevver geceyi böyle safâ bahri ki rü’yâda bile
gördüIü yokdur ki serâser çemen e kûfeleri gelmi o deryâda hâbâb olmu u o girdâblar"n herbiri bir havz-" pür-âb olmu aceb târz-" pesendîdesi var sûret-i nâdîdesi var gûyâ sana kâse-i
billûr-" sipihrin içi îr ile lebâleb de ekilmi de zemîn üzre dökülmü tag"lup lü’lü-i ehvârlar"
târ-" uâ’"yla nücûmun yine tekrâr dizilmi nâzar erbâb"na olmu heme-yagma.
MISRÂ-I RÂB
Güzelim â "ka cevr etme cefâ me rebine gitme amân haste-i hicrân"n" incitme ki
birgün ola sen dah" dü üp a k"na senden beterin zülfüne ber-dâr olas"n mihnet ü endûha
hâberdâr olas"n âhu figan ile yan"p yak"las"n gül rûhûnun ulesine âlemi eydâ k"las"n sonra
nedâmetlerini kimseye "zhâr edemezsin ki sen u âk"na râhm etmediIin lutf u vefâ mesleIine
gitmedigindir ki gelip yoluna bu dâme tutuldun deyü envâ-" melâmetler edip birbirine halk
i âretler edip â "ka râhm etmeyenin hâli budur zübde-i âmâli budur öyle gerekdir deyip ol
hüsnüne dil bâglad"I"n kâfiri tahrîk ederek bir bir ederler sana tevbîh o zamân sen diyesin kim
bu sözleri hep söyledi dîvâne k"yâs eyledi kim Gâlib-i eyda…
B R KITA TEZK RE- LATÎFELER SÛRET D R
Cnâyet-kâr"m efendim hazretleri hem-vâre safâ-bah k"l"p erbâb-" mahâbbet olan nefesi
rûh-efzâlar" pâyende olmak terennümât" karâr"nda nümûde-i hâlisin fuâdlar"d"r ki geçen defa
fâkire tahrîr bûyurulan tezkire-i meveddetin hâmi inde birâderimize selâm mahallinde
neyzen-i bî-nagme deyü tastîr bûyurduIunuz bâis-i cû -" gayret olup ifâde-i hâle ürû olundu.
Evvelâ târîk-i hidâyet-i refîk-i mevleviyenin Esâs" samt u sükût üzre olduIu mü arünileyhin
mâlûm" olup târîk-i ney-nevâzîde dâh" imâl etmek ihtimâli yok mu yâhûd kemâl-i letâfet-i
nagamât bir hadde bâlig ola ki kuvvet-i sâmia ile hiss olunamayup kuvvet-i mütefekkire belki
mütehayyile ile idrâk oluna hüner degil mi yâhûd ifrât-" halâvet-i negmeden elindeki ney ney
eker kesile hô degil mi yâhûd nây-" k"yâmet-nevâlar" sûr-" Csrâfilden nümûdar olup da rûz-"
ha re muntaz"r olâlar ki “ yevme yünfehü fis-sûri fe te’tûne efvâcâ” sâatidir câiz degil mi
veyâhûd henûz kuvvetden file gelmeyen naIamât-" acîbe ki perde-i hayâllerinde mestûrdur
anun taaccübünden ellerindeki ney engü t-i hayretleri ola ki kendileri ber-dehân etmi olâlar
yâhûd esrâr-" mevleviyyeden mesnevî ……….. ………… nüktesinin gavr"na vusûliyla nây-"
bülendleri çâh-" ayn-" Zerkâ olup sükkân-" zîr ü zemîne safâ-bah olâlar yâhûd iddet-i sadây"
neyden gû -" cihâniyâne sümm âr"z olup i idilmemek ihtimâli yok mu lâkin engü tlerinden
hâs"l olan âvâz-" kûs-" âhî demdemesi verdigi bu kâziyye ihitimâlini münâfidir yâhûd henûz
zîr-i perde-i hafâda olan naIamât olmaks"z"n tesîr-i belîg edip (beyt)
Bu naImeye kim ben etdim âheng
Ol beni k"ld" zâr u dil-teng
mefhûmuncâ kendîni medhû mebhût etmi ola yâhud Fârisiyle ülfetlerine binâen rûhâniyyeti Sâibden (M"sra) ………. m"srâ"n" telakkî etmi olâlar yâhûd sâbîka-" i tîgaller olduIu fenn-i
silâh ôriden henüz bakiyye olup ellerinde ki nây-" ule-efrûz tüfenk-i âte -fe ân zann olunup
naImelerin ni ângâh"n" gözetmek için sâkit olmu olalar yâhûd nev-hevesân-" fenn-i mûsikî
ekser düzdî-i naImede mâhir olmaIla etdikleri ve edecekleri nagmeleri çalm" olâlar yâhûd
nâylar" gayet hâlet-efzâ olduIundan sadâs" ervâh-" mücerrede olup semâhâne-i âlem-i bâlâya
getirmi olâlar yâhûd edecekleri naImelerin kemâl-i soIukluIundan neylerinin sadâs" tonmu
ola yâhûd kemâl-i harâretinden yanm" ola böyle böyle nice ihtimâlât der-kâr iken tasvîr-i
kutb-" nâyi gibi bir-neyzen-i hô -nümâya neyzen-i bi-naIme demek revâ degildir bâki siz
âlem siz ve’s-selâm.
GAZELLER
1
1.
A k âte -i tecelî-i Mansûrdur bana
Her çûb-" dâr bir ecere-i Tûrdur bana
2.
Ol serv-i gül-furû -i tecelli-i cilveden
Her nahl-i âh bir ecere-i Tûrdur bana
3.
Semt-i belâda bellemi im dâr-" vahdet-i
Seng-i ni ân minâre-i Mansûrdur bana
4.
Teblerze zâd gevher-i galtân-" gurbetim
Mihr-i sadef sabâh-" Ni âbûrdur bana
5.
Rehdân-" gayb-"m öyle ki ankâ-y" ah etin
Arz-" refâkat etdigi me hûrdur bana
6.
Gûyâ hayâl-i hatt-" lebinle müjemde hûn
Bâg-" vefâda tûtî-i zebûrdur bana
7.
Çekmem humâr-" çîn-i cebîn sergüze t-i Cem
Nak -" gül piyâle-i fâIfûrdur bana
8.
Bakmaz safâ-y" sâgar-" zerrîne mest-i a k
Kimyâ-y" ayn o nergis-i mahmûrdur bana
9.
Sad mîh-i tîr-i hecr ile bu sîne-i harâb
Me k-i figâna tahta-i santûrdur bana
10.
Bagland" târ-" kâkülüne nagme-i cünûn
Zincîrler terâne-i tanbûrdur bana
11.
Kanlar akar aceb ki bu çe m-i sefîdden
Hûnâbe hîz bu çe m-i kâfûrdur bana
12.
Mânend-i jâle sâlik-i meczûb-i a k"y"m
Gâlib demem ki ems-i Hudâ dûrdur bana
13.
Bah etdi hâk-rûbî-i iksîr dergehin
Ol hazretin inâyeti mevfûrdur bana
2
2.
A k u sohbet matla-" dîvân-" s"hhatdir bana
Makta-" nazm-" hayât"m kat-" ülfetdir bana
2.
Sâgar-" gülgûn erâr-" âh-" hasretdir bana
Çe m-i pür-hûn gonce-i gülzâr vuslatd"r bana
3.
Bî-tevakkuf âz"m-i dârul-bekâ-y" katlinim
TîI-i zehr-âlûd ebrû-y" i âretdir bana
4.
Mihre isbât-" erîk eyler sükûn-" bahr-i sâf
Izt"râb âyîne-i dîdâr-" vahdetdir bana
5.
Dûr eder em’-i seherden ebçerâI-" u’lesi
Cevher-i cân seng-i râh-" bezm-i rü’yetdir bana
6.
Sikke-i nakd-i revân"m oldu çün gelmez girân
Baht-" vârûnum benim ser-tâc-" rif’atdir bana
7.
Men ki sermestim arâb-" girye-i hûnînden
Dîde-i esfîdi gör kim subh-" i retdir bana
8.
Cân helâk ülfet zebân hâmû dil ho nûd-" gâm
Merg ü s"hhat gûyiyâ ükr ü ikâyetdir bana
9.
Gâlibim men kuvvet-i nutk"mla ey Îsî-hamû
Mani vü elfâz mülkümde raiyyetdir bana
3
1.
Gönülde a k-" bî-pervâ mekân ister mi ister yâ
Hümâ-y" evc-i himmet â iyân ister mi ister yâ
2.
Lisân-" haldir minkâr-" murI-" em’e pervâne
Suhân-sâz-" hamû i hem-zebân ister mi ister yâ
3.
Eder gülgûn beyâz çe mini mestânelik âhir
O hûnîden dil-i hûn ge te kân ister mi ster yâ
4.
Suhan-gû vü suhan-mebhûtdur esrâr-" vahdetde
Bu sözde rûh-" kudsi tercemân ister mi ister yâ
5.
Nigâh-" kahr"d"r tasvîr olan ser-levha-i cânda
Gönül ehnâmesi yâ kahramân ister mi ister yâ
6.
Hayât ümmîdin etmem gamze-i cellâddan ammâ
Fedâ olmak o la’l-i nâbe cân ister mi ister yâ
7.
Dehân-" yârd"r hep güft ü-gû-y" ehl-i dil Gâlib
Aceb ankâ-y" manâ nâm ü ân ister mi ister yâ
4
1.
Cem ser-encâm"n" nakl etdi leb-i câm-bana
Zehr-i mâr oldu mey-i gerdi -i eyyâm bana
2.
Mâtem-i firkat-" dildâre oldum kurbân
Bül-aceb geldi muharremde bu bayram bana
3.
Verdigi nuklu ciger-pâre iken sâkînin
Kan"m" pek kurud"r etdigi ibrâm bana
4.
Ham-" zülfü ki çerâg-" sühana ola fetîl
Çe m-i ejderden olur revgan-" bâdâm bana
5.
Rûzumu tîre ederse hat-" sebzi o mehin
Bir felek mâh-" münevver verir ah am bana
6.
Rûzumu tîre ederse ebimi rû en eder
Dûd-" âh"m gibidir hatt-" siyeh-fâm bana
7.
Hekvesi baht-" siyehden imi ol nâçâr"n
Söyledi derdini dün Gâlib-i nâ-kâm bana
5
1.
Hûh-" bed hûy-i kazâ zann etme nâz eyler bana
Bîm-i cândan çe m-i cellâd-" niyâz eyler bana
2.
Öyle bir ankâ-y" manây"m ki sayda tab’"m"
Hâh-" endî em hümâ-y" âhbâz eyler bana
3.
Kalbim ol âyine-i vahy-irtisâm-" a k kim
Tûti-i Cibrîli dest-âmûz-" râz eyler bana
4.
Çe m-i âte pâre ammâ çe me-i âb-" hayât
La’l-i cân-bah -" bütân sûz ü güdâz eyler bana
5.
Gâlibim ol kahramân-tab’"m ki ben rûh-" Fehîm
Havf edip bin dürlü vaz’-" dil-nüvâz eyler bana
6
1.
Münâsibdir be-gâyet rûh-" râha kâl"b-" mînâ
Felâtunâ sezâd"r câme-i Câmasb-" mînâ
2.
Hevâ-y" a k eyler sohbet-i tevhîdi ayni evk
Sadâ-y" kulkul olmu bâng-i yâ Rab yâ Rab-" mînâ
3.
Olur lebrîz-i sahbâ mest olmaz hürmetin bilmez
Dil-i rindândan vâsidir el-hak mezheb-i mînâ
4.
Degil reng-i h"na küstâh dü mü âb-rû dökmü
AyaI-" sâkîye gül-bûse nak etmi leb-i mînâ
5.
Hârim-i a k-" rû en k"lmaIa çok âte ister çok
Surâhi-ve serâser u’ledir em’-i eb-i mînâ
6.
Açar her lahzâda bin rind-i mahmûrun gözün hala
Habâb-" mey degilken dahi t"fl-" mekteb-i mînâ
7.
Gelû- gîr eylemez bûy-" vefâ-y" gonce-i tab’a
Dehân-" dilrübâdan teng-i terdir me reb-i mînâ
8.
Edip bir reng o gül-rûya yine kendi çekilmekdir
Hemân Gâlib bu gûne ser-fürûdan matlab-" mînâ
7
1.
Nigeh-i çe m-i çü ehbâz nümûn oldu bana
Tâir-i rûh-" kuds sayd-" zebûn oldu bana
2.
E k-i çe mimle k"z"l kana boyand" dünyâ
Meh ü mihri felegin çe me-i hûn oldu bana
3.
Dest-i efsûs olal" bâl ü per-i pervâz"m
Lâ-mekân mevki-i ârâm u sükûn oldu bana
4.
Zülf-i Leylîde ki zencîr belâs" Kays’"n
Özge ser-ri te-i davâ-y" cünûn oldu bana
5.
Çe m-i câdûsuna divâne olam ol ûhûn
Dest-i endî ede âhû-y" füsûn oldu bana
6.
Zevk-i derdinde diriI eyledi imdi dilden
Hasret-i dâg aceb dâg-" derûn oldu bana
7.
Gireli halvet-i manâ-ya laf"zdan Gâlib
Bu zuhûrât kamu ayn-" bütûn oldu bana
8
1.
Lutf-" görülmez âh ol"cak sîneden cüdâ
Cevher nümâyi edemez âyîneden cüdâ
2.
Ey kâ olayd" pertev-i mehtâb-" câm ile
Târîki -i riyâ eb-i âzîneden cüdâ
3.
Dil penbe-pû -" dâg u kâkum-bedû olan
Olmu gurûr-" h"rka-i pe mîneden cüdâ
4.
Tab’a arâb-" köhne bilen fikr-i pûhtesin
Bir dem deIildir i ret-i dîrîneden cüdâ
5.
Bî-pîç ü tâb-" gam olamaz tab’-" pür-hüner
Ef ‘î olur mu hîç der-i gencîneden cüdâ
6.
Ol söz ki pür-nikât ü mezâmin-i hüsn ola
Anda tahayyül-i hat ü hâl-i neden cüdâ
7.
Gâlib bu ir-i sâf"n" ahbâba eyle arz
Etsin zamîr-i pâklar"n kîneden cüdâ
9
1.
Mâye-i renc ü hasâretle g"nâ geldi bana
Himdi kâlâ-y" inâyetden abâ geldi bana
2.
Hevk-i tecrîd ile pû îde ten-i zâ’f olal"
Nefes-i Îs-i cân-bah kabâ geldi geldi bana
3.
Gül en-efrûz ol"cak u’le-i âh-" bülbül
Reng-i gül revgan-" kandîl-i fenâ geldi bana
4.
Hüsnünün nak -" ber-âb olduIun anla cânâ
Levh-i rûyumda deme hatt-" bekâ geldi bana
5.
Beste-i hâb-" eb-i hayret iken sagar-" mey
Me ’al-i kâfile-i râh-" Hudâ geldi bana
6.
Gonce-i kâm dili oldu gü âde dem-sâz
Merhâba bâdiye-i peyk-i sabâ geldi bana
7.
Gam-" dû îne ise tuhfe-i subh-" ümmîd
Bâde-i köhne vü yaran-" safâ geldi bana
8.
Ney ve esrâr-" mahabbetden urursam nola dem
NaIme-i hüsnü edâ bâd-" hevâ geldi bana
9.
Zevk-i vahdet ile Gâlib gidicek kendiden
Aks-i âyîne gibi rû-bekâfa geldi bana
10
1.
Çeker bûy-" devâdan âh-" sâhib derd-i istignâ
Sudâ-" s"hhata sandal sürer rû-zerd-i istignâ
2.
Bulur âsâyi -i gevhâreyi lerzân oldukça
Hevâ-y" giryesineden t"fl-" gam pür-derd-i istingâ
3.
O ûhûn bâg-" hüsnün sünbülistân-" hazân eyler
Eder u âk-" pûhte gerçi germ ü serd-i istingâ
4.
Olaladan reh neverd-i nak -" pay-" edhem-i nazük
Tenük çemân-" a ka tûtiyârd"r gerd-i istingâ
5.
Cihât-" e der-i tevfîk olmu nat’-" hâhi de
Tehî galtân degildir ka’beteyn-i nerd-i istignâ
6.
Hemân nakd-i hayât-i bî-dirîg iken an"n mihri
Zen-i dünyâya Gâlib râm olur mu merd-i istignâ
11
1.
Çe mimde gerçi sihr ü beyân söylerim sana
Vasf-" lebinde s"hhat-" cân söylerim sana
2.
Sengîn dilân-u m"sra-" sengîn-i ehl-i derd
Râh-" suhanda i te ni ân söylerim sana
3.
Bir gün olursan iki gözüm sen de a ka yâr
Bu mâcerây" ben o zamân söylerim sana
4.
Bir va’d-i bûse gibi eker çiynedi gönül
Hîrin ü dil-ni în yalan söylerim sana
5.
Esrâr-" a k fâ deIildir Hudâ bilir
Bu râz" bi-vukûf-" zebân söylerim sana
6.
Ey akl çâre varsa eIer derd-i â "ka
Kimdir dil-i nizâr"m alan söylerim sana
7.
Sordum o ûha bâis-i âh"n nedir dedi
Gâlib tehâlük etme inan söylerim sana
12
1.
Ey çe m-i mesti kû e mihrâb-â inâ
Gamzen ne hastadir ki olur hâb-â inâ
2.
Akl-" maâ " a k eder elbet halel-pezîr
Çendân olur mu düzd ile mehtâb â inâ
3.
Vermezdi feyz-i gevher-i galtân-" e ke dil
Bahr-" kademde olmasa girdâb-â inâ
4.
Yâ Rab sakla çe m-i bedinden sürâhînin
Dilberle oldu tâb-" mey-i nâb-â inâ
5.
Bîgâne-dost gamzesi â "k-ke ol perî
TîI-i hayât dü men ü hûnâb-â inâ
6.
Peyvendi dîger olmasa maktûl-" kâtilin
Kurbâniyâne ola m" kassab-â inâ
7.
Ey baht âte -i gama yan nâli eyle kim
Olmu seninle Gâlib-i bîtâb-â inâ
13
1.
Cân olmak ister ey leb-i îrîn fedâ sana
Dü dü yine amân amân bir recâ sana
2.
Yüz verme hâl-i Hindûya ey yâr k"l kerem
Kim fitne intihâb ediyor câ-be-câ sana
3.
Bin murg-" cân tutarsa da âhîn-i çe m eIer
Âhir yine kebûter-i dildir g"da sana
4.
Hep kanl" ya ile yaz"l"p ser-nüvi timiz
Söylenmedi ne fâide bu mcâcerâ sana
5.
Çün bendedir günâh ne vâr cevher eder o âh
Ey baht-" dûn neyledim ammâ ki yâ sana
6.
Ref’ eyleyip nikâb-" ruhûn âhid-i ümîd
Bir gün o gonce aç"l"r ey dil bana sana
7.
Gâlib ne rütbe m"sra-" âh"n bülend kim
Balâ-y" nâz-" yâr dah" na-resâ sana
14
1.
Mihr-i felekdir selef-i mâhtâb
Subh-" safâd"r halef-i mâhtâb
2.
Câm-" arakd"r sadef-i mâhtâb
Penbe-i mînâs" kef-i mâhtâb
3.
Mazhar-" esmâd"r Allâh alîm
Csmi Alidir kelef-i mâhtâb
4.
Hepper ü Heppîre eder intisâb
Gevher-i asl-" Necef-i mâhtâb
5.
Hazret-i mâsûmlar"n evkine
Çârdehidir ref-i mâhtâb
6.
Menkebe-hân olmaIa Hemsül-Haka
Defter-i a k oldu def’-i mâhtâb
7.
Târ-" uâ"yla olur hem-çü mihr
Tîr-i duâdan hedef-i mâhtâb
8.
Nûr-" tecellâya eder bezm-i gark
Cilve-i bî-tâb u tef-i mâhtâb
9.
SâIâr-" elmâsa girip oldu hâl
Mes’ele-i muhtelif-i mâhtâb
10.
Herkese bir meslek-i dîn â "ka
Tarf-" çemen yâ taraf-" mâhtâb
11.
Öyle münevver ki çerâgân-" dil
Hem’a-ke anda ke ef-i mâhtâb
12.
Oldu nümâyân Yed-i Beyzâ gibi
Lâmiâ-i lâ-tuhaf-" mâhtâb
13.
Eyledim âyinemi deryâ-y" nûr
Mevc-i safâ sanki saf-" mâhtâb
14.
Hakk eder îmân"n" zâhidlerin
Nû -" mey-i muntas"f-" mâhtâb
15.
Ferve-i beyzâs"d"r uryânlar"n
Sâde kumâ -" tuhaf-" mâhtâb
16.
Mâlik-i gencîne-i Hemsiz ne var
Eylese Gâlib telef-i mâhtâb
17.
Hazret-i Monlâya tevellâday"z
Bizlere her eb eref-i mâhtâb
18.
Bendesi Yûsuf gibi bir Sîneçâk
Kim eteIin tutdu kef-i mâhtâb
15
1.
Sebû-y" çe min et sahbaya gark-âb
Nefes çald"kça tolsun bâde-i nâb
2.
Siyeh mestân-" hatt-" la’l-i yâra
Hafak sahba arakd"r mevc-i mehtâb
3.
Rumûz-" “Küntü Kenzi” dînle humdan
Hurû -" “Kün” kelâm"n eyler i râb
4.
Biri birinedir feyz-i harâbât
Sebûnun destidir mînâya mihrâb
5.
Bat-" sahbâ semender-me reb olmu
Ki oldu u’le-i yâkûta sîrâb
6.
“Enel-Hak”dan dem urmu dur sürâhî
Olup vâk"f gelûsun tutd" ahbâb
7.
Gârik-i bahr-i irfân ol da Gâlib
Cçip deryâya dön mânend-i girdâb
8.
Edince gül ekeri la’lin imtizâc-" arak
Eritdi âte -i yâkût" tâb-" âlem-i âb
9.
Zekât-" mihri sudan verdi çe m-i pür-hûna
Misâl-i ebnem o sâhib-nisâb-" âlem-i âb
10.
Nigâh-" hayreti girdâb-" nûra gark etdi
DirîI o âyine-i âftâb-" âlem-i âb
11.
Safâ-y" nûr-" siri ki gören arak-nû ûn
Perî be- î esidir mâhtâb-" âlem-i âb
12.
Çi sûd em-i seher gibi parlad" geçdi
Herâr-" ne ’e-i pâ-der rikâb-" âlem-i âb
13.
Ç"kard" Zemzem-i mânây" çâh-" Bâbil’den
Bu kilk-i sâhir-i mucîz hitâb-" âlem-i âb
14.
DeIil mi ne ’ede Gâlib bu nazm-" rengînin
Sutûr-" mevce-i la’l-i mîzâb-" âlem-i âb
15.
Hüsâm-" Hems-i eker-rîzedir tevellâm"z
Çü tîI-i tîz oluruz ter-cevâb-" âlem-i âb
16
1.
Olunca dâne-i e kim habâb-" âlem-i âb
Herâre h"rmenin etdim habâb-" âlem-i âb
3.
Ne bahar-" uleden eyler güzer olup peyrev
Halîl-i âte -i Afrasiyâb-" âlem-i âb
3.
Bu gece nagme-ve etdikde seyr-i rûhâni
Pul-" rebâbdan oldu zehâb-" âlem-i âb
4.
Bât-" arâb idi bahr-i arakda mâhiler
Piyâlesi fi ek-i mâhtâb-" âlem-i âb
5.
Bu eb ki ule-i âvâza döndü mevce-i mül
Tezerv-i nagme gerekdir kebâb-" âlem-i âb
6.
Harâbhâne-i subha konup hum-" hur îd
Kuruldu hayme-i zerrîn t"nâb-" âlem-i âb
7.
Safâdan uçsa da deryâ-y" meyden olmaz dûr
Bat-" arâb gibi murg-" hâb-" âlem-i âb
8.
Edince gül eker-i lalin imtizâc-" arak
Eirtdi âte -i yâkûtu tâb-" âlem-i âb
9.
Zekât-" mihri sudan verdi çe m-i pür-hûna
Misâl-i ebnem o sâhib-nisâb-" âlem-i âb
10.
Nigâh-" hayreti girdâb-" nûra gark etdi
Dirîg âyîne-i âftâb-" âlem-i âb
11.
Safâ-y" nûr siri ki gören arak-nû ûn
Perî -be- î esidir mâhtâb-" âlem-i âb
12.
Çi sûd em-i seher gibi parlad" geçdi
Herâr-" ne e-i pâ-der rikâb-" âlem-i âb
13.
Ç"kard" Zemzem-i manâ-y" çâh-" Bâbil’den
Bu kilk-i sâhir-i muciz-hitâb-" âlem-i âb
14.
Degil mi ne ’ede Gâlib bu nazm-" rengînin
Sutûr-" mevce-i lal-i muzâb-" âlem-i âb
15.
Hüsâm-" Hems-i eker-rîzedir tevellâm"z
Çü tîg-i tîz oluruz ter-cevâb-" âlem-i âb
17
1.
Gelir muvâf"k-" rindân mizâc-" âte ü âb
Kitâb-" bâdededir imtizâc-" âte ü âb
2.
Hemî e mâni olur girye sûzi -i a ka
Kesâd-" dîIer ilendir revâc-" âte ü âb
3.
Hezâr subha degin gülistânda kandiller
Bu âb u tâb ile gül sirâc-" âte ü âb
4.
Emîr-i ki ver-i ezdâdd"r sebük-ruhân
Nesîme bâd-" hevâd"r harac-" âte ü âb
5.
DirîI-i sagâra gül-reng dü di çe mimden
O nûr-" bâsira-i ibtihâc-" âte ü âb
6.
Mesîh-ve heme e yâ vü kevn emrine râm
Lebinde müzmer o ûhûn ilâc-" âte ü âb
7.
Nüvîd-i â "k u ma ûk giryedir Gâlib
Ki tab’-" bâdedir imtizâc-" âte ü âb
18
1.
Sâgar- " habâb-" mevce-i mehtâbd"r bu eb
Fânus bahr-" nûrda girdâbd"r bu eb
2.
Rindân yâd-" çe m-i siyeh-mest-i yâr ile
Peygûle-gîr-i kû e-i mihrâbd"r bu eb
3.
Yek-reng feyz-i sâkî ile bezm-i gülsitân
Her câm-" bâde bir gül-i sîrâbd"r bu eb
4.
Rû en dilân "kd-" güherden ni ân verir
Pervîn irik-i meclis-i ahbâbd"r bu eb
5.
Çe m "zt"râb-" lerzî -i endâm-" yârda
Her katre e k-dâne-i hûnâd"r bu eb
6.
Müjgân-" ehl-i a k biter cây" hârda
Gülzâr-" seyr çe me-i hûnâbd"r bu eb
7.
Seng-i ni ân- " hâbda tîz eyler el-hazer
Tîg-i nigâh" sanma girân hâbd"r bu eb
8.
Gâlib nigâh-" vasf"n" tesvîd eder meger
KâI"d siyeh bahâr-i mey-i nâbd"r bu eb
19
1.
Nûr-" âte -mizâc yanî arâb
Cân-" a k-imtizâc yanî arâb
2.
Gül-i sîrâb-" ne ’e yanî câm
Bâis-i ibtihâc yanî arâb
3.
Bî-dimâgâna derd yanî humâr
Ehl-i derde ilâc yanî arâb
4.
Germ-bâzâr-" a k yanî bezm
Lâ’l-i âte revâc yanî arâb
5.
Etdigi hûn-bahâ-y" çe m-i kadeh
Mülk-i Cemden harâc yanî arâb
6.
Pertev-endâz sâgâr-" yâkût
Âb-" gülgûn-sirâc yanî arâb
7.
Oldu rû engerî-i dil Gâlib
Nûr-" kudsî zücâc yanî arâb
20
1.
Ol gamze-i gurûr ne âlemdir aceb
Hîç etmedi zuhûr ne âlemdedir aceb
2.
Olmaz bedîd âyîne-i Câm-" Cemde hîç
Ol sîne-i bilûr ne âlemdedir aceb
3.
Sormaz safâ-y" âlem-i âb içre gamzesi
Rindân-" bî-huzûr ne âlemdedir aceb
4.
Nevbet deger mi meclis-i u âka gelmege
Ol ne ’e vü sürûr ne âlemdedir aceb
5.
Oldu hevâ-y" zülf ile dil târümâr-" gam
Cemiyyet-i uûr ne âlemdedir aceb
6.
Fikri kadinle fitne salayd" k"yâmete
Hemgâme-i uûr ne âlemdedir aceb
7.
Çokdan sevâd-" kalb-i harâb"na Gâlibin
Etmez ne ât ubûr ne âlemdedir aceb
21
1.
Dürr-i dendân-" vasf için bî-rayb
Aç"l"r tab’"ma hazîne-i gayb
2.
Nakd-" encûm-nisâr olur andan
Atlas-" çarha mâh-" nevdir ceyb
3.
Ctidâl ol"cak tabîatda
Gül-i ra’nâ gelir ebâb ile eyb
4.
Yed-i Beyzâ nümâ-y" Musâ’dan
Hu belend-i menâk"bât-" Huayb
5.
Tengdir teng bu gazel Gâlib
Vakt-" tengîde oldu tarh ne ayb
22
1.
Baht-" pîre heves-i zülf-i dütâd"r matlab
Hâstgârân-" gama hep bu hevâd"r matlab
2.
Ebr-i zülf içre nihân oldu o hâl-i mü gîn
Çe m-i ehbâz ne çün sayd-" hümâd"r matlab
3.
Gerçi mümkin sitem-i gamzeden olmak tahlîs
Âh kim hât"r-" nâ-kâma belâd"r matlab
4.
Ruhûna âte -i ter rûy"na güldür demeden
Sûzi -i a k-" bu vech ile edâd"r matlab
5.
Fer -i dergâh"n" bir nak -" cebîn olsun der
Bu riyâdan dil-i zühhâda riyâd"r matlab
6.
Gâlibâ nû -" lebin ver bedel-i zehr-i gazab
Haste-i hasrete ey ûh ifâd"r matlab
23
1.
Aks eylese âyîneye hat çep görünür hep
Bu sâde dilâna hüner agreb görünür hep
2.
Olmaz yine âlemde tehî hençe-i mün’im
Peymâne-i hur îd lebâleb görünür hep
3.
Sabit olamaz sûret ile mertebe-i merd
Mirrîh ü utârit dah" kevkeb görünür hep
4.
Ol fitne-fenîn gamze-i sehhârd"r üstâd
Hâl ü hat ana kûdek-i mekteb görünür hep
5.
Zülfün olal" halka-i dâm-" dil-i miskîn
Bu sünbül ü ebbû bana akreb görünür hep
6.
Ter-dâmen-i çirkâb-" riyâ olmad"I"ndan
Erbâb-" hârâbât müeddeb görünür hep
7.
Gâlib ol"cak rif’at-i sâhib-dile peyrev
M"srâlar" dîvân-" müretteb görünür hep
24
1.
Revgan-i gülle degil nûr-" çerâI-" yâkût
Bâde-i reng-i h"nâ tutmaz ayaIs-" yâkût
2.
Mey degil âte -i ruhsârdad"r gözlerimiz
Cey -i pervâneye cây olamaz ocâI-" yâkût
3.
Olamaz sünbül-i bâI-" ruhunun kandîli
Yansa da âb-" zümrrüdle çerâI-" yâkût
4.
Hatt-" lâ’lindeki esrâr-" erîfe eremez
Rûh-" H"zr olsa eger dûd-" çerâI-" yâkût
5.
Bûy-" manîden eser olmad"g"ndan dâim
Görünür su gibi çag"nda dimâI-" yâkût
6.
Hü k-i magzâna verir u’le-i elfâz-" safâ
Varamaz manî-i rengîne dimâg-" yâkût
7.
Heb-i zülfünde arar mühre-i pâ zehr-i dili
Çe m-i ejderden al"p nûr-" çerâI-" yâkût
8.
Nev bahar eyledi gül bûseleri pertev-i mey
Açd" yol cennet-i firdevse sürâI-" yâkût
9.
Dil ki sengîn ola i ler mi gam-" mûy-" sefîd
Ne kadar bî hûdedir penbe-i dimâg-" yâkût
10.
Nazm-" bî-sûzi e murgân-" ma’ânî konmaz
Gül en olsun mu semenderlere bâI-" yâkût
11.
Hemsdir çe me-i hur îd-i tecellî Gâlib
Nazar-" feyzi eder dûzah" bâg-" yâkût
25
1.
A k-" bâlâ-rev ruh-" dildâra etmez iltifât
Ol hümâ-y" lâ-mekân gülzâra etmez iltifât
2.
Hey aceb çe mim dil-i pür-hûnumuzdan bî-niyâz
Mest olur hem sâgar-" ser- âra etmez iltifât
3.
Deyr-i a k"n büt- perestân" heme Hak bîndir
Berhemenler sûret-i dîvâra etmez iltifât
4.
Gülsitân-" hüsn sertâser tecellî-zârd"r
Jâlesi hur îd-i pür-envâra etmez iltifât
5.
Hasta çe min eylemez lâl-i revânbah a nazar
Neyler ol Îsây" kim bîmâra etmez iltifât
6.
Hîr ü ekkerdir Celâliyle Cemâl ammâ yine
Merd-i vahdet subha-i zünnâra etmez iltifât
7.
Çâre-reslik gamzeye kânûn-" hikmetken yine
Ben demem ki Gâlib-i nâçâra etmez iltifât
26
1.
Âyîne-ve gubâr" cilâ bil safâ gözet
Ser-tâ-be-pây-" dîde olup tûtiyâ gözet
2.
Evvel her üstühân"n" k"l dûrbîn-i evk
Sonra bu yolda sâye-i bâl-i hümâ gözet
3.
Gör em’-i bezm-i yanmaga mûm ol as"l kesil
Fânûsa gir rasad geh-i dilden ziyâ gözet
4.
Yâ derdden ikâyet-i bî-sûdu ko yâhûd
Ver dest-i iktidâr" tabîbe devâ gözet
5.
Elbet olur resîde bir ummâna seyl-i e k
Uy mür id-i mahabbete Gâlib r"za gözet
27
1.
Gönül ders-i gam"n çokdan unutdu hât"r"n ho tut
O murI-" ba ka bir sayyâd tutdu hât"r"n ho tut
2.
Seninle ey sitem-hû germ-i ülfet olmay"z art"k
SoIuk sözler beni candan sogutdu hât"r"n ho tut
3.
Gözümden ç"kd" hûnâb-" iri k ak"td"I"m demler
Hevâ-y" tünd-i gam kan"m kurutdu hât"r"n ho tut
4.
An"p ey îr-i mestim gül hemân hâl-i dil-i zâra
Heker-hand"n çün ol çok zehr yutdu hât"r"n ho tut
5.
Perî ân etme zülfün senden özge bir siyeh îmân
Uyard" çe mimi baht"m uyutdu hât"r"n ho tut
6.
Bulup âyînesin tûtî-i tab’-" Gâlibin söyler
Gönül ders-i gam"n çokdan unutdu hât"r"n ho tut
28
1.
Hat gelmeye görsün leb-i cânân edemez bahs
Bir mûr ile gâhîce Süleymân edemez bahs
2.
Ey kân-" melâhat hazer et dîde-i terden
Deryâ-y" muhît ile nemekdân edemez bahs
3.
Agyârla gavgâya konmaz hayret-i dîdâr
Kim hâne-i âyînede mihmân edemez bahs
4.
Cnsânda iki dîde güvâh oldu bu s"rra
Birbiri ile merdûm-i hayrân edemez bahs
5.
Allâh ne ârifleri var mekteb-i a k"n
Mecnûnu ile âk"l-" devrân edemez bahs
6.
Hem câne vü hem kalbe vü hem çe me cilâd"r
Gerd-i gâm ile kuhl-i S"fâhân edemez bahs
7.
Gâlib kalemin eyle siper tîg-i zebâna
Hâmû -" suhan gûy ile nâdân edemez bahs
29
1.
Nigeh-i lutf-" sana ey dil-i vîrâne abes
Halkâ-i mâtem-i gam gerdi i peymâne abes
2.
Çeksin el pençe-i müjgân"na vermez zahmet
Kâkül-i hâb-" perî ân"m"za âne abes
3.
Dili mey-i a k ile pür olsa da bakmaz çe mi
Mest-i bî-tâkata fikr-i re’y-i meyhâne abes
4.
Suhan-" nâz gerek hâl ne lâz"m o lebe
Hu’le-i gonce-i ü kûfte pervâne abes
5.
Meclis-i hâs"m"za çe m-i sürâhîyle yasâg
Bezm-i âdîde olur girye-i mestâne abes
6.
 inâ lafz iledir cünbi -i manâ-y" latîf
Gülsitân-" ireme sebze-i bîgâne abes
7.
Baht-" bîdâr edemez nâle vü âh"n Gâlib
Huftegân-" ademe söyleme efsâne abes
30
1.
Yâra bir katlimçün isbât-" günâh etmek de güç
Pençesi pür-hûn olan çe min güvâh etmek de güç
2.
Kat-" peyvend etme mü kil ârzû-y" bûsede
Leblerin âzürde zahm-i nigâh etmek de güç
3.
Gamze derd-i çe mini ketm etmeyip yâ neylesin
Çâre-sâz-" kâinât" çâre-hâh etmek de güç
4.
Gelmeyince hat mükâfât-" sitem emr-i muhâl
Âh ile ruhsâre-i subhu siyâh etmek de güç
5.
Perde sûz-" râzd"r u âk-" kânûn-" cefâ
Bir benimçün yâra terk-i resm ü râh etmek de güç
6.
Kimse bilmez bâis-i sûz-" dilim Gâlib benim
Derd nâ-malûm iken her gâh âh etmek de güç
31
1.
Husûl-" akla teklîf olmasa dîvâne kalmaz hîç
Hârîm-i a k mestûr olmasa bîgâne kalmaz hîç
2.
Neler yapsa gerek Cengîz-i ûr-engîz gamzen bak
Hârab âbâd-" milk-i fitnede vîrâne kalmaz hîç
3.
Ögüt al âsiyâdan çekme bî-hâs"l ta’ab ey dil
Gelû mâdâm ki derkârd"r bîdâne kalmaz hîç
4.
Söner em’-i revâc"n mahv olur cânâ bu sûretler
Ki fânûs-" hayâlinle döner pervâne kalmaz hîç
5.
Sen Es’ad dev ürürsün gonçe-i mazmûnu hep ammâ
Bu tarh-" dil-ke e te rîf eden yârâna kalmaz hîç
32
1.
Ümîd-i vasl ile eyler dil iktisâb-" ferah
Fakîre defter-i hatt"ndad"r hisâb-" ferah
2.
Zekât-" yok zarar etmez tükenmez eksilmez
Olur mu âdeme hulyâ gibi nisâb-" ferah
3.
Leb-i hât-âver-i bak dürc-i gevher imi an"n
Dürerde gördügümüz yokdu hiç kitâb-" ferah
4.
Dimâga erdi yine çâ nî-i zehr-i gazab
Tamâm cân"m" mest etdi bu arâb-" ferah
5.
Heb-i firâkda toldu cihâna zulmet-i gam
Ne burcdan doIar âyâ ki âftâb-" ferah
6.
Sürûru âleme sârî vü kalbler mahzûn
Var ise gamd"r olan yine kâmyâb-" ferah
7.
Diyâr-" terke dü eydin ne zevk idi Gâlib
Kapansa râh-" maksûd aç"lsa bâb-" ferah
33
1.
Olamaz la’l-i revânbah "na hem-râz Mesîh
Yok yere eylemesin davî-i icâz Mesîh
2.
Hey aceb ol büt-i kâfirde bu lutf-" Yezdân
Hatt-" Cibrîl-i Emîn çe m-i füsûn- sâz Mesîh
3.
Eyledi pâ-zede-i terk ü tecerrüd hâki
Çarh-" a k"nla olup hâne -ber-endâz Mesîh
4.
Kodu bir sûrete çok mevt ü hayât" gamzen
Hîç bîmâra dah" eylemesin nâz Mesîh
5.
Es’adâ hep o büt-i nâdiredân a k"nda
Sihr- sâz olmaday"z mucize-perdâz-Mesîh
34
1.
Fecr oldu â ikâr sefîd ü siyâh ü sürh
Çarh oldu pür nigâr sefîd ü siyâh ü sürh
2.
Seyr et arâb u sâgar-" sîmîn ü çe m-i yâr
Hep dâfi-i humâr sefîd ü siyâh ü sürh
3.
Gülgûn u vesme sürdü sefîd âb ile ruhun
K"ld" o fitnekâr sefîd ü siyâh ü sürh
4.
Bir gûne nak bend-i firîb olma rengine
Dehrin çü cism-i mâr sefîd ü siyâh ü sürh
5.
Rûy-" zemîn bukalemûndan ni ân verir
Zeyn etdi nev-bahâr sefîd ü siyâh u sürh
6.
Geh âb u geh erer ç"kar"r seng-i hâreden
Mahkûm-" Kirdigâr sefîd ü siyâh u sürh
7.
Gâlib K"z"ld"r açma suhan âg u karadan
Söylenmedik ne var sefîd ü siyâh u sürh
35
1.
Açd" bir özge kâr sefîd ü siyâh u sürh
Nakkâ -" rüzgâr sefîd ü siyâh u sürh
2.
Elmâs ü lâ’l ü gevher seyelân eder zuhûr
Çe m olsa e k-bâr sefîd ü siyâh u sürh
3.
Geldikde bâga ol meh eder ebr-i nev-bahâr
Envâ-" i’tizâr sefîd ü siyâh u sürh
4.
Kan aglamakda bir gül-i ebrîye benzedi
Çe m-i pür-intizâr sefîd ü siyâh u sürh
5.
Bu dûd u u’le vü ten-i kâfûrfâm ile
Hem eyler âh ü zâr sefîd ü siyâh u sürh
6.
Feyz-i midâd hâme-i yâkûtum eyledi
Evrâk" pür-nigâr sefîd ü siyâh u sürh
7.
Gâlib gül-i mezâmin ü elfâz-" sâdeden
Kâg"d siyeh bahâr-" sefîd ü siyâh u sürh
36
1.
Zann etme ki âte ola pîrâye-i dûzah
Derd-i serimizdir yine sermâye-i dûzah
2.
Ol u’le-i ruhsârla ol hatt-" bilirsin
Oldunsa eger bir gece hem-sâye-i dûzah
3.
Yâ Rab dilim et kâfile-sâlâr-" k"yâmet
Her bir erer-i âh"m" hem-pâye-i dûzah
4.
Her u’le vü sîmâb an"n seyl-i siri ki
Bu çe m-i sefîd oldu meger vâye-i dûzah
5.
Bâlîn-i eker-hâb-" ferâIatd"r o Gâlib
Berg-i gül-i hasretden ise mâye-i dûzah
37
1.
Hüsnün bas"ld" nâire-i ceng-i hod-be-hod
Tutdu siyâh u’le der-i zeng-i hod-be-hod
2.
Eyle Bedâh -" sîneni pür-hûn seng ü seyl
Bir gün olur ki gevher olur sengi hod-be-hod
3.
Tanbûr-" h"rmeninde biter berk-" nâlenin
Târ-" giyâhi u’le-i âhengi hod-be-hod
4.
S"rr-" kemân a k" yapar t"fl-" nagme âh
Mansûra çekdi reg-be-reg-i çengi hod-be-hod
5.
Nârgil lebinde hemdem olup âb ü âte e
Aç"ld" gonce gibi dil-i teng-i hod-be-hod
6.
Efsûn-" âh-" bülbül imi künc-i gül enin
Oldu kü ûde dahme-i nîrengi hod-be-hod
7.
Te’sîr-i serd-i mihr-i sâkîyle meclisin
Oldu akîk-i yah mey-i gül reng-i hod-be-hod
8.
Sanm" ki çîn-i dâmeni nâ-vâs"l-" sülûk
Tayy eyledim merâhil ü ferseng-i hod-be-hod
9.
Hind-i hayâl seyrine pîrim ni ân gerek
Dûd-âver etme nâfile sen bengi hod-be-hod
10.
Gâlib medîhâ-gûy-" Ferîdûn-" ârif ol
Ezberleme kasâid-i Hu eng-i hod-be-hod
11.
Subh-" safâ-y" a k" alup Hems-i yeksüvâr
Gark etdi nûr-" feyze nüh evrengi hod-be-hod
38
1.
Hebîh-i hâle-i ems ü kamerdir halka-i tevhîd
Hat-" kutbül-burûc-" pür-iberdir halka-i tevhîd
2.
Nümûdâr eylemekde vasl-" fasl" dest-i mür îdden
Ser-âmed sübha-i hikmet-eserdir halka-i tevhîd
3.
Zevâl-i vakt-i tahsîl-i kemâl eyleyip îmâ
Misâl-i çarh-" sâat der güzerdir halka-i tevhîd
4.
Görür nûr-" siyehden çe me-i âb-" hayât" ol
Sevâd-" dîde-i ehl-i nazard"r halka-i tevhîd
5.
Hevâ-y" gendümü mahveyle tedkik-i hüviyyetden
Pür olmu âsiyâ-y" muteberdir halka-i tevhîd
6.
Halâvet bulmaIiçin ehl-i zikrin tab’-" îrîni
Müzeyyen tabla-i kand ü ekerdir halka-i tevhîd
7.
Harîmi-i mescid-i kalbinde ehlullâh-" zî- ân"n
Saf-" kandîl-i sâfî nûr u ferdir halka-i tevhîd
8.
Döner trâf"n" dil-te negân-" vâdî-i hayret
Ki âdurvân-" çe m-i e k-i terdir halka-i tevhîd
9.
Dil-i dîvânegân-" a ka hûbân-" arak-rîzin
Ham-" kâküllerinden hûb-terdir halka-i tevhîd
10.
Penâh eyler cihâd-" ekberin serverleri anda
Muallâ hayme-i râh-" seferdir halka-i tevhîd
11.
Al"r gavvâs-" ma’nî nakd-" câna an" bî-minnet
Sadef-ve feyz-i Hakdan pür-güherdir halka-i tevhîd
12.
Geçenler bu sipihrin çenberinden öyle söyler kim
Kemend-i vahdet-i zevk ü kederdir halka-i tevhîd
13.
Mülûk-" bât"n"n gerdenlerinde hâs"l" Gâlib
Murassa tavk-âsâ (bir) taburdur halka-i tevhîd
39
1.
Olsa dilbeste-i gîsû-y" muanber kâg"d
Ri te-i âh çeker sîneye m"star kâg"d
2.
Gûyiyâ ekve yüzünden bana bir bir okudu
Tîr-i müjgân"n edip vasf"n" ezber kâg"d
3.
Zülf ü rûyunu görüp hâli perî ân olmu
Hele bir kerre nigâh eyle ne söyler kâg"d
4.
Pâk-tabân-" sipihr rûz ü eb-i hicrân"n
Sûret-i defter-i amâline benzer kâg"d
5.
Nâme bir sorsam o ehbâze hemân y"rt"larak
Dest-i ümmîdin eder bâl-i kebûter kâg"d
6.
Fikr-i ebrûyila bîmâr olan"n manî-ve
Serde bâlini olur m"sra u pister kâg"d
7.
Ana ser verdigindir bâis-i dâmen bûs"
Kat-" ülfet edicek hâmeye neyler kâg"d
8.
Feth ü teshîre yeter ki ver-i s"hr-i Gâlib
Mu’cize i’r ü zebân tîg ü peyember kâg"d
40
1.
Cânlar üzmü zulmet-i hicrâna gîsû koymu ad
Âhlar alm" gam-" a k"nda ebrû koymu ad
2.
Gösterüp mir-ât-" hüsnün Îsî-i mu’ciz-deme
Haste-i nevmîd edip çe m-i suhan-gû koymu ad
3.
Nûrdan tasvîr k"lm" bir belâ feyyâz-" kül
Ol belâya cân verip yâr-" sitem-hû koymu ad
4.
Tohm-" firdevs ekmi ol ruhsâra R"dvân-" r"zâ
Her ikenc-i turraya bir bâg-" dil-cû koymu ad
5.
Dâm k"lm" Gâlib-i mecnûn derûn-" tengini
Salm" ol sahrâya çok Leylây" âhû koymu ad
41
1.
Bahr-" vahdetde telâtum ger olur va’d ü va’îd
Kef-i efsûsdad"r mevce-i dîd ü vâ-dîd
2.
Dü cihânda eb-i hayretdi dil sâye-i baht
Olmasa âlem-i endî ede ger subh-" ümîd
3.
Eyleyen ülfet-i kîmyâ-y" merâma âlet
Genc-i ikbâle bilir dest-i temennâ-y" kilîd
4.
Çe m-i suhanla ben ol de te Mecnûnum kim
Nigeh-i dîde-i âhûdur ana sâye-i bîd
5.
