park-bahçe bakım alet ve ekipmanları

PARK-BAHÇE BAKIM ALET VE EKİPMANLARI
Utils and Equipments Used In Public Park and Garden Maintenance
T.DOKUMACI1
ÖZET
Bu çalışmada; teknolojik gelişmelere göre, zaman ve emek açısından üstün
kullanım olanaklarına sahip park-bahçe bakımına ilişkin bazı alet ve ekipmanlar
araştırılmıştır. Bu amaçla elektronik bahçe aletleri ve sulama sistemleri ana başlıkları
adı altında toplam 10 ürün incelenmiştir.
Yapılan incelemelere göre, bu ürünler, her biri alanında en üstün niteliklere ve
işlevlere sahip yeni ürünlerdir. İnsan yaşamı için sosyal, fiziksel, estetik ve ekonomik
yönden çeşitli kullanım olanakları sunan park-bahçelerin sürekliliğini sağlayan bu
ürünler çok yönlü olarak tanıtılmaktadır.
Tanıtılan bu aletler, doğanın verdiği birçok görevi hızla, çevreyi koruyarak ve
zahmetsizce yapmamıza yardımcı olmaktadır.
SUMMARY
In this study, it was investigated some utils and equipments related to the
maintenance of public park and garden which have superieur using possibilities point
of view the time and labour according to the technologique development. For this
purpose, it was studying 10 production under the chapter as the irrigation systems and
the electronique garden utils.
The light of the experiments, the productions which have superieur
performence in their division were presented under a large spectrum.
These utiles are the new productions given the different using possibilities for
humain life as economique, physicals, esthetique and social.
These utiles presented in this study help us making different affairs easy,
quickly by means of the environmental protection.
1
Arş. Gör., Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Tekirdağ.
GİRİŞ
İnsanoğlu, 21. Yüzyılın eşiğinde sosyal, kültürel, ekonomik ve teknolojik
alanlarda birçok yenilikler ve büyük aşamalar katetmiştir. Gelecekteki gelişmeler ve
sonuçlarını düşünerek günümüzün dökümünü yaptığımızda, ister istemez bu
gelişmeler ve sonuçların geçmişini ve başlangıcını düşünmekten kendimizi alamıyoruz.
Şöyle ki, insanoğlu tekerleği keşfettiği tarihten bir milyon yıl önce evrende vardı. İlk
kuvvet taşıyıcı formu bulana kadar 4000 yıl geçmesine karşın, buharlı vasıtadan iç
patlarlı motorlara geçiş ancak 70 yıllık bir süre aldı.
Motorlu vasıtaların
bulunuşundan uçağa geçiş ise ancak 19 yıllık bir süreyi gerektirdi. Saatte 1200
km’lik hızdan 2600 km hıza geçiş üç aylık bir süre içerisinde gerçekleşmiştir.
Günümüzde ise havada 8000 km, uzayda 22000 km hız yapılabilmektedir.
İşte zaman ve mekan kavramını altüst eden bu olgular, insan düşüncesi ve
teknolojisinin gelecek yüzyılda dünya formunu veya dünya tasarımını önemli ölçüde
etkileyeceği görüşünü ortaya çıkartmaktadır (1).
İnsan varolduğu günden bu yana düşünen, tasarlayan, maddeye şekil veren ve
üreten bir varlıktır. Mağara döneminde dahi yaşamak için kendinden güçlü avlarını,
ucunu sivrilttiği taşlarla dize getirmiştir (2). Görülüyor ki mağara insanı dahi; ister
şekil verdiği objede, ister kullandığı mekanda estetik ve kendisine kolay yaşama
olanakları sunan çareler aramıştır. Ancak yeryüzünün neredeyse her köşesinde etkisini
gösteren insan topluluklarının giderek artan ihtiyaçları ve ekonomik faaliyetleri sonucu
doğal kaynaklar üzerinde etkili baskılar oluşmuştur. Etkili baskıların bir sonucu
olarak da kaynakların hatalı kullanımı ortaya çıkmıştır (3). Bu baskıların ve özellikle
19. yüzyıldaki sanayi devriminin sonuçlarıyla birlikte, insanların sağlıklı ve içinde
yaşanılabilir bir çevre için açık ve yeşil alanlara duyulan özlemi giderek artmıştır.
Böyle bir ortam içerisinde Peyzaj Mimarlığı; 20. Yüzyılda kırdan kente göç, aşırı nüfus
artışı ve sanayileşme gibi sorunlarla mücadele ederek insanlar için kırsal ve kentsel
alanlarda kültürel, estetik ve ekonomik yönden güzel ve verimli bir yaşama ortamı
sağlamayı amaç edinen bir meslek disiplini olarak hak ettiği yeri almıştır (4).
