EĞİTİMDE MULTİMEDYA(ÇOKLU ORTAM)* ÇEV: ARŞ. GÖR
Transkript
EĞİTİMDE MULTİMEDYA(ÇOKLU ORTAM)* ÇEV: ARŞ. GÖR
EĞİTİMDE MULTİMEDYA(ÇOKLU ORTAM)* ÇEV: ARŞ. GÖR. NADİR ÇELİKÖZ Eğitim Bilimleri Bölümü Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi ÖZET Bu makalede, ilk ve ortaokullarda eğitim teknolojisinin popüler ve başarılı olarak kabul edilen uygulamalarına ilişkin örnekler sunulmakta, uygulamaların içerik tartışması yapılmakta ve daha ayrıntılı bilgi almak isteyenlere de kaynaklar sunulmaktadır. * Dwyer, Carol, “Multimedia in Education”, The New Multimedia, 30,4, s.193-197. EĞİTİMDE MULTİMEDYA(ÇOKLU ORTAM)* ÇEV: ARŞ. GÖR. NADİR ÇELİKÖZ Eğitim Bilimleri Bölümü Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi İNGİLİZCE ÖZET This article provides examples of several of the most popular and succesful elemantary and secondary educational technology implementations. It also provides a discussion of their content and gives sources for further information. * Dwyer, Carol, “Multimedia in Education”, The New Multimedia, 30,4, s.193-197. 2 EĞİTİMDE MULTİMEDYA(ÇOKLU ORTAM)* ÇEV: ARŞ. GÖR. NADİR ÇELİKÖZ Eğitim Bilimleri Bölümü Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi İşitirsem unuturum. Görürsem hatırlarım. Yaparsam öğrenirim. Çin atasözü * Dwyer, Carol, “Multimedia in Education”, The New Multimedia, 30,4, s.193-197. GİRİŞ yine de bu makalede verilen örneklerin öğrenciler için yararlı olacağı açıktır ve Bu makalede, eğitim teknolojisinin bir öğretmenler, öğretme ve öğrenme uygulaması olan Multimedya’nın bir çok yöntemlerini kendi disiplinlerine nasıl tanımı yapılmakta, popüler olarak kabul uygulayabileceklerini düşüneceklerdir. edilen multimedya teknolojisi örnekleri sunulmakta, bu örnekler hakkında ek bilgi almak isteyenler için MULTİMEDYANIN TANIMI referanslar Multimedya’ya ilişkin tanımlamalar bir çok verilmektedir. Ayrıca makalede, ilk ve değişiklikler ortaokullarda, eğitim göstermekte ve genellikle teknolojisinin herhangi bir dönemde elde bulunan mevcut multimedya (çoklu ortam) uygulamalarına teknolojiye bağlı bulunmaktadır. İlk ilişkin bir kaç örnek olay ile ders yazılımı yıllardaki tanımlamalar iki ya da daha fazla özetleri de sunulmaktadır. Örnekler medya aracına yönelik bilgiler içerirken, son verilirken özellikle öğretmenlerin istemleri yıllarda ses/ müzik, video, kullanıcı ile dikkate alınmaya ve: “Eğer etkileşim, kullanım hakkı, vb. özellikleri de öğrencilerim.................ile ilgili (boşluğu kapsayan, tamamen entegre birleşimlerle doldurabilirsiniz) bilgi sahibi olsaydılar, aynı anlama gelmeye başlamıştır. Kimi daha iyi anlayabilir ve öğrenebilirlerdi” eğitimciler tarzındaki düşünceleri için multimedya; bilgisayar giderilmeye ekranlarında metin, grafik ve animasyonların çalışılmıştır. Bununla birlikte, bir arada kullanılması ve belkide bunların multimedyanın eğitimde farklı disiplinlere işitsel bir boyut ile tamamlanması anlamı yönelik kullanılma biçimleri ya da her taşımaktadır. Zira bazı eğitimciler aynı anda disipline ilişkin ayrı ayrı multimedya birden fazla duyu organına hitap örnekleri sunmak olanaklı değildir. Ancak edilmedikçe multimedyadan söz edilemeyeceğini vurgulamakta, görme gücü * ve ses kombinasyonunun birlikte kullanıldığı simgeleri; bir * öğretimin artırdığını multimedyanın düşünmektedir. değerini Hiç endişe nesnelerin ve süreçlerin görsel dijital olarak kaydedilmiş müzik parçaları ya da müzik compact diskleri; duyulmadan yapılabilecek bir multimedya dijital video; tanımı, bir elektrik kaynağına üçten fazla tamamen hareketli filmleri içeren aracın bağlı bulunduğu bir entegre ortam videodiskler ve/veya bir kaç dilin aynı anda olarak ifade edilebilir! Bu tür bir işleve sahip kaydedilmesine olanak tanıyan ses kayıt ve yaygın olarak kabul gören bir tanımlama