Bezm-i mey sâkî ile garka-i nûr olduIu eb
Keff-i deryâ-y" sabahât idi câm-" hur îd
6.
Reng ü bû ile degil cilve-i rûhâniyyet
Cânda âhid-i tasvîr olamaz surh u sefîd
7.
Aks-i rûyûn görüne âyîne-i sâgarda
Devr-i evvelden olur ne ’e-i encâm bedîd
8.
Nükte-i vahdet-i tekrâr eder kec-fehmân
Çe m-i ahvâl bu sözü eyledi te’kîd-i ekîd
9.
Veled-i kalb yeter zâde-i tab’"m Gâlib
Pîri endî eme etfâl-i gam olmazsa mürîd
42
1.
Cân hatt-" leb-i yârdan oldu mütelezziz
Pervâne eb-i târdan oldu mütelezziz
2.
Zehrâbe-i fürkatle gönül zâr idi ammâ
Hekker gibi âzardan oldu mütelezziz
3.
Âhir nice olur me rebi bu t"fl-" siri kin
Kim dîde-i hûnbârdan oldu mütelezziz
4.
Dü nâme yak"n bir nigeh etdi dile çe mi
Dîvâne bu güftârdan oldu mütelezziz
5.
Lüknet gelip ol gonce-feme ne ’e-i mülden
Her bir sözü tekrârdan oldu mütelezziz
6.
Gamzen bizi de haste-i hicrân edecekdir
Kim sohbet-i bîmârdan oldu mütelezziz
7.
Hâbâ o murg-" edeb-âmûza ki Gâlib
Hem gonce vü hem hârdan oldu mütelezziz
43
1.
Mezâk-" â "ka zehr-i gam ü itâb lezîz
Gelir dimâg"na mestin velî arâb lezîz
2.
Kelâm-" telh-i lebin câna kar eder elbet
Olur mu me’haz-i azb olsa da azâb lezîz
3.
Ölür ölür dirilir ehl-i keyf bu ekere
Fekeyfe olmaya rindâna lal-i nâb-" lezîz
4.
Hayâl-i hatt"n eder hâb" tûtîyâ gözüme
Degildir â "k-" eb zinde-dâra hâb-lezîz
5.
Tebessümü eder "slâh sûzi -i cigerim
Nemek ziyâde olunca olur kebâb lezîz
6.
Hemî e giryededir mest-i a ka rahat-" cân
Gelir harâret-i bâdeyle tab’a âb lezîz
7.
Suhanda ba kad"r Es’ad halâvet-i manâ
Hulâsa îr ü ekerle degil hitâb lezîz
44
1.
O Heb ki vasl için ol âha arz-" hâl olunur
Yâr"n cevâb" ç"k"nca neler hayâl olunur
2.
Nüvi tedir bu ki mektûb-" hatt-" cânânda
Nigâh hastas"n"n hât"r" suâl olunur
3.
Rakîbe lutf u kerem â "ka cefâ vü sitem
Bu tavr-" bî sebebe lâ-büd infiâl olunur
4.
O sâf sîneyedir hayret-i nezârem kim
Gubâr-" dîde-i ümmîde iktihâl olunur
5.
Miyân-" nükte- inâsân-" fenn-i a k"nda
Cevâz-" vuslata hatt"ndan intikâl olunur
6.
Sahîfe-i ruha tugrâ-y" pür-çemen ç"km"
Misâl-i pâd" eh-i nâza imtisâl olunur
7.
Heb-i firâkda yok gam-güsâr"m"z Gâlib
Sevâd-" i’r ile hâmeyle hasbihâl olunur
8.
Var"rsan arz-" ubûdiyyetim sabâ söyle
Harîm-i Hazret-i Monlâya rûymâl olunur
45
1.
Bütân kim çe mimiz hasretle pür-hûn eylemi lerdir
Kumâ -" nâz-" ol rengile gülgûn eylemi lerdir
2.
Çerâg-" dâga revgan yakd"lar âb-" zümürrüdden
Bu ef’i-zâra kim derd ehli ebhûn eylemi lerdir
3.
Bu bâg"n bülbülân-" a k" kim pervâne me rebdir
Gül-i nezzâraden fânûs-" gülgûn eylemi lerdir
4.
O gülgûn dîdeler kim garka-i deryâ-y" vah etdir
Kef-i mecrân-" dâmen-gîr-i hâmûn eylemi lerdir
5.
Herâr-" nâleyi fevvâre-i neyden saçup u âk
Fi eng-i âh ile sûr-" hümâyûn eylemi lerdir
6.
Koyanlar cadde-i acz ü niyâza nak -" ebrûsun
Semend-i i tihâre na’l-i vârûn eylemi lerdir
7.
Olup öhret talebler dest-bûs-" halka hâcet-mend
Kef-i deryûzeyi gûyâ dîger-gûn eylemi lerdir
8.
Rikâb-âsâ basarlar pâlar"n müjgân-" îrâna
Taalluk hâr"n" anlar ki bîrûn eylemi lerdir
9.
O mestân-" cünûn kim i leri tebdîl-i ayând"r
Harâb-" köhneyi akl-" Felâtûn eylemi lerdir
10.
Devirde sâkiyân-" zehr-i minnet ber murâd olsun
Bizi kat’ -" recâ bah iyle memnûn eylemi lerdir
11.
Nesc-i kâkülünden eyleyenler naIme-perdâzî
Hu’â-" âfitâb-" târ-" kânûn-" eylemi lerdir
12.
K"zarm" nâb-" meyden gördüm ol âhâne gözler kim
Nigeh ba "na bir kan etme kânûn eylemi lerdir
13.
Yaz"lm" d" kitâb-" devr-i âdem nesr ile Gâlib
Gürûh-" mevlevî ol nesr-i mevzûn eylemi lerdir
46
1.
Bütân kim secde-i ebrû-y" matlûb eylemi lerdir
Bizi hem deyre hem mihrâba mensûb eylemi lerdir
2.
O Yûsuf-pîrehenler hayf kim pinhân olup dilden
Bu mirâtüs-safâ-y " çe m-i Yakûb eylemi lerdir
3.
Edenler sînesin bâg-" mahabbet ke f-i râz etmez
Gül-i dâg-" cefâ-y" mihr-i mektûb eylemi lerdir
4.
Mesîhâ-y" nigehden ders al"p dehrin etibbâs"
Bu bîmâr"n ilâc"n sabr-" Eyyûb eylemi lerdir
5.
Ne yaps"n tavr"n" bozmad" ammâ bozdurup âhir
Güzeller Gâlib-i nâ-çâr" maIlûb eylemi lerdir
6.
Ererler nutk-" Mevlânâ ile iksîr-i ma’nâ-ya
Gedâlar kim ümîd-i feyz-i Zerkûb eylemi lerdir
47
1.
Dil Mânî-i Erjeng-i temâ â m" degildir
Sâgar sadef-i reng-i temennâ m" degildir
2.
Hô naImelerin saff-" küleng-i nakarât"
Nev-kâfile-i âlem-i bâlâ m" degildir
3.
Bu deyr-i alây"kda ten-i ehl-i tecerrüd
Hâmû ol"cak sûret-i Îsâ m" degildir
4.
Ta atma girân mestlerinin cürmünü afv et
Ol bâr" çeken gerden-i mînâ m" degildir
5.
Gîsûsun anup silsile-i hicri uzatma
Sîmîn-beri subh-" eb-i yeldâ m" degildir
6.
Mürgân-" hayalâtla Gâlib bu ne îden
Her beyt-i perî-hâne-i manâ m" degildir
48
1.
Hat-" nev sebze-i mehtâb-" Ke mîr
Serâpâ ne ’e-i sebz-âb-" Ke mîr
2.
Nigâh" Sûmenât-" bahr-" â ûb
Gözü mestânesi mihrâb-" Ke mîr
3.
Ruhu gülnâr-" reng-i mâye gülzâr
Leb-i hat-âver-i vi nâb-" Ke mîr
4.
Esîr-i çîn-i zülfü nâfe-i Çîn
Zebûn-" pençesi sincâb-" Ke mîr
5.
Acebdir rûz-" H"zr hatt-" cemâlin
Eder âte geh-i pürtâb-" Ke mîr
6.
Miyân"n eylemi bir gülistân nâz
Sar"p sâl-" nev-i kemyâb-" Ke mîr
7.
Hurû ân oldu Gâlib çe m-i terden
Bahâr-" hatda bu seylâb-" Ke mîr
49
1.
Egerçi gûne gûn mihnet erâzilden zuhûr eyler
O cürmün özrü mü kildir ki kâmilden zuhûr eyler
2.
Temâ â etme dîv âyînesinden sûret-i yâr"
Kabûl u red merâyâ-y" kavâbilden zuhûr eyler
3.
Olur ne terde zâhir ittihâd-" Leylî vü Mecnûn
Furûg-" u’le-i a k emr-i mü kilden zuhûr eyler
4.
Vuzû-y" a ka hûn lâz"m demi ber-dâr iken Mansûr
Bu kurbiyyet ziyâdât-" nevâfilden zuhûr eyler
5.
Olur mu â ina hufran-" zühd ummân-" ma’naya
Ana her hiss-i anberdir ki sahilden zuhûr eyler
6.
Ne bilsin hu k-i maIzan-" tagallüf zevk-i zencîri
Riyâzât-" cünûn-" a k âk"ldan zuhûr eyler
7.
San"rlar bî-gümân kim e k-i hûnin nazm-" rengîndir
Bir âte pâredir geh dîde geh dilden zuhûr eyler
8.
Girip çarha kuzular gibi akl-" em e kurbân ol
Bahâr-" marifet Gâlib bu menzîlden zuhûr eyler
50
1.
O bahr-i cezbede kim gönlüm "zt"râba gelir
Güher derûn-" sadefden ç"k"p habâba gelir
2.
Döner sahîfe-i Erjenge bâli -i h" t"m
Gehî ki cilve-i nâz" hayâl-i hâba gelir
3.
Safâ-y" nûr-" sabûhu bulan siyeh-mestin
Gözüne hâne-i hur îd bir harâbe gelir
4.
Riyâz-" reng-i cemâle gider bu hûn-" siri k
O râhdan ki geçip bûy-" gül gül-âba gelir
5.
Hat-" Fireng gibi zülf ü ebrûvân kec ü mec
Ne anlan"r rakam-" mekri ne hisâba gelir
6.
Edeble dâmen-i zülfün öper gelip bir bir
O fitneler ki eh-i hüsne intisâba gelir
7.
Olur ne m"srâ-" bercestelerde sekte bedîd
O dem ki nabz-" suhan dest-i intihâbe gelir
8.
Hat" ki kâfile-i mü kdür an"n Gâlib
Diyâr-" Çîn ü H"tâdan reh-i savâba gelir
9.
Bugün sabâh ile seyr eyledim ki baht-" cüvân
Tavâf-" dergeh-i pîr-i felek-cenâbe gelir
51
1.
Gelince va’d-i visâle bahâneler söyler
O âh-" ki ver-i hüsn ü bahâ neler söyler
2.
O fitne gözlere hayretdeyim acebdir kim
Hu hastalikla ne îrîn fesâneler söyler
3.
Tel ehl-i dâm"na dil-bestedir ki tanbûrun
Birer birer suhan" a k" dâneler söyler
4.
C itmemi dir o âlem harâb"n evsâf"n
Fakîh sohbet-i helvâda hâneler söyler
5.
Nevâ-y" a k ile nây-" gelûsu Mansûrun
Makâm-" dâra münâsib terâneler söyler
6.
Misâl-i nây-" kalem lâz"m ol suhan-ver kim
Miyân"na gazel-i nâzîkâneler söyler
7.
Ne gûne söylemese hâl-i ser-güze tini Kays
Dehân-" ekve olup â iyâneler söyler
8.
Hezâr gevher-i esrâr" ketm için Gâlib
Dehân-" tengine ferd-i yegâneler söyler
52
1.
Sihr o ûhun beste çe m-i gamze-i câdûsudur
Çe me-i mahbûbân kemend-i zülfünün âhûsudur
2.
Baglam" lard"r “Enel-hak” küfrünün zünnâr"n"
Berhemenler kim mukîm-i mâ’bed-i gîsûsudur
3.
Câmd"r kandîl-i gülreng-i ebistân-" visâl
Bûsenin yâkût-" mey gülreng-i eftâlûsudur
4.
Sanki mihrâb-" Harîm-i Ka’benin kerrâr"d"r
Ol nigeh kim hâne-zâd-" kû e-i ebrûsudur
5.
Hasret-i hâl-i ruhunla gark-" mevc-i âte iz
Hu’le-i e kin sevâd-" çe mimiz Hindûsudur
6.
Bikr-i manîdir serâser sûret-i Meryemleri
Öyle bir bühtânenin imdi gönül nâkûsudur
7.
Mevc urur âyîn-i Mevlânâdan zevk-i i tiyâk
Bâng-i ney Gâlib o bezmin na’ra-i Yâ Hûsudur
53
1.
Dergâh-" Mevlevî ki aceb a k-hânedir
Nây u kûdum-" velvele-sâz-" ehânedir
2.
Besler büzurg ü kûçegin etfâl-i naImesin
Gûyâ ki çeng-i pîr gürûh-" terânedir
3.
Bak tîr-i gamzenin bile imdi safay"la
Âmed ud-i tereddüdü sîne kemânedir
4.
Dü mü mehabbete güler oynar esîr iken
Etfâl-i e k mâil-i çeng ü çegânedir
5.
Mevc-i safâ-y" naImeyi bir bir açar çözer
San mûsikâr âne-i zülf-i terânedir
6.
Açm" cemî-i perdeyi mutlak yegâhdan
Tanbûra sor ki vahdet-i merd-i yegânedir
7.
Pâ-mânçe-i niyâza turur bir ayaI ile
El-hak rebâb-" rind nümâyân ni ânedir
8.
Deryûze-i zer etdigiçin âh-" a kdan
Der defter-i safâda resîde ni ânedir
9.
Santûr nakd-" nâleyi bir bir eder edâ
Gencîne hezâr kilîd-i terânedir
10.
Neydir var ise çûb-" elâyin murgzâr
Zîrâ ki dâI-" sîneleri dâne dânedir
11.
Fer -i zemîn lutfüna dû Gâlib ol ehin
Kânûn-" cûd ehl-i kerem bî-bahânedir
12.
Verdi haber celâcil-i def bah -" Pîrden
Gû eylemem atiyye-i hâtem fesânedir
54
1.
Sâ’id-i sîmînini kasd eyleyip kan gösterir
Hâh-" billûr üzre bak la’l-i Bedah ân gösterir
2.
Ne ter-i müjgân"n"n te’sîr-i sihridir meger
Yâsemende gonca-i gülberg-i handân gösterir
3.
Zahm-i ne terle edip âzürde kendi cismini
Göz ucuyla ehl-i a ka tîg-i berrân gösterir
4.
Pençe-i hûnîni sanma görüp reng-i h"nâ
Katl-i âm îmâ edip engü t-i mercân gösterir
5.
M"srâ-" rengînini fevvâre-i hûn eyleyip
Bî-nevâle da’vî-i a k"nda bürhân gösterir
6.
Bâg-" hüsnün bir nazar k"l sûret-i i’câz"na
Nahl-" sîm-i kâmet-i yâkût-" rummân gösterir
7.
Kan alup gerçi kolundan sihr ile ol bî-amân
Tâ dilinde â "k"n zahm-i nümâyan gösterir
8.
K"l hazer peygân-" tîr-i âhdan kim gâhîce
Tâ var"r bâzû-y" kattâlinde yalman gösterir
9.
Kar uluk yokdur o ûhun gamze-i hûn-rîzine
Gâlib ancak bir bakar bir çe m-i giryân gösterir
55
1.
Nây-" âte -dem hamû ân-" nazar dem-sâzd"r
Sürme-i âvâz dûd-" û’le-i âvâz"d"r
2.
Yûsuf-" îkeste-bâle sor bu evc-i tâli-i
Murg-" baht"n sîllî-i ihvân-" per-pervâz"d"r
3.
Sâz-" fakr"n ba kad"r pest ü bülend-i nâ’lesi
V"zlamak za’f"yla mânend-i mekes ehnâz"d"r
4.
Nazra-bend kâkül-zeber t"fl-" siyed âmûza kim
Âhuvân-" hâne perverdin kemend-endâz"d"r
5.
Nev-niyâzân-" nemed-pû ân"d"r pervâneler
A k ocaI"n"n semender pîr-i âte -bâz"d"r
6.
Mutrib-i va’d"n yürekler oynad"r her va’desi
Ri te-i tûl-i emel var ise târ-" sâz"d"r
7.
Bu söze Kurân gibi îmân eder ehl-i suhan
Hâirin Gâlib tahayyül rütbe-i i’câz"d"r
56
1.
Sünbül-i hatlar" kim tarf-" külehden görünür
Herhâ-i nâhun-" gam âr"z-" mehden görünür
2.
Etme ta’yîb azîzim gehî rüsvâ-y" a k
Bir Zelîhâ gibi nâkerde günehden görünür
3.
Aks edip mâh-" ruhu aldad"r o t"fl-" füsûn
Yûsuf-" M"sra bile revzen-i çehden görünür
4.
Cân kâr etmek için gamzesi s"hr ile gehî
Hande-i zîr-i lebi nîm-i nigehden görünür
5.
Peyrevi olma gel ol reh-revi ârâm"n kim
Çîn-i dâmenleri pî âne-i rehden görünür
6.
Bak hemân cem-i havâs ile tarîkatda sana
Sürme-i çe m-i zafer gerd-i sipehden görünür
7.
Zulmet-i harfde seyyâre-i manâ Gâlib
Gevher e kûfesidir zülf-i siyehden görünür
8.
Görünürse felege pertev-i hur îd-nazar
Veled-i Hazret-i Monlâ gibi ehden görünür
57
1.
Toli nukû -" hevâdâr hizâne-i tanbûr
Dimâg-" kâsesidir kârhâne-i tanbûr
2.
Bulup karâr"n" mutlak nevâ-y" tevhîdin
Yegâha vard" surâg-" yegâne-i tanbûr
3.
Nukûd-" nâleyi habs-i nefesle cem etmi
Aceb habâb-" havâd"r h"zâne-i tanbûr
4.
Furûg-" naIme-i mansûru mâh-tâb eyler
Atarsa penbe-i râz" kemâne-i tanbûr
5.
Tavâf edip ser-i sandûka-i Felâtûnu
Hicâza vard" küleng-i terâne-i tanbûr
6.
Degil mi reme-i zenbûr tatl" naImeleri
Hebîh hâne-i kendüye hâne-i tanbûr
7.
Yoluyla ke f olunur perde-i makâmât"
Terâne tekyesidir âsitâne-i tanbûr
8.
Kanadlan"r heves-i sayda bâz-" mûsikâr
Tezerv-i naImeye cây olsa lâne-i tanbûr
9.
Bu murg-zâr-" terennümle andelîb gibi
Hezâr ku uçurur â iyâne-i tanbûr
10.
Nümûne-i küre-i nâr-" a k kâsesidir
Zebân-" tâzene gûyâ zebâne-i tanbûr
11.
Olur elinde anun târ ü mâr zülf-i emel
Edince tâzenin yâr âne-i tanbûr
12.
Çat"r pat"r ederek nev-zebân-" m"zrâb"
Uyutdu t"fl-" figân" fesâne-i tanbûr
13.
Dü ürdü dâme o çîneyle tûtî-i nâz"
Tutup söze kasem-i dâne dâne-i tanbûr
14.
Sezâ-y" nîze-i âzâr hilkât-i hard"r
H"lâl-i tâzenedir tâziyâne-i tabûr
15.
Bak"lsa hep rek-i nabz" fesâd-" mûcibdir
Havâyad"r heves-i bî-kerâne-i tanbûr
16.
Riyâz-" hayret-i sîrâb-" feyz eder Gâlib
Ak"nca su gibi mevc-i terâne-i tanbûr
17.
Olursa matbah-" a k"nda kefçe hunkâr"n
Olur niam nagam-" bî-hodâne tanbûr
18.
Olurdu gürz-i girân-ve o âh-" mansûrun
Edeydi kuvvet-i nutku iâne-i tanbûr
58
1.
Ebrûlar"n ki h" m ile peyveste gösterir
Hükmünde küfr ü dîni kemer-beste gösterir
2.
Reng-i lebiyle rûh verir hûn-" nâ-haka
Îsây" sâhir-i nigehi haste gösterir
3.
Hatt-" sevâd-" nâme-i a’mâl" nesh eder
Zülf-i siyâh" tevbeyi i keste gösterir
4.
Ç"km" kenâr-" tâk"na ebrûlar"n cemâl
Gördüm hilâl-i ol meh-i nevreste gösterir
5.
Zann etme mey süzerken o mehpâre göz süzer
Kan dökmegi o hançer-i bed-meste gösterir
6.
Âh eylesin deyü nefes-i vâpesîne dek
Mir’ât-" hüsnün â "ka âheste gösterir
7.
Gâlib bu lutf-" tab’ ile fevvâre-i kalem
Her m"srâ-" resâs"n" berceste gösterir
8.
Rahm eyle hâl-i zâr"na yâ hazret-i Celâl
Bîçâre hayli himmete âyeste gösterir
59
1.
Edvâr-" nevâ-y" gam pervânede kalm" t"r
Mansûr o pe revde ser-hânede kalm" t"r
2.
Bâlâ-rev olan ancak manâ-y" mücerreddir
Tasvîri Mesîhân"n büt-hânede kalm" t"r
3.
Rindân-" harâbât"n himmetleri var olsun
Gencîne-i ma’muru vîrânede kalm" t"r
4.
Tutmu o kadar zencîr-i ta’alluk kim
Ser ri te-i bî-kayd" dîvânede kalm" t"r
5.
Hep vâr"n" mestân"n alm" o nigâh-" mest
Var ise biraz ne ’e meyhânede kalm" t"r
6.
Mecnûna melâmetde tart"lm" idi Mansûr
Davâs"n"n encâm" âyâ nede kalm" t"r
7.
Her subh gelip Gâlib deryûze eder hur îd
Teh cür’a-i Monlâ kim peymânede kalm" t"r
60
1.
Kandîl-i dil ki u’le-i meyden ferâg" var
Yâkûtdur ki cism-i terinden çerâg" var
2.
Mûy-" sefîd-i subh Ni âbûr-" ra’ edir
Cû -" arâb-" la’l-i siri kine çâg" var
3.
Rû en çerâg-" fikrin eder û’le-tâb o kim
Mikrâz-" lây künde lebâne dimâg" var
4.
Berk-âver eylemi zehebür-ra’d-" gül arak
Ol ter-mizâc"n âte e benzer yanag" var
5.
Bûy-" gül harîr-i arakdan süzüp hayâl
Versin o mest-i nâza ki nâzük dimâg" var
6.
Âte b"rakd" penbe-i mehtâba â "k"n
Yâd-" ruhunla sînede bir öyle dâg" var
7.
Bir tatl" rengi var ki leb-i âl-" dilberin
Herbetlesem kumâ -" hayâl-i mesâg" var
8.
Bak gû -" sünbüle ney-i sergû -" nergise
Harf-i nigâh" anma zemînin kulag" var
9.
Mecnûn sûz ü tâbîdir Âzrâ-y" gül’izâr
Leylâkzâr-" zülüfde bir kays" bâg" var
10.
Ac" sözü akîde-i yâkûtu hûn eder
Bir tatl" tatl" cân al"c" al dudag" var
11.
Hûnâbe gözde yâd-" ruhun dilde berk urur
Gel gör bu emsi hânede yâkût ocag" var
12.
Dûdu benef e u’lesi âvâz-" bülbülân
Meyhâne-i bahârda bir gül ocag" var
13.
Murgân-" kuds sayd"na Gâlib Cenâb-" Pîr
Târ-" uâ-" Hemsden örmü tuzag" var
14.
Mü gîn sevâd-" "kd-" süreyyâ-y" nazm"n"n
Her turrâs"nda bin güher-i eb-çerâg" var
15.
Deryûze-i arûsî-i deryâ-y" mihrine
Mecnûn mâh-" nev gelir elde çanag" var
16.
Sîmurg-" Cebreîle döner Kâf-" Ar da
Monlâ-y" Rûm gibi an"n kim surâg" var
17.
Ey Yûsuf-" bahâ bu gazelcikle acz edip
Cster seni acûz-" emel bir yumag" var
18.
Ben bâg-" dergehinden heyûlâ-y" hayretim
Kimisi bâgbân kiminin bâg u râg" var
61
1.
Her ne dem ol gül-beden semt-i tegâfülden geçer
Sûzen-i hâr-" tahassür çe m-i bülbülden geçer
2.
Çe m-i kâkül-pû dan tîI-i nigâh-" rahmeti
Bir kadar kim zîr-i ebr-i nükhet-i gülden geçer
3.
Le ker-i ârâm giremez cennet-i nezzâreye
TîI derler mah er-i bahr"nda bir puldan geçer
4.
Pençe-i hur îd-i ma’nâya olur târ-" u’â
Mûylar kim âne-i dest-i teemmülden geçer
5.
Sapmay"p kesdirme vâdî-i cünûna akl-" keç
Kûçe-bend-i râh-" zencîr-i teselsülden geçer
6.
Girye etsem yâd-" hatt"nla erir sengîn dilân
Cûy olup âb-" zümmürrüd zîr-i sünbülden geçer
7.
Gark eder tâ ki ver-i Ke mîri sebz âb-" hayâl
Fikr-i Gâlib kim sevâd-" Hinde Kâbilden geçer
8.
Hazret-i Sultân dîvân" al"r dîvân"na
Çâr-darb-" a k kim mûy-" tecemmülden geçer
62
1.
Bir gün o kâfir ehl-i dile terk-i kîn eder
Hatt-" siyâh" gamzeye telkîn-i dîn eder
2.
Lâ-havle o çe m-i sâhir-i ehlâ nigâhdan
Her sözle Zülfekâr-" Âli’ye yemîn eder
3.
Nây"n ki t"fl mektebidir saff-" mûsikâr
Üstâd önünde verzi -i âh u enîn eder
4.
A k"n saf-" cemâat"d"r saff-" mûsikâr
Neydir imâm edâ-y" namâz-" enîn eder
5.
Âyînesine nâz"r olan hû -derdemin
Her bir nigâh"n" nefes-i vâ-pesîn eder
6.
Mektebde aIz" misk kokar t"fl-" turre kim
Zülfünden ilm-i sihr için âheng-i çîn eder
7.
Âyîne-dâr-" sûret-i bîdâd tîg-i nâz
Âh u enînini siper-i âhenîn eder
8.
Gâlib zemîn-i köhneyi H"zr-" hayât-ve
Geldikçe kilk-i sebz peyim nev zemîn eder
9.
Cksîr-i a k-" subh-" safâ nev-bahâr-" bast
Her nutku kim eder nazar-" Hems-i dîn eder
63
1.
Ke îde ka lar"na hatt-" Mîr-Alî derler
Ya Zülfikâr ile resm-i siyenceli derler
2.
Ruhûnda seyr edip etfâl-" e k turrelerin
Buhûr-" ham-be-ham-" kâr-" Lâleli derler
3.
Dehân u hatt-" lebin vâv-" neshe benzetsem
O vâva sûre-i ven-Neml evveli derler
4.
Bak"n mecâz u hakîkatde Kays u Mansûr’a
Birine mülhid ü ol birine deli derler
5.
Felekde pençe-i mihri tehî gören u âk
Nihâl-i kâmetine ermemi eli derler
6.
Bezimde ehl-i basiret sipâh-" efgân"
Sevâd-" ehr-i Sifâhâna sürmeli derler
7.
Meyân-" mûyuna yokdan yalan ehâdet edip
Gürûh-" ehl-i suhan öyledir belî derler
8.
Nahîfinin yine ey Gâlib eyle rûhunu âd
Nazîrenin budur ancak muhassal" derler
64
1.
Etsem dedim cemâline ey pür-cefâ nazar
Yâr açd" sînesin dedi â "k safâ-nazar
2.
Mânend-i berk ne ’e gelip geçdi bî-haber
Bîgâne-me reb etmedi bir â inâ-nazar
3.
Âh"r dü üp hasârete bir gün baka kal"r
Ehl-i fenâya her kim ederse fenâ nazar
4.
Girdâb-" fikre dalma tehî s"rr" var ân"n
Mir’ât-" hüsne eyleme hayret-nümâ nazar
5.
Ebrû-y" nâz u gamze-i cândan olsa da
Billâh çekilmiyor hele hîç geç-edâ nazar
6.
AIyara kar " geldigi hat"r-ni ân m"d"r
Söz degdi tîr-i gamzene ey mâh yâ nazar
7.
Gâlib nühâs-" kalbi zer-i hâlis etmede
Olmaz cenâb-" Hems gibi kimyâ-nazar
65
1.
Efendimsin cihânda itibâr"m var sendedir
Meyân-" â "kânda i tihâr"m varsa sendendir
2.
Benim feyz-i hayât"m hâs"l" rûh-" revân"ms"n
Eger sermâye-i ömrümde kâr"m varsa sendedir
3.
Veren bu sûret-i mevhûma revnak reng-i hüsnündür
Gülistân-" hayâlim nev-bahâr"m varsa sendendir
4.
Felekden zerre mikdâr olmad"m devrinde rencîde
Ger ey mihr-i münevver âh u zâr"m varsa sendendir
5.
Senin pervâne-i hicrân"n"m sen em’-i vuslats"n
Ber-her eb hâhi -i bûs u kenâr"m varsa sendendir
6.
Hehîd-i a k"n oldum lâle zâr-" dâgd"r sînem
Çerâg-" türbetin em’-i mezâr"m varsa sendendir
7.
Gören serke telikde gird-bâd-" de t zanneyler
Fenâ-ender-fenây"m her ne var"m varsa sendendir
8.
Niçin âvâre k"ld"n gevher-i galtân"n olmu ken
Gönül âyînesinde bir gubâr"m varsa sendedir
9.
Hafak-tâb eyledin peymânemi hunâb ile sâkî
Sabah-" sohbet-i meyde humâr"m varsa sendedir
10.
Sanad"r ilticâs" Gâlib’in yâ Hazret-i Monlâ
Ba "mda bir külâh-" iftihâr"m varsa sendedir
66
1.
Zâhidler o la’l-i lebi kim nâr görürler
Rû en-nazarân u’le-i dîdâr görürler
2.
Hâbîde nigehler ne bilir cezbe-i hüsnü
A’mâ gibi mir’âta bakup târ görürler
3.
Hatt safha-i Kur’ân idiIin münkir olanlar
Kur’ân-" dah" safha-i inkâr görürler
4.
Her sûreti hak sanma ki erbâb-" felâket
Rü’yâda nice devlet-i bîdâr görürler
5.
Uryân ten-i irfân bir âlây nak -" heyûlâ
Dildâra bak"p cübbe vü destâr görürler
6.
Bundan bilinir fart-" mahabbetdeki nisbet
 "klar an"n hî ini aIyâr görürler
7.
Tûl-" emele beste olan medd-i nigâh"
Âgâh-dilân ri te-i zünnâr görürler
8.
Gâlib suhan-" a kda tahkîk arayanlar
Bu nüshay" tekrâr-be-tekrâr görürler
9.
Nefh eyleyicek sûra Sirâfil-i k"yâmet
Ol dem ne imi Hazret-i Hunkâr" görürler
67
1.
Ol meh-ve in güze teligi i’tidâld"r
Hat âfitâb-" hüsnüne fey’i’z-zevâldir
2.
Bilmem ne ârzûyla dü dük hevâs"na
Lutfu muhâl ü cevri dah" ihtimâldir
3.
Ebr-i derûna devr-i felekden ne fâide
Serke telikde ol dah" ber-ge te-hâldir
4.
Kat’î cevâb" hançer-i ebrû verir velî
Piçîde zülfü va’de-i ferdâya dâld"r
5.
Fürkat ebidir ol ki dükenmez dükenmedi
Rûz-" visâli dü gibice bir hayâldir
6.
Gözden uçurdu hâb"m"z" hatt-" pü t- leb
Gûyâ tezerv-i naIme-i rengîne bâld"r
7.
Olmaz m" iltifât-" erîfiyle kâm-yâb
Gâlib kadîmi bende-i Monlâ Celâldir
68
1.
A k kim eh beled-i kalbimdir
Âh dâd ü sited-i kalbimdir
2.
Dest-i terkimde müsellemdir feyz
O güher kesb-i yed-i kalbimdir
3.
Hât"r"m oldu abâ-pû -" melâl
Rî e-i Iam nemed-i kalbimdir
4.
E k kim subha-i mercân"md"r
Hem vukûf-" aded-i kalbimdir
5.
Hâmu um m"srâ-" berceste benim
Suhana dest-i red-i kalbimdir
6.
Küfr-i zülfünde an"n pîr-i muIân
Mür id-i mu’tekid-i kalbimdir
7.
Es’adâ besdir o bîdâd bana
Ki cefâs" meded-i kalbimdir
69
1.
Rûh-" kudsî beled-i kalbimdir
T"fl-" ma’nâ veled-i kalbimdir
2.
Safha-i sîne-i sad- erha benim
Bâb-" Iamda sened-i kalbimdir
3.
Al tamga gibi çe m-i pür-hûn
Gül-i rûy-" seped-i kalbimdir
4.
O Aristo-y" hayâlim ki cihân
Seyr-gâh-" rasad-" kalbimdir
5.
Korkar"m çâh-" zekandan ç"kamam
Kâkülün mu’temed-i kalbimdir
6.
Gâlibim dürr-i yetîm-i sadefim
Ten-i hâki lahid-i kalbimdir
70
1.
Herha-i sîne benim milk-i dile râh"md"r
DaIlar revzen-i hat"r-" âgâh"md"r
2.
Jeng-dâr-" hatt eden âyîne-i ruhsâr"n
Pîç-tâb-" nefesimdir eser-i âh"md"r
3.
Tîg-i hicrân ile fasl etme hemen da’vâm"z
Katlin ey ûh benim matlab-" dil-hâh"md"r
4.
Tiregî-i eb-i baht-" siyehimden korkmam
O meh-i hüsn ki bir âh-" felek-câh"md"r
5.
Es’adâ kâdir iken mu’cize Hârût-" kalem
Râh-" e ’ârda sihr etme büyük câh"md"r
71
1.
Tâb-" hüsnü çe mimiz âte -fe ân olsun da gör
Cennet-i ruhsâr"n" dûzah-ni ân olsun da gör
2.
La’l-i a ka kuvvet-i güftâr-" hâmû î nedir
Hayret-i vasl"nla her mûyum zebân olsun da gör
3.
Hep geçer zahm-" nigâh-" çe min ey nûr-" basar
Za’f ile cismim hele gözden nihân olsun da gör
4.
Bâl-i aczin fer -i râh eyler talebde Cebreil
MurI-" dil ankâ-y" kâf-" lâ-mekân olsun da gör
5.
Hâne perverd-" kemân-" ebrüvând"r gamzesi
Gâlibin gönlünde bir kez mühmân olsun da gör
72
1.
Kalb kim Îsi-i a k" bula gerdûn gibidir
Akl-" hod-râ hum-" hikmetde Felâtun gibidir
2.
Bikr-i manâya tahassürle nevâ-y" suhan"m
Sûr-" Leylâdaki mersiyye-i Mecnûn gibidir
3.
Çe m-i Yakûb-" Iama Yûsûf-" M"sr-" e ’âr
Gevher-i dîde-i hûnbârla mevzûn gibidir
4.
Hâkdan hâke sokar çarh-" siyehkâr elbet
Âftâb-" suhan"n tâli’i vârûn gibidir
5.
Bakma ey tîI-i nigeh la’l-i Mesîhâ-deme sen
Haste-i hasretinin hâli diger-gûn gibidir
6.
Vus’at-" tab’ile tev’em görünür baht-" siyâh
Baksan ey nûr-" basar Kays ile hâmûn gibidir
7.
Her suhan kim denilir derd-i suhandan Gâlib
Ne e’nin nâm"n" yâd eyleme mazmûn gibidir
73
1.
Tâb-" sevdâ-y" hat"n dersem eger baht utanur
Mebhas-i silsile-i zülf aç"l"r söz uzanur
2.
Leb-i la’li bana nukl olduIunu nakl etsem
Mey-i gül-reng ile câm-" Cemin aIz" sulanur
3.
Gün doIar meclis-i u âka eb-i hayretde
Her ne sa’at ki o hur îd-i sabâhat uyanur
4.
Ne gerek eyler isem dirhem-i dâI" îsâr
Ser-i bâzâr-" mahabbette biri be kazan"r
5.
Ol eder seyrini bu hâne-i sad-nak "n kim
Sâf âyîne gibi gördüIü renge boyanur
6.
Acaba daIdaIa-i câha dü en bîçâre
Terk-i âsâyi i sermâye-i devlet mi san"r
7.
Kec-nihâdân bulur râst suhandan kuvvet
Pîr-i ham-ge te kadi gör ki asâya dayanur
8.
Küleh-i keste siyeh mest ü em îr-be-dest
Kahramân-" nigeh-i çe mine kimler dayanur
9.
Nice k"zs"n yüzümüz arz-" merâm eylemeye
O gül-i bâI-" hayâ geh aç"lur geh kapanur
10.
Ruh-" gülgûnunu öpdürmege va’d etmi idin
Mekr ü âl"n dil-i dîvâne ne bilsin inanur
11.
Âte -i a kda mahv etmege çâr unsurunu
Dört yan"ndan kemer-i gayret-i merdân ku anur
12.
Kadr-i kemdir velî ma’nâ-y" suhan zâhirdir
Ne kadar bilmese de halk hüner-mendi tan"r
13.
Vakt-i bâzîçe-i gaflet mi olur sand"n sen
Vakt olur kim dil-i dîvânede ey çarh utanur
14.
Lafz-" rengîn deIil cümle-i îr-i tab’"m
Esb-i Hebdîz-i kalem gördüIü dem kan ku an"r
15.
Hazret-i Ne ’et’e ta peyrev olunca Gâlib
Hâme vâdî-i belâIatda dah" çok dolanur
74
1.
Çe mim ac" ya ile aIularla kanupdur
Cism ise yanupdur
2.
Ol zülf-i siyeh neyleyim efsâne sanupdur
Gönlüm usanupdur
3.
Nâz uyhusuna k"ld" yine gözleri mu’tâd
Çok eyledi bîdâd
4.
Sabr eyle dilâ vakt ola lâ-büd uyanupdur
Senden utanupdur
5.
Lâl-i lebin ey dilber-i kattâl-i pür-â ûb
Ey fitneli mahbûb
6.
Hûn-" dil-i u âka ne cüretle banupdur
Kana boyanupdur
7.
Ey hô ki Iam-" a ka giriftâr deIildim
Bîmâr deIildim
8.
Ol günleri bîçâre gönül imdi anupdur
Kendi kazanupdur
9.
Eyler felegin reng-i afak rûyunu eb-gûn
Hayretle dîger-gûn
10.
Ol dem ki benim hûn-" siri kin bo anupdur
Deryâ bulanupdur
11.
Hem îr-i cefâs"n" çekip kesdi emân"m
Dûr eyledi cân"m
12.
Sedd-i siteminden reh-i fikrim kapanupdur
Akl"m tayanupdur
13.
Yâd" k"l"cak Leylî-i matlûbu ne çâre
Râh olmaya yâra
14.
Çok âk"l"n ol mes’elede beyni kanuptur
Mecnûna tanupdur
15.
Yâ Hak dedi Mansûr yemîn menzilin ald"
Ba "n göge sald"
16.
Da’vî-i Enel-Hak’da kemânlar yasanupdur
Gavga uzanupdur
17.
Ol kâfir-i bed-kî edicek zülfünü tâlân
Gâlip k"lup îmân
18.
Güftâr-" perî ân"na hayfâ inanupdur
Dâme tolanupdur
75
1.
Dâg-" dilim o ûh gül-endâm tâzeler
Gülzâr-" ne ’eyi bir iki câm tâzeler
2.
Efzûn olur o anberi hatdan ümîdimiz
Efsûrde dilleri tama’-" hâm tâzeler
3.
Geçmekle devr-i hüsnü gezilmez o ûhdan
Geçmi zamân" bir nazar-" tâm tâzeler
4.
Ferhâd ü Kays k"ssas" tekrâr olur müdâm
Efsâne-i kühenleri eyyâm tâzeler
5.
Gerdûn verir birinden al"p ol birisine
Îfâ-y" dîne hâhi edip vâm tâzeler
6.
Geçmez hevâ-y" zîbden aslâ bu çarh-" pîr
Destâr"n" nizâm" her ah am tâzeler
7.
Gâlib siri k-i âl"n edip cûybâr-" hûn
Gülzâr-" nazm" hâme-i nâ-kâm tâzeler
76
1.
Çeleng-i perr-i hümâ sana iftihâr m"d"r
Kemend-i zülfüne ankâ dah" ikâr m"d"r
2.
Kemân-" sînede gül devri pi rev mi yâhûd
Bu naIme yâd-" ‘izâr"nla âh u zâr m"d"r
3.
Bilirken ân-be-ân hüsn-i bî-kusûrun an"n
Vefâs" az deme insâf olunsa var m"d"r
4.
Perî be- î e olur mu derûn-" u âka
O ûh-" dil- ikenim öyle yâdigâr m"d"r
5.
DirîI hançer-i hûnrîzi girmesin kana
Ne an ki gerdenime tîI-i katli bâr m"d"r
6.
Harâb-" ma’niye Gâlib piyâle elfâz"n
Bu feyz aceb eser-i çe m-i mü k-bâr m"d"r
77
1.
Bârgâh-" himmet-i merdân sultâns"z m"d"r
Ar -" Belkîs-i himem bilmem Süleymâns"z m"d"r
2.
Es-sâlâ ey pehlevânân-" mahabbet es-salâ
Nerre- îri yok mu meydân"n Nerîmâns"z m"d"r
3.
Tekye-gâh-" ma’rifet gördüm harâb olmu aceb
H"rka-pû ân-" harâbât"n da irfâns"z m"d"r
4.
Feyzden sîrâb eder yok gül nihâl-i ne ’eyi
Gülistân-" terbiyet imdi nigehbâns"z m"d"r
5.
Ücert-i îmân m"d"r hân-" Halilullâh-" a k
Yohsa mihmân-hâne-i tevhîd mihmâns"z m"d"r
6.
Himmet-i pîr-i muIandan bir nefes olmaz cüdâ
Gâlib-i âvâre bu da’ vada burhâns"z m"d"r
78
1.
Afyon-" hâl gerçi ki rûhun g"dâs"d"r
Elmâs rîze-i müje göz tûtiyâs"d"r
2.
Zann etme hatta sâhîfe-i rûyunda ol mehin
Cemiyyet-i kulûbe kar"nca duâs"d"r
3.
Semt-i sevâd-" mü g-i huten mülk-i Çîn-i zülf
Hep cûy-" e k çe m-i terin mâverâs"d"r
4.
Göz dikse bâI-" hüsnüne âyestesidir an"n
Bîgâne görme nergisi çe m â inâs"d"r
5.
Tarh-" gazelde manî-i rengîn hâmemin
Kat" cevâb odur ki begim hûn bahâs"d"r
6.
Gâlib yan"p yak"lmadad"r Hindûvân-" dâI
Âte geh-i derin semender yuvas"d"r
79
1.
Derd-i a k" kalem ol rinde ki îrâd yazâr
Zâde-i tab’"na ekvâdan an"n zâd yazâr
2.
Bestedir ay ile îrâze-i mecmû’a-i ay
Nakarât u naIam" âh ile feryâd yazâr
3.
Sûret ü ma’nîde yek-reng gerek a k ile cân
Ne ’e-i râh" görün Rûhî-i BaIdâd yazâr
4.
Halka-i tavk ile zencîre çekerken kumru
Nâm-" servi o ki Mecnûndur âzâd yazâr
5.
Hâh-" a k etsin amân kendi ikest Cslâm"m
Kâfer-i zülfü niçin le ker-i imdâd yazâr
6.
Gerçi me rûta-i etfâl-" suhan milk-i cünûn
Pîr-i endî emi Kays eder ekber-i evlâd yazâr
7.
“Cntekallâh Münîf” oldu bu râz" gûyâ
Hi’rime varsa cevâb Es’âd-i üstâd yazâr
80
1.
Rûhul-Kudüsün târem-i manâ seferimdir
Dest-i red-i fikr-i dü-cihân bâl ü perimdir
2.
Âh"md"r olan saf- iken-i le ker-i müjgân
Tîr-i Iam-" hicrân"na sînem siperimdir
3.
Serdâdegi-i gamze-i cellâd-" sitemkâr
Re’yimle deIil hükm-i kazâ vü kaderimdir
4.
Sad-berg-i leb-i te ne ile dîde-i pür-hûn
Bustân-" kanâatde biter hu k-" terimdir
5.
Yakd" eser-i sûz-" dilim atlas-" çarh"
Gâhî görünen encüm-i rah ân ererimdir
6.
Ben bülbül-i hô -nâme-i gülzâr-" fenây"m
Ankâ-y" cihângîr de nâm-" dîgerimdir
7.
Fikr-i deheni Es’ad o fettân-" cihân"n
Ser-menzil-i milk-i ademe râhberimdir
81
1.
Zamîr-i rû enine dâI-" u’le-zen yara "r
Gül-i piyâle-i kandîl u’leden yara "r
2.
Hikeste olmal"d"r tevbe-i siyehkârân
O mâh-tal’ata zülf-i iken iken yara "r
3.
Zebân verir reg-i tanbûra nî ter-i m"zrâb
Nevâ-y" sâz-" mahabbet bozuk düzen yara "r
4.
Behi t-i hulda yara maz egerçi Azrâil
Ruhunda gamze-i cellâd aceb neden yara "r
5.
O mâha hâlet-i dîger verir perî ânl"k
Hemî e ahter-i hâli peren peren yara "r
6.
Dü ünde tâli-i hâbîde kim göre yar"n
Olursa bâl-i hümâ ana bâd-zen yara "r
7.
Kü âdedir leb-i takrîri güllerin Gâlib
Hezâr-" Gül en-i tevhîd bî-suhan yara "r
82
1.
Cevâb-" telh-i leb-i la’l-i yâri benden sor
Nedir o erbet-i ehdin humâr" benden sor
2.
Hezâr"n anlad"I" goncenin kü âyi idir
Bu gül en içre begim hârhâr" benden sor
3.
Lisân-" nâz" tan" tercemân-" dîdesine
Zebân-" gamze-i cellâd-" yâr-" benden sor
4.
Gam-" hat"nla siyeh-rûz ü zindedâr-" ebim
Sen art"k eylediIim âh u zâr" benden sor
5.
Su’âl eyleme ayâra gel efendim gel
Melâl-i Gâlib-i pür-intizâr-" benden sor
83
1.
Dehen kim s"rr-" hâmû " an"n îmâlar"ndad"r
Suhan ol nükte-i serbestenin manâlar"ndand"r
2.
Meger kat’-" ta’alluk â inâyân-" kadîminden
Hat-âver dilberân"n vaz’-" nev-peydâlar"ndand"r
3.
Felekde t"fl-" mihri bâd peymâ-y" heves sanma
O mâh"n kûçegerd-i vade-i ferdâlar"ndand"r
4.
Fakat cevr etme u âka bî-pâyând"r yohsa
Muhîti i’tidâl"n gevher-i yektâlar"ndand"r
5.
Nümâyân olmas" meclisde sâkî-i revân-bah "n
Yîne pîr-i mugân"n nutk-" rûh-efzâlar"ndand"r
6.
Gehî handân olup geh pîç ü tâb" pî -i â "kda
O verd-i bâ-" hüsnün cünbi -i ra’nâlar"ndand"r
7.
Degildir hüsn-i isti’dâddan ehl-i dilin Gâlib
Sana himmetleri lutf-" cihân-ârâlar"ndand"r
84
1.
Dilber ki tîr-i hicri visâle bedel verir
Lây"k ki h"rz-" cân ola zîrâ güzel verir
2.
Himdi ayaIa vurdu metâ’-" hüner velî
Sâkî olursa mü terîsi yine el verir
3.
Takdîm-i hâdisât ile hasr-" ebeddedir
Anlar ki çarh-" keç-reve hükm-i ezel verir
4.
Hayret fürûI-" sûret-i mir’ât-" kalbdir
Teftî -i s"rr-" halk-" safâya halel verir
5.
Olmaz resîde turresine dest-i ârzû
Bu pîç ü tâb" hât"ra tûl-" emel verir
6.
Malûm iken husûl-i merâm"n suhûleti
Hep sarf-" himmete yine himmet kesel verir
7.
Seyr eyle kâr"n âlem-i âb içre Gâlibin
Zevrak al"r sefîne-i ir ü gazel verir
85
1.
Ol dil ki nakd-i menfa’ati dest-i reddedir
Bâzâr-" iftikârda dâd u sitededir
2.
