internet ve medya - Gençlik ve Spor Bakanlığı

14 – 18 MAYIS 2012
GENÇLİK ŞÛRASI
ÖN KOMİSYON RAPORU
İNTERNET VE MEDYA
ANKARA - 2012
İNTERNET V E MEDYA
GİRİŞ
İ
nsana yatırımı öncelemek, gelecek nesilleri güvence altına
almak, gelecek kuşakları sürekli dinamik ve nitelikli tutmak
modern devletler için bir varlık koşuludur. Gençliğinin sorun ve ihtiyaçlarını tespit edip onlara çözüm üretemeyen,
gençlerine yeterli fırsat ve imkânları sunamayan, gençler arasında ortak bir kimlik ve aidiyet duygusu geliştiremeyen bir
devletin, geleceğe ümitle bakması mümkün değildir. Bu yönüyle, toplumun temel dinamiğini oluşturan gençlik, değişim sürecinin ve geleceği inşa etmenin en önemli aktörü olabileceği gibi,
en güçlü engelleyicisi de olabilecek bir potansiyele sahiptir.
Bu söz konusu potansiyele sahip ülkelerin başında Türkiye
gelmektedir. Zira Türkiye, çok az ülkenin sahip olduğu büyük
ve dinamik bir genç nüfusa sahiptir. Bu durum, bir yanıyla güçlü ve mutlu yarınlar için devletimize büyük bir fırsat sunarken
diğer yanıyla da bu fırsatı değerlendirme konusunda tarihî bir
1
GENÇLİK ŞÛRASI ÖN KOMİSYON RAPORU
sorumluluk vermektedir. Türkiye, söz konusu fırsat ve tarihî
sorumluluğun bilinciyle ve bunun bir gereği olarak gençliğe
özgü bir bakanlık ihdas etmiş ve bu kapsamda 2011 yılında
Gençlik ve Spor Bakanlığı kurulmuştur.
Gençlik ve Spor Bakanlığı’na, 8 Haziran 2011 tarihli ve 638
sayılı “Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” ile aşağıda sayılan görevler verilmiştir:
a) Gençliğin kişisel ve sosyal gelişimini destekleyici politikaları tespit etmek, farklı genç gruplarının ihtiyaçlarını da dikkate alarak gençlerin kendi potansiyellerini gerçekleştirebilmelerine imkân sağlamak, karar alma ve uygulama süreçleri ile
sosyal hayatın her alanına etkin katılımını sağlayıcı öneriler
geliştirmek ve bu doğrultuda faaliyetler yürütmek, ilgili kurumların gençliği ilgilendiren hizmetlerinde koordinasyon ve iş
birliğini sağlamak.
b) Gençliğin ihtiyaçları ile gençliğe sunulan hizmet ve imkânlar konusunda inceleme ve araştırmalar yapmak ve öneriler geliştirmek, gençlik alanında bilgilendirme, rehberlik ve
danışmanlık yapmak.
c) Gençlik çalışma ve projelerine ilişkin usul ve esasları belirlemek.
ç) Gençlik çalışma ve projeleri yapmak, bu çalışma ve projeleri desteklemek, bunların uygulama ve sonuçlarını denetlemek.
2
İNTERNET V E MEDYA
d) Spor faaliyetlerinin plan ve program dâhilinde ve mevzuata uygun bir şekilde yürütülmesini gözetmek, gelişmesini ve
yaygınlaşmasını teşvik edici tedbirler almak.
e) Spor alanında uygulanacak politikaları tespit etmek ve
uluslararası kuralların ve talimatların uygulanmasını temin
etmek.
f) Mevzuatla Gençlik ve Spor Bakanlığı’na verilen diğer görev ve hizmetleri yapmak.