sistemleri; bilgisayar-tabanlı öğretim ortamını ifade etmektedir. * ses, resim ve animasyonları içeren CD-ROOM’lar; Bu makalede multimedya teknolojilerinin bir çok değişik örneği/ açıklaması kullanılmaktadır. Burada verilen örneklerin bazıları yeni ve ihtişamlı teknolojileri * hareketli grafikler; * videokasetler; ve * bilgisayarda üretilen basılı materyaller. içermekle birlikte, videokaset gibi daha çok MULTİMEDYANIN SINIFLANDIRILMASI geleneksel teknolojiyi ifade eden örnekler de kullanılmıştır. Öğrenme hedeflerinin başarılı Bu makalede multimedya aşağıdaki başlıklar bir biçimde gerçekleşebilmesi için aşağıda altında sınıflandırılmaktadır. verilen multimedya teknolojilerinden en az iki, ya da daha fazlasını bir şekilde Eğitim programlarına dayalı multimedya kullanmamız gerekmektedir. ürünleri (belirli bir disipline yönelik ya da disiplinler arası). 5 amacı, Kaynak materyaller (öğrencilere konuları sınıflamanın ayrıntıları üzerinde durmaktan çok, eğitim programlarındaki açıklamak amacıyla sınıf ya da kütüphanede yenilikleri teşvik etmek ve eğitimi/öğretimi kullanılan materyaller). zenginleştirici değişik uygulama biçimlerini Öğretim amacıyla kullanılan sunum araçları göstermektir. (derslerin ve anlatımların Açıklama [SoPaSR1]: etkililiğini artırmak için kullanılan multimedya ve ders EĞİTİM yazılımları). ÜRÜNLER (BİR DİSİPLİN) Öğrenci araçları yapmaları (öğrencilerin gereken evde IBM ödevlerin ve PROGRAMINA Macintosh DAYALI bilgisayarlarda kullanılmak üzere Broderbund Software hazırlanmasında kullanılan araçlar). şirketi, “Just Grandma and Me” ismini taşıyan ve Mercer Mayer’in sevilen çocuk Multimedyanın yukarıda verilen sınıflaması bir tasnifi göstermekle birlikte, kitaplarından “Little Critter ”in özelliklerini bu tasnifte taşıyan bir ders yazılımı hazırlamıştır. üst üste gelen, çakışan noktaların bulunması Yazılım, da kaçınılmaz bir durumdur:Öğretmenler tarafından kullanılan araçlar, geçerlidir); genellikle programlara ve işitsel sunum özelliklerine sahip çok hoş bir CD ile de desteklenmektedir. öğrenciler tarafından da kullanılır (iki yönlüterside görsel Küçük okuyucular işaretleme ve tıklama yoluyla bu canlı kitap dayalı içerisinde dilediği gibi ilerleyebilmektedir. ürünler, öğretmenler tarafından öğretim Çocuklar; anlatım, zekice hazırlanmış ve amacıyla da kullanılabilmektedir; ve yine eğilendirici kaynak materyallerin de, öğretme-öğrenme animasyonlar, gerçek ses efectleri, konuşma özellikleri ve bunların sürecinin her aşamasında, destekleyici olarak tümüyle kullanıldığı görülmektedir. Bu makalenin birlikte müziği kullanabilmektedirler. Ayrıca çocuklar bu 6 etkinliklerin tamamını İngilizce, Fransızca Science for Kids” Şirketi tarafından ve İspanyolca dillerinde yapabilmektedirler. Macintosh bilgisayarlarda kullanılmak üzere Yazılım, çocuklara sayfa sayfa kitap okuma hazırlanan “Cell’ ebration” isimli yazılım, olanağı tanıdığı gibi bunu iyi bir motivasyon ilkokul fen bilgisi derslerine yöneliktir. ve heyecanlı bir biçimde tekrar tekrar Electronic Learning dergisinin 1993 Mayısyapabilme olanağı da tanımaktadır. Just Haziran sayısında “Ayın Programı” olarak Grandma and Me 1992-1993 yılında seçilmiştir. Yazılım hücreler ve hücrelerin Teknoloji ve Öğrenme yazılım ödülü canlı organizmalarla ilişkilerini anlatan 3 kazanmıştır (Technology and Learning Staff, CD-ROOM’dan oluşmaktadır. Öğrenciler bu 1992, s.14). uygulama içerisinde gözlemlerde EduQuest/IBM şirketi tarafından “Stories bulunabilir, kendi çıkarttıkları dergilere bu and More” adı altında ilkokul birinci sınıf gözlemlerini öğrencilerine okuma ve sunumunu kazandırmak amacı ile dil bir becerileri yazabilir, kullanarak bir multimedya yaratıkları edebilir; ya da programa ait mikroskopu yazılım hazırlanmıştır. Yazılım, 36 geleneksel ve kullanarak çağdaş