Franchising sektörü 50 milyar dolara koşuyor

DOSYA / FRANCHISING SEKTÖRÜ
Franchising
sektörü
50 milyar
dolara
koşuyor
B
Türkiye’nin 1980’li yılların ortasında
tanıştığı franchising sektörü ekonomide
lokomotif görevi üstleniyor. 2014 yılında
40 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşan
sektörde 200 bin kişi istihdam ediliyor.
Sektörün 2016 sonunda 50 milyar dolarlık
büyüklüğe ulaşacağı öngörülüyor.
92 EKOVİTRİN TEMMUZ 2015
irçok dünya ülkesi
1970 öncesi kendi iç
pazarında, kendi tüketim ürünleriyle dışa
kapalı bir politika içerisindeydi.
Akıp giden zamana paralel olarak insanların talep ve ihtiyacı da
değişime uğradı. Kabuğunu kıran
birçok Avrupa ülkesiyle birlikte
Türkiye de bu değişimi yakından
takip eden ülkeler arasında yer
alıyordu. Özellikle 1980’lerde
Turgut Özal’la birlikte ekonomiden siyasete her alanda devrim
niteliğinde atılımlar yaşayan
Türkiye, franchising modeliyle de
yavaş yavaş tanışmaya başladı.
Önceleri yerli ürünlerin dışında ülke pazarında hiçbir global
marka bulunmuyordu. Özal’ın
dışa açılım politikasıyla beraber
ise birçok yabancı şirket Türkiye
pazarına girmeye başladı. Yerli
anlamda 1985 yılında TURYAP
ile başlayan franchising serüveni Türkiye için bir milat oldu.
1986’da dünyanın en büyük
fastfood markalarından biri olan
Mc Donald’s tarafından verilen
ilk yabancı franchise ile birlikte
de sektör zaman içerisinde çığ
gibi büyüme kaydetti.
Bugün gelinen noktada,
bulunduğu bölgenin en önemli
oyuncularından biri olan Türkiye, gıda ve tekstil başta olmak
üzere birçok sektörde yerli ve yabancı franchise akınına uğruyor.
Siyasi istikrarını ekonomik refahı
1985 yılında
TURYAP ile başlayan
franchising serüveni
Türkiye için milat oldu.
1986’da Mc Donalds
tarafından verilen
ilk yabancı franchise
ile birlikte sektör
çığ gibi büyüdü.
ile taçlandıran ülkemiz, franchising sektöründeki ilerleyişi ile
2023 vizyonunun takipçisi olduğunu tüm dünyaya ilan ediyor.
Günümüzde franchise zincir
mağaza sayısıyla Avrupa birincisi
olan Türkiye, sektörel kar marjını giderek arttırdı. 2014 yılı itibariyle franchising sektöründen
elde edilen 40 milyar dolarlık
gelir ve 200 bin kişilik istihdam
sayısı da yüzleri güldürüyor.
Sektörün 2016 yılı için pazar
beklentisi 50 milyar dolar olarak
tahmin ediliyor.
1863’ten günümüze
franchising
Dünya genelinde yarattığı istihdamla büyük bir ivme kazanan
franchising sektörü, günümüzde
büyüme ve iş hacmini arttırırken
verimliliği de sürekli hale
EKOVİTRİN TEMMUZ 2015 93
DOSYA / FRANCHISING SEKTÖRÜ
Franchising
sektörünün 2014
yılındaki büyüklüğü
40 milyar dolar oldu.
Pazar büyüklüğünün
2016 yılında
50 milyar dolara
ulaşması tahmin
ediliyor.
getiriyor. Hem ana firma hem de
şubelikleri için birçok avantajı
bulunan sistemin tarihçesi ise bir
o kadar eskilere dayanıyor.
İlk olarak 1863 yılında,
Amerika Birleşik Devletleri’nde
Singer’in dağıtım sistemi ile görülen uygulama, günümüz franchise anlayışına en yakın örnek
sayılıyor. Zaman içerisinde ticari
hayatta giderek benimsenen
franchising sisteminin kontrol
altına alınması ve geliştirilmesi
için ilk adım ise 1960 yılında
Uluslararası Franchise Birliği’nin
(IFA) kurulması ile atıldı.
Türkiye’de franchising
sistemi
1970’li yıllarda Avrupa’nın
pek çok ülkesinde hızla yaygınlaşmaya başlayan franchising
sisteminin ülkemizdeki ilk
uygulamalarına 1980’lerin ikinci
94 EKOVİTRİN TEMMUZ 2015
yarısında rastlıyor. Türkiye’de
ilk yerli franchise uygulaması 1985 yılında TURYAP ile
başlarken, ilk yabancı franchise
1986 yılında dünyanın en büyük
fastfood markalarından biri
olan Mc. Donalds tarafından
verildi. Pizza-Hut, Wendy’s ve
Kentucky Fried Chicken gibi
dünyaca ünlü fastfood zincirleri
de franchise vererek Türkiye
pazarına ilk giren şirketler olarak tarihe geçti.
Türkiye’ye fastfood ile giren
ve günümüzde gıda ve tekstil
başta olmak üzere birçok hizmet
sektöründe büyük bir pazar ağına
sahip olan franchising, özellikle
son yıllarda hızlı bir biçimde
yaygınlaşmaya başladı. Bunun sonucu olarak bu sistemin gelişmesi, sağlıklı bir şekilde yürütülmesi
adına, 1991 yılında Franchising
Derneği (UFRAD) kuruldu.
Pazar büyüklüğü
40 milyar dolar
Tüm dünyada olduğu gibi
Türkiye’de de sürekli gelişim
gösteren franchising sektöründe
her geçen gün yeni yatırımlar
yapılıyor. Hizmet sektörünün
büyümesine paralel şekilde, franchising sisteminin de ilerlemesi
girişimcinin yüzünü güldürüyor.
Sektörde, 2015 yılı itibariyle
bin 850 civarında zincir işletme bulunuyorken, yüzde 24’ü
yabancı, yüzde 76’sı Türk kökenli
marka zincirine bağlı şube sayısı
ise 50 bin civarında. 2014 yılında
40 milyar dolar kazanç sağlanan
sektörde, aynı yıl 200 bin kişi de
istihdam edildi. 2016 beklentisi
50 milyar dolar olan franchising
sektörüne bu yıl tahmini 10 bin
yeni girişimcinin girmesi öngörülüyor.