katalizör Jacobsens

IP-TR-020
Furfurilamin Temelli Aminofosfin Geçiş Metal Komplekslerinin Aromatik Ketonların Transfer
Hidrojenasyonunda Katalizör Olarak Kullanımları
Bünyamin Ak, Nermin Meriç, Murat Aydemir, Akın Baysal
Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü 21280, Diyarbakır
Asimetrik kataliz optikçe aktif bileşiklerin sentezi için ideal bir yöntem olarak kabul edilmektedir [1,2].
Asimetrik katalizde, günümüzde fosfor içermeyen azımsanmayacak sayıda katalizör bulunmasına rağmen,
geçiş metallerine fosfor atomunun koordine olduğu metal komplekslerinin (katalizör) sayısı ve bunların aktif
olarak kullanımı hala başı çekmektedir [3,4].
O
Ru
HN
Cl
Ru
O
PCy2 Cl
HN
1
P
Cy 2
Cl
Cl
2
O
OH
Kat. / baz
R
R
iso-PrOH
O
Rh
HN
PCy2
Cl
O
3
Ir
HN
Cl
PCy2 Cl
4
Bu çalışmada furfurilamin temelli Ru (II )-p-simen (1 ), Ru (II )-benzen (2 ), Rh (I )-cod (3) ve Ir (III )-Cp* (4 ),
komplekslerinin aromatik ketonların transfer hidrojenasyon reaksiyonlarında kullanılmasıyla yüksek TOF
değerleri elde edildi.
KAYNAKLAR
[1] Ojima (ED.) I., Catalytic Asymmetric Synthesis, VCH, New York, 1993.
[2] Morrıson (ED.) J.D., Asymmetric Synthesis, vol. 5, Academic Press, New York, 1985
[3] Noyori, R., Kitamura, M., In Modern Methods, R. Scheffold, Ed.; Springer: Berlin, 5, 115-198,
1989.
[4] Halterman, R. L., In Comprehensive Asymmetric Catalysis, E. N. Jacobsen, A. Pfaltz, H. Yamamoto,
Eds.; Springer: Berlin, 1, 183-195, 1999.
88