çocuk hikayesinin, gerçek dijital inceleyebilirler (Stanton, 1993, s.44). konuşma ve renkli örneklerle, elektronik İlkokul kitaba uyarlamasıdır. Yazılımda yer alan edebilme, resimleri beş hazırlanmış ve daha üst diaları sınıflardaki öğrenciler için, Davidson ve Ortakları hikayelerin 16’sında öğrenciler, grafikleri kontrol taklit tarafından hazırlanan ve“English Express” metinlerle adı altında sunulan program MS-DOS birleştirebilme ve kendi kendilerine yeni bir komutları hikaye oluşturabilme olanağına sahiptirler altında kullanılmaktadır. Uygulama programı sekiz adet videodisk, (Technology and Learning Staff, 1992, s.14). yazılım ve basılı materyalden oluşmaktadır. 7 Öğrenciler bu uygulamada güzel konuşma kişisel örneklerini, konuşma dilinde kullanılan değerlendirmesi vb.) öğrenebilmektedirler cümleleri ve sözcükleri dinleyebilme ve (Technology and Learning Staff, 1992, ss. öğrenebilme 21-21). olanaklarına görünmektedirler. sahip Technology tesirleri, müzik formunun and Macintosh bilgisayarlar için Intelllimation Learning’in bir araştırmasına göre: Programın temeli, dil öğrenmede “doğal yaklaşım”ın kullanılmasına dayanmaktadır. Yaklaşım; önce iletişim için ihtiyaç doğurma ve daha sonra iletişim olanağının sağlanması için araçlar gösterme üzerinde yoğunlaşmaktadır. English Expres’te, videodisklerde yer alan 1400 resimin büyük bir bölümünde bu yöntem uygulanmaktadır (resimler, The Longman Photo Dictionary’den aktarılmıştır). Resimler, 60’ın üzerinde “anlamsal kategori”ye göre düzenlenmiş ve metinde yer alan isimler, telaffuz ve kısa diyaloglar içerisinde sunulan sözcüklere göre kullanılmıştır (Hoffman, 1991). Kütüphanesi tarafından yayınlanan “Interactive Japanese: ve Understanding Written Language” adı altında sunulan program, Japon dilinin iyi bir okuyucusu olmak için gerekli olanakları sunmaktadır. Bu program, oluşmakta metin ve incelemesinden yazılı materyallerin anlaşılabilmesi için öğrencilerin ihtiyaç Orjinali Voyager Şirketi tarafından duyduğu bütün bilgilere doğrudan ulaşım macintosh türü bilgisayarlarda kullanılmak sağlamaktadır (Intellimation Staff, 1992, üzere geliştirilen Multimedya Beethoven: s.31). The Ninth Symphony(Dokuzuncu Senfoni) Macintosh adlı program şu anda Microsoft Windows altında IBM kullanılmaktadır. kullanılabilen türü bilgisayarlarda da CD-ROOM ile yazılımda, türü Intellimation bilgisayarlar tarafından Kütüphanesi yayınlanan The için Mechanical Universe......And Beyond adlı program ise öğrenciler iki Bestekar hakkındaki bir çok bilgiyi (müziği, videodiskten tarihinde orkestra araçları, tarihi olayları, ona yapılan 8 oluşmakta yer alan anlatmaktadır. Bu büyük ve bilim hareketleri program serisi, Aristo’dan Einstein’a kadar bütün fikirlerin programda verileri ve denklemleri çözebilir, etkileşimini ayrıntılı olarak incelenmekte, çabucak ve kolayca grafiksel sonuçlarını Copernic, Kepler ve Newton’un kuramlarını inceleyebilir, verileri analiz edebilir ve hayata biçimlendirebilirler. aktarmaktadır. Klasik mekanik, Multimedya boyutu elektrik ve manyetistik, görelilik, dalga öğrencilerin renkleri, hareketli grafikleri, sınırları, optik, ısı gücü-termodinamik ve örnekleri, şekilleri ve bütün kullanım modern fonksiyonlarını fizik açıklanmakta, doğrudan doğruya örneklendirilmektedir (Intellimation Staff, görebilme ve onlarla etkileşme olanağını 1992, s.30). sağlamaktadır. Ayrıca öğrenciler program içerisinde yeni fonksiyonlar oluşturma, ses Wolfram Araştırmacılık tarafından hareketlerini görme ve işitme, iki ve üç hazırlanan ve Mathematica adı altında boyutlu resimleri gözönünde canlandırma piyasaya sunulan program, bütün gibi. bir çok şeyi de yapabilmektedirler. Bu platformlarda kullanılabilme özelliğine program, en basitten, en yüksek düzeydeki sahiptir. Matematik, istatistik, fizik ve hesaplamaya kadar bütün hesaplama mühendislikte kullanılan sayısal, sembolik işlerinde kullanılabilmektedir. Öğretmenler ve grafiksel hesaplama araçları, fevkalede ve öğrenciler bu programdan yararlanarak etkili bir biçimde sunulmaktadır. Program, bir displinin-belirli örnekleri, fonksiyonları, öğrencilerin sıkıcı hesaplamalarla boş yere ve hareketli grafiklerini içeren etkileşimli zaman harcaması yerine, gerçekten dökümanlar matematikle uğraşma/matematik sağlamaktadır. ve kendi yapma programlama olanağı oluşturabilir Öğrenciler bu kullanabilirler. 