O halde 21. Yüzyıla girerken zaman içerisinde farklılıklar yaşayan insan için,
çağdaşlık normlarıyla donatılı, doğaya zarar vermeden onunla bir bütünlük
çerçevesinde oluşturulmuş mekanlar yaratması uygun koşullarda planlanmış açık ve
yeşil alanlarla sağlanabilir.
Bu bağlamda yeşil alanların tek başlarına veya toplu halde yerine getirdikleri
sayısız işlevleri vardır. Bu işlevlerden bazıları aşağıdaki gibidir (5).
 Havadaki nemlilik oranının artmasında, hava değişimlerindeki düzenin artmasında,
hava akımlarının yumuşatılmasında, yeterli O2 ve CO2 sağlanmasında ve havadaki ağır
metal etkilerinin azaltılmasında etkili biyoklimatik-hijyenik etkileri vardır.
 Sert rüzgar akımlarının engellenmesinde, gürültü düzeyinin düşürülmesinde, toz ve
gaz halindeki maddelerin zararlı etkilerinin azaltılmasında koruyucu işlevleri vardır.
 İnsanlara huzur veren, günlük yaşamdan sonra sükunet ve dinlenme olanağı sunan
estetik işlevi, ayrıca ortamı görsel yönden iyileştirme işlevi de vardır.
 Tatillerde, hafta sonlarında ya da günlük yaşamda insanlara rekreasyonel aktivitelere
katılım olanağı sunma açısından rekreatif işlevleri vardır.
 Farklı birimler arasındaki ayırımı sağlamaları açısından da ayırıcı işlevleri vardır.
Kısaca özetlemek gerekirse yeşil alanlar insanları mekanik bir varlık olmaktan
kurtaran, insana insan olduğunu hatırlatan mekanlardır.
Bu alanların, içinde bulunduğumuz yüzyıla yakışan teknoloji ürünleriyle
bakımının ve sürekliliğinin sağlanması da bu nedenle önem taşımaktadır. Bu
bağlamda; iç mekanda bir tarzın, bir anlayışın, modanın yansıması olarak evlerimizi
donatan mobilya gibi dış mekanda da geçmişten günümüze kadar değişen pek çok
park-bahçe alet ve ekipmanı kullanıcıların ihtiyaçlarına cevap vermiştir (6).
Bütün bunlardan yola çıkılarak yapılan bu çalışmada yüksek performans, kalite,
kullanıcı ve zaman dörtgenine çağın en üstün olanaklarıyla cevap veren, zaman ve
emek açısından önemli tasarrufların sağlandığı, pratik elektronik bahçe aletleri ve
sulama sistemleri araştırılmıştır.
Park-bahçe bakımında kullanılan gelişmiş elektronik bahçe aletleri ve sulama
sistemleri bünyesindeki ürünler çok yeni olduğu için bu konu hakkındaki çalışmalar da
çok sınırlıdır. Yapılan çalışmaların çok sınırlı olması nedeniyle, park-bahçe bakımının
ve sürekliliğinin sağlanmasında kullanılan elemanlara ilişkin veriler, park-bahçe alet
ve ekipmanları konularında çalışan firmaların ürün katologlarından1ve bu konuda
uzmanlaşmış kişilerden yararlanılarak sağlanmıştır.
MATERYAL VE YÖNTEM
Bu araştırmada; fonksiyonel ve estetik açıdan çeşitli görevleri olan ve
insanların fiziksel, ruhsal, ekonomik ve sosyal alandaki işlevlerine cevap veren park ve
bahçelerde bakım ve sürekliliğin sağlanması amacıyla kullanılan elektronik bahçe
aletleri ve sulama sistemleri bünyesinde toplam 10 ürün incelenmiştir.
Bu araştırmada ele alınan ürünler; en genel ismiyle park-bahçe adı
altında topladığımız yeşil alanların bakım ve sürekliliğini sağlanmak için kullandığımız
pek çok ürün arasından (mekanik ürünler dışında), alanında en üstün güce sahip
olmaları, harcadıkları az zaman ve düşük emekle birlikte temel gereksinimlere cevap
vermeleri nedeniyle seçilmişlerdir. Bu ürünler, aynı fonksiyonları yerine getiren
mekanik ürünlerle karşılaştırılarak teknolojinin olanaklarıyla dizayn edilmiş üstün
taraflarının irdelenmesi sağlanmıştır.
Seçilen 10 ürüne ilişkin liste Çizelge 1’de verilmiştir.