Eyler mi çîde hîç gül-i ranâ-y" vahdeti
Ol nâ-halef ki dâIdaIa-i nîk ü beddedir
3.
Az cân olur gubâr kesâd"yla hâk-bâz
T"fl-" güher ki mehd-i sadefden lahiddedir
4.
Murg-" havâya oldu seri imdi â iyân
Hemgâme-i cünûn-" mahabbet h"reddedir
5.
Girdâb-" tavk-" kumru der-âgû eder an"
Bu mevc-i h"râm çün ol serv-kaddedir
6.
Gâlib gazelde himmet-i Monlâ-y" Rûm ile
Etfâl-i m"srâ’"m dah" Devr-i Veleddedir
86
1.
Hey siyeh gün kim bana kahr u celâl eylerdi yâr
Çe m-i mestim zehr nû -" infiâl eylerdi yâr
2.
Hîç kesmezdi kulundan nâme-i em îrini
Satr-" emvâc"nda hep hâlim suâl eylerdi yâr
3.
Zerre-pû olmu görüp cism-i nizâr"m dâIdan
Zahm-" peykân-" sitem geçmez hayâl eylerdi yâr
4.
Rezm-gâh-" a kda gördükde zûr-" tab’"m"
Herm edip ruhsâr-" tîg"n âl âl eylerdi yâr
5.
Olmad"m Gâlib helâk-" nâz" âh"n yine
Le ker-i hatt"yla h" m"ndan k"tâl eylerdi yâr
87
1.
Ben söyledikçe a k"m" Mecnûn hamû olur
Râz-" cünûna halka-i zencîri gû olur
2.
Bir dil-rübâya dü dü ki rûy-" pâk"n"n
Yâd"yla seyl-i e k-i revân u’le-pû olur
3.
Bâz-" nigâha kâkülü kim bâl ü per verir
Hâhin çe m-i dü men-i cân-" sürû olur
4.
La’l-i lebi ki âte -i Kevser-nijâdd"r
H"zr-" hayât a k" ile mey-fürû olur
5.
Nutku ki maIz-" rûh-" tecellî-i zârd"r
Îsa hayâl-" zevki ile bâde-nû olur
6.
Gâhî ki âftâb-" cemâl-" münevveri
Tâb-" arâb-" erm ile deryâ hurû olur
7.
Envâr-" cû -" feyz ile ummân-" sînemin
Esdâf" çarh u gevheri tûfân-bedû olur
8.
Gâlib hulâsa ba lasam evsâf-" hüsnüne
Gâretger-i memâlik-i ârâm ü hû olur
88
1.
Ne dem ki bâde-i la’linle dil leb-â-lebdir
Habâb-" ne ’e-i sahbâya teng-me rebdir
2.
Riyâz-" vahdete mahsûl-" e k-i rengârenk
Nihâl-i sîb-i zenahdân turunc-" gabgabd"r
3.
Sokulma ol bütün ef’î-i hançerine sak"n
Ki sonra zahm"na tiryâk zülf-i akrebdir
4.
Revendegân-" firâk"nd"r o me ’alesi
Fürûg-" âte -i âh" ile bânk-i yâ Râbd"r
5.
Bana buyurdu ki humhâne-i felekde Mesîh
Henüz rûh-" Felâtûn t"fl-" mektebdir
6.
Esîr-i zulmet-i gûrî olan bed-ehterler
Gözünde dîde-i huffâ hükm-i kevkebdir
7.
Suhan olup gül-i ra’nâ-y" reng ü bu Gâlib
Ne denlü varsa hakîkat mecâz matlabd"r
89
1.
Sad reng ile va’delerin cilve nümûndur
Hayretle kumâ -" nigehim bûkelemûndur
2.
Çok genc-i güher ald" ciIer pârelerimden
Ol kâfirin el-an k"z"l elmas" derûndur
3.
Sedd-i reh olup âte -i a k ehl-i vücûda
Cibrîl-i hired sidre-i kurbetde zebûndur
4.
Müjgân deyü ne ter bitiren pîle-i çe mim
Kühsâr-" melâmetdeki gül berg-i cünûndur
5.
Çün em’-i seher rûyûna âhir nigehimdir
Bir u’le-i cân var o da peymâne-i hûndur
6.
Gâlib gelir elbette hat" sâhir-i çe me
Hîç âyet-i ihlâsa tayansun m" füsûndur
90
1.
Hum-" beden ki Felâtûn-" rûha kal"bd"r
Cçinde ders-i rumûzât-" hikmet ensebdir
2.
Gelir fütûr-" dile bâr-" âzmâyi den
Bu söz miyâne-i rindânda mücerrebdir
3.
Safâ arar isen ol peyrev-i ayb pû ân
Tevvcüh-i ser-i hur îd-i dâmen-i ebdir
4.
Ne var tefekkür-i k"smetle Iam yiyip yatmak
Ezelde herkese hân-" ni’am mürettebdir
5.
Habâb-" mevc-i nezâketdir anda ol hâlet
Demek ki î e-i tebhâle kû e-i lebdir
6.
Mecâz" öylece fehm eyledim ki ben Gâlib
Kabûl-i a k ile inkârdan mürekkebdir
91
1.
B"rakmak kayd-" sûdu hô -ni în-i sâhil olmakd"r
Havâ-y" nefs-i ûmûn çâresi deryâ-dil olmakd"r
2.
Sebûk-rûh ol kü âde-me reb ol gör rûh-" ma’nây"
Tevaggul m"srâ-" mü kille halka mü kil olmakd"r
3.
Çekilmek kû e-i ebrû-y" yâra pehlevânl"kd"r
Ni ân-" tîr-i müjgân olma sâhib-menzil olmakd"r
4.
G"dâ-y" rûhu ver kim rehber-i mirâc-" ulvîdir
Hemî e fikr-i ta’mîr-i beden pâ-der-gil olmakd"r
5.
Sipihrin ayn-" idbâr olduIu ikbâl-i rû endir
Eger tahkîka baksan müdbir olmak mukbil olmakd"r
6.
Y"k"lm" âlem-i imâra imâl etme endî en
Harâbât-" mahabbetde var"p i kanzil olmakd"r
7.
Aceb bir bahs var dîvân-" Mevlânâ’da kim Gâlib
Muhassal kâr-" âk"l mest olup lâ-yak"l olmakd"r
92
1.
O dil ki nâ-bemahal tavra tünd me rebdir
Edâs" nisbet-i kubha ziyâde ensebdir
2.
Zebân dirâz-" tekellüm olunca u’le-i a k
Beyân-" sûzi e pervâneler muhâtabd"r
3.
R"zâ-y" yâr ne tedbîr ile husûl-pezîr
Ne terk-i hâhi -i esbâbdan müsebbebdir
4.
K"lan anâs"ra tekbîr-i çâr hemçü Mesîh
Tarîk-i ehl-i tecerrüde pâk mezhebdir
5.
Gelir mi vah eti vasfâ edâs" te bîhe
O âhû-y" harem-i nâz ûh-me rebdir
6.
Bedîd lafz-" hat"ndan meâl-i nokta-i hâl
Zekan sitâre-i ma’nâya çâh-" nah ebdir
7.
Reg-i hayâl ile mûy-" meyân"n fark"
O fikr-i dûra bu semt-i muhâle akrebdir
8.
Ne rütbe olsa da terk-i edeb karîn-i vücûb
Kabûl eylemez Es’ad yine müeddebdir
93
1.
Nisbetle imdi unsurumuz tumturakl"d"r
Asl-" binâ-y" ten yal"n"z çâr tâkl"d"r
2.
Mestânelikle muIbeçenin dü me ard"na
Pek çok kaçar füsûn u hiyelde ayakl"d"r
3.
Gavgâ gerî-i hüsnü tak"nm" o fitne-cû
Hançerle tîI-i gamzesi kanl" b"çakl"d"r
4.
Kays"n da râh-" a kda ot t"kd" can"na
Sît-i derâ-y" öhretimiz ç"nk"rakl"d"r
5.
Evvel benimle etdigi dûr u d"râz-" nâz
Pek dil ni în f"krad"r ammâ firâkl"d"r
6.
Örtbas eder hemen an" agyâr uyanmadan
Zîrâ ol âhû beççe-i fitneye yatakl"d"r
7.
Darb-hâne-i durûbdan Es’ad ç"kan cinâs
Zîr-i semîn-i vâdî-i Sâbitde sakl"d"r
94
1.
Hat-" rûyun ki dikkatlerle ta’zîm üzre yazm" lar
MeIer âyât-" Nemli safha-i sîm üzre yazm" lar
2.
Görenler cevher-i tîg-i nigehde cünbi -i nâz"
Hafiyyât u celiyyât"n" hep bîm üzre yazm" lar
3.
Biraz ahkâma ç"kd" hatt-" nev-âsârdan ammâ
Kamu hüsn ü edâs"n eski takvîm üzre yazm" lar
4.
Bak"lsa nâme-i redd ü kabûle dest-i âleme
An" evlâd ü ensâb"na taksîm üzre yazm" lar
5.
Safâ-y" i ret-i dünbâle-dâr-" bezm-i sahbây"
Sutûr-" mevc ile Cennetde Tesnîm üzre yazm" lar
6.
Cilâ-y" tab-" erbâb-" suhan üstaddan görmü
Yine âyine-yi zânû-y" teslîsm üzre yazm" lar
7.
Hemân Gâlib an"n bir nüktecik kalm" dehân"nda
Yazanlar vasf-" hüsnü cümle talîm üzre yazm" lar
95
1.
Ol kadd" ham ki bir güzel elde asâs" var
Vâdî-i istikâmete hô rehnûmâs" var
2.
Bak zülf-i pür- ikenc ile sad-berg-i rûy"na
Gör hâl-i ehl-i derdi ki yüzbin belâs" var
3.
Ebrû-y" dilber ise eIer kim kemân-" a k
Togrusu böyledir ki çekilmez cefâs" var
4.
Dâim ikest-i î e-i nâmûsdur i im
Ger ol günâha tevbe dedimse hatâs" var
5.
Bir hat gelir gurûr-" hüsün nesh olur sak"n
Dil mesnedinde hâkim-i a k"n kazâs" var
6.
 "k bilirdi mekteb-i nâz içre tâb"n"
Ol t"fla dah" söyler isem ibtidâs" var
7.
Arz eyler ehl-i dâni ü fazla k"z"llar"n
Ol nâ-halef ki da’vî-i rengîn edâs" var
8.
Pîrâne dü dü ol kadar Es’ad ki bu gazel
M"srâ’lar"n biri birine ittikâs" var
96
1.
Bulsa jengâr-" hat-" yâr ile cevher hançer
TîI-i ebrûya sitemkârl"k eyler hançer
2.
Yorulup kan tere batmaz m" mahabbet-kârân
Adem iklîmine bir anda yollar hançer
3.
Hûn-fe ân-" sitem ü nâz degildir billâh
Kü te-i a k olan"n hâline aIlar hançer
4.
Reh-neverdân-" gam"n gösteri ahvâli yaman
Çe m-i âhû-y" füsûn pençe-i ejder hançer
5.
Eceliyle var ise söyle en anlar dilini
Tercemân olmu ana gamze ne söyler hançer
6.
Te nelikten aç"cak zahm-" dehân" ekvâ
Verdi harc"n" heman suya berâber hançer
7.
Öldüren â "k" em îr-i tegâlüfdür hep
Yoksa cellâd-" nigeh olmasa neyler hançer
8.
Alsa âgû -" hayâline miyân"n âir
Ma’ni-i m"srâ-" bercestesini besler hançer
9.
Bir zemîn oldu bu Gâlib ki hasedkârâne
Sûsen ü lâle-i gülzâr-" serâser hançer
97
1.
Bezimde câme-ve bu cüst ü hep seninçündür
Miyân-" mutribânda güft ü gûlar hep seninçündür
2.
Gül-i maksûda eyle bir nazar ey mihr-i âlem-tâb
Müheyyâ ebnem-âsâ abrûlar hep seninçündür
3.
Tenezzül eyle dervi âne te rîf et ne var âhâ
Olan bu hânkâhda hây u hûlar hep seninçündür
4.
Sadef-ve dürr-i âdâb-" kelâm"n etmege "sgâ
Kü âd olmakda gû -" ârzûlar hep seninçündür
5.
Ne mümkin dâmen-i matlûba tenhâ dest-res bulmak
Bana müjgân-" hançerden adûlar hep seninçündür
6.
Sifâl-i tâk olup geh gâh meyhôr olma fikreyle
Hikestî vü dürüst-i sebûlar hep seninçündür
7.
Sulûkunda egerçi üphe yokdur Gâlibin ammâ
Hemân pîr-i muIâna ser-fürûlar hep seninçündür
98
1.
Benim muciz beyân-" nutk-" burhân"m dehân"md"r
Meh-i ma’nâ-y" akka tîI-i engü t-i zebân"md"r
2.
Eder rû en ümmid-i hâb-" vuslat dîde-i baht"m
Çeh-i sîmîn zenehdân-" hat-âver sürmedân"md"r
3.
Ne hâcet cünbi -i ebrûyile îmâya ey meh-rû
Benim te’sîr-i peykân-" müjen hât"r-ni ân"md"r
4.
Siperdir safha-i irfân neberd-i da’vîye yoksa
Ham-" engü t ile kilk-i hüner tîr ü kemân"md"r
5.
Fesâdât olmas"n tâ intizâm-" ki ver-i tende
Havâss-i hams nezzarem anâs"r pâsibân"md"r
6.
Olurken kâil-i katl-i tegâfül ol sitem-hûdan
O dem kurbân-" em îr-i nigâh olmak ne cân"md"r
7.
Urûc-" evc-i pestîye zemîn-i ser-bülendîden
Tevâzu’ pâye-i rif’at tenezzül nerdibân"md"r
8.
K"yâmetler kopard"m âlem-i endî e-kârîde
Serencâm-" civân-" fitne-i âhir zamân"md"r
9.
Pesendim gülsitân-" i’r-i Nâbidir yine Gâlib
Benim her tab’-" mevzûn gerçi bir serv-i revân"md"r
99
1.
Hat m"d"r bâl-i hümâ-y" evc-i istingâ m"d"r
Sâye-i nûr-" siyâh-" âlem-i ma’nâ m"d"r
2.
Zîr-i fesde perçemin kat kat nihân etmi o mâh
Csm-i a’zam vefk" var bir nüsha-i kübrâ m"d"r
3.
Aks eden mir’ât-" ruhsâra o hatt-" sebz-reng
Cevher-i em îr-i ebrûdur desem bîcâ m"d"r
4.
ZâI verse dembeden nâzile tîg-i gamzesi
Deme gavga-y" mahabbet kat olur davâ m"d"r
5.
Bak ne i ler kessin â ûb-" zamân-" hançerin
Fitne malûm olmas"n peydâ m" nâ-peydâ m"d"r
6.
Âte -i rûyûnda dûd-" anber-i hâlîn midir
Yoksa s"rr-" ser-nüvi t-i â "k-" eydâ m"d"r
7.
A kd"r bir ebçerâI-" zulmet-i âb-" hayât
Hatt-" la’linde desem an" tehî davâ m"d"r
8.
Serbeser e ’âr-" Gâlib dil-pezîr olsa ne var
Her suhan-ver mazhar-" ihsân-" Mevlânâ m"d"r
100
1.
Hâl-i hümâ nümâs"na zülfü kafeslenir
Kim mürI-" manâ hâne-i m"srada beslenir
2.
Püsküllü bir belâs"n" gördüm Cezâyirin
Zîr-i yedinde milk-i Arab ah feslenir
3.
Gümge te k"ld" naImeler ol denlü bezmi kim
Birbirlerine neyzen ü hânende seslenir
4.
Tab’"mla me k-i vah et edermi cenâb-" Kays
Bîçâre güft ü gûy-" cünûna heveslenir
5.
Vasf-" nihâl kaddi ile Gâlib ol mehin
BâI-" suhanda bu gazelin tâze-reslenir
101
1.
A k"n bî belâ-resân-" dildir
Hô âfet-i nâgihân-" dildir
2.
La’l-i lebine arâb-" hûnîn
Yâkût-" nihân-" kân-" dildir
3.
Ebrûna bak"nca sâye-i tîg
Bir me’men-i bî-emân-" dildir
4.
Firkat gözedir çe m-i bîmâr
Hem yine tabîb-i cân u dildir
5.
Hâ â ola hüsnü bir içim su
Âte -zen-i hânumân-" dildir
6.
 ûb-" Iam"nla dest-i mah er
Râhatgede-i cihân-" dildir
7.
Gâlib sözün âte indir hep
Hâmem bana hem-zebân-" dildir
102
1.
Kalem çü sûret-i vasf-" ruhun tahayyül eder
Nigâr-hâne-i evrâk zihni gülgül eder
2.
Cevâb nâme-i nûr-" nigâh" göndermez
O rütbe evke-i u âkdan tegâfül eder
3.
Dil etse zülfünü azm-i muhâle ser-menzil
Reg-i hayâli ana câdde-i teselsül eder
4.
Çemende ruhsat-" dîger verirse u âka
Figân" gonce edip nâz-" hüsnü bülbül eder
5.
Eder tevâfuk-i pü t-i sitemle berg-i sefer
O kim riyâzât"n" tû e-i tevekkül eder
6.
Hat"n bahâr-" gül-bûse eyleyen â "k
Safâ-y" subh-" ebistân" bûy-" sünbül eder
7.
Süzünce bâde-i esrâr" câm-" tahkîka
Dehân-" sâkiye mînâ-y" a k kulkul eder
8.
Geçer çü nevbeti âhân-" ki ver-i hüsnün
Sevâd-" le ker-i nâz" hat lebin pul eder
9.
Sipihr-i manâ-y" seyr et Mesîh-ve Gâlib
Zemîne mu’cize-gûlarda kim tenezzül eder
103
1.
Ctâb-" telh-i cânân ehl-i derde cilve-pîrâd"r
Dehân-" erhaya em îr-i pür-hûn hande-fermâd"r
2.
Be-nak -" sâye-i tîg-i tegâfül mû- ikâfâna
Ruhunda pîç ü tâb-" mevce hatt"ndan hüveydâd"r
3.
Eder her tügme-i mercân" bir tohm-" gül-i i ret
O gûne dilberâne sâgar-" mey gül en-ârâd"r
4.
Çeker ahir kenâr-" vuslata bir serv-i bâlây"
O dil kim âb-ve hâk-" niyâza çehre-fersâd"r
5.
Olur Gâlib nigâh-" germi hâ’il u’le-i âha
Gül-i em’-i tekellüm hande-i berk-" tecellâd"r
104
1.
Aç"ld" bâgçe-i reng ü bûda bâr-" bahâr
Pür etdi gül eni hep tuhfe-i diyâr-" bahâr
2.
Nihâlin aIz" köpürdü ükûfe zannetme
Cihân" eyledi dîvâne cûybâr-" bahâr
3.
Sadef degildir eder çâk zehre-i bahr"
Figân-" a k ile ebr-i güher-nisâr-" bahâr
4.
Esirdi cû -" mahabbetle ehl-i sevdâ hep
Dimagâ bûy-" cünûn verdi rûzigar-" bahâr
5.
Nigâh-" dîde-i hûnbâr-" a k kimyâd"r
Füyûz menba’"d"r subh-" pür-nigâr-" bahâr
6.
Çemen bir all" ye illi kumâ -" dîbâd"r
Ki târ ü pûdu reg-i ebr-i dest kâr-" bahâr
7.
Degil mukâbil-i gülbûs-" hatt-" la’l-i bana
Ger olsa gonce-i hur îd yâdgâr-" bahâr
8.
Geçer bu devr-i gül ü mül hemân güler yüzdür
Çemende meclis-i i retde ber-güzâr-" bahâr
9.
Zemîni tâzeledi feyz-i hâme-i Gâlib
Egerçi köhnedir e ’âr-" âbdâr-" bahâr
105
1.
Ser-ge tân-" a k" kay"rmaz m" rûzgâr
Çarh ile hesâb çevirmez mi rûzgâr
2.
Ey gurre-i mülâyemet-i mevc-i arzû
Tünd olma böyle bir gün esirmez mi rûzgâr
3.
Vermez mi hâk-" makdem-i dildârdan haber
Yâ ol sebeble gözlere girmez mi rûzgâr
4.
Ey pîr-i köhne rî e-i endî eden çi-sûd
Âh"r d"raht-" ömrü devirmez mi rûzgâr
5.
Vars"n yine anâdile âlûde ol meger
Âhen dilân" kavme yedirmez mi rûzgâr
6.
Bir kez felekde kâg"d uçursak o mehve e
Eyâ peyâm-" vuslat" vermez mi rûzgâr
7.
Gâlib kal"r m" ke tî-i âmâl böylece
Çarh ile bir hesâb çevirmez mi rûzgâr
106
1.
Gün olur ey meh-" nâz"m bu sabâhat da geçer
Bizi hicrânda koyan bu eb-i hayret de geçer
2.
Vâs"l-" evc-i kabûl eyle recâm"z yohsa
Yerde kalmaz sanma âh-" felâket de geçer
3.
Nâ-hudâ Nûh-" nebî olduIu dem ek yokdur
Gavta-i varta-i Tûfân bu nevbet de geçer
4.
Hat gelip le ker-i hüsnü geçicek dildâr"n
Dili muIber eden ol kîne vü nahvet de geçer
5.
Sâf k"l âyîne-i sîneni nîk ü bedden
Tab’a âmed- ud eden sûret-i hayret de geçer
6.
Çekilenler kalur Es’ad bu cihân içre hemân
Vakt-i âdî de gelir mevsim-i mihnet de geçer
107
1.
Nev-salik-i nev-tarh-" cünûn-" digeriz biz
Çün terke -i pür-tîr-i vatan der-seferiz biz
2.
Bî-sûzi -i a k istemeziz tûl-" hayât"
Mânend-i erer böyle ölünce gideriz biz
3.
MurI-" kafes-âmûz-" ifâhâne-i mevciz
Zencîr-begerden nice dîvâneleriz biz
4.
Mirât"y"z ol mâh-" perî-sûretin ammâ
Gam-hânemize gelse dahi bî-haberiz biz
5.
Müjgânlar"m"z gevher-i mir’ât-" kadehdir
Hayrân-" nazar-bâde o mahmûr-seriz biz
6.
Bir germ-nigâh ile geçirmekdeyiz ömrü
Hem’iz bu safâ bezmine mahv-" nazar"z biz
7.
Fark edemedik rub’-" ruh-" yâri hat alm"
Tâ ol derece hüsnüne mahv-" nazar"z biz
8.
Bir reng-i nümâyi den ibretdir edâm"z
Bi-sûd u ziyân u’le-i yâkût-" teriz biz
9.
Manâ gibi bir beyte güncîdeyiz ammâ
Gezmekde aI"zdan aI"za derbederiz biz
10.
Yâkût-" siri kiz yerimiz dîde vü dildir
Âte le sudan hâs"l olur bir güheriz biz
11.
T"fl-" dilimiz kâg"d-" bâd oynu dilerse
Târ-" nazar" çetr-i felekden kaseriz biz
12.
Cskendere zehr-âb-" fenâdân veririz cân
H"zr"z velî râh-" ademde râh-beriz biz
13.
Bî-pâ vü ser uyduk srevî -i mür îd-i Rûm’a
Döndükçe bu gerdûn ile Gâlib döneriz biz
14.
Yâd eylemez olduk haber-i Yûsuf-" M"sr’"
Südlüce’de bir mâh ile îr ü ekeriz biz
108
1.
Tâ edince hatt-" la’lin nev-bahâr-" cân" sebz
Hûn-" e k etdi zümürrüd rîze-ve müjgân" sebz
2.
Olamaz ol sebz-i teh gülgûn-" meste hâb-gâh
Olsa bir feyz ile Câmînin Bahâristân" sebz
3.
Âb vermi mevc-i ge t rîze-i kirmândan
Eylemez ebr olsa tîIi bâg-" dervi ân" sebz
4.
Geçmeyince olmad"m vâk"f pul-i em îrden
Âlem-i hüsnün olurmu mevce-i tûfân" sebz
5.
Bakd" keskin buldu pâ zehr-i dilin hâsiyetin
Etdi zehr-âb-" nigehden hançer-i burrân" sebz
6.
Gösterir reng-i siyâh-" mâtemi H"zr-" hayât
Eyleyen mînâ-y" gerdûndan bütün elvân" sebz
7.
Tohm-" zümrüdden yeti mi nev-bahâr-" kâmeti
Kim eder te rîfi ol servîn riyâz-" cân" sebz
8.
Rengine bakma safâ-y" me reb-i mir’ât-" dil
Rûz-" H"zr-âsâ eder endâm-" ser-sebzân" sebz
9.
Clm-" H"zr"n dîde-i pîrân görür envâr"n"
Tâb-" aksi ayn"n"n sebzin eder Kur’ân" sebz
10.
Tûde-i mü g-i zebercedden bir ye il yapraIad"r
Mevt-i ahdard"r eden kâ âne-i R"dvân" sebz
11.
Mâkiyân-" Hind eder tâvûsa arz-" reng-i nâz
Etdi sebz-âb-" hayâl ol gûne hod-binân" sebz
12.
Zülfeler çek vasf-" hatt-" yâra nakka -" çîn
Eyleyip jengârlarla zencîde-i divân" sebz
13.
Gülleri Gâlib ye ermezdi behi t-i fikretin
Etmeseydi H"zr-" hâmem arsa-i dîvân" sebz
14.
 inâ ol Kâfdan kûh-" zümürrüd remzine
Kubbe-i Hazra-y" Monlâd"r eden devrân" sebz
15.
Nev-bahâr-" vahdete subh-" dü demdir Mesnevî
Etdi sâdât-" kirâm-" gül en-i irfân" sebz
109
1.
Sîmâb-" u’le-zâra dönüp e k-i dîdemiz
Oldu habâb-" bâde dil-i âremîdemiz
2.
Cevv-i nesîm gül anur ol ûh-" ter-mizâc
Mevc-i nigâh-" hasret ü reng-i perîdemiz
3.
Tâs-" sipihr u hum-" Felâtûndad"r gözü
Bu nev arâb kim ola sâgar ke îdemiz
4.
Kanl" kebâb olur leb-i em îr-i nâz"na
Döndükçe kirm-i hûnla murI-" tapîdemiz
5.
Çekdik ser-i saâdeti bâl-i ferâgata
Olsun bizim hümâ dah" minnet ke îdemiz
6.
Dâmân-" bezmi bir gül-i nevrûz-" evk eder
Hemçün kemân-" sîne girîbân-" derîdemiz
7.
Yol buldu seng-i rehler aras"nda vahdete
Çün târ-" subha ri te-i gevher ke îdemiz
8.
Nû -" arakla açm" ag"z îr-i mâdere
BaIland"k ol eker-lebe bozduk akîdemiz
9.
Gâlib bahâr-" hatta zümürrüd-nigîn olur
Dest-i nigâh-" hâhi e e k-i çekîdemiz
10.
Feyz-i nigâh-" ems ile sîrâb-" nûr olur
Müjgâna nâz eder giyeh-i nev-demîdemiz
110
1.
Hâirleriz alâka-i dildir kelâm"m"z
Yek ri te üzredir güher-i intizâm"m"z
2.
Kâf-" bekâday"z yine sayd-" fenâday"z
Ankâ gibi tutarsa da âfâk-" nâm"m"z
3.
Zevki kederde mihneti râhatda görmü üz
Âyînedir birî birîne subh u âm"m"z
4.
Hûrîde bülbülüz ki nemed-pû -" ma’niyiz
Tâvûs-" nev-bahârî degildir nizâm"m"z
5.
Gevher-misâl etmedeyiz pâ - âb-" rû
Olmaz çekîde katresi hurd olsa câm"m"z
6.
Biz kim hatîb-i minber-i dâra camâ’at"z
Mecnûn olur namâz u niyâza imâm"m"z
7.
Kurduk o rütbelerle ikâr-" merâm" kim
Yek-pâre çe m ü destdir endâm-" dâm"m"z
8.
Günden güne bülend ederiz medd-i âh" biz
Çekdikçe nâza serv-i k"yâmet-h"râm"m"z
9.
Nûr-" Celâl-i Hems ile âfaka Gâlibiz
Hem îr-i âftâbd"r el-hak Hüsâm"m"z
111
1.
Fikr-i seyrân-" peri sûretde pürdür sînemiz
Rûnümâd"r ki ver-i Ke mîrden âyînemiz
2.
Lâ-mekân pervâz-" fakr"z kim hümâ-y" devletiz
Bâl ü perdir rîze rîze h"rka-i pe mînemiz
3.
Sâye-i zülfün muhalleddir harâb-" lâ’line
Vâye-dâr-" mihr-i mah erdir eb-i âzinemiz
4.
Pür safâ-ya âyinemiz âyine-i zehriz velî
Bezm ü rezme â inâd"r sûret-i dîrînemiz
5.
Baht-" hûn-âlûdeden kesme sabûh-" efkatin
Çe min olmu ken siyeh mest-i mey-i dû înemiz
6.
Âdemiz âlemde âdemde t"ls"m-" hayretiz
Kufl-" endî eyle feth olmaz der-i gencînemiz
7.
Hâh-" istiInâ-y" a k"z nîstî milkindeyiz
Gevher-i fakr-ile mâl-a-mald"r gencînemiz
8.
Subh-" enfâs-" füyûz-" Hems olup âyîne-dâr
Kalmam" d"r çarh ile Gâlib gubâr-" kînemiz
112
1.
Cihânda nice s"r var kimse bilmez
Bilinmek olsa da farza denilmez
2.
Ya ber-dâr olmal" yâ hi ten-dâr
Ve illa halka hak söz söylenilmez
3.
Bulur herkes cezâs"n bî ü kem hep
EIer cev ekseler gendüm biçilmez
4.
Yeter a k-" Hudâ’dan bir içim su
Bütün deryâ içilmez hem geçilmez
5.
Meseldir bu suhan âlemde hakkâ
Ki ârifler gözünden gizlenilmez
6.
Muhassal tavr-" pî în üzre Gâlib
Naz"mda bundan alâ dür dizilmez
113
1.
Dâimâ fikr-i dehân-" dil-rübâd"r pî emiz
Manî-i nâ-güfteye dil-dânedir endî emiz
2.
Vasf-" zülf ü turre-i âte -ruhând"r pî emiz
Manî-i pîçîdeye pîçîdedir endî emiz
3.
Evc pervâz-" himem îr-i semender-t"ynetiz
Nahl- zâr-" unsur-" âte dir ancak bî emiz
4.
Sedd-i râh-" matlab olmazd" bu çarh-" Bîsütûn
Dökmeseydi âh-" Ferhâd âb-rûy-" tî emiz
5.
Ba ka âlemdir humâr-" ay -" safî me rebân
Olamaz mîna-y" gerdûn teng-dildir î emiz
6.
Hâme-ve perverdeyiz Gâlib zemîn-i i’rde
M"sra’-" pîçîdedir gûya kim bîh ü rî emiz
114
1.
Fikr-i zülfünle perî ânl"kt"r ey meh pî emiz
Gayri sevdâya tola maz rî e-i endî emiz
2.
Te nedir bu dîde âb-" hançer-i sertîzine
Çe mesâr-" feyzden hûn ile tolmu î emiz
3.
Zahm"n ol gûne kü âyi verdi tab’-" zare kim
Re k-i sad-berg-i çemendir bu dil-i sad-rî emiz
4.
Himdi vâdi-i melâmetde biziz îrân-" a k
Çengelistân-" nihâl-i âhdand"r bî emiz
5.
Dilden Es’ad dâima cûy-" mahabbetdir gelen
Sûret-i Hîrîn’e koydu i’ri kesb-i tî emiz
115
1.
Gör iltifât-" a k ile bu kadr ü câh"m"z
Kâlâ-y" hüsne k"ymet olur kem nigâh"m"z
2.
Yok nakl-i mâcerâya mahal e k ü âh"mdan
Da’vâya dü dü imdi bizimle güvâh"m"z
3.
Ehl-i cünûna köhne abâ-y" hired hatâ
Uryân gezer hemî e bizim pâdi âh"m"z
4.
Hâb-" girâna r"tl-" girân eyledik bedel
Yokdur tarîk-i gamda bizim seng-i râh"m"z
5.
Gâlib ne haldir bu ki â ûbgâh iken
Çetr-i siyeh perçeme dü dü penâh"m"z
116
1.
Müjde-i vuslat ile çe m-i dil cân uyumaz
Hâhi -i îd ile etfâl-i sebek hân uyumaz
2.
Dilde ger a k ola akl eylemez anda karâr
Düzde zindân olur ol dâr ki mihmân uyumaz
3.
Seyr eden vaz’-" ütûr gürbesini bu felegin
Aç"l"r dîdesi çün encüm-i rah ân uyumaz
4.
Gamzesin hançer-i hâbîde san"rs"n ammâ
Uyudur fitneyi havf-ile o fettân uyumaz
5.
Dîdesi havf-i rakîb ile olup e k-ef ân
Su uyur dü man uyur haste-i hicrân uyumaz
6.
Kaplam" zülfü husûf âr"z olup âr"z"n"
Kimdir eyâ bu eb-i gamda peri ân uyumaz
7.
Gâlibâ hicret eden kâfile-i râhatd"r
Dil ki mânend-i ceres eyleyip efgân uyumaz
117
1.
Bir â "k"z ki rûy-" dil-i ârâya hasretiz
Bir jâleyiz ki gonce-i ranâya hasretiz
2.
Tûr-" niyâza vard"I"m"z olmad" müfîd
Hem çün Kelîm-i berk-" tecellâya hasretiz
2.
Mihr-i cihân çe mimize zerre-sân degil
Pervâneyiz ki em’-i eb-ârâya hasretiz
4.
Çâk etmi iz ne fâide cism-i nizâr"m"z
Bir âneyiz ki zülf-i semen-sâye hasretiz
5.
Vard"r dehân-" dilbere âyân bir sözüm
Nâm-" vefây"z âh-" müsemmâya hasretiz
6.
Âb-" hayât sohbet-i ahbâbdan cüdâ
Mahîleriz ki lücce-i deryâya hasretiz
7.
Eyler mi iltifat aceb ol hümâ-y" nâz
Bir üstühân"z âlem-i bâlâya hasretiz
8.
Gâlib dü er mi ol mehe kim eylemez nigâh
Biz pertev-i cemâline çün sâye hasretiz
9.
Cümle cenâb-" pertev içindir bu nükteler
Ol zâta ol suhan-ver-i yektâya hasretiz
118
1.
Seyl-i nazar katre degildir gilemiz
Çe m-i hunâbe fe ân olsa bütün âbilemiz
2.
Tahta-i ders-i cünûn sîne-i sad çâk yeter
Hâneyiz mû ile-i zülfe var"r silsilemiz
3.
Hem-rehiz meslek-i manâda ricâlül-gayba
Gâhîce mülk-i hâmû iye gelir kâfilemiz
4.
Jâle-ve bî-hod olup mihr ile yek-reng oluruz
Ayn-" vuslat m" degil gül ene bu fâs"lam"z
5.
Zann-" Gâlibde sûreti nâ-bûd henûz
Bî-cevâb imi aceb mes’ele-i mü kilemiz
119
1.
Gelirsen gelme bezme zâhidâ bir âfet-i câns"z
Bilirsin girmek olmaz bâg-" hulde çünki imâns"z
2.
Cüdâ dü mez idi hîç sohbet-i dildârdan bilsen
Edem teklîf-i cünbi -i jâleye mihr-i d"rah âns"z
3.
Tecerrüdse murâd"n kûy-" cânanda fedâ k"l cân
Ç"k"lmaz câme-i ihrâmdan say etme kubâns"z
4.
Sana arz-" mahabbet sevdigim ayn-" mahabbetdir
Suhânsâz-" cünûnun dinlenir da’vas" bürhâns"z
5.
Eri mek pertev-i âlî-cenâb"n gerdine mü kil
Gönül bî-tâb Gâlib hem kümeyt-i hâme dermâns"z
120
1.
Hayâl-i yârdan dûr olsa bir dem cân"m eglenmez
Ne çâre hât"r"m vîrânedir sultân"m eglenmez
2.
Olur dil gâh-" tîr-i âha geh îr-i gama menzîl
Benimle yek-nefes ho nûd olup mihmân"m eglenmez
3.
Nedir kasd" o bî-insâf"n ey peyk-i ecel söyle
Demez mi böylelikle haste-i hicrân"m eglenmez
4.
Demâdem gözlerimden la’l-i yâkût eylerim peydâ
Cevâhir pâresiz t"fl-" dil-i giryân"m eglenmez
5.
Serencâm" pül-i em îrden geçmek midir bilmem
Bekâ iklîmin özler cân-" bî-sâmân"m eglenmez
6.
An"nçün cilve-gâh-" âh u âlem ar d"r Gâlib
Dil-i Cibrîl eger gû etmese efgân"m eglenmez
121
1.
Divâne-i sahrâ-rev-i pür-cû u hurû uz
Minnet o Hûdavende ki bî-minnet-i hû uz
3.
Gerçi Cem-i hüsne dilimiz Hüdhüd-i peygam
Mecnûn gibi lâle-be-ser hâne-bedû uz
3.
Ol çe m-i siyeh mest-i harâb etdi dili hayf
Meyhâne-i takvâda dah" bâde-füru uz
4.
Hâhen eh-i iklîm-i gam-" dîv-sipâh"z
Hûri -fiken-i ma’reke-i saff-" sürû uz
5.
Gülgûne-i ruhsâr-" hevesidir dil-i pür-hûn
Oldukda kebâb âte -i hicrâna hamû uz
6.
Hâr-âver olan gülden al"p feyz-i çü zenbûr
Bîgâneye nî iz velî hum-hâneye nû uz
7.
Devr-i dehen etmese nola nutkumuz Es’ad
Biz sâkin-i uzlet-gede-i kû e-i gû uz
122
1.
Kû te-i gamze-i cellâd ki derler o biziz
Nû -" hûn-" dile mutâd ki derler o biziz
2.
Sîne pür-âte ü dil gevher-i a k ile tolu
Berk-hîz ebr-i güher-zâd ki derler o biziz
3.
Nâ-resâ m"srâ-" bercestemize çûb-i Kelîm
Kâdir-i sihr-i nev-îcâd ki derler o biziz
4.
Bî-vücûduz yine berbâd kün-i milk-i gam"z
Neydeki âte -i feryâd ki derler o biziz
5.
Es’adâ manî-i nev-t"fl-" nev-âmûz bize
Fenn-i endî ede üstâd ki derler o biziz
123
1.
TîI-i cellâd-" felek ol mehe taklîd olmaz
Günde bin â "k" kurbân gider îd olmaz
2.
Seng-i ta’n etmededir î e-i nâmûsu irkest
Bezm-i rindânda bu fagfûr bu Cem îd olmaz
3.
Târ-" tânburu iken ri te-i cân-" zu’afâ
Ehl-i dil beste-i âvâze-i nâhid olmaz
4.
Kan" ol gonca-i pür-hande bu gülzârda kim
Gül be-çe m-i heves ü vâlih-i ümmîd olmaz
5.
Hevk-i rûyûnla açar lâle-i dâg-" sînem
Sâye-i a kda minnet-ke -i hur îd olmaz
6.
Etmeyen lafz"n" pervâne-i em’-i manâ
Yek-zebân-" suhan-" u’le-i tevhîd olmaz
7.
Medd-i nezzâre-i hayret gibi bî-tâblara
Es’adâ a kda bir devlet-i câvîd olmaz
124
1.
Ey nigâh-" çe m-i zehr-âludu sahba nû -" nâz
Küstegân-" gamze-i pür-ne ’esi bî-hû -" nâz
2.
K"l nesîm-i ermi reng-ârâ-y" emvâc-" safâ
Tâ bahâristân-" hüsnü eylesin gülpû -" nâz
3.
Câm-" meyden sor hele keyfiyet-i rindân" sen
Geh humâr-" hecrine geh ûr-" sitem geh cû -" nâz
4.
Nak -" ber-âb olduIu reng-i sebât" gül enin
Gonce-i sad-berkde ebnem dûr-i mengû -i nâz
5.
Gör ne sûret üzre oldu nak -" bâlîn-i merâm
Ol sebük-rûh âfet-i pervede-i âgû -" nâz
6.
Pî -i isti’dâd-" tâb’-" nüktedân"nda senin
T"fl-" nutk Es’ad suhan fehm-i edeb hâmû -" nâz
125
1.
Nevâ-y" nây-" i ret nâle-i meyûsdan kalmaz
Hemân âmed- ûd-i devlet kef-i efsûsdan kalmaz
2.
Behi t âte -i a ka eder pervâz-" rengârenk
Tezerv-i u’le-i âh-" derûn tâvûsdan kalmaz
3.
Ni ân-" derd vermek küfrdür râh-" mahabbetde
Derâ-y" kârbân-" nakl-i gam nâkûsdan kalmaz
4.
Tecâhül bâis-i hüsnü nazard"r eyh-i zerrâka
Ay"b pû i-i merdûm h"rka-i sâlûsdan kalmaz
5.
Odur serke ki a’lâyile ednây" bilir yeksân
Bak"lsa meyl-i istingâ dah" pâ-bûsdan kalmaz
6.
Hicâb-" vasl-" cânan olmada u âk-" eydâya
Giribân-" çâk-" ekvâ perde-i nâmûsdan kalmaz
7.
O eb ki rûy-" sâkî revnak-efzâ ola meclisde
Hicâb-" âte -i seyyâl-" mey fânûsdan kalmaz
8.
O rütbe verdi sûret âhid-i mazmûna kim fikrim
Nihân-" kûçe-i beyt olduIu mahsûsdan kalmaz
9.
Eder râz-" dili târâc Gâlib çe m-i câdûsu
Ki düzdîde nigehler gamze-i câsûsdan kalmaz
126
1.
Bezm-i nuhust-i cümleden âhir bulunmu uz
Hâd"m hemân ki sohbete dâir bulunmu uz
2.
Çirk-i riyâ-y" hu k ile ter-dâmen olmay"p
Deryâ-y" meyde tâib ü tâhir bulunmu uz
3.
Dört üstü dört olur mu safâ bu cihânda kim
Merbût-" çarmîh-i anâs"r bulunmu uz
4.
Dâd alma mümkün idi felekde yâ neyleyim
Birkaç zamân içinde müsâfir bulunmu uz
5.
Tertîb-i ceng aklî ederken sipâh-" a k
Ser-hadd-i inkiyâda hâz"r bulunmu uz
6.
Dürr-i yetîm-i mevce-i deryâ-y" kesteriz
Vahdet-sarâ-y" dilde dah" bir bulunmu uz
7.
Vasf-" arûs-" hüsnün açarsak nikâb"n"
Gâlib ne ayb bizlere âir bulunmu uz
127
1.
Zevk-i belâ-y" a k ile hô -hayâl hurremiz
Ümmîd-i vasl-" yârla mesrûr u bî-gam"z
2.
Ke f oldu tâb’a sûret-i gîti nümâ-y" cân
Bezm-i safâ-y" meygedede ba ka âlemiz
3.
Hicrân dile nüvîd-i behi t-i visâldir
Yok iktidâr elde çü ebnâ-y" Âdemiz
4.
Biz ol perî-i î e-i hüsn ü nezâketin
Za’f-" mahabbetiyle hayâl-i mücessemiz
5.
Hâlî degil cihânda perî ân meâl isek
Dilbestegân-" pîç ü ham-" zülf ü perçemiz
6.
Erbâb-" tab’ u ma’rifet a’lâ bilir bizi
Baksan eIer hakîkat"na cümleden kemiz
7.
Gâlib ne ihtirâz gezend-i melâlden
Zîra teveccüh-i kerem-i Hakda muhkemiz
128
1.
Tufân-" arâb üzre meger nak -" habâb"z
Kîm jâle-i gülberk gibi hâne-harâb"z
2.
Hur îde gül-i reng-i temennâm"z aç"lmaz
Sad perde-i nâz içre nihân bûy-" gül- âb"z
3.
Hâyeste degilsek de tecellî-i cemâle
Vâdî-i tekellümde sezâvâr-" hitâb"z
4.
Geh hidmet-i em’ine çü pervâne- itâbân
Geh gül en-i nâr-" gâm"na murg-" kebâb"z
5.
Defter ol"cak zümre-i dildâde-i hâli
Çün nokta-i sehv-i kalem-i ehl-i hisâb"z
6.
Zanneyleme sâbit-kadem-i halka-i meclis
Biz u’le-i cevvâle gibi pâ-be-rikâb"z
7.
Mansûr bize bülbül-i âh-" heves olmaz
Gâlib sebek-âmûz-" debistân-" itâb"z
129
1.
Pervîn-i eb-i zülfün olan ahter-i elmâs
Eyler ufuk-" âr"z"n" hâver-i elmâs
2.
Bârân olur ehl-i nazar"n hûn-" siri ki
Berk ursa miyân"nda ne dem hançer-i elmâs
3.
Kandîl-i semenden görünen u’le-i güldür
Yâkût-" müzâb ile tolan sâgar-" elmâs
4.
Pür-zehr k"l"p hânde-i zîr-i lebin ol mâh
Verdi dil-i sad-pâreye gül ekker-i elmâs
5.
Bî-mana vü bî-hassedir parlayan ekser
Kim gördigü var hâtem-i nâm-âver-i elmâs
6.
Kim mâyelerin cevrin açar cevher-i zât"
Üsrüble t"râ îde olur peyker-i elmâs
7.
Revnak veremez bezme arak bâde gerekdir
Hur îd iledir cilve-i nûr u fer-i elmâs
8.
Zer-dûz bis’ât istemez erbâb-" mekâdîr
Bir sîm nigîdân yeti ir pister-i elmâs
9.
Rû en güherân îvesi eyler mi tere üh
Geçse reg-i lâ’le kânamaz ne ter-i elmâs
10.
Agyâr-" seni seng-i reh-i yâr ile urdum
Çâsâr-" fireng oldu giyip efser-i elmâs
11.
Ç"km" yine meydâna o hur îd-i cihân-sûz
Bâlâ-y" belâ-hîzîn edip mah er-i elmâs
12.
Hûygerde - ruh oldukca mehpâre san"rs"n
Gül-bergine ebnem ola âb-" ter-i elmâs
13.
Pür-bûy-" ma’ânî mi devât"m gibi Gâlib
Ser-bezm-i selâtine gelen micmer-i elmâs
14.
Dursun nazar-" terbiyet-i Hems-i Hudâda
Vakt ile olur seng-i siyeh gevher-i elmâs
130
1.
Kanl"g ya ile közdür mey tolug mînâ imes
Ta lama tofraga nûr-i dîdedür sahbâ imes
2.
Saç" sevdâs" da min ögremçi-dik as"l"g
Ri te-i ilgimde hem bar bir kurug davâ imes
3.
Yalbar"p y"glap öz ahvâlimi tap urdum anga
Tüne-künki birgenin e ’âr-" nâ-bercâ imes
4.
Tesliyet birme minin sar"ga k"lma zâhida
Hep ögütler örtedi bagr"m minin sevdâ imes
5.
Bir kuya sevdâs" itkendür kara kül"ng meni
Tangla tü kendür manga bu kiçeler rü’yâ imes
6.
Cgni ta’lîm itmegey irdin bu yanl"g at" sin
Tav atursa cân ku "n ol t"fl aceb manâ imes
7.
C ikindin sürdenüp kirmekte Gâlib evliyâ
Kays" â "kd"r meger mevlâ-y" Mevlânâ imes
131
1.
Hayl-i müjgâne peri cündüne sultân idi Kays
Devlet-i a kda gûyâ ki Süleymân idi Kays
2.
Ferd iken tavf-" Hicâz"nda mecâz-" a k"n
Ka’beye döndügünde hac" pe imân idi Kays
3.
Cem’a varm" d" yolu tefrike-i fürkatdan
Zülf-i Leylâ deyü her gece perî ân idi Kays
4.
Nevha-i derd ile Nûh olmu du de tlerde
Girye-hîz-i müje-i hâr-"mugaylân idi Kays
5.
Cû -" Tûfân-" cünûnundan edip rem-gerde
Mevc-i âhûya gehi silsile-cünbân idi Kays
6.
Nisbet-i terbiyet-i sebzesi Veysî görünür
Vecd ile Necd diyâr"nda nümâyân idi Kays
7.
Nev-hevesler ne aceb etse an"nla da’vâ
Kendi asr"nda da bâzîçe-i t"flân idi Kays
8.
Sand" “lebbeyk” sadâs"n" rakîbândand"r
Kabe’de öhret-i Leylâs"na hayrân idi Kays
9.
Mekteb-i a kda Monlâ-y" cünûn-vâr Gâlib
Kim an"n dersine bir t"fl-" sebek-hân idi Kays
10.
Melevî gibi tavâf etmezdi beyt-i dilini
Gerçi ser-ge te idi bâdiye-cevlân idi Kays
132
1.
Yeter ey dil bu heves besdir bes
Ber-hevâ sarf-" nefes besdir bes
2.