9 dilleri içerisinde EĞİTİM PROGRAMINA DAYALI ÜRÜNLER (DİSİPLİNLER ARASI) kullanılmasını kabul etmiştir. Science 2000 Broderbund Yazılım tarafından IBM ve Macintosh tabanlı bilgisayarlarda kullanılmak üzere hazırlanan Sin City adlı program beş ve daha üst sınıflardaki öğrencilere yöneliktir ve öğrencilere; caddeleri, parkları, binaları, kaldırımları içeren şehir planları düzenleme olanağı Öğrenciler, toplumsal hazırlama ve tanımaktadır. gruplarla özel bireyler arasındaki ilişkileri ve değişik planlama kararlarının inceleyebilmekte çevreye ve sınıf fen bilgisi paket programının okullarda etkisini deneyimler kazanmaktadırlar. Ayrıca öğrenciler, “arsa sıkıntısı ve ortaya çıkan suç oranlarını dikkatlice inceleyebilmekte; ve yerleşim alanlarına sanayi kurmanın doğuracağı” sonuçları görebilmektedir (Eiser, 1991, s.22). adı verilen Anonoim ve Decision Development tarafından Şirketi geliştirilen program; bilimsel yaşam, tabii bilimler, ekoloji, dünyanın oluşumu ve özelliklerini inceleyen çeşitli bilimler, vb. konular üzerinde yoğunlaşmaktadır. Program, iki adet videodisk ile similasyonlarından Teknolojik bilgisayar oluşmaktadır. yenileşme ile ilgili bir araştırmaya göre: Science 2000 araştırma sorularından oluşan 4 ünite ile 8 ya da 9 ders planı grubundan oluşmaktadır. Her ders planı, kendine özgü anlatım yöntemine sahiptir ve belirli bir araştırma sorusunun etrafında odaklaşır. Programda; özetler, similasyonlar, araştırmalar, bir sözlük, konularla ilişkili kişilerin listesi, video resimleri, filimler, açıkuçlu değerlendirme ve araçları gibi değişik olanaklar bulunmaktadır (Kneedler, 1993, s.74). Genellikle öğrenciler ev ödevlerinde, bir grup bilim adamının belirlediği aşamaları izleyerek karşılaştıkları problemi çözmeye California Devleti, IBM ve Macintosh çalışmakta ve problemlerin önündeki tabanlı bilgisayarlarda kullanılmak üzere engelleri ortadan hazırlanan ve ders kitabı içermeyen, yedinci (Kneedler, 1993, s.74). Öğrenciler gerçek kaldırmaktadırlar veriler ve teoriler üzerinde uğraşmakta, yeni çözme becerilerini geliştirme amacıyla da teoriler bilimsel kullanılması etmeleri (Tom Synder Productions Staff, 1992, s.27). geliştirmekte araştırmalarda nasıl ve hareket gerektiği vurgulanmaktadır gerektiğini öğrenmektedirler. Vanderbilt IBM ve Macintosh Üniversitesinde, Bilim ve Teknoloji Heyeti tarafından Macintosh bilgisayarlarda kullanılmak üzere Tom Synder Üretim bilgisayarlarda Şirketi tarafından beşinci ve sekizinci geliştirilen sınıflar arasındaki öğrencilere yönelik ve Problem Solving Series adı altında sunulan videodiske-dayalı olarak hazırlanan The program, Great Solar System Rescue adı altında becerisi kazandırmaya yöneliktir. Program sunulan paket program; küçük öğrenci serisi içerisinde bilimsel ve matematiksel gruplarının güneş sistemimizde kaybolmuş sorgulama yöntemlerini içeren videodisk insansız senaryoları kullanılmakta ve beş-sekizinci uzay roketleri araştırmacıları- ve kullanılmak The Jasper matematikle Woodbury ilgili düşünme jeologlar ve uzay tarihçileri, meteroloji sınıflar bilginleri, edebiyat ve diğer alanlar arasında ilişki astranomlar vb. gruplardan arasındaki üzere öğrencilerin oluşan uzman takımları oluşturmalarına kurmalarına