Çizelge 1. Seçimi Yapılan Park-Bahçe Bakım Alet ve Ekipmanları
A. Elektronik Bahçe Aletleri
1. Özel Çim Biçme Makineleri
2. Çit Budama Makinesi
3. Ağaç Budama Testeresi
4. Sessiz Ağaç Dalı Öğütme Makinesi
5. Elektrikli Bahçe Süpürgesi
B. Sulama Sistemleri
1. Dörtgen Yağmurlama Aleti
2. İmpuls Yağmurlama Aleti
3. Dairesel Yağmurlama Aleti
4. Damlama Sulama Seti
5. Bahçe Su Pompası
Bu ürünlere ilişkin başlıca özellikler, ayrı ayrı Çizelge 2’de verilmiştir.
1
Bosch, Gardena, Stihl ve Golf Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin 1997 ve 1998 ürün katologları
Çizelge 2. Seçimi Yapılan Park-Bahçe Bakım Alet ve Ekipmanlarına İlişkin Ürüne
Göre Değişen Başlıca Özellikler
A. Elektronik Bahçe Aletleri
Kullanım Amacı
Giriş Gücü
Kesme Uzunluğu
Kesme Kalınlığı
Kesme Çapı
Kesme Genişliği
Kesme Kapasitesi
Kesme Süresi
Yükseklik Ayarı
Torba Hacmi
Ağırlığı
B. Sulama Sistemleri
Max Yağmurlama Alanı
Max Püskürtme Genişliği
Max Yüksürtme Yüksekliği
Yağmurlama Miktarı
Giriş Gücü
Max Sevk Yüksekliği
Max Sevk Miktarı
Max Emme Yüksekliği
Ağırlığı
ARAŞTIRMA BULGULARI
Yüksek performans, kalite, kullanıcı ve zaman dörtgenini cevap veren
elektronik bahçe aletleri ve sulama sistemleri bünyesindeki 10 ürün materyal ve
yöntemde belirtilen özellikler açısından ele alınarak ayrı ayrı incelenmiş ve aynı
fonksiyonları yerine getiren mekanik ürünlerle karşılaştırılmıştır.
A. Elektronik Bahçe Aletleri
A.1. Özel Çim Biçme Makineleri
Düzenli, sağlıklı, estetik görünümlü bir çim alan elde etmek amacıyla çimler,
belirli aralıklarla çim biçme makineleri ile kısaltılmaktadır.
Ancak biçim sürecinde, çim bitkilerinin yapraklarının bir bölümü koparılıp
alınmaktadır. Fotosentez merkezleri olarak bitkinin üretim birimlerini oluşturan
yaprak dokularındaki bu kayıplar, çim bitkilerinin büyümesini ve gelişmesini çok
olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Ayrıca biçilen yaprakların kesilmiş bölümleri
patojenlerin saldırısına çok uygun konuma gelmekte, kesik bölgeden salgılanan
protein, karbonhidrat vb. organik maddeler patojenlerin gelişmesini de
hızlandırmaktadır.
Bu nedenle yeşil alanların bakım uygulamalarına yöntem,
zamanlama ve kullanılacak araç-gereçler açısından çok dikkat edilmeli ve uygun
olanlar seçilmelidir (7).
Yeşil alanların ekonomik ve etkili olarak uzun yıllar kullanılabilmesi için
seçilecek biçim aracı tipi, boyutları ve diğer özelliklerine ayrı bir özen göstermek
gerekir. Çim biçimi için gerekli araç veya kullanılacak makinenin seçimi şu ölçülere
bağlıdır;
 Biçilecek alanın genişliği
 Alandaki bitkilerin cinsi ve türü
 Yeşil alanın kullanım amacı
 Yeşil alanın bakım istekleri
 Alanın topoğrafyası
 Temin edilen işgücü hacmi
Bu ölçütler göz önüne alınarak piyasada bulunan çok değişik tip ve markadaki
çim biçme makinelerinden biri seçilir (7).
Bu araştırmada geniş çim alanların biçiminde kullanılan normal çim biçme
makinelerinden söz edilmeyecektir. Ancak; bu geniş çim alanlar içerisindeki çok
sayıdaki ağacın gölge yaptığı yerler, birçok oyuncağın bulunduğu oyun alanları, çiçek
parterlerinin çevresi, yolların kenarları gibi daha pek çok ayrıntının bakımında
kullanılan, normal çim biçme makinesinin yetersiz kaldığı durumlarda gerekli olan özel
çim biçme makineleri ele alınmıştır. Bunlar ayrıntıların tanziminde kullanılan
ürünlerdir.
Bu amaçla araştırmada özel çim biçme makinelerinden misinalı ve akülü çim
biçme makinesi tanıtılmıştır.
A.1.1. Misinalı Çim Biçme Makinesi
Bir tutma sapı ucuna monte edilmiş mini elektrik motorundan hareket alarak
hızla dönen ve çim bitkisine çarparak kesme işlemini sağlayan bir misinadan oluşan
elektrikli özel çim biçme makinesidir (7). Yüksekliği ve dönüşü ayarlanabilir tutma
sapı sayesinde iki elle rahatça kullanılabilme olanağını tanır. Çalılıkların arasına
rahatça girebilmek ve sarkık çim kenarlarını rahatça kesebilmek için 00 ve1800 arasında
değişen açılarda döndürülebilme imkanını tanır.