Gençlerin sorun, ihtiyaç ve beklentilerini gençlerle birlikte
ele almak ve çözümler üretebilmek, gençlerle birlikte bugünün
ve yarının fikren, ruhen ve bedenen güçlü nesillerini ve güçlü
Türkiye’sini inşa edebilmek amacıyla Gençlik ve Spor Bakanlığı
tarafından 2011 yılı sonundan itibaren kamuoyunu, özel sektörü, sivil toplum kuruluşlarını, üniversiteleri, yani konu ile alakalı tüm kişi, kurum, kuruluşlar ve gençlerin bir araya getirildiği bölgesel gençlik çalıştayları organize edilmiştir. 14-18 Mayıs
2012 tarihlerinde ise yine aynı nitelikteki bir katılımla Bakanlık
tarafından, bu çalıştayların teşkil ettiği altyapı üzerine inşa
edilmek üzere ülke çapında gençlerin sorun ve beklentilerinin
ele alınacağı, çalıştay sonuçlarının değerlendirileceği ve kamuoyu ile paylaşılacağı Gençlik Şurası düzenlenecektir.
Bu Gençlik Şurası;
Türkiye’de düzenlenecek 2. Gençlik Şurası niteliğini taşımaktadır.
3
GENÇLİK ŞÛRASI ÖN KOMİSYON RAPORU
Gençlik üzerine çalışma yapan tüm kurum, kuruluş ve
kişileri bir araya getirecek büyük bir organizasyon olacaktır.
Gençlik politikalarını yazılı hale getirecek olan “Gençlik
ve Spor Politika Belgesi”nin büyük ölçüde şekillenmesini sağlayacak önerilerin dile getirildiği ve gençlerin haklarının realize edilebilmesinin temel çerçevesinin oluşturulduğu bir organizasyon olacaktır.
Gençlik Şurası’nın altyapısını teşkil eden “Bölgesel Gençlik
Çalıştayları”, 81 ili kapsayacak şekilde Samsun, Kayseri, Erzurum, Edirne, Gaziantep, İzmir, Kocaeli, Adana, Trabzon, Diyarbakır, Bursa, Konya, Antalya, İstanbul ve Bingöl illerinde gerçekleştirilmiştir. İlave olarak biri Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde ve diğeri de Almanya’nın Köln şehrinde olmak üzere,
yurtdışında iki ayrı “Gençlik Çalıştayı” daha düzenlenmiştir.
Almanya’da düzenlenen “Gençlik Çalıştayı”na Almanya, Belçika,
Fransa, Danimarka, İngiltere ve Hollanda’da yaşayan Türkiye
kökenli gençler ve gençlik alanı ile ilgili kişi ve kuruluşlar katılmışlardır.
Demokratik katılım esasına göre yapılan ve katılımcıların
fikirlerini tamamen özgür bir şekilde ifade ettikleri bu
çalıştaylarda; gençliğin sorunları, ihtiyaçları, beklentileri ve
gençliğe yönelik sunulması gerekli fırsat ve imkânlar konusunda katılımcılar çok değerli görüş ve öneriler ortaya koymuşlardır. Bu çalışma, tüm çalıştaylarda ortaya çıkan “Sonuç Bildirgeleri”nin incelenip değerlendirilmesi sonucunda ortaya çıkmıştır. Tüm çalıştaylarda sıklıkla ifade edilen sorunlar gençliğin
ortak sorunları olarak tespit edilmiş ve bu sorunlara ilişkin
4
İNTERNET V E MEDYA
olarak çalıştaylarda ifade edilen çözüm önerileri ve beklentiler
konunun paydaşlarıyla birlikte bu çalışmada ortaya konulmuştur. Bu çalışmamızın temel amacı, gençliğimize ilişkin “Bölgesel
Çalıştaylar”da ifade edilen ortak düşünce ve önerileri konuları
itibariyle bir arada görebilmek ve sonradan yapılacak Gençlik
Şurası ve oluşturulacak “Ulusal Gençlik ve Spor Politika Belgesi” için gençliğe ilişkin temel veri ve düşünceleri bir bütün olarak ortaya koyabilmektir.
5
GENÇLİK ŞÛRASI ÖN KOMİSYON RAPORU
AİNTERNET VE MEDYA
B
ilimsel gelişmeler ve teknolojik değişimler son yüzyılda
daha önceki yüzyıla göre çok daha fazla ivme kazanmıştır. Özellikle haberleşme ve iletişim teknolojilerinin
çok hızlı geliştiği bu çağda dünya küresel bir köy haline gelmiştir.