Zülf-i cânâne sar"lma ey cân
Ri te-i hâhi i kes besdir bes
3.
Badezîn sâgar-" sahbâ çekelim
Çekilen havf-" ases besdir bes
4.
Sen de bâr olma sabâ em’imize
S"klet-i per-i mekes besdir bes
5.
Yine bir dâma dü ürdü beni a k
MurI-" rûha bu kafes besdir bes
6.
Hem’i fânûs-" reh-i hayretde
Hu’le-i âvâz-" ceres besdir bes
7.
Pehlevân-" gam-" a k"n Gâlib
Zûr-" bâzûsuna bes besdir bes
133
1.
Ruhsâr-" yâri gör hat-" pür- ür kaplam"
Hayf ol sabâha kim eb-i deycûr kaplam"
2.
Zîr-i fesinde perçem-i kâfir çok â "k"n
Etmi hisâr-" akl"n" mahsûr kaplam"
3.
Nâsûr-" ye’s-i dâI-" gam"n eyleyip nihân
Mâtem-geh-i derûnu yine sûr kaplam"
4.
Her gonce hem-çü murg-" eb-âvîz-i hûn-nisâr
Bu gül eni terâne-i Mansûr kaplam"
5.
Gördüm o mâh" ferve-i semmûr ile bu eb
Kim gerden-i sefîdi siyeh nûr kaplam"
6.
Ey te ne-i ümîd degildir sehâb-" feyz
Gerdûnu âh-" â "k-" mehcûr kaplam"
7.
Gerd-i melâl-i Gâlib alup tab’-" rû enin
Hayf ol sabâha kim eb-i deycûr kaplam"
134
1.
Zülf-i siyâh kayd"na dü mek cünûn imi
Hâl-i ruhu derûnlara dâI-" derûn imi
2.
Zann eyledim ki perçemi mestûrdur an"n
Her târ" ba ka ba ka meger ser birûn imi
3.
Ferhâd-" kûhsâr-" cefâ olma bîhûde
Hîrîn-lebân"n ahdlari bî-sütûn imi
4.
Cmân za’f" varken o bütde ne fâide
Ser-pençe-i nigâh"na Rüstem zebûn imi
5.
Eglencedir murâd" hep ol çe m-i sâhirin
Efsâne-i mahabbeti ayn-" füsûn imi
6.
Feyz-i nazardan olmu idi rûyu nev-bahâr
Ol bâga âb u reng veren e k-i hûn imi
7.
Gâlib tevakku’ etme vefâs"n bu gül enin
Nak -" hayâl sûret-i hestî-nümûn imi
8.
Feyz-i nigâh-" hazret-i Sâk"b’dan iste hâl
S"rr" an"n muhît-i zuhûr u bütûn imi
135
1.
Dâglar var kim serimde aç"l"r gül-zâr-ve
Herhalar var kim dilimde subh-" âte -bar-ve
2.
Mest olup yâd-" nigâh"yla dil-i bîmâr"m"z
Hu’le-i em îre ba kor bâli -i zer-kâr-ve
3.
Cândan îrîn ü zehrâb-" ecelden telh ter
Bir kadeh nû etmedim peymâne-i âzâr-ve
4.
Mâcerâ-y" a k" dilden sor ne bilsin çe m-i ter
Olamaz zîrâ leb-i deryâ leb-i "zhâr-ve
5.
Böyle bir kânûndur Gâlib bu kim yazmaz ifâ
Sekte-i bîmâr ho dur sekte-i e ’âr-ve
136
1.
Yine vâdî-i h" m ü çengi çe m-i bî-amân tutmu
Per-i Cibrîli zülf ol kahramâna sâyebân tutmu
2.
Yanar pervâne-i dil âte -i yâkût-" hançerden
ÇerâI-" dîde-i ejderde hayfâ â iyân tutmu
3.
Bu eb hûnî-nigâh"n mest tutdum sahn-" sînemde
Girîzân olmam" ol kâtil-i çâlâki kan tutmu
4.
Zuhûr etmi meger kim hatt-" kâfer çetr-i perçemden
Dedim dâmân-" çarh" fitne-i âh"r zamân tutmu
5.
Olurdum ben de Gâlib pertev-endâz-" cihân ammâ
FürûI-" mihr-i tab’"m bir meh-i nâ-mihribân tutmu
137
1.
Nigeh düzdîde ol meh tâze tarh-" nâza yol tutmu
Aceb târâc-" milk-i akla gamze tâze yol bulmu
2.
Görüp nâz u niyâz"n dil-kü âs"n perdeden nây"n
Bu râh-" râstdan u âk-" söz ü sâza yol bulmu
3.
Harâbî-i dilim fehm eyleyip seylâb-" e kimden
Niçe ma’nî-i bîgâne harîm-i râza yol bulmu
4.
Kelâm-" süst-i â "k neste besteyken o bî-rahme
Gürîzgah-" sitemden nâleye âgâza yol bulmu
5.
Edip nazm-" bülendin silm-i mani-i hanîf Es’ad
Mesîh-i kilk-i pâki târem-i i’câza yol bulmu
138
1.
Leb-i peymâneden dendân" dürr-i nâb göstermi
Gül-i hô -bûy-" i ret gevher-i âdâb göstermi
2.
Salup ol turre-i ham der ham"n çe m-i siyeh meste
Kemâl-i sihr ile âhûya mü g-i nâb göstermi
3.
Hazer kim tîr-i âh"m degmeyeydi zülf-i dildâra
Havâlanm" harîm-i sîneden pertâb göstermi
4.
Bu eb em’-i ruhun arz eyleyip pervâne-i câna
Hased ol jâleye hur îdden girdâb göstermi
5.
Hemân ta’bîri pîç ü tâbd"r Gâlib dil-i zâra
T"râ edip hat-" rüyûn hayâl-i hâb göstermi
139
1.
Gül âte gülbün âte gül en âte cûy-bâr-âte
Semender-t"ynetân-" a ka besdir lâle-zâr âte
2.
Hemên ey sâkî bir sâgar tutu dur dest-i dildâra
Gazabla bezme geldi em’-i meclis-ve yanar âte
3.
Nesîm âte ç"kard" gonce-i çe m-i ümîdimden
B"rakd" gül en-i âmâlime berk-" bahâr âte
4.
Hayâl-i hasret-i hâlinle âh etdikçe u âk"n
Heb-i fürkatda her dem ahterân eyler nisâr âte
5.
Bana dûzahdan ey meh dem urur gülzârlar sensiz
D"raht âte nihâl âte gül âte berg ü bâr âte
6.
Mürekkebdir vücûdu tâ ezel yek-pâre sûzi den
Anâs"rdan meger u âka olmu dur dûçâr âte
7.
Çerâg-" bezm-i hecri olduIum yapm" yak" d"rm"
Gönül pervânesine vuslat âte intizâr âte
8.
Beyân-" sûzi eyler herkes isti’dâd-" f"tratdan
Eder berceste â "k m"srâ-" rengin çenâr âte
9.
Meger kilk-i sebük-cevlân"n olmu germ-rev Gâlib
Zemîn âte zamân âte bütün nak u nigâr âte
140
1.
Râh-" a ka sülûk mü kil imi
Cntisâb-" mülûk mü kil imi
2.
Sanma âsân tarîk-i vahdeti sen
Hübehât ü ükûk mü kil imi
3.
Nâz-" sultân niyâz-" bî-sâmân
Kâr-" ümmîd-i bûk mü kil imi
4.
Yûsuf-" a k" pîrezeden sor
Zillet-i kesb-i dûk mü kil imi
5.
Cân gerân ü zamân sebük Gâlib
Sür’at-i leng ü lûk mü kil imi
141
1.
Kenâr-" kûh-" a ka bu dil-i nâ- âd ayak basm"
Ne cûy-" îre yüz sürmü ne hod Ferhâd ayak basm"
2.
Dil-i virân" berbâd etmeye seylâb-" mihnetle
Sebû-derdest olup ol sâkî-bidâd ayak basm"
3.
Tanîn-endâz-" mülk-i Çîn buldum câm-" Fâgfûru
Yeti ey kahramân-" a k bezme yâd ayak basm"
4.
Amân ey nev-bahâr-" nâz te rîf eyle insâf et
Ser-i râh"nda nergis göz diküp im âd ayak basm"
5.
Verirken cünbi -i ebrûya cân nev-bismil-i nâz"
Sözün kesdirmege ol gamze-i cellâd ayak basm"
6.
Eger insâf edersen Es’edâ hacletle rû-mâl et
Ki zîrâ zemîne Hamdî-i üstâd ayak basm"
142
1.
Sahbâ-y" lebin çe m-i füsûkâra m" mahsûs
Feyz-i dem-i Îsâ iki bîmâra m" mahsus
2.
Söndürme çerâg-" dilim ey zâhid-i bed-kî
Vuslat senin indinde eb-i târe mi mahsûs
3.
Biz bülbülüz ey hüdhüd-i tâc-âver-i ma’nâ
Feyz-i ezelî merd-i külahdâre mi mahsûs
4.
Sen hûn-" dili eyle gözüm mani-i rengîn
Bu ne ’e hemân sâIar-" ser- âre mi mahsûs
5.
Mest etdi beni her suhan-" telh ile cânân
Bilmem bu edâ la’l-" eker-bâre mi mahsûs
6.
Der-hâb olan"n üstüne togmaz m" aceb mâh
Devlet melegim tâli-i bîdâra mi mahsûs
7.
Gâlib bilemem âlem-i bâlâ-y" hünerden
Yarân-" hased gül en-i e ’âre mi mahsûs
143
1.
Nâz etmek o dil-nüvâza mahsûs
Ammâ dil-i bî-niyâza mahsûs
2.
Dermân ola derd sûretinde
Ol gamze-i mest-i nâze mahsûs
3.
Cân kasd"n ederse çe mi etsin
Bu sayd o âhbâza mahsûs
4.
Ebrûlar"n" beyâna dü düm
Âdâb ile kim nâmâza mahsûs
5.
Sâkîyi harâb-" cilve etmek
Duht-" rez î e-bâze mahsûs
6.
Gâlib dil ü cân selâm eder hep
Ol hançer-i çâre-sâza mahsûs
144
1.
Ne ’e-i bâdeyi reng-i lebi verse güle karz
Nagme-i kulkulü bülbülden al"r bülbüle karz
2.
Kendünden mest geçerken o gül-i handân"m
Bir tebessüm kodu zîr-i leb-i câm-" müle karz
3.
Pîç ü tâb"n çekecek kalmad" bir âh" bile
Verdi hep var"n" baht-" siyeh ol kaküle karz
4.
BaI-" Firdevse degin turre- i dûd-" âh"n
H"rmeninden veremem sünbüle bir sünbüle karz
5.
Güher-i feyz ile cû eyledi girdâb-" hayâl
Gavtalar î e-i kalyondan al"p gulgule karz
6.
Gonceyi u’le-i cevvâle eder gerdi -i hâl
Dûd-" esrâr" ki pervâne vere bülbüle karz
7.
Gâliba Rûm’da bir gence eri mi Gâlib
Gönderir gâh Buhârâya gehî Amüle karz
8.
Toldu hû hû ile gülzâr-" cihân Hazret-i pîr
Reng ü bûyun verdi vereli Gül enîye sünbüle karz
145
1.
Baht-" tîrem kim çerâg-" Tûra eyler itirâz
Hem’-i endî em eb-i deycûra eyler itirâz
2.
Cltifât etsin mi câm-" ay deryâ-nû -" a k
Bunda bir pervâne bahr-" nûra eyler itirâz
3.
Bir küni tin gönlün olmu dur esîr-i küfrü kim
Her bût-i Hak-gûyi bir Mansûr’a eyler itirâz
4.
Görmesin yâ Rab nedir keyfiyyet-i çîn-i cebîn
Ol sebûlar kim ser-i fâgfûra eyler itirâz
5.
Sunma dest-i merhamet bîhûde ey sîmîn-beden
Zahm-" sînem merhem-i kâfûra eyler itirâz
6.
Olmu am hayrân-" evzâ’" nigâh-" lutfunun
Geh bana geh gamze-i magrûra eyler itirâz
7.
Sen hemân Gâlib hâmû ol davi-i i’câzdan
Bu gazel çok âir-i me hûre eyler itirâz
146
1.
Verse bûy-" gül-i la’l-i lebi reng-i müle karz
Bülbüle u’le-i âvâz" verir bülbüle karz
2.
Beste-i kâkülü feryâd" bülend etdikçe
NaIme-i âh" muhayyerden al"r sünbüle karz
3.
Nûr-" kandîli olur evc-i süreyyâ-âh"n"n
Sîne-dâI-" gam"n" verse ney-i sünbüle karz
4.
Târ ü mâr etdi eb-i târlar" baht-" siyâh
Verdi cem etdigi sevdâlar" ol kâküle karz
5.
Çe m-i gülzâr-" tegafülde gezerken bed-mest
Lebi bir hande-i pinhân kodu berg-i güle karz
6.
Olamaz subh-" bahâr-" hat"na pervâne
Verse tâvûs-" çemen bâl ü perin bülbüle karz
7.
Ckd-i Pervîn dah" kaht-" naz"mda Gâlib
H"rmen-i nûr-" zamîrimden al"r sünbüle karz
147
1.
Turreden â ûb u yagmad"r garaz
Lafzdan zîrâ ki manâd"r garaz
2.
Kana kana cân"ma k"lsun lebi
Mâye-i zât"s"n icrâd"r garaz
3.
Revzen-i dâI açmadan bu sîneye
Gül en-i a k" temâ âd"r garaz
4.
Mülhim oldum Îsî-i tecrîdden
Bu taallukdan teberrâd"r garaz
5.
Dil ikendir gamzesi hûn-hârd"r
Hî eden rindâna sahbad"r garaz
6.
Anlan"r davâ degildir kâr-" a k
De ten Mecnûn’a Leylâd"r garaz
7.
Sen gidersen söyle Gâlib ol mehe
Söylemezsen de hüveydâd"r garaz
148
1.
Nâz" u âka niyâz" yâra takrîr etdi hat
Geldi hükm-i sâb"k" hep mesh ü tagyîr etdi hat
2.
Zülf-ve kâfirdir ol da mezheb-i u âkda
Âyet-i Furkân" hüsne sihr-i ta’bîr etdi hat
3.
Kald" davâm"z k"yâmet rûzunun ah am"na
Sûre-i Hemsi bugün zulmetle tefsîr etdi hat
4.
OlduIuyçün baht"m"z hur îd-i dü men âm-"-dôst
Tûtîyâ-ve dîde-i ümmîdi tenvîr etdi hat
5.
Gamzesi ifrât-" mest olmu du Gâlib ol mehin
Söyledi s"r gû ile pek hüsnü tâbîr etdi hat
149
1.
Hât"r-" zühhâdda a k-" civânân galat
Sîne-i eytânda gevher-i îmân galat
2.
Lezzet-i dîdâr bes sohbet-i dildârdan
Hâne-i âyînede seyr-i mihmân galat
3.
La’l-i hat-" yârd"r âh ü figâna sebeb
Ruk’a-i ekvâm"za nükte-i pinhân galat
4.
Fikr-i ârûz eylemez sâhib-i tab’-" selîm
Ravza-i firdevsde siklet-i mîzân galat
5.
Gazmzesi kattâl iken hat ne belâd"r aceb
Kâfir-i bî-mezhebe huccet ü burhân galat
6.
BâI-" behi t oldu çün zulmet-i ebden emîn
Safha-i ruhsârda hatt-" perî ân galat
7.
Dûrdur e ’âr-" hep sekte-i nisyândan
Gâlib-i muciz-deme defter-i dîvân galat
150
1.
“Vet-Tûr” deyip feth-i kelâm eyledi vâiz
Firavn’da takrîr-i tamâm eyledi vâiz
2.
Kürsîde edip ar " beyân fer -i zemînde
Her bahsde tahkîk-i makâm eyledi vâiz
3.
Evvel zen-i dünyân"n edip mekrini tezkîr
Sonra yay"l"p sohbet-i âm eyledi vâiz
4.
Tasvîr ederek mes’ele-i bâb-" nikâh"
Kald"rd" temâ â-y" k"yâm eyledi vâiz
5.
Deryûzeye ç"kd" yolu hacc ü Arafât"n
Döndü dola "p arz-" merâm eyledi vâiz
6.
Erbâb-" firâsât edip haylice tarîf
Cerr-i ferese atf-" licâm eyledi vâiz
7.
Var ise gözü f"tra ümîdiyle kararm"
Mâh-" Recebi ehr-i s"yâm eyledi vâiz
8.
Bahse giri ip nukl-i meyi pâke ç"kard"
Rindân ile yerde taâm eyledi vâiz
9.
Berk-" arak" ems-i meye eyledi tercîh
Ârâm" bu meslisde harâm eyledi vâiz
10.
Giryeyle duâ-y" hat-" cânân edip âhir
Es’ad söze misk ile h"tâm eyledi vâiz
11.
Döndürdü felek men’-i semâ eylediginden
Devrâne müdârâya k"yâm eyledi vâiz
151
1.
Nutkumun her güher-i pâki çerâg-" elfâz
Sâde mazmûnlar" hep penbe-i dâg-" elfâz
2.
Kâmet-i yâd"na bir m"srâ-" berceste dedim
Bir sehî servi bitirdi yine bâg-" elfâz
3.
Geh suhandan gehî hâsiyyet-i hâmû îden
Gör neler söyler idim olsa mesâg-" elfâz
4.
Sen de sa’y eyle ki mehtâb-" safâ-y" dilden
Kalmas"n em’-i hayâlinde dimâI-" elfâz
5.
Bana manâlar" ilhâm ile tefhîm eyler
Gelmesin Îsî-i cân-bah e ferâg-" elfâz
6.
Âferinler yine Gâlib ki arûs-" gazelim
Koydu tâ sîne-i dildâre sürâI-" elfâz
152
1.
Bî-dilân hû dan olmaz mahzûz
Lâl-" s"r gû dan olmaz mahzûz
2.
Tarf-" dâmân" tutâr t"fl-" siri k
Mehd âgû dan olmaz mahzûz
3.
Çe midir gamzesin eden pür-gû
Haste hâmû dan olmaz mahzûz
4.
Kalb mirât-" safâ ol meh ise
Hâne-berdû dan olmaz mahzûz
5.
Neylesin akl" dil-i a k -ülfet
Rind maI û dan olmaz mahzûz
6.
 inâyân-" selâmet Gâlib
Bahr-i pür-cû dan olmaz mahzûz
153
1.
Devr-i Mevlânâ’da gayret hâlet-efzâd"r semâ
Âftâb"n kursuna teb-lerze fermâd"r semâ
2.
Bir kademde hûyu hâya hâyi hûya vasl eder
S"rr-" devr-i çarhdan elbetde bâlâd"r semâ
3.
Hu’le-i em’-i tecellî “Lâ- teayyün” a’ a’a
Sâlik-i sâkin-nümâ bir tavr-" zîbâd"r semâ
4.
On sekizbin âlemi serke te isbât etmi cilvesi
Devr-i Âdemden berü menzûr-" manâd"r semâ
5.
Ka’be-i kalbin tavâf" remzini isbât eder
Kalb-i tahyîl ile münhal bir muammâd"r semâ
6.
Cümleten e yâ nidâ-y" “kün”den olmu â ikâr
Gû -" hû u nâya ver kim s"rr-" ihyâd"r semâ
7.
Ne r-i ebdân ha r-" ervâh"n olur enmûzeci
Ne ’e-i halk-" cedîde nefh-i uhrâd"r semâ
8.
Sâha-i mir’ât-" kalb-i safd"r cevlângehi
Gevher-i galtân-" bahr-i a k-" Monlâd"r semâ
9.
Bundan alâ cem’-i cem’in var m" Gâlib rütbesi
Evliyâ vü ehl-i inkâra temâ âd"r semâ
154
1.
Bunda mâdâm â "kân eyler semâ
Mâh u mihr ü âsümân eyler semâ
2.
S"rr-" a k eflâki ser-gerdân edip
Hâliyâ kevn ü mekân eyler semâ
3.
Çe m-i giryân gûyiyâ girdâbd"r
Kef- zenân gevher-fe ân eyler semâ
4.
Devr eder meyhâneyi muIbeççeler
Ka’bede san hâciyân eyler semâ
5.
Ney safîr-i evk urup murgân-" kuds
Çün kebûter per-zenân eyler semâ
6.
Ben o Kays-" serserî seyrim ki gâh
Ba "m üzre â iyân eyler semâ
7.
Nûr bah oldukça Gâlib Hems-i a k
Mevlevîler zerre-sân eyler semâ
155
1.
Dile ayn-" fütâde dîde-i pür-âb olur mâni
Acebdir kim beni gark etmege girdâb olur mâni
2.
Salâh-" kârdan mestân-" a k"n râh" dîgerdir
Mürûr-" ke tî-i câme pül-i mihrâb olur mâni
3.
Beni tecrîd etdi sâhil-i deryâ-y" vahdetden
Acebdir vakt olur kim matlaba esbâb olur mâni
4.
Sabâh-" feyzdir rû endir sürme-i gaflet
Demi yokdur cilâ-y" nûr-" çe me hâb olur mâni
5.
Çeken Mansûru dâr-" vahdete havf-" alâ’ikdir
FerâI-" güft ü gûya kesret-i ahbâb olur mâni
6.
Tahammül eyle sûz-" a ka terk-i girye k"l Gâlib
Fürûg-" em’e zîrâ zerre mikdâr âb olur mâni
156
1.
BâIlanan ol zülfe kayd-" cândan kessin tama’
Dû olan ol kâfire îmândan kessin tama’
2.
Etdi zehr-âb-" nigâh-" yâr bîmâr âlemi
Mîzbân-" âfiyet mihmândan kessin tama’
3.
Hûn-" dildendir h"nâ-y" pençe-i dâmân-res
El çekenler Yûsuf-" Ken’ândan kessin tama’
4.
Câme-i cismi b"raks"n hât"r-" vasl-" ârzû
Hâci-i Beytü’l-Harem kurbândan kessin tama’
5.
Bunca dem cû eyleyen e k-i revân" besdir dile
Gevher-i âdi dür-i nîsândan kessin tama’
6.
Cân ehl-i a kda yokdur feyz dâI u erhaden
Bâgbân-" gam gül-i handândan kessin tama’
7.
Gül en-i maksûdu sîr-âb etsin ol ayn-" hayât
Gâlib art"k dîde-i giryândan kessin tama’
157
1.
Murg-" âh-" ehl-i derdim lâneden k"ld"m ferâI
Gör o Hindûyem ki âte -hâneden k"ld"m ferâI
2.
Beste-i hâl ü hat"n olmam ben ey âhin-nigâh
Tâir-i kudsüm ki dâm ü dâneden k"ld"m ferâI
3.
Ten-perestân eylesinler Ka’be-i cism-i tavâf
Genc-i a k" buldum ol vîrâneden k"ld"m ferâI
4.
Pür-safâ gördüm o ûhun nergis-i mahmûrunu
Bezm-i meyde nâle-i mestâneden k"ld"m ferâI
5.
Hatt ü la’l-i yâra oldum Es’edâ çün â inâ
Lafz-" rengîn ma’ni-i bigâneden k"ld"m ferâI
158
1.
Cilvedir ol bî-amân âzâra tevil-i dürûI
NaImedir feryâd-" âh u zâra tevil-i dürûI
2.
Cçmeden mey bana bühtând"r deyip mestânelik
And içer ol gamze-i hûn hâre tevil-i dürûI
3.
C’tizâr-" davete çe min süzüp mahzûn-nümâ
Der ki me gûlum iki bîmâra te’vil-i dürûI
4.
Terk edip u âk"n anlarla olur handân u âd
Sanki istihzâ eder agyâra tevil-i dürûI
5.
Zülfüne mecbûr olan u âk"n ol nâ-müslimân
Kü te eyler bend edip zünnâre tevil-i dürûI
6.
Hatt" âzâdi deyip Gâlib hatt-" bîdâd"na
Katm" ol fetâvâ-y" bî-zinhâre tevil-i dürûI
159
1.
Cân"m alsa la’l-i eker-bârdân k"lmam ferâI
Kan"m içse hançer-i hûn-hârdan k"lmam ferâI
2.
Kâmeti fikriyle ber-pây"m k"yâmet kopsa ger
Hâk olursam dâmen-i dildârdan k"lmam ferâI
3.
Pâre pâre etseler âyîne-âsâ cismimi
Hevkim artar hayret-i dîdârdan k"lmam ferâI
4.
Ey h"red bî-hûde men etme belâ-y" a kdan
Hât"r-" aIyâr için ben yârdan k"lmam ferâI
5.
Pertev-i hüsnünden olmu dur dilim yek katre âb
Jâleyim çün mihr-i pür-envârdan k"lmam ferâI
6.
Gâlibâ Gâlib gibi tertîb-i dîvând"r garaz
Hayli demdir sohbet-i e ’sârdan k"lmam ferâI
160
1.
Billâh yûf bu u’bede-i hîç-kâra yûf
Yûf kadr-i câh u tantana-i i tihâra yûf
2.
Pâ â ki bulmaya ser-i makdûuna kefen
Ol tûI-" tumturak âlem-i itibâra yûf
3.
Bâd-" ecel ki söndüre kandîl-i cân"n"
Ba " ucunda bîhude em’-i mezâra yûf
4.
Kerrât ile sâhife-i âlemde çekmi em
Bu sûret-i mükerrer-i leyl ü nehâra yûf
5.
Bir hâne kim binâs" ola âh u e kden
Yaz"k o âb u renge o nak u nigâra yûf
6.
Dürle ede zuhûr fürûn-" ikencede
Her bir la’l-i nâb o dür-i ehvâra yûf
7.
Güm-nâm-" yâd-" hayr ola erbâb-" mans"ba
Söyler sadâ-y" güm güm tabl u nakkâra yûf
8.
Sûr-i arûs kim ola mâtem netîcesi
Pûf em’-i bezme me ’ale-i u’le-dâra yûf
9.
Gâlib penâh-" fakra gir abdâl-me reb ol
Al kerre-nâ-y" destine çal rüzgâra yûf
10.
Oldukça söylerim der-i Monlâda kâm-yâb
Dünyâ gam"nda çekdicegim âh u zâra yûf
161
1.
Yeni ba gösterip oynaklad" sünbüldür zülf
Al dülbendde bir deste karanfildir zülf
2.
Azac"k âla bakar örnegi ruhsâr"nda
Bir k"ral saç" birî ümden iki güldür zülf
3.
S"rma püskülleridir târ" nigâh-" u âk
Sebz-pû îde-i mir’ât-" tahayyüldür zülf
4.
Kol dola makda ula makda i i âm u seher
Gamze i killedi dilbeste-i kâküldür zülf
5.
Urdu baht-" siyehim târ-" harîr-i ebden
O mehe perde-ke -i hâb-" tegâfüldür zülf
6.
Târ-" endî esi tahsîl-i muhâlâta sarar
Çe m-i sayyâd"na zincîr-i teselsüldür zülf
7.
Çekmi ebrûlar"n etrâf"na nakkâ -" kazâ
Gûyiyâ perde-i mihrâb-" tevekküldür zülf
8.
Gönderir an" selâm ibn-i Selâm’a Leylâ
Hir’-i Mecnûndan iki beyt-i tegâfüldür zülf
9.
Yûsuf-" hüsne Züleyhâ-y" hevesden gûyâ
Dâmen-i âr"za bir dest-i tetâvüldür zülf
10.
Târem-i perçem-i mi’râc-" suhenden kalma
Safha-i gülbün-i ruhsâra tenezzüldür zülf
11.
Gâlib ibretle nigâh et bu kumâ -" nazma
Nescine ri te-ke -i târ-" teellümdür zülf
12.
Olmu â ufte-i takrîri cemâl-i Hemsin
Ham-be-ham müzd-i ham-" gû -" tevâggüldür zülf
162
1.
TîI-i gazab" zâhid-i nâdâna muhâlif
Mihrâb-" itâat dil-i eytâna muhâlif
2.
Men eyleyemez bûs-" hat-" la’lini zülfün
Fetvâs" an"n âyet-i Kur’ân’a muhâlif
3.
Dilber gam-" a k"n" diler dil dem-i vasl"
Hey bu ne aceb bende ki sultâna muhâlif
4.
Dârû-y" hat" söyleme bîhûde tabîbim
Tedbîrlerin illet-i hicrâna muhâlif
5.
Sen hande et ey hançer-i pür-hûn bu peyâma
Cân almak imi gamze-i cânâna muhâlif
6.
Gösterme begim sîneni tâ e k ide ârâm
Mirâ’t-" safâ gevher-i galtâna muhâlif
7.
Sen halvet-i tercîh edesin sohbete imdi
Gâlib bu sözün me reb-i yârâna muhâlif
163
1.
Ne belâd"r bu ki dildâr cefâkâr ola hayf
Sûzi in nâlelerin garet-i inkâr ola hayf
2.
Cntizâr eylesin hatt-" siyehkâri için
Gündüzün hasret ü sâmân ebin târ ola hayf
3.
Nâvek-i gamze nedir ögredesin âh ederek
Hadef-i tecrübesi hât"r-" efkâr ola hayf
4.
Kan yudup etmeyesin giryeni fâ aIyâra
Seni aglatmaya yâr ise talebkâr ola hayf
5.
Müjen âlûde-i hûn etmi iken ol gül-i nâz
Berg-i ruhsâr"nâ nâz-" nigehin hâr ola hayf
6.
Yakâ âte lere harmân ile pervânesini
Sen zebûn olas"n ol mâh ise gaddâr ola hayf
7.
Cân u dilden seni bîzâr ede bezm-i vasl"
Yâr zannetdigin ol günde hep aIyâr ola hayf
8.
Dest-i hâhi den ide kû e-i dâmân-" dirîI
Pençemizden bu girîbân dah" bîzâr ola hayf
9.
Arz-" hâl ol ehe kâr etmeye Gâlib efsûs
Rik’alar tu’me-ke -i rahne-i dîvâr ola hayf
164
1.
Gâh ol gerdene geh zülf-i semen -sâs"na bak
Mazhar-" tûl-" hayât ol kad-i balâs"na bak
2.
Kâr-fermâs"na bil nak -" hayâl-i süverin
Sen bu bâziçeye aldanma temâ âs"na bak
3.
Küfr-i zülf içre nihân olmu o çe m-i hâmû
Deyr-i hüsnünde ne Cncîl okur Îsâ’s"na bak
4.
Ey firîbende olan va’d-i visâl-i yâra
Rûz-" ha r"n bile bu vadede ferdâs"na bak
5.
A k eger çe mini efsûnla bend etmez ise
Dilberin câna yak"n sûh-" dil-ârâs"na bak
6.
Pî -i ehbâz-" nigehde ne revâ kulkul-i mey
Kebg-i sahrâ-y" gam"n hânde-i bî-câs"na bak
7.
Hûn-" dil dökmege rengîn edâs"d"r dâll
M"srâ-" hançerinin hâs"l-" manâs"na bak
8.
Aç"l"r goncesi ol gülbün-i nâz"n elbet
Sen hemân kâide-i giryenin icrâs"na bak
9.
Kâmeti vasf"na kâdir geçinirmi Gâlib
Hâme-i yekvezenin bihde davâs"na bak
165
1.
Âte -i hüsnü gönüllere kodu cilve-i a k
Sâgara u’le-i halgerde kodu cilve-i a k
2.
Güft ü gûy-" nigehin seyrini istersen eger
Ol cevâb" leb-i hançerde kodu cilve-i a k
3.
Dâmeninden dökülen cünbi -i bî-pâyân"
Dev irip serv-i sanevberde kodu cilve-i a k
4.
Devr-i zülfünde ferâmû olunan fitneleri
Cntizâr-" dem-i mah erde kodu cilve-i a k
5.
Hehr-i yâr olmaIa evreng-i sabâh-" hüsne
Himdi bir mâh-" siyeh-çerde kodu cilve-i a k
6.
Hod perest ile edip yâr peresti temyîz
Vasl-" hicrân" berâberde kodu cilve-i a k
7.
Art"r"p perde-i âhengini m"zrâb-" kalem
NaImeyi ri te-i m"starda kodu cilve-i a k
8.
Edicek rütbe-i erbâb-" cünûnu tayîn
Kay sile Gâlibi bir yerde kodu cilve-i a k
166
1.
Ey nev -bahâr-" hüsnü afak-tâb-" gül arak
Hatt-" lebi hayâl-i eker-hâb-" gül arak
2.
Hayretdeydim o u’le-i âvâza kim eder
Âyinedâr-" sîneni girdâb-" gül arak
3.
Mirât-" jale çe me-i hur îd olup bu eb
Aks etdi câm-" jâleye mehtâb-" gül arak
4.
Ben hûn nisâr-" yâd-" ruhûn âh-" u’le-pâ
Nahl-i erer aceb k’ola sîrâb-" gül arak
5.
Dü düm çemende mest ne bülbül ne bülbüle
Oldum hezâr za’f ile bitâb-" gül arak
6.
Berk-i nigâh"n et zehebür-ra’d-" nâr-" a k
Cksîr-i nûr-" kalb ola tîzâb-" gül arak
7.
E k etdi âh-" giryemi gül turre-i harîr
Oldukça u’le-i ruhu gark-âb-" gül arak
8.
Pîçîde lafz" manî-i rengîne verdi rûh
Her beytim oldu î e-i pür-tâb-" gül arak
9.
Gâlib ne feyzdir bu reg-i la’l-i nâb iken
Fevvâre-i kalem ede pür-tâb-" gül arak
10.
Rûh-" nazarla Hems-i eker-rîz-i a k eder
Bir gün bu te ne cân" da sîrâb-" gül arak
167
C bu gazel-i erifin makta"nda vâki olan eser-i a k lafz" sâhih-i dîvân
Gâlib Efendimiz Hazretlerinin vilâdet-i bâ-saâdetlerine târîh vaki olmu dur.
Kuddise s"rruhû.
1.
Her bâbda bir derde dü ürür derbeder-i a k
Hâ â ki kedersiz geçile rehgüzer-i a k
2.
Geh nefy ü geh isbâta dü er halk-" dehân"n
Bî-behredir ol meselede behrever-i a k
3.
Mahmûrunu hü yâr eder ol câm-" mahabbet
Sâhib haber-i hayret olur bî-haber-i a k
4.
Nüh-kubbe-i eflâki y"kar zur ile ammâ
K"rmaz yine zincîrini dîvân-" ser-i a k
5.
Kim kâdir-i ilâc eylemege hükm-i kaderdir
Târîhi imi Gâlib-i zâr"n ESER-C AHK
168
1.
Derd ü mihnetdir belâd"r a k
Bir manzarad"r ibtilâd"r ad" a k
2.
Andad"r râz-" adem s"rr-" vücûd
Hîçdir yokdur bekâd"r ad" a k
3.
Eylemekdir kendüyi mahz-" recâ
Cümleden kat’-" recâd"r ad" a k
4.
Cân u cânândan müberrâ muttas"l
Bir bilinmez müddeâd"r ad" a k
5.
Himdi Gâlib bir eh-i alî cenâb
Gönlümüze â inâd"r ad" a k
169
1.
Bo bulundu câm-" mey oldu tanîn-endâz-" a k
Yoksa ç"kmaz rind-i pür-irfândan âvâz-" a k
2.
Her ne rütbe zâd pervâz olsa murg-" dil yine
Elbet avlar an" yüksekden uçar ehbâz-" a k
3.
Penbe-i magz-" ser-i Mansûru der-gû eyleyip
Pek de at"lma gönül eylenmez if â râz-" a k
4.
Eylemi gerçi muhayyer an" kânûn-" havâ
Tel k"râr dil-beste-i zülf olmas"n dem-sâz-" a k
5.
Bî-tevakkuf devr-i sâgardar nümâyând"r bu kim
Yek cihetdir ne ’e-i encâm-" kâr âgâz-" a k
6.
Ba kad"r ferzîn bend-i na’t-" satranc-" cünûn
Ruh-kü â-y" âhid-i nâmûs olur açmaz-" a k
7.
Bilsen ayâ kang" demde hatm olur bu güft ü gû
Yâr-" bî harf-i vefâ Gâlib suhan perdâz-" a k
170
1.
Dil ü cân"n enîs-i bezm-i irfân olduIun tuyduk
O iki goncenin zîb-i gülistân olduIun tuyduk
2.
C itdik bülbül ü pervâne-ve sûzi le feryâd"n
Gül-i em’in birbirine handân olduIun tuyduk
3.
Zebûn olalar i te böyle meydân-" mahabbetde
Cki âhû görüp bir îr-i hayrân olduIun tuyduk
4.
O mihr-i çarh-" i ve yanî rû-pû eyleyip mâhi
Letâfet-küster-i âm-" garîbân olduIun tuyduk
5.
Heb-i Kadre i itdik geldigin Nevrûz-" Sultânî
O eb kim îd olup hem ekkeristân olduIun tuyduk
6.
Degil irk-i mahabbet hâs-" halvet ayni vahdettir
Gehî irk-i celî tarz"ndan îmân olduIun tuyduk
7.
Kazâs" mümkin olsa âh Gâlib bir dah" görsen
O mâh"n hâne-i pertevde mihmân olduIun tuyduk
171
1.
Lutfu agyâra k"l ey ûh pe îmân olarak
Sen beni cevrine âyeste bil ihsân olarak
2.
Hafak-" e k bulur subh-" visâli bir gün
Ser-i kûyunda felek her gece bin kan olarak
3.
Nev-bhâr-" gam"na bülbülüz ol gonce-femin
Arar"z hande-i dîrîneyi giryân olarak
4.
Zîver-i gül en-i âgû olur âhir o perî
Gülerek aç"larak gül gib handân olarak
5.
Arz-" hâl elde figân dilde zebân evke-künân
Geldi bu Gâlib-i dîvâne gazel-hân olarak
172
1.
Fedâ-y" tîg-i sitem olmaga bahâne mi yok
Mahabbet ehline kânûn-" â "kâne mi yok
2.
Humâr-" mestî-i subh-" visâle firkatde
Hayâl-i çe m-i siyehden mey-i ebâne mi yok
3.
Bu pîç ü tâb nedir maraz-" mukâbelede
Tecâhül eylemege özr-i ârifâne mi yok
4.
Hikeste-hât"r-" dîvânegân-veli bilmem
Perî-i î e mi yok nâz-" nâzikâne mi yok
5.
Karârgah olacak murI-" manâ-ya Gâlib
Bu gülistân-" gazelde bir â iyâne mi yok
173
1.
Bas"lma ne ’eye tâ mest-i hâb oluncaya dek
Yap"lma kayd"na dü me harâb oluncaya dek
2.
Kolay m" zâhid-i tür ola sâhib-i irfân
Neler görür ser-i gûre arâb oluncaya dek
3.
Sabâh-" hüsnü olur âm âm" sonra seher
Hevesgerân" bütün kamyâb oluncaya dek
4.
Bu ba ka hayf olur erbâb-" ha re kim duralar
O uhûn etdigi bir bir hisâb oluncaya dek
5.
Ne zehrler geçer inbik-i nûk-i müjgândan
Harâb-" hûn-" ciger gözde âb oluncaya dek
6.
Sunup o u’le-i ruhsâre dûd-i hat görünür
Gönüller âte -i Iamdan kebâb oluncaya dek
7.
Ne sözler oldu ferâmu -" ehl-i dil Gâlib
Suhan bu tavra girip intihâb oluncaya dek
8.
Füyûz-" hazret-i Monlâ-y" Rûm’a had yokdur
Derinden olma cüdâ feth-i bâb oluncaya dek
174
1.
Ne hevâ vü ne kemân ü ne kemânke ancak
Erdiren menziline tîr-i nidâ-y" yâ Hak
2.
Kim ki hamyâze-i sa’yi çeker elbet çü kemân
Tîr-i âmâli ni ângâh"na eyler mülhak
3.
Menzil-i rif’at-i tîre varamaz hîç kemân
Bir deIildir bu havâlarda mukayyed mutlak
4.
Veled-i pâk olur bâis-i i’zâz-" peder
Dâimâ tîr verir kadr-i kemâna revnak
5.
Pîr-i ham-ge telerin himmetidir bâis-i ân
Kim kemân"n bu söze tîr-i zebân" entak
6.
Nâvek-i gamzesi dildûzdur ebrûsundan
Eylemi hükm-i kazâ tîr-i kemândan esbak
7.
Üns-i ûri diger ü halta-i bât"n dîger
Manîde tîr degil lafz-" kemândan mü tâk
8.
Tîre çesbând"r ag"z birligi etmekde kemân
Yine keç re’ylere ehl-i hevâd"r elyak
9.
Tir tir titredim Es’ad bu kemân" çekicek
Matla’-" Ne ’et üstâda ne güç söz katmak
175
1.
Ne çekdi murg-" dili zülfü bend edinceye dek
Beli büküldü tutup der-kemend edinceye dek
2.
Cli me ziynet-i dünyâya hem-çü kirm-i harîr
Tenin esîr-i firâ -" perend edniceye dek
3.
Ko ilmi zâidi Kur’ân âsümâna ç"kar
Tashîh-i nusha-i pâzend ü zend edinceye dek
4.
Tekâtür etmeden inbîk-i zehr olur gözümüz
Hekerli lebleri bir nû -" hând edinceye dek
5.
Yolunda bir nice üftâde pây-mâli olur
O ûh zabt-" zimâm-" semend edinceye dek
6.
Alîlin ömrü geçer hastelikte merd-i tabîb
Clâc-" r"fk ile def’-i gezend edinceye dek
7.
Hat-âver olmadan ol fitneyi basd"r
B"rakma gamzesi cem’-i levend edinceye dek
8.
Ne tâze tâze zemînler bulurdu Gâlib-i zâr
Sözün felekde melekler pesend edinceye dek
9.
Harîm-i dergeh-i Monlâda pây- mâçan tur
Nevâl-i himmetine h"ssemend edinceye dek
176
1.
Olduk harâb-" cilve-i berg-i tekellümün
Kâr etdi câna sûz-" erâr-" tebessümün
2.
Bizden arâb-" handeni çün eyledin dirîI
Etme nihân barî habâb-" tebessümün
3.
Fevvâre-i erâre eder mutribân"n"
Hâ â ki sabra u’le-i mevc-i terennümün
4.
Gâhî ç"kar o sâ’at elmâs" sîneden
Rah ende âftâb"na bak subh-" kâkumun
5.
Hatt-" erîf ü emr-i hümâyun-" zülf ile
Âhir zamân-" fitneye vard"r takaddümün
6.
Birbiri ile kar "la "r ebrüvân gibi
Tîg-i tegâfülünle nigâh-" terahhümün
7.
Etfâl-i e k pey-revin olmu dü üp yola
Ey mevc-i seyl-i nâle nedir bu telâtumun
8.
Bu zikr-i kalbi hükmet-i i râka k"l vukûf
Âvâz-" cû u ism-i Felâtûn çeker humun
9.
Dü mez o mihre secdesi nîlüferin kabûl
Gâlib döküldü nâfile e k-i tezallümün
10.
Hebnem-nisâr-" girye-i ems-i mahabbet ol
Hîç kor m" yerde gözleri ya "n" merdümün
177
1.
Kâkül üftâdesidir perçem-i i kestesinin
Turre âvîzesidir zülf-i girih-bestesinin
2.
Mevc-i bûy-" cünûn târ-" hayâl-i sevdâ
Cümle â üftesidir sünbül-i hod restesinin
3.
Reng-i reftâr döker bâl-i tezerv-i ârâm
Cünbi -i dîgerine cilve-i âhestesinin
4.
Halka-i âh yâhûd u’le-i cevvâle degil
Dîde dâI-" gam"d"r âte -i bercestesinin
5.
Kû e-i dîde-i tasmîmde kalsun hâlî
Belki ân"n veremem mevki-i âyestesinin
6.
Gül-i mazmûnu bitirmi bu zemînde zurefâ
Sard" Es’ad hevesinin rabt"na bir destesinin
178
1.
Eyleyip teshîr mülk-i Çîni server perçemin
Bahs eder âfâka top top mü g ü anber perçemin
2.
Sahn-" gül enden dimâg-" kubbe-i eflâke dek
Eyledi ba dan ba a dehri muattar perçemin
3.
Mihr-i mah er-ve bizi yakd" begim tâb-" ruhun
Hô lan"r bu pîç ü tâba sâye-perver perçemin
4.
Evc-i istingâdan etmez vermez u âka karâr
Sünbüle bir bestedir ammâ muhayyer perçemin
5.
Nahl-i Tûbâd"r ki her revzenden olmu rûnümâ
Kaplay"p firdevs-i enzâr" serâser perçemin
6.
Âlem-i hüsnün odur âhen eh-" fermân-dihi
Ka’be-i dîdâr"n" zîrâ ki örter perçemin
7.
K"ld" yaIma sabr"m"z zîr-i tegâfülden nigâh
Gâhîce zîr-i külehden dah" göster perçemin
8.
Nev-bahâristân desem âyân nihâl-i kaddine
Bâg-" hüsnünde gül ibrî ime benzer perçemin
9.
Eylemezdi ar -" alâs"nda hüsnün cilvegâh
Olmasa nûr-" siyeh ey hûr peyker perçemin
10.
Ukdedâr eylerdi ser-târ-ser dil-i pür-derd-i ney
Görse bir tarz"yle tarh-" sünbül-i ter perçemin
11.
Alsalar ba dan eger serpû -" mâh" gam degil
Fes aç"p tek sen nümâyân eyle kâfir perçemin
12.
Kâr-bân-" Çîndir gelmi Bedah iklîmine
Kâle dökmü tarf-" ruhsâr"nda yer yer perçemin
13.
Bir hümâd"r kim ikâr etmi niçe ankâlar"
Evc-i hüsnünde senin bâz eyleyip per perçemin
14.
Sabr u hû un târ-mâr etmi dâg"tm" akl"n"
Gâlib-i bî-tâbdan dah" ne ister perçemin
179
1.
Kebûd çe min edip cilveger per-i nigehin
Peyâm" göklere erdi kebûter-i nigehin
2.
Ne semte azm-i Hülâgû-y" gamze kim etmi
Sevâd-" sürmeyi dümdâr le ker-i nigehin
3.
Eder mahalline teblîg âyet-i nâz"
Var ise Rûhu’l-Emîndir peyember-i nigehin
4.
Harâca kesdi hat"n davet etdi îmâna
Nebiyy-i seyfdir elhak peyember-i nigehin
5.
Geçirdi tîI-i nazardan havâric-i hatt"
Misâl-i vak’a-i S"ffin Haydar-" nigehin
6.
Hücûm-" hatt"na ey kâtil etme e k-i melâl
Suvarma âb-" zümürrüdle hançer-i nigehin
7.
Boyand" gök dere firûze dökdü derdinden
Hirâs sald" Ni âbur’a le ker-i nigehin
8.
Zemîni Gâlib-i muciz demindir etse dah"
Dem-i Mesîhi müsahhar füsûnger-i nigehin
9.
Bu hâksâr" gör ey kîmyâ-y" Hems nazar
Dokundu Hazret-i Zerkûb’a kemter-i nigehin
180
1.
Yokmu bir âha ey gül-i ranâ tahammülün
BâIr"n ne yakd"n âte -i hasretle bülbülün
2.
Yek-rengdir zebân-" hakîkatda hüsn ü a k
Bânk-i hezâr u’lesidir âte -i gülün
3.
Dûzah-ni în âte -i fakr olduIun kalur
Ey âhiret-harâb tehîdir tevekkülün
4.
Tekrarlarla übheleri dâni anlama
Gel ârif ol ki marifet olsun tecâhülün
5.
Y"kmaz binâ-y" hâne-i satranc-" zelzele
Zâhid ikest-i dilde abesdir taammülün
6.
Merdânelik asâleti meydânda bellidir
Hayber günü babas"n" kim sordu Düldülün
7.
Gâlib maârifin de safâs" deger velî
Cânân vasf"d"r hala asl" tagazzülün
181
1.
Yâresi muhtâc-" kâfûr olmas"n bir kimsenin
Sîneden meh-pâresi dûr olmas"n bir kimsenin
2.
Anber-i deryâ-y" pîç ü tâb mevc-i satrîdir
Nâm" bu defterde mestûr olmas"n bir kimsenin
3.
Gamze-ve mahmûr u bîmâr olmadan bulmaz amân
Lutf-" hüsne tab" magrûr olmas"n bir kimsenin
4.
Fitne-kâr-" a kda yâ Rab eh-i endî esi
Le ker-i zülf üzre Mansûr olmas"n bir kimsenin
5.
Çe m-i yâr" zevk-i mey bed-mest-i nâz etdi dirîg
Mâtem-i hem-hâne-i sûr olmas"n bir kimsenin
6.
Dil verip aIyâr-" perver ûha men gibi gedâ
Dü men-i bed-hâh" mesrûr olmas"n bir kimsenin
7.