Misinalı çim biçme makinesi Şekil 1’de sunulmuştur.
Şekil 1. Misinalı Çim
Biçme Makinesi
Misinalı çim
ilişkin özellikler Tablo
biçme
makinesine
1’de belirtilmiştir.
Tablo 1.
Makinesine
Çim
Özellikler
Misinalı
İlişkin
Kullanım Amacı
Biçme
Ağaç ve çalıların altındaki, oyun aletleri yanındaki, duvar ve
yolların kenarlarındaki vb. gibi alanlarda bulunan uzun ot ve
çimenlerin kesilmesini sağlamak.
Giriş Gücü
Kesim Çapı
Ağırlığı
450 watt
30 cm
3.5 kg
A.1.2. Akülü Çim Biçme Makinesi
Kablosuz olarak çalışan çim alan kenar düzelticisidir. Sertleştirilmiş çelikten
oluşan bıçakları ve sağlam motorları vardır. Hafif oluşları, rahat kullanım olanakları
ve uzun kullanım ömürleri ile dikkat çekerler.
Akülü çim biçme makinesi Şekil 2’de sunulmuştur.
Şekil 2. Akülü
Makinesi
Çim Biçme
Akülü çim
makinesine ilişkin
2’de verilmiştir.
biçme
özellikler Tablo
Tablo 2. Akülü
Makinesine
Özellikler
Çim
Biçme
İlişkin
Kullanım Amacı
Çiçek parterlerinin çevresi, yolların kenarları, çimenlerin kenarları
vb. gibi alanlarda bulunan uzun ot ve çimenlerin kesilmesini
sağlamak
Kesme Süresi
90-120 dk
Kesme Kapasitesi 1.700 m
Kesme Genişliği
10 cm
Ağırlığı
1 kg
Misinalı ve akülü çim biçme makineleri değişik kesim genişliği ve performans
sınıflarına uygun olarak donatılmışlardır. Ancak burada verilen özellikler çalışma
süresine uygun olarak en fazla kesme kapasitesine sahip ürünlere aittir.
Daha önceleri çim kesme makasları ile yapılan işlemler için hem çok uzun
zaman hem de büyük bir emeğe gereksinim vardı. Çünkü ayrıntıların hepsi bir araya
geldiğinde çok fazla emek ve zaman harcamak gerekiyordu. Bundan böyle bu özel
çim biçme makineleri
ile bu işlemler çok daha kolay bir biçimde
gerçekleştirilmektedir.
A.2. Çit Budama Makinesi
Bahçenin duvarları çitlerdir. Düzenli bir budama ile çitlerin aşağıdan itibaren
sık bir şekilde gelişimi sağlanarak sakin, sessiz bölgeler yaratılır ve çeşitli alanlar
sınırlandırılarak huzur verici bir ortam sağlanmış olur ( Şekil 3).
Şekil 3. Çit Budaması Yapılmış Alanlara İlişkin Görüntüler
Çit budama makinesi Şekil 4’de sunulmuştur.
Şekil 4. Çit Budama Makinesi
Rahat kesme olanağı sağlayan 300 perdahlı bıçakları vardır. İki elle
kullanılabilme zorunluluğu vardır. Çok sessiz çalışan, kapsamlı emniyet tasarımı olan
ve erişilmesi zor olan yerlerde dahi rahat kullanım olanağı sunan yüksek performanslı
bir alettir.
Çit budama makinesine ilişkin özellikler Tablo 3’de verilmiştir.
Tablo 3. Çit Budama Makinesine İlişkin Özellikler
Kullanım Amacı Geniş alanlı ve yüksek çitlerin budanarak kullanım amacına
yönelik şekil verilmesini sağlamak
Giriş Gücü
550 watt
KesmeUzunluğu 700 mm
Kesme Kalınlığı 34 mm
Ağırlığı
4.3 kg
Daha önceleri çit budama makasları ile yapılan işlemler (özellikle büyük
alanlarda) şimdi çit budama makinesinin sağladığı üstün güçle kısa zaman ve çok fazla
emek sarfedilmeden kolaylıkla yapılabilmektedir.
A.3. Ağaç Budama Testeresi
Ağacın verimini arttırmak, düzenli gelişimini sağlamak, çekiciliğini arttırmak
yada çürümüş, hastalığa yakalanmış dalların temizliği için budama işlemine gereksinim
vardır(8). Bu amaçla birçok fonksiyonu yerin getiren budama işlemi için çok özen
gösterilmeli ve kullanılacak araç-gereçlerin seçiminde çok özen gösterilmelidir.