Türkiye'nin 2011 yılı TÜİK verilerine göre hane sayısının
% 42,9’a internet erişimi sağlanmıştır. Ülke nüfusunun % 46,5’i
bilgisayar kullanabilirken % 45’ine de belirli oranda internet
kullanımını sağlanmıştır. Ayrıca fiber optik kablo ağı
32.523.000 km ile kaliteli haberleşme alt yapısına ulaşmıştır.
Yine haberleşme aracı olarak kullanılan mobil telefon hattı sayısı 65.000.000 aboneliğe ulaşmıştır. Haberleşme ve iletişim
alanında hızlı bir yükseliş grafiği gösteren Türkiye’de bilimsel
ve teknolojik gelişmeler dünyanın diğer gelişmiş ülkeleriyle
yarışır bir şekilde gelişimini devam ettirmektedir.
6
İNTERNET V E MEDYA
Bilimsel gelişmelere ve teknolojik değişimlere kolay adaptasyon sağlayan gençler ülkelerin gelişiminin de garantisidir.
Dünya ile iletişim halinde olan bir gençlik oluşturmak, öncelikli
hedef olarak algılanmalıdır. Bilim çağı olarak adlandıracağımız
bu yüzyılda gençlerin bilimsel gelişmelere ve teknolojik değişimlere erişimini kolaylaştıran hızlı haberleşme olanaklarını
sağlayan alt yapılarını oluşturmak önemlidir.
İnternet ve yazılı, görsel ve sosyal medya bilgi, haber, eğlence ve iletişim kaynağı olarak siyasi, ekonomik ve kültürel
yönleriyle tüm toplumsal hayatımızı ve gençlerimizi doğrudan
etkileyen, artık gündelik hayatımızın bir parçası haline gelen
araçlardır. Bu nedenle bunların içeriklerinin bireylere ve topluma zarar vermeden, ifade özgürlüğüne ve "çoğulculuğa" aykırı olmayacak şekilde faydalı amaçlara yönelik olması oldukça
önemlidir.
"İnternet ve sosyal medya" günümüzde özellikle de gençler
tarafından yoğun bir şekilde kullanılan, bireysel ve sosyal etkileri her alanda hissedilen çok yönlü bir etkileşim iletişim, bilgi
edinme ve paylaşım aracıdır. İnternet ve sosyal medya bireysel
kullanım noktasından, günümüz iletişim ortam ve araçları olarak, kullanıcılara etkin iletişim kurma imkanı sağlayan birer
medya türüdür. İnternetin hızlı gelişimi, geleneksel medya
araçlarının bireysel ilgi ve ihtiyaçlara yeterince destek vermemesi gibi etkenler neticesinde sosyal medyaya duyulan ilgi katlanarak artmıştır. Genel olarak sosyal medya, ağ teknolojileri
kullanılarak, kullanıcıların etkileşimini temin eden, kullanım
sonuçları olarak bireysel tatminden kitlesel etkilere kadar ge7
GENÇLİK ŞÛRASI ÖN KOMİSYON RAPORU
niş bir haz, tesir ve baskı alanına sahip olan, araç ve uygulamaları ifade etmektedir.
Bilgiye erişimin hızlanması, bilgi paylaşım süreçlerindeki
esneklik ve kullanıcıların ürettikleri bilgileri kitlelere ulaştırabilme kolaylığı sağlayan sosyal medya araçları gün geçtikçe
önemini arttırmaktadır. Facebook, Twitter, Blogger gibi sosyal
medya araçları, kullanıcıları bakımından oluşturduğu nüfusu
ile birçok devleti geride bırakmıştır.
İnternet ortamında gerçekleştirilen yazılı, sesli veya görüntülü diyaloglar; sosyal ağlar vesilesi ile anlık mesajlaşma ve
paylaşımlar; forum sitelerinde kullanıma sunulan ve pratiğe
yönelik işlevleri olan bilgiler, bireylerin kendi algılarını geliştirmelerinden sosyalleşmelerine, sosyal imaj oluşturmalarından kimlik oluşturmalarına kadar onlar üzerinde derin etkiler
bırakabilme kapasitesine sahiptir.