olanak tanımaktadır. Programda yer alan (Cognition and Technology Group, 1993, etkinlikler, öğrencilerin bir kaç disiplini s.45). aynı anda düşünmesini gerekli kılmaktadır. açıklamalara da yer verilmektedir: Ayrıca yardım tarih, programla edilmektedir ilgili Jasper serisi, her bir maceranın sonunda gerçek koşullarda problem çözme ve sonuç çıkarma olanağı sağlayan, bir dizi özel tasarlanmış video macerasından oluşmaktadır. Programda yer alan karakterlerden birisi, her macerada çözülmesi gereken gerçek bir problemle karşı karşıya kalmaktadır. Öğrenciler karşılaşılan problemin çözümü için mücadele vermek ve uygun alt “Uzman raporlarında”, programın yalnızca tek bir amaç için değil aynı zamanda öğrencilerin sosyal çalışma becerilerini, matematik, dil ve kendi problemlerini 11 şu problemler, uygun veri ve matematiksel işlemler oluşturmak zorundadırlar. Problemim çözümü için ihtiyaç duyulan bütün veriler videoda bulunmaktadır. Bununla birlikte problemin çözümü oldukça karmaşıktır (Cognition and Technology Group, 1993, s.45). etkili araştırma yazılımları yer almaktadır. İlgili araştırmalara erişim sağlayan binlerce bağlantı ve sözlüğe erişim sağlayan “seçme ve tıklama” olanakları, programın diğer KAYNAK MATERYALLER avantajlar içerisinde yer almaktadır. McGraw Hill tarafından geliştirilen ve IBM türü bilgisayarlar için Microsoft Multimedia Encyclopedia of Mammalian Anonim Şirketi tarafından hazırlanan CD- Biology adı verilen program, Electronic ROOM’a dayalı diğer bir referans kaynağı Learning dergisinin Nisan 1993 sayısında ise Microsoft Bookshelf for Windows ismi “Ayın Programı” olarak seçilmiştir. Beş ve ile sunulan multimedia programıdır. CD- daha üst sınıflardaki hazırlanan program, öğrenciler için ROOM içerisinde; The Concise Columbia IBM türü Encyclopedia, The American Heritage bilgisayarlarda Microsoft Windows altında Dictionary, Roget’s II Thesaurus, Bartlett’s çalışmakta ve memelilerle ilgili geniş bir Familar Quotations, The Concise Columbia CD-ROOM CD-ROOM Dictionary of Quotations, The Hammond metinler, 3500 Atlas of the World ve The World Almanac renkli fotograf, grafikler, 500 harita ve and Book of Facts isimli kitaplar yer Grizmek’in Memeliler almaktadır (1991). Ayrıca program, etkili Ansiklopedisinden alınan sanat eserleri araştırma olanakları, mükemmel grafikler bulunmaktadır. Ayrıca ses, 20 dakikalık ve video, bir sözlük, içindekiler, kaynakça ve ROOM’da öğrencilerin konuyla ilgili basit ve bileşik içerisinde ülkelerin milli marşları (sesli), araştırmaları yapmalarına olanak tanıyan renkli içermektedir. içerisinde tamamlamalı beş ciltlik 12 fotograflar yer da alan haritaları içermektedir. CD- Hammond Atlas ve bayrakları bulunmaktadır. The American Heritage düzen/ardışıklık içerisinde açıklamalı metin Dictionary, 66.000 kelimenin telaffuzunu, ve Bartlett ise bir çok halk sanatçısı ve şairin tanımaktadır. Ayrıca öğrenciler, sınıfın ses bantlarını, Columbia Encyclopedia da tümünün görebileceği bir ürünü planlama araştırmalara ilişkin bir çok animasyonu ve üretme durumunda oldukları için daha içermektedir (Technology and Learning sistemli ve motive edilmiş olacaklardır Staff, 1992, s.16). (Tom Synder Productions Staff, 1992, grafiklerle sunabilme olanağı s.14). ÖĞRENCİ ARAÇLARI Pennslyvania Eyalet Üniversitesine bağlı Tom Synder Üretim Şirketi tarafından IBM, Shirley Donovan Bölge Okulunda, beşinci Apple II serisi ve Macintosh bilgisayarlarda sınıf öğrencileri, The Voyage of the Mimi kullanılmak üzere hazırlanan Time Liner adı verilen programı kullanırken, küçük isimli program, herhangi bir ek bilgi türü ile tamamlanabilen zaman şeriti 99 ve sayfa poster grup-işbirliği uzunluğunda şeritinin, oluşturabilme kullanmaya kolay-okunaklı-manşet alabilirler ve sınıf duvarına ya da panoya teşvik edilmektedir. Beş