Laht-Laht olup dili ayîne-i sad-pâre-ve
Merhem-i jengâr-" nâsûr olmas"n bir kimsenin
8.
Gayret-i a k eyler Es’ad kâse-i ömrün ikest
Hem-sifâl-i bezmi fagfûr olmas"n bir kimsenin
182
1.
Meyhâne sadr"na geç otur kâm-rân isen
Sâkînin al ayaI"n" ger pehlevân isen
2.
Üftâdeler ki kâfir elinde esîrdir
Ta’n etme zâhid anlara sen Müslümân isen
3.
Pek g"rralanma kû e-i mihrâb-" tâ’ata
A k"n kemân-" saht"n" çek kahramân isen
4.
Dehrin iki kadehle degi kâr u bâr"n"
Bilme cihân umûrunu rind-i cihân isen
5.
Bizden hemân gürîze mi derler h"râm-" nâz
Bir yol da gel bu cânibe serv-i revân isen
6.
Âyîne-i derûnu ikest etme ey perî
Terk eyleme gönülleri gözden nihân isen
7.
Der-pî edip safâ nazar" mest-i hayert ol
Gerçek mürîd-i îve-i pîr-i mugân isen
8.
Mehcûrsun hayât-" mahabbetden ey gönül
Memnûn-" î -i zidengî vü câvîdân isen
9.
Gâlib cenâb-" hazret-i Hârihden iste feyz
Esrâr-" a ka tâlib-i erh ü beyân isen
10.
Dergâh-" cûd-" hazret-i Monlâ’y" Rûma dü
Âgâh-" tavr-" bî-bedel-i a "kân isen
183
1.
Bâis-i bünyâd-" hüsnün kalb-i vîrând"r senin
Zülfün ejder gösteren bu genc-i pinhând"r senin
2.
Yâ nedendir dü men-i îmân ola harf-i itâb
Muciz-i la’linde kâfirler Müslümând"r senin
3.
Hat siyeh îmân u ebrû kâtil ü müjgân belâ
Her bün-i mûyûnda bir cellâd mihmând"r senin
4.
Manî-i rengîn-i la’lin hâmeye gûyâ günâh
Daimâ tîginden ammâ dökdügün kand"r senin
5.
Harf-i ekvâ na-becâd"r a k-" tab’"mken benim
Bunda yok cürmün fakat çe min subhandând"r senin
6.
Lutfa mutâd eyle tab-" nâzikin yohsa benim
Gâlib’e cevrinde âzâr"n da ihsând"r senin
184
1.
Âlem-i bâlâdan u âka bâlâd"r kâmetin
Secde-fermâ-y" ser-i fikr-i resând"r kâmetin
2.
Nâza meyletmez ki serke lik tenezzüldür ana
Câme-i ta’bîre gelmez nev-edâd"r kâmetin
3.
Bâgbân-" a k su vermi arâb-" i veden
Tohm-" gülden bitme bir serv-i safâd"r kâmetin
4.
Âb-" gevherle pür eyler dâmen-i nezzâremiz
Öyle bir fevvâre-i mû’ciz-nümâd"r kâmetin
5.
Rütbe-i nâz"nla gûyâ lafz-" ma’nâd"r hemân
Medd-i ihsân zann olur medd-i hatâd"r kâmetin
6.
Fark yok biri muhayyeldir an"n biri dürûI
Ser ber-ebr-i dâver-i va’d ü vefâd"r kâmetin
7.
Pâye-i dûn olmas"n ey sebz-i teh gülgûn sana
Ben dedimse sâye-i murg-" hümâd"r kâmetin
8.
Feyz-bah olmu reg-i ebr-i ezel cûy-" ebed
Cevher-i cân nahl-i pür-ne v ü nemâd"r kâmetin
9.
Dü men-i bed-kâma âfet Gâlib-i bi-câna cân
Ar a dek peyveste bir nûr-" duâd"r kâmetin
185
1.
O t"fl-" nâz benim dâsitân"m olsa gerek
Edâ-y" lükneti vird-i zebân"m olsa gerek
2.
Aceb ki sîneye çekmekde bin belâ çekdim
Bak"lsa hazret-i cânân cân"m olsa gerek
3.
Egerçi de ne-i sertîz derler ebrûya
Benim orac"I" cây-" emân"m olsa gerek
4.
Harâb-" der ü gam oldu derûn-" bîmâr"m
O gamzeler bu söze tercemân"m olsa gerek
5.
Cenâb-" perteve peyrelik eyleyip Gâlib
Benim dah" bu gazel dâsitân"m olsa gerek
186
1.
Vard"k der-i saâdetine yâri görmedik
Girdik behi te hayf ki dîdâr" görmedik
2.
Gitdik sipihr-i çârüme dek çâre-hâh olup
Derdâ ki Îsî-i dil-i bîmar" görmedik
3.
Bak devr-i vâjgûne felek neyledi bize
Cem meclisinde sâgar-" ser âr" görmedik
4.
Olduk harîm-i Kâbeye Mecnûn-ve revân
Geçdi duâ-y" hayr"m"z âsâr" görmedik
5.
Mir’âta girdi aks gibi mahv olup gönül
Hayretdeyim ki sûret-i dildâr-" görmedik
6.
Bu tâlî ile hâhi -i feyz etmeyiz dahi
Hâver-zemînde mihr-i pür-envâri görmedik
7.
Gâlib ne hânde kald" bizim arz-" hâlimiz
Dîvân-" a ka geldik hunkâr" görmedik
187
1.
Hüsnün ebrûlar dü-belâ dil-pesend etmi senin
Mün î-i takdîr unvân"n bülend etmi senin
2.
Çe m-i ehbâz"n al"p evvel dil-i âvâremi
Sonra tutmu zülf-i pür çînîde bend etmi senin
3.
Sâkî-i bezm-i ezel rind-i bî-pervâ-y" a k
Cân"n" câm-" safâdan ne ’e mend etmi senin
4.
Zülf ü hatt ü gamzene â ûblar dü mü ehâ
Le kerin bîdâdl"k düzd ü levent etmi senin
5.
Dîde-i pür-hûne müjgân"mla eden dûr-bâ
Leblerin gülçin-i bâI-" nû -hand etmi senin
6.
Ben demez miydim sana ey â "k-" mü kil-pesend
Gönlü evk-i ârzû-mend nejend etmi senin
7.
Gâlib ol ûhun kemâl-i iltifât ü hâhi i
Tab’"n" re k-âver-i mülk-i Hucend etmi senin
188
1.
Ey mâh söyle imdi nedir minnetin senin
Olsun gam-" firâk benim vuslat"n senin
2.
Cnsâf nâm bir mehin evsâf" söylenir
Hîç yok mu öyle zât ile ünsiyetin senin
3.
Ey mey müdâm bizleri mestâne anlama
Def-i humâr gayri ne hâsiyyetin senin
4.
Cû u hurû -" bîhüde ey hum garîbdir
Bilmez mi kimse bezmde keyfiyyetin senin
5.
Hep zülf-i i tiyâk-" perî ânken dahi
Ben olmad"m m" bâis-i cemiyetin senin
6.
Her subh u âm mihr ü meh-âsâ eder zuhûr
Hân-" keremde her ne ise k"smetin senin
7.
Gâlib cünûn-" evk-i mahabbetden a kdan
Terk-i sivâd"r anlad"I"m niyyetin senin
189
1.
Merhabâ ey eref-i bezm-i vefâ hô geldin
Gele ey ne e-i sahbâ-y" safâ hô geldin
2.
Ufk-" evc-i saâdetde mi oldun tâli
Hele bilmem bu eb ey mâh bana hô geldin
3.
Zâhidâ hâli harâbâta gider inkâr"
Böyle ol yohsa demez kimse sana hô geldin
4.
Zikr-i ebrû-y" dil-ârâ gibi dest-âvîzin
Kudsiyân nezdine ey dest-i duâ ho geldin
5.
Gelse bu sûretle bütgede-i hüsne eger
Bütler îmân getirip der sanemâ hô geldin
6.
Geli i öyle ki bir fitne-i nev-peydâd"r
Ç"kd" hatt"na dedi cünd-i belâ hô geldin
7.
Bu hô -âyende gazel meclis-i yârânda sana
Diye ey Gâlib-i pâkîze-edâ hô geldin
190
1.
Dûzah bahâr-" hüsnüne bir gülistân senin
Kulzüm erâr-" a k"na bir katre kan senin
2.
Bir gevherim var e k midir dil midir desem
Peydâ benimdir ol dür-i yektâ nihân senin
3.
Âte içinde sebze bitirmi harîrden
Bâg-" ruhunda kimdir aceb bâgbâb senin
4.
Bir Mihribân gû ederiz ad" mihr ü dâd
Gelmez mi subh-" sînene ol mîhmân senin
5.
Cânân m"s"n belâ m"s"n â ûb-" cân m"s"n
Ey bî-emân gayri elinden amân senin
6.
Gâlib dürûI imi tutal"m va’di ol bütün
Îmân getür ki dînine s"gmaz yalan senin
191
1.
Ne bend-i eh ne muhibb-i gedâ im" bildik
O bî-mürüvveti yâd â inâym" bildik
2.
Deyince mü k-i huten etdi çîn-i ebrûsun
Bu pîç tâb’"m"z ey dil hatâym" bildik
3.
Figân-" bülbülü der-gû eder san"rd"k biz
Nevâ-y" gam bâd-" sabâym" bildik
4.
Mahabbet ile perî ân olunca târ-" hayâl
Nesîm-i zülfünü an"n hevaym" bildik
5.
Ne kasd eder ise ma’ ûk hayr odur çünkim
Safâ-resân-" dil ü cân safâyimi bildik
6.
Görünce sikkeyi u âk çehre zerdinde
Nigâh-" mür îd-i Rûm kîmyây"m" bildik
7.
O cümleden biri zât-" Fasih imi Gâlib
Suhan cenâb"na dâd-" Hudâyimi bildik
192
1.
Heb zinde-dâr-" zülf-i ebistân kim senin
Encüm- ümâr-" hal-i perî ân kim senin
2.
Hünâbe-hîz-i girye reg-i hâbd"r bana
Bîdâr-" âb-" hançer-i berrân kim senin
3.
Çün hâme fikr-i hatt"n ile tîre-rûz iken
Rû en-beyân-" rûy-" d"rah ân kim senin
4.
Mey nû -" yâd-" m"srâ-" rengîn lâ’l kim
Nazm-â inâ-y" gevher-i dendân kim senin
5.
Hehbâz-" sayd-" hüsn-i bütân"m nigâh-ve
Ammâ zebûn-" pençe-i müjgân kim senin
6.
Gül-pû -" nev- ükûfe-i bâg-" mahabbetin
Hâyân-" zîb-i kû e-i dâmân kim senin
7.
Ey gonce-fen kü âde-i lutf eyle Es’ad"
Bir murg-" hô -nevâ-y" gülistan kim senin
193
1.
Yârd"r maksûd gayrî müddeâ lâz"m degil
Mâ’nî-i bîgâne lafz-" â inâ lâz"m degil
2.
Hançerinden aksa da âb-" bekâ lâz"m degil
Ejder aIz"ndan o pâ-zehr-i atâ lâz"m degil
3.
Güft ü gûya gelmez ömrüm cünbi -i reftâr-" nâz
Kârbân-" îve geçdikde sadâ lâz"m degil
4.
Gevher-i yâkût ve hem u’le hem fânûs olur
Nûr-" dil pertevlenince ihtifâ lâz"m degil
5.
Hurde tasvîr-i siyeh hâmem verir manâya cân
Matla-" rengînden bend-i kabâ lâz"m degil
6.
Cstemez fer -i münakka hâne-i deryâ-dilân
E k-i mevc- â -mevc besdir bu riyâ lâz"m degil
7.
Sâyesinde kimsenin etmez recâ âheng-i gam
Yanî mûsikâr için bâl-i hümâ lâz"m degil
8.
Gamzeden bir sehmi dü sün de zekât-" hüsnünün
 "kâ def-i belâ redd-i kâza lâz"m degil
9.
Bir midir îr-i neyistân ile hîç îr-i hasîr
Rûz-" himmetdir garaz tavr u edâ lâz"m degil
10.
Bâdî-i gülgûn gerek destine çün la’l-i müzâb
Yohsa sâkinin ayaI"nda h"nâ lâz"m degil
11.
Devr-i Mevlânâday"m devr-i felekmi yâ melek
Cstemem Gâlib dola s"nlar bana lâz"m degil
194
1.
Dü dü âte imdi bir ummâna kim çe mimdir ol
Oldu deryâ-hîz o âte -hâne çe mimdir kim
2.
Gonce-i em’-i tecellîdir deyip ruhsâr"na
Berg-i gülden bâl açar pervâne kim çe mimdir ol
3.
Pençe-i mercân"na müjgân-" hûn-âlû demek
Sand"lar pür-lâ’l bir peymâne kim çe mimdir ol
4.
Ka’be-ve pirâmenin etfâl-i e k eyler tavâf
Bo degildir cû eden dîvâne kim çe mimdir ol
5.
Genc-i dilde isterim tenhâ temâ â-y" ruhun
Hîç göz açd"rmaz iki bîgâne kim çe mimdir ol
6.
Zabt edip imdi perîler hâne-i endî emi
Pür-hayâl oldu o mînâ-hâne kim çe mimdir ol
7.
 iyân-" bülbül-i efsûsdur Gâlib henüz
Murg-" vasl-" yâra dâm u dâne kim çe mimdir ol
8.
Feyz enzâr-" cenâb-" Hemsden geldi bana
Gevherîn bir subha-i sad-dâne kim çe mimdir ol
195
1.
Niçe yüz bin câm-" gûnâgûn erâb oldur ki ol
Bî-adeddir gerçi encüm âftâb oldur ki ol
2.
 inâ-y" bahr-" tevhîd olmak istersen eger
Kesret-i emvâca hayrân olma âb oldur ki ol
3.
Cümle bir “kün”den nümâyând"r vücûd-" kâinât
Bâis-i îcâd-" kevn olan hitâb oldur ki ol
4.
Güft ü gû vü cüst ü cû s"gmaz “elest” esrâr"na
Tâ ezelden böyle vermi ler cavâb oldur ki ol
5.
Âlem-i bâlâda seyr eden hurûf-" âliyât
Mushaf-" ruhsâre etmi dir kitâb oldur ki ol
6.
Zühd-i hu k u davî-i hu k u dimâg-" hu kunu
Bahr-" manâ sanma ey zâhid serâb oldur ki ol
7.
Verme nüh tâk-" sipihre rütbe-i bûd u nebûd
Bil ki ummân-" vücûd üzre habâb oldur ki ol
8.
Nîk ü bed endî esinden fâriI eyle gönlünü
Görme âlemde hatâ rey-i savâb oldur ki ol
9.
Zabta gelmez vâhidin tekrâr" mü kildir vukûf
Hâs"l" adâd hep birdir hisâb oldur ki ol
10.
Perde olmu dîde-i bîdâr"na pindâr-" hayf
An" ref’ et rûy-" dilberde nikâb oldur ki ol
11.
Terk-i aIyâr ile herkes vâs"l-" yâr oldu lîk
Gâlibin aIyâr" Gâlibdir hicâb oldur ki ol
12.
Hazret-i Hunkâr-" ekber hâkine fer et yüzü
Vâris-i peygâmber-i âlî-cenâb oldur ki ol
196
1.
Yazd" hatt gül varak-" rûyuna saf saf sünbül
Oldu nazm-" güle tahmîs-i mutarraf sünbül
2.
Bâga sak"z gülüdür muIbeçe-i ervete-pû
Kar usunda okur Cncîl-i muharref sünbül
3.
Nev-bahâr etdi hat ol seyyidin âl-" ruhunu
Oldu dîdâr-" erîf ile mü erref sünbül
4.
Nekre kandilleri böyle degildir rû en
Olmadan âhâ izâfetle muarref sünbül
5.
Dökülür gül ene ebnem gibi e k-i pervîn
Takmas"n rûyuna ol mâh müzellef sünbül
6.
Yanarak âh ederek köhne bahâr-" hüsne
Bir gazel söyledi kandîl müreddef sünbül
7.
Cû -" tûfân-" bahârân" edip fevcâfevc
Mevc-i bahr-" çemeni eyledi ber-kef sünbül
8.
Dürüm ef ân olarak âh-" bahâr etdi hurûc
Dâmen-i de te döküldü yine kef kef sünbül
9.
Kondu sad-berg-i ruha vefk-i sad-ender sad hat
Tarh edip mü ge biraz âyet-i Mushaf sünbül
10.
Perçemi vasf"n edip mutrib o mâh"n Gâlib
Dökdü san meclise her bestede bir def sünbül
11.
Verdi zülfeynine hûrân-" behi tî zînet
Mesnevîden kopar"p bir nice eltâf sünbül
197
1.
Lafz-" rengîn olur ebyât-" hayâl üstüne gül
Hô gelir gül en-i fikretde nihâl üstüne gül
2.
Kimse nak eylemedi safha-i hât"rda dahi
Rûh-" âl"n gibi bâlîn-i visâl üstüne gül
3.
Ayb pû ânda olur varsa safâ-y" hât"r
Mâhd"r perde-i eb-gûn-" leyâl üstüne gül
4.
Çe m-i pür-hûna dü er medd-i nigâh-" hasret
Hu’ledir âh-i dilin em’ misâl üstüne gül
5.
Gerden-i sâfî d"rah ende bilûrîn mînâ
Rûy-" âl"ndaki bu hüsn ü cemâl üstüne gül
6.
Gösterip hande-i dendân nümây" ey zahm
Sîne-i ehl-i dil ü îfte-hâl üstüne gül
7.
Bu gazeldir gül-i rûy-" seped-i e ’âr"m
Komas"n Gâlib an"n ehl-i kemâl üstüne gül
198
1.
T"râ etme ruhûndan sevdigim hatt-" siyah"n gel
Geçirme tîgden ey bî-amân kendi sipâh"n gel
2.
Sana gül câmii bu sîne-i sad- erhad"r âhâ
Suvard" e k ile saka-y" çe mim hâk-i râh"n gel
3.
Gözüm yollarda kald" gezme ey tîr-i nigeh bîcâ
Girersin belki tâ ki kan"na bir bî-günâh"n gel
4.
Gelip gû -" dil-i pür-dâI"ma ey kulkul-i mînâ
Kudûmünle çerâg"n rû en et bu hânkâh"n gel
5.
Derûn-" Es’ad" seylâb-" hasret eyledi ber-bâd
Efendim lutf edip etme harâb ârâmgâh"n gel
199
1.
Halka halka kâkülünde dâg dâg oldu gönül
Hô gelip dîvânelik dâg üstü bâg oldu gönül
2.
Gerçi râh" râst etvâr-" sülûk-" müstâkîm
Râhberler kesretinden güm-sürâI oldu gönül
3.
Gevher eyler jâle-i gülzâr"n" mehtâb-" a k
Kirm-i eb-tâb idi imdi eb-çerâI oldu gönül
4.
 inâ-y" sûret olmaz manî-i ankâ gibi
Uzlet etdi i idenlerden "râI oldu gönül
5.
Geçdi em’-i sîneye mânende fânûs-" nûr
Mihr ü mehden kâni’-i genc-i ferâI oldu gönül
6.
Tâ erince Gâlib’e feyz-i dem-i Monlâ-y" Rûm
Ney gibi râh-" nefesde göz kulaI oldu gönül
200
1.
 inâ-y" s"rr-" âdemdir gönül
A k-" Mevlânâ-y" mahremdir gönül
2.
Olamaz âsûde bî-kârân gibi
Ehl-i derde yâr ü hemdemdir gönül
3.
Bir iki rind-i kadeh peymâyile
Mâil-i nû -" demâdemdir gönül
4.
Ba ka bir âlem bulup mey-hânede
Bî-niyâz-" halk-" müsellemdir gönül
5.
Mahv olup fikr-i dehân-" yârda
Kayd-" hestîden müsellemdir gönül
6.
Himdi Gâlib feyz-i Mevlânâyile
Hamdülillâh âd u hurremdir gönül
7.
Hazret-i ârih-i Rüsûhîden bu gün
Dersine âkird-i mülhemdir gönül
201
1.
Tavr-" cisme u’le-i em’-i tecellâd"r gönül
Ben hâmu olsam da râz-" a k" gûyâd"r gönül
2.
Manî-i himmet-ve ehl-i sûrete olmu baîd
Tahtagâh-" Kâf-" istignâda Ankâd"r gönül
3.
Zeyn eder sevdâ-y" zülfünle an" sultân-" a k
Câme-i eb-rengde beyt-i muallâd"r gönül
4.
Ba ka âlem bulmu ol mihr-i cemâl-i yârdan
Zerredir hem âftâb-" âlem-ârâd"r gönül
5.
Vermem iksîre gubâr-" dergeh-i ehl-i dili
Hâkd"r Gâlib velî kân-" istignâd"r gönül
202
1.
K"l"c" kanl" eli kanlu dili kanl" güzel
De t-i â ûba a îret begi Türkmenli güzel
2.
Bir abâ-pû u yavuz atl" vü Bagdâd pû ulu
Âlevî-kî ü dervî -dil ü Osmânl" güzel
3.
Görücek dûrdan u âka belâlar k"zar"r
Hemseli al kaput âte i kaftânl" güzel
4.
Utan"r görse eger hüsn ü edâs"n Hîrîn
Öyle ser-tâ-bekâdem pür-edeb erkânl" güzel
5.
Etmez ikbâl-i tabiat ki seven gayrîlerin
Var iken Gâlib o pek mu’teber unvânl" güzel
203
1.
Ruhun ederse de pinhân bize hicâb degil
Ki mâh" perde-i eb örtemez nikâb degil
2.
Günâh"m"z bu ki azm-i mahabbet eylemi iz
Bu rütbe-i cevrin efendim hele savâb degil
3.
Heb-i vefâda mülâkât" ile yârân"n
Safâ-y" r"tl-" girân var gözümde hâb degil
4.
Hô â ki bûse-i ruhsâr"n ede erzâni
Suâl edince gönül sâde bir cevâb degil
5.
Y"k"ld" ma’reke-i gamda kâh-" zevk ü ne ât
Duâ-y" pîr-i mugân ile dil harâb degil
6.
Mahalle nisbeti çekmek mecâzd"r yohsa
Fürûg-" âlem-i tahkîk âftâb degil
7.
Der-i sarây-" ma’ânî kü âdedir ammâ
Bak"lsa âire Gâlib o dahi bâb degil
204
1.
Benim ifâ-y" ten-i zâr u müstemendim gel
Devâ-y" derd-i derûnum olan efendim gel
2.
Nihâl-i âh" yeti dirdim âhir eflâke
Kusûra bakma gel ey serv-i ser-bülendim gel
3.
Nedir o hançer-i gamzendeki celâlîlik
Bîraz da nâze çek ey ûh ehlevendim gel
4.
Peyâm-" vasl için atd"I" tîr-i müjgân"
Hezâr can ile makbûl ü dil-pesendim
5.
Seninle zabt ederim an" vakt-i cevlânda
Semend-i hât"r"ma sîm -sîne-i bendim gel
6.
Gam"nla geldi bana t"fl iken dem-i pîri
Eyâ gazâl-i civân-baht ü hû mendim gel
7.
Kudûmun eylesin ihyâ bu Gâlib-i zâr"
Devâ-y" derd-i derûnum olan efendim gel
205
1.
Ey berg-i leb-i dem-i tebessüm
Dil-hûn-kün-i ebnem-i tebessüm
2.
Vey âyîne-i ruhunda cevher
Esrâr-" mücessem-i tebessüm
3.
K"l nükte-i mahfî-i dehân"n
Nak -" gül-i hâtem-i tebessüm
4.
La’linde olur hayât-" dü nâm
Çe mindeki mâtem-i tebessüm
5.
Zîr-i leb-i fesden eyler îmâ
Çok nükteye perçem-i tebessüm
6.
Ebrûlar edip i âret-i nâz
Gûyâ olup ebkem-i tebessüm
7.
Söyle bana kaht-" handeden mi
Bu masraf-" kem kem-i tebessüm
8.
Âheng-i nevâ-y" hande eyler
Zîr-i lebi k"l yem-i tebessüm
9.
Huykerde-ruh olma gül gül etme
Mehtâb"n" ebnem-i tebessüm
10.
Hehbâz-" nigâh- çe m-i süzme
Âvârelenir rem-i tebessüm
11.
Reng-i leb-i tîg-i hûn-fe ân"n
Etdi beni hemdem-i tebessüm
12.
Bilmem deheninde var m" yok mu
Bu manî-i mübhem-i tebessüm
13.
Lüknet görünür olunca gâhî
Harf-i leb-i müdIam-" tebessüm
14.
Ol rütbe hafî güler ki olmaz
Rûh-" lebi mahrem-i tebessüm
15.
Bakd"kça olur o gül-izarâ
Nevk-" müje gül-fem-i tebessüm
16.
Hem îr-i zebân"m oldu Gâlib
Hûnâbe-hur-" yem-i tebessüm
17.
Afyôn be- arâb-" e k olup dil
Mest etdi beni gam-" tebessüm
18.
Feth oldu sabâh-" Hems-i dînden
Bu gence-i mutalsam-" tebessüm
206
1.
Bem kim namâz-" a kda Mecnûna uymu um
Terk eyleyip ikâmet-i kânûna uymu um
2.
Deryâ-y" âb-" gevher içinde yuvarlan"p
Âhir nizâm-" lü’lü-i meknûna uymu um
3.
Târ-" kemân" perde-i Mansûr’a çekmi em
Âheng-i sâz-" nâle-i pür-hûna uymu um
4.
Gerdîde-ser felâket içinde döner gezer
Âvârelikde ben dah" gerdûna uymu um
5.
Hatt-" lebin me’âli ferâI-" ne ât imi
Tutdum yasag" emr-i hümâyûna uymu um
6.
Gâlib hulâsa râst-rev-i semt-i manîyim
Râh-" suhanda rehber-i mazmûna uymu um
7.
Feyz-i nigâh" cânibi-i Sâkibden alm" am
Bedrüttarika Hsazret-i Ergûna uymu um
207
1.
Gönül sevdâ- perest-i zülf-i küfr-efzâ bilmem
Metâ’-" âfiyet hasret-ke -i yagmâ m"d"r bilmem
2.
Züleyhâ-y" heves mahrûm Yâkub-" hired mahzûn
Bu kâr-" pür-halel huylâ m"d"r rüyâ m"d"r bilmem
3.
Girih bend oldu gerçi ri te-i tûl-" emel ammâ
Bu davân"n sonu cemiyyet-i manâ m"d"r bilmem
4.
Hat-" nevresteye talîk-i vad" çe m-i bîmâr"n
Dem-i âhir zamânda makdem-i Îsâ m"d"r bilmem
5.
Semenzâr-" ruhûnda surhî-i nâz ol gül-endâm"n
Kumâ -" ârzûda-reng-i istingâ m"d"r bilmem
6.
Rehîn-i tîgdir kûh-" beden berk-i tecellâdan
Kelîm-i a k Tûr-" sînede ber-recâ m"d"r bilmem
7.
Suhan bâlâ -ter oldu rütbe-i elfâzdan ammâ
Dah" Gâlib hamû olmu mudur gûyâ m"d"r bilmem
208
1.
Hô çal"n"p nevbet-i Monlâ-y" Rûm
Oldu ayân savlet-i Monlâ-y" Rûm
2.
K"ld" semâ-hâne-i gerdûnu pür
Debdebe-i himmet-i Monlâ-y" Rûm
3.
Etdi ihâta felek-i çenberi
Dâire-i devlet-i Monlâ-y" Rûm
4.
Verdi nevâ-y" tarab âlemlere
Velvele-i öhret-i Monlâ-y" Rûm
5.
Ki ver-i inkâr" eden pây-mâl
Le ker-i pür-heybet-i Monlâ-y" Rûm
6.
Mür id-i hayy kâ if-i esrârd"r
Mesnevî-i hazret-i Monlâ-y" Rûm
7.
Bendesini kimseye etmez zebûn
Böylecedir âdet-i Monlâ-y" Rûm
8.
Yüz süreni hâkine iksîr eder
Gevher-i hâsiyet-i Monlâ-y" Rûm
9.
Ehl-i dile s"dk ile mahdûm olur
Gâlib eden hidmet-i Monlâ-y" Rûm
209
1.
Bilmem o lâle rûh-" Mesîhâ m"d"r desem
Yohsa hayât lafz"na manâ m"d"r desem
2.
Gülberg-i âte in ruhu hatt-" benef e-ter
Cennet mi bâg-" hüsn mü sîmyâ m"d"r desem
3.
Hem îr-i dest-i nâz" o cellâd gamzesinin
Kurbâniyâna ebrû-y" ima m"d"r desem
4.
Pür-nûr gerden üzre o giysû-y" sebz-gûn
Cibrîl-i ar -sâye mi tûba m"d"r desem
5.
Takrîr-i sûz-" gamda hele lâ’ld"r bu dil
Bilmem zebân-" u’leye gûyâ m"d"r desem
6.
Pervâz" evc-i füshat-i çerh"n verâs"d"r
Gâlib hümâ-y" tâb’"ma ankâ m"d"r desem
210
1.
Ben la’l-i lebin gamzeye enbâz san"rd"m
Îsâ-y" dîrig-i ki füsûn-sâz san"rd"m
2.
Billâh zebûn pençe-i müjgân"na Cibrîl
Nâz-" nigehi bîhûde-pervâz san"rd"m
3.
Mey-hâne degilmi yeri âgû -" bütânm"
Ben duht-" rezi hâne-ber-endâz san"rd"m
4.
Çoklar ya as"n çe m-i terim eyledi "zhâr
Hûn-" dil-i deryâ-eseri az san"rd"m
5.
Gû eylemi im gamze-i gammâzdan Es’ad
Derd-i dili söylenmeyecek râz san"rd"m
211
1.
Ankâ-y" sehây"m dil-i dânâda garîbim
Bir güm üdeyim ism ü müsemmâda garbim
2.
Cibrîl-i hayâlimle surâg-" ceberûtum
Ammâ nideyim kurb-" “ev ednâ”da garîbim
3.
Çe min gibi mestim bana kû e-i ebrû
Ma’bed-geh ü mihrâb-" muallâda garîbim
4.
Perverde-i gevhâre vatan t"fl-" azîzim
Çâh-" gam u âgû -" Zelîhâda garîbim
5.
Müstecmi’-i esrâr-" vücûd-" dü-cihân"m
Ol nokta-i remzim ki pes-i pâda garîbim
6.
Mecnûn ile Ferhâd olamazlar bana hempâ
Bir yekke süvâr"m ki bu sahrâda garîbim
7.
Erbâb-" dile em’-i ebistân iken Es’ad
AIreb bu yine bezm-i ahibbâda garîbim
212
1.
Bir tal’ât-" âyîneye sarf-" güher etdim
Hayretle dönüp aks-i murâda nazar etdim
2.
Âhir bana kasd etdi togup Rüstem-i a k"
Endî emi ol mâh ile devr-i kamer etdim
3.
H"rmân ile ûd eyledi hep âh u nigâh"m
Verdim eline nâveki sînem siper etdim
4.
Bir germ-i nigâh etmedi ol mihr-i cihân-tâb
Sa’y ile dil-i sâf"m" feyz-i seher etdim
5.
Bilmem ne için âyet-i ye’s eyledi hatt"n
Ruhsâresine hayr-" duâ-ve eser etdim
6.
Bir katre yerin tutmad" gülzâr-" ruhunda
Ter lâz"m idi dîde-i hûn-pâ i ter etdim
7.
Mânend-i ceres bâr-" figân "le dönerdim
Her çend ki ol Ka’be-i câna sefer etdim
8.
Elbet ereriz vals"na ey em’-i dil-efrûz
Ben û’leyi pervâneye çün bâl ü per etdim
9.
Küncâyi -i kâg"d yog idi sûz-" derûna
Gâlib suhan-" a k" biraz muhtasar etdim
213
1.
Dil-i za’ife bir âfet güzel begendiremem
O haste-i gam-" a ka ecel begendiremem
2.
Niyâz u nâzda sihr-i helâl bilsem de
Nigâh-" pür-fene etmem cedel begendiremem
3.
Hatâ o nergis-i ehlâdad"r sözümde degil
Egerçi her suhan"m bî-bedel begendiremem
4.
Tasavvuruma dah" himmetim olup mâni
Sezâ-y" hâhi olur bir emel begendiremem
5.
Kemend-i nazm"m ederken gazâl-" ma’niyi râm
Yine o ûhuma Gâlib gazel begendiremem
214
1.
Aglar"m e kime hem râm degildir bilirim
O hüma dâne hôr-" dâm degildir bilirim
2.
Encüm-i çarh bütün katre-i nîsân olsa
Sadef-i dil-güher-â âm degildir bilirim
3.
Etmem ümmîd-i nigeh çe m-i siyeh mestinden
Dâg-" sînem gül-i bâdâm degildir bilirim
4.
Devri hô geçdigini Cem’den i itsem de hele
Bu edâ me reb-i eyyâm degildir bilirim
5.
Mâh-" nak etmededir azm-i sülûküm yohsa
Hem’e üstâdelik ârâm degildir bilirim
6.
Gamdan olsun yine bir h"ssesi vard"r imdi
Gâlib ol rütbede nâ-kâm degildir bilirim
215
1.
Clâc"m gör ki sâkî çe m-i bîmâr"nla pür-derdim
Devâ-cû olmazam rez duhterinden sanma nâ-merdim
2.
Demi zîr-i hat"ndan pertev-i ruhsâr" ol mâh"n
Cihân-" hüsne bir mihr-i münîr-i sâye-perverdim
3.
Beher eb mebhas-i devr-i muhâli fikr eder kâkül
Dehen davâda kim âr"zla kâim cevher-i ferdim
4.
Niçin küstâh bakd"n gamze-i hun-rîz-i dildâra
Sezâd"r tîg-i hecr ile gözüm kan aIlasun her dem
5.
Dilim âzâde kayd-" e cihetden çâr unsurdan
Beni ey derbeder zannetme t"fl"m mâil-i nerdim
6.
Atâ-y" dilber-i yektâ nigâh-" çe m-dâr olmam
Zer-i mahbûb-ve a k ile gâlib sanma rû-zerdim
216
1.
Zîver-i bâzâr-" küstâhî menem
Hem yine bîzâr-i küstâhî menem
2.
Meclisi pür-nûr eder serke ligim
Hem’-i nîgû-kâr-" küstâhî menem
3.
Gafletim ma’zûr tutsun ehl-i dil
 "k-" bîdâr-" küstâhî menem
4.
“Len terânî”dir bana va’d-i visâl
Tâlib-i dîdâr-" küstâhî menem
5.
Levhdir sermâye-i keyfiyyetim
Mest-i dürd- yahvâr-" küstâhî menem
6.
Es’ad ol dil-nevâz"mdan yine
Mâil-i enzâr-" küstâhî menem
217
1.
Yine müncer ola hâlim bu televvünle benim
Dil pe îmân-" güneh tevbeye varmaz dehenim
2.
Bend bend olmaday"m ri te-i tûl-i emele
Kâfiristân-" ser-i zülf müdür yâ vatan"m
3.
Nev-bahâr-" gam-" lâ’l ile gönül gülbün-i hûn
Zikr ü fikrimde peyâpey semtim yâ semenim
4.
Hem’-i efsürdeye fânûsdan olmaz behre
Dû -" câne niçe bir bâr olacakd"r bedenim
5.
Çâre yok neyleyim dest-i irâdet kûtâh
Çekmege kâil idim kendi elimle resenim
6.
Hîvenin îveye tebdîl ederdi Ya’kûb
Görse âgû -" Zelîhâdaki beyt-i hazenim
7.
Çarmîh-i sitem kayd-" anâs"r bu aceb
Çarh-" çârümde Mesîhâ gibi kadr-i sühan"m
8.
Heb-i hicrân ne belâ kevkebim eyler pinhân
Dîde-i baht" remed dîde eder pîrehenim
9.
Nâz"m"z çarha geçer derse eger mür îd-i Rûm
Sen benimsin benim ey Gâlib-i bîçâre benim
218
1.
Azg"na vâiz-i erhin yara "r vasf-" ta’âm
Lîk “Cû” âyeti tefsîrini tutdurdu s"yâm
2.
Heyh bir bal yedi kim kâdî-i Siroz yemez
Ehl-i keyfe ükrü k"ld" bugünlerde harâm
3.
Sâat" sâata uymaz bize doIru gelmez
Bozdurur niyyetimiz havfim odur ol hod-kâm
4.
Harf almaz dehen-i pâkine perhîzinden
Sanma kim â "ka etmez o perî bah selâm
5.
Kâmilen feyz-i riyâzetle ererler Kadre
Ramazân ay"na fikreyle nedendir ikrâm
6.
Her zamân bir meh-i nev hatt" iel ah am eyler
Hâs"l" Gâlib-i dîvâneye her gün bayrâm
219
1.
Biz rûze dâr-" a k"z odur kâr"m"z bizim
Laht-" cigerle hô gelir iftâr"m"z bizim
2.
Mâh-" s"yâm bize eref-i erhden ba’îd
Yokdur bu yerde yâverimiz yâr"m"z bizim
3.
Gurbet güzîn-i hasret iken bu gâribdir
Me’mûr-" savm-" dâime bîmâr"m"z bizim
4.
Evvel ikâyet eder idik rûz-" rûzeden
Bulmaz sabâh" imdi eb-i târ"m"z bizim
5.
Zehr-i firâk u erbet-i gülgûn hûn-" e k
Dil-sîrdir bu nimete gam-hâr"m"z bizim
6.
Yâd eylemekde evk-i kanâdil-i ehri dil
Encüm- ümâr dîde-i bîdâr"m"z bizim
7.
Gâlib huzûr-" hazret-i yârânda bu gazel
Olsun beyân-" hât-" dil-i zâr"m"z bizim
220
1.
Nûrdan hayme-i hazrâ-y" Hudâd"r perçem
Âlem-i hüsne sebz-gûn-" semâd"r perçem
2.
Çekinir ri te-i cân u dil-i ehl-i sevdâ
O siyeh-kârlara gör ne belâd"r perçem
3.
Nola ger u’le-i ruhsârdan olsa ber-ter
Dûd-" ûd-" dil-i â ufte-hevâd"r perçem
4.
Dûzah âte -i a k"mdan al"r ne v ü nemâ
Re k-i reyhân-" behi t olsa sezâd"r perçem
5.
 iyân" ser-i Mecnûn-" gam-" hûbând"r
Hemçü-murgân sürû ân-" alâd"r perçem
6.
Birbirine girip oldu perî ân ebhâs
Himdi behrem-zen-i fikr-i u’arâd"r perçem
7.
Tâb-" giysû-y" girihgîrden âzâd"m lîk
Es’edâ ba "ma bir hükm-i kazâd"r perçem
221
1.
Harîm-i Gül en-i firdevsdir kazâ-y" Merâm
Ne rütbe söylesem olmaz yine edâ-y" Merâm
2.
Hayât-" tâze verir çâr fasl" ervâha
Âzîzler nefesinden gelip heyâ-y" Merâm
3.
Dürûdu kulzüm-i feyz-i cenâb-" pîre gider
Kemâl-i zâhir ü bât"nd"r ibtidâ-y" Merâm
4.
Zemîn-i Konya aceb genc-i pür maârifdir
Bu hâkde bulunur gevher-i atâ-y" Merâm
5.
O â iyâne-i a ka melekler eyler re k
Kebûter-i harem-i yârd"r hümâ-y" Merâm
6.
Sürûdu âb-" dürûdun makâm-" vuslatd"r
Behi tden mi gelir cûy-" pür-safâ-y" Merâm
7.
Nesîm-i lutf-" Hudâvendigâr ile Gâlib
Getirdi menzil-i maksûda nâ-hûdâ-y" Merâm
222
1.
Egerçi ol perîye sâye-i bâl-i hümâ perçem
Velîkin ehl-i sevdâya siyeh ebr-i belâ perçem
2.
Bilinmez ri te-i âh-" dil erbâb-" hasret mi
Yâhûd târ-" libâs-" Ka’be-i maksûd yâ perçem
3.
Siyeh-pû ân-" hatd"r hallar hûrân zîbâs"
Behi t-i âr"z"nda hayme-i Tûbâ-nümâ perçem
4.
Siyeh-rûzân-" a k"n rütbe-i ikbâli âlîdir
Anunçün eylemi dir ta ser-i dildâr" câ perçem
5.
Göründü necm-i gîsûdâr-" fitne cânib-i fesden
Zalâm-" küfr ile âfâk" k"ld" pür-ziyâ perçem
6.
Ç"kard" dilber an" çâh-" davâ-y" melâhatden
Edip sîmîn-zekan bir dil-rübây" mübtelâ perçem
7.
Sevâd-" safha-i hât"rda kalm" nak -" sevdâs"
Gelip hatt gerçi Gâlib k"ld" u âk" fedâ perçem
223
1.
Hasta çe mi gibi câm-" elemin çok çekdim
Künc-i ebrûda kemân-" sitemin çok çekdim
2.
Etdi ham meyve-i âmâl nihâl-i kaddim
Nev-bahâr-" hünerin bâr-" gam"n çok çekdim
3.
Hep müsâvî görünür bûd u nebûd-" âlem
Ben terâzûya vücûd u ademin çok çekdim
4.
Hâs"l" ri te-i maksûda nihâyet yokdur
Sübha-i tecrübe-i bî ü kemin çok çekdim
5.
Medd-i ihsân gibidir çîn-i cebini bana kim
Âh-" hicrân"n" ol gonce-femin çok çekdim
6.
Heves-i perçem ü destâr-" perî ân ile
Ki ver-i a kda tûg u âlemin çok çekdim
7.
Gâlibe feyz-i suhan Hazret-i Monlâdand"r
Tekye-i fahr-" mahabbetde demin çok çekdim
224
1.
Ser-mest-i gül arak görüp ol yâr" neyleyim
Bûs eyleyip o la’l-i eker-bâr-" neyleyim
2.
Tâ gerden-i sefîdine inimi ol kâfirin
Sünbül gibi bu zülf-i siyeh târ" neyleyim
3.
Tasvîr-i cân m" rûh-" revân m" bilinmiyor
Bu gûne nâz u îve-i reftâr" neyleyim
4.
Mest ola ser be-bâli -i hâb ol semen- izâr
Ben tâ seher bu tâli’-i bîdâr" neyleyim
5.
Ger iltifât ederse de mahsûsdur bana
Ben öyle pür-tegâfül ü gaddar" neyleyim
6.
Eyler kû âde kâküm içinde o sîneyi
Rûz-" safâda subh-" pür-envâr-" neyleyim
7.
Vermi nizâm-" hüsnüne mestânelik halel
Olmu hamîde perçem ü destâr" neyleyim
8.
Her bir nigâh" â "ka bin cân verir velî
Pek hastad"r o nergis-i bîmâr" neyleyim
9.
Ser-hadd-i nazm" bulmad" tab’-" suhanverî
Ccâza vard" Gâlibin e ’âr" neyleyim
225
1.
A k"m hâb n’idiIin bilmem
Âte im âb n’idiIin bilmem
2.
Kendi kendimden olmu am bîzâr
Dil-i bîtâb n’idiIin bilmem
3.
Tîre rûz-" tecellî-i ye’sin
Berk ü mehtâb n’idiIin bilmem
4.
Gark-" deryâ-y" hûn-" e kim ben
Âlem-i âb n’idiIin bilmem
5.
Halka-i bezm-i meyde güm-nâm"m
Mevc-i girdâb n’idiIin bilmem
6.
Secde-gâh"md"r ebrûvân-" bütân
Gayri mihrâb n’idiIin bilmem
7.
Ben ki kurbân-" âhid-i gayb"m
Tîg-i kassâb n’idiIin bilmem
8.
Bî-vefây"m husûs-" dilberde
Ye’s-i ahbâb n’idiIin bilmem
9.
Gâlibim nükte-senc-i e ’âr"m
Dürr-i âdâb n’idiIin bilmem
226
1.
Gül gibi aç"ld"m ammâ gülmedim
Rûy"na tak"ld"m ammâ gülmedim
2.
Gonce-i tasvîr-ve güldür deyü
Al"n"p sat"ld"m ammâ gülmedim
3.
Tenglikdendir dehende hande hep
Ben dah" tar"ld"m ammâ gülmedim
4.
Çe m-i giryân oldugun ayn-" sürûr
Bildim icrâ k"ld"m ammâ gülmedim
5.
Seyr edip bâzîçe-i gerdûn" çok
Aldan"p yan"ld"m ammâ gülmedim
6.
Verd-i gülzâra bakup Mansûr-ve
Dârdan as"ld"m ammâ gülmedim
7.
Oldum Es’ad hayli tohm-ef ân-" e k
Dökülüp saç"ld"m ammâ gülmedim
227
1.
Lâle-ve dâg oldu peydâ gülmedim
Gül gibi aç"ld"m ammâ gülmedim
2.
Etdim istihzâ surûr-" hemdemi
Yohsa ben âyîne-âsâ gülmedim
3.
Sûy-" gurbetden aç"ld" tâliim
Gül gül ey mâh-" eb-ârâ gülmedim
4.
Açmad"n râz-" tebessümden dehen
Kald" nâ-güfte bu manâ gülmedim
5.
Oldu mihr-i hâmu u gûyâ bana
Bûs-" la’linden dirîIâ gülmedim
6.
Perde-i âm" afak-gûn etdi e k
Olmad" subhu hüveydâ gülmedim
7.
Geçdi bâr-" gamla âvân-" ebâb
Mâ-hasal ömrümde câna gülmedim
8.
Kald" dembeste dem-i nevrûzumuz
Rûz-" hicrân oldu gûyâ gülmedim
9.
Geçdi Gâlib tab’a bir reng-i ne ât
Gül gibi aç"ld"m ammâ gülmedim
228
1.
Gül gibi aç"ld"m ammâ gülmedim
Rengine kap"ld"m ammâ gülmedim
2.
Gonce-i pîçîdeden ald"m sebak
Kar"l"p kat"ld"m ammâ gülmedim
3.
Leblerin oldu gül-i em’-i cünûn
Çok yanup yak"ld"m ammâ gülmedim
4.
Ehl-i hâl azg"nda çok mihr-i sükût
Hayr ile an"ld"m ammâ gülmedim
5.
Sâye-ve ol nahl-i bâg-" behcetin
Pây"na sar"ld"m ammâ gülmedim
6.
Meyve-i kâm"m o serv-i nâzdan
Çok temennâ k"ld"m ammâ gülmedim
7.
Ben de Gâlib bu zemîn-i tâzede
Gül gibi aç"ld"m ammâ gülmedim
229
1.
Niçin manâ-y" rengin lafz" âte lendirir bilmem
Sürâhîyi mey-i gül-renk serke lendirir bilmem
2.
Harâb-" nâb" pür- ûr eylemi ken la’li cânân"n
Leb-i câm" ne mûcibdir nemek çe lendirir bilmem
3.
Nigâh-" kîmyâ-te’sîre mâlik görmedim ammâ
Bu rûyun tâk-" kim müzerke lendirir bilmem
4.
Harâb-ender-harâb-" a k olurken hâne-i hât"r
Nice ehl-i suhan beytin münakka land"r"r bilmem
5.
Hücûm-" manî-i bîgâneden teng oldu e ’âr"
Aceb Gâlib kelâm"n neyle dilke lendirir bilmem
230
1.
Lâle-i derde bâgd"r gönlüm
Lâne-i murg-" dâgd"r gönlüm
2.
Menzil-i mühtehâ-y" vahdetdir
Kurb u bu’de "raId"r gönlüm
3.
Dûd-" mü gîni m"srâ-" cân-sûz
Bir Fürûzân çerâId"r gönlüm
4.
Hân u nimet kanaât u sabr"
Mîzbân-" ferâId"r gönlüm
5.
Oldu sîrâb cûy-" irfândan
Feyz-i hayretle çaId"r gönlüm
6.
Tab-" sevdâ-y" hatt-" la’linle
Özge bir eb-çerâId"r gönlüm
7.
Hevk-i vals"nla lafz-" ârâma
Manî-i bî-mesâId"r gönlüm
8.
K"ld" dilgîr çün beni sevdâ
Safha-i sadra dâId"r gönlüm
9.
Durmad" tengnây-" vus’"mda
Himdi benden "raId"r gönlüm
10-
Ben Süleymân-" ma’nây"m Gâlib
Murg-" hüdhüd belâId"r gönlüm
231
1.
Hô çerâgân-" dâId"r gönlüm
Vus’at-i tab’a bâId"r gönlüm
2.
Murg-" ankâ-y" Kâf-" dîgerdir
Hark u garba "râId"r gönlüm
3.
Olsa rû en beyân sûz u güdâz
Bezm-i a ka çerâId"r gönlüm
4.
Za’f u teslîm zûr-" bâzûsu
Kahramân-" ferâId"r gönlüm
5.