Daha önceleri testere gibi aletlerle ilkel yöntemler çerçevesinde yapılan ve
tehlikeli olan budamalar (Şekil 5) 4 metre yüksekliklere kadar uzanabilen ağaç budama
testereleri ile kolaylıkla yapılabilmektedir.
Şekil 5. İlkel Yöntemler Çerçevesinde Yapılan Ağaç Budama İşlemleri
Fiberglastan yapılan sağlam teleskopik sap ve onun ucunda gerginliği otomatik
olarak ayarlanan zincir ve bıçaktan oluşur. Zincir, dalı köşebent içinde tutar ve dalın
kaymasını önler. Bu nedenle dal yarası, kırılma, zedelenme gibi sorunların oluşması
önlenir. Ayrıca düşük işletim gürültüsü (88 db) sayesinde
kullanıcıyı ve çevresini rahatsız etmeden çalışır. Ergonometrik tasarımlı ve yüksek
performanslı bir üründür.
Ağaç budama testeresi Şekil 6’da sunulmuştur.
Şekil 6. Ağaç Budama Testeresi
Ağaç budama testeresine ilişkin özellikler Tablo 4’de verilmiştir.
Tablo 4. Ağaç Budama Testeresine
İlişkin Özellikler
Kullanım Amacı
Form kazandırma, gençleştirme, verim arttırma ve koruma
amaçlı olarak budama yapılmasını sağlanmak
Giriş Gücü
250 watt
Kesme Kapasitesi Bir akü şarjı ile 40 mm çap / 45 adet
Kesme Uzunluğu 52 mm
Yükseklik Ayarı Max kullanıcı boyu +170 / 250 cm = 430 cm
Ağırlığı
2.2 kg
A.4. Sessiz Ağaç Dalı Öğütme Makinesi
Sessiz ağaç dalı öğütme makinesi Şekil 7’de sunulmuştur.
Şekil 7. Sessiz Ağaç
Park
ve
atıklarının
kullanılır.
halindeki ağaç dallarını,
ve ezme yapan kesici
biçimde içine çeker.
sonra keser. Böylece
malzemesi elde edilmesi
Optimal
alet,
rahat doldurma imkanı
güvenilirdir.
Sessiz
Sessiz ağaç dalı
özellikler Tablo 5’de verilmiştir.
Dalı Öğütücüsü
bahçelerdeki
odun
öğütülmesinde
Park-bahçelerdeki atık
yavaş yavaş sıkıştırma
bıçaklar
sakin
bir
Bıçak önce dalı ezer,
optimal
kompost
sağlanır.
yüksekliği
sayesinde
tanır.
Sağlam ve
çalışır.
öğütücüsüne
ilişkin
Tablo 5. Sessiz Ağaç Dalı Öğütme Makinesi
Kullanım Amacı
Park-bahçedeki odunlu atıkların kompost yapmaya elverişli bir
biçimde öğütülmesini sağlamak
Kesme Kapasitesi Max 4 cm çap
Giriş Gücü
2200 watt
Ağırlığı
26 kg
A.5. Elektrikli Bahçe Süpürgesi
Çim alanlar üzerinde yıllar boyunca kesilen çimlerin oluşturduğu kuru bir
saman dokusu, yapraklar, çam kozalakları, konserve kutuları veya kağıtlar gibi
birtakım atıklar zamanla çimlerin gelişmesini engelleyici bir faktör olduğundan mutlaka
temizlenmesi gerekir. Bu amaçla kullanılan Elektrikli Bahçe Süpürgesi ile önce
atıklar üflenerek biraraya toplanır.
Sonra hızla emdirilir. Emilme sırasında
malzemeler türbire temas etmeden doğrudan toplama torbasına emildiğinden, alet
gürültüsüz çalışır ve kullanıcıyı rahatsız etmez.
Bu alet ile yere yapışmış veya otomobille geçilerek sıkıştırılmış, ıslak nemli
yapraklar bile rahatça temizlenebilir.
Elektrikli bahçe süpürgesinin dört fonksiyonu vardır. İkişer kademede olmak
üzere emme ve üfleme yapabilir. Bunlar; emme kademesi, turbo emme kademesi,
turbo üfleme kademesi ve üfleme kademesidir.
Daha önceleri tırmıklarla veya süpürgelerle yapılan bahçe temizleme işlemleri,
şimdi teknolojinin getirdiği olanaklarla kısa zaman ve düşük emekle kolaylıkla
gerçekleşebilmektedir
Ayrıca alete takılı tekerlek yardımı sayesinde istenilen yere rahatça taşınabilir.
Elektrikli bahçe süpürgesi Şekil 8’de sunulmuştur.
Şekil 8.