ilgili bir üniteyi işlerken, soru-cevap yöntemini kullanarak oyun şeklinde mükemmel reklamlarla desteklenen ve asabilirler. Time Liner programı, bütün kademelerindeki ve erkekten oluşan bir grup öğrenci, balinalarla türü yazı biçiminde bilgisayar çıktısını eğitim yapmakta çalışma sonuçlarının sunulmasında araç olanağına sahiptir. Öğrenciler hazırladıkları zaman çalışması deniz öğrencilere gergedanı sunulduğu (bireysel ya da küçük gruplar), herhangi bir bir ile ilgili video bilgilerin programı hazırlamışlardır. Öğrenciler bu çalışmada konu alanına ilişkin olayları, belirli bir yalnızca televizyon programlarının taklitini 13 geliştirmeyi öğrenmekle kalmayıp aynı öğrencilere, öğrenme sürecinde iyi bir zamanda grup desteği içerisinde işbirliğine okuyucu dayalı olarak çalışmışlar, görevleri dışında almadıklarını ya da ne derece anladıklarını roller göstermek için yardımcı olmaktadır. üstlenmişler ve ürünlerini ve yazıcı olarak yer alıp anlatmışlardır. Bloomsburg Üniversitesi tarafından IBM ve New York ‘ta Eileen Coppala adlı okulda 7. Macintosh ve üzere 8. sınıf öğrencilerine Macintosh bilgisayarlarda hazırlanan kullanılmak ve Instructional Acentası tarafından bilgisayarlar ve multimedya programları Technology kullanılarak, bilimleri Bloomsburg ve Pennsylvania’da üretilen (ingilizce ve sosyal çalışmalar) öğretilmeye Attributes for Successful Employability adı çalışılmaktadır. “......başkanlık mücadelesi verilen bir videodisk ve yazılımdan oluşan sırasında, multimedya bazı iletişim öğrenciler her akşam programı, günümüz işyeri televizyonda gördükleri politik reklamların sahiplerinin talepleri doğrultusunda, 9-12 bazılarını eğitim kademeleri arasındaki öğrenciler ile analiz videokasetlere etmişlerdir. kaydetmiş Öğrenciler, ve Apple yetişkinlerin, mesleki nitelikler Computer Şirketi tarafından hazırlanan kazanmalarına Hyper Card programı ve diğer teknolojik amaçlamaktadır. araçları kullanarak, verilen reklamların sahip olmaları gereken tutumları, takım yalnızca duygusal yardım talepleri mi? çalışmasını, bağımlılığı, çalışma niteliği ve yoksa belirli hedefleri var mı? sorularının niceliğinin cevaplarını anlayabilmekte, işle ilgili kararlarının ve delillere dayalı olarak iş yardım etmeyi Öğrenciler programla; başarısına etkisini göstermişlerdir” (Solomon, 1993, s.18). davranışlarının Teknolojinin inceleyebilmektedirler. Videodisk programı bu şekilde kullanılması 14 sonuçlarını içerisinde; otomobil servis garajı, parekende satış deposu ve lokanta gibi ÖĞRETİM gerçek KULLANILAN SUNUM ARAÇLARI yaşamla ilişkili iş ortamları AMACIYLA sunulmaktadır. Öğrencilerin verdiği her bir kararda, bir çok tercih ve sonuç olanaklıdır, Discovery Kanal tarafından üretilen ve öğrenciler tercihlerini yeniden inceleyebilir Coronet/MTI ve yayınlanan Insects: Little Giants of the alternatif seçimlerle deneyim International tarafından Earth, adı verilen videodisk programı, kazanabilirler. böceklere ilişkin yüzlerce resim ve fotograf Macintosh bilgisayarlarda kullanılmak içermekte, öğrencilere büyük ölçüde üzere Bloomsburg Üniversitesi tarafından rehberlik etmektedir. Yine aynı şirketler hazırlanan ve Instructional Technology tarafından üretilen ve yayınlanan bir başka Acentası tarafından üretilen bir diğer videodisk programı ise Planet Earth: The videodisk programı ise Introduction to Sign Blue Planet ismini taşımaktadır. Yaygın Language: Videodisk olarak kullanılan bu kaynak, uydu yayını Approach ismini taşımaktadır. 