Re k eder ana çe m-i hur îd
Cû -" hikmetle çâgd"r gönlüm
6.
Gevherim zâhir etdi baht-" siyâh
Gûyiyâ eb-çerâId"r gönlüm
7.
Tîre rûzum egerçi men Gâlib
Gam degildir çerâd"r gönlüm
232
1.
Ba "ma ol hümâ benim salmad" sâye neyleyim
Bilmedi kadr-i zülfünü verdi hevâya neyleyim
2.
Sedd-i miyân-" cilveden etdi belî makâm"na
Masraf-" âha sînede kalmad" mâye neyleyim
3.
Kat’-" emelde kurduIum ç"kmad" sand"g"m gibi
Raht u bisât"m ol ehe gitdi fedâya neyleyim
4.
Etse de eyh-" hô -beyân da’vî-i vahdet-i vücûd
UIramam" güzergâh" râh-" fenâya neyleyim
5.
Tut ki nesîm-i rûh imi bezm-i safâda bûy-" mey
Vermeyecek kü âd o mehe bend-i kubâya neyleyim
6.
Kald" gönülde gizlice râz-" nühüfte cân gibi
Gelmedi harf-i matlab"m lafz u edâya neyleyim
7.
Hazret-i Mesnevîdeki erh-i ifâs" Gâlibin
Sarf-" nigâh edip abes erh-i ifâya neyleyim
233
1.
Cân"m m" var ki mâil-i cânâne olmayam
Akla gelir mi a k ile dîvâne olmayam
2.
Bin câm-" lutf-" bir ayag üzre sunar o meh
Ben bu gidi le yâ nice mestâne olmayam
3.
Yâr â inâ-y" a k ola lây"k m" ben dah"
Sabr u sükûn ü zühd ile bîgâne olmayam
4.
Mey nû edemde m"srâ’-" rengîn-i la’lden
Nazm-â inâ-y" gevher-i yekdâne olmayam
5.
Gâlib füyûzu pîr-i mugândan almada hem
Mümkin mi ser-nihâde-i mey-hâne olmayam
234
1.
Jâle-i sâf-" arak katma mey-i nâbe sak"n
Mümtezic sanma gözüm âte -i sîmâbe sak"n
2.
Beng-i sevdây" çekip dalma hayâl-i hu ke
Salma kalyon dimâI"n kuru girdâbe sak"n
3.
Olamaz penbe-i mînâ-y" arak mûy-" sefîd
Arz-" kâlâ- yi ketân eyleme mehtâba sak"n
4.
Gizli ta’n eyleme mestân-" semâ zâhid
Getirirler seni bir hâl ile tolaba sak"n
5.
Ol semender-meni ey tâ’ir-i hâb-" râhat
Verme hâkisterini pister-i sincâba sak"n
6.
Heb-i tenhâda peri-zâd-" hayâl olmaz dûr
Bakma ey meh yaln"z âyîne-i hâba sak"n
7.
Ef’i-i tîre verir genc-i gümân bâl-i belâ
Girdi zâhid yine bir kû e-i mihrâba sak"n
8.
Doldu esbâb-" safâdan yine vîrâne-i dil
Vermesin e k-i haber sahne-i seylâbe sak"n
9.
Mest-i endî e gerek köhne arâb-" suhana
Dü icek pe e-i efkâr o mey-i nâbe sak"n
10.
Geçegör halka-i ashâb-" zamândan Gâlib
Döndürürler ser-i serge teni girdâba sak"n
11.
Sâye-i ems-i eker-rîzde ol âsûde
Ser-fürû eyleme gülzârda mehtâba sak"n
235
1.
Mevc urur nâz-" bahâr hatt-" mü gîninden
Daml"yor reng-i tebessüm leb-i îrîninden
2.
Zehr al"p tîI-i nigâh" hatt-" mü gîninden
Daml"yor hûn-" gazab âr"z-" rengîninden
3.
Mahveder kendüyi pervâne-i reng-i â "k
Hu’le-i çe m-i perî-zâd-" abes kîninden
4.
Reng-i ârâm"n uçurdu nice murg-" cân"n
Uçma ol haste-i nâz"n per ü bâlîninden
5.
Gül en-i hüsne ne nîreng-i t"l"sm etmi ler
Bûy-" telvîn gelir gonce-i temkîninden
6.
Öyle terdir ki o gül u’le-i yâkût gibi
Görünür germ-i nigâh"m dil-i sengîninden
7.
Çâ nî-i suhan-" telhi bilirse Ferhâd
Leb-i zahm" yap" "r hançer-i Hîrîninden
8.
Parlayan berk-i tecellîsine müjgân-" sürû
Beyza-i buhnev ederler dil-i hûnîninden
9.
Per-i müjgân verilip çe m-i perî-zâdlara
Gâlib ol hasta nigâh"n per-i bâlîninden
10.
Tarz-" Hevket kepenek-pû -" reh-i Monlân"n
Görünen bahyesidir h"rka-i pe mîninden
236
1.
Dildâr-" bâ-nikâb hem olsun hem olmas"n
MaIribde âftâb hem olsun hem olmas"n
2.
Verme vücûd nokta-i renc ile rence sen
Bî-s"fr u bî-hisâb hem olsun hem olmas"n
3.
Vîrâne-i ferâgati tamîr et ey gönül
Kasr-" emel harâb hem olsun hem olmas"n
4.
Devlet bulunsa nimet-i dünyâya kim bakar
Murg-" hümâ kebâb hem olsun hem olmas"n
5.
Mest-i mey-i dü âte -i la’l-i nâb kim
Sen var iken arâb hem olsun hem olmas"n
6.
Devr-i ruhunda devr-i arâba ne ihtiyâc
Gül mevsimi gülâb hem olsun hem olmas"n
7.
Ferdâya salma va’de-i vasl"n gedâlara
Hîç etme ictinâb hem olsun hem olmas"n
8.
Ben ârzû-y" ye’simi ald"m cihândan
Gâlib de kâmyâb hem olsun hem olmas"n
9.
Buldum safâm" sâye-i Hems-i Hudâdan ben
Dünyâda âftâb hem olsun hem olmas"n
237
1.
Tefe’’ül eyledim ol âfetin çe m-i siyâh"ndan
Sevâd-" harf-i vah et geldi dîvân-" nigâh"ndan
2.
Hümâ-y" hüsnü uçmu vakt" geçmi hat gelip ammâ
Perîler tûti-yâ-y" nâz al"rlar gerd-i râh"ndan
3.
Heb-i kadrin beyâz-" subh"n alm" sâde-ruhlar hep
Leb-i hat-âverâna bâde süzmü ler siyâh"ndan
4.
O gûne germ-i cevlân eyledim ki Edhem-i âh"
Gubâr-âsâ serâser u’le-i cilvegân"ndan
5.
Bu eb bir mest gördüm hanedân Al-i Zehrâdan
Ye il zehrâb-" cevher mevc urur tîI-i nigâh"ndan
6.
Gönül kim mest-i envâr-" tecellîdir sipihrin ben
Harâb-" sâf-" mehtâb olsa içmem câm-" mâh"ndan
7.
Dili âyîne-i subh-" bâhâr et kim o nev hatta
Hemîm-i sünbül olsun mu’cizin jengâr-" âh"ndan
8.
Ne kem-kadr olsa da Monlâ-y" Rûmun bendesi Gâlib
Yine âsûde-serdir milk-i Rûmun pâd" âh"ndan
238
1.
Gencînen olsam vîrân edersin
Âyînen olsam hayrân edersin
2.
Tîr-i nigehten dâg-" derûna
Baksan ne i ler seyrân edersin
3.
Sâkî kerâmet sende yâ bende
Bahr" habâba mihmân edersin
4.
Nezzâra-i germ etdikçe ey çe m
Âte le âb-" yeksân edersin
5.
Ey hu k zâhid dem urma meyden
Dest-i du’ây" mercân edersin
6.
Zâhid o meh-ve pür-nûrdur kim
Bütdür demezsin îmân edersin
7.
Mâdâm uçars"n gözlerde ammâ
Rûyun perî-ve pinhân edersin
8.
Tabl-" tehîden kemdir suhanlar
Bî-hûde Gâlib efgân edersin
9.
Etvâr-" çarha uy Mevlevî ol
Seyrân edersin devrân edersin
239
1.
Berk urur câm-" tecellâ nazar-" pâkimden
Gül arak keyfi gelir u’le-i idrâkimden
2.
Tâbi -i jâle degil em’-i gül-i ruhsâr"n
Âl pervânesi var e k-i erer-nâkimden
3.
Tohm-" tevhîd verir gülbün-i bâg-" ay "m
Hû e-i sübha-i sad dâne biter tâkimden
4.
Öyle bir bezmde efsûrde zühdüm ben kim
Reg-i tanbûr çekerler reg-i misvâkimden
5.
Nazar-" Kaysdaki sûret-i âhû gibidir
Ç"kamaz sayd-" harem halka-i fitrâkimden
6.
Bî-gubâr"m o kadar zâhid-i hü k-i nâ-pâk
Gerd-i mikdâr-" teyemmüm bulmaz hâkimden
7.
Öyle yaks"n beni kim âte -i reng-â-rengin
Murg-" ankâ ç"ka hâkister-i hâ âkimden
8.
Mûsikâr etdi nevâ-y" gam-" zülfü imdi
Hâne-resm etmi ken sîne-i sad çâkimden
9.
Himmet-i Hems ile Gâlib olurum germ-i semâ’
Sebz-i tennûre aç"p gerdi -i eflâkimden
240
1.
Su verir tîg-i nigâha e kbâr oldukça ben
Gül ruhun sîrâb eder âte -nisâr oldukça ben
2.
Gamze-i hûn-rîzin etme sâkî-i sahbâ yeter
Ey cefâ-cû tâlib-i def’-i humâr oldukça ben
3.
Sürmedir gerd-i yetimi gerçi çe m-i gevhere
Âb olur dil hâk-bâz-" iftikâr oldukça ben
4.
Tîg-i hecrin eyler ol fettân-" sedd-i âhenîn
Hayretimden âzm-i terk-i diyâr oldukça ben
5.
 "k-" nâ-kâm-" kûyun et rakîbi anlas"n
Re k edermi ehl-i a k"ndan umâr oldukça ben
6.
Perde-i eflâkdan ç"kd" figân-" sâz-" a k
Bezm-i hecrinde nevâ-senc-i karâr oldukça ben
7.
Fer verir âyîne-i kalbe hilâl ebrûlar"
Es’adâ ol mah-peykerle dûçâr oldukça ben
241
1.
Mey süzer çe m-i siyâh"n bâde-hâr oldukça ben
Mest-i nâz olur nigâh"n ne ’e-dâr oldukça ben
2.
Hevk-i mey pâ -der-rikâb olur gürîzân olmaga
Tîg-i gamzen kan döküp gülgûn-suvâr oldukça ben
3.
Mâh kim fass-" nîgîn-i çarhd"r gümnâm olur
Halka-i meclisde ehl-i a ka yâr oldukça ben
4.
Bilmem âte -hânemi tasvîr eylersin hemân
Çîn-i zülfünde ana kurbet-nigâr oldukça ben
5.
H"zr-" ke tî-i selâmetdir tenimde dâI-" a k
Pâdi âh"m zulm ile öhret- i’âr oldukça ben
6.
Eyle ey pervâne hâl-i â "k-" mehcûru yâd
Gâh gâhî nâil-i bûs ü kenâr oldukça ben
7.
Gâlibin hâlin begim k"l çe m-i ûh"ndan su’âl
Ol harâb olmakdad"r mestâne-vâr oldukça ben
242
1.
Tutal"m ki ey semen-rû gül-i nev edâ imi
Hele anla "ld" kim bu kat’" bî-vefâ imi sin
2.
Nedir ey dil âh ü zâr"n neye müntec oldu kâr"n
Acaba bilir mi yâr"n kime mübtelâ imi sin
3.
Dili bend edip o perçem eder â "kân" derhem
Behey âftâb bilmem ne kara belâ imi sin
4.
Varup â iyân-" yâra diyelim o gül- izâra
Bu çemendesin hezâra meger â inâ imi sin
5.
Dili eyleyip ni âne eger ursa zahmi câna
Sak"n ol ka " kemâne deme keç- atâ imi sin
6.
Revi inden aldan"rd"m bilemez de hô lan"rd"m
Kerem ü vefâ san"rd"m sitem ü cefâ imi sin
7.
Demi idi Gâlib-i zâr sak"n olma bend-i dildâr
Yine oldu dil giriftâr sen dil-rübâ imi sin
243
1.
Gayretle felek-cenâbs"n sen
Ey mâh ne âftâbs"n sen
2.
Hûy-kerde ruh-" itâbs"n sen
Hem u’le vü hem gülâbs"n sen
3.
Ver la’line âb u tâb-" güftâr
Hem ne e vü hem arâbs"n sen
4.
Feryâd elinden ey sitemger
Bilmem neye pür-itâbs"n sen
5.
Dürdi ke -i a ka çe m-i pür-hûn
Der mest menem harâbs"n sen
6.
Ey ebrû hezâr bârekallâh
Bir matla’-" bî-cevebs"n sen
7.
Ey mihr zemîne eyle rû-mâl
Hâk-i reh-i bu turâbs"n sen
8.
Söz verdi dehân-" yâr Gâlib
Yok übhe ki kâmyâbs"n sen
244
1.
Söyle ey gamze sitemkâr degilsen de nesin
Dedigim kâtil-i hûn-hâr degilsen de nesin
2.
Hat-" nev-hîzle ber-gû te mijenden bilirim
Baht-" vâruna kafâdar degilsen de nesin
3.
Nedir ey çe m-i siyeh çekdigimiz ebrûdan
Sen de o derd ile bîmâr degilsen de nesin
4.
Hod-perestim ele al âyîne-i kalbimi bak
Dil- iken t"fl-" ziyân-kâr degilsen de nesin
5.
Eyledim tecrübesin tîz-i tîg-i nigehin
Âfet-i sübha vü zünnâr degilsen de nesin
6.
Tutal"m meclis-i hâs"nda biz aIyâr imi iz
Mâ’il-i sohbet-i agyâr degilsen de nesin
7.
Dest-bürd-i suhan arz etme ey hâme
Sen de Gâlib gibi nâçâr degilsen de nesin
245
1.
Hâb ü hayâl-i gafleti âlem san"r gören
Mir’ât içinde sûret-i âdem san"r gören
2.
Dolmu o rütbe aks-i cemâliyle dilberin
Câm-" arâb-" nûr-" mücessem san"r gören
3.
Seng-i siyâh-" ta’n ile gönlüm y"k"ld" lîk
Vîrânedir ki Beyt-i Mükerrem san"r gören
4.
Mer’îdedir vücûd-" muayyen bilen bilir
Medd-i nigehde rü’yeti müdgam san"r gören
5.
Kâmil hatâ eder ki an" câhil eylemez
Evvel nazarda bu sözü mübhem san"r gören
6.
Birden bire gelip giden erbâb-" vahdeti
Mansûr-" dâr u Îsî-i Meryem san"r gören
7.
Esrâr-" a k" gezdigi yerlerde söylenir
Gâlib zebân-" hâmeyi ebkem san"r gören
246
1.
Gamzeni k"ld"n nihân müjgân-" dil-cûlarla sen
Veh ne Rüstemsin ki câdû baglad"n mûlarla sen
2.
Hâtem-i lebden cüdâ dü me gönül zülfün görüp
Me k-" pervâz etme ey hüdhüd piristûlarla sen
3.
La’l-" nâb"ndan sor etme çe m ü ebrûya haber
Hâl-" ehl-i dedi söyle me o bed-hûlarla sen
4.
Küfrüne fetvâ dü menin hatt-" siyâh
Ctikâd"na halel verdin bu gîsûlarla sen
5.
Sâlik-i tavr-" Nedîm oldun bu dü mezdi sana
Hem zebân olmaz m"s"n Gâlib suhan-gûlarla sen
247
1.
Âlem tutu du sûz-" dilimden erâr iken
Bahr oldu hûn-" çe m-i terim cûy-bâr iken
2.
Sultân-" a k gasb u harâb eyledi dirîI
Peygûle-i derûnda nice genç var iken
3.
S"rr-" aceb bülbül eder yine nâ’leyi
Çe m-i nihâl-i nevres-i gül u’le-bâr iken
4.
Etfâl-i m"srâ’a o eh-i engü t-i hayreti
Ney eker eylemi di dah" îr-hâr iken
5.
Kimdir aceb ki ne ’esi pâ-der-rikâbd"r
Gülbûse-i piyâleye her dem bahâr iken
6.
Hur îd-i ma’nâ yine hüvyedâ Es’edâ
Sevdâ-y" zülfün ile dili teng ü târ iken
248
1.
Çe mim gâyetle fettân olduIun bilmez misin
Fitneler andan nümâyân olduIun bilmez misin
2.
Bir bölük üftâdeyi bilmezlenip etme helâk
Böyle eylerden begim kan olduIun bilmez misin
3.
Cem olup zencîr-i zülfünde esîrân her gece
Ba ka ba ka ahz ü peymân olduIun bilmez misin
4.
Ka’be-i kûyunda matlab-hân olan Mecnûnlar"n
Ekseri hac" pe îmân olduIun bilmez misin
5.
Keç-külâh-" nâz olup nolsun dâg"tmak perçemin
Gönlü u âk"n perî an olduIun bilmez misin
6.
S"rr-" a k if âs"na Gâlib ne lâz"md"r telâ
Hâller malûm-" yârân olduIun bilmez misin
249
1.
Mest-i zehr-âb-" gazab â "k-" bed-hûyum ben
Mübtelâ-y" sitem-i nergis-i câdûyum ben
2.
Hüsnüne feyz-resând"r bu dil-i âb- ûde
Gül en-i ravza-i ruhsâra akar suyum ben
3.
Ögredir bana amân gamze-i nahvet-i dü men
Yohsa müstagnî-i evtâr-" tekâpûyum ben
4.
Genc-i hayretde bulur hüsnü nizâm" tab’"m
Hûh-" meh-tal’at-" âyîne-i zânûyum ben
5.
Bûy-" manâ-i gurûr öyle gelir hâmemden
Ki diye sünbül-i bâI-" dile âhûyum ben
6.
Pîç u tâb eylemezem zülf-i girihgîr-âsâ
Hâl-ve âte -i ruhsâr"na Hindûyum ben
7.
Es’edâ müsta’id-i terbiyet-i ehl-i dilim
Gerçi gülzâr-" suhanda hod-rûyum ben
250
1.
O gonce dehen teveccüh ederse erm ede gül en âyîneden
Kü âde olur behi t-i visâle bir nice revzen âyîneden
2.
Kibâra zayân" yokdur eger melâmet ederse sâde-dilân
Ki kûhlar at"l"r dönerek misâl-i felâh"n âyîneden
3.
Sebeb yine kâbiliyyet olur zuhûruna pertev-i nazar"n
Görünse de çâh-" nah eb olur mu ger meh-i rû en âyîneden
4.
T"ls"m-" nîgîn içinde kal"p görünmedi gitdi nâm u ni ân
Arûs-" cemâline o perî kurunca ni îmîn âyîneden
5.
Bu kulzüm-i a k"n eyleyemezdi akl" ihâta mevcelerin
Sîkender açayd" ke tî-i câm üstüne yelken âyîneden
6.
O hû e aîresi mey olur her âdemi mest eder mi meger
Hilâl ola dâm" dânesi ahterân ola h"rmen âyîneden
7.
Bu sûreti çünki verdi hayâline yara "r desem meselâ
Cevâhir-i hüsnü tâb’"na Gâlibin ola mahzen âyîneden
8.
Mukâbil-i âfitâb olan"n ziyâs" cihâna âmil olur
Ki rütbe Hems-i dîne konur âlamet-i rsû en âyîneden
251
1.
Ey hô ol eb kim k"zard" rûyi tâb-" bâdeden
Mâh-" hüsnü nûr olurdu âftâb-" bâdeden
2.
Feyz-i dîger vermeseydi âlem-i âb â "ka
Dîdesi hûnbâr olmazd" sehâb-" bâdeden
3.
Sâgar-" sahbâ-y" gülgûn et dil-i pür-hûnunu
Bî-niyâz ol mestî-i pâder-rikâb-" bâdeden
4.
Sehl idi âte ç"karmak dîde-i peymâneden
Rindler havf etmeseydi iltihâb-" bâdeden
5.
Gâlibe bah eyleyip sâkî zekât-" hüsnünü
Bir iki sâgar müselles ver nisâb-" bâdeden
252
1.
E k ile müjgân-" hûnînim ter olsun olmas"n
Pençe-i mercânda engü ter olsun olmas"n
2.
Gamze-i hûnhâr etmez intihâb-" rûy-" zerd
Bâde sâf olsun da zerrîn sagar olsun olmas"n
3.
Hânmân-" sûz-" dil pervânedir zenbûr-" zâr
Hu’leyi gül-pû ede hâhi ger olsun olmas"n
4.
Âyet-i hüsna-ve anda â ikâr îmân-" a k
Yûsuf-" gül bülbüle peygamber olsun olmas"n
5.
K"l per-i tîr âh-" pür-sûze tezerv-i u’leden
Hâhbâz-" himmetin âte -per olsun olmas"n
6.
Beyt-i tâli’dir dilim mirrîh-i ûr-" gamzeye
Nazm-" ûhumdan bu da’vâ muzmer olsun olmas"n
7.
Dest-i reddindir çeleng-i iftihâr-" Gâlibin
Hâhd"r a k"nla serde efser olsun olmas"n
253
1.
Ne çarh-" keç ner tîr-i âh-" bî-te’sîrden bilsin
Olan hamge te-kâmet gamla baht-" pîrden bilsin
2.
Girih sedd olamaz ehli cünun âvâz"na zinhâr
Bu râz" bilmeyenler nâle-i zincîrden bilsin
3.
Dilin best ü kü âd" ukdesi müjgâna dâirdir
Ne çeng-i îrden ne nâhun-" tedbîrden bilsin
4.
Hayâl-i çe m-i ûh-" dilberân dûr olmaz â "kdan
Gören Mecnûn-" nak -" âhûy" tasvîrden bilsin
5.
Hat-" nevresteden hîç etmesin ekvâ o kâfir-kî
Bu bîdâd" hücûm-" nâle-i ebgîrden bilsin
6.
Kazâdan dem ururdu gamzesi Gâlib bize evvel
O dah" bu humâr" ne ’e-i takdîrden bilsin
254
1.
Çe m-i ûhun bizi bîgâne k"yâs eylemesin
Derdimiz söyler efsâne k"yâs eylemesin
2.
Yanmada u’le-i dîdâra mukallid çokdur
Kirm-i ebtâb" da pervâne k"yâs eylemesin
3.
Hâh-" mercân-ve eder dest-i duâm"z pür-hûn
Herha der-sînededir ummâna k"yâs eylemesin
4.
Vah etin mâ’ni-i vuslat idigin fehm ederiz
Kays-" âk"l bizi dîvâne k"yâs eylemesin
5.
Gelir elbetde surâhinin o bîni senden
Mahv olur girye-i mestâne k"yâs eylemesin
6.
Odur ârâm"na murg-" hayâl-" Leylâ
Ser-i Mecnûnu hümâ-lâne k"yâs eylemesin
7.
Menba-" âb-" hayât suhan-" nâdiredir
Gâlibin tab’"n" meyhâne k"yâs eylemesin
255
1.
Ebr-i bahârd"r çemenin güldüren yüzün
Giryânl"g"m degil mi senin güldüren yüzün
2.
Hunîn ek im aksi verir tâb-" rûyuna
Sahbâ-y" nâbd"r dehenin güldüren yüzün
3.
Zahm-" nigâh-" â "k olur hüsne feyz-bah
Gülbûsedir o gülbedenin güldüren yüzün
4.
Va’d-i visâldir eden u âk-" âd-" merg
Hîrîn sanma Kühkenin güldüren yüzün
5.
Mefhûm-" çe m ü cân gibidir dinle pertevi
Ma’nâd"r Es’edâ suhan"n güldüren yüzün
256
1.
Sarsam o rûh-" mahz" Hudâ cân"m almadan
Çâk-" kabâ-y" ömr girîbân"m almadan
2.
Çün servi çîde dâmeni olsam bu gül enin
Dest-i hazan kû e-i dâmân"m almadan
3.
Ümmîd-vâr idim dah" cüz’î hayâtdan
Müjgân-" nâz" pençeli fermân"m almadan
4.
Ref’-i gubâr-" hât"r et ey mâhtâb-" nâz
Seyl-i siri k hâne-i vîrân"m almadan
5.
Kat’-" yed etmez idi o Yûsufdan ârzû
Cândan bana azîz olan ihvân"m almadan
6.
Nû -" lebin hayâl ile Hîrîn-hâb idim
Zenbûr-" fikr-i firkati dört yan"m almadan
7.
Nezzâre-i cemâline var idi bir ramak
Derd ü gam" bir rütbede dermân"m almadan
8.
Ne zülfe ânedir ne o ebrûya vesmedir
Bilmem ne buldum âh-" perî ân"m almadan
9.
Mümtâz idi h"redle Felâtûnu Kays’dan
Halk" cihân" hükmüne sultân"m almadan
10.
Gâlib cevâbd"r bu hülâsaya kim demi
Emsem o la’l-i nâb" Hudâ cân"m almadan
257
1.
Hançerin eyledi der-kabza-i zûr-" idmân
Âb-" ya’kût-fe ân etmededir sanma ki kan
2.
Jâlenin gül ene bahs etdigi âb ü tâb"n
Vasf"n" hâme-i elmâsla yazsam âyân
3.
Hîç tefâvüt bulamam öyle gelir hât"r"ma
Tîg-i gamzeyle berâber hele tîr-i müjgân
4.
Al tûti gibi pür-dâmen-i sahrâ lâle
Gül ene bâl-i hümâ sâye-s"fât dü dü hemân
5.
G"bta-i âte -i Tûr oldu çerâgân meger
Eyleyen berk-i tecelli-i Hudâd"r cevelân
6.
Tâbdan âyîne-i cûyda Gâlib görünür
Lâleler peyker-i hur îd ile hep yân-be-yân
258
1.
Alan tiryâk-" vals"n bûyunu zülf-i mu’anberden
Çekinmez zahm-" tîg-i gamzeden ef’î vü hançerden
2.
Hifâ-y" sadr-" bülbül hep nesîm-i haste-dildendir
Safâ-y" hat"r-" gülzâr" sorma saI esenlerden
3.
Tabâyi’ muhtelifdir ri te-i feyz-i ilâhîde
Pür olmaz sâgar-" mey çe me-sâr-" âb-" gevherden
4.
O meh nev-reste ebced-hân h" m ü nâzükün etfâl
Okurdu vasf-" müjgân"n bak"p dersine ezberden
5.
Sebük-ruhân bilip surâh-i nây" revzen-i vahdet
Crak ü Isfahân" seyr ederler râh-" dîgerden
6.
Olur erbâb-" ta’n"n fitne-i Ye’cûcuna hâil
Degil kemter hemân fikr-i metîn Sedd-i Sikenderden
7.
Bu i’r-i sâf-rengîn tarh"na Gâlib sezâ el-hak
Desen her heftidir subh-" bahâr-" rûy-" dilberden
259
1.
Ald"m metâ-" hasreti pâzâr-" ye’sden
Sûd u ziyân"m olmad" hiç kâr-" ye’sden
2.
Bu rûzedâr-" hâhi -i ümmîd idim dah"
Seyr olmasayd" nimete iftâr-" ye’sden
3.
Kâ âne-i murâd"m pür-zîver eyledim
Nak u Nigâr-" dîde-i hûnbâr-" ye’sden
4.
Âk"l husûl-" hüsnü kabûl eylemez taleb
Îmân-" nâ-ümîdi vü ikrâr-" ye’sden
5.
Ey dil eger ki mâ’il isen izzü câha sen
Feyz iste var himmet-i bîzâr-" ye’sden
6.
Fark olmaz oldu keff-zeden-i hâcegân-" asr
Dest-i füsûs u hayret-i bîmâr-" ye’sden
7.
Dil ki verinde Gâlib odur âh-" kâm-bah
Etmem karâr hükm-i cihândâr-" ye’sden
260
1.
Geldi cevher tîg-i âte -bâr"na âyîneden
Hat yaz"ld" cünbi ü etvâr"na âyîneden
2.
Hîç tâbîb-i cân olur mu öyle cellâd-" nigâh
Türbesi var dîde-i bîmâr"na âyîneden
3.
Kasd" rûy-" dil degil telkîn-i hayretdir bana
Sâf ma’nâ vermi im güftâr"na âyîneden
4.
Çâh-" endî emde seyr et fitne-i Hârûtunu
Bir nazar k"l gamze-i sehhâr"na âyîneden
5.
Fikr-i tanzîr-i niyâz etmekdedir Gâlib meger
Tâb vermi sûret-i e ’âr"na âyîneden
261
1.
Peyâm-" hatt-" dilber kâkül-i pürçînden gelsin
Hemîm-i sünbül-i Rûm" bana tâ Çînden gelsin
2.
Dimâg"n telh eder ehd-i nasîhat çünkü Ferhâd"n
Mezâk" üzre sohbet sûret-i Hîrîn’den gelsin
3.
Ç"k"p vus’imdan olsun "zt"râb"m öyle sârî kim
Sadâ-y" âh kûy-" vâdî-i temkînden gelsin
4.
Beni ol gül ederse erm-sâr-" manî-i rengîn
Siri k imdâd-" çe me tâ dil-i hûnînden gelsin
5.
Nesîm-i gül en-i e âr dahl-i bî-mahaldendir
Tarâvet bâg-" tab’a rahne-i gülçînden gelsin
6.
Dürüst olsun meyân-" sâf gevherlerle mi’yâr"m
Bana gerd-i kesâd" hât"r-" pür-kînden gelsin
7.
Pesend-i i’rini matlûb eden Gâlib Sitânbûlda
Zemîn-i ki ver-i Bagdâd ü yâ Mardinden gelsin
262
1.
Harîm-i sîne sünbülzârd"r çe m-i kebûd"ndan
Belâ-y" âsümân bîzârd"r çe m-i kebûdundan
2.
O rütbe nâz-perved-i vatanken imdi fîrûze
Beyâbân-" merg-i istihkârd"r çe m-i kebûdundan
3.
Eden îrâze-bend eczâ-y" hüsnü ebruvând"r hep
Hat" bir levha-i jengârd"r çe m-i kebûdundan
4.
Alur nâm-" merâm-" a k" elbet çehre-i zerdim
Nigîn-i lâciverdi kârd"r çe m-i kebûdundan
5.
Hevâyi olduIundan me reb-i erbâb-" dil ekser
Dü didem ebr-i deryâ-bârd"r çe m-i kebûdundan
6.
Nigâh-" çe mi â ûb-" firengistân-" hüsn olmu
Mesîhalar dah" bîmârd"r çe m-i kebûdundan
7.
Pür oldu cübbe vü destâr" imdi zerk-pû ân"n
Kimi mest ü kimi humârd"r çe m-i kebûdundan
8.
Gül-i nîlüfer ü hur îd-ve gülzâr-" hüsnünde
Peresti -dâde-i ruhsârd"r çe m-i kebûdundan
9.
Kalem deryûze manâya k"lm" nîl-i engü tün
Meger Gâlib medîh-i âsârd"r çe m-i kebûd"ndan
263
1.
Nümâyân dûd-" fitne sûy-" hatt-" mü k-sûdundan
Felek bîdâd için destûr alur çe m-i kebûdundan
2.
Rumûzât-" dehenden hurde-bin-i zâr olan hât"r
Cihân"n hîç tenk olmaz gam-" bûd u nebûdundan
3.
Sabâ-ve u’le vü gülberkle hem reng-i ülfetdir
Geçenler bûy-" gülden bülbülün mevc-i sürûdundan
4.
Rüsûm-" âdemiyet lây"k-" avf olmad"r yohsa
Ne hâs"l cennetin mahzûr olan zevk-i hulûdundan
5.
Sak"n revzen-ve olma mihr ile rû en-nazar Gâlib
Zebân-" em’-i kalbin söylesin nûr-" uhûdundan
264
1.
Gerdenin mînâ-y" subh-" a k" eb-gûn eylesin
Reng-i rûyun sâgar u sahbây" dil-hûn eylesin
2.
Âl ile afyôn-" hâlin ne ’e-rîz et sâgara
Kim habâb" çatlad"p keyfin diger-gûn eylesin
3.
H"rz-" când"r nüsha-i a k"n çü te’sîr eylemez
Gamze îkâz-" fiten yâ çe m-i efsûn eylesin
4.
Söz ç"kar m" s"rr-" dendân ü dehân-" tenkden
Vasf"n"n her nüktesinin tâ dürr-i meknûn eylesin
5.
Es’edâ mehdinde zincir eyle târ-" zülfünün
Pîç ü tâb-" kâkülü Leylây" Mecnûn eylesin
265
1.
Oldu gümreh dil çerâI-" tâli’-i bed-kî den
Yol bulunmaz âlem-i endî eye te vî den
2.
Eyle pür reng-i tebessüm gonce-i la’l-i lebin
Ey sabâ bir tâze güftâr aç bahâr-" î den
3.
Dûzah-" hicrânda seyretmek bahâr-" vuslat"
Hîç baîd olmaz efendim tab’-" dûr-endî eden
4.
Surh-rûy-i haclet eyler hançer-i hâbîdeni
Olma gâfil hûn-" çe m-i â "k-" dil-rî den
5.
Hâme-ve ba "m fedâ etsem de Gâlib eylemem
Kat’ss-" hâhi mânî-i na-güfteti teftî den
266
1.
Yagmaya verdi sabr"m" bir bî-amân amân
Oldu hevâ-y" a k ile hâlim yaman amân
2.
U âk" cümle kâfir elinden halâs eder
Çözseydi bend-i zülfünü bir müslümân amân
3.
Sînemde zanneder o perî gerçi tîrini
Tâ safha-i dilimde bulur bî-gümân
4.
Bir vakt olur ki ana efendim utanas"n
Etme bu cevri bedene sen her zamân amân
5.
Hayfâ ki geldi nevbet-i tîg-i tegâfülü
El çekdi hançerinden o ka " kemân amân
6.
Gû -" felekde nagmelerin sûz-nâk olur
Gâlib mahabbet âte ine yan hemân amân
267
1.
Ger gonce-i ra’nâ ruhuna olmasa meftûn
Olmazd" iki vech ile sîmâs" dîger-gûn
2.
Bâzîçe-i etfâl-i debistân-" derûna
Bir murg-" kafesdir hum-" hikmetde Felâtûn
3.
Zencîri olur rûz-" cezâ mevce-i âte
Dilbeste-i öhretse eger a k ile Mecnûn
4.
Keyfinden an"n dâne-i hardal doyamazlar
Hâli görünür rindlere ne ’e-i afyôn
5.
Boy gösterecek tab’"ma dîvân-" hünerde
Bîhûde durur mu bu kadar m"srâ’-" mevzûn
6.
Gâlib nitekim ukde-i dildir u’arâya
Var köhne zemînde yine tohm-" gül-i mazmûn
268
1.
Zülfüm dü er âte lere vech-i hasenimden
Sünbüllerin â ûfte olur nesterenimden
2.
Hô âlem-i envâr-" tecellî-i cemâlim
Hur îd gelen ar a gider encümenimden
3.
Âyîne-i sînem de bu havf ile nihând"r
Hayretde kal"b gamze-i hât"r- ikenimden
4.
Yokdan sana ihsând"r ey â "k-" nâ-kâm
Hep bûseye say hande-i nâz" dehenimden
5.
Hem hüsnümü hem tab’"m" mü ’ir gazelimdir
Gâlib senin olsun bu zekât-" suhanimden
269
1.
Al giymi yine ol nahl-i revân nolsun bu
Alm" etrâf"n" gülbâng- ke ân nolsun bu
2.
Mâh-" gül-câme midir kâfile-i ne ’e midir
Doldu hû hû ile gülzâr-" cihân nolsun bu
3.
Hun-çekân eyleyedek gonce-i nezzâremizi
Geçdi ol u’le-i pervâne-fe ân nolsun bu
4.
Sünbül-i hat gibi bir bûy zuhûr eyledi âh
Ûd-" tevdi’ midir söyle amân nolsun bu
5.
Anber-i hâl yakîn dü mü o yâkût lebe
Yan"yor âte e pervâne-i cân nolsun bu
6.
Hafak-" câmeden ol hançer-i elmâs-ni ân
Tîg-i hur îd-ve eyler leme’ân nolsun bu
7.
Çîn çîn itse o büt ejder-i zülf-i siyehin
Nâf-" âhûya dolar havf ile kan nolsun bu
8.
Pertev-i Hemsde emsiyye-i gül mü Gâlib
Gül-be- eker mi bu rengîn beyân nolsun bu
9.
Mü k-i Rûmî gibi ta’bîr-i abîrin ey kilk
Hâk-" Monlâya m" oldun güzerân nolsun bu
10.
Nükhet-i zülf-i suhan k"ld" dimâg"m yaIma
Meded ey Hazret-i Attâr amân n’olsun bu
270
1.
Ruh degil pertev-i envâr-" tebessümdür bu
Leb degil gevher-i nâ-yâb-" tekellümdür bu
2.
Zülf zann eyleme zîrâ ki hakîm-i mutlak
T"ynet-i mü kile cân verdigi kejdümdür bu
3.
Tîr-i âh u erer-i hasret ü bârân-" belâ
Gûyiyâ bizden o gaddâra tazallümdür bu
4.
Nafhe-i sûr degil nagme-i Mansûr degil
Sâz-" u âka âgâz-" terennümdür bu
5.
Zîr-i hatda dedi hâline rasad-bîn-i hayâl
Chtirâk eyledi bir gecede encümdür bu
6.
Hastas"n kâfir edip hasretile öldürmek
Dîn-i hûbânda meger ayn-" tarahhümdür bu
7.
Makta’"m âlem-i pür- ûr ise Gâlib ne aceb
Ki ver-i âh-" Zuhal târem-i heftümdür bu
271
1.
Hat degil rîze-i bûy-" hô -" sünbüldür
Leb degil mevce-i reng-i tarab-" müldür bu
2.
Sâye-i zülfüne medd-i nigeh-i tâze dü er
San"r"m anber-i deyâ-y" tahayyüldür bu
3.
Herer-i hasret olur ebnem-i erm-i gülzâr
Hu’le-i hüsn desem hûn-" dil-i güldür bu
4.
Ne ’e-i nâz degil serhô î-i hâb degil
Nergis-i ûhundaki bûy-" tegâfüldür
5.
Kasr-" Firdevs-i muallâ-y" suhandan Gâlib
Bâg-" endi eye sad pâye tenezzüldür bu
272
1.
Ger o cellâd-" tegâfülden edersen cüst ü cû
Gamzesi zahm-" derûna â inâ bîgâne-hû
2.
Nokta-i hâli sad-ender-sad ruh-" sad-bergde
Eylemi yüz sun’ile an" be-vefk-i ârzû
3.
Eyler ü küfte dili lebler benef -i bûseyi
Mevsim-i hatd"r ana evvel bahâr-" reng ü bû
4.
Hebnem-i erm-i nigâr-" gül-rûh-" hûy-gerdeden
Çe m-i mahmûrân-" a ka hûb-terdir âb-rû
5.
Gül en-i ikbâli eyler hâk-sarân terbiyet
Feyz bah -" sâgar-" zerrîndir hâk-i sebû
6.
Eyleyen fikri urûc-" târem-i rû en dili
Çün Mesîhâ çe me-i hur îdden als"n vuzû
7.
Dest-kâr-" kâbiliyyetdir kumâ -" ma’rifet
Kârgâh-" kal"b-" insân anâs"r çâr-sû
8.
Halka-i bezme zebân-" em’ olup mürg-i kafes
Bî-sadâ-y" a k olur rû en-beyân-" güft ü gû
9.
Girye-i telh-i mahabbetle olur demsâz-" gam
Ney eker-ve hâme-i Gâlib degil îrîn gelû
273
1.
Kemâl-i zât"n"n na’t" an"lmaz yâ Resûlellâh
Kal"r levh ü kalem mislin yaz"lmaz yâ Resûlellâh
2.
Senin mehdinde irket eylersem Mevlâyâ ma’zûrum
Bu babda cürm ü isyâna bak"lmaz yâ Resûlellâh
3.
Ne hâk"m ben ki nâ- üste kalam deryâ-y" cûdunda
Habâb-" nüh-felek hîçe say"lmaz yâ Resûllellâh
4.
Hafak-ve her ki dâg-" âte în-" a k"n" açmaz
Gül-i maksûdu billâh aç"lmaz yâ Resûlellâh
5.
Gûbar-" âsitân"n" pertevinden âb olan hât"r
Furûg-" pençe-i mihre kap"lmaz yâ Resûlellâh
6.
Ümîd oldur ki Gâlib çâker-i evlâd ü âl"nd"r
Gürûh-" ehl-i husrâna kat"lmaz yâ Resûlellâh
274
1.
Semîr-i meclis-i ülfet bize bir esmer olâ
Safâ-y" sînesi mir’ât ile berâber ola
2.
Dah" ziyâdeye yokdur tahammülü bezmin
Mey ola mutrîb ola tut ki bir de dilber ola
3.
Sitemke ân"n" gûyende cem’ eden âfet
H"sâb eder mi aceb bir gün ola Mah er ola
4.
Miyân-" bendini seyr eyledim o serv-kaddin
Ne belli belki der-âgû u da müyesser ola
5.
B"rak riyâ revî in merd odur ki âlemde
Kü âde-me reb ola rind ola kalender ola
6.
Nigeh o mehve e küstâh-vâr edip cür’et
Zülâl-i la’lini nû etmi âfiyetler ola
7.
Hikeste-beste bu nazm-" hakîrimiz Gâlib
Vesîle-i nazar-" iltifât-" dâver ola
8.
Cenâb-" Râ id Efendi reîs-i yektâ kim
O kayda dü mü Utârîd derinde çâker ola
9.
Mevâhib-i ezelîdir mekârim-i hulku
Felek nedir ki bu fazl u kemâle masdar ola
10.
Bu hüsnü sîti tecâvüz muhâldir ammâ
Hudâdan isteriz an" ki dah" e her ola
11.
Ki yanî dâim olup mesned-i ref’îinde
Hezâr hayr ile evsâf" sebt-i defter ola
275
1.
Hu’le-i ruhsâr" gör sîmâb gelsin çe mine
Gül arak nû eyle kim tîzâb gelsin çe mine
2.
Sâye-i baht-" siyehden mevc-i hatt" k"l hayâl
Hind-i sevdâ seyrin et sebz-i âb gelsin çe mine
3.
Nûr-" bark-" ne ’e-ve geçdikçe ol gülgûn kabâ
Âte -i sahbây" gör hûnâb gelsin çe mine
4.
Çe me-i âyîneden ver âb o sünbül zülfe kim
Nûr-" hayret tûtiyâ-y" ahbâb gelsin çe mine
5.
Âlemi kendinde gör vah etle ülfet seyrin et
Saff-" müjgân halka-i ahbâb gelsin çe mine
6.
Öyle bir tûfân-" hasretde semender kim velî
Her erer bir gevher-i nâyab gelsin çe mine
7.
Köhne sahbâ-y" mekes hîz-i hayâlat" çekip
Halka-i mevc-i perî girdâb gelsin çe mine
8.
Müjdeler rûh-" Ne âtîdir diyen Gâlib sana
La’lini yâd et dür-i nâ-yâp gelsin çe mine
9.
Tâk-" ar -" sikke-i Monlâ’ya ol kandîl-i nûr
Günc-i ebrû kû e-i mihrâb gelsün çe mine
276
1.
Has eyledik müjde-i andelîbi lânemize
Nazarla âte -i gül dü dü â iyânemize
2.
Çü kanl" ya a nigîhân-" la’ldir gözümüz
Nigâh-" murgunü seyr etdik âb ü dânemize
3.
Ne feyzdir bu ki ah am zühre-i pür- evk
Sebû -y" mâh ile geldi arâb-hânemize
4.
Çekildi perde-i zencîre târ" sâz"m"z"n
Nevâ-y" zevk ü gam âhengdir terânemize
5.
Çözülmüyor dil-i sad-pâremizden ukde-i nazm
Aceb ki zülf-i tahayyül dola d" ânemize
6.
Helâk olur ac"r"m t"fl-" e k-i hûn-âlûd
Sak"n ki girmesin ol ûhla miyânemize
7.
Vesîle hidmet-i hunkâr-i a kd"r Gâlib
Libâs-" fakr"m"za tavr-" Hevketânemize
277
1.
Besleyüp Meryem-i takdîr nefesden nefese
DoImada Isî-i tedbîr nefesden nefese
2.
NaIme-i pîr-i mugânla ba "m"z hô vâ’iz
Fark eder îve-i te’sîr nefesden nefese
3.
Derd-i dil sektesidir nâlesi mûsikâr"n
Olur âvâz-" gelû-gîr nefesden nefese
4.
A kda silsile-i zülf-i suhan Kaysa var"r
BaIlan"p halka-i zencîr nefesden nefese
5.
Etmede ehl-i ma’ârif perî-i manây"
Hî e-i lafzda tesîr nefesden nefese
6.
K"rmad"r matlab" ehl-i dili mânend-i habâb
Rûzgâr etse de ta’mîr nefesden nefese
7.
Etdi mânend-i ceres gû -" rebâb" pür- ûr
Kî -i neyden at"lan tîr nefesden nefese
8.
Bir iki harfe bakar birbirine tahvîle
Dem-i i ret dem-i em îr nefesden nefese
9.
Yâr"n âyînesi dildir dilin âyînesi yâr
Olmas"n âyîne tekdîr nefesden nefese
10.
Cki söz bir yere gelmekle bütün âfâk"
Feth eder subh-" cihân-gîr nefesden nefese
11.
Mevlevî zümresinin nak -" semâ’" Gâlib
Bestedir tâ-be dem-i pîr nefesden nefese
278
1.
Görünür sûret-i cânân gönülden gönüle
Geçer âyîneye mühmân gönülden gönüle
2.
Safha-i sîneni âmâde-i feyz-i nefes et
Nak ola mihr-i Süleymân gönülden gönüle
3.
Kândan dürce gelip gevher-i manâ durmaz
Seyr eder tâb-" nigîndân gönülden gönüle
4.
Nak -" Çîni olur âyîne-i Rûmîde ayân
Aça gör revzene-i cân gönülden gönüle
5.
Almada vermede mir’ât-" mukâbil gibidir
Ke f olur s"rr-" azîzân gönülden gönüle
6.
Bir midir mey hum-" sâgarda leb-i sâkîde
Fark eder ne ’e-i irfân gönülden gönüle
7.
T"fl-" m"srâlar"d"r san gazel-i yek-saddan
 inâl"kdad"r ihvân gönülden gönüle
8.
Fehm et engü t-i i âret gibi Gâlib neyler
Gösterir râh-" nümâyan gönülden gönüle
9.
Dürr-i manâ-y" çeküp ri teye Sultân Veled
Dizdi bir subha-i mercân gönülden gönüle
279
1.
Gonce-i a k"z ki bu hur îd ebnemdir bize
Gevher-i evkiz ki bahr-" bî-gerân nemdir bize
2.
Gerçi hâk"z rûzgâr-" gamda âte -me rebiz
Feyz-bahs-" bâg-" dil e k-i dem-â-demdir bize
3.
Biz sadef-ve eyledik âyîne-i tab’" celî
 inâ-y" hayretiz vehdet müsellemdir bize
4.
Zahm-" em îr-i nigâh-" merhametden hastay"z
Hançer-i elmâs zehr-alûd-merhemdir bize
5.
Rüstemiz Hehnâme-i icâze verdik sûreti
Hâme-i câdû meger esb-i mutalsamd"r bize
6.
Peyrev oldum ben de Gâlib vâlid-i zî- ân"ma
Küm duâ vü medhi hem farz u hem elzemdir bize
7.
Mustafâ nâm u Re îd ü mür id-i üstâd-" küll
Her nigâh-" himmeti iksîr-i a’zamd"r bize
8.
Fark"m"zda sâyesin Allâh memdûd eylesin
Âlem ancak zât-" vâlâs"yla âlemdir bize
280
1.
BaIlan"p zülfünde bozdum ahdi de peymân" da
Çe mini gördüm unutdum derdi de dermân" da
2.
Ey hô ol mest-i mahabbet kim humâr-" a kdan
Bir kadeh meyle degi mi küfrü de îmân" da
3.
Merd-i bî-kayda belâ-ke likdedir ârâm-" dil
Yohsa çokdan terk ederdim cân" da cânân" da
4.
Bende-i pîr-i harâbat"m ki yokdur sikleti
Zâhid-i zerrâk"n olsun ilmi de irfân" da
5.
Âte -i cân-sûz-" dil fikr-i dehân-" dil-rübâ
 "k"n mâlûmudur peydâs" da pinhân" da
6.