Sosyal medyanın bireyler arasında giderek kullanımının ve
etkinliğinin yaygınlaşmasının temelinde sahip olduğu belli
özellikler bulunmaktadır. Bunlardan öne çıkanları arasında
a) kullanıcıların eşit iletişim ortamına sahip olması ve içeriklere müdahil olabilmeleri,
b) kullanıcıların paylaşılmış içerikleri kendi ilgi alanlarına
göre kategorize ederek etiketleyebilmeleri,
c) kullanıcıların diğer kullanıcıların içeriklerine anlık değerlendirmelerde bulunabilmeleri,
8
İNTERNET V E MEDYA
d) kullanıcıların diğer kullanıcılar ile birlikte ortak ilgi ve
faaliyet alanları oluşturup bunları ağ haline getirerek yeni sosyal medya ağları oluşturabilmeleri
e) kullanıcıların sosyal medya üzerinden sanal ortamın dışında gerçek etkinlikler düzenleyerek duyuru ve katılım çağrılarını bu mecralardan yapabilmeleri gelmektedir.
İnternet ve medyanın gençlere sağladığı büyük faydalarının yanı sıra bilinçsiz ve amaç dışı kullanımlarda büyük zararları da söz konusu olabilmektedir. Bu zararlar, gençlerin asosyalleşmelerinden dolandırılmalarına, ırkçılıktan internet bağımlığına kadar çok geniş bir yelpazede cereyan edebilmektedir. Özellikle gençler arasında yaygın bir kullanımı olan internetin bu denli zararlarının geneline birden "siber zorbalık"
denilmektedir. Siber zorbalık, e-posta sohbet (chat) ortamı
veya sosyal paylaşım siteleri aracılığıyla bir kişinin kimliğine,
özel hayatına yönelik şiddet uygulamayı ifade eden bir kavram
olarak düşünülebilir. Yapılan araştırmalar Türkiye'de internet
ve sosyal medya araçlarını kullanan liseli gençlerin %28'inin
siber zorbalık yapma eğiliminde olduklarını göstermektedir.
Siber zorbalığa maruz kalan bireylerde intihara kadar giden
vakalarla karşılaşılmaktadır. Bu bağlamda, toplum adına politika yapmaktan sorumlu kişilere düşen başlıca sorumluluk;
internet ve medyanın, zararlı etkilerden arındırılmış bir şekilde
gençlerin ve toplumun yararına kullanmalarını sağlamak gençleri ve toplumu bu yönde kanalize etmektir.
POLİTİKALAR
9
GENÇLİK ŞÛRASI ÖN KOMİSYON RAPORU
1. Bilgi iletişim teknolojisinin ülkenin her yerine yaygınlaştırılması
Hedefler
•
•
•
Gençlerin bilgi ve iletişim teknolojilerine erişimin kolaylaştırılması için internet hizmetlerini yaygınlaştırmaya yönelik çalışmalar devam ettirilecektir.
Bilgisayar destekli eğitim uygulamalarını destekleyici
çalışmalar artırılacaktır.
Her hanede en az bir bilgisayar olması yönündeki politika desteklenecektir.
Paydaşlar
Gençlik ve Spor Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Üniversiteler
2. Haberleşme ve iletişim kaynaklarının çoğaltılması
ve ucuzlatılması
Hedefler
•
•
Gençlerin internet erişiminin kolaylaştırmak için imkânlar artırılmaya devam edecektir.
Gençlerin Gençlik Merkezlerinde ücretsiz ve güvenli internet erişimine sahip olmaları yönündeki çalışmalar
artırılacaktır.
10
İNTERNET V E MEDYA
•
•
İnternete ücretsiz erişim noktalarının sayıları artırılacaktır.
İnternet erişimi konusunda tekelleşmeye olanak verilmemesi ve erişimin daha düşük fiyatlarla sunulmasına
yönelik çalışmalar hızlandırılacaktır.