7 ve daha üst özelliğinde yüzlerce slayt, bilgisayar resimi sınıflardaki öğrencilerin işaret dil alfabesi ve (Amerikan sağır ve dilsiz alfabesi) ve temel Coronet/MTI kelime ve cümle bilgisi öğrenmelerine yayınlanan On Dry Land ve The Desert (Amerikan işaret dili Biome adı taşıyan iki videodisk programı kullanılan İngiliz işaret An Interactive ve Uluslararası grafikten oluşmaktadır. International Ayrıca tarafından yardım daha bulunmaktadır. Bu programlardan etmektedir. Her bir işaret farklı ekranlarda The Desert Biome; Dünyamızda bulunan aynı bir çok çöle ilişkin çok güzel resimler anda yandan dili) ve önden görülebilmektedir. içermektedir. Öğretmenler ve öğrenciler, 15 sıcak ve kuru havanın sınır noktasındaki Sioux doktorunun Black Elk Speaks isimli ender sağlıkla yaşam biçimlerini ilgili sözel anlatımlarını inceleyebilmektedirler. On Dry Land ve içermektedir. Öğretmenler bu programdan, The Desert adlı programların ikisi de, öğretim ve İngilizce İspanyolca seslendirilme amaçlı sunum yararlanabilecekleri aracı gibi olarak öğrencilerin özelliğine sahiptir ve öğrencilere sınıf kendilerini keşfetmelerinde rehber olarak da içerisinde yararlanabileceklerdir. büyük ölçüde rehberlik etmektedir. Ayrıca programların tümü (dört videodiskte) Macintosh ya da IBM türü Queue Şirketi tarafından IBM ve Macintosh bilgisayarlarda kullanılabilme özelliğine de bilgisayarlarda kullanılmak üzere Learning sahiptir. All About Dissection adı altında hazırlanan CD-ROOM programı, hem bilimsel bir araç EduQuest/IBM hazırlanan tarafından Şirketi Illuminated Books olarak hem de bir işlem olarak hayvan analizini and tanıtmaktadır. Program sınıf Manuscripts adlı program, videodisk ile içerisindeki gerçek analizlerin yerine ya da CD-ROOM’ların ek oluşmakta ve kombinasyonundan değişik edebi eserleri bilgi amacıyla kullanılabilecek niteliktedir. içermektedir. Kitaplarda yer alan içerik ve olaylar; fotoğraflar, yüksek kalitede video Öğretmenler ve öğrenciler, Tool Book gibi filimleri, konuşmalar, ses efektleri ve sunu yazılımları ya da Asymetrix Anonim müzik Şirketi tarafından hazırlanan Compel, Aldus ilaveleriyle zenginleştirilmiştir (Technology and Learning Staff, 1992). Anonim Edebi eserler; Tennyson’ın Ulysses adlı Persuasion ve Apple Computer Şirketi şiiri, Shakespeare’in Hamlet adlı oyunu ve tarafından hazırlanan Hyper Card vb. 16 Şirketi tarafından hazırlanan programları kullanarak etkileşimli dersler War gibi tanınmış belgeselleri içerir ve ve sunumlar hazırlayabileceklerdir. Ayrıca, tümü mevcut videokasetleri ve Apple Computer kullanılabilmektedir. Halihazırda eğitim ve Şirketi (Macintosh) tarafından hazırlanan Öğretim için üretilen bir çok videodisk ve Quick Time ya da Microsoft tarafından CD-ROOM temel hazırlanan Video for Windows (IBM) kullanılmakta ve Emerging Technology filimlerini Danışmanları kullanarak ders ya da herhangi bir video ile bilgi kaynağı olarak tarafından üretilen The sunumlarına hareketli video görüntüleri Videodisk Compendium adlı program bu ekleyebilecekler amaçla ve kendi multimedya kullanılan multimedya programlarını oluşturabileceklerdir. programlarından biri olarak yer almaktadır. Bütün konularda genellikle videokaset ve Videodisk üreticileri, videonun ya da video CD-ROOM’lar yer almaktadır. Örneğin, bölümlerinin tanınabilmesi için bakkal Louvre paketleri ya da diğer ürünlerde kullanılan ve Museed Orsay’ın eserleri, Voyager Şirketi tarafından videodisklere ürün aktarılmıştır. Bunun gibi spor olayları, ve kullanmaktadırlar. Bu ürün kodları, basılı diğer klibi ve açıklamalı olarak öğretmen rehberlerinde ansiklopedileri hazırlanmıştır. Optical Data yer almaktadır. Öğretmenler videodiski Anonim kullanmak bir çok Şirketi konuda tarafından filim hazırlanan koduna benzer istediklerinde, bir kod basılı ürün videodisklerin geliştirilmesinde ABC News kodlarını kaleme benzer bir aletle analiz Interactive ederek, tarafından kullanılan haber videodiskin içeriğini kolayca yayınları videosu kullanılmıştır. Hazırlanan anlamakta ve derslerine uyarlamaktadırlar. programlardan bazıları; Martin Luter King, Videodisklerin Jr. Holy