Çünki derd ehline hep bîgânelerdir çâre ne
Sen dahi yâd etme Gâlib sabr" da sâmân" da
281
1.
Hayf ol gonce gülün bah i -i âhânesine
Beyza-i berk dü e bülbülün lânesine
2.
Hî e-i tab’" ikest olmadan ehl-i suhan"n
UIramaz mani-i bîgâne peri-hânesine
3.
YoIuken gamze-i cellâddan ümmîd-i halâs
Nigeh-i mestin aceb gâret ü yagmâ nesine
4.
Bîm-i fitneyle kazâ t"fl siri kin her eb
Avutunca ne füsûnlar katar efsânesine
5.
Kanla doldurdu yine sâkî-i devrân gönlüm
Gevher-â âm oluyor k"rd"g" peymânesine
6.
Hele öldürsün o eh eyleme ekvâ Gâlib
Âk"bet nâdim olur va’z-" dilîrânesine
282
1.
Reng-i ruhun eyler gül-i pür-jâle piyâle
Herbetleyüp âle
Fevvâre midir gevher-i seyyâle piyâle
Hayrân"m o hâle
2.
Raks etse o mehpâre aç"p kâkülü fistân
Ber me reb-i mestân
Chdâs ederek u’le-i cevvâle piyâle
Nûr eyler îsâle
3.
A k olsun o mahmûra ki hûnâbe-i dîde
Zehr ede çekîde
Laht-" ciIerinden suna pergâle piyâle
Kand"kça cemâle
4.
Lây"k m" bu kim bezm-i tarabda tek ü tenhâ
Bî-kayd u muhâbâ
Hems-i meye endâm"n ede hâle piyâle
Âgû una ala
5.
Duht-" rezîn erbâb-" degildir bize versin
Davâ-y" çevirsin
Nevbet gelicek zâhid-i muhtâle piyâle
Ba- art ü kâle
6.
Ol dilber-i Ke mîrin içip a k"na sebz âb
Hevk eyleye gark-âb
Bezmi ede çün sâhil-i Bengâle piyâle
Her cins-i kemâle
7.
Gâlib eser-i ne ’e-i âkir mi degildir
Zâhir mi degildir
Bu tâze zemînden ç"ka çün lâle piyâle
Gülzâr-" hayâle
283
1.
Çekildi dîv-i gam zencîre zencîr-i cünûnumla
Hat-" âzâdî-i hecrim yaz"ld" kendi hûnumla
2.
Heb-i târîk-i gamda açd"lar mektûb-" âmâlim
Zuhûrumdan tefâvüt bulmad"m hayfâ bütûnumla
3.
Ferâgat yok bana pest ü bülend-i nâleden bir dem
Gehî ol âh" âlî-menk"bet ki baht-" dûnumla
4.
N’ola bin sûret-i dâI olsa peyda levh-i sînemde
Ki fânûs-" hayâle dönmü üm sûz-" derûnuma
5.
Görünmez vaz’-" hem-vâr-" felek Gâlib-dil-i zâra
MeIer kim tâli’im ber-aks ola rey-i nigûnumla
284
1.
Mâh-ve mihr-i ruhun evkine yand"m bu gece
Hu’le-efrûz olarak çarh" doland"m bu gece
2.
Çe m-i sevdâzedeye e kim edip hûn-" afak
Rengine âm-" gam"n ben de boyand"m bu gece
3.
Mâhtâb eyledim âyîne-i baht-" siyehi
Tîg-i hâbide-i gamzen-ve uyand"m bu gece
4.
Bâm-gâh-" felekde ç"kd" sütûn-" âh"m
Hasm-" çarh"n di ine hayli dayand"m bu gece
5.
Heb-i târ ü ser-i zülf ü gam-" sevdâ Gâlib
Hâl-i Mecnûn-" siyeh-rûz" çok and"m bu gece
285
1.
Görünce u’le-i rûyunda dûd pervâne
Yanard" nâr-" gama hem-çû ûd pervâne
2.
Gerekdir encümen-i a ka bi-dilân-" hamû
O bezme bülbül-i âte -sürûd pervâne
3.
K"lup zebâne-i em’i piyâle-i sahbâ
Eder mahabbete bezl-i vücûd pervâne
4.
FürûI-" berk-" tecellîye hasr eden nazar"n
Misâl-i merdüm-i çe m-i ühûd pervâne
5.
Harîr-i u’leye tebdîl edip libâs-" teni
Fenâda anlad" zevk-i hulûd pervâne
6.
Bedîd gerdi -i germinde halka-i tevhîd
Çeker sabâha dek ism-i Vedûd pervâne
7.
Bilen uzak dola "r âte -i mahabetden
Kim etdi kendüyü Gâlib çi sûd pervâne
286
1.
AIlama ey bülbül-i dîvâne Allâh a k"na
Merhamet k"l haste-i hicrâne Allâh a k"na
2.
Oyma baIr"m oyma ey eh gamze-i hûn-rîzine
Girme ol bed-mest için sen kana Allâh a k"na
3.
Bâri sen ey âh-" hasret satr-" mektûb-" gam ol
Tesliyet ver ol gül-i handâne Allâh a k"na
4.
Csm-i nûru gün gibi söyler muammâ-y" cemâl
Bakma rûy-" yâra küstâhâne Allâh a k"na
5.
Rû en et çe m-i çerâg-" cân u dil bulsun safâ
Zulmet içre kalmas"n pervâne Allâh a k"na
6.
Dâsitân-" a k" itmâm eyle ey meddâh-" kilk
Böyle pür-gam kalmas"n efsâne Allâh a k"na
7.
Pertev-i Ru en-zamîre eyle Gâlib peyrevi
Vâs"l olsun em’ine pervâne Allâh a k"na
287
1.
Geçdi zahm-" tîr-i hecrin tâ dil-i nâ- âd"ma
Merhamet ey gamze-i câdû yeti imdâd"ma
2.
Öyle bî-hû eyledin âzâr ile kim tab’"m"
Gelmez oldu bir dah" lutf-" kelâm"n yâd"ma
3.
Bî-muhâbâ eylerim ben ge t-i sahrâ-y" cünûn
Rahmet olsun milk-i a k vakf eden ecdâd"ma
4.
Ol çerâI-" lâle-i derdim bu gülzâr içre kim
 iyând"r sîne murg-" dâg-" mâderzâd"ma
5.
Mekteb-i erm ü edebde olmu um sâhib-sebak
Ögredirdim dersimi her fende ben üstâd"ma
6.
Perçemin göster perî ân eyle hâl-i zâr"n"
Gelmesin lutf eyle sultân"m halel mu’tâd"ma
7
Meclis-i ehl-i suhanda yek kalemdir bu gazel
Es’edâ söz var m" hüsn- i tab’ u isti’dâd"ma
288
1.
Bakan rengîn nigehler girye-i hûnin-i mestâna
Görüp tohm-" gül-i i ret demi ler katre-i kâna
2.
O rütbe Rû en et em’-i nigâh"n nûr-" ma’nîden
Ki olsun dîde-i ehl-i basîret ana pervâne
3.
Meger ebnem yerine hûn-" e k-i çe m-i hur îdin
Dü er sîb-i zenehdân üzre ol yâkût-" rummâna
4.
Olaldan cilve-gâh-" âh-" hüsn ü künc-i istignâ
Sarây-" a k mâmur u dil-i bî-tâb-" vîrâne
5.
Diyâr-" âlem-i endî eyi çok cüst cû k"ld"m
Olunca â inâ elfâz"ma manî-i bîgâne
6.
Ol feyzi eyler i râb Es’ad"n bu tarz-" güftâr"
Ki k"lm" âhid-i maksûdu sâkî bezm-i irfâna
289
1.
Sünbül-i zülfü dökülmü nergis-i câdûs"na
Ejder-i s"hriyle zincir eylemi âhûsuna
2.
Çe m-i hâb-âlûde-i baht-" siyâh"md"r benim
Bak riyâz-" hayretin berk-" gül ü ebbûs"na
3.
Rüstem-i resm-i sitemdir doIrusu ammâ yine
Cânlar kurbân o hûn-rîzin kemân ebrûs"na
4.
M"srâ-" mevzûn-" âh"n gül gibi mazmûnlar"
Nev-nihâl-i hüsnünün deImez mi eftâlûsuna
5.
Bî-haberdir dûzah-" hecrindeki âlâmdan
Mihr-i mah erdir diyenler âr"z-" dil-cûsuna
6.
Kâkülü her dem peyâm-" hatt"n eylermi su’âl
Fitne f"rsat-yâb olup geldikçe dâmen-bûsuna
7.
Biz sevâd-" a k" Gâlib eyledik Leylîsitân
Kays hayrand"r an"n âhûsuna tîhûsuna
290
1.
Ey bâde-i nâz" reng-i u’le
Devrinde nihân direng-i u’le
2.
Hatt-" leb-i la’linin meâli
Hep ma’nâ-i sulh ü ceng-i u’le
3.
Hehbâz-" nigâh-" nâza gûyâ
Tîg-i gazab" çeleng-i u’le
4.
Yâkût-" lebi arâb-" nâba
Hô -âfet-i ûh u eng-i u’le
5.
Gâlib ne var ol izâr-" hattdan
Dûd olmaya çünki teng-i u’le
291
1.
Kâfir olay"m zülfü siyehkâra degilse
Çe m-i eger îmân" gibi kara degilse
2.
Zünnâr"m ola sübha-i mercân-" siri kin
Laht-" cigerim zahm ile sad-pâre degilse
3.
Bir kerre de mir’ât-" dil-i zâra nigâh et
Ey mâh eger ragbetin agyâra degilse
4.
Hasretde koma çe mimizi la’l-i lebinden
Yek-pâre o mey gamze-i mey-hâre degilse
5.
Hur îd niçin târ-" uâ’"n remed eyler
Ger hatt-" ruhun dü men-i nezzâra degilse
6.
Nevmîd olurum Gâlib-i serke teden elbet
Ümmîdi eger Hazret-i Hünkâra degilse
292
1.
Egri nigâh etme sak"n keç-nümâlara
Bak tîg"n i’tibâr"na doIru asâlara
2.
Ey eyh sûret içre degildir kemâl ü hâl
Hâcet ne bu imâme vü âl ü ridâlara
3.
Rindâna pîr-i meygedenin feyzi a kd"r
Elbet humun tere ühu meydir inâlara
4.
Pür-pîç-tâb perçem ü destâr ber taraf
Eyâ sebeb nedir bu peri ân edâlara
5.
Arz et o çe m-i meste hemân güft ü gûlar"n
Tevcîh-i sohbet edemesin nâ-sezâlara
6.
Tazîr edince La’lî-i hô -gûyu Es’edâ
Hîrîn-suhan bu gûne gerek nev-edâlara
293
1.
Serâser dâg cismim sînem âte âh var dilde
Bilinmez n’idigi bir illet-icângâh var dilde
2.
Cünûn iklîminin yektâs" akl"n kâr-fermâs"
Ana sultân-" a k "tlâk olur bir âh var dilde
3.
Gezüp dünyâlar" gam le keri tenk etmesin cây"n
Fezâ-y" vüs’ derler bir ni îmengâh var dilde
4.
Nice gümge te olmaz sâlikân-" de t-i vah et kim
Serâ-y" âlem-i gayba ç"kar eh-râh var dilde
5.
Ne var rûz u ebim yek-renk olursa berg-i âh"mdan
Fürûgundan güne bir zerre olmaz mâh var dilde
6.
Dimâg"m lezzet alm" erbet-i ehd-i kanâ’atdan
Nevâl-i lutf u cam-" î den ikrâh var dilde
7.
Vukûfum yok bu rütbe hâhi in hayrân"y"m Gâlib
Gönülden de nihân bir matlab-" dil-hâh var dilde
294
1.
O bâlâ-kad aceb serv-i h"râmân oldu gitdikçe
K"yâmet kopdu pek â ûb-" devrân oldu gitdikçe
2.
Gel ey bîgâne-me reb gitme semt-i cevre insâf et
Firâk"nla benim hâlim perî ân oldu gitdikçe
3.
Ümîd-i katre-i cûd u kerem der-kârd"r derken
Var"p cûy-" katre re k-i ummân oldu gitdikçe
4.
O meh kald"rd" dest-i merhabây" bizden el çekdi
Uyup agyâra â "kdan girîzân oldu gitdikçe
5.
Dü üp Ferhâd Kays"n isrine râh-" mahabbetde
Gönül gümge te-i kûh ü beyâbân oldu gitdikçe
6.
Ya mahz-" dâd-" Hak yâ himmet-i ahbâbd"r bilmem
Ki Gâlib sözlerin mahsûd-i akrân oldu gitdikçe
295
1.
O mehin talat-" dîdârlar"na mâ â’a’llâh
Ebrûvân ü ruh ü ruhsâr"na mâ â’a’llâh
2.
Bârekellâh hat-" sebz-i letâfet-bah â
Levha-i rûy-" pür-envâr"na mâ â’a’llâh
3.
Hüsn-i cevlân"na tahsîn semend-i nâz"n
Cilve vü cünbi -i reftâr"na mâ â’a’llâh
4.
Çe m-i bed-vâr siyeh nergis-i mahmûrundan
Fitne-i gamze-i sehhâr"na mâ â’a’llâh
5.
Hele ma’mûrluIun gördü harâbât"n dil
Der ü dervâze-i dîvâr"na mâ â’a’llâh
6.
Eylemi ol sanemi Mâni-i fikrim tasvîr
Eser-i hâme-i pür-kâr"na mâ â’ a’llâh
7.
Gâliba k"ld" nazar âhid-i hüsn-i takrîr
Sâfî-i sûret-i e ’âr"na mâ â’allâh
296
1.
Her zilletin elbetde bir izzet var içinde
Seyr et çeh-i Ken’ân" ne devlet var içinde
2.
Hep cân at"yor halk fenâ mülküne ammâ
Bir hârice ç"kmaz ki ne halet var içinde
3.
Mazlûma olur keyfer-i bed-hûyi-i zâlim
Cklîm-i gam"n ba ka bir âdet var içinde
4.
Sen akla uyup gezme Felâtûn dah" bilmez
Humhâne-i dehrin nice hikmet var içinde
5.
Pek dar yeridir s"rr-" dehen sohbet-i a k"n
Yok yok bütün esrâra i âret var içinde
6.
Çâk eyleyemem sînemi her dilbere zîrâ
Sultân"ma âid bir emânet var içinde
7.
Etmi yine Gâlib kudemâ tavr"n" der-pî
E ’âr"n"n âsâr-" hakîkat var içinde
297
1.
Çe mimde akan katrelerim kan aras"nda
Çün jâle-i dürdür gül ü mercân aras"nda
2.
Tâ nesh edicek hükmünü hat hâtem-i la’lin
Çok cilve geçer mûr u Süleymân aras"nda
3.
Pür-hûnî-i pîrâhen-i Yûsufdan al evreng
Hem-reng-i mahabbet görün ihvân aras"nda
4.
Bir sohbet-i mihr imi an" subh eder îzâh
Îmân-" seher küfr-i ebistân aras"nda
5.
Nutkun yeter evlâd-" nefes olmaga Gâlib
Geç mesned-i endî eye yârân aras"nda
298
1.
Garaz"n hât"r-" bî-çâreye efkat degile
Bildik ey meh seni imden gerü hâcet degile
2.
Nola Mecnûn gibi rüsvâ-y" cihân oldumsa
Hehr-i a k içre bu i ler yeni âdet degile
3.
Dile âyâ ki hur îd-i kerem dogmaz m"
Subh-" matlab dah" ferdâ-y" k"yâmet degile
4.
Âdeme böyle cefâ lây"k-" Allâh olmaz
Ser-i kûyun sanemâ mûcib-i cennet degile
5.
Katl buyurursan"z ihyân"z olur sultân"m
 "ka cân fedâ etmesi minnet degile
6.
Gâlib üftâde vü im îr-i tegâfül elde
Hâlin arz eyler o maksûdu ikâyet degile
299
1.
La’lin arak-" ne ’emize gül- eker eyle
Bu hasret ile câm-" meyi derbeder eyle
2.
Ey gonce-i ra’nâ heves-i i’r-i ter eyle
Bu nutku gül-i kû e-i destâr-" ser eyle
3.
Ey murg-" semender var ise tâkat-" tâbi
Gel dâI gibi sîne-i pür-sûza yer eyle
4.
Tâb-âver-i em îr-i nigeh olma ne kâbil
Hâl-i dil-i nâlân"ma bir hô nazar eyle
5.
Ey zülf sak"n kû e-i ebrûda dola ma
Ol kâtil-i çâlâke tak"lma hazer eyle
6.
Ey tîr-i müje semt-i kazâdan m" gelirsin
Lutf et bana çe mimden an"n bir haber eyle
7.
Ebrûlar"n müjgân"na mihrâb-" namâz et
Hâl-i ruh-" Hindû-meni in secde-ber eyle
8.
Gâlib geceler em-ve ifnâ-y" vücûd et
Tâ kendüyi îsâl-i safâ-y" seher eyle
300
1.
Za’f"m"z hatt-" leb-i cânân-ve unvând"r bize
Mûr"z ammâ iltifât eden Süleymând"r bize
2.
Mülk-i hüsnünde süveydâm"z sevâd-" âmd"r
Yanî ol meh her gece hât"rda mihmând"r bize
3.
Rind-i bî-pervâlar"z hussâd"m"z çokdur eger
Tevbe etmi bâdeden derlerse bühtând"r bize
4.
Re ke hâcet yokdur olsak dah" me hur-" cihân
Hil’at-i vâlâ-y" öhret cism-i uryând"r bize
5.
Cândan a’lâ yokdur olsak dah" me hûr-" cihân
Mihr-i hüsnü u’le-tâb-" nûr-" îmând"r bize
6.
Bir çerâgân-" hakîkatdir ki dâg-" sînemiz
Bülbül ü pervâne etfâl-i debistând"r bize
7.
Fikr-i ruhsâriyle her bir katre hûn yâkût olup
Girye hem deryâ-y" âte hem gülistând"r bize
8.
Ehl-i dil kalm" d" vîrân-" sitem ammâ henüz
Rûzgâr ol vaz-" nâ-sâza pe îmând"r bize
9.
Rûh-" pâk-i hazret-i Monlâ-y" Gâlib k"ld" âd
Himdi vird-i rûz u eb sultân Selîm Hand"r bize
10.
Himmetin masrûf edip tecdîd-i dîn ü devlete
Kâr" hep lutf u inâyetdir hem ihsând"r bize
11.
El açup bâlâya mânend-i sadef hengâm-" feyz
Farz-" ayn olan duâda çe m-i giryând"r bize
301
1.
Nevâ-y" âh besdir hât"ra âheng gelmezse
Dem-i firkatdeki Yâ Hû yeter gülbank gelmezse
2.
Bilir rindân-" sâfî-dil ki sahba süzmemi sâkî
Beyaz-" perde-i bâdâm-" çe me renk gelmezse
3.
Hikest etmez humâr-" a k" ol r"tl-" girân-"mey
Bu nüh mînâ-y" gerdûn ile ger pâ-senk gelmezse
4.
Eder mümtâz-" ekdâr havâdis cevher-i zât"
Verir mi mir’ât-" fülâda küdûret jeng gelmezse
5.
Utan ey dil ki rüsvâ-y" mahabbet koymazsam ad"n
Arûs-" haclegâh-" erme senden reng gelmezse
6.
SoIuklukda girân-cânl"kda kâfirlikde her eyde
Füzûnterdir Ke i Tag"yla zâhid deng gelmezse
7.
Kemâl-i vus’at-i lutfiyle yârân-" suhan Gâlib
Buyursunlar hep bu tarh-" dil ku âya teng gelmezse
302
1.
Çekme gam dest-gîrdir Allâh
Kula nimennâsîrdir Âllâh
2.
Ye’sile kâmetin dûtâ etme
Kim muîn ü zahîrdir Âllâh
3.
Korkmaz"m âh u mîrden zîrâ
Hâlik ü âh ü mirdir Allâh
4.
Hazretinde küçük büyük yokdur
Mütekebbir-i kebîrdir Allâh
5.
Kendü lutf"yla abd-i bî-haberin
Her i inden hâbîrdir Allâh
6.
Mahz-" hakkiyet ile bî-illet
Lutfu kahra kadîirdir Allâh
7.
Kimse men edemez an" hâ â
Bî-vezîr ü mü îrdir Allâh
8.
Nigerân ol atâs"na Gâlib
Çekme gam dest-gîrdir Allâh
303
1.
La’lin olunca gonca-i tarf-i külâh-" ney
Bir nev-bahâra ne ’e verir bûy-" âh-" ney
2.
Çe m-i ümîdi nagme-i rengîne kasr edip
Peyvestedir o leblere medd-i nigâh-" mey
3.
Fânûs-" nev-zuhûru degil em’-i âh"n ol
A k âte iydi de te berk-" giyâh-" ney
4.
Bâlâ-y" em’ ü u’le-i âvâza nâz eder
Bir m"sra-" resâs" ile medd-i âh-" ney
5.
Seddeyleyip girîveleri bir dem et sülûk
Tevhîd-i s"rfa râst gelir dogru râh-" ney
6.
Envâr-" Mâh-" Nah ebîdir u’le-i sadâ
Ayn-" Alî’den ald" nazar çünki çâh-" ney
7.
Gavvâs-" feyzdir ki uzar mevc-i nâlede
Olmu kudûm sanki kedû-y" inâh-" ney
8.
S"rr-" güvâh-i dü-lebden edip suâl
Hak etdi hakk-" davi-i Mansûru âh-" ney
9.
Gâlib cenâb-" Hemsden alm" nefes meger
Erdi amûd-" subha dem-i sub gâh-" ney
10.
Mecrâ-y" feyz-i H"zr-" hidâyetdir ârife
Âb-" hayât künkü imi âhrâh-" ney
304
1.
Doldu murgân-" terennümle perî-hâne-i ney
Meh-i nev sand" leb-i ney-zenî dîvâne-i ney
2.
Dem durur saltanat-" M"sr-" hakîkatdan Kays
Yûsuf-" naImeye çâh olsa siyeh hâne-i ney
3.
Sihr-i Hârûtdan etmi dem-i Îsâ’ya rasad
Yerde gökde ne var olmad" bîgâne-i ney
4.
Bülbül-i naImeyi em’-i güle mûmlar ney-zen
Edecek gonce-i engü tünü pervâne-i ney
5.
Kâl"b-" Meryem olur hem-dem-iRûh-i Cibrîl
Gelse lafz-" kaleme manî-i bîgâne-i ney
6.
Etdi gülbânkla gül-pû bahâr-" e ki
Mevc-i hîz-i mey olup nâle-i mestâne-i ney
7.
Ne ’e-i feyz verip pertev-i subh-" enfâs
Doldu envâr-" sadâyile Hems-hâne-i ney
8.
Sîh-i te’sîri eder tâir-i Cibrîli kebâb
Âte în demle yan"p matbah-" mey-hâne-i ney
9.
Ne sayar kim bile seyyâre umâr-" tîrîn
Heft-dâg-" dilidir subha-i sad-dâne-i ney
10.
Çe m-i pür-hûndan al"r rengini gülzâr-" tarab
Dâglardan yara "r revzen-i kâ âne-i ney
11.
Herer-i âh saçar u’le-i endâm"ndan
Mûsikâr ola meger kimi yine pervâne-i ney
12.
Açamaz çe mim arak-nû -i siri k-i hayret
Dolmasa u’le-i âvâzile peymâne-i ney
13.
Nakl için gördügü tûfân-" gam" u âka
Göz göz etmi tenini bak pul-i vîrâne-i ney
14.
Burc ü bârûsu sanem hâne-i çarh-" edvâr
Yek-sütûn üzre iken cümle-i kâ âne-i ney
15.
Neyimi dinle dem-i hazret-i Monlâ Gâlib
Vard" mi’râca yak"n öhret-i efsâne-i ney
16.
Zemzem-i feyz-i sülûku ç"kar"r zemzemesi
S"r verir çâh-" Alî’den dem-i kutbâne-i ney
305
1.
Çünki Mesîh-i a kdan ald" nefes asâ-y" ney
Mürdeye bah -" cân ederdim çekip ejdehâ-y" ney
2.
Hây-" dehende Hûsuna hem-dem olup hüviyyetin
Âlem-i bi-hûdîdedir na’re-i Hudâ-y" ney
3.
Rûha olup bi-aynihî Ka’beye nâvdân-" zer
Zemzem-i feyz-i giryedir zemzeme-i nevâ-y" ney
4.
Kalbe i âret eyleyip söyledi beynel-isb"în
Nefy-i hevâ-y" nutk eder ehline nûn u yây-" ney
5.
Dûr-i enîd-i râz olan dah" dil-â inalara
Silsiletül-cereslenür velvele-i derây-" ney
6.
Eyle urûc-" çarh-" dil dinle kalem sarîrini
S"rr-" semâ-" sidredir nagme-i müntehâ-y" ney
7.
Minber-i ar a dek ç"kup pâye-be-pâye ke file
Cifr-i r"zâ beyân eder hutbe-i Murtezâ-y" ney
8.
Fasl ile vals"n asl"n" ân-be-ân bilenlere
Hûy-" Hudâ Hudâyimi hây-" cüdâ cüdâ-y" ney
9.
Hûr-" behi t-i naImeyi gûne-be-gûne gösterir
Kûçe-i sûk-" sûretin câddesidir fezâ-y" ney
10.
Bâz hezâr-sayd olur evc-i safâda alsa ger
Hehperest-i desti neyzenin bâl ü hümâ-y" ney
11.
Oldu bu cân nâle-ger nagme-misâl derbeder
Yâra yürekde elde ser serde yine hevâ-y" ney
12.
Bir dem ü bir elif gerek âdeme âdem olmaga
Gâlib o remzi ke f eder kâmet-i Hak-nümâ-y" ney
13.
Çeng ü nefîr her biri mazhar"d"r bir ârifin
Hazret-i Mevlevîyedir a kda intimâ-y" ney
14.
Eyler o âh-" kâm-yâb bah i -i evk bî-hisâb
Keçgül alup ele rebâb gelmi olup gedâ-y" ney
306
1.
Tarâvet ha r edip eczâ-y" hüsnü
Hat"ndan gösterir ihyâ-y" hüsnü
2.
Dah" mahv-" temâ âd"r görenler
Geçip gitmi velî âla-y" hüsnü
3.
Gül-i ebr-i deme ruhsâr-" yâra
Bulutdan nem kapar kâlâ-y" hüsnü
4.
Eder âyîneyi rüsvâ-y" âlem
O mâh"n nûr-" ser-tâ-pâ-y" hüsnü
5.
Dü ürdü bahr-" sîm-âba serâba
Beni çün-sîmyâ sîmâ-y" hüsnü
6.
Hafîdir hüsnü manâ gibi Gâlib
Bilen vasf edemez manâ-y" hüsnü
307
1.
Bûm-" gamd"r em’-i bezm-i devletin pervânesi
Tîg-i mâtemdir bu subh-" i retin pervânesi
2.
Nokta nokta e k-i harmând"r süreyya sanma sen
Mâhtâb-" dâgdâr-" servetin pervânesi
3.
Ba "na ü mekde zenbûr-" belâd"r var ise
Güm-çerâg olan sefîh-i nikbetin pervânesi
4.
Bâg-" iy in gül be-çe m-i tîg imi nergisleri
Çe m-i hasretmi bu bark-" f"rsat"n pervânesi
5.
Çünki ehr-i âfiyetde tünd bâd eksik degil
Olma kandîl-i menâr-" öhretin pervânesi
6.
Geldi ol dem ki ola ba dan ba a gaddârlar
Tîg-i âte -tâb-" âh-" gayretin pervânesi
7.
Hu’le-i manây" idrâk et sipend-i harfden
Dâg-" dildir merd-i rû en-t"ynetin pervânesi
8.
Kirm-i eb-tâb edemez cevlân bu âte -hânede
Bülbülând"r gül en-i germiyyetin pervânesi
9.
Mâh"n ahterdir erâr-" u’le-i âlâyi i
Hallard"r âftâb-" tal’at"n pervânesi
10.
Pâre pâre h"rka-i pe mînesidir Gâlib’in
Heb-çerâg-" fakr-" vâlâ k"ymetin pervânesi
11.
Ar -" istignada Cibrîl ile olsun hem tavâf
Öyle lâz"m Hems-i âlî himmetin pervânesi
308
1.
Nûr-" ems-i bâdeye mir’ât-" câm etdin beni
Kalmad" noksân"m ey meh-rû tamâm etdin beni
2.
Tohm-" dûzahd"r erâr-" e kim ol gül ende kim
Sen harâb-" cilve-i berg-i h"râm etdin beni
3.
Mûy-i âte dîdedir müjgân nigâh-" germden
Ey hat-" gülberk hîz â ûfte-kâm etdi beni
4.
Gerçi ald"m cümle-i âgû "ma nezzâremin
Hayret-i hüsnünle lîk âyîne-fâm etdin beni
5.
Nev- civânken oldu Gâlib ne ’e-dâr-" pîr-i câm
Kalmad" noksan"m ey meh-rû tamâm etdin beni
6.
Mahv-"nûr-" Hems olup erdim sabâh-" vuslata
Âferin ey kevkeb-i tâli be-kâm etdin beni
309
1.
Doyunca bakmaga dîdâra kalmad"k gitdi
O mâh" hâle-i âgû a almad"k gitdi
2.
Dirîg o âyîne-i mevc-hîz-i rakkâs"n
Tamâm hayret-i hüsnüne dalmad"k gitdi
3.
Civânlar a k" gönül hâlidir bu ta’n etme
Cüvân-" merg-i gâm olduk kocalmad"k gitdi
4.
Hezâr-rahne tenim döndü dâm-" mâhiye
Henûz bahr-i temennâya salmad"k gitdi
5.
Üzüldü cân gam-" zülfüyle derd-i çe minden
Bu hastal"kdan efendim saIalmad"k gitdi
6.
Bu sûr-gâh-" mahabbet terânede Gâlib
Rebâb-" matlab" gönlümce çalmad"k gitdi
7.
Nesîm-i himmet-i Monlâ-y" Rûm esip el-ân
Misâl-i mevce-i deryâ çogalmad"k gitdi
310
1.
Sâkiyâ eyle revân ol arak-" tabûru
Ki ola penbe-i mînâs" kef-i mevc-i perî
2.
Kald" nûr-" nigehin î ede kalmad" arak
Almadan penbe-i mînâs"n" uçdu o perî
3.
Tâir-i rûh gibi eyledi bâlâya suûd
Murg-" mînân"n olup mevc-i arak bâl ü perî
4.
Arak-" hô -tere ben rûh-" Mesîha der idim
Çarhda kâl"b-" mînâs"n"n olsayd" yeri
5.
Yed-i Beyzây"le mînâ-y" arak zabt edemez
Bir felek berg-i tecellâ çakan âte -nazar"
6.
Halka-i bezmi arak-Hûy"la pür-nûr eyler
Kulkul-i demke -i mînâs" ötünce seheri
7.
Etdi girdâb-" gümü halkay" mînâ-y" arak
Gûyiyâ verdi Gümü suyuna mehtâb feri
8.
Penbe-ve u’lesi kâfûrun eger olsa sefîd
Veremez pertev-i mînâ-y" arakdan haberi
9.
Çe me-sâr etdi perîlerle çü mînâ-y" arak
O mehin bu gece âyîneye dü dü nazar"
10.
Çe m-i pür-hûnum olur âte -i mînâ-y" siri k
Sensiz etsem dah" ben nukl-i arak gül ekeri
11.
Bâdedir a k arak girye-i nev-sâlikdir
Oldu mînâ dah" Gâlib suhanin sâf-teri
12.
Sâye-i emsde bâridir arak berf gibi
Jâle-ve olsa da mînâs" an"n verd-i tarî
13.
Arak-" sâf nesîm-i nefes-i subh- âsâ
Geçdi mînâ-y" felekden nazar-" berk-eseri
311
1.
Yine zevrak-" derûnum k"r"l"p kenâre dü dü
Dayan"r m" î edir bu reh-i seng-sâra dü dü
2.
O zamân ki bezm-i cânda bölü üldü kâle-i kâm
Bize hisse-i mahabbet dil-i pâre pâre dü dü
3.
Gehî zîr-i serde desti geh ayaI" koltuIunda
Dü e kalka haste-i gam der-i lutf-" yâra dü dü
4.
Eri üp bahâra bülbül yenilendi sohbet-i gül
Yine nevbet-i tahammül dil-i bî-karâra dü dü
5.
Meh-i burc-" âr"z"nda gönül oldu-hâle mâil
Bana kendi tâli’imden bu siyeh sitâre dü dü
6.
Süzülüp o çe m-i âhû dedi zevk-i vasla Ya Hû
Bu degildi neyleyim bu yolum intizâra dü dü
7.
Reh-i Mevlevîde Gâlib bu s"fatla kald" hayrân
Kimi terk-i nâm ü âna kimi itibâre dü dü
312
1.
Dökdü omuzdan pû u saçag"n"
Açd" gönüller delî bayrag"n"
2.
Ay yenisi gökde ne ülker satar
Degmeyecek kesdigi t"rnag"n"
3.
Gözcegizim boyamak ister benim
Âl boyay"p kan ile dudag"n"
4.
Sald" gönül illerine âfeti
Kurdu göz "rmag"na otag"n"
5.
Niçe tabur daI"d"r ol yosman"n
Saç taI"d"p egmesi kalpag"n"
6.
Cçip içip kendi elinden an"n
Duramay"p öpmü üm ayaI"n"
7.
Çok sürünüp gözlemi im özleyip
AyaI"n"n izini toprag"n"
8.
Vermedi bir kimseye Gâlib geçit
Kanda çevirdiyse söz "rmag"n
9.
Hazret-i Monlây" bilenler bilir
Bilmeyenin kim çeke kulag"n"
313
1.
Vâ’iz nihân" çekmi o hînâgeri geri
Eyler gelip dükâna büt-i berberi beri
2.
Ç"ksa ne dem kubâ-y" hevâ-gün ile o mâh
Pür-nûr eder bu kubbe-i nîlüferi feri
3.
Hehbâz çe m-i suhân müjgân degildir ol
Kurtuldu pençesinden at"p sipihri peri
4.
Bî-behredir hilâle bakan sûz u tâbdan
Eyler mi merd-i bî-dili hîç hançeri çeri
5.
Cnsâf olunsa gonce-i bâg-" hayâ imi
Gülzâr-" hüsnü behcetin en bihteri teri
6.
Ba "na buyruk olsa gelen gurûr-mend
Çekmezdi belki gâile-i efseri seri
7.
AIyâra aldan"r m" meger nev-resîdeler
Görmezse anda â "k"na benzeri zeri
8.
Dâim tarîk-i Hakda budur akl ü nefse kâr
Biri Mesîhi rehber eder âhari hari
9.
Dervî -i kayd pû î e Gâlib ne ihtiyâc
Uryân-tenân câmesi bir Hayderî deri
10.
Dergâh-" Mevlevîde niyâz ile hâk olan
Eflâke nâz ederse yeridir yeri yeri
314
1.
2.
3.
4.
………………….. âte lere yanmaz m"
……………….. korkuyla uyanmaz m"
……………………………………….....
…………………. bahr olsa bulanmaz m"
………………………………………….
…………………. hiç kimsecik anmaz m"
………………………………………….
5.
6.
7.
8.
…..………………….. â "k an" sanmaz m"
………………………………………….
…………………. kan içmeIe kanmaz m"
………………………………………….
…….………………… iksîr kazanmaz m"
………………………………………….
…………………….. kâfirler inanmaz m"
Men Gâlib-i rüsvây"m hâk-" reh-i Monlay"m
Üftâde-i bî-pây"m dü künler anmaz m"
315
1.
Zât-" a ka rûh-" mülhemdir gürûh-" Mevlevî
Ya’nî s"rr-" devr-i âdemdir gürûh-" Mevlevî
2.
Zindedir âfâk u enfüs feyz-i Mevlânâyile
Kalb-i âdem cân-" âlemdir gürûh-" Mevlevî
3.
Fakr ü fahra dâver-i sâhib-külehdir cümlesi
Har tarîk içre müsellemdir gürûh-" Mevlevî
4.
Âsümân-" lâ-taayyündür makâm-" gerdi i
Csm-i A’zamla mükerremdir gürûh-" Mevlevî
5.
Âlem-i samt içredir germiyyet-i sohbetleri
Gûyiyâ nutk-" mücessemdir gürûh-" Mevlevî
6.
Ayn-" manâd"r desem sûretleri olmaz aceb
Her kademde vâk"f-" demdir gürûh-" Mevlevî
7.
Hamdulillâh olmu am cârûb-ke -i dergâh"na
Gâlib-i nâçîze hem-demdir gürûh-" Mevlevî
316
1.
Micmer-i ûd-" mahabbetdir külâh-" Mevlevî
Dûd-" gülbânk-i hüviyyetdir külâh-" Mevlevî
2.
Rû enây" bah -i çe m-i mû- ikâfân-" fenâ
Sermedân-" ehl-i dikkatdir külâh-" Mevlevî
3.
Kû e-gîr-i hücre-i seyrân olan âriflere
Dürbîn-i çe m-i ibretdir külâh-" Mevlevî
4.
Tâk-i pirâ-y" nihâlistan-" cemül-cem-i gayb-"
Hû e-i engûr-" vahdetir külâh-" Mevlevî
5.
Subha-i seyr ü sülûk-" râhiyân-" hazrete
Ser-ni ân-" bed’ü gayretdir külâh-" Mevlevî
6.
Zîver-i butsân-" envâr-" tecelliyât-" Hak
Lâle-i bâg-" hakîkatdir külâh-" Mevlevî
7.
Gerçi ihvân-" zamâna pür-me ekkat zann eder
Çâh-" Kenân-" selâmetdir külâh-" Mevlevî
8.
K"ble-gâh-" maniye her dem huzûr-" kalb için
Nak -" mihrâb-" ibâdetdir bir külâh-" Mevlevî
9.
Le ker-i nefs üzre Gâlib harb-gâh-" a kda
Top-" kahr endâz-" himmetdir külâh-" Mevlevî
317
1.
Ey siyeh sünbil-i perî âni
Kâr-fermây ta-be-sâmâni
2.
Ver çerâg-" zalâm-" îmâni
Âte -efrûz-" nâ-müselmâni
3.
Tâ-be-key ola çe m-i cellâd"n
Mest-i peymâne-i pî mânî
4.
Lutf edip tîg-i nâza sun destin
Koma hasretde bî-günâhân"
5.
Tâ-be-key ede lal-i cân-bah "n
Haste-i derd ü gam dil ü cân"
6.
Ey Zelîhâ-y" a k gayretdir
Hod-furû eyle hod-perestân"
7.
Ey dil ey dil yeter bu e k-i revân
Etme isrâf o âb-" hayvan"
8.
Hayli demdir ki çe m-i hûn-hâr"n
Kald" efsürde tîg-i bürrân"
9.
Bir niçe îd geçdi vermedi âb
Tîg-i cânâna cân kurbân"
10.
Mâcerâm"z garîbdir Gâlib
 ikâr etme derd-i pinhân"
318
1.
Geçdi o dem ki mey-pür-hurû idi
Sâgar sadâ-y" kulkul-i mînâya gû idi
2.
Müstegrak-" tecellî-i envâr-" hüsn olup
Âte -ruhâna bezm-i kadeh u’le-nû idi
3.
Hep güft ü gûy-" çe m ü leb-i gül-izârdan
Ben söyledikçe evk ile bülbül hamû idi
4.
Ol bezme meh ki em’-i ebistân-" çarhd"r
Bir âte in gülruh-" kâküle-be-dû idi
5.
Arz-" visâl ederdi Zelihâ-y" hâhi e
Yûsuflar" harîm-i gülün hod-furû idi
6.
Bir bî-emân ûh-" perî-zâd idi o kim
Müjgân-" çe mi âfet-i saff-" sürû idi
7.
Var ise gamzen etdi cihâna bu s"rr" fâ
Gâlib hamû tab’ ise bî-akl u hû idi
319
1.
A k eger bâzâr"n" germ etmese bülbül gibi
Hüsn olur vakt-i itâ içre aç"lm" gül gibi
2.
Eylesem her eb tahayyül nükhet-i gisûsunu
Feyz al"r bûy-" dimâg"mdan sabâ kâkül gibi
3.
Öyle bir te’sîri var âb u hevây-" a k"n"n
Sîne-i pür-hûnda peykânlar biter sünbül gibi
4.
Girye-i mestâne hemdem sûz-" evke sâz-gîr
Bir sadâ gû etmedim âvâze-i kulkül gibi
5.
Hevket-i ikbâlin ey eh i’re etmez mi dimâg
Yohsa Gâlib söylemez mi Tâlib-i Âmül gibi
320
1.
Uyup baht-" siyehkâra perî ân olduIum kald"
Hevâ-y" zülf ile berge te-sâmân olduIum kald"
2.
Sözü agyâra imi hayf ol tûtî-i cân-bah "n
Benim âyîne-ve mebhût u hayrân olduIum kald"
3.
Nihâl-i kâmetinden mîve-çîn-i vasl olam derken
Ak"p cular gibi hâk ile yeksân olduIum kald"
4.
Görüp çe m-i humâr-âlûdu derd etdim dil-i zâra
O sahbâdan harâbat içre vîrân olduIum kald"
5.
Budur dâd u sitâd-i dehrden sûd u ziyân ancak
Hezârân ârzûdan bir pe îmân olduIum kald"
6.
Ben âh etdikçe geldi bezm-i hüsnün mâh rûyân"
O meclisde yan"p em’-i ebistân olduIum kald"
7.
AyaI"mla tutuldum dâm"na pîr-i harâbât"n
Fakat mescid-be-mescid bergürîzân olduIum kald"
8.
Ç"kard" gevher-i yek-dânemi gavvâs-" endî em
Hemân genc-i sadefde bunca pinhân olduIum kald"
9.
Zelîhâ-y" zamân ömr-i azîzim gasb edip Gâlib
Civânl"k âleminde pîr-i Ken’ân olduum kald"
321
1.
Üftâdeligi bu dil-i vîrân yapa dü dü
Humhânede bir kâfir-i hüsne tapa dü dü
2.
La’l-i nemekinin unutup sînesin öpdüm
Mellâh-" mahabbet galat etdi apa dü dü
3.
Dil tahtâ-i me k olmu iken tir-i cefâya
Tâtâr-" nigeh gârete geldi çapa dü dü
4.
Gitmezdi bileydi bu kadar semt-i hilâfa
Heyhin yolu mey-hâneye vard" sapa dü dü
5.
Sâbit dah" çevgân-" kalemle gezinirken
Gâlib yeti üp gûy-i edâ-y" kapa dü dü
322
1.
Devletle meh-i rûze mübârek sefer etdi
Yaz günlerini k"t’a-i nâr-" sakar etdi
2.
Güldesteler üstüne kanâdîl degildir
Hep âhlar eflâke nisân-" erer etdi
3.
Mehpâreler künc-i cevâmide olup cây
Germî-i hevâ mihr ü mehi derbeder etdi
4.
Perhîz ü riyâzet ile teb-lerzeye dü dü
Hur îde sah" savm-" Mesîha neler etdi
5.
Mülhidlere ögretmek için nâr-" cahîmi
Mâh-" Ramazân sayfa gelip bir haber etdi
6.
Bârân gibi hur idden âte yagar oldu
Leb te nelerin sûzi i çârha eser etdi
7.
Yehpâre kadar k"ymeti yokdur bilir ammâ
Gâlib dü üp âte lere nazm-" güher etdi
323
1.
Ey çe m-i cihân-peymâ hîç e k-i terin yok mu
Tûfân-" mahabbetsin yohsa güherin yok mu
2.
Efsûn-" nigâh"ndan sahrâlara dü mü sün
Dîvâne misin ey dil benden haberin yok mu
3.
Bir u’lesi olmaz m" bu âh-" cihân-sûzûn
Ey âm-" ziyâ-dü men vakt-i seherin yok mu
4.
Degmez elimiz bildik pâzârdan el kesdik
Ey kâle-i Ken’ânî dah" degerin yok mu
5.
Dü mez sana kim ebnem bâlâ-rev-i mihr oldu
Ey gonçe senin gûyâ berg-i seferin yok mu
6.
Dil-sîr-i felâketsin her gece hayâliyle
Gâlib aceb ol mâh"n gönlünde yerin yok mu
324
1.
Senin ey cân ehîd-i çe m-i hûn-hâr oldugun var m"
Kanup hâb-" humâra mest-i bîdâr oldugun var m"
2.
Devâ-hân olmaga yokdur dimâg" haste-i a k"n
Dü üp bâlin-i istiInaya bîmâr oldugun var m"
3.
Verirsin zâhidâ billâh dînin küfre bî-pervâ
Senin hak söyleyip er’iyle berdâr oldugun var m"
4.
Yanar hasretle cân hat k"ld" pinhân hâl-i hündûsu"n
Hümâ-y" nâz ile dâme giriftâr oldugun var m"
5.
Güler dâmenleri güftâre sanma halka-i bezmin
Tamâm âgû -" evk-i vasl-" dildâr oldugun var m"
6.
Bahâ yok gevher-i güftâre ey tab’-" tenük-mâye
Bilirsin k"ymetin ammâ harîdâr oldugun var m"
7.
Demi sin bâde-i lutfunla her dem mestdir Gâlib
Mürüvvetsiz aceb bir gün kadehkâr oldugun var m"
325
1.
Kâkülünde halkalar çe m-i siyehdir her biri
Âr"z"nda haller nûr-" nigehdir her biri
2.
Hu’ledir zerrîn taht-" saltanat pervâneye
Beste-i zincî"r-i a k"n pâdi ehdir her biri
3.
Ol ererler kim dil-i sûzândan etmi di zuhûr
Himdi gerdûn-" belâda mihr ü mehdir her biri
4.
Tengnâ-y" hâne-i sûz u güdâza girmege
Târ-" tanbûr-" sürûdûn âh-rehdir her biri
5.
Hî e-i elfâz"m"z sahbâ-y" tahkîk istemez
Bir perî-zâd-" hayâle cilve-gehdir her biri
6.
Yâd-" çe m-i yâr Gâlib eylemi mestân" mest
Gûyiyâ bir kahramân-" Cem-sipehdir her biri
326
1.
Ser-âgâz-" cünûndur dilde encâm-" heves imdi
Müreccahd"r sadâ-y" nâye feryâd-" ceres imdi
2.
Rehîn-i acz iken endî e vakt-i iltimâs"mda
Serâpâ iktidâr"n lîk yokdur mültemes imdi
3.
Sipend-i u’le-i nutk olsa da dil nakl-i râz etmez
Fürûg-" em’-i istingâya mânidir nefes imdi
4.
Niçe âzâde-i gülçehregân-" hüsn olur bilmem
Hezâr-" tab’a her bir gülbün oldu bir kafes imdi
5.
Edâ-y" lutf-" istintâkdan kat’-" nazar Gâlib
Cenâb-" Rif’at-i hô -gûyâ etdim ben de bes imdi
327
1.
Eder serge te âh u mâh" evk-i mey pey-ender-pey
Döner câm-" Cemin ard"nca tâc-" key pey-ender-pey
2.
Bülend oldukça her dem bânk-i yâ Rab yâ Rab-" u âk
Gider ar a sadâ-y" kulkul-i hey hey pey-ender-pey
3.
Bahâra sun’u yokdur mülk-i zühdün arz-" tis’în-ve
Müselseldir hemî e tîre-mâh-" dey pey-ender-pey
4.
Ne kûteh eydir ayâ âm-" hat kim geçmeden dah"
Zuhûr etmekde her rûzumda yüzbin ey pey-ender-pey
5.
Figân u âh-" Gâlib kalmad" mestûr o zâlimden
Ç"kard" perdesinden hâme hem-çün ney pey-ender-pey
328
1.
A k bir em’-i ilâhîdir benim pervânesi
Hevk bir zencîrdir gönlüm an"n kâ ânesi
2.
Mahrem-i râz olal" gamzenle oldu hât"r"m
 "nân"n â "nâ bîgânenin bîgânesi
3.
Zühd-i hu k-i bezm-i nû anû dan fark eylemez
Böyledir erbâb-" hâlin me reb-i rindânesi
4.
Âlem-i âb"n sevâd-" hâki hep pür-feyz olur
Çe me-i hur îd-i hikmetdir hum-" mey-hânesi
5.
Ol nigâh-" çe m-i zehr-âlûddan meynû -" nâz
Ben humâr-" nergis-i ehlâs"n"n mestânesi
6.
El-hazer gâfil bulunma hançer-i hâbîdeden
Güft ü gûy-i katld"r dâim an"n efsânesi
7.
Mahrem-i halvet-sarây-" zevki ol Gâlib de gör
Ba kad"r rez duhterinin me reb-i ferzânesi
329
1.
Gamdan ölmem korkar"m gayret helâk eyler beni
Rûzgâr ile gubâr-" kîne hâk eyler beni
2.