Süpürgesi
Elektrikli bahçe
ilişkin özellikler Tablo
Elektrikli Bahçe
süpürgesine
6’da verilmiştir.
Kullanım Amacı Çim alanların ve drenajların üzerindeki, otomobillerin,
konteynerlerin veya zemin katı balkonlarının altındaki bitkisel veya
yapısal atıkların temizlenmesini sağlamak
Giriş Gücü
1100 watt
Turbo Hacmi
40 lt
Ağırlığı
4.8 kg
A. Sulama Sistemleri
Sulama işlemi, yeşil alanların bakım işlemlerinde en çok önem taşıyan ve özveri
gerektiren uygulamalardandır.
Bu nedenle yeşil alanların sulanması amacıyla
yararlanılabilecek pek çok teknik ve sulama araç-gereçleri geliştirilmiş, bilgisayar
kontrollü sulama programları yaygınlaştırılmıştır.
B.1. Dörtgen Yağmurlama Aleti
Bu yöntem doğal yağmuru taklit ederek su püskürtme ilkesine dayanır. Farklı
büyüklüklerdeki bahçelerde çeşitli dörtgen alanların en ekonomik şekilde sulanmasını
sağlarlar (7). Bu işlem Şekil 9’da sunulmuştur
Şekil 9. Dörtgen
Sulama Yapılan Alana
Bu
ürün
Şekil
Yağmurlama Aleti ile
İlişkin Örnek
10’da sunulmuştur.
Şekil 10. Dörtgen Yağmurlama Aleti
Dörtgen yağmurlama aletine ilişkin özellikler Tablo 7’de verilmiştir.
Tablo 7. Dörtgen Yağmurlama Aletine İlişkin Özellikler
Kullanım Amacı
Evin kenarlarında ince bir şerit, çimenle kaplı geniş bir
oyun alanı, teras önünde sınırlı bir alan gibi çeşitli dörtgen
alanlardaki çim alanların sulanmasını sağlamak
Max Yağmurlama Alanı 325 m2
Max Püskürtme Genişliği 17 m
Max Yüksürtme Uzaklığı 19 m
Yağmurlama Miktarı
3lt / saat / m2
B.3. İmpuls Yağmurlama Aleti
Merkezden çevreye doğru azalan bir su dağılımı ile farklı büyüklüklerdeki
park-bahçelerdeki çeşitli dairesel ya da dilimli alanlardaki hassas bitkilerin en
ekonomik şekilde sulanmasını sağlarlar (7). Bu işlem Şekil 11’de sunulmuştur.
Şekil 11. İmpuls
Sulanan Alana İlişkin
Bu ürün
Şekil 12’de
Yağmurlama Aleti İle
Örnek
sunulmuştur.
Şekil 12. İmpuls
Yağmurlama Aleti
İmpuls
ilişkin
özellikler
verilmiştir.
Yağmurlama aletine
Tablo
8’de
Tablo 8.
Aletine
Yağmurlama
Özellikler
İmpuls
İlişkin
Kullanım Amacı
Çiçek ve sebze parterleri gibi hassas bitkilerin ve bu
bitkiler arasındaki dar yerlerin dairesel ya da dilimli bir
şekilde sulanmasını sağlamak
Max Yağmurlama Alanı 530 m2
Max Yüksürtme Uzaklığı 13 m çap
Yağmurlama Miktarı
2 lt / saat / m2
Bu ürün neyin sulanacağını, neyin sulanamayacağının önceden ayarlanması
imkanını sağladığından ev kenarları, kum havuzları kuru kalır. Sonuçta da ekonomik
bir su kullanımı gerçekleşmiş olur.
B.3. Dairesel Yağmurlama Aleti
Bu alet, 60 cm yüksekliğindeki demirden yapılmış toprağa saplanan çubuk ve
onun iki ucunda karşılıklı olarak dizilmiş demir uzantıların bitiş noktasında bulunan
değişik püskürtme uzaklığı için ayarlanabilir meme başlıklarından oluşmuştur.
Park-bahçelerdeki dairesel alanların bünyesinde bulunan yüksek boylu
çiçeklerin eşit dağılımlı ve etrafı ıslatmadan sulanması imkanını tanır.
Bu ürün Şekil 13’de sunulmuştur.
Şekil13. Dairesel
Yağmurlama Aleti
Dairesel
ilişkin
özellikler
verilmiştir.
Tablo 9. Dairesel
Aletine
İlişkin
yağmurlama aletine
Tablo
9’da
Yağmurlama
Özellikler
Kullanım Amacı
Dairesel alanlardaki yüksek boylu çiçeklerin ve çitlerin
çiseleme etkisiyle sulanmasını sağlamak
Max Yağmurlama Alanı 110 m2
Max Püskürtme Uzaklığı 12m çap
Yağmurlama Miktarı
5 lt /saat / m2
B.4. Damlama Sulama Seti
Bu yöntem; suyun, toprak yüzeyinden çok düşük bir basınçla damlalar
halinde sürekli olarak verilmesi esasına dayanır (7).