Land ve Communism and Cold 17 bölümlerine giriş için uzaktan kumanda araçları olma da amacı Öğrencilerin kullanılabilmektedir. taşıdığı görülmektedir. kendi yöntemleriyle öğrenmelerine izin verilmesi ve ihtiyaç SONUÇ Öğrenciler, bazı multimedya farklı önceki) uygulamalarla öğrenciler taklit etkileşimde bulunmalarının daha tekrar tekrar sağlanması bireysel bir hale getirmektedir. Bununla birlikte bütün bu öğrendiklerinden öğrenebilmektedirler. şeyleri konularla öğretimi uygulamalarıyla daha önceki (Multimedya kullanmadan duydukları uygulamalar eğitsel yenileşme, iyileşme ve Bu gelişmenin edilen bir unsuru olarak yer almaktadır. yaşam tecrübelerine katılabilmekte, kararlar verebilmekte sonuçlarını ve verdikleri kararların öğrenebilmektedir: Yer Böylece etkililikle öğrenciler, multimedya kullanımından önce kazanabilmektedirler. multimedya Bazı uygulamalar, değişiklikleri materyallerini kullanabilmektedirler. birlikte, esas içeren makalede, araştırma bulguları, Ayrıca burada multimedyanın verilen sunduğu yalnızca bir kaç seçme örnekten ibarettir. Eğitim yöntemleri programlarında kullanılabilecek daha bir çok ürün (binlerce videodisk ve Bu uygulamalarla olarak, bu öğretme ve öğrenme olanakları içerisinde oluşturabilmekte, geleneksel dersler yerinebüyük ilgili durulmamıştır. multimedya uygulamalarıyla da öğrenciler, kendi nedeniyle uygulama metodları ve maliyetler üzerinde kazanılması mümkün olmayan bilgi ve kabiliyetleri tutması CD-ROOM) multimedya mevcuttur/yer almaktadır. Bununla birlikte öğrenciler ve öğretmenler, kullanımının farklı öğrenme sitilleri ve öğrenme yeteneklerine sahip öğrencilere yardımcı ve öğretme için okullarda multimedya kullanımına ilişkin yeni bir çok 18 yöntemi keşfetmeye etmektedirler. Bu de makalede devam Hoffman, D. (1991) Tools for Teaching verilen ESL and Foreign Languages. Technology & Learning, 11,8, 12-21. örneklerin ve açıklamaların dışında, ayrıca branşlarla ilgili ilave bilgi almak isteyenler için aşağıda listelenen dergilere abone Intellimation Staff (1992), Intellimation olunması, yazılım katalogları ve ilanlarının Library for the Macintosh Fall 1992 incelenmesi, yerel, ulusal ve uluslararası Software and Multimedia Catolog, p.31. konferanslardaki yazılım gösterilerinin Kneedler, P.E. (1993), Callifornia Adopts izlenmesi de yararlı olabilecektir. Multimedia KAYNAKLAR Cognition Vanderbilt Curricula: and Technology (1993), Toward Posibilities Instruction. In Cognitive Science From Rabinowitz, Group Science Program. T.H.E. Journal. 18,7, 73-6. at Integrated Pogue, L. (1993), Program of the Month. Anchored M. Foundations Electronic Learning, 12,7,44. (ed.) of Solomon, G. (1993), Teachers Who use Instruction. Lawrence Erlbaum Associates, Technology. Electronic Learning (Special Publishers, Hillsdale, NJ. Issue), 12,8,44. Eiser, L. (1991), Learning to Save the Stanton, D. (1993), Program of the Month. Environment. Technology & Learning, Electronic Learning, 12,8,44. 11,6, 18-26. Technology & Learning Staff (1992), The 1992-1993 19 Technology & Learning Software Awards. Technology & Learning,13,3,12-30. Tom Synder Productions Staff (1992), Tom Synder Productions, Inc. Catolog (Spring/Summer 1992), p.14, p.17. BU MAKALEDE YER ALAN ÜRÜNLERİN YAYIN ADRESLERİ Agency for Instructional Technology, 1111 W. 17th Street, Box A, Bloomington, IN 47402; fax:821-333-4218; tel: 812-3392203,800-457-4509. Aldus Corporatıon, 411 Firs Avenue South, Seattle, WA 98104; tel: 206-622-5500. Apple Computer, Inc 20525 Mariani Avenue, Cupertino, CA 95014; tel: 408996-1010, 800-800-2775. Asymetrix Corporation, 1110th Ave. N.E., Suite 700, Belleuve, WA 98004; fax: 206637-1504; tel: 206-637-1575, 800-4486543. Broderbund Software, 500 Redwood Boulevard, Novato, CA 94948; tel: 415382-4700, 800-521-6263. 20