Hû e-i engûr-ve tarz-" riyâda evk-i mey
Câygîr-i kû e-i mihrâb tâk eyler beni
3.
Mahv olur âlûde-dâmenlik ebâb etmez karâr
Seyl-i tûfân-" havâdis pîr-i pâk eyler beni
4.
Hîr-i merdân-ve eger kurbân-" a k olmasa dil
Pençe-i pür-zûr-" himmet çâk çâk eyler beni
5.
Geh hayâl-i nergis-i bîmâr" geh baht-" siyâh
Her zamân bir gûne sevdâ derd-nâk eyler beni
6.
Eylemi magrûr o rütbe Kays" ikbâl-i cünûn
Bin belâlarla kabûl-i i tirâk eyler beni
7.
Hasbihaldir bu nutk-" pâk-" Gâlib Ne ’etin
Gamdan ölmem korkar"m gayret helâk eyler beni
330
1.
Gamdan ölmem korkar"m gayret helâk eyler beni
Tîgden çekmem hazer firkat helâk eyler beni
2.
Mûmdur tab’"m gerçi u’le-i dîdâr"na
Bir eb olsam germ ülfet helâk eyler beni
3.
Gül en-i hüsnünde âyân-" nigâh-" lutf iken
Jâle-ve ol mihr-i hô -tal’at helâk eyler beni
4.
Re k-i Mirrih-i felekde gamze-i cellad-ve
Etmezem tâli’le ünsiyet helâk eyler beni
5.
Zehr-i mâr-" halkad"r gûyâ mey-i meclis dile
Sensiz ey meh sâgar-" i ret helâk eyler beni
6.
Yâr-" sengîn dil kabûl eyler ikeste-hât"r"m
Gevher-i fakr"m girân-k"yâmet helâk eyler beni
7.
Hazret-i Ne ’etle Gâlib ben de hem tavr"m velî
Gamdan ölmem korkar"m gayret helâk eyler beni
331
1.
Gören âyîne-i âlem-nümây" câm-" billûru
Eder mi zîb-i meclis çînî-i mûdâr-" fagfûru
2.
Olur her u’le-i cevvâle bir pervâne-i pür-sûz
Bezimde sâgar-" mînâ-y" meydir em’-i kâfûru
3.
Ne fetretler dü ürmü perçem-i hâm-der-hâm-" yâra
Perî ân etse zülf-i fitneyi ger hatt-" pür- ûru
4.
Tegâfülden garaz agyâra sahbâ-sûzdur yohsa
Görür keyfiyyetin mestân-" a k"n çe m-i mahmûru
5.
Neberd-i da’vîde tayy eyleyenler hâtemi Gâlib
Eder hüccet meger kim nak -" çîn-i âhid-i zûru
332
1.
Ey felek âyâ o mehve den ne dûr etdin beni
Hâhi -i vasl"yla her dem bî-huzûr etdin beni
2.
Mesned-i himmetde ey âhen eh-i iklîm-i a k
Hem zebûn-" fakr hem mest-i gurûr etdin beni
3.
Çünki kasd"n terk-i âyîn-i mahabbetdi neden
Müjde-i lutfunla evvel pür-sürûr etdin beni
4.
Etdigin sâ’atda tîg-i âbdâr"nla ehîd
Garka-i deryâ-y" bî-pâyân-" nûr etdin beni
5.
Tûtî-i tab’"m bülend-âvâz vasf"nken dirîg
Âk"bet üftâde-i dâm-" fütûr etdin beni
6.
Ba "na çal kâse-i mihr ü mehi ey çarh-" dûn
Va’dile bîzâr-" eyyâm u uhûr etdin beni
7.
Âte -i dûzahla ey vâiz ko tehdîdi yeter
Nâ-ümîd-i rahmet-i Rabb-i gafûr etdin beni
8.
Len terâni-sencî-i tenzîh idi çünkim murâd
Yâ niçin dil âb-" erm-i kûh-" Tûr etdin beni
9.
Es’edâ te’sîr-i efgân"n m"d"r bilmem senin
Lâubâlî-gûy-" dîvân-" huzûr etdin beni
333
1.
Hirâsân ol Hudâdan ey eh-i bîdâd yetmez mi
Gücüm yetmese zûr-" a k"na feryâd yetmez mi
2.
Koyan u âkd"r hep sûret-i Hîrîne ma ûku
Begim hîç gû e sît-i tî e-i Ferhâd yetmez mi
3.
Yine kem kasd" yok ehl-i cünûna le ker-i akl"n
Varup rûh-" Kay"sdan etsem istimdâd yetmez mi
4.
Olur bî-ilticâ serge tegân-" vâdî-i hayret
Bu yolda rehnümâ olmaga gird-bâd yetmez mi
5.
Meseldir hâs ü âm ü indinde çünkim kâr ber- nevbet
Sen oldun haylidendir ey felek dil âd yetmez mi
6.
Usand"k seyf-i Kâg"d-hâne-i e ’ârdan Gâlib
Bahâr ermez mi âyâ vakt-" Sa’dâbâd yetmez mi
334
1.
Leb-i cânân-bah "na serdâde-i imân-" Îsî
Kâkülü bütgede-i perçeminin k"ssîsi
2.
Hatt-" pür- ûru eb-i fitne-i rûz-" mah er
Ahter-i hâli belâ âleminin bercîsi
3.
Cezbe-i a k"na dü mü nice âhen-diller
Gösterir hançer-i hays"yyet-i m"knât"s"
4.
Kalb-i dânâ olmaz akl-" maâ a mesken
Arama hum-" Felâtûnda Aristâlisi
5.
Eylesin dâm-" teselsülde kalan ehl-i h"red
Halka-i bezme bedel dâire-i tedrîsi
6.
Târ-" pûd-" hikemi eyleme zâhirde taleb
Safha-i sineye çek cedvel-i Öklidîsi
7.
Ma’rifet ald" an" rütbe-i istishâba
Sanma kim tâli’i alâya çeker Îdrîsi
8.
Göremez çe m-i terâzû gibi sûd ehl-i niyâz
Cem’-i nakdîne-i hüsrand"r an"n der kîsi
9.
Bî-nazîr etmek ise sözlerin Es’ad i te
Bilmeden matlab olan tevriye vü tecnîsi
335
1.
Ol meh bizi terk eyledi sohbet sana kald"
Ey gam yine meydân-" mahabbet sana kald"
2.
Etdin heves-i vasl ile cân u seri ihdâ
Kurbân"n olam gayri mürüvvet sana kald"
3.
Hur îd-ruhân eyledi akl ü dili yagma
Ey baht-" siyeh rûz-" kasâvet sana kald"
4.
Dil hânkah-" zühüdde çok döndü dola d"
 "k eser-i âh-" nedâmet sana kald"
5.
Erbâb-" himem mest ü harâb oldu hep Es'ad
Meyhâne-i endî ede himmet sana kald"
NÂ-TAMÂM GAZEL
1.
Dil hayli zamân kalm" d" vâlih ü hayrân
Gerdûn ile bir âfet-i devrân aras"nda
2.
Bir gûne abes da’iyeye dü dü ki nâ-gâh
E ’âr"n" tertîb ede yârân aras"nda
3.
Ammâ yine fikr eyledi kim böyle gazeller
Makbûl olamaz nâdire-sencân aras"nda
4.
Kim her birisi sâde vü pûhte vü pür- ûr
Söylenmi idi mevsim-i rübân aras"nda
5.
Bu beyt-i ne ât-âveri buldum hele Gâlib
Zihnimdeki evrâk-" perî ân aras"nda
6.
Bir vakt ola Nevres aran"r böyle gazeller
Kayd et ko bulunsun bu da dîvân aras"nda
1.
Mersiye Berây4 Esrâr Dede
Kan aIlas"n bu dide-i dür-bar"m aIlas"n
Ans"n o benim o yâr-" vefâdâlar"m aIlas"n
Çe m ü dehân u âr"z u ruhsâr"m aIlas"n
Ba tan ba a bu cüsm-i siyeh-kâr"m aIals"n
Agyâr"m aIlas"n bana hem yâr"m aIlas"n
Gû eyleyen hikâyet-i Esrâr’"m aIlas"n
Nâdîde bir Güher telef etdim dirîg ü âh
Hak içre defn edip geri gitdim dirig ü âh
2.
Zât-" erîfi âleme bir yâdigâr idi
Fakr u fenâ vu a k " hüner ber-karar idi
Her eb misâl-i em’ benimle yanâr idi
Sâye gibi yan"mda enis-î nehâr idi
Hakka tamâm â "k idi yâr-" gâr idi
Birkaç zamân muammer olayd" ne vâr idi
Allâh verdi ald" yine kurb-i hazrete
Biz kald"k intizar ile rûz-i k"yâmete
3.
Âh"r nefesde sohbeti oldu muhabbet âh
Bir yâra urdu bagr"ma âh derd-i firkat âh
Gelmezdi hiç kalb-i fakîre bu sûret âh
Ey ka etmeyeydim o â "kla sohbet âh
Yakmazd" belki cân"m" bu nar-" hasret âh
Telhetti kâm"m" o zehirnâk erbet âh
Eyvâh elden o gül-i handân"m ald" mevt
Esrâr-" ald" cümle dil ü cân"m ald" mevt
4.
Olsun mübârek ol mehe kabr-î saadeti
Mevlâ müyesser ede makam-" efaâti
Bitmi ne çâre dâne vü gelmi ti saâti
Dehrin budur hemî e muhibbâne âdeti
Tevfîk içindir etse de izhâr vuslat"
Zehri yutulmaz aIza al"nmaz harâreti
Ben gördüm bu dâr-" fenân"n fenâs"d"r
Bâki Hudâ r"zas" beka Hak bekâs"d"r
5.
Meydân-" Mevlevîde ni ân â ikâr edip
Pervâz ederdi evk ile anka ikâr edip
Eylerdi nây u defle semâ ah u zâr edip
Bulmu tu kân-" matlab" Hak’ta kârâr edip
Alm" t" müjde kûyuna yâr"n güzâr edip
Gitti ne çâre Gâlib-i hasretle yâr edip
Olsun visâl-i Hazret-i pîrânla kâm-yâb
K"ld" karîn-i kabr-i Fasîh-i felek cenâb
LÜGAZLER
1
Lügaz-4 Zibâ
1.
Kimdir ol merd-i ehl-i derd-i za’îf
Ki olur her kes ile yâr u har’îf
2.
Bir kulaI" delik kalenderdir
Neylesin âh ederse muztard"r
3.
Mescide girse â kâr olmaz
Nây-" ûd olmasa safâ bulamaz
4.
Bir aceb fâs"k ü mürâyîdir
Zevki bu me rebi hevâyîdir
5.
Vard"I" yerde kâr" efzûndur
Ufaland"kça kadri efzûndur
6.
Yedilir bir k"l ile bir nicesi
Olmaz âsûde gündüzü gecesi
7.
Sikkesiz nakdir olur râyic
Kâr" hüsrândan degil hâriç
8.
Sarar"p çehresi benizi solmu
Çekecek hâli kalmam" tolmu
9.
Yaln"z bir yere girer bas"l"r
Dü üp irfân kayd"na as"l"r
10.
H"zr ile ülfet eylemi niçe dem
Kimyâ gibi hô tutar âlem
11.
AyaI" yok fakat dizi vard"r
Câmesinde yaz" çizi vard"r
12.
Be ini tarh edince buldu vücûd
Zann-" Gâlibde vasf" nâ-madûd
2
1.
Nedir ol sûret-i pâk ü mergûb
 kâr anda safâya-y" kulûb
2.
Heh degil her yeri tebdîl gezer
Kimisi bilmez an" kimi sezer
3.
Eyler envâ-" mezâhirde bürûz
Gâh mihr ü meh olur geh eb ü rûz
4.
Csmi yâd olmaz o s"rr-" pâke
K"l nazar âyîne-i idrâke
5.
Asl" geh cânl" vü geh câns"zd"r
Bunu fehm etmeyen izâns"zd"r
6.
Ehl-i irfân iledir ülfeti hep
Meyl-i ahmaklara çokdur bu acep
7.
Bilir an" ekser pîr ü dânâ
Lîk mâhiyeti mechûl ammâ
8.
Zâta yok ragbeti evsâf iledir
Mâye-i öhreti çok lâf iledir
9.
Hîç yalan söylemez ammâ o harîf
Dogrusu az bulunur çoIu sahîf
10.
Okur erbâb-" suhan gûnâgûn
Gûyiyâ bir gazel-i nâ-mevzûn
11.
Var derûnunda bilinmez eyler
Yelle yûf her biri bir kal’a deger
12.
Gâlib endî eni seyr et bir kez
Çocuk oyuncag" eydir bu lügaz
KIT’ALAR
1
Ayn-" hidmetle teeddüble sipihr-i ser-ke
Öyle münkâd idi kim Hazret-i fahr-" be ere
Dü ürürdü müje-i hatt" uâ’"yla müdâm
Sâyesin mihr-i cihân-tâb dü ürmezdi yere
2
Leyle-i Mevlidde bu rah ân olan kandîller
Bah -" nûr eyler ser-â-ser encüm-i eflâke hep
Âlem-i envârdan gûyâ bu manâ â ikâr
Dîdeler Rû en demekdir âsümân hâke hep
3
Yevm-i Â=ûrede Koca Mustafâ Pa=a Câmiinde âyîn-i =erîf icrâ olunur iken
Bârân4n kesretle nüzûli akmas4nda d4=ar4 hurûclar4nda söylenen rubâîdir
Buland" yevm-i â ûrâda çarh"n tab-" nâ âd"
Zemîn ü âsümân bu hüzn ile deryâ-y" Nîl oldu
Semâvât ehlinin göz ya "d"r bârân zann etme
Hehîd-i Kerbelân"n rûh-" pâkiyçün sebîl oldu
4
Fahr-" sâdât-" kirâm u pî vâ-y" ârifîn
Mazhar-" s"rr-" halîl ü nuhbe-i ehl-i yakîn
Bülbül-i gülzâr-" âte gâh-" a k-" lâ-yezâl
Hazret-i Ahmed Rüfâî râfi-i alâm-" dîn
5
Hânkâh-" hazret-i sultân E refzâdenin
Etsem iksîr-i gubâr"yla dü-çe mim iktihâl
Ben de Es’ad E refî altun ederdim nâm"m"
Heyh Abdülkâdir etse bir nigâh-" bâ-kemâl
6
Harîhdedir hakây"k esrâr-" Mesnevî
Oldu sözü müfessir-i Kurân-" manevî
Gel menba"nda zemzem-i irfân" eyle nû
Csmâil oldu rehber-i sâlik-i manevî
7
Îd oldu sen de hançerine âb ü tâb ver
Mâh-" nev içre gel eref-i âftâb ver
Bir îde dah" kalmayal"m nîm-i bismilin
Kurbânyân-" a ka kesin kes cevâb ver
8
Cevelân eyle hemân hâme gibi bî-pervâ
Hamdülillâh ki meydân-" me’ânî boldur
Vüs’at-i tab’" olan hîç eder mi tek ü tâz
Kûçe-i m"sra-" mü kilde ki ç"kmaz yoldur
9
Cürmüm ne gûne arz edem ey âh-" ma’nevî
Kim hâk-i pâyin ismet-i a ka harîmdir
Ketm eylemek de terk-i edeb anma da hata
Sen vâk"f oldugun bilirim Hak alîmdir
10
Lutfundan eyle kâne ke’enlem-yekün an"
Dîvân-" himmetinde mürüvvet kadîmdir
Ey hazret-i kerâmet-i sultân-" â "kân
Bir tâze cân baI" la ki Gâlib adîmdir
11
Biraz meclisde ol rakkâs-" fettân oynas"n gülsün
Edip bezm-i ne ât" gül gülistân oynas"n gülsün
Uyup mevc-i nesîme zir ü bâlâ eylesin pervâz
Hevâs"n als"n ol gülberg-i handân oynas"n gülsün
12
Bâdenin te’sîrini meclisde yâr olsun da gör
Gülsitân"n revnak"n subh-" bahâr olsun da gör
Bak ne çenberlerden eylermi güzer cânbâz-" a k
Halka halka bend-i zülfü târümâr olsun da gör
13
Çerâgân Kapusu bâlâs"na muharrerdir
Sabâhül-hayr devlet bu der-i vâlâ-y" ismetdir
Cki bâli hümâ-y" mihre eh-perr-i sa’âdetdir
Nücûm-" âsümân deryûze eyler âstân"ndan
Çerâgan eyler memlû bir çerâgan-" inâyetdir
14
Te’âlellâh der-i sâhil-serây-" dil-kü âd"r bu
Leb-i deryâda gûyâ gevher-i nazm-" duâd"r bu
Sufûf-" mevc-i bahr ol dergehe ruhsûdedir dâim
Harîm-i devlete mihrâb-" envâr-" safâd"r bu
15
Aç"ls"n bâb-" devlet gül en olsun
Hemî e hât"r-" vâlâ en olsun
Furûg-" lâle-zâr-" âsümân-ve
Çerâgân-" inâyet rû en olsun
16
Terk-i hidmetle bendesin takdîr
Hazret-i üstâda külfetdir
Olmaz elbet ocaI gülden dûr
Murg-" dil â ayâne-ülfetdir
17
Etfâl-i heves cümlesi mekteb seyirinde
Tâ râhile-i derdden o meh geldi derûna
Âgâz" becâ bu gün ebced-i a k"n
Gördüm hat-" ruhsâr" veleh geldi derûna
18
Yed-i beyzâ-y" manâ â ikâr eylese de tab’"
Ç"kan ceyb-i keremden â’ire dest-i duâd"r hep
Bana em îr-i kahr"n arz edip agyâra ebrûsun
Nigâh-" iltifât" vard"r ammâ keç-atâd"r hep
19
Sûz-" dilimi berg-i tecellâya degi mem
Ben em’imi mâhtâb-" eb-ârâya degi mem
Her kû ede bir mihr-i felek etmede cevlân
Mey-hâneyi bu hâl ile dünyâya degi mem
20
Ölürsem âm-" gamda rûy-" yâra intizâr"mdan
Yar"n hur îd-i mah er nûr al"r em’-i mezâr"mdan
Dükeldir e k-i hûnîn ârzû-y" la’l-i nâb"nla
Dü ürdüm sâgar-" gülgûn-" çe m-i itibâr"mdan
21
Gönül yine duramazd" mahabbet olmasa da
Yanard" âte -i gayretle hasret olmasa da
Seninle âm u seher sohbet-i ülfet etse idik
Arada âh efendim u firkat olmasa da
22
Îd etdi çarh-" hasret ile terk edip bizi
Hât"rda m" geçen Ramazân"n safâlar"
Cnsan" rûze rûze gibi bî-dimâg eder
Döndürdü Heyh Efendi dükenmez duâlar"
23
Kevser-i âte -nihâd"n ad" e k
Dûzah-" cennet-nümân"n ad" a k
Bir lügat gördüm cünûn isminde ben
Anda hep cevr ü cefân"n ad" a k
24
Hat gelip perçemi imâna gelir zann etme
Küfrüne âlet eder safha-i Cncîl gibi
Sidre-i sîneme tîr-i nigehi geçmedi âh
Yand" a k âte ine eh-per-i Cibrîl gibi
25
Ol âir-i kâm-yâb benim kim Gâlib
Mazmûnlar"m" anlamamak aybolmaz
Yektâ-güher-i gayb-" hüviyetdir hep
Gavvâs-" h"red behre-ver-i gayb olmaz
26
Ey felek maksad"n ülfet mi adâvet mi nedir
Yohsa ol mâh ile u âka felâket mi nedir
Ermeden vuslata hicrâne eri dik ammâ
Anlasam bârî bidâyet mi nihâyet mi nedir
27
Ben demem meclis-i bîgânede mey nû etme
Ey peri â "k-" mahmûr-" ferâmû etme
Garaz"n çünki hemân sûret-i istingâd"r
Bâri âyîneyi mü tâk-" der-âgû etme
28
Eger desem ki havâlar aç"ld" geldi bahâr
Murâd odur ki benimle mahabbet eyledi yâr
Yâ söylesem ki çemen gonçelere zeyn oldu
Odur garaz ki tebessümle söyledi dil-dâr
29
Hem reng-i çarh-" ahdar edip dû -" kadrimi
Lutf u erîf geldi bir alî-tebârdan
Nakd-i ferahla döndü çemenzâde tab’" hâk
Gûyâ ki sebz câme giyip nev-bahârdan
30
Gurbetde em’-i rûz gülerdi gedâs"na
Mâhtâb-" berk dü mese zulmet serâs"na
Vakt-i siyeh bahârda mehtâb olur ebîh
Semmûr içinde gerden-i sâf"n safâs"na
31
Bezm-i taraba u’le verip berk-i mahabbet
Pervâne-ve olmakda gönül gark-" mahabbet
Bülbüldeki hâli göremez dîde-i nergis
Her dilber-i ranâ edmez fark-" mahabbet
32
Bir noktay" etmi leb-i lâ’lin iki nîme
Remzîyle hemân bakmayal"m kavl-i hakîme
Cevr etmeyecek Gâlibe gerdûn kasem etdi
Hâk-i kadem-i hazret-i Sultân Selîm’e
33
Aç"l ey gonce-leb nûr eylesin bezmi tekellümler
Safâdan hande deryâs"nda mevc ursun tebessümler
Czâr"n gül gül etsin tâb-" sahbâ-y" ne ât olsun
Bu âte güfte rengîn besteler hûnîn terennümler
34
Perçemin dâm-" firîb etmi dag"tm" dû una
Bir kucak ser-ri te vermi tâlib-i âgû una
Gamzesinden sor rumûz-" küfri bu büt-hânede
K"l peresti deyr-i hüsnün Îsî-i hâmû "na
35
Güzelsin bî-bedelsin nâz-perversin dil-ârâs"n
Degilsen bî-vefâ ammâ gâyet bî-muhâbâs"n
Ne manî’dir uzatsan destini bûs etse â "klar
Kolun bükmezlere bir pâd" âh-" âlem-ârâs"n
36
Her ne meclide ki ol dilber-i mestâne güler
Sâgar-" mey hased-i gonca-i handâna güler
Aldad"p gelmedigi gece o mâh u âk"n
Ser-te-ser çâk-" girîbânlar" dâmâna güler
37
Ol rûy-" âte îne gelince hatt-" siyâh
Yakd" derûnu u’lelenip hatt-" sebz âh
Bozmaz safâ-y" mihr-i ruhûn kâkül-i siyâh
Afv-" Hudâya nisbet ile böyledir günâh
38
Görmedinse bahr-i a k"n lü’lü’-i men ûrunu
Mutribin seyr eyle mevc-i nagme-i tanbûrunu
Öyle pey-der-pey terennüm-rîz olur âgû u kim
Selsebîl etmi san"rs"n sîne-i billûrunu
39
Âftâb-" a k" mestûr olmas"n bir kimsenin
Sâ’at-" nevrûzu deycûr olmas"n bir kimsenin
Çarha feryâd-" tanîn-endâz olursa gam degil
Bâ’is-i feryâd" me hûr olmas"n bir kimsenin
40
Perçem mi aceb mü k-i Buhârâ m" nedir bu
Reyhân m" yâ â ûb-" Erîhâ m" nedir bu
Fermân"na dilbestedir ol turrenin âlem
Sultân Selîm ismine turâ m" nedir bu
41
Bülbülde biraz bûy-" ru’ûnet görürüz biz
Pervâneyi âgâh-" mahabbet görürüz biz
Etmi bizi endî e-i sûretde fedâ kim
Mirâta da baksak yine hayret görürüz biz
42
BERÂY-I PÎ TAHTA- CENÂB-I RÂ D EFEND
Gûyâ bu pî tahta nukû -" garîb eden
Zâtül-bürûcu âlem-i vehm ü hayâldir
Her safhas" netâyic-i efkâr" cem edip
Sî-murg-" Kâf" ma’rifete perr ü bâldir
Fihristidir bedây -i fazl ü letâyifin
Tâb-" cenâb-" Râ îd-i Hâtem-hisâldir
Gencûr-" dildeki tühafi etseler mezâd
Müzd-i nezâresine yeti mek muhâldir
43
D GER
Bu pî tahta cilve-i nak u nigârda
Erjenge hurde-kâri Behzâd and"r"r
Ccmâl içinde kudret-i tafsili gösterip
Ervâha zevk-i âlem-i ecsâd" and"r"r
Her gonce-i ükuftesi bir tâze târz ile
BâI-" behi te tâb-" nev-îcâd" and"r"r
Mir’ât-" sûret-i tühaf-i kâinâtd"r
Zihn-i Cenâb-" Râ id-i nakkâd" and"r"r
RUBÂ LER
1
Ey âh-" cihân bu çarh u eyvân kimin
Îcâd kimin bu lutf u ihsân kimin
Adl eyler isen dah" ben olmam me’yûs
Csyân benimse afv ü gufrân kimin
2
Ey hazret-i hâdî-i sübül fahr-" Rusül
Âyîne-i ihsân-" ezel mazhar-" küll
Hâyân degilim gül en-i na’ta ammâ
Eyle kereminden beni gûyâ bülbül
3
S"ddîk ki çâr- yara serdâr oldur
Sultân-" rusülle rûz u eb yâr oldur
Hem pîr-i tarîk-" zümre-i ehl-i hafâ
Hem cedd-i cenâb-" Monlâ Hünkâr oldur
4
Ben Âl-i resûle cân-sipâr"m billâh
Dâmân-" mahabbetde gubâr"m billâh
Bû bekr-i Ömer Osmân u Alîdir âh"m
Hâk-i kadem-i cihâr- yâr"m billâh
5
Etdikde Hudâ cihâr- yâr" mevcûd
Her birine vermi eref-i nâ-ma’dûd
Ammâ ki cenâb-" Murtazâd"r hakkâ
Çün m"sra-" âhir-" rubâ’î maksûd
6
Ey pâd" eh men ene mevlâh Alî
Hur îd-i cemâl-i Ahmede mâh Alî
Bil râzî vü Murtazâ vü marzi kimdir
Vallâh Alîyy ü sümme billâh Alî
7
Ey mazhar u hem muhz"r-" esrâr Alî
Csnâ a erin hayline serdâr Alî
Anlar ki Hüseyn ü Mûsiy ü Ca’ferdir
Cki Hasan üç Muhammed ü çâr Alî
8
Ey kâ if-i esrâr-" Hudâ Mevlânâ
Sultân-" fenâ âh-" bekâ Mevlânâ
A k etmededir hazretine böyle hitâb
Mevlâ-y" gürûh-" evliyâ Mevlânâ
9
Çarh" çeviren himmet-i Mevlânâd"r
Hemsin talebi hidmet-i Mevlânâd"r
Vel-hâs"l eger sözüm edersen iz’ân
Mevlâ diyecek hazret-i Mevlânâd"r
10
Ol kümmel-i ervâh ki bî-pervâd"r
Her biri bir iklîme nazar-bah âd"r
El’âna bu merz-i bûm-" Rûmun kutbu
Bî- reyb ü gümân Hazret-i Mevlânâd"r
11
Ey sâlik-i râh-" Mevlevî ol âgâh
Evlâd"na uy pîrinin olma güm-râh
Fehvâ-y" latiful-veled-i s"rr-" ebih
Sultân Veled degil de kimdir billâh
12
Her kim Celâl-" Rûma vasl ede murâd
Sultân Veledden eylesin istimdâd
Zîrâ ki verâsetde efâatda tamâm
Takdîm olunur cemî’-i nâsa evlâd
13
Ey mazhar-" nûr-" ems eyle s"rr-" ehad
Hem cedd-i mülûk hem eh-i ced-ber-ced
Evlâdlar"n ba " için rahm eyle
Bu Gâlibe ey Hazret-i Sultân Veled
14
Hidmetde sana âh ile dervî -enbâz
Ckrâr-" dîn-i â "ka maksûd-" niyâz
Bu matbah-" sînede ne od var ne ocak
Bir germ nefes gönder eyâ Âte -bâz
15
Ey âlem-i ilm-i kün fe-kân Hazret-i Heyh
Tayîn-kün-i tevhîd ayân Hazret-i Heyh
Burhân-" Acem fahr-i Arab Muhyiddîn
Heyhü’llâh-" amân amân Hazret-i Heyh
16
Ey âlem-i tahkîka soran râh-" yakîn
Bulmak dileyen vahdete burhân-" mübîn
Ezberle sözüm inanma kîl ü kâle
Sadr"nda bulunsun suhan-" Sadreddin
17
Âyînemiz âyîne-i pür-ma’nâd"r
Tasvîr kün-i dâire-i a’lâd"r
Benzer bu semâ’a devr-i esmâ vü s"fât
Mevlâ degil ise ayn" Mevlânâd"r
18
Yakûb-" gam"m a k ile hâk olsam da
Cân"mdan azîzsin helâk olsam da
Dâmân"n" mânend-i Zelihâ tutdum
Ey Yûsuf-" Sîneçâk çâk çâk olsam da
19
Hârihdedir hakâik-i esrâr-" Mesnevî
Olmu sözü magz-" Kurân-" Ma’nevî
Gül menbâ’"ndan zemzem-i irfân" eyle nû
Csmâîl oldu rehber-i sullâki Mevlevî
20
Csmâil Efendi mür id-i râh-" sevîyy
Erbâb-" safâya kavli burhân-" kavî
Ol fâz"l-" yektâya yeter kim bu kemâl
Hârih deseler fehm olunur Ankaravî
21
Cndimde degil kevn ü mekân bir-mekes
Ayn"mda degil bâg-" cihân hârla hâs
Bir âlemde dü düm ki ne ümîd ü ne bîm
Allâh be feryâd-" men-i bî-kes res
22
Ey hazret-i Monlâdan olan himmet-cû
Ser-çe me-i tahkîki bulup eyle vuzû
Ger tâlib olursan in irâh-" sadra
Âdâbla gel merkad-i Hârihdir bu
23
Ne zühd ile ne ilm ile müstesnây"z
Hayrân-" ezel â "k-" bî-pervây"z
Feyz-i nefes-i Pîr ile gûyâ oluruz
Her neyse neyiz bende-i Mevlânây"z
24
Ey sâlik-i râh-" Mevlevî etme direng
Seyyâreler alm" eline ber- batt u çeng
Evzâ-" nüh-âbâ-y" sipihri seyr et
Sultân Veled Devrine eyler âheng
25
Ey pâd" âh-" murâd-bahs-" fuâd
Mevlâ-y" cemî-i evliyâ-y" emcâd
Ne küfr ü ne îmân ile oldum ho nûd
Feryâd sana bu nâ-talebden feryâd
26
Erbâb-" safâya eyle kalbin me’nûs
Tâ ke f ola s"rr-" ittihâd-" nüfûs
Mir’ât ile mir’ât" mukâbil tutsan
Birbirine hem âkis olur hem ma’kûs
27
Her kim taleb-kâr-" dil-i merdând"r
Terk etmez ise irâdesin eytând"r
Benlik burada küfrdür îmân ise de
Teslîm ü r"zâ küfr ise de îmând"r
28
Ben zülf-i siyehden ederim yâra hitâb
Yâr ise verir hemân bana câm-" arâb
Ol gamze-i ûh mest ü dil-i dîvâne
Anlamad" gitdi ne suâl ne cevâb
29
Endî e degil âlem-i manâd"r bu
Esmâ deme kim ayn-" müsemmâd"r bu
Esrâr-" hakây"k olmu anda pinhân
Dil nâm"na bir nüsha-" kübrâd"r bu
30
Fem nâm"na bir s"rr-" hüveydâd"r bu
Ruh nâm"na bir nâr-" tecellâd"r bu
Leb nâm"na bir muciz-i Îsâd"r bu
Dil nâm"na bir mah er-i gavgâd"r bu
31
Al gönlümü âyîne-i manâd"r bu
Senden bana bir sûret-i ranâd"r bu
Hatt"n gelip ey mâh utan"rs"n bir gün
Hüsnünle gurûr etme ki dünyâd"r bu
32
Cânlar üzülür ri te-i bü râd"r bu
Eller kesilir remz ü temâ âd"r bu
M"sr-" dilimiz a k"nla memlûdur
Ey Yûsuf-" cân sanma ki rüyâd"r bu
33
Sermâye-i kevn olan tecellâd"r bu
A k-" ezelî denen muammâd"r bu
Ahlâk-" Muhammedî-i nât"k Kur’ân
Yanî ki dil-i hazret-i Monlâd"r bu
34
Ey zabt-" makâl-i ma’rifetle magrûr
Hüsyârl"g"ndan etmedin habt-" umûr
A k ile irâde bir yere cem olmaz
Mest ana denir ki olmaya anda u’ûr
35
Anlar ki niçe âdeti hark eylediler
Crfân ile ayn-" cemi fark eylediler
Seyr et bu tecellî ne k"yâmetdir ki
Âyîne-i dilde garb" ark eylediler
36
Hekvâ edip ol dilbere bed-hû diyemem
Ammâ kat" dil-nevâz ü dil-cû diyemem
Hercâyî demek ç"kar deyü havf"mden
Hur îd desem rûyuna kar " diyemem
37
Nâr-" gama oldu dil kebâb ey sâkî
Tek yanmayam et gark-" arâb ey sâkî
Mânend-i habâb-" bâde gelsin gitsin
Peymâneleri etme hisâb ey sâkî
38
Mestânelere etme cefâ ey sâkî
K"lma o kadar redd-i recâ ey sâkî
Heytân"n edip ayag"n" i keste
Bir câm dah" eyle atâ ey sâkî
39
Peymân deme peymâne ikestim sâkî
Tevbem gibi yek pâre ikestim sâkî
Lutf eyle gör kendi elinden bir cam
Dü düm ayag"na i te mestim sâkî
40
Ben kan içerim arâbs"zl"klardan
Âte yudar"m kebâbs"zl"klardan
Ey ka lar" ya kemâne döndü sînem
Sad âh u enîn rebâbs"zl"klardan
41
Pür yâre eder sîneyi te’sîr-i rebâb
Hô yara "r âh-" zâra takrîr-i rebâb
Tahsîn ki hâne-i kemândan ç"kmaz
Murg-" dil yârelerine tîr-i rebâb
42
Ey nây aceb s"rr-" Hûdas"n neysin
Hem nahl ü hem âte -i Hûdas"n neysin
Yâh â “yara "r” innî enallâh” sana
Mûsâ’s"n âsâs"n ejdihâs"n neysin
43
Deryûze elin hâhi -i ihsân-" Hudâda
Ey zâhid-i hu k eyleme bîhûde kü âde
Yagd"rmay"cak a k ile nîsân-" siri ki
Gevher bulamazs"n sadef-i dest-i duâda
44
Bir kâfire ben eyleyem sarf-" nigâh
But-hâne-i mekâne dolar u’le-i mâh
Tesbîhini eyh dâm-" tezvîr eyler
“Lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâh”
45
Bir rütbede ald" beni a k-" dil-dâr
Mahv oldu hayal ü nazar"mdan aIyâr
Bir yerde bu efkâr ile kendim bulamam
Âyîneye baksam görürüm sûret-i yâr
46
Âlem dedigin senin ne manâ bilsem
Bitmez mi tükenmez mi bu gavga bilsem
Bir âm u seherdir ki mükerrer dâim
Olduk ne için mahv-" temâ â bilsem
47
Kan aglay"p "zhâr-" telâ eyleyemem
Çe mim leb-i dâIa râz-dâ eyleyemem
Bir yâr bilir o dahî gâyet pinhân
Ben s"rr"m" bilmezlere fâ eyleyemem
48
Yokdur nazar olsa bu cihânda ne ki var
Var yokdan olup yokluga geldi tekrâr
Var var bula gör an" ki yok yok Allâh
Yoklukda bulundu yog imi var ise yâr
49
Dilbere ne kadar ki tünd-i âte -hûdur
Mey nû edecek inâyeti mercûdur
Nev-bâde-i bûse eyler elbetde zuhûr
Zirâ kadeh-i mey gül-i eftâlûdur
50
Pey-der-pey olup câm-" arâb ey sâkî
Kalmaya dehende nutka tâb ey sâkî
Dolu dolu verdikçe zebân"m tola "r
Yar"m yar"m etdim hitâb ey sâkî
51
Hur îd gibi egerçi uryân gezeriz
Zann eyleme ammâ ki uryân gezeriz
Erbâb-" nazar a’ a’am"zdan göremez
Huffâ lar"n gözünde pinhân gezeriz
52
Sâkî kan" ol sihr-i helâl eylediIin
Bir mâh" bulup sekiz hilâl eylediIin
Bir ne ’e idi Hak bu ki i’câze yakîn
Mestâneye bah -" portakal eylediIin
53
Etdi bu itâ cemreleri dîvâne
Söndürdü külün savurdu hep meydâna
Hakkâ ki bahâra nisbeten eyledi berf
Zîr ü zeber-i zemîni Kâg"d-hâne
54
Bir nev-haber-i dürûI-edâd"r o dehen
Enmûzec-i va’d-î bî-vefâd"r o dehen
Mahsûl-i me’âl-i hall ü akd" nâ-bûd
Gûyâ ki rumûz-i kimiyâd"r o dehen
55
Nâ-bûd ise de bûd nümâd"r o dehen
Her râz-" nihâna â inâd"r o dehen
Manâ-y" bekâ fenâdâ olmu pinhân
S"rr-" dil-i merdân-" Hudâd"r o dehen
56
Çe m-i hurde hafî-nümad"r o dehen
Hurde-hattla fâ-i cefâd"r o dehen
Aldanma sak"n ki asl" yokdur billâh
Bir nak -" hayâl-i sîmyâd"r o dehen
57
Çün nokta-i nûn nefy-i lâd"r o dehen
Tevhîdde hâ-y" intihâd"r o dehen
Her ehl-i ühûda ke f olunmaz tahkîk
Gayretde olan s"rr-" hafâd"r o dehen
58
Hem’-i ruhûna yand"g"m ey mâh yeter
Âh eyledigim tâ-be-sehergâh yeter
Oldumsa sanem-perest-i a k"n tevbe
Ey t"fl-" cefâ-pî e bir Allâh yeter
59
Le ker le ker bütân-" hulyâ geçdi
Etdikleri nâz u îve gavgâ geçdi
Bu hayretimiz imdi ruh-" hayretdir
Yohsa o alay olup temâ â geçdi
60
Hey niçe peresti nice âh-" cân-gâh
Etmekde o zülfe oldu ömrüm kûtâh
Zünnâr"m"z ile bizi berdâr etdi
Dâd eylemedi ol sanem Allâh Allâh
61
Bu îddir ey mâh gel ihsân eyle
Erbâb-" niyâz" nâza âyân eyle
Hâyed ki bu takrîb-i lebin bûs ederiz
Yak bu cierim âte e büryân eyle
62
Rahm-" dile etfal-" gam"n idiyçün
Bîmârlar"n hât"r-" nev-mîdiyçün
Gâlib sana bin cân ile kurbân olsun
La’l-i lebinin hayât-" câvîdiyçün
63
Ey âh-" hüsün îddir ihsân eyle
Cellâd-" nigâha nîm-fermân eyle
AIyâr-" fedâ eyle de koç ba "n için
Kurbân"n olam bendeni kurbân eyle
64
Tâ olmaya çe min hedef-i tîr-i bütân
M"krâs gibi olma cihânda dü-zebân
Âsûde olam dersen eger vel-hâs"l
Hîç bir ki inin rahnesine açma dehân
MÜFRED BEY TLER
1
Bu bâb-" evket-ârâ tâze mazmûn iki m"sra’d"r
Duâ-y" devlet-i Sultân Selîm’e hüsn-i matl’ad"r
2
Kü âd olmu bu bâb-" evket-unvân
Cki lebdir duâ-gûy-" Selîm Hân
3
Aç"lm" berg-i gülden bâb-" devlet
Öpüp yüz sürmede erbâb-" devlet
4
Bâb-" evket-me’âb-" âhîd"r
Kadr ü ân"n iki güvâh"d"r
5
Aç"l"r hem-çü nev bahâr bu bâb
Bed-duâ-y" dil-i ülü’l-elbâb
6
Aç"ls"n bâb-" devlet hô gelip bâl
Kü âd olsun hemî e rûz-" ikbâl
7
Matla-" hur îde ragmen bu der-i devlet mukîm
Bir muammâd"r ki feth olsa ç"kar Sultân Selîm
8
Bu bâb-" pür-safâ mir’ât-" endâm-" letâfetdir
Olursa cilvegâh" Han Selîm’in hüsn-i sûretdir
9
Der-i kasr-" hümâyûndur yâhûd bâl-" hümâd"r bu
Zemîn bûs-" eh-i devrâna bir dest-i duâd"r bu
10
Bu bâb-" nev-kü âyi lerle re k-i nev-bahâr olmu
Kudûm-" Han Selîme dîde rûz-" intizâr olmu
11
Sürüp yüz hâk-i pây-i Han Selîm-i dâd-fermâya
Bu bâb"n âsitân-" zîri mahsûd oldu bâlâya
12
Bu kapu Vâlide Sultâna duâ icrâya
Cki eldir ki aç"lm" mele’-i alâya
13
Der-i ismet-meâb-" Vâlide Sultân ayân üzre
Aç"p iki kanad pervâz urur âh-" cihân üzre
14
Der-i hâver eser-i Vâlide Sultând"r bu
Tal’at-" mihr-i cihan-tâba girîbând"r bu
15
Cki hilâl bir yere gelmi kemer gibi
Rûy-" zemîne nûru yay"lm" kamer gibi
16
Cenâb-" Vâlide Sultâna nisbetle bu dervâze
Gelir pervâne-ve em’-i cemâl-i âha pervâza
17
Ayn-" mir’ât-" safâ âlem-i mahviyyetdir
Sûret-i ehl-i fenâ mahrem-i mahviyyetdir
18
Tâb-âver-i dil pertev-i a k-" ezelîdir
Makbûl olamaz cevher-i zühdün amelidir
19
Nazar-gedâl"k edip sâkiyâ habâb sana
Görünmecik yapar ol hânmân-" harâb sana
20
Bir Hemse bendeyiz ki harîm-i cenâb"n"n
Müjgân-" âfitâb-" felek hüsn-rubâs"d"r
21
Bî-nevâlar aceb mi gelse sana
Zerreler âftâba râci’dir
22
Yine bir nûr-" zemîn tarh olmu âyîn-i mahabbetden
Ki var hüsnü tahallüs makta’"ndan kat-" ülfetden
23
Oynard" sahn-" baI-" hayâlimde ol perî
Mânend-i t"fl naIme dah" ney-süvâr iken
24
ÜftâdeliIe yar" d"k ammâ
Sâyem öte ben bu yana dü düm
25
Hâhid-i hayretedir imdi bizim hayretimiz
Pî -i nezzâreden alay-" temâ â geçdi
26
Müje gibi saf saf sipeh-i nezzâre-rûzân
Gözümüzden ol meh-i nev yine zâil oldu gitdi
27
Kût-" rûhudur arak meyzede-i dil-cûnun
Çünki âte yan"g" merhem-i kâfûr ister
28
Bu kapu devlet-i ikbâl ile oldukça kü âd
Hazret-i Vâlide-i Han Selîm olsun âd
29
Hayretdeyim ey sâkî keyfiyet-i sahbâya
Cism-i müteberruh m" rûh-" mütecessid mi
30
 "k odur ki Gâlib ehrinde ola rüsvây
Sahrâ vü de te gitme Mecnûn yabâna söyler
31
Hatt-" sâgar-" cevher-i em îrdir sensiz bana
Mevc-i sahbâ âte în zencîrdir sensiz bana
32
Dil nû -" mey-i nâbdan olmaz mütelezziz
Âte dir o çün âbdan olmaz mütelezziz
33
Dür-i dendân" için bî-rayb
Aç"lur tab’"ma hazîne-i gayb-"
34
Çeken piyâleyi pâ-der-rikâb olup gidiyor
Gelen bu meclise mest ü harâb olup gidiyor
35
Ebruvân"mda yazar ol seyyid-i âlî-tebâr
Lâ fetâ illâ Alî lâ Seyfe illâ Zülfikâr
36
Dîde-i bîmâr" ol ûhûn ifâkat görmesin
Haste-i a k" dah" bir gayr" illet görmesin
37
Kapanm" âm-" hatdan subh-" gagab
M"s"rl" harc" olmu ol eker leb
38
Vücûd-" pâkîn Allâha emânet eyledim an"n
Gönül eglencesi cân pâresi bir-dil-nevâz"m var
39
Lafz" yâ âh yâhûd nâle yâhûd efgând"r
Suhan-i a kda hîç olmaz edâ-y" diger
40
Gelir hatt erbet-i la’l-i eker-rîzîn tamâm"nda
Buhûr u ûd bezm-i î i Miskiyyül hitâm eyler
41
Malûmudur an"n dah" Gâlib bu müdde’â
Görsem de görmesem de mahabbet yerindedir
42
Cbâdet merd-i sâfî-tiynete sûz-" derûn besdir
Egilmek nâ-becâd"r câyi mihrâb olsa da em’in
43
Cntizâr-" peyâm-" hatt"nla
Kara su indi çe m-i pür-hûna
44
Gam-" sayd-" hümâ-y" nazma yâ Rab dü mesin kimse
Siyeh ebr-i belâd"r sâye-i bal-" humâyûnu
45
Sanma devr etdirdi sâkî bâde-i nâzikterin
Levni döndü câm-" gülgûnun görünce leblerin
46
Bûs-" la’linde oldu hayf be-kâm
Duhter-i rez gibi nemek be-haram
47
Bir rütbe ki rûz-" mey-peresti
Yoklar ba "n" eliyle desti
48
Güne cemâline zâhidden istesem te bîh
Tamâm-" bedre i âret edince mâh desem
49
Ey ûd kokla perçemini benden ol ehin
Nakl eyle dûd-" âte -i hicrân"n" mû-be-mû
50
Ey mûy-" çîn yüzlerin öp benden ol mehin
Ögret cefâ-y" rencî -i hicrân" mû-be-mû
51
Ey seng-i vesme hançer-i ebrûya k"l selâm
Tertîble fesâne-i hicrân" mû-be-mû
52
Degildir hüsn-i câlem-gîre hâcet a k-" dîgerdir
Döner pervâne etrâf"nda mehtâb olsa da em’in
53
Hem’i ârâyi de âgû -" fânûs etmeyen
Rûzgar eksikligidir rûzgâr eksikligi
54
Kadr-i dürr ü gevher-i âlem bilir
Âdemi ammâ yine âdem bilir
55
Nam-" sevdâs" ile dîdesi pür-hûn olan"n
Ser-nüvi ti hat-" hâtem gibi ma’kûs gerek
56
Meslek-i er’-i mahabbetde budur fetvây-"s a k
Münkirân-" cezbe-i dîdâr-" kâfirdir bütün
57
O ûha dil verip âzâr"n ald"k cân verip cevrin
Lebinde imdilik bir bûse kald" kan bahâs"ndan
58
Kâsid et bâzâr-" âlemde metâ’-" râ’icim
Yanî senden gayri hiç kimse harîdâr olmas"n
59
Âyet-i Yâsin ye’s okur gelip hatt-" ruhun
Bir gün ümmîdi kesersen dîde-i bîmârdan
60
Dü dü etfâl-i çemen ba "na ferd-i devlet
Allâh Allâh neler görse gerek çe m-i hümâ
61
Hîç hutûr etmez idi tab’a bu manâ-y" ferah
Hayli güldürdü beni evk ile ra’nâ-y" ferah
62
Çün câmi-i gül en ki cemââtleri endir
Geçsin ileri saffa bu mümtâz-" çemendir
63
Gonce-i tâb’"n" sabr eyle açar ehl-i ühûd
Hâk-i Eyyûb gerek lâleye bir s"rr-" vedûd
64
Olur kü âde lâle gibi haksâr olan
Dü mek ayaIa mûcib-i izzet degil midir
65
Cilvegâh oldu mihre subh-" celî
Kûh-" billûra ç"kd" sanki Alî
66
Ad" deycûr olup cihânda kim
Giydi hur îd-i ferve-i kâkum
67
Gele bir devr ki bu Gâlibi yâd eyleyeler
Fursat-" sohbet-i ahbâb ganîmet bilsin
68
Kü âde ola hemî e bu dârgeh âbâd
Nesîm-i huld-" Hudâd"r gelen mübârek bâd
69
Bu bâb-" nev-kudûmün arzu eyler Selîm Hân"n
Cki dest-i recâ peyvestedir Beyhân Sultân"n
70
Alm" â "k cemâli hatt-" siyâh
Geç geçenden güze telenmi o mâh
71
Hayretdeydim ey sâkî keyfiyet-i sahbâya
Cism-i müteberruh m" rûh-" mütecessid mi
MUZÂR ÂT- MISRA
1
Fikr etse hâl-i âlem-i âdem garîb-ser
2
Bulur ne v ü nemây" bîd-i Mecnûn hâk-i Leylâdan
3
Zevk an"nd"r ki peri ânl"g" cemiyyetdir