Park-bahçe veya balkonlarda bulunan her bitkinin bulunduğu yere, gübreleme
durumuna ve su ihtiyacına göre değişik sulama teknikleri vardır. Bu sulama seti ile
parter veya saksı bitkileri özel ihtiyaçlarına göre ve köklerine inecek şekilde sulanır.
Dolayısıyla toprak sıkışması, aşırı sulama gibi olumsuzluklar söz konusu olmaz.
Tek bitkiler, sebze ve çiçek bahçelerinde yer alan bitki sıraları, balkon ve
teraslardaki çiçeklikler ve kış bahçeleri ile seralarda yapılan sulama için idealdir.
Bu ürün Şekil 14’de sunulmuştur.
Şekil 14. Damlama Sulama Seti
Bu sistem, zamandan tasarruf ile her bitkinin optimal olarak sulanmasını
sağlayan bir sistemdir. Bu sulama seti, her bitkiye yeterli ve sürekli su
sağlandığından, uygulaması kolay olduğundan, drenaj gerektirmediğinden ve
hastalık-zararlıların gelişmesini engellediğinden oldukça etkili bir üründür (7).
Su kontrol birimi, su dağıtım sistemi ve damlatıcılar olmak üzere toplam üç
bölümden oluşmuştur. Bu bölümleri bir arada alacak olursak 10 çubuk, 1 adaptör, 1
basınç düşürücü, ½ basınç düşürücü, ½ hortum kavraması, 5 m döşeme borusu, 1
dağıtım parçası, 1saplama pimi, 10 bağlantı parçası ve damlatıcılar için 5 m’lik boru,
10 tapa,2 kanca ve 1 musluk bağlantı parçasından oluşur.
B.5. Bahçe Su Pompası
Düzenli olarak sulanması gereken yeşil alanlar için yeterli, bağımsız ve yüksek
kaliteli su kaynağı esastır. Çünkü özellikle yaz aylarında yerleşim alanlarında ortaya
çıkan su kısıtlamalarının, yeşil alanların suya en çok gereksinim duyduğu döneme
rastlaması pek çok sorunu da beraberinde getirmektedir. Bu nedenle sığ ya da derin
kuyular, gölet, göl, rezervuarlar, dere, çay, çeşme, nehir ve kanal birer doğal su
kaynakları olmaları nedeniyle önemlidir (7).
İşte yukarıda sözü edilen doğal su kaynaklarına erişme olanağına sahip park ve
bahçelerdeki yeşil alanların bakımı ve yapısal elemanların temizliği için gerekli olan su,
bu kaynaklardan bahçe su pompaları sayesinde alınır.
Bu ürün Şekil 15’de sunulmuştur.
Şekil 15. Bahçe
Su Pompası
Bahçe su
özellikler
Tablo
pompasına ilişkin
10’da verilmiştir.
Tablo 10. Bahçe
İlişkin Özellikler
Su
Kullanım Amacı
Giriş Gücü
Max Sevk Yüksekliği
Max Sevk Miktarı
Max Emme Yüksekliği
Ağırlığı
Pompasına
Gölet, sarnıç, kanal, çeşme ya da büyük bir yağmur suyu
toplama deposu gibi doğal su kaynağına sahip park ve
bahçelerde sürekliliğin ve bakımın sağlanması için gerekli
olan suyun bu kaynaklardan elde edilmesini sağlamak.
1000 watt
47 m
5500 lt/ saat
8m
9 kg
Pompaların çok çeşitleri vardır. Jet prensibine bağlı olarak çalışan aletlerde
pompa, normal olarak sadece bir kanatlı çark ile donatılmıştır. Pompa içindeki suyun
sadece bir kısmı basılır. Basıncı yükseltmek ve emme sağlamak için, suyun kalan
kısmının girişe pompalanması gerekir. Suyun pompa içindeki bu yüksek hızlı dönüşü,
sadece enerji tüketimini arttırmakla kalmaz, çalışma gürültüsünü yükselttiği gibi, kum
parçacıklarının neden olduğu aşınmayı da hızlandırır.
Burada ele alınan üründe ise su, girişe geri gönderilmeden arka arkaya işlev
gören odacıklar yardımıyla sevk edilir. Emilen suyun tümüne merkezkaç kuvveti ile
ivme kazandırılır ve odalardaki basınç birbirine eklenir. Bu nedenle suyun sürekli
olarak dolaşımına gerek kalmaksızın çalışır.
Ayrıca 47 m yüksekliğe kadar pompalama özellikleri nedeniyle eğimli bahçe ya
da arazilerde de kolaylıkla kullanılabilirler.