Paydaşlar
Gençlik ve Spor Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Üniversiteler, TÜBİTAK
3. İnternet hızının daha da yükseltilmesi
Hedefler
•
•
İnternet alt yapı hizmetleri çalışmaları hızlandırılacaktır.
Fiber optik ağını genişletilmesine yönelik çalışmalara
ivme kazandırılacaktır.
Paydaşlar
Gençlik ve Spor Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Üniversiteler
4. İnternet suçları ile ilgili uluslararası mevzuatlara
uygun yasaların etkin şekilde uygulanması için önlemlerin
geliştirilmesi
Hedefler
11
GENÇLİK ŞÛRASI ÖN KOMİSYON RAPORU
•
•
•
Gençlerin internet üzerinden gerçekleşen suçlardan etkilenmemesi ya da bu yolla suça bulaşmamaları için alınan tedbirler daha etkin hale getirilecektir.
Servis sağlayıcılarının güvenli internet alanları oluşturması için kullanıcılara seçenekler sunacağı programlar ve uygulamaların geliştirilmesi desteklenecektir.
İnternet Suçları Kanunu'nun tam ve etkin bir şekilde
uygulanmasına yönelik çalışmalar güçlendirilecektir.
Paydaşlar
Gençlik ve Spor Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Bilim, Sanayi
ve Teknoloji Bakanlığı
5. İnternetin ve sosyal medyanın gençler tarafından bilinçsiz ve kötü amaçlı kullanımının önlenmesi. İnternet ve
medyanın zararlı etkilerinden gençlerin korunması
•
•
•
Gençleri ve ailelerini internet kullanımı konusunda bilinçlendirmek için panel, sempozyum vb. programların
sayısı ve niteliği artırılacaktır.
Aileler internetin güvenli kullanımı için filtreleme konusunda daha fazla bilgilendirilecek ve güvenli internet
kullanımı yaygınlaştırılacaktır.
Şiddet, pornografi, ırkçılık vb. zararlı içeriklere sahip internet sitelerinin ve medya yayınlarının üzerindeki denetim daha etkin hale getirilecektir. Yayın içeriklerinin
12
İNTERNET V E MEDYA
•
•
insan haklarına, milli ve manevi değerlere aykırı olmamasına yönelik hassasiyetler sürdürülecektir.
Gençlerimiz arasında medya okuryazarlığı teşvik edilerek internetin bilinçsiz kullanımı ve sosyal medya bağımlılığı engellenmeye çalışılacaktır.
Medya etiği alanında yapılan çalışmalar güçlendirilecektir.
Paydaşlar
Gençlik ve Spor Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar
Bakanlığı, RTÜK, Üniversiteler, Medya Kuruluşları, STK'ler
6. İnternet ve medyanın faydalı amaçlar için daha etkin kullanılması
•
•
İnternetin eğitim amaçlı olarak daha etkin bir şekilde
kullanılması için, eğitim sitelerinin sayısı artırılacak,
içerikleri daha zengin hale getirilecek, gençlere tanıtımı
yapılacak ve erişim imkânı kısıtlı olan gençlerin daha
kolay ulaşabilmeleri sağlanacaktır. Yaygın ve uzaktan
eğitimlerde internet kullanımı artırılacaktır.
Gençlik alanında çalışan kurum ve kuruluşlarının gençlerin bilgilendirilmeleri konusunda internet ve sosyal
medya araçlarını daha etkin kullanmaları yönündeki çalışmaları arttırılacaktır.
13
GENÇLİK ŞÛRASI ÖN KOMİSYON RAPORU
•
•
Gençlerimize ulaşmada internet kullanımına hız verilecektir. Kurumlar tarafından yapılan faaliyetlerin duyuruları ve faaliyet sonrası paylaşımlar sosyal medya ve
internet üzerinden de yapılacaktır.
Kamuoyu bilinçlendirmelerinde etik ve insani değerlerin gençlerimize aktarılmasında internet ve medya daha etkin olarak kullanılacaktır.
Paydaşlar
Gençlik ve Spor Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar
Bakanlığı, RTÜK, YÖK, Üniversiteler, Meslek Kuruluşları, Medya
Kuruluşları, STK'ler
14