Ergonometrik tasarımları, ele yatkın tutamakları ve ayakla kullanılabilen açma /
kapama şalterleri ile kullanıcıya büyük kolaylıklar sağlarlar. Yüksek verimli, az
gürültülü ve kısa emme süresine sahip ürünlerdir.
TARTIŞMA VE SONUÇ
Bakım işleri için kullanılabilecek alet ve ekipmanların piyasaya sürülmüş çok
farklı tip ve markalarda çeşitleri vardır.
İşte bu araştırmada ele aldığımız ürünler; yeşil alanların durumuna ve gelişme
koşullarına yanıt verecek özellikte, etkili, teknik üstünlüklere sahip, sağlam, güvenilir,
ekonomik, zaman ve emek açısından üstün kullanım olanakları nedeniyle alanında
aynı işlevi gören diğer alet ve ekipmanlar arasından seçilmişlerdir.
Sadece park ve bahçelerin canlı kısmını oluşturan elemanları (ağaçlar, çalılar,
çim alanlar, çiçekler, sebze parterleri) ihtiyaçlarını karşılamayıp, aynı zamanda da
alanında en üstün güce sahip elektrikli bahçe aletleri ve sulama sistemleri tanıtılmıştır.
Bu amaçla normal çim biçme makinesinin ulaşamadığı kısımlardaki ayrıntıların
kesimi için misinalı ve akülü çim biçme makinesi, geniş alanlı ve yüksek boylu çitlerin
kesimi için çit budama makinesi, ağaçların bakımı için ağaç budama testeresi, atıkların
kompost yapımında öğütülmesi için sessiz ağaç dalı öğütme makinesi ve atıkların
toplanması için elektrikli bahçe süpürgesi önerilmiştir.
Bakım işlemlerinde temel noktayı oluşturan sulama işlemlerinde ise köşegen
formlu çim alanlar için dörtgen yağmurlama aleti, dairesel alanlardaki çiçek ve sebze
parterleri için impuls yağmurlama aleti, yüksek boylu çiçek ve çitler için dairesel
yağmurlama aleti, saksı-parter ve kasa bitkileri için damlama sulama seti önerilmiştir.
Ayrıca doğal su kaynağına sahip alanlarda devamlı olarak sulama sisteminin
oluşturulmasında etkili, bahçe su pompası önerilmiştir.
Teknolojik gelişmeler doğrultusunda oluşturulan bu ürünler ergonometrik
tasarımlı, kullanışlı, ekonomik, zaman ve emek tasarrufu sağlayan, yüksek performans
gibi özellikleriyle kullanıcıya çok büyük kolaylıklar sağlarlar.
Sonuç olarak, daha önceleri mekanik aletlerle çok fazla işçiliğin, zamanın ve
emeğin sarfedilerek yapıldığı park-bahçe bakım işleri, artık bu ürünler sayesinde
korkulu bir düş olmaktan çıkmıştır.
KAYNAKLAR
1.Öztan, Y., Çevre Planlama ve Tasarımında Mesleklerarası İşbirliği. Çevre Planlama
ve Tasarımına Bütüncül Yaklaşım Sempozyumu, A.Ü. Ziraat Fakültesi
Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Ankara, 1996.
2. Alkar, B., Endüstri Ürünlerinde ve Kentsel Tasarımlarda Estetik Boyutun Rolü ve
Sanatçının Yeri. Çevre Planlama ve Tasarımına Bütüncül Yaklaşım
Sempozyumu, A.Ü. Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü , Ankara,
1996.
3. Karadeniz, N., Duyarlı Ekosistemler ve Çevre Planlamada Sürdürülebilir
Kullanımları.
Çevre Planlama ve Tasarımına Bütüncül Yaklaşım
Sempozyumu, A.Ü. Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Ankara,
1996.
4. Korkut, A., Peyzaj Mimarlığı ( Ders Kitabı ). Hasat Yayıncılık, Reklamcılık Tarım
Sanayi ve Tic. Ltd. Şti., İstanbul, 1995.
5.Richter, G., Handbook Stadtgrün. Landschaftsarchitektur İm Stadtischen Freiraum,
BLU Verlagsgesellschaft München, 1981.
6. Başal, M., Tasarım Ölçütleri ve Hedefleri. Donatı Elemanları Ders Notu, A.Ü.
Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü (yayınlanmadı), Ankara, 1997.
7.Avcıoğlu, R., Çim Tekniği, Yeşil Alanların Ekimi Dikimi ve Bakımı, E.Ü. Matbaası,
Bornova, İzmir, 1997.
8.Hellyer, A., Freude am Garten Runds uns Jahr. Xenos Verlagsgesellschaft m.b.H.
Am Hehsel 42. 2000 Hamburg 63, 1982.